Anuyogdwar Sutram Part 02

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 745
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७२८
भनुयोगद्वारस्ये भावपमाणं तु गुणप्रमाणनयपमाणसंख्याप्रमाणेति त्रिविधम् । तत्र-गुणप्रमाणसंख्याप्रमाणयोरेव समवतारो भवति, न तु नयप्रमाणे । यद्यपि-'आसज्ज उ सोयारं नए नवसारओ बूया' ___ छाया-आसाथ तु श्रोतारं नयान् नयविशारदो ब्रूगात, इत्यादि वचनात् क्वचिन्नयपमाणेपि नयसमवतार उक्तः, तथाऽपि सम्मात तथाविधनयविचारा. भावाद याथायन तदनवतार एव । उतंवाऽपि- मढनायं सुयं कालियं तु न नया समोयरंति इह' छाया-मूढनयिकं श्रुतं कालिकंतु न नयाः समवतरन्ति इह । तथा च-'मूहनयं तु न संपई नयप्पमाणावयारो से' छाया-मूढनयं तु न सम्प्रति नय प्रमाणावतारस्तस्य इति । गुणप्रमाणं तु जीवाजीवगुणभेदाद् द्विविधम् । तत्र प्रमाण गुणप्रमाण, नयप्रमाण, और संख्या प्रमाण इस प्रकार तीन प्रकार का है, सो इस अध्ययन का सनवतार गुणप्रमाण और संख्याप्रमाण इन दो में ही होता है । नय प्रमाण में नहीं । यद्यपि 'आसज्ज. उ सोयारं नए नयविसारओ बूया' इस वचन के अनुसार कहीं २ नय. प्रमाण में भी इसका समवतार कहा गया है, तो भी इस समय तथा. विधनय के विचार का अभाव होने से यथार्थतः उसमें इसका अनवतार ही जानना चाहिये। कहा भी है-'मूढनइयं सुयं कालियं तु न नया समोयरंति' अर्थात् आचाराङ्गादिक कालिकश्रुत मूढनयवाले, अर्थात नयरहित होने से उनमें नयों का समवतार नहीं होता है। तथा 'मूढनयं तु न संपह नयषमाणावयारो से इन प्रमाण से भी यही पुष्ट होता है कि--' नयरहित सामायिक अध्ययन का समवतार नयममाण में नहीं होता है। जीव और अजीव के गुणों के भेद से गुणप्रमाण दो प्रकार का होता है। सो इस सामायिक का ભાવરૂપ છે, એથી ભાવપ્રમાણમાં અને સમવતાર હોય છે, ભાવપ્રમાણ-ગુણપ્રમાણ, નયપ્રમાણ અને સંખ્યા પ્રમાણે આ પ્રમાણે ત્રણ પ્રકારનાં છે, એથી આ અધ્યયનને સમવતાર ગુણપ્રમાણ અને સંખ્યા પ્રમાણ આ બનેમાં થાય છે. नयप्रभामा नही-है "आसज्ज उ सोयार नए नयविसारओ बूया" अथात આ વચન મુજબ કઈક સ્થાને નયપ્રમાણમાં પણ આને સમાવતાર કહેવામાં આવેલ છે, છતાં એ આ સમયે તથાવિધ નયના વિચારને અભાવ હોવા બદલ યથાર્થતઃ તેમાં આને અનવતાર જ જાણ જોઈએ. કહ્યું પણ છે કે"मढनइय' सुर्य कालिय तु न नया समोयर'ति" अर्थात् माया કાલિદ્યુત મૂઢનયવાળા એટલે કે નય વિનાના હોવાથી તેમાં નાને सभवतार थी नथी. तभ०४ "मूढनय तु न संपइ नयप्पमाणावयारो
” આ બંને પ્રમાણેથી પણ આ પુષ્ટ થાય છે કે “સામાયિક અધ્યયનને સમાવતાર પ્રમાણમાં થતો નથી જીવ અને અજીવના ગુણેના ભેદથી ગુણપ્રમાણુ બે પ્રકાર હોય છે. એથી આ સામાયિક
For Private And Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928