Anuyogdwar Sutram Part 02

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 818
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २४८ अनुगमनामानुयोगद्वारनिरूपणम् ८०१
ननु गृहस्थोऽपि सर्वशब्दसहितं सामायिकं करोतु, का हानिः ? इति चेत् । आह-स्वशक्तिसम्पाद्यामेव क्रियां कत्तुं जनः प्रवृत्तो भवति नेतराम् । गृहस्थस्तु पूर्वप्रवृत्ते सावधयोगेऽभिष्वङ्ग मोक्तुं न शक्नोति, अतस्त्रिविधं त्रिविधेन न प्रत्याख्याति । एवं यदि स प्रत्याचक्षीत, तदा व्रतभङ्गः प्रसज्जेत । क्योंकि गृहस्थ के अणुव्रत हो सकता है। महाव्रत नहीं। मन, वचन
और काय की कृत, कारित अनुमोदना इन तीन २ कोटियों से सावद्यः योग का त्याग मुनि अवस्था में होता है-तब कि-गृहस्थावस्था में मन संबन्धी कृतकारित और अनुमोदनारूप त्रिकोटी से सायद्ययोग का त्याग नहीं होता है। बचन और काय ही की त्रिकोटियों से सावद्ययोग का उसके त्याग होता है। इसलिये वह सावद्ययोग का परित्याग उसका सर्व शब्द से वर्जित है। सर्व शब्द का अर्थ यहां पर 'सर्व प्रकार से' ऐसा है । मन वचन और कायकी कृत कारित अनुमोदना रूप नौ कोटि से यदि यह सावधयोग का उसके त्याग होता, तब ही वह त्याग सर्व सावद्यत्याग कहलाता-परन्तु पूर्वोक्तरूप से यह ऐसा नहीं है। इसी बात को टीका में 'सर्वशब्दवर्ज विविधं त्रिविधेनसामायिकं कुर्यात् 'इस पंक्तिद्वारा स्पष्ट किया है । वचन और काय से जन्य सावधयोग का यहां परित्याग त्रिविध-कृत, कारित और अनु. मोदना से है-इसलिये यह सावद्ययोग परित्याग सर्वशब्द से वर्जित है। જેમ મુનિ અવસ્થામાં સાવઘયોગને ત્યાગ થઈ જાય છે, તે પ્રમાણે અહી કરી શકાતો નથી. કેમ કે ગૃહસ્થ અણુવ્રત કરી શકે છે, મહાવત નહિ, મન, વચન અને કાયથી કૃત, કાતિ અને અનુમોદન આ ત્રણ કટિઓથી સાવધયોગનો ત્યાગ મુનિ અવસ્થામાં હોય છે, જ્યારે ગૃહસ્થાવસ્થામાં મનસંબધી કૃત કારિત અને અનુમોદના રૂપ ત્રિકટીથી સાવધોગને ત્યાગ તેને સર્વ શબ્દથી વર્જિત છે. સર્વ શબ્દનો અર્થ અહીં “સર્વ પ્રકારથી આ પ્રમાણે છે. મન, વચન અને કાયમી કૃત, કારિત, અનુમોદના રૂપ નવ કેટથી જે આ સાવઘાગને તેને ત્યાગ હેત તે જ તે ત્યાગ સર્વ સાવઘત્યાગ કહેવામાં આવ્યું હતું, પરંતુ પૂર્વોક્ત રૂપથી આ પ્રમાણે નથી એ જ વાતને Awi 'सर्वशब्दवर्ज द्विविधं त्रिविधेन सामायिकं कुर्यात्' । पति पर સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. વચન અને કાયથી જન્ય સાવઘયોગને અહીં
अ० १०१
For Private And Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928