Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २४८ अनुगमनामानुयोगद्वारनिरूपणम् ८२३ मनुष्यास्तु चतुर्विधमपि सामायिकं प्रतिपद्यन्ते। पूर्वप्रतिपन्नकास्त्वेषां चतुर्णा सामायिकानां सन्त्येव । औपपातिका देवनारकाः सम्यक्त्वश्रुतसामायिकयोः पतिपद्यमानकाः भवन्ति, पूर्वपतिपन्नका स्त्वनयोः सन्स्येवेति ॥१२॥
तथा-स्थितिमाश्रित्य का कि सामायिक भवति, इति वक्तव्यम् । यथाआयुर्वर्जानां ज्ञानावरणादिकर्मणां त्रिंशत्सागरोपमकोटीकोटयादिकायामुत्कृष्टस्थिती वर्तमाना जीवा श्चतुर्गामपि सामायिकानां नैव प्रतिपद्यमान का न चापि पूर्वपतिपन्नका भवन्ति, तेषामतिसंक्लिष्टत्वेन तदसंभवात् । आयुषस्त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमको अथवा आदिके तीन सामायिकों को कदाचित् धारण कर सकते हैं। इनमें इन सामायिकों के पूर्वप्रतिपन्नक जीव तो होते ही हैं । जो जरायुज मनुष्य हैं, वे चारों प्रकार के भी सामायिकों को धारण कर सकते हैं । तथा इनमें इन चारों प्रकार के सोमायिकों के पूर्वप्रतिपन्नक जीव तो रहते ही हैं । उपपात जन्मवाले जो देव और नारक जीव हैं वे सम्यक्त्व और श्रुत सामायिक को धारण कर सकते हैं । तथा इनमें इन सामायिकों के पूर्वप्रतिपन्नक जीव तो रहते ही है ॥ १२ ॥ ____ तथा-स्थिति को आश्रित करके 'कहां कौन सामायिक होता है ?' यह भी कहना चाहिये । जैसे आयुकर्म को छोड़कर ज्ञानावरण आदि सात कर्मों की त्रिंशत सागरोपमकोटीकोटि आदिरूप उत्कृष्ट स्थिति में वर्तमान जीव चारों भी सामायिकों को प्राप्त नहीं कर सकते हैं और न ऐसे जीव भी होते हैं। क्योंकि इन कर्मों की उत्कृष्ट स्थिति में સામાયિકને અથવા પ્રારંભના ત્રણ સામાયિકેને કદાચિહ્ન ધારણ કરે છે. આમાં આ સામાયિકને પૂર્વ પ્રતિપન્નક જીવતે હોય જ છે. જે જરાયુજ મનુષ્ય છે, તે ચારેચાર પ્રકારના સામાયિકેને ધારણ કરી શકે છે. તથા આમાં આ ચારે ચાર પ્રકારના સામાયિકોને પૂર્વ પ્રતિપન્નક જી રહે જ છે. ઉપપાત જન્મ વાળા જે દેવ અને નારકજીવે છે, તે સમ્યકત્વ અને શ્રત સામાયિકેને ધારણું કરી શકે છે, તેમ જ આમાં આ સામાયિકોને પ્રતિપન્નક જીવતો રહે જ છે. ૧૨ાા
तथा:-स्थितिने माश्रित ४रीन यां ध्यु सामायि हाय छ ?' । વિષે પણ કહેવું જોઈએ. જેમ આયુકમને ત્યજીને જ્ઞાનાવરણ વિગેરે સાત કર્મોની ત્રિશત સાગરોપમ કોટી કોટી વગેરે રૂ૫ ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિમાં વર્તમાન જીવ ચારેચાર સામાયિકને પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી, અને એવા માં આ સામાયિકના પ્રતિપનક જીવો પણ હોતા નથી. કેમ કે આ કમેની ઉત્કૃષ્ટ
For Private And Personal Use Only
