Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगवन्द्रिका टोका सूत्र २४८ अनुगमनामानुयोगद्वारनिरूपणम् ८५ पन्नकास्तु सन्त्येव । जघन्यशरीरममाणाः पञ्चेन्द्रियास्तिर्यश्वस्तु सम्यक्त्वश्रुतसामायिकयोः पूर्व मतिपन्नकाः संभवन्ति, न तु प्रतिपद्यमानकाः । षङ्गव्यूतात्मकोस्कृष्टशरीरप्रमाणाः स्थल वरपश्चन्द्रियास्तिर्यश्वस्तु सम्यक्त्वश्रुतसामायिकयोः प्रतिपद्यमानकाः पूर्ण प्रतिपन्नकाश्च भवन्ति । मध्यमशरीरप्रमाणास्तु पञ्चेन्द्रिया. स्तियश्च आघयो ईयोस्त्रयागां वा सामायिकानां प्रतिपद्यमानकाः संभवन्ति, पूर्व प्रतिपन्नकास्तु त्रयाणामपि संत्येवेति ॥२४॥
तथा-कृष्णनीलकापोत तेजः पद्मशुक्ललक्षणाः षडलेश्या आश्रित्य क्व कि सामायिक भवतीति वक्तव्यम् । यया-कृष्णादिकासु सर्वासु द्रव्यलेश्य सु वर्तमाना. नारकजीवाः देवजीया सम्यक्त्वश्रुतसामायिकयोः पतिपद्यमानका भवन्ति । सञ्जिहैं। तथा इनमें इनके पूर्वप्रतिपन्नक जीव तो रहा ही करते हैं। जघन्य शरीरावगाहनावाले पंचेन्द्रियतिर्यश्वसम्यक्त्वसामायिक और श्रुतसामायिक के पूर्वप्रतिपन्नक हो सकते हैं-प्रतिपत्ता नहीं। छह कोश की उत्कृष्ट शरीराबाहनावाले स्थलचर पंचेन्द्रियतियश्चसम्यक्त्व सामायिक और श्रुमसामायिक के प्रतिपत्ता हो सकते हैं और पूर्व प्रतिन्नक होते ही हैं । तथा मध्यमशरीरावगाहनावाले पंचेन्द्रियतियश्च आदि के दो सामायिकों के, अथवा तीन सामायिकों के प्रतिपद्यमानक हो सकते हैं। तथा इन में इन सामायिकों के पूर्वप्रतिपन्नक जीव तो होते ही है।२४॥
तथा-कृष्ण, नील, कापोत, तेजा, पद्म और शुक्ल-इन छह लेश्याओं को आश्रित करके कहां कौन सामायिक होता है ? यह भी कहना चाहिये-जैसे-कृष्णादिरूप समस्त द्रव्यलेश्याओ में वर्तमान नारक और देवजीव सम्यक्त्वसामायिक और श्रुतसामायिक इन અને ધૃતસામાયિકના પ્રતિપત્તા હેઈ શકે છે, તથા આમાં એમના પૂર્વ પ્રતિ પનક તો રહે જ છે. જઘન્ય શરીરવગાહનાવાળા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ સમ્યકુવ સામાયિક અને શ્રત સામાયિકના પૂર્વ પ્રતિપનક હોઈ શકે છે, પ્રતિપત્તા નહીં. ૬ ગાઉની ઉત્કૃષ્ટ શરીરવગાહનાવાળા સ્થલચર પંચેન્દ્રિય, તિર્યંચ સમ્યકુત્વ, સામાયિક અને યુત સામાયિકના પ્રતિપત્તા હોઈ શકે છે, અને પૂર્વ પ્રતિપન્નક હોય જ છે. તથા મધ્યમ શરીરવગાહનાવાળા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ વગેરેના બે સામાયિકોના અથવા ત્રણ સામાયિકોના પ્રતિપદ્યમાનક હોઈ શકે છે. તથા આમાં આ સામાયિકને પૂર્વ પ્રતિપન્નક જ હોય જ છે. ૨૪
तथा-४, नास, पात, तश:. ५५, भने शुभ मा ६ श्यामाने આશ્રિત કરીને કયાં કયું સામાયિક હોય છે? આ વિષે પણ કહેવું જોઈએ. જેમ કૃષ્ણદિરૂપ સમસ્ત દ્રવ્ય વેશ્યાઓમાં વર્તમાન નારક અને દેવ જીવ
For Private And Personal Use Only
