Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २४८ अनुगमनामानुयोगद्वारनिरूपणम्
-
पूर्व प्रतिपन्नका बोध्याः । प्रतिपद्यमानका पेक्षया स्वसंख्येयगुणाः । चास्त्रिसामायिकस्य पूर्व प्रतिपन्नास्तु संख्येयगुणाः । एते च प्रतिपद्यमानकापेक्षया संख्येयगुणाः । तथा सम्यङूमिथ्याभेदरहितस्य सामान्यतोऽक्षरात्मकस्य श्रुतसामायिक स्यैकका पूर्वप्रतिपन्नका घनसमचतुरस्त्रीकृतलोकपतरस्यासंख्येय भागवर्त्तिनीषु असंख्येयासु श्रेणिषु यावन्तो नमः मदेशास्तावन्तो बोध्याः । तथा चारित्रदेशविरतिसम्यक्त्व सामायिकेभ्यो ये प्रपतितास्ते सम्यक्त्वादि सामायिकानां प्रतिपचमानकेभ्यः पूर्वप्रतिपन्न केभ्यश्चानन्तगुणाः । अयं भावः - चारित्रसामायिक असंख्यात कुछ विशेष अधिक होता है । प्रतिपताओं-धारकों की अपेक्षा ये पूर्वप्रतिपन्नक जो जघन्यपद में कहे गये हैं। असंख्यातगुणे अधिक आते हैं। चारित्रसामायिक के पूर्व नियमनक जीव हैं वे संख्यातगुणे हैं। जो ये संख्यातगुणित कहे गये हैं । वे चारित्र सामायिक के प्रतिपत्ता जीवों की अपेक्षा जानना चाहिये । तथासम्यक और मिथ्या इन दो विशेषणों से रहित सामान्य अक्षरात्मक
सामायिक के एककाल में पूर्वप्रतिपन्नक जीव उतने होते हैं कि जितने नभःप्रदेश घनसमचतुरस्रीकृत लोकप्रतर के असंख्यातवें भाग में रहीं हुई असंख्यातश्रेणियों में होते हैं । तथा चारित्रसामायिक, देशविरतिसामायिक, सम्यक्त्व सामायिक हन सामायिकों से जो जीव प्रपतित हुए हैं वे सम्यक्त्व आदि सामायिकों के प्रतिपत्ता जीवों की अपेक्षा तथा पूर्व प्रतिपन्न रु जीवों की अपेक्षा अनंतगुणे
For Private And Personal Use Only
८४९
જઘન્ય અસ ખ્યાતની અપેક્ષા ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાત કઈક વિશેષાધિક ાય છે. પ્રતિપત્તાએ ધારાની અપેક્ષાએ પૂ પ્રતિપન્નક જે જઘન્યપદમાં કહેવામાં આવેલ છે, તે અસ ખ્યાતગણુા અધિક હોય છે. ચારિત્રસામાયિકના જે પૂ પતિપત્નક જીવે છે તે સખ્યાત ગણા છે. તે જે સ ́ખ્યાત ગુણિત કહેવામાં આવેલ છે તે ચારિત્રસામાયિકના પ્રતિપત્તા જીવાની અપેક્ષાએ જાણવા જોઇએ. તથા સમ્યક્ અને મિથ્યા આ બે વિશેષાથી રહિત સામાન્ય અક્ષરાત્મક શ્રુત સામાયિકના એક કાળમાં પૂપ્રતિપન્નક જીવા તેટલા હાય છે કે જેટલા નભઃપ્રદેશ ઘનસમચતુરસ્રીકૃત લેાકપ્રતરના અસ`ખ્યાતમા ભાગમાં આવેલ અસંખ્યાત શ્રેણીઓમાં હાય છે. તથા-ચારિત્ર સામાયિક, સમ્યક્ત્વ સામયિક આ સામાયિકાથી જે જીવા પ્રપતિત થયેલા છે, તે સમ્યફૂલ આદિ સામાયિકાના પ્રતિપત્તા જીવાની અપેક્ષાથી અને પૂર્વપ્રતિપન્નક જીવાની અપેક્ષાથી અન’તગણુા હૈાય છે. આનું તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે કેચારિત્ર સામાયિકને પ્રાપ્ત કરીને જે જીવા તેનાથી અપ્રતિત થઇ ચૂકયા છે, તે જીવે. આ સમ્યક્ત્વ વિગેરે સામાયિકના પ્રતિજ્ઞા જીવાથી અને પૂર્વ પ્રતિપન્નક
अ० १०७
