Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
टाट
अनुयोगद्वारसूत्रे
तथा - ज्ञानमाश्रित्य का किं सामायिक भवतीत्यपि वक्तव्यम् । यथा-ओघतो ज्ञानमाश्रित्य निश्चयनयमतेन ज्ञानी चतुर्णामपि सामायिकानां प्रतिपद्यमानको भवति । पूर्व प्रतिपन्नस्तु भवत्येव । व्यवहारनयमते तु अज्ञानी एवं सामायिकप्रतिपत्ता भवति । प्रतिपत्तिस्तु तस्य सम्यक्त्वश्रुतेति सामायिकद्वयस्यैव भवति । पूर्वप्रतिपन्नकस्तु चतुर्णामपि भवति । ज्ञानभेदमाश्रित्य तु मतिश्रुतज्ञानवान् सम्यक्त्वत सामायिकद्वयं युगपत्प्रतिपद्यमानो भवति । देशविरतिसर्व' विरतिसामायिकद्वयस्य तु भजनया प्रतिपद्यमानो भवति । पूर्वप्रतिपन्नस्तु चतुर्णामध्यस्येव अवधिज्ञानी तु सम्यक्त्वश्रुतसामायिकयो देश विरतिसामायिकस्य च न पति
तथा - ज्ञान को आश्रित करके कहां कौन सामायिक होता है ? यह भी कहना चाहिये - जैसे सामान्यरूप से ज्ञान को आश्रितकर निश्चयनय के मतानुसार ज्ञानी जीव चारों भी सामायिकों का प्रतिपद्य - मानक होता है। तथा यह पूर्वप्रतिपन्नक तो होता ही है । व्यवहारनय के मतानुसार जो जीव अज्ञानी होता है, उसी को सम्यक्त्व सामाfuक और श्रुतसामायिक इन दो की ही प्रतिपत्ति होती है। तथा चारों का भी पूर्वप्रतिपन्नक तो ज्ञानी होता ही है। ज्ञान के भेद को आश्रित करके मतिज्ञान और श्रुत ज्ञानवाला जीव एक ही साथ सम्यक्त्व - सामायिक और सामायिक को प्राप्त करनेवाला होता है । तथा देशविर तिसामायिक और सर्वविरतिसामायिक का वह भजना से प्रतिपद्यमान होता है । एवं चारों सामायिकों का यह पूर्वप्रतिपन्नक तो होता ही है। अवधिज्ञानी सम्यक्त्व सामायिक श्रुतसामायिक और
તથા:-જ્ઞાનને આશ્રિત કરીને કયાં કયું સામાયિક હોય છે ? આ વિષે પણ કહેવુ જોઇએ. જેમ સામાન્ય રૂપથી આશ્રિત કરીને નિશ્ચયનયના મત મુજબ નાની જીવચારે ચાર સામાયિકોના પ્રતિપદ્યમાનક હાય છે. તથા તે પૂર્વ પ્રતિપન્નક તા હાય જ છે. વ્યવહારનયના મત મુજખ જે જીવ અજ્ઞાની હાય છે, તેને જ સમ્યક્ત્વ સામાયિક અને શ્રુત સામાયિક એ બન્નેની જ પ્રતિપત્તિ થાય છે, તેમ જ ચારેચારના પૂર્વ પ્રતિપન્નક તે જ્ઞાની હાય જ છે, જ્ઞાનના ભેદને આશ્રિત કરીને મતિજ્ઞાન અને શ્રુતજ્ઞાનવાળા જીવ એકીસાથે સમ્યક્ત્વ સામાયિક અન શ્રુત સામાયિકને પ્રાપ્ત કરનાર હાય છે. તેમ જ દેશવરતિ સામાયિક અને સવિરતિ સામાયિકને તે ભજનાથી પ્રતિપદ્યમાન હાય છે. અને ચારેચાર સામાયિકાના આ પૂÖપ્રનિપન્નક હાય
For Private And Personal Use Only
