Anuyogdwar Sutram Part 02

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 837

८२०
अनुयोगद्वारसूत्रे पन्नकास्तु सन्त्येवेति, अनाहारकाणां समुच्चयेन सम्यक्त्वश्रुत-सर्वविरतिरूपं सामायिकत्रयं भवति, चतुर्दशगुणस्थानवर्ती केवली केवलिसमुद्घातस्य तृतीय चतुर्थपश्चमसमयवर्ती केवली, चेति केवलिद्वयम् , एवं परलोकमार्गे वहमानो जीवश्चेति त्रयोऽनाहारकाः कथ्यन्ते, तेषु मध्ये केवलिद्वये सम्यक्त्वसामायिक सर्वविरतिसामायिकं चेति सामायिकद्वयं भवतीति पूर्व प्रतिपादितम् । परलोक मार्गे : वहमानस्याऽनाहारकजीवस्य सामायिकद्वयम्-एकं सम्यक्त्वसामायिकं द्वितीयं पूर्वभवापेक्षया श्रुतसामायिकं चेति द्वयं भवति । ॥९॥ - तथा-पर्याप्तिकमधिकृत्य क्व कि सामायिकं भवतीति वक्तव्यम् ।
यथा-पइभिः पर्याप्तिभिः पर्याप्तकाश्चतुर्णा सामायिकानामन्यतमत् सामायिक प्रतिपन्नक जीव हैं वे तो इनमें होते ही हैं, अनाहारक में समुच्चय से सम्यक्त्व सामायिक १ श्रुतसामाधिक २, और सर्वविरतिसामायिक होते हैं । अनाहारक तीन हो सकते है-प्रथम चतुर्दशगुणस्थानवर्ती केवली १, केवलि समुद्घात के तीसरे चौथे और पांचवें समय वर्ती केवली २, तथा वाटे बह तो जीव अर्थात् मृत्यु के बाद दूसरे भवमें जन्म लेने के बीच के समय में चलता हुवा जीव ३ इसमें दो केवलियों के सम्यक्त्व और सर्वविरति ये दो सामायिक होते हैं यह पात पहिले कह चुके हैं । पाटे वहते अनाहार जीव में एक सम्यक्त्व सामायिक और दूसरा परभवको अपेक्षा श्रुत सामायिक, ऐसे दो सामायिक होते हैं ॥९॥
तथा-पर्याप्तक को आश्रित करके 'कहां कौन सामायिक होता है ? यह भी कहना चाहिये । जैसे जो छह पर्याप्तियों से पर्याप्तक हैं-ऐसे છે, તેઓ તે આમાં હોય જ છે, અનાહારકમાં સમુચ્ચયથી સમ્યક્ત્વ સામાવિક ૧, શ્રત સામાયિક ૨ અને સર્વવિરતિ સામાયિક ૩, એવા ત્રણ સામાયિક હોય છે, અનાહારક ત્રણ હોઈ શકે છે, પ્રથમ, ચતુર્દશ ગુણસ્થાનવત કેવલી ૧, કેવલિ સમુદ્દઘાતના ત્રીજા ચેથા અને પાંચમા સમયવર્તી કેવલી ૨, તથા પાક તરફ ગતિ કરતે એટલે કે મૃત્યુ પછી બીજા ભવમાં જન્મ ગ્રહણ કરતા પહેલાં વચ્ચેના સમયમાં માર્ગમાં ચાલતે જીવ ૩, આમાં બે કેવળિઓના સમ્યક્ત્વ સામાજિક અને બીજા પરભવની અપેક્ષાને શ્રત સામાયિક, એવા બે સામાયિક હોય છે. છેલ્લા " તથા પર્યાપ્તને આશ્રિત કરીને કયાં કયું સામાયિક છે? આ વિષે પણ કહેવું જોઈએ જેમ જે ૬ પર્યાપ્તિએથી પર્યાપ્ત છે એવા જ ચાર