Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
७२८
भनुयोगद्वारस्ये भावपमाणं तु गुणप्रमाणनयपमाणसंख्याप्रमाणेति त्रिविधम् । तत्र-गुणप्रमाणसंख्याप्रमाणयोरेव समवतारो भवति, न तु नयप्रमाणे । यद्यपि-'आसज्ज उ सोयारं नए नवसारओ बूया' ___ छाया-आसाथ तु श्रोतारं नयान् नयविशारदो ब्रूगात, इत्यादि वचनात् क्वचिन्नयपमाणेपि नयसमवतार उक्तः, तथाऽपि सम्मात तथाविधनयविचारा. भावाद याथायन तदनवतार एव । उतंवाऽपि- मढनायं सुयं कालियं तु न नया समोयरंति इह' छाया-मूढनयिकं श्रुतं कालिकंतु न नयाः समवतरन्ति इह । तथा च-'मूहनयं तु न संपई नयप्पमाणावयारो से' छाया-मूढनयं तु न सम्प्रति नय प्रमाणावतारस्तस्य इति । गुणप्रमाणं तु जीवाजीवगुणभेदाद् द्विविधम् । तत्र प्रमाण गुणप्रमाण, नयप्रमाण, और संख्या प्रमाण इस प्रकार तीन प्रकार का है, सो इस अध्ययन का सनवतार गुणप्रमाण और संख्याप्रमाण इन दो में ही होता है । नय प्रमाण में नहीं । यद्यपि 'आसज्ज. उ सोयारं नए नयविसारओ बूया' इस वचन के अनुसार कहीं २ नय. प्रमाण में भी इसका समवतार कहा गया है, तो भी इस समय तथा. विधनय के विचार का अभाव होने से यथार्थतः उसमें इसका अनवतार ही जानना चाहिये। कहा भी है-'मूढनइयं सुयं कालियं तु न नया समोयरंति' अर्थात् आचाराङ्गादिक कालिकश्रुत मूढनयवाले, अर्थात नयरहित होने से उनमें नयों का समवतार नहीं होता है। तथा 'मूढनयं तु न संपह नयषमाणावयारो से इन प्रमाण से भी यही पुष्ट होता है कि--' नयरहित सामायिक अध्ययन का समवतार नयममाण में नहीं होता है। जीव और अजीव के गुणों के भेद से गुणप्रमाण दो प्रकार का होता है। सो इस सामायिक का ભાવરૂપ છે, એથી ભાવપ્રમાણમાં અને સમવતાર હોય છે, ભાવપ્રમાણ-ગુણપ્રમાણ, નયપ્રમાણ અને સંખ્યા પ્રમાણે આ પ્રમાણે ત્રણ પ્રકારનાં છે, એથી આ અધ્યયનને સમવતાર ગુણપ્રમાણ અને સંખ્યા પ્રમાણ આ બનેમાં થાય છે. नयप्रभामा नही-है "आसज्ज उ सोयार नए नयविसारओ बूया" अथात આ વચન મુજબ કઈક સ્થાને નયપ્રમાણમાં પણ આને સમાવતાર કહેવામાં આવેલ છે, છતાં એ આ સમયે તથાવિધ નયના વિચારને અભાવ હોવા બદલ યથાર્થતઃ તેમાં આને અનવતાર જ જાણ જોઈએ. કહ્યું પણ છે કે"मढनइय' सुर्य कालिय तु न नया समोयर'ति" अर्थात् माया કાલિદ્યુત મૂઢનયવાળા એટલે કે નય વિનાના હોવાથી તેમાં નાને सभवतार थी नथी. तभ०४ "मूढनय तु न संपइ नयप्पमाणावयारो
” આ બંને પ્રમાણેથી પણ આ પુષ્ટ થાય છે કે “સામાયિક અધ્યયનને સમાવતાર પ્રમાણમાં થતો નથી જીવ અને અજીવના ગુણેના ભેદથી ગુણપ્રમાણુ બે પ્રકાર હોય છે. એથી આ સામાયિક
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020967 |
| Book Title | Anuyogdwar Sutram Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 928 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_anuyogdwar |
| File Size | 21 MB |