Anuyogdwar Sutram Part 02

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 701
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૮૦
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगद्वार सूत्रे
सिद्धा १ निगोयजीवा२ वणस्सई ३ काल४ पुग्गलाचेत्र५ । सव्वमलोगागासं६, छप्पेतेऽणं पक्खेवा ॥'
छाया - सिद्धा निगोदजीवाः वनस्पतयः कालः पुद्गलाचैव । सर्वोऽलोकाकाशः पडप्येते ऽनन्तपक्षेपाः ॥ इति ||
.
त्रिःकृत्वो वर्गीकृते जघन्यकानन्तके सिद्धादयः प्रत्येकमनन्ताः पडपि राशयः प्रक्षिप्यन्ते । तत यो राशि जपते स पुनरपि त्रिःकृत्वः पूर्ववद् वर्गीक्रियते, तथापि उत्कर्षकम् अनन्तानन्त न भवति । ततस्तत्र केवलज्ञान केवलदर्शन पर्यायाः प्रक्षिप्यते । एवं च सति उत्कर्ष कमनन्तानन्तकं भवति । इदं च सर्ववस्तुसंग्राहकम् | अतः परं संख्याविषयस्य वस्तुनः सत्ता नास्तीति । अत्रागमे तु अजघन्यानुत्कर्षकमेवानन्तानन्तकमुक्तम् | उत्कर्षकमनन्तानन्तक तु नात्र विवक्षितम् । अतोऽत्र सूत्रे यत्र कुत्रापि अनन्तानन्वकमुक्तं तत्र सर्वत्रापि अजघन्यातुस्कर्ष' भवतीति । तदेव सविधमनन्त प्ररूपितम् । इत्थं च सभेदा गणनासंख्या प्ररूपितेति सूचयितुमाह-सेवा गणना संख्येति ॥ सू० २३३ ॥
1
।
होता है । यह उत्कृष्ट अनन्तानन्तक समस्तवस्तुओं का संग्राहक होता है । इसके बाद संख्या की वस्तु की सत्ता नहीं है । अर्थात् कोई ऐसी वस्तु अवशिष्ट नहीं रहती जो इस उत्कृष्ट अनंतनंतक रूप गणना में विषयभूत न हो चुकी हो। यदि कोई ऐसी वस्तु ही न हो तो उसका खरविषाण के जैसी कोई सत्ता नहीं मानी जा सकती । यहाँ आगम में तो अजघन्य अनुत्कृष्ट को ही अनन्तानन्तक कहा गया है । उत्कृष्ट अनंतानंनक तो यहां विवक्षित ही नहीं हुआ है। इसलिये सूत्र में जहां कहीं पर भी अनन्तानन्तक का पाठ आवे वहाँ सर्वत्र अजघन्य अनुत्कृष्ट अनंतानंतक ही समझना चाहिये । इस प्रकार अष्टभेद
For Private And Personal Use Only
ઉત્કૃષ્ટ અન તાન તકનું પ્રમાણુ થાય છે. આ ઉત્કૃષ્ટ અનતાન'તક સમસ્ત વસ્તુઓના સગ્રાહક હાય છે. એના પછી સંખ્યાની વસ્તુની સત્તા નથી. એટલે કે કોઇ એવી વસ્તુ ખાકી રડેતી નથી કે જે આ ઉત્કૃષ્ટ અનંતા નાતક રૂપ ગણનામાં વિષયભૂત ન થઇ ચૂકી હોય, જે કાઈ એવી વસ્તુ જ ન હાય તે। તેની ખરિવષાણુની જેમ કેઇ સત્તા જ માનવામાં આવતી નથી. અહી આગમમાં તે અજધન્ય અનુભૃષ્ટને કહેવામાં આવેલ છે. ઉત્કૃષ્ટ અનતાન તક તે। અહી નથી. એથી સૂત્રમાં જ્યાં કહી પણુ અનંતાન તકના પાઠ આવે છે, ત્યાં બધે અજઘન્ય અત્કૃષ્ટ અનંતાન ́તક જ સમજવુોઈએ. આ રીતે અષ્ટ ભેદ
જ અન તાન તક વિક્ષિત જ થયેલ


Page Navigation
1 ... 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928