Anuyogdwar Sutram Part 02

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 715
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगद्वार 'नाणाईण गुणाणं, अणुभवो होइ जंतुणो सत्ता।
जह रूवाइ गुणाणं, उवलंमाओ घडाइणं ॥ छाया-ज्ञानादीनां गुणानाम् अनुभवतो भवति जन्तोः सत्ता।
यथा रूपादि गुणानाम् उपलम्भाद् घटादीनाम् ।।इत्यादि। तथा-असद्भावः एकान्ततः क्षणभङ्गाधसद्भूतार्थप्रतिपादकत्वात्परसमयोऽसद्भावः। युक्तिविरोधादसद्भूतत्वम् एकान्तक्षणभङ्गादेविज्ञेयम् । उक्त व
धम्माधम्मुवएसो, कयाकयं परमाइगमणं च ।
सव्वावि हु लोयठिई, न घडइ एगंतखणियम्मि ॥ छाया-धर्माधर्मोपदेशः कृताकृतं परभवादि गमनं च ।
सर्वोऽपि खलु लोकस्थिति नै घटते एकान्तक्षणिके इति। के गुण जो ज्ञानादिक हैं उनकी उपलब्धि होती है । 'उक्तं च 'नाणा. ईण गुणाणं इत्यादि जसा घटादिकों की उपलब्धि होने से उनके रूपादि गुणों की सत्ता हैं, उसी प्रकार से अनुभव करनेवाले जीव को ज्ञानादिक गुणों की सत्ता है । तात्पर्य कहने का यह है कि-'उपलभ्यमान रूपादिक गुणों का समूह ही घट होता है-उसी प्रकार जय ज्ञानादिक गुण प्रत्यक्ष आदि प्रमाणों द्वारा उपलब्ध होते हैं तो, इससे यह साषित होता है कि-'ज्ञानादिक गुणों का समूह रूप आत्मा पदार्थ है। तथा परसमय असद्भावरूप इसलिये है कि वह एकान्ततः क्षणभंग आदिरूप असदर्थ का प्रतिपादन करता है । एकान्ततः क्षणभंग आदि सिद्धांत असत् रूप इसलिये है कि इसमें युक्ति से विरोध आता है। उक्त च 'धम्माधम्मुवएसो' इत्यादि एकान्ततः पदार्थ को क्षणभंग मानने पर 'नाणाईण गुणाणं' त्या २ पटानी Selo पाथी तभन। ३५।દિગુણેની સત્તા છે, તેમજ અનુભવ કરનારા જીવને જ્ઞાનાદિક ગુણેની સત્તા છે. તાત્પર્ય કહેવાનું આ પ્રમાણે છે કે “ઉપલભ્યમાન રૂપાદિક ગુણેથી જ ઘટની સત્તા પ્રમાણિત થાય છે, કેમકે રૂપાદિ ગુણેને સમૂહ જ ઘટ હોય છે. તે જ પ્રમાણે જ્યારે જ્ઞાનાદિક ગુણ પ્રત્યક્ષ વગેરે પ્રમાણે વડે ઉપલબ્ધ હોય છે, તે એથી આ સિદ્ધ થાય છે કે “જ્ઞાનાદિક ગુણેને સમૂહ રૂપ આત્મા પદાર્થ છે તથા પરસમય અસદ્દભાવ રૂપ એટલા માટે છે કે તે એકાંતતઃ ક્ષણભંગ આદિ રૂપ અસદાર્થનું પ્રતિપાદન કરે છે. એકાતતઃ ક્ષણભંગ વગેરે સિદ્ધાંત અસત્ રૂપ એટલા માટે છે કે આમાં યુકિત સાથે विरोध भावे छे. ६ तय 'धम्माधम्मुवएसो' त्यान्त त: ५६ने क्षण
For Private And Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928