Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २३६ अष्टविधानंतकनिरूपणम् वर्गस्यापि वर्गः क्रियते । एवं विकृत्वो वर्ग कृत्वा तत्रान्येऽपि प्रत्येकमनन्त स्वरूपाः पह राशयो निक्षिप्यन्ते । ते पडू राशयः-(१) सिद्धाःसर्वे सिद्धाः, (२) निगोदजीवा:-क्ष्मवादररूपाः सर्वे निगोदजीवाः, (३) वनस्पतयःप्रत्येके अनन्ताश्च सर्वेऽपि वनस्पतिजन्तवः, (४) काल =अतीतानागतवर्तमानकालसमयराशिः, (५) पुद्गला:=पूर्वपुद्गलद्रव्यसमूहः, (६) सर्वोऽलोकाकाशमदेश राशिश्च । षडेतेऽनन्तप्रक्षेगा भान्ति । उक्तंचवर्ग करो। इससे जो राशि आवे उसका फिर वर्ग करो और इसे प्राप्तराशि का भी वर्ग करो। इस प्रकार तीन बार वर्ग करके अनन्तरूप इन छह राशियों को उसमें जोड़ दो-वे छह राशि ये हैं-सिद्धा निगोयजीवा' इत्यादि (१) समस्त सिद्ध (२) सूक्ष्म बादररूप समस्त निगोद जीव (३) प्रत्येक और साधारण अनन्तकायरूप समस्त वनस्पति जीव (४) काग-अतीत, अनागत और वर्तमान कालरूप समयराशि (५) सर्व पुद्गलद्रव्यसमूह और (६) समस्त. लोकाकाश की प्रदेश राशि। इस प्रकार तीन बार वर्गीकृत जघन्य अनंतक में ये सिद्धादिक कि जो प्रत्येक अनंतराशि प्रमाण हैं-जोड़ देना चाहिये । इस प्रकार करने पर जो राशि उत्पन्न होवे-उस राशि का पुनः पहिले जैसा तीन बार वर्ग करना चाहिये । ऐसा करने पर भी वह उत्कृष्ट अनंतानन्तक का प्रमाणरूप नहीं होती है । इसलिये उसमें केवल ज्ञान और केवलदर्शन की जितनी भी पर्याय हैं, वे सब
और उसमें जोडी जाती है-तब कहीं उत्कृष्ट अनंतानन्तक का प्रमाण રાશિ આવે તેને ફરી વર્ગ કરે અને જે રાશિ આવે તેને ફરી વર્ગ કરે આ પ્રમાણે ત્રણ વખત વર્ગ કરીને અનંત રૂપ આ ૬ રાશિઓને તેમાં उमेश हो. ९ २शि मे। माछ-'सिद्धा निगोयजीवा' इत्यादि (1) समस्त સિદ્ધ, (૨) સૂમ બાદર રૂ૫ સમસ્ત નિગોદ જીવ. (૩) પ્રત્યેક અને સાધારણ અનંતકાય રૂ૫ સમસ્ત વનસ્પતિ જીવ, (૪) કાલ અતીત, અનાગત, અને पतभान ४ ३५ समय शि. (५) स पुदगल द्रव्य समूड मन (6) સમસ્ત કાલકાકાશની પ્રદેશ રાશિ. આ રીતે ત્રણ વાર વગીકૃત જઘન્ય અનંતકમાં આ સિદ્ધાદિકની જે પ્રત્યેક અનંત રાશિ પ્રમાણે છે-તે ઉમેરવી જોઈએ. આ રીતે કરવાથી જે રાશિ ઉત્પન્ન થાય તે રાશિને ફરી પહેલાની જેમ ત્રણ વખત વર્ગ કરે જોઈએ. આમ કરવાથી તે ઉત્કૃષ્ટ અનતાનન્તની પ્રમાણ રૂપ હોતો નથી. એટલા માટે તેમાં કેવળજ્ઞાન અને કેવલદર્શનની જેટલી પર્યાય છે, તે સર્વ તેમાં ઉમેરવામાં આવે છે, ત્યારે
For Private And Personal Use Only