Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २०९ द्रव्यस्वरूपनिरूपणम् पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका, असंख्येयाः मनुष्याः, असंख्येया व्यन्तरा, असंख्येया ज्योतिष्काः, असंख्येया वैमानिकाः, अनन्ता सिद्धाः, तत् एतेनार्थेन गौतम ! एवम् उच्यते-नो संख्येयानि नो असंख्येयानि अनन्तानि ॥ मू० २०९ ॥
टोका-'कइविहा णं भंते' इत्यादि
द्रव्याणि हिं जीवद्रव्याजीवद्रव्यभेदेन द्विविधानि प्रज्ञप्तानि । तत्राल्पवक्तव्यत्वात् पश्चाभिर्दिष्टान्यपि अजीवद्रव्याणि व्याख्यातुमाह-'अजीवव्वाण' गौतम ! असंख्यात नारक है, असंख्यात असुरकुमार देव हैं यावत् असंख्यात स्तनितकुमार हैं । असंख्यात पृथिवीकायिक हैं, यावत असंख्यात वायुकायिक है, अनंतवनस्पतिकायिक हैं। (असंखेज्जा बेई. दिया) असंख्यात दो इन्द्रियवाले जीव हैं। (जाव असंखिज्जा चउरिदिया, असंखिज्जा पंचिदियतिरिक्खजोणिया) यावत् असंख्यात चार इन्द्रियवाले जीव हैं, असंख्यात पांच इन्द्रियवाले तिर्यश्च जीव हैं। (असंखिज्जा मणुस्ला असंखिज्जा वाणमंतरा, असंखिन्जा जोइसिया, असंखिज्जा वेमाणिया) असंख्यात मनुष्य हैं, असंख्यात व्यन्तरदेव हैं, असंख्यात जोतिष्कदेव हैं, असंख्यात वैमानिक देव हैं, (अणता सिद्धा) और अणंत सिद्ध हैं । (से एएणद्वेणं गोयमा ! एवं बुच्चह नो संखिज्जा नो असंखिज्जा, अणंता) इसलिये हे गौतम ! मैं, इसी अर्थ को लेकर ऐसा कहता हूँ कि जीवद्रव्य न संख्यात है, न असे. ख्यात हैं किन्तु अनंत हैं। કુમાર દે છે, યાવત્ અસંખ્યાત સ્વનિતકુમારે છે. અસંખ્યાત પૃથિવીકાયિકે છે યાવત્ અસંખ્યાત વાયુકાયિકે છે, અનંતવનસ્પતિકાયિક છે, (असंखेज्जा बेइंदिया) असभ्यात येन्द्रियाणा छ। छे. (जाव असखिज्जो चउरिदिया असं खिज्जा पंचिंदियतिरिक्खजोणिया) यावत् असभ्यात यार ઈન્દ્રિયોવાળા જીવે છે, અસંખ્યાત પાંચ ઈન્દ્રિયવાળા તિય"ચ જ છે, (अस खिज्जा मणुस्सा असंखिज्जा वाणमंतरा, अस खिज्जा जोइसिया अस खिज्जी वेमाणिया) मसात मनुष्य। छे, असभ्यात ०५२४ो छ, असभ्यात ज्योतिः वो छ, असभ्यात वैमानि: । छे. (अणंता सिद्धा) भने सातसिद्धो छ (से एएणणं गोयमा ! एवं वुच्चइ नो संखिज्जा नो असं खिज्जा अणता) એટલા માટે હે ગૌતમ! હું એજ અર્થના આધારે આ પ્રમાણે કહું છું કે જીવ સંખ્યાત નથી અસંખ્યાત નથી પરંતુ અનંત છે.
OL
For Private And Personal Use Only