Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २१२ ओघतो वैक्रियादिशरीरसंख्यानिरूपणम् ३९७ द्विविधानि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-बद्धानि च मुक्तानि च। तत्र खलु यानि तानि बदानि तानि खलु स्यात्सन्ति स्थानसन्ति । यदि सन्ति जघन्येन एकं वा द्वे वा जो मुक्त वैक्रिय शरीर हैं, वे सामान्य से अनंत हैं । अनंत उत्सर्पिणी अवसर्पिणी के एक एक समय पर यदि, उन्हें प्रक्षिप्त किया जावे, तब कहीं जाकर उन पर समा सकते हैं। यह काल की अपेक्षा मुक्त वैक्रिय का प्रमाण है। बाकी का इस संबन्धी कथन मुक्त औदारिक शरीर के जैसा जानना चाहिये । ये वैक्रिय शरीर नारक और देवों के सर्वदा ही: बद्ध रहते हैं । परन्तु मनुष्य और तिर्यश्चों के, कि जो वैक्रिय लब्धिशाली हैं, उत्सरविक्रिय करने के समय में ही ये वैक्रियशरीर बद्ध होते है । इस प्रकार चारों गतियों के जीवों के बद्धवैक्रियशरीर असंख्यात होते हैं।
अब सूत्रकार ओध की अपेक्षा आहारक शरीरों का निरू. पण करते हैं
(केवड्या णं भंते ! आहारगसरीरा पण्णत्ता) हे भदन्त ! आहा. . रक शरीर कितने कहे गये हैं ? (गोयमा! आहारगरीरा दुविहा पण्णत्ता) हे गौतम! आहारक शरीर दो प्रकार के कहे गये हैं-- (बद्धेल्लया य मुक्केल्लया य) एक बद्ध और दूसरे मुक्त। (तस्थ णं जे ते बद्धेल्लपा, ते णं सिय अस्थि सिय नस्थि) इसमें जो बद्ध आहारक મુકત વૈક્રિયશરીર છે, તે સામાન્યથી અનંત છે અનંત ઉત્સર્પિણી અને અવસર્પિણના એક એક સમય ઉપર જે તેમને પ્રક્ષિત કરવામાં આવે, ત્યારે જ તેઓ તેમની ઉપર સમાવિષ્ટ થઈ શકે છે. આ કાલની અપેક્ષાથી મુકત વૈયિનું પ્રમાણ છે. આ સંબંધમાં વિશેષ કથન મુકત દારિક શરીરની જેમ જાણી લેવું જોઈએ આ વૈક્રિયશરીર નારક અને તેને સર્વદા બદ્ધ રહે છે. પરત મધ્ય અને તિયાને-કે “જેઓ વૈક્રિય લબ્ધિશાલી છે–ઉત્તરવિદિયા કરતી વખતે જ આ વૈક્રિયશરીરે બદ્ધ હોય છે. આ પ્રમાણે ચારેચાર ગતિ એના જીવન બદ્ધ વૈકિયશરીર અસંખ્યાત હોય છે. - હવે સૂત્રકાર એઘની અપેક્ષા આહારક શરીરનું નિરૂપણ કરે છે
(केवइया णं भंते ! आहारगसरीरा पण्णत्ता) 8 महन्त! मा२४ शरीर Bai अपामा माया छ ? (गोयमा ! आहारगसरीरा दुविहा पण्णत्ता) गीतम! मासा२३ शरी। प्रारनां वामां आव्यां छे. (बद्धेल्लया य मुक्केलया य) मे ॥ भने भी भुरत (तस्थ णं जे ते बद्धेल्लया, तेणं मिय अस्थि सिय नस्थि) भाभा २ मा शरी। छ, ते यश पारी सिवाय olm
For Private And Personal Use Only