Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
*
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २१७ व्यन्तरादीनामौदारिकादिशरीर नि० ४७१ इह गृह्यन्ते ? इति चेदाह - 'तासि णं सेढीणं' इत्यादि । तासां श्रेणीनां=प्रवरासं ख्येयभागत्रर्त्य संख्येयश्रेणीनां विष्कम्भसूचिरिह गृह्यते, न तु प्रतरासंख्येयभाग
संख्येयोजनकोटयात्मक क्षेत्रवर्तिनमःश्रेणिः । यत्र विष्कम्भसूचिः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिविष्कम्भवेरसंख्येयगुणहीना बोध्या । इयं विष्कम्भवविः कियत्ममाणा गृह्यते ? इत्याह संख्येययोजनशतवर्गप्रतिभागः मतरस्य' इति । प्रतरस्य= प्रतरसम्बन्धीसंख्येययोजनशत वर्ग प्रतिभागः = संख्येययोजनशतानां यो वर्गः वर्गमूलं तद्रूपो यः प्रतिनागः - अंशः तत्यमाना विष्कम्मसूचिरित्यर्थः । अयं मात्रः- 1 :- विष्कम्याः प्रतिम देशमे के कव्यन्तरबद्ध किवशरीरेण व्याप्तम् । तन एकैकपदेशात् प्रतिसमय एकैकशरीरापहरणेन यात्रता समयेन चिः शरीररहिता तो क्या इतने क्षेत्र में वर्तमान जो नमःश्रेणियां होती हैं वे यहाँ गृहीत हुई हैं ?
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्तर -- इस प्रकार की ये श्रेणियां यहां ग्रहण नहीं की गई किन्तु प्रतर के असंख्धावें भाग में वर्तमान असंख्यात श्रेणियों की विष्कंभसूचि हो यहां ग्रहण की गई है । विष्कंभ सूचि पंचेन्द्रियतिर्यञ्चों की यह औदारिकशरीर की विष्कंभमूचि से असंख्यात गुणहीन जाननी चाहिये। यही बात सूत्रकार ने 'संखेज्जजोयणसपवज्गपलिभागो पयरस्त' इस सूत्रपाठ से व्यक्त की है अर्थात् सौ संख्यात योजनों का वर्गमूलरूप जो अंश हैं, उस अंशरूप यहाँ विष्कंभसूचि ली गई । इस विष्कंभलूचि का प्रतिप्रदेश एक एक व्यन्तर के बद्ध वैक्रिय शरीर से व्याप्त है । इस विष्कंभ सूचि के एक एक प्रदेश से प्रतिसमय एक एक व्यन्तर शरीर का अपहार करने पर वह विष्कंभसूचि समूची તે શુ' આ ક્ષેત્રમાં વર્તમાન જે નભઃશ્રેણિએ હાય છે, તેમનું અહીં ગ્રહણુ वामां आव्यु छे ?
(1
ઉત્તર—આ જાતની નલ:શ્રેણિએ અત્રે ગ્રહણ કરવામાં આવી નથી, પરન્તુ પ્રતરના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં વત માન અસખ્યાત શ્રેણિઓની વિષ્ણુભ સૂચિ જ અત્રે બ્રહ્મણ કરવામાં આવી છે. વિબ્ઝભસૂચિ પચેન્દ્રિયતિય ચાની ખદ્ધ ઔદારિક શરીરની વિશ્ક'ભસૂચિની અપેક્ષા એ અસખ્યાતગણી હીન જાણવી જોઇએ. એજ વાત સૂત્રકારે 'संखेज्जजोयणसयवग्गपलिभागो पयरस्स" मा सूत्रपाठ वडे વ્યકત કરી છે. એટલે કે સૈા સખ્યાત યાજનાના વગ મૂળ રૂપ જે મ‘શ છે, તે અશ રૂપ અહી વિષ્ફભસૂચિ ગ્રહણ કરવામાં આવી છે. આ વિષ્ણુભસૂચિના પ્રતિપ્રદેશ એક એક વ્યંતરના અદ્ધ વૈક્રિય શરીરથી વ્યાપ્ત છે. આ વિષ્ણુ'ભસૂચિના એક એક પ્રદેશથી પ્રતિસમય એક એક વ્યંતર શરીરના અપહાર કરવાથી તે વિષ્ફ'ભસૂચિ સમુચિ જેટલા સમ
For Private And Personal Use Only
