Anuyogdwar Sutram Part 02

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 542
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २२२ दृष्टसाधर्म्यवदनुमाननिरूपणम् ५२५ भवन्ति, अतो असुमात्रा तब निपुणेन भाव्यमिति । तथा-एमादमागबना. दीनां विपर्यासे-परीत्येऽपि त्रिविधं ग्रहणं भवति । तच तदेवातीतिकालग्रहणादिकं बोध्यम् । तत्रासीतकालग्रहममेवं बोध्यम्-कधिज्जनः इतोऽपि देवाद देशान्तरं समावातः । तेन तत्र निस्सनानि वनानि, अनिष्पनसस्यां वा मेदिनी, शुष्काणि च कुण्डसरोनदीदीपिकातडागादीनि दृष्ट्वा साध्यते अनुमीयते, यथाकुष्टिरासीदिति । अनुमानप्रयोगश्चेत्थम् अयं देशः कुवृष्टिमान् , दुर्भिक्ष इत्यर्थः, निस्तृणवनादिदर्शनात् , तद्देशवदिति । वर्तमानकालग्रहणमेवं विनेयम्-कोऽपि जनः कस्मिंश्चिद् देशे समागतः । तत्र गोचराग्रगतं साधु भिक्षामलभमानं दृष्ट्वा दिनानां अन्यतमस्य वा दर्शनात् तद्देशवत्' इस प्रकार यह अनागतकाल ग्रहण है । (एएसिं चेव विवज्जासे तिविहं गहणं भवइ, तं जहांअतीयकालग्गहणं पडुप्पण्णकालग्गहणं अणागयकालग्गहणं) इन उद्गत तृणवनादि कों की विपरीतता में भी तीन प्रकार का ग्रहण होता हैवह इस प्रकार से है-जैसे कोई मनुष्य किसी देश से दूसरे किसी देश में आया-वहां उसने तृण रहित बनों को अनिष्पन्न धान्यवाली भूमि को एवं शुष्क, कुण्ड, सर नदी, दीर्घिका तथा तडाग आदिकों को देखा-तब देखकर उसने ऐसा अनुमान किया कि 'अयं देशः दुर्भिक्षः निस्तृणवनादिदर्शनातू तद्देशवत्' निस्तृणवनादिके देखने से, पहिले देखे हुए दूसरे देश के जैसा इस देश में वृष्टि नहीं हुई है। यह अतीत ग्रहण है। वर्तमान काल ग्रहण इस प्रकार से है-कोई मनुष्य किसी देश में आया वहां उसने पहिले से भिक्षा के लिये आये हुए किसी साधुको भिक्षा के लाभ से विहीन देखकर ऐसा अनुमान
मा प्रमाणे मी मनात घर छे. (एएसिं चेव विवज्जासे तिविहं गहणं भवइ, तं जहा अतीय कालग्गहणं पडुप्पण्णकालगणं अणागयकालग्ाहणं) मा ઉદ્દગત તૃણવનાદિકેની વિપરીતતામાં પણ ત્રણ પ્રકારનું ગ્રહણ થાય છે. તે આ પ્રમાણે છે. જેમ કોઈ માણસ કે દેશમાંથી કે ઈ બીજા દેશમાં ગયે ત્યાં તેણે તૃણ રહિત વનને, અનિષ્પન્ન ધાન્ય યુક્ત ભૂમિને તેમજ શુષ્ક, કુંડ સર નદી, દીકિા તથા તડાગ વગેરેને જોયાં, ત્યારે આ બધું જોઈને તેણે આ
तर्नु अनुमान है 'अयं देशः दुर्भिक्षः निस्तृणानादिदर्शनात् तद्देशवत् । નિર્વાણુ વનાદિ ને જેવાથી પહેલાં જોયેલા બીજા દેશની જેમ આ દેશમાં પણ વૃષ્ટિ થઈ નથી. આ અતીત ગ્રહણ છે. વર્તમાનકાળ ગ્રહણ આ પ્રમાણે છે કઈ માણસ, કોઈ દેશમાં ગયે. ત્યાં તેણે ભિક્ષાર્જન માટે આવેલા કેઈ સાધુને ભિક્ષા લાભથી વંચિત જોઈને આ જાતનું અનુમાન કર્યું કે અહીં અત્યારે
For Private And Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928