Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगवन्द्रिका टीका सूत्र २१० औदारिकादिशरीरसंख्यानिरूपणम् ३८५ तब कहीं वे पूरे जा सकते हैं तो क्या हानि है ? उत्तर-सिद्धान्त की प्ररूपणा ऐसी नहीं है। यह कालकी अपेक्षा बद्ध औदारिक शरीरों का प्रमाण कहा गया है। 'तत्थ पं जे ते मुक्केल्लगा तेणं अणंता अणंताहिं उस्सपिणी ओसपिणोहिं अवहीरंति कालओ) जो मुक्त औदारिक शरीर है वे सामान्य से अनंत हैं । काल की अपेक्षा अनंत हैं। इस को छोडने में अनंन उत्सर्पिणी और अवस पिणी काल व्यतीत हो जाता है । तात्पर्य इसका यह है कि मुक्त औदा. रिक शरीरों में से यदि एक एक समय में एक २ शरीर का अपहार किया जाये तो, अनंत उत्सर्पिणी अश्वसर्पिणी काल में उन सब का अपहार हो सकता है। इससे यह बात साबित होती है कि-'अनंत उत्सर्पिणी और अवसर्पिणी काल के जितने समय हैं उतने मुक्त औदा. रिक शरीर हैं। यह काल की अपेक्षा मुक्त औदारिक शरीर के प्रमाण का कथन है। (खेत्तओ अणसा लोगा) अब सूत्रकार क्षेत्र की अपेक्षा मुक्त औदारिक शरीरों के प्रमाण का कथन करते हैं-इसमें वे प्रकट करते हैं। की मुक्त औदारिक क्षेत्र की अपेक्षा भी अनंत लोकप्रमाण हैं। (दवाओ अभयसिद्धेहि अनंतगुणा सिद्धाणं अणंतभागे) तथा अभव्य जीव द्रव्य की जितनी संख्या है, उससे उनकी संख्या अनंत गुणी हैइसका तात्पर्य हैं की-'उनकी संख्या सिद्धों के अनंतले भाग प्रमाण हैं ।
ઉત્તર-સિદ્ધાન્તની પ્રરૂપણ એવી નથી આ કાળની અપેક્ષા બદ્ધ દા. २४ शरीरानु प्रमाण वामां माव्यु छे. (तत्थ णं जे ते मुक्केल्लगा ते णं अणतो अणताहिं उत्सप्पिणीओसप्पिणीहिं अवहीरति कालओ) २ भुरत मोहाરિક શરીરો છે તે સામાન્યથી અનંત છે કાળની અપેક્ષા અનંત છે એના પરિત્યાગ અનંત ઉત્સર્પિણ અને અવસર્પિણી કાળ પસાર થઈ જાય છે. તાત્પર્ય આ પ્રમાણે છે કે મુક્ત ઔદ્યારિક શરીર શેમાંથી જે એક એક સમયમાં એક શરીરનો અપસ્કાર કરવામાં આવે તે અનંત ઉત્સર્પિણ અવસર્પિણી કાળમાં તે સર્વનો અપહાર થઈ શકે છે. આનાથી આ વાત સિદ્ધ થાય છે. કે અનંત ઉપિણી અને અવસર્પિણી કાળના જેટલા સમયે છે તેટલા મુક્ત દારિક શીરો છે, આ કાળની અપેક્ષા મુક્ત દારિક શરીરનું प्रभा ४थन छ. (खेत्तओ अणंता सो) सूना नी म भुत
દારિક શરીરના પ્રાણનું કથન કરે છે તેમાં તેઓ શ્રી એ પ્રકટ કરે છે કે મુક્ત ઔદારિક ક્ષેત્રની અપેક્ષા પણ અંત લોક પ્રમાણ છે. (સૂરજો. अभवसिद्धिएहि अनंतगुणा सिद्वानं आत-बागे) ते अभय द्रव्यनी જેટલી સંખ્યા છે, તેથી તેમની સંખ્યા અનંતગણું છે. આનું તાત્પર્ય એ છે કે તેમની સંખ્યા સિદ્ધોના અનંતમા ભાગ પ્રમાણ છે. '
अ० ४९
For Private And Personal Use Only