Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र २११ औदारिकादिशरीरसंख्यानिरूपणम् ३९३ः दौदारिकशरीरावयवत्वात् अवयवे समुदायोपचारात् प्रत्येकमवयवमौदारिकशरीरेत्युच्यते । अवयवे समुदायोपचारस्तु एकदेशदाहेऽपि ग्रामो दग्धः पटो दग्ध इत्यादिवदुन्नेयः । एवं चैकैकं जीवविषमुक्तमौदारिकशरीरमनन्तभेदमिन्नम् , तेषु च भेदेषु प्रत्येकं प्रस्तुतशरीरावयवतया प्रस्तुतशरीरत्वेनोपर्यते । एतेषां च भेदानां प्रकृतशरीरपरिणामस्यागे अन्येषां तत्परिणामवतामुत्पत्तिसंभवाद् यथोक्ता. नन्तसंख्यकान्यौदारिकशरीराणि न लोके कदाचिद् व्यवच्छिद्यन्ते इति । तदेवमा. घत औदारिकशरीरसंख्या मोक्ता। विभागतस्त्वने क्रमप्राप्ता वक्ष्यते इति ॥सू. २११॥ णाम को छोडकर परिणामान्तर को नहीं पा लेते हैं, तब तक औदा. रिक शरीरावय होने के कारण वे औदारिक शरीर ही कहे जाते है। यद्यपि वे औदारिक शरीररूप नहीं है-उसके खंडरूप हैं, फिर भी अप. यव में अवयवी के उपचार से प्रत्येक अवयव औदारिक शरीररूप से मानलिये जाते हैं। अवयव में समुदायरूप अवयवी का उपचार ग्राम के एक देश के जल जाने पर जैसे 'ग्राम जलगया' पट के एक देश जल जाने पर जैसे 'पट जलगया' होता है, वैसे ही यहां होने में कोई बाधा नहीं है। इस प्रकार एक एक जीव के द्वारा विप्रमुक्त औदारिक शरीर अनंत भेदवाला है इन भेदों में प्रत्येक भेद औदारिक शरीर का अवयर कहलाता है। इन अवयवों में प्रस्तुत औदारिक शरीर का उपचार कर लिया जाता है । जब ये भेद प्रकृतशरीररूप परिणाम का परित्याग कर देते हैं, तब ऐसा नहीं होता है कि-'फिर औदारिक शरीर का सर्वथा अभाव ही-व्यवच्छेद ही हो जावे क्योंकि उस समय अन्यों में રાવયવ હેવાથી તે દારિક શરીર જ કહેવામાં આવે છે. જો કે તે ઔદારિકશરીર રૂપ નથી, તેના અંડરૂપ છે, છતાં એ અવયવમાં અવયવીના ઉપચારથી તે પ્રત્યેક અવયવ દારિક શરીર રૂપથી માનવામાં આવે છે. અવયવમાં સમુદાય રૂપ અવયવીને ઉપચાર ગામના એકદેશને અગ્નિમાં ભસ્મ થઈ ગયા પછી “ગામ ભસ્મ થઈ ગયું અને એક ભાગ બળી જાય ત્યારે જેમ “વસ બળી ગયું છે... આ રીતે કહેવામાં આવે છે, તેમજ અહીં પણ કઈ જાતની બાધા નથી આ પ્રમાણે એક એક જીવ વડે વિપ્રમુક્ત ઔદારિક શરીરને અવયવ કહેવામાં આવે છે. આ અવયવેમાં પ્રસ્તુત ઔદારિક શરીરને ઉપચાર કરી લેવામાં આવે છે. જ્યારે આ ભેદે પ્રકૃત શરીર રૂપ પરિણામ ત્યજી દે છે, ત્યારે આમ થતું નથી કે “ફરી દારિક શરીરને સર્વથા અભાવ જ-વ્યવછેદ જ થઈ જાય.
भ० ५०
For Private And Personal Use Only
