Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
२६६
अनुयोगद्वारसूत्रे नास्ति कश्चिद् दोषः । एवं बादराद्धापल्योपमादावपि बोध्यम् । एतदुपसंहमाहतदेतद् व्यावहारिकमुद्धारपल्योपममिति । अथ-यूक्ष्मम् उद्धारपल्योपमं प्ररूप. माय पृच्छति-प्रय कि तद् सूक्ष्मम् उद्धारपल्योपमम् ? इति । उत्तायति-'सुहुमं उद्धारपलियोवमं इत्यादिना । तत्र-मूक्ष्मसुद्धारपल्योपममित्यारा' भृतं वालाग्र कोटीनाम् ' इत्यन्तस्य पाठस्यार्थः पूर्ववद् बोध्यः । तत्रयालाग्रकोटिषु खलु एक वालाग्रम् असंख्येयानि खण्डानि क्रियते । पूर्व वालाग्राणि सहजान्येव जन एक अल्प प्रयोजन है। अतः सूत्रकारने इस अल्पप्रयोजन की यहाँ विवक्षा नहीं की है, इस अपेक्षा उसे प्ररूपणा मात्र यतला दिया है। इसी प्रकार से पादर अद्धापल्योपम आदि में भी जानना चाहिये । (से ते वावहारिए उद्धारपलिभोवमे) इस प्रकार यह व्यावहारिक उद्धारपल्योपम का स्वरूप है। (से कि तं सुहुमे उद्धारपलिओवमे ?) हे भदन्त ! वह सूक्ष्म उद्धारपल्योपम क्या है ?
उत्तर--(सुहुमे उद्धारपलिभोवमे) वह सूक्ष्म उद्धारपल्योपम इस प्रकार से है (से जहा नामए पल्ले सिया जोयणं आयामविखंभेणं जोयणं उब्वेहेणं तं तिगुणं सविसेसं परिक्खेवेणं) जैसे कोई एक पल्य हो
और वह लयाई में चौडाई में एवं गहराई में एक योजन प्रमाण हो । इसकी परिधि कुछ अधिक तीन योजन की हो । (से णं पल्ले एगोहिय. वेयाहियतेयाहिय जाव सत्तरतरूढाणं संसटे संनिथिए भरिए बालग्ग
ઉત્તર–સૂકમની પ્રરૂપરામાં આ ઉપગી છે, તો આ ઉપયોગિતા રૂપ પ્રજને એક રીતે અ૫ પ્રજન જ છે. એથી સૂત્રકારે આ અલ્પ પ્રજનની ત્યાં વિવક્ષા કરી નથી આ દૃષ્ટિએ જ તેને પ્રરૂપણ માત્ર કહી દીધી છે એ પ્રમાણે બાદર અદ્ધા પોપમ વગેરેના સંબંધમાં પણ સમજી લેવું
2. (से तं वावहारिए उद्धारपलिओषमे) मे प्रमाणे मा व्यापारि उद्धार पक्ष्योपभनु २१३५ छे (से कि तं सुह मे उद्धारपलिभोवमे १) महत ! તે સૂક્ષ્મ ઉદ્ધાર પલ્યોપમ શું છે?
उत्तर-(सुहुमे उद्धारपलि ओवमे) ते सूक्ष्म उद्वार ५८।५म. २॥ प्रभारी छ.-(से जहानामए पल्ले सिया जोयण आयामविक्खंभेण' जोयण उब्वेहेणं ते तिगुण सविसेमं परिक्खेवेणं) म मे ५६५ डाय सनत मां, પહોળાઈમાં તેમજ ઊંડાઈમાં એક જન પ્રમાણ હોય, એની પરિધિ કંઈક पधारे ५ योन की डाय. (से ण पल्ले एगाव्हिय बेयाहिय तेयाहिय जाव सत्तरतरूढ़ाण संसट्टे संनिचिए भरिए बालग्गकोडोण) ! ५६यने मे
For Private And Personal Use Only