Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सू१९८ पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकादीनां शरीरावगाहनानि.१८१ ग्योनिकानां पृच्छा गौतम ! जघन्येन अंगुलस्य असंख्येयभागम् उत्कर्षेण योजन सहस्रम् । अपर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकजलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां पृच्छा, स्थलचर निर्यञ्च पंचेन्द्रिय जीव हैं उनके भी अवगाहना के सात स्थान हैं। तथा सादिक जो उरःपरिसर्प तिर्यश्चपंचेन्द्रियजीव हैं उनके भी सात अवगाहना स्थान हैं । गोधा, नकुल आदि जो भुजपरिसपैतिर्यञ्चपंचेन्द्रियजीव हैं। उनके भी सोत अवगाहना स्थान हैं। इस प्रकार चतुष्पद स्थलचर पंचेन्द्रिय तिर्यञ्चों के अवगाहनास्थान २१ होते हैं । खेचर जो पंचेन्द्रियतियश्चजीव हैं उनके भी अवगाहना स्थान ७ हैं। तथा एक अवगाहनास्थान सामान्यरूप से पंचेन्द्रिय तिर्यञ्चों का है। इस प्रकार पंचेन्द्रिय तिर्यश्च जीवों के ये अवगाहनस्थान ३६ हैं । इसी विषय को सूत्रकार आगे के सूत्रपाठ से स्पष्ट करते हैं-(गम्भवक्कंतिय जलयरपंचिदियतिरिक्ख जोणियाणं पुच्छा, गोयमा ! जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभाग उक्कोसेणं जोयणस. हस्सं ) गर्भजन्नवाले जो जलचरतियश्च पंचेन्द्रिय जीव है, उनकी .अवगाहना हे गौतम ! जघन्य से अंगुल के असंख्यातवें भागप्रमाण है, और उत्कृष्ट से एक हजारयोजन प्रमाण है । यह इनकी अव. गाहना सामान्यरूप से कही गई है। ये गर्भज पंचेन्द्रिय तिर्यश्च पर्याप्त પચેન્દ્રિય જીવે છે, તેમના પણ અવગાહનાના સાત સ્થાને છે, તેમજ સર્પાદિ જે ઉર પરિસર્પ તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય જીવે છે તેમનાં પણ સાત અવગાહના સ્થાને છે, ઘે, નકુલ વગેરે જે ભુજપરિસર્પ તિર્યંચ પંચે ન્દ્રિય જીવે છે, તેમના પણ સાત અવગાહના સ્થાન છે. આ પ્રમાણે ચતુષ્પદ સ્થલચર પંચેન્દ્રિય તિર્યનાં અવગાહના સ્થાને ૨૧ હેાય છે. ખેચર કે જેઓ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ જીવે છે તેમના પણ અવગાહના સ્થાન સાત છે. તેમજ એક અવગાહના સ્થાન સામાન્ય રૂપથી પંચેન્દ્રિયતિયનું છે. આ પ્રમાણે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ ઇવેના આ અવગાહના સ્થાને ૩૬ છે. ने विषयने सूत्रा२ ३ ॥ सूत्र १५८८ रे छे-(गन्भवतियजलयरपंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं पुच्छा, गोयमा ! जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेज्ज इभाग उक्कोसेणं जोयणसहस्स) मा २ सय२ तिय"य पथेन्द्रिय । છે તેમની અવગાહના હે ગૌતમ! જઘન્યથી અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ છે અને ઉત્કૃષ્ટથી એક હજાર જન પ્રમાણ છે. આ એમની અવગાહના સામાન્ય રૂપમાં કહેવામાં આવી છે. આ ગજ પંચેન્દ્રિય તિયચ
For Private And Personal Use Only
