Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૨૪
अनुयोगद्वारसूत्रे
1
६
राज्ञः काकिणीरत्नम् अष्टसौवर्णिकम् - वारि मधुरतृणफलानि एक स षोडश सर्षपाः एकं धान्यमाषफलम् द्वे धान्यमाषकले एका गुञ्जा, पञ्चगुञ्जाः एकः कर्ममापकः, पोडश कर्ममापकाः एकः सुवः, अष्टममाणमस्येतिअष्टसौवर्णिकम् = अष्टसुवर्णप्रमाणम्, षट्तलम् चत्वारि चतुसृयपि दिक्षु द्वे ऊर्ध्वाधश्च इत्येवं षट्तलानि यत्र तत् द्वादशासिकम् - द्वादश = द्वादशसंख्यका अस्रयः= कोट्यो यत्र तत्- द्वादश कोटि युक्तम्, अष्टकर्णिकम् - अष्टकर्णिकाः चतस्र उपरि चतस्रोऽस्वादित्येवमष्टकर्णिकाः कोणा यस्य तत् अष्टकोणविशिष्टम्, तथाअधिकरण संस्थानसंस्थितम् अधिकरणम् = सुवर्णकारोप करणं, 'रण' इति भाषा प्रसिद्धं तत्संस्थानेन संस्थितम् = तत्सदृशाकारं समचतुरस्रमित्यर्थः प्रज्ञप्तं =मरूपितम् । तस्य काकिणीरत्नस्य एकैका कोटिरुत्सेधा गुलविष्कम्याउत्सेधलप्रमाण इन खंडों में चक्रवर्ती की आज्ञा चलती है । इसलिये वे इस षटूखंड भरतक्षेत्र के एकच्छत्र अधिपति हुआ करते हैं । ये १४ रत्नों के स्वामी होते हैं। उनमें १ एक काकिणीरत्न होता। इसका प्रमाण अष्ट सोनैया-भर भारवाला होता है । एक सुवर्ण १६ कर्म माकों का होता है । १ कर्ममापक पांच गुञ्जाओं का होता है। दो धान्यमाषफल की एक गुंजा होती है। एक धान्यमाषफल १३ वेतसरसों के वजन बराबर होता है। एक वेतसर्षप चार घुरतृणफलों का होता है । तथा वह का किणीरत्न ६ तलबाला होता है। चारोंदिशाओं की ओर के ४ तल और ऊपर नीचे की ओर के दो तल उस काकिणीरत्न में होते हैं । उसकी बादश कोटि होती हैं | आठ कर्णिकाएँ (आठ कोनेवाली) होती हैं इसका संस्थान सुनार की एरण
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
,
For Private And Personal Use Only
છે. ભરતક્ષેત્રના ૫ મ્લેચ્છખડ અને ૧ આખ’ડ આ મ ६ उ छे. या હું ખંડમાં ચક્રવર્તીની આજ્ઞા મુજબ શાસન ચાલે છે. એટલા માટે તેઓ આ ષડ્ ખડ ભરતક્ષેત્રના એક છત્ર અધિપતિ હોય છે. એ ૧૪ રત્નાના સ્વામી હોય છે તેમાં ૧ એક કાર્ડણી રત્ન હાય એનુ પ્રમાણે અષ્ટસુવર્ણ જેટલુ હોય છે. એક સુત્ર ૧૬ કર્રમાકે નુ થાય છે. ૧ ક માષક પાંચ ગુન્તએ નેા થાય છે એ ધાન્યમાષ ફૂલની એક ગુઘ્ન થાય છે. એક ધાન્યમાષલ ૧૬ શ્વેત સરસવના વજન બરાબર થાય છે એક શ્વેત સ પ ચાર મધુર તુઝુ ફળનુ હોય છે તેમજ તે કાપ...ણી રત્ન તલવાળું હોય છે ચારે દિશાએની તરફના ૪ તલ અને ઉપરનીચેની તરફના એ તર્કી, આ પ્રમાણે આ ૬ તલે તે કાકકણી રત્નામાં થાય છે તેની દ્વાદશ કાટી ડાય છે આઠ કર્ણિકાએ હૈય છે. એનુ' સસ્થાન સેસનીની એરણ જેવુ
