Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www. kobatirth.org
आश्रय
त्रयः
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १५३ आत्माङ्गुलप्रमाणप्रयोजननिरूपणम् १२७ पणाटकनिकचतुष्कचस्चर चतुर्मुखमहाप पथिशकटस्थ यानयुग्यलिपिलिशिचि कास्यन्दमानिकाः- तत्र - प्राकारः =पसिद्धः, अट्टालकः = नाकारोपरि विशेष : 'अटारी' इति प्रसिद्ध चरिक=हार्णा प्राकारस्य चान्तरे अष्टहस्तविस्तारी हस्त्यादिसंचारमार्गः, गोपुरम् = पुरद्वारम् प्रासादः भूपानां भवनम् उत्सेधचहुलो वा प्रासादः, गृहम् = सामान्यजननिवासस्थानम् शरणम् = तृणनिर्मित गृहम्, लगनम् = उत्कीर्णपर्वतगृहम् गिरिगुद्दा वा काटिकावासस्थानं वा, आपणाः=हट्टाः, शृङ्गाटकम् - नानाहट्टगृहाभ्यासितत्रिकोणो भूभागविशेषः, पन्यानो यत्र संमिलिता भवन्ति तदपि शृङ्गाटकमित्युच्यते, त्रिकं तु त्रिपथसङ्गऔर ऊपर में विस्तीर्ण जो होती है वह परिखा कहलाती है। इसे खाई कहते हैं । कोट का नाम प्राकार है। प्राकार के ऊपर जो आश्रयविशेष होता है जिसे भाषा में अटारी कहा जाता है वह अट्टालक है। घरों और प्राकार के बीच में जो आठ हाथ का विस्तार वाला मार्ग होता है कि जिमसे हाथी आदि आते जाते रहते हैं उस मार्ग का नाम चरिका है । पुर के दरवाजे का नाम गोपुर है । राजाओं के भवन का नाम प्रासाद है अथवा जिसका उत्सेध बहुत होता है वह प्रासाद है । सामान्य जनों के निवासस्थान का नाम गृह है । जो निवास घास फूस का बना लिया जाता है वह शरण कहलाता है । पर्वत को खोद कर जो निवास स्थान बना लिया जाता है वह लगन है । अथवा पर्वत की गुफा का नाम लगन है । अथवा कार्शटिक आदिकों के रहने का जो स्थान होता है वह लयन है । हाट का नाम आपण है । जिस मार्ग में अनेक हह दुकानों की पंक्ति तथा घर हो ऐसे त्रिकोण मार्ग का नाम शृंगाटक है। श्रृंगाटक नाम सिंघाड़े का है। सिंघाड़े के आकार का जो मार्ग
,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રની ઉપર જે આશ્રય વિશેષ હાય છે, જેને ભાષામાં અટારી કહે છે તે અટ્ટાલક છે ધરા અને પ્રાકારની વચ્ચે જે આઠ હાથના વિસ્તારવાળે માગ હાય છે જેના પર થઈને હાથી વગેરે આવજા કરે છે-તે મ! નું નામ ચરિકા છે. પુરના દ્વારનુ' નામ ગેાપુર છે રાજાએના ભવનનુ નામ પ્રાસાદ છે અથવા જેની ઊંચાઈ બહુ ય છે તે પ્રાસાદ છે સામાન્યજનોના નિવા સસ્થાનનું નામ ગૃહ છે જે નિવાસસ્થાન ઘાસ વગેરેનુ' હાય તે શરણ કહેવાય છે તેને કેતરીને જે નિવાસસ્થાન બનાવવામાં આવે છે તે લયન છે, અથવા પતની ગુફ્ નું નામ લયન છે અથવા કાટિક વગેરે માટે જે રહે. વાનું સ્થાન હેાય છે તે લત છે હાટનુ નામ આપણ છે જે માર્ગમાં ઘણી દુકાને । શ્રેણિ (હટ્ટ શ્રેણિ) હાય તેમજ ઘરા હાય એવા ત્રિકે માનું નામ શ્રીંગાટક છે. ઝાટક વિગેડાનું નામ છે શિંગાડાના આકારના જે
For Private And Personal Use Only
