Book Title: Samyag Darshan
Author(s): Ramchandrasuri
Publisher: Jain Pravachan Pracharak Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005297/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyag harzana ACERICA pupAi vyATAne vAvyaspati AcAryadeva zrImaha vinaya rAmacaMdra sUrIzvara mahArAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lei Lei Lei Tan Tan Ji Tan Tan Tan Tan Tan Tan Ji Hao Ji Hao Lei ..."zrI jinavANuM pracAraka graMthamALA'--ja.. sa, myagdarza 61 pravacanakAra........... pUjyapAda, saktAgama rahasyavedI, paramagItArtha, sva. AcArya deva zrImada vijayadAnasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTaprabhAkara siddhAMta mahodadhi, karmasAhityaniSNAta svaAcAryadeva zrImadda vijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTAlaMkAra pUjyapAda paramazAsanaprabhAvaka tapAgacchIyAvicchinnasAmAcArI saMrakSaka suvizAlagacchAdhipati vyAkhyAnavAcaspati AcAryadeva zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA eka prakAzaka - 0 zrI jaina pravacana pracAraka TrasTa-muMbaI- 20 Ji Hao Ji Hao Ji Hao Ji Hao Ji Hao Ji Hao Ji Hao Lei Qi Lei Qi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : zrI jaina pravacana pracAraka TrasTa 59, e'ka opha InDiyA bilDIMga, 185, zekhamemaNa sTrITa, muMbaI-400002 phona : 327061 sahu prakArAkane svAdhIna nakala : 1500, prathamAvRtti vi. sa'. 2036, dvitIya jyeSTha zukalA caturthI tA. 16-6-1980 : prApti sthAneA : zrI jaina pravacana pracAraka TrasTa, mu MbaI-ra seva'tIlAla vI. jaina 20, mahAjanagalI, 1 le mALe jhaverI akhtara, mubaI 2. caMdrakAnta harageAvanadAsa zAha C/0 omegA Insyulezana 16, huDA menzana, 29, kAlasAlena, pAyadhunI muMbaI-3 zAha prabhudAsa vIrapALa mahetA mArkeTa surendranagara [saurASTra] mahendra rasIkalAla zAha zrI dAnasUrIzvarajI jaina jJAnamadira kALupura reDa, amadAvAda-380001 mUlya rU. 20-00 Jain Educationa International : prinTasa : hasamukha sI. zAhu avana TreDasa khIjAmALe, ratanapeALanA nAke, gAMdhIrADa, amadAvAda-1 For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana : zrI uvasaggahare tetramAM samyaktvanI AvazyakatA ane mahattA darzAvatAM kahevAmAM AvyuM che ke tuha sammatte laddhe, cintAmaNi-kappapAyavabhahie / pAvati aviggheNa, jIvA ayarAmaraM ThANa // 8 // AvI ja rIte, anekAneka parama upakAraparAyaNa mahApuruSoe ThAma ThAma samyagdarzananI AvazyakatA ane mahattA darzAvI che. e "samyagadarzana guNane avalaMbIne thayelAM pUjyapAda pravacanakArazrIjInAM upalabdha saghaLAM pravacanAne saMkalita karIne "zrI jinavANuM pracAraka graMthamALAnA cethA pustaka "samyagdazana tarIke prakAzita karatAM ame atyaMta AnaMda anubhavIe chIe. "zrI jinavANI pracAraka graMthamALA"ne uddabhava thaye tyAre ame prathama tabakke cAra pustaka bahAra pADavA nakakI kareluM te mujaba A cothuM ane chelluM pustaka bahAra paDI rahyuM che. dhAravA karatAM samayamaryAdA cheDI vadhAre thaI che; paraMtu, temAM ame nirupAya hatA. A pustaka pahelAM to be vibhAgamAM bahAra pADavA dhAreluM, paraMtu pustaka lagabhaga adhu chapAyA bAda evo nirNaya levAmAM Avyo ke samyagdarzana viSayaka saghaLuM lakhANa eka ja pustaka rUpe pragaTa thAya te jijJAsuone vadhAre sagavaDabharyuM raheze. pariNAme pAMcaso uparAMta pijanuM A daLadAra pustaka graMthamALAnA grAhakonA hAthamAM AvI rahyuM che, tenI pUjyapAda zrIjInA sAhityanA premI grAhakone noMdha levA vinaMti che. A pustakanuM saMpUrNa saMkalana karI ApavA badala ame pUjyapAdazrIjInA ziSyaratna pUjya munirAja zrI guNayazavijayajI mahArAjanA ziSyaratna pUjya munirAja zrI kItiyazavijayajI mahArAjanA temaja mupha saMzAdhanAdi kArya karI ApavA badala pUjyapAdazrIjInA paTTadhara prazAMtamUrti sva. AcAryadeva zrImada vijaya jitamRgeka sUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna pU. munirAja zrI hemabhUSaNavijayajI mahArAjanA atyaMta RNI chIe; temaja bIjA paNa jeo taraphathI sIdhI ke ADakatarI sahAya maLI che te saune A take ame AbhAra mAnIe chIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtamAM, A pustakamAM pU. pravacanakArazrIjInA AzayathI viruddha Azayane agara anya prakAranA Azayane jaNAve evuM kaI ja vAkya AvI javA pAme nahi tenI kALajI rAkhavAmAM AvI che, Ama chatAM paNa, matiSa ke daSTidoSathI kaI khalana thaI javA pAmI hoya, te te badala micchAmi dukakaDe devA sAthe mupha saMzodhananI truTi, presa doSa ke evA anya kAraNe je kAMI kSatio rahI javA pAmI hoya te mATe kSamA yAcavA pUrvaka sujJa vAcakane zuddhidarzana joI te pramANe sudhArIne vAMcavA bhalAmaNa karIe chIe. A graMthamALAnA have pachI bIjA tabakke bahAra pADavA dhArelA cAra pustaka "zrAddha-guNa-darzana" bhA. 1, 2, 3, 4 tarIke pragaTa karavA nirNaya levAmAM AvyuM che. zrI dharmaratna prakaraNane avalaMbIne thayelA pUjyapAda zrIjInA pravacanenA saMgrahamAMthI e taiyAra karavAmAM AvanAra che, jenI jAherAta A pustakamAM anyatra mUkavAmAM Avela che. -jaina pravacana pracAraka TrasTa, muMbaI -AbhAra darzana - A graMthamALAmAM svayaM prerita udAra bheTa ApanArA nimnakta puNyavAnane hAdika AbhAra mAnIe chIe. 2501/- zA. mULacaMda mANekalAla-muMbaI(khaMbhAtanivAsI] sva. pU. A. bha. zrI jitamRgAMka sU. ma. ne aMtima samaye saMbhaLAvela sukatanI rakama vyAja sahita.] 1021/- zeTha caMpakalAla harajIvanadAsa 1001/- sva. zAha chabIladAsa sAkaracaMda parivAra taraphathI. 1001/- sva. zAha cunIlAla kamalasI parivAra taraphathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha : anAdi anaMtakALathI saMsAramAM paribhramaNa karatA jIvane potAnA yathArtha svarUpanuM jJAna karAvanAra je kaMIpaNa hoya te te samyagdarzana che. samyagdarzana kahe, yathArtha darzana kahe, Atmadarzana kahe, mekSamArganuM darzana kahe, tatvapratIti kaho; e badhA eka ja vastune jaNAvanArA zabdo che. jyAM sudhI jIva samyagdarzanane ke samyagdarzanane sAmIpyane prApta nathI karatA tyAM sudhI enuM saMsAraparibhramaNa avirata cAlu ja rahe che. enI dizA, ene puruSArtha, enuM jJAna, ene AcAra ane ene vicAra e badhuM ja bhrAnta hoya che. ene dharma paNa adharma bane che. enuM saMyama paNa asaMyama bane che TUMkamAM kahevuM hoya te tenI saghaLIya zubhakaraNI paNa azubhamAM ja pariNAma pAme che; kAraNa ke enuM darzana ja mithyA che. je mekSane prApta kare che, karmathI baddha AtmAne nirbaddha banAva heya, karmanA ge bhramaNazIla evA AtmAne sva svarUpamAM sthira kara hoya, anAdikALanI vikRtione vinAza karavo hoya, AtmAnuM suvizuddha svarUpe pragaTa karavuM hoya, saghaLA ya dharmane dharmanuM svarUpa ApavuM hoya ane AcarelA dharmane sArthaka banAve hoya, te samyagadarzananuM pragaTIkaraNa e atyaMta Avazyaka ane anivArya vastu che. ja paraMtu prazna e thAya che ke A samyaggadarzana meLavavuM kaI rIte ? samyagudarzanane prApta karavA, sthira karavA ane nirmaLa karavA mATe enA svarUpanuM paNa jJAna joIe ane ene virodhI tatva mithyAdarzananuM paNa jJAna joIe. samyagadarzana meLavavAnA upAyanuM paNa jJAna joIe ane emAM ADe AvatA avarodhenuM paNa jJAna joIe. e avarodhone AvatA aTakAvavAnuM paNa jJAna joIe ane evA keI karmanA udayathI AvI gayelA avarodhone dUra karavAnuM paNa jJAna joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagradarzananI bhavyatAnuM paNa jJAna joIe ane Avela samyagUdazanane sthira karavAnuM paNa jJAna joIe. sthira samyagadarzanane nirmaLa banAvavAnuM paNa jJAna joIe ane ene malina banAvanArA nuM paNa jJAna joIe ane AvA samyagadarzanane pAmelA, nahi pAmelA ane samyagdarzanane pAmI tene vamI gayelA AtmAnI sthitinuM paNa jJAna joIe. A rIte samyagadarzanane sparzatI aneka vastuonuM jJAna meLavavA mATe A "samyagdarzana" pustaka atyaMta upakAraka banaze evuM A lekhakanuM namra maMtavya che. pustakanI bhASA atyaMta saraLa che. emAM raju karAyelA gahana padArthonI chaNAvaTa evI suMdara ane saraLa zilImAM karavAmAM AvI che ke-te sAmAnya mativALA ke vizeSa mati dharAvatA sau kaI jijJAsuo mATe eka sarakhuM upakAraka banaze temAM zaMkA nathI. A graMthamAM AtmAnI gADha mithyAtvayukta avasthAthI mAMDIne nirmaLa samyagudanayukta pratyeka avasthAonuM vistRta varNana karavAmAM AvyuM heIne temAM mithyAtva, tenA prakAre, mithyAdaSTipaNAnI avasthA, mithyASTi AtmAnA vikalpa temaja samyaktva, tenA prakAra, samyagRSTinA suvikalpa Adi aneka viSayone AvarI levAmAM AvyA che. e ja rIte kudeva-kuguru-dudharmanuM svarUpa, tenI apakArakatA temaja sudeva-sugu--sudharmanuM svarUpa ane tenI upakArakatAnuM paNa suMdara rIte varNana karavAmAM AvyuM che. A graMtharatnanuM mahatva jema temAM varNavAyelA anupama viSayane AbhArI che, temAM tenuM mahatva je mahApuruSanI amRtasamI upadezadhArAnuM e sarjana che, te paramaprabhAvaka pUjyapAda pravacanakArazrIjInI pratibhAsaMpanna chaNAvaTane paNa eTaluM ja AbhArI che. e upadezadhArAnI amIvarSA karanArA che pUjyapAda gacchAdhipati, vyAkhyAna vAcaspati, AcArya bhagavaMta, zrImadvijayarAmacandrasUrI. AvarajI mahArAjA ke jeo jainazAsananA vartamAna yuganA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAna sukAnI che. advitIya pratibhAsaMpanna ane prabhAvaka puNyaprAgabhArane dharAvatA e mahApuruSanI vANImAM keI apUrva jAdu samAyeluM che. teozrInI bhASA atyaMta sAdI ane saraLa chatAM spaSTa ane mehaka che. gahanamAM gahana padArthone paNa saraLamAM saraLa rIte raju karavAnuM kaLA kauzalya teozrIne prAraMbhathI ja vareluM che. nIDaratA ane sAtvikatA jevA khAsa guNe teozrIne gaLathuthImAMthI ja maLyA hoya evuM jaNAI Ave che satya ane asatya, "su" ane "ku vaccenA bhedanI teozrInI spaSTa vivecaka zakti zrotAonI aneka brAntionuM paLavAramAM nirasana karavA samartha bane che. sanmArganuM sthApana ane unmArganuM umUlana, e teozrIne jIvanamaMtra che. sAMbhaLavA pramANe pUjyapAdazrIjIne bAlyavayathI ja zrI jainazAsanamAM dharmaprAsAdanA pAyA svarUpa gaNatA "samyagadarzana guNanI hinI lAgelI hatI. e vAtanI pratIti karAvatI hakIkta e che ke-lagabhaga 12-13 varSanI laghuvayamAM je teozrIe mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI gaNivarya racita zrI samakitanA saDasaTha belanI sajhAya kaMThastha karIne te samaye pAThazALAne mAstara zrI ujamasIbhAI pAse tenA arthanuM jJAna meLavyuM hatuM. eTaluM ja nahi paraMtu, te vakhate levAyelI e viSayanI parIkSAmAM teozrI mekhare rahyA hatA. tyArabAda mAtra sattara varSanI nAnI vayamAM teozrImade aneka virodha ane avarodhone vaTAvI saMyama jIvanane svIkAra karyo ane dIkSAnA prathama varSamAM ja viziSTa yegyatAnA darzana thatAM mahopAdhyAya paramaguruva zrI vIravijayajI mahArAjAe teozrIne vyAkhyAnanI pATe besADayA. teozrInA jIvananA A Adya pravacanane viSaya hate samyagadazana, ane te mATe AdhAra graMtha hato "samaktinA saDasaTha belanI sajhAya." e vAtane Aje saDasaTha varSanAM vahANAM vItI gayAM che. sATha varSo daramyAna te teozrInI pravacanadhArAne dhodha aviratapaNe varasate Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ <] rahyo che. chellAM pacAsa varSathI te temanAM pravacanA chapAI ne lagabhaga niyamitapaNe pragaTa thatAM rahyAM che. dhyAnathI vAMcanArane teozrInA koI paNa pravacanamAMthI samyagdarzananA dhvani sabhaLAya nahi tA e eka Azcaya samajavuM. samyagdarzananA viSaya upara teozrInI pakkaDa eTalI tA majabUta che ke e viSaya upara teozrI je leAkabhAgya mimAMsA kare che te bhAgye ja bIje kayAMya sAMbhaLavA maLe. ekanI eka vAta varSothI karI rahyA chatAM zrotAo e vAta nityanavIna hoya te rIte maMtramugdha banIne sAMbhaLyA ja kare, evI teozrInI Azcarya janaka pratimA che. A jagatanI e paNu eka vicitratA che ke-jayAM sArI paNa vastu darekane sArI ja asara karanArI nivaDe tevu' banatu' nathI. pUjya pravacanakArazrIjInA 'samyagdarzana * viSayaka pravacanA jema aneka AtmAone apUrva lAbhadAyI nivaDayAM che, anekanI jIvananirdezAne adalI nAkhanArAM banyAM che tema keTalAkane e pravacanA peAtAnI catheccha pravRttine khullI pADanArA jaNAvAthI, te tenAthI ja eka prakAranI UDI akaLAmaNa anubhave che. A akaLAmaNamAMthI udbhavelA dveSanA kAraNe te evu paNa khelavAnuM sAhasa kare che ke- tyAM tA samyaktvanAM paDIkAM vaheMcAya che. 'su' ane ku' nI vAtA karI kheATA vivAda UbhA karAya che. zAstranA nAme teo jhaghaDA karAve che. vigere vigere.' tenI AvI khAliza vAtAnI pUjya pravacanakArazrI noMdha sarakhI paNa letA nathI. UlaTu' evA dveSIjane pratye paNa kevaLa karuNAbuddhi dharAvatA e mahApuruSa zrI jainazAsananA nirbheLa satyAne prakAzita karanArI sanmA dezanAnA kalyANamAge Aja paryaMta askhalitapaNe gati karI rahyA che. teozrInI e gatimAM aneka avarodho UbhA karavAnA teozrInA virAdhIonA ke dveSIjanAnA Aja sudhInA saghaLA ya prayatne sadaMtara niSphaLa nivaDayA che, evu kahevAmAM leza paNa atizayAkti nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [9 pUjyapAda zrIjInAM pravacanane je kaI madhyasthabhAve jijJAsApUrvaka sAMbhaLe che teo kharA hRdayapUrvaka evuM bolatA saMbhaLAya che ke- pUjyazrIe amane taddana navI ja daSTi ApI che. teozrIe amArA hRdayanAM dvAra kholI nAkhyAM che, amArA jIvanane dhanya banAvyuM che, amane jIvananI sAcI dizA batAvI che." Ama kahIne teo pitAnAM mastaka pUjyazrInA caraNemAM AdarapUrvaka jhukAve che. A graMthamAM pUjyazrInA "samyagadazana ne avalaMbIne pragaTa thayelAM upalabdha saghaLA pravacanene saMkalita karI pragaTa karavAne prayAsa karavAmAM AvyuM che. varSo pUrve pUjyazrInA samyagudarzanane avalaMbIne thayelAM keTalAMka pravacanenuM saMkalana karIne "samyaggadarzananuM prakaTIkaraNa" e nAme eka pustikA jaina pravacana kAryAlaya taraphathI prakAzita karavAmAM AvI hatI. tenI badhI ja nakalo theDA vakhatamAM khapI gaI ane te pachI paNa enI mAMga cAlu ja hatI. prastuta graMthamAM e pustikAnA viSayane paNa samAveza karI levAmAM AvyuM che. aMtamAM, A amUlya graMtharatnanuM zAMtithI vAcana karI, tenA padArthonuM zAMta citte avagAhana karI sau koI AtmA pitAnA nirmaLa samyagadarzana guNane pragaTa kare ane pragaTa thayelA guNane nirmaLa banAvI alpakALamAM paramapadane prApta kare, eja ekanI eka sadA mATenI zubhAbhilASA. pU. munirAja zrI guNayazavijayajI mahArAjane vineya muni kItiyazavijaya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayadarzana : pRSTha 136 [1] mithyAtvane gADha aMdhakAra 1-122 1. pAMca prakAranAM mithyAtva 2. daSTirAga 111 3. vivekane abhAva 115 4. dharmakriyAone virodha 119 [2] mithyAtvanI maMdatA ? 123-156 1. mekSAbhilASa 125 2. samyagdarzananI anivAryatAne baMdha 3. samyagdarzanAbhilASA 15ra [3] samyagdazananI bhUmikA 157-220 samyagdarzanane sUryodaya 221-370 1. samyagdarzananI prAptine kama 223 2. samyagdaSTinAM pAMca lakSaNa 285 3. samyagdarzanamAM pAMca duSaNa 332 4. samyagdarzanane prabhAva 337 [5] samyagdaSTinI avasthA 371-436 1. tameva sacca nissaMka jauM jiNehiM paveiya 373 2. samyagdaSTi dharma, artha ane kAmane kevA mAne ? 386 3. samyagdaSTi sukha-duHkhane sahe kevI rIte? 408 4. samyagdaSTi konI prazaMsA kare ? 425 [6] samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe 437-516 1. samyagdarzananA paryAyo 4399 2. samyagdarzananA ATha AcAra 3. Avazyaka praznottarI 484 4. Avazyaka samAlocanA 511 470 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhidarzana paMkti azuddha 10 15 bhagavAne 32 - 38 22 74 81 88 13 pR. 4 nI TIppaNI pR. 5 upara jevI. - tattvarthone. tatvArthone 21 18 bhagavAnane jana jaina kahevato kahevAtA pR. 28 nI TIpaNI pR. 27 upara jovI. 27 ceta tenuM zuM tenuM zuM ? mATe moTe 64 19 chIe ? chIe. zraddhA na zraddhAnA jana jena, 74 mAbhani mAbhini 25 sannatyA sammotyA manatA mAnatA. 103 dopaH roSa 110 parampa yA paramparayA 110 24 mugdhalovA nAM mugdhalokAnAM 115 kiMmatI kiMmatI na. 117 javuM thavuM 121 karaNa ke kAraNa ke adhita adhika 135 zraddhayeva tataH siddhi, jAyate zraddhayaivaM tataH siddhi, rjAyate Ave Ave aucitva aucitya17 Ave Ave 178 4 RSi 186 pravapannazca pratipannazca pratyakhyAna pratyAkhyAna 207 10,11,12,13,19,20 antamudrarta antarmuhUrta pa 131 0 9 162 * 160 171. 202 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12) 17,19 24 - 25 antakaraNa aupazama antamuhUrta aritatva jIvane prAyaH pitapotAnA 21 207 208 208 223 225 232 233 242 243 248 ke - antarakaraNa aupathamika antarmuhUrta astitva jIvane potapotAnA ke, jethI cAritrane suvidagdhapaNuM AlokanA prAdhAnya e AtmapariNAma, pariNAma antarmuhUrta anavedana cAritrane suviSya paNuM A lekanA prAdhanya AtmapariNAma parimAma antamuhUrta anurvedanA 15 21 276 276 280 10 . 26 pAme, 292 297 apUrNakaraNa lagayuM pAme. jIva prathama pathamika samparvane pAme, apUrvakaraNa lAgyuM ge mehanIya sarvasaMgane. lagatI mAnatA 3i02 ga 304 3, 5 mohanIyA saMgane lAgatI manatA 18 28 14 3. 320 321 322 333 341 344 359 365 380 26 25 7. e sAdhIne jIva saMsAramAM beThela prarUvuM eNanI vahevA sAdhIne, e saMsAramAM beThele jIva prarUpyuM emanI vahelA 22 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13 382 che. 383 393 395 406 . 418 424 pAte ja rahevuM chaTavA mokSayaH devoe trIbhAvane samyagdarzana vastunuM yogya banI malina navatatva tattva kSINukamAM vAte na rahevuM chUTavA maulAyo: devAe. maitrIbhAvane samyagdarzana. yogya vastunuM. malina banI navamuM tatva kSaNika ja te 435 43 Tha Da 8 % 9 ra cha ja ja 445 teja 448 452 453 464 udeya udaya prave 464 472 pravedya 'muDe muDe ti 'muDe muDe mati 479 have 487 AjJA ajJA joDAvA joDavA 488 488 492 495 496 di ka Ta pUjA SAdhati 5jA vAdhati ucAratAM haiyAnI uracaratAM haiyAnI khAsa sUcanA: "zrIjinavANI pracAraka granthamALA"nA prathama pustaka "navayuda dazana'nA pRSTha 11, pati 7 upara "traNa bhAga nyUna' ema che tyAM "trIjA bhAge nyUna', ema samajavuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva TALe....samyakatva pAme tatvajJAna meLa... saghaLAM ja pApanA mULa evA mithyAtvane TALavAne mATe ane saghaLAya dharmonA pAyA samAna samyakatvane pAmavAne mATe, zAstra kahe che ke-tattvajJAna meLavIne, tanA svarUpanA viSayamAM sunizcitamativALA banavAnI jarUra che tyAre, AjanA keTalAka makhkhao tattvanI vAtane samajavAno prayatna karavo, emAM paNa potAnI pAse je kAMI hoya, tene khAI nAMkhavA jevuM mAne che! ivartamAnakALanI tAtI jarUra che Aje te ekavAra parasparanA mantavya bhedavALI je je bAbato che, temAM UtaryA vinA, khAsa agatyanA prazrane hAtha dharavA joIe matavyabhedavALI bAbatomAM paNu, saue "meM Ama karyuM che,"--evI bAbatone aMze paNa lakSya para lIdhA vinA, zAstranI AjJA mujaba ja mAnavAne taiyAra thavuM joIe. jI bAdhinI zakti che tame je bedhine pAmyA hazo ane bedhine TakAvI rAkhI zakaze,te saMsAranI kaI zakti tamAruM bagADI nahi zake. bAdhi AvatAMnI sAthe ja viSaya ane kaSAyanI tAkAta nabaLI paDI jAya che. saMsAramAM lAvavAnI tAkAta viSaya-kaSAyamAM che, paNa bodhinA prabhAvathI enI e tAkAta nivAI jAya che. bAdhivALe viSaya-kaSAyane ya mukti-sAdhaka banAvI zake che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 zrI jinazAsanane bhayaMkara droha deza kALanA nAme paNa zrI jinazAsanathI viparIta bolavuM ke avasarecita satyane gopavavuM, e to zrI jinazAsanane bhayaMkara kaTine droha ja kahevAya. [q te vinA samyaphatva Ave nahi ane Take nahi. 9 samyaktvane pAmavAnI sAcI bhAvanAmAM sAdhupaNAne pAmavAnI bhAvanA paNa hoya ja. saMsAranA saMgane tajavAnI bhAvanA vinA, saMsArane saMga tajavA jevA ja che-evuM lAgyA vinA samyakatva Ave nahi, ane, e bhAvanAthI viparIta bhAvanA AvatAM samyaktva TakI zake nahi. [ samyakatvane prabhAva che samyaktva guNa jenAmAM pragaTe, tene mATe narakagatinAM ane tiryaMcagatinAM dvAra baMdha thaI jAya che. eTaluM ja nahi, paNa devatAI sukho paNa ene svAdhIna bane che, mAnaSika sukha paNa ene svAdhIna bane che ane mukti sukha paNa ene svAdhIna bane che. - a te prazaMsA paNa DUbADanArI che . jenI prazaMsAthI sAcA guNIo pratye jagatanA che bedarakAra bane, tenI prazaMsA tAranArI nathI, paraMtu DubADanArI che. yogyanI paNa prazaMsA karatAM, koI paNa rIte mithyAmatane puSTi maLI jAya nahi, tenI avazya kALajI rAkhavI joIe. Ed prazasAne hetu che. 1 guNI AtmAonI prazaMsAne hetu e ja hoI zake ke guNe pAmavA, guNe pamADavA ane pAelA guNene khIlavavA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadhara bhagavAna zrI gautama svAmIjI mahArAjA samyaktvane ratnapradIpanI upamA Ape che. e pradIpanA abhAvamAM koI paNa jAtane prakAza 1 vastutaH prakAza ja nathI, kAraNa ke enA sivAyanA ra sarva prakAza, AtmAne vastutaH aMdha ja banAvanArA tna che. e ratnadIpa vinAnuM jJAna, cAritra ke tapa, e pra koI paNa prakAre AtmAnA mULa svarUpane pragaTa karI dI zake tema nathI. muktinA athI e eka kSaNa paNa A 5 "ratnapradIpa' vinA rahevuM, e pitAnA muktinA che. athapaNAno nAza karavA barAbara che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU.pAda TaalkhyAmAM vAyaspati AcAyaeNdeva ) zrImada vijA rAmamaMdasUrIzva26jI mahArAja dan Educationa Internationa For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' mairth 1- mithyAtvane gADha aMdhakAra. 1 pAMca prakAranAM mithyAtva. ra daSTirAga. : 3 vivekane abhAva, Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiit 4 dharmaddiAone vidha. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi TAT nA mAM ca mithyAtvane tajavAnA ane samyaktvane pAmavAnA prayatnanI AvazyakatA : ana'tajJAnIe pharamAve che ke-mithyAtva e bahu ja bhaya'kara koTinuM pApa che. e pApa-jyAM sudhI jIvatu hoya tyAM sudhI bIjA eka paNa pApa vastutaH jatAM nathI. * gADha mithyAtvanI hAjarImAM hiMsAdi pApeAnA kadAca tyAga paNa jovAmAM Ave, tA paNa jJAnIo pharamAve che ke e tyAga nathI paNa eka prakAranA 'mehanA nAca ja che; kAraNa ke, hiMsAdine tajavA chatAM paNa * mithyAtvanI hAjarInA kAraNe hiMsAdi tyAjya ja che.'-evA prakAranA bhAvA e avasthAmAM pedA thatA nathI mATe ja, jemane peAtAnA saMsAraparyAya tarapha aNagamA pedA thA hoya ane Luan ra ' mAkSapacayane pedA karavAnI ruci jAgI ya,temaNe A mithyAtvarUpa doSane tajavAnA sauthI pahelAM prayatnakaravAnI AvazyakatA che. tame teA vA'vAra samyaktva ane mithyAtvanI vAtA sAMbhaLI che. tAmaNI tApasa mithyAdaSTi hatu ethI ja enA mahAtapanA mUlya karatAM paNa samyagdaSTinI eka navakArazInuM mUlya vadhI jAya, AvuM paNa tame aneka vAra sAMbhaLyu che. te pachI samyagdaSTinI navakArazInA phaLanI tAle mithyA-STinA mahAtapanuM paNa chaLa AvI zake nahi e vAtane sAMbhaLanArA, jANanArA ane vAravAra emanArA tame samyaktva ane mithyAtvane oLakhavAnAzrayana nahi karyo hoya, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] samyagdarzana-1 athavA tA tame mithyAtvane tajIne samyaktvane pragaTa nahi karyuM hAya athavA tA chevaTa mithyAtvane tajavAnA ane samyaktvane pragaTa karavAnA prayatnamAM tame nahi hA, AvuM te na ja manAya ne ? tame tA kathAM tA mithyAtvane tajI dIdhuM haze athavA tA mithyAtvane tajavAnI peravImAM ja hazeA, ema huM mAnI lauM tA kAMI vAMdhA kharA ? zrI jainazAsanamAM samyaktva to pAyAnI vastu che. samyaktva kone kahevAya ane mithyAtva kone kahevAya, e tA game tyAre game tene sahelAIthI samajAvI zakavA jogI tamArI taiyArI hAvI ja joIe. mithyAtvanA ceAge jo tAmalI tApasanA mATA paNa tapanI lAMbI kimata nahi, te A badhI dharmakriyAe, ApaNAmAMthI jo mithyAtva nahi gayu hoya te ApaNane zu phaLa Apaze, evI ciMtA ApaNane satata rahyA kare ke nahi ? asabhyeA ane du vyA jyAre A zAsane kahelA sa`camane letA haze, laine kharAkhara pALatA haze, tyAre badhI kriyAo kevI rIte karatA haze ? emanI kriyAonI pAse jo ApaNI A badhI dharmakriyAone mUkIe, te mAtra dharmakriyA tarIke emanI dharmakriyA caDhe ke ApaNI ? tema chatAM emanI dharmakriyAonI kiMmata kema nahi ? samyaktvanA abhAva che ane mithyAtvanI hAjarI che, mATe ja ne ? tyAre evA mithyAtvane kADhavAnI ane samyaktvane pragaTAvavAnI bAbatamAM Aje ghaNI bedarakArI kema jovAmAM Ave che ? mithyAtva kone kahevAya ane samyaktva kone kahevAya, e samajavAnA Aja sudhImAM tame keTale prayatna karyA che ? sudevAdine mAnavA chatAM paNa te meAkSanI ruci 'na hAya teA samyaphUtva nathI, e nakkI che : Aje rAja dharmakriyAo karanArAomAM paNa, evA bahu thADA ja nIkaLe ke jemane pUchIe ke 'mithyAtva kone kahevAya ane samyakRtva kone kahevAya ?' tA e viSe je samajapUrvakanA tA *vA dave devatA puddhi: puro amutA matiH / dharme ca dharmIH zuddhA:, samyakavamivamukhyate // 2-2 // ', yogazAstra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra L[ 5 vyAjabI javAba ApI zake. bahu bahu te kahe ke-kudeva, kuguru ane kudharmano tyAga tathA sudeva, suguru ane sudharmane svIkAra, e samyakatva che ane ethI viparIta e mithyAtva che. A vyAkhyA paNa barAbara che; beTI nathI, sAcI che, paNa vicAraNIya e che ke-AnI pAchaLa je samaja hovI joIe, te samaja che ke nahi ?" A vyAkhyAmAM badhuM AvI jAya che, paNa devane "ku " zAthI kahevAya ane "su" zAthI kahevAya, gurune "ku" zAthI kahevAya ane "su" zAthI kahevAya, tathA dharmane "ku" zAthI kahevAya ane "su" zAthI kahevAya-e viSe samajavAno prayatna keTalo karyo? kulAcAra mAtrathI tame kuvAdine tAjelA che ke samajapUrvaka tame kudevAdine tAjelA che ? ane suvAdine tame seve che, te kulAcAra mAtrathI ke samajapUrvaka ? mAtra kulAcArathI ja kudevAdine na seva hAya ane suvAdine sevate hoya, enAmAM mithyAtva hoya, ema paNa bane-e tame jANe che ? tame eTaleya vicAra karyo che kharo ke-mithyAtvanI hAjarI AtmAnAM pariNAme upara kevIka bhUMDI asara nipajAvatI haze ane samyaktvanI hAjarI AtmAnAM pariNAme upara kevI sArI asara nipajAvatI haze ? mithyAtvanI ane samyaphatvanI kharekharI asara, mukhyatve te, AtmAnAM pariNAma upara thAya che. mithyASTi evA tAmalI tApasanA mahAtapa karatAM paNa, samyagdaSTi AtmAne mAtra navakArazIne tapa paNa vadhAre phaladAyaka che, ema tame jyAre sAMbhaLyuM, tyAre vicAra te karyo haze ne keAnuM kAraNa zuM? AtmAnAM pariNAme upara mithyAtvanI evI te kevI asara thAya, ke jethI tAlI tApasanA mahAtapanI paNa jJAnIe kiMmata AMke nahi ane AtmAnA pariNAme upara samyaphatvanI evI te kevI asara thAya, ke jethI samyagdaSTine eka navakArazI mAtrane tapanI paNa jJAnIe kiMmata AMke ?" mithyAvane kADhavuM hoya ane samyakatvane pragaTa karavuM hoya, te AvI vAtane paNa vicAra karavo joIe. jenAmAM saMsArathI chUTavAnI ane mokSane pAmavAnI abhilASA ja na hoya, tenAmAM te samyapha hoI zake ja nahi, paraMtu jenAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadazana-1 saMsArathI chUTavAnI ane mokSane pAmavAnI abhilASA pragaTI cheevI jIvomAMya samyaktva na hoya, to e zakya che. mokSanI rucivALI ja samyaphavane pAmavAnA ja--e nizcita che, paNa samyakatva e mekSanI ruci mAtrathI ja pedA thanArI vastu nathI. mithyAtvanI hAjarImAM paNa mekSanI ruci pragaTI zake che. samyaktva te mekSanA upAyane aMge haiiyAnuM vyAjabI sunizcitapaNuM mAge che. saMsArathI chUTavAnI ane mokSane pAmavAnI IcchA che? je e na hoya, te samyaktva nathI je, ema nakakI thaI jAya che ? ane e hoya te, mekSanA upAya viSe tamArI mAnyatA kevI che ?"--te jANyA pachI, samyakatva che ke nahi, te nakkI thaI zake. - mithyAtvanA be ane pAMca prakAre : samithyAtva kene kahevAya ane samyakatva kone kahevAya ? * jIvAdi padArthone viSe nizcayAtmaka tatvabuddhi, enuM nAma che- sabhyaphava; ane jIvAdi padArthone viSe tevA prakAranI tabuddhinI abhAva, e che-mithyAtva. mithyAtvanA mukhya bhedo be che. viparyAsAtmaka ane anadhigamAtmaka. viparyAsAtmaka mithyAtva, eTale jIvAdi padArthone tatva tarIke mAnavAM nahi te ane anadhigamAtmaka mithyAtva, eTale jIvAdi padArtho tattva che-evA prakAranA nizcayanA abhAvarUpa je ajJAna te. jIva, ajIva Adi paDhArthonuM astitva hovA chatAM paNa, enA astitvane svIkAravuM nahi, e paNa mithyAtva che; ane jIva, ajIva Adi padArthonA astitvane svIkAravA chatAM paNa jIvAdi padArtho jevA svarUpe che tevA ja svarUpe te padArthone nahi mAnavA ane nahi jANavA rUpa je ajJAna-e paNa mithyAtva che. zAstromAM jema vipayAmaka ane anadhigamAtmaka-ema be bhedathI mithyAtvanuM varNana karAeluM che, tema mithyAtvanA pAMca prakAranuM paNa zAmAM x yadyapi' jIdhAdipadArthoSu tattvamiti nizcayAtmakasya samyaktvasya pratipakSabhUtaM mithyAtva dvividhameva paryavasyati-jIvAdayo na tattvamiti viparyAsAtmaka jIvAdayastattvamiti nizcazamAvakhyAnadhigamAtmaka ca / tadAha vAcakamukhya (prazamaratI 224. zloke) "caMnnadhAma vivathI siMdhdhAravaF" rUtti XxX | 20 | dharmaparIkSA.ka 8 nI TIkA. AbhiggahiamaNabhigaha ca, taha abhinivesiya ceka / raphaamaLAmaif, pitta vaghA ga I 86 paMcasaMgraha che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtva nA adhikAra [ 7 varNana karAeluM che, AliMgrahika, anAbhigrahika, abhinivezika, sAMzayika ane anAga, evA pAMca prakArothI paNa mithyAtvane, oLakhI zakAya che. mithyAtvanA A pAMceya prakArene paNa, mithyAtvanA be prakAromAM samAveza thaI zake che. saajJAnI e zuM mithyASTi che ? ajJAnI eTale vizeSa jJAnathI rahita, paNa te jJAnInI nizrAe cAlanAro hoya ane ethI ene je potAnI mAnyatAne evo Agraha na hoya, ke jethI ene jJAnI tattvanuM evuM svarUpa kahe tene te svIkArI zake nahi, te enAmAM mithyAtva nathI. ajJAna sAthe Agraha joIe nahi ane jJAnInI nizrA joIe. ajANapaNAne TALavAne prayatna cAlu rAkhe, jJAnane meLavavAne jJAnI gurunI nizrAe prayatna karyA kare ane "bhagavAne je kAMI kahyuM che, te ja sAcuM che - AvuM manamAM vicAryA kare, ene mithyAdaSTi kahevAya nahi. evA AtmAomAM, tane svarUpanI bAbatamAM svatanta nizcayAtmakapaNuM nathI, paNa sadagurunI nizrAthI te tene sudhAravAnI taiyArI paNa che. eTale, evA AtmAo mithyAdaSTi nathI; bAkI to, jeTalA ajJAna eTalA niyama mithyAdaSTi, emAM zaMkAne sthAna ja nathI. samyagdaSTi AtmAone je jJAna hoya te samyapha keTinuM heIne, alpajJa evA paNa samyagdaSTine mithyASTi jevA ajJAna kahevAya nahi; parantu vizeSa jJAnanA abhAvanI apekSAe e AtmAone paNa ajJAna kahevAya, te e vAta judI che. mA ru ane mA sura eTaluM paNa yAda rahe nahi, chatAM parizramathI sarvajJa pAchuM meLavyuM che ajJAne taravuM hoya, te teNe saddagurune barAbara pakaDIne cAlavuM joIe. jema mArgathI ajJAta mANasa paNa, bhulabhulAmaNImAM nAkhI de evI aTavIneya laMdhIne pitAne je sthAne pahoMcavuM hoya te sthAne pahoMcI zake che, paNa te kyAre? mArganA jANakArane anusarIne barAbara cAle to ! mArganA jANakArane sAthe le ane e je dizAmAM cAle te dizAmAM A cAle, te ajJAna paNa ajANyA sthalamAMthI dhAryA sthale pahoMcI zake. paNa vAta e che ke tamane ajJAnano khyAla Avyo che? ajJAna khaTakyuM che ? jene potAnA ajJAnano khyAla Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] samyagadazana-1 Ave, tene jJAnInI nizrA keTalI game? jene ajJAna khaTake, tene jJAna meLavavAnuM mana keTaluM thAya ? ApaNe tyAM mASa-tuSa saMjJAthI prasiddha thayelA eka munivarane dAkhala Ave che. e munivara, jJAnAvaraNIya karmane eTalA badhA udayavALA che ke- ra ane mA tuSa eTaluM ja mAtra emane gue gokhavAnuM ApyuM che, paNa eTaluMya emane yAda rahetuM nathI. pote ajJAna hatA, chatAM emane taravuM hatuM, eTale, emaNe gItArtha gurunI nizrAne svIkArI hatI. gurue paNa joyuM ke-Amane game teTalA prayatna paNa vizeSa jJAna ApI zakAya tema nathI. keInuM jJAnAvaraNIya kama evuM gADha hoya, te temAM guru paNa zuM kare ? Amane, mA rupa ane mA tuSa ne badale ma-tura belAI jAya che. eTalI bhUla thAya che, chatAM paNa e, gurue ApelAM padone gokhavAno prayatna karyA ja kare che. emane mArA ane mA tuja eTaluMya yAda nathI rahetuM ane ethI mApa-kupa thaI jAya che, eTale emanI bahu bahu mazkarI thAya che. nAnA chokarAo paNa emanI mazkarI kare che. e vakhate paNa, e mazkarI karanArAo upara gusse thatA nathI tema ja "ATaluM ATaluM karavA chatAMya AvaDatuM nathI, te mUka paMcAta"--e emane kaMTALe paNa AvatuM nathI. evAmAM jo keI nAnuM paNa chokaruM emane cAda Ape che ke-mAnuSa nahi, paNa mA ane mA tuSa, te ethI emane bahu AnaMda thAya che. yAda ApanArane upakAra mAnavAnuM mana thAya che. kaho, keTalA ajJAna che? tame AvA ajJAna te nathI ne? tameya e vicAre ke-tame keTakeTaluM yAda rAkhI zake evA che ? eTalA ajJAna hovA chatAM paNa, e parizramI kevA che? ane tamane evuM thAya te kaMTALo Ave ke nahi? parizrama karavA chatAM paNa jJAna na Ave, teya jJAna pratye kadI paNa aMza mAtreya acine bhAva pedA thAya nahi, enI kALajI rAkhavI. e na pa ane mA tuja ne yAda rAkhI zakatA nahi, chatAM paNuM mA ja eTale zeSa karave nahi ane mA tuja eTale teSa kare nahi, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 9 mithyAtvane gADha aMdhakAra e emanA haiyAmAM keTaluM badhuM vaseluM hatuM ? ApaNe bhUla karIe tyAre keI ApaNe mazkarI kare, te ApaNuthI te khamAya? ema thAya ke-bhUla te mArI che; mane ATaluM paNa nathI AvaDatuM, mATe mArI mazkarI kare che ne ? sava paNa mazkarI karAya kharI? mazkarI karanAre mazkarI nahi ja karavI joIe. ema kahevAya, paNa ApaNe te mAtra sAmAnA kartavyane nirNaya karavAne taiyAra chIe ne? ApaNA kartavyane vicAra ApaNe karIe chIe kharA? ApaNe ApaNuM kartavyane vicAra karIe, temAM ApaNane vadhAre lAbha thAya ke ApaNe ApaNuM kartavyano vicAra nahi karatAM, mAtra pArakA kartavyane ja vicAra karIe, ethI lAbha thAya? evA vakhate, pArakA kartavyane vicAra kare, te prAyaH sAmA upara roSa AvyA vinA rahe nahi; ane upazAnta bhAvane jALavavAno upAya ja che ke potAnA kartavyano vicAra kara. e pitAnI bhUla kaI batAve to rAjI thatA, paNa ApaNane ApaNuM bhUla keI batAve, te te sAMbhaLavAne taiyAra kharA ? emanuM jJAnAvaraNIya karma eTaluM gADha hatuM ke mArA ane mAtuSa eTaluM paNa yAda na rahe; paNa bIjI yogyatA emanAmAM ghaNuM maTI hatI, eTale e barAbara parizrama karI zakyA ane emaNe pitAne parizramanA balathI, vItarAga banIne sarvajJapaNAne paNa pedA karyuM ! ajJAna rahevuM game-eya mithyAtva che : ajJAna paNa je jJAnI banavAne prayatna karyA kare te te jarUra jJAnI banI zake; tattvanA svarUpane samajAtuM na hoya, te paNa AtmA je mArgAnusArI banI jAya ane mArgAnusArI banIne sAcA jANakArane anusarate thaI jAya te tarI jAya. jema milane calAvanAra te ekAda-be hoya che, paraMtu enA kahyA mujaba kAma karanArA hajAro majUro enI pUThe jIve che ne ? vAta e che ke-tame jIvAdi tanA viSayamAM ajANuM te che, paNa tamAruM e ajJAna tamane khaTake che ? jAte ajJAna hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 ] sadarzana-1. 6. ane pAche DahApaNe DALe, tA e tare zI rItie ? mahApuruSA pharamAve che ke AjJAnameSa mahAptam' ajJAna e ja mahAkaSTa che. ajJAnanA jevu khIjuM kaSTa paNa kayuM che ? samyagdaSTine ajJAna eTale ajANapaNu hAya, paNa enuM enA ajJAna viSenuM jJAna, duHkha upajAvatu heAya. ajJAna rahevu ane game nahi ane jJAnInI nizrA vinA e cAle nahi. tamane vyavahAramAM ajJAna keTalu'Da'khe che ? tAra Ave ane vAMcatAM AvaDe nahi, te duHkha thAya ne ? ema thAya ne ke--bhaNyA hAta tA sAruM thAta! vyavahAramAM tame jarUrI evA jJAnInI kadamakheAsI paNa kare ne ? dharmanI vAtamAM evI sthiti kharI ? sAmAnya rItie kahevAya ke devamAM devabuddhi ane adevamAM adevabuddhi, gurumAM gurubuddhi ane agurumAM agurubuddhi tema ja dharmImAM dhabuddhi ane adharmImAM adharmabuddhi--e samyaktva che ane ethI UlaTuM te mithyAtva che; paNa tame samajo te! eTalAmAM saghaLa!ca tattvani samAveza thaI jAya che. deva kANu ne adeva kANu, guru kANu ne aNuru kANu tathA dharma kayA ane adhama kayA-ene niya thayA pachI, kace! nirNaya bAkI rahI jAya che ? ajJAnane paNa e vAta nizrAe ja svIkAravI paDe che. devamAM devabuddhi ane adevamAM devabuddhi--e vagere jema mithyAtva che, tema ajJAna rahevuM game--eya mithyAtva che. tattvanA viSaye nu' ajJAna tamane khaTake che ? e ajJAnane TALavAnA tamArA prayatna cAlu che ? ApaNe ajJAna chIe mATe ApaNe tA sugurunI nizrAe javavuM, evA tamArA niNa ya kharA ? jJAnI suguru kahe ke A Ama che, eTale e mAnI levAnI. taiyArI kharI ? chekarA tattvajJAna na pAme tA kALajI kalpe ? AjanA moTA bhAgane dharmanI bAbatanuM ajJAna khaTakatu. ja nathI. vyAvahArika jJAnanuM jevu arthIpaNu che, tevuM dhArmika jJAnanuM-- tattvAnA jJAnanuM arthIpaNuM lagabhaga nathI, ema kahIe te cAle. vyAvahArika bAbatamAM, pAtAnuM ajJAna eTaluM. madhuM khaTake che ke-- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA gADha aMdhakAra [ 11, abhaNa jevAM mAbApa paNa chekarAMone zaktinI uparavaTa thaIneya. bhaNAvavAne mathe che. vyavahAramAM tA cheAkaruM jarAka meTu' thayuM eTale e ajJAna na rahe tenI kALajI rakhAya che. bhaNAvavAnI mahenata karavA chatAM paNa, chekarA jo ajJAna rahe che, teA ema thAya che ke A rajhaLI. maraze; Ane mAre pALyA karavA paDaze ethI, vahAlA paNa chekarAne vAtavAtamAM e viSe e TANA mAryAM kare che. AvuM, tamane, tamAruM che!karu tattvajJAna vagaranuM rahe te thAya che ? saMtAnanI ekalI vyavahAranI jokhamadArIne samajo ane A jokhamadArIne samo nahi, te zu kahevu' ? jee bhagavAnane, gurune ane bhagavAne kahelA dharmane nathI mAnatA, teonI vAta judI che; evAe peAtAnA ane peAtAnAM saMtAneAnA paraleAkanA hitanI citA na kare, temAM navAI nathI; parantu tame teA zuddha devAdine mAnatA hAvAnA dAvA karanArA che! ane tema chatAM pazu tamAru' cheAkaru devaguru-dharmanA svarUpanA saMbaMdhamAM ajJAna rahe tenI tamane kazI ja cintA nahi, te tamArAmAM dharma zAnA AvyeA che, ema te thAya ne? keTalAMka gAmaDAM evAM hatAM ke--jyAM aMgrejI bhASA saMbaMdhI keLavaNInI ane vyavahAru keLavaNInI sarakArI vyavasthA nahotI, tA tyAM gAmanA leAkeAe paisA bhegA karIne paNa vyavasthA UbhI karI. gAmanI sthiti pahoMcatI naheAtI, te bahAragAmathI paNa paisA bhegA karI lAvyA, paNa keLavaNInI jogavAI karI ! kema ? ene khapa lAgyA che. enA vinA cAle nahi, ema mAnyuM che ! tema, chokarI 20 varSanA thAya, te chatAM paNa tene pratikramaNAdi paNa na AvaDe, tA e kema banyuM ema thAya kharuM ? kuTuMbamAM khAine rasAI na AvaDe teA vAMdhA, paNa dharma na AvaDe teA vAMdhA kharA ? kA vyavahAranI bAbatamAM bhATha rahe te kALajuM kape ane dharma nI sAmaiya jIe nahi. tA paNu, bahu tA enuM karma bhAre che.'-ema kahIne patAvI ja le ne ? mithyAtva eka rUpe nahi, paNa aneka rUpe, nAce. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ] samyagdarzana-1 che ane nacave che. mithyAtva haThe ne samyakRtva pragaTe, eTale tA ghaNA guNA pragaTavA mAMDe, tame dhI hAta te cheArA AvA na prAtaH mithyAtvane haThAvavAne mATe jIvAdi tattvAnA svarUpanA jJAtA banavAnA prayatna karavA joIe; ane jIvAdi tattvAnA nizcayanA abhAvarUpa je aniSagama rUpa mithyAtva che, tene TALavu joie. Ama ne Ama ajJAna rahevuM ane mithyAtva TaLI jaze--ema mAnavuM, e cegya nathI. sa. pahelAM AvA khyAla Avyo nahi. ThIka che, paNa jyArathI Ave! khyAla AvyA, tyArathI tA enI asara thavI joIe ne ? tamane lAgyu ne ke ApaNe Ama abhaNa rahyA, te moTI bhUla karI ? ATalAM varSa vItye tame e jANyu ke ApaNI te! bhUla thaI ane have uMmare paheAMcyA, paNa karAne bhaNAvavAnI ciMtA thavA mAMDI che ? huM rahI gayA tema A AkarAe paNa rahI jAya nahi, ema thAya che? vyavahAramAM thAya che ! a'grejI nahi bhaNelA bApa, karAne agrejI bhaNAve che ane chekarA kharAkhara bhaNatA na hoya, teA kahe che ke--A huM aMgrejI bhaNyA nahi, tethI peDhIne patravyavahAra pArakA pAse karAvavA paDe che, kAMI lakhavAvAMcavAnu hoya te bIjAnI rAha jovI paDe che. trIjA pAse peDhInI khAnagI vAta ughADI thaI jAya che, mATe dhyAna daIne bhaNA, ke jethI evA vakhata tamAre na Ave? amane tA bhaNAvanAra na maLyA te bheATha rahyA paNa tamane te! ATalI sagavaDa che, chatAM ATalA badhA bedarakAra kema raheA che ? ' evuM tamane tattvajJAnanA viSayamAM thAya che ? tyAM bApane aMgrejI bhaNAyu' nahi tenu' jeTala' duHkha che, teTalu duHkha tamane tattvajJAna maLyuM nathI-enu che kharuM ? ane, tyAM aMgrejInA bhaNataranI jeTalI jarUra lAge che, teTalI jarUra tamane tattvajJAnanI lAge che kharI ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 13 tame je kharekhara dharmanA raMgI heta, te tame tattvajJAnane. meLavavAnI mahenata karI hata; ema thayuM hota ke-saddabhAgya mArga UMce maLyo. chatAM rahI gayA ? ane jo tamane ema lAgyuM hota, te tamArAM chokarAMone pAka Ave te na ja pAkata. tamArA saMtAne tattvajJAnathI rahita rahe che, temAM tamAro paNa meTo doSa che; ane e doSa paNa tamane Aje bahu doSa rUpa lAgato nathI, kAraNa ke-tamArA haiyAmAM tattvajJAnane saMpAdana karavAnI jevI tAlAvelI jAgavI joIe, tevI tAlAvelI jAgI nathI. bhaNelo pahelAM potAne oLakhe : jIvAdi tatvonuM jJAna hoya, paNa je te nizcayAtmaka na hoya te te paNa vastutaH jJAna nathI paNa ajJAna che. jIvAdi padArthone, te jevA svarUpanA che, tevA svarUpe jANavA ane mAnavA, e samyakRtva che evuM samyaktva bahu kiMmatI che. bhagavAne kahyuM che te ja sAcuM che ema mAnavuM, e bhagavAnanA nizcayane potAne nizcaya. banAvavA jevuM che; ane ethI, bhagavAne kahyuM che te ja sAcuM cheema hRdayapUrvaka svIkAranAramAM paNa samyaktva hoya. A samyadRSTi paNa, saMyegAnusAra, bhagavAne jIvAjIvAdi tanA viSayamAM zuM kahyuM che, teno abhyAsa karavAno prayatna karyA ja kare. jIvAdi tAnA svarUpa viSe je nizcayAtmaka jJAna dharAvate hoya, tene pitAnAM pariNAmonI rakSA karatAM AvaDe. sAcuM bhaNele, pitAne oLakhe. pite kayA bhAvamAM beThe che, te e jANI zake. avirati AdinA yoge AtmAmAM kevAM kevAM pariNAmo pragaTe cheenuM jyAre varNana cAle, tyAre e khuza thAya ke--jJAnI mArA aMtara sudhI pahoMcI gayA che. aviratinuM jora zuM kare, kaSAyanuM jora zuM kare, e vagerene lagatI jJAnIoe kahelI vAte, ene anubhavagamya. bane. - jJAna e potAne kharA svarUpamAM oLakhAvanArI cIja che, jenuM jJAna sAcuM, te sauthI pahelAM potAne oLakhe. tamArI mAMdagInI pahelI khabara kene paDe ! tamane ke bIjAne! jJAna ochuM hoya, te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] - sabhyazana-1 pitAnI managInA prakAzadine jANI zakAya nahi, paNa mAMdagInI -Asarane te pahele pite ja jANI zake ne ! jJAna, pitAnA doSone jANava, potAnA guNane jANavA tathA potAnA doSane kADhavA ane petAnA puNene pragaTAvavAne mATe che. Aje moTe bhAge tanA kavarUpanuM jJAna nathI; ane jeo bhaNelA che teo paNa meTe bhAge bhaNatarane upayoga bIjAonA doSone zodhavAmAM kare che. pitAnA kone jovAnuM mana thAya nahi ane bIjA dezone jovAnuM mana thAya, tyAM zuM mAnavuM paDe ? bhaNele ne nahi bhaNela-beya potAnA diyone jevAne badale mAtra pArakA doSone ja kema jue? ethI ja ke- ADe mithyAtva ane ajJAna beThuM che. kayA jIvamAM mithyAtvanA pAMceya prakAre saMbhave? ja Abhigrahika, anabhigrahika, Abhinivezika, sAMzayika ane anAbhoga-ema pAMca prakAro mithyAtvanA che, evuM zAse kahyuM che. mithyAtvanA pAMca prakAromAM, mithyASTi evA saghaLAya jenAM mithyAne samAMveza thaI ja jAya che. jIva bhavya heya, durbhavya hoya,ekendriya hAya, vikalendriya hoya ke paMcendriya hoya; pacendriyamAM paNa nAraka haya, tiryaMca heyamanuSya hoya ke deva hoya, paraMtu samasta lekamAM jeTalA mizyAdaSTi jIve che, te saghaLAya jenAM misyAno samAveza, A pAMca prakAranAM mizyAmAM thaI ja jAya che. Ama chatAM paNa, e vAta lakSyamAM rAkhavAnI che ke mithyAtvanA A pAMceya prakAre, saghaLA ja mithyArdaSTi jIvamAM saMbhavita che, ema mAnavAnuM nathI. * pusava cArA mijAvaM samAna. arati 1.samasyAnA nivAsidim toti eva mizyAcave syAtAm , rana banAmipratikAImi trINi bhannAbhi. tArA vividha vAtAvarayA mAtAnirikAn, niSi 2 siritA, zAMti cAra siniyananA sAcA ja jApitA kimAmeva pratteH, ata eva avyAbhAyavazakA'pi devAM tiSiddhA, tadukamAcAraTIkAyAm " sara, mArA dAmA rANA".rti 8 -dhama parIkSA zleka 8nI TIkA. | ka ka ka : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smiAtane gADha aMdhakAra 15 Ama te, kaI paNa jIvane mithyAtvane ujja hoya, te paNa te jIvane A pAMca prakAsnAM miththAmAMthI mAtra eka ja jhAranA mithyAtvane udaya hoI zake che; pAMceya prakAranAM mithyAdhine udaya ekI sAthe eka ja jIvamAM, heI zakatuM ja nathI; paraMtu, e vastu saMbhavita che ke-eka prakAranuM mithyAtva jAya ane anya prakAranuM mithyAvi udayamAM varte. anAga jAya ne Abhigrahika udaya prApta thAya, e bane, Abhigrahika jAya ne anabhigrahika udaya prApta thAya, e bane; anAbhigrahika jAya ne sAMzayika udayagata thAya, e bane ! mithyAtvanA A cAra prakAramAM te AvA prakAranI paraspara herapherI thAya, e banavA joga che; paraMtu Abhinivezika mithyAtvane udaya te, samyagdarzananA vamana pachIthI ja saMbhave che. samyagdarzanane vamanArA AtmAone ja hoI zake te tAtkAlika abhinivezika mithyAtvane udaya hoI zake. Abhinivezika mithyAtva mAtra bhavya jIvone mATe ja saMbhavita che ane te bhavya che paNa evA, ke je bhavya jIvone saMsArakALa game teTale. be heya, te paNa te ardha pudgalaparAvarta kAlathI te avayava e che hAyaeTale samyagdarzana nahi pAmelA je jIvane saMsArakALa mAtra ardha pudagalaparAvarta kAla jeTale ja zeSa che-evA bhavyone ane caramAvartana pAmelA bhavyane, zaramAvartane nahi pAmelA bhavyo, ke jeo dubha tarIke paNa oLakhAya che teone, jAtibhavyane ane ane, e badhAya chamAMthI eka paNa jIvane mATe Abhinivezika mithyAtvane uThya saMbhavita ja nathI. AthI, samagra rItie kahevuM hoya te ema kahI zakAya ke-pAMceya kAronuM miyAtva je saMbhavita haiya, te te mAtra bhavya jIne mATe ja masaNajita che. mAtra lAyajIyAMja,IzvakhAte zikSA rAkhe - kAI kora, koI vasmate misthAnA anya prakAranI kAma bhAratIya prakAranAM mithyAtvane udaya saMbhavita banI zake che. tibhAne vicitra che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] samyagadarzana-1 bhavya jIvomAM paNa, jAtibhavya jene mATe te, anAbhega nAmanA eka prakAranuM ja mithyAtva saMbhavita che ane durbhavya tathA abhavya tarIke oLakhAtA jIvana mATe, anAgika ane Abhigrahika ema be prakAranAM mithyAtva saMbhavita che; carama pudagalaparAvartana pahelA adha bhAgathI kAMIka vizeSa kAla sudhI bhavya jIvone cAra prakAranAM ane te pachInA kAlamAM bhavya jIvone pAMca prakAranAM paNa mithyAtva saMbhavita che. bhavya jIvone mATe pAMceya prakAro A rItie. saMbhavita hovA chatAM paNa, mithyAtvane tyAga ane tene kSaya paNa bhavyAtmAone mATe ja saMbhavita che. bhavyane mithyAtvanA pAMceya prakAra ane abhane mAtra be ja prakAre saMbha-tenuM kAraNa zuM ! sa. abhavyanuM mithyAtva be prakAranuM ane bhavyanuM mithyAtva pAMca prakAranuM hoI zake, enuM kAraNa zuM ! bhavya jIvenuM ane abhavya jIvanuM mithyAtva anAdikAlIna che. anAdi nigodamAM rahelA cho bhavya hoya ke abhavya hoya te jIvone anAga nAmanA mithyAtva sivAyanuM keI mithyAtva hatuM ja nathI, sAkSAt athavA to parasparAe paNa tattvanI apratipatti, e anAga mithyAtva che. ekendriyAdi che, ke je cha avyakatA dazAvALA hoya che, e jIvone athavA te evA mugdha jIvo, ke jeone tattva zuM ane atatva zuM--evA prakArane adhyavasAya thave e zakya nathI, evA jIvone anAga mithyAtva hoya che. eTale ke-jemanAmAM vicAravAnI zakti ja nathI, evA jIvone je mithyAtva hoya che, te anAbhoga mithyAtva che. - satra mAsatuSa muni jevA te mugdha jIvamAMnA ja gaNAya ne ? chatAM emane samyagdaSTi kema mAnyA, ema tamAruM pUchavuM che ne? * mAsatuSa muni mugdha jIva hatA, ema kaDhAca mAnI laIe , ... * yazcAgItArtho gItArthanizrito mASatuSAdikalpaH prajJApATavAbhAvAdanAkalitatattva ziva mAtA ja ra ta rAkhyAtAyAtrAnaM nAnIcalAvo gam, asahRAyamAlA, jitu gunAjJAtrAmAdhyamUdana gujakatva pAcapryojkmityprjnyaapniiytaapryojktvvishessnnaann tatrAtizyAptiH / -dharmaparIkSA, ka 8 nI TIkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra teya e gItArthanizrita hatA-e vAtane bhUlavI joIe nahi. sAkSAta rItie temane tatvanI pratipatti thaI nahotI, paNa teo gItAtha- nizcita hatA, eTale paraMparAe paNa teone tatvanI pratipatti te hatI ja, ema mAnavuM paDe. emane tattvAtattvanuM vizeSa jJAna nahotuM, paNa emanI nizrA sArI hatI, ane, emane jJAnasaMpAdanane prayatna kevuM hatuM, te te ApaNe joI AvyA chIe. ahIM te ApaNe e javuM che ke-abhavya jIne mithyAtva e ja prakAranuM saMbhave ane bhavya jIvane mithyAtva pAMceya prakAranuM saMbhave, tenuM kAraNa zuM? temAM, anAga mithyAtva te, bhavya jIvone tathA abhavya ne paNa saMbhave, e ApaNe joyuM. A pachI, Abhigrahika mithyAtva paNa, bhavya jIvone tathA abhavya jIvane saMbhave che. Abhigrahika mithyAtva, jIvAdi tanA vAstavika svarUpanuM vAstavika keTinuM jJAna nahi hovA chatAM paNa, pite je kAMI paNa e viSayamAM mAnI lIdhuM hoya, tene evo Agraha ke-ene game te samajAvanAro maLe ane e eNe je mAnyuM che te beThuM che-evuM jaNAvanArI lAkha yuktio paNa ene Ape, te paNa te potAnI mAnyatAnA Agrahane taje ja nahi, Abhigrahika mithyAtvanA cha vikalpa zAstromAM varNavAyA che.* eka te-AtmA che, evuM mAne ja nahi, AtmA jevI kaI vastu ___* ' gItArthanizritAnAM mASatuSAdinAM ca prajJApATavA-bhAvAdvivekarahitAnAmaSi guNavatpAratantryAnna doSa iti bhAvaH / / -dharmasaMgraha bhA-1, zloka 2ranI TIkA, patra-40 x Natthi Na Nico Na kuNai, kayauM Na veei thi NivvANa / tthi ya mokkhovAo, Abhiggahiassa cha viappA // 9 // Nasthitti / 1. nAratyevAtmA, 2. na nitya AtmA, 3. na kartA, 4. kRtana vedayati, 5. nAsti nirvANam , 6. nAsti mokSopAya ityAbhihikasya cArvAkAdidarzanapravartakasya parapakSanirAkaraNapravRttadravyAnuyogasArasanmatyAdipranthaprasiddhAH SaivikalpAH, te ca sadAnAstikyamayAnAmabhavyAnAM vyaktA eveti kasteSAmAbhigrahikattve saMzaya iti bhAvaH / | ' , ' ' . ' dharmaparIkSA, kaleka 8 tathA tenI TIkA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] samyagadazana-1 ja nathI, ema kahe, bIjo vikalpa e ke-AtmA che ema mAne, te paNa AtmAne nitya mAne nahi; trIjo vikalpa e ke-AtmA e pitAnA karmane kartA che, ema mAne nahi; ethe vikalpa e keAtmA potAnA karelA karmane pote ja bhagave che, ema mAne nahi, pAMcame vikalpa e ke-AtmAne mokSa thaI zake che, ema mAne nahi, ane chaThe vikalpa e ke-AtmAnA mekSane upAya nathI, ema mAne. AvA vikalpa abhAmAM paNa pedA thaI zake che. - Ama, Abhigrahika mithyAtva paNa abhavyane hAI zake che. abhavya svargAdikane sukhanA leje saMyamAdinuM pAlana karanArA paNa bane che, eTale e AtmAne mAne, e zakya che; paralakane mAne, eTale AtmAnI nityatAne kabUla rAkhe, e zakya che, mArA saMyamathI mane svargAdikanuM sukha maLaze, ema mAne eTale A mAne karmane kartA ane AtmAne potAnA karmane bhaktA paNa mAne, e zakya che paNa e, mekSane ane mekSanA upAyane mAne nahi. je abhAne mAtra anAga mithyAtva ja hoya che--evuM mAnavAmAM Ave, te e jI svargAdikanA sukhane lebhe saMyamane grahaNa kare che, e vagere vAtane mAnI zakAya nahi. e vakhate abhavya jIve avyakta dazAmAM nathI paNa vyakta dazAmAM che. Ama tame samajI zakyA ne ke-abhavya jIne anAga mithyAtva ane Abhigrahika mithyAtva, e be prakAranAM mithyA te saMbhave ja che? - have ApaNe e paNa joIe ke-bAkInA traNa prakAranAM mithyA abhavya jIne kema saMbhavI zakatAM nathI ?. anabhigrahika mithyAtvavALA che, jIvAdi tanuM bIjAo je kAMI svarUpa kahetA hoya, tene paNa sAcuM mAnanArA hoya che. badhAM darzane sArAM che, ema mAne. ene, pote je darzanamAM hoya tene paNa, pakSapAta na hoya. AvuM pakSapAtarahitapaNuM mithyAtva rUpa malanI alpatAnA kAraNa bane che, jyAre abhavya jImAM mithyAtva rUpa mAlanuM a5 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 19 paNuM saMbhavatuM ja nathI. vaLI, badhAM dazane sArAM lAgyAM, eTale e jIvane, mekSane tathA mekSane upAyane mAnanAruM darzana paNa sAruM lAgyuM ne? abhavya te mekSane mAnanAre banI zake ja nahi. abhavya te mekSa nathI ja, evuM mAnanAre hoya; eTale, e abhavya jemAM kadI paNa anabhigrahika mithyAtva saMbhave ja nahi. sAMzayika mithyAtva paNa abhavya jemAM saMbhave nahi, kema ke bhagavAnanA vacananI pramANikatAnA viSayamAM saMzaya hovA chatAM paNa, te khoTuM ja che evA prakArane nirNaca, sAMzayika mithyAtvavALAne hete nathI; jyAre, a ne te mekSa viSe zaMkA paNa thAya nahi. abhavya jIvone kadI paNa evI zaMkA paNa thAya nahi ke- huM bhavya haIza ke abhavya haIza ?" kAraNa ke-je rItie zAstramAM bhavyatvane ane abhavyatvane mAnavAmAM AvyuM che, tevI rItinuM bhavyatva ane abhavyatva hoI zake, ema e mAne ja nahi. Abhinivezika mithyAtva te, abhavya jIne saMbhave ja nahi, kema ke-abhavya kadI paNa samyaktvane pAmatA ja nathI ane je che , samyagdarzanane pAmyA pachIthI, keI artha vizeSanI bAbatamAM jANavA chatAM paNa bhagavAne pharamAvelA arthathI UlaTA arthanA AgrahI banI jAya che, teonA mithyAtvane ja Abhinivezika mithyAtva kahevAya che. Ama, bhavya jIne pAMca prakAranuM ane abhavya jIne be prakAranuM mithyAtva saMbhave che. jaina kahevAte paNa je pitAnA kulAcArathI Agama parIkSAne bAdhita kare te te mithyAdaSTi che : - pAMca prakAranAM mithyAmAM paheluM Abhigrahika mithyAtva che. aneka vidyAonA jANa ane tarkamAM bhalabhalAne haMphAvI zake evI buddhivALA mANasomAM paNa je Abhigrahika prakAranuM mithyAtva hoya che, te te temane samyaktvane pAmavAmAM bahu ja bAdhAkArI nIvaDe che. * yastu nAmnA jaino'pi svakulAcAreNaivAgamaparIkSA sadhate, tasyAbhiprahikatvameva, hArazo rakSita kSatiravAyo | dharmasaMgraha bhA-1, - zloka 22 TIkA, patra 40, * , Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 ] samyagadarzana-1 - vyavahAcchI jaina gaNAtAomAM paNa, A Abhigrahika prakAranuM mithyAtva hoI zake che. Aje jeo ema mAnI beThA che ke"ame jaina kuLamAM janmyA chIe ane bhagavAne kahelI kriyAo pikInI amuka amuka kriyAo ame karIe chIe, eTale ame samakitI chIe.--teoe vicAra karavA jevuM che. deva, guru ane dharmanuM sevana, kulAcAra mAtrathI karanArAomAM, keTalIka vAra evI AgrahazIlatA paNa hoya che ke-AgamanI vAta paNa, jo e mAnatA hoya ethI viruddha thatI hoya, to teo potAnA kulAcArane pradhAna pada Ape, paNa AgamanA vacanane pradhAna pada Ape nahi. kahI de ke Agama game tema kahetuM hoya, paraMtu amArA kuLamAM A pramANe manAtuM AvyuM che, mATe ame te Ama ja mAnavAnA ane Ama ja karavAnA." AvA AgrahI AtmAone paNa, jJAnIoe Abhigrahika prakAranA mithyAtvanA svAmI kahyA che. samyagdaSTi AtmAo kadI paNa aparIkSitanA pakSapAtI hatA nathI. temane kaI vAra anAgathI UlaTuM samajAI jAya-e bane athavA te je gurune gItArtha mAnIne te pravartatA hoya, te guru kAMIka UlaTuM samajAvI de ane ethI ene mAnI le-e bane, paraMtu emanA haiyAmAM eka vAta beThI ja hoya ke-"A vAta bhagavAna zrI jinezvaradee kahI che, mATe sAcI che ane e mATe ja huM mAnuM chuM." AvA jIvane je kaI "bhagavAna zrI jinezvaradevee evuM pharamAvyuM nathI, paNa Ama pharamAvyuM che." - ema samajAvanAra maLI jAya te e potAnI mAnyatAno Agraha rAkhe nahi ? kAraNa ke eNe boTAne paNa sAcuM mAnyuM hatuM, te bhagavAna zrI jinezvaradevanA vacana tarIke sAcuM mAnyuM hatuM. enI parIkSA kevI ? "A, bhagavAna zrI jinezvaradee kaheluM che ke nahi? jo hA, te e sAcuM ane je nA, te e khATuM. emAM ene anAgathI khoTuM samajAI jAya agara te jemanA upara ene e vizvAsa hoya keA guru je kAMI kahe, te bhagavAna zrI jinezvarae kaheluM ja kahe, paNa ethI UlaTuM te kahe ja nahi. -AvA guru kaI vAta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvano gADha aMdhakAra [ za bhagavAnanA vacanane nAme UMdhI ThasAvI de, te eTalI UMdhI mAnyatA thavA chatAMya, enuM samyaktva jAya nahi, paNa enAmAM asadu Agraha heya nahi. jyAre paNa enI pAse vyAjabI rItie bhagavAna zrI jinezvaradevane vacana tarIke vAta mUkIne, ene e je mAne che te khoTuM che, ema kahevAmAM Ave, tyAre e "te mAne che te bhagavAna zrI jinezvaradevanuM kahevuM che ke A kahe che te bhagavAna zrI jinezvaradevanuM kaheluM che?--ene nirNaya karavAno prayatna kare. A jIva, potAnA kulAcAra dvArA AgamanI parIkSAne bAdhita kare nahi. "amArA dharamAM, amArA kuLamAM te Ama ja manAtuM AvyuM che, mATe ame je mAnIe chIe te sAcuM ja che." - ema e kahe nahi. e te kahe ke ame je mAnIe chIe te beThuM che, evuM je bhagavAna zrI jinezvaradevonA AgamathI siddha thatuM hoya, te amArI mAnyatA cheTI ane bhagavAna zrI jinezvaradevoe je kahyuM che te sAcuM !"pahelo nirNaya ja e ke-bhagavAna zrI jinezvaradevoe je kAMI jIvAditanuM, deva-gurudharmanuM svarUpa kahyuM che, te ja sAcuM che ! A nirNaya thaye, eTale ajANapaNuM hovA chatAM paNa, nizrA AvI gaI. have, emAM kaI pramANikapaNe evuM samajAvanAra maLe ke- "tame tamArA kulAcArathI A pramANe bhagavAnane kahyuM che ema mAnatA AvyA che, paNa zrI jinAgama te ethI UlaTuM kahe che."--te, e vakhate e, evuM kahenAranI vAtane sAMbhaLe nahi, e bane nahi evuM kahenAranI vAtane sAMbhaLIne, ene samajavAno prayatna karyA vinA paNa e rahenahi, ane je pitAnI mAnyatA viSenI bhUla samajAI jAya, te pitAnI e bhUlabharelI mAnyatAne tajI dIdhA vinA paNa e rahe nahi. pitAnI mAnyatAne kaI bhUlabharelI, eTale ke-bhagavAna zrI jinezvaradevanA AgamathI UlaTI che ema kahe, te e bAbatamAM nirNaya karavAne mATe, jyAM jyAM pUchavA jevuM lAge, tyAM tyAM e pUche kharo, bIjAo je kAMI kahe, tene vicAre khare; paNa enI daSTi e ja hoya ke-bhagavAne zrI jinezvaradee je kahyuM hoya, te ja sAcuM che ane ethI mAre te ja mAnavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ] samyagadazana-1 che! ene enA kulAcArane ke kulanA ge thayelI mAnyatAne asadda Agraha heya ja nahi. ogha zraddhA ane gItArthanI nizrAmAM rahIne abhaNa AtmAe paNuM tarI jAya ? ApaNI vAta te e che ke-jeTalA jana kahevatA hoya, eTalA samakitI ja hoya, ema kahevAya nahi. jaina kuLamAM janmelAne mithyAtva kADhavuM ane samyakatva pragaTAvavuM, e bahu sulabha che, ema jarUra kahI zakAya, paraMtu, e paNa je asada AgrahamAM paDI jAya agara te tattAtatvane jANavAnI darakAra ja na kare, te samyaktva pAme kayAMthI? jema vyavahAramAM jeTalA vANiyA eTalA zAha kahevAya che, paNa jeTalA zAha kahevAtA hoya te badhA zAhukArIne sAcave ja-ema manAya nahi. keI zAha vAMcIne 5,000 dhIre, te dhIrelI rakama gumAvI bese, ema paNa bane ne ? jeTalA ne zeTha lakhAya, teTalA zreSTha ja hoya, evuM nathI ne? zeTha tarIke kaI tamAre ghera AvI caDhe, te tame zuM kare? Adara-satkAra kare, jamADe, besADe, paNa e 5,000 mAge te zuM kahe ? nAma-kAma vagere pUchIne ane Ane dhIrelA jAya tema nathI-evI khAtarI karIne, pachI ja dhIravA hoya te dhIre ne? tema, zrAvaka-zrAvikA vyavahArathI cethepAMcame guNasthAnake ane sAdhu-sAdhvI vyavahArathI cha- sAtame guNasthAnake gaNAya, paNa haiyAmAM te guNasthAnakanA pariNAma na hoya ane mithyAtva udayamAM vartatuM hoya, te cothe pAMcame ane cha-sAtame gaNAvA mAtrathI vaLe zuM ? vyavahArathI tame samakitI gaNAtA che te vAta judI che, paNa ApaNe te ApaNuM antaHkaraNane tapAsavuM paDaze ne ke ApaNAmAM samyaktva pragaTyuM che ke nahi? ApaNe A vAtane samajIe ane sAvaceta banI jaIe, te narakanAM kAraNe upara aMkuza mUkI zakIe. vivekIne narake laI javAne kaI samartha nathI. vivekI banavuM haze, te jJAnInI nizrAne svIkAravI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 23 paDaze ane ajJAnane TALavAne prayatna kare paDaze. jene A samajAya, tene sAdhune khapa bahu paDe. Aje tamAre sAdhune khapa keTale? gecarI-pANI Adi vaharAvavA pUrate ! parvatithi sAcavavA pUrate! vyAkhyAnAdi sAMbhaLavA pUrate! sAdhu pAse ke mAla che ? jagatamAM bIjA koInI paNa pAse na hoya, eve mAla sAdhu pAse hoya ne? kAraNa ke-sAdhu eTale bhagavAne kahelA Agamane ja sarvasva mAnanArA ! AvA mAlanI tamane keTalI kiMmata ? AbhigrAhika karatAM anabhignAhika sAro, kema ke-kaIka vakhate ThekANe paDI jAya. evAne jJAnI sAdhune cega jhaTa phaLe, kema ke-ene asadu Agraha nathI. tame ajJAna eTale ajANa te che, paNa jJAnI gurunI nizrAmAM che ke nahi? kaI paNa dharmanuM kAma gurune pUchayA vinA karavuM nahi, e tamAre nirNaya che khare? dharmanuM game te kAma hoya, paNa sadaguru nA kahe che te nahi karavuM ane hA kahe te ja te karavuM, evuM che kharuM? evA ajANane paNa nibhAvAya. tame kaI nAne ADAI kare che te paNa nibhAvI le che, kema ke-enI ADAI upara paNa tame kAbU rAkhI zake che. ane mATe je ajJAna ane jIddI hoya, te tame paNa kahI do che ke-Ama ghara cAle nahi. meTe bahu ADAI kare ane haThIle thAya, te mA-bApa paNa kahI de che ke-ApaNe chUTA ! kema ke-bALaka, bahu bahu te, sArI vastune bagADI jAya, paNa meTa ADe thAya che te kadAca peDhIne paNa vecAve. vidyAbhyAsa nAnapaNathI kema zarU karAvAya che? nAne game teTale tephAnI hoya, teya kAbUmAM rahI zake evo hoya che mATe! ene mana thAya tyAre nizALe mUko, evuM kaMI kahe te ? te tame ja kahe ke-bhaNI rahyo ! bALakane parANe bhaNavAya, meTAne nahi! Aje te evuM nIkaLyuM che ke cheka be-traNa varSanuM thAya, tyArathI bhaNAvavA mAMDavuM ! bALakane keLavavA mATe vadhAre keLavAyelA joIe ! chokarAne ra0 varSane thAya tyAM sudhI rakhaDavA daIne pachI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4] samyagradazana-1 nizALe mUke, te emAM kaI bhaNe khare! zikSaka kaheze ke-A ekaDe kahevAya, eTale pele pUche ke-Ane ekaDe kema kahevAya ? ekaDo ghUMTavAnI vAta Ave, tyAMthI e, zikSakanuM mAthuM pakavavA mAMDe. tyAre sAmAnya bhaNatara mATe paNa, zikSaka kahe te mAne tevo hoya te ja cAle. bAlyakALa e ke-vALyo vaLe. tema te abhaNa paNa nabhI jAya, tarI jAya, ke je gItArthanI nizrAmAM ja vate. enAmAM vALyo vaLe evo guNa joIe. keTalAke te prAyaH evA ajJAna che ke-zAstranI vAtamAM paNa pitAnI vAtanI jIda laIne bese. sAdhunI pAse dhAryuM karAvavA mathe ane sAdhu hA kahe tyAre ja pe, evA paNa che. zAstra jemAM sammata na hoya, temAM sAdhu hA pADe evuM tame kaho te tame emanuM kahyuM mAnyuM kahevAya ke tamAruM kahyuM sAdhue mAnyuM, ema kahevAya ? sAdhu nA kahe, teya A te enI ja vAta karyA kare ke-kAMIka te zedhI kADhe ! paNa na hoya te zeAdhe kyAMthI? vizvAsa mUke vicAra karIne, tapAsa karIne, paNa jenA upara vizvAsa mUkyo, tenI sAme jIda thAya nahi. zAstranA nAme kahelI vAtamAM pheraphAra lAge, te vAraMvAra pUchI zakAya ane zAstranA vacanathI UlaTuM kahe che-evI khAtarI thAya te choDI paNa devAya, paraMtu emAM potAnI vAtanepitAnI mAnyatAne aMze paNa Agraha na ja joIe. ajJAna che te sadaguru pAse nAnA baccA jenA banI jAva. nAnAM baccAM game tevAM tephAnI, teya baccAM te baccAM. me te jhaTa savAla kare ke-A beThe che ne mane Ubhe kema rAkhe che ? je ene kahIe ke-tArI bhUla che, te e kaheze ke bhUla sAbita kare ! nAnAM te besa kahe besI jAya. kadAca ADAI kare te dhela mAryo paNa raDIne besI jAya. tame evA che ? egha zraddhA ane gItArthanI nizrAthI tame varte, te tame abhaNa hovA chatAM paNa tarI jAva; bAkI te, tamArI zI gati thAya--e tame ja vicArI le ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA gADha aMdhakAra ajJAna, e ghaNu* kharAba che, paNa ajJAna sAthe Agraha bhaLe, eTale tA e bhAre khAnAkharAbI karI nAMkhe. ajJAna ane Agraha, e e upara mithyAtva jIve che. bahu ajJAna hAya tA, agara bahu durAgraha hAya, tA mithyAtva sArI rItie jIve. jene mithyAtva na joIe ane samita joie, teNe A beyathI khacavu' joie. AbhigrAhika mithyAtva keAne kahevAya, tene spaSTa karatAM parama upakArI, vAcakazekhara zrImad cazeAvijayajI mahArAjA kramAve che ke [ 25 4 AbhigrAhika mithyAtva : * tattvAnA svarUpanA viSayamAM jene vAstavika prakAranuM jJAna nathI, evA ajJAna jIvanuM pAtapAtAnA azrupagata anu. evuM zraddhAna, ke jethI enA azrupagata arthAthI UlaTI vAtane te samajI zake ja nahi, ane AbhigrAhika mithyASTi jIva kahevAya. je tattvane jANatA nathI ane peAte mAnelI vastunI jenAmAM evI dRDha zraddhA che ke-enI mAnyatA kheATI hAvA chatAM paNa, e mAnyatA kheATI che--evu` samajavAne avakAza ja nathI; AvuM je mithyAtva, te AbhigrAhaka mithyAtva kahevAya. kudananA AgrahIe ane vitaDAvAdIomAM paNa, A prakAranu` mithyAtva hAya. pAte je kAMI mAne che, te sAcuM ja che."--ema mAnIne cAle ane ethI UlaTI vAta Ave te eTalI zakA paNa ene thAya nahi ke--kadAca mAruM mAnelu khATu ane Anu` mAneluM sAcu tA nahi hoya ? ATalI paNa zakA je peDhA thAya, te tA jijJAsA pragaTe ne ? zakA paDe, tA peAtAnI mAnyatAnA Agraha DhIleA paDe ane sAmAnuM vicAravAnuM mana thAya. A tA evA AgrahI heAya ke-sAmAnI vAtane kadAca sAMbhaLe ane vicAre, tAya te e mATe ja sAMbhaLe ane vicAre ke--A vAtane dhruvI cuktithI khATI TharAvI zakAya ? sAmAnI vAtane samajavI che-- -abhiprahikam - anaaklittttvsyaaprjnyaapmiiytaapryojksbsvaabhyudharma parIkSA leA 8 nI TIkA. * tatra tAryazravAnam / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 ] samyagadarzanaevI buddhi nahi, paNa sAmAnI vAtane "yena kena prakAreNa" teDavI che evI buddhi enAmAM heya. mithyAtva jyAM sudhI AvuM joradAra heya, tyAM sudhI te ene game te sAre ga maLe, teya jIva mithyAtvane kADhIne samyaktvane pAmI zake nahi. jainanI zraddhA kevA prakAranI heya ? ahIM koI kaheze ke-"zrI jainadarzanamAM paNa pitAne abhyapagata arthanI bAbatamAM zaMkAdi dethI rahita evA zraddhAnanuM ja vidhAna karavAmAM AvyuM che, tenuM kema?" AvuM kaI pUche, te kahI zakAya ke-jainanI zraddhA, e vastutaH sAcA tatvArthanI zraddhA che, paNa potAnA abhyAgata arthanI zraddhA nathI. dharmavAdathI parIkSA karavA pUrvaka tatvane samajIne pote je arthane abhyAgata karyo hoya, tenI zraddhA che. sa, jainamAM evuM jJAna hovuM joIe ne? jaina te kahevAya, ke jenAmAM evuM jJAna hoya athavA te, je pitAmAM tevuM jJAna na hoya, te tevA jJAnavALA gItArtha mahAtmAnI nizrA jeNe svIkArI hoya. mATe te, ApaNe e vAta vicArI AvyA ke je kahevAte jaina pitAnA kulAcArathI ja Agama parIkSAne bAdhita kare, te jaina paNa Abhigrahika mithyAdaSTi che. jene te zrI jinAgamane ja pramANa karanAre heya. zrI jinAgamane jANe paNa nahi ane zrI jinAgamanA jANakAranI nizrAne svIkAre paNa nahi, chatAMya je potAnI mAnyatAne AgrahI hoya, te te jana kahevAtuM hoya te paNa, te AbhigrAhika mithyAdaSTi che. AmAM keIneya pakSapAta cAle evuM nathI. jana gaNAtAomAM paNa keTalAka bheda zAne aMge che? potAnA kulAcArane e Agraha ke-zrI jinAgamamAM ethI UlaTI vAta nIkaLe, teya e zrI jinAgamane pramANe kare nahi, paNa potAnA kulAcArane ja pramANa kare ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mizrAvezika 8i vidyamAM [ rahe mithyAtvane gADha aMdhakAra - Abhinivezika mithyAtvavALAoe, eTale nidbhava Adie calAvelA mate paNa Aje vidyamAna che ne? e matenA mULa prarUpakone Abhinivezika mithyAtva, paNa e matane mAnanArAM kulemAM janmelA ane eTalA mAtrathI ja e matanI beTI paNa vAtane Agraha dharanArAne mATe zuM kahevAya ? evA je zrI jinAgamane. vaLagIne vicAra kare ane zrI jinAgamanA kathana dvArA nirNaya kare, te sAcI mAnyatAne pAmI jAya ne ? paNa zrI jinAgamanI vAta tame kaho ane enI sAme je e potAnA kulAcArane ja Agraha seve, te zuM manAya ? je vastunI zraddhA besI gaI temAM kaI samajAvavA mAMge te paNa samajavAne avakAza na hoya, te zuM kahevAya ? samajavAnI zakti na hoya te gItArthane zodhavA joIe. paNa Agraha te rAkha na ja joIe ane, samajavAnI zaktivALAe. te samajavAnI taka maLe, tene jatI na karavI joIe. A tatvArtha bhagavAna zrI jinezvaradee kaheluM che ane bhagavAna zrI jinezvaradeve kadI paNa cheTuM kahe nahi, evI samajathI pite mAnelA arthane jeno Agraha seve che. emAM, A tatvArtha bhagavAna zrI jinezvarae kahelo nathIema kaI kahe, te zrI jinAgama maujUda che, ene pramANu rAkhIne vAtane nirNaya kare. jenAmAM evI zakti na hoya, te gItArtha gunI nizrAne zodhIne svIkAre. tame zAmAM che ? tuMgiyA nagarInA zrAvake IndrothI paNa chaLyA chaLAya nahi evA hatA. jIvAjIvAdi tane emane e baMdha hato ke itara dazanavALAnI sAthe paNa teo dharmavAda karI zake. jemanAmAM e zakti na hoya, te sAmAne gItArthanI pAse laI Ave, paraMtu je ajJAna paNa hoya ane gItArthanizrita paNa na. hoya, tenuM zuM thAya ? tattvajJAna, e samyaktvanI. prAptinuM sAdhana che : tanA svarUpanuM jJAna paNa samyakatvane pAmavAnuM sAdhana che. AtmAmAM samyagdarzana guNa nisargathI paNa pragaTe che ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] samyagradRzana-1 adhigamathI paNa pragaTe che. mithyAtva mAhanIyanA kSayApazAi thavA, e ja samyakatvanI prAptinuM kAraNa che, parantu e mithyAtva mAhanIyanA kSayApazamAdvi ne nisagathI thAya te te judI vAta che, bAkI tA mithyAtva mehanIyane kSayApazamAdi e prayatnasAdhya vastu paNa che. jIvAdi tattvAnA svarUpanuM sAcuM jJAna meLavavAnA prayatna, e samyagdarzana guNane pragaTAvavAnuM sAdhana che. jeone samyagdarzana guNanI prApti thaI che, te paNa tattvajJAna dvArA peAtAnA samyagdarzana guNanI nirmaLatAne sAdhI zake che. tattvAnA svarUpanu. sAcuM ane nizcayAtmaka jJAna, viratinA pariNAmA pedA karavAmAM paNa ghaNuM sahAyaka nIvaDe che. jJAnIne samyaka cAtrinI prApti paNa sulabha che, ane samyak cAritranu niraticAra pAlana paNa sulabha che, AthI ja, ApaNe tyAM ema paNa kahyuM che kepaDhamaM nALa to cA / dayAne pedA karavAmAM ane yAne pALavAmAM, tattvajJAna bahu sahAyaka nIvaDe che. AvuM jANavA chatAM paNa, ApaNAmAM tattvAnA svarUpane jANavAnI IcchA keTalI ? tattvAnA svarUpane jANavAnI tame mahenata karelI, paNa jJAnAvaraNIya karmAMnA doSe ja tame tattvajJAnane pAmI zakayA nathI, evuM tame kahI zake! tema che ? avasare, jeTalI samajavAnI zakti che, teTaluM samajavAne mATe uMcuM khulluM rahe che ? ke pachI, je karIe chIe te barAbara che, ema haiye rAkhI mUkayu che ? ekalA ajJAna che. ke ajJAna hAvA sAthe AgrahI paNa che ? chavAditattvAnA svarUpane nathI jANatA, tema chatAM paNu, jIvAdi tattvAnA svarUpane kAI jaNAve, te jeTalI buddhi che, teTalu' samajavAnI taiyArI che ke jAyate tannisargeNa guroradhigramena vA // 17 // prakAza 1, zrI yAgazAstra. jina piLamAdrA / / zrI tattvArtha sUtra a. 1, sU. 3. *** Jain Educationa International For Personal and Private Use Only * Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra nahi ? bIjA badhAmAM rasa Ave ane tatvanI vAtamAM rasa na Ave eTale jJAnanI prAptinA daravAjA baMdha che, ema mAnavuM paDe ne ? pitAne guNa paNa pitAne game nahi ; hamaNAM hamaNAMmAM dharmanI bAbatamAM evuM vAtAvaraNa sarjAtuM jAya che ke-ajJAnamAM sukha ane jJAnanI bedarakArI. tatvanI vAtamAM UtaravuM, e keTalAkane paMcAta jevuM lAge che. dharmanI kaI paNa vAta nIkaLe ane pote jANatuM na hoya, te jarA paNa kSobha vinA. ema kahI de ke ApaNe te dUrathI namaskAra karavAnuM rAkhyuM che, eTale nirAMta che. A pUjA karIe chIe, kaI vAra mana thaI jAya. te jyAM sAdhu mahArAja hoya tyAM apAsare jaI AvIe chIe. ane je bane te kriyA karIe chIe. emAM UMDA utarIe, te ApaNe ApaNuM joI besIe." saghaLAM ja pApAnA mULa evA mithyAtvane TALavAne mATe ane saghaLAya dharmonA pAyA. samAna samyakatvane pAmavAne mATe, zAstra kahe che ketattvajJAna meLavIne, tAnA svarUpanA viSayamAM sunizcita mativALA banavAnI jarUra che; tyAre, AjanA keTalAka mUrkhAo tatvanI vAtane samajavAno prayatna kare, emAM paNa potAnI pAse je kAMI hoya, tene beI nAMkhavA. jevuM mAne che ! - jJAna, e te AtmAne guNa che. e guNanA abhAvamAM ane e guNane pAmavAnI bedarakArImAM sukhanI kalpanA Ave, tyAre vicAro ke-mithyAtva jIvane keTaluM badhuM bhayaMkara keTinuM nukasAna kare che ? pitAne guNa paNa pitAne game nahi, e ochuM nukasAna che. evuM nukasAna mithyAtva ja karI zake che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] samyagadazana-1 . . vyAkhyAnanA zretAo : Aje vyAkhyAnamAM zrotAo Ave che, te kAM te levAI gayelA niyamanuM pAlana karavA, kAM te gatAnagatikapaNe ane kAM te kathAo sAMbhaLavA, parantu tavajJAnanA athI hAIne vyAkhyAna sAMbhaLavAne mATe AvanArA keTalA ? tattvajJAnanA athI zrotAo ghaTI gayA, eTale Aje vyAkhyAnanI pATa upara game te besI jAya che ane game tene besADI devAya che. be-cAra grantha joI lIdhA, 5-50 kathAo yAda karI lIdhI, thoDAka ke kaMThastha karI lIdhA, chApAMomAM AvatA kissAo jovA mAMDyA ane thoDAM eThAM zidhI rAkhyAM,-ATaluM jJAna hoya ane DIka vAcALatA hoya, te AjanA zrotAo, e pATe besanArane mATe evuM sarTiphikeTa phADe ke-"zuM mahArAjanuM vyAkhyAna ? zI chaTA ? zloka kevA lalakAre ? * kathAmAM ke rasa pUre? vyAkhyAna te gajaba che !" paNa keIe tattvajJAnane bhUkhe sAMbhaLanAra maLe ke-mahArAja ! AmAM tattvajJAna zuM AvyuM ?" ema pUche ? ( zrotAo tatvajJAnanA atha heta, te game te sAdhu pATe besata nahi ane pATe besanAra tatvajJa banyA vinA raheta nahi. zrotA tatvajJAnane artha hoya, eTale e te evA prazno pUche keajJAnane javAba deve bhAre paDe. Agama vaMcAya tyAre jANakAra zrotA te, jhINAmAM jhINI bAbate viSeya prazna kare. rAjane zrotA bahuzrata che, ema enI vAta uparathI lAge. e avasare kahI zake ke-"meM ATalA AcArya mahArAjane ane ATalAM Agamane sAMbhaLyAM che !" ene ghaNuM yAda hoya, kema ke-sAMbhaLeluM ja vicArate heya. pahelAMnA kALamAM, Itara kathA karavA besatA, tyAre joI letA ke-sAMbhaLavA beThelAomAM keI AhaMta che ke nahi; kema ke-e mUMjhavI nAMkhe e ane kuzaLatAbharyo prazna karaze, evI * bIka rahetI. Ahata tattvajJa hatA, eTale emanI A AbarU hatI. jene kazuM jJAna ja na hoya, te zuM pUchI zake ? vyAkhyAna zA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 31 mATe che? tatvajJAna karAvavA mATe ! tatvajJAna paNa pArakAne mATe nahi, paNa potAne mATe paNa che. kathAmAM paNa tatvajJAna Ave. ke dharmakathA dharmanA hetu vinA lakhANuM nathI ane dareke dareka kathA dharmane hetu sare evI ja rItie vAMcavI ane sAMbhaLavI joIe. jyAM zrAvake tattvajJa hoya che, tyAM unmArgadazake cUpa thaI jAya che. AjanA kALamAM zrAvakane meTo bhAga tattvajJAnazUnya banI gaye che, ane ethI paNa ghaNuM nukasAna thavA pAmyuM che. jIvatatva ane ajIvatatvane keIe pedA karela nathI paNa te anAdikALathI che : tame tattvane nathI jANatA, paNa tame je kAMI karI rahyA che, temAM tamane kaI samajAvavA mAMge, te te samajavAne mATe tamAruM haiyuM khulyuM che ke nahi! to keTalAM che! sAta agara nava. jIva, ajIva, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ne mikSa-e sAta ta athavA puNyane ane pApane judAM gaNIe te kula nava ta che. karma ajIva che, paNa jIva e ajIvamAM pakaDAele che, ane e mATe ja, jIva ane ajIva sivAyanAM tavone paNa mAnavAM paDe che. sava karmane vega na hoya, te mikSa tatvane mAnavAnI paNa jarUra paDe nahi ne ? - mekSa eTale zuM? AtmA karmane vegathI sarvathA mukta bane te! je karmane ga ja na hoya, te mekSane pAmavAnI vAta ja rahe nahi, eTale mekSa tattvane mAnavAnI jarUra paDe nahi. jeo AtmAnA ekSaparyAyane mAne che, teone AtmAnI sAthenA karmanA gane mAnave paDe ane e karmane ga ja AtmAne ekSaparyAya pragaTa thavAmAM antarAya karanAre che ema paNa mAnavuM paDe. Ama te, jIva ane ajIva-ema mAtra be prakAranAM ja ta A jagatamAM vidyamAna che. kaI paNa vastune ravatantrapaNe vicAra kare, te lAge ke-kAM te e jIva che, kAM te e ajIva che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ke are bAta kA vinAnA 32] samyagadazanaA bane ta keInAM banAvelAM che ke vagara banelAM ja hatAM. jIvane ke ajIvane keIe pedA karela che? nahi ja. je jIvaneya keIe pidA karyo hoya ane ajIvane ya keIe pedA karyuM hoya, te e pedA karanAra jIva hatuM ke ajIva hate ? je pedA karanAra jIva hoya, te jIva hate ja--ema nakkI thaI jAya che ane ajIva. tattva hatuM-ema paNa nakkI thaI jAya che, kAraNa ke ekale jIva ajIvane pedA kare, e bane zI rItie! bIjI vAta, je jemAM na ja hoya, te temAMthI pedA thAya, e bane zI rItie! eTale, eka jIva hate. ane eNe bIjA jIvone pedA karyA e paNa bane nahi. keTalAka kahe che ne ke-Izvare badhA jIvone pedA karyA? te badhA ne pedA karanAre Izvara, dehadhArI hatuM ke deha vinAne hatuM, je dehadhArI hoya te karmathI yukta ja hoya ane je dehadhArI. na heya te kadI paNa jagatanI racanA karI zake nahIM. vaLI bIje prazna e thAya che ke Izvara zuddha hatuM ke azuddha hate ? je azuddha hoya, tene Izvara kahevAya nahi ane je zuddha hoya, tenAmAM peDhA. karavApaNuM saMbhave nahi. vaLI trIjo prazna e thAya che ke Izvara svataMtra hatA ke parataMtra? je parataMtra hoya te emanAmAM IzvarapaNuM ghaTI zake nahIM ane svataMtra hatA te emane jIve banAvavAnI jarUra zuM paDI ? kadAca koI kaheze ke lIlA (AnaMda) mATe banAvyA, te. jenAmAM rAga ke dveSa na hoya, tenAmAM lIlA hoya? lIlA karavAnuM mana thAya, e rAga che ne ? jenAmAM rAgane aMzeya na hoya, tene vaLI lIlA karavAnuM mana thAya zI rItie? ane, je rAga hato ema mAnIe, te rAgIne Izvara manAya zI rItie? mATe, Izvare jIvone pidA karyA che, evuM kahenArAone tattvanuM sAcuM jJAna ja nathI. ' areya nA pravRttine nocita . na ca prayojana kiJcit svAtantryAnna parAjJayA // 2 // " gIthA jotAvartana, vAn cAra kumAryAt xx . zrI vItarAga stotra, prakAza be Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 33 mithyAtvane gADha aMdhakAra jIva tattvane ane ajIva tattvane keIe banAvela nathI, paNa e bane ta anAdikALathI che ja, kema ke-nahatAM te utpanna thayAM zI rItie e savAla AvIne Ubhe ja rahe che. tame je tattvajJAnane pAmyA , te tenA svarUpane Ama vicAra karI zake ne? jIva ane kamane vega paNa anAdikALathI che: jIva ane ajIva, e bane to jema anAdikALathI che, tema jIva ane ajIva tattvane, eTale jIva ane karmane vega paNa kyArathI che? anAdithI ja che. "pahelAM jIva zuddha hatuM ane pachI karmanA gavALA ba."--ema mAnavuM hoya, te zuddha e paNa jIva, karmanA segavALe eTale azuddha jIva ba zAthI? je jIvamAM rAga-dveSa ke ajJAna Adi kAMI ja na hoya ane je jIva taddana zuddha svarUpavALe hoya, e jIva karmanA segavALo banI zake ja nahi, kAraNa ke ema mAnavAmAM, kaI paNa prakAranuM kArya-kAraNa bhAva ghaTI zakatuM nathI. je azuddha hoya, te je enAmAM zuddha thavAnI egyatA hoya te zuddha bane-e bane, paNa jene kaI paNa prakAranuM kAraNa nathI, eTale ke je jIva zuddha svarUpavALe che, te azuddha svarUpavALo bane-e zakya ja nathI. saccidAnaMdamaya evuM jenuM svarUpa che ane jene zarIra, indriye Adi kAMI ja nathI, e jIva karmanA segavALe ba, evuM keI kahe te eNe e jIva kayA kAraNe karmanA segavALo ba, e samajAvavuM joIe ne? zuddha jIvana lakSaNamAM evI eka paNa bAbata che ja nahi, ke je zuddha jIvane karmanA cagavALe banAvI zake. rAga nahi, Sa nahi, ajJAna nahi, Indriye nahi, e jIva kamanA yogavALo banI zake kharo ? ca. 3. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ]. samyagUdana-1 sara nahi ja ! - eTale paNa jema jIvana ane ajIvanA astitvane anAdikAlIna mAnavuM paDe, tema jIva sAthene karmanA bheganA astitvane paNa anAdikAlIna ja mAnavuM paDe. ApaNe AtmA atyAre karmanA yogavALo che ne? hA. kyArathI ApaNe AtmA karmanA bhegavALo che ? anAdikALathI. Ama mAnyuM, eTaleya jIvanuM astitva ane ajIvanuM astitva anAdikAlIna che, e vAta AvI gaI. ApaNe kadI paNa nahetA ane pedA thayA chIe--evuM nathI A jagat kadI paNa nahotuM ane pedA thayuM che-evuM paNa nathI, tema ja; ApaNe pahelAM zuddha ja hatA ane pachIthI karmanA bhegavALA banavAthI azuddha banI gayA-ema paNa nathI. jIvanuM astitva paNa anAdikALathI che. ajIvanuM astitva paNa anAdikALathI che ane jIva tathA karmanA bheganuM astitva paNa anAdikALathI che ! jIva ane apekSAe ajIva paNa nitya che ane anitya paNa che. jIva ane ajIvanuM astitva jema anAdikALathI che, tema jIva ane ajIvanuM astitva rahevAnuM kyAM sudhI ? keI kALa e nathI ja AvavAne, ke je kALamAM ajIvanuM astitva mITI ja jatuM hoya, te e jAya kyAM? jo kyAMya paNa jAya-ema mAnIe, teya enuM astitva te rahyuM ne ? eTale, jIva paNa nitya che ane ajIva paNa nitya che. tyAre jIva janma-maraNane pAme che ane ajIva dravya utpanna thatAM tathA vinAza pAmatAM dekhAya che, tenuM zuM che, jIvanamAM ane ajIvana avasthAntare che. chavadravya ane achavadravya anAdikAlIna che, nitya che, paNa enAM avasthAntare thayA ja kare che. jIva ahIM ja te kyAMkathI marIne Avyo ane ahIM jIva maryo, eTale ahIMthI ravAnA thaIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 35 mithyAtvane gADha aMdhakAra te kyAMka paNa utpanna thaye. vastutaH jIva janmata paNa nathI ane marate paNa nathI. zarIranI herapherI thAya, tene janma-maraNa kahevAya che. ajIvamAM paNa tame juo ke-ajIvanA samUhathI banelI eka cIja nAza pAme che, paNa ene artha eTale ja ke e avasthAmAM goThavAyelA achanA aMze vikharAI gayA. makAna paDI jAya, paNa makAna banavAmAM cega pAmela je ajIva ANuo hoya, te kAMI nAza pAmI jAya? nahi ja. tyAre e aNuo avasthAntarane pAmyAM, eTaluM ja kahevAya ne? A vastune je samajatuM hoya, te ema ja kahe ke-apekSAe jIva nitya paNa che ane apekSAe jIva anitya paNa che; e ja rItie, apekSAe ajIva nitya paNa che ane apekSAe ajIva anitya paNa che. karmanA coga-viyega saMbaMdhI tA : jIva nitya paNa che ane anAdikALathI karmanA segavALe paNa che. e karma kartA keNa ane e karmane bhakta kaNa? jIva pite ja pitapotAnA karmane kartA ane bhaktA che. koI jIva, keInAya karma kartA banI zakatuM nathI, eTale pitAnA karmane jIva pite ja kartA che. jIva bhinna bhinna prakAranAM karmone je dvArA grahaNa kare che, te Azrava kahevAya che, ane jIva karmone grahaNa karete aTake, e saMvara kahevAya che. zubha Azrava, te puNya kahevAya ane azubha Azrava, te pApa kahevAya. AtmA je karmone grahaNa kare, te karmo pahelAMnAM karmonI sAthe bhaLe che, ene baMdha kahevAya che, ane AtmAthI karma vikhuTAM paDe, e nirjarA kahevAya che. A tane, zAstromAM vistArathI mahApuruSee varNavelAM che ane je vivekapUrvaka samajIne vicArAya, te AnI vicAraNA paNa ghaNuM karmone khapAvanArI nIvaDe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ]. sabhya darzana-1 dhavane anAdikALathI karmane vega che, paNa jIvanAM karmomAM pheraphAra thayA kare che. junAM jAya, navAM baMdhAya, e kAma cAlyA ja kare che. je karmomAM pheraphAra thatuM na hoya, te jIvanuM gatyantara Adi je thAya che, te saMbhave nahi. karmomAM pheraphAra thayA kare che, eTale jo vyAjabI rItie mahenata karavAmAM Ave, te AtmA sarvathA karmahita paNa banI zake. ene mekSa kahevAya che. karmonI AvI sthiti Adine svataMtrapaNe te anantajJAnIo ja jaNAvI zake ane e karmonA vegathI jIvane mukta banAvavAne upAya paNa, svatantrapaNe te anantajJAnI sivAya kaI batAvI zake che nahi, e zaMkA vinAnI vAta che. bhagavAna zrI jinezvaradevee mekSane pAmavAne mArga prarUpe che, kAraNa ke-e ja eka mArga jIvane mATe kalyANakArI che. A badhI vAtethI, zrAvake, moTe bhAge ajANa heya nahi ne? ja bhagavAna zrI arihaMtadevane pUje, eTale e tArakee ApaNuM upara-jagatanA jIva mAtra upara, ze upakAra karyo che, te yAda te Ave ne? e je yAda Ave, te pUjAmAM ullAsa ke Ave ? pUjA karatAM vicAra Ave : tame badhA ja bhagavAna zrI jinezvaradevanI pUjA te karatA haze ne ? roja trikALa pUjA kare che ke eka kALa pUjA kare che ? roja trikALa pUjA nathI banatI, mATe eka kALa pUjA karatA he-ema paNa bane. paNa tame pUjA karyA vinA te raho nahi ne? bhagavAna zrI arihaMtadeva evA upakArI che ke-e tArakane upakAra je lakSyamAM AvI jAya, te haiyAmAMthI e tArake visAyaM paNa visarAya nahi. tamane bhagavAnanI pUjA karatAM zuM yAda Ave ? saA vitarAga hatA, e vagere. paNa vItarAga te e hatA ne? e tArakanI pUjA ApaNe zuM kAma karIe? ApaNane evuM te zuM khapa paDI gaye ke ApaNe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA gADha aMdhakAra [310 khIjA kAI devanI pUjA karIe nahi ane e devanI pUjA karyAM vinA ApaNe rahI zakIe nahi ? jo tamane tattvajJAna hAta, tA tame kahI zakata ke saMsAramAM rakhaDatAM rakhaDatAM anantA kALa vahI gayA. temAM upakArIe tA ghaNA maLyA che, paNa badhA upakArI karatAM tItha kara paramAtmAnA upakAra vadhI jAya. e paramatArakanA jevA kAI upakArI nahi. kAraNa ke temaNe mane mArA svarUpanuM bhAna karAvyu ane mArA svarUpane huM kema pragaTAvI zaku enA rastA paNa batAvyA. kanA yogathI huM saMsAramAM bhamyA karuM chuM; kanA ceAge anantA kALa sa'sAramAM paribhramaNa karatAM vahI gayA; A tIrthaMkara paramAtmA maLyA, eTale mAruM anaMta kALanu e duHkha TaLI gayuM. bhagavAnanI pUjA karatAM, AvA kAI bhAva, keI vAra paNa Ave kharA ? sa0 AvI samaja meLavI hoya, tA Ave! bhAva Ave ne ? bhagavAna zrI jinezvaradevA meAkSamAnA dAtAra che, Avu tame kadI paNa sAMbhaLeluM ke nahi ? sa. ema tA sAMbhaLelu', paNa te sAMbhaLelu eTaluM ja. ja kema darzAvyeA ? tyAre, tamane eTale vicAra paNa nahi samartha ane sarvajJa bhagavAne, jagatanA jIvAnA koI ja mArga nahi darzAvatAM, eka mAtra meAkSamA AvA vItarAga ane sarvajJa bhagavAne, jyAre jIvAnA bhalAme mATe eka mAtra meAkSamAga ja darzAvyA, tyAre eTaluM te nakkI ja ke meAkSamAga sivAyanA mArge kAI paNa jIvanuM' vAstavika koTinuM bhalu thAya nahi ! ' jo tamane AveA vicAra paNa AvyA hAta, teA pazu tamane tattvAnA svarUpane samajavAnuM mana thAta ane e mATe tame prayatneya karyAM hAta. * narse 2 mokSamAAMta, philovoDa taragati ttesmin ! xxx l[31] tattvArtha sUtra-Adya sabaMdha kArikA Jain Educationa International AvelA ke--AvA bhalAne mATe bIje For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] samyagadazana-1 maNi maLyo, paNa eke ajJAnathI gumAvyA ane bIjAe lobhathI gumAvyo ? tattvajJAnane pAmele, bhagavAnane ane bhagavAnanA mArgane sArI rItie oLakhI zake che. je jene oLakhe ja nahi, te tenAthI uThAvavo joIto lAbha zI rItie uThAvI zake ? je tattvane jANe nahi, tenA hAthamAM sAcuM AvI gayuM hoya, te paNa sAcuM hAtha AvyAthI je phaLa maLavuM joIe, te phaLa tene maLe zI rItie ? ajJAnane paNa je sAruM ruce te te tene kAMIka ne kAMIka phaLa jarUra Ape paNa svAbhAvika rItie sAruM che, eTale paNa jANavAnuM mane te thAya ne? tamane tamArA sArA bhAgyanA cage, sAmagrI te evI sundara maLI gaI che ke-enAM vakhANa karyA vinA cAle nahi, paraMtu tamane je sAmagrI maLI che, tenI kharI kiMmata tamane samajAya, te tame A badhI sArI sAmagrIno sArI rItie lAbha uThAvI zake ne ? e vinA te, kadAca, rabArIne maNi maLyA jevuM paNa thAya. kahevAya che ke eka rabArI roja bakarIone cAravAne mATe jaMgalamAM jate. tyAM keI eka vakhate eka maNi paDelo tenA jevAmAM Avyo. bIjA patharAe karatAM, e maNine caLakATa ghaNuM vadhAre hate. enA e caLakATane joIne e rabArIe e maNine laI lIdhe. - maNi maneya kharo ane gAya kharo, paNa te keTalA pUrate. gaye ? maNinI kiMmata samajAI hatI mATe e maNi rabArIne game hate evuM nahi; rabArIne te, maNinA mAtra rUpa, raMga ane AkAre e ja AkarSyA hate. - sAMje bakarAMne carAvIne pAchA pharatAM rabArI e maNinI sAthe ramata ramate Ave che. maNi gamI gayuM che, eTale e maNinI sAthe e gela karyA kare che. emAM ene, rastAmAM eka vANiye maLe. A rabArI, e vANiyAne deNadAra hate. e vANiyAe A rabArIne eka rUpIe vyAje dharyo hato. rabArI e vANiyAne dUdha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [39 vagere ghaNuM ApI Avele, paNa e badhuM vyAjamAM jamA thaeluM ane vANiyAe eka rUpIAnuM leNuM te UbhuM ne UbhuM ja rAkheluM. vANiye evo bhI hase ke-enA rUpIAmAM e kAMI paNa ghaTADe thavA de nahi ane rabArI e ajJAna hatuM ke-vANiyA jema kahe tema mAnI le ane devuM kabUla rAkhe. paNa, rabArI A vANiyAnA devAthI kaMTALI gayele. game teTaluM Ape teya vyAjamAM hijama thaI jAya ane devuM UbhuM rahe, te kaMTALo to Ave ne ? ajJAna mANasane Avo lAbha, tame te na ja uThAve ne ? tamArI sAthe jene levaDa-devaDa hoya, te je ajJAnI hoya, to tame zuM karo ? ThIka phAvaTa AvI gaI, ema tamane to na ja lAge ne ? je ApaNe vizvAse rahe, tene ApaNAthI chetarAya ? ApaNuM upara vizvAsa mUkyo, eTale vizvAsa mUkanAre ApaNane sArA mANasa mAnyA ne ? sArA mANasa tarIkenuM ApaNane eNe mAna ApyuM ne ? ApaNe sArA na hoIe toya, je ApaNane sArA mAne tene mATe te ApaNe bhUMDA thaIe nahi ne? jema kSatriye laDatA kharA, paNa te laDavA AvelAnI sAme laDatA. vagara kAraNe laDAI kare nahi ane laDe tyAre paNa sAmA pAse hathiyAra na hoya te pote ene Ape ane pachI laDe kharA, paNa emAMya nIti jALave. zastra vagaranAnI sAme zastra laIne e laDe nahi. tema tame vepAra te karo, paNa vepAramAM nIti jALave ke nahi ? tamArA upara keI vizvAsa mUke, te enA vizvAsane geralAbha te tame le nahi ne? sava vizvAsa rAkhe, e sArI rIte ThagAya. A te mANasAInuM paNa lIlAma che. vizvAsune garadana mAre e zUravIra te nathI, paNa mANasa paNa nathI. mANasAInI jyAre kharekharI UNapa paDI jAya, evA kALamAM dharma atizaya dulabha banI jAya-emAM navAI nathI. evI dazAmAM jeo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] samyagdarzana-1 AnaMda mAnatA hAya, teo kadAca dAnAdi paNa karatA hAya, te paNa e dAnAdi e loko dhane mATe ja kare che, ema kema mAnI zakAya ? vANiyAe joyuM ke-ramArI pAse maNa che. vANiyeA maNane oLakhatA hatA, paNa vANiyA hatA; eTale rabArIne e kahe che ke-- alyA, A patharI tyAMthI upADI lAvyeA ?' rabArIe kahyuM ke- jaMgalamAM paDayA'tA te jaDI gayA !' vANiyA kahe che ke-tuM A patharAne zuM karIza ?? rabArI kahe che ke patharAne zu karatA haze vaLI ? ghera laI jaIza, eTale Ane joIne chekarAM khuza thaze. ' vANiyA kahe ke-- A patharI tuM mane ApI de!' rabArI e vANiyAnA eka rUpIAnA devAthI kaMTALI gayA hatA ane vANiyA A patharA mAgatA hatA, eTale rabArI kahe che ke--' jo tuM mAru' badhu devu' mAMDI vALatA ho, te! tane A ApI dau* ! ' devu... keTaluM ? ekarUpIAnuM! enA khaTalAmAM maLatuM hatuM zuM ? mi. paNa A tA vANiyA ! AvA deNadAra peAtAnA leNAmAMthI sAva chUTI jAya, te vANiyAne paravaDe ? vANiyA kahe che ke- AkhA rUpIe te! nahi, paNa aDadhA rUpI mAMDI vALuM ! ? rabArI kahe che ke- mAMDI vALavA hAya te! Akhe! rUpIe mAMDI vALa, nahi teA bhale rahyuM devuM UbhuM ! mAre patharA nathI ApavA. ghare cheAkarAM tA rAjI thaze!' vANiyA kahe che ke- nA, e teA bane ja nahi. ATalA patharAmAM tAre AkhA rUpI laI levA che ?' rabArI paNa haThe caDhayo ane kahI dIdhu ke tA jA, tane nathI ApavA.' ane eNe tA, ema kahIne cAlavA paNa mAMDayuM. rabArI raste cAlyA jatA hatA, tyAM vaLI ene eka bIje mANasa maLyeA. eNe ramArIne pRchyuM ke AvA suMdara patharA kayAMthI lAvyA ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [re mithyAtvane gADha aMdhakAra A kahe-jaMgalamAMthI jaDayo." pelAe pUchayuM ke-"tAre Ane vecavo che ?" rabArIe pUchayuM ke-"ApIza?" pele paNa hoziyAra hate. eNe kahyuM ke-"tAre je levuM hoya te kahe. tuM kahe te tane ApuM !" rabArI kahe ke-je, pelA vANiyAne meM eka rUpIAmAM ApI devAnuM kahyuM hatuM, paNa ene aDadhe rUpIe Apa hatuM, eTale meM ene A pathara ApyuM nahi. mAre rUpIAthI che ApavAne nathI." pelAe tarata ja gajavAmAMthI daza rUpIA kADhyA ane rabArIne ApyA; eTale rabArIe te khuza khuza thaI jaIne pitAnI pAse pathare, ke je maNi hatuM, e tene ApI dIdhuM. bane khuza thaI gayA. pele maNi laIne ravAnA thaI gaye ane rabArI utAvaLe ghera gaye. gharamAM Aje nasIba pAkI gayuMevA samAcAra ApyA. pele leNadAra vANi vicAra kare che ke-"rabArI pAse maNi che, e laI te le ja joIe. paNa pAche ene vicAra Ave che ke-ema te kAMI Ane devAmAMthI chUTo karI devAya ? " eTale, e vANiye kAMIka vadhAre ApavAne taiyAra thAya che, paNa A rUpIo ApavAne te nahi ja. e vANiye gAmamAM pharIne rabArIne ghare Ave che. ene kahe che ke-je, ATha AnAne badale be AnA vadhAre eTale daza AnA mAMDI vALIza, mATe pele pathare lAva !" rabArI kahe che ke-"jA, jA, daza AnA mAMDI vALavAvALA ! tAre mane chetaravo te ne ? mane te eka zeThe enA daza rUpIA ApyA ! le tAre rUpIo !" ema kahIne rabArIe enI sAme eka rUpIo pheMkyo ! have vANi kahe che ke-"alyA, tuM bahu chetarAI gayuM. e pathare nahote, paNa maNi hatuM, maNi! enI te bahu kiMmata Upaje!" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42] samyagdarzana-1 rabArI kahe che ke- chetarAye tuM ke huM? e maNi heya teya huM ene oLakhate nahote, paNa tuM te ene oLakhate te ne? mane te eka rUpIAne badale daza rUpIA maLyA ane tAre te, maNi paNa gaye ane haju mane cusyA karavuM hatuM, te paNa gayuM ! DAhyo tuM ke huM? vANiye nirAza thaIne pAcho potAne ghera AvyA. ApaNI vAta te e hatI ke-tamane bhAgyane sAmagrI te ghaNuM sArI maLI gaI che, paNa A sAmagrIne tame pichAnI zakyA che ke nahi ? ane, A sAmagrIne uThAvI zakAya teTale lAbha uThAvI levAnuM tamAruM dila kharuM ke nahi ? ghaNAe ajJAna che ane je bhaNelA che temAM paNa ghaNuM evA che ke-saMsAranA sukhanA rasamAM lubdha che. AvAone game tevA sArA bhagavAna maLI jAya, teya e bhagavAna pAsethI AzA zAnI kare ? bhagavAna pAse mAgI mAgIne tuccha evuM saMsAranuM sukha ja mAge ne ? rabArI ajJAna hatA, eTale maNi maLavA chatAMya maNine lAbha e uThAvI zakyo nahi ane vANiye lebhiye hate, eTale thADA mATe eNe ghaNuM dravyane denArA maNine gumAvI dIdhe! eke gumAvyuM ajJAna ane eke gumAvyuM lobhe. bemAM keNa vakhANavA lAyaka? mithyAtva ke kaSAya ? sa ekeca vakhANavA lAyaka nahi. deva-guru-dharmano saMbaMdha : atyAre tamane deva, guru ane dharma saMbaMdhI sArAmAM sArI sAmagrI maLI che, chatAM paNa tame mekSamArganI tarapha keTalA lakSyavALA. che ? tame ajJAna che ke viSayarasamAM lubdha che ? ApaNe tyAM te je jANakAra heya paNa ruci vagarane heya, te paNa ajJAna kahevAya che. jIvAjIvAdi tattvonA svarUpanuM jJAna paNa nizcayAtmaka joIe. tattvo viSene sAce khyAla, nizcayapUrvakane joIe. A vinA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [43 sArI paNa sAmagrI hAthamAM AvI jAya, teya ene hAthamAMthI sarI jatAM vAra keTalI ? jene saMbaMdhanI kiMmata nathI hotI, te vyavahAramAM kema varte che? saMbaMdha Tako te Taka, bAkI choDatAMya vAra nahi ane joDatAMya vAra nahi. tema, A deva-guru-dharmane saMbaMdha, ApaNe kevaka jALavIe. chIe ? A saMbaMdha keTale kiMmatI che-tenuM jJAna nathI, eTale, have kadI paNa A saMbaMdha chUTe nahi evuM karavAnI icchA paNa nathI, ema kahuM te cAle ne ? tamane A deva-guru-dharma sAthe saMbaMdha cheDatAM keTalIka vAra lAge ? tamArA A deva-gura-dharma sAthenA saMbaMdhane keI teDAvavA mAge, te te sahelAIthI teDAvI zake ? ke, ene enI dhAraNAmAM nirAza thavuM paDe ? bhavAMtaramAMya, A deva-guru-dharma sAthe saMbaMdha banyA rahe, evI IcchA hoya te bele ! baracuM patAsAmAM hIro ApI de-e bane, kema ke-ene patAsuM moTuM ne mIThuM lAge tema, tame saMsAranA sukhanA lobhamAM, A deva-guru-dharmanI upAsanAne. vaTAvI do kharA ke nahi ? samajAze tema mAnIza ane zakti haze te laIza : bhagavAnanA zAsananA tattvajJAnanA viSayamAM tame ajJAna che, eTale unmArge ghasaDAI jatAM paNa vAra lAge nahi ne? tame ja pUjA, sAmAyika, vyAkhyAnazravaNa, gurabhakti Adi kare che, chatAM kadI ema na thayuM ke-tattvajJAna vinA cAlaze kema? "saMsAranA sukhanA rasamAM lIna rahIe te paNa A kriyA mukti Apaze. evuM mAnI lIdhuM che? tame jJAnanI bAbatamAM ATalA badhA bedarakAra kema na che, e te samajAve ! zuM ekalI kiyAthI mukti thAya che, emamAnyuM che? zA kahe che ke-"jJAnayAkhyAM muvitA" tyAre e zuM khoTuM che ? tame nathI samajyA, paNa samajavAne mATenI koziza karavI. joIe, ema paNa tame mAne che ke nahi? kaI samajAve tyAre. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadazana-1 AnaMda thAya? ke, ame karIe chIe te ja barAbara che-ema thAya ? vepArIne tyAM mAla levA Avele zuM kahe? mAla gamaze ne bhAva pioSAze te laIza; paNa levAnI vRtti te kharI ne? ema, tame ahIM Ave che, te tatvajJAnanA athI banIne Ave che ne ? amala thaI zake tema na hoya, te amalanI vAta pachI, paNa vAta te game ne ? samajAze te mAnIza ne zakti haze te laIza"--evuM tamArA manamAM kharuM ke nahi ? AvI rItie khullA dile, khullA magaje tame roja atha banIne sAMbhaLe, te pATe besanAre tamane samajAvavAne mATe tarakIba zodhavI paDe. paNa, tame kevaLa "hA jI" karanArA che, te zuM thAya? tame kAMI samaje paNa nahi ane samajavAno prayatneya kare nahi, te tamane bahu moTuM nukasAna thAya. sazrAvake keTaluMka jANI zake? zrAvake dhAre te bahu jANI zake. tattvanI vAtamAM bhalabhalAne chakakaDa khavaDAvI de, evuM tattvajJAna zrAvakamAM paNa hoI zake. A zAsana, zrAvakene dharmanA viSayamAM bheTha rahevAnuM kahetuM ja nathI. zrAvakavargamAM tattvajJAna tarapha durlakSya vadhI gayuM, ethI paNa zAsanane te ghaNuM nukasAna pahoMcyuM che. karAMnA parAkanI cintA thAya che ? zrAvake bhAvabhIru heAya ke nahi? je bhavabhIru nathI, te vastutaH zrAvaka ja nathI. zrAvakane pitAnAM chokarAne mATe paNa ema thAya ke-"A chokaro je tattvajJAna bhaNyA vinA ja peDhIe besaze, te AnuM thaze zuM? A pApa ne A puNya evuM samajaze zI rItie ?" tamArA gharamAM janmelAM karAMone tamAre durgatimAM mokalavAM ? enA paralokanI tamane cintA thAya che ke nahi? jene paralekanI cintA ja nathI, te nAstika che. sAmAnya paNa Astika te kahevAya, ke jene paralakane khyAla heya. mAtra paralekane khyAla Ave, teya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra mAnasa palaTAI jAya. dhIre dhIre evuM paNa thAya ke-Apa jeTalA na game, teTalA guru game. "ApaNuM chokarAM tattvane jANyA vinA saMsArane. kheDe che te sAruM nathI--ema paNa thAya che? chokarAM saMsArane tajI de te sauthI sAruM, paNa saMsAramAM rahe teya dharmane bhUle nahi, eTaluMya emanuM hita tamAre haiye vasyuM che ke nahi ? sa, amane amArI ja evI cintA na hoya, tyAM chokarAMone vicAra Ave kyAMthI? atyAra sudhI cintA nahotI, paNa have te tame samajyA ne? "have te tame sudharavAnA ane chokarAone sudhAravAno prayatna karavAnA, ema mAnI lauM ne ? sava DeghaNe paNa prayatna te thaze ja. tame samajyA che te samajAvavAne vicAra thAya ne ? ApaNane have te mekSiparyAya ane saMsAraparyAyane khyAla AvI gaye, mATe ApaNe havethI ApaNuM saMsAraparyAyane kApavAne ane ekSaparyAyane pragaTa karavAno prayatna kare che, A nirNaya je tame karI lIdhuM haze, te tame tamArA kuTuMbIonA kalyANa mATe paNa banatuM karavAne prayatna karyA vinA rahI zakaze nahi. atyAra sudhImAM, kaSA ane IndriyenA vijetA banIne, anantA AtmAoe potAnA ekSaparyAyane pragaTAvyuM che. e badhA, svarUparamaNatA-rUpa sukhamAM vikase che. e sukha paripUrNa paNa che ane pAchuM anantakALeya jAya evuM paNa nathI. dukhanuM nAma nahi, sukhano pAra nahi ane e sukheya evuM ke-kadI paNa jAya nahi. saMsAraparyAyane anubhavanArAone, game teTaluM sukha heya tema, duHkhane sarvathA abhAva hoya nahi; saMsAraparyAyane anubhavanArA mAM, sukhI bahu DA ane dukhI ghaNa; ane, saMsAranuM sukhapaNa evuM ke-kAM te e jAya, kAM te ApaNe javuM paDe. ApaNe te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 ] samyagadazana-1 haju saMsAraparyAyane anubhava karIe chIe, paNa ApaNane A paryAya khaTake che ane ekSaparyAya meLavavAnuM ApaNuM manamAM UgyuM che, ema te ApaNe kahI zakIe ne ? - "ApaNuM astitva te anAdikALathI che, paNa ApaNe ghaNe kALa te nigadamAM ja cAlyA gaye. emAMthI ApaNe ApaNI bhavitavyatAnA ge vyavahArarAzimAM AvyA. vyavahArarAzimAM AvIne paNa, ApaNe haju cAra gatimAM bhaTakyA karIe chIe, kAraNa ke haju ApaNe kaSAye ane indriyanA vijetA banI zakayA nathI; ane ethI ApaNe ApaNA ekSaparyAyane pragaTAvI zakyA nathI." A vAta jenA haiyAmAM barAbara besI jAya, tene kaSA upara ane indri upara vijaya meLavavAnuM mana thAya ne ? kaSA ane IndriyothI je chUTyA, te ja saMsArathI chUTyA, eTale ApaNe paNa kaSA ane IndriyathI chUTIe te ja saMsArathI chUTI zakIe. e vinA, duHkha sarvathA jAya-e bane nahi ane sukha saMpUrNapaNe bhegavI zakAya ema paNa bane nahi ! AvuM samajanArane, pitAnA nehI-saMbaMdhI Adine mATe paNa, e vicAra te Ave ne ke-"A vAta emane paNa samajAya te sAruM !" A vAtane e nahi samaje, te e saMsAramAM rajhaLI maraze, ema thAya ne? bhavitavyatA sArI ja che ema mAnIne cAlo : vyavahArarAzimAM AvyAM pachIthI jIvane cAra gatiomAM bhaTakavAnuM hoya che. temAM, mahApuNyanA bhegathI tamane AvI sArI sAmagrI sAthe A manuSyabhava maLe che, e vAta te tame mAne che ne ? have tamane ema thAya che ke-mAre A manuSyabhava kAyamI nathI. mArA hAthe kAMIka evuM sAruM puNya thaI gayuM che ke jethI A bhavamAM huM AvI gaye, paNa ahIMthI gayA vinA chUTake nathI, ke e khyAla te tamane AvI gayo che ne ? have jJAnI je ema te kahetA hoya ke-ahIMthI kyAM javuM te ApaNuM hAthanI vAta che, te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 47 mithyAtvane gADha aMdhakAra ApaNane bedarakAra rahevuM pAlave kharuM? javAnuM che e nakakI che ane mahenata karIe te dhArIe te sArI gatimAM jaI zakIe--e paNa zakya che, te e jANIne ApaNAmAM hiMmata AvavI joIe ne ? sa0 bhavitavyatA sArI na hoya te? bhavitavyatA kevI che, te tame jANe che ? je nA, te bhavitavyatA sArI nathI-evI kalpanA tamane kema AvI? ApaNe te mAnavuM ke-ApaNI bhavitavyatA sArI ja che, kema ke-ApaNane zrI vItarAga, deva, nigraMtha guru ane zrI jinezvarakathita dharma ane dharmanI sAmagrI maLI che. ApaNAmAM te e utsAha pedA the joIe ke-mArI bhavitavyatA bahu sArI lAge che, kAraNa ke-A badhI uttamamAM uttama prakAranI deva-gu--dharmanI sAmagrI mane maLI gaI che ane emAMthI, mekSaparyAyane pragaTAvavAne mATe puruSArtha kheDavAne utsAha pragaTAvavo joIe. AvA deva-guru-dharma maLyA pachI kenI tAkAta che ke-ApaNane durgatimAM laI jAya ? ApaNe ja A deva-guru-dharmane haiyAmAM na rAkhIe ne durgatimAM jaIe, te te vAta judI che. keI pUche ke-"ahIMthI marIne kyAM jaze ?" te ApaNe kahIe ke-cakkasa te zuM kahI zakAya? kAraNa kepariNAmanI barAbara khabara paDatI nathI; bAkI, amAre prayatna te sadagati mATe ja che. AyuSyanA baMdha vakhate kevo pariNAma hate. ke haze, e jJAnI jANe bAkI, pariNAmane ame te e jALavIe chIe ke-durgati thAya nahi, sadagati avazya thAya ane jyAM jaIe tyAM deva-guru--dharma visarAya nahi. dharmAdhano khyAla to dharmasthAnamAM paNa joIe ane adharmasthAnamAM paNa joIe : jene AvI vAta sahelAIthI kahI zake, kAraNa ke-pariNAma tarapha paNa emanuM lakSya hAya ! sAdhuoe cAvIseya kalAka pariNAmane sArA rAkhavAnA ane zrAvakee-gRhasthoe dhama karatI vakhate pari Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] samyagdarzana-1 NAmane sArA rAkhavAnA, evu' nathI. sAdhune dhama cAvIseya kalAka ane gRhasthane dharma yathAzakti, paNa dharmAMnA pariNAma tarapha tA badhAe badhA vakhata lakSya rAkhavAnu` ! dhama e kare teA te AchA karavAne mATe nahi, paNu cAvIseya kalAka dhama thaI zakatA nathI, mATe e Ache samaya dharma kare che. dharma karavAnI bhAvanA te, cevIseya kalAkanI ! adharma nu AcaraNa karatAMya bhAvanA dharmanI rAkhe. namaLe! chu' mATe mAre A karavuM paDe che; kathAre e vakhata Ave ke--eka kSaNa paNa dharma vinAnI jAya nahi."--AvI bhAvanA teA haiyAmAM jAgatI beThI hoya. dhamasthAnAmAM dharma karavAnA ane bahAra adhama karavAmAM vAMdhA nahi, AvI mAnyatA zrAvakanI na hoya. adharma kare tyAreya, e karavA lAyaka nathI ane karavA lAyaka to dharma ja che-ema mAne, emAM pariNAmanI jALavaNI che. jJAnIoe Azaya upara bahu bhAra mUko che, paNa AzayanI nirmAMLatA ane nirmULa AzayanI jALavaNI, abhivRddhi Adi mATe dharma vyavahAra upara Ache bhAra mUkayeA nathI, e vAtane nahi samajelA keTalAkAe dezanA nizcayapradhAna banAvI dIdhI ane dharmavyavahArane bhUlI gayA. ApaNe tA, dezanAne vyavahArapradhAna rAkhIne, nizcaya tarapha lakSya dorIe chIe; kAraNa ke--dharmavyavahAra e sArA AzayathI ja tAranAre khanI zake che. jenA haiyAmAM mAkSanA Azaya pragaTayA ane bhagavAne kahelA meAkSamA nI ArA dhanA karavAnA Azaya pragaTayA, te dhama sivAyanA vyavahAra na ja kare--ema nahi; paNa ene karavA game kayA vyavahAra ? dharmavyavahAra ! adharmanA vyavahAra karavA chatAMya, e cheDavA jevA ja lAge ane dharmonA vyavahAra na thAya tAya, karavA jevA e ja che--ema thayA kare. AvA samaju mANusa, adharma vyavahAra karatA hoya te vakhate paNa, krutinA AyuSyane upaje nahiM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra, 49 - ApaNe dharmakriyA karIe chIe, mATe ApaNe sadagati ja thaze-ema mAnanAre vicAravuM joIe ke- AyuSyane baMdha adharma vyavahAra karatI vakhate paDe te? ane, dharma vyavahAra AcaratI vakhate paNa, AtmA je kilaSTa pariNAmavALo banyuM haze te ?" Aje ghaNAo kahe che ke-"badhuM sAcuM, paNa bajAra vagerenI vAta judI !" Ama na manAya. dharmAdharmane khyAla jema maMdira, upAzraya Adi dharmasthAnamAM joIe ane dharmakriyAo karatI vakhate joIe tema dharmAdharmane khyAla, bajAra, ghara vagere adharmanAM sthAne mAM paNa joIe ane adharmanI kriyAo karatI vakhate paNa joIe. adharmanA pariNAmethI bace : AyuSya dharmasthAnamAM baMdhAya ke badhe baMdhAya? vepAra karatAM, ghara bAMdhatAM, game te pAkiyA karatAM AyuSya baMdhAya ke nahi ? AyuSya badhI jagyAe ane badhI avasthAomAM baMdhAya che, mATe jyAM sudhI banI zake tyAM sudhI pariNAmane bagADe tevA saMjogomAM rahevuM nahi; ane emAM rahevuM paDe, te pariNAma bagaDe nahi tenI kALajI rAkhavI. tame sAdhu thaI zaktA nathI ane peDhI-ghara vagere sAcavyA vagara chUTake nathI, eTale je pariNAmane nahi jALa, te A DIka dharmakriyA durgatimAM jatAM ADe hAtha devAya nahi Ave. durgatithI bacavuM hoya ane thayela deva-guru-dharmane cAga chUTI javA pAme nahi-evI IcchA hoya, te dharmakriyA upara khUba zaga keLavavuM paDaze ane adharma kriyAnA rAga upara aNagame pedA kare paDaze. bhayaMkaramAM bhayaMkara paNa pApakriyA karatI vakhate, parizAma adharmamaya banI jAya nahi tevI manovRttine keLavavI paDaze. cendriya-prANIvadha, mahAraMbha, mahAparigraha Adi narakanAM kAraNene sevanArAo paNa, narakamAM nathI gayAM ane saddagatine pAmyo che, evA dAkhalAo che, paNa te zAthI? jevI kriyA tevA riNAma hita, te teo niyamAna narakamAM jANe, paNa pariNAmane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 ] samyagadarzana-1 bagADelA nahi ! keInI bhavitavyatA sArI mATe pariNAma bagaDelA nahi ane kaI e prayanathI pitAnA pariNAmane bagaDavA dIdhelA nahi. dharmakriyA karanArane pariNAma bagaDavAne saMbhava ocho che, paNa eya manathI adharmamAM khUce e bane; parantu tamAre te adharmamAM beThelA hovA chatAM paNa adharmanA pariNAmathI bacI javuM che ne ? adharma tajavA jevo ane eka dharma ja sevavA je-evuM lAgyA vinA, pariNAma jaLavAya zI rItie ? e mATe, ApaNe tavajJAnanI vAta karI rahyA chIe. tame jo sAcA tattvajJa bane, te tame adharmamAM beThelA hovA chatAM paNa, adharmane pariNAmethI prAyaH bahu ja sahelAIthI bacI zake. dhama karanAramAM ati lobha Adi heya, te tethI dharmakriyAonI laghutA thAya che : paMcendriya prANavadha, mahAraMbha tathA mahAparigraha vagerene, tAkAta hoya te tajI ja devAM. ApaNuM cAle te, ApaNe e saMgathI khasI ja javuM. e mATe te, ApaNe tyAM sukhI mANase nivRtti laIne zrI siddhakSetramAM rahI jAya ane jema bane tema parigrahane ghaTADavAne mATe parigrahane sadupayega karavA mAMDe, sAdhuya thaI zakAya nahi ane AvI nivRtti paNa laI zakAya nahi, tenuM kAraNa te tame vicAryuM haze ne ? sAdhu thavAnuM ane sAdhu thavAya nahi te nivRtta thavAnuM, mana te kharuM ne? sAdhu thavAnI zakti nathI ane lobha, mamatA AdithI nivRtta thavAnuM paNa mana thatuM nathI, ema kharuM? dhAre ke-evI ja sthiti atyAre che, te paNa e lebha ne e mamatA khaTake che? tamane bahu lebha ne bahu mamatA na hoya, te chatAMya tamAruM rathAna evuM che ke-kadAca bajAramAM javuM paDe, paNa manamAM zuM che ? tame kahI zake ke-"A badhuM gamatuM nathI, paNa saMga evA che ke-je hAla mUkI daIe te bahu nukasAna thaI jAya tema che; AbarU jAya ne Azrita rakhaDI paDe-evuM che; pAchalI jiMdagI sukhe jAya nahi ne samAdhi Take nahi-evuM che !" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 51 AvuM tamAre heI zake ane ethI tame AvuM kahI zake; paNa emAM hiMyAnI ramata nahi hevI joIe. - kaSA pAtaLA paDe : sAmAnya rItie tamAre mATe ema manAya ke-tamane lebha, Asakti, mamatA Adi hoya e banavAjoga che; paNa, emAM tame rAjI na ; eTale ke-tamane enI khaTaka te heya ja. tame dAna nathI karatA ema nahi; zIla nathI pALatA-ema nahi, tapa nathI karatAema nahi, ahIM tame keTalI badhI dharmakiyAe karo cho ? eTale, tamArA dharmane joIne saheje ema thAya ke-je ATale badho dharma kare, tenAmAM ati lebha, ati Asakti, ati mamatA Adi hoya nahi ! je ATale dharma kare, enAmAM ati lobha Adina ja hoI zake ema nahi, paNa mukhyatve ema kahevAya ke-ATalo dharma karanAramAM ati lebha Adi hoya nahi ! eTale, tame je ema kahe ke-nirUpAye amAre javuM paDe che, te eTalA mAtrathI tame beTuM kahe che-ema manAya nahi. A dharmakiyAe karanAra ati bhI Adi hoya, te ethI A dharmakiyAonI paNa laghutA thAya che, jo gya rItie A dharmakriyAo karavAmAM Ave, te lebha Adi ghaTatA ja Ave, chatAM, saMjogavazAt nivRtti na levAya e bane. jema keTalAkane adharmamAM eTale samaya gALa paDe che ke dharma bhAgye ja karI zake che; chatAM, evAmAM evA uttama haiyAnA AtmAo paNa hoya che ke-mAruM ane mArA AzritanuM peTa bharavAne mATe, dharma na lAje evI rItie jIvavAne mATe, mAre Ama karavuM paDe che ! AvI sArI deva-guru--dharmanI sAmagrI maLI che, eTale dharma karavAnuM mana bahu thAya che, paNa puNya karatAM pApa paNa evuM karyuM che ke-AvI sAmagrIne lAbha uThAvI zakAtuM nathI ! lAbha rAdhAra nathI, Asakti bhAna bhulAve che jema paNa nathI, paNa saMjoga ziyAra che ke-choDI zakAya nahi ! saMjoge sAsa haya, te dharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ] samyagadarzana-1 sivAya kAMI ja karavAnuM mana thatuM nathI !" AvA jI paNa hAI zake. tema, tameya prAmANikapaNe kahI zake che ke-nirUpAye nivRtti laI zakatuM nathI. dharma je tame A paddhatie karyo hato ke-karavA lAyaka te A ja che ane eTale vakhata dharma nathI karate, te tema karI zakuM evuM nathI-e mATe!" te ATalAM varSomAM te tamArA kaSAye ghaNuM narama-pAtaLA paDI gayA hatA ane viSayasukha tarapha paNa tamArAmAM khUba khUba aNagame pedA thaI gaye heta. ahIM mamatA mAre che ne parabhavamAM pApa choDaze nahi: paNa, tame dharma karavA chatAMya dharmane samajavAno prayatna keTale karyo che ? mithyAtvane kADhavuM haze ane samyaktvane pAmavuM haze, te samajavAnI taiyArI baha joIze. dharma samajAye heya, te thAya ke-"mArI pAse ATaluM badhuM che, chatAM huM mahAraMbhamAM kema phasAele rahuM chuM ? khAdhuM khUTe tema nathI, chatAM chokarAne AmAM zuM kAma nAkhuM? ATalA badhA rUpiyA meM zuM kAma rAkhI mUkayA che? sadupayoga karIne huM AmAMthI ochA karuM, te mane zuM vAMdhe Ave ema che? mAre ochA karavA hoya, te bhagavAne sadupayega karavAnAM sthAne ghaNuM batAvyAM che. Ama vicAra karatAM lAge ke-mAre na rAkhuM te muzkelI Ave tema che, te vicAra thAya ke-A rAkhavA paDaze, paNa manane emAM lepAvA nahi dauM ! * * tamArA paisA mane karaDatA nathI ne tame durgatimAM jaze te bhegavavAnuM tamAre che, paNa tame ahIM vizvAse AvyA che, mATe mAre tamane sAcI vAta kahevI joIe. - jo tamane lAge ke mane rAkhavAnuM che. mana thAya che te, jarUrathI nahi, paNa mamatAthI, te vicAro ke-"huM zrI vItarAga devane ne nitha gurune upAsaka chuM deva ane guru beya tyAgI che chatAM huM kema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 53 rAkhI beThe chuM? mArI mamatA kema jatI nathI? mArI mamatA jAya e mATe huM vagara mane paNa sadupayoga karavA mAMDuM !" mamatA kahe ke- rahevA de" tyAre tamane thavuM joIe ke-"mAre tane kADhavI che, mATe huM dAnamAM ApavAne !" vAta e che ke-A badhuM rAkhavuM e pApa che, ema lAgyuM che? pApa lAge te thAya ke-"mANasa nAne ne be meTa ! gadheDA upara vadhu bhAra bharIe, te e besI jAya che ne A parigrahanA jAthI huM kema akaLAte nathI ? huM te mArA AtmA upara pApane bhAra lAdyA karuM chuM ! ahIM mamatAmAM maruM chuM ne parabhavamAM A pApa choDaze nahi!" tame dharmakriyAo kare che, te zA mATe karo cho? pApakriyAo gamatI nathI, mATe ne? pAkiyAothI chUTavAne mATe dharmakriyAo che, evuM je tame jANyuM hota, to tame pote ja vicAra karata ke-"huM ATalI badhI dharmakriyA karuM chuM, chatAM paNa mane pAkiyAone tajavAnuM mana thatuM nathI, te tenuM kAraNa zuM ? je mane pApa gamatuM ja raheze, te A dharmakriyAo mAre zI rItie vistAra karI zakaze?" huM haiyAne bhUMDo houM tethI DUbuM, te emAM dharmakiyAe zuM kare? ema paNa tamane thAya ne? samyagdaSTine pApI na kahevAya? eka mAtra mithyAtva jAya, te paNa ethI AtmAne eTale mATe phAyado thaI jAya ke-durgatinAM kAraNe paNa ene mATe durgatinAM kAraNe banI zakatAM nathI. zAthI? AtmAnA pariNAmamAM ethI gajabane palaTo AvI javA pAme che. AtmAnI AkhI ruci ja badalAI jAya che. aviratino udaya game teTaluM joradAra hoya, paNa sAthe mithyAtvane udaya na hoya, te e aviratine udaya pApathI AtmAne virAma pAmavA de nahi te chatAM paNa, enuM haiyuM pApI, hoya nahi. aviratinA udayathI, samyagdaSTi AtmAya pApa sevanAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 ] samyagadazana-1 hoya, paNa e pApI na hoya. samyagdaSTi AtmAne pApI kahevAya nahi. A te, anaMtajJAnIoe upadezeluM zAsana che. jyAM doSa hoya tyAM doSa paNa batAve ane jyAM guNa hoya tyAM guNa paNa batAve. ghaNA doSonI vacce rahelA guNaneya chupAve nahi ane ghaNuM guNenI vacce rahelA doSaneya chupAve nahi. kevaLa bahAranuM jue ane aMdaranuM jue nahi, evuM te ajJAnI kare. A zAsana, samyagdaSTine pApa karanAra tarIke paNa varNa , samyagdaSTi paNa aviratinA udayavALe hoya, te pApathI virAma pAme nahi, emeya kahe; chatAM paNa tenA pApanA AcaraNane vakhANe nahi, tenA haiyAmAM pApano aNagame hAca te tene chupAve paNa nahi ! samyagdarzanamAM vAta e che ke-je jevuM heya, tene tevuM mAnavuM ! je jevuM hoya, tene tevuM hovAnuM nahi mAnavA denAra ane je jevuM na hoya, tene tevuM hovAnuM manAvanAra mithyAtva che. mithyAtva dharmane adharma ane adharmane dharma manAve. sukhanA mArgane duHkhane mArga ane duHkhanA mArgane sukhane mArga mithyAtva manAve. mithyAtva devamAM devabuddhi, gurumAM gurubuddhi ane dharmamAM dharmabuddhi thavA de nahi; jyAre adevamAM devabuddhi, agurumAM gurubuddhi ane adharmamAM dharmabuddhi karAve athavA te sat ane asat viSe, vAstavika keTinI nirNayAtmaka buddhi thavA de nahi ! mithyAtva, viparIta jJAnanI sAthe ane vAstavika keTinA jJAnanA abhAvanI sAthe rahe che. AgamanI uparavaTa thaIne kulAcArane na vaLagAya : Abhigrahika mithyAtvamAM, ajJAna sAthe joradAra Agraha hoya che; tattvonI ta tarIkenI sAcI samaja nahi hovA chatAM paNa, je vastu pitAnI mAnyatAmAM besI gaI hoya athavA te pakaDAI gaI hoya, temAM samajAvanAranI samajAvaTane avakAza ja na maLe, e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ papa Agraha hoya che. samajAvanAra jema jema samajAvavAne mathe, tema tema ene kema teDI pADa-ene ja prAyaH e vicAra kare che. ene mana sAcuM te mAruM nahi, paNa mAruM te ja sAcuM hoya che. jJAnIonI nizrAmAM zraddhA , te te vAta judI che. Aje tame tattvajJAnane pAmelA nathI, paNa je gItArthanI nizrAe barAbara che, te tatvajJAnI nathI eTale mithyAdaSTi che-ema kahevAya nahi. jaina kuLamAM janmelAone te, samyaktvane pAmavAnI sulabhatA che, paNa enAmAMya je asapha Agraha hoya, te te mithyASTi mate nathI. ajJAna mANasa, mAtra potAnA kulAcArane vaLagIne, je dharmakriyA cAlatI hoya tene AgamanI kaTIe kasavAnI nA pADe agara te AgamanI vAtanI uparavaTa thaIneya, pitAnA kulAcArane vaLagI rahevAnI vRtti rAkhe, te teya abhigrahika mithyAdaSTi gaNAya. sArI kriyAne paNa sArI tarIke jANavAnI vRtti avazya joIe. jaina kuLamAM janmelAne deva paNa samyakatvanA gharanA, guru paNa samyaktvanA gharanA ane dharma paNa samyakatvanA gharane joIe. AthI keI AvA deva-guru-dharmanI nizrAe ja vartate haya, tenAmAM mithyAtvane TakavAne avakAza nathI. tame je gItArthanI nizrAne svIkArI le te phAvI jAva. gurunI dhamAM paNa tame bhUla na khAva, te jovAnuM. tamArA kaSAyane vega maLatuM hoya ethI guru game, evuM nahi banavuM joIe. guru gItArtha joIe. eTale, tame tamAruM gADuM ajJAnamAM ne ajJAnamAM ja calAvI levA mAMge, te te barAbara nathI. tamAre samajavAnI keziza karavI ja joIe. kulAcAra dvArA AgamanI parIkSAne bAdhita karanArAoe vicAra kare joIe ke-"Agama pramANu gaNAya ke Agama viruddhane kulAcAra pramANa gaNAya? bemAM meTuM keNu? kulanA vaDIlo ke Agama? kharI rItie jotAM te Agama ja meTuM che, kulanA vaDIle nahi !' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] samyagadazana-1 pUrvajanuM vacana pramANa-ema karIne cAlanArAo, je Agamana vacanane jANI joIne uthApe, te te cAle kharuM? nahi je. eka vAta zAstramAM nIkaLatI hoya ane pUrvajanI temAM bhUla thayelI hoya, evuM paNa bane ! te mArgane khapI evA avasare zuM kare? pUrvajane Agraha rAkhe nahi, paNa zAstrane Agraha rAkhe. egya pUrva jana Agraha jarUra rakhAya, jarUra rAkha joIe, paNa te Agraha kadI paNa zAstrAvacanathI viruddha prakArane nahi hevo joIe. jJAna ane kriyAnA vegathI mukti thAya evuM mAnanArane eka aMganI ' uNapa hoya to te khaTake nahi? mithyAtvane kADhavAne mATe jJAna-tatvajJAna meLavavuM e bahu jarUrI che. tamane te salphAstrane vega maLI gayuM che. AthI have te tame bhaNavA ja mAMDavAnA ne ? tamane bhaNavAmAM rasa Ave, te tamane badhAne, tamArA chokarAo vagerene kahevAnuM mana thAya ke-"nahotA bhaNyA tyAre rasa nahate Avate, paNa have te bhaNavAmAM bahu rasa Ave che." jeo have bhaNI zake tema na hoya, teone paNa potAnAM baccAMo vagerene bhaNAvavAnuM mana te thAya ne? sava chekarAo kaheze ke tame nathI bhaNyA ane amane kema kahe che? tamArA chokarA ja tamane AvuM kahe? tamane, e potAnA hitasvIya mAne che ke nahi? chatAM, mAne ke "keIe evuM kIdhuM.' paNa tame kahI zake che ke "ame A jJAnane nathI pAmyA, amane bahu duHkha thAya che. jJAna pamAya tema hatuM tyAre A sUjhayuM nahi ane have A sUjhayuM che, tyAre amArA bhaNavAnA saMge rahyA nathI. ame A tane nathI samajyA, mATe amane ghaNI vAra mUMjhavaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA gADha aMdhakAra [ 57 thaI jAya che, mATe tame pahelethI bhaNNA ke jethI tamAre mUMjhavaNanA vakhata Ave nahi !' paNa karAM ajJAna rahe, tattvajJAna vagaranAM rahe, e tamane Dakhe che kharuM ? jyAM sudhI tamane tamAru' ajJAna khUba khUba nahi khaTake, tyAM sudhI tamane tamArAM karAM ajJAna rahe e -khaTakaze ja nahi. zAstra "jJAyiAmyAM mokSaH / " kahyuM che, e tame jANA che ne ? e vAta upara tamane zraddhA keTalI ? jJAna ane kriyA enA yAgathI mukti, e vAtamAM te! tamArI zraddhA joradAra che ne ? kAI ekalA jJAnathI mukti kahe agara teA koI ekalI kriyAthI mukti kahe, tA tame nA pADe ne ? jo tame ekalA jJAnathI ke ekalI kriyAthI mukti na thaya-ema mAnatA hai!, te tamArAmAM eka aMga AchuM dekhAya, te tenuM tamane duHkha thAya ne ? e gheADAnI gADI hAya, te eka gheADe cAle ? e gADIne ane eka gheADAne jotAM, bIjo gheADA nathI, e yAda Ave ne ? bIjA gheADA vinA, A eka ghADA ne gADI che teya kAma nahi lAge, ema thAya ne ? jJAna ane kriyA-bannenA ceAgathI ja mukti thAya, AvI zraddhA pAkI hoya tA je eka aMga nathI, tenu duHkha keTaluM thAya ? .6 aNusamajI paNa je zraddhAvALA heAya, temane teA ema thAya ke "huM aNusamajI chuM mATe huM A dharmakriyAmAM samanA jevA rasa anubhavI zakatA nathI.' AthI ene jJAnanA khapa lAge, tamane jJAnane khapa lAge che ? tamane jJAnanA khapa lAge che, teA ema thAya ke huM te rahI gayA, paNa mArAM saMtAnAmAM A uNapa na rahevI joIe ? ' jema aMgrejI bhaNAvavuM jarUrI lAgyuM, te garIba mA-- ApAe che!karAone devu karIne paNa bhaNAvyA ne? ane tame sukhI hAvA chatAMya, chekarAM dharmathI ajJAna rahe che, te calAvI leA che ne? tyAM AjIvikA kema cAlaze--ema lAgyuM, tA ahI. ema kema na lAgyuM ke--A jJAna vagara, Ane nistAra-meAkSa aTakI jaze ? tavAnuM vAstavika jJAna, mAtra dharmakriyAo mATe ja upayAgI che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ] samyagdarzana-2 ema paNa nathI. adharmInI kriyA karavI paDe, teAca haicuM adhamaya banI jAya nahi, e mATeya tavAnu vAstavika jJAna jarUrI che. kayI kriyA karavA jevI ane kayI kriyA nahi karavA jevI, kriyA karatAM kevA bhAva rakhAya ane kevA bhAva na rakhAya, e vagere adhu tattvAnuM vAstavika kATinuM jJAna haiAya te samajI zakAya. tamane jo tattvAnA jJAnanA khapa lAgyA hota, te! tame sa'tAnAne jema vyavahAramAM suzikSita banAvyAM, tema tattvAnA viSayamAM paNa suzikSita banAvyAM heta ! ane tame jo tamArAM satAneAne dhamAM suzikSita banAvyAM hota, teA e dharmanA jha MDo laIne pharata ! samaje tyAM e prANa paNa Ape, ema bane. tamane jarUra lAge, tyAM tame keTalAM kaSTAne veThe che ? ema, ahI paNa jo jarUra lAgata to tame kaSTAne veDIneya bhaNuta ane bhaNAvata. vaLI, tattvAnA vAstavika keTinA jJAnamAM te, e guNa che ke dore meAkSa tarapha, paNa gRhasthapaNe rahevu paDe teA gRhasthAcArane paNa sudhArI de. tattvajJAnanA pratApe, namratA vagere guNA paNa ApoApa AvI javA pAme. samaju mANasa jema dekhItA khATaneya vepAra kare tema samyagdaSTi AtmA pApeya kare : tattvajJAnane pAmelA AtmAne, saMsAramAM rahevu paDe te e rahe khare, paNa e sAvaceta banIne rahe. tattvajJAnane pAmelA, tevA prakAranA karmanA udayathI viratine na pAmI zake-e khane, paNa enAmAM virAga tA jarUra hAya. bheAga seve, te paNa virAga jIvatA hAya; eTale, enI tA badhI kriyA viratine najadIkamAM lAvanArI mane, e zakaya che. tame sasAramAM sAvacetIthI rahA che! kharA ? tame maMgalA mAMdhyA ane bIjI ghaNI sAmagrIene saI, paNa temAMya tame e rahe tyAM sudhI rahI zakavAnA kharA ? mATe bhAge tA, nahiM ja ne ? tA tame, tamArA sukhane mATe sa`sAramAM je kAMI sAmagrIne so, temAM tamane evA vicAra Ave kharA ke- koNa jANe, Ane kANa bhAgavaze ?' jJAna hoya, te vicAra Ave. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra tatvajJAnane pAmele evuM paNa samajate hoya che ke-"mAre javAnuM che e nakkI che ane mAruM bheguM kareluM, mArA jIvatAM ke mArA marI gayA pachI, dumana paNa nahi jogave-e nakkI nathI." je koI baMgalA bAMdhe, te badhA emAM rahI ja zake ? nahi, te baMgale baMdhAvatAM bahu rasa AvI jAya, te jhaTa e vicAra paNa Ave ne-"bevakUpha, AmAM rasa karavA jevuM zuM che? baMgalo aDadhA. ja baMdhAye hoya ane tAre javuM paDe ane vAstune dahADe kaDhAvyo hoya te dahADeca tArI ThAThaDI baMdhAya. tamane jJAna che ke-marelA na janme te bane, paNa janmelA mare nahi evuM te bane ja nahi. janmelA na mare evuM banyuM ja nathI, banatuM nathI ane banavAnuM ya nathI. vaLI A ummare, A vakhate, A ThekANe na ja marAca-ema paNa kahevAya nahi. dUdha pItoya mare, nAnI uMmaranAya mare, juvAna paNa mare, prauDha paNa mare ane gharaDo paNa mare. je A jJAna hoya, te AthI paNa sAvacetI Ave ne ? tame jIvo tyAM sudhI, tamAruM bheguM kareluM tame ja bhegavI zake ane tamAre duzmana ene na ja bhegavI zake, e niyama khare? ghaNAnuM gayuM, duzmana bhagave che ne ene rasathI baMdhAvanArA jue che ne baLe che, paNa kAMI karI zakatA nathI. pAkistAnamAMthI AvelAonI zI dazA thaI, te jANe che ne ? jJAnI hoya, teneya pApa karavuM paDe e bane, paNa e sAvaceta rahe. ene avasare mamatAne khaMkherI nAMkhatAM vAra nahi. yuddhabhUmimAMya jyAM mRtyu najadIka lAgyuM, tyAM jJAnI hatA te badhuM vosirAvI zakyA ane anazanane AdarIne ArAdhanA karI zakyA. samaju mANasa, e koI vakhata AvI lAge te, beTaneya vepAra kare; paNa samaje ke-beTa karuM chuM. DAhyo vahepArI kaI vakhate bAra AnIe ke ATha AnIe paNa mAlane nikAla kare ne ? ema karavAthI ja ATha AnI jeTalI paNa mUDI bacI jAya tema hoya, peDhInI AMTa jaLavAI jAya tema hoya, te ema paNa kare. kaheze ke-- taka joIne khoyuM enAthI bevaDuM meLavI laIza, paNa atyAre beTa khamI khAvI, e ja salAhabharyuM che. tema, samAdhine abhilASI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] samyagadazana-1 samyagdaSTi, avasara jega vatI paNa le. enI khabara te jJAnIne paDe athavA te je pitAnA manane samAdhimAM rAkhavAne mATe satata prayatnazIla hoya tene enI khabara paDe. - aviratinA udayanI sAme jyAre samyagdaSTithI paNa phavAya nahi, tyAre ene e mATe kema vartavuM paDe te enuM mana jANe. dekhItI rItine beTane vepAra paNa, pariNAme naphAne hoI zake. beTa karIneya Upaje teTaluM nANuM upajAvI le ane pAchA kamAvA maMDI paDe. tame tattvajJAnI banyA heta, te tamane vyavahAramAM jema A vAtano jhaTa khyAla Ave che, tema AtmA ane karmanA viSayamAM paNa Avo khyAla jhaTa Avata. tyAM je rAga che te rAga ahIM nathI, mATe ja jAgRti TakI zakatI nathI: sa, sAMbhaLatAM te mana thaI jAya, paNa pAchuM bhulAI jAya che, pAchaLa jAgRti rahetI nathI. evuM zAthI bane che, tene vicAra karyo che? nizALiye nizALethI ghera jAya, eTale bhaNeluM bhUlI jAya? nizALiye mAtra nizALamAM ja bhaNe ke ghera paNa bhaNe? vepArI peDhIethI ghera jAya, eTale enA magajamAMthI vepAranI vAta sAva nIkaLI jAya ? ghare vepAranI vAta na paNa kare, te paNa tethI kAMI magajamAMthI vepAranI vAta nIkaLI jAya nahi. tejIne vepAra karyo heya ne ghera ArAmathI chApuM vAMcatAM bajAramAM maMdI thavA pAmaze tevA samAcAra jovAmAM Ave, te vepAra yAda AvyA vinA rahe? peDhIe gayele gRhastha, -gharamAM zuM che ne kema che, te bhUlI jAya che khare ? nahi ja. peDhIe beThele "gharanI khabara che.--ema kahe che ane ghare beThele "peDhInI -khabara che."--ema kahe che. satyAM je rAga che te ahIM nathI. che. ATaluM te tamane samajAyuM ne ke-ahIMnA rAgamAM khAmI che? paNa ahIMnA rAgamAM khAmI che, te saMsAranA sukhanA gADha rAgane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [6. AbhArI che, ema lAge che? e badhAne sAmavI saMbhALIne thAya te dharma karavAne, ema che ne ? paralokamAM upayogI e nIvaDaze. ke A ? tamane kAMI nahi te ATaluM te thAya ne ke-"ahIMthI mAre javAnuM che ane ahIM meM game teTaluM sAruM bheguM karyuM hoya, teya te sAthe AvavAnuM nathI?" A khyAla Ave te enA uparane rAga ghaTe. A khyAla nahi Ave te, nahi maLe ane nahi bhagavAya te chatAM paNa, pApane baMdha thaze. tamane evI cintA na thAya ke-"ahIMthI javAnuM che ne kyAMka utpanna paNa thavAnuM ja che, te ahIMthI narakAdimAM cAlyA jaIza, te mAruM thaze zuM ?" A khyAla jene Ave, te pApa karate hoya te rIte hoya. tame vicAra kare, te tamane khyAla Ave ke-A badhA pAchaLa huM doDadhAma karuM chuM, paNa A badhuM ahIM rahevAnuM che javAnuM mAre ane meM je kAMI karyuM tenuM pApa bhagavavAnuM ya mAre! huM pApanA udaye mAMdo paDuM, te chokare bahu te davA vagere Ape, mArI cAkarI kare, hAtha-paga dabAve, zeka kare, paNa e kAMI pIDAne harI laI zake ? saMbaMdhIjane bahu premI hoya, te pAse besIne raDe, paNa mArA pApanuM phaLa bhegavavuM te mAre ja paDe. e vakhate tame jharatA he ne chokarAthI na khamAtuM hoya, teya e zuM kare? jo e DAhyo hoya, te eTaluM kahe ke-ApaNuM pApa - ApaNe bhogavavuM paDe ! mehamAM paDelA saMbaMdhIo tamane game tema kahe, paNa samajavuM te tamAre joIe ne ? tame bhANe bese che. vadhAre nahi khAvAnI kALajI leNe rAkhavAnI ? khAnAre ja vadhAre nahi khAvAnI kALajI rAkhavI joIe ne ? vadhAre khAI jAya, mAMdA paDe ne pachI kahe ke-pIrasanAre Ama karyuM, te kAMI cAle ? peTamAM dukhe te tamane dukhe? jhADA thAya te tamane thAya ke pIrasanArane thAya? A vAta jhaTa samajAI jAya che ne? tyAre, badhA saMbaMdhIo mUMjhavavAne mathatA hoya te, sAvaceta keNe rahevAnuM ? ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62] samyagadarzana-1 pitAnuM pApa pitAne bhegAvavAnuM che : A te haju bahu sAmAnya keTinI vAta che. sAmAnya kaTinA Astika paNa mAne, evI A vAta che. sAmAnya koTinA Astiko, ke jeo durgatine ane saddagatine mAne che tathA pApathI durgati maLe ane puNyathI sadagati maLe-evuM mAne che, temAM paNa AvI sAvacetI hoya che. jenAmAM sAvacetI rAkhavAnI kazI darakAra ja nathI, te te nAmane Astika che. nAmanuM AstikapaNuM phaLa zuM Ape? jemanA pitA keInA hAthamAM hoya ane e Ape te ja khAvAnuM hoya, temanuM pele nAdAna nIvaDe te zuM thAya ? leNuM kahevAya, paNa bhUkhe maravuM paDe. mANasa gAMDo thaI ga, pachI koTipati hoya toya zuM? ene gAdIe besADe teya ThIka ne bIje besADo. teya ThIka. tema, tame "ame Astika chIe." ema kahe ane saMsAramAM gAMDA bane, te e AstikapaNAnI kiMmata zI? ' tamane khabara che ne ke-ApaNuM upara dukha Ave, tyAre te ApaNe ja bhegavavuM paDe che !? kuTuMba mATe cirIne mAla letA hai ne polIsa pakaDe, te sajA te tamAre ja bhegavavI paDe ne? tame kahe ke huM A mArA kuTuMbane mATe lete hatuM, te polIsa tamane cheDI de? tame kahe ke-meM kuTuMba mATe A kAma karyuM ane jene mATe tame karyuM tene paNa je polIsa pakaDavAnI hoya, te e kuTuMba paNa pharI bese ne ? amAre mATe nahatA karatA, ema beTuM paNa kahe ne ? chokaro paNa cheTuM belIne chUTI javAne mathe, emeya bane ne ? chokarAne bApa pakaDAyA te gamatuM na hoya, te pAchalA hAthe bApane choDAvavA prayatna kare-e bane, paNa bApanA gunA mATe pakaDAvAne cheka taiyAra ja rahe, evuM maTe bhAge te nahi ne? eTale, ApaNI vAta te e che ke-dugatimAM na javuM hoya, te sAvadha te tamAre ja banavuM paDaze ne? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 63 saMsAra na maMDAyA hatA te sAruM thAta, ema thAya che? saMsAramAM je rAga che, te rAga dharmamAM nathI-ema tame kahe che, paNa, dharmane viSe joIe te rAga nathI te, ane saMsArane rAga che te, khaTake che khare? tamane cAritramohanIyane udaya saMsAra tarapha ghasaDe che ke sAthe mithyAtvamehanIyane udaya paNa vate che? cAritramehanIyanA udayathI saMsAramAM rahevuM paDe, paNa sAthe joradAra mithyAtvamehanIyane uDhaya na hoya, te saMsAramAM rahevuM paDe e kharAba che.ema te thayA ja kare. saMsAramAM rahevA jevuM che-evuM paNa lAge nahi ane saMsAranuM sukha bhogavavA jevuM che evuM paNa lAge nahi. atyAranI tamArI sAMsArika sthiti, joradAra mithyAtvanA gharanI che ke mAtra aviratinA gharanI che, e tamAre tapAsavAnuM che. huM gharamAM beThe chuM e ja cheTuM che, nathI chUTatuM--e ja kharAba che, zA mATe e yuga na maLyo ke-ATha varSe huM sAdhu na thaye? AThe varSe sAdhu na thaye, temAM huM ja ThagAI gaye."--AvuM kAMI tamane lAge che? zrAvakane AvuM lAge. AvI sthiti hoya, te vakhate joradAra mithyAtva ane anantAnubaMdhI kaSAye na paNa hoya. tamane have paNa ema thAya che ke-bAlyakALamAM je sAre ga mane heta ne saMsAra na maMDAye heta, te ThIka thAta?" e bhUla te karI, paNa gharamAM saMcAlaka pAkyo teya meM A badhuM choDathuM nahi, te bhUMDuM karyuM ema lAge che ? gharamAM saMcAlaka pAkavI che ne mArA vinA kuTuMba sadAya tema nathI, chatAM paNa huM saMsArane cheDate nathI, e halAhala jevuM che ema thAya che? AvuM kAMI na thatuM hoya, te haetA karavI paDe. keradAra mithyAtva ane anantAnubaMdhInA kaMpAye beThA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ] sa. ATalI sAmagrImAM paNa ema na lAge to pachI mADhu kAI kAraNa hAvuM joI e ne ? samyagUdana-1 DhALa uparathI mApa kADhA : enI ja vAta cAle che. sArI paNa sAmagrI, darekane sarakhA lAbha kare, evuM mane nahi. sukhanI sAmagrI rogIne kAma nathI AvatI. kahelu' ane masAlA nAkheluM dUdha rAgI mATe nakAmu, rAgI te e dUdhane jue ane manane kAbUmAM rAkhI zake nahi te raDe. badhAya, sArI sAmagrIthI sArA anubhava karI zake evuM nahi. ApaNane kAI mAna-pAnAdi Ape, te te game ke dharmanA prasaMge! sArA maLe, te game ? saMsAranI sAmagrI ThIka maLI hAya, te keTaleA Anande thAya che? mana khumArI anubhave ke ApaNe ThIka chIe; paNa dharmanI sAmagrI sArI maLI. ii maLI hoya, to evuM thAya ? vAtavAtamAM lAke kahe che ke ApaNe sAruM che; ghara che, peDhI che, mUDI che, Avaka che, chekarA chekarIo che, chekarA paNa hAziyAra che, karAne ghare chekarA che, ApaNane kAMI du:kha nathI; paNa dharmanuM sAdhana sAruM' che, ema kahenArA keTalA ? jene rAga hoya, tenu sAdhana game ane jene rAga na hAya, tenuM sAdhana game nahi. sukhI mANasAne pUche ke-kema che ? eTale, e kaheze ke puNyAya sArA che. tethI, dhana sAru' che, kuTuMba mATu' che, AbarU jAmelI che ane jyAM jaie tyAM puchAI e chIe ? paNa ema thAya che ke"huM je gAmamAM chuM, te gAmamAM ghaNAM zrI jinamandirA che, mAru ghara che tyAM najadIkamAMya zrI. jinamandira che, amArA gAmamAM sAdhuonuM AvAgamana cAlu rahe che, mATe bhAge zrI jinavANInuM zravaNa Adi thAya che, kuTuMba evu sAru maLyuM che kethAya calAvI le ane huM dharma karuM te badhAne game che !. AvI rItie dharma sAmagrInA cAganu sukha anubhavanArA keTalA ? athavA, evI sAmagrI na hoya, tA ene aMge duHkha vyakta karanAra pazu keTalA ? Ama zAthI bane che ? mithyAtvanA udaya zuM kAma kare che; Jain Educationa International .. For Personal and Private Use Only $ Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 65 te samajAya che? beya prakAranI sAmagrI puNya tamane ApI che, paNa jenA tarapha vadhAre DhALa, jenA tarapha mananuM kharekharuM kheMcANa, enA uparathI ApaNane vastutaH zAnI kiMmata che tenuM mApa nIkaLI zake. * A jana kuLInA rUDha AcAro paNa evA che ke bIjAone jane bahu sukhI che-ema lAge tamAruM mana je saMsArathI udvigna banIne dharma tarapha kheMcAya, te tamane lAge ke-amane bahu sArI sAmagrI maLI che. tame evA kuLamAM janmyA che ke-deva te vItarAga hoya, evuM sAMbhaLavA maLyuM. abhaktithI bIje nahi ane bhaktithI rIjhe nahi.--evA deva, janmathI ja tamane maLI gayA. " tyAgI ja guru hoya, gharabArI guru hoI zake nahi."--evuM tamane vAtavAtamAM sAMbhaLavA maLe. ane IcchAe ke anicchAe paNa, tamane saMsAranA tyAgI gurune vega thaI gayu che. dharma paNa tamane tyAgamaya, ahiMsAmaya maLI gayA che. A badhuM zAthI maLI gayuM ? tame jana kuLamAM janmI gayA, ethI ja ne ? AvuM kuLa mahA puNya maLe ne ? hA, te e puNyano ApaNane evuM jamI gayA, ethI AnehA puSya maLe ne Itara kuLamAM janmyA hoya, tene kAM te deva maLyA na heya ne maLyA hoya teya te evA ke enI pAse jaIne rAgAdi piSAya. ApaNe tyAM kaI evuM kare, te te kharAba kahevAya. jananuM chokaruMya kahe keamArA deva vItarAga. A ochuM puNya che? vaLI, A kuLamAM AcAra paNa kevA ? jena kuLanA AcArene je mAtra rUDhithI paNa sevAya, teya lAkho pApothI bacI javAya. rAtre khAvAnuM nahi, eTale je kALamAM chatpatti vadhAre thAya che, tevA kALamAM cUla saLage nahi. jIvadayA paLAya ane zarIra paNa sacavAya. Itara kuLamAM, roja rAtre paNa cUlA saLage ne ? rAtre 10-12 vAge eMThavADa nIkaLe athavA AkhI rAta eMThavADa paDyo rahe ane temAMya Utpatti thayA kare. eka rAtribhojana nahi karavAnA AcAranuM pAlana karavA mAtrathI sa-5 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja samyagUdana-1 paNa, keTalI jIvahiMsAthI bacI zakAya? paNa Aje A AcAra jana kuLamAM rUDha che-ema kahevAya evuM te nathI rahyuM ne ? kuLa jananuM che-ema kahevAtuM rahyuM, paNa jina kuLane AcAra jIvate rahyo nahi ne ? eka kALe jana kuLamAM A AcAra eTale badhe rUDha hato ke jenane ghare Avelo Itara paNa "ahIM rAtanA khAvAne nahi maLe.' ema samajI ja jAya. janenAM gharanI pAse rahetAM itara kuTuMbanI bAIe paNa, jaina bAIone kahetI ke-"tamAre AcAra bahu sAro! rAta paDI ke-raDuM baMdha. amAre te, atyAre dhuNI dhakhe." eTale, A kuLanA AcAra paNa evA ke-bIjAne ema thAya ke A leke keTalA badhA sukhI che? jenane 24 kalAkamAM 12 kalAkane cekhe ArAma, ema bIjAone lAge ne? A kuLAcAra jIvatA hoya, te jene-bhAIe ne bAIo, dharma keTalo karI zake? janane savAre navakArazI ne rAtanA cevihAra karavAmAM takalIpha jevuM lAge nahi ne? jenanuM nAnuM chokaruMya rAtanA khAya nahi. kaI pUche ke-"kema?" te kahe ke-"rAte khavAya nahi. mArI bA, mArA bApA, mArA bhAI rAte khAtA nathI. amuka khavAya ne amuka na khavAya, evuM jananuM chokaruM nAnapaNathI samajatuM hoya. jana jyAM jAya tyAM, tyAganI asara mUkI ne Ave. AvA kuLamAM janmelAne mithyAtvane dhakko vAgave keTale saheluM che ? bIjAne rAtre kema na khAvuM te samajAvavuM paDe ane ene samajavuM muzkela paNa paDe, jyAre jaina kuLanAne e vAta saMskArarUDha thaI gayelI hoya. A kuLa evuM che ke-ApoApa ghaNAM pApe baMdha thaI jAya; khAna-pAnamAMthI ghaNe vikAra nIkaLI jAya; uttejaka padArtho ghaNe aMze baMdha hoya. tame samaje te, tamane hIre hAthamAM AvI gayuM che. deva, guru, dharma tamane vagara zAthe paNa sArA maLI gayA che. puSya ATalI badhI sArI sAmagrI ApI dIdhI che, paNa Ane oLakhavAnI citA. keTalAne che? ATaluM sAruM maLyuM che, teya ene oLakhavAnI cintA nathI, arakAra nathI, te tamane je A badhuM na maLyuM che te tame sudeva, suguru ane suSamane zodhavA nIkaLata kharA? " Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAvanA gADha aMdhakAra [ 7 puNyathI maLyuM che, paNa mita nathI: sa. amArA puNyathI amane sudeva, suguru ane sudharma maLyA, ema teA lAge che. sudeva suguru-sudharma amane puNyathI maLyA che--ema kahevu ane ene pichAnavAnI darakAreya nahi karavI, teA evA puNyanI tamane keTalI ki'mata che? keTipati mANasa che, chatAM AMgaNe kAI ne caDhavA detA nathI, je Ave tenu le che paNa kAine kAMI detA nathI, sAcava sAcava karyA kare che, e kahe ke mAruM puNya che." te emAM nA paDAya nahi. paNa enI dayA tA Ave ne? ema thAya ne ke--puNya tA che, paNu te majUrI karAvanAruM ne pApa baMdhAvanAruM ! maLyuM puNyathI, paNa tenI ApaNane kiMmata na hAya, te puNya kevuM ? pApAnubaMdhI ne ? puNye lakSmI maLe, paNa enA ceAge narake jAya, tA enI lakSmInAM vakhANu thAya ? ane, puNye maLelI lakSmInA je sadupayAga kare, ene mATe lAka paNa kahe ke- AvAne lakSmI maLI taiya pramANe ! ' keTalAka zrImatAne mATe leAkamAM evI nAmanA hAya che ke- enu nAma naM levuM; UThatAM enuM nAma lIdhuM hoya to khAvA na maLe.' jyAre pelA bhAgyazALIne sau sAMbhAre. evA zeThiyAo paNa hoya che ke e jyAM jAya tyAM badhe ghaNA leke emanI sAthe jAya. sAthe janArAne sagavaDanI cintA karavI ja paDe nahi. pUchIe ke dhaMdhA cheADIne A zeThanI joDe kema kro che ?" te kahe ke- zeTha joDe pharavAmAMya lAbha." kema ema ? avasare zeTha upayAgI thatA haze mATe ne? evAnI joDe page cAlIne javAnu ya bIjAne game ane lebhiyA sAthe meTaramAM esavAnu ya na game. kema ? nAhakanA bhrakhata jAya ane adhavacce utArI mUke te TAMTiyA ghasatA ghara bhegA thavuM paDe. Aje mATe bhAge evuM kahevAya che ke mATA mANasanI vadhAre oLakhANa hoya, te be AMTA vadhAre khAvA paDe, 'jarA jaI AvA ' ema kahe, tA nA paDAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 ] samyagdazana-1 nahi, nekarI beTI thAya ane nakarI jAya te e enI khabara paNa le nahi. gAMDeya "mAruM puNya."--ema bele ne DAhyoya "mAruM puNya.-- ema bele, paNa emAM ghaNe phera, mATe DahApaNathI bole. A devAdi maLyA e puNyathI, paNa keI tamane devanuM svarUpa pUche, te "keNa jANe." ema kahe, te tamane puNyathI maLyuM tenI kiMmata keTalI? tamane je maLyuM che, e bahu sAruM che-emAM be mata nathI, paNa tame evuM zodhIne sAruM meLavavA nIkaLe evA che? sAruM maLyuM che, paNa sArAne sArA tarIke samajavAne prayatna nathI ne? je jenene pitAne je maLyuM che tenI kiMmata heta, te paNa Aje zrI jaina zAsananI keI anekhI jAhojalAlI hata. "mAruM puya.' ema meMDhe bolAya che, paNa e vAta haiye vasI jAya to ja sadapayoga thAya : - jema lakSmInA rAgI evA paNa mANasane je enA haiyAmAM A vAta barAbara jacI gaI hoya ke mahenata karavA chatAM paNa lakSmI tene ja maLe che ke jenuM puNya hoya ane e puNyane bAMdhavAne sArAmAM sAro upAya e che ke maLelI lakSmInuM dAna karavuM.--te, e premathI dAna de che. enI pAse kaI mAgavA jAya, te ene ema lAge che ke-mane puNya baMdhAvavAne AvyuM! viveka hoya, te taravAnuM sAdhana AvyuM ema lAge paNa mAtra puNya upara vizvAsa hoya, teya e AvelAne puNyanuM sAdhana mAnIne, je Ape te AnaMdathI Ape. e ema na kahe ke- kema kamAye che, te jANe che? lehInuM pANI karyuM che! huM kamAye chuM, te Ama daI daIne uDAvI devAne mATe nahi! paisA joIe te mahenata kare !" A mANasa pAcho cAramAM beThA hoya, to ema kahe ke-"puye lakSamI maLI che." zuM e haiyAnuM bele che? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 69 lakSamIne ati lobha, mANasane ghela banAvI de che. sarovara bharyuM hoya, te tyAM tarasyA che pANI pIvAne Ave ne ? jyAM pANI hoya tyAM mANasa pANI bharavA jAya ane janAvara pANI pIvA Ave, emAM navAI che? tamArI pAse kaI mAgavA AvyuM, te tamane sukhI jANIne Avyo ne? e avasare puNyane vicAra kyAM bhAgI jAya che? "mane puNyathI maLyuM che."--ema mAnanAro, "mAgavA AvanAranuM puNya nahi tethI ene maLyuM nathI. eTaluMya samaje nahi? "puNya na hoya te mAgI majUrI paNa maLe nahi.--eTale paNa vicAra kare nahi? ene ema paNa na thAya ke-"mane atyAre te puNya maLyuM che, paNa ahIM have je huM puNyanuM upArjana nahi karuM, te bhaviSyamAM kadAca mArI AnAthIya kharAba dazA Avaze? paNa "mAruM puNya.-- e jema maDhe bole che, tema je e ene haiye heya te e puNyavALAone A vicAra Ave ne ? kharI vAta e che ke-jemanuM puNya pApAnubaMdhI hoya che, temane te prAyaH bhagavAya puNya ane baMdhAya pApa, evuM ja bane che; eTale, kevaLa pApAnubaMdhI puNyavALAonI pAse te, pitAne maLelI lakSamIne sadvyaya karAve, tevA prakAranuM haiyuM ja hetuM nathI. AzAtanA karanArA : jana kuLamAM janmIne jeo bhagavAna zrI jinezvaradevAdinI avagaNanA kare, temane tame puNyazALI kaho ke pApI kahe? A kuLa maLyuM puNyathI ja, paNa pApa bAMdhavAne mATe maLyuM hoya te ? jana kuLamAM janmelA paNa keTalAke, Aje bole che ke jinezvarane keNe joyA che? mekSa che ja kyAM? sAdhuomAM zuM paDyuM che? upavAsamAM dharma keNe kahyuM ? upavAsa karavAthI zarIramAMnA kIDA mare, tenuM pApa kene? zarIra te sAcavavA mATe che !" AvAone mATe, tame zuM kahe ? "emane A maLyuM te karatAM A na maLyuM hatuM te sAruM thAta, kAraNa ke-A bicArAo A maLyuM tethI AnI ava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] samyagdarzana-1 gaNanA karavAnuM ghora pApa upAjI rahyA che !' puNyathI maLyuM che tenI nA nahi, paNa akamInA hAthamAM peDhI AvavA jevuM thayuM che, ema thAya ne? je chokarAo kamAya te nahi paNa bApanI mUDIneya sAcavI zake nahi, temane jagatamAM kevA kahevAya che? tema, tame paNa A sAmagrIne sadupayoga na karI zake, A sAmagrInI kiMmatane paNa na samajI zake ane ahIMthI pAchA saMsAramAM rajhaLavA cAlI jAva, te zuM kahevAya ? " bhagavAna jevA bhagavAna maLe ne enI pAchaLa kAMI karavAnuM mana thAya nahi, te e keNa karAve che? sAre mahemAna maLe, zakti ghaNI hoya, chatAM ene bhANe roTale koNa pIrasAve? dhaMdhAne saMbaMdha hoya tyAM lApasI pIrasavAnuM ane sAdhamikane roTale pIrasavAnuM mana keNa karAve? maLelI sAmagrInI kiMmata hoya, te ema thAya ke-"mAre AMgaNe dhamI kyAMthI ?" ghera jamAI Ave te vahAle lAge ke sAdharmika Ave te vahAluM lAge ? kadAca jamAIne sAcavo paDe, paNa manamAM te thAya ne ke-haju sAdhamika upara je joIe te prema jAge nathI ! tame, sthiti na hoya te sAdhamikane bhaDakuM khavaDAvo teya te premathI khavaDAve ne? saMbaMdhI pratye rAga thaye ane sAdharmika pratye rAga thaye nahi, te tame jhaTa vicAre ke-"A saMbaMdhine rAga kema na gaye ne A sAdharmika rAga kema na thayo ?" - sArA vyavahAranI sAmagrI maLI hoya, paNa je ene sadupayega kare, tene e tAre. Aghe hAthamAM hoya, paNa naphaphaTAI kare che ? te e DUbe ne ? tema, tameya samajo te tarI zake. tamane jana kuLa maLyuM. temAM samyakatvane pAmavAnAM sAdhane sIdhAM maLI gayAM che. AvA kuLamAM AvIne paNa, je tame chevaTe mithyAtvane ane anantAnubaMdhI kaSAya nahi tajI zake, te tamAruM thaze zuM? mATe, je sundara sAmagrI tamane maLI javA pAmI che, tenI kiMmatane samaje. A sAmagrInI tamane kiMmata samajAya ane sAmagrIne tame sadupayoga karI zake, e mATe tame tatvajJAna meLavavA mATe prayatnazIla bano. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra x anAbhigrahika mithyAtva: Abhigrahika mithyAtvanI vAtamAM ApaNe joI AvyA chIe ke-potAnA kulAcAranA nAme AgamanI vAtanI avagaNanA karanArA nAmanA jemAM paNa e mithyAtva hoI zake che. tattvanuM jJAna nahi ane pitAnI mAnyatAne Agraha e ke-samajAvanAra maLe teya e samajavAne taiyAra nahi, e te eka prakAranuM bhayaMkara kaTinuM mamatva che. ajJAna sAthe mamatva joradAra hoya, tyAre satyane pAmavAnI sArAmAM sArI sAmagrI paNa, ene mATe kAragata nIvaDe nahi. anAbhigrahika mithyAtvavALAmAM ajJAna kharuM, paNa Abhigrahika mithyAtvavALAmAM pitAnI mAnyatAnA AgrahanuM je jera hoya che, tevuM anabhigrahika mithyAtvavALA jemAM kAMI hetuM nathI. ajJAna hoya paNa Agraha na hoya, eTale jema pote mAnelA tenA arthane sAcA mAne, tema bIjAoe mAnelA tenA arthane paNa sAcA mAne. keTalAka loke, "badhAM darzane sAcAM che.--ema kahe che. ghaNuM mANase evA hoya che ke emane javAdi tanA viSayamAM sAce khyAla hoya nahi, chatAM pitAne kulaparaMparAthI maLelA dharmane mAnatA hoya; paNa "huM je dharmane mAnuM chuM te ja sAce che ane bIjA badhA beTA ja che.--e emane Agraha nahi. evA prakArane Agraha na hoya, evA mANasane keI taka maLI jAya ane tatva samajavAnuM mana thaI jAya, te tatvanI prApti thavI sulabha che. aNasamaju kharA, kAraNa ke-goLane ne Lane sarakhA mAnavA jevI manevRttinA svAmI che; parantu AgrahI nathI, eTalA mATe, je sAmagrI maLI jAya ane e sAmagrIne sadupaga karavAnuM mana thaI jAya te mithyAvathI khasIne samyaktvane pAmavuM e sulabha gaNAya. - * anAbhigrahika kiJcitsarvadarzanaviSayam - yathA sarvALi nAna mAri" kRti ' kiJciddezaviSayam - yathA 'sava eva zvetAmbaradigambarA dipakSA : zobhanAH" / tyAra | 'dharmaparIkSA, zleka 10 nI TIkA. svaparAbhyupagatArthayora vizeSeNa zraddhAnamanAmigrahikam / / yathA sarvANi darzanAni phonanAra ri prajJAvatAM mudhAnAm --dharmaparikSA leka 8 nI TIkA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] samyagdarzana-1 AjanI sarva-dharma-samabhAvanI vAte Aje keTalAke sarva-dharma-samabhAvanI vAta karI rahyA che ne? Aje je rItie ne jevA arthamAM sava-dharma-samabhAvanI vAte thaI rahI che te je joIe, te ApaNane lAge ke-evI vAta karanArAone vastutaH dharmane khapa che-evuM nathI. "ApaNe dharmane samajI zakatA nathI, dharma karyo ane adharma ka-ene nirNaya karavA jeguM ApaNumAM jJAna nathI, badhA kahe che ke-amAre gharma bhagavAne kahele che, eTale ApaNe keAI dharmanA AgrahI paNa banavuM nahi ane kaI dharmane beTo paNa mAnave nahi."--e prakAranI manovRtti, e eka judI ja vastu che, evI vRttinA mANasane je mativikAsa thaI jAya ane emane tattvArthane nirNaya karavA jevI taka prApta thaI jAya, te emane kAMI badhA dharmone sAcA ja mAnavA-evo Agraha nathI hate. vastutaH dharma karyo che ane dharmanA nAme oLakhAtA matemAM adharmo kayA che, e viSe nirNaya karavAnI vRtti na hoya ema paNa bane; ane ApaNAmAM evI buddhi Adi nathI--ema lAgatuM hoya, eTale sarva darzane sAcAM che ane koI darzana beTuM nathI ema mAnate hoya-ema paNa bane, paNa ene ene e Agraha na hoya ke-samajAvanAra maLe teya samajavAnI nA pADe ! * sarvadharmansamabhAvanA nAme Aje je vAta kare che, teonA haiyAmAM "dharmanI mekSane mATe jarUra che."--e vAta hoya, ema jaNAtuM nathI. keI paNa dharma mekSanI vAta kare, te evAe kahe cheke- "e vAta amArI pAse nahi karavI. amAre te, koI dharmavALA paraspara jhaghaDe nahi, e joIe che. AvuM AvuM kahIne, teo "jhaghaDAnuM mULa dharma che.--evuM pracAravAno prayatna kare che. vaLI sarva-dharma-samabhAvanI pitAnI mAnyatAne teone e paNu Agraha hoya che ke ethI viruddhanI vAtane vicAravAne, samajavAne ane svIkAravAne tatpara banAvanArI vRtti ja enAmAM hetI nathI. Aje keTalAka jene paNa sarvadharma-samabhAvanI vAta karavA maMDI paDayA che, paNa jena kuLamAM janmavA mAtrathI jana gaNatAo ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 73 pitAne maLelI sAmagrInI kiMmata nahi samajanArAo AvI bhUla kare, te temAM navAI pAmavA jevuM nathI, mATe te kahyuM ke tame ajJAna rahyA che, te paNa tamArAM saMtAne ajJAna rahevA pAme nahi, e mATe yogya karavAnuM vicAra karavA jarUrI che ! sava no pitAtane sthAne sAcA che ! sAmAnya rItie Itara dazane eka eka nayane pakaDIne cAlanArAM che; jyAre, zrI jana darzanamAM sarva nayane pitA potAne sthAne mAnya karavAmAM AvyA che. AthI, keI eka paNa nayanA pratipAdanane maLatuM pratipAdana zrI jana zAstramAM maLI Ave ane tethI tattvane nahi samajanArAone ema paNa thaI jAya ke jaina zAsana badhAM darzanane sAcAM mAne che. kharekhara, jeTalAM nayavAdI darzano che, te jyAM sudhI potAnA matanuM nirUpaNa karatAM hoya tyAM sudhI, eTale ke-eka nayanuM pratipAdana karavA mAtrathI ja, khoTAM TharI jatAM nathI, paNa eka eka nayane pakaDIne cAlanArAM darzane, eTalethI ja aTaktAM nathI. e dazane anya nayavAdone beTA ja TharAvIne, pite sAcA karavA mAge che ane tyAM ja e bhUla kare che. zrI jaina zAsana, ekAnta evA keI paNa prakAranA nayavAdane beTe mAne che; chatAM, e bhUlavA jevuM nathI ke zrI jaina zAsana dareke dareka nayavAdane potapitAnA sthAne sAcA tarIke grahaNa kare che. eTale, avasare e eka nayanI vAtanuM pratipAdana kare, te paNa anya nayavAdanI apekSAne grahaNa karIne ja ema kare. jaina zAstramAM badhA nayane pitapatAnA sthAne viniyoga karavApUrvaka, badhA nayane mAnya rAkhavAmAM AvyA che, eTale, nizcayathI parikamiMta mativALA samyagadaSTi AtmAomAM, sarvanane viSe sundara prakAranuM mAdhyazyabhAva hoya che, paNa e AtmAonuM sarva nayane viSe je zraddhA na hoya che, te sarva nayane potapotAnA sthAne sAcA mAnavA, evA prakAranuM hoya che. sarva- dharmansamabhAvanI vAta karanArAomAM, jeo jana zAstrone bhaNelA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] samyagradarzana-1 che paNa zrI jaina zAstrAnA sAcA arthane pAmelA nathI, te jana zAstromAM AvatI sarvanaya--zraddhAnI vAtane kheDaTI rAtie AgaLa dhare che, paNa tattvanA jJAtAe evI vAtAthI muMjhAya nahi. sApekSa zAstravAkayeA : 6 evI ja rItie, keTalAkeA zrI jaina zAstronAM badhAM vAkayA mithyAtvI che.'--evu pratipAdana paNa aNasamajathI kare che. jaina zAstronI eke eka vAta sApekSapaNe ja kahevAelI che. nizcaya nayanu` pratipAdana hAya ne vyavahAra nayanuM paNa pratipAdana heAya; paNa, game te ekanuM pratipAdana karatI vakhate, anya nayA pAtapeAtAne sthAne paNa kheATA che--evu* pratipAdana heAya ja nahi zrI jaina zAstrAnA racanArAe syAdvAdI hatA ane ethI emanAM vacanAmAM anya nayAnI apekSAnA grahaNane sUcavatuM racAt pada sAkSAt na paNa hAya, te paNa te padma che ja--ema mAnIne, e upakArIonAM vacanAnA svarUpane samajavu joie ane varNavavu' joI e. 'zrI jaina zAstronAM badhAM vAkayo mithyAtvI che.'-ema kahevuM, ene artha te e che ke-zrI jaina zAstro e mithyAtvI vAkayeAnA samUha rUpa che, evuM jAhera karavu'! AvuM belIne zrI jaina zAstronI AzAtanA karavAne hetu na heAya te! paNa, Avu. belavAthI zrI jana zAstrAnI bhayakara kATinI AzAtanA tA thAya ja che. emAMya khyAlapherane aMge Avu' bAlAI gayA pachI, jo ene evu khelanArane Agraha thaI jAya che, te te Abhinivezika mithyAtvane svAmI banI. jAya che. zrva Abhinivezika mithyA va : have ApaNe Abhinivezika mithyAtvane age thADu'ka joIe. Abhinivezika mithyAtva, e meATA mANasAne mATenuM mithyAtva che, * viduSo'pi svarasavAhibhagavatpragIta zAstra bAdhitArtha zraddhAnamA 'bhanivezikam / --dharma parIkSA AAka 8 nI TIkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ ema kahIe te cAle. paisAdAra mANasa, viSayone atizaya sagI banIne, kulaTA strImAM evA Asakta manavALo thaI jAya ke badhAne choDe paNa ene choDe nahi ane game tevA DAhyA mANase samajAve ke-e kulaTA strI che ane tane eNe bharamAvI dIdho che, te paNa enA rAgamAM e e AMdhaLo banelo hoya ke-evuM kahenAra DAhyAone e gAMDA mAne ane kulaTAne ja satI mAnIne enA mATe phanA thaI jAya; enA jevuM kAma Abhinivezika mithyAtvanuM che. bhaNelA-gaNelA; samajI zake ke samajAvI zake evA, sUkSma buddhithI samajAya tevI vAtone paNa sahelAIthI samajIne bIjAone samajAvavAmAM dakSa ane samyagdaSTi to kharA ja, AvAone paNa, zrI jana zAstranI kaI paNa bAbatamAM zrI jaina zAstranA arthathI UlaTA arthano potAnA caDasathI je Agraha thaI jAya, te te Abhinivezika mithyAtva kahevAya che. Abhinivezika mithyAtva thAya, te te samyagdaSTi AtmAone ja thAya; eTale ke-jeo pahelAM samyagdaSTi hoya, teo ja samyagdarzanane vamIne Abhinivezika mithyAtvanA svAmI bane e saMbhavita che. badhA ja samyagdaSTie A mithyAtvane pAme-evuM paNa nathI ane samyagdarzanane nahi pAmele koI A mithyAtvane pAme evuM te bane ja nahi. samyagdarzanane pAmIne tattvanA svarUpane sArI rItie jANanArA banelA hoya, evAone paNa keIka vAra zrI jinapraNIta zAstranI kaIka vAta UlaTA rUpe pakaDAI jAya--e zakya che. zAstranI vAtane UlaTo artha thaI jAya ane te pachI te artha caDasane mAryA pakaDAI jAya, eTale dazA evI thAya ke-bIjAo ke jeo zAstranA arthane jANatA heya, teo samajAve ke-"tame je artha kare che te beTa che." teya A caDasane mAryo ema ja kahe ke-"nahi, huM kahuM chuM te artha ja sAce che. zAstronA sAcA arthane jANanArA samajAve ke-"ATalI ATalI rItie tame karela A artha che. che -teya te pote karelA arthane sAce pharAvavAne mATe, enI sAme Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ] samyagUdana-1 je pramANA dharavAmAM AvyAM hoya, te pramANAnA paNa UlaTo ane asaMgata atha kare. AvA peAtAnA sabhyane kheAI bese ane mithyAtvanA udayavALA banI jAya. A prakAranA mithyAtvane, Abhinivezika mithyAtva kahevAya che. anupayeAgathI UlaTA artha thai jAya tAya mithyAtvathI bacI zakAya tema che : samyagdaSTi AtmAone paNu, zrI bhagavatpraNIta zAstranI vAtamAM, UlaTA anI zraddhA thaI jAya-e zakaya che. samyagdaSTine, zAstranI koI paNa vAtane UlaTA artha karavAnI bhAvanA te svapne paNa hAya nahi; paga, upayAgazUnyatA AdinA yAge UlaTA atha thaI javA ane samajapherane lIdhe e atha sAcA che--ema manamAM besI javu, e banavAjoga che. eTale evuM paNa koI vAra mane. paNa eTalA mAtrathI ja samyaktva jatuM rahe ane mithyAtvanA utkraya thaI jAya, ema banatu nathI. anAbhAgane kAraNe, kAI vAta UlaTA rUpamAM paNa khyAlamAM AvI jAya ane je rUpamAM e vAta khyAlamAM AvI hAya, te rUpamAM ja A vAta che--evuM lAgI jAya, e zakaya che; parantu, emAM caDasa niha bhaLavA joie, ema niha thavu joie ke- mane Ama lAgyuM mATe Ama ja che.' hajI huM chadmastha chuM ane ethI mane paNa upayAgaphera thaI javAnA saMbhava che, e vAta bhulAvI na joIe. A khyAla jIvatA hAya, eTale anya zAstravedIe jo pAte karelA ane khoTA kahe, te e emanI sAthe jhaghaDe nahi, paNa anya zAstravedIe je ane prarUpatA hAya, te ane samajavAnA prayatna kare. mArA karelA atha khATA niha ja TharavA joIe.'-evu nahi vicAratAM, e evA vicAra kare ke- jo mane je atha beTho che te khATA hAya, te mAre sAcA atha zA che te samajI levu joIe. ene ema ja thAya ke- mAre karelA atha khATA Thare enI cintA nahi, paNa zAstranA je artha thatA hAya te ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 77 tha joIe. chApaNA Adine aMge mArAthI cheTe artha thaI gayuM hoya, te mane ene khyAla AvI javA pAme te bahu sAruM, ke jethI mArAthI thaI gayelA zAstranA UlaTA artha bAbata. huM "micchAmi dukkaDa' daIne, mArA e pApane huM khapAvI zake ! huM sAce tyAM sudhI, ke jyAM sudhI huM bhagavAne je artha kahyo che, te arthane mAnuM ane kahyuM. mAruM sAcApaNuM bhagavAnane Azrita che. bhagavAne kahyuM che te ja sAcuM che ane jyAM sudhI e tArake kaheluM huM kahuM tyAM sudhI ja huM sAce chuM. mATe e tArake kahelA arthathI UlaTo artha anupagathI paNa mArAthI thaI gayuM hoya, te te mAre sudhArI levo joIe." jenAmAM AvI vicAraNuM hoya, te anya zAstravedionI vAtane kevA premathI sAMbhaLe? anya zAstravedIo ema kahetA hoya ke tame karela artha cheTe che." te te vakhate ene ema na thAya ke- "mArI bhUla kADhanAra tame kezu?" e te evA zAstravedIonA kathanane premathI sAMbhaLe ane ene samyaphapaNe vicAre. e vicAraNAmAM, pitAnA arthanuM mamatva pitAne UlaTI dizAe dorI jAya nahi, tenI kALajI rAkhe. ATalI sAvacetI hoya, te zAstranI kaI vAtano UlaTe artha thaI jAya teya te samyakatvane vamI jAya nahi. jyAM e manovRtti Ave ke- A atha meM karelo che agara meM pakaDelo che mATe ja sAce che tyAM samyakatva TakI zake nahi, mANasane jyAre potAnI vAtane caDasa thaI jAya che, tyAre te keTakeTalA anarthone jamAve che, te kahI zakAya nahi. pachI to, jeTalI hoziyArI ne jeTalI lAgavaga, e badhAne upaga e pite DubavAmAM ane bIjA vizvAsuone DubAvavAmAM ja kare. pratipAdanamAM pakSapAta nahi. A mithyAtvanI vAta paNa ema sUcave che ke-samyagdaSTi AtmAoe, kaSAthI khUba ja citatA rahevuM joIe. virAgamAM khAmI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -% ] , samyagudarzana-1 na heya, viSayasukha pratye suga heAya, tyAga sAthe tapanuM AcaraNa ghaNuM hoya, te chatAM paNa ene je pitAnA jJAnane ghamaMDa AvI jAya, te. jJAnI, tyAgI ne tapasvI evA paNa samyagdaSTinuM patana sulabha banI jAya che. UlaTa artha karyo ane emAM huMkAra bhaLe, te patana pAmavuM e saheluM che ane jo huMkArathI bacI javAya te patana na pamAya, e paNa svAbhAvika che. zrI siddhasena divAkara ane zrI jinabhadra gaNivara vacce meTo arthabheda hatuM, e te tame sAMbhaLyuM haze; parantu, e mahApuruSe potapotAnA mAnelA arthanuM pratipAdana karavAmAM jarAya pakSapAtane AvavA dIdhuM nathI. pote karelA arthanA samarthanamAM jeTalI jeTalI vAte e mahApue mUkI che, te zrI jinAgamane anusarIne mUkI che. e mahApuruSoe kahyuM ke-zrI jinAgamanAM ATalAM ATalAM vacanothI amane A vAta Ama vyAjabI lAge che. e mahApuruSoe kareluM pratipAdana vAMcIe, to emAM aMgata mamatvanI gaMdha sarakhI paNa nathI, ema lAge. haiyAnA e eTalA badhA prAmANika ke-A artha amane eTalA mATe sAro lAge che ke-bhagavAne Ane artha A ja kahyo che, ema amane lAge che, ema e kahetA. potAnA karelA ane viSe, e upakArIonA hiMyAmAM potAnA artha tarIkenuM mamatva na hatuM. pitAne karelA arthanI sAme AvatAM AgamanAM pramANene eLavavAne (UlaTAvavAne)e upakArIoe prayatna karyo nathI; paNa AgamanAM pramANethI pite karela artha kevA prakAre saMgata thAya che ane kevA prakAre asaMgata thatuM nathI, te darzAvavAno prayatna karyo che. AthI ja, e upakArIone mATe Abhinivezika mithyAtvanI prApti kahI zakAI nathI. emanI vAtamAM, pAchaLanA mahApuruSoe paNa zuM kahyuM? A viSayamAM A Ama kahe che ne te ema kahe che, tatva kevaligamya che." zAthI? e banneya mahApuruSoe anya AgamapramANethI potapotAnA karelA arthane saMgata karavAno prayatna karyo che paNa temAMnA ekeya mahApuruSe anya agamapramANane eLavavAno prayatna karyo nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 78 meM Ama karyuM che. agara meM Ama kahyuM che. ema nahi paNa zAstra zuM kahe che, e vicAre saAje paNa badhAM zAstranA nAme ja vAta kare che ke ame je kahIe chIe te sAcuM che. evuM kahenArAoe, pote je artha kare che te artha AgamathI abAdhita artha che, ema sAbita karavuM joIe. zAstranA nAme vAte karavI-e eka vAta che; ane, avasare pitAnI vAtane zAstrAnusAriNuM sAbita karavI e bIjI vAta che. "mane Ama lAge che mATe A sAcuM che. evI vicAraNA kadI paNa nahi AvavI joIe, paNa "zAstra Ama kahe che mATe A sAcuM che.--evI vicAraNA AvavI joIe. dareka vAtane nirNaya, zAstranA AdhAre karavuM joIe. jarAka paNa lAge ke "huM mAnuM chuM te arthathI UlaTI vAta zAstramAM che." ke tarata "zAstranI vAta ja sAcI. ema svIkAravuM joIe. sava Aje aMdara aMdara meLa nathI eTale zAsananAM keTalAMka kAryo barAbara thaI zakatAM nathI. aMdara aMdara meLa nathI, enAM ghaNuM kAraNa che; paNa aMdara aMdara meLa nahi hovA chatAM paNa, zAsana sAthe te meLa che ke nahi? je je bAbate mAM jyAM jyAM je je karavA jevuM hoya, tyAM tyAM eka bIjA sAthe rahIne, te te kAma karavA mAMDe ane cAreya taraphathI ekasarakhe avAja nIkaLe, te ghaNe phera paDI jAya, - satra e bAbatamAM sAdhuoe maLIne kAMIka karavuM joIe ema nathI lAgatuM? evuM lAge, eTalA mAtrathI zuM vaLe? atyAranI paristhiti viSe aha cAkhavaTathI kahevAmAM lAbha nathI, mATe kahetA nathI. agatyanI paristhitimAM karavA jevuM ghaNuM che, paNa Aje ekatAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] samyagUdana-1 karavA lAyaka kAryomAM paNa keTalAko game te kAraNasara judI ja rItie vate che. sAdhuone je karavA jevuM lAge che, teo jo te karI zake tema heta athavA te amuka rItie maLavAmAM lAbha che-ema jo teo mAnatA hota, te teo ema karyA vinA rahyA na hota. keTalAko vAta. judI kare che ane pAchaLathI vartana juduM kare che. Aje to, eka vAra paraspara matavyabhedavALI je je bAbata che, temAM UtaryA vinA, khAsa agatyanA prazno hAtha dharavA joIe. mantavyabhedavALI bAbatamAM paNu, saue "meM Ama karyuM che, ne meM Ama kahyuM che, "--evI bAbatone aMze paNa lakSya para lIdhA vinA, zAstranI AjJA mujaba ja mAnavAne taiyAra thavuM joIe. ( sa eka-bIjAne maLIne nikAla karI le che ? eka hAthe tAlI paDe nahi. tame hamaNAM thoDA vakhata pahelAM ahIM nA joyuM? mahArAja sAhebe ciThThI lakhI, te ciThThIne javAba Apyo nahi ane ravAnA thaI gayA. maLanAra bannene je ema hoya ke-ApaNe te zAstrAnusArI hoya te svIkAravuM che, pachI bhale ApaNuM zAstrAnusArI Thare ke sAmAnuM zAstrAnusArI Thare; te, evA mANasene paraspara maMtavyabheda hoya teya maLatAM vAMdho Ave nahi ane vAjabI nikAla paNa e rAMtie AvI zake. kadAca amuka bAbatomAM parasparanuM matavya juduM rahe, teya tethI nukasAna thavA pAme nahi. dhamavAda ane kuvAda: eka-bIjAe eka-bIjAnA mantavya aMgenI vicAraNuM paNa dharmavAdanI rItie karavI joIe, ane jo Ama karAya te ja prAyaH jenI bhUla thatI hoya, tene jhaTa potAnI bhUlane khyAla Ave. bAkI te, game tevA sArA paNa mANasane, jyAre potAnA karelA arthane mamatAbharyo Agraha thaI jAya che, tyAre e sudharavAnI sthitimAMthI bAtala thaI jAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 81 vAdamAM Utare ne manamAM ema rAkhe ke- jItIza tA jayanA AnaMda bhAgavIza, nahi tA gALa detAM tA AvaDe ja che. -tA e vAdanu' pariNAma paNa kevuM Ave ? jema Aje keTalAka saToDiyAo evA hAya che ke Ave teA levA che, nahi te! mArI pAse zuM che ke laI jaze ?' ghara, ghareNAM, vAsaNa vagere pahelethI kharI cheAkarAMnA nAme caDhAvI dIdhela hAya. A teA eka dAva khelavAnI dAnavI rIta che. emAM dAva sIdhA paDayo te dhaNI thaI bese ane jo dAva UMdhA paDe tA raLelAne reAvaDAve. janatAnA kamanasIbe Aje evA pAchA paheAMcelA kahevAya che. nItine cAvI khAine kamAnArane hAziyAra kahevAya ke lakhADa kahevAya ? je vAdamAM, vAda karanAranI najara kevaLa peAtAnI jIta tarapha hAya, te jItavAne mATe kAMI kAMI UthalapAthala kare ane eTalu chatAMya e hAre, tyAre jItanAranuM AvI bane. evA joDe jyAM sudhI vAdamAM na UtarAya tyAM sudhI sAruM ane vAdyamAM UtaravuM ja paDe, tA samajI levu' ke-e jItavAne mATe thaze teTalI gaDamathala karyAM vinA nahi rahe; enuM cAlatuM hAya, te e zAstrAne paNa uthalAvI de; paNa jItavAnI badhI mahenata pheAgaTa jAya ne hAre, tA zu kare ? gALAgALI ne mArAmArI ja ke bIjuM kAMI ? enI sAme sajjanathI * atyattamAninA sAthe, vittana 2 TaTam / dharmadviSTena mUDhena, zuSkavAdastapasvinaH // 2 // vijaye'syAtipAtAdi, lAghavaM tatparAjayAt / dharmasyeti dvidhApyeSa tattvato'narthavardhanaH ||3|| labdhikhyAtyarthinA tu syAdyuHsthitenA'mahAtmanA / chalajAtipradhAno yaH sa vivAda iti smRtaH || 4 || vijayo hyatra sannatyA durlabhastattvavAdinaH / tadbhAve'pyantarAyAdidoSo'dRSTavighAtakRt ||5|| paralokapradhAnena, madhyasthena tu dhImatA / svazAstrajJAtatattvena dharmavAda udAhRtaH // 6 // sa. 6 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only aSTaka prakaraNa 12 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 ] samyagadazana-1 te evuM thAya nahi ane emAM je sahana karI zake nahi te zuM thAya? evA vakhate, mArgathI ane ArAdhanAthI nahi cUkavAne mATe, khUba khUba dhIraja rAkhavI paDe. tattvabodha mATene vAda, e dharmavAda che. e sivAyanA vAda te kuvAmAM gaNuya. pizAla parivrAjaka ane rAhagupta muni vaccenA vAdamAMthI upajelAM aniSTa ApaNe tyAM rehagupta nAmane ninavane paNa eka prasaMga baneluM che. rehagupta kevA saMjogomAM niSphanava banya, te khAsa vicAravA jevuM che. kuvAdInI sAthe vAdamAM utaravAthI, kevuM ane keTaluM badhuM aniSTa pariNAma AvavAno saMbhava che, te haguptane prasaMgamAMthI paNa sArI rIte jaNAI Ave che. vAda karavAnI pAchaLa jo tattvane jANavAnI abhilASA hoya nahi ane kevaLa jayanI ja abhilASA heya, te e vAdI jyAre vAdamAM hAre che, tyAre te kevA vikarALa varUpane dhAraNa kare che, tene je namUne je haya, te te mATe rahaguptane je vAdI maLyo hato, tene oLakhI levA jevo che, ane kevaLa jayanI ja abhilASA kevuM patana pamADe che, e jANavAne mATe rehaguptane paNa oLakhI levA jevuM che. bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAne nirvANa pAmethI pAMcasethI kAMIka adhika varSo vyatIta thayAM haze, te samayamAM prabhunA zAsanamAM zrIgupta-nAmanA AcArya bhagavAna, A pRthvItalane pAvana karatA vicaratA hatA. e AcAryabhagavAna, eka vAra aMtaraMjikA nAmanI nagarImAM padhAryA ane e nagarImAM AvelA bhUtagRha nAmanA udyAnamAM e AcAryabhagavAne saparivAra sthiratA karI. teozrI e nagarImAM virAjatA hatA, evAmAM eka parivrAjaka e nagarImAM AvyuM. e parivrAjaka ghaNI vidyAone siddha karI cUkyo hatuM ane ethI te khUba garviSTha banI gayo hate. vidyAthI garviSTha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra _ 83 banelA e parivrAjaka, pitAnA peTa upara leDhAne pATo bAMdhyuM hatuM ane jyAM jAya tyAM e potAnA hAthamAM jabUvRkSanI zAkhAne laIne ja jato hato. lekane A joIne kautuka upajatuM, eTale ke e parivrAjakane pUchatA ke-"tame peTa upara A leDhAne pATo bAMdhyo che ane hAthamAM jabUvRkSanI zAkhA rAkhI che, tenuM zuM kAraNa che ?" enA javAbamAM, e parivrAjaka kahetuM hatuM ke-"meM vidyAne eTalA badhA pramANamAM mArA peTamAM bharI dIdhI che ke-enAthI mAruM peTa phATI javAnI mane bIka rahe che; eTale vidyAthI mAruM peTa phATI javA pAme nahi; e mATe meM mArA peTa upara leDhAne pATo bAMdhyo che; ane, A AkhAya jambudvIpamAM mArA je vidyAvALo bIje eka paNa nathI-e jaNAvavAne mATe, huM mArA hAthamAM A jabUvRkSanI zAkhAne laIne pharuM chuM." AthI lokoe e parivrAjakanuM paTTazAla" evuM nAma pADayuM hatuM. leke ene paTTazala kahetA hatA. AvA ajJAna ane garviSTha mANasa joDe vAdamAM utarAya? AvA tuccha ane ghamaMDI haiyAne dharanAranI sAthe vAdamAM UtaravuM, e paNa eka moTuM jokhama che. mithyAbhimAnI mANasemAM vidyA hAyae bane, paNa emanI vidyA emane pacelI na hoya. emanI vidyA, emane kaSAyanA agnimAM zeke; ane je kAI emanI haDapheTe caDhI jAya, tene emanuM je upajatuM hoya te e pUro karI dIdhA vinA rahe nahi. AvAM anekavidha kAraNasara evAonI sAthe vAdamAM utaravAne, zrI jaina zAsanamAM niSedha karAye che. Ama chatAMya, rohagupta enI sAthenA vAdane svIkArI lIdhe. rahagupta, e jaina muni hatA, vidvAna paNa hatA ane zaktizALI paNa hatA. paNa ema lAge che ke emanAmAM potAnI vidvattA anne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 ] samyagdarzana-1 zaktinI khumArI pragaTI haze. jo emanAmAM evI khumArI na pragaTI hAta, tA emanu patana thAta nahi. e rAhagupta muni, zrIgupta nAmanA AcArya bhagavAnanA ziSya paNa hatA ane saMsArI sabaMdhe teo e AcArya bhagavAnanA bhANeja paNa thatA hatA. zrIgupta AcArya bhagavAnane aMtarajikA nagarImAM saparivAra samavasarelA jANIne, teozrIne vandana karavAne mATe, e rAhagupta muni aMtarajikA nagarI tarapha AvI rahyA hatA. aMtarajikA nagarImAM pesatAM, rAhagupta munie, paTaha vAgatA sAMbhaLyo. e paTaha pelA pATTuzAla paritrAjaka taraphathI vagaDAvavAmAM AvatA hatA ane te sAthe enA taraphathI evA prakAranI jAherAta karAvAtI hatI ke--A jammUdrIpamAM mArA jevA vidyAvALA anya kAI paNa nathI. ' muni rAhagupte jevI e jAherAtane sAMbhaLI, ke tarata ja temaNe peATTuzAla paritrAjakanA e paTahane nivAryAM; arthAt- huM tArI sAthe vAda karavAne taiyAra chuM.'-ema e rAhagupta munie pATTazAla paritrAjakane jaNAvI dIdhuM. 6 e vakhate, rahagupta munie eTale paNa vicAra karyAM nahi ke- mArA guru mahArAja A nagarImAM ja virAje che ane teo mArA karatAM paNa samartha che, chatAM paNa tee A pahane nivAryAM nathI, mATe kAMika kAraNa haze.' athavA te, e rAhagupta munie eTalI paNa dhIraja dharI nahi ke huM guru mahArAjanI pAse jAuM chuM, tA guru mahArAjane pUchyA pachI vAta !' . rastAmAM ja poTTazAla parivrAjakanA pahane nivArIne, rAhugupta muni, zrIgupta nAmanA AcArya bhagavAnanI pAse AvyA ane paTahane nivAryAnI vAta karI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 85 mithyAtvane gADha aMdhakAra AcAryabhagavAnane lAgyuM ke-rehagupta munie bhUla karI. eTale pote karelI bhUlane rohagupta munine pitAne ja khyAla Ave, e mATe AcAryabhagavAne kahyuM ke-e vAdIne vAdamAM te jItI levAya, paNa e vAdI sAthe vAda karavA lAyaka nathI, kAraNa ke enI pAse ghaNI vidyAo che ane jyAre te hAre che, tyAre jItanAra upara te potAnI vidyAo vaDe vividha prakAranA upadrava kare che. potAnI vidyA vaDe e vIMchIne paNa vikuvI zake che, sapane paNa vimuvI zake che, uMdarane paNa vikuvI zake che, mRgane paNa vikuvI zake che, zUkarane paNa vikuvI zake che, kAgaDAne paNa vikuvI zake che ane zakuMtikA nAmane pakSIne paNa vikuvI zake che. judI judI vidyAo dvArA vichI Adi sAtane vikuvane, te tene vAdamAM jItanArane atyaMta upadravita kare che." - AcArya bhagavAne Ama kahyuM eTale hagupta muni samajI gayA ke-AnI sAthe vATa karavAnuM meM svIkAryuM, e gurumahArAjane pasaMda paDayuM nahi. paNa rehagupta munie ucita vicAraNA karI nahi. UlaTuM rehagupta munie te AcAryabhagavAnane ema kahyuM ke-vAdane svIkAra karIne have chupAI javuM te ThIka nathI. vAdane meM je svIkAra karyo che, te zAsananI unnatinA hetuthI ja karyo che, eTale have te je thavAnuM hoya te thAo !" rahagupta munie Ave javAba Apyo, eTale AcAryabhagavAne nirNaya karyo ke-"have Ane vAryo vArI zakAya tema nathI game teTaluM kahIzuM teya, vAda karyA vinA A rahevAno nathI. Avo nirNaya karIne AcAryabhagavAne vicAryuM ke-"have to AnA rakSaNane upAya ja joIe. vAdamAM te piTTazAla parivrAjaka jItI zakavAne nathI, paNa, e hAryA pachI potAnI vidyAothI Ane upadravita kare ane e upadranI sAme A kAMI nahi karI zakavAthI bhAge athavA te AnuM jIvana jokhamamAM mUkAya; te thAya zuM? eka jaina muninI AvI dazA thAya, ethI te zAsananI laghutA thAya; eTale zAsananI laghutA thavA pAme nahi, evuM te kAMIka karavuM ja joIe." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] samyagadazana-1 Ave kaI vicAra karIne, e AcAryabhagavAne rehagupta munine evI sAta vidyAe ApI, ke je vidyAo tene, pATha karavA mAtrathI ja siddha thAya tevI hatI ane je vidyAonA baLe anukrame mera, nALiye, bilADe, vAgha, siMha, ghuvaDa ane cena pakSIne vimuvI zakAtAM hatAM. paTTazAla parivrAjaka je vIMchIne vikune upadrava kare, te rehagupta muni merane vikuvane vIMchInA upadravane TALI zake, paTTazAla parivrAjaka je sapane vimuvIne upadrava kare, te rohagupta muni neLiyAne vikuvIne sarpanA upadravane TALI zake, piTTazala parivrAjaka je uMdarane vimuvIne upadrava kare, te hagupta muni bilADAne vikuvIne uMdaranA upadravane TALI zake; piTTazAla parivrAjaka je mRgalAne vikuvane upadrava kare, te hagupta muni vAghane vikuvane maMgalAnA upadravane TALI zake, paTTazAla parivrAjaka je zUkarane vikuvIne upadrava kare, te rehagupta muni siMhane vikuvane zUkaranA upadravane TALI zake, paTTazala parivrAjaka je kAgaDAne vikane upadrava kare, te rehagupta muni ghuvaDane vikuvane kAgaDAne upadravane TALI zake, ane piTTazAla parivrAjaka je zakuMtikA pakSIne vikuvIne upadrava kare, te * rahagupta muni na pakSIne vikuvane zakuMtikA pakSInA upadravane TALI zake. AcAryabhagavAne AvI sAta vidyAe rehagupta munine ApI te uparAMta, AcAryabhagavAne eka evAne maMtrIne, te e rohagupta munine ApatAM kahyuM ke-"e parivrAjaka pAse je sAta vidyAo hovAnuM huM jANuM chuM, te sAta vidyAonI pratipakSI sAta vidyAo meM tane ApI, paNa e parivrAjaka kadAca ethI paNa vadhAre kAMIka upadrava kare, e zakya che. e kaI vakhata AvI lAge, te tuM A maMtrele raharaNa cAreya tarapha pheravaje, eTale e parivrAjaka taraphathI karAelA kaI paNa prakAranA upadravathI tAre parAbhava thaze nahi." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 87 Ama AcArya bhagavAne ApelI sAta vidyAone tema ja AcArya bhagavAne ApelA rajoharaNane grahaNa karIne, rAhagupta muni vAda karavAne mATe rAjasabhAmAM gayA. vAdamAM vyAjI prakAranA Agraha : sa0 AcArya mahArAja pAte ATalA badhA vidyAvizArada hatA, to pachI e parivrAjakanA paTahune teozrIe peAte ja kema nivAce nahi ? emAM kAI khAsa hetu haze ? zrI jainarAsana, samyavAdamAM mAnanAruM che. zuSkavAda ane vivAda e banneya prakAranA vAde anarthakArI che ane eka dharmavAda ja kalyANakArI che--ema sUcavIne, mahApuruSe:e, jyAM sudhI zakaya hoya tyAM sudhI zuSkavAdane! ane vivAdane tyAga karavA, evA upadeza ApyA che. zrI jainazAsananA mahApurUSa, jyAM sudhI cAle tema hAya tyAM sudhI teA, dharmavAdathI para evA koI paNa vAdamAM UtaravAnu pasaMda kare ja nahi. zrI jainazAsananA mane pAmelA mahApuruSone, jo anivArya kAraNe kekanI sAthe kuvAdamAM UtaravuM ja paDe, teya te temane game teA nahi ja. bIjI vAta e paNa che ke evA ja kAI avasara AvI lAge ane peAtAnI tAkAta hAya, teA zrI jaina zAsananA mahApuruSo, vAdamAM UtarIne sAmAne parAjita kare, e paNa zakaya che; parantu 'mAre amukane parAjita karavA che'-evA kAI prakAranuM dhyeya zrI jainazAsanane pAmelA mahApuruSanuM hoya ja nahi. zrI jainazasananI apabhrAjanA thavA pAme nahi ane zrI jainazAsananI avasareAcita prabhAvanA thavA pAme, e tarapha ja zrI jainazAsananA mahApuruSAnuM lakSya hAya. AthI, itaravAdIne jItavAnI jarUra UbhI thavA pAmI hAya, teya tene vyAjabI prakAre ja jItavA joie, Avu' mantavya zrI jainazAsananA mahApuruSAnu hAya che, eTale, jyAM sudhI pharajiyAta rIte vAdanA geravyAjabI prakAramAM Utaravu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 ]. samyaggadarzana-1 paDe tema hoya nahi, tyAM sudhI te zrI jinazAsananA mahApuruSe tevA prakAranA geravyAjabI vAdamAM UtaravAnuM pasaMda kare ja nahi. Ama chatAMya, jyAre vAdamAM UtaravuM paDe che, tyAre paNa zrI jainazAsananA mahApuruSe vAdIne vAdamAM vyAjabI prakAre jItavAne eTale badhe Agraha rAkhe che ke-zrI jinazAsananA mahApuruSonI e rItane jANIne paNa, Itane acaMbe thayA vinA rahe nahi. bhagavAna zrI jinezvaradevanA zAsanane pAmIne, zrI siddhasena divAkara tarIke suprasiddha thayelA mahApuruSa, pUrvAvasthAmAM vidvAna brAhmaNa hatA. e siddhasena nAmanA vidvAna brAhmaNa sAthe, AcAryabhagavAna zrImadda vRddhavAdIsUrijI mahArAjAne thayelA vAdanI hakIkata te bahu ja pracalita che. eTale e prAyaH tame paNa sAMbhaLI haze. siddhasena brAhmaNa pitAnA vidyAbala upara eTalA badhA mustAka hatA ke-potAnI pAse e traNeya bhuvananA vidvAnane tRNavat mAnatA hatA. "saMsAramAM jeTalA padArtho che te saghaLAya paDhArthonA svarUpanA pArane huM pAmela chuM ane kaI paNa padArthanA jJAnamAM huM adhUrA nathI."--AvI te emanI mAnyatA hatI. AvI mAnyatA hovA chatAM paNa ane pitAnA vidyAbalanuM pitAne bhAre gumAna hovA chatAM paNa, emanI e pratijJA hatI ke"vAdamAM je koI mane jIte, temane huM temanAM caraNane sevanAre ziSya banI jAuM !' emanI A pratijJA daMbhavALI nahatI. "huM hAruM toya mArI hArane huM kabUla karuM ja nahi.--evI mane vRtti emanI nahotI. pitAnA vidyAbalanuM gumAna asAdhAraNa kaTinuM hatuM, paraMtu e gumAna sAthe emanA haiyAmAM e pApa bhAva naheAte ja, ke je, emane emanI pratijJAthI bhraSTa kare ! pratijJA meTI kare ane hAre eTale pote karelI pratijJAne pite ja cAvI khAya ane pavitra pratijJA bhraSTa thayA-evuM leka mAne nahi, e hetuthI kArame ukApAta macAve, evA prakAranuM gumAna siddhasena nAmanA e brAhmaNamAM nahotuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra e siddhasena brAhmaNe, AcArya bhagavAna zrImada vRddhavAdasUrijI mahArAjAnI vAdivijetA tarIkenI phelAtI kItine sAMbhaLI; eTale, emaNe zuM karyuM, te jANe che ? AcAryabhagavAna bharUcamAM che ema jANIne, siddhasene pote bharUca tarapha prayANa karyuM. bharUca nagaranI bahAra siddhasena AvI pahoMcyA, tyAM te kudaratI rIte ja AcAryabhagavAna zrImad vRddhavAdasUrijI mahArAjA temane maLI gayA. AcAryabhagavAnane joIne ane oLakhIne, siddhasene teozrIne kahyuM ke-"mArI sAthe tame vAda kare !" AcAryabhagavAne javAbamAM temane jaNAvyuM ke-"ApaNe vAda te karIe, paraMtu vAdane aMge jya-parAjyane nirNaya karanAra te joIe ne? ahIM keI evI caturaMgI sabhA nathI, eTale ApaNe be vAda karIne temAM keNa jItyuM ane keNa hAryuM, te kevI rIte jANI zakAze?" vAda karavAne vakhata ja AvI lAge, te vAdane aMge jayaparAjayane nirNaya koNa karaze, tene nirNaya pahelethI ja the joIe ne? nirNaya karanAra na hoya, te keNa sAco ne koNa beTo athavA keNa che ane koNa hAryo, e kahe kaNa? pUrva kALamAM paNa AcArya bhagavaMtene, vAda karIne nirNaya levAne mATe, rAjAenI pAse paNa javuM paDyuM che. sa. anyanI pAse nirNaya karAvavuM paDe, tenA karatAM emane " ema samajAvI de te ? keTalIka vAra saMyoga ja evA hoya che ke-e saMyogomAM anyane madhyastha tarIke svIkArIne, e madhyasthanA nirNayane mAnya kara-evI kabUlAta levI ane ApavI, e anivArya thaI paDe che. jenAmAM samajavAnI vRtti hoya ane ethI ja je samajavAnI mAgaNI kare, tene te ema ne ema ja samajAvavAno prayatna thAya; parantu jyAM pitAnA mantavyane ja Agraha hoya ane vAda karavAnI ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] icchatA heAya, tene hAya, te te tene IcchA hAya, tyAM nirNAyaka vinA khumArIthI ja vAda karavAne je rIte ? vaLI, jenAmAM durAgraha mAnavAnA prasa`ga AvI lAge tAya, tenAthI jo udhamAta macAvyA vinA rahe nahi. AthI, vAdanA prasaMga AvI lAge te, suyeAgya nirNaya karI zake--evA madhyasthanA svIkAra karavAkarAvavAnI jarUra paDe ja; ane kAI koI vAra tA, hArelAne potAnI hAra pharajiyAta kabUla rAkhavI ja paDe e dRSTine paNa lakSyamAM rAkhIne, madhyasthanA svIkAra karavA-karAvavA paDe. rAjAe nI pAse nirNaya karAvavAne mATe javAmAM, e lakSya paNa hAya. durAgrahIne ema ne ema samajAvI zakAya, e prAyaH zakaya ja nathI. mULa vAta tA e che ke-jyAM sudhI banI zake tyAM sudhI tA, evA durAgrahInI sAthe vAdamAM UtaravuM ja na joie; ane je evAnI sAthe vADhamAM UtaryAM vinA chUTake thAya tema na hoya, vAda karavAnI nA pADavAthI zAsanane hAni thavA jevuM lAgatuM hoya, tA evAnI sAthe evA nirNAyakanI rUbarUmAM vAdamAM UtaravuM, ke jenA ni cane mAnyA vinA ene cAle nahi. samyagdarzana-1 cAle kema ? vidvAna tarIkenI Jain Educationa International sa. chatAM na mAne te ? e tA nirUpAya dazA thaI. AcArya bhagavAna zrImad vRddhavAdIsUrijI mahArAjAe jyAre pUchyu` ke ahIM caturaMgI sabhA nathI, eTale e vinA jaya-parA jayane kema jANI zakAze ? '-tyAre siddhasena kahe che ke A gAvALiyAe ja ApaNu!vAdanA sAkSIe bane !' eTale keApaNe e, A geAvALiyAe samakSa vAda karIe ane ApaNe je kAMI eTalIe tene sAMbhaLI laIne, te uparathI A gAvALiyAo ApaNA jaya ane parAjayanA je kAMI nirNaya Ape, te ApaNe bannee kabUla rAkhavA.' samajAvAya zI pharajiyAta hAra zakaya hAya te, For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [91. AcAryabhagavAna zrImadda vRddhavAdIsUrijI mahArAjAne A ThIka te lAgyuM nahi, paNa siddhasenanI vAda karavAnI prabaLa IcchAne. joIne tema ja vAda karavAmAM ahIM paNa vAMdho Ave ema nathIevuM lAgavAthI, teozrIe kahyuM ke-je ema ja che, te tame. tamAre pUrvapakSa bole !" siddhasena kAMI jevA tevA vidvAna na hatA. muzkelI eTalI ja hatI ke-bhaNelA hatA, paNa gaNelA nahi hatA. temaNe saMskRta bhASAmAM ane teya prauDha ane lAlityapUrNa padayejanapUrvaka belavA mAMDyuM. je vidvAnenI samakSa teo AvI rItie belyA hatA, te vidvAne emane bhASA prabhutvane ane emanI tarkazakti Adine joI-- jANune khUba ja khuza thaI gayA hatA. jo ke, eTalI zakti chatAMya vidvAne samakSanA vAdamAM teo jItI zakyA na hatA, kAraNa keAcAryabhagavAna zrImad vRddhavAdIsUrijI mahArAjAe, zAradAdevIne ArAdhIne zAradAdevInI pAsethI "sarva vidyAonA pAragAmI bane !" -evuM vara meLaveluM hatuM ! paraMtu, ahIM te nirNaya vidvAnoe karavAne nahoto, paNa govALiyAoe karavAnuM hatuM ! siddhasena mahAvidvAna hovA chatAM paNa, e vAta emanA khyAla bahAra gaI. siddhasena bolI rahyA, eTale pelA govALiyAoe kahyuM keA kAMI jANatA nathI. nAhakanA barADA pADIne ApaNe potAnA gaLAne sukavI nAkhyuM ane amArA kAnene phADI nAkhyA !" kAraNa ke-siddhasena je kAMI belyA, temAMnuM kAMI ja e gevALiyAone samajAyuM nahotuM. govALiyAo pAsethI, evA bhASAjJAnanI apekSA paNa kema ja rAkhI zakAya ? pachI, govALiyAoe, AcAryabhagavAna zrImadda vRddhavAdIsUrijI mahArAjAne besavAnuM kahyuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 ] samyagudana-1 e mahApuruSa, jema sarva vidyAonA pAragAmI hatA, tema samayajJa paNa hatA. je kAMI paNa kahevuM, te bhagavAna zrI jinezvaradevonA zAsanane anusaratuM ja kahevuM, paNa te evI rIte kahevuM, ke je kaheluM niSphaLa nIvaDe nahi ane upakAraka thayA vinA rahe nahi, AvI e mahApuruSanI samayajJatA hatI. deza-kALanA nAmeya, bhagavAna zrI jinezvaranA zAsanathI UlaTuM belI zakAya ja nahi; ane bhagavAn zrI jinezvaradevanA zAsananA je satyane je avasare pragaTa karavAnI AvazyaktA hoya, te satyane te avasare deza-kALanA nAmeya gepavI zakAya nahi ! deza-kALanA nAme paNa zrI jinazAsanathI UlaTuM bolavuM ke avasarocita satyane gepavavuM, e te zrI jinazAsanano bhayaMkara kaTine droha ja kahevAya. kahevA gya kahevAyA vinA rahe nahi ane je kAMI kahevAya te zrI jinazAsanane anusaratuM ja hoya, paNa te evI rIte kahevAya, ke jethI te upakAraka bane, enuM nAma deza-kAla Adine joIne belyA ema kahevAya. - vRddhavAdasUrijI tarIke suvikhyAta evA e AcArya bhagavAnane belavAne avasara AvI lAge, eTale teozrIe zuM karyuM? teozrIe te pitAnI kammara bAMdhI, kaccha vAgye ane DAMDAne caDhAvya khabhA upara. pachI, lekabhASAmAM ja, jema keI chaMda agara rAsa gAtA hoya tema bolavA mAMDayuM, teya sthira Ubhe Ubhe nahi, paNa gaLAkAre pharatAM pharatAM ane tAlIonA tAla detAM ! gAmaDAMemAM keTalIka vAra nAca-gAnanA rAsa khelAya che, e joyA hoya, te tamane khyAla Ave ke-e AcAryabhagavAne ke dekhAva karyo -haze. eve e AcAryabhagavAne dekhAva jarUra karyo, paNa e dekhAva karIneya e beya zuM? "navi mAriyaI, navI ceriyAI paradArahagamana nivAriI."--evuM evuM ja e mahApuruSa belyA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra | [ 93. govALiyAo te, e AcAryabhagavAnane belatA sAMbhaLIne, khuza khuza thaI gayA. anta, badhA govALiyAoe kahI dIdhuM keAmane ja, eTale ke A AcAryabhagavAnane ja, sundara ane amRta jevuM mIThuM belatAM AvaDe che." - jyAM govALiyAoe A pramANe kahyuM, eTale eka kSaNane paNa vilaMba karyA vagara, athavA te "A gevALiyAo kevA ajJAna che."--e vagere prakArane "vicAra paNa karyA vagara, zrI siddhasena, AcAryabhagavAnanAM caraNone vaLagI paDyA ane zrI siddhasene AcAryabhagavAnane kahyuM ke-ApaNI vaccenA vAdamAM Ape mane. parAjita karyo che, eTale atyArathI ja huM Apane ziSya banI ga chuM, mATe Apa mane dIkSA Ape !" AvA avasare paNa, zrI vRddhavAdIsUrijI mahArAjA zuM kahe che, te jANavA jevuM che. AcArya bhagavAna kahe che ke-"ApaNe bharUca nagaramAM jaIe ane tyAM jaIne rAjAnI samakSa vAda karIe! bhale ApaNI vAralIlAne vicakSaNa-jane jue !" - A pachInI vAtamAM, ema paNa kahevAya che ke-te pachI teo bane bharUca nagaramAM gayA, tyAM rAjasabhAmAM rAjA samakSa bannee vAda karyo, e vAdamAM paNa AcAryabhagavAne zrI siddhasenane parAsta karyA ane te pachIthI ja AcAryabhagavAna zrI siddhasenane pitAnA ziSya. tarIke svIkAryA, jyAre, ema paNa kahevAya che ke-sUrijI mahArAjAe. rAjasabhAmAM jaIne punaH vAda karavAnuM kahetAM, zrI siddhasene "have tema karavAnI jarUra nathI.e javAba ApIne, pitAne dIkSita karavAnI vinaMti cAlu rAkhI ane ethI sUrijI mahArAjAe zrI siddhasenane dIkSita banAvIne pitAnA ziSya tarIke svIkAryA. e je banyuM hoya te kharuM, paNa A uparathI eTalI vAta te barAbara samajI zakAya tema che ke-jyAre vAdamAM UtaravuM paDe che, tyAre paNa zrI jinazAsananA mahApuruSe vAdIne vAdamAM vyAjabI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 ] samyagadazana-1 prakAre jItavAne eTale badhe Agraha rAkhe che ke-zrI jainazAsananA mahApuruSonI e rItane jANIne paNa, itarane acaMbe thayA vinA rahe nahi. gevALiyAo samakSanA vAdamAM jItavA chatAM paNa, sUrijI mahArAjAe pote ja rAjA samakSa jaIne punaH vAda karavAnuM kahyuM, e zuM sUcave che? kaI ema na kahI zake ke-avicakSaNe samakSa vAda karIne jItyA, emAM zuM ? UlaTuM, saune ema svIkAravuM paDe ane kahevuM paDe ke-vicakSaNe samakSa paNa vAda karavAnI eTalI ja taiyArI hatI ! zrI janazAsananA mahApuruSa, pitAne vyAjabI lAge nahi te vAdamAM Utare nahi-e bane, paNa vAdamAM UtaravuM ja paDe, te teo vAdanA vyAjabI prakArano Agraha rAkhyA vinA rahe ja nahi. zrI jinazAsananI laghutA thavA pAme nahi, e mATe zrI jinazAsanane mahApurUSa, avasaracita pratikAra kare e bane; parantu pite pitA taraphathI te ziSTa janamAM geravyAjabI gaNAya evA keI ja prakArano AraMbha kare nahi. sa, zrI vRddhavAdisUrijI mahArAjAe jema zrI siddhasena divAkara sAthenA vAdane svIkAryo, tema pelA parivrAjaka sAthe zrIguptA nAmanA AcAryazrIe vAdane kema svIkAryo nahi? A be vAte mAM, AsamAna jamIna jevuM aMtara che. kyAM zrI siddhasena ane kyAM e parivrAjaka? ApaNe joI AvyA ke-zrI siddhasenamAM te, apramANikatAya nahatI ane naphaphaTAI paNa nahotI; jyAre pelA parivrAjakamAM te, apramANitA paNa hatI ane naphaphaTAI paNa hatI. hAravA chatAM paNa hAra kabUla karavAnI taiyArI nahi ane uparathI upadrava karavAnI taiyArI e jevI tevI apramANikatA ane naphaphaTAI che? parivrAjaka jyAre vAdamAM TakI zakyo nathI, tyAre teNe rehaguptane parAjita karavAne mATe vIMchI Adine upadrava karyo che. bIjI vAta e che ke-jema zrI siddhasene AcAryabhagavAna zrImadda vRddhavAdIsUrijI mahArAjAnI pAse, teozrInI sAthe vAda karavAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 95 mAgaNI karI hatI, tema e parivrAjake paNa je zrIgupta nAmanA e AcAryabhagavAnanI pAse vAnI mAgaNI karI hata, te e AcAryabhagavAna, zrI janazAsananI laghutA na thAya, e mATe jarUra lAgata te evA paNa paNa vAdInI sAthe vAdamAM Utarata. "vAdI apramANikatA ane naphaphaTAI Acare eve che. evuM jANavA chatAMya, zAsananI laghutA na thAya-e vagere kAraNe evAnI joDeya mahApuruSane vAdamAM UtaravuM paDe, e zakya che. ApaNe joI AvyA ke-je AcArya mahArAja e parivrAjakanI sAthe vAdamAM UtaravAne icchatA nahotA ane rahagupta muni paNa enI sAthe vAdamAM Utare te sAruM nahi-ema mAnatA hatA; te ja AcArya mahArAje jyAre joyuM ke-A rohagupta muni vAda karavAne mATe gayA vinA rahevAne nathI ane vAda karavA jaze te pela. upadrava karyA vinA rahevAne nathI; vaLI, e upadravamAM A TakI zakaze nahi ane A ja e upadravamAM nahi TakI zake, te pariNAme zrI jainazAsananI apabhrAjanA thaze."--tyAre emaNe zuM karyuM? pitAne geravyAjabI lAgyuM che-evuM paNa kRtya karavAne taiyAra thaI gayelA celAne, zAsananI apabhrAjanA thavA pAme nahi ane jaina-muninuM rakSaNa thAya e hetuthI, sAta vidyAo paNa ApI ane rajoharaNa paNa maMtrIne ApyuM. bhagavAnanuM zAsana, e mahApuruSonA haiye kevuM ane keTaluM vaseluM hatuM, te AvA prasaMgothI paNa jANI zakAya. rAhata muni, gurumahArAje ApelI sAta vidyAone ane maMtrIne ApelA rajoharaNane grahaNa karIne, rAjasabhAmAM gayA. piTTazAla parivrAjaka paNa tyAM AvI pahoMcyuM hatuM. tyAM pahoMcIne rehagupta munie kahyuM ke-"A parivrAjaka mithyA paMDitAIne ghamaMDa kare che, mATe te ja pahele vAda kare." eTale ke-ene je vAtanuM khaMDana karavuM hiya te vAtanuM te bhale maMDana kare, huM tenI vAtanuM khaMDana karIza." parivrAjakamAM akkala nahetI ema nahi, paNa enA dhamaDe enI akkalane AvarI lIdhI hatI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazana-1. - ahIM enA manamAM e bhaya pedA thaye ke-"kadAca huM hArIza, kema ke jemAM paMDitAI paNa jabarI hoya che." A vicAra AvyuM, eTale e pUrate paNa ene ghamaMDa Utaryo te khare ne ? ethI ene eka yukti sUjhI AvI. ene jenenI paMDitAIne Dara lAge, eTale eNe vicAra karyo ke-ANe, huM je pakSanuM khaMDana karuM, te pakSanuM khaMDana karavAnuM mAthe lIdhuM che ane huM jene mAnuM chuM, te pakSanuM je huM maMDana karuM, te A mane harAvI. de, mATe je siddhAntane A mAne che, te jaina siddhAne anusarIne ja huM mAre pakSa sthApana karuM, eTale A jaina siddhAntanuM khaMDana karI zakaze nahi ane mArI jIta thaI jaze." A vicAra karIne, e parivrAjake "jagatamAM jIva ane ajIva-e be rAzi ja che."--evA pakSanuM sthApana karyuM? zuM thayuM A ? jItanI lAlasAmAM, pitAnI mAnyatAne vegaLI mUkI dIdhI! kevaLa jItanI lAlasAthI ja vAramAM UtaranArA zuM kare ane zuM na kare, e kahevAya nahi. paNa ahIM te rehagupta te enAthI paNa bhayaMkara bhUla karI che ane te kevaLa vAdamAM jItavAne mATe ja ! parivrAjake be rAzinuM sthApana karyuM, eTale rohagupta samajI te gaye ke-A dhUrta, mane mAnya siddhAntanuM sthApana karIne, mAre mATe mUMjhavaNa UbhI karI dIdhI. paNa e vicAra kare che ke-"have mAre karavuM zuM ? je huM paNa ema ja kahuM ke-rAzi be ja che, te leke ema ja samajaze ke- A parivrAjakanA matane ravIkAra karyo." Avo vicAra karIne, hagupta nirNaya karyo ke-"mAre A parivrAjake je pakSanuM sthApana karyuM che, te pakSanuM utthApana ja karavuM joIe. A nirNaya karIne, hagupta, "jagatamAM jIva ane ajIva--evI be ja rAzi nathI, paNa jIva, ajIva ane jIva-ema traNa rAzi che." evA matanuM pratipAdana karyuM! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 97 zAthI AvA asatya siddhAntanuM sthApana karavAne prasaMga AvI lAge ? rehagupta je pahelethI ja ene ema kahyuM hatuM ke huM jana siddhAntane mAnuM chuM ane tuM e siddhAntane mAnate nathI, mATe, tuM je siddhAntane mAnate ho te siddhAntanuM sthApana tuM kara. eTale te sthApita karela siddhAnta kema tathA kevA prakAre beTa che ane jana siddhAnta kema tathA kevA prakAre sAce che, tenuM sthApana huM karIza." te zuM thAta? eNe jo AvuM kahyuM hatuM, te parivrAjake be rAzinuM sthApana karyuM ethI enuM khaMDana karavuM ja joIe--e vicAra utpanna thavA pAmata nahi; paNa, pahelethI eNe te evuM ja kahyuM ke tuM je kahIza, tene huM khaDIza." eTale ja mUMjhavaNa UbhI thaI rohagupta pahelethI enA pakSanuM khaMDana karavAnuM kahyuM, emAM paNa vidvattAnI khumArIe kAma karyuM che, ema jaNAI Ave che. ethI ja, rehagupta, game tema karIne paNa parivrAjakane harAva-e nirNaya karyo. nahitara, ema thAya ke-zrI jinavacanathI viruddha belIne, mArI jIta thaI evuM kahevaDAvavAnI mUrkhAI mArAthI kema thAya? rohagupta, jagatamAM jIva ane ajIva-ema be ja nahi, paNa jIva, ajIva ane jIva-ema traNa rAzi hovAnuM pratipAdana, evI te saTa rIte karyuM ke-parivrAjaka enI sAme kAMI kahI zakyo nahi; rehaguptanI beTI paNa yuktione e teDI zakyo nahi; ane ethI ja, parivrAjaka, upadrava karIne jItavA upAya ajamAvyuM. zrIgupta nAmanA AcAryabhagavAne rohaguptane jevuM kahyuM hatuM tevuM ja banyuM, piTTazala parivrAjake pahelAM te vIMchIo vikaryA. e vIMchIo rehaguptane karaDavAne mATe doDyA, eTale rehagupta mayUrone vikravya ane te mayUroe vIMchIono nAza karI nAkhyA. pitAnA vikalA vIMchIone nAza thaI gayelo joIne, parivrAjake, meTA sarpone vipharyA eTale rehagupta paNa neLiyAone vikurlA ane te neLiyAoe sarpone nAza karI nAkhyuM. sarpone paNa nAza thaI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ] samyagudana-1 gaye, eTale e parivrAjake tIkSNa dAMtavALA uMdare vikurcA, have rahagupta bilADAone vidurthI ane te bilADAoe e uMdarane nAza karI nALyo. AthI parivrAjake aNIdAra ziMgaDAMvALA mRgene vidurgA eTale rehagupta paNa vAghane vidurthI ane te vAe mRgane nAza karI nAkhe. pachI, parivrAjake zukane vidurvA eTale rehamukhe siMhone vikuvya ane e siMheo e bhUkone nAza karI nAkhyuM. pachI parivrAjake vajana jevI cAMcavALA kAgaDAone vidurgA, te rehagupta paNa ghuvaDane vidurthI ane te ghuvaDee e kAgaDAone nAza karI nAkhyuM. pachI parivrAjake samaLIone vidurvA, eTale rohagupta paNa cena pakSIone vikuvya ane te cena pakSIoe e samaLIene nAza karI nAkhe. Ama, eka pachI eka ema sAteya prakAranA upadrave, e paritrAjake karyA ane pitAnA gurumahArAje ApelI vidyAonA baLe, rohagupta, e sAteya prakAranA upadravane sarvathA niSphaLa banAvI dIdhA ! paNa kuvAdInI sAthe vAdamAM UtaravAthI kevI ane keTalI badhI kharAba sthitimAM mukAvuM paDayuM ? vAda dUra rahI gaye ane hiMsaka saMgrAma zarU thaI gaye. parivrAjaka niruttara thaI javAthI hAryo, teya teNe pitAnI hAra kabUla karI nahi ane uparathI dhAMdhala macAvI mUkayuM. jene pitAnI pratijJAnI kiMmata nahi ane satya tatvane Agraha nahi, te bIjuM kare paNa zuM? cAle tyAM sudhI yena kena jItavAne mathavuM ane chatAya nahi te jItelAne game te upAye ragadoLI nAMkha, evuM ja karavAne e mathe ne ? ane, A parivrAjake paNa evuM ja karyuM ne? parivrAjaka jyAre sAteya prakAranA upadrane AdarI cUkyo paNa temAM phAvyA nahi, tyAre te te bahu ja gussAmAM AvI gayuM. eNe pitAnI pAsenuM chelluM zastra paNa ajamAvyuM. parivArajake eka gadhone vikuvane, tene rehagupta tarapha deDAvI paNa rehagupta ethI Daryo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [la nahi, kAraNa ke-enI pAse gurumahArAje maMtrIne Ale rajoharaNa hate. eNe potAnI pAse je maMtrele rajoharaNa hatuM, tene UMTa karIne cAreya tarapha pheravyuM AthI, gadheDIne prabhAva DI game ane parivrAjaka upara ja mUtra ane viSThA karIne te gadheDI tyAMthI nAsI gaI. have parivrAjaka pAse kaI sAdhana rahyuM nahotuM, eTale lAcAra banI gayo. lokee tene tiraskAra karyo ane zaramane mAryo te tyAMthI bhAgI gaye. - parivrAjaka bhAgI gaye; eTale rohagupta muni paNa gurumahArAjanI pAse AvyA. tatvathI ajJAta leke te, haguptanI prazaMsA ja karatA hatA, paNa rahaguptane evo vicAra na Avyo ke-parivrAjakane jItavAne mATe, jagatamAM traNa rAzi che evuM sthApana karyuM, paNa jagatamAM rAzi te be ja che ane bhagavAna zrI jinezvaradee paNa jagatamAM e ja rAzi che-ema kahyuM che, eTale mArA ge A lokenA hadayamAM traNa rAzi che evuM je kheTuM ThasI gayuM che, te te mAre ja kADhI nAkhavuM joIe." rehaguptane bhale evI kaI vicAraNuM AvI nahi, paraMtu zrIgupta nAmanA AcAryabhagavAnane te evI vicAraNuM tarata ja AvI. rehagupta gurumahArAjanI pAse AvIne, rAjasabhAmAM banelI badhI hakIkata kahI, eTale gurumahArAje tene kahyuM ke-te parivrAjakane parAjaya karyo te sAruM karyuM, paNa te je jagatamAM be nahi paNa traNa rAzi havAnuM pratipAdana karyuM, te khoTuM karyuM te kareluM traNa rAzinuM sthApana, e usUtra che, mATe, tuM punaH rAjasabhAmAM jA ane rAjasabhAmAM jaIne tuM "jagatamAM sazi te be ja che. enI yathArtha vAta kahI Ava." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ]. samyagadarzana-1 - paNa, rohagupta te pitAnI vAtane mamate caDhI gaye. eNe gurunI vAta sAMbhaLI nahi. je gurue sAta vidyAo ane maMtrela rajeharaNa ApyuM na hota, te kadAca hagupta pote hate-na hatuM thaI gayo hata, te gurunA eTalA meTA upakArane paNa, mamate caDhele rehagupta bhUlI gaye. gurue rehaguptane rAjasabhAmAM jaIne sAcI vAta kahI AvavAnuM vAraMvAra kahyuM, teya teNe te e gaNakAryuM ja nahi ane uparathI gurune paNa teNe ema ja kahyuM ke-"jagatamAM rAzi traNa ja che. pote belelI vAtanA AgrahamAM, e e paDI gaye ke-bhagavAna zrI jinezvaradevena kathanane ane gurunA upakArane paNa e bhUlI gayo. AthI lekamAM traNa rAzinI mAnyatA pravarte nahi-e mATe, zrIgupta nAmanA AcAryabhagavAna jAte ja rehaguptane laIne rAjasabhAmAM gayA ane tyAM jaIne rahaguptanI sAthe te AcArya bhagavAne pite ja rAzi saMbaMdhI bAda zarU karyo. AcAryabhagavAne ene ghaNI yuktiothI' samajAvavAno prayatna karyo, ane rAjasabhAmAM ene parAjaya karyo te chatAM paNa hagupta jyAre keI upAye mA nahi, tyAre AcAryabhagavAne tene ninava tarIke jAhera karyo. kuvAdInI sAthe vAdamAM UtaravAne prasaMga ja na Avyo heta, te AvuM banata kharuM? e pachI paNa, rehaguptane enA mamatve kevuM bhayaMkara nukasAna karyu? jamAlIne potAnI mAnyatAnuM mamatva thaI gayuM, te eNe paNa bhagavAnanA vacanane huM kahI dIdhuM hatuM ne ? vidvAna evA paNa samyagdaSTi AtmAo jyAre evA mamatvane vaza thaI jAya che, tyAre teo abhinivezika mithyAtvanA svAmI banI jAya che. pitAnA arthanuM mamatva : - Abhinivezika mithyAtvane udaya thaI javA pAme che, te te samyagdaSTi AtmAone ja thAya che. Ama chatAMya, samyagdarzana guNathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA gADha aMdhakAra [ 101 patanane pAmanArA badhA ja AtmAo, Abhinivezika mithyAtvanA ja svAmI ane che evuM nathI. jene zrI jinapraNIta zAstranA viSayamAM, vastutaH thaI zake tethI UlaTA prakAranA arthanI zraddhA thaI jAya ane te pachI e zraddhAmAM pAche 'huM ?kAra bhaLI jAya ane ' huM 'kAra paNa pAche evA ke khIjAe vyAjabI prakAre vyAjabI a kahe tAya te ane mAnavA tA na de, paNa e sAcA ane khATA kahevAne paNa ene tatpara banAvI de, tyAre samyaktva jAya ne mithyAtvanA udaya thAya; ane e mithyAtvane Abhinivezika mithyAtva kahevAya. A mithyAtvathI bacavuM hoya, te samyagdaSTi AtmAoe, sauthI pahelAM te zAstranA arthazAstrane bAdhita karanArA thavA pAme nahi ?-enI ja kALajI rAkhavI joIe. AvI kALajI rAkhavAnI sAthe, anya zAstravedIe karyeA atha kema kare che, te tarapha paNa durlakSya na karavuM joI e. zrI jinapraNIta zAstranA jJAtA huM ja chuM ane anya kAI nathI.'-evI khumArIthI, samyagdaSTi AtmAee sadAne mATe bacatA rahevu joI e. 'zAstranA je atha me' karyA che, te ja sAcA che; ane bIjAe enA je atha kare che, te khATA ja che,'-evu... ahaMkArathI kadI paNa vicAravuM joI e nahi, lakhavu joI e nahi agara khelavu joI e nahi. zrI jinapraNIta zAstranA bIjA jJAtA, jo ApaNe karatA hAI e ethI judA ja prakAranA a karatA hAya, te e a viSe paNa svaccha hRdayathI ane sUkSma buddhithI vicAra karanArA banavuM joIe, AjubAjunA sabadha jovA joI e ane kayA a karavAthI anya zAstrakathanAne khAdha pahoMcatA nathI--te zeAdhavu joie. koI paNa eka zAstrathananA a, evA koI prakAre na thAya ke e arthathI anya zAstrakathanAne mAya pahoMcatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102]. samyagadarzana-1 hAca; paNa evA ja prakAre artha thAya ke je artha anya zAstrakathanI sAthe susaMgata thatuM hoya, e pachI, ema kahI zakAya ke'A artha A rIte anya zAstrakathAnI sAthe asaMgata thAya che, mATe A artha cheTe che ane amuka artha A rItie anya zAsakathanI sAthe susaMgata thAya che, mATe e artha sAce che." vAta e che ke-emAM jAtanuM mahatva aMze paNa aDavuM joIe nahi. zAstranA ane jANavA ane pracAravA Adino zrama kara, e taravAne upAya che; paNa, emAM mANasa je mamatvane vaza thaI jAya ane ethI asaMgata athanA AgrahamAM paDI jAya, te e ja zrama ene DubAvanAre paNuM nIvaDe che. arthabhedanA aMge UbhI thayelI muzkelIone aMgenA keTalAka praznottarI : beTe Tharu tene vAMdhe nahi, paNa zrI jinapraNIta zAstrane te je artha thatuM hoya te ja artha thavo joIe."--AvI manedazAne barAbara jALavI rAkhavI joIe. AvI manedazA hovA chatAM paNa, koI vakhate, anAgathI ema paNa bane ke-zrI jinapraNIta zAstrane aMge bAdhita arthanI zraddhA thaI jAya; paNa je AvI ane dazA hoya, te saMge maLI jatA, e bAdhita arthanI zraddhAne khasI jatAM ane sAcA arthanI zraddhAne pedA thaI jatAM vAra lAgatI nathI. koI vakhate zAsanuM vAMcana, manana, parizIlana Adi karatAM karatAM, pitAne ja kyAla AvI jAya ke-"A kathanane Ave artha thAya ema huM dhAsta hatuM, paNa amuka amuka kathane jotAM A nahi paNa amuka artha ja baMdhabesate thAya che. athavA te, evuM paNa bane ke-anya keI zAstravedI maLI jAya ne e samajAve, te jhaTa samajI javAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvano gADha aMdhakAra [103 sa. paNa emAM amArA jevA zrAvakenuM zuM thAya? kenA arthane sAce mAnava ane konA arthane cheTe mAnavo? e mATe, zrAvakoe paNa pitAthI zakya hoya teTale udyama karavo joIe. zrAvakoe kevaLa AtmAnA kalyANanI daSTie vicAra karavo joIe ke-"AvA prasaMgamAM ApaNAthI kenA upara bharoso mUkI zakAya tema che?" "purUvAre gharanavizvAsaH"--e te tame jANe che ne ? tamAre zodhavuM joIe ke-mArganA jANuM ane je pUchIe temAM jevuM lAgatuM hoya tevuM ja kahe, paNa mamatva Adine vaza thaIne UlaTuM te na ja kahe, evA koNa che? je kaI guru evA lAge, temanA vizvAse cAle ane temAM paNa je zaMkA paDI jAya te pharI zodha kare. * je guru upara vizvAsa rAkhIne cAle, te guru upara kevaLa dharmabuddhie ja vizvAsa rAkhe ane bIjA paNa je je saddaguru maLe, temAMne je bIjI koI vAta kahetA hoya, te e viSe pote jemanA upara vizvAsa mUkyo hoya, temane pUchIne khAtarI karate rahe. AvI rIte khAtarI karate rahe, emAM locA vALe che ema je lAge, to jemanA upara vizvAsa mUkyo hoya, temanA vizvAse nahi rahetAM, bIjA je kaI saddaguru vizvAsapAtra lAgyA hoya, temane vizvAse rahe. AvI rIte tame varto ane temAM kadAca gurunI bhUlathI tamane zAstrabAdhita arthanI zraddhA paNa thaI jAya, teya eTalA mAtrathI tamAruM samyaktva jAya nahi. sa, e barAbara che, paNa A samAja te eka nirNayathI vatI zake nahi ne? A samAja eka nirNayathI vatI zake-e je kaI upAya hoya, to tema karavuM e te sauthI sAruM che, paNa je evuM * 3nAmonI mubArInAM vidvAnofmanivAsu sacavavRvattananivrtniiy iti na dogH| -dharmasaMgraha bhA-1 zloka 22nI TIkA patra-40 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 ] samyagadazana-1 banI zake tevA saMya na hoya te kalyANanA athaoe kema vartavuM joIe, e mATe A vAta che. | sae kema banI zake nahi ? kaI paNa vAta jyAre AgrahamAM paDI jAya che, tyAre bahu miTI muzkelI UbhI thaI jAya che. AgrahI banI gayeluM mAnasa, spaSTa evA paNa zAstrasammata nirNayane svIkAravAmAM bAdhA upajAve che. bAkI atyAranI paristhiti bahu vilakSaNa che. sa. AmAM amAre bahu muzkelI thAya che. AgevAna zrAvake je dhAre ane vyAjabI mahenata kare, te ghaNe aMze sAruM pariNAma lAvI zake. zrI jinapraNIta zAstranA kathanamAM jeone barAbara zraddhA hoya, evA mAtra dasa ja AgevAne nirNaya kare ke-"amAre amuka amuka bAbatane zAstrIya nirNaya meLavavo ja che. te teo e nirNaya jarUra meLavI zake. pUchavA jevAM jeTalAM sthAne lAgatAM hoya, te dareka sthAne e gRhasthAe dasa dasa vAra javAno nirNaya kare joIe. pahelAM te, te te sthAnee pUchI laIne, dareka je artha karatA hoya, tenI temanI rUbarUmAM ja noMdha karI laIne, te nedha temane vaMcAvI devI joIe. e kAma patyA bAda, emAM jyAM jyAM arthabheda thatuM hoya, tyAM tyAM khulAsAe mAgavA joIe ane je khulAsAe maLe te khulAsAonI paNa noMdha evI ja rIte karI levI joIe. koInA arthane ke keInA khulAsAne, te te sthAne paikInA ekathI paNa chupAvA na joIe, jethI saune vicAra karavAnI taka maLe. Ama je AgevAna dasa zrAvake jarUrI sthAnee dasa dasa vAra jAya-Ave, te sAce artha karyo che ane koNa sAcA artha kare che, te temane samajAI gayA vinA rahe nahi; ane e pachI, samAja eka nirNa yathI kema vatI zake, ene aMge zA upAya javA, te kahevAnI jarUra UbhI rahe che kharI? sava paNa kaI javAba ja de nahi te? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 105 e dasa gRha evA hovA joIe ke jemane javAba devAnI nA pADavI, e sAruM nathI-ema lAge; ane tema chatAMya javAba devAnI nA pADe, to e gRhastha "A badhuM zuM che."--tenI kalpanA karI zake nahi? sava gRhastha evA hovA joIe ne? je na hoya te pachI zuM thAya? A zAsana, mAtra sAdhuonuM che? ane, gRhanuM nathI? gRhastha sAdhuone mAne che, te zA mATe mAne che? AtmakalyANa sivAyane je kaI Azaya hoya, te sAdhuone mAnavA chatAM paNa tarAya nahi. sa0 sAdhuo samajI le te sAruM ! e zakaya haze tyAre sAdhue ema karyA vinA nahi ja rahe, paNa hAlamAM e kema zakya nathI-e vAta carcavA jevI nathI. huM te kahuM chuM ke-kaI paNa gya sthAnethI je ema sUcavavAmAM Ave ke-tame amuka arthamAM amuka rIte bhUla kare che ane e bhUla ATalAM zAstrapramANethI sAbita thAya che, te e badhAM zAstra pramANene vicAryA vinA huM rahuM nahi; ane emAM je huM dhAruM chuM te artha bhUlavALo jaNAya, te e bhUlane sudhArI letAM mane te ghaNe ja AnaMda thAya. kadAca emaNe sUcavela zAstra pramANene vicAratAM mane bhUla jaNAya nahi, te huM temane te viSe puchAvavA jevuM lAge te jarUra pUchAvuM ane tenA khulAsA AvyA pachI te je rUbarU maLavAnuM kahe te temane rUbarU maLavAne mATe jatAM paNa huM acakAu nahi. sa, vacale raste na nIkaLI zake? vacalo raste, eTale badhA potapotAnI buddhimAM AvelA arthane pitAnA ja vatanathI e sAbita karI Ape e? A te bahu bhayaMkara ja kahevAya. zAstrathI abAdhita ane nirNaya karavAne mATe jarUrI jahemata karavAne badale, zAstranI vAtane beTI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] samyagudana-1 TharAvee vacalo rasto kADhavAnuM mana thAya, te emAM zAstra pratye kevI buddhi che e paNa eka vicAravA jevI vAta che. sazayika mithyAtva cothuM mithyAtva sAMzayika nAmanuM che. zrI jinAgamee varNana velA tanA svarUpa saMbaMdhI saMzaya ane te saMzaya paNa evA prakArane, ke je saMzayana ge bhagavAna zrI jinezvaradevanA vacananI pramANikatA saMbaMdhI saMzaya pedA thaI jAya, ene sazayika mithyAtva kahevAya che. jema ke-"saghaLAMya darzane pramANa rUpa che ke amuka amuka darzane pramANa rUpa che?--e prakArane saMzaya; athavA te, "bhagavAnanuM A vacana pramANa rUpa che ke nahi? e prakArano saMzaya, e sAMsacika mithyAtva che. Ama te, samyagdaSTi AtmAone paNa kaI kaI vAra, bhagavAna zrI jinezvarAe pharamAvelA sUkSama arthonA viSayamAM saMzaya pedA thaI jAya, te te azakya nathI; ane eTalA mAtrathI ja samyaphava cAlyuM jAya che-ema paNa nathI. jJAnAvaraNIya karmane tevA prakArane kSayapazama na hoya, eTale sUkSamArtha samajAya nahi agara te keTalIka vAte evI ja che, ke je bhagavAna. zrI jinezvarade pratyenI zraddhA dvArA e ja mAnavI paDe, eTale kaI vAra samyagdaSTi jIvane paNa saMzaya pedA thaI jAya, te emAM navAI pAmavA jevuM nathI; parantu eTalo saMzayeya samyagdaSTi AtmAemAM pedA thavA pAme, te enuM kAraNa zuM hoI zake? enuM kAraNa e che ke-jyAM sudhI jIva mithyAtvamehanIyanI sAteya prakRtione sarvathA kSINa karI nAkhatuM nathI, tyAM sudhI jIvane kSAyika samyadarzana pragaTatuM nathI; je jIvamAM samyakatva pragaTayuM hoya che, paNa te je kSAyika prakAranuM hetuM nathI, te te jIvane mithyAtvameha___ * bhagavadvacanaprAmANyasaMzaya prayuktaH zAstrArthasaMzayaH sAMzayikam / ---dharmaparIkSA ka 8nI TIkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitvane gADha adhikAra L[ 107 nIya pradezadaya cAlu hoya che, je samyagdaSTi AtmAone mithyAtvamehanIyane pradezadaya cAlu hoya che, te samyagdaSTi AtmAe sarvavirati guNasthAnakane pAmelA sAdhuo hoya te paNa, temane kaI vAra sUkSmArthanA viSayamAM saMzaya pedA thaI ja, e zakya che; parantu, e AtmAe potAnA te saMzayane, bhagavAna zrI jinezvaradenA vacananA pramANikapaNAnA jJAna ane zraddhAna vaDe, sahajamAM TALI zake che. sAMzayika mithyAtvathI. bacavAnA upAya : sUkamArtha AdinA saMbaMdhamAM teonA aMtaramAM jyAre jyAre saMzaya pedA thavA pAme tyAre tyAre teo "tameva saccaM nissakaM ja jiNehiM paveiye" -ItyAdi Agamavacanane yAda karIne, pitAnA te saMzayanesahelAIthI nivArI zake che. "te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM che, ke je bhagavAna zrI. jinezvaradevoe prarUpeluM che." -A ane AvA bhAvanAM bIjAM paNa vAkyone yAda karIne, bhagavAna zrI jineTavaranA vacananA prAmANyane haiyAmAM AgaLa karAyate sUkSmAthe AdinA saMbaMdhamAM prAyaH saMzaya utpana thavA pAmenahi, ane kadAca utpanna thavA pAme, te utpanna thavA pAmele te saMzaya TakI zake nahi. kaI paNa bAbata hoya, te samajAya nahi ane temAM saMzaya pedA thaI jAya, te enA nivAraNane sauthI sArAmAM sAre upAya e ja che ke-"bhagavAnanA vacananI pramANikatAne yAda karavI." bhagavAna zrI jinezvaradevoe je kAMI kahyuM che, te sAcuM ja che-ema manamAM AvyuM, eTale e tArakanuM koI vacana na samajAtuM heya ne saMzaya pedA thaye heya, teya ema thAya ke-mAruM jJAnakeTaluM ? mArI buddhi keTalI ? huM te chAstha chuM; mane na paNa samajAya paNa A vacana bhagavAna zrI jinezvaradevae kaheluM che, mATe A vacana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108] samyagadazana-1 te yathArtha ja che. je kaI AtmAoe saMzaya AdithI bacavuM hoya ane mArgamAM susthira rahevuM hoya, teoe bhagavAna zrI jinezvaradenA vacananI pramANikatAne aMgenI vAtanuM te evuM raTaNa karI levuM joIe ke--koI paNa saMgomAM, e vAta yAda AvyA vinA rahe nahi; ane game tevA AvezamAM paNa bhagavAna zrI jinezvaradevanA vacananI pramANikatAnA viSayamAM saMzaya pedA thavA pAme nahi. bhagavAna zrI jinezvaradevenA vacananI pramANikatAnA viSayamAM saMzaya pedA thavA pAmyuM, eTale sAMzayika mithyAtva ApyuM ja samajo. jyAM sudhI zrI jinavacananI pramANikatAne aMge saMzaya pedA thaye nathI, tyAM sudhI zAstranA varNavelA arthane aMge saMzaya utpana thavA pAmyuM hoya, toya sazayika mithyAtva AvyuM, ema kahevAya nahi. zrI jinavacananI pramANitAnI bAbatamAM saMzaya pedA tha, e ja sazayika mithyAtva che. potAnI akkalahoMziyArI ane samajazaktinI khumArImAM caDhI gayelA samyagdaSTi, A mithyAtvane svAmI banI jAya, e suzakaca che. eka vAta samajAya nahi, eTale zaMkA pedA thAya ane pachI e vicAra kare ke-"bhagavAne Ama kahyuM che, paNa A Ama ghaTe ja kema ? -te mithyAvane levA javuM paDe ke AvI ja jAya? athavA, ema thAya ke-"bhagavAna cheTuM kahe nahi, paNa A vAta sAcI hoya te mArA jevAne samajAya nahi, e bane kema ?"--A vicAra saMzayane sthira banAve ane e vicAramAM je sAre palaTo Ave nahi, te kadAca e vicAra mithyAtvane paNa udayamAM laI Ave. * sva-rasa-vAhitA, e eTalI badhI bhayaMkara vastu che ke-mahA jJAnI ane buddhizALI evA paNa samyagdaSTi AtmAone, je teo sAvadha rahe nahi ane sva-rasavAhitAne AdhIna thaI jAya, te temane te sAMzayika mithyAtvanA athavA te Abhinivezika mithyAtvanA paNa svAmI banAvI de. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 1000 sara Abhinivezika mithyAtvanI mAnyatAmAM ane sAMzayika mithyAtvanI mAnyatAmAM bheda che ? sazayika mithyAtvamAM te, bhagavAna zrI jinezvaranA vacananI pramANikatAnA saMbaMdhamAM ja saMzaya pedA thAya che, jyAre Abhinivezika mithyAtvamAM te, saMzaya nathI paNa bhagavAna zrI jinezvaradevane vacananA TApaNAne lagate nirNaya che. va-rasa-vAhitAne aMge e nirNaya ke-"A artha ja sAce, pachI bhale te zAstrathI game teTale bAdhita thato hoya.' sava sva-rasa-vAhitA eTale zuM ? va eTale pite, tene je rasa, te rasanuM vahana! eTale kehaiyAmAM "huM"paNAnI ja AgevAnI! ene laIne vacanAdimAM paNa huMpaNanI AgevAnI ! e nahi joIe. AgevAnI kenI joIe? bhagavAna zrI jinezvaradevanI ! "e tArakoe je kAMI prarUpyuM che. te temaja che; e mane na samajAya, te khAmI mArI; enAthI UlaTe khyAla Ave ne mArAmAM saMzaya pedA thAya te e khAmI mArI, paNa bhagavAna zrI jinezvaradee je prarupyuM che te sAcuM ja che, emAM zaMkA nahi.--A vicAraNAne, haiyAmAM khUba khUba rUDha banAvI devI joIe. jyAM sudhI jIvane pitAnI alpatAnuM ane bhagavAna zrI. jinezvaradevanI anaMtaguNI mahattAnuM bhAna jIvatuM rahe che, tyAM sudhI te jIva, mithyAvathI sahelAIthI bacI jAya che, paNa jyAre jIva potAnI alpatAne visarI jAya ane potAnI ja mahattAnI kalpanA karavA mAMDe, tyAre mAna kaSAya, e kAma kare che ke-evA jIvane dhakelatAM dhakelatAM cheka tyAM sudhI paNa dhakelI jAya ke-" sAce ane bhagavAna zrI jinezvarade beTA." , kalyANanA athI chee te, e ja vicAra karavuM joIe ke- bhagavAna zrI jinezvaradeve evA hatA, ke jeo kadI paNa kAMI paNa cheTuM kahe ja nahi. jeone rAga nahi, dveSa nahi, meha nahi je vItarAga ane sarvajJa, e tArakenuM vacana kadI paNa mithyA hoI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 } samyagadazana-1 zake nahi!" paNa, mAnamAM atizaya jakaDAI gayelAe, A vAtane visarI jAya che. "kyAM huM alpajJAnI ane kyAM e anantajJAnI ?" -e vAtane bhUlI jaIne, anantajJAnInA vacananI pramANiktAne viSe saMzayane ja sevyA kare; athavA te, "e tArakanuM vacana khoTuM che." .--evuM mAnavAnI mUrkhAI kare te e mAna kaSAyane je-te prabhAva che? mahA samartho paNa, A mAna kaSAyane ati AdhIna banI jatAM, paTakAI jAya che, ane teo evA paNa pApane upArjanArA banI jAya e saMbhavita che, ke je pApanA yoge teo ghaNA lAMbA kALane mATe paNa saMsAramAM bhaTakanArA banI jAya. x anAbega mithyAtva : - pAMcamuM mithyAtva anAga nAmanuM che. A viSayamAM ApaNe kahI AvyA chIe ke-sAkSAt paNa tattvanI apratipatti ane paraMparAe paNa tatvanI apratiSatti, ene anAga mithyAtva kahevAya che. ekendriya Adi jIvone je mithyAtva hoya che, tene anAbhoga mithyAtva kahevAya che. paMcendriya jIvomAM paNa jeo mugdha heya, eTale ke-"tatva zuM ane atatva zuM?"--evA prakAranA adhyavasAyathI jeo rahita hoya, tevA jIvone je mithyAtva hoya che, te tene anAbhoga mithyAtva kahevAya che. Nin Ning Ning Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Jin Mi Mi Mi Gan Jin Mi Jin Mi Sui Ning Mi Mi mithyAtvaM paramo rogo, mithyAtvaM paramaM tamaH / mithyAtvaM paramaHzatruH, mithyAtvaM paramaM viSam / / mithyAtva, e parama riga che. mithyAtva, e gADha aMdhakAra che. mithyAtva, e mATe zatra che. mithyAtva, e ugra viSa che. sAkSAtparamparayA ca tatvApratipattiranAbhogam / yapaikendriyAdamA tattvAtattvAna. nArAyavara porat | -dhamIkSA bleka 8nI TIkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTirAgane tajyA vinA samyagdarzana nahi ? kAmarAga, sneharAga ane dRSTirAganA vege mUDhatA ane yugrAhitA jaladI jamI zake che. jema kAmarAga ane neharAganI hAjarI hoya, te chatAMya je te joradAra na hoya te te guNAnurAganeya rokI zaktA nathI ane TheTha samyaktvanI prAptineya rokI zakatA nathI, tema daSTirAga je sAmAnya keTine hAya, kuTuMbAdinA kAraNe mithyAdarzana maLI gayuM hoya ane e gamI gayuM hoya, ga paNa je A mAruM mithyAdarzana ja sAruM ane bIjAM badhAMya kharAba ja evA bhAvane pedA karanAro e rAga na haiya; te evA rAganI hayAtimAM sAmAnya guNAnurAga na ja pragaTe ema kahevAya nahi. jo ke dRSTirAga sAmAnya keTine paNa jyAM sudhI hoya, tyAM sudhI samyagdarzana guNa te pragaTI zake ja nahi eTale saddadharmane pAmavAnI abhilASAvALA mATe te ene chAMye paNa javA jevuM nathI. daSTirAga jyAM jarAka joradAra bane che, eTale keI paNa tattvanI vAta Ave, ke deva-guru-dharmanA svarUpa saMbaMdhI vAta Ave, tyAM e aMtarAya karyA vinA rahetuM nathI. riAgane e svabhAva che ke-sa-cArAno viveka ama de nahi. "mAruM te sAcuMe jAya che, + para Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana-1 112 ] paNa sAcuM e bhAva hAtA nathI. tattvanI vAtamAM, jyAM sudhI samajAya nahi tyAM sudhI, madhyasthabhAva dharavA joie, magaja nyAyAdhIza jevu kAru' joie. AjanI adAlatAmAM paNa e niyama che ke--nyAyAdhIza kAI paNa pakSanI asara nIce AvI gayelA che evu' mAnavAmAM jo sabaLa kAraNA maLe, te kesa TrAnsaphara karavAnI arajI karI zakAya; tyAM kesa TrAnsaphara karavAnI arajI karanAre nyAyAdhIza sAma! pakSanI asara nIce AvI gayA che?--evI peAtAnI mAnyatAne vyAjabI puravAra karI ApavI paDe; phUMkA phekI karyuM na cAle; peAtAnI mAnyatAnA samarthanamAM sakhaLa kAraNe! rajU karavAM paDe ane ethI kAne jo ema lAge ke e kAraNAmAM kazu kheATApaDyuM nathI tathA e kAraNeAthI 'nyAyAdhIza sAmA pakSanI asara nIce AvI gayA che '-e vAta vajudavALI ane che, teA kArTa kesa TrAnsaphara karavAne! hukama jarUra kare. kesa cAlu hAya tyAM sudhI nyAyAdhIze vagara niNu ce banne pakSeAne sAMbhaLavA joie. e ja rItie, tattvane pAmavAnI bhAvanAvALAe madhyastha bhAva ja keLavavA joie. ? * kudananA rAga e dRSTirAga che ane zrI jinadananA rAga e STirAga nathI. kAraNa ke-itara danAmAM azuddhatA ghaNI che tema ja tyAM amuka ja deva, amuka ja guru ane amuka ja dharma" evuM che. zrI jainadarzanamAM evuM nathI. sarIte zrI jainardezana zuddha che, ane deva-guru-dharmanA vAstavika svarUpanuM darzana karAvIne zrI janadarzana kahe che ke- AvA svarUpavALA je kaI hoya te deva kahevAya, AvA svarUpavALA je kAI heAya te guru kahevAya ane AvA svarUpavALA je kAI hAya te dharma kahevAya. ApaNe amArA deva ja sAcA deva, amArA guru ja sAcA guru ane amAro dharma ja sAcA dharma '-ema kahIe chIe jarUra, paNa te deva-guru-dharmanA vAstavika svarUpane AdhAre ja kahIe chIe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha adhikAra [ 113 zrI nadIne deva-guru-dharmanuM evuM svarUpa kahyuM che ke temAM kaI paNa sujJa madhyastha khAmI kADhI zake nahi, ane ethI ja ApaNe evA svarUpavALA devAdine sudeva, suguru tathA sudharma kahIe chIe. temaja ethI viparIta svarUpavALAne-kudeva, kuguru ane kudharma kahIe chIe. AthI e daSTirAga nathI. tattvanI bAbatamAM tame maratAM sudhIya ajJAna rahe to paNa e eTaluM duHkhada nathI, ke jeTaluM che te halA ane durAgraha sevA e du:khada che. jJAnIoe daSTirAga mATe te sApha sApha kahyuM ke daSTirAgastu pApoyAna , durucchedaH satAmapi / pApI e daSTirAga te puruSa mATe paNa dukhe karIne nAza karAya evo che. e saganA vazathI ghaNuM sapuruSe paNa hArI gayA; parIkSakazakti chatAM paNa daSTirAganA pApe sAcA-kheTAnI parIkSA karI zakyA nahi. AthI, guNAnurAganA arthIe A daSTirAgane te sarvathA tyAga ja karavuM joIe. sneharAga ane kAmarAganeya AdhIna bane nahi? guNanurAgane pAmavAne ane khIlavavAne mATe, neharAga ane kAmarAga upara paNa kAbU meLavA joIe. snehAdine paNa evA AdhIna nahi ja banavuM ke jethI sAcuM-Tu oLakhAya nahi. neharAgane ane kAmarAgane AdhIna banavAthI te kuTuMbamAM paNa kajIyA vadhI jAya che. ekanA tarapha ati sneha thAya, eTale enI bhUla paNa bhUla tarIke dekhAya nahi ane enA kahevAthI bIjAnI bhUla na hoya teya tenI bhUla lAge. pachI bhAI-bhAI vacce paNa kaI thAya ne? vivekIjanoe neharAgane evA AdhIna nahi banavuM joIe. sa. 8 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * . samyagadazana-1 - - kAmarAgathI zuM thAya che, e te lagabhaga badhAne anubhavasiddha che ne ? Aje chokarAo mATe bhAge pitAnI strIe kahelI vAtane sAcI mAne che, ane mA-bApe kahelI vAtane cheTI mAne che. strIe juThThI vAta kahI hoya ane ethI mA-bApa chokarAne kahe ke-enI vAta eTI che" teya sAme evuM kahenArA chekarAe paNa che ke-e (patnI) beTuM bele nahi. meTe bhAge kAmarAganuM jora ja AvuM belAve che. eTale sneharAga ane kAmarAga paNa je sAvacetIpUrvaka jIvatAM AvaDe nahi te mArI nAkhe. keInA paNa guNadoSane nirNaya karavo hoya, te enA taraphanA rAga-dveSathI para banIne ene nirNaya karavo joIe. rAga, doSa jevA de nahi ane dveSa, guNa jevA de nahi. jenA guNadoSane nirNaya karavAnuM hoya, tenA pratipakSInA rAga-dveSathI paNa derAvuM joIe nahi. pratipakSIne rAga, AnA guNanI upekSA karavAne prere ane pratiSine draSa, AnA doSanI upekSA karavAne re. kahevAya che ke-"duzmanane duzmana eTale pitAne mitra. neharAga ane kAmarAgavALAe AvI te ghaNuM sAvacetI rAkhavAnI jarUra. che. guNarAgamAM ane guNIjane viSenA rAgamAM e aMtarAya karanAra nIvaDe nahi e zakya che, paNa AtmA je bephAma bane te neharAga ane kAmarAga paNa guNarAga ane guNIjane viSene rAgamAM aMtarAya karanArA banIne vizeSa nAzaka bane. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viveka vinA dharmaprApti nathI : . sAmAnyajanenI vAta to dUra rahI, paNa keTalAka dharmAcArya gaNatAe paNa madhyasthatAnA nAme ubhAgane paSanArA banI jatA jovAya che. vAstavika rItie mAgane nahIM pAmelA, pAmavA chatAM paNa hArI gayelA athavA kAramI mahatvAkAMkSAthI rIbAtA dharmAcAryo paNa, satyanA khUnamAM ane asatyanA pracAramAM madhyasthapaNunA nAme sahAyaka thAya che. te pachI bicArA gADha mithyAtvanA udayathI rIbAtAo madhyasthatAnA nAme AtmAne saddadharmathI vaMcita rAkhe, emAM Azcarya jevuM zuM che ? samaju gaNAtA AtmAo sAcA-khoTAmAM madhyasthapaNuM te ja dharI zake, ke je teo satya karatAMya pitAnI jAtane kiMmatI mAnatA hoya. AthI spaSTa che ke-madhyasthapaNuM e guNa che, paNa te jAtanA pUjArIo mATe ke gADha mithyAdaSTie mATe nahi ja. kAraNa ke evAo mATe te e paNa doSarUpa banI jAya che. A ja eka hetuthI AcAryabhagavAna zrI akalaMkasUrIzvarajI mahArAjAe pharamAvyuM ke satya ane asatya tathA "su" ane "kurane viveka karavAnI zakti vinAne AtmA paNa zrI jinadharmane pAmate nathI." " evA vivekanI prApti mATe darzana ane jJAnanA AvaraNanA kSayopazama sAthe darzana mehanIyanA kSaye pazamanI atizaya jarUra che. * jena- pravacana, varSa 28, aMka 43; patra 340 thI343 - - - - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] samyagadarzana-1 6 darzanamAMhanIcanA kSayApazama mATe paNa e ja sAcA upAya che ke satya ane asatyanA viveka karavAne prayatnazIla khanavuM. dheALuM eTalu dha ' ane je dUdha kahevAya te bhakSya ja hoya ema mAnavAnI vRttivALA banI javAthI jema akAraNa maravAnA prasaMga AvI paDe che, tema kahevAtA devAne deva mAnI levAthI, kahevAtA guruone guru mAnI levAthI ane kahevAtA dharmane dharma mAnI levAthI, AtmAnu bhayakara ahita thAya, temAM navAI pAmavA jevuM nathI. duniyAdArInI kAI vastumAM bhUla thavAthI bagaDe tAya kadAca eka jIvana khagaDe, jyAre vivekanA abhAve te ghaNuM ghaNuM bagaDe. avivekAvasthAmAM saghaLAya devAne deva mAnanArA, saghaLAya guruone guru mAnanArA ane saghaLAya dharmone dharma mAnanArA kSantabdha gaNAya. che. kAraNa ke-mithyAtvathI pIDAtA haiAvA chatAM paNa, sudeva ane kudeva, suguru ane kuguru ane sudharma tathA kudharmanA viveka karavAnA te virAdhI nathI. evA AtmA viveka karavAnI tAkAta Ave evuM jJAna meLavavAnA prayatna kare, tA kSApazama pAmI vivekayukta banI jAya. che. vivekane prApta karavAmAM sahAyaka thAya evI kriyAomAM ujamALa banelA evA AtmA mithyAtvathI sahita hovA chatAM paNu, suMdara vivekanA mAne pAmI enI sahAyathI mithyAtvanA parAbhava karI anaMtajJAnI zrI vItarAga paramAtmAe prarUpelA dhama ne pAmI jAya che.. AthI e spaSTa che ke-manuSyapaNu A kSetra AdimAM maLavA mAtrathI ane uttama kuLa, jAti, baLa, rUpa, dIrgha AyuSya ane nirogI zarIra maLavAmAtrathI zrI jinezvaradevAe prarUpelA dharmanI prApti thaI jatI nathI. zrI jinezvaradevAe prarUpelA dhanI prApti mATe teA e badhA uparAMta sAcA-khATAnA ane 'su-ku"nA viveka joIe. ane e viveka, danamAhanIyanA kSaye pazamapUrvakanA jJAnAvaraNIya ane nAvaraNIyanA kSayApazama vinA zakaya nathI. AthI A - daeNzAdi uttama sAmagrIne pAmelA puNyAtmAe te uttama vivekane prApta karAvanAra kSayApazamane pamADanArI pravRttimAM prayatnazIla banavuM ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 117 joIe. e pAmyA pachI sAcA-TAne ane su-kuno viveka karI, kune tyAga karavA mATe ane "sune svIkAra karavA mATe sajaja javuM ja joIe. e vinA paramazuddha evA zrI jina-dharmanI prApti zakya nathI. vivekane apalA5 na karo : je AtmAo pitAne dharmanA arthI tarIke manAve che ane tema chatAM paNa sAcA-kheTAnA tathA "su"--"kunA vivekathI dUra rahevAne Icche che, te AtmAonI viSamadazA kharekhara dayApAtra che. eka tarapha satyanI pUjAne dA kare ane bIjI tarapha sAcA-TAne viveka karavAnI aruci batAvavI e kharekhara daMbhane ja sUcave che. evAone satyanI pUjAne dAve, sAcA-kheTAne viveka karavAnI temanI arucithI pAMgaLA banI jAya che ane daMbharUpa puravAra thaI jAya che. jeo satyanI pUjA karavAnI utkaTa abhilASA dharAve che, teomAM sAcA-khoTAnA vivekanI aruci hoI ja kema zake? zuddha devanI upAsanA karavAne icchate AtmA sudeva ane kudevane viveka karavAnI nA pADe, e to banavAjoga ja nathI. jeonAM jIvane dethI dUSita hoya, jeonA upadeze vivekahIna hoya ane jeonI mUtio rAgAdinAM cihnothI kalaMkita hoya teone deva tarIke mAnavAnuM ke pUjavAnuM mana te tene ja thAya ke je aDhAra dethI rahita, zuddha mekSamArganA prarUpaka ane rAgAdi cihnothI akalaMkita mudrAvALA zuddha devanA svarUpa AdithI ajJAta hAya. zuddha devanA svarUpane jANavAne dA karanAre azuddha devanI upAsanAmAM paNa rAce, te mAnavuM ke-bicAro gADha mithyAtvanA rogathI rIbAte AtmA che. zuddha devanA svarUpa AdithI jeo su-paricita hatA ane samabhAvamAM jeo sadA jhIlyA karatA hatA, evA paNa maharSioe sudevane ane kudevane khyAla ApatAM spaSTa zabdomAM gAyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] samyaggadazana-1 eranameM hai kaSAya kI kAlimA, se kayuM sevA lAga. rAjahaMsa tuM mAnasarovara, era azuci ruci kAga; viSaya bhujaMgama garUDa tuM kahIye, ora viSayaviSa nAga." "ora deva jala chillara sarikhe, tuM te samudra athAga; tuM suratarU jagavAMchita pUrana, era te suke sAga." AvA spaSTa bhAvane pragaTa karatAM kavane paNa jeone karaDe, tee-zuddha devanI upAsanAnA rAgI che." e vAta mAnavI e mahA mUrkhAI che. - zuddha devanA sAcA upAsake, keIne paNa nindaka na hoya e bane, paNa teo avasara pAmIne zuddha ane azuddhanuM svarUpa prakAzita karanArA na hoya e te kema ja bane? vivekI je chatI zakitae. ane AvazyakatA hovA chatAM paNa, satyanA samarthaka ane asatyanA umUlaka na bane, te satyanA athI AtmAone satyanI prApti paNa kyAMthI thAya? sUrya je aMdhakArane nAzaka na hoya, te cakSune pAmelA paNa AMdhaLA jevA ja rahe. A vAta kadI paNa bane ja nahi, paNa mAdhyazmanA nAme ghaNAya AtmAo AvI jAtinA vivekane a5lApa karavAmAM buddhimattA samaje che. evA nivivekI khATAne beTA, tarIke samajavA taiyAra ja nathI hotA. evAone te kudevanAM varNane paNa game, kuguruonAM varNane paNa game ane kurmonAM varNano paNa game. evAmAM te mAne ke kude, kugurue ane kudharmonI sevAthI paNa potAnA AtmAnuM hita thaI zake. " keInuM AyuSya ane puNya baLavAna hoya, AthI maravA mATe kareluM viSa-bhakSaNa paNa ene nAza na karatAM ene roganuM nAzaka banI jAya. e uparathI "viSabhakSaNa paNa roganAzaka che" evuM keIne lAgI jAya ane e ja vastu hadayamAM sthita thaI jAya. evA jema pote mare ane avivekI evA anyane paNa mAre, e ja rIte deva-guru ane dharmanA saMbaMdhamAM paNa vivekanI apekSA nahi rAkhanArA ane "suku ne viveka kare ja joIe-evuM mAnavAne taiyAra nahi thanArA AtmAo kadI paNa zrI jinezvaradevoe prarUpelA dharmane pAmatA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananA nAme dharmakriyAone virodha karanAro varga paNa dayA pAtra che : has Aje vaLI samyagdarzananA nAme ja paramatAraka evI dharmakriyAone virodha karanAre eka varga utpanna thavA pAmyuM che. e varga mAtra dharmakriyAomAM mAna nathI, kAraNa ke badhI ja kriyAone te niSedha kare che tevuM nathI. e vage dharmakiyAone tajI dIdhI che, eTale e varga mukhyatve dharmakriyAone niSedha kare che. e varga kriyAomAM nahi mAnavA chatAM paNa pitAne gamatI kiyAone te rasapUrvaka kare che. jema ke-kriyAne niSedha kare e paNa eka prakAranI kiyA ja che ane e kriyA e varga rasapUrvaka kare che. potAne gamatAM pustakanuM vAMcana, pitAne gamatAM upadezanuM dAna ane tene pracAra e vagere kriyAe paNa e rasapUrvaka kare che. e vacce pitAne gamatA prakAranuM maMdira paNa banAvyuM che, ane temAM tathA bahAra paNa prArthanAdi karavAnI kriyA e vagara kare che. e varga khAvA-pIvA-paheravA-oDhavA-sUvA-UThavA"cAlavA-UbhA rahevA-bAlavA AdinI kriyAo paNa kare ja che. bIjA jIvanuM jIvana jema kiyAparAyaNa che tema che. teonuM jIvana paNa kriyAparAyaNa che. " * jaina pravacana, varSa 1, aMka 40, patra 16-. 1.2 A) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] samyaggadazana-1 mana-vacana ke kAyAnI kaI ja kriyA cAlu na hoya e samaya saMsAramAM saMsAranA aMtane pAmavAnA samaye vinA maLe e zakya ja nathI. e varga jANe che ke-kriyA vinA te cAle tema che ja nahi eTale e varga ema kahe che ke-A kiyA huM karuM chuM athavA A kiyA meM karI ema mAnavuM e mithyAtva che. AtmA keI kriyA karate ja nathI." AtmA je kaI kriyA karate nathI ane kriyA te cAlu ja che, te zuM jaDa padArtha kriyA kare che? jenI aMdara cetana rahele na hoya tevI koI paNa vastu "A kiyA huM karuM chuM agara A kriyA meM karI" evuM vicArI zakaze kharA ? te e je vicAra thAya che te AtmAe ja karela thAya che ne? vaLI koI kriyA AtmA karate ja nathI ema mAnavA chatAM paNa je bIjI kriyA cAlu rAkhI che te dharmakriyAone paNa kema cAlu rAkhI nahi ? je rItie bIjI kriyAo cAlu rAkhI che te ja rItie dharmakriyAone paNa cAlu rAkhavI hatI ne ? e leke kahe che ke kiyA jaDa che ane AtmAne te jaDanI asara thatI ja nathI. je A vAta teo je rItie kahe che te rItie sAcI hoya te te e badhA saMsAramAM kema che ane muktimAM kema nathI gayA? AtmAne je jaDanI kaI paNa prakAranI asara ja thatI nathI te pachI tame je graMtha vAMce che te jaDa che. ke nahi? tame je vANuM bole che te jaDa che ke nahi? tenI AtmA upara asara thAya che ke nahi? bIjAne asara nipajAvavAne mATe ja tame je upadezAdi karo cho, e ja sUcave che ke-jaDanI asara AtmA upara thAya che. vaLI e leke dharmakriyAone niSedha ema kahIne paNa kare che ke-enAthI puNya baMdhAya che ane puNya e paNa karma hAIne saMsAramAM rajhaLAvanAruM che." "tugatu hunaH"--e nyAyathI kadAca temanI A vAta kabUla karavAmAM Ave chepaNa temane kahI zakAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvane gADha aMdhakAra [ 121 ke-je jaDanI asara AtmAne thatI ja nathI te pachI puNyathI DaravAnuM kAraNa zuM che ? puNya te jaDa che ane jaDa evA puNyamAM AtmAne saMsAramAM rajhaLAvavAnI tAkAta kyAMthI hoya? puNya jaDa hovA chatAM paNa je tenI AtmA upara asara thAya che te pachI pApanI asara paNa thAya ne ? tame dharmakiyAone tajI pachI bAkI te pAkiyAe ja rahI ne? enA javAbamAM e le ke ema kahe che ke-e kiyAe ame evI rIte karIe chIe ke-AtmA baMdhAya nahi. te prazna e che ke-evI rIte dharmakriyAone karavAnuM cAlu kema rAkhyuM nahi ? AvI te aneka vAte che. nizcayanayanI vAta je rUpe samajAvI joIe te rUpe samajAI nathI ane tene beTI rIte Agraha thaI gayo che. mithyAtvane evo udaya thaI gayo ke potAnA je kaI samaju ja nathI ema te mAne che ane aneka pApakriyAomAM rakta baneluM jagat je DIghaNI dharmakriyA karatuM hatuM tene paNa te niSedha kare che. khUbI te e che ke AvA AtmAo pitAne samyagdarzananA svAmI mAne che ane bIjAonI pAse tevuM manAvavAne temane prayatna paNa cAlu che. mahArAjAnuM A paNa eka nATaka che ke-jemAM rAMkaDAo pitAne rAjA mAnavAnI ane manAvavAnI mUrkhAI karI rahyA che. dharmakriyAo pratye ja TheSa : AvA AtmAonI dazA paNa ghaNI ja dayApAtra che. teo pitAnI beTI vAtanA AgrahamAM evA paDI gayA che ke bIjAnI vAtane vivekapUrvaka vicAravA paNa teo taiyAra nathI hotA. vivekapUrvaka vicAra kare te tene khyAla Ave ke teo samyagdaSTi te nathI paNa samyagdarzanAdine pamADanAra je bIja che te paNa teomAM nathI, kAraNa ke-teone dharmAcaraNa karanAra AtmAone joIne AnaMda te thatuM ja nathI ane "A dharmakriyAo karavA lAyaka nathI" evI pApabuddhi paNa teomAM jAge che. je AtmAo samyagdarzanane pAmavAnI IcchAvALA heya teoe te tAraNahAra tIrthabhUmio, nAnAM gAmane paNa nagaranI upamA pamADanArAM tAraNahAra zrI jinamaMdira ane tIrthabhUmione Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] samyagadarzana tathA zrI jinamaMdirane paNa prANavAna banAvatAM zrI jinabiMbe pratye pitAnI daSTine mIThI banAvavI joIe. tAraNahAra tIrthabhUmi, zrI jinamaMdira ane zrI jinabiMbane sarjanAra, sevanAra ane surakSita banAvanAra puNyAtmAo pratye bahumAnayukta prazaMsA karanArA banIne potAnI jAtane paNa tevA puNyAtmAonI haroLamAM mUkavAnI suMdara bhAvanAo sevavI joIe. evI ja rIte bIjA paNa dharmasthAne tathA saghaLI dharmakriyAo pratye bahumAnavALA banavuM joIe. tema ja dharmakiyAone AcaranArAone joIne teo pratye bahumAnavALA banIne teonI prazaMsA karavA sAthe "te kriyAone huM paNa karuM" evI IcchA janma, evI manavRttine keLavavAno prayAsa karavuM joIe. . eka tarapha ema paNa kahevuM ke-tIrthayAtrAo, zrI jinabiMbanAM darzana-pUjana-vandanAdi, saddaguruonI sevA, sAmAyika, pratikamaNa, pauSadha, dezavirati, tathA sarvavirati ane tapa-japa e vagere dharmakiyAe nakAmI che ane bIjI tarapha potAne samyagdarzananA svAmI mAnavA tathA manAvavA chatAM e kriyAothI tema ja e kriyAonI bhAvanAothI paNa paravArI besavuM e sUcave che ke--kaI paNa nimittanA ge dharmakriyAo pratye ja cheSa utpanna thaI gayA che. evA paNa kRpaNa AtmAo hoya che ke-pitAne dAna devAnuM na gamatuM hoya eTalA ja mATe dAnathI amuka amuka nukasAna thAya che ema kahe che paNa pitAnI jANamAM che evA paNa pitAnA tIvra arthalobhane kabUla karatA nathI. dharmakriyAonA saMbaMdhamAM paNa AvuM bane, mATe evAonI vAte je jarAya asarakAraka lAge te saddaguruonI pAsethI tene khulAse avazya meLavI levo joIe. asala te buddhizALI AtmA evI vAtenI asaramAM Ave ja nahi. evAonI vAtenI asaramAM AvavuM ene artha e che ke-dharmakriyAonuM vidhAna karanArAM zrI jinAgane tathA zrI jinAgamane anusaratAM anya zAstrone paNa khATAM mAnavAne taiyAra thavuM tema ja te te granthanA praNetA paramarSiene paNuM mithyASTi mAnavAnI bevakUphI AcaravI. ATalI vAta dhyAnamAM rahe teya evA enI vAtenI asaramAMthI sahelAIthI bacI zakAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIka IlIII 2- mithyAtvanI maMdatA : IIIIIIIIIIII. 1 mekSAbhilASA 2 samyagdarzananI anivAryatAno bodha 3 samyagdarzanAbhilASA HiiiiiiIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiAka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakatvane pAmavAnI taiyArIvALa manda mithyAdaSTi ane samyagdaSTi AtmAonI manedazA vacceno pharaka parama upakArI sahasAvadhAnI AcAryazrI munisuMdarasUri mahArAje be prakAranA bhavya ane yathAvidhi. dharmopadezane gya tarIke pharamAvyA che. "je cha svabhAve. bhavya hetA nathI tevA che te dharmopadezane gya che ja nahi, paNa svabhAve bhavya evA jImAM paNa jeone saMsArakALa eka pugala parAvartakALathI adhika che, te jI paNa dharmopadezane cagya gaNAtA nathI. je bhavya jeno saMsArakALa eka pudagala parAvartakALathI adhika bAkI nathI, eTale ke-je bhavya jIve caramAvartakALane.. pAmelA che, te cha ja dharmo padezane gya che. caramAvartakALane pAmelA jIva paNa be prakAranA hoya che. temAM eka prakAra samyagdarzana guNane nahi pAmelA jIvone che ane bIjo prakAra samyagdarzana guNane pAmelA jIvane che. caramAvatakALane pAmelA paNa bhavya jIne saMsArakALa jyAM sudhI ardhapudgala parAvartakALathI adhika bAkI hoya che tyAM sudhI te te ja paNa samyagdarzana guNane pAmI zakatA ja nathI. A rItie mAtra caramAvatakALane pAmelA be prakAranA bhavyAtmAo ja yathAra vidhi dharmopadezane egya che evuM jyAre pratipAdana karavAmAM Ave tyAre. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] samyagadazana-1 e prazna upasthita thave e asaMbhavita nathI ke-caramAvakALane pAmelA ja mithyAdaSTi hoya ke samyagdaSTi hoya, paNa teo chevaTamAM chevaTa eka pudgala parAvartakALamAM niyamA zrI siddhipadane pAmavAnA che, te pachI te jIvone yathAvidhi dharmopadezanI jarUra zI che?" AvA praznane jANe ke-khulAse ja ApatA hoya tema parama upakArI sahasAvadhAnI AcAryadeva zrI munisuMdara sUrIzvarajI mahArAje jayAnaMda kevaLI caritramAM pharamAvyuM ke-zrI siddhipadane pamADanArI je sAmagrI che, te sAmagrIne pAmyA vinA bhavya evA paNa che zrI siddhipadane pAmI zakatA nathI. je bhavyAtamAe zrI siddhipadane pAme che, teo zrI siddhipadane pamADanArI saghaLI sAmagrIne prApta karIne ja zrI siddhipadane pAme che. Ama jaNAvIne zrI siddhipadane pamADanArI sAmagrI kayI che? tene vAMcakone khyAla ApavAne mATe parama upakArI caritrakAra paramarSie pharamAvyuM ke manuSyapaNuM, Aryadeza, zruti, ane zraddhA Adi che lakSaNa jenuM evI e sAmagrI che ane e sAmagrImAM paNa dharmazraddhA e vizeSa karIne suduSpApa che. ke AryadezAdi sAmagrIo sahita manuSyapaNAnI prApti thavA chatAM paNa saddaguruone vega prApta tha ane sadaguruone yoga prApta thavA chatAM paNa dharmazravaNa thavuM e badhuM A jIvane mATe ati durlabha ja che, paNa dharmazraddhAnI prApti thavI e te ethIye atizaya durlabha che, kAraNa ke manuSyapaNAthI mAMDIne dharmazravaNa sudhInI sAmagrI te abhavya jIne temaja durbhavya jIne paNa thaI zake che, paraMtu dharmazraddhAnI prApti te mAtra bhavyAtmAne ja thaI zake che ane te paNa te ja bhavyAtmAone thaI zake che ke jeone saMsArakALa eka pudgala parAvarta jeTalA kALathI te adhika na ja hoya. e vAta nizcita che ke-ekSane abhilASa mAtra bhavya jIvamAM ja pragaTI zake che ane te paNa tevA ja bhavya jemAM mokSane abhilASa pragaTI zake che ke je bhavya jIve chevaTamAM chevaTa eka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 17 puddagala parAvata kALa jeTalA kALamAM te avazya meva mukti pAmavAnA hAya. svabhAvathI bhavya evA paNa je jIvAnA saMsArakALa eka pudgala parAvata kALa jeTalA kALathI adhika hAya che, teomAM evI vicArazaktiuddabhavI zakatIja nathI ke- meAkSa e uttamamAM uttama kATinuM sAdhya che, dharma e tenu sAdhana che, ane mAre dharmanA sAdhana dvArA mokSarUpa sAdhyane siddha karavu che.' sa. e tA samyagdarzana guNa pragaTayA kahevAya. samyagdarzana guNane pragaTavAne tA haju vAra che. meAkSa e uttamamAM uttama keTanuM sAdhya che, dharma tenu sAdhana che ane mAre mAkSane mATe dharmane sevavA che '-e prakAranI maneAdazAne samyagdarzana guNunA bIja svarUpa avazya kahI zakAya, ane ethI ema paNa kahI zakAya ke--samyagdarzana guNane pragaTavAnI taiyArI cAlI rahI che; paNa e prakAranI maneAdazAne samyagdarzana guNanA pragaTIkaraNathI uddabhavelI maneAdazA tarIke oLakhAvI zakAya nahi. meAkSa e uttamamAM uttama koTinuM sAdhya che, dharma tenu kAraNa che ane mAre dharmane sevavA dvArAe meAkSane prApta karavA che.' AvI maneAdazA abhavyAtmAmAM temaja dubhavyAtmAomAM pragaTI zakatI ja nathI. caramAvatA ne pAmelA AtmAmAM paNa jee maMda mithyAtvavALA bane che tevA AtmAe ja mithyAdRSTi haiAvA chatAM paNa mekSa e uttamamAM uttama koTinu sAdhya che, dharma dvArA ja meAkSane prApta karI zakAya ane mAre dha ne sevavA dvArA e meAkSane sAdhavA che" evI maneAdazAnA svAmI avazya banI zake che. ' sa. jo evI uttama koTinI maneAdazAne mithyAdaSTi AtmAo paNa pAmI zakatA hAya teA pachI e bAbatamAM samyagdaSTinI maneAdazA ane mithyASTinI maneAdazA e be vacce kazA ja taphAvata nahi rahe! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] samyagUdana-1 - A viSayanI paNa samyagdaSTi AtmAonI mane dazA ane mithyASTi AtmAonI manodazA e be vacce ghaNe ja meTe taphAvata hoya che. caramAvartane pAmelA maMda mithyAtvavALA AtmAone mekSanI ruci hoya te chatAM paNa mekSane je eka mAtra sAce mArga che-e mArganI ruci hatI ja nathI. dharma pratye abhiruci hoya te chatAM paNa bhagavAna zrI jinezvaradee pharamAvela dharma e. ja eka vAstavika keTine dharma che ane e sivAyanA duniyAmAM jeTalA dharmo kahevAya che te sAcA svarUpamAM dharma nathI paNa kudharmo che-evI mAnyatA e mithyAdaSTi AtmAonI hotI nathI. ' samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAonI mAnyatA te evI hoya che ke-A saMsAramAM A jIve sAdhavA gya eka mAtra mekSa ja che, devalokanAM ke narakanAM zreSThamAM zreSTha keTinAM sukhe paNa vastutaH sAdhavA gya nathI ane bhagavAna zrI jinezvaradevoe mekSanI sAdhanAne. je upAya darzAvyuM che eja eka mekSane upAya che, paNa e sivAya bIje kaI mekSane upAya nathI. samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAo jene tene deva mAnanArA detA nathI ane duniyAmAM je kaMI deva tarIke manAtA tathA pUjAtA hoya te sarvane paNa deva tarIke mAnanArA hotA nathI, paraMtu aDhAre dethI rahita ane anaMta guNanA svAmI bhagavAna zrI jinezvaradeva tathA zrI siddhipadane pAmelA paramAtmAone ja sudeva tarIke mAnanArA tathA pUjanArA heIne bIjA sarva dene kudeva mAnavA pUrvaka e kudevone samyagdarzana guNane pAmelAM puNyAtmAoe tyAga karela hoya che. . e ja rIte gustatvanI bAbatamAM paNa samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAo suvivekI hoya che. jemAM bhagavAna zrI jinezvaradevonI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 129 AjJA mujabanI nircathatAne dharanAra detA nathI ane ethI jeo ratnatrayInA svAmI hotA nathI, evAo duniyAmAM guru tarIke manAtA ane pUjAtA hoya te paNa teone samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAe suguru tarIke nathI mAnatA, paNa teone kuguru mAnavA pUrvaka teone tyAga karanArA hoya che. bhagavAna zrI jinezvaradee pharamAvelo mekSamArga e ja eka mekSane sAro upAya che. e ja eka sAro dharma che ane e sivAyanA duniyAmAM je kaMI dharmo kahevAya che te vastutaH dharmo nathI paNa kurmo ja che-AvI mAnyatApUrvaka samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAoe kudharmono paNa tyAga karela hoya che ane zrI jinezvaradee pharamAvelA dhamene sevavAne mATe teo prayatnazIla hoya che. caramAvartane pAmelA ane mithyAtvanI maMdatAnA ge mokSanI abhilASAvALA banelA AtmAo e rIte kuvAdine tajanArA ane sudevAdine sevanArA nathI hotA. AthI e AtmAo ane samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAo e benI madazA vacce ghaNe meTo taphAvata hoya che, e vAta AthI spaSTa thaI jAya che. caramAvatane pAmelA ane mithyAtvanI maMdatAnA ge mekSanA abhilASane pAmelA AtmAo mekSanuM sAdhana dharma che evuM mAnanArA hovA chatAM paNa kudharmone mekSanuM sAdhana mAnanArA hoya e saMbhavita che ane e ja rIte kuvAdine paNa deva tarIke mAnIne tathA kuguru Adine paNa guru tarIke mAnIne sevanArA heya e saMbhavita che. Ama chatAM paNa evI manedazA eya sAmAnya keTinI madazA nathI. abhavya tathA durbha te evI manedazAne pAmI zakatA ja nathI. caramAvatane pAmelA paNa bhavyAtmAo evI manedazAne ya tyAre ja pAmI zake che ke jyAre teonuM mithyAtva matAne pAme che. sa. evI manodazAvALA AtmAe sudeva, suguru ane sudhamane ' mAnanArA na ja hoya ? sa. 9 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] samyagadarzana-1 ema paNa kahevAya nahi. caramAvatane pAmelA ane mithyAtvanI mandatAnA ge mekSanA abhilASavALA banelA tathA mekSanuM sAdhana dharma che evuM mAnanArA mithyAdaSTi AtmAo sudeva, suguru ane sudharmane deva, guru ane dharma tarIke mAnanArA na ja hoya ema kahI zakAya nahi, paNa sudeva, suguru ane sudharmane mAnanArA hovA chatAM paNa e AtmAe evuM sudaDhapaNe mAnanArA hatA nathI ke-sudeva e ja vAstavika rIte deva che ane bIjA badhA de e kude che, sugurue ja vAstavika rIte guru che ane bIjA badhA guruo e kugurue che temaja sudharma e ja vAstavika rIte dhama che ane bIjA badhA dharmo e kudharmo che. e AtmAo te sudevanI jema kudevane paNa, sugurunI jema kugurune paNa ane sudharmanI jema kudharmane paNa deva, guru ane dharma mAnanArA hoI zake. A samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAonI mane dazA evI hoI zake ja nahi. teo te sudevane, sugurune, ane sudharmane ja sudeva, suguru, ane sudharma mAnIne sevanArA hoya tema ja e sivAyanA saghaLA ja dene kude, saghaLA ja guruone kuguruo ane saghaLA ja vimene kudharmo mAnIne e kudevAdine emaNe tyAga karela hoya, evI anupama manedazA te mithyAtvane eTale ke darzanamehanIyAdine kSaye pazama thayA vinA AtmAmAM pragaTI zakatI nathI. mithyAtvane jyAM sudhI manda manda paNa udaya vartate hoya tyAM sudhI evI manedazA pragaTI zake ja nahi, paNa, ethI caramAvatane pAmelA ane mithyAtvanI maMdatAnA ge mekSanI rUcivALA banelA, mokSanuM sAdhana dharma che evuM mAnanArA banelA tathA mekSanA hetuthI kadevAdine tAraka devAdi mAnIne kudevAdinI sevAmAM joDAelA AtmAenI emane daza avagaNanAne caDyuM nathI ja. evI manodazAvALA ' ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 13. AtmAone je kaMI suga maLI jAya che ane e dvArA suvAdine sevavAnI preraNuM maLI jAya che te teo jhaTa suvAdine sevanArA banI jAya che ja. evA AtmAone e vAta sAcatAM paNa bahu vAra lAgatI nathI ke-kharekhara bhagavAna zrI jinezvaradee pharamAvela mokSamArga e ja eka vAstavika keTine mekSamArga che, e sivAyane keI mokSamArga che ja nahi ane ethI e sivAyanI duniyAmAM jeTalA dharmo kahevAya che te kudharmo ja che. A prakAre kuvAdine tyAga ane suvAdine svIkAra kare, e evA AtmAone mATe bahu sulabha che, paNa jyAM sudhI jIvane saMsArakAla ardha pudgala parAvartakALathI adhika hoya che tyAM sudhI jIvamAM e prakAranI bhagavAna zrI jinezvaradeva e pharamAvelA mokSamArganI ruci pragaTI zakatI ja nathI. saMsArakALa jyAre ardha pudgalaparAvarta kALathI ati hete nathI, tevA ja samayamAM darzana mehanIya karmano upazama ane kSayopazama thaI zake che ane darzana mehanIya karmane upazama ke kSaye pazama thayethI ja bhagavAna zrI jinezvaradee pharamAvelA mekSamArganI e prakAranI ruci jIvamAM pragaTI zake che. ahIM mukhya muddo te e che ke-je AtmAomAM mekSanI ruci janmI che, mokSanuM sAdhana dharma che evI je AtmAonI mAnyatA che ane ethI, je AtmAo mekSanA hetuthI dharmane AcaravAnI vRttivALA banyA che, te AtmAone darzanamohanIya karmane kSaye pazamAdi sulabha che, eTaluM ja nahi paNa e prakAranI e AtmAonI manodazA paNa darzana mehanIya karmane kSaye pazamAdi thavAmAM sahAyaka bane che. bhagavAna zrI jinezvaradevee pharamAvelA mokSamArgane darzAvanArane suga prApta thatAM e AtmAo ghaNuM ja sahelAIthI bhagavAna zrI jinezvaradevoe pharamAvelA dharmane karavAnA abhilASAvAbha banI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 ] samyagdarzana-1 zake che ane e dha kAbhilASanA cAge e AtmAe temanA darzanamAhanIya karmanA kSayApazamAdi dvArA samyagdarzana guNane paNu ghaNI sahelAIthI pAmI zake che. jo ke evA mantra mithyAtvavALA AtmA paNa jo dirAgI hAya, eTale ke te vakhate teo pote je kudharma ne sevatA hAya te kudharma e ja eka sAcA dharma che evA kuthanA rAgI hAya, teA temane bhagavAna zrI jinezvaradevAe kamAvelA mokSamArgone darzAvanAranA sucAga prApta thaI jAya teA paNa bhagavAna zrI jinezvaradevAe pharamAvelA mAkSamArganI sAcI rucine peDhA karanArA je darzanameAhanIya karmonA kSayApazamAdi che te sAdhya banavA atizaya muzkela bane che,--kAraNa ke gADha rAgadveSarUpa granthi bhedAcA vinA darzanamAhanIya AdinA kSayApazamAdi thatA ja nathI paNa ApaNe je maMda mithyAdaSTi AtmAonI vAta karIe chIe temAM evA dRSTirAgI AtmAo thADA hoya che eTale, evA madya mithyAdRSTi AtmAo jeo sarala ane jijJAsu hAya che te tA bhagavAna zrI jinezvaradevAe kamAvelA mAkSamA ne darzAvanArane suyoga prApta thatAM ghaNI sahelAIthI e meAkSamAne sevavAnA abhilASI ane e ja eka vAstavika koTinA meAkSamAga che evuM mAnanArA banI zake che. A badhI vAtAne khyAlamAM rAkhIne ApaNe e vicAra paNa karavA joIe ke-ApaNe samyagdarzana guNane pAmelA chIe ke nahi ? jo ApaNane e vicAra karatAM ema lAge ke ApaNe samyagdarzana guNane pAmelA nathI teA pachI e vicAra karavA joie ke-ApaNe je maMda mithyAdRSTi AtmAonI vAta karI AvyA te AtmAonI kakSAmAM paNa ApaNe AvIe chIe ke nahi ? vicakSaNa manIne vicAra karIe to ApaNA pAtAne mATe tA ApaNe pote kAM ane kA te prAya mukhara samajI zakIe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAvanI maMdatA sabhyaphanA anagha bIja svarUpa dhazraddhA : paramaupakArI zAstrakAra paramarSie pharamAvyuM ke-je bhavyAtmAe muktine pAmyA che, pAme che ane pAmaze te saghaLA ja bhavyAtmAo "manuSyapaNuM, Aryadeza, dharmazravaNa ane dharmazraddhA" Adi saghaLI sAmagrIne pAmIne ja muktine pAmyA che, pAme che ane pAmaze ane e manuSyapaNuM Adi je sAmagrI che te jIvane maLavI durlabha che paNa e sAmagrImAMya jIvane dharmazraddhA prApta thavI e suduSpApA che- AthI ja ApaNe A badhI vicAraNA karI rahyA chIe. bhavyAtmAo je sAmagrIne pAmIne mokSane prApta kare che te sAmagrI "manuSyabhava, Aryadeza, dharmazravaNa ane dharmazraddhA "--e cAramAM ja samApta thAya che evuM nathI. manuSyapaNAthI mAMDIne dharmazraddhAne pAmyA pachI paNa samyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritrarUpa mekSamArganI ArAdhanA karavA dvArA e ja bhavyAtmAe mekSane pAme che. samyagdarzana guNane pAmyA pachIthI paNa je bhavyAtmAo sarvaviratine, apramata bhAvane, kSapaka zreNune ane kSepaka zreNImAM rAgadveSane sarvathA kSaya karyA bAda kevalajJAnane pAme che teo ja kevalajJAnane paNa pAmyA bAda AyuSyanA aMta bhAgamAM agIdazAne pAmavApUrvaka mekSane pAme che. jeo kevalajJAnane pAme cheteo te te bhavamAM niyama agIdazAne pAmIne mekSane pAme che, paNa kSapaka zreNuMne mAMDanArA badhA ja AtmAo kevalajJAnane te ja zreNImAM ane te ja bhavamAM pAme e ekAMta niyama nathI, kSapaka zreNIne mAMDIne darzanasaptakane kSaya karavA dvArA kSAyika samyagdarzana guNane pAmIne paNa keTalAka AtmAo aTakI jAya, evuM paNa bane che. bhavyAtmAone mekSa pAmavAne mATe A saghaLI sAmagrInI apekSA rahe ja che. AthI bhavyAtmAo je saghaLI sAmagrIne pAmIne mokSane pAme che te saghaLI sAmagrInI prApti durlabha ja che paNa temAMya dharmazraddhA te vizeSe karIne suSpApa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke ', 134 ] samyagudarzana-1 ' satra Apa dharmazraddhAne ane samyakUvane bhinna bhina tarIke " kema varNave che? dharmazraddhA ane samyakatva eka ja nahi ? - dharmazraddhA zabdane pravega samyaktvanA kAraNa rUpe paNa thaI zake che ane samyaktvanA arthamAM paNa zAstromAM dharmazraddhA zabda aneka sthalee vaparAela che. sahastrAvadhAnI A. zrI munisuMdarasUri mahArAje jayAnaMda kevaLI caritramAM kahyuM che ke-"dharmazraddhA e samyaktvanuM anagha bIja che" dharmazraddhAno artha dharmakaraNAbhilASA e paNa thaI zake che. dharmane karavAne je abhilASa, eneya dharmazraddhA kahI zakAya. je dharmazraddhA samyakatvanA anagha bIja svarUpa hoya tevA prakAranI dharmazraddhAnI ahIM vAta che ane ethI dharmazraddhAnI prApti dvArA samyagdarzana guNanI prApti thAya che evuM varNana karavAmAM AvyuM. sa. anagha bIja eTale ? . sAmAnya rItie ema kahI zakAya ke nirdoSa bIja, nirdoSa bIja je gya bhUmimAM vavAyuM hoya tema ja te pachI yogya sAmagrI maLI jAya te e bIja pitAne pUrepUrA phaLane ApanAruM nIvaDe che, e vAta te prAyaH tamArAthI paNa ajANI nahi ja hoya, AthI tame samajI zakyA haze ke dharmazraddhA e keTalI badhI anupama vastu che. paNa te dharmazraddhA jeomAM mekSane abhilASA hotuM nathI teomAM pragaTI zakatI ja nathI. mukhyatve te ema paNa kahI zakAya ke-je bhavyAtmAo thoDAka ja bhemAM muktine pAmavAnA hoya teomAM ja prAyaH A dharmazraddhA paNa pragaTI zake che. AthI jeo dharmazraddhAne pAmyA che teonuM sadabhAgya paNa asAmAnya 'keTinuM ja che. . . . dharmazraddhA aMgenI traNa vAte ? - have dharmazraddhAnI jIvane prApti kevI rIte thAya che, e dharmazraddhAne zAstramAM kevI uttama tarIke varNavI che ane e dharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 135 zraddhAne pAmavAnI keTalI badhI AvazyakatA che, e traNa vAtane sahasAvadhAnI AcArya bhagavAn zrI munisuMdarasUrIzvarajI mahArAjA zrI jayAnaMda kevaLI caritramAM traNa ko dvArA TUMkamAM khyAla ApatAM pharamAve che ke - vinA guruvara: kAvara, zcita na vetti thatuM , na zraddhAsminnabuddhe'nne, nAlikera bhujAmiva // 1 // saccavAva rahyA 6 sIjha, bava thatA re, caturvapi hi mukhyeSu dharmAGgeSvayamuttamA // 2 // zraddhayevaM tataH siddhi, jAyate dharmanirmitiH, nahi nyUne'pi karimazcidaGga kAryodbhavaH kvacit // 3 // A traNa ke paikInA prathama zlokamAM jIvane dharmazraddhAnI prApti kevA prakAre thAya che tenuM sUcana karavAmAM AvyuM che, bIjA zloka dvArA dharmazAstromAM dharmazraddhAnI je uttamatA varNavAelI che tene khyAla ApavAmAM AvyuM che ane trIjA kaleka dvArA mekSanI prAptimAM dharmazraddhA e keTalI badhI anivAryapaNe Avazyaka che enuM TUMkamAM paNa ghaNuM ja suMdara spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che ke jethI A caritranA vAMcaka dharmazAmAM dharmazraddhAnI je ghaNuM ja uttamatA varNavAmAM AvI che te kayA kAraNasara varNavAmAM AvI che e vAtane paNa sArI rIte samajI zake ane bhavyAtmAo je sAmagrIne pAmIne ja mokSane pAme che te sAmagrImAM paNa te sAmagrImAMnI eka zraddhA e zAthI vizeSa karIne suduprApA che e vAtane sAra paNa pAmI zake. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananI durlabhatA : anantaupakArI bhagavAna zrI jinezvaradevonA zAsanamAM, A asAra saMsAramAM bedhi eTale ke samyagdarzanane ATaluM badhuM durlabha ane tenI sAthe evuM mahatvanuM mAnavAmAM AvyuM che ke e prakAranI mahattA sAthenI durlabhatA, A saMsAramAM jIvane mATe bIjI koI paNa vastunI hAya, evuM mAnavAmAM AvyuM nathI. bAdhi prApta thayA pachI cAritra AdinI prAptine paNa durlabha tarIke varNavavAmAM Avela che, paNa bedhi e te eka evI durlabha ane mahattvanI vastu che ke-enA ge ja jJAna samyajJAnanI kaTimAM ane cAritra samyapha cAritranI keTimAM gaNAya che ane ene abhAvamAM jJAna paNa samyafajJAnanI keTimAM gaNAtuM nathI. ane cAritra paNa samyaphacAritranI keTimAM gaNAtuM nathI. saMsAramAM kadAca cAhe teTaluM sukha maLI jAya, te paNa jyAM sudhI AtmAne bodhinI prApti thatI nathI, tyAM sudhI sArAmAM sAre janma maLavA chatAM paNa e janma niSphaLa nIvaDe che. A saMsAramAM ApaNuM atyAra sudhImAM anantA janma niSphaLa gayA che, te A eka badhinI khAmIne lIdhe ja ! A janmamAM paNa je badhi pAmI zakAya nahi, te anantA jamenI jema A janma paNa niSphaLa jAya. ATalI badhI sAmagrIone suyoga maLavA chatAM paNa je bedhi na pamAya, te e kevuM kahevAya? ATalI sAmagrIne pAmelA ApaNe te e nirNaya hovo joIe ke bedhine pAmyA vinA A jIvanane ame javA daIzuM nahi ! kAM te ApaNe bedhine pAmelA chIe ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 137 kAM te ApaNe A janmamAM ja bedhine pAmavAne nirNaya che, ema kharuM ne? samyagdarzana vinA sukhI nahi thavAya : bIjAonI najara kevaLa dunyavI sukha tarapha che ane ethI teo rAjyAdi Rddhi-siddhine durlabha kahIne aTakI jAya che, paraMtu e badhI sAmagrI vastutaH durlabha nathI. jJAnIo te kahe che ke kharekharI durlabha vastu te samyagdarzana che. samyagdarzananI apekSAe badhI dunyavI vastuo sulabha che. Ama chatAMya mAne ke-rAjyAdika meTI Rddhisiddhio ane bhegasukhanI sAmagrIo durlabha che ane puNyanA vaze te badhI maLI paNa gaI, paNa tenuM pariNAma zuM ? e badhuM maLI jAya, paNa samyagdarzana nahi hoya te sAcA sukhI thavAze kharuM ? samyagdarzananA abhAvamAM e sAmagrIe sukha Apaze ke duHkha Apaze ? sukha Apaze te keTaluM Apaze ane duHkha keTaluM Apaze ? sukha nAmanuM ne duHkhane pAra nahi ! tamAre sukhI thavuM che ke duHkhI ? je sukhI thavuM hoya te e mATe sauthI pahelI A eka ja vastu Avazyaka che, jenuM nAma che samyagdarzana. dilamAM saMsAra hato mATe anaMte kALa bhaTakavuM paDayuM ? atyAra sudhI ApaNe saMsAramAM bhaTakyA, te zAthI bhaTakyA ? bAhya daSTie cAra gati rUpa saMsAra paNa kahevAya che ane AMtaradaSTie viSayakaSAya rUpa saMsAra paNa kahevAya che. viSaya-kaSAya rUpa saMsAranA pratApe cAra gati rUpa je saMsAra, temAM ApaNe anAdikALathI bhaTakIe chIe. cAra gati rUpa saMsAramAM bhaTakatAM bhaTakatAM ApaNe ane te kALa vahI gaye. ATalA badhA kALa sudhI cAra gati rUpa saMsAramAM ApaNe bhaTakyA kema? viSaya-kaSAya rUpa saMsAra jIvate hevAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] samyaglRdarzana-1 na viSaya-kaSAya rUpa sauMsAra jIvatA na hAta to ATaATaluM bhaTakavu paData ja niha. e saMsAra dilamAM kyAM sudhI coMTayA rahI zake ? jyAM sudhI edhi na Ave tyAM sudhI ! jenAmAM edhi Ave, tenu dila saMsAramAM kadI paNa rAjita thAya nahi ane ethI pariNAme saMsArane bhAge ja chUTakA thAya ! jyAM sudhI samyagdarzana pamAya nahi ane ethI jyAM sudhI dila sa`sAramAM rajita rahyA kare, tyAM sudhI saMsAramAM bhaTakavAnuM cAlu rahe ane emAM je sukha maLe te kvacit svapna jevu' maLe; bAkI tA duHkha ja maLyA kare. dilamAMthI saMsAra nikaLyA vinA, duHkha cAlu ne cAlu rahyA kare, ane saMsAra UbhA ne Ubhe rahe, mATe dilamAMthI saMsAra kADhavA joie. A vAta jJAnIo kahe che ke ApaNe kahIe chIe ? sa0 tA jJAnIoe kahelI A vAta ApaNA haiyAmAM na utare tyAM sudhI zuM thAya ? jJAnIoe kahelI A vAta ApaNA haiyAmAM UThe ane ApaNI vANImAM ane vartanamAM utare te kAma thAya. ' ApaNA saMsAra anAdikALathI cAlu che, kema ke aMdara viSaya ane kaSAya rUpa sa sAra beThelA che, jyAM sudhI edhi nahi pamAya, tyAM sudhI haiyethI saMsAra khasavAne nahi, ane ethI saMsAramAM bhaTakavAnuM maTavAnuM nahi. tyAM sudhI sukha maLe teAya te cit svapna jevuM ane duHkha te! cAlu che ja.' Avu' mAtra jJAnIe ja kahe che-ema nahi thavuM joie, paNa ApaNe ja AvuM kahetA hAI e evu' vuM thavuM joIe. atyAra sudhImAM anantA jJAnIo thaI gayA ane e badhA ja A vAta karI gayA; sAdhuo paNa vAravAra A ja vAta kahe che; chatAM paNa haju ApaNe A sasAramAM chIe anu` kAraNa zuM? jJAnIee kaheluM. jyAM sudhI ApaNA dilamAM cAsapaNe vase nahi, tyAM sudhI ApaNe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 134 saMsAra te je che te ja UbhA rahevAne !? A vAta je khyAlamAM AvI jAya te badhi e keTalI badhI kiMmatI vastu. che, tene khyAla Ave, eTale A vAta tamArA haiyAmAMthI ja vANI rUpe bahAra nIkaLavI joIe. ane yathAzakti vartanamAM UtaravI joIe. bodhine yoge nirmamabhAva pragaTe bedhine pAmele saMsAramAM raMjita na thAya, tenuM kAraNa zuM? e kema saMsAramAM raMjita na thAya? kAraNa e che ke-je bAdhine pAme che, tenAmAM nirmamabhAva Ave che. badhi pAmatAM pUrve je "A mAruM-A mAruM" ema hatuM tene badale bedhi. pAmyA pachI thayuM ke-"Aya mAruM nahi-Aya mAruM nahi!" duniyAnA kaI paNa padArthane mAro mAnavAnI buddhi rahe nahi. saMgAsaMbaMdhI kaI mArA nahi. A nirmamabhAva tamArA haiyAmAM pedA thaye che? zAstra kahyuM che ke-dhi saMsAramAM badhAne maLatuM nathI. jene saMsArakALa kevaLa ardhapudagalaparAvartakALathI paNa nyUna hoya, tene ja bedhinI prApti thaI zake che. te paNa je mahA udyamI bane tene maLe che, e vinA maLavuM kaThina che ! eTale bIjAone bedhi prApta na thAya, temAM Azcarya pAmavuM nahi ane kheda paNa pAmavo nahi! evA jIvonI te dayA ja citavavI paDe ane bhAre agyatA lAge te upekSA paNa sevavI paDe, mamatA javI ane nirmamatA. AvavI, e kAMI sahelI vastu che? atyAre tame jeTaluM jeTaluM pitAnuM mAnyuM che ane je je maLe tyAre tene tene pitAnuM mAnavA taiyAra che, e badhAne mATe badhi pAmelA AtmAne ema lAge ke-A mAruM nathI, e kAMI ramata vAta che? paNa nirmamabhAva Ave e jema kaThina che tema Avazyaka paNa eTaluM ja che kAraNa ke-nirmamabhAva AvyA vinA cAlI zake evuM nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] samyagUdana-1 saMsAranI jaDa - zarIramAM huM paNanI buddhi ane bIjAmAM "mArApaNAnI buddhi, A che saMsAranI jaDa. je jIva badhine pAme athavA te taratamAM bAdhine pamADe evI gyatAne pAme, tene lAgI ja jAya ke A zarIra te huM nathI ane A zarIra ane saMsAranA saghaLAya padArtho vastutaH mArA nathI paNa para che. pahelAM vAraMvAra zarIra Adi yAda AvatuM hoya, tene badale vAraMvAra AtmA ane AtmAnA guNe yAda Ave. jagatanA jIvone, ane tamane paNa vAraMvAra zarIra yAda Ave che ne ? ghaDIe ghaDIe zarIrane saMbhALavAnuM mana thAya che ne ? zarIrane kema sAruM banAvI zakAya ane zarIra kema sAruM banyuM rahe, evA vicAre vagara lAvyA paNa AvyA ja kare che ne? tamane tamAruM zarIra" jema ane jeTaluM yAda Ave che, tema ane teTale pitAne "AtmA" yAda Ave? duniyAnI game teTalI ane game tevI sArI gaNAtI cIja paNa maLI jAya, teya enA dilamAMthI e vAta UDyA vinA rahe nahi ke-"A mArI nathI " eTale enI prAptithI bIjAonI jema enA mananuM raMjana thAya zI rIte? gADha kamadine kAraNe gamI paNa jAya teya khaTaka te kharI ja ke-"A mArI nahi!" eTale raMjanamAM khAmI AvyA vinA rahe ja nahi. A zarIra te huM nahi ane A zarIra ke duniyAnuM kazuM mAruM nahiA vAta jenA dilamAM ketarAI gaI hoya, tenuM mana saMsAramAM raMjita thAya zI rIte? keI AvIne ene kahe ke "huM Apane chuM" tyAre manamAM A samaje ke-vAtamAM ThIka che, vyavahArane laIne mArA-tArApaNuM che, bAkI kharI rIte te nathI huM ene ke nathI e mAre! A badhA saMbaMdha karmanA yoge ja pedA thayA che, paNa vAstavamAM saMbaMdhe sAcA che ja nahi ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thatIti karAve tenA atimAnI sArI kare che mithyAtvanI mAtA muktimAne bagADe AvI vicAraNuM badhine lAve agara te bedhi pragaTeluM che enI pratIti karAve. A vicAraNuM badhine pamADe evI che ane. jenAmAM bedhi pragaTeluM che tenA antaHkaraNamAM AvI vicAraNA Avazyaka hoya che. A AtmA ja muktimArganI sAcI ArAdhane karI zake che. bIjAo muktimArganI khAlI vAta kare e bane, paNa mukti mArganI ArAdhanA karI zake nahi. evAo te kadAca muktimArgane bagADe. muktino mArga te bagaDatuM ja nathI, paNa muktinA mArga tarIke evA bIjI-trIjI vAte vagere karIne mukti mArganI ArAdhanA karavAnI bhAvanAvALAone paNa peTe raste doranArA bane e saMbhavita che. ApaNe kharekhara keNa chIe? enI tamane pichAna thaI gaI? ApaNe bedhine pAmelA chIe ke nahi?-tene khyAla tamane AvI gaye? tame je bedhine pAmyA haze ane bAdhine TakAvI rAkhI zakaze, te saMsAranI kaI zakti tamAruM bagADI. nahi zake. bodhi AvatAMnI sAthe ja viSaya ane kaSAyanI tAkAta nabaLI paDI jAya che. saMsAramAM rUlAvavAnI tAkAta. viSaya-kaSAyamAM che, paNa bodhinA prabhAvathI enI e tAkAta nivAI jAya che. bAdhivALe viSaya-kaSAyane ya mukitasAdhaka banAvI zake che. jenAmAM saMsArathI tAravAnI tAkAta nahi, te vastutaH maMgala nahi : have tame kahe ke-tame keNa cho ? zarIra ke AtmA ? AtmA !. ane bhegasAmagrInI cAhe tevI sArI cIja AvI maLe teya te. tamArI nahi ja ne ? maMgala kene kahevAya? vinene jenAthI vinAza thAya enuM nAma maMgala ane ethI zAse kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra ] [ , " - * . .' samyaggadarzana-1 AtmAne saMsArathI je tAre e ja kharekharuM maMgala che ! jenAmAM saMsArathI tAravAnI tAkAta nahi, te vastutaH maMgala nahi. maMgala tarIke saMsAramAM ghaNI vastuo gaNAya che, paNa niyamA maMgalakArI je kaI paNa vastu hoya te te e vastu che, ke jenAmAM AtmAne saMsArathI tAravAnI zakti rahelI che. saMsArathI tAranArI cIjane paNa ApaNe je viparIta prakAre upayoga karIe, te te cIja ApaNe mATe maMgalarUpa bane nahi ! samyagdaSTine mATe saMsAra paNa maMgaLarUpa banI jAya ? samyagdaSTine sAreya saMsAra maMgalarUpa banI jAya, ema paNa bane. sa, saMsAra! ane e maMgaLarUpa bane ? - hA...! kAraNa ke-samyagdaSTi saMsArane paNa saMsArathI taravAmAM sahAyaka banAvI de che mATe! samyagdaSTi AtmA puNyane laIne rAjyAdikanI Rddhi-siddhine pAme, devagatimAM sArA sthAne deva bane, cAvat sarvAtha siddha sudhI pahoMce. A badhu zakaya che. sArAmAM sArA puNyane svAmI banI zake te samyagdaSTi AtmA ja banI zake ane puryodaya duniyAnI sArI sArI sAmagrIne yaMga meLavI Ape emAMya navAI nahi, paNa e badhAnI vacce samyagdaSTi AtmA rahe ke, e jANe che? e badhI sAmagrI ane saMsArathI taravAmAM sahAyaka thAya evI rIte e rahe. " saMsAranI badhI cIjo ene mUMjhavanArI nIvaDe nahi, paNa enA virAgane vadhAranArI nIvaDe. e badhI cIjo te kahe che ke-mArAmAM koIe phasAvA jevuM nathI. paNa enA e avAjane sAMbhaLe che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 143 kaNa? samyagdaSTi enA e avAjane sAMbhaLI zake che. eTale e emAM phasAte ja nathI. paNa pitAnI muktinI je sAdhanA-temAM e ene upayoga kare che. mATe ene mATe e maMgaLarUpa banI zake che. vastutaH saMsAra e maMgaLarUpa nahi, paNa jene ene upayoga karatAM AvaDe, ene mATe saMsAre ya maMgaLarUpa banI zake ane e ja rIte a ne mATe te zuddha maMgala paNa amaMgala jevuM banI javA pAme. bAdhi ane bodhinI icchAnI hAjarI vinA sukha hAni kare saMsAranI sArI sAmagrI maLavI e puNyAdhIna che. puNyavAnane mATe sArI cIjo maLavI e muzkela nathI; paNa saMsAranuM kaI paNa sukha bodhinI gerahAjarImAM maLe evuM IcchavA jevuM nathI, saMsAranA sukhanI sAmagrI je bodhinI agara bedhi pAmavAnI IcchAnI gerahAjarImAM maLe, te te prAyaH AtmAnA hitane bagADanArI bane che, ane bethinI agara bedhine pAmavAnI IcchAnI hAjarImAM e sAmagrI maLI jAya te e AtmAnA hitane sudhAranArI banI jAya che. samyagdaSTine lakSmI maLe, te e lakSmInI kAMI kiMmata nathI, ema e batAvI zake. kevI rIte e lakSmInI kiMmata kAMI nathI evuM batAve? kapaDAM-lattAM sArAM paherIne ? nA. udAratAthI dAna daIne. - samyagdaSTine je kAMI sAruM maLe, tenAthI e pitAnA mokSane sAdhe ane bIjAone paNa mekSe sAthe laI javA jevI pravRtti kare. eTale jene bedhi prApta thayuM che tene dunyavI sAmagrI sArI ane ghaNuM maLe, temAM tenuM potAnuM paNa kalyANa che, ane sAthe sAthe bIjAonuM paNa kalyANa che, jyAre jemane bedhine lAbha thaze nathI ane kero saMsArane ja rasa che, temane te jema sArI sAmagrI maLe, tema temane ane bIjAone paNa prAcaH mahAnukasAna ja thAya ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] samyagudarzana-1 bodhine pAmele te duHkhamAM paNa mukhathI adhika sukhI rahevAya evI IcchAvALA hoya che : tamArA khAvA-pIvA-oDhavA vagerenI, tamArI dhana-dolatanI sAdhu je cintA kare, te kahejo ke-"A kAma Ape vaLI kyAMthI upADI lIdhuM? A saMsAramAM paDelA jIvomAM roTI, baMgale, paisA, dhaMdhA vagerenI bhIkha keNa nathI mAgatuM? evI bhIkha te ame anAdikALathI mAgatA AvyA chIe ane enA bhIkhArI hovAnA kAraNe te saMsAramAM ame ano kALa rakhaDyA karyuM che; mATe maherabAnI karIne tame amAre mATe ya e badhAnI bhIkha mAgaze nahi ! A bhIkha mAgatAM mAgatAM te ame pAmara banI gayA, ane ApanI pAse ya A bhIkha maMgAvIe, te amAruM thAya zuM? Apane je amArA upara upakAra karavo hoya te karo evuM keAvI bhIkha mAgavAnuM amAruM duHkha sadAne mATe maTI jAya ane amane evuM samajAvI do ke-AvI AvI cIja tarapha najara rAkhI mATe tame duHkhI thayA che, mATe have AvI cIjo tarapha najara karavAnuM paNa mUkI do ane duHkhane paNa sukha bhogavI le ! ema Apa amane evA banAvI do ke-ame amArA karmo ApelA duHkhamAM sukhathI paNa adhika sukhI rahIe, amArI pAse kAMI na bhALe eTale leka amane kaMgAla kahetA hoya, te vakhate ya ame haiyAthI amArI jAtane mahA-zrImaMta mAnIe ! kAraNa ke-leka jemane zrImaMta kahe che, tevAne ame mahA-kaMgAla tarIke paNa dekhyA che." - zrImaMtemAM kharI rIte kevA kevA kaMgAle hoya che, e zuM tame nathI joyuM ? paNa tamAre ya evA zrImaMta thavAne mane ratha che, eTale e kaMgAlapaNuM tamArI najare AvatuM nathI. bAkI bedhine pAle te kahe ke e bicArAo jANatA nathI ke kharI zrImaMtAI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA | [ 14pa kayI che? mATe pisAvALAne zrImaMta kahe che, leka mane zrImaMta kahe, enuM mAre kAmeya zuM che? huM jANuM chuM ke-mArI zrImaMtAI ajoDa che, lokettara che. mane kuTapAtha upara sUvAne vakhata AvI lAge, te e zrImaMte baMgalAmAM ane palaMgamAM sUtAM je samAdhisukhane anubhava karI zakatA nathI te samAdhisukhane anubhava huM kuTapAtha upara sUtAM paNa karI zakuM chuM. mane khabara che ke phuTapAtha upara sUnAre ya mare che ane baMgalAmAM pataMge sUnAro ya mare che. enA zarIrane jalAvavAne ya lAkaDAne agni joIe che ane kuTapAtha upara mUnArAnA zarIrane jalAvavAne e lAkaDAno agni joIe che." je ATalI vAta tamArA haiyAmAM jacI jAya, to beDe pAra thaI jAya. zrI kumArapALe bhikSukapaNuM mAgyuM ? have tamAre eTale nirNaya thaI gaye ne ke- "kadAca bhIkha mAgavI paDaze te bIjI jagyAe mAgIza. paNa e badhAnI bhIkha huM sAdhu pAse te nahi ja mAguM ! traNalekanA nAthanI pAse je huM mAgIza, te e mAgIza ke-AvI saMsAranA sukhanAM sAdhanonI bhIkha mAgavAmAMthI huM chUTI jAuM! sAdhuo pAsethI paNa huM e ja AzA rAkhIza ke e mArI A anAdinI kuTevothI mane choDAve. deva-gurudharma pAse huM mAruM teya rAjApaNuM, zrImaMtAI e vagere mAguM ja nahi, paNa jinazAsananuM bhikSukapaNuM mAguM ! zrI jinazAsananuM bhikSukapaNuM evuM che ke vivekI rAjAe paNa e mAMgyuM che ane vivekI banelA reke paNa e mAMgyuM che. tamane khabara che ke-aDhAra dezanA rAjA evA paNe zrI kumArapAle bhagavAnanI pAse bhagavAnanAM zAsananA bhikSukapaNAnI yAcanA karI hatI ? zrI siddhigirijIno saMgha kADhIne e zrIsiddhigiri upara gayA che. tyAM jaIne bhagavAnanI sAme UbhA rahetAM netraya TharyA che ne dile ya karyuM che. e vakhate emaNe mAgI mAgIne eka ja mAMgyuM che ke sa. 10 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 146 ] - samyagadarzana-1 bhagavan! tAruM bhikSukapaNuM mane Apa !" evA moTA rAjAe bhagavAnanI pAse paNa bhikSukapaNAne mAgyuM ane tame bhagavAnanI pAse rAjya mAMge ? te te julma ja thaI jAya ne ? saMsAranA sukhanI sAmagrI nathI joItI evuM - mana hoya tyAre te maLe te sadupayega thAya ? tame kaho ke-mAre rAjya, zrImaMtAI vagere kAMI nathI joItuM. joIe che eka mAtra bhagavAnanA zAsananuM bhikSakapaNuM ! tamArI manavRtti je A prakAranI banI jaze ane evAmAM tamArA puNyadayathI tamane rAjyAdikanI prApti thaI jaze, te tamArAthI zAsananI prabhAvanA sArI thaze. "tamane saMsAranA sukhanI sAmagrI maLe."--ema nathI kahete, paNa tamane jyAre jyAre saMsAranA sukhanI sAmagrI maLe, tyAre tyAre je tamAruM mana barAbara enI IcchA vinAnuM hoya, te e sAmagrI tamAre mATe ane ane kene mATe lAbhanuM kAraNa bane. jyAre mana barAbara nA pADatuM hoya, te vakhate je e sAmagrI maLe te vadhAre sadupayoga thAya ne? sadupaga mATe ya levAnI vAta nathI. maLe te sadupayoga karavAnI vAta che. vivekathI dharmanI ArAdhanA karanArAone te, je puNya baMdhAya te evuM puNya baMdhAya ke-emane saMsAranA sukhanI sAmagrI paNa anupama keTinI maLe. zrI tIrthakarAdikane puNyanA ge bahu sAhyabI maLe che. e sAhyabI evI hoya ke-jeno joTe zA maLe nahi; ane emAM e tArake AdinI nimamatA paNa evI heAya che ke ene jeTo paNa zo maLe nahi ! eTale A badhI cIjo evI che ke-e je vakhate maLe te vakhate bAdhi hoya te bahu sAruM pariNAma Ave. je vakhate mane kahetuM hoya ke mAre na joIe, te vakhate dunyavI sukhasAmagrI maLe te te upakAra ghaNe karaze ane je vakhate Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI madyutA [ 147 mana A joI e ne te joIe ema karatuM heAya te vakhate maLe tA zuM kharAba na thAya e kahevAya nahi. tame jotA nathI ke--mAgI mAgIne rAjya lenArAo Aje kevA banI gayA che ? kahe che te ke'ghaNuM sahyuM che ame Aja sudhI. have amArA levAnA vakhata AvyA che. mATe tame game tema kare. paNa ahIM lAvA !' Avu ca kahenArAya che ne ? eTale icchA e karI ke mAdhi joI e che. edhi maLyA pachI saMsAranI dhanAdi sAmagrI maLaze te enA sadupayAga karIzuM. amane jo sAmagrI maLI jAya tA amArI tA e icchA che ke ene! ame mekSanI sAdhanAmAM upayAga karIe. pachI ame mese ekalA jaI e nahi, paNa ghaNAne sAthe laI ne jaIe.' meAdhi Ave te ja AvI icchA janme. mAdhi joIe che ne ? tA kahA ke- zarIranI cintAne sthAne AtmAnI cintA sthApI dIdhI." A zarIra paNa mamatva karavA lAyaka nathI. tema ja sa`sAranI bIjI koI cIja paNa mamatva karavA lAyaka nathI. muktimArganI ArAdhanA e ja eka lakSya : A vAta haiye jacI jAya, tA saMsAra tamane paNa rajita karI zake nahi. kalikAlasarvajJa, parama upakArI, AcArya bhagavAna zrI hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA kahe che ke je jIvAne beAdhinI saMprApti thaI jAya che, e jIve bhava eTale ke--saMsAramAM kayAre paNa raMjita thatA nathI. sa`sAra te emane khaTake che. kema ke-emanAmAM nima matva pragaTe che. ethI te muktimAga nI ArAdhanA suMdara prakAre karI zake che. evA jIvA saMsAramAM hAya tAya muktimAga nI ArAdhanA karanArA hoya. samyagdaSTi jIvA jo saMsAramAM hAya, te emane kharI, chekarAM, gharabAra vagere hoya ne ? e hoya e mane, paNa e ene vighnarUpa ane nahi, ane e vidhnarUpa bane nA A ene gaNe nahi. have tame ghera jaIne badhAne ema ja kahevAnA ne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - : , . 1148 ] samyagudana-1 ke-A ja meTAmAM maTI zrImaMtAI che. jene bodhinI saMprApti thaI gaI che ane ene laIne jenAmAM nirmamabhAva pedA thaI gayo che, tenA je jagatamAM bIje kaI sukhI nathI! , samyagdaSTi AtmAe samyagdarzanane pAmatAM pahelAM AyuSya . bAMdhI lIdhuM heya, ane ethI e narakamAM hoya, te tyAM ene jeTaluM pApa DaMkhe che teTaluM dukha DaMkhatuM nathI. zarIrAdinA duHkha karatAM ya ene mananuM duHkha ghaNuM hoya che. zarIrAdinA duHkha mATe te e samaje ke-mArAM karelAM pApanuM pariNAma mATe bhegavavuM paDe emAM navAI nathI. paNa manamAM ene e vAtanuM duHkha hoya che kemeM AvAM AvAM duSkarmo karyA? huM A pApI?" samyagdaSTi jIva devakane pAmyA hoya ane svargamAM sampatti ghaNI heya, paNa enA manamAM zuM hoya ? AmAnuM kAMI mAruM nathI ! eno virAga evI meTI sukhasaMpatti vacce paNa jIvate ne jAgate haya, kema kemekSamArganI ArAdhanA e ja enuM lakSya che. saMsAranI sukhasaMpattinuM ene mana jhAjhuM mahatva nathI, mekSanuM ja ene mana kharekharuM mahatva che. kema ke-e samyagadaSTi che. tame samyagdaSTi che ke tamAre samyagdaSTi banavuM che? sukhI thavuM ke duHkhI thavuM, e ApaNe ja hAthanI vAta che, ema lAge che ne? sukhI thavAne mATe samyagdaSTi banavuM e jarUrI che, ema paNa lAge che ne? dharmathI rahita banI cakavartipaNuMe nathI joItuM ane dharmathI sahitapaNe dAsa ne daridra banavuM ya majUra che ? * parama upakArI, kalikAlasarvajJa, AcAryabhagavAna zrI hemacandra sUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke jene samyagdazana guNane " AsvAda Ave che, tenI dunyavI sukhasaMpattinI IcchA nAza pAmI jAya che ane eka mAtra mukitamArganI ArAdhanAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 149, IcchA ja enA haiyAmAM sAmrAjya bhogave che. enI badhI IcchAo mekSanI sAdhanAnI anukULatA pUratI ja hoya che, ene laIne e ekAntamAM beThA hoya tyAre paNa evI bhAvanAmAM me che ke "nidharmavinimukato, mamuvaM jA mane maLela A dhama cAlyo jAya ane cakravartipaNuM paNuM maLatuM hoya, teya te mAre nathI joItuM ! reja savAre UThIne bhAvanA bhAvatAM tame A leka bele che ? rAjA paNa prAtaHkALe UThIne bhAvanA bhAvatAM AvuM bhAvanA hoya ane raMka paNa AvuM bhAvanA hoya. samyagdaSTine ema ja thAya ke- bedhi maLyuM, te cAlyuM jatuM hoya te AvuM cakavartipaNuM ya mAre na joIe ! bedhinA cege bedhinI prAptinI A kevI khumArI che ? cakavartipaNuM eTale samajyAne? e paNa dharmanA sATe nahi joIe! tyAre bodhine pAmelo Icche zuM ? cAM Topa roDA, niravarmAdhivAtaH " mAruM antaHkaraNa zrI jinadharmathI-dhinA bhAvathI suvAsita rahe ! enA sATe mAre je kAInA dAsa thavuM paDe tema hoya te dAsa thavAnI paNa mane paravA nathI. daridra thavuM paDe tema hoya te daridra thavAnI paNa mane paravA nathI! dhamathI rahita thaIne cakravatipaNuMya na joIe ane dharmathI sahita rahevAne mATe dAsa ne daridra banavuM paDatuM hoya toya te maMjUra che ! cakravarti paNAno lobha nahi ane dAsa-daridrapaNAno kSema nahi ? IcchA mAtra e ja ke-antaHkaraNa zrI jinadharmathI vAsita banyuM rahe. bhagavAne kahelA dharmane bhAva maLyo te badhuM ja maLyuM. ane e na maLe te kAMI na maLyuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ] samyagadarzana-1 bhave bhave bhagavAnanAM caraNenI sevAnI mAgaNI te bodhi maLe te ja saphala bane bedhine pAmelA, zrI jinadharmanI prAptinI mahattAne samajanArAnA haiyAnI vAMchA kevI hoya, e samajyA ne? tamane paNa evI ja vAMchA che ne ? eka bhagavAnane kahele dharma maLatuM hoya, te ene mATe badhA sukhane bhega devAnI ane game tevA duHkhane veThI levAnI taiyArI kharI? kadI duHkhanI avasthAmAM, karma janya mAnasika pIDA AdimAM "A maLe te ThIka "--amuka maLe te ThIka--ema kSaNabharane mATe thaI jatuM haze, paNa pAchuM ema thAya ne ke-A kevuM pApa che? e maLe teya zuM ! e mArA badhA duHkhane harI leze? mATe joIe te eka bAdhi * zrI jayavIyarAya sUtrane bolavA dvArA tame "bhave bhave tuha calaNaNuM" mAgo che ne? kevuM kahIne eTaluM mAge che? "bhagavad ! huM jANuM chuM ke-tArA zAsanamAM kAMI paNa mAgavAne niSedha karAyela che" to paNa eTaluM te mAguM chuM ke-"bhave bhave mane tArA caraNonI sevA prApta thAo !" ATaluM to huM tArI pAse jarUra mAguM chuM. ema ne ? eTale tamane rAjya maLe, cakravartipaNuM maLe, devaka maLe, devendrapaNuM maLe, are ahamindapaNuM maLe teya tamane vastutaH enI kAMI kiMmata nahi! kiMmata phakta bhagavAnanAM caraNonI sevA maLe enI ! bIjuM maLe yA na maLe, paNa A te jarUra maLe, ema tamArA manamAM kharuM ne ? bhave bhave zrI jinanA caraNonI sevA kone maLe? bodhivALAne ja maLe ne? tame bhagavAnanI pAse e ja mAge che ? evuM bIjAe raceluM bele che ke khuda tame ja e mAge che ? tamane e vAtanI khabara paDI gaI che ke--je jIva badhine saMprApta kare che, te jIva kyAreya saMsAramAM raMjita thatuM nathI.. kema ke enAmAM sArAya saMsAra pratye ane saMsArane saghaLAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 151 padArtho pratye nirmamabhAva pragaTe che, ane e nirmamabhAvanA pratApe e muktimArganI ArAdhanA vinA bAdhAe karI zake che. ane tamArI IcchA paNa eka muktimArganI ArAdhanA ja karavAnI che, mATe tame ema ja Icche che ke-bIju kAMI maLe yA na maLe, paNa eka badhi maLI jAya eTale basa che ! eTale A zarIra e tame pote che ema paNa tamane lAgatuM nathI ane zarIra vagere saMsAranI koI paNa cIja tamArI che ema paNa tamane lAgatuM nathI, ema mAnI lauM ? have tamane jeTalI icchA dharmanI che, teTalI IcchA cakavatipaNAnI paNa nathI ne? dharma haze te dAsapaNuM ane daridrapaNuM paNa sukhe pasAra thaze ane dharma nahi hoya te cakavati pANuM paNa duHkha denAruM banaze, e vAta tamArA haiyAmAM nizcita thaI gaI? eTale have tame bhagavAnanI pAse mAgaze teya bhagavAnanAM caraNenI bhave bhAve sevA maLe, evuM ja mAgaze ne? saMsArathI taravA mATe. ane mokSane pAmavA mATe A eka ja maMtra che. eTale maMtra je Aje haiyAmAM besI jAya, te Aje mAne ke-mahAmaMgala thaI gayuM. A mahAmaMgalane AcaranAro pitAne sArA saMsArane maMgala banAvI zake. pachI ene maMdirAdi dharmasthAnamAM rahevuM game ane gharamAM e jAya te na chUTake jAya. jene taravAnI IcchA hoya te sTImarane barAbara vaLa rahene ? jyAM sudhI ThekANe pahoMcAya tyAM sudhI. ema tame paNa mekSa na pamAya tyAM sudhI dharmasthAnane vaLagI rahevAnI kALajI rAkhavAne ne ? ghare javuM paDe tema hoya mATe javAna ane dharmasthAnamAM premathI rahevAnA ne ? AvuM je tamAruM haiyuM banI jAya, te tamane je dhanAdi maLe teya saphala ane A manuSya janmanI je kAkA maLI teya saphala. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ra gU 6 za nA bhi lA " ApaNe bahu UMce AvI gayA chIe. ' jJAnIoe samyaktvane ghaNuM ghaNuM mahattvanuM mAnyuM che, paNa badhA jIvA kAI kALe paNa evA hAtA ja nathI. ke--saune samyaktvanI je mahattA che te samajAI jAya. zrI tIrthaMkaradevA khuda upadeza denArA hAya tA paNa, e upadezane sAMbhaLanArA jIvAmAM evA jIvA paNa hoya che ke, jemane samyaphAdinI mahattA samajAya ja nahi. eTale, je jIvAnI samajane sAcA vikAsa thavA pAmyA hAya, athavA tA je jIvAnI samajane sAcA vikAsa thavA pAme, evA jIvA ja sAmagrIne pAmIne samyaktvAdinI mahattAne samajI zake che. hareka kALamAM AvA jIvA alpa saMkhyAmAM ja hoya che. samyaktvAdi dharmonI vAta sAMbhaLavAnuM saubhAgya paNa jagatanA jIvAmAMthI ghaNA ochA jIvAne sAMpaDe che. A vAta jo ApaNA dhyAnamAM AvI jAya, tA ApaNane lAge ke- ApaNe ApaNA puNyanA cAge bahu UMce AvI gayA chIe. ApaNane evA dezamAM r ane evA kuLamAM janma maLI gayA che, ke jethI ApaNe khAsa puruSArtha karavA paDatA nathI ane zrI jinezvaradeve kahelA samyakatyAdi dharmanI vAta ApaNane sAMbhaLavAne maLI jAya che. have te ApaNe bahu sAru` meLavI zakIe ane bahu sAruM karI zakIe e mATe jeTalA puruSArtha karIe e badhA lekhe lAgI jAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maMdatA [ 153 evuM che. samyakatva e tatvabhUta padArthonI sAcI zraddhA svarUpa che. tavabhUta padArtho che jIvAjIvAdi ane enuM sAcuM svarUpa darzAvyuM che. zrI jinezvaradeve ane zrI jinezvaradevanI AjJAne anusaranArA mahApuruSoe! eTale, samyaphavane khapa jemane heya, temaNe tatvabhUta padArthonA zrI jinezvaradeve kahelA svarUpane abhyAsa te karavuM joIe ne ? samatvAdi dharmane sAce khapa kyAre lAge? e abhyAsa sAcA svarUpe kyAre thAya? samyaktvAdi dharmane jemane khare khapa paDaye hoya, teo samyaktvAdi dharmane mATe, prApta thayelA e dharmane nirmaLa banAvavAne mATe ane prApta thayelA e dharmanA rakSaNane mATe zrI jinezvaradeve kahela tatvabhUta padArthonA svarUpane abhyAsa karavA mAMDe, te ja e abhyAsa sAcA varUpane kahevAya. samyakatvAdi dharmane sAce khapa jIvone kyAre lAge? je jIvone sukhamaya evA paNa saMsAranA yugamAM kharekhara phAvaTa jevuM na lAge, e jIvane ja samyaktvAdi dharmane sAco khapa lAgene? saMsAramAM je phAvaTa jevuM lAgatuM hoya, te saMsArathI choDAvanAra dharma apane lAge zAne? A to jIvane jyAre ema thaI jAya ke-A saMsAramAM game tevI sukhamaya avasthA jIvane prApta thaI jAya te paNa te avasthAmAM jIvane ekAnate sukha ja prApta thAya tevuM nathI. emAM kaIne kaI aMze duHkha te heya ja. vaLI e sukha kaI paNa jIvanI pAse kAyama mATe rahe nahi. kAM e sukha cAlyuM jAya, kAM jIvane e sukhane choDIne javuM paDe. kema ke-beya-parAdhIna. sukha puNyane AdhIna ane jIva kamane AdhIna ! tyAre jIvane AnAthI anya prakAranA sukhano ane e sukhanA sAdhanarUpa dharmane vicAra AvavAne avakAza prApta thAya ne? vaLI jIvane ema paNa thAya ke-puNyadaye sukha maLyuM, bhagavAyuM paNa kharuM, paNa pachI zuM? pariNAme zuM? pAchuM duHkha bhegavavuM paDe. ne kayAre phAvaTa jevuM na lAkhamaya evA paNa sasa", Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] samyaggadazana-1 mATe jIve evI avasthA prApta karavI joIe ke je avasthAmAM duHkhanuM nAma na hoya, sukhamAM kamInA na hoya ane jIvanI sthiti zAzvata hoya. mekSa pAmyA vinA, e avasthA prApta thAya nahi. eTale jIva mokSa pAmavAne mATe dharmane-mAge vaLe. e dharma jANavAne maLe ane e dharma jANavAne mathe ke-je dharmane yoge jIva mekSane pAmI zake. AvA jIvane je samyaphavAdinI khabara paDI jAya, te ene sauthI pahelAM samyakatvane pAmavAnuM mana thAya. saMsArathI chUTavAnuM mana te thayuM, paNa saMsArathI chUTAya ane mekSe pahoMcAya evuM sAdhana te joIe ne? tamAre muMbaI cheDavuM hoya te muMbaIthI anyatra laI janAruM sAdhana joIe ne? eTale saMsAranA sukhathI uge ane sAcA sukhanA sthAne pahoMcavAnI IcchAvALe banele jIva, je-e jANe ke samyaphavAdi pamAya te ja saMsArathI chUTAya ane kSe pahoMcAya, te e jIva sauthI pahelAM samyakatvane pAmavAne mATe ja maLe ne? AvaraNane pratApa : samyaktvane pAmavuM haze te pitAnI jAtane oLakhavI paDaze. jIva pote pitAne ja oLakhe nahi, te samyaphava pAme zI rItie? ApaNe keNa chIe? AtmA. AtmAne mULa svabhAva kevuM che? ananya jJAna, ananta darzana, ananta cAritra, ananta vIrya, anaH sukha, e vagere AtmAnA guNe che, evuM te tame sAMbhaLeluM ne? AtmA svarUpe ananta jJAnAdi-guNene svAmI che ne? zuddha AtmAmAM doSa eka nahi ane guNa badhA, e jANe che? ApaNe paNa AtmA ja chIe, chatAM paNa atyAre ApaNumAM jJAnAdi guNa keTalA che, ane doSa keTalA che? jJAnAdi guNa nahivat che ane doSane keI sumAra nathI, ema tamane lAge che? cetana e AtmA jANe jaDa jevo banI gaye che, ema lAge che? AtmAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanI maDhatA [ 155 guNa ananta jJAna, paNa hamaNAM ApaNe kevA jJAnI chIe ? vAstavamAM ApaNe ghaNuM ghaNuM nathI jANatA. ananta jJAna guNunA svAmI AtmA Aje ghaNuM ghaNuM nathI jANutA, te zAthI ? AtmA anaMta jJAnI chatAM Aje ajJAnI che, te zAthI ? AtmA anaMta cAritrI chatAM Aje ApaNA hAthe kharAba ghaNuM thAya che, te zAthI ? AtmA ananta vIvALe chatAM Aje ApaNane ApaNAmAM pArAvAra nabaLAInA anubhava thAya che, te zAthI ? AtmA anaMta sukhanu dhAma chatAM Aje ApaNe duHkha ghaNuM veThavuM paDe che ane sukhane mATe phAMphAM mAryo karavAM paDe che, te zAthI ? ApaNI IcchA ajJAnI rahevAnI che ? nA. ApaNI icchA kAMI ja kharAba karavAnI che ? kahe! ke--nA. icchA tA sAru' ja karavAnI ne ? sAruM karavAnI icchAvALA chatAM kharAbI thaI jAya che athavA te kharAba karavAnuM mana thAya che, te te zAthI ? ApaNane ApaNAmAM nabaLAI game che? ApaNAmAM vInI kamInA che te ApaNane khaTake che ne ? chatAM ApaNAmAM ni latA keTalI badhI che? sattAgata tA AtmA sArA ja che. ananta jJAnI che, ananta darzInI che, ananta cAritrI che, ananta vIvALA che; ane ananta sukhanu dhAma che; paNa Aje ApaNe AvA-jevA chIe tevA zAthI chIe, e jANe che ? karmarUpI AvaraNanA pratApe ja ApaNI AvI dazA che. e AvaraNu jo khasI jAya ane AtmA jo nirAvaraNa banI jAya, tA siddhanA AtmAmAM te ApaNA AtmAmAM svarUpe bhe kazA ja nathI. ApaNe jyAre jyAre 'namA siddhANa'' bolIe, tyAre jema ApaNane zrI siddhaAtmAonA svarUpane khyAla Ave tema ApaNA svarUpane khyAla paNa Ave ne? - thavAnI Ave| anubhava che ? - jJAnI thavAnI IcchA chatAM ApaNe ghaNA ajJAnI chIe ? sukhI ghaNA du:khI chIe ? IcchA chatAM ApaNe tema, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ] samyagradazana-1 sAruM karavAnI IcchA chatAM ApaNuthI ghaNuM kharAba thAya che? anubhave che ne tamane A vAtane ? hA, te AvuM zAthI che? kaho kekeI evA dabANamAM AvI gayA chIe mATe! A AMkha che ne? Aje keTalAke AMkha phADI phADIne je-te jue che ne? ApaNe paNa AMkha che te joI zakIe chIe ne? paNa AMkha jAya te? bagaDI jAya te? AMkhane game teTalI phADIe teya kAMI dekhAya nahi evuM bane ne ? AMkha gaI eTale ajavALAmAMya aMdhAruM thAya ne ? AMkhane AkAra kAyama chatAM evuM bane ne ? tema, ApaNe jANavA ghaNuM mAgatA hoIe paNa jANI zakatA nathI ne ? keIne duHkha joIe che? nahi. chatAM keTalAM dukhe Ave che? ApaNe sAruM karavA mAgIe chatAM te ApaNAthI thaI zake nahi ane kharAba DhagalA baMdha thAya, A anubhava che? AvuM zAthI banI javA pAmyuM che, ene vicAra ja Ave che? ApaNe AtmA chIe ema kahIe chIe paNa A rItie ApaNe vicArIe chIe kharA ? je e samyapha pAmavuM hoya te jIo AvI rItie paNa AtmAnA svarUpano vicAra karavo joIe. HS|||||||||||||||||||||||||||E|||||||||||||||||| samyaktvane pAmavA pitAnI jAtane oLakhe. samyakatva, e tatvabhUta padArthonI sAcI zraddhA svarUpa che. |||G|||||||||||g|||||||||||||||||||||||||||||||| |||||||g|||||||||||||| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 3-samyagdarzananI bhUmikA E IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiiiiIIIIIIIIIiiiiiiiiiiiAda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanI najara dhAma tarapha kyAre vaLe? - 7 1 che. ananta upakArI zAstrakAra paramarSi pharamAvI rahyA che ke-A saMsAramAM samajadAra banelA che sauthI pahelI meLavavA lAyaka je kaI vastu hoya, te te samyagdarzana che. kema ke-e maLyA sivAya, jIvane je kharekhara pAmavA lAyaka che, tene pAmavAnA upAyane jIva pAmI zakatuM nathI ane tene sAcA rUpamAM AcarI zakato nathI, sAcI zAnti kene kahevAya, enI paNa e jIvane sAcI samaja paDatI nathI. AtmAnI sAcI zAtine pamADanAra pahelo guNa samyagdarzana che; paNa, samyagdarzana guNa AtmAnI sAcI zAntine pAmavAnuM mULa che, ema jIvane lAgavuM joIe ne? jIvane ema lAge kyAre? bhavya jIvane ja ema lAge, paNa e mATe svabhAve bhavya evA paNa jIvana bhavyatvane paripAka thavuM joIe. ene kALa paNa pAka joIe. e sAthe ene puNyanA bhege ja maLI zake evI paNa keTalIka sAmagrIne vega paNa tha joIe. jIvane samyagdarzana pAmavAnuM mana thaI jAya emAM ghaNI sAmagrI paNa sahAyaka bane che; ane, ApaNe je vicAra karIe, te ApaNane lAge ke-ApaNane evI sAmagrI ApaNuM puNyadaye maLI paNa gaI che. have te pradhAnapaNe ApaNe puruSArtha Avazyaka che. paNa, A 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ]. samyagadazana-1 saMsAramAM puNyathI maLatAM sukha e evI cIja che ke-jIva jyAM sudhI sAcI dizAmAM vicArazIla bane nahi, tyAM sudhI e sukhe uparanA rAganuM jera; e sukhe uparathI jIvanI AMkhane UThavA de nahi ane jyAM sudhI e sukhe upara ja jIvanI AMkha eMTI ne , cATI rahe, tyAM sudhI jIvane sAcI dizA tarapha najara karavAnuM mana paNa thAya nahi. - acaramAvartakALamAM jIva mAtranI dazA evI ja hoya che. acaramAvartakALamAM jIvanI AMkha saMsAranA sukhe uparathI UThe evuM banatuM ja nathI. jIva jyAre caramAvartAmAM Ave, caramAvartAmAM AvelA jIvane paNa jyAre samyagdarzana guNane vicAra pedA thaI zake e mATe jarUrI sAmagrI maLe; ane e sAmagrI maLyA pachI paNa jIva jyAre svayaM-phuraNAdithI agara te saddagurunA upadezAdithI vicAra kare tyAre ene sayagdarzana guNano khyAla Ava e saMbhavita che. sadagurune ga jeTalA jIne thAya ane jeTalA jIvone saddagurune upadeza sAMbhaLavAne maLe, e badhAya javAnuM valaNa samyagdarzananI prApti tarapha thAya evuM paNa banatuM nathI. abhavI ane durbhavI jIvene paNa sadagurano yoga aneka vAra maLe che; parantu, teone e vega je phaLa joIe te phaLa nathI. bhavya jemAM paNa badhAne jyAre jyAre e vega maLe tyAre tyAre e vega phaLe ja evuM banatuM nathI. bhavya jIvone svayaM vicAra karate karate agara te sadagurunA zravaNu karate karate manamAM je ema thaI jAya ke-"A saMsAra game teTale sukhamaya paNa maLe te paNa te mAre mATe sAre nathI, zaraNa rUpa nathI." te evA jInI AMkha saMsAra uparathI UThe ane emanI najara dharma tarapha vaLe. I saMsAra kevo lAge? A saMsAra kevo che? dukhI kare ke sukhI kare ? saMsAramAM dukha ghaNuM ane sukha alpa, nAma mAtranuM! paNa, e. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [16. sukhanI lAlaca jIvane evI vaLagI che ke-dukhI jIva paNa sukhanI AzAmAM jIve che; ane, sukhI jIva sukhamAM e gAMDe banI jAya che ke- AgaLa mAruM zuM thaze tenI cintA ja tene prAyaH thatI nathI. e sukha uparathI AMkha UThe te game teTaluM sukha maLyuM hoya toya ema thAya ke-"A sukha kAMI mArI muktino upAya nathI. A sukha to evuM che, ke je ene vaLage tene e du:khI ryA vinA rahe nahi." e jIva dukhI sthitimAM hoya teya ene thAya ke-mArA sukhanA lobhe ja mane A sthiti pamADI che. have mAre saMsArane sukhanI IcchA karavI nathI paNa muktine upAya zeAdha che." "saMsAranuM keI paNa sukha, je ApaNe sAvadha na hoIe te duHkhane ja upAya che. eTale, A dukhathI chUTavA mATe saMsAranuM sukha meLavavAne nahi paNa mukti meLavavAne puruSArtha karavo joIe."--AvuM jyAre jIvanI buddhimAM besI jAya, tyAre ja ene kharekhare dharmane khapa paDe. ane, tenI sAthe ja zuddha yathApravRttikaraNa zarU thaI jAya. emAMthI kamasara asaMkhya guNa-asaMkhya guNa nirjarA thavA jegI sthiti pedA thAya ane emAM vadhate vadhate jIva samyagdarzana guNane pAmI jAya. zuddha yathApravRttikaraNa kyAre Ave? samyagdarzana, e Ama te AtmAne tathavidha pariNAmasvarUpa che, paNa enAthI nIpajatI asaranI apekSAe ema kahI zakAya ke-samyagdarzana eTale tattvabhUta evA je padArtho che, tenuM jevuM svarUpa zrI jinezvaradeve kahyuM che, tevuM svarUpa jIvane rucavuM te ! e samyagdarzana traNa prakAranuM che. kSAyika, kSApazamika ane aupazamika. temAM, anAdi mithyASTijIvane pAmavAnI daSTie paheluM aupazamika samyaktva gaNAya che. amuka mate kSApazamika samyaktva paNa gaNAya che. sa. 11. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16ra ] samyagudarzana-1 paraMtu kSApazamika samyakatvane pAmyA vinA jIva kSAyika samyaphUlane pAmI zakatA nathI. ApaNe vAta te e che ke-samyagdarzana pAmavA mATe paheluM zuM joIe? zuddha yathApravRttikaraNa joIe ! ane saMsAra kharAba che, enAthI chUTavuM joIe, ema lAgyA vinA zuddha yathApravRttikaraNa phAve nahi. graMthideze Avela jIva zuddha yathApravRttikaraNane pAmI zake ane graMthideze paNa jIva yathApravRttikaraNa dvArA ja Ave che, paNa e yathA pravRttikaraNa upagapUrvakanuM ke jIvanA puruSArthapUrvakanuM zuddha gaNAtuM nathI. evA anAdi yathApravRttikaraNathI "nadIlapASANa" nyAye jIva jyAre AyuSyakarma sivAyanA sAta karmonI antaHkeTakeTi sAgaropama pramANa sthiti kare, tyAre te jIva graMthideze Avele gaNAya. paNa graMthideze AvelA che je AgaLa vadhavuM hoya, te e mATe enI AMkha saMsAranA sukha uparathI UThavI joIe. graMthideze AvelA jIvanI AMkha saMsAranA sukha upara caTelI ne caTelI hoI zake ane mATe ja abhavya ane durbha paNa graMthideze AvI zake che. have te graMthidezathI AgaLa vadhavuM che ane e mATe jIve saMsAranA sukha upara AMkha bagADavI joIe. A sukhamAM mAre nistAra karavAnI tAkAta nathI, ema thavuM joIe. A sukhamAM lIna banavAthI vistAra te na thAya, paNa saMsAramAM vadhAre ne vadhAre khUpI javAya, ema jIvane thavuM joIe. zuddha yathApravRttikaraNa apUrvakaraNane lAve : - ApaNe e vicAra karavo joIe ke-ApaNane saMsAranuM sukha lAge che kevuM ? saMsAranuM koI paNa sukha maLe te te puNyathI maLe. * imaM pranthiM yAvadabhavyA api yathApravRttikaraNena karma kSapayitvA'nantazaH samAgacchanti / -karmagraMtha-2, ka-ranI TIkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - samyagdarzananI bhUmikA [ 13 chavane pitAnA puNyadaya vinA jIvane saMsAranuM sukha maLatuM ja nathI. atyAre jIvanI je sthiti che, temAM e sukha mIThuM lAgI jAya evuM paNa bane. enAthI kAmacalAu zAtine anubhava thAya evuMya bane che. mAnapAna vagere maLe, e paNa sukha che ne ? e gamI jAya evuMya bane ne? paNa, e ja vakhate haiye ema lAge che kharuM ke A ThIka nathI ? AnAthI mAre vistAra nathI ? Ane mATe sahAyaka banAvI devuM joIe, paNa AmAM mAre mane bhUlI ja joIe nahi, ema thAya che? ja dharma karanAre te pitAnA AtmAne A khAsa pUchavuM joIe ke-tane A sukha lAge che kevuM? meLavavA jevuM ke choDavA jevuM? tane joIe che, saMsAranuM sukha ke muktinuM sukha ? saMsAranA sukhanI je jarUra paDe che te nabaLAI che ema lAge che ? AvuM kAMI tame vicAre che kharA? AvuM vicAre te zuddha yathApravRttikaraNa Ave. zuddha yathApravRttikaraNa e apUrvakaraNane lAvanAre pariNAma che ane apUrvakaraNa AvatAM graMthi bhedAya che ane e pachI AtmAmAM anivRttikaraNa nAmane pariNAma pedA thAya che, ke je pariNAma samyaktvane pragaTa karyA vinA rahetuM ja nathI. pachI ene zuddha deva, zuddha guru ane zuddha dharmanI upAsanA sivAyanI kaI paNa upAsanA vAstavika rIte karavA jevI lAgatI nathI. kriyA judI ne pariNAma judA sasAdhupaNuM Ave te samyagdarzana pragaTe ? sAdhupaNuthI graMthibheda thAya ? sAcuM sAdhupaNuM te graMthibhedAdi thayA bAda, samyagdarzana pragaTe * eyassamUlavatthU sammattaM, taM ca gaMThimeyammi / svayauvasamAi tivihaM suhAyapariNAmarUva tu // 7 // .. ra ArApti - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164] samyagadana-1 ane sarvaviratine pariNAma paNa pragaTe tyAre Ave che. sarvaviratine kharekhara pAmelAe te graMthibhedAdi karela ja hoya. A kriyA mAtranI vAta nathI; pariNAmanI vAta che. sarvaviratinI kriyA karAya e judI cIja che ane sarvaviratine pariNAma Ave e judI cIja che. zuddha kiyA ane pariNAma ekavarUpa ja hoya evuM banAvavuM joIe, paNa evuM virala jImAM bane che ane je kriyA cAlu hoya, tethI tadana UlaTo pariNAma aMdara vartate hoya evuM ghaNuM bane che. eTale, sarvaviratinI kiyA hoya ne pariNAma judo ke UlaTe heya evuM paNa bane. ema dezaviratinI kriyA e judI cIja ane dezaviratine pariNAma e judI cIja che. e ja rIte samyakatvanI kriyA ane samyaphavane pariNAma e paNa judI cIja che. - ahIM ApaNe je yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa Adi karaNanI vAta karIe chIe, te pariNAmanI vAta che. karaNa eTale AtmAne pariNAma. leka te sAmAnya rIte kriyA jue. leka amane A veSa ane A kriyA vageremAM joIne sAdhu kahe. tame aNuvratAdi uccare e vagerethI tamane leka dezaviratidhara kahe. samyaktva uca eTale samyaktva dharanAre kahe, paNa kiyA te pariNAma vinA paNa Ave. sAdhupaNunI, dezaviratinI, ke samyakatvanI kriyA mAtrathI sarvavirati dezavirati ke samyagadarzanane pariNAma AvI ja gaye che ema manAya nahi, abhavya ane durbhAgye paNa sAdhupaNAnI ane zrAvakapaNAnI kiyA karatA hoya, evuM bane. A lekanA sukha agara parelekanA sukhanI apekSAe dIkSA levAya ane paLAya evuMya bane. dunyavI sukha mATe dezaviratinAM vratAdi levAya ane paLAya evuM bane. samyaktvanI karaNa paNa A lekanA ne paralokanA sukhanI apekSAe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanI bhUmikA | [ 165 karAya evuMya bane. ghaNI sArI kriyAo dekhAdekhIthI agara sArA dekhAvA mATe paNa thAya che. ApaNe te e tapAsavuM joIe keApaNe je kAMI theDIghaNI paNa dharmakriyA karIe chIe, te zA mATe karIe chIe? pariNAmane pedA karavA mATe paNa kyiA thAya : A badhI dharmakiyAe te amRtavelaDI jevI che, paNa jIvanA pariNAmanuM ja ThekANuM heya nahi tyAM kriyAo mAtrathI keTaluMka nIpaje? A kriyA karanAre zarUAta kyAMthI karavAnI che? "saMsAranuM sukha, eTale ke saMsAranA sukhane rAga e bahu kharAba cIja che ane mAre enAthI chUTavuM joIe.--ema thavuM joIe. eTaluM thAya ane e mATe kriyA thAya te e bahu lekhe lAge. pariNAma, veSa mAtrathI agara to kriyA mAtrathI Ave che evuM nathI. gRhastha veSavALAneya sarvaviratine pariNuma Ave evuM paNa bane. paNa, sarvaviratinA e pariNAmane TakAvavAne mATe sAdhupaNunA veSa vagerenI jarUra kharI ja. dhamane vadhumAM vadhu pramANamAM pAmavAnI ane dharmane vadhumAM vadhu pramANamAM pALavAnI anukULatA sAdhuveSamAM che, sAdhukriyAmAM che. dharmane pAmavAnI anukULatA jena kuLamAM paNa ghaNuM, paNa e jena kuLamAM janapaNanA AcAra-vicAra cAlu hoya to! bAkI ahIM AvyA ane sAdhu bane eTale svAdhyAya vagere cAlu ne cAlu hoya. sadagurUne vega paNa hoya. ene lIdhe e guNane jhaTa pAmI zake. jena kuLamAM Avele jIva paNa sadagurunA vega Adine jhaTa pAmI zake, paNa jaina kuLane pAmelAo sadaguru pAse AvatA ja na hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 ] samyagradarzana-1 tA ? vAta e che ke * sarvAMvitinA pariNAma hoya ke na hoya, dezivatinA pariNAma hoya ke na heAya, samyaktvanA pariNAma hoya ke na hAya, te! paNa ene pAmavA mATe paNa sarvaviratinI, dezaviratinI ane samyaktvanI kriyA abhyAsa rUpe thAya; paNa je kAI e kriyA kare che, te e kriyA saviratinA, dezivaratinA, agara te samyaktvanA pariNAmane pAmavAne mATe ane pAmyA hAya tA tene nirmaLa banAvavAne mATe kare che ke nahi ? e vicAravAnu che. ApaNe jAte ja ApaNI dharmakriyAnA dhyeyane tapAsavuM joI e. e mATe sauthI paheluM ApaNe ja ApaNane pUchavuM ane tapAsavuM ke- lAkamAM sukhamaya gaNAya evA saMsAra tarapha paNa tArI AMkha kevI che ? huM jIva ! rAja tuM pUjA kare che, dAna-zIla-tapa vagere kare che, te tane kharekhara game che zuM ?" je vastu kharekhara game, tene meLavavAne mATe prayatna karavAnuM mana thAya. game teTalI dharmakriyA karatA hA, paNa je di" saMsAra sukhamaya hAya tA sArA lAge, emAM jIvanuM bhaluM lAge, te di' jIvanA badhA DhALa e tarapha vaLe; ane, oN sukhamaya evA paNa saMsAra kharAba lAge, cheDavA jevA che ema lAge, teA jIvanA DhALa e chADavA tarapha vaLe. jene sukhamaya evA pazu saMsAramAM kharekhara phAvaTa jevuM na lAge, tenuM dhyeya sudhare. dhyeya sudhare eTale pariNAma sudharyA vinA rahe nahi. paNa, saMsAranA sukha upara ja jo AMkha hAya, te sukha na maLe ane duHkha Ave tAya duHkha thAya paNa dhyeya sudhare nahi. e te je kAI ene saMsAranuM * azuddhA'pi hi zuddhAyAH, kriyA hetuH rAma rasAveyena, sthaLaravattiti || 2-16 // ato mArgapravezAya, vrataM mithyAdRzAmapi / sadAzayAt / vyasamyavayamAroSya, te dhIrajIyaH // 2-17 // (adhyAtmasAra) Jain Educationa International dhyeya sudhare te pariNAma sudhare : For Personal and Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananI bhUmikA [ 167 sukha pAmavAmAM sahAyaka banate lAge, e vAtamAM Teko ApanAra je keI ene maLe, te ene game ane tenI pUThe e cAlavA mAMDe. sukha maLe ke nA maLe paNa enI AzAmAM ne AzAmAM e dukheya veDyA kare. A rIte duHkha veThanAre ane saMsAranA sukhanI AzAe sukhane cheDanAra, dharma kare che ema kahevAya ? saMsAranA sukhanI AzAmAM ramate jIva dharmakriyA kare evuM paNa bane, je ene lAgI jAya ke-"AnAthI mAre je sukha joIe che te mane maLaze.--te e paNa kare. A lekamAM nahi paNa paralokamAM A sukha maLaze ema lAge, te e jIva A lokamAM ghaNuM ghaNuM kaSTa veThIne paNa dharmakiyA kare. paNa e badhuM karatAM enA manamAM zuM hoya? enI AMkha kyAM ? saMsAranA sukha upara ja ne ? pachI enI ghaNI paNa dharmakriyA enA pariNAmane sudhAranArI bane zI rIte ? Aje keTalAka dharmakriyA karanArA evA hoMziyAra thaI gayA che ke-je emane pUchIe ke-"tame A badhuM zA mATe karo cho ?" te e kahe ke-mekSa mATe. mekSanuM dhyeya che ema bele. e vakhate tAga kADha hoya ane ene samajAvavuM hoya, te pUchavuM paDe ke-mekSa game che te tenuM kAraNa zuM che ? saMsAranuM sukha nathI gamatuM mATe makSa gamya che ane ethI dharma kare che ke saMsAranuM sukha nathI maLyuM mATe mekSanI vAta karIne paNa saMsAranuM sukha meLavavA dharma kare che ? mekSa game che, eno artha ja e che ke-saMsAranuM sukha kharekhara gamatuM nathI. munivara zrI anAthI ane zrI zreNika mahArAjA : jene kharekhara mekSa gamatuM hoya ane e mATe ja je dharmanA mAge caDyo hoya, te saMsAranA game tevA meTA paNa sukhanI lAla Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] samyagradarzana-1 camAM AvIne dharmane mUkI devAne taiyAra thAya nahi. e te pitAne sukha ApavA AvanArane paNa samajAvI de ke- A sukhamAM saravALe sAra jevuM kAMI nathI ane emAM je phasAya te saMsAranA dukhamAM khUpyA vinA rahe nahi." zrI anAthI munie zrI zreNika mahArAjane zuM kahyuM? zuM samajAvyuM ? zrI zreNika mahArAja te emane sukha ApavAne mATe ja AvyA hatA ne? e vakhate zrI zreNika mahArAja mithyAdaSTi hatA. saMsAranA sukhamAM ja sAcuM sukha mAnanArA hatA. eka vAra parivAra sAthe e pharavA nIkaLelA. emAM emaNe eka vATikAmAM campaka vRkSanI chAyAmAM pathara upara besIne tapa tapatA eka mahAtmAne joyA. mahAtmAnI vaya joI. rUpa joyuM. ene jotAM ja zrI zreNikane ema thaI gayuM ke-"Ave rAjakumAra je A yuvAna, AvuM kaSTa zA mATe veThe che? jarUra AnI pAse sukhanI sAmagrI nahi hoya, nahi te A AdamI A uMmaramAM bA kema thaI jAya ?" saMsAranA sukhanA rasiyAne sAdhu bAvA jevA lAge, bhIkhArI jevA lAge, emAM navAI nathI. AvuM zrI zreNika mahArAjane lAge che, kema ke-mithyAva kAma karI rahyuM che, paNa mithyAtvavALI avasthAmAM e mANasa tarIke sArA mANasa che, eTale emane ema thAya che ke-je A yuvAna keI sukhanI khAmIthI nIkaLI gayuM hoya ane A kaSTanA mArge caDhI gayo hoya, te huM Ane pUchuM ane enI khAmI TALI dauM ! ene sukha joItuM heya te huM ApuM ane ene sukhI karI dauM, ema emane thAya che. Aje keTalAke vAta kare che ke-"duHkhI thayA eTale sAdhu thaI gayA !" paNa e keIneya pUchavA jAya kharA ke-"tame kayA dukhe sAdhu thaI gayA che ? "tamAruM je dukha hoya te kahe ane mArI zakti mujaba tamArA e duHkhane TALyA vinA huM nahi rahuM.--ema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 19 e kahe kharA ? nA, e teA mAtra nindA kare. koI duHkhIne joI ne zakita hAya tA enA duHkhane TALI devAnu mana thavuM, eya sahelu nathI. mahArAjA zrI zreNika tA e mahAtmA pAse paheAMce che. mahAtmAnuM aucitya paNa cUkatA nathI. upakAra karavA gayA che; duHkhImAMthI sukhI anAvavA gayA che; hetu tA e ja che ne ? chatAM aucitva cUkatA nathI. ATalA moTA jagatamAM AvA mANase paNa gheADA hoya che. duHkhIne joI ne sukhI mANasane ema na thAya ke-mArI AMkhe A duHkhI caDhayo che, te huM Ane ThekANe pADI dauM ? ' paNa evA sukhI koIka UlaTA; potAnA sAthI-saMbaMdhIne duHkhI joine AghA ne AghA rahe ane vartAva evA kare ke-bIjo kAI pelAne thADI ghaNI madada karatA hAya te teya kadAca na kare. , mahArAjA zrI koNikanI pRcchA ane munivara zrI anAthInA uttara mahArAjA zrI zreNike tA e mahAtmAne hyu ke-tamAruM rUpa jotAM tame koI sAmAnya mANasa hai! ema lAgatuM nathI. tamAruM' rUpa rAjakumAra jevuM che ane vaya yuvAna che, chatAM tame kayA du:khe bhAga cheDavA che ane A kaSTamaya jIvana svIkAryuM che ? tamAruM je duHkha Aya te tame mane kaheA, eTale huM te TALI dauM ? " mahAtmAne thAya che ke-AvA sArA mANasa paNa mithyAtvanA cAge kevA ajJAna che ? mahAtmA kahe che ke mane IjuM kAI duHkha nahAtu', paNa mane lAgyuM' ke-A saMsAramAM huM anAtha chuM, mAruM anAthapaNAnuM duHkha mane evuM khaTakayu kesa'sArane cheDIne hu' A mArge cAlI nIkaLye,' mahAtmA AvuM kahe che, paNa zrI zreNika emanA kathananA mane samajI zakatA nathI. zrI zraNikane ema thAya che ke mArA jevA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 ] samyagadarzana-1. mahArAjA jIvate hoya ane keIne anAthapaNunuM duHkha sAle, e bane kema ? mArA rAjyamAM je koI anAtha, tene nAtha huM ! mArA. rAjyamAM keI anAtha rahe te e mArI khAmI gaNAya." eTale, e jheTa e mahAtmAne nAtha banI javAne taiyAra thaI jAya che. kahe che ke-"tame enI jarAya cintA kare nahi. duniyAmAM tamAre bIjo keI nAtha bhale na hoya, paNa AjathI huM tamArA nAtha chuM !" A sAMbhaLIne muni jarA malakyA ane kahyuM ke-"rAjan je svayaM anAtha che, te bIjAne nAtha zI rIte banI zake? | munivara magadhanA mahArAjAne anAtha kahe che. zrI zreNikane thAya che ke-mane A oLakhatA lAgatA nathI. paNa e gusse e karatA nathI ke-mane anAtha kahenAra A keNa che ? Aje kaI sattAdhIzane meTA mahAtmAthI ya AvuM kahI zakAya kharuM? ane kahyuM hoya te e sAMbhaLI le khare ? meMDhe belAya tema na hoya teya magaja te tapI jAya ne ? ane, emAMya je mahAtmAnuM kAMI kAma karavAne e AvyuM hoya to ? paNa, mahArAjA zrI zreNika sAcA bhAve upakAra karavAne AvyA hatA. emanI mAnavatA vikaselI hatI. eTale, e sAMbhaLIne e jarAya gussa karatA nathI, paNa pitAnI oLakha Ape che. anAthapaNAnI oLakha : munivarane thAya che ke-A lAyaka jIvane have mAre anAthapaNuM samajAvavuM joIe. munivara kahe che ke-"rAjana ! sAMbhaLo. mAreya tamArA jevA putravatsala pitA hatA, mamatALu mAtA hatI, ane nehALa bhAI paNa hate. sukhanI sAmagrInI kaI kamInA nahetI. mAre ghare lakSmInI cheLe uchaLatI hatI. IndrANIne TapI jAya evA rUpavALI patnI mArI sevAmAM sadA tatpara rahetI hatI. enI sAthe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananI bhUmikA [ 171. bhega bhogavatAM keTale kALa gaye tenI khabara paNa rahetI nahi. evAmAM mArA upara evI eka zArIrika Apatti AvI ke e vakhate kaI mAruM nAtha banI zakyuM nahi. keI mane e rAgathI ugArI zakyuM nahi. badhAM sagAM-vahAlAM ne snehIjano jotA rahyA, muMjhAtA rahyA, paNa keI mane khathI choDAvI zakyAM nahi. emaNe upacAra ghaNuM karAvyA, paNa keI upacAra kAragata nIvaDyo nahi. e vakhate mane mArA anAthapaNane khyAla AvyuM. mane thayuM ke-"AmAMnuM kAMI ja mane zaraNa ApI zake ema nathI."vicAra karatAM karatAM mane lAgyuM ke-"A saMsAramAM paribhramaNa karatA jIvane mATe kharekhara zaraNa rUpa kAMI hoya te te eka dhama ja che, ke je dharma pariNAme jIvane saMsArathI sarvathA mukata banAvI de che ! anaMta upakArI bhagavAna zrI jinezvaradevoe e ja dharma upade che. meM nakkI karyuM ke huM A rogamAMthI chUTuM te tarata ja A badhAne tajIne eka mAtra zrI jinakathita dharmanuM zaraNa svIkAruM ! have A saMsAramAM mAre jinakathita dharma sivAya kAMI ja karavuM nathI. meM Ave nirNaya karyo ane banyuM evuM ke-mArI vedanA tarata zamI gaI. e ja vakhate huM mAtA-pitA-bhAI-bhaginI-bhAryA Adi sarvane ane saMsAranA sarva bhegepabhegone tyAga karIne cAlI nIkaLe. meM bhagavAne kahelA saMyamamArganuM zaraNa svIkAryuM. ene laIne, Aje huM apUrva evA samatAsukhamAM lIna banI zake ! have kahe rAjanuM ! tame anAtha cho ke huM anAtha chuM? huM anAtha have te sanAtha banI gayo chuM ane tame ?" mahArAjA zrI zeNikane samyaktvanI prApti H mahArAjA zrI zreNika A vAta sAMbhaLIne vicAramAM paDI gayA. emane paNa pitAnA anAthapaNane khyAla AvI gayo. emane thaI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] samyagdarzana-1 gayuM ke A sauMsAramAM zaNa rUpa eka mAtra zrI jinakathita dharma che.' ane, e puNyavAnane samyaktva pragaTayu. emane khAtarI thaI gaI ke rAjaRddhi vagerethI sAcA nAtha banAya nahi ane e badhuM maLe eTalA mAtrathI anAthapaNu' jAya nahi, rAjaRddhi vagerethI nAthapaNuM mAnanArA te ghaNA kALa sudhInA anAthapaNAne vare ke bIjuM kAMI thAya ? vAta e che ke-meAkSa jene kharekhara gamate! hAya ane e mATe jeNe dharmanuM zaraNa svIkAryu. hAya, tene duniyAnI koI paNa sukhasAhyabI lalacAvI zake nahi ane dharma thI pADI zake nahi. koI tItra pApAya jAge ane enA yeAge buddhimAM vibhrama peDhA thAya te te vAta judI che. e patana kajanita kahevAya. evI rIte patana pAmelAnu avasare punarutthAna avazya thAya. AtmAmAM pragaTela dharucinu` mApaka yaMtra : sAcesAca jo dhama pAmavA hAya ane dhama karavA hAya, te sauthI pahelAM saMsAranA sukha tarapha AMkha bagaDavI ja joie. saMsAranA sukha uparathI AMkha UDe nahi, tyAM sudhI dhama dhama rUpe ruce nahi ane jyAM sudhI dhama dharUpe ruce nahi tyAM sudhI dhama dhama rUpe karavAnuM dila thAya nahi. ApaNe A tapAsavAnuM che. AtmAne pUchavuM. ke--< pUjA karIe chIe, sAmAyika karIe chIe, pauSadha karIe chIe, tapa karIe chIe, zIla pALIe chIe, e vagere je kAMI dharmakriyA karIe chIe, te zA mATe karIe chIe ?" tamane dharma game che, te rAja adhika adhika dharma karavAnuM mana thAya che? adhika adhika dharma karatAM karatAM sAdhupaNAne pAmavAnI icchA che? tame jeTalI dharmakriyA karA cho, e tamane AchI AchI lAge che ke pachI, ApaNe ghaNA dharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 173 6 karI nAkhIe chIe, ema tame mAnA cho ? tame jeTalA dharma kare! cho, temAM tame bahu karo cho evI lAgaNI anubhavo cho ke karA cho tenAthI ghaNA ghaNA vadhAre karavAnuM mana che ? * A saMsAramAM jIvane eka mAtra zrI jinakathita dharma ja zaraNabhUta che.'-evuM jene lAgyuM. hAya, tene peAtAthI karAtA dharmathI saMtASa hoya ? sa'sAranI bAbatamAM asASa e pApa che ane dhanI bAbatamAM sa tASa e pApa che H Aje dharmakriyA karanAemAMnA ghaNA dharmanI bAbatamAM satASI che ane dhananI bAbatamAM asa tASI che. thoDAka ane teya pAMgaLA dharma kare che, emAM te pote jANe ghaNuM karI nAkhe che ema mAne che ane paisA jema jema vadhatA jAya che, tema tema asateSa vadhatA jAya che. lakhapati mANasa dharmanI vAtamAM satASa anubhave che ane lAkhanA e lAkha thAya, pAMca lAkha thAya, deza lAkha thAya tAya dhananI bAbatamAM satASa anubhavatA nathI. Ama, dhananA asateSa te! haiye beThelA ja che, paNa te pIDe che paNa kharI ? dhananA lAbhIne jevuM dhanamAM thAya, tevuM dharma jene sAcA bhAve rumyA hAya tene dharmAMmAM thAya. e game teTalA dhama kare, teAya temAM tene AchuM ne AchuM ja lAgyA kare. ene ema ja thayA kare ke haju huM kAMI karatA nathI. ekalA dharma tA sAdhune ja he!ya, eTale ene sAdhu banavAnuM mana thayA ja kare. kayAre sAdhupaNuM pamAya ?'-ema ene thayA ja karatuM hoya. tamane dharmamAM saMtASa che ke asaMtoSa che ? mAre sAdhupaNuM pAmavuM che, ema tamane rAja thAya che ? dharmanI tamArI rucinu mApa te kADhA ! tamArI zakata ane sAmagrInA pramANamAM tapa dharma karo cho, ema tame kahI zakazo ? nahi ne ? tamArI zakita Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -174 ] samyagdarzana-1 ane sAmagrInA pramANamAM tame dhama nathI karatA ne ? hA; tA zakita ane sAmagrInA pramANamAM tame dharma nathI karatA, enI pIDA paNa tamane rAja thAya che ? dharmanI bAbatamAM tamane rAja navA navA ullAsa thAya che ? huM Ama dharma karu... ne huM tema dharma karu, ema rAja thAya che ? jema vyavahAranI vAtamAM thAya che ke ApaNe Ama karIe ne tema karIe, tema dhamAM kAMI thAya che ? zaheramAM kamAvA janArA jyAre zaheramAM kamAvA gayA tyAre e badhA AvA ja hatA ? atyAre che tevA hatA ? gayA tyAre pAse lAMbu kAMI nahi hAya, kadAca UbhavAnI jagyA paNa nahi hoya, evAya kharA ne ? pazu tyAM gayA pachI, ThekANe paDayA ane pachI kramasara jema jema vadhatA gayA, tema tema vadhavAnuM mana paNa vadhatu gayu' ne ? Ave anubhava dharmAMnI khAkhatamAM che ? tame jema jema dharma karatA jAva, tema tema dha'mAM vadhavAnuM' mana thayA ja karatuM hoya, evuM kharuM? A rIte vicAra tA lAge ke-sa'sAranI bAbatamAM asa'tASa ghaNA che ane dharmanI bAbatamAM satASa ghaNA che. saMsAranI bAbatamAM asa teASa e pApa che. pApanA udaya vinA, sasAranI bAbatamAM asate|Sa pragaTe nahi ane dhanI bAbatamAM satASa pragaTe nahi, saMtoSa eTale samajyA ne ? dharmanI khAkhatamAM koI preraNA kare to kahe ke bane eTaluM badhu karIe chIe. zakti-sAmagrI ghaNuM karavAnI hAya chatAM nahi jevA dharma ja karatA hoya, temAM te e mAne ke ApaNe te jeTalu' ane teluM badhu karIe chIe. A sASa che. dharmamAM navanavuM karavAnA mane!ratha ja nahi ! AgaLa vadhavAnI icchA ja nahi ! A satASa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 175 sasArika sakhanA asAja zuM karAve ? e ja mANasa duniyAmAM game teTaluM maLe tAya ATalAmAM zuM thAya ?'-ema mAnyA kare ane vadhu ne vadhu meLavavAnI cAjanA ghaDavA kare, mahenata karyAM kare ane taka zAdhyA kare. A asa tASa che ke bIju kAMI ? A asatASa tA evA che ke jyAre mesamane samaya Ave tyAre cAlu dhamaneya cheDI detAM vAra lagADe nahi. mAsama A sAdhuone kahI de ke--have nahi avAya ! dharmAMnI taka suMdaramAM suMdara maLI hAya, sArA sAdhunA caiAga maLI gayA hoya, tAya taka maLye dhana mATe badhAne mUkIne doDe, emAM jo koI hAtha jhAlanArA maLI jAya, kamANI karAvI ApanArA maLI jAya, tA enI pUThe paDI jatAM vAra nahi ! e ghara cheDavAnu kahe teA ghara choDavA ne gAma choDavAnu` kahe teA gAma choDavA paNa taiyAra thAya. e kahe ke--kalakattA javAnuM che te emAMya vAMdhA niha. paradeza laI janAra maLe tA paradeza javAneya taiyAra hAya. kahe ke dhama tA game tyAre thaze, pAchalI avasthAmAM thaze, are bIjA bhavamAM thaze, paNa AvI sArI taka pharI phrIne nahi maLe, mATe jAuM chuM! sa. paradeza jaI kamAI Ave eTale dhama sArA kare ne ? Jain Educationa International pachI tA enA prAyaH pattoya lAge nahi. evI ja jALamAM ane evA kAmamAM e parAvAya ke prAyaH e sAdhu pAse AvI zake nahi. kema Ama bane che ? kahA ke--tyAM dhana vagerenI khAkhatamAM asa tASa beThelA che. evA asateSa jemane dharmanI bAbatamAM hoya evA jIva Aje zayyA paNa bhAgye ja jaDe, kAraNa ke-jagatanA moTA bhAganA jIvA evA che ke sukhamaya saMsAra tarapha emanuM haiyuM ane AMkha mIThAM che 6 For Personal and Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] samyagadazana-1 haiye huMpha zAnI che? dharmanI ke dhanAdikanI? tame ahIM kAMIka zAnta beThA cho, tenI pAchaLa paNa meTe bhAge kAraNa e che ke-ghara ane peDhI vagere ThIka ThIka goThavAI gayuM che! nahitara tyAMnuM barAbara hoya to ahIM zAti ne ? eTale, huMpha konI che? tyAM jarAka vadhe jaNAya te tame kyAM che? ahIM ke tyAM ? tyAM badhuM ThIka-ThIka hoya teya tamane ahIM vadhAre besavAnuM mana kharuM? tyAM samayasara pahoMcavAnI vAta kharI ne ? je loke nekarI kare che temanI vAta judI che. e parAdhIna che. mAMDa mAMDa nokarI maLI hoya ane meDuiM kare ne zeTha kADhI mUke te bIje UbhavAnI jagyA na hoya, evAnI vAta judI. e avasare ema paNa kahe ke-Aje nahi avAya, hamaNuM nahi avAya, vahelA javuM paDaze, te enI sthiti ene ema karavAnI pharaja pADe che ema mAnavuM paDe paNa, ahIM je ThIka ThIka sthitivALA che te kema evuM kahI zake ? paNa ame samajIe chIe ke-A bicArA ahIM ATale vakhata paNa zAtithI beThA che te tyAM badhuM ThIka ThIka che mATe ! eTale, tame je dharma karo cho temAMya haiye huMpha te saMsAranA sukhanI che, evuM jaNAI Ave che! dharmanI rucivALA jIvane haiye game tevA avasare paNa huMpha dharmanI hoya ke, dhanAdikanI hoya ? prabhupUjAmAM lIna maMtrIzvara pethaDazAhane eka prasaMga ApaNe tyAM pethaDazA nAmanA maMtrI thaI gayA che. mAlava dezanA e meTA maMtrI hatA. mAlava dezane rAjA maMtrIzvara pethaDazAne bahu mAnate hate. paNa maMtrI pethaDazA mAnatA hatA ke-A badhuM puNyAdhIna che. eTale, emane haiye huMpha dhamanI hatI, paNa maMtrIpaNuM vagerenI nahi. AthI ja, meTA maMtrIzvara hovA chatAM paNa, pethaDazA trikAla zrI jinapUjA niyamita karatA hatA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 177 eka vAra evuM banyuM ke-avatinI sImamAM para rAjyanuM sinya AvI pahoMcyuM. para rAjyanuM sinya acAnaka AMgaNe AvI pahoMcyAnuM jANIne, mAlava dezanA rAjAe e sinyane laIne laDavA AvanAra rAjAnI sAthe saMdhinI vAtacIta karavAno nirNaya karyo. rAjAe tarata ja rAjyamAM tiSane je meTa jANakAra hatuM, tene belA; ane, tene muhUrta jovAnuM kahyuM. tiSIe kahyuM ke-Aje madhyAhna kALanI veLAthI pUrvenI eka ghaDI ane madhyAhna kALanI veLAthI pachInI eka ghaDI, eTalA samayamAM vijaya nAmane yoga che ane te ga sarva kAryamAM siddhi ApanAra che. rAjAe e vijya nAmanA rogamAM prayANa karavAno nirNaya karyo, paNa te pahelAM maMtrI joDe maMtraNA te karI levI joIe ne? AthI rAjAe zrI pethaDazA maMtrIne belAvI lAvavAne mATe pitAne mANasa maMtrIzvaranA ghare mokalyA. ahIM baneluM evuM ke-maMtrIdhara madhyAhna kALanI pUjAmAM beThA hatA ane vividha puSpothI prabhujInI aMgaracanA karatA hatA. maMtrIzvara roja pitAnA eka mANasane snAnAdi karAvIne ane zuddha vastra paherAvIne pitAnI pAchaLa besADatA hatA ane e mANasa maMtrIzvarane prabhujInI aMgaracanAmAM jarUrI puSpa kamavAra ApyuM ja hatuM. eTale, maMtrIzvarane puSpa levA mATe paNa bhagavAna uparathI najara khaseDavI paDatI nahi ane ekAgrapaNe teo aMgaracanA karI zakatA hatA. rAjAne mANasa maMtrIzvaranA ghare AvyA. maMtrIzvaranI patnIne teNe kahyuM ke-"mahArAjA bahu agatyanA kAme jaladIthI maMtrIzvarane bolAve che." maMtrIzvaranI patnIe tene kahyuM ke-"hamaNAM te maMtrIzravara nahi - maLI zake, kema ke-temane A devapUjAne samaya che." sa. 12 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] , samyagdarzana-1 rAjAne mANasa pAcho jAya che, paNa enI maMtrIvaranI patnIne - cintA thatI nathI. rAjAnA mANasane Ama bhagavAnanI pUjAne samaya kahIne pAchA javA devAya ? hA game te thAya te paNa pUjAmAM te vikSepa karAya ja nahi, ema e bAI mAnatI haze ne ? pelA mANase rAjA pAse pahoMcIne, maMtrIzvaranI patnIe Apelo javAba rAjAne kahI saMbhaLA, paNa rAjAne muhUrtanI cintA hatI. muhUrtanI veLA jatI rahe, e rAjAne gamatuM nahotuM. AthI rAjAe maMtrIzvaranA ghare bIjA dUtane mokalyA. bIjA te paNa maMtrIvaranA ghare AvIne maMtrIzvaranI dAsI, ke je dvAra pAse UbhI hatI, tene rAjAnI AjJA kahI saMbhaLAvI. maMtrIzvaranI patnIe sAMbhaLyuM. tarata ja teNIe rAjAnA dUta pAse AvIne mIThAzathI kahyuM ke-"bhAI! rAjAne kaheje ke-haju paNa ' maMtrIzvara devapUjAmAM che ane temane haju be ghaDI jeTale samaya lAgaze." Ama bIje dUta paNa maMtrIzvaranA gharethI pAcho vaLe. e vakhateya maMtrIzvaranI patnIne emeya thatuM nathI ke-maMtrIzvarane khabara - te ApuM ! prasaMga jevo tevuM nathI. rAjA taraphathI uparAuparI teDAM Ave che. rAjAne ati agatyanuM kAma na hoya te AvuM bane ja - nahi, e vAta maMtrIzvaranI patnI samaje che. maMtrIzvara je anya koI kAryamAM hota te teNIe maMtrIzvarane samAcAra jarUra pahoMcADyA - heta. paNa hAla maMtrIzvara dharmakAryamAM, devapUjAnA kAryamAM rokAyelA hatA rejane emane e niyama hato, eTale je thavuM hoya te thAya, paNa atyAre te maMtrIzvarane kAMI ja jaNAvAya nahi, ema maMtrIzvaranI * patnI mAnatI hatI. rAjA ke pAyamAna thaze te zuM thaze, enI cintA maMtrIzvaranI patnIneya nathI, e ochI vAta che? rAjA ke pAyamAna thaze te karI - karIne zuM karaze ? maMtrIpaNuM, laI leze e ja ne ? maMtrIpaNuM jAya te temAM nukasAna na thAya paNa dharma jAya temAM nukasAna thAya AvI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananI bhUmikA [ 18 samaja enA haiye haze ke nahi ? A hUMphanI vAta cAle che. maMtrIzvaranA haiye ane maMtrIzvaranI patnInA haiye zAnI hUMpha hatI ? devapUjA vagere ekAgra mane zAMtithI karavAmAM tenI hUMpha hatI ? maMtrIpaNu vagerenI? dunyavI RSi-siddhinI ? ke dharmanI ? hUMpha te dharmanI joIe ne? ane dharmanI hUMpha hoya to ja mANasa je dharma kare te sArI rIte karI zake. sa, eTale Apa zrImaMtane bicArA kahe che ? - ghara, peDhI, e vagere ThIkaThAka che enI hUMpha jIvanArA zrImaMte paNa bicArA ja gaNAya ne ? bAkI te, dharma jene haiye vasyo hoya, tene te thAya ke-e badhuM puNyAdhIna che. e rahe ke jAya, paNa dhama rahevuM joIe. avasare e evuM vicAre kekadAca dharma karatAM badhuM cAlyuM paNa jAya teya vadhe che ? evo azubhedaya Ave te emeya bane ! azubhedaya Ave te dharma choDavA chatAM paNa dhana vagere jAya evuMya bane ne ? eTale, e te samaje ke dharma che te badhuM che. dharmane ja e sAcuM vitta mAne. dharmanA pratApe maMtrIzvarane rAjA paNa sAro maLyo che. bIje ta rAjA pAse jaIne kahe che ke-maMtrIzvaranAM patnIe kahyuM che ke-maMtrIzvarane devapUjAmAM haju be ghaDI eTale samaya lAgaze. A sAMbhaLIne paNa rAjA kopAyamAna thatuM nathI. eka tarapha rAjAne ema thAya che ke-maMtrIzvara devapUjAmAM kevA lIna rahetA haze ? ane, bIjI tarapha rAjAne muhUrta sAcavavAnI bhAre usuktA che. AthI rAjA jAte ja maMtraNa karavA maMtrIkavaranA ghare javAne taiyAra thaI jAya che. Ave che e maMtrIzvaranA ghare. sAthenA parivArane bahAra rAkhIne, rAjA ekalA ja gharamAM jAya che. rAjAne khudane AvelA jeIne paNa maMtrIzvaranI patnIne jarAya gabharAmaNa thatI nathI. tyAM te rAjA pote ja badhAne kahI de che ke-"Avyo chuM enI jANe keI e paNa marIvarane karavI nahi ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 180 ] samyagdarzana-1 paNa rAjAnA manamAM ema te thaI ja gayuM che ke-maMtrIkavarane pUjA karatA jevA che. AthI, te eka jANutA mANase batAvelA mAge, zrI pethaDazA maMtrIkavara jyAM bhagavAnanI pUjAmAM lIna banyA hatA, tyAM jAya che. maMtrIzvaranI pUjAmAM ekAgratA joIne rAjAya Ananda pAme che. lAge che ne ke-rAjAya dharmavRttivALe che ? dharmanI vAta Ave eTale sAro rAjA paNa prasanna thAya, e A deza hato. maMtrIzvaranI pAchaLa beThele mANasa maMtrIzvarane kamasara puSpa Apate jAya che ane maMtrIzvara bhagavAnanI aMgaracanA karatA jAya che. rAjAne mana thaI jAya che ke huM paNa A pUjAmAM maMtrIzvarane sahAyaka banuM! AthI rAjA IzAre karIne maMtrIvarane puSpa ApanArA - mANasane khaseDIne, pite enI jagyAe besI jAya che ane eka pachI eka puSpa ApavA mAMDe che. je mATe rAjA ahIM sudhI A hate, e vAta te maMtrIzvarane pUjAmAM lIna jeIne bhulAI gaI ne ! rAjA maMtrIzvarane puSpa Ape jAya che, paNa kayA kame kayuM puSpa ApavuM joIe, enI rAjAne khabara na hatI. eTale rAjAthI bhUla thaI jAya che. je puSpa ApavuM joIe te puSpa apAtuM nathI ene badale anya puSpa apAI jAya che. eka vAra AvuM banyuM teya maMtrIzvare gaNakAryuM nahi. hAya, mANasanI bhUla thaI jAya ema mAnyuM. paNa vAraMvAra ema banavA lAgyuM, eTale jAte ja joItuM puSpa levAne mATe maMtrIzvare meM pheravyuM. devapUjAmAM beThelA maMtrIzvara, pitAne mANasa vAraMvAra bhUla kare che ema jANavA chatAMya kepa pAmyA nahi ane zAnta ja rahyA, 'e ochI vAta che ? maMtrIzvaranI jagyAe tame he te e vakhate tamAruM mana pUjAmAM magna rahe ke gussAne AdhIna bane ? zrI jinamandiramAM keTalIka vAra pUjA karanArAomAM kevI lAcAlI thAya che? keTalAka zrImati pUjA karatAM karatAM paNa bIjAone ane pUjArI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 181 vagerene kevA dhamakAve che ? emAM, pUjAmAM cittanI ekAgratA Ave ja zI rIte ? maMtrIzvara joitu puSpa levAne mATe jyAM peAtAnuM mukha pherave che, tyAM puSpa ApanAra mANasanI jagyAe rAjAne beThelA jue che. maMtrIzvara tarata ja UbhA thavA jAya che, paNa rAjA tarata ja temane pakaDIne e ja jagyAe besADI de che. maMtrIzvarane AvI umadA rIte pUjA karatA joIne, rAjAnuM haiyuM dRSTa ane tuSTa thaI gayu che. eTale rAjA matrIzvarane kahe che ke tuM sAce ja dhanya che! ! bhagavAna uparanI tArI A bhakti joine lAge che ke-sAce ja, tArA janma prazaMsApAtra che ane tAru dhana paNa praza'sApAtra che.' " ma`trIzvaranA bhagavAna uparanA bhaktibhAvane lIdhe atizaya prasanna thaI gayelA rAjA, maMtrIzvarane tyAM sudhI kahe che ke tArA sivAya AvI rIte bhagavAnanI pUjA karanArA khIjo kANu che ? mATe, rAjyanAM sA kAya hAya ane huM kadAca tane teDavApaNu mokaluM, tA paNa tAre tArI pUjAnI veLAe harigaja AvavuM nahi ! have tuM ekAgra mane bhagavAnanI pUjA kara ! huM beTho chuM !" Ama kahIne rAjA bahAra AvIne ceAgya Asane beThA ane matrIzvara phIthI bhagavAnanI pUjAmAM ekAgra manavALA banI gayA. bIjAnI hU ke jIvavAnI vRtti cheDIne dhanI hUMphe jIvanArA ane ! ahI' tame vicAro ke-matrIzvarane bhagavAnanI pUjAmAM kAnI hUMkuM hatI ? rAjAnI hatI ? maMtrIpaNAnI ke dhanArdikanI hatI ? pUjAmAM mananI ekAgratA konI hUMphe hatI ? lAge che ne ke dharma uparanI zraddhA e ja meATI hU k hatI ? have tame e paNa vicAro ke- atyAre tame ahIM je kAMI zAnti anubhavatA beThA che, te kAnI hUMphe beThA che ? peDhInI hUM. kharI ne ? gharanI hUMka kharI ne ? tamArA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182] samyagudazana-1 kuTumbanI hUMpha kharI ne? peDhI, ghara, kuTuMbanI hUMpha che ke nahi e vAta judI che, paNa tame zuM mAne che ? e badhAnI hUMpha che mATe ATaluM thAya che ema mAne che ne ? kyAMya dharmanI hUMpha mAne che kharA ? hamaNuM gharethI kAMIka vicitra ke nabaLA samAcAra Ave te tame vyAkhyAna pUruM thAya tyAM sudhI paNa zAntithI besI rahe kharA? cAlavA ja mAMDe ne ? paNa sAmAyika laIne beThA che te ? sAmAyikamAM ekalA ja beThA ho ane pAse kaI na hoya te zuM kare e kahevAya evuM che? paNa ahIM badhAnI vacce beThA che te sAmAyika mUkI UbhA na thavAya evuM bane ne? paNa, ema tame besI raho teya tamArA manamAM zI gaDamathala cAle ? evA jevo ahIM vyAkhyAna cAlatuM hoya teya tyAMnA ja vicAramAM garakAva hoya; kema kedhUna ja enI hoya che ne? e vakhate vyAkhyAnanI vAta prAyaH saMbhaLAya teya vicArAya nahi. emAM je kAMIka kahyuM hoya te kahe ke-mahArAja mAruM duHkha zuM jANe? dharmanI hU ke je jIvate hoya, tene AvuM na thAya. e samaje ke-saMsAranI koI paNa sArI gaNAtI cIja maLavI, TakavI, bhegavAvI, e vagere puNyAdhIna che. evI cIja gaI teya zuM thaI gayuM? puNya khUTe te jAya. enA vinA jarA duHkha veThavuM paDaze te veThI laIzuM ! bAkI, azubhadaye AvanArI Apatti saMsAranI cIjothI ke saMsAranA saMbaMdhIothI thoDI ja aTakavAnI hatI? Apatti game teTalI Ave paNa dharma haiye rahe eTale basa che. Apatti veLAe dhama hice nahi hoya, te samAdhimAM keNu rAkhaze? sukha-du:khamAM zaraNabhUta dharma ja che : sukhamAM ne duHkhamAM zaraNabhUta te eka dharma ja che. mATe ja e mAne ke dharma ja sarvasva che, dharma ja bhAI che, dharma ja pitA che, dharma ja mAtA che. bhAInI, pitAnI ane mAtA vagerenI garaja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagazananI bhUmikA [183 sAranAra dharma ja che. are, saMsAranA bhAI mAtA, pitA vagere paNa ApaNI je khabara le che, te dharmane ja pratApa che. dharma na rahyo te pitA, mAtA, bhAI ke patnI vageremAMthI kaI khabara leze nahi. dharma puNya rUpe udayamAM haze, te ja sagA sagA thaze ne mitra mitra raheze. chekaro tamane maratAMya bApA kahe, khabara pUche, te e dharmane pratApa che. e gharmane duniyAnI sAmagrI mATe ke sagA vagere mATe cheDAya? duniyAnI koI sAmagrI ke kaI sagA-saMbaMdhI je kALamAM kAma lAge nahi, te kALamAM paNa dhama hoya te te kAma lAge. e zAtAya upajAvI zake ane azAtAnA udayamAM e samAdhimAM rAkhI zake. mATe huMpha te dharmanI ja joIe ne? dharmanI ruci pragaTe ane samaja vadhe te samajAya ke-ApaNe dharma ja ApaNane badhA saMgathI cheDAvIne, asaMgapaNanuM anupama sukha pamADe ! saMsAranA sukha uparathI jIvanI AMkha UThI hevAnuM kyAre kahevAya ? eTale ja ApaNe e vAta karI rahyA chIe ke-jyAM sudhI sukhamaya evA paNa saMsAra uparathI jIvanI AMkha UThe nahi, tyAM sudhI jIvanuM ThekANuM paDe nahi. AMkha UThavI eTale zuM ? A sukha game teTaluM maLe, game teTalA pramANamAM maLe, paNa jIvanuM saravALe bhaluM AnAthI thAya zI rIte ? A sukha kAyamanuM te che nahi. kAM e jAya ne kAM mAre ene mUkIne javuM paDe. ane, A sukha meLavatAM, bhegavatAM, sAcavavA mathatAM, je je hiMsAdika pApe thAya, tenuM phaLa jIvane bhegavavuM ja paDe. pApanuM phaLa duHkha, eTale A sukhanA bhogavaTAmAM bhUlyA te dukhI thavAnA e nakakI vAta. A janmamAM sukha ne AvatA janmamAM duHkha, evuMya bane. Ama jIva bhaTakyA kare ne sukhane mATe valakhAM mAryA kare, ene badale evuM karavuM joIe, ke jethI bhaTakavAnuM ja baMdha thaI jAya. jIva je AvA vicAramAM Ave, te saMsAranA sukha uparathI enI AMkha UThI kahevAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] samyagadazana-1 ane ema AMkha UThe eTale zuddha yathApravRttikaraNa AvavA mAMDe. e vinA, zuddha yathApravRttikaraNa Ave nahi. jIvane anubhavathI, vicAra karate karate ema thavuM joIe keA sukha pAchaLa game teTalA maMDayA rahIe, te paNa ethI jIvanuM sthAyI bhale te thAya ja nahi, eTaluM ja nahi, paNa A sukhane rasa ja jIvane narakamAMya paTakI de ane nigodamAMya paTakI de. A sukhanA rasa vinA evuM pApa baMdhAya ja nahi, ke je pApa jIvane narakamAM ke nigodamAM ghasaDI jaI zake. eTale, je kaI jIve narakamAM ke nigodamAM gayA, jAya che ke jaze, temAM pradhAna kAraNa A sukhane rasa ja che. atyAra sudhImAM, A jIvanuM je kAMI paNa bhUMDuM thayuM, te pratApa A saMsAranA sukhanA rasano ja che. tyAre, jIve sadAnuM ne saMpUrNa sukha meLavavA zuM karavuM joIe? AvA badhA je vicAra Ave, te vicAra paNa zuddha yathApravRttikaraNanA gharanA gaNAya. A vicAramAMthI ene dharmane jANavAnI IcchA thAya ane tyAM jIvane asaMkhya guNa nirjarA thAya. Ama, saMsAranA sukha uparathI jIvanI AMkha UThe, eTale jIva AgaLa vadhavA mAMDe. dharmane jANavA sAdhu pAse ja javuM paDe ne ? dharmane jANavAnI icchA thAya, eTale dharmane jANavAne mATe kenI pAse javAnuM mana thAya? sAdhu pAse ja javAnuM mana thAya ne? ekalA dharmane ja jIvanamAM jIvanArA hoya te te sAdhuo ja hoya ne? dharma ja jANa hoya, to dharmajIvInI pAse ja javuM paDe ne ? eTale, dharmane jANavAnI IcchAvALa banele jIva, je kaI ene evA lAge ke-A te jIvanamAM dharma ja jIve che, temane zedhI zodhIne temanI pAse jAya ane tyAM jaIne dharmanA viSayamAM navuM navuM jANavAne puruSArtha kare. je jIvanI saMsAranA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 185 sukha uparathI AMkha UThI ane je jIvane AtmAnA kalyANa mATe dharmane jANavAnuM mana thAya, te jIva eTaluM to samaje ne ke-sAdhu sivAya duniyAmAM bIje kyAMya mAre je jANavuM che te jANavAnuM maLavAnuM nathI. hAIskUle ne kolejomAMthI paNa A zikSaNa te maLe ja nahi ne ? saMsAranA sukhane rasa jyAM mahAlate hoya, tyAMthI sAce dharma samajavAne maLe khare ? sAce dharma te pradhAnapaNe sAdhu ja samajAve ne? dharmane jemane kharekhara svAda AvyuM hoya, teo ja sAce dharma yathArtha paNe samajAvI zake ne ? tyAre, dharmane kharekhara svAda je chaTThA guNasthAnakavartI ane AgaLa vadhelA sAdhune Ave, te svAda bIjA keIneya Ave kharo? sabhAmAM IndrAdi de beThA hAya ane cakavatI Adi rAjAo beThA hoya, teya saMsArane kharAba tarIke, saMsAranA sukhane kharAba tarIke keNa varNave ? ane pAchuM e varNana sAMbhaLatAM IndrAdi devone ane cakavartI Adi rAjAone lAge ke-barAbara che, AvuM kyAre bane? IndrAdikane lAge keatyAre mArI pAse game teTale vaibhava Adi che, paNa huM kharekhara sukhI nathI. A IndrapaNuM vagere amuka kALa mATe che ne mAre Ane cheDI javAnuM che, eTale e duHkha te kharuM ja ne? vaLI, devalokamAM IndrAdikaneya keTalAnAM moDhAM rAkhavAM paDe che e jANe che? mAtra eka varSanA paryAyavALA paNa sAcA sAdhu je sukhane anubhava karI zake che, te sukhane anubhava IndrAdi paNa karI zakatA nathI. zuddha dhamane sAce svAda, e cIja ja judI che. ApaNe vAta e che ke jene dharmane jANavAnuM mana thAya, te sAcA sAdhu pAse ja javAne I che ne? sAdhue saMsAranA sukhane oLakheluM, kharekharuM oLakheluM, mATe ja ene tajeluM ne? eTale, sAcA sukhano upAya che e ja batAvI zake ne? saMsArane asAra tarIke, duHkhamaya tarIke oLakhAvIne bhagavAne kahele dharma e ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ]. samyaggadazanakahI zake ne? bhagavAnane ane sAdhune mAnanAre sAce zrAvakeca. saMsArane asAra kahe* saMsAra duHkhamaya che, duHkhaphalaka che ane dukhaparaMparaka che ema eya kahe, paNa dharmane jANavAnI IcchA thatAM jIvane sAdhu pAse ja javAnuM mana thAya ne ? A rIte jIva dharmane jANavAne mATe gurunI pAse AvavAne nIkaLe, emAM paNa asaMkhya guNa nirjarA e sAdhe. dharma samajavAne mATe Avela dharmane samajavAne vidhi karyo che e jANavAne mATeya prayatnazIla bane ne? dharmanuM zravaNa kevA vinayAdithI karavuM joIe, ene vidhi jANavAnuM mana ene na thAya evuM bane? ane, vidhine jANune e jIva vidhi mujabanI kriyAmAM sthita paNa thAya ne ? namaskArapUrvaka, vinayapUrvaka dharma pUche ane guru je kAMI kahe te upagapUrvaka sAMbhaLe. e badhuM jIvanuM kiyAsthitapaNuM kahevAya. AvA kiyAsthita banelA jIvane vaLI pAchI asaMkhya guNa nirjarA. vadhI jAya. saddaguru zuM kahe ?' have vicAra karo ke-A rIte dharmane jANavA mATe AvelA jIvane, je sadaguru haiya, te zuM kahe ? dharma jANavAne AvelAne saMsAranA sukhane rasa nIcovAI javA pAme, evuM ja sadaguru kahe ne? dharmane sAra rUpe varNavavAne mATe saddaguru sauthI pahelAM sukhamaya paNa saMsArane asAra tarIke ja varNave ne ? e vakhate, saMsArane. * suvAvaNa suravALuvaM i paMcasUtra, * ata eva janaH pRcchotpannasaMjJaH pipRcchiSuH / sAputA" dhaAyjIna kriyAtiH | 2-8 che. pratipitsuH sRjan pUrva, pratapannazca darzanam / zrAddho yatizca vividho'nntaaNshksspkstthaa.|| 2-9 // yathAkramamamI proktA, asaGkhyaguNanirjarA // 2-01 // -adhyAtmasAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 187 sukha uparathI jenI AMkha UDI che, e jIva zuM kahe ? e kahe ne ke--evuM kAMIka mane lAgyuM che mATe ja huM dharma jANavAne mATe Avyo chu. meAkSa vinA sAcuM ne pUruM zAzvata sukha maLavAnu nathI; ema paNa sadguru ene kahe ne ? ane, meAkSane sAdhavAnA je upAya che te dharma che; e dharma bhagavAna zrI jinezvaradevAe upadezelA che; ane dharmane pUrepUrA sevavA hAya te! sasAranA sa`ga tajavA joIe, ema paNa sadguru ane kahe ne ? e vakhate asaMkhya guNa-- asaMkhya guNa nirjarA sAdhI cUkelA jIvane zuM thAya ? sadguru je kahe che te kharAbara ja che, ema thAya ne ? e peAte bhale saMsAramAM beThA hoya ane saMsAramAM besIne saMsAranA sukhanA bhAgavaTAya karatA hAya, paNa ene ema te! thAya ne ke-saMsAranA saMgane tayA vinA ekAnte dhane sevI zakAya ja nahi ? AvI maneAdazA pragaTe, eTale enAmAM apUva karaNane pragaTatAM vAra lAge kharI ? duHkhanA anubhava karyo che ane kare che : A badhI vAta ApaNe zA mATe karavAnI che ? AtmAmAM evA pariNAma pragaTatho na hAya teA A sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM ane vicAratAM vicAratAM paNa AtmAmAM evA piraNAma pragaTI jAya, e mATe ne ? athavA teA, meAkSanA upAyarUpa dharmane ja jIvanamAM jIvavAnA ullAsa pragaTe, e mATe ne? eTale, dareke e jovu joI e ke--A sAMbhaLatAM ApaNane aMdara kevI asara thAya che.? saMsAramAM duHkha keTalu ane sukha keTaluM ? saMsAramAM je thADuM sukha che, te paNa du:khamizrita ja che. ane, saMsAramAM duHkhane te pAra ja nathI. tame A bhavamAM paNa ghaNA duHkhanA anubhava karyo che, ema tamane lAge che ? mAtAnA garbhamAM tA duHkha bhAgaveluM, paNa janmyA tyArathI tame duHkha anubhavyuM nathI ane tame sukha ja anubhavatAM anubhavatAM ATalA moTA thayA che, ema kaDI zakaze! janmyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evAone UtaratI hovA chatAM paNa, 188] samyagUdana-1 tyArathI tame ekasarakhA sukhI ja rahyA che, ema kahI zakaze ? moTe bhAge te bALapaNathI ja tame duHkhane anubhava karatA AvyA che, rogAdikanI vAtane bAjue rAkhIe te paNa atyAre paNa tamane duHkha echAM nathI, paNa keTalAMka duHkha hoya teya belAya nahi ane keTalAMka duHkha mehanA nazAmAM duHkha rUpe lAge nahi. dukha veThIe nahi, te sukha zAnuM maLe ?"--ema kahIneya duHkhane dekhItI rIte gaNakAre nahi evA ghaNa, paNa evAoneya duHkha manamAM te khaTake ne? Ama chatAM paNa, saMsAra duHkhamaya che-e. vAta gaLe na UtaratI hoya, te tenuM kAraNa zuM che? je rIte vicAravuM joIe te rIte vicAratuM nathI, e ja dekhItuM kAraNa gaNAya ne ? sAre vaDIla Thapake kyAre Ape? tame kadAca sukhI mANasanA ghare janmyA haze, teya nAnapaNamAM tamane tamArAM mA-bApe mArelA ke nahi? jarAka kAMIka DhaLyuMpheDayuM haze te mAryA haze ne? eTale, saMskAra nAnapaNathI ja kevA maLelA ? sukhI mANasa duniyAnI cIjanI nukasAnI veThAya nahi mATe mAre, ane kharAba mAge jatA aTakAvavAne mAre, emAMya bhe che ne? sukhI mANasa sajajana hoya, te dunyavI cIjanA nukasAnane mahatva Ape nahi. neha ane sagapaNa AgaLa e nukasAnanI bahu kiMmata AMke nahi. kahe ke-AvI bhUla te thaI jAya; paNa nehI-saMbaMdhIthI je kharAba kAma thaI jAya, te ene mATe Thapake ApyA vinA e rahe nahi ne ? prAmANikapaNe dhaMdhe karatAM bajAranI UthalapAthala vagerene kAraNe cheka lAkha beIne Ave teya meMDhuM bagADe nahi ane puNyapApanI vAta karIne AzvAsana Ape; jyAre e ja bApa kare je anItithI pAMca lAkha kamAIne Avye heya teya meMThuM kamAIne jyAre e nahi ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 189 bagADe ane anItithI dhanavAna banavA karatAM. nItithI je maLe temAM jIvavu' e sASu', ema samajAve. anItithI pAMca lAkha laI ne Ave tAya Thapako ApavA ane nItithI raLavA jatAM lAkha khAI ne Ave tAya ThapakA ApavA nahi, A vAta tamane ese che ? A tA hajI dharma pAmyA pahelAMnI vArtA che. sAru kAma vaDIlane pUchyA vinA paNa thAya ? A dezanA sAmAnya saskAra evA hAya ke-sArAM kuTuMbamAM sAMsArika kAryo vaDIlane pUchyA vinA na thAya, paNa avasare sAru kAma vaDIlane pUchyA vinA paNa thAya. evA khApa hAya che ke kAI sArA kAmamAM chekarA pUchyA vinA lAkha ApI AvyA hoya tAya e kahe ke mArA chokarA che ne ? AvA kAmamAM tA e ApI Ave ja.' ema dhamI mA-bApanAM saMtAna samaje ke-dhama karavAnuM mana thaI jAya ane mA-bApane pUchavAnA avasara nahAya tA vagara pUchaye paNa dharma karavAmAM vAMdhA niha. ene khAtarI hoya ke- dhanuM kAma huM karuM te temAM mArAM mAbApa ADe Ave ja nahi. avasara hAya tA e cheAkarA - chekarI uMmaralAyaka chatAM vinayane lepe nahi ane mA-bApanI anumati sArA kAmamAMya meLavI le, parantu tevA avasara na hAya to dharma karavAnuM mana thaI jAya chatAM dharma karatAM acakAya evuM mane nahi. saMtAnane peAtAne ja dharmocaraNanA tevA utsAha Adi ekadama na AvyA hAya ane ethI e acakAya tA e vAta judI che. Jain Educationa International zrI vajrabAhue dIkSA grahaNa karyAnA prasa`ga : ApaNe tyAM rAmAyaNamAM zrI vajrabAhunA eka prasaMga Ave @. rAjakumAra vakhAhune, temanA pitA vijaya nAmanA rAjAe, For Personal and Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] samyagudana-1 IbhavAhana nAmanA rAjAnI mane ramA nAmanI putrI sAthe paraNavAne mATe mekalyA che. rAjyanA rivAja mujaba bhAre mahesavapUrvaka temanuM lagna thAya che ane te pachI mane ramAnI sAthe rAjakumAra vajubAhu pitAnA nagara tarapha pAchA phare che. udayasundara nAmane rAjakumAra, ke je zrI vajubAhune sALo thAya che, te paNa bhaktivaza sAthe cAle che. sAthe bIjA paNa pacIsa rAjakumAre che ane baneya rAjyane meTe parivAra paNa che. mArga kApatAM kApatAM teo vasaMta nAmanA parvata pAse AvI pahoMce che. e pahADa upara guNasAgara nAmanA eka mahAmuni tapa tapI rahyA hatA. tapanuM bhAre teja te mahAtmAnA mukha upara vilasI rahyuM hatuM. sUrya sAme UMcI AMkha rAkhIne, e mahAtmA AtApanA laI rahyA hatA. zrI vajAbAhue rathamAM beThe beThe pahADa upara rahelA e mahAtmAne joyA ane ethI, meghADambarane joIne mayUranuM haMcuM jema nAcI UThe, tema temanuM haiyuM paNa harSanA prakarSathI nAcI UThayuM. tarata ja temaNe rathanA ghaDAnI lagAma pakaDI lIdhI ane udayasundarane kahyuM ke-ratha bhAve. juo, keIka mahAtmA A pahADa upara tapa tapI rahyA che. mAre temane vAMdavA che. mAruM mahAbhAgya ke-ahIM AvA mahAmuninuM mane darzana thayuM !" rathamAM zrI vajubAhu ane maneramAM beThAM che. udayasundara ratha hAMke che. udayasundarane zrI vajubAhunuM kathana sAMbhaLIne mazkarI karavAnuM mana thAya che. zrI vajubAhu samaje che ke-mArge jatAM mahAtmA najare paDe ane emane vandana karyA vinA ApaNe jaIe, te AzAtanA lAgejyAre udayasundarane ema thAya che ke-"tAjA paraNIne jatA kumArane A vakhate A kevuM mana thAya che?" eTale udayasundara mazkarImAM zrI vajAbAhune pUche che ke-"zuM kumAra ! dIkSA grahaNa karavAnuM mana thaI gayuM che?" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [191 tarata ja zrI vajubAha paNa kahe che ke-"dIkSA levAnuM mana te che ja. udayasundara zrI vajubAhunA A javAbane paNa mazkarIne javAba ja lekhe che. eTale, mazkarInA bhAvamAM ne mazkarInA bhAvamAM e paNa kahe che ke-kumAra je dIkSA levAnuM tamAruM mana hoya, te Aje ja dIkSA laI le ! emAM jarA sarakhe ya vilaMba kare nahi ! huM paNa Apane dIkSA levAmAM sahAya karIza !' jANe eka-bIjAne haMphAvavAno prayatna Adaryo hoya tema, zrI vajubAhu paNa udayasundarane kahe che ke "sAgara jema maryAdAne taje nahi, tema tame paNa tamArI A pratijJAne tyAga karaze nahi !' A vakhate paNa uDhayasundara ema ja kahe che ke-"cakkasa, ema ja thaze. kAraNa ke badhI vAtane udayasundara mazkarI khAte khatave che. A rIte sALA-banevI vacce vAta cAlI rahI che ane manoramA e vAtane sAMbhaLI rahI che. vacce e kAMI ja bolatI nathI. AvI vAtamAM vacce na belAya, evuM e samajelI mATe ne? Arya patnI, sArA kAmamAM te patine anusaravAnuM ja hoya, ema mAne ne? e samaje ke-pati je dikSA laI le, te mATe paNa dIkSA levI joIe; ane, dIkSA levA jegI mArI tAkAta na hoya, te mAre satInI jema jIvavuM joIe ! "pati dIkSA leze te mAruM zuM thaze?" ema e vicAre nahi! e te ema ja mAne ke-mAruM je thavuM haze te thaze, paNa mArAthI AvA kAmamAM patinI ADe avAya nahi. eTale tAjI paraNelI ane haju zvasuragRhe paNa nahi pahoMcelI maneramAM, pitAnA pati ane pitAnA bhAI vacce cAlatI vAta sAMbhaLe che, paNa vacce e akSareya uccAratI nathI. Aje te zuM bane? meTe bhAge tyAM ne tyAM bhAI-bena vacce ja. - jhaghaDe thAya ne? ane, dhaNane paNa e saMbhaLAvI de ne ke haju Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je vI sI utare che 192 ] samyagudana-1 hAthe te lagnanuM mIMDhaLa bAMdheluM che ane A zI vAta karavA mAMDI che ? ahIM banyuM che evuM ke-A vAtamAM ne vAtamAM zrI vajAbAhue. sAce ja dikSA levAne manamAM nirNaya karI lIdhuM che. emane ema thaI gayuM che ke-A bahu ja sundara yoga maLI gayo ! eTale ja emaNe sALAne sahAyaka banavAnA vacanane jhaDapI lIdhuM ane "sAgara jema maryAdAne laMghe nahi tema tame paNa tamArA vacanane laMghaze. nahi"--evI sUcanA ApI dIdhI. AvI manabhAvanA sAthe zrI vajAbAhu rathamAMthI nIce utare che. jANe mehathI mukta banatA hoya tema! zrI vajubAhu rathamAMthI nIce utaryA eTale maneramAM paNa rathamAMthI nIce utarI ane udayasundara paNa rathamAMthI nIce utaryo. zrI vajubAhu je zAMtithI ane je makkamatAthI pahADa caDhI rahyA hatA, te jotAM udayasundarane pahelA zaMkA paDI gaI ane pachI khAtarI thaI gaI ke-A kumAra dIkSA grahaNa karavA ja jaI rahyA che !" ene thayuM ke-"A te mArI mazkarInuM bahu gaMbhIra pariNAma AvyuM." AthI pahADa upara caDhate caDhate udayasundara zrI vajubAhune kahe che ke-"svAmin !" have kumArane badale svAminuM kahIne namratAthI vAta kare che. kahe che ke-svAmin ! Aje Apa dIkSA grahaNa karaze nahi! Apane meM je kAMI kahyuM te kevaLa mazkarImAM ja kahyuM hatuM. mArA e mazkarInA vacanene dhikkAra che." vaLI kahe che ke-"ApaNe baMnee je vAtacIta karI, te kevaLa mazkarI rUpa ja hatI ane mazkarImAM thatI vAte kAMI satya hatI nathI, eTale mazkarImAM ucArelAM ne ApelA vacanane ulaMghavA emAM doSa jevuM kAMI che ja nahi !" AgaLa vacana ApatAM udayasundara zrI vajubAhune kahe che ke-"saghaLAMca kaSTamAM huM Apane sahAyaka thaIza, mATe Apa amArA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [193 kuLanA je manera che, te maneranA akALe bhAMgIne bhukkA karI nAkhazo nahi!". ATaluM kahevA chatAM paNa, zrI vajubAhumAM jyAre kAMI paNa parivartana thayeluM dekhAtuM nathI, tyAre udayasundara kahe che ke-"haju te ApanA hAtha upara A maMgala kaMkaNa zobhe che; te, Apa vivAhanA phaLasvarUpa bhogone tajavAne ekadama taiyAra kema thaI gayA che?" teya zrI vajAbAhane makakama joIne, udayasundara chelle chelle kahe che ke-"A5 je A mArI bena maneramAne eka taNakhalAne taje tema tajI deze te pachI, he nAtha ! sAMsArika sukhanA AsvAdathI vaMcita banI gayelI evI A mArI bena manoramA, jIvaze ja zI rIte ?" - Ama udayasundare pitAne jeTaluM kahevA jeguM lAgyuM te badhuM kahI dIdhuM. evuM kahI dIdhuM ke-zrI vajubAhue karelA nirNayamAM jarA sarakhI paNa kacAsa hota te e besI paDyA vinA rahetA nahi. paNa, zrI vajubAhune nirNaya pAke hate. mazkarI nimittA hatI, paNa nirNaya te dilathI samajapUrvaka levAye hate. eTale ja, zrI vajAbAhue udayasundarane javAba ApatAM sauthI pahelI vAta te e kahI che ke- A manuSyajama rUpI vRkSanuM sundara phI bhAga nathI paNa cAritra che. eTale ke-A janmane pAmIne je, cAritrane pAye, te ja A janmane sundara phaLane pAme. pachI kahe che ke-"AvI mazkarI karI temAM kheda karavA jevuM kAMI che ja nahi, kAraNa ke-mazkarI paNa ApaNe mATe te parama : arthanI sAdhaka ja nIvaDI che. svAti nakSatramAM chIpamAM paDeluM varasAdanA pANInuM bindu jema metI banI jAya che, tema ApaNuM mazkarI paNa manuSyajanmanA sundara phaLanI janaka nIvaDI che.. . : - * : sa. 13 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 ] samyagdarzana-1 ATaluM kahyA pachI, manAramAnA saMbaMdhamAM khulAsA karatAM paNa zrI vakhAhue kahyuM che ke--tamArI bena jo kulIna haze teA te paNa dIkSA grahaNa karaze ane jo te akulIna heAya te tenA mArga kalyANakArI thAe ema huM... icchuka che...! paNa, mAre te have bhAganu kAMI ja kAma nathI.' samajAya che A badhI vAta? zrI vabAhue manuSyajanmanA sundara phaLanI vAta karI ane cAritrane manuSyajanmanA sundara phaLa tarIke oLakhAvyuM, tyAre vicAra kare! ke-e kuTumbamAM kevA saMskAra poSAtA haze ? kevA AcAra-vicAramAM emanuM ghaDatara thayuM haze ? sAdhu thavAya te sAruM-evA bhAva paNa emanA manamAM te haze ja ne ? ane, maratAM pahelAM sAdhu thavu' ja che--evu paNa emanA manamAM raghu ja haze ne ? eTale ja, zrI vakhAhue mazkarIne paNa parama arthanI sAdhaka tarIke khatavI ne? ane, mane ramAnI bAbatamAM zuM kahyu` ? ane kevuM pUchI nAkhyuM ? maneAramAnI hAjarImAM sALAne Avu puchAya ? A rIte zrI vakhAhue maneramAne paNa mAga cIdhI dIdhA ne ? manoramA kulIna hatI, mATe ja kulIna haze te dIkSA leze, nahi te teNIne mAga kalyANakArI hai! ! '-evAM vacana e zAntithI sAMbhaLI zakI ne ? teNIe te nirgu ya e ja karI lIdhelA che, paNa teNImAM jarAka jo kulInatA Ata tA e zeA nirNaya karata ? 6 tamane bhAganA rAga vaLagyA hAya tAya tame patnI tarIke kulInane ja pasada kare ne ? kadAca khabara na hAya ne paraNyA pachI mAlUma paDe ke A tA akulIna che.' tA tame akulInane tajavAne taiyAra thAva kharA ? pApavaza bhAga bhAgavavA paDe tAya temAM paNa amuka amuka nItiniyamonA pAlananA Agraha tA kharA ne? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyanI bhUmikA [ 195 akulInatA sa. puruSa akulIna jaNAya te strIe zuM karavAnuM ? ' enAya rastA che. paraNele puruSa akulIna ja che evI khAtarI je thaI jAya, te e sAdhvI thavAne mArga le athavA satIne mAge jIve. strIo dhAre te akulInane kulIna banAvI zake, paNa evAya puruSa hoya ke ThekANe Ave nahi; to samaju strIone sAdhvI banatAM agara satInA mArge jIvatAM AvaDe ke nahi? strIo je samaju hoya ane jo e dhAre te e ghaNI makkama rahI zake che. draupadIne pAMca hatA ne ? paNa, pAMcanA vAra e satI kevI makkamatAthI jALavatI hatI, e jANe che ? arjunane vAro haya, te bhIma ke cAramAMne bIje kaI e tarapha pharakI paNa zake nahi ! saMyegavaza pAMca maLelA, paNa satI tarIke ja e jIvI, kema ke-e kulIna hatI. kulInane mATe dharmaprApti sulabha che : Aje kulInatA ane akulInatA jevI vAta kyAM rahI che? nahi ja hoya ema nahi, paNa Aje te varNasaMkaratA ja kulIphAlI rahI che. ene laIne, sArAM sArAM gaNAtAM kuTumbAmAM paNa AcAra-vicAranuM ThekANuM rahyuM nathI. Aje anAcAra ane asadavicAranuM sAmrAjya keTaluM badhuM phelAyuM che? pahelAM te kahevAtuM ke-jAta vagara bhAta paDe nahi ! kulIna strI-puruSane mATe dharmanI prAptine sulabha mAnI che ane ethI uttama kuLa-jAti vagerenuM mahatva paNa zA mAnya rAkhyuM che. Ama chatAM, akulIna kuLamAM kaI jIva pApanA udaye AvI gayuM hoya, paNa pUrve dharma karIne AvyA hoya ane enA e pUrvabhavanA saMskAra jAgRta thAya ne e dharma pAgI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ]. samyagUdana-1 jAya evuM paNa bane. vAta e che ke-ApaNe kuLa-jAti vagerenI asaramAM mAnatA ja nathI evuM nathI, paNa A kALamAM uttama gaNAtA jAti-kuLanI paNa pahelAM je uttama asara hatI, te bahu bhUMsAI gaI che, kema ke-AcAra-vicAramAM ane saMskAramAM mATe palaTa AvI gayuM che. zrI vajubAhue, udayasundare kahelI vAtane kamasara javAba ApI dIdhA pachIthI chelle kahyuM ke tame amane dIkSA grahaNa karavAmAM anumati Ape ane tame paNa amArI pAchaLa cAle, eTale ketame paNa dIkSA grahaNa kare ! ApaNe te kSatriya chIe ane pitAnI pratijJAnuM pAlana karavuM e ja kSatriyone kuLadharma che." A rIte zrI vajubAhue udaya sundarane pratibaMdha pamADI dIdhe. badhAM pahADa upara jyAM guNa rUpI ratnonA sAgara evA zrI guNasAgara nAmanA mahAtmA hatA tyAM pahoMcI gayAM. tyAM pahoMcIne vandanAdi vidhi karIne zrI vajubAhue vastra, alaMkAra Adi utArIne e mahAtmAnI pAse dIkSA grahaNa karI ane temanI sAthe ja vastrAlaMkArAdine tyAga karIne udayasundare ane mane ramAe paNa dIkSA grahaNa karI. sAthe je pacIsa rAjakumAra hatA, temaNe paNa e ja vakhate vastrAlaMkArAdine tyAga karIne dIkSA grahaNa karI. sa, vairAgya vinA ja badhAe dIkSA laI lIdhI? nA vairAgya vinA badhAe dIkSA grahaNa karI che evuM nathI. vairAgyano bhAva te e lekanA manamAM hato ja. A nimitta maLatAM vairAgyane e bhAva ekadama uddipta thaye eTaluM ja. jene kaLanI dareka A vAtamAM vairAgya hoya : jaina kuLamAM je janmyA hoya ane jaina kuLanA saMskAra je pAmyuM hoya, tenAmAM virAga na hoya e bane kema? jaina kuLamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 197 tA mA dhAvaNamAM paNa vairAgyanu pAna karAve ema kahevAya, are, jaina kuLamAM vairAgyanA saMskAra garbhamAM paNa paDe ema kahI zakAya. kema ke-jaina kuLamAM cAlatI dareka vAtamAM meATe bhAge vairAgyanI asara haiAya. khAvAnI vAta heAya ke pIvAnI vAta haiAca; ramyAnI vAta hAya ke kheAyAnI vAta hAya; bhegApabhAganI vAta hAya ke tyAga--tapanI vAta hAya; janmanI vAta heAya ke maraNanI vAta hAya; jaina kuLamAM cAlatI prAyaH dareka vAtamAM vairAgyanAM chAMTaNAM tA hoya ja. jainA je khele, temAM je samajadAra hoya te te samajI zake ke-vairAgyanI asara che. Aje A anubhava virala banatA jAya che, e kamanasIbI che. bAkI tA puNyanI, pApanI, saMsAranI duHkhamayatAnI, jIvananI kSaNabhaMguratAnI, cIjonA nAzavantapaNAnI, AtmAnI gatinI ane mekSa AdinI vAtanI asara mATe bhAge jainanI dareka vAtamAM hAya. kema ke--enA haiyAmAM e ja hoya. sAruM-narasuM je kAMI paNa ane te viSe athavA kAMI navuM karavAnA avasara Ave te vakhate je vAta thAya temAM, sAcA janA jo vAta karanAra hoya te vairAgyanI chAMTa ja na hoya e bane evI vastu che ? saMsAranA sukha maLe tyAre, saMsAranA sukhamAM ane soMsAranA sukhanI sAmagrImAM bahu rAcavAmAcavA jevuM nathI-evI vAta thAya ane e jAya tyAre zAka thayA hAya tA zeka karatAM paNa enA nazvara5NA vagerenI vAta thAya; tA e vAta paNa vairAgyanA gharanI ja vAta che ne? tame sAbhaLyuM ne ke-zrI vakhAhue udayasundarane samajAvatAM kahyuM ke- cAritra e ja A manuSyajanma rUpI vRkSanu' sundara phUla che ?' ane, e vAtanA udayasundare paNa viredha karyAM nahi ne ? bIjI vAta e paNa che ke vairAgyanA saMskAra ja na hota, tA zrI vakhAhue jyAre munine vandana karavAnI IcchA pragaTa karI, tyAre mazkarImAM paNa uyasundare je e ja pUchyuM ke- zu tame dIkSA grahaNa karaze ?? te pUchyuM na hAta. e kAMI AjanA keTalAkAnI jema dIkSAnA mAnI mazkarI karanArA naheAtA; ane, jo dIkSAnA mAnI mazkarI karanArA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzana-1 hata, te te ahIM badhAe dIkSA grahaNa karI tenI jagyAe keI navuM ja ane bahu vicitra gaNAya tevuM tephAne pedA thayuM hota ! prathama guNasthAnake paNa vairAgya heya : sava ne manamAM vairAgya hatuM te paraNavA zuM karavAne gayA ? vairAgya e mithyAtvanA kSepamAdi-janita kArya che ane virati e cAritramehanIcanA kSapazamAdi-janita kArya che. virAga mithyAtvanI mandatAnA yege janma, eTale pahelA guNaThANe rahelA paNa manda mithyAdaSTiemAMya virAga hoI zake. samyagdaSTimAM virAga avazya hoya, paNa samyagdarzanane nahi pAmelAmAM virAga na ja hoya ema kahI zakAya nahi. mekSa Azaya paNa, samyagdarzana pragaTa thayA pahelAM mithyAtvanI mandatAthI AvI zake che. grathidezathI AgaLa vadhelA ane haju granthi jemanI bhedAI nathI evA AtmAomAM virAgane bhAva ane mokSane Azaya pragaTI zake, jyAre viratine pariNAma pAMcamA guNasthAnaka pahelAM pragaTI zake nahi. viratine pariNAma cethA guNasthAnake paNa hoI zake nahi, kema ke e cAritramehanIyanA kSapazamAdine viSaya che. eTale dezaviratine pariNAma jenAmAM pragaTyo hoya te paNa paraNavA jAya e banavAjoga che, te pachI cethA guNaThANe rahele virAgI AtmA ane pahelA guNaThANe rahele manda mithyAtvavALe virAgI AtmA paraNavA jAya, te emAM Azcarya pAmavA jevuM zuM che ? - zrI vajubAhu jyAre paraNavA gayA tyAreya temanAmAM virAgane bhAva naheAte ja ema nahi, e te hate ja, paNa ema kahI zakAya kee vakhate sarvaviratinA pariNAmane e pAmyA nahotA ane sarva viratine pariNAma pamADe eTale joradAra emane vairAgya nahote, chatAM, emanuM cAritramehanIya evuM DhIluM paDI gayeluM kharuM ja ke-jethI orA mAtrathI cAritrane pariNAma pragaTI jAya. muninuM darzana thayuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagananI bhUmikA [ ne mazkarInI TakAra lAgI ke e kama khasI gayuM ane cAstrinA pariNAma pragaTI gayA. samyagdaSTi AtmAonA cAritra mATe puruSArtha sadA cAlu hAya sa0 bhavitavyatAvaza evuM banyuM, ema kahevAya ? mAtra bhavitavyatAvaza sarvaviratinA pariNAma pragaTyo ema paNa naM kahI zakAya. aMdara puruSA cAlu ja hatA. sundara virAganA svAmI AtmAone lagna karatAMya ema thAya ke zuM thAya ? nakhaLe! chuM; parAdhIna chuM. hajI sarvaviratine utsAha pragaTatA nathI; bhe!ga kharekhara sArA nathI, chatAM mana e tarapha kheMcAya che !" samyagdaSTi kI paNa * paraNavA javuM e sAru che, paraNavuM ja joI e,' evu mAnIne paraNavA jAya nahi. aviratinI dareka kriyAnI enA dilamAM khaTaka hoya ja. saMsAranA koI paNa kAmamAM ene upAdeyabhAvanA rasa Ave nahi ane yabhAvanI asara banI rahe. A paNa puruSArtha che. haiyeApAdeyanA vicAra ane heyane! tyAga karavAnA tathA upAdeyanA svIkAra karavAnA vicAra thayA kare eya puruSArtha che; ane, samyagdaSTi AtmAone e puruSA mATe bhAge cAlu hAya. vAta e che kevairAgya haiAvA mAtrathI viratine svIkAra karI zakAya evuM nathI. vairAgya hoya ane viratinA pariNAma pragaTe, teA ja sAcA bhAve cAritranA svIkAra karI zakAya. uDDayasundara, maneAramA vagerene paNa A nimitta viratinA pariNAma pragaTelA. eTale, emAMnA keAIe viratinA pariNAma vinA dIkSA lIdhI ema kahevAya nahi. chatAM ahI vairAgya vinA dIkSA lIdhI haze, evA prazna zAthI Avye vairAgya vinA ane cAritranA pariNAma vinA paNa dIkSA lenArA hAI zake che, mATe ne? paNa, AvA AtmAone mATe evI kAI kalpanA karavI e cAgya nathI. A kuLamAM verAgyanA saMskAra keTalA badhA sudRDha ane vikasita hatA, enI tamane kalpanA Ave evA bIjo paNa manAva e pachI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] samyagdarzana-1 taratamAM ja banyA che. zrI vamAhu vageree dIkSA grahaNa karI lIdhI eTale zrI vAkhAhunI sAthe ayAkhyAthI Avele je sevakapiravAra hatA, te tyAMthI nIkaLIne ayeAdhyA pahoMcI gayA. teNe jaI ne zrA vakhAhunA pitA vijayarAjAne dIkSAnA samAcAra ApyA. e sAMbhaLIne zrI vAkhAhunA pitA vijayarAjAe romAMca anubhavyeA. emanA vairAgyabhAva tIvra banI gayA. emane thayu ke- mArA dIkarA mArA karatAM savA nIkaLyA. e bALaka sArA ne huM khuThTho khoTo. kharA bALa e niha paNa huM, ke je atyAra sudhI sa'sAramAM phaeNsI rahyo chuM !'AvA vicAra karIne, tarata ja vijayarAjAe paNa peAtAnA vajrabAhuthI nAnA putrane rAjagAdIe sthApita karI dvIdhA ane pote nirvANuMmAha nAmanA mahAtmAnI pAse dIkSA grahaNa karI lIdhI. kevuM A kuTumba ? e kuTumbanA saMskAra kevA ? 'vajrabAhue mane pUchyA vinA dIkSA kema lIdhI ? '-eve! vicAra sarakhe! paNa AbyA nahi ane evA vicAra Avye ke- bALaka chatAM e sArA ! ' tyAre, dIkarAe sAru kAma pUchyA vagara paNa karyu... hAya, teya sArAM mA-bApa e sAMbhaLIne rAjI thAya ne? Ananda anubhave ne kedIkarA sArA pAkayo !' Aje mApa zAnI takedArI rAkhe che ? Aje ucca gaNAtAM kuLAmAM paNa kevI sthiti pedA thatI jAya che ? chekarA dharma kare agara dharma karavAne taiyAra thAya te! bApa ADe Ave e bane, paNa AkarI dhana ane bhAga mATe game tema kare taiya enA e mApa ane mahA anyAya-anIti karatAMya zake nahi ane, have teA ema kahu ne ke-rokI zake nahi evuM vAtAvaraNa pedA karyuM che ? pahelAM sArAM kuTumbemAM e sthiti hatI ke- dha karavAnuM mana thavuM, e kAMI ramata vAta che? '-ema samaje, ane ethI chekarAne dharma karavAnuM mana thayuM che ema jo e jANe te! emane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 201 khuzI thAya; jyAre e ja mA-bApa vagere chokaro dhana-bheganI, bAbatamAM anyAya-anItinA mArge caDI jAya nahi, tenI takedArI rAkhe. Ajeya keTalAka bApa chokarAnI cokI te rAkhe che, paNa te. eTalA mATe rAkhe che ke-pitAnuM raLeluM dhana chekare veDaphI mAre nahi ! chokaro pitAnuM raLeluM dhana sArA mArge kharce emAMya vadhe ! keTalIka vAra TIpa cAlu hoya tyAre ame joI e ke-dhanavAna bApa nAnI nAnI rakamamAM kaca kaca kare te chekarAne gamatuM na hoya, paNa enAthI belAya nahi ane kadAca je e bole te bApanuM meMDhuM jovA jevuM thaI jAya. keTalAka sArA chekarAone sArA mArgo chAnuM kharcavuM paDe che ane kaMjusa bApanA keTalAka uDAu dIkarAo dhana evA kharAba mAge khace che ke-bApathI khamAya nahi chatAM ene khamI khAdhA vinA cAle nahi. dhana uparane bhAre vizvAsa ethI ene dhananI huMpha lAge, paNa dharmanI hUMpha ene anubhavAya nahi. tame je dhamanI hUMpha anubhavatA bane, to tamArAmAM udAratA Ave. sArAM kAma karavAnI bhAvanA vadhe. dharmanI vAtamAM tame hamaNAM je ema kaho cho ke-"samaya maLatuM nathI. tene badale tame je dharmanI hUMpha anubhavatA bane, te tamAre samaya ahIM vadhe ane tyAM ghaTe. maMdira-upAzraye-tIthe zI bhAvanAe jAya? zrAvaka savAre UThIne zuM zuM kare? devane yAda kare. devAdine * brAhma muhUrta muttiSThet parameSThi stuti paThan / .... jiMpa vizvAmi viMtratoDIti ja na ll-12nA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] sabhyazana-1 namaskAra kare. pachI dharma, kuLa ane svIkArelAM vratAdine yAda kare. bhAvanA bhAve. pratikramaNAdi karatA hoya te te kare. pachI peAtAnA gRhamaMdiramAM pUjA kare. zaktizALI zrAvaka gRhamaMdira teA rAkhe ja ne? te pachI zrAvaka saMghanA mandire jAya ane mandirethI pahelAM guru pAse jAya ne? ghare te pachI jAya ne? guru ene zuM kahe? x deva pAse ane guru pAse, e zA mATe jAya ? saMsAranA rAgathI ne saMsAranA sa`gathI chUTavA mATe ne ? zrAvakanuM mana zu' hAya ? A deva ane A gurunI upAsanA vagere karatAM karatAM saMsAranA rAgathI ne sa'sAranA sa`gathI kayAre chUTu-evuM enuM mana hAya ne ? zrAvaka tI yAtrAe jAya te zI icchAthI jAya ? tyAM javAthI sa`sAranA rAgathI ne saMsAranA sa`gathI chUTAya che jhaTa, evA ene vicAra hAya ne ? eka ThekANe asara na thaI, bIje ThekANe asara na thaI, tA ene thAya kelAva zrI siddhagirijI jAuM ! tyAMnI asara joradAra manAya che! AvA vicAra sAthe je deva pAse jAya, guru pAse jAya, tI yAtrAe jAya, tene sa`sArane rAga nabaLA paDe nahi, e ane kharuM ? zuciH puSpAdibhistotrardevamabhyarcya vezmani / pratyAkhyAnaM yathAzakti kRttvA devagRha vrajet // 4-12 pravizya vidhinA tatra triH pradakSiNayejjinam / puSpAdi bhistamabhyacyaM stavanairuttamaiH stuyAt // 4- 123 / / tato guruNAmabhyarNe pratipattipuraHsaram / vizvIka vizuddhAnA pratyayAnaprAzanam // 4-124 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarananI bhUmikA [ ra03dhama jANavAne mATe AvelAne sAdhu mahArAja kyA krame dharma batAve? ApaNI vAta e hatI ke-dharmane jANavAne mATe jIva sAdhu. pAse jAya ane sAdhu kahe ke-saMsAra asAra che, te emAM hA ja pADe ne? saMsAranA sukha uparathI AMkha UThI hoya ane ethI jene. dharma jANavAnuM mana thayuM hoya; e jIva, sAdhu jyAre saMsArane asAra kahe, tyAre te hA ja paDe ne? sAdhu dharma paNa zrI jinezvara deve kahele ja batAve ne? eTale, pahelAM zrI arihanta upara zraddhAbhAva janme evuM e kahe ne? ane, e kahIne sAdhu zrI jinezvara deve kahela je dharma batAve, temAM paNa paheluM zuM batAve ? savavirati ja batAve ne? adharmathI sarvathA chUTavuM hoya ane eka ja dharma Acara hoya te sarvaviratipaNuM joIe ja, eTale sarvavirati, dharma pahele batAve. dharmane jANavAne AvelA jIvane A dhama bahu gamI jAya paNa badhA jIva sarvavirati svIkAravAnA sAmarthyavALA na hoya. sAmarthyavALA je hoya, te te sarvavirati dharma svIkAravAne tatpara banI jAya, paNa sarvavirati dharma svIkAravAnuM sAmarthya je jIvomAM na hoya, te kahe ke- 4 "bhagavAna ! kharekhara, dharma te A ja che. * uttamadharmapratipattyasahiSNostatkathanapUrvamurasthitasya vidhinA'NuvratAdidAnamiti 8 (141) * saLio : proDarAya ti zA (142) * anumatithretAti 3nA (14) * rathana 3mAru AjJAma kRti /11aa (144) * majAvavanaTamANAhuthitarAne pAmavA kRti n12 (14) dharmabiMdu * jAnAmi yatidharma cedgRhanAmi svAmino'nisake / yogyatA paramiyati mandabhAgyasya nAsti me // 281 // yAce zrAvakadharma tu svAmin ! dehi prasIda me / ............... Adatte'ndhAvapyudaMko bharaNaM nijameva hi // 29 // -triSaSTi caritra parva-10, sarga-8 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] samyagadarzana-1 AvA ja dharma saMsArathI jhaTa mukta banAvI de. paNa A dhane AcarI zakuM evuM sAmarthya mArAmAM nathI pragaTayuM. tA, evA dharma batAvavAnI kRpA kare ke-je dharmane Acarate Acarate mArAmAM savavirati dharmAMne AcaravAnuM sAmarthya pragaTe.? AvA jIvanI pAse sAdhu dezivarata dharma vave. e sAMbhaLIne jIva jo dezivarati dharma svIkAravAne utsAhita bane, te e dezavarati dharmane svIkAre; paNa je jIva dezivarati dharmane svIkAra karavAnA sAmarthya vALeA paNa na hAya, te jIvane sAdhu zuM batAve? e jIvane sAdhu samyaktvanA AcAra Adi batAve. evA jIve paNa hAya ke je jIvAmAM eTalI ceAgyatA paNa vikasita na thaI hAya, temane sAdhu mArgAnusAritAnA AcAra batAve. mArgAnusAritAnA AcAra paNa evA che, ke je AcArAne pALatAM pALatAM jIva, dharmanI prAptine yAgya bane. saMsAranA sukhanA rAga upara ane e rAge janmAvelA dveSa upara dveSa pragaTavA joI e : jIva dharmAMnI prAptine ce!gya ane tyAM sudhI zuddha yathApravRttikaraNu gaNAya. dharma pAmavAnI IcchA thaI tyAM sudhImAM te eNe ghaNI ghaNI nirjarA sAdhI hoya, paNa dharma pAmavAne mATe sauthI pahelAM granthibheda karavA paDe. gADha rAga-dveSanI gAMThane bhedavI paDe. apUrvakaraNa vinA e bheDhAya nahi. e apUrvakaraNane pedA karavAne mATe, jIve saMsAranA sukhanA rAga upara ane e rAge janmAvelA dveSa upara khUba khUba dveSa keLavavA paDe. saMsAranA sukhanA rAga upara ane e rAge janmAvelA dveSa upara kevA dveSa keLavavA paDe ? te 6 patte samaLe tya ne lIve, ne te' mindara, asthi ge jIve je no mintra ) tattha NaM je se bhindara apugvakaraNeNaM bhindara | Jain Educationa International --samarAIca kahA pA. 59. For Personal and Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananI bhUmikA [ 205 atyAra sudhI A jIva saMsAranA sukhanA rAga upara ane saMsAranA duHkhanA dveSa upara mustAka rahyo che. e rAgamAM ane e dveSamAM ja mAruM kalyANa, ema A jIve mAneluM che. paNa have ene samajAya che ke-e rAga ane e dveSa e ja mArA kharekharA zatru che. e rAge ne e zreSe mane mArA svarUpanuM bhAna paNa thavA dIdhuM nathI. anAdikALathI atyAra sudhInA anantAnanta pudagala parAvartakALa sudhI mane e rAge ane e che ja saMsAramAM bhaTakAvyA. e rAgathI ane e zreSathI huM chUTuM te ja mArI mukti thAya. mATe have koI paNa rIte e rAga paNa nahi joIe ane e zreSa paNa nahi joIe. A bhayaMkara saMsArathI chUTavAne upAya e ja che ke-e rAgathI ne e zreSathI huM sarvathA mukta banuM. A nirNaya jIvane thAya, e zuM che? saMsAranA sukhanA rAga uparano ane e. rAge janmAvelA duHkhanA dveSa uparane draSa che. e rAga ane e vaiSa uparanA AvA prakAranA zreSanA cintanAdimAMthI AtmAmAM e rAga-dveSane teDI nAkhavAne je apUrva pariNAma pragaTe, te apUrvakaraNa kahevAya che, ane, e apUrvakaraNathI gADha rAga-dveSanI gAMTha bhadAI gayA vinA rahetI nathI. tamane lAge che ke-saMsAranA sukha uparanA rAge ane e rAge janmAvelA duHkhanA DhaSe AtmAnuM ghaNuM ghaNuM bagADyuM che? e rAga-dveSa bhUMDA lAge eTale apUrvakaraNa sahelAIthI pragaTI zake. apUrvakaraNa rUpa muddagara : A apUrvakaraNane mahAtmAoe muddagara je paNa kahyo che. bhagavAna zrI RSabhadevajInuM peluM stavana yAda che? "samakita dvAra gabhAre pesatAM ..." e stavanamAM paNa keTakeTalI vAta kahI che? "pApa paDala thayAM dUra re." vagere kahyuM che ne? samyakatvanA dvAramAM pesavA mATe pApanAM paDela dUra thavAM joIe ane pApanAM paDela dUra thAya tyAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadazana-1 ja jIva apUrvakaraNa rUpI mudUgarane hAthamAM laI zake ne? e pachI ja graMthi bhedAya. anaMtAnubaMdhI kaSAyanI bhuMgaLa ane mithyAtvanI sAMkaLa e pachI ja bhAMge. tyAre, bhagavAnanuM darzana, pUjana vagere e mATe karavAnuM che. e samyakatvanI karaNI che. e karaNa samyaktva pamADe evI che ane e karaNImAM evo guNa paNa che ke-e samyaktvane zuddha paNa banAve. jIvamAM e bhAva have joIe athavA te emAM e bhAvathI viparIta bhAvanuM Alambana nahi joIe. eka stavana paNa gurunI pAsethI vidhipUrvaka lIdhuM hoya ane guru pAse ene artha samajIne gamyuM hoya, te e bolatAM paNa jIva ghaNI nirjara sAdhI zake. * anivRttikaraNathI saMdhAnuM kArya : have zuddha yathApravRttikaraNa dvArA asaMkhya guNaasaMkhya guNa nirjarA karatAM karatAM jIva rAga-dveSanI graMthine bhedanAra evA apUvakaraNanI nikaTatAne pAmyo ane e apUrvakaraNa dvArA jIve e granthine bhedI nAkhI. e graMthi bhedatAMnI sAthe ja jIvamAM e pariNAma pragaTe, ke je pariNAma jIvane samyakatva pamADyA vinA rahe nahi. evA pariNAmane kALa paNa jJAnIoe antamuhUrtane kahyo che. antamuhUrta kALane e pariNAma e heya che ke-e kALamAM jIvane mithyAtvane udaya cAlu hoya che, te chatAM paNa e pariNAma jIvane samyakatva pamADayA vinA ja nathI. e * etadanantara kazcideva mahAtmAsannaparamanivRtisukhaH samullasitapracuradurnivAravIryaprasaro nizitakuThAradhArayeva paramavizuddhayA yathoktasvarUpasya granthebhedaM vidhAya mithyAtvasthiterantarmuhUrta mudayakSaNAduryatikramyApUrvakaraNAnivRttikaraNalakSaNavizuddhijanitasAmarthyAdantarmuhartakAlapramANa .. -sarave zizAmApaNAma na karoti . '' . . . . . --karmagraMtha-2 zleka-2 TIkA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzananI bhUmikA [ 27 pariNAmathI jIva zuM kare che? apUrvakaraNathI jIva jema gADha rAga-dveSanI graMthine bhede che, tema anivRttikaraNathI e jIva mithyAtvanAM je je daLiyAM udayamAM AvatAM jAya che, te te sarva daLiyAMne khapAvate ja jAya che, eTaluM ja nahi, paNa A antarmuhUrtanI pachInA antarmuhUrtamAM mithyAvanAM je daLiyAM udayamAM AvavAnAM hoya, te daLimAMmAMthI banI zake teTalAM daLiyAMne paNa jIva A antarmuhUrtamAM ja udayamAM lAvI daIne khapAvI nAkhe che; ane, mithyAtvanAM je daLiyAne jIva A rIte eka antarmuhUrta vahelAM udayamAM lAvI zakatuM nathI, te daLiyAMnI sthitine e vadhArI de che, ke jethI A anivRttikaraNane antamuhUrta pachInuM je antamuhuta hoya che, te antamuhUrtamAM mithyAtvanA eka paNa daLiyAne udaya asaMbhavita banI jAya. e je anivRttikaraNa pachInuM attamuhUrta hoya che, te antamuhUrtamAM jIvane je pariNAma hoya che, te pariNAmane antarakaraNa tarIke oLakhavAmAM Ave che. A aMtarakaraNa e ja upazama samakita kahevAya che. ahIM mithyAtvanAM daLiyAne udaya hete nathI. antakaraNathI sadhAtu kArya A antakaraNanuM antarmuhUrta, eTale evuM antamuhUrta, ke je antamuhUrtamAM jIvane mithyAtvamehanIyanAM daLiyAMne na te pradezathI udaya hAya, na te vipAkathI udaya hoya. mAtra sattAmAM ja mithyAtvamehanIyanAM daLiyAM hoya. sattAmAM rahelAM mithyAtva-mehanIyanA daLiyAMnI saphAInuM kAma, jIva, e anDarakaraNanA antamuhUrtamAM kare che. anDarakaraNa dvArA jIva mithyAtvamehanIyanAM daLiyAMnI saphAInuM * yathA'ntarakaraNAdyasamaya evaurazamikasamyaktvavAn , tena cauSadhavizeSakalpena zodhitasya madanakodravakalpasya mithyAtvasya zuddhA suddhAzuddharUpapujatrayamasau karotyeva / * dharma saMgraha eleka-22 nI TIkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] samyagudarzana-1. je kAma kare che, temAM badhAMya daLiyAM sApha thatAM nathI. badhAM daLiyAM zuddha banatAM nathI. keTalAMka daLiyAM zuddha bane che, keTalAMka daLiyAM zuddhAzuddha bane che ane keTalAMka daLiyAM azuddhanAM aMzuddha kAyama rahe che. Ama, mithyAtvamehanIyanAM daLiyAM traNa vibhAgamAM vaheMcAI jAya che. temAMnAM je daLiyAM zuddha bane che, te daLiyAMnA samUhane samyakRtvamehanIyane puMja kahevAya che, temAMnAM je daLiyAM ardha zuddha athavA te zuddhAzuddha bane che, te daLiyAMnA samUhane mizramehanIyane puMja kahevAya che; ane, bAkI rahelAM azuddha daLiyAMnA samUhane mithyAvahanIyane puMja kahevAya che. sa, e pariNAma kevuM hotuM haze? e pariNAma ke hoya, e te jJAnI ja jANI zake. ema kahevAya ke-evA apUrva Anandane anubhava hoya, ke jene vANamAM mUkI zakAya nahi. eTalI kalpanA jarUra thaI zake ke-mithyAtvamehanayanA udaye je pariNAma janma, tenAthI taddana UlaTA svarUpane e. pariNAma hoya. kudeva, kuguru ane kudharmanA tyAga svarUpa tema ja sudeva, suguru ane sudharmanA svIkAra svarUpa e pariNAma hoya ja, kema ke- mithyAtvamehanIyane e vakhate pradezadaya paNa nathI ane vipAkedaya. paNa nathI. e vakhate, mekSanA zuddha upAyane lagate ja pariNAma hoya ane ema hoya te ja mithyAtvamehanIyanAM sattAgata daLiyAM zuddha bane ne? traNamAMthI keI eka pujano udaya thAya? . A rIte anivRttikaraNa dvArA jIva je samyakatvane pAme che, te samyaphalane aupazamikasamyaktva kahevAya che. e pazamasamya: phatvanuM je antamuhUrta, e ja antarakaraNanuM antarmuhUrta kahevAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 209 3 *L * kAdarA nAmanuM je dhAnya hoya che, tenA upara mINA hAya che. jyAre e mINA barAbara dheAvAI jAya che ane e dhAnya cokhkhu banI jAya che, tyAre e kAdarI kahevAya che. mINAvALu dhAnya te kaiAdarA ane sAva mINA vagaranuM dhAnya te kAdarI. e dhAnyane sAr karatAM mINA thADA gayA hoya ne thADo rahyo hAya evuM paNa mane che ane amuka dANA uparathI mIA gayA na hoya evu paNa bane che. e ja rIte, jIva, ApaNe vicArI AvyA tema, antarakaraNanA kALamAM sattAgata mithyAtvamAhanIyanAM daLiyAMnA traNa puMja karI nAkhe che. eTalAmAM teA antarakaraNanu e antarmuhUta pUrNa thaI jAya che. e atarmuhUta pUruM thatAMnI sAthe ja, antarakaraNanA maLe jIve. mithyAtvameAhanIyanAM daLiyAMnA je traNa puMja karyAM hAya che, temAMnA koI paNa eka puja udayamAM Ave che. kAIne samyakRtvamAhanIyanA puMja udayamAM Ave, koI ne mizramehanIyanA puMja udayamAM Ave ane koIne mithyAtvamAhanIcanA pu'ja udayamAM Ave. e vakhate jIvane piraNAma kevA khaLavALA che ane kevA prakAranA che, enA upara enA AdhAra rahe che. antarakaraNanA antarmuhUta pachIthI je daLiyAM uyamAM AvavAnAM hoya te zuddha thayAM che ke nahiM, zuddhAzuddha thayAM che ke nahi agara azuddha rahyAM hoya te tema, paNa e, sivAya jJAnI kAI kahI zake nahi. e tA vyaktigata asara che ne? zAstra tA kahe che ke-antarakaraNanuM antamuhUta' pUruM thatAMnI sAthe ja, e antarakaraNunA kALamAM jIve mithyAtvamAhanIyanAM * ihAnantarAbhihitavidhinA labdhenopazamikasamyaktvenauSadha vizeSakalpena madanakodrava sthAnIyaM mithyAtvamohanIyaM karma zodhayitvA tridhA karoti / tadyathA - zuddha mardhavizuddhamavizuddha ceti / tatra trayANAM puMjAnAM madhye yadArdhavizuddhakha udeti tadA tadudayAjjIvasyArdhavizuddha jinapraNItatattvazraddhAnaM bhavati, tena tadAsau samyagmithyA dRSTiguNasthAnamantarmuhUrta kAla spRzati, tata urdhvamavazyaM samyaktvaM mithyAtvaM vA gacchatIti / ' -kama graMtha-2, zlAyara nI TIkA, saM. 14 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] samyagadarzana-1 daLiyAMnA je traNa puMja karyAM hAya che, te traNamAMthI koI paNa eka puMjanAM daLiyAM uyamAM AvI jAya che. samyakRtvamAhanIyanAM daLiyAMnA udayakALa e kSAryA pamika - samyaktvane kALa Ama, aupazamikasamyaphatvanA antarmuhUta ne ante jIvane jo mithyAtvameAhanIcanA pujamAMnAM daLiyAM udayamAM AvI jAya che, te te jIva samyaphane vasI nAkhe che ane prathamaguNusthAnakavatI khanI jAya che; paNa mithyAtvame!hanIyanA puMjamAMnAM daLiyAM uyamAM AvavAne aThThale e jIvane je mizrameAhanIyanA puMjamAMnAM daLiyAM udayamAM AvI jAya che, te te jIva catu guNasthAnakavartI maTI jaIne tRtIyaguNasthAnakavI banI jAya che. e tRtIyaguNasthAnakavartI anelA jIva, te pachI pahele guNuThANuM cAlyA jAya evuM paNa bane ane ceAthe guNuThANe pAchA Ave evuM paNa bane. have je jIvane nathI tA udayamAM AvatAM mithyAtvamAhanIyanA puMjamAMnAM daLiyAM ane nathI te udayamAM AvatAM mizrAhanIyanA puMjamAMnAM daLiyAM, paNa je jIvane samyaktvamAhanIyanA puMjamAMnAM daLiyAM udayamAM Ave che, te jIva aupamikasamyaktvamAMthI kSAyeApazamikasamyaktvane pAmyA ema kahevAya che. A rIte anAdi mizpAdRSTi evA je jIva, pahelI vAra je samyaktvane pAme che, te aupazamika-samyaktva pAme che ane e pachI ja e jIva kSAyeApazamika-samyaktva e vakhate pAme che te pAme che, nahi teA kALAntare pAme che, Jain Educationa International P A saMbaMdhamAM eka zAstrIya mata evA paNa che ke--anAdi mithyASTi jIva aupazamika-samyaktvane pAmyA vinA paNa sIdhA ja kSAyeApazamika-samyaktvane pAmI zake che, eTale ke--e jIva apUrNAMkaraNa dvArA graMthibheda karIne apUrvakaraNanA kALamAM ja traNa puMja kare che, For Personal and Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA ane te pachI e jIva anivRttikaraNa dvArA, e traNa puMja paikInA zuddha pujanA udayane pAme che ane ema zuddha pujanA udayane pAmIne e jIva lApazamisamyavane pariNAmane svAmI bane che. A zAstrIya mAnyatA mujaba jIva mithyAtvamehanIyanAM daLiyAMnA traNa puja anivRttikaraNathI nahi paNa apUrvakaraNathI kare. darzanamehanIyanI sAta prakRtione kSINa karIne aTakI janAranI zreNine khaMDakSapakoNi kahevAya ? have je jIva aupazamikasamyakatvane pAmIne agara te aupathamikasamyakRtvane pAmyA vinA paNa kSApazamikasamyaphavane pAme che, te jIva je zApathamikasamyakatvanA pariNAmamAM barAbara sudaDha rahI zake ane tene prathama saMhanana Adi sAmagrI maLI hoya tathA te je kSapakazreNi mAMDavA jegA pariNAmane pAmI jAya, te te chava ApakazraNa mAMDIne anantAnubaMdhI kaSAyanI cAra tema ja mithyAtvamehanIyanI traNa-ema darzana mehanIyanI sAteya prakRtione kSapakazreNinA pariNAma dvArA saMpUrNa paNe kSaya karI nAkhIne kSAyikasamyakRtvane svAmI banI jAya che. kSApazamikasamyakatvane pAmele jIva je kaMI paNa rIte samyaktvanA pariNAmane vamI nAkhe nahi ane e pariNAmamAM barAbara Takyo rahe, te e jIva kSAyikasamyaphavane pAmyA vinA rahete ja nathI. e jIva e ja bhavamAM kSapakazreNi mAMDe ane e dvArA kSAyikasamyakatvane pAme e niyama nathI. bhavAntaramAM kSAyikasamyakatva pAme evuM paNa bane. kSApazamikasamyakatvanA pariNAmamAM barAbara TakI rahenArA jIvane, je bhavamAM kSAyikasamyaphavanI prApti thavAnI hoya che, te bhavamAM e jIvane kSapakazreNi mAMDavA mATe prathama saMhanana Adi je sAmagrI jarUrI gaNAya che te maLI ja jAya che ane e jIvamAM zapakarNi mAMDavA jege pariNAma paNa pragaTI jAya che. Ama je jIva kSaya mAMDe che, te jIvane jo kSapakazreNi mAMDatAM pahelAM parabhavanA AyuSyane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra 1 samyagdarzana-1 'dha paDI gayA na hAya, teA te jIva kSapakazreNinA kALa daramyAnamAM mAtra dunamAMhanIyanI sAta prakRtinA kSaya sAdhIne virAma pAmatA nathI, paNa kSapakazreNimAM AgaLa vadhIne e jIva cAritrameAhanIya kanI bAkInI ekavIseya prakRtienA paNa saMpUrNa paNe kSaya sAdhIne vItarAgapaNAne AtmasAt karI le che ane te pachI tarata ja jJAnAvaraNIyAdi bAkInAM traNeya ghAtI karmone paNu kSINu karI nAkhIne kaivalajJAnanA svAmI paNa khanI jAya che. have je jIvane kSapakazreNi mAMDatAM pahelAM ja parabhavanA AyuSyanA baMdha paDI gayA hoya, te jIva kSapakazreNi dvArA mAtra darzaname hanIyanI ja sAta prakRtine kSINa karI nAkhIne aTakI jAya che. e jIvanA kSapakazreNinA pariNAma darzanameAhanIyanI sAta prakRtie kSINa thatAM bhagna thaI gayA vinA rahetA ja nathI. evA jIva je kSapakazreNi mAMDe che, te kSapakazreNine khaMDakSapakazreNi tarIke oLakhavAmAM Ave che. kSAyeApazamisamyaphattvanI hAjarImAM ja kSAyikasamyaktvane pAmI zakAya cheH kSapakazreNi eTale ghAtI kamermInI prakRtinI mULamAMthI kSapaNA karI nAkhavAnI zreNi. temAM, pahelAM daza nameAhanIyanI sAteya prakRtinI kSapaNA thAya che. danameAhanIyanI sAteya prakRtinI kSapaNA sa pUrNapaNe thaI gayA pachIthI ja, cAritramAhanIyanI prakRtinI kSapaNA thAya che. Ama mAhanIya karma saMpUrNa paNe kSINa thaI gayA pachIthI ja jJAnAvaraNIya, dezanAvaraNIya ane antarAya e bAkInAM traNeya ghAtI jjainI sa prakRtinI sapUrNa paNe kSapaNA thAya che. eTale, je jIve mAkSa sAdhavA hAya, te jIvane kSAyikasamyaktva pragaTAvyA vinA cAlatuM ja nathI ane kSAyikasamyaktvane pragaTAvavAne mATe jIve kSapakazreNi mAMDavI ja joI e. kSapakazreNi, cAthA guNasthAnake rahelA jIva paNa mAMDI zake che, pAMcamA guNasthAnake rahelA jIva paNa mAMDI zake che ane cho tathA sAtamA guNasthAnake rahelA jIva paNa mAMDI zake Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 213 che. kSapakazreNi mAMDavA mATe jema prathama saMhananAdi sAmagrI joIe, tema chevaTamAM chevaTa ceAthuM guNasthAnaka paNa kSapakazreNi mAMDavA mATe joIe ja. pahele guNaThANe rahelo anAdi mithyASTi jIva, aupathamikasamyakatva agara matAntare kSApazamikasamyakatva pAmI zake, paNa e jIva sIdho ja kSAyikasamyaktva pAmI zake ja nahi. keI kaI jIvavizeSa mATe evuM paNa bane che ke-antima bhavamAM ane atima kALamAM e jIva anAdikAlIna mithyAtvane upazamAve, upazamasamyaphava pAme, kSApazamikasamyaktvane pAme, kSapakazreNi mAMDe, kSAyikasamyakatva pAme, cAritramehanIyanI ekavIseya prakRtione paNa kSINa karI nAkhe, bAkInAM traNa ghAtI karmone paNa sarvathA kSINa karI nAkhe ane AyuSyane ane zeSa cAra aghAtI karmone paNa sarvathA kSaya karanAre banIne mekSane pAmI jAya. A badhuMya antamuhUrtanA kALa mAtramAM banI jAya, evuM paNa bane. ahIM muddo eTale ja che ke-traNa prakAranAM je samyaktva aupazamika, kSAzamika ane kSAyika, emAM je kSAyikasamyakatva che, tene pragaTAvavAne mATe kSapakazreNi avazyameva mAMDavI paDe che ane kSApazamikasamyaktvanI gerahAjarImAM jIva kSapakazreNi mAMDI zakate ja nathI. kSApazamikasamyaktva te ghaNI vAra Ave ane ghaNI vAra jAya evuM paNa bane che, paNa eka vAra je jIva samyakatvane pAye, te jIva game tyAre paNa ardha pudagalaparAvartathI aMdara aMdaranA kALamAM ja ane te paNa kSApazamikasamyakatvanI hAjarImAM ja kSapakazreNi avazya mAMDavAne ane kSAyikasamyaktva Adine pAmIne mekSane paNa pAmI ja javAne, e niHsaMzaya bInA che. saMsAra tajavA jevo lAge ema karavuM che: AvuM badhuM ja chene sAMbhaLavA maLe ane samajavAne maLe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ] samyagadazana-1 e ane sabhyatvane pAmavAnuM kevuM mana thAya? "A jIvanamAM huM kadAca bIjuM kAMI paNa na pAmI zakuM, teya samyaktva te mAre A janmamAM avazya pAmavuM che."--ema ene thAya ne? kema kesamyakatva e AtmAnuM kalyANa sAdhavAnA je upAya che, te savanuM mULa che. samyaphava vinA AtmAnuM sAcuM kalyANa sadhAya nahi, ane samyaphavA AvyuM eTale AtmAnuM kharuM ne pUruM kalyANa sadhAyA vinA rahevAnuM ja nathI enI khAtarI thaI jAya che. have vicAra karo ke-jIvane jyAM sudhI saMsAra sAre ja lAge, saMsAranA sukhamAM ja sAcuM sukha lAge, tyAM sudhI samyaktva pamAya kharuM? nahi ne? mATe, kaI paNa bhege saMsAra kharAba lAge, hAnikara lAge, tajavA jevo lAge, evuM karavuM joIe ne ? te, game tema karIne paNa have te evuM jANavuM che, evuM cintana karavuM che, evAnA saMgamAM rahevuM che, evAnI sevA karavI che, ke jethI saMsAra tajavA jevuM ja che ema lAge. - kaI pUche ke-"madiramAM roja kema jAva che ?" te kahevuM ke-samyakatva pAmavuM che mATe ! "pUjAmAM ATalA kalAka kema karo cho ?" te ke-samyaktva pAmavuM che mATe ! "sAdhu pAse vAre vAre kema jAva che ?" te ke-samyaktva pAmavuM che mATe ! tame je kaI dharmakriyA kare, te bAbatamAM je kaMI pUche te kahevuM ke A badhuM huM eTalA mATe karuM chuM ke-mAre sauthI pahelAM samyaktva pAmavuM che !" AvuM tame tamArA manamAM nakakI karI le ane te pachI jyAre jyAre je, je pUche tyAre tyAre tene tene tame A javAba ApavA mAMDe, te kadAca saMsAranA rasiyAo kaheze ke-A gAMDo thaI gayo che. paNa evAo tamane gAMDA kahe tyAre tamAre rAjI thavuM. gAMDA kahe te samajavuM ke dharma AvavA mAMDayo : eka vAra ame eka gAmamAM gayelA. vyAkhyAnamAM ghaNuM mANase Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 215 AvyA hatA. temAM keTalAka ajanA paNa AvyA hatA. vyAkhyAnamAM saMsAra pAparUpa che, e vAta teA Ave ja ne ? tyAre meM kahyuM hatu ke saMsAramAM rahevuM paDe ne saMsAranAM kAma karavAM paDe teAya te rasathI karavAM nahiM ane sasArane vadhAranArAM kAmamAM banI zake tA bhAga leve! nahi. tame saMsAranA kAmamAM rasa nahi batAvA ane tamAruM' cAle tyAM sudhI tame sa'sAranA kAmamAM bhAga nahi lA te kadAca tamArA snehI-saMbadhIe tamane gAMDA kaheze. paNa jyAre e tamane gAMDA kahe tyAre samajo ke-have mArAmAM dharma AvavA mAMDayo.' AvI vyAkhyAnamAM kahevAyelI vAta, eka sAmAnya sthitinA jainetara mANasane jacI gaI ane teNe saMsAranA kAmamAM upekSA batAvavA mAMDI. karelu ke Aje lagnanu kAma patI e saMsAramAM rahelA eTale gharanAM jarUrI jaNAtAM kAma kare kharA, paNa badhAne lAge ke-Ane AmAM rasa nathI ! ema karatAM karatAM ene ghare lagnanA prasaMga Avye. ene thayu ke A tA saMsArane vadhAranArA prasaMga ! mAre zuM kAma AmAM bhAga levA joIe ? ' eTale, e tA enA makAnanA trIje mALe caDI gayeA ane bAraNAM aMdarathI baMdha karIne besI gayA. eNe nakkI ApaNe kAMI khAvuMya nathI ane pIvuMya nathI. jaze pachI nIce UtarIzuM.' paNa sagA-saMbadhI cheDe ? sau ene khelAvavA lAgyA. bAraNAM khakhaDAvI bUma pADavA lAgyA. paNa A tA eka ja kahe ke- AvA pApanA kAmamAM mAre bhAga levA nathI. ' badhAe bahu bahu kahyuM, paNa ANe bAraNuM na ughADayuM te na ja ughADayu.. eTale badhA kahe ke--- gAMDA thaI gayA che gAMDA, cAlA ApaNe.' Ama kahIne badhA nIce gayA, paNa A te e sAMbhaLIne eTale badhe AnandamAM AvI gayA ke nAcavA ja mAMDayo ! ene ema thaI gayuM ke A badhAe mane gAMDA kahyo, eTale pelA mahArAja kahetA hatA tema mArAmAM dharma jarUra AvavA mAMDayo ! have huM dharma pAmavAnA !' lagna patI gayuM eTale e nIce UtaryAM ane rAjanI jema vartAvA lAgyA, paNa A gAMDA thaI gayA che.' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] 1 - samyagUdana-1 -evuM sAMbhaLavAthI ene je apUrva Ananda thayele, e Anandane e visarI zakate nahi; ane, amane paNa yAda karyA karate. amane AnI kazI ja khabara nahi. ame te vyAkhyAna karIne e gAmethI vihAra karI gayelA. ne keTalAka mahinA pachI vihAra karatAM karatAM ame pAchA e ja gAmamAM AvI pahoMcyA. sAmaiyuM cAlatuM hatuM tyAM rastAmAM AvIne eka mANasa amArA paga pAse lAMbe thaIne sASTAMga namaskAra karate hoya tema sUI gaye. te paNa sAro naheAte. kAMIka kaccaDavALe hate. paNa eNe pitAnAM kapaDAM bagaDe ne pitAnuM zarIra bagaDe enI jarAya darakAra rAkhelI nahi. ame UbhA rahI gayA. namaskAra karIne e Ubho thaye ane kahe ke-"mahArAja ! tame mArA upara bahu moTo upakAra karyo. tame mane nathI oLakhatA, paNa huM tamane oLakhuM chuM. tame pahelI vAra ahIM AvyA tyAre vyAkhyAnamAM kaheluM ke-saMsAranuM kAma e pApa che, mATe saMsAranA kAmamAM bhAga nahi le ane ema karatAM badhA ja gAMDe kahe te samajavuM ke dharma AvavA mAMDyo ! te divasathI meM nakkI karyuM ane saMsAranAM kAma na chUTake karavA mAMDayAM. paNa eka vAra mAre ghare lagna AvyuM ane meM lagnamAM bhAga lIdhe nahi eTale badhAe mane gAMDo kahyo. e, mahArAja ! tamAre meTo upakAra. have te huM dharma pAmavAne ne ?" AvuM keTaluMya eNe kahyuM. enA Anandane pAra nahote. amaneya thayuM ke-jIva bahu sAre che. bhadrika pariNAmI che. Ane dharmanA mArge caDAvye caDI jAya evo che. ane, e jIva pachI te amArA bahu paricayamAM rahyo ane bahu sArI rIte dharmamAM AgaLa vadhI gaye. samyaktvanA manorathamAM badhA mane ratha AvI jAya AvI rIte tame "samyaktva pAmavuM che, samyaktva pAmavuM che.--evA bhAvamAM ramatA thaI jAva ane avasare avasare e vAta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 217 belatA thaI jAva, ethI tamane ghaNuM gAMDA paNa kahe teya muMjhAze nahi. ajJAna ane saMsAranA bahu rasiyAone premI mANase gAMDA jevA lAge, te emAM jarAya Azcarya pAmavA jevuM nathI. eTale "mandire kema jAva cho? sAdhu pAse kema jAva che ? pUjA-sAmAyikAdi kema kare che ? tIthe kema jAva che ?" AvuM AvuM je kaI pUche, tene tame kaheje ke-samyaktva pAmavuM che mATe ! mULa vAta te saMsAranA rAganA ane saMsAranA saMganA paNa tyAganI che. samyakatvanI sanmukha avasthA AvatAM saMsArane rAga meLo paDe che, graMthi bhedAya ane samyakRtva pragaTe eTale jIvane virAga vadhe che ane saMsArane rAga tema ja saMsArane saMga paNa tajavA jevo ja che ema lAge che. e pachI avirati moLI paDe ane vairAgya joradAra bane eTale cAritramehanIya tUTavA mAMDe ane virati AvavA mAMDe. emAMthI saMsArane rAga paNa jAya ane saMsArane saMga paNa jAya. Ama virati maLe ne pariNAme vItarAgepaNuM, kevalajJAna ane mukti maLe. eTale, samyakatvane pAmavAne je mane ratha, emAM sAdhupaNAne pAmavAne mane theya AvI jAya, vItarAga banavAne maneya AvI jAya ane mekSa pAmavAno maneratheya AvI jAya. mATe nakkI kare ke--dharmanI kaI paNa kriyA ane e mATe karIe chIe ke-sauthI pahelAM amane samyakRtva maLe ! dharma karavAthI "A joIe ne te joIe."--e bhUlI jAva ! pahelAM te eka mAtra samyakatva ja joIe ema kahe. Aje te madiramAM pUjAdi hoya ne AmaMtraNa AvyuM hoya te pUjAmAM jAya, paNa kahe zuM? amukanuM AmaMtraNa AvyuM eTale pUjAmAM jAu chuM! AmAM lAbha ? AMTaya thAya ane phaLeya gumAve. e ja rIte, dharmakriyAnuM phaLa maLe nahi athavA te. viparIta phaLa maLe evA prakAre keTalIya dharmakiyA thAya che. samaju Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218] samyagradarzana- mANasa AvI bhUla kare ? dharmakriyA kare ane dharmanuM phaLa jAya-evI. rIte DAhyo mANasa dharma kare ? mATe, dharmanA phaLa tarIke bIjI keI paNa sAMsArika abhilASA rAkhavI nahi. ane, dharma joIe. mATe huM dharma karuM chuM, evuM nakkI karI le ! sAdhupaNune pAmavAnI bhAvanA joIe ? saMpUrNa dharma te sAdhupaNumAM ja. UMcAmAM UMcI keTine dharma paNa sAdhune ja sarvaviratidhara dhamI ane dezaviratidhara dhamadhamI. pUrA dhamI sAdhupaNuM vinA na banAya. tamAreya. banavuM che pUrA dhama, paNa zarUAtamAM zuM kahevAnuM ? pahelAM samyaktva pAmavuM che ema belaze, te vidaneya ochAM Avaze. Aje koI pUche ke-"maMdire kema jAva che? sAdhu pAse kema jAva che ?" ane. je tame kahe ke-"manamAM ema che ke deva pAse jatAM jatAM ane guru pAse jatAM jatAM saMsArano saMga chUTI jAya ane sAdhupaNAne pAmI javAya te sAruM !' te sagA-saMbaMdhio kadAca tamane rekavAne prayatna karaze. deva-guru pAse javAmAMya vinna karaze. dharma karatAM manamAM rAkhavuM ke-zakti AvI jAya te sAdhupaNAne pAmyA vinA rahevuM nathI, paNa hamaNuM kahevuM ema ke-samyaphatva pAmavuM che ! samyaphavane nirmaLa banAvavuM che ! AvuM belaze te ekadama viddha nahi Ave. bAkI, samyakatvane pAmavAnI sAcI bhAvanAmAM, sAdhupaNane pAmavAnI bhAvanA paNa hoya ja. saMsAranA saMgane tajavAnI bhAvanA vinA, saMsArano saMga tajavA jevo ja che evuM lAgyA vinA, samyaktva Ave nahi ane, e bhAvanAthI viparIta bhAvanA AvatAM samyaktva TakI zake nahi. mATe kahe ke have te pahele puruSArtha athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananI bhUmikA [ 219 te je kAMI puruSArtha karavo che te samyaktvane pAmavAne mATe kara che. e mATe zAstrazravaNuM karavuM che ane tatvasvarUpanuM jJAna meLavavuM che. have A graha vaLagA joIe samajI gayA tame ? eTale, dharmakriyAmAMthI A lekanA sukhane abhilASa UDI gaye ne? paralokane paNa pIgalika sukhane abhilASA UDI gaye ne? dhana, kIrti ne A leka tathA paralokanuM padagalika sukha mAtra, eno dharma karavAmAM abhilASa nahi ne? tyAre dharmakriyA zA mATe ? sauthI pahelAM samyaphava pAmavA mATe ! atyAra sudhI jIva bhaTakyo tenuM kAraNa zuM? duHkha nahi joIe ane sukha joIe, e graha vaLagye te mATe ne? sukha paNa hyuM? sAMsArika ! bhegepabheganuM ! viSayajanita ane kaSAyajanita ! have e grahane badale samyakatva joIe, virati joIe, kAraNa ke-samyakRtva tathA virati vagere Ave te ja A saMsArathI chuTAya ane muktisukhanA bhaktA banAya ! A badhuM Ave, te dharma dhana-kIrti-bhega vagere mATe karavAnA abhilASanuM athavA te gatAnagatikapaNe cAlavAnI vRttinuM je pApa dharmakiyAmAM pesI jAya che te pesI zake ja nahi. vAta eka ja ke--dharma kema kare che? te ke-paheluM samyaktva pAmavuM che mATe! kaI pUchaze ke-te bajAramAM kema jAva che? ene kahevAya ke-pApane udaya che. saMsArane choDI zakAtuM nathI. lobhAdi paDe che, mAruM cAle te huM bajAramAM ya na jAuM ne saMsAranuM kaI kAmeya na karuM! eTale huM te badhe-jyAM jAuM tyAM badhe e ja jhaMkhyA karuM chuM ke-jyAre samyaktva pamAya ne kyAre viratine pariNAma pragaTe ! AvuM tame kaho ane ethI tamane kaI gAMDA kahe, teya duHkha nahi thAya ne? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] samyagradazana-1 bhagavAnanI AjJA sAme jevuM : saMsAranA dareka kAmamAM tame pApano ga che mATe karavuM paDe che." ema kahe teya tamane gAMDAmAM gaNI kADhe evuM paNa bane. evA saMsAranA zikhIne gAMDA kahe temAM nukasAna zuM ? UlaTuM, tame pApane vega samajIne pApane vega belatA thaI jaze, te tamAruM AjubAjunuM sAMsArika vartula ochuM thaI jaze. ethI tamane dharma karavAne, tatva samajavAne, tattva svarUpanuM cintana karavAne vadhu samaya maLaze. ApaNane bIjA sArA kahe, zANuM kahe, evuM sAMbhaLavAnI vRttine tajI de. Aje ghaNu mANase svArtha mATe meMDhe sAruM kahe che ne pAchaLa bhaiDu bole che. . keTalAka sukhI mANasane evI kuTeva paDI gaI hoya che kejyAM ne tyAM temane emanI vAtamAM "hA" kahenArA joIe. evAone puNya hoya te svAthI hAjIyA maLI rahe, paNa emAM emane keTaluM badhuM nukasAna thAya? bicAro kaSAyamAM deDyA kare. DAhyo te vicAra kare ke-zuM badhuM ja huM sAruM karuM chuM ? nahi; te, mane jemAM ne temAM A hAjI hA kema kahe che? paNa kaSAyane ati paravaza paDelA ane e vicAra AvatuM nathI. ApaNe te dharma dharmarUpe karavo che. eTale, AtmAnI sAme jevuM; bhagavAnanI AjJA sAme jevuM. samyakatva e bhagavAnanI AjJAmAM pUrI zraddhA rUpa che. e 5mAya te paNa A janama saphaLa thaI jAya, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I IIIII, 4-samyagdarzanane sUryodaya 1 samyagdarzananI prAptine kama 2 samyagdaSTinAM pAMca lakSaNa 3 samyagdarzananAM pAMca dUSaNa 4 samyagdarzanane prabhAva IIIII For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA anAdikamasantAnathI veNita che. # # A jagata anAdikAlIna che. anAdikAlIna evuM A jagata anantakAlIna paNa che. A jagata kyAreya aritatvamAM nahatuM evuM paNa banyuM nathI ane A jagata kyAreya astitvamAM nahi heca-evuM banavAnuM paNa nathI. anAdi ane ananta evA A jagatamAM "jIva" ane jaDa" e be prakAranA mukhya padArtho che, ethI jagatanA eke eka padArthano kAM to jIvamAM ane kAM to jaDamAM samAveza thaI jAya che. jaDa evAM karmonA jIvanI sAthenA gathI saMsAra che ane jIva jyAre jaDanA e saMgathI sarvathA mukta banI jAya che, tyAre e jIva saMsArathI mukta banI gaye, ema kahevAya che. e "ra ra sa R jIvane saMsArI rAkhanAre, jIvane saMsArI banAvyuM rAkhanAro je jaDane saMga che, te jaDa saMga karma svarUpa che. karma jaDa che, paNa jIva mAtrane jaDa evA kamane saga anAdikALathI che, ane, jaDasvarUpa karmanA e saMgathI ja jIvane svabhAva AvarAyela che. jIvanI sAthene karmane saMga anAdikAlIna hovA chatAM paNa, kaI ja karma vizeSane saMga keI paNa jIvane anAdithI hotuM nathI, kAraNa ke-bhegavavA Adi dvArA karmo AtmAthI vikhuTAM paNa paDatAM jAya che ane baMdhanAM kAraNanuM astitva hoIne jIvane navAM navAM karmobaMdhAtAM jatAM paNa hoya che. eTale, kaI kama vizeSane saMga jIva ne anAdikAlathI = 9 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224]. samyagadarzana-1 hete nathI, paraMtu pravAha rUpe athavA paraMparA rUpe, jIvanI sAthe jaDa evA karmane je saMga che, te anAdikAlIna che. Ama hAIne jIvane anAdikarmaveSTita kahevAne badale, jIvane anAdikama-saMtAnaveSTita athavA anAdika paramparAveSTita Adi kahe, e vadhu egya che. - kamane baMdha te ja jIvane thaI zake che, ke je jIvamAM kamane saga thavAthI karmasaMgane anukula pariNAma svarUpa yogyatA hoya che. pratyeka samaye AtmA karmathI chUTe che paNa kharo ane karmane bAMdhe che paNa khare. vItarAga ane sarvajJa banele AtmA, mAtra cAra prakAranAM karmoe ja sahita hoya che. tethI te cAra prakAranAM karmothI chUTate jAya che ane e AtmAne mAtra pratyayika ane te paNa zAtA vedanIyane ja baMdha thato hoya che. ema karatAM karatAM, e AtmA evI avasthAe pahoMce che ke ene karmane baMdha thAya ja nahi ane ethI te sakala karmothI rahita banI jAya. samyaktvanI durlabhatA : jIva mAtra anAdikALathI kamasantAnathI veNita che ane ethI jIva mAtrane mATe samyaphata durlabha che. "samyakatva durlabha che." e. vAta jema sAcI che, tema jIve samyaktvane pitAne mATe sulabha banAvyA vinA cAlI zake evuM paNa nathI-e vAteya eTalI ja sAcI che, kAraNa ke-"samyakatvane prApta karyA vine, keI paNa jIva, gRhidharmane ke sAdhudharmane tenA kharekharA svarUpamAM pAmI zakate ja nathI; ane, dhamane kharekharA svarUpamAM pAmyA vinA, keI. paNu jIva, pitAnA mokSane sAdhI zakatA nathI. anAdi saMsAramAM kadI nahi pamAyeluM : samyaphavarana, e ciMtAmaNI ratnanA laghubhAvanuM janaka cheeTaluM ja nahi, paNa A samyaktvarane te evuM che, ke je ratna anAdi evA saMsAra sAgaramAM, jIvana, pUrve kadI paNa prApta thavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanano sUryodaya pAmeluM nathI. ratna hoya che sAgaramAM, mATe ane saMsArane sAgaranI upamA ApavAmAM AvI che. A saMsArane sAgaranI upamA aneka prakAre ghaTI zake tema che. sAgara jema UMDe, poLo ane anekavidha bhayAnakatAothI bharele che, tema A saMsArasAgara paNa ghaNe UMDe che, ghaNe paheLe che ane aneka prakAranI bhayAnakatAothI bhareluM che. sAgaramAM rahelA ratnane, sAgaramAM paDanAra sau kaI pAmI zakatA nathI, paNa keIka keIka che pAmI zake che kAraNa ke-e cheka peTALamAM raheluM hoya che e ja rIte samyaphavaratnane paNa kaIka keIka che ja pAmI zake che. samyaphavaratna eTalA badhA UMDANe raheluM che ke, enA upara karmanAM tharanAM thara jAmelAM che. emAMthI . keTalAMka karmanAM thara ocho thAya eTale ke keTalIka karmasthiti ghaTe tyAre jIva karmagraMthie Ane che. ATha prakAranAM karmonI utkRSTamAM utkRSTa sthitinuM ane jaghanyamAM jaghanya sthitinuM pramANa: anAdi kALathI jIva je karma santAnathI veSTita che, te karma ATha prakAranuM che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mehanIya, . AyuSya, nAma, gAtra ane antarAya-e, karmanA ATha prakAre che. A ATha prakAranAM karmonA nimitto cha che. eka-mithyAtva, bIjuajJAna, trIjuM-avirati, cothuM-pramAda, pAcamuM-kaSAya ane huM ga. mithyAtva Adi A cha nimittethI, jIvane prAyaH pitapotAnA pariNAma dvArA karmane baMdha thAya che. mithyAtvAdina nimittathI eka pariNAma dvArA saMcita thatuM karma, utkRSTa sthitivALuM paNa hoI zake che ane jaghanya sthitivALuM paNa hoI zake che. tIvra e je azubha pariNAma, te pariNAma dvArA janita je karma, te utkRSTa sthitivALuM hoya che. ! . ATha prakAranAM karmomAM, dareke dareka prakAranA karmanI utkRSTa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6 ] samyagadarzana-1 sthiti samAna nathI karatI, paNa bhinna bhinna hoya che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya ane antarAyae cAra prakAranAM karmonI utkRSTamAM utkRSTa sthiti trIsa kaTAkeTi sAgaropama pramANa hoI zake che, jyAre mehanIya karmanI utkRSTamAM utkRSTa sthiti sIttera kaTAkeTi sAgaropama pramANa jaI zake che. bAkI rahyAM je nAma, gotra ane AyuSya, temAM nAmakarmanI ane gotrakarmanI utkRSTamAM utkRSTa sthiti vIsa keTakeTi sAgarepama pramANa hoI zake che ane AyuSyakarmanI sthiti utkRSTamAM utkRSTa tetrIsa sAgarepama pramANa hoI zake che. jJAnAvaraNIyAdi ATha karmonI sthiti jema utkRSTamAM utkRSTa keTinI paNa hoI zake che, tema jaghanyamAM jaghanya keTinI paNa hoI zake che. tevA prakAranA pariNAmathI saMcita thatAM ATha prakAranAM karmomAM, vedanIya karmanI jaghanyamAM jaghanya sthiti bAra muhUrta mAtranI hoya che, nAmakarma ane gotrakarmanI jaghanyamAM jaghanya sthiti ATha muhUrta mAtranI hoya che, jyAre bAkInAM je jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, AyuSya ane antarAya-e pAMca prakAranAM karmo, e karmonI jaghanyamAM jaghanya sthiti antamuhUrta mAtranI hoya che. atre e vAta paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke-zubhAzubha pariNAma dvArA thatA karmabaMdhane aMgenI ja A vAta che, paNa agIArame guNasthAnake, bArame guNasthAnake rahelA chene tathA terame guNasthAnake rahelA kevalajJAnI paramAtmAone je gapratyayika baMdha thAya che, te baMdhane aMgenI A vAta nathI. karmonI carama utkRSTa sthitine kSaya kAmane kyAre ? AtmAne anAdikAlIna jaDa karmonA vegathI sarvathA rahita banAvavAne mATe, sauthI pahelI AvazyakatA bhavyatva svabhAvanI che. pachI bhavitavyatAnI che, pachI kALanI che ane te pachI kama tathA puruSArthanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazanane sUryodaya [ rara7 che. je bhavyatva svabhAva na hoya, te bhavitavyatAnA vazathI chava vyavahAra rAzimAM Ave te paNa te kadI ja kALanI anukULatAne pAmI zake nahi ane jIvane bhavyatva-svabhAva hovA chatAM paNa jo bhavitavyatAnI anukULatA maLe nahIM, te jIva tyAM vyavahAra-rAzimAM paNa AvI zake nahIM, tyAM vaLI tene kALanI anukULatA te maLe ja zI rIte? jIvane bhavyatva-svabhAva hoya ane bhavitavyatAo anukULa banIne jIvane vyavahArarAzimAM lAvI mUka haya, te e jIvane game tyAre paNa kALa AdinI anukULatA prApta thavAnI e vAta te nakkI ja; paNa jyAM sudhI kALanI anukULatA prApta thAya nahi, tyAM sudhI karmonI amuka anukULatA prApta thAya te paNa, te e samaye te nakAmI ja javAnI; karmanI e anukULatA, keI paNa rIte e jIvane pitAne je anAdikAlIna jaDa karmone vega che, tene sarvathA kara karavAnI IcchA sarakhI karAvavAne paNa samartha nivaDavAnI nahIM. jIva jyAre caramAvatane pAme, te pachI ja karma saMbaMdhI anukULatA, bhavitavyatAdi anukULa hoya te ja jIvane karmasAdhaka nivaDavAnI. AthI ja, zAstrakAra paramarSioe pahelAM caramAvartanI vAta karI. caramAvartamAM paNa, karmonI carama utkRSTa sthitino kSaya thayA bAda ja zuddha dharma rUpa samyakatva ke je sarva ISTane pUrNa karavA kalpavRkSa jevuM che tenA bIjanI prApti thAya che. ahIM e vAta dhyAnamAM rAkhI levAnI che ke zaramAvartakALa mAtra bhavya AtmAone ja prApta thaI zake che. jyAre karmonI carama utkRSTa sthitine kSaya mAtra bhavyAtmAone ja prApta thAya te niyama nathI. karmonI carama utkRSTa sthitine kSaya te abhavyone paNa prApta thaI zake che, duone paNa prApta thaI zake che ane bhavyone paNa prApta thaI zake che. vaLI, caramAvarta kALane pAmyA pachIthI jIva acaramAvarta kALane kadI paNa pAmate nathI, jyAre karmonI carama utkRSTa sthitine kSaya thayA vAi paNa jIvane, karmonI utkRSTa sthitine baMdha te vAraMvAra roTale ke anaMtIvAra paNa thaI zake che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadana-1 kampanI carama utkRSTa sthiti kAne kahevAya ? have ApaNe pahelAM e joIe ke karmanI carama utkRSTa sthiti kAne kahevAya che ? kAraNa ke karmInI carama utkRSTa sthitine kSaya thayA bAda ja jIvane khIja AdinA krame karIne samyakRtvanI prApti thAya che. ane te krame karIne paNa samyaktva apUrNAMkaraNathI sAdhya che--ema zAstrakAra paramaSi Ae chaThThI vizikAnI AdimAM ja pharamAvyu che. jIvanI sAthe anAdikALathI jaDa karmInA yAga che, ane e karmInA mukhya vibhAge ATha che, ema jJAnIe pharamAve che. jJAnAvaraNIya, darzonAvaraNIya, vedanIya, meAhanIya, AyuSya, nAma, gotra ane aMtarAya A ATha mukhya vibhAgeAmAM saghaLAMca kamerdane samAveza thaI jAya che. A ATha prakAranAM karmomAMthI pahelAM traNa ane chelluM eka, eTale jJAnAvaraNIya, dezanAvaraNIya, vedanIya ane aMtarAya-A cAra ka ghAtIkAM tarIke oLakhAya che. ane bAkInAM cAra karmAM aghAtI karmI tarIke oLakhAya che. A ATheya karmAnI sthiti ekasarakhI nathI. 328 ] karmInI sthitinA artha e che ke vadhumAM vadhu teTalA kALa panta e kamane e kama udayamAM AvyA pachIthI bhogavI zakAya; athavA tA e karma udayamAM AvyA pachIthI te jo vadhumAM vadhu samayane mATe TakI zake, te te tenI jeTalI sthiti baMdhAyelI hoya teTalA samayane mATe ja te AtmAnI sAthe TakI zake. badhAM ja karmI potAnI utkRSTa sthitivALAM ja khaMdhAyelAM hAya che athavA badhAya che tevA paNa niyama nathI. jema ke-jJAnAvaraNIya karmanI utkRSTa sthiti trIsa koTAkoDhI sAgaropamanI che, tema bAkInAM traNa karmInI eTale ke darzanAvaraNIya, vedanIya, ane aMtarAya-e traNa karmInI utkRSTa sthiti trIsa kATAkeiTa sAgaropamanI che. mAhanIya karmInI utkRSTa sthiti sittera kATAkoTi sAgaropamanI che. jyAre nAmakama ane gAtraka e e kramonI utkRSTa sthiti "vIsa kATATa sAgaropamanI che. chelle rahyuM je eka AyuSya karma, tenI utkRSTa sthiti tetrIsa sAgaropamanI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM sUryodaya [E paramiSe A kamAve che ke jIva jyAre A ATheya karmonI utkRSTa sthitimAM vartAtA hoya che, tyAre teA te evA kliSTa zayavALA hAya che ke-te saddharmane pAmI zakatA ja nathI; saddharmane pAmavA jogI sthiti tA karmAMnI carama utkRSTa sthitinA kSaya thayA mAda ja prApta thaI zake che. e carama utkRSTa sthiti kaI ? AyuSya kama sivAyanAM sAteya karmInI sthiti jyAre eka kaTAkATa sAgarApamanI thAya tyAre e sthitine te sAteya kamernanI carama utkRSTa sthiti kahevAya. AyuSyakama sivAyanAM sAta karmanI sthiti jyAM sudhI eka koTAkoTi sAgaropamanI paNa hAya eTale ke jIve meAhanIya karmanI 70mAMthI 69 koTAkoTi sAgaropamanI sthiti khapAvI hoya, jJAnAvAraNIya, danAvaraNIya, vedanIya ane atarAya e cAre karmInI 30mAMthI ra9 kATAkeDiTa sAgaropamanI sthiti khapAvI hAya ane nAmakama tathA gAtrakanI 20mAMthI 19 koTAkoTi sAgarApamanI sthiti khapAvI hoya, tyAM sudhI tA jIva samyaphavanA bIjane paNa pAmI zakatA nathI. evA jIvane te| zrI namaskAra maMtranA prathama padanA je uccAra; te paNa prApta thatA nathI tyAre prazna e che ke--A badhAnI prApti jIvane jo thAya te te kacAre thaI zake ? tyAre ja ke--jyAre sAtaiya karmInI sthiti eka koTAkoTi sAgarApamathI paNa ochI thavA pAme ! samajIne kALajIvALA ane : | mithyAtvAdinA nimitte, AtmAnA pariNAma dvArA, pariNAmanI zubhAzubhatAthI zubhAzubha karmanA je saMcaya thAya che te karmasa McayamAM pariNAmanI tIvratA ke mantratAne kAraNe kayA kayA karmanI keTalI keTalI utkRSTamAM utkRSTa sthiti hoI zake che ane keTalI keTalI jadhanyamAM jaghanya sthiti hoI zake che, teneA tamane khyAla tA AvyA ne ? . Jain Educationa International mAhanIya karma sIttera koTAkATa sAgaropamanI sthitivALu paNuM aMdhAI zake ane antarmuhUtta mAtranI sthitivALuM paNa kha'dhAI zake, A badhAne samajIne e karavuM joIe ke-azubha pariNAma pragaTe nahi -* * For Personal and Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra30 ]. samyagadarzana-1 enI kALajI rAkhavI tathA azubha pariNAma pragaTe te paNa te tIvra bane nahi enI kALajI rAkhavI; ane, zubha tathA zuddha pariNAma banyA rahe enI kALajI rAkhavI temaja zubha tathA zuddha pariNAmane khUba khUba tIvra banAvavA prayatna karyA kare. AtmA jema jema guNasampanna banate. jAya che, tema tema tene karmane baMdha zubha rUpamAM thavAnuM vadhatuM jAya che ane azubha rUpamAM thavAnuM ghaTatuM jAya che, tema ja, tenI nirjarAnuM pramANa paNa vadhatuM jAya che. karmasthiti ghaTayA vinA pranthideze pahoMcAya nahi anAdikALathI karmasantAnathI veSTita jIvane paNa je durlabha evuM. samyakatva prApta thAya che te te kayA krame prApta thAya che, te samajavA jevuM che. je jIve durlabha evA samyagdarzana guNane pAme che, te jene mATe sauthI paheluM je bane che, te e bane che ke-teonAM karmonI sthiti khUba ja ghaTI javA pAme che. emAM, AyuSyakarma sivAyanAM sAteya prakAranAM karmonI rithati khapIne ghaTI javA pAme che ane e sAteya prakAranAM karmonI rithati ghaTIne eTalI hada sudhI ghaTI jAya che ke-e sAtamAMnuM kaI paNa karma, eka kaTAkeTi sAgaropamanI rithatithI adhika sthitinuM te rahevA pAmatuM ja nathI; ane, je eka kenTikeTi sAgaropama jeTalI karmanI rithati zeSa rahI, te sthitimAMthI paNa DIka rithati, eTale ke eka palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI sthiti khapI javA pAme che. pitAnI kamarithatinI ATalI hada sudhInI laghutAne pAmelA jIvane granthidezane pAmela chava kahevAya che. jyAM sudhI jIvanAM AyuSyakarma vinAnAM jJAnAvaraNIyAdi sAta karmonI eka kaTAkeTi sAgaropama pramANu kALathI adhika kALanI je sthiti, te sthiti khapI javA pAmatI nathI ane eTalI sthiti khapI gayA pachIthI paNuM bAkI rahelI je eka kaTAkeTi sAgaropamanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 231 sthiti, te sthitimAMthI paNa jyAM sudhI eka pApamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI sthiti khapI javA pAmatI nathI, tyAM sudhI te chava grathidezane paNa pAmatuM nathI. samyagdarzana guNane pAmavAne mATe je granthine bhedavI e anivArya che, te granthine deza sudhI paNa e jIva pahoMcI zakatuM nathI, ke je jIvanI karmasthiti eka kaTAkeTi sAgarepama pramANa kALanI che agara te tethI adhika kALanI che. nadI-ghela-pASANu nyAye thatI karmasthitinI laghutA ? granthideze pahoMcavA jegI karmasthitinI laghutA, jIvane, pitAnA IrAdApUrvakanA puruSArtha vizeSathI ja prApta thAya che-evuM nathI. pitAnI karmasthitinI eTalI laghutAne, jIva, yathA pravRttikaraNa dvArAe "nadI-ghala-pASANa" nyAye pAme che. eTale ke ethI adhika karmasthitine je kSaya jaI javA pAme che, te kSaya yathApravRttikaraNa dvArAe "nadI-ghela-pASANa" nyAye thAya che. nadIomAMthI keTalIka vAra bahu ja sundara AkAravALA ane atizaya lIsA evA pASANe maLI Ave che. e pASANene, e sundara AkAra keI kArIgare Apela hete nathI; athavA te, e pASANane kaI kArIgare evuM atizaya lIlApaNuM paNa ApeluM hatuM nathI. AmathI tema athaDAte-kUTAte ja e pASANe evA sundara AkAravALA ane evA atizaya lIsA banI gayelA hoya che. pASANane evo AkAra ApavAnI sAthe evuM lIsApaNuM ApavuM, e kArIgarane mATeya saheluM te nathI ja jyAre kudaratI rIte e pASANe athaDAte-kUTAte evA banI gayelA hoya che. jIvane granthideza sudhI pahoMcADanArI je karmarithatinI laghutA thAya che, te laghutA paNa e ja rIte yathApravRttikaraNa dvArAe karma sthiti khapate khapata thaI javA pAme che; ane, e ja kAraNa che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ] samyakRdarzana-1 ke abhavya javA ane dubdha jIvA paNa granthideza sudhI paheAMcI zake che. vaLI granthidezane pAmelA jIveA pazu, punaH ka sthitinI gurutAne pAmatA ja nathI, evuM paNa nathI. ATalI ka laghutA paNa mahattvanI : granthideze paheAMcavA jogI kasthitinI laghutAne jema bhavya jIvA pAmI zake che, tema duSya jIveA paNa pAmI zake che ane abhavya jIve paNa pAmI zake che; chatAM paNa, karmAsthitinI eTalI laghutA thavI, e paNa khUba ja mahattvanI vastu che. kAraNa ke-bhavya jIvA paNa granthine bhevAnA puruSAtha kamasthitinI laghutAne pAmyA vinA karI zakatA nathI. bIjI vAta e pazu che ke-bhagavAna zrI jinezvaradevAe pharamAvelA je zrutama che ane cAritradharma che, te dharmane dravyathI paNa te ja AtmAe pAmI zake che, ke je AtmAe granthideze pahoMcavA jogI kamasthitinI laghutAne pAmelA hAya. zrI jinazAsane upadezelA zrutadharmanI ane cAritradhama nI AMzika paNa AcaraNA karI rahelA jIvAne mATe, eTalu tA nizcita ja ke--eka AyuSyakama sivAyanAM te jIvAnAM jJAnAvaraNIyAdi sAteya karmInI sthiti ghaNI ja kSINa thaI javA pAmelI che ane eka paDyeApamanA asa`khyAtamA bhAge UNu evI eka koTAkATa sAgaropama pramANa kALanI sthitithI adhika sthiti te jIvAnA kAI paNa kanI nathI. eTalu' ja nahi, parantu jyAM sudhI je jIva zrI jinazAsane pharamAvelA zrutadharmane ane cAritradharmane aMge paNa AcarI zake che, tyAM sudhI te jIva jJAnAvaraNIyAdi je karmone sacita kare che, te karmInI sthiti paNa ethI adhika hAI zakatI nathI. arthAt~eka padmApamanA asa MkhyAtamA bhAge UNu evI eka koTAkeTi sAgaropama pramANa kALanI sthitithI jarA paNa adhika sthitivALA koIpaNa kane upArjanArA e jIva banatA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [23 graMthidezane tathA dravyakRtane ane pracAratrane pAmavA chatAM apUrva kAraNane na pAmanAra jI : A rIte graMthideze AvelA che, je temanI bhavitavyatA tevA prakAranI hoya te yathApravRttikaraNamAM ja vartatA thakA paNa karmalaghutAne pAmatAM pAmatAM dravyazratane ane dravyacAritrane paNa pAmI zake che. evA kALamAM kaI kaI che mekSane aSa keLavavAnA cage dravyathI utkaTa gaNAya evuM sAdhupaNuM pALanArA banIne navamAM raiveyaka sudhI paNa pahoMcI zake che. graMthideze AvelA cha navapUrvanA jJAnane paNa pAmI zake che. jIva jyAM sudhI graMthidezane pAme nahi tyAM sudhI te te AvuM paNa kAMI ja pAmI zakatuM nathI. graMthideze AvelA che paikIne kaI kaI ja yathApravRttikaraNamAM vartatA thakA paNa adhika adhika karmanirjarAne pAmatA pAmatA, jevA utkaTa keTinA dravya sAdhupaNAne pALe che, tevA utkaTa koTinA sAdhupaNAne je zuddhabhAva sahita pALavAmAM Ave, te te mekSa hAthaveMtamAM ja AvI jAya. paNa eka mAtra zuddhabhAvanI khAmInA yoge ja, e jIvone, e sAdhupaNAnA pAlananuM vAstavika phaLa maLatuM nathI. evA jIvane vadhumAM vadhu navamA greveyakanI prApti thAya che. paNa e devalekamAM ya te ja potAnA rAga-dveSanA gADha pariNAmenA pratApe, tyAM jevA sukhane anubhava karI zakAya tevA sukhano anubhava karI zakatA nathI, eTaluM ja nahi, paNa e kALamAM e jI evAM azubha karmone upaje che, ke je karmo e ene duHkhamaya saMsAramAM khUba khUba bhamADanArAM nIvaDe che. Ama abhavya Adi jIvone graMthidezanI prApti ane te pachI ja dravyazrata tathA dravyacAritranI prApti thavA chatAM paNa te, te jIvonA saMsAra paribhramaNane nAza karavAne mATe kaI paNa rIte samartha banI zakatI nathI. graMthideze AvyA pachI je apUrvakaraNane pAmavA jegI lAyakAta jIvamAM pragaTe, te ja graMthidezanI ane te pachInI bIjI prAptionI paNa sAcI saphaLatA che. bIcArAM abhavya che te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 ] A samyagadarzanasvabhAve ja evA che ke teo graMthideza Adine pAme che, te paNa teomAM apUrvakaraNa pAmavA jegI lAyakAta pragaTI zakatI ja nathI. jyAre durbhavya jIne kALanI aparipakavatA pradhAnapaNe naDe che eTale teo svabhAve mukti gamananI egyatAne dharanArA hovA chatAM paNa teone thayelI graMthideza AdinI prApti paNa teomAM apUrvakaraNane pAmavA jagI lAyakAta pragaTAvavAne samartha banatI nathI. bhavya AtmAone mATe paNa graMthideza AdinI prApti tyAre ja saphaLa banI zake che ke jyAre temane bhavitavyatA AdinI anukULatA prApta thAya che. graMthidezane nahi pAmela zrI navakArane paNa pAmI zake nahi? parama upakArI mahApuruSe tyAM sudhI pharamAve che ke jyAM sudhI jIva graMthideze AvavA jegI karmasthitinI laghutAne pAmate nathI, tyAM sudhI te jIva zrI navakAra mahAmatvane athavA te zrI navakAra mahAmantranA "name arihaMtANaM' evA pahelA pAdane athavA te "name arihaMtANuM e padanA "nane paNa "name arihaMtANuM* e pAdanA "na" tarIke pAmI zakatuM nathI." jJAnIonA A kathana uparathI phalita thAya che ke-zrI navakAramaMtrane pAmI zake evI gyatAvALA jena kuLamAM je AtmAo janma pAme che, teo prAyaH graMthidezane pAmavA jegI karmasthitinI laghutAne pAmelA hoya che. je jaina kuLe jaina AcAranI ane jaina vicAranI daSTie hInamAM hIna keTinAM banI javA pAmyA hoya, chatAM paNa e kuLamAM je zrI navakAra maMtranuM smaraNAdi cAlu hoya, te evAM paNa kuLamAM prAyaH evA ja AtmAo janmane pAme, ke je AtmAonI karmasthiti graMthidezane pAmavA jegI laghutAne pAmelI hoya. je koI jIva "name arihaMtANuM" belavAnA AzayathI "na" paNa belI zake, e jIva karmasthitinI eTalI laghutAne pAmela che, eTaluM te jJAnIonA kathanAnusAre nizcitapaNe kahI zakAya. uparAMta, jyAM sudhI jIva "name Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [235. arihaMtANuM eTaluM mAtra paNa belI zake che agara "namo arihaMtANuM* belavAnA Azaye "nane paNa belI zake che, tyAM sudhI e jIva, game teTalI utkaTa keTinA pApavicAramAM ane game teTalI utkaTakeTinA pApAcAromAM rakta banela hoya te paNa, te jJAnAvaraNIyAdi.'. ATha karmo paikInA keI paNa karmane evA rUpane saMcaya karate ja nathI, ke je karmanI sthiti eka kaTAkeTi sAgaropamanI heya athavA te ethI adhika hoya ! ene artha e che ke-e jIvamAM azubha pariNAme evA tIvra bhAve pragaTatA ja nathI, ke jethI e jIvane kaI paNa karma eka kaTAkeTi sAgaropamanI sthitinuM ke ethI adhika sthitinuM baMdhAya. zrI navakAra maMtranI prApti jaina kuLamAM sAmAnya rIte sulabhagaNAya, eTale ja kuLamAM janma pAmanArA AtmAone aMge vAta kahI; bAkI te, je keIne paNa zrI navakAra maMtranI prApti thAya, tenI karmasthiti utkRSTa koTinI hoya te paNa, te karma sthiti eka keTakeTi sAgarepamathI paNa kAMIka nyUna ja hoya; ane, e jIva. je je karmone upaje, te te karmonI paNa je utkRSTamAM utkRSTa kenTinI sthiti hoya, teya te sthiti eka kaTAkoTi sAgarepamathI kAMIka jUna ja hoya. e jIva ethI adhika sthitivALA karmane tyAre ja saMcita karI zake, ke jyAre e jIva navakAra maMtranA AMzika paNa paricayathI sarvathA mukta banI jAya eTale ke e jIva jyAre graMthidezathI pAcho paDI jAya. bhAgyazAlitA saphaLa. nIvaDI kyAre kahevAya? graMthideze AvavA jegI karmasthitinI laghutAne pAmelA badhA ja jI zrI navakAra maMtra Adine pAme che, e paNa niyama nathIniyama te e ja che ke-je jIva jyAM sudhI graMthideze AvavA jegI. - karmasthitinI laghutAne pAme nahi, te jIva tyAM sudhI zrI navakAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagudezana-1 mitra Adine pAmI zake nahi! eTale, graMthideze AvelA che paikInA je che zrI navakAra maMtra Adine pAmI jAya, te ja kamathI kama eTalA bhAgyazALI te kharA ja ke-jyAM sudhI teo zrI navakAra maMtra AdinA paricayAdithI dUra thaI jAya nahi, tyAM sudhI teo graMthidezane pamADanArI karmasthitithI utkRSTa keTinI karmasthitine upAje ja nahi ! e che, e kALa daramyAnamAM, graMthidezathI bahu AgaLa na vadhe e banavAjoga che, paraMtu e e kAla daramyAnamAM graMthidezathI dUra paNa javA pAme nahi ! sa, jIva graMthideze keTalA kALa sudhI rahI zake ? graMthidezane pAmele java, graMthideze vadhumAM vadhu kALane mATe TikI zake, te te asaMkhyAtA kALa sudhI TakI zake. chevaTamAM chevaTa asaMkhyAtA kALe te e jIva graMthidezathI kAM te AgaLa vadhe ane samyagdarzanAdi guNane upAje ane kAM teo jIva pAcho haTI javA pAme. A vAtane lakSyamAM rAkhIne, tamAre khare vicAra te e karavA jevuM che ke-"ApaNe keTalA badhA bhAgyazALI chIe?" tame kadAca samyagdarzanAdi guNane na pAmelA he-e banavAjoga che, paNa tame graMthideze te avazya pahoMcelA che ! tamArAM karma kadAca game teTalAM joradAra hoya, paraMtu tamArA kaI karmanI sthiti eka kaTAkeTi sAgarepama jeTalI ke ethI adhika nathI ja ane tamArA karmonI sthiti eka keTakeTi sAgaropamathI nyUna ja che. A uparAMta navAM saMcita thatAM paNa tamArA karmo, eka kaTAkeTi sAgaropamathI adhika sthitivALAM hoI zatAM ja nathI. A tamArI jevI-tevI bhAgyazALatA nathI ja, paraMtu bhAgyazALI evA tamAre e vicAra karavuM joIe ke amArI A bhAgyazALitA saphaLa kema nIvaDe ?" kaI paNa prakAranI bhAgyazALatA, e saphaLa nIvaDI-evuM kyAre kahI zakAya ? pitAne prApta thayelI bhAgyazAbitA dvArAe jIva jyAre petAnI adhikAdhika bhAgyazALitA saMpAdita kare, tyAre ja ema kahI zakAya ke- potAnI bhAgyazALitAne e jIve saphaLa banAvI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazanane sUryodaya zAmAM tame tamArI bhAgyazALitA mAne che tame tamArI bhAgyazALatAne saphaLa banAvo che ke nahi ? ane, tame tamArI bhAgyazALatAne saphaLa banAvatA paNa che, te paNa te keTale aMze saphaLa banAve che?--ene kharekhara vicAra ane nirNaya tamAre karavuM joIe. paNa e vicAra kyAre thAya? tamane. tamArI A bhAgyazALatAne kharekharo khyAla Ave tyAre ne ? - Aje tame tamArI bhAgyazALitA zAmAM mAne che? pAse lakamI ghaNuM hoya ane lakSamIne pravAha paNa dhaMdhabaMdha tamArA tarapha vahI. rahyo hoya, te tamane lAge ke-"huM bhAgyazALI chuM !" tamAruM zarIra nIrogI heya ane yatheccha khAna-pAnAdi karavA chatAM tathA yathecchapaNe bhaTakavA chatAM paNa jo tamAruM zarIra nI regI. ane baLavAna banyuM rahetuM hoya, te tamane lAge ke-"huM bhAgyazALI chuM !" - tamane patnI sArI maLI hoya ane te tamane anukULapaNe varyA karatI hoya, te tamane lAge ke "huM bhAgyazALI chuM !" saMtAna paNa sArAM hoya, anukULapaNe vartanArAM hoya ane lakSamIne vadhAro karanArAM hoya, te tamane lAge ke-"huM bhAgyabhALI chuM !' leke tamArA pratye AdarabhAva batAvatA hoya, tame jyAM jAva tyAM pUchAtA che, tamane aNagamatuM kaI bolI zakatuM na hoya ane tamArI ADe je kaI AvavA mathe tene tame pAyamAla karI zakatA che, te tamane lAge ke-"huM bhAgyazALI chuM !" ' . TUMkamAM kahIe te, viSayarAgajanita ane kaSAyabhAvajanita evI je je icchAo tamArA manamAM pedA thatI hoya, te badhI ja IcchAo je pAra paDatI hoya, te tamane lAge ke- huM bhAgyazALI chuM !' I ! AmAM tamane lAgatuM haze ke-dharmanI vAta te rahI ja gaI. paNa vastutaH dharmanI vAta rahI gaI nathI, kAraNa kedharmasthAno Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238] samyadarzana-1 paNa je tamArI kiMmata aMkAtI na hoya athavA te dharmasthAnomAM paNa je tamane joI te Adara maLatuM na hoya, te tame je kAMI dharmakriyA karatA he, ethI tamane bhAgyazALI bhAgye ja mAnatA haze ! moTe bhAge te, dharmasthAnamAM paNa tamane tamAro Adara joIe che ! tame Adarane pAtra na ho te paNa, je tamane dharmasthAnamAM Adara maLe, te ja tamane lAge che ke-"huM bhAgyazALI chuM !' najara kevI bhAgyazALatA upara karelI che ? A badhI bhAgyazALitAe sivAyanI kaI bhAgyazALitA tamArI najare caDhe che kharI? tame mAnelI bhAgyazALitA, e paNa bhAgyazALitA che te kharI ja, paNa e bhAgyazALitA ja kharekharI bhAgyazALitA lAge, te e bhAgyazALatAone nimitte ja tame nirbhAgyazALitAne pAmyA vinA rahe nahi. tamane ema nathI lAgatuM ke-tame jemAM jemAM tamArI bhAgyazALitA mAne che, temAM temAM gADha mithyAdaSTie paNa prAyaH potapotAnI bhAgyazALatA ja mAne che tyAre, mithyASTionI jema ja tame paNa je tamArI bhAgyazAbitAne vicAra kare, te tame A jana muLAdi sAmagrIne pAmyA, tene vizeSArtha zuM ? puNyathI zuM zuM maLe?"--evA bhAvane prazna pUchavAmAM AvatAM, mithyAtvanA raMge raMgAyelI surasuMdarIe ze javAba Apyo hatuM, e yAda che? ane, e ja praznanA javAbamAM, tavasvarUpane -jANanArI zrImatI mayaNAsuMdarIe ze javAba ApyuM hatuM, e paNa cAra che? zrI zrIpAlanA rAsanuM athavA te zrI zrIpAlanA caritranuM zravaNa tame tamArI jiMdagImAM keTalI vAra karyuM che ? enuM zravaNa tamArAmAMnA ghaNAoe ghaNIvAra karyuM haze, paNa emAMnI khAsa yAda rAkhavA jevI vAte keTalAke e yAda rAkhI haze? ane jeoe amuka amuka vAta yAda rAkhI haze, teoe paNa e vAtenA saMbaMdhamAM ciMtana ane manana keTaluM karyuM haze ? susuMdarIne javAba Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ ra39 ane zrImatI mayaNasuMdarIne javAba, e banneya je khyAlamAM hoya, je e bane javAbe barAbara samajAyA hoya, te tamane khyAla Ave ke-mithyAdaSTi AtmAonI najara kevA kevA prakAranI bhAgyazALitA upara karelI hoya che ane samyagdaSTi AtmAonI najara kevA kevA prakAranI bhAgyazALatA upara TharelI hoya che! AvaData ane hoziyArIno sAre athavA kharAba upara saMskAra upara AdhAra rAkhe cheH surasuMdarI ane zrImatI mayaNasuMdarI, e banneya rAjA prajApAlanI putrIo hatI. e banenA pitA eka hatA, paNa e bannenI mAtA judI judI hatI. e bannenI mAtAe judI judI hovAnA kAraNe, e bannenA pAThaka paNa judA judA hatA. surasuMdarInI mAtA jema mithyAdaSTi hatI, tema surasuMdarIne pAThaka paNa mithyAdaSTi hate. e ja rIte, zrImatI mayaNAsuMdarInI mAtA jema samyagdaSTi hatI, tema zrImatI mayaNAsuMdarInA pAThaka paNa tattvaravarUpanA jJAtA samyagdaSTi hatA. surasuMdarIe ane zrImatI mayaNAsuMdarIe-e bannee potapotAnI mAtA ane pitA pitAnA pAThaka pAsethI zikSA meLavIne caturAI prApta karI hatI, paraMtu mAtA ane pAThaka taraphathI surasuMdarIne ane zrImatI mayaNAsuMdarIne paraspara virodhI saMskAra prApta thayA hatA. e banene jevA prakAranA saMskAro maLyA hatA, tevA ja prakAre e bannenI zikSA ane caturAI pariNAma pAmI hatI. zikSA ane saMskAra vaccenA taphAvatane samajo cho ? zikSA e AvaData vizeSa che, jyAre saMskAra e vicAronuM ane vicAre dvArA AcAranuM ghaDatara che. AvaData hoya, paNa saMskAro je bUrA hoya, te e AvaData kevA upagamAM Ave? ane, enuM pariNAma kevuM Ave ? saMskAra je bUrA haiya, te enI AvaData asadda vicAromAM ane anAcAramAM sahAyaka banI jAya. kusaMskArane lIdhe anAcArane rasiye banelo, jema jema vadhAre AvaData Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzana-1 vALa hoya, tema tema te anAcArAnI cojanAo ghaDavAmAM ane anAcArene AcaravAmAM vadhAre ne vadhAre pAvara banI jAya; e ja rIte, jene susaMskAro maLyA hoya, tenI AvaData, asa vicArene pedA thatA aTakAvavAmAM, nimittavaza pedA thaI javA pAmelA asadu vicArane anAcAra karAvanAro e bane te pahelAM ja TALI devAmAM, saddavicAre karavAmAM ane sadAcArane AcaravAmAM sahAyaka bane. eTale, AvaData ane heziyArInI sAthe je kusaMskAra maLyA hoya, te tethI vicAramAM, vacanamAM ane vartanamAM e AvaData ane e hoziyArI adhamapaNane pamADanArI bane che, jyAre, AvaData ane hoziyArInI sAthe je susaMskAra maLyA hoya, te tethI e AvaData ane e hoziyArI vicAramAM paNa uttamatAne pedA karanArI, vacanamAM paNa uttamatAne pedA karanArI ane vartanamAM paNa uttamatAne pedA karanArI bane che. puNyathI zuM zuM maLe che ? eka vAra rAjAe pitAnI e baneya putrIone, te te putrInA adhyApaka sahita rAjasabhAmAM be lAvI. e vakhate rAjAne potAnI e baneya putrIonI buddhinI parIkSA karavAnuM mana thaI gayuM. AthI, rAjAe potAnI e banneya putrIone eka samazyApAda ApyuM. samazyApAda ApavuM, eno artha e ke-e banneya putrIo evI eka eka gAthA banAve, ke je gAthAnuM cothuM pAda e hoya ke je pAda rAjAe samazyApAra tarIke ApeluM hoya. rAjAe ApeluM e samazyApAra puNyathI A maLe che."--evA bhAvArthavALuM hatuM; eTale, puNyane ga hoya te jIvane zuM zuM maLI zake che, enuM surasuMdarIe paNa varNana karavAnuM hatuM ane enuM ja varNana zrImatI mayaNAsuMdarIe paNa karavAnuM hatuM tame mAnelI tamArI bhAgyazALatAnI vAta have Ave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 24 rAjAe samazyApAda ApatAMnI sAthe ja, surasuMdarIe ekadama e samazyApAranI pUrti karI dIdhI. surasuMdarIne pitAnI caturAI pragaTa karavAnI utAvaLa hatI, kAraNa ke--kusaMskAranA ge ene enI zikSAe ane enI caturAIe garviSThA banAvI dIdhI hatI. prazna "puNyathI zuM zuM maLe che?"--e bhAvane hatuM ane surasuMdarIe ene je javAba Apyo, te e che ke-tamane e javAba gamI jAya, te emAM navAI pAmavA jevuM kAMI nathI. surasuMdarIe ApelA javAbane sAMbhaLIne, rAjA paNa tuSTamAna thaI gayuM hatuM ane AkhI rAjasabhA paNa tuSTamAna thaI gaI hatI, te pachI e javAba tamane paNa gamI jAya, te emAM navAI pAmavA jevuM zuM che ? paNa, sAcesAca je evuM kahevuM ja paDe tema haya, te evuM kahetAM mana lAnine anubhava kare evuM cheH kAraNa ke-rAjA vagere je loke surasuMdarIne e javAbathI tuSTamAna thayA, te leke mithyAdaSTi hatA. e vAta bhUlavA jevI nathI ke-teo mithyadaSTi heIne ja surasuMdarIe bhAgyazALatAne jevA prakAre varNavI tevA prakAranI bhAgyazALatA upara ja teonI najara TharelI hatI ane ethI ja, temane surasuMdarIe je javAba Ape, te javAba gamI gaye hate. dhanAdikanA yugamAM ja sukhasarvasvane mAnanArAone gamI jAya e surasuMdarIne javAba H - surasuMdarIe ze javAba Apyo hate ? surasuMdarIe kahyuM hatuM ke-"dhana, cuvAnI, suvidagdhapaNuM eTale sArA pramANamAM caturAI pitAnA dehanI nIgatA ane managamatAnI sAthe meLApa, e badhuM puNyathI maLe che. tamane kadAca ema thatuM haze ke-"surasuMdarIe ApelA A javAbamAM, khoTuM zuM che !" athavA te, kharekhara, dhanAdikanA vegamAM ja sukhasarvasvane mAnanArAone, surasuMdarIne A javAba gamI jAya, emAM navAI nathI! evA te, "A javAba ThIka nathI.--evuM je kaMI kahe, te enI sAme zakya hoya te. sa, 16 FA ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242] samyadarzana-1 rUbarUmAM ane e zakya na hoya te manamAM ne manamAM aneka prazno upasthita kare. evAone thAya ke-"amane dhana maLe, te te zuM amArA puNya vacara maLe? amane yuvAnI maLI hatI ke maLI che, te zuM amArA puNya vagara amane maLI che ? amane sAMpaDelI caturAI ane zarIranI nIre gatA, e paNa zuM amane amArA puNya vinA sAMpaDI che? ane, amane eTale jeTale managamatAnI sAthe meLApa thAya, te zuM amane amArA puNya vagara thAya ?" eTaluM ja nahi, paNa evAone te kadAca evo vicAra Ave ke-"surasuMdarInA javAbane sAro ane sAce nahi mAnanArAo, zuM ema mAne che ke-dhana, cauvana, suvizvapaNuM, pitAnA dehanI nIrogatA ane managamatAnI sAthe meLApa, e puNya vagara ja prApta thAya che? puNyathI je A badhuM na maLatuM hoya, te pachI puNyane karavAnuM paNa zuM? ane puNyathI dhana maLI jAya, yuvAnI maLI jAya, caturAI maLI jAya, potAnA dehanI nIrogatA maLI jAya ane managamatAnI sAthe meLApa paNa maLI jAya, te pachI puNyathI meLavavAnuM bAkI rahe che paNa zuM ?" A vAta tamArI pAse eTalA mATe mUkavAmAM AvI che ke-Ave kaI vicAra tamane AvyuM che ke nahi, e tame zedhI zake ane, enA uparathI tame e paNa zedhavAne prayatna karI zake ke mArA manamAM AvA prakArane keI vicAra uddabhavavA pAmya, te te zAthI uddabhavavA pAme ?" surasuMdarIe ApelA javAbamAM rahelI mithyAtvanA saMskAronI asara : - surasuMdarIe sUcavelI dhana vagere vastuo, kaI paNa jIvane, tenA pitAnA puNyadayanA lega vinA maLI zakatI ja nathI, e zaMkA vinAnI vAta che, paraMtu, je vAta khAsa vicAravA jevI che, te vAta e che ke-yudayanA vege prApta thaI zakatI ghaNI vastuo paikInI che , Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarzanane sUryodaya [263 dhanAdika vastuone ja surasuMdarIe kema gaNAvI? surasuMdarIe je vastuo gaNavI, te vastuonI prApti ja surasuMdarIne abhISTa che, ema ethI jaNAI Ave che. surasuMdarIne puNyadaya game che, paNa te eTalA mATe game che ke-e dhanAdikanI prAptimAM nimitta che, ema ethI jaNAI Ave che. eTale, surasuMdarIne javAba che sAce, paNa te sAre nathI. e sAce paNa javAba, mithyAtvanA saMskAranI asaravALe che. surasuMdarInI najara kevaLa A lokenA sAMsArika sukha upara ja kendrita thayelI jaNAI Ave che, ane, "puNyadayanA yoge e badhuM maLI gayA pachIthI, enuM pariNAma zuM ?"--ene te ene vicAra ja nathI, ema paNa jaNAI Ave che. puNyane mAne ane tema chatAM paNa paraleka tarapha najara rAkhavAnuM mana thAya nahi tathA A lekanA bhegasukhamAM ja nimagna banavAnuM mana thAya, e mithyAtvanI asara nathI te kenI asara che? nahi te, ema thAya ke-puNyadayanA yoge A badhuM maLI te gayuM, paNa e puNya gayuM ane navuM puNya baMdhAyuM nahi, te thaze zuM? kevaLa puNya tarapha najara hoya ane mekSa tarapha najara na paNa heya, te paNa A vicAra te Avo joIe ne? puNyadaye prApta thatI vastuo game ane puNyane AcaravA tarapha bedarakArI Ave, te to puNya khavAya ane pApa baMdhAya, e ja bane ne ? puNyodayanA coge maLelI e badhI sAmagrIthI sukha a95 ane te paNa alapa kALane mATe, jyAre e sukhanA rasamaya bhegavaTAne pariNAme duHkha ghaNuM ane te paNa ghaNuM kALane mATe surasuMdarIe potAnA javAbamAM evI eka paNa vastu jaNAvI nathI, ke je vastunA ge puge prApta dhanAdikane sadvyaya karavAnuM sUjhe! ane, emAM Atmika kalyANa sadhAya, evI te keMI vAta ja nathI. - tame paNa je je vastuonA makAmAM tamArI bhAgI jatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244] samyagdarzana-1 mAnatA ho, te te vastune aMge A rIte vicAra karI jojo. tame jo sArI rIte vicAra karI zakazeA, pariNAmanI vicAra jo tame karI zakazeA, tA ethI tamane kadAca kAI navI dizA sUjhavA jevA bhAsa thaze. kadAca emeya thAya ke--A kAMI kharekharI bhAgyazALitA nathI ! puNyathI vinayAdika maLe che. evA zrImatI mayaNAsundarIe ApelA uttara : surasundarIe javAba ApI dIdhA pachIthI, rAjAe zrImatI mayaNAsundarIne paNa e samazyApAnI pUti karavAnu kahyu. potAnA pitA evA rAjAnI AjJAne pAmIne, zrImatI mayaNAsundarIe paNa e samazyApAdanI pUti karI. tattvasvarUpanI jJAtA evI zrImatI mayaNAsundarIe, e samazyApAdanI pUti karatAM ema jaNAvyu ke* vinaya, viveka, mananI prasannatA, zIlathI sunila evA deha ane mAkSamAga nA meLApa, e badhu' puNyathI maLe che.' zrImatI mayaNAsundarInA A javAba, tenI mAtAne khUba gamyA; ane tenA pAThakane paNa khUba gamyA; paNa rAjAne ane rAjasabhAmAM ekatrita thayelA lAkone zrImatI mayaNAsundarIe ApelA A javAba gamyA nahi. vAta paNa sAcI ja che ke-jene surasundarIe ApelA javAba gamI gayA hoya, tene zrImatI mayaNAsundarIe ApelA A javAba game ja zI rIte? kevaLa bhegasukhamAM ja ane bhAgasukhanAM sAdhanAnI prAptimAM ja AnandanA anubhava karI zakAya-evu` mAnanArAone ane ethI enA yAgamAM ja AnandanA anubhava karI zakanArAone zrImatI mayaNAsundarInA sundara evA paNa javAba na game, emAM Azcarya pAmavA jevu kAMI che ja nahi. rAjA vagere lokone tA zrImatI mayaNAsundarIe ApelA javAba gamyA nahi; parantu, tamane, zrImatI mayaNAsundarIe ApelA javAba gamyA ke nahi? AmAM, kevaLa hA kahevA khAtara tame hA kaheA-enA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 245 kAMI artha nathI. AmAMthI tA, dilanA DhALa nakkI karavAnA che. mATe ja vicAravu joIe ke-apekSAe surasundarInA javAba paNa sAcA che ane zrImatI mayaNAsundarInA javAba paNa sAcA che, parantu e eya javAeAmAM sArA javAba, tAttvika javAba, ziSTa janAnA manane pramAda upajAve evA javAba kAnA che ? dhanAdika game che paNa dhanAdika karatAMya vinayAdika vadhAre game che--ema tame kahI zakazeA ? zu? dhana tame e vicAra karo ke-tamane kharekhara game che game che ke vinaya game che? tamArA pratye khIjAe vinaya Acaree tA tamane game che, paNa tame pAte khIjAonA pratye cAgya rIte vinayane AcaranArA aneA, e tamane game che ke nahi ? tame vinayanA sthAne vinaya karI zakA, tA e tamane vadhAre game ke dhana tamane vadhAre game ? tame pAte dhanavAna hA-e tamane game che ? ke, tame pAte vinayavAna hA-e tamane game che ? tame kadAca ema kaheze ke amane tA dhana paNa game che ane vinaya paNa game che.' paNa jo tamAre dhana ane vinaya-e bemAMthI ekanI ja pasa dUMgI karavAnI hAya, teA tame dhananI pasaMdagI kare ke vinayanI pasa`dagI karA ? e ja rIte, yauvana ane viveka-e bemAMthI, tame yauvanane pasaMda karI ke vivekane pasaMda karA ? caturAI ane mananI prasannatAmAMthI tame caturAI ne pasaMda karI ke mananI prasannatAne pasaMda kare ? dehanuM rAgarahitapaNu ane dehanu. sunila evA zIle sahitapaNuM--e bemAMthI, tame IMhanA rAgarahitapaNAne pasaMda karo ke jaiha sunila zIle karIne sahita anyA rahe, ene tame pasaMda karo ? ane, managamatAnA meLApa tathA mokSamArganA meLApa-e bemAMthI, tame, managamatAnA meLApane pasa'da karI ke mAkSamAnA meLApane pasada karI ? tame yathAvAdI banIne evuM paNa kahI zakaze kharA ke mane dhana game che kharuM, paNa mane dhana eTaluM gamatuM nathI, ke jeTaleA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharI mAtA gamata che 246] samyagUdanane vinaya game che! mane yauvane game che kharuM, paNa yauvana mane eTaluM gamatuM nathI, ke jeTale mane viveka game che ! mane caturAI game che kharI, paNa caturAI mane eTalI gamatI nathI, ke jeTalI mane mArA mananI prasannatA game che! mane nIrogI daha game che khare, paNa nIrogI deha mane eTalo gamatuM nathI, ke jeTalI mane mArA dehanI sunila evI zIlasampannatA game che ! ane, mane managamatAne meLApa game che khare, paNa mane managamatAne meLApa eTale gamate nathI, ke jeTale mane mekSamArgano meLApa game che!" ATaluM paNa tame je sAcI rIte kahI zake tema che, te te jarUra ema kahI zakAya ke-tame tamArI kharekharI bhAgyazALitAne pichAnI zake, evI lAyakAtane pAmelA che ! tamArI bhAgya zAbitAne pichAne H ApaNI vAta te e hatI ke Aje tamArAmAMnA ghaNA jemAM jemAM bhAgyazALitA mAne che, temAM temAM te prAyaH mithyAdRSTie paNa potapotAnI bhAgyazALatAne mAne che; ane e mATe ApaNe surasundarIne yAda karI, surasundarInI najara dhanAdika upara kendrita thayelI hatI ane zrImatI mayaNAsundarInI najara vinayAdika upara kendrita thayelI hatI; eTale, surasundarIe puNyathI dhanAdika maLe che- e javAba Apyo ane zrImatI mayaNAsundarIe puNyathI vinayAdikanI prApti thAya che-e javAba Apyo. evI ja rIte, tame je tamane pitAne bhAgyazALI mAnatA he, te tamane zuM zuM maLyuM che, ke jenAthI tame tamane bhAgyazALI mAne che ? athavA te, tamane zuM zuM maLe, te tame tamane bhAgyazALI mAnI le ? Aje tame zrImanta che ke na he, tamane Aje jyAM-tyAM Adara maLatuM hoya ke anAdara maLatuM hoya ane strI-saMtAnAdi tamAre parivAra tamane anukULa hoya ke na hoya, te paNa tame Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyadarzanane sUryodaya [ 47 bhAgyazALI che, ema ame te jJAnIonAM vacanAnusAre kahIe chIe, ane ethI ja, tamArI e sAcI ane sArI bhAgyazALatA tamArA dhyAna upara Ave-evuM karavAnI ame mahenata karIe chIe. amArI abhilASA e che ke-tamArI je moTAmAM moTI bhAgyazALItA che, te tamArA pitAnA dhyAnamAM Ave; ane ethI tamane sAMpaDelI e bhAgyazALitAne saphala banAvanArA nIvaDe ! kamasthitinI laghutA Adi rUpa tamArI bhAgyazALitA : tamane jaina kuLa tamArA puNyadayanA roge maLI javA pAmyuM che, e ja tamArI meTAmAM moTI bhAgyazALatA che. jana kuLamAM janma pAmavAnA yoge, tamane deva tarIke pUjavAne mATe zrI vItarAga paramAtmAne pUjavAne vega maLI gayo che; guru tarIke sevavAne mATe paNa tamane nigraMtha saddaguruone vega maLI ga che; ane, tame je kAMI dharmAcaraNa kare te prAyaH zrI jinazAsane upadezeluM dharmAcaraNa kare-evo dharmane ega paNa tamane maLI gayo che. tame ATaluM pAmyA che, ethI eTaluM te sunizcitapaNe kahI zakAya tema che ketame granthize te avazya AvelA che ! tamArAmAMnA amuka amuka jI cethA guNasthAnakane agara te pAMcamA guNasthAnakane paNa pAmelA hoya, te eya banavAjoga che, tame cethA guNasthAnakane agara pAMcamA guNasthAnakane pAmelA nathI ja, evuM kahevAno Azaya nathI; je kaI thA ke pAMcamAM guNasthAnakane pAmelA hoya, te vadhAre bhAgyazALI che; parantu tamArAmAMnA je kaI cothA agara pAMcamA guNasthAnakane pAmelA nathI, teo paNa sthideze te avazya AvelA che. tamArA badhAmAM eka paNa jIva evuM nathI, ke je jIvane mATe "e jIva granthize paNa Avela nathI."--ema kahI zakAya. tyAre, e paNa bhAgyazAbitA che. kayI rIte ? eka te e ketamArAmAMnA keInuM paNa kaI paNa karma eka keTakeTi sAgaropama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 ] samyagudarzana-1 pramANa sthitinuM ke ethI adhika sthitinuM nathI, eTale, AyuSyakarma sivAyanAM sAte karmonI ethI je adhika sthiti, te te niyama kSINa thaI javA pAmelI che. bIjI bhAgyazALitA e che ke-jema karma sthiti laghu thaI javA pAmelI che, tema je navAM karmone saMcaya thAya che, te karmo paNa eka kaTAkeTi sAgaropamanI ke ethI adhika sthitinAM hatAM ja nathI, paNa ethI ochI sthitinAM ja hoya che. A uparathI ema paNa sUcita thAya che ke-tamane badhAne eTalI kaSAyamandatA paNa thavA pAmelI che; ane, e trIjI bhAgyazALatA che. pahelA guNasthAnake rahelA sarva jIne kaSAyo anantAnuMbaMdhInI keTinA ja hoya, paraMtu emAM paNa tIvratAnI ane mandatAnI taratamatA te hoya ja. je anantAnubaMdhI evA paNa kaSAye mandapaNAne pAmelA na hoya, te navAM saMcita thatAM jJAnAvaraNIya Adi karmo laghu sthitivALAM hovAnuM bane ja zI rIte? karmone je ritibaMdha ane rasabaMdha, te thavAmAM kaSAyone yoga prAdhanya bhegave che eTale, tame zrI jinazAsane upadezelA mRtadharmanI ane cAritradharmanI dravyathI paNa amuka aMze je AcaraNa karI zake che, ethI ema siddha thAya che ke-eka kaTAkeTi sAgaropamathI paNa kAMIka nyUna evI ja sthiti, tethI adhika sthitivALuM kaI ja karma tame upArjatA nathI ane ethI, e paNa siddha thAya che ke-tamArA kaSAye paNa eTalI mandatAne avazya pAmelA che. ' A badhe pratApa tamane jaina kuLa maLyuM che, ene che. tamane je jaina kuLa na maLyuM hota, te tame zrI jinazAsane upadezelA zratadharmanI ane cAritradharmanI dravyathI paNa AMzika ArAdhanA karanArA banata zI rIte ? jaina kuLa maLyA vinA AvI sthiti prApta na ja thAya evuM ekAnta kahI zakAya nahi, paNa jaina kuLa maLyA vinA AvI sthiti prApta thavI, e meTe bhAge te asaMbhavita gaNAya ne? tamane tamArI A bhAgyazALitA, bhAgyazALitA rUpe lAge che kharI? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadazanane sUryodaya [249 pranthidezane pAmelA jIva mATe puruSArthane avasara : tamane tamArI bhAgyazALatAnI A badhI vAta kahIne paNa bhalAmaNa te e ja karavAnI che ke-tame tamArI bhAgyazALitAne have sArAmAM sArI rIte saphala banAvanArA nIvaDe! tame tamArI A bhAgyazALitAne e sadupayoga karanArA bane, ke jethI tamArI bhAgyazALatAmAM uttarottara abhivRddhi thavA pAme. granthidezane pAmavA jogI ane tenI sAthe zrI jinazAsane upadazelA zrata-cAritrAtmaka dharmane dravyapaNe paNa amuka aMze pAmavA jegI bhAgyazALatAne pAmelA AtmAo, je dhAre te puruSArthane pheravIne, samyagdarzanAdi AtmaguNane pragaTAvavAne samartha banI zake, evo A avasara che. AvI bhAgyazALitAne pAmelAone mATe, eTale ke-rasthideze AvIne dravyathI zrI jina dharmanA AcaraNane pAmelA AtmAone mATe, puruSArthane A avasara che, ema kahI zakAya. ahIM evuM che ke-ahIM Avele je kaI jIva puruSArtha karavAne tatpara bane ane puruSArthane pherave, te jIva, anAdikAlathI saMsAramAM paribhramaNa karyA karatAM teNe jevI siddhi prApta karI hoya nahi, tevI siddhine prApta karI zake. granthize pahoMcavA jegI avasthA, e kAMI evI avasthA nathI" ke-je kaI jIva e avasthAne pAme ane e avasthAne pAmIne e avasthAe e avasthAnI kalamaryAdA sudhI TakI paNa rahe, te jIva pragati ja kare. samyagdarzana guNanI vAta judI che. samyagdarzana guNa e e guNa che, ke je guNane pAmele je e guNane vame nahi ane e guNamAM Takyo ja rahe, te e niyama pragatine sAdhanAro bane; jyAre granthidezanI avasthA e evI avasthA nathI. grathideze Avela chava, vadhumAM vadhu asaMkhyAta kAla sudhI grathideze TakI rahe e bane, paNa eTalA kAla paryata granthize barAbara TakI rahelo jIva pragati ja sAdhe, e niyama nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250] - sagUna-1 asaMkhyAta kAla sudhI grathideze TakyA pachIthI paNa e jIva pAcho paDe ane grazvideza yegya karmasthitithI adhika karmasthitine e upAje, te e zakya che. athavA te, ema paNa kahI zakAya ke- granTideze Avela jIva je puruSArtha karI zake nahi ane ethI pragati sAdhI zake nahi, te e jIva chevaTamAM chevaTa asaMkhyAtakAle te pAchA paDyA vinA rahe ja nahi. eTale, A avasare tamAre khAsa. sAvadha banI javA jevuM che. ahIMthI pIchehaTha paNa zakya che : vaLI, grathideze Avele jIva zrI jinazAsane upadezelA zrata-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNane pAme ja, e niyama nathI.granthideze AvavA chatAM paNa jIva, zrI jinazAsane upadezelAM zratacAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNaneya pAmI zake nahi e paNa banavAjoga che. niyama e che ke zrI jinazAsane upadezelA zrata-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNanAya AMzika prakArane paNa te ja jIva pAmI zake che ke je jIva grathideze Avela hoya. jJAnIonA AvA kathananA AdhAre ja, ApaNe e vAta nakakI karI ke zrI jinakathita dharmanuM tame dravyathI paNa je thoDuMka AcaraNa karI zake che, e. sUcave che ke-tame grathideze te avazya AvelA che. sthideze AvIne zrI jinazAsane upadezelA zrata-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNane pAmelA jIvo paNa, pragati ja sAdhe-evo niyama nathI. abhavya ane durbha paNa zrI jinazAsane upadezelA zrata-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNane pAmI zake che ane ethI ema sAbita thAya che ke-jIva, granthidezane pAmavA chatAM paNa ane. grathidezane pAmIne zrI jinazAsane upadezelA zrata-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNane pAmavA chatAM paNuM, pragatine sAdhanAre bane nahi ane pariNAme pIchehaTha karanAre bane, te e paNa zakya che. AthI, e , , * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [11: vAta bahu spaSTa thaI jAya che ke-zrI jinazAsane upadezelA zrutacAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNane pAmI gayelA jIvAe tA khUba ja sAvadha banI javuM joI e, kAraNa ke--pragatine sAdhavAnuM je manathAya, teA pragatine sAdhavAnI A eka sArAmAM sArI taka che; ane, jo A taka gumAI gaI, teA AvI taka punaH kathAre prApta thAya--e tA jJAnI ja kahI zake evI khAkhata che; paNa sAmAnya rIte ema kahI zakAya ke--AvI taka gumAvI denAra jIvane AvI taka ghaNA lAMbA kALa sudhI prApta thAya nahi te! emAM jarAya Azcaya pAmavA jevuM nathI. kALanI paripakavatAnI apekSA granthideze AvelA jIvAe, peAtAnI bhAgyazALitAne saphala banAvavAne mATe, sauthI pahelA puruSAtha graMthine bhedavAnA karavAnA hoya che. jyAM sudhI graMthibhedya karI zakAtA nathI, tyAM sudhI uttarAntara pragati sAdhavAnuM zakaya ja banI zakatu nathI. e graMthibheda thavAmAM, kALanI paripakvatAnI paNu apekSA rahe che. caramAvarttane pAmelA jIvane, eTale ke--je jIvanI mukti eka puddagalaparAvartta kALanI aMdara aMdara ja thaI javAnI che, e jIvane meAkSane pAmavAnI icchA thaI zake che. eka puddagalaparAvartta kALa ke e kALathI adhika kALa paryanta je jIvane saMsAramAM paribhramaNa karavAnu... hAya che, te jIvane te meAkSane pAmavAnI icchA paNa thatI nathI. meAkSanI icchA pedA thaI zake, tA te caramAvatta kALane pAmelA jIvamAM ja pedA thaI zake che. mokSanI IcchA pragaTathA pachIthI paNa, taratamAM ja graMthibheda thaI jAya ane samyakRtvAdinI prApti thaI jAya, ema mAnI levAtu nathI. mAkSanI icchA pragaTI hAya, te chatAM paNa jIvane sa'sAra-paribhramaNanA kALa jyAre ardha pudgalaparAvatta kALathI paNa kAMIka nyUnapaNAne pAme che, tyAre ja e jIva graMthibheda karI zake che. adha pudgalaparAvatta kALathI paNa AchA kALanA sa`sAra-paribhramaNavALA jIva ja, peAtAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252] samyagadarzana-1 graMthine bhedI zake che ane samyagdarzanAdine pAmI zake che. eTale, graMthibheda thavAmAM kALanI paripakvatAnI apekSA paNa rahe ja che. "mekSanI icchA nathI mATe abhavya ke durbhAgya che evuM kahI zakAya nahi je jIvamAM pitAnA mokSanI IcchA ja me-e jIva caramAvartane pAmele che; ane, je jIva gathibheda karI zake-e jIva caramArthapudagalaparAvartathI paNa ochA kALamAM mokSane pAmavAne che-ema nizcitapaNe kahI zakAya, paraMtu evA paNa bhavya ja hoya che, ke -je ja caramAvatta kALane athavA te caramArtha pudgalaparAvarta kALane pAmelA hoya ane tema chatAM paNa temane mekSanI IcchA janmI na hoya ane temane kadAca mekSanI IcchA janmI paNa hoya, te paNa temaNe granthine bheda karyo na heya. Ama chatAM paNa e , chevaTa e kALanA atima bhAge paNa mekSanI IcchAne pAmavAnA, granthibheda karavAnA, samyagdarzanAdi guNane pAmavAnA ane e guNenA baLe pitAnAM sakala karmone sarvathA kSINa karI nAkhIne mekSane paNa pAmI javAnA ja, e nizcita vAta che. eTale, kaI jIvamAM mekSanI IcchA mAtra paNa pragaTI na hoya, te paNa eTalA mAtrathI e jIvane na te abhavya kahI zakAya athavA na te durbhavya kahI zakAya. jenAmAM mokSanI IcchA na pragaTe, e abhavya--evuM nathI, paraMtu, kyAreya mekSanI IcchA pragaTI zake evI gyatA je jIvamAM nathI, te jIva abhavya che. mekSanI IcchA pragaTI zake evI gyatA jenAmAM che, te jIva bhavya svabhAvane kahevAya che, paNa jyAM sudhI e jIva caramAvarta kALane pAmate nathI, eTale ke-jyAM sudhI e jIva kALanI paripakavatAne pAmate nathI, tyAM sudhI e jIvane durbhavya kahevAya che. eTale ke-je che kALanI paripakvatAne pAmavAnA avazya che, paNa haju kALanI paripakvatAne pAmelA nathI, te jene "durbhAgye" tarIke oLakhavAmAM Ave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [253 jAtibhavya jenI te vAta ja karavI nakAmI che, kAraNa ke te jIvomAM mekSanI IrachA pragaTI zake evI svAbhAvika gyatA jarUra che, chatAM paNa e je kyAreya, teomAM mikSanI IcchA pragaTI zake, evI sAmagrIne pAmavAnA ja nathI. bhavitavyatAnA prAbalyanI vAtamAM A paNa eka ati mahatvanI vAta che. sAthe sAthe, A vAtamAM, bhavya jIne sapuruSArthanI preraNuM ApavAnI paNa ajaba tAkAta rahelI che. kAraNa ke-AvI sAmagrIne bhavya ane suga thAya, e temanI bhavitavyatAnI paNa anukULatA gaNAya. have te e puruSArtha kare eTalI ja vAra. e puNyabaMdha vakhANavA jevuM nathI AvI badhI vAtane, sarvajJa sivAya koI svatantrapaNe sAcA rUpamAM jaNAvI zake nahi. kALanI paripakavatAne pAmavA jegI yogyatA ja jemAM svAbhAvika rIte heI zakatI nathI ane ethI jeo kALanI paripakvatAne pAmyA nathI-evA abhavya che, kALanI paripakavatAne pAmavA jogI svAbhAvika gyatA jeomAM che ane ethI jeo kALanI paripakavatAne niyame pAmavAnA che, paNa haju jeo kALanI paripakavatAne pAmyA nathI-evA durbhavya che, ane kALanI paripakavatAne pAmavA chatAM paNa je cha haju mekSanI IcchAne pAmyA nathI evA bhavya che, e jIne yathApravRttikaraNa nAmanA AtmapariNAma dvArAe, granthize AvavA jegI karmasthitinI laghutA prApta thaI zake che ane e che, zrI jinazAsane upadezelA zrata-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNane paNa pAmI zake che. emAMnA bhavya che, ke jeo mikSanI IcchAne pAmI jAya che, teonI vAta judI che; paraMtu e sivAyanA je abhavyAdi che, te je dharmAcaraNa kare che, ethI teone puNyane baMdha jarUra thAya che, paNa e puNyabadheya vakhANavAne pAtra nathI hotuM. e puNyane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana-1 upAI zake che ane e puNyanA ya Age teo devalAkanAM sukhAne paNa pAmI zake che. e jIvAmAMnA keTalAka jIvA tA eTalA badhA puNyane upAjI zake che, ke je puNyanA baLe teo devagatimAM paNa mithyApri jIva pAmI zake tyAM sudhInA amindrapaNAneya pAmI zake che, arthAt teo cheka navamA traiveyaka sudhI paNa paheAMcI zake che. zrI jinazAsane upadezelA zruta-cAritrAtmaka dharmanA dravyAcaraNa mAtrathI paNa, devagatinAM eTalI hada sudhInAM sukhA paNa jIvane prApta thaI jAya--e zakaya che; paNa, e prApti vivekI jIvane lalacAvI zakatI nathI. meAkSane mATe ja upadezAyelAM e anuSThAnAnu, eTalI hada sudhI AcaraNa karavA chatAM paNu, e AcaraNa karanArA jIvamAM meAkSanI icchA janme nahi, e nAnI sUnI vAta che ? ema bane, tyAre samajavuM joI e ke mithyAtvamehanIyanA gADhapaNAnA e pratApa che; tema ja, mAkSanI icchA nahi hAvAthI ane sa`sAranA sukhanI ja icchA hovAthI, e dharmAcaraNa karatI veLAe paNa e jIvAnu mithyAtvamAhanIya kama gADha banatuM jAya che. : sukhamAM paNa becenI Ama thatu. hAvAthI, e jIvA, peAtAne maLelAM devagatinAM sukhAne paNa sukhe bhogavI zakatA nathI. asatASa ane irSyA AdithI te becenI anubhavyA kare che. e jIvAnA saMsAranA sukhanA rAga kevA gADha hAya che, e jANA che ? e jIvAne, khuda bhagavAna zrI jinezvaradevA Adi mahApuruSonA yAga thaI jAya ane e jIvAne e parama tArako AdinI dezanA sAMbhaLavAne pazu maLe, te paNa e vAnA saMsAranA rAga jAya nahi ane e vemAM meAkSanA rAga pragaTe nahi. zrI tItha karAdinI Rddhi-siddhine neIne e Rddhi-siddhine pAmavAnuM amane mana thAya ane cI tIya karata vAne tatpara ane lAkha thamanAM anuSThAna saM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samazanane sUryodaya [255 evuM ya bane paNa temane mekSane pAmavAnuM mana thAya ja nahi ! mAkSasAdhaka dharmane sevatAM, e dharmane sevavAnuM paugalika phaLa meLavavAne mATe, e che mekSa pratyenA pitAne zreSane taje e bane, paNa mekSa pratye rAga te emanAmAM pragaTe ja nahi. mekSitatva ja emane rucikara nIvaDe nahi. AthI, e jIvenI sthiti kevI thAya ? jema keI bimAra mANasa roganAzaka auSadhanuM sevana karavAnI sAthe kupathyanuM paNa sevana kare, te e reganAzaka auSadha paNa e bimArane mATe rogane vikarALa banAvanAruM nIvaDe, tema dharmAcaraNathI baMdhAyelA zAtA vedanIyane emane bhagavaTe, mahA azAtAne pamADanArI sthitimAM e jIvane mUkI de. eTale, e jIne devalokamAMya vastutaH sukhAnubhava nahi ane pariNAme teo mahAduHkhane pAme. kapranthi kene kahevAya? A vAta uparathI tamane samajAI gayuM haze ke have tamAre kevA prakArane puruSArtha karavAne che. granthideze Avela jemAMthI je jIve samyagdarzana guNane pAmanArA hoya che, te ja granthine bhedanArA bane che. jIva yathApravRttikaraNa dvArA granthize pahoMcADanArI karmasthitinI laghutAne pAme che; ane, grathideze AvI pahoMcele jIva jyAre apUrvakaraNavALe bane che, tyAre e apUrvakaraNa dvArA e e jIva grathine bhedanAre bane che. karaNa eTale zuM? AtmAne pariNAma vizeSa. AtmA pitAnA pariNAmanA baLe grathine bhede che, mATe pahelAM "nyi zuM che?" e tamAre samajI levuM joIe. ane "nyi zuM che?--e samajAze eTale evI granthine bheTavAne mATe AtmA kevA pariNAmavALe ane joIe, enI paNa tamane kalapanA AvI zakaze. A nyine karmagraMthi paNa kahevAya che. gADha evA rAga-dveSane je AtmapariNAma. e ja karmagraMthi che. * jIvanuM je mehanIya karma te karmathI janita eve e gADha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] samyagdana-1 rAga-dveSane pariNAma hAya che. AtmAnA e gADha rAga-dveSanA pariNAmane, jJAnAvaraNIya kamanI sahAya paNa maLelI hAya che, danAvaraNIya karmInI sahAya paNa maLelI hAya che ane antarAya karmInI sahAya paNa maLelI hAya che. meAhanIya nAmanA eka ghAtI kamamAMthI janmele ane jJAnAvaraNIya, danAvaraNIya tathA aMtarAyaka-e bAkInAM traNeya ghAtI karmAnI sahAyane meLavI cUkelA e gADha rAga-dveSane pariNAma, atyanta durbhedya hoya che. granthi eTale gAMTha. jema rAyaNa Adi vRkSeAnI gAMTha khUba ja karkaza, gADha, rUDha ane gUDha hAya ane e kAraNe e gAMThane lAkaDAM cIranArAe paNa mahAmusIbate cIrI zake che, tema gADha rAgadveSanA pariNAma rUpI kanita je gAMTha che, te kaza, gADha, rUDha ane gUDha hAine, jIvathI mahA muzkelIe bhedI zakAya evI heAya che. gAMThane cIravA jevA vyApAra : sAmAnya rIte lAkaDAM cIravAnA dhaMdhA karanArAe paNa jyAM sudhI gAMTha Ave tyAM sudhI te! lAkaDAne cIryA kare che, paNa gAMTha Ave eTale e lAkaDAne cIravAnu baMdha karI de che. keTalAkA gAMThane cIravAnA prayAsa Adare che ane gAMTha upara kuhADA mAra mAra kare che; paNa kuhADAnA ghA joradAra nahi mArI zakAvAthI kuhADA gAMTha sAthe athaDAI athaDAI ne jyAre pAchA paDayA kare che, tyAre kaMTALIne gAMThane cIravAnuM kAma teo cheADI de che. emAM, evA paNa cIra-nArAe hAya che ke--peAtAnA kuhADAnI dhArane atizaya tIkSNa banAvI daIne, gAMTha upara teo kuhADAnA evA tA joradAra ghA karavA mAMDe, ke jevA jorathI temaNe kAI lAkaDA upara kuhADAnA ghA karyAM hAya. nahi; ane, emanA e joradAra ghAthI gAMTha cIrAI jAya paNa kharI. kagranthine bheDhavAnI khAkhatamAM, lagabhaga evu ja bane che. kama granthinA deze pahoMcelA AtmAomAM, keTalAka AtmA tyAM ja : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArA AtmAo evA sabhAo paNa eka karmacanthine samyagdarzanane sUryodaya [2pa aTakI jAya che ane chevaTa pAchA paDe che. pAchA paDIne paNa pAchA teo karmagraMthinA deze Ave ane granthize AvIne karmacanthine bhedavA puruSArtha kare, evA AtmAo paNa emAM hoya che. jyAre keTalAka AtmAo evA paNa hoya che ke-jeo karmagraMthinA deze AvIne, anukULatA prApta thaI jatAM evA puruSArthazIla banI jAya che ke-teo, karmanthine bhedyA vinA ane karmagraMthine bhedIne paNa pitAnA samyagdarzana guNane pragaTa karyA vinA japatA ja nathI. kamagranthi utpanna thatI nathI paNa pragaTe che ? A karmagraMthi, jIva mAtrane anAdikALanI hoya che. jJAnAvaraNAdi ATha karmo paikInA AyuSyakarma sivAyanAM sAta karmonI sthiti ghaNe aMze ghaTI javAthI karmacarthIi utpanna thavA pAmatI nathI, paNa pragaTa thavA pAme che. jyAM sudhI jJAnAvaraNIyAdi sAta karmonI sthiti eka kaTAkoTi sAgarepanI athavA to ethI adhika hoya che, tyAM sudhI te e jIva potAnI e karmacanthine jANavAne mATe paNa samartha banI zakatuM nathI. eTalI badhI e gUDha hoya che. jyAre jIvanAM jJAnAva2yAdi sAta karmonI sthiti khapate khapate eka kaTAkeTi sAgaropamAM pramANa rahe che ane e eka keTakeTi sAgaropamamAMthI paNa e sAta karmonI sthiti jyAre eka palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAga sudhI khapI javA pAme che, tyAre ja jIva potAnI e karmathine jANavAne mATe paNa samartha banI zake che. eTalI karmasthiti khapI gayethI, badhA ja che, pitAnI e karma grathine jANI zake cheevuM paNa banatuM nathI. parantu, je je potAnI e karmacanthine jANI zake che athavA samajI zake che, te jIva paNa je te jInI karmasthiti eTalI hada sudhInI khapI javA pAmI hoya, te ja pitAnI anAdikAlIna evI e karmagranthine jANI zake che athavA te samajI zake che. ' sa. 17 : ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258] samyagradarzana-1 - jJAnIo pharamAve che ke-jIvanI eTalI paNa karmasthiti je khape che, te tenA pitAnA pariNAmathI ja khape che, paNa e pariNAmane e jIve kaI samajapUrvaka pedA karele hote nathI. jIvanA khAsa parizramavizeSa vinA e pariNAma jIvamAM pedA thaI gayela hoya che. eTalA ja mATe, e pariNAmane "yathApravRttikaraNa kahevAya che. nadImAM athaDAte-kuTAte pASANa jema sundara AkAravALe ane atizaya lIse banI jAya che, tema jIva paNa athaDAte-kuTAte pitapotAne prApta thavI avasthAdine anusAra utpana thayA karatA pariNAmanA vaze, karmasthitinI eTalI laghutAvALA banI jAya che. jIva jyAre karmasthitinI eTalI laghutAne pAme che, tyAre karmandhi Ave che. eTale, pitAnI e karmagraMthine je jANI zake, te te ja jIva jANI zake che, ke je jIva pitAnI karmasthitinI eTalI laghutAvALe banyuM hoya. saMsAranI niguNutAnuM bhAna ane dharmazravaNecchA AdithI thatI pariNAmanI zuddhi karmasthitinI ATalI laghutA prApta thayA bAda, jIvanA puruvArthanI AvazyakatA UbhI thAya che. atyAra sudhI pitAne khAsa puruSArtha vinA ja, sAmagrI Adine anusAre pedA thatA yathApravRttikaraNathI karmasthiti khapI javA pAmI; paNa, e prakAranuM yathApravRttikaraNa have pachI jIve sAdhavAnI pragatimAM kAraNa banI zakatuM nathI. have te, jIva je grathine bhede, to ja enI sundara pragati zakya bane che. ane, e granthibheda apUrvakaraNathI ja zakya che. apUrvakaraNa eTale AtmAne potAne evA prakArane zubha ane tIvra pariNAma, ke je zubha ane tIvra pariNAma, anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa karI rahelA e jIvane, pUrve kadI paNa pragaTayo ja na hoya. yathApravRttikaraNa dvArA karmasthiti khapavAne kAraNe karmanvinI cheka najadIkamAM AvI pahoMcelA jIve, karmagrathine bhedavAne mATe, e apUrvakaraNane pedA kare ja paDe che. e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [259 apUrvakaraNane pedA kare-evA prakAranA puruSArthane karavAne je pariNAma, te pariNAmane paNa yathApravRttikaraNa ja kahevAya che; paNa e yathApravRttikaraNa jIve pote pitAnA puruSArthathI pedA karela kahevAya che; athavA te, ene zuddha yathApravRttikaraNa tarIke paNa oLakhI zakAya che. karmanyi sudhI pahoMcI gayelA jIvane, saMsAranI nirguNatAnuM bhAna thavA mAMDe, e zakya che. ane, karmanthi sudhI pahoMcI gayelA je paikIne je jene saMsAranI nirguNatAnuM bhAna thavA mAMDe, te jImAM krame karIne mekSanI IcchA janma, e paNa zakya che. mekSanI IcchA janmavAnA cege, mekSanA kAraNa evA dharmane jANavAnI IcchA pragaTe, e paNa zakaya che. 'saMsAra pratye arucine bhAva pedA thavAthI ane mokSa pratye rUcine bhAva pedA thavAthI je jIvamAM dharmane jANavAnI IcchA pragaTe, e jIvane krame karIne gharmadAtA saddagurunI pAse jaIne dharmazravaNa karavAnuM mana thAya ane sAMbhaLelA dharmanuM svarUpa Adi saMbaMdhI cintana ane manana Adi karavAnuM mana thAya, e paNa zakya che. A badhI je IcchAo pragaTe, emAM jIvane pitAne puruSArtha te che ja ane, e puruSArthanA baLe jIvanA pariNAmanI zuddhi paNa thayA ja kare che. ema pariNAmanI zuddhine sAdhate sAdhate jIva apUrvakaraNane paNa pAmI jAya che. dhamazravaNu mekSanA upAyane jANavAnA Azaye che? tame badhA chevaTamAM chevaTa granthize te AvI ja gayelA che ane ahIM AvanArAo dharmazravaNanA cegane paNa pAmelA che. have vicAra te e ja karavAne che ke-ahIM je kaI zravaNa karavAne mATe Ave che, te dharmanuM ja zravaNa karavAne mATe Ave che ke nahi ? zravaNa karavAne mATe AvanArAo, dharmanA savarUpAdine jANavAnI IrachAvAna che ke nahi ? dharmanA ja svarUpAdine jANavAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 ] samyagdazana-1 IcchA, mekSanA upAyanA svarUpAdine jANavAnI IcchA tarIke janmelI che ke bIjA keI AzayathI e IcchA janmelI che ? eTale, saMsAranI nirguNatAnuM tamane amuka aMze paNa sAcuM bhAna thavA pAmyuM che; saMsAranI nitAnuM thoDuMka paNa sAcuM bhAna thavAthI, tamane saMsAra pratye arucine bhAva pragaTo che; saMsAra pratye arucine bhAva pragaTavAthI tamArAmAM, saMsArathI viparIta e je mekSite mane maLe te sAruM, evI mekSanI ruci thaI che ane ethI tame, tamArI e rucine saMtoSavAne mATe saMsArathI cheDAvanArA ane mekSane pamADanArA dharmane jANavAnI IcachAvALA banyA che; tathA, e kAraNe ja tame ahIM zravaNa karavAne mATe Ave che, evuM je huM mAnuM athavA to evuM je kaI mAne, te te barAbara che kharuM? tamArI samakSa atyAre e prazna che ke-tamAre mekSanA upAyane Acarave che ane ethI tamAre mekSanA upAyane jANa che, e kAraNe tame ahIM dharmazravaNa karavAne mATe Ave che ? ke, bIjA keI kAraNe tame ahIM zravaNa karavAne mATe Ave che ? ahIM zravaNa karavAne mATe tame Ave che, temAM te tamAre mekSanA upAya tarIke dharmanA svarUpAdine jANavAno Azaya paNa hoI zake, saMsAranA sukhanI siddhino Azaya paNa hoI zake ane gatAnagatikapaNe tame AvatA he-evuM paNa hoI zake. - dharmazravaNanuM pariNAma kevuM hoya? - mekSanA upAya tarIke dharmanA svarUpAdine jANavAnI IcchAmAM, e upAyane yathAzakya AcaravAnI IcchA paNa rahelI ja hoya che. eTale, tame jema jema jANutA jAva, tema tema tame tamArA mekSane mATe tene AcaravAne vicAra ane prayatna Adi paNa karatA ja haze ne ? jene jene jeTaluM jeTaluM jANavAne maLe; te te teTaluM teTaluM AcarI ja zake-e niyama che nahi ane e niyama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagudazanane sUryodaya [26 hoI zake paNa nahi; kema ke-jANelAne AcaraNamAM utAravAne mATe te, bIjI paNa bahuvidha sAmagrInI apekSA rahe che; paNa, mekSanI rucivALAne mekSane upAya jema jema jANavAmAM Ave, tema tema tene te upAyane AcaravAne abhilASa te thayA ja kare. pahelAM ema thAya ke-"A ja AcaravA lAyaka che ane AnAthI viparIta je kAMI che, te AcaravA lAyaka nathI." pachI vicAra Ave ke-"paNa atyAre huM je AcaravA lAyaka nathI tene AcaravAnuM choDI zakuM tema chuM? ane, je AcaravA lAyaka che, tene atyAre huM AcarI zakuM tema chuM?" emAMthI nirNaya thAya ke choDavA lAyaka badhAne te huM choDI zakuM tema nathI ane AcaravA lAyaka badhAne huM AcarI zakuM tema paNa nathI, te mArAthI jeTalA pramANamAM zakya hoya teTalA pramANamAM huM choDavA lAyaka che ane AcaravA lAyakane AcaruM !" ane e nirNaya karIne, jIva, evA prayatnamAM lAgI paNa jAya. A rIte jIve je thoDuM paNa choDavA lAyakane cheDayuM hoya ane AcaravA lAyakane AcaravA mAMDayuM hoya, temAM paNa e jIva vAraMvAra e ja daSTi rAkhyA kare ke-mArA A valaNanA ge, mane evI anukULatA AvI maLe, ke je anukuLatA AvI maLatAM, huM choDavA lAyaka sarvane sarvathA cheDanAra ane AcaravA lAyaka sarvane ekAte AcaranAra banI jAuM ! " karmagraMthine bhedavAnI bAbatamAM ane apUrvakaraNanI bAbatamAM traNa vAtAne nirNayaH dharmazravaNa je evA prakAranuM hoya, te ethI pariNAmanI uttarottara zuddhi thayA kare e susaMbhavita ja che; ane, AvA prakAranA dharmazravaNanA yoge jIva apUrvakaraNane paNa pAmI jAya; eya khUba ja saMbhavita che. tamAruM dharmazravaNa AvA prakAranuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262] samyaggadazana-1 nahi; ene tamAre vicAra karavo joIe je tamAre tamArI bhAgyazALitAne saphaLa karavI hoya te tamAre A vicAra avazya karavo joIe. have ApaNe apUrvakaraNa saMbaMdhI vicAra karIe. ApaNe joI AvyA ke zuddha yathApravRttikaraNa paNa jIvanA puruSArthanI apekSA rAkhe che ane zuddha yathApravRttikaraNane pAmele jIva potAnA puru SArthanA baLe ja apUrvakaraNane pragaTAvI zake che. tamArI kamarthIi bhedAI na hoya, to paNa e karma grathine bhedavAnI tamArI IcchA te kharI ne ? jemane potAnI karma grathine bhedavAnI IcchA hoya, temane potAmAM apUrvakaraNane pragaTAvavAnI IcchA paNa hoya ja ne? tyAre, e vicAra karIe ke-jIvanI karma grathine bhedI nAkhe eve. e apUrvakaraNa, varUpe kevo hoya ? karmagraMthi e paNa AtmAnA pariNAma svarUpa che ane e karmagraMthine bhedanAre je apUrvakaraNa nAmane adhyavasAya hoya che, te paNa AtmAnA pariNAma svarUpa hoya che; eTale, pariNAma dvArAe ja pariNAmane bhedavAnI vAta che. karmanthi rUpI AtmapariNAma te AtmAmAM rahele ja che. anAdikAlathI enuM astitva che. have e anAdikAlathI AtmAmAM astitvane dharAvatA pariNAmane jIve bhedavA che. tyAre, e mATe jIve zuM karavuM joIe? pitAnA puruSArthathI jIve tAmAM ja evA pariNAmane pedA karavA joIe, ke je pariNAma, karmazathi rUpI je AtmapariNAma che, te pariNAmanA svarUpathI taddana viparIta keTinA svarUpavALe hoya; eTaluM ja nahi, paNa karmacanthi rUpI je pariNAma, te pariNAmanI je tIvratA, te tIvratAthI paNa adhika tIvratAvALe, e karmagranthirUpI pariNAmathI viparIta koTine pariNAma hovuM joIe. Ama ApaNe traNa vAte nakakI karI. temAM, pahelI vAta e ke-karmagranthi rUpI AtmAnA eka prakAranA pariNAmane, AtmAnA ja anya prakAranA pariNAma vaDe bhedavA che. hIrAne kApa haya, te. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [23 e mATe hIrAkaNI joIe ne ? tema, AtmAnA pariNAmanA bheda paNa, AtmAnA pariNAma vinA thaI zakatA nathI. bIjI vAta ApaNe e nakkI karI ke AtmAnA je pariNAmathI karma granthi rUpI pariNAmane levAnA che, te pariNAma ka granthi rUpI AtmapariNAmathI tadna viparIta prakAranA hovA joIe. ane trIjI vAta ApaNe nakkI karI ke-kagranthi rUpI AtmapariNAma jeTalA tItra hAya, tenA karatAM paNa e AtmapariNAmane bhedanArA je pariNAma, te vadhAre tIvra hAvA joie; ane te ja, e pariNAmathI granthibheda thAya. pariNAmathI ja pariNAmanA bhedane anubhava A mATe ja, tamane, kagranthi rUpI je AtmapariNAma che, te kevA svarUpanA che, enA khyAla pahelAM ApavAmAM Ave che. sa0 AtmAne pariNAma, AtmAnA pariNAmathI ja bheDhAya ? AtmAnA pariNAma, AtmAnA pariNAma dvArAe bhedAtA hAvAne! tA, tame paNa kadAca aneka vAra anubhava karyAM haze. rAganA bhAva dveSanA bhAvathI bhedAya che, ane tamane anubhava nathI ? eka vAra jenA upara tamane rAga hatA, tenA upara tamane kadI paNa dveSa pedA thayeA che ke nahi ? ane, eka vAra jenA upara tamane dveSa hAya, tenA upara tamane kaDhI paNa rAga thayA che ke nahi ? AvuM te ghaNuM thayuM haze ane thayA karatuM haze paNa manane palaTA kathAre kAre ane kevI kevI rIte thAya che, enA vicAra tame kadI karyo che kharA ? tamane jhaTa samajAya evuM udAharaNa le. koI koI vAra tamane dAna devAnu mana thaI gayuM hoya, evu' nathI khanatuM? paNa, dAna detAM pahelAM dAna devAnA vicAra palaTAI gayeA hAya, evuM paNa banyuM che ke nahi ? lakSmInA leAbhanA bhAve, dAnanA bhAvane bhedI nAkhyA hoya, evuM banyuM che ke nahi ?tyAre, je bhAva manamAM pragaTayo hAya, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] samyagadazana-1 tenAthI viparIta kaTine bhAva je joradAra banI jAya, te ethI, pahelAM pragaTelA bhAva bhUdAI javA pAme. dAnano bhAva lakSamI uparanI mUrjIthI bharAya ane zIlane bhAva viSayasukhanI abhilASAthI bhedAya e vagere saheluM che, kAraNa ke lakSamInI mUccha ane viSayasukhanI abhilASA e vagerenA bhAvamAM jIva anAdikAlathI ramate A che; jyAre, dAna ane zIlane bhAva AtmAe puruSArthathI pedA kare che. AtmAe puruSArthathI pedA karelA dAnanA bhAvane ane zIlanA bhAvane, AtmA je barAbara jALavI jANe ane ene khUba khUba baLavAna banAvavAmAM AtmA je saphala nIvaDe, te te dAnanA bhAvathI ane zIlanA bhAvathI lakSmInI mUcchane bhAva ane viSayasukhanI abhilASA rUpa bhAva bhedAvA pAme; nahitara te, dAnanA bhAvane lakSmInI mUrchAnA bhAvathI ane zIlanA bhAvane viSayasukhanI abhilASA rUpI bhAvathI, bheTAI jatAM vAra lAge nahi. pariNAmane bhedavo eTale pariNumamAM upajatI asarane aTakAvIne viparIta asara upajAvavI : ApaNe te, karmagraMthi rUpI AtmAne je pariNAma che, te pariNAmane kevA pariNAma dvArAe bhedI zakAya, ene vicAra karavAne che. karmanthi rUpI AtmAno je pariNAma che, te kevA svarUpane che ? gADha rAga-dveSamaya e pariNAma che. AtmapariNAma mehanIya karma, ke je cAra ghAtI karmomAM paNa vadhumAM vadhu baLavAna karma che ane ethI je karmamAM AtmAnA zuddha svarUpane AvaravAnI vadhumAM vadhu zakti che, te mehanIya karmathI pedA thayeluM hoya che. mohanIya karmathI janita e e pariNAma, bAkInAM traNa ghAtI karmo, ke je jJAnAvaraNIya karma, darzanAvaraNIya karma ane antarAya karma tarIke oLakhAya che, te traNeya ghAtI karmone sahAyabhAvane pAmela hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ ra6pa je AtmapariNAmanuM janaka hoya che mehanIya karma ane je AtmapariNAmane susthira rAkhavAmAM madada karanArAM hoya che jJAnAvaraNIyAdi traNa ghAtI karmo e e AtmapariNAma gADha rAga-dveSamaya hoya che. AvA AtmapariNAmane bheTavAne mATe udyata banelA AtmAe, evA pariNAmane pedA kare I e, ke je pariNAmathI sIdhe ghA mehanIya kama upara thAya ane je pariNAmathI jJAnAvaraNIyAdi traNa karmo upara paNa e che-vadhate aMze ghA thayA vinA rahe nahi. have gADha evA rAga-dveSane je pariNAma, tenAthI viparIta svarUpane tIvra e pariNAma kevuM hoya, enI kalpanA karo ! karmanthi rUpI AtmapariNAmamAM gADha rAgano je bhAva rahelo che, tene paNa bhede ane karmacanhi rUpI AtmapariNAmamAM gADha dvaSane je bhAva rahele che, tene paNa bhe-evo e pariNAma hovuM joIe. eTale, vastutaH karavAnuM che zuM? pariNAmane bheTavAne nathI, paNa pariNAmamAM AvatI gADha rAganI asarane ane gADha dveSanI asarane TALavAnI che ane e asarane TALavAne mATe rAganA gADhapaNane tathA zreSanA gADhapaNane TALI nAkhavuM joIe; tathA rAgane ane dveSane evA ThekANe kendrita karI devA joIe, ke je ThekANe kendrita thavAne vege, kamazaH rAga ane dveSa pAtaLA paNa paDatA jAya ane kharAba asara karavAne mATe zakitahIna paNa banatA jAya. mehagarbhita rAga pratye ane mehagarbhita dviSa pratye kharekharI itarAjI pragaTayA vinA te, A banI zake ja nahi. kSamAnA pariNAmathI kodhanA pariNAmane bheda A rIte, vastutaH te, pariNAmane palaTAvI devAnuM ja kAma karavAnuM che. jema ke-ema kahevAya che ke-" koinA pariNAmane kSamAnA pariNAmathI bheda." "kSamAnA pariNAmathI kodhanA pariNAmane bheda."-- ene arthaze? pariNAmamAMthI krodhabhAvanI asarane TALI nAkhavI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ] samyagadarzana-1 ane pariNAmamAM kSamAbhAvanI asarane pedA karI devI. krodhanA pariNAmane bhedavAne mATe athavA te krodha upara vijaya meLavavAne mATe kodha ke bhUMDe che, ke aniSTakArI che." e vagerene vicAra kara joIe ane "kSamAbhAva, e kevo sukhadAyI che. e vagere kSamAM saMbaMdhI vicAra karavo joIe. e vicAra karate karate, krodhane. bhAva TaLate jAya ane kSamAne bhAva vadhatuM jAya. enA pariNAme, krodhane bhAva TaLI jAya ane kSamAnA bhAvamAM AtmA ramata banI. jAya. ene krodhanA pariNAmane kSamAnA pariNAmathI bhedya kahevAya. krodha uparanA roSa vinA ane kSamA uparanA rAga vinA, kodhanA AtmapariNAmane bhedanArA kSamAnA AtmapariNAmane pragaTAvI paNa zakAya nahi ane tIvra paNa banAvI zakAya nahi. AvI ja rIte, karma granthi rUpI je AtmapariNAma hoya che, te AtmapariNAmane paNa, tenAthI viparIta svarUpanA AtmapariNAmathI bhedo joIe. rAgane kAraNe ja dveSa pedA thAya che ? ghana eTale ghaTTa athavA gADha evo rAga-dveSane pariNAma, e. karmanthinuM lakSaNa che; ane, ethI viparIta prakArane pariNAma kevA prakArane haya, enI vicAraNA cAlI rahI che. e mATe, sauthI pahelAM te e nakakI kare ke-karmanthine bhedavAnI IrachA ja jenAmAM pragaTI nathI, te jIvane rAga zAnA upara hoya ? ane, te jIvane TheSa zAnA upara hoya? sa, ene rAga saMsAra upara heya. ane dveSa ? saene dveSa te je kaMI enI ADe Ave enA upara Upaje, evuM bane. ema te ene rAgeya ghaNuo upara Upaje che, paNa e rAganuM mULa jema saMsAra uparane rAga che, tema ene je ghaNAe upara dveSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 267 Upaje che, te dveSanu kharekharuM mULa kayu che? e dveSanu kharekharu mULa paNa saMsAra uparanA rAga ja che, jenAmAM rAga nathI heAtA tenAmAM dveSa paNa hoI zakatA ja nathI. rAgane kAraNe ja dveSa pedA thAya che. jo keAinAya upara rAga na heAya, tA phAinAya upara dveSa pedA thavAne avakAza ja nathI. rAga hovAne kAraNe, jenA upara rAga hoya, tenAthI je pratikULa, tenA upara dveSanA bhAva pragaTe che. aNagame!, e paNa dveSane ja eka prakAra che. have tame e vicAra karo ke-sasAra upara rAga che, te zAnA upara rAga che ? sasAra eTale viSaya ane kaSAya, saMsAranA rAga, eTale viSayane rAga ane kaSAyane rAga, viSayanA rAga ane kaSAyane rAga paNa kevA ? viSayanI anukULatAnA rAga ane kaSAyanI anukULatAnA rAga. ane, ene lIdhe ja, viSayanI pratikULatAnA pazu dveSa ane kaSAyanI pratikULatAnA paNa dveSa. e jIve viSayanI anukULatAmAM ja ane kaSAyanI anukULatAmAM ja sukha mAnelu' che ane e ja rIte e jIve viSayanI pratikULatAmAM paNa duHkha mAreluM che ane kaSAyanI pratikULatAmAM paNa duHkha mAneluM che. A uparathI tame samajI zakagrA haze ke-sa'sAra uparanA rAga, e vastutaH tA sa'sAranA sukha uparanA ja rAga che; ane ethI, e vAta paNa samajI zakAya evI che ke-sasAra asAra che, ene atha e kesaMsAranuM sukha paNa asAra che. * amukane A sauMsAra asAra lAgyA che.'-evuM sAcI rIte tyAre ja kahI zakAya, ke jyAre tene saMsAranuM sukha asAra lAgyu hAya ! duHkha, duHkha tarIke kene sArabhUta lAge che ? koI ne paNa nahi ! saMsAra sArabhUta lAgatA hAya, tA te saMsAranA eTale viSaya-kaSAyanA sukhanA je rAga che, tene lIdhe ja ! e rAgathI ja saMsAra sArabhUta lAge che. A kAraNe, ' saoNMsAra asAra.'-enA artha e che ke 8 saMsAranuM sukha paNa asAra ! " Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] samyagdarzana-1 viSaya-kaSAyanI anukuLatAnA rAgane ane pratikULatAnA dveSane tajavAne bhAva apUrva karaNamAM hAya ja apUrva karaNane pragaTAvavAne mATe, jIve, viSayanI anukULatAne je rAga che ane kaSAyanI anukULatAne je rAga che, te rAga keTalA badhA bhUDA che, te rAga keTalA badhA nukasAnakAraka che, enA vicAra karavA joI e.jIva je vicAra kare, to lAge ke-hiMsAdika pApAnu' mULa, jIvanA viSayanI ane kaSAyanI anukULatAne rAga che. navA prAyaH pApane paNa e ja mATe Acare che ane jIvA prAyaH duHkhane e mATe ja veThe che. tame hiMsAdika je je pApAne AcaratA hai!, te te sa pApAne yAda karI jue ane pachI vicAra kareA ke-e pApAne tame je AcaryA athavA te! e pApAne AcaravAnuM tamane je mana thayuM, te zAthI banyuM ? tame jo samajapUrvaka vicAra karI zakaze, te tamane prAyaH ema ja lAgaze ke- mArAmAM je viSaya-kaSAyanI anukULatAne rAga na heAta, te! huM AmAMnA koI pApane AcaravAnuM mana karata nahi; athavA, AmAMnA koI pApane acarata nahi !' e ja rIte, tame duHkha paNa veThI che, tA tame vicAra karA ke-tamane duHkha veThavuM game che ? nA. vastutaH tamane duHkha veThavuM gamatuM nathI, paNa viSaya-kaSAyanI anukULatAnA rAgane kAraNe, e rAga saphala ane e hetue, tamane duHkha veThavuM paNa game che. tamArAmAM je dveSabhAva che, te paNa zAne AbhArI che ? viSaya-kaSAyanI anukULatA taraphanA tamArA rAgane ja ne ? viSaya-kaSAyanI anukULatAne rAga pApa karAve, duHkha veThavAnI pharaja pADe ane karelA pApane pariNAme paNa jIva duHkhI ja thAya. viSaya-kaSAyanI anukULatAnA AvA rAga upara ane e rAganA yeAge pragaTatA dveSa upara, napharata na Ave ? ema thaI javu joI e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [269 ke-A rAga, e ja mAro moTAmAM meTo duzmana che. A sundara khyAla AvI jAya ane ethI je ema thaI jAya ke-viSayanI ane kaSAyanI anukULatA rAga tajavA gya ja che." te apUrvakaraNa cheTe rahI zake ja nahi. A sundara khyAla pedA thavAthI e pariNAma pedA thayA vinA rahe nahi, ke jenA vaDe rAga-dveSanuM gADhapaNuM bhedAI jAya. jIvane ema paNa thaI jAya ke-"mAre have evI dazAne prApta karavI joIe, ke jethI mArAmAM rAga paNa rahe nahi ane cheSa paNa rahe nahi." emAMthI "huM vItarAga banuM! "--evA bhAvavALe pariNAma jame. rAga-dveSanA yogamAM jIvane vastutaH sukha che ja nahi paNa duHkha ja che ane rAga-dveSa e duHkhanuM ja kAraNa che.ema lAgI jAya, eTale vItarAga banavAnI IcchA pragaTyA vinA rahe kharI ? enA yoge, vItarAga banavAnA upAya rUpa dharma upara rAga pragaTe ane vItarAga banavAmAM antarAya karanAra pApa upara TheSa pragaTe. rAga-dveSa e kevaLa nukasAnakAraka ja che, heya ja che ane ethI mAre e rAga-dveSa joIe ja nahi. -AvA prakArane je pariNAma, ene apUrvakaraNa tarIke oLakhI zakAya. apUrvakaraNathI graMthi bhedAya che ane anivRttikaraNathI samyagadarzana pamAya che? je bhavya AtmAo yathApravRttikaraNane pAme che teomAM jyAM sudhI apUrvakaraNa pragaTe nahi, tyAM sudhI teo yathApravRttikaraNamAM ja vartatA hoya che. samyakatva rUpa zuddhadharmanA bIja AdinI prApti paNa yathApravRttikaraNa dvArA ja thAya che, jIva graMthidezane paNa yathApravRttikaraNa dvArA pAme, te pachI dravyakRta tathA dravyacAritrane pAme te paNa te yathApravRttikaraNa dvArA ja pAme che. ane caramAvatane pAmele jIva samyakraya rUpa zuddha dharmanA bIjA dine paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] sadana-1 thApravRttikaraNa dvArAe ja pAme; ethI samajI zakAya tema che keyathApravRttikaraNa e citra-vicitra prakAranuM karaNa che. abhabyAne, dru byAne ane apUrvakaraNane nahI. pAmelA bhavyAne paNa cathApravRttikaraNu ja hoya che. mAtra bhavya AtmAe ja yathApravruttikaraNa dvArA graMthideze AvyA pachIthI, bhavitavyatA AdinA suAge puruSArthAMzALI banIne apUrNAMkaraNane pAmI zake che, eTale abhavyAne tathA dubyAne te ekamAtra yathApravRttikaraNa sivAyanA kAI paNa pariNAma hAI zakatA nathI. traNeya prakAranA pariNAmeAnI prApti te mAtra bhavyAtmAAne mATe ja saMbhivata che. bhavya AtmAne niyamA traNeya pariNAme upalabdha thAya che. je AtmAnA saMsArakALa eka pudgalaparAvathI adhika bAkI nathI, evA AtmAone ja ahI ApaNe bhavya AtmA tarIke oLakhIe chIe. evA AtmAe yathApravRttikaraNa dvArA graMthideze AvyA pachIthI, bhavitavyatA AdinI anukaLatAnA cAga thatAM, khIjAdinA krame pragatizIla banIne, apUrNAMkaraNa dvArA peAtAnA rAga ane dveSanA gADha pariNAmeA rUpa granthine bhedI nAkhe che. e rIte rAga ane dveSanA gADha pariNAma rUpa granthine bhedyA pachIthI ja, bhavya AtmAo anivRttikaraNa dvArA samyaktvane pAme che. e vakhate e AtmAonA saMsArakALa jo vadhumAM vadhu khAkI hAya, te paNa te apudgalaparAvartakALathI kAMIka paNa nyUna ja hAya che. ahIM e vAta dhyAnamAM rAkhavI joIe ke-- yathApravRttikaraNa dvArA graMthidezane pAmyA pachI jIva apUrNAMkaraNane pAme ja evA niyama nathI, yathApravRttikaraNa dvArA jIva granthideze teA anatIvAra Ave ane te chatAM ya te jIva apUrvakaraNane pAme nahI', e banavA joga che; paNa apUrNAMkaraNa ane anivRttikaraNane mATe evu nathI. asthideze AvyA vinA koI paNa jIva apUrvakaraNane pAmI zake nahI, je jIva granthideze AvyA pachIthI apUva karaNane pAme, te jIva te karaNa dvArAe niyamA granthine bhede. granthine bhedIne te jIva niyamA paNa. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 271 anivRttikaraNane paNu pAme che. ane te dvArA te jIva niyamA samyaktvane paNa pAme ja. adhigamathI samyaktvane pAmanArA jIvAne mATe ja Avu bane che, ema nathI. nisargathI samyagdarzana guNane pAmanArA jIvA paNa AvI ja rIte apUrvakaraNane pAmI, e dvArAe graMthine bhedI, anivRttikaraNa dvArA samyagadarzana guNune pAme che. koI paNa jIva apUrvakaraNane ane anivRttikaraNane pAmyA vinA; zuddhadharUpa samyaktvane pAmI zakatA nathI. je jIva apUrvakaraNane pAme che, te jIva niyasA samyagdarzana guNane pAme che. A uparathI vicAravu' e joIe ke- apUrNAMkaraNanI mahattA keTalI badhI che? apUrNAMkaraNa vinA granthi bheDhAya nahI', granthi bheDhAyA vinA anivRttikaraNa pragaTe nahI' ane anivRttikaraNa vinA samyakatvanI prApti thAya nahIM. e ja rIte apUrNAMkaraNa pragaTe eTale granthi bhedAyA vinA rahe nahI. ane granthi bhedAya eTale anivRttikaraNa pragaTathA vinA paNa rahe nahI. AthI zuddhadharUpa samyaktvane pAmavAne mATe apUva karaNane pAmavAnI ja mahenata karavI joI e, ema lAge che ne ? apUrNAMkaraNa eTale zu ? karaNa eTale adhyavasAya athavA pariNAma ane apUrva eTale pUrva prApta nahI thayeleA. anAdri mithyAdRSTi jIvane pUrvanA anaMtakALa paryantamAM paNa jevA suMdara pariNAmanI prApti thaI nathI, tevA viziSTa koTinA suMdara pariNAmane apUrNAMkaraNa kahevAya che. rAga ane dveSanA gADha piraNAma rUpa granthine bheTavAne mATe e ja pariNAma samartha ane che, eTale AtmAnA e pariNAma keTalA badhA suMdara hovA joI e ? sa. meAkSanI abhilASA tIvra ane tA ene apUrNAMkaraNa kahevAya ? meAkSanI abhilASAthI viparIta bhAvamAM A apUrvakaraNa pragaTe nahI te sAcuM, paNa mAkSanA abhilASa mAtrane apUrNAMkaraNa kahI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 ]. samyagUdana-1 zakAya nahIM. mekSane abhilASa pragaTyA pachI te ghaNA kALa paryatA paNa apUrvakaraNa pragaTe nahIM e zakya che. apUrvakaraNa te, mekSanA sAcA upAya saMbaMdhI hoya. apUrvakaraNane pAmavAne mATe, "rAga, ane zreSanA gADha pariNAma e AtmAnI keTalI badhI khAnAkharAbI karI nAMkhI che.--tene jJAnIonAM vacano anusAra, UMDANathI vicAra karavo joIe, ke jethI jIvane ema ja thaI jAya ke-"kharekhara, meLavavA lAyakata eka mekSa ja che." pachI mekSanA upAyanuM ciMtana karavuM joIe - ka mArga e vastutaH mekSamArga hoI zake, tene sArAsAranA vivekapUrvaka vicAra karavo joIe. bhagavAna zrI jinezvaradevane e tArakenA yathArtha svarUpamAM pichAnavAno prayatna kara joIe, ke je prayatnanA yoge AtmAmAM svataH evI skUraNa pragaTe ke-kharekhara AvA tArake e darzAvela mekSamArga, e ja sAce. mekSamArga hoI zake. ane A sivAya bIjo koI paNa mAga e mokSamArga hoI zake ja nahIM. deva te ja hoI zake, ke je zrI vItarAgapaNane ane sarvagrapaNAne pAmelA hoya. gurU te ja hoI zake, ke je viSaya-kaSAyanI sAdhanAthI virAma pAmIne zrI vItarAga ane sarvajJa bhagavAne pharamAvelA mekSamArgane sAdhavAmAM ja ekatAna hoya. ane sAce dharma paNa te ja hoI zake, ke je zrI vItarAga ane sarvajJa bhagavAnanI AjJAthI pratibaddha hoya- A sivAyanA saghaLAya deva e kudeva, A sivAyanA saghaLAya guru te kuguru ane A sivAyanA saghaLAya dharma te kudharma. mAre mekSa joIe che mATe mekSanA artha evA mAre kudevAdine sarvathA tyAga karavo joIe. viSaya ane kaSAyanI AdhInatAmAMthI mAre chUTavuM ja joIe ane keme karIne mAre tenAthI sarvathA mukta paNa banavuM joIe. e mATe A saMsAramAM eka ja upAya che ane te zrI vItarAga ane sarvajJa bhagavAne kahyo te ja. AvI AvI vicAraNAothI jIva, apUrvakaraNane ghaNuM ja sahelAIthI pAmI zake, e niHsaMdeha bInA che. apUrvakaraNane pragaTAvavAne A upAya che. bhagavAna zrI jinezvara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 73 devAe pharamAvelI dharmakriyAonuM bahumAnapUrvakanuM yathAzaya sevana e paNa A upAyanA AsevanamAM khUba khUba sahAyaka bane che. AtmAnA pariNAma dvArA ja samyagdarzanAdinI prApti thAya che ane ethI AtmAnA pariNAmenA saMbaMdhamAM ApaNe khUba ja cakara rahevuM joIe. sAcA pariNAme pragaTe, pragaTelA sArA pariNAme krame karIne vadhe ane e pariNAme TakyA paNa rahe e mATenI khUba khUba kALajI rAkhavI joIe. satpariNAmeno nAza kare ane asapariNamene pragaTa kare tevAM nimittothI paNa dUra rahevuM joIe. ane saspariNAmene pragaTavAmAM sahAyaka bane tevAM nimittothI ja viMTaLAyelA rahevuM joIe. dharmakiyAonuM bahumAnapUrvakanuM Asevana, e A kAraNe paNa jarUrI che. AtmAne e pApathI bacAve che ane sArA pariNAmanI prAptimAM tathA tenA TakAva ane tenI vRddhi- nirmaLA AdimAM e sahAyaka bane che. samyagadarzana guNanI prAptine mATe apUrvakaraNanI prApti anivArya che. jenAmAM apUrvakaraNa pragaTe, te jIva avazya granthine bheda, grathine bhedIne avazya anivRttikaraNane pAme ane anivRttikaraNane pAmIne avazya samyakavine paNa pAme. AtmAna samyaggadarzana guNa AvA prakAre ja pragaTate havAthI, "samyakatva e apUrvakaraNathI sAdhya che." ema paNa kahevAya che. apUrvakaraNa pachI anivRttikaraNaH rAga-dveSa heya ja che" evuM lAgavA chatAM paNa jIve dharmane viSe rAgane ane pApane viSe dveSane javAno prayatna kare, e paheluM jarUrI che, "rAga-dveSa heya ja che."--evuM lAgavA mAtrathI ja, jIva rAga-dveSathI sarvathA mukta banI zakatuM nathI. dharmanA rAgane ane pApanA dveSane keLavavA dvArAe, pApathI mukta ane dharmamaya banIne ja, jIva, rAgadveSathI sarvathA mukta sa. 18 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 ] samyagadazana-1 banI zake che. jIva, rAgane dharmane viSe javAno ane dveSane pApane viSe javAne je prayatna kare, te rAgadveSanI jaDane UkheDI nAkhavAne mATe kare. rAga-dveSane kADhavAne, rAga-dveSathI sarvathA chUTI javAne pariNAma pragaTavA mAtrathI, koI rAga-dveSa jatA rahe nahi; paNa e pariNAma rAga-dveSane pAtaLA te evA pADI nAkhe kepachI tathA prakAranA karmodaye jIvane kyAreka viSaya-kaSAyanI anukULatA upara rAga thaI jAya ane viSaya-kaSAyanI pratikaLatA upara TheSa paNa thaI jAya, teya e rAgadveSa karavA gya nathI ja."--evuM te e jIvane lAgyA ja kare; tema ja, rAga-dveSane mULamAMthI ukheDI nAkhavAnA upAyane batAvanArA zrI jinavacana upara, enAmAM sundara e cibhAva paNa pragaTe. kAraNa ke-apUrvakaraNane pAmele jIva, pachI tarata ne tarata ja anivRttikaraNane pAme che; ane e anivRttikaraNa nAmane pariNAma, e eka evuM pariNAma che ke e pariNAma dvArA AtmAne samyagdarzana guNa pragaTyA vinA rahe ja nahi. anivRttikaraNa nAmathI oLakhAte e pariNAma, e hoya che ke-e pariNAma, AtmAnA samyakatva rUpa pariNAmane pedA karyA vinA rahetuM ja nathI. anivRttikaraNane ja anivRttikaraNa kema kahevAya che? samyagdarzana guNane pragaTAvanAra jIva, yathApravRttikaraNa dvArA karmasthiti ghaNe aMze khapI javAnA yege laghu karmasthitivALa banatAM, Qideze Ave che, ane e pachIthI, pitAnA puruSArthanA baLe apUrvakaraNane pedA karIne. e jIva ghana rAga-dveSanA pariNAma svarUpa karmanthine bhedI nAkhe che. ema karmanthi bhedAI gayA pachIthI ke ja, e jIvamAM je pariNAma pedA thAya che, te pariNAma "anivRttikaraNa evA nAmathI oLakhAya che. e karaNane "anivRttikaraNa? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadazanano sUryodaya [275 kahevAya che, kAraNa ke-e pariNAmane pAmela chava, samyaktvanA pariNAmane pAmyA vinA pAcho haThate ja nathI.' - ahIM kadAca e prazna UThe ke-"te zuM apUrvakaraNane pAmela jIva, samyaktvanA pariNAmane pAmyA vinA pAchA haThe che kharo !" - tyAre ene khulAse e che ke-je jIva apUrvakaraNane pAmya, te jIva samyaktvane pariNAmane pAmyA vinA pAcho haThe che evuM te banatuM ja nathI, paNa apUrvakaraNane pAmyA pachI tarata ja e jIva samyagdarzananA pariNAmane pAmI jAya, evuM paNa banatuM ja nathI. apUrvakaraNathI anantara e samyagdarzanane pariNAma heI zakatuM nathI. eTale ke-apUrvakaraNa mAtrathI samyagdarzanane pariNAma pragaTe che evuM banatuM nathI. pariNAma eTale AtmAne adhyavasAya. apUrvakaraNa dvArA jIve ghana evA rAga-dveSanA pariNAmane te bhedI nAkhe, paNa haju mithyAtva-mehanIyane vipAkedaya cAlu ja che; ane, jyAM sudhI jIvane mithyAtva-mehanIyane vipAkedaya cAlu hoya che, tyAM sudhI jIvamAM samyakatvane pariNAma pragaTI zakate ja nathI. jIva jyAre samyaktvanA adhyavasAyamAM vartate heya, tyAre ene mithyAtva-mehanIyane vipAkedaya te heya ja nahi; ane, je kaI paNa kAraNe ene mithyAtvamehanIyane vipAkedaya thaI javA pAme, to e jIvane samyakatvane je adhyavasAya, te cAlyo gayA vinA rahe nahi. eTale, apUrvakaraNa dvArA e ghana evA rAgadveSanA pariNAma svarUpa karmagranthine bhedI nAkhanAra banele jIva, anivRttikaraNa dvArA pitAnI evI avasthAne pedA kare che, ke je avasthAmAM e jIvane, kAM te mithyAtvamehanIyane sarvathA udaya ja na hoya, kAM te mithyAtvamehanIyane je vipAkedaya, te na hoya, jIvanI AvI avasthA, apUrvakaraNathI pedA thaI zakatI ja nathI. jIvanI AvI avasthA, apUrvakaraNe pitAne karavAnuM kArya karI lIdhA pachIthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] samyagudazana-1 ja, jIvamAM je zubha pariNAma pragaTe, tenAthI ja pedA thaI zake che, ane ethI, e pariNAmane ja "anivRttikaraNa" tarIke oLakhavAmAM Ave che. eTale, anivRttikaraNa e ja samyaktva rU5 AtmapariNAma pUrvene anantara e karaNa eTale ke AtmapariNAma che. anivRttikaraNanA kALamAM jIva kevA prakAranI siddhi prApta kare che e saMbaMdhI kAgrathika abhiprAyaH samyaktva rUpa AtmapariNAmanI pUrveno anantara e je anivRttikaraNa nAmane pariNAma, te pariNAmanA kALamAM te parimAma dvArA AtmA kevA prakAranI siddhine prApta kare che, e have ApaNe joIe. anivRttikaraNa dvArA, anivRttikaraNanA antamuhUrta jeTalA kALamAM, AtmA kevA prakAranI siddhine prApta kare che, enA saMbaMdhamAM be prakAranA abhiprAye pravarte che. eka kAmacarthika abhiprAya ane bIje siddhAnika abhiprAya. kArmagranzika abhiprAye, anivRttikaraNanA kALa daramyAnamAM, anAdi mithyAdaSTi e jIva, anivRttikaraNa dvArAe e kAma kare che ke e kALa daramyAnamAM mithyAtva-mehanIyana jeTalAM daLiyAM udayamAM Ave, te badhAM daLiyAMne khapAvI nAkhe, eTaluM ja nahi, paNa anivRttikaraNanA antarmuhUrta pachInA amuhUrtamAM mithyAtva mahanIyanAM je daLiyAM udayamAM AvavAnA hoya, te daLiyAnI sthitine je ghaTADI zakAya tema hoya te e daLiyAMnI sthitine ghaTADI daIne ane te daLiyAMne e anivRttikaraNanA kALamAM ja udayamAM lAvI daIne, e daLiyAMne paNa anivRttikaraNa dvArAe khapAvI nAkhe; paNa, pachInA antarmuhUrtamAM udayamAM AvanArAM mithyAtvamehanIyanAM daLiyAM evA paNa hoya che, ke je daLiyAMnI kAlasthitine evI rIte ghaTADI zakAya tevuM na hoya te, evAM haLiyAMnI sthitine, e jIva potAnA anivRttikaraNanA kALa daramyAnamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryo [ 277 ja vadhArI de che, ke jethI kamathI kama e daLiyAM anivRttikaraNanA antamuhUrta pachInA antarmuhUrtamAM eTale ke, aMtarakaraNa tarIke oLakhAtA upazama samyaktvanA e aMtamuhUrtanA kALamAM te udayamAM Ave ja nahi. A rIte, e jIva, pitAne anivRttikaraNanA antamuhUrta daramyAnamAM, e attamuhUrta pachInA anantara evA antamuhUrtane evuM banAvI de che ke, e antarmuhUrtanA kALamAM, mithyAtvamehanIyanAM dalikone na te vipAkedaya hoya ane na te pradezodaya paNa hoya. pitAnA phalane pedA karavAnA sAmarthyavALAM karma dalikenA udayane vipAkedaya kahevAya che ane pitAnA phalane pedA karavAnuM sAmarthyathI hIna banI gayelAM karmalikanA udayane pradezeAdaya kahevAya che. A uparathI tame samajI zakyA haze ke-anivRttikaraNanA kALa daramyAnamAM jIva traNa kAma kare che. eka te-e antarmuhUrtamAM svataH udayamAM AvatAM mithyAtva mehanIyanAM dalikane khapAve che; bIjuM-pachInA antarmuhUrtamAM udayamAM AvanArAM mithyAtva mehanIcanAM je dalikanI sthitine ghaTADI zakAya tema hoya te dalikAnI sthitine ghaTADIne udayamAM ANuM te dalikone khapAve che, ane trIjuM-pachInA antarmuhUrtamAM udayamAM AvanArAM mithyAtavamehanIyanAM je dalike tenI sthitine je ghaTADI zakAya evuM nA hoya, te jIva mithyAtvamehanIyanAM e dalikanI sthitine vadhArI de che. mithyAtva-mehanIyanAM dalikane jyAre pradezadaya ke vipAkedaya na hoya, tyAre anantAnubaMdhI evA krodha, mAna, mAyA ane lobha ene paNa pradezeAdaya ke vipAkedaya na hoya. mithyAtvamehanIyanAM tema ja anantAnubaMdhI kaSAyanAM dalikone jemAM pradezodaya paNa na hoI zake, evA antarmuhUrtane mATe jarUrI evI saghaLI taiyArI, jIva anivRttikaraNanA kALamAM ja karI le che; ane e pachIthI, tarata ja e jIva, mithyAtvamehanIyanAM ane anantAnubaMdhInAM dalikenA paNa udayathI rahita evA antarmuhUrtane pAme che. e antamuhUrtanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ]. samyagadazana-1 prApti, enuM nAma aupathamika samyaktvanI prApti. aupathamika samyaktvanA pariNAmavALA e anamuhurtane, anDarakaraNa kahevAmAM Ave che. anivRttikaraNanA antarmuhUrtathI anantara evuM je antarakaraNanuM annamuhUrta, te antarmuhUrnanA pahelA samaye ja jIva aupazamika samyaktva rUpI AtmapariNAmane svAmI bane che. vanamAM saLagate dAvAnaLa AkhAya vanapradezane bALanAre hoya, parantu vanapradezane je bhAga ghAsa AdithI rahita banI gayela hoya athavA te vanapradezanA je bhAgane ghAsa AdithI rahita banAvI devAyuM hoya, te vanapradezane bhAga e dAvAnaLathI askRSTa rahevA pAme che. kAraNa ke-agninA ge saLagI UThe evI koI sAmagrI ja, vanapradezanA e bhAgamAM nathI. pazamika samyakatvarUpI AtmapariNAmane pAmanArA jIve paNa, eka antarmuhUrtane, vanapradezanA e bhAga samuM banAvI dIdheluM hoya che, ane ethI, e antamuhUrta daramyAnamAM chelle chelle jyAM sudhI e jIva anantAnubaMdhI kaSAyanA udayavALe banatuM nathI, tyAM sudhIne mATe e jIvane darzana mehanIyanI kaI paNa prakRtine keI paNa prakArane udaya hete ja nathI. anivRttikaraNanA kALamAM jIva kevA prakAranI siddhi prApta kare che-e saMbaMdhI saiddhAtika abhiprAya kAgranzika abhiprAya, samyaphavanA pariNAmane pAmanAra anAdi mithyA daSTi e dareke dareka jIva AvI rIte, pahelAM te aupathamika samyakatvanA pariNAmane ja pAme che; jyAre A bAbatamAM, saiddhAtika abhiprAya e che ke samyaktvanA pariNAmane pAmanArA anAdi mithyASTi evA badhA ja che, pahelAM, pathamika samyakatva ja pAme-e niyama nathI. anAdi mithyAdaSTi che, aupazamika samyakRtvane pAmyA vinA paNa, kSApazamika samyakatvane pAme, evuM bane che. eTale ke samyaktvanA pariNAmane pAmanArA anAdi mithyAdaSTi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzanane sUryodaya [29 evA je che, te paikInA je cha aupazamika sabhyane pAmanArA hoya, te che AvA ja prakAre aupathamika samyakatvane pAme; parantu, samyaktvane pAmanAra anAdi mithyAdaSTi jIvomAM evA che paNa hoI zake che, ke je jIve aupazamika samyaktvane nahi pAmatAM, anivRttikaraNa dvArAe kSApazamika samyaktvane ja pAme che. saiddhAtika abhiprAya, je anAdi mithyASTi kSApazamika samyaktvane pAmanArA hoya che, te ja potAnA apUrvakaraNanA kALamAM ja apUrvakaraNathI jema graMthino bheda kare che, tema traNa puMja paNa apUrvakaraNathI ja kare che. AthI e spaSTa che ke, potAnA apUrvakaraNa, dvArA sattAmAM rahelAM mithyAtvamehanIyanAM je daLiyAM, te daLiyAMnA traNa puMja banAvI de che. mithyAtvamehanIyanAM sattAgata daLiyAM paikInAM jeTalAM daLiyAMne zuddha eTale mizyAvarUpI maLathI mukta banAvI zakAya, teTalAM daLiyAMne te teo zuddha ja banAvI de che ane bAkI rahelAM mithyAtvamehanIyanAM sattAgata evAM je daLiyAM, temAMthI jeTalAM daLiyAne ardhazuddha banAvI zakAya tema hoya teTalAM daLiyAMne teo ardhazuddha banAvI de che. apUrvakaraNa" nAmanA AtmapariNAmathI, A rIte, jIva, mithyAtvamehanIyanAM sattAgata evAM daLiyAMne zuddha banAvI devAne prayatna kare che, paNa e jIva te badhAM ja daLiyAne pUrNapaNe zuddha ke chevaTa zuddhAzuddha paNa banAvI zakatuM nathI; ane ethI, evAM paNa daLiyAM sattAmAM rahI javA pAme che, ke je daLiyAMothI e jIvane zuddhIkaraNane e prayatna sarvathA aspRSTa ja rahe che. mithyAtva mehanIyanAM sattAgata daLiyAMnuM A rIte zuddhakaraNa karatAM, e daLiyAMne traNa puMja thaI jAya che. eka zuddha puMja, ke je puMjane samyakRtva mehanIyanAM daLiyAMnA puMja tarIke oLakhAya che, bIje mizra eTale zuddhAzuddha puMja, ke je puMjane mizra mehanIyanAM daLiyAnA puMja tarIke oLakhAya che, ane, trIje azuddha puMja, ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280] samyagadarzana-1 jene enA e mithyAtva mehanIyanA puMja tarIke oLakhAya che. A traNa puje paikInA zuddha evA samyakatva mehanIyana pujane ja e java anivRttikaraNa dvArAe udayamAM lAve che ane e zuddha puMja rU5 samyakatva mehanIyane je udaya, tenI asaravALe jIvane je pariNAma, e ja kSApazamika samyakRtva rUpa AtmapariNAma che. eTale, ke apUrvakaraNa dvArAe karelA traNa puMjamAMthI je zuddha puMjane udayamAM lAvavAnuM kAma anivRttikaraNa dvArAe karyuM, te anivRttikaraNane e kALa pUro thatAM ja, pahelA ja samaye, samyaktva mehanIya nAmanA prazasta karmanA vedanarUpa kSApazamika samyakatva pragaTa thAya che. anuvedanA AdithI samyatvanuM samutthAna kSApazamika samyaktvanuM traNa prakAranI prakriyA dvArA samuthAna thAya che. prazasta evA samyaktva mohanIyanuM anavedana, mithyAtva mihanIya karmane upazama ane tene kSaya A traNa prakAranI e prakriyA che. mULa je daLiyAM mithyAtva mehanIyanAM ja hatAM, te daLiyAo paikInAM amuka daLiyAMone zuddha karI nAkhyAM che. ane e ja daLiyAM udayamAM Ave tevuM karyuM che. e zuddha daLiyAMnA puMjane samyaktva mehanIyane puMja kahevAya. mithyAtva mehanIya karma e aprazasta karma che. paNa jyAre tenAM daLiyAM samyaktva mehanIyanA svarUpane pAmI jAya che, tyAre e zuddha daLiyAMonA samUharUpa karmane aprazasta karma kahe che. e kamane udaya athavA te e karmanuM anuvedana AtmAne lAbha ja kare che, paNa hAni karatuM nathI, ane ethI ja e kamane prazasta karma kahevAmAM Ave che. A rIte prazasta karmanuM anavedana thaI zake te mATe, aprazasta karma, ke je A viSayamAM mithyAtva mehanIya karma ane mizramehanIya karma kahevAya che, tenA udayane jIve aTakAvyA hoya che. e rIte udayane aTakAva, ene paNa upazama kahevAya che. uparAMta mithyAtva mehanIyanAM daLiyAM pitAnA azuddha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [281 svarUpe udayamAM AvatAM aTake ane e zuddha svarUpavALAM banIne ja udayamAM AvatAM jIva prazasta evA samyakatva mehanIya karmanA anavedanavALo banI zake evI avasthAne java pAme, tyAM sudhImAM jIve mithyAtva mehanIyanAM je je daLiyAM udayamAM Ave, tene kSINa karI nAkhavAnAM hoya che. ane jIva e daLiyAMne kSaya kare che paNa khare. Ama heIne, ema kahI zakAya ke samyakatva, e prazasta evA mehanIya karmanA anuvedana dvArA ane mithyAtva mohanaya karmanA kSaya dvArA e samusthita thayeluM hoya che. opazamika sabhyatvane pAmelAnI bhAvi sthitinA saMbaMdhamAM paNa abhiprAyabhedaH kArma granzika abhiprAya e che ke anAdi mithyASTi javA jyAre samyakatvane pAme che, tyAre apUrvakaraNa dvArA karmanthine bhedyA pachIthI, e jIva anivRttakaraNa dvArA anDarakaraNane pedA kare che, ke je anDarakaraNa, aupazamika samyakatvanA pariNAma rUpa che. aupazamika samyakatvanA pariNAma rUpa e anDarakaraNane paNa antamuhUrta jeTalA kALamAM, e jIva mithyAtva mehanIyanAM sattAgata evAM je daLiyAM, te daLiyAnA, hamaNAM ja ApaNe vicArI AvyA te rIte, traNa paMja kare che. aupazamika samyakatvanA kALamAM, e rIte, e jIva traNa puMja karI le che, tyAra bAda, e traNa pujemAMthI je e jIvane samyakatva mehanIya rUpI zuddha puMjane uDhaya thAya che, te e jIva cothA guNasthAnake TakI jAya che; parantu, e traNa pujemAMthI jo e jIvane mizramehanIya rUpI zuddhAzuddha puMjane udaya thAya che, te e jIva mizra guNasthAnakane pAme che; ane, e traNa pujemAMthI e jIvane je mithyAtvamehanIya rUpI azuddha puMjane udaya thAya che, te e jIva pahelA mithyAtva guNasthAnakane pAme che. Ama, "anAdimithyAdaSTi jIva pahelAM aupazAmika samyakatvane je pAme ane aupazamika samyaktvanA kALamAM e jIva traNa puMja kare ja tathA traNa puMja karIne e kAM te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 ]. samyagdarzana-2 kSApathamika samyakatvane pAme, kAM te trIjA mizra guNasthAnakane pAme ane kAM te punaH mithyAdaSTi bane."--e kAmathika abhiprAya che; jyAre. saiddhAtika abhiprAya e che ke-"anAdi mithyAdaSTi jIva pahelAM aupazamika samyakatvane ja pAme, e niyama nathI; e jIva aupazamika samyakatvane pAmyA vinA ja kSApazamika samyaktvane pAme, te jIva pitAnA aupazamika samyakatvanA kALa rUpI antarakaraNanA kALa sudhI samyakatvanA AsvAdane pAmIne, ane te e punaH mithyAtvanA udayane ja pAme. eTale ke, e jIva aupathamika samyaktvanA kALamAM traNa puMja kare ja nahi." je umaLake zrI jinazAsananI ArAdhanAnI vAtamAM Ave, te saMsAranA sukhanI vAtamAM Ave nahi ? anAdi mithyAdaSTi jIva je pitAnA samyagdarzana rUpI guNane pragaTAvanAre bane, te te kyA kame pragaTAvanAre bane, ene tamane kAMIka khyAla Ave, e mATe A vAtane ATale vistAra karavAmAM AvyuM. gRhidharma ane sAdhudharma, ema be prakAre dharmanI vyavasthA karavAmAM AvelI che. e baneya prakAranA dharmanA mULa rUpa je vastu che, te samyaktva che. samyapha sahita banIne je gRhidharmanuM agara sAdhudharmanuM ArAdhana karavAmAM Ave che, te ja e ArAdhanane sAcA rUpamAM dharmArAdhana kahI zakAya che ane evuM dharmArAdhana ja, e. ArAdhaka jIvane, potAnA vAstavika phaLane ApanAruM nIvaDe che. A kAraNe, dharmArAdhanane karavAnI icchAvALA banelA bhAgyavAna eka samyakatvanA prakaTIkaraNane puruSArtha karyA karavo joIe ane e puruSArtha karmagranthine bhedavAnI dizA tarapha hovuM joIe. samyakatvane pAmelA puNyAtmAoe paNa potAnA samyaktvanA saMrakSaNanI kALajI rAkhavAnI sAthe, dina-pratidina samyakatva zuddha banatuM jAya e puruSArtha karyA kare joIe. viSayanI ane kaSAyanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [283 anukaLatAnA rAge tema ja viSayanI ane kaSAyanI pratikULatAnA kezeja, AtmAnI kharekharI pAyamAlI karI che. viSayanI ane kaSAyanI anukaLatAne rAga tathA viSayanI ane kaSAyanI pratikULatAne zreSa, e ja sukhanuM kAraNa che ema mAnavuM ane e mAnyatAne anusAra vartavuM, e ja ghAtI karmone sudaDha banAvavAnuM ane joradAra banAvavAnuM pradhAna sAdhana che. e rAga-dveSa jAya tyAranI vAta te judI ja che, paNa evo rAga-dveSa jatAM pahelAM paNa. jyAM "e rAga-dveSa e heya ja che, tajavA gya ja che, ethI AtmAne lAbha nathI paNa hAni ja che."--A bhAva AtmAmAM pragaTe che, tenI sAthe ja ghAtI karmonI jaDa hacamacI jAya che ane ghAtI karmothI mukti pAmavAnuM maMDANa maMDAI jAya che. "e rAga-dveSa heya ja che."--ema lAgatAM, AtmAmAM apUrvakaraNa eTale ke-apUrva e adhyavasAya pragaTe che; ane, e adhyavasAya dvArA ja karma nthi bhedAI jAya che. A vagere je je vAte A saMbaMdhamAM kahevAmAM AvI, te tamane yAda te che ne? sa theDI ghaNI. enA sAra rUpe te badhI ja vAta yAda che ne? ke pachI, sAramAM paNa goTALe che ? sa. e vakhate te ema thaI gayeluM ke-saMsAranA sukhane rAga De ja che ane saMsAranA sukhanA rAgane lIdhe janmele kela paNa bhaMDe ja che. eTaluM paNa je thayuM hoya, te paNa tame bhAre nasIbadAra gaNAo. e rAga-dveSane tajavAne upAya, zrI jinazAsananI ArAdhanA karavI-e ja che, ema paNa tamane lAge che ne ? sa, e te cokkasa. te, zrI jinazAsananI ArAdhanA karavAnI vAtamAM je umaLake Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284] sampazana-1 Ave, te saMsAranA sukhanI bIjI kaI paNa vAtamAM Ave nahIM ne? saMsAranA sukha upara paNa rAga khare, paNa te rAga tathA tenA ge janmele dveSa tajavA lAyaka ja--ema lAge che ne? ane, AtmAne zrI vItarAga banAvanArA mekSanA upAya upara paNa rAga khare, paNa e ja rAga piSavA jevo che ane e rAgamAMthI janmela pApane dveSa paNa piSavA jevuM che, emeya lAge che ne? A vAtane vicArIne, e saMbaMdhI nirNaya karavA jevo che. keTalAka che te evA heya che ke-ahIM sAMbhaLate sAMbhaLate paNa vicAre ke-e te mahArAja kahyA kare, bAkI IndriyanA viSayonI ane krodhAdi kaSAyenI anukULatA vinA sukha saMbhave ja nahi." mekSa pratyenA dveSane A paNa eka namUne che. tame mekSane dviSI te nahi paNa rAgI ja che, ema mAnI lauM ne? mekSanA rAgane saphaLa karavAne mATe, jIve, samyakatvane pAmavAne puruSArtha avazya karavuM joIe ane je bhAgyazALIo samyagdarzana guNane pAmyA hoya, temaNe samyakatvane dina-pratidina vizeSa ne vizeSa nirmaLa banAvyA karavAne puruSArtha karyA kare joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra ra 5. khri nA pAM ca samyagdarzananI mahattA peAtAnA AtmAnA samyagdarzana guNane pragaTAvanArA puNyAtmAonA AtmapariNAma ghaNA ja suMdara prakAranA hAya che. maLanA kalaMkathI rahita baneluM seAnu... jema zyAma dekhAtuM nathI, tema samyagdarzanane pAmelA jIvanA AtmapariNAma paNa pahelAMnI mAphaka milana hotA nathI. jo ke samyagdarzana guNane pAmyA pachIthI paNa badhA ja jIvA peAtAne thayelI samyaktvanI prAptine peAtAnA te bhavanA aMta sudhI agara ethI vadhu kALa TakAvI ja zake che--evuM anatuM nathI, samyakRtvane pAmyA pachIthI, tene TakAvavAne mATe tathA tene nirmaLa banAvavA mATe samyagdaSTi AtmAe khUba ja kALajI rAkhavI joIe. nimittane vaza banIne samyagdaSTi jIva potAnA zubha pariNAmane gumAvI de, e paNa zakaya che. eka vAra samyagdarzana guNanI prApti thaI gayA pachIthI te TakayeA ja rahe ane uttarAttara guNavRddhi thayA ja kare ane krame karIne jIva meAkSane pAme,evu badhA ja jIvAne mATe banatuM nathI. samyagdarzana guNane pAmanArA jIvAmAM evA jIvA ca. hAya che, ke je jIvA samyaktvane pAmyA pachIthI koI nimittAdinA kAraNe tevA prakAranA nikAcita duSkarmonA udaya thatAM, prApta samyaktvane gumAvI de che. Ama chatAMya, A e jIvAmAM paNa kAMIka ne kAMIka sArApaNuM teA rahe che ja, e jIvA a puddagala parAvarttathI paNa ochA kALamAM niyamA kSane r& Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286] samyadarzana-1 pAmanArA hoya che, eTale teo punaH samyakUvAdine pAme ja che.samyakatvane pAmyA pachIthI kAMIka nyUna evo ardhapudagala parAvarta kAla je kahyo, te evA ja che mATe, ke je che zrI tIrthaMkara paramAtmA AdinI AzAtanA karanAra bane. Ama te kSApazamika samyakatva anekavAra Ave ane aneka vAra jAya, e zakya che; paNa eka vAreya je e aupazamika ke kSApazamika samyakatva prApta thaI jAya, te samajI levuM ke-artha pudgalaparAvartathI paNa ochA kAlamAM e jIva niyama mekSane pAmavAne. samyagdarzana guNanI A jevI tevI mahattA nathI. AthI ema paNa kahI zakAya ke-samyagdarzana, e te AtmAne mukhya guNa che. Ama te AtmAne mukhya guNa jJAna gaNAya che, paNa e jJAnaguNa samyagdarzananA ge ja samyaphapaNane pAmI zakate hovAthI, samyagdarzana guNanuM mahatva vadhI jAya che. samyagdarzana vinAnuM jJAna, e ajJAna che ane samyagdarzana vinAnuM cAritra, e kAyakaSTa che-evuM upakArI mahApurUe spaSTa zabdomAM pharamAveluM che. samyagdarzana, e AtmAnA pariNAme upara gajabanI asara kare che. samyagdarzana guNanI hAjarImAM jIva suMdara pariNAmene svAmI hiya, e svAbhAvika ja che. samyaphatvanA upagavALI dazAmAM paNa jIvane karmavaza asat kriyAone AcaravI paDe che e zakya che, paNa samyagdarzana guNanuM sAmarthya evuM addabhuta che ke samyagdaSTi jIva pitAnI e asata, kriyAone paNa karmanI nirjarAnuM kAraNa banAvI zake che. e jIva asakriyAone heyakeTinI ja mAnate hoya che ane eka mAtra mokSanAM sAdhaka anuSThAne ja AcaravAnuM tenuM dila hoya che paNa cAritrameha AdinA udaye tene asakriyAo AcaravI paDe e zakya che. vaLI aucityane avalaMbIne paNa tene keTalIka sAmAnya prakAre heya kaTimAM gaNAtI kriyAone AcaravI paDe, e zakya che. Ama chatAM paNa, sagyagdarzana guNanA ge enA AtmapariNAme evA zubha hoya che ke-asakiyAo dvArA paNa e karmathI baMdhAvAne badale chUTate jAya che. pariNAmenA sAmarthane samajI zakanArAone A Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazanano sUryodaya [ 287 vAta jema sahelAIthI samajAya tevI che, tema kevaLa bAhyAcAramAM ja sarvasva mAnanArane A vAta samajAya nahi, e paNa suzakya che. samyagdazana guNanI prAptinA yoge AtmAmAM pragaTatAM tenAM pAMca lakSaNe H zAstromAM samyaktvanA vyavahAra ane nizcaya tathA dravya ane bhAva-ema vividha bhedo varNavavAmAM AvyA che. nizcaya samyakatvanI apekSAe zAstrakAra paramaSie samyakatvanAM pAMca lakSaNanuM paNa suMdara varNana karyuM che. samyaggadarzana guNane pAme puNyAtmA evA upazAMta bhAvane pAme che, ke jenA yoge te kaI paNa saMyogomAM pitAne aparAdha karanArane viSe paNa kopane karate nathI. pitAne game te aparAdha keIe karyo hoya, te chatAM paNa "tenuM pratikULa thAo. eve vicAra sarakhe paNa tenA haiyAmAM uddabhavatuM nathI. krodhane kAbUmAM e hete nathI, paNa koI ene kAbUmAM hoya che. ene karmonA svarUpanuM jJAna hoya che ane karmone vipAka ke azubha che te paNa jANate. hoya che, eTale potAnA aparAdhI pratye paNa e kSamAzIla rahI zake che. e rIte e AtmA pitAne potAnAM karmonI nirjarA dvArA upakAra kare che temaja aparAdhInI dayA cintavIne tenA upara paNa upakAra kare che. samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAne saMvega paNa anupama keTine hoya che. enuM aMtara je prArthanA karatuM hoya, te eka mAtra mikSane mATe ja prArthanA karatuM hoya che. eka mekSane ane mekSanA sAdhanene cheDIne bIjI koI paNa vastu ene prArthanA karavA lAyaka lAgatI ja nathI. mokSanuM sukha, e ja eka sAcuM sukha che ane e sivAyanuM koI paNa sukha, e vastutaH sukha ja nathI paNa duHkharUpa che, evI enI sajajaDa mAnyatA hoya che. mAtra manuSya lokanAM sukhane ja e duHkharUpa mAnate hoya che, ema nathI; paNa IndrAdikanA * devakanAM sukhane paNa e dukha rUpa ja mAnate hoya che. enI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 ] samyagUdana-1. mAnyatA evI hoya che ke viSaya ane kaSAyathI janya sukha, e vastutaH sukha ja nathI ane ethI te eka mAtra mekSasukhane ja vAstavika sukha mAnIne, mekSa sivAyanI koI paNa vastunI prArthanA karato nathI. samyagdarzana guNane pAmelo AtmA saMsArathI nirvedane pAmelo hoya che. saMsAranI cAra gatio paikInI koI paNa gatimAM rahevAnI IcchA, enAmAM hotI nathI. mAtra naraka gati ke tiryaMca gatimAM rahevuM, e ene duHkharUpa lAge che. ema nahi; paNa manuSya gatimAM ane svarga gatimAM vasavuM paDe to paNa e ene vasamuM lAge che. saMsArane viSe enuM mamatva hotuM nathI. mamatvarUpa viSanA vegathI te rahita bane che ane ethI tene paMcamagati-mekSagati sivAyanI koI paNa gatinI IcchA ja hotI nathI. samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAnI anukaMpA paNa asAdhAraNa koTinI hoya che. samyagdarzana guNane svAmI banela puNyAtmA, bhayaMkara evA AbhavasAgaramAM duHkhathI pIDAtA prANionA samUhane joIne, teomAM sva-paranA vizeSa vinA, potAnI zaktine anusAre dravyathI ane bhAvathI paNa anukaMpAne karanAra bane che. samyagdarzana guNane pAmelA puNyAtmAnuM astikya paNa evuM hoya che ke-"bhagavAna zrI jinezvara devoe je kahyuM che, te ja satya che ane te ja niHzaMka che. enI A mAnyatA zaMkA ane kAMkSAdi doSothI paNa rahita hoya che. samyagdarzana guNane pAmele puNyAtmA potAnAM karmonA tevA prakAranA kSapazama bhAvanA vege A upazAMta, saMvegayukta, nivedavALe, anukaMpAzIla ane Astika bane che ane ethI te mehanIya karmanA yoge thatI vedanAthI rahita dazAne anubhava karanAro bane che. vyAdhinI kSINutAthI rogI mANasanI vedanAne jema aMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya Ave che, tema samyagdaSTi AtmA paNa bhavaduHkhanI vedanAthI rahita banI jAya che. samyagdarzana guNanA ge AtmAmAM sAcI samaja pragaTe ane samatAbhAva paNa pragaTe, eTale haju tene bhavanuM duHkha hovA chatAM paNa, te tene vedanA upajAvI zakatuM nathI. zArIrika duHkha Ave tyAre mAruM azubha karma kSINa thAya che."--e vAta jene haiye ramatI rahe che, tene kAramuM azAtAjanita duHkha paNa vedanA upajAve zI rIte ? - ahIM koIne evI zaMkA uddabhave ke-samyagadarzana guNa pragaTe eTale te mAtra anaMtAnubaMdhI kaSAne ja udayAbhAva hoya, paNa pratyAkhyAnAvaraNIya, apratyAkhyAnAvaraNIya ane saMjavalana e traNa prakAranA kaSAyanA uDhayane abhAva te heya nahi ? eTale samyagdaSTimAM A upazAMta bhAva Adi ghaTe zI rIte ?" enA saMbaMdhamAM zAstrakAra paramarSi pharamAve che ke nizcaya samyakatvanI apekSAe vicAra karatAM samyagdaSTi AtmAne mATe A upazAMta bhAvAdinI vAta barAbara ghaTI zake che. kAraNa ke-AvA prakAranA upazAMta Adi bhAvenA prakaTIkaraNa mATe pratyAkhyAnAvaraNIya, apratyAkhyAnAvaraNIya ane saMvalananA kaSAyenA udayAbhAvanI (anudayanI) apekSA rahetI nathI, paraMtu mAtra anaMtAnubaMdhI kaSAyane ja udayAbhAvanI apekSA rahe che. pAMca lakSaNenA lAbhane kama : Aritakya, anukaMpA, nirveda, saMvega ane upazama e pAMcane zrI jainazAsanamAM samyagdarzana guNanAM lakSaNa tarIke varNavela che. samyagdarzana guNane pAmelA AtmAmAM A pAMceya lakSaNe saMbhavita che. samyagdarzana guNane pAmelA AtmAne A pAMca likSaNe pikI. Astikyane lAbha pahele thAya che, Astiyane lAbha thayA pachI ene anukaMpAne lAbha thAya che, anukaMpAne lAbha thayA cho ene sa. 19 '. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ &0] samaggadarzana nirvedane lAbha thAya che, nirvedane lAbha thayA pachI ene saMvegane lAbha thAtha che ane saMvegane lAbha thayA pachI ene upazamane lAbha thAya che. * samyagdaSTi AtmAne mATe A pAMca lakSaNenA lAbhano krama A prakArane hovA chatAM paNa, zAstrakAra paramarSie keTalIka jagyAe pahelAM upazamanuM, pachI saMveganuM, pachI nirvedanuM, pachI anukaMpAnuM ane te pachI AstiSanuM je varNana karyuM che, te pazcAnu pUrva kamathI karyuM che, ane tema karavAnuM kAraNa darzAvatAM, parama upakArI zAstrakAra paramarSi pharamAve che ke-Astikya karatAM anukaMpanI pradhAnatA che, anukaMpA karatAM nirvedanI pradhAnatA che, nirveda karatAM saMveganI pradhAnatA che ane saMvega karatAM paNa upazamanI pradhAnatA che. A uparathI keIe ema mAnavAnuM nathI ke-samyagdarzana prApta thatAM pUrve, samyagdarzanane pAmanAra jIvamAM AstiyAdi hatAM ja nathI. samyagdarzanane pAmanArA jIvamAM bIja AdinA kALamAM paNa AMzika AstikyAdi hoI zake che, paNa samajavAnuM e che ke - samyagdarzana guNane pAmyA pachIthI e AstiyAdi jevAM viziSTa prakAranAM hoya che, tevAM te samyakatvane pAmyA pahelAM hetAM nathI. samyakatvanAM A pAMca lakSaNenA svarUpane barAbara samajI laIne, je enI vicAraNA karavAmAM Ave, tema ja tene AcaraNamAM utAravAno paNa je zakya prayatna karavAmAM Ave, te e rIte paNa jIva apUrvakaraNane ane te dvArA rAga-dveSanA gADha pariNAmarUpa graMthine bheTIne anivRttikaraNane tathA te dvArA samyagdarzana guNane paNa pAme, e suzakya che. samyakatvanAM pAMca lakSaNene A rIte abhyAsa karavAmAM Ave, te paNa bhavya jIvone samyagdarzana guNaprAptine jilA jarUra saphaLa nIvaDe. je puNyAtmAe samyagdarzana guNanA ahama, teoe A avazya karavA yogya che, ane je purUyAtsAene samyagdarzana guNanuM mahatva rUcI jAya che, temAM samyagadarzana - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdano sUryodaya - [rA guNanuM arthI paNuM pragaTayA vinA rahetuM ja nathI. AvA AtmAonI saghaLIya dravya dharmakriyAo bhAvadharmanuM kAraNa bane che. ApaNe atyAre evI suMdara sAmagrI pAmyA chIe ke--ApaNane samyagradarzana guNane pAmavAnI, tema ja prApta thayelA samyagdarzana guNane sunirmala banAvavAnI, A umadAmAM umadA taka che. je A takanI uttamatA samajAya ane egya rIte prayatnazIla banAya, te ApaNe A bhavamAM ApaNuM AtmAne mATe keTaluM badhuM sAruM karI zakIe, e vAtanI te kalpanA ja karI levA jevI che. prazama Adi pAMca lakSaNene kAryakAraNu bhAva samyaktva e AtmAne eka prakArane suMdara e pariNAma che. AtmAne e zubha pariNAma, viziSTa keTinA, prazamAdi guNone pragaTa karanAre che. dhumADe e jema agninuM liMga che, tema prazama Adi e samyakatvanuM liMga che. jyAM agni hoya tyAM dhumADe hoya ja evo niyama nahi, paNa jyAM dhumADe hoya tyAM agni heya jae niyama kharo. dhumADe na heya ne agni hoya e bane, paNa dhumADe heya ne agni na ja hoya e bane nahi. e ja rIte jyAM jyAM samyakatva hoya, tyAM tyAM prazamAdi svarUpa enuM liMga heya paNa kharuM ane e liMga na paNa hoya, paraMtu jyAM jyAM samyakatvanA saddabhAve ja pedA thaI zake evA ucca prakAranA prazamAdi hoya, tyAM tyAM niyama samyakatva heya. e ja rIte, e vAta paNa dhyAnamAM rAkhavAnI che ke dhumADe pragaTe evI sAmagrIne ega thatAMnI sAthe ja agni jema dhumADAne pragaTAvyA vinA rahetuM nathI, tema samyakRtva guNa tathAvidha sAmagrInA kesamAM AtmAmAM pramAdi saMbaMdhI zubha, pariNAmane avazya pragaTAve che. samyaphaLa hovA chatAM paNa prazasAhi na haya, te ema ja mAnavuM paDe ke vArika sahakArIe chI thayA ane viparIta sAmagrIno cama che, ane prAmAyaNanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahara; sabhyazani-1 paNa anukuLatA maLatAM prazamAdi pragaTe evI lAyakAta te e AtmAmAM pragaTelI ja che.. A prazama, saMvega, nirveda, anuSpA ane Astikyae pAMca - samyapha vanAM liMgo che. prazamadi pAMca liMge tenA svarUpamAM jIvamAM samyaktva pragaTayA pachIthI ja pragaTe che, paraMtu jIva je veLAe samyaktvanI sanmukha dazAne pAmelo hoya che, tyAre paNa A prazamAdi sAmAnya prakAre te hoya ja che. A prazamadine sAmAnya sAmAnya keTine bhAva paNa, jIvane apUrNakaraNane pedA karavAmAM ane apUrvakaraNa anivRttikaraNane pedA karavAmAM sahAyaka bane che. dhumADAmAMthI agni pragaTatuM nathI, paNa agnimAMthI ja pragaTe te dhumADe pragaTe che, chatAM paNa agnine vizeSa pragaTavAmAM dhumADe paNa sahAyaka banI jAya evuM bane che. dhumADe ghaNI vAra joradAra agninI pUrvataiyArI je hoya che. dhumADe pragaTayA pachI joradAra agni pragaTe evuM ghaNI vAra bane che. e ja rIte, pramAdimAMthI samyaktva pragaTatuM nathI, paNa samyaphava ja vAstavika keTinA prazamadinuM kAraNa che, chatAM paNa samyaktvasammukha banelA jIvane, tene prazamAdi rUpa je bhAva, te samyaktvanI prAptimAM sahAyaka banI jAya che. prazama ? , A kAraNe, samyaphatvanA arthI AtmAoe paNa, A prazamA dine viSe upagavALA banyA rahevuM joIe. zama eTale zamavuM athavA zAna thavuM. prakRNa evA zamanane athavA zAntapaNAne prazama kahevAya. vAstavika rIte te, anantAnubaMdhI kaSAye jyAM sudhI joradAra vipAkedayavALA hoya che, tyAM sudhI AtmAmAM prazamane khare bhAva pragaTatuM nathI, paraMtu anantAnubaMdhI kaSAyane vipAkedaya jyAre maMi koTine hAca, tyAre prazamano bhAva amuka aMzamAM paNa pragaTe e saMbhavita che. AnAtAnI kavAyonA udayanI jema jema mandatA thAya tema temaprazasane sAva buddhine pAmI zake Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakazanane sUryodaya - kaSAyanI pariNatine laIne jIvane kevA kevA kaDavAM phaLanI prApti thAya che, e saMbaMdhI vicAraNuM Adi karavAthI prazamano bhava pedA paNa thaI zake che ane vRddhi paNa pAmI zake che. DA, krodhanI caLanuM ane viSayanI tRSNanuM zamana thAya, ene paNa zama kahevAya che. vaLI, jIvAjIvAdi tattanA svarUpanA saMbaMdhamAM cAlatI vividha vAtano vicAra karIne, AtmA, ene parIkSApUrvaka sAthe nirNaya kare ke-jIvAjIvAdinA tanuM svarUpa AvuM ja hoI zake ane ethI mithyA abhiniveza rUpa durAgrahane tajI daIne satya tatvasvarUpane e AgrahI bane, ene paNa zama kahevAya che. AvA prakArane prazama, e samyakatvanuM vAstavika koTinuM lakSaNa che. kAraNa ke-je jIva samyakatvane pAmela hoya, te ja jIva parIkSA pUrvaka satya tattvasvarUpane nirNaya karI zake che ane e satya tatva svarUpane AgrahI banI zake che. A prazama mithyASTi jIvomAM pragaTI zake nahi, e te sahelAIthI samajI zakAya evuM che. saMvega ? samyakatvanuM bIjuM lakSaNa che-saMvega. saMvega e mekSanI abhilASA svarUpa che. mekSanI e abhilASA paNa kevI? samyaphavane nahi pAmelA jIvamAM mekSAbhilASA bahu sAmAnya keTinI hAya--evuM banI zake, paNa samyaktvane pAmelA jIvanI mekSAbhilASA te evI hoya ke ene saMsAranuM game tevuM paNa sukha, e vastutaH sukha rUpa lAge nahi paNa duHkha rU5 lAge; ane, sAthe sAthe ene ema paNa thayA kare ke-eka mAtra mekSanuM sukha e ja sAcuM sukha che. samyakatvane pAmelAne ema ja thAya ke-"je viSayajanita sukha ane kaSAyajanita sukhe pracura mAtrAmAM, mAtra rAjAne ja prApta thaI zake evAM che, mAtra cakravartine ja prApta thaI zake evAM che athavA te mAtra Indrone ja prApta thaI zake evAM che, evAM paNa viSaya janita ane kaSAyajanita sukhe, e duHkhathI savatha rahita nathI, paNa e sukhamAM dukha paNa bhaLeluM ja hoya che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadaranI ane te uparAMta, e sukhane rasa, e suone bhegavaTo ane e sukhe carthIpaNuM paNa pariNAme duHkhane ja denAruM bane che. jyAre mekSasukha, e ja eka evuM sukha che, ke je sukhamAM duHkhane eka aMza sarakhe paNa nathI ane je sukhamAMthI kadI paNa duHkha janmatuM ja nathI." Avo vivekapUrvakano khyAla karIne te ja jIva viSaya -kaSAyanA sukhanI prArthanAthI bacI zake ane mekSasukhanI prArthanA karI zake, ke je jIva samyakatvane pAmela heya. AnaMda Ave chatAM pApedaya mAne ? samyaktvane pAmele jIva, nikAcita aviratine udayane kAraNe viSaya-kaSAya janita sukhane I-e banavAjoga che; e sukhane meLavavAne tathA e sukhane sAcavavAne e prayatna kare-e paNa banavAjoga che, paraMtu e sukhane e sAcuM sukha mAne nahi. mekSasukhane ja e sAcuM sukha mAne. ane ethI, enA manamAMthI mukSasukhane meLavavAne bhAva, paugalika sukhane bhegavaTA vageremAM AnaMda anubhavatI veLAe paNa khase nahi. paugalika sukhanA bhegavaTA AdimAM AnaMda Upaje, te paNa e jIvane ema thayA ja kare ke-mAre A AnaMda, e paNa mArA pApadayanA pratIka rUpa che ane ethI duHkhanA kAraNa rUpa che. A sukha atyAre paNa duHkhamizrita che ane pariNAme paNa A sukha ane duHkha denAruM che." A prazna ane tenuM svarUpa sa, AvuM samaje, AvuM mAne, te paNa saMsAranA sukhane bhegavavAmAM AnaMda Upaje athavA saMsAranA sukhane bhegavAvanuM mana thAya, e bane kema? AvuM te A saMsAramAM eTaluM badhuM bane che, ke jenI sImA nahi paNa UMDA UtarIne vicAra karavAnI Teva ja ghaNuoe rAkhI nathI, ane ethI ja teone AvA AvA prazno uddabhave, e taddana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzanane sUryodaya [19w svAbhAvika che. jema rAjA guNasene zrI vijayasena nAmanA AcArya bhagavAnane jyAre teonA nirvedanuM kAraNa pUchayuM, tyAre e AcArya bhagavAne paNa "saMsArane viSe vaLI nirvedanA kAraNane pUche che evuM sAmethI pUchIne, saMsArane viSe nirvedanuM kAraNa te sulabha - che-ema pharamAvyuM hatuM ne? jevo rAjA guNasenane prazna hatuM, te ja A prazna che; ane, rAjA guNasenane Upajela e prazna jema saMsAramAM ghaNuone Upaje che, tema A prazna paNa Aje ghaNuone Upaje che. ghaNAe ema pUche che ke saMsAramAM tamane evA te kevA duHkhane anubhava thaye, ke jethI tamane saMsAra pratye aNagame pragaTayo ?' paNa, teo e jetA ja nathI ke-saMsAramAM, jemAM ane jethI duHkhane anubhava thAya ja nahi, evuM sukha ja kayuM che ? vaLI, saMsAra pratye aNagame UpajAve evAM te saMkhyAbaMdha kAraNe che ane te kAraNe meTe bhAge saMsAramAM paribhramaNa karatA jIvone anubhavamAM Ave che. sthiti AvI hovA chatAM paNa, saMsAra pratye je koIne paNa aNagame pragaTe, te ethI Azcarya thAya che ke-A banyuM kema? tema, "huM karuM chuM te atyAre paNa cheTuM che ane pariNAme paNa cheTuM che - evuM jANavA ane mAnavA chatAM paNa, khoTuM karanArA ane e beTuM karavAmAM AnaMdane paNa anubhava karanArA jIva thaDA nathI kadAca tame paNa temAMnA eka haze. AvA anubhavavALA cha paNa, keTalIka vAra Avo prazrana kara che ke-"saMsAra jene kharAba lAgyuM hoya, te saMsAramAM rahe ja zuM karavAne? ane saMsAranA sukhane bhegavavAmAM AnaMdane bhAva te kema ja anubhavI zake ?" ane A prazna karIne, teo evuM TharAvavAne ane ThasAvavAne Icche che ke-"je kaI jIva saMsAramAM rahe ane saMsAranA sukhane bhegavavAmAM AnaMdane cheDe paNa bhAva anubhavI zake, te jIvane saMsAra kharAba lAge ja nathI ane je evA ja ema kahetA hoya ke-"amane saMsAra kharAba lAge che -te teo ema kahevAmAM daMbha ja seve che athavA te teo pite potAnAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyazUdana-1 ajJAnathI ja- chetarAI rahyA che, mATe teo ema kahe che." Ave vicAra ane pracAra karanArAo, samyaktvavALA jIvonI ane zrI jinavacanAdinI paNa AzAtanA karavAnA pApamAM paDe che, e vAtane tamAre samajI levI joIe ke jethI tame evA koI pApamAM paDatAM acI zake . mATe, A prazna karanAre ThIka ja prazna karyo che, ema kahevuM joIe. anItine kharAba jANanAre ane mAnanAro paNa anItine AcaranAre heI zake che? tame A bAbatane barAbara vicAra karI zake. ane A bAbatane tame sArI rIte samajI zake, e mATe tame e vicAro ke-nIti tamane kevI lAge che? ane, anIti tamane kevI lAge che? nItithI viruddha vartavuM e khoTuM che, anItine AcaravI e beTuM che evuM je kaMI jANatA ane mAnatA hoya, teonI A vAta che. tame "nItithI viruddha vartavuM e khoTuM che tathA anItine AcaravI e beTuM che, evuM jANe paNa che ane mAna paNa che."--ema huM mAnI lauM ne ? evuM jANavA ane mAnavA chatAM paNa, tame nItithI viruddha evuM koI AcaraNa kare che kharA? ane, anItine Acare che kharA ? eTaluM ja nahi, paNa nItiviruddha AcaraNa karavAmAM tame je saphaLa nIvaDe athavA te anItine AcaravAmAM tame je saphaLa nIvaDe, te tame AnaMdane bhAva anubhave che kharA? tame AmAM "nA"nathI kahI zakatA, te samajavuM zuM ? nIti AcaravA lAyaka nathI ane anIti AcaravA lAyaka che-AvuM ja tame jANe che ane mAne che, ema mAnI levuM? nA, vastutaH ema nathI. nItiviruddha AcaraNa, anItinuM AcaraNa tame kare che ane emAM saphaLa thatAM tame AnaMda paNa anubhave che, chatAM paNa tamane tamAruM e AcaraNa paNa khaTakyA kare che ane emAM tamane je AnaMda Upaje che te paNa khaTakyA kare che, ema mane lAge che. rAka e ja li Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakazanane sUryodaya | [ @ - tamane je kharekhara ja nItiviruddha vartavuM ke anIti AcaravI e cheTuM ja che ema lAgatuM hoya, te tamane e khaTakyA karyA vinA rahe ja nahi. tyAre, manamAM e khaTaka hovA chatAM paNa, Adu kema Upaje che? vastutaH e AnaMda, anItinuM AcaraNa tamane gamI ja gayuM athavA te anIti ja AcaraNIya che-evuM tamane lagayuM tene nathI, kAraNa ke-evuM te tamane lAgyuM ja nathI ! tyAre e AnaMda che, je kAraNasara anItine AcaravAne talasATa tamArAmAM pedA thaye, te kAraNa saphaLa thayuM teno ! ane, evI rIte tamArAmAM AnaMda pedA thaye, e paNa tamane gamyuM nahi; kAraNa ke-e AnaMda e vastutaH zubha AnaMda che, ema tame mAnatA nathI. tame e AnaMdane azubha AnaMda mAne che, kAraNa ke-je kAraNa anItine AcaravAne talasATa pedA kare, e kAraNa saphaLa thayAne e AnaMda che. anItine tame je dilathI anAcaraNIya mAnatA haze ane nItiviruddha AcaraNa karavuM e huM ja che-evuM jo tame kharekhara ja mAnatA haze, te tamane anIti AdinA tamArA AcaraNane aMge AvA prakArane anubhava jarUra thaye haze, ema mane lAge che. pApa samaje chatAM be - cepaDA rAkhe-e bane : Aje keTalAka vepArIo evA che ke-emane tyAM vepAra eka hAya, chatAM eka vepAranA cepaDA be hoya. pitAne jevAne mATeno tathA bIjA vepArI vagerenI sAthe hisAba karavAne cepaDe judo ane AvakaverA tathA vecANaverA vagere saMbaMdhI sarakArI khAtAMomAM batAvavAne cepaDe jude ! e vepArIo zuM ema mAne che kepate A sAruM kAma kare che? "lebhanA mAryA, saMjoganA mAryA amAre AvuM pApa karavuM paDe che."--evuM kahenArA ane evuM dilathI mAnanArA vepArIo paNa che. evuM jANavA ane mAnavA chatAM paNa, teo je evA be cepaDA rAkhavAmAM saphaLa nIvaDe che, te temane AnaMda Ave che. e AnaMda zuM be copaDA banAvyA-e pApa gamI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] - sabhyazradarzana-1 gayuM athavA te ema karavAmAM pApa ja nathI-ema lAgI gayuM, ethI pedA thayeluM hoya che? nA. je kAraNasara e pApa karavuM paDayuM athavA e pApa karyuM, te kAraNe saphaLa thayuM ene e AnaMda che. ane ene laIne ja e AnaMda Upaje, e paNa dilathI prAmANikapaNAmAM ja mAnanArA vepArIone gamatuM nathI. beTuM lAgyuM ke tarata tandu ja ema thavuM ati mukela mAtra A be hakIkate uparathI paNa tame samajI zakaze keamuka kAma karavuM e beTuM ja che, vartamAnamAM paNa khoTuM che ane bhaviSyamAM paNa cheTuM che, ema jANatA paNa hoya ane ema mAnatA paNa hoya, tevA che paNa je evA beTA kAmane karatA hoya, te e paNa banavAjoga che ane e cheTuM karavAmAM AnaMda anubhavatA heya te e paNa banavAjoga che; tema ja, pitAne e AnaMda emane khaTakate hAya-e paNa banavAjoga che. AvaDI moTI duniyAmAMthI, tame e jIva te zodhI lAve. ke-je jIva cheTuM lAgyuM ke tarata tanyuM ja, evI rIte varte hoya? ane, evI rIte vartate hoya? AvA mANasanI zodhamAM tame nIkaLaze, te khabara paDaze ke-beTuM lAgyuM ke tarata tanyuM ja, evI vicAra-AcAranI ekatA, e keTalI badhI durlabha vastu che ? saddavicAra pragaTe ane tenI sAthe ja e saddavicAra mujabane ja sadAcAra pragaTe, e te atizaya mukela che. e vicArane anusarate sadAcAra amuka aMze pragaTeema bane ane e saddavicArathI pratikULa evA anAcAra pratye aNagamAne bhAva pragaTe ema paNa bane, paNa jeTalA pramANamAM saddavicAra, teTalA ja pramANamAM saTTAcAra evuM te bhAgye ja bane. che. kRpaNutAne laIne dAna devAnuM mana thAya nahi ane devuM paDe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya e game nahi, evuM paNa bane ne ? ane tema chatAM paNa dAna devuM e sAruM che. - ema lAgyA karatuM hoya, te e zuM sarvathA azakya che? je ke evA ja hoya cheDA, paNa evA ja na ja hoya, ema te kahI zakAya nahi ne? evA ne devAnuM che te devuM paDe nahi te ethI emane AnaMda thAya evuM paNa bane tema A chatAM paNa e AnaMda emane game nahi. vyasanIone manabhAva tamane vyasanI paNa samaju mANasenA ane bhAvanI khabara che? tame, ema mAnI athavA kahI zakaze ke-jeTalA vyasanIo che, te badhA je, potapotAne je vyasana vaLagyuM hoya che te vyasanane sAruM agara te. sevavA lAyaka ja jANe che ane mAne che ? ane, evuM jANImAnIne ja teo potapotAnA vyasanane seve che? vyasanane sevanAre e. vyasanane, vartamAnamAM paNa nukasAna karanAruM ane bhaviSyamAM paNa nukasAne karanAruM mAnate hoya, evuM bane ke nahi? tame evA vyasanodhIne mANane joyA ke sAMbhaLyA nathI, ke je vyasanAdhIne kapALe hAtha daIne mananA paritApapUrvaka ema kahetA hoya ke-"zuM karIe ? A. kuTeva paDI gaI che ane chUTatI nathI!" evA mANasa evuM je bele che, te zuM kevaLa jUThuM ja bele che? mananA paritApUrvaka evuM bolanArA mANase jUThuM bolatA nathI, paNa potAnA vyasananAM Avegane rekIne, tene TALI devAne mATenuM sarva kamI che, mATe teo vyasanane seve che; ane e AganA kAraNe temane vyasananA sevanamAM Anandane bhAva paNa AvI jAya che, chatAM paNa, e ananya emane vastutaH rucikara nIvaDatuM nathI. tame koI vAte vyasanI haze. ane tamane e vyasana bUruM lAgatuM haze, te te tamane dAgaze ke A te ApaNuM ja anubhavanI vAta che." Ama, paraspara virodhI dekhAya evA paNuM bhAva, A rIte, jIvamAM ekIsAthe koI zake che. Securitate si rese le cau se cool with us on the Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39], samyagadarzana-1 dArUDiyAo vagerene emanuM e AcaraNa na gamatuM heya-e paNa banavAjoga che : - dArUDiyAe, jugArIo, vezyAgAmIo-e vagere vyasanonA bhaga banI gayelA mANasemAM, keTalAka mANaso evA hoya che, ke jee ema samaje che ke A mArI latathI vartamAnamAM mane dhanahAni, mAnahAni Adi thAya che ane AnA pariNAme mArA zarIrane paNa nukasAna thAya che. keTalIka vAra teo manamAM ne manamAM khUba duHkhI thAya che ane nizcaya jevuM paNa karI le che ke-"basa, have te huM dArU pIza nahi, athavA te jugAra khelIza nahi, athavA te. vezyAne tyAM jaIza nahi!" pitAnI vartamAnamAM thaI rahelI ane bhAvamAM thanArI barabAdInA khyAlathI AvuM emane thaI jAya che; paNa jyAM teo evI kaI sAmagrImAM mukAI jAya che ke jethI dArU pIvAnI talapa lAgI jAya, jugAra khelavAnI caLa pedA thaI jAya ke vilAsane manebhAva pragaTIne uchALe mAravA mAMDe, tyAM teo bhAgye ' ja pitAnA nizcayane jALavI zake che ane dArU pIdhA Adi rUpa anAcArane Acare che. ene AcaravAnI talapa, caLa vagerenA kAraNe temane e anAcArane acaratAM Ananda paNa AvI jAya che, paNa e badhA kALamAM ane te pachInA kALamAM paNa "huM A kheTuM karuM chuM." agara "meM A cheTuM karyuM."--evI khaTaka temanA manamAM rahyA kare che. te tamAre A vAtane e rIte vicAravAnI nathI ke- "badhA ja dArUDiyA vagere AvA mane bhAvavALA hoya che." paNa "dArUDiyAe vageremAM AvA manabhAvavALA mANase paNa hoI zake ke nahi ? - e rIte tamAre A vAtane vicAravAnI che ane tame A vAtane e rIte vicAraze, te tamane khyAla Avaze ke-"saMsAranA sakhane duHkhamizrita ane duHkhanA kAraNa rUpa mAnanArane paNa, e sukhane meLavavA AdinuM je mana thAya ane enA bhegavaTA vageremAM ene je Anandane bhAva anubhavAya, te e zakya che, ane sAthe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 301 sAthe e Anandane bhAva ene vastutaH rucikara lAge ja nahi, athavA te, potAne e sukhane meLavavAnu mana thayuM, e sukhane bhAgavavAnuM mana thayuM ane e sukhane bhAgavatAM AnadanA bhAva AvI gayA, e ene khaTakathA ja karatuM hAya. je jIve karmanA vividha svarUpane ane tenI vividha asarane samaje teo A vAtane ghaNI ja sahelAIthI samajI zake. kSayeApazamathI ane udayathI utpanna thatI bhinnabhinna prakAranI asara sAthe hAya ! A badhI vAta evA jIvane mATenI che ke--je jIvane mithyAtvamehanIyane kSayApazAdi thavA pAmyA hAya, chatAM paNa je jIvane cAritramehanIya karmanA udaya joradAra heAya. jIvanu mehanIya kama, be vibhAgamAM vaheMcAeluM che--eka krenamAhanIya ane khI cAritramAhanIya. samyaktvane pAmelA jIvane mithyAtvamehanIyanA kSayApazamAdi niyamA thayelA hAya, paNa e jIvane cAritramehanIyanA kSayApazamAdi thayelA ja hAya, evuM ekAnte hetu nathI. mithyAtvamehanIyanA kSapApazamAdghi thayA vinA cAritrameAhanIyanA kSapeApazamArdi thatA nathI ane ethI je jIvAne mithyAtvamehanIyanA kSaye pazAdi thayA nathI, teemAM viratinA pariNAme tA pragaTatA ja nathI, paNa teoe granthibheda paNa nahi karelA hovAthI, te jIve.mAM savega paNa tevA rUpamAM pragaTI zakatA nathI. have mithyAtvameAhanIyanA kSayApazamAdi jene thayA hAya, tene cAritra-mehanIyane kSaye!pazamAdi thayelA ja hAya--evA niyama nahi ane ethI mithyAtvamehanIyanA kSayApazamAdine pAmelA jIvane, cAritra meAhanIyanA joradAra paNa udaya vaMtatA hoya, te te saMbhavita che. AvA jIvanA pariNAmamAM, jema mithyAtvamAhanIyanA kSayApazamAdine aMge peDhA thatI zubha asara hAya che, tema cAritramAhanIyanA uyane aMge pedA thatI azubha asara paNa hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana-1 cAstrimehanIyanA uye pedA karelI asarane aMge saMsArasukha satya e kheMcAya ane enA bhAgavaTA AdimAM enAmAM AnandanA bhAva pragaTI jAya--e vagere jema sabhavita che, tema mithyAtvamehanIyanA yeSazamAdina aMge peTThA thatI asarane laIne ene ema thayA ja kare ke saMsAranu game tevu sukha paNa vastutaH sukha rUpa che ja nahi; e sukha duHkhanA yAge ja sukharUpa banI zake che; e sukha kadI paNa duHkhathI sarvathA mukta hAI. zakatuM nathI; e sukhane svabhAva ja bhAvI duHkhanuM kAraNa banavAneA che; jyAre mekSasukha e ja eka sAcuM sukha che, kAraNa ke-e sukha, duHkhanA aMza mAtrathI pazu rahita che ane zAzvata paNa che.' AthI, e jIvane saMsAra- sukhanA mAtAne je thADA paNu rAga thaI jAya, te bhUDA ja lAge. ane cAritramAhanIya karmInI eTale aviratinA uce sa'sArasukhane meLavavA vagerenuM je mana thAya, temAM paNa samyakatvanA yAga utpanna thayelI khaTaka hAya ja; eTale ene rAgI kahevAya nahi, paNa rAga hAvA chatAMya virAgI kahevAya; ane e virAgI jIva, jema jema pattAnA samyaktvanA pariNAmane joradAra ane nirmaLa banAvyA kare, tema tema e jIvanuM cAritramAhanIya karma paNa mantra banyA kare. aai ] samyakatvane pAmelA jo cAritrameAhanIyAdinA udaya sAme sAvadha na rahe teA paDI paNa jAya H samyaktvane pAmelA AtmAne mATe paNu, tenA cAritramehanIya * Adi ghAtI karmInA udbhaya, e khUba ja bhaya rUpa che. samyaktvane pAmelA AtmAe, ghAtI karmonA uDDayanA saMbaMdhamAM te khUba ja sAvadhAnatA rAkhavI joIe. ghAtI karmanA udayathI niSpanna thatI samyaktvanA pariNAmane manda banAvI de eya zakaya che; ane AtmA jo jarA gAphela banI jAya, tA e punaH mithyAtvaahinIyanA uyavALA banI jAya, eya zakara che, Ayika samyaktvane pAmelA AtmAone temanA cAritramehanIyAdinA udaya sabhyatvathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdananA sUryodaya [ aa patita khanAvI zakatA nathI, paNa cAritramehanIyAdinuM jera te saMsAramAM bhamAvanArAM karmone ja pedA kare che. samyaktvanA pariNAmanI e tAkAta che ke e cAritramAhanIyAdinA joranI sAme paNa Takkara jhIlI zake ane cAritramAhIMyAdinA utkraya, enuM peAtAnuM kAma bhale karyA kare, chatAM enAthI peAtAnI tAkAtane haLavI paDavA de nahi; parantu jeenA samyaktvanA pariNAma game te kAraNe maMda banI jAya che ane kaSAyanA joramAM jo te sapaDAI jAya che, te te samyaktvanA pariNAmane vamanArA paNu anI jAya che. AvuM je mane che te kSAyika samyaphatvanA bhAvane pAmelAone mATe banatuM ja nathI, paNa kSAApazamikAdi bhAvane pAmelAne mATe te AvuM banavu. e saMbhivata paNa che. AthI, je " mAre tA aviratinA uca che.'-ema mAnIne nirAza ane purUSAtha - hIna banI jAya, te pAtAne prApta thayelA ati durla`bha evA cintAmaNi ratnane gumAvI denArA banI jAya, tA e khUba ja zaka che. A kAraNe, samyakUne pAmelA jIvAe potAnA virAgamAM sudRDha banI rahevA sAthe, peAtAnA virAgane joradAra banAvyA karaveA joie ane cAritramehanIyAdi karmInA udayathI utpanna thayelI asarane jema bane tema niSphaLa banAvavAnA prayAsa karyo karavA joie. meAkSasukha e ja eka sAcu` sukha che, e ja eka meLavavA yogya sukha che ane ethI meAkSasukhane meLavI ApanArA upAya ja sevavA ceAgya che, paNa meAkSasukhanI prAptimAM antarAya kare eve saMsAranA sukhanA koI ja upAya sevavA cegya nathI'-AvuM samyaktvane pAmelA AtmAnuM mAnavu hoya ja, eTale, enI najara teA cAritramAhanIyAdinA udaya tarapha vAravAra karaDI banyA kare, kAraNa ke e udbhayane lIdhe ja, ene je vastutaH game che temAM tenI pravRtti tha zakatI nathI; ane e usane lIdhe ja, ene je vastuta gamatu temAM tenI pravRtti thaI javA pAme che. samyaktvane pAmelA AtmAneA purUSArtha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only * jI sAmihanIsina Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304] samyagudazana levAnA lakSyavALe ja have joIe ane jyAM sudhI samyapha vane. pariNAma nirmaLa hoya, tyAM sudhI enuM e lakSya hoya ja. e kAraNe, e cAritra mehanIyAAdina udayane paNa evA virAgabhAve bhegavI le, ke jethI cAritra mehanIyAdine kSaye pazamAdi sulabha banatuM jAya. | cAritra mehanIyAAdine udaya, samyaktvane pAmelAne mATe paNa bhaya rU5 che, eTale samyakatvane pAmelA AtmAoe paNa pitAmAM viratinA pariNAmane pedA karavAnA hetuthI paNa zakaya eTalI virati karavA tarapha ja lakSya rAkhavuM joIe. pahelAM je vAta kahevAI, te te eTalA mATe kahevAI ke-"aNasamajathI paNa tame, avirati evA paNa samyagdaSTi AtmAnI AzAtana karavAnA ane ethI zrI jinavacananI paNa AzAtane karavAnA pApamAM paDI jAva nahi!" . cAra gatiomAM ekeya gati evI nathI che. ke je gatimAM dukhano sarvathA abhAva heya " saMvegane jema mokSanI abhilASA svarUpe varNavela che. tema saMvega ne artha "saMsArathI bhaya" e paNa thAya che. keTalIka vAra samaju banelA jIvane e khyAla paNa Ave che ke-"vastutaka A saMsAramAM sukha jevuM kAMI che ja nahi. saMsAramAM jIvane paribhramaNa karavAnI gatie cAra ane temAMnI eka gati evI nathI, - ke je gatimAM duHkhane sarvathA abhAva hoya ! keI gatimAM maraNa te na hoya, evuM te che ja nahi. jIvane kyAMka rahevAnuM bahu bahu mana thaI gayuM hoya, chatAM paNa ene e sthAna pharajIyAta cheDI ja javuM paDe, e te nizcita ja che. - a vaLI e jIva ema paNa vicAre ke-narakagatimAM jIvane, ati zItalatAthI utpanna thayelI ane ati uSNatAthI utpanna thayelI. Adi kSetravedanAne bhegavavI paDe che, paramAdhAmI asuroe utpanna karelI vividha vedanA bhegavavI paDe che, ane nAke pite paNa paraspara pratyenA parasparanA verabhAvAdi cukta vartAvathI parasparane vedanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 305 tiya gatimAM paNa jIvane bhUkha, tarasa, TADha, taDakA ane prahArI vagerenAM ghaNAM du:khe bhAgavavAM paDe che. potAnA upayogamAM Ave evAM pazu-pa'khIone loko andhanamAM nAMkhe che, enI pAse nirdayapaNe kAma karAve che, pAte paNa enA upara caDhI bese che, gADI vagere sAdhanAe joDIne doDAve che ane dIna banIne e jIvAne nAcavuM paDe che. TADha-taDakA, bhUkha, tarasa veThavAM paDe che, 'katalakhAne kapAvu paDe che. AvAM AvAM te ghaNAM duHkhA jIvane tiya cagatimAM bhAgavavAM paDe, e zakaya che. manuSyagatimAM pazu jIvane daridratA, durbhAgya, dAsatva, rega, zAka, viyeAga Adine lIdhe utpana thatAM ghaNAM du:khane bhAgavavAM paDe, e zakaya che. A rIte jotAM bAkI rahI je devata, temAM paNa jIvane IrSyA, viSAda ane parAdhInatA AdizrI janita anekavidha duHkhA bhAgavavAnA prasa`gA upasthita thaI javA pAme che. cAreya gatiemAMthI eka paNa gati evI nathI, ke jemAM duHkha na ja heAya.' Ave samajapUrvakano khyAla pedA thatAM, jIvamAM saMsArathI ja bhaya pAmavA rUpa bhAva pragaTe che, ane e bhaya meAkSane pAmavAnA bhAvane pedA karyA vinA te! rahe ja nahi ne ? AvI rIte bhaya pAmI jAya, e savega che. jIva, saMsArathI ja saveganA AvA bhAva kharA rUpamAM te samyaktvane pAmelA AtmAe!mAM ja pragaTI zake che; eTalA mATe, ApaNe joI AvyA ke-upakArIoe jema prazamane samyaktvanA eka liMga tarIke varNavela che, tema saMvegane pazu samyaktvanA eka liMga tarIke vadhu vela che. A saMvega evA che ke-A saveganA bhAvane khUba khUba keLavIne jIva samyakRtvane pAmanArA paNa banI zake ane samyaktvane pAmelA jIva, saMveganA A bhAvamAM ramatAM ramatAM potAnAM cAritramAhanIyAdi karmane kSayApazAdi paNa sulabhatAthI sAdhI za sa. 20 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 ] samyagUdana1 nirveda - nirveda, e samyakatvanuM trIjuM liMga che. jIva mAtrane sukha game che ane dukha nathI gamatuM, e nakkI vAta che; ane, aNagamatuM duHkha AvI AvIne paTakAyA kare tathA gamatuM sukha dUra dUra bhAgyA kare, evuM te saMsArI jIne vAraMvAra anubhavAya che. duHkhane nivAravAne mathe, tyAre duHkha UlaTuM vadhe ane sukhanAM phAMphAM mAre tyAre sukha bhAgavA mAMDe, AvuM A saMsAramAM bahu bahu bane che. tamaneya "raLavA gayA che ane beIne retA AvyA che, e anubhava paNa thaye haze! eka aNagamatAne dUra haDaselavA jatAM, e aNagamatuM paNa cIpaDyuM rahe ane navuM aNagamatuM AvI maLe, evuM paNa banyuM haze ! evA vakhate paNa tame enA kAraNane (enA mAtra pratyakSa kAraNane ja nahi, paNa enA mULa kAraNane) vicAra karavAne nirAMte beThA che kharA ? moTA bhAge nahi, kAraNa ke-game teTalI nirAzA maLe teya AzA bharatI nathI. nirAzA maLe, duHkha Upaje, paNa pAchuM thAya ke-"have Ama nahi, paNa tema karuM !" ema vAraMvAra thapATa paDe, te paNa jIva thAke che kharo? moTe bhAge nahi ! A vagara thAkaye thate puruSArtha mekSane mATe avazya karavA jevo che ane je e adamya puruSArtha mekSane mATe karAya, te ethI kadI paNa nirAzA sAMpaDe nahi ane kadI paNa AzA janma nahi-evI avasthAne pAmI zakAya paraMtu jIva meTe bhAge mekSanI sAdhanAnI vAtamAM te thoDA puruSArthamAM ja thAkI jAya che. AvuM kema ane che? saMsArathI e thAkyo nathI mATe! ja jyAM sudhI duHkhanA mULabhUta kAraNane vicAra karate nathI, tyAM sudhI te saMsArathI thAka ja nathI. jIvane potAne khyAla Ave che e ke huM keTalo badhe parAdhIna chuM? sukha gavavAnuM mAre, duHkha bhegavavAnuM mAre, paNa mAruM sukha ke mAruM dukha mAre AdhIna nahi je tamAru sukha-dukha tamAre AdhIna hoya, te tame jeTaluM duHkha bhogave che, te bhegave khasa? ane, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyAnane sUryodaya [27 atyAre tame jeTalA sukhamAM nabhAvI le che, teTalA sukhamAM tame nabhAvI le kharA ? tamAruM sukha je tamAre AdhIna hoya, tamane tamArI IcchA mAtrathI ja sAMpaDe evuM hoya te tame kayI kaLI cIjonI IcchA karyA vinA rahe evA che? ane, game teTalI cIjo maLe te paNa, tamane "have nahi ja joIe." evuM thoDuM ja thAya evuM che? tame dunyavI vastuonA anukULa yogamAM sukha mAnyuM che, eTale A vAta che; bAkI te sukha e AtmAne guNa che. tame bahAranI cIjomAM sukha mAnyuM che, eTale game teTalI cIjo tamane maLe, teya tamane saMpUrNapaNAne anubhava thAya e zakya nathI. tamane ema thayA ja karavAnuM ke-"haju khUTe che, amuka maLe te sAruM pelA pAse amuka che ne mArI pAse e nathI. eTale game teTaluM tamane maLe, teya tame IrSyAdinA duHkhathI bacI zake tema nathI ! mATe, vicAra kare. saMsAramAM dukha ke sukha tamAre AdhIna che ja nahi. eTale ke-sukhanI sAmagrI ane duHkhanI sAmagrI maLavI tema ja keI sAmagrI sukhakara nIvaDavI ke dukhakara nIvaDavI e badhu tamAre AdhIna che kharuM? kahevuM ja paDaze ke-nA. kAraNa ke e karmane AdhIna che. tyAre, kharI rIte tamArI kadarzana keNa kare che? anya keI nahi, paNa tamAruM karma ja vastutaH tamArI kadarthanA kare che. e karma upara kAbU meLavIne keI jIva saMsAramAM sukhe jIvI zake tema che? nA, e zakya ja nathI. evuM koI zakya nahi hovAthI ja, bhagavAne karmathI chUTavAne upAya batAvyuM. kaI jIva kama upara kAbU meLavI zake ane sadAne sukhI thaI zake e zakya ja nahi hovAthI, bhagavAne karmathI chUTavAne upAya darzAvyuM che ne? karmathI je chUTe, te ja sukhI thaI zake bI te, saMsAramAM jIvanI sthiti karmAdhIna rahevAnI. je AvuM samaje, tene kannI sattAthI ja rAlatA A saMsAra upara mamatva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 ] samyagadarzana-1 bhAva na rahe; paNa saMsAra upara mamattva bhAva na rahe eTalA mAtrathI ja kAMI kasattAnA pratikAra thaI zake tema che ? nathI. e te kamasattAthI chUTe tA ja phAve. AvI rIte vicArI zakanAra jIvane sasAramAM rahevu paDe, teA te kayI rIte rahe ? duHkhapUrvaka ja rahe ne ? rahevuM game nahiM ane rahevu paDe, e zuM duHkha nathI ? AvI rIte . saMsAravAsa pratye je kaiMTALA Upaje athavA tA saMsAravAsathI je thAka lAgI jAya, ene niveda kahevAya che. AvA prakAranA jIvane je bhAva, ene savegamAM paNa samAveza thAya. saMsAravAsa pratye kaMTALeA UpajavA ene saMvega kaheve, ane mAkSanI abhilASA ane niveda kahevA, evA artha paNa karavAmAM Ave che. pAMca indriyeAnA pAMca viSayA pratyenI vRddhinA je tyAga, ene paNa niveda kahevAmAM Ave che. gRddhi eTale ati Asakti. viSayAnI ati Asakti jIvane A leAkamAM paNa aneka upadravAnA bhAga banAve che ane viSayeAnI ati AsaktithI upAjelA pApane laI ne jIvane parabhavAmAM narakAdi gatiemAM bhayaMkara duHkhe bhAgavavAM paDe che."--AvA vicArathI jIvane viSayeA pratye virAgane je bhAva pragaTe, tene paNa niveda kahevAmAM Ave che. kagranthine bhedanArA jIvamAM AvA viSayavirAga hAvA, e svAbhAvika gaNAya ne ? aviratino joravALAmAM kadAca e na paNa jaNAya, tA e banavAjoga che; parantu dekhItI rIte viSayavirAga na paNu jaNAya, tA paNa samyakatvane pAmelA AtmAmAM ane bhAva te! hAya ja. .. sasAravAsa pratyenA aNagamA e niveda : huM jIva jayAM sudhI saMsAravAsathI, eTale ke--A saMsAramAM parAkrInapaNe cAra gatimAM paribhramaNa karyA karavuM paDe ane emAM mATe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanene sUryodaya [309 bhAge te duHkha ja veThavuM paDe, ke je game nahi ane game nahi chatAM paNa jene pitAthI pratikAra thaI zake nahi, tenAthI kaMTALe nahi, tyAM sudhI te tenAmAM keI AtmaguNa vAstavika rUpamAM pragaTI zakatuM ja nathI. tyAM sudhI te jIvane dekhItA guNe paNa doSane mATe ane ethI duHkhane mATe thAya che, kAraNa ke-jIva je kAMI kare che, te saMsAramAM kema sukhI thavAya, e ja IcchAthI kare che eTale ke, ene pAya ja beTa che. jIva pitAnI AvI parAdhIna ane karuNa hAlatane vicAra kare, e kyAre bane ? "A bhavamAM AvatAM pUrve te kyAM hatuM ane A bhavanuM jIvana pUruM thayA pachIthI pite jaze kyAM? tema ja ahIM keTalAkane marI mathavA chatAM paNa ribAmaNano pAra nathI hoto ane DAkane vagara mahenate ghaNI anukULatAe maLe che, te tenuM kAraNa zuM ? "--AvI AvI rIte jIva ja vicAra karavA mAMDe, te te saMsAravAsamAM pate keTale badhe parAdhIna che, tene khyAla Ave. ane DuMka sukha maLe jenA yoge, tenA kAraNe bhAvamAM ghaNuM duHkha bhogavavuM paDe che, e paNa khyAlamAM Ave. ene mekSane kaze paNa khyAla na hoya, te paNa ene A saMsAravAsa tarapha te aNagamo pedA thAya ja. ene ema te thaI ja jAya ke-A kAMI ApaNuM sArI sthiti nathI." saMsAranA svarUpane jANavAthI saMsAra pratye Avo je kaMTALe Upaje, tene nirveda kahI zakAya. tyAra bAda, mekSane jANe eTale ene mekSane meLavavAnI icchA ja thAya. mekSanA sukhane khyAla AvatAM, ene saMsAranA game tevA sukha pratye paNa e sukhane bhegavavA saMsAramAM vasavA jevuM che-ema thAya nahi. A saMvega Avye kahevAya. uttamamAM uttama gaNAtuM paNa viSayasukha e sAcuM sukha te nathI ja, ane mekSasukha e ja sAcuM sukha che. -AvuM e samyapha pRthakkaraNa kare; ane ethI e jIvanI dazA evI thAya ke viSayasukhamAM e AtmA kadI paNa ekAntika cena anubhavI zake nahi. . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] ' samyagUjana-1 citta je mokSasukhamAM ce to saMsArasukhane bhagavAna chatAM emAM pUruM cena anubhave nahi tamane A vAtane khyAla ApavAne mATe, kayuM udAharaNa ApavuM? anya ramaNImAM jenuM citta coMTI gayuM che, evA puruSanI kevI hAlata thAya che? e puruSanuM citta jyAM sudhI anya ramaNImAM cuMTayuM nahotuM, tyAM sudhI e pitAnI ramaNImAM je Asakta rahetuM hatuM, te Asakta te pachI te potAnI ramaNImAM rahe kharo ? anya ramaNI ke jemAM tenuM citta cuMTayuM che, tene meLavI zakAtI na hoya, tene vega sAdhI zakAtuM na hoya, te paNa e pitAnI ramaNInA sahavAsamAM pahelAM jevuM cena anubhavatuM hatuM, tevuM cena anubhave kharA ? rahe che pitAnI ramaNInI joDe, seve che pitAnI ramaNIne, chatAM paNa enA manamAM vAsa anya ramaNane che, eTale e potAnI ramaNInI sAthe viSayasukha bhegave teya becena te rahyA ja kare ne ? e ja rIte, mekSasukhane jene kharekharo khyAla AvI jAya ane ethI jenuM citta e sukhamAM coMTI jAya, e jIva saMsArasukhane bhegave teya temAM te becena te rahyA ja kare. A che virAga. zrI rAvaNanA cittamAM jyAM sudhI sItAjI vasyAM nahotAM, jyAM sudhI sItAjImAM zrI rAvaNanuM citta cuMTayuM nahotuM, tyAM sudhI pitAnI paTTarANa maMdodarI tathA anya pitAnI rANIonA yugamAM emane je cenane anubhava thatuM hatuM, te cenane anubhava emanuM citta sItAjImAM cuMTayA pachI emane thaye nahe. citta cepyuM sItAjI upara, eTale virAga Upaje maMdodarI Adi tarapha ! te eTale sudhI ke-zrI. rAvaNe maMdodarIne paNa kahyuM ke jA tuM mane jIvADavAne IcchatI hoya te tuM sItAjIne samajAva ke-e mArI bane ! zrI rAvaNane madadarI Adi pratye virAga pragaTo, eTale zrI rAvaNe AvuM kahyuM, jyAre maMdodarImAM zrI rAvaNa pratye ene e rAga hatuM, tethI pativratA satI evI paNa maMdodarI, sItAjIne evuM samajAvavAne gaI ke tuM mArA svAmInI bane, te huM tArI dAsI thaIne rahuM !' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddhano sUryodaya [31 vAta e che ke-saMsArasukhane ja sAcuM sukha mAnanAramAM saMsAra pratye virAga pragaTe nahi ane mokSasukha pratye jenAmAM rAga pragaTe tenAmAM saMsAra sukha pratye virAga pragaTyA vinA rahe nahi. Ama nirveda ane saMvega, e paraspara gADha saMbaMdha dharAve che. saMsAramAM duHkha ghaNuM che ene khyAla Ave ane pote potAnA duHkhane TALavAne samartha nathI-e paNa khyAlamAM Ave, pachI mANasane saMsAra pratye kaMTALe na Upaje, te bIjuM thAya paNa zuM? e thaye niveda. have e kaMTALe te Upa ja hoya ane mokSasukha jANavAmAM Ave, te te pachI enAmAM saMsAranA sukha pratye virAgane bhAva pragaTe nahi, e bane ja kema? ane enuM citta mekSasukhane viSe ceTayuM rahe nahi, e paNa bane kema ? A thaye saMvega. virAga aMge spaSTIkaraNa: e vAta paNa samajavA jevI che ke virAgane artha, rAgane sarvathA abhAva evuM nathI. rAgane sarvathA abhAva te zrI vItarAgane heya. jIva jyAM sudhI vItarAga bane nahi, tyAM sudhI jIvamAM rAga te rahe che ja, paraMtu jIvamAM rAga hoya te chatAM paNa jIva virAgI hoI zake che. saMsAranA sukhanI ati Asakti bhUMDI lAge, e Asakti vartamAnamAM paNa duHkhadAyaka che ane bhaviSyamAM paNa duHkhadAyaka che-ema lAge, te e paNa virAgabhAva che. rAga eTale te ghaTa ne? saMsAranA sukhanA ati rAga pratye te aNagame. Upa ne? pachI, virAga vadhatAM ema thAya ke-"saMsAranuM sukha game tevuM hoya, paNa saMsAranuM sukha e kharuM sukha te nathI ja." ATaluM thayuM. emAM paNa rAga te ghaTayo ja ne? vaLI ema thAya ke-"saMsAranuM sukha duHkhane kAraNe ja sukha rUpa lAge che, sukha rUpa lAgavA chatAMya duHkhathI e sarvathA mukta te hetuM ja nathI ane ene bhagavaTo Adi pApa vinA thaI zakatA nathI, tethI e bhaviSyanA duHkhanuM paNa kAraNa che, mATe saMsAranuM sukha vastutaH te bhegavavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312] samyagadarzana-1 lAyaka ja nathI. te AmAM paNa rAga ghaTo ke nahi? Ama, saMsAranA sukha pratyenA ragane ghaTADe, e ja virAgane bhAva che." - jema jema saMsAranA sukhane rAga ghaTatuM jAya che, tema tema virAgane bhAva vadhatuM jAya che. eTale "saMsAranA sukha upara jene thaDe paNa rAga hoya, tene virAgI kahevAya ja nahi."--evuM mAnatA nahi! paNa evuM mAnaje ke-virAga pragaTayA vinA, kadI paNa sAce dharmarAga pragaTe nahi. virAga pragaTe te ja mekSA rAga pragaTI zake che ane mekSano rAga pragaTe te ja sAce dharmarAga pragaTI zake che, kAraNa ke-dharma e mekSanA upAya rUpe ja vastutaH AdaraNIya che. mekSanA sukhano rAga jema jema vadhatuM jAya, tema tema saMsAranA sukha upara rAga ghaTato jAya; ane ema saMsAranA sukha upara rAga jema jema ghaTato jAya, tema tema sAce dharmarAga vadhato jAya, ethI tyAga karavAnuM mana thAya. mekSanA sukhane rAga ane saMsAranA sukha pratye virAga-enuM pramANa vadhatAM, saMsAranA sukhane tajavA tarapha jIva vaLe. ethI e tratAdimAM Ave. jyAre saMsArane sukhane rAga nIkaLI jAya ane mokSanA sukhanA rAganA ge mekSanA upAyabhUta dharmane rAga ja pradhAna banI jAya, pachI sarvaviratine pariNAma AtmAmAM pragaTe. Ama virAga ane tyAga-bane maLIne vItarAgapaNane kheMcI lAve. anukazyA ? samyaktvanuM cothuM liMga che-anukazmA. anakampA eTale zuM ? dIna, duHkhI AdinuM haiyuM te emanA duHkhathI hAlI UTheluM hoya che, paratu jeo evA dIna-duHkhIne jue, teonuM haiyuM paNa jo kamaLa hoya che, te dIna-duHkhIonA duHkhane joIne te hAlI UThe che. e rIte dIna-duHkhienA duHkhane joIne haiyuM drave ane ethI e dubene dUra karavAnI je yathAzakti pravRtti thAya, tene anukazmA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazanane sUryodaya [313 kahevAya che; parantu e anukampa niSpakSapAta hevI, e parama Avazyaka che. Ama te kuramAM kara svabhAvane mAnavIo paNa potapotAnAM putra- putrI Adi sagAMonA ane sambandhIonA duHkhane joIne duHkhI thAya che. mAnavIe te zuM, paNa svabhAvathI ja kura hoya evAM pazupaMkhIomAM paNa pitAnAM baccAMo vagerenAM duHkhene joIne temanAM e duHkhe ne dUra karavAne bhAva pragaTe che. te ene anukappA kahevAya? nahi, kema ke-evI rIte duHkhathI dravavAnuM ane duHkhane dUra karavAnI pravRtti karavAnuM je bane che, te mamatva-bhAvane laIne bane che. kevaLa mamatvane bhAvane kAraNe ja, anyanA duHkhathI haiyuM drave ane mamatvane kAraNe ja te duHkhane dUra karavAnI pravRtti thAya, emAM vastutaH anakampAne bhAva nathI. anakampAne bhAva te komaLa-haiyAnI apekSA rAkhe che. keIna paNa duHkhane jotAM haiyuM drave ane enA duHkhane nivAravAnI yathAzakaya pravRtti thAya, e anukampAne viSaya che. A kAraNe niSpakSapAtapaNe duHkhIonAM duone joIne haiyuM drave ane niSpakSapAtapaNe duHkhIonAM dukAne dUra karavAnI je yathAzakya pravRtti thAya, ene anukampA kahevAya che. e rIte haiyuM dravavAmAM ane duHkhane dUra karavAnI yathAzaya pravRtti thavAmAM vastutaH najara duHkhI keNa che-e tarapha hotI nathI, paNa te duHkhInA kevaLa duHkha tarapha ja najara hoya che. niSpakSapAta evI dravyAnuMkaspAthI ke bhAvAnu kampAthI pApa lAge ja zI rIte? AvI anukazmAne niSedha paNa Aje keTalAka taraphathI karavAmAM Ave che; ane e niSedha karanArAo pAchA pitAne jena tarIke oLakhAve che! eTaluM ja nahi, paNa pitAne zrI jinazAsananA kharekharA marmanI samaja pragaTI che mATe pote anakampAne niSedha kare che.--ema teo kahe che. "niSpakSapAtapaNe anukampa karanAre puNya te upArjate nathI, paNa pApa upAje che."--ema paNa teo kahe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] samyagdarzana-da vastutaH anukampAnA bhAva dilamAM pragaTe, te te kathAre pragaTe anukampAmAM vAta tA e ja che ne ke-duHkhI duHkhI maTA ? duHkhInu duHkha TaLe, e ja eka vAta che ke bIjI kaI vAta che? emAM, koI svArtha -saMbadhanI vAta nathI. zrI jainazAsanane pAmelAmAM e bhAva tA avazya hoya ne kekoI duHkhI na rahe ane sau sukhI bane tA sAru? pAte bhale keineya mATe kAMI paNa karI zakavAnI hAlatamAM na hAya, paNa manamAM eTaluM te Ave ne ke--koI jIva duHkhI na rahe ane sarva jIve sukhI ane te sAru ? have jenA manamAM evuM hoya ja ke koI paNa jIva duHkhI na rahevA athavA duHkhI na thAya teA sAruM."--tene koIne paNu duHkhI thatA ke duHkhI banatA joine zu thAya? AnuM duHkha TaLe te sAruM.'-eTaluM paNa enu uMcuM drave ke nahi ? jene AvA vicAra Ave, tene e vicArathI pApa lAge evuM tA, mUDha sivAya bIjo kANu kahe? vicAra karo ke-e zubha bhAvamAM kheATApaNAnA aMza paNu kayA che, ke je kAraNe ' e jIvane pApane! baMdha thAya.'-evuM kahI zakAya ? emAM kAI dunyavI svAnA bhAva nathI, mamattva nathI, pakSapAta nathI, paNa kevaLa duHkhI jIvanuM duHkha TaLeA.' evA ja bhAva che; chatAM e bhAvane pApanu kAraNa manAya ? 6 je jIva duHkhI che, te tenA pApanA kAraNe duHkhI che-ema paNa mAnyuM ane e jIva mithyAtva, ajJAna AdinA ceAge pApane Acare che ane Acaraze--e paNa mAnyuM, paNa 'e jIvanuM duHkha TaLe..'--evA bhAvamAM dUSitapazuM karyu` che? ke jethI e bhAvanA yeAge pApa badhAya ? have jyAre evA bhAva pedA thavA pAme ke A duHkhI jIvanuM duHkha TaLe te sAru' tyAre e bhAva, e bhAvane anurUpa evI zakaya pravRtti karavAne prere nahi, e mane ? saheje mana thAya ke mArAthI ane te! A duHkhI jIvanA duHkhane TALavAnA huM prayatna kar!' AvuM mana thAya, emAMya kayA khoTA bhAva che, ke jethI pApa lAge? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzanane sUryodaya [315 AvA kemaLa ata:karaNavALe ane dayA bane chA, e. dukhI jIvanA duHkhanuM nivAraNa thavA pAme e pUratI pitAthI zakaw ane ucita evI pravRtti kare, ethI ene pApa lAge, ema paNa kahI zakAya kharuM? tyAM, e dukhI jIva pahelAM zuM karate hate agara pachI zuM karaze-ene vicAra nathI, paNa enA vartamAnakAlIna du:kha pUrato ja vicAra che ane pravRtti paNa e pUratI ja che. evI pravRtti karanArane ema nathI thatuM ke-"A dukhI jIva duHkhamukta banIne pApapravRttine Adare te sAruM ! e dukhI jIva duHkhamukta banIne pApapravRttine AdaravAne samartha bane, evI IcchA sarakhI paNa tyAM nathI. ethI UlaTuM e paNa bhAva hevAne saMbhava che ke-A jIva have pApapravRttine Adare nahi te sAruM, ke jethI A jIvane bhaviSyamAM duHkhI thavuM paDe nahi." eTale, jeo niSpakSapAtapaNe anukazmAnA bhAvavALA bane che ane e bhAve jeo pitAthI zakya ane ucita evI pravRtti, duHkhIonA vartamAnakAlIna duHkhane nivAravAnA ja eka mAtra hetuthI kare che, teo pApa bAMdhe che-emakahenArAe ja, ema kahIne ghera pApa upaje che. zrI jinavacananA nAme. dayA-dAnano niSedha karanArAo kevAM kevA pApone upaje che? dIna-duHkhIonI anukampAne niSedha kare, e ja bhayaMkara pApa che. AMkha sAme dIna-dukhIne joIne anakampAne bhAva kyAre pragaTe nahi? haiyuM kaThera banyA vinA, krUratA AvyA vinA, dIna-duHkhIne. joIne anukampAne bhAva pragaTe nahi-evuM bane kharuM? tame evA mANasene zodhI kADhe ke jeone dukhI jIvane jotAM anukazmAne bhAva pragaTa na hoya ane pachI emano paricaya karo, te tamane lAgaze ke-evAonuM haiyuM ke maLa nathI, paNa kaThera che. tame tamArA pitAnA udAharaNathI paNa kadAca anumAna karI zakaze tamArA haiyAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36] samyagUdazana-1 karepaNuM AvyA vinA, tame, dIna-duHkhIonI upekSA karI zake che kharA ? - AMkha sAme dIna-duHkhIo dekhAya ane enA duHkhathI haiyuM dayA bane nahi evuM je tamAre mATe tame anubhavyuM hoya, te e che ke e samaye lakSamIne lebha Adie tamArA haiyAne kaThera -banAvyuM hatuM ke nahi ? eTale, dIna duHkhIonI dayAne niSedha karanArAo te, jeenuM haiyuM kamaLa, kANuM hoya, teone paNa kaThora haiyAnA banAvI devAnuM pApa Acare che. - anukazmAvaza paropakAra karavAnuM jeone mana thaI jAya che, tevA kemaLa haiyAvALAone dharma prApti sulabha che ane dharma prApti pachI dharmArAdhana paNa sulabha che kAraNa ke-anukazmAnA bhAvavALe ja ahiMsAdimaya dharmakarma pratye sahelAIthI rucivaMta bane che ane e dharmanuM pAlana karavAnI suMdara kALajI paNa anukazmAzIla jIvamAM ja hoI zake che. A kAraNe, dayA-dAnane niSedha karanArAo varatutaH te dharmaprApti ane dharmArAdhananA eka prabala upAya upara ja ghA karavAnuM pApa Acare che. bIjAonAM haiyAMne kaThera banAvavAnuM pApa, dharma prApti tathA dharmArAdhananA eka prabala upAya upara ghA karavAnuM pApa ane trIjuM sauthI vadhAre ghera pApa te e ke-zrI jinavacananA nAme ja dayAdAnane niSedha karIne, zrI jinavacanathI viparIta prarUpaNa karavI tema ja zrI jinavacana pratye mithyASTi ajJAna jIvomAM ethI durbhAva pragaTe evuM karavuM. - mithyAdaSTi ajJAna ne ema paNa thaI jAya ke-"A loke evA bhagavAnane mAne che ke-jemanA bhagavAne dIna-duHkhI jIvanI dayAne paNa niSedha karyo che? ke e dharma ane kevA e bhagavAna?' ApaNI bhUlathI, keI paNa jIvamAM A bhAva pragaTe evuM ajANatAM paNa thAya, teya te ghera pApanuM kAraNa che, te pachI, AvuM IrAdA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 317pUrvakanuM AcaraNa te gherAtighora pApanuM kAraNa gaNAya, emAM navAI pAmavA jevuM ja zuM che? anukazyAhInatA kapAyabhAvanI uttejaka che ane anukazyAzIlatA kaSAyabhAvanI zAmaka cheH anukazmAnA dravya ane bhAva ema be prakAre che. samyagdaSTi AtmA sAmarthyane anusAre banne prakAranI anukazmA karanAra hoya che ane ethI anukazmA e samyaktvanuM eka liMga gaNAya che. samyakutvane pAmelA jIvane anantAnubaMdhI kaSAyeno radaya hotuM nathI, paNa apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnI ane saMjavalana-e traNeya prakAranA kaSAyane radaya je samyagdaSTi jIvone heya, te te he saMbhavita paNa che. e traNa prakAranA kaSAye paNa, kaI kaImAM antAnubaMdhI jevA joradAra hoya ke pachI saMjavalana jevA manda hoya, evuM paNa banI zake che. saMjavalana kaSAya paNa je anuktAnubaMdhI jevA jeravALA hoya, te te kaSAyavALAmAM samyaktvanA ane viratinA pariNAme che ke nahi-e bhrama anyamAM pedA karavAne mATe te samartha hAI zake che. heya saMjavalana ane dekhAva evuM lAge ke-anantAnubaMdhIne udaya haze evI kalpanA thAya, AvuM paNa banI zake. apratyAkhyAna kaSAyone radaya, dezaviratinA pariNAmane ane pratyAkhyAna kaSAyone radaya, sarvaviratinA pariNAmane pedA thavAmAM aTakAyata karanAre che. eTale dezaviratidhara suzrAvakane pratyAkhyAnI ane saMjavalana sivAyanA kaSAyane radaya hoI zake nahi, jyAre sarvaviratidhara bhAvasAdhune saMjavalana sivAyanA kaSAyone radaya hoI zake nahi. chatAM paNa, e pratyAkhAnInA temaja saMvalananA kaSAya athavA te ekalA saMjavalana kaSAye kavacita. anAnubaMdhI kaSAyenA jevA paribaLavALA bane; ane evI avasthA, e mAtra saMjavalana kaSAyenA ja radayavALA AtmAne mATe paNa bhaya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] samyagudana-1 rUpa che. emAMthI, koI vAra evuM bhAre patana thaI jAya ke e jIva punaH anantAnubaMdhI kaSAnA radayavALe banI jAya. AthI, kaSAya mAtrathI sAvadha rahevuM joIe. anakampAne bhAva, e paNa eka evo bhAva che, ke je bhAvanI ANatA vadhavAthI kaSAyabhAva manda ma9 keTina banatuM jAya. anukampAhInatA kaSAyamAvanI uttejaka che ane anukazmAzIlatA kaSAyabhAvanI zAmaka che. AthI samyaphavane pAmelA AtmAo anukazmAzIla banIne paNa cAritra mehanIyanI prakRtione balahInAdi banAvavAnuM kArya karanArA hoya, e svAbhAvika che. kaSAyanuM jora anakampAbhAvamAM antarAya karanArUM che ane anukazmAbhAvanuM jora kaSAyabhAvane manda banAvanAruM che. eTale, samyaktvane pAmelA evA paNa AtmAonA apratyAkhyAnI Adi prakAranA kaSAye joradAra haiI zake che ane ethI kSAyika samyagdaSTi evA paNa AtmAo mATe kaI prasaMga vizeSane uddezIne je kaI ema pUche ke-e kayA anukazmAzIla hatA?" te e paNa saMbhavita vastu che, paNa vAstavika rIte samyagdaSTi AtmAe anukampAnA bhAvathI para hatA nathI. pitAnA samyaktvanuM saMrakSaNa karavAnI tathA potAnA samyakatvane nirmala banAvavAnI bhAvanAvALAoe te, sadAne mATe anukazmAbhAvane viSe ja yatnazIla banyA rahevuM joIe. anukazmAbhAva te mithyAdaSTi jIne paNa temanA mithyAtvanA vamanamAM tathA samyakatvanI prAptimAM sahAyaka bane che. anukammAbhAvanuM je kaSAthabhAvane manda banAvanArUM hovAthI, mithyASTione samyaka tAnI prAptimAM, teone anukammAbhAva paNa sahAyaka banI jAya che. dravyAnukazyA ane bhAvAnukampA anukazmAnA dravyAnukammA ane bhAvAnukrammA-evA je be alaga che, temAM dukhionAM dukhene jene je davAne bhAva pragaTe, mananA e ha TaLe te sArUe je vicAra Ave, evA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyAnano sUryodaya [ sre prakArathI niSpakSapAtapaNe hRdayanuM! je dravavuM, tene bhAvAnukA kahevAya che; jyAre duHkhanAM duHkhane dura karavAne mATenI je zakaya ane ucita evI niSpakSa pravRtti, tene dravyAnukA kahevAmAM Ave che. dravyAnukampA ane bhAvAnukampA--e e prakAre ne! anya prakAre paNa atha karAya che. vamAnamAM utpanna thaI javA pAmelAM dukhAne aMge niSpakSapAtapaNe je dayAbhAva pragaTe ane te duHkhAnA nivAraNa mATe je zakaya ane ucita pravRtti karAya, ene dravyAnukampAmAM gaNavAmAM Ave che; jyAre bhAvAnukampA e kahevAya che ke je pApAcaraNAne kAraNe UpajelI hAya. vamAnamAM duHkha he! cA na heA, paNa je pApAcaraNAnA ceAge bhaviSyamAM duHkhI ja thavAnA sa bhava che, tevAM pApAcaraNAne je koI AcaratA hAya, temanetevA prakAranAM AcaraNAne AcaratA joIne dayAnA je bhAva pragaTe temaja e bhAvane AdhIna upadezAdinI je pravRtti karavAmAM Ave, tene paNa bhAvAnukAmAM gaNavAmAM Ave che. anukampAbhAva samyajJAnanA upAna tarapha ane sacAritranA pAlana tarapha dArI jAya che anukampAnA ma karatAM, ema paNa kahevAmAM Avelu che kemArAthI koI paNa nAnA-moTA, sUkSmabAdara jIvane duHkha upaje nahi, evI rIte mAre vavuM joI e.'-evI manamAM je bhAvanA pragaTe ane ene laI ne e bhAvanAne anusastuM' je kAMI paNa vana karavAnuM mana thAya ne vartana karAya, e paNa anukampA che. jIvane ema thAya ke- A jagatamAM evA kayA jIva che, ke je icchI zakatA hAya, chatAM sukhane na IcchatA hoya ? sarveya jIvA sukhanA ja athI che ane koI jIva duHkhane IcchatA nathI; tA mAre zu karavu joI e ? kamase kama mAre evI rIte jIvavAnA prayatna karavA joI e je rIte jIvatAM huM koI pazu jIvane ka alpa mAtra paNa duHkhakAza na anu ! koI paNa jIvanA sukhamAM hu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 ] - samyagadazana nimitta banI zakuM te sArUM; paNa, keI paNa jIvana sukhamAM huM nimitta banI zakuM yA na paNa banI zakuM, te paNa koIneya dukha Upaje evuM mAre karavuM joIe nahi." AvA prakArane je mane bhAva, e paNa anukazmAne ja bhAva che. A bhAva vadhate vadhate jIvane samyajJAnanA upArjana tarapha ane samyaphacAritranA pAlana tarapha dorI jAya che. - samyajJAna vinA jInAM sthAnone khyAla Ave zI rIte ? ane, enAM sthAnone khyAla AvyA vinA, te te jIvone duHkha Upaje nahi-evI rIte jIvavAnuM zakya bane zI rIte? tema ja, pAMceya Indriyone nigraha, cAreya kaSAyane jaya ane saMga tyAga karIne yatanA pUrvaka je jIvAya nahi, te kaI paNa jIvane dukha na Upaje-evI rIte jIvavAnI IcchA chatAM paNa, jIne duHkhakArI banI javAyA vinA rahevAya ja nahi AthI, sAce anukammAbhAva jIvane samyajJAnanA upArjana ane sammacAritrane pAlana tarapha dorI gayA vinA rahe ja nahi. je jIvamAM Ave anukazmAbhAva pragaTe, te jIva pitAthI zakya hoya te koI paNa du:khI jIvanA du:khanuM nivAraNa karavAne mATe yathAzakya prayatna karyA vinA paNa kema ja rahe ? eTale. samyakatvane pariNAma je bhAgyazAlI jIvamAM pragaTe che, te jIvamAM anukazmAbhAva paNa sahaja rIte pragaTe che ane ethI tene mATe samyajJAnanA upArjananI tathA. sammacAritranA pAlananI abhilASA paNa sahaja banI jAya che. . . - Astikaya : - have samyavanuM pAMcamuM liMga. e che Astika nAmanuM astitvane mAnanAre je kaI hoya, tene Astika kahevAya ane Astikane je bhAva, tene Astiya kahevAya. AmAM pahelI vAta. te e ke-astitvane je mAnavAnuM, te kenI astitvane mAnavAnuM ?' : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [31 jenuM astitva na heAya, tenA astitvane mAnavuM-ema pazu nahi ane jenuM astitva haiya, tenA astitvane mAnavuM nahi-ema paNa nahi ! astitva mAnyuM tA ene ja kahevAyane ? eTale, jenuM astitva na hAca, tenA astitvane mAne nahi ane jenu astitva hoya, tenA astitvane mAnyA vinA rahe ja nahi, ene ja kharekhare Astika kahevAya. astitvane avazya mAne ane sAthe sAthe tenA astitvane mAne nahi-eTalA mAtramAM ja jatI nathI: sAcI AstikatA ethI paNa kAMika rAkhe che, je je astitvamAM che, tene tene tenA tenA svarUpe ja astitvamAM mAnavuM joIe; astitvavALA dareke dareka padArtha je je svarUpavALA hAya, te te svarUpe tene mAnavA joie. dareka padAtha nuM je je svarUpa hAya, te te svarUpane mAnavuM joIe ane jenu je svarUpa na hAya, tenuM te svarUpa nahi hovAnuM paNa mAnavuM joIe. jema ke-jIvanA astitvane mAnyuM, paNa jIva eka ja che--evuM mAne te!? anantA jIve che ema paNa mAnyuM, paNa jIvamAM rahelA pAriNAmika svabhAvane na mAne teA ? AvI te, jIva ajIva Adi tavAne lAgatI ghaNI bAbato che ane jIva-ajIva AdinA svarUpanA viSayamAM, "Astika" gaNAtAM danAnAM mantabyAmAM paNa paraspara viruddhatA ghaNI che. AthI, zuddha Astikaca kAne kahevAya ? jIva-ajIva Adi tattvAnA astitva mAtrane mAnavAthI, zuddha Astikaya che--ema gaNAya nahi, parantu jIva-ajIva Adi tattvA jevA jevA svarUpanAM che, tevA tevA svarUpavALAM jIva-ajIva Adi tattvone mAnavAM, enu nAma zuddha Astikava che. Jain Educationa International jenuM astitva nathI, AtikatA samAI vizeSanI apekSA A uparathI tame nAstikatA kAne kahevAya, e paNa sahelAithI sa. 21 For Personal and Private Use Only nAstikatA kAne kahevAya? Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3rara ]. " " samyagUdIna-1 nakkI karI zake, evuM che. jIva-ajIva Adi tattva, ke je tanuM astitva hatuM, che ane rahevAnuM che, te tane agara te to paikInA keI paNa ekAdi tatvanA astitvane ja je mAne nahi, tene nAstika kahevAya, e te kharuM ne? jIva-ajIva Adi tatvanA astivane amuka aMze paNa svIkAra karanAra jema eTalA pramANamAM Astika gaNAya, tema je tatva astitvamAM heya-tenA astitvane je jeTalA pramANamAM na mAne, te teTalA pramANamAM nAstika paNa gaNAya ne? have AgaLa vadhe. jIva-ajIva Adi tattanA astitvane mAne, paNa jIva- ajIva Adi ta jevA svarUpe che tevA svarUpe mAne nahi ane enAthI UlaTA svarUpe mAne, te ema mAnavuM e paNa zuddha AstikyanI apekSAe nAstikatA rUpa gaNAya ne ? jIva-ajIva Adi ta, ke je tanuM astitva che, te ta jevA svarUpavALAM che, tevA svarUpe ja te tanA astitvane mAnavuM e je zuddha Astikya gaNAya, te pachI jIva-ajIva Adi tAnA astitvane mAnavA chatAM paNa, te tane, te tattva jevA svarUpavALAM che tevA svarUpavALAM hovAnuM nahi mAnavuM tathA te ta jevA svarUpavALAM nathI tevA svarUpavALAM hovAnuM mAnavuM, e paNa nAstitAne ja eka prakAra gaNAya ne? nAstika tarIkenuM varNana e gALa nathI : A rIte je AstikatAnuM ane nAstikatAnuM svarUpa jANavAmAM AveluM hoya, te Aje je keTalAke "nAstika" zabdane gALa rUpe oLakhavAne ane oLakhAvavAne prayatna kare che, te prayatna teo karI zake kharA? jANIbUjIne, IrAdApUrvaka asatya lakhanAra-belanAranI vAtane bAda kare, te aNasamajathI paNa "nAstika zabdane gALa mAnI levAnI bhUla karanArA aNasamaju mANase ghaNuM che. AstikatAnA svarUpane varNavatAM varNavatAM, "jeo AvuM na - mAnatA hoya teo nAstika kahevAya.--evA prakAranuM varNana karavAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 323 Ave, ene keI DAhyo mANasa te "gALa dIdhI"--evA rUpe oLakhI agara oLakhAvI zake nahi. - nAstika hevuM, e sva-parane mATe apakArakArI che ane Astika hevuM, e sva-parane mATe upakArakArI che, eTale jIva mAtre nAstika nahi ja banavuM joIe ane pitAnI zuddha AstikatAne thoDuM paNa dUSaNa nahi lAgavA devuM joIe.-AvuM mAnanAra ane samajanAra, je AstitAne zuddha svarUpane ane nAstikatAnA vividha svarUpane spaSTa kare nahi, te e anya jIve upara upakAra zI rIte karI zake ? ane, AstikatAnA zuddha svarUpane tathA nAstitAnA vividha svarUpane nahi samajanAre, pitAne upakAra paNa zI rIte sAdhI zake ? tattvasvarUpane je jANe paNa nahi ane jANakAranI nizrAne je svIkAre paNa nahi, te te rakhaDI ja jAya ne? zuddha Astikyane pAmavAne mATe zrI vItarAga ane savAnAM vacanane ja zraddheya mAnavAM joIe? have jeNe zuddha Astikyane pitAnuM banAvavuM hoya, eTale ke-jeNe pitAmAM nAstikatAnA eka aMzane paNa TakavA de na hoya ane jIva-ajIva Adi tara jevA jevA svarUpe astitvamAM che, tevA tevA svarUpe jIva-ajIva Adi taranA astitvane mAnya rAkhIne cAlavuM hoya, teNe zuM karavuM joIe ? teNe vicAra kara joIe ke-huM tanA svarUpanA viSayamAM sarvathA zuddha e nirNaya svatantrapaNe karI zakuM, e zakya che? Ane javAba "na kAramAM ja Ave ne? pachI bIjo vicAra. jyAre huM tenA viSayamAM ane tanA svarUpanA viSayamAM zuddha nirNaya svatannapaNe karI zakuM tema nathI, te pachI mAre zuM karavuM joIe? A vicAra AvatAM, teNe keIka jJAnI upara zraddhA rAkhavAnA nirNaya upara ja AvavuM paDe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ] samyagraMdana-1 tA, kevA jJAnI upara zraddhA rAkhI zakAya? jenA upara zraddhA karavI hAya, te vyakti kevI hovI joie ? kharekhara, te vyakti evI ja hAvI joIe, ke je vyaktithI asatya vacana uccArAvuM, e zakaya ja na hoya; eTale e vyakita asatya vacaneAcAraNanAM jeTalAM kAraNeA, te sarva kAraNeAthI sathA para hAvI joIe. jenAmAM rAga ane dveSa hAya te asatya paNa khele, evu mane ne ? rAgane vaza banele java athavA te dveSane vaza banele jIva, game tevA satyane paNa eLave, te e savita gaNAya, paNa te asaMbhavita . gaNAya nahi. jIva rAgane ke dveSane vaza baneleA na hAya ane tenI icchA paNa asatya khelavAnI na heAya, chatAM paNa e jIva jo ajJAna hoya, tA enA vacanamAM enA ajJAna rUpa doSanA kAraNe paNa asatya AvI javuM, e saMbhivata ja che. eTale vastutaH te temanuM ja vacana ekAnte zraddheya gaNAya, ke je rAgathI paNa sava thA mukta manelA hAya, dveSathI paNa savathA mukta banelA hAya ane ajJAnathI paNa sarvathA mukta banelA hAya. arthAt-jemaNe zrI vItarAgapaNAne ane sanapaNAne prApta karyuM... heAya, tee ja svatantrapaNe tavAne ane tattvAnA svarUpane cathA rUpe jANI-jaNAvI zake che. zrI vItarAga ane sarvajJa banelAoe kmAveluM athavA te zrI vItarAga ane sarvajJa banelAnAM vacanAne ja avalambIne khelanArAoe pharamAveluM tattvasvarUpa yathA hoI zake ane ethI jemaNe zuddha Astiyane potAnuM banAvavuM hoya, temaNe zrI vItarAga ane satta banelA bhagavantAe pharamAvelA tattvasvarUpane viSe AsthAvALA manI javu joI e. evI AsthAvALA banI javu. joIe ke tattvasvarUpa evuM ja che, ke jevuM zrI vItarAga ane sajJa bhagavantAe pharamAvelu che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya zuddha AstikatA e samyaphatvanuM kArya-kAraNuM jANakAra e paNa mANasa je kaidhane vaza banI jAya, athavA te lobhane vaza banI jAya, athavA te bhayane vaza banI jAya, athavA te pachI e je hAsyane vaza paNa banI jAya, te enAthI mRSA vacana uccArAI javuM, e khUba ja saMbhavita che. eTale, zrI jinakti tattvasvarUpanA jJAtA banelAoe paNa krodhAdinA udayathI sAvadha ja banyA rahevuM joIe, paraMtu jeo pitAnAM cAra ghAtI karmone kSINa karI nAkhIne vItarAga paNAne pAme che, teo krodha, lebha, bhaya ane hAsya AdithI paNa sarvathA mukta banI gayelA hoya che. ane sarvagrapaNAne paNa teo ja pAme che, ke jeo pahelAM paripUrNa evI vItarAga dazAne prApta kare che. - je vItarAga na hoya, te sarvajJa te heya ja nahi; ane je sarva na hoya, te pratyeka padArthanA pratyeka varUpane kevI rIte jANuM zake ? AMkhanuM teja ghaNuM hoya ane nirmala evuM paNa hathelImAM raheluM hoya, te nirmala pANIne jeTalI sArI rIte joI zakAya, tethI paNa adhika sArI rIte pratyeka vastune sarvajJa joI zake. carmacakSuthI jenAranI bhUla thAya e bane, paNa sarvajJa jJAnacakSuthI je jue, temAM jarA sarakhI ya bhUla thAya nahi. sarvajJa te carmacakSuthI dekhI zakAya evA ane carmacakSuthI dekhI zakAya nahi evA, rUpI ane arUpI, sarva padArthonA sarva bhAvane pitAnA jJAnathI jANI zake. jIva che, jIvane lAgeluM karma che, e vagere anumAnathI jANI zakAya che, paNa tene carmacakSuthI joI zakAya nahi ne? e sarvane sarvajJa sarva bhAvee jANI zake che. AthI vivekI jIva zrI sarvajJa bhagavarnonAM vacane upara ane e vacanane anusaratAM ja vacane upara zraddhAvALa bane che. A che zuddha Astikya. AvuM zuddha Astikya samyagdaSTimAM ja saMbhavI zake che. eTalA mATe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326]. samyagudazana-1 te ja sAcuM che ane te ja zaMkArahitapaNe mAnavA gya che, ke je bhagavAna zrI jinezvaradevee prarUpeluM che."--AvI mAnyatA rUpa je zubha pariNAma, ene samyakatva kahevAmAM Ave che. AvI AstitAne samyaktvanuM kArya paNa gaNI zakAya ane AvI AstiktA pedA thatAM thatAM samyaktva rUpa pariNAma pragaTe evuM paNa banI zake ane ethI AvA prakAranI AstikatAne samyaktvanuM kAraNa paNa kahI zakAya. zuddha AstikyanI vicAraNAmAMthI zaMkAnivAraNa AvA prakAranI zuddha AstikatA jyAM sudhI banI rahe che ane AvA prakAranI zuddha AstikatAnA bhAvamAM jIva jyAM sudhI ramyA karate hoya che, tyAM sudhI zrI jinekta tattvasvarUpanA viSayamAM ene zaMkA uddabhavatI nathI. na samajAya te samajavAne mathyA kare ane samajavAne mATe athavA te samajane vizada banAvavA mATe e zaMkA karIne samAdhAna meLave-evuM paNa bane; parantu mAne ke--keI viSayamAM pUratuM samAdhAna maLyuM nahi athavA te je samAdhAna maLyuM te samAdhAnA pitAne buddhigamya banyuM nahi, te paNa enA aMtaHkaraNamAM zaMkAne e bhAva pragaTe ja nahi ke-"zrI jinezvaradeve kaheluM A sAcuM haze ke beTuM haze ?" zrI jinezvaradeve A kahyuM che, eTale A sAcuM te kharuM ja-ema ja ene thAya. zuddha AstikatAnA yoge, zrI jinavacana sAcuM haze ke beTuM haze-e saMdoha paNa pedA thAya nahi. je kaI vakhate jIvane mehavaza zrI jinavacanamAM zaMkA paNa pedA thaI jAya, te paNa zuddha AritakatAne A bhAva te zaMkAne kADhI nAkhavAnuM sAmarthya dharAve che. e vakhate e jIva je mAtra vicAra kare ke-"A vacanane kahenAra keNa? zrI vItarAga ane sarvajJa ! pAchA kevA ? jIva mAtra upara upakAra karavAnA ja bhAvathI jemaNe zrI tIrthaMkara-nAmakarmane upAjeluM evA ! evA tArakenA vacanamAM atathyane aMza hoI zake ja nahi. tyAre, je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [3ra7 vacanamAM atathyane aMzamAtreya nathI, evuM paNa vacana ane buddhigamya banatuM nathI, to tenuM kAraNa zuM? e khAmI mArA kSapazamanI ane mane prApta thayelI sAmagrInI!" basa, Avo vicAra je karavAmAM Ave, te utpanna thayelI zaMkA TaLI javAnI sAthe, e zaMkA pedA thavA. badala paNa pazcAttApa thAya. prazamadine viSe yatnazIla rahevuM ? A rIte tamane samyakatvanAM je prazama, saMvega, nirveda, anukazyA ane Aritakya-e pAMca lakSaNe che, tenA svarUpa saMbaMdhI kAMIka khyAla ApavAmAM AvyuM. samyaktvane pAmIne paNa, tene tvarAthI parama phaLadAyI banAvavA mATe, samyakatvane pAmelA jIvoe, sauthI pahelAM te upazamAdinA bhAvanA vikAsamAM tatpara banI javuM joIe. prazama, saMvega, nirveda, anukazmA ane Astikya-enA bhAvamAM ramaNa karavuM ane e bhAvene anusaratAM AcaraNemAM tatpara banavuM, e AtmAne muktisukhanI vadhu ne vadhu nikaTamAM laI javAno upAya che. enA dvArA e jIva sahelAIthI ratnatrayIne svAmI banI zake che, ke je ratnatrayIne zAzvata sthAnane pAmavAnA upAya tarIke anantajJAnI evA anantaupakArIoe pharamAvela che. samyaktva hovA chatAM paNa, keI jIvamAM prazamAdi liMga na jaNAya evuM paNa banI zake; parantu samyakatvane pAmelA jIe te, pitAnA samyakatvanA rakSaNAdine mATe tathA tenA dvArA dharmanA utkaTa utkaTa keTinA pariNAmane pAmavAne mATe, samyakatvanAM je pramAdi pAMca liMge che, te liMgone viSe yatnazIla banyA rahevuM joIe. A pAMca liMga tarapha durlakSya sevavAthI samyaphavanuM vamana thavA pAme ane mithyAtvane udaya thaI javA pAme-e paNa khUba ja saMbhavita che. samyaktvanA arthIoe, mithyAtvane tajavAne mATe mithyAtvanA svarUpane paNa barAbara jANI levuM joIe; ane mithyAtvanA vamana mATe tathA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 ], samyagudarzana-1 samyaktvanA saMpAdana mATe paNa prazama Adi A pAMca guNene viSe sArI rIte yatnazIla banavuM joIe. - mithyAtvanI hAjarImAM guNe ane samyakatvanI - hAjarImAM deSe kevA phaLane ApI zake che ? badhA doSamAM rasa utpanna karanAra kaI mahAdoSa hoya, te te mithyAtva che. mithyAtva, e eka eve doSa che ke-bIjA doSone e joradAra banAvI de. e eka manda paDe, te bIjA doSe svAbhAvika rIte manda paDe. AthI ja, jJAnIoe mithyAtvane saghaLAMya pApone bApa tarIke oLakhAvela che. sattareya pApasthAna ke, mukhyatve, e aDhAramA pApasthAnakane AdhAre jIve che. je e eka mahApA5 khasI jAya, te te pachI sattaramAMthI eka paNa pApa lAMbA kALane mATe jIvI zakatuM nathI. Aje mithyAtvanA saMbaMdhamAM jaina samAjamAM paNa keTalI badhI bedarakArI AvI gayelI jaNAya che? jenA AdhAra vinA koI paNa pApa lAMbA kALane mATe jIvI zakatuM nathI ane je mahApApa sAthe hoya te ja utkaTa hiMsAdi doSe paNa azubha anubaMdhanA hetu banI zake che, kAraNa ke-mithyAtva na hoya te doSanI vyAmUDhatA saMbhavI zakatI nathI ane daSanI vyAmUDhatA vinA deze bahu nukasAna karI zakatA nathI, te mithyAtva e eka evuM mahApApa che ke-ene tajyA vinA te, vastutaH eka paNa doSane tajI zakAtuM nathI. mithyAtva, e bahu ja bhayaMkara koTinuM pApa che. hiMsAdika pApathI te, abhavya ane durbha paNa ghaNe aMze pAchA haThI zake che. abhavyane mATe ane durbhane mATe, dravya cAritrane niSedha nathI karyo. e kAI azakya nathI ke-abhavya ane durbha sarvaviratinI dIkSAne grahaNa kare ane tenuM pAlana paNa evI rIte kare ke-bIjAone kadAca ema paNa lAge ke-A loka gajabanuM saMyamapAlana kare che. ghera saMyama ane ghera tapa, e abhavya ane durbhane mATe, azakya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja ApI zakatI ja rIte, milane jIre samyagUdanane sUryodaya [328 nathI; paNa A mithyAtva nAmanA mahApApane tyAga te mAtra bhavyAtmAe ja karI zake che. eTale, nathI te abhavya mithyAtva nAmanA. pApane tajI zaktA ane nathI te durbha mithyAtva nAmanA pApane tajI zakatA; mAtra bhavyAtmAo ja mithyAtva nAmanA pApane tajIne samyagdarzana rUpa dharmane pAmI zake che. mithyAtva jema mUDhatAne pidA karanAruM che, tema samyakata e dharmanA rasane pedA karanAruM che. samyakRtanI hAjarImAM doSa paNa tevA phelane ApI zakatA nathI, ke jevA phalane doSe mithyAtvanI hAjarImAM ApI zake che. evI ja rIte, mithyAvanI hAjarImAM guNe paNa tevA phalane ApI zakatA nathI, ke jevA phalane guNe samyaktvanI hAjarImAM ApI zake che. abhavya ane durbhAgye jyAre ghara saMyamanuM pAlana kare che ane ghera tapane tape che, te vakhate je temanAmAM mithyAtvanI hAjarI na hoya ane samyakatvanI hAjarI hoya, te e saMyama ane e tapa, emane mukti ApyA vinA rahe nahi, paraMtu eka mAtra mithyAtvanI hAjarI, emane e saMyamanA pAlananA ane e tapanA sevananA vAstavika phalathI vaMcita rAkhe che. evI rIte, samyakatvanI hAjarI hoya evA vakhate aviratinA ge sevAtAM mahApApa paNa, AtmAne durgatimAM ghasaDI javAne mATe samartha banI zakatAM ja nathI ane samyagdaSTi AtmA je kAMI thaDA ke vadhu pramANamAM dharmane Acare che, te dharma tenA mekSamAM kAraNabhUta bane che. je A vAta barAbara khyAlamAM AvI jAya, te mithyAtvane tajavAne ane samyaktvane pragaTAvavAno prayatna karavAnuM mana thayA vinA rahe nahi. mukhyatve mithyAtva ja AtmAne saMsAramAM rakhaDAve che : mithyAtva sivAyanAM pApane tajavAne prayatna paNa avazya karavA yiogya che. pApa mAtrane sarvathA tyAga karyA vinA, sAcA dharmamaya jIvanane pAmI zakAya-e zakya nathI, ane jyAM sudhI ekAte dharma, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] samyagadazana-1 maya jIvana prApta thAya nahi, tyAM sudhI muktinI prApti thavI, e paNa zakya nathI. Ama chatAM paNa, pApane tajavAne asamartha evA paNa, mANase, mithyAtva rUpa pApane tajavAno prayatna te jarUra karavo joIe. pApanuM sevana-e judI vastu che ane pApanI vyAmUDhatA-e judI vastu che. pApanuM AcaraNa paNa pApanI vyAmUDhatAnA yege ja, bahu bhayaMkara phalane ApanAruM nIvaDe che ane pApanI vyAmUDhatA mithyAtvanA. yege thAya che. AthI, tame Aje pApane sarvathA tyAga karavAne mATe asamartha ho, te paNa mithyAtvane tajavAne te tamAre khUba khUba prayatna karavo joIe. mithyAtvanI hAjarImAM pApa sAthe ramavuM, te jheravALA sApanI. sAthe ramavA jevuM; ane mithyAtvanI gerahAjarImAM pApa sAthe ramavuM, te jhera jenuM nivAI gayuM che evA sApanI sAthe ramavA jevuM che. A be vacce bheda samajAya che ? hiMsAdi pApa kharAba che, duHkhanAM denArAM che, tajavA jevAM ja che ane ene tanyA vinA saMpUrNa kalyANa thavAnuM nathI, paraMtu mithyAtva te evuM pApa che ke-e pApane pApa tarIke oLakhavA de nahi. pApamAM sukha che, evI kalpanAne pedA. karavAnI tAkAta mithyAtvamAM che. hiMsAdika doSe adharma karAve, paNa adharma karavA lAyaka che evuM te mithyAtva ja manAve. jenuM mithyAtva joradAra hoya, tene khuda bhagavAna zrI jinezvaradeva maLe, zAstronuM jJAna maLe, chatAM paNa. enuM sAcuM phaLa ene maLe nahi. jemanuM mithyAtva rU5 pApa javA pAme che ane ethI jemanAmAM samyakatva rUpa guNa pragaTe che, evA AtmAo kadAca hiMsAdi pApanA tyAgI na paNa hoya, te paNa te AtmAo ardha pudagalaparAvarta kAlathI paNa ochA kALamAM muktine avazya pAme che. ekavAra mithyAtva gayuM ne samyaktva pragaTyuM, pachI kadAca pharI mithyAtvane udaya thaI jAya, te paNa, e AtmA ardha pudagalaparAvarta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 331kAlathI ochA kALamAM muktine pAmyA vinA rahe ja nahi. AthI, e vAta sunizcita thAya che ke-AtmAne saMsAramAM rakhaDAvanArAM je je kAraNe che, te badhAM kAraNemAM sauthI mukhya kAraNa mithyAtva cheane mithyAtvanA gayA bAda, AtmAne saMsAramAM rakhaDAvanArAM bIjA kAraNe, AtmAnI sAthe lAMbA vakhatane mATe astitva dharAvI zakatAMja nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkA Adine tyAga karavo joIe? anaMta upakArI AcArya bhagavAna zrImada akalaMka sUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke : mya puNyanA udayathI uttama sAmagrIne pAmele AtmA darzana-jJAnanA AvaraNanA pazamathI vivekane pAmyA ane e vivekane supratApe e zrI jinadharmane ya pAme. paNa zrI jinadharmane pAmyA pachI paNa e AtmAe e prAptine susthira banAvavAne mATe evI sthiti ane evI dazA tathA evA suMdara vAtAvaraNamAM rahevuM joIe, ke jethI darzana mehanIya karma AtmA upara sattA na meLavI jAya, kAraNa ke-zrI jina dharmane pAmIne paNa darzanamehanIya karmanA udayathI thatI zaMkA AdithI kaluSita manavALo thayele AtmA guruvacanane sahate nathI ja." AthI samajI zakAze-ke-darzana ane jJAnanA AvaraNane kSapazama thavAthI prApta thayelA vivekanA pratApe samyavarUpa zrI jinadharmanI prApti thayA pachIthI paNa enI rakSA mATe AtmA je sAvadha na bane, te te "darzana mehanIya " karmane uDhayamAM sapaDAI jAya che, ane ethI e AtmA zaMkAdi dezamAM pharIne paramatAraka saddagurunA vacana uparanI je zraddhA, ke je AtmAne sanmArgamAM ANanAra, sthira karanAra, ane AgaLa vadhAranAra che, tenAthI paravArI bese che. AvA AtmAne punaH avivekI banIne dharmahIna banatAM vAra lAgatI nathI. A ja kAraNe upakArIe pharamAve che ke-zuddha samyaktvanA athI e zaMkA-kAMkSA-vicikitsA-mithyAdaSTinI prazaMsA ane mithyAdaSTieAno paricaya; A pAMca doSe, ke je samyakatvanA aticAre che, tenAthI dUra ja rahevuM joIe. ane kadAca temithyAtva ja jha = Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [333 mehanIya karmanA udayathI thavA lAge, te anaMtajJAnIoe batAvelA upAya dvArA tene varjavAnA prayatnamAM lAgI javuM joIe. 1. zaMkA kevalajJAne karIne kAlakane jANanAra, rAga, dveSa ane mehane . sarvathA nAza karanAra ane saddabhUta arthane kahenAra zuddha deva : pAMca mahAvratane dharanAra, zatru ane mitra pratye samAnavRttine sevanArA ane saddharmano upadeza ApanAra dharmAcArya rUpa zuddha gurUH tathA jIva, ajIva Adi nave padArthonA nirUpaNa karanAra, saghaLAya sunane potAmAM samAveza karanAra zrI arihaMta devoe pharamAvelA dharmarUpa tatvamAM "ati " che-cA "nAti"--nathI, e prakAre saMdehane. vahana karanArI je buddhi tenuM nAma zaMkA. 2. kAMkSA dayAdika guNanA lezanA darzanathI kumatanI abhilASA tenuM nAma kAMkSAra." 3. vicikitsA zrI jinezvara devanA vacananI ArAdhanAnA phala pratye saMdeha tenuM nAma vicikitsA athavA munijana viSenI jugupsA eTale ke A munie AvA malamalina rahe che, enA karatAM acitta jalathI snAna kare te zuM doSa lAgI jAya? evI je vicAraNa, tenuM nAma vicikitsA. 4. mithyAdaSTinI prazaMsA micchAdaSTi AtmAone jJAnAdika guNanuM kIrtana, tenuM nAma 'mithyAdaSTi prazaMsA !" 1 " deve gurUmi tatte, atthi navatyi tti saMsao sakA" 2 " kaMkhA kumayAbhilAsA, dayAdiguNalesadasaNao" 3 " vicigicchA saphala pai saMdehoM muNijaNammi u duguMchA" che "gupattAM ghara" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334]. samyaggadarzana-1 5. mithyA daSTiene paricaya micchAdaSTie sAthe vasavAthI ane paraspara AlApAdikathI -je paricaya kare, tenuM nAma mithyAdaSTine paricaya 5." A pAMce samyakatvane draSita karanAra de che, mATe avazyameva -varjavA gya che. zaMkA" Adi pAMca aticAro zuM kare che ane e vastu zI che? A vastunuM spaSTIkaraNa karatAM eka sthaLe anaMta upakArI AcArya -bhagavAna pharamAve che ke - AtmA, je zaMkA AdinA ge mananA pariNAmanA malinapaNAne utpanna karavA dvArA samyaktvanI mudrAne laMghe che te aticAro kahevAya che ane te mithyAtva mehanIya karmanA udayathI thatA AtmAnA azubha pariNAma vizeSa che. A aticAro AtmA pAse samyakatvanI mudrAne laMghAve che. e darzana mehanIya karmanA udayathI thAya che. darzana mehanIya karmanA udayathI nahi bacanAro AtmA zaMkA AdithI kaluSita manavALe thaI, gurunA vacanathI dUra thavAne ane enA pariNAme e paTakAyA vinA paNa rahevAne nahi. AthI punaH enI saMsAranI musApharI vadhavAnI e vAta nirvivAda che. lekettara mithyAtvane samAveza kAMkSA aticAramAM thaI zake? A zaMkA vagere pAMca aticAronA svarUpane samajanAra ane samajIne tenAthI alaga rahevAne mATenI kALajIne rAkhanAro AtmA ja pitAnA samyaktvanI surakSA karI zake che. zrI jinezvarade, ke je rAga, dveSa ane meha Adi doSanA kSayathI sarvazreSTha Apta banelA rAti-mALiottAna sacarAmunnAM cari vairUtarAnar:, mithyAtvamohniiykrmodyaadaatmno'shubhprinnaamvishessaaH / " '"ghariyaLa tu saMghavaLa" Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 335 che, teonA vacanamAM zaMkA karavI; dharmakriyAnA phaLamAM zakArUpa athavA tA sAdhuenI jIgupsA rUpa vicikitsA karavI; pAkhaDIonA paricaya karavA ane pAkha'DIAnI prazaMsA karavI e jema samyaktvanI mudrAne laMdhAve che, tema kAMkSA paNa samyaktvanI mudrAne laMghAve che. A 'kAMkSA ' nAmanA aticAranu svarUpa je kharAbara samajAI jAya, teA leAkeAttara mithyAtvanI ane laukika mithyAtvanI mU'avaNu ApeAApa TaLI jAya evI che. A kAMkSA " nAmanA aticAra upara joI te khyAla nahi ApavAthI leAkeAttara mithyAtvane kAM nAkhavu', ene samAveza kayA aticAramAM karavA, enI keTalAkane mUMjhavaNa thAya che. A mUMjhavaNanA pratApe teo ema mAne che ke" A leAkanA paulika sukha mATe zrI vItarAgadeva ane sadgurunI tathA dharmanI upAsanA karavI, e leAkeAttara mithyAtva che ema mAnIe te zrI AcArya bhagavAna Adi dharmanI rakSA mATe kAyAtsa " Adi kare che, tene paNa leAkeAttara mithyAtva mAnavuM paDe ane etA manAya nahi, mATe evI kriyAone dravyakriyA mAnavI paNa lokottara mithyAtva nahiM mAnavuM." AvI AvI aneka kalpanA karI, aneka vastumAM nahi lakhavAnu` ane nahi khelavAnuM evAo dvArA lakhAya che ane khelAya che ane ethI aneka bhadrika AtmAe mu`jhAya che, e mATe kAMkSA nAmanA aticArane barAbara samajI levA jevA che. nayAbhAsathI pravartelAM ane e ja kAraNe kutsita banI gayelAM evAM paradaOnAmAMnA ekane ke sane, zrI jinezvaradevAnu darzAna ke je saghaLAya sunayAnA peAtAmAM samAveza kare che, tenI samAna mAnavAnI vRtti, e jema ' kAMkSA 'nAmanA aticAramAM ja samAya che e rIte anaMta upakArIe pharamAve che ke-- * AlAka saMbaMdhI ane paraleAka saMbaMdhI sukhAdi arthAnI AkAMkSA aihikAmumikAn sukhAdInarthAn kAMkSataH kAMkSA mantavyA iyamapi samyakUtvAti-cArarUpaiva tIrtha karapratiSiddhAcaraNasvarUpena tanmAlinya hetutvAt " ** Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336] samyaggadazana-1. karatAM AtmAne paNa kAMkSA mAnavI arthAta te AtmA kAMkSAdoSathI dUSita mAna; kAraNa ke-evI kAMkSA paNa samyaktvanA aticAra rUpa che. enuM kAraNa e che ke evI kakSA e zrI tIrthaMkaradeve e je vastune pratiSedha karyo che ene AcaraNa svarUpa che ane e ja kAraNe evI kAMkSA samyakatvane malinapaNamAM hetubhUta che. kAMkSAnuM A svarUpa je dAnamAM AvI jAya te upakArIoe pharamAvyA pramANe le kettara mithyAvane mAnavAmAM AnAkAnI karavAnuM kAMI ja kAraNa nathI. upakArIone A kathanane nahi mAnatAM pitAnI svachandI kalpanAothI enI sAme ceDAM karavAM, e te bhayaMkara pApAcaraNa che. dharmane pAmyA pachIthI paNa je AtmAe dharmamAM susthira rahevuM hoya, jIvanabhara enI ArAdhanAmAM ujamALa rahevuM heya ane vahelAmAM vaheluM zivapada sAdhavuM hoya te darzana mehanIyane udaya na thaI jAya--evA vAtAvaraNamAM ane evI dazAmAM ramavuM joIe. anyathA agya vAtAvaraNa athavA te agya dazAne AdhIna thaI javAthI je darzana-mehanIcane udaya thaI gayo te zaMkA Adi doSa prasAra pAmavAnA, ethI mana kaluSita thavAnuM ane pariNAme je tArakanAM vacanathI sanmArgane pAmyA haze, te ja tArakanA vacane pratye aruci jAgavAnI. e rIte zrI jinavacananI ruci javAthI ane zrI jinavacananI aruci thavAthI pAmelA dharmane hArI javAze ane saMsAramAM rUlavAnuM cirakAla mATe cAlu raheze. mATe potAnA samyagdarzana guNane zaMkAdi doSathI dUSita na banAvavA IcchanAre evA agya vAtAvaraNathI dUra rahevAne athavA agya dazAne AdhIna na thaI javAne prayatna satata jArI rAkhavuM atyaMta Avazyaka bane che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa ca 4 za na mA pra bhA samyagdarzana guNanA prabhAva : jinezvaradevanA zAsa anaMta upakArI bhagavAna zrI namAM samyaktvanI kiMmata eTalI mATI AMkavAmAM AvI che ke-enA vinA jJAna paNa samyajJAna rUpa banatu' nathI, enA vinA cAritra paNa samyaka cAritrarUpa natu nathI, ane enA vinA tapa paNa samyak tarIke oLakhavAne lAyaka banatA nathI. jJAna dharma zAstronu` hoya, bhagavAna zrI jinezvaradevAe atha thI prarUpelAM ane zrI gaNadhara bhagavantAe sUtrathI gUMthelAM AgamazAsrotuM jJAna hoya, teA paNa, e jJAnane dharanArA AtmA ne samyaktvane pAmelA na hAya; te e AtmAnu e zAstrajJAna paNa samyajJAna rUpe e AtmAne pariNamatuM nathI; ane ethI, AtmAnu e zAstrajJAna, te paNa ajJAna athavA mithyAjJAnanI kArtinu gaNAya che. e ja rIte, cAritra paNa bhagavAne batAvelA cAritranA AcArAnA AcaraNarUpa hoya, tA paNa e cAritrAcArAnu pAlana karanArA AtmA jo samyaktvane pAmelA na hAya, teA e AtmAnu e cAritrAcArInu pAlana paNa sabhyacAritranI STinu gaNAtu nathI, paNa kAyakaSTAdghinI upamAne ceAgya gaNAya che. va **,, evI ja rIte tapa. tapa paNa bhagavAne anazanAdi prakArAnA Asevana rUpa hoya, tApaNa game anazanAdi tapanuM Asevana karanArA AtmA jo samyaktvane pAmelA na hoya, tA e tapa e AtmAnAM karmAne tapAvanAruM AtmAne satama banAvavA Adi dvArA e tapa e mAtmAnA nathI, paNa " sara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ]. samyagadazana-1 ranI vRddhine hetu banI jAya che ane ethI e AtmAnA e tapanA Asevanane paNa samyapha keTinA tapamAM gaNavAmAM AvatuM nathI. jyAre samyaphane e prabhAva che ke-enI hayAtimAM jJAna evI rIte AtmAmAM pariName che ke jethI e jJAna samyajJAna gaNAya, cAritranuM pAlana evA bhAvapUrvakanuM bane che ke jethI e cAritranuM pAlana samyapha cAritra gaNAya ane tapa paNa evA bhAvapUrvakanuM bane che ke jethI e AtmAne vaLagelAM karma tape, karmanI nirjarA thAya ane e hetuthI e tapa samyapha tapanI keTina gaNAya. samyaktvanI sanmukha dazAne pAmelAne paNa jJAna-cAra-tapathI lAbha thAya ? A samyaktva guNanI AvA prakAranI mahattA je jIvana sAMbhaLavAmAM Ave ane e jIva je eTaluM paNa mAnate ane samajatuM hoya ke zAstra A kahyuM che ne zAsa kadI paNa cheTuM kahe nahi." te e jIvane samyakatva pAmavAnuM mana thayA vinA rahe kharuM? mAre mArA AtmAmAM A guNa pragaTe evuM karavuM joIe.--evuM enA dilamAM UgyA vinA rahe kharuM ? have evuM je jIvanA manamAM UgyuM, te jIva samyaktva guNanI mahattAne varNavanArA zAstranuM athavA te e samyakatvane pAmavAnA upAyane prarupanAra jJAnI bhagavatee kahelAM zAstronuM jJAna saMpAdana karavAne puruSArtha Adare ne? kema ke ene samyakatva pAmavuM che; eTale, e samyaphavane pAmavAnA zAe je je upAya batAvyA che, te ene jANavA che ane, e upAyone jANIne e upAya ene AcaravA che. AvA A prakAranI manovRttithI e jIva je jJAna meLave, te jJAna e jIvane sayaka rUpe pariNamavA mAMDe ne? e ja rIte, samyakatva guNane -jamavAnI bhAvanAthI e jIva je cAritranuM pAlana karavA mAMDe athavA te anazanAdi tapanuM sevana karavA mAMDe, te e cAritra ane e tapa paNa e jIvane kamazaH samyapha keTinuM phala ApanAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [339 bane ne ? ApaNe je "samyakRtvane pAmavAnI IcchAvALA jIvane paNa lAbha thAya che.--ema kahIe chIe, te A apekSAe kahIe chIe. - jyAre ne tyAre je jIva samyakatva pAmavAne, te jIva samyakatva pAmatAM pUrve mithyAdaSTi ja hovAne ne ? mithyAdaSTi evo paNa e chava, pitAne samyakatva pamADe evA pariNAmane svAmI banyA vinA te samyakrava pAmavAne nahi ja ne ? eTale, upadezAdinA zravaNathI agara te svAbhAvika rIte paNa jIva samyaktvanI sanmukha dazA jogA kSaye pazamane pAme, te ja e jIva keme karIne samyaktvane pAmI zake. e jIvane mithyAtvane udaya cAlu che, paNa e jIvanuM mithyAtva maMda paDI gayeluM che. eTale ene kSapazama thayela che. eTale, ene je kAMI guNa thAya che, te e kSapazamanA baLe thAya che. evA jIvane, mithyAdaSTi kahevAne badale, samyakatvanI sanmukha banela jIva kahe e vadhAre sAruM che. jo Ama na hoya, te pachI jIva samyagdarzana guNane pragaTAvI zake zI rIte? AthI ja dharmane dharma rUpe karavAnI zarUAta pahelA guNaThANethI thAya che, ema mithyAtyAdinI mandatAnI apekSAe kahI zakAya. samyakatvanI sanmukha dazAne pAmelA jIvane bhAva samyagdaSTi jIvanA bhAvanI sAthe aMze aMze harIphAI karanAro hoya; ane e kAraNe ja, e bhAva e jIvane samyaktva pamADanAro bane. zrI vItarAganuM zAsana savadezIya che? ApaNe samyagdarzana guNane pAmelA chIe ke, ApaNumAM samyagdarzana guNane pragaTa karavAnI IcchA pragaTI che, ethI ApaNe samyakatvanI sanmukha dazAmAM vatI e chIe?--e ApaNe pite zAstranI vAtane samajIne nakkI karavuM joIe. ApaNane A badhuM sAMbhaLatAM sauthI pahelAM te e pratIti thaI gayelI hovI joIe ke jethI vItarAganuM zAsana e evuM zAsana che ke e zAsananA sAco abhyAsI evA je AtmAo, teone evI sarmapUrvakanI tAva * * * * * * * . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 ] samyagUna-1 hAya che ke jagatanAM pradhAM zAsanAnI sAme UbhA rahevAnI ane dharma zAsana tarIkenI paripUrNa yAgyatA peAtAmAM hAvAnA nizcaya karAvI ApavAnI zakti, eka mAtra zrI vItarAga paramAtmAnA zAsanamAM ja che. duniyAmAM zAsana ghaNAM che ane temAM dharma zAsana tarIke peAtAne oLakhAvanAra zAsanA paNuM saMkhyAbaMdha che, temAM, eka zrI vItarAga paramAtmAnA zAsana sivAyanAM je zAsanA che; temAMnA keTalAMka vAstavika rIte dharma zAsana na hoya evAM che ane keTalAMka dharma zAsana tarIke gaNAya evAM hovA chatAM paNa AMzika rIte dharmazAsana gaNAya evAM che; paNu, asalamAM te te daneAnI saghaLI vAtA nirapekSa hAI ne, e kuda nA che; jyAre zrI vItarAga paramAtmAnuM zAsana, e sarvadezIya zAsana che. zrI vItarAga paramAtmAnA zAsanamAM, AtmAnA svarUpanuM varNana evI rIte karavAmAM AvyuM che, ke je kayAMya bAdhita thatuM nathI. AtmA anAdikALathI kevA che, AtmAnA jaDa sAthenA sabadha kevA che, AtmA zAthI baddha che ane AtmA zAthI mukta khanI zake, e vagerenu zrI vItarAga paramAtmAnA zAsanamAM paraspara viruddhabhAva AvavA pAme nahi e prakAre varNana karAyeluM che. samyagdarzana guNa AtmyA eTale durgAtinAM dvAra baMdha ane sukhA svAdhIna : che. jevA ApaNe AtmA chIe, tevA anantAnanta AtmAe A vizvamAM anAdikALathI vidyamAna ane anantAnanta kALeya A jagatamAM vidyamAna rahevAnA che. ApaNu anantAnanta AtmAe stitva, eTale ke AtmA mAtranuM astitva kadI paNa sarvathA sITI nathI, paNa ApaNane ApaNA AtmA A rIte bhaTakatA jIve e pasa Mda nathI. chAtmA jIvavAnA tA che ja, sadA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [341 jIvavAne che, paNa AtmA bhaTakyA kare ane jIve, e ApaNane gamatI vAta nahi ne ? eTale, ApaNe saMsArathI chUTavAne ane mekSane pAmavAne puruSArtha Adaryo che, ema paNa kharuM ne! jemaNe e puruSArtha Adaryo nathI, temane paNa have e puruSArtha AdaravAnuM mana che, ema kharuM ne? ApaNe saMsArathI chUTavuM che ane mekSa pAmo che-e ApaNuM lakSya che ane e mATe ApaNe je puruSArtha Acara paDe tema che, temAM samyakatva guNanI pahelI AvazyakatA che. samyakatva guNa pragaTayA vinA, kaI paNa AtmAnI keI paNa kALe mukti thAya nahi; ane, samyaphava guNa jenAmAM pragaTe, tene mATe narakagatinAM ane tiryaMcagatinAM dvAra baMdha thaI jAya che, eTaluM ja nahi, paNa devatAI sukha paNa ene vAdhIna bane che, mAnaSika sukhe paNa ene svAdhIna bane che ane muktisukha paNa ene vAdhIna bane che. je bhavamAM samyaktvanI prApti thAya e ja bhavamAM muktinI prApti paNa thAya, evA jIva thoDA. mukti pAmatAM pahelAM jemane keTaleka kALa saMsAramAM kADhavAne heya evA che, samyaktvane pAmanArA chamAM meTI saMkhyAmAM hAya. evA che mukti pAme tyAM sudhI kyAM rahe? saMsAramAM te kharA, paNa saMsAramAM kevA sthAne ? samyakatvane ane e jIvane saMbaMdha che - barAbara baje rahe, te e jIva kadI paNa durgatimAM jAya ja nahi. samyaktva pAmatAM pUrve AyuSya bAMdhyuM hoya te vAta judI, bAkI samyakatvanI hAjarImAM samyagdaSTi jIvane kadI paNa durgatinA AyuSyane baMdha paDe ja nahi. eTale, e jIva na te narakagatimAM jAya ne na te tiryaMcagatimAM jAya. bAkI rahI je be gati, emAM e jIva sukhavALA sthAnane pAme. ema karatAM karatAM, chelle chelle e jIva manuSyagatine niyama pAme ane manuSyagati pAmI, sarva karmane kSaya esAdhIne jIva muktisukhane pAme. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342), sammadana-1 A daSTi ane A cine bahu guNa samyakatvanA mahimAne varNavanArI A vAtane marma tamane samajAya che ? AtmAmAM samyakatva guNanuM pragaTIkaraNa thaI jAya, eTalA mAtramAM beya durgati baMdha ane sukha paNa svAdhIna, enuM kAraNa zuM? samyakatva pAme eTalA mAtrathI ja jIva kharAba vartana, nahi karavA yegya vartana karanAra maTI jAya evuM nathI; paNa kharAba vartana karanAre e hoya te chatAM paNa e AtmAmAM evuM sArApaNuM pragaTe che, ke je sArApaNAne lIdhe ja ene mATe durgatinAM dvAra baMdha thaI jAya che ane devatAI sukha, mAnaSika sukhe tathA muktisukha ene svAdhIna banI jAya che. jJAnIonI dRSTie je vartana kharAba gaNAya, pramatta vartana gaNAya, e vartanane pite Acarato hoya, e vartana AcaryA vinA, pite nA rahI zakatuM hoya, te chatAM paNa e vartanane kharAba ja mAne evA che A jagatamAM keTalA ? samyagdarzana guNanA vege AtmAne sauthI pahele phAyado te e thAya che ke-zuM sAruM che ane zuM kharAba che, ene nirNaya e AtmA karI zake che. jJAnIe jene kharAba ane tajavA yogya kahetA hoya, te ene paNa kharAba ane tajavA yegya ja lAge temaja jJAnIe jene jene sAruM ane svIkAravA gya kahetA hoya te ene paNa sAruM ane svIkAravA yaMgya ja lAge. evI daSTi ane evI ruci jIvamAM samyagdarzana guNanA vege pragaTe che. A daSTi ane A cine te bahu meTa guNa che. vatananI kharAbIne saMbhava sAtamA guNa sthAnakanI prApti thatAM sudhI gaNAya : ApaNe je kAMI karatA hoIe, temAM kharekhara sAruM zuM che ane kharekhara kharAba zuM che enI ApaNane khabara paDe ? je kAMI sAruM ApaNane lAgatuM hoya, te karavAnuM ApaNane bahu mana ? sAruM na karI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [3x3 zakAya tAya sAruM ja karavAne talasATa ghaNA ? ane, kharAkha je kAMI lAge tenAthI AghA rahevAnuM mana paNa ghaNuM? ApaNe je kAMI kharAma karavuM paDe, tene mATe ApaNane ema ja lAge ke A ApaNe kharAba ja karIe. chIe ? 'huM A kharAba karu chuM e khATu' karuM chuM, A je huM karuM chuM." te sAruM nathI.'-evuM ja lAgyA kare ane hAya e e tA; cA cAle e tA.'-evA keAI bhAva AtmAmAM pragaTe nahi, evA AtmA keTalA maLe ?. " vanamAMnI kharAbI chaTTha guNasthAnake jIva paheAMce tyAre ja na hAya ne? AgaLa vadhIne kahIe tA, jIva jyAre sAtame guNasthAnake vatA hAya, tyAre ja tenA vartanamAM kharAbanA abhAva che ema kahI zakAya ne ? kema ke-sAtame guNasthAnake pramAda heAtA nathI. te pahelAM kharAbIne! sabhava kharA ? chaThThe guNasthAnake rahelA AtmA pramAda seve, evuya ane ne? paNu, chaThThe guNusthAnake rahelA AtmA je pramAda seve, tene e sAre mAne ? e pramAdane e sevavA jevA mAne ? nahi ja ne ? have pAMcame guNasthAnake rahelA jIve saMsArane tajele! hAya ke, e jIva saMsAramAM beThele! hAya ? sa`sAramAM e rahele! hAya ane saMsArane e sevatA paNa hAya, tema chatAM paNa saMsAramAM rahevuM ane sasArane sevave e ene sAru lAgatu hAya ? sAMsAramAM rahevuM eya kharAba che ane saMsArane sevavA eya kharAba che, ema ja e mAnatA hAya ethI ja, eNe jeTalI virati svIkArI hAya ene ene Ananda hAya ane, svIkArelI viratinA abhyAsathI paripUrNa paNe virati pAmavAnu enu mana hoya ne ? tyAre, ceAthe guNasthAnake rahelA jIva kevA hoya ? gheADI paNa virati tarIke virati e karI zakatA na heya. ce!thA guNasthAnake rahelA jIvane badhI ja avirati beThelI hAya, ema kahevAya ne ? e jIva aviratine sevatA hoya, paNa * huM avirati sevu... chuM e sAruM nathI.'-ema e jIva mAnatA ja hAya. AvI rIte, pAte je kAMI paNa pramAda sevatA hoya, pote je kAMI paNa avirata sevatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34]. samyagadazana-1 heya, tene kharAba mAnanArA jIva A saMsAramAM keTalA? A saMsAramAM evA jaya DAka ja hoya ne? sArAne ja sAruM ane kharAbane ja kharAba mAne H - je kAMI sAruM tene ja sArA tarIke mAnavuM ane je kAMIkharAba tene kharAba ja mAnavuM, e kAMI saheluM nathI. pahelAM te, sAruM zuM ane kharAba zuM-e samajAvuM muzkela ane e samajAya te chatAM paNa e rucavuM muzkela! sArAne ja sAruM mAne ane kharAbane ja kharAba mAne evA che A saMsAramAM thoDA heAya che. cakSuthI kaI paNa prakAranA managamatA rUpane rAgathI jevuM agara cakSuthI aNagamatuM rUpa dekhAya te dveSa pedA thave, kAnathI managamate zabda hoya te rAgathI sAMbhaLo ane aNagamate hoya te e sAMbhaLIne dveSa kara, ema "pAMceya IndriyanA pAMceya viSaya rAgathI sevavA eya bhUMDuM che ane emAM je aNugamatA lAge ene dveSa karave eya bhUMDuM che, AvuM duniyAmAM badhA ja samaje che? ane badhA ja evuM mAne che? sArAne ja sAruM ane kharAbane ja kharAba mAnavAne guNa, e paNa eka mATe guNa che, e samajavAnI jarUra che. e vAta jeene nahi samajAI hoya, teone zAstra je kahe che ke "samyagdarzana guNa prApta thaye chate e jIvane mATe naraka-tiryaMca e be durgatinAM dvAra baMdha thaI jAya che; ane devatAI sukhe, mAnaSika sukhe tathA muktisukha ene svAdhIna banI jAya che."--e vAta samajAze nahi. bhoga ane parigraha jaIe tene hiMsAdi vinA cAle? ' 'tamAre samajavuM joIe ke-jIva saMsAramAM beThele kadAca bhayaMkara aviratine sevanArA paNa heya, SakAyanI hiMsA jemAM rahelI che evI pravRtti karanAre paNa haya, avasare asatya belanAro paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 345 kadAca hAya, cArInAya tyAga nahi ne maithunanA tyAga nahi evA paNa hAya ane parigrahane paNa rAkhatA hAya, meLavatA hoya, sadharatA hAya, sAcavatA hoya te pazu, evA paNa jIva ja samyagdarzana guNane pAmelA hAya, to ene mATe zAstra kahe che ke- narakanAM ne tiya "canAM dvAra baMdha ane devatAI sukhA, mAnuSika sukhA tathA muktisukha ene mATe svAdhIna !' te, zAstra AvuM je kahe che, te kayA hetuthI kahe che ? pAMceya indriyAnA viyenA bhAga vinA sasArI jIvAne cAlavAnuM che? e jene joie, tene parigraha vinA paNa cAle ? ane, parigraha jene joie, tene hiMsAdi vinA cAlavAnuM che ? kadAca sAre jIva asatya ane cArIne! Azraya na le, paNa parigraha jene joI e te badhA evA ja hoya ke game tema thAya te paNa te asatya ane cArInA Azraya te na ja le ? tame badhA asatyathI ane cArIthI sathA khacI gayelA che ? tamane khyAla hoya ke-Ama khelavu e asatya che ane A rIte amuka levuM e cArI che, te tame prANa -jAya tevuM heAya te paNa tame asatya bAleA nahi agara cArI kare nahi, eve vizvAsa tame sAce ja ApI zake tema che ? viSayAnA bheMganA jene khapa paDayo ane parigrahanA jene khapa paDayo, eTale e hiMsAmAM pravarte, kadAca asatyamAM paNa pravarte, kadAca cerImAM pazu pravarte, teA e koI asaMbhavita vastu tA nathIne? bheAganA khapa paDe ne parigrahanA khapa paDe, e keTalI badhI bhU'DI vastu che, e tame samajo che! ne? chatAM tame bhAgane ane parigrahane bhUMDA mAne che ? AtmAnuM e ahita ja karanArA che, ema mAneA che ? meLa teA besADavA paDaze ne ? jenAmAM samyagdarzana guNu pragaTatho che, evA paNa avirati jIvAne ane dezivarita jIvAne bhAganA ane parigrahanA khapa paDe ke nahi ? e bhega bhogave ke nahi ? ane, e parigraha rAkhe ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raka cArI , asatya, madhyama ) 306 ] samyagadarzana-1. nahi? e kAraNe, e hiMsAdika pApasthAnone paNa seve ke nahi? chatAM paNa, zAstra ema kema lakhe che ke-je jIvane samyaktva prApta thayuM che, te jIvane mATe naraka-tiryaMcanAM dvAra baMdha thaI jAya che. A hiMsAnuM utkaTa phaLa kayuM? naraka! asatyanuM utkaTa phaLa kayuM? naraka ! corInuM utkaTa phaLa kayuM? naraka ! viSayabheganuM utkaTa phaLa kayuM? naraka! hiMsA, asatya, cerI, mithuna ane parigrahanuM utkaTa phaLa eTale antima phaLa naraka ane madhyama phaLa tiryacapaNuM-AvuM paNa zAstra kahe che; ane, "je jIva samyagdarzana guNane pAmyA hoya. te jIvane mATe naragatinAM ane tiryaMcagatinAM dvAra baMdha thaI jAya che"--aDavuM paNa zAstra kahe che; te, ene meLa te besADa paDaze. ne? zAstramAM te ene meLa besADele ja che, paNa tamAre samajavAne mATe A beya vAtane meLa tamArA manamAM paNa besADavo paDaze ne? zAstra eTaluM ja kahIne aTakyuM nathI ke-"samyagdaSTi jIvane mATe naraka-tiryaMcagatinAM dvAra baMdha." paNa zAste AgaLa vadhIne emeya. kahyuM che ke-"samyagdaSTi jIvane devatAI sukhe, mAnaSika sukha ane muktisukha svAdhIna !" te A vAta tame tamArI buddhimAM kayI rIte baMdhabesatI kare che? mAtra sAdhuo mATe kahyuM nathI ? tame evuM te mAnatA nathI ne ke-A vAta sAdhuone ja uddezIne lakhAI che? sAdhupaNuM pAmelAne mATe ja A vAta ghaTe, evuM te kAMI tame samajyA nathI ne? ahIM te narama eTale ke "samyaktva prApta thaye chate."--ema lakhyuM che. je tame ema mAnatA ho ke-sAdhupaNane ja sAra rU5 mAnanArA jene mATe A lakhyuM che, te e samaja kAMI khuMTI nathI, kAraNa ke-je jIva samyagdarzana guNane pAme che, te jIvane ema lAgyA vinA nathI. rahetuM ke- jIve jIvavA jevuM eka bhagavAnanuM kaheluM sAdhupaNuM ja. che." samyagdarzana guNane sUcaka e AtmAno je pazamabhAva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samadarzanane sUryodaya [ 345 athavA upazamabhAva je kahe te ema ja kahe ke- jIve jIvavA lAyaka te sarvathA pAparahita evuM eka sAdhujIvana ja che." A bhAva e chavamAM pragaTyo heya che ane ethI e jIva je jIvanamAM jeTaluM pApa, teTaluM te jIvana kharAba.--evuM mAne che. eTale, e potAnA pApayukta jIvanane paNa kharAba jIvana ja mAne che ane evA jIvanathI chUTavAnuM ane pAparahita evA sAdhujIvanane pAmavAnuM ene mana hoya che. samyagdarzana pAmavA mAtrathI virati pamAya nahi ? tame samajI gayA ne ke-samyagdarzana guNane pAmelA AtmAo sAdhujIvana ja jIvanArA hoya, e niyama nathI. samyagdarzana guNa pragaTatAMnI sAthe sAdhupaNuM AvI ja jAya, e niyama nathI. "virati vinA vistAra nathI ja."--evI samaja samyagdaSTi mAM na hoya evuM bane ja nahi, paNa samyagdaSTi jIva virativALe ja hoya evo niyama nathI. sAcuM sarvavirati paNuM agara te sAcuM dezavirati paNuM samyagdarzana guNa AtmAmAM pragaTyA vinA AvatuM nathI ane samyagdarzana guNa enA svAmI AtmAnuM virati tarapha lakSa daryA vinA rahetuM nathI. Ama, chatAM paNa, samyagdarzana pAmavA mAtrathI jIva viratine pAmI zakate nathI, e paNa eka hakIkata che, kAraNa ke viratine pAmavAne mATe te bIjA kSapazamAdinI jarUra paDe che. darzanamohanIyane kSApamAdi samyagdarzana guNane pragaTAve. ane cAritramehanIya kSaye pazamAdi viratiguNane pragaTAve. darzanamehanIyanA kSaye pazamA divALI AtmAomAM badhA ja caritramehanIyana paNa kSayapasamAdivALA ja hoya evuM banatuM nathI. darzanamehanIyane kSapazamAdi thayela hoya ane cAritramehanIyano bhAre udaya vataMteheya, evuM paNa bane. eTale, samyagdaSTi AtmAomAM jema sarvavirata Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382] samyagadarzana-1 AtmAo paNa hoya ane dezivarata AtmAo paNa hoya, tema avirata AtmAe paNa hAya. pApakaraNI cAlu hAvA chatAM paNa durgaMtithI ugArI le evI cIja kayI che ? samyagdarzana guNane pAmelA AtmAemAM sarvavirati AtmAe jeTalA hAya, tenA karatAM dezivarati AtmAe ane avirati AtmAe ghaNI mATI sakhyAmAM hAya. dezivarita AtmAo ane avirati AtmAe, e badhA te gRhastha ja hoya ne ? e badhA viSayAnuM sevana na ja karatA hAya, ema kahevAze nahi; ane e badhA parigraha rAkhatA na heAya, meLavatA na hAya, saMgharatA na hoya, evuM paNa kahevAze nahi; tyAre viSayAnu sevana karanArA ane parigrahanA soMga karanArA SaTkAyanI hi'sAdithI bacI zakatA hoya, e paNa zakaya che ? hajI sthUla hiMsA, sthUla asatya ane sthUla adyattAdAnathI e AdhA rahetA hAya tA e banavAjoga che : kema ke-keTalAka jIve evA paNa hoya che ke- atyAre ApaNane paisA vagara cAlatuM nathI, "kema ke-saMsAramAM beThA chIe; ane, saMsAra te hi sAmaya che; eTale hi'sAdithI paNa sarvathA khacI zakAtu' nathI; paNa ApaNe bhega mATe ne parigraha mATe asatya khelavu nahi ane cArI karavI nahi.'-evA prakAranI vRttivALA hAya ! tame jo ema kahA ke- ame lAcAra chIe ke amane bhAga vinA cAlatuM nathI, bhega vinA cAlatuM nathI eTale parigraha vinA cAlatuM nathI ane bhAga tathA parigraha vinA cAlatu nathI eTale ame SaTkAyanI hiMsAdithI sarvathA khacI zakatA nathI, paNa ame game tevI sthitimAM mukAI jaI e taiya asatya elIe nahi ane cArI karIe nahi.'-tA e sAMbhaLIne ame rAjI thaI e ! paNuM, A saMsAramAM evA paNa jIve! hAya ne ke jemaNe hiMsA Adi pAMca mahApApAnA tyAga sthUlapaNe paNa karelA hAya nahi ? evA badhA je jIvA, temAMnA je jIvA samyagdana guNune pAmelA hAya, e jIvAne mATe paNu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 349 zAstra kahe che ke naraka ane tiya ca gatinAM dvAra e jIvAne mATe aMdha ane devatAI sukhA, mArSika sukhe tathA muktisukha e jIvAne svAdhIna !' tyAre vicAra karavA joIe ke ema thAya che, tA ema thavAnuM kAraNa zuM che ? hi'sAdi cAlu che, virati che nahi, chatAM. paNa AvuM bane che, te e zeAdhavu joie ke--e jIvA kevA manebhAvanA svAmI hAya ! karaNImAM tA kAMI bhalIvAra nathI, karaNI tA pApakaraNI ja che, teA pachI e karaNI chatAM samyagdaSTi jIvAne durgatithI ugArI lenArI cIja kayI che ? ane, emane devatAI vagere sukhane svAdhIna banAvanArI cIja kayI che? tyAM, maneAbhAvanA vicAra karyo. vinA nahi cAle ane e vicAra paNa yogya svarUpamAM karavA paDaze. maneAbhAvanu phaLa A viSayamAM ApaNe jema jema vicAra karIe, tema tema ApaNane darzanamAhanIyanA kSayApazamanI ke upazamanI mahattA samajAya, e kSayApazama ke upazama bhAva ja, samyagdaSTi jIva dvArA thatI pApa karaNIomAMthI pApanA rasane nIceAvI nAkhe che; e kSayApazama bhAva ja, samyagdaSTi jIvane puNyama dhamAM sahAyaka bane che; ane, e kSayA pazama bhAva dvArA ja samyagdaSTi jIva nirjarAne sAdhanArA bane che.. e pApa kare te na chUTake kare ke pApa karavA mATe kare? tevA prakAranA karmAMnA udayane kAraNe ene hiMsAdika je pApa karavuM paDe, temAM rasateA ene heAya ja nahi ne ? eTale, enA 'A pApa na karavu paDe tA sAruM.'-evA manAbhAva jema banyA rahe, tema pApa karavu paDe te te ochAmAM ochu karavu paDe te sAru.'-evA manAbhAva paNa banyA rahe; ane te sAthe A pApathI kacAre chuTAya ? evA maneAbhAva paNa banyA rahe. jema pApakaraNInu phaLa hoya, tema A manAbhAvanuM phaLa paNa hAya ne ? ane, A manAbhAvanu phaLa ghaNuM" vadhI jAya evu paNa bane ne? pApakaraNI karate karate paNa A manA bhAvane lIdhe e jIva cAritramAhanIyanA kSApazama sAdhanArI ane evuM paNa bane ne AvI rIte tame vicAra kaya, te tamane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :350 ] samyagdarzana-1 zAstra je kahyu kempa sacandezana guNa prApta thatA naraka ane tiya ca *gatinAM dvAra baMdha thaI jAya che ane devatAI sukhA tathA mAruSika sukhA ane muktisukha svAdhIna banI jAya che.'-e vAta pApakaraNI karanArA sabhya dRSTi jIvone mATe paNa kharAkhara baMdhabesatI che, ema lAgyA vinA rahe nahi. khATamAM beThelA AbarUdAra ane pramANika vepArI sukha-sAhyabI bhAgavatAM bhAgavatAM paNa manamAM duHkhI heAya H 6 ' pApa karavA chatAM paNa A pApa huM saMceAgavaza karuM chuM ane huM je A pApa karuM chuM te bhUMDuM karuM chuM.'--evuM manamAM lAgyA ja kare ane kAI paNa sadhAgAmAM 'pApa pApa karyuM kAMI cAle ? '- evA vicAra sarakhAya jeene Ave nahi, tevA jIvA A sa'sAramAM keTalA ? viSayasevana karatAM karatAM paNa A pApa che.'~evuM jemanA manamAM eThuM' hAya evA jIvA keTalA ? kheDaTamAM beThelA vepArI cAlIsa hajAranI meTaramAM pharatA hAya, AlIzAna khagalAmAM beTho hoya ane sukhasAhyabInI gaNAtI sAmagrIthI vIMTaLAyelA hAya, tA paNa enA manamAM zuM hoya ? ahIMthI samAcAra Ave ke-khAyA; ema jyAM jyAM dhaMdhA laI beThA hAya, tyAM tyAM kANu' paDI rahyuM che, evA samAcAra AvatA jatA hAya, tyAre e bahArathI game tevA lAlaceALa dekhAtA hAya, te paNa manamAM e sukhI hAya ke duHkhI ? duHkhI ja ne? tema, jIva hAya sabhyaSTi paNa te aviratinA joradAra ucavALA hoya, teA e jIva hiM'sAdika pApathI virAma pAmelA na hAya ane pApakaraNI karyA karatA hAya, evuM teA bane; paNa enA manAbhAva kevA hoya ? aMdara tA ene ema ja thatuM hoya ne ke- A pApathI katyAre chuTAya !?? sa. dalI kahe. teM A kayAM koine kahevA javAnI vAta che ? tame tamArI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 351 aNusamajathI kAI ne khATI rIte daMbhI mAnavAnI bhUla karI niha ane guNunI azAtanA kareA nahi, tAya ghaNuM che. tame pelA vepArIneya daMbhI kaheze! ? e vepArI tamArI sAthe AnaMdathI cahA pItA jaNuAtA hAya, paNa enA haiyAmAM UMDe UMDe zuM hAya ? enA haiyAnuM duHkha e tamane jaNAvA de nahi athavA te tame enA haiyAmAM rahelA suMHkhane jANI zake nahi, eTalA mAtrathI tame ene daMbhI mAnI leze ? A vAta pramANika ne AbarUdAra vepArInI che. jene AbarUnI kijaMmata badhAthI vadhu hoya ane AkharU na jAya tenI cintA heAya, evA vepArInI A vAta che, AjanA meTA bhAganA vepArIonA jevA vepArInI A vAta nathI. pArakA paisA devAnI jene cintA nathI, evAnI A vAta nathI. ' apAze tA ThIka che, nahi tA budhavAriyA korTamAM jaIzuM'.' evI gAMTha manamAM vALI beThelA vepArInI A vAta nathI. tame samajI gayA ne kenaphUTanI tA A vAta ja nathI ? jene kAI- paNa hisAbe keAInuMya dhana pAtAthI na DUbe enI ane AkharUnI cintA che, evA vepArInI vAta che. tame ema mAnaze! ke-e daMbhI che ? cAthuM ane pAMcamuM guNuThANuM gRhastha mATe che. samyagdarzanane nahi pAmelA paNa mArgAnusArI AtmAone paNa jyAre jyAre peAtAne aNachAjatuM karavuM paDe, tyAre tyAre tethI temanuM mana dubhAtuM hAya che; teA pachI, samyagdarzana guNane pAmelA AtmAne koI paNa pApa Acaravu e game, e manavAjoga che? ane, pApa AcaravuM nahi gamatu hAvA chatAM paNa je pApa Acare, te da MbhI che ? tame asatya khAlA, tA te tame laherathI bAlA che, ema mAnavu' ? tame viSayasevana karo, tA te tame laherathI karA che, ema mAnavu* ? asatya khelavuM tamane gamatu na heAya, viSayasevana karavu' tamane gamatuM na hoya, evu bane ja nahi ? eTalA mATe ja, AbarUnA khapI pramANika vepArInA dAkhalA mUkayo. e evA hoya che ke ene ghare bIjA baLAkAre paisA mUkI gayA hoya, tenA paisA DU nahi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 ] samyagUdana-1 enI ene cintA hoya. Aje vepArI vageAbarU gumAvI che, eTale ja oLakhItI nahi evI benkamAM dhUma nANuM Ave che. ane vepArI suprasiddha hoya chatAM ene mAgyu. nANuM maLatu nathI. tame pUchaze ke-- AbarUdAra ane pramANika vepArI ne pote samajatA hoya ke hu khoTamAM beTho chuM; te vepAra kema baMdha kare nahi peDhI ane bagalA kema vecI nAkhe nahi ?" paNa enAthI e ekadama ane evu hAya nahi. e te badhuM UbhuM rAkhIne devAmAMthI chUTavA mathatA hAya. e kAMI kAinuM DubAvavAne mATenI peravImAM na heAya. ema, samyagdaSTi AtmA pApa karatA heAya te paNu, pApathI chUTavAnA manavALA hAya. ene svapnamAM paNa pApamAM paDacA rahevAnuM mana agara pApa karyuM javAnuM mana haiAya nahi. samyagdaSTimAM kANu karyuM... AyuSya bAMdhe ? 6 ceAthe guNasthAnake beThele ane pAMcame guNasthAnake beThelA samyagdaSTi hoya ne ? samyagdarzana vinA ceAthuM ne pAMcamuM saMbhave nahi ne ? e guNaThANe rahelA jIva saMsAramAM beThohAya ? viSayanuM sevana e karatA hoya ? parigrahadhArI e hAca ? SaTkAyanI hiMsA e karatA hoya ? e badhuM e karatA hoya, te chatAM paNa evu badhuM karavuM e ekAMte kharAba ja che."--evu enA haiye beThu hAya ? tA, AvA jIva narakagatinuM ke tiya McagatinuM AcuSya khAdhe ? nahi ne ? devalAkanuM AyuSya e bAMdhe ane te paNa vaimAnikanu ja bAMdhe ne? ceAthe-pAMcame beThelA eTale viSayasevana karanArA kharA, parigraha. rAkhanArA kharA, SaTkAyanI hi*sA karanArA kharo, chatAM paNa e. samyagdaSTi hAvAne kAraNe vaimAnikamAM ja jAya. Jain Educationa International A sa. samyagdaSTi tiya ca paNa vaimAnika ja thAya ? tiyA marIne devalAke na ja jAya evuM nathI. tiya capaNAmAMthI For Personal and Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S sabhyazanine sUryodaya [353 devakanuM AyuSya bAMdhIne devalokamAM janArA te ghaNA devakane meTo bhAga te tiryacapaNAmAMthI devalokane pAmelA dethI rAjya che. tiryamAM paNa sArA haiyAvALA ja hoya che. eTale tiryaMca e paNa je samyagdaSTi jIva, te paNa vaimAnikanuM ja AyuSya bAMdhe. mAtra samyagdaSTi devatAo ane samyagdaSTi nArake devAyu bAMdhe nahi paNa manuSyAcu bAMdhe. deva cyavIne tarata deva thAya nahi. nAraka paNa narakamAMthI nIkaLIne sIdhe deva banI zake nahi. pApanA Dara vinA samyaktva Ave nahi? vAta e che ke-viSayasukhane bhegavanArA, parigraha rAkhanAra ane kAyanI hiMsAdi pApakaraNIe karanArA, evA je , emAM evA paNa chava hoya ke je ene "huM A khoTuM karuM chuM ane kyAre huM AnAthI chUTuM kAraNe hoya. jIvara nAmanA gi jene lAgu paDe che, tene khAvAnI ci thAya nahi. zarIra enuM tUTayA kare, kaI vAtamAM ene cena paDe nahi. bIjAne bhale e na jaNAya, paNa jene jIrNa javarane roga thaye heya, e mane roga thAya che."--e vAtane kyAreya bhUlI zake ? keI ene kahe ke-bhalA mANasa ! kahete kema nathI ke mane roga thayo che ?" te e kahe ke-kene kahuM? kahuM teya mAruM kahyuM kadAca manAya nahi. ane badale koIne kahevuM nahi ane mAruM darda mAre bhegavavuM sAruM !" ema, samyagdaSTine haiye pitAthI pApa na chUTe enuM duHkha hoya. A samajAyA vinA, "samyagadarzana prApta thatAM naraka ne tiryaMcagatinAM dvAra baMdha ane devatAI sukhe tathA mAnaSika sukha ane muktisukha svAdhIna.--A vAta haiyAmAM je rIte jIvI joIe, te rIte jacaze nahi. - viSayasevana e pApa che, parigraha e pApa che. ane SakAyanI hisA e vagere paNa pApa che, ane A badhAM pApa tamAre karavAM S Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354] samyagUdana-1 paDe che paNa, enuM tamane duHkha che? jo hA, te AmAM tame "hA" kahe, emAM daMbha zuM che? A duHkha nahi hoya te te AtmAmAM samaja pragaTAvIne pedA karavuM paDaze. A prakAranuM pApanA aNagamAne laIne pedA thatuM duHkha pragaTyA vinA samyakatva AvavAnuM nathI. pApane Dara pedA thayA vinA samyaktva Ave? na ja Ave ne? tyAre samyagdaSTine pApane Dara na haya, e bane kharuM? pharaja te sAdhu thaIne mekSa sAdhavAnI anantajJAnIoe jene jene kharAba kahyuM che e badhuM kharAba ja lAgavuM ane te AcaravuM paDatuM hoya te paNa ene choDavAnuM mana sadA banyuM rahevuM, e saheluM che? samyagdaSTi AtmA duniyAe jemAM jemAM sukha mAnyuM che, temAM temAM duHkha jue che. duniyA jene sAruM mAne che, tene e jIva kharAba mAne che. duniyA jene sukhanI lAlacane AdhIna banIne bhegavavAmAM gAMDI bane che, tene A bhegave che te tene tatkAlIna duHkhanuM zamana karavAnA upAya tarIke bhagave che ane teya pApa rUpa che ema mAnIne bhegave che. AvA uttama jIvane narakagatimAM zI tAkAta che ke kheMcI zake? tyAre, tiryaMcagatimAMya zI tAkAta che ke ene kheMcI zake ? tame saMsAramAM beThA cho ane bhegAdi bhegave che, paNa enuM tamAre mana sukha che ke duHkha che? sa, sukheya na lAge ane dukheya na lAge, paNa pharaja samajIne karIe te ? AmAM vaLI pharaja zAnI AvI? tame hAthe karIne bhUtAvaLa UbhI karI che ke tamAruM mana nahi chatAM AvIne vaLagI che? tame ema kaho ke-evA saMgamAM beThA chIe ke jethI theDIka cintA karavI paDe che, paNa mana te badhA saMgathI chUTI javAnuM che. kharI pharaja te manuSyapaNuM pAmIne sAdhupaNuM pAmavAnI che ane sAdhupaNAne pAmIne jhaTa moze pahoMcI javAnI che. e pharaja sUjhatI nathI ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * *, , samyagdarzanano sUryodaya [3papa tame je saMsAra kheDavAnuM pApa karo cho tethI pApane AcaraNane pharajamAM kheMcI javuM che ? ApaNu rAga-dveSa ApaNI pAse viSaya gAdi karAve ane te pachI ApaNe pharajanA nAme ene je vaLagI rahIe, te chUTIe kyAre? paNa, aMdara beThele saMsArane je rAga che, te ghelA jIvane AvI rIte samajAvIne bAMdhI rAkhe che. e jIva vastutaH te saMsAranA sukhamAM ja sukha mAnate heAya evuM prAyaH hoya che. te ghara vecIne vare karavAne heya nahi samyakatva pAmavA mATe te "saMsAranA sukhamAM ja sukha mAnavAnI ane saMsAramAM duHkha Ave eTale kAyara thaI javAnI" je kuTeva paDI gaI che, te kADhavI paDaze. dukhamAM. je royA kare ane sukhamAM je hasyA kare ane emAM pAcho DahApaNa mAne, e vaLI samyaktva pAme? bahAranA sukha-duHkhamAM bahu rAga-dveSavALA bananArA te, je samyakatva pAmyA hoya teya tene gumAvI bese. bahArane sukha-duHkhamAM bahu rAga ane bahu TheSa, e te sAdhupaNAne paNa lUMTI lenArI cIja che. ame loke mAna-pAna vageremAM phasAI paDIe, te pariNAme sAdhupaNuM paNa jAya ane kadAca samyakatva paNa jAya. je pAmelA, hAIe te jAya; e saMbhava jyAM hoya, tyAM samyaktva Ave evuM te bane ja zAnuM? eka-be vAra nahi paNa anantI vAra sAdhupaNuM lIdhuM hoya ane sAdhupaNAne laIne paNa sArI rIte ene pALyuM heya, eTale ke-aticAra na lAge evI rIte sAdhupaNunA AcAre sevyA hoya, Ama chatAM paNa samyakatva pragaTayuM na hoya, evA che paNa A saMsAramAM heya che ema zAstra kahe che. sesAdhupaNuM samyakatva vinA lIdhuM haiya? AnA pAlanathI svargAdinAM sukha maLe che evuM sAMbhaLIne svargAdinA sukha mATe sAdhupaNuM le ane sArI rIte pALe te e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakSana-1 paNa banavAjoga vastu che. viSaya-kaSAyansa jere utkaTa tapa kare ane kaTa cAritra pALe eya saMbhavita che. sAdhupaNAthI sAro guNa tene ja thAya, ke jene saMsAranuM koI sukha sukha rUpa lAge nahi. e sAdhu vaLI, AnuM duHkha Ama TALe ne tenuM duHkha tema TALe, evI pApamaya pravRttimAM paDatuM haze ? satra prabhAvane thAya ne? ghara vecIne varo karanAre DAhyo kahevAya ? gharabAra badhuM vecIne vare kare ane varAmAM evuM jamADe ke jamanArane jamaNu yAda rahI jAya, paNa bIjA divasathI pitAnuM peTa bharavAne e bhIkha mAgavAne nIkaLe, te e sAre kahevAya ? leka, jamI janAra leka paNa ene zuM kahe ? "bevakUpha! A rIte ghara vecIne vara karavAnuM tane keNe kahyuM hatuM? _ema ja leka ene kahe ne? ema sAdhupaNAne bhUlI jaIne prabhAvanA karavA nIkaLanArAne jJAnI zuM kahe ? je dharmane pite ja dhakko de che, e jIva dharmanI prabhAvanA zuM karaze? e, dhamanI prabhAvanA karaze ke adharmanI ? - dazana mehanIyane kSapazama AtmAne tAvika daSTie dekhate banAve che ? darzana mohinIya kSaye pazama paNa sundara hoya ane te sAthe cAritramehanIyane je udaya heya ane te paNa je joradAra hoya, te tenA ge te Atma saMsAranA sukha-dukhamAM rati-arati anubhivate heya evuM paNa saMbhavI zake. paNa, eTalA mAtrathI ja enAmAM samyagdarzana nathI eTale ke e jIva mithyAdaSTi che-e nirNaya karI zakAya nahi. saMsAranA sukhamAM rati ane duHkhamAM arati anubhavavA chatAM paNa, e bAbatamAM kharekhara e zuM mAne che, e paNa tapAsavuM ja paDe. dazanAmehanIyano kSayezama, vAstavika rIte te AtmAne tAtvika daSTie dekhato karI de che. jJAnIeAe kahyA mujaba ja lAge ane upAdeya uthAke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA ane zAya nahi evA ke zAre ci samyagdazanane suryodaya [3pa7 ja lAge, e kArya darzana mehanIyanA kSayapaNAnI nizAna thAya che, paNa heyane tyAga karavAne joradvAra ulAsa ane upAdeyane svIkAra karavAne joradAra ullAsa pedA thavA mATe te cAritramehanIcanA kSapazamanI jarUra paDe che. darzanamehanIyanA pazamanA pratApe mokSanI ane zuddha mokSamArganI ruci pragaTe, paNa e mArgane AcaravA rUpa je samyaka cAritra che, te cAritrahanIyanA kSapazama vinA pamAya nahi darzanamehanIyanA kSapazamathI, mekSane pAmelA ane mokSamArganA sthApaka evA devAdhideva upara bhAre ruci thAya. je vItarAga nahi, anantajJAnI nahi, evA deva gaNAtA hoya ane emane camatkAra jagatamAM game te bhAre gaNAte hoya te paNa, evA devane e mudeva ja mAne ane evA devanI upAsanA karavA mATe tenuM mana jarA paNa lalacAya te emAM e pitAnA samyagadarzananI malinatA mAne. gurunA viSayamAM paNa ene zrI jinezvaradeve kahelA mekSamArge ja cAlanArA ane zrI jinezvaradeve kahelA mekSamArge cAlavAne mATe saMsAramAM sarva saMgane tajI cUkelA sAdhu ja guru lAge ane bIjA je kaI duniyAmAM dharmaguru gaNAtA hoya te kuguru ja lAge. dharma paNa zrI jinezvaradeve kaheluM hoya te ja sudharma, nahi te kudharma ema ene lAge. dharma zrI jinezvaradevanI AjJAthI pratibaddha heya te sudharma, nahi te kudharma, ema ene lAge.-Ama kudeva, kuguru ane kudharmane tyAga ane sudeva, suguru ane sudharmane svIkAra darzanamahanIya kSapazamathI niSpanna thAya; paNa cAritra mATe te cAritra mehanIyane ja kSapazama joIe. bhagavAne samyagdarzana, samyajJAna ane sammacAritra e ekSamArga che ema kahyuM che ne? samyagdarzana pAmelAnuM jJAna samyajJAna kahevAya eTale ene traNamAMthI bene ega thaye gaNAya, paNa trIjAnA coga mATe cAritramehanIya kSapazama thavo joIe. samyagdarzanavALe jIva devanI sevA ane gurunI sevA e vagere kare, paNa ene Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] samyagudazana-1 cAritranA pariNAma te cAritramehanIya kSaye pazama thAya tyAre ja Ave. samyagdazananA cege cAritra pAmavAnI bhAvanA AvyA vinA rahe nahi, paNa e bhAvanAne amala te cAritramehanIyanA pazamathI ja thaI zake. eTale virati na heya te paNa samyagdarzana heI zake che; paNa viratinI bhAvanA ja na hoya to samyagdazana hoI zakatuM nathI. viratinI bhAvanA nathI to kSamAganI ci nathI ema mAnavuM paDe. samyagdaSTi devatAo kevA aviratinA udayavALA hoya che? avirati emanI sAthe gaMThAI gayelI hoya. paNa emanAmAM viratinI bhAvanA na ja hoya evuM bane nahi. samaja ane zraddhA upekSaNIya nathI : I ! Aje keTalAka mANase kahe che ke-"samaja hoya ane zraddhA hoya te virati kema na hoya ? virati nathI mATe samaya beTI ane zraddhAya TI. vaLI e evuM paNa pUche che ke-samaja hoya ane zraddhA hoya te enAmAM ATalo krodha kema hoya ? enAmAM ATaluM mAna kema hoya? enAmAM ATalI mAyA kema hoya ? enAmAM ATale lebha kema hoya ? saMsAranA sukhane rAga ane sAMsArika duHkhano draSa enAmAM hoya ja kema? nizcayanayanI apekSAe A vAta sAcI paNa che. e naya te kahe che ke "jevI samaja ane jevI zraddhA hoya tevuM AcaraNa hovuM ja joIe. jevI samaja ane jevI zraddhA hoya tevuM AcaraNa hovuM ja joIe eTaluM ja nahi, paNa je tevuM AcaraNa na hoya to e samaja paNa beTI che ane zraddhA paNa beTI che." A nizcayanaya te sAtamAM guNasthAnakavatI apramatta mahAtmAone ja samyagdaSTi mAne che ane ceAthe, pAMcame, tathA chaThTha rahelA avirata samyagdaSTi, dezavirata samyagdaSTi ane sarvavirata samyagdaSTine paNa mithyAdaSTi mAne che. - vyavahAranaya evuM mAnatA nathI. e kahe che ke-"e jIva krodha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 359 kare che, mAna kare che, mAyA kare che ane lAbha kare che, te paNa vastutaH e jIvane krAdha karavA gamatA nathI; mAna karavuM gamatuM nathI; mAyA karavI gamatI nathI; leAbha karavA gamatA nathI; krodha, mAna, mAyA ne leAbha svabhAve bhuMDA ja che ane ethI e heya ja che, ema e jIva dilathI mAne che. ananta upakArI bhagavAna zrA jinezvaradevAe jIva-ajIva Adi tattvabhRta padArthonuM je svarUpa varNavyuM che te svarUpa ja yathAya che ane zrI jinezvaradevAe je prarUpyuM che te ja satya che ane te ja niHzaMka che-AvuM e jIva samaje che, sar3e che ane zrI jinezvaradevAe prarUpelA mArge ja cAlavAnI e jIvanI vRtti rahyA kare che; e paNa guNa che; ane e eve guNu che ke jene laI ne e jIvane samyagdaSTi mAnI zakAya; pachI bhale cAritramehanIyanA uDDayane kAraNe e jIva zrI jinezvaradevAe heya kahelAnA tyAga ane zrI jinezvara deve e upAdeya kahelAnA AcaraNarUpe svIkAra karavAmAM pAMgaLe! hAya !' eTale vAta e che ke-AcaraNamAM khAmI hAvA mAtrathI sAcI samaja ane sAcI zraddhAnI upekSA karavA jevuM nathI. UlaTuM evA jIvane te zuddha AcaraNa mATe protsAhita karavA joI e. samyagdaSTi mahArathI bhAgamAM Asakata lAge te| ya dilathI e bhAganI avagaNanA karyA karatA hAya tame teA mAnavInI vAta kare che, paNa samyagdaSTi indrAdi devAnI vAtamAM zuM kahezeA ? je jIvAne ema thaI gayuM ke-mAre saMsArane koI ja bhega nahi joIe ane eka mAtra mekSa ja joIe ane ema thavAthI je jIve e bhagavAne kahelA mAkSamAnA ja ArAdhananA puruSArtha Adaryo hAya, evA paNa jIvA tenA te bhavamAM meAkSane pAmI jAya, evu` mATe bhAge teA bane nahi ne ? eka mAtra meAkSa ja joI e evuM manamAM UgyA pachI ane bhagavAne kahelA meAkSamAnI sAdhanA AdaryAM pachI paNa, evA jIvAne meAkSa pAmatAM pahelAM vacce keTalAka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] samyagudana-1 bhava karavA paDe, evuM paNa bane ne ? tyAre, evA mekSArtha che marIne jAya kyAM? moTe bhAge devalokamAM jAya ne? devalekamAM e jIvone saMsAranA bhegane saMga kevo gADha hoya che? e game teTaluM che paNa bhegathI e aLagA thaI zake ja nahi, evI sthiti tyAM hoya che, paNa jJAnIo kahe che ke e jIve bhegamAM Asakata dekhAtA hovA chatAM paNa bhoganI avagaNanA karanArA hoya che. ane eka mAtra mekSanI ja AkAMkSA sevanAra heya che. pANI e bhegamAM Asakta lAge ane aMdarathI e, e bheganI ane karatA hoya. je AtmAe eka mAtra mekSanA ja achI heya ane ethI mekSane mATe ja puruSArtha karavAnA manavALA hoya evA AtmAonI A vAta che. evA AtmAone bhegana. saMgamAM rahevuM. . paDe tema hoya mATe e bheganA saMgamAM rahe kharA, paNa manamAM laganI avagaNanAne bhAva vartato ja hoya. kAdavamAM pedA thanAruM kamaLa pANIthI vadhe ane e rahyuM hoya kAdavanA tathA pANInA saMgamAM, to paNa e kamaLa kAdava ane pANIthI nirlepa rahe che, tema sugdaSTi AtmAo bhega bhogavatAM chatAM e bhegamAM paNa nilepa rahe ane eka mAtra mekSanI AkAMkSAmAM ramyA kare. AmAM je jarAka bhUla thaI jAya ane bhogano saMga karavA jevuM lAgI jAya; te uttamapaNAne bhAgI jatAM vAra lAge nahi. eka mAtra mekSanA ja artha AtmAo develekamAMthI paNa pAchA manuSyalakamAM Ave ne? evA AtmAone puNyavaze manuSyamAM paNa saMsAranA bheganI uttama sAmagrI maLe, paNa devalokamAM jemaNe bheganI avagaNanAne bhAva jALavyuM hoya te manuSyalekane bhegamAM te lalacAya ja zAnA ? emanuM cAle te e bhogano sarvathA tyAga ja karI de ane bhogamAM rahevuM paDe to bhoganI avagaNanAnA bhAvane jIvata rAkhIne rahe. e rIte devanA ne manuSyanA DAka bhava karIne e meNe pahoMcI jAya. tame samajI gayA ne ke-zrAvakane paNa saMsAranA bheganuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzanane sUryodaya [361 ekAnta nipRhapaNuM AvI rIte saMbhavI zake? nahitara te zrAvakene mATe mora tu ghaTate ema je kahyuM, te baMdhabesatuM thAya ja nahi. pachI te, ghaNuM sAdhuone paNa uttamamAMthI bAkAta karavA che, kema ke-niraticAra cAritranuM apramattapaNe pAlana karanArA sAdhuo ja uttamamAM gaNAya ane e paNa jyAM ahIMthI kAladharma pAmIne devalokamAM jAya ke manuSyalakamAM jAya, eTale maraNanI sAthe emanuM uttamapaNuM paNa cAlI jAya ema mAnavuM paDe. saMsAramAM je mahenata karIe chIe te paNa mokSane mATe ja karIe chIe evI sthiti joIe. samyagdarzana pAmyA pachI paNa aviratinA gADha udayavALAne mukelI ghaNI, ene bhaya ghaNe. ene samyagdarzanathI patita thaI jAya saMbhaveya ghaNe. paNa jyAM sudhI samyagdarzana barAbara TakeluM che tyAM sudhI te e uttamamAM ja gaNAya, e kevaLa mekSa mATe jAnanamAM che, ema kahI zakAya-bhale ene prayatna dhIme hoya, paNa Ama dhIme dhIme paNa have huM mekSe pahoMcavAno ja, evI enA manamAM khAtarI hoya. eTalA mATe, uttamamAM mAtra sAdhuone nahi letAM zrAvakene paNa lIdhA. zrAvakomAM jeo samya. darzanane pAmelA hoya, tattvajJAnane pAmelA hoya ane dezaviratine AcaranArA hoya e badhA Ave. sAdhu sarvavirati AcaranArA hoya ane zrAvake sarvaviratidhara banavAnA bhAvavALA hAya. beyane e AnanTa heya ke-ApaNe mekSanA mAge ja chIe. zaktivALo sarvavirati seve ane ochI zaktivALe dezavirati seve. dezavirati sevavAnI paNa zakti na hoya te amuka niyamAdi seve. paNa e badhA je kAMI paNa mahenata kare te eka mekSane mATe ja kare. - samyagdarzana guNane pAmelA ane ethI mekSa sivAya jemane bIjuM kAMIja meLavavAnuM mana nathI, evA che to Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 ] samyagdarzana-1 * ame saMsAramAM paNa je kAMI mahenata karIe chIe te meAkSane mATe ja karIe chIe.'-evuM prAmANikapaNe kahI zake evI sthitine pAmI jAya che. ene vepAra mATe doDadhAma karatA joI ne kAI pUche ke tamAre te eka mekSa ja joie che, tA doDadhAma kema kare! che ?' tyAre e kahI zake ke- bhAI! zI vAta karuM? lAge che ke-evuM nikAcita karma che. vepAranuM jarAya mana nathI, paNa A karma tADayA vinA cAle evuM nathI, kayAre A kama tUTe ane kayAre virati pamAya, e ja mArA manamAM che! tamane anubhava teA haze ke keTalAka zAhukArA peDhI baMdha karavA mATe peDI calAvatA heAya che. dhIme dhIme e peDhInu kAma ghaTADatA jAya ane taka AvI lAge ke peDhI baMdha karI de. saravALe peDhI adha karavI che. evA ja irAdAthI peDhI calAvanArA zAhukArAnA jevA samyagdaSTi heya. sAcA samyagdaSTi jIvAne sa`sAra sevavA paNa paDatA hAya, teya hetu saMsArathI chUTavAne! hAya, kema ke samyagdaSTine sa`sAra sAthe phAvaTa hAya nahi. bAkI te!, mekSa sivAyanI kAI paNa cIja mATe emanI spRhA tarIke spRhA ja hAya nahi. uttama jIvAne kuzavAnubaMdhI kahyA che sAcA samyagdaSTi jIvane kharekhara zuM upAdeya lAgatuM hoya ane zu heya lAgatuM hAya, tene kayAsa A uparathI paNa kADhI zakAya. sa'sAranA bhegA ane heya ja lAgatA heya, eTale e ene sevavA paNa paDatA hAya tAya kayAre AnAthI chuTAya ane kathAre mekSi pramAya ?'-ema ene thayA karatuM hoya; temaja mekSanA upAyanuM sevana me thADu' karI zakatA hoya ke vadhu karI zakatA hAya, paNa ene ema ja thayA karatu hAya kempa mAruM A sevana mane mekSa pamADanAruM nIvaDe ! Ama e heya ne upAdeya beyanA sevanamAM mekSanA ja bhAvavALA che, ema kaDI zakAya. A apekSAe ja uttama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananA sUryodaya [ 353. jIvAne kuzalAnubaMdhI kahyA che, emane je karma baMdhAya te prAyaH punyAnubaMdhI aMdhAya ane pApa baMdhAya te puNyAnubandhI baMdhAya. ethI e jIvA thADA ja kALamAM mukti pAmI jAya; kAraNa ke puNyAnubaMdhI kama evu hAya che ke e enA svAmInA virAgabhAvamAM vikSepa upajAvanArUM banatuM nathI paNa sahAyaka bane che. tamAre uttamamAM AvavuM che ke uttamamAM AvelA che ? sAdhu ane zrAvaka dhyeya uttamamAM gaNAya che. madhyama jIve! karatAMya zrAvakA viziSTa mativALA ane vidvAna gaNAya che, kAraNa ke-sa...sArI hAvA chatAM paNa emane sivAya me!kSa khIjuM kAMI paNa joItu hAtuM nathI. uttama kakSAmAM tame nahi AvI zake, to pachI kayI kakSAmAM gaNAzeA ? uttamAttamanI kakSAmAM te viziSTa tathAbhavyavAddhi bhAvavALA te AtmAo gaNAya che, ke je AtmAe zrI arihatapaNAne pAmIne vicarI rahyA che. jeTalA vicaratA zrI tIrthaMkara bhagavAna, te badhA uttamAttamamAM gaNAya. e zrI arihatanA je sAcA anuyAyI, te sAdhu heya ke zrAvaka hAya, paNa te badhA uttamamAM gAya. rAvaNanuM meAnu' athI paNu' samyagdaSTi bhAgamAM beThelA hAya ane bhAgane mATe kane vaza thaI ne mathI rahelA hoya evuM paNa bane, paNa enA antaHkaraNamAM meAkSa evA te vaselA hAya ke ene devatA paNa pUche teAya e kahe kemAre tA eka mAtra mekSa ja joI e che.' bIjAne ema paNa lAge. ke-Ane te! kaMI kaMI joI e che, paNa enA dilane jANI zakanAra kahI zake ke A tA kanA ceAge ja janmelA udhamAta che, bAkI A jIvane kharekhara tA eka meAkSa ja joI e che. ahI ApaNane rAvaNanA prasaMga cAda Ave evA che. rAvaNane te! tame eLakhAne ? traNa khaMDanA rAjA che. saMsArI che. eka vAra e eka kanyAne paraNavA nimitte nIkaLyA che te vakhatanA A prasa`ga che ane A prasa'gathI khAtarI thAya che ke--mahAbhAgamAM paDelA paNa e jIva meAkSane ja athI hatA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 ] AvA jIva, vacce tI Ave, A ta che evA ene Ave ane tIrthanI yAtrA karyA vinA AgaLa vadhe, e mane ? khyAla sa0 rAvaNu tA narake gayA che ne ? ? AvA jIva paNa jo niyANu karIne Avye hAya tA marIne narake jAya evuMya bane, paNa jyAre e narakanA AyuSyanuM upArjana kare tyAre samyaktva vamAI gayu. heAya. bAkI samyagdaSTi jIva tA yuddhamAMya bhagavAnane haiyAmAM rAkhe. yuddhanI veLAe paNa e pAtAnA kriyAkAMDane bhUle nahi. jyAre jyAre bhagavAnane stare, tyAre tyAre bhave bhave mane tArA caraNeAnI sevA maLeA' e ja e mAge. kAraNu mAkSa ja joI e che. evAM paNa saMkhyAbaMdha udAharaNA che ke-samyagdaSTi AtmAe yuddha karavAne gayA kharA, paNa jyAM e ghavAyA ane jyAM emaNe peAtAnA antakALa najadIkamAM joyA, eTale cuddhabhUmimAMthI khasI jaI ne emaNe saMthArA karI lIdhA ane uttama prakAre antima ArAdhanA karI lIdhI. sa`sAranI kriyA karatAM ke sa`sAranI kriyA karavA jatAM paNa uttama AtmAenA manamAM meAkSa na heAya evuM tA mane ja nahi. samyagdarzana-1 rAvaNu evu niyANuM karIne AvelA ke-narake gayA vinA emanA chUTakA thAya nahi; paNa bhagavAnanA avirata samyagdaSTi evA paNa je zrAvaka bhakto hatA, temAMnA e paNa eka uttamamAM uttama pheTanA zrAvaka hatA. emanuM tevA prakAranuM pUtu kama emane naDayA vinA rahe ja nahi evuM jo na heAta, tA e samyaktvane vamata nahi ne narake jAta nahi ! eTale, e phaLamAM te mukhyatA emanA pUrvIkRta karmInI ja che. bhakitanI sAmagrI uttama : rAvaNa rAjA hAvA chatAMya, bhagavAnanI stavanA e evI te suMdara karatA hatA ke-ene sAMbhaLatAM bhalabhalA thaMbhI gayA vinA rahe nahi, emane stavanA karatA joIne ane sAMbhaLIne bhalabhalA mugdha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [365 banI gayA vinA rahe nahi. rAvaNa jevA rAvaNa paNa jyAre bhagavAnanI bhakita karatA, tyAre emAM lIna banI jatA. bhagavAnanI bhaktinI eNanI sAmagrIya uttama prakAranI hoya ane bhagavAnI bhaktimAM emanI ekatAnatA ya uttama prakAranI hoya, emAM kAMI Azcarya nathIrAvaNa avirati hovA chatAM paNa, bhagavAnanI bhakitanI emanI. AvaData ane emanI ekatAnatA evI hatI ke-devendrane paNa enuM AkarSaNa thayA vinA rahe nahi. Ama te e evA prakAranA karmodayavALA hatA ke emanuM jIvana viSaya ane kaSAyanA bhAre dabANa nIce hatuM, paraMtu evI sthitimAM paNa bhagavAna pratye emane bhakitabhAva e hato ke avasare enuM bhavyadarzana thayA vinA paNa rahe nahi. viSaya ane kaSAyanuM kheMcANa evuM joradAra ke-viSayanuM je kaI sAdhana gamI jAya, te baLe ke kaLe paNa ene potAnuM karyA vinA e jaMpe nahi. ane je khabara paDe ke- "amuka mAnavI mane namate. nathI" to e mAnavIne namAvavAne mATe e bhAremAM bhAre yuddha khelavAne paNa taiyAra thaI jAya; tevA prakAranA kuTila karmodayanA ge viSayanuM ane kaSAyanuM AdhInapaNuM AvuM; paNa te sAthe pazamane caga. paNa e suMdara ke-vastutaH meLavavA yogya eka mekSa ja che evI manamAM pUrepUrI khAtarI ane ethI parama zuddha evA mokSamArganA prakAzaka bhagavAna zrI jinezvaradevanI bhakitamAM e bese tyAre emAM layalIna banI gayA vinA rahe nahi. rAvaNanuM maMdira joyuM ane rAma khuza thaI gayA : tamane viSayanuM ane kaSAyanuM evuM joradAra AdhInapaNuM nathI, ema kahuM te te cAle ne? paNa ahIM te ApaNe bhagavAnanI bhakitanI vAta karavI che. eTale eTaluM te pUchavuM paDe ke- "bhagavAnanI bhakita karatAM paNa tamane kharekhara AvaDe che, ema tame kahI o ? bhagavAnanI bhakitamAM ektAnatA tame keLavI zakaDyA cho? gAyananI stavanA bolatAMya tamane AvaDe che? ane, tamArAM vize IriyAvahI ane nathaNuM vagere sUtro paNa sArI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzana-1 AvaDe che? e bolavAmAM khalana ke azuddhi nathI thatI, evuM tame kahI zake tema che ? maMdiramAM jaIne bhagavAnanI pAse zuM bolavuM ane je belavuM te kevA bhAve belavuM, e tame jANo cho? kadAca ki zIkhyA che te artha AvaDatuM na hoya ane artha AvaData hoya to tenuM ciMtana na hoya, evuM meTe bhAge kharuM?.ane bhagavAnanI bhakita mATenI tamArI sAmagrI paNa kevI ? tamArI sAmagrI tamane teSa pamADe evI kharI? bhagavAnanI bhakita mATe AvI suMdara sAmagrI huM ekaThI karI zake e mAruM ahobhAgya, ema tamane tamArI bhagavAnanI bhakitanI sAmagrIne jotAM thAya evuM che kharuM?" rAvaNa te bhagavAnane sAcA bhakatemAMnA eka hatA. e te evuM bhayaMkara pApa upAjIne AvelA ke jethI e virati te karI zake nahi, paNa marIne emane narake javuM paDe evuM AyuSya e upAje ! emanA pUrvakata karmanA doSe emanuM samyakatva jatuM rahe ane emanI durgati thAya evuM karma emane baMdhAya, evuM emane mATe niyata thayeluM hatuM bAkI e narake jAta nahi! emanA pitAnA nivAsasthAnamAMnuM emanuM zrI jinamaMdira evuM bhavya hatuM ke-rAma jevA paNa jyAre laMkAmAM gayA ane rAvaNanA nivAsasthAne pahoMcatAM emaNe jyAre rAvaNanuM zrI jinamaMdira joyuM, tyAre e khuza khuza thaI gayA hatA. Ave che ke ane stavanA kevI? ahIM te ApaNe e prasaMga jove che, ke je prasaMgathI rAvaNa bhagavAnanI bhakti zA hetuthI karatA hatA, ane tamane khyAla Ave ane te sAthe tamane e vAtane khyAla paNa Ave ke-AvA viSaya ane kaSAyanA saMgamAM ragadoLAyelA hovA chatAM paNa rAvaNanA havAmAM mekSa eve vasI gaye hatuM ke bhagavAnanI bhaktinA phaLa tarIke mekSa sivAyanuM kazuM ja e IcchatA nahatA eka vAra eka kanyAne paNa lAvavAne mATe parivAra sahita rAvaNa vimAnamAM nIkaLyA hatA. mAge vimAna khalanA pAmyuM ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ simyagadazarnane suryodaya [367 e nimitta e evA Avezayukta banI gayA ke-zrI aSTApadajI parvata upara dhyAnamagna banelA eka munivarane e khalanAnuM kAraNa mAnIne ane e munivara e kharekhara munivara nathI paNa mArA zatru evA A daMbhI muni che-ema mAnIne, emaNe AkhAya aSTApada parvatane hacamacAvI mUkanAro upadrava Adaryo. e prasaMga mATe che, paNa ApaNe te e pachIne prasaMga ahIM jevo che. rAvaNa emaNe AraMbhelA upadravamAM niSphaLa te nIvaDyA, paNa sAthe bhAre zikSA paNa pAmyA. ethI emane Avezamukta banI jatAM vAra lAgI nahi. munivaranI pAse kSamAyAcanA karIne ane munivarane vandanAdi karIne rAvaNa tarata ja zrI aSTApadagiri upara zrI bharata mahArAjAe nirmita karelA zrI jinamaMdiramAM gayA. " zrI jinamaMdiramAM pesIne rAvaNe zrI RSabhadeva Adi covIse ya bhagavantanI aSTaprakArI pUjA karI ane te pachI temaNe bhagavAnanI stavanA AraMbhI. rAvaNa viNu vagADe che ane emanuM aMtaHpura sapta svarathI manarama ane grAmarAgathI ramya evuM bhagavAnanI stavanAnuM gIta gAya che. Ama ekatAnatAthI madhura stavanA cAlI rahI che ne e ja vakhate dharaNendra jAte ja tyAM vajanayAtrA nimitte AvI pahoMce che. viNavAdana pUrvaka gavAtAM e gItanuM zravaNa karIne dharaNendra paNa mugdha banI jAya che. vicAre ke-kevA prakAre karAtI haze e stavanA ? dharaNendra mAgavAnuM kahe che : paNa khare prasaMga te have Ave che. dharaNendranA haiyAmAM rAvaNanI e bhakti joIne bhAre anamedanAne bhAva pragaTe che. dharaNendrane ema thaI gayuM che ke-AvA sAdharmikanI atyAre ne atyAre ja huM kAMIne kAMI bhakti karuM !" paNa dharaNendra jANe che ke-A rAvaNa che. bhagavAnanI bhakita phala tarIke mekSa sivAyanA keI paNa phalanI apekSA Ane heya nahi!" eTale, dharaNendrane rAvaNa je kAMI mAge te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 ] sabhyazrRdana-1 ApavAnu mana che, paNa te sIdhu kahevAya tema nahi hovAthI, dharaNendra bahu vivekapUrvaka vAta kare che. dharaNendra rAvaNane kahe che ke tame zrI arihaMta bhagavAnanA guNNAnI stutithI bharapUra evuM suMdara gIta tamArA bhAvane anurUpapaNe gAyu, ethI huM tuSTa thaI gayA chuM. dharaNendra AvuM kahe che, chatAM rAvaNanA mukha upara athI paNAnA kAI ja bhAva jaNAtA nathI, eTale dharaNendra AgaLa vadhIne kahe che ke- zrI arihatanA guNAnI stutinu mukhya kula te mAkSa ja che. chatAM paNa tame mane e kaheA ke-IMdra evA huM tamane ApuM zuM?" rAvaNanA vicAra : A rIte dharaNendra jevA devendra jAte ja tuSTa thaIne mAgavAnuM kahe che, chatAM pazu rAvaNu jarAya cala-vicala thatA nathI. AvA paNa vakhate rAvaNanA mukhamAMthI je zabdo nIkaLyA che, te sUcave che ke-bhagavAnanI bhakitae meAkSa mATe ja karatA hatA ! bhagavAnanI bhakti e kAine dekhADavA mATeya karatA nahAtA ane kAI dunyavI phaLa meLavavAne mATe ya karatA naheAtA ! tame e vicAre ke rAvaNanI jagyAe ApaNe hoIe, tA ApaNe ze! javAba daie ?" ApaNe ApaNAM baNagAM phUMkavAne nIkaLI paDIe ke nahi ? e vAta paNa tame vicAro ! rAvaNane ema thAya che ke-'bhagavAnanI uttama prakAranI bhakti joIne bhagavAnanA bhaktane te!Sa thAya e svAbhAvika che:' peAte jemane bhakta che, temanI suMdara bhakti kAIpaNa karatA hAya to e joI ne e bhaktane AnaMda ja thAya ne ? eTale rAvaNane thAya che ke-- dharaNendra jevA bhagavAnanA bhakta bhagavAnanI bhakti joI ne tuSTa thAya emAM Azcarya pAmavA jevu kAMI nathI. * paNa dharaNendre potAno toSa vyakta karIne tenu' zu' ? emAMya rAvaNane thAya che ke " mAge te bhagavAnanA Apu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzanane sUryodaya [ 369 bhaktane bhagavAnane bhakta je mAge te ApavAnuM mana thAya, emAM ya Azcarya pAmavA jevuM nathI ! paNa bhagavAnanI bhaktine joI ne tuSTa thayele bhagavAnano bhakta mAgavAnuM kahe ane bhagavAnanI bhakti karanAra bhagavAnane bhakta mAge, te emAM bhagavAnanI bhakti karanAranI bhagavAna pratyenI bhaktino apakarSa thAya ane bhagavAnanI bhakti joIne bhagavAnanA bhaktane mAgavAnuM kahenAranI bhagavAna pratyenI bhaktine utkarSa thAya !" bhaktine de karavA taiyAra nathI ? AvA avasare AvA AvA vicAra karavAnuM kone sUjhe? AvI sarasa taka mAgI maLe nahi. AvI sArI taka meLavavA madhye paNa maLe nahi. aNadhArI ApavI taka sAMpaDI gaI che ane rAvaNane kazI ja jarUra nathI evuM paNa nathI. haju te rAvaNanA haiyAmAM digyAtrA karavAne mane ratha beThelo ja che ane bIjA paNa ghaNuM mane ratha haiye che. aviratine udaya vartI rahyo che ne ? evI sthitimAM paNa rAvaNa bhagavAnanI bhaktine sado karavA taiyAra nathI. mAre je jItavuM che te badhuM tame chatADI do, evuM kahevAne mATe rAvaNa pAse jIbha nathI ema nahi, paNa evuM kahevAne mATe rAvaNa pAse haiyuM nathI. dharaNendrane javAba ApatAM rAvaNa kahe che ke-nAgendra! devAdhidevanA guNenI stavanAthI tame tuSTa thayA e gya ja che. tamAro A teSa, e tamArA haiyAmAM devAdhideva pratye je bhakti che, tenuM pratIka che. bIjI vAta e che ke-devAdhidevanI meM karelI bhakitane joIne tame mane mAguM te ApavAne je tayAra thayA che, tethI tamArI devAdhideva pratyenI bhakita prakarSane pAme che, paNa huM je kAMI grahaNa karyuM che tethI devAdhideva pratyenI mArI je bhakita, te te bhAre apakarSane ja pAme !" . . . . . rAvaNe AvI rIte mAgavAne InkAra karI dIdhA, ene bhAva sa. 24 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 ] sabhyadarzIna-1 tamArA khyAlamAM AvyA ? uttama AtmAone mATe mokSAyeva tu ghayate" evI je vAta che, te vAta samyagdaSTi AtmAone mATe AvI rIte lAgu thAya. rAvaNe ApelA javAba sAMbhaLIne dharaNendra te vaLI vadhAre tuSTa thaI gayA. vaLI emaNe joyuM ke bhagavAnanA A bhakata bhagavAnanI kita vacamAM rahe ane kAMI mAge e zakaya nathI. AthI dharaNendra pharIthI rAvaNane kahyuM ke- tamArI A nirAkAMkSAthI huM vizeSapaNe tuSTa thayA chuM.' ane Ama kahIne dharaNendre rAvaNane ameghavijyA nAmanI rUpavikAriNI zakita arpita karI dIdhI. e pachI, dharaNendra tema ja rAvaNa pAtapAtAnA sthAne gayA. virAga ane meAkSarAga virAga pragaTe te ja meAkSanA rAga pragaTI zake che ane mAkSanA rAga pragaTe tA ja sAcA dharmarAga pragaTI zake che, kAraNa ke dharma e meAkSanA upAya rUpe ja vastutaH AdaraNIya che. mAkSanA sukhane rAga jema jema vadhatA jAya, tema tema saMsAranA sukha uparane rAga ghaTatA jAya; ane ema saMsAranA sukha uparanA rAga jema jema ghaTatA jAya, tema tema sAcA dharmarAga vadhatA jAya. ane ethI paulika vastuonA tyAga karavAnuM mana thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa-samyagdaSTinI avasthA 1 tameva saJca nissaMka ja jiNehiM paveiyaM ra samyagdaSTi dharma, artha ane kAmane kevA mAne? 3 samyagdaSTi sukha-du:khane sahe kevI rIte? 4 samyagdaSTi konI prazaMsA kare? RTIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # to sa cacaM EE 8 5 be the b. pa ty * i yaM jagatanA jIvA peAtAnI abhilASAne saphaLa banAvI zake tevA mAga karyo ? ananta upakArI zrI jinezvadevAe, jagatanA jIvAnA kalyANane mATe, e ja jAtinA dharma upadezyA che, ke je dharma jagatanA jIvAnI vAstavika abhilASAne sArAmAM sArI rIte saphaLa banAvI zake tema che. jagatanA jIvAnI vAstavika abhilASA kI ? jagatanA jIvAne duHkha nathI joItuM. prANImAtranI abhilASA sukhI thavAnI che. e sukha paNa evu... joI e che ke jemAM duHkhanA eka aza paNa na heAya; adhUrApaNuM paNa na heAya; ane AvIne cAlyu' jAya evu... paNa na hoya ! sukha thADA vakhata raDI duHkha Ave, adhUru sukha maLe agara te duHkhanA aMzevALuM sukha hoya, te vastutaH e sukha paNa jagatanA jIvAne pasaMda nathI. tyAre e vAta nakkI che ke-jagatanA jIvAne je sukha joIe che, te duHkhanA leza vinAnuM, sapUrNa ane zAzvata, evA sukhane pAmavAnA mAga zrI jinezvaradevAe darzAgyA che, mATe e mahAupakArI che. jagatanA jIvAduHkhane TALavAnI ane sukhane meLavavAnI peAtAnI abhilASAne kharAkhara saphaLa banAvI zake, evA dhama zrI jinezvaradevAe upadezyA che, ethI e tArakA mahAupakArI che. e sivAya, bIjA kAI paNa mAge jagatanA jIvAnI abhilASA saphaLa thaI zake tema che nahi. Jain Educationa International mA anukULa hAvA chatAM ArAdhaka AchA : AvI rIte jagatanA jIvAnI mULa abhilASAne For Personal and Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374] samyagudazana-1 saphaLa banAvanAra anukULa mArga zrI jinezvaradee upade che, chatAM paNa enA ArAdhaka ochA hatA, ochA che ane ochA raheze, enuM kAraNa zuM ? A anukaLa mArga chatAM ATalo bheda kema ? duniyAnA je prANIone A zAstra sAMbhaLavA maLyuM nathI, duniyAnAM je prANIo A zAstrane jANatA nathI, duniyAnAM je prANIo AnAthI dUra che, temanI vAta judI che. teo zrI jinezvaradevanA svarUpathI ajJAta hoya; zrI jinezvaradevanI AjJA zI te na jANatA hoya; zrI jinezvaradeve darzAvela mokSamArga kaye tenI temane gama na hoya, A zAsana zuM, A zAsananI ArAdhanA kema thAya, A zAsanane pAmelAe zuM karavuM joIe, mekSa kone kahevAya, mekSane upAya che, e badhI vAtethI teo aparicita hoya ema bane ? paraMtu jeo ema kahe che ke-ame zrI jinezvaradevanA sevaka chIe, ame zrI jinezvaradevane mAnanArA chIe, teo e badhuM sAmAnyapaNe paNa jANe nahi ane ene zakti mujaba amala kare nahi, te e zuM kahevAya? te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM -e kathana aMtaramAM vAstavika rUpe heAya to UMcI dazA : ame zrI jinezvaradevanA sevaka chIe."--ema kahenArA evuM paNa kahe che ke-"ame mAtra bahArathI kahenArA nathI, paNuM hRdayathI kahIe chIe." teo kahe che ke te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM ke je zrI jinezvaradee upadezya. kaI ema kahete Ave ke- "tamArA jinezvare amuka kahyuM te kheTuM che ane tenI sAme A kadAca dalIla na paNa karI zakatA hoya, sAmAnA kathanane khoTuM puravAra na paNa karI zake, teya e kahe ke bhale, huM tane dalIlathI samajAvI zakatuM nathI, paNa te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM, ke je zrI jinezvaradevee upadezya, e nakkI vAta che." A dazA paNa je vAstavika haya, te e sAmAnya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA | [ 37pa dazA nathI : paNa e hRdayapUrvaka kahevAya che ke nahi, e ja vicA ravAnI khAsa jarUra che. lagabhaga badhA jene ema kahe che : keI je e AkSepa kare ke-tame zrI jinezvaradevane mAnatA nathI, te kahI de ke-e vAta beTI cheH Agama upara tamane prema nathI, te kahI de ke-e vAta khoTI che. zrI jinezvaradevanA mArgane anusaranArAo je kahe te tamane rucatuM nathI, te kahI de ke-e vAta beTI che. ame zrI jinezvaradevane barAbara mAnIe chIe, zrI jinezvaradee upadezelAM ane zrI gaNadharadee gUMthelAM zrI jinAga upara amane pUro vizvAsa che ane ene anusaranArAo je kahe che te pratye amArI rUci che. arthAt -zrI jinezvaradee je kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM, e vAtamAM pAchA paDIe tema nathI. AvI dazA Aje jena gaNatAM lagabhaga badhAMnI che, ema kahIe to cAle. kAraNa ke--keI zrI jinezvaradeve kahyuM te beTuM e rIte te sAcAne khoTuM kahetA nathI. kahe che te ema ja ke te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ke je zrI jinezvaradevoe upadezya" te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM che te tajavA jevuM e grahaNa karavA jevuM kema lAge? ATalI daDha mAnyatA, ATale daDha vizvAsa, chatAM paNa jyAM zrI jinezvaradevanI AjJAnI vAta Ave che, tyAM muMjhavaNa kema ? te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM hoya, te ethI viparIta sAcuM kema lAge ? jemAM zrI jinezvaradeva duHkha kahe, temAM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM ema kahenArane sukha kema lAge ? hRdayapUrvakano AnaMda kema Ave ? kyAreya paNa duHkha kema na thAya? tajavA jevuM te grahaNa karavA jevuM kema lAge? enI jaDa zodhI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ] samyagadazana-1 kADhavI paDazene ? jo ema hoya ane ema ja cAlyA kare, te dhama kahevaDAvavA chatAM, ArAdhakamAM gaNAvA chatAM, zrI jinezvaradevanA sevaka manAvA chatAM, vAstavika ArAdhanAthI vaMcita rahI javAya. vAstavika ArAdhanA te, ke je Icchita phaLane Ape. tevI ArAdhanA vinAnI kiyA phaLa Ape, paNa Icchita nahi. icchita phaLa kayuM ? mekSa. enI A vAta cAle che. zrI jinAjJAne joI te amala jIvanamAM thayA vinA e phaLa maLavAnuM nathI. bhAgyazAlitA : te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM ke je zrI jinezvaradee upadezya, e vAtamAM virodha karanArA prAya: tamArAmAMnA nathI. A kALamAM eTaluM paNa na thAya eya kADhI nAkhavA jevuM nathI. atyArane samaya, atyAranA jIvana, atyAranI UthalapAthala jotAM, ke jyAre dharmane vicAra paNa ghaNAne khaTake che, evA vakhatamAM "te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ke je zrI jinezvaradee prave--e bhAvanA TakI rahe e paNa eka prakAranI bhAgyazAlitA che. eTaluM paNa je haiyAthI bolAtuM hoya te huM te tene paNa khUba ja prazaMsaka chuM ? kAraNa ke-laghukamiMtA AvyA vinA eTaluM gharaSTie paNa hRdayathI belAtuM nathI. ajJAnatAthI UMdhe mAge jAya e bane : zrI jinezvaradevee je kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM, A mAnyatAmAM te makkama che ne? emAM phera hoya te kaheje. ajJAnathI UMdhe mArge cAlI javAya, nahi karavA jevuM thaI jAya, te vAta judI che. keIveSadhArI "A jine kahyuM che."--evuM evuM kahIne uMdhe mArge dore ane tame ethI kadAca doravAI jAo. e vAta judI che. baccAne game te kaI ema kahe ke-"cAla, tane tArA bApa pAse laI jAuM'cAla, tArI bA pAse laI jAuM 'cAla Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [377 khAvAnuM apAvuM." te bacuM jAya, kAraNa ke-e ajJAna che,-ene A duzamana che ke mitra che, sAcuM kahe che ke jUThuM kahe che, enI gama nathI mATe e jAya ? tema tamane ke te "amuka jine kaheluM che."--evuM evuM kahe ane ethI UMdhuM karI bese te vAta judI che, paNa "zrI jinezvaradee je kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM -e mAnyatAmAM, e vizvAsamAM te phera nathIne ? e phera hoya te kaho. e vizvAsa je haiyAne heya te avasare kAma thiI ja jAya. vicAravAnuM kema vicAryuM nathI? AmAM saghaLAya zrI jinezvaradevane svIkAra thaI jAya che. anantA thaI gayA te, vIsa viharamAna che te ane anantA thaze te, e badhA ja zrI jinezvarane ravIkAra thAya che. thaI gayA te, viharamAna che te ane bhaviSyamAM thaze te e badhA eka ja kahe, ekasarakhuM kahe, eno A mAnyatAmAM svIkAra che. e tArakoe kaheluM sAcuM ja hoya ane zaMkA vinAnuM hoya, emAM leza paNa phera nahi, AvuM mAnanAre paNa ajJAnage, ke UMdhe raste zrI jinezvaradevanA nAme dore te kadAca jAya, te paNa ene mAge vALa sahele. e mAnyatA hRdayapUrvakanI hovI joIe. AvI mAnyatA daDha chatAM kaI divasa vicAravAnuM vicAryuM che? je nA, te kema nathI vicAryuM?-e mATe prazna che. ahI meLa kema maLato nathI? je vAtane taddana sAcI ane niHzaMka mAnIe, te jIvanamAM sarvathA dekhAya ja nahi, hRdayamAM ene vicAra ja Ave nahi, e banavAjoga che ? nahi, chatAM ahIM tema banatuM hoya te tenuM kAraNa zodhavuM joIene ? je vastu upara akhaMDa prema hoya, je vastu maLe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ] samyagdarzana-1 tA ja sukhI thavAya evI dRDha mAnyatA hoya, te vastunA vicAra pazu na kare, evA kAI AdamI che ? enI cintA thayA vinA rahe ? jenA vinA cAle ja nahi, je na maLe tyAM sudhI sukha maLe nahi evA vizvAsa hAya, tene meLavavAnI cintA paNa na thAya, e duniyAmAM banavAjoga che ? nahi ja. evI vastu mATe AisI mahenata karyA vinA rahe ? anubhava nA pADe che. mahenata karavA chatAM na maLe te e vastu vinA calAvI le e bane, e vastune mATe joItI mahenata na thaI zake emeya bane, paNa ene vicAra ja nahi e kema bane ? je vastu upara akhaDa rAga hAya, je maLe te! ja kalyANa thAya evI khAtrI hAya, tenI cintA na hAya, te meLavavAnI icchA na heAya, tenA abhAvanI mUMjhavaNa na heAya, te nathI maLatI enuM duHkha na hAya ane te meLavavA jarUrI prayatna na thaI zake te tene azeSa na hAya, e bane ? sabhA. nahi ja. te! e ahI che ? ahI e cintA thAya che ke ApaNe zrI jinezvaradevanA sevaka kahevaDAvIe chIe, paNa ApaNane te tArakanu sevakapaNuM vAstavika maLyuM nathI ane e na maLe te kalyANu nathI ? sabhA. bahu kaThaNu lAge che. mahenata na thaI zake e banavAjoga nathI ja ema nahi, chAM enI cintA te hAthI joI ene ? bIjAne pAmatA joI AnaMda thavA joIene ? ApaNe rahI jaIe tenu duHkha teA thavu joiene? e meLa ahIM kema maLatA nathI ? 'tameya sajja nimaMjana...nnani navedya ' ema khelavuM ane enA kadI vicAra nahi, zakatra paNa amala niha, amala na thAya enI glAni nahi, te e khelavA sAthe haiyAnA meLa kema maLe? A vicAra tamAre karavA joI e ane tame e vicAra karatA khanI jAva, tamArI mAnyatAnI tame pote ja tapAsa karo, tA bAra AnI mahenata maTI jAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [378 zrI jinezvaradeva A saMsArane du:khamaya, du:khaphalaka ane du:khaparaMparaka kahe che: ApaNane kevo lAge che? zrI jinevaradeva kahe che ke-A saMsAra duHkhamaya che. A saMsAramAM sukha nathI paNa duHkha che. saMsAranuM svarUpa varNavatAM zrI jinezvarae saMsArane duHkhamaya kahyA, dukhaphalaka kahe ane duHkhaparaMparaka paNa kahyo. AthI saMsAramAM sukha nathI paNa dukha che, saMsAranuM phaLa paNa duHkha che ane saMsArathI paraMparAe paNa duHkha che, duHkhanI paraMparA che e vAta sAcI ane zaMkA vinAnI nakkI thaI gaI, kAraNa ke-e zrI jinezvaradee kahI che. "te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ke je zrI jinezvaradeve kahyuM "--ema bhArapUrvaka bolanArane saMsAra e ja lAga joIe. tamane kadi saMsAra duHkhamaya che ema lAgyuM ? saMsAra duHkhaphalaka che ema lAgyuM? saMsAra dukhaparaMparaka che ema lAgyuM ! sabhAevuM te nathI lAgatuM. tyAre zuM lAge che? jyAM zrI jinezvaradeva sukha nathI ema kahe che, tyAM tamane sukha lAge, te "zrI jinezvaradee kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka " e vAta kyAM rahI ? je zrI jinezvaradevoe kahyuM te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM, ema hRdayapUrvaka manAtuM hoya, te baMgalAmAM pesatAM, bhANe besatAM, lAkha letAM, kyAreka paNa hRdayamAM dukha lAge kharuM ke nahi ? emeya na thAya ke-A badhAmAM mane sukha kema lAge che? e badhA dvArA puNyanA udayavALAne. paugalika sukha che enI nA nahi, paNa padagalika sukha e vAstavika sukha nathI. padagalika sukha paNa zrI jinezvaradevanA sevakane vicAraNAnA yoge duHkharUpa lAgavuM joIe. e duHkharUpa lAge eTale emAMthI rasa UDe. e rasa UDe eTale e badhAmAM rahevA chatAM, e. bhegave te paNa, emAM lukhAza Ave. ema thAya ke-bhale huM A bhegavuM chuM paNa sAruM karato nathI, AnuM pariNAma duHkha che ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380] samyagadarzana-1 ema karatAM virAgya paNa AvI jAya tathA Avele vairAgya susthira paNa kadAca banI jAya ! na chUTe te paNa saMsAra zrI jinezvaradeve kahyo che te lAgavo joIe? eka tarapha ApaNe kahIe ke-"zrI jinezvaradevee je kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM" temaja bIjI tarapha zrI jinezvaradevee saMsArane duHkhamaya, duHkhaphalaka ane duHkhaparaMparaka kahyo che tema jANavA chatAM paNa ApaNane saMsAra tevo na lAge, tethI viparIta lage, saMsAramAM sukha lAge, te e paNa jevuM joI e ke-ema thAya che tenuM kAraNa zuM? saMsAra zrI jinezvaradeve e kahyo tevo lAgavA chatAM paNa ene tyAga na karI zakAya ema bane, paNa e tajavA jevo che, emAM AtmAnuM hita nathI paNa nukazAna che, ema te lAgavuM ja joIe. kone deSa te nakkI kare : ApaNI vartamAnamAM je dazA che, tene anulakSIne ApaNe e paNa nakkI karavuM joIe ke-AmAM mithyAtva kAma kare che ke emAM aviratinA gharane doSa che? aviratinA gharane ja je doSa hoya, mithyAtvana heya, samyakRtva hoya, mAnyatAmAM jarAya pheraphAra na hoya, te te e bahu bhayaMkara nathI. kAraNa ke-aviratine te udaya hoya te karavA gya na karI zakAya, cheDavAyegya na cheDI zakAya, chatAM paNa samyaktvanA yege vahevA-meDA chuTAze e nakakI vAta che. paNa e doSa mithyAtvanA gharane che ema je nakkI thaI jAya, ApaNe AtmA kabUla kare, te te khUba duHkha thavuM joIe. e doSane TALavAne vahelAmAM vahelI take prayatna AdarI devuM joIe. arthAta-"zrI jinezvaradeve je kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka"--e udagAra hRdayapUrvakanA banI javA jiI e. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 381 auSadhAdi sAmagrI dardIne maLI jAya te te puNyAdaya paNa auSadha khAvAnI dazA AvI te pApeAdaya : ( auSadha ArAma Ape, paNa auSadha khAvAnI dazA e pApanA uyavALI dazA kharIne ? auSadha khAvAnI dazA Ave tyAre kAI ema kahe che ke- hAza, puNyAya jAgyA ke auSadha khAvAnA vakhata AvyA ?' mAru'sabhAgya kemAre ghera DaoNkaTara AvyA, DaoNkaTare davA ApI ne meM davA lIdhI '-ema kAI kahe che ? nahi ja.. jiMDhagInA daDhI paNa auSadha khAtA jAya che ane kapALa kUTatA jAya che. bhAvanA e ja ke- kayAre jAya ane davA levAnu` maTe ! daI thayA bAda davA maLI jAya, DaoNkaTarane lAvavAnI anukULatA hAya, e puNyAya che, paNa auSadha khAvAnI dazA AvI, mAMdagI AvI, etA pApAya che. auSadha ArAma Ape che, paNa auSadha khAvAnI sthiti AvI ethI AnaMda thatA nathI. e ja vastu ahIM samajI levI joI e. paudgalika sAgA jarUra hAya ne maLI jAya tA anukuLatA Ape, amuka zAnti Ape. tapatAne pANI maLe, bhUkhyAne anna maLe, daridrane paisA maLe, ghara vinAnAne baMgaleA maLe, jene UbhA rahevAnI jagyA paNa na heAya tene gAma bakSisa maLI jAya tA e ArAma, AzvAsana Ape te kabUla, kAraNa ke te tevI dazAmAM che, parantu upAdeyatAnA gharanA AnaMda te na ja thAyane ? paudgalika sAmagrI maLI jAya e puNyAya, paNa enI upAdeyatAnI vRttivALI lAlasA kema ? emAM tevI hera kema ? davA game teTalI sArI hAya, khAtAM veta ArAma ApanArI hAya, chatAM evIya davA khAvAnA vakhata rAja Ave ema IcchA thAya che kharI ? nahi ja. tema ahI' samajo. sa'sAra du:khamaya, duHkhalaka ane duHkhapara paraka e kema bhUlI zakAya? sasAramAM hAI ene anukULatA maLe te vAta judI, paNa cAre sasAra Te e vRtti tA hAvI joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 ]. samyagadarzana-1 dadIne jeTalI kupathyanI bIka lAge che, - teTalI paNa tamane saMsAranI bIka lAge che? kRpazya dardIne kharAba lAgatuM nathI. ene te game che. paNa vaida nA pADI heya, kupacya sevatAM roga vadhI jaze ema kahyuM hoya, te kadAca na rahevAya ne khAvA jAya teya dadI khAtAM khAtAM phaphaDe che. enA haiyAmAM bhIti beThI che ke rakhe rega vadhI jaze te? kupacya khAtAM khAtAM paNa A nukasAnakAraka che, vaidya Ane kupathya kahyuM che, e vAtane dardI bhUle nahi. ghaNuM dada te evA ke-manane phekI zakAya nahi, eTale kupathya le ane lIdhA pachI pAcho pele nukasAnane khyAla AvatAM mUkI de. ema kahe ke-A gharamAMthI kupacca laI jAva, kadAca mArI jIbha kAbUmAM nahi rahe, huM khAI jaIza, te vadhu bImAra thaI jaIza. ema samyagdaSTine paNa saMsAra mATe lAgavuM joIe ne ? ApaNe kahIe ke- zrI jinezvaradeve kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka" e mAnyatA amArI daDha che, emAM jarA paNa pheraphAra nathI, e vAta para pUrepUro vizvAsa che, ApaNe ema kahIe tyAre zrI jinezvaradeve saMsArane dukhamaya kahyo, dukhaphalaka kaho, dukhaparaMparaka karyo, te saMsAramAM rahetAM ApaNane pelA dadI jevuM kAMIka te thavuM joIene? jIvanamAM kadI e vicAra AvyuM che? AtmAnI sAthe vicAra karI joje, dardIne jeTalI upathyanI bIka lAge che, teTalI paNa tamane saMsAranI bIka lAgI che? dunyavI vastuo hRdayapUrvaka game e ja roga : * sabhA paNa raMga dekhAve joIe ne? roga dekhAtuM nathI, kAraNa ke-A bekhA upara, zarIra upara zrema che ane AtmA upara vAstavika prema nathI. Atmika sukhanI vAte thAya che, meDhethI belAya che, paNa AtmAnI sthiti zI che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 383 ] samyagadazana-1 AtmAnuM zuM thaI rahyuM che tenI jelI darakAra nathI. paudagalika saMye hayapUrvaka game e ja raMga, dunyavI vastuo hadayane upAdeya buddhie game e ja roga. jene saMsAramAM na rahevuM hoya tene ja saMsArathI cheDAvanAra zrI jinezvaradeva game : - sabhA e na game te duniyAmAM rahevAya kema? duniyAmAM rahevuM nathI mATe te ApaNe zrI jinezvaradevanA zaraNe AvyA chIe. zrI jinezvaradeva te duniyAthI choDAvanAra che. zrI jinezvaradevanA zaraNane pAmIne rAjAo tyAgI banI gayA, che khaMDanA mAlikoe e sAhyabIne lAta mArI, apUrva RddhisiddhivALI, sukhasAhyabIvALI sthiti chatAM Indro becena banI gayA. zrI jinezvaradevanA zaraNane pAmIne emane paNa ema thaI gayuM ke ame ahIM kyAM AvyA? manuSyabhavamAM hatA te AvuM zaraNa pAmI, saMyama laI, muktie jaI zakata! cakavatione, vAsudevane, rAjAmahArAjAone, meTA dhanADhayone, sukhasAhAbamAM paDelAone paNa e badhuM choDAvanAra, choDavA jevuM lagADanAra zrI jinezvaradeva che. jene saMsAramAM ja rahevuM hoya tene zrI jinezvaradeva game. janathI saMsAra kadAca chUTe nahi ema bane, paNa saMsAra chUTI jAya te e nArAja hoya ema na bane, kAraNa ke-saMsAra cheDavAnI bhAvanA te e sadAya karato ja hoya. jJAnI jene saMsAramAM bhamAvanAra kahe temAM AnaMda Ave to kAraNa vicAravuM joIe : muktisukhanI abhilASA nahi ane padagalika sukhanI abhilASA, e roga che. parane pitAnuM mAnavuM, e mahAroga che. heya che e jANyA pachI upAdeyabuddhi kAyama rahevI, e kArame roga. A badhuM maLatuM jAya ema AnaMda vadhatuM jAya ke Aphata vadhatI lAge? jene jJAnI bhArabhUta kahe, upAdhirUpa kahe, saMsAramAM bhamAvanAra kahe, enI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagRSTinI avasthA [384 prAptimAM ane enA bhegavaTAmAM AnaMda Ave, e kenA gharanI varatu, ene vicAra karavo joIe. eno vicAra karavAnI jarUra nathI ema lAge che? jJAnI jene duHkharUpa kahe, te ApaNane sukharUpa lAge, te ene vicAra kara joIene ? sabhA, vicAra te karavo joIe. e ja cAle che. ahIM te apekSAe vAta thAya. saunA AtmAnuM sau jANe. dareke potAnA AtmAne vicAra pate karavuM joIe kemArI kayI dazA che ? ghaNuM kALathI dharma kiyA karavA chatAM joItuM pariNAma nathI AvatuM enuM kAraNa zrI jinezvaradeve je kahyuM te ja sAcuM ne niHzaMka che ema kahevuM ane ethI UMdhuM cAlI rahyuM hoya tenI cintA paNa nahi, e zuM ? ghaNA kALathI dharmanI kriyA karatA rahetA hovA chatAM paNa joItuM pariNAma nathI AvatuM, enuM kAraNa kadI vicAryuM che? saMsAra dukhamaya, duHkhaphalaka ane dukhaparaMparaka che, sAcuM sukha mekSa vinA bIje nathI, mATe saMsArane kApavA ane mokSane meLavavA huM A dharmakriyA karuM chuM, ema kadI vicAryuM che ? ATale lAMbe vakhata ane ATalI ATalI dharmakriyA karavA chatAM mArI saMsAranI vAsanA kema ghaTI nahi ?, evI kadI paNa cintA thaI che? e vicAra hoya, e citA hoya, e dhyeya hAya ane zrI jineTavaradee upadezelI kiyA yathAvidhi athavA vidhibahumAnapUrvaka karAtI hoya, te A dazAmAM keIsundara pariNAma AvyA vinA na rahe. paugalika saMga maLe ke na maLe, anukULatA maLe ke na maLe, paNa AtmAnI samAdhi jAya nahi, e dazA gharmakriyA karatAM AvI javI joIe. pArakAne petAnuM - mAnavuM te mithyAtva : besamena sara nie giLeei vaidya--e belavAmAM vadhe nathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 385 AvatA, paNa jyAM A badhA vicAro AvIne UbhA rahe che, tyAM vAMdhA Ave che. e vAMdhA ApaNe TALavA che. je belAya che te mujaba haiyAne banAvavuM che. zrI jinezvaradeve jene je rUpe kahyuM te rUpe ja ApaNane lAge evuM karavu' che. e mATenA A prayatna che. AtmA niLa hoya ethI bAhya anukaLatAnu athI pazu rahetu hoya, apekSA rahetI hAya, paNa e sukharUpa na lAgavI joI e. emAM AtmAne jevA na joI e teve! AnaMda Ave e pAAya. emAM upAdeyatAnA gharane AnaMda Ave eTale pArakApaNu bhulAya. pArakAne potAnuM mAnavu te mithyatva. pachI tameja sarcanI asara karyAM rahI ? emaNe jene para kahyuM temAM peAtAnuM mAnI rAce, AnaMda pAme, chatAM kahe 8 satreva sattva ' te! enA artha ze! ? tameva sattva e haiyAnu hAya tA te pararUpa te lAgavuM ja joIe. samyagdaSTi sa'sAramAM hAya tAya sasArane heya mAne jAsusa game tyAM jAya, paNa mAlikane enI khAtrI. A dezanA hoya ne paradezamAM jAya. pagAra ahIMnA khAya ane kAma tyAMnu kare. avasare AnuM bhUMDuM paNa khele, chatAM mAlikanA haiyAmAM khAtrI ke-e mAre che. peAtAnu` bhUMDu khelyA e vAMcIne paNa e manamAM hase! tema samyagraSTi saMsAramAM hAya, sauMsAramAM paDayo hoya te! pazu e ahIMnA. enA haiyAmAM saMsAra upayarUpena heAya paNa zrI jinAjJA pratye enI upAdeyabuddhi hAya. saMsArane cheADI na zake teya ene mAne kevA ! zrI jinezvaradeve kahyo hAya tevA ! tame sa`sArane evA mAnyA ? mAnyA hAya tA kahA. je ema mAnatA hAya te parama puNyazAlI. evA AtmAe vAstavika rIte saMsAranA nathI, paNa zAsananA che. sa'sAramAM rahevA chatAM, sasArane te e heya ja mAne. A mAnyatA kharAkhara dRDha thAya tA dhAyuM sadhAya. sa. 25 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchA sahelAIthI saphaLa banAvavAno mArga ananta upakArI zrI jinezvaradee evo sundara mArga upade che ke-e mArganI je barAbara ArAdhanA karavAmAM Ave, e mAge barAbara cAlavAmAM Ave, e mArgane je amala karavAmAM Ave, te jagatanA jIvo je vAstavika rIte Icche che tene ghaNI ja sahelAIthI meLavI zake. jagatanA jIvanI vAstavika IcchA dukhathI ane sukhAbhAsathI mukAvAnI che tathA vAstavika sukhane prApta karavAnI che. jagatane jIvone evuM sukha vastutaH gamatuM nathI, ke je dukhavALuM hoya. duHkhane ghasaDI lAvanAruM sukha paNa vAstavika rIte jagatane jIne gamatuM nathI. jagatanA jIvane sukha joIe che ane te paNa evuM ke-duHkhanA aMza vinAnuM hoya, sadAkALa TakI rahenAruM hoya temaja adhUruM paNa na hoya. jagatanA jIvanI e abhilASA sahelAIthI phaLe, jagatanA cha pitAnI vAstatika IcchAne sahelAIthI saphaLa banAvI zake, e mArga zrI jinezvaradee darzAvyuM che. IcchA chatAM vA , amala kema nahi? By : 1 zrI jinezvaradevoe darzAvela mArga e uttama * * * hovA chatAM paNa, Apa abhilASAne saphaLa banAvavAne ne ? ja upAya zrI jinezvaradeve e darzAvela hovA chatAM paNa, asaha che. ja ' keta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [387 e mArgane jIvanamAM zakti mujaba amala na dekhAya, e upAyane AcaravAne ullAsa na dekhAya, ethI viparIta mArgane AsevanamAM tatpara rahevAya ane jJAnIoe jene duHkhanAM kAraNe kahyAM-te sukhanAM kAraNe lAge, te samajavuM zuM? duHkha nathI joItuM ane sukha joIe che, e vAtamAM matabheda che? nahi ja H kAraNa ke ema te sau koI kahe che ke- duHkha TaLe ane sukha maLe e mATe te ame rAtadivasa prayatna karIe chIe ? AthI duHkhane dUra karavAnI ane sukhane meLavavAnI IcchA te sau keInI che ja. have e IcchA chatAM paNa, e IcchAne barAbara saphaLa karI zake e zrI jinezvaradee je mArga darzAvyuM che, tenuM sevana kema thatuM nathI? A prazna jyAM khaDe thAya che, eTale meTI mUMjhavaNa UbhI thAya che. duHkha nathI joItuM ane sukha joIe che e vAtamAM matabheda nathI ane tema chatAM paNa zrI jinezvaradee darzAvelA anupama sukhanA mArgane zakti mujaba paNa amala thatuM nathI, enuM kAraNa zuM? A prazna khUba ja vicAravA jevuM che. laghukamI banI chevaTa kamarahita banavuM hoya te zrI jinezvaradee pharamAvelA mArga upara zraddhA nathI?" A praznanA uttaramAM "nA" ema kabUlavAne paNa aMtara nA pADe che. zrI jinezvaradeve e je kahyuM te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ema bhArapUrvaka kahevAmAM ja hRdayane teSa che. ApaNuM aMtara sAkSI pUre che ke ApaNane zrI jinezvaradeva game che. e tAraka khoTuM kahe ja nahi, e ApaNane vizvAsa che. e tArake je kahyuM che te sAcuM ja che, ema ApaNane jarUra lAge che. eTale zrI jinezvaradee kahelA mArga upara zraddhA nathI, evuM paNa ApaNane kabUla nathI. ATalI paNa dazA AvI che, e laghukarmitAne sUcavanArI che e cokkasa che. AtmA laghukamI banyA vinA AvI paNa sthiti AvatI nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388] samyagadarzana-1 eTaluM chatAM paNa, je AtmAoe vadhu laghukamI banavuM hoya ane chevaTa karmarahita dazA prApta karavI hoya, te AtmAoe pitAnI sAcI dazAne samajavAnA, vicAravAnA prayatnathI bedarakAra nahi rahevuM joIe. paraspara viparIta tajAya nahi paNa manAya kema? zrI jinezvaradevee je kahyuM te sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM ema hRdayapUrvaka mAnIe chIe ema kahevAya ane bIjI tarapha zrI jinezvaradee jene duHkhanAM kAraNe kahyA te sukhanAM kAraNe lAge, te e vakhate AtmAne pUchavuM joIe ke-A zuM ! zrI jinezvaradeve kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM ema je kahe che te sAcuM ke A sAcuM ? paraspara viparIta tajAya nahi e. banavAjoga che, paraMtu upAdeyamAM paNa upAdeyabuddhi ane heyamAM paNa upAdeyabuddhi e ghATa hoya, te e paNa khUba khUba vicAravA jevuM che. zrI jinezvaradevoe je vastu heya, ya, upAdeya kahI che te temaja lAge che? ghaNuo ema kahe che ke amArI dazA game te hoya, amAruM vartana game tevuM hoya, paNa zrI jinezvaradee je kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM, ema te ame hRdayapUrvaka mAnIe chIe." A mAnyatA hRdayapUrvakanI hoya te e UMcI koTinI laghukamitA che. e zaMkA vinAnI vAta che ke--zrI jinezvaradee je je vastuo je je svarUpanI pharamAvI che; te te vastuone te te ravarUpanI hRdayapUrvaka manAya, te paNa AtmAne mokSa niyata thaI jAya. paraMtu hRdaya sAthe vicAra karIne e nakkI karavuM joIe ke ApaNe "zrI jinezvaradee kahyuM te ja sAcuM ane te ja zaMkA vinAnuM" ema kahIe chIe ke vAstavika rIte mAnIe chIe ? " e vAta je mAtra kahevAmAM ja hAya, haiyAmAM barAbara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [389 jacI na hoya; te e vAtane haiyAmAM cAvavI joIe. AtmAne pUchavuM joIe ke-bela, tane zrI jinezvaradee je vastu je svarUpe darzAvI che te ja vAstavika che ema lAge che? e tArakee jene upAdeya kahI, e tArakee jene ya kahI, e tArakee jene heya kahI, te mujaba lAge che? upAdeya kahI te upAdeya ja lAge che? heya kahI te heya ja lAge che? ya kahI te ya ja lAge che?" dareke pitAne AtmAnI sAthe e vicAra kare jarUrI che. meha maMjhave e bane paNa heyamAM upAdeyabuddhi Ave enuM zuM? zrI jinezvaradevee saMsArane duHkhamaya kahyo che, dukhaphalaka kahyo che ane dukhaparaMparaka kahyo che. AtmAne pUche ke-"saMsAra tane ke lAge che ?" zrI jinezvaradeve je kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka, ema kahenArA tamane zuM saMsAra duHkhamaya che, duHkhaphalaka che ane dukhaparaMparaka che ema lAge che ? je hRdayapUrvaka ema lAgatuM hoya te eTaluM paNa khuzI thavA jevuM che, paraMtu ene badale saMsAra sukharUpa lAge, paugalika saMge khUba game, e maLe te emAM gulatAna banAya, e jAya te ne sudhare e sanipAta thAya, e vadhe enI ja rAtadivasa cintA rahyA kare, jiMdagImAM kyAreya paNa ema na thAya ke-A chUTe te sAruM, kadI paNa AtmAne e baLApa na thAya ke huM paramAM mUMjhAI rahyo chuM te mAruM thaze zuM, ane dinarAta ene ja meLavavAnI, bhegavavAnI, vadhAravAnI ane sAcavavAnI vicAraNA cAlyA kare tema ja A na hoya te sukha ja nathI ema thAya, te e dazA kaI e vicAraje ! kaI kahI de ke-A covIsa kalAka bAda jaze ane evI khAtrI hoya te na sudhare e sanipAta thAya, e zuM? meha mUMjhave e bane, paNa heyamAM upAdeyabuddhi Ave enuM zuM ? pagalika saMgone para mAnanAranI dazA kayI hovI joIe ? A badhuM barAbara vicAra, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390] samyagUdana-1 duniyAnA padArtho maLe ethI anukULatA thAya paNa e dazA kharAba lAgavI joIe? paugalika saMyogo maLe te ja anukuLatA thAya, pagalika saMyoge hoya te ja zAnti thAya, bhejana maLe to ja sudhA zame, pANI maLe te ja tRSA chIpe, e ThIka paNa e joIe e je dazA che te pApane gharanI che ema AtmA kabUla kare che? jema auSadha khAvAnI dazA prApta thaI e pApedaya che, tema A badhuM joIe e kayI dazA ? bhUkha e paNa eka prakArane roga che. zarIra je para lAge, upAdhirUpa lAge te e samajAya. duniyAnA padArtho maLe ethI anukULatA thAya paNa e dazA kharAba lAgavI joIene ? A dazA kyAre chUTe, ema thavuM joIene? pachI ema thaze ke-A kamanasIbI che, upAdhi che ke khAIe, pII e te ja zAni thAya. pugalanA saMgamAM chIe, pugala dvArA dharma ArAdho che, pugalane AhAra na ApIe te samabhAva Take ema nathI, AtmA e baLavAna banyuM nathI, mATe ene ApavuM paDe che ema lAge che? bhajana ja jarUrI manAya, te tapa kyAMthI jarUrI manAya? tapa thaI zakatuM nathI, bhejana na laIe te AtmAne samAdhibhAva TakatuM nathI, ema mAnI bhejana levAya che ane Aje bhejana levAya che e be vacce kAMI pharaka che? " zrI jinekavaradevoe je kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka-ema hRdayapUrvaka belanArane AtmA parabhAvamAM ramaNa karanAra na hoya. - duniyAdArI pahelI ane dharma phurasade e roga kenA gharano che? je mAtra duniyAnA saMge ja jarUrI manAya, enA vinA cAle ja nahi ema manAya, keI paNa prakAre e meLavavA ane sAcavavA ja joIe ema manAya, te pratipakSI bInajarUrI lAge ke nahi ? "zrI jinezvaradevoe kahyuM te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ema kahenAra jyAre ema kahe ke-"jJAnIe kahyuM te sAcuM paNuM paheluM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [291 A ane pachI e, e phurasade karAya paNa AnA vinA te cAle ja nahi -te e roga kenA gharane che, e vicAro! jJAnIe kaheluM na banI zake ema bane, AtmA paranA sahavAsamAM rahe e bane, paramAM enI amuka prakAranI bhegavavA-meLavavAnI sthiti hoya, e, bane, paNa e mAne zuM? A mAnyatAne savAla che. zrI jinezvaradee. kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka che. ema mAne, te karavuM peluM paDe chatAM paNa e karavA jevuM nathI ane A na thAya te paNa karavA jevuM te A ja che, ema e AtmAne lAgyA vinA rahe nahi. saMsArathI chUTavAnA upAya AcarI zakAtA nathI. e kamanasIbI lAgI ? khUba mananapUrvaka vicAre ke-A saMsAra kadI paNa anaMtajJAnI zrI jinezvaradee kahyo che tevo lAge che? A saMsAra duHkhamaya, duHkhaphalaka ane dukhaparaMparaka che mATe ene zrI jinezvaradee heya kahyo che, ema kadI hRdayamAM thayuM che? AvI uttama koTinI sAmagrIvALA manuSyabhavane pAmIne paNa, A saMsArathI chUTavAnA zrI jinezvaradee darzAvelA upAya huM AcarI zakatuM nathI e mArI kamanasIbI che, ema kyAreya paNa thAya che? pagalika padArthone meLavavAbhegavavA-sAcavavA-vadhAravA-emAM Asakta banI rahevuM e badhuM bhavaparaMparAne vadhAranAruM che, ema kadI vicAryuM che kharuM? A badhuM. kyAre chUTe ane kyAre mekSasukhanI prApti thAya evI vicAraNA kadI paNa AvI che kharI? mokSasukha mAgIe kharA paNa hayAmAMthI saMsAra nIkaLe nahi te zuM thAya ? sabhA, stavana bolatAM bhagavAna pAse mokSa te maMgAya che ne? e mAgaNI paNa Aje meTA bhAge kevA prakAranI banI gaI che! "Ape, Apa ne mahArAja ! amane mokSasukha Ape."--ema uthalAvI uthalAvIne gAtAM paNa khare ja saMsAra bhUMDe che ema lAgyuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 ] samyagadazana-1 che? koIe beleluM belAya che te hadayathI belAya che ke kenegrAphanI rekarDanI jema belAya che? mekSasukha Ape, ema belatAM paNa meTe bhAge ghara bhulAtuM nathI. "mekSasukha amane Apo belatI vakhatanuM Asana, daSTi, mukhanA bhAva vagere, joIe te, moTA bhAge ema lAge ke-moMDhAthI belAya che kharuM, paNa saMsAra duHkhamaya lAge che, saMsArathI chUTavAnI bhAvanA che, saMsAramAM rahevuM paDe che te DaMkhe che mATe mekSisukha magAya che ema nathI. zrI jinezvaradevanI pAse jatAM pahelAM te nisahI belavAnuM vidhAna che, paNa e zA mATe besavAnuM che ene vicAra keTalAne? nisahI belatAM AtmA che ? nisIhIne amala na thAya te paga bhAre thaI javA joIe, aMdara gayA bAda paNa bIjI bhAvanA Ave te AtmAne kaMpArI chUTavI joIe. mekSasukha mAgIe kharA, paNa haiyAmAMthI saMsAra nIkaLe nahi te zuM thAya? saMsAra heya che, mekSa upAdeya che, ema te vakhate paNa lAge che? zrI jinezvaradevanI pAse saMsArathI chUTavAne mATe javAnuM che. samyagdaSTine padagalika sukha du:kharUpa lAge H saMsArane ja je sthiravAsarUpa banAvavA mAge te samyagadaSTi nahi. samyagadaSTi te saMsArathI mukAvAnI bhAvanAvALo hoya. samyagadaSTi te ke je "zrI jinezvaradeve kahyuM te ja sAcuM ane niHzaMka" ema mAtra kahe ja nahi paNa hRdayapUrvaka mAne ane kahe. zrI jinezvaradevae kahelAM ta pratye enI rUci hoya. game tevuM paNa paugalika sukha ene vicAratAM duHkharUpa lAge. kAraNa ke-zrI jinezvaradevane sevaka pariNAmanA vicAra vinAne na hoya. pariNAmane vicAra paNa jJAnIoe kahyA mujaba karanAre hoya. e rIte je pariNAmane vicAra karatA banI javAya, te saMsAra heya lAgyA vinA rahe nahi. saMsAra na jAya e bane, paNa e tArake kahyA mujaba saMsAra tajavAmAM ja kalyANa ema te mAne che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA | [ 383 dharma saMsAramAM lahera bhegAvavA mATe thAya che ke saMsArathI chaTavA mATe thAya che? - zrI jinezvaradevoe jemAM sukha kahyuM temAM duHkha lAge ane zrI jinezvaradee jemAM duHkha kahyuM temAM sukha lAge, sukhanAM kAraNe game nahi ane duHkhanAM kAraNe sukhanAM kAraNe lAge, te e samyagadaSTi nahi. e mithyAtvanA gharane rega che. ApaNe e regamAM chIe ke nahi, e dareke vicAravuM joIe. ApaNane zuM game che ane zuM nathI gamatuMApaNane zAmAM rasa Ave che ane zAmAM rasa nathI Avate, ApaNane zuM maLe te AnaMda thAya che ane zuM nathI maLatuM te duHkha thAya che, e badhuM vicAravA jevuM che. eTale saMsAra yAda Ave che, teTale zrI jinezvaradevano dharma yAda Ave che? theDI khoTa jAya e jeTalI khaTake che, teTalI keI dharmakriyA rahI jAya te khaTake che ? upAdeyabuddhi dharmamAM rahe che ke saMsAramAM ? zarIranI cintA jeTalI thAya che eTalI AtmAnI thAya che ? dharma karatAM paNa AMkha sAme saMsAra hoya che ke mekSa? dharma saMsAramAM lahera bhegavavA thAya che ke saMsArathI chUTavA mATe thAya che ? A badhuM jarUra vicAravA jevuM che. na chUTe ane na lAge e beno bhedane samaje: sauthI pahelAM saMsAramAMthI upAdeyabuddhi nIkaLI jAya, dharmamAM upAdeyabuddhi AvI jAya, saMsAra heya lAge ane dharma upAdeya lAge, e jarUrI che. saMsAra na chUTe emAM te aviratine udaya paNa kAraNabhUta hoya, paNa saMsAra game, saMsAramAM ja lahera che ema lAge, tyAM zuM thAya? game tevI sukhasAhyabIvALA paNa saMsAra tajavA jevo che, duHkharUpa che, ema te lAgavuM joIene ? na chUTe ane na lAge, e benA bhedane samaje. na chUTe ethI mithyAdaSTipaNuM AvI jatuM nathI paNa na lAge te mithyAdaSTipaNuM nakakI thaI jAya che. game tevuM paNa padagalika sukha duHkharUpa lAgaze, te vahela-meDe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394]. samyagadarzanapaNa saMsAra chUTaze paNa ene badale paugalika sukha mATenI jhaMkhanA rahyA kare, paugalika sukhavALAne jotAM AMkha Thare, e dukhI te na lAge paNa enA jevA sukhI thavAnI bhAvanA thAya, kyAre huM paNa, enI jema baMgalA baMdhAvuM ne meTara doDAvuM ema thAya, e konA gharanI dazA che? e vicAro. zrI jinezvaradevoe padagalika sAdhana hInane ja dukhI nathI kahyA,paNa paugalika sukhasAhyabIne jenI pAse pAra nathI, evA paNa emAM mUMjhAelA duHkhI che ema zrI jinezvaradee kahyuM che, e vAta gaLe Utare che kharI? dharma, artha ane kAmamAM artha - kAmane je heya ja mAne ane eka dhamane ' ja upAdeya mAne te samyagadaSTi : sarvavirati dharma ke dezavirati dharma, sAdhudharma ke gRhasthagharma enuM mULa samyagadarzana. e samyaggadarzanarUpa dharmane paNa pAmele keNa, kahevAya ? dharma, artha ane kAmamAM artha ane kAma jene ekAnta heya ja lAge ane eka dharma ja jene upAdeya lAge, te samyagadaSTi. artha ane kAmamAM enI leza paNa upAdeyabuddhi heya nahi. artha ane kAmanI sAthe rahe e bane, artha ane kAma meLave ane bhagave e bane, paNa artha ane kAmane heya ja mAne tathA dharmane upAdeya ja mAne. upAdeya te dharma ja lAge. artha ane kAmamAM upAdeyabuddhi AvI ke samyakatva UyuM. samyagadarzanarUpa dharmane pAmelAnuM A lakSaNa. arthakAmamAM e heyabuddhi AvI che? choDavA jevA che ema lAgyuM che ? dharma upAdeya lAge che? upAdeya ane heya bemAMthI hadaya kathI tarapha DhaLe che ? artha-kAma grahaNa karavA lAyaka nathI, tyAga karavA lAyaka che ane dharma AdaravA lAyaka che, e mAnyatAvALI dazA kyAre. Ave? zrI jinezvadeve e je jema kahyuM che te temaja che ema hRdayanI khAtrIpUrvaka manAya te ! arthakAmamAM upAdeyabuddhi AvatI hoya, te samajavuM ke-haju kAMka vAMdhe che. e vadha TALavA mATe A prayatna che. e vAMdhe TaLyo eTale saMsAranI majhala mApamAM AvI gaI samaje. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 3. cAre puruSArthonuM puruSA paNuM tulya chatAM khedanI vAta che ke-AtmA. pAparUpa artha-kAmamAM pravarte che eka puNyAtmAnI bhAvanAne darzAvatAM, kalikAlasarvAMna AcArya - bhagavAna zrImad hemacandrasUrIzvarajI mahArAjA pharamAve che ke-- " mulye catuLo gaumaLye, vAyeArthanAH / AmA pravarttate phnta, na punarvamamorce : '' dharma, artha, kAma ane mekSa e cAra puruSArtha gaNAya che. e cAra puruSArthAMmAMthI keAInI paNa sAdhanA karavI heAya, te puruSAnI jarUra paDe che. ceAgya prayatna vinA nathI teA anI siddhi thatI,nathI te dharmAMnI siddhi thatI ke nathI tA meAkSanI siddhi thatI. ahIM e bhAvanA che ke-cAre puruSArthAna puruSA paNuM tulya hevA chatAM pazu kheTanI vAta che ke-AtmA pAparUpa artha-kAmamAM pravate che, paNa dharma ane meAkSamAM pravate nathI. A bhAvanA kayAre Ave ? atha ane kAma heya lAgyA vinA ane dharma tathA meAkSa upAdeya lAgyA vinA A bhAvanA Ave ? atha ane kAma, e puruSA che, paNa kevA ? pAparUpa. e puruSArthInI sAdhanAmAM jeTalA puruSA eTalA puruSArtha kevA ? pApane vadhAvanAro ke ghaTADanArA vadhAranArA. Ama chatAM paNa AtmA emAM pravRtti kare, rasapUrvaka pravRtti kare ane emAM evA bhAnabhUlA banI jAya ke--e ja upAdeya.. lAge, te samyagdarzana rahe ke jAya? zrI jinezvaradeve kahyu te ja sAcuM ane te ja niHza ka evuM hRdayapUrvaka mAnanArane atha ane kAma upAdeya lAge ja nahi, heya ja lAge. temaja dharmane e upAdeya ja mAne. * AtmA arthakAma tarapha che ke dhase che DhaLe AtmAne atha kAmanA paricaya anAdikALathI che. anAdi- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ g96 ] samyagdarzana-1 kALanA abhyAsa hovAthI, AtmA e tarapha na ja DhaLe ema kahevAya nahi. pANI DhALa hAya tA DhaLI jAya ema AtmA anekAma tarapha DhaLI jAya e ane, paNa vicAratAM ema thavu joie ke-A kheATu thAya che, parantu vicAra karo ke-AtmA akAma tarapha DhaLe che ke dhase che? AtmA akAma tarapha upAdeya buddhie dhasye jatA hAya, to samajajo ke-ha guNa pragaTayA nathI. pravRtti thaI javI sahaja che, paNa akAma tarapha AtmA dhasye ja jatA haiAya, emAM ja AnaMda mAnye jatA hAya, kaDhI paNa e nukasAnakAraka che-duHkhadAyI che-sahasAramAM rajhaLAvanAra che ema na lAgatu' hAya ane e rIte emAM je upAdeyabuddhi AvI jatI hAya tA samajavu joIe ke- ApaNAthI guNu haju cheTe che. jo akAmanA saMsargamAM rahevA chatAM, enA bhogavaTA Adi cAlu chatAM tArakAe pharamAvyA mujaba heyabuddhi rahetI hai!ya te samajavu ke-guNu pragaTayo che. dhamI kahevaDAvavu e saheluM che paNa dhamI banavuM e banavuM e muzkela cheH samyagraMdananI apekSAe dhamI koNa ? dharma, artha ane kAmamAM dharmane ja upAdeya mAne ane artha-kAmane heya ja mAne te. game tevAM devatAI sukhA ke manuSyalAkanAM sukhA, badhAM paulika sukha e AtmAne duHkharUpa lAge, kAraNa ke--ane ane kAmane e heya mAne che. tamane paudgalika sukhA kevAM lAge che ? dhamI kahevaDAvavu e saheluM che, peAtAnI jAtane dhamI mAnI levI e sahelu che, paNa dharmI banavu' e muzkela che. a ane kAma heya lAge, emAMthI upAdeyabuddhi UDI jAya ane hecabuddhi AvI jAya temaja dharma ja upAdeya lAge, teA AtmAnuM vartana kravA -mAMDe, ene prasaMge prasaMge ema thAya ke- uN mArI zitaene heyanI pAchaLa kema kharabAda karuM chuM ? ane upAdeyane AcaravAmAM kema mAruM -pAMgaLApaNu che ? upAdeyane na AcarI zake e mane, heyane na tajI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 347 zake e mane, paNa eneA AtmA ema kahe ke--je thAya che te sAruM thatuM nathI. dhamI banavA mATenI kALajI joie : AtmAne pUche kaiAne nathI gamatI ? mAnatA anyA samajI dardI ne kupathya khAtAM zuM thAya che ? ke-e dazA che ? dhamI tarIkenI nAmanA ApaNane koI dhamI kahe, dhamI mAne ane dhI rahe, e mATe kALajI rahe che ke nahi ? jo hA, teA pachI dhI khanavA mATenI kALajI keTalI joIe ? sAcAne sAcuM na mAnavAnI A muzkelI che, akAma duHkhadAyI che ema anubhavathI jaNAya che. anaMtajJAnI mahAupakArI pharamAve che, chatAM ApaNune te heya na lAge, ane dharma ja upAdeya che ema na lAge, e dazA hAya tA tevA AtmAoe jarUra cetavA jevu che ane dharmI manavA mATe prayatnazIla banavA jevuM che. dharmane sAMbhaLavAnI lAyakAtavALAnI-mArgAnusArI AtmAnI dazA paNa kayI hoya ? A thaI samyagUdana rUpa dharmane pAmelA AtmAnI vAta. e dhane pAmyA na heAya paNa pAmavAnI lAyakAtavALA hAya e AtmAnI dazA paNa kayI hAya ? jene mArgAnusArI kahevAya che enI A vAta che. samyagUdanane pAmelA AtmA te akAmane heya ja mAne ane dharmone ja upAdeya mAne, paNa mArgAnusArI zu` mAne ? mArgAnusArIpaNuM, e paNa sAmAnya dharmAMnI kATimAM jAya che. mArgo-nusArIpaNAne pAmelA AtmAe dharmane sAMbhaLavAnI lAyakAtavALA gaNAya che, e AtmAnI dharma, artha ane kAma e traNemAM upAdeyabuddhi hoya. zrI jinezvaradevAe pharamAvyA mujabanI atha kAmamAM hecabuddhi e AtmAnI na hoya. e ema mAne ke-ma, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha evo AtmA zrI ane ethI ja tarIke varNavyA pAyA -398]. samyagudazana-1 artha ane kAma. e traNeya ekabIjAne bAdhA na pahoMce tema sevavA. joIe. dharmamAM e AtmAnI upAdeyabuddhi te kharI paraMtu artha-kAma heya ja che e dazA na hoya. A paNa AtmA, artha ane kAmamAMthI jenI upAdeyabuddhi sarvathA gaI nathI ane arthakAma heya che tathA dharma ja upAdeya che ema jene lAgyuM nathI, e paNa avasare kene mATe kene choDavAnuM pasaMda kare e jANe che ? sAmAnyataH te e dharma, artha ane kAmane paraspara bAdhA na pahoMce e rIte pravate, parantu avasare kAmane mATe dharma ane arthane taje nahi paNa kAmanA bhoge dharma ane arthanuM jatana kare : temaja artha ane kAma mATe dharmane taje nahi, artha ane kAma mATe dharmane tajavAnI vRttivALo hoya nahi, paNa dharma mATe jarUra paDaye artha ane kAmane tajavAnI vRttivALa hoya. kAma karatAM artha ane dharmane pradhAna mAne ane kAma tathA artha karatAM dharmane pradhAna mAne. A AtmA zrI jinezvaradee pharamAvelA dharmane sAMbhaLavAnI lAyakAtavALo gaNAya ? ane ethI ja ene jJAnI puruSae dharmadezanA mATe yogya athavA gRhidharma mATe yegya tarIke varNavyA che. vinA guNa pAmyuM guNa pAmyA chIe ema mAnIe to phAyado nahi paNa UlaTuM nukasAna : A baMne vastuone jANyA bAda, e vicAra kare joIe ke-ApaNe dharmane pAmelA chIe ke nahi ? jo ApaNe AtmA kabUla kare ke ApaNe dharmane pAmelA chIe, arthakAmane upAdeya mAnatA nathI paNa heya ja mAnIe chIe. dharma pratye upAdeyabuddhi ja ApaNuM che ane saMsAra AdinuM svarUpa je mujaba jJAnioe kahyuM che te mujabanuM ja ApaNane lAge che, te e khUzI thavA jevuM che. ane hiyanA tyAgamAM tathA upAdeyane svIkAramAM vIryane gopavyA vinA pravRtti karavA jevuM che paNa je AtmA ema kahe ke-nA, nA, haju artha-kAmamAMthI upAdeyabuddhi gaI nathI, artha-kAmamAM heyabuddhi AvI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 399 nathI, dharma pratye joIe tevI ruci jAgI nathI ane zrI jinezvaradevoe kahyuM te ja sAcuM tathA zaMkA vinAnuM ema kahIe chIe kharA chatAM saMsAra Adi je rUpe lAgavA joIe te rUpe lAgyA nathI, te vicAra karavA jarUra bhavuM. ApaNe dhArIe to ApaNuM AtmAnI dazAne sundara rIte samajI zakIe. ApaNe ApaNI jAtane emane ema dhama nahi hovA chatAM paNa dhamI mAnI laIe, ApaNe guNa pAmyA na hoIe te paNa pAmyA chIe ema mAnI laIe, ane kare te vicAra paNa na karIe te ethI phAyado ? kaMI ja nahi paNa UlaTuM nukazAna thavAnI vakI che. avasare dharma mATe artha-kAma mUkavAnI vRtti che ke arthakAma mATe dharma bhUvAnI vRtti che have je AtmAne lAgatuM hoya ke-kharekhara, ApaNe dhamI nathI, zrI jinezvarae kaheluM te ja svarUpavALuM che ema lAgyuM nathI, te vicAra karo ke-dharma pAmavAnI lAyakAta, mArgAnusAritA paNa ApaNAmAM che ke kema? ApaNe artha ane kAmanI pravRtti evI rIte karIe chIe ke dharmane bAdhA na pahoMce ? ke pachI arthakAmanI pravRtti evI thAya che ke-dharmanI darakAra paNa na rahe? dharma khAtara arthakAma choDavAnI vRtti che ke avasare arthakAma mATe dharmane kAraNe mUkavAnI vRtti che? kAma mATe dharma ane arthane bhega ApavAnI vRtti thAya ke dharma ane artha mATe kAmane bhega ApavAnI vRtti thAya? AtmAnI sAthe A badhuM khUba jhINavaTathI vivekapUrvaka vicAravAnI jarUra che. AtmAnI dazA pArakhavAnI jarUra che. AtmAnI vAstavika dazAne pArakhI laIne, heyamAM heyabuddhi ane upAdeyamAM upAdeyabuddhi pedA thAya, e mATe prayatna karavAnI jarUra che. " kaI vAra artha-kAma mATe dhamano bhaMga * * * * * devAI che to AtmA kakaLe che? - haju ethI AgaLa vicAre. e prasaMga AvyuM ane ' , ma , , , - - - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400] samyaggadarzana-1. arthakAma khAtara kadAca dharmane bhega devAI gaye, arthakAmane mATe dharmane bhega daI dIdhe, paNa jyAre jyAre e yAda Ave, tyAre tyAre baLatarA thAya che? jaMgalamAM mANasa bhUle paDI gaye hoya, khUba tarasa lAgI hoya, pANuM zodhyuM paNa na jaDatuM , paNa UpaDatA na haya, pANI maLe te ja calAya ema thatuM hoya, evA keI samaye keIe kahyuM ke-mArI pAse pANe che, huM tane pANI te ApuM, paNa A hAthanI vIMTImAM pAMca lAkhane hIre che te kADhI Ape te pANI ApuM !" A vakhate zuM thAya? jIvanane lAbha e che ke-mANasa kadAca hIro ApavAne taiyAra thaI jAya. jue. ke-pANI pIdhA vine have javAya tema nathI, DagaluM bharAya tema nathI, te hIro kADhI Ape ane pANI pI le. have pANI pIdhuM, TADhaka vaLI, AgaLa cAlya, paNa haiyAmAM zuM thAya? sabhA baLatarA. baLatarA paNa kevI? kAramI. ema paNa thAya ke-zuM pANI vagara be kalAkamAM marI javAta? jyAre jyAre e yAda Ave tyAre tyAre ene duHkha thAya. kAraNa? haiyAmAM hIrAnI kiMmata che. ene rAga haiyAmAM beThe che. tarasane lIdhe akaLAmaNa thaI, muMjhAI gayA ane garajALa banI hIro ApI te dIdhe, paNa e jyAre jyAre yAda Ave tyAre tyAre ema thAya ke-eka pANInA pyAlA mATe pAMca lAkhane hIre gumAvI dIdhe! je DuM sahana karI lIdhuM hatuM te hIro bacI jAta! e rIte kaI vAra artha-kAma khAtara dharmane bhega devAI gaye, paNa te pachI AtmA kakaLe che? artha ane kAma jevI nAzavaMtI vastuo mATe dharmane bhega dIdhe e bhUla karI, huM kamanasIba, ema thAya che? baLatarAne badale vyavahAra - kuzaLatA manAya che ? ene badale, arthakAmane mATe dharmano bhoga daI dIdhA pachIthI * * kuzaLatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [401 baLatarA thavAne badale, emAM vyavahArakuzaLatA lAge te zuM thAya? ghaNuM bole che ke-e te ema ja cAle, A badhuM haze te dharmanAM kAma thaze, dharma te AtmAne chene ?, e kayAM bhAgI javAnuM che? mATe hoya, ema paNa karI levAya"--e kayI dazA? duHkha thavAne badale ThIka karyuM ema thAya, hoMziyArI vAparI ema thAya, te samajavuM ke--dharmapuruSArtha artha-kAmathI pradhAna mAnavA jevI dazA paNa nathI AvI. dharmanI vAtamAM mAsamane ADI dharanArAo pachI dhamanI ArAdhanA keTalI kare che? " Aje keTalAka masamavALAo paNa Ave bacAva kare che. kahe che ke-"sAheba ! A cAra mahinAmAM je barAbara raLI laIe, hamaNuM mesama jALavI laIe, te pachI bAkInA TAImamAM dharma sArI rIte ArAdhI zakAya." e bacAva karanArAo ane cAra mahinAmAM zrI jinapUjA, devadarzanAdi jevI kriyAone paNa vegaLI mUkanArAe bAkInA samayamAM dharmanI ArAdhanA kevIka kare che; e vicAravA jevuM che. jyAre dharma nathI karatA emAM mosamane ADI dhare che, te bAkInA samayamAM dharmanI keTalI ArAdhanA kare che? kaI vakhate dharmanI mesama paNa temane Ave che kharI? duniyAnI mosama vakhate emAM jeTalA mazagula bane che, eTalA te pachI paNa dharmamAM magdala bane che? mesama pUrI thayA pachIthI ArAma ane bhegavaTAmAM paDe che ke dharmanI ArAdhanAmAM rakta bane che? - pazcAttApa Take toya sAru : bIjI vAta e che ke-sama vakhate doDadhAmamAM paDa hoya, AtmAne bhUlyA hoya, arthasAdhanAmAM ekatAna banyA hoya evA avasare AyuSya pUruM thAya te marI jAya kyAM ? athavA evA vakhate AyuSyane baMdha paDI jAya te gati kayI thAya ? A vicAravA jevuM nathI ? e vakhate paNa AtmAne pazcAttApa TakyI rahe teya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 ] samyagdarzana-1 teTalA pUratuM sAruM gaNAya, paNa nathI karatA e DahApaNabharyu che ema mAne tA samajavu. ke-e pUrI kamanasIbI che ! pazcAttApa rAja thAya chatAM na chUTe emane paNa bhAvanA kayI ? sabhA. ema pazcAttApa rAja thAya te chUTe ja ne ? jo chUTe te emAM nAkhuza thavA jevuM nathI. chUTAya e mATe tA A mahenata che. heya heyarUpe, upAdeya upAdeyarUpe ane jJeya jJeyarUpe lAge eTale vahelAmoDA paNa heyane tyAga ane upAdeyanA svIkAra tA thavAnA ja che. arthakAma tajavA jevA ane dharma grahaNa karavA jevA evu' jo barAbara haiyAmAM nizcita thaI jAya, teA tajavA jevA puruSArthamAM rakta banI jaI ne grahaNa karavA jevA puruSArthanI sarvathA upekSA thAya temaja e grahaNa na thaI zake enu' duHkha paNa na thAya e banavAjoga nathI. Ama chatAM paNu, eka vAta e paNa cAkkasa che ke-kAI tevA karmanA ceAge rAja pazcAttApa chatAM A AkhI jiMdagImAM paNa heyanA joI tA tyAga ane upAdeyanA AcaraNarUpe joitA svIkAra na thaI zake e bane. pazcAttApa chatAM na cheDI zakAya e banavAjoga nathI ema nahi. keTalAMka darda evAM hAya che ke-maraNuparyaMta pathArI na chUTe ; chatAM kAre pathArI chUTe ane mArA roga jAya e bhAvanA dardI ne jarUra heAya. ghI jema tyAM rAgane AdhIna che ane ethI peAtAnI bhAvanA chatAM pathArIne cheDAtI nathI, tema koI tevA karmonI paravazatAthI heyanA pazcAttApa chatAM paNa tyAga na thAya e mane, paNa bhAvanA tA dhyeyane tyAga ane upAdeyanA svIkAra karavAnI hAvI joI e. saMsAramAM rahIne thADA paNa dhanI ArAdhanA na ja thAya ema nahi paNa dhyeya cheDavAnuM hAvu. joIe : jeo sasArane cheAMDI zakatA na hoya, tee saMsAramAM rahIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 403 paNa dezathI dharmanI ArAdhanA karI zake che. jeo saMsArane tyAga kare teo ja dharma karI zake ane ghamI gaNAya ane bIjAo thaDe paNa dharma na ja karI zake e ekAnta niyama A zAsanamAM nathI. bezaka, saMsArane tyAga karIne dharmanI pravRttimAM AtmAne joDanArAo uttama prakAranA dhamao che, parantu saMsAramAM rahIne dezathI paNa dharmanI ArAdhanA na ja karI zakAya ema nathI. tyAgI karatAM ArAdhanA ghaNI ochI thAya ema kahevAya, paNa na ja thAya ema na kahevAya. saMsAramAM rahIne dharmanI ArAdhanA karanAranuM dhyeya te saMsArathI mukta thavAnuM ja hovuM joIe. saMsAra choDavA jevuM che, e mAnyatA hoya ja; ane e mAnyatA hoya eTale saMsAra chUTe nahi enuM kadI duHkha na thAya ema paNa na bane. saMsArane choDI nahi zakanArAe viziSTa gRhastha dharmanI ArAdhanA karI zake che ane e viziSTadharma na pamAya tyAM sudhI sAmAnya gRhasthadhamanI ArAdhanA karI zake che. dhamapaNAnI sanmukhatAvALI dazA AvI jAya te paNa eTalA pUratuM sAruM che. e kyAreka dharmane pAmaze ane ArAdhaze. dharma, artha ane kAmamAM dharmapuruSArtha pradhAna lAge to dharma pAmavAnI lAyakAta : tame vicAre ke-tame AMkha ADA kAna kyAM karo cho ? dharmanI bAbatamAM ke arthakAmanI bAbatamAM ? dharma pratye Aje je upekSAbuddhi AvI gaI che, te khaseDIne upAdeyabuddhi lAvavI joIe ? ane arthakAma pratye jemanI upAdeyabuddhi che te kADhIne temaNe arthakAma pratye heyabuddhi keLavavI joIe. artha, kAma adharmamAM dharmapuruSArtha pradhAna lAge te dhamIpaNAne pAmavAnI lAyakAta AvI gaNAya. dharma karatAM arthakAma pradhAna lAge te emAMthI paNa bAtala thaI javAya. mArgAnusArI traNane evI rIte seve ke-paraspara bAdhA na Upaje. dareke vicAravuM joIe ke-ApaNI kayI dazA che? arthakAma mATe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 ] samyagraMdara na-1 dharmanA bhAga devAya tA baLatarA paNa thAya che ke nahi ? kAI dharmanI TIpa AvI, arthe muMjhavyA, peAtAne bharavI nathI mATe ja bIjI--trIjI vAtA karI e uDAvI dIdhI, paNa ahIthI nIkaLatAM AtmAne chevaTe eTaluM paNa thAya ke-luccAi ramyA ? ThIka na karyu ema thAya ? AtmAnI dazAne vicAratAM zIkhA ane guNa na hoya te guNa pAmavAnA prayatna kare temaja jo guNa hoya teA enA sthirIkaraNa mATe upayAgavALA banI heyanA tyAga ane upAdeyanA svIkAramAM udyamazIla aneA. dhamIpaNu' na heAya te mu'jhAvAne badale lAvavAnA prayatna karavA joie : zrI jinezvaradevAe meAkSanA upAya darzAvyA che. jyAM sudhI saMsAra pratye joitI aruci na thAya; tyAM sudhI meAkSa pratye joitI ruci kAMthI thAya ? ane mAkSa pratye joitI ruci utpanna thayA vinA meAkSanA upAya barAbara gaLe Utare ane enA joitA amala thAya, e mane zI rIte ? meAkSa pratye dveSa na hAya, dharma pratye arucina hAya, e paNa bane; paNa dharma pratye ruci keLavAya ane meAkSanI bhAvanA baLavattara bane e jarUrI che. e mATe zrI jinezvaradevAe kahelA dharmanI ArAdhanAmAM AtmAne joDavA joie ane mArI saMsAranI ruci naSTa thAya tathA dharma upAdeya ja lAge ane meAkSa maLe e mATe huM ArAdhanA karuM chu. evI bhAvanA keLavavI joI e. dhIpaNuM na dekhAtuM hoya te ethI muMjhAvAne badale e lAvavAnA prayatnamAM joDAI javu joie. Jain Educationa International zakita teTalI bhAvanA nahi, bhAvanA teTalA prayatna nahi ane prayatna teTalA rasa nahiH Aje keTalAkeA dharmanI sAmAnya vAtamAM paNa 'zakti nathI' ema kahevAne TevAI gayA che. zakti na heAya ane ethI dhamana thAya e ane, paNa hradaya kayuM hoya ? bhAvanA kayI hoya ? dhama na thAya enI For Personal and Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA 405 glAni keTalI hoya? vicArI juo ke tame zakita mujaba dharma kare che? Aje te lagabhaga e dazA che ke-zakita che teTalI bhAvanA nathI, bhAvanA che teTale prayatna nathI ane prayatna che eTale rasa nathI. Aje ghaNAonI A dazA che. dharmanuM kAma Ave, dharmanuM kAma sAMbhaLe eTale jhaTa zithilatA Ave ane bajAranuM kAma Ave te jhaTa utsAha Ave, na hoya tyAMthI zakti Ave, e zAthI? rAga hoya te jhaTa utsAha Ave che ane rAgamAM zithilatA hoya te kAmamAM zithilatA AvatAM vAra lAgatI nathI. AtmAne pUchajo ke-artha ane kAma heya lAgyA che mATe mAMdala mAMdale paNa bajAramAM doDe che? ane dharma upAdeya lAge che mATe dharmanuM kAma sAMbhaLatAM, dharmakriyA karavAnI vAta AvatAM zithilatA anubhave che? utsAha dharmamAM che ke saMsAramAM che, e vicAravA jevuM nathI? che ja, ane vicAravA gya nathI vicAratuM mATe joIne lAbha thato nathI. dharma nathI thato te zakita nathI mATe ke jeItI rUci nathI mATe? tyAre vicAre ke-zakita nathI mATe dharma thatuM nathI ke dharmanI ruci jevI jAgavI joIe te jAgI nathI mATe dharma thatuM nathI? arthakAmanI pravRttimAM utsAha Ave, jema Ave, na thAya te baLatarA thAya, pathArImAM paDyA paNa enA vicAro Ave, mANasane mekalIne paNa e pravRtti cAlu rAkhavA banatuM kare ane dharmamAM? dharma upAdeya che, A jIvanane pAmIne dharma na karyo te dharmanI ArAdhanA mATenA uttama sAdhanane pAmavA chatAM kamanasIba rahevAnA, arthakAma heya che ane te chatAM emAM mazagUla rahI dharmane ArAdhatA nathI e haju ApaNuM durdazA che, ema paNa thAya che? khUba vicAra karIne nakakI karo ke-dharma nathI thate e zakita nathI mATe ke joItI ruci nathI mATe ? ruci pragaTAvavA prayatna kare, paNa "zakti nathI"--evI bhramaNAmAM na taNA, zakita na hoya paNa hRdayamAM ruci hoya te dharmanI ArAdhanA kadAca na paNa thaI zake ane arthakAma chUTe nahi, te chatAM paNa AtmAne ArAdhanA na thAya enuM duHkha kadI ja na thAya ema na bane. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406] samyagadarzana-1 saMsAra kahevAmAM be ane mAnavAmAM sAre, e dazA ne hevI joIe? je AtmAe zrI jinezvaradevane oLakhatA nathI, zrI jinevaradee kahelA mArgane jANatA nathI, te AtmAonI vAta judI cheH paNa je AtmAo ema kahe che ke-"ame zrI jinezvaradevane oLakhIe chIe, zrI jinezvaradevanA mArgane jANIe chIe ane zrI jinezvaradee je kahyuM te ja sAcuM ane nizaMka ema amAro AtmA sAkSI pUre che." te AtmAo vAstavika ArAdhanAthI kema vaMcita rahe ? ane karmacage kadAca vaMcita thavAya paNa enuM duHkha kema na hoya ? zrI jinezvaradeve saMsArane duHkhamaya, duHkhaphalaka ane duHkhaparaMparaka kahyo che, ema jANavA chatAM paNa saMsAra jemane upAdeya lAge teoe pitAnI durdazA mATe khUba ja vicAravA jevuM che. saMsAra kahevAmAM bUre ane mAnavAmAM sAre, e dazA na hovI joIe. saMsArane bUro kahIe chIe, paNa saMsAra bUro lAge che ke kema e vicAravAnI jarUra che. zrI jinezvaradevee je je vastuo AtmAne hAnikara jaNAvI che, duHkhadAyI jaNAvI che, te te vastuo AtmAne tevI lAge che ke kema ? ema vicAratAM aMtaHkaraNa je nA pADatuM hoya te beTA bhramamAM nahi taNAvuM joIe. sau pota potAnI dazAne khyAla karI zake che. jene vastu svarUpa hRdayamAM jagyuM hoya te bhAgyazAlI che ane jene na jagyuM hoya teNe te jacAvavA udyamazIla banavAnI jarUra che. bUrI vastune bUrI tarIke hRdayathI svIkAra na thAya, te ene cheDavAnA upAyo ane ethI pratipakSI grahaNa karavAnA upAye gaLe na Utare e svAbhAvika che. abhyAsarU5 ArAdhanA : : Aje tamArAmAM jeTalI zakti che te mujaba je dharma karavA mAMDe, te paNa enuM ghaNuM sundara pariNAma AvyA vinA rahe nahi. chevaTa ema paNa thatuM hoya ke-bane eTale dharma te kare, te e bhAvanA paNa vakhANavA jevI che. abhyAsarUpe paNa dharmakriyAo AcarI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [407 zakAya che. AtmAmAM viratinA jarUrI pariNAma na AvatA hoya, te paNa abhyAsarUpe vratAdi zuddha buddhie grahaNa karI zakAya che. zrI kRSNa mahArAje abhyAsarUpe ekAdazInI ArAdhanA karI hatI. AtmAne ema thatuM hoya ke-haju dharma pratye joIe teTalI ruci pragaTatI nathI, artha ane kAma pratye joIe teTalI aruci pragaTatI nathI, te e dharma pratye ruci pragaTe ane arthakAma pratye aruci pragaTe, e mATe paNa zakya rIte dharmanI ArAdhanA karatA banavuM joIe. jana saMsArane kApavAnI bhAvanAvALA hoya ? jeo ema mAnI beThA hoya ke-ApaNAmAM dharma karavAnI zakti nathI. teoe pitAnI saMsAranI pravRttiomAM kayI dazA che, e vicAravuM joIe. AtmAne ema kahevuM joIe ke-tyAM zakti che ane ahIM kema nathI? zrI jinezvaradevoe kahyuM te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ema mAnanArA AtmAonI dazA karI heya? pApa pratye ane dharma pratye kaye bhAva hoya? AtmA kayI tarapha javAne prayatna kare ? artha ane kAmanI kAramI mUMjhavaNamAM paDelA AtmAoe, zAntacitta pitAnA Atmahitane vicAra karavAnI jarUra che. atyAre je pravRtti thaI rahI che tenA pariNAmane vicAravAnI jarUra che. jJAnIoe artha ane kAmanI pravRttithI AtmAne je hAni jaNAvI che, tene vicAra karIne, jJAnIoe je pravRttimAM AtmakalyANa pharamAvyuM che te pravRttimAM AtmAne joDavAnA prayatno AdaravA joIe. AtmA arthakAma tarapha DhaLI jatuM hoya te paNa ene jJAnIe kahelA mAge ghasaDI lAvavAno prayatna kare joIe. saMsArane rasa ghaTe te ahIM rasa pedA thAya. e rasa ghaTADavA mATenI mahenata che. e rasa sarvathA UDavo joIe. saMsAranuM vAstavika svarUpa samajAya, hRdayamAM jacI jAya ane jJAnIonA vacana upara pAkI zraddhA thAya, te saMsArane rasa uDe. jene saMsArane rasa kAyama TakAva hoya tenI dazA te jANe, paNa jaina te viSayakaSAyarUpa saMsArane kApavAnI ja bhAvanAvALo heya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s n jagatanA ajJAnI jIve Apatti Ave tyAre raDe mya che. mA-bApa vagerene yAda kare che ane bhAgyane ThapakA Ape che, paNa zrI jinezvaradevAtA pharamAve che keSTi azubhedaya vakhate e mA-bApa vagere kaI ja karI zakatAM nathI. jo bahu snehI mAbApa haze te pAse besIne raDaze ane duHkhamAM vadhAro karaze. Apatti Ave tyAre bhAgyane upAlaMbha deve e paNa nakAmu che, kAraNa ke tevA prakAranA bhAgyanuM sarjana karyuM. kANe ? jIve pAte ja ke du: koI bIjAe ? pApa bAMdhanAra paNa AtmA pote ja che ma ne? pAte ja bAMdhelA pApane udayamAM AvatAM je khIjA upara doSArApaNu kare, te DAhyo ke mUkhe` ? DAhyA AtmAe tA udayamAM AvelA pApane bhAgavatI vakhate muMjhAtA AtmAne kahevu joI e ke-mahAnubhAva ! pote karela karmInA udbhayathI Avela Apattine te sArI rIte ja sahevI joIe, kAraNa ke-pAte karela kanA uyathI AvelI Apatti rAjIthI saheze teAya sahevI paDaze ane rAI ne saheze teya sahevI paDaze. mATe e Apatti evI rIte sahevI joI e ke jethI e azubha kamajAya ane navuM azubha karma na baMdhAya. Apattine evI rIte sahevI joIe ke- eka Apatti aneka Apattione TALavAnI ne 6 2) 3 sa hai vI rI te ? samyagdaSTi zubheAdayane ane azubheAdayane sahe kevI rIte ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 409 prakriyAmAM kAraNabhUta banI jAya. paNa Apattine evI rIte te na ja veThavI joI e ke jethI bIjI aneka Apattio UbhI thAya. A vAta Aje te eka takalIphane kADhavA seMkaDo pApAne vadhArye jAya, ke jethI bhaviSyamAM takalIphanA AMkaDA vadhye ja jAya. prabhunA zAsanane pAmyA pachI paNa jo AvI dazA kAyama rahe tA tA kahevu ja joI e - zAsana je rIte pariNAma pAmavu joIe te rIte te pariNAma pAmyuM nathI.' anaMtajJAnIenA kathana mujaba anubhavasiddha ja che ke duniyAnA jIveA teA karmIne hAtha joDIne ja UbhA rahe che, paNa samyagdaSTi AtmAe tA kadI kane hAtha joDavA joIe nahi. jyAre tame te tenI samakSa gulAma jevu vana kare che tenuM zuM ? tamAre samajI ja levu' joI e ke- kama hasAve tA hasavuM ane rAvaDAve te rAvuM tathA e jema nacAve tema nAcavuM? * e samyagdaSTi AtmAne chAjatuM kAma nathI ja. sa. AveluM bhAgavavuM e tA Apa paNa kaheA ja che ne? eTalu yAda rAkheA che. paNa kayI rIte bhAgavavuM e yAda nathI rAkhatAM enuM zu' ? yAda rAkhe! ke-samyagdaSTi AtmA zubhedayamAM paNa lIna na thAya kema ke-lakSmI Adine asthira, asara ane AtmAnu ahita karanAra mAne che H temaja samyagdaSTi AtmA azubhanA udaye Apatti Ave te paNa tene zAMtipUrvaka sahana kare che ane azubha karmane kahI de ke--AvI jA ane hisAba cUkava.' samyagdaSTi AtmAe paulika kAraNe irAdApUrNAMka Apatti UbhI karavI nahi, paNa kalyANanI sAdhanAmAM Apattie AvI paDe tAya gabharAvuM nahi. , azubha karmanA udayane sahevAne paNa baLa joI e " ema je samaje te bhayane sAMbhaLIne zithila kadI ja nakhane ! paNa AjanI sthiti tA kAMIka judI ja che. Aje jo kAI sAmAnya jJAnI AvIne kahe ke-cha hine tame bhikhArI thavAnA che.' tA A sAMbhaLIne tamane zuM thAya ? tamArI sthiti te A thI ja bhIkhArI jevI thaI jAyane ? 6 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 ] samyagadazana-1 zuM dhamI tarIke A dazA tamane zobhArUpa lAge che? A dazA dhamI tarIke robhArUpa nathI. eTaluM ja nahi paNa lajajAspada paNa che. AvA samaye te samyagdaSTi AtmAe pitAnI saghaLI zaktine sadupayega karI prabhudharmanI ArAdhanAmAM ekadama rakta thaI javuM joIe. eka daSTAnta ke e mATe daSTAMta tarIke kahevAya che ke-lakSmInI adhiSThAtrI devIe AvIne keI eka zeThane svapnAmAM kahyuM ke-"tAruM puNya have paravAryuM che, mATe huM daza divasamAM tAre tyAMthI jaIza.' zeTha jarA muMjhAyA paNa prabhumAgane e pAmelA hatA, eTale e puNyazALIe vicAryuM ke-"lamI javAnI te che paNa e enI meLe zAnI jAya ? huM ja ene kADhuM. jatIne javA devI emAM kazI ja navAI nathI paNa kADhavI emAM navAI che, te have huM ja ene, kema na kADhuM?" e vicArathI kuTuMbane bheLuM karyuM ane kahyuM ke "AjathI dazame divase lakSmI javAnI che ane ApaNe bhIkhArI banavAnA chIe. mATe je sAcA zrImAna rahevuM hoya te eka raste che ane te e ke-jatI evI lakSmIne javA na devI paNa kADhI mUkavI!" vAta paNa kharI che ke-lakSmIne caMcala ane asAra samajI tenA uparanI mUrchA tajavAne mATe mUkI denArane jagata udAra, tyAgI, dAtAra ke prabhumAgane pAmela ane pUjya paNa kahe che ane page paNa lAge che. jyAre lakSmI ApameLe jAya tyAre te jenI jAya tene dIna, daridrI, bicAre ane kamanasIba vagere kahe che. vadhumAM jagata ema paNa kahe ke-pApanI lakSamI hatI eTale jAya ja ne? kuTuMbe paNa zeThanI marajIne vadhAvI lIdhI eTale saghaLI ja. lakSamIne sAte kSetramAM samapI dIdhI ane nakkI karyuM ke-daza divasa gharamAM rahevuM ane agiyAramA divasanI savAre anaMtajJAnIoe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagRSTinI avasthA [411. AtmAnA ekAMta kalyANa mATe upadezelI parama kalyANakAriNI dIkSA grahaNa karI levI. A prakAranI manodazAne pariNAme pApa bhAgyuM ane puNya. jAgyuM. dazamA divasanI rAtre AvIne lakSmI kahe che ke-have nahi jAuM !' zeTha kahe che ke- paNa have huM tane rAkhuM nahi. javAnI cIjane atyAra sudhI rAkhI e ja bhUla karI che. have pharI e bhUla nathI karavI. have te savAre ame saghaLAya saMyamasvarUpa-prabhumArgane zaraNe ja javAnA chIe." savAre badhAe dikSA laI lIdhI. prabhuzAsanamAM AvA banAve bane, e kaI AzcaryabhUta vastu nathI ja. puNya paravAre te pahelAM cete na AthI samajAze ke-samyagdaSTi AtmAnI dazA judI ja hoya che ane hevI paNa joIe. sAmAnya duniyAne paNa e svabhAva che ke je kaI zrImaMta lakSmIne tyAga kare te tene hAtha joDe ane A dhanya che " ema paNa kahe; paraMtu e devALuM kADhe te te ene e phITakAra kare ke-e bicAro bajAramAM paNa na nIkaLI zake ane ghaNuM divase bAda nIkaLe te paNa je jAtavAna hoya te tene meTuM nIcuM rAkhavuM paDe, evI enI paristhiti hoya. AthI ja parama upakAra jJAnI puruSe pharamAve che ke puNya paravAre nahi, peDhIne. tALAM devAya nahi, ane keI upADIne pheMkI Ave nahi, te pahelAM cete. Akhare sagAMvahAlAM ja aTavImAM pheMkI Avaze. pitAnA zabane agni keNa mUke che? kaho ke-hoya tyAM sudhI dIkarI mUke. temAMya meTo heya e mUke. mATe evuM bane te pahelAM je tame tyAga karazo, te tame dIpaze, zAsanane dIpAvaze ane aneka AtmAone. mATe paNa upakAranA kAraNabhUta thaze. mATe jAgo ane sAvadha thAo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | samagradarzana-1 412] ane tema karavuM e kalyANamArganA anuyAyI tarIke tamArI anivArya pharaja che. kAraNa ke-pharI pharI AvI sAmagrI maLavI ghaNI ja muzkela che. samyagdaSTi AtmAo paNuM sAvadha rahe - kaSAye, e AtmAnA bhayaMkara zatruo che e vAta jemane samajAI jAya, teo kaSAya upara vijaya meLavavAne mATe utsAhita bane ane tevA AtmAoe potAnI viSayavAsanA upara vijaya meLavIne, bhagavAna zrI jinezvaradevanI AjJAne ja AdhIna jIvana jIvavAne prayatna karavo joIe. samyagdarzana guNane pAmavAnA yege AvuM samajAI gayA pachIthI ane bhagavAna zrI jinezvaradevanI AjJAne ja AdhIna mAruM jIvana kayAre bane ?-evI manavRtti pragaTyA pachIthI paNuM, apratyAkhyAna kaSAye jIvane dezathI ya virati pAmavAmAM aMtarAya karanArA nIvaDe che, e kaSAyanI keTalI badhI prabaLatA che? AvA samyagdaSTi AtmAo kAMI pitAne apratyAkhyAna kaSAyane udaya hoya, te ya tiryaMcagatinA AyuSyane upArjatA nathI, paNa e kaSAyane udaya je joradAra banI jAya ane samyagdaSTi AtmA paNa je gAphela banI jAya, to e kaSAye kadAca pitAnA mitra anaMtAnubaMdhI kaSAyone ghasaDI lAve ane samyaktvane vamAvI de e paNa zakya che. kSAyika samyakatvanA dhaNu evA AtmAo, je teone apratyAkhyAnI kaSAyane udaya vartate hoya, te dezathI paNa viratine pAmI zake nahi, paraMtu e AtmAone virativALA jIvana pratyene rAga asAdhAraNa kaTine heya che. badhA te kAMI kSAyika samyaktvane pAmelA hotA nathI, eTale kSApazamika samyagdarzana guNane pAmelA AtmAoe sadA potAnA samyagdarzana guNane nirmala banAvavAne prayatna karatA rahevuM joIe. e mATe jema bhagavAna zrI jinezvarakenI sevA ane nigraMtha munivaranI upAsanA Adi karatA rahevuM joIe, tema tenA svarUpane jANavAne paNa prayatna karyA kare joIe tathA kyAre huM ekAMte A mArgane sevanAro banuM."--evuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA (13 cintavana karyA karavu joI e. Ama saMnyaSTi AtmAoe paNa sAvadha rahevu joI e. zrI dhanA sAvAha ane samyagdarzana samyagdarzana guNu AtmAmAM pragaTayA, eTale sadgurunA dazananI ane sadhanA zravaNanI IcchA pragaTayA vinA rahe nahi. zakya hoya tA samyagdaSTi jIva devapUjana, guruvaMdana ane dharmAMzravaNa karyA vinA rahe nahi. tame teA rAja devapUjana, guruvaMdana ane dharma zravaNa karatA haze! ne? emAM jeTaleA peAtAnA dhananA ane mana-vacana-kAyAnA ceAgeAnA upayAga thAya, e ja enA kharekharo upayAga che, evu mAnanArAomAMnA tame che ne ? zrI dhanA sA vAhanA prasaMga jANA che ne ? zrI dhanA sAvAha ekadA rAtrinA samaye peAtAnA sAmAM sAthe rahelA parama upakArI AcArya bhagavAna pAse AvyA. munionA AzrayasthAnamAM praveza karIne temaNe pahelAM AjJA mAgI ane te pachI AcArya bhagavAna Adine namaskAra karyAM. te pachI ja zrI dhanA sA vAha ceAgya sthAne beThA. avasara joI ne AcArya bhagavAna zrImad dha ghASasUrijI mahArAjAe paNa dharradezanA zarU karI ane temAM ananta upakArI zrI jinezvaradevAe pharamAvelA dharmAnuM svarUpa va yuM. e dharma dezanAne sAMbhaLIne zrI dhanA sAvAhane bhAre AnaMda thayeA. jiMdagImAM kadI nahi jANavA maLelu evu Aje jANavAne maLyu, ema emane thaI gayuM. ATalA divasa huM ThagAyA, ATalA divasa huM AvA parama dharmathI ajJAta rahyo--evu' e samajyA ane Aje je jJAna thayu tethI peAtAne dhanya mAnavA lAgyA. dha dezanAne sAMbhaLyA pachI peAtAnA nivAsasthAne gayA bAda paNa zrI dhanA sAvAha AjanA divasane dhanya mAnavA lAgyA ane pote paNa Aje dhanya banyA. e vicAraNAmAM ramavA lAgyA. * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414] samyagudazana-1 zrI arihanta thanAranuM samyagdarzanaH A zrI dhanA sArthavAhane AtmA e zrI arihanta thanAro AtmA hatA. zrI arihanta thanArA AtmAo je prathama samyagdarzana pAme, te anya AtmAonA samyagdarzana karatAM ucca keTinuM hoya che, ane mATe temanA te prathama samyagdarzanane varAdhi kahevAya che. - ahIM keIema pUche ke-"zuM zrI arihanta thanArA AtmAo prathama samyagdarzanane pAme tyAre darzana mehanIyanI pAMca prakRtionA kSapazamAdine badale vadhAre prakRtionA kSaye pazamAdine sAdhatA haze ? nA, evuM kAMI nathI, paNa e parama tArakenA AtmAomAM pragaTatuM samyagdarzana je bhavya pariNAma nIpajAve che, tevuM bhavya pariNAma anya kaI paNa AtmAmAM pragaTelA samyagdarzana dvArA nIpajI zikatuM nathI. bahAduranA hAthamAM gayeluM nAnuM paNa hathiyAra meTA hathiyAranI garaja sAre ane nirbaLanA hAthamAM gayeluM sArAmAM sAruM paNa hathiyAra buTTA hathiyAra jevuM kAma kare. zrI arihanta thanArA -AtmAomAM je samyagdarzana pragaTe che, te samyagdarzana zrI arihantapaNanuM nivataka nIvaDe che. e samyagdarzana zrI arihantapaNAne kheMcI lAve che. anya AtmAomAM pragaTatA samyagdarzanamAM evI tAkAta haI zakatI nathI. samyaktva uccAratAM AvuM manamAM thayeluM ? AtmAmAM samyagdarzana guNa pragaTe, eTale e guNa pAma e keTaluM badhuM durlabha che, e ene samajAyA vinA rahetuM nathI. e guNane mahimA enA khyAlamAM AvyA vinA rahetuM nathI. e guNanA pratApe AtmA upara ke ane keTale anupama keTine anantakAlIna upakAra thaze, e enA dhyAnamAM AvI jAya che. ane e badhI vAte cAlamAM Ave eTale jemanA suyoge e guNa prApta thaye heya, te parama upakArInA caraNe sarvasva samarpita karI devAne bhAva pragaTyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyaSTinI avasthA [ 415 vinA paNa rahetA nathI. tame je sadgurunA suceAge samyagdarzana pAmA athavA tA je sadgurunA pratApe tamane samyaktva uccaravAnuM mana thAya, te sadgurunI sevAmAM tamane tamArI pAse je kAMI hoya te badhu mukI devAnuM mana thAya kharU ? tamArAmAMnA ghaNAe samyaktva uccayu haze, te te vakhate tamane evuM kAMI karI nAkhavAnuM mana thayelu kharU ? samakitadAtAneA pratyupakAraH tame muMjhAtA nahi. zrI jainazAsananA sadgurue emAMnu kAMI le evA nathI. tame temane ApavA mATe bhAremAM bhAre Agraha karazeA tA paNa teo emAMnu kazu levAnA nahi. zrI jainazAsananA sadguruone ghara maLI jAya teA ghara rAkhe nahi ane dhana dhAnyAdi maLI jAya tA dhana-dhAnyAdi paNa rAkhe nahi. tame samajo che ne ke emane ghara ane dhana-dhAnyAdi parigrahanA yAga nahAtA mATe athavA tA ghara ane dhana-dhAnyAdri vagere emane maLI zake ema nahotu, mATe e tyAgI thaI gayA che evu nathI paNa je kAMI emanI pAse hatuM teya emane rAkhavuM nahAtuM ane emAMnuM kAMI emane AvI maLe tAya te emane joitu nahAtuM. kemake e badhuM pApa rUpa che, mATe ja e tyAgI thaI gayA che ? zrI nayasAre jyAre dhana, ratna, bhavana vagere pAtAnI pAse je kAMi hatuM te grahaNa karavAnI munivarone vinaMtI karI, tyAre zrI nayasArane dharmopadeza ApanArA dhama kathAlabdhisaMpanna munivare paNa zrI nayasArane kahyuM che ke tame je kahyuM te bahu ja sArUM kahyu che, kema ke samyaktvane denArA guru upara mAtra eka bhavamAM ja nahi paNa ghaNA bhavA panta ane teya hajAro ane kroDA prakAre upakArA karavAmAM Ave, te paNa e gurue karelA parama upakAranA pratyupakAra thaI zakatA nathI; paNa tamAre jo amane kAMI paNa ApavuM ja che, teA ame kahIe chIe ke-tame have dharmokramamAM nirantara uttama karatA rahejo ane jo tame ema karaze. tA tame paramAtha thI amane badhu ja ApI cUkayA che ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samparzana-1 samyagadaSTine zuM karavAnuM mana hoya ? Ama samyaktadAtA sadaguru tamArUM kAMI le nahi, ane tamArU kAMI levAne irache paNa nahi, paNa tamArA manamAM ke bhAva pragaTa joIe, te tamAre samajavA jevuM che. samyagdarzanane mahimA jema jema samajAya, tema samyagdarzana pamADanAra pratyene ane sudeva-suguru- sudharma pratyene samarpaNabhAva vadhatuM jAya. tamane khyAla Ave joIe ke-jene haiye zAsana heya tene pitAnA dhanAdikane ke ke vyaya karavAnuM mana thAya ? enA uparathI tame tamArI AtmadazAne pichAnI paNa zake ane tamArI AtmadazAne nirmaLa paNa banAvI zake. zrI nayasArane e munivare sAramAM sAra rUpe be vAta kahI. eka te zrI jinakathita dharmakarmamAM niraMtara udyamazIla banyA rahevAnuM kahyuM. ane bIju e kahyuM ke-"saMsAranA sukhane nimitte tame kaI vAra paNa dharmamAM pramAda karaze nahi ! jenA dilamAM A vAta vasI jAya, tene saMsAranuM sevana bejala lAge ane zAsananuM sevana e kharA dilathI kare. zrI nayasAre samyagdarzana pAmyA pachI pitAnI zeSa jIdagI kevI rIte pasAra karI hatI, e jANe che ? e saMbaMdhamAM paNa zAstra varNana karyuM che. caritrakAra paramarSie pharamAvyuM che kezrI nayasAra jyArathI samyagdarzana pAmyA, tyArathI ja e zrI jinadharmane abhyAsa karatA hatA, munijananI bhakti karatA hatA, jIvAjIvAdi padArthonA svarUpanuM cintana karatA hatA. jIvadayAnuM pAlana karatA hatA, sAdhamikenuM bahumAna karatA hatA ane zrI jinazAsanane mahimA vadhAravAnuM kAma AdarapUrvaka karatA hatA. zrI jainazAsananA saddagurue paNa tamArA taraphathI AvI ja AzA rAkhe ne? ane tame sabhyatva pAmyA che te tamane paNa AvAM AvAM kAma karavAne ja rasa hoya ne tamane sAdhu thavuM gamatuM hoya chatuM paNa tame sAdhu na thaI zake teya tame AvAM AvAM kAmamAM ja rasavALAne - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA mumukSu ane zraddhALu AtmAee deva, guru ane dharmAMnA viSayamAM bahu ja cakeAra banavuM paDaze. mumukSu AtmAoe tA, zraddhALu banavAne mATe, A vAtamAM khAsa sunizcita mativALA khanavuM joIe. devatattva, gurutattva ane dharmatattva e tattvatrayImAM gurutattvanuM sthAna, amuka apekSAe, bahu ja mahattvanuM che. devatattvanI ane dha tattvanI pichAna, sadguruo dvArA thAya che. zrI vItarAga ane sarvAM jJa evA parama AtmAonA virahakALamAM, mATe AdhAra,gurutattva upara che. gurutattva bagaDe, te devatattva pratyenI buddhi viparyAsane pAme, emAM navAI pAmavA jevuM kAMI nathI. sAcA zraddhALu, eTale kesamyagdaSTi AtmA te ja kahevAya che, ke-je AtmAe meAkSanA AzacathI devanA, kugurunA tathA kudharmanA tyAga karavA pUrNAMka sudevanA, sugurunA ane sudhanA svIkAra karyAM hoya. devamAM vastutaH kudeva heAtA ja nathI, paraMtu deva tarIke paMkAnArA ane pUjAnArAomAM kudevA paNa hoI zake che. gurumAM vastutaH kuguru hAtA ja nathI; paraMtu guru tarIke paMkAnArA ane pUjAnArAomAM kugurue paNa hAi zake che. e ja rIte, dharmAMmAM vastutaH kudharma hotA ja nathI, paraMtu dharma tarIke oLakhAtA ane sevAtA mAgergomAM kurmI paNa hoI zake che. AthI, mumukSu banelA AtmAee khUba ja parIkSaka banI javuM joie. koI paNa devane deva tarIke svIkAratAM e jovu joIe ke-e vItarAga ane sajJa che ke nahi ? je vItarAga ane sa`jJa nahi te sudeva nahi. suguru ane kugurunI vAta te hamaNAM ja ApaNe vicArI AvyA. dharmanI bAbatamAM te, TUMkamAM ema kahI zakAya ke--zrI vItarAga ane sana evA paramAtmAnI AjJA e ja sudharma che; ane je dharma zrI vItarAga ane sarvajJa evA paramAtmAoe kahelA na hAya te kudharma che. A rIte vicAra karIne, meAkSanA AzayathI kudevAdinA tyAga karavA ane sudaivAdinA svIkAra karavA, e jIvanuM samyagdarzana che. sa. 27 Jain Educationa International [ 417 mumukSue zu karavuM joIe ? For Personal and Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 ] samyagadarzana-1 atre devatavanA saMbaMdhamAM thoDAka vadhu khulAsAnI AvazyakatA che. deva vItarAga ane sarvajJa hovA ja joIe, emAM be mata nathI, paraMtu saghaLAya vItarAga ane sarvajJa banelA AtmAono samAveza devatatvamAM thatuM nathI. devatatvamAM saghaLAya muktAtmAono samAveza thAya che, paraMtu je AtmAo vItarAgatAne ane sarvagrapaNAne pAmyA. bAda jyAM sudhI sadehe vicaratA hoya, tyAM sudhI te AtmAo. paikI je mekSamArganA svatanna prarUpaka ane dharmatIrthanA sthApaka AtmAo hoya che, te AtmAe devatattvamAM gaNAya che, jyAre bAkInA zrI vItarAga ane sarvajJa banelA AtmAone samAveza gurutatvamAM thAya che. prANuM mAtra pratye maitrIbhAva vALA banavuM joIe: zuddha mekSamArgane sAcA ArAdhaka, eTale ke-dharmacArI banavAne mATe mumukSu AtmAoe jema sadA sAdhujananI bahumAnapUrvaka sevA karanArA banavAnI jarUra che, tema maitrIbhAvanA abhyAsavALA paNa banavAnI jarUra che. maMtrIbhAva eTale pratyupakArathI nirapekSa e prItibhAva. prANImAtra pratye prItibhAvavALA banavuM joIe ane kaI paNa prANI taraphathI e prItibhAvanA badalAnI apekSA nahi rAkhavI joIe, eTale, je ApaNuM pratye prItibhAvavALo hoya, tenA pratye ApaNe prItibhAvavALA banavuM ema nahi, paraMtu ApaNe pratye je aprItibhAvavALe hoya, tenA pratye paNa ApaNe te prItibhAvavALA ja banavuM. A mitrIbhAvamAM "A mAre, ane A mAre nahi. eve paNa kaI bheda pADavAne nahi; tema ja A te pazu che, A te paMkhI che, e e paNa kaI bheda pADavAne nahi. sUmamAM sUkSama dehane dharanAra jIva hoya, te paNa tenA pratye prItibhAvane dhAraNa karavAne. A maMtrIbhAva kAMI sahelAIthI AvI zakatuM nathI, eTale roja A trIbhAvane bhAvavAne abhyAsa karavAne. A rIte ja mitrIbhAvane . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [419 bhAvavAne abhyAsa karatAM karatAM, AtmAne dveSa rUpI agni zamI jAya che, kAraNa ke-maitrIbhAvane bhAvatAM bhAvatAM AtmAmAM samAnabhAva pedA thAya che. verabhAvavALA AtmAo mekSamArganI sAcI ArAdhanA karI zakatA nathI. keInA paNa akalyANanI bhAvanA rahe nahi ane saunA kalyANanI bhAvanA Ave, tyAre ja sAcA dharmacArI banI zakAya che. dveSabhAva upazamI jAya ane maitrIbhAva pragaTavA pAme, tyAre ja zuddha ahiMsAmaya dharmanuM suMdara prakAre pAlana thaI zake che, mATe mumukSuee A guNa keLave e paNa jarUrI che. bAhya saMgene tyAga paNa parama upakAraka : mumukSuoe trIje guNa je keLavavA lAyaka che, te mamatvanA tyAgane che. dhana-dhAnyAdi je parigraha che tene tema ja saMsAranA je je padArtho upara ane je je vyaktio upara mamatvane bhAva che tene paNa tyAga kara. e mokSamArganI ArAdhanA karavAne mATe jarUrI che. A guNane mATe AtmAe bAhya saMgane tyAga karavAnuM che. anukULa evA paNa bAhya saMge, saravALe te, duHkhane ja kAraNarUpa che.--e vAta nizcita che. mumukSu banelA AtmAne bAhya saMge dvArA bhegavAtA sukhAbhAsamAM rasa rahetuM nathI. ene te Atmika sukhane anubhava kare che. mumukSune, upAdhijanya nahi, paNa upAdhirahita sukha khape che. bAhya saMge, e pite ja upAdhirUpa che ane anekavidha upAdhionA janaka che. bAhya-saMgone yega, maitrIbhAvamAM paNa vikSepa upajAvanAra nIvaDe che. have te, mumukSu AtmAo, AMtarika saMge upara ghasAro karavAnuM che. e mATe, eNe, pahelAM zakya eTalo bAhya saMgane tyAga kare jaIe. bAhya saMgane tyAga karavAthI, sauthI upAdhionA jI. have te pahelAM karavAthI, sau Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420]. samyagudazana-1 mATe lAbha te e thAya che ke-AtmAnI je tRSNA che, eTale kebhavAsanA che, te krame karIne nAza pAme che. viSayane saMga, e jIvanI bhavAsanAne udhaka che; viSayane saMga na hoya, te lebhavAsanAne jora karavAnI jagyA maLatI nathI ane mumukSu AtmA saMga mAtrathI rahita banavAnI bhAvanAmAM ramate hoya che, eTale pahelAM lebhavAsanA kAbUmAM AvI jAya che, tene ubedhaka sAmagrI nahi maLavAthI te nirbala banI jAya che ane jIvanI saMgarahita banavAnI bhAvanAnA jerathI te aMte sarvathA naSTa paNa thaI jAya che. Ama, bAhya saMgene tyAga paNa mumukSu AtmAene mATe khUba ja upakAraka nIvaDe che. - tRSNA, e evI bhayaMkara vastu che ke ene upakArI mahApuruSo saghaLAya nI jananI tarIke ane guNenI ghAtinI tarIke oLakhAve che. tRSNAne AdhIna banelA jIva, taka maLatAM, kayA doSane seve nahi te kahI zakAya nahi ane ethI je pahelAM tenAmAM guNe AvyA hoya te te nAza pAmI jAya ane je guNe na AvyA hoya, te tRSNa kaI paNa guNane AvavA de nahi, AthI, mekSamArgane sevavAne mATe, mumukSu AtmAoe, mamatvane tyAga karIne saghaLA ya bAhA saMgane tyAga karavAne mATe udyata banavuM joIe. bahu sAvadha AtmAone paNa, bAhya saMganA aMze, kaI kaI vAra bahu bhayaMkara rIte tRSNanA AvartamAM ghasaDI jAya che eTale jethI zakya hoya, teoe te jema bane tema bAhya saMgone sarvathA tyAga karavo joIe ane jyAM sudhI evA satyAgI na banI zakAya, tyAM sudhI jeTalA bAhya saMgane tyajAya teTalA bAhya saMgane tyajIne ane zeSa bAhya saMgone tyajavAnA prayatnamAM rahIne, jeTalA bAhya saMge hoya-tenA pratyenA mamatvabhAvathI mukta banyA rahevAne prayatna karavo joIe. mumukSu banelA je puNyAtmAo A traNa guNene sArI rIte sevanArA bane che, teo mekSamArganA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagudaSTinI avasthA . [4ra1 pAlaka banIne, aneka AtmAone mekSanA mArge doranArA banavA sAthe, pitAnA mekSane meLavanArA bane che ane sadAkALane mATe saMpUrNa sukhI banI jAya che. samyagdarzana vinAnuM game tevuM jJAna paNuM ajJAna : zrI vItarAga ane sarvajJa banIne dharmatIrthanI sthApanA karanArA zrI tIrthaMkara paramAtmAoe, jagatanA jIvAjavAdi saghaLA ya padArthonA svarUpanuM varNana karyuM che, paraMtu upAya rUpe te eka mAtra mekSa ane mokSamArganuM pratipAdana karyuM che. sukha kyAM kyAM che, jyAM sukha che tyAM keTalA pramANamAM sukha che, te sukha paNa kevA kevA prakAranuM che ane te te sukha kene kayA kayA upAye maLI zake che-tenuM jJAna, tema ja duHkha kyAM kyAM che, jyAM duHkha che tyAM keTalA pramANamAM , duHkha che, te duHkha paNa kevA prakAranuM che ane te te dukha kene kyA kayA kAraNe maLe che tenuM paNa jJAna, e tArakone sarvajJa hovAthI, paripUrNa hatuM. AthI ja, duHkhanA zreSI ane sukhane ati atha evA jagatanA jIne, e tArakoe, eka mAtra mekSamArganI sAdhanA karavAno ja upadeza Apyo che. duHkhane sarvathA abhAva ane te sAthe sukhanI paripUrNatA, e vinA mekSa saMbhavI zake, evI vastu ja nathI. jagatamAM keI jIva evo nathI, ke jene duHkha kharekhara gamatuM hoya ane sukhanI abhilASA na hoya. duHkhanI abhilASA hoya ane sukhanI abhilASA na hoya, e zakya ja nathI. jagatanA cha duHkhathI rIbAya che ane sukhane mATe taraphaDI mAryA kare che. A rIbAmaNanI ane taraphaDIA mAravAnI dukhamaya hAlatane aMta Ave, e mekSa vinA asaMbhavita hevAnA kAraNe ja, e paramAtmAoe bhavya jIne saMsArathI choDAvI mAse pahoMcADavA mATe mekSamArganuM pratipAdana karyuM che. e tArake e jagatanA svarUpanuM je varNana karyuM che, te varNana paNa e mATe ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karara ] samyagadazana-1 karyuM che ke-je kaI jagatanA svarUpane sAce jJAtA bane, tene pitAnA mekSane sAdhavAnI IcchA thayA vinA paNa rahe nahi ane jagatanA saghaLA ya jIve mekSane ja pAmo-evI IcchA thayA vinA paNa rahe nahi. jenA haiyAmAM A prakAranI IcchA janmatI nathI, te game teTaluM bhaNele hoya to paNa te vastutaH ajJAnI che. te tatvajJAnI paNa sAce tatvajJAnI nathI ja, ke jenA haiyAmAM pitAnA mokSanI icchA nathI tema ja sarva jIvo mokSane pAme evI IcchA nathI. bhaNatara e judI cIja che ane jJAnanuM haiyAmAM pariNamana e judI cIja che. jJAnanuM haiyAmAM pariNamana thavuM joIe. Aje tatvanA jJAtAo ghaNuM ochA che, paraMtu tatvanA jJAtAomAM paNa evA AtmAo bahu ja theDA che, ke jeonA haiyAmAM tattvabhUta padArthonuM jJAna samyaka prakAre pariNamyuM hoya. jIva, ajIva Adi tattvanA svarUpanuM yathAsthita jJAna, haiyAmAM jyAre samyapha prakAre pariNamanane pAme che, tyAre ja te jJAna jJAnanI keTimAM gaNAya che. e vinA te tenA svarUpanuM jJAna paNa ajJAna agara te mithyAjJAnanI kepiTamAM gaNAya che. jJAna paNa jJAnanI kaTimAM gaNAya tevuM che ke nahi, enI parIkSAne A ja upAya che ke-"mekSanI IcchA che ke nahi ?" mokSanI IcchA hovA chatAM paNa, jJAna ajJAna keTinuM hoI zake che ane tenuM kAraNa, jIvAjIvAdi padArthonuM je sAcuM svarUpa, tene sAce khyAla nahi hova ane tenA svarUpane UlaTe khyAla che, e che. eTale jIvAjIvAdi padArthonA sAcA jJAnanI paNa AvazyakatA che ane te jJAna haiyAmAM samyapha prakAre pariNamana pAme, tenI paNa AvazyakatA che. A jJAna sAthe jyAre tene anurUpa vartanane suga thAya, tyAre ja mekSanI prApti thaI zake che. AthI ja, upakArIoe mekSamArganA svarUpane varNavatAM pharamAvyuM che ke-"sakhyAna-jJA -cAritrA mokSamA " evI ja rIte "jJAna AigyAM mokSa ema paNa kahevAmAM AvyuM che. samyagdarzana vinAnuM jJAna paNa ajJAna ane samyagdarzana vinAnuM cAritra paNa kAyakaSTa ! kema? sAcuM jJAna ja te kahevAya, ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [423 je jJAna dvArA je jevuM hoya tevuM ja jaNAya ane sAcuM cAritra paNa te ja kahevAya, ke je samyajJAnapUrvakanuM hAya ! "samyagdarzana, samyajJAna ane samyakracAritra-e traNene yega, e mokSamArga che? ema kahevA pAchaLa paNa A ja Azaya che; ane "jJAna tathA kriyAthI mekSa' ema kahenArA upakArIoe paNa samyagdarzanavALA jJAnane ja jJAna kahIne, tevA jJAnathI ane te jJAnane anurUpa vartanathI mokSa che- ema pharamAvyuM che. mekSanI prApti nathI ekalA jJAnathI ke nathI ekalA cAritrathI. jJAna ane cAritrano suMdara cega thAya, to ja enA dvArA jIva mekSane meLavI zake. AthI, mumukSu AtmAoe jIvAjIvAdi padArthonA svarUpane yathAsthitapaNe jANavAno prayatna paNa kare joIe ane e jJAnane potAnA mana-vacana-kAyAnA gemAM amalI banAvavAne mATe paNa prayatnazIla banavuM joIe. A jJAna ane A cAritranI prApti thAya, e mATe sAdhusevA Adi traNa guNe meLavavA joIe, jenI vAta ApaNe karI AvyA. samyagdarzana guNanI pradhAnatAH samyagdarzana guNa, e AtmAnA mokSane sAdhavAne mATe mULabhUta guNa che. muktinA mArgane darzAvatAM pUjyapAda pUrvadhara AcAryabhagavAna zrImad umAsvAtijI mahArAjAe zrI tatvArthasUtranI racanA karatAM sauthI paheluM ja sUtra e mUkayuM che ke-" sara -jJAna trALi mokSamAsamyagdarzana, samyajJAna ane samyaphacAritra, e mekSamArga che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyakracAritramAM, samyagdarzanane paheluM mUkavAnuM kAraNa e che ke-samyagdarzananA abhAvamAM je jJAna hoya che, te paNa samyapha hotuM nathI ane samyagdarzananA abhAvamAM je cAritra hoya te te paNa samyakracAritra hoI zakatuM ja nathI. samyagdarzananA abhAvamAM jeTaluM jJAna e ajJAna athavA e mithyAjJAna che, ane jeTaluM cAritra e kAyakaSTa athavA te jIvane saMsAramAM rajhaLAvanAruM mithyA cAritra che. A cAritramAM saghaLIya satkaraNIono samAveza thaI jAya che ane ethI duniyAmAM manAtI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara4] samyagadarzana-1 sakaraNI e vastutaH satkaraNa che ke nahi athavA te e jIvanA mekSamAM kAraNarUpa banI zake tema che ke nahi, tene nirNaya karavA mATe "samyagdarzana guNa che ke nahi?--e jevuM paDe che. samyagdarzana guNa e adhyAtmabhAvane prAdurbhAva thayA vinA pragaTI zakatuM nathI. jIvane jyAM sudhI "viSayajanita sukha ane kaSAyajanita sukha e vastutaH sukha nathI, paNa sukhAbhAsa che ane vAstavika sukha te AtmAmAM ja raheluM che."--ema lAgatuM nathI, tyAM sudhI samyagdarzana guNa pragaTI zakatuM nathI. jenAmAM samyagdarzana guNa pragaTe che, tenAmAM mokSane abhilASa te hoya ja che, paraMtu ene mokSanA abhilASanA virodhI jeTalA abhilAze, te varjavA gya lAge che, kAraNa ke te abhilASe tene pApane ja kAraNa rUpa lAge che. mekSanA abhilASa sAthe, samyagdaSTi jIvamAM bhagavAna zrI jinezvaradevoe je mArga darzAvyA che, te eka ja mArgane sevavAne abhilASa hoya che ane e mArgathI pratikULa jeTaluM vartana te badhuM tene pAparUpa lAge che. ene potAnA deha uparane paNa pitAne mamatAbhAva pAparUpa lAge che, tyAM ene kuTuMba, gAma, jillA ane deza Adi uparano mamatvabhAva AdaraNIya lAge ja kyAMthI ? enuM parama lakSya, pitAnI tema ja anyanI A nnatinuM hoya che, paraMtu keInI paNa paugalika unnatinuM hotuM nathI. deva-guru-dharmanI upAsanAmAM e pitAnuM hita mAne che ane deva-guru-dharmanA zuddha svarUpane ja te upAsaka hoya che. duniyAmAM deva tarIke manAtA ane pUjAtA deva paikInA zrI vItarAga ane sarvajJa deve sivAyanA sarva devane te kudeva mAne che; zrI vItarAga ane sarvajJa evA deve kahelA mokSamArganI ja ekAnta upAsanA karanArA nigraMtha munio sivAyane sarva tyAgIone e kuguru mAne che. temaja je dharmanI zrI vItarAga ane sarvajJa evA bhagavAne svataMtrapaNe prarUpaNa karelI nathI, evA sarva dharmone e kudharmo mAne che. Ama kudevAdinA tyAgapUrvaka suvAdinI upAsanA karavI, emAM ja AtmAnuM ane jagatanA jIva mAtranuM paNa vAstavika keTinuM kalyANa che, ema e mAne che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa mya 06 Ti kA nI ma za sA samyagdaSTi AtmAone mATe e chApa hovI joie ke-e jenI tenI praza'sA jematema kare nahi : zrI sajJa paramAtmAe kahelAM vacane, e vacanAe ja kahelAM samyagdarzana-samyajJAna ane samyakUcAritra rUpa ratnatrayI. zrI arihaMta paramAtmA, zrI siddha paramAtmA, zrI arihanta paramAtmAnI AjJAne ja anusaranArA zrI AcArya bhagavAna, zrI upAdhyAya bhagavAna, zrI sAdhu bhagavAna, zrAvaka -zrAvikA ane meAkSamA'nI sanmukha banelA AtmAo e sivAya A duniyAmAM khIjI koI paNa vastu vastutaH prazaMsAne pAtra nathI. bhagavAna zrI jinezvaradevanA zAsanane pAmelA praza'sA kare, tA te ATalAnI ja kare; paNa e sivAyanI vastuonI prazaMsA kare nahi. ratnatrayImAM jema ratnatrayInA dhAraka Adi AtmAonA samAveza thaI jAya che, tema ratnatrayIne pamADanAra tarIke jJAnIoe vihita karelI saghaLIce sAmagrIne paNa temAM samAveza thaI jAya che, arthAt-ratnatrayIne pamADanArI sAmagrI paNa praza'sApAtra che. ka OM zrI vItarAgadevanA anuyAyI baneleA, jenI tenI prazaMsA kare ja nahi. zrI vItarAga paramAtmAnA anuyAyI jo prazaMsA kare, te te ja AtmAonI kare, ke je AtmAo siddha thayA hAya athavA tA siddha thavAnI taiyArImAM hAya, siddha thavAne mATe prayatnazIla banyA hAya ! vaLI jee siddha thavAnA sAdhanane batAvanAra hAya, ke e sAdhanane sevanAra hoya athavA tA e sAdhananA athI hAya ke enI sanmukha darzAne pAmelA hAya. jyAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 ] samyagudazana-1 zrI vItarAganA zAsananI chAyA nahi, tyAM zrI vItarAga prabhunA anuyAyInI prazaMsA hoya ja nahi ne ? samyagdaSTi AtmAone mATe te, e chApa hoya ke jenI tenI prazaMsA kare nahi. temaja jema tema prasaMzA kare nahi. prazaMsA karavAmAM paNa e vivekane cUke nahi. karI prazaMsA svaparahitasAdhaka banavAne badale svaparahitabAdhaka bane? prazaMsAmAM traNa vastu bane. guNanI anamedanA, anya jIvone guNIne paricaya thAya ane e dvArA anya jIvamAM guNenI rUci utpanna thAya che. jemAM vAstavika keTinA-guNanI anumodanA hoya. nahi ane je prazaMsA anya jemAM guNI tathA guNa pratye bahumAna utpanna karanArI heya nahi, te prazaMsA svaparahitanI sAdhaka thavAne badale svaparahitanI ghAtaka paNa bane, e svAbhAvika che. guNa kayA e bhUlazo nahi. samyagdarzana, samyajJAna ane samyakracAritra, A. traNa guNa che. A traNa guNene pamADanArI, khIlavanArI ane e traNa guNe pratye abhiruci utpanna karanArI prazaMsA hovI joIe, e sivAyanI prazaMsA eTale ke-ethI viparIta prakAranA pariNAmane utpanna kare tevI prazaMsA, unmAne puSTa banAvanArI che! AthI, samajavuM joIe ke-zrI vItarAganA zAsanane pAmelA AtmAnI prazaMsA, e paNa svaparanA avaguNene TALavAnuM ane vAstavika keTinA guNene pedA karavAnuM uttama prakAranuM sAdhana che. eno vivekahInapaNe yatheccha upayoga thAya nahi. prazaMsAne hetu : je AtmAo guNa-avaguNanI vRddhine khyAla rAkhyA vinA prazaMsA kare che, teo, vastutaH prazaMsA nathI karatA, paNa bhATAI kare che. - - - evI bhATAI karanArAo jema pitAnA AtmAne DubAve che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 427 tema khajAnA AtmAone DubADanArA bane che. potAnI jAtane sArA kahevaDAvavAnA irAde, game tenI game tevI prazaMsA karanArAo, svaparanA hitane haNanArAo che. prazaMsAnA hetu e ja hAI zake ke guNA pAmavA, guNNA pamADavA ane pamAelA guNAne khIlavavA. Aje guNapraza'sAnA nAme paNa jagatamAM kArameA ana macI rahyo che. guNu kAne kahevAya ane avaguNu kAne kahevAya, enA vAstavika bhAna vinAnA AtmAe, Aje, guNI AtmAonI prazaMsAthI vimukha banI gayA che, ane guNAbhAseAnI prazaMsAmAM gulatAna banI gayA che. je AtmAe vivekapUrvaka AtmAnA hitanI dRSTie vicAra kare, tene ja A sthitinA sAcA khyAla Ave tema che; ane te ja teo evI svapara hitaghAtaka pravRttithI khacI zake tema che. prazaMsA karatAM mithyAmatane puSTi maLe nahi tenI kALajI rAkhavI joIe : AthI kAInI paNa prazaMsA sAMbhaLIne doravAtAM pahelAM jarA thebhajo. jojo ke-e prazasA prazaMsAne yeAgyanI che ke nahi ? ane praza'sAne ceAgyanI paNa e prazaMsA yAgyarUpamAM che ke nahi ? jenI te prazaMsA kare che, tenAmAM vAstavika koTinA guNNA che ke nahi ? samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritra, e AtmAnA guNNA che. e ja meAkSamAga che. jenAmAM meAkSanI ane mekSamAnI zraddhA na hAya temaja je dharmanA tattvAnA svarUpathI parAGamukha banIne dharmanA nAme adharmInI pravRttimAM duniyAnA jIvAne joDI rahyA hoya, tevA loko kei paNa sthAna upara hAya ke koI paNa sthitimAM hoya te paNa te zrI vItarAga paramAtmAnA anuyAyIne mATe prazasApAtra nathI ja. jenI praza'sAthI sAcA guNIo pratye jagatanA jIve bedarakAra ane, tenI prazaMsA tAranArI nathI, paraMtu DubADanArI che. ceAgyanI paNa paza`sA karatAM, kAi paNa rIte mithyA matane puSTi maLI jAya nahi, tenI avazya kALajI rAkhavI joI e. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428] samyaggadazana-1 samyagdaSTi jIvamAM rahelA be bhAnA kAraNe tene pApabaMdha apa thAya che ? merU jevaDA sukRtane paNa, tenA rasanA abhAvathI ke tenAthI viparIta keTinA rasanA saddabhAvathI tenA pratyenA spaSTa ke aspaSTa paNa aNagamAthI ane tenI nindAdithI jema aNu jevaDuM banAvI daI zakAya che; tema merU jevaDA duSkRtyane paNa tenA rasanA abhAvathI ke tenAthI viparIta kaTinA rasanA sabhAvathI, tene pratyenA spaSTa ke aspaSTa paNa aNagamAthI ane enI nindAthI, aNu jevaDuM banAvI daI zakAya che. tame e vAta te kadAca jANatA haze ke-mithyAdaSTi jIva je amuka pApane Acare, te tenAthI mithyAdaSTi jIvane jeTaluM pApane baMdha thAya, teTalo pApane baMdha, te ja pApane AcaranArA samyagdaSTi jIvane thatuM nathI, paNa samyagdaSTi jIvane te ethI alpabaMdha ja thAya che. Ama thavAnuM kAraNa zuM che? mithyAdaSTi jIvanA karatAM, samyagdaSTi jIvane a5 baMdha thAya che, evuM zAstrakAra mahAtmAoe pharamAvyuM che, te te zuM pakSapAtathI pharamAvyuM che? samyagdaSTi che pratyenA rAgathI ane mithyASTi jI pratyenA dveSathI AvuM pharamAvyuM che? evuM te nahi ja ne? jo ema nahi, te pachI AvuM pharamAvavAnI pAchaLa kaI vAstavika hetu rahela hovo joIene? zAstrakAra mahAtmAoe je hetuthI AvuM pharamAvyuM che, te hetune ja khAsa lakSyamAM levuM jarUrI che. samyagdaSTi jIva, vastuta: pApane rAgI nathI hoto, paraMtu pApanA tyAgane rAgI hoya che. pApa pratye ene aNagame hoya che, ane pApane tyAga ene gamatuM hoya che. pApa pratye aNagamo hovA chatAM ane pApano tyAga gamatuM hovA chatAM paNa, samyagdaSTi jIvane, tathAvidha karmodayajanita saMgonA kAraNe pApa karavuM paDe, e banavAjoga che, jyAre pApa pratye aNagame hoya ane tema chatAM paNa jyAre pApa karavuM paDatuM hoya, tyAre e jIvanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA 9429 manamAM kevA bhAva hoya ? eka tA evA bhAva hAya ke--pApa karavuM paDe tAya jema bane tema te pApa ochuM karavuM, ane bIjo bhAvaevA hoya ke-je pApa karavuM, te paNa pApanA rasathI tA na karavuM. arthAt pApa karavAnA pariNAmeAne kaThora banAvIne nahi karavuM! samyagdaSTi jIvamAM A banneya bhAvA hAya che ane ethI ja samyagdaSTi jIva pApathI aLagA rahevAnA prayatnamAM heAya che. ethI e samyagdaSTi jIva mATe kahevAya che ke, te kiMcit, pApane Acare che; ane e samyagdaSTi jIvane enA kiMcit pApanA je anya thAya, te alapakhaMdha thAya che. zrI vaMdittA sUtramAM "saTTio lIvo " evI je chatrIsamI gAthA che, temAM A vAta kahevAyelI che. tame tA A gAthA ghaNIvAra sAMbhaLI haze ne? ghaNAne A gAthA maDhe pazuhaze ! keTalAkeA te, A gAthAnA ane paNa jANatA haze! A gAthAnA bhAva je haiye vasyA hAya, teA pApane AcaravAmAM ane te vakhatanA pariNAmeAmAM paNa phera paDI gayA vinA rahe kharA ? AleAcanA ne nindA AdithI kama' khape : samyagdaSTi jIvane, A prakAre, pApane AcaravA chatAM pazupApakarmanA baMdha alpa paDe che. paraMtu pApa karmonA e apa badha paNa samyagdaSTi jIvane evA paDe che ke-e pApane e jIva pratikramaNathI, pazcAttApathI ane prAyazcittathI jotajotAmAM avazya upazAnta karI zake che. sAdhuonI vAta tA dUra rahI, parantu suzrAvakAya, peAte peAtAnA aprazasta evA rAgathI ane dveSathI upAjelA ATha prakAranA kane, AlAcanA, nindA tathA gaha dvArA zIvratAthI kSINu. karI zake che. kAI paNa mANase, game tevA pApane Acayu hAya, parantu te mANasa jo sAcA bhAvathI potAnA pApanI sadgurunI pAse AleAcanA, nindA tathA gartI kare, tA e AleAcanA, nindA tathA gartAthI e mANasa, peAtAnA pApanA kheAjathI mukta banI zake che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :430] samyagadazana-1 merU jevaDA duSkRtane paNa jIva, A rIte aNu jevaDuM banAvI zake che ane e aNu jevaDAnoya A prakAre e kSaya karI zake che. zrI jinakathita mArganI zraddhApUrvakanI ArAdhanA sivAyanI koI IcchA ja nahi : aNu jevaDA sukRtane paNa merU jevaDuM banAvI devAne ane merU jevaDA duSkatane paNa aNa jevaDuM banAvI devAne tema ja nAnA paNa sukRtanI paraMparAe parama phaLane pAmavAne ane moTA paNa duSkRtanA phaLathI bacI javAne, A upAya anantajJAnIo sivAya keNa batAvI zake ? eTale, ApaNuM upara, jIva mAtranA upara bhagavAna zrI jinezvaradevane je upakAra che, te vacanAtIta che. je A vAta dhyAnamAM AvI jAya, te jIvane ema ja thayA kare ke-A saMsAramAM mAre jyAM sudhI rahevuM paDe, tyAM sudhI mane game tevI sthiti prApta thAya enI mane cintA nathI, paraMtu jyAM jyAM mAre javuM paDe tyAM tyAM mane bhagavAna zrI jinezvaradevoe pharamAvele mAga maLe, e mArganI rUci maLe ane e mArganI ArAdhanA maLe, eTale basa che! Ama, bIjI badhI ja IcchAo maTI jAya ne ? ane, bIjI badhI ja IcchAe maTI jAya ane eka mAtra bhagavAna zrI jinezvaradee pharamAvelA mArganI zraddhApUrvakanI ArAdhanAne ja meLavavAnI IcchA rahe, te evA jIvane mATe kaI paNa kalyANa aprApta rahe kharuM? A vAtane tame vAraMvAra vicAra karo. 'Aje tame bhale moTAM sukRtene AcarI zake nahi,-ane duSkatene AcaryA vinA rahI zake paNa nahi, paraMtu tame jo A vAtane vAraMvAra vicAra karyA karaze, A vAtanuM raTaNa karyA karaze, A vAtanuM cintana ane manana karyA karazo, te tame tamArAM nAnAmAM nAnAM sakRtene paNa paraMparAe parama phaLane denArAM banAvI zakaze tema ja tamArA meTAmAM moTAM duSkRtene paNa akiMcitkara jevAM banAvI zakaze, eTale, sukha tamane choDaze nahi ane duHkha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaSTinI avasthA [ 431 tamArAthI dUra ne dUra bhAgyA karaze. bhagavAna zrI jinezvaradevoe pharamAvelA mArganI zraddhApUrvakanI ArAdhanA sivAyanI koI vastune, bhavAMtaramAM meLavavAnI IcchA rahe nahi, te saravALe evI sthiti prApta thAya ke-bIjI kaI IcchA karavAnI jarUra te zuM paNa e IicchA karavAnI jarUra paNa rahe nahi." aviratidhara paNa samyagdaSTi kevo hoya ? A jagatamAM evA paNa azubha karmanA tIvra udayavALA AtmAo hoya che, ke jeo mekSanA athI hovA chatAM paNa aviratithI aLagA thaI zake nahi. AvA AtmAone paNa avirati te DaMkhyA ja kare. sAdhu, dezaviratidhara zrAvaka ane te pachI trIjI kakSA samyagdaSTinI che. sAdhudharma na levAya, zrAvakane dezaviratidharma paNa na levAya, paNa sAcI mAnyatAvALA te banI zakAya ne? je ke-eya saheluM nathI. laghukamI AtmAe ja sAcI mAnyatAvALA banI zake che. zuddha devAdimAM zraddhALuM banavuM te samyagdaSTipaNuM che. mekSanuM ja athapaNuM eya samyagdaSTipaNuM che. samyagdaSTi AtmA tIvra karmanA udaye viratidhara na paNa banI zake, paNa tenI vicAraNA kevI hoya ? suranarasukha je duHkha karI lekha, viMche zivasukha eka, e samyadRSTi AtmAnI dazA hoya. paugalika sukha te ene duHkharUpa ja lAge. na chUTe mATe na choDyAM hoya, paNa tenI rUci na hoya, saMsArathI nistAra pAmavAnI bhAvanA enI tIvra hoya. artha ane kAma haiya, mekSa upAdeya ane zrIjinezvaradee pharamAvela dharma mekSanuM sAdhana-evI daDha mAnyatA samyagdaSTi AtmAnI hoya. Ane ja mekSanuM vAstavika keTinuM athANuM kahevAya. AvI jA ane hisAba cUkavI viSayAdhIne te Apatti Ave tyAre rUe paNa zuM tema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 ] samyagdarzana-1 6 mA-bApa vagerene yAda kare ane bhAgyane ThapakA de, paNa zrI jinezvaradevA tA pharamAve che ke-azubheca vakhate mA-bApa haze teA pAse besIne reze ane duHkhamAM vadhArA karaze. vaLI bhAgyane upAlaMbha deve e paNa nakAmuM che, kAraNa ke-bhAgya phUTelu kahe, paNa tene phroDayu kANe ? te pAte ja ke koI bIjAe ! pApa mAMdhanAra paNa AtmA peAte ja che ne! peAte ja bAMdhelA pApane uyamAM AvatAM je ThapakA de, te DAhyo ke mUrkha ? DAhyA AtmAe tA uyamAM AvelA pApane bhAgavatI vakhate muMjhAtA AtmAne kahe ke - khAMdhyu che tA saheA, rAjIthI saheze teya sahevuM paDaze ane rAine sahezeA tAce. sahevuM paDaze, mATe evI rIte sahevu ke jethI e azubha jAya ane navuM azubha na khaMdhAya.' Apatti evI rIte sahevI joIe ke eka Apatti aneka Apattione TALavAnI prakriyAmAM kAraNabhUta banI jAya; paNa Apattine evI rIte na ja veThavI joIe, ke jethI khIjI aneka Apattie UbhI thAya. Aje te! eka takalIphane kADhavA seMkaDo pApAne vadhAye jAya, ke jethI bhaviSyamAM takalIphnA AMkaDA vadhye ja jAya. prabhunA zAsanane pAmyA pachI paNa jo AnI A ja dazA kAyama rahe, tA tA kahevuM ja joI e ke- zAsana je rIte pariNAma pAmavu joI e, te rIte te pariNAma pAmyuM nathI." sa. AveluM bhAgavavuM e te Apa paNa kaheA che ja ne ? : eTaluM yAda rAkheA che, paNa kayI rIte bhAgavavuM e yAda nathI rAkhatA, enuM zuM ? yAda rAkheA ke-samyagdaSTi AtmA zubheAdayamAM lIna na thAya, kema ke-lakSmI Adine asthira, asAra ane AtmahitamAM nukasAna karanAra tarIke mAne che tema ja samyagdaSTi AtmA azubhanA uye Apatti Ave tA paNa tene zAMtipUrvaka sahe ane azubha karmIne kahI de kendra AvI jA ane hisAba cUkava.' paugalika kAraNe IrAdApUrvaka bhayane AmaMtraNa karavuM nahi, paNa kalyANanI sAdhanAmAM bhaya seA gAu cheTe hAya agara AvI paDe te ethI dhrUjI UThavu', e sabhyaSTinuM kAma nathI. azubha karmanA udayane sahevAne paNa baLa joI e." Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [433 samyagdaSTinI avasthA ema je samaje te bhayane sAMbhaLIne zithila karI ja na bane ! paNa AjanI sthiti keI ora ja che. kAraNa ke-Aje je keIsAmAnya jJAnI AvIne kahe che ke-"cha mahine tame bhIkhArI thavAnA che. to kharekhara, AjathI ja bhIkhArI jevA thaI jAva ! e dazA dhamI tarIke zobhArUpa nathI, paNa lajajAspada cheeve samaye to samyagdaSTi AtmAe pitAnI saghaLI zakitane sadupayeAga karI, prabhudharmanI ArAdhanAmAM ekadama rakata banI javuM joIe. samyagdaSTinI uttamatA : tamAre sAcA sukhI thavuM hoya, te saMyamI thavuM joIe athavA te saMyama sulabha thAya evI yejanA prayatnapUrvaka karavI joIe. duniyAdArInA padArtho uparanI mamatA sarvathA tajavI joIe; agara te, te sarvathA tajAI jAya tevI pravRtti AdaravI joIe. kAraNa keduniyAdArInI cIje uparathI mamatA ghaTI haze te ja tame dharmazAsananA sAcA ArAdhaka thaI zakaze ane yathAzakya sAcA prabhAvaka paNa thaI zakaze. ane je mamatA nahi taje ane dharma karazo te paNa tame sAcA ArAdhaka nahi thaI zake ane tevA prabhAvaka paNa nahi thaI zake. Aje keTalIka dharmakriyAo thAya che, paNa te kevI ? moTe bhAge evI ja ke- enAthI joIta AtmalAbha na maLe. vyavahAramAM paNa jema kahevAya che ke-pRpaNane ghare varo Dabala thAya che, chatAM paNa tene jazane badale jutiyAM ja maLe che ane udArane tyAM kharca e che ne nAmanA meTI.... kAraNa ke banenA hRdayamAM bheda hoya che ! tema A viSayamAM paNa samajavuM joIe. puNyadayanAM sAdhane paNa je hRdayabheda thAya te pApanI sAdhanAmAM kAma lAge che ! nimittano upaga karatAM na AvaDe, to zubha paNa azubhamAM palaTAI jAya che AthI samajI zakAze ke-hRdayanI zuddhithI samajapUrvaka athavA te samajunI AjJA * 28 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 ] samyagadazana-1 mujaba AtmakalyANanI kriyAo karavI, e samyagdaSTinuM kartavya che. vyavahAramAM tame jue che ke dekhate Thekara khAya te tene bacAva prAyaH koI ne kare ane AMdhaLo Thokara khAya te tene uThADavA, bacAvavA ane ghera mUkI javA sudhInI paNa sahAya karanArA maLe. tevI ja rIte, samyagdaSTi AtmA eTale dekhate AtmA che ane te bhUla kare te bahu khoTuM kahevAya. jema dekhate khADo, Tekare, kAMkare, patharA vagere jeIne cAle che, kAraNa ke-Thekara vAge te paDI javAya, lehI nIkaLe ane pATe bAMdhavo paDe tathA pathArImAM paNa paDavuM paDe ema e samaje che. tema samyagdaSTi AtmA paNa daSTine upayoga kare. paNa AthI ema samajavAnuM nathI ke-TIcAvAthI ajJAnane e che baMdha thAya che, kAraNa ke TIcAvAthI AMdhaLAne ochuM vAge che, evuM nathI banatuM, paNa vadhAre vAge che evuM ghaNIvAra bane che ! kAraNa ke-dekhate jema bacavAnuM sAdhana zeAdhI le che, tema AMdhaLe bacavAnuM sAdhana zidhI zakatuM nathI. tevI ja rIte, samyagdaSTi AtmA paNa kharAba sAdhanane sArAM banAvI de che. sAra zodhavAnI tAkAtane laIne te sAcI samajaNavALe AtmA bhegamAM phaselo hevA chatAM paNa vairAgyathI dUra nathI thato; eTaluM ja nahi paNa bheganA sthAnamAMya te pitAnI saMbhAvanAne sAcavI rAkhI zake che. tame ghaNIya vAra sAMbhaLyuM haze ke-zrI vijayazeThane e abhigraha hatuM ke zukalapakSamAM ziyaLa pALavuM. jo ke bAkInA paMdara divasa mATe enI aviratI hatI, paNa kharekhara, te puNyazALI AtmAne tenI tevI parAdhInatA na hatI. vadhumAM te puNyazALInI patnI tarIke je AvI te paNa vastunI vidhinI na hatI. chatAM ya jyAre zrImati vijayA zeThANI vilAsabhavanamAM AvI te vakhate zrI vijayazeThe kahyuM ke Aromiyamane traNa divasa bAkI che, mATe te pachI....! A sAMbhaLIne kaIke khinna thavA chatAM paNa, vastutatvanI jJAtA zrImatI vijayAzeThANIe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasyaptiI avasthA 35 kahyuM ke- ApanA traNa pUrA thAya che, pachI mArA para zarU thAya che, ane vicAre che ke-"senuM ane sugaMdha bhegAM thayAM." bahu ja anupama thayuM ! je IrAde meM paMdara tajyA hatA, te ja IrAde have bIjA paMdarane tyAga karuM chuM ! ApaNe eka sthAnamAM rahIzuM, paNa zIlane pUrepUrI rIte pALIzuM! viSayaciMtA vakhate tatvaciMtanamAM magna thaIzuM ane sUIzuM tyAre niyama yAda karAvanAra khAMDa (talavAra) vacamAM mUkIzuM. dhyAnamAM rAkhajo ke AvA AtmAo pitAnuM hRdaya zuddha chatAM paNa potAne mATe AlaMbananI jarUra mAne che. mukitadAyaka dAna karyuM? AthI tame barAbara samajI zakaze ke-zuddha samyagdaSTi AtmAne viSayanuM tevuM viSa caDatu nathI; kAraNa ke-te AtmAomAM "viSa viSatulya che? A viveka jAgrata ja hoya che. eTale te AtmAo karmanA udayage viSayane seve te paNa udvigna mane ja ! vacamAM vacamAM rAga AvI jAya te paNa jAgRti prAyaH bujhAI na jAya. bhega-upabhegamAM guNa che ke-nirbalamAM prAyaH rAga AvyA sivAya rahe nahi paNa viSayanA saMgathI para thayA pachI te vicAre ke "hajI AnI A ja dazA? reja Avo vicAra Ave te dhAryuM pariNAma Ave, paNa e vicAra mAtra nAmane ja nA have joIe. eTaluM ja nahi paNa te vicArathI hRdayarUpI bhUmi cIrAvI joIe. A sthiti nahi hovAthI ja, Aje dharma dharma tarIke pariNAma nathI pAmate. A dAnadharmanI vAta Ave tyAM ema thAya che ke-dAna che te sAruM paNa lakSmI beTI che, ema prAyaH nathI thatuM. dAnathI anaMtA AtmA muktimAM gayA e vAta sAcI paNa muktidAyaka dAnadharma sevAya kyAre ? tyAre ja ke-jayAre lakSamI Adi paddagalika padArtho para che ane asAra che, ema cokkasapaNe manAya. asAra mAnyA pachI asAra mAnanAra AtmAne tenA bhogavaTAmAM tevI majA nathI ja AvatI. drazyakAnamAM devA vastunuM gya dAna thAya, paNa Aja te lakSmI enI sAthe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436] samyagadazana-1 vaLagI che ke tenA devAthI amuka lAbha che, eTale ke bhaviSyamAM ghaNI maLaze, ema mAnIne ja prAyaH dAna thAya che. AthI tamAre samajavuM ja paDaze ke-mamatA ghaTI haze te ja sAcI rIte hAtha paheLo thaze. e vAta sAcI che ke-gRhastha saghaLI lakSmIne choDavA nathI beThe paNa te saghaLIya choDavAnA manoratha che, emAM te zaMkA na ja hovI joIe. gRhastha AvakanA pramANamAM dAna kare emAM vAMdho nathI, paNa lakSamI mAtra uparathI mamatA utAravAnA prayatnamAM teNe prayatnazIla rahevuM ja joIe, kAraNa ke-mamatA ghaTe te ja dharmane prema vadhe. je kacare bharAya che te khAlI thaze, tyAre saMyama rUcAvavA ATalI mahenata nahi ja karavI paDe. tame joI zake che ke sAcA dAtArane game tevI sthitimAM paNa pAsenuM ApatAM AMcake nathI Avato ane ethI ja kahevata paNa che ke "pANInA athI sukAyelA evA paNa nadInA mArgane ja de!" kAraNa ke tyAMthI pANI maLavAne saMbhava che. A badhuM kahevAne Azaya e ja che ke-gRhasthAvAsa Abe ya tyAjya che e tamane samajAya; paNa dhyAnamAM rAkho ke-A vAta viSayAsakta AtmAone samajAtI ja nathI, kAraNa ke te AtmAo temanA upara Apattio Ave tyAre paNa mAtA-pitA ane baMdhuone yAda kare, bhAgyane Thapake che, paNa rahe te tyAMnA tyAM ja ! tyAM rahIne mamatAvALA banI, viSayAdhIna thaI ane "mAruM" "mAruM" karI evuM pApa bAMdhe kepariNAme narakAdika durgatine ja pAme. durgatimAM paNa rahyA rahyA cIse ja pADe kAraNa ke karmasattA AgaLa keInuM kAMI cAlI zakatuM nathI. karmasattA pAse kaI paNa dalIla, purAvA ke sAkSI cAlI zakatAM nathI, ke beTI hoziyArI kAma AvatI nathI. tene rekarDa paNa vAMcavuM paDatuM nathIte te gunho karyo ane ene bhegavavAno samaya Avyo ke tarata ja kAnapaTTI pakaDI vagara samajo ke vagara voraMTa ghasaDI jAya che, ane pAchaLanI vyavasthA ema ja rahI jAya che. kharekhara - AjakAla te evI khAtarI ApanArAM bhayaMkara dardo paNa maujUda che, te chatAM ya tame ATalA bahAdura che, e jANIne tamArI bahAdurI mATe khare ja dayA Ave che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...................................................----------|--------------------########################.......................................... 6.samyagdarzananAM prakIrNa kiraNo 1 samyagdarzananA paryAyA 2 samyagdarzananA ATha AcAra 3 Avazyaka praneAttarI 4 Avazyaka samAlAcanA -----------------PPP-------------------------------------------------...........................|| ME Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 " samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritra rUpa je mAkSanA upAya, emAMnA samyagdarzananA paryAya aneka che, ema sama zAstrakAra, AcArya bhagavAna zrImad haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA zrI zAstravArtAsamuccaya nAmanA grantharatnamAM pharamAve che. samyagdarzanane jema 'darzana' kahevAya. che, tema muktibIja" paNa kahevAya che, samyaktva' paNa kahevAya che, , tattvasAdhana paNa kahevAya che, ( TIkAkAra paramiSa tattvaveDhana' kahe che.) ' duHkhAntakRt' paNa kahevAya. che, ane 'sukhArambhu " paNa kahevAya che. AtmAnA cathAvasthita svarUpane samajavAmAM atiupayAgI heAvAthI, ene mATe darzana e khare ja sArthaka zabda che. A samyagdarzananI. sahAya vinA jIvAditattvAnI sAcI samaja zakaya nathI. jIvAditattvAnA thAvasthita svarUpanI zraddhA mATe darzIna ja sahAyaka che. samyagdarzananA abhAvamAM jIvAtivAnI yathAvasthita svarUpamAM yathA zraddhA thavI e zakaya ja nathI. muktinu` bIja : sakalakarmInI nivRtti rUpa je mukti e samyagdarzananuM phUla che ane e lanuM samyagdana e khIja che H e ja kAraNe samyagdarzanane muktinuM mIMja paNa kahevAya che, aneka pApa icchAomAM ramatA evA paNa AtmA jyAre samyagdarzanane pAme che, tyAre samyagdaSTi evA te AtmAnI ramaNatA eka muktinI ja IcchAmAM DAya che. anya icchAomAM ramaNatA samyagdarzana pAmelA AtmAmAM hAtI nathI. samyagdarzana e eka evA guNa che ke-e guNane pAmelA AtmA saMsArasukhane sAcu sukha mAnavAthI vimukha manI jAya che. ' samyagdarzana ' nAmanA guNanA pratApe AtmA sAthe pariNAmaDhI banI jAya che, ethI saMsAranAM sukhAne paNa te duHkharUpa ane duHkhanAM kAraNA mAne che. sukha mATe tA te mekSanI ja IcchA cA " sa sa na za nA 5 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] samyagadarzana-1 kare che, ane ethI te jJAna ane cAritrane pAmanAra banI, pariNAme phalarUpa muktine pAmanAre bane che. e kAraNe samyagdarzanane muktinuM bIja kahevAya che. - dharmacintA Adi aMkuranA kamathI samyagdarzana e muktirUpa phalanuM janaka heI, e muktirUpa phalanuM Adya kAraNa gaNAya che. samyagdarzananI sAcI ArAdhanA dharmacintA Adi aMkuranA kamathI mukti rUpa phalane pedA karyA vinA rahetI ja nathI. samyakatva : samyagdarzana e "samyaktva tarIke paNa oLakhAya che. samyaphatva eTale AtmAne samabhAva. AtmAnA mithyAva rUpa malanA vivakSita apagamathI AtmAnA parama nirmalIbhAvarUpa je sakhyabhAva, enuM ja nAma samyaktva che. kSAyika samyakatvamAM mithyAtvano sattAmAMthI paNa apagama-vinAza thavo joIe. kSApazamika samyaphavamAM mithyAtvane radaya rUpe apagama thavo joIe ane pazamika samyaktvamAM mithyAtvane udayarUpe abhAva tha joIe. A rIte regyatA mujabanA mithyAtvanA apagamathI AtmAmAM je parama nirmalatA janme che e ja AtmAne samyabhAva che ane enuM ja nAma samyaphava che. samyagdarzananuM A ja svarUpa hovAthI ene samyakatva paNa kahevAya. heyamAM upAdeyabuddhi ane upAdeyamAM heyabuddhi karAvanAra je mithyAtva, ene tevA prakArano abhAva thayA vinA, A guNa AtmAmAM janmate nathI. A guNa jamyA pachI AtmA bhAre vivekI banI jAya che. ene viveka ane vastunA svarUpamAM cokakasa rAkhe che. A ja kAraNe A guNane svAmI rAjya Adine upabhega karavA chatAM kadI ja rAjya Adine upAdeya ke TimAM mAnatuM nathI. A guNanI utkaTa dazAmAM ramate AtmA te baMdhanA kAraNethI paNa nirjarA sAdhI zake che. A guNane svAmI saMsArane sAce daTA banI rahe che. bhaktA chatAM daNA banI rahevuM e A guNanA pratApe zakya banI jAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kirA [ 441 puNyanA bhAgavaTA ke pApanA bhAgavaTo banneya A guNuthI nirjarAnAM kAraNa banI zake che. A guNu duHkhanI sAmagrI karatAM paNu sukhanI sAmagrImAM khUba ja viraktatA pedA karI de che. A guNanI anupamatA yathA rUpamAM anubhavAvI, e anubhava vinA zakaya nathI. A guNu pAmanArA saMsAranA mahemAna banI jAya che, eTale phe-A guNanA svAmIe saMsArathI pratikULa bane che, tyAre sasAra tene anukULa bane che. saMsAramAM sAcA sukhane anubhava paNa A guNanA svAmIo mATe ja anAmata che. tattvavedana : samyagdarzananA prabhAve anaMta upakArI zrI arihaMta paramAtmAAe pharamAvelAM tattvAnuM vena eTale zraddhAna AtmAne thAya che, e kAraNe samyagjhanane 'tattvavedana' paNa kahevAya che. sAcu* tattvavedana AtmAne saMsArathI udAsIna banAve che. anukUla sAmagrImAM thatI Asakti ane pratikULa sAmagrImAM thatA udvega-e ubhaya AtmAne hAnikara che. ane e ubhayanA vinAza thAya tyAre sAcA udAsInabhAva Ave che. evA udAsInabhAvane pAmavA mATe tattvavedana Avazyaka che. zrI jinezvara bhagavAneAe pharamAvelA jIvAdinA svarUpanuM sAcu zraddhAna, e AtmAne caDhelA me|hivaSanA nAza mATe jaDIbuTTInI garaja sAranAru che. jagatane enA svarUpamAM jANavA mATe A tattvavedana khUba ja Avazyaka che. vairAgya mATe paNa bhavanA svarUpanuM jJAna Avazyaka che ane e jJAna mATe tattvavedana khUba ja jarUrI che. samyagdarzana sAthe duHkhanA nAza ane sukhane Arbha : A samyagdarzana karmAMjanita gADha rAgadveSanA pariNAmarUpa graMthine bheda thayA vinA thatuM nathI. A graMthinA bhedapUrve AtmAne nikhiDa kamathI janya evuM je sa`sAraduHkha hAya che, te graMthibheda pachI nathI rahetu. ane ethI upakArIe A samyagdarzanane duHkhAntakara tarIke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 ] sabhyasana-1 paNa ALakhAve che. khare ja samyagdarzananI prAptithI apekSAe duHkhanA ata thayA, ema kahevAmAM jarAye atizayeAkti nathI. samyagdarzananA svAmI jo uddhe pariNAmanA svAmI banI jAya, tA e bhavamAM paNa kSamakazreNi pAmI, kevalajJAnane! svAmI thaI, zrI siddhipadanA bheAtA banI jAya che. jo ke Avu' koI koI ne mATe ja ane che, chatAMya ane che e nivivAda che. e kAraNe paNa A samyagdarzanane duHkhAntakara kahevAmAM harakata nathI ane e ja kAraNe ene sukhanA AraMbha karanAruM paNa kahevAya che. je duHkhAntakara hAya, e sukhaneA Arambha karanAruM hAya e vAta paNa vivAda vinAnI ja che. duHkhanA anta karanAruM samyagdarzana sukhanA Arambha karanAru paNa hAvAthI, jema samyagdarzanane duHkhanA aMta karanAru' kahevAya che, tema sukhanA AraMbha karanAru paNa kahevAya che. samyagdarzananI sAthe ja AtmAmAM sabhyajJAna pragaTa thAya. che, eTale ajJAnarUpa duHkha gayuM ane samyagnAnarUpa sukha zarU paNa thayuM, e vAta paNa niHza Mka ja che. samyagdarzana rUpa saddharmanI prApti thavAnA pratApe je puNyAtmAe zrI jinavacananI sAcI AstikatAne pAmelA hoya che, teo mekSanA rasika hAvAnA kAraNe te bhAva dvArA zuddhacittanA svAmI hoya che. samyagdarzanaguNane dharanArA puNyAtmAe.nI cittazuddhi viSaya- kaSAyanA aMjhAvAta vakhate paNa ghaNuM ja suMdara kAma Ape che. aviratithI ane anaMtAnuba dhI sivAyanA kaSAyeAthI e puNyAtmAonu citta sakhya ane e zakaya che, paNa e rIte peAtAnu citta je samaye saMkSubdha banyu hoya te samaye paNa jo tee upayAgazUnya nathI hAtA, te teo peAtAnA cittanI e saMkSubdhatA upara suMdara kAmU rAkhI zake che. ApaNe joI AvyA chIe ke-samyaktva e zubha Atma-pari aa rUpa che ane AtmAnA e zubha pariNAmane baLavatAM Avhe diplo Jain Educationa International samyagdarzananA ceAge cittazudi ma For Personal and Private Use Only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyamazananAM prakIrNa kiraNe | [43 te AtmAne e zubha pariNAma AtmAne ghaNuM kAma ApI zake che. cAritramehanIya karma joradAra hoya ane ethI anaMtAnubaMdhI sivA cana kaSA paNa joradAra haya, te chatAM paNa je samyaphavarUpa zubha AtmapariNAma AtmAmAM vidyamAna hoya te e pariNAmanA baLe paNa AtmA ghaNuM nirjarAne sAdhanAre bane che, paNa e AtmAnI e upagayukta-dazA ya bhUlavA jevI nathI. aviratinA ane kaSA yenA joradAra udaya vakhate AtmA je upayogazUnya banI jAya, aviratinA ane kaSAyenA ghasArAmAM je AtmA ghasaDAI jAya te eNe sAdhelA mithyAtva mehanA kSapazamAdine banI malina naSTa thaI jatAM paNa vAra lAgatI nathI. kSAyika samyaktvane pAmelA AtmAne samyagdarzana guNa naSTa thatuM nathI paNa kSApazamika samyaphavanI te vAraMvAra jAva-AvathAya e zakya che. AthI samyakUvane pAmelA AtmAoe potAnA te zubhAtmapariNAmane jALavI rAkhavAnI jema kALajI rAkhavI joIe. tema ene ghAtaka doSone haNavAnI paNa kALajI rAkhavI joIe. vicAravuM e joIe ke-je keIka vakhate paNa gAphela banI gayA ane AtmAne zubha pariNAma cAlyo gaye te ApaNI dazA zI thaze? kAjaLanI keTaDImAM nirlepa rahevAnI kaLA: samyagdarzana guNa hoya te AtmA aviratinI kiyAdi karate thake paNa nirjarA sAdhI zake che." AvI vAtane jANI AtmA je avirati AdinA ghAta tarapha upekSAvALe bane te enA samyagdarzana guNane paNa ghAta thaI jatAM vAra lAge nahi. kAjaLanI koTaDImAM pisavA chatAM paNa nilepa rahevA jevI dazA jene prApta thaI hoya, te jANuM-jaIne kAjaLanI koTaDImAM pesavA jAya nahi. . vAta eTalI ja ke--kama dhakko mArIne kAjaLanI keTImAM pesADe tyAre A puNyavAna eve sAvadha rahe ke kAjaLathI e ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44] samyagudarzana-1 lepAya nahi. karmanA dhakkAne e AvI rIte niSphaLa kare. kAjaLanI keTalI game kene? jenuM hiyuM kAjaLathI raMgAeluM hoya tene ja ne? jenA haiyAmAM ujAsa pragaTa che tene te kAjaLanI koTaDImAM rahevAnuMya game nahi ane emAM pisavAnuMya game nahi. haiyAmAM ujAsa pragaTavA chatAM paNa ene kAjaLanI koTaDImAM rahevuM paDe agara kAjaLanI koTaDImAM javuM paDe e zakya che paraMtu e vakhate te kAjaLanI keTaDImAM paNa nirlepa rahevAnI pitAnI kaLAne upayoga kare. tyAM e cUke te enA haiyAne ujAsa paNa bhAgI jAya. A vAtane yathArtha paNe nahi samajanArAo Aje samyagdarzananA nAme, pApathI virAma pAmavAnI vAtane ane aviratine TALanArI kriyAone vidha karI rahyA che. saMsAra e kAjaLanI keTalI che. samyagdarzanathI haiyAmAM ujAsa pragaTe che. e ujAsanA vege jIvane kAjaLanI koTaDImAM paNa kAjaLathI lepAyA vinA jIvavAnI kaLA hastagata thAya che. paNa enA haiyAmAM pragaTele ujAsa ene e ja batAve che ke ahIM rahevuM sAruM nathI. AthI je zakya hoya te te temAMthI nIkaLavA mAMDe che ane tevI zakyatA nathI hotI te te eka tarapha te zakyatAne meLavavAnA prayatnamAM lAge che ane bIjI tarapha kAjaLanI keTaDImAM paNa kAjaLathI nahi lepAvAnI kaLAne upayoga kare che. AvI dazAmAM je jarA paNa gaphalata thaI jAya, te kevuM pariNAma Ave e vicAravA jevuM che. . . samyagdarzana - eTale tattvaci: - AtmahitanI nAzaka jeTalI sAmagrI enA upara aruci ane Atmahitane upakAraka jeTalI sAmagrI, enA upara ruci e samyagdarzana che. AvI rUci AvavI e kAMI sahelI vAta nathI. anantajJAnIoe pharamAvelAM tane ane e tattvanA svarUpane dilamAM nizaMkapaNe sthApita karavA jeTalI lAyakAta AtmAmAM AvyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagazananAM prakIrNa kiraNe [445 pachI ja samyagdarzanane AvirbhAva thAya che. AvA samyagdarzana guNane pAmele AtmA te, sAmagrIsaMpannadazAmAM, anantajJAnIoe pharamAvelAM tanA svarUpane jANavAnI abhilASAvALo hoya ja, paNa jeo A guNane pAmavAne cAhatA hoya teoe paNa, AtmAne anantajJAnIonAM vacane pratye vizvAsu banAvIne, saddaguruo dvArA, anantajJAnIoe pharamAvelAM tanA svarUpane jANavAno prayatna karatA rahevuM joIe. cetana ane jaDa : jyAre ne tyAre saMsArI jImAM saMkhyAhAni ane siddha chamAM saMkhyAvRddhi ja thayA kare che ? cetana ane jaDa, e be mukhya tara che. puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha ane nirjarA-e to jIva ane ajIvana yegane kAraNe che. karma rUpa ajIvana yegathI jIvanI sarvathA mukti e navamuM tattva che navatatva tatva arthAtu-mukti prApta thaI jAya, pachI te AtmA zAzvata kALa mATe muktAvasthAmAM ja rahe che. muktAvasthA sivAyanI kaI paNa avasthA evI nathI, ke je avasthAmAM duHkhane sarvathA abhAva hoya temaja je avasthA zAzvata TakI rahetI hoya. AtmA jyAM sudhI mukhtAvasthAne pAmate nathI, tyAM sudhI ene sukhamaya zAzvata dazA prApta thatI nathI AthI. upakArIoe, AtmA je prakAre sukhamaya zAzvata dazAne pAmI zake te prakArane darzAvyuM che, ane e ja prakArane sevavAnuM vidhAna karyuM che. AtmA paNa evo padArtha nathI, ke je nava utpanna thaI zakate hoya agara te jene sarvathA nAza thaI zakate heya. AtmAnI saMkhyAmAM paNa keIthIya hAni ke vRddhi karI zakAtI nathI. eka vAta jarUra che ane te e ke jema jema saMsArI "AtmAo sidhdhadazAne pAmatA jAya che, tema tema saMsArI AtmAomAM saMkhyAhAni ' ane siddha AtmAomAM saMkhyAvRddhi thayA kare che. anantAkALathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :46] samyagdarzana-1 A rIte sa`sArI-jIvAnI sakhyAmAM hAni ane siddha jIvAnI sakhyAmAM vRddhi cAlu heAvA chatAM paNu, sa`sArI jIve jema vamAnakALamAM anantAnanta che, tema anaMtakALe paNa anantAnanta ja rahevAnA che. anantAnanta saMsArI jIvAmAMthI je kAI AtmAonI tathAbhavyatA paripAkane pAme che, te AtmAe ja kSINukamI banavA dvArA siddhadazAne pAme che. tInI sevA paNa siddhadazAne pAmavA mATe ja karavAnI che, kAraNu ke-sidvadazA ekAnte sukhamaya che temaja zAzvatapaNu che; ane, duniyAnA saghaLAya jIvA je duHkharahita, sa'pUrNa tathA zAzvata sukhane icche che, te sukha mAtra siddhadazAmAM ja raheluM che paNu anyatra nathI ja ! abajo dIpakAnI jyeAtionI jema anantA AtmAo maLI jAya che : ? sa. meAkSamAM gayelA AtmAe eka thaI jAya che ke judA judA rahe che ?? dvIpakanI jyeAti akhonI sakhyAmAM maLI jAya te paNa eka ja dekhAya che, chatAM hAya che te judI judI ! e ja rIte mAkSamAM gayelA badhA AtmAnuM svarUpa eka che, chatAM teo che pRthak pRthak ! svarUpathI eka che, vyaktithI eka nathI. jyAtimAM nyAti maLI jAya, tyAre kayA dIpakanI kayI jyeAti e pRthapaNe jANI zakAtuM nathI. parantu jJAnamaLe te pRthak pathak dIpakanI jyoti hAvAnu jANI zakAya che. AtmA mATe paNa ema ja samajavAnuM che. anantA zuddha AtmAe eka sthAne sAthe rahI zake che. e badhA svarUpe ekarUpa bhAse che ane vyaktizaH pRthak pRthak paNa bhAse che. AtmA ane zarIra bhinna che: mukhtAvasthA e AtmAnuM taddana svAbhAvika ane AvaraNa rahita -svarUpa che. e svarUpa ApaNe kathAre pAmI zakIe, e ja ApaNe vicAravuM joIe. e mATe ApaNe vicArI gayA chIe ke AtmA zIthI bhinna che. zarIra ane AtmAnA svabhAva bhinna bhinna che.' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananAM prakIrNa kidA [ 447 mANasanuM mRtyu thAya che, eTale AtmA maratA nathI, paNa te zarIramAM raheleA AtmA, karma rUpa ajIvanu kheMcANa thavAnA ceAge anya janmamAM cAlyA jAya che, ane karrarahita banelA AtmAe mRtyu pAmIne siddha dazAne pAmatAM zarIranA saMbaMdha sapUrNa paNe cheDI ajanmA nI jAya che. AtmAne kALathI svabhAva anAdi. AvarAyelA che H AtmA anAdithI che,tema AtmAnA guNA paNa anAdithI che,AtmA jema keAI kALe mRtyu pAmatA nathI, tema AtmAnA guNA paNa koI kALe nAza pAmatA nathI. Ama chatAM paNu, AtmA, karma rUpa ajIvanA ceAge jema eka janmamAMthI bIjA janmamAM ane bIjA janmamAMthI trIjA janmamAM ema aneka janmAmAM pharyA kare che, ane ethI janma pAmatA ane mRtyu pAmatA lAge che, tema kama rUpa ajIvanA AvaraNanA caiAge AtmAnA guNA paNa vadhu-ochA pramANamAM khAyA kare ane prakAzita thayA kare evuM cAlyA kare che. A rIte AtmAnA svabhAva anAdikALathI AvarAyelA che. AtmA ane karma-e enA cegane paNa anAdinA mAnyA vinA koI paNa tattvanI sAcI ane sumeLavALI vyavasthA thaI zakatI nathI. AtmA bhale AMkhe dekhAtA na hoya; bAhya rIte khyAlamAM AvatA na hoya, chatAM paNu A jagatamAM je kAMI banI rahyuM che tenA jo vivekathI vicAra karavAmAM Ave te AtmA che ane tenA guNA karmanA AvaraNathI anAddikALathI AvarAyelA che.'-e vAtanI pUrI pratIti thayA vinA rahe tema nathI. " Jain Educationa International Aje tA tattvavicAraNA lagabhaga naSTa thaI gaI che, eTale tadna sAmAnya vAtA paNa navIna jevI lAge che. AtmAnA vicAra ja prAyaH karAtA nathI, evo AtmAnI vAtA navI lAge temAM navAI nathI; paNa jeo AtmAnA vicAra karatA nathI, teo potAnA A ghaNA 20 For Personal and Private Use Only Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 ] samyagadarzana-1 ja kiMmatI jIvanane barabAda karI rahyA che, ema upakArI mahApuruSe spaSTapaNe pharamAve che. AtmaguNa : AtmA e dravya che; ane e jema guNahIna hoI zakatuM nathI, tema enA guNa paNa jaDanA guNa jevA hoI zakatA nathI. AtmAne e paNa eka guNa che ke eka sthAnamAM rahyo paNa te sArAya jagatanA traNe kALanA bhAvene jANI zake. bAhya cakSu paNa eka jagyAethI aneka padArthone joI zake che, te AtmA jJAnacakSu dvArA traNeya lokamAM ane alakamAM rahelA traNeya kALanA bhAvane jANI zake temAM kAMI Azcarya pAmavA jevuM nathI. ATalA mATe ja kahevAya che keAtmAne guNe e kaI sAmAnya vastu nathI. satra AtmAnA guNemAM pheraphAra thAya che ke nahIM? pheraphAra pratisamaye thAya che, kAraNa ke vartamAnakALanI vastu bhUtakAlIna svarUpa thAya che ane bhaviSyanI vastu vartamAnakAlIna svarUpa bane che. Ama chatAM paNa vastu vastusvarUpe te kAyama ja rahe che. e prakAre siddha AtmAonA jJAnAdi guNemAM vastuonA parivartanane kAraNe pheraphAra thayA kare che ema kahevAya, paNa siddhAtmAo kadI ja guNarahita banI jatA nathI. AvaraNe jaze tyAre ? eka samayamAM traNe kALa saMbaMdhI sArI duniyAnuM jJAna karanAra AtmAne jJAnaguNa che. e guNa atyAre AvaraNathI dabAyelo che. AtmA che, AtmA anantaguNI che ane anantaguNa evo paNa AtmA AvaraNathI Avarita che, e traNeya vastuo anAdi siddha che. have e AvaraNamAMthI jyAre amuka amuka AvaraNe jaze tyAre samyagdarzana ane samyajJAna pragaTaze, ane amuka amuka AvaraNe jaze tyAre sammacAritra pragaTaze. e traNeyane roga thaze tyAre AtmA apUrva rite taravA lAgaze ane taratAM taratAM kinAre AvI jaze eTale Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajhazananAM prakIrNa kiraNa [ 449 vItarAga banI jaze, anantajJAnI banI jaze ane te pachI te sarvathA. kSINakamAM banIne kevaLa sva-svarUpamAM ja lIna banI jaze. abhavyAtmAonA tema ja keTalAka bhavyonA guNe pragaTatA ja nathI : A prakAre sarva saMsArI AtmAo AvaraNamukta bane ja che, ema paNa nathI. jema anantA AtmAo AvaraNarahita banI jAya che, tema anantA AtmAonAM AvaraNe jatAM nathI, eya cokakasa che. dUdha bheMsanuM paNa che ane AkaDAnuM paNa che. AkaDAnA dUdhamAMthI ghI kadI thAya che ? nahi. AkaDAnuM dUdha eya dUdha kahevAya che, chatAM tenuM ghI kema na thAya ? kahevuM ja paDaze ke je ene svabhAva. " talamAMthI tela nIkaLe paNa retImAMthI tela kema na nIkaLe ?" rame prazna ja na hoya. je vastune je svabhAva nahi, te tenAmAM lAvavAnI keInI paNa tAkAta nathI. svabhAvathI zyAma vastrane kaI veta karI zakatuM nathI. bhavya AtmAne kevaLajJAna guNa pragaTa thaI zakaze, paNa abhavya AtmAne te guNa kadI ja pragaTa thaI zakaze nahi. kAraNa ke abhavya AtmAne svabhAva ja eve che. AkaDAnA dUdhamAMthI ghI te pragaTa thatuM nathI, paNa te dUdha khAvAnA kAmamAM ya AvatuM nathI. e rIte keTalAka evA paNa AtmAo che ke, je AtmAomAM pUrNa guNa keI kALe pragaTa ja nahi thAya. mAtra abhavya AtmAonA ja guNo pragaTa thatA nathI evuM nathI, paNa keTalAka bhavya AtmAonA guNe paNa pragaTa thatA nathI. jeTalA bhavya che teTalA saghaLAya- pitAnA svarUpane niyama pAmI zakavAnA ja che, ema kahevAya nahi. "pitAnA svarUpane pAme te bhavya " evo niyama kharo, paNa bhavya hoya e badhAM . pitAnA svarUpane pAme ja e niyama nahi, ghI thavAne lAyaka saghaLAya dUdhanuM ghI thAya ja che, ema banatuM nathI, kAraNa ke dhane - ghI banavA mATe sAmagrI joIe che. sAmagrI hovA chatAM paNa, je sa. 29 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 ] samyagraMdana-1 dUdha upara prayatna karanAra na hAya, te dUdhanuM ghI na thAya, e paNu nizcita che. e ja rIte, bhavyane paNa sAmagrI maLavI joie ne ? je bhavyAtmA sAmagrI pAmIne prayatnazIla bane che, te ja peAtAnA svarUpane pragaTa karI zake che. samyagdarzana ekadama pragaTatu nathI : sa0 samyagdarzana tA svabhAvathI ane adhigamathI ema be prakAre pragaTe che ne ? samyagdarzana guNu svabhAvathI agara adhigamathI pragaTe che e vAta kharI che, paNa ethI sAmagrInI ane prayatnanI kiMmata jarA paNu ghaTatI nathI. samyagdarzana guNune pAmavAne mATe tema ja pragaTelA te guNune khIlavavAne mATe sArI sAmagrI paNa ghaNI rIte kAragata nIvaDe che. sAdhunA cAga thavA, tattva sAMbhaLavAnI icchA thavI, tatvasvarUpanA varNanane sAMbhaLavAmAM rasa AvavA, e badhI sAmagrInI jarUra che. jenAmAM samyagdarzana guNu pragaTayA na hAya, te game teTalA jJAnI kahevAtA hAya tA paNa ajJAnI che. Aje ghaNA mAnavAmAM evu' jJAna pedA thayuM che ke e jJAnanA ceAge te mAnavAne mAnava tarIke paNa rahevA dIdhA nathI. kAraNa ke jJAna hovA chatAM paNa e ajJAna kATeinuM ja nahi paNa mithyAjJAnasvarUpa che. sAmAnya rIte viveka jAge ane enA sadupayoga karavAmAM Ave, tA mithyAtva haThI jAya ane samyagdarzana pragaTa thaI jAya. sUryanA udaya pahelAM arUNeAya thAya che. aMdhakAramAM ekAeka sUryanA udaya thatA nathI. ema thatuM heAta tA AdamIone cakkara Avata. lAkhkhA ilekTrIka khattIthI sUryanA prakAza adhika che, chatAM e Aste Aste Ave che. mATe ja ApaNe joI zakIe chIe. aMdhakAramAM rahelI AMkha prakAzanI sAthe rahevAnI abhyAsavALI thAya e rIte sUrya Uge che. mATe ja tenA tejane ApaNe joI zakIe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sammadadazananAM prakIrNa kiraNe [451 chIe. sUryanI AgaLa IlekTrIka battIne prakAza kAMI ja nathI, chatAM paNa IlekaTrIka battI je ekadama saLage te AMkhe tejanAM aMdhArAM AvI jAya che. e uparathI vicAro ke-sUrya ekadama pragaTe te zuM thAya? paNa sUryane prakAza vistAra pAmatAM pahelAM arUNodaya thAya ja che. e rIte samyagdarzanano prakAza paNa-Aste Aste thAya che. samyagdarzana ekadama kadI pragaTa thatuM nathI. yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa e vagere pUrvAvasthAo samajavA jevI che. A badhI sAmagrIone yoga the, e paNa pahelAMnI avasthA che. sAdhune coga thave, tatva jANavAnI IcchA thavI, tattvanI vAta sAMbhaLatAM AnaMda Ava, e badhI samyagdarzanane pragaTavAnI taiyArIvALI avasthA che. - sAdhu kene na game tyAgI sAdhu Ave tyAre aruci thavI, tattvanI vAta nahi gamavI, tyAgI sAdhu saMsAranI kaI paNa pravRttimAM hAtha na nAkhe tethI bejArUpa lAgavA, e badhI samyagdarzana guNane Avarita karanArAM gADha AvaraNenI hayAtinI sUcaka avasthA che. keTalAka nAstikane te, sAdhune samAgama paNa bhaDakAve che. saMsAranI tIvra Asakitane poSavAnI buddhivALA AtmAo sAdhunA parama hevI hoya che. saMsArane rAga jene ocho thayo hoya, tene ja sAdhu AvavAnA samAcArathI AnaMda thAya, saMsArane rAga jene gADha hoya, tene te sAdhunuM nAma sAMbhaLavA mAtrathI paNa duHkha thAya che. sAdhunA nAmezravaNathI paNa duHkha pedA thAya, e saMsAranA gADha rAgane ja sUcave che ne? khAvuM-pIvuM, pahevuM-oDhavuM, ane amana-camana karavAmAM ja AnaMda mAna, e paNa saMsArane gADha rAga che. hAnikara-vyasanAdikanI vRddhi paNa saMsArano AnaMda mANavAnI vRttimAMthI ja thAya che. A Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45ra ] samyagadarzana- badhI vastuo AtmAnA hitanI ghAtaka hovA chatAM paNa, viSaya-kaSAya rUpa saMsAra suMdara che, evuM bolanArA paNa che; parantu evAone vivekI AtmAo te prANagaNanA verI ja mAne che. saMsAramAM je jeTale sAce tyAgI agara te saMteSI adhika hAya, teTalo teja vadhAre sArA ane sukhI heI zake. samyagdarzana pAmavAne uSaHkALa : sAdhu tyAgI hoya che e te jANe che ne? sAdhuo je gAmamAM jAya, te gAmamAM jaIne paNa teo kare zuM ? e gAmanI dunyavI khabara pUche ke-dhanaprApti AdinA AzIrvAda Ape, e vAta ja azakya che. tyAgI puruSe te viSaya ane kaSAyane cheDavAnI ja vAta kare. evA sAdhuone joIne tamane AnaMda thAya ke kheda thAya? je kheda thatuM hoya te samaje ke-tamArAmAM saMsArane rAga gADha che. sAdhu zabda ja e che ke-ene virodha kara e ja guno che; paNa, jeo viSaya ane kaSAyanA pUjArI che, teone sAcA sAdhunA darzanathI ke sAcA sAdhuonA AvAgamananA samAcAra sAMbhaLatAM AnaMda nathI AvatuM. emAM je AnaMda Ave, te samyagdarzana rUpI sUrya aMtaramAM udaya pAmavAne uSaHkALa Avya, ema samajavuM. sAcA sAdhu AvavAnA samAcArathI hRdayamAM jene AnaMda thAya, tene tyAganI suvAsa game che, ema mAnavuM ja paDe. sAdhunA sahavAsathI jene aMtaramAM sAce AnaMda thAya, tene tyAga game ja kAraNa ke vivekapUrvakano tyAga eja sAdhunI sAcI suvAsa che. sAdhu saMsAranA - tyAgI ja hoya ? tamane sAdhu zAthI game che ? kahe ke-viSaya-kaSAya svarUpa saMsArathI vairAgya utpanna karAve che, ane mekSa tarapha javAnA raste batAve che mATe! ethI e siddha thAya che ke-saMsAra jene kharAba lAge ane mukti jene sArI lAge, tene ja sAdhu game. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNA [ 453 sa. amArA potAnA karatAM sAdhu kAMIka adhika che, ema mAnIne sAdhune joIne amane AnaMda thAya che. 6 sAdhumAM adhikatA che'-ema lAge ane ethI sAdhune joI ne AnaMda thAya, tyAre e vicAravu joie ke-sAdhumAM adhikatA kacI che? emanI sAdhutA, e ja emanI adhikatA che. e sAdhutA ApaNI pAse nathI ane emanI pAse che, AtmAnA kalyANane mATe e sAdhutA jarUrI che, mATe ApaNe emanI pAsethI e ja sAdhutA pAmavI che, ane ApaNA AtmAne A saMsArathI mukta banAvavA che evI maneAdazA jenI che, tevA AtmAmAM samyagdana rUpI sUrya udaya pAmyA che agara te! te udeya pAmavAnI taiyArImAM che. sAcA sAdhu duniyAnA tyAgI ja hAya. ' duniyAnA tyAgI na hAya te sAcA sAdhu ja nahi.' e mAnyatA A dezamAM rUDha hatI, paNa AjakAla jene--tene sAdhu kahevAnI paNa kuTeva vadhI paDI che. tI zabdanA jema vyabhicAra karAya che, tema sAdhu zabdane paNa Aje vyabhicAra karAya che, je na thavA joI e. sAdhu kayA irAde gamavA joie ? deva, guru ane dharma, A traNeya viSayamAM AtmAe susthira banI javu joIe. game tene deva na manAya, game tene guru na manAya ane game tene dharma na manAya. samyagdaSTi te kahevAya, ke je nAmanA devanAya tyAgI hAya, nAmanA guruneya tyAgI hoya, ane nAmanA dharmanA paNa tyAgI hoya. temaja sudeva, suguru ane sudharmAMnA upAsaka hAya. sAmAnyapaNe deva-guru-dharmanI tarapha prema thAya, sauMsAra tarapha aruci thAya ane meAkSa tarapha prItibhAva pragaTe, e samyagdarzana guNu AtmAmAM pragaTavAnA che ema sUcave che. pachI AtmA zeAdhaka bane che. e jue che ke-- kayA devanI, kayA gurunI ane kayA dharmanI sevAthI AtmA saMsArathI mukta banI zake ? dhIre dhIre e AtmAmAM kudeva, kuzuThThuM ane kudharma pratye aruci pragaTe che. kuvAdi pratye Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 ] samyagdarzana-1 satrathA arUci ane sudevAdi pratye niHza'ka ruci, e samyagdarzana guNa pragaTacAnI nizAnI che. A uparathI samajI zakAya tema che ke-sAdhu saMsAranA tyAgI ane meAkSamArganA ArAdhaka hAvAthI game, te ja vAstavika rIte te gamyA kahevAya. ane jene sAdhu vAstavika rIte game, tene sa`sArathI mukta banAvanAre tyAga game ja, e paNa nizcita vAta che. deva-gura-dhanI phUMkI phUMkI vyAkhyA : deva kAne kahevAya ? deva tene ja kahevAya, ke je viSaya- kaSAya rUpa saMsArathI sathA mukta banelA hAya. arthAt-vItarAga hAya ane te sAthe anantajJAnanuM svAmItva Adi guNAne paNa dharanAra heya. eTaluM ja nahi, paNa meAkSamAnA svataMtra prakAzaka heya athavA mAkSane pAmelA hAya. Ama viSaya-kaSAya rUpa saMsArathI sa thA mukta banelA AtmAe kAI paNa prakAranI abhilASAvALA hAtA nathI ane ethI evA AtmAe lIlA ADhithI paNa sarvathA para ja hAya, e samajI zakAya tevI vAta che. guru kAne kahevAya ? guru paNa tene ja kahevAya, ke je saMsArathI pUrNa paNe mukta nahi heAva! chatAMya saMsAranA tyAgI hAya ane muktinI ArAdhanAmAM masta hAya. kaMcana ane kAminInA jee tyAgI nathI, kacana ane kAminIne meLavavAnI vRttithI je para nathI ane samyagdarzana, samyajJAna tathA sabhya cAritra rUpa ratnatrayInA je ArAdhaka nathI, teo sAdhuveSamAM hAya tApaNu guru nathI ane ethI samyagdaSTi AtmA meAkSanI rucivALA heAvAnA kAraNe evAone guru na mAne te sahaja che. dha kone kahevAya ? dhama tene ja kahevAya, ke je anantajJAnI zrI vItarAga paramAtmAe kahelA heAya athavA tA e tArakanI AjJAne anusarIne kahevAyelA hoya. AtmAne aprazasta viSayAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzananAM prakIrNa kiraNe [455 virAgI, aprazasta kaSAyane tyAgI, AtmaguNene anurAgI ane AtmasvarUpane pragaTAvanArI kriyAo AcaravAmAM apramAdI banAvanAra dharma, e ja sAce dharma che. viSaya-SAyanI vRttine je dharma piSe, tene to samyagdaSTi AtmAo dharma mAne ja nahi. samyagdarzanapUrvakanuM dhamazravaNa: anantaupakArIo pharamAve che ke-samyagdarzana guNa vinA zrI arihaMtadevanAM vacane upara avihaDa prema jAgatuM nathI. ane e prema jAgRta thayA vinA, zrI jinavacananuM zravaNa je svarUpe thavuM joIe te svarUpe thatuM nathI. egya AtmAne zrI jinavacananuM zravaNa samyagdarzana pamADanAruM thAya che e vAta sAcI che, tema chatAM paNa samyagdarzana thayA pachI e zravaNathI je AnaMda thAya che e ajoDa hoya che. zuzraSA e te samyagdaSTi AtmAnuM prathama liMga che. samyagdarzanane pAmele AtmA zrI jinavANunA zravaNamAM e ekatAna bane che ke-e ekatAnatAnA pratApe e dinapratidina dharmanI ArAdhanAmAM AgaLa ne AgaLa vadhatuM ja jAya che. samyagdarzanane pAmele AtmA, saddaguru mukhe zrI jinavacananuM zravaNa karavuM," "dharmane avihaDa rAga" ane "devagurunI vayAvacca" A Adi dvArA cAritramehanIya sAthe saMgrAma khele che. cAritramehanIya sAthe saMgrAma khelatA e samyagdaSTi AtmAne devakanAM sukhe paNa tuccha bhAse che. e AtmAne zrI jinezvaradevanI pratyeka AjJA pratye kAyamI bahumAna hoya che. zrI jinezvaradevoe upadezelA viratidharma pratye tene rAga e baLavattara banI jAya che ke-e rAganA pratApe virati vinAnuM pitAnuM jIvana e AtmA mATe rasa vinAnuM banI jAya che. samyagdarzanane havAmI AtmA dezaviratighara bane che, te paNa sarvavirati levAnI zaktinA abhAvathI, paNa sarvaviratinI anicchAthI nahi ja. sarvavirati dharmane prApta karavA mATe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456] samyagdarzana-1 te e sadA prayatnazIla ja hoya che, enA dvArA karAte dezavirati dharmane svIkAra e paNa sarvavirati dharmane prApta karavAnA prayatna pikIne eka prayatna ja che. samyagdarzana-gurutattvano mULa AdhAra H - zrI samyagdarzana, e navapado pikImAMnA chaThThA pada tarIke niyata thayeluM che. e evI ajaba vastu che ke-jenA vinA AcArya AcArya nathI kahevAtA, upAdhyAya upAdhyAyapada sthita nathI rahI zakatA ane sAdhu sAdhutA nathI sAcavI zakatA. e traNe padone mULa AdhAra, A samyagdarzanane AzrayIne rahe che. samyagdarzanane choDIne AcArya upAdhyAya ke sAdhu je pate trIje, cothe ke pAMcame pade rahevAnI AzA rAkhatA hoya, to te AzA AkAzakusuma jevI che. samyagdazanano prabhAva : samyagdarzana vinA zrI siddhipadanI prApti zakya nathI. zrI arihaMtadevanA vacana upara avihaDa premane jAgRta karanAra paNa samyagdarzana ja che. samyagdarzana, saMsAramAM paNa zrI siddhipadanA sukhanI jhAMkhI karAve che. e jhAMkhInA ge samyagdaSTi AtmAne RddhisiddhithI bharapUra devaloka paNa tuccha bhAse che. samyagdarzanane vege samyagdaSTi AtmAne zrI jinezvaradevanI pratyeka AjJA pratye sadAye bahumAna hoya che. samyagdaSTi AtmAne zrI jinavANInA zravaNane guNa samyagdarzanane vege ajoDa banI jAya che. samyagdaSTinA jIvananI keIpaNa pravRtti sAmAnya rIte, anAyAse paNa, AjJAthI viparItapaNe thai jatI nathI. zrI jinezvaradevee upadezelA viratidharma pratye tene rAga eTale balavattara banI jAya che ke rAganA cage virati vinAnuM jIvana, e AtmA mATe rasahIna banI jAya che. samyagdaSTimAM sAcI AstikatA svabhAva rUpa : - samyagdaSTi AtmA samyagdarzananA ge sudeva ane sugurunI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakINa kiraNA [ 457 vaiyAvacamAM evA apramatta banI zake che ke, jenI apramatta dazA duniyAmAM game tevA vidyAsAdhakanI apramattatAne Takkara mAre tevI hAya che. sAcI AstikatA zrI jinezvaradevanI AjJAnA ra'ga avihaDa rAkhavAmAM Ave che. evI AstikatA samyagdaSTi AtmAmAM svabhAvarUpa banI jAya che. ane e kAraNe e AtmA game tevA nAstikAnA pralApe! sAme paNa sadAya peAtAnA jIvanane ajeya rAkhI zake che. zrI vItarAgadevanA prarupelA jIvAdika tattvAnA paramAne samajavA mATe paNa te aniza Atura ja hAya che. samyagdaSTithI nihanavAdIne sudharavu paDe agara AghA rahevuM paDeH munivareAnI parIkSA mATe samyagdaSTi AtmA sAcA jhaverInI garaja sAre tevA hoya che. e ja kAraNe nihnavA, yathAchadI, sayamamAM ma' paDI jaI temAM ja Ana mAnanArA ane veSanI viDambanA karAvanArAonA sagamAM te kadI ja phasAtA nathI. nihnavAdi je samyagdarzanane pAmelA puNyAtmAnA saMsargamAM Ave, tA te ninavAkrine kAM te sudharavu paDe che agara teA tenAthI AghA rahevu paDe che. gaMgAnuM pANI sAgaramAM paDI jema peAtAnI madhuratA gumAve che, tevI rIte samyagdaSTi AtmA nirguNI ke hInaguNInA saMsargamAM phasI peAtAnI suMdaratAne gumAvavAnI bhUla kadI ja karate nathI, A saghaLA pratApa eka mAtra samyagdarzananA ja che. samyagdarzana--sasArane maryAdita banAvanAra drazya-cAritra vinA mukti maLavAnAM daSTAMtA zrI jainazAstrAmAM maLaze, paNa samyagdarzanathI rahita eka paNa AtmA muktipada pAmyAnuM eka paNa dRSTAMta maLI zake tema nathI. samyagdarzananI prAptithI AtmAnA sasAra maryAdita thAya che. pramAdanA ceAge nigeAdamAM gayelA AtmA paNa chevaTe ardha pugala parAvamAM tA ceAgya sAmagrI pAmI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 ]. zamyagadazana-1 mukti meLavyA vinA rahetuM ja nathI. zrI jinezvaradevanA zAsanamAM samyagdarzana vinAnuM jJAna paNa ajJAna keTimAM lekhAya che ane samyagdarzana vinAnuM cAritra paNa kAyakaSTa tarIke lekhAya che. adhapudgala parAvartanathI vadhAre-saMsAra vALA saccadazanane pAmI zakatA nathIH ananta upakArIoe samyagdarzananuM svarUpa aneka rIte varNavyuM che. zuddha deva, zuddha guru ane zuddha dharmarUpa tatvasaMpattinI zraddhAne. paNa samyagdarzana kahevAya che. jyAM sudhI sAte karmanI sthiti kAMIka UNI eka kaTAkeTi sAgaropama jeTalI na thAya, tyAM sudhI samyadarzana guNane pAmavAne puruSArtha paNa nathI thaI zakate te pachI samyakatvanI prApti te thAyaja zAnI? je AtmAone saMsAra ardha puddagalaparAvartathI vadhAre hoya, te AtmA bhavya hovA chatAMya samyagdarzanane pAmI zakatA nathI. rAgadveSanA gADha pariNAma jAya to ja samyagdarzana pragaTe : ardha pudagalaparAvartathI e che paNa saMsAra jeno hoya, teone paNa rAgadveSa rUpa graMthine bheTa thayA vinA samyagdarzananI prApti thaI zakatI nathI. rAgadveSanA gADha pariNAmane graMthi kahevAya che. rAgadveSanA gADha pariNAma jyAM sudhI AtmAmAM vartamAna hoya, tyAM sudhI AtmA samyagdarzanane pAmavAnI lAyakAta dharAvatuM nathI. rAgadveSanI tIvratA, e samyagdarzana gurunI ghAtaka che. rAgadveSanI maMdatAne dharanArA AtmAo samyagdarzanane pAmavAnI sAmagrI sahelAIthI pAmI zake che. ane prApta thayelI te sAmagrInI suMdaramAM suMdara rIte ArAdhanA karI samyagdarzana guNane meLavI zake che. samyakatvanA bhedaH opazamika, kSApathamika ane kSAyika.. zrI jinezvaradevonA zAsanamAM samyagdarzananA bhedo aneka rIte sudhI AtmA chepariNAma pariNAma jaya jananI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe [459 varNavavAmAM AvyA che. aupazamika, kSApazamika ane kSAyika ema traNa prakAre samyagdarzanane ghaNe sthaLe varNavyuM che. prathamanuM aupazamika samyaktva darzana paMcakanA upazamathI thAya che, kSApathamika samyaktvadarzana mehanIyana kSapazamathI thAya che, ane kSAyika samyaktva darzana saptakanA kSayathI thAya che. A saMsAramAM jIvane aupazamika kSApazamika ane kSAyika samyaktva prApta thAya te vadhumAM vadhu keTalI vAra prApta thAya? ene khulAse karatAM jJAnIo pharamAve che ke-A saMsAramAM jIvane aupazamika samyapha pAMca vAra prApta thAya che, kSApazamika samyakRtva asaMkhyAtI vAra prApta thAya che, ane kSAyika samyaktva eka vAra prApta thAya che. ' mULa, pravezadvAra, pITha, AdhAra, bhAjana ane nidhAna tarIke samyagdarzananI vyAkhyA : ananta upakArIoe samyagdarzanane dharmavRkSanA mULa tarIke dharmapuranA pravezadvAra tarIke, dharmarUpa prAsAdanA pITha tarIke, dharmarUpa jagatanA AdhAra tarIke, upazama rasanA bhAjana tarIke ane guNa ratnanA nidhAna tarIke paNa varNavyuM che. mULanI zuddhi vinA jema vRkSa khIlatuM nathI, tema samyagdarzana vinA AtmAne dharmanI vAstavika prApti thaI zakatI nathI. samyagdarzana rUpa dvArA vinA AtmAne dharmapuramAM praveza kadIpaNa thaI zakatuM nathI. je AtmAoe sundara dharmarUpa prAsAdane sthira banAvavuM hoya, temaNe samyagdarzana rUpa pIThane majabUta banAvavuM ja joIe. pRthvI jema jagatane AdhAra che, tema dharmarUpa jagatane AdhAra samyagdarzana che. upazama rasanuM bhAjana samyagdarzana sivAya bIjI keIpaNa vastu banI zakatI nathI. ahiM sAdi mUlaguNe ke piMDavizuddhi Adi uttara guNe samyagdarzana rUpI nidhAna vinA surakSita rahI zakatA nathI. AthI ja anantajJAnIe samyagdarzana vinAnA jJAnane apramANa tarIke ane cAritrane niSphaLa tarIke bhArapUrvaka jaNAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460] samyagadarzana-1 samyagdarzananA cAra sahaNa Adi 67 bhede: - zAstromAM aneka bhedo dvArA samyagdarzanane nirUpyuM che. cAra sihaNa, traNa liMga, daza prakArane vinaya, traNa zuddhi, pAMca duSaNa, ATha prabhAvaka, pAMca bhUSaNa, pAMca lakSaNa, cha jayaNa, cha AgAra, cha bhAvanA ane cha sthAna ema saDasaTha bhede paNa samyagdarzanane upakArIoe varNavyuM che. atizayokti vinAnI vAta Ama aneka rIte varNavAyelA samyagdarzana guNane pAmyA vinA zrI arihaMtadevanA AtmAe zrI arihatapaNuM vagerene paNa pAmI zakyA nathI. A guNanI prApti vinA saMsArasAgaranA nistAranI AzA kaI paNa rIte keInI phaLI zake tema nathI. AthI ja-zrI jainadarzanane pAmyA vinA keI paNa AtmA muktipadane pAme ja nahi" ema kahevAmAM acakAvAne kAMI ja kAraNa nathI. kAraNa ke- zrI janadazane nirUpale mukitane mAga eka ja ane ajoDa heI, e mAge AvyA vinA keI paNa AtmAnI mukita zakya ja nathI. A vAta koI paNa sAcA vicAraka AtmAne atizakita bharelI lAge tema nathI. ane tema chatAM mithyAbhinivezavALAne ruce tema paNa nathI. samyagdazana e AtmasvabhAva : samyagadarzanAdine vega e ja vastutaH AtmAnI aMtaradazA che, ane bAhya padArthomAM pitApaNAnI kalpanA e ja vastutaH bAhya dazA che. eTale eka vAra AtmAnI bahirAtmadazA maTI jAya ane aMtarAtmadazA pragaTI jAya, pachI mArga bahu sIdhe che. kudaratI rIte potAnA AtmA ane AtmAnA guNe tathA tene pragaTAvanArI sAmagrI upara rAga ane para vastu pratye arucibhAva janmI ja, e ja samyagadarzananuM kArya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe [41. che. dharma, artha, kAma ane mokSa e cAra puruSArthomAM artha-kAma heya che, mekSa e sAdhya che ane dharma e tenuM sAdhana che. e. vastu AtmAne gamI jAya, haiyAmAM barAbara jacI jAya, e ja samyagUdarzanavALI avasthA che. samyagudarzana e kaI bAhya vastu nathI, paNa AtmAne ja ravabhAva che. "artha -kAma heya che, dharma upAdeya che ane mekSa e sAdhya che. -AvI AMtaradazA e ja samyagdaSTinI dazA che. tIrtharUpa samyagdarzana : samyagdarzana, samyajJAna, ane samyaphacAritra, e traNeya AtmAnA guNe che. e pragaTe eTale AtmA tIrtharUpa bane. A traNeyane vAstavika khyAla AvI javo joIe. A traNeyane khyAla Ave ane A traNanI pApti mATe tIrthayAtrA thAya te anupama lAbha thAya. A vastune khyAla AvI jAya eTale pachI bahu mahenata karavI paDatI nathI, kAraNa ke eka samyaktva guNa pragaTe eTale AtmA svayameva traNeyane ekasAthe pAmavA mATe utsuka banI jAya che. "samyagdarzana, samyajJAna ane sammacAritra A traNa vastuo tIrtharUpa che.--eTaluM eka vakhata haiyAmAM jacI jAya, eTale AtmA alpakALamAM tIrtharUpa banyA vinA rahe ja nahi paNa samyagdarzana pamAyA vinA A vastunI sAcI zraddhA pragaTatI ja nathI. arUpI vastune guNa rUpI na hoya mArA eka samyagdarzana e kaI evI vastu nathI ke hAthamAM laIne batAvI zakAya. e te AtmAne eka guNa che. AtmA jema arUpI che, tema AtmAnA guNe paNa arUpI hoya e svAbhAvika che. samyakatva mehanIyanA udayane paNa samyaktva mAnIne AtmAnA e guNane rUpI kahevAmAM harakta nathI paNa sAmAnya rIte ema kahevAya ke arUpI. vastune guNa rUpI na hoya. samyagudarzana guNa e te AtmAne e vAta e gas Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 ] samyadarzana-1 ajaba keTine guNa che. mAtra eka ja vAra e guNa je pragaTI jAya, te AtmAnA zeSa guNe tatkAla ke amuka vakhate paNa pragaTavAnA ja e cokakasa thaI jAya che. AthI ja A guNa upara khUba lakSya derAya che. samaggadarzana e AtmAne guNa cheH samyagdarzana e kaI bAhya vastu nathI paNa AtmAnA samyagra darzanAdi guNe sattAgata rIte te AtmAmAM rahelA ja che, paNa te karmathI AvarAyelA che. e guNe ApaNe pragaTAvavAnA che, e guNe pragaTayA hoya te tene vadhu khIlavavAnA che. samyagadarzana eTale zuM? vastumAtranI vastugate mAnyatA, e samyagdarzana che. cetana ane jaDa banene tenA yarthAtha svarUpe mAnavA e samyagdarzana che. ananta upakArI anantajJAnI zrI jinezvaradevee cetana ane jaDanuM jevuM che tevuM svarUpa darzAvyuM che. bIjA mahApuruSoe e tArakee kahyA mujaba cetana ane jaDanuM svarUpa varNavyuM che. jIva, ajIva, AzravA, saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSa e sAta agara to jIva, ajIva, pagya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha nirjarA, ane mekSa, e nava tatta kahevAya che. e sAta agara te nava to viSenI yathAsthita mAnyatA, enuM nAma samyaggadarzana che. e to ananta upakArI anantajJAnI zrI jinezvaradee pharamAvelAM hevAthI, e tArake e je pharamAvyuM che te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM evI je mAnyatA, eya samyagUdarzana che. zrI jinezvaradeve ja tattvanA vAratavika svarUpanA prakAzake che. bIjA keI prakAzake hoya to te, te tArakene anusaravAnA yoge prakAzake che. svayaM anantajJAnIne nahi pAmelA ane anaMtajJAnI zrI jinezvaradevanI AjJAne nahi anusaranArA tatvanA vAstavika svarUpane jANe ke kahI zakatA nathI. vAstavika tatvasvarUpa te anantanAnI agara te e tArakanI AjJAne anusaranArA ja kahI zake che? A samajIne "tamA sarasvanisaM je vi i " te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM che, ke je zrI jinezvarAe pharamAvyuM che. AvI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananAM prakIrNa kiraNe [463 buddhivALA banavuM, e samyagdarzana guNavALA banavA ane banI rahevA mATe khUba ja Avazyaka che. deva-guru ane dharma viSenI vAstavika mAnyatA, eneya samyaggadarzana kahevAya che. kAraNa ke temAM saghaLAMya tanI vAstavika mAnyatAne samAveza thaI jAya che. mULa vAta e ja che ke tatvaruci e samyaggadarzana che. anantajJAnIoe pharamAvelAM tara pratye ruci pragaTe eTale mAnavuM ke samyagdarzana guNa Ave agara Avaze. samyagdarzana e ratnadIpaka cheH ' prathamanAM pAMca parameSThi padomAM virAjatA zrI arihaMtadevenuM, zrI siddhaparamAtmAonuM, zrI AcArya bhagavAnanuM, zrI upAdhyAya bhagavAnenuM ane zrI sAdhu bhagavAnenuM dhyAna dharavAne upadeza ApyA pachI jenA vege parameSThipade pahoMcI zakAya che, te "samyagdarzana Adi cAreya padonuM svarUpadarzana karAvavA sAthe, gaNadhara bhagavAna zrI gautamasvAmIjI mahArAjA "samyagdarzana rUpa ratnapradIpane mane maMdiramAM sadAne mATe gharavAne, "samyaga jJAna ne zIkhavAne, sacacAritra"nuM paripAlana karavAne ane "samyaphatapa"ne AcaravAne upadeza Ape che. temAM zrI samyagadarzana-padane aMge te tAraka pharamAve che ke - - "he bhavya ja tame sadAne mATe tamArA manarUpa bhuvanamAM, zrI sarvajJa paramAtmAothI praNIta karAyelAM AgamamAM prakaTa karelA tatvarUpa arthonI sahRdahaNa, zraddhArUpa-dazanarUpa pradIpane, eTale kesamyaktvarUpa ratnapradIpane sthApana kare !" tame joI zakaze ke-gaNadharabhagavAna zrI gautamasvAmIjI mahArAjA jevA paNa zrI sarvajJa paramAtmAoe kahela AgamAM pragaTa karela tatvarUpa arthonI zraddhAne "ratnapradIpa'nI upamA ApIne, te ratnapradIpane sadAne mATe manarUpa maMdiramAM sthApana karavAne upadeza Ape che. e upadezane vicAra karatAM, tame svayaM samajI zakaze ke- e dIpakanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464] samyagUdana-1. abhAvamAM kaI paNa jAtane prakAza vastutaH prakAza ja nathI. kAraNa ke enA sivAyanA sarva prakAze, AtmAne vastutaH aMdha ja banAvanArA che." - e samyakatvarUpa "ratnapradIpane prakAza vinAnuM jJAna, cAritra, ane tapa, e kaI paNa prakAre AtmAnA mULa svarUpane pragaTa karI zake tema nathI. mukitane athIe eka kSaNa paNa A "ratnapradIpa" vinA. rahevuM, e potAnA mukitanA arthipaNAne nAza karavA barAbara che ? kAraNa ke-e "ratnapradIpa' vinA vastasvarUpanuM sAcuM bhAna thaI zakatuM ja nathI. e ja kAraNe cAra cAra jJAnane dhaNI ane dvAdazAMginA svayaM praNetA zrI gaNadharadee paNa hRdayamAM "tameva saravaM nirahaM 3 nihiM parUthe "- "teja sAcuM ane zaMkA vinAnuM, ke je zrI jinezvaradee pravedya'Aja jAtine niradhAra karyo ane e ja niradhAra karavAnuM ekeeka kalyANanA athI bhavya jIvane upadezya. have vicAre ke-zAsananA ziratAjena A upadezane avagaNIne 'isa jamAne meM AgoMko dUra rakho, abhI to jamAnAko dekho'A pramANe kahenAramAM AcAryapaNuM yA munipaNuM kaIpaNa rIte TakI zake tema che ane jeo AgamanI AjJAnI darakAra rAkhyA vinA yathecchapaNe lakhI ke besI rahyA che, teo koIpaNa rIte pitAnI jAtane prabhunA zAsanamAM eka paNa kSaNa rAkhI zake tema che ? vicArane aMte zuddha vicArakone kahevuM ja paDaze ke-nahi ja, ke IpaNa rIte nahi ja! te e ja kAraNe parama gItArtha gurUvaryo dvArA e upadezAya che ke-dareke dareka vastunI parIkSA Agama dvArA ja thaI zake. je matikalapanA ke jamAnAdvArA ja vastunI parIkSA karavI heya to te jaina kahevaDAvavAnI jainamuni kaheDAvavAnI ke jenAcArya kahevaDAvavAnI jarUra ja zI che ? bAkI jaina, jainamuni ke jainAcArya kahevaDAvI, zrI jinezvara devanA AgamanI darakAra na karavI ane IrAdApUrvaka tenAthI viparIta. vicAraNadezanA ane AcaraNa karavI, e te bhayaMkaramAM bhayaMkara pApacAritA che; emAM kazI ja zaMkA nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakINa kiraNe [ 465 jaina, jainamuni ke jainAcAya kahevaDAvavA chatAM, AgamAne mAnavAnA inkAra karavA ane tema karavA bIjAone preravA, e irAdApUrvaka peAtAne ane bIjA aneka AtmAAne paNa nAza karavAnI bhaya'kara katalakAriNI kriyA che. AthI dareke dareka jainanI, jainamuninI ke jainAcAryanI pharaja e che ke--zrI jinezvaradevanA AgamathI viruddha jatI ekapaNa pravRttine manathI, vacanathI ke kAyAthI na te AcaravI joIe ke na tA AcaranArAonI anumeAdanA karavI joI e. kAraNa ke ema karavAmAM ja AtmAnA nistAra thaI zake tema che. paNa e dazA, e bhAvanA ane e nizcaya tyAre ja thaze, ke jyAre samyakRtvarUpa ratnapradIpa maneAmaMdiramAM sadAne mATe jhaLahaLatA rAkhavAmAM Avaze. sarva guNanu` mULa samyagdana kharekhara, A samyagdarzana e saghaLAya guNAnuM mULa che. samyagrata darzana vinA guNe! paNa sAcA svarUpamAM guNunI kakSAmAM nathI AvatA. e ja kAraNe upakArI pharamAve che ke-- yama ane prazamane jIvADanAra samyagdarzana che : jJAna ane cAritranu bIja samyagdarzana che : tapa tathA zruta Adine hetu paNa samyagdarzana che. anantajJAnIoe Ama pharamAvelu che. cAritra ane jJAna vinAnuM...paNa duna zlAghya che, paraMtu mithyAtvaviSathI duSita evAM jJAna ane cAritra zvAthya nathI. jJAna ane cAritrathI hIna evA paNa zrI zreNika mahArAjA, kharekhara, samyagdarzananA mAhAtmyathI zrI tIrthaMkarapaNAne pAmaze. cAritra ane jJAnane nahi dharanArA evAM paNa prANIo je samyagdarzananA prabhAvathI asama sukhanA nidAnarUpa mAkSane pAme che ane je samyagdarzana sa`sArasAgarathI pA2 pAmavAne mATe pAta-vahANa samuM che tathA duHkharUpI kAntArane saLagAvI mUkavAne mATe dAvAnala samuM che, te eka samyagdana nAmanA ratnanA Azraya karaza." sa. 30 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadarzana-1 tAraka ane nAzaka yama-prazamaH samyagdarzanane A mahimA sAcA mumukSuone mugdha banAve evA che. kAraNa ke-sAcA mumukSue yama, prazama, jJAna ane cAritranA ajoDa athI e hoya che. jIvanamAM prApta thayela yama ane prazamane jIvaMta rAkhavAne mATe samyagdarzananI anivAya AvazyakatA che. samyagdarzana vinA yama ke prazama vAstavika nathI hatA ane je yama-prazama samyaktvanI prAptimAM kAraNabhUta bane evA nathI hotA, te te eka jAtinA duzmananI ja garaja sAranArA hAya hoya che. dheAra mithyAdaSTienA yama ane prazama e paNa eka jAtanA meAhanA ja pratinidhie heAya che. indriyA upara niya traNa karanArA yama ane kaSAyA upara aTakAva dharanArA prazama, samyagdarzananI prAptivALA athavA te samyagdarzananI sanmukha dazAvALA AtmAmAM ja sAcA svarUpe hAya che : ethI bhinna jAtanA AtmAe tA e yama ane prazamanA nAme paNa mAhanI ja upAsanA karanArA hAya che. cama ane prazamanA nAme paNa mehAdhIna dazA bhagavanArA pAmarAnuM jJAna paNa ajJAna rUpa ja hAya che. evAnu dvAra evu' paNa cAritra kama kSayamAM heturUpa nathI heAtu. vaLI evA mithyAzrutamAM ja mahAlanArA hAI evAenuM ucca paNa tapa kAyakaSTa rUpa ja heAya che. paNa AtmA upara lAgelA AtmAnA svarUpane AcchAdita karanArA kasamUhane sahajapaNe tapAvanAra nathI heAtuM. samyagdarzana pAmyAbAda jJAna ane cAritranI bedarakArI hAya ja nahi pha 466 ] vaLI samyagdarzananA mahimAne sAMbhaLIne mumukSue yama ke prazama tarapha, jJAna ke cAritra tarapha ane tapa ke zruta Adi tarapha bedarakAra nathI banatA, paNa UlaTA udyamavaMta bane che. cama-prazamanA jIvAtune eTale jIvanadAtA auSadhane arthAt samyagdarzanane pAmIne cama-prazamanA anathI manAya, e zakaya ja nathI. jJAna ane cAritranA bIjane pAmavA chatAM paNa, jJAna ane cAritra meLavavAnI tIvra lAlasA na Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdaninA prakIrNa kiraNe [467 janma, e paNa zakya ja nathI. tapa ane mRta AdinA hetubhUta samyagdarzanane pAmyA pachI paNa, tapa ane zruta pratye sAcI ruci Adi na jame e zakya ja nathI. jeo cAritra-tapa ane zrutajJAnanI sthiratA Adi mATe bedarakAra hovA chatAM paNa, potAnA AtmAne samyagdarzananA dharanAra mAne che, teo te akkalanA adhUrA ja che. jeo ema kahe che ke-samyagdarzana pAmyA pachI jJAnanI ke cAritranI ane yamanI ke tapanI AvazyakatA nathI."--teo te mehamadirAnA madamAM ja masta che. evAmAM je zrI zreNika mahArAjA AdinAM daSTAMtathI muti sAdhavAne icchatA hoya te kahevuM joIe ke-zuddha zAstrarUpa amRta paNa teo mATe viSa rUpe ja pariNAma pAmyuM che. upakArI mahApurUSoe samyagdarzananA mahimAnuM je varNana kareluM che, te varNananA rahasyane pAmelA sAcA mumukSuo te barAbara samajI zake che kecAritra ane jJAna vinAnuM samyagdarzana eTalA mATe prazaMsAne pAme che ke-te samyajJAna ane samyagucAritranuM prApaka che. je darzana, samyajJAna ane sacAritra prati AtmAne rasika nathI banAvatuM, te samyagdarzana ja nathI. samyagdarzana ane te samyajJAna ke samyaphacAritranuM virodhI, e vastu ja asaMbhavita che. AthI jeo pitAne samyagdarzananA svAmI tarIke oLakhAvI, samyajJAna ane samyaphacAritrane virodha karatA hoya teone mATe te ema mAnavuM ja paDaze ke e bicArAo kAramAM mithyAtvane ja samyagdarzana mAnI rahyA che. je jJAna ane cAritra samyakatvane khIlave che ane nirmaLa banAve che tathA alaMkRta kare che ane je jJAna tathA cAritranA abhAvamAM samyaktva lukhkhuM lAge che, e jJAna tathA cAritrane virodha samyagdarzanane svAmI kare, e te eka evI vAta che, ke je vAtane kaI paNa zANe AdamI na ja mAne. bIjane mahimA phalathI - mithyAtvarUpa viSathI dUSita banela jJAna ane cAritra prazaMsApAtra nathI te taddana sAcuM che. paNa ethI samyajJAna ke samyakracAritrane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468] samyagUdana-1 jeo apalApa kare che, teo te ajJAnIo ja che. sammagUjJAna ke samyaphacAritranI prApti vinA, mukitanI sAdhanAmAM samyagdarzana paMgu ja che. samyagdarzana jarUra mukitae pahoMcADanAra guNa che, paNa te samyajJAna ane samyaphacAritrya pamADavA dvArA ja. svataMtrapaNe muktie pahoMcADavAnI enAmAM tAkAta ja nathI. jeo samyagdarzanane mahimA gAvAmAM jJAnI chatAM ajJAnI jevA bane che, teo ja ema kahI zake che ke-"prathama samyagdarzanane pAmatAM AtmA jeTalI nirjarA kare che, teTalI nirjarA cotha, pAMcame ane chaThuM rahelA AtmAo paNa nathI karatA." AvuM varNana karanAra te vyavahAramAM jeo vivAhanI varasI karanArA kahevAya che, tenA jevA ja che. evAmAM jene mahimA gAya tenuM ja nukazAna karanArA bane che. samyagdarzana pote paNa potAne samyajJAna ane samyaphacAritranuM bIja ja mAne che. bIjane mahimA paNa phUlane laIne ja heya che. jenuM phala ochI kiMmatanuM, tenA bIjanI kiMmata paNa ochI ja hoya che. phala haMmezAM piSaka Adi hoya che. je bIjamAM tAkAta apUrva nirjarA karavAnI hoya, tenA phalamAM tenA karatAM paNa ajaba jAtanI apUrva nirjarI karAvavAnI tAkAta hoya, e zaMkA vinAnI ja vAta che. zrI zreNika mahArAjA athI to hatA ja : vaLI "zrI zreNika mahArAjA jJAna-cAritrahIna hatA,"ene artha e nahIM ke-te puNyAtmA jJAna-cAritrane arthI na hatA." kSAyika samyaktvanA svAmI evA e puNyAtmA tatvanA jJAtA heIparama vizuddha tattvajJAnanI ane zuddha cAritranI lAlasAmAM ja ramanArA hatA. anaMta upakArI zrI arihanta paramAtmAo ane e parama tArakanI AjJA mujaba vicaratA paramarSionA teo parama bhakta hatA. zrI * arihaMta paramAtmAnI teoe je ArAdhanA karI che te paNa anupama che. AthI samyagdarzananA mahimAne jANunAza evuM nathI ja mAnatA ke -rAjyanI AtmAo cAritrame ame zAnane pAmyA vinA ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakINa kiraNA [ 49 muktipadanA bhAkatA banI jAya che. dravyacAritrane nahi pAmatAM, sabhyagjhananA pratApe bhAvacAritra pAmI, kevalajJAnanA svAmI banI, sarvAMsa'vara rUpa sarvottama cAritra dvArA sakala karmonA kSaya karI mAkSa pAme e mane, paNa e dazAne pAmanArA puNyAtmAe paNu, samyagdarzananI sAthe samyajJAna ane samyakacAritranI lAlasAvALA hoya che. ajJAnane ane acAritrazIlatAne chupAvanArA : samyagdarzananA mahimAne nAme potAnI ajJAnatAne ane acAritrazIlatAne chupAvavA mATe jeo, tenA mahimAnA paramAne nahi samajIne agara tA chupAvIne potAnI jAtane mahAna tarIke prasiddha karavAne icche che, te tA samyajJAna ane samyakacAritranA mahimAnA paNa apalApa karavAnA dhaMdhA kare che. evA evI hAlatamAM A bhavamAM samyagdarzanane pAmI zakatA nathI : eTalu ja nahi, paNu bhavAMtaramAM ya samyagdarzananI prAptine duCbha banAve che. evA ahulasa'sArI hAI, kAIpaNa uttama vastunA paramAne jANavA mATe eparavA ja hoya che. sa'sArarasikatA AtmAne evI jAtanA pAmara banAve che. ke, je pAmarA pAgala banIne sva-paranA hitanA paNa sahAra karanArA bane che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM # * jJa r nI A 3 A danAcAranA ATha prakAra A pramANe che (1) pahelA darzanAcAra 'niHzaMkapaNuM" che. zrI jinezvaradevanA vacanamAM zaMkAnA sarvathA abhAva ! samajavA mATe prazno karavAmAM vAMdhe nahi, paNa zrI jinezvaradeve kahelA padArthamAM azraddhA te na ja thavI joie. yA , 2. khIjo danAcAra * niSkAMkSitapaNuM ' che. niSkAraNa upakArI zrI jinezvaradevanA zAsana sivAya; Itara darzananI na AkAMkSA thAya, e 'niSkAMkSita 'nAmanA bIjo darzAnAcAra che. eTale ke paramatanI abhilASAnA abhAva. deva-guru ane dharmanI sevAnA phUla tarIke paudgalika padAnI AkAMkSA na karavI e paNa A AcAramAM Ave che. rU. trIjo dezanAcAra 'nivicikitsA ' che. zrI jinezvaradevAe pharamAvelAM anuSThAnAnA phaLa pratye saMdehanA abhAva, e nivi`cikitsA che. 4. cothA darzAnAcAra amUDhadRSTipaNu`' che. mUDha eTale bhUkha, amUDha eTale vicakSaNa, game tevA sacAgAmAM amUSTi thaIne rahevuM, eTale ke AtmA game tevA prasa`gAmAM sanmAga thI calAyamAna thavAna joI e. 6 5. pAMcame danAcAra upam hA ' che. zrIsoMghamAM rahelA guNavAnanI prazaMsA. guNavAna AtmAnI upekSA karavI, e daMzanAcAranI upekSA karavA barAbara che. samyagdarzananA pUjArInI pharaja che ke-sadguNanA dhAraka AtmAnI upabhraM'hA karavI. 6 Jain Educationa International 6 6. chaThTho darzanAcAra sthirIkaraNa ' che. prabhunA zAsanamAM zithila khanatA AtmAne sthira karavA e darzAnAcArane chaThTho AcAra che. v For Personal and Private Use Only Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananA prakIrNa kiraNe [471. 7. sAtame darzanAcAra "vAtsalya che. sAdharmika pratye vAtsalyabhAva batAva. tenI ucita bhakti karavI te "vAtsalya" nAmane darzanAcAra che. 8. AThame darzanAcAra "prabhAvanA che eTale ke zrI jinazAsananI vizvamAM prabhAvanA thAya, aneka AtmAo zrI jinazAsana pratye AkarSAya tevI pravRtti karavI. 1. niHzakita-zrI jinezvaradevanA vacanamAM jarA paNa zaMkA. nahi. e paramatArakone khoTuM bolavAnuM kAMI ja kAraNa nathI. kAraNa ke, teo rAga, dveSa ane mehathI sarvathA rahita hatA. temanuM jJAna trikAlA bAdhita hatuM. vartamAna yuga temanI jJAnadaSTithI bahAra na hate. tamane ane amane e oLakhatA hatA. kevaLajJAnI traNe kALanAM sarva dravyo ane sarva paryAne barAbara jANe, eTale emanI AjJA A kALane paNa spazIne ja nIkaLelI che. emAM zaMkA karavAnuM kaI kAraNa nathI. zrI jinezvaradeve kahyuM te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM,e majabUta vizvAsa e samyagadarzanane niHzaMkita nAmane pahele AcAra che. samyaktvamohanIcanA mUMjhavavAthI zaMkA thAya, e deSa che paraMtu vastune samajavA mATe-hadayamAM jacAvavA mATe prazna thAya e doSa nathI. "AjanA kALamAM bhagavAnanI AjJA kAma na lAge--AvuM samyagdaSTithI na belAya ke na vicArAya. samajavuM joIe ke-"niSkAraNa upakArI, rAga-dveSa ane mehathI sarvathA mukta banelA anaMtajJAnanA dharanArA zrI jinezvaradeve kadI paNa asatya kahe e saMbhavatuM ja nathI. mane nathI besatuM temAM kAraNa mArI buddhinI maMdatA che; bAkI zrI jinezvaradeve je kahyuM hoya temAM te kaI kALe pheraphAra na ja hoya. A samajanA ge AtmA sthira rahI zake che. parantu "mArI matinI maMdatA che, ema mAnavAnuM haiyuM hevuM joIe ne? . Aje te keTalAka ema paNa kahe che ke-amArI buddhimAM bese Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 ] samyagadarzana-1 nahi e Agama nahi. paNa vicArI zakatA nathI ke-pitAnI buddhi keTalI? jJAnInA vacane vicAravAnI ke samajavAnI tAkAta na hoya te e doSane chupAvavA mATe Agama upara AkSepa kara vAjabI gaNAya? e kAMI sAce buddhivAda nathI. evA buddhivAdane mAnavAthI eka paNa tatva sthira nahi thAya. kahevata che ke "ku nirmA" e nyAye te kaI paNa tatva sthira bane nahi. mATe anaMtajJAnIe kahyuM te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM-e nizcaya dharave joIe. zrI gaNadharadevee paNa e ja pharamAvyuM ke "te ja sAcuM ane zaMkA vinAnuM ke je zrI jinezvaradee prakhyuM !" AnAthI viparIta zikSaNa jyAM apAya, tyAM jena-zAsanane pAye pile thAya emAM navAI zI! evA polA pAyA upara caNAcelI ImArata besavA lAyaka che nahi, paNa enI chAyA paNa levA lAyaka nahi. IrAdApUrvaka maravuM hoya te ja jANavA chatAM e pilA pAyA upara caNAyelI ImAratamAM besavA ke enI chAyA levA paNa jAya. je zraddhA upara ApaNe bhAra mUkIe chIe, te zraddhA kenA upara rAkhavAnI? kahe ke-zrI jinezvaradeva upara ane temanI AjJA upara. zrI jinezvaradeva ane temanI AjJA uparanI zraddhAne aMdhazraddhA tarIke oLakha vI tenI avagaNanA karanArA kharekhara, zrI jinezvaradevane pichAnatA ja nathI. evAoe te A zAsanane DahoLI nAkhyuM che. amuka vastumAM ATalA che ane enI A sthiti-e badhuM anaMtajJAnIe potAnA jJAnacakSuthI joIne kahyuM. e ApaNI daSTithI nathI dekhAtuM mATe na mAnIe, te ApaNe uddhAra zI rIte thAya? zA kaMdamULamAM-anaMtakAyamAM jenuM varNana karatAM kahyuM keanaMtakAyanA samayanA agrabhAga jeTalA bhAgamAM anaMtA jIve che. e anaMtA eTale keTalA ? te kahyuM ke A duniyAmAM samasta pRthvIkAya, apUkAya, teukAya, vAukAya, pratyeka vanaspatikAya, devatA, nArakI, vika kriyapaMcendriya tirdhaca ane manuSya, e badhA jIve ne bheLA karIe enAthI paNa anaMtaguNA. have kaI zaMkA kare ke-ATalAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNA [ 473 eTalA madhA AvyA kAMthI ? javAbamAM kahevAya che ke anaMtajJAnIAe kevaLa ApaNA upakAra mATe, ApaNane hi'sAthI macAvI ahiMsaka banAvavA mATe peAtAnI jJAnaSTimAM je joyuM te kahyuM. te sivAya e kahevAnuM bIju eka paNa kAraNa emane na hatuM. tA pachI e ekAMta upakAraka satyakathanamAM zaka karavI e ajJAna haTha sivAya bIju zuM che ? AvI aneka Agamagamya vastune mAnyA vinA kadI ja uddhAra thaI zake tema nathI. eka vyavahAru dRSTAMtathI paNa A vAtanI zraddhA thAya tema che. jema ke, eka niSNuAta vaidye rati-ratibhara eka lAkha cIjo bhegI karIne laseTAvI ane eka eka ratinI eka lAkha guTikAe banAvI. have e pratyeka geALImAM eka lAkha vastu kharI ke nahi ! A kANu jANe ane kANu mAne ? eka te vaidya ane bIjo laseTanArA te paNa jo samajadAra hAya tA, te sivAya bIjA jene jene e enA vacana upara vizvAsa hoya teo e vAta mAne, bAkInA to na ja mAne ne ? kI ne vaidya kahe ke--A davA bahu kiMmatI che, ATalI nAnIzI geALImAM eka lAkha auSadheA che. mAmUlI davA nathI. te vakhate pelA dardI kahe ke mane najare batAvA tA mAnuM, te tene zI rIte khatAvAya ? te vakhate vedyane kahevu paDe ke tAre jovI ja hAya te huM kahuM te pramANe eka lAkha vastuo laI Ava, lasATa ane gALIe banAva. paNa pelAnI tevu kAMI karavAnI taiyArI na hoya tA pachI vaidya kahe ke-tA sudhI jo, tArI ghrANe Mdriya teja haze te A rIte paNa tane khabara paDaze. pelAmAM e paNa tAkAta na hoya tA vaidya ema kahe ke tane mArAmAM zraddhA hoya te mAru vacana mAna ane davA khA; nahi tA tAruM bhAgya ! e ja rIte Agamagamya vastu je zraddhAthI mAnavAmAM na Ave te tene mATe Aje kaMI upAya nathI. mahita sAdhavu hAya teNe niSkAraNa upakArI ana`ta-jJAnIonI kahelI e vastune mAnye ja chUTakA che, ane ethI ja kalyANa che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474] samyagadarzana-1, - 2. "niSkAMkSita eTale zrI vItarAgadevanA mata sivAyanA paramatanI abhilASAne abhAva, "deva-guru ane dharmanI ArAdhanAthI keIpaNa paugalIka sukhanI IcchAne abhAva" e paNa "niSkAMkSita" nAmane AcAra che. - niSkAMkSitaH paramatanI abhilASA karavI te kAMkSA. jinamata karatAM pitAnI dRSTimAM bIje kAMIka adhika dekhAya, tyAM javAnuM mana thAya, e samyakatvane doSa che. sulasAnuM daSTAMta tame jANe che ne ? abaDe tIrthakaranuM rUpa vikavyuM, bAre parSadA sAme besADI, dezanA devA mAMDI, badhA gayA. e badhA kahe che ke tIrthakara AvyA. kahenAre sulasAne paNa kahyuM ke tIrthakara AvyA che. sulasAe pUchyuM ke-zuM bhagavAna mahAvIra padhAryA? javAba maLe ke-nA, A te paccIsamAM tIrthakara padhAryA che. sulasA kahe che ke-e bane nahi. pelAe kahyuMjevA hoya te cAle ! sulasA kahe-nA, sarvajJanA anuyAyIne evuM jevAnuM hotuM nathI." samyagadaSTi nATakaceTaka jovAnI kriyAne upAdeya mAne ? nATakaceTaka jevAnI zI jinezvaradevanI AjJA kharI? pratikamaNanA aticAra AvaDe che ne ? temAM zuM Ave che ? muMbaI zaheramAM caudaza jevA divase pratikramaNa karanArA keTalA ? thoDA ahIM, theDA tyAM ane thoDA ghera; paNa kula saMkhyA keTalI ? sabhA pacAsa hajAramAMthI pAMcaso. kema? vidyA vadhI, vijJAna vadhyuM, zakti vadhI, ethI? vicAro ke vidyA ane zikSaNa vadhe tema zuM zuM vadhavuM joIe? mA-bApa bALakane skUla, hAIskUla ane kolejamAM varSo sudhI bhaNAve che, paNa be-pAMca varasa prakaraNAdi bhaNAvavAne samaya na maLe. nAnuM bALaka ramyA kare ane moTuM thAya eTale skUle jAya, pachI A kyAre bhaNe? skalamAM cArathI cha copaDI thAya teye. te bhaNe, vAMce. parIkSA Ave tyAre te ujAgara karI karIne gekhe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakI kiraNA [ 475. ane pAsa thaIne DigrI meLave. parantu keTalAka DigrIdhArIone Aje chatI DigrIe paNa nAkarI maLatI nathI ane bekArInI khUmA mAravI paDe che. mATe have evuM bhaNeA ke tamAruM jJAna joine jonArane paNa thAya ke kAMIka vastu che. bhaNelA mANasa evI rIte kheAle, cAle ane mese, UThe ke dekhanArane thAya ke keTalA suyeAgya, namra ane zAMta che, bhaNelA UMcu joI ne na cAle. bhaNelA deva-guru-dharmAMnI mazkarI na kare. bhaNelA, A yugamAM sAdhue na joie ema na kahe. evA kayA duniyAnA kAyado che ke je dharmanI ADe AvatA hoya ? paNa AthI hu ema. nathI kahevA mAMgatA ke tame bALakAne bhaNAvA ja nahi. zrI jinezvaradevanA zAsanane pAmelA te ema kahe ke tamArA saMtAnane, tamArI kAmanAM saMtAnone khUba bhaNAve, e bhaNAvavA khAtara jarUra paDe te tamArAM gharabAra paNa tArAja kareA, kAmanAM mALAne bhAI tarIke, putra tarIke rAkhIne bhaNAve ane te khAtara ene apAya teTaluM Ape.. paNa eTalu tA jarUra dhyAnamAM rAkhe! ke e jJAna evuM tA na ja hAvu joie ke jenA pratApe gharanA ja AMgaNAmAM khAvaLiyA UbhA thAya. AMbA ja UbhA thatA hAya tA kayA hINabhAgI niSedha kare ? bAkI, AMbAne badale mALiyA thaI, mA ne kaTakothI du ma banAvI de, evA jJAnane pASavAnA uddeSaNA pUrNAMka ekeeka zAsanapremIe niSedha karavA ja joI e. AvI satya vAtAne UlaTA rUpamAM rajU karI, ahIM nahi AvanArA ajANa jIvAne mUjhavanArA, pAte svayaM DUbe che ane bIjAne DubADe che. amAre tA zrI jinezvaradevanA siddhAMta jagatane batAvavA che. e siddhAMtA jagatanA jIvA samaje, ArAdhe ane e ArAdhanAnA pratApe anaMta sukhanA bheAkatA thAya, eja eka amArI maneAkAmanA che. 3.nivicikitsA-trIjo AcAra nivicikitsA 'eTale zrI jinezvaradeve kahelI dharmakriyAnA phaLamAM zakAne abhAva. jJAnIe. kahela anuSThAna sevavAthI phaLa maLaze ke nahi, enI zaMkA e Jain Educationa International " For Personal and Private Use Only Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagadazana-1 vicikitsAdoSa che. ene na karavI te nirvicikitsA kahevAya. jJAnIe kahela anuSThAnanI sevAnuM phaLa na maLe, e bane ja kema? - 4, amadaSTi-ce AcAra "amUDhadaSTipaNuM" che. zrI jinezvaradeve kahelAM vacana dIrghadraSTie vicAre, suMdara ane sUkSma buddhie samaje, vAtavAtamAM jematema na bole, e amUDhadaSTitA che. zrI jinezvaravina zAsanane pAmele AtmA amUDhadaSTi hoya mUDha eTale mUrkha amUDha eTale amUkha-vicAraka; jenI daSTi kaI paNa vastumAM mUMjhAya ke gabharAya nahi te. e mUMjhAIne kadI dharmathI cUkI na jAya. e dareka prasaMge vastune vastu svarUpe jue. "paDhamaM nALa to rA'--AnuM tAtparyata e ja che ke, dayA pALavI hiya te jJAnane khapa kara. jema bALA - A vAkyane bhAva e che ke, anna hoya te prANa Take. prANa TakAvavA mATe annanI jarUra te che, paNa jenI pAse anna levA jAo te ema kahe ke "prANa Ape te anna ApuM; mATe prANa Ape ane anna laI jAo !" te ene kahevuM paDene ke -"bhAI! bane tema nathI. prANa TakAvavA mATe te huM anna levA Avyo chuM. have e prANa ja tuM laI le, te e anna mAre zA kAmanuM ? e ja rIte je dayAnA pAlana mATe jJAnanI jarUra che, te jJAna meLavatAM dayA ja mUkvI paDatI hoya te zuM karavuM joIe? e vAta barAbara vicAre. dayAnA rahasyane samajanAra ema ja vicAre ke-je dayAnA pAlana mATe jJAnanI jarUra che, te dayA, jJAna pAmatAM mUkavI paDatI hoya te e jJAnane nava gajanA namaskAra. kaI paNa bhavamAM evuM jJAna na maLaje! dayA mATe jJAna che. dayAnI prApti ane pAlana mATe jJAna che. e jJAna meLavavA jatAM dayAne ja hema kare paDate hoya, dayAnuM ja khUna karavuM paDatuM hoya te e jJAnane zrI jinezvaradevane anuyAyI svapna paNa kema Icche ? A jAtanI vicAraNA karavI e amUDhadaSTipaNuM che. tyAga, saMyama ane tapa e evI vastu che ke ene joIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananAM prakI kiraNe [477 sAmAnya rIte keInuM paNa mAthuM name te Azcarya pAmavA jevuM nathI. tyAgAdi mATe e svabhAvasiddha vastu che. nAgAbAvAnA paNa tyAgane ane tapane joIne, e je rIte kaSTa veThate hoya che tene jeIne sAmAnya rIte leka muMjhAya che. tyAga, saMyama, tapa vagere evI cIja che ke-bhalabhalAne AkarSI zake. paNa e kevaLa bAhya paNa hoI zake che. mATe ApaNe te zrI jinanI AjJAne jenArA. chIe. je emAM zrI jinanI AjJAnI avagaNanA samI khAmI. dekhAya. zrI jinanI AjJA pratinA Adarane ja abhAva dekhAya, te evA tyAga, saMyama ane ta5 upara paNa ApaNA haiyAmAM premaneAdara bhAva pragaTa joI e nahi. ke IvAra evuM bane ke-jyAM zrI jinanI AjJAne prema hoya tyAM bAhya tyAga, saMyama-tapa Adi na hoya athavA te ochuM heya. ane jyAM zrI jinanI AjJAne prema te nahi paNa virodha hoya tyAM bAhya tyAga, saMyama, tapa Adi hoya ne ene mahimA paNa hoya evuMya bane, chatAM paNa emAM samyagdaSTi muMjhAya nahi. jyAM zrI jinanI AjJA nathI, zrI jinanI AjJAne prema nathI, tyAM rahelA tyAgAdine joIne ane tenA mahimAne joIne muMjhAvuM e mUDhadaSTipaNuM che. samyagdaSTi mATe ane samyagdarzanane pAmavAnI bhAvanAvALAne mATe te AcaraNIya nathI, paNa anAcaraNIya che. sava e te aticAra che ne? jarAka mUDhadaSTipaNuM AvI jAya ane tarata mana pAchuM pharI jAya tyAM sudhI te aticAra, paNa mana pAchuM phare nahi ane emAM je mana gheluM banI jAya te e anAcAra paNa bane. aticAra je AcarAya ane pachI binasAvadhapaNuM je vadhI jAya, te anAcArane AvatAM paNa vAra na lAge. zrI jinAjJAnuM ArAdhana ja parama kalyANanuM kAraNa che ? samyagdarzanane pAmelAe ja nahi paNa samyagdarzanane pAmavAnI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :478 ] samyagadazana-1 IcchAvALAe paNa mUDhadaSTipaNane tyAga karavuM joIe, jyAre, Aje te A veSamAM (sAdhuveSamAM rahelAomAMnA paNa kaI kaI evuM belatA thaI gayA che ke-"dezanA netAomAM je tyAga dekhAya che, te tyAga, saMyama, tapa ApaNuM sAdhuomAM paNa dekhAtuM nathI. eTale kharA sAdhu ane kharA jaina te e che." AvuM AvuM belIne teo ajJAna lokone potAnA tarapha AkarSI jAya che. ajJAna lokone emAM emanI daSTinI vizALatA lAge che. daSTinuM e vizALapaNuM che ke AtmAnuM e mithyAdaSTipaNuM che ? jo ke haju sudhI te zrI jenazAsanamAM e kALa nathI Avyo ke zrI jainazAsanamAM, susAdhuomAM ane suzrAvakemAM paNa je tyAga, saMyama ane tapa dekhAya che te tyAga, saMyama ane tapa bAje jovA maLe; paNa kadAca kalpanA khAtara mAnI lo ke-e paNa kALa AvI lAge, ke je kALamAM kevaLa Ihalaukika kalyANamAM ja rAcanArA ane AtmAnA hitanI vAtane paNa avagaNanArA mANasemAM tyAga vagere vadhAre dekhAya, te evA kALe paNa haiyAmAM je zrI jinanI AjJAno prema hoya te zuM thAya? - jema Aje kalikALamAM moTe bhAge dhanAdi evAne maLyuM che ke jemane zrI jinanuM zAsana vAstavika rUpamAM gamatuM nathI ane zrI jinanuM zAsana jemane vAstavika rUpamAM game che evA cheDA che ane e beDAmAM paNa maTA zrImatemAM jemane naMbara gaNAya evA cheDA che. tema zrI jinanI AjJA pratye aNagame hoya ane kevaLa A lakanI ja ciMtAmAM magna rahI paralokanI ciMtAne avagaNavAmAM ja kalyANa mAnanArA hoya, evAomAM tyAga, saMyama, tapa Adi zakti viziSTa hoya evuM paNa bane ane zrI jinanI AjJA pratye samarpita anta:karaNavALA AtmAomAM tyAga, saMyama, tapa AdinA AcaraNa mATe jeTalI zakti joIe teTalI na hoya evuM paNa bane. AvI pasthiti AMkha sAme hoya tyAre paNa pelAone tyAga Adi tarapha AkarSAya nahi ane zrI jinanI AjJAne samarpita antAkaraNavALAo -pratye jarA paNa upekSAne bhAva Ave nahi AvuM kyAre bane ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakINa kirA [ 479 haiyuM UghaDayuM hoya ane haiyAne ughADu' rAkhyuM hoya tyAre e bane ne ? haicu' UghaDavu eTale zu? zrI jinAjJA pratye samarpita bhAva pedA thavA. " kalyANanuM parama kAraNu eka mAtra zrI jinAjJAnuM ArAdhana ane jyAM zrI jinAjJA nahi tyAM sAcuM kalyANu paNa nahi."--AvI buddhi hAvI joie. 5. upabu'haNA-zAsanamAM je keAI guNI hoya, zuddha guNanA pUjArI hAya, zuddha mA nA prakAzaka hoya, tenI sevA, prazaMsA karavI te upaSTa huNA che. guNavAnanI prazaMsA karatAM guNavAna guNumAM AgaLa vadhe che ane sAMbhaLanArA guNane pAme che. prazaMsA keAnI thAya? pAMcamA AcAra 'upama huNA ' che. zAsanamAM je kAI guNavAna hAya tenI khulle dile, mukata kaMThe prazaMsA karavI. prazaMsA guNunI karavAnI che, guNAbhAsanI nahi. je guNa pariNAme suMdara hoya tenI prazaMsA thAya. je guNu pariNAme sudara na heAya tene manamAM rakhAya paNa prazaMsA te na ja thAya. guNAbhAsanI prazaMsA karanAro unmAnI puSTi karanArA thaI ne pariNAme mithyAtvane vadhArI samyagdarzananA ghAtaka paNa thAya che. A viSayamAM mahAmahApAdhyAya zrImad yazeAvijayajI mahArAjA pharamAve che ke " mithyAmati guNavaNunA, TALeA cAthA doSa; unmAgI ghuNatAM have, unmAga nA pASa." jenI mithyAtvanI vAsanA khasI nathI, evAmAM kadI ekAda guNu dekhAya, eTalA mAtrathI tenI prazaMsA kare te e prazaMsA karanAra unmAnA pASaka banI jAya che. 6. sthirIkaraNa-dhama pAmelA AtmAne prabhumAga mAM vadhu sthira karavA eTale ke te sthira thAya tevAM zAstravihita upAyA caiAjavA. zrI jinezvaradevanA dharmathI paDatA agara zithila thatA AtmAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480] samyagurzana-2 sthira kare tenuM nAma sthirIkaraNa. koIpaNa AtmAne dharmamAM sthira karavA jeTaluM bane eTaluM karavuM, paraMtu keI khasI jAya, calavicala. thaI jAya, evA zabdapracAga paNa na karavA joIe. dharma levA AvanArane dharmanI kaThinatA jarUra samajAvAya paNa te evI rIte samajAvAya ke jethI e AtmA dharmathI jarA paNa parAbhukha na bane. saMyama leDhAnA caNA cAvavA jevuM che, talavAranI dhAra para cAlavA jevuM che, retInA keLiyA bharavA jevuM che-AvAM zAstrIya vacane paNa. AvanArane tarata ja-saMyamanI samukha banAvyA vinA ja je kahevAmAM Ave te e kahenAra kharekhara "sthirIkaraNa" nAmanA chaThThA darzanAcArane pAlaka nahi paNa bhaMjaka gaNAya. zrI zreNika mahArAjA pAse AvIne jyAre zrI zAlibhadrajInI mAtA kahe che ke-"mahArAjA ! mAre zAlibhadra saMyama le che" tyAre zreNika mahArAjA Azcarya pUrvaka kahe che-ke e eka divasa je zAlibhadra mArA kheALAmAM mAtra jarAvAra besavAthI paNa akaLAI gaye hatuM, mArA zvAse chuvAsanI garamI paNa khamI zaka na hatuM, eTalA mAtramAM je pasInAthI rebajheba thaI gayuM hatuM ane AMkhamAM pANI AvI gayAM hatAM te zAlibhadra saMyama le che ? ke puNyazALI !" mA kahe che ke-"hA mahArAja ! te ja zAlibhadra. paNa Aje have te, te zAlibhadra rahyo nathI. Ajane zAlibhadra judo che. zrI zreNika mahArAjA vicAre che ke-A bhegI, AlekamAM paNa devatAI sukha bhogavanAra, saMcama levAne taiyAra thaye che e zrI jinezvaradevanA zAsananI balihArI che. mAtAne kahe che ke- padhAro ! ene dIkSA mahotsava tamAre nahIM, paNa mAre karavAno che. badhI sAmagrI taiyAra karavA mATe huM hukama karuM chuM. tamArI peThe ja huM AvuM chuM.' - meTe zikSApATha - zrI zreNika mahArAjA tarata zAlibhadrajInI pAse gayA. tyAM jaIne ema na kahyuM ke-A zuM? tArA jevA sukamaLathI cAritra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNo [481 kema paLAze? AvI bhegavayamAM saMyama heya? bahu kaThina kAma che. mATe gAMDAI na kara!" paNa samyagdarzananA AcAramAM pravINa evA e jyAre tyAM pahoMcyA tyAre zAlibhadrajInI snAnakriyA cAlatI. hatI. te vakhate e magadha dezane mAlika pite snAnakriyA karAvavAmAM bhAga le che ane kahe che ke ghoDatti tapuSyoti he puNyazALI ! tuM dhanya che, kRtapuNya che, te vinA prabhunA zAsanamAM meru jevA saMyamanA bhArane upADavA keNa taiyAra thAya ? juo, zAstranAM vacane zrI zreNika mahArAjA kaI rIte bele che ? A vAta barAbara vicAre. kahe che badhuM, paNa sAme sthira thAya te Dhabe. puNyazALIo saMcamarasika AtmA pratye e rIte ja bese kemeruthI vadhe tevA mahAvatenA bhArane upADavAne tArA vagara keNu taiyAra thAya? tArA jevo bhegI saMyama-sanmukha thAya tyAre amane jarUra thAya che ke-ame saMsArakAdavanA kIDA chIe. khare bhegI te tuM che ke jeNe bhega bhegavI paNa jANyA ane cheDI paNa jANyA. jena- zAsanane bhegI paNa AvA tArA jevA ja hoya. tArA je AtmA talavAranI dhAra para nahIM cAle te bIje keNa cAle ? retInA keLiyA vALavA, leDhAnA caNA cAvavA, e tArA jevA satvazALInuM ja kAma che. amArA jevA pAmara mATe te tAruM A vartana e meTe zikSApATha che. saMyamanA svarUpathI anabhijJa ane kRtrima dayAnA upAsakeda Ave vakhate zuM zuM bole che, e jANe che ne? keTalAka te te vakhate kahe che ke-"are e kAcI buddhinA ! amane kALA marI dhoLAM A vyAM, sAdhune sAMbhaLI sAMbhaLI gharaDA thayA, apAsarAnA corasa ghasI nAkhyA, IdriyenuM teja paNa haNAI cUkayuM, chatAM bheLA ! amane vairAgya na thaye ane tane kyAMthI vairAgya thaI gayo? kaI sAdhune bheLA bheLavAI na jA. e te navarA che, emane bIjo dhaMdho paNa zA che ke mATe besI jA. gAMDo na thA." AvuM AvuM kaMIka AnaMdapUrvaka bole * sa. 31 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ! 2 ] samyagdarzana-1 che. e khAlIne kAcApAcAne besADI paNa de che. kadAca pelA saMyamarasika AtmA sAme ema kahe ke mArI teA bhAvanA che ja.' tA pelA kRtrima dayAnA pUjArIe dhamakAvIne paNa ene besADI de. mAMdo hAya te! paravA na kare, maratA hoya tA maravA de, rAtI pAI leNI mhAya tA kArTa ghasaDe paNa sacama levA jAya te sagA bApa thaIne Ave, evA paNa parApakArIo Aje AchA nathI. e badhA A - sthirIkaraNa ' guNanA vairIe che. .... zrI dhanA kAkI jyAre mA pAse sayama levAnI anumati mAgavA jAya che tyAre e mA zuM kahe che ? e kahe che ke. anumati vatsa ! kAI na deze, pADozI sayama leze." 66 vatsa ! sAMbhaLa ! gharanA jAya te te anumati na de, paNa pADozI paNa saMyama levA jAya te tene paNa koI anumati na Ape. mATe tuM bhale anumati levA AvyA, paNa ame tA mehamAM paDelAM chIe, tyAM anumati ApavAnuM kAma kiThana che. " samyagdaSTi mAtAnA kevA udgArA ! zreNika mahArAjAne aviratinA dhAra uDDaya hatA, viratinA pariNAma suddhAM jemane spazI zakatA na hatA, evA paNa e jyAre jyAre, jyAM jyAM virati jotA, tyAre tyAre ane tyAM tyAM temanI rAmarAjI vikasvara thaI jatI. emanA te vakhate kevA udgAra nIkaLatA te ApaNe joI AvyA. sayamanA athI AgaLa dharmAtmAnA evA uddagAra nIkaLavA joIe ke je sAMbhaLIne sAmAne ema thaI jAya ke aneka puNyazALI jenA ATalA guNa gAya che, te vastune huM pAmavA taiyAra thayA chuM, e mAru' jevu... tevuM puNya nathI; A rIte e dharmAMmAM vadhu sthira bane. e pramANe sthirIkaraNa darzAnAcArane samaje ane samajyA bAda kharAkhara krUraja bajAvA--koI ne paNa dharmAM mAM sthira karavAnA prayatna karavA, paNa bhUlecUke paga kheM'cI paTakavAnA prayatna na thaI jAya tene mATenI pUratI sAvadhAnI rAkhavI Avazyaka che. A rIte tame dharmomAM sthira banA ane anyane sthira manAvA. 66 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyazananAM prakIrNa kiraNe [ a3 - 7, vAtsalya-zakita mujaba sAdhamInuM vAtsalya karavuM. - A vAtsalyabhAvamAM kahyuM nathI paNa bhakti che. prabhumArgamAM rahelA dharmAtmA pratye vAtsalyabhAva eTale ke bhaktibharyA bhAva hoya. pramoda te guNane aMge hoya ja ane e samyaphavA mizrita guNe pratyenI ameda bhAvanA sAthe prazaMsA paNa hoya ja. dhamI pratye karuNA hAI zakatI nathI. jenA pagathI pAmavAnuM taravAnuM tenA pratye karuNuM bhAvanA rAkhavI vAstavika nathI. karuNa te hIna pAtramAM rAkhavAnI che. ucca tathA samAna pAtramAM te bhakti ja hoya. bhaktinI jagyAe karaNa karanAre darzanane hAni pahoMcADanAra che. bhaktinA sthAne jyAre anukaMpA Ave tyAre manamAM ema thAya che ke "huM meTa !' ane Ama thAya eTale sAmAnI mahattA ochI aMkAya. jyAM mAruM te enuM" ema heAya ane "mAruM, te puNyazALInA upagamAM kyAre Ave" e umaLake hoya tyAM anukaMpA zAnI? zrI jinezvaradevanA zAsanamAM badhuM pAtapitAnA sthAne zebhe. bhaktinA sthAne anukaMpA karavI ane anukaMpAne sthAne bhakti karavI te paNa doSa che. 8, prabhAvanA - zrI jinezvaradevanA zAsananI prabhAvanA thAya tevI kriyAo ane pravRttio karavAnA prayatna karavA. jeNe samyagdarzana sAcavavuM hoya teNe tene AThe ATha AcArenuM pAlana karavuM ja joIe. "prabhAvanA" e zrI samyagdarzanane chelle (AThame) prakAra che. zrI jainazAsanamAM ATha prakAranA prabhAvaka kA che - (1) prAvacanika (2) dharmakathI (3) vAdI (4) naimittika (5) tapasvI (6) vidyAvAna (7) siddha ane (8) kavi. (1) rAvacanika : kAlane ucita kRtane dharanAra evA pravacanika sUrIzvara, sAdhusAvI ane zrAvaka-zrAvikArUpa caturvidha zrI saMghane sanmArgamAM pravRtti karAvanArA hoya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484] samyagradazana-1 A ja vastune nyAyavizAradanyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrImad yazavijayajI gaNivara samitinA saDasaTha belanI gujarAtI bhASAnI sajajhAyamAM jaNAve che ke : vartamAna zratanA je arthane, pAra lahe guNa khANa.", vartamAna zrutanA arthane pAra pAmanArA ane guNenI khANa samA, e "pravacanika" nAmanA prabhAvaka che. (2) dharmasthI : (3) bhavya janene pratibaMdha pamADanArA ane kathana labdhine dharanArA "dharmakathI" kahevAya che. A vAtane jaNAvatAM pUjya upAdhyAyajI mahArAjA pharamAve che ke dharmakathI te re bIje jANIe, naMdISeNa pare jeha, nija upadeze re raMje lokene, bhaMje hRdaya saMdeha." bIjA prabhAvaka "dharmakathI" che, je zrI naMdInI mAphaka pitAnA upadezathI lokone raMjita kare ane temanA hadayanA saMzonuM bhaMjana kare. mAtra vAta eTalI ke saMzaya karanAra jijJAsu ho joIe. tene Azaya vastune samajavAnuM ja joIe, sabhAne mUMjhavavAne ke pitAnI vidvattAne peTe ADaMbara karavAne bhAva tenA hRdayamAM na have joIe. evA bhAvavALA te uttama dezanAmAMthI jharatA jJAnAmRtanuM pAna svayaM karatA nathI ane anyane paNa na karavA daIne niraka aMtarAyanA bhAgIdAra thAya che. evAonA saMzaya bharavAnuM kAma te azakya jevuM ja che; kAraNa ke teo jijJAsu hovA karatAM izadApUrvakanA jIddI hoya che. A khAmI teonA azubha kamanI che, ema mAnI tevAo pratye bhAvadayA ciMtavI teonI upekSA karavI e ja dhu hitakara che. (3) vAdI - trIjA prabhAvakanuM varNana karatAM pUjya upAdhyAyajI mahArAja pharamAve che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNA [ 485 bhaNyA, mallavAdI pare jeha; gAjatA jima meha; dhana dhana zAsana maMDana munivarA. vAdI trIjo re tanipuNa rAjadvAre jayakamalA vare, ta mAM nipuNa ane prasaMga Avye je AcArya bhagavAna zrI mallavAdijInI mAphaka meghanI jema gArava karIne rAjyadarabAramAM paNu jayalakSmIne meLave che, tevA vAdI paNa zrI jinazAsanamAM prabhAvaka gaNAya che. zAsana upara vireAdhIo taraphathI AvatI ApattionA samaye mauna rahevuM, e zAsanarasika munivarI mATe jarA paNa hitakara nathI. zAsana upara prahAra thatA haiAya evA samaye zaktisa'panna maharSioe zAsanarakSAmAM peAtAnI sarva zakti kheMcI nAkhavI joI e. jo te chatI zaktie upekSA kare te ArAdhaka maTI virAdhakanI kreDiTamAM jAya che. zrI jinezvaradeveAnA parivAranAM jyAM jyAM vana Ave che, tyAM tyAM vAdIonI saMpadAnuM paNa varNana Ave che. e vAdIone surAsuranI sabhAmAM paNa akSAbhya tarIke varNavyA che. kharekhara vAdIo paNa zAsananI prabhAvanA karanArA che. koI vitaMDAvAdI paNa Ave, koI tarkavAdI paNa Ave e badhAnI sAme jarA paNu kSeAbha pAmyA vinA te puNyaprabhAvaka vastunuM vastu tarIke pratipAdana karatAM leza paNa acakAya nahi. satya vastune prasiddhimAM lAvavA mATe karavAmAM AvatA vAda e kAMI vaDhavADa nathI; paNa tevA samaye zrI jainazAsanane jagatamAM dIptamAna karavAnuM pramaLa sAdhana che. (4) naimittika : naimittika paNa zrI jinazAsananA prabhAvaka che, nimittazAstranA parama jJAtAnuM kahevu kadI paNa khATu hoya nahi. zrI jinezvaradevanA zAsananA naimittike badhAnA joSa jovA na besI jAya. jene tene nimittazAstra ApavuM e paNa pApa karyuM che. prAvacanika mATe pazu kahyuM che ke-e paNa jo ayAgya ke adhikArIne pravacana Ape teA temane prAyazcitta lAge. naimittika mATe kahyu che ke H . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] nemettio nimitta', naimisjJapanikaLe '* samyagdarzana-1 (zrI samyakatva saptati Aka 34) je naimittika zAsananI unnatinA kAryamAM nizcita rIte nimittanA upayAga kare te jainazAsananA prabhAvaka che. jo akAya eTale ke Ara bhArdika pApakAya mAM nimittanA upayAga kare te te mATA anatha ne karanArA thAya che. mATe nimitta jANe paNa e naimittika maharSi nimittazAstranA jema tema upayAga karatA na kuM. zAsana prabhAvanAnA samaye ja upayAga kare. zruta kevalI bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmIjI akhaMDa naimittika hatA. je kahe temAM leza paNa phaka na Ave, chatAM temaNe e vastunA upayAga kayAre karyo ? zrI bhadraSAhusvAmI ane emanA bhAI varAhamihira baMne muni hatA. abhimAnanA yoge munipaNuM mUkI varAhamihire jyAM tyAM, ThAmaThAma nimitta kahevA dvArA prasiddhi meLavI. zrI bhadrabAhusvAmInI viruddha khAlI zrI jinezvaradevanA zAsananI e avahelanA karatA. eka vakhata nagaranA rAjAne tyAM putrajanma thayeA. varAhamihira tyAM pahoMcI gayA. ane AzIrvAda ApyA ke he rAjan ! tArA A putra se varSanA thaze. sAthe ja te nagaramAM virAjI rahelA zrI bhadrabAhusvAmIjIne rAjA samakSa halakA pADavA mATe ema paNa kahyuM ke jaina sAdhue tA vyavahArane paNa jANatA nathI ane mATe ja emaNe ATalA viveka paNa sAcavyA nathI.' tenI AvA prakAranI pravRttithI zrI jainazAsananI hIlanA thatI joIne zrIsadde bhagavAna zrI bhadrabAhusvAmIjIne badhI vAta karI. te vakhate e prabhAvaka ripuradare nimittazAstranA upayoga karyAM ane saMghane kahyuM ke rAjAne jaI ne kaho ke ajJAna mANasA vastu samajyA vinA AzIrvAda ApavA doDI Ave, paNa amArAthI evuM na thAya. ApanA putra teA AjathI sAtamA divase khilADInA cAge mRtyu pAmavAnA che, pachI ame AzIrvAda ApavA kema AvIe ? zrIsaMghe rAjA pAse jaIne e pramANe kahyuM. rAjAne A sAMbhaLI Azcarya thayu. eNe tamAma bilADIone Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNa [47 nagara bahAra kaDhAvI mUkI. paraMtu bhavitavyatAnA ge barAbara sAtamA divase bALaka mAtAnA kheLAmAM hatuM ane bAraNAnI bhUMgaLa, jene AkAra bilADI je hato, te bALakanA upara paDI ane bALaka maraNa pAmyuM. rAjAne khAtarI thaI gaI ke kharekhara, jainazAsanamAM ja samartha jJAnIo che. jinazAsananI avahelanA phelAI hatI te nAza pAmI, ane varAhamihiranI apabhrAjanA thaI. nimittane upaga mahApuruSe Ave samaye kare. naimittika zrI jinezvaradevanA zAsanane prabhAvaka gaNAya paNa e nimittajJAnane pacAvI jANe ane avasare ja upaga kare te, anyathA nahIM. (5) tapasvI: tapasvI paNa zrI jinazAsanane mahAna prabhAvaka che. tapa bAhya ane atyaMtaranA bhedathI bAra prakAra che. tapasvI kevA hoya. te prabhAvaka gaNAya, e jaNAvatAM zrI upAdhyAyajI mahArAja pharamAve tapa guNa opere rope dharmane, gope navi jina ANa Azrava lope re navi kepe kadA, paMcama tapasI te jANa. tapasvI evA ke je tapaguNane dIpAve. e tapaguNa dIpe kyAre ? jyAM jAya tyAM dharmane repe tyAre. AthI sAbita thAya che ke zrI jinezvaraTevanA zAsanane tapasvI jyAM jyAM jAya tyAM gharmane ja repe; paNa e dharmane kyAre ropI zake? te tene javAba e. che ke-gope navi jina ANa" zrI jinezvaradevanI AjJA gopa nahi te, chupAve nahi te ja dharmane ropI zake. jamAnAnA nAme bIjA game te bahAne zrI jinezvaradevanI AjJA chupAvAya ke AdhI pAchI karAya te zrI jinezvaradevane dharma ropAya ke UkhaDI jAya? A vAta barAbara vicAravA jevI che. keIne kadAca na cce tevI che, tema chatAM satya hovAthI kA ke lakhyA vinA cAle tevI nathI. tapaguNane dIpAva hoya, sthAne sthAne dhamane repa hoya te zrI jinezvaradevanI AjJA chupAvavI nahi pAlave. A mahApuruSe AjJAnI dAMDI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 ]. samyagadarzana-1 pITayA kare ane AjanI havAmAM ucharelAe AjJA AghI mUkavAnI vAte karyA kare, e keTalA duHkhanI vAta che? zrI jineTavaradevanA zAsanamAM te AjJA vagaranA tapane paNa kAyakaSTa, ajJAna tapa, bAla tapa kahela che, kiMmata vagarane kahela che, kAraNa ke e tapa sAdhya vagarane che, jene mATe e have joIe tene mATe nathI. vaLI te tapasvI ke heya? te jaNAvatAM AgaLa kahe che ke Azrava lape, eTale Azravane lepanAro hoya. zrI jinezvaradevanI AjJAne mAnanAre Azravane lepe ke Avane rope? prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna ane parigraha-e pAMce Azravane Azrava tarIke mAnIne e AzravanI pravRttine lupta karavA prayatna kare te ja e zrI jinezvaradevanA zAsanane tapasvI gaNAya. e AzravanI kriyAonuM anumAna karavAne te AtmAne adhikAra nathI. A pAMca AzravamAM samagra duniyAnI pravRtti AvI jAya che. have vicAre ketamArA vepAra Azrava ke saMvara? paisA kamAvAnI pravRtti Azrava ke saMvara? enA upayogamAM AvanArI badhI vastuo Azrava ke saMvara ? Azrava e dharmasAdhana kahevAya? Azrava pratyenuM valaNa te tamArAmAM keLavAyeluM ja che. AvamArge joDavA mahenata karavI paDe tema nathI. mithyAtvane zIkhavavA mATe aviratimAM joDAvA mATe,kaSAye karavA mATe, mana vacana-kAyAnA ciMgone artha-kAmamAM javA mATe ke pramAda karavA mATe, zALA ke pAThazALAe khelavAnI jarUra che? nahi ja. uparanI badhI vastuone anAdithI AtmAne abhyAsa ane anubhava che. sabhA gRhastha pitAnA adhikAra pramANe je-je kare te-te thaI zake ke nahi ? ethI samyakatva ke dezaviratimAM bAdha Ave re ? A gRhastha prabhunI AjJAmAM che ke nahi? zrAvake mATe zrI jinevaradevanI pUjA, sadgurunI sevA, Avazyaka kriyA, dAna, zIla, tapa, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdazananAM prakIrNa kiraNe [489 bhAva-A vagere vihita thayelI dharmakaraNI che. te sivAyanI je -je karaNae gRhastha kare, te zrava ke saMvara? e ja tamAro prazna che ne? ghara baMdhAvavAM, vepAra-rojagAra calAvavA chokarA-chokarI paraNAvavAM, e Azrava ke saMvara? e ja tame pUchavA mAge che ne ? je "hA" te huM tamane pUchuM chuM ke-vepAra-rojagAra vagere karanAro gRhastha samyakatva ke dezaviratimAM che ke tenI bahAra che ? samyagadaSTi AtmA dezaviratine svIkAra kare che; te eTalA mATe ke sarvavirati levAnI tAkAta nathI. have e AtmA pite je dezaviratine svIkAra kare che, te sivAyanI aviratine Azrava mAne ke ? saMvara? samyagdaSTi AtmAnI mAnyatA e ja heya che ke-avirati mAtrane zrI jinezvaradee heya gaNI che, mATe tene sarvathA tyAga karyA vinA AtmAnI mukti thaI zake tema nathI. AvuM mAnanAre AtmA aviratine Azrava mAne ke saMvara? A sarvavirati nahIM laI zakanArA AtmAo mATe "samyakRtvamULa bAravrata rUpa dezaviratine upadeza ApI, gRhasthAvAsamAM rahevA chatAM yathAzakti mokSamArga ArAdhI zakAya evI yejanA zrI jinezvaradevoe karI ApI, ene artha e nathI ke gRhasthAvAsanI saghaLI kriyAo karavI ja evI prabhunI AjJA che. pAMcamA prabhAvaka "tapasvI" paNa jinazAsananA meTA prabhAvaka che. te tapasvI tapaguNane dIpAve, dharmane repe ane zrI jinezvaradevanI AjJAne gepa nahIM; evA hoya che. je zrI jinezvaradevanI AjJAne gopave te vAstavika rIte tapasvI hoya ja nahIM. e dharmane rope ane enAthI tapaguNa Ape e bane ja kema? sabhA atyaMtara tapa te sahuthI thAya evuM che ne? AjJA vagara atyaMtara ta5 lAve kyAMthI? AjanI duniyAmAM , te zrI jinezvaradevanI AjJAmAM rahenArane paga pakaDIne kheMcanArA ghaNuM che, tyAM e tArakanI AjJAmAM TakI rahevuM e nAnIsUnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 490 ] samyagdana-1 vAta nathI. zraddhAne DaheALI nAkhavAnA Aje evA prayatnA thaI rahyA che ke emAM je zraddhA TakAvI rAkhe te paNa mahAtapasvI che. sa`sAranI asAratA samajAya tA zrI jinezvaradevanI AjJA upara vAstavika ruci jAge. jyAM bhavanI bhIti nahIM tyAM dharmanI prIti thAya kacAMthI ? zrI jinezvaradevanI AjJA saMsAramAM rahevA mATenI che ke meAkSamAM javA mATenI che ? meAkSamAM javA mATenI AjJA jace, e kayAre ane sa'sArathI chUTavAnI ane meAkSamAM javAnI icchA hAya tyAre ne ? AthI ja mahAmahApAdhyAya zrI yazeAvijayajI mahArAjA pharamAve che ke-- jo sa'sArathI bhaya pAmatA hoya ane mekSaprAptinI icchA rAkhatA hAya, tA indriyAnA jaya karavAmAM prabaLa puruSArthIne pheArava ! iMdriyAnA jaya karavA mATe, A AMkheAthI duniyAnI Asakti vadhe tevA rUparaMga na jovA; iMdriyA vivaza bane tevAM khAnapAna A jivAthI na levA; vikAramAM lIna thavAya tevAM gAnatAna zrotre driyathI na sAMbhaLavAM, ghrANe Mdriyane sUMghavAnA pArghAthI na bahekAvavI; AtmA pAgala khanI jAya e rIte sparzendriyane chUTI na mUkavI ane manane viSayAmAM na doDavA devuM. ajJAnamAM rahevu khATu' che--ema manAya te jJAna pratye prema jAge; paNa ajJAna ja vahAluM lAgatuM hAya te ? tyAganuM baLa na hAya. tA ene paheAMcI vaLAya paNa tyAganI bhAvanA paNa na heAya te zu thAya ? saMsArathI bhaya pAmave! e khAyalAonu` ke nAmardInuM kAma nathI; e tA sAcA tattvajJAnInuM kAma che. jene saMsAranA bhaya nathI lAgatA te bahAdura ke puruSArtha nathI, paNa nirmAlya ane ajJAnInA zirAmaNi che. sabhA. saMsArathI Dare ke sa`sArane DarAve ? pahelAM sa`sArathI Dare, pachI sa'sArane DarAve. sa`sAramAM rAcelA saMsArane zuM DarAve ? zrI jinezvaradevAe apUrva tyAga senyA, dhAra tapazcaryAM karI, upasargI sahyA, pachI bhAvatI 'kara banyA eTale mAhane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdananAM prakIrNa kiraNe [491. kheMcI lAve tevA killAmAM besIne mahAdhane paNa tyAgI banAvyA. saMsArathI DarelA A tyAgIe saMsAramAM rAcelAone saMsArathI DarAvavAnI kriyA kare che. dharmAtmA jyAre dharmane bhadrakara tathA bhavane bhayaMkara gaNe che, tyAre bhAvAbhinaMdIe bhavane bhadraMkara tathA dharmane bhayaMkara gaNe che; sAce tatvajJAnI te ja che ke je bhavane bhayaMkara mAnI. dharmane bhadraMkara mAne. zrI siddhasena divAkarajI prabhAvanA kyAre karI zakyA ? " zrI jinezvaradevanI AjJA keNa na lope ? tarata ja kahyuM ke Azrava lepe. pite Azravane rope nahIM, pitAnA sahavAsamAM Ave. tene AzravathI khaseDe, ane chelle kahyuM ke-"navi kepe kadI kadI kepa. na kare. tapanuM ajIrNa kepa che paNa AvA guNavAna prabhAvaka tapasvI kadI kepa karatA nathI. chaThThA prabhAvaka vidyAvAna, sAtamAM prabhAvaka siddha ane AThamA prabhAvaka kavi che. e kavi kevA ? zrI siddhasena divAkara jevA jemanA eka eka lekane sAMbhaLIne rAjAe te te dizAnA rAjyanuM dAna karyuM hatuM. te vakhate e paramaprabhAvaka mahApuruSa kahe che--ke amane. rAjya na khape. je te vakhate e maharSi siMhAsana para besI gayA hota te dharmanI prabhAvanA thAta kharI? jyAM e maharSie rAjAnekahyuM ke-rAjan ! rAjyanuM amAre kAMI prajana nathI, ke tarata ja rAjA vikramAdityane paNa khAtarI thaI ke-A koI parama nispRhI mahAtmA che. maharSi zrI siddhasena divAkarajIe kahyuM ke -"rAjana tArA hRdayamAM zrI jinezvaradevanA zAsananI sthApanA kara !" zrI siddhasena divAkarajInA yoge zrI jinezvaradevanuM zAsana pAmIne mahArAjA vikramAditye zAsananI prabhAvanA karavAmAM kamInA rAkhI nahotI. vikramarAjAe jyAre zrI siddhagirijIne saMgha kADhI tyAre e saMghamAM sIttera lAkha te zrAvakonAM kuTuMbe hatAM ane pAMca Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49ra) - samyagUdana-1 hajAra jainAcAryo hatA. e saMghavIe saMgha kADhI gAmegAmanA saMghamAM dharma pariNAmanI sthiratA pedA karatA hatA. saMghanuM mahattva bahu che, je ApaNe prasaMge joIzuM, paNa eka vAta nakakI ke e saMgha kADhanArA, ane saMghamAM janArA badhA AjJAne raMgI hovA joIe. bhagavAnanI AjJA pahelI. e AjJA jatI hoya te te pahelAM pote javA taiyAra. - evA e zrI siddhasena divAkarajI paNa tyAM rahI divase divase vRddhi pAmatI bhaktimAM levAyA ane pAlakhImAM besavAnuM svIkAryuM. A vAtanI guruvarya zrI vRddhavAdi sUrivarajIne jANa thaI. gurudeva parama upakArI hatA, kalyANanI bhAvanAvALA hatA. e tarata tyAM pahoMcyA. pite oLakhAI na jAya te rIte muni paNAnA AcAramAM barAbara rahIne keIka samaye zrI siddhasenajInI pAlakhI upADavAmAM goThavAI gayA. vRddhapaNane lIdhe rastAmAM vAMkAcUMkA cAlavA lAgyA. pAlakhI Amatema DolavA lAgI. zrI siddhasenajIne AMcakA AvavA lAgyA. eTale e, pelA vRddha puruSane pUche che ke-"jiM tava che jAti? -zuM tAre khabhe dukhe che!" samartha vidvAna chatAM, utAvaLamAM pramAdanA yoge sAdA vAkyamAM bhUla karI beThA, ane "jAdha'ne badale "rAti" belAI gayuM. eTale gurue tarata ja javAba Ape ke-tathA ghe = thA tava vAdhari vArta-mAro skaMdha tevI pIDA nathI karate, je tAre "vApati praga pIDA kare che. A sAMbhaLatAM ja zrI siddhasenajI seMkyA. mArI bhUla pakaDanAra A keNa? nakkI gurudeva ja che. te ja vakhate pAlakhImAMthI UtarI gurudevanA caraNomAM namI paDyA. prazcAttApapUrvaka kSamA yAce che. te vakhate gurudeve kahyuM ke- siddhasena ! tArI A dazA ? A sAMbhaLIne e samartha vidvAna ema na belyA ke-emAM zuM? AvA mahAna rAjAne pratibaMdha karyA pachI ATalA apavAdamAM zuM thaI gayuM ? AvI keI ja dalIla ke bacAva nathI karyo. Ave vakhate "emAM zuM ?" kahenArA zrI jaina-zAsananI bahAranI keTinA che. zrI jinezvaradevanI AjJAnuM khaMDana karI pAlakhImAM besavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe ( 43. hoya te gharabAra choDavAnI jarUra zI? vikramarAjAnA pite guru banyA, pramAdanA mege bhUla karI paNa upakArI gurudeve bhUla sudhAravA prayatna karyo, te tarata ja bhUla svIkArI pastAyA ane mAphI mAgI. pUrvanA mahApuruSamAM A guNa meTo hato. AvA AtmAone ja jainazAsanamAM sthAna che. A sAMbhaLIne bhUlanI kSamA mAgavAmAM ekakA banavuM jethI nistAra jaladI thAya. A pachI AgaLa jatAM pUjyapAda mahAmahopAdhyAyazrIjI pharamAve che ke "jaba navi have prabhAvaka ehavA, tava vidhipUrva aneka yAtrA pUjAdika karaNa kare, teha prabhAvaka cheka, dhana dhana zAsana maMDana munivarA. je kALamAM upara varNavyA tevA kaI prabhAvaka na hoya, tevA kALamAM AgamanI AjJApUrvaka yAtrA, pUjA Adi dharmakaraNa vidhipUrvaka karanArA paNa zAsananA prabhAvake che. atizayokti vinAnI vAta zrI jainadarzane nirUpe muktine mAga ekaja ane ajoDa heI, e mAge AvyA vinA keI paNa AtmAnI mukita zakya ja nathI. A vAta koI paNa sAcA vicAraka AtmAne atizakti bharelI lAge tema nathI. ane tema chatAM mithyAbhinivezavALAne ruce tema paNa nathI. virodha e guno sAdhu zabda ja e che ke-ene virodha kare eja gune che. tene ja sAdhu game saMsAra jene kharAba lAge ane mukti jene sArI lAge, tene ja sAdhu game. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra samyagdarzana pAmanArAnA ganI sthitimAM samyagdarzananI prApti pUrve ja palaTe AvavA mAMDe che? pra samyaktva pAmyA pachIthI ja yugamAM palaTo Ave ke samyaktva pAmyA pUrve yugamAM palaTe AvavA mAMDe ? u0 samyaktva pAmatAM pUrve paNa yogamAM palaTo AvavAnI zarUAta thaI jAya che, kema ke-gamAM palaTo AvyA vinA samyakatva pamAya ja nahi. samyakatva pAmatAM pUrve yaMga saMsAra tarapha je DhaLatA hatA te mekSa tarapha DhaLavA mAMDe; saMsAra taraphane yegane DhALa ghaTe ne mekSa zro taraphane yegano DhALa vadhe, te pachI ja samyakUva pamAya. samyaktva pAmatAM pUrve, samyaktva pamAya evI sthiti pedA thAya e mATe, AtmAnA pariNAmamAM palaTo AvA ja joIe. samyakatva pAmavAnA kamanI vAtamAM e vAta AvI gaI che. AtmAnA pariNAmamAM palaTo AvatAM, vacanamAM ne vartanamAM leza mAtreya palaTe na Ave evuMya bane nahi. eTale ja, vAta thaI hatI ke-jyAre zuddha yathA pravRttikaraNa pedA thAya, eTale ganI sthiti ane ganI dizA badalAvA mAMDe. pachI apUrvakaraNa Ave ane apUrvakaraNa AvyA pachI anivRttikaraNa Ave, tyAra pachI samyapha pragaTe. karaNa eTale AtmAne pariNAma. samyakatva pAmyA pachIthI paNa ganI sthiti tarata ja AkhI ne AkhI palaTAI jatI nathI. keme karIne e palaTAya che ane, ema karate karate jyAre ganI sthiti barAbara palaTAI jAya che, tyAre zuddha cAritranI prApti thAya che, eTale yugamAM palaTe ANavAne mATe AtmAnA pariNAmamAM palaTo pedA kare paDe ane enI zarUAta kathAthI thAya ? jIvane sArAya saMsAra tarapha aNagamo pedA thAya ane pitAnA kalyANa mATe eka mekSa ja meLavavA gya che ema jIvane lAge tyArathI ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa karaNA [ 495 samyagdarzana levAnI vidhi : pra0 samyaktva uccaravA mATenI vidhi zu che ? u. samyakRtvanA dAnamAM e vidhi che ke jeNe samyaktva uccaravuM hoya, teNe samyaktva uccAratAM pahelAM dharmAMdAtA gurunI pAse peAtAnI saghaLIya sthiti rajU karI devI joI e. e vinA samyakRtva uccarAvAya nahi. prAyazcitta mAtra levu' hAya, te paNa je pApanuM prAyazcitta levu hAya te pApane kevI rIte sevyu, te pApa karatAM pahelAM kevA kevA vicAra karyAM ane te pApa karyAM pachIthI zu' zuM vicAyu, vagere adhu. vigatavAra varNavavuM joI e. dharmaguru prAyazcitta ApatAM pahelAM kurIthI paNa e vigatAne pUche ane prAyazcitta lenAre te kahevI joI e. Jain Educationa International samyaktva apAya levAya tethI lAbha : samyaktva e zuM ApavA levAnI cIja che ? ubhuM vidhipUrNAMka ceAgya jIvane ceAgya guru dvArA samyaktvanuM uccAraNa karAvAya, te te paNa samyaktva na hoya te pamADanAra bane che. samyaktva kharAkhara uccare ane enI maryAdA jALavyA kare, te emAMthI paNa samyagdarzana mATe jarUrI pariNAma pedA thAya. ' jema sAdhunA AdyA' ceAgya vyaktie ceAgya jIvane A AdyA ApyA hoya, te A AghAnA yAge saviratinA pariNAma na heAya teA Ave ane hAya tA TakathA rahe. AghA hAthamAM hoya te te keTalAMya pApakarmAMthI macI jAya. ene sinemA jovAnu mana thaI jAya, te paNa e jovA jaI zake nahi ane pAchuM mana ThekANe AvI jAya. rAtre mahAra bhaTakavAnuM mana thaI jAya teAya te nIkaLI zake nahi ane pAchuM mana ThekANe AvI jAya. AghA hAthamAM rAkhIne paNa je enI maryAdAne cUke, enI vAta judI che; bAkI A veSa evA che ke-AtmAmAM je lAyakAta hoya, te savirsatanA pariNAmA na hoya tA pedA karavAmAM madadagAra thAya ane savaviratinA pariNAme hAya tA tene sthira CH For Personal and Private Use Only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 496 ] samyagadarzana-1 karavAmAM tathA jatAM aTakAvavAmAM madadagAra banI jAya. A veSa vagara sAdhupaNAnuM pAlana thaI zake nahi. koI jIvavazeSa ema ne ema kevalajJAna pAmI jANa e vAta judI che, paNa savavatinA pariNAmeA jo pragaTathA hAya tA te piraNAmAne TakAvavAne mATe A veSa jarUrI che. A veSa apAya che, te zu kahevAya ? 'sAdhupaNu ApyuM te lIdhu,' sAdhupaNu e haiyAnI cIja che ke te ApavA--levAnI cIja che ? sAdhupaNu' haiyAnI cIja che te chatAM veSanI mahattA keTalI ? tema samyakatva paNa ApI, ane laI zakAya. yAgya rIte apAya, levAya ane paLAya, teA ethI lAbha ja thAya. pra0 zikSAthI jinabhakti ke maMda kaSAyathI ? amArI e mAnyatA che ke--zikSA hA cA na heA, kaSAyamaMdatA vinA jinabhakti jAgatI nathI. jina-bhakti mATe zikSA sahAyaka paNa nathI ane vidma karanArI paNa nathI. u. zikSA e prakAranI che. samyak ane mithyA. samya-zikSAthI paNa madakaSAyatA thAya che ane madakaSAyatAthI sArI pravRtti karatAM kA-cAnA samyaktva pAmavA ceAgya upazama, kSApazama ke kSaya thavAthI samyagdarzananI prApti thAya che. mithyAzikSA emAM vighna nAkhanArI che, kAraNa ke-e zikSA kaSAyane vadhAranArI che. pra0 zikSAthI samyagdarzananA viSayamAM sArI yA kheATI koI asara nIpajatI nathI. kaSAyama zvetA ja mukhya che. kaSAyama'RRtA vinAnA nava pUrvI ne paNa ajJAnI kahyA che ane kaSAyama dvaitAvALA alpa jJAnavALAne paNa jJAnI kahyA che. u. praznane bhAva e che ke-11 aMganA pAThI ane nava pUnA pADI paNa mithyAdaSTi heAI zake che ane AtmAnA svarUpanI zraddhApUrNAMka pratIti thaI jAya teA alpajJAnI paNa pAparahita banI zake che; mATe zikSAnI sAthe samyagdarzananI prAptinA koI paNa kArya kAraNa bhAva nathI. ApaNuM kahevu' ema che ke jenu' mithyAtvameAhanIya ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNA [ 497 upazamAdibhAvane na pAmyuM hoya ane maLeluM jJAna paNa jo enA mithyAtvamAhanIya karmanA nAza karavAmAM sahAyaka paNa na thayu hoya tA e jJAnI hAvA chatAM paNa samyagdaza na guNune prApta na karI zake ane jenuM thADu' paNa jJAna, mithyAtvameAhanIyane nAza karavAmAM jo sahAyaka banI jAya teA te alpajJa hAvA chatAM samyagdaCna guNane pAmI zake che. ethI thADA jJAnavALA AtmAnA mithyAtvamAhanIya karmonA nAza thavAmAM ke te karmonI maMdatA thavAmAM koI harakata AvatI nathI. samyagdarzananI prApti mATe mithyAtvanI maMdatA thavI ke enA upazama, kSayApazama ke kSaya thavA, e ja mukhya sAdhana che; paraMtu e maDhatA ke upazAdi sAdhavAmAM sAcI zikSA sahAyaka banI zake che, ema mAnavAmAM koI ja khAdha AvatA nathI. zrI tattvArthasUtramAM paNa samyagdarzananI prApti niHsathI ane adhigamathI ema uMbhaya rIte varNavI che. adhigama parIpadeza rUpa paNa che. upadeza e vacanarUpa che, jJAnarUpa che. pApadezanA bhAvane samajavA mATe paNa jJAna jarUrI che; mATe e jJAna e samyaktvanI prAptimAM ane mithyAtvanA nAzamAM nimitta thayuM ke nahi ? thayuM ja; ane nimitta paNa kAraNa kahevAtuM hoI ne jJAnanA paNa kArya kAraNabhAva siddha thaI jAya che. pratyeka kArya mATe pAMceya kAraNeAnI jarUra jJAnIoe svIkArI che, kArya sAdhavA mATe pAMceya kAraNe ekasarakhAM joradAra hAya che; paNa emAM pradhAnatA kAI paNu ekanI hAya che. e rIte sApekSa kArya kAraNabhAva pratyekanA hAvAthI jJAna paNa kAraNa che ema kahI zakAya. A rIte jJAna paNa pApanA nAzanuM kAraNabhUta thaI zake che. paraMtu pRA vijJAnane maDha samyagajJAna tA kAraNa che ja sahAyaka mAnavAnI zI jarUra ? u0 praznakAranu` kaheluM ema che ke AtmajJAnane paNa mAtAmAM harakata nathI, paNa duniyAnA padArthAnA sAno pa la, mAnana vAnI jarUra nathI.' enA khulAsA e che ke mithyAtvanI gADha mAsa sa. 32 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] samyagdarzana-1 je je dunyavI jJAna Ave che, te mAre ajJAnanuM kAraNa baMne che. jyAM sudhI saMpUrNa jJAna na thAya tyAM sudhI ajJAna rahevAnu ja che, e STie tA badhA ajJAnI che, paNa samyaktvanI hAjarImAM theADu' paNu jJAna jJAna manAya che ane mithyAtvanI hAjarImAM ghaNu. paNa jJAna ajJAna manAya che. e rIte ajJAna paNa be prakAranu che; eka samyagdRSTinuM ane eka mithyArdaSTinuM samyagdRSTinuM ajJAna prapaMcajanaka nathI ane mithyAdaSTinuM ajJAna prapaMcajanaka che. eTalA mATe samyagdaSTinI pApavRtti huMya buddhithI kamanA ceAge thaze paNa upAdeya buddhithI ane saphAIthI nahi thAya;jyAre mithyAtvasahacarita jJAnIM upAdeya buddhithI ane vadhu samajI haze teA saphAIthI eTaluM pApa karaze ke enI joDImAM peleA nahi Ave. e mATe mithyAtvanI sAthe vadhatu duniyAdArInuM jJAna bahu nukasAna kare che. mithyAtvavAna teA ajJAnIe che ja paNa jANI joI ne mithyAtvanA sAthathI bhaNavAvALA mahAajJAnIe che, ema kahevuM vadhAre vAjabI che. AtmAnA lakSyavALAne apajJAnI hovA chatAM ene ajJAnI kahevAnI jarUrata nathI. bhaNelAne mATe paNa ajJAnInA prayAga mithyAtvane dhyAnamAM rAkhIne thAya che. anyathA, mithyAbhASI thavAya. pra0 vivekanI hayAtinA prabhAva zuM che ? u. vivekanI hayAtimAM e tAkAta che ke-durgatimAM AtmAne javA na de, eTaluM ja niha paNa sadgatimAM sthApe. viveka AvatAM pUrva durgatinuM AyuSya lakhAI gayuM hoya tA bhale durgAMtimAM javuM paDe, paNa tyAMya viveka kAyama rahI jAya te vivekanI hayAtimAM AtmA drutimAM ghasaDI janAru AyuSyakama upAje ja nahi; arthAt vivekanI hayAtinA e pratApa che ke e heAya tyAM sudhI teA gADha avirati kanA udayavALA paNa AtmA dugatie lai janArA AyuSya krama ne mAMdhanArA thAya ja nahi. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagazananAM prakIrNa kiraNe vivekazanya AtmA ja durgatinuM AyuSyakarma bAMdhanAre bane che 50 jeTalA AtmAo durgatie gayA te badhA ja viveka - vinAnA hovAthI gayA? u0 vAtane barAbara tame samajyA nahi. durgatimAM je AtmAo. gayA, jAya che, ane jaze, te te AtmAoe te te durgatimAM javAnuM je ayuSya upAryuM, upaje che ane upArjaze, te te AyuSyane baMdha samaye te te AtmAo niyama vivekazUnya hatA, che ane haze. durgatimAM javAnuM AyuSya upAsyuM, ene baMdha paDI gaye ane pachI viveka pragaTayo, e vAta judI che paNa AyuSya karmane baMdha paDyo na hoya e dazAmAM viveka pragaTI jAya ane jIvananA aMta sudhI barAbara Takyo ja rahe, te te AtmA durgatimAM jAya ja nahi eTaluM ja nahi, paNa sadagatimAM ja jAya ema jJAnIo pharamAve che. kSAyika samyaktva chatAM narake kema? pra. zrI tIrthaMkaradevanA AtmAo narake gayA te viveka zu-ca dazAmAM ? - u0 je samaye narake gayA te samaye vivekazUnya hatA ema nahi, paNa jyAre e AtmAoe narake javAnuM AyuSyakarma bAMdhyuM te samaye te te AtmAo niyama vivekazUnya ja hatA; anyathA te AtmAo durgatie jAta ja nahi. zrI zreNika mahArAjA ane zrI kRSNa mahArAjA kSAyika samyaktvavALA eTale kSAyika vivekavALA hevA chatAM narake gayA, tyAM jJAnIo spaSTa jaNAve che ke-"vivekazUnya dazAmAM, viveka pragaTatAM pUrve ja zrI zreNika mahArAja ane zrI kRSNa mahArAja narake kheMcI janArA AyuSyakarmane bAMdhI cUkyA hatA. je viveka pragaTatAM pUrve narake javAnA AyuSyakamane bAMdhyuM na hota, te kadI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100] samyagadazana-1 paNa kSaya nahi pAmanArA evA vivekane pAmelA te puNyAtmAe narake jAta ja nahi ! kSAyika samyaphatvavAna narake jAya te jyAre jAya ? 20 kSAyika samyakatvane pAmelA AtmAone vadhumAM vadhu eka ja vAra naraka javuM paDe ema ja ne ? u0 kSAyika samyakatvane pAmelA puNyAtmAo, samyaktvanI prApti pUrve narakanuM AyuSyakarma bAMdhI cUkyA hoya te ja te pachInA prathama bhavamAM narake jAya; bAkI kSAyika samyaka vanI prApti thayA pachI AtmA kadipaNa narake jAya nahi. sAyika samyakatva ane kSapazcaNiH pa0 kSAyika samyakatva pAmyA pachIthI AtmA mekSe kayAre jAya ? u0 kSAcika samyaktva pAmatAM pahelAM je AyuSyakarmane baMdha na paDI gaye hoya, te te AtmA te ja bhavamAM mukti pAmyA vinA rahe nahi. kSAyika samyakatva kSapakazraNa mAMDayA vinA pamAtuM nathI. have kSapakazreNi mAMDyA pachI AtmAe te pUrve AyuSyakarmane baMdha karI lIdhuM hoya, te te AtmA darzanasaptakane kSaya karIne aTakI jAya che, ane ethI ja te kSapakazreNine khaMDa kSapakazreNi kahevAya che. kadAcit ema paNa bane che ke-AtmA kSapakazreNi mAMDyA pachIthI anantAnubaMdhI cArane kSaya karIne virAma pAmI jAya che, ane mithyAtvane teNe kSaya nahi karela hovAthI tenA udayathI pharI ana nAnubaMdhI catuSka bAMdhe e zakya che. paNa jeoe pUrve AyuSyakarmane baMdha na karI lIdhuM hoya, te AtmAo te kSapakazreNi mAMDI, darzanasaptakano kSaya karavA dvArA kSAyika samyagdarzanane pAmI, cAritramihanIya kSaca karI vItarAgatA pAmI bAkInAM traNe ghAtikarmone kSaya karI annamuhUrtamAM kevaLajJAna paNa upAje che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagAnanAM prakIrNa ziraNe [pa1 midaSTi kSakazreNi mAMDI zake ja nahi? praha kSapakazreNi mithyASTi AtmA mAMDI zake? u0 mithyAdaSTi AtmA kSapakazreNi mAMDI zake ja nahi. samyagdaSTi AtmA ja kSapakazreNi mAMDI zake; pachI te avirati hoya, dezaviratibara hiya, pramattaguNasthAnake vartate hoya ke apramatta guNasthAnake vartate heya! eTale mithyAdaSTi te kSapakazreNi mAMDe ja nahi. samyakatva ekalA kSAyika prakAranuM ja nathI. eka zAyika prakAra mAnavAmAM Ave te UbhI thatI Apatti praya Ape hamaNuM ja kahyuM ke-kSapakazreNi mAMDyA vinA kSAyika samyagdarzananI prApti thAya ja nahi. u0 te barAbara che ane mithyAdaSTi AtmA kSapakaNi mAMDI zake ja nahi, te paNa barAbara che. kAraNa ke samyaktva ekaluM bhAyika prakAranuM ja hetuM nathI. mAtra kSAyika prakAranuM ja samyagdarzana hoya te te mithyAdaSTi AtmA kSapakazreNi mAMDe ja ema kabUla karavuM paDe athavA je mithyAdaSTi AtmA kSapakazreNi na mAMDe che ke ImekSe javAnuM nathI ke kaI mepha gayuM nathI agara te kaI mekSe jatuM nathI ema mAnavuM paDe. pachI mekSamArga, ene upadeza, enI ArAdhanA vagere rahyuM - kyAM ? samyaktvane je ekalA kSAyika prakAranuM ja mAnavAmA Ave, te te tene mAnanArAnI sthiti viSama thavA pAme kAraNa ke-ApaNe jANIe chIe ke-A kSetramAMthI hAla koIpaNa AtmA muktie jaI zakate nathI, eTale atyAre A kSetramAM vatI rahelA ane teNe kevA mAnavA paDe ? mithyASTi" ema ja mAnavuM paDe ne? pra. pUrve AyuSyakarmane bAMdhI cUkelA ane te pachI sacakava pAmelA evA na manAya? u0 evA na manAya. kAraNa ke jJAnIo pharamAve che ke-A kALamAM A kSetranA cha kSapakazraNi mAMDI zakatA nathI, ane kSapakaANi mAMDyA vinA kSAyika samyakatva pamAya ja nahi, eTale kSAyika Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502] samyagadarazana-1 samyakatvane laIne AvelA sivAyanA A kALamAM-A kSetramAM vartatA jIvone ApaNe mithyAdaSTi ja mAnavA paDe. ethI vartamAnamAM caturvidha zrIsaMghanI hayAti nathI, ema paNa mAnavuM paDe, kAraNa ke samyakatva vinA na te sAcuM sAdhupaNuM hoya ane na te sAcuM zrAvakapaNuM hiya! Ama sAdhu-sAdhvI ke zrAvaka-zrAvikA nathI ema manAya, te zAsanane viccheda paNa mAna paDe. zAsanane viccheda mAnavAnA. ge mekSamArganI ArAdhanA karavAnI vAta paNa UDI jAya. A badhI Apatti zAthI UbhI thAya? - prava samyakatva ekalA kSAyika prakAranuM ja che, ema mAnavAmAM Ave to ! barAbara che. samyakatva ekalA kSAyika prakAranuM ja che ema mAnavAmAM Ave te ja A badhI ApattI UbhI thAya, paNa A zAsanamAM kSAyika samyagdarzananI jema pathamika samyagdarzana ane kSApazamika samyagdarzana e vagere prakAro paNa mAnavAmAM AvelA che. ApaNe vAta te e cAlatI hatI ke kSapakazreNi mAMDyA vinA kSAyika samyagdarzana kaI paNa AtmA pAme ja nahi ane mithyASTi AtmA kSapakazreNi mAMDI zake ja nahi. kSApazamika samyaktvanI hAjarImAM ja pahelI vAra kSapakazreNi maMDAya ? pra. kSAyika samyagdarzana te ja AtmA pAmI zake, ke jenAmAM aupazamika samyagdarzana heya athavA te kSApathamika sabhyadarzana hoya, paNa aupazamika ke kSApazamika samyagdarzana jenAmAM na vartatuM hoya, te te kSAyika samyagdarzana pAmI zake ja nahi, emane? u0 anumAna doravAmAM ATalI badhI utAvaLa nahi karavI joIe. pra. Ape kahyuM ne ke-sAyika samyagdarzana mithyASTi pAmI - zake nahi ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe [503 , ute barAbara che, paNa tame hamaNuM ja je anumAna doryuM temAM thoDI bhUla che, mATe ja kahyuM ke-anumAna doravAmAM ATalI badhI utAvaLa nahi karavI joIe. ' kSAyika samyagdarzana te ja AtmA pAmI zake che, ke je AtmA kSApazamika samyavane dharanAre hoya. kSApazamika samyakatvanI gerahAjarImAM kaI paNa AtmA sauthI pahelI vAra kSapakazreNi mAMDI zakato nathI. praDha sauthI pahelI vAra ema kema? u. kAraNa ke-kSapakazreNi mAMDI kSAyika samyagdarzana pAmI parve AyuSpakarma bAMdhyuM hovAnA kAraNe, aTakI paDelA AtmAo jyAre kevalajJAna pAme che, tyAre te pUrve te AtmAone phera kSapakazreNi mAMDavI ja paDe che. jo ke e vAta cokakasa che ke phera maMDAtI kSakazreNine kema pahelAMnI adhUrI hoya tyAMthI ja AgaLa vadhe che. e kSapakazraNi kSAyika samyakatvanI hAjarImAM maMDAtI hovAthI "kSApazamika samyakatvanI gerahAjarImAM kaI paNa AtmA pahelI vAra kSapakazreNi mAMDI zakatuM nathI."--ema kahevAyuM che. kSapakazreNi vadhumAM vadhu keTalI vAra maMDAya : - pravra AtmA vadhumAM vadhu kSepakazreNi keTalI vAra mAMDate haze ? u0 bahu ja sIdhI vAta che. keI paNa AtmA mekSe jatAM pahelAM anantakALa sudhI A saMsAramAM rahele ja hoya che. e anantAkALamAM AtmA vadhumAM vadhu vakhata kSapakazreNi mAMDe te mAtra beja vAra mAMDe. pahelI vAra mAMDI tyAre je darzanasaptakane kSaya thayo tyAMthI ja bIjI vAra AgaLa jAya che. moTe bhAge te AtmAo eka ja vAra kSapakazreNi, mAMDe che, paNa ApaNe vicArI gayA tema kSapakazreNi mAMDatA pUrve AyuSyakamane baMdha paDI gayuM hoya to AtmA kSapakazreNi mAMDe toya darzanasaptaka khapAvIne aTakI jAya ane ethI cAritra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa74 ] . samyagadarami-2 mehanIya Adi apAvIne kevaLajJAna pamavAne e mane pharIthI #paNi mAMDavI ja paDe. ane bAkI rahetI prakRtine kSaya karavuM ja paDe temaja bIjA paNa Avarane karavAM ja paDe. eTale. eka AtmA vadhumAM vadhu vAra kSapakazreNi mAMDe to be vAra ja mAMDe, bethI trIjI vAra nahi ja, ane te paNa eka bhavamAM to, maMDAya to eka ja vAra maMDAya ema apekSAthI kahI zakAya. moTAbhAge bane to evuM ke je bhavamAM mokSe javAnA hoya te bhavamAM ja kSapakazreNi mAMDe. ahIM eka vAta e yAda rAkhI levAnI ke-pahelAM kahI gayA tema, kSapakazreNi mAMDIne anantAnubaMdhI catuSkane kSaya karIne aTakI gayelA ane ethI mithyAvane vege phera anantAnubaMdhI catuSkanA cakkaramAM sapaDAI javAnI zakyatAvALA AtmAonI te kSapakazreNine ApaNe gaNanAmAM lIdhI. nathI. anyathA, nizcayapUrvaka, kSepakaNi eka AtmA anantAkALamAM keTalI vAra mAMDe te kahI zakAya nahi. kSapakazreNi mAMDanAra aTake te eka ja kAraNe : praya kSapakazreNi mAMDele jIva dazanasaptakane kSaya karIne je aTakI jAya, te tenA aTakI javAnuM kAraNa eka ja ne? uda hA, ane te e ja ke-kSapakazreNi mAMDatAM pUrve AyuSyane baMdha paDI gaye heya ! AyuSyakarmane baMdha na paDI gayA hoya te te kSapakazreNuM mAMDI darzanasaptakane kSaya karI cUkelA AtmAo, cAritramehanIya Adine kSaya karI antamuhUrtamAM niyama kevalajJAna pAmI jAya. . . * , "kSapakazreNi mAMDanArA agiyArame jatA ja nathI, paNa bIjA je .. jaya che te niyamAM paDe che : paNi mAMDI agiyAramA guNasthAnake jaIne keTalAka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe [pa05 u0 je AtmAe kSapakazraNi mAMDe te AtmAo agIyAramAM guNasthAnake jAya ja nahi ane bIjA je AtmAo upazamazreNi dvArA agiyAramA guNasthAnake jAya che, te AtmAo pAchA paDyA vinA rahetA ja nathI. agiyAramuM guNasthAnaka evuM niyata che ke-agiyArama guNasthAnake je je AtmAe jAya che, te te AtmAe eTale sudhI pahoMcIne niyamAM pAchA paDe ja, paNa je je AtmAe kSapakazreNi mAMDe che te AtmAe sAtame, AThame, navame ane dazame jaI dazamAnA ane rAgadveSathI sarvathA rahita thaI jAya che, tyAMthI agiyArame nahi jatAM sIdhA bArame ja jAya che, ane bAramAnA aMte bAkI rahela traNe ghAtikarmone paNa sarvathA khapAve che, ane ema cAre ghAtikarmo sarvathA khape tyAre ja kevalajJAna thAya. kevaLajJAnI teramA guNasthAnake rahe che prakevalajJAnI teramAM guNasthAnake ja hoya? u0 mekSa pAmatAM pahelAM pAMca hastAkSara jeTalo samaya kevalajJAnI AtmA caudamA guNasthAnake agIdazAmAM rahe che. te pahelAM ane cAra ghAtikarmone sarvathA kSaya karyA pachIthI AtmA vacce jeTale kALa A duniyAmAM rahe teTale kALa teramA guNasthAnake ja rahe. rAgadveSathI sarvathA rahita thayelA pharI rAgadveSI banatA ja nathI pra. te pachI agiyAramA guNasthAnake kayA AtmAo Ave ane paDe ? " " u0 kSeNi be prakAranI che ke kSapakazreNi ane upazamazraNi. upazama. zreNivALe AtmA dezamAMthI agiyArame guNasthAnake joyuM che, ane e guNasthAnaka evuM che ke je tyAM gayo te pAcho gabaDyA vinA rahe ja nahi. | prava, Ape te pharasAruM ne kendramAM guNasthAna ke AtmA sa. 33 ( * * ka = " Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506] samyagadazana-1 rAgadveSathI sarvathA rahita thaI jAya che? jyAre dezamAM guNasthAnake AtmA sarvathA rAgadveSathI rahita thaI jAya che, te pachI dazama guNasthAnakethI AgaLa vadhI agiyAramAM guNarathAnake jaI pAchA kema paDAya? eka vAra rAgadveSane sarvathA abhAva thaI jAya ane pachI pAchA rAgakeSathI bharelA banI javAya ema bane kharuM? u0 muMjhAo mA. je kahevAya che te rItasara samajavA prayatna karo. eka vAra rAgadveSane sarvathA abhAva thaI jAya, eTale anantAkALe paNa e AtmAM rAgadveSathI lepAya ja nahi. e nirmalatA AvI te AvI. pachI te anantAkALe paNa jAya ja nahi ! dazamA guNasthAnake je AtmAe rAgadveSathI sarvathA rahita thaI jAya, te AtmAo agiyAramA guNasthAnake nahi jatAM dezamAMthI sIdhA bArame ja guNasthAnake jAya ane kSapakazreNi mAMDelA AtmAo ja dezamAM guNasthAnake rAgadveSathI sarvathA rahita bane che, e vAta kahI hatI ne ? sabhA, hA jI. e barAbara yAda che te A mUMjhavaNa na thAta ane kSapakazreiNinI vAta upazamaNinI vAta sAthe tame jaDI te jeDAta nahi. kSapakazreNivALA ane upazama zreNivALA AtmAmAM dazAmA - guNasthAnake rahete pharaka : pra. upazamazreNivALA AtmAo dazamAna ane rAgadveSathI - sarvathA rahita nathI banatA, ema ja ne? u0 che te ema ja, paNa emAM samajavA jevuM che e nahi samaje te phera bhulAvAmAM paDatAM vAra nahi lAge. upazamazreNi mAMDIne dazamA guNasthAnake pahoMcelA AtmAone rAga ke dveSa udayamAM hetA nathI, paNa sattAmAM jarUra hoya che. rAgadveSane sarvathA abhAva nahi, paNa rAgadveSanA udayane sarvathA abhAva upazamaNimAM dazamAe pahoMcelAne * * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakI kiraNA [ 507 jarUra hoya che. kSapakazreNa mAMDelA AtmAo dazamAnA ante sathA rAgadveSa rahita banI jAya che, jyAre upazamazreNi mAMDelA AtmA dazamAnA ante rAgadveSanA uyathI sarvathA rahita banI jAya che. phera e ja ke--kSapakazreNivALAne dazamAne ante rAgadveSa sattAgata paNa hAtA nathI, jyAre upazamazreNivALAne dazamAne ante rAgadveSa uyagata sathA na hoya paNa sattAgata niyamA hAya H ane dazamAnA anta paNa rAgadveSa sattAgata rahI jAya che, ethI ja upazamazreNi mAMDanArA AtmA te vakhate bAramA guNasthAnake jaI zakatA nathI ane agiyAramA guNasthAnake jaIne pAchA paDe che. pazraNi mAMDacA vinA kevaLajJAna nahi H pra. kSapakazraNa mAMDe niha tA kevalajJAna maLe ja nahi emane ? hA, kSapakazreNi mAMDI dazamAnA ante rAgadveSathI sa thA rahitapazu pAmyA vinA ane pachI paNa khAkInAM traNa ghAtikarmAnA chelle chelle kSaya karyA vinA kevalajJAna pragaTa karI zakAtuM nathI eTale ke kSepakazreNi mAMDavA vinA kAI kevalajJAna pragaTAvI zakatuM ja nathI. pra0 ane mithyAdRSTi kSapakazreNi mAMDI zake nahi eTale te pahelAM samyagdarzana pAmavu ja joIe ne ? u. jarUra. mAMDe te samyagdaSTi AtmAja kSepakazreNi mAMDe. mithyASTi AtmA samyaktva pAmyA vinA kSepakazreNa mAMDI zakatA ja nathI. kSAyeApazamika samyaktvanI hAjarImAM ja kSapakSaNinuM maMDANa zarU thAya che. pra0 kSapakazreNi mAMDanArA AtmA kSapakazreNa mAMDatI vakhate aupazumika agara kSAyeApazamika samyaktvamAM vatA ja hoya ? 30 phera bhUlyA. A prazna phera rUpAntare AvyA. AtmA je samaye Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa04] - samyagadazana-1 kSapakazreNi mAMDavAnI zarUAta kare che, te vakhate te kSApazamika samyakatvamAM ja vartate hoya che. ane khaMDa kSapakazreNivALe jyAre pharI mAMDe tyAre kSAyika samyaktvamAM ja vartate heAya che. paNa aupazamika samyakatvamAM vatate AtmA te ja dizAmAM kSapakazreNi mAMDI zake nahi. samyagdaSTi AtmA ja mAMDe te kSapakazreNi mAMDI zake che, ema kahevAya tyAre samajI levAnuM ke-kSApazamika samyaktvavALAnI ja vAta kahevAya che. badhI vastuo apekSAe kahevAya. e apekSAnI upekSA karanArA sIdhA mAMthI UMdhu pakaDe e banavAjoga che. kSApazamika samyakatvamAM vartA jIva ja kSAyikasamyakatva pAmI zake che ? pra. tyAre kSAyika samyakRtva paNa te ja pAme ke je pahelAM kSApazamika samyakatva pAye hoya ? u0 kSApazamika samyaktva pAmyuM hoya eTaluM ja nahi, paNa kSApazamika samyaktvamAM je vatI rahyo hoya, te ja kSapakazreNi mAMDe ane darzanasaptakanA kSaya sudhI pahoMce te kSAyika samyakatva pAmI zake. prada e viSayamAM saiddhAMtika ane kAryagranthika vacce mata u0 saiddhAMtika ane kArmagrazvika baneya mAnyatAo A viSayamAM eka ja che. arthAtu-"kSApazamika samyakRtvamAM je AtmAna vartate hoya te kSapakazraNi mAMDI zake ja nahi ane kSapakazreNi mAMDI zake nahi eTale kSAyika samyagdarzanAdi pAmI zake ja nahi -A viSayamAM saiddhAMtika ane kArmagranthika baneya manta ekasarakhAM ja che. .. saMyakatvanI utpatti saMbaMdhI 1. " . " saiddhAMtika ane kArmagrathike mAnyatA kaparA sacakRtyanI utpatti saMbaMdhamAM matabheda nathI?. . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakI kiraNe [ pa u. che. kAma granthika mAnyatA evI cheke anAdi mithyAdraSTi AtmA je sava pAme che, te aupazamika ja hAya che. aupazamika sabhya vadhumAM vadhu Take tA eka antarmuhUta Take, eTale aupamika samyaktvane pAmelA AtmAe e samyaktvanA kALamAM traNa pUja karavA dvArA traNa vibhAgamAM vahecAI jAya che. kAM tA kSAye pAmika samyakRtva pAme che, kAM tA trIjA mizra guNasthAnake jAya che ane kAM tA sIdhA ja pahelA guNasthAnake jAya che. evA paNa AtmAe hAya che ke--je traNa puMja karatA nathI ane anatAnubaMdhI kaSAyAnA udaya thaI javAnA kAraNe ceAthA guNasthAnakethI khIje guNasthAnake jaI ne pahele guNasthAnake jAya che. saiddhAntika mAnyatA evI che ke-anAdi mithyAdaSTi jIva aupazamika samyaktva pAmyA vinA paNa kSAyeApazamika samyaktva pAmI zake che. ane je anAdi mithyAdraSTi jIvA aupazamika samyaktva pAme che te jIvA te samyaktvamAMthI kSAApazamika samyaktvanI dazAmAM jaI zakatA ja nathI. bAkI saiddhAntika ane kAmagranthika banneya mAnyatA kSAyika samyagdarzana, kSAyApazamika saccaRRna pAmyA vinA pamAya ja nahi, arthAt--kSAye pAmika samyakUnI hayAtimAM ja kSapakazraNi mAMDI kSAyikasamyagdarzana pamAya, A ekasarakhI rIte svIkAre che. vAta anyalige sidhdha sabadhI khulAse pra0 kSAyeApazamika samyakRtvanI hayAtimAM ja kSapakazraNi maMDAya, kSapakazreNi mAMDanAra ja kSAyika samyakatva pAmI zake ane teja AgaLa vadhe tA kevaLajJAna upAI mAkSe jaI zake, tA pachI anyali'ge paNa siddha thAya, ema je kahyu che tenu zuM ? u. anyaliMge paNa siddha thAya ema te kahyuM ja che, paNa anya mAnyatAe paNa sidhdha thAya, ema teA kahyuM nathI ne ? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 ] sabhA nA che. anya mAnyatAe paNa siddha thAya ema nathI kahyuM pachI emAM mUMjhavaNu karavA jevuM zuM che ? anyaliMgamAM rahelA paNa AtmA kSAyeApazamika samyaktva pAmI, kSapakazraNi mAMDI dazamAnA ante rAgadveSathI sa thA rahita bane teA bAramAnA antu kevalajJAnanI ADe AvatAM AvaraNAne dUra karI, kevalajJAna upArjI mAkSe jAya e ane ane te ja anyaliMge siddha thayA ema kahevAya. samyagdarzana-1 zrI tIrthaMkara nAmaqama nikAA chatAM narake jAya te kayA kAraNe : pra0 zrI tIrthaMkaradevanA AtmAomAM paNa amuka AtmAo tIthakara nAmakarma nikADhyA pachIthI paNa narake gayA che, te kema ? 60 zrI tI...kara nAmakarmInI nikAcanA karatAM pUrve tevA AyuSyakarmanA anya karI lIdhA hAya, eTale tema paNa bane. pra0 evA AyuSyakamanA bandha thayA tyAre temanAmAM paNa samyakRtva nahi ja ne ? u. nahi ja, kAraNa ke samyaktvanI hayAtimAM durgAMtimAM ghasaDI janArA AyuSyakamanA baMdha paDatA ja nathI. pra. A ekAnte niyama ? u. hA, samyagdarzananI hayAtinA e prabhAva che. samyagdarzanarUpa vivekanA e pratApa che. ApaNI mULa vAta tA e hatI ke tamAre paNa tamArA potAnA mATe e dazA lAvavI hAya, te viveka pragaTAvavAnI bAbatamAM ke pragaTelA vivekane jALavavAnI tathA khIlavavAnI mAmatamAM paNa jarAya bedarakArI nahi ja dAkhavavI joI e. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mithyAtvanA upazamAdi vinA samyakatva nahi :samyagdarzana, dezavirati ane sabhyazcAritranI icchA A traNa guNe madhyama patrarUpa gRhasthAmAM hoya che. A traNa guNemAM je prathama guNa che, te saMsArane sArabhUta mAnanArA AtmAomAM hoI zakatA nathI. artha ane kAma nAmanA puruSArthane paNa upAdeya tarIke mAnanArA AtmAomAM "samyagdarzana" nAmane guNa saMbhavita ja nathI. "A saMsAra asAra che"--ema sAMbhaLatAM ja jeo bhaDake che, temAM samyadarzananI saMbhAvanA karavI,e paNa ajJAna che. saMsAranI asAratA nahi sAMbhaLI zakanArA ghera mithyAtva nAmanA rogathI ribAtA AtmAo che ane ghera mithyAtva e samyagdarzananuM pratipakSI che. mithyAtvanA udayamAM samyagdarzanane saddabhAva hoI zakatuM nathI. heyamAM upAdeyabuddhi ane upAdeyamAM heyabuddhi karAvanAruM mithyAtva che. mithyAtva e "darzana mehanIya" nAmanI prakRti che. darzanamehanIyanA upazama; kSayazama ke kSaya vinA samyagdarzananI prApti thatI nathI. madhyama pAtra rUpa gRhasthomAM A guNa prathama che. A guNa vinA AgaLanA be guNenI prApti zakya nathI. ca kSApazamika vinA kSAyika nahi ja samyagdarzana mukhyatve traNa prakAranuM che. pazamika, kSApazamika ane kSAyika. jIvane jyAre prathama samyakatvanI prApti thAya tyAre te kAM te aupathamika heya athavA te kSApazamika heya paNa kSAyika te na ja hoI zake. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagradarzana-1 samyaktva thAya darzonameAhanIcanA upazamathI auparmika samyaktva thAya che. danamAhanIyanA kSayApazamathI kSAyeApamika che, ane darzanameAhanIyanA kSayathI jJAyika samyakva thAya che. kSAyeApamika samyaktva pAmavA pUrve AtmA jJAyika samyaktva pAmatA ja nathI. jema kSAyika cAritra pAmavA mATe kSAyeApamika cAritra pAmavu paDe che tema kSAyika samyakatva pAmavA mATe kSAyeAparAmika samyaktva pAmavu' paDe che. A vAta atizaya spaSTa hovA chatAM paNa, AgamanA abhyAsI gaNAtA vidvAna AcAryazrI AthI viparIta prarupaNA karatAM jyAre ema paNa kahI nAkhe che ke samyaphUrva sIdhuM kSAyika thaI jAya paNa cAritra kSAyeApazamika vagara kSAyika thAya nahi." tyAre temaNe te peAtAnI vAtane yA te zAstrapramANathI siddha karavI joI e ane tema na thaI zake teA khIja-trIjI carcAmAM UtaryAM sivAya potAnI bhUlane nikhAlasapaNe sudhArI levI joIe ke jethI ajJAna ajJAna AtmAe unmArge dorAya nahi ane te paNa usUtrabhASaNanA bhaMkara doSathI bacI zake. ema karavAmAM jJAnanA maDhe ke vidvattAnu pradarzana karavAnI vRtti ADe AvavI joI e nahi. 512 ] nija rAnI taratamatA H "samyaktva sIdhuM kSAcika thaI jAya paNa cAritra kSAApazamika vagara kSAyika thAya nahi." A pramANe bAlanArA e AcArya zrI evu paNa kahe che ke anAdi mithyAdraSTi jIva, samyaktva pAmatI vakhate je nirA kare te sarvaviratimAM rahelA sAdhu je nirA kare tenA karatAM asaMkhyAta guNI nirA kare." teenI A vAta paNa eTalI ja asaMbaddha ane zAstrathI viruddha che. A rIte aneka viSayAmAM khATAM vidhAna! karanArA temane evI salAha ApavAnuM jarUra mana thAya ke-" ApazrI zAstronA vivekayukta abhyAsa karI AvA theccha asatya vidhAnA karavAnu cheDI, vivekapUva kanAM vidhAnA kare. nahi teA vinA kAraNu Ama unmAde caDhI karelI ArAdhanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananAM prakIrNa kiraNe [513 dhULamAM meLavavA sAthe prabhuzAsananI prAptine bhavAnaramAM paNa durlabha banAvazo. kharekhara samyagdarzananI hAjarImAM AvAM yatheccha vidhAna thavAM asaMbhavita gaNAya. madhyama pAtra tarIke varNavatA gRhasthanA traNa guNemAM paNa" sa nAta." A pramANe kahI, prathama guNa tarIke upakArIe samyagdarzanane jaNAve che. samyagdarzana, dezacAritra ane sarvaviratinI IcchA-A traNa guNavALA gRhastho madhyama pAtra che. ema jANyA pachI tarata ja samajAze ke-uttama pAtra tarIke sAdhuone varNavatuM zrI jainazAsana madhyama pAtra tarIke dezaviratidhara zrAvakane ja varNave che. dezaviratidhara zrAvakomAM paNa samyagdarzana avazya joIe. samyagdarzana vinA ane sarvaviratinI lAlasA vinA dezaviratine pariNAma paNa hoI zakatuM nathI. sAdhuomAM jema samyagadarzana guNa jarUrI che, tema dezaviratidhara zrAvakomAM paNa samyagadarzana guNa jarUrI che ja. "samyagadarzana guNa mahatvane hovA chatAM paNa, ene karatAMya dezavirati ane sarvavirati Adi paNa mahatvanA ja che, eTale "sarvaviratimAM rahela sAdhu je nijara kare tenA karatAM anAdi mithyAdaSTi jIva, samyakatva pAmatI vakhate aisaMkhyAtaguNI ni jarA kare.-A pramANe kahevuM, e kAM to ajJAna che athavA te umAda che. samyaktva pAmatI vakhate je karmalaghutA joIe, tenA karatAM dezavirati pAmavAmAM adhika karmalaghutA hevI joIe, ane enA karatAMya savavirati pAmavAmAM adhika kamalaghutA joIe. anaMta upakArIo te-prathama samyaktvane pAmatI vakhate AtmA je nirjarA kare che, tenA karatAM samyakUvane pAmele AtmA asaMkhyAta guNa nirjarA kare che.--A pramANe pharamAve che eTaluM ja nahi, paNa vadhumAM te paramarSie te ema paNa pharamAve che ke samyagradarzanane pAmelA che je nirbhara kare che, tenA karatAM paNa dezaviratipaNAne pAmavAnI IcchAvALA jene, dezaviratine pAmavAnI IcchAvALA ja karatAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa14] samyaggadazana-1. paNa dezaviratine pAmI cUkelA jIvone, dezaviratine pAmelA che karatAM paNa sarvaviratine pAmavAnI IcchAvALA jIvone, sarvaviratine pAmavAnI IcchAvALA jIvo karatAM paNa sarvaviratine pAmatA ane ane sarvaviratine pAmatA cha karatAM paNa sarvaviratine pAmI cUkelA jIvone kamazaH asaMkhyaya asaMkhyaya guNanirjara hoya che. AthI e vAta khUba khUba spaSTa thAya che ke-sarvaviratimAM rahelA puNyavAna AtmAonI apekSAe anAdi mithyAdaSTi jIva prathama samyaktva pAmatI vakhate je nirjarA kare che, te asaMthAta. guNa te nathI ja, paNa asaMkhyAta-guNahIna che. anaMta upakArI mahApurUSoe AvI AvI vAte spaSTa zabdomAM karelI hovA chatAM paNa koI tevA prakAranA mahI, AgamathI sarvathA viruddha vAte AgamanA nAme javAya tyAre tevI unmAdI dazA mATe khUba ja dayA Ave che ane anya bhadrika tathA satyanA athI AtmAo asatyamArganA upAsaka na thaI jAya--e hetuthI evI asatya vAtane pratikAra kare, e koI paNa svaparahitakAMkSI samartha AtmAne anivArya dharma thaI paDe che. kSAyika samyaktvane pAmavA jogI khaMDa kSapakazreNi paNa kSApazamika samyaktvanI gerahAjarImAM kaI paNa AtmA mAMDate nathI Ama hovA chatAM paNa "kSAyika samyakatva pAmavA mATe kSApazamika samyakatva pAmavAnI jarUra nathI.-AvuM asatya samajAvavuM e kaMI paNa rIte hitAvaha nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra : A vizvane pratyeka AtmA svabhAve nirmaLa jJAna-darzana ane cAritrane svAmI hovA chatAM anAdikAlIna karmasaMganA kAraNe anaMtakALathI mithyAjJAna ane mithyAdarzanane gADha AvaraNathI gherA cele che. jyAM sudhI AtmA uparanA e AvaraNe khase nahi tyAM sudhI enI pratyeka pravRtti mithyAtva sahacarita hoIne UMdhI dizAnI ja hoya che. pariNAme sukhane athI e AtmA potAnA sukha mATenA ja prayatna dvArA vadhu ne vadhu duHkha tarapha dhakelAtuM jAya che. AmA upara chavAI gayele mithyAtvane A aMdhakAra pAMca prakAramAM vaheMcAyeluM che. anAdikAlIna mithyAtvanA gADha aMdhakArathI gherAyele AtmA rAga-dveSanI nibiDa graMthithI e baMdhAyela ane dRSTirAganA baMdhanathI evo jakaDAyela hoya che ke-deva-guru-dharmanA viSayamAM e kadI yathArtha viveka dAkhavI zakatuM nathI. atatvamAM tattvabuddhi ane tatvamAM atavabuddhinA kAraNe pagalika bhAvomAM ane saMsAranI kriyAomAM ene kaI paNa prakArane adharma dekhAtuM nathI ane Atmahitakara dharmakriyAe ene nirarthaka ane kaMTALA bharelI lAge che. kAlaparipakvatAnA vege bhavyatva svabhAva prakaTa thavAthI ane laghukamitAnA yoge tenA AtmA upara chavAyelA gADha mithyAtvarUpI aMdhakAranA oLA jyAre UtaravA mAMDe tyAre, mithyAtva maMda thavAnA kAraNe jIvamAM mekSabhilASA pragaTe che. A pachI ene nisargathI ke saddagurunA upadezathI samyagdarzananI anivAryatAne bedha ane tene prApta karavAnI tIvra abhilASA pragaTe che. jIvanI A badhI avasthAne kALa e zuddhayathApravRttikaraNane kALa che. anAdiyathApravRtti karaNa dvArA grathideze Avela chava e zuddhayathApravRttikaraNa dvArAja apUrvakaraNa pAme che ane e apUrvakaraNa dvArA e graMthine bheda kare che. te pachI anivRttikaraNa dvArA mithyAtvane upazama karI aMtarakaraNanI sthitine prApta kare che, je vakhate enA pratyeka Atmapradeza upara samyagdarzanarUpI sUryane prakAza atyaMta jhaLahaLI UThe che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :51] A rIte samyagdarzanane pAmelA e AtmAmAM yathAzakaya pAMca prakAranAM viziSTa lakSaNA pragaTe che, pAMca prakAranAM dRSaNethI e sAvadha rahe che, pAMca prakAranA bhUSaNeAthI e samyagdarzanane alaMkRta kare che ane e samyagdarzananA prabhAve ja e AtmAmAM bIjI aneka prakAranI uttamatAo pragaTa thAya che. e AtmAne zrI jinezvaradevanA vacanAmAM evA tA avihaDa vizvAsa pedA thAya che ke jenA yeAge enA pratyeka Atmapradeza upara"tameva sajja nila'' 7' jhiiddi vaidya"--e prakAranA mudrAlekha kAtarAI gayA hoya che. atha kAma ene heya lAge che. sukhamAM e lIna thatA nathI. duHkhamAM e dIna banatA nathI. sudeva-guru ane sudharma enI AMkha sAme sadAye ramatA hAya che. e ene sadA praza'saka heAya che. paricaya e sadAye dhasI janAnA ja kare che. mithyAdaSTienA paricayathI e vivekapUrvaka dura rahe che. samyagdarzananA pratyeka AcArane zakti mujaba AcaravA e udyasta heAya che. evA jIva hamezA samyagjJAnanA upAsaka hoya che. tattvAtattvanA viveka karavA e sadguru pAse aneka prakAranA prazno karatA hAya che, sadguru pAse zAstrAdhyayana karI zAsanamAM ke vizvamAM Atmahitane sparzItA je je prazno upasthita thAya tenI carcA-vicAraNA karI yathArtha tatvanirNaya karavAmAM e sadA udyamavaMta hAya che. ema karatAM karatAM e AtmA deva-guru-dharma ane dhamIjanAnI suMdara rIte upAsanA karI, cAritramAhanIyane! kSayepazama sAdhI, cAritradharmane prApta kare che ane jIvanabhara nirmULa rIte tenu' pAlana karI, keAI evu' nikAcita karma pUrve baMdhAyelu' na hAya te, alpa samayamAM sarva karmone kSaya karI paramapadanA bhAktA bane che. tame paNa sau e rIte niLa samyagdarzanane prApta karI, zakti hAya tA cAritradharmanA svIkAra karavA dvArA ane tevA prakAranI zakti na hAya tA, evI zakti pragaTa thAya te mATe suMdara zrAvakadharma nuM pAlana karI A mAnavajIvanane saphaLa banAvI bhavAMtaramAM cAritradharma ne prApta karI, alpa samayamAM paramapadanA bhAkatA bane, e ja ekanI eka sadA mATenI zubhAbhilASA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda paramazAsanaprabhAvaka vyAkhyAna vAcaspati AcAryadeva zrImada vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA. adyAvadhi pragaTa thayelA pustakonI yAdI kamAMka pustakanuM nAma 1 AcArAMgadhUtAdhyayana bhA. 1 2 AtmAne oLakhe 3 Know thy Self 8 The idenl of real culture in the Ramayana. 4 The Right Direction of real progress. je 6 AtmonnatinAM pAna bhA. 1 rU. 2-00 bhA. 2 rU. 2-00 bhA. 3 rU. 2-00 bh my m 9 kathAo ane kathA prasaMgo bhA. 1 10 , cha , bhA. 2 11 kuMbheja tIrthanI yAtrAe 12 cAra gatinAM kAraNe bhA. 1 13 9 1 bhA. 2 14 jayAnaMda kevalI caritra bhA. 1 15 jinabhaktine mahatsava 16 jaina pravacana bhA. 1 17 jaina rAmAyaNa bhA. 1 18 9 bhA. 2 19 che bhA. 3 20 4 bhA. 4 21 , bhA. 5 22 ja bhA. 6 23 , bhA. 7 24 dizA sUcana 'bhA. 1 jAhera vyAkhyAno]. 25 bhA. 2 " che. 26 , bhA. 3 - ka & mx 7 w Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 518] ra7 dharmakathAo bhA. 1 28 dharmaratnaprakaraNama bhA. 1 29 , bhA. 2 30 navapada mAhAtmya varNana 31 navapada svarUpa darzana 32 patana ane punaruthAna bhA. 1 33 che ke, bhA. 2 V34 9 9 bhA. 3 rU. 2-00 35 paryuSaNasaMdeza lekhamALA 36 prakAzanAM kiraNe 37 prakIrNa kathA saMgraha 38 pUnAthI karADa sudhInAM pravacana 34 Baldiksha or Child Sanyas 4. rAmAyaNamAM saMskRtine Adarza bhA. 1 [prathamavRtti 41 0 0 che bhA. 2 , 42 >> >> >> bhA. 3 che 43 ) 9 ka bhA. 4 , 44 vIravibhUnI aMtima dezanA 4pa satyanuM samarthana yAne jaina sAhityanI sarvotkRSTatA 46 sanAtana satyane sAkSAtkAra 47 samyagdarzananuM pragaTIkaraNa 48 saMghanuM svarUpa bhA. 1 49 che ke, bhA. 2 pa0 sirimaI samarAIca kahA bhUmikA bhA. 1 51 rAmAyaNamAM saMskRtine Adarza bhA. 1 (dvitIyAvRtti para cha cha cha bhA. 2 che 53 cha ja jha bhA. 3 4 54 che ke che bhA. 4 , Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V60 [pa10 Wpapa rAmAyaNamAM saMskRtine Adarza bhA. 5 [dvitIyAvRtti rUA. 2-00 V56 >> >> >> bhA. 6 ) rU. 2-00 V57 che. 8 9 bhA. 7 99 rUA. 2-00 58 jena rAmAyaNa bhA. 1 [navI AvRtti pa9 bhA. 2 ) bhA. 3 rUA. 6-50 W61 bhA. 4 >> rUA. 6-50 V62 bhA. 5 che. rU. 5-00 263 bhA. 6 i. rUA. 5-00 64 navapada darzana 65 jIvana sAphalya darzana bhA. 1 66 bhA. 2 67 samyagdarzana rU. 20-00 zrI jinavANI pracAraka graMthamALA" nA anvaye kamAMka naM. 30 tathA 31 bhegA karIne kamAMka naM. 64 nuM pustaka zrI jaina pravacana pracAraka TrasTa-muMbaI taraphathI tAjetaramAM pragaTa thayela che. kramAMka naM. 16 be bhAgamAM kamAMka naM. 65-66 rUpe tAjetaramAM pragaTa thayela che. kramAMka naM. 47 kramAMka naM. 67 pustakamAM saMpUrNa samAviSTa thaI jAya che. kamAMka naM. 64, 65, 66, 67 nA cAra pustake rUA. 51 nA grAhako thanArane ekI sAthe apAya che paraMtu have e maLavA zakya nathI. kramAMka naM. 63 nuM pustaka TuMka samayamAM pragaTa thanAra che. - kamAMka naM. 67 nuM pustaka alpa saMkhyAmAM che chUTaka lenArane rUA. 20-00 thI prApta thaI zakaze. noMdha: uparokta pustakamAM lagabhaga aprApya che. ethI jeTalA mAne che tenI AgaLa che A nizAna karela che. je prApya che te paNa alpa saMkhyAmAM che. mATe jarUriyAtavALA e aMge zrI jainapravacana pracAraka TrasTe muMbaIne zidhra saMparka sAdhe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amulya taka avasara cUkaze nahi zrI jinavANI pracAraka granthamALAnA have pachInA prakAzane : [ graMthamALA naM. pa thI 8] "zrAddha-guNa-darzana- bhA.1-2-3-4" zrIdharmaratnaprakaraNa-graMthane avalaMbIne pUjyapAda pravacanakArazrIe. ApelA kula 53 pravacane vizALa saMgraha A cAra bhAgamAM pragaTa karavAmAM AvanAra che. te cAra pustakanI zreNinA rUA. 51 bharI Apa atyArathI ja grAhaka bane. prathama zraNitA cAra pustako pragaTa thatAM pUrve ja lagabhaga khapI gayA che. amUlya avasara cUkaze nahi. - rUA. 51] bharI Apa grAhaka bane... ... vAMce-vaMcAvA vAMce-vacA jiMThAvANI" pAkSika pUjyapAda paramazAsana prabhAvaka AkhyAnavAcaspati AcAryadeva zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA zrI jinAjJAsAragarbhita pravacanone niyamita dara pakhavADIye pragaTa karatAM- - " jinavANI pAkSikanA Apa grAhaka banyA che? je, nA, te turata ja nIcenA saranAme lavAjama bharI grAhaka bane ane ghera beThAM zrI jinavANInuM amapAna karo. ! vArSika lavAjama rUA. 10-00 * . AjIvana sabhya rUA. 175-00 zrI jinavA prakAzana - zrI jaina pravacana pracAska TrasTa mu. vaDhavANa zahera mAM che pa9 beMka opha InDiyA bilDIMga . 185, zekha emaNu sTrITa, rA. (saurASTra) saMbaI-400002 hao Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only