________________
૧૬૪]
સમ્યગદન-૧ અને સર્વવિરતિને પરિણામ પણ પ્રગટે ત્યારે આવે છે. સર્વવિરતિને ખરેખર પામેલાએ તે ગ્રંથિભેદાદિ કરેલ જ હોય. આ ક્રિયા માત્રની વાત નથી; પરિણામની વાત છે. સર્વવિરતિની ક્રિયા કરાય એ જુદી ચીજ છે અને સર્વવિરતિને પરિણામ આવે એ જુદી ચીજ છે. શુદ્ધ કિયા અને પરિણામ એકવરૂપ જ હોય એવું બનાવવું જોઈએ, પણ એવું વિરલ જીમાં બને છે અને જે ક્રિયા ચાલુ હોય, તેથી તદન ઊલટો પરિણામ અંદર વર્તતે હોય એવું ઘણું બને છે. એટલે, સર્વવિરતિની કિયા હોય ને પરિણામ જુદો કે ઊલટે હેય એવું પણ બને. એમ દેશવિરતિની ક્રિયા એ જુદી ચીજ અને દેશવિરતિને પરિણામ એ જુદી ચીજ છે. એ જ રીતે સમ્યકત્વની ક્રિયા અને સમ્યફવને પરિણામ એ પણ જુદી ચીજ છે.
- અહીં આપણે જે યથાપ્રવૃત્તિકરણ, અપૂર્વકરણ, અનિવૃત્તિકરણ આદિ કરણની વાત કરીએ છીએ, તે પરિણામની વાત છે. કરણ એટલે આત્માને પરિણામ. લેક તે સામાન્ય રીતે ક્રિયા જુએ. લેક અમને આ વેષ અને આ ક્રિયા વગેરેમાં જોઈને સાધુ કહે. તમે અણુવ્રતાદિ ઉચ્ચરે એ વગેરેથી તમને લેક દેશવિરતિધર કહે. સમ્યક્ત્વ ઉચ એટલે સમ્યક્ત્વ ધરનારે કહે, પણ કિયા તે પરિણામ વિના પણ આવે. સાધુપણુની, દેશવિરતિની, કે સમ્યકત્વની ક્રિયા માત્રથી સર્વવિરતિ દેશવિરતિ કે સમ્યગદર્શનને પરિણામ આવી જ ગયે છે એમ મનાય નહિ,
અભવ્ય અને દુર્ભાગ્યે પણ સાધુપણાની અને શ્રાવકપણાની કિયા કરતા હોય, એવું બને. આ લેકના સુખ અગર પરેલેકના સુખની અપેક્ષાએ દીક્ષા લેવાય અને પળાય એવુંય બને. દુન્યવી સુખ માટે દેશવિરતિનાં વ્રતાદિ લેવાય અને પળાય એવું બને. સમ્યક્ત્વની કરણ પણ આ લેકના ને પરલોકના સુખની અપેક્ષાએ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
