________________
૩૩૮ ].
સમ્યગદશન-૧ રની વૃદ્ધિને હેતુ બની જાય છે અને એથી એ આત્માના એ તપના આસેવનને પણ સમ્યફ કેટિના તપમાં ગણવામાં આવતું નથી.
જ્યારે સમ્યફને એ પ્રભાવ છે કે–એની હયાતિમાં જ્ઞાન એવી રીતે આત્મામાં પરિણમે છે કે જેથી એ જ્ઞાન સમ્યજ્ઞાન ગણાય, ચારિત્રનું પાલન એવા ભાવપૂર્વકનું બને છે કે જેથી એ ચારિત્રનું પાલન સમ્યફ ચારિત્ર ગણાય અને તપ પણ એવા ભાવપૂર્વકનું બને છે કે જેથી એ આત્માને વળગેલાં કર્મ તપે, કર્મની નિર્જરા થાય અને એ હેતુથી એ તપ સમ્યફ તપની કેટિન ગણાય.
સમ્યક્ત્વની સન્મુખ દશાને પામેલાને
પણ જ્ઞાન–ચાર-તપથી લાભ થાય ? આ સમ્યક્ત્વ ગુણની આવા પ્રકારની મહત્તા જે જીવન સાંભળવામાં આવે અને એ જીવ જે એટલું પણ માનતે અને સમજતું હોય કે શાસ્ત્ર આ કહ્યું છે ને શાસ કદી પણ છેટું કહે નહિ.” તે એ જીવને સમ્યકત્વ પામવાનું મન થયા વિના રહે ખરું? મારે મારા આત્મામાં આ ગુણ પ્રગટે એવું કરવું જોઈએ.—એવું એના દિલમાં ઊગ્યા વિના રહે ખરું ? હવે એવું જે જીવના મનમાં ઊગ્યું, તે જીવ સમ્યક્ત્વ ગુણની મહત્તાને વર્ણવનારા શાસ્ત્રનું અથવા તે એ સમ્યકત્વને પામવાના ઉપાયને પ્રરુપનાર જ્ઞાની ભગવતેએ કહેલાં શાસ્ત્રોનું જ્ઞાન સંપાદન કરવાને પુરુષાર્થ આદરે ને? કેમ કે એને સમ્યકત્વ પામવું છે; એટલે, એ સમ્યફવને પામવાના શાએ જે જે ઉપાય બતાવ્યા છે, તે એને જાણવા છે અને, એ ઉપાયોને જાણીને એ ઉપાય એને આચરવા છે. આવા આ પ્રકારની મનોવૃત્તિથી એ જીવ જે જ્ઞાન મેળવે, તે જ્ઞાન એ જીવને સયક રૂપે પરિણમવા માંડે ને? એ જ રીતે, સમ્યકત્વ ગુણને -જમવાની ભાવનાથી એ જીવ જે ચારિત્રનું પાલન કરવા માંડે અથવા તે અનશનાદિ તપનું સેવન કરવા માંડે, તે એ ચારિત્ર અને એ તપ પણ એ જીવને કમશઃ સમ્યફ કેટિનું ફલ આપનાર
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
