________________
૧૧૮]
સમ્યગ્ગદશન-૧ એરનમેં હૈ કષાય કી કાલિમા, સે કયું સેવા લાગ. રાજહંસ તું માનસરોવર, એર અશુચિ રુચિ કાગ; વિષય ભુજંગમ ગરૂડ તું કહીયે, ઓર વિષયવિષ નાગ.” “ઓર દેવ જલ છિલ્લર સરિખે, તું તે સમુદ્ર અથાગ; તું સુરતરૂ જગવાંછિત પૂરન, એર તે સુકે સાગ.”
આવા સ્પષ્ટ ભાવને પ્રગટ કરતાં કવને પણ જેઓને કરડે, તેએ–શુદ્ધ દેવની ઉપાસનાના રાગી છે.” એ વાત માનવી એ મહા મૂર્ખાઈ છે. - શુદ્ધ દેવના સાચા ઉપાસકે, કેઈને પણ નિન્દક ન હોય એ બને, પણ તેઓ અવસર પામીને શુદ્ધ અને અશુદ્ધનું સ્વરૂપ પ્રકાશિત કરનારા ન હોય એ તે કેમ જ બને? વિવેકી જે છતી શકિતએ. અને આવશ્યકતા હોવા છતાં પણ, સત્યના સમર્થક અને અસત્યના ઉમૂલક ન બને, તે સત્યના અથી આત્માઓને સત્યની પ્રાપ્તિ પણ
ક્યાંથી થાય? સૂર્ય જે અંધકારને નાશક ન હોય, તે ચક્ષુને પામેલા પણ આંધળા જેવા જ રહે. આ વાત કદી પણ બને જ નહિ, પણ માધ્યશ્મના નામે ઘણાય આત્માઓ આવી જાતિના વિવેકને અ૫લાપ કરવામાં બુદ્ધિમત્તા સમજે છે. એવા નિવિવેકી ખાટાને બેટા, તરીકે સમજવા તૈયાર જ નથી હોતા. એવાઓને તે કુદેવનાં વર્ણને પણ ગમે, કુગુરુઓનાં વર્ણને પણ ગમે અને કુર્મોનાં વર્ણનો પણ ગમે. એવામાં તે માને કે કુદે, કુગુરુએ અને કુધર્મોની સેવાથી પણ પોતાના આત્માનું હિત થઈ શકે. " કેઈનું આયુષ્ય અને પુણ્ય બળવાન હોય, આથી મરવા માટે કરેલું વિષ–ભક્ષણ પણ એને નાશ ન કરતાં એને રોગનું નાશક બની જાય. એ ઉપરથી “વિષભક્ષણ પણ રોગનાશક છે” એવું કેઈને લાગી જાય અને એ જ વસ્તુ હદયમાં સ્થિત થઈ જાય. એવા જેમ પોતે મરે અને અવિવેકી એવા અન્યને પણ મારે, એ જ રીતે દેવ-ગુરુ અને ધર્મના સંબંધમાં પણ વિવેકની અપેક્ષા નહિ રાખનારા અને “સુકુ ને વિવેક કરે જ જોઈએ-એવું માનવાને તૈયાર નહિ થનારા આત્માઓ કદી પણ શ્રી જિનેશ્વરદેવોએ પ્રરૂપેલા ધર્મને પામતા નથી.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org