________________
સમ્યગ્દનો સૂર્યોદય
- [રા ગુણનું અર્થી પણું પ્રગટયા વિના રહેતું જ નથી. આવા આત્માઓની સઘળીય દ્રવ્ય ધર્મક્રિયાઓ ભાવધર્મનું કારણ બને છે. આપણે અત્યારે એવી સુંદર સામગ્રી પામ્યા છીએ કે—આપણને સમ્યગ્રદર્શન ગુણને પામવાની, તેમ જ પ્રાપ્ત થયેલા સમ્યગ્દર્શન ગુણને સુનિર્મલ બનાવવાની, આ ઉમદામાં ઉમદા તક છે. જે આ તકની ઉત્તમતા સમજાય અને એગ્ય રીતે પ્રયત્નશીલ બનાય, તે આપણે આ ભવમાં આપણું આત્માને માટે કેટલું બધું સારું કરી શકીએ, એ વાતની તે કલ્પના જ કરી લેવા જેવી છે.
પ્રશમ આદિ પાંચ
લક્ષણેને કાર્યકારણુ ભાવ સમ્યક્ત્વ એ આત્માને એક પ્રકારને સુંદર એ પરિણામ છે. આત્માને એ શુભ પરિણામ, વિશિષ્ટ કેટિના, પ્રશમાદિ ગુણોને પ્રગટ કરનારે છે. ધુમાડે એ જેમ અગ્નિનું લિંગ છે, તેમ પ્રશમ આદિ એ સમ્યકત્વનું લિંગ છે. જ્યાં અગ્નિ હોય ત્યાં ધુમાડે હોય જ એવો નિયમ નહિ, પણ જ્યાં ધુમાડે હોય ત્યાં અગ્નિ હેય જએ નિયમ ખરો. ધુમાડે ન હેય ને અગ્નિ હોય એ બને, પણ ધુમાડે હેય ને અગ્નિ ન જ હોય એ બને નહિ. એ જ રીતે જ્યાં
જ્યાં સમ્યકત્વ હોય, ત્યાં ત્યાં પ્રશમાદિ સ્વરૂપ એનું લિંગ હેય પણ ખરું અને એ લિંગ ન પણ હોય, પરંતુ જ્યાં જ્યાં સમ્યકત્વના સદ્દભાવે જ પેદા થઈ શકે એવા ઉચ્ચ પ્રકારના પ્રશમાદિ હોય, ત્યાં ત્યાં નિયમ સમ્યકત્વ હેય. એ જ રીતે, એ વાત પણ ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે ધુમાડે પ્રગટે એવી સામગ્રીને એગ થતાંની સાથે જ અગ્નિ જેમ ધુમાડાને પ્રગટાવ્યા વિના રહેતું નથી, તેમ સમ્યકૃત્વ ગુણ તથાવિધ સામગ્રીના કેસમાં આત્મામાં પ્રમાદિ સંબંધી શુભ, પરિણામને અવશ્ય પ્રગટાવે છે. સમ્યફળ હોવા છતાં પણ પ્રશસાહિ ન હય, તે એમ જ માનવું પડે કે વારિક સહકારીએ છી થયા અને વિપરીત સામગ્રીનો ચમ છે, અને પ્રામાયણના
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
