Page Text
________________
સમ્યગ્દર્શનેને સૂર્યોદય
[૩૦૯ ભાગે તે દુઃખ જ વેઠવું પડે, કે જે ગમે નહિ અને ગમે નહિ છતાં પણ જેને પિતાથી પ્રતિકાર થઈ શકે નહિ, તેનાથી કંટાળે નહિ, ત્યાં સુધી તે તેનામાં કેઈ આત્મગુણ વાસ્તવિક રૂપમાં પ્રગટી શકતું જ નથી. ત્યાં સુધી તે જીવને દેખીતા ગુણે પણ દોષને માટે અને એથી દુઃખને માટે થાય છે, કારણ કે-જીવ જે કાંઈ કરે છે, તે સંસારમાં કેમ સુખી થવાય, એ જ ઈચ્છાથી કરે છે એટલે કે, એને પાય જ બેટ છે.
જીવ પિતાની આવી પરાધીન અને કરુણ હાલતને વિચાર કરે, એ ક્યારે બને ? “આ ભવમાં આવતાં પૂર્વે તે ક્યાં હતું અને આ ભવનું જીવન પૂરું થયા પછીથી પિતે જશે ક્યાં? તેમ જ અહીં કેટલાકને મરી મથવા છતાં પણ રિબામણનો પાર નથી હોતો અને
ડાકને વગર મહેનતે ઘણી અનુકૂળતાએ મળે છે, તે તેનું કારણ શું ? ”—આવી આવી રીતે જીવ જ વિચાર કરવા માંડે, તે તે સંસારવાસમાં પતે કેટલે બધે પરાધીન છે, તેને ખ્યાલ આવે. અને
ડુંક સુખ મળે જેના યોગે, તેના કારણે ભાવમાં ઘણું દુઃખ ભોગવવું પડે છે, એ પણ ખ્યાલમાં આવે. એને મેક્ષને કશે પણ ખ્યાલ ન હોય, તે પણ એને આ સંસારવાસ તરફ તે અણગમો પેદા થાય જ. એને એમ તે થઈ જ જાય કે–આ કાંઈ આપણું સારી સ્થિતિ નથી.”
સંસારના સ્વરૂપને જાણવાથી સંસાર પ્રત્યે આવો જે કંટાળે ઊપજે, તેને નિર્વેદ કહી શકાય. ત્યાર બાદ, મેક્ષને જાણે એટલે એને મેક્ષને મેળવવાની ઇચ્છા જ થાય. મેક્ષના સુખને ખ્યાલ આવતાં, એને સંસારના ગમે તેવા સુખ પ્રત્યે પણ એ સુખને ભેગવવા સંસારમાં વસવા જેવું છે–એમ થાય નહિ. આ સંવેગ આવ્યે કહેવાય. ઉત્તમમાં ઉત્તમ ગણાતું પણ વિષયસુખ એ સાચું સુખ તે નથી જ, અને મેક્ષસુખ એ જ સાચું સુખ છે. –આવું એ સમ્યફ પૃથક્કરણ કરે; અને એથી એ જીવની દશા એવી થાય કે વિષયસુખમાં એ આત્મા કદી પણ એકાન્તિક ચેન અનુભવી શકે નહિ. .
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005297 |
| Book Title | Samyag Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramchandrasuri |
| Publisher | Jain Pravachan Pracharak Trust |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |