________________
મિથ્યાત્વની મંદતા
[ ૧૭
પુદ્દગલ પરાવત કાળ જેટલા કાળમાં તે અવશ્ય મેવ મુક્તિ પામવાના હાય. સ્વભાવથી ભવ્ય એવા પણ જે જીવાના સંસારકાળ એક પુદ્ગલ પરાવત કાળ જેટલા કાળથી અધિક હાય છે, તેઓમાં એવી વિચારશક્તિઉદ્દભવી શકતીજ નથી કે– મેાક્ષ એ ઉત્તમમાં ઉત્તમ કાટિનું સાધ્ય છે, ધર્મ એ તેનુ સાધન છે, અને મારે ધર્મના સાધન દ્વારા મોક્ષરૂપ સાધ્યને સિદ્ધ કરવુ છે.’
સ॰ એ તા સમ્યગ્દર્શન ગુણ પ્રગટયા કહેવાય.
સમ્યગ્દર્શન ગુણને પ્રગટવાને તા હજુ વાર છે. મેાક્ષ એ ઉત્તમમાં ઉત્તમ કેટનું સાધ્ય છે, ધર્મ તેનુ સાધન છે અને મારે માક્ષને માટે ધર્મને સેવવા છે ’–એ પ્રકારની મનેાદશાને સમ્યગ્દર્શન ગુણુના બીજ સ્વરૂપ અવશ્ય કહી શકાય, અને એથી એમ પણ કહી શકાય કે—સમ્યગ્દર્શન ગુણને પ્રગટવાની તૈયારી ચાલી રહી છે; પણ એ પ્રકારની મનેાદશાને સમ્યગ્દર્શન ગુણના પ્રગટીકરણથી ઉદ્દભવેલી મનેાદશા તરીકે ઓળખાવી શકાય નહિ. મેાક્ષ એ ઉત્તમમાં ઉત્તમ કોટિનું સાધ્ય છે, ધર્મ તેનુ કારણ છે અને મારે ધર્મને સેવવા દ્વારાએ મેાક્ષને પ્રાપ્ત કરવા છે.' આવી મનેાદશા અભવ્યાત્મામાં તેમજ દુભવ્યાત્માઓમાં પ્રગટી શકતી જ નથી. ચરમાવતા ને પામેલા આત્મામાં પણ જેએ મંદ મિથ્યાત્વવાળા બને છે તેવા આત્માએ જ મિથ્યાદૃષ્ટિ હૈાવા છતાં પણ મેક્ષ એ ઉત્તમમાં ઉત્તમ કોટિનુ સાધ્ય છે, ધર્મ દ્વારા જ મેાક્ષને પ્રાપ્ત કરી શકાય અને મારે ધ ને સેવવા દ્વારા એ મેાક્ષને સાધવા છે” એવી મનેાદશાના સ્વામી અવશ્ય બની શકે છે.
'
સ॰ જો એવી ઉત્તમ કોટિની મનેાદશાને મિથ્યાદષ્ટિ આત્માઓ પણ પામી શકતા હાય તેા પછી એ બાબતમાં સમ્યગ્દષ્ટિની મનેાદશા અને મિથ્યાષ્ટિની મનેાદશા એ બે વચ્ચે કશા જ તફાવત નહિ રહે!
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
