Book Title: Pratikraman Sutra
Author(s): Shravak Bhimsinh Manek
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek
Catalog link: https://jainqq.org/explore/003850/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNA saMvara mApana tathA rent mAyanA2 - 121 navasmaraNa ane devavaMdanA di jAyacaya. arthshit.||2|| 24 ma226 jhAna :2 tathA ane caityavaMdana, thoya stavana, sadyAyAdiyukta. A graMtha samasta jainabaMdhuune pratidina avazya upayogI jANI, tene yathAmati saMzodhana karIne zrAvaka jImasiMha mANakeM __zrImohamayIpattanamadhye nirNayasAgaranAmaka mudrAyaMtramAM mudrita karAvyo che. saMvat 1962 mAhA vadi 13 sana 1906. A pustakano sarva prakArano hakka sana 1867 nA AkTa mujaba mAleke potAne svAdhIna rAkhyoche. mATeM dhaNInI rajA . zivAya bIjA koiyeM chApavo chapAvavo nahIM. . Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. zrA pratikramaNa je be, te SamAvazyakarUpa be, temAM prathama sAma bIjo caturviMzatistava, trIjuM vaMdanaka, cothupratikramaNa, pAMcamo kAyo ane huM pratyAkhyAna, eka prakAranI Avazyaka kriyAlakSaNa- kAri Na , te vizeSe karI gRhasthAzramIno dharma , tihAM saMdhyAkAlane vi napUjanAnaMtara zrAvaka jeDe, te sAdhunI pAseM athavA poSadhazAlAne jazne pratikramaNa kare, e pratikramaNa zabda, Avazyaka vizeSavAcI ne paNa AhiM sAmAnyatAyeM karI SaDvidha Avazyaka kriyAne viSe rUDha bai u Avazyakamadhye pahelu sAmAyika je , te Artaro'dhyAnaparihAra dharmadhyAnakaraNe karI zatru, mitra, pASANa tathA kAMcanAdikane viSe / jAvarUpa be, mATeM prAraMjamAM kaDaM be, bIjo caturviMzatistava, eTale ce za tIrthaMkaranA nAmakIrtanapUrvaka guNakIrtana tenuM kAyotsargane viSe mana anudhyAna hoya be, mATeM tene bIjaM kaDaM be, trIjuM vaMdanaka eTale vAMdavAyo evA dharmAcAryane paccIza AvazyakeM vizuka, batrIza doSa rahitanamaskA karavo, te paNa yuktaja , cothupratikramaNa te zujayogathakI azujayoga viSe gamana karanArane pharI pAluM gujayogamAMja kramaNa karavU, tene prati kramaNa kahiyeM, aiTale mokSaphala ApanArA evA zujayogane viSe niHzalya tharbu tene pratikramaNa kahiye. tihAM mithyAtva thavAthI tathA asaMyama thavA thI tathA kaSAya thavAthI azunayoga thAya, te azujayoganA vichedane mATeM je niMdAchAreM karIne azunjayoga nivRttirUpa pamikamaNuM karavaM, te atIta kAla viSayika paDikamaNuM jANavU, tathA saMvarachAreM karIne vartamAna kAla viSayika pamikamaNuM jANavu ane anAgatakAla viSayika pamikamaNuM paNa saMvarahAreM karIne be. mATe temAM paNa doSa nathI. e rIteM trikAla viSayi ka pratikramaNa sipha thAya je. e pratikramaNa vidhikozsthAnakeM rUDhI, koza sthAnakeM SamAvazyaka kriyAmAM ghaTamAna . te pratikramaNa, pAMca prakAreM be. temAM eka daivasika, bIjuM rAtrika, trIju pAdika, cothu cAturmAsika A pAMcamuM sAMvatsarika be, te pAMca prakAranA pratikramaNano vidhi yathAvakA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. 3 pustakamAM dAkhala karayo be, paraMtu vizeSavidhi, jijJAsujanoyeM pratikramaNa hetugarjAdika, anya graMthokI jANI levo. have e pratikramaNa rUpa je SaDAvazyaka be, te divasa divasa pratyeM ujaya kAlane viSe zrAvakeM kara. ane valI jakaprANI yeM to ajyAsane paNa kara. paraMtu evI rItanI AzaMkA karavI nahiM ke " jeNeM ko paNa vrata aMgIkAra karayuM nathI evA jar3aka jIvane vratanA ati cArono asaMbhava be, tema batAM paNa tenI zuddhirUpa pratikramaNa karayuM, te te anucita ? athavA tene te pratikramaNanA pAThano uccAra karavo paNa yogya nathI, tathA jene vratonA aticAro lAgatA nathI, evA na kajIvo jo aticAra vinA paNa pAThano uccAra kare, athavA pra tikramaNa paNa kare, to tene sAdhunA paMca mahAvratonA aticArano uccAra karavAno paNa prasaMga thAze ? " evI evI zaMkA karavI nahiM, kAra ke jema koi jaka jIvane jainamArgamAM praveza karAvavAne dI kAnuM vidhAna karAvIyeM DhaiyeM, tenI peTheM jar3aka jIvane pratikramaNa ka khuM paNa yuktaja be. jo paNa te nadraka jIveM koI vrata aMgIkAra ka natha to paNa tevA jIvane te vrata karavAnuM azraddAnAdika paNuM to pUrvai beja, tethe tene te vratonA aticAronA uccAra karavA thakI azraddhAna viparIta prarUpaNAdika viSayanuM pratikramaNa karavuM, teto teNeM aMgIkareluM ja. te viSe yA pustakanA ( 155) mA pecamAM " paDisiddhANaM karaNe" ityAdi vaMditAsUtrI zramatAlIzamI gAthAno artha joi levo, ane te mATeMja zrAvaka yAra pratimA tathA sAdhunI bAra pratimA jeNeM aM fare karelI nathI, evA sAdha munirAja paNa pratikramaNa karatAM " igAra sahiM vAsagapa DimAhiM bArasahiM nirakupa mimAhiM " evI rItano pATha jaNe be, paraMtu te pratimA te sAdhuyeM kAMi aMgIkAra karehI hotI nathI, zI tenA aticArono asaMbhava batAM paNa teno pATha jaNe be. tema jaDa vratanA aticArano asaMbhava batAM paNa teno pATha jaNavAmAM kAMhi nathI, kAraNa ke jagavAneM paNa eka vratanA aMza aMgIka zrAvakathI mAMgIne saMpUrNa bAra vrata paryaMtane aMgIkAra karanA vAste eka prakAranuM pratikramaNa kaheluM be, paraMtu pratye Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ posahapAravAno vidhi. vAste jUI jUI pratikramaNasUtra bAMdhelu nathI,ane jonaka jIvane pratika maNa karavAnI prajunI AjJA na hota, to jUdAM jUdAM ekAdika vratonA dhAra ka zrAvakone mATe paNa jUdAM jUdAM pratikramaNa karavAM jotAM hatA, paraMtu te to kasyAM dekhAtAM nathI. pratikramaNasUtra to mAtra sAdhu ane zrAvaka e be zrAzrayIja be, te paNa eTalA vAste jUdAM , ke aNuvratavAlA sAdhune je vAtanI manA karelI be, tevI vAtonuM je zrAvake AcaraNa karavaM teno prapaMca kahevA sAru zrAvakanuM pratikramaNa jUI , tethI te vizeSe karI zrAva kane ghaNuM upayogamAM Ave tevU be, te mATeM zrAvakanA pratikramaNe karIneja zrAvaka pratikramaNa kare . ahiyAM ghaNA hetu tathA dRSTAMto De, paraMtu pra stAvanAnA vistArajayathI adhika vilekhana kajhuM nathI, mATeM koI paNa prakA ranI AzaMkA kakhyA vinA namaka jIveM SamAvazyakarUpa pratikramaNa,pratidiva ra unayakAleM avazya karavU; eja mahAnaMdasaMdoha hetu je.kiM bahu vilakhanena. // atha posahapAravAno vidhi // ||prthm iriyAva hiyAe pamikamI, zvAmi khamAsamaNo deza nAkA reNa saMdisaha jagavan ! posaha muhapatti paDileDaM ? ema bolI muhapatti pani lehavI. tadanaMtara zlAmiNa zlAkA posaha saMdisADaM valI zca zvAkA saMdi0 posaha galaM ? palI be hAtha jomI eka navakAra gaNIne posahanuM paccarakANa karavU. zvAmiNa zvAkA sAmAyika muhapatti pamilehu~, tyAMthI te sadyAya karUM, tyAM sUdhI kahI traNa navakAra gaNI panI zvAmiNa zvAsa bahuvela saMdisA huM. zchaN zchA bahuvela karazuM. zvaM zchA pamilehaNa karuM ? ema kahI muhapatti pamilehavI. zvAmi0 zbAkAri lagavan ! "pasAya karI pamilehaNA pamilehAvo. zchAmiNa zlAkA upadhi muhapatti pamilehuM ? ema kahI muhapatti pamilehavI. zvAmiNa ilAkA upadhi saMdi sAhuM ? zchAmi zvAkA upadhi paDi lehuM zvAmiNa zvAkA saghAya karUM? e kahI eka navakAra gaNI manha jiNANaMnI sajAya kahevI, pora avasareM zariyAvahiyA pamikamI zvAmi0 zchAkA pamilehaNA ma kahI muhapatti paDilehavI. // have sahu samada posaha uccAravo, te kahe // tyA pramANe sarve kahe, paNa sadyAya na kahevI. ne paDhI rAza havI, vAMdaNAM be devAM. paDI rAzyaM bAloThaM ? ema kahI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ posahapAravAno vidhi. 'jo me rAzyoM tathA savassa vi rAzya kahI pannAsa hoya to vAMdaNAM be de vAM. paDI ahiu~ khAmavo. khAmIne vAMdaNAM be devAM ane paccarakANa karavU. tyAra par3I kAlanA deva vAMdavA. pAlI vakhateM pamilehaNa kare, tezariyAvahI, pamikamI par3I gamaNAgamaNe AlouM ? kahI, iriyAsamiti, nASAsamiti eSaNAsamiti, AdAnamanikevaNAsamiti, pAriSThApanikA samiti, manogupti, vacanagupti, kAyagupti. e pAMca samiti, traNa gupti, e zrApa prava cana mAtAtaNI posaha sAmAyika lIdhe khamaNa virAdhanA thara hoya, te savi mana, vacana kAyAyeM karI mitrA mi ukkaDaM. zchAmiNa zvAkANa pamilehaNa karUM ? zvAmiNa zlAkA posahazAlA pramANu ? ema kahI muhapatti, kaTAsaNuM, caravalo paDilehavA. par3I zvAmi zvAkAri lagavan ! pasAya karI pamilehaNA pamilehAvojI. zvAmi zchAkA upadhi muhapatti pani khehavI. zvAmi zvAkA sadyAya karuM ? ema kahI eka navakAra gaNIne manha jiNANaMnI sadyAya kahevI. jo jamyA hoya to vAMdaNAM deza paJca kANa kare. ane jo jamyA na hoya to khamAsamaNa deza paJcarakANa kare. par3I zvAmi0 zbAkA upadhi saMdisADaM, zvAmi0 zlAkA upadhi pani kheDaM ? ema kahI jeTalAM vastra hoya, teTalAM pamilehe, panI deva vAMdI prati kramaNa kare ane par3hI posaha pArI navakAra gaNI sAgaracaMdo kahe. prajAtanA posaha lIdhelAne rAtraM posaha sevAno vidhi. prajAtano posaha levAno vidhi be, te pramANe khamAsamaNa deza zariyAvahiyAthI yAvat bahu vela karazuM, tyAM sudhI kahe. paNa posahanA paJcarakANamAM phera be, te zeSa divasamA ahorattaM pada kahe. par3I khamAsamaNa deza riyAvahi pamikamI zvAmi0 zlAkA Dila pamilehu~ ? ema kahI mAmalAM covIza kare. ___ sAMje navIna posaha levAno vidhi. upavAsAdi jaghanya ekAsaNuM kasuhoya to teNe levAya. khamAsamaNa dezariyAvahI pamikamI pamilehaNa kare, khamA samaNa dez zariyAvadiyI yAvat bahu vela karazuM tyAM sudhI. paThI zvAmiNa zbAkA pamilehaNa karuM ? ema kahI zvAmiNa zchAkA posahazAlA pramA rju ? kahI muhapatti pamilehavI. zvAmiNa zcakAri nagavan ? pasAya karI pamilehaNA pamilehAvo jI. ema kahI zchAmi zvAkA upadhi muhapatti pamikheDaM ? kahI muhapatti pamilehavI. parI zvAmiNa zchAkA sa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahapAravAno vidhi. cAya karu? kaha zrane sadyAya kare, khAdhedyaM hoya to, vAMdaNAM ve deza paJca kANa kare, khAdhenuM na hoya to khamAsaNa deza paJcarakANa pAre. par3I zvAmiNa zvAkA upadhi saMdisADaM. zvAmi zkhAkA upadhi paDilehu~ ? kahI par3I devavaMdanA karI mAMDalAM kare pratikramaNa kare. paThI eka pahora rAtri zrAzare jAya, tyAM sudhI nimA lIye nahIM par3I khamAsamaNa dez zbAkA bahupaDi punnA porisI kahI khamAsamaNa deI zariyAva hiyA paDikamI yAvat loga ssa kahI zlAmi0 zlAkA bahupaDipunnA porisI rAzya saMthArae gacaM ? kahI par3I zvAmiNzchAkA0 caityavaMdana karUM ? ema kahI caukasAyarnu caityavaM dana yAvat jayavIyarAya sudhI kare. paDI zvAmiNa zvAkA saMthArA vidhi jaNavA muhapatti pamile hu~ ? ema kahI muhapatti pamilehavI. saMthArA porisI jaNAvavI. jAge tyAM sudhI sadyAya dhyAna kare. posahamA ekAsaNAdika kaluM hoya to avasareM paJcarakANa pArI posahazAlAthI zrAvassara kahI ne nijagRheM O zodhato khamAsamaNa dara, iriyAvahi paDikamI khamA gamaNAgamaNaM Aloza, kAjo pUMjI yathAsaMcaveM atithisaMvinAga vrata pharasIne nizcala Asane besI hAtha,mukha, paga vagere pamilehI navakAra saM nAlI prAzuka AhAra jame. athavA posahazAlAyeM prathama prerita ni japutrAdikeM ANyo AhAra kare, paNa sAdhunI pereM gocarI kare nahI. ta thA kAraNa vinA modaka, svAdiSTa, laviMgAdika tAMbula na lIye. te pachI nisihi kahI posahazAlaye zrAvI khamANa iriyA pamikamI, caityavaMdana kare // iti zrI pauSadhapAravAnovidhiHsaMpUrNaH // 1 // a A i Inaka e ai u au aM aH ka kha ga gha Ga ca ja ja Ja Ta Tha ma Dha Na ta tha da dha na pa pha ba na ma ya ra la va za .. Sa sa ha da jJaH 1234567 e 0 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArAkhaDi. ka kA ki kI ku kU ke kai ko kau kaM kaH kha khA khi khI khu khU khe khai kho khau khaM khaH ga gA gi gI gu gU ge gai go gau gaM gaH gha ghA ghi ghI ghu ghU ghe ghai gho ghau ghaM ghaH Ga GA Gi GI ku kU De Dai Go Gau Ga GaH ca cA ci cI cu cU ce cai r g ri rii ru ruu ree hai ja jA ji jI ju jU je U kA ki kI ku kU ke kai ko kau a A ji jI jujU je jai jo au aM Ta TA Ti TI Tu TUTe Tai To Tau TaM uThA miThItu vai Thage gai] ma mA mimI meM maiM mo mo meM Dha DhA Dhi DhI Dha Dha Dhe Dhai Dho Dhau DhaM Na NA Ni NI Nu NU Ne Nai No Nau NaM NaH ta tA ti tha thA thi da dA di dI du dU de dai do dau daM daH HND FAO APNB 45MB NashNEHERar FEEFFE 55 TEENEFH FMo IF EMBAS MESENEFIT GEET MAA.A. 64. Sl. I..... . . . . . . 'thaM thaH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArAkhaDi. 4. 4.4.) 4. A. 4. ya yA yi dha dhA dhi dhI dhu dhU dhe dhai dho dhau dhaM dhaH na nA ni nI nu nU ne nai no nau naM naH pa pA pi pI pu pU pe pai po pau paM paH pha phA kI phu phU ba bA bi bI bU bU be bai bo bau baM baH najAni nInu nU ne nai no nau naM naH ma mA mi mI mu mU me mai mo mau maM maH yu yU ye yai yo ra rA ri rI rurU re rai ro lI lu lU le lai lo lau khaM khaH va vA vI vu vU ve vai vau vaM vaH za zA zi zI zu za ze zai Sa SA Si pI Su SU Se pai sa sA si sI su sa se sai ha hA hi hI hu hu he hai hadA di dI ku kU ke dai do jJa jhA jhi jhI jhu jhU se jhai jho FFIF FF IF Zuo Jie Shi OFFEE salA li rb . 29. NO. 4. 4.4. # wit Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asya graMthasyAnukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSThAMka. 1 zrI navakAra mAMgalikarUpa arthasahita, tenI (anukramaNikA.) 1 zrI namo arihaMtANaM e zabdanA artha aneka prakAre darzAvyA . 1 2 namo sikANaM e zabdanA artha. 3 namo Aya riyANaM e zabdanA artha. 4 namo uvasAyANaM e zabdanA artha. 5 namo loe sabasAhaNaM e zabdanA artha. 6 zrIarihaMtAdika paMca parameSTIne anukrameM namaskAra karavAnA hetu. 7 eso paMcaNamukkAro ityAdika zabdonA artha. 12 7 havaz maMgalaMne koieka hoz maMgalaM kahe , tenuM samAdhAna. 13 e zrI arihaMtanAM zrApa prAtihArya tathA cAra mUlAtizaya kahyA le. 10 zrI sijha paramAtmAnA ATha guNanuM varNana kajhuM be. 11 zrI AcArya prajunA batrIza guNa savistara varNavyA be. 12 zrI upadhyAyajInA paccIza guNa darzAvyA . .... 13 zrI sAdhu munirAjanA sattAvIza guNanAM nAma kahyAMbe. 2 gurusthApanA paMciMdiya arthasahita. emAM prasaMgeM paMceMjiyanA trevI za viSaya ane bazeM bAvana vikArano vivaro dekhADyo be. .... 3 khamAsamaNa athavA praNipAta arthasahita. .... .... .... 27 4 sugurune zAtAsukhapRlA. zvakArino pATha. arthasahita. .... .... 5 riyAvahiyaM sUtra vistArita arthasahita emAM zraDhAra lAkha, covI za hajAra, ekazo ne vIza miThAmi ukkaDaMno vivaro darzAvyo...... 27 6 tassa uttarIkaraNeNaM arthasahita. .... .... .... .... 36 7 annaDa usasieNaM arthasahita. emAM bAra AgAranAM nAma tathA ___ kAussagganA aMgaNIza doSanAM nAma paNa kahyAM . .... ... 30 logassa arthasahita. emAMprasaMgezrI RSanAdika covIza tIrthakaranAMmAtA, pitAtathAnagarIyAdikanAMnAmakahyAMtayAtIrthaMkaronAMnAmapAmavAnAhetu. 45 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. anukramAMka. graMthInAM nAma. e karemi naMte, e sAmAyikanAM paJcaskANano pATha arthasahita. 10 sAmAyika pAravAno, sAmazyavayajutto e pATha arthasahita. 11 sabaloe arihaMta cezyAeM arthasahita. 12 jagaciMtAmaNi caityavaMdana arthasahita. 13 jaM kiMci arthasahita. .... .... Jain Educationa International .... .... .... .... 23 namo'rhat siddhAcAryopAdhyAya sarvasAdhutryaH arthasahita. 24 saMsAradAvAnI stuti arthasahita. 25 kalyANakaMdanI stuti arthasahita 14 namuNaM athavA zakrastava arthasahita emAM ihalokA dika sAta ari nAma ityAdika ghaNI vAto prasaMgeM AvelI The. 15 jAvaMti ceAI arthasahita 3 16 jAvaMta kevi sAhU arthasahita. 3 10 upasargahara stavana arthasahita tathA enI utpatti paNa darzAvI be. 74 18 jayavIyarAya jagaguru arthasahita. 10 arihaMta cezyAeM arthasahita... 20 purakaravaradI va arthasahita. 21 siddhANaM buddhAeM arthasahita. 22 veyAvaccagarANaM arthasahita. .... pRSThAMka 54 daya ay ay 60 For Personal and Private Use Only .... .... .... .... 0.00 .... .... .... .... **** .... .... .... .... .... .... 61 .... GE 26 snAtasyAnI stuti arthasahita...... US 29 sugurune vAMdaNAMno adhikAra, ghaNAja vistArita arthasahita.... 100 28 praticAranI ATha gAthA arthasahita emAM bAra prakAranA tapano adhikAra be, tathA tenI sAthai "sayaNAsaNa pANe" e gAthA je munirAja kAussaggamAM ciMtave be, te paNa arthasahita be. 20 devasi thAlo arthasahita. 30 sAta lAkha pRthivIkAyano pATha. 31 aDhAra pApasthAnaka arthasahita. 32 devasi paMDikamaNe gataM. eno artha Agala sabassavi devasiyaM nAmA zrAmatrIzamA sUtrAMnI aMtargata yavaze. 1 3 EW o 1 1 e 20 11 pa 117 197 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 3 anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSThAMka 33 zrAvaka pakkimaNasUtra athavA vaMditAsUtra arthasahita emAM zrAva saureater ekazo covIza aticArono vivaro karayo be. 117 yajJa 15e 160 161 163 163 164 34 hiM gurukhAmaNAM arthasahita. 35 Ayariya uvajhAe artha sahita. 36 namostu varddhamAnAya arthasahita. 37 vizAla locana arthasahita. 38 saGghassavi devasiyaM arthasahita...... .... 46 cakasAya parimaraNa arthasahita. 47 posahanuM paJcarakANa, karemi jaMte posahaM e arthasahita. 40 posaha pAravAnI gAthA, sAgaracaMdo kAmo arthasahita. 4 jaradesaranI sajAya arthasahita narahesara bAhubalI. 50 mandajiNArAMnI sadyAya arthasahita. 51 saMthArA porisI arthasahita. 52 jJAnapaMcamI stuti, zrInemiH paMcarUpa arthasahita. 53 sakalAIt arthasahita. 24 zrAvaka pAkSikAdi saMdepA ticAra. Jain Educationa International 30 zrutadevatA tathA kSetradevatAnI stuti arthasahita. 40 kamaladalanI stuti zrarthasahita. 41 vanadevatAnI stuti tathA jJAnAdiguNayutAnAM arthasahita. 42 aAsu munivaMdana arthasahita. 43 varakanaka athavA saptatizata jina stuti arthasahita. 44 sakala tIrtha vaMdUM kara joka. tIrthavaMdanA. 45 laghuzAMtistava arthasahita tathA enI utpatti paNa dekhAmI be.... 168 167 299 ... For Personal and Private Use Only .... **** .... .... .... **** .... 0908 .... .... .... 290 ked 10 16 1 14 jde 210 217 25 zrAvaka pAkSikAdi vistArA ticAra. 56 navasmaraNa madhyeM prathama paMcaparameSThi namaskAra, saMkSepa arthasahita. 226 57 uvasaggaharaM dvitIya smaraNano artha cammoteramAM pecamA lakhAyo be. 227 4G saMtikarastotranAmaka tRtIyasmaraNa arthasahita. 50 tijayapaTutta nAmaka caturthasmaraNa arthasahita. z 235 .... .... ... .... **** .... .... .... 165 166 166 .... Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSThAMka. 60 namiUNa nAmaka paMcamasmaraNa arthasahita. ...... 243 61 ajitazAMtistava nAmaka SaSThasmaraNa arthasahita. .... .... 255 65 jaktAmara nAmaka saptama smaraNa arthasahita. .... 23 63 kalyANamaMdira stotra nAmaka aSTama smaraNa arthasahita. ..... 311 64 bRhabAMti stava nAmaka navama smaraNa arthasahita. .... .... 330 65 paJcakANa saMbaMdhi kiMcit vicAra darzAvyA . .... ..... 34 66 namukkAra sahidhenuM paJcarakANa arthasahita..... .... .... 351 67 namukAra sahi muhisahiyaM, paJcakANa arthasahita. .... 354 60 porisi sAha porisinu paJcakANa arthasahita. .... .... 354 6e purima avaThnuM paJcarakANa arthasahita. .... .... .... 356 70 viga nivigarnu paccarakANa arthasahita..... .... .... 357 31 bezrAsaNAM tathA ekAsaNAMnuM paccarakANa arthasahita..... ___.... 357 72 AyaMbila- paccarakANa arthasahita. .... ..... 361 73 canavihAra upavAsanuM paJcarakANa arthasahita. .... ..... 362 tivihAra upavAsarnu paJcakANa arthasahita. 75 cauba baha nattAdikanuM paccarakANa. .... 16 ba nadavigayanA trIza niviyAtA tenAM nAma darzAvyAM be. .... 3 pANahAranuM paccarakANa. .... ... .... .... 365 s7 gaMTha sahitaM Adi anigrahornu paJcarakANa. pue cauda niyama dharanArane desAvagAsika, paccarakANa arthasahita..... 77 cauda niyamanI gAthA, sacittadava vigaI arthasahita.... 71 pANahAra divasa carimaMnuM paccarakANa arthasahita. ... jya rAteM canavihAra karavo, tenuM paJcarakANa arthasahita...... 3 rAteM tivihAra karavo, tenuM paJcarakANa. 74 rAteM vihAra karavo, tenuM paJcarakANa. ..... .... ... 367 jya paccarakANanA AgAranI gAthA.. .... 6 u prakAreM paccarakANanI zuddhi karavI, teno pATha arthasahita. ... 367 7 sAdhujIne cauda prakAranA dAnanI nimaMtraNAno pATha arthasahita..... 36e 6 FC Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSThAMka. j paJcarakANa pAravAno vidhi. .... .... 370 e sAmAyika levAno vidhi. ..... 370 e sAmAyika pAravAno vidhi. .... ..... 371 e? pamilehaNa karavAno vidhi. .... ..... 371 ee deva vAMdavAno vidhi. e3 devasi pratikramaNa vidhi. .... ..... 371 eva rAz pratikramaNa vidhi. .... .... 373 ee parika pratikramaNa vidhi. .... ..... 374 e6 caummAsI pratikramaNa vidhi. .... .... 376 e sAMvatsarI pratikramaNa vidhi. ..... ____ .... 376 e posaha pAravAno vidhi. yA graMthanI prastAvanAnA pRSTha. ee u AvazyakanAM nAma tathA teno saMdepeM artha. .... .... 376 100 ba AvazyakeM sAta nayanuM prathama hAra. .... ..... 101 AvazyakeM kAlAdika pAMca kAraNa- bIjuM hAra..... 12 AvazyakeM utpAda, vyaya ane dhruvanuM trIjuM chAra. 103 u AvazyakeM heya, jheya ane upAdeyatuM cothu chAra. 104 ba AvazyakeM SaTravyanA vyavahAranuM pAcamuMhAra. .... .... 30 105 va Avazyaka mAMhelu kayuM kayuM Avazyaka navatattvamAMhelA kayA kayA tattvamAM ? te kahevAnuM huM hAra. ... .... 300 106 ba AvazyakeM saptanaMgI vicAravAnuM sAtamuMhAra. .... .... 30 107 ba AvazyakeM cAra nidepA tathA kSetra ane kAla- AThamuM chAra.301 107 posahamAM covIza maMgala karavAM, tenAM nAma. .... .... 32 ||ath devavaMdanAdi nASyatrayAnukramaNikA // 10e tatra prathama caityavaMdana nASyasyAnukramaNikA prArajyate. 1 caityavaMdanano vidhi covIza chAreM sacavAya , tenAM nAma. 374 2 prathama nisihI Adika daza trikanA chAra- savistara neda pratineda sahita kharUpa, tathA e daza trikamAMhelokayo kayo neda kyA kyA karavo ? ityAdi.. .... .... 37 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSThAMka. 3 bIjaM pAMca prakAranA anigamanuM svarUpa tenuM dvAra ... 376 4trIjuM be dizinuM chAra, tathA cothu traNa avagraha chAra.3e tathA 376 5 pAMcamuMtraNa prakAreM caityavaMdana karavAnuM chAra. .... .... 3e 6 bahuM praNipAta hAra tathA sAtamuM namaskAra dvAra....... .... 3ee 7 deva vaMdanAdhikAreM je navakArapramukha nava sUtrAM Ave be, temanA halavA nArI adaronI saMkhyA, zrApamuM hAra, tathA padasaMkhyAnuM navamuM chAra ane saMpadAnuM dazamuM hAra kaDaM be. 400 agIyAramuM pAMca daMgakanuM hAra ane bAramuM pAMca damakane viSe deva vAMdavAnA bAra adhikAra Ave , tenuM chAra. .... e teramuM cAra vAMdavA yogyatuM chAra, .... 10 caudamaM samyagdRSTi devone smaravA yogyatuM dvAra. .... 416 11 pannaramuM nAma sthApanAdika cAra jinanuM chAra. .... 15 zolamuM cAra thoyo, chAra. ___.... .... ....41e 13 sataramuM deva vAMdavAnA ATha nimittonuM hAra. .... .... 420 14 aDhAramuM deva vAMdavAnA bAra hetu, chAra. .... 15 uMgaNIzamuM annabasasieNAdika zola gAranuM hAra. .... 16 vIzamuM kAussagganA uMgaNIza doSanuM chAra. .... 17 ekavIzama kAussagganA pramANa- hAra. .... .... 424 27 bAvIzamuM zrIvItarAgarnu stavana keve prakAre karavU ? tenuM hAra. 424 rae trevIzamuM eka divasamAM caityavaMdana keTalI vAra karavU?tenuM chAra. 425 20 covIzamuM sarvabola saphala karavAmATe dazathI mAMsIne corAzI paryaMta zrAzAtanAnA parihAra karavAnuM chAra. .... 426 1 deva vAMdavAno vidhi kahyo be. 110 athaguruvaMdana jANyAnukramaNikA. 1 pheTA vaMdanAdi kahIne vAMdaNAM devAnuM kAraNa. .... ..... 431 2 vAMdaNAMnAM pAMca nAma kahyAM be. .... .... 432 3 vAMdaNAnAM bAvIza chAranAM nAma kahyAM be.. ..... 433 4 paheluM vAMdaNAMnA pAMca nAmanuM hAra kaDaM be. ..... 435 421 .... 422 praz6 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .... 44 anukramaNikA. anukramAMka graMthonAM nAma. pRSThAMka. 5 bIju vaMdana karma upara avya nAvathI pAMca dRSTAMtanuM dhAra. .... 435 6trIjuM pAsabAdika pAMca avaMda nikanAM nAmarnu hAra. .... 437 7 cothu AcAryAdika pAMca vAMdavA yogya , tenAnAmanuM chAra. 441 - pAMcamuM cAra jaNa pAseM vAMdaNAM na devarAvavAM, tenuM chAra. .... 443 e uI cAra jaNa pAseM prAyaH vAMdaNAM devarAvAM, tenuM chAra. 443 10 sAtamuM pAMca sthAnakeM vAdaNAM na devAM, tenuM chAra. .... 443 11 AThamuM cAra sthAnakeM vAMdaNAM devAnuM chAra. 12 navamuM ATha kAraNeM vAMdaNAM devAM, tenuM chAra. .... ....444 13 dazamuM vAMdaNAM detAM paccIza Avazyaka sacavAya, tenuM chAra. 445 14 agIyAramuM muhapattinI paJcIza pamilehaNAnuM chAra. .... 447 15 bAramuM zarIranI paccIza pamilehaNAnuM hAra..... .... 16 teramuM vAMdaNAmAM vatrIza doSa tyAgavA tenA nAmarnu chAra. 450 17 caudamuM vAMdaNAM detAM ba guNa upaje, tenA nAmanuM hAra. 454 17 pannaramuM vAMdaNAMmAM gurunI sthApanA kema karavI? tatsvarUpa chAra. 454 1e zolamuMbe prakAranA avagrahana hAra. .... .... .... 456 20 sattaramu vAMdaNAMnA sUtrAMnA adaranI saMkhyA ghAra, tathA __aDhAramuM padanI saMkhyA- chAra. e be chAra, sAtheM kahyAM . 457 21 uMgaNIzamuM vAMdaNAMnA dAyakanAM va sthAnakonuM dvAra. .... 457 22 vIzamuM vAMdaNAMnAM na sthAnakamAM ba guruvacana hoya tenuM chAra. 45 23 ekavIzamuM tetrIza AzAtanA na lagAmavI, tenAM nAmonuM hAra. 45e 24 bAvIzamuM pranAteM ane sAMke e be vaMdanaka vidhinuM chAra. .... 463 111 // tRtIya paccarakANa nASyasyAnukramaNikA // 1 paJcarakANanA mUla navachAranAM nAma tathA e zabdano artha. 466 2 paheluM uttara guNa paccarakANanA daza nedanu chAra..... .... 467 3 bIjuMpaccarakANa karavAnA pATha rUpa cAra prakAranA vidhinuM chAra. 471 4trIjuM cAra prakAranA AhAranA svarUpa, chAra. .... .... 476 5 cothu navakArasI pramukhanA AgAronI saMkhyA yathArtha. .... 470 6 pAMcamuMba jadaya tathA cAra ajaya malI daza vigaznu hAra, 44 For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. anukramAMka graMthonAM nAma. pRSThAMka. neda pratineda sahita emAM niviyAtAdikanAM svarUpa kahelA je. 4e| 7 bahuM unadaya vigayanA trIza nIviyAtA karAya be tenuM hAra. aimAM niviyAtAno adhikAra savistara varNavelo . ........ 4e G sAtamuM paJcakANanA mUlaguNa uttara guNarUpa be lAMgA tathA uMgaNa paJcAsa Adika bIjA paNa nAMgA kahevAnuM chAra. .... 501 e AThamuM paJcarakANa ba zujhiyeM saphala thAya, tenA nAmarnu chAra.506 10 navamuM paJcarakANa nuM phala ihaloka tathA paraloka AzrayI be pra kAreM thAya, tenuM dRSTAMtasahita kathana-chAra. .... ... 507 // caityavaMdana bAvIzanI anukramaNikA. // 1 vimalakevala jJAnakamalA, sikAcalajInu. .... .... 515 2 zrIzatrujaya sijhakSetra, sijhAcalajInu. .... .... 515 3 Aja deva arihaMta namuM, paMcatIrthI caityavaMdana. .... .... 515 4 padmapranane vAsupUjya doya rAtA kahIye. covIzajinavarNanu. 512 5 prathama tIrthaMkara taNA dUA, covIza jinasamakita navagaNatInu. 513 6 gaNadhara corAzI kahyA, caudarza bAvana gaNadharanu. ..... 513 7 bAra guNa arihaMta deva, paMca parameSThIna. ..... .... 513 zrI sImaMdhara vItarAga, sImaMdhara jinamuM. e sImaMdhara paramAtamA, sImaMdhara jina-. .. 10 zrI sImaMdhara jagadhaNI, sImaMdhara jinamuM. 11 pahele pada arihaMta namuM, vIzasthAnakatapatuM. ..... 15 covIza paMdara pIstAlIzanu, vIzasthAnakanA kAussaggarnu 13 rohiNI tapa ArAdhIyeM, rohiNItaparnu. 14 sImaMdhara pramukha namuM, vicaratA jinanu. 15 juvidha dharma jiNe upadizyo, bIjatithiy. 16 trigaDe bega vIrajina, jhAnapaMcamIna. 17 mAhAzudi Agmane, dine, aSTamIna..... 17 zAsana nAyaka vIrajI, ekAdazI. .... .... 517 patra ... 514 514 esapa papa m ....516 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAMka. .... 517 .... paNa 523 524 anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. 1e zAMti nami masI meSa , covIza tIrthaMkaranI rAzinu. 20 paramezvara paramAtamA, paramAtmAjIna. .... .... 510 1 nijarUpeM jinanAtha ke, jinapUjA-. .... .... 51 25 arihaMta namo jagavaMta namo, caMdakevalInA rAsamAMthI. ..... 510 ||ath baMdAdikonI anukramaNikA // 1 sevo pAsa saMkhesaro mannazujheM, zaMkhezvarajIno. .... .... 51 2 kalyANakelisadanAya namo namaste, pArzvajinastotra..... 3 sevo vIrane cittamAM nitya dhAro, zrImahAvIrajIno..... 4 dIrajinesara kero ziSya, gautamASTaka baMda .... ... 5 vAMDita pUre vividha pareM, navakArano baMda. .... .... 6 AdinAtha zrAdeM jinavara vaMdI, zola satInobaMda. ...... 7 siddhArtha nUpati sohe, e prajAteM kahevAnAM cAra maMgala. zivaM zujhabujha paraM vizvanAthaM, vItarAgASTaka. .... 525 // atha stutiyonI anukramaNikA // 1 sImaMdhara jinavara sukhakara sAheba deva. zrIsImaMdhara jinanI. .... 555 2 zrIsImaMdhara deva suhaMkara. .... .... 3 zrAdijinavara rAyA, jAsa sovannakAyA, dijinanI.. 4 Saja caMDAnana vaMdana kIjeM, zAzvata jinanI. .... .... 526 5 jinazAsana vaMDita, pUraNa deva rasAla, siddhacakrajInI. 6 arihaMta namo vali sika namo, sicakrajInI .... 7 dina sakala manohara bIja divasa suzeSa , bIjatithinI. zcAvaNa zudi dina paMcamIe paMcamInI. ...... ezja e maMgala ATha karI jasa Agala, aSThamInI. .... ..... 52 10 ekAdazI ati rUamI goviMda pUje nema, ekAdazInI. 11 pUche gautama vIra jiNaMdA, vIza sthAnakanA tapanI..... 15 sattaranedI jinapUjA racIne. paryuSaNanI...... .... 13 nadAtra rohiNI je dina Ave, rohiNI tapanI. ..... ....... 530 pae 430 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 534 534 13U anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSTAMka. ||ath stavanonA samudAyanI anukramaNikA // 1 puraskalavara vijayeM jayo re, sImaMdhara jinamuM. ___ .... .... 531 2 suNo caMdAjI sImaMdhara paramAtamA pAse jAjo, sImaMdhara jinamuM. 531 3 zatruje jhaSana samosasyA, tIrthamAlAnu. ...... .... .... 532 4 AMkhamIya re meM Aja zatrujaya dIge re, sikAcalajIjeM. .... 5 vimalAcala nitya vaMdIyeM , sikAcalajIna. 6 sijhagiri dhyAvo navikA, sijhAcalajIna. ..... 7 sameta zikhara jina vaMdiyeM, sameta zikharajImuM. ...... jaja pUjo lAla sametazikhara giri upara. sametazikharajIcaM. .... e rAjula unI mAliye, jaMpe jomI hAtha, nemanAthajInuM 10 cala aha dasa doya vaMdI jI, aSTApadajInuM .... 11 AdijiNesara pUjatAM kuHkha meTo re, AbujIna. .... ___ .... 536 12 zrAvo zrAvone rAja, zrIarbuda giri jazya, arbuda girinu. .... 537 13 zrIrANakapura raliyAmaNuM re lAla, rANakapurajImuM. ..... 14 samari zAradA mAya, sijhacakrajInuM stavana. 15 sAhiba sAMjalo re, saMcava araja hamArI, saMjavajinamuM. 16 sahajAnaMdI zItala sukhajogI to, zaMkhezvarajItuM. .... 17 aMtarajAmI suNa alavesara, zaMkhezvara jIna. .... 17 sajanI morI, pAsa jiNesara pUjo re, zrIpArzvanAthajIna. 1e jaya jinavara jaga hitakArI re, dIvAlI .... 20 sevadhI saMcala gheriyAM alabele sAMI zrIvIra janmakuMmalIna .... 1 sijhanI zonA re zI kaDaM, sika nagavAnanu. .... .... 25 giruA re guNa tuma taNA, mahAvIra svAmIna. .... .... 23 sAMjala re tuM prANIyA, samakitanuM stavana sAta DhAlanu. .... 24 sakala siki dAyaka sadA, ArAdhanAnuM puNyaprakAzanuM stavana..... 546 25 sutasijhAratha nUpano re, jJAnapaMcamI, stavana u DhAlana. .... 555 26 zrAdijiNaMda arihaMtajI pranu amane re, Adi jinanu, .... 556 27 avasara pAmIne re kIjeM nava AMbIlanI ulI, sijhacakrajIna. 557 30 30 540 ___.... 541 para 54 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. pRSThAMka. 27 suvidhinAthanI pUjA sAra, suvidhijina pUjAnuM stavana. ..... 557 zae tIratha aSTApada nityanamiye, aSTApadajItuM. .... 550 30 zrAvaNa varase re svAmI, zrInemarAjulanuM comAsuM, ..... .... 55e 31 eka vAra valadeza Avajo jiNaMdajI, samavasaraNaY. .... 55e 32 manaDaM te mahAraM mokale, mahArA vAlAjI re, sImaMdhara jina-..... 560 33 kAyA pAmI ati kUmI, yugamaMdharajinamuM. .... .... 561 34 jazne rahejo mahArA vAlAjI re, nemi jinanuM .... .... 561 35 dhana dhana re dIvAlI mAre AjanI re. jinapranunI vAMgInA darzanuM. 565 36 praNamI zArada mAyazAsana vIra suhaMkalaM jI, bIja tithi- stavana. 565 37 paMcamI tapa tameM karo re prANI, paMcamIna..... .... .... 563 30 hAre mahAre gamadharmanA sADA pacavIza deza jo, aSTamIcaM. .... 563 3e jagapatinAyaka nemijiNaMda, ekAdazInuM cAra DhAlana. .... 565 40 mAragadezaka modano re, dIvAlIna. .... ___ .... 56na 41 jIho praNamuM dina pratye jinapati, siddhacakrajInuM cAra DhAlanu. 560 42 hAre mahAre vAsupUjyano naMdana maghavA nAma jo, rohiNItaparnu. 50 43 pAmI suguru pasAya re, zatrujaya dhaNI, Adijinavinati. .... 573 44 zrIgautamakhAmIno rAsa. ..... .... 575 45 ramatI UmatI amuna sAhelI, dIvAlI-. .... .... 50 46 mAtA trizalA naMda kumAra jagatano dIvo re, AmalakrIDAnuM .... 50 47 suNo sakhi saUna nAM visare, nemanAthajInu. ___.... .... 571 47 zAmalIyA lAla toraNathI ratha phesyo kAraNa kahone, nemi jinanu.572 4e Avo giri sijhAcala jazya, sijhAcalajIna. .... .... 575 50 zrIsijhAcalamaMgaNa svAmI re, siphAcala jIna. .... .... 573 ||ath sadyAunI anukramaNikA // 1 janakasutA huM nAma dharAvaM sItAjInI. .... endha 2 samarI zruta devI zAradA, AMbila tapamAM AhAra levAnA vidhinI. 54 3 cetana aba kabu cetIyeM, cetana zikhAmaNanI. ..... .... 55 4 ho suNa AtamA mata pama mohapiMjaramAMhe. AtmabodhanI. ... 575 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. pRSThAMka. 577 anukramaNikA. anukramAMka. graMthonAM nAma. 5 sAMjala sayaNAM sAcI suNAvaM, sAMjala sayaNAnI. .... .... 576 6 jobanIyAMnI mojAM phojAMjAya nagArAM detI re, jobana athiranI. 576 niMdA ma karajo koznI pArakI re, niMdAvArakanI. .... .... 56 G dhobIDA tuM dhoje mananuM dhotIyu re, dhobImAnI...... .... e DhaMDhaNazaSijIne vaMdanA hu~ vArI lAla, DhaMDhaNASinI. 10 sirijaMba re, vinayanakti ziranAmIne, muhapattinA paccAsa bolanI. en 11 kAyA re vAmI kAramI sIcaMtAre zuke, kAyA uparanI. .... enae 15 narajava nayara sohAmaNuM vaNajArA re, vaNakArAnI. ..... .... 57e 13 suna sodAgara be dilakI bAta hamArI, sodAgaranI. .... ee 14 zrApasvanAvamAM re, adhU sadA maganameM rahenAM, thApakhalAvanI. eesa 15 zola satInAM lIjeM nAma. zola satIyonI. 16 AtamarAmeM re muni rame, AtamazidAnI. .... .... ee? 17 arihaMta pahele sthAnaka gaNIyeM, vIza sthAnakanA tapanI. .... 27 e to nArI re bArI purgati taNI, zIyalanI. 1e jaya jaya AratI zAMti tumArI, zAMti jina AratI. 20 apsarA karatI bhAratI, jinazrAgeM // zrAdijina zrArati. 21 jala narI saMpuTapatramAM, zrIjina nava aMgapUjAnA dohA. .... 22 AratI kIjeM pAsa kumarakI, zrIpArzvanAthanI Arati. .... eeca 23 cAro maMgala cAra Aja mahAre. e cAro maMgala cAra. .... eee 24 sijhArathasuta vaMdiyeM, pAMcakAraNa- stavana, vinayavijayajIkRta. eee 25 zrIzunagurucaraNe, sAmAyikanA batrIzadoSanI sadyAya. .... eee ||ath saMdhisUtrANi // // siko varNasamAmnAya / tatra caturdazAdau khraaH| daza smaanaaH|tessaaN chau chAvanyonyasya savarNoM / puurvohkhH| paro diirghH| svro'vrnnv|naamii| ekArA dIni sNdhydraanni| kAdIni vyaMjanAni / te vargAH paMca paMca / vargANAM prathama dvitIyauzaSasAzca ghossaaH| ghoSavanto'nye / anunaasikaangnynnnmaaH| anta sthA yrlvaaH| uumaannH| shssshaaH| aH iti visrjniiyH| aNshtynuvaarH| pUrvaparayorarthopalabdhau pdm|akhrN vyaMjanam / paraM varNa nyet| anatikramayan vizleSayet / lokopacArAjahaNasiddhiH / iti saMdhisUtreSu prthmshcrnnH||1|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||shriigomiipaarshvnaathaay nmH|| ||ath // zrIpaMcapratikramaNAdisUtrANi sArthAniprAraMjaH // ttr|| // prathamaM navakAramAMgalikarUpam // ||nmo arihaMtANaM ||1||nmo sisANaM // 2 // namo AyariyANaM // 3 // namo uvanAyANaM // 4 // namo loe sava sAhUNaM // 5 // eso paMca namukkAro // 6 // svpaavppnnaasnno|| 7 // maMgalANaM ca savesiM // 7 // paDhamaM dava maMgalaM // e||iti nmskaaraaH||1|| arthaH-have prathama sarvamAMgalika, mUla, zrIjinazAsanano sAra, agIyAra aMga ane cauda pUrvano ukAra, sadaiva zAzvata evo zrIpaMca parameSThine namaskArarUpa mahAmaMtra zrInavakAra , teno prAraMja karIyeM baiye. tyAMprathama zrIzrarihaMtapadanuM maMgala varNavIyeM baiyeM. ( namo arihaMtANaM ke0 ) namo'rihannayaH * eTale (ari ke) rAgAdika vairI pratye (haMtANaM ke0) haNanAra evA, bAra guNeM karI sahita samavasaraNane viSe birAjamAna viharamAna tIrthaMkara je zrI. arihaMta, te pratye (namo ke0) namaskAra thA. eno savistara artha kahe . .. hAM namaH e naipAtika pada je. te avya tathA jAvanA saMkocane arthe be. kaheDhuMbe ke "nevAzyaM payaM datvaM nAvasaMkoyaNa payo" mATe namaH e pacavaDe kara, caraNa ane mastakeM karI supraNidhAnarUpa namaskAra thA. eTale kara,zira ane pAdAdika, je halana, calana, te vyasaMkoca jANavo. ane vIzuddha mAnano niyoga te nAvasaMkoca jANavo. eTale avya ane lAvadhI namaskAra thAu~, ema kayu. evo namaskAra kone thA ? to ke arihaMtA dika prajune namaskAra thA. ahiMyAM jUdA jUdA traNa pATha be. eka Namo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. arahaMtANaM, bIjo Namo arihaMtANaM, trIjo Namo aruhaMtANaM, e traNe pAunA ninna ninna artho kahe be. prathama (Namo arahaMtANaM ke0) namo'rhanyaH je atizaya pUMjAne arhati eTale yogya te arahaMta kahiye. arthAt amaravara nirmita evA azokAdi ATha mahAprAtihAryarUpa pUjAne je yogya je, tene arahaMta kahiyeM. e viSe Abuvacana jeH-"arahaMti vaMdaNa nama, saNAzarahaMti pUasakkAraM // siDiga maNaM ca arahA, arahaMtA teNa vuccaMti // 1 // " e mATe teu~ne namaskAra thA. tathA arihananAt arahaMta eTale saMsArarUpa gahanavanane viSe aneka khone pamAmanAra evA mohAdika zatrune haNavAthakI arahaMta kahIye. ta thA rajohananAt arahaMta eTale jema vAdalAM, sUryamaMmalane DhAMkI mUke be, tema AtmAnA jJAnAdika guNane DhAMkI mUke, evAM cAra ghAtikarmarUpa raja, tapa zatrune haNavAthakI arahaMtakahiyeM tathA rahasyAnAvat arahaMta eTase dUra thayuM niravazeSa jJAnAvaraNAdi karmanu pArataMtrya jene viSe ane na haNAya evaM anuta kevala jJAna ane darzana, teNeM karI niraMtara pratyakSapaNe karI jANanArA evA jagavAnane rahasyano anAva De eTale jenAthI kAMza bAnu nathI mATeM arahaMta kahiyeM, A arahaMta padanA traNe artha, pRSodarAdinI peThe sijha thAya . e mATe teu~ne namaskAra thA. athavA (a ke0) avidyamAna ne (raha ke) ekAMta rUpa deza ane (aMta ke0) madhyanAga giri guphAdikano jene eTale samasta vastusamUha gataprachannapaNAne ajAveM karI arahatoMra kahIyeM, arthAt sarvaviditapaNuM De jene evA arahoMtara jagavAn teu~ne namaskAra thA. athavA (a ke0 ) avidyamAna be eTale nathI (raha ke0) ratha je syadana te sakala parigraha upalakSaNanUta jene ane (aMta ke0) vinAza eTale vinAzanA karanArA je jarAdi upaladaNanUta te jemane avidyamAna De mA. TearahAMta eTale arathAMta kahiyeM, evA arahAMta prajuu~ne namaskAra thA; __ athavA arahayagnyaH eTale prakRSTa rAgAdihetujUta evA manojJa ane amanojJa je viSaya tenA saMparkathakI paNa vItarAgAdika je potAno svakhanAva be, tene gaMmatA nathI, temATeM arahaMta kahiye. evA arahaMta prajuu~ne namaskAra thA. yataH " thuz vaMdaNa marahaMtA, amariMda nariMda pUyamarahaMtA / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasahita. sAsaya suhamarahaMtA, arahaMtA huMtu me saraNaM // 1 // " e prathama pAThano artha thayo. ve ( morihaMtANaM ke0 ) namo'rihadanyaH e vIjA pAuno artha kare. tyAM (ri0) ATha karmarUpa zatrune ( haMtANaM ke0 ) haNanArA evA zrI arihaMta pratyeM namaskAra thA. e viSe yA vAkya be "vihaM pier kammaM, rijUyaM hoi sayalajIvANaM // taM kammamarihaMtA, arihaMtA te ccati // 1 // " e gAthAno nAvArtha:- ATha prakAranAM je karma be, te sarva jIvanerita eTale vairIrUpa be, evA karmarUpa vairIne haNanAra be, mATeM arihaMta kar3evAya be. te pratyeM namaskAra thA. tathA arihaMtanA sahAyazrI mokSarUpa nagarane pamAya be. mATe sArthavA hanI upamA, tathA emanA yAzrayathakI javasamudrano pAra pamAya be, mATe niryAmakanI upamA, tathA prANa, bhUta, jIva ne satva, e cAra prakAranA jIvane mAha mAha evo zabda kahe, mATe sarva jIvo upara kRpA be, tetha nIrvANarUpa vanapratyeM pahacADe be, mATe mahAgopanI upamA, e traNa upamA sArthaka be, te zrI arihaMtaneja bAje be, evA zrIarihaMtane e sarva jIvalokane viSe loguttama jAve karI temaja namaskAra thA. m tathA rAga, dveSa, parisaha, upasarga, eTalAne je namAve eTale pAMce iMDi nA vIza viSaya, cAra kaSAya, bAvIza parisaha tathA AtmobitAne parakRta eva ve prakAranI vedanA ne anuloma tathA pratiloma, evA ve prakAranA upasarga, ityAdika zatrune haNanAra temATe arihaMta kahiyeM, te pratyeM namaskAra thA. evA arihaMtane mana, vacana ne kAyAnI ekAgratApaNe namaskAra karato thako jIva, javanAM sahasrothakI mUkAya, nAva sahita nama skAra karato ko bodhinA lAjane pAme, e vIjA pAThano artha thayo. ve (moruhaMtANaM ke0 ) namo'ruhasyaH e trIjA padano artha kahe be, tihAM ruhaH hIM (ruha bIjataMtusaMtAne) e dhAtunuM ruha pada ve eTale kI karmabI japaNAtha kI jemane pharI saMsAramadhyeM, ( rudaMta ke0 ) upajavuM ( ke0 ) nathI eTale arudaMta kahiyeM, arthAt bIjanuM vistArapaNaM nathI. have koNa va karavo nathI mATe ruhaMta kahIyeM, uktaM ca " dagdhe bI je yathAtyaMtaM, prAdurbhavati nAMkuraH // karmavIje tathA dagdhe, na rohati java kuraH // 1 // " arthaH-jema koi bIja be, te atyaMtapaNe niyeM karI balyuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. hoya, tene vAvyAM thakAM teno aMkuro pragaTa na thAya, tema ahIyAM paNa ka marUpa bIjeM karI pharI saMsAramadhye avatArarUpa aMkUro uge be, te karmarUpa bIjane bAlyA kI saMsArarUpa aMkUro pragaTa na thAya, navA nava na kare mATe aruhaMta kahIyeM, evA aruhaMtane namaskAra thA.. ____ evA lakSaNovAlA nagavAnane namaskAra karavAno hetu zu? tyAM kahe . mahAnayaMkara je A javarUpa gahanavana, tene viSa bramaNa karavAne bIka pAmelA evA jIvone anupama AnaMdarUpa je paramapada tapa je nagara, tenA mArgane dekhAmavApaNA- paramopakArIpaNuM ne jene viSe temATe tene namaskAra karavo yogyaja be. ahIyAM namaH zabdanA yogathI vyAkaraNarItithI caturthI vinakti jozye, te ThekANe je SaSThI je te prAkRtasUtrathakI prAkRtazailI nA vaza thaki be, temAM SaSThInuM bahuvacana be, te advaitavyavajedeM karI arhaka hutvanAkhyApanane mATe . tathA viSaya bahu paNAyeM karIne namaskAra karanA rane phalAtizaya jJApanane mATe , e zrIarihaMtane caMDamaMgalanI pereM - tavarNe dhyAyiyeM. e nAvamaMgala karatAM paMca parameSThipadamAM prathama arihaMta padanuM maMgala varNavyuM // e pahelI saMpadA eka padanI thakSa, saMpadA eTale jyAM arthasamAptino adhikAra hoya, te saMpadA jANavI, tathA jyAM vizAmo laz yeM, te vizAmAnA sthAnakane saMpadA kahiyeM, ema sarvatra jANavU // 1 // __ have bIju sijhapadanu maMgala varNave , (NamosiddhANaM ke0 ) namaH sikenyaH ahIyAM ( sit ke0) baGa eTale cirakAlano bAMdhelo evo je aSTakarmarUpa kASThano nAro, tene jAjvalamAna zukladhyAnarUpa agniyeM karI jeNe ( mAtaM ke0) dhamyo ne bAlyo je jasma kIdho , tene niruktinA vidhi pramANe sika kahIyeM, evA sarva siddhane mahAro (Namo ke ) namaskAra hojo, athavA pidhu dhAtu, gatine arthe be, e vacanathI apunarAvRttiyeM eTale pAluM na avAya evI rIteM modanagarI pratyeM gayA, te sika ka hevAya, athavA niSThitArtha thayA te sijhA athavA zidA karanAra zAstraka thaka thayA, te sika athavA zAsanane pravarttAvanAra thazne sikarUpa mAMgalya paNA pratyeM anujavyA, te siddha kahIyeM. athavA nitya aparyavasita anaMta sthitine pAmavA paNA thakI sipha kahIyeM athavA jenAthI guNonuM samUhapaNuM javya jIvone upalabdha thAya ne mATe siddha kahiye, e viSe A vacana praH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasadita. mANa De, "dhmAtaM sitaM yena purANakarma, yovA gato nirvRtisaudhamUrdhni // khyAto'nuzAstA pariniSTitArtho,yaHso'stu sikaH kRtamaMgalo me // 1 // " e zlokamAM upara jeTalAM sijhanAM lakSaNo kahyAM, teTalAMno samuccaya, varNanarUpeM be. e sika paramAtmAne namaskAra karavAno hetu zuM ? tyAM kahe je. e vi nAza rahita evo anaMta catuSka eTale jJAna, darzana, cAritra tathA vIrya, e guNo jeu~ne pragaTa thayA te zAnadarzana sukhavIryAdika guNa yuktapaNe karI svaviSaya pramodaprakarSa utpAdane karI AnaMda utpAdana karavAne lIdhe navya jIvone atyaMta upakArahetupaNuM ne mATe te sikane namaskAra karavA yogya be. e zrIsiddha nagavAnane ugatA sUryanI pereM raktavarNaM dhyAyiyeM. evA sijhane namaskAra karatAM paMca parameSTi maMgalamAM bIjuM maMgala jANavU. e bIjuM pada ane bIjI saMpadA thaI // 2 // - have AcAryapadanu trIjuM maMgala kahe je. (Namo AyariyANaM ke0) nama AcAryenyaH A eTale maryAdAyeM tadviSaya vinayarUpeM karI caryate eTale seviyeM arthAt jinazAsananA arthanI upadezakatAyeM karIne, te upadezakatAnI AkAMkSA karanArA jIvo jene seve be, tene AcArya kahIye. tene (Namo ke ) namaskAra thA. uktaM ca "suttaba vikalakaNa, jutto gaThassa meDhi nUuMtha // gaNatatti vippamukko, akhaM vAera Ayari // 1 // athavA jJAnAcArAdika pAMca prakArano AcAra, athavA yA eTale ma. ryAdAyeM cAra eTale vihAra te AcAra, evA AcArane pAlavAmAM poteM sAdhu eTale nalA catura be tathA prakarSe karI bIjAne te AcAra palAvavAno upadeza kahevAthakI tathA utkRSTapaNe bIjA sAdhu pramukhane te AcAra dekhAmavAthakI AcArya kahiyeM. uktaMca // " paMcavihaM AyAraM, AyaramANA tahA payAsaMtA // zrAyAraM daMsaMtA, AyariyA teNa vucaMti" // 1 // athavA (A ke0 ) ISat eTale aparipUrNa je ( cAra ke0) herika eTale ziSya te. AcAra te cArakalpa kahiye. eTale yuktAyukta vinAga ni rUpaNa karavAmAM anipuNa evA vineya je ziSya tene viSe (sAdhu ke0) jalA yathArtha zAstrArtha upadezakapaNe karIne te AcArya kahevAya je. . evA AcAryane namaskAra karavAno hetu zuM ? tyAM kahe . AcArano upadeza karavAthakI paropakArIpaNuM jemane prApta thayuM tathA utrIza batrIzI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. guNe karI suzojita, yugapradhAna, sarvajanamanoraMjaka, jagajIvamAM navya jI vane jinavANIno upadeza ApI pratibodhine kozne samyakpaNuM pamADe be, kozne dezaviratipaNuM pamADe , kozne sarva viratipaNuM pamADe 3 tathA koieka upadeza sAMjalIne namakapariNAmI thAya je. evA upakAranA karanAra, zAMta mukhAnA dhAraka, daNamAtra paNa kaSAyeM grasita na hoya mATeM te prajurja, namaskAra karavA yogya be. __valI te AcArya nitye pramAda rahita thakA apramatta dharmanA kathaka be. valI rAjakathA, dezakathA, strIkathA, naktakathA samyaktva DhilaNIyA ane bahI cAritra DhilaNIyA, evI vikathAnA varjaka je. valI amala amAyI be. tathA sAraNA, vAraNA, coyaNA, ane pamicoyaNAdikeM karI ziSyAdikane pravacanano abhyAsa karAvanArA 2 ane sAdhujanane kriyA dharAvatA thakA be. valI jema sUrya asta thayAM gRhane viSe ghaTapaTAdika padArtha na dekhAya; palI dIpakathakI sarva padArtha dRSTigocara Ave, tema ahiMyAM kevarujhAna jAskAra samAna zrItIrthaMkaradeva mukti gayA thakAM traNa juvananA padArthanA kathaka dIpakasamAna evA zrIAcArya , evA zrIAcAryane, je navya prANI niraMtara namaskAra kare, te prANI dhanya jANavA, temane navano kSaya turata thAya. valI te AcArya prajuyeM kRpA karIne je hitanAM vacana kahyAM hoya, te vacanone hRdayathI aNamUkato thako rahe, te prANI vizeSe zudhi sahita nalo AcAravaMta thAya. e zrIAcAryane suvarNavaNe dhyAyiyeM. evA AcAryane namaskAra karavAthI paMcaparameSTimaMgalamAM trIjuM maMgala jANavU // e trIjuM pada ane trIjI saMpadA tha6 // 3 // have upAdhyAyapadanuH cothu maMgala varNave be. (Namo uvanAyANaM ke0) nama upAdhyAyenyaH ( upa ke0 ) samIpa rahyA tathA vyA evA je sAdhu pramukha te pratye je ( aplAya ke0) adhyAya eTale siddhAMtanuM adhyayana karAve, tathA jenI samIpeM AvI adhIyate nAma naNAya , te upAdhyAya kahiye. te jaNI (Namo ke ) namaskAra thA. athavA jenA upa samIpamAM Adhikyena gamyate eTale adhikapaNAyeM javAya be, athavA zk smaraNe evA dhAtunA arthamA smaraNa karAya be. sUtrathakI ji napravacana- jethakI te upAdhyAya kahiyeM. e viSe AI pramANa . "bAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasahita. saMgo jiNakA sadyArDa kahi buhehiM // taM uvazsaMti jamhA, uvadyAyA te Na vucaMti // 1 // arthaH-dvAdazAMgI, zrIvItarAgeM arthathI nAMkhI ane gaNa dhareM sUtrathI guMthI, teno sadyAya karavo, e rIteM budha eTale paMmiteM kaDaM te je kAraNa mATeM te chAdazAMgIne upadeze, te kAraNa mATe te upAdhyAya kahiyeM. __ athavA"utti uvaDhaMga karaNe,jatti jAssa ho tidese // eeNa hu~ti ur3A eso annovi pajAu // 1 // arthaH-ukAra je be, te upayoga kara vAne athai be, tethI (u ke0) java thayo ane java par3I jo be,te jakAravarNe dhyAnano nirdeza kahyo be. ema u ane ja e be adara thakI uvajAya pada thAya be. e paryAyArtha be. valI paNa paryAya phera nAma kahe . "utti uvaDhaMgakaraNe,patti a pAva parivajaNe ho|| jatti a jANassa kae, jatti a usakaNA kamme // 1 // " arthaH-u varNa te upayogane arthe je ane pa varNa te pAparnu samasta prakAreM varja, tene arthe be, ane ja varNa te dhyAna karavAne arthe be, punaH u varNa te karmathakI usaravAne arthe je. e rIteM cAra adara makhyA thakAM upAjArDa thAya , te paNa paryAyAMtareM upAdhyAyanuja nAma jANavU. athavA upAdhAna eTale upAdhi athavA sannidhi te pAseM vasavU; te u pAdhiyeM karIne athavA upAdhine viSe Aya eTale lAla be zrutano jetha kI athavA upAdhi eTale vizeSaNAdikanA prastAvathakI zojana upAdhino zrAya eTale lAna ne jeuthI te upAdhyAya kahiyeM. ___ athavA upAdhi teja sannidhi ane Aya eTale zSTaphala eTale jene vi Se daivajanitapaNe je Aya eTale iSTaphalo tehanA samUhay eka hetu parNa be, e hetumATeM tene upAdhyAya kahIyeM. ___ athavA Adhi je mananI pImA, teno Aya eTale lAja tene adhyAya kahiye. athavA adhi eTale DhUMkI buddhi arthAt kubuddhi teno Aya eTale lAla te adhyAya kahiye. athavA dhyaidhAtu ciMtAne arthe je. e dhAtuno prayo ga tathA nAno artha, kutsita eTale kharAba evo thAya , e be malI 3 Ana evo artha sijha thAya , ene adhyAya paNa kahe . e uparalA adhyAya athavA AdhyAya tathA e banne jeNaM karI upahata eTale haNAyelA be, tene eka upAdhyAya kahiyeM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. evA zrI upAdhyAya paccIza guNeM karI zojita, dvAdazAMgInA pAraMgA mi, dvAdazAMgInA dhAraka, sUtra chAne arthanA vistAra karavAne rasika, evA upA dhyAyane namaskAra karavAno hetu zuM ? tyAM kahe be. saMpradAya thakI zrAvelAM je jinavacana, tenuM adhyApana eTale jaNAvavuM karAve be, eNeM karI javya jIvonI upara upakArIpaNuM hovAthI namaskAra karavA yogya te . e zrIpAdhyAyajIne marakata maNinI pereM nIlavarNe dhyAyiyeM. e zrIupAdhyAya jIne namaskAra karavAthI paMcaparameSThimaMgalamAM upAdhyAyapadanuM cothuM maMgala jAekuM. e cothuM pada ne cothI saMpadA thai // 4 // have sAdhupadanuM pAMca maMgala varNave be. (emoloesabasAhUNaM ke0) namonamaH lo ke sarvasAdhubhyaH aDhI dvIpa pramANa lokamAMhelA sarvasAdhurjane namaskAra thA. tyAM je jJAnAdika zaktiyeM karI mokSane sAdhe, tene sAdhu kahiyeM, athavA sarva prANImAtrane viSe samapaNuM dhyAve, tene niruktinyAyeM karI sAdhu kahi yeM. e viSe vacana pramANa be:- " nivANa sAhae joe, jamhA sAhaMti sAhuNo // samA ya savanUesu, tamhA te jAvasAhuNo || 1 ||" arthaH- nirvANa je mokSa tenA sAdhavAnA je yoga, te pratyeM je kAraNa mATeM sAdhe, te mATeM te sAdhu kahIyeM. valI sarvabhUta je corAzI lAkha jIvAyoni tethI upanA je jIva, te sarvasArthaM samatApaNuM je dhare be. te kAraNamATe tene jAvasAdhu kahiyeM, athavA saMyamanA sakhAi je sattara neda, te pratyeM je dhAre, te sAdhu kahIyeM. uktaM ca // " kiM pisi sAhUNaM, tavaM ca niyamaM ca saMyamaguNaM vA // to vaMdasi sAhUNaM, eyaM me puchi sAhu // 1 // zrarthaH - are prANI ! sAdhu te potAnA guNeM karIneja sAdhu hoya, temATe tu sAdhujaNI zuM dekhe be ? eTale zuM tapazcaryAno guMNa dekhe be ? athavA saMyamanA guNa dekhe be ? te guNa dekhIne vAra pI tu zu sAdhu pratyeM vAMdIza ? ema huM tujane pUhuM huM, mATeM sAdhune guja sAdhu dekhIne vaMdanA karavI. uUM ca // visaya suhaniyattANaM, visuddhacA ritta niyamajuttANaM tacca guNasAhayANaM, sAhae kiccakAyaNa namo // 1 // arthaH- sAdhu kehavA be ? to ke zabdAdika pAMca prakAranA viSaya tenAM je sukha, tethI nivRttyA be, eTale vegalA thayA be. tathA vi. zuddha nirmala cAritra ne vividha prakAranA je niyama, teNeM karI yukta be, valI ( tacca ke0 ) tathya eTale sAcA je guNa tenA sAdhaka be ? kRtakRtya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasahita. pAvAne eTale moda pAmavAnAM je kArya, tehija sAdhavAne udyamavaMta paNuM be, jemane evA sAdhurjane namaskAra thA. valI sAdhu kedevA be ? "sadAi sahAyataM, kareti me saMjamaM karaMta ssa // ee kAraNeNaM, NamAmi haM sabasAhUNaM // 1 // " artha - jeno koza, sakhAina na hoya, tenA sAdhu sakhAiyA be. eTale jene koinuM sahAya nathI, tenuM sahAya sAdhu kare, niHkAraNabaMdhusamAna upakArI evA sAdhu te ( meho ) U pratyeM nA dinuM saMyamapaNuM TAlI saMyamapaNuM karttA be. eTale iMDiyano nigraha karAve ityAdika kAraNeM karI "sabasAhUNaM zrahaM namAmi " eTale sarva sAdhu pratyeM huM namaskAra karuM buM. athavA saMyamakArI janone sahAyatA dhAraNa kare, te sAdhu kahiyeM. nirukti kI niruktaM padajaMjanaM' eTale sAmAyikAdi vizeSaNeM sahita evA samatAvaMta sAdhu sarva, te apramattAdika, pulAkA dika, jinaka spika, prati mArka spika, yathAnaMdakalpika, parihAravizuddhikalpika, sthaviraka spika, sthitakalpika, sthitAsthitakalpika, tathA kalpAtIta nedovAlA pratyekabuddha, svayaM buddha, buddhabodhita nedovAlA ne jAratAdika medovAlA athavA sukhamaDukhamAdika vizeSita sAdhu te sarva sAdhu jAvA. ahIMyAM sarva guNavaMtane vizeSa karI namaskAra karavA paNAnA pratipAdanane arthe sarva zabdanuM grahaNa kasyuM be. evI rIteM arhat pramukha padone viSe paNa jANI levuM. yAM pAMcamA par3hane viSe sarva padanI pUrti karavI, e mATe paNa sarva pada melyuM be, eTale nyAyanA sAmAnya paNAthakI pAMce par3heM sarva, zabda sUcavyo. athavA sarva jIvone hitanA karanArA te sArva, tehIja sAdhu athavA sArva zabde zraddharma aMgIkAra karanAra sAdhu jAvA, paNa sArva zabdeM bauddhAdikanA sAdhu grahaNa karavA nahiM, te sArva sAdhu athavA sarva zubha yogone sAdhe, te sArva sAdhu, athavA sArva eTale arihaMta te pratyeM sAdhe, eTale tenI jJAnA karavA thakI ArAdhe, pratiSThApanA kare, durnayanAM nirAkaraNa kI te sArthasAdhu kahiyeM. 2/b athavA zravya eTale zravaNa karavA yogya je vAkyo, tene viSe sAdhu, athavA savya eTale dakSiNa te potAne anukUla je kArya tene viSe sAdhu eTale nipuNa, te zravyasAdhu kahiyeM, athavA savyasAdhu paNa saba zabdavaDe 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pratikramaNa sUtra jANI sevA, sarva zabdanuM deza tathA sarvatAne viSe darzana De mATeM aparizeSa sarvathakI upadarzanane mATeM loka zabda kahyo De. ahIMyAM lokazabdeM manuSyaloka sAIghyahIpasamujvartI, Urdhva nava zata yojana pramANa, adhaH nIce sahasra yojana pramANa tathA valI kozeka labdhivaMta sAdhu merucUlikA paryaMta paNa tapasyA karatA thakA hoya. ema lo kane viSe jihAM jihAM sAdhu hoya, te sarva sAdhune mahAro namaskAra thA. e sAdhuUne namaskAra karavAno hetu zuM ? tyAM kahe . modamArgane viSe sahAyatA karanAra hovAthI upakArI paNAne lIdhe namaskAra karavA yogya be. stavanA, prazaMsA, guNavarNana karavA yogya . jema umara, vRdanA sugaMdhI phUla upara bese, teno thomo eka parAga leza bIje phUleM jAya, ema aneka phUleM namI namIne potAnA AtmAne saMtuSTa kare, paNa phUlane bAdhA na upajAve, tema sAdhu paNa aneka ghara namI jamIne ba laiMtAlIza doSa rahita Ahara zuddha gaveSI potAnuMpiMpoSaNa kare. pAMDiyane potAne vaza rAkhe, pAMceMjiyanA viSayane kIpe, SaTkAyajIvanI radA poteM kare, bIjA pAse karAve, valI sattara neda sahita saMyamane ArAdhe, sarvajIva upara dayAnA pariNAma rAkhe, aDhAra hajAra zIlAMga rathanA dhorI, acala amagga AcArarUpa jenuM cAritra , evA mahaMta munIzvarane jayaNAyukta vaMdIne potAnuM janma pavitra karIye. valI nava prakAreM brahmacaryanI gupti pAle, bAra prakAre tapa karavAne zUrA, AtmArthI tathA valI Adeza, upadeza thakI nyArA be, jene janamelananI IhA nathI, vaMdana pUjananI vAMDA nathI, evA muninu darzana to jo puNyojama hoya toja pAmIyeM, e zrI sAdhune ASADhanA meghanI pereM zyAmavarNa dhyAyiyeM. e pAMcamA padarUpa sAdhumaMgala vakhAeyu, eTale pAMcamA padanI pAMcamI saMpadA th||5|| nAvamaMgala aneka prakAreM, temAM e paMca parameSThInuM prathama maMgala jANavU. AzaMkAH-e paMca parameSThIne je namaskAra karavo, te saMdepeM karavo, kiMvA vistAreM karavo? temAM jo saMdepeM namaskAra karAya be ema kahezo, to si cha ane sAdhu pratye namaskAra karavoja yukta je. kema ke ? e behune namana karavAzrI arihaMta AcArya ane upAdhyAyanuM paNa grahaNa thayuMja, kAraNa ke e arhadAdika traNa je je te paNa sAdhupaNuM bomatA nathI, te mATe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasahita. ane jo tameM kahezo ke vistAreM namaskAra karAya ne ? to tyAreM jhapanAdika covIze tIrthaMkarone vyaktisamuccAraNa thakI eTale jU jUuM nAma lezne namaskAra karavo jozya. samAdhAnaH-arihaMtane namaskAra karavAthakI je phala pAmIyeM, te sAdhune namaskAra karavAthakI phala na pAmIyeM, jema manuSyamAtrane namaskAra karavA thakI rAjAdikanA namaskAra- phala na pAmIyeM, te mATe vizeSathakI prathama zrIarihaMtaneja namaskAra karavo yukta je. __AzaMkAH-je sarvazrI mukhya hoya, tenuM prathama grahaNa karavU e yogya , to tameM ahIyAM paMca parameSTIne namaskAra karatAM prathama zrIarihaMtane nama skAra kIdho, paraMtu jo pradhAna nyAya aMgIkAra karIyeM, to ahIyAM paMca para meSThImAM sarvathA kRtakRtya paNe karI sijhane pradhAna paNuM 2 mATe sijha mukhya be, tethI prathama sijhane namaskAra karIne paThI arihaMtAdikane anupUrvIyeM namaskAra karavo yukta je. samAdhAnaH-sijhane paNa zrIarihaMtanA upadezathakI jANIyeM baiye. valI arihaMta, tIrtha pravartana kare, upadeza ApIne ghaNA jIvone upakAra kare ane sika paNa zrIarihaMtanA upadezathakIja cAritra AdarI karmarahita thara siddhapaNuM pAme, mATe zrIarihaMtaneja prathama namaskAra karavo yogya . AzaMkAH-jo ema upakArIpaNuM ciMtavI namaskAra karIyeM, to AcA ryAdikane paNa prathama namaskAra karavo yukta thA? kema ke ko eka samayeM enAthI paNa arhadA dikanuM jANapaNuM thAya be, mATeM AcAryAdika paNa ma. hoTA upakArI be, tethI temane prathama namaskAra karavo yukta je. samAdhAnaH-AcAryane upadeza devAnuM sAmarthya, zrIarihaMtanA upadezyA thakIja hoya , paraMtu AcAryA dika svataMtrathakA upadeza thakI arthajJApakapaNuM pamivajatA nathI, eTalA mATe arihaMtaja paramArthe karI sarva artha jJApaka ne tethI, prathama namaskAra karavA yogya je. valI AcAryAdika to arihaMtanI parSadArUpa je. mATe AcAryAdikone prathama namaskAra karI par3I zrIarihaMtane namaskA karavo, e yogya na kahevAya, e viSe Ama kahyu beH-"puvANupuvi na kamo nevaya pachANupubi esa nave // sijhAzyA paDhamA, vIzrA e sAhuNo shraaiN||||" arahaMtA uvaeseNaM, siddhANaM jaMti teNa zrari For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. hAI ||nnvi koI parisAe, paNamittA paNamaI rannotti // 5 // " pUrve jeTalA prazna uttara kasyA, teno saMbaMdha e gAthA madhye De, temATe lokamAM paNa parSa dAne praNAma karIne paDhI rAjAne ko praNAma na kare, to ahIM AcAryAdika to sarva parSadA rUpa le ane zrIarihaMta te rAjA rUpa le mATe prathama rAjAne praNAma kasyA paDI parSadAne praNAma karAya je.e rIteM zrIarihaMtane namaskAra kasyA paLI AcAryAdikane namaskAra karavo yukta be, ema siddha thayuM, eTale pAMtrIza adareM zrInavakAra pAMca padarUpa mUla maMtra kahyo. have Agale cAra padanI cUlikAmAMhe e mUlamaMtrano prabhAva kahe je. ( esopaMcaNamukkAro ke ) eSapaMca namaskArAH ( eso ke0) e je a rihaMtA dikasaMbaMdhI (paMca NamukkAro ke0) pAMca namaskAra be. eTale namaskAra paMcaka , te kehavo je? toke (savapAvappaNAsaNo ke0) sarvapApapraNAzanaH ( sabapAva ke0) jhAnAvaraNAdika sarva pApa teno (ppaNAsaNo ke0) ppaNAsa eTale vinAzano karanAra be. ahIM bahA ane sAtamA, e be padanI bahI ane sAtamI, e be saMpadA thaI. valI te namaskArapaMcaka kehavo ? to ke (maMgalANaMcasavesipaDhamaMhavazmaMgalaM ke0) magalAnAM ca sarveSAM prathama navati maMgalaM eTale sarva maMgalomAM (paDhamaM ke0) prathama eTale mukhya, maMgalaM ke ) maMgala mAMgalika eTale kalyANakAraka (hava ke ) . ___ eTale maMgala be prakAranuM be. eka pravyamaMgala, te laukika maMgala, ane bIjeM nAvamaMgala te lokottara maMgala jANavU. temAM dadhi, akSata, kesara, caMdanadUrvAdika, te laukika maMgala je. e maMgala anekAMtika tathA anAtyaMtika jANavaM. te paNa eka nAmamaMgala, bIjuM sthApanAmaMgala, ane trIjuM avyamaMgala. e traNa maMgalathI vAM bitArtha siki na thAya, ane ethakI viparIta ekAMta meM gala tathA AtyaMtika maMgala, te nAvamaMgala jANavU. e maMgala, vizeSe iti tArtha sijhanu kAraka , mATe pUjanIya be, pradhAna be, te japa, tapa tathA niya ma pramukhanneda ninnapaNe karI aneka prakAra- be. temAM paNa ati utkRSTa maMgala, e paMca parameSThinamaskArarUpa , mATe e vizeSe karI grahaNa karavU. e thakI modarUpa sukhanI prApti thAya je. parameSThIne maMgalapaNe, lokottama paNe, zaraNayogyapaNe grahavAya je. uktaM ca // arihaMtA maMgalaM, sijhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipapatto dhammo maMgalaM // iti // e cUlikAnAM cAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasahita. - 13 padamAM tetrIza adara De, AThamAM ane navamA, e be padanI malIne ekaja AThamI zaMpadA tha. mATe emAM vizrAmanAM sthAnakarUpa saMpadA ATha The ane pada nava De tathA badhA malI laghu adara ekaza De ane guru adara sAta be, sarva adara amaza be. iti maMgalam // __have e cUlikAmadhye keTalA eka (havaz maMgalaM) ne sthAnakeM (hoz maMgalaM) kahIne batrIzaja akSara mAne the, paraMtu enA mUla tetrIza adara be. yamuktaM zrImahAnizItha siddhAMteM " taheva zkArasa paya paribinnati AlAvaga titIsa akara parimANaM // eso paMca NamukkAro,sabapAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savorsa, paDhamaM havaz maMgalaMti cUlaM. teNeva kameNa ha sattamama diNesuzrA yaM bilehiM ahi jijA" tathA pravacanasArokAre'pyuktaM "paMca paramihimaMte, pae pae satta saMpayA kamaso // paGata sattarakara, parimANA aThamI jaNiyA // 1 // " gAthA (e) mI. yadyapi havaza maMgalane sthAnakeM homaMgalaM evo pATha kahevAthakI arthavinneda kAMza nathI, tathApi hava maMgalaM evoja pATha kahevo. kema ke namaskArAva sikAgraMthamadhye kA be ke, ko kAryavizeSa upane thake jevAreM cUlikAnuja dhyAna kariyeM, tevAreM batrIza dala- kamala racI ekeko adara, ekekI pAMkhamIyeMsthApavo ane tetrIzamo adara, madhyakarNikAyeM sthApIne dhyAna karavaM. mATe jo ho maMgalaM evo pATha kahiyeM, to cUlikAmAM batrIzaja adara thAya, te batrIza adareM batrIza pAMkhamIja pUrAya, tevAreM madhyanI karNikA khAlI rahI jAya. ityAdika aneka, siddhAMta yukti be, te madhyasthapaNe vicAravaM. have e paMca parameSThIne namaskAra karIne emanA ekazo ne ATha guNarUpa maMtrano jApa karIyeM, te guNo yA pramANe beH-"bArasa guNa arihaMtA, sijhA aheva sUri battIsaM // uvakAyA paNavIsaM, sAhU sagavIsa ahasayaM, // 1 // arthaH-arihaMtanA bAra guNa, sijhanA ATha guNa AcAryanA batrIza guNa, upAdhyAyanA paccIza guNa ane sAdhunA sattAvIza guNa, e sarva malI (a. usayaM ke0) ekasone ATha guNa thAya. te AvI rIteH tihAM zrIarihaMta prajunAM ATha prAtihArya, tathA cAra mUlAtizaya, malIne bAra guNo jANavA. temadhye prathama ATha prAtihArya kahe . uktaM caH-"kikilli kusumavumi, devacuNi cAmarAsaNAraM ca // nAvalaya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pratikramaNa sUtra neri uttaM, jayati jiNa pAmiherAiM // 1 // " arthaH-jagavaMtane sahacAri hoya mATe prAtihArya kahiye,athavA iMjanA AdezakArI je deva tenuMje karma, tene prAtihArya kahIye. te AThe prAtihArya, devatAnAM karelAM jANavAM. tihAM pahelu 1 (kiMkiti ke0) azokavRda, te jyAM zrInagavaMta vicare, samosare, tihAM mahAvistIrNa, kuMsumasamUhabubdhatramaranikareM zItala, sabAya, mano hara, vistIrNazAkhAvAlo, nagavAnanu jeTavU dehamAna hoya tethI bAraguNo, azokavRda, devatA kare, tenI nIce besIne dharmadezanA jagavAn Ape. - 2 (kusumati ke0) phUlanI vRSTi eTale jala tathA sthalane viSe utpanna thayelAM phUlo jevAM ke zveta, rakta pIta, nIla tathA zyAma, e pAMca varNAnAM vikazvara sarasa sugaMdhamaya, nIcI bITeM ane UMce mukheM evAM sacitta phUlo nI vRSTi samavasaraNanI pRthivIne viSe cophera eka yojanamadhye goThaNa pramANa devatArDa kare , ahIMyAM phUla viSe matAMtara be, te kahe beH-koza eka to acitta phUla kahe je tathA ko eka to kihAM eka phUla upara jAlI baMdha kahe . valI ko eka to kyA eka kyArArUpa meM, eTale jyAM sAdhu, manuSya ane devatA bese , tyAM puSpavRSTi nathI ane zeSa cophera sthAnake be, aima matAMtara je. paraMtu te madhye acitta phUlanA kathaka to dharmatijina vacananA ubApaka evA DhUMDhaka loko jANavA, ane zeSa be matAMtarano paNa niSedha be, kema ke samavasaraNamAM sarvatra phulanI vRSTi to hoyaja be, paNa te phUlone je bAdhA nathI upajatI tenuM kAraNa to aciMtya zaktinA dhaNI evA zrInagavaMtanuM mAhAtmya jANavU. ema zrIzrAvazyaka cUrNImadhye kayu be. tenI zrIAvazyaka niyuktinI vRtti, zrImalayagirimahArAjanI karelI , temAM sAkha dIdhI , mATe puSpavRSTi samavasaraNamadhye sarvatra devatA kare . .. 3 ( deva Ni ke) divyadhvaniH eTale nagavAn jevAreM dUdha sAkarathI paNa mIgazavAlA atyaMta madhura svaravaDe sarasa amRtarasasamAna samasta lokane pramodanI devA vAlI evI vANIyeM dharmadezanA dIye je. tevAreM deva tATha te jagavaMtanA kharane potAnA dhvanivaDe akhaMga pUre . yadyapi madhura mAM madhura padArthathakI paNa prajunI vANI madhye rasa ghaNo , topaNa navya jIvanA hitane arthe prajujI je dezanA Ape be, te mAlavakoza rAgeM karIneja Ape be, ane te mAlavakoza rAgeM jevAreM dezanA AlApe, tevAreM para Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 navakAra arthasadita. mezvaranI banne bAjuyeM rahelA devatA, te manohara veNuvINAdikanA zabdeM karIne te vANIne vizeSe manohara kare, eTale jema koz sukhareM gAyana karato hoya, tenI pAse vINAdikane zabdeM dhvani pUrIyeM, tema ahIyAM devatA kare, tene divyadhvaninAmA prAtihArya kahiye. ___4 (cAmara ke0) cAmara eTale kelinA staMnane viSe jema taMtunA nikara lAgA hoya tenI pereM manohara jenA daMgane viSe aneka ratnanA samUha lAgelA hoya te ratnanA kiraNe karI jANI, iMdhanuSyane vistArato hoya nahI ? evA ratne karI jamita suvarNanI mAMmI sahita zveta cAmaro samavasaraNamAM jagavaMtane devatAu~thakI vijAya be. ___5 (AsaNAzca ke0 ) AsanAni ca eTale Asana je siMhAsana te aneka ratnanI cunIyeM karI virAjamAna suvarNamaya merunA zRMganI pere jaMcuM ane karmarUpa vairInA samUhane jANIyeM bIvarAvatuM hoya nahIM ? ema sAdAt siMharUpeM zolAyamAna evaM suvarNamaya siMhAsana devatA kare, tenI upara besIne nagavAn , dezanAM Ape, (nAvalaya ke0 ) nAmaMgala nAmA prAtihArya, te zrI jagavaMtanI ne viSe zarad Rtu saMbaMdhi sUryanA kiraNanI pereM jotAM dohibuM evaM ne dedIpyamAna zrIvItarAganA mastakane pADale nAgeM nAmaMmalanI pereM nAma hoya eTale (nA ke0) kAMti tenuM maMgala eTale mAMmaDhuM kare, tene nA. mala kahIyeM. nAmaMgala na hoya to prajunA mukhanI sanmukha jovAya nahI. ___(neri ke nerI, DhakkA, kuMkunni, e ekArtha De jeNe potAnA lAMkAra zabdeM karIne vizvanuM vivara jayuM be, evA nerI, DhakkA zabdAyamAna kare . eTale he jano, tame pramAdane bAMmine zrIjinezvarapratyeM sevo, e jinezvara te mukti nagarIyeM pahoMcAmavAne sArthavAha samAna be. e rIteM nerIno zabda traNa jagatanAM lokane kahe je. ema huM jANuM buM, evI iMuni eTale AkA zane viSe kromo game devatAnAM vAjino divyanunAveM vAje be. ___G (batta ke0) batraM, batranAmA prAtihArya te traNa navanane viSe paramezvara paNAnuM jaNAvanAra, zarat kAlanA caMumA tathA macakuMdanI pereM ujjvala, evI motInI mAlAyeM karI birAjamAna, evA traNa batra prajune mastakeM batrA tibatra pratye dhare. samavasaraNanI nizrAyeM cAra jomI cAmara, ane bAra batro Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra hoya be, e ATha prAtihArya kahyAM. uktaM ca // azokavRkSaHsurapuSpavRSTi, di. vyadhvanizcAmaramAsanaM ca // nAmaMgalaM nirAtapatraM,satprAtihAryANI jineshvraannaaN||1||e ATha prAtihArya te zrIarihaMtanA ATha guNo kahevAya De, temaja cAra mUla atizaya , te A pramANe:-pahelo apAyApagamAti zaya, bIjo jJAnAtizaya, trIjo pUjAtizaya tathA cotho vacanAtizaya. tatra prathama apAyApagamAtizaya, te be prakAreM beH-eka svAzrayI ne bIjo parA zrayI, temAM svAzrayI be prakAreM beH-apAya kahetAM upava te avya ane nAva e be prakAreM beH-temAM avyathI jemane sarva rogo apagama eTale daya tha gayA De ane lAvadhI aMtarAyAdika aDhAra doSayakI rahita thayA ne te A. pramANe:- 1 dAnAMtarAya, 2 lAnAMtarAya, 3 vIryAMtarAya, 4 jogAMta rAya, 5 upajogAMtarAya, 6 hAsya, 7 rati, arati, e jaya, 10 zoka, 11 jugupsA, eTale niMdA, 12 kAma, 13 mithyAtva, 14 ajJAna 15 niDA, 16 avirati, 17 rAga, 27 veSa. e aDhAra doSo zrI vItarAganA die tha gayA be. e svAzrayI apAyApagamAtizaya kahyo. have para AzrayI apagamAtizaya ApramANe:-jyAM nagavaMta vihAra kare, tyAM AsamaMtAt savAzo yojana sudhImAM prA yeM karI roga, vaira, UMdara pramukhano upajava. mArI, marakI, ativRSTi, anAvRSTi, urjida, potAnA sainyano laya tathA paranA sainyano jaya. eTalA vAnAM thAya nahIM, e para AzrayI jANavo. __ bIjo jJAnAtizaya te AvI rIteM jANavo. nagavAn kevalajhAne karI lokAlokanuM svarUpa sarva prakAre jANe je. sarva prakAreM dekhe be ko prakAreM kAMza nagavAnathI ajJAta rahetuM nathI tethI nagavAn zAnAtizayavaMta jANavA. trIjo pUjAtizaya te yApramANe:-jagavaMtane rAjA, baladeva vAsudeva ca kravartI, navanapatideva, vyaMtaradeva, jyotiSkadeva tathA vaimAnikadevatA pramukha jagatrayavAsI navya jIvo pUjA karavAnI anilASA kare be. arthAt zrItIrthakara sarvapUjya , mATe e trIjo pUjAtizaya jaNavo. cotho vacanAtizaya zrAma jANavoH-jagavaMnanI vANI saMskArAdikaguNeM karI sahita hoya . mATe manuSya, tithaMca tathA devatAu~ne anuyAyI hoya, te evI rIteM saMskArane pAme De ke, sarva javya jIvo potapotAnI jApAnA anusAreM teno artha samajI jAya je. jema eka jilsa, potAnI traNa strI sa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAraarthasadita. hita ekadA prastAveM vanamA jato hato, tene mArgamAM eka strIyeM kaDaM ke muUne haraNa haNIne ANI Apo, bIjIyeM kaDaM ke mane atyaMta tRSA lAgI ne mATe pANI lAvI Apo ane valI trIjIyeM kaDaM ke mane gItagAna karI saMjalAvo. e traNene niheM kaDaM ke, (saro nathI) ema eka uttara kahyo. tyAre pahelI samajI ke, saro eTale bANa nathI. bIjI samajI ke, saro eTale sarovara nathI. trIjI samajI ke, saro eTale madhuravara nathI. ema eka uttarathI traNe strIyo samajI gai, e dRSTAMteM prajuno vacanAtizaya paNa jANavo. e jineMnI vANInA pAMtrIza guNo be, te vistAranA jayathI lakhyA nathI.e cAra atizaya,ATha prAtihArya sAthai melavatAM zrItIrthakaranA bAra guNo thayA. have sijhanA ATha guNo vivarIne kahe beH-gAthA " nANaM ca daMsaNaM ceva avAbAhaM taheva sammattaM // askayahi arUvI, aguru lahu vIriyaM hava" arthaH-prathama (nANaM ca ke0) jJAnAvaraNIya karma daya thara javAne lIdhe jJAnanI utpatti thayAthI tenA pratnAveM lokAlokanA kharUpane vizeSa prakAre jANe je. bIjo (daMsaNaMceva ke0) darzanAvaraNIya karmano daya thaI javAthI kevala darzananI utpatti thavAne lIdhe tenA yogeM lokAloka svarUpa nalI prakAreM dekhe , trIjo (avAbAhaM ke0) sarva prakAranI bAdhA pImAthakI rahita, eTale vedanIya karma kaya thaI javAthI nairupAdhika anaMta sukhanI utpatti thAya be. te sukha Aq De keH-vyavahArIyAnAM sukha, rAjA nAM sukha , baladevanAM sukha, vAsudevanAM sukha, cakravartInAM sukha, asaMkhyAtA javanapati, vyaMtara tathA jyotiSka devonAM sukha, bAra devalokanA devatAnAM sukha, nava praiveyakanA devatAnAM sukha, pAMca anuttara vimAnavAsI deva, e sarvanAM sukha tethakI anaMtagaNuM adhika sukha, sijhanA jIvone je. te sukhano anunava sijha vinA bIjA kozne paNa thakSa zake nahI. jema mUgo sAkara khAya, teno svAda poteM jANe paNa bIjAne kahI zake nahIM, tema sijhanA sukhane kevalajJAnI jANe , paNa te sukha vacanAtIta , mATeM mukhathI kahI zake nahIM. cotho (taheva sammattaM ke0) temaja mohanIya karmano daya thara javAne lIdhe dAyika samyaktvanI utpatti thAya , te sijhane viSe yathAva sthita hoya . pAMcamo (askayahiza ke0) AyuH karmano kSaya tha yAthI akSaya sthiti thAya be. sijhanA jIvane paryAyavaDe sAdi anaMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pratikramaNa sUtra. sthiti be, mATeM akSaya sthiti kahevAya be. bo ( rUvI ke0 ) rUpathakI rahita be. upalakSaNathI varNa, gaMdha, rasa tathA pharasathakI paNa rahita jA piyeM. eTale siddha pAMca varNamAMnA eke varNoM kahevAya nahIM; ve gaMdhamAM koi gaMdhano siddhAM saMbhava nathI; pAMca rasamAM eke rasa siddhaneviSe na hoya ane va sparzamAMno eke sparza siddha na hoya. eTale nAmakarmanA - yathakI euno tAdAtmyasaMbaMdha siddhaneviSe nahiM hovAnelIdhe e rUpI guNa kahyo be. sAtamo (agurula ke0 ) gotrakarmano daya tha javAthI siddha jArI paNa nathI, tema halakA paNa nathI eTale ( guru 0 ) siddha neuMca gotra na hoya tathA ( lahu ke0 ) siddhane nIca gotra na hoya eTale siddha, kArmika sanmAna tathA satkAra rahita hoya be, arthAt viSayatA saMbaMdheM karI khAnAvika pUjA satkAreM karI rahita be ne mo (vIriya ke0 ) aMtarAya karmano daya thavAtha kI vIryAMtarAyanA kayane lIdhe siddhane svAjAvika AtmAnuM anaMta bala hoya be, te bala evaM ke lokane lokamAM arrated lokamAM karI nAkhe paNa siddha te balane phorave nahiM, phovyaM paNa nathI ne phoravaze paNa nahIM. kRtakRtya thayA be mATeM tAdRza vI ne phorave nahIM. e zrAva, siddhanA guNa thayA. ve cAyanA vIza guNo zrAvI rIteM:- " paMciMdiyasaMvaraNo, taha navavi baMjara gutidharo // caviha kasAya mukko, hArasa guNehiM saMjutto // 1 // paMca mahavayajutto, paMca vihAyAra pAlaNa samo // paMca sa mirja tigutto, battIsa guNo gurU majha // 2 // " arthaH- ( paMciMdiyasaMvaraNo ha) sparzaneMdriya pramukha pAMca iMdriyo, terjanA sparzAdika mukhya pAMca vipayo tathA te viSayonA avAMtara devIza nedo thAya, temAM je potAne anu kUla prItikArI hoya, teunI upara rAga na dhare ne je pratikUla prIti kArI hoya, tejanI upara dveSa na kare, te mATe paMceMdriyanA saMvarayukta ema ka ema pratyeka iMDiyanA viSayane viSe rAga tathA dveSanA ajAveM rahe. e pramANeM pAMce iMDiyanA viSayo viSe karatA, pAMca guNo thayA. (taha ke 0 ) tathA ( nava vivajacera ke0 ) nava prakAranI brahmacaryanI ( guttidharo ke0 ) tine dhAraNa karanAra, temAM prathama, gAya pramukha pazu, napuMsaka tathA strI thakI rahita evA sthAnakane viSe rahe. bIjuM, strInI kathA, vArttA, prItiyukta . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasadita. rae sarAgapaNe kare nahI. trI, je AsaneM strI beThI hoya te ThekANe be ghamI paryaMta brahmacArI puruSa bese nahI, ane je Asanane viSe puruSa bege hoya, tihAM strI traNa prahara sudhI bese nahI, cothu, strInA aMgopAMga, rAga sahita nirakhe nahI; pAMcamuM, nItapramukhane AMtare strI puruSa banne sUtAM hoya athavA kAmaviSe vAto karatAM hoya, tyAM besI na rahe. huM pUrvAvasthAmAM strInI sAtheM kAmakrImA kIdhI hoya, tenuM smaraNa na kare. sAtamuM, sarasa snigdha AhAra na liye. AThamuM nIrasa AhAra paNa ati mAtrAyeM vajana uparAMta na liye, navamuM zarIranI zonA vijUSA na kare. e nava prakAreM brahmacarya mana, vacana, kAyArUpa trikaraNa zuddhapaNe pAle. e nava guNo ane prathama kahelA pAMca malI cauda guNo thayA. krodhAdika cAra kaSAya te cAritranA ghAtaka pariNAma vizeSa jANavA. e cAra kaSAyathakI mukta eTale mUkANA , eUnA nedonuM vistAreM karI vivaraNa kayuM nathI. e cAra guNa malI aDhAra guNa thayA. (zya ahArasa guNehiM saMjuto keva) e aDhAra guNoe karI saMyukta jANavA // 1 // have bIjA aDhAra kahe jeH-(paMcamaha. vayajuto ke0) pAMca mahAvrateM karI yukta. temAM prathama " sabA pANAravAyA veramaNaM" eTale mana, vacana ane kAyAyeM karI nikAyanA jIvone poteM haNe nahIM, bIjAnI pAseM haNAve nahIM, tathA haNanArAne anumodana diye nahIM, tihAM pRthivI, haramajI, vAnI, hariyAla pramukhaM kharakheM vATe nahIM, vaTAve nahI, potAne arthe vATyuM hoya te lIye nahI; tathA pANI potAne arthe unhu~ kayuM hoya te lIye nahI, bIjAne levarAve nahI tathA ko leto hoya te pratye rUmo jANe nahIM, lenAranI sAtheM vase nahI, divasarnu ANelu pANI, rAtre tathA vihAMNe vAvare nahI, agnisaMbaMdhI dIvo, phAnasa tathA agara ukevo ityAdika kare nahI, karAve nahI, anerAyeM kIdhuM Adare nahI, AdaranAranI sAtheM vase nahI tathA morapIThI ane lUgamA pramukheM vAyaro kare nahI, karAve nahI, karato hoya, tene vArI rAkhe, vAyaro karavo bAdare, tenI sAtheM vase nahI. vanaspati, nIla, phUla tathA jAmuAM upara cAle nahIM tathA dhAnyapramukha sAdhune arthe rAMdhyu hoya, te vohore nahI. tathA AMbAno rasa gholyo hoya, khamabUjA pramukha modayAM hoya, tene vahore nahI. tathA trasakAyanI virAdhanA thAya, mATe rAtre cAle Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 pratikramaNasUtra. nahI. gRhasthane ghera tathA upAzare aNapamilehyAM vastra rAkhe nahIM, e prathama mahAvrata kaDaM. 2 "sabA musAvAyA veramaNaM" krodha, lona, laya tathA hAsyAdikathI pravya, kSetra, kAla ane nAva saMbaMdhe mana, vacana tathA kAyAyeM karI poteM jUtuM bole nahI, bIjAne jUtuM bolAve nahI tathA jUtuM bolanArane anumode nahIM, eTale khanAveM tathA kArya upane tathA potAno zithilAcAra DhAMkavAne arthe tathA AdezAdikanI vAta karatAM tathA gRhastha- mana rAkhavAne arthe jUtuM kadApi bole nahIM. e bIjuM mAhAvrata kathu.. ____3 "sabA adinnAdANA veramaNaM" pArakuM adatta, poteM tRNamAtra paNa liye nahI, parane levarAve nahI, tathA letAne anumode nahIM. eTale nIrthakara adatta, gurudatta, khAmiyadatta tathA jIvaadatta. e cAra prakAranAM zra datta , tihAM potAne arthe rAMdhelo AhAra lIye tathA asujatAM vastra, pAtra pramukha lIye, tene tIrthaMkara adatta sahita gurudatta e be adatta lAge, ane gRhasthe aNApyuM tathA mana pAMkhe zrApyuM lIye, tene svAmizradatta sahita tIrthaMkara adatta lAge, ane phAsukaraNamAM pANI pramukha sajIva vastu vahore, tyAM jIva adattasahita tIrthaMkaraadatta lAge. te liye nahI, levarAve nahI tathA letAne anumode nahI, e trIjuM mahAvrata kA. 4 "sabA mehuNA veramaNaM" aDhAra nedeM brahmacarya pAle. te thA pramAaiM:-audArika kAmI te manuSya tathA tiryaMcanI strI saMbaMdhI tene mana, vacana tathA kAyAyeM karI sevanA kare nahI, parane karAve nahI tathA karatAne anumodana na diye. emaja nava neda vaikriyanA te devatAuMnI. strIviSe jANI levA. e aDhAra nedeM brahmacarya pAle eTale koI prakAranI strI jAtinI sotheM AlApa, saMlApa tathA atiparicaya na kare. kema ke ema kasyAthI vratano naMga thAya je.ane bIjo ko dekhe to jinazAsananI helanA kare ane ghaNo veSI hoya to gAmamAM bakavAda kare, tethI niMdA thAya. e cothu mahAvrata kavU. ___5 "sabArDa pariggahArDa veramaNaM." nava vidha parigraha tathA dhAtumAtra mULa rUpeM rAkhe nahIM, dharma sahAyaka upakaraNothI adhika upakaraNo rAkhe nahI, bIjAne rakhAve nahI, ane rAkhatAne anumodana diye nahIM je sAdhu hoya, te audhika cauda upakaraNa tathA aupagrahika je saMthAro, uttarapaTTa, mAMgo pramukha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 navakAra arthasahita. nete khapa pramANe rAkhe. paraMtu gRhasthane ghare gAMThamI bAMdhIne to sarvathA rAkheja nahI ane jo gRhasthane ghera rAkhe to tene pAMca mahAvrata mAMhedUM eka paNa mAhAvrata be ema na jANavU. ane tene nAvasAdhu paNa na kahIyeM, jo kahIyeM to mithyAtva lAge. e pAMcamuM mahAvrata kathu. sarva malI trevIza guNo zrayA. ___ have (paMcavihAyArapAlaNasamajho ke ) pAMca prakAranA AcAra pAlavAne samartha hoya. temAM prathama jJAnAcAra eTale jJAna poteM laNe, parane jaNAve, poteM lakhe, bIjAnI pAseMthI.lakhAve, poteM jJAnanA naMmArA kare, paranI pAse karAve ane je jhAnatuM paThana pramukha sAro upayoga karato hoya, tenI upara rAga dhare. ema 'kAle viNae' zvAdi gAthA vaDe kaDaM be, te jANI levU. bIjo darzanAcAra. te poteM samyaktva pAle, bIjAne samyaktva pamADe ane samyaktvathI pamato hoya tene hetuyuktinA vacaneM karI sthira kare, e nissaMkiya nikaMkiya' ityAdika be gAthAyeM karI jANavU. trIjo cAritrAcAra. te poteM cAritra pAle, bIjAne cAritra palAve, je koz zuddha cAritrane pAlato hoya tene anumode, te 'paNihANa jogajutto' ityAdika be gAthAyeM karI samajavo. cotho tapatrAcAra. te pote bAra nedeM tapa kare, bIjAne tapa karAve, je ko bAra nedanA tapane karato hoya tene anumo. de, te 'aNasaNamUNoariyA' e gAthAvaDe jANavU. ane pAMcamo vIryAcAra, te paMcAcArane viSe zakti phorave, pamikamaNuM pamilehaNa, dharmAnuSTAnane viSe balavIrya gopave nahIM. te 'zraNaguhizra balavIra" e gAthA thakI samajI levu. e pAMca AcArarUpa pAMca guNo malI ahAvIza thayA.. (paMca samiTha ke0) pAMca samitiyo eTale yAsamiti, nASAsamiti, eSaNAsamiti,yAdAna nidepaNasamiti, tathA pAriSThApanikAsamiti. tihAM, yA samiti' te dhosarA pramANa dRSTiyeM joto cAle, saMdhidizAyeM upayoga rAkhe, 'lASAsamiti' te sarvathA sAvadha vacana na bole,niravadya vacanaja bole, jo dhamopadeza pramukha na Ape, to aMtarAyakarma upArjana kare, mATe mukheM muhapattI rAkhI krodhAdika rahita vacana bole. 'eSaNAsamiti' te zrAdhAkarmAdika baheM tAlIzadoSa rahita AhAra karatAM aMgAlIka doSa pramukha mAmalAnA pAMca doSa TAle. 'zrAdAnanamanidepaNAsamiti' te dRSTiye jora pUMjIne mAtrA pramukha lIye tathA mUke. 'pArighAvaNiyAsamiti' te laghu nItI tathA vanI nItine dR Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. STiyeM jo pUMjIne "aNujANaha jasuggahA" e pada kahIne paragve,paDhI traNa vAra vosire kahe, mAtre pramukha jiMjelI nUmi upare paragve, to paMceMDiyanI ghAtano karanAra jANavo. e pAMca malI tetrIza guNo thayA. (tigutto ke0 ) traNa guptiyo eTale dezathI athavA sarvathI je yoganI nivRtti tene gupti kahi ye. te traNa prakAreM beH-manogupti, vacanagupti tathA kAyagupti. temAM valI mano gupti traNa prakAreM beH- asatkalpanAviyoganI,samatAjAvinI, tathA AtmA rAmatA. temAM Arta tathA rauadhyAnane anuyAyI te zatru tathA rogAdika mAThI vastunI apekSAyeM hiMsAdika AraMna saMbaMdhI je manoyoganInivRtti te asatkalpanAviyoganI manogupti kahiyeM. e gupti, prasannacaMdAdika sAdhu nI parnu azuna dhyAna tathA azula nAvanAthI manane nivRttAvavAne prastA ve thAya . bIjI sikAMtane anusAreM dharmadhyAnane anuyAyi nAvanAyeM karI sahita paraloka sAdhaka evI samatA pariNAmarUpa je manoyoganI nivRtti, te samatAnAvinI manogupti kahiye. e guptino avakAza zulanA vanA tathA zunnadhyAnanA animukha kAleM hoya. trIjI zailezIkaraNakAleM sakala manoyoganI nivRtti, te AtmArAmatA manogupti jANavI. have bIjI vecanagupti be nedeM :-eka maunAvalaMbinI ane bIjI vAganiyaminI. temAM pahelI e je saMjJA, hokAro, khokhAro, pASANa tathA kASTha- pheMkavu,netrapatra vI tathA karapadavI pramukhane bamave karI mauna karavU,athavA sakala nASAyo ganu, , te maunAvalaMbinI nASAgupti kahiyeM. e gupti, dhyAna tathA pUjA nA kAleM hoya . bIjI jaNavU, naNAvaq. pUbavU, praznano uttara devo, dharmopadeza devo, parAvarttanA pramukhane kAleM yatnApUrvaka tathA zAstrane anusAra mukheM vastrAdika dezne bolatAM je sAvadyayoganI nivRtti, te vAgani yaminI jASAgupti kahiye. trIjI kAya{pti te be nedeM beH-eka ceSTAnivRtti rUpa tathA bIjI yathAsUtraceSThA niyaminI. temAM prathama kAyotsargAvasthAyeM kAyayoganI sthiratA athavA sakalakAyayogarnu rUMdhaq te ceSTAnivRttirUpa kAyagupti kahiyeM. bIjI zAstranA anusAreM sUrbu, besa, mUkabu, le, jaq, zrAva, UnuM rahe. ityAdika gameM kAyAyeM karI potAne baMdeM pravRttatI ceSTA thI nivRtte, tene yathAsUtraceSTAniya minI kAyagupti kahiyeM ihAM guptine kAleM je zuddhopayoga te nAvagupti kahiye,etraNa guptiyo ane prathamanA tetrIza malI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasadita, (uttIsaguNogurU manake0) batrIza guNe karI sahita guru mujha pratye thA. have zrI upAdhyAyajInA paccIza guNo kahe jeH-agIyAra aMga tathA bAra upAMga, e trevIzane naNe tathA naNAve ane caraNa sittirI, tathA karaNasi ttirI e behune zuddha rIteM pAle, e sarva malI paccIza guNo jANavA. have sAdhunA satyAvIza guNo kahe jeH-"avaya bakAya rakA, paMciMdiya loha niggaho khaMtI // nAva visohI pamile, haNAya karaNe visukiiy||1||sNjm joe jutto, akusala maNa vaMyaNa kAya saMroho // sIyAra pImasahaNaM, maraNaM uvasaggasahaNaM ca" // 2 // arthaH-6 ( bavaya ke0) pAMca mahAbata tathA bahuM rAtrinojanaviramaNa, e vrata pAle; 15 ( bakAyarakA ke0) potAnA AtmAnI paheM bakAyanI rakSA kare; 17 (paMciMdiyaloha niggaho ke0) pAMca iMjiyo tathA ho lona teno nigraha kare, 1e (khaMti ke0) kSamA kare, 20 (nAva visohI ke0) nAvavIzuki te cittanI nirmalatA kare, 1 (pani lehaNAyakaraNevisuddhIya ke0) bAhya upakaraNAdika, pamilehaNa vizukiye upayoga sahita kare, 22 (saMjamajoejutto ke0) saMyamanA yoga, teNeM karI sahita, eTale saMyamane anukUla evA samiti guptyAdirUpa yogane Adare, aviveka, vikathA, nisAdika pramAda yogane gaMDe, eTale 25 (akusalama NavayaNakAyasaMroho ke0) mAre gameM mana, vacana tathA kAya pravarttatA hoya, tene rokI rAkhe, 26 (sIyAzpImasahaNaM ke0) zItAdika bAvIza parisahanI pImAne sahana kare, 27 ( maraNaMuvasaggasahaNaMca ke0) maraNAMta upasarga sahe paNa dharma mUke nahI. e sAdhunA satyAvIza guNo jANavA. e sarva, pAMca parameSTInA malIne ekazo ne ATha guNo thayA. have zrI navakArano mahimA kahe beH-gAthA "navakAra zka akara, pAvaM pheDera satta ayarANaM // pannAsaM ca paeNaM, sAgara paNasaya samaggeNaM // 1 // jo guNa laka megaM, pUe vihIM jiNa namukkAraM // tibayaranAma gozra, so baMdhaz nabi saMdeho // 2 // ahevaya asayA, asahassaM ca aha komI // jo guNa nattijutto, so pAva sAsayaM gaNaM // 3 // e zrI navakArane nAvasahita vidhiyeM japatAM zrI gurudatta AmnAya AsthAna vizeSe karI zha lokeM ane paralokeM samasta vAMbita phalanI siki thAya. // iti zrI navakArano bAlAvabodhaH sNpuurnnH|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pratikramaNa sUtra. have jema sAdhuneM eka ahorAtrasAM sAta vAra caityavaMdana karavU kaDu be, tema zrAvakane paNa samyaktvanI zuddhine arthe nitye pratya jaghanyathI traNa vA ra, pAMca vAra ane utkRSTathI sAta vAra caityavaMdana karavU kaDaM . tema valI guNavaMtanI naktine arthe gurune vAMdaNAM devAM tathA sarva jJAnAdi paMcAcAra vizuchine arthe sAMja tathA savAra malI behu kAleM trasa sthAvara prANI karI rahita evA predita pramArjita sthAnakane viSe gurusAdika u Avazya karUpa pratikramaNa karavU, kAraNa ke gurusAdika anuSThAna,atyaMta dRDha thAya be, mATeM gurusAdika pratikramaNa karavaM. tihAM e sarva kriyA karavI. ane jo guruno anAva hoya to sthApanAcAryanI sthApanA mAMgIne te sthApanA Agala sarva kriyA karavI. kAraNa ke A, uHkhamakAla pAMcamo Aro te mAMhe sthApanAno AdhAra , ema zrIjinazAsanane viSe dIpaka samAna zrIjinajAgaNikSamAzramaNa temaNe kayu ke, guruno upadeza tenA upadarzanane nimiteM jema jinane viraheM zrIjinezvaranI pratimAnI sevanA be, tema gurunA viraheM gurunI sthApanA karavI, jema rAjAne ajAveM pradhAna rAjakAja calAve , tema gurune anAveM sthApanAcAryanI gurunI pereM sevA karavI. e vinaya, kAraNa be, mADe te gurusthApanAno pATha kahe be. // atha paMciMdiya // // paMciMdiza saMvaraNo, tada nava vida baMnacera guttigharo canavida kasAya mukko, ia ahArasa guNehiM sNjutto||1||pNcmhnvy jutto, paMcavi dAyAra pAlaNa samabo // paMcasami tigutto, ... battIsa guNo gurU maja // 2 // iti // 2 // arthaH-(paMciMdiza ke0) pAMceMjiyanA zabdAdika trevIza viSaya ane bazeM bAvana vikArapratye ( saMvaraNo ke ) saMvaraNahAra eTale rokanAra ( taha ke0) tathA ( navaviha ke0) navavidha eTale nava prakAreM (baMjacera ke0) brahmacarya eTale zIlavatanI ( guttidharo ke0 ) guptinA dharanAra, eTale zI lanI nava vAmanA pAlanAra, ( canaviha ke0 ) caturvidha eTale, cAra prakAranA ( kasAya ke0) krodhAdika kaSAyathakI (mukko ke0) mukta be, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMciMdiza arthasahita. eTale mUkANA (zya ke0) e traNa, guruvizeSaNamAMhe rahyA je (aThArasaguNehiM ke) aDhAre guNa, teNeM karI (saMjutto ke0) saMyuta eTale sahita // 1 // (paMcamahavvayajutto ke0) prANAtipAtAdika paMcAvanA trividha trividha tyAgarUpa pAMca mahAvateM karI yukta sahita, (paMcavihAyArapAlaNasamabo ke0) jJAnAdika paMcavidha AcAra pAlavAne samartha sAvadhAna (paM casami ke0) yA dika pAMca samitiyeM karI samita eTale yukta, (tigutto ke) manoguptyA dika traNa guptiyeM karI gupta, eTale gopyo be, pApa thakI AtmA jeNe e sAta, gurunA vizeSaNomAMhe rahyA je (uttIsa guNo ke) batrIza guNa, teNeM karI saMpanna te (guru ke) guru be, eTale svAmI ne, (madya ke) mahAro. e guruzabdano niruktithI artha kahe je. jema keH(gu ke0) ajJAna pApa tene (ru ke0) rUMdhe, tene guru kahiyeM. eno vistAreM artha, upara paMcaparameSTInA arthanA vivaraNaprasaMgeM yathAnukrameM eja be gAthAuMnA varNanarUpeM kasyo , mATeM ahIM pharI vistAsyo nathI, saMdepeMja artha kasyo be. emAM gAthA be , pada ATha , guru eTale bevamA evA nAre adara daza , laghu eTale bevamA varNa nahIM evA adara sittera be. sarva malI e sUtrAMnA adara eMzI be. iti gurusthaapnaayuglgaathaarthH||1|| ___ yA sUtrane viSe paMceMjiyanA trevIza viSayanA bazeM bAvana vikAra kahyA , jeNe karI jIvane karmabaMdha thAya , te nedo vivarIne dekhADe je. __ 15 prathama karNejiyanA bAra vikAra thAya be. te AvI rIteM keH-eI jiyanA eka sacitta zabda, vIjo acitta zabda ane trIjo mizrazabda,e traNa viSaya be, te anukrameM mayura, kokila pramukhanA sacitta zabda tathA mR daMgatAla pramukhanA acittazabda tathA puruSa ane strI madhye vastrAdika mizra nerI napherI pramukhanA mizrazabda, e traNa zunaM ane traNa azuna malIna thAya. te ba rAgeM ane u malI bAra zrotraMjiyanA vikAra thAya. 60 bIjA canuriMjiyanA zApa vikAra thAya , te AvI rIteM ke, e iMjiyanA pAMca varNarUpa pAMca viSaya be, temAM ratnAdikanA pAMca zuna ane kezAdikanA pAMca azuna malI daza neda thAya, te saceta ratnAdikanA ane aceta gulI pramukhanA tathA mizra te strI, puruSa pramukhanA etraNa nedeM triguNA karatAM trIza neda thAya, te rAgeM ane ke bamaNA karatAM zApa neda thAya. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. 15 trIjA ghrANeMjiyanA bAra vikAra thAya be. te AvI rIte ke, e iMjiyanA eka suranigaMdha ane bIjo puranigaMdha, evA be viSaya meM, te valI sacitta puSpAdikano zuna gaMdha , ane lazaNAdika sacittano azunagaMdha be, temaja acitta kastUrI pramukhano zunna gaMdha De ane acitta viSTAdikano azunna gaMdha ne tathA mizra te padminIstrIpramukhano zutna gaMdha ane zaM khinI strI pramukhano azuja gaMdha, ema zunAzuna e be gaMdhane sacitta,acitta ane mioM guNatAM u neda thAya, tene rAga ane hepeM guNatAM bAra neda thAya. cothA raseM priyanA bahoMtera vikAra thAya be, te AvI rIte ke, eijiyanA viSaya pAMca be tathApi ahIM ba rasanA neda lazne vikAra kariyeM, tevAreM rasa zunja ane ba rasa azunja malI bAra thAya. tene valI sacitta, acitta ne mizra, evA traNa nedeM guNatAM batrIza thAya. te batrIzane rAgeM ane dveSaM bamaNA karatAM bahoMtera ne rasejiyanA vikAra thAya . e6 sparzejiyanA unnuM vikAra thAya be, te zrAvI rIteM ke, e iMDiyano eka halavo sparza, te arkatulya, bIjo gurusparza te vajrAdika, trIdA mRtu sparza te hAMsaraM pramukha, cotho kharasparza te karvatadhAra tathA gojivhA prabhukha, pAMcamo zItasparza te himapramukha, baTho usa sparza te agnipramukha, sAtamo snigdhasparza te ghRtAdika, AThamo lUkho sparza te nasmAdikano. evA ATha sparzarUpa ATha viSaya be, te puSpAdika sacitta ame mAkhaNa pramukha acitta tathA strI puruSa mizra, ema sacitta, acitta ane mizranA nedeMtraNa guNA karatAM ATha trika covIza thAya, te covIza sArA ane covIza nara sA gaNatAM amatAlIza thAya, tene valI rAga ane he guNatAM banna thAya. e rIteM zrotraMpiyanA bAra, cariMjiyanA zAu, nAsikAnA bAra, jivhAnA bahotera ane sparzejiyanA bannu, malI vikAranA neda baze ne bAvana thAya De. ___e rI navakArapUrvaka gurusthApanA karIne have iriyAvahI pamikamyAvinA caityavaMdana, sajAya, sAmAyika, posaha, pamikamaj, kAMza paNa kIrcha sUje nahIM. uktaM ca zrIzrAgame "riyAvahie apamikaMtAe na kappara kiMpi cezyavaMdaNa sadyAAvassayAzkAu" te naNI prathama zariyAvahi sUtra vakhANIyeM baiye te zariyAvahine dhureM khamAsamaNa ApIyeM, te AvI rIteH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvadiyaM arthasahita. // atha khamAsamaNa athavA praNipAta // ||shvaami khamAsamaNo vaMdilaM jAvaNijA e nisIhiAe mabaeNa vaMdAmi // iti // 2 // artha-(khamAsamaNo ke0) he damAzramaNa ! eTale damAdika daza vidha yatidharmane viSe pradhAna sAvadhAna evA he damAsahita zramaNa tapasvI ruSIzvara sAdhujI! evA AmaMtraNe karI gurune bolAvIne kahiyeM ke ,tamArA caraNakamala pratye (jAvaNijAe ke0 ) yApanIyayA eTale zaktisahita evI je (nisIhiAe ke ) naiSedhikyA eTale ApaNI tanu je zarIra, teNe karI (vaMdilaM ke0 ) vaMdituM eTale vAMdavAne (zchAmi ke0) huM vAM, buM, buM bu. eTabuM unnA batAMja kahiye. palevI, saMmAsA, be jAnu, lalATa, mAbo hAtha ane nUmikA pramArjI be jAnu, be hAtha, ane pAMcamuM lalATa, e paMcAMgeM karInUmi pharasato thako (mabaeNa vaMdAmiH) evaM kahe, eTale (mastakena vaMdAmi ke0 ) mastakeM karI tamone huM vAMcha buM, ema kahe. e sUtra mAM traNa guru, ane paccIza laghu, malI ahAvIza adarI ne // 3 // pharI uno thara be hAtha jomIne nIce mujava samAcArI kahe. // atha sugurune zAtAsukhapRchA // zvakAra, suharAi, suhadevasi, sukhatapa, zarIranirA bAdha,sukha saMjama jAtrA,nirvahoge jI, svAmI zAtA DejI, nAta pANIno lAna dejojii||iti // 4 // arthaH-(zvakAra ke0 ) zchA karuM buM. (suharAi ke0) sukheM rAtri, (suha devasi ke ) sukheM divasa, ( sukhatapa ke ) sukheM tapazcaryAmAM (zarIrani rAbAdha ke) zarIrasaMbaMdhI nirAbAdhapaNAmAM eTale rogarahitapaNAmAM (sukhasaMjamajAtrA ke0) sukheM saMyamayAtrAmAM (nirvaholojI ke0) pravartoM bo jI, svAmI jI zAtA ne jI // 4 // evI sukhazAtA pUDhIne paThI emaja uno thako be hAtha jomI iriyAvahiyaMno pATha kahe te lakhIyeM baiyeM. ||ath riyAva hiyaM // ||shbaakaarenn saMdisaha jagavan riyAvadiyaM pamikamAmi cN|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ta pratikramaNa sUtra. ___ arthaH-(zlAkAreNa ke ) zvAkAri pUrvaka eTale tamArI zvA pUrvaka paNa mahArA vacanane balAtkAreM tathA dAkSiNyapaNe nahI, paraMtu tamArI zchA hoya to ( jagavan ke0) he jJAnavaMta ! mahAnAgya, pUjya, (saM disaha ke0) Adeza Apo AjJA karo, to (iriyAva hiyaM ke) cAlavAno mArga tathA sAdhu zrAvakano mArga, je sarva virati dezaviratirUpa tene viSe yaza hoya, je jIvabAdhAdika sapApa kriyA tathA aticArarUpa malinatA te pApa thakI nivarttavAno je sAdhu tathA zrAvakano AcAra , te pramANe huM (pa mikamAmi ke0) pratikramuM, nivartuM, pATho vaDhuM, tevAreM guru kahe ke ( pani kamaha ke0) eTale nivattoM, pApa TAlo. tevAreM ziSya kahe ke, (cha ke0)pramANa be. eTale jema tameM AjJA dIdhI, temaja hUM tamAro Adeza aMgIkAra karuM buM, mastakeM caDhAvU buM. e Adeza mAgavAnA sUtrAmAM traNa guru adara ane trevIza laghu adara De, sarva malI uvIza adaro // zvAmi paDikamijaM ||1||iriyaavdiyaae viraahnnaae|||| arthaH-TuM paNa eTaQja (zchAmi ke0) anilaSAmi eTale vAMDaM vaM, je (iriyAva hiyAe virAhaNAe ke0) airyApathikyA virAdhanayA eTale gamana De pradhAna jemAM evo je mArga, tene riyApatha kahiyeM ane te mArgane viSe thatI evI je jaMtunI virAdhanA tene airyApathikI virAdhanA kahiyeM. athavA airyApathika te sAdhu tathA zrAvakano AcAra eTale dhyAna maunAdika je nikunuM vrata, tene viSe thayelI je AcArAtikamarUpa vratane bAdhA tene airyApathikI virAdhanA kahiyeM teneja sapApa kriyA kahiye. te thakI (pamikamijaM ke0) pratikramituM eTale pratikramavAne nivarttavAne huM bAMbuM buM, ikhaM buM. ahIMyAM pamikamavAne atyaMta ujamAla thayo, e saMbaMdhe pahelA be padanI acyupagama nAmeM prathama saMpadA thara. je AlocanA ladaNa rUpa kAryaaMgIkAra karavU, te acyupagama saMpadA jANavI. emAM laghu adara ba, tathA guru be malI ATha ara . ane bIjI iriyAvahiyAdika be padanI nimittasaMpadA kahI te aMgIkArakRta vastune upajavAnAM kAraNa rUpa . mATeM e- nimitta evaM nAma . emAM paNa be pada be, ane laghuadara bAra be||2|| have te virAdhanArUpa sapApakriyA zuM kasyAthI thAya? te kahe . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvadiyaM arthasadita. e // gamaNAgamaNe // 3 // arthaH-(gamaNAgamaNe ke0) gamanAgamane eTale potAnA sthAnakathakI parasthAnakeM javaM, tene gamana kahiyeM ane parasthAnakathakI potAne sthAnakeM Avaq, tene Agamana kahiye. tene viSe je jIvonI virAdhanA thai hoya. ahIM vizeSa na karvA mATeM e sAmAnyaprakAre prAyazcitta upajAvavA rUpa eka padanI trIjI ugha te sAmAnya hetu saMpadA jANavI. kema ke jIvahiMsA u pajAvavAnuM sAmAnyahetu te gamanAgamana be; emAM laghu adara u ne // 3 // have tyAM parasthAnakeM jatAM ane svasthAnakeM AvavAne viSe virAdhanA kema thAya ? te kahe . pANakamaNe, bIyakamaNe, dariyakamaNe, usA jatiMga paNaga daga maTTI makaDA saMtANA saMkamaNe // 4 // arthaH-(pANakamaNe ke0 ) prANyAkramaNe eTale beMjhiya, priya ane cau riMjiya, jIvone prANI kahiye. te jIvone AkramaNa eTale pageM karI cAMpavAthakI tathA (bIyakamaNe ke0) bIjAkramaNe bIja eTale zAli, godhUma, yava, zarazavAdika sarvajAtinAM dhAnya pramukha je vAvyAM batAM ugI Ave, te bIja jANavAM tene AkramaNa eTale page karI cAMpavAthI tathA (hariyakamaNe ke ) haritAkramaNe, harita eTale nIlavarNavAlI evI je mUlaskaMdhAdika daza prakAranI vanaspati, tene AkramaNa eTale pageM karI cAMpavA thakI. emAM pAThalAM be padeM karI sarva bIja ane sarva vanaspatine viSe jIva paNuM kartuM je mATe, jIvanAM ladaNa, sarva emAM saMpUrNa dIgamAM Ave , te zrA pramANe:-manuSyanA zarIranI peThe vanaspatinuM zarIra paNa bAla, komala, taruNa tathA vRddhatApramukheM karI sahita dIgamAM Ave . tathA jema hAtha tathA pagAdika avayavoyeM karI manuSyano deha vRddhine pAme be, tema zAkhAdika avayavoyeM karI vRdanI vRddhi paNa thAya be. tathA jema manuSyAdika prANIyomA jAgrat tathA nizA avasthA dIgamAM Ave o tema puAma tathA AmalI pramukha vRda, caMDavikAsika tathA sUryavikAsikAdika kamala,ane aMbAmI puSpAdikamAM nitA tathA jAgratAdika avasthA dIgamAM Ave . tathA lona, harSa, lajA, jaya, maithuna, krodha, mAna, mAyA, lona, AhAra, Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra ughasaMjJA, ityAdika sarva vikAra, vRdone paNa manuSyanI peThe thatA dInAmAM Ave je. jema ke, zveta AkamAnuM vRkSa tathA bIla palAzAdika vRkSa, nUmigata nidhAnane potAnA mUlanI jameM karI vIMTI liye , te locano lAva jANavo, varSAkAlane viSe meghanI garjanA sAMjalIne zItala vAyunA pharase karI aMkUra utpanna thAya be, te harSano nAva jANavo. lajAlu velI, manupyanA hAtha vagere aMganA sparzathakI saMkocAI jAya be; e lajA tathA naya no nAva kahevAya. azokavRda, bakulavRda tathA tilakavRdAdika navayauvanasvarUpa sAlaMkAra kAminInA paganI pAninA prahAreM karI, tenA mukhano tAMbUlarasa bAMTavAthI, tenA karelA sasnehAliMgana vaDe tathA tenA karelA hA vanAva kaTAdavide karI tatkAla phalatA dIse be; e maithunasaMjhAno nAva jANavo. kokanada vRdano kaMda, manuSyano paga lAgyAthI huMkArA mUke kee krodhano nAva jANavo. rudaMtI vela, aho hu~ utAM A loko uHkhI kAM thAya ne ? evA ahaMkAreM karI niraMtara azrupAta kare be. kema ke, tenA yogazrI suvarNanI siddhi thAya be; mATe e mAnano nAva jANavo. prAyaH ghaj karIne vadhI velIyo pota potAnAM phalone pAMdamAyeM karI DhAMkI liye be, e mAyAno nAva jANavo. tathA nUmikA jalAdika zrAhAranA yogeM vRdo nI vRddhi thAya je; ane te vinA divase divaseM kumalAI jAya De. manuSya nI peThe nAgaraveli pramukhane tilavaTI gomaya tathA ugdhAdikanA dohalA upaje je. te paripUrNa thayA panI patra, phala, phUla, tathA rasanI vRddhi thAya be; e paNa thAhArasaMjJAno nAva jANavo. vRdane pAMDU. gAMTha. udaravRddhi, sojo tathA'rbalapaNuM pramukha rogeM karI phUla, phala, pAna, tvacAne vikAra dIse . tathA sarva vanaspatinA AukhAM pota potAnA niyataja hoya ; iSTa tathA aniSTa zrAhAranI prAptiyeM karI vRdo puSTa tathA apuSTa thAya be; velIyo mArgane mUkIne vRdanI uparaja caDhe ; e ughasaMjJAno nAva jANavo. ityAdika yuktiyeM karI zrI AcArAMganA pahelA zrutaskaMdhanA pahelA adhyayanamA savistara jIvapaNuM sthApyuM be. ahIM ko pU ke, jo vanaspati jIvarUpa hoya to bedana tathA nedana pramukha karatAM kAM rudana karatI nathI? athavA nAzI jatI nathI ? eno utara e De ke, manuSyanI peThe vanaspatine mukha, paga, tathA hAtha pramukha avayavono anAva De ane sthAvara karma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zariyAvadiyaM arthasahita. nA udayathI nAsavAne banatuM nathI, to paNa te ne avyakta vedanA hoyaja 2. jema ko eka AMdhalo, bahero, bobamo, tuMge, pAMgalo ane viSama vA yunA vikAreM karI thaMnANo thako sarva aMgopAMganA vyApAra rahita evo puruSa hoya, tene ko tAmanapramukha kare, to tethI te sahana thAya nahI paNa mukhAdikanA anAveM roi tathA nAzI zake nahI tathApi tene vedanA to thA yaja . mATe koz mahoTA avazya prayojana vinA vanaspatinI virAdhanA karavI nahI. (usA ke0) avazyAya eTale gara, ethI AkAzathakI je sUkSma apkAya paDe, tenuM grahaNa karavaM. e sUkSma apkAyanI virAdhanA A karI pApahetu be; ema jaNAve . uktaM ca zrI Agame " egaMmi udagabiMDumi, je jIvA jiNavarehiM pmttaa|| te jasarisiva mittA, jaMbUdIve na mAyaMti // 1 // " tathA (uttiMga ke0) gardanAkAra jIvo, nUmine viSe vRttAkAra ghara karIne rahe, arthAt nUmine viSe gola vivaranA karanAra jenuM juzyA evaM nAma hoya , te jANavA. athavA uttiMga zabdeM karI kImIyonAM nAgarAM paNa jANavAM. (paNaga ke0) panaka eTale pAMcavarNAM nIla phUla jANavAM. (da gamahi ke0) dakamRttikA eTale je sacitta nUmikAyeM sacitta pANIne yogeM karI kAdava thAya, arthAt pANI ane mATI, e be nelA malelA kAdava kIcama jANavA athavA daga eTale pANI ane maTTi eTale mATI ema banne padanA artha jUdA jUdA paNa jANavA. (makamA ke0) markaTa eTale kolIyAvamAnA (saMtANA ke) saMtAna eTale jAla e kolIyAvamAnI jAlane markaTasaMtAna kahiyeM. e sarva pAMca athavA ba jAtinA jIvone ( saMkamaNe ke0) saMkramaNaM eTale page karI pIDyAthakI athavA cApyAthakI, pagAdikeM karI masalavAthakI, mathana karavAthakI, tAmana, tarjana karavA thakI je kAMza virAdhanA thakSa hoya, e vizeSapaNe bIjAdi AkramaNa rUpa cAra padanI - tvara eTale vizeSahetu nAmeM cothI saMpadA jANavI. emAM laghuadara batrIza ane guru adara u be, sarva malI matrIza adaro jANavA // 4 // have ghaNuM zuM kahevaM paraMtu ekajapadeM karI sarva jIvonI virAdhanA kahiyeM baiyeM. je me jIvA viraadiyaa||5|| jarthaH-(jemejIvAvirahiyA ke0) ye mayA jIvA virAdhitAH eTale For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNasUtra. je koi jIvo meM virAdhyA hoya, muHkhamAMhe pADyA hoya, emAM jIva virAdhyA ema sAmAnya kayuM paNa ekejiya, beMjiya, ityA dika vistAreM na kaDaM mATeM e sakalajIvanA paritAparUpa eka padanI pAMcamI saMgrahasaMpadA jANavI. emAM sarva laghu adara ATha De // 5 // have te kayA jIva meM virAdhyA eTale phuHkhIyA kIdhA ? te kahe . // egidiyA, beiMdiyA, teiMdiyA, cariMdiyA, paMciMdiyA // 6 // arthaH-(egiMdiyA ke0) ekeMjiyAH eTale jene zarIrarUpa ekaja ijiya hoya te pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspatirUpa pAMca prakAranA sthAvara jIvane ekeMghiya jAti kahiye, te valI pAMce sthAvaranA paNa ekekAnA aneka neda , te jIvakharUpa kulakathakI jANavA. have trasajIva kahe . ( bediyA ke ) hIMjiyAH eTale jene zarIra ane mukha e be iMDiyoja hoya, evA kRmi, zaMkha, zIpa jalo, gaMmolA, alasIyAM pramukha jene paga na hoya tene beMghiya jIva kahiye. ( tediyA ke ) vIDiyAH eTale jene zarIra, mukha tathA nAsikA, e traNaja iMDiyo hoya, evA gada hiyA, kuMthuA, jU, lIkha, mAMkama, kImI, makomA pramukha jene AdhikA paga hoya athavA jema mukhAgre ziMga hoya te sarva priya jIva jANavA. (cariM diyA ke ) caturiMjiyAH eTale jema zarIra, mukha, nAsikA ane AMkha, e cAra iMDiya hoya evA mAkhI, kutI, mabara, mAMsa, viMDI, kolIyAvamA, cAMcama, camarI, TIma pramukha je je umanArA jIva hoya, jene ba athavA ATha paga hoya tathA mastakeM ziMga hoya, te sarva caturiMjiya jIva jANavA. (paMciMdiyA ke ) paMceMjyiAH eTale jema zarIra, mukha,nAsi kA, AMkha ane kAna. e pAMce iMDiya hoya evA jalacara te matsya kachapA dika tathA sthalacara te siMhavyAghrAdika ane khecara te haMsa mayUrAdika, padIyo e tiryaMca jANavA. tathA manuSya, deva ane nAra kI, e sarva paMceMchiya jIva kahiyeM. e pAMca bola madhye sarva saMsArI jIva AvI gayA, emAM ekeMjiya, beMjiya, ema jIvanAM nAma kahyAM, tethI e ekeMjiyAdika, jIvaneda dekhAmavArUpa pAMca padanI jIvasaMpadA bahI jANavI. emAM sarva malI ekavIza laghu adara be. // 6 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvadiyaM arthasahita. have e jIvone kevI kevI rIteM virAdhyA ? teno prakAra kahe . anidayA, vattiyA, lesiyA, saMghAzyA, saMghaTTiyA, pari yAviyA, kilAmiyA, jaddaviyA, gaNA gaNaM saMkAmi yA, jIviyA vavaroviyA, tassa milAmi ukkaDaM // 7 // arthaH-(anihayA ke0) anihatAH tihAM ani eTale sAmA AvatAne pageM karI hatA eTale haNyA, athavA upAmIne parahA paTakAvyA eTa le parahA nAkhyA, tene anihatA. kahiyeM tathA (vattiyA ke0) vartitAH eTale pUMjIne ekA kIdhA eka Dhagale kIdhA, athavA dhUleM karI kiMvA karda meM DhAMkyA, tene varttitA kahIye. tathA (lesiyA ke0) zleSitAH eTale nU miyeM ghazyA tathA nItAdikeM lagADyA athavA lagAreka masakhyA tene lesiyA kahiye. (saMghAzyA ke0) saMghAtitAH eTale mAhomAMhe zarIrane melavave karI piMkIcUta kIdhA, ekA melavyA tene saMghAtitA kahiyeM, tathA (saMghaTTiyA ke0) saMghahitAH eTale thomo sparza karave karI havyA, (pariyAviyA ke0) paritApitAH eTale samasta prakAre tApyA, pIDyA, pari. tApa upajAvyo, (kilAmiyA ke0) kvAmitAH eTale gADhI kilAmaNAglAni upajAvIne nisteja kIdhA, niTola kIdhA, mAsyA nahiM paNa mRta prAya kIdhA, (udaviyA ke0) avajAvitAH eTale utrAsita trAsa pamADyA arthAt zeSa jIva rahyo paNa hAlI cAlI na zake, evA kIdhA, tathA (gaNA gaNaM saMkAmIyA ke0) sthAnAt sthAnaM saMkrAmitAH eTale (gaNA ke0 ) eka sthAnakathakI upAmIne (gaNaM ke0) bIje sthAnakeM (saMkAmi yA ke0 ) saMkramAvyA (jIviyAu~vavaroviyA ke0) jIvitASThyavaropitAH mA ritAH eTale (jIviyA) jIvitavya thakI (vavaroviyA ke0) cUkAvyA jUdA kIdhA, athavA mAsyA. e anihayA ityAdikeM karI je ekeMjiyAdika jIvonI virAdhanA thara hoya (tassa ke0) te saMbaMdhI je aticAra lAgyA, tene (kukkama ke0) puSkRta eTale pApa kahiye, te puSkRta (mi ke) me eTale mahAraM mana, vacana, kAyAyeM karI (michA ke) mithyA eTale niSphala thA. have valI evAM pApa na karUM. iti nAvaH // emAM anihayA 3 tyAdika virAdhanAnAM nAma dIdhAM, mATe e jIvAdika nedane paritApanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pratikramaNa sUtra. virAdhanA rUpa agIzrAra padanI virAdhanA nAmeM sAtamI saMpadA thaz. emAM laghu adara ekAvana, guru adara babe, sarvAdara sattAvana , have milA michakkama e padano adarArtha samAseM karI kahe je. jema keH- "miU maddava utte, bacciya dosANa bAyaNe hosh|| mittiya merAzahije, utti pugaMbagami appA NaM // 1 // kattiya kamme pAvaM, mattiya mavemi taM javasameNaM // eso michA ukkama, payakarabo samAseNaM // 2 // " arthaH-(miUmadavabatte ke0) mikAra je je te mRTu sukumAla ahaMkAra rahita paNAne arthe / , (bacciyadosANAyaNe hoza ke0) DakAra je je te, doSanA gaMvAne arthe . ( mittiyamerAzhI ke0) mikAra je , te maryAdAmA rahevAne arthe . (uttigaMgamiappANaM ke0) pukAra je be, te pApakAri AtmAne pugaMgavAne mATe // 1 // (kattiyakamame pAvaM ke0)kakAra je be, te meM je pApa kIdhuM tene (mattiyamavemitaMjavasameNaM ke0) makAreM karI daDaM . vAlu . upazamArbu , (esomichAkukkama ke) e milA mikkano (payaskarabosamAseNaM ke) padAdarArtha, samAse karIne kahyo. __ e zariyAvahine samyak prakAre mana, vacana ane kAyAyeM karI trikaraNazukai pamikamatAM michAmi kukkamanA denArane kaNekamAM mRgAvatInI pereM sarva karmono daya thAya. tihAM sarva malI pAMcaze ne trezaTha jAtinA jIvo be, tenI sAtheM milAmichakkama dazye, tevAreM aDhAra lAkha, covIza hajAra, ekazo ne vIza, eTalA miThAmichakkama devAya, te AvI rIteMH-tihAM prathama pAMcazone trezana sthAnakeM jIva upaje , te sthAnakonuM vivaraNa kare beH- pRthvIkAya, apUkAya, teukAya tathA vAukAya. e cAra sthAvarane sUkSma tathA bAdara karatAM Apa neda thAya. ane pAMcamA vanaspatikAyanA traNa neda beH-eka sUkSma nigodarUpa tathA be prakAranI bAdara, eka pratyeka ne bIjI sAdhAraNa, e pAMca sthAvaranA malIne agyAra neda thayA, tathA beijiya, te ijiya ne cariMjiya, etraNe vikaleMjiya kahevAya je. e saMmUrbimaja hoya . e traNa pahelA agyAranI sAtheM melavIyeM eTale cauda neda thAya; te canda paryAptA tathA cauda aparyAptA malI ahAvIza neda thAya. have paMceMjiya ti yaMcanA daza neda kahe jeH-temAM sarva prakAranA matsyAdika jalacarano eka neda, sthalacaranA traNa neda, temAM eka ghomA pra va catuSpAda, AzIviSa pramukha ura parisarpa, ane gohapramukha jujaparisarpa e sthalacaranA traNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iriyAvahiyaM arthasahita. 3 // neda ane cAra prakAranA khecarano eka neda, e sarva malI pAMca garnaja ane pAMca saMmUrbima malI daza neda thAya. e dazane paryAptA tathA aparyAptA gaNI tyAre vIza neda thAya- e vIzamAM pahelA ahAvIza melavIyeM, tyAreM amatAlIza thAya. e tiryaMcanA neda jANavA. have nArakInA neda kahe . ratnaprajA, zarkarApranA, vAvukapranA, paMkapranA, dhUmapranA, tamaprajA tathA tama tamaprajA, e sAta narakanA nArakI paryAptA tathA aparyAptA malI cauda neda thAya; temAM pAbalA amatAtIza melaviyeM, tyAreM bAzaTha thAya. have manuSyanA neda A pramANe:-pAMca jarata, pAMca airavata, tathA pAMca mahAvideha, e karmacUminA paMdara neda; pAMca hemavaMta, pAMca hiraNyavaMta, pAMca harivarSa, pAMca ramyaka, pAMca devakuru tathA pAMca uttarakuru, e akarmannUminA trIza neda ane upanna aMtara chIpo kahevAya . e upannanI sAthe pelA karma nUminA paMdara tathA akarmanUminA trIza mela viyeM, tyAre ekazo eka neda manuSya jAtinA thAya. emAM garz2aja manuSyanA paryAptA tathA aparyAptA malI bazeM ne be neda thAya. ane tenI sAtheM ekazo ne eka aparyAptA saMmUrbima manuSyanA neda melavIyeM, tyAreM traNaze ne trana neda thAya. ane bAza: prathama tiryaMcanA kahyA, te sarva ekA kasyAthI traNaroM ne pAMzaTha neda thAya. __ have devatAnA ekazo ne aThANuM neda kahiyeM jaieM:-prathama paramAdhAmI nA paMdara, daza juvanapati, ATha vyaMtara, ATha vANavyaMtara, daza jyotiSI, temAM pAMca cara ne pAMca sthira jANavA. traNa kidibaSiyA, daza tiryakrUjUMnaka, pAMca narata tathA pAMca airavata, e daza devanA daza vaitADhyane viSe "anne pANe sayaNe, vaje leNayapupphaphalapuvA // bahuphala avivatti juA, jaMjagA dasavihA huMtIti jnkaaH||1||" nava lokAMtika, bAra devalokanA, nava graiveyakanA, pAMca anuttara vaimAnikanA, e sarva malIne navANuM thayA. te paryAptA tathA aparyAptA, e be nedeM karatAM ekazo ne ahANuM neda thAya. tene pAbalA traNazo ne pAMzaThamAM nelIye tyAreM pAMcazo ne trezaTha sarva jI vonAM utpattisthAnaka thAya. tene 'anihayA' ityAdika daza padavaDe daza guNA kariyeM, tyAreM pAMca hajAra zeM ne trIza thAya; te valI rAga ne veSathI bamaNA kariye, tyAreM agyAra hajAra bazeM ne zATha thAya; te mana, vacana ne kAyAyeM karI traNa guNA kariye, tyAre tetrIza hajAra, sAtaze ne eMzI thA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. ya. te karavA, karAvavA tathA anumodanazrI traNa guNA kariye, tyAreM eka lAkha, eka hajAra, traNaze ne cAlIza thAya. te atIta, anAgata tathA va rtamAnakAleM karI traNa guNA kariye, tyAreM traNa lAkha cAra hajAra ne vIza thAya. te arihaMtanI sAkheM, siddhanI sAkheM, sAdhunI sAkheM, devanI sAkheM, gurunI sAkheM, tathA AtmAnI sAkheM, e banI sAkheM guNA kariye, tyAreM aDhAra lAkha, covIza hajAra, eka zo ne vIza, miThAmichakkama thAya. evI rIteM jIvane khamata khAmaNAM kIjeM. e riyAvahI pamikamatAM zuja dhyAne karI aneka ghora pApa vilaya thAya // 5 // have e AloyA pamikamyA je aticAra, tenuM uttarIkaraNa eTale valI vizeSa zuddhi karavAne artha kAussagga karavAne vAM to thako tassauttarIno pATha kahe, te AvI rIteMH // atha tassa uttrii|| tassa uttarIkaraNeNaM, pAyacittakaraNeNaM, visohIkaraNeNaM, visallIkaraNeNaM, pAvANaM ka mmANaM nigdhAyaNahAe, gami kAnassaggA arthaH-have evI rIteM AlovatAM, pamikamatAM paNa je kAM pApasahi ta AtmA rahyo hoya, ( tassa ke0) tenIja valI vizeSa zuchine arthe je kA Agala karavaM, tene ( uttarIkaraNeNaM ke0) uttarIkaraNa eTale vizeSa karI valI upara zuddha karavaM tene uttarIkaraNa kahiye, te Agala to have kAussagga karavU , mATe kAyotsarga karave karIne vizuki karuM buM, eTale je aticAranu AloyaNa pramukha pUrve kIg , tenI valI vazeSazuchine arthe kAyotsarga karuM buM, valI te kAyotsarga to ( pAyacittakaraNeNaM ke0 ) zuddha prAyazcitta karave karIne hoya, eTale gurupAseM pApa AlovIyeM, panI guruyeM dIdhuM evaM je AloyaNAnuM tapa, tene prAyazcitta kahiye. prAyaH ghaNuM citta e Tale mana athavA jIva tene zodhe , tene prAyazcitta kahiyeM athavA je pApane bede, tene prAyazcitta kahiye. te kAnassaggane karave karI pApa bedAya, AtmA pApa rahita thAya. valI te prAyazcitta paNa ( visohIkaraNeNaM ke0 ) vize Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annabanasasieNaM arthasahita. zodhaq tene vizodhIkaraNa kahiyeM eTale AtmAno pAparUpa aMtara mala je aticAra, tenA TAlavAthI eTale nirmalatA karave karIne vizodhI hoya valI te vizodhIkaraNa paNa vizavya hoya, to thAya, tyAM kahe . (visasI karaNeNaM ke0) gayAM ne mAyAdi traNa zalya jenAthI tene vizalya kahiyeM. eTale eka mAyAzasya, bIju niyANazalya,anetrIjuM mithyAtvazalya, e aMta raMga traNa zalyane TAlavA thakI thAya. e uttarIkaraNAdika cAra hetuyeM karI eTale e cAra nimitteM karIne zuM karavu ? to ke (pAvANaM kammANaM ke0) saMsAra hetu je jJAnAvaraNIyAdika pApa karmoM , teune (nigghAyaNahAe ke0 ) nirghAtanArthAya eTale uchedana karavAne arthe (kAjassaggaM ke0) kAyavyApAra tyAgarUpa kAyotsarga pratye (gami ke0) tiSTuM buM, kAyAne eka gameM karuM bu, kema ke je sthAnakeM kAyAno vyApAra karavo kahyo hoya, to te sthAnakeM jIva guM nahiM kare ? arthAt sarva kAMza kare. e mATe kAyAnA vyApArane gaM . emAM tassa uttarIkaraNeNaM ityAdika pamikamavAnA zabdo kahyA. mATe e Da padanI AThamI pamikamaNa nAmeM saMpadA jANavI. emAM laghu adara uMgaNacAlIza guru adara daza; sarvAdara gaNapaJcAza , e be sUtronA gadyapATha ke gAthA baMdha nathI mATe e behu sUtromAM saMpadA Au, pada batrIza, guru adara covI. za, laghu adara ekazo ne paMcotera, sarva malI ekazo ne navANuM adaro beH have e Agala eka gameM kAjassagga karUM e padeM karI evI pratijJA karI ke, kAyAno vyApAra na karUM, to have bIjo zarIrano koi paNa vyA, pAra kasyAthI pratijJAno naMga thAya, temATe kAussaggamAM nIceM kahelA A gAra mokalAM rAkhyAM de, e AgAreM karI kAussaggano jaMga na thAya te kahe je. // atha annaba usasieNaM // anna nasasieNaM, nIsasieNaM, khAsieNaM, gaeNaM, jaMnA ieNaM, uDDaeNaM, vAyanisaggeNaM, namalie, pittamunAe // 2 // arthaH-(annaba ke0 ) anyatra te bIje ThagameM eTale have je uDAsAdika AgAro kaheze, te AgAra varjIne vIje sthAnakeM kAyAno vyApAra karavAno niyama karuM buM. have te AgAronAM nAma kahe , (usasieNaM ke0) uvAsitAt eTale mukheM tathA nAsikAyeM karI uMco zvAsa lazya. tene u Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 pratikramaNa sUtra. vAsa kahiyeM. te TAlIne anyatra bIjo kAyavyApAra karavAno niyama be rthAt uMco zvAsa letAM mahAro kAussagga jaMga na thAya. ema Agala paNa sarva par3heM jANI levu. ( nIsa sieNaM ke0 ) niHzvAsitAt eTale je mukheM tathA nAsikAyeM karI nIco zvAsa mUkIyeMH tene niHzvAsa kahiyeM, te nIco zvAsa mukatAM mahAro kAjassagga na jAMge, e ve AgAra, azakyaparihAra jI mokalA kIdhA, ( khAsie ke0 ) kA sitAt eTale khAMsI udharasa ve thake (dly ke0 ) vikitAta eTale ThIMka Ave thake (jaMjAie ho) jUM nitAt eTale bagAsuM yAve thake eTale jevAreM khAMsI, TIMka ne bagAsuM zrAve, tevAreM jIvarakSA jaNI mukheM hAtha detAM mahAro kAussagga na jAMge. ( uDDue keM0 ) udgAritAt eTale umakAra ve thake ( vAyana saggeNaM ke0) vAta nisargAt eTale vAyasaMcaya te adhodvAreM je vAyu nikale tene vAta nisarga kahiyeM, e jevAreM udgAra tathA vAtapravarttana kare tevAreM jIva rakSA jaNI mukhadvAreM hAtha detAM muhapatti pramukha devAnI jayaNA karatAM kAjassagga na jAMje, (jamalie ke0 ) dehajameH eTale camarI, cakrI, phera akasmAt yAve, tene jamali kahiyeM. ( pittamukhAe ke0 ) pittamUrchAyAH e Tale pitta prakopeM karI mUrchA yAve, tene pittamUrchA kahiyeM. e camarI ane mUrchA Ave thake jo nIceM na bese to uno thako paDe, tethI AtmavirAdhanA tathA saMyama virAdhanA thAya, temATe tramarI, mUrchA vyAthI tihAMbesavuM paDe tethI mahAro kAussagga jaMga na thAya. ahIM sudhI ekekA gAranAM nAma dadhAM, mATe e nava padanI prathama ekavacanAMta AgArasaMpadA thai. emAM laghu akSara AmatrIza, ane guru akSara va be, sarva malI cummAlIza akSara be. sudumehiM aMgasaMcAlehiM, suDumediM khelasaM cAlehiM suhumehiM diThisaMcAlehiM // 2 // arthaH-( suDumehiMtrMgasaMcAlehiM ke ) sUdonyo'GgasaMcArejyaH eTale sUkSma je aMgano saMcAra te hAlavuM kare, zItAdika vedanAyeM karI romo tkaMpa upaje tethI zarIrano saMcAra thAya, ( sudumehiMkhelasaMcAlehiM ke0 ) sUkSmenyaH zleSmasaMcArejyaH eTale zarIramAMhe je sUkSma zleSmano saMcAra yAya, mukhanA thUkanuM cAlavuM tathA kaphanuM galavaM thAya, ( suhumehiM dihisaMcA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3e annabanasasieNaM arthasahita. lehiM ke0 ) sUdamenyo dRSTisaMcArenyaH eTale sUkSma je dRSTino saMcAra miSo miSAdike cakune halAvavAthakI thAya. ahIM suhumehiM pramukha padamAMhe vahu AgAranAM nAma dIdhAM mATe e traNa padanI bahuvacanAMta AgAra nAmeM saMpadA jANavI. emAM laghu ugaNatrIza ane guru eka, malI trIza adaro . evamAiehiM AgArediM annaggo, a virAdirja, huGa me kAussaggo // 3 // arthaH-( evamAzehiMthAgArehiM ke0 ) evamAdikaiH AgAraiH eTale eva mAdika je pUrvokta bAra AgAra kahyAM, te AdeM dezne aMhiM Adi zabda thakI bIjAM paNa cAra (AgArehiM ke0) yAgAra levAM, tenAM nAma kahe . eka to vIjalI athavA dIpakAdikanI ujehi eTale agninA ajavA lAno prakAza ApaNA zarIra upara paDe, to uDhaNa vastrAdika khebu paDe athavA bIje sthAnakeM jaq paDe, tethI mahAro kAussagga na jAMje. bIjo mArjAra tathA uMdarAdika pramukha, Agala jatAM zrAvatAM hoya. domatA hoya, tathA mukha Agala paMceMjiyajIvanu bedana, nedana thatuM dekhe. to bIje sthAna ke javU paDe, tethI kAussagga na nAMge. trIjo akasmAt coranI dhAma AvI paDe,athavA rAjAdikanA nayathI bIje sthAnakeM jarbu paDe AghA pAga tharbu paDe tethI kAussagga na jAMge, tathA cotho agni lAge athavA gharanI nIta khamahamatI pamatI jANIyeM tathA potAne ane para je sAdhu Adika tene sAdika daMza mAre, athavA siMhAdikanA upava thatA jANe, ityAdika anerA paNa jihAM vilaMba karatAM ghaNIja dharmanI hAni thatI dekhIyeM to tihAM aNapUgo kAussagga pAratAM thakAM paNa kAussagga na jAge, e cAra AgAra apavAdamArge jANavA, paNa utsarge na jANavA. enI sAtheM pUrvokta bAra AgAra melavIye tevAreM zola AgAra thAya, e sarva zola AgAroyeM karIne kAussagga pAratAM thomIzI virAdhanA thatAM paNa e vyApAra karatAM mahAro kAussagga (ajaggo ke0 ) anagnaH eTale sarvathA akhaMmita (avirAhi ke0 ) avirAdhitaH eTale thomozo dezathI paNa na virAdhyo, arthAt dezathI paNa avirAdhita evo akhaMmita saMpUrNa (kAussaggo ke0) kAyo tsarga te ( me ke0) mahAre (huU ke ) hojo, emAM evamAz ztyAdika For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 pratikramaNa sUtra. AgAra kahyAM, mATeM e Da padanI trIjI AgaMtuka AgArasaMpadA jANavI. emAM laghu ekavIza, ane guru cAra, malI paJcIza adaro De // 3 // have e kAussaggano vakhata AMke , eTale evo kAyo ___tsarga keTalI vAra sudhI hoya? te kahe jeHjAva arihaMtANaM, nagavaMtANaM, namukAreNaM, na pAremi // 4 // arthaH-(jAvaarihaMtAeMjagavaMtANaMnamukkAreNaM ke0) yAvadarhatAM jagavatAM namaskAreNa eTale (jAva ke0) jyAM lageM (arihaMtANaM nagavaMtANaM ke0) zrI arihaMta jagavaMta pUjya tene (namukAreNaM ke0) namaskAra sahita eTale namo arihaMtANaM evo uccAra karI (na pAremi ke) na pArayAmi, nahiM pArUM eTa le kAyotsarganA pAra pratye na pAmuM, samApta na karUM, tyAM sudhI jANavU. emAMjAva arihaMtANaM ityAdika padamAM kAussagganumAna kaDaM. tethI e cAra padanI kAyotsargane avadhimaryAdArUpa kAyotsargAvadhi nAmeM cothI saMpadA jANavI. emAM laghu adara vIza, ane guru adara eka, sarva malI ekavIza adaro // 4 // tAvakAyaM, ThANeNaM, moNeNaM, kANeNaM, appANaM vosirAmi // 5 // arthaH-( tAvakAyaM ke0 ) tAvatkAyaM eTale ( tAva ke ) tyAM lageM (kA yaM ke0) mahArI kAyAne zarIrane (gaNeNaM ke0) sthAnena eTale eka sthAna ke sthirapaNe uThe rAkhIne (moNeNaM ke0) maunena eTale vacanane rudhave karIne ( jANeNaM ke ) dhyAnena eTale dhyAna te dharmane viSe manana sthirapaNuM arthAt navakArAdikane viSe ekAgradhyAna teNeM karIne (appA NaMbosirAmi ke) AtmAnaM vyutsRjAmi eTale (appANaM ke0 ) potAnI kAyA te pratye ( vosirAmi ke) vosirA, buM, eTale hu~ tanuM bu. arthAt kAmassagga rahita paNAthakI ane sAvadya vyApArapaNA thakI kAyAne vosirAvU lu, emAM tAvakAyaM ityAdikamAM zarIra sthira rAkhavAnuM kaDaM, mATeM e u padanI pAMcamI svarUpasaMpadA jANavI. emAM laghu adara uMgaNIza, ane guru adara eka, sarva malI vIza adaro . tathA e kAussaggane sUtraM annacha usa sieNaMthI mAMmIne appANaMvosirAmi lageM badhI malI saMpadA pAMca be, babIza pada , laghu adara ekazo sattAvIza be, ane guru adara tera be, sarvAdara ekazo cAlIza // 5 // 6 // have e kAussa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annaccanasasieNaM arthasahita. 41 U ggamAM ugaNIza doSa TAlavA tenAM nAma, lakSNa sahita kahiyeM baiyeM. (1) ghomAnI pereM eka page zarIrano nAra yApI, bIjo paga vAMko karI rahe, ( 2 ) vAyare halAvelI velamInI pereM kSaroM kSa rahuM parahuM kole, kaMpyA kare, (3) yAMjAne athavA jItane yAdhAreM kyo thako kAussagge rahe, ( 4 ) uparale mAle mastaka amAvI rahe, ( 5 ) jema nIlamI vastra rahitakAle vijAgeM hAthaja yAmo vyApe, tema kAussagga karato be hAtha galI rAkhe, (6) navaparaNIta vadhUnI pereM nIcu mAthu kare, (7) beI ghAlyAnI pereM paga paholA kare athavA ve paga melAvI nelA kare, paNa jinamudrAmAM jeTaluM yAMtaraM kartuM be, teTaluM na kare. ( 6 ) nAni thakI cAra aMgula nIceM ne jAnuthakI cAra aMgula upara, colapaTa par3e khuM kartuM be tema na kare, paraMtu nAji upara ne jAnu devala vastra paherI kAussagga kare ( ) mAMsa mazakAdikanA jayathakI colapaTTAdikeM karI hRdaya DhAMkIne kAussagga kare, (10) gAmAMnI uMdhanI pereM paganI ve pAnI melavAla be paga vistArI kAussagga kare, athavA be paganA be aMguThA melavI ne pAlA pAnInA jAga tarapha behu paga vistAre. ( 11 ) saM yati mahAsatInI pereM behu skaMdha upareM vastra uDhe je jaNI kAjasgamAM dakSiNaskaMdha ughAmo kI dho joiyeM, te na kare, mATeM e doSa (12) ghomA nA cokamAnI pereM rajoharaNa, yAgala AUM yApI kAjassagga kare, (13) vAyasanI pere yAMkhanA kolA kI kI tharahAM parahAM pherave, (14) kovanI pereM paDhevAnAM vastrano ekaTho piMga karI behu paganI vacAleM cAMpe, (15) nUtAve zanI pareM mastaka kaMpAve, (16) mUMgAnI pereM huM huM kare, ( 17 ) nava kAra logassanI saMkhyA karavAne jamuha te pApaNa athavA yAMgulI halAve, te jamuhaMgalI doSa jANavo. (10) madirA pIdhelAnI pereM bama bama karato kAjassagga kare, ( 1 ) apekSA vinA rahuM parahUM joto vAna ranI peTheM ho ve halAvato kAussagga kare. e kAussagganA ugaNIza doSa madhye AThamo, navamo, tathA agIyAramo e RNa doSa mahAsatI sA dhvIne na lAge, kema ke tenuM vastrAvRta zarIra hoya temATe. paNa eTaluM vi zeSa je sAdhvI pratikramaNAdi kriyA kare to mastaka ughAUM rAkhe, ane vadhU doSa jelIyeM, tevAreM cAra doSazrAvikAne na lAge, zeSa paMdara doSa 6 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 pratikramaNa sUtra. lAge. e sarva doSa TAlIne kAssagga karavo. tathA zrIsikAMtamAM to sarva kriyA sAdhu AzrayI kahI be. temATe nAnithI cAra aMgula nIceM co lapaTTo paheravAnu rAkhe tathA be koNIyeM colapaTTo kAlI rAkhe, kaMdorA na bAMdhe. ityAdika sarva sAdhu AzrayI . e kAyotsargane viSe "caMdesu nimma layarA" lageM, logassanA paccIza pada ciMtaviyeM, ane kAmassagga pUro thayA paThI "namo arihaMtANaM" kahIne kAussagga pArIyeM // iti // 6 // have e kAussagga pAsyA paThI to "siMjhAsihaM" paryaMta saMpUrNa logassano pATha pragaTa kahevo jozye, mATeM te kahe . ||ath logassa // logassa najoagare, dhamma tibayare jinne|| arihaMte kittazssaM, canavIsaMpi kevalI // 2 // arthaH-ahiM ( arihaMte ke0 ) arhataH eTale karmarUpazacune haNavA thakI nirdoSapaNuM prApta thayuM ne jemane evA arihaMtane ( kittazssaM ke) kIrtayiSye, eTale nAmoccAraNapUrvaka hu~ stuti karIza. have te arihaMta to rAjAdika avasthAne viSe avya arihaMta paNa hoya , te mA. nAvAIttva pratipAdanane mATe ( kevalI keM0 ) kevalinaH eTale utpanna thayu ne kevala jhAna jemane, evAnuM kIrtana karIza. arthAt nAvAItanuM kIrtana karIza. A kevala jJAnanA padeM karIne prajuno jJAnAtizaya sUcavyo. have te tIrthaM karonI saMkhyA kahe je. (cavIsaMpi ke0) caturviMzatimapi eTale rupanA dika covIza paramezvaranuM to nAmoccAraNapUrvaka kIrtana karIza ane a pi zabdathakI anya tIrthaMkaro je mahAvidehAdika detrone viSe be, tenuM paNa kIrtana karIza. te kehavA ? to ke, ( logassauDoagare ke ) lokasya udyotakarAn eTale paMcAstikAyAtmakalokane kevalajJAnarUpa pradIpeM karIne udyotakaraNazIla , evAnuM kIrtana karIza. have je anupakArI hoya tene koz seve nahI, mATeM emanA upakArI paNAnA pradarzanane arthe kahe be. ( dhammatibayare ke0) dharmatIrthakarAn eTale dharma te uktasvarUpa ane tIrtha eTale jenAthI tarAya te tIrtha kahiyeM, evo dharma pradhAna je tIrtha tene dharmatIrtha kahiyeM, te dharmatIrtha karavAnuM zIla ne jemanuM temanu kIrtana Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logassa praryasadita. 43 karIza. ahIyAM tIrthakarAn evo pATha na ko ne dharmatIrthakarAn evo pATha ko be, te eTalA mATeM ke nadyAdi zAkyAdi saMbaMdhI je dravyatIrtha dharma pradhAna be, teno parihAra karavAnuM ve zIla jemanuM temane dharmatIrthakara kahiyeM. temanuM huM kIrttana karIza. arthAt deva, manuSya, surayukta eva parSa dAmAM sarva jASA pariNAmi evI vANIyeM karI dharmatIrthane pravarttAvinArA evA praju be, temane hUM stavIza. yA par3heM karIne prajuno prajAtIzaya tathA vacanAtizaya sUcavyo. dave cotho apAyApagamAtizaya kahe be. (jile ke0) jinAna eTale rAgadveSAdikane jItanArA, temanuM kIrttana karIza // 1 // e zlokamA laghu vIza ne guru ba, sarva malI batrIza aro be. have kIrtana karato to agalI traNa gAthAyeM covIze tIrthaMkaronAM nAma kahe be. usanamajiyaM ca vaMde, saMjavamaniNaMdaNaM ca sumaI ca // patamappadaM supAsaM, jiNaM ca caMdappadaM vaMde // 2 // arthaH- "ruSajamajitaM ca vaMde, saMjavamajinaMdanaM ca sumatiM ca // padmapra supArzva, jinaM cadrapranaM vaMde" ( usanaM ke0) zrIruSanadevapratyeM (jiyaMvaMde ho ) zrI ajitanAtha pratyeM huM vAMDu DhuM. ( ca ke0 ) valI ( saMjavaM ke0 ) saMjavanAtha pratyeM, (niNaMdaNaM ke0 ) abhinaMdananAtha pratyeM, ( ca ke0 ) valI (suma ke0 ) sumatinAtha pratyeM, ( ca ke0 ) valI ( pamappa ke 0 ) padmakhAmI pratyeM, (supAsaM ke0 ) supArzvanAthapratyeM, ( jiNaM ke0 ) karma zatrune jItanAra evA, (ca ke0 ) valI ( caMdappahaM ke0 ) zrIcaMdrapranapratyeM ( vaMde ke0 ) huM bAMDuM huM // 2 // e gAyAmAM laghu akSara sAmatrIza, ane guru akSara be, sarva malI ugaNacAlIza akSaro be. suvidiM ca pupphadaMtaM, sIgrala siUMsa vAsupuUM ca // vimalamAMtaM ca jiNaM, dhammaM saMtiM ca vaMdAmi // 3 // arthaH- ( suvihiM ke0 ) zrI suvidhinAthapratyeM, ( ca ke0 ) valI emanuM bIjuM nAma (pupphadaMtaM ke0) puSpadaMta be te pratyeM, (sIla ke 0 ) zrI zItalanAtha pratyeM, ( siddhAMsa ke0 ) zrI zreyAMsanAthapratyeM, ( vAsupu ke0) zrIvAsupUjya svAmI, etraNa tIrthaMkara pratyeM, ( ca ke0 ) valI ( vimalaM ke0 ) zrI vimala Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mm pratikramaNa sUtra. nAtha pratye, (taM ke0 ) zrIanaMtanAthapratyeM, ( ca ke0 ( valI ( jiNaM ho ) karmazatrupratyeM, jIpanAra evA ( dhammaM ke0 ) zrIdharmanAtha te pratyeM, (ca ho ) valI (saMtiM ke0 ) zrIzAMtinAthapratyeM, (vaMdAmi ke0) vAMDuM huM // 3 // e gAthAmAM vatrIza laghu, ane cAra guru, malI batrIza aro be. kuMbhuM paraM ca matri, vaMde musuikhayaM namijiNaM ca // vaMdAmi rinemiM pAsaM tada vadhamANaM ca // 4 // artha :- ( kuMthaM ke0 ) zrIkuMthunAthapratyeM, (araM ke0 ) zrIaranAtha pratyeM, ( ca ke0 ) valI (maliM ke0 ) zrImallinAtha pratyeM, ( vaMde ke0 ) vAMDuM buM. ( muNI suvayaM ke0 ) zrI munisuvratasvAmI pratyeM, ( na mijieM ke0 ) zrInamijina pratye, (ca ke0 ) valI ( vaMdAmi ke0 ) bAMDu tuM. (rinemiM ke0 ) zrI ariSTanemi pratyeM, ( pAMsaM ke0 ) zrIpArzvanAtha pratyeM, ( taha ke0 ) tathA (vamAke0 ) zrIvarddhamAnasvAmI pratyeM, huM bAMDu tuM. yA zlokamAM je bello cAra be, te pAdapUrNArtha be // 4 // yA gAthAmAM laghu ekatrIza, ane guru cAra, malI pAMtrIza aro be. ema RNa gAthAyeM karIne zrIkRSanAdika covIza tIrthaMkarane vaMdanA karI, have pUrvokta " usana majiyaM ca " ityAdi traNe gAthArjuno samudAyArtha to sugama be, paraMtu padanA arthanuM viraMjana karAya be, te be prakAreM be, eka sAmAnyayakI ne bIjuM vizeSa kI. temAM sAmAnyayakI to je artha sarve tIrthaMkaromAM pAmIyeM. jema ke ( usanaM ke0 ) rUpanaM eTale ( pati ke0 ) gachati arthAt je paramapadapratyeM (gacchati ke0) jAya be, tene kRSana kahiyeM tathA 'uhatvAdau' eNeM karI utva kare be, te ( usahaH ke0 ) vRSaH A rIteM paNa artha kariyeM to varSa eTale sIMce be, dezanArUpajaleM karIne duHkhAgniyeM karI jvalita evA jagataneM te rupana, e artha sarva tIrthaMkaromAM vyApta be. ane je vizepArtha ve te ekaja tIrthaMkaranA nAmanuM nimitta be, te vizeSArtha kar3e be, 1 pahelA zrIkRSana devane huM bAMDuM huM, te jagavAnanA bedu Urune viSe vRSajanuM lAMbana hatuM mATe vRSana nAma dIdhuM. tathA sarva tIrthaMkaronI mAtA prathama svapnamAM hastI dekhe, ane emanI jananIyeM prathama svapnamAM vRSana dIvo, mATeM vRSana kahiyeM tathA dharmanI yAdinA karanAra mATeM bIjaM AdinAtha nAma kahi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logassa arthasahita. 45 yeM. evI rIteM sarva tIrthaMkaronA prathama sAmAnyArtha ne vIjA vizeSArtha nAmo jAvA. emanI vinItA nagarI, nAjirAjA pitA, zrImarudevI mAtA, pAM caze dhanuSyapramANa zarIra, corAzI lakSapUrvAyu, suvarNavarNa deha, vRSana lAMbana. 2 bIjA zrI jitanAtha ne huM bAMDa buM, ajita eTale parisahA dikeM karI nirjita tathA jagavAnanAM mAtA, pitA prathama koi vAreM dyUtaramaNa karatAM hatAM, tevAreM rANI bAjI hArI jatI hatI, dhane rAjAnI jIta yatI hatI, ane jagavAn, garne yAvyA paDhI jagavAnanI mAtA jItavA lAgI ne rAjA hAravA lAgyo. evo garjano mahimA jANI ne ya jitanAtha nAma dIdhuM, emanI ayodhyA nagarI, jitazatru rAjA pitA, vijayA rANI mAtA, sAmA cArazeM dhanuSyapramANa zarIra, bahatera lakSa pUrvAyu, suvarNavarNa deha, hastI lAMbana. 3 trIjA zrI saMjavanAthane huM vAMDu tuM, eTale prakarSe karIne cotrI pratiza nAguNo jene viSe te mATe saMbhava kahiyeM, athavA je, e prajunI stuti karebe, tene ( saM ke0 ) sukha ( java ke0 ) thAya be, temATe saMbhava kahiyeM, tathA jagavAn garjagata ye thake adhika sasya eTale dhAnyano saMbhava thayo mATe saMbhava kahiyeM, eTale dezamAM daurjikSya hatuM, te jagavAn garne thAvyAthI ciMtavyo meha vRge, dhAnyanAM vahANo AvyAM, ciMtavyo pRthivImAM dhAnyano saMjava thayo, tethI saMjava nAma dIdhuM, emanI zrAvastI nagarI, jitArirAjA pitA, senA rANI mAtA, cArazeM dhanuSya pramANa zarIra, zATha lAkha pUrvAyu, suvarNavarNa deha, azva lAMbana. 4 cothA zrI jinaMdana prajune huM bAMDa buM. eTale (ca ke0) valI deveMdrA dikoyeM jemanuM jinaMdana thAya be, tethIA jinaMdana tathA prabhu garne yAvyA tihAMthI yAraMjI ne pratikSaNa zakrAjinaMdana ve, eTale garne thAvyA paThI iMDa mahArAja zrAvastI stavIne jatA. arthAt aniMdyA, prazaMsyA te mATe jinaMdana nAma, mAta pitAyeM dIdhuM, emanI ayodhyA nagarI, saMvararAjA pitA, siddhArthA rANI mAtA, sAmAtrazeM dhanuSya pramANa zarIra, paccAza lAkha pUrva Ayu, suvarNavarNa deha, vAnara lAMbana. 5 pAMcamA zrI sumatinAthane huM vAMDu tuM. (ca ke0) valI zojana be mati jemanI tathA prabhu garne zrAvyAthI temanI jananInI sunizcita jalI mati be, tevI rIteM ke, eka vaNikanI ve strIyo hatI, temAM nhAnI ne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 pratikramaNa sUtra. putra hato ane mahoTI vaMdhyA hatI, ane te bokarAnuM pratipAlana banne mA tAu~ karatI hatI,ema karatAM te vaNikeM akasmAt kAla kasyo,tevAreM maho TI strI dhananI lAlaceM kahevA lAgI je putra mahAro ne, ane jeno putra, tenuM dhana thAya. evI cAla De mATeM dhana paNa mahArUM , temaja nhAnIno to dI karo hatoja tethIteNeM kahyu ke putra mahAro ane dhana paNa mahAruM be. e rIteM banne zokyonI vaDhavAma thara, te vaDhatI vaDhatI darabAramA gai, tyAM rAjAthI paNa cUkAdo na thayo, tevAreM garjanA mAhAtmyathakI rANIne cUkA do karavAnI nalI buddhi utpanna tha. tethI yukti karIne rANIyeM kaDaM je, banne zokyo malIne dhana arko artha veMcI vyo, tathA bokarAnA paNa be jAga karI arko arDa veMcI vyo, te sAMjalI nhAnI strI je sagI mAtA hatI, te bolI ke mahAre uvya joztuM nazrI ane bokarAnA kAMza be jAga thAya nahIM mahAre putrano tathA dhanano khapa nayI, eneja soMpo, eno De te mahAroja , evaM sAMjalI rANI bolI ke e putra nhAnI strIno be, kema ke putranuM mRtyu thAya tyAM sudhI paNa mahoTI strIthI nA kahevANI nahI ane nhAnI strIno putra be tethI teNeM mAravAnI manA karI, mATe ene putra ane dhana behu svAdhIna karo ane mahoTI strIne dharathI bAhera kADho. evI nyAya karavAnI buddhi upanI mATeM sumatinAma dIdhuM, emanI ayodhyA naga rI, megharatha rAjA pitA, sumaMgalA rANI mAtA, traNaze dhanuSya pramANa zarIra, cAlIza lAkha pUrva- zrAyu, suvarNavarNa deha, krauMca lAMbana. 6 hA zrIpadmapranane huM vAMDe DhuM. padmaprana eTale niHkaMpatAne aMgIkA karIne padmanA samUha sarakhI be, prajA eTale kAMti jemanI tethI padmaprana kahiyeM, tathA garne AvyA pI emanI mAtAne padma eTale kamalanI zayyA ye zayana karavAno doholo upanyo, te devatAyeM pUrNakasyo, tenA mahimAthI padmaprana nAma dIdhuM. tathA padma sarakhaM raktavaNe nagavAnanuM zarIra hatu, mATepa dmaprana kahiyeM. emanI kozaMbI nagarI, dhararAjA pitA, susImA rANI mAtA, aDhIzeM dhanuSya zarIra, trIza lAkha pUrvAyu, suvarNavarNa deha, padma lAMbana. sAtamA zrIsupArzvanAthane hu~ vAMSu . supArzva eTale rUmAM ne pArzva jemane tathA nagavAn garnagata thaye bate temanI jananI paNa supArdhA tha. eTale rANInAM behu pAsAM rogeM karI koDhIyAM hatAM, te suvarNavaNe ghaNAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logassa arthasahita. qJ sukumAla thayAM, mATeM supArzvanAma dIdhuM, emanI vArANasI nagarI, supratiSTha rAjA pitA, pRthvIrANI mAtA, bazeM dhanuSya pramANa zarIra, vIza lAkha pUrva Ayu, suvarNavarNa deha, svastika lAMbana AThamA zrIcaMdraprane huM bAMDuM huM valI caMdranA sarakhI jenI prajA caMdrasamAna varNa be, tathA paramezvara garjagata thaye bate emanI mAtAne caMpAna karavAno doholo upanyo, te pradhAneM buddhiyeM karI pUrNa kasyo, evo prajAva jaaNnn| caMdraprana evaM nAma dIdhuM. emanI caMdrapurI nagarI, mahasena rAjA pitA, lakSmaNA rANI mAtA, ekazo paccAsa dhanuSyapramANa zarIra, daza lAkha pUrva Ayu, zvetavarNa deha, caMdra lAMbana. navamA zrI suvidhinAthane huM bAMDa iM. eTale zojana ve vidhi jeno zrarthAn sarvasthaleM ve kauzalya jemanuM, te suvidhi kahiyeM, tathA jagavAn garna gata bateja temanAM mAtA, pitA, jalA vidhiyeM karI dharmamAM pravartyAM. evo garjano prabhAva jA suvidhinAtha nAma dIdhuM valI macakuMdanA phUlanI kalI sarakhA ujjvala prajunA dAMta hatA, mATe bIjaM puSpadaMta evaM nAma dIdhuM. aimanI kALaMdI nagarI, sugrIvarAjA pitA, rAmA rANI mAtA, ekazo dhanuSya pramANa zarIra, be lAkha pUrva Ayu, suvarNavarNa deha, magaramatsya lAMbana, 10 dazamA zrIzItalanAthane huM vAMDu DhuM, samasta jIvonA saMtApane haraNa kare be, mATe zItalanAtha tathA jagavAnanA pitAne pittadAha roga hato, te jaga vAn garne vyApI rAjAnA zarIra upara rANIyeM hAtha pheravyo, tethI roga upazAMta thayo, zarIreM zItalatA thai, te mATeM zItalanAtha nAma dIdhuM. emanuM jaddilapura nagara, dRDharatha rAjA pitA, naMdA rANI mAtA, nevuM dhanuSya pramANa zarIra, eka lAkha pUrva Ayu, suvarNavarNa deha, zrIvatsalAMbana. 11 agiyAramA zrI zreyAMsa jinane huM vAMDu DhuM. sarvajagatane zreya eTale hitanA karanAra mATeM tathA sakala javanane atyaMta prazaMsA karavAeM be. jemanuM te mATeM zreyAMsa kahiyeM, te pRSodarAdikanI peTheM siddha thAya be. tathA rAjAnA gharamAM paraMparAgata deva adhiSThita zayyAnI pUMjA yatI hatI, te zayyAyeM je bese, athavA suve, tene upadrava upaje, te jagavaMta garne yAvyA paThI mAtAne te zayyA upara sUvAno daholo upanyo tevAreM vicAkhuM je deva gurunI pratimAnI pUjA thAya, paraMtu zayyAnI pUjA to kyAMhiM sAMjalI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G pratikramaNa sUtra. nathI, ema ciMtavI zayyAnI radA karanAreM manAi kasyA utAM paNa pranunI mAtA, te zayayyA upara sUtAM, tevAreM garjanA prajAvadhI adhiSTita deva zayyA mUkI jato rahyo. panI rAjA pramukheM te zayyA vaparAzamAM lIdhi. e rIteM mAtAne zreya thayuM, mATeM zreyAMsa nAma dI, emanu siMhapura nagara, viSNurAjA pitA, viSNA rANI mAtA, eMzI dhanuSya pramANa zarIra, corAzI lAkha varSAyu, suvarNavarNa deha, SamaMgI lAMuna. ____ 15 bAramA zrIvAsupUjya khAmIne huM vAMDu bu. vasu je devatAvizeSa te mane pUjavA yogya mATeM vAsupUjya kahiyeM, athavA nagavaMta garne AvyA paThI vasu je hiraNya teNeM karI cha mahArAjeM AvI rAjakulane pUjatA hatA mAtrai vAsupUjya, athavA vasupUjya rAjAnA putra mAtrai vAsupUjya nAma dIdhuM be, emanI caMpA nagarI, vasupUjya rAjA pitA, jayA rANI mAtA,sIttera dhanuSya pramANa zarIra, vahotera lAkha varSAyu, raktavarNa deha, mahiSa lAMbana. ___ 13 teramA zrIvimalanAthane huM vAM . jene nirmalajhAnAdika De, temATeM vimala kahiyeM athavA karmamalarahita mATeM vimala kahiyeM, tathA pranu garne AvyAthI temanA nagaramAM ko strI jarttAra, dehare AvI utasyAM, temAMthI strI pANIpIvAne anyasthAnakeM gaz eTalAmAM, eka vyaMtarI devI tyAM rahatI hatI teNeM te puruSa, suMdara rUpa dI, tethI tene kAmakrImA karavAnI ani lASA thara, tyAre tenI strInA jevU potAnuM rUpa vikUrvI, te vyaMtarI tenI pAse AvI beThI, eTalAmA potAnI kharI strI paNa AvI,tevAreM banne strIne samAna dekhIne puruSa kaDaM je emAM mahArI strI koNa ? tevAreM pahelI kaDaM ke hu~ tahArI strI bu, ane bIjIyeM kaDaM ke hu~ tahArI strI buM, ema vaDhatAM vaDhatAM sarva rAjA pAseM zrAvyAM, tevAreM rAjA tathA pradhAna paNa be? strIyone sarakhA rUpavAlI dekhI niveDo karI zakyA nahIM, paraMtu rANIyeM pa helA puruSane eka bAjU uno rAkhyo ane behu strIyone tenAthI keTaleka dUra unI rAkhIne bolI ke je strI potAnA satyavacananA prajAvathI narine sparza kare, teno e caratAra jANavo, te sAMjalI vyaMtarIyeM deva zaktinA pranAveM potAno hAtha lAMbo karI narttArane sparza kasyo, tevoja rANIyeM teno hAtha pakamIne kaDaM, ke tuM to vyaMtarI bo, mATeM tahAre ThekANe jatI rahe. evA jUdA jUdA cAra nyAya karavAyI rANI vimalamatIvAlI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pae logassa arthasadita. kahevANI tathA praju garne AvyAthI mAtAnuM zarIra paNa nirmala thayu, evo garjano pranAva jANI vimalanAtha nAma dIdhuM, ema, kApilapura nagara, kRta varmArAjA pitA, zyAmA rANI mAtA, zAu dhanuSya pramANa zarIra, zAma lAkha varSAyu, suvarNa deha, suara lAMbana. 14 caudamA zrIanaMtanAtha prajune huM vAMuMcaM. karmanA anaMta aMza jeNe jItyA ve athavA jene jJAna, darzana paNa anaMtuM be, mATeM anaMtanAma sArthaka be. tathA gAmamA Agala tApa AvatA hatA te prajju garne zrAvyA paThI, emanI mAtAyeM anaMta gAMThanA dorA karI bAMdhyA, tethI tApa nivRtta thayo tathA svapnamadhye jeno aMta nahiM evI mahoTI ratnanI mAlA dIpI, evo garjano pranAva jANI anaMtanAtha nAma dIdhuM, emanI ayodhyA nagarI, siMhasena rAjA pitA, suyazA rANI mAtA, paJcAsa dhanuSya pramANa zarIra, trIza lAkha varSAyu, suvarNavarNa deha, siMcANA- lAMbana. __15 paMdaramA zrIdharmanAtha jinane hu~ vAM , urgatiyeM pamatA prANIne dharIrAkhe,mATeM dharmanAtha,tathA praju garnamAMzrAvyAthI prajunAM mAtA pitA rUmI rIteM dAnAdi dharmaparAyaNa thayAM evo garjano mahimA jANI dharmanAtha nAma dI, emarnu ratnapura nagara, nAnurAjA pitA, suvratA rANI mAtA, pistAlI za dhanuSya pramANa zarIra, daza lAkha varSAyu, suvarNavarNa deha, vajranuM lAMbana. 16 zolamA zrIzAMtinAthane hu~ vAMSu .svayameva zAMtinA karanArA athavA zAMtinA yogayI athavA zAMtirUpa hovathI zAMtinAtha tathA te dezamAM ma rakIno upajava ghaNo hato, te praju garne AvyA palI rANIyeM amRtanAM bAMTA nAkhyA, tethI marakInI zAMti tha. tenA prajAvathI zAMtinAtha nAma dIdhuM. emanuM gajapura nagara, vizvasena rAjA pitA, acirA rANI mAtA, cAlIza dhanuSya pramANa zarIra, eka lAkha varSAyu, suvarNavarNa deha, mRga lAMbana. 17 sattaramA zrIkuMthunAthane huM vAM .ku kahetAM pRthivI tene viSe sthita mATe kuMthu tathA nagavAn garnamAM Ave ute, temanI mAtAyeM ratnamaya kuMthu uno rAzi pRthvImAM dIge athavA paramezvara janmyA palI kuMthuthA pramukha nhAnA mahoTA jIvonI jayaNA dezamA pravartI, mATeM kuMthunAtha nAma dIdhuM. emanuM hastinApura nagara, zUrarAjA pitA, zrIrANI mAtA, pAMtrIza dhanuSya pramANa zarIra, paMcAeM hajAra varSAyu, suvarNavarNa deha, DAga lAuna. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 pratikramaNa sUtra. 17 aDhAramA zrIaranAthane DhuM vAD. arihaMta jevA sarvottama puruSa je kulane viSe upaje, ane jenAthI kulanI vRddhithAya, te puruSane vRkSa puruSo ara evaM nAma kahe je. tathA jagavAn garnamAMzrAve thake temanI mAtAyeM svapnAmAM sarva ratnamaya ara eTale thAro tathA thuna dIge mATeM aranAtha nAmadIdhuM, emagaja pura nagara, sudarzanarAjA pitA, devI rANI mAtA, trIza dhanuSya pramANa zarIra, corAzI hajAra varSAyu, suvarNavarNa deha, naMdAvartta lAMbana. 1e uMgaNIzamA zrImadvinAthane hu~ vAMcha . parisaharUpa mana teno jaya karavAthakI mati kahiyeM tathA nagavAn garne AvyA palI mAtAne eka zatumAM sarva RtunAM suraji phUlanI zayyAyeM suvAno dohalo upanyo, te devAtAyeM pUrNa kasyo, mATeM mahinAtha nAma dII. emanI mithilA nagarI . kuMjarAjA pitA, pranAvatI rANI mAtA, paJcIza dhanuSya pramANa zarIra, paJcAvanna hajAra varSAyu, nIlavarNa deha, kuMna lAMbana. 20 vIzamA zrImunisuvrata svAmIne hu~ vAMDe . je jagatanI trikAlA vasthAne jANe te muni kahiye. valI jene zojana vrata ne tene suvrata kahiyeM. tathA jagavAn garne AvyA paThI emanI jananIya muni sarakhA zojana zrAvakanAM vrata pAlyAM, evo mahimA jANI munisuvrata nAma dIdhuM, emarnu rAjagRha nagara, sumitra rAjA pitA, padmarANI mAtA, vIza dhanuSya pramANa zarIra, trIza hajAra varSAyu, kRSNavarNa deha, kAcabAnuM lAMbana. 1 ekavIzamA zrInamijinezvarane hu~ vAMDhuM. parisaha upasargAdikane je Ne namAvyA le mAtrai nami kahiye,tathA praju garne AvyA palI sImAbhiyA rA jA nagavaMtanA pitAnA zatru hatA, tecaDhI AvyA, gAmane viMTI lIdhuM, rAjA Akula vyAkula thayo, nimittiyAne pUjyuM, tevAreM nimittiyAyeM kaDaM ke rANI sagA be, tene gaDhane kozIzeM caDhAvI vairIyone darzana karAvo, rAjAyeM temaja rANIne kisA upara caDhAvIne zatru ne vAMkI najareM jovarAvyA, tevAreM vairIyothI rANInuM teja khamAyuM nahI, tethI sarva vairI mAna mUkI nagavaMtanI mAtAne namaskAra karIne kahevA lAgyA je amone saumyadRSTiyeM karI jUna, rANIyeM saumyadRSTiyeM joi mAthe hAtha rAkhyo. paThI sarva rAjA rANIne page lAgI AjJA mAgI pota potAne nagareM gayA, e rIteM sarvarAjA namyA, evo garjano pranAva jANI naminAtha nAma dIg. emanI mithilA nagarI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logassa prarthasahita. 51 vijayarAjA pitA, viprA rANI mAtA, pannara dhanuSya pramANa zarIra, daza hajAra varSAyu, suvarNavarNa deha, nIlotpalanaM lAMbana. 12 bAvIzamA zrIzrariSTanemi prajune huMbADu buM. riSTa eTale pApa tenA nA zane viSe cakradhArI sarakhA hatA mATeM ariSTanemi, tathA prabhu garne zrAvyA pI prajunI mAtAyeM svapnamA riSTaralanI rela dIThI. valI AkAzane viSe ri Ta ratnamaya nemi eTale cakradhArA ubalatI svapnAmAM dIThI, mATeM ri STanemi nAma dIdhuM, bIjuM nAma zrIneminAtha. emanuM saurIpurI nagara, samudra vijaya rAjA pitA, zivAdevI rANI mAtA, daza dhanuSya pramANa zarIra, eka hajAra varSAyu, zyAmavarNa deha, zaMkhanuM lAMbana. 23 treva zamA zrI pArzvanAthane huM bAMDu buM. je samasta jAvone spRzati eTale jANe mATeM pArzvanAtha tathA emano vaiyAvRttyakara je pArzvanAmA yaha tenA nAtha mATeM pArzvanAtha athavA prabhu garne zrAvyA pI aMdhArI rAtreM potAnI pAseM sarpa jato ( pAsa ke0) dIvo, te sarpanA javAnA mArganI vacamAM rAjAno hAtha dekhI rANI yeM uMco kIdho, tethI rAjA jAgI uThyo ne bolyo ke zA mATe hAtha uMco kI dho? rANI yeM kayuM ke meM sarpa jato dITho mATe tamAro hAtha uMco kI dho. rAjA bolyo, tameM jUnuM bolo bo. paThI sevakane temI dIpaka maMgAvIne joyuM, to sarpa dITho, tevAreM vismaya pAmI rAjAyeM vicAkhuM je meM nadItuM ne rANI yeM dIvraM, e nizceM garjano prajAva be, ema jANI zrIpArzva nA nAma dadhuM . ema vArANasI nagarI, azvasena rAjA pitA, vAmA rANI mAtA, nava hAthanuM zarIra, ekazo varSAyu, nIlavarNa deha, sarpanuM lAMbana 24 covI zamA zrIvarddhamAnasvAmIne huM bAMDuM huM janmathakI mAMgIne jJAnAdirke vRddhi pAmyA tethI varddhamAna tathA pramu garne AvyA pabI mAtApitA dhana dhAnyAdikanA jaMgAra tathA deza, nagara, dvipada, catuSpada, ityAdi sarva prakAranI zaddhiyeM karI vRddhi pAmyAM tathA sarva rAjA paNa yajJAmAM varttavA lAgyA. evo garjano prajAva jANI varddhamAna nAma dIdhuM tathA jagavaMteM janmatAMja meru parvata mAbA pagane aMguThe kaMpAvyo, valI devatA sAthai Amala krIma karatAM jagavaMta yagala devatA dvArayo, nAzI ne iMdra pAseM gayo, jagavaMta jIMtyA. ema jagavaMtanuM anaMta bala jANIne zrImahAvIra evaM bIjuM nAma iMdra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. mahArAje dIg. emanuM kSatriyakuMma nagara, siddhArtha rAjA pitA, trizalA rANI mAtA, sAta hAtha- zarIra, bahoMtera varSAyu, suvarNavarNa deha, siMha lAMbana. e rIteM kIrtana karIne cittanI zuddhine mAtrai praNidhAna kahe . evaM mae anithuA, vidvayarayamalA pahINa jaramara .. nnaa|| canavIsaMpi jiNavarA, tiyarA me pasIyaMtu // 5 // arthaH-( evaM ke0 ) e prakAre ( mae ke0 ) mahAre jIveM je ( anithu zrA ke0) anistutA eTale nAmapUrvaka stavyA te covIze paramezvara kahevA je ? to ke vihuya ke) vidhuta eTale TAlyA (rayamalA ke0) karma rUpa raja ane karmarUpa mala jeNeM eTale je karma iriyAvahi kriyAyeM karI baMdhAya athavA navAM baMdhAtAM je DhIlAM karma, tene raja kahiyeM ane je pUrva baMdha cIrakAlatuM saMcita nikAcita gADha karma athavA sAMparAyika kriyAyeM karI baMdhAya, tene mala kahiyeM, e behu prakAranA karmane jeNe TATayAM be. valI kehevA je ? to ke (pahINa ke0) pradINa eTale atizayeM karIne daya kasyA che (jaramaraNA ke0 ) jarA ane maraNa jeNe eTale je samaya samaya AyuSya ghaTe, tene jarA kahiyeM ane sarvathA Ayu ghaTIne prANano viyoga thAya, tene maraNa kahiyeM. evA jarA ane maraNa, e behu jeNeM daya kasyAM ne evA je (cavIsaMpi ke0) caturviMzatirapi eTale pUrvokta e co vIze jinavara sAMprata kAleM thayA ane api zabdathakI bIjA paNa tIrthakara pUrvavat levA. ( jiNavarA ke0) zrutadharA dika jinothakI pradhAna zreSTha evA jinavara (tiyarA ke0) tIrthaMkarA eTale tIrthaMkaro te (me ke0) ma hArA upara (pasIyaMtu ke0) prasIdaMtu eTale prasanna thA, arthAt prasAda (kRpA) karavAne tatpara thA. yadyapi zrIvItarAga De, tethI stuti karanAra upara prasanna thatA nathI, temaja niMdA karanAra upara aprasanna paNa thatA nathI tathApi stuti karanArane stutinuM phala male be, ane niMdA karanArane niMdAnuM phala male be. jema ciMtAmaNi, maMtrAdikoyeM karI zujanI vAMDA karanArane zunna phala male ne ane azujanI vAMDA karanArane azulna phala male be, yadyapi je nayIja prasanna thatA te zI rIteM prasanna thaze? mATe vRthA pralA karI naktino atizaya thato nathI; tathApi ema kahe te paNa doSa nathI, kAraNa ke kSINa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logassa prarthasahita. 53 zabe te jema prasanna yatA nathI tema temanI stuti paNa vRthA yatI nathI kAraNa ke tene sarva jAvanI vizuddhi be // 5 // e gAthAmAM laghu cAlIza, ne guru eka, malI ekatAlIza akSaro be. kittiya vaMdiya mar3hiyA, je e logassa uttamA sidhA // rugNa bodilAnaM samAdivaramuttamaM diMtu // 6 // " :- ( kittiya ke0) kIrttita ve, eTale nAmavIzeSeM karI jene iMdrAdika kI be, stave che. ( vaMdiya ke0 ) je vaMdita ve eTale iMdrAdika jene vizuddha mana, vacana ne kAyAyeM karI vAMde be. paMcAMga praNAma kare be. ( mahiyA ke0 ) je mahita be eTale iMdrAdika jeneM pradhAna puSpAdikeM karI arce be, pUje be, evA (je ke0 ) je tIrthaMkara ( e ke0 ) e sutIrtha jJAna - dRSTivaMta te pratyakSa (logassauttamA ke0 ) lokane viSe uttama pradhAna evA ( siddhA ke0 ) zrI siddha jagavaMta thayA eTale niSThitArtha thayA. evA he uttama siddha jagavaMta ! tameM mukane ( rugga ke0 ) dravya ArogyatA tathA ara rogyatA, tyAM dravya ArogyatA te rogarahita ne nAva Aro yatA te siddhapaNaM jANavuM. te siddhapaeM ( vo hilAnaM ke0 ) zrI jina dharma na prAtino lAna thAya, tevAreM pamAya ve mATeM zrI jinadharmanI prAptino lAja vA ( uttamaM ke0 ) utkRSTa atyaMta uMcI evI ( samAhivaraM ke0 50 ) pradhAna samAdhi te jJAnAdikaratnatraya tene viSe ekatA parama sthiratA pratyeM (datu 0 ) yo, Apo eTale samAdhi aneka prakAreM tAratamyatAyeM adhika nyUna mAyukRSTa samAdhi dyo // 6 // yA gAthAmadhyeM laghu trI, guruba, sarva malI batrIza aro be. caMdesu nimmalayarA, yAcesu hiyaM payAsayarA // sA garavara gaMjIrA, sidhA siddhiM mama disaMtu // ||iti // 8 // arthaH- (caMdesu ke0 ) caMdrasamudAyathakI (nimmalayarA ke0 ) nirmala tara eTale atyaMta nirmala (Asu ke0 ) Aditya eTale sUrya samudAya te kI pa ( hiyaM ke0 ) adhika ( payAsayarA ke0 ) prakAzanA karanAra ( sAgaravara ke0 ) pradhAna belo svayaMnUramaNa nAmA samudra tenI pareM (gaMjIrA ke0 ) guNeM karI gaMjIra be. evA je ( siddhA ke0 ) aSTakarma rahita siddha For Personal and Private Use Only Jain Educationa International . Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 pratikramaNa sUtra. te (siDiM ke0) siki eTale mukti te (mama ke0) mujhane (disaMtu ke0) yo, zrApo ||7||shraa gAthAmAM laghu tetrIza, ane guru cAra, sarva malI sA. maMtrIza adaro be, ane e canavisAbane viSe prathamano eka zloka ane panavADenI ba gAthA malI sAta gAthA , pada ahAvIza be, temAM laghu akSara bazeM uMgaNatrIza, tathA guru adara sattyAvIza, malI sarvAdara bazeM ne bappanna be. tathA savaloenA cAra adara enI sAtheM melavIyeM, tevAre bazeM ne sATha adaro thAya. iti nAmastavasUtrArthaH // 7 // // atha karemi jaMte, athavA sAmAyikanuM paJcarakANa // // karemi naMte sAmAzyaM, sAvaUM jogaM paccarakAmi, jAva niyamaM paGguvAsAmi, uvihaM, tivideNaM, maNeNaM, vAyAe, kAraNaM, na karemi. na kArave mi, tassa naMte, paDikamAmi, niMdAmi, garihA mi, appANaM vosirAmi // 1 // iti // 5 // arthaH-(naMte ke) he nadaMta, jayAMta, navAMta, pUjya, eTale sukhakArakakalyANa kArakapaNAthakI nadaMta kahiyeM tathA sAta prakAranA nayano aMta karavAthakI jayAMta kahIyeM tathA cAturgatikarUpa saMsArano ucheda karavAthakI navAMta kahiyeM tathA pUjavA yogya mATeM pUjya kahiyeM evI rIteM gurunu AmaMtraNa karIne sarva kArya karavAM. have kahe je ke, tamArA samIpa vartamAna kAla AzrayI (sAmAzyaM ke0) sAmAyikapratyeM eTale (sama ke) jJAnAdika guNa teno ( Aya ke ) lAna ne jene viSa athavA (sama ke ) rAgoSarahita evo je jIva, tene samyag jJAnAdika guNano De (Aya ke ) lAla jene viSe te rUpa je vrata, te sAmAyika vrata kahiyeM athavA samatA pariNAmarUpaprazamasukha tapa sAmAyika pratye (karemi ke0) huM karUM eTale samatA pariNAma AeM! valI anAgata kAla AzrayI to ( sAvaUM ke ) sAvA emAM avadya eTale pApa, teNeM karI sa eTale sahita evA je ( jogaM ke0) yoga eTale mana, vacana ane kAyAnA vyApAra, arthAt pApasahita je mana, vacana kAyAnA yoga, te pratye ( paccarakAmi ke0 ) hu~ paJcakuM buM, niSedhuM buM. eTale Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika pAravA, arthasahita. 55 syAyu TuM. te kyAM sudhi? to ke ( jAva ke ) jyAM sudhI (niyamaM ke0 ) sAmAyika vratanA niyama pratye (pajjuvAsAmi ke0) huM paryupAsu eTale sevu, arthAt jyAM sudhI sAmAyikano kAla, jaghanyato eka muhUrta pramANa be, tene viSa hu~ paryupAsu eTale rahu~, tyAM sudhi ('vihaM ke) karavA karAvavA rUpa e be prakArano je sAvadya vyApAra, te pratyeM (tiviheNaM ke0) trividhe karI eTale traNa prakAre karI. te traNa prakAranAM nAma kahe je. eka (maNeNaM ke0) maneM karI, bIjo (vAyAe ke0) vacaneM karI, trIjo ( kAeNaM ke0 ) zarIreM karIne, (nakaremi ke0 ) nahIM huM potaM karUM, ( nakAravemi ke0 ) huM bIjA pAse na karAvaM, ( tassa ke0) te atItakAla saMbaMdhI je sAvadha vyApAra rUpa pApa, te pratye (naMte ke0 ) he jagavaMta ! ApanI samIpa (pamika mAmi ke0 ) hu~ pratikamuM bu. eTale te pApathakI hu~ nivartuM huM michAmi ukkama dekheM . ( niMdAmi ke0 ) zrAtmA sAkheM huM niMDaM buM, ( garihAmi ke0) gurunI sAkheM huM gahu~ buM, eTale vizeSe niuM DaM (appANaM ke0) pUrvakAlasaMbaMdhI puSTa kriyAkAraka evo je mahAro AtmA, tene te puSTa kriyAyakI ( vosirAmi ke0 ) vosirA, DhuM, eTale vizeSe karIne tajurbu, ahIMyAM sAdhu jAvaniyamane sthAnakeM jAvajIvaM bole . ane vihaMne sthA nake tivihaM bole . ane "sarva karataMpi annaM na samaNujANAmi" evA be pATha adhika bole ,ane zrAvakane to eka muhUrttanuM sAmAyika , temAM paNa putra, strI, vANotara pramukha je sAvadyavyApAra kare , te vyApArane poteM aNa karato to paNa tenuM anumodana je. e mana, vacana ane kAyAyeM karI karuM nahIM, karAvu nahIM, e ba bola AzrayI zrAvakane (130412200) eTalA nAMgA upaje,te graMthAMtarathakI jANavA // iti sAmAyikasUtrArthaH // 1 // iti // 5 // // atha sAmAyika pAravAnuM // sAmAztra vayajutto, jAva maNe do niymsNjutto|| binnai asuI kammaM, sAmAztra jattiAvArA // 2 // sAmAzaMmi na kae, samaNozva sAvarDa davai ja mhA // eeNa kAraNeNaM, bahuso sAmAzyaM kujA // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 pratikramaNasUtra. sAmAyikavidhiM lIbUM vidhiM pArija, vAdha karatA je koi avidhi huu~ hoya, te savi hu mana vacana kAyAyeM karI mibAmi ukaDaM // 1 // iti // 10 // arthaH-(jAva ke ) jyAM sudhI ( maNe ke0) mana, eTale jIva te (niyamasaMjutto ke0 ) sAvadha vyApAranA niyama eTale paJcarakANane viSe saMyukta ( hoz ke0 ) hoya, eTale samyak prakAreM joDelo hoya. valI (sAmAzavayajutto ke0) sAmAzka vratane viSe saMyukta hoya, tyAM sudhI e jIva, ( asuhaMkammaM ke0) azula karmane (binna ke ) chede, (jatti AvArA ke0) jeTalI vAra (sAmAzya ke ) sAmAyika kare, teTalI vAra azuna karmapratye chede. athavA jyAM sudhI sAvadya vyApArane viSe manamAMhe niyama saMyukta hoya, teTalI vAra sAmAyika vratano dhaNI kahevAya te jeTalI vAra sAmAyika vrata lIye, teTalI vAra azula karmane bede // 1 // (u ke ) tu eTale valI (jamhA ke0 ) jemATeM (sAmAzzaM mikae ke0) (sAmAyika karatI vakhata (sAvarDa ke0) zrAvaka je , te (samaNozva ke0) zramaNa eTale sAdhu samAna (havara ke0) hoya, (eeNakAraNeNaM ke0 ) e kAraNe ( bahuso ke0) ghaNI vAra, ( sAmAzyaM ke0) sAmA yikapratye je tattvanA jANa hoya, te ( kuDA ke) kare // 2 // ahIMyAM keTalAeka ema kahe je ke sAmAyika, dina pratye unnaya kAlaja kariyeM, paNa adhika na kariye, teMne niSedhe , je naNI "sAmAzyaM miukae" e. gAthA zrI nambAhuskhAmI cauda pUrvadharapraNIta AvazyakaniyuktimAMhelI ne, emAM sAmAyika karatAM zrAvaka, maneM, vacaneM ane kAyAyeM karI kare nahIM, karAve nahI,te naNI sAdhu samAna to hoya, paNa sAdhu niTola nahIM kahevAya. ane zrAvakane anumati mokalI , tathA zrAvakeM dezathakI posaha lIdho hoya ane sAmAyika bate paNa AdhAkarmI AhAra gRhasthane mokalo mUkyo , je jaNI zrInizIthacUrNImadhye ema kaDaM je, je "jaMca udicha kaheM, taM kama sAmAzna vicaM jazya" ane sAdhu to AdhAkarmI AhAra koz paNa rIteM lIye nahI, te jaNI sAdhu niTola na kahevAya, to paNa sAmAyikane viSe rahelA zrAvakane sAdhu sarakho kahiyeM. e kAraNamATeM "bahuso sAmAzyaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagaciMtAmaNi arthasadita. 57 kujA" eTale ghaNAM sAmAyika levAM. ema kaDaM, jevAreM vakhata male, tevAreM sAmAyika levo, uktaM ca "jAhe khaNija tAhe, sAmAzyaM kare" tathA zrI zrAvazyakacUrNI, zrAvakane prajJaptivRttyAdika ghaNA graMthomadhye vAraM vAra sAmA yika khevo, ema kaDaM be. "sAmAzya posaha saM vissa jIvassa jA jo kAlo // so saphalo bodhavo, seso saMsAraphalaheU // 1 // " arthaH-sAmAyika tathA pauSadha lIdhe thake jIvano je kAla jAya, te saphala jANavo. ane zeSa kAla je , te saMsAra upArjana karavAnuM kAraNa jANavo // 1 // 10 // ||ath sabaloe // sabaloe, arihaMta // karemi0 // vaMdaNa ||1||iti // 11 // arthaH-traNa navananAM caitya vAMdavA nimitteM kAussagga karavA vAMbato sabaloe kahe. tyAM sarvaloka zabdeM adholoka, Urdhvaloka ane tiryag loka, e traNa lokamAMhe je (arihaMtacezANaM ke0 ) zrIarihaMtanAM caitya, pratimArUpa meM, eTale ATha kroma, sattAvana lAkha, bazeM ne byAzI zA zvatA prAsAda be. temAM paMdarazeM kroma, baheMtAlIza kroma, ahAvana lAkha, batrIza hajAra ane eMzI, eTalAM jinabiMba be, tene (vaMdaNavattiyAe ke0) vAMdavAdika nimitteM (karemikAussaggaM ke0) hu~ kAussagga karuM huM // 11 // ||ath jagaciMtAmaNi caityavaMdana // inAkAreNa saMdisada nagavana caityavaMdana karUM // bN|| jaga ciMtAmaNi jaganAda, jagaguru jagaraka Na // jagabaMdhava jagasabavAha, jagannAva viarknn|| ahAvaya saMgaviya, rUva kammaLa viNAsaNa // ca javIsaMpi jiNavarA, jayaMtu appamidayasAsaNa // 2 // arthaH-have zrIvItarAga deva kehavA ? to ke (jaga ke0) navyajIva, temanA manovAMchita artha pUravA mATe (ciMtAmaNi ke0) ciMtAmaNiratna samAna be. eTale ciMtAmaNi jema manovAMDA pUrNa kare , tema praju paNa Azrita navya prANiyonAM sarva vAMbita pUrNa kare , valI (jaga ke0)nikaTa javya jIvonA je (nAha ke) nAtha be, kema ke ? je jIva, dharma pAmyA nathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AN pratikramaNa sUtra. tene dharma viSe joDe be ne je jIva, dharma pAmyA be, tenA dharmanI rakSA kare be, mATeM nAtha be. valI ( jaga ke0 ) samastalokamAMDe hitopadeza devAkI ( guru ke0 ) mahoTA be, valI (jaga ke0 ) SaDjIva nikAyanA je ( rakaNa ke0 ) rakSaka be, pratipAlaka be, valI ( jaga ke0 ) samAna bodhavaMtanA tathA sakala jaMtunA je (baMdhava ke0) mahoTA vivekavaMta jAinI pereM jAI be. valI ( jaga ke0 ) mokSA jilASI sAdhu pramukhanA, je ( saba vAha ke0 ) sArthavAha be, mahoTA vyApArI be, zA thakI ? ke je saMsArarUpa kAMtArathakI pAra pamAmIne anaMta lAjanuM sthAnaka, evaM je moharUpa nagara te pratyeM pahoMcA be. valI (jaga ke0 ) SaDdravya tathA jIvAdika nava padA rthanA (jAva ke0 ) rahasya tene darzAvavAne viSe je ( virakaNa ke0 ) vi. kSaNa ve, mAjhA be, anaMta jJAnapaNAmATeM vicakSaNa be. valI (zrAvaya ke0 ) aSTApada parvatanI upara naratezvareM ( saMviya ke0 ) saMsthApita karayAM be ( rU ke0 ) rUpa eTale viMva jenAM, valI ( kamma vipAsa ke0 ) jJAnA varaNIyAdikakarmano kIdho se vinAza jeNeM, evA te (caDavIsaM piji varA ke0) covIza jinavara te api eTale nizveM (jayaMtu ke0) jayavaMtA vatta, sarva upareM vattoM. (appa hiyasAsaNa ke0) apratihatazAsana eTale ko thI ha gAya rokAya nahI evaM jenuM zAsana ve arthAt zikSAvacana rUpa upadeza be // 1 // kammabhUmidaM kammabhUmidaM // paDhama saMghayaNi // nakkosaya sattari saya | jivarANa viharaMta lagna || nava koDIhiM kevali // koDi sadassa nava sAhu gammai // saMpai ji vara vIsa muNi // bihu~ koDidiM varanA | samAda komi sahasa || thuNiji nica vihANi // 2 // artha :- kamma mihiM ke0 ) asi, maSI, ane kRSi rUpa karma jihAM vartte be, eTale si, maSI ne kRSi e traNa. temAM taravAra pramukha zastranI jyAM pravRtti hoya, teneti kahiyeM ane likhita pramukha jJAna jyAM hoya, tene maSI kahiyeM tathA kSetra, vAmI pramukheM jyAM jIvikA hoya tene kRSi kahiyeM. ekarI jihAM zrAjIvikA cAle be, tene karmabhUmikA kahiyeM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagaciMtAmaNi arthasahita. (kammanUmihiM ke0) te karmanUminAM jaratAdika pannara detraneviSe (ukosaya ke ) utkRSTapadeM ( jiNavarANa ke ) jinavaro eTale je tIrthaMkaro De, ( paDhamasaMghayaNi ke0) prathama saMghayaNa je vajraSajanArAca tenA dhaNI evA ( sattarisaya ke0 ) saptatizata eTale ekazo ne sitterano samudAya, ( viharaMtalana ke0) vicarato lAne. te zrIajitanAthanI vAreM eTalA lAne, valI (navakomI hiMkevaliNa ke) kevalajJAnI lagavAnanI nava koTi hoya, tathA ( komisahassanava ke0 ) nava sahasrakoTi (sAhu ke0) sAdhu ( gammara ke) jinAgamathakI jANiyeM ane ( saMpara ke0 ) saMprati eTale vartamAnakAleM ( jiNavaravIsa ke0 ) zrIsImaMdharasvAmI pramukha vIza jinavara vicaratA pAmiyeM, tathA (muNibihu~ko mihiM ke0) be koma muni, ( varanANa ke0 ) pradhAna kevalajhAnanA dharanAra, evA kevalajJAnI valI ( komisahassabha ke0 ) hisahasra koTi ( samaNaha ke0) zramaNa eTale sAdhu vicare , te sarvane ( thuNijia ke0) thuNI, staviyeM, (nicca vihANi ke0 ) nitya pranAteM sUryodayeM niraMtara stavIyeM // 2 // jayana sAmI jayana saamii|| risaha sttuNji|| jati par3ha nemi jiNa // jayana vIra saccari maMmaNa ||nru ahiM muNi suvy||mudri pAsa uda uriakhNmnn|| avaravidehiM tiyraa||cihuNdisi vidisi jiNkevi|| tIANAgaya saMpazya, vaMdUM jiNa savevi // 3 // arthaH-have zrI (sattuM ji ke0) zatrujaya tIrtha upareM (sAmIrisaha ke0) zrI ruSalavAmI (jayau ke) jayavaMtA vattoM. valI (kiMta ke0) zrI gira nArajI upara (pahu ke0) praju eTale sAmarthyavAlA evA ( sAmI nemi jiNa ke0) svAmI zrI nemi jinezvara te (jayana ke0) jayavaMtA vatrtoM, valI (vIra ke ) mahAvIra khAmI te ( saJcaurImaMmaNa ke ) satyapurI eTale sAcora nagara tenA maMgaNa eTale AjUSaNarUpa te jayavaMtA vtto. valI ( jaruahiMmuNisuvvaya ke0) zrIjarUca nagarane viSe zrI munisuvrata nAtha ane (muhari ke0 ) muharigAmanA nAyaka, ( pAsa ke ) zrIpArzvanAtha, e jina paMcaka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 pratikramaNa sUtra. kehabuM ? to ke (uhariyakhaMgaNa ke0) ku.kha ane urita je pApa tenuM khaMmana eTale vinAza karanAkaM , (avara ke0) apara eTale bIjA (vide hiM ke0) pAMca mahAvidehane viSe je (tibayarA ke0) tIrthaMkara be, (cihuM disividisi ke) pUrvAdi cAra dizi ane agnikoNAdi cAra vidizi, e Aune viSe (jiMkevi ke0) je koi paNa (tIANAgayasaMpazya ke0) a tItakAla, anAgatakAla ane saMprati je vartamAnakAla, e traNa kAlasaMbaMdhI (jiNasave vi ke0) sarve jinezvara te pratye paNa (vaMDaM ke0) huM vAMdU buM // 3 // have niraMtara smaraNane arthe zAzvatA jinaprAsAdanI saMkhyA kahe je. // sattANavaza sahassA, lakA uppanna aha ko DI / battIsa baasiaaiN|| paagNtrN|| battI saya bAsiAiM, tialoe ceie vaMde // 4 // arthaH-(ahakomI ke0) ATha kroma, (lakAbappanna ke0) uppana lAkha, (sattANavazsahassA ke0) sattANuM sahasra, (battIsabA siAI ke0) batrIzazeM ne byAzI, eTalA (tialoe ke0) traNa lokane viSe (ceze ke0) caitya eTale jinaprAsAda be, te sarvapratye ( vaMde ke0 ) huM vAM 9 // 4 // have pUrvokta zAzvatA prAsAdone viSe ekaMdara pratimAnI saMkhyA kahe . ||pnrs komi sayAI, komI bAyAla laka amavannA // battIsa sahasa asiI ||paaNgtrN|| asiAI, sAsayabiMbAiM paNamAmi // 5 // arthaH-(panarasako misayAI ke ) pannarazeM komI eTale paMdara abja, valI ( komIbAyAla ke ) baheMtAlIza koma, (larakasamavannA ke0) ahA vana lAkha, ( uttIsasahasaasiI ke0) batrIze hajAra ane upara eMzI, (15425836070) eTalA pUrvokta jinaprAsAdane viSe (sAsayabiMbAI ke0) zAzvatAM jinabiMba De, te sarva pratye (paNamAmi ke) huM praNamuM buM // 5 // // atha jaM kiMci // ||jN kiMci nAma tivaM, sagge pAyAli mANuse loe|| jAiM jiNabiMbAI, tAI satvAiM vaMdAmi ||6||iti||1|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuDhaNaM arthasahita. arthaH-( sagge ke0 ) svarge eTale Urdhvalokane viSe, ( pAyAti ke0 ) pAtAle eTale adholokane viSe, (mANuse loe ke0) mAnuSye loke eTale tI lokane viSe, (jAiMjiNabiMbAI ke0) je jina tIrthaMkaranAM biMba , (tAI savAI ke0) te sarva jinabiMba pratye kiM bahunA dhaNuM zuM kahiyeM? (jaMkiM ci ke ) je kAM traNa lokane viSe paramezvaranAM (nAmAti ke0 ) nAmarUpa tIrtho , te pratye paNa (vaMdAmi ke0) hu~ vAMuM buM // 1 // iti // 15 // __ema caityavaMdana kahyA paThI, paMcAMga praNAma karI bezIne behu jAnu nUmi yeM lagAmI hAthe ekeka aMgulI mAMhomAMhe karI momAne AkAreM ve hAtha karIne peTa upara ve hAthanI koNI rAkhIyeM, tene yogamunA kahiyeM, e samasta ThakurAI pramukha lakSaNe karI sahita , evI yogamuDA sAcavato "namu tuNaM arihaMtANaM" ityAdika zakastava daMmaka kahe. iMDa, jevAreM paramezvarane stave, tevAreM e namatruNaMno pATha kaheto thakoja stave be, evI sthiti be, temATe ene zakastava kahiyeM baiyeM. teno pATha kahe , ahIMyAM keTalAeka evaM kahe De ke namunuNaM kahetAM thakAM mAbo jAnu uMco kariyeM, ane jamaNo jAnu nUmiyeM lagAmIye, te yukta nazrI. kema ke zrImahAnizIthanA tR tIyAdhyayanamAM kAMbe ke, "jiNapamimAviNavassiya, nayaNeNa virazya vakamaMjaliNA ||nuuminihi unnaya jANuNA, sakaba paDhiyavo // 1 // " iti|| ane zrIkalpasUtra madhye iMdhyAzrI zrImahAvIrane adhikAreM " vAmajANu accez dAhiNajANu dharaNitalasikadRz" evo pATha , tihAM iM gakura ne te. naNI caturaMga praNAma kare, evaM kAraNa kayuM be, tathA zrIjhAtAdharmakathAM gamadhye dharmaruci mahAtmAyeM ArAdhanAne avasareM begaM thakAMja namunuNaM kaDaM be. tihAM te dharmaruci mahAtmAne nAgazrItuM ApeDhe viSamaya kama tuMbahu~ paragvatAM ghnn| virAdhanA dIgamAM AvI tethI te tuMbamAno temaNe poteMja AhAra kasyo tenuM viSa pariNamatAM thakAM zarIranI zakti maMda thara, temATe paryaMkAsane bega thakAMja namunnuNaMno pATha kahyo , e kAraNa jANavU. // atha namunuNaM vA zakrastava // ||nmutunnN arihaMtANaM nagavaMtANaM // 1 // arthaH-( namunnuNaM ke0) namostu eTale namaskAra ho. ahIM namaH padavaDe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 pratikramaNa sUtra. namaskAra, anu eTale astu navatu e padavaDe ho, tathA NaM kAra je be, te vAkyAlaMkArane arthe , jema alaMkAreM karI strI zone, tema eMkAreM karI vAkya zone , te namaskAra kone ho? to ke (arihaMtANaM ke0) zrI arI haMtane ho. ahIM jUdA jUdA traNa pATha , eka to iMsAdika devonI karelI pUjAne yogya tene arahaMta kahiyeM, bIjo karmarUpa vairIne haNyA, mATeM arihaMta kahiyeM, trIjo pharI saMsAramA avataravu nayI mATe aruhaMta kahiyeM, tene namaskAra thA. have te zrI arihaMtajI to nAmAdika ne karI aneka prakAreM be, mATeM ahIM nAvaarihaMtane namaskAra karavAne arthe Agala, pada kahe . ( nagavaMtANaM ke0) nagavadnyaH eTale jagavaMtane ho. e jaga zabda, te prakAreM be. eka samasta ThakurAi, vIjuM rUpa, trIjuM yaza, cothI lakSmI, pAMcamo dharma, ane ho prayatna, e Da vAnAM arihaMtamA utkRSTa . tihA~ nakti namratAyeM karIne devoyeM zujAnubaMdhI mAhApAtihArya karaNa lakSaNa, tene samagra aizvarya kahiyeM. tathA sakala svakhapranAva vinimmita aMguSTharUpa aMgAra nidarzanAtizayeM karI je sipha, tene rUpa kahiyeM, tathA rAga, dveSa, parisaha, upasarga sahanarUpa parAkramathakI utpanna thayuM je trailokyAnaMdakAla pratiSTha, tene yaza kahiyeM, tathA ghAtikarmanA uchedarUpa parAkameM karI prApta thayuM je kevala lokottaraniratizaya sukha, tenI saMpattiyeM karI yukta tene utkRSTalakSmI kahiyeM, tathA samyagdarzanAdi rUpa ane dAna, zIla taponA vanAmaya, tene dharma kahiyeM, tathA parama vIrye karI utpanna thayuM je eka rAtri kyAdika mahApratimA nAvahetu, tene prayatna kahiyeM, eka prakAracaM ne laga jemane, te jagavAn kahiyeM, temane namaskAra thA. evA nagavaMta te vivekI puruSone stavavA yogya be, mATeM e be padanI prathama stotavya saMpadA jANavI. emAM laghu tera ane guru eka, sarva malI cauda adaro // 1 // have stavavA yogyano sAmAnya hetu kahevA mATeM kahe De. ||aagraannN, tibayarANaM, sayaMsaMbujhANaM // 3 // arthaH-valI te zrI arihaMta kehevA be? e prakAre zrAgala paNa have par3InA sarva padone viSe kahe. (AgarANaM ke0) AdikarenyaH eTale sarva tIrthaMkara pota potAnA tIrthe chAdazAMgInI AdinA karanAra , temATeM Adikara kahi yeM. yadyapi e hAdazAMgI, niraMtara je tathApi temAM arthanI apedAyeM to nitya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namutuNaM arthasahita. 63 De paraMtu zabdanI apedAyeM to svasvatIrthamAM zrutadharmAdikanu karavU aviruphaja be. have e paNa kaivalyaprAptyanaMtara apavargavAdIye te atIrthaMkaraja kahevAya ? to tyAM kahe ke, (tibayarANaM ke) tIrthakarenyaHjeNe karI saMsArasamukha tarAya je te tIrtha eTale pravacana tathA tenA avyatireka saMbaMdhathakI saMgha paNa tIrtha kahiyeM, valI gaNadhara paNa tIrtha kahiyeM, eTale pravacanakathakapaNA thakI tathA caturvidha zrIsaMgharUpa tIrthanA karavAthakI tathA prathama gaNadhara rUpa tIrthanA karavAthakI, tIrthaMkara kahiye. have e tIrthaMkarapaNuM paNa zrIzra rihaMtane anyaupadezapUrvakapaNe nathI, eTalA mATeM Agala pada kahe je. (saMyaMsaMbujhANaM ke0) svayaMsaMbujhenyaH ( sayaM ke0) potAnI meleM ( saM ke0) samyak prakAreM (bujhANaM ke0) tattvanA jANa thayA eTale paropadeza vinA po tAnI me javya sAmagrInA paripAkathakI bodha pAmelA jANavA. yadyapi navAMtarane viSe tathAvidha guru saMnidhAna thakI avabodhita . tathApi tI thaMkara janmane viSe paropadezanI apedA nathIja. ane jo paNa tIrthaMkara janmane viSe lokAMtika devatAnA vacanathakI "nayavaM tibaM pavattehi" e ladaNavAlI dIdAne pAme be, to paNa jema rAjA hoya te nATa pramukha stuti karanArAUnA vacanamA raheto bato paNa svataMtratAne tyAga na karato thako potAnuM kArya kare , tema te tIrthaMkaro paNa potAnI svataMtratAyeMja pratrajyA grahaNa kare The, temATe sayaMsaMbujhANaM kahiyeM emAM stavavA yogyanA sAmAnya hetu kahyA, mATeM e traNa padanI ugha eTale sAmAnyahetu nAmeM bIjI saMpadA jANavI. emAM laghu cauda, ane guru be, sarva malI zola adaro je // 2 // have e bIjI saMpadAnA arthaneM vizeSe dIpAvavA mATe trIjI vizeSahetu saMpadAmA pUrvokta svayaMsaMbujhapaNuM to ko sAmAnya janane paNa hoya be, paraMtu jagavaMta tevA puruSa nathI, jagavaMta to sarva puruSamAMhe u ttama be. temATeM Agala puruSottamapaNuM dekhAmavAne pada kahe je. purisuttamANaM, purisasIdANaM, purisavarapuM DarIANaM, purisavaragaMdhadabINaM // 3 // arthaH-(purisuttamANaM ke0) puruSottamenyaH puruSone viSe uttama pradhAna eTale dhairya, gAMjIya, audArya paropakAra, ityAdika guNeM karI uttama ne pa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. raMtu bIjA jIvanI pereM krura, kSapaNa. malIna bujhinA dhaNI nathI, ahIM puri eTale zarIra tene viSe je zayana kare, te puruSa jANavo. te zarIrane viSe vAsa karanArA ne satva temane viSe sahaja navyatvAdika nAvathakI zreSTha mATeM puruSottama jANavA. tathA sarvArtha vinA sarva saMsArI jIvone paramArtha kara vAnuM vyasana jene tathA ucitakriyArUpa dAne karI yukta ne mATeM puruSo ttama kahiye. have e puruSottamapaNAneja siMhAdika upamAyeM karI samarthato thako Agala kahe . (purisasIhANaM ke0 ) puruSasiMhenyaH eTale puruSamAMhe siMhasamAna be, arthAt jema siMha, zauryAdikaguNeM karI yukta hoya be, tema jagavaMta paNa karmarUpa zatrune zUratAyeM karI bedanArA be, kruratAyeM karI krodhAdikane ubedanArA be, sahanatAyeM karI rAgAdikane uccheda nArA. be. vIryayogeM karI tapazcaryAmAM pravarttanArA De tathA avajJA parIsaha upa sargane viSe emane jaya nathI, iMjiyavargane viSa kheda nathI tathA ajAyeM karI saMyama mArgane viSe niHprakaMpatA ve. athavA jagavaMta 1 baur3a, 2 naiyA yika, 3 sAMkhya, 4 vaizeSika, 5 jaiminIya, ane 6 mImAMsaka, e paravAdI rUpa hastIyonuM mathana karanArA ne temATe puruSasiMha kahiye. (purisavarapuMgarI yANaM ke) puruSavarapuMmarIkenyaH eTale puruSone viSe vara pradhAna puMgarIka kamala samAna be, eTale puMgarIka kamala, jema kacarAthI utpanna thAya be, jalamAM vRddhi pAme , ane te banneno tyAga karI upara varte ne, prakRtiyeM karI suMdara hoya be, nuvanalamIno nivAsa be, cakku pramukhane AnaMdanuM ghara be, uttamaguNanA yogeM karI viziSTa tiryaMca, manuSya ane devoyeM karI sevana karAya , tene sukhanuM hetu thAya be. tema zrIarihaMta nagavaMta paNa, kAma rUpa je kacaro eTale mAtAnuM rudhira ane pitA, vIrya, te thakI utpanna thayA, divyanogarUpa jaleM karI vRddhi pAmyA. palI behuno tyAga karI varte be, poteM suMdara , kevala jJAnAdika guNanA yogeM karI navyajIvo seve be. tene modasukhanA hetu thAya , (purisavaragaMdhahabINaM ke0 ) puruSavaragaMdhaha stinyaH puruSone viSe vara pradhAna gaMdhahastI samAna ne eTale jema gaMdhahastI nA gaMdhe karI te dezamA vicaranArA bIjA huA hAthIyo nAzI jAya betenI SeThe nagavAnanA vihArarUpa pavananA gaMdhathakI paracakra,purnida, mArI pramukha upavarUpa je gaja be, te nAgI jAya , mATeM puruSavaragaMdhahastI kahiye. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namubuNaM arthasahita.. ema siMha, pumarika ane gaMdhahastI, e traNa upamA thakI puruSottama kahi ye, emAM puruSamAMhe uttama kahyA, mATeM e cAra padanI pUrvokta sAmAnya hetu saMpadA thakI itvara eTale vizeSahetunAmeM trIjI saMpadA jANavI. emAM laghu trIza, ane guru be, sarva malI batrIza adaro le // 3 // have cothI upayoga saMpadAmA je pUrve jagavAnane puruSottamaja kahyA, paraMtu te kevala puruSottamaja nathI, tyAre kehavA je? te kahe je. ||loguttmaannN, loganAhANaM, logadiANaM, logapazvANaM, logapajoagarANaM // 4 // / arthaH-( loguttamANaM ke0 ) lokottamenyaH sarva lokane viSe uttama be. hI lokazabdeM karIne sarva javya loka ja grahaNa karavA, te navya lokone kalyANanA karanAra be, e mATeM lokottama kahiyeM. have je lokamAM uttama hoya, te to nAtha kahevAya, te pAgale padeM dekhADe be. (loganAhANaM ke0) lokanAthenyaH eTale lokanA nAtha je. ahIM lokazabdeM karIne Asanna siki jIva levA, (Asanna ke0) najIka De siki jene evA navya jIvonA nAtha ne eTale tene yogademanA karanAra je. kema ke ? alabdhadharmIne dharma neviSe jomavo, tene yoga kahiyeM, ane labdhadharmIne jema kuzala varte, tema karavU, tene dema kahiye. arthAt je dharma pAmyA nathI tene pamADe be ane je dharma pAmyA betenI rakSA kare be, e rIteM yoga ane dema, e behu vAnAM pranu kare ne mATeM lokanA nAtha kahiye. tihAM tAttvika nAthapaNuM kevA prakAreM thAya , te kahe . (logahiyANaM ke0) lokahitenyaH lokane hitanA karanAra ne. ahIM lokazabda saMrvasaMvyavahArI prANivarga levo, tene samyagdarzana prarUpaNa, radaNarUpa yogeM karI hitanA karanAra , athavA Samavidha jIvanikA yanIradAdikane karave karI te hitakAraka . mATeM lokane hitanA karanAra ka hiye have e nAthapaNuM ane hitapaNuM te yathAvasthita samastavastusamUhapradIpana thakIja hoya, temATeM Agala pada kahe . (logapazcANaM ke0) lokapradIpenyaHahIM lokazabdeM saMjhI paMceMjiya jIva, jene dharmanI AsthA De te levA.te mane dezanAdika karave karIne ajJAnamithyAvarUpa aMdhakAra TAlavA mATeMpradIpa samAna je. ahIM saMjhI jIvone viSa pradIpapaNAnI upapatti be, paraMtu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . pratikramaNa sUtra. asaMjhIne viSe nathI. kaima ke aMdhapratye pradIpapaNuM vRthA be te mATeM. tathA ( logapajoyagarANaM ke ) lokapradyotakarenyaH ahIM lokazabdeM viziSTa cauda pUrvane jANanArA loka grahaNa karavA te gaNadhara cauda pUrvadhara jANavA. temanA hRdayane viSe hAdazAMgIracanArUpa bodhanA prakAza karavApaNAnI upa patti ne eTale tene sUrya samAna be, arthAt prajunA "upannezvA, vigamezvA, dhuve zvA," eTalI tripadIne vacaneM karIja gaNadharane evI buddhi utpanna thAya De ke jethakI te navAM agIyAra aMga aMne cauda pUrvanI te vakhateMja racanAM kare , mATe lokapradyotakara kahiye. emAM loguttamANaM ityAdikeM karI lokamAM uttama kahyA mATeM sAmAnyastavanAno je upayoga teno hetu kahyo tethI e upayogasaMpadA cothI jANavI. emAM laghu sattAvIza ane guru be, sarva malI uMgaNatrIza adaro De // 4 // have e pUrvokta saMpadAne vizeSa heturUpa pAMcamI upayogahetusaMpadA kahe , pUrvokta lokapradyotakara evA vizeSaNayukta to sUrya, hari, hara, brahmAdika paNa tattIrthikamateM karIne hoya be, tyAre te prajumA vizeSa zuM ? te AgalanA padeM karI kahe je. ||annydyaannN, cakudayANaM, maggadayA NaM, saraNadayANaM, bohidayANaM // 5 // artha;-(ajayadayANaM ke0) ajayadenyaH eTale zha loka, paralokAdika sAta naya rahita evaM je ajayapada, tenA dAtAra athavA sarva prANInAM je jaya, tenA parihAravAlI evI dayA anukaMpA De jene athavA je apakArI prANApaharaNarasika upasargakAraka evA jIvone paNa jaya na Ape mATeM annayada kahiyeM. e pramANe sarva prANIne ajaya denArA, evA hari, hara, brahmA dika na hoya. have e pranu kevala apakArIne athavA te apakArIthI ane rA bIjA jIvone anarthaparihAramAtraja kare De, eTabuMja nahIM paNa artha prApti paNa kare , tadarzanArtha kahe je. (cakudayANaM ke0) caturdenyaH samya kUrmajJAnarUpa locananA dAtAra tathA cakuzabdeM viziSTa AtmadharmarUpa tattvA vabodha vastutvadarzaneM dharmakalpajumanI bIjajUta evI zrajhArUpa kalyANacatu te jagavAnthakI prApta thAya ne, tathA ajhAnAMdha jIvane zrutajJAnarUpa catu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namuluNaM arthasahita zrApe . kaheluM , ke catuSmaMta to teja nara jAlavA ke je zrutajJAnarUpaca huyeM karIne samyakrIteM heya upAdeya nAvane jANe, mATeM zrutacakune denArA te cakuI kahiyeM, e rIteM caku ApI, tethI te prajunuM zrutacakuItva upakArIpaNuM kaDaM. have nirvANamArgadatva upakArIpaNuM kahe , ( maggada yANaM ke0) samyagdarzanAdika ratnatrayarUpa je modano mArga be, tenA dAtAra; jema koz eka aTavImAM nUlA paDelA vaTemANudhana, cora lokoyeM khuMTIne tene janmArge pADyo hoya. par3I tene ko satpuruSa vastra, dhana pramukha ApI kharo mArga dekhAmI, tenA sthAnakeM pahoMcADe, tema thA saMsAra rUpa aTavIne viSe navika jIvarUpa sArthanA dharmadhanarUpa saMvalane mahAmohA dikanI dhAmeM khuMTI mithyAtvAdika pATA bAMdhIne karma sthitirUpa kumArga aTa vImAM nAkhyA, tene paropakArI evA jagavaMta te mithyAtvAdika pATA kApI, dharmasaMbala zrApI, ratnatrayIrUpa zuddha mArge calAvI zAzvatasthAna pratye pahocADe . have tevA mArgapratye pahoMcADe, te paramopakArI kahevAya? te mATe paramopakArIpaNuM dekhAmavAne kahe . ( saraNadayANaM ke ) zaraNa denyaH eTale janma, jarA ane maraNapratye pamAmanAra evo karmarUpa nUpa, te thakI bIka pAmanArA jIvane zaraNanA dAtAra be, arthAt jema vairInA nayathakI bIka pAmelA puruSane ko uttama puruSa zaraNa rAkhe. tema urgatinA naya thakI bIka pAmanAra puruSane nagavaMta zaraNa rAkhe. ahIM zaraNazabdeM karInayArttatrANa eTale saMsArarUpa jurmArgane viSa prApta zrayelA ane atyaMta prabala rAgAdikeM karI pImA pAmelA evA janone tattvaciMtavanarUpa adhyavasAya jeNe karI mokSaprApti thAya tenA dAtAra. have te zaraNada paNAneja ApIne paThI zAno lAla Ape ? mATeM Agala kahe je. (bohidayANaM ke0) bodhidecyaH e Tale bodhi te jinadharmaprApti tene denArA te bodhida kahiyeM. emAM pUrve kahI je upayoga saMpadA tenA arthane ajayadayANaM ityAdika hetu sannAveM karI dIpAvyu mATe e pAMcamI taketu saMpadA athavA upayogahetusaMpadA jANavI. emAM laghu pacIza ane guru be, sarva malI sattAvIza adaro // 5 // ema ajayadAna, caturdAna, mArgadAna, zaraNadAna ane bodhidAna. e sarvane jagavaMtanA dharmanI prAptiyeM karI pAmyo,e mATe prajunuM dharmadatva Agala kahe be. tathA stotavya saMpadAne viSeja vizeSe karI upayoga saMpadA paNa kahe be. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ c pratikramaNa sUtra. dhammadayANaM, dhammadesiyANaM, dhammanAyagANaM dhammasArahINaM, dhammavaracAjaraMta cakkavaTTINaM // 6 // arthaH- ( dhammadayANaM ke0 ) dharmadenyaH yathAyogya sAdhu zrAvaka saMbaMdhI dharmanA dAtAra be. ihAM dharma eTale cAritradharma grahaNa karavo, te be nedeM be. temAM sarvasAvadyayoga vira tilakSaNa, te sAdhuno dharma ne dezavira tilakSaNa te zrAvakano dharma, e paNa jagavAnathakIja prApta thAya be yadyapi dharmanA anya hetuno sadbhAva 'be kharo, tathApi tenuM pradhAnatva jagavAnane viSeja be. kema ke enI de zanA anyathA hoya nahI, mATe dharmada kahiyeM. have dharmadAyakapaNuM to dha manA upadezathakI hoya, temATeja zrAgala pada kahe ve ke, (dhammade siyANaM ke0) dharmadezakenyaH pUrvokta jene jevo dharma yogya hoya, tene tevo sAdhu zrAvaka saMbaMdha dharma tenA dezaka eTale upadezanA karanAra be. mATeM dharmadezaka kahiyeM. ( dhammanAyagANaM ke0 ) dharma nAyakebhyaH eTale dharmanA nAyaka arthAt dharmane vaza karavAthakI tathA te dharmanuM phala je arihaMta padavI be, tene jogavavA thakI athavA koI dharmano vyAghAta kare, to karavA na dIye mATeM dharmanAya ka kahiyeM, tathA ( dhammasArahINaM ke0) dharmasAra thinyaH dharmanA sArathi be, ma ke jema sArathi rathasthAnI tathA rathikanI ane azvonI rakSA kare be, tema zrI arihaMta paNa cAritradharmanAM je aMga temanu rakSaNa tathA upadeza kare, javyajIvarUpa rathasamUha tene kumArge cAlavA na Ape, kumArge jAtA nepADhA vAle, eka mokSamArgane viSeja calAve mATeM dharmasArathi kahiyeM; tathA (dhammavaracAjaraM tacakkavahINaM ke0) dharmavaracAturaMtacakravarttinyaHdharma teja pradhAna zreSTha be cAra gatirUpa saMsAranA aMtanu karanAra eTale mithyAtvAdika jAvazatru temane uccheda karavAnuM kAraNa taDUpa dharmacakre karIne je vartte be, vica rebe arthAt utkRSTadharma teja cAragatinA aMta karavArUpa cakra teNeM karI sa dita vartte be, te dharmaracAturaMtacakravartI kahiyeM. emAM pUrvokta upayoga hetu saM padAnA guNa dIpAvavA nimitteM kAraNa sahita stavavA yogyanuM svarUpa kayuM. mATeM e bI savizeSopayoga hetu saMpadA jANavI. emAM laghu ugaNatrIza, ane guru sAta sarva malI batrIza aro be // 6 // have yathArthasvarUpa prakaTArtha dekhAvA rUpa sAtamI saMpadA kahe . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namucurthasahita. appamidayavara nANadharANaM, viTTabanamANaM // 7 // arthaH- have te dhammadayANaM ityAdi prakRSTa vizeSaNa samUha to jJAnA dika yogathakI hoya, tyAM jJAnAtizayatva kahe be. ( appa hiya ke0) apratihata eTale kAyikapaNA kI kothI haNAya rokAya nahIM evaM je ( vara ke0 ) pradhAna ( nANa ke0 ) jJAna te vizeSopayoga ne (daMsaNa ke0 ) darzana te sAmAnyopa yoga tehanA ( dharANaM ke0 ) dharanAra be, tene appa hiyavara nANadaMsaNadharA kahiye. have eva jJAnasaMpattimAn to koi eka udmastha paNa hoya, paraMtu te mithyA upadezakapaNAthakI upakArI na hoya mATeM nidmapaNuM pratipAda na karato thako kahe be tathA apratihatajJAnapaNuM kema upanyuM ? te paNa he a. ( mANaM ke0 ) vyAvRttabadmanyaH yahIM (viTTa ke0 ) nivRR tyuM be jethakI ( bajamANaM ke0 ) badmasthapaNuM eTale kapaTapaNaM zaThapaNuM athavA AvaraNapaNuM, te jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa, mohanIya ne aMta rAya, e cAra ghanaghAtikarma jethakI daya tha gayAM be tene vyAvRttabadmA kahIyeM. emAM apratihatavaranANadaMsaNadharatveM karI tathA vyAvRttabadmatAyeM karIne prathama stotavya saMpadAne viSeja sAtamI svarUpahetu saMpadA kahI. emAM laghu vIza ne guru be, sarva malI bAvIza akSaro be // 7 // havee "cAMtimAtramasada vidyA evAM vacanathI arihaMta prajune kalpitaya vidyA vAdI yo paramArthe kA jinA dika kahe be. tannirAsArtha tathA pUrvoktavyAvRtta bradmasthapaNuM rAgAdikanA jayazrI thAyaja be. mATeM te AmI saMpadAyeM kahe be. jilANaM jAvayANaM, tinnANaM tArayANaM, bu-hANaM bodayANaM, muttANaM mogANaM // 8 // arthaH- ( jiNANaM jAvayANaM ke0 ) jinenyo jApakebhyaH eTale ( jiNANaM ho ) rAgAdika vairInuM jItavApaeM be mATeM jina kahiyeM, arthAt e prajune viSe rAgAdika zatru astitva nathI. tathA ( jAvayANaM ke0 ) jApake yaH eTale navya jIvone paNa saDupadezeM karI rAgAdika zatruthakI mUkAva 6 be, mATeM jApaka kahIyeM. hIM evA jApaka paNa kAla karaNavAdIyoyeM jAvakItIrNa kaddevAya ve tenA nirAsArtha kahe be. ( tinnAyaMtArayA NaM ke0 ) tIrNebhyastAra kenyaH eTale poteM saMsArasamudra ki tarayA, ane 1 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ND pratikramaNa sUtra. navyajIvopratye saMsArasamupathakI tAranAra be. arthAt samyakajhAnadarza na cAritrarUpa nAveM karIne poteM navArNavayI tasyA be tathA anya navi jIvone tAre ne mATeM saMsArapAraMgatane kAlAvarttanapaNuM ghaTatuM nathI bhATeM te tirNa ane tAraka jANavA. ahiM tevAne paNa jJAnavAdI evA maimAsikandavAlA puruSo, abuddha kahe ? tenA nirAkaraNArtha kahe . (bujhANaM ke0) bujhenyaH poteM tattvanA jANa thayA. ( bohayANaM ke0 ) bodhakenyaH eTale navya jI vone svaparakharUpano bodha karAvanAra, (muttANaM ke) muktenyaH eTale poteM cAturgatikavipAka vicitra karmathakI mUkANA tathA (moagANaM ke0 ) bIjA navya prANIne karmathakI mUkAvanArA be, e jinatva jApakatva, tIrNatva tArakatva, buddhatva bodhakatva, muktatva mocakatva, eNe karI svaparahita.. sikiDe tethI potAne tulya parane phalanA ApanAra kahyA. te mATeM e svatu vya phalakArI evI cAra padanI AThamInijasamaphalada nAmeM saMpadA jANavI. emAM laghu paccIza, ane guru traNa, sarva malI ahAvIza akaro // 7 // have zrI arihaMta mode gayA, te avasthA AzrayIne navamI saMpadA kahe je. savannaNaM, sabadarisiNaM, siva mayala marua maNaMta ma kaya mavAbAda mapuNarAvitti sidhigai nAmadheyaM, gaNaM saMpattANaM, namo jiNANaM jianayANaM // e|| arthaH-( savannRNaM ke0 ) sarvajhenyaH eTale sUkSma bAdara evA sarva jagat saMbaMdhI jAva tenA jhAta jANa eTale sarvaM jAnAti iti sarvajJaH sarvane jANe tene sarvajJa kahiye, (sabadarisiNaM ke0)sarva darzinyaH eTale sarva sUkSma, bAdara, jagatnA jAva tene pratyadanI pereM dekhe, ahIMyAM sarvapadArtha sAmanya ane vizeSarUpa meM, to paNa prathamasamayeM vizeSarUpa jANe mATeM sarvai ane tevAra panI bIje samayeM sarvapadArtha sAmAnyapaNe dekhe, mATeM sarvadarzI jANavA. ahIMyAM ko AzaMkA kare ke prathama samayeM jJAnopayoga ane bIje samayeM darzanopayoga kaho ho, tevAreM jJAnasamayeM darzanano anAva ane darzanasamayeM zAnano anAva thavAno prasaMga Avaze ? tene kahIyeM ke, sarvajJa kevalIne sarvadA niraMtara jJAna darzananI labdhi batAM paNa khanAvathI ekasamayeM be upayogano asaMjava , dAyopazamika nAveM paNa emaja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namutuNaM arthasadita dekhAya , kema ke cAra jJAnanA dhaNIne paNa eka samaya eka jhAnano upa yoga hoya, tevAreM bIjA traNa jhAnano anAva na hoya. ahIMyAM ghaNI vaktavyatA be, paraMtu graMthagauravanA nayathI nathI lakhatA. have e prakAranA sarva vizeSaNoyeM karI yukta mukta be. to paNa muktavAdI niyatasthAnastha, te kahevAtA nathI tyAM kahe . ( siva ke0) ziva eTale sarvopAvarahita be, mATeM ziva kahiye. ( mayala ke) acala eTale svAnAvika prAyogika calana kriyA rahita le mATeM acala sthira ane akaMpita kahiye.(maruya ke0) aruja eTale vyAdhivedanathI rahita tathA tenA baMdhanarUpa zarIra ane mana no anAva mATeM aruja rogarahita kahiye. (maNaMta ke0) anaMta eTale zranaMta jJAnAdika catuSTayeM karI yukta ne mATeM anaMta kahiye. (arakaya ke0) adaya eTale sarvakAla vinAzano annAva ke niraMtara nizcala De mATeM akSaya kahiye. ( mavAbAha ke ) avyAbAdha eTale akarmatva ne mATeM samasta prakAreM bAdhArahita be (mapuNarAvitti ke0) apunarAvarti apunaH eTale nazrI valI AvRtti eTale pArbu zrAvaq jethI arthAt je gatithakI pharI saMsArane viSe avatAra levo nathI, evI (siDiga ke0) sichigati be,(nA madheyaM ke0) nAma jenuM e zivamayalathI mAmIne sAta vizeSaNasahita evaM (gaNaM ke) sthAnakapratye (saMpattANaM ke0) saMprAptenyaH eTale pAmyA be, arthAt modanagara pratye pAmyA , evA arihaMta naNI (Namo ke0) namaskAra thA..ahIMyAM vIjI vAra Namo pada Avyu te padeM padeM namaskAra jaNAvavAne arthe . tathA ahiM stuti karI be, mATeM punarukti doSa paNa nathI kAraNa ke, sadyAya, dhyAna, tapa, kAyotsarga, upadeza, stuti ane uttamanA guNanAM vakhANa, eTale sthAnakeM punaruktino doSa kahyo nathI. valI te zrIarihaMta kehavA ? to ke (jiNANaM ke0) aMtaraMgarAgAdika ripuvarga pratye jIpanAra tathA (jiyajayANaM ke0) ihalokAdika sAta nayapratye jIpa nAra be, te sAta nayanAM nAma kahe je. manuSyane manuSyanuM laya, te prathama zhalokanaya jANavU. manuSyane devatAdikapu naya, te bIjaM paralokanaya jANavU. rakhe ko mahAraM kAMhiM lIye? te trIju AdAnanaya jANavU, rakhe mahArI AjIvikA haNAya? te coeM AjIvikAjaya jANavU. nIMta pramukha pamvAno zabda sAMjalI bIka pAme, te pAMcamu akasmAt naya jANavaM. rakhe ne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 pratikramaNa sUtra. mujhane maraNa Ave ? te bahuM maraNaya jANavU. apayaza pAmavAthakI bIka rAkhe, e sAtamuM apayazajaya jANavU. e savannRNaM ityAdika vAkya modamAM be, tehaIM svarUpa kaDaM mATeM e traNa padanI mokSasaMpadA jANavI. emAM laghu ekAvanna ane guru sAta, sarva malI ahAvanna adaro // e|| e zrI zakrastavamAhe aneka vidhAmaMtra gopavyA , te guru AmnAyeM jA NIyeM, e namubuNe karIne nagavaMtane janma kalyANAdikane viSe iMcha stave De mATe ene zakrastava kahiyeM. emAM sarva malI saMpadAnava be, pada tetrIza be, bazeM cotrIza laghu, ane ahAvIza guru, sarva malI bazeM ne bAzaTha adaro be. e sama vasaNe beThA viharamAna tIrthaMkara deva je nAva jina , tene stavavArUpa prathama adhikAra kahyo. eTalo zakrastava zrIgaNadhara devano karelo jANavo. have avyaarihaMta je zrI tIrthaMkara devanAM daliyAM, te paNa vaMdanIya be. jema zrIjaratezvareM zrImahAvIranA jIvane marIcinA naveM vAMdyo, te naNI te avyatharihaMta kahiyeM. evA trikAlavartI pravya arihaMta je hoya, temane vAMdavAne arthe pUrvAcAryakRta gAthA kahe . ||je aI sidhA, je anavissaMti NAga e kAle // saMpazya kaTTamANA, sabai tivideNa vaMdAmi // 10 // iti // 13 // arthaH-(jeza ke) ye eTale je jina,(aIyA ke0)atItAH eTale yAtItakAlane viSe thayA, evA(sijhA ke0)sijhAHsika jagavaMta eTale je atIta kAlane viSa tIrthakara padavI pAlI modeM pahotA (aNAgaekAle ke0)anAgata kAlane viSe (je ke0)ye eTale je jina,(na vissaMti ke0)naviSyaMti eTale thAze siddhaparyAya pAmaze, (a ke) valI(saMpazya ke)sAMpratika eTale sAMprata vartamAna kAlane viSe (vaTTamANA ke0 ) vartamAnAH sAMpratakAleM vartamAna covIzIyeM zrIzaSapramukha covIza tIrthakara thayA athavA mahAvideha de ne viSe viharamAna je zrIsImaMdhara pramukha vIza tithaMkara jayavaMtA , tene vartamAna kahiye. te ( satve ke0) sarva jinapratye (tiviheNa ke0 ) trivi dhena trividhaM karI eTale mana, vacana ane kAyAnI ekAgratAyeM karI (vaMdA mi ke0 ) huM vAMuM // avya arihaMta jo narakAdi gatimA hoya to paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAvaMta ke visA arthasahita. 73 te jAvArihaMtanI pereM vAMdavA yogya be, ahiM nAmajina ne jAva jina paNa dravyamAM sthApana karI vAMdavA. yA gAthAmAM laghu ekatrIza, guru cAra, sarva malI patrIza akSaro ve. te pUrvalA sAthai melavatAM laghu ( 265 ) guru (32) malI ( 101 ) prakSaro thAya // 10 // 13 // // atha jAvaMti ceAI // // // jAvaMti ceAI, uDe de tiricya loe savAI tAI vaMde, iha saMto taba saMtAI // 1 // 14 // arthaH- (ur3e ke0 ) Urdhvalokane viSe ( 0 ) valI (de ke0 ) dholoka viSe ( 0 ) valI ( tiriyaloe ke0 ) tilokane viSe ( jAvaMti ke0 ) jeTalA (cezyAeM ke0) caityAni eTale jinapratimA be. (tAI savAI ke0) tAni sarvANi eTale te sarva pratyeM (vaMde ke0) huM vAMDu tuM, te kevo ko huM bAMDa huM? to ke ( ihasaMto ke 0 ) ahIMyA rahyo thako ne kahevI te jinapratimA be? to ke, (ta ke0 ) tihAM traNa lokamAMDe (saMtAI ke0 ) tI virAjamAna rahI be, eTale UrdhvalokeM vaimAnika mAMhe (847023 ) eTalAM tyAne viSe ( 1520444760 ) jinapratimA be, tathA jyotiSI madhyeM asaMkhyAtA prAsAda ne saMkhyAtAM biMba ve tathA adholokeM javana patimadhyeM ( 99200000 ) prAsAda be. tihAM ( 138560000oo ) biMba be. temaja vyaMtaramAM saMkhyAtA prAsAda ne asaMkhyAtAM biMba be. tathA tiryaMcalokamAM ( 3250 ) prAsAda. tihAM ( 3021320 ) eTalAM zAzvatAM jinabiMba azAzvatAnuM kAMhiM gaNita nathI, te huM ahIMyAM ne te caitya tihAM ve tenehIMyAMthakI huM bAMDuM kuM. yA gAthAmAM cAra pada be, cAra saMpadA be, laghu vatrIza ane guru traNa, sarva malI pAMtrIza ro be // 1 // iti // 14 // // atha jAvaMta kevi sAhU // jAvaMta kevi sAhU, jaradevayamadAvidede ca // sadhesiM tesiM paNa, tivideNa tidamavirayANaM // 1 // iti // 15 // artha: - (raha ke0 ) pAMca jarata, ( eravaya ke0 ) pAMca airavata, (0) valI (mahAvidehe 0 ) pAMca mahAvideha, e paMdara kSetrane viSe ( jAvaMta ke0 ) 10 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H pratikramaNa sUtra. jeTalA (kevi ke0) koI paNa ( sAhU ke0 ) sAdhu be, ( tesiMsavesiM ke0 ) te sarva sAdhu, sAdhvI jI mahAro ( pArTa ke0 ) namaskAra thA. te sAdhu kehavA be ? to ke ( tividveNa ke0 ) trividha eTale mana, vacana, ane kAyAyeM karIne ( ti ke0 ) azuddha mana, vacana kAyArUpa RNa kathakI (virayANaM ke0 ) nivartyA be. eTale je jIvanuM, mana, kudhyAneM vartte, te manodaMga, sAvadya vacana bole te vacana, ane kAyA kuvyApAreM pravarttAve, tene kAya kahiyeM. e traNa daMma jANavA || emAM cAra pada, cAra saMpadA, laghu sAmatrIza ane guru eka, sarva akSara AmatrIza be. pUrvalI gAthAnA melavatAM ugaNotera laghu, cAra guru, sarva akSara tahoMtera ve // 1 // 15 // // atha upasarga hara stavana // uvasaggaharaM pAsaM, pAsaM vaMdAmi kammaghaNamukkaM // visadara visaninnAsaM, maMgala kalApravAsaM // 2 // arthaH- jenA zAsananuM ( uvasaggaharaM ke0) duHkhasaMkaTAdika upasargano haranAra evo, ( pAsaM ke0) pArzvanAmeM yaha be sevaka jeno evA zrI ( pAsaM0 ) pArzvanAtha svAmI pratyeM ( vaMdAmi ke0 ) huM vAMDa tuM. athavA rAga, dveSa ne moha e traNanA karelA je janma, jarA ane maraNarUpa upasarga, te pratyeM prabhu poteM haranAra be. evA ( pAsaM ke0 ) prAzaM eTale prazabdeM karI ga bezaM zaMbdeM karI AzA vAMTA jethakI evA zrIpArzvanAtha pratyeM huM vAMDa . valI zrI pArzvanAtha kehevA be? to ke, ( kammaghaNamukkaM ke0 ) karmanA ghana eTale samUha tethakI mukta be, rahita be, athavA zuddhaceta narUpa caMdramAne DhAMkanAra evo karmarUpa ghana eTale megha tethakI mukta be, rahita be. valI zrI pArzvanAtha kehavA be ? toke, (visaharake0 ) viSadhara je dravyathI tiryaMcasarpa, te saMbaMdhI je ( visa ke0 ) viSa, eTale dRSTiviSa, AzIviSa, lAla viSAdika te pratyeM ( ninnAsaM ke0 ) nirnAza eTale yati zayeM karIne nAzanA karanAra be. athavA jAvathI viSadhara te mithyAtvI jIva saMbaMdhI je viSa, te mithyAdRSTipaNuM je anAdi anaMta kAlanuM mahAmoha rUpa sarpanuM viSa, te jAvathI sarva zrAtmapradezeM vyApyaM ve evaM je mithyAtvarUpa viSa, tenAtizayeM karI nAzanA karanAra be. valI zrI pArzvanAtha kehevA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javasaggadarastavana arthasahita. ya ? to ke ( maMgala ke0 ) duHkhano vilaya, upadravanivRtti tene maMgala ka hiyeM tathA ( haru h0 ) sukhanI vRddhi tenA ( vAsaM ke0 ) pravAsa ve. yA gAthAmAM laghu batrIza ne guru pAMca, malI sAmagrIza akSaro be // 1 // have maMtragarjita aivuM je yA stavana, teno mahimA kahe be. visaharaphuliMgamaMtaM, kaMThe dhAre jo sayA marja // tassa gar3ha roga mArI, DuThajarA jaMti navasAmaM // 2 // arthaH- ( jo ke0 ) je ( maNurja ke0 ) manuSya, zrI pArzvanAthanA nAma garjita evo ( bisaharaphuliMgamaMtaM ke0 ) viSadharasphuliMganAmA aDhAra zra karano maMtra je ehIja stotramAMthI nikale be, te maMtrapratyeM (sayA ke0 ) sadA sadaiva niraMtara ( kaMThe ke0 ) kaMThane viSe ( dhAreza ke0 ) dhare, smare, ( tassa ke0 ) tehanA (gaha ke0 ) sUryAdika graha, ( roga ke0 ) kapha kuSThajalodarAdika roga, (mArI ke0) martI upadrava, ( DujarA ke0 ) puSTa Duna evA zatru tathA ekAMtariyA pramukha jvara, te ( uvasAmaM ke0 ) upa zamA pratyeM eTale nAzapratyeM ( jaMti ke0 ) pAme. yA gAthAmAM trIza laghu ne be guru, malI zrAmatrIza aro be // 2 // ||cin dUre maMto, tu paNAmo vi bahuphalo doi // nara tirisuvi jIvA, pAvaMti na DukadogacaM // 3 // arthaH- athavA he nAtha ! e tAhAro je ( maMto ke0 ) viSadhara sphuliMga nAmeM je maMtra, te to ( dUre ke0) dUra eTale begalo (cihana ke0 ) tiSThatu e le raho. paNa (tu ke 0 ) tahAro ( paNAmovi ke0 ) praNAma eTale nama skAra karavo, te paNa (bahuphalo ke0 ) bahuphala eTale ghaNAM evA saubhAgya, rogya, dhana, dhAnya, kalatra, putra, dvipada, catuH pada, cakravartI ne iMdrAdikanI padavInA phalanopanAra ( hoi ke0 ) be, tehIja kahiyeM baiyeM. iha lokanA phalanuM to zuMkahetuM ? paNa tamone namaskAra karanAra je samyagradRSTi jIva be, te prAyeMH vaimAnikadevomAMutpanna ghAya be ne kadAcit pUrvavAyu batAM navaparaMparAyeM karIne jIva, ( nara tirie suvi ke0 ) nara eTale manuSyane viSe athavA tiryaMcane viSe utpanna thAya be, to paNa tyAM tene zArIrIka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 pratikramaNasUtra. tathA mAnasika duHkha ane dArikha prApta na thAya, kema ke jo manuSyamAM u paje, to rogAdikeM rahita thAya ane samasta hitArtha karI saMpattimAn thAya. mATe tene zArIrika ane mAnasika chuHkhaprApta na thAya. tathA kRSi samRddhi vAn hoya mATeM dariDIpaNe na hoya ane tiryaMcamAM upaje, to paNa kanaka, ratna, ciMtAmaNi, kalpama, paTTaturaMgama, jayakuMjarA dine viSaM upaje, tihAM pUjA pAme. athavA te manuSya paNa kehavo ? to ke tirie eTale pazu samAna evA bAla gopAla kRSIvalAdika tene viSepaNa kadAcit karmanA vazathakI upaje, koNa upaje ? to ke tumapratyeM praNAmanAM karanAra evA (jIvA ke ) jIvo, to tihAM paNa (purakadogacaM ke) juHkha ane dArijapratye (napAvaMti ke) na pAme. yA gAthAmAM laghu tetrIza, ane guru cAra, sarva malI sAmaMtrIza adaro ne // 3 // // tuda sammatte lajhe ciMtAmaNikappapAyavaghnadie // pAvaMti avigdheNaM, jIvA ayarAmaraM gaNaM // 4 // arthaH-(ciMtAmaNi ke0) ciMtAmaNiratnathakI ane ( kappapAyavapna hie ke ) kalpapAdapa eTale kalpavRdayakI adhika aivo ( tuha ke0) ta mArA ( sammatte ke ) samyaktva darzanane (lake ke ) pAme bate, (avi ggheNaM ke) vinarahitapaNe (jIvA ke0) navya jIvo, (ayarAmaraM ke0) ajara eTale jyAM jarA nathI ane amara eTale jyAM maraNa nathI, evaM (gaNaM ke) sthAna, tepratye (pAvaMti ke0) pAme be, paNa tamAruM samyag darzana mAmyAvinA ko jIva, modapratye pAme nahIM. A gAthAmAM laghu uMgaNatrIza, ane guru ba, sarva matI pAMtrIza adaro ne // 4 // ||a saMthuI mahAyasa, jattinaranignareNa dieNa // tA deva dija bodiM, nave nave pAsa jinncNd||5|| iti // 16 // arthaH-(mahAyasa ke0) he mahAyazaH! eTale he trailokyavyApakayazaH! (na ttippara ke ) naktine samUheM karI ( nippareNa ke) pUrNajareM eTale naktinA samudAyeM karI paripUrNa jaghu evaM, ( hieNa ke0) hRdaya eTale citta tevA citteM karI meM sevake (zya ke0) e prakAre tuUne (saMthuGa ke0) saMstuta eTa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayavIyarAya arthasadita. Ij le stavyo. ( tA ke ) te kAraNa mATeM (deva ke0) he deva ! nija svarUpa rUpavanane viSe krImAnA karanAra evA (pAsajiNacaMda ke0) he pArzvaji nacaM! eTale samIpa rahyA je zrutadharAdika jina,tene viSe caMDamA samAna evA he zrIpArzvanAtha ! tameM muU naNI ( navenave ke) janma janmane viSe eTale jyAM sudhI hu~ muktipratye nahIM pAmuM, tyAM sudhI (bohiM ke ) bodhi eTale jinadharmanI prApti te pratyeM (diU ke) dIyo,eTale Apo. kiM bahunA eTale zuM ghaNuM kahuM ? yA gAthAmAM laghu cotrIza, ane guru cAra, sarva adara AmatrIza // 5 // sarva malI pAMce gAthAmadhye pada vIza, saMpadAvIza, guru ekavIza,laghu ekazo cozana, sarvAdara ekazo paMcyAzI // have A uvasaggaharaM stotra zA mATeM ane kyAreM thayu? tenuM kAraNa lakhe . varAhamihirano jIva marI vyaMtara devatA thayo, teNeM saMghamAM marakI vikurvI, saMghe zrInaprabAhu gurune vInavyA, tevAreM guruyeM e mahAmaMtramaya uvasa ggahara stotra karI ApyuM, enA naNavA gaNavA tathA sAMjalavA thakI marakI upazama pAmI, paThI loka niraMtara uvasaggaharaM jaNavA lAgyA, tevAreM dharaNIne pratyada Avaq pamatuM hatuM, mATeM dharaNIMDe gurune vinati karI ke he jagavan ! sarvaloka javasaggaharaM stotra jaNe be, tihAM niraMtara muUne Avaq paDe be. mATeM prasanna thara bahI ane sAtamI gAthA naMmArI mUko ane bAkInI pAMca gAthAyeMja zrIsaMghanI Arti nAMjIsuM. ebuM sAMjalI guruyeM ve gAthA naMgAMrI mUkI bAkI A pAMca gAthAja rAkhI, te Aja sudhI pravarte . ___ e stavana kahyA paThI sAma sAmI AMgulI melI motIyeM narelI zIpanA saMpuTanA AkAreM be hAtha jomI lalATadeze lagAmIyeM, tene muktAzuktimutA kahiyeM. keTalAeka AcArya kahe je ke, be hAtha jomI lalATeM na lagAmIyeM, ema ve mata . paThI e mujAyeM jayavIyarAya kahiye, teno pATha lakhe // 16 // ||ath jayavIyarAya // jaya vIyarAya jagaguru, dona mamaM tuha pannAva jayavaM // navanive maggA, NusAriA iphalasihI // 1 // arthaH-(vIyarAya ke )he zrIvItarAga ! ( jagaguru ke0) he jagatraya guro! tumeM (jaya ke0) jayavaMtA vtto. e vItarAgAdika AmaMtraNa, te trilo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JG pratikramaNa sUtra. kanAtha evA nagavAnane buddhinA sannidhApanArtha be. (tuhapannAva ke0) tamArA pranAvathakI eTale tamArA sAmarthyathakI ( mamaM ke0) mahAre (hou ke0) thArja, (jayavaM ke0) he jagavan ! e je saMbodhana , te jatyatizayanA jhApanane mATe . have te \ thA! tyAM kahe . eka to (javaniveTha kepa)nava nirveda thA, eTale atyaMta duHkhadAyaka baMdIkhAnA samAna evo je nava saMsAra tethI udAsapaNuM thAu~, eTale hu~ saMsAramAhethI nikalu, cAritradharmane AdaraM, evo je nAva tene javanirveda kahiyeM, te mahAre thA. kaheDhuMbe ke javathakI anirvima (jene nirveda nathI ) te bhodane yogya nathI. ane bIjuM (maggANusAriyA keNa) mArgAnusAripaNuM thA. eTale kadAgrahane tyA ga karI tahArA mArgane anusAra cAlavU,tevA mArgAnusArI puruSa saMbaMdhI guNo, tenI prApti thA. trIjuM (iphalasijhI ke ) iSTa eTale vAMchitaphala tenI sichi thA. eTale zuddha Atmadharma , te sAdhu athavA zrAvakane iSTa ne mA TeM teneviSe sadA upayoganI pUrNatA tenI sikatA te mahAre thA. AM gAthAmAM laghu batrIza ane guru cAra, sarva malI cAlIza adaro ne // 1 // ||logviruccaarj, gurujaNapUA paracakaraNaM ca // suda guru jogo tavaya,Na sevaNa Anava mkhNmaa||2|| arthaH- tathA cotho (logavirudhaJcArDa keya) loka virudhano tyAga thA, eTale je kArya jinAgamathI viruddha hoya ane sAdhu zrAvaka je kAryane ni Sedhe, niMde, tathA je kAryathI dharmanI helanA thAya, evAM karttavya je paraniM dA, corI, parastrIgamanAdika, te sarva lokaviruddha kArya kahiye teno tyAga thA. tathA pAMcamo ( gurujaNa keM) mAtApitAdika tathA dharmanA dAtAra je sadguru ityAdika mahoTAnI (pU ke0) pUjA nakti karavI thA. yadyapi gurupadeM karIne AcAryamuMja grahaNa thAya, tathApi ahiM mAtApitA dikanuM paNa grahaNa karavU, tuM (parabakaraNaMca ke0) parArtha eTale para saMbaMdhI je artha tenuM karaNa eTale kara, eTale paropakAra karavo, te mahAre thA athavA (parArtha ke0) moda tenuM (karaNa ke0) sAdhAna je jJAnAdi ratnatraya te mahA rethA. e pramANe para hitArthAdika karaNa thA jIvalokanuM sAranUta puruSArthacinha thaye te laukikane viSe lokottara dharmAdhikArI thAya je. te kahe . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayavIyarAya arthasadita. e sAtamo (suhaguru ke.) zujaguru je zujhaprarUpaka kAlAnusAreM zuddhaki yAnA khapa karanArA guru teno (jogo ke ) yoga eTale samAgama mahAre thA, AThamo ( tavayaNa keu) tamcana eTale tehIja sadagurunA vacana nI athavA jinavacananI ( sevaNA ke0 ) sevA eTale ArAdhanA thA. te kyAM sudhI thA ? to ke mAre jyAM sudhI (AnavaM ke0) saMsAra be, tyAM sudhI thA. te sevanA kevI rIteM thA ? to ke ( akhaMmA ke0) akhaMma paripUrNa jethI paraguNamAM citta praveza kare nahIM. sadA nija guNamAM ja citta varte, athavA e ATha vAnAM jyAMsudhI huM saMsAramA rahu~, tyAM sudhI muUne thA. kiMbahunA. e gAthAmAM laghu pAMtrIza, guru cAra, sadara uMgaNa cAlIza ||2||e be gAthA zrIgaNadharajInI karelI be, emAM praNidhAna mananI samAdhinI yAcanA karI, te prAyaH karIne niHsaMgAnilASarUpatva be. e be gAthAmAM pada ATha , saMpadA ATha . ekottera laghu ane ATha guru sarva malI uMgaNAeMzI adaro ke. behu jAvaMtanA melavatAM (152) thAya. have AgalI traNa gAthA pUrvAcAryakRta ne mATe mukha Agala be hAtha jomI deva vAMdavAnI samAptiye kahe, te kahe . vArijAi javi niA, Na baMdhaNaM vIrAya tuha samae // tahavi mama huU sevA, nave nave tumha calaNANaM // 3 // arthaH-(vIrAya ke ) he zrIvItarAga! ( tuha ke0 ) tamArA (samae ke) siddhAMta tene viSe ( jazavi ke ) yadyapi eTale jo paNa (niANa baMdhaNaM ke ) niyANAnuM vAMdhaq eTale amuka rAjyAdikanI padavI hu~ pAmuM ? evA nidAnanI vAMganuM karavU, tene (vArijA ke0) vAyuM be, niSedhyuM be. ( tahavi ke ) tathApi eTale to paNa huM eTayuM mAyuM buM je ( tumhacala NANaM ke0 ) tamArA. caraNonI ( sevA ke0 ) nakti, te (mama ke) mahAre ( navenave ke0 ) janma janmane viSe (huA ke ) hojo // 3 // zrA gAthAmAM laghu AmatrIza, guru traNa, sarva malI ekatAlIza akaro // // ukakarja, kammaka samAdimaraNaM ca bodilAno a|| saMpajAU~ maha eaM, tuda nAha paNAmakaraNeNaM // 4 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. arthaH- eka ( purakakarja ke ) zArIrika ane mAnasika eTale zarIra saMbaMdhI duHkha ne mananAM duHkha teno daya tathA bIjo ( kammarakaTa ke0 ) STa karmano kSaya, eTale mohanIyAdika zukarmano kaya, trIjo (samA himaraNaM ho) samAdhimaraNa, (ca ke0) valI cotho ( vo hilAjo a ke0 ) bodhabIjanolAna, te jinadharmanI prAptinuM yAvuM eTale kriyAsahita samyaga jJAnadarzanano lAna. prakAra pAdapUrNArtha be. (eM ke0 ) e cAra bola, ( maha ke0 ) mAhAre ( saMpaUrDa ke0) saMpadyatAM eTale ghAu. paNa zuM karIne and ? toke ( tuhanAha ke ) tuma nAtha pratyeM eTale he nAtha ! tuka pratyeM (paNAmakaraNeNaM ke0) praNAma karave karIne eTalA vAnAM muUne thA yA gA yAmAM laghu cotrIza, guru pAMca, sarvAkSara jaMgaNacAlIza be // 4 // Go sarvamaMgalamAMgalyaM, sarvakalyANakAraNam // pradhAnaM sa rvadharmANAM, jainaM jayati zAsanam // 5 // iti // 17 // arthaH- have jinazAsana ne mAMgalika jI saMskRta zlokeM karI AzIrvAda yApe be. (jainaM zAsanaM ke0) jaina evaM zAsana te zrI jina tIrthaMkara saMbaMdhI yuM zAsana eTale pradeza. (jayati ke0) jayavaMtuM vartte be, te kedevaM be ? to ke ( sarva maMgalamAMgalyaM ke0) sarva maMgalamAMhe mAMgalika be, eTale jainazAsana vinA bIjI ko mAMgalika vastu nathI ane darpaNa, rUpuM putramukha, gAyamukhAdikanuM jo, tathA dadhi, gola, puSpa, caMdana, akSata, dUrvAdikane je loka mAMgalika kahe be, te sarva jUThI kalpanA jANavI. kAraNa ke te aihika maMgala be, ne jainazAsana pAralaukika maMgala ve. valI te jainazAsana kehavuM be? toke ( sarva kalyANakAraNaM ke0) sarvakalyANanuM saMpUrNa kAraNa eTale sukhavR kinuM kAraNa be. valI (sarvadharmANAM ke0) sarva dharmonA madhyamAM (pradhAnaM ke0 ) pradhAna be mukhya d. e zlokamA jAreNa ne laghu ugaNatrIza, malI batrIza aro ve // 5 // emAM jIvadayAnI mukhyatA tejI, e pAlI ve gAthA ne eka zloka malI RNa tha. temAM bAra pada, bAra saMpadA, laghu ekazo eka ane guru gIyAra, sarva malI ekazo bAra aro be ne e jayavIyarAya nI sarva mI pAMca gAthA thaine pada vIza, saMpadA vIza, laghu (172) guru gaNIza, sarva malI (101) akSaro be. e rIteM sUtra, artha, saMpadA, pada, akSara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arihaMta ceANaM arthasadita. 1 zudhano uccAra karatAM deva vAMdavAmAM dhyAnane baleM jIva tIrthaMkaragotra meghara tharAjAnI pareM upArjana kare // iti jayavIyarAya sUtrArthaH // iti // 17 // have paMcAMga praNAma karI unno thara page jinamukhA ane hAthe yogamu jA sAcavato thako caityastava daMmaka kahe, te lakhe // ___ // atha arihaMta cezyANaM // arihaMta cezANaM, karemi kAnassaggaM // 1 // arthaH-(arihaMtacezyANaM ke0) arihaMtacaityAnAM eTale ahIM arihaMta zabdeM nAvaarihaMta levA,temanI caitya zabdeM,cittane samAdhinI karanAra pratimA samajavI,te pratimAne vaMdanA dine arthe (karemikAussaggaM ke0) karomikAyo tsarga eTale hu~ kAyotsarga karuM buM. e saMbaMdha, eTale eka sthAnakeM rahI mauna kara bu, dhyAna dharavU, eTalAM vAnAM vinA bIjI kriyAno tyAga karavo,tene kAussa gga kahiyeM e ve padeM karIarihaMtanAM caitya vAMdavA nimitteM kAussagga karIza. mATeM arihaMta vAMdavAnI aMgikArarUpa prathama abhyupagama eTale aMgIkAra saMpa dA jANavI. emAM pada be, laghu tera, ane guru be, sarva malI paMdara adaro be||1|| ||vNdnnvttiaae, pUaNavattiAe, sakAra vattiAe, sammANavattiAe, bodilAna vattiAe, niruvasaggavattiAe // 2 // arthaH-have zrI tIrthaMkaranI pratimAne vaMdana Adika je je nimitte kA ussagga karavo, te nimitta kahe . ( vaMdaNavattiAe ke) vaMdanapratyayaM eTale prazasta mana, vacana ane kAyAnI pravRtti tridhA zuddhiyeM praNAmarnu karavU tethakI je nirjarArUpa phala thAya be, te phalane nimitte arthAt paramezvaranAM caitya vAMdatAM je puNya thAya, te puNya, kAussagga karatAM mujhane hojo. ahIM prAkRta jaNI vattiAe evo zabda thayo je. ema kAussagga karatAM mujhane phala hojo. ityAdi nAva, Agale pAMce par3he jANavo. (pUtra NavattiAe ke0) pUjanapratyayaM eTale gaMdha, karpUra kastUrI, phala, phUla, caMda nAdikeM pUjAnuM karavaM, te thakI je nirjarArUpa phala thAya . te phalane athe kAussagga karuM bu. ( sakAravattiAe ke) satkArapratyayaM eTale saskAra te nalAM vastra, AjaraNAdikeM karI pUjavU, tethakI je nirjarArUpa 11 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G pratikramaNa sUtra. phala thAya be, te phalane arthe kAussagga karuM bu. (sammANavattiAe ke0) sanmAnapratyayaM sanmAna eTale stavana, stotra pramukheM karI prajunA guNagrAma kahe vA thakI je nirjarArUpa phala thAya be, te phalane arthe (kAussagga ke0) kAyotsargapratye (karemi ke) huM karuM bu. ahIyAM koi kaheze ke zrI arihaMtanI pratimAne vaMdana, pUjA, satkAra ane sanmAnanA phalanI prArthanA zA vAste karo ho ? tenI AzaMkA TAlavAne have Agala pada kahe be. (bohilAjavattizrAe ke0) bodhilAnapratyayaM eTale paranaveM zrIjinadharmanI prA tine arthe prArthanA karIyeM yeM. valI ko kaheze ke zrIjinadharmanI prArthanA paNa zA vAste karo Do? temATeM Agala pada kahe ke, (niruvasaggavattiAe ke) nirupasargapratyayaM eTale janma, jarA ane maraNAdika upasargathI rahi ta evaM je mokSarUpa sthAnaka, te sthAnakane nirupasarga kahiye, te pAmavAne arthe kAmassagga karuM bu. emAM vaMdaNavattiyAe ityAdikamAM zrIarihaMtanAM caityavaMdanAdika karatAM je phala hoya, te phala, e kAussaggathI hojo, e nimitta kahyAM. temATeM e Da padanI bIjI nimittasaMpadA jANavI. emAM pada ba be, laghu batrIza ane guru nava, sarva malI pIstAlIza adaro ve // 2 // have e kAussagga je , te zramAdikeM karI rahita kasyo thako phalane na Ape, paraMtu zramAdikeM karI sahita kasyo thako zSTaphalane ApanAra thA ya , mATe jeNe karI kAussagga saphala thAya, tenI trIjI saMpadA kahe . // sajhAe, medAe, dhIIe, dhAraNAe, aNuppehAe, vahamA NIe, gami kAnassagaM // 3||iti // 17 // annaba0 // arthaH-(sajhAe ke0) zrajhyA te e kAussagga zrajhAyeM karI eTale potAnI prAstAthI karUM, paNa koznI jorAvarIthI nahIM, ( mehAe ke) medha yA eTale medhAyeM karI te heya upAdeya parijhAnarUpa nirmala buchiyeM karI eTa le sArA mAganAM phala jANIne karUM paNa mUrkhapaNe nahiM. ( dhIIe ke0) dhRtyA eTale dhRtiyeM karI arthAt cittanI sthiratAyeM karI manane vasthapaNe karI karUM; paNa rAga, dveSa, capalatAyeM karI nahIM karUM. ( dhAraNAe ke0) dhAraNayA eTale dhAraNAyeM karI arthAt zrIjinezvaranA guNa dhArato thako aNavisArato thako karUM, paNa zUnyapaNe nahiM karUM. (aNuppehAe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puskaravaradIvaDe arthasadita. 83 ho) anuprekSAyeM karI eTale zrIjinezvaranA guNane vAMravAra ciMtavato ko karUM, zrI jinaguNArtha vicArato thako karUM, paNa vikala paNe nahIM karUM, ( mANIe ke0 ) varddhamAnayA eTale vRddhine pAmatI evI zraddhA, medhAdhRti, dhAraNA anuprekSA, e pAMce bola teNeM karI sahita thako (kAussaggaM ke0 ) kAyotsarga pratyeM ( gami ke0 ) huM karuM huM // 3 // emAM samAe ityAdikamAM zraddhAdika pAMca bola vRddhivaMtA thavAnA hetu kahyA, mATeM e sAta bolanI trIjI hetusaMpadA jANavI. ema pada sAta, laghu covIza ne guru pAMca, malI gaNatrIza aro be. ahIM sudhI baddhAM malI pannara pada thayAM, traNa saMpadA thai, tathA trahoMtera laghu ne zola guru, malI nevyAzI akSaro thayA. tathA ene beDe annavasa sieNaM ityAdika kAussagga ka saMpUrNa kahiyeM. teno artha, prathama lakhAI gayo be, e bedu malIne yAva saMpadA, tAlIzapada, laghu akSara bazo, guru ugaNatrIza, sarva malI bane gaNatrIza aro ve // iti // 18 // ve jeNeM karI sakala padArtha jANiyeM evo pradIpa samAna je zrI siddhAMta tene, saMstavavo jozyeM, temadhyeM pahelI gAthAyeM tenA prarUpaka zrItIrthaMkara devane stave be. atha purakaravaradIva likhyate // // purakaravara dIvaDe, dhAyaisaMDe jaMbudIve // naradevayavidede, dhammA gare nama'sAmi // 1 // arthaH- ( purakaravaradIvaDe ke0 ) puSkaravara nAmA trIjo dvIpa teno tha eTale puSkaravarahI pAne viSe ve ve, tathA ( thA ke0 ) valI ( dhAyaisaMDe ho) dhAta kikhaM nAmA bIjo dvIpa e dvIpamAM dhAtumI vRnA khaMga eTale vana te ghaNAM ve mATeM dvIpanuM paNa tehIja nAma jAvaM, te viSepaNa be be, tathA (jaMbudI ve ke0 ) jaMbuddhIpane viSe eka, eka, e rIteM aDhI dvIpa saMbaMdhI (jaraha ke 0 ) pAMca jarata kSetra be, tene viSe, valI (eravaya ke0 ) pAMca airavata kSetra be, tene viSe, vali (videhe ke0 ) pAMca mahAvideha kSetra be, tene viSe, ( dhammA gare ke0 ) dharmmanI yAdinA karanAra evA je zrI sImaMdharasvAmI pramukha viharamAna jagavaMta be te sarva pratyeM ( nama'sA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ c. pratikramaNa sUtra. mi ke ) hu~ namaskAra karuM 9 // 1 // e gAthAmAM laghu cotrIza, guru traNa, sarvAdara sAmaMtrIza ||e viharamAna jinane vAMdIne have siddhAMtane staveLe. ||tmtimirpaalvi, saNassa suragaNanariMdamadi ss||siimaadhrss vaMde, papphoDia mohajAlassa // 2 // arthaH-(sImAdharassa ke0) sImA eTale jIvane dharmanI maryAdAne viSe dharI rAkhe, paNa kumArge vartavA na Ape,evo je siddhAMta, te pratye(vaMde ke0) DhuM vAMDu buM, te siddhAMtarUpa zrutajJAna kehabuM be ? to ke ( tama ke0 )ajJAnarUpa je (timira ke) aMdhakAra, tenA (pamala ke0) samUha, tepratye ( visaNassa ke) vidhvaMsa eTale vinAzano karanAra je. arthAt ajJAna rUpa aMdhakAranA samUhapratye nAzano karanAra , athavA (tama ke0) bapha spaSTa ane nihata karmanAM paDala je samUha ane (timira ke) nikAcita karmanAM (pamala ke0) samUha te pratye vinAzano karanAra . valI te siddhAMta kehavo je ? to ke ( suragaNa ke0) devasamUhanA tathA (nara ke0)manuSyanA je (iMda ke0) iMDo teNeM ( mahiassa ke0) aryo be, pUjyo ,valI te sikAMta kehavo be?to ke (papphomizra ke0) prasphoTita eTale atyaMtapaNe karIne tromI De arthAt phomI nAMkhI ( mohajAlassa ke0) aviveki janonI ajJAnarUpa mohajAla eTale mithyAtvajAla jeNe evo be, ahIM zrutajJA nane sImAdhara kahyo be,tenuM kAraNa e ne, ke sImA eTale maryAdA temaryAdAne viSe sarva padArthapratye dharI rAkhyA sthApI rAkhyA ne,mATeMevA siddhAMtane hu~ vAMuM.e gAthAmAM laghu cotrIza, guru ba, sarvamalI cAlIza adaroDe // // have valI paNa e zrIsikAMtanA guNopadarzanapUrvaka sijhAMtamAM pramAda na karavo, evo viSaya dekhADe // // vasaMtatilakAbaMda // ||jaaii jarAmaraNasogapaNAsaNassa, kallANapurakala visAlasudAvahassa ||ko devadANavanariMdagaNacitra ssa, dhammassa sAramuvalagna kare pamAyaM // 3 // arthaH-(dhammassa ke0) dharmasya eTale zrutadharma je zrIsiddhAMta teno (sAraM ke0) sAmarthya eTale zrutajhAna jaNavAnI zakti athavA zrutajhAnano Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puskaravaradIvaDhe arthasadita. 5 (sAraM ke0) mahimA tene jANI, tenA rahasya pAmavAnI zakti, te pratyeM (uvalana ke0) upalanya eTale pAmIne (ko ke) koNa javya jIva vivekI puruSa, (pamAyaM ke0) pramAda eTale Alasa pratye (kare ke0) kare, arthAt jANa evo koi paNa puruSa, pramAda, na kare. valI te zrutadharma kehavo ? to ke (jAjarAmaraNasoga ke) jAti eTale janma, tathA jarA, maraNe ane zoka, te pratye (paNAsaNassa ke0) pranAzanasya eTale atizayeM karIne nAzano karanAra be. ahIM maraNa pAmIne pharI saMsAra madhye upajaq tene janma kahIyeM, tathA jarA te vRddhAvasthAnI prApti, tathA maraNa te prANanAza, tathA paravastuno viyoga thAya, tevAreM manamAMhe kheda, uHkha dharavU ane zupha AtmadharmathI udAsapaNuM rAkhavU, teneM zoka kahiyeM. valI te zrutadharma kehavo ke ? to ke ( kahANa ke) kaTya eTale Arogya tene aNati nAma kahenAra te kalyANa kahiye. te kalyANano kAraka, te paNa alpa nahI, paraMtu (puraskala ke) puSkala eTale saMpUrNa (visAla ke0) vistIrNa evaM je modasaMbaMdhI ( suha ke0) sukha, teno (zrAvahassa ke0) karanAra , eTale ApanAra, valI, te zrutadharma kehavo be? to ke (deva ke0) vaimAnika ane jyotiSI devatA saMbaMdhi tathA (dANava ke ) navanapati ane vyaMtara devatAsaMbaMdhi tathA ( nara ke0) manuSyasaMbaMdhi je (kaMda ke0) iMDo tenA (gaNa ke0) samUha teNeM (acciyassa ke0) aryoM ne pUjyo be, stavyo be, evo je zrIsijhAMta, tene viSe pramAda karato jIva, mAsatusAnI pereM jJAnAvaraNIya karma bAMdhe, mATeM pramAda apramAdanAM phala jANIne siddhAMtane viSe pramAda na karavo. tevA pramAdI mUrkha jJAna rahita jIvanAM ATha lakSaNo kahyAM je te kahe je. prathama lakSaNa e je ciMtArahita hoya, vIjuM ghaNuM noja na kare, trIjuM manamAM lagA pAme nahIM, cothu rAtridivasa sukheM suz rahe, pAMcamuM kAryAkArya vicAravAne bahero hoya, huM mAna, apamAnane viSe samAna hoya, sAtamuM prAyaH rogarahita hoya, AThamuM zarIreM karI dRDha sthUla balavaMta hoya, e ATha guNe karI mUrkha sukheM jIve , paNa te mUrkha ema ciMtave nahIM je aneka zAstra sunASita siddhAMtarUpa amRtarase karI kAnane utsava karatAM jenA divasa jAya be, evA paMmita-janma, tathA jIvitavya saphala ane sukRtArtha be. evA paMmiteM karI pRthivI zone de. ane bIjA pazusamAna vi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G6 pratikramaNa sUtra. nayaviveka rahita,puruSa to pRthvIne viSe nAracUta , te zA kAmanA jANavA ? shtyrthH||3||shraa kAvyamAM laghu sumatAlIza,guru nava, sarva bappanna adaro // 3 // // zArdUlavikrImita chaMda // sino paya Namo jiNamae, naMdI sayA saMjame // devaM nAga suvanna kinnaragaNa, ssasnUya nAvaccie // logo jaba pahije jagamiNaM, telukka mccaasurN|| dhammo vana sA sa vijaya, dhammuttaraM vana // 4 // suassa jagava u|| karemi kAnassagaM vaMdaNavattiAe ||iti // // arthaH-(jo ke0) he jJAnavaMtaloko! tameM jur3a (sijhe ke) sijAya eTale phalanA avyanicArapaNAyeM pratiSThita tathA naya nidepa pramANAdikeM karIne je sika eTale niSpanna karelo , athavA je kutarkarahita syAhA darUpa, De valI jene ArAdhIne bhavya jIva modaphala pratye pAme je. evo (jiNamae ke) jinamatAya eTale jinamata arthAt zrItIrthaMkara devano prakA zelo je sikAMta, je tene (paya ke0) prayatnaH eTale Adara sahita thako hu~, (Namo ke0) namaskAra karUM 9. te jinamatanA prasAdathakI mahAre ( saMjaya ke0) saMyama eTale cAritra, tene viSe (sayA ke0) sadA niraMtara, (naMdI ke ) samRSi vRddhi thA, te saMyama kehavo ? to ke (devaM ke0) vaimA nika devo, (nAga ke) nAgeMDAdi te pAtAlavAsI navanapati devo, (suvanna ke0 ) suparNa je garumo tathA jyotiSI devo, (kinnara ke0 ) vyaMtara devo, e cAra prakAranA deva, tenA (gaNa ke ) samUhane je (ssayatanAva ke) sanaMtanAveM eTale satyanAveM karI (accie ke0 ) aryo, pUjyo . valI (jaba ke ) je jinamatane viSe ( logo ke0) trikAla jJAna, (pahi ke0) pratiSThayu , kaDaM je. valI je siddhAMtane viSe (tevuka ke0) adholoka, Urdhvaloka ane tIjheloka, e traNa loka madhye ( macca ke0) mRtya eTale manuSya, (asuraM ke0) navanapati pramukha sarva devatA ane upa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siNaM bujhANaM prarthasadita. lakSaNathI nArakI, tiryaMca paNa levA. e prakAranuM ( jaga miNaM ke0 ) zra jagat jJeyatveM pratiSTayuM be. eTale e sarva lokanuM jJAna je zAstramAM sthApyuM a. arthAta sarva jagat, je siddhAMtanA baleM karI jAya be, evo (dhammo 0 ) siddhAMta rUpa zrutadharma, te ( va ke0 ) vRddhiM yAtu, vRddhine pAmo. te zrutadharma nitya paNA mATe artha AzrayI sadaiva ( sAsa ke0 ) zAzvato 69 tathA ( vijaya 0 ) paravAdIyone kIMpavA thakI vizeSapaNe karI jaya to be, valI ( dhamma ke0 ) cAritra dharmanuM ( uttaraM ke0 ) pradhAnapaeM jema thAya, tema te zrutadharma, ( vahuta ke0 ) vRddhine pAmo. emAM pharIne je (vau ) e pada be, te jJAnavRddhi karavI, ema dekhAvA mATeM be // 4 // ( susana gavarDa ke0 ) he jagavaMta! te zruta siddhAMtane rAdhavA jI thavA evA zruta siddhAMtarUpa jagavaMta tene rAdhavA jaNI athavA (jagavadho) mahimA je siddhAMta tene ArAdhavAne nimitte ( karemi kAussa gaM ke0 ) huM kAjassaga karuM huM, paDhI vaMdaNavattitryAe ityAdika pATha jaNI ne kAyotsarga kare, teno artha pUrvavat jAvo // iti zrutastavasUtrArthaH // e kAvyamA laghu ekazaTha, guru paMdara, sarvAkSara boMtera be, "suprassa jagavarnu" eTale sudhI gaNatAM laghu samazava, guru zola, sarva malI tryAzI akSaro be. e cAre gAthAnA malI laghu ekazo tryAzI, guru tetrI zamalI sarva zo ne zola be. emAM be gAthA tathA kAvya paNa be be // iti // 117 // have. sarva kriyAnA paraMparAphalabhUtaje sika, tene namaskAra karavAmAdeM kahe be. // siddhANaM buddhANaM // akSara // siNaM bujhAeM, pAragayANaM paraMparagayANaM // loga muvagayANaM, namo sayA sabasiNaM // 1 // ( artha :- siddhANaM ke0 ) sarva artha siddha karayo ve jeNeM, tene siddha kahiyeM. have te sAmAnyathI karma siddha, vijJAna siddha, vidyAsika, e paNa siddha kahevAya be ? tyAM kahe be ke, ( buddhANaM ke0 ) buddhebhyaH eTale jJAnavaDe tattvanA jANa arthAt samasta jagatrayanA svarUpane jeNeM jANyA be. valI ( pAragayANaM ke0 ) pAragatenyaH eTale saMsArasamunA pArapratyeM pAmyA be, athavA sarva kAryano pAra eTale aMta, te pratyeM pAmyA be mATe siddha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cuc pratikramaNa sUtra. kahiyeM. (paraMparagayANaM ke ) paraMparAgatenyaH eTale paraMparAyeM karIne arthAt mithyAtva guNasthAnakathI mAmIne anukrameM caudamA ayogI guNagaNA sudhI camIne modapratye pahotA athavA karmanA dayopazamAdikathI prathama zujha samyakdarzana, paDI samyakjhAna, paThI samyakcAritra pAmI dapaka zreNi karI evI paraMparAyeM karI anukrameM modeM pahotA. (loaggamuvagayANaM ke0) lokAyamupagatenyaH eTale lokAgrane viSa upagata eTale pahotA sikadetrapratyeM pAmyA, evA (sabasijhANaM ke)sarva sikenyaH eTale tIrtha, atIrthAdika nedeM paMdara prakAranA je sarva sijha, te pratye (sayA ke0) sadA niraMtara (namo ke0) namaskAra thA. A gAthAmAM laghu trIza, ane guru pAMca, sarva malI pAMtrIza adaro // 1 // have DhukamA nikaTa upakArI mATeM vartamAna tIrthaMkara zAsananA nAyaka zrI mahAvIra svAmI ne, tenI stuti naNe be. jo devANavi devo, jaM devA paMjalI namasaMti // taM devadevamadiaM, sirasA vaMde mahAvIraM // 2 // arthaH( jodevANavidevo ke0) yodevAnAmapi devaH eTale je devonA paNa deva be,te devAdhideva kahiyeM valI (jaM ke0) jemane (devA ke0) vaimAnika pramukha cAra nikAyanA devatArja,te (paMjalI ke0)hAtha jomI mastakeM caDhAvIne ( namasaMti ke) namaskAra kare . valI (devadeva keNa) devatAu~no deva je iMDa, teNeM (mahiraM ke ) puSpAdikeM karI pUjyA je. (taM ke0) te (mahAvIra ke) zrImahAvIrakhAmIpratye (sirasA ke0) mastakeM karIne ( vaMde ke0) hu~ vAMuM bu. yA gAthAmAM sarva malI cotrIza laghu akSaroja // 2 // have namaskAranuM phala dekhAmavAne Agala gAthA kahe be. ikovi namukAro, jiNavaravasadassa vakSmANassa // saMsArasAgarAja, tAre naraM va nAriM vA // 3 // arthaH-( jiNavara ke0) sAmAnya kevalIyone viSe eTale zrutajJAnI avadhijJAnI pramukha te jina kahiyeM,te madhye vara eTale pradhAna evA kevalajJAnI nagavAn tene jinavara kahiyeM, te kevalIyone viSe (vasahassa ke0)vRSa na sarakhA be, eTale tIrthakara nAma karmanA udayathakI pradhAna ne. tyAM zaMkA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sikSANaM bujhANaM arthasahita. kare le ke evA to jhapanAdi covize tIrthaMkaro grahaNa thAze, to tyAM kahe . ke (vakamANassa ke )zrI vardhamAna svAmI levA. tene jAveM karIne(zkovi na mukAro ke0) eka vAra paNa namaskAra kasyo hoya,eTale ghaNA namaskAra to alagA rahyA, tathApi ekavAra paNa namaskAra karavAthI paNa puHkheM pAra pamA ya, evo je ( saMsArasAgarA ke ) saMsArasamuDa te thakI (tAre ke)tAre be,eTale mokSapadavI Ape be. te kone tAre je ? to ke ( naraM ke0)nara pratye ane ( va ke0 ) valI ( nArI ke0) nArIpratye (vA ke0) athavA kRtrima napuMsaka pratye tAre je. ahIM koieka digaMbaramatAnusArI strIne moda nathI, ema kahe . te jU kahe , kema ke, modanuM kAraNa jejJAna,darzana,ane cAritrarUpa ratnatrayI ne tenuM ArAdhana kara, to puruSa tathA strI behune viSe samAna be, te to pratyakSa dIgamAM Ave ,mAde strIne moda javAmAM kAM paNa pratibaMdha nthii||aa gAthAmAM laghu ekatrIza ane guru pAMca,sarva malI btriishadro||3||etrnn gAthA zrIgaNadharajInI karelI nete mAtrai niyamapUrvaka kahevI. have AgalI AvazyakacUrNImAMheli be gAthA, guruparaMparAgata be, te paNa kahevI. temAM pahelI gAthAyeM zrIgiranAraparvatamukhamaMmana sakala vighna samUha vihaMgana, evA zrIneminAtha nagavAn , temanI stuti kahe be. jarjita selasihare, dirakA nANaM nisIhiA jss|| taM dhammacakavahi, arihanami namasAmi // 4 // arthaH-(ujiMtaselasihare ke0) ukiMta zailazikharanI upara eTale giranAra parvatanA zikharanI upara sahasrAmravana mAhe jenAM traNa kalyANaka thayAM be, te kahe . eka (dirakA ke0) dIdAkaTyANaka, ane bIjuM ( nANaM ke0) jhAnakalyANaka, trIju ( nisIhiyA ke ) sakalavyApAra niSadhavA naNI niSedhikA eTale modakaTyANaka, e traNa kalyANaka, ( jassa ke0 ) je svAmInAM thayAM be. valI (dhammacakavahiM ke ) mithyAtvAdika nAva zatruno unneda karavAthakI dharmacakravartIsamAna, ( taM ke ) te (arihanemi ke) zrI ariSTanemi nagavAnane ( narmasAmi ke0 ) huM namaskAra karuM buN|| A gAthAmAM laghu sattAvIza ane guru sAta,malI cotrIza adaro be||4|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 pratikramaNa sUtra. bIjI gAthA zrIaSTApada pramukha tIrthane namaskAra karavA naNI kahe . cattAri aha dasa do, avaMdiyA jiNavarA canabIsaM // paramahanihiahA, sihA siI mama disaMtu // 5 // 30 // arthaH-aSTApada parvata upara narata cakravartIye karAvelo evo je caturmukha prAsAda tene viSe jenAM pratibiMba virAjyAM , tyAM dakSiNa dizine viSe saMnavAdika (cattAri ke0) cAra ane pazcima dizine viSe supArzvajinAdika (aTha ke0 ) ATha tathA uttaradizine viSe dharmajinAdika (dasa ke0) daza tathA pUrvadizine viSe jhapanajinAdika (dozra ke0) be, e sarva ekA mela vIyeM, tevAreM ( jiNavarA canavIsaM ke) covIza tIrthaMkaro vartamAna covI zInA thAya. te kehavA ?to ke (vaMdiyA ke0) vaMdita , eTale jene iMsAdika vAMde . mATeM vaMdita , valI (pasma ke0) paramArthe karI, paNa kalpanAmAtre nahI, eTale satyArtha paNe karI je (nihiahA ke ) niSThitArtha thayA ne, eTale ( niSThita ke ) sthira acala kasyuM ( artha ke0 ) sarva prayojana jeNe arthAt je kRtakRtya thayA ne tathA ( sijhA ke0) siddha thayA , eTale pUrNaphalane pAmyA be, evA jhapanAdika covIze jinavara te ( mama ke) mujhane (sikiM ke0) siddhi eTale moda, te pratye (disaMtu ke0) dyo aapo||5||e gAthAmAM laghu uMgaNatrIza, guru Au, malI sAmaMtrIza adaro be. e gAthA je prakAreM zrIgautama svAmIyeM aSTApada parvatanI upara jazne devanI vaMdanA karatA karatAM karI be, te prakAreMja nibaMdhana thayelI be. e sikasta vamAM badhI malIne pAMca gAthA be, vIza pada , vIza saMpadA be, laghu ekazo ne ekAvana ane guru paccIza, malI ekazo ne bahotera adaro 2 // 20 // have savaba naciyakaraNa ema paramezvareM kaDaM be.temATeM ucita karavA naNI zrIvItarAganA vaiyAvaccagara evA je samyagdRSTi devatA, tenA pratyayane arthe kAnassagga karavA sAru AvI rIteM kahe, te kahe je // ||ath vezrAvaccagarANaM // veAvaJcagarANaM, saMtigarANaM, sammaddihisamAdigarANaM ||1||iti // 21 // karemi kAnassaggaM anna // arthaH-zrIjinazAsana- ( vezrAvaccagarANaM ke0 ) vaiyAvacca eTale sAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo'rdat tathA saMsAradAvAnI stuti arthasadita. e! saMjAla ciMtAnA karanAra sAnnidhyakArI evA je gomukha yada, ane cake zvarI pramukha, (saMtigarANaM ke0) sarvasaMghane zAMtinA karanAra, kuJopavane upazamanA karanAra, (sammadihisamAhigarANaM ke0) samyakadRSTi jIvone sa mAdhi eTale cittanI ekAgratAnA karanAra, evA devo AzrayIne // 1 // (kare mi kAussaggaM ke0) huM kAyotsarga karUM bu. ahIM vaMdaNavattiAe ityAdika pATha na kahiye, je naNI te yadAdika devo avirati paNe be, mATeM vAMdavA pUjavA yogya nathI tethI 'annaba usasIeNaM' ityA dikaja kahiyeM. ahIMyAM devatAno kAussagga karatAM mithyAtva lAge , e rIteM keTalAeka kahe , te jUtuM kahe , kema ke? zrIharijamasUrikRta lalitavistarAnI vRtti tathA zrIhemAcAryakRta yogazAstravRtti tathA AvazyakacUrNI madhye devatAno kAu ssagga karavo pragaTaja kahyo be, tathA zrIvayarasvAmIyeM goSThAmA hilsa ninha vane arthe tathA sunanA zrAvikAyeM caMpAnagarInI pola ughAmavAne avasareM tathA manoramA zrAvikAyeM,sudarzana zreSThIne zUlinuM saMkaTa paDe thake devatAnA kAssagga kIdhA je. ema ghaNe sthaleM sAMnaliye baiyeM, mATeM samyakUdRSTi jIvone devatAno kAussagga karavAthakI kAMI paNa dUSaNa nazrI. A sUtramadhye a DhAra laghu, ane cAra guru, malI bAvIza adaro // 1 // iti // 21 // // atha parameSThinamaskAra // nmo'rhtsidaacaaryopaadhyaaysrvsaadhunyH||1||iti // 22 // arthaH-arihaMta, sijha, AcArya, upAdhyAya, sarva sAdhu, e pAMca parame STine mahAro namaskAra ho. e sUtra cauda pUrva mAheDhuM evo praghoSa ne. tejaNI strI jaNavA na pAme // 1 // iti // 22 // // atha saMsAradAvAnI stuti // ||avjraacNd // saMsAradAvAnaladAdanIraM, saMmohadhUlIharaNe samIram // mAyA rasAdAraNasArasIraM, namAmi vIraM girisAradhIram // 1 // arthaH-( vIraM ke0) zrIvIra nagavAn pratye (namAmi ke0) huM namaskAra karuM buM. te zrIvIra kehavA ? to ke ( saMsAra ke0) cAturgatikane viSe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eza pratikramaNasUtra. saMsaravu eTale jamavaM tene saMsAra kahiye. te saMsArarUpa (dAvAnala ke) vanano agni teno (dAha ke0) tApa, te tApane lavavAne (nIraM ke0) pANI samAna be. valI kehavA je ? to ke (saMmohadhUlI ke0) moha eTale ajJAna tapa dhUlI eTale raja tene (haraNe ke0) haraNa karavAne (samIraM ke0) pavana samAna be. tathA ( mAyArasA ke0 ) kapaTarUpa je rasA eTale pRthvI tene ( dAraNa ke )vidAravAne ukhemavAne ( sAra ke0 ) pradhAna atyaMta tIdaNa evA (sIraM ke0) hala samAna be. valI kehavA ? to ke ( girisAra ke0) merunI pereM (dhIraM ke) je dhIra be, acala , eTale potAnA kharU pane viSe acala be, evA vIra nagavAn be. yA zlokamAM sarva adAra cummAlIza , temAM nAre adara koz paNa nathI. // 1 // // vasaMtatilakA baMda // ||naavaavnaamsurdaanvmaanven, cUlAvilolakamalAvalimAlitAni // saMpUritAninatalokasamI hitAni, kAmaM namAmi jinarAjapadAni taani||2|| arthaH-( tAni ke ) te prasiddha ( jinarAjapadAni ke0 ) jinarAjanAM caraNa, te pratye (kAmaM ke ) yatheTapaNe ( namAmi ke0) huM namuM buM. nama skAra karuM buM, te zrIjinarAjanAM caraNa kehavAM ve ? to ke ( nA ke0) jAveM karIne (avanAma ke0) namyA evA je (suradAnavamAnava ke ) sura te vaimAnika ane jyotiSika devatA, tathA dAnava te pAtAlavAsI navana pati tathA vyaMtara devatA ane mAnava te manuSya, tenA je (zna ke0) svAmI gakura tenA (cUlA ke0) mastakane viSe je mukuTa tenI upara rahelI evI je ( vilola ke) dedIpyamAna (kamalAvati ke) kamalanI zreNiyo teNe, (mAlitAni ke) pUjita kasyAM be, eTale pUjyAM be. valI te zrIji narAjanAM caraNa kehavAM ? to ke (saMpUrita ke0) samyak prakAreM pUkhyAM ne (aninataloka ke ) trikaraNazukriyeM karI namanAra evA je jaktaloko navya jIvo tenAM ( samIhitAni ke0) manovAMDita jeNe evAM .A zlokamAM akSara bappana be, nAre adara koi paNa nayI // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAradAvAnI stuti arthasadita. // maMdAkrAMtAchaMda // bodhAgAdhaM supadapadavInIrapUrAbhirAmaM, jIvAhiMsA virala ladarIsaMgamAgAdadedam // cUlAvelaM gurugamamaNIsaMkulaM dUrapAraM sAraM vIrAgamajalanidhiM sAdaraM sAdhu seve // 3 // " artha : - ( vIra ke0 ) zrIvIra jina saMbaMdhI je ( zrAgama ke0 ) siddhAMta rUpa ( jalanidhiM ke0 ) samudra te pratyeM, ( sAdaraM ke0 ) Adara sahita ( sAdhu ke0 ) samyaka prakAreM ( seve ke0 ) huM setuM buM, te zrIvIrAgamajala nidhi hear a ? evI rIteM sarvavizeSaNonI sAyeM kahetuM, ( bodhAgAdhaM ho) bodha je jJAna teNeM karIne agAdha eTale gaMjIra be, athavA agAdha eTale karIne gaMjIra evo bodha eTale yathArthajJAna ve jene viSe, evo be. valI ( supada ke0 ) "dhammomaMgalamukkihaM" ityAdi suMdara padonI (padavI ke0 ) zreNIracanA te rUpa ( nIrapUra ke0 ) pANIno pUra je samUha, teNeM karIne (nirAmaM ke0 ) zobhAyamAna be, manohara be. valI kehavo be? to 3 ( vAhiMsA ke0 ) jIvadayArUpa eTale SaTUkAya jIvonI rakSArUpa ( avirala ke0 ) aMtararahita evI ( laharI ke0 ) laherI yo eTale taraMgo tenA ( saMgama ke0 ) paraspara malave karIne ( agAha 0 ) agAdha eTale pAra ve dehakharUpa jenuM, eTale bedana nedana karI nahIM zakAya evo ane agAdha mahAgaMjIra ( dehaM ke0) deha eTale zarIra be jenuM, evo valI (cUlA ke0 ) zrI siddhAMtonI je cUlikArDa be, te cUlikArUpiNI ( velaM ke0 ) velo be je samudrane viSe, valI je ( guru ke0 ) mahoTA evA je ( gama ho ) sarakhA pATha te rUpa ( maNI ke0 ) ratna teNeM karI ( saMkulaM ke0 ) saMkIrNa be narelo be, valI ( dUra ke0 ) atyaMta dUra be ( pAraM ke0 ) pAra jeno eTale jeno kAMTho ghaNo dUra be, kema ke ? samunI pereM siddhAMtano pAra pAmavo mahAdurlana be, eTale saMpUrNa zrutajJAnI athavA kevajJAnI vinA bIjAthI jeno pAra pamAya nahIM, evo ( sAraM ke0 ) pradhAna be, pUjya be. mATeM zlokamAM sarva ra amarAva be, jAre akSara koI nayI // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. // sragdharA baMda // AmUlAloladhUlIbahulaparimalAlIDhalolAlimAlA, UMkArArAvasArAmaladalakamalAgArannUmInivAse // gayAsaMnArasAre varakamalakare tAradArAnirAme, vANIsaMdohadede nava viradavaraM dehi me devi sAraM ||4||iti // 13 // arthaH-(devi ke) he zrutadevi ! ( me ke) mujane (sAraM ke0)pradhAna evo ( navaviraha ke0) saMsArano je viraha tene moda kahiyeM, tenoM (varaM ke0 ) varadAna eTale modasaMbaMdhi varadAna, tene ( dehi ke0 ) de, Apa. ahIM pAMca saMbodhanayukta evI devI ,mATeM te pAMca saMbodhana kahiyeM baiyeM prathama (AmUla ke0) mUla lageM (Alola ke) capala te molatuM evaM, valI (dhUlI ke ) makaraMda sugaMdhanA kaNIyA tenA ( bahula ke ) ghaNA (parimala ke0) sugaMdha, tene.viSe (AlIDha ke) Asakta magna evA je (lola ke0) capala ( ali ke) camarATha tenI ( mAlA ke0) zreNI tenA (UMkAra ke0 ) guMjAra tenA (ArAva ke0) zabda teNe karIne je(sAra ke0) pradhAna ne evaM, valI ( amala ke) nirmala evAM ( dala ke0) pAMdamAM teNe karIne sahita evaM ( kamala ke) je kamala tenI upara, (AgAra ke) juvana ne eTale ghara ne jenu, tenA madhyanAganI (nUmI ke) nUmine viSe zayana cena karavAnI atiramaNIya zayyA ne tene viSe ( nivAse ke) nivAsa eTale vasavaM ne jee prathama padeM karI prathama saMbodhana jANavU. have valI (bAyA ke0) kAMti teno je (saMjAra ke) samUha te samUheM karI ( sAre ke0) pradhAna De mATe he bAyAsaMjArasAreM! e bIjA padeM karI bIjaM saMbodhana jANavU. valI (varakamala ke0 ) pradhAna kamala ne jenA (kare ke0) hAthane viSe tenA saMbodhane he varakamalakare! e trIjuM saMbodhana jANavU. valI ( tAra ke ) dedIpyamAna evA ( hAra ke) hAreM karIne (anirAme ke0) suMdara De hRdaya jenuM athavA ( tAra ke) netranI kIkI De (hAra ke0) suranarane harAvanArI jenI teNeM karI (anirAme ke0) suMdara be. ahIM he tArahArAnirAme! e cotheM padeM karI cothu saMbodhana jANavU. have (vANI ke0) chAdazAMgIrUpa vANI teno ( saMdoha ke0) samUha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eU kallANakaMdanI stuti arthasadita. tejIja De (dehe ke0) zarIra jenu, ahIM he vANIsaMdohadehe ! e pAMcamA padanuM pAMcamuM saMbodhana jANavU. A zlokamAM sarva adara corAzI je. jAre adara koI nathI // sarva cAre gAthAnAM malI pada zola , saMpadA zola be, sarva malI bazeM ne bAvana adaro , emAM ko nAre adara nathI // 3 // // atha kalyANakaMdanI stutipraarNnH|| // tihAM zrI jinapaMcakane vAMdavAnI pahelI thuz kahe je // kallANakaMdaM paDhamaM jiNaMdaM, saMti ta nemijiNaM munniNdN|| pAsaM payAsaM suguNikagaNaM,nattI vaMde sirivahmANaM // 1 // arthaH-(kalyANakaMdaM ke0) kalyANa eTale sukhavRddhi tenA kaMdaM eTale mUla be evA, (paDhamaMjiNaMdaM ke ) prathama jineM je zrISanadeva tepratyeM tathA bIjA (saMti ke0) zrIzAMtinAtha te pratye (ta ke0) tevAra par3I trIjA (murNidaM ke0) muniu~ne viSe iMza samAna evA je zrI (nemijiNaM ke0) nemi jinezvara tepratye, valI traNa juvanane viSe ( payAsaM ke) prakAzanA karanAra, evAje (pAsaM ke0) zrI pArzvanAtha tepratye, valI cothA ( suguNa ke) jJAnAdi, dayAdi ane damAdi, ityAdika aneka guNa tene suguNa samUha kahiyeM, tenuM (zkagaNaM ke ) eka advitIya sthAnaka evA, (si rivajhamANaM ke0) zrImAna jagavAn te pratye (jattI ke0) naktiyeM karIne (vaMde ke0) hu~ vAMuMDaM. yA kAvyamAM laghu cAlIza, guru cAra, malI cummAlIza adaro be. e jinapaMcakane vAMdavArUpa prathama thu th||1|| have sarva tIrthaMkarone vAMdavAnI bIjI thui kahe . apArasaMsArasamuddapAraM, sattA sivaM ditu suzkasAraM // save jiNaMdA suraviMdavaMdA, kallANavallINa visAlakaMdA // 2 // arthaH-(sakvejiNaMdA ke0) sarve jine je , te mujhane (sivaM ke0) zi va je moda, tene (diMtu ke0) dyo, Apo. te samasta jineMdra kehavA ne ? to ke ( apArasaMsArasamuddapAraM ke0) nathI jeno pAra eTale Demo evo je saMsArarUpa samuSa tenA pArapratye aMtapratye (pattA ke0) prAptA eTale pAmyA je. valI te sarvajine kehavA je ? to ke (suraviMda ke0) devatAu~ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e6 pratikramaNa sUtra. nAM vRMda eTale samUha. tene je ( vaMdA ke) vAMdavA yogya ve. valI te sarve jineMdra kehavA ? to ke ( kahANavatINa ke0) kalyANarUpa velInA (vi sAlakaMdA ke0) vistIrNa mahoTA kaMda mUla be, valI te ziva kahevaM je? to ke (suzkasAraM ke0) zuci eTale pavitra je vastu , tenuM eka sAra , arthAt jANiyeM eka sAraja kADhelo hoya nahIM? evaM ne zrA kAvyamAM laghu AmatrIza tathA guru ba, malI cummAlIza adaro 2 // 5 // have jJAnavarNanapUrvaka jinamata namanarUpa trIjI thui kahe je. nivANamagge. varajANakappaM, paNAsiyAsesakuvAzdappaM // mayaM jiNANaM saraNaM budANaM, namAmi niccaM tijgppdaannN||3|| arthaH-( jiNANaM ke0 ) jinAnAM eTale jina je je temanA (mayaM ke) mata eTale zrI jinamatapratye (niccaM ke) nitya eTale sadA niraMtara (namA mi ke0) hu~ namuM bu. te zrI jinamata kehabuM ne ? to ke ( nivANamagge ke) nirvANa je moda, tenA mArgane viSe eTale modanagarano jJAnAdiratnatrayarUpa je mArga me te mArgane viSe pahoMcAmavAne (vara ke0) pradhAna evaM (jANa ke0) yAna eTale ratha tenI (kappaM ke0) kalpa eTale samAna be. valI te jinamata kehabuM be ? to ke (paNA siya ke0) atizayapaNe karIne nAza kasyo De (asesa ke0) saMpUrNa (kuvAi keNa) kuvAdIyo eTale pAkhaMmIyo no (dappaM ke ) darpa eTale ahaMkAra jeNeM, eTale kuvAdIyo je anyadarza nIyo tenA ahaMkArane jeNe saMpUrNa nAza kasyo je. evaM jinamata je. valI jinamata kehabuM be ? to ke (buhANaM ke0) budhAnAM eTale je paMmito be, tene (saraNaM ke0) zaraNa , AdhAracUta be, jema padIune AkAza zrA dhAracUta , tenI pereM jANavU. valI te zrI jinamata kehaQ ? to ke (tijaga ke) traNa jagatane viSe (ppahANaM ke0) pradhAna be. emAM laghu AmatrIza ane guru ba, sarva malI cummAlIza adaro // 3 // have zAsananA adhiSThAyika deva, devInA varNananI cothI thui kahe . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snAtasyAnI stuti arthasahita. e kuMdigorakIratusAravannA, sarojadanA kamale nisannA ||vaaesirii pubayavaggadabA, sudAya sA amda sayA pasabA // 4 // iti // 20 // arthaH-(sA ke ) te (vAesarI ke0) vAgIzvarI eTale zrutadevI sarakhAti ( amha ke0) amane (sayA ke0) sadA niraMtara, (suhAya ke0) su khAya eTale sukhane mATe thA. iti zeSaH // have te vAgIzvarI kehavI ? to ke (kuMda ke0) macakuMda jAtinAM phUla, (ke0) caMdramA, (gorakIra ke0) gAyana udha tathA (tusAra ke) hima, e cAranI pereM ujjvala De, (vannA ke ) varNa jeno, valI te vAgIzvarI kehavI ? to ke ( saroja habA ke0) sarojahastA be. tihAM (saroja ke) kamala teNeM karI sahita De (habA ke) hAtha jeno eTale hAthamAM kamala dhAraNa kayuM . valI te vAgIzvarI kehevI ? to ke (kamale ke0) kamalamAM (nisannA ke0) besa buM be, raheq ne jenuM evI je. valI te vAgIzvarI kehavI De ? to ke putraya vaggahabA . tihAM (pubaya ke0) pustakano je (vagga ke0 ) varga eTale samUha, te (habA ke) jenA hAthane viSe je. valI te zrutadevI kehavI ? to ke (pasabA ke0) prazastA eTale zrIsaMghanI nakti vidyAdAnAdika karavAthaki, prazasta uttama // 4 // A gAthAmAM laghu pAMtrIza tathA guru nava, sarvAdara cummAlIza , e cAre gAthAmAM pada zola, saMpadA zola, laghu ekazo ekAghunna, guru paccIza, sarvAdara ekazo getera 2 // iti // 24 // // atha snAtasyAnI stutipraarNjH|| // tatra prathamaM vrssmaanstutiH|| snAtasyApratimasya meruzikhare zacyA vinoH zai zave, rUpAlokanavismayAhRtarasatrAMtyA camaccadu SA // nanmRSTaM nayanapranAdhavalitaM dIrodakAzaMkayA, vakaM yasya punaH punaH sajayati zrIvardhamAno jinH||2|| arthaH-(zacyA ke0) sANI je teNeM (meruzikhare ke) meru parvatanA zikharane viSe (snAtasya ke0) navarAvyA ane (apratimasya ke0) nirupama 13 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9g pratikramaNa sUtra. evA ( vijo: ke0 ) vIrajagavAn tenA ( zaizave ke0 ) bAlakapaNAne viSe (rUpAlokana vismayAhRtarasatrAMtyA ke0) rUpanaM Alokana je jovuM, te thakI upanyo evo je vismaya kahetAM Azcarya tadrUpa zrAhRta eTale jogavyo evo je rasa katAM poro, tenI je jAMti teNeM karI ( maccakSuSA ke0 ) - matI nAma rahI parahI yAtI be cakku jenI evI iMdrANI yeM ( nayanaprajA valitaM 0 ) netrI prajA je kAMti teNeM karI dhavalita eTale ujjvala kasyuM evaM (yasya ke0) je pranuM ( vakraM ke0 ) mukha, te ( dIrodaka ke 0 ) kSIrasAgaranuM jala, tenI (yAzaMkayA ke0) zrAzaMkAyeM karIne (unmRSTaM ke0 ) lUaj be, evA (zrIvarddhamAno jinaH ke0) zrIvarddhamAna jina je zrIvIra jagavA n (saH ke0) te (punaHpunaH ke0 ) vAraM vAra ( jayati ke0) utkRSTA varte be // 1 // // atha dvitIyA sarva jinastutiH // iMsAMsAdatapadmareNukapizadIrArNavAMnonRtaiH, kunai rapsarasAM payodharajarapraspardhiniH kAMcanaiH // yeSAM maMdararatnazaila zikhare janmAbhiSekaH kRtaH, sarvaiH sa rvasurAsurezvaragaNaisteSAM nato'haM kramAn // 2 // arthaH- (sarvaiH ke0) sarva evA ( sarvasurAsurezvaragaNai: ke0) sarva nAma samagra sura, asura tenA Izvara je iMdra, tenA gae je samUha, teNeM (haMsAMsAdatapa jhareNukapizIrArNavAMno nRtaiH ke0 ) haMsa je rAjahaMso tena sa je pAMkho teNeM karI hata nAma umAmI evI padmareNu je kamalanI raja, teNeM karI kapiza nAma rAtuM pIluM yuM evaM kIrAMja je kIrasamudranuM jala teNeM karI nRtaiH nAma yA evAne (psarasAMpayodharajaraprasparkiM jiH ke0) apsarArjunA payodhara je stana temano jara je samUha tenI sAthai prasparddhi niH eTale pratisparddhAnA ka ranAra evA (kAMcanaiH ke0 ) kAMcananA (kuMnaiH ke0) kalazoyeM karIne ( maMdara ratnazaila zikhare ke0 ) maMdararatna je merunAmA zaila je parvata, tenA zikhare nAma zikharane viSe ( yeSAM ke0) je jinono ( janmA niSekaH ke0 ) janmajiSeka, te ( kRtaH ke0 ) karelo be, ( teSAM ke0 ) te sarva jinonAM (krA * mAnU ke0 ) caraNa kamala pratyeM ( nato'haM ke0) huM namelo nuM // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snAtasyAnI stuti prarthasahita. // atha tRtIyA dvAdazAMgastutiH // prasUtaM gaNadhararacitaM dvAdazAGkaM vizAlaM, citraM bahvarthayuktaM munigaNavRSanairdhAritaM buddhimaGgiH // mokSAgradhAranRtaM vratacaraNaphalaM jJeyabhAvapradIpaM jaktyAnityaM prapadye zrutamahamakhilaM sarvalokaikasAram // 3 // arthaH- (prasUtaM ke0 ) arhat je arihaMta tenuM vakra je vadana te thakI prasUtaM nAma pragaTa thayuM, ane ( gaNadhararacitaM ke0) gaNadhara kahetAM gaNadha royeM racitaM nAma racanA kayuM ne (citraM ke0) AzcaryakAri tathA (bahvartha yuktaM ke0) bahvartha te ghaNA arthoM teNeM karI yukta nAma sahita tathA (buddhimaGgiH ho) buddhimaMta evA ( munigaNavRpanaiH ke0) munigaNa eTale sAdhurjano sa mudAya tenA vRSa eTale nAyakoyeM ( dhAritaM ke0 ) dhAraNa kara evaM ane ( mokSAgrArabhUtaM ke0 ) jorUpagRha tenuM zragradvAra kehatAM mukhyadvAra samAna tathA ( vratacaraNaphalaM ke0 ) vratAne caraNa, je cAritra tenuM phala be mAM evaM ane (jJeyanAvapradIpaM ke0 ) yajAva te jANavA yogya va te viSe pradIpa nAma dIpaka samAna evaM ne (sarvalokaikasAraM ke0 ) sarva lokane viSe ekasAraM kahetAM dvitIyasArabhUta evaM (akhilaM ke0 ) samagra ( vizAlaM ke0 ) vizAla evaM ( dvAdazAMgaM ke0 ) dvAdazAMgarUpa ( zrutaM ke0 ) siddhAMta tene ( tyA ke0 ) jaktiyeM karIne ( nityaM ke0 ) niraMtara (zrahaM ke0 ) huM (prapadye ke0 ) aMgIkAra karuM huM // 3 // ril // atha kArya siddhiprAptyartha caturtha sarvAnubhUtinAmA yastutiH // niSpaMkavyomanI laghu timalasadRzaM bAlacaMzajadaMSTraM mattaM ghaMTAraveNa prasRtamadajalaM pUrayaMtaM samaMtAt // ArUDho divya nAgaM vicarati gagane kAmadaH kAmarUpI, yakSaH sarvAnubhUti dizatu mama sadA sarvakAryeSu siddhim // 4 // iti // 25 // arthaH- (niSpaMkavyomanI dyutiM ke0 ) niSpaMka eTale vAdale rahita evaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pratikramaNa sUtra. vyoma je AkAza, tenI yuti je kAMti tenA sarakhI nIla eTale zyAma ne kAMti jenI evo, tathA (alasadRzaM ke0) alasa eTale madaghUrNita ne netra jenA tathA (bAlacaMDAnadaMSTra ke0) bAlacaMDa eTale bAlacaMDamAnI AjA je kAMti tenA sarakhI daMSTrA eTale mADho je jenI evA ( mattaM ke) mado nmatta, ane (ghaMTAraveNake ) ghaMTAnA raveNa nAma zabdanI sAthe (prasRtama dajalaM ke) prasRta nAma prasaratuM evaM je madajalaM eTale madavAri tepratye (samaMtAt ke0) sarva jagAyeM (parayaMtaM ke0) pUrAvato evo ( divyanAgaM ke0) divyarUpa nAga je hastI te pratye (ArUDhaH ke0) veThage evo bato(kA marUpI ke0) svebAcArI tathA ( kAmadaH ke0) kAma je manoratha tene de. nAro evo (sarvAnunUtiH ke0) sarvAnunnUtinAmA ( yadaH ke0) yada be, te ( gagane ke0) AkAzane viSe ( vicarati ke ) vicare be. te ( mama ke ) mujhane ( sadA ke0) niraMtara, ( sarvakAryeSu ke ) samagrakAryone viSe (sirki ke ) siddhine (dizatu ke.) Apo // 4 // iti // 25 // ||ath guruvAMdaNAM praarNjH|| - have guruvaMdana vakhANiyeM chaiyeM. te jaghanya, madhyama ane utkRSTa evA traNa prakAreM be. tihAM praNAmamAtra je pheTA vaMdana, te jaghanyavaMdana kahiyeM, ane je khamAsamaNa ApI vidhiyeM karI vAMdIyeM, te thona vaMdanane madhyamavaMdana kahiyeM, tathA utkRSTa to chAdazAvarta vaMdana guNavaMta gurune page ApIyeM. te AvI rIteM. tyAM gurune vAMdaNAM detAM ugho, muhapattI, e be upakaraNa sAdhune jozye, ane zrAvakane muhapattI, tathA caravalo e be jozye. e muhapattI ane rajo haraNa levAnA adara, sAdhune tathA zrAvakane sAdhAraNapaNe zrIanuyoga chAra sUtranI vRttimadhye prakaTaja De tathA kevala zrAvaka zrAzrayI paNa zrAvI rIteM zradara kahyA be, "sAmAzya kamassa samaNovAsagassa canavi he dhammovagaraNe pannatte. taM jahA ThavaNAya riatti muhapattIattI javamAliya tti daMmpAupuThaNagaMcatti" e AlAvo zrIanuyogahAranI cUrNImadhye be, tathA valI jo "muhapattiyaM apamilehittA vaMdaNaM deI goyamA tassa guruzaM pAyanitaM havijA" e AlAvo vyavahAracUrNImadhye be. tathA " gaMtu posa ha sAlAe, gavitu uvaNAyariyaM // muhapattithaM pamaUMto, sIho giNhara posahaM // 1 // " e zloka vivAhacUkhikAgraMtheM siMhazrAvakane posaha le Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suguruvAMdaNAM arthasahita. 201 vAne adhikAreM be, tathA "pAvaraNaM muttUNaM, giehItA muhapatithaM // vana kAya visuDIe, kare posahAzyaM // 1 // e zloka zrI vyavahAracUrNImadhye be. ityAdika vacanathakI e be upakaraNa TAlI bIjAM kalpaka, kAMbalI pra. mukha sAdhune temaja paDemI pramukha zrAvakane kAMhi paNa rAkhavUna sUje. tathA heDe vAMdaNAM dIdhAM na sUje ane sAdhavIne tathA zrAvikAne vastra hoya te thakAM vAMdaNAM devAno vyavahAra be, tyAM prathama khamAsamaNa dezaAdezamAgI, muhapattI pamilehI,zarIranI paccIza pamilehaNA karI, e muhapattInI paJcIza pamilehaNA tathA zarIranI paccIza pamilehaNAnI gAthA artha sudhAM A pamikamaNAmAM Agala zrAvaze; mUlage nAMge potAnAM pagane caravale karI pUMjavA. have vAMdaNAM detAM je paccIza Avazyaka sAcavavAM jozye, te vigata karI kahe be. guruthI cAra dizAyeM jaMga jaMpa hAtha pramANa sAdhu zrAvakanI apedAyeM avagraha rAkhavo eTale potAnA dehapramANa te avagrahanuM deva jANavU, ane sAdhavI tathA zrAvikAnI apekSAyeM tera hAthano avagraha jANavo, te madhye ko kAryane arthe AcAryanI anujJA mAgIne avagrahamAMhe praveza karavo,te AvI rIteM keH-avagraha bAhira rahyo ziSya,paNana camAvelA dhanuSyanI peThe namrakAya bato be hAtha jomI mukheM muhapattI ApI, " zchAmi khamAsamaNo vaMdilaM jAvaNijAe nisIhiAe"eTayU~ kaheto poteM gurune vAMdavAnI zchA jaNAve. paThI lagAreka nIco namIne "aNujANaha me mijaggahaM" kahe, e nIcuM namavArUpa prathama Avazyaka jANavU,paThI valI ziSya mukhathakI nisIhi kahe to rajoharaNe karI AgalI nUmi pUMjato pramArjato avagrahamAMhe praveza kare. e avagrahamAMhe praveza karavArUpa bIjuM Avazyaka jANavU. panI saMmAsAdika pamilehato adhugamo bezIne gurunA caraNa samIpeM rajoharaNa mUkI, mAve hAthe muhapattI le te muhapattIyeM karI mAvA karNathI AraMjIne dakSiNa, karNa paryaMta lalATa pUMjI pramArjI valI teNeM karIja mAbo jAnu pUjI tihAM muhapattI mUkI 'ahokAya' ityAdika kaheto traNa Avarta kare, te AvI rIteM keH-behu bAhu lAMbA karI, pasArI, kUpareM sAthala aNasparzato gurunA caraNa upareM saMlagna, behu hAthanI daze AMgulI lagAmato mukheM (a) adara kahe, palI temaja daza AMgulI potAne lalATeM lagAmato (ho) adara kahe, e behuM adareM eka Avarta thAya. temaja valI ( kA) ane (yaM) e behu ada Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 pratikramaNa sUtra. rane uccArave bIjo zrAvata thAya. temaja valI (kA) ane (ya) ebe adareM trIjo Avata thAya. panI saMphAsa zabda kaheto gurune pageM mastaka lagADe. valI behu hAtha kamalakozane AkAreM jomI,mAthe camAvI "khamaNijo ne kilAmo appakilaMtANaM bahusunneNa ne divaso vazkato" evo pATha kahe.paThI behu hAtha mastakathI utArI jattAne ityAdi kaheto valI paNa traNa Avarta kare, tihAM pUrvalI pereM daza AMgulI sAmasAmI karI, gurune pageM hAtha lagAmato paheDhuM (ja) adara maMdakhareM kahe, bIjuM hAtha upAmato (ttA) akSara madhyamakhareM kahe, trIju (ne) adara lalATeM hAtha pharasato uMcekhareM kahe. e traNa sthAnakeM traNa adara uccAratAM prathama Avarta thAya. tevI rIteMja valI (ja) (va) (Ni) e traNa adara trividhasAdeM karI traNa sthAnakeM uccAratAM bIjo Avartta thAya. temaja valI (UM) (ca) (ne) e traNa adara pUrva rIteM jaccAratAM trIjo Avartta thAya. evaM u Avarta thayA. paDI be hAtha ane mastaka gurune pageM lagAmI "khAmemi khamAsamaNo devasiyaM vazvamaM" kahe paThI unno thara rajoharaNe karI pAbalI nUmi pramArjato mukhathakI "zrAvasi Ae kaheto thako avagrahathI bAhera nIkale. e avagrahamadhyethI bAhera nIkalavA rUpa Avazyaka jANavU. paThI unno rahI be hAthe yogamujA page jinamukhA sAcavato "pamikamAmi khamAsamaNANaM" ityAdika saMpUrNa bedamA paryaMta sUtrano uccAra kare, emaja valI bIjaM vAMdaNuM pUrvalI rIteMja kare, paNa eTaluM vizeSa je bIje vAMdaNeM "AvasiyAe" e pada na kahe, eTale avagrahathI bAhera nIkalaq nahI, sthAnakeMja uno rahI "pamikamAmi khamAsamaNANaM" ityAdika sUtrano uccAra kare. e vAMdaNAM detAM manogupti eTale manamAMhe eka dhyAnapaNuM karavU. vacanagupti eTale ve vAMdaNAMnI vacamAM bIjuM kAMhI bolavU nahIM, kAyagupti eTale zarIra Aghu pADaM halAvaq nahI. etraNa guptirUpa traNa Avazyaka jANavAM. tathA "khamaNiDonekilAmo" ityAdika kahetAM je, mastakeM be hAtha camAvIyeM baiyeM, tene yathAyAta Avazyaka kahiyeM. je naNI janmasamayeM jema bAlaka be hAtha mastakeM camAvIneja janme be, tema e paNa be, te jaNI yathAjAta evaM nAma jANavU. have e paccIza Avazyakano zaravAlo melave . behu vAMdaNe yazbe vAra nIcuM namavArUpa be, behu vAMdaNAMnA bAra Avarta, gurucaraNe cAra vakhata Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suguruvAMdaNAM arthasadita. 103 mastaka namAmabuM te rUpa cAra, be vAra avagrahamA pesatAM nIcuM namavA rUpa be, ekavAra avagrahathI bAhera nIkalavA rUpa eka bIje vAMdaNe avagrahathI nIkalavU nathI mATeM ekaja kaDaM. traNa gupti ane eka yathA jAta, evaM pacIza. Avazyaka te avazya karavA mATeM Avazyaka evaM nAma kahelu . e guruvaMdana saMbaMdhi vizeSa bola AzrayI vicAra, guruvaMdana nASya, tathA pravacanasArokArAdi graMthamAM upAz gayAzrI ahIMyAM vistAra kasyo nathI. have vAMdavAne ujamAla thayelo evo ziSya, vidhipUrvaka muhapattI pamilehI valI potAnuM zarIra pamilehI lagAreka kAya namAvato be hAthe ugho, caravalAdika grahaNa kasyAM jeNe evo avagrahathI bAhira rahyo thako mukheM muhapattI deza A pramANe vAMdaNAMnA sUtrano pATha kahe, te kahe je. zvAmi khamAsamaNo, vaMdilaM, jAvaNijAe nisIdie // 1 // arthaH-(khamAsamaNo ke0) he damAdika guNeM pradhAna ! ahIyA damA te sahana kahiyeM tathA zrAmyati eTale saMsAranA viSayane viSe je khinna De athavA tapazcaryA kare be, tene zramaNa kahiyeM, eTale sahanazIla je zramaNa tene damAzramaNa kahIye, AhiM damA zabdanA grahaNe karIne mArdava, AryavAdika guNonI paNa sUcanA karIne. valI damA zabdeM karI temane vaMdanayogyatva sUcana kajhuM be, evA he damAzramaNa ! tamone ( jAvaNijAe ke) yApa nIyayA eTale jeNe karI kAladepa karIyeM kAlagamAviyeM tene yApanIyA kahiyeM, te zaktiyeM karI sahita evI ( nisIhIAe ke0) naiSedhikyA e Tale prANAtipAtAdikathI nivRttirUpa prayojana ke jemAM, tene niSedhikI tanu eTale zarIra kahiyeM. arthAt jIvahiMsAdika nivRttirUpa prayojanavAyU~ zarIra jANavU. A ThekANe naiSedhikyA te vizeSya ne ane yApanIyayA te vizeSaNa be.eTale potAnI zaktiyeM karI sahita evaM niSedhikIje zarIra, tevA zarIreM karI tumane ( vaMdiu~ ke) vAMdavAne (zchAmi ke) anilASAmi eTale huM zcu buM, vAMbuM buM. e padeM karIne balAniyogano tyAga karavAnI sUcanA karI, eTale he zramaNaguNayukta ! huM zaktisamanvita bato pratiSedha karI ne pApakriyA jeNe evo thako tamone vAMdavAne zbu buM. e prathama ziSyanuM vacana sAMjalIne te vakhateM jo guru koz kAryamAM videpacitavaMta hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 pratikramaNa sUtra. to 'tiviheNa' evo zabda kahe eTale mana, vacana ane kAyA, ema trividhe karI saMdeja vAMdo. evA arthavAluM gurunu vacana sAMgalI ziSya paNa saMdepeMja vAMde ane jo gurunu citta, ko kAryAdikamAM videpa na hoya to 'laM. deNa, evo zabda kahe eTale mahAre nirAvAdha ne sukhazAtA , mATeM jema tamAro baMda eTale aniprAya hoya, zchA hoya tema vAMdo. e prathama guruvacana jANavU. e pAMca padanuM prathama sthAnaka thayuM // 1 // panI ziSya tihAMja rahyo thako,lagAreka nIco namIne nIce pramANe pATha kahe. aNujANada, me, minaggaraM // 2 // arthaH-guru pAseMthI cAre dizAyeM (mijaggahaM ke0) mita avagraha eTale mAna karelo evo je khadehapramANa avagraha eTale sAmAtraNa hAtha pramANa detra, temAMhe praveza karavAnI ( me ke) mujhane (aNujANaha ke0) anujhA Apo eTale AzA Apo, e bIjuM ziSyanuM vacana sAMjalIne guru kahe. (aNujANAmi ke0) hu~ thAjJA Apu buM. e bIjuM gurunu vacana jANavU. e traNa padanuM bIju sthAnaka thayuM // 2 // have bAra pada trIjuM sthAnaka kahe je. nisIdi. aho, kAyaM, kAyasaMphAsaM, khamaNijo, ne kilAmo, appakivaMtANaM, bahusunneNa, ne divaso, vshkto||3|| arthaH-paDhI ziSya nisIhi kaheto thako eTale ( nisIhi ke0) eka guru vAMdaNAM vinA niSedhyo anya kriyArUpa vyApAra jeNe evo bato mita avagrahamAMhe vidhipUrvaka praveza karIne besIne saMmAsAM pUMjI rajoharaNa paga upara mUkI ane muhapattI sAdhu mAbA DhIcaNa upareM mUke tathA zrAvaka caravalA upara mUke, te mUkIne be hAtha potAtA lalATeM lagAmI gurunAM caraNa pratye sparzavAne arthe AvI rItano pATha kahe, te kahe . (ahokAyaM ke) adhaHkAyaM eTale adhaH pradezano halo nAga, tene paga kahiye. arthAt devI kAya te gurunA pagalavaNa jANavI. te tamArA pagapratye (kAya ke0) mahArA hAtha ane lalATeM karI rUmI rIteM (saMphAsaM ke0) sparza, betenI AjJA Apo. te gurunI AjJA pAmIne gurunAM caraNa pratye potAne hAthe tathA mastakeM karI rUmI rIteM sparze, paDI uMco thara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suguruvAMdaNAM arthasahita. 105 mastakeM be hAthacamAvI gurunI saMmukha dRSTi rAkhI, "khamaNiko ne" ityAdika pada kahe, te AvI rIteM ke, he jagavaMta ! tamArAM caraNa sparzatAM je kAM Apane (kilAmo ke0 ) kkama eTale je kAMi glAni upajAvI hoya, kheda upajAvyo hoya, eTale mahAre jIveM je kAM tamAre zarIreM pImA upajAvI hoya, te pImArUpa je kheda, tene (ne ke0 ) navadbhiH eTale tamoyeM (khamaNiko ke0 ) khamavAyogya ve eTaluM kahIne patI valI paNa ziSya, divasa saMbaMdhi dema kuzalanuM svarUpa gurune pUbe, te zrAvI rIteMH( bahusune ke0 ) bahuzujena eTale bahu zujheM karIne kSemakuzaleM karIne arthAt ghaNA samAdhijAveM karIne ( ne ke0 ) javatAM eTale tamAro ( diva so ke0 ) divasa, nirAbAghapaNe ( vakato ke0 ) vyatikrAMta thayo, eTale "vityo; tameM kehavA bo? to ke ( appa kilaMtANaM ke0 ) alpa be vAMta eTale glAnipaNuM jemane evA, arthAt alpavedanAvAlA evA tameM bo. rAtri anuSThAne viSe 'rAiTa vakato' ne pAkSikanA divasane viSe 'parako vakato' tathA camAsInA divasane viSe 'cammA sirja vakato' ma saMvatsarInA divasane viSe 'saMvacharo vakato' evA pATha kahevA. e trIjuM ziSyanuM vacana thayuM. e sAMjalIne guru kar3e ke taha tti eTale tatheti arthAt jema meM pUjyaM temaja amAro divasa samAdhimAMheja gayo be // iti jAvaH // etrIjuM gurunuM vacana jANavuM. e bAra padanuM trIjuM sthAnaka thayuM // 3 // e rIteM zarIrasaMbaMdha sukhazAtA gurune pUDhIne have valI ziSya tapa niya mAdika saMyama saMbaMdhi vArttA gurune pUDhavAne arthe gurunA pagane viSe potAnuM lalATa pharasato vartta karato, AvI rIteM pATha kahe te kahe be. jattA, ne // 4 // artha :- he karuNAsamudra ! ( jattA ke0 ) tapa; niyama, saMyama, svAdhyAya rUpa yAtrA, te (je ke0 ) javatAM eTale tamAre avyAbAdha paNeM va be ? e coyuM ziSyanuM vacana thayuM, te sAMjalIne guru kahe ke, (tupi vahae ke0) tubhyamapi varttate eTale jema mukane vartte be, tema tane paNa tartte be ? e gurunuM paNa cothuM vacana jANavuM. e ve padanuM cothuM sthAnaka thayuM // 4 // 14 Jain Educationa International javadyiM ca me // 5 // " For Personal and Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 pratikramaNa sUtra. artha: - ( ca ke0 ) valI niyamamAM rAkhavA yogya padArtha saMbaMdhi vArttA, ziSya pUbe be. (javaNiUM ke0 ) yApanIyaM eTale iMDiyAne noiMpriyonA upazamAdika prakAreM karI nirAbAdha zarIra, (ne ke0) javatAM eTale tamAruM ? iMDiyAne noiMDiyoyeM pImita nahIM evaM tamAruM zarIra be ? e pAMcamuM ziSyanuM vacana sAMjalIne guru kahe, ( evaM ke0 ) emaja be. gurunuM paNa pAMcamuM vacana jAvaM. e traNa padanuM pAMcamuM sthAnaka thayuM // 5 // khAmemi, khamAsamaNo, devasiyaM, vaikkammaM // 6 // - valI ziSya, rajoharaNa upara hAtha tathA mastaka mUkIne kar3e ke, ( khamAsamaNo ke0 ) he kSamAzramaNa ! ( devasiyaM ke0 ) divasa saMbaMdhi ( asari ke0 ) vyatikrama eTale avazyakaraNIya virAdhanArUpa mahAro parAdha, te pratyeM (khAmemi ke0 ) huM khAmuM tuM. e bahuM ziSyanuM vacana sAM gurukar3e ke, (mavi khAmi ke0 ) ahamapi kamayAmi eTale meM paNa sAraNAvAraNAdika karavAne vISe, je pramAda kidho hoya, te huM paNa tane khamAvuM buM. e gurunuM paNa bahuM vacana thayuM, eTale va ziSyanAM vacana praznarUpeM ne gurunAM vacana uttararUpeM kahyAM, e cAra padanuM bahu sthAnaka yuM // 6 // e e sthAnakanA malIne aMgaNatrIza pada thayAM // paDhI ziSya, page jinamudrA ne hAthe yogamudrA sAcavato jo rahI valI pAvalI vAtaneja vizeSa paNe pUDhato nIceM pramANeM kahe. cyAvasicyAe, pakkimAmi, khamAsamaNANaM, davasicyAe, sAyaNAe, tittI sannayarAe, jaM kiMci, micAe, maDaka DAe, vayakaDAe, kAyakkaDAe, koDhAe, mANAe, mAyA e, lor3hAe, sabakA liAe, savamicovayArAe, savadhammA ikkamaNAe, AsAyalAe, jo me, iyAro, karja, ta ssa, khamAsamaNo, paDikkamAmi, niMdAmi garidAmi ppANaM vo sirAmi // 7 // iti // 26 // yahIMyAM bIjI vArane vAMdaNeM 'AvasiyAe' e pada na kahetuM // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suguruvAMdaNAM arthasadita. 207 zrarthaH - have ziSya, rajoharaNeM karI pAThalI bhUmikA pUMjI mitAvagrahathI bADhera nIkalato' yA siyAe parikramAmi' kaheto thako nikale eTale (sA0 ) avazya karttavya je caraNa sittarI ne karaNa sittarI rUpa kriyA pahiNa pramukha vyApAra, te sevatAM pAlatAM je aticAra lAgyo hoya, mAtuM yAca hoya, te thakI (pamikamAmi ke0 ) huM pratikramuM tuM, nivarttI DhuM. ( khamAsamaNANaM ke0 ) kSamAzramaNa saMbaMdhinI ( deva sikhAe ke0 ) divasa viSeya, evI je (AsAyalAe ke0) yazAtanA khaMganA, te yA zAtanAyeM karIne. te kevI yazAtanAyeM karIne? to ke ( tittI sannayarAe ho ) tetrI zrAzAtanAmAMdelI chAnerI koI eka paNa yazAtanAyeM karIne. valI kevI yazAtanAyeM karIne? to ke (jaMkiMci miThAe ke0) je kAM kurUM AlaMbana laine mithyAnAva varatAvyo hoya, te kiMcit mithyAjAvarUpa zAtanAyeM karIne. valI vIjI paNa kevI AzAtanAyeM karI ne ? e teM gala par3heM par3heM kahetAM januM, ( maNaDukkamAe ke0 ) manaHsaMbaMdhI je duSkRta eTale pApa, te rUpa AzAtanAyeM karIne, arthAt pradveSa maneM karI tathA ( vayakamAe ke0) vacanasaMbaMdhI duSkRta te sanya puruSAdika vacaneM karI je duSkRta eTale pApa, te rUpa AzAtanAyeM karI ( kAyaDukkamAe ho) kAyAsaMbaMdhite yAsana, gamana sthAnAdika je duSkRta eTale pApa te rUpa zrAzAtanAyeM karI, ( kohAe ke0 ) krodhajAva te vinayabhraMzAdika je duSkRta eTale pApa te rUpa zAtanAyeM karI, ( mANAe ke0 ) mAnarUpa zAtanAyeM karI ( mAyAe ke0 ) mAyA eTale kapaTa te rUpa AzAtanAyeM karI, ( lohAe ke0 ) lojarUpa AzAtanAyeM karI ( sabakA liyA 0 ) sarvakAla te atIta, anAgata ane varttamAnakAlane viSe gurunAM vinayA dika je thayAM, te rUpa AzAtanAyeM karI hiMyAM ko pUbe, je anAgata kAla nIzI zAtanAya ? tene kahiye je anAgata kAleM kadApi koi samayeM gurune AmaMtraNa koi eka prakAreM aniSTa vinayAdika thai jAya, evaM ciMtavyuM hoya, tatsaMbaMdhi anAgata kAlanI yazAtanA jANavI . ( saba michovayArAe ke0 ) sarva mithyAupacArarUpa eTale sarva kUma, kapaTa, kriyArUpAzAtanAyeM karIne ( savadhammAkamaNAe ke0 ) sarva dharma te ATha pravacanamAtA rUpa athavA sarvadharmanI je karaNI, tene yatikramavA ullaMghavArUpa yazAtanAyeM karIne. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 pratikramaNa sUtra e pUrvokta prakAranI sarva ( sAyaNAe ke0 ) AzAtanAyeM karI (jo ke 0 ) je, ( me ke0 ) mahAre jIveM, ( azyAro ke0 ) aticAra doSa, ( karja ho ) ko hoya. sevyo hoya, ( tassa ke0 ) te ticAra pratyeM (khama | samaNo ke0) he kSamAzramaNa ? tamArI samIpeM (pamikamAmi ke0) huM prati kramuM huM. miThAmi Dukkaru detaM buM. pharI tema huM nahiM karUM, ( niMdAmi ke0 ) puSTa karmakArI AtmAne hUM niMDu tuM, ( garihAmi ke0 ) gurunI sAkheM huM garchu nuM, eTale vizeSe niMDuM huM ( appANaM ke0) duSTa pApiSTa AtmA pratyeM ( vosirAmi ke0 ) hu vo sirAnuM nuM, eTale bokAvuM tuM. arthAt zrAzAtanA karavI. te kAlasaMbaMdhi pApa sahita AtmAne huM tyAguM tuM. e prathama vAMdaNuM thayuM temaja vIjuM vAMda paNa evIja rIteM jANavuM, paraMtu temAM eTaluM vizeSa je tihAM avagrahathI nI kala nathI, mATeM tyAM yAvasiyAe evo pATha na kahevo // 7 // e vAM daNAMnA sUtramadhye paccIza Avazyaka, aTThAvana pada, tathA paccIza guru ne baze ne eka laghu, sarva malI baroM ne badhiza akSaro be. iti guruvaMdanasU trArthaH // e rIteM sarva bola sAcavato je gurune jAvasahita vAMdaNAM zrApe, tenAM aneka javanAM saMcyAM karma, daya tha jAya, paraMtu jAva vinA paphala hoya. jema zrIkRSNa, jAvasahita sAdhune vAMdatAM kAyika sa myaktva pAmyA. tathA sAtamI naraka yogya zithila yayuH karma upArjana kathuM hatuM, te saMkramaNa karaNeM karI TAlIne trIjI pRthivI yogya kIdhuM, ane vIrAzAlavIne dravyathI vAMdaNAM detAM mAtra potAnA svAmInI anuvarttanA TAlI, paNa vIjuM kAMi phala yayuM nahIM // iti suguruvAMdaNAM // 26 // aticAranI ATha gAthA || // nAmi daMsaNaMma AyaraNaM yAro, i caraNaMmi tavaMmi tadaya viriyaMmi // eso paMcadA naNi // 1 // artha: - ( nAmi ke0 ) jJAnane viSe, ( daMsaNaMmi ke0 ) darzanane viSe ( o ) valI ( caraNaMmi ke0 ) cAritrane viSe, valI ( tavaM mi ke0 ) tapane viSe ( tahaya ke0) tathA (viriyaMmi keM0) vIryane viSe, ( khAyaraNaM ke0 ) je AcaraNa eTale vyApAra, tene ( yAyAro ke0 ) yAcAra kahiyeM. athavA e jJAnAdika pAMcanuM je AcaraNa eTale vyApAra, tene AcAra ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aticAranI pATha gAthA arthasahita. 20 hiyeM, jema jJAna AzrayI jJAnAcAra, e rIteM sarvane viSe kehavaM. ( i ho ) e prakAreM ( eso ke0 ) e pratyakSa, ( paMcahA ke0 ) paMcadhA eTale pAMca prakAre AcAra, te ( jaNi ke0 ) zrI tIrthaMkareM ko be // 1 // have tyAM prathama jJAnAcAra kahe be. kAle viNae bahumANe, navadANe tada aniNhavaNe // vaMjaNa ca tanae, vido nANamAyAro // 2 // arthaH- prathama ( kAle ke0 ) je kAleM, je zravasareM, je jaNavAnuM hoya, te kAleM teja vasareM teja jAvaM, tene kAla kahiyeM. bIjo ( viNae ke0 ) jJAnInuM yuvAna vaMdanAdika ucita sAcava tene vinaya kahiyeM, zrI jo ( bahumANe ke0 ) jJAnI tathA jJAnane viSe aMtaraMga prema karavo, tene bahumAna kahiyeM. cotho ( uvahANe ke0 ) navakArAdika sUtronA tapo vizeSa upadhAna yogyanuM vahetuM, tene upadhAna kahiyeM . ( tahaya ke0 ) tathA pAMca ( nihavaNe ke0 ) jaNAvanAra je vidyAguru, tene ulavavo nahIM visAravo nahiM tene nihavaNa kahiyeM. bagho ( vaMjaNa ke0 ) sUtra ara, zuddha jaNavo khoTuM na jAvaM, zuddhoccAra karavo, tene baMjaNa kahiyeM. sAtamo ( 0 ) artha zuddha jAvo, AAThamo ( taDujae ke0 ) sUtra artha, e bahu zuddha jaNavAM, e ( viho ke0 ) yA prakAreM ( nANamAyAro ke 0 ) jJAnAcAra jANavo. e ATha prakAreM jJAnanA prAcAra jema kahyA che, temaja kariyeM, tene jJAnAcAra kahiyeM, ane tethI viparIta kariyeM, to praticAra lAge // 2 // have darzanAcAra kahe be nissaM ki nikkaMkhicpra, nidhitigitA pramUDha dihIcya // javavUda thirIkaraNe, vacala ppanAvaNe, graha // 3 // arthaH- prathama zrIvItarAganA vacanamAM zaMkA karavI. ekAMteM satya mA navaM te (nissaM ki ke0) niHzaMkita puruSanuM lakSaNa jANavuM, bIjo syAdvAdarUpa zrI janamata vinA bIjA anyamatanI AkAMkSA eTale vAMchA na ka ravI, lagAreka tapa kSamA dika guNa dekhI, paradarzanano abhilASa karavo nahIM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. te ( nikhila ke0 ) niHkAMdita puruSa, lakSaNa jANavU, trIjo dharmanA phalamAM saMdeha na ANavo, eTale zrIjinadharmane viSe kriyA anuSThAnAdika nA phalane viSe saMdeha karavo nahiM. athavA sAdhu, sAdhavInAM malamalina zarIra tathA vastra dekhI, ugaMDA karavI nahIM, niMdA karavI nahIM, glAni kara vI nahIM, te (nivitigichA ke) nirvijugupsa puruSa- lakSaNa jANavU. cothu ajJAnI, mithyAtvInAM kriyA, kaSTa, kAMza karAmata camatkAra dekhIne tenI upara vyAmohita na thA, tathA e lokomAM paNa kAzka le? evo paNa manamAM vicAra na karavo. tathA zrI jinazAsanane viSe navatatva samAcArI pramukhamAM muMphAvaM nahiM, temAM pravINa hovu, te (amUDha dichItha ke0) amUDhadRSTi puruSay lakSaNa jANavU, pAMcamuM samyaktvadhArI guNavaMtanA alpa guNanI paNa zraddhA pUrvaka prazaMsA karavI, mukheM karI prakAzavI, te ( uvavUha ke0) upabRMhaka puruSa- lakSaNa jANavaM. bahuM zrIjinadharmathakI pamatA prANIne sahAya A pIne dharmamAM sthira karavo, athavA je jIva, zrIjinadharma nathI pAmyA, te jIvane hitopadezAdikanuM sahAya ApIne zrIjinadharmane viSa sthApavo, sthira karavo, te (thirIkaraNe ke0) sthirIkAra puruSa- lakSaNa jANavaM, sAtamo sAdharmikanI vizeSa nakti karavI tathA sarva jIvane viSe karuNA, maitrI jAvanA karavI, te ( vabala ke0) vAtsalyapuruSatuM lakSaNa jANavU. AThamo je rIteM anya darzanI loka paNa jainazAsananI anumodanA kare, mithyAtva mata mUkIne jainamatane Adare, tema karavaM, eTale evAM kArya karavAM, ke je thakI jainazAsana dIpe, ghaNAM loka bodhavIja pAme, te (ppannAvaNe ke0) prAjAvika puruSa- lakSaNa jANavU, e (aha ke0) ATha ladaNa darzanAcAra nAM jANavAM. AhiM lakSaNa zabda AcAra grahaNa karavo. evI rIteM pravartavU,te ne darzanAcAra kahiyeM, ethI viparIta pravarte, to aticAra lAge // 3 // ___ have cAritrAcAra kahe . paNihANa jogajutto, paMcadiM samiIhiM tihiM guttiihiN|| esa carittAyAro, aviho doz nAyavo // 4 // arthaH-(paNihANajoga ke0) praNidhAna eTale sthirayoga, saMyama vyApAra, teNeM karI eTale ekAgra sAvadhAna paNe karI mana, vacana, tathA kAyAnA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aticAranI ATha gAthA arthasahita, 222 yoga sarva cAritra pAlavAne viSe ( jutto ke0) yukta hoya evo, (esacarittA yAro ke0) e cAritrAcAra, te (paMcahiM samihiM ke 0 ) pAMca samiti teNeM karI, tathA ( tihiMgutI hiM ke0) traNa gupti teNeM karI (viho ke0) aSTavidha eTale ATha prakAreM ( hoi ke0 ) be, te ( nAyavo ke0 ) jANavo. te aSTa vidha je pAMca samiti ne traNa guptinAM nAma gala navakAranA arthamAM zrI AcAryanAM vizeSaNamAM zrAvyAM be, mATeM yahIM nathI lakhyAM. e ATha boleM pravartta, tene cAritrAcAra kahiyeM, ane e pAMca samiti ne traNa gupti na pAle, to cAritrAcAranA aticAra lAge, temATeM sAdhune niraMtara vane zrAvakane sAmAyika posaha lIdhe e pAMca samiti ne traNa gupti avazya mAlavI // 4 // have tapAcAra kahe be. bArasavidaMmivi tave, saniMtara bAdire kusala diThe // gilAi aNAjIvi, nAyavo so tavAyAro // 5 // arthaH- (so ke0 ) te ( tavAyAro ke0 ) tapAcAra, te (bArasa vihaM mi vi tave ke0 ) bAra prakAranA tapane viSe pi eTale nizceM ( nAyavo ke0 ) jAvo. te tapAcAra kehavo be ? to ke ( a gilAi ke0 ) glAni jAva eTale DugaMchAjAva rahita ne eTale tapa karatAM DugaMchA karIne teno jaMga kare nahIM, valI (aNAjIvI ke0 ) azanAdika AjIvikAyeM karI rahita be, eTale huM jo tapa karUM, to tapasvI kahevAjaM ? peTa jarAi cAle ? mane loko tapakhI jANI dhana pramukhavaDe mahArI jakti kare ? evI buddhI tapa na kara, valI te dvAdazavidha tapa kehavaM be ? to ke ( saniMtarabA hire ke 0 ) a neda anyaMtarAne va neda bAhya sahita be. valI kehavuM be ? to ke (kusala ke0) tIrthaMkaroyeM (diTThe ke0) upadiSTayuM be, prakAzyuM be, evA tapamAM pravarttatuM, ne tapAcAra kahiyeM, ethI viparIta pravartte, to aticAra lAge // 5 // have e tapAcAramAM bAhya tapanA va neda vivarIne kahe . saNa mUNoyariyA, vittI saMkhevaNaM rasaccArja // kAya kileso saMlI, yAya bagho tavo doi // 6 // arthaH- paheluM (aNasaNaM ke0 ) azanAdika cAra AhArano tyAga thomA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 pratikramaNa sUtra. kAla lageM karavo athavA jAvajIva paryaMta karavo, te anazana tapa jANavU. bIjuM (UNoyariyAke0 ) UnodarikA eTale vastra, pAtra, uDAM karavAM, a thavAnUkha karatAM pAMca sAta koliyA uThA jamavAM tathA kaSAyanI nyUnatA karavI, tene UnodarikA tapa kahiyeM. trIjuM ( vittIsaMkhevaNaM ke ) avyA dika cAra prakAranA anigraheM karIne je vRtti eTale AjIvikA teno saMdepa karavo, tene vRttisaMdepa tapa kahiyeM jema ke sAdhu hoya, te avyAdika cA rathI saMdepa kare, tyAM vahoravA jatAM sAdhu gharanI saMkhyA kare, jema ke pAMca, sAta athavA eTaleja gherathI jo sUjato AhAra male, to vo, na male to upavAsa karavo. ane zrAvakeM to savAra- paJcarakANa karatAM daza, paMdara, kiMvA jeTalAM avya mokalAM rAkhyAM hoya, temAMthI valI betraNa avya uDAM karavAM. evAprakAranA anigraha kare,tene vRttisaMkSepa tapa kahiyeM. cothu (rasaccA ke0)vigayAdika rasano tyAga karavo, eTale. ba vigayamAMthI eka be vigayano tyAga karavo, tathA lIlotarI pramukhano je niyama levo, tene rasatyAga tapa kahiyeM. pAMcamuM ( kAyakileso ke0) kAyotsarga karavo. vIrAsana, padmAsana, tathA utkaTAsanAdika Asana karavAM. jematema kA yAne pImavI, TADha tApanI AtApanA levI, loca karAvavo, ughADe pageM cAlavU, nUmi upara zayana karavU ityAdika prakAre karIne zarIrane kaSTa devU, tene kAyakveza tapa kahiyeM. bahuM ( saMlINayAya ke0) viSaya kaSAyane udI ravA nahIM, je udaya AvyA tene niHphala karavA, azuja yogarnu nivAra, zula yogamA pravarttavRM; strI, pazu, napuMsaka rahita sthAnaka sevakuM, kukamInI pereM hAtha, paga, pramukha aMgopAMga saMvarI rAkhavA, tene saMlInatA tapa kahiyeM. e u prakAre (badyotavo ke) bAhya tapa ( hoz ke0 ) // 6 // have prathama kahelA atyaMtara tapanA baneda vivarIne kahe . pAyabittaM viNa, veyAvacaM tadeva sadyA // kANaM jassaggo viSa, agniMtara tavo hoii||7|| arthaH-prathama (pAya bittaM ke0) doSa lAge thake guru gItArthanI Agala sarala mana vaDe pAparUpa aparAdha prakAse, par3I te aparAdhano nivAraNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praticAranI yA gAyA arthasahita. 113 karavAne guru je thAlocanAdika eTale prAyazcittAdika Ape, te rUmI teM kare, tene prAyazcittatapa kahiyeM. bIjaM (virDa ke0 ) jJAnAdika sAta prakArano vinaya karavo, te vina yatapa, athavA valI ATha prakAreM guruno vinaya karavo, te kahe be, eka gurune dekhI ujA kuM, bIjuM gurune yAvatA dekhI sAme januM, trIjuM gurune dekhI hAtha jomI mastakeM caDhAvatrA, cothuM gurune besavAne zrAsana thApa, pAMcamuM poteM sane besavAnuM mUkI devuM, bahuM jyAM sudhI guru unA hoya, tyAM sudhI jA rahe, sAtamuM gurune vAMdaNAM devAM, gurunI paryupAsanA eTale sevA kara vI, visAmaNa karavA, tathA AvasuM guru jAya, tevAreM tenI pAbala volAva vA januM. e va prakAreM paNa vinayatapa kahiyeM. zrI ( veAvacaM ke0 ) vaiyAvRttya tapa kara, te AhArAdika ANI pavA, kema pagAdika cAMpavA pramukha AcAryAdika daza puruSonI nakti karavI, eTale prAcArya, glAna, bAla, vRddha, tapakhI, navadIkSita sAdhu, sAdha rmI, kula, te je eka AcAryanAM saMtAna tene kula kahiyeM, tathA gacha, teje ghaNA AcAryanAM saMtAna ekAM thayelAM hoya, tene gacha kahiyeM, tathA saMgha, te sAdhu, sAdhavI, zrAvaka ne zrAvikA taDUpa te saMgha. e dazanuM je vaiyAvR ya kara, tene vaiyAvacca tapa kahiyeM. ( tadeva ke0 ) temaja valI . cothuM ( sakArDa ke0) vAMcanAdika pAMca prakArano svAdhyAya karavo, tene svAdhyAyatapa kahiyeM. tyAM eka vAMcanA eTale jaNavuM, bIjI pRchanA te saMza ya TAlavAne pUTha, trIjI parAvarttanA eTale visarI gayeluM saMjArakhaM. cothI anuprekSA eTale tattvaciMtavanA karavI, pAMcamI dharmakathA eTale tIrthaMkarA dika guNijananI kathA karavI. e pAMca jeda, sakAyatapanA jANavA. pAMcamuM (UANa ke0 ) dhyAnatapa te zrArtta raudradhyAnanuM nivArayuM ne dharma tathA zukla, e ve zudhyAnanuM dhyAvanuM, e ve prakAreM dhyAnatapa jANavu ai ( sago ke 0 ) paravastuno tyAga karavo, karmanA kSaya nimitteM kAyotsarga karavo, tene kAyotsargatapa kahiyeM. ( api ke0 ) nitheM, e ba deM ( naMtara to ke0 ) anyaMtara tapa ( hoi ke0 ) be // 7 // 15 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 pratikramaNa sUtra aNimUhia bala viri, pamikamai jo jhuttmaautto|| juja a jahA thAma, nAyavo viiriaayaaro||||iti||3|| arthaH-(aNigUhia ke0 ) anigUhita , aNaDhAMkebuM ve eTale pra gaTa be, ( balaviri ke) bala vIrya jenu, valI (jo ke0) je (jahuttaM ke0) yathokta eTale jema zrItIrthaMkara deveM kahyu , temaja (panikama ke0 ) parAkrama kare , eTale udyama kare be. arthAt zarIranuM bala ane mananuM vIrya, e behune aNagopavato thako manamA utsAha dharato thako, vacaneM dharmavyApAra karato bato, khedane aNapAmato thako, dharmane viSe udyama kare je. valI je (Autto ke ) upayukta thako, eTale sAvadhAna thako, (jahAthAmaM ke ) potAnA balane anusAreM potAnIzakti pramANe ( jujara ke0 ) joDe, lAge, eTale pravarte, te zAneviSe pravarte? to ke dharmakAryane vipe pravarte. te (vIriyAro ke0 ) vIryAcAra, ( nAyavo ke0) jANavo. etraNa prakAreM vIryAcAra karo // 7 // iti // 27 // have A nIceM lakhelI gAthA munirAja, kAussaggamAM ciMtave, te lakhiyeM baiyeM. sayaNAsaNannapANe, cezya jara sidya kAya uccAre // samiI lAvaNa guttI, vitahAyaraNe azyAro // 1 // arthaH-( sayaNa ke ) suvAnA saMthA riyA pramukha, (AsaNa ke0 ) besavAnA Asana, bAjoTha pramukha, (annapANe ke0) azana, pAna, khAdima, svAdima, (cezya ke0 ) caityavaMda na, (jaza ke0) yati, tesAghunakti anyubAnAdika, ( sidya ke ) zayyA, vasati, upAzraya, ( kAya ke) laghunIti, te pIzAba, (uccAre ke0) vamInIti te thaM mila paragvavAno vidhi, ( samiI ke0) yAdika pAMca samiti, ( nAvaNa ke0 ) anityAdika bAra nAvanA tathA paMca mahAvratanI paccIza nAvanA, (guttI ke0 ) traNa gupti e sarva bola, ( vitaha ke0) vitathapaNe eTale asatyapaNe viparIta paNe (AyaraNe ke ) AcaravA thakI aMgIkAra karavAthakI (azyAro ke0) aticAra hoya, eTale jhAnAdika AtmaguNa malina thAya // iti gaathaarthH|| 1 // iti // 27 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devasiaM Alo arthasahita 115 // atha devasijhaM AlocaM likhyate // zvAkAreNa saMdisaha nagavana devasiaM AlocaM A loemi jo me devasi azyAro kau~ kAI vAI mANa si nassutto ummaggo akappoakaraNiko ujAu~ viciM ti aNAyAro aNiviprabo asAvagapAnaggo nANe daMsaNe carittAcaritte sue sAmAie tiNDaM guttINaM canaedaM kasAyANaM paMcarAhamaNubayANaM ttimahaM guNavayANaM canapadaM si kAvayANaM bArasavihassa sAvagadhammassa jaM khaMDiaM jaM virAdizaM tassa milAmi ukkama // 1 // iti // 17 // . arthaH-(nagavan ke ) he jagavan ! (zchAkAreNa ke0) potAnI zvAyeM karI paNa koznA balAtkAreM nahIM, (saMdisaha ke) muUne Adeza Apo. ( deva sijhaM ke0) divasasaMbaMdhi je aticAra upanyA, te pratye (Aloemi ke ) A eTale maryAdAyeM karI athavA samastapaNe karI loe mi eTale hu~ prakAzuM buM. ahiMyAM rAtri hoya, to rAzsaMbaMdhi aticAra prakAzuM buM. ema kahevU. e rIteM ziSya kahe tevAreM guru kahe ke Aloha, eTale Aloco prakAzo. paThI ziSya kahe, (cha ke0) huM paNa khaM buM, tamAraM vacana aMgIkAra karuM buM. (Aloemi ke0 ) huM AlocaM buM, eTale maryAdAyeM karI saMpUrNanAveM karI hu~ prakAzuM bu. (jo ke0 ) je ( me ke0) mahAre jIveM, ( deva sirja ke) divasa saMbaMdhiyo (adhyAro ke ) aticAra doSa(karDa ke) kIdho hoya, eTale lagADyo hoya, te aticAra, aneka prakAreM be. mATeM tenA prakAro kahe . ( kAla ke0 ) kAyAsaMbaMdhI ( vAz2a ke) vacana saMbaMdhi (mANa sije ke0) manaHsaMbaMdhI eTale kAyA, vacana ane manaH saMbaMdhiyo aticAra . temAM prathama kAyA ane vacana saMbaMdhi aticAranuM kharUpa kahe . ( ussutto ke0) utsUtra eTale jinAgamathI viruka bolavU te hetuthI utpanna thayuM tathA ( ummago ke ) unmArga te dAyopaza mika jAvarUpa mArga, te pratye atikrami ulaMghIne audayika nAveM karI eTale mithyAtva kaSAyAdika nAveM karI kIdho thApyo je, unmArga, te unmArganA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 pratikramaNa sUtra. yogeM karI nIpanyo je (akappo ke0) akalpaH eTale kalpa jevidhi te caraNakaraNavyApAra, tethakI a eTale rahita te akalpa kahiye, te akalpa paNAnA hetuthakI utpanna thayo je (akaraNijo ke0) akaraNIya eTale je karavAyogya nahIM, evA kAryane karave karI, ema ahIMyAM hetuhetumannAva , te AvI rIteM ke, je mATeM utsUtra, te mArTeja unmArga; ane jemATeM janmArga, temATeMja akalpa, jemATeM akalpa, temATeMja akaraNIya kahiyeM. eTale kAya ane vacanasaMbaMdhiaticAra-kharUpa kaDaM. have manaHsaMbaMdhi aticAranuMvarUpa kahe je. (ujAu~ ke) urdhyAna te cittane ekAgrapaNe Arta rauadhyAnadhyAvaq.te jemATeM urdhyAna, temATeMja(viciMti ke0) viciMtita eTale je cala citapaNe karISTa azujakAryaneja manamAM ciMtavavaM, jemATeM te purviciMtita, te mATeMja(aNAyAro ke0)anAcAra kahiyeM eTale jethakI vratAdikano sarvathA naMga thAya,jemA te anAcAra,temATeMja(aNibiyavo ke0)aneSTitavyaH eTale je zvA vAMDhavA yogya nathI, jemATe te aneSTitavya, temATeja(asAvagapAjaggo ke0) nathI zrAvakane prayogya eTale zrAvakane ucita nathI, timanaH saMbaMdhi aticAra-have e sarva aticAra,zene viSelagADyA hoya? te kahe De, ( nANe ke ) nijapara sattArUpa vastunuM yathArtha jANapaNArUpa je jJAna tene viSe, (daMsaNe ke0 ) devAdika traNa tattva- sAcaM zrajhAnarUpa je darzana, tene viSe, (carittAcaritte ke0) kAMzaeka viratirUpa, kAMieka avirati rUpa ebuM je dezavira tirUpa zrAvakanuM cAritra, tene viSe, athavA jJAnAdika nijaguNamAMhe deza thakI je sthiratA, te rUpa je cAritrAcAritra tene viSe. ehIja valI kahe . ( sue ke0) zrutasiddhAMtane viSe akAleM svAdhyAya ityAdika aticAra lagADyo hoya, (sAmAze ke0) samyaktvarUpa sAmAyikane viSe jinavacanane viSe zaMkAdika aticAra lagADyo hoya. e cAritrAcAritrasaMbaMdhi aticAra, pratinedeM karI kahe (tinhaguttINaM keNa) manoepti, vacanagupti ane kAya gupti. e traNa guptine aNapAlave karI, (cauehaMkasAyANaM ke0) krodha mAna, mAyA ane lona, evA cAra kaSAyane karave karI (paMcaehamaNubayANaM ke) eka sthulaprANAtipAtaviramaNa, bIjaM sthUlamRSAvAda viramaNa, trIjuM sthulaadattAdAnaviramaNa, cothu sthulamaithunaviramaNa, pAMcamuM sthulaparigraha viramaNa, e pAMca aNuvratamAhethI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha sAtalAkha tathA aDhArapApasthAnaka arthasahita. 127 tathA ( tiehaMguNavayANaM ke0 ) ekadizi parimANavata, bIjeM upatnogaparinogaparimANavrata, trIjuM anarthadaMmaviramaNavrata, e traNa guNavratamAhethI tathA (cauehaMsikAvayANaM ke) eka sAmAyikavata, bIjuM dezAvakAzika vrata, trIju poSadhopavAsavrata, cothu atithisaMvinAgavrata, e cAra zidAtratamAhethI, ghaNuM zuM kahiyeM ? paraMtu ( bArasa vihassa ke0 ) e pUrvokta chAdazavidha eTale bAra prakAranA vratarUpa (sAvagadhammassa ke0) zrAvaka saMbaMdhI je dharma te mAMhethI mahAre jIveM (jaMkhaM miyaM ke0) je khaMmayuM, eTale deza thakI naMga kIdho, (jaMvirAhiyaM ke ) je virAdhyuM eTale sarvathakI jaMga kIdho, ( tassa ke ) teharnu ( ukkama ke0) puSkRta eTale pApa, te (mi ke0) mane je lAgyuM te ( milA ke) mithyA thA, eTale niSphala thA // 1 // emAM laghu adara ekazo uMgaNacAlIza ane guru adara 5gaNatrIza, sarva malI ekazo ne amarAva adaro // iti // 20 // // atha sAta lAkha // sAta lAkha pathivIkAya, sAta lAkha appakAya, sAta lAkha tenakAya, sAta lAkha vAnakAya, dazalAkha pratyeka vanaspati kAya, canada lAkha sAdhAraNa vanaspatikAya, be lAkha beMDi ya, be lAkha teMjyi, be lAkha, cauriMkhyi, cAra lAkha devatA, cAra lAkha nArakI, cAra lAkha tiryaMca paMceMjiya, cauda lAkha manuSya, evaMkAreM corAzI lAkha jIvAyonimAMde madAre jIveM je koijIva daNyo hoya, daNAvyo doya, daNatAM pratye anumodyo doya,te sarve maneM, vacaneM, kAyAyeM karI tassa mihAmi ukkama ||2||ti // // eno artha sugama // // atha aDhAra pApasthAnaka // pahele prANAtipAta, bIje mRSAvAda, bIje adattAdAna, cothe maithuna, pAMcame parigrada, ke krodha; sAtame mAna, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 pratikramaNa sUtra. AThame mAyA, navame lona, dazame rAga,igiyArame veSa, bArame kalaha, terame anyAkhyAna, caudame paizunya, pannara me rati arati, zolame paraparivAda, sattarame mAyA mRSA vAda, aDhArame mithyAtvazalya. e aDhAra pApasthAnakamAM hi mahAre jIve je koi sevyu hoya, sevarAvyuM hoya, sevatApratye anumoyuM hoya, te sarve maneM, vacaneM, kAyA ye karI tassa milAmi ki // 1 // iti // 30 // arthaH-parajIvanA prANano nAza ciMtavavo te prathama prANAtipAta-jUtuM bo lavAnA pariNAma, te bIju mRSAvAda. pArakI vastu dhaNInA dIdhA vinA co rI levAnI ruci, te trIju adattAdAna. viSayasukhanI vAMDArUpa pariNAma te cothu maithuna nava prakAreM bAhya ane cauda prakAreM anyaMtara parigrahanI vAMga, te pAMcamo parigraha. koznI upara AkarA tIvra parINAmeM krodha karavo, te ho krodha. ATha prakAre mada karavo, te sAtamuMmAna. kapaTasahita lokane dekhAvA rUpa dharmakaraNI karavI, te AThamI mAyA. dhana zarIra, kuTuMba, parivArarUpa saMpa dAne ekaThI karavAnI tathA rAkhavAnI ghaNI vAMbA, te navamo lona. paugalika paravastu upara rAga dharavo, te dazamo rAga. potAne aNagamatI vastu upara arucinnAva, te agIyAramo dveSa. koi paNa kAraNe kveza karavAnI ruci, te bAramo kalaha. parajIvane aNa dIj aNa sAMjadayuM thAla devU, te teramuM anyAkhyAna. pArakI cAmI karavI, te caudamuM paizunya. sukha duHkha Ave harSa zoka dharavo, te paMdaramuM rati aratinAmA pApasthAnaka kahiye. guNI kiM vA nirguNI jIvanI niMdA karavI, te zolamo paraparivAda kahiyeM. aMtaramAM bIjI vAta hoya ane bAhera mukhathakI mI bolavU, ityAdika aneka prakA reM bala karIne lokone ugavAnA pariNAma, te sattaramo mAyA mRSAvAda. pAMca prakAre mithyAtva sevavArUpa pariNAma, te aDhAramuM mithyAtya zalya nAmAM pApasthAnaka jANavU. e aDhAra prakAre je jIvane cittamAM pAparUpa nAva utpanna thAya, tene nAvapApa kahiye ane te nAvanI cikAzeM karI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 12e je jIvane sattAyeM karmanAM dalIyAM lAge, tene avyapApa kahiyeM, te avyapA panAM daliyAM sattAyeM baMdhANAM, te Agala nAvapaNe tiryaMca tathA nArakInA nava pAmIne byAzI prakAre logavAya // 1 // iti // 30 // . // atha devasiapamikamaNe ThagalaM // sabassavi, devasia, uciMtia, nAsia, ucci hia, tassa mibAmi uk||1||iti // 31 // arthaH-zrA sUtrano artha, Agala sabassavi nAmA sAmanIzamuM sUtra Ava ze, tenA aMtargata AvI jAze, mATeM AhIM nathI lakhyo // 1 // 31 // __atha zrAvakapamikamaNasUtra athavA vaMditAsUtra // vaMdittu saba sijhe, dhammAyarie a savasADhU a|| bAmi pamikkamitraM, sAvagadhammAzArassa // 1 // arthaH-( saba ke0 ) sarva sarvajJa eTale sarva vastune jANe, sarvanA hita vAMbaka evA tIrthaMkara temane, tathA (sike ke0)sika je aSTa karmanA daya thakI pUrNa thayAM ne artha prayojana jemanAM temaneM, tathA (dhammAyarie ke0) dharmAcArya je zrutacAritrarUpa dharma, tenA AcArane viSe zreSTha tathA dharmanA dAtAra, temaneM, tathA ( a ke0 ) ca zabda thakI upAdhyAya je siddhAMtanA jaNAvanAra te paNa levA, temane tathA (sabasAhU ke0) sarva sAdhu te sthavi rakalpikAdika jinakalpI pramukha aneka prakAranA sAdhu modanA sAdhanAra temane, (a ke) akAra samuccayArthavAcaka . eTale e pAMca pada je be, temane ( vaMdittu ke ) vAMdIne namaskAra karIne eTale e pAMcene sarva vighnopazAMtine mATeM vaMdana karIne, (sAvagadhammAzra ssa ke0) zrAva kadharmane viSe je aticAra lAgyo hoya, tethakI eTale ekazo ne covIza atIcArathakI (pamikamijaM ke0) pratikramavAne nivRttavAne (zvAmi ke0) huM zveM buM, vAMbu, buM. ahiM aticAra zabdano artha AvI rIteM be, ke je AtmAnA guNane malina kare, tene aticAra kahiyeM // 1 // have sAmAnyaprakAreM saghalAvratanA aticAra pamikamavAne arthe kahe je. jo me vayAzAro, nANe tada daMsaNe carite a|| suhumo a bAyaro vA, taM niMde taM ca gridaami||2|| For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 pratikramaNa sUtra. arthaH-(vayAzyAro ke0) bAra vratanA aticAra paMcotera be, kema ke ? agIyAra vratanA to pratyeke pAMca pAMca aticAra be. ane eka sAtamA vratamadhye karmAdAnanApaMdara aticAra aMtarajUta Ave , ane pAMca mUla sAtamA vratanA aticAra melavatAM vIza thAya. e rIteM sarva malI paJcitera ati cAra thAya, (taha ke0 ) tathA ( nANe ke ) jJAnanA ATha aticAra, te 'kAle viNae' ityAdika ATha prakAre jJAnAcAra, tene viparItapaNe AcaravA thakI hoya, (dasaNe ke0) darzana samyaktvanA tera aticAra .temAM zaMkAdika pAMcane sevavAthakI pAMca aticAra tathA 'nissaMkiya niskiya', ityAdika ATha prakAre darzanAcArane aNasevavA thakI ATha aticAra, sarva malI tera aticAra thAya tathA (caritte ke0) cAritrAcAranA ATha aticAra, te pAMca samiti ane traNa guptine aNapAlavAthakI athavA viparItapaNe pAsa vAthakI thAya, (ake) ca zabda thakI tapAcAranA bAra aticAra, te 'anazana UNodarI' ityAdika bAra prakArano tapAcAra tene viparIta paNe A caravAthakI hoya. vIryAcAranA traNa aticAra, te batI sAmarthya mana, vaca na ane kAyAyeM karI dharmane viSe udyama zraNakaravAthakI hoya, ane saM leSaNA maraNAMta ArAdhanAnA zaha loka paralokanI vAMga ityAdika pAMca aticAra . e sarva malI ekazo covIza aticAramadhye thI (suhumoke0) sUkSma te je jANavAmAM nahiM Ave, te jANavo. (a ke0) valI (vA ke0) athavA (bAyaro ke0) bAdara je pragaTa jANavAmAM Ave, te jANavo. e sUkSma athavA bAdara aticAramAMhelo (jo ke ) je aticAra, (me ke0) mahAre hurDa hoya, (taM ke0 ) te aticArapratye ( niMde ke ) Atma sAkheM huM nihuM . have valI nahiM karUM. (ca ke0) valI (taM ke0) te ati cArapratye ( garihAmi ke0 ) gurusamada hu~ gahu~ 9, eTale niDu buM // 2 // have je je vrata , te te vratanA aticAra paNa prAyaH parigrahathakI u. paje je, temATeM prathama sAmAnyapaNe parigraha AzrayIne pamikamavAne kahe . uvide pariggami, sAvaje bahuvihe a aarNne|| kArAvaNe a karaNe, pamikame desikaM savaM // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 vaMditAsUtra arthasahita. arthaH-(vihe ke0 ) be prakAranA ( pariggaraMmi ke0 ) parigraha be, tihAM eka chipada catuSpadarUpa sacitta parigraha,ane bIjo avya tathA AnU SaNAdika te acittaparigraha jANavo. tathA eka bAhyaparigraha te dhanadhAnyA dika navavidha jANavo. ane bIjo anyaMtaraparigraha te kaSAya, nokaSAya, mithyAtvarUpa cauda prakArano parigraha le. tenI utpattinuM kAraNa, ( sAvaLe ke0) pApasahita evA ( a ke ) valI (bahuvihe ke0) bahuvidha kRSi pramukha aneka prakAranA je (AraMne ke0) AraMja, tene ( karaNe ke0) poteM karavAthakI ( kArAvaNe ke0 ) anerApAse karAvavAthakI (a ke0) bIjA AraMna karanArAne anumodavAthakI je mahAre aticAra lAgyo hoya, (desiyaM sarva ke0 ) te sarva divasasaMbaMdhI aticArapratyeM (panikkame ke) hu~ pratikramuM buM, eTale te aticArathakI hu~ nivartuM buM // 3 // have prathama jJAnAcAranA aticAra Alove be. jaM bajhamidiehiM, canahiM kasAehiM appasanehiM // rAgeNa va doseNa va, taM niMde taM ca garihAmi // 4 // arthaH-(idiehiM ke0) sparzanAdika pAMca iMDiya mokalAM rAkhyAM teNeM karIne tathA (cAhiMkasAehiM ke0) krodhAdika cArakaSAyeM karI, (appasa behiM ke0) aprazasta eTale mAgemithyAtvAdika audayika nAva tenA udayeM karI ( rAgeNa ke ) rAgeM karI, (va ke0 ) athavA (doseNa va ke0 ) hepe karI, ahiM va pAdapUrNArtha be, (jaM ke0) je jJAnAticAra rUpa azuna karmane (baI ke0) bAMdhyu hoya, upAyu hoya, (taM ke0) te jJAnAticArarUpa azuna karmapratye (niMde ke ) AtmAnI sAkheM hu~ niMuM buM, ( cake0 ) valI (taM ke0 ) tepratye ( garihAmi ke0 ) gurunI sAkheM huM gahu~ DhaM, nihuM // 4 // have samyagdarzananA tathA cardarzananA aticAra Alove . AgamaNe niggamaNe, gaNe, caMkamaNe aNAnoge // anilaMge aniuMge, pamikame desiyaM savaM // 5 // arthaH-(aNAnoge ke0 ) anupayogathakI ( aniu~ge ke0 ) rAjAnAM Adeza tathA ghaNA lokanA AgrahathakI. ityAdika aniyoga zrAgAra thakI ( a ke0 ) valI ( niuMge ke) parAdhIna AjIvikA calAvatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 pratikramaNa sUtra. jenuM dAsapaNuM karIyeM, tenI zrAjJAthakI tathA maMtrI, zreSThI, tenI AjJA tha kI, mithyAdRSTi saMbaMdhi ratha yAtrA pramukha jovAne kautUka jovAne - eTale mIthyAtvInAM deva, deharAM pramukhane viSe utsavAdika jovAne ( thAgamaNe niggamaNe ke0) Agamana, nirgamana kara eTale jAvuM tathA yavakuM tathA (ThANe ho) mithyAtvIne sthAnakeM utjAM rahetAM, ( caMkramaNe ke0 ) tihAMja ahAM parahAM pharatAM, je aticArarUpa pApa bAMdhyuM, te (pakkimede siyaM sa ho) te sarva divasa saMbaMdhiyA aticAra lAgyA hoya, tethI pakkimuM tuM, nivarttI, hayAM prAkRta zailInA vazathakI vakArano lopa thAya be, temATe, 'desi sa' pATha ko be, paraMtu 'devasiyaM sarva' pATha ko nathI. valI yA ThekANe prajAteM 'rAjya' evo pATha kahiyeM, ane parikaeM 'parikayaM evo pATha kahiyeM, tathA caDamA siyeM 'caummA siyaM' evo pATha kahiyeM, tathA saMka variyeM 'saMvachariyaM' evo pATha kahiyeM // 5 // have samyaktvanA ticAra bAlove be. saMkA kaMkhe vigicA, pasaMsa tada saMthavo kuliMgIsu // sammettassa re, pakkime desiyaM savaM // 6 // arthaH- prathama jIvAdika nava tatvaneviSe jIva be, kiMvA nathI ? tathA ji jAti vacanane viSe e sAdhuM haze ke kema haze ? evo saMdeha karavo tene ( saMkA ke0 ) zaMkA jANavI, bIjuM alpa svalpa kSamAdika, ahiMsA dika guNa, paradarzanI mAM dekhIne te upara ajilApa upaje, te (kaMkha ke0) kAMdA kahiyeM, zrIjuM dAnAdika dharma kasyAnuM phala ho, ke nahiM hoya ? rakhe phoka Ta prayAsa karavo pato hoya ? evo saMdeha dharavo, athavA sAdhu, sAdhavInAM zarIra, vastra malina dekhI DugaMDA kare. te (vigiThA ke0 ) vigupsA ka hiyeM. cotho (kuliMgIsu ke0 ) kuliMgi mithyAtvIne viSe (pasaMsa ke0 ) prazaM sA kare, te prazaMsA kahiyeM, (taha ke0 ) tathA pAMcamo kuliMgI mithyAtvI ne viSe saMstava, paricaya kare, te ( saMghavo ke0 ) saMstava kahiyeM. e darzanamohanIya karmanA kSAyopazamAdika paNA thakI utpanna thayo je jinapraNIta tattvazraddhAnarUpa AtmAno zunapariNAma, tene ( sammattassa 2) samyaktva kahiyeM, tenA e pAMca ( iyAre ke0 ) aticAra jANavA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasadita. 123 zrIne je (desiyaM ke0 ) divasasaMbaMdhI pApa bAMdhyuM te, ( savaM ke0 ) sarva (pakkime ke0 ) huM pakki tuM // 6 // have cAritrAcAranA yaticAra Alove be. bakkAyasamAraMje, payaNe ca payAvaNe ca je dosA // attaThA ya paraThA, ujjayA caiva taM niMde // 7 // arthaH- cAritranA aticAra pratikramavAnI AdimAM ukkAya samAraMja zrI doSane niMdiyeM yeM. (attA ke0) zrAtmAne artha eTale ponAnA jogavA zrAtmArtha eTale mukane yAma kasyAthI puNya yaze ? eva jolI buddhiyeM sAdhune pavAne . ( ya ke0 ) valI ( parahA ke0 ) prANAdika parane ane ( ujjayA ke0 ) nija para e behune nAdika AhAra (payale ke0 ) pacavate eTale poteM rAMdhate ( ke0 ) valI ( pAvaNe ke0 ) pacAvate eTale bIjA pAseM raMdhAvate ( ke0) a zabda thakI vIjA rAMdhatA hoya teneM anumodana dete, ema (kAya ke0 ) pRthivI, pANI, agni, vAyu, vanaspati ne trasa e bakkAyajIvonA ( samAraMbhe ke 0 ) samAraMbha, paritApa, upadrava huve bate athavA bakkAyane viSe yanAyeM prava vAthakI, (je ke0 ) je karmabaMdharUpa ( dosA ke0 ) doSa lAgyA hoya, ( ceva ke0 ) eva zabde niz ca zabdeM para upara dveSa karavAthakI je aticAra doSa lAgyo hoya, ( taM ke0 ) te pratyeM ( niMde ke0 ) huM niMDuM huM // 7 // tyAM sAmAnyaprakAreM cAritrAticAra pratikramavAne bAra ticAra kahe . paMcaNhamaNuvayANaM, guNavayANaM ca tiShamaiyAre // sikhANaM ca canhaM, paDikkame desiyaM savaM // 8 // arthaH- ( paMcaNDamaNuvayANaM ke0 ) sthUla prANAtipAtAdika evAM pAMca vrata, te viSe, (ca ke0 ) valI (tirahaM ke0 ) diziparimANa yAdika RNa ( guNavayANaM ke0) guNavrata, tene viSe tathA (cAhaM sirakAeM ke0) sAmAyika yAdeM dene cAra zikSAvata, viSe, ( ca ke0 ) valI tapa, saMleSaNAdikane viSe je (yAre ke0 ) tihAra lAgyo hoya, te aticAra AzrayI, (pamikkame ke0 ) huM pakkimuM buM. niMDuM huM, ( de siyaMsavaM ke0 ) divasasaMbaMdhi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 pratikramaNa sUtra. sarva aticArapratye ahIM pAMca aNuvrata te pAMca mUlaguNa kahiyeM, ane te pAMcane vizeSa guNa karanArA dizipramANapramukha traNa guNavrata jANavAM; valI cAra zidAvrata, te thomA kAlanAM mAnavAlA jANavAM. te jema ziSyane vidyA naNAvIne abhyAsa karAvavA yogya , tema e sAmAyikAdika cAra zidAvrataneviSe paNa sadA udyama karAvavA yogya // // have prathama sthUlaprANAtipAtaviramaNanAmA aNuvrata kahe . paDhame aNuvayaMmi, thUlaga pANAzvAya viraI // Ayarizramappasa, zca pamAyappasaMgaNaM // 5 // arthaH-(pamAya ke) pAMca prakAranA pramAda tene viSe, (ppasaMgaNaM ke) atyaMtapaNe prasaMga eTale pravartavU, tene pramAdaprasaMga kahiye, teNeM karIne tathA AkuTyA dikeM karIne (appasa ke0) aprazasta azuna mAga evAM ajJAnamithyAtva kaSAyAdika audAyikatnAva hue bate, (thUlaga ke) sthUla bAdara moTako je jAvU, Avadyu, pharavU, ityAdika ladaNe karI pragaTa jaNAya , tathA saMkalpa niraparAMdhi nirapeda, beMjiya, teMghiya cariMjiya, paceMDeiya, trasa jIva ne saMbaMdhI (pANa ke0) Ayu, iMDiya, prANa, tenAM (az vAya ke) atipAta eTara.._tenI (vira ke0) virati nivRtti. tethakI (Ayariza ke kamavU uddhaMghavaM te (zva ke0) ahIMyAM paDhameaNuvvayaMmi ke0) prathama tane viSe aticAra jANavo. athavA sthUlaprANAtipAtanivRtti pratye zriyIne je je doSa (AyariyaM ke0) thAcasyo sevyo hoya, AgalI gAthAmAM paDikamiza // 5 // have prathama vratanA pAMca aticAra kahe le. vada baMdha gavi jee, anAre nattapANavue // paDhamavayassa iAre, pamikkame desiyaM savaM // 10 // arthaH-kaSAyanA vazathakI chipadAdika jIvane lAkamI pramukheM nirdayatA yeM karI, eka (vaha ke0 ) vadha, haNavU, tAma, prahAra devo, ghAyala karavo, bIjo (baMdha ke) doramAdikeM karI bAMdhavaM, trIjo (bavi ke0) balada samAravA, zarIranA kAna ane nAsikAdika avayavone(eke)bedavA,cotho thomojAra upAmavAnI zaktivAlA evA poThIyA gAmalA vRSanAdikonI upara locanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 125 vaza thakI ( aznAre ke0 ) tijAranuM khAropaNa karavuM. eTale tenI upara ghaNo jAra nAkhavo, pAMcamo ( jattapANavaThee ke0) jAta pANIno vyuveda karavo, aMtarAya karavo, e ( paDhamavayassaiyAre ke0 ) prathama vratanA pAMca aticAra, te zrIne je mune aticAra lAgyo hoya, ( savaMde siyaM ke0 ) te sarva divasasaMbaMdha ticAra pratyeM, (pakkime ke0 ) huM pratikramuM tuM, niMdu tuM. yA ThekA koi zaMkA kare ke, prANAtipAta viramaNatratavAlAne dhAdikano ticAra lAge nahIM, kAraNa ke prANAtipAta zabdeM karI vadhAdika grahaNa thAya nahIM, tethI vadhAdika kare to paNa tene prANAtipAta viramaNa ticAra lAge nahIM ? tyAM kahe ve ke, mukhyatAyeM karIne to prANAtipAtanuMja paccarakANa kakhuM be, paraMtu vadhAdikanuM pratyAkhyAna - nathI, to paNa paramArthe te vadhAdikanuMja pratyAkhyAna jANavuM, kAraNa ke te vadhAdikane prANAtipAtanuM hetutva be, te hetumAreM te badhAdika karavA thakI prANAtipAtatratajaMga thAya, tethI te prANAtipAta viramaNatratavAlAne vadhA dinuM paJcarakA yogya be 10 // ve bI . bIe vayaM mi, parithUlaga ali vayaNa viraI // prAyarimanasace, ica pamAyappasaMgeNaM // 11 // arthaH- eka kanyAlIka te kanyAyAzrayI jatuM bolakaM, sulakSaNIne apalakSaNa kahetuM nepalakSaNIne sulakSaNI kahetuM, emAM dvipada saMbaMdhI je jU bolavaM, te sarva jANI levuM. bIjuM govAlika te gauzrAzrayI jatuM bo lavaM, eTale thomA dUdhavAlIne ghaNA dUdhavAlI kahevI ne ghaNA dUdhavAlIne thomA dUdhavAlI kahevI emAM koi paNa catuSpadasaMbaMdhI je jUnuM bola te sarva le. zrIjuM nUmyAlIka te mizrAzrayI jUTha te pArakI jUmine potAnI bhUmi kahevI tathA dravyAdikasaMbaMdhI je jatuM bolavaM. te sarva emAM thAve be, cotho nyAsApahAra te pArakI thApaNavastu rAkhIne jUnuM bolakaM, je meM to nayI rAkhI. pAMcamuM matsarane sIdhe athavA lAMca leine moTakI kUmI sAkSI ravI tathA kUMmA karahAnuM kADhavuM, vizvAsaghAta karavo, e sarva emAM AvyuM. ityAdika jemAM rAjA daMDe, loka maMDe, evo ( parithUlaga ke0 ) atizayeM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 pratikramaNa sUtra. karI moTako (aliyavayaNa ke ) alIka vacana mRSAvAda tenI (virA ke) virati te thakI(Ayarizra ke0)je atikramavU,uddhaMgharbu te(vIeaNuvvayaMmi ke0) vIjA aNuvratane viSe aticAra thAya,te aticAra, zuMhovAthI thAya ? to ke (zva ke) ehIja vratane viSe (pamAyappasaMgaNaM ke)pramAda ne prasaMgeM karI(appasale ke0)aprazasta azuna nAva hue bate thAya, athavA moTakA mRSAvAdanI viratipratye AzrayIne(AyariyaM ke )je doSa Acasyo hoya,eTale A vratamadhye je doSa lagADyohoya,teAgalIgAthAyeM pamikamIza. ahIM koI kaheze ke adattAdAnaviramaNavratamAM nyAsApahAranI vAta Avaze, tevAreM ahIM lakhavAthI punarukti thAya . tyAM kahe De ke, pradhAnatveM karI to nyAsApahAra te vacana- khoTu bolavApaNuMja be. tethI e mRSA vAdapaNuMja thAya be. temATeM ahIM mRSAvAda AzrayI lakhyuM . __ tathA valI nyAsApahAra ane jUThI sAdIpaNuM, e pUrvokta hipadAdika alIkanA aMtarjAvamA AvI jAya , to paNa lokane viSe e behunu atyaMta grahaNa karelApaNuM be, mAahIM e benuM jUDaM grahaNa karyu De // 11 // sahasA rahassa dAre, mosuvaese a kUDalede a|| bIa vayassazAre, pamikame desiyaM savaM // 1 // arthaH-(sahasA ke0 ) sahasAtkAreM aNa vicAmu kone mAthe jUtuM zrA la devu eTale koznA upara A cora be,ityAdika kahIne kalaMka caDhAva. te prathama sahasAnyAkhyAna aticAra tathA kozne ekAMteM bAnI vAta karatAM dekhIne kahe ke, tameM amuka amuka rAjaviruka vicAra karo bo ? bolo bage! te bIjo ( rahassa ke0 ) rahasyAnyAkhyAna aticAra jANavo. tathA potAnI strIyeM ApaNA upara vizvAsa ANIne kAMza baganI vAta ApaNa ne kahI hoya, te vAta bIjA Agala pragaTa kare, eTale te sAcuM vacana hoya topaNa parane pImAkArI thavAthI jUDaM jANavU, te trIjo (dAre ke0) khadAramaMtraneda aticAra jANavo, tathA aNajANyAM auSadha maMtrAdika batAve athavA kozne kaSTamAM pAmavAne arthe kUmI buddhi Ape, te cotho(mosuvaese ke0) mRSA upadeza aticAra kahiyeM, tathA (a ke0) valI kUmA kA gala lakhavA, khoTAM khata karavAM, tathA kharA adara jAMjI khoTA adara lakhavA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditA sUtra arthasahita. 127 bIjAnI mahora musA jAMjavI. ityAdika maSIneda sarva emAM Ave be, te pAMcamo (kUmalehe ke0) kUTa lekha aticAra kahIyeM. (a ke0) akAra pAdapUrNArtha je. e pAMca, bIavayassazyAre ke ) bIjA vratanA aticAra,te AzrayI je mune aticAra lAgyo hoya, te ( savaMde siyaM ke0) sarva divasa saMbaMdhI aticArapratyeM ( pamikame ke0 ) huM pamikamu , niM 9 // 15 // have trIjuM aNuvrata kahe . taie aNuvvayaMmi, thUlagaparadavaharaNaviraI // Ayarizramappasabe, zva pamAyappasaMgaNaM // 13 // arthaH-jethakI rAjAno daMga pAmIyeM, evaM khAtara khaMNI ThaMThamI bomI,tAlAM, pumakuMcI, pamI jamI vastu dhaNI jANI rAkhavI, rakhAvavI, mArge jAtAneTavo, ityAdika (thUlaga ke0) moTako, (paradavaharaNa ke0)para-avya te dhana haravAnI (vira ke) viratithakI (Ayariza ke0) atikramavu ulaMghavu te (taieaNuvvayaMmi ke0) trIjA aNuvratane viSaaticAra thAya, te aticAra zuM hoye thake thAya ? to ke (zca ke) ehIja tRtIyavratane viSe (pamAyappasaMgaNaM ke0) pramAdanA prasaMgeM karIne (appasane ke0 ) aprazasta azujannAva hue bate thAya // 13 // teaticArone AgalI gAthAyeM pragaTa kahe be. trIjA aNuvratanA pAMca aticAra kahe . tenAdamappauMge, tappamirUve virugamaNe a|| kUDatulakUmamANe, pamikame desiyaM satvaM // 14 // arthaH-(tena ke0) cora tenI (Ahama ke0) AhRta eTale haraNa karelI arthAt corelI vastu,tene levI eTale coranI ANelI kezara kastUrI thA. dika bahumUlya vastu tene soMdhI jANI lIye, te prathama stenAhRta aticAra jANavo. bIjo (ppau~ge ke0) corane kharacAdika saMbala sahAya Apa, sa khA melavI Apavo, corInI preraNA karavI, te bIjo prayogAticAra jANa vo. tathA trIjuM (tappamirUve ke0)tatpratirUpa vastu karIne vecavI eTale kho TIvastune kharI vastune rUbe karI, kharIne nAveM vecavI tathA vastumAM nela saMnela karavo, eTale kharA motImA khoTAM motI sonAmAM trAMbu, kezaramAM ka suMvo, kasturImAM mela, dhRtamAM tela, gahUnA loTamA juvArano loTa, golamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. pratikramaNa sUtra. rAkha, ajha jUnAM vastrane nikharAvI, raMgAvI, tene navAM karI vecavAM athavA kAramI mAThI evI je siMdUra, kapUra, aphiNAdika vastu hoya tene kharAne mUtyeM vecavI. sUtra, kapAsAdikane pANIyeM nIMjavIne vecavA. laviMga, jAyaphalAdika mAMhe dUdhanuM potuM devU, ityAdika tatpratirUpa aticAra jANavo, tathA cothu ( virujhagamaNe ke0) virudhagamana te dANacorI pramukha rAjaviruka Acara, jethI rAjA daMga lIye, baMdIkhAne nAkhe, te viruGagamana atIcAra jANavo. pAMcamo (kUmatulakUmamANe ke0) kUmAM tolAM, ane kUmAM mApAM rAkhe, eTale adhikAM uDAM. kATalAM, vATa tathA tolAM trAjuAM, pAlI, mANA, gajA dikanuM rAkhavU, tyAM adhike levu ane meM devaM, e kUmatola kUmamAna ati cAra jANavo. ahIM yakAra samuccAyArthe be. e trIjA vratanA pAMcaaticA ra, te AzrayI je mune aticAra lAgyo hoya, ( savaMdesiyaM ke0) te sI divasasaMbaMdhI aticAra pratye (pamikame ke0) huM pamikamuM buM,niuM buM // 14 // have cothu aNuvrata kahe ... cana aNuvayaMmi, nicaM paradAragamaNaviraI // Ayariamappasa, zva pamAyappasaMgaNaM // 15 // arthaH-( niccaM ke0 ) nitya sadaiva niraMtara, (paradAra ke0) paranI te vI jAnI dAra eTale strI tenI sAthe, ( gamaNa ke ) gamana karavAnI eTale kAmanoga jogavavAnI ( vira ke) virati, te thakI (Ayariya ke0) je atikramavU, ulaMghavaM te (caulleaNuvayaMmi ke0) cothA aNuvratane viSe aticAra jANavo, te aticAra zuM hue bate thAya ? (zva ke0) ehIja parastrIgamanatyAgarUpa cothA aNuvratane viSe (pamAyappasaMgaNaM ke0) pramAdane prasaMgeM karI, ( appasabe ke) aprazasta azujanAva hue bate thAya,athavA parastrI sevavAno vratIpratye je (AyariaM ke0) aticAra pAca syo hoya, sevyo hoya, te AgalI gAthAmAM nAma lazne pamikamIza // 15 // // cothA aNuvratanA pAMca aticAra kahe je. apariggadi ittara, aNaMga vIvAda tivaaNurAge // cauba vayassa zre , pamikame desiyaM savaM // 16 // arthaH-prathama (apariggahiyA ke0) aparigRhItA eTale jene bIjA koza Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12e vaMditAsUtra arthasahita. ye grahaNa karelI na hoya, paraNelI na hoya, te kumArikA,athavA jeno dhaNI mR tyu pAmyo hoya, tevidhavA, tenI sAtheM maithuna sevaq. temaja zrAvikA paNa kuMvArA athavA rAMDelA puruSanI vAMga kare, to tene paNa aticAra lAge. bI jo (ittara ke0) itvara te kozaeka puruSaM vezyA dikane strIne sthAnake rAkhelI hoya, tenI sAtheM maithuna sevaIM, temaja strI potAnI zokyano divasa hoya tenuM nivAraNa karI jarine seve, tene bIjo aticAra lAge. trIju (aNaMga ke0) kAmakrImA, te jema keH-parastrInI sAtheM hAsya,kutUhala karavAM, tathA tenuM kuca mardana, mukhacuMbana, uSThadazana AliMganAdika karavU, kaMdarpanAM corAzI Asana sevAM, puruSacihna TAlI sAthaveM aMguSThAdike karI maithuna sevavaM, te trIjo aticAra. cotho (vIvAha ke0) vivAhakaraNa te potAnAM boru TAlIne yaza levAne arthe paranA vivAha, sagAi, lagna karavAM, karAvavAM, kanyAdAna devaM devarAva, nAu~ jomavaM. pAcamuM (tivaaNurAge ke) kAmanogane viSe tIvra anurAga karavo, atyaMta anilASay, karavaM kAmanogane arthe dUdha, dahiM, ghRtAdika, baMga, trAMcaM, phalAda pramukha dhAtu tathA aneka auSadhIpAka mA jUma rasAdika kAma dIpAvavAnI vastu khAvI, vAparavI. e pAMca, ( caubava yassazyAre ke ) cothA vratanA aticAra, te zrAzrayI je mahAre ati cAra lAgyo hoya, ( savaMdesiyaM ke0) te sarva divasasaMbadhI aticAra pratyeM (pamikame ke0) hu~ pratikamuM buM, niuM buM // 16 // ___ have pAMcamuM aNuvrata kahe be. itto aNuvae paM, camaMmi aayrishrmppsmi|| parimANaparie, zca pamAyappasaMgaNaM // 17 // arthaH-(ztto ke ) e cothA vrata kahyA uparAMta sthUlaparigrahapari mANanAmeM pAMcamuM aNuvrata kahiyeM baiyeM. (zna ke0) e parigrahaparimANa vratane viSe (pamAyappasaMgaNaM ke0) pramAdane prasaMgeM karIne, (appasabaMmi ke0 ) aprazasta azunanAva thaye bate, (parimANaparicae ke0) pariya hanA parimANa pratye parijeda kare te eTale ulaMghana karavAthakI (paMcamaM miaNuvae ke0 ) dhanadhAnyAdika navavidha parigrahanA parimANarUpa pAMca 17 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 pratikramaNa sUtra. mA aNuvratane viSe, je aticAra (AyariyaM ke0) Acasyo hoya, eTale lagADyo hoya, te galI gAthAmAM pamikamIza // 17 // dhaNa dhannakhitta vava,ruppa suvanne akuvitra primaanne|| upae canappayaMmi, paDikame desiyaM savaM // 17 // arthaH-prathama (dhaNa ke0) cAra prakAranAM dhana , temAM eka gaNavA rUpa dhana, te pUgI, nAlIera pramukha je gaNIne vecAya te. bIjuM dharima eTale tolavArUpa dhana, te gola, khAMka, pramukha tolIne vecAya, te jANavU. trIjeM gajeM tathA pAlIyeM karI mApIne vecAya, te mApavArUpa dhana te kApama, jamIna, tela, dUdha, ghRta, pramukha. cothu parIkSA karIne je levAya, vecAya, te rUpuM, nAj, dhana, ratnAdika, mANikya motI pramukha jANavAM. e cAra prakAreM dhana ane (dhanna ke0) dhAnya te godhUma, cokhA amada pramukha jANavA. e behunA karelA parimANathakI ulaMghaq eTale niyama uparAMta thayuM jANIne jyAM sudhI AgabuM vecAya nahIM, tyAM sudhI bIjAne ghera rakhAve athavA saMcakAra thApI mUke, koga athavA mUmAnuM parimANa kI, hoya to tenhAnA ne badale mahoTA baMdhAve, te prathama dhanadhAnyaparimANAtikrama aticAra jANa vo. bIjo(khitta ke) ketra, tehaleM khemI nUmi, te kSetra, te traNa prakAracaM je.eka arahaTTane pANIyeM nIpaje, te setukSetra, bIjuM varasAdane pANIyeM nipaje,te ketu kSetra, trIju je behunA pANIyeMthI nIpaje, te unnayakSetra jANavU. e traNa prakAranAM kSetra jANavAM. tathA (vastU ke0) vAstu te ghara, hATa, vakhArapramukhanI nUmi, te paNa traNa prakAreM be. eka to je jamIna khodIne nIceM noyarAdika kariye, te khAtanUmi, bIjI mAliyAdika je uMcAM camAvIyeM, te udrita nUmi, trIjI jyAM khaNavU, caNavaM, behu vAnAM karIyeM, eTale noMyalaM paNa kariyeM ane upara mAla paNa caNAviyeM. tathA grAma nagarAdika paNa emAM Ave, te khAtodita nUmi jANavI. e behunA parimANathI ulaMgha, te AvI rIteM keH-eka kSetra mokaLu hoya ane bIju levarAve, tevAreM niyama naMganA jayathI pUrvalA kSetranI vAma nAMgIne bannenuM eka kSetra karI mUke; tathA ghara, hATa,va khAra, pramukha adhikA thatAM dekhIne vacamAMnI nIta tathA mona pAmIne eka karI mUke, e kSetra vAstuparimANAtikrama bIjo aticAra jANavo, trIjeM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 131 (ruppa ke0) rU', (suvanne ke0) sonu, e behunA parimANathI ulaMgha, eTale rU', sonuM, adhika thatuM dekhIne nAryAdikanA nAma upara karI mUke, te ruppa suvannaparimANAtikama nAmA trIjo aticAra jANavo. (a ke0 ) valI ( kuvitraparimANe ke ) kupita te thAla kacolAM pramukha eTale sonU, rUpuM TAlIne bAkI samasta dhAtunA trAMbamA, thAlI, kalazIyA, vATakA, carU, khATalA pATalA pramukha samasta gharavakharI je hoya be, te sarvane niyama upa rAMta adhika thatAM dekhIne nAMgI nakhAvI mahoTAM karIne saMkhyAyeM teTalAMja rAkhe, te kuviyaparimANAtikama cotho aticAra jANavo. pAMcamo (kupae ke) dvipada te gAmI, dAsa, dAsI, rAMghaNI, vANotara pramukha ane (cauppayaM mi ke0) catuSpada te gAya, ghomA, neza pramukha jANavAM. e behunA parimA raNathI ulaMghavaM, eTale niyama uparAMta thatA jANI garnagrahaNa ghaNuM mahornu karAve, tathA vece, te pAMcamo chipadacatuHpadaparimANAtikama aticAra jANa vo. e pAMcamA vratanA pAMca aticAra te zrAzrayI je mahAre koz aticAra lAgyo hoya, (sarvadesiyaM ke0) te sarva divasasaMbaMdhI aticAra pratye (pamikame ke0) hu~ pamikamuM buM, niMuM duM // 17 // have traNa guNavatamAM prathama dikUparimANavrata kahe . gamaNassa na parimANe, disAsu jaDaM ahe atirikSaM c||buddhi saya aMtara-jhA, paDhamaMmi guNavae niMde // 2 // arthaH-(disAsu ke)Urdhvadizi,adhodizi ane pUrva, pazcima, dakSiNa, uttara, e cAra dizi tathA cAra vidizi,e Agne tIrthI dizi kahiye,tene viSe ( gamaNassa ke) jAvAnA ( parimANe ke0 ) parimANa eTale so yojana athavA tethI nyUnAdhika paryaMta jAvAnuM parimANa kareluM hoya, e rUpa prathama guNavatane viSe ( u ke0) tu zabdathakI je aticAra lAgyo hoya, te A gala niMdiyeM baiyeM. prathama (u ke0) Urdhva te uMcI dizinA parimANapratye ulaMgha, vIjuM (aheba ke0) adho eTale nIcI dizinA parimANa pratye u khaMgha, valI trIju (tiriaM ke)tInidizinA parimANapratye atikramavU,u khaMghag athavA niyamanaMganA nayane lIdhe vANotara pramukhane mokalavo, cothu (buddhi ke ) devanI vRddhi eTale sarva dizIyonA parimANa te so, kiMvA baso yojana paryaMta jAvAnA sarakhA karelA ne, pachI ko kArya paDe. tevAreM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 pratikramaNa sUtra. eka diziyeM kArya vizeSa paccAsa yojana vadhAravA, bIjI diziyeM paccAsa yojana ghaTAvA, te cotho kSetravRddhinAmA yaticAra jANavo pAMcamo (sa 5 aMtarA ke0) smRtyaMtarddhA te mArgamAMDe smRtino aMza yAya eTale saMdeha kArI eka vicAra upaje ke, zaM thA dizi mahAre so yojane mokalI rAkhelI be ? ke paccAsa yojana mokalI rAkhelI be ? evI zaMkA bate paccAsa yojana uparAMta jAvuM, te pAMcamo aticAra ane so yojana uparAMta jAvuM te anAcAra vratajaMga jANavo. e pAMcamo smRtyaMtarddhAnAmeM aticAra. ( paDhai am a ho) prathama guNavatane viSe pUrvokta pAMca praticAra mAMhelo je aticAra lAgyo hoya, te pratyeM ( niMde ke0 ) huM niDuM huM // 15 // ve bIjaM upajoga parijoga parimANa guNatrata kahe be. mami maMsaMmi, pupphe phale gaMdha malle // javanogaparInoge, vImi guNavae niMde // 20 // arthaH- je vastu upa eTale ekavAra sevAya tathA mukhAdikamAM zarIramAM praveza karAya evI vastu, jema ke khAna, pAna, phUla, je vavilepana pramukha stu teno joga te upajoga tathA pari eTale bAhirathI vAraM vAra seviyeM, te parijoga vastu. te vastra, AjaraNa, javana, strI pramukha jANavAM. upajoga paribhoga parimANanAmA bIjuM guNavrata ve prakAreM be. eka jojanathakI, bIjuM karmathakI, tenA vIza aticArane prathama sAmAnyapaNe niMdiyeM DhaiyeM. ( mami ke0) madirA, (maMsaMmizra ke0) mAMsa, ve cakArathakI bIjA paNa ajakSya dravya grahaNa karavAM. jevAM ke madhu, mAkhaNa, anaMtakAya pramukha ( pupphe ke0 ) keramAM, manamAdikanAM phUla, ( ake0) cazabdathakI kuMthuthA, dika trasa jIveM karIne sahita evA nAgaravelInAM pAna pramukha jANavataM. tathA (phale ke0 ) vAlI jAMbU, bIlAM, pIlUmAM, pIca, bora, pAkAM karamadAMe phala sarva akSya vastu be, zrAvakane khAvA pIvA yogya nathI. e vastu khAdhAmAM vaparAya be, te kahI, eTale aMtarbhogavastu sUcavI have bAhira nA jogamAM Ave te vastu kahe be. ( gaMdha ke0 ) barAsa, tara, abIrakapUra, agara, tagara, dhUpAdika jANavAM. ( maleA ke0) phUlA dikanI mAlA, te ketakI caMpakAdikanAM phUlanI jANavI tathA ca zabdathakI anya sarva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 133 jogya vastu, jevI ke :- sacittadravya vigayAdika vastu paNa levI. e sarva vastu, karelApramANathakI viparItapaNeM anucitapaNe sevana karate thake eTale jogavate thake ( vanogaparI joge ke0 ) upajogaparijoganAmeM (bImi guNa ke0 ) bIjA guNatratane viSe je aticAra lAgyo hoya, te sarva pratyeM ( niMde ke0 ) huM niMDuM huM // 20 // ed vizeSathI e vatanA joga upajoga yAzrayI pAMca ne karma yI paMdara, malIne vIza aticAra be, te pamikkamiyeM baiyeM. prAyaH zrAvaka sacitta vastuno to tyAgIja hoya, mATeM tenI apekSAyeM karI prathama jojana zrI aticArapaMka pakkimIyeM yeM. saccitte paDiba, pola DuppoliyaM ca AhAre // sadikayA, paDikkame desiyaM savaM // 22 // arthaH- (saccitte ke0 ) sarva samasta sacittano tyAga karIne athavA sa cittanuM parimANa ka hoya, tethI uparAMta pramAdane va sacitta vastuno hAra karavo, te prathama sacittAhAranAmeM aticAra jANavo. bIjo (pami as ho) sacitta pratibaddha te sacittanI sAyeM bAMdhelI vastu eTale joneM lAgelo suMdara, valiyA sahita rAya ne goTalI sahita thAMbA, tenuM mukhamAM ghAlavaM, jema vRkSamAMthI ukhemIne guMdarane cittanI buddhiyeM vApare. athavA bAne goTalI sahita ane rAyaNane valiyA sahita mukhamAM ghAle, te sa cittapratibanAmeM bIjo aticAra jANavo. tathA trIjo ( pola ke0 ) apakkAhAra eTale jene agnino saMskAra kIdho na hoya, evI sacitta mizri takAcI vastu, jevI ke:- turatano pIzelo loTa, aNacAlyo loTa ityA dika pola jAvI. e viSe siddhAMtamAM kAM ve ke, aNacAlyo loTa, zrAvaNa ane jAdaravA mahInAmAM pAMca divasa mizra rahe, pI citta thAya. yAzvinamA cAra divasa mizra rahe. kArttika, mArgazIrSa ane pauSa, e traNa mAseMtraNa divasa mizra rahe, tathA mAdA ne phAlguneM pAMca prahara mizra rahe. caitra, vaizAkheM cAra prahara mizra rahe. jyeSTha tathA ASADheM traNa prahara mi zra rahe, ityAdika mizra rahe, pI citta thAya. te kAco loTa, tene pIzelo jANIne citta buddhiyeM lIye. ityAdika sacitta zaMkita vastunuM jaNa ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 pratikramaNa sUtra. ravaM, te apakvauSadhilakSaNanAmeM trIjo aticAra jANavo. cotho (kuppoli yaMca ke0) upakkAhAra te kAMzka kAcA ane kAMzka pAkA evA u~lA, bI, poMka, pApamI pramukha vastu, teno (AhAre ke ) zrAhAra karavo na daNa karavU, te upakvauSadhijadaNanAmeM cotho aticAra jANavo. pAMcamo (tu chosahitakaNayA ke0) tubauSadhijadaNa te maga pramukhanI komala phalI ta thA bora pramukha tucha asAra vastu je ghaNI khAdhAthI paNa tRpti na thAya, e vI je auSadhi kulIphalIrUpa tene acitta karI vApare, to tene tuDauSadhi jahaNanAmeM pAMcamo aticAra lAge, jene sacitta vastu khAvAno niyama hoya tene e pAMca aticAra(saMcave. e bIjA guNavratanA jojana viSayika pAMca a ticAra, te AzrayI je mahAre aticAra lAgyo hoya, (sabaMdesiyaM ke)te sarva divasa saMbaMdhI aticAra pratye (pamikame ke0) huM pratikramu , niMbu buM. __ have je gRhastha AjIvikAnA hetuyeM kuvyApAra kare, tene paNa logopa jogaja kahiye. te zaMgAlAdika pAMca karma, daMtAdika pAMca vANijya, ane yaMtrAdika pAMca sAmAnya, evaM paMdara karmAdAna be. te atyaMta ghaNA karmo upA rjana karavAnAM kAraNa , temATe ene zrAvake jANavAM, paNa AcaravAM nahIM. te pannara karmAdAna zrAzrayIne paMdara aticAra ve gAthAyeM karI kahe . iMgAlI vaNa sADI, nADI phoDI suvajae kammaM // vANijaM ceva ya daM, ta laraka rasa kesa visa visayaM // 2 // arthaH-prathama kASTha bAlI aMgArA karI vecavA tathA sonAra,kuMbhAra, lohAra jAmajA, kaMsArAdikanAM agnisaMbaMdhi je karma, te(zaMgAlI ke0) aMgArakarma. bIjuM vanaspatinuM nipajAvaIM, davU, nedavU, vdyAM aNa bedyAM AkhAM vana vecavAM-pAna,phala,phUla,lIlAM tRNa, kASTha ane kaMda vecavAM. vAmI, vanakhaMga ka ravA, AjIvikAhetuyeM kaNa dalAve. pIsAve, te bIju (vaNa ke )vanakarma. trIjuM gAmAM pramukha banAvI banAvIne vece, tathA gAmAMnA avayava dhoMsarI dhoMsarA samola pramukha, ghamAvIne vece, vecAve, te ( sAmI ke0 ) zakaTakarma. __ cothu gAmAM, balada, uMTa, neSa, khara, vesara,ghomA, ghara, hATa, pramukha rAkhIne jADe ApavAnuM AjIvikA nimitteM kare, te (jAmI ke0) nATika karma. pAMcamuM java, caNA, godhUmaH maga, amada, pramukha dhAnyano sAthavo karavo, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 135 tathA tenI dAla karavI, tathA zAli pramukhanA cokhA karavA, tathA pRthivI kAya pramukhano phoma, toma karavo eTale kUvA, vApI, talAva pramukha khaNavA, khaNAvavA, uma lokotuM, tathA zilATa kAma karavU, hala daMtAlIyeM karInUmi khemavI, khANa khaNAvavI, TAMkuM khaNAvaq, kRSI karavI, ityAdika jeTalo pRthivIno AraMja, te sarva (phomI ke0) sphoTika karma jANavU. (kammaM ke0) e pAMca sAmAnya karma, te pratye zrAvaka (suvahAe ke) atyaMtapaNe vaU~. have pAMca kuvANijya kahe . ( ca ke0) valI ( eva ke ) nizce athavA cevaya e zabda pAdapUrNArtha je. tyAM prathama dAMta, nakha, carma, ziMgamA dikanA vyApAra eTale hAthIdAMta, camarIgAyanA vAlanAM camara, matsyAdi kanA nakha, zaMkha, komA, cIma, pozsA, kastUrI, muktAphala, tathA vAgha, citarA ane mRgAdikanAM carma, hiMga, hAMsarU pramukha roma, ityAdika trasa jIvonA aMgonuM vANijya jemAM Ave , tene jo Agare jaz vahore, to temAM ghaNo doSa lAge, e sarvane (daMta ke0) daMtakuvANijya kahiye. bIjeM lAkha, dhAvabhInAM phUla, kasubo, haratAla, maNazila, gulI, mahumAM, TaMkaNadArAdikano vyApAra, jethakI bAhiranA jIvonuM mRtyu thAya, te sarva (laka ke0) lAkha kuvANijya jANavU. trIjuM vigaya mahAvigaya eTale ghRta, tela, gola, madha, dUdha, dahIM pramu khano vyApAra, te sarva ( rasa ke0) rasa kuvANijya jANavU. cothu dvipada te mora, sUmA, tathA manuSya pramukhanA vyApAra ane catuSpada te gAya, neSa, balada, ghomA, bAlI pramukhano vyApAra te sarva, (kesa ke0) kezakuvANijya jANavU. pAMcamuM aphINa, somala,ziMgIyo vatsanAga, sAbU , haratAla, nAMga, posta, ityAdika tathA bUrI, kaTArI, dhanuSya, bANa, khaga, kUhAmAdika zastra, ane sannAha pAkhara pramukha jenA baleM karI saMgrAmamadhye ghaNA jIvono saMhAra thAya, tathA hala, kodAla, ityAdika sarva kuvastuno je vyApAra, te (vIsa visayaM ke0) visa ketAM viSa tathA zastrAdikano visaya eTale viSaya De jene viSe te visavisaya kahiye. e visavisaya, ( vANiDa ke) vANijya jANavU. e pAMca kuvANijyane zrAvake varjavAM // 25 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 pratikramaNa sUtra. evaM khujaMta pillaNa, kammaM nillaMbaNaM ca davadANaM // sara darda talAya sosa, asaI posaM ca vAi // 23 // arthaH- have pAMca sAmAnya karma kahe be. ( evaM ke0 ) ema (khu ke0 ) niveM zilA, loDhI, ukhala, mUzala, ghaMTI, carakho, reMTIyA pramukha aneka jAtinAM yaMtra karIne vece, te sarva yaMtrakarma. tathA pillaNa te zelakI, tila, sarazava, eraMgAdikane pIlavAnAM yaMtra, jema ke kohaluM, ghANI pramukha, te sarvathI lAge je karma tene prathama (jaMta pillaNa ke0 ) yaMtrapIlana karma kahiyeM, bIjuM bAlakanAM kAna, nAka, bIMdhavA, strIphUla vidhvaMsa karavo, napuMsaka karavo, uMTAdikane kavo, ghomA baladanAM nAka vIMdhAvavAM, tryAMka paDA vavA. samarAvavA, karNa, kaMbala, pUbamAM bedAvavAM temaja ijAre gAma laine karA kara karavA, koTavAlapaNuM karayuM, ityAdika jeTalAM nirdayapaNAnAM kAma be, sarva, (nilaMbaNaM ke0 ) nilaMbana karma jAvaM. (ca ke0 ) valI zrIjuM dharmanI buddhiyeM athavA mokalI jUmine viSe sukhathI saMgrAma thAya athavA svajAveM athavA tRNAdika vAvyA paDhI navA aMkUrA uge, to gAyo care. ityAdika hetuthI vana ne kAmI pramukhane je ( dava ke0 ) agninuM ( dANaM ke0 ) dAna eTale Apa, arthAt dava lagAmavo, tathA koine nanuM devaM tene davadAnakarma kahiyeM. co sarovara khaNyA vinA je jagAmAM jala rahe, tevA gamane ( sara ke0 ) sara kahiyeM tathA ( daha ke0 ) iha ne ( talAya ke0 ) talAva, e sarovara, praha, talAva, tathA kUvA, vApI, ityAdika pANInAM sthAnakonuM ( sosaM ke0 ) zoSaNa karavuM, e jalAzayanA pANI ulaTAvavAthI aneka jalacara paMceMdriya jIvanI hiMsA thAya, tathA nIla phUla 'vagereM ghaNA jIvono vinAza thAya, tene saradadatalAva sosaNakarma kahiyeM. pAMcamuM ( ca ke0 ) valI (saIposaM ke0 ) asatI poSaNakarma, tesa tI kahiyeM kutarAM, billAmAM, mora. kUkamAM sUvA, menAM, sIMcANA, sUmA, sAlahI pramukha hiMsaka jIvonuM poSaNa karavaM, te asatI poSaNakarma kahi yeM. athavA satI eTale kusatI, kuzI liNI vyabhicAriNI strInuM poSa Na kara. te paNa satIpoSaNakarma kahiyeM, athavA duSTa putrAdika, puSTa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasadita. 137 dAsa, dAsInu jaraNa poSaNa karavaM tathA kasA, mAlI, vAgharI, telInI sAtheM vyApAra karavo, ityAdika je adharmI jIvonuM poSaNa karavU, te sarva, asatIpoSaNakarma kahiye. ( kammaM ke0 ) e pAMca sAmAnya karma kahyAM, ahiM evaM khuzabda te gAthAnA aMta sudhInA dareka padamAM levaM. jema keH-evaM eTale e prakAranAM khara karmo je je guptipAlanAdika , tene khu eTale nizcayeM karI zrAvake ( vajijA ke ) varjIvAM, e paMdare aticAramAMhelo je mahAre aticAra lAgyo hoya, te sarvapratye huM niDu buM // 3 // have anarthadaMmaviramaNanAmA trIju guNavrata kahe . jethakI nirarthaka AtmA daMmAya, pApa lAge, tene anarthadaMma kahiye. te cAra prakAreM be. te mAMprathama to je ArtadhyAna, rauadhyAna dhyAvavaM, te apadhyAnAcarita anartha daMma kahiyeM, eTale vegaM begaM manamAM ciMtavanA karavI, je vairIne bAMdhuM, mArI nAkhuM ane rAjA thA, to vairInAM gAma bAlI nA ? vidyAdhara thAlaM, to svecAyeM jyAM nAve tyAM jAlaM? manamAnatI strInI sAthai vilAsa karUM ? ityAdika je mA dhyAna karavU, te apadhyAnAcarita anarthadaMga khiyeN| bIjo pramAdAcaritaanarthadaMjha. te pApa vikathA karavI, dUdha, dahI, laga za, ghRta, tela, ityAdika vastune DhAMkavAnuM Alasa karavaM, te bIjo neda. trIjo hiMsapradAnaanarthadaMjha, te ghaMTI, ukhala, muzala, cAkU, burI pramu kha pApa adhikaraNa kozne ApavAM, te hiMsapradAnaanarthadaMmano trIjo neda. - cotho pApakarmopadeza anarthadaMma, te nhArja, agni jalAvo, vastra dhovo, khetI karo, karAvo, vAThamAne samarAvo, amukane kUTo, mAro, bAMdho, ityAdika upadeza devA, te cotho neda. e cAra prakAramA anarthadaMmathakI nivRttavaM, tene anarthadaMmaviramaNanAmeM trIju guNavrata kahiye. tihAM potA ne tathA jhAtI, gotrI pramukhane arthe pApa karavU, te vyavahAradRSTiyeM artha daMga , mATeM ahIMyAM teno tyAga nathI // 23 // have te trIjA guNavata zrAzrayI je aticAra lAgyA, te traNa gAthAyeM karI pamikamiyeM baiyeM. sabaggi musala jaMtaga, taNa kaThe maMta mUla saje // dinne davA vie vA, pamikame desiyaM satvaM // 24 // arthaH-( saba ke ) zastra, ( aggi ke0 ) agni, (musala ke0 ) muza 18 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 pratikramaNa sUtra. la, (jaMtaga ke0 ) yaMtraka te ghaMTI pramukha, ( taNa ke0 ) sAvaraNI pramukha, ( ka ke ) kASTha lAkamI arahaTTanI lAtI pramukha, (maMta ke0) maMtra te sApa khIlavA pramukhanA, jANavA, ( mUla ke0 ) nAgadamaNI pramukha jaDI bUTI, tathA garnazAtana pAtana pramukha jANavA. (nesa) ke ) naiSajya te be Adi vastunA melApathI je vastu upaje eTale golI, cUrNa, taMtravidyA. ityAdika upavakArI vastu jANavI. ityAdika vastu dAkSiNatA TAlI bI jAne (dinne ke0) devAthakI, eTale ApavAthakI, (davA vie ke0) parapAseM apAvavAthakI ( vA ke0) athavA vIjA ApanArane anumodavAthakI, je aticAra lAgyA hoya, (savaMdesiyaM ke) te sarva divasa saMbaMdhi aticAra pratye, ( paDikkame ke ) hu~ pratikamuM buM, niMuM buM // 24 // nhANU vaTTaNa vannaga, vilevaNe sadarUvarasagaMdhe // vanAsaNa AnaraNe, pamikame desiyaM savaM // 25 // arthaH-( nhANa ke0 ) snAna te anyaMgana karI tela copaDIne nAhiyeM tyAM ajayaNAyeM jIvAkula nUmikAyeM snAna kare,athavA aNagala pANIyeM snA na kare, ( uvaTTaNa ke0) uvaTaNuM te urttana je pIThI pramukheM karI zarIranuM uvaTaNa kare, mela utAre, (vannaga ke0) varNaka vastu, te abIra, gulAla,alatAdika, (vilevaNe ke0) kesara, caMdana, kuMkumAdika vagerenuM vilepana jA NavaM. ( sadda ke0 ) vaMza bINAdikanA zabda kautukeM sAMjalavA, tathA prahararAtri uparAMta uMce zabdeM bolavU, (rUva ke ) strI pramukhanA rUpa jovAM, vezyA dikanAM nATaka jovAM, (rasa ke0) madhura, AmlAdika rasa, (gaMdhe ke0) vAsa, eTale sugaMdha, te karpUra, kastUrI pramukhanA jANavA, (vaDa ke0) vastra, (AsaNa ke ) besavAnAM Asana tene saMbaMdhe zayyA paNa jANavI. tathA Asana eTale kAmazAstra, koka, vAtsyAyanAdika zIkhyA hoya anekavidha viSayanoga saMbaMdhI corAzI Asana jANavAM, (AcaraNe ke0) AcaraNa te nUSaNa, mukuTa, kuMDala, kaMkaNa, mudhikAdika tathA dyUtakrIDA, madyapAna, jala krIDA, hIcavaM, ityAdika puSTa vAnAM karavAM, jovAM, ema aneka upajoga pari loga vastu AzrayI ayatnAthI aNaupayogathI je koz mahAre aticAra lAgyo hoya, (sarvadesiyaM ke0) te sarva divasasaMbaMdhI ati Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditA sUtra arthasahita. 130 zabdA cAra ( paDika me ke0 ) huM paDikkamuM tuM, niMDuM tuM zrA ThekA dika pAMca viSaya grahaNa karayA be. mADheM tajAtIya madyAdi pAMca prakAranA pramAdanuM paNa grahaNa kara // 25 // have e vatanA pAMca ticAra pratikramaNane mATeM kar3e be. kaMdappe kukkuie, mohara digaraNa joga irite // daMmaMmi praNaThAe, taiyami guNa niMde // 26 // " arthaH- (kaMdappe ke0) kaMdarpa, te kAmajoganI kathAnuM kara, tathA evaM hAsya kArI vacana bolavu je thakI kAmavikAra jAge. te prathama yaticAra jANavo, tathA ( kukkue ke0 ) kaukucca, tez2akuTI, netra, nAka, mukha, hAtha pAdAdikanI evI ceSTA kare, ke jethakI lokone atyaMta hAsya utpanna yAya, eTale jAMganI pereM zarIrAdikanI kuceSTAyeM karIne lokone atyaMta hAsya upajAvanuM, koinA cAlA pAmavA. te bIjo aticAra, tathA ( mohari ho) mukharIpa, te vicAra rahita vAcAlapaNe gaNuM bakabaka kara makAra cakArAdika ghaTita vacana bolavAM, te trIjo aticAra jANavo, tathA ( hiraNa ke0 ) zastra, agni, muzala, nIsA, loDhuM ghaMTI pramukha adhi karaNa, saka karI rAkhavAM, koi mAgavA yAve tene ApavAM, temaja agni pramukha dhikaraNanI prathama pravRtti calAvavI, te cotho praticAra jANavo. tathA (jogAiri ke0 ) upajoga parijoganI vastu te atirikta eTale potAnA khapa karatAM paNa adhika rAkhavI eTale jogavastu je tela, kaMkomI, khayala, pANI pramukha be, te adhika rAkhe, je dekhIne bIjAne nhA vA pramukhanI vAMbA upaje, tethI jogAdika vastuno doSa lAge ne upajoga vastu, te jo eka gharano khapa hoya to paNa be cAra ghara pramukha khapa vinA sAmaTa karAve, tethI upajoga vastuno adhika doSa lAge. te pAMcamo aticAra (daMDaM miNAe ke0 ) e arthadaMDa viramaNa nAmeM ( tazyaM migumar ho) trIjA guNavatane viSe pUrvokta je aticAra lAgyo hoya, te pratyeM ( niMde ke0 ) huM nihuM huM // 26 // iti guNavratapratikramaNaM // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 pratikramaNa sUtra. have cAra zikSAta kahe be. tyAM prathama sAmAyika nAmaka zikSAta kahe be. tivide DuppaNidANe, praNavaThANe tadA savidU // sAmAi vita kae, paDhame sikAvara niMde // 27 // artha : - ( tivihe ke0 ) trividheM eTale traNa prakAreM ( DuppaNihANe ke 0 ) duHpraNidhAna te puSTavyApAra eTale sAvadya vyApAra be, tenA traNa aticAra jANavA. temadhyeM prathama ghara, hATa pramukha saMbaMdhI je sAvadha vyApAranuM manamAM citavana kara, te prathama manoH praNidhAna aticAra jANavo. tathA karkaza eTale kaThora, sAvadyanASAyeM karI bolavaM, te vIjo vacanaDuH praNidhAna nAmeM aticAra jANavo. tathA RNa upayogathI pApavyApAramAM kAyAne, pravarttA vavI, dekhavA, paMjavA vinA besakuM, sUnuM, jItanuM riMgaNa kara, ityAdika viparItapaNe je kAyAne pravarttAvivI te kAyaDuH praNidhAnanAmA trIjo ai cAra jANavo. tathA (vAle ke0 ) anavasthAna, te sAmAyikanuM jaghanya be ghaDI kAlamAnabe teTalo kAla pUrNa karayA vinA sAmAyika pAravo, tathA dararahitapaNe sAmAyika pAravo, tathA yAdararahitapaNe sAmAyika karavo, te cotho anavasthAnA ticAra jANavo. ( tahA ke0 ) tathA ( sa vihU ke0 ) smRtivihIna eTale nIdrAdi pramAda kI sAmAyika dho ? evaM upayoganuM zUnyapaNuM te pAMcamo aticAra. eteM (sAmA ke0 ) sAmAyika pratyeM ( vitahakae ke0 ) vitatha eTale jUto, kRte nAma kIdhe thake ( paDhame sirakAvae ke0 ) prathama sAmAkinAmA zikSAtane viSe pUrvokta pAMca yaticAra mAMhelo je aticAra lAgyo hoya, te pratyeM ( niMde ke0 ) huM niMDuM huM // 27 // zaMkA:- sAmAyika lene patI sarvathA manano saMvara to karI zakIyeM nahIM, yane mananA kuvyApAreM eka to kuvyApAranuM pApa lAge, ane bIjaM sAmAyikana jaMga thAya be, tethI tenuM pharI prAyazcitta kara joiyeM, temATeM vidhidoSane lIdhe sAmAyika karavAne badale nahIMja karavo teja januM be ? samAdhAna:- sAmAyika to avazya karavo, kema ke sAmAyika levAya be, te DuvihaM tivihe e jAMge levAya be, e jAMgAmAM mana, vacana ane kAyA etraNeM karI sAvadya vyApAra karUM nahIM, tathA karAvaM nahIM, e va niya vebe, to te ba madhyeM koivAreM kadApi eka niyama jaMga thAya to paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 241 pAMca to akhaMmita rahe . ane mananA kuvyApAra- pApa alpa hoya , te pApathI to 'michA mi ukaDaM' devAthI bUTIyeM baiyeM. mATeM evAM alpa kAraNa thI jo sAmAyika karavAno cAlaja baMdha karIyeM, to A kAlamAM cAritrIyo koi paNa nathI. ekuMja thajAya, temATeM sAmAyika avazya levo ane te sAmA yika lezne paThI jema bane tema zuddha pAlavAno khapa karavo, kAraNa ke hamaNAM nA kAlanI dIdA ane sAmAyika pramukha je , te sarva abhyAsa mAtra be. mATeM anyAsa karatAM thakAM ko vakhateM zuddha cAritrano lAna paNa thaze. tethI sAmAyikano atyaMtAnAva eTale nirmUlapaNuM karavaM yogya nathI, kema ke sarva virati sAmAyikane viSe paNa temaja thAya , temAM paNa guptyAdi naMgamAM mithyA puSkRta prAyazcitta kahelu , tethI sAmAyika na karavo te yogya nathI. valI paNa sAticAra je anuSThAna , te paNa abhyAsa karatAM kAleM karIne niraticAra anuSThAna thAya ne, ema pUrvAcAryoM kahe je. valI kaheDhuMbe ke, anyAsa je be. te manuSyAdikanA mahoTA janmamAM pabavADe cAlanAro thAya , mATeM zurU . tathA bAhya loko paNa kahe . ke ajyAsa je be, te karmanA kuzalapaNAne kare . mATeM niraMtara sAmAyika karavo teja yogya be. jema grahaNa karavAnA pAtramA eka bakhata paDelo udakabiMdu mahattAne pAmato nathI, tema mananA sadoSapaNAyeM karI sAmAyika karavo, e paNa atyaMta doSanI mahattAne pAmato nazrI kAraNa ke tenI minAmi mukka DaMthI zuddhi , mATe avidhi karavAne badale sAmAyika naja karavo, evaM bo lavaM te asUyAvacanaja be. kaheluM be, ke "avihikayA varamakayaM, ussUtra vayaNaM naNaMti samaNunnaM // pAyabittaM jamhA, akae lahuraM kae guruoM // 1 // mATeM dharmAnuSThAna niraMtara karavaM ane karanAre sarva zaktiyeM karI vidhimAM yatna rAkhavo. eja zrajhAbunu lakSaNa . valI kRSI, vANijya, sevAdika, lojana, zayana, Asana, gamana, tathA vacanAdika te sarva paNa avya,detra, kAlAdika vidhiyeM karIne pUrNa phalavAlAM thAya be. anyathA yatAM nathI, mATeM samasta pu. Nya kriyAnA prAMtamAMvidhi AzAtanA nimitta mithyA'SkRta devU. kiMbahunA. have bIjA dezAvakAzika zidAvratanA aticAra kahe je. ANavaNe pesavaNe, sadde rUve a puggalakeve // desAvagAsiaMmi, bIe sirakAvae niMde // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 pratikramaNa sUtra. artha :- ( prathamaje bhUminAM parimANa kIdhAM be, te jUminI uparAMta bAhira nI nU mizrI koi janAra mANasanI hastaka vastu padArthane ( prANavaNe ke0 ) nayana, eTale aNAvakuM, magAvavuM te, nayananAmA prathama aticAra jA vo. tathA parimANa uparAMtanI bhUmine viSe dAsa pramukhane mokalavo, kraya vikrayano Adeza devo, te bIjo (pesavaNe ke0 ) preSavaNanAmA aticAra jA vo, tathA koi kArya upane thake nI melI bhUmikAthI bAhira rahyo je manuSya, tene khokhArAdika zabdeM karI potApaNuM jaNAvavaM, te trIjo ( sadde ke0 ) zabdAnupAti nAmA praticAra jANavo. tathA uMco thai potAnuM rUpa de khAmIne bolyA vinA paNa jene bolAva hoya, tenI dRSTiyeM paDe, tenA da rzanathakI tenA samIpamAM jAya, te cotho ( rUveA ke0 ) rUpAnupAtinAmA aticAra jANavo. tathA nImelI bhUmikAthI bAhira rahelA puruSane kAMka rAdika nAkhI potApaNuM jaNAvavuM, te pAMcamo ( puggala rakeve ke0 ) punalo panAmA yaticAra jANavo. e pAMca praticAramAMdebI (desAvagA si mi ke0) dezAvakA zikanAmeM (bIe sirakAvae ke0) bIjA zikSAtrata ne viSe je aticAra lAgyo hoya, te pratyeM ( niMde ke0 ) huM niMDuM buM. yAMta viSe deza kI avakAza be, eTale je vratane viSe upa joga parijoga vastunI bUTa be. tene dezAvakAzika kahiyeM, tathA ghaM sAthI thoU kara, tene paNa dezAvakAzika kahiyeM // 28 // have zrIjA pauSadhopavAsa zikSAtratanA pAMca aticAra kahe be. saMthAruccAravidI pamAya tada ceva joaNAjoe // posar3ha vidi vivarIe, taie sirakAvae niMde // 2 // artha:- saMdhAra ke0 ) zayyAsaMthAra, ( uccAra ke0 ) vamInIti ane laghunI tinAM vaMdila, eno (vihI ke0) vidhi je prakAra, tene viSe ( pamAya ho ) je pramAda karavo, te aticAracakka jANavuM, te aticAracakka aa kahe . tyAM zayyA saMthArAne na pahile he athavA pratilekhana kare, to kAMika kare, kAMika na kare, te prathama appa mile hizra puSpa mile hi sadyAsaMthAre nAmA aticAra jANavo, tathA zayyA saMthArAne na pramArjaM, pramArja to kAMika pramArjavuM, kAMika na pramArjavuM, te bIjo appa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 243 mayiappamadhiyasadyAsaMthAre nAmA aticAra jANavo, tathA vamInIti ane laghunIti, paragvavAnI je nUmi, te nUmine na paDilehavI, athavA paDilehavI, to kAMzka pamilehavI ane kAMzka na paDilehavI, te trIjo appaDilehiza puppaDilehiba jaccArapAsahavaNanUmi nAmA aticAra jA Navo. temaja te nUmine na pramArjavI, athavA pramArjavI to kAMkSaka pramA javI kAMzka na pramArjavI,te cotho appama citra puppamadhi uccArapAsaha vaNanUminAmA aticAra jANavo. e cAre aticAra te zayyA saMthAro tathA laghunIti, vaDInItinAM vaMDilane dRSTiyeM karI jUve nahIM, temaja ca ravalA tathA daMDAsaNAdikeM karI pUMje, pramArje nahIM athavA zUnyacitteM jU e, ane pUMje te saMbaMdhI e aticAracatuSka kayu. (tahaceva ke0) tathaiva e Tale temaja valI nizceM (loNAloe ke0) nojanano Anoya eTale zrA noga karavo citavana karavU, arthAt posaha lIdhA par3I jojanAdikanI ciMtA kare, eTale kyAreM posaha pUrNa thaze kyAreM pAraNuM karazuM ? athavA pAra Ne amuka nojana karazuM ? evI ciMtavaNA karavI, te pAMcamo loaNAloe nAmA aticAra jANavo. e pAMca aticAroyeM karIne (posaha vihi vivarIe ke0) posahavratano vidhi je prakAra te viparIta kare thake, (taze sirakAvae ke0) pauSadhopavAsanAmA trIjA zidAvratane viSe pUrvokta pAMca aticAra mAMhelo je aticAra lAgyo hoya, tene ( niMde ke0) hu~ ni buM ||she|| have cothA atithisaMvinAga zidAbatanA pAMca aticAra kahe . saccitte niskivaNe, pihiNe vavaesa mabare ceva // kAlAzkama dANe, canaje sirakAvae niMde // 30 // arthaH-(saJcitte ke0) sAdhune devA yogya je jattAdika tene pRthivyAdika jesacitta,te sacittanI upara pUrvokta prAzuka nirdoSa vastunuM (nirikavaNe ke0) nAdapavU mUkavU te sacittanidepaNa nAmA prathama aticAra jANavo. tathA prAzuka nirdoSa devA yogya vastune sacitta te kaMda, patra, puSpAdi padArthe karI (pihiNe ke0) DhAMkavI,te sacittapihiNa nAmA bIjo aticAra jANavo,tathA vavaesa ke0) vyapadeza karavo eTale potAnI vastune aNa devAnI buchiyeM pArakI karIne kahevI, tathA devAnI bujhiye pArakI vastune potAnI karIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 pratikramaNa sUtra. kahevI, evI rIteM vyapadeza karavo te vyapadezanAmA trIjo aticAra jA Navo. tathA (machare ke0) matsara eTale kopa nAveM dAna Apaq tathA pArakuM sAraM dAna na jozakavU paranI IrSyA karatAM mAna dharatAM munine dAna Apa, te matsaranAmAcotho aticAra jANavo. tathA (ceva ke0) nizceM (kAlAzka madANe ke) munirAjanI gocarIno kAla atikrami ulaMghIne munirA jane teDe, ane manamAM jANe je sAdhu hamaNAM vahoraze paNa nahIM ane mahA ro niyama naMga paNa thAze nahIM ! te pAMcamo kAlAtikramadAna nAmeM aticA ra jANavo. e atithisaMvinAganAmeM ( calbesikAvae ke) cothA zi dAvatane viSe alpa devAnI bujhiyeM tathA aNadevAnI buddhiyeM karIne e mAMhelA je aticAra lAgyA hoya, tepratye (niMde ke0) hu~ niMuM buM // 30 // have rAgAdikeM karI dAna dIdhuM tenA pratikramaNane mATeM kahe . sudiesu a udiesu a, jA me assaMjaesu aNukaMpA // rAgeNa va doseNa va, taM niMde taM ca garihAmi // 31 // arthaH-(suhiesu ke0) suSTu nAma rUmI rIteM hita jhAnAditraya eTa le samyak jhAna, darzana ane cAritranuM jemane te suhita kahiyeM, te suhita evA, (a ke0 ) valI (kuhiesu ke0) kuHkhita te rogeM karIne pIDIta ta karIne purbala, tuba, jIrNa,upAdhiyeM karIne phuHkhiyA evA, (assaMjaesu ke0) ahIM (a ke0) nathI ( svaM ke0) potAne baMdeM ( yata ke ) yatna eTale udyama karavo vicaravU jene eTale potAnI khelAyeM vicaranArA nahIM, paraMtu gurunI ajJAne viSe vicaranArA evA susAdhu, te upara ( rAgeNa ke) putrA dikane rAgeM karI eTale A mahAro putra tathA nA pramukha be, evA rAgeM karI dAna dIdhuM, paNa guNavaMtanI buddhiyeM dAna na dIdhuM, (va ke0) athavA (dose Na ke0) heSa te A ThekANe sAdhuniMdArUpa jANavo. te jema ke, A sAdhune jhAtinA lokoyeM kADhelo be, nUkhyo , e bApaDAne ApaNe AhAra pANI na ApIyeM, to bIjo koNa Ape? nahiM ApazuM to e nUkheM maraze? evI niMdA rUpa je veSa, tevA he karI eTale pugaMDAnAvanI bukiyeM karI (me ke)mahA re jIveM (jA ke0) je (aNukaMpA ke0) azanAdika pramukha dAne karI dayA nakti kIdhI hoya, ( saM ke0) tepratye (niMde ke0) AtmasAkheM huM niMuMbu, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasadita. 145 (ca ke0) valI te pratye (garihAmi ke0) gurusAkheM huM gahu~ buM, vizeSe niMI DhuM. __ athavA bIjo artha AvI rIteM :-( suhiesu ke0 ) vastra pAtrAdikeM karI sukhIyA ane (uhiesu ke0) rogapramukheM karI uHkhiyA evA (asaMjaesu ke0 ) asaMyata eTale ( a ke ) nathI jene ( saM ke) samyak eTale rUmo evo, ( yata ke0 ) yatna je udyama karavo, eTale je rUmo u dyama nathI karatA, paraMtu jIvahiMsAdika karmapAzamAM pamvA saMbaMdhI udyamanA karavAvAlA, jainAnAsa,vezavighbaka evA asaMyatI,pAsanA, usannAdika tene. tathA trIjo artha, te asaMyata SaDDidhajIva vadhakone athavA anyadarzanI kuliM gI tene rAgeM karIne, jema ke, eka gAmanA vAsI ne athavA mahArA nAza pramukha be, ApaNI ulakhANanA be, ityAdika je rAganAveM karI dAna dI, tathA jinazAsananA pratyanIka be, veSI , nirlajA namaka De, ityAdika dveSa upanyo to paNa ghare AvyA, mATeM dAna Apyu, ityAdika nAveM je mahAre jIveM anukaMpA, dayA kIdhI hoya, tene hu~ niuM DaM // 31 // ahIM guNavaMta sAdhune dAna dIdhuM te niMdavU nahIM, paraMtu pUrvokta. rAga panI niMdA karavI tathA pAsabAdika ane kuliMgI pramukhane guNavaMtanI buddhiyeM dAna dIdhuM hoya, te niMdavU, paNa je saheja anukaMpAyeM dAna dI, hoya, te to anukaMpAja kahevAya, te dAnaneM nagavaMteM niSedhyu nathI, ahIM rAgadveSanI niMdA jANavI. paNa dAna dIdhuM tenI niMdA jANavI nahIM // have susAdhune dAna na dIdhu, te Alove be. sAsu saMvinAgo, na kAM tava caraNa karaNa juttesu // saMte phAsua dANe, taM niMde taM ca garidAmi // 32 // arthaH-( tava ke ) tapeM karIne, ( caraNa ke0 ) caraNasittarI karIne ( karaNa ke) karaNa sittariyeM karIne, (juttesu ke0 ) sahita evo, ( sAhUsu ke0) susAdhu tene viSe (phAsuadANe ke0) devA yogya prAzuka nirdoSa evaM azanAdika dAna, ( saMte ke0 ) te mahAre jIveM jo (saMvi jAgo ke0 ) saMvinAga, ( naka ke ) na kIdho hoya, tethI je aticA ra huI hoya, (taM ke0) te pratye ( niMde ke0 ) hu~ AtmasAkheM niMdhu buM, (ca ke0 ) valI (taM ke0 ) te pratye ( garihAmi ke0) gurunI sAkheM gahu~ 19 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 pratikramaNa sUtra. buM. A ThekANe tapaH padanuM jU; upAdAna kayuM . teNeM karIne je tapa , te nIkAcita karmone paNa daya karanAruM be, evaM prAdhAnya sUcana kayu . e traNa gAthAyeM karI co) zidAvrata thayu ||iti catuH zidAbatapratikramaNaM // 3 // have saMveSaNAnA pAMca aticAra parihAra karatA batA kahe . iha loe paraloe, jIvitra maraNe a aasNspuNge| paMcaviho azA ro, mA maUM huja maraNaMte // 33 // arthaH-(ihaloe ke0) iha lokane viSe eTale A dharmanA prajAveM zeu, gAthApati, senApati, rAjA, maMtri pramukha iddhimaMta manuSya thavAno (AsaMsapau~ge ke0) AzaMsA je anilASa teno prayoga je manano vyApAra, tezhalokAzaMsaprayoga nAmA prathama aticAra jANavo. ahIM zrAzaMsAprayoga e pada,dareka padanA prAraMjamAM prayojabu. (paraloe ke) yA dharmanA pranAveM para lokanI AzaMsA je deva, deveM' thavAno abhilASa, teno prayoga je manano vyApAra karavo, te paralokAzaMsaprayoganAmA bIjo aticAra, (jIvitha ke0) anazanane lIdhe sanmAna satkAra dekhI ghaNA kAla paryaMta jIvavAnI AzaMsAje vAMgA, teno prayoga je manano vyApAra, te trIjo jIviyAzaMsaprayoga aticAra jANavo. (maraNe ke0) karkaza detrane viSe anazana lazne koz pUjA, arcA na karatA hoya teNeM karI athavA dudhAdikeM karI pIDyAM thakAM zIghra maraNa nI AzaMsA je vAMga, teno prayoga je manano vyApAra, te maraNAzaMsaprayoga nAmA cotho aticAra jANavo. ( a ke ) cazabdathakI A dharmane pranA veM zrAvate naveM rUmA zabda, rUpa, rasAdika je kAmanoga , tenI AzaMsA je vAMbA teno prayoga je manano vyApAra, te pAMcamo kAmanogAzaMsaprayoga nAmA aticAra jANavo. e pAca vAMganuM je karavU, te saMleSaNA saMbaMdhI e (paMcaviho ke0 ) paMcavidha, ( azyAro ke0 ) aticAra ( maraNaMte ke0) maraNane aMteM eTale jyAM sudhI carama zvAsa hoya, tyAM paryaMta ( madyaM ke0) mahAre ( mA ke) na (hudya ke0) thArja, eTale e paMcavidha aticAra; te maraNane aMteM mujhane ma hojo // 33 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditAsUtra arthasahita. 240 have prAyaH sarva aticAra, mana, vacana ane kAyAnA kuvyA pAreM hoya be, tenuM pratikramaNa kahe be. kAeNa kAzassa, pamikame vAassa vaayaae|| maNasA mANasiassa, sabassa vyaashaarss||34|| arthaH-( kAzssa ke ) kAyikasya eTale vadhAdikArI evA zarIreM karI karelA je aticAra, te aticArane (kAeNa ke0) kAyotsargAdika tapa anuSThAnAdika je kAyAnA zula vyApAra, teNeM karI yukta evA zarIreM karI ne, tathA (vAzassa ke0) vAcikasya, eTale sahasAcyAkhyAnadAnAdi rUpa vANIyeM karIne kasyo evo je vacanasaMbaMdhI aticAra tene, (vAyAe ke0) vacaneM karIne milAkkama devu, jinastavana karavU, ityAdika je zula vacana no vyApAra, teNeM karIne, tathA ( mANa siassa ke0 ) mAnasikasya eTale devatattvAdikane viSe maneM karI zaMkAdikane karave karI kakhyA evA je ati cAra tene (maNasA ke ) mane karIne eTale anitya nAvanAdika je mana nA zujavyApAra teNeM karIne tathA "hA! meM uSTa kAma kaDe" ityAdika A tmaniMdAyeM karIne ema ( savassavayAzyArassa ke0) sarva vratanA aticA rapratye trikaraNa zuLaM karIne ( pamikame ke ) huM pratikramu DhuM, nivartuM buM. ahIM 'savassavayAzyArassa' e par3heM karIne sAmAnya karI traNa yogarnu pratikramaNa kahyu // 34 // have eneja vize karI kahe . vaMdaNa vaya sirakA gA, ravesu sannA kasAya daMDesu // guttIsu a samiIsu a, jo azvAro ataM niMde // 35 // arthaH-eka (vaMdaNa ke0) vaMdana te ve prakAreM . temAM eka devavaMdana, vIjeM guruvaMdana je. bIjuM (vaya ke0) zrAvakanAM sthUlaprANAtipAta viramaNAdika vrata bAra prakAreM , trIjI (sirakA ke0) zidA be nedeM be. tyAM zrAvakane sAmA yika sUtrArthanuM grahaNa,tene grahaNa zidA kahiye. te jaghanya navakArathI mAmIne aSTa pravacana, guru pAseMthI naNe ane utkRSTo dazakAlikasUtranA pAMcamA bajIvaNiyA adhyayana paryaMta sUtra ane artha behu naNe, grahe, dhAre, zIkhe tyAM lageM prathama grahaNa zidA jANavI. ane je artha sahita namukkAra sahita Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 pratikramaNa sUtra.. pramukha dinakRtya eva zrAvaka saMbaMdhI kriyAanuSThAnanI je samAcArI be, eTale pahelo navakAra kaheto thakoja uThe, paDhI potAnuM svarUpa vicAre je huM zrAvaka tuM, keTala vrata mukane be ? ityAdika zrAddha dinakRtya prakaraNa tathA zrAddhavi dhimA je samAcArI kahI be, te sarva jANe, yAcare yAseve, te bIjI yasevanA zikSA kahiyeM. cotho (gAravesu ke0) zaddhigArava, rasagArava ane zAtAgArava, e traNa prakAranAM gArava be. temAM je potAnI pAseM dhana, tathA kuTuMba parivAra ghaNo dekhIne manane viSe ahaMkAra khANe, tene iddhigArava kadiyeM. ne je sarasa anna pANI pramukhane viSe lolupI thAya, te rasagAra va kahiyeM. tathA je sukumAla vastra, zayyA, ghara pramukha moheM bAMdhyo ko tene mUkI zake nahIM, tene zAtAgArava kahiyeM. e traNa prakAranAM gArava ka hyAM, tenuM sevana karavAthI tathA pAMcamo ( sannA ke0 ) AhAra, jaya, maithu parigraha, e cAra saMjJAuM. bIjI krodha, mAna, mAyA, lobha, loka, uMgha, eba saMjJA. te ekeM priyAdika sarva jIvone hoya be, tathA baDo (kasAya ke0) krodhAdika cAra kapAya, tathA sAtamo ( daMDesu ke0 ) dharmadhanathI jeNeM karI AtmA daMgAya, te daMga, azubha manAdika RNa nedeM be. AThamo (guttI su ho) manAdika RNa gupti, navamo ( samisu ke0 ) IryAdika pAMca samiti ( 0 ) zabda thakI darzanapamimA pramukha zrAvakanI gIyAra parimA e pUrvokta nava bola madhye je bola niSedha karavA yogya be, tenA karavA thakI ne je bola karavA yogya be tenA na karavAthakI (jo ke0) je azyA roke0 ) aticAra, ( ke0 ) athavA doSasamuccaya je maneM lAgyo hoya, ( taM ke0 ) tepratyeM ( niMde ke0 ) huM niMpuM huM // 35 // have samyagdarzanane mATeM kahe be. sammaddiThI jIvo, javi hu pAvaM samAyarai kiMci // appo si doi baMdho, jeNa na nidhasaM kuNai // 36 // arthaH- ( javi ke0 ) jo paNa (samma diDIjIvo ke0 ) samyagradRSTi eTale yathAvasthita svarUpano jAe evo jIva, te (kiMci ke0 ) kiMcit thoDuM (pAvaM ke0) kRSI pramukha yaraMjarUpa pApa, te pratyeM nirvAha calAvavAne, arthe ( samAyara ke0) samAcare be, paTale kare be, (hu ke0) to paNa (si ke0 ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *ditAsUtra arthasadita. 140 te zrAvaka samyagdRSTi jIvane (appo ke0) alpa te pUrva guNasthAnanI ape kAyeM karathomo (baMdho ke0) karmano baMdha, (hoi ke0) hoya, (je ke0) je kA raNa mATeM jANI yeM baiyeM ke, samyagradRSTi je zrAvaka te te, (nidhasaM ke0) nirda yapaNe hiMsAdika vyApAra. (nakui ke0) na kare, ne kare, to paNa zaMkA rAkhIne kare, valI manamAM vicAre ke dhikkAra pamo yA gRhasthAzramane ke jene viSe keTalA pApa karavAM paDe be ? evI bIka rAkhIne kare paNa nirdaya pari NAma rAkhIne na kare, tethe / tene pApa thoruM lAge be // 36 // ahIM koI AzaMkA kare ke, jema thoruM paNa viSa khAdhuM yakuM prANa ha raNa kare be, tema thoUM paNa pApa karavAthakI durgatinI prApti na thAya zuM ? yA AzaMkAno uttara AgalI gAthAyeM Ape be. taMpi hu sapakkimaNaM, sapparitryAvaM sauttaraguNaM ca // khippaM navasAmeI, vAdi va susirikarDa vijo // 37 // arthaH- ( pakkama ke ) pratikramaNa je SamAvazyaka teNeM karI sahi ta ko eTale pratikramaNane karave karI, (ca ke0) valI (sappa riyAvaM ke 0 ) paritApa sahita thako eTale pazcAttApa karave karI, valI (sauttaraguNaM ke0 ) uttara guNeM sahita ko eTale guruyeM dIdhuM je prAyazcitta tapa, te tapa karave karI yukta evo zrAvaka, (hu ke0 ) niveM ( taMpi ke0 ) te alpakarmanA baMdha pratyeM pa ( khiSpaM ke0 ) dipra eTale zIghra utAvalo ( vasAmeI ke0) u pazamAve be, TAle be, konI peTheM ? toke (va ke0) jema (susi rikarDa ke0 ) jo zIkhelo evo (viko ke0 ) vaidya, te ( vAhi ke0 ) vyAdhi pratyeM sA dhyaroga pratyeM turata upazamAve be, tema e paNa jANavuM // 37 // have valI bIjo dRSTAMta kahe be, jahA visaM kuThagayaM, maMta mUla visArayA // vidyA dAMti maMtehiM, to taM davai nivisaM // 38 // arthaH - ( jahA ke0 ) yathA jema, ( maMtamUla visArayA ke0 ) maMtra mUlanA vizArada, eTale jAe, mAhyA evA je ( vijA ke0 ) vaidyo, te (kuThagayaM ho) koSThagata eTale zarIramAM vyApeluM evaM je (visaM 0 ) sarpAdikanuM viSa, pratyeM (maMtehiM ke0) maMtroyeM karI ne ( iAMti ke0 ) haNe be, eTale dUra kare Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 pratikramaNa sUtra. be,(to ke0)te vAreM (taM ke) te zarIra, (nivisaM ke0) nirviSa eTale viSarahita (havara ke0) hoya . jo paNa viSArta puruSa, ahimaNi maMtrAdara auSadhi no pranAva jANato nathI to paNa ahimaNi maMtrAdara auSadhino pranAva aciMtya be, tethI tenuM viSArttatva nivRtta thAya be, tema ahiM paNa zrAvaka ne guruvAkyAnusAra tadanarazravaNazrI lAla thAya ne // 30 // evaM ahavihaM kamma, rAgadosasamadhikaM // Alo aMto aniMdaMto, khippaM daNa susAvaje // 3 // arthaH-( evaM ke0 ) e pUrvokta dRSTAMteM ( AloaMto ke0 ) guru samIpeM Alovato eTale potAnAM pApa prakAza karato to, ( a ke) valI (niMdaMto ke0) niMdato thako eTale sAcA manathI miThAmiThakkara' deto thako (susAva ke0) calo zrAvaka je be, te (rAgadosa ke0) rAga, dveSaM karIne ( samadhioM ke0 )samArjita kareluM eTale upArjebuM bAMdhebuM evaM je (ahavihaMkammaM ke) aSTavidha karma, te pratye (khippaM ke0) vipra eTale zIghra, ( haNa ke0) haNe , pheDe ne // 35 // valI ehIja vAtane savizeSa kahe je. kayapAvovi maNusso; Alocya nidia gurusagAse // hoi arega bahu, udrianruvnaarvho||40|| arthaH-(kayapAvovi ke0) pApano karanAra evo paNa ( maNusso ke ) manuSya, ahIM manuSya zabdanA grahaNe karIne pratikramaNa jene, te kRtapApa ma nuSyaneja karavaM yogya . te (gurusagAse ke0) gurunI samimeM ahiM gurusagAse e padeM karIne pUrvokta AloyaNA. guru gItArthAdikanI samIpamAMja karavI, evI sUcanA karI ane jo kadAcit svataHja AloyaNA karI hoya to zu chino anAva thAya be. ema paNa sUcana kayuM , mATeM guru samIpane viSe (Alozya ke0) Alovato thako eTale karelA pApapratye prakAza karato thako (niMdiza ke ) pApanI niMdA karato thako eTale mibADukkara deto thako (arega ke ) atireka eTale atyaMta pApathakI (lahu ke0) lahu eTale halavo (hoza ke0) thAya, (va ke0) jema (jAravaho ke) nArano va Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 vaMditAsUtra arthasadita. henAra vahItaruM karanAra puruSa, (jaru ke0) lAra pratye (uhariSa kepa) utArI ne dalavo thAya , tema e paNa karmarUpa jAreM karIne halavo thAya // 4 // have bahu AraMjarakta evA zrAvakane paNa AvazyakeM karI te pAparUpa phuHkhano aMta thAya ne, te dekhADe be. AvassaeNa eeNaM, sAvaujavi bahura ho|| ukANamaMta, kiriaM kAhI acireNa kAleNa // 41 // arthaH- jazavi ke ) jo paNa, (bahuraje ke ) bahu eTale ghaNo navo karmabaMdharUpa rajavAlo eTale AraMja parigraheM karI ghaNA pA sahita evo ( sAvarDa ke0 ) zrAvaka (hoza ke ) hoya, to paNa ( eeNa ke0 ) etena eTale e pamikamaNAdika (AvassaeNa ke0) Avazyakena eTale Ava zyakeM karIne. hI koz zaMkA karaze je AvazyakazabdeM karI daMtadhAvanA dika paNa Avazyaka , te lezaM? to tyAM kahe je ke, yA gAthAmAM etena e zabdanuM je grahaNa kayuM be, te vyAvazyaka niSedhArtha De tathA nAvAvazya ka pratipAdanArtha De mATe tevA nAvAvazyakeM karI (ukANaM ke0) zA rIrika, mAnasika duHkhonI (aMtakiriyaM ke0) aMtakriyA eTale vinAza kriyAne ( kAhI ke0) karaze. (acireNakAleNa ke0) thomA kAlamAM he te pApono vinAza karaze // 41 // have pamikamaNuM karatAM je aticAra AlovavAne visarjana thayA hoya _ eTale je aticAro, vismRta thayA hoya, te Alove be. AloaNA bahuvidA, naya saMnariA paDikkamaNakAle // mUlaguNa uttaraguNe, taM niMde taM ca garihAmi // 42 // arthaH-(AloaNA ke0) AlocanA eTale guru Agala pApa,pramAda, AlovavAnI prakAza karavAnI rIti te, (bahuvihA ke0 ) ghaNA prakAranI be. te (pamikamaNakAle ke0) tenA pratikramaNa kAlane viSe eTale pamika maNa karavAnA avasareM (nayasaMjariyA ke ) na sAMjarI hoya, te na sAMjaravAyakI (mUlaguNa ke0) samyaktva pUrvaka pAMcaaNuvrata, tene viSe tathA (uttaraguNe ke0) traNa guNavrata ane cAra zidAbata, tene viSe je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 pratikramaNa sUtra. ticAra lAgyo hoya, ( taM ke0) tepratyeM (niMde ke0) huM AtmasAkheM nikuM buM. (ca ke0 ) valI ( taM ke0 ) te pratyeM ( garihAmi ke0 ) gurusAkheM huM gahu~ hu~, niMDuM huM // 42 // e barhetAlIza gAthA beThAM thakAMja kahevI. aat to 'tassa dhammassa kevalI pannattassa' ema kaheto jo thaI ve hAtha jogIne AgalI maMgalagarjita ATha gAthA kahe, te kahe be. tassa dhammassa kevalipannattassa // dvimi pArA, dAe virajami virAhaNAra // tivideNa paDikato, vaMdAmi jiNe cavIsaM // 43 // arthaH- ( tassa ke0 ) te gurupArzvane viSe pratipanna evone (kevali pannattassa ke0 ) kevalinASita evo ( dhammassa ke0 ) zrAvakadharmanI (yA rAhaNAe ke ) arAdhanAneM mATeM (ahimi ke0 ) huM sArI rIteM pAlana karavAne uThyo buM, ( virAdaNAe ke0 ) te dharmanI virAdhanAthakI (vira ma 0 ) huM vityo buM, eTale nivatyoM tuM, ( ti viSa ke0 ) trividheM karI eTale mana, vacana ne kAyAyeM karI ( paDikkato ke0 ) pratikrAMta thako eTale aticAra pApathakI nivartyo thako ( cavI saM jiNe ke0 ) covIza jinapratyeM ( vaMdAmi ke0 ) huM bAMDuM huM // 43 // P evI rIteM jAvajinane namaskAra karIne have samyakatvanI zuddhinerthe trilokagata sthApanA arihaMta vAMdavAne gAthA kahe be. jAvaMti ceAI, naDhe he atiri loe ca // savAI tAI vaMde, ida saMto taba saMtAI // 44 // arthaH- ( ur3e ke0 ) Urdhvalokane viSe ( chA0 ) valI (he ke0 ) dholokane viSe ( 0 ) valI (tirialoe ke0 ) tilokane viSe ( jAvaMti ke0) jeTalAM (cezyAI ke0) caitya eTale jinabiMba be. ( tAI sa vAI ke0 ) te sarvapratyeM (vaMde ke0 ) huM bAMDuM buM. zuM karato thako bAMDuM buM ? to ke huM ( iha ke0 ) hiMyAM ( saMto ke0 ) rahyo ko ( ke0 ) tyAM te traNa lokane viSe ( saMtAI ke0) rahyAM ve je jinabiMba, te sarva pratyeM huM bAMDuM huM // 44 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 vaMditAsUtra arthasahita. have sarva sAdhune vaMdana karavAne arthe kahe je. jAvaMta kevi saah,nrhervymhaavidehe|| save siM tesiM paNa, tiviheNa tidNddviryaannN||4|| arthaH-( jaraha ke0) pAMca jaratadevane viSe, ( eravaya ke0 ) pAMca era vatakSetrane viSe, ( mahAvidehe ke0 ) pAMca mahAvidehadevane viSe, (a. ke ) cazabdathakI akarmanUmikSetrAdikane viSe, (jAvaMta ke0 ) jeTalA ( kevi ke0 ) ko paNa jinakalpika sthavirakalpika pramukha jaghanya be ha jAra komI ane utkRSTA nava hajAra komI ( sAhU ke ) sAdhu ne, (te siMsavesi ke) te sarva sAdhupratyeM (tiviheNa ke ) trivi karI eTale mana, vacana ane kAyAyeM karIne (paNa ke0 ) DhuM praNamuM buM, te sarva sAdhu kehevA ? to ke, (tidaMma ke0) traNa daMmathakI eTale azuna mana, vacana ane kAyAnA vyApArathakI ( virayANaM ke ) virAma pAmelA ne // 45 // have evI rIteM caityaneM tathA yatine vaMdana kasyAM ne jeNe evo bato navi pyakAlaneviSe paNa zujanAvanI prArthanA karato to kahe, te lakhe De. cirasaMciyapAvapaNAsaNI, navasayasahassamadaNIe // cavIsa jiNaviNiggaya kadAI, volaMtu me diadaa||46|| arthaH-(cirasaMciyapAva ke0 ) cirasaMcita pApapratye eTale ghaNA kA lanA saMcAyelAM evAM je pApo, tepratye (paNAsaNI ke0 ) pranAzanI kara nArI eTale vinAzanI karanArI evI, (javasayasahassa ke0) zatasahasranava pratyeM eTale saMsAranA lada nava je karavAM, tepratye, (mahaNIe ke) mathana karanArI eTale haNanArI evI, (cavIsajiNa ke0) covIzajino thakI eTale covIza tIrthaMkarothakI ( viNiggaya ke ) vinirgata eTale nIkalI je ( kahA ke0) jinaguNotkIrtanarUpa kathA, te kathA karave karIne ( me ke) maharA ( diahA ke0) divaso, ( volaMtu ke0) vrajaMtu eTale volo, jA. e prArthanA karI // 46 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 pratikramaNa sUtra. have maMgalapUrvaka janmAMtarane viSe paNa samyagdRSTi devopAseMthI bodhabIja pAmavAnI prArthanA kare le. mama maMgalamarihaMtA, sihA sAhU suaMca dhammo a|| sammadichI devA. diMtu samAdiM ca bohiM ca // 47 // arthaH-(arihaMtA ke0) eka zrIarihaMta deva, (siddhA ke0) bIjA sika jagavAn , ( ca ke0 ) valI ( sAhU ke0) trIjA sAdhu munirAja, ( sudha ke0) cotho zrutadharma, te aMgopAMgAdika Agama, (a ke0 ) valI (dhammo ke0) cAritrAtmaka dharma paNa levo. e zrutadharma ane cAritradharma, ema be prakAreM kevalIyeM prarUpyo je dharma te. e cAra vAnAM (mama ke ) mahAre (maMgalaM ke0) mAMgalika be, a zabdathakI e cAre vAnAM lokane viSe uttama be, zaraNanUta , valI paNa ema prArthanA karIyeM baiye je, ( samma dichIdevA ke0) samyagdRSTi jinajakta devatA je je te muUne (samAhiM ke0) samA dhipratye eTale zujakAryane viSe je cittanI sthiratA, tepratye (ca ke0) valI ( bohiM ke ) bodhipratye eTale paranaveM zrIjinadharmanI prApti tepratye (ditu ke ) dyo, Apo. ( ca ke ) bIjo ca , te pAdapUrNArtha // ahIM AzaMkA kare ne ke; A gAthAmAM dharmazabdanA grahaNa karavAthakI zrutazabdanuM grahaNa thayuMja, kAraNa ke zrutanuM dharmAMtargatatva je? tyAM kahe be. zrutazabdanuM je pRthak grahaNa kajhuMbe tenuM kAraNa e le je, samudita evAM jJAnaki yAyeM karIneja moda thAya be, tenuM sUcana karavAne arthe jUuM grahaNa kar2yA be, ahIM valI bIjI paNa AzaMkA kare ne ke, te devo samAdhidAnane viSe samartha be, kiMvA nathI ? jo kahezo ke samartha nathI,to prArthanA karavI vyartha ? ane jo kahezo ke samartha De, to pUrajavya tathA ajavyane kema nathI ApatA? ane kadApi ema mAnazo ke yogyaneja Ape be, paNa ayogyane ApavA asamartha De ? tyAreM to yogyatAja pramANa , mATeM ajAgala stanasadRza evA devonI prArthanAyeM karIne zuM ? samAdhAnaH-amAre sarvatra yogyatAja pramANa be; paraMtu ameM niyatavA dIyonI peThe ekAMtavAdI nathI. kAraNa ke ameM jinamatAnuyAyI baiye mATeM sarvanayasamUhAtmaka syAchAdamunA, te ananinedi sAmagrIne vizeSe utpanna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditA sUtra arthasahita. 155 karanArI be, evaM vacana ve e hetumAreM jema ghaTasiddhine viSe mRttikAnI yogyatA kharI to paNa kuMjAra, cakra, cIvara, daMgAdika, e sarva tenAM saha kArI kAraNa be, ema yahIM paNa jIvanI yogyatA to be, tathApi pUrvokta dRSTAMta nI peTheM vighnonuM nirAkaraNa karIne te devo paNa samAdhi bodhidAnane viSe samartha hoya be, mATeM te devonI bodhidAnane viSe prArthanA karavI nirarthaka nathI // 47 // ve ko zaMkA kare ke jeNeM vrata svIkArayAM ve tane pratikramaNa karavaM yogya be, paraMtu vatIne to vratanA jAveM karIne tenA aticArano paNa aAva be, mATeM pratikramaNa kara yogya nathI, te vAtano niSedha karavAne kar3e ke, pratikramaNa je be, te kevala yaticArone viSeja nthii| paraMtu cAra sthAnakane viSe paNa be, mATeM te cAre sthAnakane viSe pratikra maNa thAya be, tenA upadarzanane mATeM gAthA kahe . " pasA karaNe, kaccANamakaraNe pakkimaNaM // sadA tahA, vivarIya parUvaNAe // 48 // 50 artha :- eka (pasiddhANaM ke0) je pratiSedhavA yogya niSedhavA yogya samyaktvAdinAM mAlInyahetu evAM zaMkAvAdhAdi tathA praDhAra pApa sthAnakA dika je ticArasevanAdikarUpa azujakArI be, te azubha kAryane ( karaNe 0 ) karave karI, tathA bIjo ( kiccANaM ke0 ) karavA yogya evAM devapUjAdika SaTkarma tathA sAmAyikAdika pamAvazyaka vinayadAnAdika arihaMtanAM jaktipramukha je zubhakArya be, te zujakArya ( karaNe ho ) aNakaravAthakI ( ke0 ) valI trI jo ( asadahaNe ke0 ) azraddadhAna ne viSe eTale nigodAdika sUkSma vicArane sahave karIne ( ke0 ) valI ( tahA ke0 ) tathA cotho ( vivarIyaparUvaNAe ke0 ) jinAgama thakI viparIta eTale ulaTI prarUpaNA karave karIne eTale utsUtra prarUpaNA karave karIne, je viparIta prarUpaNA be, te caturaMta evaM atyaMta vajramaNa, tenI kAraNanUta be. te viparItaprarUpaNA to anAjogAdikeM kare te paNa pratikramaNa karAya be. tyAM zaMkA kare be ke viparIta parU paNa je be, te to sUtra kathana karato hoya, tene thavAno saMbhava be, paraMtu anya ne to nathI, mATeM zuM dharmakathanano adhikAra zrAvakane be ? to tyAM kahe be For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 pratikramaNa sUtra. sUtra ke, zrAvakane dharmakathanano adhikAra be, kAraNa ke gItArthathakI adhigata jene tevA tathA gurune AdhIna be vacana jene, tevA zrAvakane zA mATeM sUtrakathanano adhikAra na hoya ? tyAvAdI kahe beke, edhikAra be, temAM pramANa zuM ? to tyAM pramANa kahe be ke :- " paDhai suNe guNei, jiesa dhammaM parikadei" ityAdi vacana be, tathA cUrNImAM paNa lakhyuM be je "so jidAsa sAvami caudasIsu uvavAsa karei putrayaM ca vAe" ityAdi mATeM zrAvakane adhikAra beja, tethI e cAra prakAreM karIne je pApalAyuM hoya, aticAra huI hoya, te pApane dUra karavAne (pi kamaNaM ke0 ) pratikramaNa be, mitrAmi Dukkama be // 48 // have anAdi saMsArasAgaravattItargata je sattvo be, temane anyo'nya vairano saMjava be, mATe te khamAvAne kahe . khAmi sajIve, save jIvA khamaMtu me // mitti me saba,, veraM madyaM na keAi // 49 // be artha:- ( sabajIve ke0 ) sarva jIvo pratyeM ( khAme mi ke0 ) huM khamAvuM buMTale anaMta vane viSe paNa jJAnamohAvRtatveM karIne jIvone je pIDA kIdhI hoya, te khamAvuM tuM, thane ( sabbejIvA ke0 ) te sarva jIvo paNa ( me ke0 ) mahArA aparAdhapratyeM, ( khamaMtu ke0 ) khamo, mApha karo, e kamanakSamApanamAM kAraNa kahe be ke, ( savanUesa ke 0 ) sarva to viSe ( me ke0 ) mahAre (mattI ke0) maitrI jAva The, ( kei ke0 ) koi jIvanI sAthai (madyaM ke0 ) mahAre ( veraM ke0 ) vairabhAva ( na ke0 ) nI ||4|| have pratikramaNa adhyayanane upasaMhAra karato to bellI maMgalapradarzanArtha gAthA kahe be. evamadaM Aloya, niMdi garadicya DugaM sammaM // tivide paDikkato, vaMdAmi jiNe cavIsaM // 50 // iti // 32 // rthaH - ( evaM ke0) ema (Aloya ke0 ) pApa AlocyuM prakAza kI dhuM ( niMdi0) AtmasAkheM niMdyu, (gara hiya ke0) garchu ( DugaMbiyaM ke0 ) sij tyaMta khoTuM jAeyuM, te mATeM ( sammaM ke0 ) samyaka prakAreM esamyak pada sarva padonI sAthai pUrvamAM yojavu, (tivideza ke0 ) trividheM karI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anuhiudaM gurukhAmaNAM arthasadita. 15 eTale mana, vacana ane kAyAyeM karIne (pamikaMto ke) aticArAdika pApathakI pratikrAMta thako pATho pharato thako eTale pApane pamikamato thako evo je (ahaM ke0) hu~, te (cavIsaMjiNe ke0) covIza jinapratye (vaMdA mi ke0 ) vAMuM bu. yA prakAre asparuci jIvonA bodhane mATeM AvaMdi tAsUtrano artha, saMdepeM karI kahyo . vistArArtha to bRhakRttithakI tathA cUrNIthakI jANavo // 50 // iti // 3 // have valI temaja be vAMdaNAM dezne gurune aparAdha khamAvavAne AvI rIteM kahe, te kahe je. // atha apachi haM gurukhAmaNAM // ||shcaakaarenn saMdisahajagavan anuhimami agniMtara devasiaM khAmelaM // // khAmemi devasiaM jaM kiMci apattiaM parapattiaM natte pANe viNae vetrAvacce AlAve saMlAve jaccAsaNe samAsaNe aMta ranAsAe uvarinAsAe jaM kiMci mana viNayaparidI NaM suhumaM vA bAyaraM vA tune jANada ahaM na yANA mi tarasa milAmi ukkama ||1||iti // 33 // arthaH-(jagavan kepa) he jagavan ! (zcAkAreNa ke ) tamArI potAnI zvAyeM karI, (saMdisaha ke) mujhane Adeza Apo, (apriMtaradeva siraM ke0) divasamAMhe kIdhA hoya je aparAdha, tepratye ( khAme ke') khamAvavAne (apnuhimi ke0) huM anyubita eTale Ujyo , arthAt ApanA sanmukha hu~ uno thayo buM. tevAreM guru kahe, khAmeha eTale khamAvo. evaM sazurunu vacana tene bahu mAnato bato ziSya uno rahyo thakoja zcha evo pATha kahe eTale (zcaM ke0) ehIja huM huM buM, vAMDaM . (khAmemi ke0) hu~ khAmuM buM. zA pratye khAmuM buM ? to ke (devasi ke0) divasasaMbaMdhi aparAdha pratye khAmuM buM, par3I vidhivat dharaNItalaspRSTa evA paMcAMgeM praNAma karI mukheM muhapattI deza AvI rIteM jaNe, te kahe je. (jaMkici ke0) je kAMza sAmAnyathI (apattiyaM ke0) aprItikaM eTale aprItinAva upajAvyo hoya, (parapattiyaM ke0) parAprItikaM para prakRSTha eTale Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 pratikramaNa sUtra. vizeSathI aprItinAva, adhyAhArathI Apane viSe upajAvyo hoya,zAne viSe upajAvyo hoya ? te kahe . (jatte ke0) azana, khAdima, svAdimane viSe, (pANe ke0) pANIne viSe, (viNae ke0) guru AvyA dekhIne sAhAmA uThavA vAMdavAdika Asana pramukha Apa, ityAdika vinaya karavo, tene viSe (vetrA vacce ke0) gurunI pAdasevA, auSadhapathyAdika ANI ApavAM ityAdika vaiyA vRttyane viSe, (AlAve ke0) eka vAra bolAvavAne viSe, ( saMlAve ke0) vAraM vAra bolAvavAne viSe, (uccAsaNe ke0) guruthI jaMce Asane besavAne viSe, ( samAsaNe ke0) gurunI pAseM sarakhaM Asana karI tenI upara besavA neviSe, (aMtarajAsAe ke) aMtarajASAne viSe eTale guru vAta karatA hoya, tenI vacceM vAta karavI, tene aMtarajASA kahiyeM tene viSe. (uvarinA sAe ke0) uparilASAne viSe eTale guru vAta karI rahyA palI tehIja vAta potAnI sphuratI dekhAmavAne arthe vizeSapaNe karavI, tene uparijASA ka hiyeM, tene viSe, ( jaMkiMci ke ) je kAMza ( madya ke ) mahAre (viNaya parahINaM keNa) vinaya nakti parihINapaNuM eTale rahitapaNuM thayuM hoya, te vinayatnaktirahitapaNuM ke, thayuM hoya ? to ke (suhumaM ke0) sUkSma eTale nhAnuM je thoDe prAyazcitteM zuddha thAya te, (vA ke0) athavA (bAyaraM ke0) bAdara te je ghaNA prAyazcitteM karI zuddha thAya, evaM vinayahIna paNuM te sarva he nAtha ! (tu jANaha ke0) sakala jagatanA nAva jANavAthakI tumeM jANo Do. ane ( ahaMnayANAmi ke) hu~ mUDhapaNAmATe jANato nathI (tassa ke0) te aprItipramukha aticAranuM lAgyuM je (ukama ke0) ukRta eTale pApa, te (mi ke0) mahAraM (miThA ke0) mithyA thA. eTale phoka thA. ahIM bIjo vA te pAdapUrNArtha De // 1 // iti gurukhAmaNAsUtrA rthaH // 33 // e khAmaNAMnA sUtrane viSe dhurathakI guru paMdara ane laghu eka zo agIyAra, malI ekazo ne babIza adaro . e vidhipUrvaka apa rAdha khamAvatAM caMDarauchAcAryAdika aneka jIvone kevalajJAna upanyuM . // atha Ayariya uvadyAe / Ayariya uvadyAe, sIse sAhammie kulagaNe a|| je me kei kasAyA, save tivideNa khAmemi // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ayariya uvadyAe arthasahita. 15 arthaH-paMcAcArasaMpanna athavA utrIza guNeM virAjamAna, arthadAnanA dAtAra, tene (Ayariya ke0 ) AcArya kahiyeM. tathA samIpa rahyA ane AvyA je ziSyAdika tene sUtranA jaNAvanAra athavA paccIza guNe birAja mAna tene ( uvadyAe ke) upAdhyAya kahIyeM, tathA grahaNa zidA ane AsevanAzidAne yogya hoya tene ( sIse ke0) ziSya kahIyeM, tathA zrakA ane prarUpaNAdika guNeM karIne je ApaNA sarakhA hoya, evA sarakhA dharmanA pAlanAra, tene ( sAhammie ke) sAdharmika kahiyeM, tathA je eka AcAryano ziSya saMtAna parivAra, tene ( kula ke0 ) kula kahiye, tathA ghaNA AMcAyanA ziSyasaMtAna parivAra, tene (gaNe ke0) gaNa eTale samudAya kahiye. ( a ke0 ) e a te valI valI kahevAne arthe je. e sarvanI upara (me ke0) mahAre jIveM (je ke0) je(kazke0) koza paNa (kasAyA ke0) krodhAdika kaSAya kIdhA hoya, e kAraNe ( save ke0) sarva te AcAryA dikapratye (tiviheNa keM) trividhaM karI eTale mana, vacana ane kAyAyeM karI (khAmemi ke0) hu~ khAmuM huM // 1 // A gAthAmAM laghu batrI. za, guru traNa, sarva adara pAMtrIza je. sabassa samaNasaMghassa, lagava aMjaliM kariya sIse // savaM khamAvazttA, khamAmi sabassa adayaMpi // 2 // arthaH-(sIse ke ) mastakanI upara ( aMjaliM ke ) be hAthapratye ( kariya ke) karIne eTale sthApIne namrInUta thazne (savassasamaNasaMgha ssanagava ke0) sarva zramaNasaMgharUpa nagavaMtanA kIdhA je aparAdha, ( savaM ke) te sarva aparAdhapratye ( khamAvazttA ke0 ) khamAvIne, valI ema kahe, ke (savassa keu) te sarvanA karelA aparAdha pratyeM (ahayaMpi ke0) huM paNa (khamAmi ke0) khamuM buM, eTale samyak prakAre sahana karUM dhUM // 2 // A gAthAmAM laghu ekatrIza ane guru sAta, malI sarvAdara AmatrIza // sabassa jIvarAsissa, nAva dhamma nidiya niyacittoM // savaM khamAvazttA, khamAmi sabassa adyNpi||3||34|| __ arthaH-(nAva ke0) nAvathI ( savassajIvarAsissa ke0) ekeDiyA dika sarva jIvano rAzi eTale samUha teno kIdho je meM aparAdha, te (savaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 pratikramaNa sUtra. ke0) sarva aparAdhapratye ( khamAvaztA ke0 ) khamAvIne, valI ema kahe ke te sarva jIvonI upara samajAva te rUpa (dhamma ke0 ) dharma, tene viSe (nihiya ke ) nidhita kayuM be eTale sthApyu nAvathakI AropaNa kamu , ( niyacitto ke ) nijacitta eTale potArnu mana jeNeM ehavo (ahayaMpi ke0) hu~ paNa (sabassa ke0) sarva jIva rAzinA kIdhA je apa rAdha te aparAdhapratyeM (khamAmi ke0) hu~ khamuM buM // 3 // A gAthAmAM laghu ahAvIza ane guru nava, sarvAdara sAmaMtrIza 3 // iti khAmaNAM // 34 // ||ath namostu varSamAnAya // zvAmo aNusahiM // namo khamAsamaNANaM // nmo'het|| namo'stu varSamAnAya, spaImAnAya karmaNA // taUyAvAptamodAAya, parodAya kutIthinAm // 1 // arthaH-( vardhamAnAya ke0 ) zrIvardhamAna svAmI jaNI, ( namostu ke0) namaskAra thArDa, te zrIvarDamAna khAmI kehavA che ? to ke ( karmaNA ke0) karmonI sAthe ( par3hamAnAya ke) sparkAnA karanAra be, eTale AnA karanAra be, kema ke ? karmonA vairI , mATeM tenI sAtheM IrSyAnA karanAra be. valI kehavA ne to ke ( taUyA ke0 ) te karmano jaya karIne (avApta ke) pAmyA ( modAya ke0 ) moda pratyeM evA , valI kehavA ? to ke ( kutIrthinAM ke0 ) kutIrthIyo je mithyAdRSTi jIvo, tene (paro dAya ke ) paroda meM, eTale dRSTithI dUra je. arthAt mithyAdRSThi jIva hoya, te prajunuM svarUpa jANI na zake // iti naavH||1|| yeSAM vikacAraviMdarAjyA, jyAyaH kramakamalAvaliM dadhatyA sadRzairiti saMgataM prazasya, kathitaM saMtu zivAya te jineshH||2|| arthaH-(te ke ) te ( jineMDAH ke ) jineM tIrthaMkara, (zivAya ke0) ziva eTale parama kalyANa, tene arthe ( saMtu ke0) thA. te jineU kehavA ne ? to ke (yeSAM ke0) je jineMDonI ( jyAyaH ke0 ) pradhAna prazaMsanIya evI (kramakamalAvaliM ke0) caraNakamalanI zrAvali eTale zreNIpratyeM ( dadhatyA ke ) dharatI huz eTale potAnI upara sthApita huz, arthAt vi hArasamaya prajunA caraNakamalanI nIce suvarNamaya nava kamala je devatA race Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizAlalocana arthasahita. 161 be, te rUpa ( vikaca ke0 ) vikakhara praphullita (araviMda ke0) araviMdanAmeM je kamala tenI ( rAjyA ke ) rAjI eTale zreNIyeM karIne, (sadRzaiH ke0) sarakhAnI sAthe ( saMgataM ke0) malavaM, te (prazasyaM ke ) ati rUhu~ pra zaMsA karavA yogya je. (iti ke0 ) e prakAreM ( kathitaM ke ) kathu be. jema ke sarakhe sarakhAM male te zone, mATeM te suvarNamaya navakamala ane prajunAM caraNa, e behu kamalo malavAthI atyaMta zojA thaI // 2 // kaSAyatApArditajaMtunirvRti,karoti yo jainamukhAM budogtH||s zukramAsonavavRSTisaMnino, dadhAtu tuSTiM mayi vistaro giraam||3||iti // 35 // arthaH-(sa ke0) te (girAM ke) siddhAMtarUpavANIno (vistara ke0) vistAra te, (mayi ke0) mahAre viSe ( tuSTiM ke ) tuSTipratyeM saMtoSapratye (dadhAtu ke0) karo, te vANIno vistAra kehavo le ? to ke (yo ke0) je vANIno vi stAra, ( kaSAya ke) kaSAyarUpa ( tApa ke0) tApeM karIne (ardita keN) pImita evA ( jaMtu ke0) prANIyo tene ( niti ke0 ) zAMti sa mAdhipratye ( karoti ke0) kare . valI (yo ke0 ) je (jainamukha ke0) jinarAjanA mukharUpa (aMbuda ke) megha tethakI (jagataHke) upajyo be. valI (yo ke0) je (zukramAsa ke) jyeSThamAsathakI (unnava ke0) upanyo evo je(vRSTi ke0) varSAda tenI (saMnino ke0) sarakho // 3 // iti // 35 // // atha vizAlalocana // vizAlalocanadalaM, prodyadaMtAMzukesaram // prAtarijineMsya,mukhapadmaM punAtu vH||1|| arthaH-(vaH ke) tumane (prAtaH ke ) prajAtasamayeM ( vIrajineM sya ke) zrIvIrajineMsa saMbaMdhI (mukhapadmaM ke0) mukhakamala , te (punA tu ke) pavitra karo, te mukhakamala kehabuM be ? to ke ( vizAla ke ) vi stIrNa ( locana ke ) netrarUpa (dalaM ke ) patra je jene viSe valI keha le ? to ke (prodyat ke0) atyaMta UlahalatA evA (daMtAMzu ke0) dAMta nAM kiraNarUpa ( kesaraM ke0 ) kesara sugaMdhanA kaNIyA je jene viSe // 1 // 21 Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 pratikramaNa sUtra. yeSAmaniSekakarma kRtvA, mattA darSanarAt sukhaM sureMjAH // tR Namapi gaNayaMtinaiva nAkaM,prAtaHsaMtu zivAya te jineNtH||2|| arthaH-(te ke ) te ( jineMsAH ke0) zrIjineproje tIrthaMkaro, te (prAta ke ) pratnAta samayeM (zivAya ke0) zivane eTale nirupavane arthe (saMtu ke0 ) thA. te jineMso kehavA be? to ke (yeSAM ke0) je jineMmonA (ani Sekakarma ke0 ) snAnakarma kAryapratye (kRtvA ke0) karIne (harSajarAt ke ) harSanA jara eTale samUhathakI (mattA ke0) mAtA thakA magna thakA (sureMjAH ke0) deveMso je , te ( nAkaM ke0 ) devaloka saMbaMdhI je ( sukhaM ke) sukha tene ( tRNamapi ke ) tRNatulya paNa (naiva ke) nahIMja (gaNayaMti ke0) gaNe je. arthAt jineMnA aniSeka sukhane pAmIne devatA u svargasukhane tRNasamAna paNa nathI mAnatA // 2 // kalaMkanirmuktamamuktapUrNataM, kutarkarAhugrasanaM sa dodayam // apUrvacaM jinacaMnnASitaM, dinAga me naumi budhairnamaskRtam // 3 // iti // 36 // arthaH-( jinacaMjanASitaM ke0) jinacaMDa saMbaMdhi jASita je Agama te pratyeM (dinAgame ke0 ) prajAtasamaye ( naumi ke0 ) huM stavaM . te jina caMdanASita kehabu De ? to ke (kalaMkanirmuktaM ke0) kalaMka rahita ebuM a ne (amuktapUrNataM ke0) nathI mUkANI pUrNatA jenI ane valI (kutarka rAhugrasanaM ke0) kutarka karanArA evA je paradarzanIrUpa rAhu tene grasana hAra eTale nadaNa karanAra evaM , tathA (sadodayaM ke0) sadA niraMtara udaya eTale ugelo evo eka (apUrvacaMDaM ke0) apUrva caMasadRza be, eTale jinAgamarUpacaMDamAnI tulya bIjo ko caMumA nathI, valI te jinacaMjanA Sita kehabuM ? to ke (budhairnamaskRtaM ke0 ) budhoyeM eTale paMmitoyeM kasyo namaskAra jene, evaM 3 // 3 // iti stutisUtrArthaH // 36 // // atha sabassa vi devasiyaM likhyate // savassavi devasia, uciMtia, nAsia, uccihiazvAkAreNa saMdisaha nagavan zvaM tassa mibAmi ukkm||1||iti // 37 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabassavi tathA zrutadevatA stuti arthasadita. 163 arthaH-(sabassavideva sitha ke0) sarve paNa divasa saMbaMdhI aticAra te (uciMtitha ke0) muzciMtita je paraSAdika puSTa kArya tene ciMtavavAthakI thayo, valI kehavo te divasa saMbaMdhi aticAra? to ke (nAsiba ke) purjASita je upayoga rahita aniSTa puSTAdika nASA tevI nASA bolavA thakI thayo, valI kehavo te divasa saMbaMdhi aticAra ? to ke (uccihiya ke0) uzceSTita je upayoga rahita hAlavA cAlavAthakI tathA kAmAsanA dika evI kAyanI uSTa ceSTArUpa pravRtti, te pravRtti karavAthakI thayo, tenuM mithyA:kRta devAne (nagavan ke0) he nagavan ! (zvAkAreNa ke0) po tAnI zchAyeM karI (saMdisaha ke0) muUne zrAjJA karo ahiMyAM guru AjJA Ape par3I ziSya kahe. (zcha ke0 ) hu~ ehIja zchu bu. (tassamibAmi ukkaDaM ) e padono artha pUrvavat jANavo // 1 // iti // 3 // ||ath shrutdevtaastutiH|| suadevayAe karemi kAnassaggaMga // suadeva yA nagavaI, nANAvaraNIya kamma sNghaayN||tesiN khavena sayayaM, jesiM suyasAyare nattI // 1 // arthaH-( sayayaM ke0) satataM eTale sadA niraMtara, (jesiM ke0) je javya puruSonI ( suyasAyare ke0 ) zrutisAgarane viSe (jatti ke0 ) jakti be, eTale aMtara prIti ne ( tesiM ke0 ) te puruSo saMbaMdhI (nANAvaraNIya kamma ke0 ) jJAnAvaraNIyakarmanA ( saMghAyaM ke0 ) saMghAta eTale samUha te pratye (suadevayA ke) zrutadevatA, valI ( nagavaI ke) jagavatI je sara khatI , te (khavela ke0) khapAvo eTale daya karo // 1 // e zrutadevatA zrutasiddhAMtanI adhiSThAyikA je sarasvatI, tene ArAdhavA nimitta kAu ssagga karavo. emAM vaMdaNavattIAe e pATha na kahiye, annaba usasieNaM e pAuja kahIye. e gAthA zrIpAtika sUtra sijhAMtane behaDe ne, tejaNI kAussagga karatAM mithyAtvanI zaMkA na karavI. A gAthAmAM laghu batrIza, ane guru be; malI sarvAkSara amatrIza 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 pratikramaNa sUtra. // atha detradevatAnI stuti // jIse khitte sAhU, daMsaNa nANehiM caraNa sahiehiM // sAdaMti mukamaggaM, sA devI dara uriyA // 2 // iti||3|| arthaH-(caraNasahiehiM ke) cAritra sahita evo (dasaNanANehiM ke0) darzana zrane jJAna teNe karIne (jIse ke0) je devInA ( khitte ke0) de trane viSe (sAhU ke0) sAdhu munirAja, (mukamaggaM ke0) modanA mArga pratya (sAhaMti ke0) sAdhe be, (sA ke0) te, (devI ke0) devI, (puriyAI ke0) ritapratye eTale pApapratyeM (haraDa ke0) haro, dUra karo // 2 // e ke tra devatAno kAussagga zrIvayarasvAmIyeM kIdho sAMjalIyeM baiyeM, ane zrInA vAhu khAmIye paNa karavo kahyo , te jaNI emAM mithyAtva nahIM,ema samajavU. thA gAthAmAM laghu tetrIza, guru traNa, sarvAdara batrIza je. behu gAthAnA laghu uMgaNotera, ane guru pAMca, malI sarvAdara cammotera 2 // iti // 3 // ||ath kmldlstutiH|| kamaladalavipulanayanA, kamalamukhI kamalaga nasamagaurI // kamale sthitA nagavatI, dadA tu zrutadevatA sidhim // 1 // iti // 3 // arthaH-(jagavatI ke0) ukurA pramukha guNanI dharanArI evI je (zruta devatA ke ) siddhAMtanI adhiSThAyikA zrutadevI , te amane ( siDiM ke0) dharmanI sijhipratye (dadAtu ke) diyo Apo, te zrutadevI kehavI ne ? to ke ( kamaladala ke0) kamalanI pAMkhamI samAna (vipula ke) vizA laDe (nayanA ke0) netra jehanAM evI . valI kehavI ? to ke (kamalamukhI ke0 ) kamalamukhI , arthAt kamala sarakhaM sugaMdhIyukta vATalu evaM suzoni ta mukha ne jehanu, valI kehavI ne ? toke (kamalagarjasamagaurI ke0 ) kamala nA garjanI pereM gaura varNa , eTale kamalanA madhyanAgamA je garna , tenA sarakho gauravarNa , jeno evI , valI kehavI De ? to ke (kamale ke0) ka malane viSe ( sthitA ke0) rahI De // 1 // iti // 3e // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ juvana devatA stuti arthasahita. 165 // atha juvanadevatAdistutiH // nuvaNadevayAe karemi kAnassaggaM0 // yasyAH detraM samAzritya, sAdhuniH sAdhyate kriyAH // sA de tradevatA nityaM, nUyAnnaH sukhadAyinI // 1 // arthaH-(naH ke ) amane ( sA ke ) te (devadevatA ke0) kSetra devI, (nityaM ke ) niraMtara, (sukhadAyinI ke0) sukhanI devAvAlI (nUyA t ke0) hoya, te kSetradevI kehavI ? to ke (yasyAH ke0) jenA (ke traM ke ) detrapratye (samAzritya ke0) samAzrayIne eTale aMgIkAra karIne (sAdhuniH ke0 (sAdhuyeM (kriyAH ke0) tapaHsaMyamarUpa dharmakriyArDa (sA dhyate ke0) sadhAya be, arthAt karAya // 1 // jhAnAdiguNayutAnAM, nityaM svaadhyaaysNymrtaanaam||vidhaa tujuvanadevI, zivaM sadA sarvasAdhUnAm ||2||iti // 40 // arthaH-( juvanadevI ke0) juvananivAsinI devI ne te, (sarvasAdhUnAM ke0) sarva sAdhuune ( zivaM ke0) ziva eTale parama kalyANa, te pratye (sadA ke ) niraMtara, (vidadhAtu ke0) karo, te sarva sAdhu kehavA ? to ke (jJAnAdiguNa ke0) jhAnAdika guNeM karIne (yutAnAM ke0) yukta ne sa hita be. valI te sarvasAdhu kehavA ? to ke (nityaM ke) niraMtara je (svA dhyAyasaMyamaratAnAM ke0) vAMcanAdika pAMca prakArano svAdhyAya ane Azra vanirodha rUpa sattara prakArano saMyama, tene viSe rata , eTale Asakta be, magna be. e juvanadevatAno kAussagga zrI nabAhukhAmIyeM AvazyakamAM karavo kahyo , te mATeM emAM mithyAtva samajavU nahIM // 2 // iti // 40 // ||ath zravArajesu munivaMdana // amAijesu dIvasamuddesu, panarasasu kammanUmIsu // jAvaMta kevi sAhU, rayadaraNa guba paDiggadhArA // 1 // paMcamahatvayadhArA, achArasa sadassa sIlaMga dhArA // akayAyAracarittA, te sadhe sirasA maNa sA mabaeNa vaMdAmi // // iti // 42 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 pratikramaNa sUtra. arthaH-(ahavAijesudIvasamuddesu ke0) aDhI dvIpa be samuSa saMbaMdhI je (panarasasukammannUmIsu ke ) paMdara karmanUmI kSetrane viSe, (jAvaMta ke0) jeTalA ( kevi ke0) koza paNa ( sAhU ke0) sAdhu, (rayaharaNagubapamigga hadhArA ke0) rajoharaNa te ugho ane guDo te pAtrAnI jolInI uparatuM u pakaraNa ane patadgraha te pAThe ityAdika dharmopakaraNanA (dhArA ke0) dhAraNa karanArA // 1 // eTale sudhI sAdhuno veSamAtra jaNAvyo paraMtu te veSa to gu Na vinA apramANa kahyo be, mATeM have guNa kahI dekhADe . valI te sAdhu ke havA ne ? to ke (paMcamahatvayadhArA ke0) pAca mahAvratanA dharaNahAra be, va lI kehavA be ? to ke(adhArasasahassasIlaMgadhArA ke0) aSTAdaza sahastra zIla nAM cAritranAM aMga je aMza ne tenA dharanAra, valI kehavA je? to ke (araka yAyAracarittA ke0)adata saMpUrNa zrAcArarUpa cAritra tenA dharaNahAra je. (te save ke0) te sarvapratye (sirasA ke0) lalATeM karIne (maNasA ke0 ) maneM ka rIne (mabaeNa ke0) mastakeM karIne (vaMdAmi ke0) huM vAMuM . athavAmabae Na vaMdAmi e vacaneM paMcAMga praNAmeM karI vAM // 2 // iti sarvasAdhu namaskAra sUtrArthanAyA behu gAthAmAM laghu bahoMtera, guru tera, sarvAdara paMcyAzI // 4 // ||ath varakanaka // athavA saptatizata jinstutiH|| varakanakazaMkhavidhuma, marakataghanasanninaM vigatamoham // saptatizataM jinAnAM, sarvAmarapUjitaM vaMde // 1 // 42 // arthaH-(jinAnAM ke0) jineMsro saMbaMdhI ( saptatizataM ke0 ) saptatizata pratyeM eTale ekazo sittera jinesopratye (vaMde ke0) huM vAMDaM . te jina saptatizata kehabuM ? to ke (vara ke0) pradhAna evaM ( kanaka ke0 ) suvarNa, zaMkha ke0) zaMkha, ( vijuma ke0) pravAlAM, ( marakata ke0) nIlamaNi, (ghana ke0) sajala megha, tenA (sanninaM ke0) sara be, eTale pAMcava oN ne jenA evaM je. valI te saptatizata kehavaM ? to ke ( vigatamohaM ke) mohAdika rahita . valI kehabuM be ? to ke ( sarvAmarapUjitaM ke0) sarva amara eTale devatA pUje je jene evaM // 1 // iti // 42 // // atha tIrtha vaMdanA / / // sakala tIrtha baMdUM kara joDya, jinavaranAmeM maMgala koDya // pahele kharge Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthavaMdanA. 167 lAkha batrIza, jinavara caitya namuM nizi dIsa // 1 // bIje lAkha ahAvIza kahyAM, trIje bAra lAkha saddayAM // cothe svarge ma lAkha dhAra, pAMca vaMdUM lAkhaja cAra // 2 // baThe svarge sahasa paccAsa, sAtame cAliza sahasa prAsAda | me kharge va hajAra, nava dazame vaMdUM zata cAra // 3 // agyA ra bArameNa sAra, navagraiveyakeM traNazeM aDhAra // pAMca anuttara sarve malI, lAkha corAzI adhikAM valI // 4 // sahasa sattAeM treviza sAra, jinavara vana to adhikAra || lAMbAM zo yojana vistAra, pacAsa uMcAM bahoMtera dhAra // 5 // ekazo eMzI biMba pramANa, sajA sahita eka caityeM jAe | zo ko bAvana ko saMjAla, lAkha corAeM sahasa cAla // 6 // sAtaze upara sATha vizAla, savI biMba praNamuM traNa kAla // sAta koma ne bahoMtera lAkha, juvanapatimAM devala jAMkha // 7 // ekazo eMzI biMba pramANa, eka eka caityeM saMkhyA jANa // terazeM koma nevyAzI koma, zATha lAkha dUM kara joma // 8 // batrIroM ne ugaNazATha, tIrchA lokamAM caityano pATha // traNa lAkha ekAeM hajAra, traNazeM vIza te biMba juhAra // e // vyaMtara jyo tiSI mAM vali jeha, zAzvatA jina vaMdUM teha || rupana caMdrAnana vAriSeNa, varddhamAna nAmeM guNase ||10|| sameta zikhara vaMdUM jina vIza, aSTApada vaMdUM covIza // vimalAcala ne gaDha giranAra, Abu Upara jinavara juhAra // 11 // zaMkhezvara kesariyo sAra, tAraMgeM zrI ajita juhAra // aMtarika varakANo pAsa, jIrAvalo ne thaMjaNa pAsa // 12 // gAma nagara pura pATaNa jeha, ji navaracaitya namuM guNageha // viharamAna vaMdUM jina vIza, siddha anaMta namuM niza dIsa // 13 // dvIpamAM je aNagAra, aDhAra sahasa zIlAMganA dhAra // paMca mahAvrata samitisAra, pAle palAve paMcAcAra // 14 // bAhya abhyaMtara tapa ujamAla, te muni vaMdUM guNa maNimAla || nita nita UThI kIrtti karUM, jIva kahe javasAyara tarUM // 15 // iti // 43 // // atha laghuzAMtistavaprAraMbhaH // bRhavIya prasiddhaprabhAvI zrImAnadeva sUri, te nAkula nagaramAM comAsuM hyA hatA, te samayeM, zAkaMjarI nagaramAM zrIsaMgha, zAkinIjanita marakInA upaveM pImita thayo, tevAreM tyAMnA saMgheM malIne vinatipatra lakhI temAM roga (varUpa nivedana karI zrImAnadeva sUri pAseM manuSya mokalyAM, paThI padmA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 pratikramaNa sUtra. jayA, vijayA ane aparAjitA, e cAra devIyo De sAnnidhya jemane evA tathA niratizaya karuNAyeM karIne jemanuM aMtaHkaraNa komala , evA zrImA nadevasUri, teIye sarvatra sakala zrIsaMghane sarvopatrava zAMtine arthe aa sto banI racanA karIne saMghane Apyu. paThI te zAkaMnarI nagarastha saMghanA keTalA eka janoyeM to pratidivasa e stotranuM poteM adhyayana kayuM, tathA keTalA ekoyeM to anyapAseM adhyayana karAvIne sAMjalavA mAMma. tathA e stotraM animaMtrita jalane uMTAvyu, teNeM karI zrIsaMghano zAkinIjanita marakIno upajava zAMtine pAmyo. tyAMthI e stotra sarvasthaleM zAMtikAraka thayuM, par3I prAyaH pratidivasa e laghuzAMtistotra pratikramaNAnaMtara naNAya , evaM saMpradAya be. zrA stotra kaye ThekANe zA vAste nirmita kayuM ? te viSe eja gabanA guruyeM eka zloka racelo , te lakhIyeM chaiyeM // zloka // nAmUla nAmanagarasthitameghakAlaiH, zAkaMnarIpurasamAgatasaMghavAcA // zAMtistavaH praba lamArijayApahArI, yairnirmame suvihitkrmmaargdiipaiH||1|| have e stotrano arthasahita prAraMna kariye baiyeM. zAtiM zAMtinizAMtaM, zAMtaM zAMtAzivaM namaskRtya // stotuHzAMtinimittaM, maMtrapadaiH zAMtaye staumi // 1 // arthaH-hu~ (zAMti ke0) zrIzAMtijinapratye (namaskRtya ke0) namaskAra karIne, teja zrIzAMtijinanA ( maMtrapadaiH ke0) maMtronAM padoyeM karIne zrarthAt akSaraganita je maMtranAM pada, teNeM karIne (staumi ke0) stuti karUM buM, te zA mATeM stuti karuM duM ? to ke (zAMtaye ke0) phuHkha, kurita, upasa rga, tenI nivRttine mATeM stuti karuM buM, have te zrIzAMtijina kehavA ne ? to ke (zAMti ke0) juHkhaupasarganIvRttirUpa, athavA kaSAyodayApagama lakSaNa, tenA (nizAMtaM ke0) ghara be, vA sthAnakarUpa , valI (zAMtaM ke0 ) upazamopeta , eTale rAgoSarahita be. valI (zAMtA'zivaM ke0) zAMta eTale upazamane pAmyA ne aziva eTale akalyANakAraka ariSTa upavo jethakI evA zrIzAMtijina . valI kehavA be ? to ke ( stotuH ke0 ) stuti karanAranA ( zAMtinimittaM ke ) ariSTopajava nivAraNa rUpa je zAMti, tenA nimittaM eTale utpAdanahetu // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuzAMtistava arthasahita, 26 // umiti nizcitavacase, namo namo nagavate'rhate pUjAm // zAMtijinAya jayavate, yazasvine svAmine daminAm // 2 // arthaH-(zAMtijinAya ke0) zrIzAMtijina, temane ( namonama, ke0) na maskAra thA. AMhIM namonama, e chirukti je , te atyAdara jaNAvavAne arthe athavA sasaMnrama khyApanane arthe be. have te zrIzAMtijina kehavA be? to ke (mitinizcitavacase ke0) avati eTale rakSaNa kare , tene 3 kahIyeM, ane OM eTale paraMjyoti, iti ketAM e prakAre nizcita eTale ni rdhAra kayuM vaca, eTale vAMcaka pada jemanuM evA be, athavA 3 evA vacane karIne zrAkhyeya eTale kahevA yogya je vAcyavAcakanAva jemano evA be. valI kehavA be? to ke (jagavate ke0) samagra aizvarya je jemane temane na jagavAn kahiyeM, valI je (pUjAM ke ) pUjAne (arhat ke0) yogya le arthAt surA'suranarezAdikeM karelI pUjAne yogya evA be. valI (jayavate ke0) jemane rAgAdika parAnava karI zakatA nathI mATe jayavAn jayayukta je. va lI (yazakhine ke0) prasika prazasta yaza ce jemanuM evA . valI (dAmi nAM ke0) iMjiyone damana kasyAM , vaza kasyAM le jeNe e je munimahArAja. temanA ( svAmine ke0 ) khAmI eTale nAtha evA // 2 // sakalAtizeSakamahA, saMpattisamanvitAya zasyAya // trailokyapUjitAya ca, namonamaH zAMtidevAya // 3 // arthaH-( zAMtidevAya ke0 ) zolamA tIrthaMkara zrI zAMtinAthajI temane (namonama, ke0) namaskAra thA. te kehavA ? to ke ( sakala ke0) samasta( atizeSaka ke0) cotrIza atizaya, te rUpa (mahAsaMpatti ke0) maho TI saMpadA teNeM karIne (samanvitAya ke0) sahita, tathA ( zasyAya ke0) prazaMsavA yogya evA ( ca ke0 ) valI (trailokya ke ) svarga, mRtyu ane pAtAla rUpa traNa loka, teNeM (pUjitAya ke0) pUjita evA De // 3 // sarvAmarasasamUda, svAmikasaMpUjitAya nijitAya // juvanajanapAlanodyata, tamAya satataM namastasmai // 4 // arthaH-( tasmai ke0 ) te zrIzAMtijina mahArAja temane ( satataM ke) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 pratikramaNa sUtra. niraMtara, ( nama, ke) namaskAra thA, te kehavA be? to ke ( sarvAmarasasamUha ke ) samasta cAra nikAyanA devatAnA samUha sahita, tehanA (svAmika ke0 ) khAmI je cozaTha iMsro , temaNe (saMpUjitAya ke0) samyak prakAreM pUjita evA . valI (nijitAya ke0) nathI jItyA devAdiko ye arthAt kozye potAne vaza karelAM nathI evA tathA (juvana ke0) traNa juvananA ( jana ke ) loko temanuM (pAlana ke) pAlana karavaM, tehane vISe ( udyatatamAya ke0 ) atyaMta sAvadhAna evA ne // 4 // sarvaritaughanAzana, karAya sarvA'zivaprazamanAya // uSTapradajutapizAca, zAkinInAM pramathanAya // 5 // arthaH-valI kehavA be ? to ke ( sarva ke0 ) samasta je (rita ke0) pApa tehano (ugha ke) samUha. tehanA (nAzanakarAya ke) nAza karanAra be. valI te kehavA be? to ke (sarvAziva ke0) sarva je aziva eTale upazva tehanA (prazamanAya ke0) prakarSe karI eTale atizayapaNe samAvaNahAra be, valI kehavA je? to ke (uSTagraha ke0) kucha AkarA evA je meMgala, zanizcara, rAhu, ketu, ityAdika asukhanAM karanAra graha tathA (nUta ke0) vRdAdikane viSe vasanAra, ( pizAca ke0) rAkSasAdika, tathA (zAkinI nAM ke0) zAkinI te maMtrAdhiSThita strI, e sarvanA upaJavo temane (prathama nAya ke ) prakarSe karI mathana eTale nAzanA karanAra be, maTAmanAra ne a rthAt zrIzAMtI jinezvaranA smaraNa karanAranA pUrvokta sarva upajavo, nAza ne pAme , mATeM tene namaskAra thAya le // 5 // yasyeti nAmamaMtra, pradhAnavAkyopayogakatatoSA // vijayAkurutejanahita, mitica nutA namata taM shaaNti||6|| arthaH-he javya jano! tameM (taM ke0) te (zAMti ke0) zrIzAMtijinapratye (namata ke0) praNAma karo, te kayA zAMtijina ? to ke (yasya ke0) je zAM tijinano (iti ke0) e pUrvokta prakAre karIne (nAmamaMtra ke) nAmarUpa je mahAmaMtra teNeM karIne (pradhAnavAkya ke0) prakRSTa sarvottama pavitra evaM je vacana teno (upayoga ke) upayoga eTale nAmoccAraNamAtra smaraNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuzAMtistava arthasadita. 11 teNe karIne (kRta ke0) kasyo ne cittane viSe (toSA ke0 ) saMtoSa jeNe evI (vijayA ke0) vijayAnAmeM je devI be, te zrI zAMtijinanA nAma smaraNa karanArA evA je (jana ke0) jana eTale manuSya, tenuM (hitaM ke0) hita je tene (kurute ke0) kare De, (ca ke0) valI te vijayA devI kehavI ne ? to ke (iti ke0) e pUrve kahyo evo je prakAra te prakAre karIne ( nutA ke0 ) namelI , stuti karelI , zrIzAMtinAthane evI 2 // 6 // navatu namaste nagavati, vijaye sujaye parAparaira jite // aparAjite jagatyAM, jayatIti jayAvade navati // 7 // arthaH-(jagavati ke0) ahIM laga zabda je , te jJAna, mAhAtmya, yazo, rUpa je vIrya, teno prayatnehAlakSaNa ahaNa karavo, te jene vidyamAna hoya, tene jagavatI kahIye. tenA AmaMtraNe he jagavati evI (vijaye ke0) saha na na karI zake evA AvAlA puruSonuM parAnava karavApaNuM ne jenA viSe tenA saMbodhane he vijayA devi ! tathA ( sujaye ke0) jenA pratApanI vRddhine zatruyeM parAnava kasyo nazrI, tenA saMbodhane he sujayAdevi ! athavA sujaya eTale zojana ke jayapaNuM jene athavA su eTale atizayeM karIne De jaya jeno evI tenA saMbodhane he sujayAnAmA devi ! tathA (parAparaira jite ke0) para eTale utkRSTa evA apara eTale anya devo temaNe najitA eTale nathI parAjava kasyo jeno tevA saMbodhane he parAparaira jite devi ! arthAt he ajitAdevi ! tathA (aparAjite ke0) ko sthAnakeM parAnavane na pAmelI evA AmaMtraNe he aparAjitA devi ! tamo (jagatyAM ke) pRthi vIne viSe (jayati ke ) jayavaMtAM vattoM, (iti ke) ema stuti kare bate ( jayAvahe ke0) stuti karanAra naktajanane jayanI Avahana karanArI thAya , tene saMbodhane he jayAvahA devi ! tathA (javati ke0 ) strIliMgeM navat zabdanA saMbodhane he navati ! e prakAranI pUrvokta eka vijayA, bIjI jayA, trIjI ajitA, cothI aparAjitA, evI cAra deviyo, (te ke0) tamone ( nama, ke0) namaskAra (javatu ke) thAu~ // 7 // sarvasyApi ca saMghasya, nakalyANamaMgalapradade // sAdhUnAM ca sadA ziva, sutuSTipuSTiprade jiiyaaH||7|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 pratikramaNa sUtra. artha:-( sarvasyApica ke0) caturvidha evA sarva paNa, ca pAdapUrNArtha The. (saMgha sya ke0) saMghane (jar3a ke0) saukhya, ( kalyANa ke0 ) nirupadravapaNuM, (maMgala ho) DuritopazAMti, ityAdikane ( pradade ke0 ) prakarSe karI ApanAra evI, arthAt etAdRzaguNayukta evI he devi ! ( ca ke0 ) valI ( sAdhUnAM ke0 ) mohane je sAdhe te sAdhu kahiyeM eTale muniyo temane ( sadA ke0) sarvadA ( ziva ke 0 ) nirupadravatva, (sutuSTi ke 0 ) zojana cittanI zAMti, ( puSTi ho) dharmanI vRddhi, tene ( prade ke0 ) denArI evI he devi ! tuM ( jIyAH ho ) jayavaMtI ho, arthAt sarvotkarSapaNe jagatmAM vartto // 8 // navyAnAM kRta si. nirvRttinirvANajanani sattvAnAm // jayapradAnanirate, namo'stu svastiprade tubhyam // // artha : - ( vyAnAM ke0) javya jIvone (kRta siddhe ke0 ) kararI be siddhi jeNeM eTale sarvakAryoMnI nirvighnapaNe samApti kara be jeNeM evI, valI (sa vAnAM ke0) javya jIvone (nirvRti ke 0 ) cittasamAdhi tathA ( nirvANa ke0 ) mokSa eTale paramAnaMda ema nirvRtti, nirvANane ( janani ke0 ) utpanna kara nArI mA nirvRti nirvANajanani evA. saMbodhanavAlI, uktaM ca " sammaddihI devA, diMtu samAhiM ca bohiM ca tathA ( ajaya ke0 ) nirbhayapaNaM tene ( pradAna ke0 ) prakarSe karIne devAne ( nirate ke0 ) tatpara . svastiprade ke0 ) kalyANane prakarSe karI devAvAlI evI arthAt e pUrvokta sarvaguNayukta evA saMbodhanavAlI he devi ! ( tubhyaM ke0 ) tumane ( na mosstu ke0 ) namaskAra ho // 5 // "" tathA bhaktAnAM jaMtUnAM zubhAvade nityamudyate devi || samyagRdRSTInAM dhRti, ratimatibuddhipradAnAya // 10 // artha :- (ktAnAM ke0 ) potAnI sevAnA karanAra jaktimaMta evAM (jaMtUnAM ke0 ) je jIva Dhe, temaneM ( zubhAvahe ke0 ) zubha eTale zreyapaNAne Ae Tale sarva prakAreM vahA eTale vahana karanArI pamAganArI be mATeM zubhakAri kA kahiyeM, tathA valI ( samyagdRSTInAM ke0 ) samyagradRSTi jIvone ( dhRti ha) saMtoSa, (rati ke0 ) prIti, (mati ke0 ) prApta viSayanI buddhi, e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuzAMtistava arthasahita. 273 Tale naviSyakAlane jANanArI buddhi, (buddhi ke ) sAMpratadarzinI eTale vartamAnakAlanA viSayanI jANanArI evI buddhi, te pratye (pradAnAya ke) atizayapaNe devAne mATeM (nityaM ke0) sadaiva niraMtara, (udyate ke) sAvadhAna udyamavaMta, evA sarva saMbodhanayukta (devi ke0) he devi ! tameM bo // 10 // jinazAsananiratAnAM, zAMtinatAnAM ca jagati janatAnAm // zrIsaMpatkIrtiyazo, vaIni jayadevi vijayasva // 11 // artha-(jinazAsana ke) zrIvItarAganA zAsanane viSe (niratAnAM ke0) rakta te rAgavaMta tatpara evA ane (ca ke0) valI kehavA ? to ke (zAMti natAnAM ke0) zrIzAMtinAthapratye namaskAra karanArA, praNAma karanArA evA (jagati ke0) jagatane viSe ( janatAnAM ke0 ) janasamudAyo je , temane (zrI ke0 ) lakSmI, te suvarNAdi tathA (saMpat ke0) jhaphivistAra, ( kirti ke) khyAti, te eka digvyApi, (yaza ke0) yaza te sarva digravyApI eTale sarvatra prasiphi tenI (varkani ke) vadhAranAra evI (jayadevi ke0) he jayA nAmA devi ! tameM ( vijayakha ke0 ) sarvotkarSe karI vtto // 11 // salilAnalaviSaviSadhara, uSTagraharAjarogaraNa nytH||raadsripugnnmaarii, cauretizvApadAdi nyH||12|| atha rada rada suzivaM, kuru kuru zAMtiM ca kuru kuru sdeti||tussttiN kuru kuru puSTiM. kuru kuru svasti ca kuru kuru tvaM // 13 // arthaH-(savila ke0) jala te samudrAdikanAM, (anala ke0 ) agni te utpAtarUpa, (viSa ke ) viSa te aphINAdika, (viSadhara ke0) sarpa (uSTagraha ke0) dRSTa graha eTale cAlavAmAM azula evA zanizcara, rAhu, ketu zrAdika puSTakhanAvavAlA graha, (rAja ke0) uSTasvanAva vAlA daMmAdi ka karanArA arthagrahaNa karanArA evA rAjA, (roga ke0) uSTajvara, nagaMdara, mahodarAdika roga ane (raNa ke0) saMgrAma, e' sarvanA (jayataH ke0) laya thakI (rada rada ke0) rakSaNa kara, rakSaNa kara. valI (rAkSasa ke0) rAkSasa te vyaMtara vizeSa, (ripugaNa ke0) zatrunA samUha, (mArI ke0) marakono upa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pratikramaNa sUtra. sa (cora ke0 ) cora te taskara, ( iti ke0 ) sAta ItinA jaya, ( zvApada ke0 ) madonmatta hastI, siMhAdi pramukha duSTa jIvo, ( zrAdibhyaH ke0 ) zrAdizabda kI zAkinI, DAkinI, bhUta, vetAlAdika paNa grahaNa karavA. te sarvanA jayathakI rakSaNa kara, rakSaNa kara. yahIM rakSa rakSa e kriyApada be te zravatA zlokamAMthI grahaNa kareluM be, kAraNa ke behu zlokano saMbaMdha ekatra // 12 // ( o ) eTalA thakI anaMtara he vijayAmAtA ! ( tvaM ke0 ) tuM (su0 ) tizayeM karIne athavA suSThu evaM (zivaM ke0 ) nirupadravapa tene (kurukuru ke0) kara kara, ( ca ke0 ) valI (zAMtiM ke0 ) zAMti te pUrve utpanna roganI nivRttirUpa tene ( sadA ke0 ) niraMtara ( kuru kuru ke0 ) kara kara, ( iti ke0 ) e prakAreM valI (tuSTiM kurukuru ke0) saMtoSapaNAne kara kara tathA ( puSTiM kuru kuru ke0) puSTi je vRddhi athavA zarIranuM nIrogapaNuM te pratyeM kara kara, tathA (svastiM kuru kuru ke0 ) kalyANapaNApratyeM kara kara, mAM kuru kuru zabda je be, te atyAdara khyApanane arthe be, tathA maMtrapadamAM sarvatra dviruccAra dekhAya be, evo saMpradAya paNa be // 13 // bhagavati guNavati ziva zAMti, tuSTi puSTisvastId kuru kuru janAnAm // umiti namonamo jhA~, jhI~ jhaM jhaH yaH H jhIM phuT phuT svAhA // 14 // artha - ( jagavati ke ) he jagavati ! eTale samagra aizvaryAdi guNayukta tathA ( guNavati ke0 ) he guNavati! guNa eTale audArya, dhairya, gAMjIrya, zauryAdika sakala guNoyeM karI zojAyamAna evI he devi ! tuM ( iha ke0 ) pRthvIne viSe (janAnAM ke0 ) samasta lokone ( ziva ke0 ) nirupadrava kalyANa, (zAMti ke0) marakyAdi roganI upazAMti, (tuSTi ke0 ) manaHsaM toSa (puSTi 0 ) zarIrAdikanI vRddhi, dRDhapaNuM. ( svasti ke0 ) dema te kalyANa. tene ( iha ke0) yA jagatane viSe ( kurukuru ke0) kara, kara, have maMtrAkSareM karIne vijayA devIne stave be. ( umiti ke0 ) jyotiHsvarUpiNI eva he devi ! tune ( namonamaH ke0 ) namaskAra thA, tathA ( jhAM jhIM krU jhaH yaH kSaH jhIM phuT phuT svAhA ke0 ) e prakAranA maMtrasvarUpiNI evI devi! tune namaskAra thA. zrAMhIM phuTphuT e je zabda lakhyA be, te vighna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuzAMtistava arthasadita. 275 trAsArtha maMtrAdara prayoga be. ane zrA jhAM hI ityAdi akSaro je lakhyA ne te zAMtino mUlamaMtra jANavo // 14 // evaM yannAmAdara, purassaraM saMstutA jayA devii|| kurute zAMtiM nama tAM (pAgaMtare kurute zAMtinimittaM) namonamaHzAMtaye tsmai||25|| arthaH-(tasmai ke) te zAMtinAthane (namonamaH ke0) punaH punaH na maskAra thA. te kayA zAMtinAthane namaskAra thA ? to ke ( evaM ke0) e pUrvokta prakAreM (yannAmAdarapurassaraM ke0) jenA nAmAkSaramaMtrapUrvaka (saMstutA ke0) stuti karelI evI ( jayA ke ) jayAnAmA (devI ke0) devI te ( zAMti ke0 ) zrIzAMtinAtha pratye ( namatAM ke) namaskAra kara nArA evA navyajIvone (zAMti ke0) sarvAriSTanuMje prazamana, tene (kurute ke0) kare , pAgaMtare (kurutezAMtinimittaM ke0) zAMti je sarvopapravanivRttirUpa tenuM nimitta eTale hetu, tene kurute eTale utpanna kare // 15 // iti pUrvasUridarzita, maMtrapadavidarjitaH stavaH zAMteH ||s khilAdinayavinAzI, zAMtyAdikarazca naktimatAm // 16 // arthaH-( zAMteH ke0 ) e zrIzAMtinAthajIno (stavaH ke0) stava, te (jaktimatAM ke0) naMktimAn prANIyo je , temane (savilAdinaya ke0) samujhopa uvA dilaya, bAhiM zrAdizabdathakI agni, viSa sarpa, puSTagaja, siMha, saMgrAma, zatru, cora, zAkinI, nUta, preta, pizAca, roga, zokAdika evA jayano ( vinAzI ke) vinAza karanAro, (ca ke0) valI (zAMtyAdi karaH ke0) zAMtyAdi te zAMti, sukha, saunAgya, zaki, vRddhi, kalyANa ane jaya, e sarvane karanAro navatuke thA. valI te stava kehavo De ? to ke ( iti ke0) AprakAreM (pUrvasUridarzita ke0) pUrvAcArye darzita nAma upadiSTha karelAM evAM (maMtrapada ke) maMtranAM pada eTale maMtrAdara bIja, teNeM (vivarNitaH ke) viracita evo . A zlaukano tathA AvatA bIjA zlokano saMbaMdha sAtheM // 16 // yazcainaM paThati sadA, zRNoti bhAvayati vA yathA yogam // sa hi zAMtipadaM yAyAt (pAgaMtare zi vazAMtipadaM yAyAt ) sUrizrImAnadevazca // 17 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 pratikramaNa sUtra. ___ arthaH-(ca ke ) valI yaH ke0 ) je puruSa, ( yathAyogaM ke0) yoga ne na ulaMghana karIne eTale yoga pratye yathA kAryano uddeza karIne (sadA ke0) sarvadA (pati ke) poteM pATha kare , (enaM ke0) e stotrane (zRNo ti ke0) anyapAseMthI zravaNa kare , (vA ke) athavA (nAvayati ke0) manamadhye nAvanA kare , eTale manamAM smaraNa kare be, to ( hi ke) nizce (saH ke ) te puruSa, (zAMtipadaM ke0) zAMtinuM sthAnaka eTale roga, upasarga, vyAdhi, duHkha, daurmanapaNuM tethakI rahitatva, tene ( yAyAt ke0) pAme ( ca ke0 ) valI ( sUrizrImAnadevaH ke ) " zrImAnadevasUri" paNa zAMtipadane pAme. zrA padeM karIne stotrakartAyeM potAnA nAmanI paNa sUcanA karI be. pAgaMtare ( zivazAMtipadaMyAyAt ke0) ziva je ka lyANa, zAMti je sarvopavAdinivRtti, tenuM pada je sthAnaka tene yAyAt eTale pAme // 17 // upasargAH dayaM yAMti, bidyate vighnvllyH|| manaH prasannatAmeti, pUjyamAne jinezvare // 17 // arthaH-(jinezvare ke0) jinezvara evA nagavAn te (pUjyamAne ke0) pUje bate, (upasargAH ke0) devAdikRta upasargoM je je te, (dayaM ke) daya pratye (yAMtI ke0 ) pAme . ane ( vighnavaddhayaH ke) vighnanI vasIyo je je te, (vidyate ke0 ) bedAya . (manaH ke0) mana je je te, ( prasannatAM ke) prasannatAne (eti ke0) pAme De // 17 // sarvamaMgalamAMgalyaM, sarvakalyANakAraNama // pradhAnaM sarvadharmANAM, jainaM jayati zAsanama // 2 // arthaH-(jainaMzAsanaM ke0) jinatIrthaMkara saMbaMdhi je zAsana eTale A deza te, (jayati ke0) jayavaMtuM varte . te zAsana kehabuM ? to ke (sa rvamaMgalamAMgalyaM ke0) sarvamaMgalamAMhe mAMgalika be, valI kehabuM ? to ke (sarvakalyANakAraNaM ke) sarva kalyANa eTale sukhavRddhi, tenuM kAraNa be, valI (sarvadharmANAM ke0) sarvadharmonA madhyamAM (pradhAnaM ke0) pradhAna , eTale mukhya le // 15 // iti khaghuzAMtistavaH saMpUrNaH // 4 // Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ canakkasAya arthasahita. 174 // atha caukasAya // caukasAya pamimalnubUraNu, ujaya mayaNa bANa musumUraNU .. sarasapiaMgu vannu gayagAmina,jayana pAsunuvaNattaya saamij||2|| arthaH-(nuvaNattayasAmina ke ) traNa juvananA svAmI, (pAsu ke0) zrIpArzvanAtha je. te (jayana ke0) jayavaMtA vtto. te zrIpArzvanAtha kehavA ne ? to ke, (caukasAya ke) krodhAdika cAra kaSAyarUpa je (pamimalla ke0) pratimana eTale vairI, tenA (utaraNu ke0)nabedanAra ,eTale TAlanAra be, valI kehavA ? to ke (uUya ke0) urjaya eTale phuHkheM jItyo jAya evo (mayaNa ke) madana eTale kaMdarpa te saMbaMdhI je ( bANa ke0) bANa, eTale tIdaNa bANa, tenA (musumUraNa ke0) nAjanAra be, eTale unmUlana karanAra je. valI kehavA je? to ke (sarasa ke0) raseM karIne sahita eTale snigdha, nIlo evo (piaMgu ke0) priyaMgu te rAyaNano vRdA, te samAna (vannu ke0) zarIrano varNa je jeno, valI kehevA je? to ke (gayagAmiDa ke0) gajanI pereM gamananA karanAra be, arthAt hastInI jevI gati // 1 // jasu taNu kaMti kamappa siNina, sohara phaNama Ni kiraNA lina // naM navajalahara taDillaya saMgni, so jiNu pAsu payana vaMni ||2||iti // 45 // arthaH-( so ke0 ) te ( jiNupAsu ke0 ) zrIpArzvajina te, (vaMDija ke) mahArAM vAMbita pratye (payana ke ) Apo. have te zrIpArzvajina kehavA ? to ke (jasu ke) jenA ( taNu ke0 ) zarIranI ( kaMti ke0) kAMti eTale yuti teno ( kamappa ke) kalApa eTale samUha te ( sohara ke0 ) zone je. te kAMtisamUha kehavo ? to ke ( siNijhana ke) snigdha , eTale cIkAza sahita be, valI te kAMtisamUha kehavo ? tto ke (phaNi ke0 ) nAgeMni phaNa te saMbaMdhi je ( maNi ke0) maNiratna tenA (kiraNa ke0) kiraNoyeM karI (Aliphaja ke ) vyApta be, eTale sahita be, valI te kAMtisamUha kevI rIteM ane kevo zone ? to ke ( taDit ke0) vijalI, tenI ( laya ke0) latAyeM karI ( laMThina ke0 ) lAMchita 23 For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 pratikramaNa sUtra. eTale sahita evo je ( navajalahara ke0) navo megha te (naM ke0) jema zone , tema te kAMtisamUha zone de // 2 // iti caukazAya // 45 // // atha posahanu paccakANa // karemi naMte posahaM, AhAraposahaM, desau~ sbddh||sriir sakAraposahaM saba ||bncer posahaM saba // avAvAra posahaM saba // canavide posahaM gami // jAva divasaM, a horattaM, pAvAsAmi // uvidaMtivideNaM maNeNaM vAyAe kA eNaM na karemi na kAravemi tassa naMte pamikamAmi niMdA mi garihAmi appANaM vosirAmi // 1 // iti // 46 // arthaH-(jaMte ke0) he jagavan ! he kalyANakAraka ! agIyAramA pauSadhavrata ne athavA je dharmanI poSa nAma puSTipratye dhare, tene poSadha kahiye, te (posa haM ke0) poSadha pratye ( karemi ke0) huM karuM buM. eTale aSTamI. caturdazI pramu kha divasone viSe je poSadhano niyama karavo, te cAra prakAreM , tehIja valI vizeSapaNe kahiyeM baiyeM. prathama (AhAraposahaM ke0) azanAdika zrA hAra niSedha poSadha pahelo neda, te valI be prakAreM. eka to (desa ke0) dezathakI niSedha, te trividha AhAratyAgarUpa ti vihAra tathA vigayatyA ga, AyaMbila, ekAsaNa paccarakANathI karavo te dezathakI AhAra tyAga posaha kahiyeM ane bIjo (savarDa ke0) sarvathakI cAre AhArano tyAga karavo, te sarvathakI AhAratyAga posaha kahiyeM. e prathama AhAra tyAga posahanA be neda kahyA. have bIjo (sarIrasakAraposahaM ke0) zarIrasaMbaM dhi snAna, uvaTaNa, vilepanAdika tathA vastrAnaraNA dikeM zolAno niyama tathA nakha, keza, romanuM samAravaM. tela copamavaM, pIThI, karavaM, ityAdika zarIra satkAraniSedha nAmeM e bIjo posaha be, te ( savarDa ke0) sarvathakI jANavo. trIjo (baMjaceraposahaM ke0) brahmacaryapoSadha te ( savarDa ke ) sarva thakI jANavo. eTale sarvathakI brahmacaryanI puSTi kare, sarva prakAre strIsevana na kare. cothu(avAvAraposahaM ke) avyApAranI puSTirUpa te (savarDa ke) sarva zrI jANavo. eTale kRSI, sevA, vANijya, pazupAlana, gRhakarma pramukhanA je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ posahanu paJcakANa arthasahita. 27e vyApAra, teno sarvathA niSedha kare, (caviheposahaM ke0) e cAra prakAranA poSadhane viSe (gami ke) huM tiSTuM, rahuM, aMgIkAra karuM buM, (jAva ke0) jyAM sughI (ahorattaM ke0) divasa ane rAtri matI ATha pahoreM poSadhapratye a thavA (jAvadivasaM ke0 ) jyAM sudhi divasa pratye kramaNa ke tyAM sudhi cAra pahora poSadhavata pratye, athavA (jAvarattaM ke0) jyAMsudhi rAtripratye kramaNa ne tyAMsudhI cAra pahora poSadhavata pratye (pakhuvAsAmi ke0) huM paryupAsu, se, tyAM sudhi ane thomoka divasa hoya tevAreM rAtriposaha jo lIye to "jA vadivasaM rattaM paJjAvAsAmi" evo pATha kahe, jyAM sudhi thomo divasa hoya, tyAMthI lezne AkhI rAtri sudhI posaha niraticAra pA, (chavihaMtivi heNaM ke0) suvidha, trividhaM karI ityAdino artha sugama ne ||||iti // 6 // // atha posaha pAravAnI gAthA // sAgaracaMdo kAmo, caMdavamiMso sudaMsaNo dhanno // jesiM posada pamimA, akhaMmizrA jIviyaMtevi // 1 // arthaH-(jIviyatevi ke0) jIvitano aMta thAte thake paNa eTale zrA yuno vinAza thAte thake paNa, (jesiM ke0) jehanI (posahapamimA ke) poSadhapratimA, ( akhaM miA ke0) akhaMmita rahI, saMpUrNa rahI, te zrAvaka (dhanno ke0) dhanya be, te zrAvakonAM nAma kahe . (sAgaracaMdo ke0) eka sAgaracaMDa kumAra, bIjo (kAmo ke0) kAmajI, trIjo (caMdavamiMso ke0) caMjhAvataMsa rAjA cotho (sudaMsaNo ke0) sudarsana zeTha // 1 // dhannA salAdaNiyA, sulasA ANaMda kAmadevAya // jesiM pasaMsada nayavaM, daDhavayaM taM mahAviro // 2 // posaha vidhiM lIdhanaM, vidhiM pArilaM, vidhi karatAM je kAMi avidhi huI dui,te savi hu~ mana, vacana, kAyAyeM karI minA mi ukkama // iti // 4 // arthaH-eka (sulasA ke0) sulasAzrAvikA, bIjA (ANaMda ke0) zrA naMda zrAvaka (ya ke0) valI trIjA (kAmadevA ke0) kAmadeva zrAvaka, e traNe (dhannA ke0) dhanya De (salAhaNijA ke0) zlAghanIya eTale zlAghA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 pratikramaNa sUtra karavA yogya . ( taM ke ) te pratyada paNe ( jesiM ke) jehanA ( daDhavayaM ke0) dRDhavrata pratye (nayavaM ke0) jagavAn ( mahAvIro ke0) zrImahA vIra khAmI, poteM zrImukheM (pasaMsa ke0) prazaMse be, vakhANa kare , mATeM te dhanya kRtapuNya jANavA // 2 // poSadha vrata vidhiyeM lIdhuM hoya, vidhiyeM pAyuM hoya, vidhi karatAM je kAM avidhi huI hoya, te sarva, mana, vacana ane kAyAyeM karI milAmi Dukkama iti // 4 // ||ath narahesaranI sajAya prAraMjaH // jarahesara bAhubalI, annaya kumAro a DhaMDhaNakumAro // siri aNiyAnatto, azmutto nAgadatto a // 1 // arthaH-eka (jarahesara ke) zrInaratezvara, prathama cakravartI zrISanadeva nA putra, vIjA (bAhubalI ke0) bAhubalI te paNa zrISanadevanA putra, naratezvara karatAM paNa adhika balavaMta jANavA, trIjA ( anayakumAro ke) annayakumAra, zreNikarAjAnA putra, (ca ke0) valI cothA (DhaMDhaNakumAro ke0) DhaMDhaNakumAra, te zrIkRSNajInA putra. pAMcamA ( sirija ke ) zrIka, te zrIzrU vinaujInA nhAnA nAI, uhA (aNiyAutto ke) anikAputra AcArya, je gaMgA nadI utaratAM kevalajJAna pAmyA, sAtamA (azmutto ke) ati mukta kumAra, jeNe u varSanI avasthAmA zrIvIrapAseMthI dIdA lIdhI, (cake ) valI AThamA ( nAgadatto ke) nAgadatta, zreSThI putra, adatA dAnanA tyAgI jANavA // 1 // meaja thUlinaddo, vayararisI naMdiseNa siihgirii|| kayavanno a sukosala, ghumari kesi krkNmu|||| arthaH-navamA (meaU kee) metAryamuni, jene mAthe suvarNakAreM AlAM cAMbamAM vITyAM, dazamA ( zUlinaddo ke) zrIthUlijamuni, jeNe kozyAvezyAne ghare comAsuM kIg, ane akhaMga zIla rAkhyuM, tathA vezyAne zrA vikA kIdhI, agIyAramA (vayararisI ke ) vajrazaSi eTale vajrasvAmI, bAramA (naMdiseNa ke0) naMdiSeNajI, jeNeM vezyAne ghare rahIne bAra varSaparyaMta pratidivasa daza daza jaNa pratibodhyA, teramA (sIhagirI ke0) zrIsiMha gi rijI mahArAja, te zrIvajravAmInA guru, caudamA (kayavanno ke0) kRtavarNa For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naradesaranI sadyAya arthasahita. 11 kuMmAra, zreSThiputra, (ca ke0) valI paMdaramA(sukosala ke0) sukozalamuni, je manuM zarIra, vAghaNIyeM nadaNa kIg, zolamA (pumari ke0) zrIpumarikajI zrIprathama tIrthaMkaranA prathama gaNadhara, valI je caitrI pUnamane divaseM pAMcako mI muni saMghAteM sijhagirinI upara sikanagarImAM pahotA, sattaramA (kesi ke0) kezIkumAra, te paradezI rAjAnA guru, aDhAramA (karakaMm ke0)karakaM, pratyekabuddha muni, je jarjarInUta vRSanna pratye jozne sAdhu thayA // 2 // halla vihalla sudaMsaNa, sAla mAhAsAla sAlinaddo a||jddo dasannanado, pasannacaMdo a jsndo||3|| arthaH-ugaNIzamA ( hala ke ) hadayakumAra, vIzamA ( vihala ke ) vihadayakumAra, e behu paNa zreNikarAjAnA putra jANavA. ekavIzamA (sudaMsa Na ke0) sudarzana zeTha, jenA zIlane pranAveM zUlimAMthI siMhAsana thayuM, bAvI zamA (sAla ke0) sAla munI, trevIzamA (mAhAsAla ke0) mAhAsAla muni, e be zrIgautamakhAmIjIyeM pratibodhyA, covIzamA (sAlinadoSa ke) zAlina prasikajogI, zreSTiputra, paJcIzamA (jaddo ke) javAhu svAmI caturdaza pUrvanA jANa, babIzamA (dasannanado ke0) dazArNana, te rikigAra veM, je zrIvIrane vAMdavA AvyA, tyAM saMyama lIdho, sattAvIzamA (pasannacaMdo a ke0) prasannacaM rAjarSi, jeNeM rau'dhyAnathI sAtamI narakanAM dalIyAM melavyAM, tene zuknadhyAnathI vikherIne kevalajJAna pragaTa kIdhuM, ahAvIzamA (jasanado ke0) zrIyazojaprasUri, te zrIjapravAhukhAmInA guru jANavA // 3 // jaMbupatu vaMkacUlo, gayasukumAlo avNtisukumaalo|| dhanno ilAiputto, cilAiputto abAhumuNI // 4 // arthaH-ugaNatrIzamA (jaMbupahu ke0 ) jaMbupranuskhAmI. je aSTavadhU ane navANuM kroma avya, tyAgIne carama kevalI thayA, trIzamA (vaMkacUlo ke0) vaMka cUlarAjakumAra,je karmanA vazathakI coranA svAmI zrayA, paThI sAdhuyeM dIdhelAM vrata pAlIne devalokeM gayA. ekatrIzamA (gayasukumAlo ke) gajasukumAra, zrIkRSNajInA nhAnA jAI, somalano karelo agnino upasarga sahana karI ne je dIdAne divaseMja mode gayA, batrIzamA (avaMtisukumAlo ke ) avaMtisukumAra, jenuM zIyAliNIyeM zarIra jadaNa kIDUM, topaNa cAritra dharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 pratikramaNa sUtra. zrI na cavyA, je nalinI gulmavimAne pahotA, tetrIzamA (dhanno ke0) dhanno, te zAlinAno banevI, cotrIzamA (zlAzputto ke0) elAcIputra, je nATa ka karatAM thakAM kevalajhAna pAmyA, pAMtrIzamA (cilAzputto ke0) cilAti putra, jenuM zarIra, kImIyoyeM cAlaNIprAya kIg, to paNa upazama, viveka ane saMvaranA arthavicArathakI na cUkyA, je atizaya jJAna pAmI svargagA mI thayA, (ca ke0) valI batrIzamA (bAhumuNI ke0) yugabAhu muni // 4 // aGagiri ajaraskia, ajasuhabI udAyago maNa go|| kAlayasUri saMbo, paanno mUladevo a||5|| arthaH-sAmanIzamA (aGagiri ke.) AryamAhAgirijI, zrIthUvinA svAmInA ziSya, AmatrIzamA (ararika ke0) Aryaradita mahArAjA, uMgaNacAlIzamA (aGasuhabI ke0) AryasuhastI sUri, thUlinajI jenA guru hatA, cAlizamA (udAyago ke0) udAyirAjA, te zrInagavatIsUtraM prasi ka. ekatAlIzamA ( maNago ke) manakaputra, jene arthe zrIdazavaikA lika sUtra nIpanyuM, baheMtAlIzamA (kAlayasUrike0) zrIkAlikAcAryazrIpa navaNAsUtranA kartA, nigodakharUpanA vaktA, tAlIzamA (saMbo ke0) sAMba kumAra, aMbavatInA putra, cummAlIzamA (padyunno ke0) pradyumna kumAra,rukmi NInA putra, pIstAlIzamA ( mUladevo ke) mUladevarAjA, jeNeM tapasvI sAdhune nirdoSa amadadIdhA // 5 // panavo vindukumAro, addakumAro daDhappahArI a|| sijaMsa kUragaJa, siGanava medkumaaroa||6|| arthaH- tAlIzamA ( patnavo ke ) pranavasvAmIjI, jene zrIjaMbukhA mIyeM pratibodhyA, sumatAlIzamA ( vindukumAro ke0 ) viSNukumAra, jeNe zrIsaMghane kAraNe lAkha yojana- rUpa vikUvryu, amatAlIzamA (addakumAro ke ) AIkumAra, je pUrvanaveM saMyama virAdhavAthakI anAryadezamAM upanyA, ane ajayakumAra mokalelI jinapratimA dekhIne jene pUrvajava sAMjasyo, sAdhu thayA, jaMgaNapaJcAzamA (daDhappahArI ke ) dRDhaprahArI cora, cAra hatyAnA . karanAra; muni thazne modeM gayA, ( cake0 ) valI paJcAzamA (siUMsa ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naradesaranI sadyAya arthasahita. 173 zreyAMsakumAra, jeNe zrISanadevapratye ikurasatuM dAna dIdhuM, ekAvanamA (kUragamutra ke0) kUragamu sAdhu, jeNeM gurunu kuta jethUka te sahita khIca mI khAtAM kevalajJAna upAyuM, bAvanamA ( siGanava ke) sicaMnava zrA cArya. jeNeM pUrvathakI zrIdazavaikAlika sUtra umaGgu, trepanamA ( mehakumA rotha ke ) meghakumAra zreNikarAjAnA putra, jeneM zrIvIraprajujIyeM hAthIno pUrvalo nava saMjalAvIne saMyamamAM sthira kIdho // 6 // emAi mahAsattA, diMtu sudaM guNagaNehiM saMjuttA // jesiM nAmaggahaNe, pAvapabaMdhA vilaya jaMti // 7 // arthaH-(emAI ke) ityAdika bIjA paNa khaMdhakumAra, khaMdakamuni, ka pilamuni, hirakezI muni, saMyatamuni, damadaMtamunIzvara, damasAramunIzvara pra mukha (mahAsattA ke0) mahAsatvanA dharanArA eTale mahoTA parAkramI keTa lAeka te naveMja mor3a gayA, keTalAeka Agala modeM jAze, tesarve muU jaNI ( suhaM ke) zivasukhapratye (ditu ke ) dyo, Apo, te mahAsa tvA kehavA ? to ke (guNagaNehiM ke) jJAnAdika guNonA gaNeM karI eTa le samUheM karine ( saMjuttA ke ) saMyukta , valI kehavA ne ? to ke ( je siM ke) jenA ( nAmaggahaNe ke0 ) nAmagrahaNa karavAthakI (pAvapa baMdhA ke) pApanA prabaMdha eTale samUha je je, te ( vilaya ke0) vinAza pratye ( jaMti ke0 ) pAme ne evA De // 7 // - sulasA caMdanabAlA, maNoramA mayaNarehA dmyNtii|| namayAsuMdarI sIyA, naMdA naddA sujaddA ya // 7 // arthaH-eka ( sulasA ke0 ) sulasA zrI vIrasvAmInI mukhya zrAvikA, bIjI ( caMdanabAlA ke0) caMdanabAlikA zrIvIrasvAmInI prathama sAdhavI, trIjI (maNoramA ke0 ) manoramA sudarzanazeunI nAryA, cothI ( mayaNa rehA ke0) madanarekhA, namirAjarSinI mAtA, pAMcamI ( damayaMtI ke0) da mayaMtI nalarAjAnI rANI, jenuM mastaka dIvAnI pereM prakAzakArI thAtuM hatuM, bahI (namayAsuMdarI ke0) narmadAsuMdarI, sAtamI (sIyA ke0) sItA satI, AThamI (naMdA ke) naMdA te ajayakumAranI mAtA, tathA navamI vajrakhA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 pratikramaNa sUtra. mInI mAtA paNa naMdA jANavI, dazamI ( naddA ke0 ) nA zegaNI, zA linanI mAtA, (ca ke0) valI agIyAramI evaMtisakumAranI mAtA paNa janA jANavI. bAramI (sunaddA ke0) sunanA jeNe kAce tAMtaNe cAraNI bAMdhI, kUvAmAMthI jala kADhI caMpAnagarInI pola ughAmI, tathA teramI zrI kRSNajInI uramAna naginI, tenuM nAma paNa sunamAja jANavU // 7 // rAyamaI risidattA, panamAvai ajaMNA siri devI // jiha sujita migAvaI, panAvaI cillaNA devI // e|| arthaH-caudamI ( rAyamaI ke0) rAjimatI jeNeM giriguphAmAMhe saMyama thakI pamatA evA rathanemi pratyeM sunASita vacaneM sthira kIgho. paMdaramI (ri sidattA ke) jhaSidattA satI, zolamI ( pajamAvaz ke0 ) padmAvatI karakaM mujInI mAtA, sattaramI (aMjaNA ke)aMjanA suMdarI, hanumaMtavIranI mAtA, aDhAramI (sirIdevI ke) zrIdevI, atimuktakumAranI mAtA, jaMgaNIzamI (jiha ke0) jyeSThA, vIzamI (sujiha ke) sujyeSThA, ekavIzamI ( migA vaI ke0) mRgAvatI, bAvIzamI (pannAvaz ke0) prajAvatI trevIzamI (ciba NAdevI ke ) celaNA rANI, e pAMce celA rAjAnI putrIyo jANavI // 5 // baMnI suMdarI ruppiNi, revai kuMtI sivA jayaMtI y|| deva dovara dhAraNI, kalAvaI pupphacUlA ya // 1 // arthaH-covIzamI (baMjI ke ) brAhmI, naratanI naginI, paccIzamI ( suMdarI, ke) suMdarI, te bAhubalanI nagInI, babIzamI ( ruppiNi ke0) rukmiNI, jeNeM vajrasvAmInI pAse kumArikApaNAmAM dIdA lIdhI, sattAvI zamI (revara ke) revatI zrAvikA, jeNe jagavAnane kolApAka vahorAvyo, ahAvIzamI (kuMtI keNa) kuMtI, pAMmavonI mAtA, gaNatrIzamI ( sivAke ) zivA, te cemArAjAnI putrI, trIzamI (jayaMtI ya ke0 ) jayaMtI zrIvIrasvAmInI zrAvikA. "naMte kiM save navA siGati?" ityAdika praznanI karavAvAlI, ekatrIzamI (devara ke0) devakI, zrIkRSNajInI mAtA, batrIzamI ( dovara ke0 ) praupadI, pAMjhavanAryA, tetrIzamI (dhaarnn| ke0) dhAraNI, te caMdanabAlAnI mAtA, cotrIzamI meghakumAranI mAtA paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saradesaranI sadyAya arthasahita. 175 dhAraNI nAmeM jANavI. pAMtrIzamI jaMbukumAranI mAtA paNa dhAraNI jANavI. batrIzamI ( kalAvaI ke0 ) kalAvatI, zIlane pranAveM jenA kApelA hAtha valI navapasava thayA, (ca ke0) valI sAmaMtrIzamI ( pupphacUlA ke0) puSpacUlAnAmA sAdhavI, anikAputra AcAryanI naktinA udAsathI jeNe kevala jJAna pAmyuM, je varSAda varasate AhAra lAvI // 10 // panamAvaI ya gorI, gaMdhArI larakamaNA susImA ya // jaMbuvai saccannAmA, ruppiNi kandacha mahisI // 11 // arthaH-zrAmatrIzamI (paumAvaz ke.) padmAvatI, uMgaNacAlIzamI (gorI ke ) gaurI, cAlIzamI ( gaMdhArI ke0) gAMdhArI, ekatAlIzamI ( lakamaNA ke ) lakSmaNA, baheMtAlIzamI (susImA ke0) susImA, (ca ke0) valI tAlIzamI (jaMbuvara ke0) jAMbuvatI, cummAlIzamI (saccanAmA ke ) satyanAmA, pIstAlIzamI (rupiNi ke) rukmiNI e (kanhata keNa) zrIkRSNanI Au, ( mahisI ke0) agramahiSIyo be, eTale paTarANIyo be, ahiMcakAra pAdapUrNArtha De // 11 // jarakA ya jakadinnA,nUA tada ceva nUdinnA ya // seNA veNA, reNA, jayaNI thUlinadassa // 12 // arthaHveMtAlIzamI (jakA ke0) yadA, (ca ke0) valI sumatAlI zamI (jarakadinnA ke0) yada dinnA, amatAlIzamI (nUyA ke) nUtA (taha ke ) tathA (ceva ke) valI nizce, gaNapaccAsamI (nUdinnA ke0) nUta dinnA, (ca ke0) valI paccAsamI (seNA ke0) senA,ekAvannamI (veNA ke0) veNA, bAvannamI (reNA ke0) reNA, e sAta (nayaNI ke ) naginIyo, (thUlinadassa ke0) zrIsthUlinajInI jANavI // 15 // zcAi mahAsakha, jayaMti akalaMkasIlakaliA // ajhavi vajAi jAsiM, jasa pamaho tihuaNe sayale // 13 // 4 // __ arthaH-(zccAra ke0) ityAdika bIjI paNa kamalAvatI, lIlAvatI, mAnavatI, mRgAMkalekhA, caMDalekhA, mayaNAsuMdarI, kauzalyA pramukha ( mahA sA ke0) je mahoTI satIyo te sarve. ( jayaMti ke0) jayavaMtI , For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 pratikramaNa sUtra. eTale sarva strIyomA pradhAna thAtI havI. kehavI thAtI havI ? to ke (akalaMkasIlakaliyA ke) nirmala zIla guNe karIne sahita hotI havI, valI ( jAsiM ke0) jeno (jasapamaho ke0) jazano Dhola, (tihu aNesayale ke0) sakala trijuvananeviSe ( adyavi ke0) Aja paNa (vajA ke0 ) vAje ne // 13 // iti satA satIyonI sadyAya sUtrArthaH // 4 // ||ath manha jiNANaM sadyAya // manda jiNANaM ANaM, mitraM paridarada dhara sammattaM // vida AvasayaMmI, ujjutto hoi paidivasaM // 1 // arthaH-( jiNANaM ke ) zrIjinezvaranI (zrANaM ke ) AjJA tena ( manha ke0) mAnavI, tathA ( mIThaM ke0) mithyAtvano (parihara ke0) parihAra karavo, eTale tyAga karavo, ane (sammattaM ke0) samaktvane (dhara ke0) dharavo eTale dhAraNa karavo. (baviha ke0) SaDvidha eTale sAmAyi kAdika ba prakAranA (AvasayaMmi ke) Avazyakane viSe ( pazdivazaM ke) pratidivasa ( udyutto ke) udyukto eTale udyamavaMta ( hoza ke0) hoya eTale ho // 1 // pavesu posahavayaM, dANaM sIlaM tavo anAvo a|| sadyAyanamukkAro, parovayAro a jayaNA a||2|| __ arthaH-caturdazI Adika (pavesu ke0 ) parvonA divasone viSe (posa havayaM ke0) pauSadhavrata karavU, ane ( dANaM ke) supAtrane dAna devU, (sIlaM ke0) zIla pAlavU, ( tavo ke) tapa karavU, (a ke) valI (jAvo ke0) anityAdi jAvanA nAvavI ( ake0 ) valI sadyAya ke0) vAcanA pRchanAdi pAMca prakArano svAdhyAya karavo, ( namukkAro ke0) nama skArano pATha karavo. (parovayAro ke0) paropakAra karavo, (a ke0) va lI (jayaNAya ke) jayaNA rAkhavI eTale yatnAyeM pravarttaveM // 2 // jiNapUA jiNathuNiNaM, guruthua sAdammiANa vaballaM // vavadArassa ya sujhI, radajuttA tibajuttA ya // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mandajiNANaM savAya arthasahita. 187 artha :- ( ji0 ) zrI jinezvara bhagavAnanI pUjA jakti karavI, ( jiNaM 0 ) zrI jinezvaranI stuti karavI, ( guru ke0 ) gu runI stuti karavI ne ( sAha mmiyANa vallaM ke0 ) sAdharmiyonI vAtsa latA karavI, e (vavahArassaya suddhi ke0 ) vyavahAranI zuddhi te (rahajuttA ho) rathayAtrA ne ( tichajuttA ya ke0 ) tIrthayAtrA sahita karavI // 3 // vasama viveka saMvara, nAsA samiI bajIvakaruNA ya // dhammi jaNa saMsaggo, karaNadamo cariNa pariNAmo // 4 // arthaH- (uvasama ke0) upazama eTale damA dhAraNa karavI, tathA (vive sho) viveka ne ( saMvara ke0 ) saMvara jAva rAkhavo ( jAsA samiI ke0 ) SA samiti (jIva karuNAya ke0 ) pRthivyAdika va prakArano je jI va nikAya temanA upara karuNA, eTale dayA rAkhavI, rakSA karavI tathA ( dhammizra jaNa saMsaggo ke0) dhArmika janonI sAdheM saMsarga karavo, tathA (karaNa ke0) rasanAdika pAMca iMDiyo tene ( damo ke0 ) dama damana ka ra ne (carie pariNAmo ke0 ) cAritranA pariNAma rAkhavA // 4 // saMghovari bahumANo, puDhaya lihaNaM pAvaNAti // saTTA ci me, nicaM sugurU varaseNaM // 5 // iti zrAvaka dinakRtya sadyAya // 45 // rthaH - ( saMghori ke0 ) caturvidha zrIsaMghanI upara ( bahumANo ke0 ) ba humAna rAkhanuM, eTale zrIsaMghanuM bahumAna kara, tathA ( puchaya lihaNaM ke0 ) pustaka lakhAvatuM ne (pAvaNAtiche ke0 ) tIrthamAM prajAvanA kara vI. ( saTTA ke0 ) zrAvaka janonA ( niccaM ke0 ) nitya karavA yogya ( kicca ke0 ) kRtya te ( meyaM ke ) eyaM eTale e be te ( suguruvae seM ke0 ) sugurunA upadezeM karI jANI levA // 5 // iti // 49 // // atha saMthArAporisa likhyate // nisidI, nisidI, nisidI, namo khamAsamaNANaM goya mAINaM mahAmuNaNaM // ATalo pATha tathA navakAra ta thA karemi te sAmAiyaM e sarva pATha traNa vAra kahI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. ne panI // aNujANada jihilA, hijA // aNujA pada parama guru ||guru guNa rayaNehiM maMmizra sarIrA // bahupampuinnA porisi, rAzza saMthArae gami // 1 // arthaH-have artha vinASAyeM karI saMthArAno vidhi lakhIye baiyeM. ahIMyAM sAdhu tathA zrAvaka, pamikamaNAM karIne par3I svAdhyAya kare, eTale naNavaM, gaNavU kare, paThI porisI thaye bate AcArya samIpeM Ave, tihAM khamAsamaNa dazne kahe. zvAkAreNa saMdisaha jagavan "bahu pamipulA porisi,rAzya saM thArae gami" eno artha lakhiyeM baiyeM. (nagavana ke ) he nagavan ! saMpU rNa aizvaryAdika guNe yukta! tameM(zcAkAreNa ke0) potAnI zchAyeM karI. muU ne ( saMdisaha ke0) Adeza Apo. (bahupamipulAporisi ke0) ghaNI pratipUrNa evI porisi tha mATe (rAzya ke) rAtri saMbaMdhI (saMthArae ke)saMthArA pratye (gami ke0) DhuM karUM ? guru Adeza thApe, paThI iriyAvahiyaM pU rvaka caityavaMdana kare, paThI zarIraciMtA laghuzaMkAdika kArya sarva kare, paDhI yatnA yeM karI saMthAro kare. par3I mAbo paga, saMthArAnI sAtheM rAkhIne mukhavastrikA nuM pratilekhana kare eTale muhapattI pamilehe, paDI traNa vAra nisihI jaNe, (nisihI ke0) pApa vyApArano niSedha karIne, (mahAmuNINaM ke0) mahoTA munIzvara evA (goyamAINaM ke0) zrIgautamAdika. ( khamAmasaNANaM ke0) damAzramaNa je je, te pratye (Namo ke0) namaskAra kare, paDI (jihilA ke ) he jyeSThAryAH ! eTale he vRsAdhurI ? tameM mujane (aNujANaha ke0) AzA Apo, e prakAre kaheto thako, saMthArAnI upara rahyo thako, nama skArapUrvaka sAmAyika pATha traNa vAra jaNe, par3I AvI rIteM kahe, te kahe ne. (guruguNarayaNehiM ke pratirUpAdika AcAryanA guruguNa eTale mahoTA je guNa, te rUpa ratnoyeM karI ( maMmiasarIrA ke0 ) maMmita , zonita ne zarIra jenAM evA (paramaguru ke0) utkRSTa guruGa temane saMbodhana dara, bolA vIyeM, ke he paramaguru ! tame mujhane (aNujANaha ke0) Adeza Apo. prati pUrNa eTale ghaNI evI porisi thara, mATeM rAtrisaMthArakanI upara huM tiSTuM ? eTale vizrAma karUM? nijA mukAuM! ahIMyAM sudhI gadyapATha tathA eka gAthA mAM saMthArAnI AjhAnuM svarUpa karvA // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArAporisi arthasadita. enae have valI bhAgala be gAthAyeM karI saMthArAnI AjJA pramukhanuM svarUpa kahiyeM baiyeM. aNujANada saMthAraM, bAhuvadANeNa vAmapAseNaM // kukuDipAya pasAraNa, aMtaraMta pamajhAe lUmiM // 2 // saMkoza saMDAsA, navate ya kAyapadilehA // davAI uvAMgaM, UsAsa niraMjaNA loe // 3 // arthaH-(saMthAraM ke)saMthArAnI, he jagavan! tameM mujhane (aNujANahake0) AjJA Apo, par3I guru AjJA Ape, tevAreM (bAhuvahANeNa ke0) bAhu ane hAthane upadhAneM karI eTale uzIke karI (vAmapAseNa ke0) mAbe pAseM sUve, te paNa zI rIreM sUve? to ke (kukumi ke) kukamInI pereM AkAzane viSe ( pAyapasAraNa ke ) paga pasArIne sUve, jo e rIteM (aMtaraMta ke)asamartha thakAM nahIM rahi zakAya, to zuM kare? te kahiyeM baiyeM jUmi ke0) nUmi pratye (pamadhae ke) pramArjI,paMjIne tihAM paga sthApe // 2 // jyAre paga saMkocavo hoya, tyAreM ( saMmAsA ke ) sAthala saMdhI pratyeM pUMjIne ( saMkozya ke0) saMkoce, ane jyAreM pAsuM pheravaduM hoya, tyAreM ( kAya ke) zarIratye (pamilehA ke0) pratilekhIne eTale zarIrane pramArjI pUMjIne, (ubaTTate ke) uhateM, eTale pAsuM pherave. e sUvAno prakAra kahyo. have (ca ke0) valI jAgavAno prakAra kahiyeM baiyeM, jyAreM laghuzaMkA dikane arthe uThe,tevAreM (davAvagaM ke) vyAdikanA upayoga kare eTale te vicAra kare, je avyathakI huM koNa buM ? sAdhu buM ke gRhastha DhuM? ane kSetra thakI ema vicAre ke hu~ upara buM, ke nIce buM? ke koz anya sthAnakeM buM? kAlayakI zuM vicAre ? to ke hamaNAM rAtri , ke divasa ? jo rAtri be, to keTalI rAtri bAkI haze ? ityAdi kAlathI vicAra kare, upayoga Ape ane nAvathI to Ama vicAre ke mahAre laghuzaMkAdikanI bAdhA be, kiMvA nathI ? evA cAra prakAre upayoga detAM, vicAra karatAM jo nIjAna jAya, to ( UsAsaniraMjaNa ke0 ) ubAsa, niHzvAsa pratye ruMdhIne eTale nAsikA dabAvIne nijA dUra kare te nisA dUra thAya panI (bAloe ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pratikramaNa sUtra. loka pratyeM jUe eTale bAhera nikalavAnAM dvAra pratyeM dekhe, tyAM ja laghuzaMkA dika karIne paDhI dharmadhyAnamAM pravartte // 3 // jai me huA pamArja, imassa dedassimAi rayaNI // AhAramuvahidehaM savaM tivideNa vosiriyaM // 4 // arthaH- dave sui rahevAthI prathama zuM karavuM ? te kahiyeM DhaiyeM. (imAirai fe ho) eha rAtrine viSe ( jai ke0 ) jo ( me ke0 ) mahAre ( imassade issa ke0 ) yA dehasaMbaMdhI ( pamA ke0 ) pramAda eTale manuM, (du ke0 ) thAya to ( AhAraM ke0 ) azanAdika cAra prakAranA AhAra pratye ( bahi ke0 ) upadhi je vastra, pAtrAdika tepratyeM, tathA (dehUM ke0) zarIra pratyeM athavA ( vahidehaM ke0 ) zarIra saMbaMdhi upadhi pratyeM, ( savaM ke0 ) bIjA paNa sarvapratyeM (tIviNa ke0 ) trividheM karI eTale mana, vacana ane kAyAyeM karI ( vo siriyAM ke0 ) huM vo sirAnuM huM, tyAMguM huM // 4 // cattAri maMgalaM, aridaMtA maMgalaM, siddhA maMgalaM, sAhU maMgalaM, kevalipasatto dhammo maMgalaM // 5 // cattAri loguttamA, arihaMtA loguttamA, si jhAlogu ttamA, sAhU loguttamA, kevalipaNatto dhammo loga ttamo // 6 // cattAri saraNaM pavakAmi, paridaMte saraNaM pavanAmi, side saraNaM pavakAmi, sAdu saraNaM pava kAmi, kevalipattaM dhammaM saraNaM pavAmi // // arthaH - ( cattAri ke0 ) cAra ( maMgalaM ke0 ) mAMgalika be temAM eka to arihaMtA ke0 ) jeNeM rAgAdika aMtaraMga vairIne iNyA te zrIarihaMta (maM galaM ke0) mAMgalika be bIjA (siddhA ke0 ) aSTa karmoMno daya karIne je si padane pAmyA be, te siddha. ( maMgalaM ke0) mAMgalika be, trIjA (sAhu ke 0 ) samyakUjJAna kriyAyeM karI zivasukhanA sAdhaka je sAdhu, te ( maMgalaM ke0 ) mAMgalika be, cotho (kevali ke0) zrI kevalI jagavaMteM ( patto ke0) prarUpyo evo je zrutacAritrarUpa (dhammo ke0) dharma, te (maMgalaMke0) mAMgalika be||5|| ( cattAri ke0 ) cAra ( loguttamA ke0 ) lokamAMde uttama Dhe, eka (ri Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArA porIsI arthasahita. 21 haMtA ke0 ) zrI arihaMta be, te ( loguttamA ke0 ) lokamAM uttama be, bIjA (sijhA ke0) sijha je je te (loguttamA ke0) lokamAM uttama ,trIjA (sAhu ke0) sAdhu , te (loyuttamA te0) lokamAM uttama be, cotho ( kevalI ke) zrIkevaliyeM ( palatto ke0) prarUpyo je (dhammo ke ) dharma, te ( loguttamo ke0) lokamAM uttama De // 6 // (cattAri ke0) cAra (saraNaM ke) zaraNa pratye (pavajAmi ke) hu~ pamivahuM . aMgI kAra karuM buM. eka to (arihaMte saraNaM ke0 ) zrIarihaMta zaraNa pratye hu~ (pavajAmi ke0) aMgIkAra karuM buM. bIjuM ( sikesaraNaM ke ) zrI. sijhazaraNa pratye hu~ (pavajAmi ke0) aMgIkAra karaM 9, trIjuM ( sAhu saraNaM ke0) sAdhuzaraNa pratyeM hUM ( pavajAmi ke0) aMgIkAra karuM huM cothu (kevali ke) zrIkevaliye ( pamattaM ke ) prarUpyo jAMkhyo evo je (dhammaM ke0 ) dharma teno ( saraNaM ke0) zaraNapratye hu~ (pavajAmi ke) aMgIkAra karuM buM // 7 // pANAzvAyamaliyaM, corika mehuNaM daviNamuddhaM // kodaM mANaM mAyaM, lognaM piUM tadA dosaM // 7 // kaladaM agnakANaM, pesunnaM ra arai samAnattaM // paraparivAyaM mAyA, mosaM mibattasalaM ca // e|| arthaH-prathama (pANAzvAya ke) prANAtipAta te jIvahiMsA, bIjeM (aliyaM ke ) alika vacana eTale mRSAvAda, trIjuM (corikaM ke0) co rI, eTale adattAdAna, cothu ( mehuNaM ke0) maithuna eTale strIpramukhano joga, pAMcaU ( daviNamuddhaM ke0) pujalapravyane viSe mULa, eTale parigraha, ho (kohaM ke0) krodha, sAtamo (mANaM ke0) mAna eTale ahaMkAra, thA. Thamo (mAyaM ke0 ) mAyA te kapaTa, navamo (lohaM ke0) lona, dazamo (piUM ke prema te rAga, (tahA ke0) tathA agiyAramo (dosaM ke0) do Sa te veSa // 7 // bAramo ( kalahaM ke) kleza, teramo (anakANaM ke0) anyAkhyAna, eTale paraneAla devaM, codamuM ( pesunnaM ke0) paizUnya eTale cugalI cAmI karavI, paMdaramuM(raara zke) pujala padArthoMne viSe rati tathA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 pratikramaNa sUtra. khuzI paNa emAM grahaNa karavI ne rati te zujakAryane viSe dilagIrI, teNeM karIne (samAttaM ke0) sahita, zolamo ( paraparivArya ke0 ) parano parivAda eTale niMdA, sattaramo ( mAyAmosaM ke0 ) mAyAmRSA eTale kapaTa sahita jUTha bola, aDhAramuM (michattasalaM ke0) mithyAtvanuM zalya eTale zrI jinamatathI viparIta matanI zraddhA, tene mithyAtvazalya kahiyeM. yahIM cakAra jebe, te samuccayArthavAcI be. e aDhAra pApa sthAnakanAM nAma kahyAM // e|| ve AgalanI gAthAmAM eno tyAga kahiyeM haiyeM. vosirisu imAI mu, raka magga saMsagga vigdha nUAI // Duggara nibaMdhAI aThArasa pAvaThANAI // 10 // arthaH - (imAI ke0 ) e pratyakSa, ( hArasapAvaThANA ke0 ) pApasthanaka je be, te pratyeM re jIva ! tuM ( vo sirisu ke0 ) vo sirAva eTa le tyAga kara. te DhAra pApasthanaka kehavAM be ? to ke ( murakamagga ke0 ) mokSamArgane viSe (saMsagga ke0) saMsarga karatA eTale gamana ( karatA evA jIvone (vigghaAI ke0) vighnabhUta be, eTale aMtarAyanAM karanAra be. valI te pApasthAnaka kehavAM be ? to ke ( Duggara ke 0 ) durgati je naraka nigodA dikanI gati tenA ( nibaMdhaNAI ke0 ) kAraNa be // 10 // DhAra godaM na me koI nAdamannassa kassaI // evaM adINamaNaso, appANamaNusAsaI // 12 // artha: - ( ahaM ke0 ) huM ( ego ke0 ) eka buM, ( me ke0 ) mahAro (koI ke0) ko ( nahi ke0 ) nathI, ane ( annassAkassaI ke0 ) anya kono ( ahaM ke0 ) huM ( na ke0 ) nathI, ( evaM ke0 ) ema, ( adI ema so 0 ) dInamanathako eTale sAvadhAna citta thayo thako ( appANaM ho ) AtmAyeM ( sAsaI ke0 ) zIkhAma pe // 11 // ego me sAsa appA, nANadaMsaNasaMjarja // sesA me bAhirA jAvA, sadhe saMjogalakA // 12 // arthaH- ( nANadaMsaNa ke0 ) jJAna darzaneM karI ( saMju ke0 ) saMyuta e Tale sahita evo (sAsa ke0 ) zAzvato sadA, nitya evo ( ego ke0 ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArAporisi arthasahita. 253 rAgAdika pratnAvathI rahita ekaja, ( me ke0 ) mahAro (appA ke0) zrA tmA be, ( sesA ke0) zeSa thAkatA rahyA je ( saMjogalarakaNA ke ) - vyathakI tana, dhana, kuTuMbAdi saMyoga milAparUpa ane nAvathakI viSaya kaSA yAdirUpa saMyoga milApa, evA (nAvA ke7) nAva je je te (savve ke0) sarve (me ke0) mahArA varUpathakI (bAhirA ke0) bAhya be, eTale nyArA // 1 // saMjogamUlA jIveNa, pattA uskaparaMparA // tamhA saMjogasaMbaMdha, savaM tivideNa vosiriyaM // 3 // arthaH-tana, dhana, kuTuMba mamatvAdi rUpano (saMyoga ke0) saMyoga eTale mi lApa, tehIja (mUlA ke0) mUlakAraNa le jenuM evI (uskaparaMparA ke0) phuHkha nI zreNI te (jIveNa ke0 ) jIveM (pattA ke0) pAmI (tamhA ke0) te kAra Na mATeM (saMjogasaMbaMdhaM ke0) pUrvokta je saMyoga saMbaMdha , te (savaM ke0) sarva pratye (tiviheNa ke0 ) trividhaM karI ( vosiriyaM ke0) hUM vosirA, DhuM athavA tyAgu buM, ema kahe, // 13 // arihaMto maha devo, jAvajIvaM susAhuNo guruNo // jiNapannattaM tattaM, zya sammattaM mae gahiyaM // 14 // arthaH-( arihaMto ke0 ) zrIarihaMta ane sika nagavaMta, te ( maha ke0) mahArA ( devo ke0) deva . ( jAvajI ke0 ) jyAM sudhI jIvu tyAM sudhI (susAhuNo ke0) susAdhu, je jinamatane viSe sAvadhAna samyaka jJAnakriyAvAn evA AcArya upAdhyAya ane muni, te mahArA (guruNo ke ) guru , jyAM sudhI jIvaM, tyAM sudhI ( jiNa ke0 ) jinezvara devoyeM (pannattaM ke0) prarUpyuM nAMkhyuM evaM je dayAmUla tathA vinayamUla tattva, athavA jJAna, darzana, cAritra ane taporUpa ( tattaM ke ) tattva, te mahAro dharma be. jAvajIva sudhI (zya ke0) e prakAreM (sammattaM ke) samyaktva (mae ke0 ) mahAre jIveM (gahiyaM ke0 ) graDaM aMgIkAra kIdhuM // 14 // iti rAtrisaMstArakavidhisUtrArthaH // khamitra khamAvia mai khamiya, sabada jIvanikA y|| siha sAkha AloyaNada, mujAda va na nA 25 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pratikramaNa sUtra. v||15||sve jIvA kammavasa, canadaha rAja nmNt|| te me saba khamAvizrA, musAvi teha khamaMt // 16 // jaMjaM maNeNa baI, jaM jaMvAraNa naasiaNpaavN|| jaMjaM kAraNa kayaM, minA mi ukkaDaM tassa ||17||iti||5|| ||ath jJAnapaMcamIstuti praarNjH|| // zrInemiH paMcarUpatridazapatikRtaprAjyajanmAniSe ka.zcatpaMcAdamattahiradamadanidA pNcvkopmaanH|| nirmuktaH paMcadehyAH paramasukhamayaprAstakarmaprapaMcaH, kalyANapaMcamIsattapasi vitanutAM paMcamajhAnavAn vH||2|| arthaH-(zrInemiH ke0 ) zrIneminAtha jagavAn , te (va ke0) tamArA (paMcamIsattapasi ke0) paMcamInA sArA tapane viSe (kalyANaM ke) nirvi napratye ( vitanutAM ke ) vistAro. have te neminAtha nagavAn kehavA ne ? to ke (paMcarUpa ke0) pAMca rUpeM karIne (tridazapati ke0) devatAno pati evo je iMDa, teNeM (kRta ke0) kasyo , (prAjyajanmAniSekaH ke0) mahoTo ane uttama janmAniSeka jemano evA, valI te kehavA ? to ke (caMcat ke) dIpatA evAM (paMcAda ke0) pAMca iMjiyo terUpa (matta ke0 ) madonmatta evo (hirada ke0) hastI, tenA (madanidA ke0) mada nedave karIne (paMcavako pamAnaH ke0 ) paMcavakra je siMha tenuM ne upamAna jemane evA , valI te kehevA je? to ke (paMcadehyAH ke0) audArikAdika pAMca zarIra te thakI ( nirmuktaH ke ) mukta thayA evA, valI te kehavA ne ? to ke (parama ke0) utkRSTa eTale atIMghiya evA (sukhamaya ke0)sukheM karI sahita, valI te kehavA ? to ke (prAsta ke) prakarSe karI TAlyA , (karmaprapaMcaH ke0) karmanA prapaMca eTale vistAra jemaNe evA, valI te kehavA ? to ke (paMcamajhAna vAn ke0) pAMcamuM jJAna je kevalajJAna teNeM karI yukta ne // 1 // saMtrINan saccakorAn zivatilakasamaH kauzikAnaMdamUrtiH, puNyAbdhiprItidAyI sitaruciriva yaH sviiygonistmaaNsi|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnapaMcamI stuti prarthasadita. 1 eya sAMjANi dhvaMsamAnaH sakalakuvalayollAsamuccaizvakAra, jJAnaM puSyAjinaughaH sa tapasi navinAM paMcamIvAsarasya // 2 // arthaH- have jinasamudAyane caMdranI samAnatA rUpeM stave be. ( sitaru ciriva ke0 ) caMdramA sadRza evo tathA ( ziva tilakasamaH ke0 ) ziva je modatene viSe tilakasamAna evo ( yaH ke0 ) je ( jinaughaH ke0 ) jinasamudAya be, te ( javinAM ke0 ) javyajanonA ( paMcamI vAsarasya ke0 ) paMcamInA divasanA ( satapasi ke0 ) rUmA tapane viSe (jJAnaM ke0 ) jJAna jene ( puNyAt ke0 ) puSTine karo * have te jinasamudAyane caMdratulyata / kehI rIteM be? te sarva, vizeSaNoyeM karIne kahe be. jema caMdra ( saccako rAn ke0) uttama je cakora temane (saMprINan ke0) ruDe prakAreM AnaMda kare be, ma e zrI jinasamudAya paNa ( saccakorAn ke0 ) satpuruSarUpa je cakora temane (saMprIna ke0) samyak prakAreM harSa kare be. valI jema caMdra (kauzika ho) ghUmatene (AnaMdamUrtiH ke0 ) AnaMdadAyaka ve mUrti jenI evo be, ma e janasamudAya paNa ( kauzika ke0 ) iMdra tene ( AnaMdamUrttiH ke0 ) zrAnaMdarUpa be mUrtti jenI evo be. tathA jema caMdra, ( puNyAbdhi ke0 ) pueyakAraka samudra tene (prItidAyI ke0 ) prItidAyika be, tema jinaugha paNa (puNyAbdhi ke0 ) puNyarUpa je samudra tene ( prItidAyI ke0 ) prItino denA robe, tathA jema caMdra ( svIya ke0 ) potAnAM ( goniH ke0 ) kiraNoyeM karI ( sAMdrANi ke0 ) gADha evAM (tamAMsi ke0 ) aMdhakArone (dhvaMsamAnaH ke0 ) dhvaMsa eTale nAza karanAro be, tema jinaudha paNa ( sAMdrANi ke0 ) gADhavAM ( tamAMsi ke0 ) jIvonAM ajJAna, temane ( dhvaMsamAnaH ke0 ) dhvaMsa eTale nAzano karanAro be tathA jema caMdra, ( sakalakuvalaya ke0 ) samagra kuvalaya je caMdra vikAsI evAM kamalo, tene (ullAsaM ke0) vIkasita paNAne ( uccaiH ke0 ) atyaMta ( cakAra ke0 ) karato havo, tema e jinau ghapaNa ( kuvalaya ke0 ) pRthvIvalaya tene ( ullAsaM ke0 ) harSane ( cakA ra0 ) karato vo vo be, mATe tene caMdramAnI upamA yogya be // 2 // pItvA nAnAnidhArthAmRtarasamasamaM yAMti yAMsyaMti jagmu, javA yasmAdane ke vidhivadamaratAM prAjya nirvANapuryAm // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 pratikramaNa sUtra. yAtvA devAdhidevAgamadazamasudhAkuMmamAnaMdahetuH statpaM camyAstapasyudyatavizadadhiyAM nAvinAmastu nitym||3|| . arthaH-( devAdhideva ke0 ) zrI vItarAga deva teno (Agama ke0) si jhAMta te rUpa ( dazama ke0 ) dazamo, evo ( sudhAkuMmaM ke0) amRtakuMbha je je ( tat ke0 ) te (paMcamyAH ke0) jJAnapaMcamInA ( tapasi ke ) tapane viSe ( udyata ke ) ujamAla tathA ( vizadadhiyAM ke0) nirmala De buddhi jemanI evA (nAvinAM ke0 ) nAvika navya jIvone (AnaMdahetuH ke0) AnaMdano kAraNanUta ( nityaM ke0 ) niraMtara ( astu ke ) thA. have te jinAgamarUpa dazama sudhAkuMma kehavo ? to ke ( nAnAnidhArthA mRtarasaM ke) nAnA prakAranAM ne nAma jemanAM evA je artho, te rUpa a mRtarasa ne jemAM evo tene ( vidhivat ke0 ) vidhipramANe (pItvA ke0) pAna karIne (asamaM ke0) nirupama evA sukhane (yAsyaMti ke0) pAmaze, (yAMti ke) pAme be, ane ( jagmuH ke0) pAmatA havA. ( yasmAt ke) jenuM pAna karavAthakI (aneke ke0 ) aneka evA (jIvAH ke0) jIvo je je te (prAjyaM ke0) mahoTI evI (nirvANapuryyA ke0) modanagarIne viSe amaratAM ke ) ajarAmara paNAne(yAtvA ke0) pAmIne svastha thAya // 3 // svarNAlaMkAravalganmaNikiraNagaNadhvastanityAMdhakArA, huMkA rArAvadUrIkRtasukRtajanavAtavighnapracArA // devI zrIaMbi kAkhyA jinavaracaraNAMnojamuMgIsamAnA, paMcamyaGgasta pothai vitaratu kuzalaM dhImatAM sAvadhAnA // 4 // 51 // arthaH-(zrIaMbikAkhyA ke0 ) zrIaMbikA De nAma jenuM evI ( devI ke0) devI. te ( sAvadhAnA ke0 ) sAvadhAna evI batI (dhImatAM ke0) bu himAn evA navika jIvanA (paMcamyahnaH ke ) paMcamInA divasanA (ta portha ke0 ) tapane mATe ( kuzalaM ke0 ) kuzala je je tene ( vitaratu ke0) vistAro. te devI kahevI ? to ke (svarNAlaMkAra ke0) suvarNanAje alaMkAra tene viSe (valganmaNi kiraNagaNa ke0) valagyA evAjemaNi tenAM kiraNa tenA je gaNa, teNeM karI ( dhvastanityAMdhakArA ke0 ) TAlyo le niraMtara aMdhakAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalA'rhat arthasadita. jeNe, valI te devI kehavI ne ? to ke (huMkAra ke0 ) huMkArano (ArAva ke) zabda teNeM karI (dUrIkRta ke0) dUra kakhyA De (sukRtajanavAta keNa) sukRtano karanAro evo je janasamUha tenA (vighnapracArA ke) vighnanA pracAra jeNe, valI te devI kehevI , to ke (jinavaracaraNAMnoja ke) zrIvItarAganAM caraNarUpa kamala, tene viSe (muMgIsamAnA ke ) jamarI samAna be||4||51|| have pAkSikAdi pratikramaNa yogya sUtrAM lakhiyeM baiyeM. // atha sakA'rhat praarNjH|| sakalAtpratiSThAna, madhiSThAnaM zivazriyaH // nUrjuvaHsvastrayIzAna,mAtyaM prnnidhmhe||2|| arthaH-(AItyaM ke0)arihaMtano je samUha, tene amo (praNidadhmahe ke0) cittamAMhe dhyAna karIyeM baiyeM. have te AItya kehevU De ? to ke (sakala ke0) samagrane (arhat ke0) pUjavA- (pratiSThAnaM ke) sthAnaka , valI te keha, De ? to ke ( ziva zriyaH ke) modarUpa lakSmInu (adhiSThAnaM ke0) sthA naka , valI te kehavU De ? to ke (jUH ke0) manuSyaloka, (nuvaH ke0 ) pAtAlaloka, (svaHkeNa) devaloka, e (trayI ke0) traNa loka tenuM (IzAnaM ke0) svAmI // 1 // nAmAkRtivyannAvaiH, punatastrijagajanam // kSetre kAle ca sarvasmi, narhataH samupAsmahe // 2 // arthaH-(sarvasmin ke0) sarva evAM ( dene ke0) sarva evAM devane viSe,(ca ke ) valI (kAle ke) samastakAlaneviSe eTale atIta, anAgata ane vartamAna kAlane viSe, ( nAma ke) nAmanidepa, te tIrthakaranAma karmodaya jANavo tathA (AkRti ke ) sthApanAnidepa, te jinapratimA jANavI. (avya ke) avyanidepa, te jinanA jIva je Agala thAze, te jANavA, (jAvaiH ke ) nAvanidepa, te samavasaraNane viSe birAjamAna zrIsImaMdhara svAmIpramukha jANavA. e cAra nidepAyeM karI (trijagaUnam ke ) traNa jagatanA je jano tepratye (punataH ke) pavitra karanAra evA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. ( arhataH ke0) zrIarihaMta prajune ( samupAsmahe ke ) vaMdana. satkAra. sanmAnAdikeM karI ameM sevIyeM chaiyeM // 2 // have vartamAna covIzajinane praNAma karavA zcato to prathama zrI rupanadevajIne stave be. AdimaM pRthivInAtha, mAdimaM niHparigraham // AdimaM tIrthanAthaMca, zeSanasvAminaM stumH||3|| arthaH-prathama (ruSana ke0) jemanI mAtAyeM svapnamAM vRSana dITho, mATeM jhapana kahiye, athavA jemanI dakSiNa jaMghAne viSe vRSanarnu cinha ne mATeM Sana kahiye, evA (svAminaM ke0) zrI ruSana svAmI tene (stumaH ke0) staviyeM baiyeM. te kehavA je ? to ke (AdimaMpRthivInAthaM ke ) prathama pRthivInA nAtha, arthAt sarvanI AdimAM rAjA evA, tathA valI te kehavA ne? to ke (AdimaM ke) sarvazrI prathama evA (niHparigrahaM ke) niHzeSa paNAyeM karIne tyAga kasyo ne parigraha jeNe evA arthAt agrima sAdhu be. valI te kehavA ? to ke (AdimaM ke0) prathama evA (tIrthanAthaM ke0) tIrthanA nAtha arthAt Adima tIrthaMkara evA // 3 // have bIjA zrIajitanAthane stave . adaMtamajitaM vizva, kamalAkaranAskaram // mlAnakevalAdarza, saMkrAtajagataM stuve // 4 // arthaH-(ajitaM ke0) karmoyeM jItI na zakAya mATeM ajita athavA mAtAnA garnamAM rahe te anya rAjAyeM emanAM mAtA pitA jItI na zakA yAM, te mATeM ajita kahiye te bIjA ajitanAthane (stuve ke0) huM stavaM bu. te ajitanAtha kehavA The? to ke (arhataM ke ) traNa lokane pUjavA yo gya evA tathA valI te kehavA ? to ke ( vizvakamalAkara ke0) vizva rUpa je kamalAkara sarovara arthAt kamalanA Akara eTale samUha ne jemAM evaM sarovara tehane prakAza karavAmAM (nAskaraM ke) sUryatulya evA, valI te kehavA ? to ke (amlAna ke0) nirmala evaM (kevala ke0) kevala jJA narUpa, (Adarza ke ) ArIso tene viSe (saMkrAMta ke0) saMkramAvyuM , eTale pratibiMbita kaghu ( jagataM ke0) jagat jeNe evA 3 // 4 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalAIta arthasahita. dave zrIjA zrI saMjavanAthane stave be. vizvanavyajanArAma, kulyAtulyA jayaMtu tAH // dezanAsamaye vAcaH, zrIsaMnavajagatpateH // 5 // arthaH - ( tAH ke0 ) te utkRSTa evI (dezanAsamaye ke0) dezanA eTale dharmopadezanA samayane viSe (zrI saMjavajagatpateH ke0) jethI zaM ketAM sukha utpa na thAya tene zaMbhava kahiyeM. athavA jemanAjanmanA samayane viSe dhAnyanA samudAya, vizeSaM nipanyA, te mATeM saMbhava kahiyeM. temanI ( vAcaH ke0 ) vA yo te ( jayaMtu ke0 ) jayavaMtI varto, arthAt utkRSTI vata. te vANI yo hava be ? to ke ( vizva ke0 ) jagatne viSe athavA ( vizva ke0 ) samasta ( javyajana ke0 ) javyajanarUpa ( ArAma ke0 ) udyAna tene sIMca vAne ( kukhyA ke0 ) pANInI nIka tene (tulyA ke0) tulya evI be // 5 // have caturtha zrI jinaMdana jinane stave be. anekAMta matAMnodhi, samullAsana caMdramAH // dadyAdamaMdamAnaMda, jagavAnajinaMdanaH // 6 // 199 arthaH - ( jagavAn ke0 ) SakaizvaryaguNayukta evA ( abhinaMdana : ke0 ) zrI jinaMdana nAmA jina je be, te (maMdaM ke0 ) ghaNo evo je ( yAnaMda ke0 ho) harSa tene ( dadyAt ke0) po, te abhinaMdana jagavAn kehavA be ? to ke ( anekAMtamata ke0 ) syAdvAdamatarUpa je ( aMjodhi ke0 ) apa raMpAra agAdhajalavAlo evo samudra, tenA (samullAsana ke0 ) rUmo ullAsa karavAne ( caMdramAH ke0 ) caMdramA jevA be, arthAt jema caMdramA dekhI samu vRddhine pAme be, tema syAdvAdarUpa samudra je be, te jagavaMtarUpacadramAne joi samullAsa pAme be // 6 // have pAMcamA zrI sumatInAthane stave be. ghusa kirITazANAgro, tejitAMghrinakhAvaliH // jaga vAn sumatisvAmI, tanotvanimatAni vaH // 7 // arthaH- (sumatisvAmI ke0 ) zrI sumatisvAmInAmA ( jagavAn ke0 ) ja gavAn te ( vaH ke0 ) tamArAM (amitAni ke0 ) vAM bitAne ( tanotu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pratikramaNa sUtra. ke0 ) vistAro . te sumatinAtha kehavA be ? to ke ( sat ke0 ) devatA jaM, tenA ( kirITa ke0 ) mukuTa, taDUpa je ( zANAgra ke0 ) zrRMganA khUNA eTale devatAnA mukuTanA agrabhAganA khUNA teNeM (uttejita ke0 ) atiza yatejavaMta kIdhI be (aMdhi ke0 ) caraNa tenA ( nakha ke0 ) nakha tenI ( yAvaliH ke0 ) paMkti jemanI evA be // 7 // have as zrI svAmIne vaMdana kare be. padmaprapranordeda, nAsaH puSNaMtu vaH zriyam // aMtaraMgArimathane, kopATopAdivAruNAH // 8 // arthaH- ( padmanoH ke0 ) svAmI garbhagata thavAthI jemanI mAtA raktapadmanI zayyAmAM suvAno doholo utpanna thayo. temATeM padmaprana kahiyeM. te prajunI (dehajAsaH ke0) zarIrasaMbaMdhI je kAMti be, te (vaH ke0) tamArI ( zriyaM ke0 ) kalyANarUpa lakSmI je be, te pratyeM ( puSNaMtu ke0 ) poSaNa karo. have te zrIpadmaprajanI zarIrakAMti raktavarNe be, te upara kavi utprekSA rebe, ke (aMtaraMgAra ke0 ) aMtaraMga zatru je mohAdika temane ( matha a ho ) mathana karavAne viSe arthAt dUra karavAne viSe (kopATopA ke0 ) kopa je krodha teno ATopa je prabalapaNaM tenAthIja ( iva ke0 ) jANe ( aruNA ke0 ) rAtI ya hoya nahiM ? // 8 // have sAtamA zrI supArzva jinane namana kare be. zrI supArzva jineMzaya, maheMdramaditAMpraye // namazcaturvarNasaMgha, gaganAnoganAsvate // 9 // arthaH- (zrI supArzva ke0) zrI supArzvanAmA ( jineMdrAya ke0 ) zrI jineMdra tene ( namaH ke0) namaskAra ho, te supArzvajina kehavA be ? to ke ( maheMdra ke0 ) mahoTA je corATha iMdro, teNeM (mahita ke0 ) pUjita be, (ghaye ke0) caraNa jemanAM evA tathA valI kehavA be ? to ke ( caturvarNasaMdha ke0 ) ca turvarNa je zrIsaMgha eTale sAdhu, sAdhavI, zrAvaka ne zrAvikA, te rUpa je ( gagana ke0 ) AkAza teno ( joga ke0 ) prakAza teno vistAra karavAneM (jAskhate ke0) sUryasamAna be // 0 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalA'rdat arthasahita. ve mA zrI caMdraprana svAmIne stave be. caMpapramapranocaMDa, marIci nicayojjvalA // mUrti mUrttasitadhyAna, nirmiteva zriye'stu va // 10 // arthaH- ( caMdrapraprajoH ke0 ) caMdraprajanAmA prajunI (mUrttiH ke0) mUrti eTale zarIra, te ( vaH ke0 ) tamone ( zriye ke0 ) jJAnAdi lakSmIne ( astu ke0 ) thA . te prajunI mUrtti kehavI be ? to ke ( caMdra ke0 ) caMpramAnAM ( marIci ke0 ) kiraNo, temanA ( nicaya ke0 ) samUha tethakI pa adhika ( ujjvalA ke0) ujjvala eTale nirmala evI be, tathA valI keha vI The? to ke ( mUrtta ke0 ) mUrtimaMta evaM je (sitadhyAna ke0 ) zukladhyAna, teNeM karIneja (iva ke0 ) jANeM ( nirmitA ke0 ) nirmANa karI hoya nahiM ? eva // 10 // have navamA zrIsuvidhi jinane stave be. karAmalakavadvizvaM kalayan kevala zriyA // aciM tyamAhAtmyanidhiH, suvidhirbodhaye'stu vaH // 12 // " arthaH - ( suvidhiH ke0 ) zrI suvidhinAtha, te ( vaH ke0 ) tamone ( bodha ye ho) bodhi je samyaktva, tene (astu ke 0 ) yArDa te zrI suvidhi nAtha havA be ? to ke ( kara ke0 ) hAtha, tehane viSe raheluM evaM (amala ke0 ) nirmala ( ka ke0) pANI tehanI ( vat ke0 ) peTheM (vizva ke0 ) sarva prANI pratyeM ( kevala zriyA ke0 ) kevalajJAnarUpa lakSmI yeM karI, ( kalayan ke0 ) jANatA evA tathA ( aciMtya ke0 ) na ciMtavI zakavA yogya evaM je ( mAhAtmya ke0 ) mahoTApaeM tehanA ( nidhiH ke0 ) nidhAna // 11 // have dazamA zrIzItala jinanI stuti kare be. sattvAnAM paramAnaMda, kaMdodanavAMbudaH // syAhA dAmRta nisyaMdI, zItalaH pAtu vojinaH // 12 // Jain Educationa International 201 arthaH- ( zItalaH ke0) zrI zItalanAthanAmA (jinaH ke0 ) jina je be, te ( vaH ke0 ) tamone ( pAtu ke0 ) rakSaNa karo, arthAt saMsArathI rakSaNa karo. te zrI zItala jina kehavA be ? to ke ( sattvAnAM ke0 ) prANIyone ( parama ke0 ) utkRSTa evo je (AnaMda ke0) cittaprasannatA lakSaNa yAnaMda; 26 For Personal and Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 pratikramaNa sUtra. teno ( kaMda ke0 ) aMkUra tenuM (udveda ke0) pragaTa dhanuM, tene viSe ( navAM budaH ke0) navIna meghasadRza be. tathA (syAdvAdAmRta ke0 ) anekAMta zAsana te rUpa je amRta rasa, tehanA ( nisyaMdI ke0 ) karanArA evA be // 12 // have gyAramA zrIzreyAMsa jinane stave be. navarogArttajaMtUnA, magadaMkAradarzanaH // niHzreya sazrIramaNaH, zreyAMsaH zreyase'stu vaH // 13 // rthaH - ( zreyAMsaH ke0) zreyAMsanAmA jina te, ( vaH ke0 ) tamArA ( zre yase ke0 ) kalyANane arthe (astu ke0 ) thArja have te zreyAMsa prabhu keha vA be ? to ke ( javaroga ke0 ) saMsArarUpa roga teNeM karI ( ArttajaMtUnAM ho) eTale pImAyelA arthAt janma, jarA ne maraNarUpa rogeM karI pImAyelA evA jaMturjane ( agadaMkAra ke0 ) vaidyasamAna ve ( darzana: ke0 ) samyaktva darzana jemanuM, athavA darzana eTale dekhavaM jemanu evA. valI te kehavA be ? to ke ( niHzreyasa ke0 ) moda te rUpa ( zrI ke0 ) lakSmI tenA ( ramaNaH ke0 ) jaratAra eTale svAmI be // 13 // have bAramA zrI vAsupUjya jinanI stuti kare be. vizvopakArakIbhUta, tIrthakRtkarmanirmitiH // surAsuranaraiH pUjyo, vAsupUjyaH punAtu vH||14|| artha : - ( vAsupUjyaH ke0 ) zrIvAsupUjyanAmA jina, te ( vaH ke0 ) ta mone ( punAtu 0 ) pavitra karo, eTale tamArAM pApa TAlo. te vAsupUjya kehavA be ? to ke ( vizvopakArakInUta ke0 ) vizvanA upakArabhUta evaM je ( tIrthakRtakarma ke 0 ) tIrthaMkaranAmakarma, temanI ( nirmitiH ke0 ) niSpa tti karIbe jeNeM, arthAt paMcakalyANakane viSe sukhanA hetu be, valI ( sura ke0 ) vaimAnika devatA, (asura ke0 ) javanapatyAdi devatA, tathA ( naraiH ke0 ) manuSya temaNeM ( pUjyaH ke0 ) pUjavA yogya be // 14 // have te mAM zrI vimala jinane stave be, vimalasvAmino vAcaH, katakadodasodarAH // jayaMti trijagacceto, jalanairmalyadetavaH // 15 // arthaH- ( vimalakhAminaH ke0 ) zrI vimalasvAmInI ( vAcaH ke0 ) vA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalA'rhat arthasadita. 203 NIyo je je, te ( jayaMti ke0 ) jayavaMtI varte le. te vANIyo kehavI ne ? to ke (katakadoda ke0) kataka phala, doda je cUrNa, tenI (sodarAH ke0) sarakhI je. arthAt jema kataka phalanA cUrNanA yogeM pANI nirmala thAya tema, (trijagaccetojalanairmalyahetavaH ke0) traNa jagatanAM je citta, te rUpa je jala tenuM je nirmalapaNuM karavU tenI hetu je. eTale jema kata kaphalacUrNe karI melasahita pANI nirmala thAya , tema jagavaMtanI vANI yeM karI melAM thayAM evAM je traNa jagatanAM citta, te nirmala thAya // 15 // have caudamA zrIanaMtajinane stave be. svayaMnUramaNaspadi, karuNArasavAriNA // anaMtajidanaMtAM vaH,prayatu sukhshriym||16|| arthaH-( vayaMjUramaNa ke0 ) aMtimasamudra tenI ( spardhi ke0) spa | kare arthAt te aMtima samuathakI paNa adhika evaM ( karuNArasavA riNA ke0 ) karuNArasarUpa vAri je jala, teNeM karI yukta evA (anaMta jit ke0) anaMtanAtha paramezvara , te (vaH ke ) tamone (anaMtAM ke0 ) nathI aMta jeno evI (sukhazriyaM ke0) modasvarUpa lakSmI tene (prayachatu ke ) Apo // 16 // have pannaramA zrIdharmanAtha jinane stave be. kalpamasadharmANa, miSTaprAptau zarIriNAm // caturdA dharmadeSTAraM, dharmanAthamupAsmade // 17 // arthaH-(dharmanAthaM ke0) dharmanAtha jina pratye (upAsmahe ke ) upAsanA kariye 3yeM, eTale sevIyeM baiye. te dharmanAtha jina kehavA ? to ke (zarIriNAM ke) zarIradhArI prANIyone, (zSTaprAptau ke0) vAMchitaphalanI prA tine viSe (kalpamasadharmANaM ke0) kalpAma samAna be dharma jemano evA be, valI kehavA ne ? to ke (catu dharma ke0) dAna, zIla, tapa, tathA nAva, te rUpa cAra prakArano je dharma, tene (deSTAra ke) dekhAmanAra evA // 17 // have zolamA zrIzAMtinAtha jinane stave . sudhAsodaravAgjyotsnA, nirmalIkRtadiGmukhaH // mRgalamA tamaHzAMtyai, zAMtinAtha jino'stuvH||2|| For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 pratikramaNa sUtra. arthaH-( zAMtinAtha jinaH ke0 ) zAMtinAthanAmA jina te, (vaH ke0 ) tamArI eTale navyajIvonI ( tamaH ke ) aAnanI ( zAMtyai ke0 ) zAMtine arthe ( astu ke0) thA. have te zAMtinAtha kehavA ? to ke ( sudhA ke0 ) amRta tenI (sodara ke0) sarakhI evI ( vAk ke0) vA NI te rUpa je (jyotsnA ke0) caMDikA teNeM karI ( nirmalIkRta ke) nirmala kasyAM ( diGamukhaHke ) divAsI janonAM mukha jemaNe evAM be, va lI ( mRgalamA ke) mRganuM ne lakSma eTale cinha jemane evA ne // 17 // have sattaramA zrIkuMthunAtha jinane stave ne. zrIkuMthunAtho nagavAna, snaatho'tishydiniH|| surAsurananAthAnA, mekanAtho'stu vaH shriye||2|| arthaH-(zrIkuMthunAthojagavAn ke ) SaDaizvaryaguNayukta evA zrIkuMthunAtha jagavAn te ( vaH ke) tamone (zriye ke ) kalyANarUpa lakSmIne arthe ( astu ke0 ) thA. te kuMthunAtha nagavAn kehavA De ? to ke ( atiza yarjiniH ke0) cotrIza atizayarUpa je jhaki teNeM karI (sanAthaH ke ) sahita . valI te kehavA le ? to ke ( sura ke ) vaimAnika devatA ( asura ke0) navanapatyAdika devatA (nR ke0) manuSya temanA (nAthA nAM ke ) svAmI je iMgha ane upeMDa je cakravartyAdika temanA (ekanAthaH ke) ekanAtha evA arthAt advitIyapaNe nAtha ne // 15 // have aDhAramA zrI aranAtha jinane stave be. aranAthastu nagavA~, zcaturthArananoraviH // caturthapuruSArthazrI, vilAsaM vitanotu vaH // 20 // arthaH-(nagavAn ke ) jJAnAdi bAra arthayukta, arthAt jagazabdanA cauda artha thAya je. temAMthI bAra artha paramezvarane ghaTe he mATeM ahiM bAra artha levA. evA (aranAthastu ke ) aranAthanAmA jina, te (vaH ke) tamone (caturthapuruSArtha ke0) cotho puruSArtha je modA, tehanI (zrI ke0) lakSmI teno ( vilAsaM ke) nogavilAsane ( vitanotu ke ) vistAro. te aranAtha nagavAn kehavA ke ? to ke ( caturthAra ke) cotho Aro te rUpa ( nanaH ke) AkAza tene viSe ( raviH ke) sUryasamAna // 2 // For Personal and Private Use Only Jain Educationa Interational Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalA'rhat arthasahita. 205 have uMgaNIzamA zrImallinAtha jinane stave be. surA'suranarAdhIza, mayUranavavAridam // karmau nmUlane hasti, malaM mallimanniSTumaH // 21 // arthaH-( malliM ke) zrImabinAthapratye (aniSTumaH ke ) stavanA kariye baiyeM. te zrImati jina kehavA De ? to ke (sura ke0) vaimAnika deva tA, ( asura ke) navanapatyAdi tathA ( nara ke ) manuSya, tehanA (a dhIza ke ) iMcha, upeMDa, cakravartyAdika, terUpa je ( mayUra keM0 ) mora teha ne navAsa karavAne ( navavA ridaM ke ) navIna ASADhanA meghasamAna be. valI te kehavA ? to ke ( karma ke) jJAnAvaraNAdika karma terUpa je (ju ke0) vRda tehanA (unmUlane ke ) ukhemI nAkhavAne viSe eTale dUra karavAne viSe ( hastimaddhaM ke ) airAvata hastI jevA de // 1 // have vIzamA zrImunisuvratajinane stave . jaganmahAmodanijJa, pratyUSasamayopamam // munisuvratanAthasya, dezanAvacanaM stumaH // 12 // arthaH-( munisuvratanAthasya ke // munisuvratanAthasaMbaMdhI (dezanAvacanaM ke ) dharmopadezanuM vacana, tene (stumaH ke ) stavIyeM baiyeM. te dezanAvaca na kehabuM be ? to ke ( jaganmahAmoha ke ) jagatne viSe rahelA evA je prANIyo teno je mahAmoha te rUpa je ( nimAke) nijA, tene dUra kara vAne (pratyUSasamayopamaM ke) pratnAtakAlanI upamA De jehane evaM be, arthAt jema prajAtamAM ughathakI jAgIyeM baiyeM, tema prajunA upadezarUpa prajAtathakI ajJAnarUpa nikhAno tyAga karI jAgIyeM baiyeM // // have ekavIzamA zrInaminAtha jinane stave be. lutonamatAM mUrdhniH, nirmalIkArakAraNam // vAriplavA zva nameH pAtu paadnkhaaNshvH||13|| artha-(nameH ke0 ) zrInaminAtha je je temanA (pAdanakhAMzavaH ke) pAda je paga tenA je nakha tenAM aMzu je kiraNo te, tamAraM (pAMtu ke) rada Na karo, arthAt naminAthanA caraNanA nakhanAM je kiraNo , te rakSaNa karo. te caraNanakhAMzu kehavA ? to ke (namatAM ke) namaskAra karatA evA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 pratikramaNa sUtra. je prANIyo temanA (mUrdhni ke0 ) mastakane viSe (khuvaMtoH ke0) buMgayamAna tathA valI kehavA ? to ke ( nirmalIkArakAraNaM ke ) nirmala eTale pA parahitapaNAnA kAraNa eTale hetujUta je. AhiM vaMdana karanAra prANInAmasta ka upara nagavaMtanA pAdanakhanI kAMti paDe betenI upara kavi utpedA kare ne ke ( vAriplavAzva ke0) vAri je jala tenA pravAhaja jANIyeM hoya nahiM ? // 23 // have bAvIzamA zrIariSTanemi jinane stave . yajvaMzasamujaH, karmakadahutAzanaH // ari STaneminagavAna. bhUyAmo'riSTanAzanaH // 24 // arthaH-(ariSTanemiH ke0) ariSTaneminAmA (nagavAn ke0) naga vAn, te ( vaH ke ) tamArA (ariSTanAzanaH ke0 ) ariSTa je upajva, tene nAza karanAra evA (nUyAt ke) thA. te ariSTanemi kehavA ? to ke ( ya'vaMza ke0 ) yAdavavaMza tapa je ( samudra ke0 ) samuna, tene ullAsa pamAmavAne (chaH ke0) caMdramAsadRza be. valI te kehavA ne ? to ke ( karma ke0 ) karma je jhAnAvaraNAdi aSTavidha karma, tapa (kada ke0) kada je vanakhaMga tene viSe ( hutAzanaH ke0 ) agnisamAna be. arthAt zu kladhyAnAnaleM karI sarva karma nasma kasyAM ve jeNe evA // 24 // have trevIzamA zrIpArzvanAtha jinane stave he. kamaThe dharaNIje ca, svocittaM karma kurvati // prastu lyamanorattiH, pArzvanAthaH zriye'stu vaH // 2 // arthaH-( pArzvanAthaH ke0) zrIpArzvanAtha, te (vaH ke0) tamArI (zriye ke) jJAnAdi lakSmI tene arthe ( astu ke0) thA. have te zrIpArzva nAtha kehavA ? to ke ( kamaThe ke0) kamagnAmeM pUrvanavano vairI evo je meghamAlI devatA tene viSe, (ca ke0) valI (dharaNIje ke0) pArzvanAtha prajuyeM balato ugAyo evo je sarpa, te marIne dharaNIM thayo te dharaNI ane viSe, (tulyamanovRttiH ke ) tulya De mananI vRtti jemanI evA be. valI Ne kamaTha tathA dharaNIMcha kehavA ? to ke (svocitaM ke0) potAne yogya evaM ( karma ke ) karma tene (kurvati ke0 ) kare je. arthAta pota potArnu ucita karma kare je. jema ke kamaTha , te upasarga kare , ane dhara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalA'rdat arthasahita. JoJ fis be, te upasarga nivAre be, paNa zrIpArzvanAtha ve te samadRSTivAlA be, para jAvAM varttatA nathI. valI kehavA be ? to ke ( prajuH ke0 ) samartha de ||25|| have covIzamA zrImAna svAmIne stave be. zrImate vIranAthAya, sanAyAyAdbhutazriyA // madAnaMdasarorAja, marAlAyArdate namaH // 26 // artha:- ( 0 ) arihaMta evA ( vIranAthAya ke0 ) zrImahAvIra svAmI temane ( namaH ke0 ) namaskAra thA. te arihaMta kehavA be ? to ke ( zrImate ke0 ) kevala jJAnarUpa be dhana jene tathA valI kehavA be ? to ke (tazriyA ke0) va mahAprAtihArya tathA cotrIza yatizayAdika je adbhuta lkssm| teNeM karIne ( sanAthAya ke0 ) sahita be. valI kehavA be ? to ke (mahAnaMda ke0 ) mahAnaMdarUpa ( saraH ke0 ) sarovara tene viSe kI mA karavAne ( rAjamarAlAya ke0 ) rAjahaMsa nAmA pakSInI tulya be // 26 // jayati vijitAnyatejAH surAsurAdhIza sevita zrImAn // vimalastrAsaviradita, stribhuvana cUmAmaNirbhagavAn // 27 // arthaH- ( vijitAnyatejAH ke0 ) vizeSa karI jIMtyuM ve anyanuM teja je (surAsurAdhIza ke0 ) sura ne asura, tenA je iMdro temaNeM (se vitaH ke0 ) sevelA be jemane, tathA valI kehavA be ? to ke ( zrImAn ke0) kevala jJAnarUpalakSmIvaMta The valI kehavA be? to ke ( vimalaH ke0 ) ni malabe, tathA ( trAsavirahitaH ke0) saptajayarUpa trAsa te thakI vizeSa kara rahita be, tathA valI kehavA be ? to ke ( tribhuvana ke0 . ) traNa juvanane viSe ( cUkAmaNiH ke0) mukuTasamAna be. evA ( jagavAn ke0 ) kaizvaryaguNayukta prabhu te, ( jayati ke0 ) jayavaMtA vartte be // 27 // vIraH sarvasurA'sureMdramadito, vIraM budhAH saMzritAH, vIreNAditaH svakarmanicayo, vIrAya nityaM namaH // vIrAttIrthamidaM pravRttamatulaM, vIrasya ghoraM tapo, vIre zrIdhRtikIrttikAMti nicayaH, zrIvIra! navaM diza // 28 // artha: - ( sarva ke0 ) samagra ( sura ke0 ) vaimAnika devatA (sura Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 pratikramaNa sUtra, ke0) navanapatyAdika devatA, temanA je (iMcha ke) iMsro be, temaNe (mahitaH ke) pUjita evA be, valI vIra nagavAn kehavA je? to ke (vIraH ke) vIrasvAmI be, arthAt vIra jemanuM nAma De ane e pUrvokta vizeSaNe yukta je (vIraMke) vIrasvAmI te pratye (budhAH ke0) paMmito, (saMzritAH ke0) Azraya karI rahelA . tathA (vIreNa ke) vIrakhAmIyeM (vakarma nicayaH ke0) potA nA karmano nicaya je samudAya, te (anihataH ke ) samastaprakAreM haNyo be. evA ( vIrAya ke0 ) vIrasvAmIne ( nityaM ke ) niraMtara ( namaH ke) namaskAra thA. tathA ( vIrAt ke0) vIrathakI (daM ke0) A (tIrthaM ke0) pratyada caturvidhasaMgharUpa tIrtha athavA chAdazAMgIzrutarUpa tIrtha, (pravRttaM ke ) pravatryu le. te tIrtha kehabuM be ? to ke (atulaM ke) nathI u. pamA jene ebuM be, tathA ( vIrasya ke0 ) vIra nagavAna- ( tapaH ke) tapa, te (ghoraM ke0) kAyara prANIyeM Acaravu ghaNuM kaThina , tathA ( vIrekeN) zrIvIrasvAmIne viSe ( zrI ke0 ) kevalajJAnarUpa lakSmI, tathA (dhRtike0) dhairya, ( kIrti ke) kIrti tathA ( kAMti keN) anutarUpa, teno ( nicayaH ke0) samUha te varte be, evA ( zrIvIra ke0) he zrI vIra svAmin ! tamo (naI ke0) kalyANa pratye (diza ke ) Apo // 27 // haveM sarva jinacaityane namana karavAne kahe . avanitalagatAnAM kRtrimA'kRtrimAnAM, varannuvanagatA nAM divyavaimAnikAnAm // iha manujakRtAnAM devarAjA citAnAM, jinavarajuvanAnAM nAvato'daM namAmi // 7 // arthaH-(avanitalagatAnAM ke0) pRthvInA talane viSe rahelAM evAM (kRtrimA'kRtrimAnAM ke) kRtrima eTale karelAM ane akRtrima eTale nahiM kare lAM eTale azAzvatAM ane zAzvatAM evAM je caitya, tathA (divyavaimAnikAnAM ke) vaimAnika devo ane navanapati vyaMtarAdika devo, tenAM (juvana ke) zreSThaghara tene viSe (gatAnAM ke0) rahyAM evAM, tathA (iha ke0) A ma. nuSyalokane viSe ( manujakRtAnAM ke0) manuSya je jaratAdika rAjA pramukha temaNe karAvelAM evAM ane jemane (devarAjArcitAnAM ke) devatAnAM rAjA je teNeM arcita eTale pUjita kasyA evA (jinavara ke0) sAmAnya keva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalA'rdat arthasahita. 20e bI, tene viSa pradhAna evA je zrItIrthaMkara, temanAM (juvanAnAM keza) juvana je caitya eTale jinapratimA , temane (jAvataH ke0 ) jAvathakI (ahaM ke0) hu~ ( namAmi ke) namaskAra karuM buM // e|| sarveSAM vedhasAmAdya, mAdimaM parameSThinam // devA / dhidevaM sarvajJa, zrIvIraM praNidadhmahe // 30 // arthaH-( sarveSAM ke ) sarva evA (vedhasAM ke0) jJAtA puruSo te madhye (AdyaM ke0) prathama mukhya evA tathA (AdimaM ke0) Adima (parameSThi naM ke0) parameSThirUpa evA tathA (devAdhidevaM ke0) devatAu~nA deva je iMsa tenA paNa deva evA tathA (sarvajJa ke ) sarva padArthane jANanArA evA, (zrIvIraM ke) zrIvIra nagavAn temanu (praNidhmahe ke0)prakarSe karI dhyAna karIyeM baiyeM // 30 // devo'nekanavArjitorjitamadApApapradIpAnalo, devaH sidhvidhUvizAlahRdayA'laMkArahAropamaH // devo 'STAdazadoSasiMdhuraghaTAnirnedapaMcAnano, navyAnAM vidadhAtu vAMbitaphalaM zrIvItarAgojinaH // 31 // arthaH-(zrI vItarAgaH ke) zrIvItarAga evA ( jinaH ke) jina te(javyAnAM ke ) navyajIvone (vAMchitaphalaM ke0) vAMDita evA phanane (vidadhAtu ke7) Apo. te (devaH ke0) vItarAga deva kehavA je ? to ke (aneka ke0) aneka evA (java ke) javakomAkomIne viSe (arjita ke) saMcelAM ane (Urjita ke0) ghaNAM evAM je (mahApApa ke0) mahoTAM pApa, tene (pradIpa ke0) prakarSe karI bAlavAne atha (analaH ke0) agnisamAna , valI te kehavA ? to ke (devaH ke0)deva be, eTale prakAzayukta be, tathA valI kehavA be? to ke (sijhivadhU ke) modarUpa je strI, te saMbaMdhI ( vizAlahRdaya ke) vizAla hRdaya tene viSe (alaMkArahAropamaH ke0) alaMkArahAranI upamA je jemane evA . valI ( devaH ke0) deva kehavA je? to ke (aSTA dazadoSa ke ) aDhAra doSa tapa je (siMdhuraghaTA ke ) gajaghaTA tehane (nirjeda ke) nedavAne (paMcAnana ke ke ) kesarI siMha samAna be||31|| 27 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 pratikramaNa sUtra. khyAto'STApadaparvatogajapadaH sammetazailAbhidhaH, zromA na raivatakaHprasidhmadimA zaQjayo mddNpH|| vainAraHkana kAcalo'buMdagiriHzrIcitrakTAdaya,statra zrIzaSanAdayo jinavarAH kurvatu vo maMgalam // 32 // iti // 5 // arthaH-( khyAta ke0 ) prakhyAtavaMta evo, (aSTApadaparvataH ke) a STApada parvata, tathA ( gajapadaH ke0) gajapada parvata, valI ( sammetazailAni dhaH ke) sammetazikharanAmA parvata, tathA ( zrImAn ke) ladamIvaMta evo ( raivatakaH ke0) revatAcala te giranAra parvata, tathA (prasiddhama himA ke) prasipha mahimA jeno evo (zatrujayo maMgapaH ke) zrIsijhagi rimaMjhapa parvata, valI (vainAraH ke0 ) vainAra parvata, tathA ( kanakAcalaH keNa ) meruparvata, tathA ( arbuda giriH ke0 ) AbU parvata, tathA (zrIcitra kUTAdayaH ke0) zrIcitrakUTAdika parvato je je (tatra ke) tene viSe (zrISa nAdayaH ke0) zrISanAdika (jinavarAH ke0) jinavaro be, eTale sAmAnya kevalIne viSe pradhAna evA tIrthaMkaro be, te (vaH ke0) tamALaM (maMgalaMke0) kalyANa tene (kurvaMtu ke0 ) karo // 35 // iti sakalAItsaMpUrNam // 5 // // atha zrIzrAvakapAdikAdisaMdepAticArA likhyate // // nANaMmi dasaNaMmi a, caraNaMmi tavaMmi tahaya viriyami // AyaraNaM AyAro, zzra eso paMcahA naNi // 1 // jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrA cAra, tapAcAra, vIryAcAra. e paMcavidha AcAramAMhi anero je ko ati cAra, pada divasamAMhe sUkSma, bAdara, jANatAM, ajANatAM, hu huza, te savi huM mana, vacana, kAyAyeM karI tassa milA mi mukanaM // 1 // tatra jJAnAcAra ATha aticAra // kAle viNae bahumANe,uvahANe tahaya nindavaNe // vaMjaNa aba taUnae, ahaviho naannmaayaaro||2|| jJAna kA lavelAyeM laNyo, gaNyo vinayahIna, bahumAnahIna,yoga upadhAnahIna, anerA kanheM jaNI, anero guru kahyo. devavaMdana vAdaNe, pamikamaNe, sajAya kara tAM, jaNatAM, guNatAM, kUmo adara, kAnhA mAtre, Agalo uDo jaNyo sUtra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAkSikAdi saMdepA ticAra. 211 beTU kUkA kalA, sAdhu taNe dharmoM kAjo mAMgo, apa mileyAM. kAjo aNa uddharijaM, asakAi praNophAmAMhi dazavaikAlika pramukha siddhAMta jayo year. zrAvaka dharmai thivirAvali, pakkimaNAsUtra, upadezamAlA pramukha kAlavelA kAjo aNauddhariye paDhiyo jJAnadravya nakSita, upekSita prajJA parAdha viNA siyo, viNasatAM uvekhiyo, sAra saMjAla na kIdhI tathA jJAno pagaraNa pATI, pothI, ThavaNI, kavalI, nokaravAlI sAMpamA, sAMpamI, dastarI vahI, uliyA pratyeM paga lAgo, thuMka lAgo, thUkeM karI akSara mAMjyo, kanheM hAra nihAra kI dho, jJAnavaMta pratyeM dveSa, matsara, aMtarAya, avajJA kadhI ApaNA jANavA to garva ciMtavyo // jJAnAcAravata viSa roje ko aticAra pa0 // 1 // ne daMsaNAcAra va ticAra || nissaMkiya nikkaMkhiya, niSvitigiSThA a mUDha diTThI // vavuha thirIkaraNe, vabalappanAvaNe a|| 3 // deva guru dharma ta viSe niHzaMkapaNuM na kIdhuM tathA ekAMta nizcaya na kIdho. dharma saMbadhiyA phalataNe viSe nissaMdeha buddhi dharI nahIM. tapodhana tapodha nI pratyeM malama lina gAtra dekhI DugaMchA kIdhI. mithyAtvI tI pUjAprajA vanA dekhI mUDhadRSTipaNaM kIdhuM tathA saMdhamAMhi guNavaMta tI anupavRMda kadhI sthirIkaraNa, vAtsalya, prIti, yakti kI dhI. tathA deva dravya, gurudravya, sAdhAraNadravya, jakSita, upekSita, prajJAparAdha viNAsyo. visato vekhyo. batI zaktiyeM sAra, saMjAla na kIdhI, tathA sAdharmikazuM kalahakarmabaMdha kI dho. adhotI aSTapaTa mukhakoza pAkheM devapUjA kIdhI. vA sakUMpI, dhUpadhAeM, kalaza taNo Thabako lAgo, deharA posAlamAMhi malazle Sma lUhyAM. hAsya, keli, kutUhala kIdhAM. jinavaneM corAzI zrAzAtanA gurupratyeM tenrIza zAtanA. uvaNahArI hAthathakuM payuM, pakilehavaM visA . guruvacana tadatti karI parivajyuM nahIM // daMsaNAcAra vrata viSazyo tha nero je ko aticAra pa0 // 2 // cAritrAcAra va aticAra || paNihANa jogajutto, paMcahiM samii tihiM guttihiM // esa carittAyAro, viho hoi nAyavo // 4 // IryAsami ti, jApAsamiti, eSaNAsamiti, AdAnajAMga nirakevaNAsamiti, pArichA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 pratikramaNa sUtra. va piyAsamiti, manogupti, vacanagupti, kAyagupti eSTha pravacana mAtA taNe dharme, sadaiva sAdhu zrAvaka to dharmoM, sAmAyika posaha lIdhe, rUmI pereM citavyaM nahIM, khaMgaNa, vIrAdhanA kIdhI // cAritrAcAra vrataviSazyo anero je ko aticAra pa0 // 3 // vizeSataH zrAvakataNe dharme samyaktva mUla bAravrata samyaktva taNA pAMca ticAra || saMkA kaMkha vigichA0 // saMkAH - zrI arihaMta taNAM bala, atiza ya, jJAna, lakSmI, gAMjIryAdika guNa, zAzvatI pratimA, cAritriyAnAM cAritra, jinavacanataNo saMdeha kI dho // 1 // AkAMkSA:- brahmA, viSNu, mahezva ra, kSetrapAla, gogo, AsapAla, pAdaradevatA, gotradevatA, devadeharAno prajAva dekhI roga yAve, iha loka paralokArthai pUjyA, mAnyA. bauddha, sAMkhya, saMnyA sI, jaraDA, jagata, liMgIyA, yogI, daraveza, anerAi darzanIyAnuM kaSTa maMtra, camatkAra dekhI, paramArtha jANyA viNa mUlAvyA. mohyA, kuzAstra zI khyAM, sAMjalyAM. zrAU, saMvatsarI, holI, baleva, mAhIpuMnama, zrajApamavo, pretabIja, gaurItrIja, viNAyagacotha, nAgapaMcamI, jillA bagha, zIyalasa samI, dhruvaaSTamI, nolI navamI, ahavadazamI, vrata igyArasI, vatsabArasI dhanaterasI, anaMta caudasI, zramAvAsyA, zrAdityavAra, uttarAyana, naivedya yAga, joga, mAnyA. pIpale pANI reDyAM, remAvyAM. ghara bAhira, kU, talAva, nadI, praha, kuMDa, vAvya, samujheM, puNyahetu snAna kAM // 2 // vii giSThAH - dharmasaMbaMdhIyAM phalataNo saMdeha kIdho jinA rihaMta dharmanA zrAgA, ra, vizvopakArasAgara, mokSamArganA dAtAra, isyA guNa jaNI pUjyA nahiM ihaloka paraloka saMbaMdhIyA jogavAMchita pUjA kIdhI roga, zrAtaMka kaSTa ve khINa vacana yAga mAnyA. mahAtmAnA jAta, pANI, malazojA tI niMdA kIdhI // 3 // prIti mAMgI ||5|| tehanI dA die lageM, tehano dharmamAnyo // 5 // zrI samyaktva vrataviSazyo anero je koi 0 pa0 // 4 // pahele sthUla prANAtipAta viramaNavrateM pAMca praticAra // vaha baMdha - 0 // dvipada catuSpada pratyeM rISavaroM gADho ghAya ghAlyo. gADha baMdhana vAMdhyaM, ghaNe nAreM pIDyo, nilaMbaNa karma kIdhuM, cArA pANI tI velAyeM sAra saMjAla na kIdhI. leNe, deNe kuNahane uDhyuM, laMghAvyuM, teNeM bhUkheM ApaNa ja myA, zakSyAM dhAnya rUDI pereM joyAM nahIM, pANI gallatAM DholyuM, jIvANI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAdikAdi saMdepAticAra. 13 zUkavyuM, galatAM kAlaka nAkhI, galaguM rUhuMna kIg. iMdhaNa, bANAM, aNazo dhyAM bAlyA. temAMhI sApa, khajurA, viMThI, sarolA, mAMkama, jUvA, gIgomA sAhatAM mUzrA, uhavyA, rUDe sthAnakeM na mUkyA kIDI, maMkomI, udehI, ghI mela, kAtarA; cuDela, pataMgIyA, demakAM, alasIyAM, zyala pramukha je koza jIva viNaga, viNasatA uvekhyAM, cApyA, uhavyA, halAvatAM, calAvatAM,pANI bAMTatAM, anerAz kAma kAja karatAM, nidhvaMsapaNuM kIdhu.jIvaradA rUDI na kI dhii||phele sthUlaprANAtipAtavrataviSazyo aneroje koaticAra pa0 // 5 // bIje sthUlamRSAvAda viramaNabateM pAMca aticAra // sahassA rahassa dA re|| sahasAtkAreM kuNahapratye ayukta Ala dIdhuM. svadArAmaMtraneda kIdho. a nerAz kuNahano maMtra Aloca marma prakAzyo, kuNahane apAya pAmavA kUmI buddhi dharI, kUDo lekha lakhyo, jUThI sAkha jarI, thApaNamoso kIdho. kanyA, Dhora, nUmi saMbaMdhiyA lehaNe, dehaNe, vAda vaDhavAma karatAM moTakuM jUtuM bolyA // bIje sthUlamRSAvAdavrata viSazyo anero je ko0 ||pddi // 6 // trIje sthUlaadattAdAna viramaNavrateM pAMca aticAra // tenaahddppuNge|| ghara bAhira, khetra, khale, parAyuM aNamokalyuM lIdhuM, vAvaguM, corAkSa vastu lIdhI, cora pratye saMbala dIdhuM, viruGa rAjyAdi karma kIdhuM. kUmAM mAna, mApAM kIdhAM. mAtA, pitA, putra, mitra, kalatra, vaMcI kuNahane dIdhuM. jUdI gAMTha kIdhI. navA junA sarasa nIrasa vastu taNA nela saMnela kIdhA ||triije a dattAdAna vrataviSazyo anero je koz aticAra padA0 // 7 // __ cothe khadArAsaMtoSa parastrIviramaNavrateM pAMca aticAra // apariggahi yA ittara // aparigRhItAgamana kIg, anaMgakrImA kIdhI, vivAha kAraNa kIg, kAmanogataNe viSe ati anilASa kIdho, dRSTiviparyAsa kIdho, AThama, caudaza taNA niyama khera nAMgyA. atikrama, vyatikrama, aticA ra, anAcAra, suhaNe khapnAMtareM huA // cothe maithuna viramaNabata viSazyo anero je ko aticAra pada divasa // 7 // pAMcame sthUlaparigraha parimANavateM pAMca aticAra // dhaNa dhanna khitta vanU // dhaNa dhannanuM parimANa upalaM rakhAvyu. sonu, rU', navavidha parigraha pramANa lIdhuM nahIM, paDhavU visAyuM // pAMcame parigrahaparimANavrata viSazyo anero je koz aticAra pada divasa // e|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 pratikramaNa sUtra. he diviramaNavrateM pAMca praticAra // gamaNasya parimANe0 // udi zeM, ho dizaiM, tiryag dizeM, jAvA yAvavA tathA niyama lei nAMgyA. eka dizi saMdepI, bIjI dizi vadhArI vismRta lageM adhika bhUmi gayA. pA, daNI ghI mokalI. vahANa vyavasAya kIdho, varSAkAle gAmataruM kI dhuM // viramaNa viSayo ne je koi aticAra pa0 // 10 // sAtame jogopanogateM pAMca praticAra // sacitte panibaddhe 0 // sacihAre, sacitta pratibaddha yAhAre, appolasa hinarakaNyA, Tuppolasahi jarakaNyA, tuhosa hirakaNyA, sacittanarakaNyA, apakkAhAre, duHpakkAhAre auSadhi kulI balI, ulA, jaMbI, par3oMka, pApamI taNAM jakSaNa kIghAM, anaMtakAya, athANAM taNAM jakSaNa kIdhAM tathA rIMgaNa, viMgaNa, pIlu pIcu, paMpoTA, mahUma, vaDabora pramukha bahubIja taNAM jakSaNa kIdhAM // gAthA // sacitta va viga, vAda taMbola va kusumesu || vAhaNa sayaNa vilevaNa, baMja disI nANa jatsu // 1 // ecada niyama dinapratyeM lIdhA nahIM, lei saMdepyA nahIM, sacittadravya, vigaya, khAsamAM, vAhana, taMbola, phophala, besaNa, zayana, pANI, aMgholaNeM, phala, phUla, jojana, vAdaneM, je koi niyama lei nAMgyA. bAvIza ajadaya, vatrIza anaMtakAyamAMhi yadU, mUlA, gAjara, pIka, pIMmAlu, kacuro, sUraNa, khilokAM, moraDA, selarAM, kulI thAMbalI, vAdharaDAM, giramara, nIlI galo. vAlhola khAdhI. vAzI kaThola, polI, roTalI, traNa divasanA - dana, madhu, mahuDa, viSa, hima, karahA, gholabaDAM, ajANyAM phala, TIbaru, guMdAM, bora, thANuM, kAcuM mItuM, tila, khasakhasa, koTiMbakAM khAdhAM. lagabaga velAyeM bAlU kIdhAM. dina ugyA viNa zIrAvyA. je koi anero aticAra hu hoya // tathA karmataH iMgAlakamme, vaNakamme sAmI kamme, jAmI kamme phoDa | kamme, e pAMca karma // daMtavANijya, lakavANijya, rasavANijya, viSavANi jya, kezavANijya, e pAMca vANijya || jaMta pillaNakamme, nilaMbaNakamme, davaggidAvaNyA, saraddahatalAyasosaNyA, saIposaNyA // e pAMca sAmAnya, e pannarakarmAdAnamAMhi kIdhAM, karAvyAM, anumodyAM, anerAM kAM sAvadha karma samAcasyAM hoya // sAtame jogopajoga vrata viSayo anero0 // 0 // 11 // For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAdikAdi saMdepAticAra. AThame anarthadaMmavateM pAMca aticAra // kaMdappe kukkuze0 // anartha daMga je kahiyeM, kAma kAja pAkheM mudhA pApa lAgyAM. mukhahAsya, khela, kutU hala, aMgakuceSTA kIdhI, nirarthaka lokane karSaNa, gAmAM vAhI, grAmAMtareM ka mAvAnI buddhi dIdhI. kaNa, vastu, Dhora levarAvyA. anerAz pApopadeza dIdhA. koza, kUhAmA, ratha, ukhala, mUzala, ghara ghaMTI pramukha saGa karI meTayAM. mAgyAM ApyAM. aMghola nAhaNe, pagadhoyaNe, khAleM pANI DholyAM. athavA kIlaNAM jIlyAM, jUvaTuM ramyA, nATaka pekhaNAM joyAM, puruSa strInArUpa, zRMgAra vakhANyA. rAjakathA, dezakathA, naktakathA, strIkathA, parAz tAMta kIdhI. kakaiza vacana bolyA, saMnnemA lagADyA. zaraja, kUkamA pramukha jUjhatA joyA. kalaha karatA joyA, loka taNI upArjanA kIdhI, sukhakIrti deza laz ciM tavI. khUNa, pANI, mATI, kaNa, kapAziyA kAjaviNa cApyA. te upareM bega, AlI vanaspati cUMTI, aMgIThA kASTha vaNija kIdhAM. bAza pANI, ghI, tela, gola, Amlavetasa, beraMjA taNAM nAjana ughAmAM mahelyA. temAM he kImI, maMkomI. kuMthuthA, udehI, ghImela, ghirolI pramukha je ko jIva viNaga. zUmA, sAlahI, krImAhetu pAMjare ghAkhyA // anerAz jIvane rAga veSa lageM ekane jhaki parivAra vAMDI. ekane mRtyuhANI vAMgI // AThame anarthadaMmatrata viSazyo anero je koz aticAra pakSaH // 15 // __ navame sAmAyikateM pAMca aticAra // tivihe puppaNihANe // sAmA yikamAMhi mana AhaTTa dohaTTa ciMtavyuM, vacana sAvadya bolyu. zarIra aNapa mileyu halAvyu. batI zaktiyeM sAmAyika lIdho nahIM, ughADe mukheM bolyA, sAmAyikamAMhi jaMgha zrAvI, vIja dIvA taNI ujehI lAgI, vikathA kI dhI. kaNa, kapAziyA, mATI, pANI taNA saMghaTTa huA. muhapattI saMghaTTI, viSazyo anero je ko aticAra pa0 // 13 // ___ dazame dezAvagAzika vrateM pAMca aticAra // ANavaNe pesavaNe // ANa vaNappaleMge, pesavaNappau~ge, sadANuvAra, rUvANuvAI, bahiyApuggalakeve // nImI nUmikAmAMhithI bAhira aNAvyu. ApaNa kanhethI bAhira mokaTyu, zabda saMjalAvI, rUpa dekhADI, kAMkaro nAkhyo. ApaNapaNuM tuMjaNAvyu. puna lataNo pradepa kIdho // dazame dezAvagAzikavata vISazyo aneropnn|| agyArame pauSadhopavAsavrateM pAMca aticAra // saMthAruccAruvihi // po Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 pratikramaNa sUtra. saha lIdhe saMthArA taNI nUmi bAhiralAM milAM saMdIse rUmAM zodhyAM nahIM. pamilehyAM nahIM. thaM mila vAvaratAM. mA paragvatAM, ciMtavaNI na kIdhI. 'a NujANaha jassago' na kahyo. paratavyAM pUThe vAra traNa vosire, vo sire na kahyo. deharA posAlamAMhe pesatAM, nisaratAM, nisahi zrAvassahi kahevI visArI. puDhavI, appa, teja, vAu, vanaspati, trasakAyataNA saMghaTTa,paritApa, upajava kIdhA. saMthArA porisI taNo vidhi naNavo visAsyo, avidhiyeM saMthAsyA. pAraNAdika taNI ciMtA nipajAvI. kAlavelAyeM deva na vAMdyA. posaha asUro lIdho, savAro pAsyo, parvatithe posaha sIdho nahIM // a. gyArame poSadhopavAsavrataviSazyo anero je ko aticAra pa0 // 15 // ___ bArame atithisaMvinAgavrateM pAMca aticAra // sacitte nirikavaNe // sacitta vastu hegaM upara utAM asUjatuM dAna dIdhuM. vahoravA velA TalI rahyAM. matsara lageM dAna dIdhuM. devAtaNI bujheM parAz vastu dhaNIne aNa kahe dIdhI, athavA ApaNI karI dIdhI.aNadevAtaNI bujheM sUphatuM phemI,asUphatuM kIdhuM. guNavaMta Ave nakti na sAcavI, anerA dharmadetra sIdAtAM batI zakte umasyA nahIM. dIna, khInapratye anukaMpA dAna dIdhuM nahIM. detAM vAdye // bA rame atithisaMvinAgavata viSazyo anero je koz aticAra pa0 // 16 // saMleSaNA taNA pAMca aticAra // ihaloe paraloe // ihalogAsaMsappa uMge, paralogAsaMsappau~ge, jIviyAsaMsappaLage, maraNAsaMsappaLage, kAmanogAsaMsappau~ge. ihalokeM dharmataNA pratnAva lageM rAjajhali joga vAMDyA. paralo. ke deva, deveM cakravartItaNI padavI vAMThI. sukha Ave jIvavA taNI vAMbA kIdhI. puHkha Ave maravA taNI vAgaM kIdhI. kAma jogataNI vAMga kiidhii|| saMleSaNAvrataviSazyo anero je koz aticAra pa0 // 17 // tapAcAranA bAra neda // bAhya, anyaMtara // aNasaNamUNoariyA // aNasaNa naNI upavAsAdika parvatithi tapa na kIg. UNodarI be cAra kavala UNA na uThyA, avya naNI sarva vastu taNo saMdepa na kIdho. rasatyAga na kIdho. kAyakleza locAdi kaSTa kasyAM nahIM. saMlINatAM aMgopAMga saMko. cI rAkhyAM nahIM, paJcarakANa nAMgyAM, pATalo magato pheDyo nahIM, gaMThasahI paccarakANa nAMgyu, upavAsa, AMbIla, nIvi kIdhe mukheM sacitta pANI ghAvyu, vimana hu // bAhyatapavrata viSazyo anero je koz aticAra p0||1|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAkSikAdi vistArAticAra. ngng abhyaMtara tapa pAyavittaM vi0 // sudhuM prAyavitta parivajyuM nahIM, zrAloNa tI sUdhI TIpa kIdhI nahIM, sUdho tapa pahoMcADyo nahIM, sAte nedeM vinaya na kIdho, daza nedeM vaiyAvacca na kIdho, paMcavidha sajAya na kIdhokaSAya vosarAvyo nahIM, duHkhakSaya karmakSaya nimitta kAussagga na kIdho, zukladhyAna, dharmadhyAna, dhyAyAM nahIM khArtta, raudra, dhyAna dhyAyAM // abhyaMtara tapa vrata viSayo nero je koi aticAra pakSa divasamAMhi duvo0 // 1 vIryAcAra praNa aticAra // agUhiya balaviriyo0 // manovIrya, dharma dhyAna to viSe udyama na kI dho. paDikamaNe devapUjA dharmAnuSThAna, dAna, zIla tapa, jAvanA, batI zaktiyeM gopavI, AlaseM udyaya na kIdho, begaM pamikka maNuM kIdhuM, rUmAM khamAsamaNa na dIghAM // vIryAcAra viSa ne ro0 // 20 // siddhANaM karaNe0 // pratiSedha, ajaya, anaMtakAya, mahAparigraha, je koi prANAtipAta, mRSAvAda, zradattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, loja, rAga, dveSa, kalaha, zranyAkhyAna, paizunya, rati rati, paraparivAda, mAyAmRSAvAda, mithyAtvazasya. e aDhAra pApasthAnakamAMhe kIdhAM, karAvyAM, amogha hue, te savihuM mana, vacana, kAyAyeM karI mitrAmi DukkaDaM // 21 // evaMkAreM sAdhu zrAvakataNeM dharme samktvamUla bAra vrata, ekazo covIza ticAra pakSa divasamA sUkSma, bAdara, jANatAM jANatAM duvo dui, te savi huM mana, vacana, kAyAyeM karI miThAmi DukkaruM // 22 // iti // 53 // // zratha zrAvakapAkSikAdi vistArAticAra prAraMbhaH // // nANaM mi daMsaNaM mizra, caraNami tavaMmi tahaya viriyaMmi // zraraNaM zrAyAro; zra eso paMcar3hA jariyo // 1 // jJAMnAcAra, darzanAcAra cAritrA cAra, tapAcAra, vIryAcAra, e paMcavidha zrAcAramAM anero je koi ati cAra pakSa divasamAMhe sUkSma, bAdara, jANatAM ajANatAM durja hoya, te savi DhuM maneM, vacaneM, kAyAyeM karI tassa miThA mi DukkaraM // 1 // tatra jJAnAcAreM zrAva aticAra | kAle viSae bahumANe, uvahANe ta daya nindavaNe // vaMjaNa aba taDunae, ahaviho nA mAyAro // 2 // jJA na kAlavelAmA napi guNitaM nadiM, zrakAleM jayo. vinayahIna, bahumA nahina, yogaupadhAnahIna, anerA kanhe jI anero guru ko, deva guru vAMdaNe pakkimaNe sajAya karatAM jAtAM guNatAM. kUmo akSara kAnhe, 28 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 pratikramaNa sUtra. mAtre adhika jao jayo sUtra kurUM kasyuM. artha kUko kahyo, taDujaya kUmAM kAM. jIneM visAkhyAM sAdhu taNe dharmakAjeM kAjo jarUraye, mAMgo epa mile, vastI zraNazodhe, aNapavese, sajAya, zraNokAyamAMde zrIdaza vaikAlika pramukha siddhAMta jaNyo, guNyo, zrAvakataNe dharme thivirAvali, pi kamaNAM, upadezamAlA pramukha siddhAMta jaNyo, guNyo, kAlavelA kAjo e usye paDhiyo. jJAnopagaraNa pArTI, pothI, ThavaNI, kavalI, nokaravAlI. sAMpamAM, sAMpamI, dastarI, bar3I, uliyApramukha pramukha pratyeM paga lAgyo, thuMka lA gyo thUkeM karI akSara mAMjyo, uzIzeM dhasyo. kanheM batAM zrAhAra nihAra kIdho. jJAnadravya jatAM upekSA kIdhI, prajJAparAdheM vipasato viNAiyo. viNasato vekhyo, batI zaktiyeM sAra saMjAla na kIdhI. jJAnavaMta pratye dveSa matsara ciMtavyo, avajJA, AzAtanA kIdhI. koIpratyeM jaNatAM, guNatAM, aMtarAya kIdho, ApaNA jANapaNAtalo garva ciMtavyo matijJAna, zrutajJA na avadhijJAna, manaH paryavajJAna, kevalajJAna, e paMcavidha jJAnataNI sada hA kIdhI. koi toto, bobako hasyo, vitakyoM, anyathA prarUpaNA kadhI // jJAnAcAta viSa nero je0 // pa0 // 1 // darzanAcA di " va aticAra // nissaM kiya nikkaMkhiya, nidvitigiSThA am // ubavUha thirIkaraNe, vaJcalappajAvaNe a // 3 // deva, guru, dharma viSe niHzaMkapaNuM na kIdhuM tathA ekAMta nizvaya na kIdho. dharmasaMbaMdhi yA phalataNe viSe niHsaMdehabuddhi dharI nahiM. sAdhu, sAdhavInAM mala malina mAtra dekhI DugaMdhA nipajAvI. kucAritriyA dekhI cArItriyA upara jA va durja. mithyatvI tarNa pUjA prajAvanA dekhI mUDhadRSTipaNaM kIdhuM tathA saM ghamaihe guNavaMta tI anupabRMhaNA kIdhI. asthirIkaraNa, vAtsalya, aprI ti, yakti nipajAvI. bahumAna kIdho tathA devadravya, gurudravya, jJAna dravya, sAdhAraNa dravya, jakSita, upekSita, prajJAparAdheM viSAzyuM viNasatAM uvekhyuM, batI zaktiyeM sAra, saMjAla na kIdhI; tathA sAdharmikasAyeM kalaha ka rmabaMdha kIdho dhotI, aSTapaDamukhakoza pAkheM devapUjA kIdhI, biMbapratyeM vAsa kuMpI, dhUpadhAeM kalazataNo vabako lAgyo. biMba hAthathakI pADayuM. javA sa, niHzvAsa lAgyo. dehare, upAzare, malazleSmAdika lUhyAM deharAmAMde hA sya, khela, keli, kUtUhala, AhAra, nihAra, kIdhA, pAna sopArI nivediyAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAdikAdi vistArAticAra. khAdhAM-uvaNahAri hAthathakI pADI. pamilehad visAjhuM, jinajuvaneM corAzI thAzAtanA, guru,guruNI pratye tetrIza zrAzAtanA kIdhI hoya.guruvacana tahatti karI panivajyuM nahiM // darzanAcAra vrataviSA anero je koi ati // 2 // __cAritrAcAre zrAgthaticAra // paNihANa jogajutto, paMcahiM samihiM tihiM guttIhiM // esa carittAyAro, ahaviho hoza nAyavo // // ryAsami ti, te aNajoye hiMDyA. jASAsamiti, te sAvadhavacana boTyA. eSaNAsa miti, te tRNa maMgala anna, pANI asUUtuM lIdhuM. zrAdAnanaMmmattanikevaNA samiti, te azana, zayana, upagaraNa, mAtaraM pramukha zraNapUMjI jIvAkulanU mikAyeM mUkyu, lIdhuM. pAriSTApanikAsamiti, te malamUtra, zleSmAdika aNapUM jI jIvAkulanUmikAyeM paraThavyu. manogupti, manamA zrAta, rauSa dhyAna dhyA yAM. vacanagupti, sAvayavacana bolyo. kAyagupti, zarIra aNapamileyu halA vyu. zraNapUMje begA. e aSTa pravacanamAtA, te sadaiva sAdhutaNe dharme ane zrAvakataNe dharme sAmAyika posaha lIdhe rUDI pereM pAlyAM nahiM. khaMgaNAvi rAdhanAH dush|| cAritrAcAravrataviSa zranero je koi0 // 3 // vizeSataH zrAvakataNe dharme zrIsamyaktvamUla bAra vrata samyaktvataNA pAMca aticAra // saMkAkaMkha vigilA saMkAH-zrIarihaMtataNAM bala, atizaya jJA nalakSmI, gAMjIryAdika guNa, zAzvatI pratimA, cAritriyAnAM cAritra, zrI jinavacana taNo saMdeha kIdho. zrAkAMdAH-brahmA, viSNu, mahezvara, kSetrapAla, gogo, AsapAla, pAdaradevatA, gotradevatA, grahapUjA, vinAyaka, hanumaMta, su grIva, vAlI,nAha, ityevamAdika deza.nagara, grAma, gotra, nagarI, jUjUvA devade herAMnA pranAva dekhI,roga AtaMka kaSTa zrAve, zha loka paralokArthe pUjyA; mA nyA. sijha vinAyaka, jIrAulAne mAnyu; zvayu, bauphasAMkhyA dika, saMnyAsI jaramA,nagata,liMgiyA,jogiyA,jogI daraveza, anerA darzaniyAtaNo kaSTa, maM tra,camatkAra dekhI, paramArtha jANyA vinA nUlAvyA; mohyA. kuzAstra zikhyoM; sAMjalyAM. zrApha, saMvatsarI, holI, baleva, mAhipUnema. ajA pamavo, pretabI ja, gaurI trIja, vinAyaka cotha, nAgapaMcamI, philaNA bahI, zIla sAta mI,dhruva AThamI, nolI nomI, ahavA dazamI,vrata gyArasI,vatsa bArasI, dhana terasI, anaMta caudasI,ane amAvAsyA, AdityavAra, uttarAyaNa, naivedya kI dhAM, navodaka yAga, joga, utAraNAM kIdhAM, karAvyAM. anumodyAM. piMpale Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 pratikramaNa sUtra. pANI ghAkhyAM, ghalAvyA. ghara bAhireM kSetre khale, kUveM, talAveM, nadIyeM, aheM vAveM, samujheM, kuMneM, puNyahetu snAna kIdhAM karAvyAM, anumodyAM, dAna diidhaa|| grahaNa, zanizcara, mAhAmAseM navarAtri nAhAyA, ajANanAM thApyAM // anerAI bata vratolAM kIdhAM, kraavyaaN|| vitigilAH-dharmasaMbaMdhIyA phalataNe viSesaMdeha kIdho, jinaarihaMta dharmanA zrAgAra, vizvopakArasAgara, modamArganA dA tAra, isyA guNa naNI na mAnyA, na pUjyA. mahAsatI mAhAtmAnI ihalo. ka, paralokasaMbaMdhiyA nogavAMchita pUjA kIdhI. roga, AtaMka, kaSTa zrAve, khi. na vacana loga mAnyA. mahAtmAnA nAta, pANI, malazonA taNI niMdA kIdhI. kucAritriyA dekhI cAritriyA upara kunnAva hu. mithyAtvI taNI pUjA, pranA vanA dekhI prazaMsA kIdhI.prIti mAMmI.dAkSiNya lageM tehanodharma mAnyo,kIdho, zrIsamyaktva viSa zranero je koaticArapada divasamAMhi huvo husstth||4|| pahele sthUlaprANAtipAta viramaNavrateM pAMca aticAra // vaha baMdha vicche e|| chipada, catuSpadapratye rIzavaze, gADho ghAva ghAlyo, gADhe baMdhaneM bAMdhyAM, adhika jAra ghATyo, niAuna karma kIdhAM, cArA pANI tnn| velAyeM sAra, saMjAla na kIdhI, lehaNe, dehaNe, kiNahIpratye laMghAvyo, teNeM nUkheM ApaNa jamyA,kanheM rahI marAvyo, baMdhIkhAne ghalAvyo, zaTyAM dhAnya tAvaDe nAkhyAM, dalAvyAM, naramAvyAM, zodhI na vAvasyAM, iMdhaNa, gaNAM, aNazodhyAM bAlyAM, temAMhe sApa, viMDI, khajUrA, saravalAM, mAMkama, juzrA, giMgomA, sAhatAM mu A, uhavyA, rUMDe sthAnakeM na mUkyA. kImI, maMkomInAM iMDAM vichohyAM. lIkha phomI, udehI, kImI, maMkomI, ghImela, kAtarAM, cUDela, pataMgiyA,de makAM, alasIyAM, ala, kuMtA, DAMsa, masA, bagatarA, mAMkhI, tIma pramukha jIva viNavyA. mAlA halAvatA, calAvatAM, paMkhI,camakalAM tathA kAga taNAM iM mAM phoDyAM.anerA ekeDiyAdika jIva viNAzyA, cApyA, uhavyA. kAMza halAvatAM, calAvatAM, pANI bAMTatAM, anerA kAMDa kAma kAja karatAM nirvasa paNuM kIdhuM. jIvaradA rUDI na kIdhI. saMkhAro zUkavyo. rUmu galaguM na kI dhuM. aNagala pANI vAvaguM. rUmI jayaNA na kIdhI. aNagala pANIyeM kIvyAM, khUgamAM dhoyAM,khATalA tAvaDe nAkhyAM, phATakyA. jIvAkUlacUmi lIpI vAzI gAra rAkhI. dalaNe, khAMgaNe, lIMpaNe, rUmI jayaNA na kIdhI. zrAma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAdikAdi vistArAticAra 221 cadazanA niyama jAMgyAM, dhUNI karAvI // pahele sthUlaprANAtipAta viramaNa vrataviSa nero je koi aticAra pakSa divasamAMhe duvo dui0 // 5 // bIje sthUlamRSAvAda viramaNatrateM pAMca zraticAra // sahassArahassadAre0 // sahasAtkAreM kuNahI pratyeM ajugatuM zrAla, anyAkhyAna dIdhuM. khadArAmaMtrada kI. nerA kuNahIno maMtra Aloca, marma prakAzyo. kuNahIne - pAvA kUDI buddhi dIdhI, kUmo lekha lakhyo, kUmI sAkha jarI. thApamoso kI dho. kanyA, gau, bhUmi saMbaMdhI leheNeM, deheNeM, vyavasAya vAda vaDhavA ma karatA moTakuM jU bolyA. hAtha, paga tI gAla dIdhI, karakaDA moDyA. marma vacana bolyAM // bIje sthUlamRSAvAda viramaNatrata viSa ne0 // 6 // trI sthUlazradattAdAna viramaNavrateM pAMca praticAra // tenAharuppanuMge0 // ghara, bAhira, khetra, khale, parAi vastu NamokalI lIdhI, vAvarI, corAi vastu vahorI, coradhADapratyeM saMketa kIdho tene saMbala dIdhuM. tehanI vastu lIdhI, viruddharAjyAtikrama kIdho. navA, pUrANA, sarasa, virasa, sajIva, ni jIva vastunA jela saMjela kIdhA. kUDe kATale, toleM, mAneM, mApeM, vahorayAM. dAcorI kIdhI. kuMNahIne lekhe varAMsyo, sATe lAMca lIdhI. kUDo karaho kADhyo vizvAsaghAta kIdho. paravaMcanA kIdhI. pAsaMga kuMDA kIdhA. DAMDI caDhAvI. lahake, trahake kUmAM kATalAM, mAna mApAM kIdhAM mAtA, pitA, putra kalatra vaMcI kone dIdhuM. judI gAMTha kIdhI. thApaNa ulavI. kuNahIne lekhe palekhe jolavyuM. pakI vastu lavI lIdhI // trI je sthUla adattAdAna vi0 // // cothe svadArAsaMtoSa parastrIgamana viramaNatrateM pAMca praticAra // parigga hiyAittara0 // aparigRhItAgamana // itvara parigRhItAgamana kIdhuM. vidhavA, vezyA, parastrI, kulAMganA, khadArAzokataNe viSe dRSTiviparyAsa kIdho. sarAga vacana bolyAM. AThama, candaza, anerAyeM parvatiyeM niyama nAMgyA. gharaghareNAM kIdhAM. karAvyAM, vara vaDhU vakhANyAM. kuvikalpa ciMtavyo naMga kAkIdhI, strInAM aMgopAMga nirakhyAM parAyA vivAha joDyA DhiMgalA DhiMgalI parAvyA. kAmajogataNe viSe titra jilASa kI dho. atikrama, vyatikrama, aticAra, anAcAra, suhaNe svapnAMtare huvA. kusvapna lAdhAM, naTaviTa, strI hAMsuM kIdhuM // cothA khadArAsaMtoSatrata viSa anero je koI aticAra pa0 // // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 pratikramaNa sUtra. pAMca sthUlaparigrahaparimANavateM pAMca yaticAra // dhadhanna vittavannU0 // dhana. dhAnya, khetra, vAstu, ruppa, suvarNa, kupya, dvipada, catuHpada, navavidha parigraha tathA niyama uparAMta vRddhi dekhI, mUrchA lageM saMkSepa na kIdho mA tA, pitA, putra, strIta lekhe kI dho. parigraha parimANa lIdhuM nahIM. leine paDhilaM nahiM, paDhanuM visAyuM, alIdhuM melyuM, niyama visArayA // pAMcame paripra parimANata viSa nero je koi praticAra pa0 // // diparimANateM pAMca praticAra // gamaNassa ya parimANe0 // Urdhva dizi, adhodizi tiryag diziyeM jAvA, zravavA taNA niyama lai jAMgyA. nAjogeM vismRta lageM adhika bhUmi gayA. pAThavaNI zrAghI, pAThI moka lI, vAhANa vyavasAya kIdho, varSAkAle gAmataruM kI dhuM. bhUmIkA eka gamAM saMkSepa. bIjI gamAM badhArI // uThe dikparimANAta viSa aneroje ko prati0 // 10 // sAtame jogopanoga viramaNavateM jojana zrAzrayI pAMca aticAra ane karmahUMtI paMdara, evaM vIza praticara // saccitte paribaddhe 0 // sacitta niyama lIdhe adhika sacitta lIdhuM apakAhAra, duHpakkAhAra, tuJcoSadhi taNuM jakSaNa kIdhuM. jelA, uMbI, poMka, pApamI, kIdhAM // saccitta dava vigaI, vANaha taMbola va kusumesu || vAhaNa sayaNa vilevaNa, baMja disI nhANa jattesu // cauda niyama dinagata rAtrigata lIdhA nahIM. leine jAMgyAM. bAvIza yajadaya, batrI anaMta kAyamAMhi ADu, mUlA, gAjara piMga, piMkAlu, kacUro, suraNa, kulI balI, galo tathA vAgharamA khAdhAM vAzI kaThola, polI, roTalI, traNa divasanuM caMdana lIdhuM madhu, mahamAM, mAkhaNa, mATI, veMgaNa, pIlu pIcu, paMpoTA, viSa, hima, karahA, gholavamAM, ajANyAM phala, TiMbaru, guMda, mahora, athAeM, AmaNa bora, kAcuM mItuM, tila, khasakhasa tathA koLiMbAM khAdhAM rAtri jojana kIdhA. lagabaga velAyeM vAluM kIdhuM. divasa vie uge zIrAvyA, tathA karmataH pannara kamrmAdAna // iMgAlakamme, vaNakamme, sADI kamme, jAmIkamme, phomIkamme, e pAMca karma daMtavANijeo, larakavAM NiDo, rasavANije, kesavANije, visavANije. e pAMca vANija // jaMta pilla ekamme, nilaMbaNakamme, davaggidAvaNyA, saradahatalAya sosaNyA, saIposaNyA, e pAMca sAmAnya // e pAMca karma, pAMca I Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAdikAdi vistArAticAra. 23 vANijya, pAMca sAmAnya, evaM pannara karmAdAna, bahu sAvadha mahAraMja rAMga NI,lIhAlA karAvyA. iMTa, nijAmA pacAvyA. dhANI, caNA, pakvAnna karI vecyAM. vAzI mAkhaNa tapAvyAM, tila vahotyA. phAguNa mAsa uparAMta rAkhyAM. dalIdo kIdho, aMgIga karAvyA. zvAna, bIlAmAM, zUmA sAlahi, poSyA. anerA je kAMza bahusAvadya khara karmAdika samAcasyAM. vAzI gAra rAkhI, lIMpaNe, ghUpaNe mahAraMja kIdho. zraNazodhyA cUlA saMdhUkyA. ghI. tela, gola tathA bAsa taNAM jAjana ughAmAM mUkyAM. temAMhi mAkhI, kuMtI uMdara, ke girolI pamI. kIDI camI. tenI jayaNA na kIdhI // sAtame logopanogaviramaNavrata vissrch||11 zrAmme anarthadaMmaviramaNavrateM pAMca aticAra // kaMdappe kukuze // ke darpalageM viTaceSTA. hAsya, khela, kutUhala kIdhAM, puruSa strInA hAva, nAva, rU pa, zRMgAra, viSayarasa vakhANyA. rAjakathA, naktakathA, dezakathA, strIkathA kIdhI, parAztAMta kIdhI, tathA paizunyapaNuM kIg. zrAta, rauddha dhyAna dhyAyAM. khAMmAM, kaTAra, koza, kUhAmA, ratha, ukhala, muzala, agni, ghaMTI, nisAha, dAtaraDAM pramukha adhikaraNa melI, dAkSiNyalage mAgyAM ApyAM, pApopadeza dIdho. aSTamI, caturdazIyeM khAMmavA, dalavA taNA niyama nAMgyA. mUrakhapaNA lageM asaMbaMdha vAkya bolyA. pramAdAcaraNa sevyAM. aMghole, nAhANe, dAta Ne, pagadhoraNe, khelapANI tela gaMvyAM, jIlaNe jIlyA. jUvaTeM ramyA hiM cole hiMcyA, nATaka prekSaNaka joyAM, kaNa, kuvastu, Dhora levarAvyAM, karka za vacana bolyA, Akroza kIdhA, abolA lIdhA, karakaDA moDyA, matsara dhasyo, saMnnemA lagADyA, zApa dIdhA, nesA, sAMDha, huku, kUkamA, zvAnAdika phUphAsyAM, pUMjatAM joyA. khAdi lageM adekhA ciMtavI.mATI, mI, kaNa kapA zIyA kAja viNa cAMpyA. te upara bega AlI vanaspati bUMdI. sUra zastrAdi ka nipajAvyA. ghaNI nisA kIdhI.rAga, dveSa lageM ekane ki parivAra vAMDI.e kane mRtyu hAni vaaNbii|| eSAmme anarthadaMDaviramaNavrata viSa ane||1|| navame sAmAyika vrateM pAMca aticAra // tivihe uppaNihANe // sAmA yika lIdhe mana AhaTTa dohaTTa ciMtavyu. sAvadya vacana bolyAM, zarIra aNapamileyu halAvyu utI velAyeM sAmAyika na lIdho. sAmAyika leza u ghADe mukheM bolyA. jaMghAvI, vAta- vikathA, ghara taNI ciMtA kIdhI, vIja dIvA taNI uhi huz, kaNa, kapAziyA, mATI, mItuM, khamI, dhAvanI, ara NeTo pASANa pramukha cApyA, pANI, nIla, phUla, sevAla, harikAya, bIyakAya, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 pratikramaNasUtra. ityAdika AnaDyAM. strI, tiryaMca taNA niraMtara paraspara saMghaTTa huthA, mu hapattIyo saMghaTTI, sAmAyika zraNapUgyuM pAyuM, pAra, visAmu // navame sAmAyikabata viSazyo anero je koz aticAra pada divasa // 13 // ___ dazame dezAvagAzikavateM pAMca aticAra // ANavaNe pesavaNe // zrANa vaNappau~ge, pesavaNappaleMge, sadANuvA, rUvANuvAra, bahiyApuggalapakeve // niyamita nUmikAmAMhi bAherathI kAMza aNAvyuM, ApaNa kanhethakI bAhera kAM mokaTyuM, athavA rUpa dekhAmI, kAMkaro nAkhI, sAda karI, ApaNapaNuM tuMjaNAvyuM // dazame dezAvagAzika vrataviSaLa anero je kozthatiH // 14 // agyArame poSadhopavAsabateM pAMca aticAra // sNthaarucaaruvihi0||shrppni lehiya,kuppamile hiy,sjaasNthaare||appmile hiya, phuppamile hiya, uccAra pAsavaNacUmi // posaha lidhe saMthArAtaNI nUmi na pUMjI, bAhiralAM lahumAM vamAM sthaM mila, divaseM zodhyAM nahiM, pamilehyAM nahiM. mAtaraM zraNapUMjyuM halA vyu, aNapUMjI nUmikAyeM paramavyu. paragvatAM, aNujANaha jassaggo, na kahyo. paraThavyA pUThe vAra traNa vosire vosire na kahyo. posahazAlAmAMhi pesa tAM nisihi, nisaratAM Avassahi,vAra traNa jaNI nahiM. puDhavI, appa, teja, vAU, vanaspati, trasakAya taNA saMghaTTa, paritApa upajava huA. saMthArA po risItaNo vidhi jaNavo visAsyo, porisimAMde ghyA, avidhe saMthAro pA tharayo, pAraNAdika taNI ciMtA kIdhI, kAlavelAyeM deva na vAMdyA, pamikama NuM na kIdhuMposaha asUro lIdho, savero pAlyo, parvatithe posaha lIdho nhii|| zgyArameM poSadhopavAsavrata viSA anero je ko aticAra pakSaNa // 15 // __ bArame atithisaM vinAgavrateM pAMca aticAra // saccitte nirikavaNe // sacitta vastu heThe upara batAM mahAtmA mahAsatIpratye asUjhatuM dAna dIdhuM. devAnI bujhaM asUphatuM pheDI sUjhatuM kIdhuM. devAnI bujheM parAyuM pheDI ApaNuM kIg aNadevAnI bujheM sUphatuM phemI asUphatuM kIg. aNadevAnI bujheM zrA paNuM phemI parAyu kI, vahoravA velA TalI rahyAM asUre karI mAhAtmA te DyA, matsara dharI dAna dIdhuM guNavaMta Ave nakti na sAcavI, batI zaktaM sAhammivAtsalya na kI .anerAz dharmakSetra sIdAtAM batI zaktiyeM umasyAM nahiM. dIna, dINaprattye anukaMpAdAna dIdhuM // bArame atithisaMvinAga vrata viSa anero je ko aticAra // pada divasamAMhi huvo hush||16|| saMleSaNAtaNA pAMca aticAra // ihaloe paraloe // ihalogAsaMsa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvaka pAdikAdi vistArAticAra, 25 ppaLage, paralogAsaMsappaLage, jIviyAsaMsappau~ge, maraNAsaMsappalaMge, kAmajo gAsaMsappaleMge // ihalokeM dharmanA prannAva lageM rAjajhaki, sukha, saujAgya, pa rivAra, vAMbyo. paralokeM deva, deveMDa, vidyAdhara, cakravartItaNI padavI vAMgI, sukha Ave jIvitavya vAMgyu. kuHkha Ave maraNa vAMbyu. kAma nogataNI vAM ga kidhI // saMleSaNAvrata viSazna anero je ko aticAra pada divasa mAMhe huvo hu0 // 17 / ' tapAcAranA bAra neda, ba bAhya, u atyaMtara // aNasaNamUNoyariyA // NasaNa naNI upavAsa vizeSa parva tithe tI zaktaM kIdho nahiM. kaNodarIvrata koliyA pAMca, sAta, UNA rahyA nahiM. vRttisaMdepa, te avyajaNI sarvavastu no saMdepa kIdho nahiM. rasatyAga tathA vigayatyAga na kIdho. kAyakveza, lo cAdika kaSTa kasyAM nahIM. saMlInatA te aMgopAMga,saMkocI rAkhyAM nahiM, paJca kANa nAMgyAM-pATalo magato pheDyo nahiM. gaMThasI porisI,sADhAporisI,puri ma, ekAsaguM, beAsaNuM, nIvi, AMbila pramukha paccarakANa pAraduM visAyaM. be satAM nokAra na laNyo, uThatAM paccarakANa karavU visAyuM, gaMThasI nAgyu, nIvi, AMbila, upavAsAdika tapa karI kAcuM pANI pIdhuM. vamana harja // bA hyatapa viSala anero je koz aticAra pada divasamAMhe // 17 // adhyaMtaratapa // pAyabittaM vi0|| manazuLe gurukanheM AloyaNA lIdhI nahiM gurudatta prAyazcitta tapa, lekhAzuLeM pahoMcAmayuM nahiM. deva, guru, saMgha, sA hammIpratye vinaya sAcavyo nahiM. bAla, vRddha, glAna, tapasvI pramukha, vaiyA vaJca na kIdhuM. vAcanA. pRchanA, parAvarttanA. anupredA, dharmakathAlavaNa paMca vidha svAdhyAya na kIdho. dharmadhyAna, zukladhyAna na dhyAyAM. ArtadhyAna tathA rau'dhyAna dhyAyAM. karmadaya nimittaM logassa daza vIzano kAussagga na kI dho||atyNtrtp viSA anero je ko aticAra pada divasamAM // 1 // vIryAcAranA traNa aticAra // aNimUhitha blvirii|| paDhave, guNave, vinaya, vaiyAvacca, devapUjA, sAmAyika, posaha, dAna, zIla.tapa, nAvanAdika dharmakRtyane viSe mana, vacana, kAyAtaNuM tuM bala,vIrya, gopavyu. rUmAM paMcAMga khamAsamaNa na dIdhAM. vAMdaNAMtaNA Avartta vidhi sAcavyA nahiM. anyaci tta nirAdarapaNe bega. utAvaluM devavaMdana, pamikamaNuM kIg // vIryAcAra viSa je anero je ko aticAra pada divasamAhe huvo hoya te sa0 // 20 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 pratikramaNa sUtra. nANAz aha pazvaya, samasaMlehaNa pannara kammesu // bArasa tava viritha tigaM, cavIsaM saya azyArA // 1 // pamisijhANaMkaraNeH-pratiSedha, ajaya, anaMtakAya, bahubIjanakSaNa, mahAraMjaparigrahAdika kIdhAM. jIva jIvAdika sUkSma vicAra sahyA nahiM. ApaNI kumati lageM utsUtra prarUpaNA kIdhI. tathA prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, loja, rAga, dveSa, kalaha, anyAkhyAna, paizunya, rati arati, paraparivAda, mAyAmRSAvAda, mithyAtva zalya e aDhAra pApasthAnaka kIdhAM karA vyAM, anumodyAM hoya. dinakRtya pratikramaNa, vinaya, vaiyAvacca na kIdhAM. aneru je kAMza vItarAganI AjhAviruddha kIg, karAvyu, anumoyuM hoya. e cihu~ prakAramAhe anero je koz aticAra pada divasamAMhe sUkSma, bAdara, jANatAM,zra jANatAM hurja hoya, te savi hu~ maneM, vacaneM, kAyAyeM karI tassa mihAmi ekkama ___ evaMkAreM zrAvaka taNe dharme zrIsamakitamUla bAra vrata, ekazo covIza a ticAramAMhi anero je koz aticAra pada divasamAMhi sUkSma, bAdara, jA NatAM ajANatAM, huI hoya, te savi huM maneM, vacaneM, kAyAyeM karI tassa miThA mi mukkama // iti zrIzrAvaka parakI caumAsI saMvatsari aticaaraaH||54|| ||ath // // nava smaraNAni sArthAni prArajyate // // tatra prathama sarvasmaraNamAMde pradhAna; sarvamaMgalamAM nAvamaMgalamaya evA paMca parameSThItuM namaskArarUpa prathama smaraNa lakhIyeM .yeM. namo arihaMtANaM, namo sihANaM, namo AyariA NaM, namo javapnAyANaM, namo loe sabasAhUNaM, eso paMca namukkAro, sbpaavppnnaasnno|| maMgalANaM ca sa vesiM, paDhamaM davazmaMgalaM ||iti prathamaM smrnnm||2|| arthaH-(arihaMtANaM ke ) viharamAna zrIarihaMtane mahAro ( namo ke0) namaskAra ho. (sijhANaM ke0) sarva sijhane mahAro (namo ke) namaskAra ho. (AyariyANaM ke0) paMcavidha AcArane pAle, evA zrI zrAcArya pratye mahAro ( namo ke ) namaskAra ho. ( uvapnAyANaM ke0) For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAra arthasahita. paccIza guNadhAraka evA zrI upAdhyAya pratye mahAro (namo ke0) namaskAra ho. (loe ke0) aDhIchIparUpa manuSya lokane viSe (savasAhUNaM ke) sthavirakalpAdika nedovAlA sarvasAdhupratye mahAro (namo ke) namaskAra ho. ( eso ke) e je arihaMtAdika saMbaMdhI (paMcanamukkAro ke0) pAMca namaskAra De, eTale e namaskArapaMcaka je , te kehabuM ? to ke (sabapA va ke) jJAnAvaraNAdika sarvapApapratyeM (ppaNAsaNo ke0) prakarSe karI nA zanuM karanAra be, valI e namaskArapaMcaka kehabuM ? to ke ( maMgalANaMcasa vesi ke0) sarvamaMgalamAMhe (paDhamaM ke0) prathama eTale mukhya (maMgalaM ke0) maMgala (havara ke ) . eTale e nAvamaMgala be, te modasukhanu ApanAra be. Ano vistArArtha Aja graMthanA prAraMjamAM lakhyo je // 1 // // atha uvasaggaharanAmakadvitIyasmaraNaprAraMjaH // javasaggadaraM pAsaM, pAsaM vaMdAmi kammadhaNamukaM // visaharavisaninnAsaM, maMgalakallANAvAsaM // 1 // visadaraphuliMgamaMtaM, kaMThe dhaare| jo sayA maNu // tassa ggadarogamArI, uTha jarA jaMti uvasAmaM // 3 // ciThana dUre maMto,tumna paNAmovi bahuphalo dosh||nr tiriesuvi jIvA, pAvaMti na puraka dogcN||dodggN // ||3||tud sammatte lii,ciNtaamnnikpppaayvgndie|| pAvaMti aviggheNaM, jIvA ayarAmaraM gaNaM // 4 // za saMthuGa mahAyasa, nattinara nignareNa diaenn|| tA deva dija boTiM, nave nave pAsa jiNacaMda // 5 // e uvasaggahara stotrano savistara artha; zrAja graMthanA cammoteramA pAnAmA Agala lakhAI gayo be, tethI AhIM lakhyo nathI. // atha saMtikarastotra nAmakaM tRtIyaM smaraNaM prAraMjyate // // prathama zrA stotra utpanna thavAnuM kiMcit kAraNa lakhIyeM .ye. tapo gaThanAyaka zrIsomasuMdarasUrinA paTTaprajAvaka zrImunisuMdara sUri medapATa Jain Educationa Intemational For Personal and Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zata pratikramaNa sUtra. deza saMbaMdhI devakulapATa gAmane viSe comAsu rahyA hatA, te samayamAM zrI saMghane viSe akasmAt marakIno mahITo upAva utpanna thayo. te upaveM pImita evA saMghanAM lokone jora jemane svaguru sAnnidhyathI sadvidyA prApta thayelI hatI evA ane karuNAsahita hRdayavAlA zrImunisuMdarasUri, tema Ne zrIsUrimaMtranA AmnAyathI garjita evaM A saMtikaranAmA stotra racyuM, e nA paThanapAThanathI tathA e stotramaMtrita jala gaMTavAthI zrIsaMghane samasta marakIno upajavazAMta thayo, tyArathI A stotrane paThanapAThanAdikano saMpradAya cAlyo , te stotra, arthasahita lakhIyeM baiyeM // saMtikaraM saMtijiNaM, jagasaraNaM jayasirI dAyAraM // samarAmi natta pAlaga, nivANI garuDakayasevaM // 1 // arthaH-zrA ThekANe ahaM e kartRpada adhyAhArathI levu. eTale ( ahaM ke) hu~ (saMti jiNaM ke0) vartamAna covIzInA zolamA tIrthaMkara zrIzAM tijina, te pratye (samarAmi ke0) manamAM ciMtavana karuM buM, eTale dhyAna karuM buM. te zrIzAMtinAtha kehavAM ? to ke (saMtikaraM ke0) sarva upavanA nivAraNa karanArA be, kema ke? prajju garnagata thayA, tevAre emanI mAtAnA paga dhoyelA jalanA bAMTavAthakI lokone marakIno upajava zAMta thayo, tethI mAtA, pitAyeM zAMtinAtha evaM nAma pADyu. valI zrIzAMtijina kehavA ? to ke (jagasaraNaM ke0) jagannivAsI loka tenA zaraNa eTale nayanivAraNa karanAra , valI (jayasirI ke0) jaya te pradhAna evI zrI je lakSmI, atha vA jaya te jaya ane ladamI je zonA tene jayazrI kahiyeM, e behu vAnAMnA ( dAyAraM ke0 ) dAtAra be. valI kehavA ? to ke (natta ke0 ) potAne jajanArA evA je naktaloka temane (pAlaga ke0) pAlana karanArA be, eTale tuSTi,puSTinA denArA be, arthAt naktane vighnavinAzapaNAyeMkarI hitakAra ka be, valI (nivANI ke0) nIrvANI nAmaka devI tathA (garuka ke0) garuma nAmaka yada, e behuyeM (kayasevaM ke0) karelI ne sevA jemanI evA ne // 1 // OM sanamo vipposadi pattANaM saMtisAmipAyANaM // aaN svAdAmaMteNaM, sabAsivariaharaNANaM // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtikarastava arthasadita. za arthaH-(saMtisAmipAyANaM ke0) zrIzAMtisvAmIpAdane ( sanamo ke0) OM kAreM sahita namaskAra thA. te zrI zAMtisvAmIpAda kehavA ? to ke (vipposahipattANaM ke0) viprauSadhi labdhine prApta thayA evA be, temAM vi je viSTA, ane pra je laghunIti te auSadhirUpeM je jemanA evA , valI keha vA ? to ke (krA~ svAhAmaMteNaM ke) aaN svAhA e prakAra, sUriyeM kahe jhuM je maMtrabIja, teNeM karI yukta je. valI kehavA ? to ke "u~sa namovi pposahipattANaM aaN svAhA" evA maMtranA padeM karIne sakala jagatanA (savvA siva ke0) sarva aziva eTale marakI apasmArAdika sarva upavo, tene tathA ('riya ke0) urita je pApa tene (haraNANaM ke0) haraNa karanAra De // // saMti namukkAro, khelosadimAi lajhipattANaM // sA~ hI namo savosahi, pattANaM ca deza siriN||3|| arthaH-( 3 ke0 ) ahIM OM je be, te anyupagama arthamAM jANavo. arthAt 3 eTale zojAyamAna evA (saMti ke) zAMtisvAmIpAdane (na mukkAro ke ) namaskAra thA. te zAMtisvAmIpAda kehavA ne ? to ke (khe losahimAzla ddhipattANaM ke0) khela je zleSmA kapha, te Adi siMghANAdika, tehIja parama auSadhipaNAyeM karIne prApta thayAM je jemane. ahIM mAra tyAM ma kAra je be, te lAdaNika be. ( ca ke ) valI tene (sA~ hI namo ke) sA~ hI sahita namaskAra ho. valI te kehavA ? to ke (sabosahipattANaM ke0) sarva je daMta, keza, nakha, romAdika aMgarUpa je avayavo, te sarvoSadhi pa. NAne pAmyA ne jemane evA je. ane tene karelo je namaskAra , te javyone (dezasiriM ke0) lakSmIne ApoAhiM" hI namokhelosahi laddhi pattANaM, tathA 3 hI namo sabosahipattANaM" e be sUrimaMtrapado je be, te sarvopavanAzakAraka je. valI 3 kArasahita zAMtijinano namaskAra je be, te zleSmauSadhyAdi labdhiprApta evA sAdhvA dikane avyathI tathA nAva thakI paNa evI be prakAranI zrI je lakSmI tene Ape be // 3 // vANI tihuaNasAmiNi, siri devI jakarAya gnnipimgaa|| gadadisipAlasuriMdA, sayAvi rakaMtu jiNanatte // 4 // Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 pratikramaNa sUtra. arthaH - (vANI ke0) vAgdevatA, je zrutAdhiSThAyinI, (tihupasA mili ke0 ) tribhuvanasvAminI eTale sUrimaMtrapaThapaMcakAdhiSThAyinI eTale enaM dhyAna karanAra je jakta jana, tene prAtihArya karanArI evI, ane padmadraha nivAsinI vyaMtarajA tivAlI (siridevI ke0) lakSmInAmA devI tathA (ja karAyaga lipimagA ke0) yonI madhyeM dyutiyeM karIne je rAja eTale dhika zo tene yakSarAja kahiyeM, ne gaNipITaka je dvAdazAMga teno dhiSTAyika be, e hetumAreM te gaNipITaka nAmA yakSarAja jANavo, tathA ( ga 0 ) sUryAdi navagraha tathA ( disipAla ke0 ) daza dikpAla tathA ( sUriMdA ke0 ) suranA iMDa. te corAva iMdra e sarva samyagradRSTi devo be, te ( sayAvi ke0 ) sadA niraMtara paNa ( jiNanatte ke0 ) zrI tIrthaMkaranA jaktikAraka janone ( rakaMtu ke0 ) rakSAne karo // 4 // rakaMtu mama rohiNI, pannattI vasiMkhalA ya sayA // vaUMkusi cakkesari, naradattA kAli mahAkAlI // 5 // artha: - ( mama ke0 ) mane ane upalakSaNathakI anya jIvone paNa sapaDavokI (sayA ke0 ) niraMtara ( rakaMtu ke0 ) rakSaNa karo. AhiM sarvo paDavo kI e pada adhyAhArathI lebuM. have te koNa rakSaNa karo ? to ke zola devIyo rakSaNa karo. tenAM nAma kahe be. eka ( rohiNI ke 0 ) puNya rUpa bIjane utpanna kare be mATeM rohiNI kahiyeM, te rohiNInAmA devI rakSaNa karo. bIjI (ya ke0 ) valI ( pannattI ke0 ) prakRSTa be iti eTale jJAna jene viSe mATe prajJaptidevI evaM nAma kahiyeM, tathA trIjI ( vajasiM khalA ke0 ) vajranI peTheM durbhedya be, duSTa damanArtha evI zrRMkhalA te be jenA hAne viSe temATe tene vajrazRMkhalA devI kahiyeM. e traNe devIyo mahAruM rakSaNa karo. cothI (vaUMkusi ke0 ) vajra ne aMkuza, e ve astra be je nA hastane viSe mATeM tene vajrAMkuzI kahiyeM tathA pAMcamI (cakkesarike0 ) niraMtara cakranuM dhAraNa karavAeM be jenA hAthane viSe mATeM tene cakrezvarI kahiyeM, tathA baDI (naradattA ke0 ) nara je manuSya tene varAdikanI devAvAlI be. mATeM tene naradattA devI kahIyeM tathA sAtamI ( kAli ke0 ) jenA zarIrane viSe zyAmavarNatva be, mATeM kAlI devI kahIyeM. athavA zatru Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtikarastava arthasadita. 231 une viSe kAlanI upamA ne mATeM kAlI devI kahiyeM. tathA AgmI (mahAkAlI ke0) mahAkAlI devI, AhiM mahAzabdeM karIne vizeSa jaannvu||5|| ___ gorI tada gaMdhArI, madajAlA mANavI a vazruTTA // anuttA mANasiA, mahAmANasiA devI // 6 // arthaH-navamI (gorI ke0) gauravarNapaNuM je mATeM gaurI devI kahiyeM. (taha ke0) tathA valI dazamI (gaMdhArI ke0) gA eTale surani tenA vAhanane dhA raNa kare ne mATe gAMdhArI kahiyeM tathA agIyAramI ( mahajAlA ke) sarva astronI mahoTI ne jvAlA jene tene mahAjvAlA kahiyeM tathA bAramI (mANavI ke0) manuSyathI jananI tulya, tene mAnavI kahiye. ( a ke0) valI teramI ( vaTTA ke0 ) anyo'nya vairopazAMtyartha avya eTale zrAva ne jenuM te vairuTyA kahiyeM. tathA caudamI (achuttA ke) pApane viSe jene sparza nathI tene abuttA kahiyeM. tathA paMdaramI (mANa sithA ke0) dhyAna karanAranA manane sAnnidhya jenAthakI thAya le te mATeM mAnasikA kahiyeM. tathA zolamI ( mahAmANasiyA ke0) te paNa pUrvokta mAnasi kAnI jema jANavU. eka mahA pada , te mahattAvAcaka , e zola (de. vI ke) deviyo je , te rakSaNa karo. e zole devIyonuM vidyApradhAnatva be te mATeM e vidyAdevIyo kahevAya . e zola devIyoyeM karI maMtrAvarNAvati sasAdhana thAya . e devIyonuM zrImaMtrapaTTamAM potapotAnA sthAnakone viSe sthApana thAya be, ane tenuM dhyAna karanArane e dhyAna,sukhAvaha hoya // 6 // have covIza tIrthaMkaronA covIza yadonAM nAma anukrameM kahe je. jarakA gomuda mahaja, ka timuha jakesa tuMburU kusumo|| mAyaMgo vijayAjiya, baMno maNu surkumaaro||7|| arthaH-prathama (gomuha ke ) gomukhanAmA (jarakA ke0 ) yada, bI jo ( mahajaka ke0 ) mahAyada, bIjo (timuha ke0 ) trimukha yada co zro ( jakesa ke ) IzvaranAmA yada, pAMcamo ( tuMburu ke) tuMburunA mA yada, ho ( kusumo ke ) kusuma nAmA yada, sAtamo (mAyaMgo ke0) mAtaMganAmA yadA, AThamo ( vijaya ke0) vijayanAmA yada, navamo (ajiya ke0) ajitanAmA yada, dazamo (baMjo ke0) brahmanAmA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 pratikramaNa sUtra. yada, agIyAramo (maNu ke0 ) manujanAmA yada, bAramo ( surakumAra ke) surakumAranAmA yada // 7 // ummuda payAla kinnara, garuDo gaMdhava tadaya jaskiMdo // kUbara varuNo nijaDI, gomedo pAsa mAyaMgo // 7 // arthaH-teramo ( ummuha ke ) SaNmukhanAmA yada, caudamo ( payAla ke) pAtAlanAmA yada, pannaramo ( kinnara ke) kinnaranAmA yada, zola mo (garumo ke0) garumanAmA yada. sattaramo ( gaMdhava ke0) gaMdharvanAmA yada, ( tahaya ke) tathA valI aDhAramo (jakiMdo ke )yadejanAmA yada be, uMgaNIzamo (kUbara ke0) kbaranAmA yada, vIzamo ( varuNo ke ) varuNa nAmA yadA, ekavIzamo ( jiumI ke ) bhRkuTinAmA yadA, bAvIzamo (gomeho ke ) gomedhanAmA yada, trevIzamo (pAsa ke0)pArzvanAmA yada, covIzamo (mAyaMgo ke0) mAtaMganAmA yada, ||e pramANe pratyeka tIrthaMkara no pratyeka yada anukrameM jANavo.e covIza tIrthaMkaronA covIza yadonA varNa, vAhana, hasta, Ayudhyo, temanuM savistara varNana,zrIpravacanasArokAranA mA graMthanA babIzamA chAramA bapAz gayAthI ahIMyAM lakhyAM nathI // 7 // have covIza tIrthaMkaronI covIza devIyonAM nAma anukrameM kahe be. devI cakkesari,ajiA uriAri kAli mhaakaalii|| accubha saMtA jAlA, sutArayA soya sirivanA // e|| arthaH-prathama ( cakkesari ke0 ) cakrezvarInAmA devI, bIjI (ajiyA ke ) ajitAnAmA devI, trIjI (kuriyAri ke) uritA rinAmA devI, cothI ( kAli ke ) kAlInAmA devI, pAMcamI ( mahAkAlI ke ) mahA kAlInAmA devI, bahI (aJcutra ke) acyutanAmA devI, sAtamI ( saMtA ke ) zAMtAnAmA devI, AgmI (jAlA ke0) jvAlAnAmA devI, navamI (sutArayA ke) sutArAnAmA devI, dazamI (asoya ke0) azokA nAmA devI, agIyAramI (sirivabA ke) zrIvatsAnAmA devI, e zrI tIrthakaranI ( devI ke ) devIyo // e|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtikarastava arthasadita. caMmA vijayaMkusi pa, nnatti nivANi accuA dhrnnii|| vazruTa vRtta gaMdhA, ri aMba panamAvaI sidhA // 10 // arthaH-bAramI ( caMmA ke0 ) caMDAnAmA devI, teramI ( vijaya ke0) vijayAnAmA devI, caudamI ( aMkusi ke0 ) aMkuzAnAmA devI, pannaramI (pannatti ke0) pannagAnAmA devI, zolamI ( nivANi ke0 ) nirvANI nAmA devI, sattaramI (aJcuAke0 ) acyutAnAmA devI, aDhAramI (dhara NI ke0 ) dhAriNInAmA devI, uMgaNIzamI ( vazruTa ke0) vairoTyAnAmA devI, vIzamI (vRtta ke )abuptAnAmA devI, ekavIzamI (gaMdhAri ke0) gAMdhArInAMmA devI, bAvIzamI ( aMva ke0 ) aMbAnAmA devI nevIzamI (paThamAvaI ke0 ) padmAvatInAmA devI, covIzamI (sijhA ke0) sijhAnA mA devI. eprakAreM covIza devIyo anukrameM covIza tIrthaMkaronI jANavI. e covIza devIyonA varNa, vAhana, hasta, AyukAdika sarva pravacanasArokAra nAmA graMthanA sattAvIzamA chAramA bapAz gayAthI zrAhiM lakhyAM nayI // 1 // za tiba rakaNa rayA, annevi surA surI canadAvi // vaMtara joiNi pamudA, kuNaMtu rakaM sayA amhaM // 12 // arthaH-(zya ke0) e prakAre pUrvokta yada, yakSiNI, tumeM (ti ke0) caturvidha saMgharUpa je tIrtha, tenuM sarvopajavathakI je ( rakaNa ke0 ) pAlana karavU, tene viSe ( rayA ke0) taptara thA. tathA ( annevi ke0) anya paNa ( cauhAvi ke) cAra prakAranA evA paNa (surA ke0) devatA, (surI ke0) devIyo je navanapatyAdika cAra nikAyanAM , te (vaMtara ke) ghaMTAka rNAdika bAvana vIra vizeSa, athavA mANijamAdi kSetrapAla vizeSa jANavA. tathA ( joNipamuhA ke )nakAlI pramukha cozaTha yoginI vyaMtarI vize Sa, te (rakaM ke0) radApratye (sayA ke0) niraMtara A stotranu smaraNa ka ranArA evA ( amhaM ke0) amone ( kuNaMtu ke) karo // 11 // .. evaM sudihi suragaNa, sadi saMghassa saMti jiNacaMdo // majAvi kareu rakaM, muNisuMdarasUrithua mahimA // 12 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 pratikramaNa sUtra. arthaH-( evaM ke0) ema (sudihisuragaNa ke0) pUrvokta samyagdRSTi deva tAno samUha, teNeM ( sahije ke0) sahita evA (saMghassa ke0) zrIsaMgha je tene ( saMtijiNacaMdo ke0) sAmAnya kevalIne viSe zrAdahAdakArI mATeM jinacaMDa kahiyeM; te zrIzAMtijinacaMDa, tameM (maUvi ke) mane paNa soM pava nivAraNarUpa ( rakaM ke ) radA tepratye ( kareu ke0 ) karo. e zrIzAMti jinacaMDa kehevA je ? to ke ( muNi ke0 ) munine viSe (suMdara ke0) pradhAna evA je zrutakevalI, manaHparyavajhAnIyo teNeM tathA (sUri ke0) paMmito temaNe (thuzra ke0 ) stuti kasyo De ( mahimA ke0 ) mAhAtmya jemanuM evA . athavA pakSAMtareM A stotrakarttAnuM nAma paNa zrImunisuMdara sUri , ema jaNAvavAne yA Delu pada lakhyuM // 15 // ia saMti nAha samma, dikI rakaM sara tikAlaM jo|| sabovaddavaradirja, sa sadaz suhasaMpayaM paramaM // 13 // arthaH-(zya ke0) e prakAre (sammahihI ke0) rUmI ne dRSTi jenI evo tattvazrakAnavAlo (jo ke0) je koi manuSya, (saMtinAha ke0) zrI zAMtinAtha tenI ( rakaM ke0 ) radA je je tene (tikAlaM ke) traNe kAleM trisaMdhyAyeM ( sara ke0) smaraNa kare , maneM karI ciMtavana kare be, te manuSya, (sabovaddavarahi ke0) sarvopaveM karI rahita thAya be, ane (sa ke0) te manuSya, (paramaM ke0) sarvotkRSTa evA (suhasaMpayaM ke0) sukhasaMpat zrathavA sukhadAyaka saMpadA tene ( lahara ke0 ) pAme // 13 // tvggynndinnyr,jugvrsirisomsuNdrguruunnN|| supasAyala gnndr,vidyaasininnsiiso||24|| iti zrI saMtikaraM nAma tRtIyaM smaraNam // 3 // arthaH-( tavaga ke ) zrI tapogabarUpa (gayaNa ke0) gagana tene viSe (diNayara ke0 ) dinakara je sUrya te samAna ( jugavara ke ) yugapradhAna padavInA jogavanAra evA ( sirisomasuMdaragurUNaM ke0) zrIsomasuMdarasUri nAmA guru dharmAcArya temanA ( supasAya ke0 ) suprasAdeM karIne (lajha ke) prApta yaz evI ( gaNaharavidyAsiDiM ke ) gaNadhara vidyA siddhine ( sIso Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tijayapahutta arthasahita. 235 ke0 ) ziSya je zrImunisuMdarasUri, te (naNa ke0) naNe ||1||iti||3|| . // atha tijayapahuttanAmakacaturthasmaraNasya prAraMjo'yaM // tijaya pahutta payAsaya, aha mahApADiderajuttANaM // samayarikatta gAiNaM, saremi cakaM jiNaMdANaM // 1 // arthaH-9 ( jiNaMdANaM ke0) sAmAnya kevalIne viSe iMcha tulya mATeM jineMdra kahiye te jineMsrotuM (cakaM ke0) cakra eTale vRMda athavA cakra eTale yaMtra tenuM (saremi ke0) smarAmi eTale dhyAna karuM buM. te jineMso kehavA ne ? to ke (tijaya ke0) traNa jagat tenuM (pahutta ke0) prajutva je ai zvarya tene (payAsaya ke0) prakAzanA karanArA be, valI (ahamahApAmihera ke0) zrApa je mahAprAtihArya teNeM karI (juttANaM ke0) yukta je. valI kehavA be? to ke ( samaya ke0) kAla vizeSa upalakSaNathI ahorAtra ne pradhAna jene viSe evaM je (rikatta ke0) kSetra eTale pIstAlIza lAkha yojana pramANa aDhIvIpa lakSaNa je samayadetra ke tene viSe (ThiyANaM ke0) sthita eTale varttatA evA utkRSTa kAlane viSe jevAreM koi paNa kSetrane viSe tIrthaMkarano viraha hoto nathI tevAreM paMdara karmanUmi kSetrane viSe utkRSTathI ekazo nesIttera tIrthaMkaro samakAleM hoya , tenuM huM smaraNa karuM buM // 1 // have e ekazo ne sIttera samaya kSetra sthita jinavRMdane ekazo sIttera saMkhyAnA aMkanA pramANavAlo ane mahoTuMbe mAhAtmya jenuM evo mahA yaMtra be, te yaMtrano uddhAra vidhi sAta gAthAyeM karI dekhADe je. e yaMtramA pAMca koSTako Urdhva lakhavAM, ane pAMca koSTako AmAM lakhavAM, tevAreM pAMca paccAM paccIsa koSTako thAya. tihAM madhyane viSe pAMca AmAM koSTako je be, temAM "kSipa svAhA" e paMcAkSarI paMcamahAjUtAtmikA mahAvidyA lakhavI, temaja valI unAM madhyanAM je pAMca koSTako ne temAM paNa "dipa U~ svAhA" e paMcAdarI mahAvidyAja lakhavI, temAM (di) e pRthvI bIja , (pa) e apvIja be, (5) e tejobIja De,(svA) e pavanavIja De, ane (hA) e AkAzabIja be. ema e pAMca bIjo madhyanI AmI lITInA tathA madhyanI unI lITInA dareka koSTakamAMlakhavAM,ane bIjAM koSTako je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 pratikramaNa sUtra. mAM ko lakhavA. tihAM yaMtranA AraMjanI khADI paMktinAM je pAMca koSTako be, temadhyeM lakhavA yogya aMkone gAthAyeM karI dekhADe be. paNavIsA yayasIcyA, pannarasa pannAsa jiNavara samUho // nAsena sayala Duri, naviprANaM nattijuttANaM // 2 // arthaH- tihAM yaMtranI yAmI paMktinA pAMca koSTako je be, tenA prathama koSTakama (paNavIsA ke0 ) paccIzano aMka lakhavo, (ya ke0 ) tathA bIjA koSTakama (asA ke0) eMzIno zraMka lakhavo, tathA zrIjuM koSTaka to ma dhyamAMbe, tethI temAM to pUrve kA pramANe (hi) akSara lakheluMja be, tathA cothA koSTakamai (pannarasa ke0) paMdarano aMka lakhavo, tathA pAMcamA koSTa kamAM ( pannAsa ke0 ) paccAsano aMka lakhavo. e pramANeM lakhelo ( jiNa vara ke0 ) sAmAnya kevalImAM zreSTha evA tIrthakarono ( samUho ke0 ) samu dAya teno yaMtra, te (jattijuttANaM ke0) naktiyeM karI yukta evA ( javiyA ke0 ) javya jIvo je be, tenAM (sayala ke0 ) samagra evA ( DuriaM ho ) Durita je pApakarma tene ( nAse ke0 ) nAza karo // 2 // have e yaMtranI vIjI khADI paMktinAM koSTakone viSe je ka lakhavA yogya be, te ko kahe . vIsA paNayAlAviya, tIsA pannattarI jiNavariMdA || gar3ha bhUpa raka sAiNi, ghoruvasaggaM paNa saMtu // 3 // arthaH- prathama koSTakane viSe ( vIsA ke0 ) vIzano aMka lakhavo, tathA bIja koSTakane viSe ( paNyAlA viya ke0 ) pIstAlIzano aMka lakhavo, tathA trIjA madhya koSTakamAM to Agala kahelI rItipramANeM (pa) ra la khAyeluMja be, tathA cothA koSTakamAM ( tIsA ke0 ) trIzano aMka lakhavo. tathA pAMcamA koSTakane viSe ( pannattarI ka0 ) paMcoterano aMka lakhavo. e pramANe sarva malI ekazo sItera ( jivariMdA ke0 ) jinavaro je tIrthaM karo yA te, (gaha ke0 ) maMgalAdika graho, (nU ke0 ) vyaMtara vizeSa, ( raka ke0 ) rAkSasa vizeSa, ( sAiNi ke0 ) zAkinI te yAtudhAnI vizeSa, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tijayapahutta arthasahita. 234 e sarvathakI utpanna thayA evA je. (ghoruvasaggaM ke0 ) ghora upasargoM temane (paNAsaMtu ke0) prakarSe karIne nAzane pamAmo // 3 // have te yaMtranA madhyamAM rahelI mI paMktinAM pAMca koSTakomAM to pUrvo kta rIti pramANe "dipa 3 vAha" e pAMca adara lakhelAja , mATe te paThInI cothI AmI paMktimA je lakhavA yogya aMko . te kahe be. sittiri paNatIsAviya, sahI paMceva jiNagaNo eso // vAdi jalajalaNa dari, kari corArimadAnayaM daraja // 4 // arthaH-prathama koSTakane viSe (sittiri ke) sitterano aMka, bIjA koSTa kane viSe (paNatIsAviya ke0) pAMtrizano aMka, trIjA koSTakane viSe pUrvokta rIti pramANe (svA)adara lakheDhuMja , te par3I cothA koSTakane viSe (sahI ke0) zAno aMka, tathA pAMcamA koSTakane viSe (paMceva ke0) pAMcano aMka lakhavo. e pramANe (eso ke0) e manamA pratyakSa evo ( jiNagaNo ke0 ) tIrthaka rasamUha, te (vAhi ke0) vyAdhi, (jala ke0) nadI samuzAdi, athavA pAgaM tareM (jara ke0) jvara te sannipAtAdika, (jalaNa ke0) agnyAdi, (hari ke0) vyAghra, (kari ke ) uSTahastI, (cora ke0 ) taskara, (ari ke) zatru temanuM (mahAlayaM ke0) mahoTuM je jaya, tene (harata ke ) haraNa karo // 4 // have A yaMtranI AmI pAMcamI paMktinA koSTakomAM lakhavA __ yogya je aMko , te kahe je. paNapannA ya daseva ya, pannahI tahaya ceva caaliisaa|| rakaMtu me sarIraM, devAsurapaNamiyA sijhA // 5 // arthaH-prathama koSTakane viSe (paNapannA ke0 ) paJcAvannano aMka, (ya ke0 ) valI vIjA koSTakane viSe ( daseva ke ) dazano aMka, (ya ke) valI trIjA koSTakane viSe pUrvottarItipramANe (hA) adara lakhebuMja be, tathA cothA koSTakane viSe ( pannahI ke0 ) pAMzaThano aMka, ( taha yaceva ke )temaja nizceM pAMcamA koSTakane viSe (cAlIsA ke ) cAlI zano aMka, ema sarva aMkonA malI zaravAle ekazo sIttera jino te (me ke) mahAraM ( sarIraM ke0) zarIra je iMDiyAyatana, tene ( rakaMtu ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 pratikramaNa sUtra. rakSA karo. te jino kehavA je ? to ke (devAsura ke0) deva je devatA ane asura je dAnava , teNeM (paNa mizrA ke ) praNAma kasyo je jene evA be, tathA (sijhA ke) siddha eTale jasma karI nAkhyAM ne jJAnAvaraNAdi ATha karmo jeNe te siddha kahiyeM arthAt sipha thayA ne evA // 5 // have pUrvokta gAthAumAM kahyA pramANe lakhyA ke aMko jemAM evA yaMtrane viSe bIjAM paNa bIjo lakhavA yogya ,te kayAM bIjo? tathA te bIjo kayA koSTakamAM kevI rIteM lakhavAM ? tathA te bIjono mahimA pramukha zuMbe? te kahe je. OM harahu~daH sarasuMsaH, harahuMdaH tadaceva sarasuMsaH // Alidiya nAma gapnaM, cakaM kira sabaunadaM // 6 // arthaH-yA gAthAmAM " harahuMha " e cAra bIjAdaro je , teNeM karI padmA, jayA, vijayA ane aparAjitA, e cAra deviyonAM nAma anukrameM pra tyeka bIje jANavAM tathA valI A gAthAmAM "sarasuMsaH" e cAra bIjA karo je je, te mahoTA prajAvavAlA tathA vyaMtarAdika puSTa devoyeM karelA upasagrgonA nivAraNa karavAne arthe , tathA valI prathamamAM rahyA evA "harahuMhaH" e cAra bIjAkSarone viSe (hA) adara je be, te sUryabIja De 'te charitanAzakAraka , tathA (ra) adara je , te agnibIja be,te kalmaSa eTale pApane dahanakAraka , tathA (9) adara je , te krodhabIja , tathA kavaca paNa be, te nUtAditrAsaka be, ane kavacatveM karI Atmaradaka paNa be, tathA (ha) adara je , te saMpuTita . te par3I A gAthAmAM bIjA "sarasuM saH" e cAra bIjAdaro je , temAM (sa) adara je , te caMDabIja te sau myatAkAraka tathA sarvadA zivakAraka jANavU, tathA (ra) zradara je be, te agnibIja De te tejoddIpana jANavU. tathA (su) adara je , te saMpuTita bIja , ema jANavU. have e Ave bIjo je be, te kayA koSTakamAM kayA aMkanI nIceM lakhavAM ? te kahe be. tihAM gAthAnA AraMjamAM bIja je , te paramAtmavAcaka tathA paMcapara meSThivAcaka mATeM te padano uccAra karIne te yaMtranI prathama paMktimA lakhelA je pAMca koSTako be, tenA madhya koSTakamAM to (di) adara pUrve lakheQja be,te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tijayapahutta prarthasadita. 130 vinA bAkInAM cAra koSTakomAM jihAM (25) (80) (15) (20) evA aMko narelA be, te cAre aMkonI nIceM anukrameM ( harahuMhaH ke0 ) ha, ra, huM, haH, e cAra bIjo lakhavAM. tathA bIjI paMktinA madhyanA koSTakamAM to pUrvai ( pa ) akSara lakheluMja be, paThI bAkInAM cAra koSTakomAM jemAM (20) (45) (30) ( 2 ) evA cAra ko lakhelA be te konI nIceM anukrameM ( sarasuMsa ke0 ) sa, ra, suMH, saH, e cAra bIjo lakhavAM. tathA trIjI paMktinA koSTakomAM to pUrvai "pi khAdA " e pAMca bIjamaMtrAkSaro lakhelAMja be, tathA valI co paMkti koSTaka mAMdelA madhyakoSTakamAM to pUrve (svA) ra lakhe luMja be, te vinAnAM bIjAM cAra koSTako jemAM ( 30 ) (35) (60) (4 evA ko lakhelA be, te aMkonI nIceM valI bIjI vAranAM pa ( harahuMhaH ho ) da, ra, huM, haH, e cAra bIjo anukrameM lakhavAM tathA pAMcamI paMktinA koSTakamAMhelA madhyakoSTakamAM to (hA ) akSara pUrve lakheluMja be te vi nAnAM bIjAM cAra koSTakAmadhyeM (25) (10) (65) (40) evA cAra ko pUrvai lakhelA be te aMkanI nIceM anukrameM ( sarasuMsaH ke0 ) sa, ra, suH, saH, e cAra bIja lakhavAM, chAne valI (khAli hiya ke0) likhita e Tale (To) samasta prakAreM karIneM ( likhita ke0 ) lakhyuM be ( nAma hu ) sAdhana karanAra puruSanuM nAma N kArasahita je yaMtranA (ganaM ke0 ) garna eTale madhyajAganA madhya koSTakane viSe, evo (kira ke0) kila eTale niveM ( sahaja ke0 ) sarvatobhadra eTale Urdhva paMktinI gaNanAyeM tathA mI paMktinI gaNanAyeM tathA tIca paMktinI gaNanAyeM tathA koNagata paMkinI gaNanAyeM sarvato eTale e paMktinA sarva prakAreM ko gaNatAM zaravAle ( 170 ) thAya be, temAdeM sarvatobhadra evaM ( nAma ke0 ) nAma be jenuM, evaM ( cakkaM ke0 ) cakra te yaMtra jANavo, tathA valI ( sarvataH ke0 ) sarva prakAreM je thakI (as ho) kalyANa thAya be. temADheM sarvatobhadra nAma jANa // 6 // have pI te yaMtranA cAre taraphanA pArzva pradezone viSe rahyAM evAM je zola koSTako tene viSe zola vidyA devInAM nAma lakhavAM, te kahe . rohiNI pannattI, vasiMkhalA tadaya vaprakusiyA // cakkesari naradattA, kAli mahAkAli tada gori // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 pratikramaNasUtra. gaMdhArI madajAlA, mANavi vazruTa tahaya anuttaa|| mANasi'mahANasiA, vidyAdevI rakaMtu // 7 // arthaH-ahiM zola devIyonAM nAma je lakhavAM, te 3 eTale praNavabIja, ane bIjuM hI eTale mAyAvIja, trIjuM zrI eTale lakSmIbIja. evAM e traNa bIja pUrvaka lakhavAM tathA tenA aMtamAM namaH pada paNa lakhavU, jema ke prathama OM hI zrI rohiNyai nmH| evI rIteMtraNa bIja Agala mUkIne sarva zola devI yonAM nAma kehevAM, bIjI prajJaptyai nmH| ema trIjI vajrazRMkhalAyai nmH| ( tahaya ke0) tathA valI cothI vajAMkuzyai namaH / pAMcamI cakezvaryai nmH| bahI naradattAyai namaH / sAtamI kAlyai nmH| AThamI mahAkAlyai namaH / (taha ke0) tathA navamIgauryai namaH // 7 // dazamI gAMdhAryo nmH| agIyAramI mahAjvAlyai namaH / bAramI mAnavyai nmH| teramI vairuTyAyai namaH / (tahaya ke0) tathA valI caudamI anuptAyai nmH| paMdaramI mAnasyai namaH / zolamI mahAmAnasyai namaH / e zola nAma, ( kAra )te praNavabIja tathA (hI) te mAyAbIja tathA (zrI) te ladamI bIja e traNa bIja pUrvaka ane aMtamAM namaH pada sahita lakhavAM. evo A nAya be, tevI ( vidyAde vI ke ) he vidyAdevI ! tameM (rakaMtu ke0) mAru radaNa kro.||7|| have ekazo sIttera jinavarornu utpattisthAnaka kahe .. paMcadasa kamma namisu, nappannaM sattaraM jiNANasayaM // vivida rayaNAzvanno, vasoMdiraM hara uriaaiN||e|| arthaH-jaMbUdvIpa, dhAtakIkhaMma, puSkarAI lakSaNa evA sAdhya chIpone viSe pAMca narata detro, pAMca aivata kSetro ane pAMca videha detro, e ( paMcadasa ke0) pannara, ( kammanUmisu ke0) kRSivANijyAdi karma te De pradhAna jemAM evI je nUmi tene karmacUmi kahiyeM, te karmacUmiune viSe (uppannaM ke0) utpanna thayuM, je kAraNa mATe utkRSTa kAlane viSe pAMca jarata ne viSe pAMca tIrthaMkara, pAMca aivatane viSe pAMca tIrthakara, tathA eka mahA videhane viSe batrIza vijayo, tevA pAMca mahA videhonA ekazo ne zAu vi jayo ,temAMprati vijayeM ekeka tIrthaMkara thAya be, ema jevAreM kozpaNa detrane viSe tIrthaMkarano viraha na thAya? tevAreM utkRSTA ekazo sIttera tIrthaMkara thAya ne mATeM karmacUmiu~ne viSe utpanna thayuM evaM (sattariMjiNANasayaM ke) eka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tijayapahutta arthasahita. 241 zo sittera jinono samUha, te zrI jitanAtha tIrthaMkaranA samayane viSe hoto havo. teja'nAM nAma, teja'nA aMgavarNa, te mathurAstha stUpatha kI uddhAra karelA paTTikAyaMtreM karI jAvAM te jinasaptatyadhikazata kehetuM be ? to ke (vivi e ho ) vividha prakAranA ( rayaNAi ke0 ) ratnAdinA ( vanna ke0 ) varNa eTale zveta, pIta, rakta, harita, zyAma evA varNoMyeM karIne ( uvasohiAM ho) upazojita eTale atizojita evaM be. te amArAM ( DuriAI ho ) Durito je be, tene ( harau ke0 ) haraNa karo // e // have te kevA jinonuM dhyAna karavuM ? te kahe be. canatI sacyaisayajucyA, ahamadApADiderakayasodA // ticayarA gayamodA, kAvA payatteAM // 10 // arthaH- (catIsa saya juyA ke0) cotrIza atizayoyeM karIne yukta, tathA valI kehevA be? to ke (mahApAmira ke0) ATha mahAprAtihArya teNeM (yasohA ke0 ) karI be zojA jemanI evA, valI kehevA be ? to ke ( gayamohA ke0 ) gayo be moha jemano evA ( tiyarA ke0 ) tIrthaMkaro, ( patte ke0 ) prayateM karIne ( jAevA ke0) dhyAtavya be, arthAt hRda viSe ciMtanIya be, eTale tIrthaMkaronAM evA rUpanuM dhyAna karavuM // 10 // have e ekazo sIttera tIrthaMkarono kehavo varNa be ? te kahe . varakaNayasaMkhavidruma, maragayaghaNasannidaM vigayamodaM // sattarisayaM jiNANaM, savAmarapUiyaM vaMde // svAhA // 11 // arthaH- keTalA eka tIrthaMkarono ( varakaNaya ke0 ) zreSThakanaka sarakho pIta varNa be, tathA keTalAeka tIrthaMkarono ( saMkha ke0) zaMkhanA sarakho varNa be, tathA keTalAeka tIrthakarono (viduma ke0 ) pravAlAM sarakho varSa be, tathA keTalAeka tIrthaMkarono ( maragaya ke0 ) marakatamaNinA sarakho varNa be, tathA keTalAeka tIrthaMkarono ( ghaNa ke0 ) megha tenA ( sannihaM ke0 ) sara kho varNa be, tathA ( vigayamohaM ke0 ) gayo ke moha jethakI tene vigata moha kahiyeM. evaM, arthAt yA gAthAmAM kahelA vividha varNavAluM evaM (sa tarisayaM jiNAeM ke0 ) jinonuM saptatyadhikazata. te kehabuM be ? to ke ( savA 31 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 pratikramaNa sUtra. marapUzyaM ke ) sarvAmarapUjita be, tene huM paNa ( vaMde ke0) vaMdana karuM buM ane (khAdA ke0) suSThu. eTale rUhuM Aha nAma kahe je tene svAhA kahi yeM. arthAta e jinezvarone namaskAra karavAthI zojana sukhAdika thAya be. athavA bIjo artha ema je keH-"svAhA devahavirdAne" ema kaheDhuM be, tethI devatAne havinuM pradAna le. zrA pradAneM karIne devo parituSTa thAya // 11 // have zrA yaMtranA prajAveM karI sarva devo paNa upabhava karatA nathI, te kahe . unavaNava vANa vaMtara, joisavAsI vimANavAsI a|| je kevi uTha devA, te satve javasamaMtu mama // svAdA // 12 // arthaH-ahiM ( OM ke0) te paMcaparameSThivAcaka pada jANavU, te ma. hAmaMgalarUpa , tene zrAdine viSe prayojaq. (jekevi ke0) je ko paNa (pukhadevA ke0) puSTa devo te mithyAdRSTi jainazAsananA upakAraka zrane janonA ahitakAraka devo De (tesave ke0) te sarva paNa A stavananA prajAva thakI ( mama ke0) mane (uvasamaMtu ke0) upazAMta ho, arthAt vighnonema karo. te kayA puSTa devo ? to ke (navaNavara ke0) javanapati, (vANavaM tara ke0 ) vANavyaMtara, (jozsavAsI ke0) jyotiSkavAsI devo, (ca ke0) tathA ( vimANavAsI ke) vimAnavAsI devo be. ane vAhApada je , teno artha pUrvanI peThe jANavo // 15 // have e yaMtrane phalakAdika je kASThapaTTAdika tene viSe lakhIne pIvAno paNa prajAva , te kahe je. caMdaNakappUreNaM, phalae lihikaNa khAliaM pIaM // egaMtarAi gada bhUJa, sAiNi muggaM paNAse // 13 // arthaH-(caMdaNa ke ) caMdana, agaru, kuMkuma, tathA (kaptareNaM ke0) kapUrAdika teNeM karI (phalae ke0 ) phalaka te kASThapaTTAdika tene viSe (li hiUNa ke ) lakhIne, tathA valI kozka puruSo kahe je je pavitra evA kAMsyasthAlAdikane viSe karpUra, gorocana, kuMkuma, caMdana, agaru, kastUrI pranRtino kardama karIne te kardameM karI sAta vakhata pralepana karIne yAyeM karI zUkavIne tenI upara pUrvokta yaMtrane lakhI, puSpadhUpAdike pUjana karIne prAtaH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namiLaNa arthasahita. 243 kAlane viSe ( khAli ke ) jhAlana kasyo evo je yaMtra, tene jeNeM (pI yaM ke0) pIdho hoya, temanA (egaMtarA ke0 ) ekAMtarika jvara Adi za bdayIThyAMtarika, tryAMtarika jvara paNa grahaNa karavA. te sarva jAtinA jvara tathA ( gaha ke0) graha gocara te azula nAvavAlA je graha, athavA graha Na kare temane graha kahiyeM, evA (jUna ke) nUta te vyaMtara vizeSa ane (sAiNi ke0) zAkinI vizeSa (muggaM ke0) mogaka, upaladaNathI anya paNa uSTaroga, nUta pretAdi Avezane tathA kRtakarmaNAdi je je, temane (pa NAsez ke0) pranAzana kare je // 13 // __ valI bIjo paNa prakAra kahe . ina sattarisayaM jaMtaM, sammaM maMtaM vAri pddilidiaN|| uriAri vijayavaMtaM, nignaMtaM niccamaveda // 14 // arthaH-(zya ke) zrA (sattarisayaM ke0) saptatyadhikazatanAmA evo (jaMtaM ke0) yaMtra je je tenuM (sammaM ke0) rUDe prakAreM (nipraMtaM ke) nisaMdeheM karIne he javya jIvo ! (niccaM ke0) niraMtara, (aJceha ke) zra rcana karo. have te yaMtra kehavo ? to ke (maMtaM ke0 ) sarvamaMtramAM guhya e Tale rahasya , valI kehevo ? to ke (kuvAri ke0) gRha hArane viSe vA zuddhi sthAnakane viSe pUrvokta rIteM (pamilihiyaM ke0) pratilekhana karelo . valI te yaMtra kehevo je? to ke (kuria ke) kaSTo ane (ari ke0) zatru, tene (vijayavaMtaM ke) vijaya eTale nirAkaraNa karato evo be. Ahi valI keTalA eka to ema kahe , je rUpAnA patrAmAM athavA tAmrapatramA lakhIne gRhamadhyane viSe pUMjana karavU, ane jyAre kArya paDe, te vakhateM te yaMtranuM zuddha jaleM pradAlana karIne te pradAlita jalanuM pAna karabuM // 14 // iti tijayapahuttanAmakaM caturthaM smaraNaM samAptaM // 4 // ||ath namiUNanAmakaM paMcamaM smaraNaM likhyate // - temAM prathama maMgalAnidhAnapurassara maMgalagAthA kahe . namikaNa paNayasuragaNa, cUDAmaNi kiraNaraMjiaM munninno| calaNajualaM mahAnaya, paNAsaNaM saMthavaM vuDaM // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 pratikramaNasUtra. arthaH- ( muoi ke0 ) muninuM je pArzvanAtha temanuM (calaNajAlaM ke0 ) caraNayugala eTale je caraNAraviMdanuM yugala tene, ( namiUNa ke0 ) namaskAra karIne have te caraNayugala kehavuM be ? to ke ( paNaya ke0 ) praNata eTale namaskAra karanArA evA je ( suragaNa ke0 ) devatAnA samUha tenA mastakane viSe rahelA evA je ( cUmA ke0 ) mukuTa, te mukuTaneviSe rahe lA je ( maNi ke0 ) maNiyo, tenA ( kiraNa ke0 ) kiraNo, teNeM karIne ( raM jithaM ke0 ) raMjita evaM be. valI kehavuM be ? to ke ( mahAjaya ke0 roga, jala, jvalanAdi evA sola padArthathakI utpanna yayuM evaM je maho jaya, tene ( paNAsaNaM ke0 ) prakarSe karIne nAza karanAruM evaM te caraNayugala be, tene namaskAra karIne huM yA prakAranA ( saMthavaM ke0 ) zaMstava je tene (buddhaM ke0 ) kahIza // 1 // have " roga jala jalaNa " e pUrvokta zola jaya te madhyeM ATha mahAja ya be, tannivAraNalakSaNa prabhunuM atizaya varNana, te pratyeka a gAthAyeM karI to bato prathama rogajaya nivAraNalakSaNa prajuno atizaya, gAthAyugagmeM karI kaDe be. samiyakaracaraNanadamuda, nibuDa nAsA vivanna lAyannA // kuThamadArogAnala, phuliMganidda savaMgA // 2 // te tuda calaNArAdaNa, salilaMjali seya buDhiya vAyA || (uccAdA) va davadavA giripA, yava va pattA puNolacIM // 3 // arthaH- ( samaya ke0 ) vizIrNa be eTale saDI gayelAM be ( karacaraNanahamuha ke0 ) hAtha, paga, nakha ane mukha jemanAM evA, tathA ( nibuDDa ke0 ) nimagna be, eTale bezI gayelI be (nAsA ke0) nAsikA jenI evA, tathA ( vivanna ke0 ) vinaSTa yuM be ( lAyannA ke0 ) lAvaNya jemanuM evA, ( kucha ke0 ) kuSTha prasiddha evo koDharUpa ( mahAroga ke0 ) mahAn roga tenuM saMtApajanaka paM be jene hetu mATe ( anala ke0 ) agnisamAna tenAM (phuliMga ke 0 ) sphuliMganA sarakhA eTale aMgAranA taNakhA te samAna pI mAkAraka teNeM karI ( niee ho ) bAlyAM be ( savaMgA ke0 ) sarva aMga jemanAM evA // 2 // ( te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namiUNa arthasahita. 245 ke0) te prANIyo paNa he pArzvanAtha ! (tuha ke ) tava eTale tamArAM (calaNArAhaNa ke ) caraNonuM ArAdhana je sevana teja (salilaMjali ke0 ) salilAMjali je pANI pIvAnI aMjali tenuM ( setra ke ) seka je secana teNeM karI (vur3hiyachAyA ke ) vRddhiMgata tha De bAyA zonA jema nI evA batA (puNo ke0) pharIne (lahI ke0) lakSmI je ArogyarUpa saMpadA tene ( pattA ke0) prApta thAya je. tene viSe upamA kahe je ke, jema (vaNadava ke0) vanano agni teNeM karI ( davA ke0) dagdha thayelA (giri pAyava ke) giripAdapa eTale parvatanAM vRdoDe teja (va ke0) jema ( vuhipahAyA ke0) vRddhi pAmI zojA jemanI, evA thAya ne valI vuhiuchAhA evo paNa pATha , to teno artha ema jANavo je vRkiMgatathI yo ne utsAha jemaneM evA arthAt davadagdha vRdo je je, te vRSTinA jaleM karI siMcelA utA pharIne navakomalAdi saMpattino prArjAva kare le. tema kuSThAdi mahArogoyeM karIne vivarNanAvane pAmelA evA jano, te tamArA caraNArA dhanAmRteM siMcAyelA batA pharI pAbA makaradhvajatulya rUpane pAme je // 3 // have gAthAghye karIne prajunuM bIjuM jalajayApaharaNa lakSaNa mAhAtmyane dekhAmato bato kahe be. jvAyakhuniyajalanidi, unnaDakakholanIsaNArAve // saMnaMtanayavisaMThula, nidyAmayamukkavAvAre // 4 // vidalia jANavattA, khaNeNa pAvaMti ijiaM kuulN||p sajiNacalaNajualaM, niccaM citra je namaMti nraa||5|| arthaH-(jvAya ke0 ) puSTavAta eTale pratikUla pavana, teNe (khupriya ke ) donita kasyo evo ( jalanihi ke ) jalanidhi je samupha, tenA ( upama ke) unnaTa eTale udAra evA (kabola ke) kabola je lahe rIyo temanA (jIsaNa ke0) jayaMkara De (ArAve ke0) zabdo jene viSe evo tathA ( saMnaMta ke0) have zuM karavaM jozye? evo vicAra karavAne viSe mUDha thayelA tathA (jaya ke0) jaya je bIka teNeM karIne ( visaMtula ke0) vivhala thayA evA (nidyAmaya ke ) niryAmaka eTale khalAsI teNeM (mukkavAvAre ke0) mUkyo ne vyApAra jene viSe // 4 // evA paNa samu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 pratikramaNa sUtra. ne viSe (vida liya ke0 ) nathI jAMgyuM ( jANavattA ke0 ) yAnapAtra te vahANa jemanuM evA batA ( khaNeNa ke0 ) kSaNeM karIne eTale ghamInA vA jAgeM karI ( ichi ke0 ) iti evaM ( kUlaM ke0 ) samudrataTa eTale kAMge tene ( pAvaMti ke0 ) prApnuvaMti eTale pAme be. te kayA nara jANavA ? arthAt sarvajana nahiM, paraMtu ( je ke0 ) je ( narA ke0 ) manuSyo ( pAsa ji paNa ke0 ) zrIpArzvajina tenuM ( calaNalaM ke0 ) caraNakamalanuM jugala tene (citra ke0 ) citra zabda avadhAraNArtha ve (niccaM ke0 ) niraMtara (namaMti ho) namana kare be, athavA (niccaM citra ke0) nitya gaMdhAdikeM karI arcana ka rIne je (namaMti ke0) namaskAra kare be, te naro samudranA pArane pAme be // 2 have gAthAyugaleM karIne prajuno trIjo dAvAnalajayA pahArAtizaya kahe . kharapavANu huyavaNadava, jAlAvali miliyasayala Dumagar3ha // tamu mayava, jI saNaravajI sAMmi vaNe // 6 ||j gaguruNo kamajualaM, nivAviJprasayala tihuNAnoyaM // je saMraMti maNucyA, na kuNai jalaNo jayaM tesiM // 7 // arthaH- gala kaze e prakAranA ( vaNe ke0 ) vanane viSe ( jAlo ho) jvalana je ni te jaya karato nathI. have te vana keha be ? to ke (khara ke0) pracaMka evo je (pavaNa ke) vAyu, teNeM karI (jaya ke0 ) uddhata sarva di ziyAne viSeANI tarapha pahelI tarapha prasArane pamADelo evo (vaNadava ke0) vanano, nitenI (jAlA ke0 ) jvAlA tenI (yAvalI ke0) zreNi teNeM karI (miliya ke0 ) paraspara ekIbhUta thayA be (sayala ke0) samagra ( Duma ke 0 ) ma eTale vRo tenA (gahaNe ke0) gahana jene viSe, eTale yA bAnuM vana, yA caMpakavana, ityAdika be je vanane viSe tathA valI te vana keha be? to ke (mata ke0) dAjatI evI (muddha ke) mugdha eTale sarala evIje (mayavahu ke 0 ) mRgavadhU eTale haraNIyo temano (jIsA ke0) jayaMkara (rava ke0 ) kaMda, zabda teNeM karIne ( jI sami ke0 ) jayaprada thayeluM arthAt jayaMkara ya yeluM. yahIM jI eTale jaya tene sana ketAM yApe, tene jISaNa kahiyeM evA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 namiUNa arthasahita. (vaNe ke0) vanane viSe. valI AhI keTalAeka to evo artha kare ne ke, (maUMta ke0) dahyAMta eTale dahana thavA yogya evaM je vana teno aMta e Tale avasAna ne jemAM, tene dahyAMta kahiye te dahyAMta je davAgni tenI (muka ke0) sarala evI je jvAlA tenA zrAkulitapaNAyeM karIne mUDha evA je ( maya ke0) araNyavAsI pazuGa teno ( bahu ke ) ghaNo atyaMta (nIsa Na ke0) jayaMkara evo (ArAva ke0) zrAkaMda teNeM karIne (nIsaNaMmi ke0) jayanIta thayevU evaM (vaNe ke7) vanane viSe // 6 // (jagaguruNo ke0) vasA marthyathakI thayelA evA jagatanA guru je zrI pArzvanAtha svAmI temanuM (kamajuyalaM ke0) caraNayugala, te caraNayugala kehabuM le ? to ke ( nivAvi a ke0) nirvApita eTale ApattinA tApane prazamaneM karI sukhIyo kasyo De (sayala tihuzraNAnoraM ke ) samagra trijuvanA joga eTale paripUrNa traNa juvana jeNe evaM caraNayugala be. AhIM zrAnoga zabda je , te ani paNaniSedhArtha De, evA prajunA caraNakamalane (je ke0) je maNuzrA ke0) manuSyo (saMjaraMti ke0 ) smaraNa kare . ( tesiM ke0) te smaraNa karanAra janone pUrvokta je (jalaNo ke0) dAvAgni te (jayaM ke) jaya pratye (nakuNa ke) nathI karato // 7 // have gAthAyugmeM karIne jagavaMtano cotho viSadharajayanivArakatva mahimAne dekhAmato bato kahe . vilasaMta noga nIsaNa, phuriAruNa nayaNa tarala jiihaal| jagganuaMga navalaja, ya sadaM nIsaNAyAraM // 7 // mannaMti kIma sarisaM, dUra paribUDha visama visavegA // tuda nAmakara phuDasi, imattaM guruA narA loe / e|| arthaH-( vilasaMta ke0 ) suzojita evA (joga ke0 ) phaNA je jenA athavA ( vilasaMta ke0) suzonita (noga ke) deha jeno evo tathA (jIsaNa ke0) nayaMkara ane (phuritra ke ) sphurita eTale capala ane (aruNa ke0) Arakta ne ( nayana ke ) cahu jenAM evo tathA (tarala ke0) caMcala le (jIhAlaM ke0 ) jivhA jenI evo ( jaggajuzraMga ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 pratikramaNa sUtra. jaya jaMgama eTale jayaMkara sarpa, valI te sarpa kehevo be ? to ke (navajalaya ke0 ) navIna jalada eTale ASADha mahinAno varSAda, tenA ( sahaM ke0 ) sadRza be, eTale meghanI pereM zyAmavarNe be. valI kehevo be? to ke (nI saNA yAraM ke0 ) jISaNAkAra eTale jayaMkara bekAra jeno, athavA jayaMkara be cAra kahetAM vellana eTale yahiM tyahiM bhramaNa jenuM evo sarpa // 8 // ne ( kI sarisaM ke0 ) kITasadRza (mannaMti ke0 ) mAne be. tene kITasaha za koNa mAne be ? to ke ( dUra ke0 ) atyaMta dUra kasyo be (parinUDha ke0 ) cAre tarapha TAyo ne ( visama ke0 ) yAkaro evo ( visavegA ke0 ) vi. Sano vega jeyeM. te koNeM TAlyo be ? to ke he zrI pArzvanAtha ! (tuha ke 0 ) tamAruM (nAmarakara ke0) nAmAkSara teja ( phuru ke0 ) sphuTa be prabhAva jeno teNeM karIne (siddha ke0) siddha thayelo evo (maMta ke0) gArumA dikano maMtra eTale tamArA nAmanA je ( pArzva ) e ve prAjAvika akSaro be, te akSaroyeM karIne siddha yelo evo je gArumAdika maMtra, teNeM karIne (gurucyA ke0 ) gariSTha eTale mahoTA evA je ( narA ke0 ) manuSyo je (loe ke0) lokane viSe be, teNeM TAlyo. teja pUrvokta sarpane kITasadRza mAne be // 9 // have gAthAyugaleM karIne prajunuM pAMcamuM taskarajaya nivArakatva kahe de vasu nilla tara, puliMdasaddUlasaddajImAsu // jayavidurakhunnakAyara, ullUri padiprasavAsu // 10 // vilutta vidavasArA, tuda nAda paNAmamattavAvArA // vavayavigghA sigghaM, pattA diya iciyaM vANaM // 11 // arthaH- (vasu ke0) sarva aTavIyone viSe. te paTavIyo kehavI be ? to ke ( jilla ke0 ) jilla je palIvAsI loka, tathA ( takkara ke0 ) taska ra eTale cora, (puliMda 0 ) vanacara jIvo, ( sahala ke0 ) zArdUla siM ha, tene mAro, haNo, ityAdika je ( saha ke0 ) zabdo teNeM karIne (jI mAsu ke0 ) jayaMkarabahAmaNI evI, tathA ( jaya ke0 ) jaya teNeM karIne ( vidula ke0 ) vivhala tathA ( bunna ke0 ) viSama eTale duHkhita evA puru pone (kAyara ke0) kAtara evA jilla lokoyeM (ullU rica ke0) lUMcyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namikaNa arthasahita. 24e be, (pahiasabAsu ke0) paMthIyonA sAyo jene viSe evI aTavIyo be||1|| evI aTavIyomAM paNa he zrIpArzvanAtha ! (avivutta ke0) nathI cokhu evaM (vihavasArA ke0) utkRSTadhana jenu, te koNa puruSa utkRSTa dhana nathI coyu? to ke ( nAha ke0) he nAtha ! (tuha ke) tamone (paNAmamatta ke0) praNAmamAtra karavo, teja ne ( vAvArA ke0) vyApAra jemane, eTale te avasarane viSe tamone praNAma karavAnuM ne kRtya jemanuM evA pathiko je be, tenA (sigdhaM ke0) zIghra eTale utAvalA (vigghA ke0) vighnasamUha, (vava gaya ke0) vizeSe karI gayA je jethakI evA puruSa, ( hiyaDiyaM ke) potAnA hRdayane viSe zachita evA (gaNaM ke0) khanagarapAmAdika je manovAM vita sthAnaka, te pratye (pattA ke ) prApta thAya ne // 11 // have gAthAyeM karIne bahuM siMhanayanirAsakAraka pranu mAhAtmya kahe . paUliAnalanayaNaM, dUraviyAriyamujhaM mahAkAyaM // nada kulisaghAyavialia, gaiMdakuMjabalAnoaM // 12 // paNayasasaMnamapabiva, nahamaNimANikapamiapamimassa // tuha vayaNapaharaNadharA, sIhaM ku-iMpi na gaNaMti // 13 // arthaH-(pAlitha ke) prajvalita evo je (anala ke0 ) agni, tenA sarakhAMDe ( nayaNaM ke0) netra jenAM evA, tathA ( dUraviyAriyamuhaM ke0) dUrathakI phADyuM ne jahaNa karavAne arthe mukha, jeNe evo, tathA (mahA ke0) mahoTo De ( kAyaM ke0) deha jeno evo, tathA (nahakulisa ke0) nakharUpa kuliza je vajra, tenA (ghAya ke ) ghAta, eTale je prahAra, teNeM karI (viliya ke0) vidalita eTale vizeSe ninna kasyAMDe (garuMda ke0) gajeMDa je hastI temanAM je (kuMjabala ke0) kuMjasthala tenA (AnoaM ke0) Aloga eTale vistAra jeNe evo // 15 // ane (kupi ke0) krodhA yamAna thayo evo paNa ( sIhaM ke0) siMha je je tene (nagaNaMti ke0) nathI gaNatA, arthAt tevA siMhane viSe paNa nayahetutAyeM karI saMjAvanA karatA nathI. te koNa saMjAvanA karatAnathI ? to ke ( paNaya ke ) nama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 pratikramaNasUtra. tA evA ( sasaMjama ke) sasaMtrama eTale Adarasahita je ( paniva ke) pArthiva je rAjArja, te saMbaMdhInu athavA pRthivIne viSe vikhyAta je iMlo te saMbaMdhI, ( nahamaNimANika ke0 ) prajunA nakho tehIja zreSTha ma NimANikya tene viSe (pamiya ke ) paDyuM (pamimassa ke ) prati biMba jemane evA tameM bo, te ( tuha ke0 ) tamArA ( vayaNapaharaNa ke0 ) vacaneM karI je nAmagrahaNa karavaM, te rUpa praharaNa eTale zastro, te zastrone (dharA ke0) dhAraNa kasyAM ne jemaNe evA, jano siMhane gaNatA nathI // 13 // have gAthAyugmeM karIne sAtamo gajajayanirAsakAraka prajuno atizaya dekhAmato bato kahe je. sasidhavaladaMtamusalaM, dIdakarullAlavuhinabAdaM // mamu piMganayaNajualaM, sasalilanavajalaharArAvaM // 14 // nImaM mahAgaiMdaM,accAsannaMpi te na vignnNti||je tumha calaNajualaM, muNiva tuMgaM samallINA // 15 // arthaH-( muNivara ke0) he munipate! (te ke0 ) te naro, (aJcAsannapi ke0) atyAsanna eTale atizayeM karIne nikaTavartI eTale DhUkamo rahe lo evo paNa (mahAgadaM ke0) mahoTo evo gajeMDa tene (navigaNaMti ke0) nathI gaNatA. arthAt te naro gajanaya hetunI saMjAvanA karatA nathI. have te gajeMDa kehevo ? to ke (nIma ke) bihAmaNo atijayaMkara evo, valI kehevo je? to ke (sasi ke0) caMDamA tenA sarakho (dhavala ke) dholo De (daMtamusalaM ke0) be dAMta rUpa muzala jeneM evo ane (dIha ke0) dIrgha eTale lAMbo evo ( kara ke) zuMDhAdaMma tenuM ( ubAla ke0) uMcu umAmavaM, teNeM karIne ( vuddhi ke) vRddhiMgata thayo re ( udAhaM ke0) u tsAha jene evo, tathA ( mahu ke0) madhu eTale magha tenA sara (piMga ke) pItarakta De (nayaNajualaM ke0) netranuM yugala jenuM evo, tathA valI kehevo ? to ke ( sasalila ke ) jaleM karI pUrNa evo je (navajalaha rArAvaM ke0) navIna megha, tenA sarakho ne ArAva eTale garjanArUpa zabda jeno evo, ahiM jaladhara zabda je , te meghavAci jANavo. kadApi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namikaNa atharsadita. 251 tema na kahiyeM, to prathama salila zabda grahaNa karelo , tethI punarukti do panI Apatti thAya ne mATe. valI te naro kehevA ? to ke (je ke0) jenaro, (tumhacalaNajualaM ke0) tamArA caraNayugala te pratye ( samasI NA ke0) samyagrIteM AzrayeM karIne rahyA evA je. te tamAru caraNayuga la kehe ? to ke ( tuMga ke0) sarvathakI guNoyeM karIne unnata ebuM be. have e sarvano nAvArtha eja ne je, tamArA caraNAzrita narone etAdRza gajajaya hotuM nathI // 15 // // have gAthAyugmeM karIne AThamo prajuno saMgrAmanayaharAtiza yane kaheto to kahe je.|| samarammi tikakhaggA, nigyAyapavinadhyakabaMdhe // kuMtaviNininna kari kalaha,mukka sikAra pnrNmi||16|| nijiyadappuTararija, nariMdanivadA naDA jasaM dhavalaM // pAvaMti pAva pasamiNa, pAsa jiNa tuda ppnaavenn||10|| arthaH-( pAsa jiNa ke0 ) he pArzvajina ! tathA ( pAvapasamiNa ke0 ) he pApanA prakarSe karI zamAvanahAra ! (namA ke0) naTa je sunaTo te, (samara mmi ke0) saMgrAmane viSe (tuhappannAvaNa ke0) tamArA prajAveM karIne (dha valaM ke0) ujjvala evaM (jasaM ke) yaza je tene (pAvaMti ke) pAme je. te naToyeM tamArA prajAveM karIne (nijiya ke0) nirjita eTale jItyA ne (dappukara ke ) darpa je ahaMkAra teNeM karI madonmatta thayelA arthAt "ameM yojhA baiyeM."tevA animAna dharanArA evA (riunariMda ke0) zatru evA je rAjA temanA ( nivahA ke0 ) samUha jemaNe evA thAya ne // 17 // have pUrvokta saMgrAma kehavoDe ? to ke (tikakhaggA ke0) tIdaNa evA je khaga tenA (anigghAya ke0) prahAra teNe karIne (pavika ke0) ubRMkhala jema temaja ( jAya ke) Ama tema nAcavA lAgyAM (kabaMdhe ke0) mastaka rahita dhama jene viSe evo, tathA valI kehavo te saMgrAma ke ? to ke (kuMta viNijinna ke0) kuMta je nAlA, temaNe vizeSe karI nedelAM ne aMga jenAM evA je ( karikalaha ke0 ) hastInA trIza varSanA bAlako, temaNe (mu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNasUtra, kasikAra ke) mUkelA evA je sItkAro te sItkArAtizayeM karIne (paja rammi ke0) pracura evo saMgrAma ke. evA dAruNa saMgrAmane viSe tamArA pranAveM karI te sunaTo jayane pAme ne // 16 // have eTalA stotraM karIne kaviyeM prajunu ATha jayanivAraNAtizaya paNuM pRthak pRthak yugmagAthAyeM karIne kaDaM, sAMprata eka gAthAyeM karIneja pUrve kahyAM evAM je jayo, tene nirAsa karato bato kahe je. roga jala jalaNa visahara, corAri maiMda gaya raNa nyaa|| pAsajiNa nAma saMki, ttaNeNa pasamaMti sabAI // 17 // arthaH-( roga ke ) roga je kuSThAdi, (jala ke0) pANI (jalaNa ke0) agni, (visahara ke0) sarpa, (cora ke0) taskara, (ari ke ) zatru, (mazaMda ke0) siMha, (gaya ke0) hastI, (raNa ke0) saMgrAma, tenAM (savAI ke0) sarva (jayA ke) jaya te, (pAsajiNanAmasaMkittaNeNa ke0) pArzvajinanAM zrakA pUrvaka je nAma, tenuM je kIrtana, tene karave karIne (pasamaMti ke0) prakarSe karI zAMti pAme je. arthAt prazabdeM karIne pharI te laya utpanna paNa thAya nahiM A ThekANe maMtra kahe . te jema ke:-" namiUNa pAsa visa visahara vasaha jiNa phuliMga hIroga jala jalaNa visahara corAri masUda gaya raNa nayA pAsa jiNa nAma saMkittaNeNa pasamaMti mama svAhA // " A mahAmaMtra be, te A stotranA verAelA adaroyeM karI utpanna karelo ne // 27 // have thA gAthAmAM A stotranuM mAhAtmya kahe be. evaM madAnayadaraM, pAsa jiNiMdassa saMthavamuAraM // naviya jaNANaMdayaraM, kallANa paraMpara nidANaM // 2 // arthaH-(evaM keza) e pUrvokta rIteM kaDaM evaM, (pAsa jiNiMdassake0) zrIpArzvajinenuM (saMthavaM ke0) stavana , te kehe je ? to ke (mahAlayaharaMke) mahoTuM evaM je naya tene haranAraMbe, arthAt anarthapratighAtaka je. zrA padeM karIne yA stotranuM nAma paNa jayahara jANa. valI te keha.? to ke (uyAraM ke0) arthathakI ane zabdathakI udAra be. valI kehe ? to ke (laviyajaNANaMdayaraM ke0) lavya je muktigamana yogya jIva, tene AnaMda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namikaNa arthasadita. 253 karanAraM be. AhiM ko zaMkA kare ke, naviyAnaMdayaraM ema na kayu ane naviyajaNANaMdayaraM ema kahevAnuM huM kAraNa ? ane kadAcit pUrvokta pATha kahyo hata, to paNa arthamAM emaja Avata. te jema keH-lavikone AnaMda de nArUM be. tyAM samAdhAna kare ne ke, jo jana zabdanuM grahaNa kariyeM, to avyava hArika nigodamAM paNa navika jIva , to tene AnaMda thavAno saMjava ne nahIM, kAraNa ke te ekeDiya De mATe madhye jana zabdanuM grahaNa kasu be. ahIM vyavahArarAzimAM je utpanna thAya, tene jana kahiyeM mATeM navika evA jana ne AnaMdakAraka thA stavana be, ema jANavaM. valI A stavana kehaq ? to ke (kahANaparaMparanihANaM ke ) kalyANa je zreya tenI paraMparA je saMtati tenuM nidAnarUpa evaM be. ahiM keTalAeka to padavinaMjana karIne Ama artha kare meM, te jema keH-(naviyajaNANaM ke) navika janone (kakhANaparaM ke0) kalyANaikasthAna evaM be. valI kehetuM ? to ke (paranihANaM ke0) paranijAnAM eTale para je zatrurva tenAM nija je kapaTa te uccATanAdi tene (aMdayaraM ke0) bAMdhanAraMDe, arthAt prakArAMtareM karI ema jANavU je kucha karmoMne staMjana karanAraM // 15 // have thA gAthAyeM karIne je koi jayasthAnako hoya, te ThekANe zrA stavana naNa, evAM jayasthAnakone pragaTa karato to kahe be. rAya jaya jaka rarakasa, kusumiNa ussanaNa rika pIDAsu // saMkAsu dosu paMthe, javasagge tadaya rayaNIsu // 20 // arthaH-( rAyanaya ke0 ) rAjanaya, ( jaraka ke0 ) yadAjaya, ( rakasa ) ke0) rAdasanaya, ( kusumiNa ke0 ) kukhapnanaya, tathA (ussauNa ke) kuzakuna, eTale uSTa zakunanaya tathA (rika ke0) azula graha, te sarvanI (pImAsu ke ) pImAu~ne viSe, tathA ( dosusaMkAsu ke0) be saMdhyA te eka prAtaH kAla ane bIjI sAyaMkAla tene viSe, tathA (paMthe ke0 ) paMtha je araNyAdika mArga teneviSe. tathA (uvasagge ke7) deva ane manuSyakRta japasanene viSe ( taha ke) tathA ( ya ke) ca te samuccayArthavAcaka be. raya NIsu ke0 ) rAtriyone viSe // 20 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 pratikramaNa sUtra. jo paDhAi jo nisuAi, tANaM kaiNo ya mANatuMgassa // pAso pAva pasameja, sayala juvacitra calaNo // 22 // arthaH- ( jo ke ) je koi jana, e uktaprakAreM karIne zrIpArzvajina nuM yAstava je be, tene ( paDha ke0 ) jo be, tathA (jo nisu ke0 ) je upayoga pUrvaka sAMjale be, (tANaM ke0) te behu jananuM ( ya ke0 ) valI (ko0) prastuta stotranA karttA evA ( mANatuMgassa ke0) mAnatuMga sUri temanA nijaprabhu evA je ( pAso ke0) pArzvanAmA jina yahiM pArzva par3heM karIne pArzvaya grahaNa karavo nahiM, kAraNa ke te yane have kedezuM evAM vizeSaNonI anupapattibe mATeM te pArzvajina, (pAvaM ke0) pApa te azubha karma je rAjA dinuM kAraNa, tene ( pasameta ke0 ) vinAza karo. te pArzvajina kehevA be ? to ke ( sayalajuvaNa zciyacalaNo ke0 ) sakala evaM vana je jagat teNeM, yahiM juvanazabdeM karIne tribhuvanamA rahenArA jano grahaNa karavA, teNeM arcita eTale pUjita ke caraNa jenAM evA be // 21 // have te pArzvajina kehavA be ? teno atizaya, yA gAthAyeM karI kahe be. vasaggaMte kamaThA, surammi kANArDa jo na saMcali // sura nara kinnara juvaihiM, saMdhu jayana pAsa jiNo // 22 // artha :- ( uvasaggaMte ke0 ) upasargakAraka evo ( kamaThAsura mmi ke0 ) kamAsura bate paNa ( jo ke0 ) je jagavAn ( UANA ke ) SaDjIva ni kAya hitaciMtanarUpa evA dhyAnathakI (nasaMca lirDa ke0 ) calAyamAna tha yA nahIM. arthAt kona pAmyAnahI. valI te ker3havA ve ? to ke ( sura ke0 ) devo, ( nara ke0 ) manuSya, ( kinnara ke0 ) kinnara, ( juvaihiM ke0 ) yuvatI eTale te sarvanI strIyo teNeM (saMdhu ke0) rUDe prakAreM eTale tridhA zuddhiyeM karIne stuti karelA evA ( pAsa jilo ke0 ) zrIpArzvajina te ( jaya ke0 ) jayatu eTale utkarSe jayavRddhine pAmo // 22 // isa manayAre, ahArasa karediM jo maMto // jojAi so kAya, parama payacaM phuDaM pAsaM // 23 // artha: - ( esa0 ) yA stotranA ( manayAre ke0 ) madhyaneM viSe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. verelA adaroyeM karI "namiLaNapAsavisaharavasaha jiNaphuliMga" e (ahA rasaakarehiM ke0) aDhAra adaroyeM karIne (jo ke0) je ciMtAmaNinAmA gupta ( maMto ke ) maMtra , tene ( jo ke) je (jANa ke0) guru upade zathakI jANe , (so ke0 ) te, tevA maMtre karIne (pAsaM ke0) pArzvanAthane (kAya ke0) zrImaMtramaya pArzvaprajunuM dhyAna kare , te kehavA zrI pArzva nAtha ? to ke ( phuDaM ke ) pragaTadhyAna svarUpeM karIne (parama ke0) u tkRSTa evaM ( payalaM ke0 ) pada je sthAnaka tene viSe rahenArA 3 // 3 // pAsada samaraNa jo kuNaza, saMtujhe diyaeNa // achuta ra saya vAdi naya, nAsa tassa dUreNa // 24 // iti zrImahAnayaharanAmakaM paMcamasmaraNaM saMpUrNam // 5 // arthaH-(jo ke ) je jIvo, (saMtuhiyaeNa ke0 ) saMtuSTa hRdayeM ka rIne (pAsaha ke0 ) zrIpAMzvanAthay ( samaraNa ke0) smaraNa je , tene (kuNa ke ) kare , (tassa ke0) te jIvonA (ahuttarasaya ke0 ) eka zo ne ATha evA (vAhi ke0) vyAdhi saMbaMdhi je (jaya ke) jaya, te (dU reNa ke ) dUra pratye ( nAsa ke ) nAse De // 24 // iti nami // 5 // ||ath // ||shrii ajitazAMtistavananAmnaH SaSThasmaraNasya praarNjH|| ajiaM jia saba nayaM, saMtiM ca pasaMta saba gaya pAvaM // jaya guru saMti guNakare, dovi jiNavare paNivayAmi ||1||gaahaa // arthaH-jagavAn garnastha bate temanI vijayA devI mAtAne potAnA vA mI jitazatru rAjAye dyUtakrImAne viSe na jItI, mATeM (ajiyaM ke) ajitanAtha nAmA bIjA tIrthaMkara, (ca ke ) valI ( jisavanayaM ke) jItyuM be, zha lokAdika saptavidha sarva naya jeNe evA, (saMti ke0) zrIzAMtinAtha nagavAn te, je vakhata garjamAM hatA, te samaya paNa jagata nA azivonI upazAMtine karatA havA, ane hamaNAM paNa je smaraNathakI jIvane zAMtine kare be. te zAMtinAmaka zolamA tIrthaMkara kehevA je ? to ke ( pasaMta ke0) apunarjAveM karI nivRtta thayA De ( saba ke ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 pratikramaNasUtra. sarva evA ( gaya ke0 ) roga ane (pAvaM ke) pApa eTale azuja karma je manAM evA be, te (dovi ke0 ) behu paNa ( jiNavare ke0) jinavara tene (paNivayAmi ke0 ) praNipatAmi eTale nanaskAra karuM buM. te behu jinavara kehevA je? to ke (jaya ke) jagat je dezanAI prANivarga tenA (guru ke0) tattvopadeSTA evA be, athavA jagatanA (guru keNa) mahoTA evA tathA (saMti ke0) kaSAyano annAva, tathA (guNa ke) jJAnAdika guNa tene (kare ke0) kare be, athavA zAMtirUpa guNanA karanAra ||1||aa, gAthAnAmaka baMda jA Navo. zrA sarvastotranA baMdanuM lakSaNa baMdoratnAkaranAmaka graMthathI jANa // vavagaya maMgula nAve, tedaM vijala tava nimmala sahAve // niruvama madappanAve, yosAmi sudika sanAve ||shaa gAhA // arthaH-( vavagaya ke0 ) vyapagata eTale gayo De ( maMgulanAve ke0) azojana nAva jemano evA, A kAM evaM vavagayamaMgulajAvatva, tene viSe vizeSaNadhArAyeM karIne hetu kahe , te jema keH-(viula ke) vistIrNa te bAhyAjyaMtara chadAzavidha eq ( tava ke ) tapa teNeM karIne ( nimmalasa hAve ke0) niH karmA, be, svasattAyeM karI khanAva jemano evA, te pUrvanI gAthA mAM kahyA je zrI ajitanAtha tathA zAMtinAtha, te behunI huM naMdiSeNanAmA sUri, (thosAmi ke0) stuti karuM bu. have te behu jina kehevA ne ? to ke (niruvama ke0) nirupama, upamAtIta be, (mahappanAve ke0) mahAn eTa le mahoTo prajAva eTale zakti jenI evA je. athavA nirupama eTale mahoTo evo prajAva te mAhAtmya jenuM evA je. valI kehevA ? to ke ( sudi 5 ke ) rUDe prakAreM karI, arthAt kevalajJAna ane kevala darzaneM karI dIThA le ( sanAve ke ) vidyamAna jIvAjIvAdika nAvo jemaNe evA be. AhiM 'tehaM' e je pAgne, te aprAmANika be; kAraNa ke tenuM prAvAhi katveM karIne Agamana , tathApi te pATha sarvajano naNe , tethI ahiM la khyo // 2) zrA paNa, gAthAnAmA baMda jANavo. saba uraka ppasaMtINaM, saba pAva ppasaMtiNaM // sayA a jiya saMtINaM, emo ajiya sNtinnN||3|| silogo|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasadita. z arthaH - ( saba ke0 ) sarva evA je janmajarAdi vidyamAna karma, tethakI upanAM je (eka ke0) duHkhatenI ( ppasaMtINaM ke0 ) prazAMti yara ne jene evA be, athavA sarva yogya jaMtunA duHkhanI prazAMti karI be majeNeM evA be, tathA ( saba 0 ) sarva evAM je prANAtipAtAdika ( pAva ke0 ) pApakarmoM be, tenI (pyasaMtiNaM ke0 ) prazAMti tha ve jemane evA be, tathA valI ( zrajia ke0 ) rAgAdikeM karI nayI parAjava pAmelo evo ( saMti NaM ke0 ) zAMti eTale upazama be jemano evA, (siMtiNaM ke0 ) zrI jitanAthajI tathA zAMtinAthajI temane ( sayA ke0 ) sadA niraMtara ( namo ke0 ) namaskAra thAI // 3 // ya gAthAno zlokanAmA baMda jANavo // ajiji suda ppavattaNaM, tava purimuttama nAma kittAM // tada ya dhii mai ppavattaNaM, tava ya jittama saMti kittaNaM // 4 // mAgadiyA // arthaH- ( jiji ke0 ) he ajitajina ! tathA ( purisuttama ke0 ) puruSa je martyaloka tene viSe uttama eTale zreSTha tenA saMbodhanane viSe he puruSottama ! ( tava ke0 ) tamAruM ( nAma kittaNaM ke0 ) nAmanuM je kIrttana, te ( suhRppavattaNaM ke0 ) svargApavarga lakSaNa je sukha, tenuM pravarttana karanAruM evaM vartte . ( tahaya ke0 ) tathA valI ( dhi ke0 ) dhRti te cittanI va sthatArUpa samAdhi tathA ( mai ke0 ) mati je buddhi tenuM ( ppavattaNaM ke0 ) pravarttana eTale prakarSe karine varttana karanAruM be, tathA ( jiNuttama ho ) jina je sAmAnya kevalI, tene viSe zreSTha evA he (saMti ke0 ) zrI zAMtinAtha ! ( tavaya ke0 ) valI tamArA nAmanuM je (kittaNaM ke0 ) kIrttana be, te paNa pUrvoktaguNayukta be. koi ThekANe 'pavattaNa' evo pATha che, teno artha paNa temaja jANavo // 4 // yA gAthAno, mAgadhikA nAmA baMda jANavo. kiriyA vidi saMcicyaM kamma kilesa vimuraka yaraM, a jikhaM nicipraM ca guNediM mahAmuNi siddhi gayaM // aji assaya saMti mahAmuNiNovi pra saMtikaraM, sayayaM ma ma nivui kAraNayaM ca namasAyaM // 5 // AliMgaNayaM // 33 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. arthaH-(kiriyAvihi ke0) kAyika adhikaraNIyAdika paccIza kriyA, tenA vidhi eTale neda, teNeM kari (saMcitra ke0) saMcita karelAM eTale ekA karelAM evAM je (kamma ke0) jJAnAvaraNAdika ATha karma, tathA ( kilesa ke ) kaSAya tethakI ( vimuskayaraM ke ) mUkAvanArA be, eTale tethakI atyaMta anAvanA karAvanArA be. ahIM kilesa te kaSAya tenuM paNa karmane viSe aMtargatapaNuM , tathApi saMsAranA kAraNaneviSe kaSAya, mukhyatvapa NuM be, evaM sUcana karAvAne kaSAya, jUuM grahaNa kayuM , tathA (ajiaM ke) tIrthAMtarIya evA anyadarzanIyo je IzvarAdika devo , tene vAMdavAnuM je puNya, teNeM nathI jItyA jeha evA be. (ca ke0) valI kehavA ? to ke ( guNehiM ke ) samyag jJAna, darzana, cAritrAdika guNe karIne ( niciyaM ke) nicitta eTale vyApta evA be. upalakaNathI e guNonI prApti paNa na gavAnane namaskAra karavAthakI hoya . valI kehavA je ? to ke ( mahAmu Ni ke0) mahoTA muniyo je RSiyo temanI (sidhi ke) aNimAdika ATha sidhiyo je be, tene (gayaM ke0) gata eTale prApta thayA evA , upalakSaNa thakIte aNimAdika ATha sijhiyonI prAptipaNa jagavaMtane namaskAra karavA thakI thAya be, evA (ajiassa ke0) ajita nAmeM bIjA tIrthakara temane ane (ya ke0) valI je vighnopazAMtine kare , evA (saMti ke0) zrI zAMtinAtha nAmA zolamA tIrthaMkara, (mahAmuNiNovitra ke) je mahAmuni , temane a thavA mahAmuniyone zAMtinA karanAra zrIzAMtinAtha temane je (namaMsaNayaM ke0) viziSTa praNamana karavU, te ( mama ke0) mujhane (sayayaM ke0) niraMtara, (saMti karaM ke0) vighnopazAMti karavAnuM ane (ca ke0) valI (nibuzke) nirvRtti je modasukha tenuM prazasta, (kAraNayaMca keu) kAraNa, (navatu ke) ho. ahIM javatu e pada adhyAhArathI le. kAraNa ke e padamAM je becaM kAraNakaM, tyAM ka je , te namanaprazaMsAne viSe je // 5 // zrA, AliMganakanAmA baMda // purisA jai ukavAraNaM, jaz a vimaggaha suraka kAraNaM // ajiaM saMtiM ca nAva, annayaka re saraNaM pavajAhA // 6 // mAgadiA // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. yae arthaH-(purisA ke ) he manuSyo ! (jai ke0) yadi eTale jo tameM (ukavAraNaM ke) phuHkha, pratiSedhana karavU,tene (vimaggahake) vimArgayatha, eTale kholo bo, arthAt zodhavAMDo Dage, ane (a keza) valI (jazke) yadi eTale jo (suskakAraNaM ke0) sukhanuM kAraNa eTale hetu tene paNa vimaggaha eTale kholo bo, zodho bo, to (ajiaM ke) zrIajitanAthay (ca ke0) tathA (saMti ke0) zrIzAMtinAtha temanuM ( saraNaM ke0) zaraNa je trANa tene (nAva ke0) nAva naktiyeM karIne, paraMtu avye karIne nahIM evaM sUcana karavAne arthe nAva e zabda grahaNa kasyo . (pavajAhA ke) prApta thA. e behu tIrthaMkara kehevA ? to ke (ajaya ke) nirjaya tene (kare ke0) kare evA ve // 6 // zrA, mAgadhikA nAmA baMda jANavo // ema behu tIrthaMkaranI stavanA karIne have anukrameM ekeka tIrthaMkaranI stuti kare . temAM paNa prathama zrIajitanAthane stave . ara ra timira virahia muvaraya jara maraNaM, sura asura garula juyaga vazpayaya paNivAajia mada mavipra sunaya naya ninaNa mannayakaraM, saraNa muasaria juvi divija madiraM sayayamuvaName // 7 // saMgayayaM arthaH-(araza keNa) saMyamane viSe arati ane ( ra ke0 ) asaMyamane viSe rati eTale samAdhi tathA ( timira ke ) ajJAna, teNeM karI ( vira hiba ke ) virahita evA, athavA arati te mohanIyaudayathakI upanyo je cittoDega ane rati te mohanIyodayathakI upanI je cittAnirati, te behu samyak jJAnane AchAdana karanArI , te rUpa timira je aMdhakAra, teNeM karI virahita , ane valI (uvarayajaramaraNaM ke0) uparata eTale nivRtti pAmyAM ne jarA ane maraNa jenAM athavA ( uvarayajaraM ke ) uparata The jarA jene tathA valI (araNaM ke ) nathI raNa te yujhAdika kleSa jene evA, valI (sura ke0) vaimAnika devo, ( asura ke ) navanapati, (garula ke ) suvarNakumAra, (nuyaga ke ) nAgakumAra, tenA (va ke0 ) pati je iMjho upaladaNathakI anya devonA paNa iMsro levA. temaNe (paya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 pratikramaNa sUtra. ya ke0 ) rUDe prakAreM jema thAya tema ( paNivazya ke0 ) praNipratyaM eTale namaskAra karo be jene evA. athavA (sura ke0 ) vaimAnika, (asura ke0) vanapati, (garula ke0 ) jyotiSI, ( jayagA ke0) juja je vRkSa teneM viSe, gA nAma cAle evA je vyaMtara, te vanacara saMjJAyeM karIne tenuM rUDhapaNuM be, e hetu mATeM temanA (vai ke0) pati tema (payayaM ke0 ) zuddhatAyeM karIne (paNiva iyaM ke0 ) praNipatya karayuM be jemane evA be, valI kehavA be? to ke (vi0) pica eTale sarva samIcIna eva anya vizeSaNoyeM yukta evA tathA ( sunaya ke0 ) zojana evA je anekAMtarUpa naigamAdika naya, manuM ( naya 0 ) pratItinuM pAmanuM, tene viSe ( nijaNa ke0 ) nipuNa hyA be, tathA ( jayakaraM ke0 ) nirbhayapaNAnA karanAra athavA jaya rahita sukhanA pArA, evA jinanA (saraNa ke0 ) zaraNane ( uvasa riA ke0) upasRtya eTale zaraNatAyeM karI pratipAdana karIne (vi ke0 ) vija je manuSyo, ( divija ke0 ) devo teNeM (mahiAM ke0 ) pUjita a evA (i ho) zrI ajitanAthane ( sayayaM ke0 ) satataM eTale niraMtara ( ahaM ke0 ) huM stavana karanAro ( uvaName ke0 ) upaname eTale sAmIpyeM karIne namaskAra karuM huM // 7 // zrA, saMgatanAmA baMda jANavo. ve zAMti jinane stave be. taM ca jiNuttama muttama nittama sattadharaM, va maddava khaMti vimutti samAdi nirdi // saMtikaraM paNamAmi damuttama ticayaraM saMtimuNI mama saMti samA divaraM disa // 8 // sovAlayaM // arthaH- huM ( taM ke0 ) te jagatprasiddha evA (saMtImuNI ke0) zAMtinAmeM je muni, tene ( paNamAmi ke0 ) zraddhApUrvaka praNAma karUM . ( ca ke0 ) ca e te pAdapUrNArtha be, te zAMtimuni kehavA be ? toke ( jie ke0 ) sAmAnya kevalI te viSe ( uttama ke0 ) tIrthaMkarapaNAyeM karIne zreSTha, ( uttama ke0 ) pradhAna ( nittama ke0 ) nistama eTale jJAnarahita be, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. 261 athavA nistama eTale kAMdArahita be, tathA ( sattadharaM ke ) satra eTale nAvayajJa tene dhAraNa karanArA , valI (ajAva ke0) Arjava, te nirmAyi kapaNuM (madava keza) mArdava, te nirahaMkAratA, (khaMti ke) damA, (vimutti ke0) nirlojatA tathA (samAhi ke) samAdhi temanA (nihiM ke) nidhi evA be, tathA ( saMtikaraM ke0 ) zAMtika je vipattino upazama, tene raM eTale Ape be evA, valI kehevA ? to ke ( damuttama ke0) dama je iMjiya damana eTale iMDiyano jaya, teNeMkarIne uttama eTale pradhAna , valI (tichayaraM ke ) tIrtha karAvAnuM ne zIla jenuM tene tIrthaMkara kahiye. evA te (mama ke) mujane (saMti ke0) zAMti ane (samAhivaraM ke0) pradhAna samAdhi je cittanI svasthatA, tehIja vara eTale vAMDitapaNuM tene ( disau ke) dyo, aapo||7|| zrA, sopAnakanAmA baMda jANavo. have zrI ajitanAthane gAthAyugmeM karIne stave be. sAvabi putva pabivaM ca vara dani mabaya pasaba vini nna saMthiyaM, thira sarina valaM mayagala lIlAyamA Na vara gaMdhadani pabANa pabiyaM saMthavAridaM // dani daba bAhuM dhaMta kaNaga ruaga niruvadaya piMjaraM, pavara larakaNo vaciya soma cAru rUvaM,sui suda maNAnirA ma parama ramaNiya vara deva iMdi ninAya mahura yara sudagiraM // e|| veLa // arthaH-(sAvavi ke0) zrAvasti zabdeM karIne ahIM ayodhyA grahaNa karavI, teviSe AgamanuM pramANa , te jema keH-"zkAga nUmiuMdyA, sAvaLe viNiyaM kosalapuraM ca" mATe te ayodhyAne viSe (puvapachivaM ke) pUrva eTale dIkSA grahaNathI pahelA pArthiva eTale rAjA hatA, athavA pUrve kahelI evI ayodhyA tenA pArthiva eTale rAjA, (ca ke0) cakAra pAdapUrNArtha De. valI ( vara ke) zreSTha evo je (halimabaya ke ) vanahastI tenuM mastaka tenA sara ( pasaba ke0) prazasta eTale prazaMsA karavA yogya ane (vivi na ke) vistIrNa ebuM be zarIranuM ( saMthiyaM ke) zujasaMsthAna jemanuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 pratikramaNa sUtra. evA tathA (thira ke0 ) sthira kaThina ( sari ke0 ) sarakhaM zraviSa ma evaM ( vachaM ke0 ) vada eTale hRdaya be jemanuM, athavA ( thira ke0 ) nizcala aivaM (sirina ke0 ) zrIvatsanAmA lakSaNa vizeSa te be (vachaM ke0) vakSaHsthalane viSe jene evA, tathA ( mayagala ke0 ) madonmatta ane ( lIlAyamANa ke0 ) lIlA karato evo ( vara ke0 ) pradhAna ( gaMdhaha ni ke0 50 ) gaMdhahastI tenuM je ( paThANa ke0 ) prasthAna eTale gamana tenI pereM (0) padasaMkramaNa eTale gati be jemanI evA, tathA (saMthavArihaM ke0 ) saMstava je stuti te varNana karavuM tene zraI eTale yogya tathA (haciva ke0 ) hastIno hasta je zuMDAdaM tenA sarakhA sarala tathA lAMbA be ( bAhuM ke0 ) bAhu jenA evA, tathA ( dhaMta ke0 ) dhameluM evaM je ( kaNaga ke0 ) kanaka eTale suvarNa tenuM ( ruga ke0 ) rucaka eTale jAjana athavA anaraNa vizeSa tenA sarakhu (niruvadaya ke0 ) nirupahata eTale niSkalaMka evo ( piMjaraM ke0 ) pItavarNa be jeno evA, tathA ( pavara ke0 ) pravara eTale zreSTha evA zaMkha, cakra, aMkuzAdika ( lakaNa ke0 ) lakSaNo teNeM karIne ( java ci 0 ) sahita be vyApta be, tathA ( soma ke0 ) saumyAkAra evaM ne dekhanArAne (cAru 0) manohara sukhadAyaka be ( rUvaM ke0 ) rUpa jemanuM evA, tathA ( sui ke0 ) zruti je kAna, tene ( suha ke0 ) sukha nI dAyaka tathA (maNa ke0 ) manane ( jirAma ke0 ) manohara AlhA dakArI (parama ke0 ) atyaMta ( ramaNika ke0 ) ramaNika, athavA ( para hu ) utkRSTa be ( mA ke0 ) lakSmI jene evA zrImaMta jano tene, athavA ( para ke0 ) dUra The ( mA ke0 ) lakSmI jene evA daridrI jano, te ve hune ( ramaNike0 ) ramAmanAra eTale saMtoSa pamAganAra evI, tathA (va ra0) zreSTha eva (devaDuDuhi ke0) devaDuDuni teno ( ninAya ke0 ) zabda tenA sarakhI (marayarasuha ke0) madhura tara zubha kalyANakAriNI evI The ( giraM ke0 ) vANI jemanI evA be // e // yA, veSTakanAmA baMda jAvo. Jain Educationa International aji jiprArigaNaM, jiprasavajayaM navo darijaM // paNamAmi yahaM payarja, pAvaM pasamena me jayavaM // 10 // rAsAlu // yugmaM // For Personal and Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. 263 artha:- ( jArigaNaM ke0 ) jItyA be, aSTakarmarUpa zatrunA samUha je , tathA ( jivanayaM ke0 ) jItyA be sarvajaya jeNeM, ema e padano artha, pUrvai gayelA padanI pereM karavo. tathA tenA punaruktidoSa parihArane partha karavo, te jema ke: - ( jiya ke0 ) jIva te ahIM paMceMdri ya jIva levA tene (sava ke0 ) zravya eTale sAMjalavA yogya be (jayaM ke 0 ) jaga eTale jAgya jemanuM evA, tathA ( navIharijaM ke0 ) java eTale saM sAra teno gha je pravAha tenA ripu eTale zatru ve arthAt saMsAranuM uche dakapaNuM ve jemane evA ( a jithaM ke0 ) zrI ajitanAtha, te pratyeM ( payarja ho ) prayataH eTale mana, vacana ne kAyAyeM karI upayukta evo bato (haM ke0 ) huM (paNamAmi ke0 ) praNAma karUM . ane ( jayavaM ke0 ) te jagavAn ( me ke0 ) mahAruM ( pAva ke0 ) pApa je be, tene ( pasameTa ho ) prazamatu eTale prakarSe karI zamAvo, kAraNa ke pApakSaya bateja mobe, te vinA nI // 10 // zrA rAsAlubdhakanAmA baMda jAvo. ed a gAthAyeM karI zrI zAMti jinane stave be. kuru jaNavaya daciNAra, narIsaro paDhamaM tarja mahA ca Tag joe mahappajAvo, jo bAvattari pura vara sada ssa vara nagara nigama jaNavaya vaI, battIsA rAya vara sahasANuyAya maggo // caudasa vara rayaNa nava mahAni di ca saThi sadassa pavara juvaINa suMdaravai, culasI daya gaya ra saya sadassa sAmI, bambai gAma ko mi sAmI sijo nAradamma jayavaM // 11 // ve // arthaH- ( kuru ke0 ) kurunAmeM ( jaNavaya ke0 ) janapada eTale deza, te viSe ( hari 0 ) hastinApura nagara, tenA ( narIsaro ke0 ) rA jAte ( paDhamaM ke0 ) prathama thayA ( ta ke0 ) tevAra paTI ( mahA ke0 ) mahoTA (cakravahi ke0) cakravarttI teno ( joe ke0 ) joga je rAjya, tene viSe varttatA havA, eTale va khaMganA rAjyanA joga jogavyA ( mahappanAvo For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 pratikramaNa sUtra. ke0 ) mahoTo jeno pranAva eTale mahimA be, utsavoyeM karI AtmAne prIti karanArI be, valI kehevA je ? to ke (jo bAvattaripuravarasahassa ke0) je bahoMtera hajAra evA puravara te, je gharoyeM karIne zreSTha tene puravara kahiye tathA ( varanagara ke0) zreSTha nagara je gajapurAdi, jemAM kara nahIM, te nagara kahiyeM ane ( nigama ke ) jyAM mahoTA jhaddhivaMta vaNik vyavasAya kara nArAnI dukAno hoya te, tathA (jaNavaya ke) janapada te dezavizeSa jANavA tenA ( vaI ke0) adhipati svAmI, athavA prakArAMtareM batrIza sa hastra puravara, nagara, nigama, janapada, tenA svAmI evA, ane (battIsArAyava rasahasA ke ) batrIza hajAra evA je rAyavara eTale mukuTabaddha rAjA te batrIza hajAra dezanA nAyakeM (aNuyAyamaggo ke0) anuyAta mArga 2 jemano eTale te batrIza hajAra dezanA mukuTabaka batrIza hajAra rAjA te sarva zrIzAMtinAtha nAmA cakravartInI panavADe cAlanArA be. valI kehavA De ? to ke (caudasa ke0) cauda De ( vara ke) zreSTha evA ( rayaNa ke) ratna jene evA, tathA ( navamahAnihi ke0) nava mahoTA nidhi eTale nidhAna naMmAra akhUTa de jene, valI (canasahisahassa ke ) cozaTha hajAra (pavara ke ) pravara eTale zreSTha evI ( juvaINa ke ) yuvatI je strI tenA ( suMdaravara ke ) suMdara pati eTale jarrAra be, valI (culasI ke0) corA zI (sayasahassa ke0) zata sahasra eTale corAzI zo hajAra arthAt corAzI lAkha ( haya ke ) ghomA tathA corAzI lAkha (gaya ke0 ) gaja te hastI tathA corAzI lAkha (raha ke0) ratha, tenA (sAmI ke0) khAmI adhipati jANavA. valI ko ThekANe aDhAra kroDa ghoDA paNa kahyA tathA va lI ( bamavazgAmakomi ke ) bannuM kroma gAma tenA ( sAmI ke )khAmI evA (jayavaM ke0) jagavAn (nArahammi ke) jaratadetrane viSe (Asi jo ke0) hotA havA // 11 // A veSTakanAmA baMda jANavo. taM saMtiM saMtikaraM, saMtimaM savanayA // saMtiM thuNAmi jiNaM, saMtiM vehena me // 2 // rAsAnaMdiyaM ||yugmm // arthaH-(taM ke0 ) te pUrvokta (saMti ke0) mUrtimAn upazamarUpa evA tathA (saMtikaraM ke0) va eTale potAnA aMtika je samIpa te moda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajita zAMtistava arthasahita. 265 lakSaNa, tene ( ra ke) ApanAra evA, ane ( saMtimaM ke0 ) rUDe prakAreM tasyu ne ( saba ke0) sarvoyeM (jayA ke) mRtyu jethakI, arthAt jethakI sarva mRtyunaya tare ke evA, (saMtiM ke) zrIzAMtinAtha (jiNaM ke0) tIrthaMkara tene (thuNAmi ke0) stuti karaM buM. zyA mATeM stuti karaM buM ? to ke ( me ke0) mahArA upasarganI ( saMtiM ke0 ) zAMti tene ( veheLaM ke) vidhAtuM eTale karavAne arthe stuti karuM buM // 1 // zrA, rAsAnaMdita baMda be. valI ajitanAthane stave be. ikAga videha narIsara, nara vasahA muNi vasadA // nava sAraya sasi sakalANaNa, vigaya tamA vidA rayA ||aji uttama teja guNediM, madA muNi a mia balAvijala kulA // paNamAmi te nava naya mUraNa, jaga saraNA mama saraNaM // 13 // cittledaa|| arthaH-(ikAga ke0) ikSvAkukulavaMzamAM utpanna zrayA mATe he ikAga kulavaMzya ! tathA ( videha ke ) videhanAmA deza tenA ( narIsara ke) narezvara eTale rAjA mATe he videhanarezvara! tathA (nara ke0) manuSya temAM ( vasahA ke ) vRSana eTale zreSTha mATe he naravRSana! tathA (muNivasahA ke0) munimAMhe eka advitIya eTale munidharmamAM dhorI, athavA munIsonI sanA tene viSe je navo stava jemano evA, tenA saMbodhane he munivRSana ! tathA ( nava ke ) navo ugyo evo je (sAraya ke) zArada eTale zarad zatu saMbaMdhI ( sasi ke0 ) caMDamA tenI pereM ( sakala ke0) zojAvaMta The (ANaNa ke) Anana eTale mukha jemanuM mATe he navazAradazazisakalA nana! valI ( vigayatamA ke0) gayuM ne tama te ajJAnarUpa aMdhakAra jenA thakI mATe he vigatatama ! tathA ( vihuarayA ke ) vighuta eTale gayuM De pheDyu be nikAcita karmarUpa raja jeNeM mATe he vidhutaraja! tathA (ajita ke) rAgAdikeM na jItAya mATe he ajita ! tathA ( guNehiM ke0) bAhya anyaMtara evA guNoyeM karI (uttama ke0) zreSTha be, (teya ke0) teja jemanuM evA mATe he uttamateja ! tathA (mahAmuNi ke0) mahAtapasvIyo je mahoTA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 pratikramaNa sUtra. muniyo , tethI paNa (amizra ke0) pramANa tha na zake eq De ( balA ke) sAmarthya jemanuM eTale aparimitabala De jemanuM evA mATe he mahA munyamitabala ! tathA ( viulakulA ke0) vipula eTale vistIrNa De kula eTale vaMza jemano mATe he vipulakula ! tathA (navajaya ke) saMsAranuM naya, tene ( mUraNa ke ) lAMjanAra mATe he navanayamUraNa ! tathA (jaga saraNA ke0) jagatnA zaraNa eTale rakSaNa karanAra mATe he jagabaraNa ! tame ( mama ke) mahArA paNa ( saraNaM ke) rakSaNa karanArA bo, athavA ( amama ke0) mamatvarahita Do, mATe he amama (te paNamAmi ke0) tamo ne huM praNAma karuM huM // 13 // citralekhAbaMda. have zAMti jinane stave be. deva dANaviMda caMda sUra vaMda dacha tuha jiha parama // laha rUva dhaMta rUppa paTTa seya sucha ni dhavala // daMta paMti saMti satti kitti mutti jutti gutti pvr|| ditta teavaMda dhea saba loanaaviappnaav|| Ne pazsame samAdiM // 14 // nArAya // arthaH-( deva ke0 ) sura, (dANava ke ) asura, tenA (iMda ke0) iMDa, tathA (caMda ke0) caMDamA ane (sUra keu) sUrya, temane (vaMda ke0) vaMdyamA na ne paga jenA, tathA (haha ke0) ArogyavaMta (tu ke0) pramodavaMta (ji 5 ke0) prazaMsA karavA yogya (paramala ke0) atyaMta kAMtiyukta De (rUva ke0) rUpa jemanu, tathA (dhaMta ke) dhamebuM evaM (rUppa ke0 ) rUpuM, teno (paTTa ke) pATo, tenI pereM (seya ke0) zveta te ghana (suddha ke0) nirmala (ni ka ke0) snigdha arUda evI (dhavala keA) ujjvala De (daMtapaMti ke0) dAM tanI paMkti jemanI, tathA (satti ke0) zakti te parAkrama jo sarva devatA ekA male, to paNa paramezvaranI paganI TacalI AMgulI calAvI na zake, atha vA meru parvatane TacalI AMgalIyeM karI upADe, eTalI zakti be, (kitti ke) kIrti ne samuzAMta jehanI (mutti ke ) mukti te nirlojatA (jutti keN) yukti te nyAyopeta vacana, (gutti ke0) gupti te traNa prasika, teNeM karIne (pavara ke) zreSTha be tathA (dittatetra ke0) dIta ne tejanuM (vaMda ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasadita. 267 vRMda jemanuM athavA (vaMdadheya ke0) sureMjAdikeM vAMdavA yogya ve gaNadharAdi kane dhyAna karavA yogya , athavA vAMdavA kogya je mahAmuniyo temane dhyAna karavA yogya smaraNa karavA yogya evA be, tathA (saba ke0) sarva e vA je (loSa kepa) loka teNeM (jAvitra ke) nAvita be, avabujha , jA Nelo (ppannAva ke0) pratnAva jemano teNeM karI (Neza ke0) jheya eTale jANavA yogya evA (saMti ke0) he zrIzAMtinAtha ! tame (me ke) muUne (samAhiM ke) samAdhine (pazsa ke0) pradiza eTale po // 14 // zrA, nArAcaka nAmA huMda jANavo // __ have gAthAyugmeM karIne ajitanAthane stave be. vimala sasi kalAre somaM, vitimira sUra karAa teaN|| tiasa va gaNArearUvaM, dharaNidhara ppavarArea sAraM // 15 // kusumlyaa|| arthaH-(vimala ke) nirmala evI (sasikalA ke0) caMDamAnI kalA te thakI (aretha ke0) atireka te adhika De (somaM ke0) saumyatA jenI tathA ( vitimira ke0 ) gayo ne meghano aMdhakAra jethakI evA (sUrakara ke0) sUryanAMkiraNo, te thakI paNa (areya ke ) adhika De (tedhe ke) teja jenu evA , tathA (tiasavara ke0) tridaza je devatA temanA pati je cha temanA (gaNa ke7) samUha, te thakI paNa (aresa ke0) adhi ka (rUvaM ke) rUpa jenu, jemATeM sarva devatA malI potAnuM rUpa ekatra karI paramezvaranI TacalI aMgulI pAseM mUke, to paNa suvarNa ane trAMbAnA rUpamAM jeTalo taphAvata hoya, teTalo taphAvata tyAM dekhAya, evaM tIrthaMkara nuM rUpa vakhANyu , tathA (dharaNidhara ke0) parvato temAMhe (ppavara ke0) pra dhAna zreSTha evo je meruparvata, tethakI paNa (azeza keNa) adhika De (sAraM ke0) sthairya eTale dhairya jemanuM evA // 15 // A, kusumalatA nAmA baMda jANavo // thA zloka tathA zrAvatA zlokano saMbaMdha ekatra 2 // satte asayA ajiaM, sArIre a bale aji aN|| tava saMjame a ajiaM, esa thuNAmi For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 267 pratikramaNasUtra. jiNaM ajiaN||16|| nuagprirNgiaN|| arthaH-tathA ( satte ke0) satvane viSe ( sayA ke) niraMtara (ajithaM ke0) ajita De eTale nahIM parAjavane pAmelA evA je. cakAra pAdapUrNA rtha . tathA (a ke0) valI (sArIre ke0 ) dehasaMbaMdhI je (bale ke) bala je sAmarthya tene viSe paNa ( ajiaM ke ) bIjA puruSothI na jItI zakAya evA ne tathA ( tava ke0) bAra prakAra, tapa ( a ke0) valI (saM jame ke0) sattara prakArano saMyama teno samUha teNeM karIne paNa (ajithaM ke) bIjA puruSothI na jItAya evA, (ajiaM ke0) zrIajitanAtha nAmeM ( jiNaM ke ) jinavara temanI ( esa ke ) A (thuNAmi ke) stuti karuM duM // 16 // A jujagapariraMgitanAmA chaMda jANavo // have vimalasasI ityAdika kahelA arthane naMgyaMtareM karIne kahe . soma guNehiM pAvana taM, nava saraya ssii|| teSa gu NehiM pAvai na taM, nava saraya ravI // rUva guNehiM pA vana taM, tiasa gaNa vii|| sAra guNehiM pAvana taM, dharaNi dhara vii|| 17 // khijiayaM // arthaH-( somaguNehiM ke0 ) saumya je zAMtiguNa teNeM karIne (nava ke0) navo udayamAna thayelo (saraya ke) zarada kAla saMbaMdhI je (sasI ke0) caMjamA te paNa ( taM ke0) te ajitanAthanA saumyaguNane eTale sarakhI saumyatA pratye ( napAvara ke0 ) pAmI na zake tathA ( teaguNehiM ke0) teja eTale zarIranI kAMtinA guNeM karIne (navasarayaravI ke0) navo ugelo evo je zarada kAlano sUrya, eTale zarada RtumA AkAza nirmala hovAthI sUryanuM teja zreSTha hoya , te paNa ( taM ke ) te zrIajitanA thanA kAMtiguNa pratye tulanAne (napAvara ke0 ) pAmI na zake. tathA (rUva guNehiM ke ) rUpaguNeM karIne (tiasagaNavaI ke0) tridaza je devatA tenA gaNa je samUha, tenA pati je iMja, te paNa (taM ke0) te zrIajitanAthanu anupa mAnarUpatva be, mATeM rUpaguNanI tulanApratye (napAvara ke) pAmI na zake, tathA ( sAraguNehiM ke) sthiratAnA guNoyeM karIne (dharaNidhara ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasadita. 26e parvato teno (vaI ke) pati evo je kanakAcala eTale meruparvata, te paNa (taM ke) te jagavaMtanA sthiratAguNeM karIne tulanApratye (na pAva ke0) pAmI zake nahIM. arthAt e pUrvekta sarva padArthoM jagavaMtanA guNanI barAbarI karI zakatA nathI // 17 // zrA, khijitaka nAmA chaMda jANavo. ___ have zrI zAMtinAthajIne stave be. tibavara pavattayaM tama raya rahiyaM, dhIra jaNa thua citraM cua kali kalusaM // saMti suda ppavattayaM tigaraNa payaja, saMti mahaM mahAmuNiM saraNa muvaName // 2 // laliayaM // arthaH-(tibavara ke0) zreSTha tIrtha je caturvidha saMgha athavA prathama gaNadhara tenA ( pavattayaM ke0 ) pravartaka athavA tirthamAM vara eTale zreSTha evo je dharma tene tIrthavara kahiye te dharmarUpa tIrthanA pravartaka evA tathA (tama ke0 ) ajJAna(raya ke0) raja te badhyamAna karma, upalakSaNathI baMdhAtuM evaM je karma, teNeM karI ( rahiyaM ke0) rahita evA tathA (dhIra ke0) buddhiyeM ka rI zone, tene dhIra kahiye, evA (jaNa ke0) jana je , temaNe (thuzra ke0) vANIyeM karI stuti kasyA ane (acciyaM ke0) phUleM karI arcana ka khyA evA tathA ( cutra ke ) bAMmayuM e ( kali ke) vaira athavA kalaha tenuM ( kalusaM ke) kAnuSya eTale pApa jeNe evA tathA (saMti ke0) moda, tenuM je ( suha ke ) sukha tene arthe (ppavattayaM ke0) pravarttatA evA je sAdhu tene daM eTale pAlana karanAra athavA modasukhanA pravartaka eTale karanAra evA (mahAmurNisaMti ke0) mahoTA muni je zrIzAMtinAthajI te pratye (tigaraNa ke0) mana, vacana ane kAyA teNeM karI ( payarDa ke0) pavitra to evo ( ahaM ke) hu~ (saraNaM ke0) zaraNapratyeM (uvaName ke) upaname eTale jAjaM duM // 17 // A lalitaka nAmA chaMda jANavo // have traNa lokeM karI zrI ajitanAthajIne stave be. viNaNaya siri ra aMjali risigaNa saMtha thi mivibudAdiva dhaNa va nara vazthya madi acci aM bahuso ||ashruggy saraya divAyara samadina Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 pratikramaNa sUtra. sappanaM tavasA // gayaNaMgaNa viyaraNa samuza cAra Na vaMdizaM sirasA // 10 // kisalayamAlA // arthaH-( viNaNaya ke0 ) vinayeM karI nata eTale namyA evA ( siri ke0) mastaka tene viSe (raza ke0) racI be, jomI 2 (aMjali ke0) karasaMpuTa jeNe evA (ri sigaNa ke0) jhaSiyonA samUha temaNe (saMthuAM ke0) rU De prakAreM stuti karI jemanI evA tathA (thimizra ke0) stimita eTa le taraMga rahita evo je samudra tenI peThe nizcala be. kAraNa ke karma kRta uMca nIca paNAno anAva . tathA (vibuhA hiva ke) vibudhAdhipa eTale vibudha je devatA temanAadhipa je iMsro tathA (dhaNavaza ke0) dhanapati je dhanada kubera lokapAla, upaladaNathI bIjA paNa sarva lokapAla je je, temaNe ta thA (naravara ke0) narapati je rAjA cakravartI temaNe (bahuso ke) ghaNI vAra (thuya ke) vANIyeM karI stavyA, (mahia ke0) praNAmAdikeM karIpU jana kasyA evA tathA (acciyaM ke0) puSpAdikeM karI arcita kasyA eTale pUjyA evA tathA (tavasA ke0) tapeM karIne (azruggaya ke0) acirojata eTa le tatkAlano udaya thayelo evo (saraya ke0) zarad Rtuno (divAyara ke0) divAkara eTale sUrya, tethakI paNa (samahizra ke) samadhika eTale atyaMta adhika De (sappanaM ke0) potAnI prajA eTale kAMti jemanI evA tathA (gayaNaMgaNa ke0) gaganAMgaNa je AkAza, tene viSe (viyaraNa ke0) vicara Na eTale vicaravaM, cAlavU, teNeM karIne (samuzya ke0) samudita eTale eka ThA thayelA evA (cAraNa ke0) jaMghAcAraNAdika muniyo, temaNe ( sirasA ke0) mastakeM karIne (vaMdiraM ke) vaMdana kajhuMDe jemane evA 2 // 15 // zrA, kisalayamAlA nAmA baMda jANavo // asura garula parivaMdiaM, kinnaroraga NamaMsikaM // devako misaya saMthuaM, samaNa saMgha parivaMdiyaM // 20 // sumudN|| arthaH-valI kehevA je ? to ke (asura ke0) asura kumAra, (garula ke0) suvarNakumAra, upalakSaNathI bIjA paNa sarva nikAyanA navanapati devo je be, te paNa sevAM. temaNe (parivaMdiraM ke0) samasta prakAre vaMdana kasyA evA For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. 1 tathA (kinnaroraga ke0) kinnara ane uraga je vyaMtara vizeSa, temaNe (NamaM sidhe ke0) namaskAra kasyo je jemane evA tathA (deva ke0) vaimAnika de vo temanA (komisaya ke0) koTizata eTale zekamA game koTiyo temaNe (saMthuoM ke0) stuti karI je jemanI evA, tathA (samaNasaMgha ke0) yatinA saMgha athavA zramaNa eTale caturvidha saMgha, teNeM ( parivaM dizaM ke) pari samaMtAt eTale cotaraphanAveM karIne vaMdana kayuM meM jemane evA // 20 // A, sumukhanAmA chaMda jANavo // anayaM aNadaM, arayaM aruyaM // ajiyaM a jiaM, paya pnnme||2||vitvilsiaN|| arthaH-valI kehevA De ? to ke (ajayaM ke0) sAta prakAranA nayeM ka rI rahita evA, tathA (aNahaM ke0) anaghaM eTale jene agha je pApa, te a eTale nathI tene anagha kahiyeM evA, tathA (arayaM ke0) arata eTale vairAgapaNAyeM karIne viSayAsaktapaNuM nayI athavA arata eTale maithuna rahi ta De evA, tathA (aruyaM ke0) aruja eTale rogarahita , tathA (aji yaM ke0) bAhya ane atyaMtara vairIyoyeM jeMne parAnava pamADyA nathI evA (ajiaM ke) zrIajitanAtha tene ( payarDa ke0) sAdarapaNe (paName ke0) praNAma karuM huM // 21 // zrA, vidyuchilasita nAmA chaMda jANavo // have cAra zlokeM karIne zAMtinAthajIne stave . AgayA vara vimANa, divva kaNaga rada turaya padakara saediM hliaN|| sasaMnamo araNa, skunia luliacala kuMDalaM gaya tirIDa sohaMta majali mAlA // 22 // veDhaLa // arthaH-(AgayA ke0) AgatA eTale AvyA je surasamudAya zrI zAM tinAthanI samIpeM te kevI rIteM AvyA ne ? to ke ( varavimANa ke0) zreSTha vimAna tathA (diva ke0) manohara evA(kaNagaraha ke0) kanakamayaratha, (turaya ke0) turaMga tenA (pahakara ke) samUha tenA (saehiM ke) zekamA ye karIne (huliyaM ke) zIghra utAvalA vegeM tathA (sasaMnama ke) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bb- pratikramaNa sUtra. sasaMtrama eTale satvara (jaaraNa ke0 ) AkAzathakI utaravU, teNeM karIne (kunitha ke0) kunita eTale saMcalita ute (buliya ke0) lolAyamAna arahAM parahAM hAlatAM (cala ke) caMcala evAM (kuMmala ke) kAnanAM naraNa tathA (aMgaya ke0) aMgada je bAjubaMdha ( tirIma ke0 ) kirI Ta je mukuTa teNeM karI ( sohaMta ke ) zojAyamAna' thakSa evI De (maja limAlA ke0) mastakanI mAlA jemanI evA devo De // 22 // A, veSTa kanAmA chaMda jANavo. jaM surasaMghA sAsurasaMghA, vera vinattA natti sujuttA // Ayara jUsia saMnama piMDia, suha suvimdiA saba baloghA // uttama kaMcaNa rayaNa rUpavitra, nAsura nasaNa nAsuriaMgA // gAya samoNaya natti vasAgaya, paMjali posia sIsa paNAmA // 23 // rayaNamAlA // arthaH-(jaM ke0) je nagavaMtanI samIpeM (surasaMghA ke0) vaimAnikadevasa mUha AvyA be. te kehevA ? to ke (sAsurasaMghA ke ) asura je navana patyAdika deva tenA saMgha je samUha teNe karI sahita evA , tathA ( vera viuttA ke0) vairavimuktA vairarahita 3 tathA ( jattisujuttA ke ) sanna ktiyeM karI bahumAne karIne sahita evA tathA (Ayara ke0) bAhyopacAra rUpa Adara teNeM karI (nUsiya ke0) nUSita eTale zonita tathA ( saMcama ke0) utAvaleM karI (pimitra ke) ekA maTyA evA ( suhu ke0) suSTa eTale atizayeM karI (suvimhi ke) suvismita jema hoya, tenI pereM ( savva ke0) sarva je ( bala ke ) gajaturaMgamAdika kaTaka, teno (ughA ke) samUha tathA ( uttama ke) zreSTha evaM je (kaMcaNa ke0) suvarNa ane ( rayaNa ke0) rata teNe karIne (parUvitha ke) prakRSTa rUpayukta kasyAM evA (nAsura ke ) dIptimaMta UlahalatAM je (nUsaNa ke) jujabaMdha kaTakAdi AcaraNo teNeM karI (nAsuriya ke0) dedIpyamAna De ( aMgA ke aMgo jemanAM evA, tathA (gAya ke0 ) gAtra te zarIra, teNeM karIne ( samoNaya ke0 ) samonnata eTale samavanata te samyakU prakAre namrInUta For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. 13 thayA thakA tathA ( jattivasAgaya ke ) jaktine vaze AvelA eTa le naktinI AdhInatAne prApta thayA thakA (paMjali ke0) be hAtha lalATeM lagAmIne (pesiya ke0) prezita eTale kasyo De (sIsapaNAmA ke)mastakeM karIne praNAma jeNe evA ne // 23 // A ratnamAlAnAmA baMda jANavo. vaMdiLaNa thoUNa to jiNaM, tiguNameva ya puNo pa yAdiNaM // paNa miLaNa ya jiNaM surAsurA, pamu zyA sanavaNAiM to gayA // 24 // khittayaM // arthaH-evI rIteM (vaMdiUNa ke0) vaMdana karIne (to ke0) tevAra paThI (ya ke0) valI (tiguNameva ke0) traNa vAraja karI (payAhiNaM ke0) pradakSiNA jene arthAt traNa pradakSiNAyeM karIne upAsita evA devo te, (jiNaM ke0) zrIzAMtijina, te pratye ( ya ke ) valI ( thoUNa ke0) vANIyeM karI stuti karIne (puNo ke ) pharIne potAnA sthAnakapratyeM javAne avasa reM (jiNaM ke0) zrIzAMtijinapratye (paNa miUNa ke) praNAma karIne eTale namaskAra karIne (surAsurA ke0) sura ane asura je devo ke, te (pamuzyA ke0) pramuditA eTale harSita thayA thakA ( sanavaNA ke0) potAnA nava na je saudharmAdika te pratye ( to ke0) te sthAnakathakI (gayA ke0) gatA eTale jAtA havA // 24 // A diptakanAmA baMda jANavo. taM mahAmuNi mapi paMjalI, rAga dosa naya moda vajiaM // deva dANava nariMda vaMdiaMsaM timuttama madAtavaM name // 25 // khittayaM // arthaH-(taM ke ) te ( saMti ke ) zrIzAMtijina tene (ahaMpi ke0) hu~ paNa (paMjalI ke ) prAMjali eTale joDyA ne hAtha jeNe evo bato (name ke) namaskAra karuM buM, te zAMtijina kehevA ? to ke ( mahA (muNiM ke ) mahoTA muniyo ke ziSya jemanA evA ne tathA (rAga ke0) mAyA lojarUpa rAga, ane (dosa ke0) krodha, mAna rUpa veSa, (naya ke0) jIti te uchega. (moha ke0) ajJAna, teNeM karI (vaGiyaM ke0) varjita . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 pratikramaNa sUtra. tathA (devadAriMda ke0) deva, dAnava ne nareMdra, teNeM (vaMdi ke 0 ) vaMdita eTale vAMdyA evA be, athavA deva, dAnava ne nareMdra tathA tadA zrita lokone ( baMdi ke0) baMdIkhAnArUpa je saMsAra, tene ( zraM ke0 ) daM e ele khaMgana kare evA be. tathA ( uttama ke0 ) pradhAna evaM ( mahAtavaM ke0 ) mahoDhuM be tapa jemanuM evA be // 25 // zrA, diptaka nAmA baMda be. ve jitanAtha ne cAra zlokeM karIne stave be. aMbaraMtara vicAraNiyAhiM, bali haMsa vahu gAmi picAdiM || pIso thiNa sAliNIcyAhiM, sakala kamala dala loprihiM // 26 // dIvayaM // -- arthaH- galanA baMdomAM kaheze evA prakAranI devAMganAyeM jema nAM caraNAraviMdanuM vaMdana karayuM be tema batAM paNa jemanuM mana kiMcit paNa vi kArane pAmyuM nahIM, evA je zrI ajinAtha jagavAn, temane huM namaskAra karuM tuM. have te devAMganA kehavIyo be ? to ke ( aMbaraMtara ke0 ) AkA zamArganA aMtarAne vISe ( vicAra pAhiM ke0 ) vicaravAnuM be zIla je manuM tathA (lali0) ramaNIya evI je ( haMsavahu ke 0 ) haMsavadhU je haMsI tenI pereM (gAmiddhiM ke0) gamana karavAnuM ve zIla jemanuM, tathA (pI ho) puSTa evo je (soli ke0) kaTipradeza tathA ( thA ke0 ) stana te roja teNeM karIne ( sAli pitryAhiM ke0) zojatI evI tathA (sakala ke0 ) saMpUrNa ( kamala ke0 ) padma tenAM ( dala ke0 ) patro, te samAna be ( lo hiM ke0 ) locana jemanAM evIyo be // 26 // zrA dIpakacaMda be. pIe niraMtara yajara vimi gAyalacyAdi // maNi kaMca pasiTila mehala sodicya soNitamA diM // vara khikhiNi nejara satilaya valaya visa prAdi || rai kara cara maNodara suMdara daMsi hiM // 27 // cIttakharA // arthaH- valI te devasuMdarI yo kehavIyo be ? to ke ( pIe ke0 ) maho Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. 25 TA zrane kAmuka puruSanA hRdayane AlhAda kAraka evA ane (niraMtara ke0) nirvyavadhAnapaNuM ne e hetu mATeM nibiga gADha evA (thaNa ke0) stana je payo dhara teno (jara ke0 ) nAra teNeM karIne ( viNa mizra ke) vizeSe karIne namelA ( gAyalabAhiM ke ) gAtro jemanAM arthAt sukumArapaNuM tathA tanupaNuM ve mATeM latAvahInI pereM atyaMta namelAM zarira jemanAM evIyo, tathA ( maNi ke ) maNiyo, mANako ane (kaMcaNa ke ) suvarNa, tenI karelI evI ane ( pasiDhila ke0 ) prakarSe karI zithila evI je ( mehala ke ) mekhalA, teNeM karIne (sohizra ke0) zojita ne ( soNi tamAhiM ke0) kaTino pradeza jemano evIyo tathA ( vara ke0) zreSTha evI ( khiMkhiNi ke) kiMkiNI ane ( neura ke ) nepura valI ( sati laya ke0) manohara tilaka tathA ( valaya ke )kaMkaNa, evAM je AbhUSaNa teNeM karIne ( vinUsaNiyAhiM ke) vizeSe karIne suzonita evIyo tathA (razkara ke0) ratikara eTale prIti karanAra evaM tathA (cauramaNohara ke0) catura puruSanA manane haraNa karanAruM evaM ( suMdaradaMsaNiyAhiM ke ) suMdara je darzana jemanuM evI devIyoH // 27 // zrA, citrAdarAnAmA chaMda jANavo. deva suMdarIdiM pAya vaMdiAdi vaMdiyA ya jassa te suvikamA kamA appaNo nimAlaehiM maMDaNoDaNa pagAraedi kehiM kehiMvi avaMga tilaya pattaleda nA maehiM cillaehiM saMgayaM gayAhiM nati saMniviTha vaMda NAgayAhiM huMti te vaMdiyA puNo punno||2|| nArAyau~ // arthaH-(pAyavaMdiyAhiM ke) potAnA zarIrane viSe paherelAM nUSaNonAM athavA zarIranAM pAda je kiraNo tenA baMda je samUha te je jemane evIyo devAMganA ne. temaNe (vaMdiyA ke ) vaMdana kasyAM (ya ke0) ca pAdapUrNArtha be. te zuM vaMdana kasyAM le ? to ke (jassa ke0) je nagavaMtanA (te ke) to eTale te prasika evAM ane (suvikamA ke) rUhuM parAkrama jenuM athavA gati jemanI evAM (kamA ke0) caraNAraviMda, tene vaMdana kasyAM. te caraNAraviMda zeNe karI vaMdana kasyAM ? to ke (appaNonimAlaehiM ke0) potAnAM lalA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 pratikramaNa sUtra. ToyeM karIne. te devIyo kehevIyo le? to ke jemanA zarIrane viSe (maMgaNa ke0) AjUSaNa tenI ( uDDaNa ke ) racanA tenA ( pagAraehiM ke0) prakAro, te( kehiMkehiM vi ke) kehavA kehavA apUrva prakAro? te kahe je. (avaMga ke ) apAMga je netra tenA prAMtamA je aMjananI racanA tathA (tilaya ke0) tilaka eTale TIlAM, ( pattaleha ke0) patralekha te kastUrikA dikanAM zarIrane viSe karelAM je TabakAM ityAdika (nAmaehiM ke0) nAma je jenAM evA ( cillaehiM ke) dedIpyamAna maMmananI racanAyeM karI (saMgaya ke0) saMgata eTale malyA (aMgAhiM ke0) zarIranA avayava jemanA evI devAMganA 5 te (jattisanniviTha ke0) naktiyeM karIne vyAptathakI (vaMdaNA ke0) vaMdana ne mATe (AgayAhiM ke0) AvelIyo evIyo be. te devIyoyeM (te ke0) te pUrvokta tamArAM caraNAraviMda aphAtizayeM karIne (puNopuNo ke0) vAraM vAra (vaMdiyA ke0) vaMdana karelAM evAM (huMti ke ) . arthAt tamA rAM caraNAraviMdane zrajhAtizayathakI (devasuMdarIhiM ke) devAMganAu~ vA raM vAra vaMdana kare ne // 27 // zrA, nArAcakanAmA baMda jANavo. tamadaM jiNacaMdaM, ajiaM jia modaM ||dhuy saba kilesaM, payarDa paNamAmi ||she|| naMdiayaM // arthaH- (taM ke ) te pUrvokta ( jiNacaMdaM ke) jinomadhye caMDamA samAna evA tathA ( jiamohaMke) jItyo be moha eTale ajJAna jema Ne evA tathA (dhu ke) TATyA De (sava ke0) samagra evA je karmaja nita zArIrika ane mAnasika (kilesaM ke) kveza jemaNe evA (aji aM ke0 ) zrIajitanAthanAmA bIjA tIrthaMkara tene (paya ke ) prayatna te mana, vacana ane kAyAnA udyameM karI yukta thako evo (ahaM ke0)hu~ paNa (paNamAmi keva) praNamana karuM buM, eTale namaskAra karuM buM ||e // A, naMditaka nAmA chaMda jANavo // have gAthAyugmeM karIne zAMtinAthane stave be. thutra vaMdiassA risI gaNa devagaNehiM, to deva va hUdiM paya paNa miassA // jassa jaguttama sAsaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. 7 yassA, jatti vasAgaya piMmiayAdiM deva vara barasA bahuyAdiM sura vara ra guNa paMDiyAhiM // 30 // nAsurayaM / arthaH-zrIzAMtinAtha je tenAM caraNAraviMdane devanartakiyo je be, teNeM nRtya karI vaMdana kasyAM, tene huM paNa namaskAra karuM bu. te zAMtinAtha kehevA je? to ke ( risIgaNa ke) jhaSiyonA samUha tathA (devagaNehiM keNa) devatA UnA samUha, teNeM (thuavaMdiassA ke0) stuti karelA ane vaMdana karelA e vA ane (toke) tadanaMtara (devavahUhiM ke0)devavadhU je je temaNe (paya ke0) prayatnathakI (paNamiassA ke0) praNAma karelA evA (jassajaguttamasAsaNaya ssA ke0) jethakI jagat mukti pAmavAne zaktimAna thAya ne mATe uttama De zAsana jemanuM evA . have te devanartakIyo kehavI ne ? to ke (jattivasA gaya ke) naktivaze karIne devalokathakI je Avaq teNeM karIne (piMki ayAhiM ke0) ekaThI malelI evIyo ane (devavara ke0) nartaka vAdaka devo ane nRtyakuzala evI (barasA ke7) apsarA temanA (bahuyAhiM ke) gha NAyeM malelI evIyo ane ( suravarara ke ) devatAu~ne jethakI prIti thAya evA ( guNa ke ) guNone viSe (pamiyAhiM ke ) paMmita eTale mAhI evIyo // 30 // zrA, nAsurakanAmA baMda jANavo. vaMsa sadda taMti tAla melie tinakarA nirAma sadda mIsae kae a suz samANaNe asu saGa gIa pAya jAla ghaMTihiM // valaya mehalA kalAva ne jarAnirAma sadda mIsae kae a deva nahihiM dA va nAva vighnama ppgaarehiN|| nacciUNa agaM dAra ehiM vaMdiyA ya jassa te suvikamA kamA tayaM tilo ya saba satta saMti kArayaM // pasaMta savva pAva dosame sa haM namAmi saMti muttamaM jiNaM // 31 // naaraayuN|| arthaH-have te devanartakIyoyeM kevA prakAranAM gIta, nRtya karate bate pra junA caraNa- vaMdana kajhuM ? te kahele. (vaMsasadda ke0) vAMsano zabda eTale For Personal and Private Use Only Jain Educationa Interational Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 pratikramaNasUtra. veNudhvani, (taMti ke0) vINA, (tAla ke0) capaTI paTahAdika teNeM (meli e ke0) male, eTale ekIkRta thaye te (ca ke0) valI (tijarakara ke0 ) tri puSkaranAmA vAjitra vizeSa tenA (nirAma ke0) manohara evA (sada ke0 ) zabda teNeM karIne (mIsae ke0 ) mizrita (kae ke0) kare bate, tathA va lI ( sui ke0 ) zruti je kAna tenuM ( samANaNe ke0 ) samAnana eTale te sarva zabda sAMjalavAne viSe kAnanuM samAna karayuM, te kare thake (suddha ke0 ) anunAsikAdi doSa rahita evo ( sa ke0 ) SaDaja te mayura, kekA, zaM khAdikanA dhvanivizeSe karIne athavA saU eTale adhika guNayukta evaM je (gIya ke0) gIta teNeM karIne sahita evI je ( pAyajAla ke0 ) pagane viSe jAlanA AkAra vAlI evI ( ghaMTiyAhiM ke0 ) ghaMTikA eTale ghU gharIyo teNeM karIne upalakSita bate tathA ( valaya ke0 ) sonAnAM valiyAM kaMkaNa, ( mehalA ke0 ) mekhalA te kaDanu yAnaraNa, ( kalAva ke0 ) a laMkAra vizeSa, (nejara ke0 ) nephura temano ( ajirAma ke0 ) manohara evo je ( saha ke0 ) zabda teNeM karI ( mIsaeka ke0 ) mizrita kare bate, ( o ) valI ( hAva ke0 ) bahu kAmavikAra, (jAva ke0 ) alpa vikAra priya, (vinama ke0 ) vikrama eTale vilAsa temanA (pagArae hiM ke0 ) prakAro ne jemane viSe evA ( aMgahAraehiM ke0 ) jalA aMganA videpeM karIne (devana hizrAhiM ke0 ) devanarttakIyo je devAMganArDa temaNeM pUrvokta prakAreM (naciUNa ke0) nRtyeM karIne, (suvikamA ke0) suvikramA e Tale uttama jemanuM parAkrama be evA ( jassa ke0 ) je zrIzAMtinAthajInA (te ke0) te jagadvidita parAkrameM karI sahita evA (kamA ke0 ) caraNo tene ( vaMditrAya ke0 ) vaMdana karayAM be. emAM cakAra pAdapUrNArtha be. evA ( tayaM ke0 ) te ( tiloya ke0 ) tribhuvananA ( savasatta ke0 ) sarva sattva eTale prANIyo temane (saMtikArayaM ke0) zAMtinA karanAra evA ne ( pasaMta ho) prazAMta yA be ( sabapAvadosa ke0 ) sarva pApa tathA rAgAdika doSa jethaka evA ( uttamaM ke0 ) uttama je ( saMtiM ke0 ) zrIzAMti nAMmA (ji ido ) jina pratyeM ( esa ke0 ) yA pratyakSa, ( haM ke0 ) huM ( namA mi ke0 ) namaskAra karuM huM // 31 // yA, nArAcakanAmA baMda jANavo.. a Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. zae have traNa zlokeM karI ajitanAtha ane zAMtinAthane stave be. batta cAmara pamAga jUva java maMmizrA, jaya vara magara turaya sirivatra sulaMbaNA // dIva samudda maMdara disA gaya sodiA, sabia vasada sIha radacakavaraM kiyA // pAgaMtara // sirivana sulaMbaNA // 32 // laliyayaM // arthaH-(batta ke0 ) batra, ( cAmara ke) cAmara, (pamAga ke0) patA kA, ( jUva ke0) yUpa, (jaba ke0) yava, evAM lakSaNoyeM karIne (maMmi zrA ke0) maMmita suzonita evA tathA (Uyavara ke) siMhAdi rUpopaladita dhvajavara, ( magara ke) magaramatsya, jalajaMtu, (turaya ke) azva, (siri va ke0) zrIvatsa te uttama puruSonA vadaHsthalamAM hoya be, ane pagamAM paNa thavAno saMcava je. (sulaMbaNA ke0) te sarva zojAyamAna De lAMuna je mane evA tathA (dIva ke0) chIpa te jaMbUchIpAdika, (samudda ke0) samupa, te lavaNodadhi pramukha, (maMdara ke) meru parvata athavA prAsAda paNa jANavo. (disAgaya ke) diggaja, je pradhAna hastI,evA lakSaNe karI eTale AkAreM karIne (sohiyA ke0) zonita evA ne tathA (sabidha ke ) svastika, (vasaha ke0) vRSana, (sIha ke0) siMha, (raha ke0) ratha (caka ke0) cakra (vara ke0) zreSTha teNeM karI(aMkiyAke) aMkita eTale cinhita evAM. pAgaM tareM (siri ke0) ladamI, (vaDa ke) vRda, te kalpavRdAdika tenA (sulaMgaNA ke) nalAM zojana lAMbano De eTale lado be, zrIzAMtinAthanA hAtha pa gAdika aMgone viSe evA // 32 // A, lalitakanAmA chaMda jANavo. sadAva laha sama ppazzA, adosa uhA guNehiM jihA // pasAya sihA taveNa puchA, sirIhiM zchA risIhiM juhA // 33 // vANavAsiyA // arthaH-valI kehevA ve ? to ke (sahAva ke0) khajAveM karIne (lahA ke0) lalita eTale zojAyamAna be, tathA ( samappA ke0) samA te asthapuTa eTale viSamonnata rahita evI nUmikAne viSe pratiSThita eTale rahyA De a thavA asama eTale nirupama ne pratimA jemanI evA ne tathA (adosaDA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 pratikramaNa sUtra. ke0) rAgAdika doSe karI apuSTa , eTale rAgAdika vikAreM karI rahita be, tathA (guNehiM ke) kUrmonnatatva raktAdika je guNa, teNeM karIne (jihA ke0) jyeSTha eTale mahoTA , athavA guNa je samyag jJAna, darzana, cAritra lakSaNa teNeM karIne jyeSTha eTale vRkSa be. tathA ( pasAya ke0) prasAda je anugraha athavA rAgAdikano daya tethI je nirmalapaNuM teNeM karI (sihA ke0) zreSTa De tathA ( taveNapuchA ke ) bAra prakAranA tapeM karIne puSTa . tathA ( sirIhiM ke0) zrI je lakSmI teNe karIne (hA ke0) zSTa , a thavA ladamInAmaka devIyeM jene pUjyA be evA . tathA ( risIhiM ke) RSi je muniyo, temaNe (juhA ke) juSTA eTale niraMtara sevyA ne jemane evA ne // 33 zrA vAnavAsikA nAmAbaMda jANavo. te taveNa dhuya savva pAvayA, saba loa dia mUla pAvayA // saMthuyA ajia saMti pAyayA, huMtu me siva sudANa dAyayA // 34 // aparAMtikA // arthaH-(te ke ) te pUrve varNana kasyA evA tathA ( taveNa ke0 ) ta karIne (dhuya ke ) TADhyu De athavA jasmInUta kayuM ne ( saba ke0) sarva evaM je zunAzuna karma rUpa (pAvayA ke ) pApa jemaNe evA, valI kehevA je ? to ke ( sabalotha ke ) sarva loka tene ( hitha ke ) hita kAraka evo je moda, tenu (mUla ke0) mUla kAraNa je jJAna, darzana ane cAritra tene (pAvayA ke) prApakA eTale pamAmanArA , tathA jene (saM thuyA ke0) pUrvokta prakAre zaM, eTale sukha tene arthe stavana kamu je jemanuM evA je (ajiasaMtipAyayA ke0) zrI ajitazAMtipAda AhIM pAda zabda pUjyavAcaka De te pUjya, (me ke) mane ( sivasuhANadAyayA ke0) ziva sukhanA denAra evA (DaMtu ke0) thAu~ // 34 // zrA, aparAMtikA nAmA chaMda jaannvo|| evaM tava bala vinalaM, thujhaM mae ajia saMti jiNa jualaM ||vvgy kamma raya malaM, gaiMgayaM sAsayaM vinalaM ||35||gaahaa // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajitazAMtistava arthasahita. para arthaH-( evaM ke) e prakAreM ( tavabalavijalaM ke0) tapobaleM karIne vipula vistIrNa vizAla ebuM ane ( vavagaya ke0) gayuM (kammarayamalaM ke0) karmarUpa raja ane mala jemane evaM tathA (sAsayaM ke0) zAzvatI evI tathA ( viulaM ke) vipula vistIrNa ne sukha jene viSe evI (gaI ke0) gati je tene (gayaM ke0) gata eTale prApta thayuM, evaM (ajiasaMti jijualaM ke0) ajitazAMtijinayugala eTale bIjA ane zolamA tIrthaMkara, yugala tene (mae ke) meM, (zubhaM ke) stuti kaDaM // // 35 // zrA, gAthA nAmaka baMda jANavo. taM bahu guNappasAyaM, muka sudeNa parameNa avisAyaM // nAseja me visAyaM, kuNana a parisAvi a pasAyaM ||36||gaadaa // arthaH-valI (taM ke ) te pUrvokta jinayugala kehaq De ? to ke (bahu guNappasAyaM ke0) jJAnAdika aneka guNono ne prasAda jemane evaM tathA (para meNa ke0 ) parama utkRSTa evA (murakasudeNa ke) modasukha je teNeM karI (avisAyaM ke0) nathI viSAda jemane evaM jinayugala, te (me ke0) ma hArA ( visAyaM ke0) viSAda je je tene ( nAseu ke) nAzane (kuNau ke0) karo, (a ke0) valI (parisAvi ke0) A prastuta stava sAMjalanArI je vichAnonI sajA te paNa mahArI upara guNa- grahaNa ane doSano tyAga te rUpa, ( pasAyaM ke0) prasAdane karo // 36 // zrA paNa gAthAchaMda jANavo. have stavananA aMtamAM maMgalazabdoyeM karIne praNidhAna kahe be. taM moena anaMdi, pAvena anaMdiseNa mninNdi||prisaavi ya suda naMdi, mama ya disana saMjame nNdi|| 37||gaadaa // arthaH-(taM ke) te ajitazAMtiyugala te, mane (moela ke) moda eTale harSa tene dyo,Apo (a ke) ane sarva lokone (naMdi ke) samAdhine (pAvela ke0) prApta karo. (a ke) valI yA stavana karanAra je (naMdiseNa ke0) naMdiSeNa kavi, tene (ajinaMdi ke ( sarva prakAre samRddhi sAnaMdane pamAmo.(ya ke0) tathA (parisAvi ke) A gAvana sAMjalanAra je zrotA janonI parSadA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. tene paNa ( suhanaMdi ke0) sukhavRddhine ( disau ke0) Apo. (ya ke0) valI (mama ke0) mujhane (saMjame ke0) sattara prakArano je saMyama tene viSe (naMdi ke0) AnaMdane (disaDa ke) Apo // 37 // AgAthA baMda . ahIMyAM keTalAeka vRddha puruSa ema kahe De ke zrIzatrujayanI guphAyeM zrI ajita,ane zAMti comAsuMrahyA hatA,pabIte banne tIrthaMkaranA pUrvAbhimukha derAM thayAM. tihAM ekadA zrIneminAthanA gaNadhara, zrInaMdiSaNa sUri tIrthayAtrAyeM AvyA thakA zrIajita zAMtistavananI racanA kIdhI, te thAhI sudhI jANavI. have enA mAhAtmyanI AgalI gAthA anerA bahuzruteM kIdhI be, te vakhANIye kaiyeM. parika cAjammAse, saMvarie avassa naNiaboso abo savedi, uvasagga nivAraNo eso||37|| gAhA // arthaH-(parikA ke0) pAMkhInA pamikamaNAne viSe tathA (cAummAse ke0) comAsAnA pamikamaNAne viSa tathA (saMvacharie ke0) saMvatsarInA pa mikamaNAnI rAtrine viSe (avassa ke0) nizce (naNiabo ke0)jaNavo, te eka jaNeM naNelo evo je A stava, tene (sohi ke0) sarva saMdhe (soabo ke0) sAMjalavo. kAraNa ke sarvajano jo ekaja avasareM ekaga pAunaNe to temAM kolAhala thavAno saMcava De mAtrai ekaja jaNe jaNavo ane vIjA sarva saMgha janoyeM sAMjalavo. (eso ke0) e stava je ne te, (uvasagganivAraNo ke) upasarga je vighna, tenuM nivAraNa karanAro ne // 30 // gAthAbaMda. jo paDhai jo a nisuNa, unna kAlaMpi ajia saMti thayaM // na hu hu~ti tassa rogA, pubuppannA vinA saMti // 3e|| gaadaa|| arthaH-(jo ke0) je koI puruSa, (ajiasaMtithaaM ke0 ) zrIaji tanAtha zrane zrIzAMtinAtha tenA stavanane ( unakAlaMpi ke0)prAtaHkAla tathA sAyaMkAla ane api zabda thakItraNe kAla sevA tene viSe ( paDhaz ke) naNe , tathA ( joza ke0) je. valI ( nisuNa ke) niraMtara zra vaNa kare , to ( tassa ke0) te paThana karanAra ane sAMcalanAra puruSane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naktAmarastotra arthasahita. (rogAH ke0) rogo je je te, (nahuhu~ti ke0) nizce hotA nathI ane (pu buppannA ke) pUrvotpanna thayelA evA je rogo, te paNa ( vinAsaMti ke0) vizeSe karIne nAza pAme le // 35 // zrA paNa gAthAbaMda jANavo. jazzba da parama payaM, adavA kittiM suvibaDaM juvaNe ||taa telukuraNe, jiNa vayaNe Ayara kuNada // 40 // gAdA // arthaH-(jaz ke) yadi eTale jo (paramapayaM ke0) paramapada je mo da, tenI (zchaha ke) zkhA karo Do, (ahavA ke) athavA (juvaNe ke) traNa juvanane viSe ( suvibama ke0) suvistRta eTale vistAra pAme lI evI (kittiM ke) kIrti, tenI zvA karo bo, (tA ke ) to (te khukukaraNe ke) traNa lokanA ukAra karanArAM evAM ( jiNavayaNe ke0) jinavacano je be, tene viSe (AyaraM ke0) Adara satkAra tene (kuNaha keja) karo // 3 // A, gAthAbaMda // iti ajitazAMtistavaH smaaptH||6|| ||ath // // naktAmaranAmaka saptama smaraNa praarNjH|| temAM prathama be kAvye karIne devatA, namaskArAtmaka maMgala kare be. bhaktAmarapraNatamaulimaNipranANA, mudyotakaM da litapApatamovitAnam // samyakU praNamya jina pAdayugaM yagAdA, vAlaMbanaM navajale patatAM janA nAm // 1 // yaH saMstutaH sakalavAGmayatattvabo dhA, unnatabujhipaTuniH suralokanAthaiH // stotra jagatritayacittadarairudAraiH, stoSye kilAdamapi taM prathamaM jineMm // 3 // arthaH-(naktAmara ke) naktimaMta evA amara je devatA tenA (praNa ta ke0) namelA evA je ( mauli ke0) mukuTa, tene viSe rahelA je (ma Ni ke0) maNiyo, tenI (prajANAM ke0) kAMtiyone (udyotakaM ke) prakA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ shn| pratikramaNasUtra. za karanAraM evaM, tathA ( dalita ke0) dalana karI nAkhyo De (pApa ke0) pAparUpa je (tamo ke0) aMdhakAra teno ( vitAnaM ke0 ) samUha jeNeM ebuM tathA (javajale ke ) saMsArasamujne viSe ( patatAM ke0) paDelA evA (janAnAM ke) navyajanone (yugAdau ke0) yugane AdeM eTale trIjA ArA nA aMtamAM (zrAlaMbanaM ke0) AlaMbana te AdhAranUta zrAzrayarUpa evaM (jinapAdayugaM ke) zrI tIrthaMkaranu pAdayuga, tene mana, vacana tathA kAyA yeM karI (samyak ke0) rUDe' prakAreM (praNamya ke0) namaskAra karIne // 1 // (yaH ke) je jagavAn te, ( sakala ke0 ) samasta evaM ( vAGmaya ke) zAstra tenuM ( tattva ke0 ) rahasya tenA ( bodhAt ke) jANavAthakI (ubhUta ke0) utpanna thara evI je nipuNa (buddhi ke) ki teNeM karI (paTubhiH ke ) kuzala evA (suralokanAthaiH ke0) devalokanAnAtha je iMsro, teNeM (jagatritaya ke0 ) traNa jagatanA je prANI tenAM (cittaharaiH ke) citta ne haraNa karanArAM evAM tathA ( udAraiH ke0) arthathakI ane zabdathakI u dAra evAM nirdoSa ( stotraiH ke0) stotroyeM karIne (saMstutuH ke0) stuti karelA je. (taM ke0) te coviza jinanI apekSAyeM sarva jinomAM (prathama ke) zrAdya evA (jine ke0) sAmAnya kevalImAM iMsa sarikhA zrI zaSana khAmI tene (ahamapi ke) hu~ paNa ( kila ke0) nizceM karI (stoSye ke0) stuti karIza // 2 // A, sarva stotranA vasaMtatilakAbaMda be. have stotrakartA zrI mAnatuMgAcArya, potAnA ukatapaNAno tyAga kare . bujhyA vinApi vibudhArcitapAdapITha, stotuM samudya tamatirvigatatrapo'dam // bAlaM vihAya jalasaMsthi tamibiMba, manyaH kazbati janaHsahasA grhiitum||3|| arthaH-( vibudha ke0) devarnu zrathavA paMmito teNeM ( arcitake0 ) zra rcana eTale pUjana karedhuM eq De (pAdapITha ke0) pAdAsana eTale paga rAkha vAnuM zrAsana jenuM, tenA saMbodhanane vio he vibudhArcitapAdapITha ! (bujhyA vinApi ke0) bujhivinA paNa eTale pAMmitya vinA paNa (vigatatrapaH ke) vizeSe karIne gara je trapA eTale lajA jenI arthAt azakya vastune viSe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaktAmarastotra atharsadita. pravarttanathakI gatalaja bato ( stotuM ke0) stuti karavAnI (samudyatamatiH ke0)rUDe prakAre prayatnavatI karelI ke buddhi jenI arthAt udyamavatI thazbu chi jenI evo (ahaM ke) hu~ DhuM. ahIM dRSTAMta kahe je. te jema ke (jalasaM sthitaM ke ) jalane viSe rUDe prakAre rahyAM eTale pratibiMbita thayenuM evaM je (biMba ke0) caMpramAnuM pratibiMba tene (sahasA ke0) tatkAla (grahItuM ke0) grahaNa karavAne (bAlaM vihAya ke0) bAlaka vinA eTale bAlaka mUkIne (a nyaH ke0) bIjo (kaH ke0) kayo (janaH ke0) manuSya. (zvati ke0) zlA kare ? arthAt bAlaka vinA bIjo koz paNa buddhimAn jana, jalaprati biMbata caMne grahaNa karavAne zvato nathI. tema hu~ paNa tamAraM stotra kara vAne bAlakanI pereM azakya bato paNa stuti karavAne abhilASa karuM bu. mA TeM mane gatalaU bAlakaja jANavo // 3 // have jagavAnnI stuti karavAmAM bIjAuMnI kuSkaratA dekhADe De. vaktuM guNAn guNasamu! zazAMkakAMtAn, kaste damaH suragurupratimopi bujhyA // kalpAMtakAlapavanozta nakracakraM, kovA tarItumalamaMbunidhiM jujAcyAm // 4 // arthaH-(guNasamuna ke0) guNasamuja eTale he guNaratnAkara ! (te ke0) ta mArA (zazAMkakAMtAna ke0) zazAMka je caMpramA, tenA sarakhA manohara ujjvala evA (guNAn ke0) guNo je je tene (vaktuM ke) kahevAne varNana karavAne (budhyA ke0) buddhiyeM karIne (suragurupratimopi ke0) bRhaspati samAna e vo paNa (kaH ke0) kayo puruSa, (kSamaH ke0) samartha thAya ?arthAt ko 6 paNa samartha thato nathI. AhIM dRSTAMta kahe , ke jema (kalpAMtakAla ke0) pralayakAla je saMhArakAla, teno (pavana ke) vAyu, teNeM karI ( uka ta ke0) uDyA eTale ubalI rahelA evA De (nakracakraM ke0) nakra cakra e Tale magaramatsyanA samUha jene viSe evo je (aMbunidhi ke0) samukha tene (nu jAnyAM ke) be hAtheM karIne (alaM ke) paripUrNa (tarItuM ke) taravAne (kaH ke) koNa (vA ke0) vA te dRSTAMtanA arthamAM De (damaH ke) samartha thAya? arthAt etAdRza samujne be hAthe karI taravAne koi paNa samartha tha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za6 pratikramaNasUtra. to nathI. tema tamArI stuti karavAne buddhiyeM karI bRhaspati samAna puruSa paNa samartha thato nathI // 4 // have stavana racanAne viSe prayatna karavAnuM kAraNa kahe . so'haM tathApi tava naktivazAnmunIza, kartuM stavaM vi gatazaktirapi pravRttaH // prItyAtmavIryamavicArya mRgo mRgeM, nAnyeti kiM nijazizoH paripAlanArtham // 5 // arthaH-(muni ke ) muni je mumuTha temanA (za ke0 ) khAmI, tene munIza kahiyeM tenA saMbodhanane viSe he munIza ! huM tamAraM stotra karavAne asamartha bu. (tathApi ke0) to paNa (tava ke0) tamArA (jaktivazAt ke0) jaktinA vazathakI eTale naktivazapaNAyeM karI akhataMtra bato ( vigataza ktirapi ke0) gaz zakti jenI arthAt stotra karavAmAM dINa ne zakti jenI evo bato paNa (saH ke0) te pUrvokta buddhivRddhivarjita evo (ahaM ke0) huM mAnatuMganAmA AcArya, te (stavaM ke) tamArI stuti tene ( kartuM ke) karavAne (pravRttaH ke0) pravRtta thayo bu. tyAM upamAna kahe . jema (mRgaH ke0 ) hariNa te, (prItyA ke0) sneheM karIne (AtmavIrya ke0 ) potAnuM bala tene ( avicArya ke0 ) nahiM vicArIne ( nijazizoH ke) potAnA bAlakanA (paripAlanArtha ke0) rakSaNa karavAne arthe ( mRgeM ke0) siMhapratye (kiM ke0) ( nAnyeti ke ) sanmukha yuddha mATeM na jAya ? arthAt jAyaja . tema kavi kahe De ke hu~ paNa tamArI naktivazeM karIne stuti karavAnA sAmarthyane na vicAratothako paNa tamA rI stuti karavAne pravartelo DhuM // 5 // have kavi stotra karavAne asamartha bato paNa stotra karavAne vAcAlapaNAnuM kAraNa kahe be.. alpazrutaM zrutavatAM paridAsadhAma, tvannaktireva mukharIkurute balAnmAm // yatkokilaHkila madhau madhuraM virauti, tccaarucuutklikaanikraikhetuH||6|| For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naktAmarastotra arthasadita. 101 arthaH-(alpazrutaM ke) alpa De zruta eTale zAstrajJAna avadhAraNa jenuM e kAraNa mATeM (zrutavatAM ke0) zrutajJAnavaMta evA puruSo eTale bahuzruta jano temaneM (parihAsadhAma ke) hAsya karavAnuM sthAnakarUpa evo (mAM ke0) mane (tvannaktireva ke0) tamArI naktija (balAt ke0) balAtkArathakI stotra karavAne ( mukharIkurute ke0 ) vAcAla kare . tyA dRSTAMta kahe je. ( yat ke0) je kAraNa mATeM (madhau ke0) caitra mAsane viSe (kokilaH ke0) ko kila je De, (kila ke0) satya ( madhuraM ke ) manojhamadhura kharane ( virau ti ke0) jape be, bole le (tat ke0) te bolavAne (cArucUtakalikA ke0) manohara evI AmrakalikA teno (nikara ke0) samUha, teja (ekahe tuH ke) eka kAraNa be, tema mane tamArI naktija eka kAraNa // 6 // have stavana racanAmAM je guNa , te kahe . tvatsaMstavena navasaMtatisannibaI, pApaM dANAdaya mupaiti shriirnaajaam|| AkrAMtalokamalinIlamaze SamAzu, sUryAzuninnamiva zArvaramaMdhakAram // 7 // arthaH-he jina ! (zarIralAjA ke0) dehane najanArA eTale dehadhArI je jIvo be, tenuM (javasaMtatisannibadhaM ke0) java je janma, jarA ane maraNa rUpa saMsAra tenI paraMparAyeM karI baMdhAyeduM evaM je (pApaM ke0) pApa te, (tva saMstavena ke0) tamArA rUmA stavaneM karIne (kaNAt ke0) ghamInA bahA jAge karIne (vayaM ke0) kSayane (upaiti ke0 ) pAme . konI peThe pAmai be? to ke (AkrAMtalokaM ke0) lokamAM vyApI rahelo evo ane (ali ke) bramarAnA sarakho (nIlaM ke0) zyAma kAlo ane (zArvaraM ke5) aM dhArIrAtrithakI utpanna thayo evo je (azeSaM ke0 ) samasta (aMdhakAra ke0) aMdhakAra je je te, (Azu ke) zIghra (zva ke0) jema (sUryAMzu ke0) sUryanA aMzu je kiraNo teno je prakAza teNeM karIne (ninnaM ke0) nAza pA melo hoya , tenI pereM jANI levaM. eTale timira nAzamAM jema sUryapra kAza kAraNa , tema pApakSayamAM tamAro stava // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuucc pratikramaNasUtra. have stavanAraMja sAmarthyane dRDha karato bato kahe . matveti nAtha ! tava saMstavanaM mayeda, mAranyate ta nudhiyApi tava pranAvAt // cetodariSyati satAM nalinIdaleSu,muktAphaladyutimupaiti nnuudbiNjaan|| arthaH-(nAtha ke0) he nAtha. ! (iti ke0) e pUrvokta prakAre pApanuM hara Na karanArA evA A stotrane (matvA ke0) mAnIne (tanudhiyApi ke) maM dabujhivAlo evo paNa (mayA ke ) hu~ je buM, teNeM (tava keza) tamArUM (daM ke0) A (saMstavanaM ke) stavana je , te karavAne (AraMjyate ke0) thA raMja karAya be. te (tava ke0) tamArA (pranAvAt ke0) pranAvathakI (satAM ke0) saMta puruSo eTale saUna puruSonAM (cetaH ke) cittane (hariSyati ke0) haraNa karaze, paraMtu khala puruSonAM (cittane) haraNa nahiM kare, evI sU canA karavAne arthe (satAM) e pada grahaNa karaghu be. tihAM upamAna kahe , te jema ke:-(nalinIdaleSu ke0) kamalapatrane viSe paDelo evo je (udaviM puH ke0) udakano biMDu, te kamalanA prajAveM karIne ( muktAphaladyuti ke0) muktAphalanI zuti eTale kAMti tenA jevI zonAne ( nanu ke0) nizce (u paiti ke) pAme , tema tamArA prajAvadhI A mahAruM karelu je stavana,te satkaviviracita kAvyanI bAyAne pAmaze // 7 // have sarvajJa evA nagavAnanuM stavana, te to sakaladoSa haraNakAraka ho, paraMtu te zrIsarvaisaMbaMdhinI kathA paNa sakalaDarita hare , te kahe je. AstAM tava stavanamastasamastadoSaM, tvatsaMkathApi jagatAM uritAni iNti|| dUre sahastrayiraNaH kurute pranaiva, padmAkareSu jalajAni vikAzanAMji // e|| arthaH-he deva ! (asta ke) nAza pAmyA De ( samastadoSaM ke0) samagra doSa jethakI evaM (tava ke0) tamAruM (stavanaM ke0) stavana je je, te (AstAM ke) dUra raho, paraMtu (tvatsaMkathApi keNa) tamArI mAtra A lava tathA para javanA caritranI kathA je karavI, te paNa (jagatAM ke0) jagannivAsI lo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaktAmarastotra arthasadita. enae konAM (kuritAni ke0) pApa je je, temane (haMti ke0) haNe , tihAM upamA kahe be, ke (sahasrakiraNaH ke) sUrya je je, te to (dUre ke0) dUra raho, paraMtu tenI (prajaiva ke0) pranA je , teja (padmAkareSu ke0) padmanA Akara, eTale samUha ne jemAM evAM sarovarAdika tene viSe rahelAM evAM je (jalajAni ke0) kamalo tene (vikAzanAMji ke0) vikasvara eTale prakAzane jajanArAM evAMne (kurute ke0) kare . arthAt sUryedaya thayAthI pUrve pravarttanArI evI sU ryanI prajAja jevAreM kamalane vikakhara karanArI thAya , tevAreM sUrya poteM teno vikAza kare, temAM to jhuMja kahevU ? tema ahiMyAM paNa jagavaMtanI kathAja jevAreM puritanAzinI be, to jagavaMtanuM stotra purita nivAraNa kare, temAM to jhuMja kahevU ? // 5 // have nagavaMtanA guNanI stutinu phala kahe . nAtyanutaM juvananUSaNanUta ! nAtha, nUtairguNaivi nvNtmnissttuvNtH||tulyaa navaMti navatonanu tena kiM vA, nRtyAzritaM yazca nAtmasamaM kroti||20|| arthaH-(juvananUSaNacUta ke0) he jagatane viSe nUSaNarUpa ! arthAt he jagadAjaraNasamAna ! (nUtaiH ke0) satya eTale asatya nahiM evA tamArA (guNaiH ke0) guNoyeM karIne (juvi ke0) jagatane viSe (navaMtaM ke) tamone (aniSTuvaMtaH ke ) stuti karanArA evA je jano , te jano, rUpeM tathA guNeM karIne (navataH ke) tamArI (tulyAH ke0) tulya eTale samAna ( navaM ti ke ) thAya be. temAM (naatyanutaM ke0) ati Azcarya nathI. (nanu ke0) praznamAM, (nAtha ke0) he nAtha ! (yaH ke0) je ko dhanavAn khAmI, (zhake0) zrA lokane viSe potAne (AzritaM ke0) Azraya karIne rahyo evo je seva ka, tene (nUtyA ke0) saMpattiyeM karIne, (lakSmIyeM karIne ) mahattveM karIne, (AtmasamaM ke0) potAnI tulya (na karoti ke0) nahIM kare, to (vA ke0) athavA (tena ke0) tekhAmIyeM karIne (kiM ke0) zuM ? arthAt kAMhIMja nahIM. tema stavanakartA kahe , ke hu~ paNa tamArI stuti karato to tamArI peThe tIrthaMkara nAmakarmane saMpAdana karanAro zrAzza // 10 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za pratikramaNa sUtra. have jagavadarzana- phala kahe .. dRSTvA navaMtamanimeSavilokanIyaM, nAnyatra toSamupa yAti janasya ckssuH||piitvaa payaHzazikaradyutiugdha siMdhoH, dAraM jalaM jalanidherazituM kazcet // 11 // arthaH-he nAtha ! (animeSavilokanIyaM ke0) miSonmiSarahitapaNe ka rIne jovA yogya, eTale darzana karavA yogya evA (navaMtaM ke0) tamone ( dRSTvA ke0) jozne ( janasya ke0) te jonArA lokonAM (cakuH ke0) cakurDa je be, te (anyatra ke0) tamArAthI vyatirikta je anya davo , tene viSe (toSa ke0) saMtoSane (naupayAti ke0 ) na pAme be, arthAt a nimeSaha STiyeM karIne tamArA darzana karanArA evA je navya jano, te tamAre viSeja prItine pAme be, paraMtu anya hariharAdika devone viSe prIti pAmatA nathI. tyA dRSTAMta kahe . ke (zazi ke0) caMdramA tenAM (kara ke0) kiraNo tenI (yuti keNa) kAMti tenA sarakhI ujjvala ne kAMti jenI evo je (ugdhasiMdhoH ke) dIrasamuja tenuM (payaHke) pANI. tene (pItvAke0) pAna karIne (kaH ke0)kayo puruSa, (jalanidheH ke0) lavaNasamudra je be, te nuM (dAraM jalaM ke0) na pIvA yogya evaM asvAdima khAlaM pANI tene (a zituM ke0) pAna karavAne (zche tke0) zchA kare ? arthAt kSIrasamunA pA NIsadRza evaM je tamAraM darzana, tene tyAga karIne lavaNasamujnA pANI tu khya evaM je anya devonuM darzana, tene koNa kare? arthAt koz naja kre||11|| have jagavAnanA rUpanuM varNana kare . yaiH zAMtarAgaruciniH paramANunistvaM, nirmApitastri juvnaikllaamnnuut!|| tAvaMtaeva khalu tepyaNavaH pR thivyAM, yatte samAnamaparaM nahi rUpamasti // 12 // arthaH-(trinuvana ke0) traNa juvanane viSe (eka ke0) advitIya eTale ekaja (lalAmajUta ke0) suMdarajUta tenA saMbodhanane viSe he trijuvanaikalalAma nUta ! (yaiH ke0)je (zAMta ke0) zAMtanAmA je navamo rasa, teno(rAga ke0) jAva tenI (ruciliH ke0) gayA je jemane viSe evA (paramANu niH keya) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za jaktAmarastotra arthasahita. paramANuyeM karIne ( nirmApitaH ke) nirmANa karelA evA zarIravAlA (tvaM ke0) tameM bo. ane ( tepi ke0 ) te paNa ( aNavaH ke ) paramANu (pRthivyAM ke0) jagatane viSe (tAvaMtaeva ke0) jagava nirmitamAtraja be, eTa le te rAgoSanI zAMtatA rUpa paramANu paNa (khalu ke0) nizce jagatamAM teTa lAja , tene viSe hetu kahe . ( yat ke)je kAraNa mATeM (pRthivyAM ke0) pRthivIne viSe ( te ke0 ) tamArA ( samAnaM ke) sara ( aparaM ke) bIju koi (rUpaM ke ) rUpa ( nahi ke ) nahiM ( asti ke0) be // 15 // have prajunA mukhanuM varNana kare . vakaM va te suranaroraganetrahAri, niHzeSanirjitajaga tritayopamAnam // biMbaM kalaMkamalinaM ka nizAkara sya, yavAsare navati pAMmupalAzakalpam // 13 // arthaH-he nAtha! (sura ke0) devatAu~, ( nara ke)manuSyo, (uraga ke0) nuvanapati athavA nAgakumAra pramukha je devo tenAM (netra ke0) catu, tene (hA ri ke0) haraNa karavAnuM be zIla jenuM evaM je. valI kehaq ne ? to ke (nizeSa ke0) samasta evAM je (jagatritayopamAnaM ke0) traNa nuvanane viSe jenI upamA devAya evA kamala, caMDa, darpaNAdi padArthoM te sarvanA sauMdarya ne ( nirjita ke) niHzeSapaNAyeM karIne jItyuM ve jeNe evaM ( te ke) tamAraM ( vakra ke0) mukha, te (ka ke0 ) kyAM ? ane (kalaMkamalinaM ke0) lAMbaneM karI malina tathA ( yat ke) je ( vAsare ke0) divasane viSe (pAMmupalAzaka:paM ke) khAkharAnA jAmanuM pAMdA jevU pIbuM pamI jAya, tenA sarakhaM (javati ke0) thAya . evaM (nizAkarasya ke0) caMumA tenuM (biMba ke0) biMba te (kva ke ) kyA ? arthAt tamArA mukhanuM ane caMbibarnu upameyatva ghaTatuM nathI // 13 // have nagavajhuNonI vyApti kahe je. saMpUrNamaMmalazazAMkakalAkalApa, zutrAguNAstri juvanaM tava laMghayaMtiAye saMzritAstrijagadIzvaraHnA thamekaM, kastAnnivArayati saMcaratoyatheSTam // 14 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za pratikramaNa sUtra. arthaH- ( trijagadIzvara ke0 ) traNa jagatanA Izvara eTale he trijagannA tha! ( saMpUrNamaMgala ke0 ) saMpUrNa be maMgala jenuM evo je pUrNimAno ( zazAM ka ke0) caMdramA tenI (kalA ke0) kalA teno (kalApa ke0 ) samUha tenA sarakhA ( zutrAH ke0 ) zutra eTale ujjvala evA ( tava ke0 ) tamArA ( guNAH ke0 ) guNo te ( tribhuvanaM ke0 ) traNa juvanane ( laMghayati ke0 ) ullaMghana kare be, eTale tamArA je jJAna, darzanAdika guNo be, te traNa vanathI uparAMta be, valI ( ye ke0 ) je guNo ( ekaM ke0 ) advitIya a ne (nAthaM ke0) vananA svAmI evA jagavaMtane (saMzritAH ke0 ) - zraya karI rahelA be te guNo, ( yatheSTaM ke0 ) svecchAyeM yathAniprAyeM ( saMcarataH ke0 ) sarvatra prakAreM askhalanapaNe saMcaratA eTale vicaratA evA be. ( tAn ke0 ) te guNone ( kaH ke0 ) kayo puruSa, ( nivArayati ke0 ) nivAraNa karI zake ? arthAt koi paNa nivAraNa karI zake nahiM // 14 // have jagavAnanuM yathArtha nAmapaNaM kahe . citraM kimatra yadi te tridazAMganAni, nItaM manAgapi manona vikAramArgam // kalpAMtakAlamarutA calitA calena, kiM maMdarAdvizikharaM calitaM kadAcit // 15 // arthaH- he prano ! badmastha avasthAyeM vicaratA evA tamone (yadi ke0 ) jo (tridaza ho) devatA tenI (aMganAni: ke0) strIyo je teNeM (te ke0 ) tamAruM (manaH ke0) mana je be te ( manAgapi ke0 ) kiMcit mAtra paNa (vikAramArga ke0 ) vikAranA sthAnakapratyeM ( na nItaM ke0 ) na pamADyaM eTale tamAruM mana, donane na pamADyaM to (tra ke0) e ThekA ( citraM ke0 ) Azcarya (kiM ke0 ) zuM ? arthAt emAM kAM paNa Azcarya nathI. tyAM dRSTAMta kahe . ke ( calitAcalena ke0 ) calAyamAna karayA be acala eTale ma hoTA moTA parvato jeNeM evo je (kalpAMtakAlamarutA ke0 ) kalpAMta kA no vAyu eTale pralayakAlano vAyaro te vAyuyeM karIne ( kadAcit ke0 ) kyAreM paNa ( maMdarAdrizikharaM ke0 ) maMdarAcala eTale meruparvata tenuM je zikhara, te (kiM ke0 ) zuM ( calitaM ke0 ) calAyamAna thAya ? arthAt pralaya kAlanA pavaneM sarva parvatone to calAya mAna kasyA, paraMtu meruparvatane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naktAmarastotra arthasadita, 253 calAyamAna na kasyo. tema devatAnI strIyoyeM paNa bIjA hariharAdika devone to calAyamAna kasyA; paraMtu tamone dona pamAmI zakIyo nhii||15|| have jagavAnane dIpanI upamAnI vyarthatA kahe De. nimavatirapavarjitatailapUraH kRtsnaM jagatrayamidaM prakaTIkaroSi // gamyo na jAtu marutA calatAcalA nAM, dIpo'parastvamasi nAtha! jgtprkaashH||16|| arthaH-(nAtha ke0) he nAtha ! (tvaM ke0) tameM (aparaH ke0) vilakSaNa e vo bIjoja (jagatprakAzaH ke0) jagatprakAzaka rUpa (dIpaH ke0) dIpaka (asi ke) bo. te kevI rIteM bo ? tyAM kahe je. (nijhamavartiH ke) ni rgata eTale gayo ne heSarUpa dhUmra ane varti eTale kAmavazatArUpa vATya jethakI evA apUrvadIpaka tameM bo. ane bIjA laukika dIpaka je be. te to dhUmra ane battI teNeM karI sahita hoya , valI tameM kehavA dIpaka bage ? to ke (apavarjitatailapUraH kera) apavarjita thayo ne sneha prakAzarUpa tailano pUra jethakI evA dIpaka bo ane bIjA laukika dIpaka to tailapUre karI sahita hoya . valI tameM kehevA dIpaka bo? to ke (idaM ke0) A (kR. tvaM ke0) samagra (jagatrayaM ke0) traNa jagatane (prakaTIkaroSi ke0) pragaTa karo bo, eTale kevalajJAnarUpa udyoteM karI prakAza karo Do, ane lauki ka dIpaka to kevala gRhamAtraneja prakAzakAraka je. valI tameM dIpaka je bage, te kehavA bo? to ke (acalAnAM ke0) parvatone (calatA ke0) calAyamA na karato evo (marutA ke0) vAyaro je , teNeM karIne (jAtu ke0) kyA reM paNa ( gamyaH ke0 ) jAvA yogya (na keu) nahiM bo, ane laukika dIpa ka je , te to pavanathakI jAvA yogya 3 // 16 // ___ have prajune sUryasAthai upamAnI vyarthatA kahe De, nAstaM kadAci'payAsi na rAhugamyaH, spaSTIkaroSi sahasA yugapajagaMti ||naaNnodhrodrnirukssmdaapnaa vaH, sUryAtizAyimahimAsi munIM, loke // 17 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zae4 pratikramaNa sUtra. __ arthaH-(munIM ke0) he munIM! tamo (loke ke|) jagatane viSe (sU ryAtizA yimahimA ke) sUryathakI adhika mahimAvAlA evA (asi ke0) bo. te kevI rIteM sUryAtizAyi bo? to ke (kadAcita ke0) kyAreM paNa (astaM ke0) astapaNAne (naupayAsi ke0) nathI pAmatA evA bo. ane sUrya to asta pAme . tathA valI tameM (narAhugamyaH ke0) rAhuyeM grasita hotA nathI ane sUrya to rAhugrasta thAya ne valI tameM to ( yugapata. ke0) samakAleM (jagaMti ke0) traNa jagatane (sahasA ke0 ) sAtheMja (spaSTI karoSi ke ) prakAza karo ho, ane sUrya to eka jaMbUhIpaneja prakAza kare . tathA tamo to (aMjodhara ke) jJAnAvaraNAdika pAMca AvaraNarU pa megha teno (udara ke0) madhyanAga tethakI (niruka ke0) rokAyo be (ma hApranAvaH ke0) mahoTo mahimA jeno evA (na ke0) nathI ane sUrya to meghanA vAdalAMno madhyanAga je meghaghaTA, teNeM rokAya evo De // 17 // have vizeSe karI caMJopamAna vyartha karato bato kahe be. nityodayaM dalitamodamadAMdhakAraM, gamyaM na rAhuvadana sya na vAridAnAm // vitrAjate tava mukhAbjamanalpa kAMti, vidyotayajagadapUrvazazAMkabiMbam // 17 // arthaH-he nAtha ! (tava ke0) tamArUM (mukhAjaM ke0) mukharUpa kamala je be te, (apUrva ke0) vilakSaNa evaM (zazAMka ke0) caMjamA tenA (biMbaM ke0). biMbarUpa (vitrAjate ke0) zone je. te kevI rIteM ? to ke tamAkaM mukharUpa kamala to (nityodaya ke0) niraMtara udaya pAmebuM ne ane caMDabiMba je ,te to niraMtara udaya thavAvAluM yatuM nathI. tathA valI tamAruM mukhAbja kehavU De ? to ke (dalitamohamahAMdhakAraM ke0) moha eTale ajJAnarUpa mahoTA aMdha kArane dalI nAkhyo ne jeNe evaM, ane caMdrabiMba tevA guNavAyU~ nathI te to mAtra aMdhakAranoja nAza kare . tathA valI tamAraM mukhakamala to, purvA di je kutarka karanArA vAdiyo tapa (rAhuvadanasya ke0) rAhunuM je mukha tene (nagamyaM ke0) grasavA yogya nathI ane caMDane to rAhunu mukha grase be. tathA valI tamAkaM mukhakamala to (analpakAMti ke0) alpakAMtivAyU~ nazrI thatuM ane caMdrabiMba to alpakAMtivAvaM paNa kyAreka thAya . tathA valI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ natImarastotra arthasadita. zae tamAhe mukhaji to nivAridAnAM ke0) meghone AbAdana karavAne azakya be ane caMdrabiMbane to megha AbAdana karavAne zaktimaMta ne ane tamAraM mukhakamala to (jagat ke0) traNa jagatane (vidyotayat ke0) prakAza kare le ane caMdrabiMba to eka jaMbuddIpaneja mAtra prakAza kare , mATe he prano! apUrvazazAMkaviMbapaNuM te tamArA mukhakamalane yogyaja De // 17 // have prajunA mukhepAseM sUrya, caMdramA paNa niHprayojana vAlA be, ebuM dekhADe be. kiM zarvarISu zazinAndi vivasvatA vA, yuSmanmukhaMDa daliteSu tamassu naath!|| niSpannazAlivanazAlini jIvaloke, kArya kiyjaaldhrairjlnaarnauH||1|| arthaH-(nAtha ke0) henAtha ! (yuSmanmukheM' ke0) tamArA mukharUpa iMsu je caMdramA teNeM (tamassu ke0) ajJAnarUpa je aMdhakAro te (daliteSu ke0)da lana kare te par3I ( zarvarISu ke0) rAtriyone viSe udaya thanArA evA (zazinA ke0) caMDamA teNeM karIne (kiM ke0) zuM kArya thavAnuM ? (vA ke0) athavA (anhi ke0) divasane viSa udaya thanArA evA ( vivakhatA ke0) sUrye karIne (kiM ke ) kArya thavAnuM ? tyAM dRSTAM ta kahe , kejema (niSpanna ke0) pAkelAM evAM je ( zAlivana ke0 ) zA linaM vana, teNeM karI (zAlini ke0) zolAyamAna thayelA evA (jIvalo ke ke0) mRtyuloka tene viSe (jalajArananaiH ke0) jalano je nAra teNeM ka rI namna zrayelA evA ( jaladharaiH keNa ) meghoyeM karI ( kiyatkArya ke0) zuM prayojana ? arthAt kAMza paNa kArya siddhi nahiM // 17 // have jJAnadhArAyeM karI anyadevone tiraskAra karato bato kahe . jhAnaM yathA tvayi vinAti kRtAvakAzaM, naivaM tathA da ridarAdiSu naaykessu||tejH sphuranmaNiSu yAti yathA mahattvaM, naivaM tu kAcazakale kirnnaakulepi||20|| arthaH-he nAtha ! (kRtAvakAzaM ke0) anaMta paryAyAtmaka je padArtho, te ne viSe kasyo ne avakAza eTale prakAza jeNe evaM ( jJAnaM ke) kevala Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za6 pratikramaNa sUtra. jhAna te (yathA ke0) jevI rIteM (tvayi ke0) tamAreviSe ( vinAti ke0) zone , (tathA ke0 ) tevI rIteM ( nAyakeSu ke0) potapotAnA zAsana nA svAmI evA (hariharAdiSu ke0) hari harAdika je devo be, tene viSe ( evaM ke0) e prakAraceM (na ke) nathI zojatuM. tyA dRSTAMta kahe , keH( yathA ke0) jevI rIteM ( tejaH ke0) prakAza je je, te ( sphuranmaNiSu ke) dedIpyamAna jAtivaMta maNiyone viSe (mahattvaM ke0) gauravatAne (yAti ke ) pAme be, (tu ke0) valI( evaM ke) e prakAreM (kiraNAkule pi ke ) kAMtiyeM karIne vyApta eTale calakatA evApaNa ( kAcazakaleke0 ) kAcanA je kaTakA tene viSe gauravatAne (naivaM ke) prApta nathIja thatuM. arthAt jevaM tamAre viSe zAna be. tevaM anya devomAM nathI // 20 // have jagavAnanI niMdAstuti kahe . manye varaM daridarAdayaeva dRSTA, dRSTeSu yeSu dadayaM tvayi toSameti // kiM vIditena navatA nuvi yena nAnyaH, kazcinmanoharati nAtha ! nvaaNtrepi||2|| arthaH-(manye ke0) huM vicAra karuM buM ke, ( hariharAdayaH ke0) hariha rAdika devote ( dRSTAH ke0) dIga te (varaMeva ke0) sAraMja thayu. kema ke ? (yeSu ke0) je devo (dRSTeSu keza) dIThe bate mAjhaM ( hRdayaM ke) hRdaya je citta, te ( tvayi ke0 ) tamAre viSe ( toSaM ke ) saMtoSane (eti ke0) pAme . ane prathama ( vI hitena ke0) dekhelA evA (navatA ke0) tamoyeM karIne (kiM ke0 ) zuM thayuM ? to ke ( yena ke ) je tamArA darzane karIne (juvi ke0) pRthvIne viSe ( kazcit ke0 ) koza (anyaH ke0 ) anyadeva, ( nAtha ke0) he nAtha ! ( navAMtarepi ke0 ) anyanavane viSe paNa (manaH ke ) mAjhaM mana, (na harati ke0 ) haraNa karato nathI // 1 // have mAtAnI prazaMsAdhArAyeM karIne nagavarNana kare be. strINAM zatAni zatazo janayaMti putrAna, nAnyA sutaM tvaupamaM jananI prasUtA // sarvAdizo dadhati nAni sadasrarazmi, prAcyeva digjanayati sphudazurajAlam // 22 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naktAmarastotra arthasahita. arthaH-he nAtha! lokane viSe (strINAMzatAni ke0) strIunA zazkamAeTase ghaNI strIyo, De, te strIyo, (zataza:ke) zazkako game nAnA prakAranA svarUpa vAlA evA (putrAn ke0) putrone ( janayaMti ke0) janma Ape ne kharI, paraMtu te (anyA ke) bIjI (jananI ke ) mAtA je be, te (tvapa maM ke0 ) tamArI upamA devAya evA (sutaM ke0) putrane (naprasUtA ke0) uptanna karI zakatI nathI. tyAM dRSTAMta kahe , ke ( sarvAdizaH ke0) sarve malI zrApa dizA je , te (jAni ke0) azvinyAdika nakSatrone (dadhati ke0) dhAraNa kare , paraMtu (prAcyeva dikU ke0) eka mAtra pUrva dizAja (sphuradaMzujAlaM ke0) dedIpyamAna De kiraNajAla jenAM evo ane (saha stra ke) hajAra 2 ( razmiM ke) kiraNo jemanAM evA sUryane (janayati ke) uptanna kare . arthAt jema eka pUrvadizi sUryanI jananI , tema eka tamArI mAtAja tamArA sarakhA suputranI jananI je // // have prajunI paramapuruSatve karIne stuti kare le. tvAmAmanaMti munayaH paramaM pumAMsa, mAdityavarNamama khaM tamasaH parastAt // tvAmeva samyagupalabhya jayaM ti mRtyuM, nAnyaH zivaH zivapadasya munIM! pNthaaH||23|| arthaH-(munI ke0) he munI ! je (munayaH ke) maharSi evA sA dhu jano , te (tvAM ke5) tamone ( tamasaH ke0) aMdhakArarUpa dharita, te nI (parastAt ke0 ) zrAgala (Aditya ke0) sUryanA sarakhA ( varNa ke0) kAMtivAlA evA ane rAgadveSa rahitapaNe karIne (amalaM ke) nirmala (paramaMpumAMsaM ke0 ) parama pumAn eTale niHkarma sika evAne (zrAmanaMti ke ) kahe . tathA (svAmeva ke0) tamone (samyakU ke0) rUDe prakAre (upa sanya ke0) nizcayatveM karI jANIne, te maharSiyo (mRtyu ke0) mRtyune (ja yaMti ke) jIte . mATeM (anyaH ke0) bIjo koza (zivaHke) nirupava evo (zivapadasya ke0) mokSapadano (paMthAHke) mArga, (na ke0) nathI // 3 // __ have sarva devanA nAmeM karIne jinane stave be. tvAmavyayaM vinumaciMtyamasaMkhyamAdyaM, brahmANamI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za pratikramaNa sUtra. zvaramanaMtamanaMgaketum // yogIzvaraM viditayogamane kamekaM, jJAnasvarUpamamalaM pravadaMti saMtaH // 24 // arthaH- he pro ! ( tvAM ke0 ) tamone (saMtaH ke0) saMta puruSo je be, te (prava daMti 0 ) pramANeM kahe be. je tameM (1) (avyayaM ke0) dAya rahita bo eTale sadA sthiraikasvAvI bo. valI (2) (vibhuM ke0) parama aizvarye karIne vizeSeM zojo bo, athavA karmonmUlana samartha bo. (3) ( ciMtyaM ke0 ) ciMtavana zarke nahIM evA mahimAvaMta ho, athavA tamAruM svarUpa koIthI kalA ya nahIM evA bo. ( 4 ) ( asaMkhyaM ke0) guNonI saMkhyA rahita bo, eTale tamArA guNonI saMkhyA yaha zake nahIM evA bo. athavA saMkhya eTale yuddha te jene ( ke0) nathI evA Tho (5) ( zrAdyaM ke0 ) lokasRSTi hetu paNAyeM karI mAM bo, athavA yadya tIrthaMkara bo. athavA paMca parameSThimadhye ae ao. (6) (brahmANaM ke0) anaMta zrAnaMdeM karI sarvathakI adhika vRddhi vAlA bo, mATeM brahma bo, nivRttirUpa bo. ( 9 ) ( IzvaraM ke0 ) IzvarazIla bo, sarva devanA Izvara bo. (G) (anaMtaM ke0) jJAnadarzananA yogazrI anaMta bo, athavA aMta rahita ho. (5) (anaMgaketuM ke0) kAmadevane vedavA paNAyeM kane ketu bo. eTale jema jagatno nAza karavAne ketu je pUMbamI yo ro te kAraNabhUta be, tema tameM paNa kaMdarpanA nAza karavAne kAraNabhUta bo (10) ( yogIzvaraM ke0) yogI eTale mana, vacana ne kAyArUpa vyApArane jItanArA evA je sAmAnyakevalI tenA Izvara bo. (11) (viditayogaM ke0) zita e Tale jJAta be, avagata ne jJAna, darzana, cAritrarUpa yoga hastAmalavAt jene athavA jJAnI puruSoyeM tamArAthakI aSTavidha yoga jAeyo be evATo, yA (12) ( anekaM ke0 ) jJAneM karI sarvagata hovAthI sarvavyApaka ho, mATeparyAyacI aneka bo, (13) (ekaM ke0 ) advitIya uttamottama bo, athavA jva dravyA pekSAyeM dravya kI eka bo ne ananya svarUpapaNuM be. (14) (nasvarUpaM ho ) kAyika kevalajJAna rUpatva ho, mATeM kAyika svarUpI naM ( 15 ) ( zramalaM ke0 ) aSTAdaza doSarUpa pApamala rahita bo // 24 // have bIjo artha karI bIjA devane nAmeM jinanI stuti re be. budhastvameva vibudhArcitabuddhibodhAt tvaM zaMkaro For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmarastotra arthasahita. zapae nuvanatrayazaMkaratvAt ||dhaataasi dhIra ! zivamArgavidhe vidhAnAt, vyaktaM tvameva jagavan! puruSottamo'si ||shy|| arthaH-he nAtha ! (vibudhArcitabuddhibodhAt ke0) devatAyeM arcita eTale pUjita kasyo ne kevalajJAnano bodha jemano mATeM (tvameva ke0) tameMja (buddhaH ke0) buddha devatA Do, eTale jJAnatattvI bo tathA (juvanatrayazaMkaratvAt ke) traNa nuvanane sukhanA karanAra hovAthI ( tvaM ke0) tameM (zaMkarosi ke) zaMkara devatA bo. anyapadamAM je zaMkara devatA De te to nagna, kapAlI, nairava, saMhAraka, teNeM karIne te yathArthanAmA zaMkara nathI. tathA (dhIra ke) he ghIra ! tameMja ( zivamArga ke0 ) mokSamArga teno (vidheH ke0) ratnatraya yogarUpa kriyA tenA (vidhAnAt ke) niHpAdana karavAthakI (dhAtAke) vidhAtA eTale saMpanna (asi ke0) bo. arthAt tameMja brahmadeva bo, anya pakSamA je brahmA be. te to jama be, ane teNeM to vedopadezathakI naraka patha ughADyo be, te mATe yathArtha te brahmA nathI. valI (jagavan ke) he nagavan ! (tvameva ke0) tameMja (vyaktaM ke) pragaTapaNe (puruSottama ke) puruSo ttama te nArAyaNa deva, (asi ke) bo. anyapadamAM je puruSottama kRSNa be, te to sarvatra kapaTavazathakI yathArtha puruSottama nathI // 25 // have valI pharIne jinane namaskAra karato bato kahe je. tulyaM namastrijuvanAtiharAya nAtha, tubhyaM namaH di titalAmalanUSaNAya // tubhyaM namastrijagataH paramezva rAya, tubhyaM namojina ! navodadhizoSaNAya // 26 // arthaH-(nAtha ke0) he nAtha ! ( trijuvanAtiharAya ke0 ) traNa juvananI zrArti je pImA tene haraNa karanArA evA (tunyaM ke) tamone (namaHke0) namaskAra ho. tathA (dititala ke0) pRthivItala tene viSe (amala ke0) nirmala (jUSaNAya ke0) alaMkArarUpa ho athavA pRthivItala je pAtAla ane amala je svarga tenA nUSaNarUpa evA ( tunyaM ke0) tamone ( namaH ke0) namaskAra ho. tathA ( trijagataH ke0) traNa jagatanA (paramezvarAya keN) prakRSTa pranu evA ( tujyaM ke0 ) tamone ( namaH ke0) namaskAra ho. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 pratikramaNa sUtra. tathA ( jina ke0 ) he zrIvItarAga ! ( javodadhi ke0 ) saMsArarUpa samudra, tene ( zoSaNAya ke0 ) zoSaNa karanArA evA ( tubhyaM ke0 ) tamone (namaH ho ) namaskAra ho. ahIMyAM tubhyaM e eka vacana grahaNa kara be, te sarva anya devonA niSedha sUcanArtha kas be // 26 // ve niMdAstuti kar3e a. kovismayosa yadi nAma guNairazeSai, stvaM saMzrito niravakAzatayA munIza ! // doSairupAttavividhAzrayajA tagarvaiH, svapnAMtarepi na kadAcidapIditosi // 27 // arthaH- ( munIza ke0 ) he muniyonA Izvara ! ( nAma ke0 ) nAma e pa da je be, te komalAmaMtraNamAM be. ( yadi ke0 ) yadizabda aMgIkArArthamAM be. ( tvaM ke0 ) tameM (azeSaiH ke0 ) samagra evA ( guNaiH ke0 ) guNoyeM ( niravakAzatayA ke0 ) niraMtarapaNe ( saMzritaH ke0 ) rUmA prakAreM zrAzra ya karAyelA bo (tra ke0 ) ene viSe ( ko vismayaH ke0 ) zuM Azcarya ? arthAt kAMhiM nahiM. ane ( upAtta ke0 ) grahaNa karelA evA je ( vividhAzra ho) vividha zrAzrayo, teNeM karIne ( jAta ke0 ) utpanna thayA evA (garvaiH ke0 ) garvarUpa avaguNa tenA ( doSaiH ke0 ) doSoyeM karIne sahita evA janoyeM tamo (svamAMtarepi ke0) svapnAMtarane viSe paNa ( kadAcidapi ke0 ) kyAreM paNa ( naI ditosi ke0 ) joyelA nathI // 27 // have kelAeka prAtihAryaneM pragaTa karato jinanI stuti kare be. uccairazokatarusaMzritamunmayUkha, mAnAti rUpamama saM navato nitAMtam // spaSTollasatkiraNamastatamo vitAnaM, biMbaM vekhi payodharapArzvavartti // 28 // arthaH- he jina! ATha prAtihAryamAMhelo prathama prAtihArya, ( uccairazo kataru ke0 ) prabhunA aMgathakI bAra guNo uMco evo je azokavRkSa tene viSe ( saMzritaM ke0 ) Azraya karIne raheluM zrarthAt azokanI nIceM beThe lA bo, te samayeM ( unmayUkhaM ke0 ) uMcA be adhika be mayUkha eTale ki - raNo jenAM evaM ( javataH ke0 ) tamAruM ( rUpaM ke0 ) zarIra te ( nitAMtaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naktAmarastotra arthasahita. 301 ke) atyaMta (amalaM ke) nirmala (AjAti ke0) zone je. tyA dRSTAMta kahe , ke (spaSTolasatkiraNaM ke) pragaTa uMcAM gayelA De kiraNo jenAM ebuM (raveH ke) sUrya je tenuM (biMbaM ke0) biMba je , te (payodhara ke) mega, tenA (pArzvavarti ke0) pArzvamAM varttatuM eTale pAse raghu thakuM (zva ke0) jema hoya nahiM ? eTale sUrya potAnAM prakAzita kiraNo vaDe karIne (astatamovitAnaM ke) aMdhakAranA samUhane asta karI nAkhIne eTale nAza karIne zojAne pAme , tema tameM azokavRdanI nIceM bega thakA zojAne pAmo ddo||2|| have valI paNa jagavaMtanA zarIranuM varNana kare ne. siMhAsane maNimayUkhazisvAvicitre, vibhrAjate tava vapuH kanakAvadAtam // biMbaM viyalisadaMzulatA vitAnaM, tuMgodayAnizirasIva sahasrarazmeH // 2 // arthaH-de deva ! (maNi ke) maNiyo tenAM (mayUkha ke) kiraNo, tenI (zikhA ke0 ) paMktiyo, teNe karIne (vicitre ke) citra vicitra evaM (siMhAsane ke0) siMhopalakSita zrAsana, tene viSe (kanaka ke0) suvarNa tenA sara (zravadAtaM ke0) manojJa evaM (tava ke ) tamAraM vapuH ke) zarIra, te (vitrAjate ke) vizeSe karI zone . tyAM dRSTAMta kahe beH-(tuMgaM ke0) uMco evo je (udayAti ke0) udayAcala parvata tenA (zirasi ke0) zira upara je (viyat ke0) AkAza tene viSe jenAM ( vilasat ke0) udyota mAna (aMzu ke0 ) kiraNo tenI (latA ke ) zAkhA teno ( vitAnaM ke0 ) samUha ne jene evo (sahasrarazme ke ) sUrya je tenuM (biMbaM ke) biMba te (zva ke0) jema zojAne pAme De, tema prajunuM zarIra siMhAsana upara zojAne pAme ve // // have pharI paNa prakArAMtareM nagavAnanA zarIranuM varNana kare . kuMdAvadAtacalacAmaracAruzonaM, vijrAjate tava vapuH kaladhautakAMtam // udyabazAMkazucini:ravAridhAra, muccaistaTaM suragireriva zAtakauMnam // 30 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 pratikramaNa sUtra. ___ arthaH-he nAtha! (kuMda ke0) mogharAnAM puSpa,tenA sarakhAM (zravadAta ke0)u jjvala ane (cala ke0)caMcala eTale zAdikeM vIMjelAM evAMje (cAmara ke)be cAmaro teNeM karIne (cAruzojaM ke0) manohara le zojA jenI evu, ane (kala dhautakAMtaM ke0) suvarNanA sarakhaM manohara ebuM (tava ke5) tamAraM (vapuH ke0) zarIra, te (vitrAjate ke0) vizeSe karI zone be, tyAM dRSTAMta kahe je. (u dyat ke0) udaya pAmelo evo (zazAMka ke) caMdramA tenA sara ( zuci ke) nirmala ane (nirjara ke) nirdhAraNAnI (vAridhAraM ke0 ) jala dhArA jene viSe vahI raza evaM (zAtakauMnaM ke0) suvarNamaya je (suragireH ke) meruparvata tenuM (uccaiH ke0) uMcaM ebuM (taTaM ke0) taTa eTale zikhara te jema zone (zva ke0 ) tenI pereM tamAruM zarIra paNa zone 3 // 30 // have tratrayanAmA prAtihAryane varNana karato to kahe . natrayaM tava vinAti zazAMkakAMta, muccaiHsthitaM stha gitanAnukarapratApam // muktAphalaprakarajAlaviTa zonaM, prakhyApayatrijagataH paramezvaratvam // 31 // arthaH-he prano! ( zazAMkakAMtaM ke ) caMjamAnA sarakhaM manohara evaM (uccaiHsthitaM ke) tamArI upara raghu ane (sthagitanAnukarapratApaM ke) DhAM kI dIdho ke sUryanA kiraNono pratApa jeNe evaM tathA (muktAphala ke0) mo tI tenA (prakara ke0) samUha tenI (jAla ke0 ) racanA, teNe karIne (vivR kazonaM ke0 ) vizeSe karI vRddhi pAmI ne zojA jenIe,, (trijagataH ke) traNa jagat je je tenuM ( paramezvaratvaM ke0 ) paramezvaparapaNuM tene (pra khyApayat ke0) prakarSe karIne jaNAvanAeM evaM ( tava ke) tamAeM (batra trayaM ke ) batratraya je de, te ( vinAti ke) zone ke eTale tamone u trAtibatra evAM traNa batra je dharAya be, te traNa jagatanuM prajutva prakhyApana kare . tihAM eka baje karI pAtAla lokatuM prajutva sUcana karAyaDe, bI jA batre karI mRtyulokanuM svAmitva sUcana karAya be, ane trIjA ka rI devalokanuM svAmitva sUcana karAya ne // 31 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmarastotra arthasahita. 303 have atizaya chArAyeM jinane stuti karato to kahe je. .. nannijmanavapaMkajapuMjakAMti, paryullasannakhamayUkha zikhAnirAmau // pAdau padAni tava yatra jineM! dhattaH,padmAni tatra vibudhAH parikalpayaMti // 3 // arthaH-(jine ke0) he jineM! (unnike0) vikasita (hema ke0) suvarNanAM (nava ke0) navasaMkhyA je jenI athavA navIna evAM (paMkaja ke) kamala, tenA (puMja ke0) samUha tenI (kAMti ke0) yuti teNeM karine (paryulasat ke0) cAre tarapha ubalatAM evAM, (nakhamayUkha ke0) parame zvaranA paganA nakha tenAM je kiraNo tenI ( zikhA ke0) prakAzapaMkti je ne AsamaMtAt nAgamAM phelI rahI le teNeM karIne (anirAmau ke0 ) ma nohara evAM ( tava ke) tamArAM (pAdau ke ) caraNo te, ( yatra ke) je nUmineviSe ( padAni ke ) gamananAM sthAnakapratye (dhattaH ke0) dhA raNa kare . ( tatra ke) te sthalane viSe ( vibudhAH ke0) devatA (pa jhAni ke0 ) kamalone (parikalpayaMti ke ) racanA kare . eTale be ka mala caraNanI nIce ane sAta kamala mArgamAM race je. ahIM nakha kamalanI kAMti darpaNa sadRza be, ane devatAyeM racelAM evAM suvarNakamalanI kAMti pIta be, te behunA malavAthI caraNono vicitra varNa thayo // 35 // have eka atizayeM karIne bIjAu~ne utdepa karatA upasaMhAra kare . zvaM yathA tava vinUtiranUjine !, dharmopadezanavi dhau na tathA parasya // yAdRk pranA dinakRtaHpradatAMdha kArA, tAdRkkatogadagaNasya vikAzinopi // 33 // arthaH-(jineMDa ke)he sAmAnya kevalIne viSeza tulya!'rgatiyeM pagatA prANIne dharI rAkhe evo je zruta cAritra lakSaNa (dharma ke0) dharma, te dharmanA (upadezana vidhau ke0) upadeza vidhine viSe eTale upadeza karavAnA samayane viSe, (zcaM ke) e pUrve kahI evI (tava ke0) tamArI (vijUtiH ke ) atizayanI saMpadA te, (yathA ke0) je prakAreM (anUt ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 pratikramaNa sUtra. thai (tathA ke0) tevI ( parasya ke ) bIjA je hariharAdika devo , tenI (na ke0) nathI thatI. tyA dRSTAMta kahe . ke jema (prahata ke0) prakarSe karI haNyo De (aMdhakArA ke0) aMdhakAra jeNe evI (dinakRtaH kepa) sUrya je tenI (yAdRpranA ke0) jevI kAMti be, (tAdRk ke0) tevI kAMti, ( vikA zinopi ke0) prakAzita thayelA evA (grahagaNasya ke0) naumAdika je graha nA samUha tenI prajA (kutaH kepa) kyAMzrI hoya ? eTale sarvathA naja hoya. arthAt dezanA samayeM je azoka vRkSAdika zrApa mahA prAtihArya tathA cotriza atizayavAlI evI tamArI je samRddhi , tevI harihara brahmA dikanI kyAMthI hoya ? kAraNa ke emane sarAgapaNAne sIdhe karmakSayapaNuM nadhI te karmadaya vinA uttamottamatAne pamAya nahIM. ane uttamottamatA vinA prAtihAryAdika samRjhino anAvaja hoya // 33 // ___ have jinane gajalayahara darzAvato bato kahe je. zyotanmadAvilavilolakapolamUla, mattatramantrama ranAdaviTakopam // airAvatAnaminamuztamApataMtaM, dRSTA jayaM bhavati no navadAzritAnAm // 34 // arthaH-he nAtha ! (zyotat ke) karato evo (mada ke ) mada teNeM karIne (Avila keA) kaluSa thayelA evA ane (vilola ke.) caMcala evA je (kapolamUla ke0) gaMmasthala je gaMgapradeza teNeM karIne (matta ke0)madonmatta thayelo evo ane (camat keNa) ahiM tahiM bramaNa karanArA evA je (jama ra ke0) jamarA tenA (nAda ke0) UMkArazabda teNeM karIne ( vivRddhakopaM ke ) vRddhi pAmyo ne krodha jene evo ane (airAvatAnaM ke ) airAvata hAthInA sarakhIne AjA eTale kAMti jenI evo ane (uddhataM keza) avinI ta eTale aMkuzAdika zastrane avagaNanA karato evo je (naM ke0) hastI, tene (zrApataMtaM keza) sanmukha AvatA evAne (dRSTvA ke0) josne (javat ke0) tamArA (zrAzritAnAM ke) Azraya karIne rahelA evA janone arthAt tamArA jaktajano je tene, (jayaM ke) jayaje , te (nojavati ke0) nathI yatuM // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmarastotra arthasahita. 305 have siMhalayApahArI jagavAnane darzAvato to kahe be. ninnenakuMnagalajjvalazoNitAkta, muktAphalapraka rajUSitanUminAgaH // bakramaH kramagataM dariNAdhi po'pi, nAkAmati kramayugAcalasaMzritaM te // 35 // arthaH-(jinna ke0) nedana karelA evA je (inakuMna ke0) hastInAM kuM nasthala, tethakI (galat ke0) nIce khasyA, paDyA evA (ujjvala ke0) u jjvala te rakta zveta varNa yukta evA (zoNitAkta ke0) rudhira vyApta eTa le lohIthI kharamAyelA evA ( muktAphalaprakara ke0) muktAphalanA samUha teNe karIne (nUSita ke0) zojAvyo (nUminAgaH ke0) pRthivIno nAga jeNeM tathA (bakramaH keza) kIlita ne kama eTale pAda jenA evo (hari NAdhipo'pi ke0 araNya pazuDhano adhipa je siMha te paNa (te ke0) tamA rA (kramayugAcala ke0) caraNayugarUpa parvata tene (saMzritaM ke) Azraya ka rIne rahyo evo puruSa, jo te siMhanI (krama ke0) phAla tene viSe (gataM ke0) prApta thayo hoya to paNa tene te siMha ( nAkAmati ke0) prahAra ka ravAne domato nathI, eTale he prano ! tamArA zrAzrita janone pUrvokta vi zeSaNavAlo siMha paNa parAbhava karato nathI // 35 // - have dAvAnala jayane dalana karato to stave be. kalpAMtakAlapavanotavandikalpaM, dAvAnalaM jva litamujjvalamutphuliMgam // vizvaM jighatsumiva saMmu khamApataMtaM, tvannAmakIrtanajalaM shmytyshessm||36|| arthaH-he karmakAnanAgne ! (kalpAMtakAla ke0) pralaya kAlano je (pavana ke0) vAyaro tenI sahAyatAyeM karIne (uchata ke0) joramAM AvI gayelo evo je (vanhi ke0) agni tenA (kalpaM ke0) sadRza evo ane (jvalitaM ke0) jAjvalyamAna thayelo ane (ujjvalaM ke0) ujjvala ane ( utphuliM gaM ke0) jaMcA gayA ve taNakhA jenA evo tathA (azeSaM ke0) samasta (vi zvaM ke0 ) jagat tene (jighatsumiva ke0) jANe galI javAne zvA karato hoya nahIM? evo je ( dAvAnalaM ke0) vanamA lAgelo agni te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 pratikramaNa sUtra. acAnaka (saMmukhaM ke0) sanmukha (ApataMtaM ke0 ) AvI prApta thayo tene (tvannAmakIrtanajalaM ke0) tamArA nAmanuMje kIrtana karavU, te rUpa jala te (zra zeSaM ke0) niravazeSa evA agnine (zamayati ke0) zAMta karI mUke . eTale vizvane bAlI nAkhavAnIchA karanAro evo je dAvAgni, te paNa tamArA nAma smaraNarUpa jaleM karIne zAMtatAne pAme De, evo tamArA kIrtanano prajAva , tevAreM tamArI AjJAdika pAlavAthI zuM sarvotkRSTatA prApta na thAya ? // 36 // have uraganaya nivAraNa karato to kahe . raktedANaM samadakokilakaMThanIlaM, krodhotaM phaNina mutphaNamApataMtam // AkrAmatikramayugena nirasta zaMka, stvannAmanAgadamanI hRdi yasya puNsH||37|| arthaH-( raktekSaNaM ke ) rAtAMbe netra jenAM evo ane (samada ke) madonsatta evo tathA ( kokila ke) kokila teno (kaMTha ke0 ) kaMTha tenA sarakho ( nIlaM ke0) zyAmavarNavAlo evo ane (krodhokataM ke0) krodhe karIne ukata thayelo tathA (utphaNaM ke0) uMcI karetI ne phaNA je aiM evo je (phaNinaM ke0) sarpa te (ApataMtaM ke0) utAvalo sanmukha zrAvato hoya tene paNa (nirastazaMkaH ke0) zaMkA rahita thayo thako po tAnA (kramayugena ke0) caraNayugaleM karIne (zrAkAmati ke0) ulaMghana kare . te kayo puruSa ulaMghana kare ? to ke ( yasya ke) je (puMsaH ke ) puruSanA ( hRdi ke ) hRdayane viSe (tvannAma ke0) tamArA nAma rUpa je (nAgadamanI ke ) nAgadamanInAmeM auSadhi narelI be, te tamArA nAmarUpa nAgadamanI auSadhiyeM karIne ugra sarpanA jayathakI paNa niHzaM kita thAya ne // 37 // have raNajayApaharaNa karato bato kahe . valagatturaMgagajagarjitanImanAda, mAjau balaM bala vatAmapipanUtInAm // udyadivAkaramayUkhazikhApa viI, tvatkIrtanAttamazvAzu nidAmupaiti // 3 // arthaH-je (zrAjau ke0 ) saMgrAmane viSe (valgat ke0) yuddha karatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naktAmarastotra arthasahita. 307 evA (turaMga ke0) ghomA te jene viSe domI rahyA ne ane (gaja ke ) hastI tenI (garjita ke0) garjanA teNeM karI (nIma ke0) jayaMkara be (nAdaM ke) zabdo jene viSe evaM (balavatAmapinUpatInAM ke0) atizaya balavAn rAjA tenuM paNa ( balaM ke0) sainya te ( tvatkIrtanAt ke0) tamArA nA manA kIrtanathakI (Azu ke0) zIghra (nidAM ke) nedane (upaiti ke0) pAme be, eTale tarata nAzI jAya , te konI peThe ? to ke (udya divAkara ke) udaya thayelo evo je sUrya, tenAM ( mayUkha ke) kiraNo tenI (zi khA ke) zikhAu~ teNeM karIne (apaviUM ke0 ) udipta eTale nedana zrayelu eq (tamaH ke0) aMdhakAra teja (zva ke0) jema hoya nahIM ? zra rthAt sUryakiraNoyeM karIne jema aMdhakAra nAza pAme , tema tamArA nAma grahaNa prajAvathakI zatru- sainya saMgrAmane viSe palAyana thAya // 30 // have valI paNa prakArAMtareM karIne saMgrAmanayane nirAsa karato bato kahe be. kuMtAgraninnagajazoNita vArivAda, vegAvatArataraNA turayodhanIme // yujhe jayaM vijitajayajeyapadA, stvatpAdapaMkajavanAzrayiNo sanaMte // 35 // arthaH-(kuMta ke0) barabI, temanA (agra ke0) agranAga je aNI teNeM karI (jinna ke0) nedelA evA ( gaja ke) hastI tenA (zoNita ke ) rudhirarUpa (vArivAha ke0) jalanA pravAha tene viSe je ( vegAva tAra ke0) utAvaluM praveza thaq eTale rudhirarUpa pANImAM taNAz javAne taiyAra thayelA temAMthI (taraNAtura ke0) pharI pAlA tarI nIkalavAne zrA tura thayelA evA je (yodha ke0 ) sunaTo teNeM karIne (jIme ke) jayaM kara dekhAtuM evaM ( yujhe ke0) yuddha tene viSe paNa (tvatpAda keN) tamArA caraNAraviMda te rUpa je (paMkajavana ke) kamalavana tene (AzrayiNaH ke0) Azraya karIne rahyA evA je puruSa, (uya ke ) nahIM jItAya evA je (jeyapadAH ke ) zatrunA vargoM te jemaNe ( vijita ke0) jItyA ne evA batA ( jayaM ke0) jayane (lanaMte ke ) pAme // 35 // __ have samujanaya nirAsa karato bato kahe be. aMnonidhau dunitanISaNanakacakra, pAThInapIunnaya Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. dolbaNavADavAnau // raMgataraMga zikhara sthitayAna pAtrA, strAsaM vidAya bhavataH smaraNAdvrajaMti // 40 // artha:- ( sujita ke0 ) dona pamADyA be ( jISaNa ke0 ) mahAjayaMkara evA (nacakrapAThI napITha ke0 ) nakra cakra chAne pAThInapITha eTale matsya vizeSa jIva jene viSe evA tathA ( jayada ke0 ) naya utpanna karanAro evo ulbaNa ke0 ) jayaMkara be ( vAmavAgnau ke0 ) vAmavAgni jene viSe evA (jo nidhau ke0) samudrane viSe (raMgat ke 0 ) ubalatA evA (taraMga ke0) taraMgo tenAM (zikhara ke0) zRMgo tenI upara ( sthita ke0) radhuM be ( yAnapAtrA ke0 ) bar3hANa jemanuM evA puruSo je be, te (javataH ke0 ) tamArA ( smaraNAt ke 0 ) smaraNathakI (trAsaM ke0) trAsane ( vihAya ke0 ) tyAga karIne samudra pAraneM ( vrajaM ti ke0 ) pAme be. eTale iti dvIpAMtarane viSe pahoMce be // 40 // 308 ve rogajayane nivAraNa karato to stave be. udbhUtabhISaNajalodaranAranunnAH, zocyAM dazAmupaga tAyutajIvitAzAH // tvatpAdapaMkajarajo'mRtadigdha dedA, ma javaMti makaradhvajatulyarUpAH // 41 // arthaH- he jagannAtha ! ( udbhUta ke0 ) utpanna thayo evo ( jISaNa ke0 ) yaMkara ( jalodara ke0) jalayukta hoya be udara jeNeM karIne tene jalodara roga kahiyeM ane te jalodara roganA (jAra ke0) jAreM karIne (jugnAH ke0 ) vakra thayA evA ne ( cyutajIvitAzAH ke0 ) tyAga karI be jIvitanI AzA jemaNeM evA ane (zocyAM dazAmupagatAH ke0) zoka karavA yogya evI dazAne prApta thavA ane ( tvatpAdapaMkajarajo'mRtadigdhadehAH ke0 ) tamArAM caraNakamalaM je raja te rUpa je amRta teNeM karI lipta aMga jemanAM evA (martyAH ke0 ) jIvo je be te, ( makaradhvajatulyarUpAH ke0 ) kAma devasamAna ve rUpa jenaM evA (javaMti ke0) hoya te. arthAt jema amRta lisadehI puruSa sakala zArIrika roganAzeM karIne kAmadeva samAna thAya be. tema tamArA caraNAraviMdanI rajeM karI lipta aMga be jenAM evA jIva paNa sakala rogakSayeM karIne kAmadeva tulyarUpavAlA thAya be // 41 // For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktAmarastotra arthasahita. 300 have nigamAdi baMdhana- jaya TAlato uto kahe be. ApAdakaMThamuruzRMkhalaveSTitAMgA, gADhaM bRdanigama koTinighRSTajaMghAH // tvannAmamaMtramanizaM manujAHsma raMtaH, sadyaH svayaM vigatabaMdhanayA navaMti // 4 // arthaH-he karmabaMdhanarahita ! (ApAdakaM ke0) jenA pagathI mAmIne ga lA paryaMta (uruzRMkhala ke0) mahoTI zrRMkhalA teNeM karI (veSTitAMgA ke0) veSTita eTale niba sarva aMgo jemanAM evA ane (gADhaM ke0)zra tyaMta (bRhannigamakoTi ke0) mahoTI bemIyo tenI koTiyo je jINI zraNI yo teNeM karIne (nighRSTajaMghAke) niHzeSapaNAyeM karIne ghasAtI ne jaMghA jema nI evA puHkhita thayelA puruSo batAM (tvannAma ke0) tamArUM je nAma te rU pa (maMtra ke0) maMtra je be, tene (anizaM ke0) rAtri divasa arthAt niraMta ra ( smaraMtaH ke0 ) smaraNa karatA evA ( manujAH ke0) manuSyo, te (sadyaH ke0) tatkAla (vayaM ke0) potAnI meleM ( vigatabaMdhanayAH ke) vizeSe karIne gayuM ne baMdhanajaya jemanuM evA (javaMti ke0) thAya ne // 45 // have pUrvokta sarva nayane tyAga karato to saMdepathI kahe je. mattajimRgarAjadavAnalAdi, saMgrAmavAridhimado darabaMdhanotram // tasyAzu nAzamupayAti jayaM niye va, yastAvakaM stavamimaM matimAnadhIte // 43 // arthaH-he prano! ( yaH ke0 ) je ( matimAn ke0 ) buddhimAn puruSa, ( tAvakaM ke0 ) tamAraM (zmaM ke) zrA (stavaM ke0) stavana je je tene (adhIte ke0 ) laNe , (tasya ke0 ) te puruSane (matta ke0 ) madonmatta evo ( chipeMDa ke0) mahAn hastI ane (mRgarAja ke0) siMha, tathA (da vAnala ke0 ) vanAgni tathA (ahi ke0) sarpa ane ( saMgrAma ke) saM grAma, ane (vAridhi ke0) samuja, tathA (mahodara ke) jalodarAdi ro ga, ane (baMdhana ke0) baMdhIkhAnuM e ATha vAnAM te thakI (uddhaM ke ) u tpanna thayuM ebuM je (jayaM ke0 ) jaya te ( niyeva ke0) bIke karIneja je ma hoya nahiM ? tema (zrAzu ke0) zIghra utAvalu ( nAzaM ke0) nAzane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 pratikramaNa sUtra. ( upayAti ke0) pAme be. arthAt thA tamArA stotranA pATha karanArane pUrvokta zrApa prakAranA jayano nAza thAya 3 // 43 // have stavanapranAva sarvakhane kahe je. stotrasrajaM tava jineM? guNairnivahAM, natyA mayA rucirvrnnvicitrpusspaam||dhttejno yaz kaMgatA majasraM, taM mAnatuMgamavazA samupaiti lakSmIH // 4 // iti naktAmara nAmakastotraM saptamasmaraNam // 7 // arthaH-(jine ke0) he jine ! (tava ke0) tamArI (iha ke0) Alo kane aSe (yaHke0) je (janaH ke0) puruSa, (stotrastrajaM ke0)stotra teja pada saM darjitapaNe karIne jANe mAlAja hoya nahiM ? te stotrarUpa puSpamAlAne ( kaMgatAM ke0) potAnAM kaMThane viSe (ajasraM ke) niraMtara (dhatte ke0) dhA raNa kare be, (taM ke0) te (mAna ke0) cittanI unnati teNeM karIne (tuMgaM keNa) atyaMta unnata thayelo evo puruSa athavA stotranA kartA zrI mAnatuM gAcArya je te (avazA ke0) akhataMtra evI je (lakSmIH ke0) vargapavarga ane satkAvyarUpa lakSmI tene, (samupaiti ke0)pAme be. have te stotra rUpastra ja kehavI ne ? to ke mAnatuMgAcAryanAmaka evo (mayA ke) huMje teNeM (jattyA ke) nakti je zrajhA, athavA puSpamAlApadeM nakti je vicitra racanA teNeM karIne ane (guNaiH ke0) prajunA guNe karIne athavA puSpamAlApadeM guNa je sUtra teNeM karIne ( nibajhAM ke ) bAMdhelI be, guMthelI be. valI kahevI ne to ke (rucira ke0) manohara evAM ( varNa ke ) bAvana adara teja De (vicitrapuSpAM ke0) citra vicitra puSpo jene viSe ane puSpamAlA padamAM manohara ne varNa jenA evAM vicitrapuSpo ne jemAM evI je. zrA stotranA aMtamAM puSpasraja zabda je je te anISTa zakunapaNAyeM karI mahotsavanAM zrAnaMdano kAraNanUta ne ane lakSmI zabda jebe, te mAMgalyavAcI be, teNeM karI thA stotranA pATha karanAra tathA zravaNa karanAra puruSane A stotranI samApti paryaMta kalyANa paraMparA thAze, evo nAva De // 44 // iti jaktAmara stotranAmaka saptamasmaraNasya bAlAvabodhaH samAptaH // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasadita. // atha // Jain Educationa International || zrI kalyANamaMdirastotranAmaka aSTamasmaraNaM likhyate // // vasaMtatilakAvRttam // kalyANamaMdiramudAramavadyanedi, nItAjayapradama niMditamaMghripadmaM // saMsArasAgara nimajadazeSajaMtu, potAyamAnamaninamya jinezvarasya // 1 // yasya sva yaM suragururgarimAMburAzeH, stotuM suvistRtamatirna vijurvidhAtum // tIrthezvarasya kamaThasmayadhumaketo, sta syAdameSa kila saMstavanaM kariSye // 2 // yugmam // 311 arthaH- (eSaH ke0 ) yA pratyakSa mUrkha evo (ahaM ke0 ) huM siddhasena divA karanAmA AcArya te ( tasya ke0 ) te zrIpArzvanAtha ( tIrthezvarasya ke0 ) tIrtha je caturvidha saMgha tenA Izvara tenuM (kila ke0 ) nizceM (saMstavanaM ke0 ) stavana je tene ( kariSye ke0) karIza, have te zrIpArzvanAtha tIrthezvara keha vA be ? to ke ( kamaTha ke0) daza janmano be vairabhAva jene evo je kamaTha nAmA daitya teno (smaya ke0 ) ahaMkAra tene viSe ( dhUmaketoH ke0 ) pUDhamI yA tArA sarakhA be eTale kamava daityano garva nAza karavAne dhUmaketu saha zabe, valI kehavA be? to ke ( suvistRtamatiH ke0 ) vistAra pAmI bebu jenI evo (svayaM ke0 ) poteM (suraguruH ke0 ) bRhaspati je be, te paNa (yasya ke0) je zrIpArzvanAthanA ( garimA ke0 ) mahimA je teno ( aMburA zeH ke0) samudra tenuM je (stotraM ke0 ) stavana tene ( vidhAtuM ke0) karavAne ( na vijuH ke0 ) samartha to nathI, evA zrIpArzvanAthanI huM stavanA karavAne kyAMthI samartha thAjaM ? tathApi stavanA karUM buM. te zuM karIne stavanA karUM nuM ? to ke ( jinezvarasya ke0 ) te zrIjinezvara tenA ( aMtripadmaM ke0 > caraNakamala tene (nimya ke0 ) namaskAra karIne stavanA karuM huM. dave te caraNakamala keha be? to ke ( kalyANamaMdiraM ke0 ) kalyANa eTale mAMgalika tenuM maMdira eTale ghara be, valI kedavuM be ? to ke ( udAraM ke0 ) For Personal and Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. mahoTuMbe,athavA navya jIvonA manovAMDita artha devAne udAra , tathA valI kehe be? to ke (avadha ke0) avadya je pApa tene (nedi ke0)neda nAraMbe,te mATeM avadyannedi ne valI kehe, je ? to ke (jIta ke0)saMsAra nayeM trAsa pAmatA je jIvo, tene ( anaya ke0) moda tene (pradaM ke0) praka rSe karIne denAkai evaM ,valI kehabuM ? to ke (aniMditaM ke0) niMdA rahi ta De arthAt jene viSe aNumAtra paNa doSano saMcava nathI, valI kehabuM be? to ke (saMsArasAgara ke0) saMsArarUpa je samukha tene viSe (nimajAt ke0) bUmatA evA je (azeSajaMtu ke0) samagra prANIyo tene (potAyamAnaM ke0) vahANa sarakhu e, jinezvaranuM caraNakamala . A stotranA zloka sarva vasaMtatilakAvRttaM jANavA. Abe zlokano ekaTho artha vakhANyo // 2 // have nagavAnanI sarva prakAreM vizeSe karIne stuti karavAne to huM samartha nathI, paraMtu sAmAnya karIne paNa prajunI stuti karavAne huM asamartha bu, ema dekhADe be. sAmAnyato'pi tava varNayituM svarUpa,masmAdRzAH ka thamadhIza! nvNtydhiishaaH||dhRssttopi kauzikazizuryadi vA divAMdho, rUpaM prarUpayati kiM kila dharmarazmeH // 3 // arthaH-(adhIza ke0) he svAmin ! (asmAdRzAH ke0) mahArA sarakhA maMdamati puruSo je je, te (sAmAnyatopi ke0) sAmAnyapaNe eTale vize SavirahitatveM karIne paNa (tava ke0 ) tamALaM ( kharUpaM ke) varUpa je De tene ( varNayituM ke ) varNana karavAne ( kathaM ke ) kema (adhIzAH ke) samartha ( navaMti ke0) thAya be? arthAt thAtA nathI. tyAM dRSTAMta kahe be, te jema keH-( yadivA ke0) jo paNa ( kauzikazizuH ke0 ) dhUmano bAla ka, te (dharmarazmeH ke) sUyabiMbanA ( rUpaM ke ) varUpane ( kiM ke0) jhuM (prarUpayati ke0) kahi zake ? (kila ke) nizceM. arthAta nathI kahI za kato. have te kauzikazizu kehavo ? to ke ( dhRSTopi ke) dRDha hRdaya paNAyeM karIne pragala de to paNa (divAMdhaHke0) divasane viSe aMdha // 3 // have hu~ to maMdamati buM, tethI mahArAmAM stuti karavAnuM sAmarthya na hoya te yogyaja De, paraMtu kevalajhAnI puruSo, kevalajhAne karIne sarva jANatA batA paNa jinaguNone kaddevAne samartha thAtA nathI, te kahe . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 kalyANamaMdirastotra arthasahita. modadayAdanulavannapi nAtha! maga, nUnaM guNAn gaNa yituM na tava dameta // kalpAMtavAMtapayasaH prakaTo'pi yasmA, nmIyeta kena jaladhernanu rtnraashiH|| 4 // arthaH-( nAtha ke0) he nAtha! ( mohadayAt kepa) mohanIyAdika karma nA yathakI athavA ajJAnadayathakI (anulavannapi ke0) guNone anubhava karato eTale tamArA guNone jANato bato paNa (martyaH ke) manuSya je De te, (nUnaM ke0) nizce ( tava ke0) tamArA (guNAn ke0) guNo je je tene ( gaNayituM ke0) gaNavAne eTale saMkhyA karavAne (na kameta ke) na sama rtha thAya.tyAM dRSTAMta kahe ,te jema keH-(nanu ke0) AzaMkAne viSe ( yasmA t ke0) je kAraNa mATeM (kalpAMta ke0) pralayakAlane viSe(vAMta ke0) vidi ta thayuM De (payasaH ke0) jala jene viSe evo (jaladheH ke0) samudra je De teno (prakaTo'pi ke0) pratyada evo paNa (ratnarAziH ke0) ratnano samUha te (kena ke0) kayA puruSe ( mIyeta ke0) mApI zakAya ? arthAt koIthI pa Na mApa karI zakAya nahiM // 4 // have jo paNa jagavAnanA guNo to asaMkhya be, te kahevAne azakya lu, to paNa naktivazathakI svazaktyanusAre TuM stuti karuM buM. acyudyatto'rima tava nAtha! jaDAzayo'pi,kartuM stavaM lasada saMkhyaguNAkarasya // bAlo'pi kiM na nijabAhuyugaM vitatya, vistIrNatAM kathayati svadhiyAMvurAzeH // 5 // arthaH-(nAtha ke0) he nAtha! hu~ (jamAzayo'pi ke ) jaDaaMtaHkaraNavA lo vA jamanA sarakhA abhiprAya vAlo DhuM to paNa (tava ke0) tamArUM (stavaM ke0) stavana je je tene (kartuM ke) karavAne (acyudyato'smi ke0) udyama mukta thayo buM,eTale sAvadhAna thayo buM. te tameM kehavA bo? to ke ( lasat ke0) dedIpyamAna evA je (asaMkhyaguNa ke0) anaMtaguNo tenA (Akarasya ke0) nidhAnarUpa bo. teja arthane dRSTAMtaM karIne dRDha kare . (bAlopi ke0) bAlaka paNa ( nijabAhuyugaM ke0) potAnA be hAthane ( vitatya ke0) vistA rIne ( svadhiyA ke0) potAnI buddhiyeM karIne (aMburAzeH ke) samupha je 2 40 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 pratikramaNasUtra. tenI ( vistIrNatAM ke0 ) vistAratA je be tene ( kiM ke0 ) zuM ( na kathayati ho) nahiM kahe arthAt kahe beja. eTale jema bAlaka potAnA ve hAtha pa sArIne samudrano vistAra kahe be, je samudra ATalo mahoTo be, tema bAlaka nI pereM huM paNa tamAruM stavana karavAne kasyo be udyama jeNeM evo DhuM // 25 // pharI pUrva kahelA be lokonAja arthane dRDha karato to kahe be. ye yoginAmapi na yAMti guNAstaveza, vaktuM kathaM java ti teSu mmaavkaashH|| jAtA tadevamasamIkSitakAri teyaM, jalpati vA nijagirA nanu pakSiNo'pi // 6 // : - ( Iza ke0) he svAmin! (ye ke0) je ( tava ke0 ) tamArA ( guNAH ho) guNo je be, te ( yoginAmapi ke0) ratnatrayarUpa yogArAdhane karIne samu tpanna be jJAna jemane evA yogIMdra puruSoMneM paNa ( vakta ke0) kar3evAne ( na yAMti ke0) yAvI zakatA nathI to ( teSu ke0) te guNAne viSe ( mama ke 0 ) mahArI ( avakAzaH ke0) bolavAnI zakti te ( kathaM ke0 ) kema ( javati ke0) hoya? (tat ke0) te kAraNa mATeM ( evaM ke0) e prakAreM ( iyaM ke0 ) yA prastutastuti viSaya te ( samIkSitakAritA ke0) vicAryakA ritA ( jAtA ke0 ) i. kema ke ? navakAzane viSe je stuti karavI te vicAryakArIja kavA hiM dRSTAMta kahe be. (vA ke0 ) athavA ( nanu ke0 ) niveM (pakSi gopi ke0 ) padiyo paNa yadyapi manuSya vANIyeM karI bolavAne asamartha be to paNa (nija girA ke0 ) potAnI jevI tevI vANIyeM karIne ( jalpati ke0 ) arthAt boleja be? tema huM paNa stuti karavAne pravatyoM huM // 6 // have jagavatstotranuM tathA jagavannAmagrahaNanuM mAhAtmya kahe . yAstAmaciMtyamahimA jina saMstavaste, nAmApi pA tijavato navatojagaMti // tIvrAtapopadatapAMthajanA nidAghe, prINAti padmasarasaH saraso nilo'pi // 7 // artha :- (jina ke0) he jinezvara ! (aciMtyamahimA ke0 ) nathI ciMtana karavA yogya mahimA jeno evo ( te ke0 ) tamAro ( saMstavaH ke0 ) stava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra atharsadita. 325 je ,te to (zrAstAM ke0) dUra raho, paraMtu (navataH ke0) tamArUM ( nAmApi ke) zrIpArzvanAtha evaM nAma je je te paNa ( navataH ke0) saMsArathakI (ja gaMti ke0 ) traNa jagatne (pAti ke0) rakSaNa kare . tyA dRSTAMta kahe be. ( padmasarasaH ke0 ) kamalopala dita evA talAva- je pANI te to (A stAM ke0) pUra raho. paraMtu te padmasarovarano ( sarasaH ke ) suMdara ThaMmo jalazIkara yukta evo (anilo'pi ke0) vAyaro paNa ( nidAghe ke0) grISmakAlane viSe (tIvra ke) Akaro evo (tapa ke0) tamako teNeM karIne ( upahata ke ) haNANA evA ( pAMthajanAn ke) pathika janone (prINAti ke0) saMtoSa kare je. arthAt padmasarovarano vAyaro paNa pathikone prasanna kare be, tevAreM jalanuM to guMja kahe ? tema he prano ! tamAraM nAma paNa traNa jagatne pavitra kare , tevAreM tamArA stotra nI to zIja vArtA kahevI ? // 7 // have khAmInA dhyAna- mAhAtmya kahe . hArtini tvayi vino!zithilInavaMti,jaMtoH dANena niviDAapi karmabaMdhAH // sadyonujaMgamamayAzva ma dhyannAga, manyAgate vanazikhaMDini caMdanasya // 7 // arthaH-(vilo ke0) he svAmin ! (tvayi ke0) tamo (hRrtini ke0) hR dayane viSe varttate te (jaMtoH ke0) prANInA (nivimAapi ke0) dRDha evA paNa (karmabaMdhAH ke) karmanA je baMdho te paNa (kaNena keza) kSaNamAtre karI ne (zithilInavaMti ke0) zithila tha jAya be,eTale nivimatAne DomIne zithilatAne naje be.ahIM dRSTAMta kahe be.te jema keH-(vanazikhaM mini ke0) vanano mayura te ( madhyannAgaM ke ) vananA madhyanAgapratyeM (anyAgate ke0) Ave bate (caMdanasya ke0) caMdananA vRdanA je (jujaMgamamayAzva ke0) sarpa mayabaMdhano je je te jema (sadyaH ke) tatkAla zithila thakSa jAya , tenI pereM jANI levaM. eTale jema vanamayura vananA madhyanAgeM Ave bate caMdana danAM sarpaveSTana zithila thara jAya be, tema tameM paNa prANInA hRdaya madhye Ave bate te prANInA dRDha karmabaMdha paNa zithila thara jAya // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 pratikramaNa sUtra. have khAmInA darzana, mAhAtmya kahe . mucyataeva manujAH sahasA jineMja, raurupazvaza taistvayi vIditepi // gosvAmini sphuritatejasi dRSTamAtre, caurairivAzu pazavaH prapalAyamAnaiH ||e|| arthaH-(jine ke0) he sAmAnya kevalInA cha ! (tvayi ke0) tamo (vI dipite ke0) joye bate paNa ( manujAH ke0) manuSyo (sahasA ke0) zIghra paNe karIne (rauH ke0) nayAnaka bIhAmaNA evA (upavazataiH ke) upavonA je zekamA tethakI (mucyaMtaeva ke0) mukAi jAya beja. AhIM dRSTAMta kahe . jema keH-(sphuritatejasi ke0) dedIpyamAna De teja jenuM e Tale jagatmA prakAza karave karIne vistRta je teja jenuM evo (gosvAmini ke0) go je kiraNo teno khAmI je sUrya athavA go je pRthivI teno svA mI je rAjA te paNa sphurita ne pratApa jemano evo be, athavA go eTale pazu teno khAmI je govAlIyo te paNa balarUpa sphurita ne teja jenuM e vo be. evA e traNa je je te, (dRSTamAtre ke) dRSTamAtra eTale jovAye thake (prapalAyamAnaiH ke0) palAyana karatA nAsatA evA (cauraiH ke0) coro thakI (zva ke0) jema (Azu ke0) zIghra utAvalA ( pazavaH ke0) pazu je go mahiSyAdi copagAM janAvaro jema mUkAya , tema jIvo paNa tamo jovAye thake zekamo upalavothakI mUkAya je. e tAtparya // e|| have khAmInA dhyAna- mAhAtmya kahe . tvaM tArakojina! kathaM navinAM taeva, tvAmuhaMti hR dayena yjttrNtH|| yahA tistarati yajAlameSanU na, maMtargatasya marutaH sa kilAnunnAvaH // 10 // arthaH-(jina ke) he jinezvara! (tvaM ke) tameM (navinAM ke)saMsArI jIvonA ( kathaM ke) kema ( tArakaH kepa) tAraka ge? (yata ke0)je kAraNa mATe ulaTA (taeva ke0) te saMsArI jIvoja ( uttaraMtaH ke0) saMsAra sa mutrane utaratA utA (hRdayena ke0) hRdayeM karIne ( tvAM ke ) tamone (u Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyAMNamaMdirastotra arthasahita. 317 haMta ke0) vahana kare be, mATeM tameM kevI rIteM saMsArI jIvonA tAraka Do ? kAraNa ke vA vAhakamAM vAhyane tArakapaNAno asaMbhava be, jema nAva be te potAnA madhyamAM rahelA puruSone tAre be paraMtu nAvamAM rahelA puruSo kAM nAvane tAratA nathI, tema javya jIvo paNa tamone potAnA hR dayamA rAkhIne tAre be, paraMtu tameM te javya jIvone tAro, te to mahoTu zvarya have evA tarkanuM samAdhAna kare be, ke he prabho ! tameMja navyone tAro bo. te (yA ke0) yukta be. ahIM dRSTAMta kahe be ( yat ke0) je kAra mATe jema (dRtiH ke0 ) carmamayapAtra eTale cAmakAnI masaka je be te ( nUnaM ke0) nizceM (jalaM ke0 ) nadyA dikanA pANI pratyeM ( tarati ke0 ) tare be (saeSa ke ) te yA pratyakSa (aMtargatasya ke0) te masakanI madhyavartti ye vyo evo je ( marutaH ke0 ) pavana tenoja ( kila ke0 ) niveM ( jAva: ke0 ) prajAva be. eTale carmanI masakaMnA madhyagata je vAyu be te jema masakano tAraka be, tema javya jIvonA hRdayastha tameM bo, mATeM tameM paNa navyonA tAraka bo, emAM zuM prayukta be ? // 10 // veNa zlokeM karIne jagavaMtanuM rAga dveSa virahitapaNuM dekhADe be. yasmin daraprabhRtayo'pi hataprabhAvAH, so'pi tvayA ratipatiH kSapitaH kSaNena // vidhyA pitA hutabhujaH paya sAtha yena, pItaM na kiM tadapi IravADavena // 11 // arthaH- ( yasmin ke0) je kAmadevane viSe ( haraprabhRtayo'pi ke0 ) hara hari viraMci pramukha paNa ( hataprabhAvAH ke0 ) daNANo ve prajAva jemano e vA thAya be. arthAt je kAmadeveM harahasyAdika devone jItyA be, ( sopi ratipatiH ke0 ) te kAmadeva paNa ( tvayA ke0) tamoyeM ( kSaNena ke0 ) daNa mAtre karIne ( rUpitaH ke0 ) daya pamADyo. e artha kahyo. paraMtu dRSTAMta vinA pratIta yAya nahIM mATe yAhI dRSTAMta kahe . ( 0 ) pada dRSTAMta upanyAsArtha be. ( yena ke0 ) je ( payasA ke0 ) jaleM ( hutanujaH ( vidhyApitAH ke0 ) bUjAvI dIdhA ( tadapi ke0 ) to paNa te pANI je be te ( DurddharavAmavena ke0) dussahavamavAnaleM ( kiM na pItaM ke0 ) zuM na pIdhuM ? arthAt pIdhuMja. eTale je jaleM anya abhiyo bUjA ho) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 317 pratikramaNa sUtra. vyA evaM paNa samujagata je jala, te vamavAnale zoSaNa kayuM, temaja je kA madeveM harahasyAdika jItyA, teja kAmane tamoyeM jItyo be. Azloka kare thake zrIpArzvanAthanI mUrti pragaTa thapa, te vAta sarvatra prasiddha 2 // 11 // svAminnanalpagarimANamapi pravannA, stvAM jaMtavaH katha mado hRdaye dadhAnAH // janmodadhiM laghutaraMtyatilAgha vena, ciMtyo na haMta mahatAM yadi vA pranAvaH // 12 // arthaH-( khAmin ke0) he khAmin ! tamone (prapannAH ke ) svAmI paNAyeM karI pAmyA evA ( jaMtavaH ke0) prANIyo (anaspagarimANamapi ke ) ghaNuM mahoTApaNuM ne jemanuM evA paNa ( tvAM ke0) tamone (hRdaye ke0) hRdayane viSe (dadhAnAH ke ) dhAraNa karatA thakA (aho ke) Azcarye (atilAghavena ke) thomA paNa nAranA anAveM karIne ( janmo dadhiM keN) navasamujne (laghu ke0) zIghrapaNe jema hoya tema ( kathaM ke) kema ( taraMti ke0) tare je? arthAt atyaMta nAreM karIne yukta evA tameM bo tene hRdayane viSe dhAraNa karatA utA jANe thomA paNa nAreM karIne rahitaja hoya nahiM? evA thakA saMsAra samujthakI navyajIvo kema tare ? kema ke je atinAra yukta hoya, te to taravAne asamartha hoya . ahIM(ya divA ke0) samAdhAna arthamAM ne mATeM samAdhAna kahe De, (haMta ke) nizceM (mahatAM ke0) traNa jagatmAM uttama mahoTA puruSono e (pranAva ke0) mahimAja be, mATe emAM (na ciMtyaH ke0) citavana karavA yogya kAMza paNa nathI, kAraNa ke atyaMta nAra yukta evA jIvone paNa potAnA pranAvathI jANe sarvathA nAra rahitaja hoya nahiM ? tevI rIteM mahoTA puruSo kare , mATeM tamo navya jIvone tAro Do, temAM Azcarya nathI ? // 12 // krodhastvayA yadi vino! prathamaM nirasto, dhvastAstadA ba ta kathaM kila krmcauraaH|| ploSatyamutra yadi vA zizirA pi loke, nIlamANivipinAni na kiM dimAnI // 13 // arthaH-(vijo ke0) he svAmin ! ( tvayA ke0) tamoyeM ( yadi ke0) jyAre (krodhaH keza) krodha je , te (prathamaM ke0) prathamaja ( nirastaH ke0) parAsta kasyo eTale pura kIdho, ( tadA ke) tyAreM par3I krodha vinA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasadita. 31e (bata ke0) Azcarya De ke (karmacaurAH keza) karmarUpa je coro ne, te (kathaM dhvastAH ke) kevI rIteM haNyA ? ( kila ke) nizce. arthAt tameM krodha vinAja karma corone haNyA e mahoTu Azcarya ? ( yadivA ke0) samAdhAna arthamA jema keH-(amutra ke0) A (loke ke0) lokane viSe ( zizirA pi ke0) zItala evI paNa (himAnI ke0) himasaMhati je barapha te (nIla jamANi ke0) nIlAM ne vRdo jene viSe evAM (vipinAni ke7) vana je tene (kiM ke0) zuM (na ploSati ke0 ) na bAle je ? arthAt bAle beja. eTale je zItala evI himasaMhati , te nIlAM vRdanAM vanone dahana kare be, tema krodha rahita evA tamo paNa karmacorone haNo bo, te yuktaja // 13 // have yogiyoyeM dhyAna karavA yogya eka jinasvarUpane kahe . tvAM yogino jina! sadA paramAtmarUpa, manveSayaMti hRda yAMbujakozadeze // pUtasya nirmalaruceryadivA kimanya, dadasya saMnnavi padaM nanu karNikAyAH // 14 // arthaH-( jina ke ) he jina ! ( yoginaH ke ) maharSiyo je te (hRdayAMbujakozadeze ke0) hRdayarUpa je kamala tenA koza eTale kalI te nA madhyapradezane viSe (paramAtmarUpaM ke0) sijhasvarUpa evA (tvAM ke0) ta mone (sadA ke0) nIraMtara (anveSayaMti ke0) jJAnacakuyeM karIne jove be, e artha yukta je. (yadivA ke0) athavA jema (nanu ke0) nizce ( nirmalaru ceH ke0) nirmala De ruci eTale kAMti jemanI evaM ane (pUtasya ke0 ) pa vitra evaM (adasya ke0) kamalanuM bIja je je tenuM ( karNikAyAH ke0) ka rNikAthakI (anyat ke0) bIjuM eTale kamalamadhyapradeza TAlIne bIju (pa daM ke) sthAnaka (kiM saMjavi ke) zuM saMjave je ? nA saMjavatuM nathI. tyA reM zuM saMjave be? to ke kamalanI karNikAja saMjave The? tema tameM paNa nirma laruci yukta tathA sakala karmamalanA apagamathakI pavitra thayelA evA Do. e mATeM tamAraM paNa yogIsonA hRdayakamalakarNikArUpasthAnakane viSe rahe, thAya je, te yogyaja ne // 14 // have tamArA dhyAna karanArA paNa tamArI jevAja thAya ne te kahe .. __dhyAnAjineza! navatonavina daNena, dehaM vihAya .... Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 pratikramaNasUtra. paramAtmadazAM vrajati // tIvrAnalAupalanAvamapAsya loke, cAmIkaratvamacirAdiva dhAtunedAH // 25 // arthaH-( jineza ke0) he jineza ! (navinaH ke0) navya prANIyo je ne te (javataH ke) tamArA (dhyAnAt ke) dhyAnayakI athavA smara NathakI (daNena ke0 ) eka daNamAtre karIne ( dehaM ke) zarIrane ( vi hAya ke ) tyAga karIne (paramAtmadazAM ke0) sijhAvasthAne (bajaMti ke) pAme . kahevU De ke, " vItarAgaM yatodhyAyan, vItarAgonavenavI // likA marInItA, dhyAyaMtI camarI yathA // 1 // " eno artha ema je je vItarAganuM dhyAna karato to jIva, vItarAgarUpa thAya be, kenI peThe? to ke jamarIthakI bIka pAmatI evI je Ila, te camarInuM dhyAna karatI tIja tra marIrUpa thAya be. Arhi dRSTAMta kahe . te jema keH-(loke ke0 ) lokane viSe (dhAtunnedAH ke0) mRttikA pASANa vizeSo je je te (tIvAnalAta ke0) prabalaagnithakI (upalanAvaM ke0) pASANanAva je , tene (apAsya ke0) TAlIne (acirAt ke ) thomA samayamAM (cAmIkaratvamiva ke0) suvarNa paNAneja jema (vrajaMti ke ) pAme , tema prANIyo je , te tamArA dhyAnayakI dehane tyAga karIne siddhAvasthAne pAme // 15 // aMtaHsadaiva jina! yasya vinAvyasetvaM, navyaiH kathaM tadapi nAzayase zarIrama // etatsvarUpamatha madhyavi vartino di, yadhigrahaM prazamayaMti mhaanunnaavaaH||16|| arthaH-( jina ke) he jina ! (navyaiH ke0) navya prANIyo je be, te maNe ( yasya ke0) je deha tenA (aMtaH ke ) madhyanAga eTale je hRdaya tene viSe ( sadaiva ke0) niraMtara ( tvaM ke0 ) tamo (vijAvyase ke0) vi zerSe karI vicArA no,citavana thA bo, (tadapi ke0) to paNa tameM te na vyanA (zarIraM ke0) zarIra je tene (kathaM ke0) kema (nAzayase ke0)pura ka robo? arthAt te navya jIvone mukti pamAmIne zarIra rahita karo bo, mATe je sthAnamAM javya jIva tamone citavana kare te sthAna tamAre nAza kara, yogya nahIM. AhI dRSTAMta kahe ,jema keH-(atha ke0) atha zabda artha u. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasahita. 31 panyAsane mATeM .(mahAnunAvAH ke0) mahoTo ne prajAva jemano evA (ma dhyavivartinaH ke0) madhyastha apakSapAtI puruSa je je tenuM (etatsvarUpaM ke) ebuMja svarUpa ,eTale khanAva ke (yat ke0) je kAraNa mATe ( vigrahaM ke0) vaDhavAma je mAMhomAMhe thatA kleza,teno paraspara vivAda tene (prazamayaM ti ke0) upazamAve . tema tameM paNa zarIra ane jIvano paraspara vigraha TAlavAne zarIrano nAza karo bo, te (hi ke) nizce yuktaja // 16 // AtmA manISibhirayaM tvadanedabudhyA,dhyAtojineM! navatIda nvtpraanvH|| pAnIyamapyamRtamityanucitya mAnaM, kiM nAma no viSavikAramapAkaroti // 17 // arthaH-(jine ke0) he jine ! (manISibhiH ke0) paMmito je je tema NeM (ayaM ke0) A (AtmA ke0) jIva te, ( tvadannedabuddhyA ke0 ) tamArI sAthe anedabuchiyeM karIne (dhyAtaH ke0) dhyAna kasyo bato (navatprajAvaH ke0) tamArA sarakho ne mahimA jeno evo (iha ke) yA saMsAraneviSe (navati keN) thAya . tyAM dRSTAMta kahe je. jema keH-(nAma ke0) nAmazabda komalAmaMtraNamAM be. athavA prasiddha arthamAM ne. (pAnIyamapi ke0)jala je be, te paNa (amRtaM ke0) amRta le ( iti ke) e prakAreM (anuciMtyamAnaM ke) ciMtana kaDaM utuM athavA maNimaMtrAdikeM karI saMskArita kajhuM tuM ( viSakAraM ke) viSanA vikArane (kiM ke0) zuM ( noapAkaroti ke0) nathI dUra karatuM ? arthAt amRta bujhiyeM ciMtavana kamu athavA maMtrita ka ghu evaM jala paNa amRta tulya thazne viSavikArane TAleja De // 17 // have anyadarzanIyoyeM paNa nAmAMtara kalpanAyeM karIne tamo zrIvIta rAgadevaja dhyAna karelA bo, te kahe . tvAmeva vItatamasaM paravAdinopi, nUnaM vino! harida rAdidhiyA prpnnaaH|| kiM kAcakAmalinirIza! sito pizaMkho, no gRhyate vividhavarNaviparyayeNa // 17 // arthaH-( vino ke ) he svAmin ! ( nUnaM ke) nizce ( paravAdinopi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 323 pratikramaNa sUtra. ke0) paratIrthika paNa (hariharA didhiyA ke0) viSNu, mahezvara ane brahmAdi kanI buchiyeM karIne (tvAmeva ke0) tamoneMja (prapannAH ke0) Azraya karIne rahelA be,arthAt anyadarzanI je zaiva,sAMkhya, naiyAyikAdiko je be, te paNa nAmAMtara parAvarta karIne tamAruMja zrArAdhana kare .te tameM kehevA Do? to ke (vItatamasaM ke0) ajJAna rahita bo. hI dRSTAMta kahe ,ke(Iza ke0) he Iza ! (kAcakAmaliniH ke0) kAcakAmalinAmeM roga je jenI AMkhamAM evA puruSo je ,teNeM (sitopi ke) zveta evo paNa ( zaMkhaH ke0) zaMkha je be,te vividhavarNa viparyayeNa ke0) nIla,pItAdika vividha prakAranA varNaparAva te karIne (kiM no gRhyate kee) nathI grahaNa karAto ? eTale grahaNa karA yaja . arthAt jema kamalanA rogavAlo puruSa ujjvala zaMkhane paNa jUdA jUdA varNe karI jUve be,tema anyatIrthI puruSoyeM paNa vItarAga evA je tamo te Ahari,A hara,A brahmA,evI buchiyeM karIne ArAdhana karA ||rj|| have ATha kAvyoyeM karI ATha mahAprAtihArya sUcanadvArA lagavAnanI stuti kare , temAM prathama azokavRdAtizayane kahe je. dharmopadezasamaye savidhAnunAvA, dAstAM jano nava ti te trurpyshokH||anyujte dinapatau samahIru hopi, kiM vA vibodhamupayAti na jIvalokaH // // arthaH-he svAmin ! (dharmopadezasamaye ke0) dharmadezanAnA avasarane vi Se (te ke0) tamArA ( savidhAnunAvAt ke0) samIpanA prajAvayakI (janaH ke ) loka je je te to ( zrAstAM keNa) dUra raho, paraMtu ( tarurapi ke0) vRda je je te paNa (azokaH ke0) zoka rahita (navati ke0) thAya . have eja vAtane dRSTAMteM karIne samarthana kare De.(vA ke0) athavA (dinapatau. ke0) sUrya je je te (acyujate ke0) udaya pAme thake (samahIruhopi ke0) vRdAdikaM sahita evo paNa (jIvalokaH ke0) jIvaloka je samasta jagat te ( vibodhaM ke0 ) vikAzatvane (kiM ke0) (na upayAti ke0 ) na pAme ? arthAt pAmeja meM, eTale jema sUryodaya thayAthI kevala lokaja ni mAno tyAga karIne vibodhane pAme ve eTarbuja nahIM paraMtu vanaspati je de te paNa patrasaMkocAdi lakSaNa nijhAno tyAga karIne vikAza paNAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasahita. 323 pAme De, tema tamArA samIpathakI kevala navika lokaja azoka thAya ne eTaja nahIM, paraMtu vRddha paNa azoka thAya ne // 15 // have surakRta puSpavRSTilakSaNa dvitIya prAtihAryAtizaya kahe . citraM vino! kathamavAGmukhaTatameva, viSvaka patatya viralA surapuSparaSTiH // tvajocare sumanasAM yadi vA munIza, gabaMti nUnamadhaeva hi baMdhanAni // 20 // arthaH-( vino ke0 ) he svAmin ! aviralA ke ) niraMtara ( surapu SpavRSTiH ke0 ) devatAyeM karelI je puSpanI vRSTi te ( viSvak ke0 ) cAre tarapha ( avAG ke) nIcu be (mukha ke0) mukha jenuM evaM je (vRMtaM ke0) bITa te ( eva ke0 ) jema hoya temaja (kathaM ke0 ) kema ( patati ke0) AkAzathakI nUmine viSe paDe be. e (citraM ke) Azcarya je. have ( ya divA ke) enuM dRSTAMteM karI samAdhAna kare . athavA ( munIza ke0) he munIza ! (tvajJocare ke0 ) tamo pratyada bate tamArA samIpane viSe ( suma nasAM ke0 ) zolAyamAna De mana jemanAM evA navyajano tathA devatA te unAM ( baMdhanAni ke0) nigamAdika bAhya baMdhana ane snehAdika adhyaMtara baMdhana te ( nUnaM ke0) nizce ( hi ke0) yasmAt je kAraNamATeM (adhaeva ke) nIceMja ( gaLaMti ke0) jAya le. arthAt tamArA samIpeM sumanasa je phUla tenAM bITa je baMdhana te adhomukha thAya be, ane sumanasa je javyajI va, tenAM bAhyAnyaMtara baMdhana paNa nIcAM thAya ne // 20 // have divyadhvanilakSaNa tRtIya prAtihAryAtizaya kahe . sthAne ganIrahRdayodadhisaMnavAyAH, pIyUSatAM tava giraH smudiiryNti||piitvaa yataH paramasaMmadasaMganA jo, navyA vrajati tarasA'pyajarAmaratvam // 11 // arthaH-he svAmin ! (ganIra ke0) gaMjIra evo je (hRdayodadhi ke0 ) hRdayarUpa samuja tethakI ( saMjavAyAH ke) upanI evI je ( tava ke0) ta mArI (giraH ke0) vANI tenA (pIyuSatAM ke0) amRtatvane zrotAu~(samudIra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 pratikramaNa sUtra. yaMti ke0) kahe ,te (sthAne ke0) yuktaja be. kAraNa ke amRtanI utpatti to samuathakIja je. ane yA vANIrUpa amRtanI utpatti to he prano ! ta mArA hRdayarUpasamuathakI thAya . have e vANIne amRtapaNuM kema ghaTe ? tyAM kahe . ( yataH ke0) je kAraNamATeM (parama ke0) utkRSTa (saMmada ke0) harSa teno ( saMga ke ) saMyoga tenA (jAjaH keza) najanAra evA (javyAH ke) navya prANIyo je . te tamArI vANIne (pItvA ke0) pAna karIne eTale karNe jiyeM kr| Adara sahita sAMjalIne ( tarasApi ke0) zIghrapaNe eTale vegeM karIne paNa (ajarAmaratvaM ke0) ajarAmarapaNAne (vrajaMti ke ) pAme le. arthAt jema amRtapAna je kare , te ajarAmara thAya , tema tamArI vANInA zravaNathakI paNa ajarAmarapaNuM prApta thAya ne, mATeM tamArI vANIne amRtapaNuM kaDaM, te yogyaja // 1 // have cAmaralakaNa cotho prAtihAryAtizaya kahe . svAmin ! sudUramavanamya samutpataMto, manye vadaMti zu cayaH surcaamraughaaH|| ye'smai natiM vidadhate munipuMga vAya, te nUnamUrdhvagatayaH khalu zucanAvAH // 22 // arthaH-valI stuti karato to kahe ,ke (svAmin ke0) he svAmin ! huM (manye ke0) ema mArnu bu je (zucayaH ke0) pavitra evA (suracAmaraughAH ke0) devatAu~yeM vIMjelA evA je cAmaronA samUha, te (sudUraM ke0) atyaMtapa Ne (avanamya ke0) nIcA namIne pharI (samutpataMtaH ke ) UMcA ubalatA batA A prakAre (vadaMti ke0) kahe . ke (ye ke0) je manuSyo (asmai ke0) zrA pratyada evA (munipuMgavAya ke) muniyone viSe pradhAna je zrI pArzva nAtha svAmI tene (nati ke0) namaskAra tene ( vidadhate ke) kare , (te ke0) te manuSyo (khanu ke0) vAkyAlaMkAramA De ( nUnaM ke0) nizca (Urdhva gatayaH ke0) uMcI che gati jenI evA thAya be. tathA ( zukanAvAH ke0) zuddha De nAva jemano evA thAya je. arthAt cAmaro kahe De ke amo paNa praju Agala nIcAM namIne par3I uMcAM camIyeM baiyeM, tema bIjA paNa je pra june namaskAra karanArA javya jIvo , te Urdhvagatine pAmaze // // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANa maMdirastotra arthasadita. have pAMcamo siMhAsananAmA prAtihAryAtizaya kahe . zyAmaM gabhIra giramujjvalahemaratna, siMhAsanasthamida navyazikhaMDinastvAm // AlokayaMti rajasena nadaMta mu, zramIkarAdvizirasIva navAMbuvAdam // 23 // arthaH- ( he svAmin! yA saMsArakSetrane viSe ( javya zikhaM minaH ke0 ) vyarUpa zikhaMmI je mora be, te ( iha ke0 ) yA samavasaraNane viSe ( tvAM ho) tamone ( ujjvala ke0 ) nirmala dedIpyamAna ( hemarala ke0 ) su varNa tathA ratna teNeM mizrita evA ( siMhAsanasthaM ke0 ) siMhAsanane vi beThA thakA ne (zyAmaM ke0 ) zyAmavarNayukta tathA ( gajIra giraM ke0 ) gaMjIra be vAlI jemanI evA tamone ( rajasena ke0 ) utsukapaNAyeM karIne (lokayati ke0 ) jove be, te kevI rIteM jove be ? to ke ( cAmIkarADi ke0 ) meruparvatanA ( zirasi ke0 ) zikhara tene viSe (u caiH ke0 ) uMce khareM karI (nadaMtaM ke0) zabda karato eTale garjanA karato evo ( navAMbuvAI ke0 ) navIna meghaneja ( zva ke0 ) jema. arthAt hiM meruparvatane sthAnake siMhAsana jAvaM, ne meghane sthAnakeM prajunuM zyAma zarIra jANavuM tathA garjanAne sthAnakeM prajunI vANI samajavI // 23 // ve maMgalAkhyanAmA baDo prAtihAryAtizaya kahe be, utA tava zitidyutimaMmalena, luptadavavirazo katarudbhava | sAnnidhyato'pi yadi vA tava vItarAga, rAta ko sacetanopi // 24 // 325 artha :- he svAmin! (tava ke0 ) tamAruM (UchatA ke0 ) uMcuM jAtuM evaM zrathavA prasaratuM evaM (zitidyutimaMDalena ke0 ) zyAma je prajA tenuM je maM mUla arthAt nAmaMgala. teNeM karIne ( lupta ke0 ) lopANI be eTale A chAdita (da0 ) pAnamAnI ( baviH ke0 ) bavi eTale kAMti arthAt raktatA jenI evo ( azokataruH ke0 ) azokavRkSa te ( banUva ho ) hoto havo. e artha yuktaja be, kema ke ? ( yadivA ke0 ) athavA ( vItarAga ke0 ) gayo ne rAgAne dveSa jethakI evA he vItarAga ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 pratikramaNa sUtra. (tava ke0 ) tamArA ( sAnnidhyato'pi ke ) sAnnidhyathakI paNa eTale ta mAraM vacanazravaNa tathA tamAru rUpadarzana to dUra raho, paraMtu tamArA sAnni dhyathakI paNa (sacetanopi ke0) cetanAyeM karI sahita evo paNa eTale a cetana azoka to pura raho, paNa cetanA sahita je hoya te paNa (kaHke0) koNa ( nIrAgatAM ke0 ) nIrAgatAne eTale nirmamatvane vairAgyane (na ke0) nahiM (vrajati ke0) pAme ? arthAt tamArA sAMnidhyathI jIva avazya nI rAgIja thAya // 24 // have deva''nilakaNa sAtamA prAtihAryAtizayane kahe be. nonoH pramAdamavadhUya najadhvamena, mAgatya niti puri prati sArthavAdam // etannivedayati deva jaga trayAya, manye nadannaninanaH surauMniste // 25 // arthaH-( manye ke ) hu~ ema mArnu DhuM ke, ( deva ke0) he deva! (te ke0) tamAro (surauMtiH ke0) devauMchani je , te (aninanaH ke0) AkAzane abhivyApIne (nadan ke0) zabdAyamAna thayo bato (jagatrayA ya ke0) traNa jagatne (etat ke0) yA prakAre nivedayati ke) nivedana kare , jema keH-(jonoH ke) he jagatrayajano! tameM (pramAdaM ke0) A lasa tene ( avadhUya ke ) tyAga karIne Agatya ke0) AvIne (enaM ke) e je zrIpArzvapranu tene (najadhvaM ke0) najo. te kevA pArzvapranu be? to ke (nivRtipuriprati ke0) nivRtipuri je modapuri te pratye (sA rthavAhaM ke0) mArgavAhaka evA . arthAt te surakuMkuni kahe je ke he loko! tameM pramAda ghara karIne modadAyaka evA pArzvaprajune najo // 25 // have batratrayanAmaka AThamA prAtihAryAtizayane kahe je. nadyotiteSu navatA nuvaneSu nAtha, tArAnvito vidhura yaM vihatAdhikAraH // muktAkalApakalitovasitAta patra, vyAjAtridhA dhRttatanurbuvamanyupetaH // 26 // arthaH-( nAtha ke ) he khAmin ! ( ayaM ke0) thA tamArA upara je traNa batra , te traNa batra nathI, paraMtu zuM je ? to ke (muktA ke ) motI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 kalyANamaMdirastotra arthasadita. tenA (kalApa ke) samUha, teNeM karI (kalita ke0) sahita ane (unnAsa ta ke0) ubasita evA je (Atapatra ke) traNa batra tenA (vyAjAt ke0) mIzeM karIne ( tArAnvitaH ke ) tArAmaMDala sahita bato (dhruvaM ke) nizcayathakI (vidhA ke0) traNa prakAra- (dhRtatanuH ke) dhAraNa kasyuM zarIra jeNe evo (vidhuH ke0) caMdramA je be, te tamArI sevAkara vAne arthe jANiyeM (anyupetaH ke0) tamArI pAse Avyo hoya nahIM? te caMDamA kehavo thako Avyo ? toke (vihatAdhikAraH ke0) vizeSe karI ne haNANo ne jagatne viSe vidyota karavArUpa adhikAra eTale vyApAra jeno evo . te vyApAra zA vAste haNANo ? to ke (navatA ke0 ) tamoyeM (juvaneSu ke0) traNa nuvana je te (udyotiteSu ke0) prakAzita kare De te eTale tameM jagatno prakAza kasyo, tevAreM caMjamAne prakAza karavAno tha dhikAra viphalIjUte thayo // 26 // have ratnAdinirmita vapratrayane viSe madhyasthAyipaNuM tathA deveM vaMdya tva evA lokottara atizayaghyane kAvyadhye karIne kahe . svena prapUritajagatrayapimitena, kAMtipratApa yazasAmiva saMcayena ||maannikymrjtprvi nirmitena, sAlatrayeNa lagavannanitovinAsi // // arthaH-(jagavan ke0) he jagavan ! tameM (anitaH ke0) cAre pAseM (mA Nikya ke0) nIla ratna ane (hema ke0) suvarNa tathA (rajata ke0) rU, te meM karIne (pravinIrmitena ke0) prakarSe karIne vInirmita karelo evo je(sA latrayeNa ke0) traNa gaDha, trigaDo gaDha teNeM karIne ( vinAsi ke) zojo bo, birAjo bo, eTale eka gaDha ratnamaya, bIjo suvarNa maya, ane trIjoraupya maya, evA traNa gar3heM karIne tameM zoco bo, te kenI peThe zono ge? tenI upara kavi utpredA kare be, te jema keH-(khena ke0) potAnAM aiTale pranu nAM (prapUrita kepa) prakarSe karIne pUDaM be (jagatraya ke0) traNa jagat jeNe teNeM karI (piMmitena ke0) piMmInUta thazne rahyAM evA ( kAMti ke ) zarIrano varNa ane (pratApa ke0) pratApa tathA (yazasAM ke0 ) yaza temanA ( saMcayena ke ) saMcayeM karIneja eTale samUheM karIneja (zva ke ) jA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 pratikramaNa sUtra. NIyeM hoya nahIM? arthAt kAMti, pratApa zrane yaza tenA samUheMja jANe zone be. kema ke ? nIlaratnanA gaDhane prajunA zyAmavarNanI sadRzatA De tathA suvarNa nA gaDhane nagavAnanA pratApanI sadRzatA be, tathA rUpAnA gaDhane nagavAnanA yazanI sadRzatA , mATeM e utprekSA karI, te yogyaja De // 27 // divyasRjojina! namatridazAdhipAnA, mutsRjya ratna racitAnapi maulibaMdhAna ||paadau zrayaMti navato yadi vA paratra, tvatsaMgame sumanaso na ramaMtaeva // 2 // arthaH-(jina ke0) he jina! (divyasRjaH ke0) manohara evI je puSpanI mAlA te (namatridazAdhipAnAM ke0) tamArA caraNane viSe namelA evA je deveMlo temanA (ratnara citAnapi ke5) vaimurya maNiratnoyeM racita evA paNa ( maulibaMdhAn ke0) mukuTo je je tene ( utsRjya ke ) tyAga karIne (javato ke0 ) tamArA (pAdau ke0) caraNAraviMdane (zrayaMti ke) Azra ya kare be, eTale iMjhonA mukuTamA rahelIyo je puSpamAlA je, te mukuTano tyAga karIne nagavAnanA caraNAraviMdamAM paDe De. zrAhI dRSTAMta kahe .(yadivA ke ) athavA (sumanasaH ke0) paMmita athavA devatA je je, te (tvatsaMgame ke0 ) tamArA saMgama bate (paratra ke) anyasthAnakeM (na ramaMta eva ke ) nathIja ramatA. kAraNa ke te tamArA saMga teja AnaMda pAme be, tema puSpa, nAma paNa sumanasa De mATeM puSpamAlAyeM je tamArA caraNA raviMdano Azraya kasyo be, te yuktaja De // // have jinokta mArgane je Azraya karIne rahyA , tene jina tAre , te kahe be. tvaM nAtha! janmajaladherviparAGmukhopi, yattArayasyasu mato nijapRSThalagnAn ||yuktN di pArthivanipasya sata stavaiva, citraM vino! yadasi krmvipaakshuunyH||2|| arthaH-(tvaM ke0 ) tameM ( nAtha ke ) he svAmin ! (janmajaladheH ke0) javasamuathakI (viparAGmukhopi ke.) vizeSe karI parAGmukha thayelA Do utA paNa ( nijapRSThalagnAn ke ) tamArI potAnI vAMse valagelA e vA (asumataH ke0) prANIyo je De, tene (yat ke ) je kAraNa mATeM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasahita. 32 (tArayasi ke ) tAro bo, te ( pArthivanipasya ke0 ) vizvanA svAmI a ne ( sataH ke ) sujJa evA ( tavaiva ke ) tamoneja (hi ke) nizceM (yu ktaM ke ) yukta je. tyAM dRSTAMta kahe je. jema pArthiva je pRthivinI mRttikA tethakI utpanna thayelo evo ( nipa ke0 ) ghaTa bete paNa pANI upara rahyo bato tenA pRSThadezamA lAgelA janone tAre , tema tameM paNa pArthivanipa jo mATeM tamArI pUMjeM valagelA janone saMsArasamupathakI tAro bo, te yu ktaja . paraMtu ahiMyAM (citraM ke0 ) eka Azcarya be, te zuM Azcarya ? toke (yat ke0) je kAraNa mATeM (vijo ke0) he svAmin ! tamo ( karma vipAkazUnyaH ke) jJAnAvaraNAdika ATha karmanA vipAka je phala tethI zUnyaH eTale rahita (asi ke0) bo ane pArthivanipa je mATImaya ghaTa De te to kuMjakArAdikRta pacanAdika kriyAyeM karI yukta , tethI te karmavi pAkazUnya nathI, mATeM eTabuMja tamArAmAM Azcarya 3 // 5 // have virodhAlaMkAragarmita evA jinanA aciMtyasvarUpane kahe De vizvezvaro'pi janapAlaka urgatastvaM, kiM vAdaraprakR tirapyalipistvamIza ||ajnyaanvtypi sadaiva kathaMci deva, jJAnaM tvayisphurati vishvvikaashdetuH|| 30 // arthaH-(janapAlaka ke ) jana je loka tenuM pAlana kare, tene janapA laka kahiyeM. tenA saMbodhanamAM he janapAlaka ! (tvaM ke) tameM (vizvezvaro pi ke) vizva je traNa jagata tenA Izvara ho to paNa (urgataHkeN) dariddhI bo. ahIM je vizvano Izvara hoya te dariDI kema hoya? e virodhAlaMkAra be, te virodhano parihAra kare , ke tameM vizvezvara bo, to paNa (urgataHke0) puHkheM karIne jJAta ho jANavA yogya bo. athavA janapAlaka'rgataH" e zabdanAM AvI rIteM pada kAhAmIne artha karavo, jema keH-(janapa ke0) he janapa ! tameM (alaka ke0) keza teNeM karI (urgataH ke0) dariddhI bo, eTa le tamAre dIkSAgrahaNAnaMtara kezavRchino annAva De ( vA ke0 ) athavA padAMtare (tvaM ke0) tameM (Iza ke0) he svAmin ! (kiM ke0) zuM (adaraprakR tirapi ke0 ) adara eTale moda svanAvI bo, to paNa ( alipiH ke0) brAhmI zrAdika lipiyeM karI rahita varto bo, eTale je adara svanAvI 42 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 pratikramaNa sUtra. hoya, teto lipirUpa hoya, e paNa virodha , te virodhano parihAra kare le (adara ke0) sthira ne nizcala ne (prakRtiH ke0) svajAva jeno te ada raprakRti kahiyeM, arthAt zAzvatarUpa Do, athavA akSara je moda teja De prakRti eTale svajAva jeno evA tathA (alipiH ke0) nathI karmarUpa lepa jene evA tameM bo tathA (ajJAnavatyapi ke0) ajJAnavAlA evA paNa (tva yi ke0) tamAre viSe nizcaMthakI (vizvavikAzahetuH ke0) traNa jagatne pra kAza karavAnuM hetulUta evaM je (jJAnaM ke0) jJAna te (sadaiva ke0) niraMtara (kathaMcit ke0) kemaja (eva ke0) nizce (sphurati ke) sphure ? eTale je ajJAnavAn hoya, tene jJAna sphure nahIM, e virodha be, te virodhanA parihArane mATeM kahe . ajJAna ane avati e be pada jUdAM karIne artha karavo, tyAre (ajhAn ke0) jJAna rahita evA je mUrkhajana tene (zravati ke0) samyak bodha kare bate ( tvayi ke ) tamAre viSe jJAna sphure ve // 30 // have je jinanI avajJA kare , tene te avajJA anarthane __mATeM thAya be, te traNa kAvye karI kahe je. prAgnArasaMnRtananAMsi rajAMsi roSA, ubApitAni kamarena zaThena yaani||gyaapi taistava na nAtha! datA hatAzo, grastastvamInirayameva paraM purAtmA // 31 // arthaH-(nAtha ke0) he nAtha ! (kamaThena ke0) kamagasura je teNeM (roSAt kepa) kopathakI eTale kaSAyanA udayathakI (yAni ke0) je rajAMsi ke0) rajo, tamArA uddezeM karIne (ujApitAni ke0) umAmIyo (taiH ke0) te rajoyeM karIne (tava ke0) tamArI (gayApi ke0) zarIranI lAyA eTale kAMti te paNa (na hatA ke0) na haNANI, te raja kevIyo je? to ke (prAgnAra ke) adhikapaNAyeM karIne (saMtRta ke0) nasyAM ne vyApyAM le (nanAM si ke0) AkAzo jeNe evI je. have te kamagasura kehavo ? to ke (zaThe na ke0) mUrkha evo je. (paraM ke0) paraMtu (hatAzaH ke0) haNANI je AzA jenI evo (kurAtmA ke0) puSTa AtmA jeno evo (ayameva ke0) eja kamagasura te poteMja (amIniH ke0) eja rajoyeM karIne (grastaH ke0) vyApta thayo. arthAt raja je pAparUpa karma teNeM karIne poteMja vyApta thayo // 31 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyAMNamaMdirastotra arthasahita. yaUrja'rjitaghanaughamadanImaM, nazyattaminmusala mAMsalaghoradhAram // daityena muktamaya istaravAri dadhe, tenaiva tasya jina ! staravArikRtyam // 32 // artha :- ( jina ke0 ) he jina ! ( daityena ke0 ) kamaThAsura je be teNeM ( stara ke 0 ) duHkheM taravA yogya eTale asahya evaM ( vAri ke0 ) pANI te ( yat ke0 ) je kAraNeM upasarga karavAne mATeM tamArA upara (muktaM ke0 ) mUkyuM varSAvyuM, ( ke0 ) eTalAthakI anaMtara have ( tenaiva ke0 ) teja pANI ( tasya ke0 ) te kamaThAsurane (dustaravArikRtyaM ke0) mUMmI taravA nuM kArya ( dadhe ke0 ) kIdhuM eTale mAThI taravAreM karI jema bedana bhedana thAya te saMsAraneM viSe bedana bhedanAdika lakSaNa je kArya te kasyuM, arthAt bhagavAnanI upara jalaprakSepa je kasyo, te sAMsArika duHkhahetu ve mATeM Dustara taravAranI pereM kamAsurane potAneja bedana bhedana vadhAdikano hetu thayo, have te dustara paae| varSAvyuM te kehabuM be ? to ke ( garjat ke0 ) garjanA karato ( urjita ke0 ) prabala balavaMta evo be (ghanaughaM ke0 ) meghano samUha jene viSe evaM be, tathA valI kehetuM be ? to ke (zrImaM ke0 ) ghaNuM jayaMkara evaM be, valI kehavuM be ? to ke ( zyat ke0 ) yAkA zakI patI evI ( tamit ke0 ) vijalI ve jene viSe evaM be. valI ke havaM be? to ke (musala ke0) muzalanA sarakhI (mAMsala ke ) puSTAne (ghora ke0) bIhAmaNI jayaMkara evI be ( dhAraM ke0) dhArA jene viSe evaM be // 32 // dhvastordhvakeza vikRtAkRtimartyamuMDa, prAlaMbanRpraya vaktraviniryadagniH // pretavrajaH prati javaMtamapIrito yaH, so'syA'navatpratinavaM navaGaH khadetu // 33 // 331 arthaH- he svAmin! kamaThanAmA daitya je be, teNeM ( yaH ke0 ) je (preta vrajaH ke0) daityano samUha ( javaMtaM ke0 ) tamArI (prati ke0 ) pratyeM (IritaH ke0 ) prerayo ( saH ke0 ) te daityasamUha ( api ke0 ) paNa ( asya ke0 ) ekamavAsuraneja (pratijavaM ke0 ) java javane viSe ( javaduHkha hetuH ke0 ) saMsAranAM je duHkha tenuM kAraNa ( ajavat ke0 ) hoto havo . have te daitya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 pratikramaNa sUtra. samUha kehavo be ? to ke ( dhvasta ke0 ) nIceM paDyA evA je ( Urdhvakeza ke0) uparanA keza teNeM karIne ( vikRtAkRti ke0 ) virUpa tha be - tiyo jenI evAM je ( martyamuMru ke0 ) manuSyanAM mAthAM tenuM (prAlaMba ke0 ) phUlatuM eTale hRdaya paryaMta avalaMbita thAya evaM je kumaluM tene (nRt ke0 ) dhAraNa kare be, vo pretavraja be, valI kehavo be ? to ke ( jayada ke0 ) jayane denA evAM je ( vakra ke0 ) mukha tethakI (viniryadagniH ke0 ) nikalela ani jene evo pretabraja be // 33 // have je prANI jinanuM zrArAdhana kare be, tenI prazaMsA kare be. dhanyAstaeva bhuvanAdhipa ! ye trisaMdhya, mArAdhayaMti vi dhivadvidhutAnyakRtyAH // yollasatpulakapadamalade dadezAH, pAdadvayaM tava vino! muvi janmanAjaH // 34 // artha :- ( juvanAdhipa ke0 ) he traNa jagatnA adhipati ! tathA ( vijo ho) he svAmin! ( taeva ke0 ) teja jano ( dhanyAH ke0 ) dhanya be eTa le prazaMsanIya be, te yA jano dhanya be ? to ke ( ye ke0 ) je (janmanA jaH ke0 ) javya jano ( muvi ke0) pRthivIne viSe ( vidhivat ke0 ) vidhipU rvaka eTale jale prakAreM karI (trisaMdhyaM ke0 ) traNe kAleM ( tava ke0 ) tamAruM ( pAdadvayaM ke0 ) caraNayugala je be, tene ( ArAdhayaMti ke0 ) ArAdhana kare be eTale seve be, te jana dhanya jANavA. te kevA jano be ? to ke ( vidhu tAnyakRtyAH ke0 ) vizeSa karI TAlyAM ve anyakRtyo eTale bIjAM kAryo jema evA che, valI kehavA be ? to ke (jayolasat ke0 ) ktiyeM karI ullAsa pAmato evo je ( pulaka ke0 ) romAMca teNeM karI ( pAla ke0 ) yAta be ( dehadezAH ke0) zarIranA jAga jemanA evA // 34 // have va kAvyeM karIne graMthakarttA potAnI vijJAtine kar3e be. asminna pAranavavArinidhau munIza !, manye na me zra vaNagocaratAM gato'si // kaNite tu tava gotrapavi maMtre, kiM vA vipadvaSadharI savidhaM sameti // 35 // arthaH- (munIza ke0 ) he munIza ! ( manye ke0 ) huM ema mAnuM huM, ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasahita. 333 ( asmin ke0 ) A ( apArajavavArinidhau ke0 ) nathI pAra jeno evo je saMsArarUpa pANIno samuna, tene viSe tameM ( me ke0) mahArA (zravaNa gocaratAM ke0) kAnanA viSaya te pratye ( na gataH ke ) na prApta thayelA evA (asi ke0) bo, eTale meM thA saMsAra samujne viSe tamone ko vAreM paNa sAMjalyA nathI. eja vAtane samarthana kare be, te jema ke:-(vA ke0) athavA jo (tava ke0) tamArA (gotrapavitramaMtre ke0 ) nAmarUpa je pavitra maMtra te (AkarNite tu ke0) zravaNa kare bate paNa (vipahiSadharI ke0) zrA padArUpa je sarpiNI te (kiM ke ) zuM ( savidhaM ke ) samIpa. ( same ti ke ) Ave ? arthAt tamALaM nAma sAMjavyA par3I to ApadA Ave nahI ane mane to A saMsArarUpa Apattiyo AvelI be, tethI ema mArnu buM, ke meM pUrvanavone viSe kyAre paNa tamAru nAma sAMjadayu nathI // 35 // janmAMtarepi tava pAdayugaM na deva!, manye mayA madi tamaditadAnadadam // teneha janmani munIza! parAna vAnAM, jAtoniketanamadaM mathitAzayAnAm // 36 // arthaH-(deva ke0) he deva! (manye ke0) hu~ mAnuM bu, saMjAvanA karuM bu ke (mayA ke0) meM (janmAMtarepi ke0) janmAMtarane viSe paNa (tava ke0) tamA ru (pAdayugaM ke) caraNayugala je je tene (na mahitaM ke) nathI pUjyuM, te caraNayugala kehabu be ? to ke (ihita ke0) vAMchita tenuM je ( dAna ke0) devaM tene viSe (dadaM ke) catura evaM be, have teja kahe . je (munIza ke0) he munIza ! ( tena ke ) tekAraNa mATeM (ahaM ke0) hu~ (zha ke) zrA (janmani ke0) janmane viSe ( mathitAzayAnAM ke0 ) mathana kasyo De cittano Azaya jemaNe evA (parAnavAnAM ke5) parAnavo je temanuM (nike tanaM ke0) sthAnaka (jAtaH ke0) thayo, arthAt tamArA caraNAraviMdano pU jaka, parAnava- sthAnaka hoto nathI, paraMtu meM pUrva navone viSe tamArAM ca raviMda kyAre paNa pUjyAM nathI, ema nAse // 36 // nUnaM na modatimirAtalocanena, pUrva vino! sakR. dapi pravilokito'si ||mrmaavidho vidhurayaMti dimA manAH , prodyatprabaMdhagatayaH kathamanyathaite // 37 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 pratikramaNa sUtra. arthaH-( vino ke0 ) he svAmin ! ( nUnaM ke0) nizce meM (pUrva ke0) prathama ( sakRdapi ke0) eka vAra paNa tamo (na ke0 ) nahiM (praviloki to'si ke ) joyelA bo, te 9 kehavo ? to ke (mohatimirAvRtalocanena ke) moharUpa timira je aMdhakAra teNe AvRta thayAM ne netra jenAM evo DhuM. zA mATeM nathI joyA ? to ke ( hi ke0) je kAraNa mATeM (anyathA ke0) jo tamALaM darzana kayuM hata to ( ete ke0 ) A, (anarthAH ke0 ) anartharUpa kaSTo (mAM ke0) mujane ( kathaM ke0) kema ? (vidhurayaMti ke0) pIDe be, arthAt pUrve jo tamALaM darzana thayuM hata, to A anartho mune pi mata nahIM. have te anartho kehavA ? to ke ( marmA vidhaH ke0 ) marmasthA nane nedanArA le tathA valI kehavA ? to ke (prodyatprabaMdhagatayaH ke0) prakarSe karI prApta tha De savistara karmaprabaMdha tenI pravRtti jene evADe // 37 // AkarNito'pi madito'pi nirIdito'pi, nUnaM na cetasi mayA vidhRto'si tyaa||jaato'smi tena janabAMdhava ! phuHkha pAtraM, yasmAkriyAH pratiphalaMti na nAvazUnyAH // 30 // arthaH-(janabAMdhava ke0 ) jana je loka tenA bAMdhava eTale hitakartA arthAt he janahitakArin ! ( mayA ke0 ) hu~ je teNeM koz navane viSe tamo (AkarNito'pi ke0 ) sAMjavyA paNa tathA ( mahito'pi ke0) pUM jyA paNa tathA ( nirIdito'pi ke0) dIga paNa paraMtu ( nUnaM ke) nizceM (jaktyA ke0 ) jaktiyeM karIne (cetasi keza) cittane virSe (navidha to'si ke0) dhAraNa karelA nathI. ( tena ke) te kAraNa mATeM (uHkhapAtraM ke) puHkhanuM pAtra, hu~ ( jAto'smi ke0) utpanna thayelo bu. ( yasmAt ke0) je kAraNa mATe ( kriyAH ke ) AkarNitA dika kriyA je je, te (nAvazUnyAH ke0 ) nAveM kari rahita evI utI (na ke ) nahiM (prati phalaMti ke0 ) viziSTaphala devAvAlI thAya ne // 37 // . tvaM nAtha! akhijanavatsala! de zaraNya! kAruNyapuNyava sate! vazinAM vrenny!|| jatyA nate mayi madeza! dayAM vidhAya, uHkhAMkuroddalanatatparatAM vidhedi // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyAMNamaMdirastotra arthasadita. 335 artha : - ( nAtha ke0) he khAmin! ( duHkhijanavatsala ke0) duHkha be jene te duHkhI kahiyeM, ne duHkhI evA je jano tene viSe vatsala eTale kRpApara tenA saMbodhanamAM he du:khijanavatsala ! (dezaraNya keM0 ) zaraNeM velA prA Ine hitakAraka tenA saMbodhanamAM he zaraNya ! tathA ( kAruNyapuNyavasate ke0 ) kAruNya je dayApaNuM tenI puNya eTale pavitra vasati eTale sthAnaka tenA saMbodhanane vISe he kAruNyapuNyavasate! athavA kAruNya je dayA ne puNya je dharma arthAt dayA dharmanI vasati eTale ghara evA tathA ( vazinAM vare eya ke0 ) vaza be iMdriyo jemane evA jiteMdriya puruSomAM vareNya eTale zreSTha tenA saMbodhanane viSe he vazinAM vareNya ! tathA (maheza ke0 ) moTA evA Iza je svAmI tene maheza kahiyeM tenA saMghodhanane viSe he maheza ! ( jaktyA ke0 ) ktiteM karIne ( nate ke0 ) namaskAra kasyo be jeNeM evA ( mayi ke0) mAre viSe (dayAM ke0) kRpA je tene ( vidhAya ke0 ) karIne (duH khAMkura ke0 ) duHkhano aMkura je utpattisthAnaka, tenuM ( uddalana ke0 ) khaM na te viSe ( tatparatAM ke0) tatparapaNuM tene ( vidhehi ke0 ) karo // 3 // niHsaMkhyasArazaraNaM zaraNaM zaraNya, mAsAdya sAdi taripuprathitAvadAtam // tvatpAdapaMkajamapi praNidhA navaMdhyo, vadhyo'smi ceJjavanapAvana ! hA ito'smi // 40 // artha :- he svAmin! tathA ( bhuvanapAvana ke0 ) he RNa jagatne pavitra karanAra ! (tvatpAdapaMkajaM ke0 ) tamArA caraNAraviMdanA ( zaraNaM ke0 ) zara tene (AsAya ke0) pAmIne (api ke0) paNa ( praNidhAnavaMdhyaH ke0 ) praNidhAna je tamAruM dhyAna kara, teNeM karIne vAMkiyo thayo eTale zUnya thayo evo ( zrasmi cet ke0 ) jo huM huM, to ( vadhyaH ke0 ) rAgAdi ka zatruyeM karI haNavA yogya huM, e kAraNa mATeM ( hA ke0 ) hA ! iti khede (tosmi ke0) durdaiveM mArelo bajaM. have tamAruM pAdapaMkaja kehavaM be ? to ke ( niHsaMkhya ke0 ) asaMkhya eTale anaMta evaM je (sAra ke0 ) bala tenuM ( zaraNaM ke0 ) ghara evaM be tathA ( zaraNyaM ke0 ) zaraNa karavA yogya be, valI kehetuM be? to ke (sAdita ke0 ) daya pamADyA be ( ripu ke0 ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 pratikramaNa sUtra. rAgAdika vairI jeNe, teNeM karIne (prathita ke) prasiddha le (avadAta ke ) prajAva jeno evaM ne // 4 // deveMjvaMdya ! viditAkhilavastusAra!, saMsAratAraka! vino! juvanAdhinAtha // trAyasva deva! karuNAhRda mAM punIhi, sIdaMtamadya nayadavyasanAMburAzeH // 41 // arthaH-(deveMDa ke0) devatAno je iMza teNeM (vaMdya ke0) vaMdana karavA yo gya tatsaMbodhane he deveMjavaMdya ! valI ( vidita ke) jAeyu De ( akhila ke) samaya (vastu ke0) vastunuM (sAra ke0) rahasya jeNe, tenA saMbodhana mAM he viditAkhilavastusAra! tathA (saMsAratAraka ke) he saMsArasamukha thakI tAranAra ! ( vino ke0) he samartha ! tathA (juvanAdhinAtha ke) he trijuvananA nAtha ! tathA ( deva ke) he deva ! tathA ( karuNAhRda ke0) karuNAnA aha, upalakSaNathI he karuNAnA samudra ! (adya ke) hamaNAM (sIdaMtaM ke ) sIdAto viSAdane prApta thayo evo ( mAM ke0 ) mujane (jayada ke0 ) jayano denAro evo (vyasanAMburAzeH ke0) vyasanano je samuja tethakI (trAyakha ke ) rakSaNa karo ane (punIhi ke) pApano nAza karI pavitra karo // 41 // yadyasti nAtha! pravadaMghrisaroruhANAM, nakteH phalaM ki mapi saMtatisaMcitAyAH // tanme tvadekazaraNasya zara eya!nUyAH, svAmI tvameva juvane'tra navAMtare'pi // 4 // arthaH-( nAtha ke0) he nAtha ! ( yadi ke ) jo ( navadaMghisaroruhA NAM ke ) tamArAM caraNAraviMdasaMbaMdhI (nakteH ke ) naktinuM (kimapi ke0) kAM paNa (phalaM ke) phala (asti ke) le (tat ke) to ( zaraNya ke ) he zaraNAgatavatsala ! ( tvadekazaraNasya ke0) jene tamAruMja eka zaraNa evA ( me ke0 ) mane (atra ke) A (juvane ke0 ) lokane viSe tathA (navAMtare'pi ke0) navAMtarane driye ( tvameva ke) tameja (vA mI ke0) svAmI (nUyAH ke0) thA. have pUrvokta nakti kehavI ? to ke ( saMtatisaMcitAyAH ke) niraMtara saMtAnanI paraMparAyeM saMcetI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANamaMdirastotra arthasahita. 337 eTale vRddhiMgata thakSa evI . tathA AhiM caraNa, to yugala De tathApi "aMnisaroruhANAM" e bahu vacana lakhyu te puNyatvajJApanane mATeM // 4 // have kavi stavanano upasaMhAra karato bato tathA potAnA nAma ne prakAza karato to kahe be. zvaM samAditadhiyo vidhivajineMDa, sAMjollasatpula kakaMcukitAMganAgAH // tvadibanirmalamukhAMbujaba ladA, ye saMstavaM tava vino racayaMti nvyaaH||43|| jananayanakumudacaM,pranAsvarAHsvargasaMpado juktvaa|| te vigalitamalanicayA, acirAnmodaM prapadyate // 44 // yugmam // iti zrIkalyANamaMdiranAmaka aSTamasmaraNaM samAptam // 7 // arthaH-( jineMDa ke0 ) he jineM ! tathA ( vino ke0) he svAmin ! tathA (jananayanakumudacaMDa ke0) jana je manuSya tenA netrarUpa je caMDavika ! si kamala, tene viSe caMgamA samAna tenA saMbodhanane viSe he jananayanaku mudacaMDa! ahiM anyaMtaramAM kaviyeM zrIsiddhasena divAkarAcArya dIkSA samaya mAM guruyeM dIdhelA kumudacaMDa evA potAnA nAmarnu paNa sUcana kajhuMDe. (ye ke) je (navyAH ke0) navyaprANIyo (zvaM ke0) ema pUrvokta prakAreM (vidhi vat ke0) vidhipUrvaka, (tava ke0) tamArA (saMstavaM ke0) stotrane (racayaMti ke0) race le (te ke0) javyaprANIyo, (acirAt ke0) thomAeka kAlamAM (modaM ke0) anaMtAna, darzana, cAritra, vIrya, svarUpa niHzreyasane (prapay te ke0) pAme . zuM karIne pAme je? to ke ( svargasaMpadaH ke ) devaloka nI saMpadA sukhane (juktvA ke0) jogavIne, te kevI svarga saMpadA ? to ke (prajAsvarAH ke0) prakarSa eTale atyaMta jAsvara nAma dedIpyamAna evIyo, tathA te javyo kehavA ? to ke (samAhitadhiyaH keya) samAdhivAlI dhyA nayukta nizcala be buddhi jenI evA , valI kehavA je? to ke ( sAMsrota sat ke0) Akaro, ulhAsa pAmato evo ( pulaka ke0 ) romAMca teNeM (kaM cukita ke0) kaMcukeM karI sahita le (aMganAgAH ke) zarIrano deza Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 pratikramaNa sUtra. jeno evA, valI kehevA ? to ke ( tvadiva ke ) tamAhaM je pratibiMba tenuM ( nirmala keNa) malarahita evaM je ( mukhAMbuja ke ) mukhakamala tene viSe (baladAH ke0) bAMdhyu De ladAH eTale dhyAna jemaNe evA, tathA va lI kehevA ? to ke ( vigalita ke) vizeSe karIne galI gayo re (ma lanicayAH ke0) karmarajolakaNa malasamUha jemano evA . arthAt zrA prakAranA kahelA evA, je navyaprANIyo tamAkaM saMstavana kare . te sva rgalokamAM devatA thazne tyAM svarga sukhone nogavI pharI manuSya nava pAmIne thomAka kAlamAM zivasukhane pAme // aa stotramA prAyaH dareka zlokamAM maMtro be, paraMtu rUmI rIteM AhIM kahelA nathI, mATeM te gurunA AmnAyathI jA NavA // 4 // iti zrI kalyANamaMdiranAmakaM aSTamaM smaraNaM saMpUrNam // 7 // // atha // // bRhabAMtistavanAmakaM navamasmaraNaM prAracyate // no no navyAH zRNuta vacanaM prastutaM sarvame tat, yeyAtrAyAM trinuvanagurorAItAM naktinA jAMH // teSAM zAMtinavatu navatAmardadAdipranAvA, dArogyazrIdhRtimatikarI kveshvidhvNsdetuH||1|| arthaH-(jojojavyAke) jojo e saMbodhaneM karI he javyAH eTale he muktiyogya prANIyo! tamo (prastutaM ke0) prastAva eTale avasarane yogya evaM ane ( sarvaM ke0 ) sAdyaMta evaM tathA (etat ke0) yA samIpataravarti evaM ( vacanaM ke0 ) vacana je tene (zRNuta ke0) sAMjalo. te samIpataravarti evaM kayuM vAkya ? to ke ( ArhatAM ke0 ) ahaMta je vItarAga te ne deva jene evA (teSAM ke0) prasiddha (navatAM ke0) tameM te tamArI (zAMtiH ke0) zAMti, (navatu kee) ho. te zAMti zeNe karIne thAya ? to ke (arhadAdipa nAvAt ke0 ) arhat, sika, AcArya, upAdhyAya sAdhu, temanA mAhAtmya thakI, valI te kehavA tamo navya prANIyo ke jene zAMti thAya? to ke (ye ke0) je navyaprANIyo (trijuvanaguroH ke) trijuvananA guru je jagavAn te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33e bRdabAMtistava arthasadita. manI ( yAtrAyAM ke0 ) yAtrAne viSe (naktinAjaH ke0) naktinA jajanA rA be. te javya prANIyone zAMti thAya. have te zAMti kehevI ? to ke(A rogyazrIdhRtimatikarI ke0) Arogya, zrI, dhRti ane mati, e cAra vAnAM ne karanArI evI , tathA valI (kvezavidhvaMsahetuH ke0 ) kvezanA vidhvaMsa nI kAraNacUta ne // 1 // - valI paNa kahe . ||gaano nonavyalokA iha hi naratairAvatavideda saMnavAnAM samastatIrthakRtAM janmanyAsanaprakaMpAnaMtara mavadhinA vijJAya saudharmAdhipatiH sughoSAghaMTAcAla nAnaMtaraM sakalasurA'sureMH saha samAgatya savinaya mardannahArakaM gRhItvA gatvA kanakAzRiMge vihita janmAniSekaH zAMtimudghoSayati yathA tato'haM kR tAnukAramiti kRtvA mahAjano yena gataH sa paMthAH iti navyajanaiH saha sametya snAnapIThe snAtraM vidhAya zAMtimudraghoSayAmi tatpUjAyAtrAsnAtrAdimahotsavA naMtaramiti kRtvA karNa datvA nizamyatAM nizamyatAM svAdA OM puNyAhaM puNyAhaM prIyaMtAMprIyaMtAM nagavaMto' ItaH sarvajJAH sarvadarzinastrilokanAthAstrilokamadi tAstrilokapUjyAstrilokezvarAstrilokodyotakarAH // arthaH-(lojojavyalokAH ke ) he navyaloko ! (hi ke0) jekAraNa mATeM (zaha ke ) yA (jaratairAvatavideha ke0) jarata, airAvata ane ma hA videha tene viSe ( saMnavAnAM ke ) utpanna thayA evA (samastatIrthaka tAM ke0) samagra tIrthaMkaro jene temanA ( janmani ke) janma samayane viSe (Asana ke) saudharmAdhipatinAM Asana, (prakaMpa ke0) prakaMpita thayAM tenI (anaMtaraM ke0 ) paThI ( avadhinA ke0) avadhijhAne karIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 pratikramaNa sUtra. (vijJAya ke0 ) jinajanmane jANIne (sughoSAghaMTA ke0) sughoSAnAmA ghaMTA nA (cAlanAnaMtaraM ke0) calana eTale vagADyA paTI (saudharmAdhipatiH ke0 ) saudharmeMdra je be te, (sakala ke0 ) samagra ( sura ke0 ) devatA, (asura ke 0 ) pAtAlavAsI devo tenA (iMdaiH saha ke0 ) iMDonI sAthai eTale asurasureMdro ye yukta to (samAgatya ke0) tyAM zrAvIne (savinayaM ke0 ) vinaya je stu ti teNeM karIne (sahArakaM ke0 ) arharUpa jaTTAraka tene (gRhItvA ke0 ) karasaMpuTamAM grahaNa karIne (kanakA drizRMgeM ke0 ) meruparvatanA zikhara upara (gatvA ke0 ) jaine ( vihita ke0 ) nirmANa kasyo be ( janmA niSekaH ke0 ) snAtra mahotsava jeNeM evo bato te snAtranI samApti thaye bate zAMtimud ghoSayati ke0 ) mahoTA evA zabdeM karIne zAMtine paThana kare be ( tataH ke0) te kAraNa mATeM (haM ke0 ) huM paNa ( kRtAnukAraM ke0 ) temaja anu ti (yathA ke0) jema thAya, ( iti ke0) e prakAreM ( kRtvA ke0 ) karIne ta thA vicArIne, zuM vicArIne? to ke ( mahAjanaH ke0 ) iMdrAdika deva samU ha (yena ke0) je mArge ( gataH ke0 ) pravatyoM (saH ke0 ) teja ( paMthAH ke0 ) mArga tene ApaNa paNa anusaravuM zrarthAt Apa paNa devasamUheM kasyuM te ma kara. (iti ke0 ) e kAraNa mATeM (javyajanaiH ke0 ) javya prANIyo ji nAlayane viSe (saha sametya ke0) rUmI rIteM ekatA malI sAthai AvIne, ( nApIThe ho) snAtra pIune viSe ( snAtraM vidhAya ke0 ) zrI jinano snAtra karAvIne (zAMtiM ke0) zAMtinA pAune huM je (udghoSayA mi ke 0 ) udghoSaNA karuM huM te (tatpUjAyAtrAstrAtrAdimahotsavAnaMtaraM ke0 ) tenI pUjA, yAtrA, nAtrAdi, mahotsavAnaMtara ( itikRtvA ke0) e prakAreM karIne zAMtinA maho tsavanI udghoSaNAne he javyajano ! tamo (karNa datvA ke0) sAMjalavA mATeM kAnane sAvadhAna karIne ( nizamyatAM nizamyatAM khAhA ke0) sAMjalo sA lo. svAhA e maMtrAkSara pUrvaka yahiM dvirukti be, te atyAdara khyApanane mATe . ( 0 ) kAra je be, te paMca parameSThivAcaka maMgalane mATeM uccAraNa karIne kar3e be, ke he javyaprANIyo ! (puNyAhaM puNyAM ke0) Aja puNyano divasa be, puNyano divasa be, tathA ( jagavaMtaH ke0) samagra aizvaryayukta evAM (arhataH ke0) tIrthaMkaro te (zrIyaMtAM prIyaMtAM ke0 ) atisaMtuSTa thA, tisaM tuSTa thA. te jagavAn kahevA be ? to ke (sarvajJAH ke0) sacarAcara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bRhabAMtistava arthasadita. 341 jagat je tene kevalajJAneM karIne jANe evA ne. valI kehavA je ? to ke (sarvadarzinaH ke) kevala darzaneM karIne sarvane jove be, tathA (trilokanA thAH ke0) lokatraya je svarga, mRtyu ane pAtAla, tenA nAtha evA, tathA ( trilokamahitAH ke0) pUrvokta traNa lokeM karI arcita evA, ane valI (trilokapUjyAH ke0) traNa lokane pUjana karavA yogya evA, tathA ( tri lokezvarAH ke) traNa lokanA Izvara evA, tathA ( trilokodyotakarAH ke0 ) ajJAnatimiranAzakatveM karI traNa lokanA prakAzakAraka be. OM zaSana ajita saMnava abhinaMdana sumati padmaprana supArtha caMprana suvidhi zItala zreyAMsa vAsupUjya vimala anaMta dharma zAMti kuMthu ara malli munisuvrata nami nemi pArzva vaImAnAMtA jinAH zAMtAHzAMtikarA navaMtu svAdA OM munayo munipravarA ripuvijaya niMdakAMtAreSu urgamArgeSu radaMtu vo nityaM svAhA // arthaH-valI te kehavA be ? to ke ( zAMtAH ke0) krodhAdikanA annAva thakI upazAMta thayelA evA tathA (jinAH ke ) rAgAdikanA jaya kara nArA evA zrI SanadevajI jemAM Adi le tathA ( varSamAnAMtAH ke0) zrIvIrasvAmI ne aMtamAM jene etA covIza tIrthaMkaro te (zAMtikarAH ke0) zAMtinA karanArA evA (navaMtu ke ) ho. ( 5 ke0) OMkAra maMgalArtha vAcaka jANavo. tathA (munipravarAH ke) muniyone viSe zreSTha evA (mu nayaH ke0) sAdhu je je te ( ripuvijaya ke0) zatrukRta parAnava, tathA (urjida ke0 ) uSkAla tathA (kAMtAreSu ke) cora kaMTakAdikeM dUSi tamArgane viSe tathA (urgamArgeSu ke ) araNyamArgane viSe ( vaH ke) tamone ( nityaM ke ) niraMtara ( radaMtu ke0) rakSaNa karo // *hI zrI dhRti mati kIrti kAMti buddhi lakSmI medhA vidyAsAdhanapravezananivezaneSu sugRhIta nAmAno jayaMtu te jineshH|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 pratikramaNa sUtra. arthaH-(OM ke ) kAra paramAtmAvAcaka praNava bIja be, (hI ke0) hIkAra mAyAbIja te vaza karanAra , (zrI ke0) zrIkAra ladamIbIja te avyAgamana kAraNa , tathA (dhRti ke ) dhairya, (mati ke0) buddhi, kI rti ke0) yaza, ( kAMti ke ) zojA, (buddhi ke0) vartamAne upajatI sAMpra tadarzinI buddhi, (lakSmI ke) dhanAdi saMpatti, ( medhA ke0 ) dhAraNa kara vAnI buki, (vidyAsAdhana ke0) cauda vidyAnuM sAdhana, tathA (pravezana ke0) gRhapraveza tathA (nivezaneSu ke0) nivezana je mukAma tene viSe (sugRhItanA mAnaH kepa) zojana grahavA yogya nAma jemanuM evA ( te ke) te pUrvokta ( jineMtAH ke ) tIrthaMkaro te sadaiva ( jayaMtu ke ) jayavaMtA varto // OM rohiNI prApti vajazRMkhalA vajAMkuzI aprati cakrA puruSadattA kAlI mAhAkAlI gaurI gAMdhArI sarvAstrA mahAjvAlA mAnavI vairuTyA abuptA mAnasI mahAmAnasI Somaza vidyAdevyo radaMtu vo nityaM svaadaa|| AcAryopAdhyAyapraniti cAtuvarNyasya // zrIzramaNasaMghasya zAMtirnavatu tuSTinavatu pussttinvtu|| arthaH-valI rohiNIzrI AraMjIne mUlamAM lakhelI evI mahAmAnasI devI paryaMta (Somaza ke0) zola evI ( vidyAdevyaH ke) vidyAdhiSThAtrI devIyo ( vaH ke ) tamone (nityaM ke0) niraMtara ( radaMtu svAhA ke) ra dANa karo. e ThekANe ( vAhA ke ) svAhA naNavU. kAraNa ke te vRchano AmnAya be. ko ThekANe u~ svAhA evo paNa pATha . valI pAhiM ( 3 ke) kAra te maMgalArtha bolavo. paDI (AcAryopAdhyAyapranRti ke0) zrA cArya ane upAdhyAya pramukha (cAturvarNyasya ke0) AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI, e cAra prakAravAlA evA (zrIzramaNasaMghasya ke0 ) suzojita evA zramaNa je zrIvIra jagavAn tenA saMghane ( zAMtirnavatu ke0 ) zAMti ho, ( tuSTirnavatu ke ) tuSTi thA ( puSTirnavatu ke ) dharmanI puSTi thA // OM grahAzcaMDa sUryAgAraka bRhaspati zukra zanaizcara rAhu ketu sahitAHsalokapAlAH soma yama varuNa ku Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bRhabAMtistava arthasahita. 343 bera vAsavAditya skaMda vinAyakopetAH ye cAnye'pi grAmanagara kSetra devatAdayaste sarve prIyaMtA prIyaMtAM adINakozakoSThAgArA narapatayazca navaMtu svAdA // arthaH-have valI paNa pUrvokta zrIsaMghane ( grahAH ke0) nava grahoje le tenAM nAma kahe . caMDa, sUrya, aMgAraka, budha, bRhaspati, zukra,zanaizcara, rAhu ane ketu (sahitAH ke) paraspara malyA te soma, yama, varuNa ane kubera e ( salokapAlAH ke0 ) cAra lokapAle sahita tathA vAsava te iMsa, A ditya te bAra prakAranA sUrya, skaMda ane vinAyaka je gaNeza, teNekarI (u petA ke ) malyA evA sarva devatA (ye ca anyepi ke0) valI anerA pa Na je grAma, nagara, devanA (devatAdayaste sarve ke0) devatAdika ne te sarve (prIyaMtAM prIyaMtAM keNa) prasanna thAle, prasanna thA, tathA (adINa ke0) nathI daya pAmyA evA ( koza ke) naMmAra jenA tathA ( koSThAgArAH ke0) dhAnyanAM gRha jemanAM evA ( narapatayaH ke0 ) rAjA je je te prasanna (ja vaMtu ke ) thArja, ( svAhA ke0) svAhAno artha pUrvavat jANavo // OM putra mitra trAta kalatra suhRda svajana saM baMdhi baMdhuvargasaditA nityaM cAmoda pramoda kAriNaH asmi~zca nUmaMgalAyatanAnivasisAdhu sAdhvI zrAvakazrAvikANAM rogopasargavyAdhi chuHkhanidadaurmanasyopazamanAya zAMtirnavatu // arthaH-putra eTalesuta, mitra eTale hitakAraka, vrAtR eTale sahodara kalatra eTale strI, suhRd eTale samAna vayavAlA, svajana eTale zAti, saMbaMdhI eTa le zvazurapadavAlA, baMdhuvarga eTale sagotrIya te ( sahitAH ke) paraspara malyA, evA te sarva (nityaM ke) niraMtara ( ca ke0 ) valI Amoda e Tale harSa ane pramoda eTale cittaprasannatA tene kAriNaH eTale karanArA ho, tathA (asmin keu) A mRtyulokane viSe (nUmaMgalAyatana ke0 ) pRthi vImAM potAnA sthAnakone viSe ( nivAsi ke) nivAsa karanArA evA sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA temanA roga, upasarga, vyAdhi, phuHkha, muni Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 pratikramaNa sUtra. da ane urmanapaNuM temanA ( upazamanAya ke ) upazamane arthe zAMti je , te ( navatu ke ) ho. * tuSTi puSTi iriddhi mAMgalyotsavAH sadA prAujUtAni pA pAni zAmyaMtu uritAni zatravaH parAGmukhA lavaMtu svAhA // artha-( ke0) kAra je je te maMgalArthaja (tuSTi ke ) saMtoSa, (puSTi ke) zarIrAdi toSa, athavA puruSArthasAdhana sAmarthya,(jhaki ke)saMpa tti, eTale dhanadhAnyAdibAhulya, (vRddhi ke0) putrapautrAdika parivArano vi stAra, (mAMgalya ke0) kalyANa ane (utsavAH ke0) putrajanma vivAhAdi mahotsava te sarva thA, tathA (sadA ke) niraMtara (prAujUtA nike0)utpanna tha yAM evAMje (pApani ke0)pApo, te (zAmyaMtu ke) zAMtine pAmo. (charitA ni ke0) azujaphalAgamarUpa te paNa zAMtine pAmo, ane tamArA ( zatravaH ke0) vairIyo je be, te sarva (parAGmukhAH ke) avadhuMDe mukha jemanuM evA navaMtu ke0) thAu~, (svAhA ke ) suSTu eTale rUmu thAha eTale kahe // have zAMtine mATeM zrI zAMtinAthane namaskAra karato bato kahe . zrImate zAMtinAthAya, namaH shaaNtividhaayine|| trailokyasyAmarAdhIza, mukuTAcyarcitAMghraye // 1 // arthaH-(zAMtinAthAya ke0) zrIzAMtinAthane ( namaH ke) namaskAra thArja, te zrIzAMtinAtha kehavA je ? to ke ( zrImate ke0 ) samavasaraNA di ki te ne jene evA ane valI kehavA De ? to ke (zAMtividhAyine ke0) zAMti je puHkha puritopasarganivRttirUpa, tene karanArA evA, te kone karanA rA ? to ke (trailokyasya ke0) traNe lokane, tathA valI te kehavA ? to ke (amarAdhIza ke0) cozala iMso temanA (mukuTa ke0) mukuTa temaNe ( anyarcita ke0) pUjita De (aMghraye ke) caraNa jemanuM evA // 1 // zAMtiH zAMtikaraH zrImAn , zAMtiM dizatu me guruH|| / zAMtireva sadA teSAM, yeSAM zAMtirgade gUde // 2 // arthaH-(zAMtikaraH ke0) zAMtine karanAra evA ( zAMtiH ke) zrIzAMti Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bRhabAMtistava arthasahita. 345 nAtha, (me ke0) mane ( zAMti ke0 ) phuHkharitopazAMtine (dizatu ke0) Apo. kAraNa ke (yeSAM ke0) jamanA (gRhe ke0) gharane viSe (guruH ke) yathArthovadezanA karanAra evA ( zrImAn ke0) suzonita evA ( zAMtiH ke0) zrIzAMtinAthanAmA je jina tenuM pUjana thAya , ( teSAM ke0) te manA (gRhe ke0 ) gharane viSe ( sadA ke ) niraMtara ( zAMtireva ke) zAMtija thAya // 2 // have zrI zAMtinAthanA kevala nAmagrahaNa mAtranuM mAhAtmya kahe je. janmRSTariSTauSTa, grahagatiHsvapnanimittAdi // saMpAditaditasaMpa, nAmapadaNaM jayati shaaNteH||3|| arthaH-(zAMteH ke0) zrIzAMtinAtharnu (nAmagrahaNaM ke) nAmagrahaNa paNa (jayati ke0) utkRSTha varne be. sevAtatpara sevakone sukhazreyaskAraka evaM varte . have te nAmagrahaNa kehabuM be? to ke (unmRSTa ke ) dUra karayAM le (riSTapuSTagrahagati ke0) upajava tathA uSTa evI aMgArakAdi grahanI gati, tathA (chuHsvapnapurnimittAdi keNa) khara, uMTa, mahiSAdika, dekhaq tathA praha, nadI, samusAdimAM pamvu tathA va ziranu pama, ityAdika phuHsvapna je ukhonAM kAraNa le tene, ane valI kehabuM ? to ke ( saMpAdita ke) saMpAdana karI le (hitasaMpat ke0) hitanI saMpatti jeNe evaM // 3 // have zAMtino udghoSavizeSa kahe De zrIsaMghajagajanapada, rAjAdhiparAjyasannivezAnAm // goSThikapuramukhyAnAM, vyAdaraNaiAdarebAMtim // 4 // arthaH-(zrIsaMghajagajanapadarAjAdhiparAjyasannivezAnAM ke0) e sarvanA (vyAharaNaiH ke0) nAmagrahaNe karIne tathA ( goSThikapuramukhyAnAM ke0) go SThikapurapramukha je nagaranA mukhya puruSa tenA paNa ( vyAharaNaiH ke0) upaka raNa nAmasaMgraha teNeM karIne eTale e sahunA nAma laz lazne (zAMtiM ke) zAMti je tene (vyAharet keNa) uMce svareM karIne udghoSaNA kre|| 44 For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 pratikramaNa sUtra. have pUrve kalA zlokamAM nAmagrahaNa karIne udghoSa karavo ema je kayuM, tehI nAmo kahe be. zrI zramaNa saMghasya zAMtirbhavatu, zrI paurajanasya zAMti javatu, zrIjanapadAnAM zAMtirbhavatu, zrIrAjAdhipAnAM zAMtirbhavatu, zrIrAjasannivezAnAM zAMtirbhavatu, zrI goSTikAnAM zAMtirbhavatu, zrIpuramukhyANAM zAMtirbhava tu, zrIbrahmalokasya zAMtirbhavatu, naiM svAdA svAdA OM zrI pArzvanAthAya svAhA // artha:- suzojita evA zramaNa saMghanI vighnanivRttirUpa zAMti thA, tathA purane viSe vasanAeM lokonI vighnopazamarUpa zAMti thA. tathA janapada je deza tenI vighnopazamarUpa zAMti thA. tathA rAjA ne adhipati tenI zAMti thA, tathA rAjAnA upadezanasthAnaka je sanniveza, tenI vighnopa rAmarUpa zAMti thA, tathA goSThikAnAM eTale dharmasamAsyajano temanI kaSAyo dayopazamarUpa zAMti thA, tathA puranA mukhya je puruSo temanI vighnopazamarUpa zAMti yA brahmaloka je be tenI vighnopazamarUpa zAMti thA. pahelI vAra nuM svAhA e pada jebe, te maMgalArtha be, tathA bIjI vAranuM OM svAhA je pada be, te rUDe prakAreM devAne kahe be, tathA ( OM zrI pArzvanAthAya svAhA ke 0 ) kuMkuma, caMdana, vilepana, puSpa, akSata, dhUpa, dIpAdika, pUjAnAM upakaraNa zrI pArzvanAthane saMtoSane mATeM thAI // have te zAMtipATha kara vakhateM vo ? te kahe . eSA zAMtipratiSThA yAtrAstrAtrAdyavasAneSu zAMtikalazaM gRhItvA kuMkumacaMdanakarpUrAgarudhUpavAsakusumAMjalisa metaH snAtracatuSkikAyAM zrIsaMghasametaH zucizucivapuH puSpavastra caMdanAjaraNAlaMkRtaH puSpamAlAM kaMThe kRtvA zAMtimuddoSayitvA zAMtipAnIyaM mastake dAtavyamiti // artha: - ( eSA ke0 ) zrA (zAMtiH ke0) zAMtipATha te ( pratiSThA ke0 ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bRdabAMtistava arthasadita. 347 pratiSThAnA tathA ( yAtrA ke0 ) yAtrAnA tathA (snAtra ke0) snAtranA (zrava sAneSu ke0) avasAna je aMta tene viSe laNavo. tathAH(Adi ke0)yAdi zabdeM karI pAkSika, sAMvatsarika pratikramaNanA aMtamA avazya pATha karavo, tathA vIjA paNa dharmakAryonI samAptimA maMgalArtha te zAMtipATha avazya ud ghoSaNa karavA yogya je. have te kehavI rIteM udghoSaNa karavU? te kahe be. kora paNa viziSTaguNavAn zrAvaka, uno thazne (zAMtikalazaM ke0) zAMtine mATeM zurujaleM narelA zAMtikalazane mAvA hAyane viSe ( gRhItvA ke0) grahaNa karIne tenI upara dakSiNa kara sthApana karIne (kuMkumacaMdanakarpUrAgaru dhUpavAsakusumAMjalisametaH ke0) kuMkuma, caMdana, kapUra, agaru dhUpa, vAsa, kusumAMjali, teNeM sameta eTale yukta bato (snAtracatuSkikAyAM ke0)snAtra maMjhapamAM (zrIsaMghasametaH ke ) caturvidha saMghayukta bato (zucizucivapuH ke0) bAhyAbhyaMtara malinatArahita vapu eTale zarIra jenuM evo (puSpa ke0) puSpa, ( vastra ke ) pavitra devapUjAyogya je vasra, tathA ( caMdana ke0) caMdana, (AcaraNa ke0) valayamurNikAdika, temaNe (alaMkRtaH ke0 ) suzo jita bato (puSpamAlAM ke0) puSpanI je mAlA tene ( kaMThe ke0) potAnA kaMThane viSe (kRtvA ke) karIne eTale dhAraNa karIne (zAMtimudghoSayitvA ke) mahoTA zabdeM zAMtine udghoSa karIne paThI te mahAn puruSaM tathA bIjAyeM (zAMtipAnIyaM ke0) zAMtikalazana je jala tene (mastake ke0)mastaka neviSe (dAtavyaM ke0) depaNa karab. (iti ke0) iti e samAptinA arthamAM . have pharIne navyajano snAtraprAMtamAM zuM kare ne ? te kahe je. nRtyaMti nityaM maNipuSpavarSa, sRjati gAyaMti ca maMgalAni // stotrANi gotrANi pati maM trAn, kalyANanAjo di jinAniSeke // 1 // arthaH-(jinAniSeke ke0) jinanA aniSekane viSe eTale snAtramaho tsavane viSe je navyajano ( nityaM ke ) niraMtara ( nRtyaMti ke0 ) nRtya kare , (maNi keza) ratna, upalakSaNathI motIyo ane (puSpavarSa ke0) paMca varNa yukta phUlo temanI vRSTine ( sRjaMti ke0) kare . ( ca ke0 ) valI (maMgalAni ke0) maMgala evAM evAM gIta ane dhavala tene (gAyaMti ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pratikramaNasUtra. gAna kare , tathA ( stotrANigotrANi ke.) stotra je temane tathA gotra je tIrthaMkaranA vaMza temane (pati ke0) paThana kare , valI (maMtrAn ke0) maMtra garjita evA pAgene paThana kare , ane valI bIjA janoyeM paThana ka relA evA maMtrone sAMjale , te navya jIvo, ( kaTyANajAjaH ke) kalyA Nane najanArA evA thAya ne. (hi ke0) nizceM // 1 // have A ThekANe AzIrvAda kahe . zivamastu sarvajagataH, paraditaniratA navaMtu nuutgnnaaH|| doSAH prayAMtu nAzaM, sarvatra mukhInavaMtu lokaaH||2|| arthaH-(sarvajagataH ke) samagra jagat je tenuM (zivamastu ke0) kalyA Na thArja, tathA (nUtagaNAH ke0) prANisamUha je be, te (parahitaniratAH ke0)parahita karavAmAM prItiyukta (javaMtu ke0) sAvadhAna thA,tathA (doSAH ke0) doSa je Adhi, vyAdhi, phuHkha dharmanapaNuM te (nAzaM ke) vizeSe ka rIne nAzane (prayAMtu ke0) pAmo, tathA ( sarvatra ke0) sarvasthAnakane viSe ( lokAH ke ) samagraloko, (sukhIjavaMtu ke0) sukhI thA // 2 // ahaM tibayaramAyA, sivA devI tumha nyrnivaasinii|| a mda sivaM tumda sivaM, asivovasamaM sivaM navatu // svAhA // 3 // arthaH-(ahaM ke0) hu~, (tibayaramAyA ke0) tIrthaMkara je zrI neminAtha temanI mAtA, je (sivAdevI ke) zivA devI buM, te kevI ? to ke (tuhma ke0) tamArA ( nayara ke0) nagarane viSe (nivAsinI ke) nivAsa karanArI buM, eTale sAnnidhyakArI bu. e kAraNa mATeM (ahma ke) amAkaM ( sivaM ke0) kalyANa ho, ane ( tuhma ke0) nAmoccAramAtra karI tamAraM (sivaM ke0)kalyANa ho.(thasivovasamaM ke) azivano ne upazama jemAM evaM(sivaM ke)kalyANa (navatu ke) ho. svAhA e padano artha pUrvavat jaannvo||3|| upasargAH dayaM yAMti, bidyate mighnvllyH|| manaH prasannatAmeti, pUjyamAne jinezvare // 4 // arthaH-(jinezvare ke) jinezvara te (pUjyamAne ke) pUjye ute (vipna valayaH ke) vighnanI valiyo je , te vidyute ke) bedAya , ane (manaH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazapaccarakANa arthasahita. 34e ke ) mana je , te ( prasannatAM ke0) prasannatAne ( eti ke) pAme De, a ne ( upasargAH kepa) upasargo ( dayaM yAMti keNa) dayane pAme // 4 // sarvamaMgalamAMgalyaM, sarvakalyANakAraNam ||prdhaanN sarvadharmANAM, jainaM jayati zAsanam // 5 // iti // // arthaH-(sarvamaMgala ke0) sarva laukika maMgalapadArtha tene viSe (mAMgalyaM ke0) maMgala karanAruM tathA ( sarvakalyANakAraNaM ke0 ) saMpUrNa ArogyatAnuM kAraNa, ( sarvadharmANAM ke ) sarvadharmone viSe (pradhAnaM ke0) zreSTha evaM (jai naM ke) jinasaMbaMdhi ( zAsanaM ke) zAsana te ( jayati ke0) sarvotkRSTa varne 3 // 5 // iti bRhabAMtinAmakaM navamasmaraNaM samAptam // e|| ||ath pratyAkhyAnAdhikAraprAraMnaH // have guruvaMdanAnA adhikAramadhye paccarakANa ghaNA vistAra naNI kahyAM nahIM, te jaNI hamaNAM vakhANIyeM baiyeM. te paJcarakANa ve nedeM , eka mUla guNa paccarakANa, bIju utaraguNa paccarakANa. tihAM mUlaguNa paJcarakANa valI be nedeM , eka dezathI, bIjuM sarvathI, temAM sarvathI mUlaguNa paJcakANa je paMca mahAvratarUpa, te to sAdhune hoya, ane dezathI mUlaguNa paccarakANa paMca aNuvratarUpa zrAvakane hoya, temaja uttaraguNa paccarakANa paNa dezathI ane sarvathI evA be nedeM , tihAM sAdhune sarvathI uttaraguNa paccarakANa je ,te piMmavizujhi, pAMca samiti, bAra nAvanA, bAra prakAra, tapa, bAra pratimA anigraha, e AdeM dezne aneka prakAreM , tathA zrAvakane dezathI uttara guNa paccarakANa je je, te sAta zidAbata pramukharUpa le. have pahelu pamikamaNuM karatAM u mAsI tapanA kAussagamAMhe je Aja amuka paJcakANa karaguM, par3hI cauda niyama yathAzaktiyeM le gurumukheM paJca rakANa uccare, ane jo guru pratyada na hoya to sthApanAcArya samada, atha vA devapUjA kare,tevAreM devanI samada paccarakANa uccare, ane jo prajAtanuM pamikamaNuM guru mAMgale, pozAleM na kI, hoya, to upAzare jaz gurune page be vAMdaNAM daz gurumukheM athavA gurune AdezekozsAdhune mukheM paJcarakANa kare. ___ ahIMyAM guru ane paccarakANanA lenAra zrAvaka AzrI cAra nAMgA upa je , te kahe . eka to guru paNa paccarakANano jANa, ane zrAvaka paNa Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 pratikramaNa sUtra. paccarakANano jANa, e prathama nAMgo zujha jANavo. bIjo guru jANa ane zrAvaka ajANa hoya, tevAreM guru tene paJcarakANa- svarUpa saMde samajAvI ne karAve,tethI e nAMgo paNa zuddha jANavo,trIjo guru ajANa , paNa paJca kANano karanAra zrAvaka jANa De,mATeM e nAMgo paNa nalo jANavo,cotho guru ajANa ane zrAvaka paNa ajANa. e nAMgo azupha jANavo. have te paccarakANa saMdepI jozya to traNa nedeM ,eka ajhApaccarakANa, bIjaM sAMketika paJcarakANa ane trIjuM anigraha paccarakANa. have tihAM a jhA eTale kAla tenuM paJcakANa. te porisI, sAThThaporisI, purima avala, padakSapaNa, mAsadapaNAdika, e sarva akApaccarakANamAM kahevAya. tathA bI juM sAMketika paccarakANa, te jihAM saMketa kIdho hoya, jema gaMThasahithaM mu hisahiaM,vIMTIsahithaM pramukha eTale e paJcakANa bIjA paccarakANanI vacce thAya be. jema ke ko eka zrAvakeM porisI pramukha paccarakANa kIg hoya,pa bI detrAdikeM gayo, athavA ghera begaMja porisI pUrNa thakSa,paraMtu hajI noja nanI sAmagrI taiyAra thakSa nathI, tevAreM vicAre je eTalo kAla vacamAM apa carakANI paNe zrAvakane rahevU nahIM? mATeM aMguThasahiyaM paJcakAmi eTale jyAM sudhI muThimAM aMguge rAkhu buM, tihAM sudhI mahAre valI paNa paccarakANa nI sImA be,emaja vIjI mUThi bAMdhI rAkhe,tene muhisahiyaM paccarakAmika hiyeM trIjuM gAMTha bAMdhavI te gaMThasahi kahiyeM, cothu gharasahiraM,pAMcamuM aM ganA parasevAno biMDa nikale,tyAM sudhI,te seusahiyaM kahiyeM ussAsa sahita,sAtamuM pANInA biMyA nAjanAdikeM zUke tyAM sudhIte thibukasahithaM kahiyeM,tathA AThamuM dIvApramukhanI jyotisahita te,josahijhaM kahiyeM e paJcakANa jema bIjA paccarakANanI vacceM thAya ,tema jo bIjA porisIyAdika paccarakANa na kare,ane kevala evo anigrahaja kare,ke gAMva pramukha na lage, tihAM sudhI mahAre amuka paJcarakANa be,ema anigrahane viSe paNa e pacca kANa thAya be, tathA sAdhune paNa kozka sthAnakeM mAMjhadayAdikeM guru zrA dika AvyA nathI, athavA sAgArikA dikanuM kAMza kAraNa hoya, to paNa anigraheM sAMketika paccarakANa thAya be. ene sAMketika paccarakANa kahiyeM. ane trIju anigraha pratyAkhyAna te vigaya, nIvI, AyaMbila, pramukha kara vAM, e sarva ajigraha pratyAkhyAna jANavAM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazapaccarakANa arthasahita. 351 have vistAreM jozyeM to sAdhune ane zrAvakane uttaraguNa paJcarakANa daza nedeM ,eka navakArasahitha bIju porisI,trIjuM purima,cothu ekAsaNa,pAMca muM ekalagaNuM, bahuM vigaz,sAtamuM AyaMbila, bAgmuM upavAsa, navamuMdivasa carima,dazamuM anigraha-e daza paJcarakANa tathA tene lagatA bIjA paccarakA NanA vicAra ane AgAranI yukti kahIyeM 3yeM. bIjI paccarakANa saMbaMdhi sa vistara vAto pravacanasArojhAra tathA bIjA graMthAMtarathI jANavI. ||prthm namukkArasahiya, paccarakANa // jaggae sUre namukkArasadizaM paccakAmi canavidaMpi AhAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAzmaM annabaNA nogeNaM sahasAgAreNaM vosire||iti // 1 // arthaH-(jaggaesUre keu) sUryanA udayathI mAmIne be ghamI pramANa eTa le rAtrinojanano doSa nivAravAne arthe,be ghamI palI(namukkArasahioM ke0) navakAra kahIne pAlaM tihAM sudhI (paJcarakAmi ke0) paJcarakANa karuM buM, eTale niyama lalaM bu.ahIMyAM navakAra kahIne paJcarakANa pAraduM be, mATeM e paccarakA Nanu nAma navakArasI kahevAya ,tathA guru paccarakAz kahe, ane ziSya pacca kAmi kahe,ema sarva paJcarakANone viSe jANI levu. e navakArasInu paJcarakA Na be ghamI pramANa kAla paryaMta cavihAraja hoya, evo AmnAya be, eTale rAtrinA cAra pahora je rAtrinojanano niyama kasyo hato, tenA tIraNa rU pa eTale zidArUpa e paccarakANa , ahIM koI pUje je navakArasInuM mAna to eka muhUrttaja lIdhuM , tene badale jo muhUrtayAdika lIdhAM hoya, to zI harakata ? kAraNa ke te kAla paNa porisI nA kAlathI alpa De. have tene ema kehaQ je sarvazrI stoka kAla ajhApaccarakANano eka muhUrta ja mATeM eka muharttaja levo. e navakArasI paccarakANa sUryodaya pahelAM karavu ane paMcaparameSTi namaskAreM karI pAravaM, anyathA naMgadoSa lAge. e navakArasI kasyA paThI Agale porasiyAdika thAya, paraMtu navakArasI vi nA porasIyAdika na thAya. tathA ko kaheze ke sAyaMkAla paryaMtamAM game te vakhata navakAra kahine pArIyeM, athavA eka ghamI paDI navakAra kahine pArIyeM, to paccarakANa pahoMce kiMvA na pahoMce ? tene kahiyeM ke nava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 pratikramaNa sUtra. kArasI e zabdano arthaja zrAvo ne, ke be ghamI vItyAM navakAra jaNIye tyAreMja pahoce, paraMtu bIje vakhateM na pahoce, e paccarakANamAMbe ghamI sudhI canavihAra hoya,mATeM be ghamI vItyA paThI navakAra gaNe,to pahoMce, paNa be ghamI vItyAnI agAu navakAra gaNe,to na pahoMce. tathA jo divasa ugyAthI pahelAM be ghamI nI aMdara ane pAbalI ve ghamInI par3I jame,to tene rAtrinojanano doSa lAge. have zAnuM paccarakANa kare? te kahe . (canavihaM piAhAraM ke) cAraNa kArano AhAra na karavo, tenuM paccarakANa kare, te AhAranAM nAma kahe je. __ eka (asaNaM ke0 ) azana eTale zAli, jvAra, godhUma, baMTI pramukha tathA sarva jAtinA caMdana eTale jAta tathA maga, maTha ane tUvara pramukha sarva kola tathA sAthuAdika sarva jAtanA loTa, tathA modakAdika sarva jAtinAM pakvAnna, tathA sUraNAdika sarva jAtinAM kaMda,tathA mAMDA pramukha sarva jAtinI kelavelI vastu, e sarvane azana kahiye. temaja vezaNa, variyAlI, dhANA, sUA Adika ene paNa azanaja kahiye. bIju ( pANaM ke0) pANI te kAMjI, yava, cokhA ane kAkamI pramukha nAM dhoyaNa tathA nadI pramukha sarva jalAzayanAM pANI, e sarva pANI kahI yeM. tathA zAkaravANI, jAdavANI, AMbilavANI ane zelaDIrasa pramukha e sarva, yadyapi pANImAMhe Ave be. tathApi ene vyavahArathI azanaja kahiyeM. trIju (khAzmaM ke0) khAdima te khAreka, badAma, ziMgomAM, khajUra, kopa rAM, jAdA, tathA akhomAdika sarva jAtino mevo, tathA kAkamI, AMbA,pha Nasa ane nAliyera pramukha sarva jAtanAM phala, tathA zekelAM dhAnya, te jevAM keH-dhANI, pahuApramukha tathA pApama pramukha sarva khAdima kahiyeM. cothu (sAzmaM ke0) svAdima te daMtakASTha, zuMTha, haraDe, pIparI, marI, a jamo, jAyaphala, kaselo, kAtho, khasakhasa, jeThImadha, taja, tamAlapatra, e lacI, laviMga, jAvaMtrI, sopArI, pAna, bImalavaNa, Ajo, ajamoda, kaliM jaNa, piMpalImUla, ciNikabAba, kacUro, motha, kAMTAselIyo, kapUra, saMcala, beheDAM, AmalAM, hiMgalASTaka, hiMga, triviso, puSkaramUla, javAsAmUla, bAbacI bAulabAla,dhavAla, kheravAla, khijamAbAla, pAna, paMcakUla, tulasI,jIraM, e jIrAne paccarakANanASya tathA pravacanasArochAramA khAdima kaDaM be, ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaccarakANa arthasahita. 353 zrIkalpavRttimAMhe khAdima kaDaM , tathA ajamAne paNa keTalA eka khAdima kahe je. tathA koThapatra, koThavamI, AmalagaMThI, liMbuzpatra, AMbA goTalI pramukhane khAdima kahiyeM. e cAra prakAranA AhAra kahyA. have anAhAra vastu kahiyeM baiye. temAM liMbamAnAM pAMca aMga, te mUla, bAla, patra, phUla, phala, tathA gomUtra, galo, kaDU, kariyAtuM, ativiSa, sukhaDa, rAkha, haladara, rohiNI, upaleTa, vaja, triphalA, dhamAso, nAhI, zrAsaMdhi, riMgaNI, elIyo, gugala, voNI, badarI, kaMtheramUla, karIramUla puyAma, AjI, majITha, bola bIje, kuMvAra, citro, kuMdarU, tamAku, bAulabAla pramukha aniSTa svAdavAlI vastu tathA svAda vinA rogAdika kAraNe caturvidha AhA rAdika kalpe, aphiNa pramukha paNa emaja jANavAM. eTale je vastu khAtAM thakAM jIvane aruci upaje, alakhAmaNA lAge, te sarva anAhAra vastu jANavI. e vastu ahIMyAM prasaMgeM lakhI. ema e pUrvokta cAre prakAranA A hArano hu~ niyama la buM. have e niyamanaMga thavAnA nayane lIdhe ahIyAM nokArasInA paJcarakANane viSe be AgAra mokalAM mUke , te kahe . 1 (annabaNAnogeNaM ke0) anyatrAnAnogAt eTale visaravA thakI te ahIMyAM paccarakANano upayoga visaravAthakI ajANapaNe anupayogeM koza vastu mukhamAM pradepa kasyAthI paccarakANa naMga na thAya,paraMtu vacamAM paccarakANa sAMjare,tevAreM tarata mukhathI tyAga kare,yUMkI nAkhe to paccarakANa na nAMge, thavA ajANapaNe mukhathakI hetuM utamu paThI kAlAMtareM sAMjaguM, athavA turata sAMnayuM, to paNa paccarakANa na nAMge, paNa zuddha vyavahAra mATeM pharI niHzaMka na thAya,temATeM yathAyogya prAyazcitta levU,e rIteM sarva AgArone viSe jANI levU. 2 (sahasAgAreNaM ke0) je paccarakANa kayuM teno upayoga to visa yo nathI, paNa kArya karavAmAM pravarttatAM yogya lakSaNa sahasAtkAra eTale khannAveMja mukhamadhye praveza thAya, jema dadhi mathatAM bAMTo jamI mukhamAM paDe, athavA gAya,neza pramukha dohotAM thakAM tathA ghRtAdika mathatAM tathA ghRtAdi kano tola karatAM acAnaka bAMTo mukhamAM paDe, athavA canavihAra upavAseM varSAkAleM meghanA bAMTA mukhamAM paDe, tethI paJcarakANa jaMga na thAya. e rIteM ukta be prakAranA AgAreM karI (vosirAmi ke0) be ghamI sudhI cAre thAhA rane vosirAvaM buM, eTale apaccarakANI AtmAne bAMsuM bu. ahIMyAM 'vosire e gurunu vacana be, ane 'vosirAmi' e ziSyanuM vacana ne // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 pratikramaNa sUtra. // atha namukkArasahithaM muhisahiaMnu paJcakANa // jaggae sUre namukkArasadizaM musidizaM paJcakAi canavipi AhAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAzmaM // annabaNA nogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAreNaM savva samAdivattiyAgAreNaM vosire // iti // 2 // arthaH-enA arthamAM (muhisahiyaM ke0) mUvi sahita, eTale jyAM sudhI mUpihoya,tyAM lageM paJcarakANa ane nokAra gaNI mUvi mokalI mUkuM, tevAreM pacca kANa mokaluM thAya. enA AgArono artha bIjA paccarakANothI jANavo // 2 // ___ // atha porisi sAlaporisinu paJcakANa // ||jgge sUre namukkArasadiaM porisiM sAhaporisiM musidiaMpaccarakAzAnaggae sUre canavidaMpi AdA raM asaNaM pANaM khAzmaM sAzmaM annabaNAnogeNaM sa dasAgAreNaM pabannakAleNaM disAmodeNaM sAhuvayaNeNaM mahattarAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vosire||3|| arthaH-(porisiM ke0) prahara divasa sudhI ane (sAhaporisiM ke0) sA Uporisi eTale arka prahara sahita eka prahara arthAt doDha prahara sudhI (paJcakA ke0) niyama lahuM buM. zhAM puruSa pramANa zarIranI gayA jyAM ho ya, paNa adhika nyUna na hoya tene pori si kahiyeM, athavA puruSa jamaNe kAne sUryanuM biMva rAkhIne, dakSiNAyananA prathama divaseM DhIcaNanI bAyA je vakhateM ve pagalAM hoya, te vakhateM porisI thAya. je mATeM zrI uttarAdhyayana mAM kA De ke // AsADhi pulimAe, upayA pose cappayA cittA ||shraa sue esu mAsesu, tipayA hava porisi // 1 // have hAni vRddhi te A pra. mANe jANavI, te jema keH-aMgulaM satta ratteNaM, parakeNaM tu cha aMgulaM // va. kue hAya evAvi, mAseNa cataraMgulaM // 2 // arthaH-bAra aMgulanu eka pagabuM kahiye. have puruSe uno rahI jamaNe kAne sUryamaMDalanuM biMba rAkhIne DhIca NanI bAyA jovI. tihAM zrASADhI pUrNimAyeM karka saMkrAMtinA prathama divaseM je Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaccarakANa arthasadita. 355 vakhata te mAyA be pagapramANa hoya te vakhata porisikahIye. tevAra paThI mahInA paryaMta mAsa mAsanI saMkrAMtiyeM cAra cAra AMgula vadhAratA jazye, tevAreM poSa mAsanI makara saMkrAMtiyeM cAra paganI bAyAyeM porisI thAya. tevAra par3I valI mAsa mAsanI saMkrAMtiyeM cAra cAra AMgulanI hAni kariyeM, to pharI ASADha mahIne be paganI bAyA thAya, temaja Azvina ane caitramAseM traNa traNa paganI gayA jANavI, tathA tevIja rIteM aSADhanI saMkrAMti thakI sAta divaseM eka aMgula ane pakhavADe be aMgula bAyAnI vRddhi karavI, ane po SamAsanI saMkrAMtithakI sAta divaseM eka aMgula ane pakhavAmIye be aMgula yAnI hAni karavI, tema mahine cAra aMgulanI hAnI vRddhi karavI, eTale porisI eka praharanI thai. ane muchisahiaMno artha to pUrve lakhyo ne, (asaNaMpANaMkhAzmaMsAzmaM ke0) azana, pAna, khAdima ane svAdima, e cAra prakAranA AhArano niyama karUM buM. have AgAra kahe , eka (zra nabaNAnogeNaM ke0) anAnoge te ajANate visAravA thakI, vIjo (sa. hasAgAreNaM ke0) sahasAtkAreM. trIjo (pabannakAleNaM ke0) kAlanI pracanatA te meghAdi, grahAdi, digdAha, rajovRSTi tathA parvata ane vAdala pramukheM karI sUrya DhaMkA jAya teNeM karI vakhatanI barAbara khabara na paDe evAM ajANa paNAyeM karI adhUrI porisiye paNa porisi pUrNa thakSa, evaM samajI ne paccakANa pAlavAmAM Ave. to tethI naMga nahIM, ane kadApi e rIteM adhUrI porisiyeM jamavA bega eTalAmAM tAvamo joyo, ane jAeyu je hajI savAra be, porisino vakhata pUrNa zrayo nathI, tevAreM je mukhamAM kolIyo hoya, te rAkhamAM paravIne besI rahe, ane yAvat porisi pUrNa thayA par3I jamavA bese, to paccarakANa nAMge nahIM.. cotho ( disAmoheNaM ke0) dizine mUDhapaNe eTale diziviparyAsa tha yAthI ajANate pUrvane pazcima ane pazcimane pUrva karI jANe. ema ajANatAM vahelu palAya to paccarakANa jaMga nahIM, ane yo jamyA palI koza nA kahyAthI jANavAmAM Ave to mukhamAMno kolIyo bUMkI nAkhe. e rIteM diGmoha TalyA paDI, aU jamyo besI rahe to jaMga nahIM. pAMcamo (sAhuvayaNeNaM ke0) 'udhghAma porisi' evA sAdhunA vacaneM karI po risi jaNI, sAMjalIne pAle, to paccarakANa naMga nahiM, paThI jyAre jANavAmAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 pratikramaNa sUtra. zrAve ke sAdhu to u ghamInI porisI naNe , tevAreM pUrvalI rIteM temaja be sI rahe, to paccarakANa nAMge nahIM. e pAbalA be AgAra vramatAnAM . bahuM (sabasamAhivattiyAgAreNaM ke0) sarva prakAre zarIramAM asamAdhi rahe, eTale paccarakANa katyA panI tIvra zUlAdika roga upane thake athavA sAdikeM mazyo hoya, te vedanAthI jIva ArtimAM paDe, athavA jevAreM zrakasmAt kaSTa thAya, tevAre sarva iMjiyonI samAdhine arthe apUrNa paccarakANe paNa pathya auSadhAdika levAM paDe to tethI paJcarakANa jaMga na thAya, ane samAdhi thayA paThI temaja pAbalo vidhi kare. ihAM paNa guru vosire, kahe ane ziSya je paccarakANano karanAra te vosirAmi kahe. e paJcakANamA muchisahiraM sAtheM lIdhuM ve, tethI mahattarAgAreNaM e AgAra vadhyo be, teno artha Ama be, ke (mahattara ke0) mahoTe kArye eTale jeTalo paccarakANamAM nirAno lAla thAya be, te karatAM paNa atyaMta mahoTo nirjarAno lAna je kAryamAM thato hoya, arthAt kora glAna, prAsAda, saMgha athavA devanA vaiyAvaccane arthe ko bIjA puruSathI te kArya na thaz zakatuM hoya, tyAreM guru tathA saMghanA AdezathI muhisahiyaMno vakha ta pUrNa thayA vinA paNa jo pAlavAmAM Ave, to paccarakANanaMga na thAya. ane te kArya pUrNa thayA par3I pAbaloja vidhi samajavo // 3 // ||ath purima avahanu paccarakANa // // sUre jaggae namukkArasahiaM purimaDha musidiaM paccarakAz. sUre jaggae canavipi AhAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAimaM annabaNAnogeNaM sahasAgareNaM pabannakAleNaM disAmodeNaM sAhuvayaNeNaM mahattarAgA reNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vIsire // 4 // arthaH-(sUrejaggae ke0) sUryanA udayathI mAmIne (purimalu ke0) pahe, lA prahara sudhI purimA kahiyeM, ane jo avaDhanu paJcarakANa levu hoya, to upara sUtramA avahay nAma kahiyeM avaha eTale trIjA prahara sudhI azanAdi ka cAra thAhAra paJcakuMDaM, enA AgAronA artha prathama lakhA gayA 3 // 4 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaccakANa arthasahita. 357 // atha viga nivigazcaM paJcarakANa // // viga nivigaztra paccarakAmi annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM levAleveNaM gidabasaMsaheNaM rika ttavivegeNaM paDucca maskieNaM pArihAvaNiyAgAreNaM madattarAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vosire // 5 // arthaH-jojana karatAM je thakI kAmAdika unmAdarUpa vikAra thAya,tene viga kahIyeM,te vigazsarva malI daza be.temAM mAMsa, madirA, mAkhaNa ane madha, e cAra to ajayaja be. bAkI jaya vigaya na prakAranAM . eka dUdha,bIju * dahI, trIjuM ghRta, cothu tela, pAMcamo gola ane bahuM pakvAnna. e prakAra nI vigazmAMthI eka paNa viganuM je paccarakANa karavaM, tene viga pacca kANa kahiyeM, ane samasta vigaznuMje paccarakANa karavaM tene (nivigazya pacca kAmi ke0) nivi paJcakuM bu. eTale nivituM paccarakANa kahIyeM. tyAM zrAvakane nivimAMhe niviAtA lIdhA kalpe nahIM, jo lAgaTha tapa mAMDyuM hoya, to temAMhe traNa divasa par3I niviyAtA lIdhA kaTpe. __ tathA sAdhune to eka nivimAMhe niviyAtA sIdhA kalpe ,ane viga zzAtA tathA jo niviyAtAno niyama lIye to,tevAreM AyaMbila paccarake, tethI AyaMbilamAMhe je kalpe, te vastu TAlIne bIjI sarva vastuno niyama lIye. have paccarakANa naMganA jayathI je AgAra mokalAM mUke De, te kahe je. eka annabaNAnogeNaM. bIjo sahasAgAreNaM. e benA artha lakhA gayA be. trIjuM (levAleveNaM ke0) lepAlepa te AvI rIteM ke ghRta pramukha je vi gazno niyama sAdhune hoya tevI ghRtAdika vigazthI gRhasthano hAtha kharamA yelo hoya,palI tene khUbInAkhyo hoya,tevA hAthathI athavA kharaDAyelA cATu vAne khaMbIne te cATuvAthI vahorAve athavA pIrase, to paccarakANa jaMga na thAya. cothu (gihabasaMsaheNaM ke0) gRhastha- je vATakI pramukha jAjana te vi gara pramukheM kharaDyuM hoya, tevA nAjanathI je gRhastha anna Ape, te anna viga pramukheM mizra hoya, ane jo te anna jame. to paccarakANa nAMge nahIM. pAMcamuM. (urikattavivegeNaM ke0)gADhI viga je gola pakvAnnAdika ne tenA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 pratikramaNa sUtra. kaTakA roTalI upara nAkhI karI paDhI upAmI parahA karayA hoya, tevI ro TalI pramukha letAM paNa paccarakANa jaMga na thAya. bahu ( paccamarika ke0 ) roTalA pramukhane lagAreka suMdAlA rAkhavA modIdhuM hoya, athavA lagAreka hAtha copamI kIdhI hoya, te recavAlI roTalI pramukha tathA purulAdika letAM paccarakANa jaMga na thAya. sAtamuM pAridhAvapiyAgAreNaM, zrAvasuM mahattarAgAreNaM, navamaM savasamAhi vattitrAgAreNaM, e traNa yAgArano artha, bIjA paccarakANothI jAvo // 5 // beAsAM tathA ekAsAMnuM paccarakA // // uggae sUre namukkArasahi porisiM sAporisiM pu rima musidiyaM paJcakAi || naggae sUre canavidaMpi AhAraM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM annAnoge NaM sahasAgAreNaM paJcannakAleNaM disAmodeNaM sAhuvaya NaM mahattarAgAreNaM savasamAdivattiyAgAreNaM becA saNaM paJcakAi tividapi prahAraM asaNaM khAimaM sAimaM annacaNAnogeNaM sahasAgAreNaM sAgAriyAgA re pasAreNaM guruaThANeNaM pAriThAvaNi yAgAreNaM mahattarAgAreNaM savasamAdivattiyAgAreNaM pANassa leveNa vA praleveNa vA atreNa vA bahuleve vA sa siceNa vA prasidveNa vA vo sire||ekaa saNAM nuM paJcakANa karavuM doya to be saNAMne meM ekA saNaM paJcakAi evo pATha kadevo // iti // 6 // 7 // arthaH- uggae sUre ityAdikano artha prathamanAM paJcarakANomAM lakhAi yo be. jyAM eka vAra ( asaNaM ke0 ) jojana karavuM tene ekAsaeM kahiyeM; athavA jyAM eka Asana be te ekAsa kahevAya be, chAne be vAra azana eTale jojana karIyeM, tene becAeM kahiyeM, te ( paccarakA mi ke0 ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaJcakANa arthasadita. 3thae paJcakuM buM,eTale niyama le bu. zhAM jo uvihaMpi thAhAraM kare to be zrA hAra te eka azana ane bIjuM khAdima bAMDe,eTale jamyA paThI eka pANI ane bIjuM sopArI pramukha khAdima vastu lIye, tevAreM asaNaM khAzmaMno pATha kahIyeM,ane jo tivihaMpi AhAraM kare, to traNa AhAra te azana, khAdima ane khAdima, e traNa AhAra- paJcarakANa kare, ane jamyA paThI e ka pANI mokalu rAkhe,tevAreM asaNaM khAzmaM sAzmaMno pAu kahiyeM. tathA ca javihaMpi AhAraM kare to jamyA palI cAre prakAranA AhArano tyAga kare. have enAM AgAra kahe . tyAM eka annabaNAnogeNaM ane bIjo sahasAgA reNaM, e be AgAranA artha to prathama lakhA gayA be. - trIju (sAgAriyAgAreNaM ke0) sAdhu jamavA bega paThI tyAM ko sAgA rika je gRhastha te Avyo,paDhI te cAlyo jato hoya to kSaNa eka sabUra kare, bezI rahe, ane jo tene tyAM sthira raheto jANe, ane gRhasthanI najara pa De to sAdhu tyAMthI uThIne bIje sthAnakeM jaz AhAralIye. kema ke gRhastha nI dekhatAM jame to pravacanopaghAtAdika mahAdoSa siddhAMtamAM kahyA be, te lAge. e sAdhu AzrI kahyu, aneM gRhastha AzrI to gRhastha ekAsaNuM karavA bega paDI jenI dRSTi pamatAM anna pace nahIM, evA ko puruSanI dRSTi paDe, thavA sarpAve, coraAve, baMdIvAna AvI jano rahe, akasmAt agni lAge, ghara pamavA mAMDe tathA akasmAt pANIno rela Ave, ityAdika kAraNe te sthAnakathI uThIne bIje sthAnakeM jaz ekAsaNuM karatAM paccarakANa nAMge nahIM cothu (AjaTTaNapasAreNaM ke0) jamavA bega par3I hAtha paga jaMghAdika aMgopAMga pasAratAM tathA saMkocatAM kAM yAsana calAyamAma thAya to paJca kANa naMga na thAya. pAMcamu (guruanuhANeNaM ke0) paJcarakANe jamavA begaM batAM guru je AcArya,upAdhyAya tathA sAdhu te Ave thake temano vinaya sA cavavAne arthe be pagane ThagameM rAkhI uThavU paDe. to paccarakANa naMga na thAya, baI (pArichAvaNiyAgAreNaM ke0) vidhiyeM nirdoSapaNe grahaNa kareluM ane vidhiyeM veheMcI ApyuM je anna tene sAdhuyeM vidhiyeM jukta kasyAM thakAM kAMhiM jagaghu evaM pAriSThApana yogya je adhika anna te snigdha annane paragvatAM jIva virAdhanAdi ghaNA doSa upaje , evaM jANIne tevU anna tathA viga yAdikane gurunI AjhAyeM ekAsaNAdikathI mAMgIne upavAsa paryaMta pacca Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 pratikramaNa sUtra. kANa vAlAne te vadhelA thAhArane jamatAM paccarakANanaMga na thAya, paNa tihAM eTabuM vizeSa je canavihAra upavAsamAMhe pANInuM pAriphAvaNiyAgAreNaM thA ya, ane ti vihAra upavAsanA paccarakANe annAdikanuM pArichAvaNiyAgAre NaM thAya. e AgAra yatine hoya paNa zrAvakane na hoya, tathApi AlAvo beTe mATeM gRhasthane ekaja pATha saMlagna kahetAM doSa nathI. sAtamuM mahatta rAgAreNaM, ane AThamuM sabasamAhivattiyAgAreNaM enA artha lakhA gayA . have pANassanA AgAra kahIyeM baiyeM. jo tivihAreM tathA calabihAreM karI ekAsaNuM pramukha paccarakANa kamu hoya, to avazya pANassanA AgAra kahI ye,tathA jo uvihAreM karI ekAsaNuM pramukha paccarakANa kajhuM hoya, ane te mAM acitta nojI acittapANI pIvAmAM lIye, to paNa pANassanA AgAra kahIye. ane uvihAra paccarakANamAMde sacitta Ahara lIye, tathA sacitta pANI pIye, tevAre pANassanA AgAra na kahiyeM. (pANassa ke0) pANI, te pANI kehaq? to ke (leveNavA ke0) je annAdikeM karInAjanAdika kharamAya te lepakRta AcAmla, tathA usAmaNa galIne pIye.Adizabda thakIjAdAdika AmlakAdika pAnakAdika jANavAM. te pIvAthakI paccarakANa naMga na thAya. bIjaM (aleveNavA ke0 ) alepakRta pANI te sauvIra, kAMjI, dhoyaNa, AdizabdathakI gamulajaravANI pramukhane pIye to paccarakANa na nAMge. trIjuM (aNavA ke0) a te Ulajala tathA bIjAM paNa nirmala ukAlyAM pANI,nItamu phalAdikanuM dhoyaNa pramukha tene pIye to paccarakaNa naMga na thAya, cothu ( bahuleveNavA ke0 ) bahulepa eTale mohovU cokhA pramukha dho vaNa tene galIne pIye, to paccarakANa na nAMge, ___ pAMcamuM (sasiNavA ke) sibasahita annAdika dANAnA khAda vinA dhovaNa tathA dAtharAdikanuM dhovaNa tene galIne pIye, to paccarakANa na nAMge. bahuM (asioNavA ke0) sibarahita kaNaka pramukheM hAtha kharaDyo hoya, tenuM dhovaNa galIne pIye, to paccarakANa nAMge nahIM, e AgAra pANInA kahyA, te TAlI bIjA pANIne (vo sirAmi ke0) vosirA, buM // 6 // 7 // have ekalahANAnuM paccarakANa paNa ekAsaNA pramANe be, paraMtu temAM sAta AgAra , mATeM eka AuTTaNapasAreNaM e AgAra na kadevo // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaJcakANa arthasahita. 361 // atha zrAyaMbilapaccarakANa likhyate // naggae sUre namukkArasadizaM porisiM sAhaporisiM muhisadi aM paccakAi. naggae sUre canavidaMpi AhAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAzmaM annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM pabannakAle NaM disAmodeNaM sAhuvayaNeNaM mahattarAgAreNaM sabasamAdiva ttiyAgAreNaM AyaMbilaM paccarakAza. annabaNAnogeNaM sahasA gAreNaM levAleveNaM gihabasaMsaraNaM kittavivegeNaM pArikA vaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM e gAsaNaM paJcakAi, tivipi AdAraM asaNaM khAzmaM sAi maM annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM sAgAriyAgAreNaM A uhaNapasAreNaM guruanuhANeNaM pArichAvaNiyAgAreNaM maha tarAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM pANassa leveNa vA aleveNa vA aneNa vA bahuleveNa vA sasibeNa vA asi beNa vA vosire||iti AyaMbila paccarakANa samApta // e|| arthaH-( zrAyaMbilaMpaJcarakAz ke0 ) zrAMbila paJcakuM buM. eka annabaNA jogeNaM bIjuM sahassAgAreNaM e be AgAranA artha Agala lakhA gayA . trIjuM (levAleveNaM ke0) temAM je vigaya tathA zAkAdikane sasnehaleM zrAMgulI tathA nAjanAdika kharaDyu hoya,tene lepa kahiyeM, par3I teneja ghaNI sArI rIteM luMDI nAkhIne jemAM vigayAdikanA avayava kAMza paNa dekhAya nahIM evaM kaluM hoya, tene alepa kahiyeM evAM lepa alepavAlAM nAjana hoya athavA hAtha lepAlepavAlA hoya, evA kAMza lepa alepavAlA nAjaneM tathA hAthe pIrasavAthakI paccarakANa naMga na thAya. ene lepAlepa AgAra kahiye. cothu (gihabasaMsaheNaM ke0) gRhasthe potAne arthe hAtha tathA cATuzrA dikane vigayeM karI kharaDyA hoya, tevA hAthe athavA cATuvAdikeM anna thApe, te anna jamatAM thakAM AMbila jaMga na thAya, pAMcaU (urikattavivegeNaM 46 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 pratikramaNa sUtra. ke0) gADhI vigaya je gola pakvAnnAdika ne tene roTalI upara mUkIne pharI parahi karI hoya, tevI roTalI nivi AMbilamAM letAM paccarakANa naMgana thAya. bahuM (pArichAvaNiAgAreNaM ke0) pararavato AhAra letAM eTale kozsA dhuyeM adhika vahoyuM hoya par3I te tene paragvavAnuM hoya, te paravatAM tene ghaNIja ajayaNA lAge, ane teja vigara pramukha, potAne paJcarakANa paNa hoya,athavA poteM upavAsAdika tapa kayuM hoya, tema batAM paNa, gurunI zrA jhAyeM tevA AhArane levAthakI paNa naMga na thAya. sAtamuM ( mahattarAgAreNaM ke0 ) mahoTI nirdhArAne lAne paccarakANa nAM ge nahIM. AThamuM (savasamAhivattiyAgAreNaM ke) sarva prakAre zarIra asa mAdhiyeM paJcarakANa nAMge nahIM, vo sirAmi eno artha sulaja De // 5 // // atha canavihAra upavAsa- paJcarakANa // // sUre jaggae annataMha paccarakAz canavipi AdAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAimaM annabaNAjogeNaM sadasA gAreNaM pArihAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM sabasamA divattiyAgAreNaM vosire // iti // 10 // arthaH-sUryanA udayathI mAmIne (anattapaJcakAmi ke)aMjaktArthaM eTa se jAta pANIno niyama khaDaM buM, (cauvihaMpi AhAraM ke0) cAre thAhArano niyama lahuM ,te cAra thAhAranAM nAma kahe je.eka thazana,bIjo pAna,trIjo khAdima, zrane cotho khAdima, have enA AgAra kahe . eka annabaNA jogeNaM, bIjo sahasAgAreNaM, trIjo pArichAvaNiyAgAreNaM, cotho mahattarAgAreNaM, ane pAMcamo sabasamAhivattiyAgAreNaM, enA artha lakhA gayA . tathApi pArikAvaNiyAgAreNaMgeM vizeSa evaM ne ke, pANI ane AhAra e be vAnAM koI paravato hoya to gurunI AjhAyeM AhAra kIdho kalpe, paNa ekalo AhAraja ko pararavato hoya to te AhAra kIdho kalpe nahIM, kema ke ? cavihAra pANIno niyama ke ane pANI vinA mukha zuddha na thA ya mA. pANI ane AhAra e be vAnAM ko paraThavato hoya to canavihAra upavAsamAM lIdhA kalpe,ane tivihAra upavAsamAM to pANI mokaDhuMbe,mATeM ekalo AhAra koparagvato hoya to paNa gurunI AjJAyeM lIdho klpe||1|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaJcarakA prarthasadita. // atha tivihAra upavAsanuM paJcarakA // // sUre naggae natta paJcakAi tividapi yadAraM a saNaM khAimaM sAimaM annAnogeNaM sahasAgAreNaM pA riThAvaNiyAgAreNaM mahattarAgAreNaM savasamAdiva ttiyAgA re pANadAra porisiM sAporisiM musidiyaM gharasa diyaM paJcarakA i. uggae sUre purima pravaGkaM paJcakAi. annAnogeNaM sahasAgAre pacannakAleNaM disAmode NaM sAhuvayaNeNaM mahattarAgAreNaM saGghasamAdivattiyAgAreNaM pANassa leveNa vA praleveNa vA atreNa bahuleveNa vA sasiceNa vA siceNa vA vosire // iti // 11 // artha : - ( sUrejaggae ke0 ) sUryanA udayathI yaraMjIne ( amatta ke0 ) aktArthaM eTale upavAsa pratyeM ( paccarakAmi ke0 ) paJcakuM tuM, e trivihA ramAM eka pANIno AhAra mokalo, bAkInA ( asaNaM ke0 ) azana ane (khAimaM ke0 ) khAdima, tathA (sAimaM ke0) svAdima e (tivihaM pizrAhAraM ho) traNa thAhAra na karavA, teno niyama lauM buM- have enA zrAgAra kahe be. eka annAjogeNaM, bIjo sahasAgAreNaM, trI jo pArighAva piyAgAreNaM, cotho mahattarAgAreNaM, pAMcamo sabasamA hivattizrAgAreNaM. enAdyarthalakhANAbe 363 0 e paccarakANamAM ( pANahAra ke0 ) pANIno AhAra mokalo beteno avadhi tathA yAra kahe be. (uggaesUre ke0 ) sUryanA udayathI prAraMjI ne (porisiM ke0) prahara lage ( sAporisiM ke0 ) moDha prahara lage ( muhi sahi ke0 ) nokAra gaNI mUThi mokalI mUke tevAreM paccarakANa mokaluM thAya. ( gharasahii ho ) potAne ghera jaI navakAra gaNI paccarakANa pAruM ( jaggasUre ke0 ) sUryodayathI prAraMbhIne ( purimana ke 0 ) be prahara lageM ( va ke0 ) avaTu lageM ( paccarakA mi ke 0 ) paccakuM DhuM. have pANI na pIvAnA vakhata sudhInA AgAra kahe be. eka annAjAgeNaM, bIjo saha sAgAreNaM, trIjo panannakAleNaM, cotho disAmoheNaM, pAMcamo sAhuvayaNeNaM, bo mahattarAgAreNaM, sAtamo savasamAhi vattiyAgAreNaM. enA artha lakhANA be. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 pratikramaNasUtra. __ have (pANassa ke0) pANI pIvAnA AgAra , te kahe , (leveNa vA ke0) lepajala te khajUranuM tathA pAThaNa, bIjaM (aleveNavA ke0) alepa jala te dhoyaNa pramukha, trIjuM (abeNavA ke0) nirmala uSNa pANI, cothu (bahuleveNavA ke0) mahobuM tAMdUlanuM dhotraNa pramukha, pAMcaU (sasiDeNavA ke0) sItha sahita pIunuM dhoyaNa, bahuM (asicheNavA ke0) sItharahita phAsU jala eTalAM TAlI bAkInAM pANIne (vosirAmi ke) vo sirA, buM // 11 // // atha ca ha lattAdika, paJcakANa AvI rIteM kahetuM // sUre jaggae canabanataM annatta paJcarakAi.sUre jagga e bahanattaM annattahaM paccakAi, sUre jaggae ahama jattaM annattahaM paccarakAi. ityAdiprakAre AgAra sa dita kadevU. enA artha sulana ne // // have e paJcarakANane prasaMgeM daza vigayamAMhelA u jada vigaya be, te pra tyekanA pAMca pAMca niviyAtA karatAM trIza niviyAtA thAya je. te kahe . prathama dUdha vigayanA pAMca niviyAtA kahe . tyAM eka je dUdha ghaNuM hoya, ane cokhA thomA hoya, teneM peyA kahe be, bIjo khATI bAza sahita je dUdha arthAt dUdhamA khaTAza nAkhI pacAvIyeM athavA traNa divasanI prasUta gAya dUdha ukAlIyeM tene pukahI kahe .trIjuMpAda ToparAdika nAkhIne rAMdheduM je dUdha, tene payasAmI kahe je. cothu cokhAno thomo loTa nAkhIne rAM dhebuM je dUdha, tene avalehI kahe . pAMcamo cokhA ghaNA ane dUdha thomu,erI te je rAMdhelu hoya tene khIra kahe . nedAMtareM valI enA paNa neda thAya ne have dahIMnAM pAMca niviyAtA kahe . eka dahIMne gholIne athavA u kAlIne temAM vaDAM nAkhe, tene gholavaDAM kahe je. bIjuM dahIM gholIne vastra mAMthI gAlIye tene maththu athavA gaeyuM dahIM kahe . trIjuM dahIne hAtha thI mathana karI temA khAMDa athavA sAkara nelIyeM tene zikharaNI athavA zikhaMga kahe je. co\ dahI ane rAMdhelA cokhA ekaga karIyeM tene karabo kahe ve. pAMcamuM khUNa nAkhIne je dahIM mathana kareluM hoya tene salavaNa kahe . . have ghRtanA pAMca niviyAtA kahe je. eka auSadhiyeM karI pakAvej ghRta tene pakkaghRta kahe je. bIju ghRtanI kITI je mela thAya ne te vaghAri pramukha, trIjeM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaccarakANa arthasadita. 365 je ghRtamAM ko auSadhi pakAvyuM hoya tenA uparanI tarI ghRta, khaMgAdikasa hita tene pakvauSadhi ghRta kahe je. cothu pakvAnna talatAM vadheduM ghRta tene nitaMja na kahe . eTale traNa ghANa talyA parInuM rahelu ghRta athavA sIrAdika upa rakheM ghRta jAlavU. pAMcamuM dahInI tarImAM gahUMno loTa nAkhIne je tAvaDe ta pAvI. tene visaMdaNa kahe . enA paNa nedAMtara neda ghaNA thAya be. have telanA pAMca niviyAtA kahe . eka tilakuTI te ghANImAMhe ti la pIlelAnI sAmI temAMhe khaMmAdika nAkhe te. bIjI telanI malI, trIjI lAdAdika avye karI pakAveluM tela, cothu pAkelA auSadhanI tarI. pAMca muM ghANa pabavADenuM baleDhuM tela, enA paNa nedAMtare neda ghaNA thAya be. ___ have gola vigayanA pAMca niviyAtA kahe je. eka arko kADhelo zelamI no rasa, bIjaM golavANuM, golanI rAba, golanA pANImAM loTa nAkhe te, trIjo zAkaranI jAta, cotho khAMganI jAta sarva jANavI, pAMcamo golanI pAtI jANavI. enA paNa nedAMtareM neda ghaNA thAya be. . have kaDAvigayanA pAMca niviyAtA kahe .jo eka kAjAMvaDe kamAina rAzga hoya to tethI bIjuM khAnuM niviyAtuM thAya be, paNa temAM mAtra bIju ghRta nAkhavU na jozye,teja ghRta vaDe pakAvIyeM, tene prathama niviyAto kahIye. bIjaM ekanI upara eka nAkhIyeM ema traNa ghANa uparAMta teja ghRtamA je co tho pakAvIyeM, te bIjo niviyAto jANavo. trIjo goladhANI, golapApamI pramukhano niviyAto jANavo. cotho pANI, gola, ghRta, ekagaM ukAlI par3I te pANImAM loTa nAkhI rAMdhelI lApazI karIyeM, te niviyAto jANa vo. pAMcamo niviyAte karI copaDI kAhADelA tAvamAnI upara pumalA pra mukha kare, te pAMcamo niviyAto jANavo. enA paNa nedAMtara ghaNA thAya be. // atha ha adhmAdika tapa kare ane bIjA divasAdikaM pANI vAva ravu hoya, tyAre pANahAranuM paJcarakANa kare, te kahe . ||paanndaar porisiM muMsidizaM paJcarakAza. annavaNA jogeNaM sahasAgAraNaM mahattarAgAreNaM sabasamAdivattiyA gAreNaM pANassa leveNa vA aleveNa vA abeNa vA baddha leveNa vA sasiDeNa vA asiDeNa vA vosire||iti // 13 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. // atha gaMgsa hiyaM yadi yaniyahonuM paccarakA // // gaMgsadicyaM vezvasahitryaM divasadicyaM dhibugasahiAM musidiyaM paJcakAi annaNAnogeNaM sadasAgAre NaM mahattarAgAreNaM savasamAdivattiyAgAreNaM vo sire // 14 // // atha cauda niyama dhAranArane desAvagA sikanu paJcarakA // desAvagAsiyaM navajoga parinogaM paJcakAi annAnogeNaM sadasA gAreNaM mahattarAgAreNaM savasamAdivattiyAgAreNaM vo sire // iti // 15 // 366 : arthaH- (desAvagA siddhaM ke0 ) dizinA zravakAzanuM vrata athavA bakA ni yama zrI to ( desa ke0 ) thomAmAM avakAza khANe, tene dezAvakA zika vrata kahiyeM. eTale ihAM je ekalI dizinuMja paJcarakANa kare, tevAreM jabajoga parijogano pATha na kahiyeM tene desAvagA siyaM paccarakA mija kahiyeM. ( uva joga ke0 ) ekavAra jogavIyeM evA AhAra tathA vilepanAdika tene upa joga kahiyeM. ne ( parinogaM ke0 ) vAraMvAra jogaviyeM evI vastu je yA jara vastrAdika tenuM pramANa kare, eTale je cauda niyama saMjAre, tene e upajoga parijogano pATha kahiyeM, enA zrAgArono artha sulana be // 15 // // atha cauda niyamanI gAthA kahe be // // sacittadava vigaI, vAda taMbola va kusumesu // vADha saya vilevaNa, baMja disi nhANa jattesu // 1 // arthaH- paheluM ( sacitta ke0 ) pANI, phala, bIja, dAtaNa, kaNa pramukha sacitta cIjanuM pramANa kare. bIju ( dava ke0 ) je vastuno jinna svAda te dravya kahiyeM, tenuM mAna kare, trIjuM (vigai ke0 ) ghRta pramukha va vigaya mAM jeTalI khAvAne mokalI rAkhavI hoya, tenuM mAna kare, uparAMta niSedha kare. cothuM (vAha ke0 ) upAnaha te pagarakhAnuM mAna kare. pAMcamuM ( taM bola ke0 ) pAna sopArI pramukha sarvane taMbola kahIyeM, tenuM mAna kare. bahuM (aa ho) vastra je potAnA zarIreM vAparavAnAM vastra hoya, tenuM mAna kare. sAta (kusumesu ke0) phulanuM mana kare. yAmuM ( vAhaNa ke0 ) vAhana te azva, pAlakhI, molI, gAmAM pramukha je vAdana, tenuM mAna kare. navasuM (sa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaccarakANa arthasahita. 367 yaNa ke0) zayyA tathA zrAsana pramukhanuM mAna kare, dazamuM ( vilevaNa ke0 ) caMdana tela pramukha vilepana karavAnI vastunuM mAna kare. agIyAramuM (baMna ke ) brahmacarya pAlavAne maithunanI maryAdA kare. vAramuM ( disi ke ) di zividizinuM mAna kare. teramuM ( nhANa ke0) snAna kaMkomI pramukheM nAIM, tathA aMgholInu mAna kare. caudamuM (nattesu ke0) nAta pANInuM mAna kare. ahiMyAM bIjA paNa niyama , te prasaMgeM lakhIyeM baiyeM, pannaramuM pRthvIkAya thAzrI mATI, mItuM, khaDI pramukha potAne nimitteM vAvare, to tenuM pramANa kare. zolamuM appakAya zrAzrI pANI pIvAmAM athavA nhAvA pramukhamA vAparavAmAM zrAve, tenuM pramANa kare. sattaramuM tejakAya AzrI potAnA zarI ranA nogopanogamAM cUlA, cADI, zaghamI,aMgIThI pramukhanuM rAMdhyu,nIpajyu, tapAvyuM, zekyu, tenuM pramANa kare. aDhAramuM vAyukAyathAzrI paMkhA, hiMcolA, pamadA tathA bugamAdikathI pavana karavAnuM pramANa kare. jaMgaNIzamuM vanaspa tikAya zrAzrI lIlAM phala, phUla, zAka, dAtaNa pramukha khAvAnuM tathA vA varavAnuM pramANakare. vIzamuM trasakAya je trAsa pAme evA jIva te kImI kImA, viMThI, gAya matsya, pakSI, manuSya, deva narakAdika mAMhelA ko jI vane vinA aparAdhe saMkalpa karI mArUM nahIM. teno niyama kare. ekavIzamuM asi te taravAra, nAlAM, tIra, burI, koza, kodAla, pAvamA, ghaMTI pramukha jIvaghAta karanArI vastuno niyama kare. bAvIzamuM masI te zAznA khamIyA, kalama pramukha vAparavAnuM pramANa kare.trevIzamuM kRSi te jamIna khodavAdika ghara hATa kSetra pramukha talAva kUpA dikane khodavA, tathA tenA zastrano niya ma kare, e caude niyamAdika trevIza bola je , te jevI rIteM potAthI pase tevI rIteM avazya pAle // 1 // ||ath sAMUnAM paccarakANa // // bezrAsaNa,ekAsaNa, niviga, AyaMbila, upavAsa, ha ahamAdi ta pa karanAra USNajala vAvare, te sAMje pANahAranuM paJcarakANa lIye te kahe be. ||ath pANahAra divasacarimarnu paJcarakANa // ||paanndaar divasacarimaM paJcakAi annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vosire ||iti // 16 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 pratikramaNa sUtra. // atha rAteM cavihAra karavo, tenuM paccarakANa // // divasacarimaM paJcakAi canavipi AdAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAimaM annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vosire||17|| arthaH-( divasacarimaM ke0 ) divasanA beDAthI mAmIne navo sUrya uge tyAM sudhI (paccarakAmi ke0) paJcakuM bu. (cauvihaM pi AhAraM ke0) cavi hAra te cAra prakAranA AhArane paJcakuM buM. zeSa artha sulana De // 17 // // atha rAtraM tivihAra te eka pANI mokaLu rAkhe, tenuM paJcakANa // // divasacarimaM paccarakAza tivipi AdAraM asaNaM khAzmaM sAimaM annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM mahatta rAgAreNaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vosire // 17 // ||ath rAtrai uvihAra te pANI ane khAdima mokalu rAkhe,tenuM pccrkaann|| // divasacarimaM paccakAi vipi AdAraM asaNaM khA imaM sAimaM annabaNAnogeNaM sahasAgAreNaM mahattarAgAre NaM sabasamAdivattiyAgAreNaM vosire ||iti // 15 // ||ath paJcakANanA AgAranI gAthA // doceva namukkAre, AgArA baceva porisie // satevaya purimaDhe ekAsaNagaMmi ava // 1 // sattegahANesu a, avaya aMbi laMmi AgArA // paMceva ya jattaThe, bappANe carimacattAri // 2 // paMcacauro anigahe, nivIe anava AgArA // appAu raNe paMcacana havaMti sesesu cattAri // 4 // // have u prakAreM paccarakANa zurU thAya , te kahe . // // phAsiaM, pAliaM, sohiaM, tIriaM, kihiaM, ArAdi aM, jaMca na ArAdiaM, tassa milAmi ukkaDaM // iti // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavidhapaJcarakA arthasahita. 360 arthaH- paJcarakA vidheM kasyuM, ucita velAyeM je prApta thayuM, tene phAsiAM kahiyeM. paJcarakANa vAraM vAra upayoga dene saMjArakhaM, tene pAli kahiyeM. prathama gurune hara pANI dei thAkatuM jojana karavuM, tathA aticAra na la gAva tene zojita kahiyeM. (tI righaM ke0) paJcarakA pUgA pI paNa tho hi adhika kAla ye pAlavaM, nirmala karakhaM. ( kiTTiyAM ke0 ) jojana ve lAyeM amuka mAhAre paccarakANa be, ema saMjAravu. ( ArA hiAM ke0 ) paccarakA Naje rIteM kIdhuM, te rIteM zrArAdha. e va sudhI jANavI (jaMcanArA hiAMke 0 ) je meM paccarakANa na yArAdhyaM hoya, aticAra lagADyA hoya. ( tassa miThA miDu karuM ke0) te mahAraM pApa mithyA thA. evA paccarakANone viSeja vivekI puru SeM udyama karavo; kema ke ? zuddha dharmaneM prajAveM jIva mokSa pramukhanAM sukha paame|| atha sAdhujIne cauda prakAranA dAnanI nimaMtraNA karavI, te kahe // // paJcarakANa kazyA paDhI be DhIMcA ane mastaka nU miyeM lagAmI, mAbe hAthe mukheM muhapattI dei jamaNo hAtha gurune pageM lagAnI cAvI rIteM kahe. // ivAkAri jagavan pasAya karI phAsU esa i jeNaM asaNaM pANaM khAimaM sAimeNaM vaca paDiggar3ha kaM bala pAya puNeNaM pADihAriA pIDha phalaga sidhA saM thAraeNaM usada nesateNaM jayavaM zraNuggaho kAyavo // arthaH- ivAkAri jagavan, pasAya karI prAzuka eTale citta (esaNi hi ke0 ) aiSaNika te sujato eTale je sAdhune kalpe, evo AdhAkarmAdika doSa rahita zana, pANI, ( khAimaM ke0 ) sukhamI, ( sAimaM ke0 ) zuMva, haladara pramukha (va ke0) vastra te colapaTAdika, ( pariggaha ke0 ) paDhagA dika pAtrAM pramukha, ( kaMbala ke0 . ) kAMbalI, ( pAyapuchaNeNaM ke0 ) besavAnuM poTa, ( pAmihAri ke0 ) aNavahorI vastu je gRhasthanI thakAM vAva rIne panI gRhasthAne pAThI pAya be, tevI vastu ( pIDha ke0 ) bAjova, ( phalaga ke0 ) pArTIyuM, ( sidyA ke0 ) vasti, eTale rahevAno upAzraya, ( saMcAra evaM ke0 ) pATa athavA mAna pramukha, valI ( saha ke0 ) auSadha je kvAtha, cUrNa, golI pramukha ekaja vastu hoya te ( nesaNaM ke0 ) trigaDU, 47 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. triphalA pramukha, e pUrvokta vastuyeM karI (jayavaM ke0) he jagavan gurujI ( aNuggahokAyavo ke0) anugraha karavo, eTale je jozye te vahorajo. // atha paJcarakANa pAravAno vidhi // ||prthm iriyAvahiyAe pamikamIyeM yAvat jagaciMtAmaNirnu caityavaMdana jayavIyarAya sudhI karavU. paThI manha jiNANaMnI sadyAya kahI, muhapattI paDi sehavI.zvAmiNzchAkApaccarakANa pAru,yathAzakti zvAmiNzchAkA paccarakA Na pAkhu, tahatti ema kahI jamaNo hAtha kaTAsaNAM caravalA upara thApI eka navakAra gaNI paJcarakANa kayuM hoya te kahI pAravaM, te lakhIyeM baiyeM. // jaggae sUre namukkArasahithaM porisiM sAporisiM gaMThasahithaM muha sahiyaM paJcarakANa kayuM canavihAra AMbila,nIvI,ekAsaNuM beAsaNuM kahyu tivihAra paccarakANa phAsi.pAliaM,sohiaM, tI rizra, kiTiaMbArAhi aMjaM ca na ArAhiyaM tassa miThAmi uka ema kahI eka navakAra gaNavo. ||ath sAmAyika levAno vidhi // // prathama jaMce Asane pustaka pramukha mUkIne zrAvaka,zrAvikA kaTAsaNuM, muhapattI caravalo lezazupha vastra jagyA puMjI,kaTAsaNA upara besI,muhapattI mAbA hAthamAM mukhapAseM rAkhI,jamaNo hAtha thApanAjI sanmukha rAkhI, eka navakAra gaNI paMciMdiya kahI,zvAmi khamAsamaNa deza iriyAva hiyA, tassa uttarI, annaba usasieNaM kahI, eka logassano athavA cAra navakArano kAlassagga karI,pArI, pragaTa logassa kahI,khamAsamaNa deza, zThAkAreNa saM disaha nagavan ,sAmAyika muhapattI pamileDhuM ? zvaM ema kahi muhapattI tathA aMganI pamilehaNanA pacAsa bola kahI, muhapattI pamilehiyeM. palI khamAsa maNa deNzchAkAreNa saMdisaha nagavan!sAmAyika saMdisAiM? zvaM. valI kha mAsamaNa deza.zvAsAmAyika gajaM? zvaM. ema kahI be hAtha jomI eka navakAra gaNI,zvAkArI nagavan, pasAya karI sAmAyika daMgakauccarAvojI. tevAreM vamila karemI naMte kahe. par3I khamAsamaNa dez zvA besaNe saMdisA hu~ ? // zvaM khmaa||shvaa|| besaNe gauM? khmaa|| zvaM zvA0 // sadyAya saM disADaM ||shvN khamA0 // zvA0 // sajAya karUM // zvaM // ema kahI traNa navakAra gaNavA, paThI be dhamI sajAya dharma dhyAna karavU // iti // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa pAravAno tathA sAmAyika levAno vidhi. 31 // atha sAmAyika pAravAno vidhi // // khamAsamaNa deza iriyAvahi pamikamavAthI jAvat logassa sudhI ka hI khmaa||shvaannaamuhpttii pamilehuM kahI, muhapattI paDile hi, khamAsamaNa deza ||shvaasaamaayik pAraM. yathAzakti valI khamAsamaNa deza, zvA0 // sA mAyika pAluM; tahatti kahI,palI jamaNo hAtha caravalA upara athavA kaTA saNAM upara thApI,eka navakAra gaNI,sAmAzyavayajutto kahiyeM par3I jamaNo hAtha thApanA sanmukha savalo rAkhIne eka navakAra gaNI UThavU // iti // // atha pamilehaNa karavAno vidhi // // navakAra paMciMdiya kahI iriyAvahi pamikamI sthApanA hoya to nava kAra paMciMdiya na kahevU.palI tassauttarI kahI, eka logassa athavA cAra navakArano kAmassagga karI,pragaTa logassa kahI unne pageM besI muhapattI, kaTAsaNuM,cavalo,uttarAsaNa,dhotIyuM,kaMdoro,AdeM pamilehavAM, par3I kAjo kA hAmI,jIva kalevara sacitta zrAde jovu-par3I kAjo kAhAmanAra thApanAjI sanmukha jano rahI iriyAvahi pamikame,paThI kAjo parauvavA jagyA zodhI traNa vAra aNujANaha jassaggo kahI,kAjo paragve, panI traNa vAra vosire kahe // iti pamilehaNa karavAno vidhi // ||ath deva vAMdavAno vidhi // // prathama iriyAvahi pamikamavAthI mAmIne jAvat logassa kahI, panI uttarAsaNa nAkhIne caityavaMdana namuluNaM kahI,thAnavamakhaMDA sudhI arkojaya vIdharAya kahe valI bIju caityavaMdana karI, namunuNaM kahI jAvat cAra thoyo kahIyeM,valI namunuNaM kahI jAvat bIjI cAra thoyo kahiyeM baiye, tyAM sudhI badhuM kahe, paThI namukhuNaM tathA ve jAvaMtI kahI, eTale jAvaMti cezyA tathA jAvaMta kevi sAhu e be kahI. uvasaggaharaM athavA stavana kahI tha ko jayavIyarAya thAnava makhamAsudhI kahI,paThI caityavaMdana kahI namubuNaM kahI saMpUrNa jayavIyarAya kahevA. pranAte deva vAMdavA temAMmanha jiNANaMnI sa jAya kahevI,ane madhyAnheM tathA sAMke deva vAMde temAM sajAya na khevii|| iti // atha devasi pratikramaNa vidhi prAraMjaH // // prathama sAmAyika lIjeM par3I pANI vAvaguM hoya to muhapattI pamile Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 pratikramaNa sUtra. havI,ane zrAhAra vAvasyo hoya to vAMdaNAM be devAM,tyAM vIjA vAMdaNAmAM zrAvasIyAe e pATha na kahevo.yathAzakti paJcakANa karavU. khamAsamaNa deza zvAkAreNa kahI, vaDerA athavA poteM caityavaMdana kahIne par3hI jaMkiMcinamu buNaM kahI,unnA thaIne arihaMtacezyANaM kahIne eka navakAranokAussagga karI namo'rhatNkahine prathama thoya kahevI.palI logassa,savvaloe,arihaMta cezyANaM kahIne eka navakArano kAussagga pArIne bIjI thoya kahevI. palI purakaravaradI kahI,suassa nagavarDa karemi kAussaggaM vaMdaNa eka nava kArano kAussagga pArI trIjI thoya kahevI. paThI sikANaM bujANaM kahI veyAvacca garANaM karemi kAnassaggaM annabaNkahI eka navakArano kAmassagga pArI,namo'hatNkahI,cothI thoz kahevI.palI besI hAtha jomI namuluNaM ka he. palI cAra khamAsamaNa devA pUrvaka lagavAn , AcArya, upAdhyAya sarva sAdhu pratye thona vaMdana kariyeM par3I zvAkAreNa // devasi pratikramaNe ga jaM, ema kahI, jamaNo hAtha cavalA kaTAsaNA upara thApIne zvaM sabasavi devasiaNkahe, panI unnA thara karemi naMte zvAmi gami kAussaggaM jo meM devasi tassauttarI kahI,paDI Au gAthAno kAussagga karavo. A u gAthA na AvaDe to ATha navakArano kAussagga karavo,te pArIne,paDhI logassa kahevo palI besIne trIjA AvazyakanI muhapattI pamI lehIne vAMdaNAM be devAM,palI unA thazne zvAkA devasitha AlojaM zvaM Alo emi jo me deva siu~ kahIMne,paThI sAta lAkha kahevA-paThI aDhAra pApa sthA naka Alozne savassavi devasiya kahIne besabuM besIne eka navakAra gaNI par3I karemi naMte zvAmi pamikamilaM kahIne,vaMdittu kahevU,palI vAMdaNAM be devAM. palI anucihaM apriMtara deva sitra khAmIne vAMdaNAM be devAM. paThI u jA tha Ayariya uvajJAe kahIne, karemi naMte zvAmi gami kAussaggaM jo me devasiNtassauttarI kahI,palI be logassano athavA ATha navakA rano kAmassagga karI logassa pragaTa kahevo,paThI savaloe,arihaMta cezyA NaM,vaMdaNavattizrAe kahI,eka logassa athavA cAra navakArano kAssagga pArIne,purakaravaradIsuassa nagavarDa karemiNvaMdaNa eka logassa athavA cAra navakArano kAussagga pArIne, sikANaM bujhAeMkahI suadevayAe karemi kAussagaM eka navakArano kAussagga pArI namo'rhat kahI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasI tathA rAipratikramaNa vidhi. 373 puruSaM suadevayAnI pahelI thoya kahevI, ane strI kamaladalanI pahelI thoya kahevI. paThI khittadevayAe karemi kAussaggaMga kahI eka navakArano kAussagga pArI namo'rhat kahI detra devayAnI bIjI thoya strIyeM tathA puruSe banneyeM kahevI.paThI pragaTa eka navakAra gaNI besIne,hA AvazyakanI muhapattI pamilehi,be vAMdaNAM ApIyeM,paThI sAmAyika canavisabo,vaMdanaka, pamikamaj,kAussagga ane paJcarakANa e u Avazyaka saMjAravAM. paThI zvA mi aNusahiM kahI namo khamAsamaNANaM kahI,namo'hat kahIne puruSa, namo stu varSamAnAya kahe,ane strI saMsAra dAvAnI traNa gAthA kahe. paThI namuTu NaM kahI stavana kahe.paLI varakanaka kahI nagavAn AdeM vAMdavA-palI jama No hAtha upadhI upara thApI avAzsu kahevU panI deyasitha pAyabittano kAussagga cAra logassano athavA zola navakArano karavo. par3I te kAu ssagga pArI,pragaTa loggassa kahI,besIne khamAsamaNa be deza sadyAyano A deza mAgI eka navakAra gaNI,sadyAya kahIyeM,palI valI eka navakAra gaNI ye,paThI puskarakaLa kammakauno kAusagga cAra logassano saMpUrNa atha vA zola navakArano karavo.eka vaDere athavA poteM pArIne namo'hat kahI laghuzAMti kahevI,palI pragaTa logassa kahevo,palI iriyAvahI tassa uttarI kahI eka logassa athavA cAra navakArano kAussagga karI pragaTa loga ssa kahevo. paThI caukasAya kahI, namubuNaM, jAvaMti be kahI,uvasaggaharaM, jaya vIyarAya kahI,muhapattI pmilehvii.shvaami||shvaakaa|| sAmAyika pAraM. ya thAzakti shvaaminnaashbaakaa||saamaayik pAluM tahatti kahI, par3I jamaNohA tha upadhI upara thApI eka navakAra gaNIne sAmAzavayajutto kahevo. par3I thApanA hoya to eka navakAra gaNI uThe // e devasi pratikramaNano vidhi kahyo,bAkI aMtaravidhi vaDerAthI smjvo||iti devasi pratikramaNa vidhi // ||ath rAi pratikramaNa vidhi // ||prthm pUrvalI rIteM sAmAyika lIjeM,pabI kusumiNa 'sumiNano kAu ssagga cAra logassano athavA zola navakArano karI,pArI,pragaTa logassa kahevo,palI khamAsamaNa deza jagaciMtAmaNirnu caityavaMdana jayavIyarAya sudhI karavu. panI cAra khamAsamaNa pUrvaka lagavAn ,AcArya,upAdhyAya, sarva sAdhu pratye vAMdavA,khamAsamaNa be deza,sazAyano Adeza mAgI eka navakAra ga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 pratikramaNa sUtra. NIne jaradesaranI sajhAya kahIne pharI eka navakAra gaNavo. paDhI kAra suharAino pATha kahevo. pI bAkA0rAi pratikramaNe ThAu~ kahIne jamaNo hAtha upadhI upara sthApI ne ivaM savassavi rAjya durcitiya kahI // namunu tathA karemi te kahI. ichAmi gami kAussaggaM0 jomerAiyo tassau tarI kahI eka logassa athavA cAra navakArano kAussagga pArI pragaTa logassa kahI, soe arihaMta kahI, eka logassa athavA cAra navakAra no kAjassagga pArI purakaravaradI suprassa0vaMdaNa kahI, ticAranI yAva gAthAno athavA yA navakArano kAussagga pArI, siddhANaM buddhANaM kahI netrIjA yAvazyakanI muhapattI pahilehI vAMdaNAM ve devAM tyAMthI te ahi khAmi vAMdaNAM ve dIjeM, tyAM sudhI devasInI rIteM jANavuM paNa je gamaiM de vasi yAve te gameM rAzyaM kahetuM pI Ayarizra uvajhAe karemi jaM te vAmi vAmi kAussaggaM tassa uttarI kahI, tapa ciMtAmaNi karatAM na vaDe to cAra logassano athavA zola navakArano kAussagga karavo. te pArI pragaTa logassa kahI, patI udyA yAvazyakanI muhapattI pamilehIne vAM daNAM devAM, pI tIrthavaMdana kara, paThI yathAzaktiyeM paccarakANa karavuM paDI ivAkAreNa saMdisaha jagavan! sAmAyika, caca visaJco, vaMdanaka, pakkima, kA ussagga ane paJcarakA e va Avazyaka saMjAravAM- paccarakA kasyuM hoyato kara be jI kahe, ne dhAtuM hoya to dhAkhuM ve jI ? ema kahetuM paTI ilAmo sahiM namo khamAsamaNANaM namo'rhat0, vizAla locana, namunu, arihaM tacezyAeM eTalAM kahI eka navakArano kAussagga pArIne namo'rhat0 ka hI kalyANakaMdanI prathama thoi kahevI paThI logassa, purakaravara di, siddhANaM bu kahI anukrameM cAra thoyo kahIyeM DhaiyeM tyAM sudhI sarva kahetuM pachI na kahI, jagavAn yadi cArane cAra khamAsamaNe vAMdavA. pI jamaNo hAtha upadhI upara thApI aThThAisa kahe .pI zrIsImaMdhara svAmInuM caitya vaMdana, stavana, jayavIyarAya, kAussagga thoya paryaMta kara. pI khamAsamaNa pUrva ka zrI siddhAcalajInuM caityavaMdana, stavana, jayavIyarAya, kAussagga thoya sudhI kara. pI sAmAyika pAravAnA vidhinI rIteM sAmAyika pAravA su dhI kahetuM // iti // // atha parikapratikramaNano vidhi likhyate // // devasi pratikramaNamAM vaMdittuM kahiyeM baiyeM tyAM sudhI sarva kahe, paNa caitya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parakI pratikramaNavidhi. 375 vaMdana sakalA'hattuM kahevU ne thoyo snAtasyAnI kahevI. par3I khamAsamaNa dezne zchAkAreNa saMdisaha jagavan , devasitha AlozyaM pamikaMtA zchA kA parika muhapattI paDileDaM, ema kahI muhapattI pamilehiyeM. panI vAMdaNAM be dIjeM,palI zvAkANsaMbujhA khAmaNeNaM anuhiuhaM apniMtara parikathaM khA melaM zva khAme mi pariskayaM pannarasa divasANaM pannarasarAzyANaM jaMkiMci apa tti kahI zchAkA kahI parikaaM Aloemi cha Aloemi jo me pa rika azyArokaje kahI zchAkANkahI parika aticAra AlojaM,ema kahIne aticAra kahiyeM par3I evaMkAreM zrAvaka taNe dharme zrIsama kita mUla bA ra vrata ekazo covIza aticAramAhe je ko atihAra pada, divasamAMhe sUkSma, bAdara jANatAM ajANatAM huI hoya, te savi hu~ maneM, vacaneM kAyA yeM karI michAmi ukkalaM. sabassavi,parikatha, uciMtitra,nAsizra, ciki a, zvAkAreNa saMdisaha nagavan ,tassa miThA mi ukaDaM. zvAkAri nagavan! pasA karI parika tapaHprasAda karojI. ema uccAra karIne AvI rIteM ka hiyeM. caubeNaM eka upavAsa, be AyaMbila traNa nivi, cAra ekAsaNAM, ATha biyAsaNA, be hajAra sadyAya,yathAzakti tapa karI praveza kasyo hoya to para hi kahiye. ane karavo hoya to tahatti kahiyeM. tathA na karavo hoya to aNa bolyA rahiyeM. paDI be vAMdaNAM dIjeM; paThI zchAkA patteya khAmaNeNaM apna hiuhaM apriMtara parikaaM khAmelaM khaM khAmemi parikaraM pannarasa divasANaM pannarasa rAzyANaM jaMkiMci apattiyaM palI vAdaNaM be dIjeM,palI devasijhaM Alozya pamikaMtA zchAkAreNa saMdisaha jagavan, parikaaM pamikamuM samaM pamikamAmi cha ema kahI karemi naMte sAmAzyaM kahI,zyAmi pamika milaM jo me parikarDa kahyA par3I qhamAsamaNa deza zchAkAreNa kahI parikasUtra pahu~, ema kahI traNa navakAra gaNI sAdhu hoya to parikasUtra kahe, ane sAdhu na hoya to traNa navakAra gaNIne zrAvaka vaMdittuM kahe,tihAMprathama suadevayAnI thoya kahevI. paThI hega besI jamaNo DhIcaNa unno rAkhI eka navakAra gaNI karemi naMte zvAmi pamikamilaM kahI, vaMdittu, kahe. palI karemi naM te,zchAmi gami kAussaggaM,jo me parikarDa,tassa uttarI, annabaNkahIne bAra logassano kAussaga karavo. te logassa caMdesu nimmalayarA sudhI kahevA, athavA amatAlIza navakArano kAussagga karIne pAravo. pArIne pragaTa lo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 pratikramaNa sUtra. gassa kehavo. panI muhapattI paDilehIne, vAMdaNAM be dIjeM. palI ilAkA samApta khAmaNeNaM anuhiuhaM apriMtara parikathaM khAmelaM zcha khAme mi parikathaM eka parakANaM pannarasa divasANaM pannarasa rAzyANaM jaM kiMci apattiaMga kahI par3I khamAsamaNa dezne zchAkA kahI, parika khAmaNA khAmuM? ema kahIne khAmaNAM cAra khAmavA. paThI devasi pratikramaNamAM vaMdittu kahyA par3I vAMda NAM be dezne tyAMthI sAmAyika pAriyeM, tyAM sudhI devasinI peThe jANavU; paNa suadevayAnI thoyone ThekANe jJAnAdikkanI thoyo kahevI, stavana a jitazAMtinuM kahevU, sadyAyane ThekANe navasaggaharaM tathA saMsAradAvAnI cAra thoyo kahevI.ane laghuzAMtine ThekANe mahoTI zAMti kahevI ||iti|| // atha caummAsI pratikramaNa vidhi // // e upara lakhelA parikanA vidhi pramANeja be, paNa eTalo vizeSa je bAra logassanA kAussaggane ThekANe vIza logassano kAnassagga karavo, ane parakInA AgArane ThekANe comAsInA kahevA. tathA tapane ThekANe u keNaM, be upavAsa, cAra AMbila, u nivI, ATha ekAsaNAM, zola bIAsa NAM, cAra hajAra sajAya,e rIteM khe|iti caummAsI pratikramaNa vidhi|| // atha sAMvatsarI pratikramaNa vidhi // // e paNa upara lakhelA parakInA vidhi pramANe , tathApi bAra loga ssanA kAussaggane ThekANe cAlIza logassa athavA ekazo ne zAu navakA rano kAussagga karavo, ane tapane ThekANe ahama jattaM eTale traNa upavA sa, u AMbila, nava nivi, bAra ekAsaNAM, covIza bethAsaNAM, ane baha jAra sajAya, e rIteM kahevaM tathA parakInA AgArane ThekANe saMvatsarInA zrAgAra kahevA // iti sAMvatsarI pratikramaNa vidhiH|| // have u AvazyakanAM nAma kahe je // ||ek kare milate e sAmAyikanAmA pahelu Avazyaka, bIjaM cauvisako nAmA Avazyaka,trIjuMmuhapattI pamilehIne vAMdaNAM be devAM, te vaMdanAvazyaka co) devasiyaM AloI e sUtrakahI yAvat anuhi khAmIyeM,te pamikamaNA Avazyaka, pAMcamuM be vAdaNAM dezne Ayariya uvadyAyanA traNa kAussagga kIdhe kAussagga nAmeM Avazyaka thAya. bahuM paJcarakANa- saMjAra. te paJca kANanAmA Avazyaka, e AvazyakanAM nAmA kahyAM. ahIM parakI, comA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvazyakeM sAta naya. 377 sIne saMvatsarI e pakkimaNAnAmeM cothA zrAvazyakamAMhe aMtarbhUta thAya be. // have eyAvazyakanA saMpeM kahe be // // je avazya karaM tehane Avazyaka kahIyeM, ane sarvajIvo sAthai je sa matAnAva tathA sarva sAvadya vyApArathI viramavuM tene sAmAyika kahIyeM, " samaM zrAyAti sAmAyikaM" iti vacanAt bIjuM covIza jinanA stavana zrI darzana mohanIyakarmano kSayopazama thazne samaketa zuddha thAya, te caTa viso. trIjuM guruvaMdanathI jJAna, darzana nirmala thAya, te vaMdanAvazyaka. cothaM pakimaNAthI zrAvakane ekazo ne covIsa aticAranI AloyaNA thA. pAMcamuM kAussaggathI sabala kaSAyanuM jItavu thAya, ane jJAna, da rzana, cAritrAdikanI zuddhi yAya. bahuM paJcarakANa AvazyakathI tapa pacca rakANanuM saMjAravuM, tathA paJcarakAnuM levuM yAya. e va yAvazyakanA saMkSepeM artha kA vistAreM artha graMthAMtarathI jANavA dave evazyakeM sAta naya phalAvIyeM DhaiyeM. // tyAM prathama sAmAyika AvazyakeM sAta naya phalAve re || 1 naigamanaye eka jIva athavA ghaNA jIva tene sAmAyika kahIyeM, chAne mo nA kAraNa be tethI mokSa paNa kahIyeM; kema ke ? kAraNe kAryopacAra ve mATe. 2 saMgrahanaye jIvano guNa teja sAmAyika, tadabheda AtmA e zrI je zrAtmA, teja sAmAyika. 3 vyavahAranaye samatA ne yatnAyeM pravartte, tevAreM sAmAyikavaMta AtmA jANavo 4 jusUtranaye upayogarahita bAhya yatnA hoya, te samayano je sAmAyikavaMta AtmA te sthUla rujusUtranayano mata be, ane upayogayukta bAhya yatnAvaMtane te samaya je sAmAyika kahetuM, te sUkSma jusUtranuM mata jANavuM. 2 zabdanayeM pAMca samiti tathA traNa guti pAle, ane sAvadyathI nivartte, krodhAdikano tyAga kare, tevAreM te A mAne sAmAyika mAne be. 6 samanirUDha nayamateM to jIvane apramAdi thakA je je guNa utpanna yAya be te te guNane vAkyabhedeM karI e naya jinna sAmAyika mAne be. 7 evaMbhUtanayamateM trividha trividheM mana, vacana, kAyA nA azuddha jAva je sAvayayoga, tene niSedhIne je nizcala zuddhasvabhAva te sAmAyika jAvo. 48 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 pratikramaNa sUtra. // have bIjA ca visavA nAmA tryAvazyaka upara sAta naya phalAve be. 1 naigamanayamate anupayogI sarva dravyAtmAnI stuti kIdhe mokSa hoya te sAmAnya naigamanuM mata be, ane arihaMtanA cAra nikSepAne stavane moda mAnavo athavA cavisavo mAnavo, te vizeSa naigamanuM mata be. 2 saMgrahana yanemateM AtmAnuM stavana kIdhe mokSaprApti be. 3 vyavahAranayamateM nUta jAvi je covIza jinamAMhe vyakta guNa be, mATeM tehanI stavanAyeM mokSa hoya. 4 rujusUtranayamateM varttamAnakAleM covIza jinanAM kIrttana, vaMdana, pUjana, je samaya karavAM te samaya, modanuM kAraNa be, e sthUla rujusUtranuM mata, tathA covIza jina je samaya, modeM gayA, te samayanuM je kAladravya, te sUkSma jusUtranuM mata be. 5 zabdanayamateM samavasaraNeM virAjamAna ri tane vA siddha avasthA pAmyA tehane paNa jAvijina kahiyeM mATeM tenI stavanAyeM ca viso jAvo. 6 samajirUDha nayamateM je jIva mokSa nA paryAya anuve, tehanI stavanA karave cavisavo jAvo. 7 evaM nUtanaya mateM arihaMtapaNuM tIrthaMkaranI zaddhi jogavI, saMsArathI nIkalI zrA ghAti cAra karma daya karI siddha zilAupara rahyA, temanI stutiyeM mokSa be. // have trIjA vaMdanAvazyaka upara sAta naya phalAve be // 1 naigama ne saMgraha, e be nayane mate sarva jIvamAMde jJAna, darzana cAritrAdikanI sattA ke mATeM jIvane vAMdavAthIja mokSa hoya, e vinayavA dInuM mata be. 3 vyavahAranayamate jehamAM sAdhunI AcAraNA dekhIyeM, tehane vAMdavA te vaMdana ve. 4 jusUtranayamate to je kAyAyeM karI cAritra pAle, te vAMdavA yogya. e sthUla rujusUtranuM mata be, ane je samaya zrutajJAna sahita kriyA pAle, te samaya vAMdavAthI mokSaprApti thAya, e sUkSma jusU nuM mata be. 5 zabdAdika RNa nayamateM to zuddha jJAna. darzananA anujava karanArane vAMdavAthI mokSaprApti be. * // have cothA pratikramaNAvazyaka upareM sAta naya phalAve be // 1 naigama tathA saMgrahane mate je jIva, te pakkima. 3 vyavahAranaya mateM pakimaNAnI kriyA karato hoya, te jIvane pakkimaNuM kahiyeM 4 ru jusUtranayamateM upayoga vinA je samaya dravya pakkimaNuM karavuM, te sthUla rujusUtramateM pakkimathuM be ne upayogasahita je samaye pakkimaNAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAvazyakeM naya tathA navatatva. 37 kriyA karavI, te sUkSma rujusUtranayamate parikkama jANavu. 5 zabdAdika traNe nayamate je zuddha jJAna, darzana, teja pakkimaNuM jAvaM. // have pAMcamAM kAussagganAmA Avazyaka upara sAta naya phalAve ve // 1 naigama tathA saMgrahanayamate jIva te kAussagga. 3 vyavahAranayamate zuddha kriyAyeM kAyA sthira mudrAyeM rAkhavI, tene kAussagga kahe be. 4Rs jusUtranayamateM je samayeM upayoga vinA kAussagga karavo, te sthUla rujusU tranuM mata be, ghaneM je samayeM upayogasahita kAussagga karavo. te sUkSma ruju sUtranuM mata be. 5 zabdAdika RNa nayamateM je jJAna tehIja kAussagga jAvo. // have baghA paccarakANa Avazyaka upara sAta naya phalAve be // 1 naigama tathA saMgrahanayamateM je AtmA teja paccarakANa. 3 vyavahAra nayamateM zanAdika cAranuM lokalAjeM je paccarakANa kara, tene paccarakANa kadevu. 4 jusUtranayamateM je upayoga vinA paJcarakANa levuM, te sthUla rujusUtranA mateM paccarakANa be, tathA upayogasahita zuddha paccarakANa, te sU dama jusUtranA mateM paccarakANa be. 5 zabdAdika RNa nayamateM to jJAna, darzanarUpa pariNAma, tene paccarakA kahiyeM. // have e SamAvazyakeM kAlAdika pAMca kAraNa utAre // 1 je kA vazyakanI kriyA karavAthI va yAvazyaka nipaje, te prathama kAlakAraNa. 2 jIvane pakkimaNuM karavAno svabhAva be. mATeja pa kimaNuM kare be. te bIjuM svajAvakAraNa. 3 jethakIyAvazyaka kArya thA, te trIjuM nizcayakAraNa, eTale e va Avazyaka nizcaya yavAnAM hoya to thAya 4 puNyapApAdika te karma kar3evAya be, te yahIM mohAdika karmano kSayopazama hoya to va zrAvazyakano udaya zrAve te codhuM karmanAmA kAraNa . 5 te badhAM kAraNa male paNa e va Avazyaka mAMhe je udyama phora vavo, te udyamanAmA pAMcamuM kAraNa be. // have va AvazyakeM utpAda, vyaya ne dhruvanuM dvAra dekhADe be // 1 sAmAyika karavAyI sAvadyayogathI viramavA paNAno guNa upaje, ca visAthI samyaktvaguNa upaje, vaMdanAthI vinayaguNa upaje, pakkimaNArthI pApathI uparAMTho thavArUpa guNa upaje, kAusaggathI jJAna darzana rUpa zuddhagu Na upaje, paJcarakANarthI Azraya nirodhaguNa upaje, e vyavahAranayeM karI gu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 pratikramaNa sUtra. garnu utpAdakapaNuM dekhADyu. 5 e bae AvazyakathI azujakarmano nAza thAya , te mATe ahiM azuna karmano vyaya jANavo. 3 e gae Avazya kathI jIva nirmalakhanAvamAMhe dhruvapaNuM jANavU. // have SamAvazyakeM heya, jJeya ane upAdeya dekhADe // 1ba Avazyakane vISe je naya nikSepArnu jJAna te jJeya . eTale jA NavA yogya be. kema ke ? dapaka zreNI caDhAvAne anupayogI be, kAma nAve mATe. 2 nAma, sthApanA ane avya, e traNa nidepA mokSArthe heya be, eTale gamavA yogya be, 3 cotho nAvanidepo te modArthe upAdeya be, mATe te AdaravA yogya . // have u AvazyakeM SaDaavyano vyavahAra zrAtmA sAtheM azu zanizcayanayamate yukti dekhADe be. // je velAyeM jIva cAle, tevAreM dharmAstikAya potAnI sAthai bAMdhyo, Ayata kIdho, paNa bIjAM avya bUTAM je. ema adharmAstikAya, AkAza tathA kAla ane pujala jANavA. paNa zuka nizcayanayamate to AtmA baMdhAya, bomAya nahIM, pujala, baMdhAya bomAya be. have e ba AvazyakamAMhe kayuM kayuM Avazyaka, navatatvamAMhelA ___kayA kayA tattvamAM be ? te dekhAmavAnuM hAra kahe je. // sAmAyikamAMhe je zujAzrava thAya, tehano saMvara tattvamAMhe aMtarjAva thAya , mATe sAmAyika saMvaratattva be. cavisabo te modatattvamA aMta--ta be, tathA vaMdanA, pamimakaeM, kAussagga ane paJcarakANa, e cAra Avazyakayadyapi zujAzravamadhye , tathApi vizeSe AtmAnI pariNatiyeM SamAvazyaka sAzavatA nirjarAtattvamAMhe aMtarbhUta thAya . // have u e AvazyakeM saptanaMgI kahe je // 1 sAmAyika saMvararUpeM asti be, cajavisako kirtanarUpeM asti be, vAMdaNAM guNavaMta pratipattirUpeM asti , pamikamaNuM AloyaNArUpeM asti , kAussagga, zAna, darzana ane cAritra, ArAdhanarUpeM syAt asti , ane paccarakANa te vrata dhAraNarUpeM asti , e pUrvokta guNarUpa SamAvazyaka svAt astirUpeM , e prathama jaMga jANavo.. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u AvazyakeM nAmAdi bavAnA. 31 2 e SamAvazyaka azuja baMdhapaNe nathI, mATe emAM azuja baMdhanI nA sti be, tethI syAt nAstipaNuM, e bIjo jaMga jANavo. 3 e SamAvazyaka khakIya eTale potAne avya, kSetra, kAlajAveM asti rUpeM , te asti jAMgo , ane ehIja avya te parajavyanAMjavya kSetra, kAla jAvapaNe nathI, te nAstinAmeM nAMgo be, mATe je samaye asti De te sama yeMja nAsti naMga paNa be; e syAt asti nAsti nAmeM trIjo naMga jANavo; 4e pUrvokta trinaMgIyeM karIba AvazyakatuM kharUpa jANIyeM, paNa e samaya samakAleM kahevAya nahIM, kema ke? vacana- to kameM pravartana , tethI eka sama yamAM sarva dharma kahevAya nahIM, mATe e avaktavya nAmA cotho jaMga jANavo. 5 e SamAvazyakamAMhe eka samayane viSe astipaNAnA anaMtA dharma rahyA be, te jANe kharo, paNa eka samayeM kahevAya nahIM, kema ke eka akSarano uccAra karatAM paNa asaMkhyAtA samaya lAge be; mATe e syAt asti ava ktavya eve nAmeM pAMcamo naMga jANavo. 6 e SamAvazyakamAMhe eka samayane viSe nAstipaNAnA anaMtA dharma ra hyA , te jANe kharo, paNa eka samayamAMhe vacaneM karI kahyA jAya nahIM. mATe e syAt nAsti avaktavya nAmA baho naMga jANavo. 7 e SamAvazyakamAM potAnA rUpeM astipaNe eka samayane viSe anaMtA dharma De, ane pararUpeM nAstipaNe paNa anaMtAdharma eka samayane viSe , paNa te eka samayeM vacaneM karI kahyA jAya nahI; mATe e syAt asti, syAt nAsti yugapat avaktavya nAmA sAtamo naMga jANavo. have e pratyeka AvazyakeM cAra nAmAdika nidepA tathA kSetra ane kAla e ba vAnAM jUdAM jUdAM vivarIne kahe be. // tyAM prathama sAmAyikAvazyakeM Da vAnAM kahe // 1 sAmAyika ehavaM nAma, te nAma sAmAyika, 2 sAmAyikanI kriyA, racanA, vizeSa, sUtranI sthApanA, te sthApanA sAmAyika e be nedeM be. 3 sUtranA zurU zradarano uccAra te 'vya sAmAyika. 4 saMkalpa vikalpa rahita zunna nAvanA je AtmAnA adhyavasAya tehane nAvasAmAyika kahiyeM. 5 je kSetra sAmAyika kariyeM, te kSetra sAmAyika.6 ane eno aMtaramuharta pramANa kAla, te kAlasAmAyika. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 pratikramaNa sUtra. ||hve canavisahA nAmA bIjA Avazyaka upara bavAnAM // 1 SanAdika covIza jinanAM nAma te nAma cauvisabo kahIye. jI nanI kASThamaya citrita putalI tathA pittalAdikanI mUrti te sthApanA nAmA cajavisabo, tenA be neda je. eka je sthApanAnA aMgopAMga tAdRza dekhAya te sannAvasthApanA jANavI, ane vIjI zaMkA pramukheM je gurunI sthApanA ka rIyeM, te asadanAvasthApanA. e be nedeM sthApanA canavisaho jANavo. 3 jIvajina te avya ca visabo kahIyeM.4 samavasaraNastha jina te nAva cau visako. 5 je kSetraM te detra cajavisabo. 6 je kAleM te kAla cajavisalo. // have vaMdanAvazyaka nAmA trIjAM Avazyaka upara ba vAnAM // 1 vAMdaNAM ehavU nAma, te nAma vAMdaNuM. 5 kozka vAMdaNAne kASTha ci trAdikane viSe sthApe, je A meM vAMdaNuM sthApyu , te sthApanA vAMdaNuM.3 yAvartta bAra tathA paccIza AvazyakAdika zupha upayoga vinA karavAM, te avyavaMdana kahiyeM. 4 nAvapUrvaka upayoga sahita vAMdavU, te nAvavaMdana. 5 je kSetre vAMdavU, te detravaMdana. 6 je kAleM vAMdavU, te kAlavaMdana. . // have pamikamaNAM Avazyaka upara ba vAnAM // 1 pamikamaNa evaM nAma, te nAma pamikamaNuM. 2 jIvAjIvani zchAyeM kASThAdika sthApIyeM, te sthApanApamikamaNuM. 3 je upayoga vinA karavU, te avya paDikamaNuM. 4 lAvadhI upayoga sahita karavU, te nAva pamikamaNuM 5 je kSetra pamikamaNuM karavU. te detrapamikamaNuM. 6 je kAleM pamikamaNuM karavU, te kAla pamikamaNuM. e pamikamaNAnI pareMja kADassagga tathA paJcarakANa e banne AvazyakanA nAmAdika bae bola jANI levAM. __ atha vamI nIti laghunItyAdi paraThavaNa, yogya jagyA pratileSaNa nimitteM posahamAM covIza maMgala karavAM, te kahe . tyAMprathama saMthArA pAseMnI jagyAyeM. 1 AghADe Asanne uccAre pAsavaNe aNa hiyAse. 2 AghADe Asanne pAsavaNe aNahiyAse. 3 AghADe maje uccAre pAsavaNe aNahiyAse.4 AghADe maje pAsavaNe aNahiyAse. 5 AghADe dUre uccAre pAsavaNe a Na hiyAse. 6 AghADe dUre pAsavaNe aNahiyAse. // have upAzrayanA bAraNAMnA mAMhenI taraphanAM // 1 AghADe zrAsanne uccAre pAsavaNe ahiyAse.2 zrAghADe Asanne pA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdanannASya arthasahita. 373 savaNe ahiyAse. 3 AghADe maje uccAre pAsavaNe ahiyAse. 4 AghADe maU pAsavaNe ahiyAse. 5 AghADe dUre uccAre pAsavaNe ahiyAse. 6 AdhADe dUre pAsavaNe ahiyAse. ... // have upAzrayanAM bAraNAM vAhira najika rahIne kare // 1 aNAghADe Asanne uccAre pAsavaNe aNahiyAyAse. 2 aNAghADe Asanne pAsavaNe aNahiyAse. 3 ANAghADe maje uccAre pAsavaNe aNa hiyAse. 4 aNAghADe maje pAsavaNe aNahiyAse. 5 aNAghADe dUre uccAre pAsavaNe zraNa hiyAse. 6 aNAghADe dUre pAsavaNe aNahiyAse. // have upAzrayathI zo hAtha Azare dUra rahe, te karavAM // 1 aNAghADe Asanne uccAre pAsavaNe ahiyAse. aNAghADe Asanne pAsavaNe ahiyAse.3 aNAdhADe madye uccAre pAsavaNe ahiyAse.aNAghA De madye pAsavaNe ahiyAse.5 aNAghADe dUre uccAre pAsavaNe ahiyAse.6 aNAghADe dUre pAsavaNe ahiyAse // iti maMgala bola covIza samApta // atha zrI deveMsUriviracitaM caityavaMdanAdinASyatrayaM bAlAvabodhasaditaM prArajyate // taMtra prathama zrI caityavaMdananASyaprAraMno'yaM, graMthakartA maMgalAcaraNa mATe gAthA kahe be. vaMdittu vaMdaNije, save cizvaMdaNAi suviyAraM // bahu-vitti-nAsa-cupmI, suyANusAreNa vubAmi // 1 // bAlAvabodha karttAnuM maMgalAcaraNa kahe je. praNamya praNatAnaMda, kArakaM vighnavArakam ||shriimvijydevaarthii, lasallAvaNyadhArakam // 1 // merudhIra sphura-hIra, gaMbhIraM, nIradhIzavat // nASyatrayArtha bodhAya, bAlabodho vidhIyate // 2 // arthaH-(vaMdaNiye ke0) vaMdanIyAn eTale vAMdavA yogya evA je (satve ke0) sarve zrItIrthaMkara deva athavA zrIarihaMtAdika (save ke0) sarve Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pratikramaNa sUtra, pAMce parameSThI temane (vaMdittu ke0 ) vaMditvA eTale vAMdIne (cizvaMdaNAza ke ) caityavaMdanAdika eTale caityavaMdana tathA AdizabdathI guruvaMdana ane paccarakANa paNa levAM. te rUpa (suviyAraM ke0) suvicAraM eTale rUmA vicAra pratyeM (bahu ke0) ghaNA evA je ( vitti ke0) vRtti, (nAsa ke0) jASya ane (culI ke0) cUrNi tathA niyukti pramukha graMtho tapa (suyA NusAreNa ke0) zrutane anusAreM karIne (vubAmi ke0) kahIza. paraMtu ma hArI matikalpanAyeM nahIM kahIza. eTale dharmaruci jIvone paMcAMgI samma ta caityavaMdanAdikano vidhi kahIza. kAraNa ke samaketanuM bIja to zuddha deva, zuddha guru ane zuddha dharmanuM svarUpa jANavU, ane saddahavU De te mAtrai aDhAra doSa rahita, niSkalaMka evA je zrIarihaMta deva be, te zuka deva le tenA sthApanAdika cAre nidepA vAMdavA yogya , to hAM caityaza bdeM zrIarihaMta tathA zrIarihaMtanI pratimA tenI je vaMdanA karavI, te vi dhisahita karavI te vidhi kahIza // iti // 1 // have te caityavaMdanano vidhi mUla to covIza chAreM sacavAya , te covIzanA valI uttara neda 2074 thAya . mATeM covIza chAranAM nAma, pratye ka hAranA uttarajedanI saMkhyA sahita cAra gAthAyeM karI kahe . dadatiga adigama-paNagaM, udisi tihuggada tidA na vaMdaNa yaa||pnnivaay-nmukkaaraa, varamA sola-saMya-sIyAlA // 2 // gasIi sayaM tu payA, saga-nana saMpayAna paNa daMmA // bAra adigAra caLavaM, daNika, saraNika canada jiNA // 3 // ca jaro thu nimittaTha, bArada deUa sola AgArA // guNa vIsa dosanassa, ga mANa thuttaM ca sagavelA ||4||ds A sAyaNa cArja, save cizvaMdaNAiM gaNAI // canavIsa jvAre hiM, usahassA hu~ti cana sayarA // 5 // itidAragAdA // arthaH-prathama deva vAMdatAM naiSedhika Adika (dahatiga ke0) daza trika sAcavavA jozye, tenuM hAra kahIza, bIjaM (ahigamapaNagaM ke0) anigama paMcaka eTale pAMca anigamanuM dvAra kahIza: trIjuM deva vaMdana karatAM strIne kayI dazAyeM ane puruSane kayI dazAyeM unnA rahe, jozye, te (udisi ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana jAya prarthasahita. dvidizi eTale ve dizAnuM dvAra kahIza, cothuM jaghanya, madhyama ghane utkRSTa evA (tijaggaha ke0) traNa prakAranA avagrahanuM dvAra kahIza, pAMcamuM (tihA uvaMdaNyA ke0 ) tridhAtuvaMdanayA eTale traNa prakAreM valI caityavaMdanA karavI. tenuM dvAra kahIza, bahu paMcAMga eTale pAMca ( pazivAya ke0 ) praNipAta karavo, tenuM dvAra kahIza, sAtamuM ( namukkArA ke0) namaskAra kara vAnuM dvAra kahIza, muM devavaMdananA adhikAreM je navakAra pramukha nava sUtrAM ve be, tenA (vA ke0) varNa eTale akSara te ( solasayasIyAlA ke0 ) zolaroM ne sukatAlIza thAya. tene gaNI dekhAmavAnuM dvAra kahIza // 2 // navamaM devavaMdananA adhikAreM navakAra pramukha nava sUtrAnAM (igasI isayaM ho ) ekasone ekyAsI ( tu ke0 ) valI ( payA ke0 ) par3ho thAya che, te dekhAvAnuM dvAra kahIza, dazamuM eja navasUtrAnAM (saganai ke0) saptanava ti eTale sattANuM ( saMpayArDa ke ) zaMpadA thAya be, te dekhAmavAnuM dvAra ka hIrA, gIyAramuM namuNAdika ( paNadaMDA ke0 ) pAMca damakanuM dvAra kahI za, bAramuM caityavaMdanane viSe pAMca damakamAM (vAra higAra ke0) bAra adhi kAra vebe, tenuM dvAra kahIza, teramuM (cauvaMda pitA ke0) cAra vAMdavA yo gya tenuM dvAra kahIza, caudamuM upadrava TAlavA nimitteM eka (saraNita ke0 ) smaraNa karavA yogya je samyagdRSTi devo temanuM dvAra kahIza, pannaramuM nAmasthA pAdika (caha jilA ke0 ) cAra prakAranA jinanuM dvAra kahIza // 3 // 385 zolamuM (carothui ke0) cAra stuti kar3evAnuM dvAra kahIza, sattaramuM deva vAMdavAmAM pApapaNAdika ( nimitta ke0 ) nimitta va be, tenuM dvAra kahI za, ( ke0 ) valI aMgaNI muM apavAdeM kAussagganA ( solasakhAgArA ho) zola zrAgAranuM dvAra kahIza, vIzamaM kAussaggamAM (guNavIsadosa ke0) gaNIza doSa upaje tenuM dvAra kahIza, ekavIzamaM (ussaggamANa ke 0 ) kA ussagganA pramANanuM dvAra kahIza, bAvIzamaM zrIvItarAganuM (dhuttaM ke0) sta vana kevA prakAreM karavuM ? tenuM dvAra kahIza, trevIza ( ke0) valI dina pratyeM caityavaMdana ( sagavelA ke0 ) sAta velA karavuM tenuM dvAra kahI // 4 // covIsamuM devavaMdana karatAM derAsaramAM tAMbUla pramukha (dasAsAyaNacArja ke0 ) daza zAtanAno tyAga karavo, tenuM dvAra kahIza, ema (save ke0 ) sarve 49 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 pratikramaNa sUtra. (cizvaMdaNAraMgaNAI ke0) caityavaMdananAM sthAnaka te (cavI savArehiM ke0 ) covIroM dvAreM kerIneM (sahassA ke0) be hajAranI Upara (casayarA ke0) cumno tera ( huMti ke 0 ) thA // 2 // ( dAragAhA ke 0 ) e dvAranI gAthArja cAra jANavI // covIza dvAnAM uttarajedasahita yaMtranI sthApanA. uttarabhedanI saMkhyA. saravAlo. ka muladvAnAM nAma. 1 naiSedhikAdika daza trikanuM dvAra. 2 pAMca nigama sAcavavAnuM dvAra. 3 devavadatAM strI puruSane ujA rahevAnI ve dizAunuMdvAra 4 jaghanya, madhyamAdi traNa avagrahanuM dvAra. 5 traNa prakAreM vaMdanA karavI tenuM dvAra. 6 praNipAta paMcAMgeM karavAnuM dvAra. 7 namaskAra karavAnuM dvAra. 8 navakAra pramukha navasUtrAnAM varSonuM dvAra. to navakAra pramukha nava sUtrAnAM padasaMkhyAnuM dvAra 10 navakAra pramukha navasUtrAnI saMpadAnuM dvAra. 11 namotruNAdi pAMca daMDakanuM dvAra. 12 deva vAMdavAnA bAra adhikAranuM dvAra 13 cAra thui kahevAnuM dvAra. 14 smaraNa karavA yogyanuM dvAra. 15 nAmAdi cAra prakAre jinanuM dvAra. 16 cAra thui kadevAnuM dvAra. 17 deva vadavAnA va nimittanuM dvAra. 18 deva vAMdavAnA bAra hetunuM dvAra. 190 kAussagganA zola AgAranuM dvAra. 20 kAussagganA augaNIza doSanuM dvAra. 21 kAussagganA pramANanuM dvAra. 22 stavana kema karavuM ? tenuM dvAra. 23 sAta vAra caityavaMdana karavAnuM dvAra. 24 daza AzAtanA tyAgavAnuM dvAra. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only 30 5 3 | 1647 181 G 5 12 5 1 q 4 M 12 16 1 1 1 ng 24 30 35 37 Yo 43 44 55 16 1873 10 15 181 11 UU 16 2000 2008 2010 2036 2055 2056 2057 2064 2074 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasadita. 37 have e covIze jhAranA uttara danuM svarUpa anukrameM dekhAmato thako prathama daza trikonuM hAra kaheto bato ve gAthAyeM karI daza trikonA nAma kahe je. tinni nisidI tinniDa, payAdiNA tinni ceva ya paNAmA // tividA pUyA ya tahA, avana-tiya-nAvaNaM ceva // 6 // tidisi-nirakaNa-viraI, payanami-pamajaNaM ca tikutto|| vannAza-tiyaM muddA, tiyaM ca tividaM ca paNihANaM // 7 // arthaH-prathama derAsareM jAtAM (tinninisihI ke0) traNavAra naiSidhiko kahevI, bIjuM derAsareM (tiniu ke0) traNa valI (payAhiNA ke0 ) prada diNA devI, trIjI (tinni ke) traNa vAra (cevaya ke0) e nirdhAra vAca ka zabda le (paNAmA ke0 ) praNAma karIyeM, cotho (tivihA ke ) traNa prakAranI aMgapUjAdika (pUyA ke) pUjA karavI, pAMcamI (ya ke) valI (tahA ke) tathA prajunI piMDasthAvasthAdika (avabatiyanAvaNaM ke0) avasthAtrayanuM nAvaq jANavU, ( ceva ke) nizceM // bahI cAra dizimAMthI mAtra jagavAn je diziyeM beThelA hoya teja eka dizinI sAmuM jovU ane zeSa (tidisinirakaNaviraI ke ) traNa di zinI sanmukha jovAnuM viramaNa karavU, sAtamI (payanUmipamajaNaM ke) paga mUkavAnI nUmirnu pramAUna te ( ca ke ) valI ( tikutto ke ) tra Na vAra karavU, AThamI ( vannAtiyaM ke ) varNAdikanA AlaMbana traNa kaheze (ca ke0 ) valI navamI (muddatiyaM ke) traNa mujA kaheze, dazamI (tivihaM ke0) traNa prakAreM (ca ke ) valI (paNihANaM ke0) praNidhA na kaheze, je traNa bolano samudAya tene trika kahIyeM e daza trikanAM nAma kahyAM // 7 // haveprathama nisihI traNa kaye kaye sthAnakeM karavI? te kahe . ghara-jiNadara-jiNa-pUyA, vAvAraccAya nisidi-tigaM // agga-dAre maje, tazyA ciz-vaMdaNA-samae // 7 // arthaH-je sAvadha vyApArano mana, vacana ane kAyAyeM karI niSedha karavo tene nisihI kahIye, te eka potAnA (ghara ke0) gharanAM bIjI (jiNaha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3nata pratikramaNa sUtra. ra ke ) jinaghara te derAsaranA, trIjI (jiNapUyA ke ) zrIjinezvaranI pUjAnAM je (vAvAra ke0) vyApAra eTale e traNanA je vyApAra tene (cA ya ke0 ) tyAgavAthakI ( nisihItigaM ke0) naiSidhikItrika thAya te mAM prathama nisihi te potAnA ghara, hATa, parivArAdika saMbaMdhI je sAvadha vyApAra te sarva nivartAvavA mATeM zrIjinamaMdirane (aggadAre ke0 ) agra chAreM kahe. eTale derAsaranAM mUla bAraNe daravAjAmAM pesatAMja kahe, paNa zahAM zrIjinagharane pUMjavA samAravA saMbaMdhi tathA pUjA saMbaMdhi sarva vyApA ra Adare, tathA bIjI nisihI te jinaghara saMbaMdhI vyApArathI nivarttavA rUpa derAsaranI (maje ke0) madhya gaMjArAmAM pesatAM kahe, tihAM derAsara paDyA zrAkhaDyAnI ciMtAno tathA derAsaramAM pUMjavAdikano tyAga karIne avyapU jAdikano prAraMbha kare, ema sarva prakAranI pUjA vidhisahita sAcavI rahyA par3I ( tazyAke0 ) trIjI nisihI je jinapUjA saMbaMdhi vyApAranA tyA ga rUpa le te. jinapUjA vyApAra tyAga to ( cizvaMdaNAsamae ke0 ) caitya vaMdana karavAnA avasareM kahe, yahAM avyapUjA vyApAra sarva nivarttAvIne kaiva khya nAvapUjArUpa caityavaMdana stavanAdikano ekAgra citteM karI pATha kare, e rIteM traNa nisihI sAcave. athavA mana, vacana ane kAyAyeM karI gharasaMbaMdhI vyApAra niSedhavA rUpa traNa nisihI derAsaranA agrahAramA kahevI, ane teja pramANe manA dika traNe yogeM derAsara saMbaMdhI vyApAra tyAgavA AzrayI traNa nisihI gaMjArAmAM kahevI, tathA valI caityavaMdanAdi kahevAne avasare paNa mana vacana kAyAyeM karI jinapUjA vyApAra tyAgarUpa traNa nisihI kahevI, e rIteM dareka vakhateM mana, vacana ane kAyAnA yogeM karI traNa traNa ni sihI kahevI, athavA dareka vakhateM ekaja nisihI kahevI. paraMtu ghara saM baMdhI derA saMbaMdhI ane jinapUjA saMbaMdhI vyApAra niSedha karIyeM .yeM, ema samajIne derAsaramAM pesatAMja traNe nisihI kahI devI nahIM. e tAtparya . e prathama nisihItrika kAM // 7 // have bIjaM pradakSiNAtrikanuM nAma prathama sAmAnya nahI gAthAmAM kaheDhuM be, teno pragaTa artha De, mATeM jU; vakhAeyuM nathI. tathApi caityanA dakSiNa jAgathI traNa pradakSiNA devI, eTale saMsAranA javajramaNa TAlavA rUpa nAva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdanA arthasadita. 385 nAyeM zrI pratimAjI mahArAjanI jamaNI bAjuzrI anukrameM jJAna, darzana ne cAritranI ArAdhanA rUpa RNa pherA pharavA. e bIjuM pradakSiNA trika kayuM. have trIjuM praNAmatrika kahe be. aMjali-baMdho ho, u pra paMcaMga pra tipaNAmA // Ras vA tivAraM, sirAi - namaNe paNAma-tiyaM // // arthaH- zrI jina pratimA dekhI ve hAtha jomI nillADe lagAmI praNAma karIyeM te prathama (aMjalibaMdho ke0 ) aMjalibaMdha praNAma kahIyeM, tathA ka TidezathI uparaluM ardhaM zarIra tene lagAreka namAmI praNAma karIyeM, atha vA UrdhvAdi sthAnakeM rahyAM thakAM kAMika zira namAmIyeM, tathA zira karA di ke karI jUmikA pAdAdikanuM pharasavuM te eka aMgathI mAMgIne cAra aMga paryaMta namAmanuM te bIjo ( zrorDa ke 0 ) avinata praNAma kahIyeM, tathA ( o ) valI ve jAnu, bekara ne pAMcamuM uttamAMga te mastaka, e pAMca aMga namAmI khamAsamaNa yApIyeM, te trIjuM (paMcaMga ke0 ) paMcAMga praNAma jANavo. e ( tipaNAmA ke0 ) traNa praNAma jANavA. ( vA ke0 ) athavA ( sababa ke0 ) sarvatra praNAma karavAsamaye ( tivAraM ke0 ) traNa vAra ( sirAznamaNe ke0 ) mastakAdika namAmave karI eTale zira, kara, aMjalI pramukheM kara je traNa vAra namana Avartta karayuM te ( paNa matiyaM ke0 ) praNAmatrika jANavuM. e trIjuM praNAma trika kayuM // e // have cothuM pUjA trika kahe be. aMgagganAvabheyA, pupphAdAra thuidaM pUyatigaM // paMcovayArA ho, vayAra sovayArA vA // 10 // artha : - ( aMgagga ke0 ) aMgane agra eTale pahelI aMgapUjA ne bIjI Agala DhovArUpa agrapUjA, tathA trIjI caityavaMdanarUpa (jAva ke0 ) jA vapUjA etraNa (neyA ke0) nedathakI anukrameM ( pupphAdAra ihiM ke0 ) pu SpAhArastuti jiH eTale pahelI puSpa kesarAdike Ane vIjI AhAra phalA di Dhokane tathA trIjI stuti karave karIne (pUyatigaM ke 0 ) pUjA trika thAya be. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. temAM prathama aMgapUjA te zrIvItarAganI pUjA avasare manaH zuddhi, vaca nazuddhi, kAyazuddhi, vastrazuddhi, nItinuM dhana, pUjAnA upakaraNAnI zuddhi, nU mizuddhi, e sAtavAnA zuddha karI dhavala nirmala supota dhotIyAM puruSa pahere, jenopako mukhakoza yAya ehavI eka sAmI uttarAsaMganI dhare, e vI rIteM puruSa pUjA avasareM be vastra rAkhavAM ane strIneM to vizeSa vastrA dikanI zojA joiyeM tathApi hamaNAM saMpradAyeM traNa vastra paherI pUjA kare, e rIteM vastra parI AzAtanA TAlato thako prathama puMjaNI yeM karI zrIjina biMbane paMje, paMjavArthI mAMgI parvaneviSe traNa, pAMca, sAta, kusumAMjali pra depa kare. nhavaNa. aMgalUNAM dharato, vilepana, bhUSaNa, aMgIracana, puSpa ca kAvato jinahastamAM nArikerAdika, dhUpAdepa, sugaMdhavAsadepaNAdika karato pUjA kare. e sarva aMgapUjA jANavI . puSpa pra bIjI pUjA; temAM dhUpa, dIpa, naivedyAdi zabde AhAra Dhokana kara, gaMdhima, veDhima pUrima, saMghAtimAdi nedeM jala, lavaNottAraNa, AratI, maMgaladIpaka, aSTamaMgalataraNa, e sarva bIjI agrapUjA jANavI. zrIjI jAvapUjAmadhyeM stuti, gIta, gAna, nATaka, chatra, cAmara, viMjavA di tathA devadravya vadhAravA pramukha sarva jAvapUjA jANavI. e pUjA trika kayuM. athavA karavA, karAvavA ane anumodavA rUpa e pa trividha pUjA jANavI. 300 thavA eka vighnopazA minI, bIjI jyudayasAdhanI, trIjI nivRttidA yinI, e pUjA trika jANavuM yaduktaM // vigghovasAyigegA, anudayasAha i ve bIyA // nivukaraNI tazyA, phalayAna jahaba nAmehiM // 1 // ityAva zyaka niryuktivacanAt // ( vA ke0 ) athavA ( paMcovayArA ke0 ) paMcopacArA pUMjA te 1 gaMdha, 2 mAlya, 3 adhivAsa, 4 dhUpa, 5 dIpa. athavA 1 kusuma, 2 ta 3 gaM dha, 4 dhUpa, 5 dIpa e pAMca prakAreM paNa prathama aMgapUjA jANavI . bIjI ( vayAra ke0 ) aSTopacAra eTale 1 kusuma 2 rakaha 3 gaMdha 4 paIva 5 dhruva 6 naivedya 9 jala 8 phalehi puNo // viha kamma mahaNI, aDuvayArA havai pUyA // 1 // iti zrAvazyaka niryuktivacanaM e to prakAreM pUjA jANavI . trIjI ( sovayArA ke0 ) sarvopacArA e sarvopacAra paNe pUjA prate Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 3era NAma mAtrAdika sarva lokopacAra vinaya te sarvapUjA jANavI. athavA je TalI vastu male teNeM karIne pUjA karavI, te sarvopacArapUjA jANavI. tihAM 1 nhavaNa, 2 vilepana, 3 devapuSyavastra, tathA canuyugala, 4 vAsapUjA, 5 phUlapagara, 6 phUlamAla, 7 bUTAM phUla, 7 cUrNaghanasArAdi,tathA AMgI racanAdi, e dhvajAropaNa, 10 AcaraNa, 11 phUlaghara, 15 phUlano megha, 13 aSTamaMgala racanA, 14 dhUpa dIpa AratI maMgala dIpAdika naivedya Dhokana, 15 gItagAna, 16 nATaka, 17 vAjitra. e sattara prakAreM pUjA,tathA valI 1 prakAreM pUjA, tenAM nAma kahe . 1 snAtra, vilepana, 3 nUSaNa, phala, 5 vAsa, 6 dhUpa, dIpa, 7 phUla, e taMDula, 10 patra, 11 pUgI, 12 naivedya, 13 jala, 14 vastra, 15 natra, 16 cAmara, 17 vAjitra, 17 gIta, 1e nRtya, 20 stuti, 1 devapravyakozavRddhi, evaM ekavIza neda, tathA ekazo ATha prakArAdi e sarva bahuvidha pUjA jANavI. e rIteM paMcopacAra aSTopacAra ane sarvo pacAra malI traNa nedeM pUjA jANavI. e cothu pUjAtrika karvA // 10 // have pAMcamuM, avasthAtrika kahe jeHnAvika avatiyaM, piMDana payana rUvaradiyattaM / / banamana keMvalittaM, siittaM ceva tssbo||11|| arthaH he navyajIva! tuM (jAvidya ke0) jAvya. zrInagavaMtanI (ava batiyaM ke) traNa avasthA pratyeM eTale traNa avasthAnI jAvanA jAvi yeM, te kahe je. prathama (piMDala ke ) piMmasthAvasthA nAvIyeM bIjI (paya ba ke0) padastha avasthA nAvIyeM, trIjI (rUvarahiyattaM ke) rUpavarahitatvaM eTale rUparahita evI rUpAtIta avasthA nAvIyeM, tihAM je pimasthAvasthA te (uumana ke ) badmasthAvasthAyeM lAviyeM tIrthaMkara padanAM piMDa je zarIra tIrthakara nAmakarmayogya be, te piMmasthAvasthA meM ane padasthAvasthA te ( kevalitaM ke ) kevalajJAna avasthAyeM nAvIyeM eTale kevala jJAna pA myA palI prajupadastha thayA te, tathA rUpAtItAvasthA te ( siddhattaM ke0) sijhatvaM eTale sijhapaNAnI avasthAyeM jAvavI, kAraNa ke sijhapaNuM je je, te rUpathakI atita , mATe sikarUpapaNuM nAvatAM rUpAtIta nAvanA kahI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3e pratikramaNa sUtra. yeM. e ( ceva ke) nizce ( tassabo ke ) te piMDasthAdika traNa avasthA no artha jANavo // 11 // // have e traNe avasthA kyA kyA nAvavI ? tenAM gama kahe . sahavaNaccagehiM unama, bavaha paDidAra gehiM kevaliyaM // paliyaM kussaggediya, jiNassa bhAviU siittaM // 12 // arthaH-( ehavaNaccagehiM ke0 ) snapanArcakaiH eTale nhavaNa, pakhAla, a _di pUjAnA avasareM, pUjA karanArA pUjaka puruSoyeM ( jiNassa ke0) zrIjinezvaranI (banamabava ke ) badmasthAvasthAne nAvavI, te badma sthAvasthAnA traNa neda be, eka janmAvasthA, bIjI rAjyAvasthA ane trI jI zramaNAvasthA, temAM prajune nhavaNa arcAdika pradAlana karatAM janmA vasthA nAvavI, ane meruparvatanI upara je janma mahotsava jAvavo te paNa janmAvasthAja jANavI. tathA mAlAdhArAdi, puSpa, kezara, caMdana ane alaMkArAdi caDhAvatAM rAjyAvasthA nAvavI. valI jagavaMtane apagata zirakeza, zIrSa, zmazru kUrca rahita evA mukha mastakAdika dekhIne zramaNAvasthAnI nAvanA nAvavI. e prathama badmasthAvasthA traNa nedeM vivarIneM kahI. tathA kiMkalI, kusumavRSTi ane divyadhvani pramukha (paDihAragehiM ke0) ATha mahAprAtihArye karIne eTale prAtihArya yukta nagavAnane dekhIne bIjI padasthAvasthA eTale ( kevaliyaM ke0 ) kevalI paNAnI avasthA nAvIye. tathA (paliyaMka ke ) paryakAsane karI sahita eTale paloMThI vAlIne beThA evA (ussaggehiM ke0) kAussaggIyAne AkAreM (ya ke0) valI (jiNassa ke) jina- biMba dekhave karIne ( siddhattaM ke ) si katva eTale siddhapaNAnI avasthA arthAt rUpAtItapaNAnI avasthA pratye ( nAvika ke) nAvavI. kema ke ? keTalAeka tIrthaMkaro payaMkA sane kAussagga mukhAyeM mukti gayA mATeM jyotirUpa avagAhanA nA vavI. A gAthAmAM nAviU e kriyApada sarvatra saMgata karavu, e pAMcamuM avasthA trika karvA // 15 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 353 have bahuM traNe dizi jovAthI nivarttavAnuM trika kahe je. jahAdo tiriANaM, tidisANa nirakaNaM cazmadavA // patrima dAdiNa vAmaNa, jiNa muda naba dihi jurja // 13 // arthaH-zrIjinapratimA juhAratAM praju upara ekAMta dhyAna rAkhavA nimi teM eka (uThA ke0) Urdhva dizi, bIjI (aho ke0) adhodizi anetrI jI (tiriyANaM ke0) tIrjI dizi, te AI avayU~ e (tidisANa ke0) traNa dizinuM ( nirakaNaM ke ) jovu ( cazja ke ) bAMgaq eTale varjana karavU. (ahavA ke0) athavA (palima ke0) pAbalI pUMnI diziyeM (dAhi Na ke0) jamaNI diziyeM tathA (vAmaNa ke0) mAbI diziyeM eTale je di zAyeM zrInagavaMtanI pratimA hoya, te dizi TAlIne zeSa pUMnI bAju tathA jamaNI bAju ane mAbI bAju, e traNa dizAyeM jobAnuM varjana karavU, mAtra (jiNamuha ke0) zrI jinezvaranA mukhaneviSe potAnI (dihi ke) ha STine (naba ke0) nyasta eTale sthApI rAkhelI hoya, teNe karI (ju ke0) yukta eTale sahita evo thako vaMdana kare. eTale jinapratimA upara potAnAM locana thApI ekAgra mana kare, paraMtu AhuM avalu araDhuM parahu~ jUve nahIM. e bahuMtraNa dizi nirakhaNa varDavAnuM trika kayu // 13 // have sAtamuM padanUmipramArjanatrika kahe , te AvI rIteM keH-zrIjina vaMdanAyeM zariyAvahi pamikamatAM tathA caityavaMdana karatAM jIvayanane arthe rUDe prakAreM dRSTivaDe jozne pada sthApavAnI nUmi traNa vAra pUMjavI. tihAM gRhastha hoya to vastrAMcaveM karI pUMje, ane sAdhu hoya to rajoharaNe karI pUMje. e sAtamuM trika thayu. have bAgmuM AlaMbanatrika ane navamuM musAtrikanuM svarUpa kahe je. vannatiyaM vannabA, laMbaNamAlaMbaNaM tu pddimaaii|| joga jiNa muttasuttI,muddAnneeNa muddatiyaM // 14 // arthaH-(vannatiyaM ke0) varNa trikaM eTale varNatrika te, kayuM te kahe . (va nabAlaMbaNaM ke0 ) varNArthAlaMbanaM eTale eka varNAlaMbana, bIjuM arthAlaMbana, tihAM namobuMNAdika sUtra gaNatAM temAM AvelA je halavA nAre akSara te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pratikramaNa sUtra. nyUnAdhikarahita paNe yathAsthita bolavAM, tathA saMpadA pramukhanuM barAbara ciM tana rAkhavU, te prathama varNAlaMbana jANavU, ane je namobuNaM pramukha sUtro jaNatAM tenA artha hRdayamAM nAvavA, te bIju arthAlaMbana jANavU, tathA (bAlaMbaNaM tu ke0) AlaMbana te valI zuM kahIyeM ? toke (pamimAI ke) pratimAdi eTale jinapratimA tathA AdizabdathakI nAva arihaMtAdikanuM tathA sthApanAdika, paNa grahaNa karavU, tenuM je svarUpa AlaMbana dhAravaM, te trIju pratimAlaMbana jANavU, e AThamuM AlaMbanatrika kaDaM. have navamuM mumAtrika kahe . eka (joga ke0) yogamukhA, bIjI ( jiNa ke) jinamukA ane trIjI (muttasuttI ke0) muktAzukti mujA e ( muddAneeNa ke0) yoga musAdikanA nedeM karIne ( muddatiyaM ke0) mu mAtrika jANavU // 14 // have prathama yogamukhAnuM svarUpa kahe jeHannumaMtariaMguli, kosAgArehiM dohiM dabehiM // piTTovari kuppari saM, viehiM taha jogamuddatti // 2 // arthaH-( annusaMtariaMguli ke ) anyonyAMtaritAMguli eTale be hAtha nI daze aMguline anyonya te mAMhomAMhe aMtarita karI jihAM evI ane ( kosAgArohiM ke ) kamalanA DoDAne AkAreM joDIne kIdhA evA ( do hiMhabehiM ke0) be hAthe karIne, te behu hAtha kehavA ? to ke (piTTovari ke) peTa upareM ( kuppari ke0) koNI te (saMhiehiM ke0) saMsthita eTale rahI le jenI evA prakAre raheve karI ( jogamudatti ke0) yogamuDA iti eTale yoga mujA ema hoya. e pahelI yogamujAnuM svarUpa kaDaM // 15 // ___ have bIjI jinamukhAnu lakSaNa kahe . cattAri aMgulAI, purau UNAiM jaba patrima // pAyANaM ussaggo,esA puNa ho jinnmuddaa||16|| arthaH-( jaba ke0 ) yatra eTale jihAM (pAyANaM ke0) paganA je (pura ke0) zrAgalanA aMgulinI bAju taraphanA pahocAne mAhomAMhe ( cattAri aMgulAI ke) cAra pAMgulano AMtaro rAkhyo hoya, ane paganA (pachima Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdanArthasahita. 30 ke0) pAulanI pAnInI bAjunA jAgamAM mAMhomAMhe cAra yAMgulathI kAMika (UNAI ke0 ) UNo taro rAkhyo hoya. e rIteM paga rAkhIne (ussaggo ho) kAussagga karIyeM (esA ke0 ) e prakAreM (puNa ke0) valI (jiemuddA ho ) jinamudrA ( hoi ke0 ) hoya // 16 // have trIjI mukAzuktimudrA kahe . muttA suttI muddA, jasamA dovi ganiyA davA || te puNa nilAmdese, laggA anne alagga ti // 17 // artha :- ( ja 0 ) jihAM ( dovi ke0 ) behue pa ( hA ke0 ) hAtha te (samA ke0 ) sarakhA barAbara ( gayA 0 ) garjitapaNe rAkhI ( te ke0 ) te be hasta ( puNa ke0 ) valI ( nilAma se ke0 ) lalATanA deza eTale lalATanAM madhya jAgane viSe ( laggA ke 0 ) lagADyA hoya, valI ( o ) anya eTale bIjA keTalAeka yAcAryoM kahe be ke ( alaggatti ho) lagAyA hoya eTale lalATadezathI dUra rAkhyA hoya. iti eTale e prakAreM (muttAsuttI muddA ke0) muktAzuktinAme mudrA kahIyeM. emAM caMgu linAM bis vinA jema motInA bIpano joko malelo hoya, tevA kAreM hAtha rAkhavA, e mudrAnuM e lakSaNa be // 17 // have e traNa mudrA mAMhelI kai mudrAyeM kriyA karavI. te kahe be. paMcago parivArDa, thayapADho doi jogamuddAe || vaMda jiemuddAe, paNihANaM muttasuttIe // 18 // arthaH- eka ichAmi khamAsamaNano pATha tene ( paMcago parivArDa ke 0 ) paMcAMga praNipAta kahIyeM. bIjo ( thayapADho ke0 ) stavapATha te zrIjine zvaranA guNanI stuti je stavanAdikano pATha karavo te ( jogamuddAe ho ) yogamudrAyeM karIne ( hoi ke0 ) hoya, tathA ( vaMda ke0 ) vAMda yA devAM ne kAussagga je arihaMtacezyANaM ityAdi sarva (jiemuddA eke0 ) jinamudrAyeM karIne thAya, tathA jAvaMti cezyAeM, jAvaMta ke vi sAhu ne jayavIyarAya e traNe ( paNihANaM ke0 ) praNidhAna saMjJAmAM ve. paNa ihAM te saMpradAyagata ekaja jayavIyarAyane kahI yeM baiyeM, te (mutasutIe ke 0 ) muktAzukti mudrAyeM kahIyeM // 18 // ihAM zrIsaMghAcAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 pratikramaNa sUtra. jASyamadhye muktAzukti mukhAyeM strIne stanAdika avayavo pragaTa dekhAya tema na tharbu jozye, evA hetu mATe strIne uMcAlalATadezeM hAtha lagADavA kahyA nathI. e navamuM mukhAtrika karvA // have dazamA praNidhAnatrikanuM svarUpa kahe . paNidANatigaM cezya, muNivaMdaNa-paDaNA-sarUvaM vA // maNa-vaya-kAegattaM,sesa-tiyo na payaDutti // 2 // daarN||2|| arthaH-(paNihANatigaM ke0) praNidhAnatrika, te kaDe? te kahe . ti hAM jAvaMti cezAI e gAthA ( cezya ke ) caityavAMdavA rUpa te prathama praNidhAna jANavU. tathA jAvaMta kevi sAhu e gAthA ( muNivaMdaNa ke) muni vAMdavA rUpa, te bIjuM praNidhAna jANavU. tathA jayavIyarAya A nava makhaMmA paryaMta e gAthA ( patraNAsarUvaM ke0 ) prArthanAsvarUpa te trIjuM praNi dhAna jANavu. ( vA ke) athavA eka (maNa ke ) mananuM bIjuM (vaya ke) vacana, ane trIjuM ( kAya ke) kAyArnu ( egattaM ke ) ekatva eTale ekAgra paNuM te paNa praNidhAnatrika kahIye. zhAM ziSya pUje je ke caityavaMdanAyeM praNidhAna Ave ,ane bIjI zeSa vaMdanA to praNidhAna vinAja thAya be, tihAM e bola sacavAtA nathI te kema ? tene guru kahe be, ke tihAM mana, vacana ane kAyAnI ekAgratA ke e mukhya praNidhAna be e dazamaM praNidhAna trika kaDaM. __ have (sesa ke.) zeSa rahyA je (tiya ke0) trika eTale AhIM gAthAyeM karI jenuM svarUpa nahI vakhAeyu evaM bIjaM ane sAta, trika, teno (abo ke0) artha te (tu ke0) valI ( payamutti ke0) prakaTa be, mATe tenuM kharU pa mUla gAthAmAM lakhyuM nathI, ema jANavU. tathApi bAlAvabodhakartAyeM te trikonA anukrameM saMkSepa artha te te sthAnakeM lakhyA , eTale dazatrikanuM e prathama mUla chAra thayuM ane uttara bola trIza thayA // 2 // have bIjuM pAMca prakAranA anigamarnu chAra kahe . sacitta dava mujANa, macitta maNukANaM maNegattaM ||g sAmi uttarAsaM, ga aMjali sirasi jiNa dihe||20|| arthaH-caityAdikane viSe praveza karavAno vidhi tene anigama kahIye. te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 3e pAMca prakAreM . tihAM dehare jAtAM (sacittadatvaM ke0) sacittavya je potAnA aMge zrAzrita kusumAdika,phalAdika, hoya, tenu (ujANaM ke0) bAMgavU,te pratha ma anigama, tathA (acittaM ke0) acitta padArtha je avyanANAdika tathA AjaraNAdika vastrAdika vastu tenuM ( aNuUNaM ke) aNagaMma eTale potAnI pAse rAkhavAnI anujhA te bIjo anigama. tathA (maNegattaM ke0) mana- ekAgrapaNuM karavU, te trIjo anigama. tathA (gasAmi ke) ekapa huM vastra behu DAyeM sahita hoya teno (uttarAsaMga ke0) uttarAsaMga karavo, te cotho anigama. tathA (jiNa dile ke0) zrIjinezvarane dUrathakI najareM dI thake (aMjali ke0) be hAtha jomIne (sirasi ke0)mastakaneviSe lagA mavA eTale aMjalibala praNAma karavo,te pAMcamo anigama jANavo // 2 // zya paMcavidAnigamo, adavA muccaMti raaycindaaiN|| khaggaM battovANada, manaDaM camare a paMcamae // 1 // dAraM // 3 // arthaH-(zya ke0 ) pUrvatI gAthAmAM kahyA je (paMcavihAnigamo ke0 ) pAMca prakAreM anigama te deva tathA guru pAseM AvatAM sAcavavA (ahavA ke0) athavA vaMdanA karanAra zrAvaka jo poteM rAjAdika hoya to te e pAMca anigama sAcave, ane valI bIjAM (rAyacinhA ke0) rAjAnAM pAMca ci nha je te pratye (muccaMti ke0) mUke eTale bagaMDe tenAM nAma kahe , eka (khaggaM ke0 ) khaDga, bIj ( utta ke0) batra, trIjuM ( uvANaha ke ) upA naha, eTale paganI mojaDI,cotho mAthArnu (majamaM ke0) mukuTa ane(paMcamae ke0) pAMcamuM (camaretha ke0) cAmara, e paNa pAMca anigama jANavA // 1 // eTale pAMca anigamarnu bIjuM hAra pUrNa thayuM // uttara bola pAMtrIza thyaa|| // have ve dizinuM trIjuM hAra, tathA RNa avagrahanuM cothu chAra kahe // vaMdaMti jiNe dAhiNa, disimAi purisa vA madisi nArI // dAraM // 3 // navakara jadannu sahi, karajiha makuggado seso // 2 // dAraM // 4 // arthaH-(jiNe ke0) zrIjinane (dAhiNa disiDiyA ke0) dakSiNa dizi sthitA eTale mUla nAyakanI jamaNI dizAyeM rahyA thakA (purisa ke0) puruSo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ena pratikramaNa sUtra. (vaMdati ke0) vAMde eTale caityavaMdanA kare,ane mUla nAyakane (vAmadisi ke) mAbe pAse rahI thakI (nArI ke0) strI janavAMde,eTale caityavaMdanA kare.ihAM cai tyavaMdanA pUjAnA adhikAra mATeM prasaMgathI jamaNI pAseM dIpaka thApavo, ane mAbI pAseM dhUpAdika nANuM, phalAdika, jina AgaleM tathA hasteM ApIyeM.e be dizinuM trIjuM chAra thayu. ane uttara bola sAmaMtrIza thayA. have traNa avagraha,cothu hAra kahe je. tihAM jagavaMtathakI (navakAra ke0) nava hAtha vegalA rahIne caityavaMdanA karavI,te prathama (jahannu ke0)jaghanya a vagraha jANavo, tathA jagavaMtathakI (sahikara ke0) SaSThikara eTale zApa hAtha vegalA rahIne caityavaMdanA karavI,te bIjo (jiha ke0) jyeSTha eTale utkRSTa ava graha jANavo, ane (seso ke0) zeSa je nava hAthathI upara ane zApa hAthanI mAMdelI koreM eTalI vegalAIyeM rahI caityavaMdanA karavI, te sarva trIjuM (mAgga ho ke0) madhyama avagraha jANavo.tathA keTalAeka AcArya bAra prakAranA ava graha kahe De ke // ukkosa sahi pannA, cattA tIsA dasaha paNadasagaM // dasa nava ti cha egakaM, jiNuggahaM bArasa vineyaM // 1 // eTale 60,50,40,30,17,15, 10,e,3,2,1,0|| e bAra avagraha thayA eTale arkA hAthathI mAmIne zApa hA tha paryaMta zrIjinagRheM tathA gRhacaityAdikeM zvAsobAsAdi AzAtanA varjavA nimitteM e avagraha jANavAM // 22 // e cothu traNa avagrahay dvAra kahyu, zahAM sudhI sarva matI uttara bola 40 thayA // 25 // have traNa prakAreM caityavaMdanA karavI,tenuM pAMcamuM hAra kahe De namukkAreNa jahannA, cizvaMdaNa madya daMma thui jualA // paNa daMma thuz caukaga, thaya paNidANehiM nakosA // 13 // arthaH-( namukkAreNa ke0 ) eka namaskAra zlokAdika rUpa tathA namo arihaMtANaM kahIne athavA hAtha jomI mastaka namAmave karI athavA namo jinAya kahI namave karI athavA eka zlokAdi keheve karI athavA hamaNAM dehare caityavaMdana kahiyeM baiyeM, ityAdi rUpeM sarva prathama (jahannA ke) ja ghanya ( cizvaMdaNa ke ) caityavaMdana jANavU. tathA ( daMDathuzjualA ke0) daMDaka yugala te arihaMta cezyANaMnuM yugala tathA stutiyugala te cAra thura eTale eka namaskAra zlokAdirUpa kahI, zakrastava kahI, unnA thakSa, ari Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 3ee haMta cezyANaM kahI kAussagga karI, thui kahevI, te bIjI ( madya ke ) madhyama caityavaMdanA jANavI. tathA ( paNadaMga ke ) pAMca namobuNA rUpa pAMca daMmakeM karI ane (zruzcaukaga ke0) stuticatuSka eTale ATha thuzya karIne, (thaya ke ) stavaneM karIne tathA jAvaMti cezyA, jAvaMta kevi sAhu ane jayavIyarAya, e traNa (paNihANehiM ke) praNidhAne karIne trIjI (ukosA ke0) utkRSTI caityavaMdanA jANavI // 23 // anne biti geNaM, sakkabaeNaM jahanna vNdnnyaa|| tahuga tige Na mannA, nakosA canahiM paMcadiM vA // 24 // dAraM // 5 // arthaH-(anne ke0) anya eTale bIjA valI keTalA eka AcArya ema (biMti ke0) bruvaMti eTale kahe je ke (zgeNaM ke0) ekena eTale eka (sakala eNaM ke ) zakastaveM karIne deva vAMdIye te ( jahanna ke0 ) jaghanya (vaMda NayA ke) caityavaMdanA jANavI. ane ( tadugatigeNa ke) taddhikatri keNa eTale tehIja be tathA traNa zakrastaveM karI (madyA ke0) madhyama caitya vaMdanA jANavI. tathA ( cAhiM ke0) cAra zakrastaveM karI (vA ke) a thavA (paMcahiM ke0) pAMca zakastaveM karIne praNidhAna yukta karIye te (u kosA ke0 ) utkRSTa caityavaMdanA jANavI, ane nASyAdikane viSe stutI yugala kahyAM , te traNa thuz stutirUpa eka gaNIyeM .yeM. ane cothI thui zidArUpa samaketadRSTinI sahAyarUpa jUdI gaNI te mATeM stuti yugala kahe , teno vicAra AvazyakavRttithakI jANavo // 24 // eTale traNa nedeM caityavaMdanA pAMcamuM hAra kahyu. sarva malI uttara bola tAlIza thyaa|| __ have bahuM praNipAtahAra tathA sAtamuM namaskAra ghAra kahe be. paNivA paMcaMgo, do jANU karaguttamaMgaM ca ||daarN||6||sum daba namukArA,ga juga tiga jAva asayaM ||shyaadaar||7|| arthaH-jihAM prakarSe karI nakti bahumAnapUrvaka namavU tene (paNivArDa ke0) praNipAta kahIye te ( paMcaMgo ke ) pAMca aMga nUmiyeM lagAmavA rUpa jANavo, tenAM nAma kahe De ( dojANU ke0) be jAnu, eTale be DhIMcaNa, ane ( karaga ke0) be hAtha, (ca ke0) valI pAMcamuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 prAtakramaNa sUtra. ( uttamaMgaM ke0) uttamAMga te mastaka, e pAMca aMga jihAM khamAsamaNa A patAM nUmiye lAge, te paMcAMga praNipAta kahIye. eNe karI " zvAmi khamA samaNo vaMdilaM jAvaNiyAenisIhiyAe mabaeNa vaMdAmi " e pATha kahe. e bahu praNipAta dvAra kahyu. uttara bola cummAlIza thayA // have sAtamuM namaskAra kAra kahe . ( su ke ) jalA evA ( mahala ke0) atyaMta mahoTA gahana artha jehanA eTale nakti, jJAna, vairAgya dizAnA dIpaka evA ( namukkArA ke0 ) namaskAra kahevA te (ga ke0) eka tathA ( uga ke0) be, tathA ( tiga ke0 ) traNathI mAMDIne (jAvaya usayaM ke0) yAvat ekazo ne ATha paryaMta kahe ||e sAtamuM namaskAra dvAra kaDaM. uttara bola pIstAlIza thayA // 25 // - have devavaMdananA adhikAreM je navakAra pramukha nava sUtrAM Ave be, temane eka vAranAM uccasyAM halavAM tathA nAre malIne sarva gaNIye tevAre 1647 adara thAya ane 171 pada thAya tathA ey saMpadA thAya, e adara, pada tathA saMpadA malI traNe hAra ekagaM kahe . tenI sAthe saMpadAnAM nAma tathA artha paNa kaheze. yadyapi zyAmi khamAsamaNo tathA je abhyAsikA e gAthA tathA tassa uttarI, annaba, ityAdi apara graMthAMtareM to e sUtramAM saMkalita nathI tathApi nASyamAMhelA devavaMdanAdhikAreM bolyA be, anyathA je pUrve uttarachAra kahyAM, te pUrNa na thAya, temATeM te sarva dvAra ekagaM kahe be. amasahi amvIsA,navananyasayaM ca usaya saga ngyaa||do guNatIsa usA, 3 sola amanagyasaya 'vannasayaM // 26 // arthaH-1 prathama " paMca maMgala mahAsuyarakaMdha" eha nAma navakArabe, tenAM adara (amasahi ke0 ) amazaha te havaza maMgalaM evo pAThana NatAM thAya, kema ke zrImahAnizItha sUtramadhye prakaTAdareM havaz magalaM e havo pATha // yamuktaM // paMca payANaM paNatisa, vasacUlAI vama tittIsaM // evaM samme samappaz. phuDa makara mahasahIe // iti // 1 // temATeM jo nama skArano eka adara udo kare, to cozaTha vidhAneM namaskAra sAdhavo te nyuna thAya, tethI chAnanI AzAtanAno aticAra lAge, evaM zrIjaDbAhu khAmIyeM namaskAra kalpeM prakAzyuM be, mATeM havaz maMgalaM evo pATha kahevo. Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 401 2 bIju " praNipAta" evaM nAma zvAmikhamAsamaNa- be, te thojasU tramA guruvaMdanAdhikAreM vAMdaNAmAM Avaze, paNa ihAM caityavaMdana mATeM netuM kaDaM . tenA adara (ahavIsA ke0) ahAvIza be. ___3 trIjuM "pamikamaNA suyakaMdha" evaM nAma iriyAvahiyAnuM ve te sUtra nA zvAmi pamikama hAMthI mAMDIne yAvat gami kAussaggaM lageM a kara ( sayaMva ke0 ) ekazone valI upareM ( navanau ya ke0) navANuM be. 4 cothu "zakrastava" evaM nAma namobuNaM- be. tenA adara (usayasa ganajayA ke0) bazeM ne sattANuM jANavA. ___5 pAMcamuM" caityastava " evaM nAma arihaMtacezyAeMgeM be, tenA adara (do guNatIsa ke0 ) bazeM ne jaMgaNatrIza je. 6 bahuM "nAmastava" evaM nAma logassanu be, vartamAna jina covIzInA nAmanuM guNotkIrtanarUpa tenA adara (usahA ke ) bazeM ne zApa be.. 7 sAtamuM "zrutastava" evaM nAma purakaravaradInuM ne tenA adara (u so la ke0 ) bazeneM zola . Au{ " sinnastava" evaM nAma sijhAeM bujhANaM- he tenA akara ( amanauyasaya ke0) ekazone aThANuM be. e navamuM" praNidhAna trika" ebuM nAma jAvaMti cezyA jAvaMta ke vi sAhu ane sevaNA AjavakhaMmA paryaMta jayavIyarAya e traNenuM be. tenA adara (vannasayaM ke0) ekazo ne bAvana De // 26 // isa navakAra khamAsaNa, iria sakanaAi damesu ||p NihANesu a aru, tta vannasolasaya siiyaalaa||27|| arthaH-(ila ke0) e pUrve kahyA je adara te anukrameM amazaTha adara (navakAra ke0) navakArane viSe jANavA, ahAvIza adara (khamAsaNa ke0) khamAsamaNane viSe jANavA, tathA ekazo navANuM adara (iriya ke0) iri yA vahiyAnA gami kAussaggaM lageM jANavA, (1200) adara (saka A daMDesu ke0) zakastavAdika pAMca damakane viSe anukrameM jANavA. temAM namunuNa nA save tivideNavaMdAmi lageM eDa, tathA arihaMtacezyANaMnA appANaM vo sirAmi lageM zazae, tathA logassanA sabaloe lageM 260, tathA puraskaravara Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 pratikramaNa sUtra. dInA suassanagavarDa lageM 216, tathA sisANaM bujhANaMnA vezrAvaccagarANaM, saMtigarANaM, sammadihi samAhigarANaM lageM rae, e sarva malI pAMca damaka nA 1200 adara thayA. tathA 155 zradara jAvaMti ce AI, jAvaMta ke vi sAhu ane jayavIyarAya sevaNA Anava makhaMmA lageM e traNa (paNihANesu ke0)praNIdhAnane viSe jANavA.e rIteM e nava sUtrAMnA adaro ekA kariyeM. tyAre (akurutta ke0) advirukta eTale bIjI vAra aNa uccasyA evA (va nA ke0) varNa eTale adara te sarva malI (solasayasIyAlA ke0 ) zo laze ne sumatAlIza thAya // 27 // have padasaMkhyA kahe . nava battIsa tittIsA, ticatta aDavIsa sola vIsapayA // maMgala iriyA saka, bayAzsu gasIi sayaM // 20 // arthaH-navakAranAM ( nava ke ) nava pada De, iriyAva hinAM (battIsa ke0) batrIza pada, namobuNaMnAM (tittIsA ke0 ) tetrIza pada, arihaMtace zyANaMnA ( ticatta ke0 ) tAlIza pada, logassanAM ( amavIsa ke) ahAvIza pada, purakaravadInAM (sola ke) zola pada, siphANaMbujhANaMnAM ( vIsapayA ke0) vIza pada, ema (maMgala ke0) navakAra, (riyA ke) zariyAvahi ane ( sakachayAzsu ke0) zakastavAdika pAMce damaka e sAta sUtrAMne viSe sarva malI (gasIisaya ke0) ekazo ne ekyAzI padanI saMkhyA jANavI. ane praNIpAtanAM pada to vAMdaNAM nelAM guru vaMdanamAM kaheze. tathA praNidhAnatrikanI pada saMpadA anukrameM be, temATeM na kahyu " vArijA" tyAdi gAthA naktinI yojanA be, te zhAM gaNI nahI // 27 // have saMpadAnI saMkhyA kahe . ahaha navaghya ahavI,sa solasaya vIsa viisaamaa|| kamaso maMgala iriyA, sakkathayAIsu saganana // 2 // arthaH-prathama navakAranI (aha ke0) ATha saMpadA, tathA iriyAvahinI (aha ke0)zrApa saMpadA, tathA namobuNaMnI(nava ke0)nava saMpadA, tathA arihaMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana jAya arthasadita. 403 yAnI ( ke0 ) yA saMpadA, ( ya ke0 ) valI logassanI (zra vIsa ke0 ) aAvIza saMpadA, tathA purakaravaradInI ( solasa ke0 ) zo lasaMpadA, (ya ke0 ) valI siddhANaMbuddhANaMnI ( vIsa ke0 ) vIza saMpadA jAvI. elagAreka rahevAnuM sthAna tathA arthano ( vIsAmA ke0 ) vI sAmo levAnuM sthAna tene saMpadA kahIyeM. te (kamaso ke0) anukrameM (maMga a ho) navakArane viSe ( iriyA ke0 ) iriyAvadine viSe dhane ( sakkatha yAIsu ke0 ) zakrastavAdika pAMca daMrukane viSe e sarva malI sAta sUtrAMne viSe sarva saMpadA ( saganauI ke0) saptanavatI eTale sattAeM thAya // 25 // 0 "" have navakAranA akSara tathA pada ne saMpadA vivarI dekhADe . vasa nava paya, navakAre aTha saMpayA tc||sg saMpaya paya tullA, satarakara aThamI DupayA // 30 // "navaskara mI DupayabaDI" ityanye arthaH- ( navakAre ke0 ) navakArane viSe ( vaNasahi ke0 ) amarATha varNa hoya, tathA namo rihaMtANaM zrAdika ( paya ke0 ) pada teM ( nava ke0 ) nava hoya, ane ( saMpayA ke0 ) saMpadA to ( a 0 ) ATha hoya, ( taba 0 ) tihAM te ATha saMpadAmAMhe prathamanI " savapAvappaNA saNo sudhInI je ( sagasaMpaya ke0 ) sAta saMpadA be, te to ( payatullA ke0 ) padane tulya jANavi eTale jeTalA pada teTalI saMpadA paNa jANavI tathA (mI ke0 ) mI saMpadA to "maMgalANaM casavesiM" paDhamaM havas maMgalaM e ve padane ekaThAM kahIyeM mATe e ( DupayA ke0 ) ve padanI jANavI, tathA anya keTalAeka AcArya ema kahe be, ke " paDhamaM hava maMgalaM " e (navarakara mI ke0 ) nava akSaranI AThamI saMpadA tathA " esopaMca namukkAro, sabapAvappaNAsaNo " e ( Dupaya ke0 ) ve padanI ane zola karanI ( bahI ke0) bahI saMpadA jANavI // 30 // " have praNipAta khamAsamaNanA akSara tathA pada chAne saMpadA vivarI dekhADe be. pazivAya akarAI, aThAvIsaM tadAya iriyAe // nava nana = makara sayaM, tIsa paya saMpayA aTha // 31 // artha :- (pazivAya ke0 ) praNipAta daMDakane viSe (hAvIsaM ke0 ) zrAvIza Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 pratikramaNa sUtra. ( akarA ke0 ) adara be, (tahAya ke0 ) tathAca eTale temaja valI (riyAe ke0)riyAvahine viSe ( navanagamarakarasayaM ke0) navanava ti akSarazataM eTale navANuyeM adhika ekazo adara jANavA arthAt eka zo ne navANuM adara jANavA, tathA (utIsa ke0) trIza (paya ke0)pada jANavAM ane ( saMpayA ke0) saMpadA (aha ke) ATha jANavI // 31 // e ATha saMpadAnA padanI saMkhyA tathA saMpadAnA Adi pada kahe je. juga juga ga cana ga paNa, gAra baga iriya saMpayA pyaa|| zvA hari gama pANA, je me egidi ani tassa // 32 // arthaH-pahelI saMpadA ( uga ke0 ) be padanI, bIjI saMpadA paNa (uga ke0 ) be padanI, trIjI (ga ke) ekapadanI, cothI (cana ke0) cAra padanI, pAMcamI (ga ke0) ekapadanI, bahI(paNa ke0) pAMca padanI, sAtamI (gAra ke ) agIyArapadanI, bAgmI (baga ke0) padanI jANavI // have e (iriya ke0) zariyAvahInI sarva (saMpayA keNa) saMpadAu~nA (A ipayA ke0) Adipada eTale prathamanA pada je saMpadAnA dhuriyAM te kaDe be. tihAM prathama (zvA ke0 ) zvAmi e pahelI saMpadA, pahelu pada, (iri ke0) zariyAva hiyAe e bIjI saMpadA, pahelu pada, (gama ke0) gamaNAgamaNe e trIjI saMpadAnu pahevU pada, (pANA ke0 ) pANakamaNe e cothI saMpadAnuM pa helu pada, (jeme ke) jemejIvA virAhiyA e pAMcamI saMpadAnuM paheDhuM pada, (egidi ke0) egidiyA e bahI saMpadAnu paheDhuM pada, ( ani ke0 ) a nihayA e sAtamI saMpadA, paheDhuM pada, (tasa ke0 ) tassauttarI karaNeNaM e bAThamI saMpadAnuM pahevU pada jANavU // 3 // // have e riyAvahinI pATha saMpadAnAM nAma kahe // anuvagamo nimittaM, ude aradena saMgade paMca // jIvavirAdaNa paDi, kamaNa neyanatinni cUlAe // 33 // arthaH-acyupagama eTale aMgIkAra kara te AhIM pApanA dayanuM je zrAlocanA lakSaNa kArya teno aMgIkAra karavo te svarUpa eTalA mATe zvAmi pamikamijaM e be padanI prathama(anuvagamo ke0) anyupagama saMpadAjANavI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 405 2 te aMgIkAra kRta vastuneM upajAvavAnA kAraNa rUpa iriyAva hiyAe virAhaNAe be padanI bIjI (nimittaM ke0) nimita saMpadA jANavI. 3 sAmAnya prakAre prAyazcitta upajAvavA rUpa gamaNAgamaNe e eka pa danI trIjI (uhe ke0) ugha eTale sAmAnya hetu saMpadA jANavI. e jIva hiMsA upajAvavAno sAmAnya hetu gamanAgamana be. __4 jIvahiMsAnA vizeSa hetu rUpa eTale vizeSapaNe prANa bIjAdika AkramaNa rUpa te pANakamaNe, bIyakamaNe, hariyakamaNe, usA uttiMga paNa ga dagamaTTImakamA saMtANA saMkamaNe, e cAra padanI cothI (iaraheuke0) ztarahetu eTale vizeSa hetu saMpadA jANavI. je sAmAnyathI itara te vize Sa hoya; mATe vizeSa hetu e, nAma jANavU. 5 samasta jIvanA paritApa rUpa jIva virAdhanA saMgraha rUpa te je me jI vA virAhiyA e ekapadanI (paMca ke0) pAMcamI (saMgahe ke)saMgraha saMpadA. 6 ekeDiyAdika pAMca jIvane dekhADavA rUpa jIvaneda 563 pramukha ka thana rUpa egidiyA, bediyA, tediyA, cariMdiyA, paMciMdiyA, e pAMca padanI bahI ( jIva ke0) jIva saMpadA jANavI. ___7 te jIvAdika nedane paritApanA virAdhanA rUpa te anihayAthI mAM mIneM tassa milAmi mukkama lageM agIyAra padanI sAtamI (virAhaNa ke0) virAdhanA saMpadA jANavI. ___prAyazcittavizodhanakaraNa rUpa te tassauttarI karaNeNaMthI mAMgIne ga mi kAussaggaM lageM na padanI AgmI (pamikamaNa ke0)pratikramaNa saMpadA. (neya ke0) e nedathakI. e mAMhe prathamanI pAMca saMpadA te iriyAva hinI mUla saMpadA jANavI, ane pAulanI (tinni ke0) traNa saMpadA te riyA vahinI ( cUlAe ke) cUlikArUpa jANavI // 33 // have namunuNaMnI pratyeka saMpadAnA padanI saMkhyA tathA Adipada kahe be. uti cana paNa paNa paNa, cana tipaya sakkathaya sNpyaaipyaa|| namu Aga puriso, loga annaya dhamma'ppa jiNa savaM // 34 // arthaH-pahelI (3 ke0) be padanI, vIjI (ti ke0 ) traNa padanI, trIjI (cana ke ) cAra padanI, cothI (paNa ke) pAMca padanI, pAMcamI (paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 pratikramaNa sUtra. ke0) pAMca padanI,bahI (paNa ke0)pAMca padanI,sAtamI(3 ke0)be padanI,zrA mI (cana ke0)cAra padanI ane navamI (tipaya ke0)traNa padanI e ( sakka thaya ke0) namubuNaMne viSa saMpadAnAM pada kahyAM,te sarva malI tetrIza jANavAM. have namunnuNaMnI (saMpayA ke0) saMpadAnA (AzpayA ke0) AdinA eTale pahelA dhuriyAMnAM pada kahe . ( namu ke0) namobuNaM e pahelI (saMpadArnu prathama pada jANavU,(Azga ke0) AgarANaM e bIjI saMpadAnuM prathama pada, (puriso ke0) purisuttamANaM e trIjI saMpadAnuM prathama pada, ( loga ke0)lo guttamANaM e cothI saMpadAnuM prathama pada, (ajaya ke0) ajayadayANaM e pAM camI saMpadAnuM prathama pada, (dhamma ke0) dhammadayANaM e bahI saMpadAnuM pratha ma pada, (appa ke0) appamihayavaranANadasaNadharANaM e sAtamI saMpadAnu prathama pada, (jiNa ke0) jiNANaM jAvayANaM e AgmI saMpadAnuM prathama pada, ane (saba ke0) savannuNaM sabada risiNaM e navamI saMpadAnuM prathama pada. have e zakrastavanI nava saMpadAu~nAM nAma kahe . thoava saMpayA uda, Iyaradeka vauMga tk|| savisesu vanaga sarUva, dena niyasamaphalaya murake // 35 // arthaH-zrIarihaMta nagavaMta te vivekI janoyeM stavavA yogya De eTalA mATe namubuNaM arihaMtANaM, jagavatANaM e be padanI pahelI ( thopava saMpa yA ke0) stotavya saMpadA jANavI. paThI te stavavA yogyatuM sAmAnya hetu kahevA mATe AgarANaMthI mAMgIne sayaMsaMbujhANaM lageM traNa padanI vIjI ( uha ke0) ugha eTale sAmAnyahetu saMpadA jANavI. par3I e bIjI saMpa dAnA arthane vizeSe dIpAve temATe sAmAnyahetuthI (zyaraheU ke0) zta rahetu te vizeSaheturUpa trIjI saMpadA jANavI,par3I Adya saMpadAnA arthane vizeSe dIpAve eTale sAmAnya stavanAno upayoga tenuM kahevU te cothI ( uvauMga ke ) upayoga saMpadA jANavI. paDI e upayoga saMpadA nAja artha ne hetu sanAveM karI dIpAve te pAMcamI (takeU ke0 ) tat hetu saM padA jANavI, athavA upayoga hetu saMpadA jANavI, par3I eja upayoga hetu saMpadAnA artha guNa dIpAvavA nimitteM artha vizeSe jaNAve eTale kAraNa sahita stavavA yogya, svarUpa kahevaM te bahI (savisesuvalaga ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 409 savizeSa upayoga hetu saMpadA jANavI,paDhI yathArtha potAnA svarUpana hetu prakaTArtha dekhAmavA rUpa sAtamI ( sarUvaheja ke0) svarUpa hetu saMpadA jA NavI, tathA potAne samAna phaladAyaka prakaTArtha rUpa eTale stavanA karanA rane Apatulya kare evI parama phaladAyinI eTale potAnI samAna parane pha lana karaNa eTalA mATe AThamI (niyasamaphalaya ke0) nija samaphaladanAme saMpadA jANavI, tathA moda svarUpa prakaTArtha rUpa mokSapadanuM svarUpa, eTalA mATe navamI (suke ke0) moda saMpadA jANavI. je mATe kaDaM be ke " saba thAI paDhamo, bI sivamayala mA AlAvo // tarja namojiNANaM jiya nayANaM tannidiko // 1 // ityAvazyake // 35 // have namobuNaMnA akSarAdikanI ekaMdara saravAle saMkhyA kahe . do saganakA vamA, navasaM payaH tittIsa sakkathae / cezyathaya saMpaya,ticatta paya vama usayaguNatIsA // 36 // arthaH-( sakathae ke0 ) zakastava je namonuNaM tene viSe sarva malIne (dosaganaU ke)bazene sattAeM (valA ke0) varNa jANavA ane (navasaMpa ya ke0) nava saMpadA jANavI, tathA (payatitIsa ke0) pada tetrIza jANavAM. have (cezyathaya ke0) caityastava eTale arihaMta cezyANaMne viSe sarva malI (aThasaMpaya ke0) ATha saMpadA jANavI ane ( ticattapaya ke ) teM tAlIza pada jANavAM, tathA (vama ke ) varNa eTale zradara te (usayagu NatIsA ke0) bazeM ne ugaNatrIza jANavA // 36 // have caityastava je arihaMta cezyAeM tenI pratyeka saMpadAnA padanuM mAna tathA pratyeka saMpadAnA Adipada eTale dhuriyAM kaheje. basaga nava tiya u cana,bappaya cii saMpayA payA pddhmaa|| aridaM vaMdaNa sijhA, anna suhuma eva jA tAva // 37 // arthaH-pahelI (3 ke ) be padanI, bIjI (ke0) ba padanI, trIjI ( saga ke0) sAta padanI, cothI ( nava ke0) nava padanI, pAMcamI (tiya ke0 ) traNa padanI, baThI ( ke ) u padanI, sAtamI ( cau ke0 ) cAra padanI, AgmI (bappaya ke0) ba padanI jANavI. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 800 pratikramaNa sUtra. have e (ci ke0) caityastavanI pratyeka (saMpayA ke) saMghadAnA- ( paDha mA ke0) prathamanA eTale AdinAM dhurIyAMnAM (payA ke0) pada kahe . ti hAM (arihaM ke) arihaMta cezyANaM e pahelI saMpadAnuM prathama pada (vaMdaNa ke0) vaMdaNavattiyAe e bIjI saMpadAnuM prathama pada (sijhAe ke0) sikAe e trIjI saMpadAnuM prathama pada, (anna ke0) annabausasieNaM e cothI saM padAnuM prathama pada, (suhuma ke0) suhumehiM aMgasaMcAlehiM e pAMcamI saMpa dAnuM prathama pada, (eva ke0) evamAzehiM AgArehiM e bahI saMpadAnuM pra zrama pada, ( jA ke ) jAva arihaMtANaM e sAtamI saMpadAnuM prathama pada, ( tAva ke0) tAvakAyaM e AgmI saMpadAnuM prathama pada // 3 // have e caityastavanI saMpadAu~nAM nAma kahe . anuvagamo nimittaM, dena iga bahu vayaMta aagaaraa|| AgaMtuga AgArA, ussaggAvahi sarUvaha // 37 // arthaH-je aMgIkAra karavU tene abhyupagama kahIyeM mATe zhAM arihaMta vAMdavAnI aMgIkArarUpa prathama (apavagamo ke) acyupagama saMpadA jANa vI,tathA kAussagga kayA nimitteM karI karIye? te bIjI (nimittaM ke0)ni mitta saMpadA jANavI. tathA zramAdika hetu vadhate vadhate karI kariyeM, kema ke zramAdika kAraNa vinA niSphala thAya mAneM trIjI (heja ke0) hetu saM padA jANavI. tathA zrAgAra rAkhyA vinA niraticArapaNe kAussagga na thA ya, eTalA mATeM AgAra rAkhavAnI annabasasIeNaM ityAdi ubAsAdikane karave karI cothI (gavayaMta ke) ekavacanAMta AgAra saMpadA jANavI. tathA "suhumehiM aMgasaMcAlehiM" eTale sUmanetrAdikaphurakavAdi mAtra A dikeM karI pAMcamI (bahuvayaMta AgArA ke ) bahuvacanAMta AgAra saMpa dA jANavI. hAM AgArA pada behune jomavU, tathA eka sahaja bIjo a dapabAhulya eTale evamAzehiM eNe karI agnisparza, paMceMpriya chedana, cau rAdilaya, sarpAdi, kadAcit AvI male to ityAdi AgAra kahyAM, mATeM bahuhetu AgaMtuka nAvarUpa athavA agnyAdika upaghAta rUpa bahI (zrA gaMtuga AgArA ke0) AgaMtukAgAra saMpadA jANavI. tathA jAva arihaM tANaM ityAdika kAussaggano avadhi maryAdA rUpa je saMpadA, te sAta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devanaMdana nArthasahita. qd mI gAMva kAyotsargAvadhi saMpadA jANavI, tathA kAyo tsarganuM yathAvasthA rUpa svarUpa te AmI ( sarUva ke0 ) svarUpa saMpadA jA vI. e ( ke0 ) ATha saMpadAnAM nAma kahyAM // 38 // have nAmastava eTale logassAdikane viSe padAdikanI saMkhyAdika kae a. nAmathayAisa saMpaMya, payasama pramavIsa sola vIsa kamA // ruttama do sava, isaya solaha nA sayaM // 39 // arthaH- (nAmayayAsu ke0) nAmastavAdikane viSe eTale nAmastava te logassa tathA yAdizabda thakI purakaravaradI te zrutastava jANavuM zrane si stava te siddhANaM buddhANaM jAvaM. e traNa sUtrane viSe ( payasama ke0 ) pada samAna ( saMpaya ke0 ) saMpadA jANavI. eTale jeTalAM e sUtronAM par3ha be, telAM vizAmAnAM sthAnaka jANavAM- tihAM logassanAM pada paNa ( a vIsa ke0 ) hAvIza ne saMpadA paNa ahAvIza jANavI ne purakara va dInAM pada paNa ( sola ke0 ) zola ne saMpadA paNa zola jANavI. ta yA siddhANaM buddhAMnA pada paNa ( vIsa ke0 ) vIza ne saMpadA paNa vI za jAvI. e (kamA ke0 ) anukrameM saMpadA tathA pada kahevAM, tathA loga sane viSe (rutta ke0 ) vIjI vAra uccasyA evA, ( dosaTha ke0 ) baze ne zATha (vasa ke0 ) varNa eTale akSara jANavA. tathA purakaravaradInA suprasa jagava paryaMta ( Dusayasola ke0 ) baze ne zola akSara jANavA, ne siddhANaM buddhAnA karemi kAussaggaM paryaMta ( nAsayaM ke0 ) ekazo ne hANuM akSara jANavA // 35 // paNihANa jvannasayaM, kameNa saga ti canavAsa / tattAsA // guNatAsa aThavIsA, caDatI sigatIsa bAra guru vasA // 40 // dAraM // // 10 arthaH- dave jAvaM ticezyAeM tathA jAvaMta kevi sAhU ne sevA thA navamakhaMmA lageM jayavIyarAya, etraNa (paNihANa ke0 ) praNidhAna sUtra be, te viSe ( DuvannasayaM ke0 ) ekazo ne bAvana akSara jANavA have ( kameNa ke0) anukrameM saMyogI yA guru eTale nAre akSara sarva sU 52 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. 410 trAMnA kahe . tihAM prathama navakArane viSe ddhA, prA, va, hU, kA, va, ppa, e ( saga ke0 ) sAta akSara guru eTale nAre jANavA tathA khamAsamaNane viSe bA, jA, ba, ( ti ke0 ) traNa akSara guru jAvA. tathA iriyAvahine viSe vA, ka, ka, kka, ka, ttiM, hi, ka, tti, hi, dda, ssa, chA, ka, ssa, ta, bi, tta, hrI, mma, gghA, hA, ssa, ggaM, e ( ca vIsa ke0 ) covIsa akSara guru jANavA. tathA namune viSe tu cha, ddhA, tta, vi, tta, jo, sku, gga, mma, mma, mma, mma, mma, kka, hI, ppa, ha, nnA, ddhA, ttA, va, nnu, va, rake, vA, tti, ddhi, ttA, ddhA, ssaM, ha, ve, e ( tittIsA ke0 ) tetrI akSara guru jANavA. keTa lA eka vajamANaM padanA bakArane guru kahetA nathIne kelAeka mma, e traNane guru gaNIne tetrI guru akSara kare. tihAM cUlikAnI gAthA guru nayI gaNatA. ityAdika bahu matAMtara be, paNa ihAM to saMpradAyAgata eka TakAra jAre gaNIyeM baiyeM. tathA arihaMta cezyANaM rUpa caityastavane viSe ssa, ggaM, tti, tti, kA, tti, mmA, tti, tti, gga, tti, ddhA, ppe, du, ssa, gga, nna, cha, mu, gge, tta, bA, higgo, ssa, ggo, kA, ppA, e (guNatIza ke0) gaNatrIza akSara guru be. tathA logassarUpa nAmastavane viSe ssa, jo, mma, cha, tta, ssaM, ppa, ppa, ppha, UM, UM, mmaM, liM, va, cha, a, ba, tti, ssa, tta, ddhA, gga, tta, mma, be, , ddhi, va, e (vIsA ke0 ) avAvIza akSara guru jANavA " tathA purakaravaradI rUpa zruta stavane viSe raka, Dhe, mmA, UM, ssa, ssa, ssa, ppho, ssa, ssa, blA, raka, ssa, cci, ssa, mma, ssa, pra, he, nna, nna, ssa, prU, cci, ba, hi, ka, ccA, mmo, ha, mmu, tta, cha, ssa, e ( caDatIsa ke0 ) cotrI ra guru jANavA. tathA siddhANaM buddhArUpa siddha stavane viSe ddhA, ddhA, gga, va, ddhA, ko, kkA, ssa, dva, ssa, jiM, rakA, ssa, mma, ka, hiM, ha, ttA, gha, vI, cha, chi, hA, kA, chiM, ca, mma, di, hi, ssa, ggaM, e ( igatIsa ke0) ekatrIza akSara guru be. tathA praNidhAna trikane viSe he, vA, ba, ve, ggA, du, Di, U, ccA, cha, , e ( bAra guruvA ke0 ) vAra guruvarNa eTale nAre akSara jANavA // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita 411 eTale varNa saMkhyA, padasaMkhyA ane saMpadA malI traNa chAra kahyAM, tenI sAthe pUrve kahelAM sAta chAra melavatAM mUla daza dvAra kahevANAM, ane u ura neda 1e thayA. e sUtrAMnA artha sarva zrIAvazyakaniyuktinI vRtti zrI jANajo. ihAM ghaNo graMtha vadhe mATeM artha lakhyo nathI // 40 // e AThamo, navamo ane dazamo malI traNe chAranA yaMtranI sthApanA. sUtra. sUtrAMnAM nAma. padasaMkhyA. saMpadAsarvAdara guruGgalaghuzra navakAra. paMcamaMgalasutrae 60 zvAmikhamAsamapraNipAtabonasUtra 2 3 25 zariyAvahi. paDikamaNAsUtra. 32 ja ee | 24 175 namobuNaM. zakastava. e e 33 264 arihaMtacezyANaM.caityastavAdhyayana. 43 zae e 200 loggassa. nAmastava. 27 260 / purakaravaradIvale. zrutastava. 16 216 sijhAeMbujANaM. sijhastava. 20 | 1731 jAvaMticezyA. praNidhAnatrika. anukrameM. anu jAvaMtake visAhu. jayavIyarAya. 155 | 15 | 140 sarvamalI saravAle.... .... 171 e 1647 201 1446 zariyAvahinIsaMpadA saMpadAnAM pada. dhuriyAMnAM pada. 1 anyupagamasaMpadA.. 2 nimittasaMpadA. iriyAvahiyAe. 3 ughasaMpadA. gamaNAgamaNe. 4 itarahetusaMpadA. pANakamaNe. 5 saMgrahasaMpadA. jemejIvAvirAhiyA. jIvasaMpadA. egidiyA. 7 virAdhanAsaMpadA. anihayA. pamikamaNasaMpadA. tassa uttari. w w w w 8 y zvAmi. ms. c won Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ of w o sikAe. 2 aFcmo m w to w ean FC AM 412 pratikramaNa sUtra. caityastavanIsaMpadA. saMpadAnAMpadasaMkhyA. dhuriyAMnAM pada. 1 abhyupagamasaMpadA. arihaMtacezyANaM. nimittasaMpadA. vaMdaNavattiAe. hetusaMpadA ekavacanAMtasaMpadA. annabasasIeNaM. bahuvacanAMtasaMpadA. suhumehiMaMgasaMcAlehiM. AgaMtugAgArasaMpadA. evamAzehiMthAgArehiM. kAyotsargAvadhisaMpadA. jAvaarihaMtANaM. svarUpasaMpadA. tAvakAyaM. zakrastavanI saMpadA. saMpadAnAM pada. dhuriyAMnAM pada. stotavya saMpadA. namobuNaM. ughasaMpadA. AgarANaM. 3 itarahetusaMpadA. purisuttamANaM. upayogasaMpadA. loguttamANaM. takSetusaMpadA. ajayadayANaM. savizeSopayogasaMpadA. dhammadesiyANaM. 7 svarUpahetusaMpadA. appamihayavara nijasamaphaladasaMpadA. savannRNaM modasaMpadA. jiNANaMjAvayANaM. have agIyAramuM pAMca daMDakanuM chAra ane bAramuM pAMca damakane viSe deva vAMdavAnA je bAra adhikAra de, tenuM chAra kahe je. paNadaMDA sakatbaya, cea nAma sua sizcaya zca ||daarN||12|| do ga do do paMca ya, adigArA bArasa kameNa // 41 // arthaH-(paNadaMmA ke0 ) pAMca daMgakanAM nAma kahe . temAM pahevU na mobuNaMne ( sakalaya ke ) zakrastava daMgaka kahiyeM. bIjaM arihaMta ce yANaMne ( cezya ke ) caityastava daMmaka kahiye. trIju loggassane (nAma ke0) nAmastava daMgaka kahiye. cothu purakaravaradIne (suzra ke0) zrutastava our w3310 wr Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 413 damaka kahiyeM. pAMcamu sikANaMbujhANaMne ( simalaya ke ) sihastava daMga ka kahiyeM. e pAMca daMmakanA nAmarnu agIyAramuM hAra kahyu. sarva malI u ttara bola 1975 thayA // have (zva ke0) e pAMca damakane viSe deva vAMdavAnA bAra adhikAra be, temanuM bAra- hAra kahe je. tihAM prathama zakrastava madhye ( do ke0 ) be adhikAra , tathA bIjA arihaMtacezyANaMrUpa caityastavamadhye (ga ke0 ) eka adhikAra be, tathA trIjA nAmastava eTale logassane viSe ( do ke0 ) be adhikAra , tathA cothA zrutastava madhye ( do ke0) be adhikAra , pAMcamA sijhastavamadhye (paMcaya ke ) pAMca adhikAra . e (kameNa ke0) anukrameM kahevA. sarva malI caityavaMdanane viSe (bArasaahigArA ke0) bAra adhikAro be. // 41 // have e bAra adhikAranAM dhuriyAnAM pada eTale AdyanAM pada kahe be. namu jeza arihaM, loga saba puraka tama siha jo devA // dhiM cattA veA, vaccaga adigAra paDhama payA // 4 // arthaH-(namu ke0) namoluNaM e pahelA adhikAra prathama pada jANavU, (jezya ke0)jeya azyA sijhA ebIjA adhikAra-prathama pada jANavU. tathA (arihaM ke0) arihaMta cezyANaM e trIjA adhikAra- prathama pada jANavU, (loga ke0) logassa ujoyagare e cothA adhikAranuM prathama pada jANavU. (sava ke0) sabaloe arihaMta cezyANaM e pAMcamA adhikAranuM prathama pada jANavU, ( puraska ke0) purakaravaradIva e bahA adhikAranuM prathama pada jA NavU, (tama ke0) tamatimira pamala visaNassa e sAtamA adhikAranupra thama pada jANavU, (sijha ke0) sijhAeM bujhANaM e AThamA adhikAranuM pra thama pada jANavU, (jodevA ke0) jo devANavidevo e navamA adhikAra, prathama pada jANavU, (nadhiM ke0) ucita sela sihare e dazamA adhikAranu prathama pada jANavu (cattA ke0) cattAri aha dasa doya, e agIyAramA a dhikAranuM prathama pada jANavU, (vetrAvaJcaga ke0) vetrAvaccagarANaM e bAramA adhikAranu prathama pada jANavU e bAra (ahigAra ke0) adhikAronA (paDha mapayA ke0) pahelAM pada eTale AdinAM pada dhuriyAM jANavAM // 45 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 pratikramaNa sUtra. e bAra adhikAra mAMhelA kayA adhikAreM kone vAMdavA? te kahe be. paDhama adigAre vaMde, nAvajiNe bIyaena dvjinne|| gacezya ThavaNajiNe, tazya cami nAmajiNe // 43 // arthaH-namuvaNaMthI mAmIne jiyanayAMNaM paryaMta (paDhamaahigAre ke0) pa helA adhikArane viSe je tIrthaMkara thayA, kevalajJAna pAmyA be. evA (nAva jiNe ke0) nAva jinane eTale jAvatIrthakarane (vaMde ke0) hu~ vAMuM , tathA je azyA sijhA e gAthAyeM (bIyaeu ke) bIjo adhikAra , tene viSe valI je Agala thAze evA (davajiNe ke) avyajinane huM vAMDaM . e be adhikAra namudraNaMnA jANavA. tathA (tazya ke0) trIjA adhikAreM (gace zya uvaNa jiNe ke0) eka caityanA sthApanA jinane huM vAMDu buM, eTale eka derAsara mAhelI sarva pratimAune vaMdana karavU e arihaMta cezyANaMne pAThe jANavo. e sUtrAMmAM ekaja adhikAra . tathA logassa ujoyagare rUpa (caubaMmi ke0) cothA adhikArane viSe (nAmajiNe ke0) zrISanAdika nAma jinane huM vAMuM buM // 43 // tihuNa gvaNajiNe puNa,paMcamae vidaramANa jiNa utthe| sattamae suyanANaM, ahamae savva si6 thuI // 44 // arthaH-(puNa ke0) valI savaloe arihaMtacezyANarUpa (paMcamae ke0) pAM camA adhikArane viSe varga, mRtyu ane pAtAla rUpa (tihuzraNa ke0) traNa juvanane viSe je zAzvatA ane azAzvatA evA (gvaNajiNe ke0) sthApanA jina be te pratye huM vAMuM. tathA purakaravaradIvalenI pahelI gAthA rUpa(bake ke) bahA adhikArane viSe aDhI chIpamadhye zrIsImaMdhara khAmyAdi (viharamANajiNa ke0) vicaratA nAva jinapratye vAMuMDaM. tathA tamatimirapAla hAMthI mAMmIne suassa lagavaH paryaMta ( sattamae ke0) sAtamA adhikArane viSe (suanANaM ke7) zrIzrutajhAnapratye huM vAMDaM. tathA sijhAeM bujhANaM e gAthA rUpa (ahamae ke0) AThamA adhikArane viSe tIrtha atIrthAdika pannara neda vAlA evA (sabasimathuI ke) sarva sijhanI stuti jANavI // 44 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 415 tibAdiva vIrathui. navame dasame ya ujAyaMta thuI // ahavA yAi gadisi, sudiThi sura samaraNA carime // 45 // arthaH-tathA jo devANavidevo ane kovi namukkAro e be gAthA rUpa (navame ke0) navamA adhikArane viSe yA vartamAna (tibagahiva ke0)tIrthanA adhipati gakura je zrI (vIra ke0) vIra nagavAn tenI (thura ke0) stu ti jANavI. tathA ujiMtaselasihare e gAthA rUpa ( dasame ke0) dazamA adhikArane viSe ( a ke ) valI ( ujAyaMta ke) zrIraivatakAcala parva tane viSe zrIneminAtha nagavAnanI (thuI ke0 ) stuti jANavI. tathA "ca tAri ahadasa doya vaMdiyA" e gAthA rUpa (gadisi ke) agIyAramA adhikArane viSe (ahavAyAz ke ) aSTapAdAdikane viSe zrIcaratezvareM karAvelI covIza jina pratimAnI stuti jANavI. tathA veyAvaccagarANaM e gAthArUpa (carime ke0) belA bAramA adhikArane viSe (sudihi ke)samya gdRSTi (sura keNa) devatAne (samaraNA ke) smaravArUpa stuti jANavI // 4 // thA ThekANe agIyAramA adhikArane viSe cattAri ahadasa ityAdi gA thAmAM ghaNAM prakAreM deva vAMdyA 3 te mAMhelA keTalA eka zhAM lakhIyeM baiyeM. saMnavAdika cArajina dakSiNa dizeM, tathA supArthAdika ATha jina pazcimadi zeM, tathA dharmAdi daza jina uttara dizeM, tathA zrISana ane ajita e be jina pUrvadize. evaM covIza jina vAMdyA be, tathA bIje arthe prathamanA cAra ne ATha guNA karIyeM, tevAreM batrIza thAya. ane vacalA dazane be guNA ka riyeM, tyAre vIza thAya, e be AMka melavIye tevAreM bAvana thAya, te bAvana caitya, naMdIzvarahI , tene vAMyA be. tathA trIje arthe ( citta ke ) bAMgyA le (ari ke0) vairI jeNeM e vA ahadasa eTale aDhAra ane be pAbalA melavIye tyAreM vIza tIrthaMkara zrAya te zrIsametazikhareM sika thayA tene vAMdyA. athavA vicaratA jina utkRSTe kAleM eka samaya janmazrI vIza hoya temane vAMdyA. tathA cothe arthe zrAgne daza aDhAra thAya, tenI sAtheM vIzano cotho nAga pAMca thAya, te melavIyeM, tevAreM trevIza thayA. te eka zrInemIzvara vi nA trevIza jina zrIzatrujayeM samavasasyA , mATeM tene vAMdyA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 pratikramaNa sUtra, pAMcame arthe dazane ATha guNA karIyeM, tevAreM eMzI thAya, tene bamaNA karatAM ekazo ne sATha thAya,te utkRSTakAleM pAMca mahAvideheM vicare,tene vAMdyA. bahe arthe ATha ane daza malI aDhAra thAya, tene cAra guNA karatAM bahoMtera thAya. e traikAlika traNa covIzI naratAdika devanI vAMdI. sAtame arthe cArane ATha yukta karIyeM, tevAreM bAra thAya tene daza guNA karIyeM, tevAreM ekazone vIza thAya, tene bamaNA karatAM baroM ne cAlIza thAya te jaratAdika daza devanI daza covIzI vAMdI. AThame arthe mUla cAra , tathA valI Aune ATha guNA karatAM cozaTha thAya, tathA dazane daza guNA karatAM ekazo thAya. tenI sAtheM pAbalA be melavatAM 170 jina thAya. te utkRSTa kAleM vicaratA jinane vAMdyA. navame arthe anuttara, aveyaka, vimAnavAsI ane jyotiSI e cAra sthA naka UrdhvalokeM le tihAMnAM caitya tathA ATha vyaMtaranikAya, daza navanapati, e adholokanAM caitya tathA manuSyalokamAM to zAzvatI ane azAzvatI pratimA e traNa lokanAM caitya vAMdyAM. evI rIteM e gAthA madhye sarva tIrtha vaMdanA ladaNa artha ghaNA , te sarva vasudeva hiMga pramukha graMthothI jo le vA. ahIMyAM vistAra ghaNo thAya mATeM lakhyA nathI // 45 // nava adigArA iha lali, avicarA vittiAi aannusaaraa|| timi suyaparaMparayA. bIyana dasamo gArasamo // 46 // arthaH-(zha ke) e bAra adhikAramAthI pahelo, trIjo, cotho, pAM camo, ho, sAtamo, AThamo, navamo, ane bAramo, e (nava ahigArA ke0) nava adhikAra te ( laliavibarA ke ) lalitavistarA nAmeM nASya nI ( vittiyA ke ) vRtti AdikanA (aNusArA ke ) anusArathakI jANavA. ane ( bIyana ke) bIjo adhikAra, je azyA siddhA tathA ( dasamo ke0 ) dazamo adhikAra ujiMtasela e gAthokta tathA (gAra samo ke0)agIyAramo adhikAra cattAri ahadasa e gAthokta eTale je azyA , udyaMta ane cattAri, e (timi ke0) traNa adhikAra, te (suyaparaMpa rayA ke0) zrutanI paraMparAthI eTale jema siphAMtanuM vyAkhyAna , tema tathA gItArtha saMpradAyathI jANavA // 46 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 417 Avassaya cupmIe, jaM naNiyaM sesayA jdibaae|| teNaM udyatAivi, adigArA suyamayA ceva // 47 // arthaH-(jaM ke ) jema ( zrAvassayaculIe ke) Avazyaka sUtranI cUIne viSe tathA pratikramaNa cUrNImadhye (jaNiyaM ke0) kaDaM be. je jAya tAdika ( sesayA ke) zeSa adhikAra te (jahilAe ke0 ) yathelAyeM jA NavA. ( teNaM ke ) te kAraNa mATeM e (udyaMtAivi ke0) ucaMtaselasihare ityAdika gAthAyeM je paNa (ahigArA ke0) adhikAro te sarva (suyamayA ke0) zrutamaya jANavA. ( ceva ke) cakAra pAdapUrNArtha De ane eva zabda nizcayavAcaka De // 4 // bI suyayAi, aba vanni tahiM ceva // saka bayaMte paDhija, davAridavasari pyddbo|| 4 // arthaH-ane "je azyAsikA je javissaMti"ityAdi gAthAyeM je avya jiva vaMdana rUpa ( bI ke0) bIjo adhikAra te paNa ( suyauyAz ke0 ) zrutastavAdi eTale zrutastavanI AdimAM AvelI purakaravaradI nAmanI gA thAne viSe je te (aba ke0 ) arthathakI to ( tahiM ke) te zrutastava mAMheja (ceva ke ) nizce zrIzrAvazyakacUrNIne viSe ( vanni ke0 ) va rNito eTale varNavyo je. jema ke nakoseNaM sattarieNaM jiNayara sayaM jahanna eNaM vIsaM tibayarAe, etAya egakAleNaM navaMti azyA aNAgayA aNaMtA te tibayarA namasaMti // e pATha be. ahIM koz zaMkA kare ke tyAM nale tema naNo, paraMtu AMhI lakhelA pAveM karIne zuM ? to tyAM kahe , ke (sakala yaMte ke0) zakrastavanA aMtane viSe je (paDhirDa ke0) paThitaH eTale kahyo De arthAt pUrvAcAryoMyeM zakrastavanA aMtamA sthApana karelo be, te ( davA rihava sari ke0) avyaarihaMta vAMdavAnA avasareM eTale nAva arihaMta vaMdanA naMtara avya arihaMta vaMdanAnuM anukrameM prAptapaNuM be, mATeM e Adya adhikAra mAM paNa navamI saMpadAne viSa kAMzka jaNavAthakI tenuM vistArArthapaNuM ne tema ( payamabo ke0 ) prakaTArtho eTale pragaTArtha jANavo mATe e paNa zrutamaya jANavo. yA prakAreM niyukti ane cUrNInAM vacana te pramANaja be, je mATeM kaDaM // 4 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 pratikramaNa sUtra. asaDhAinnaNa vaUM, gIta pravAritryaMti macAyA yaraNA vidu Ae, ti vayArDa su bahu mannaMti // 4 // arthaH- je AcAraNA ( aNavaUM ke0 ) anavadya hoya eTale pApara hita hoya, ane valI te (gIvAri ke0) gItArthaM vArita hoya eTale vIjA ko gItArtha puruSe tene vArI nahIM hoya ( iti ke0 ) evA (maghavA ke0) madhyastha rAga dveSa rahita ( saDhAina ke0 ) zava paMki ta, gItArtha, puruSo teNe je Acasyo hoya to tevA gItArthanI karelI je ( rAva ke0 ) AcAraNA te paNa ( hu ke0 ) nizceM zrI jagavaMtanI ( 0 ) jJAja kahIyeM ( iti vayaNa ke0 ) evaM vacana be, te mATe ( o ) suSTa eTale jalA athavA suvihita zaTha gItArthanI ka relI caraNAne paNa ( bahumannaMti ke0 ) gItArtha jana ghaNuM mAne // 4 // e bAra adhikAranuM bAramuM dvAra kayuM, ihAM sudhI uttara bola 1987 yayA // have cAra vAMdavA yogyanuM teramuM yAde dene bIjAM paNa dvAra kahe . cana vaMdaNika jie muNi, suya sinhA // dAraM ( // 13 // ) ida surAi saraNikA // dAraM // jilA nAma ThavaNa, dUdha nAva jiNa 14 // canda eNaM // 50 // arthaH- ( cavaMdati ke0 ) cAra vaMdanIyaka eTale cAra vAMdavA yogya kA be, te kayA kayA ? tenAM nAma kahe be. eka (jie ke0 ) jina tIrthaMka rihaMta, bIjA (muNi ke0 ) munirAja sAdhu, trI jo ( suya ke0 ) zruta siddhAMta pravacana ne cothA ( siddhA ke0 ) siddha jagavAn je mokSa prApta thayA te jANavA. e cAra vaMdanIkanuM teramuM dvAra kayuM. uttara bola 11 thayA // 13 // have eka smaravA yogyanuM caudamuM dvAra kahe be. ( iha ke0 ) e zrI jina zAsanamAMhe samyagdRSTi adhiSThAyika ( surA ke0 ) devatApramukha ( sara fat ho) smaraNIya be eTale smaravA yogya jANavA. e smaravA yogya nuM caudamuM dvAra kayuM. uttara bola 1702 yayA // 14 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 41e have cAra prakAranA jina- pannaramuM dvAra kahe be. (cauha jiNA ke0) cAra prakAranA jina kahyA je te kahe . eka (nA ma ke0 ) nAmajina, bIjA ( uvaNa ke0) sthApanA jina, trIjA ( dava ke ) vyajina, cothA (nAva ke0) nAva jina e cAra (jiNajeeNaM ke0) jinanA nedeM karIne cAra jina jANavA // 50 // have e cAra prakAranA jinanuM svarUpa cAra nidepe kahe je. nAmajiNA jiNanAmA, uvaNajiNA puNa jiNaMda pamimA // dava jiNA jiNajIvA, nAvajiNA samavasaraNaca // 51 // dAraM // 15 // arthaH-prathama ( jiNanAmA ke0) zrISanAdika jinanAM je nAma lete mane te te nAmeM bolAvIye 3 tene ( nAma jiNA ke ) nAma thakI jina kahIyeM, (puNa ke0 ) valI vIjA ( jiNaMdapamimA ke) zrIjineMnI je zAzvatI azAzvatI pratimA ne tathA pagalAMDe te sarvane (ThavaNa jiNA ke ) sthApanA jina kahIyeM, trIjA jeNe tIrthaMkara nAma karma bAMdhyuM be e vA zrIkRSNa,zreNikAdika e sarva tathA je teja navamAM tIrthaMkara padavI pAmaze paNa dIdA lazne jyAM sudhI kevalajJAna nathI pAmyA tyAMsudhI tepaNa (ji jIvA ke0) jinanA jIva kahevAya, tene ( davajiNA ke0) avyayakI jina kahiye. cothA je kevala jJAna pAmIne (samavasaraNachA ke) zrIsa mavasaraNane viSe sthita thayA, bega thakA dharmopadeza Ape tene (nAva jiNA ke0) nAvathakI jina jANavA // 51 // ( dAraM ke0) e cAra prakAreM jina nA nAma, pannaramuM hAra kayuM. uttara bola raee6 zrayA // have cAra thoyonuM zolamuM hAra kahe . adigaya jiNa paDhamathuI, bIyA sabANa taza nANassa // veyAvacca garANana, navau~ga canana thuI // 5 // daarN||26|| arthaH-jenI Agala deva vAMdIyeM evI je nAme mUlanAyakanI pratimA hoya eTale prastuta aMgIkasyo je covIza jina mAMhelo koz zrIkRSanA dika eka jina tene (ahigayajiNa ke0 ) adhikRtajina kahIye tenI (pamamathuI ke0 ) prathama stuti te eka jinanIja jANavI. tathA ( bIyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 pratikramaNa sUtra. ho ) bIjI stuti to ( savvANa ke0 ) sarva tIrthaMkaronI sAdhAraNa jakti rUpa jANavI. tathA (tA ke0 ) trIjI stuti te ( nANassa ke0 ) jJAna nI eTale zruta siddhAMta pravacananI jANavI tathA zrI jinazAsananA rakha vAlA (veyAvaccagarANa ke0 ) vaiyAvRttyanA karanAra evA samyagRhaSTi devatA unI (tu ke0 ) valI ( vaga ke0) upayoga manaHsmaraNane arthe ( cau 0) cothI stuti jANavI // 52 // e cAra thuinuM zolamuM dvAra kayuM // uttara bola 2000 yayA // have va nimittanuM sattaramuM dvAra kahe . pAva khavaca iripAI, vaMdAvattiya va nimittA // pavaya sura sarAcaM, jassaggo iA nimittanaM // 53 // dAraM // 17 // arthaH- gamanAgamanathI upanA je ( pAva ke0 ) pApa te ( khavaNaca ke0 ) pAvavAne (iriyAI ke0 ) iriyAvahi prathama pakkimavI te pratha ma nimitta jANavuM tathA zrItIrthaMkarane ( vaMdaNavattA ke0 ) vaMdaNavatti yAdi ( 0 ) va ( nimittA ke0 ) nimitteM kAussagga karavo, jema ke prathama vaMdaNavattAe eTale zrIjinarAjane vAMdavAthI je lAja thAya, te kAussaggamAM mujane lAja thA. bIjo pUyaNavattitryAe eTale kezara caM danAdika dhUpa pramukha paramezvarane pUjavAthI je lAja thAya, te mujane kA rasaggamAM lAja thA trIjo sakAravattithAe eTale satkAra te zrI jinezva rane raNAdi caDhAvavAthI je lAja thAya, te mujane kAussaggamAM lAna thA. cotho sammANavattitryAe eTale sanmAna te zrI jinanA stavanaguNa kadevAthI je lAja thAya, te muUne kAussaggamAM lAna thA, pAMcamo bo hilAna vattie eTale yAgale naveM samaketano lAja yAya, te nimitteM kAussagga karUM. bahu niruvasagga eTale nirupasarga te janma jarA maraNAdi upasarga TAlavA nimitteM kAjassagga karUM. e va nimitta chAne eka prathama kayuM evaM sAta thayAM tathA AThamuM ( pavayaNasura ke0 ) pravacananA adhiSThA yaka sura eTale devatA tene (saraNa ke0 ) smaravAne arthe (ussaggo ke0) eka navakArano kAussagga caityavaMdanane viSe karavo ( i ke0 ) e ( ni Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 431 mitta ke0) nimitta ATha jANavAM. te devavaMdanane viSe hoya. e zrApa nimittanuM sattaramuM hAra pUrNa thayu. uttara bola 2007 thayA // 53 // have vAra heturnu aDhAramuM hAra kahe be. cana tassa uttarIkaraNa,pamuda sahA Aya paNa dena // veyA vaccagaratA, tinni a dena bArasagaM // 54 // dAraM // 2 // arthaH-tihAM prathama deva vAMdatAM pApa Tale le (tassa ke0) te pApa TA lavAnA (uttarIkaraNa ke0) uttarIkaraNa (pamuha ke0) pramukha (cau ke0) cAra . te kahe . eka tassauttarI karaNeNaM eTale pApane Alovave ka rIne arthAt pApakarma nIrghAtana karave karI, bIjo pAyabittakaraNeNaM eTale anihayA padathI upanyu je prAyazcitta te leve karI, trIjo visohikaraNe NaM eTale rAga dveSanuM TAlavU aticAra TAlavAnI vizuddhi karave karI, co tho visabI karaNeNaM eTale mAyA mAtsaryAdi varjave karI mana vacana kA yAnI niHzalyatva trikAla atIta anAgata vartamAnane viSe arihaMtAdi ka SaT pada sAthai pApakarma TAlave kAussagganuM phala Ape e cAra uttarI karaNAdi nimitta kahyAM tathA (sajhAzyA ke0) zrajhAdika (ya ke0) valI(paNaheja ke)pAMca hetu de tenAM nAma kahe ,sajhAe, mehAe ghiIe,dhA raNAe, aNuppehAe eTale eka zrajhA, bIjI medhA eTale buddhi, trIjI dhR ti eTale cittasvasthatA, cothI dhAraNA te yathA kiMcit zikSA grahaNatA pAMcamI anupedA te tadekAgratA, e sarva pAMce vAnAM vadhate thake pAMcahetu jANavA tathA (veyAvaccagaratA ke) veyAvaccakaratvAdika vezrAvaccagarANaM saMtigarANaM, sammadihisamAhigarANaM e (tinni ke0) traNa hetu kare, te kahe . eka vaiyAvaccakara samyagdRSTi deva, bIjo saMtigarANaM eTale samya dRSTine rogAdikanI zAMti karave karIne, trIjo samAhigarANaM eTale sa myakUdRSTine samAdhi upajAvave karIne e traNa hetuyeM deva saMjAravA eTale cAra uttarIkaraNa tathA pAMca zrajhAdika ane traNa vaiyAvaccakara (zya ke0) e (bArasagaM ke0) dvAdazakaM eTale bAra (heja ke0) hetu caityavaMdanane viSe jANavA eTale bAra heturnu aDhAramuM hAra pUrvaM thayu ane uttara bola 2020 thayA // 54 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 pratikramaNasUtra. have zola AgAra- uMgaNIzamuM dvAra kahe . annabayAi bArasa, AgArA evamAzyA canaro // agaNi paNidi biMdaNa, bohI khonA makoya // 5 // dAraM // 1 // arthaH-(annavyA bArasa AgArA ke0) annabayAdi bAra AgAra eTa le annabanasasieNaMthI mAMmIne suhumehidihisaMcAlehiM paryaMta bAra AgAra jANavAM. tenAM nAma kahe . pahelo jaMco zvAsa leve, bIjuM nIco zvAsa leve, trIjuM khAMsI Udhrasa Ave, cothu bIMka Ave, pAMcamuM bagAsuM Ave,huM unakArate UrdhvavAta Ave, sAtamuMadhovAta Ave,AThamuM namari Ave,navamuM vamana pitta mULa Ave,dazamuM sUkSma aMgasphurakaNathI, agIyAramuMkhelasiMghANa nAmaka mela saMcArathI, bAramuM dRSTi pramukha saMcArathI kAussagga na nAMge. tathA ( evamAzyA cauro ke0 ) evamAdika cAra AgAra kahe ne eka (agaNi keNa) agnino upadhva upane thake tihAMthI pUMjato alago jAya athavA dIvA pramukhanI ujeI yAtAM tathA agnino sparza thato hoya tevAreM kAussagamAMhe kapamAthI zarIra DhAMke, athavA pUMjato alago jaz rahe, bIju ( paNiM diviMdaNa ke0) paMceMjiyabiMdana paMceMjiyanuM bedana yatuM hoya a thavA mUSakAdika paMceMghiya jIva, te sthApanAcArya ane potAnI vacamAM jAtA hoya, tevAreM pUMjato alago jaza rahe, to kAussaggajaMga na thAya. trIju (bohIkhonA ke0 ) bodhidonAdi te jihAM rAjA athavA co rAdika manuSya tenA parAnaveM karI paThI dharmanI donaNA thAya mATeM kAu ssaggamAMhe tihAMthI alago jaza rahe to kAutsagga naMga na thAya, cothu ( makoya ke0 ) maka te sApa pramukhanA jhaMkanA nayeM karI athavA sApa pra mukha pAseM Avato hoya to tenA nayathI alaguM javU paDe, tethI kAja ssagga jaMga na thAya, e zola AgAranuM jaMgaNIzamuM chAra thayu. uttara bola 2036 thayA // 55 // have kAussagganA uMgaNIza doSa tyAgavA, tenAM nAmanuM vIzamuM chAra kahe je. ghoDaga laya khaMnAI, mAlu hI niala sabari khaliNa vaDhU // laMbuttara thaNa saMjaza, namudaMguli vAyasa kaviThe // 56 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 423 arthaH-prathama ghoDAnI paheM eka paga u~co rAkhe, vAMko, paga rAkhe, te (ghomaga ke0 ) ghoTaka doSa, vIjo jemavAyarAthI velamI kaMpe tema zarIra ne dhUNAve, te ( laya ke0 ) latA doSa, trIjo thAMnA pramukhane uviMge rahe, te (khaMnAI ke.) staMnAdi doSa, cotho meDA uparane mAle mAthu lagAvI rahe te ( mAla ke) mAla doSa, pAMcamo gAmAnI UdhinI pereM aMguga tathA pAnI melavI paga rAkhe, te (ukI ke0) udhi doSa, ho neulamAM paga nAkhyAnI pareM paga mokalA rAkhe, te (niyala ke0 ) nigama doSa, sAtamo nAgI nivaDInI pareM guhyasthAnakeM hAtha rAkhe te ( sabari ke) zabari doSa, AThamo ghomAnA cokamAnI pareM hAtha rajoharaNe rAkhe, te (khaviNa ke0 ) khaviNa doSa, navamuM navapariNIta bahUnI pereM mAthu nIcuM rAkhe te (vaDhU ke0) vadhUdoSa, dazamo nAninI upareM ane DhIcaNathI nI ce jAnuM upareM loMbu vastra rAkhe te ( laMbuttara ke) laMbuttara doSa, e doSa yati AzrayI jANavo. kemake iMTIthI cAra aMgula nIceM ane DhIcaNathI cAra aMgula upara yatine colapaTa paheravo kahyo . agIyAramuM DAsa ma sAnA jayeM athavA ajJAnathI lajjAthI strInI pareM haiyuM DhAMkI rAkhe, hRdaya AbAde, te ( thaNa ke ) stanadoSa, bAramo zItAdikane jayeM sAdhavInI pareM behu khaMnA DhAMkI rAkhe eTale samagra zarIra AchAdI rAkhe te (saMjara ke0) saMyatidoSa, teramo AlAvo gaNavAne arthe saMkhyA karavAne aMgulI tathA pAMpaNanA cAlA kare, te ( namuhaMguli ke ) namuhaMgulI doSa, cauda mo vAyasanI pereM AMkhanA molA pherave, te ( vAyasa ke0 ) vAyasa doSa, paMdaramo paherelAM vastra te yUkA tathA prasvedeM karI malina thavAnA jayane lIdhe kounI pareM bugaDaM gopavI rAkhe te (kaviThe ke0) kapicha doSa // 56 // sirakaMpa mUa vAruNi, pedatti caija dosa ussgge|| laMbuttara thaNa saMja, na dosa samaNINa savahu sahINaM // 57 dAraM 1 arthaH-zolamo yadAvezitanI pareM mAdhuM dhUNAve, te ( sirakaMpa ke ) ziraHkaMpadoSa, sattaramo muMgAnI pereM hU hU kare, te (mUtra ke) mUkadoSa, aDhAramo AlAvo gaNato thako madirAnI pareM bamabamATa kare, te (vAruNi ke0) madirA doSa, ugaNIzamo vAnaranI pereM arahuM parahu~ jove, uSTha puTa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 pratikramaNa sUtra. calAve, te (peha ke ) preSya doSa (iti ke0 ) e prakAre e uMgaNIza doSa te (ussaggo ke) kAussaggane viSe jANavA. tene (cazja keNa) bAMDe. e jaMgaNIza doSamAM keTalAeka namUha ane aMgulI be jUdA doSa kare , tevAreM vIza thAya, tathA eka (laMbuttara ke0) laMbuttara, bIjo (thaNa ke) stana ane trIjo (saMjara ke0) saMyati e traNa (dosa ke0) doSa te (samaNINa ke0) zramaNIne (na ke0) na hoya, kema ke enuM vastrAvRta zarIra hoya, paNa eTaluM vizeSa je sAdhvI pratikramaNAdi kriyA karate mastaka ughADu rAkhe eTale zola doSa sAdhavIne lAge, ane e traNa doSane (bahu ke) vadhU doSe karI (sa ke) sahita kariye tevAreM laMbuttarAdi cAra doSa thAya. te (sahINaM ke) zrAvikAneM na hoya, zeSa paMdara doSa zrAvi kAne lAge e sarva doSa TAlIne kAussagga karavo eTale kAussagganA doSanuM vIzamuM chAra thayu. uttara bola 2055 thayA // 57 // havekAussagganA pramANaYekavIzamuMhAra tathA stavananuMbAvIzamuMhAra kahe iri ussagga pamANaM, paNavIsussAsa aha sesesu // dAraM // 2 // gaMjIra mahura sada, mahabajuttaM havas thuttaM // 57 // dAraM // 22 // arthaH-(zariussagga ke0 ) riyAva hinA kAussaggarnu (pamANaM ke0) pramANa (paNavIsussAsa ke) paccIza zvAsovAsanuM jANavU. eTale saMpra dAyeM "caMdesu nimmalayarA" paryaMta yAvat paccIza padanuM kAussagga karAya be, ane (sesesu ke0) zeSa kAussagga je deva vAMdatA stuti kAussa gga te (aha ke) ATha zvAsovAsa pramANa jANavo. kema ke saMpradAyeM eka navakAranI saMpadA ATha mATeM. e kAussagga pramANa- ekavIzamuM chAra thayu. uttara bola 2056 thayA. __ have zrIvItarAganu stavana kehavA prakAreM kahe ? tenu bAvIzamuM dvAra kahe je, (gaMjIra ke) meghanI pereM gaMjIra ane (mahurasahaM ke0) madhura zabda ke jihAM ane valI (mahabajuttaM ke0) mahAarthayukta nakti, jJAna, vairAgya ane AtmAnaMdAdi dazAyukta evU zrIvItarAgarnu (yutta ke0) stuta eTale stavana (havara ke) hoya. e stavana naNavAnuM bAvIzamuMchAra thayu. uttara bola 2057 thayA // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. 425 have caityavaMdana eka divasamAM keTalIvAra karavaM? tenuM trevIzamuM hAra kahe le paDikkamaNe cezya jimaNa, carima pamikamaNa suaNa paDibo de||cishvNdnn ia jazNo, sattana velA ahoratte // // arthaH-eka (pamikamaNe ke0 ) prajAtane pamikamaNe paJcarakANa karatAM deda vAMdavAne viSe vizAlalocana kahI caityavaMdana kare, bIju (cezya ke) caityagRhamAM jagavaMta Agale caityavaMdana kare, trIjuM ( jimaNa ke) jamatI vakhata paccarakANa pAre, tevAreM caityavaMdana kare, cothu (carima ke0) behe lo jamIne uvyA palI eTaleSAhAra karI rahyA palI divasacarima paccarakANa karatAM caityavaMdana kare, pAMcamuM (pamikamaNa ke0) saMdhyAne pamikamaNe na mostu varSamAnAdi caityavaMdana kare, bahuM (suzraNa ke0) sUtI vakhateM zayana saMthArA porisI jaNAvatAM caityavaMdana kare, sAtamuM (pamibohe ke0) pA basI rAtre jAgyA paThI kusumiNa usumiNakAussagga kasyA palI kiriyAnI velAyeM caityavaMdana kare, (zya ke0) e kahyA je ( sattauvelA ke0) sAta vakhatanA (cizvaMdaNa ke0) caityavaMdana karavAM te (ahoratte ke0) eka a horAtramadhye (jazNo ke0 ) yatine hoya // 5 // have zrAvakane eka ahorAtramA keTalAM caityavaMdana hoya? te kahe . pamikamija gihiNovi hu, sagavelA paMcavela arassa // pUAsu ti saMkAsu a, doza ti velA jahanneNaM // 60 // arthaH-eka pranAte ane vIjo sAMke e be vAra ( pamikamiu ke0) pamikamaNuM karatA evA (gihiNovi ke0) gRhasthane paNa (hu ke) nizce yatinI pereM (sagavelA ke0) sAta vAra caityavaMdana thAya. tathA je eka vAra paDikamaNuM karatA hoya evA gRhasthane (paMcavela ke) pAMcavAra caityavaMda na thAya, temAM eka pori si sAMjalatAM, eka kriyA karatAM ane traNavAra de va vAMdatA malI pAMca thAya. ane tethI (zvarassa ke) itara eTale je pamikamaNuM nathI karatA evA gRhasthane to prajAta, sAMU ane madhyAnhe e (tisaMkAsutra ke0) traNa saMdhyAyeM (pUyAsu ke ) pUjAne viSe ( jahanne NaM ke0) e jaghanyathI paNa gRhasthane mATeM (tivelA ke0) traNavAra cai Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 pratikramaNa sUtra, tyavaMdanA (hoza ke0 ) hoya. e sAta prakAranA caityavaMdana- trevIzamuM dvAra pUrNa thayu. uttara bola 2064 thayA // 6 // have e pUrvokta sarva bola jo AzAtanAno parihAra kare, to saphala ___ thAya, mATeM zovIzamuM daza AzAtanA chAra kahe je. taMbola pANa noyaNa, vANaha mehunna suaNa nimvaNaM // muttuccAraM jUaM, vaje jiNanAda jagaI e // 6 // arthaH-prathama zrAzAtanA zabdano artha kare be. je jhAna, darzana ane cAritrano Aya eTale lAja tenI zAtanA eTale khaMmanA karavI, tene AzA tanA kahIye te jinagharamAM na karavI te AzAtanA jaghanyathI daza prakAreM be, tenAM nAma kahe . prathama ( taMbola ke ) tAMbUla te sopArI, nAgarava sInA pAna ane paMcasugaMdhAdikanu, khAvU, bIjI (pANa ke0 ) pANI pIvu, trIjI (noyaNa ke0 ) nojana karavaM, cothI ( uvANaha ke0 ) upAnaha eTale mojamI pagarakhAdika paheravAM, pAMcamI ( mehunna ke) maithuna te kA maceSTA karavI, bahI (suaNa ke ) suq te zayana karavU, sAtamI ( niva NaM ke) yUMka, zleSma nAkhavU AThamI (mutta ke0 ) mAtrA eTale laghu nIta karavI, navamI (uccAraM ke) uccAra te vamInItinuM karavU, dazamI (jUjhaM ke0) jUvaTe ramavU, e daza AzAtanA te ( jiNanAha ke0) jina nAtha eTale nagavAnanA derAsaranI (jagaIe ke0) jagatIneviSe eTale derA saranI koTamImAMhe pesatAM e dazavAnAM (vaje ke ) varjavAM e jaghanyathI daza AzAtanA mahoTI , tenAM nAma kahyAM // 61 // have utkRSTathI corAzI AzAtanA tyajavI jozye tenAM nAma zhAMprasaMgeM lakhIyeM baiyeM. 1 khelazleSma, 5 dyUtAdikrImA, 3 kalaha, 4 dhanurvedAdika ka lA. 5 kogalA nAkhavA, 6 tAMbUla pUgIphala patrAdi nadaNa, tAMbula khAvAnA kUcA, tathA ujAra nAkhavo, 7 gAlo devI; viruka bolavU, e laghunIta vamInIta karavI, vAtanirgamanAdi pavitra karaNAdi, 10 zarIra dhovana, 11 keza samAravA, 15 nakha samAravA, 13 rudhirAdi nAkhavA, 14 zekelA dhAnya pramukha khAvAM, 15 tvacAcAgadika nAkhavAM, 16 auSadhA dikeM karI pitta vamana kare, 17 vamana kare, 17 daMtadhAvanAdi kare, 1e vIsA Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSano samudAya ticA rAjAdi tanAmA lekhAM kare, 32 devavaMdana nASya arthasadita. 420 maNa karAve, 20 bakarI, gaja, ane azvAdikanuM damana baMdhana kare,1 dAMta,25 AMkha, 23 nakha, 24 gaMmasthala, 25 nAsikA, 26 kAna, 27 mastakA dika, te sarvano mela bAMDe, 27 sUve, e maMtra nUtAdi graha tathA rAjAdi kAryanA Aloca vicAra kare, 30 vRkSa puruSano samudAya tihAM AvI ma le, 31 nAmAM lekhAM kare, 32 dhananA jAga pramukha mAhomAMheM vaheMce, 33 potAnuM avyajaMmAra karI tihAM thApe, 34 paga upara paga camAvIne bese, 35 bANAM thApe, 36 vastra sukave, 37 dAla DhaMDhaNIyAdika ugave, 30 pA pama zAlevAM kare, 3e vamIAdi deza kacara cInamI pramukha sarva zAka jAti ugave, 40 rAjAdikanA nayathI derAsara madhye nAsIne bupI rahe, 41 zo kAdikeM rudana AkraMda kare, 42 strI, jakta, rAjya, dezAdikanI vikathA kare, 43 zara, bANa, tathA bIjA paNa adhikaraNa zastra ghaDe, 44 gAya, balada, pramukha thApe, 45 TADheM pIDyo agni seve, 46 annAdikanuM rAMdhavaM kare, 47 nANAdika pArakhe, 47 avidhiyeM nisihI kahyA vinA praveza kare, 4e batra, 50 upAnaha, 51 zastra, 55 cAmara na mUke. eTale e cAra vAnAM sAtheM laz praveza kare, 53 mananI ekAgratA na kare, 54 zra nyaMga eTale zarIreM tailAdika copaDe,55 sacitta puSpaphalAdika na mUke, 56 ajIva vastu je hAra musAdika vastrAdika te bAhera mUkI kuzojAvaMta thara derAsaramA praveza kare, 57 nagavaMta dIThe aMjali na joDe, 57 eka zATaka uttarAsaMga na kare ee mukuTa mastakeM dhare, 60 mailI pAghamI upara vastra bo kAnI ghosa peca pramukha na boDe, 61 kusumanA seharA, bogAM pramukha mAthAthI na mUke, 65 hoDa pAme, 3 gemIdaDe ramata kare, 64 prAhuNAdikane ju hAra kare, 65 nAma ceSTA, gAla; kAkha pUMTha vajAve, 66 rekAra tukArAdi tiraskAranAM vacana bole, 67 levA devA AzrayI dharaNuM mAMDe, 60 raNa saMgrAma kare. 6e vAla bUTA hoya te samA kare jUtrA kare, mAdhu khaNe, 70 palAMThI paga bAMdhe, 71 cAMkhamIyeM caDe, 75 paga pasArI bese, 73 puma puDI devarAve, 14 pagano mela jATake, 75 vastrAdika jATake, 6 mAkama thukAdika vINe, tathA tene tyAMja nAkhe, 17 maithunakImA kare, 7 jamaNa kare, ue vyApAra kraya vikraya kare, 7 vaiSu kare, 71 zayyA samAre, j guhya liMgAdika ughADe, tathA samAre, 73 bAhuyuka kare tathA kukamAdikanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4zna pratikramaNa sUtra. yuddha karAve, 4 varSAkAlAdikane viSe praNAlIthI pANI saMgrahe aMghola snAna kare, tathA pANI pIvAnA nAjana mUke, e utkRSTayI corAzI AzA tanA jina juvanamAM varjavI. have madhyama baheMtAlIza AzAtanA varjavI tenAM nAma kahe . 1 mUtra, 2 purISa, 3 pANI, 4 upAnaha, 5 zayana, 6 azana, 7 strIprasaMga, taMbola e dhuMkavaM, 10 jUvaTuM ramavaM, 11 jUvaTAdikanuM jovU, 15 palAMThI vAlavI, 13 paga pasAravA, 14 paraspara vivAda, 15 parihAsa, 16 matsara, 17 siMhAsana parijoga, 17 keza zarIra vijUSA, rae batra, 20 khaDga, 1 mukuTa, 22 cAmaranuM rAkhaq 23 dharaNuM karavU, 24 hAsyAdi vilAsa pari hAsa, 25 viTasAthe prasaMga karavo, 26 mukhakoza na karavo, 27 malina zarIra rAkhe, 27 malina vastra pahere, zae avidhiyeM pUjA kare, 30 mananuM ekAgrapaNuM na kare, 31 sacitta avya bAhira na mUkI Ave, 32 uttaro saMga na kare, 33 aMjali na kare, 34 aniSTa, 35 hIna, kusumAdi pUjA pakaraNa rAkhe, 36 anAdara kare, 37 jinezvaranA pratyanIkane vAre nahI, 30 caityaavya khAya, 3e caitya'vyanI upedA kare, 40 batI sAmarthya pUjAvaMdanAdikeM maMdatA kare, 41 devavyAdi janaka sAtheM vyApAra mitrA sagAra kare, 45 tehavA vaDerAnI mukhyatA kare, tathA tenI AjhAyeM pravarte, e baheMtAlIza madhyama AzAtanA varjavI. eTale e covIzamuM AzAtanAnuM hIra thayuM // uttara bola 2074 pUrNa thayA // have deva vAMdavAno vidhi kahe je. zari namukkAra namukhuNa, arihaMta thuI loga saba thui puraka // thu sihA veA thui, namuna jAvaMti thaya jayavI // 6 // arthaH-prathama (iri ke0) zariyAvahi saMpUrNa pamikami panI caityavaMdanano Adeza mAgI (namukkAra ke0) namaskAra kahI paThI (namunuNa ke ) namu buNaM kahe. panI unno thara (arihaMta keNa) arihaMta cezyANaM kahI kAu ssagga karI eka tIrthaMkaranI (thuI ke0) stuti kahe. parI (loga ke0) logassa kahIyeM paThI ( savathuz ke ) savaloe arihaMta cezyANaM kahI kAThassagga karI sarva tIrthakaranI bIjI stuti kahiyeM, par3I (puraka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasahita. ze ke0) puskaravaradI kahI kAussagga karI zrI siddhAMtanI trIjI (thura ke0) stuti kahevI paDI ( sijhA ke) sikANaM buddhANaM ( vethA ke0) veyAva cagarANaM ityAdika kahI kAussagga karI adhiSThAyika devonI cothI (thura ke0 ) stuti kahI par3I nIce besIne ( namunu ke ) namunuNaM saMpUrNa ka hIne ( jAvaMti ke0 ) jAvaMti cezyAiM jAvaMta kevi sAhu kahI namorhat sikAcAryopAdhyAyasarvasAdhunyaH kahI (thaya ke ) stavana kahIne, saMpUrNa (jayavI ke0) jayavIyarAya kahIye. e deva vAMdavAno vidhi kahyo // 6 // have yadyapi kozprANI eTalA bola tathA evo vidhi na jANato hoya to paNa A kahelA ATha bola temAM hoya tene naktivaMta kahIyeM. jemATe saM bodha prakaraNamadhye karvA // jatti bahumAgovasa, saMjalaNa sAyaNA prihaaro|| pamiNIya saMgavaGANa, sai sAmaLe tauGguNaNaM // 1 // vihijuMjaNa massa vaNa, mavahI vAyANa vihi paDiseho // sijhAe zya amaguNa, jutto saMpuNa vihijutto // 2 // e be gAthAno nAvArtha kahe be. eka jakti te aMtaraMga rAga, bIjuM bahu mAna te bAhya lokopacAra vinayAdi guNa. trIjo varNavAda yazovAdanuM vo lavU. cotho AzAtanAdikano parihAra, pAMcamo temanA pratyanIkanI sAtheM saMga varjavo, bacho batI sAmarthya vighnanuM TAlavaM, sAtamo AgalAne vidhi mAM jomavaM, AThamo avarNavAda na sAMjalavApUrvaka avidhino niSedha ka ravo ane vidhino pratisevana karavo, evA ATha guNa vizubhayukta te sarvo pAdhi vizuddha saMpUrNa vidhi yukta kahIyeM // 2 // sabovAdi visuI, evaM jo vaMdae sayA deve|| deviMdaviMda madiraM, paramapayaM pAva lhuso||63|| arthaH-ema (sabovAhi visujhaM ke0) sarvopAdhi vizurU jema hoya (evaM ke0 ) ema eTale sarva zrIjinadharma saMbaMdhinI ciMtA teNe karI nirdoSa prakAre zuddha zrajhAyeM karI (jo ke0 ) je navya prANI ( deve ke0) zrIde vAdhidevane (sayA ke0) sadA sarvadA (vaMdae ke0 ) vAMde te javya prANI javajayarUpa pada jihAM nathI evo (paramapayaM ke) paramapada eTale mokSa rUpa pada te pratyeM ( lahuso ke0) zIghra utAvalo (pAvara ke0 ) pAme. te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 pratikramaNa sUtra. parama pada kahetuM be? to ke ( deviMda ke0 ) devanA iMdra temanA (viMda ke0 ) samUha eTale iMdrone samUheM jene ( mahiyaM ke0 ) arcitaM eTale pUjyaM evaM d. ema graMthakarttA zrIdeveMdrasUriyeM potAnuM nAma paNa sUcavyuM ve eM zrIcaityavaMdana jAnuM vArttika saMpathI kayuM ne vistArathI to zrIzrAvazyaka niyukti tathA pravacanasArokAranI vRttyAdikathI jANavuM iti zreyaH // iti zrIdevavaMdanajApyaM bAlAvabodhasahitaM saMpUrNam // 63 // ve zrIdevAdhidevane vidhi vAMdavAnA phalanA kahevAvAlA te zrIguru mATe te paNa kti vinayeM karI vidhi pUrvaka vaMdanA karavA thakI sakala AgamanAM rahasya pAmIyeM. e zrIguruneM vadavAnAM paNa ghaNAM phala AgamamAM kAM ve // yuktaM // vaMdaNaNaM jaMte jIve kiM jaNa, goyamA vaMdaNaNaM jIve nIyAgoyaM khaveza, uccAgAyaM pibaMdha sAhaggaMcaNaM apamile hiyaM zrAphalaM nivittei dAhiNa jAvaca jaNaya iti // teNe prasaMgeM Avyoje guruvaMdanAdhikAra te have kar3e be. atha bAlAvabodha sahita zrIguruvaMdana jASya prAraMbhaH guruvaMdaNa maha tividaM, taM phiTTA bobha bArasAvattaM // sira namaNAisu paDhamaM puNa khamAsamaNa DugibIyaM // 2 // arthaH- ( aha ke0 ) atha zabda te maMgalAdikAreM be, tathA prathama prAraMbhane kAraNe atha zabdeM karI caityavaMdanajApya kahyA paDhI have guruvaMdana jAya kahIyeM yeM. ( taM ke0 ) te ( guruvaMdaNaM ke0 ) guruvaMdana ( tivihaM ke 50 ) traNa prakAreM be temAM paheluM ( phiTTA ke0 ) pheTA vaMdana, bIjuM (boja ke0 ) yojavaMdana, trIjaM ( bArasAvattaM ke0 ) dvAdazAvartta vaMdana, tihAM ( siranamaNA isu ke0 ) mastaka namAmavAdikane viSe yadi zabda thakI aMjalikaraNa te hAtha jogavAdika jANavA. te ( paDhamaM ke0 ) paheluM pheTA vaMdana jANavuM. tathA ( puSAkhamAsamaNaDugi ke0 ) pUrNa paMcAMga be khamAsamaNA deve karIne eTale be hAtha, be goThaNa ane eka mastaka e pAMca aMga namAvavA rUpa te ( bIyaM ke0 ) bIjuM yojavaMdana jAvaM // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana bhASya arthasahita. 431 zahAM ziSya pUjene ke thonavaMdane tathA chAdazAvarta vaMdane prathama eka vAra vAMdIne pharI bIjI vAra ze hetuyeM vAMdIyeM vaiyeM? tyAM prAcArya uttara Ape be. jada dUje rAyANaM, namilaM kaLaM niveznaM pdd'aa| vIsajivi vaMdiza, gavai emevazca ug||2|| arthaH-(jahadU ke) jema pUta puruSa le te (rAyANaM ke0) rAjAne. (namijaM ke0) namine ( kaUMnivezvaM ke) kArya nivedana kare valI (pa DA ke) pADo rAjAyeM (vIsajivi ke ) visayoM thako paNa (vaMdi a ke) vAMdIne (gabara ke0) jAya (emeva ke) enI pereM (zva ke ) zhAM guruvaMdanane viSe paNa vaMdananuM (ugaM ke) chika jANavU // 2 // ane chAdazAvartta vaMdaneM to behu vAMdaNe malIne Avazyaka AvartAdi bola nIpa je , te mATeM behu vAMdaNAnI jomIyeM ekaja vaMdana kahevAya // have vAMdaNAM devAnuM kAraNa zuM ? te kahe . Ayarassana mUlaM viNa so guNava apddivttii|| sA ya vidi vaMdaNA, vihI zmo bArasAvatte // 3 // arthaH-je mATe zrIsarvapraNIta je (Ayarassa ke ) AcAra teno (u ke0) valI ( mUlaM ke0) mUla je je, te ( viNa ke0) vinaya The ( soke) te vinaya kevI rIteM hoya ? te kahe . (guNavarDa ke0) guNavaMta gurunI (a ke0 ) valI (pabhivattI ke0) pratipatti eTale sevA karavI jANavI (sA ke0) te nakti ( ca ke0 ) valI ( vihivaMdaNA ke0 ) vi dhiyeM karIne vAMdavAtha ki thAya te ( vihI ke ) vidhi (zmo ke ) A Agala (bArasAvatte ke ) dvAdazAvata vaMdanane viSe kaheze // 3 // __ have e trIjuM chAdazAvartta vaMdana kema hoya ? te kahe . tazyaM tu baMdaNa uge, taba miho AzmaM sayala sNghe|| bIyaM tu dasaNINa ya, payahiNaM ca tazyaM tu||4|| arthaH-( tazyaM ke0) trIjuM chAdazAvartta vaMdana te (tu ke0) valI (vaM daNage ke0) be vAMdaNAM deve karIne hoya, eTale be vAMdaNAM deve karI thA ya, zhAM baMdaNa zabda vaMdanavAcaka jANavo. (taba ke0) te pUrvokta traNa vAMdaNAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 pratikramaNa sUtra. mAM (AzmaM ke) zrAdima eTale pahelu pheTAvaMdana je je te sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikArUpa caturvidha (sayalasaMghe ke ) samastazrIsaMghe ma lI ( miho ke0) mitho eTale mAMhomAMhe paraspara tevA tevA avasarane viSe karavu hoya tyAreM thAya, ane (bIyaM ke0) bIjuM je thojavaMdana , te (tu ke ) nizce valI susAdhu evA (dasaNINa ke0 ) darzanIyaneja arthe hoya, eTale eka gagata, bIjo anuyogI, trIjo aniyatavAsI, cotho gurusevI, pAMcamo Ayukta je saMyamamArgamAM sAvadhAna evA guNavaMta yatine e vAMdaNuM devAya, tathA ( ya ke0) cakArathI, tathA vidhiviziSTa kAryane viSe liMgamAtradhArI paNa jo samyaktvadarzanavaMta hoya, to te paNa bojavaMdane vaMdanIya hoya. tathA ( tazyaM ke0) trIjuM chAdazAvarta vaMdana je je te (tu ke ) valI AcArya, upAdhyAya, guNavaMta gItArthAdika evA ( payahi NaM ke0 ) padapratiSThita je hoya temane ( ca ke ) nizceM hoya // 4 // __ have e vAMdaNAMnAM pAMca nAma be, te kahe . vaMdaNa civa kiza kammaM, pukammaM ca viNayakammaM ca // kAyacaM kassa va ke, Na vAvi kAdeva kai kutto // 5 // arthaH-eka (vaMdaNa ke0) vaMdana karma ane abhivAdana stutirUpa, arkAvana takAya karavI, te zarIra mastakAdikeM avanata tathA karmathakI jalAM karma baMdhAya eTalA mATeM bIjuM (ciz ke0) citikarma, trIjuM (kizkammaM ke0) kRtikarma vAMdaNuM, (ca ke0) valI nalAM mana, vacana ane kAyAnI ceSTAnuM je karma karavU, te mATeM cothu (pUAkammaM ke0) pUjAkarma kahiyeM, tathA vinayanuM karavU temATeM pAMcaU (viNayakammaM ke0) vinayakarma kahIyeM, e pAMca prakAreM vaMdana (ca ke0) valI ( kAyavaM ke0) karavU eTale pAMca prakAre vAMdaNAM devAM te (kassa ke0) kene arthe devAM? (va ke0) valI (keNavAvi ke) kehane vAdaNAM devAM? api zabda nizcayArthamAM . ( kAheva ke) kevAreM vAMdaNAM devAM? (kazkutto ke0) keTalI vAra vAMdaNAM ApIyeM ? // 5 // kaNayaM kazasiraM, kAdi va AvassaehiM prisujh|| kazdosa vippamukaM, kizkammaM kIsa kiraIvA // 6 // arthaH-vAMdaNAne viSe ( kaNayaM ke ) keTalA avanata karavA, (ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasahita. 433 isiraM ke0 ) keTalI vAra mastaka namAmavaM, ( kahi ke0) keTalA (va ke) valI (zrAvassaehiM ke0) AvazyakeM karIne (parisujhaM ke0) pa rizuddha thako tathA ( kazdosa vippamukkaM ke0 ) keTalA dorSe karI vipramukta eTale rahita thake ( kIsa ke) kizAmATe ( kiraI ke0 ) karI.( kizka mmaM ke0 ) kRtikarma vAMdaNAM dijeM ? vA zabda punarvAcaka // 6 // e pAM camI ane nahI be gAthA Avazyaka niyuktimAM kahI le te yahAM khii| have traNa gAthAyeM karI vaMdanAnAM bAvIza dvAra kahe . mUladAra gAdA // paNa nAma paNAharaNA, ajuggapaNa juggapa Na cnadaayaa|| canadAya paNanisedA, canaaNisehata kAra NayA // // Avassaya muhaNaMtaya, taNupeda paNisa dosa ba ttIsA // guNa guru gvaNa uggaha,uvvIsakara guru paNIsA ||7||py amavanna gaNA, ba guru vayaNA, sAyaNa ti ttIsaM // uvidi vIsadAredi, canasayA bANanANA ||nnaa arthaH-(mUladAragAhA ke0) mUladhAranI gAthA jANavI. pahebuM vAMdaNAM nAM (paNanAma ke0) pAMca nAma kaheze, bIjuM vAMdaNAMnAM (paNAharaNA ke0) pAMca bAharaNa eTale vAMdaNAMnAM pAMca udAharaNa dRSTAMta avya ane nAvathI kaheze, trIjuM vAMdaNAM devAne (ajuggapaNa ke0) ayogya evA pAMca pAsa bAdika kadeze, cothu vAMdaNAM devAne ( juggapaNake0) yogya evA AcAryA dika pAMca kaheze, pAMcamuM jenI pAseM vAMdaNAM na devarAvIyeM evA ( cantha dAyA ke0 ) cAra jaNa vAMdaNAMnA adAtA kaheze, bahuM jenI pAseM vAMda NAM devarAvIyeM evA ( caudAya ke) cAra vAMdaNAMnA dAtAra kaheze, sA tamu (paNanisehA ke0) pAMca sthAnakeM vAMdaNAno niSedha karavo eTale vAMda NAM na devAM te kaheze, AThamuM (canaaNiseha ke0) cAra sthAnakeM vAMdaNAM no aniSedha karavo eTale cAra sthAnakeM vAMdaNAM devAM te kaheze, navamuM vAMdaNAM devAnAM (akAraNayA ke0) ATha kAraNa kaheze // 7 // ___ dazamuM vAMdaNAne viSa (Avassaya ke0) Avazyaka sAcavavAM, agyAramuM (muhaNaMtaya ke0 ) mukhanaMtaka eTale muhapattinI pamilehaNA karavI, bAramuM (taNupeha ke0) zarIranI pamilehaNA karavI, e traNe vAnAM (paNisa ke) 55 Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 pratikramaNa sUtra. paJcIza paccIza karavAM te kadeze, paNisa zabda sarvane jomavo. teramuM vAdaNAM de tAM (dosabattIsA ke0) batrIza doSa TAlavA te kaheze, caudamuM vAMdaNAM detAM ( guNa ke) ba guNa upaje te kaheze, pannaramuM vAMdaNAM devAmAM sAkSAt guru na hoya tevAreM sannAva ane asanAva rUpa (guruThavaNa ke0) gurunI sthA panA karavI te kaheze, zolamuM vAMdaNAM detAM (juggaha ke0) be avagraha sA cavavA, te kaheze, sattaramuM vAMdaNAnA sUtrane viSe (ubvIsakara ke0)bazeM ne vIza adara , tema (gurupaNIsA ke0 ) guru adara paccIza De te kaheze 7 aDhAramuM vAdaNAnAM sUtrAMne viSe (payaamavanna ke0 ) pada ahAvana te kaheze, uMgaNIzamuM vAMdaNAM detAM ziSyane prazna pUbavAladaNa vIzAmAnAM (gaNA ke0) ba sthAnaka ne te kaheze, vIzamuM vAMdaNAM detAM praznottara rUpa (guruvayaNA ke ) 3 gurunAM vacana , te kaheze, ekavIzamuM vAMda NAM detAM gurunI ( zrAsAyaNatittIsaM ke0 ) tetrIza bAzAtanA na karavI te nAM nAma kaheze, bAvIzamuM vAMdaNAne viSe (vihi ke0) be prakArano vi dhi kaheze. ema vAMdaNAnA (muvIsadArehiM ke ) bAvIzamAreM karIne sarva malI (causayAbANautANA ke0) cArazene bANuM sthAnaka thAya ||e|| uttara zara uttara zara aMka mUladhAranAM nAma.neTa vAlo aMka mUladhAranAM nAma. da. vAlo. 1 vaMdananAma, 5 15 zarIrapamilehaNa. | 25 120 2 dRSTAMta. 10 13 vAMdaNAMnA doSa. 32 152 3 vAMdavAneayogya. 5 15 14 vAMdaNAMnA guNa. 6 15, 4 vAMdavAneyogya 5 20 15 guru sthApanA. 15 5 vAMdaNAMnA adAtA. | 16 avagraha. - 2 1610 6 vAMdaNAMnA dAtA. 4 17 adaranI saMkhyA. 226 37 7 niSedhanAM sthAnaka. 5 33 17 padanI saMkhyA. 50 445 aniSedhanAMsthAnaka. 4 rae sthAnaka. 6 451 e vAMdaNAMnAM kAraNa. G45 20 vAMdaNAMmAMguruvacana. 67 Avazyaka. 25 0 1 gurunI AzAtanA. 33 4ela 11muhapattipamilehaNa. 25 ee vidhi. jeom jeomjeom Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasahita. 435 , have pUrvokta bAvIza chAramA paheDhuM pAMca nAmanuM dvAra kahe be. paDidAra gAhA // vaMdaNayaM cizkammaM, kizkammaM viNayakamma putra kammaM // guru vaMdaNa paNa nAmA, dave nAve udodeNa // 10 // dAraM // 2 // arthaH-(pamidAragAhA ke0) pratichAranI gAthA kahe je. prathama (vaMdaNayaM ke0) vaMdanakarma te anivAdana stuti rUpa jANavU. bIjaM (cizkammaM ke0) citikarma te rajoharaNAdi upakaraNa vidhi sahitapaNe kuzalakarmanuM karavujA NavaM. trIju (kizkammaM ke) kRtikarma te zarIra mastakAdikeM avanamana ka ravU. cothu (pukammaM ke0) pUjAkarma te prazasta mana, vacana ane kAya ceSTA rUpa jANavU. pAMcamuM ( viNayakamma ke) vinayakarma te pUrvokta cAra prakAreM vizeSa udyamapaNuM jANavU. e ( guruvaMdaNa ke0) guru vAMdaNAMnAM (pa NanAmA ke0 ) pAMca nAma te vaMdanAnAM paryAya jANavA. e ( davenAve ke0) eka vyathakI vAMdaNAM ane bIjAM nAvathakI vAMdaNAM ema (muha ke0 ) be prakAreM (udeNa ke0) upena eTale sAmAnyaprakAre jANavAM // 1 // have pAMca dRSTAMtonuM bIjuM chAra kahe je. sIyalaya kue vIra, kanda sevaga pAlae sNbe|| paMcee ditA, kizkamme dava naavhiN||22||daarN // 2 // arthaH-prathama vaMdana karmaupara avyavaMdana ane nAvavaMdana AzrayI (sIya laya ke0) zItalAcAryano dRSTAMta, bIjA citikarma upara (kumue ke0 ) khulakAcAryano dRSTAMta jANavo. trIjA kRtikarma upara ( vIrakanha ke0 ) vIrA zAlavIno ane kRSNa mahArAjano dRSTAMta jANavo. cothA pUjAkarma upara (sevaga 3 ke0) rAjAnA be sevakono dRSTAMta jANavo. pAMcamA vinayakarma upara (pAlae saMbe ke0 ) zrIkRSNamahArAjanA putra pAlaka ane sAmbano dRSTAMta jANavo ( e ke0) e (paMce ke) pAMca ( ditA ke7) dRSTAMta te (kizkamme ke0) kRtikarma eTale vAMdaNAne viSe (davanAvahiM ke0) avya jAveM karIne jANavA // 19 // have e pAMce dRSTAMtonI kathA kahe . haviNAra nayaranA vajrasiMha rAjAnI saujAgyamaMjarI rANIne zItalanA mA putra hato,ane zRMgAramaMjarI nAme putrI hatI. kaMcanapura nagareM vikra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 pratikramaNa sUtra. masena rAjAne paraNAvI, anukrameM zItalaputra rAjA thayo, teNeM dharmaghoSa sUri pAseMthI dIdA lIdhI, paThI vijJAta siddhAMta gItArtha thara, AcAryapada pAmyA. have tenI naginIne cAra putra sakalakalAmAM nipuNa thayA jANI temanI mAtA niraMtara potAnA putra Agala nAznI prazaMsA kare aneka he ke dhanya kRtapuNya pRthivImAMhe eka tamAro mAtula be, ke jeNeM rAja nAra jamI dIdA lIdhI ? evI prazaMsA sAMjalI te cAre putra saMvega paj pAmyA. palI sthavirapAseM dIdA lai bahuzruta tha gurune pUbI potAnA mA mA zItalAcAryane eka pure AvyA sAMjalI tene vAMdavAne arthe gayA.tihAM jAtAM vikAla velAyeM gAma bAhera eka devalamA rahyAM. mAMhe pesatAM eka zrAvakane jaNAvyu ke amArA mAtulane kahejo je nANeja sAdhu AvyA be. have te cAre nANejane rAteM zunadhyAnathI kevalajJAna upajyu. pranAteM te marnu anAgamana jANI mAtula AvyA, tehane anAdara karatA jANI kaSA ya daMDakamAM Avate daMmaka thApI riyA pathikA pratikramI avyathI vaMdanaka kI dhuM, tevAre te bolyA aho avyavaMdane kaSAya kaMmaka vadhate vAMdyA, paraMtu nA vavaMdane kaSAyopazAMtiyeM vAMdo, te sAMjalI mAmojI bolyA tameM kema jA eyu? tevAreM nANeja bolyA ke ameM apratipAtI jJAneM karI jAeyuM te sAM nalI mAmojI manamAM vicAravA lAgyA ke aho meM kevalInI AzAtanA karI, ema vicArI kaSAyasthAnakathI nivartyA ane te cAre kevalIne vAMdavA lAgyA, anukrameM cothA kevalIne vAMdatAM mAmAne paNa kevalajJAna upanuM. e zI talAcArya ne prathama avyavaMdana paThI nAvavaMdanakarma thayu. e prathama udAharaNa // have bIjA citikarma upara kukhakano dRSTAMta kahe je. jema eka kukhaka, jalA lakSaNavAlAne, AcArye aMta samaya potAne padeM sthApyo, gItArthI sAdhu pAseM jaNe, te paNa vizeSathI jakti sAcave. ekadA samayeM mohanIya karmanA udayazrI nagnapariNAmI thayo; paThI sAdhu nidAyeM gaye thake bAhera nUmineviSe nikalyo paThI eka vanane viSe eka dizeM jAtAM thakAM,tilaka, azoka caMpakAdi vividhavRda tihAM hatA tema utAM eka zamI eTale khI. jamIno vRda tenu kozka pUjana karato hato te dekhI pUjaka pratyeM pUjyuM, ke tame e kaMTaka vRdaneM kema pUjo bo ? teNe kaDaM ke amArA vamiloyeM pUrva e vRdane pUjyu De mATeM ameM paNa pUjIye baiyeM. te vacana sAMjalIne kula Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana jAya arthasahita. 437 vicAyuM je yA zamI eTale jAMkharAMnA vRkSa sarikho huM huM ; tene uttama vRkSa samAna guNavaMta loka pUje be. ane mahArAmAM zramaNapaeM nathI; mAtra rajoharaNAdi citikarmaguNe karI mukane pUje be, ema vicArI, pATho khAvI - sAghunI, pAseM loyaNA laI, ujamAla thayo ema ene pUrve dravya citi, karma hatuM, par3hI jAvacitikarma utpanna thayuM. e bIjaM udAharaNa jANavuM. ve jA kRtikarma upara vIrA zAlavI ne zrIkRSNanuM udAharaNa kahe a. zrIneminAtha jagavAn dvArikAyeM samosakhyA tevAreM zrIkRSNa sarvasAdhurjane dvAdazAvarta vAMdaNe vAMdyA, ene jAvakRtikarma kahIye, ane zrIkRSNane ruruM manAvAneM vIrA zAlavI yeM paNa vAMdyA ene dravyakRtikarma kahIyeM. enA saMbaMdhano vistAra AvazyakavRttithI jANavo. e trIjuM udAharaNa jANavuM. have cothA pUjAkarma upara be sevakano dRSTAMta kahe be. jema eka rAjA nA be sevaka hatA te gAmanI sImA nimitteM vivAda karatA rAjapaMtheM jAtAM hatA, mArgamAM sAdhu dekhIne prazasta mana, vacana ne kAyAyeM karI ekeM ka ke "sAdhau dRSTe vA siddhiH " eTale sAdhu dive te nizcayeM kArya siddhithAya, emAM saMzaya nathI, ema kahI ekAgra citteM sAdhune vAMdyA ne bIje seva keM ulaTI hAMsI rUpeM vyavahAra mAtre tene vanamana kara. pI rAjadvAreM gaye thake pahelA sevakano jaya thayo, ne bIjAno parAjaya thayo ema ekane soil pUjAkarma ne bIjAneM jAvathI pUjAkarma thayuM; e cothuM udAharaNa. have pAMcamA vinayakarmane viSe pAlaka navyAne sAMbano dRSTAMta kahe be. zrI neminAtha jagavAn dvArikA nagarIyeM samosakhyA, tevAreM zrIkRSNa bolyA ke je zrI nemIzvara jagavAnaneM sarvathI paheluM jaI vaMdana karaze, tene mahAro paTTa turaMgama vizeSa pIza, te sAMjalI turaMgamane lojeM prathama rAtri tAM paNa pAlakeM vIne vAMdyA, te dravyathakI vaMdana jAvaM. netyAM sAM ba kumAreM jAvakI vAMdyA be, te jAvavaMdana jAvaM. e pAMcamuM udAharaNa ka. e pAMca dRSTAMtanuM bIjuM dvAra thayuM, uttara bola daza yayA // 11 // ve pAsAdika pAMca vaMdanIyanuM trIjuM dvAra kahe . pAsacco ussanno, kusIla saMsattana hAcaMdo // Duga Duga ti gaNega vidA, avaMda pitA jie mayaM mi // 12||daarN // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 437 pratikramaNa sUtra. arthaH-je jJAna, darzana ane cAritranI pAse raheteprathama (pAsabo ke0) pAsabo jANavo tathA je sAdhu sAmAcArIne viSe pramAda kare te bIjo (u ssanno ke0) ussanno jANavo. tathA je jJAna. darzana ane cAritranI virA dhanA kare te trIjo (kusIla ke)kuzIlIyo jANavo. tathA je vairAgI male to tenI sAthe pote paNa vairAgI jevo banI bese ane jo anAcArI male to tenI sAthe pote paNa anAcArI banI bese, te cotho (saMsatta ke0) saM sakta jANavo tathA je zrItIrthaMkaranI AjJA vinA potAnI zvAyeM pravarte, potAnI svAyeM prarUpaNA kare, te pAMcamo (ahAbaMdo ke0) yathAbaMdo jANa vo. e potAne baMde pravarte mATe ene baMdo kahIye. tihAM eka dezathI bIjo sarvathI malI (phuga ke0) be neda pAsabAnA, tathA eka dezathI bIjo savathI malI (muga ke0) be neda ussannanA, tathA jJAnakuzIla, darzanaku zIla ane cAritrakuzIla malI (ti ke0) traNa neda kuzIlIyAnA, tathA saM kliSTa citta ane asaMkliSTa citta malI (oNga ke0) be neda saMsaktanA, tathA (aNegavihA ke0 ) aneka prakAra, baMdAnA jANavA, eTale yathAbaMdA a neka nedanA thAya ne e pAsabAdika pAMca je kahyA te (jiNamayaMmi ke0) zrIjinamatane viSe (avaMdaNijA ke0) avaMdanIya jANavA // 15 // have e pAMce- kAMzka vizeSa svarUpa lakhIyeM baiye. tihAM mithyAtvAdi ka baMdha heturUpa pAsa tene viSe je rahe, tene pAsabo kahIyeM. athavA jJAnA dikaneM potAnI pAseM karI mithyAtvAdika pAsamAM rahe eTale jJAnAdikane pAse rAkhe paNa seve nahI, athavA pAsanI pareM potAnuM pAsuM malina rAkhe te pAsabo kahIye. tenA be neda beH-eka dezapAsabo ane bIjo sarvapAsabo. temAM je kAraNavinA zayyAMtara piMka, anyAhRta eTale sAhAmo ANyo piMka, rAjyapima, nityapiMDa ane agrapiMmAdika khaMje. tathA gAma, deza, kula zrAvakanI mamatA mAMDe, jema ke "zrA mahArA vAsita jAvyA De" te kulA dikanI nizrAyeM vicare, tathA gurvAdikane je vizeSa naktiyogya rahasyanUta thApanA kula , te kulamAMhe niSkAraNe praveza kare, tathA "nityapratye tamane eTaddhaM dezaM tameM nitya Avajo" evIrItanI je nimaMtraNA kare tenI pAse te piMga lIye tene nitya piMga kahIye. tathA nAjanamAMhethI vApakhyA vinA udana jaktAdikanI zikhA uparitana jAga lakSaNa lIye, te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana jAya arthasadita. fine. keTalAeka ema kahe be ke kAraNa vinA pradhAna sarasa zrAhAra lIye tene piMka kahiyeM tathA barhetAlIza doSa AhAranA na rAkhe, vAraMvAra AhAra lIye tathA jamaNavAra, vivAha ne prANAmAM zi khaMki joto phare, AhAranI lAlaceM mukheM kahe. tihAM nimitta doSa na ho ya, sUjato hoya te mATe. tathA sUrya thamatA ugatAthI mAMgI jame, mAMga ye AhAra na kare, sannidhi rAkhe, potAnI nizrAyeM auSadhAdikAlaguM gRhasthane ghare mUkAve, dravyAdika sahita vicare, tathA jJAnadravyAdika miSeM karI svanizrAyeM jJAnAdi jaMgAranAM nAma leI, pustakAdi saMgrahe, dravyAdi sahita vicare, mukheM kar3e meM nigraMtha DhaiyeM pUrva sAdhu samAna garva rAkhe. ityA dika aneka prakAreM sAdhu lakSaNathI viparIta hoya te deza pAso jANavo. tathA je sarvathA jJAna, darzana ne cArItrathI alago rahe, kevala liM gadhArI, veSaviruMbaka, gRhasthAcAra dhArI hoya, te sarvathI pAso jANavo. bIjo je kriyAmArgane viSe zithilatA kare, athavA kheda pAme tene u sanno kahIye; tenA ve neda be. eka dezathI avasanno ne bIjo sarvartha / vyavasanno tihAM je yAvazyaka, pratikramaNa, devavaMdanAdi, sajAya te paThana pATha nAdi, paDileha, mukhavastrikA, vastrapAtrAdi, jikSA te gocarI kAlAdi, dhyAna te dharmadhyAnAdi, aktArtha te tapa niyama nigrahAdi zrAgamana te bAherathI upAzrayamAM pravezalakSaNa, nisihiyA te paga pUMjavAdi nirgamana te prayojanavinA upAzrayarthI bAhera nikalavA lakSaNa, sthAna te kAyotsargAdi, niSIdana te besakuM, tuyaiNa te tvagvartana eTale zayana ityAdika, dazavidha cakravAla sAdhu samAcArI, tathAM ugha pada vijAga sAmAcArI pramukha vidhi saMyukta na kare, athavA bI adhika kare athavA kaSAya kaMka sahita kare, athavA rAjavevanI pareM kare jaya mAnIne kare tathA gurvAdinA vacana sAMjale, DumaNo thaine vacana khaMgana kare, Akroza kare, ityAdika lakSaNeM karI deza vyavasanno jAvo. 430 ane sarva kI avasanno to comAsA vinA zeSakAleM pATa, bAjova, niSkAraNa saMthAre, seve, sthApanA piMga jame. saMthAro pAthasyo rAkhe, prAnRtikAdi doSa jame. ityAdika lakSaNeM sarva avasanno jAvo. trI jo jenuM kutsita, niMdanIya mAtuM zIla eTale AcAra hoya, tene ku Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 pratikramaNa sUtra. zIla kahIye. tenA traNa neda . jJAnakuzIla, darzanakuzIla ane cAri trakuzIla, tihAM jJAnakuzIla te akAla, avinaya, abahumAna, gurunindava tA, yoga upadhAna hIna sUtra, artha ane tanaya hIna, ityAdika yAzAta nAyukta thako jJAna naNe tathA AjIvikAteM paThana pAThana saMnalAva, la khavU, lakhAvavu, naMmAra karAvavA, naMhI samAracanAdi svArthanA upadeza devA, tathA AjIvikA heteM dharmakathA kahe, laNe, gharaghara dharma saMjalAvavA jAya, potAnA thavAne heteM strIbAlakAdikane naNAve, anerA jJAnanA jaMDAra ulave jJAnane ulave, lakhavAM, lakhAvavAM, kraya vikraya pustakAdikono kare, karAve, ityAdika lakSaNe jJAnakuzIla jANavo. bIjo darzanakuzIla te zaMkA kAMdA vicikitsA vyApanna, darzananinhava, ahAbaMdA, kuzIliyA veSavimaMbanAdika sAthe paricaya kare, eTale tenI sA the AlApa saMlApa paThanAdika kare, te darzanakuzIla jANavo. trIjo cAritrakuzIla te jyotiSa, nimitta, adarakarma, yaMtra, maMtra, jUta karma, balipima, joNI, dAnAdi, saujAgya dorjAgyakArI, jamI, mUlI, vI dyArohaNAdika, pAdalepa, AMkha aMjana, cUrNa, svapnavidyA, cipuTIdAna pramu kha, atIta anAgata vartamAna nimittakathana, potAnI jAti kula vijJAnA dika svArthakArye prakAza kare, nakha, keza, zarIra, zonA kare, vastra pAtra damAdi ka bahumUlyavAlA suMdara sukomalanI vAMDA kare, ziSyAdika parigrahanI vi zeSa tIvratA dhare, niSkAraNa apavAda pada sadUSaNa mArga prakAze, tathA se ve, ityAdika ladaNe cAritrakuzIla jANavo. __ cotho saMsakta, te pAsabA athavA saMvijJAdika jana jevAnI sAthe male tyAM tevo thaI pravatrte, athavA mUlottara guNa doSa sarva ekaga pravarttA ve, je ma gAyanI Agala suMmalo mUkyo hoya temAM sarasa, nIrasa, kapAziyA, khola,ghRta, mugdhAdika eka medayuM hoya to te sarvane ekagaMja khAI jAya paNa tenuM vivecana na kare. tema e paNa guNa ane doSa sarvane ekaThA prava viI dekhADe tene saMsakto kahIyeM, te eka saMkliSTacitta saMsakto ane bIjo asaMkliSTacittasaMsakto evA be ne jANavo. tihAM je prANAtipAtAdika pAMca Azravano sevanAra, zakigArava, rasa gArava ane zAtAgArava e traNa gAraveM karI sahita, strIgRhAdika sevanane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasadita. 441 viSe prasakta, apadhyAnazIla, paraguNamatsarI, ityAdi guNa yukta te saMkliSTa cittasaMsakto jANavo. tathA potAnA AtmAne jevAreM jevo prasaMga male te vAreM tevo thAya eTale priyadharmI sAdhu male tevAreM sAdhunA AcAra pAle ane apriyadharmI pAsabo male tevAreM tevo thAya liMbUMnA pANInI pereM ta supa thara jAya te asaM kliSTacittasaMsakto jANavo. iti // ___pAMcamo yathAbaMdo te thayA ruciyeM pravarte, yathA tathA lave, utsUtra nASe, potAnA khArthanA upadeza Ape, svamati vikalpita kare, parajAtine viSe pravarte, pArakI tAMta kare, upakArI dharmAcAryA dikanI helanA kare, AcArya upAdhyAyanA avarNavAda bole, jenAthI jJAnAdika pAme tevA bahuzrutanI niMdA kare, gArava pratibaMdhi hoya, kAraNa vinA vigaya khAya, ityAdika aneka nedeM yathAu~do jANavo. e pAMcenAM vizeSa lakSaNa zrIpravacanasAro jhAravRtti tathA AvazyakavRtti tathA upadezamAlAvRtti pramukha graMthothI jA NavA. e pAMcene avaMdanIya jANavA. emane vAMdavAthI karmanirjarA na thAya, kevala kleza ane karmabaMdha upaje tathApi e kahelAM lakSaNavAlo jo jJAna, darzana ane cAritranA sahAya kAraNe sevyo hoya to vaMdanIya jANa vo. je mATe zrIAgamamAMhe kayu De ke pAsabAdika cAritranA asaMnavI hoya paNa darzananA asaMnavI na hoya te kAraNe te sevya jANavo paNa hAM to cArItrIyo vaMdanIya kahyo je te adhikAra mATe cAritravaMta te vaM dya be anyathA jo acAritrIyAne vaMdya kahIyeM to jeTalA tenA pramAdanAM sthAnaka te sarva anumodanIya thAya tethI tene vAMdato thako pravacana bAdhAkArI thAya. e rIteM vAMdaNAM devAne pAsabAdika pAMca ayogya temanuM trIjuM hAra kaDaM. uttara bola pannara thayA // 15 // have pAMca vAMdavAne yogya temanuM cothu dvAra kahe be. Ayaria javanAe, pavatti there tadeva rAyaNie // kiza kammanijharahA, kAyaba mimesi paMcanheM // 13 // dAraM // 4 // arthaH pahelA jJAnAdika pAMca AcAreM karI yukta te (Ayariya ke0) zrIzrAcArya kahIyeM, bIjA ( uvapnAe ke0) zrIupAdhyAyajI, trIjA je tapa saMyamane viSe pravarttAve, gabanI ciMtA kare te ( pavatti ke0) pravartaka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 pratikramaNa sUtra. kahIyeM, cothA je cAritrathI pamatA hoya tene pratibodha ApIne pAga ThekANe ANe tene (there ke ) thivira kahIyeM ( taheva ke0 ) tathaiva eTa le temaja valI pAMcamA gabane arthe kSetra jovA mATe vihAra kare, sUtra arthanA jANa tene ( rAyaNie ke) ratnAdhika gaNAdhipa kahIyeM, (zme sipaMcanhaM ke ) e kahyA je AcAryAdika pAMca jaNa tene ( kizkamma ke) kRtikarma eTale vAdaNAnuM karma (kAyavaM ke0) kara, eTale vAMdaNAM de vAM te kevala (niGarahA ke) karmanirdhArAne arthe jANavU // 13 // e AcAryAdika pAMcaveM kAMzka vizeSa svarUpa nIce lakhIyeM vaiyeM. AcArya te sUtra ane artha unnayanA vettA, prazasta samasta ladaNe ladi ta, pratirUpAdi guNayukta zarIra hoya, jAti kula gAMjIya dhairyAdi aneka guNamaNiyukta, ATha prakAranI gaNisaMpadAyeM karI yukta, paMcAcAra pAlaka, palAvavAne samartha. batrIza batrIzI guNeM karI birAjamAna, Arya puruSe sevavA yogya, gachamUlastaMcanUta gachaciMtArahita arthanASI, eTale jemAM gaDaciMtA na upaje evA artha nASe evA guNa yukta te AcArya jANavA. tathA upAdhyAya te jenI pAseM agIyAra aMga, bAra upAMga, caraNasittirI, karaNasittirI jaNIyeM, AcAryane yuvarAja samAna,jhAna, darzana ane cAritra rUpa ratnatrayI yukta, sUtra arthanA jANa, AcAryane hitaciMtaka, te upAdhyAya tathA pravartaka te yathocitaprazasta yoga je tapa saMyama tene viSe sAdhusamudA yane pravarttAve,gabane yogadema karavAnI yogyatAnI saMcAlanA karanAra jANavA. tathA thivira te jJAnAdikaguNone viSa sIdAtA sAdhune ihaloka tathA paralokanA apAya dRSTAMta dekhAmI saMyamamArgamAM sthira kare, te sthavira traNa prakAreM be. eka zAvarSanA te vayaHsthavira, bIjA vIza varasadIdA pa ryAya jene thayA hoya te paryAyasthavira, trIjA je nizIthAdika bedagraMthanA rahasya jANe, jaghanyathI samavAyAMgAdi zruta jANe, te zruta sthavira paNa zahAMto jene AcAryAdikeM sthavira kIdhA hoya te sthavira jANavA. tathA ratnAdhika te gachane kArye ziSya upadhi pramukha lAlaneM arthe vihAraka raNazIla sUtrArthavettA enuM gaNAvachedaka evaM paNa nAma kahIyeM evA guNavaMta te paryAyeM jyeSTa athavA laghu hoya to paNa tene ratnAdhika kahIyeM. eTale pAM ca vaMdanikanuM cothu jhAra thayu. uttara bola vIza thayA // For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nApya arthasadita. 443 have cAra jaNa pAseM vAMdaNAM na devarAvavAM tenuM pAMcamuM hAra tathA cAra ja Na pAseM prAyaH vAMdaNAM devarAvAM, tenuM bahuM hAra, e be ghAra sAtheM kahe be. mAya pitra jiha nAyA, anamAvi tadevasavarAyaNie // kizka mma na kArijA, canasamaNAI kuNaMti punno||14||daarN||||6|| __ arthaH-eka (mAya ke0) potAnI mAtA, vIjo ( pitra ke0 ) potAno pitA, trIjo (jihanAyA ke0) potAno jyeSTa nAi eTale mahoTo nAz, cotho (anamAvi ke0) vayAdike laghu hoya eTale vaya pramukheM to yadyapi potAthI nhAno hoya to paNa (taheva ke) temaja e traNenI pareM te (savarAya Nie ke0) sarvaratnAdhika eTale saghalA paryAyeM karI jyeSTha hoya jJAna, darza na zrane cAritre karI adhika hoya e cAranI pAseM prAyaH (kizkamma ke0)vAM daNAM devarAvavAnuM (na kArijA ke0)na karAve. e vidhi sAdhune jANavo,ane gRhastha pAseM to vaMdana devarAve.e pAMcamuMhAra thayu.uttara bola covIza thyaa|| tathA ( causamaNAI ke0) cAra zramaNAdika eTale sAdhu, sAdhvI, zrA vaka ane zrAvikA e cAra jaNa te kRtikarmane (puNo ke0) valI (kuNaM ti ke0) kare eTale e cAra jana vAMdaNAM Apa.e bahuM vAMdaNAM devA yogya cAra jaNa tenuM ghAra thayuM. uttara bola ahAvIza yayA // 14 // have pAMca sthAnakeM vAMdaNAM na devAMtenuM sAtamuM chAra kahe . vikitta parAhutta , pamatta mA kayAi vNdijaa||aadaarN nIdAraM, kuNamANe kAna kAme a||15|| dAraM // 7 // arthaH-eka ( vikitta ke0) vikSipta guruthake eTale jevAreM dharmakathA karavAmAM vyagracitta hoya, bIjo kAryAdikeM karIne (parAhutte ke ) para, Gamukha hoya eTale saMmukha bega na hoya parama uparAMga bega hoya, trIjuM (pamatte ke0) pramAdI thakA hoya eTale krodhAdikeM athavA saMthAravAdikeM pramAda sevatA hoya, nisAlu thakA hoya, cothu (AhAraM ke0) AhAra pAMcamuM ( nIhAraM ke ) nIhAra eTale laghunIti athavA vamInIti pratye ( kuNamANe ke) karatA hoya, athavA (kAja ke ) karavAnI ( kAme ke0 ) kAmanA eTale vAMbanA karatA hoya (a ke0 ) valI karavA Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. mmm jatA hoya eTale sthAnakeM ( kayAi ke0 ) kevAreM paNa gurune ( mA vaMdi kA ke0 ) vAMdavA nahI yahIM mAzabda niSedhavAcaka be // 15 // e sAtamuM dvAra thayuM. uttara bola tetrIza thayA // 33 // have cAra sthAnake vAMdaNAM devAM, tenuM zramuM dvAra kahe be. pasaMte yAsAce a, javasaMte jaba hie // praNunnavi tu medAvI, kikammaM paI // 16 // dAraM // 8 // artha:- eka ( pasaMte ke0 ) prazAMtacitta vyAdeparahita guru hoya, bIjuM (sa0 ) sanastha eTale potAne yAsane beThA hoya, ( o ) valI zrIjuM (vasaMte ke0 ) upazAMtacitta eTale koghAdikeM rahita hoyA co ( vahie ke0 ) upasthita hoya eTale baMde ityAdika kaddevAne saM mukha ujamAla thayA hoya, evA gurucyAdikane vAMdaNAM devAnI ( aNunnavi ho) anujJA mAgIne ( tu ke0 ) valI vAMdaNAM devAnA vidhinA jAe evA ( mehAvI ke0 ) medhAvI eTale paMktijano te ( kizkammaM ke0 ) kRtikarma eTale vAMdaNAM devApratyeM ( pa ke0 ) prayuMje eTale udyama kare // 16 // e zramuM dvAra thayuM. uttara bola sAmatrIza thayA // ve va kAraNe vAMdaNAM devAM, tenuM navamuM dvAra kahe . pakkimmaNe satAe, kAussagge varAda pAhuNae // khAlo yaNasaMvaraNe uttama ya vaMdaNayaM // 17 // dAraM // e // " arthaH- eka (Dikkama ke0 ) pratikramaNane viSe sAmAnya prakAreM vAM daNAM devAya, bIjA ( sakAe ke0 ) svAdhyAyavAcanAdi lakSaNa tathA sa kAya paDhAvavAne viSe vidhivAMdaNAM devAya, trIjA ( kAjassagge ke0 ) pakSa kANa karavAnA kAyotsargane viSe eTale AcAmlAdi yogAdi pAraNe pari mitavigaya visartAmaNI vigayaparijoganI AjJA rUpeM vAMdaNAM devAya, co thA ( varAha ke0 ) aparAdha eTale guruno vinaya ulaMghavA rUpa potAno aparAdha khamAvatAM vAMdaNAM devAya, pAMcamA ( pAhuNae ke0 ) prANo moTo yati khAve tevAreM temane vAMdaNAM devAya eTale mahoTAnA samAgamane vAMdaNAM devAya baghA gurunI pAseM ( AloyaNa ke0 ) AlocanA le vAne * eTale AlocanA vihArAdi samAcArI pada jinna DhuMte thake vAMda For Personal and Private Use Only Jain Educationa International . Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana jAya arthasahita. 445 NAM devAya, sAtamA paccarakANa karatAM athavA mAsakhamaNAdika vizeSa tapa rUpa (saMvaraNe ke0) saMvarane viSe vAMdaNAM devAya AThamA ( uttama ke0 ) u mArthe eTale aMtasamaye anazana karavAne viSe saMleSaNAne viSe (ya ke0 ) valI vAMdaNAM devAya, athavA vAMda yAya. e ATha kAraNe (vaMdayaM ke0 ) vAMdaNAM devAya, tenuM navamaM dvAra thayuM. uttara bola pistAlIza yayA // 1 // have avazya sAcavA mATe Avazyaka kahIyeM, te vAMdaNAM detAM paccIza Avazyaka sacavAya, tenuM dazamaM dvAra kahe be dovaNaya mahAjAya, AvattA bAra cana siratiguttaM // pavesiga niskamaNaM, paNavI sAvasaya kiikamme // 18 // artha :- ( dovayaM ke0 ) ve avanata vAMdaNAne viSe jANavAM eTale be vAra uparitana zarIra jAga namAmavo tihAM eka to jevAreM "ichAmi khamA samaNo vaMdilaM jAvaNijjAe nisI dikhAe ema kahIne name tevAreM baMdreNanI jAha eTale AjJA mAgato zarIrano uparitana jAga namADe tyAre guru baMde kahe. eka. avanata thayuM, ema bIjI vAra vAMdaNAM detAM bIjuM avanata yAya. e ve avanata rUpa be Avazyaka thayAM. 50 tathA (hAjA ke0 ) eka yathAjAta eTale je rUpeM dIkSAno janma thayo hato arthAt rajoharaNa, muhapatti colapaTTamAtrapaNe zramaNa thayo hato teTalAja melA thaI hAtha joDe athavA yonithI bAlaka nikalate jema racitakara saMpuTa hoya te karasaMpuTa kasyA hAtha joDelAne lalATe lagADe te yathAjAta kahIyeM ema betAne trIjuM yathAjAta malI traNa Avazyaka thayAM have zarIrA vyApAra rUpa ( bAra ke0 ) bAra ( yAvattA ke0 ) yAva rttasUtrAnidhAna garjita kAyavyApAra vizeSa jANavataM. temAM prathama vAMdaNe vAya, te vI rIteM:- prathama traNa Avartta to " aho * kArya " " 'kAya " e be be kareM nIpaje eTale potAnA hAthanAM talAM be jaMdhA guru caraNe lagADe tathA uttAna hAyeM potAno lalATadeza pharase ane 66 1 ho 2 kArya 3 kAya saMphAsaM " kaheto mastaka namADe tevAra pI " khamapikothI mAMgIne vazyaMto " paryaMta yAvat kara saMpuDhe kahIne valI traNa Avartta traNa traNa karanA kahe temAM eka akSara gurucaraNe hAtha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only "" . Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 pratikramaNa sUtra. lagAmatAM kahe,vIjo adara uttAna hAthe vacAle vizAmA rUpa kahe anetrI jo adara lalATadeze hAtha lagAmatAM kahe, jema "ja ttA ne" "ja va Ni" " UMca ne" evA traNa Avartta traNa traNa akaranA kaheto khAme mi khamAsamaNo kahI bIjI vAra mastaka namADe. e rIteM e prathama vAMdaNe bAvartta thayAM tema valI bIje vAMdaNe paNa eja rIteM u Avartta thAya, be vAra malI bAra Avarta rUpa bAra Avazyaka thAya. sarva malI paMdara thayAM. ___ tathA (causira ke0) catuHziraH eTale cAra vAra zira namAma tihAM pahele vAMdaNe be vAra mastaka namAmavaM ane bIje vAMdaNe paNa be vAra mastaka namAma, malI cAra vAra zira namana thAya. evaM uMgaNIza Avazyaka thayAM. tathA ( tiguttaM ke ) traNa gupti te mana, vacana ane kAyA e traNa neanyavyApArathI gopavI rAkhe e traNane avyathI tathA nAvathI ayatnAyeM na pravarttAve, evaM bAvIza Avazyaka thayAM. tathA (kupavesa ke0) hipraveza eTale be vAra AvazyakeM be vAra gurunI AjJA mAgI avagrahamAMhe praveza karavA rUpa be Avazyaka ane (ga nirakamaNaM ke0) eka vAra avagrahathI bAhera nikale eTale pahele vAMdaNe AjJA mAgI nisIhi kaheto paga pUMjato thako ekavAra avagraha mAMhe praveza kare ane paThI AvassiyAe kaheto pAgala pUMjato ekavAra pahele vAMdaNe avagrahathI bAhera nikale, ane bIjA vAMdaNAmAM praveza kare paNa pha rI pADo bAhera nikale nahI mATe be vAra pesavu ane ekavAra nikalavaM malI traNa Avazyaka thayAM te pUrvokta bAvIza sAtheM melavatAM (paNavIsA ke ) paccIza (zrAvasaya ke) Avazyaka te ( kizkamme ke0 ) kRtikarma eTale vAMdaNAMne viSe thAya // 17 // kii kammapi kuNaMto, na do kizkamma nikarA naag| paNavI sAmannayaraM, sAhu hANaM viraaiito||raa dAraM // 1 // arthaH- have e (paNavIsAM ke0) paJcIza Avazyaka je je, temAM (zra nayaraM ke0) anere eka paNa (hANaM ke0) sthAnaka pratye (virAhaMto ke0) virAdhato evo je (sAhu ke0) sAdhu temaja sAdhavI zrAvaka,zrAvikA hoya, te ( kizkammaMpikuNaMto ke ) kRtikarmane karato to paNa eTale vAMdaNAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana nASya arthasadita. 447 deto bato paNa (kizkamma ke0) kRtikarma thakI je karmaparizATanarUpa (ni jarA ke0 ) nirjarA thAya teno (nAgI ke0) saMvinAgI (na hoza ke0) na thAya eTale te vAMdaNAMnuM je nirjarArUpa phala, te na pAme // 15 // e dazamuM chAra thayuM uttara bola sittera thayA // ___ yaMtra sthApanA. avanata yathAjAta zrAvataH ziro gupti. praveza. | nikalavU. nama. mujA. . namana. have muhapattinI paccIza pamilehaNAnuM agIyAramuM hAra kahe je. dihi pamileha egA, bajaTThapapphoma tiga ti aMtariA // akoma pamaUNayA, navanava muhapatti paNavIsA // 20 // arthaH-prathama muhapattine pahele pAseM sUtra ane bIje pAseM artha tenuM tattva, samyak prakAreM hRdayane viSe dharUM emaciMtavIne muhapatti ukhelI tenA behu pAsAM sarvatra dRSTiyeM karI jovAM te (dihipamileha ke0) dRSTi paDile haNA (egA ke0) eka jANavI. tevAra par3I (ba ke0) (upphoma ke0) jaMcA pakhomA karavA eTale muhapattine pheravI be hAthe sAhIne ekekA hAtheM nacAvavA rUpa traNa traNa uMcA pakhomA karavA tihAM mAbe hAthe karatAM sa myaktva mohanIya, mizramohanIya ane mithyAtvamohanIya e traNa mohanIya pariharu ema ciMtavIyeM tathA jamaNe hAthe karatAM kAmarAga, sneharAga ane dRSTirAga, etraNa rAga parihalaM. ema ciMtavIyeM e ba khaMkheravA rUpa u pamileha NA yaz tenI sAthe prathamanI eka dRSTi pamilehaNA melavIye tevAreM sAta thAya. . tevAra par3I (tiga ke0) traNa (askoma ke0) akomA ane (ti ke0) traNa ( pamaUNayA ke ) pramAnA eTale pUMjaq te anukrame eka bIjA keDe traNavAra (aMtariyA ke0 ) ekekane aMtare karavA eTale muhapattiyeM eka pama vAlI muhapattinA traNa vadhUTaka karI jamaNA hAyanI aMgulInA AMtarAnI vacamAM narAvIne traNa akomA pasalI narI traNavAra muha patti uMcI rAkhI mAvA hAthanA talAne aNa lAgate khaMkherIye paNa hAthane tale lagAmIyeM nahIM par3I traNa pramArjanA pazalImAMhethI ghasI kAhA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mms pratikramaNa sUtra. DIema ekekane yAMtare NavAra RNa RNa komA karavAne traNa vAraNa pramArddhanA karavI. evI rIteM traNa vAra karatAM ( nava ke0 ) nava akoDA khaMkheravA rUpa thAya. ane ( nava ke0 ) nava parakomA pramAUMnA eTale pUMjavA rUpa yAya. malI aDhAra parilehaNA yAya tenI sAyeM pUrvokta sAta melavIyeM, tevAreM sarva malI ( muhapatti ke0 ) muhapattinI pahilA ( paNavIsA ke0 ) paccIza thAya // 20 // have DhAra milehaNA karatAM ekekA trike zuM zuM manamAM ciMtaviyeM ? te kar3e be. pahelA traNa komAmAM sudeva, suguru chAne sudharma, e RNa tattva yAdaruM, pItraNa pramArjanAmAM kudeva, kuguru ne kudharma, etraNa pariharu, bIjAtra komAmAM jJAna, darzana ane cAritra, e traNa yAdaruM, paDhI traNa pramA nAmAM jJAnavirAdhanA darzanavirAdhanA ane cAritravirAdhanA e traNa pariharu, trIjA traNa komAmAM manogupti, vacanagupti ne kAyagupti e gupti yAda, paThI traNa pramArjanAmAM manodaMga, vacana, ane kAya daMga, etraNa daMga pariharu, evI rIteM manamAM ciMtava, e kriyA karavAnI muha patti eka veMtane cAra aMgula Atma pramANanI joiyeM ane rajoharaNa tathA caravalo batrI aMgulano joiyeM temAM covIza gulanI dAMgI gulanI dazI joiyeM athavA nyUnAdhika karI hoya to paNa sarakhAle vatrIza caMgula joiyeM, e paccIza paDilehaNA strI puruSa behuyeM karavI. e gAramu dvAra thayuM, ane uttara bola paccAeM yayA // have zarIranI paccIza paDilehaNAnuM bAramuM dvAra kahe be. pAyAdiNe ticyati, vAmecchara bAhu sIsa muda diya e // suTThAdo piThe, cana bappaya deda paNavIsA // 21 // :- ( pAyA hi ke0 ) pradakSiNAyeM eTale pradakSiNA karI eka (vAma ke0) mA (bAhu ke0) bAhu ne bIjaM (ra ke0) itara te jamaNe bAyeM tathA trI (sIsa ke0) mastakeM, cothuM ( muha ke0 ) mukheM ne pAM ca (hie ke0 ) hIyAne viSe e pAMca vAme ( titi ke0 ) traNa tra vArakarI eTale muhapattine vadhUTakanI pereM grahaNa karIne vA manujAdika pAMca sthAnake pheravavI tevAreM pannara pa milehaNa yAya, ane (aM For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasahita. 44e suDAho ke0) aMsukha eTale be khaMnAnI upara ane te ve khaMjAnI aho eTa se nIce kAkhamAM (piThe ke) piTha eTale vAMsAnI bAjuyeM (cana ke) cAra paDilehaNa karavI eTale be khaMnA upara ane be kAkhane viSe. emaja(la ppaya ke) pamilehaNa be paganI upara karavI temAMtraNa vAma page ane traNa dakSiNa page karatAM u thAya, evI rIteM sarva malI (deha ke) zarIranI pamilehaNA (paNavIsA ke0) paccIza thAya // 21 // yahAM yadyapi zrIAvazyaka vRtti tathA pravacanasArojhArAdikeM pamilehaNA no vizeSa vicAra kahyo nathI to paNa zahAM paraMparAdhI saMpradAya samAcArIyeM strIna zarIra vastre AvRta hoya mATeM ene zarIranI pamilehaNA paJcIzamAM thItraNa mastakanI, traNa hRdayanI ane be pAsAnA khaMnAnI cAra, evaM daza pamilehaNA na hoya zeSa pannara hoya tathA valI sAdhvIne to ughADe mAthe kriyA karavAno vyavahAra De mATeM tene mastakanI traNa pamilehaNA hoya zeSa sAta na hoya bAkI aDhAra paDilehaNA hoya. ___e pamilehaNA je, te yadyapi jIvaradAnI kAraNacUta javya jIvaneM be ema tIrthaMkaranI AjJA de to paNa manarUpa mAMkaDAne niyaMtravA sAru bola dhArIye te yadyapi AvazyakavRtti tathA pravacanasArokArAdi graMtheM kahyu nathI topaNa alpamatine mana sthira rAkhavA mATeM " suttaba tattaditi" ityAdi pAMca gAthA- kulaka kartuM , te yahAM vAMdaNAmAM adhikAra nathI topaNa te pAMca gAthAno artha lakhIye baiyeM. , jamaNA pherathI muhapattine vadhUTakanI pereM grahaNa karIne paDilehaNa ka | ye te kahe je. mAvA hAthanI jujAyeM. traNa vAra puMjiye tyAM hAsya, rati ne arati, e traNa pariharu. ema ciMtavIye. jamaNA hAthanI nujAyeM traNa ra puMjIyeM tyAM naya, zoka ane ugaMDA, e traNa pariharu, ema ciMtavIyeM. staka traNa vAra puMjIyeM temAM kRSNa, nIla ane kApota e traNa mAThI lizyA bAMsu,ema ciMtaviyeM. mukhanI traNa pamilehaNa karIye tyAM chigArava, rasagArava ane zAtAgArava, e traNa pariharu, ema ciMtavIyeM. hRdayanI traNa pamilehaNA karIye tyAM mAyAzalya, niyANAzalya ane mithyAtvazakhya e traNa zalya gahuM,ema ciMtavIye. DAbA khaMnA ane jamaNA khaMnAnI nIceM upara be pAsAnI pamilehaNA cAra karIye tyAM krodha, mAna, mAyA ane loja e cAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 pratikramaNa sUtra. kaSAyane bAMkuM: ema cItavIyeM. mAve jamaNe page anukrameM traNa pahilehaNA karIyeM, tihAM anukrameM pRthvI kAya, apakAya, te kAya vAyukAya, vanaspa tikA kAya, e ba kAya jIvonI rakSA karUM, ema cIMtavIyeM // tathA valI pahinA adhikAra mATeM vastra, pAtra, pATa, bAjoTa, pAyA vAlA, pATalA, pATalI, sthApanAnA mbA, DhAkaNAM, chAne nAjana pramukhanI pa cIza pakilehaNa tathA kaNadorA, mAMgA ne mAMgInI daza pamilehaNa tathA thApanAnI tera, pAyAnI tera ityAdika sarva paraMparAgateM jANavI | yAvassaesa jada jada, kuNai payattaM prahINa mairittaM // tivida karaNovaDatto, tada tada se nirA hoI // 22 // arthaH- e ( vassaesa ke0 ) yAvazyakane viSe tathA muhapatti ne za ranI pamihaNAne viSe ( jahajaha ke0 ) jema jema ujamAla citta thako (payattaM ke0) prayatna eTale udyamapratyeM ( zrahINa ke0 ) hIna hIna paraMtu jema ko be temaja kare, paNa tethakI bo kare nahI temaja (irittake0). atirikta te tethaka jUdo eTale jema hIna na kare, tema adhika paNa na kare eva rIteM jalI buddhi sahita thako ( tivihakaraNa ke0 ) trividha karaNa te mana, vacana ne kAyA, e traNa karaNe karI ( uvatto ke0 ) upayukta thako eTale zuddha upayogI thayo thako ekAgracitta bato ( kui ke0 ) kare ( tahata ke0 ) tema tema ( se ke0 ) te udyama karanAra puruSane ( nirA hoI ke0 ) vizeSa karmoMnI nirjharA thAya ne jo vidhiyeM pratilekhanA dika kare to te va kAyano virAdhaka ko ve eTale pahile haNAnuM bArama dvAra thayuM. uttara bola ekazo vIza yayA // 22 // have cAra gAthAyeM karI vanIza doSa tyAgavAnuM teramuM dvAra kahe be, dosa a, pavigdha paripiM miyaM ca Dho lagaI // aMkusa kavana riMgiya, manuvattaM maNapa // 23 // vezyaba-6 jayaMtaM, jaya gArava mitta kAraNA tinnaM // paDiNIya ruTha taji, saTha hili vipa liya ciprayaM // 24 // divamadihaM siMgaM, kara tammo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasadita. 451 aNa aNi 6 NAli 6 // UNaM uttara cUlia, mUaM DhaGkara cuDaliaM ca // 25 // battIsa dosa parisuI, kizkammaM jo paThaMjaI gurUNaM // so pAva nivANaM, acireNa vimANavAsaM vaa||16|| dAraM // 13 // arthaH-je anAdAra paNe saMtrAMta thako vAMde, te pahelo (aNAliya ke0) anAhata (dosa ke0) doSa. tathA je jAtyA dikeM karI dhIge thako stabdha paNuM rAkhato vAMde, athavA avya nAvAdika caujnaMgI karI stabdha thako vAMde te bIjo (yaTThiA ke0) stabda doSa. tathA je vAMdaNAM Apato nAmu tanI pareM turata nAse, athavA vAMdaNAM deto araho paraho phare te trIjo (apavika ke) apavika doSa. tathA je ghaNA sAdhu pratye ekaja vAMdaNe vAMde athavA Avartta, vyaMjana, ane AlApa e sarva ekaga kare, te cotho (paripimiyaM ke) paripiMDita doSa. (ca ke0) valI je tImanI pareM ubala to eTale upamI upamI visaMSTula vAMde, te pAMcamo ( DholagaI ke ) Dho lagati doSa. tathA je aMkuzanI pareM rajoharaNane be hAthe grahIne vAMde te ho ( aMkusa ke0 ) aMkuza doSa. tathA je kArabAnIpareM riMgato rIMgato vAMde, te sAtamo(kabanariMgiya ke0) kabanariMgita doSa. tathA je uno thara besIne jalamAMhelA mAulAnI pareM ekane vAMdIne utAvalo upI pharI bIjAne vAMde, athavA pATha prabanna kare athavA recakAvarta anuloma prati khoma vAMde, te bAgmo (machuvattaM ke0) matsyota doSa. tathA koz sAdhu tAthI ekAde guNeM hIna hoya te doSane manamAM ciMtavato IrSyAsahita ko vAMde, te navamo (maNapauhaM ke0) manaHpraSTa doSa jANavo // 23 // / tathA je be DhIMcaNanI upara tathA heThe hAtha rAkhIne athavA be hAtha vicA leM be DhIMcaNa rAkhIne athavA be hAyanI vacamAM eka DhIMcaNa rAkhIne athavA khole hAtha mUkIne vAMde, te dazamo ( vezyabaka ke ) vedikAbaka doSa jANavo. tathA e kAMzka amane najaze eTale vidyAmaMtrAdika zIkha vaze ityAdika lAlacanI buddhiyeM vAMde,athavA nahI vAMdIza to rIza karaze ebuM jANIne vAMde, te agIyAramo (nayaMtaM ke0) najaMta doSa jANavo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 pratikramaNa sUtra, tathA emane nahI vAMdIza to mujane gavAdikathI bAhira kADhI mUkaze, zra thavA zApAdika Akroza karaze, ityAdika jayeM karI vAMde, te bAramo (jaya ke0 ) jayadoSa jANavo tathA jo huM jalI rIteM vAMdIza to sarva ema jANaze je e sAmAcArImAM kuzala be, mAhyo be, vidhipravINa be, evI rIteM jANapaNAnA gAraveM karI vAMde, te teramo ( gArava ke0 ) gArava doSa jAvo. tathA emanI sAtheM mahAre pUrve mitrAi be, evaM jANI mitrAdika nanuvRttiyeM vAMde, te caudamo ( mitta ke0 ) mitradoSa jANavo. tathA je jJAnadarzanAdika kAraNa vinA bIjA anya kAraNa je vastrAdika padA dika muUne deze, ema uddezIne je vAMde, te pannAramo ( kAraNA ke0 ) kAraNa doSa jANavo. tathA je coranI pareM bAno rahyo thako vAMde eTale parathI potAnI AtmAne chAno rAkhe, rakhe koi muUne jalakhI leze to mAhArI laghutA yaze, evI rIteM potAneM dupAvato vAMde, te zolamo ( tinnaM ke0 ) stainyadoSa jANavo. tathA zrAhArAdikanI velAyeM pratyanIkapaNe navasareM vAMde, te sattaramo ( pariNIya ke0 ) pratyanIka doSa jANavo. tathA krodheM dhamadhamyo ko vaMdanA kare, athavA krodhAMtapratyeM vAMde, te aDhAramo ( ruha ke0 ) ruSTadoSa jAvo. tathA je ghaNIye vAra vAMdyA, to paNa prasanna yatA nathI te kopamAM paNa thatA nathI kASThanI pereM dekhAya be, ema tarja nA karato vAMde, athavA tarjanI aMguliyA dikeM tarkanA deto thako vAMde, eTale kar3e ke ene rUpethI zuM ? ane tuThethI paNa zuM? ema tato thako vAMde, terja zo ( taya 0 ) tarkita doSa jANavo tathA je mAyAdika kapaTeM karI vAMde, athavA glAnAdika vyapadeza karI samyak prakAreM na vAMde, vIzamo (saha ke0 ) zava doSa jANavo tathA he gaNi! he vAcaka ! tama vAMdavA zuM phala thAya ? evI rIteM jAtyAdikanI helanA karato thaka vAMde, te ekavIzamo ( hiliya ke0 ) hi lita doSa jANavo. tathA zraddha vAMdaNAM dene va mAM valI dezakathAdika vikathA karato karato aniyAne vAMde, te bAvIzamo ( vipaliya citrAyaM ke0 ) vipalata cittakaM eTale vipalitacitta doSa jANavo // 24 // je muMgo rahI bAno mAno bese tene koi bIjo jANI jAya jeyA bA besI rahyo to vAMde tathA koi paranuM vacamAM aMtara bate na vAMde, e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasahita. 453 ma dIvuaNadItuM kare,eTale kozyeM dI kozya na dI ema lAjato thako aMdhArAmAM vAMdaNAM Ape, te trevIzamo (dihamadilaM ke0) dRSTAdRSTa doSa jA Navo. tathA je potAnA mastakane eka deze karI eTale mastaka- eka pAsuM gurune page lagAr3e tathA musAhIna paNe dharmopakaraNAdika viparIta paNe rA khato to vAMde, te covIzamo (siMgaM ke0) zrRMga doSa jANavo. tathA je rAjAdikanA kara vepanI pereM jANIne vAMde, paNa karma nirdhArAne arthe vAMde na hI, te paccIzamo (kara ke0) karadoSa jANavo. tathA je gurune vAMdaNAM dIdhAM vinA buTako nathI, kevAreM ethI buTaguM? ema ciMtavato vAMde, te babIzamo (ta mmoSaNa ke0) tanmocana doSa jANavo. tathA sattAvIzamA AzliSTAnA zliSTadoSanI caunnaMgI thAya te AvI rIteM ke, hAthe karI rajoharaNa ane mastaka pharase e prathama nAMgo te zuddhajANavo tathA rajoharaNane hAtha lagADe paNa mastakeM hAtha na lagADe. e bIjo nAMgo, tathA mastakeM hAtha lagADe paNa rajoharaNe hAtha na lagADe te trIjo nAMgo, tathA rajoharaNa ane mastaka behune hAtha pharase nahI eTale lagADe nahIM, AzleSe nahI, te cotho naMga jANavo. e cAra nAgAmAM prathama jAMgo zupha ane pAulA traNa mAMgA azuddha doSAvatAra jANavA. etraNa nAMge karI vaMdana karete sattAvIzamo (zra NijhaNAlika ke0) AzliSTAnAzliSTa doSa jANavo. tathA je Avazya kAdikeM pATha AlAvA asaMpUrNa kaheto thako vAMde, te ahAvIzamo (UNaM ke0) UNa doSa jANavo. tathA je vAMdaNe vAMdIne paThI mahoTe zabdeM karI 'mabaeNa vaMdAmi' ema kahe, te ugaNatrIzamo (uttaracUlia ke0) uttaracU khakA doSa jANavo. tathA je AlApa AvarttAdikane mUkanI pareM aNaja rato vAMde, te trIzamo ( mUkaM ke0 ) mUkadoSa jANavo. tathA je AlA ne atyaMta mahoTe khareM uccAra karato vAMde, te ekatrIzamo ( Dhahara ke0) dara doSa jANavo. tathA je aMbuamAnI pareM rajoharaNa behaDe grahaNa karI rijoharaNane namAmato thako vAMdaNAM Ape, te ( ca ke0) valI batrIzamo '(cuDaliyaM ke0) cuDalika doSa jANavo // 25 // e pUrvokta (battIsadosa ke0) batrIza doSa teNe karIne rahita thako (parisuI ke0) parizuddha nirdoSapaNe ( kizkammaM ke) kRtikarma je vAMda NAM tene (gurUNaM ke0) gurunA caraNapratyeM (jo ke0) je navyaprANI (pagaMja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 pratikramaNa sUtra. ke0 ) prayuMje, eTale pe be ( so ke0 ) te prANI (acireNa ke0 ) thomA kalama ( nivANaM ke0 ) nirvANa eTale karmarUpadAvAnalano upazama je moda te pratyeM ( pAva ke0 ) pAme ( vA ke0 ) athavA ( vimANavAsaM ke0 ) vaimAnika devapaNAnA vAsapratyeM pAme // 26 // eTale e teramuM batrIza doSa nuM dvAra pUruM thayuM, uttara bola 152 yayA // have vAMdaNAM detAM guNa upaje, tenuM caudamuM dvAra kahe be. ida bacca guNA viNana, vayAramANAijaMga gurupUcyA // tiba yarANaya ANA, supradhammArAhaNA kiriyA // 2 ||daarN // 14 // artha: - ( iha ke0 ) e vAMdaNAne viSe ( bacca ke0 ) ba valI ( guNA ho ) guNa upaje te kahe be. temAM eka to ( viviyAraM ke0 ) vinayo pacAra karavo te guNa upaje eTale je vizeSeM karI sarvakarmano nAza kare te ne vinaya kahIyeM. tehija upacAra eTale rAdhavAno prakAra jANavo. bIja ( mANAinaMga ke 0 ) potAnA nimAnAdikano jaMga thAya eTale potAnA mAnanuM gAlabuM thAya. trI jo ( gurupUtryA ke0 ) guru je pUjyajana temanI pUjA sevA jaktinuM sAcavatuM thAya. cotho samasta kalyANanuM mUla rUpa evI ( tiyarANya ke0 ) zrItIrthaMkara devanI ( ANA ke0 ) yA jJA tenuM ArAdhana thAya eTale jJAnuM pAlatuM thAya kema ke jagavaMte vinaya mUla dharma ko be, tathA pAMcamo ( suyadhammArAhaNA ke0 ) zrutadharmanI ArAdhanA thA, kema ke zrutajJAna je guru pAseMthI jaNa te paNa vaMdana pUrvaka jaNa kayuM che. tathA baDo guNa to paraMparAyeM ethI ( ki riya ho ) kriyArUpa phala eTale siddhapaeM pAmIyeM e guNa vAMdaNAM vArthI upaje, tenuM caudamuM dvAra pUrNa thayuM, uttara bola 150 thayA // 27 veNa gAthAyeM karI gurusthApanAnuM dvAra kahe be. 0 guruguNajuttaM tu guruM, vagavitA yadava taca kAI // pravA nANAiticyaM, vavita sakaM guru nAve // 28 // ke varADa vA, kaThe puDhe cittakam // sa nAvamasajjAvaM, guruvavaNA ittarAva kadA // 20 // guru Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasahita. 455 viradaMmi uvaNA, guruvaesova daMsaNabaM ca // jiNavi radaMmi jiNabi, ba sevaNA maMtaNaM sahalaM 30||daarN||15|| arthaH-(guru ke0) mahoTA vizeSa pratirUpAdi trIza (guNajuttaM ke0) guNe karI yukta evA (tu ke0) nizce (guruM ke0) gurune (gavijA ke0) sthApana karIne tenI Agala pratikramaNAdi kriyA karIyeM (ahavA ke0) athavA ( sakaM ke0) sAdAt pUrvokta guNayukta evA ( guruyanAve ke0) guruno anAva ute ( taba ke0) tatra eTale te gurune sthAnakeM ( akA ke0) adAdika sthApIne tenI Agala kriyA karIye te adAdika sthA panAcArya na hoya to ( nANAtiyaM ke0) jJAnAdika traNa eTale eka jhAna, bIju darzana, trIju cAritra, e traNenA upakaraNa je pothI nokaravA lI pramukha le tene ( uvija ke0) sthApIne tenI Agala kriyA karIyeM. paraMtu agurune viSe gurubuddhi ANIne tenI Agala kriyA karavI nahIM. kemake AgamamA agurune viSe je gurubujhi ANavI tene atyaMta AkarUM lokottara mithyAtva karvA // 27 // ___ have adAdika je kayA te kahe . eka (arake ke0) a6 te caMdana pra sipha mAlAnI sthApanA jANavI, tenA anAve ( varAmae ke0 ) varATake eTale traNa lITInA komAnI sthApanA karavI, (vA ke0 ) athavA (ka ke0 ) kASTha mAmA mAmI pramukha caMdanAdikanI pATI AdikanI sthApanA karavI, (puDhe ke) pustakanI sthApanA karavI, (a ke0) valI tenA a jAveM (cittakamme ke ) citrakarma te gurunI mUrtinAM citrAma Alekha, zra thavA gurunI kASThanI pratimA e pATha zrIanuyogahAra sUtrathI lakhIyeM baiyeM, "se kiMtaM ThavaNANumA jama vA arake vA varADae vA kaThakamme vA pobakamme vA lepakamme vA cittakamme vA gaMthikamme vA veDhikamme vA pUrikamme vA saM ghAtikamme vA ege aNege vA sapnAu vA asanAu vA ThavaNA vitti evaM rIteM gurunI sthApanA karavI. te be prakAre jANavI te kahe, (sapAva masanAvaM ke0) eka sannAvasthApanA ane bIjI asanAva sthApanA tihAM gurunI mUrti tathA pratimAdikanI AkAra sahita je sthApanA te sannAva sthApanA jANavI, ane AkAra vinA adAdikanI je sthApanA karavI te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 pratikramaNa sUtra. asannAva sthApanA jANavI, valI (gurugvaNA ke0) gurunI sthApanA te e ka (ittara ke0) zvara ane bIjI ( yAvakahA ke) yAvat kathikA temAM ztvara te thomA kAla lageM sthApanA rahe, jema nokaravAlIane pustakAdika nIje sthApanA be, te sthApanA kriyA karavAne vakhateM thApe , mATeM jyAM su dhI te kriyA karIyeM, tihAM sudhI testhApanA rahe, jo dRSTi tihAMnI tihAM rA khIyeM, to rahe, nahIM to valI pharI bIjI sthApanA sthApavI paDe te zvara kA lanI sthApanA jANavI. ane bIjI yAvatkathika sthApanA te ghaNA kAla pa ryaMta rahe, te pratimAdika tathA adAdikanI be prakAranI sthApanA karIyeM baiyeM. e sthApanAnI AzAtanA paNa gurvAdikanI pereM TAlavI // e|| __ have sthApanA zA kAraNa mATeM sthApavI ? te kahe je. jevAreM sAdAt guNavaMta (guruvirahaM mi ke0) guruno viraha eTale anAva hoya, tevAreM (guruvadesovadaMsaNavaM ke0 ) gurUpadezopadarzanane arthe eTale guruno upadeza dekhAmavAne mATeM (uvaNA ke ) sthApanA sthApavI jozya (ca ke0) hAM nAvArtha e je, sthApanAnI Agala kriyA karatAM te evaM jANe je guruja mujhane Adeza Ape , te mahAre zvAkAri kahIpramANa karavaM. kema ke ?gu runA annAveM je dharmAnuSThAna karavU, te zUnyannAva gaNAya. have dRSTAMta kahe be. jema (jiNavirahaMmI ke0) hamaNAM zrIjinezvarano viraha utAM (jiNa biMba ke ) zrItIrthakaranA biMba eTale pratimAnI (sevaNa ke0 ) sevana ka rIne (AmaMtaNaM ke0) AmaMtraNa karavU. je he jagavaMta ! tameM mujeneM saMsAra sa mujthakI tAro,moda Apo ityAdikaje kahe,te (sahalaM ke0)sakala thAya je. e dRSTAMteM zhAM paNazrIgurunA viraheM gurunI sthApanA paNa saphala hoya . e guru sthApanAnA ekaja bolanuM pannaramuM hAra thayu uttara bola 15e thayA // 30 // have ve prakAranA avagrahanuM zolamuM hAra kahe je. canadisi guruggaho ida, aduha terasa kare saparaparake // aNaNunnAyassasayA, na kappae taba pvisen||31||daar||16|| arthaH-( iha ke0) e zrIjinazAsanamAMde ( guruggaho ke0 ) guruthakI avagraha (cadisi ke0) cAre dizAne viSe ( saparapake ke0) kha ane parapada zrAzrayI anukrameM keTalo keTalo hoya? te kahe . tihAM eka (zra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana jAya arthasadita. 47 dui ke0 ) sAmA Na ne bIjo ( terasa ke0 ) tera (kare ke0) hAyanuM jA vaM. temAM svapada te potAmAM sAdhu sAdhumAM ne bIjA zrAvaka jANavA. ta yA parapakSa te sAdhu ne sAdhvI tathA zrAvikA jANavI. temAM sAdhu sAdhune tathA zrAvakane mAMhomAM he sAmA traNa hAtha vegalo avagraha hoya ne gurvA dikathI sAdhvI tathA zrAvikAne tera hAtha vegalo avagraha hoya. temaja sA tathA zrAvikAne mAMho mAMDe sAmA traNa hAthano avagraha hoya ( ta ho) teTalA mAMDe (annAyassa ke0 ) gurunI anujJA lIdhA vinA (sayA ke0 ) sadA niraMtara ( pavisenaM ke0 ) praveza karavAne valI (nakappae ke0) na kalpe. e beavagrahanuM zolamuM dvAra thayuM. uttara bola 161 yayA // 31 // have vAMdaNAMnA sUtrAMnA akSaranI saMkhyAnuM sattaramuM dvAra tathA padanI saMkhyAnuM zraDhAramuM dvAra kahe be. paNa tiga bArasa Duga tiga, canaro bANa paya iguNatIsaM // guNa tIsa sesa yAva, ssayAI saGghapaya aDavannA ||32|| dAraM // 17 // 18 // arthaH- prathama vaMdanaka sUcanA akSara ( 226 ) be. temAM laghu akSara ( 201 ) be, ne guru akSara to zvAmizrI mAMgI ne vo sirAmi paryaMta paccIza belakhe be, bAjA gga ko ppa ka nA UM ka kattI na vA kaka ka va va bo va mmA kassa ka ppA. e pacIza akSara guru jANavA eTale satta ramuM vaMdanaka sUcanA akSaronuM dvAra thayuM. uttara bola ( 307 ) thayA. have aDhAramuM vaMdanaka sUcanA padanI saMkhyAnuM dvAra gAthAnA kha kahe . tihAM 'vijayaMtaM padaM' eTale vinakti jenA aMtamAM hoya tene par3ha kahI ye te ihAM vaMdanaka sUtranA va sthAnaka madhye sarva malI aThAvana padanI saMkhyA a, tihAM prathama sthAna mAM ichAmi, khamAsamaNo, vaMdinaM, jAvaNikAe, nisI hiyAe, e ( paNa ke0 ) pAMca pada jAevAM. tathA bIjA sthAnakamAM aNujAha, me, miuggahaM, e ( tiga ke0 ) traNa pada jANavAM, tathA trIjA sthAnaka madhye nisI hi, aho, kArya, kAya saMphAsaM, khamaNiko, je kilAmo, appa kilaMtANaM, bahusone, je divaso, vaI kaMto, e (bArasa ke0) bAra par3ha jANavAM, tathA cothA sthAnakamAM jattA, ne, e ( Duga ke0 ) be pada jANavAM tathA pAMcamA sthAnakamAM java piUM, ca, ne, 58 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. e (tiga ke0) traNa pada jANavAM, tathA hA sthAnakamAM khAme mi, khamAsa maNo, deva siyaM, vazkama, e (cauro ke0) cAra pada jANavAM, ema (vhANa ke0) ba sthAnakane viSe (paya guNatIsaM ke0) jaMgaNatrIza pada jANavAM. __ tathA ( sesa ke0) zeSa rahyAM je ( guNatIsa ke0) gaNatrIza pada te (AvassiyA ke0) zrAvassiAethI mAmIne vo sirAmi paryaMta thAya, tevAreM ( saba ke0) sarve malIne ( paya ke0 ) pada (amvannA ke ) ahA vanna thAya be. have e pADalA gaNatrIza pada kahI dekhADe . Avassi yAe pakimamAmi khamAsamaNANaM deva siyAe AsAyaNAe tittIsannayarAe jaM kiMci miThAe maNamukkamAe vayakamAe kAyakkamAe kohAe mANAe mAyAe lonAe sabakAliyAe sabamiDovayArAe savadhammAzkamaNAe sAyaNAe jo me adhyAro karma tassa khamAsamaNo pamikamAmi niMdAmi garihAmi appANaM vosirAmi. e gaNatrIza pada thayAM. aa ThekANe keTa lAeka jaMkiMcimibAe e eka pada mAne le tathA keTalAeka AvassiyAe e aniSThita pada mATe nathI gaNatA. temATe vahuzruta kahe te pramANa jANavU. e ahAvana padanu aDhAramuMhAra thayu. uttara bola 445 thayA // 3 // have vAMdaNAMnA dAyakanA sthAnakanuM uMgaNIzamuMhAra kahe . zvAya aNunnavaNA, abAbAhaM ca jatta javaNA ya ||avraad khAmaNAvi ya, vaMdaNa dAyassa bahANA // 33 // dAraM // 1 // artha-(zchAya ke0 ) zvAmi khamAsamaNo vaMdilaM jAvaNijAe ni sIhiyAe lageM pAMca padanuM prathama sthAnaka jANavaM, tathA (aNunnavaNA ke) aNujANaha me mijaggahaM e traNa padanuM bIjuM sthAnaka, tathA (avA bAhaM ca ke0) avyAbAdha eTale nirAbAdha paNuM pUbavA arthe nisIhithI mAM DIne divaso vakaMto paryaMta bAra padonuM trIga~ sthAnaka jANavU, tathA (jatta ke0) jattA ne e be padonuM cothu sthAnaka, tathA ( javaNAya ke) java NiUM ca ne e traNa padanuM pAMcamuM sthAnaka, tathA (avarAhakhAmaNAviya ke ) aparAdhanuM khamAvaq eTale khAmemi khamAsamaNo devasiyaM vazkama e cAra padonuM bahuM sthAnaka jANavU. apica eTale valI e (vaMdaNadAyassa ke) vAMdaNAno je devAvAlo tenAM (bahANA ke0) ba sthAnaka jANavAM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana nASya arthasahita. 45 // 33 // e ba sthAnakanuM jaMgaNIzamuM chAra thayuM // uttara bola 451 thayA. have e Da sthAnakamAM ba guru vacana hoya tenuM vIzamuM hAra kahe . ba~deNaNujANAmi, tadatti tumnapi vahae evaM // ahama vi khAmemi tumaM, vayaNAiM vaMdaNarihassa // 34 // arthaH-jihAM zchAmi khamAsamaNo vaMdilaM jAvaNijAe nisIhiyAe eTalo pATha ziSya kahe, tevAreM guru jo vAMdaNAM devarAve to (deNa ke0) baMdeNa e pATha kahe, ane vAMdaNAM na devarAve to "tiviheNa" evo pATha kahe, e prathama guruvacana jANavU, tathA 'aNujANaha me mijaggahaM' e pATha zi Sya kahe, tevAreM guru kahe (aNujjANAmi ke0) AzA ApuM buM. e bIjuM guruvacana jANavU, tathA nisIhi ityAdika jevAreM ziSya kahe, tevAreM guru kahe ( tahatti ke0 ) tathetti e trIju guruvacana jANavU, tathA jevAreM jattA ne ityAdi ziSya kahe, tevAreM guru kahe ( tumnaM pivaTTae ke ) tuma ne kAje paNa varte be. e coDuM guruvacana jANavaM, tathA jevAreM javaNiUM ca ne ziSya kahe tevAreM guru kahe (evaM ke0) emaja, tuM pUche je temaja. e pAMcamuM guruvacana jANavU. tathA jevAreM khAmemi khamAsamaNo ziSya kahe, te vAreM guru kahe (ahama vikhAme mitumaM ke0) 9 paNa khamA 9 tuma pratye. e bahuM guruvacana jANavU. e 3 ( vayaNAI ke0 ) vacana te ( vaMdaNa ke0) vAMdaNAM devA yogya (Arihassa ke0 ) AcAryA dikanAM jANavAM, eTale vIzamuM ba gurunA prativacana- dvAra pUrNa thayu. uttara bola 457 thayA // 3 // have traNa gAthAyeM karI tetrIza AzAtanAnuM ekavIzamuMchAra kahe je. tihAM prathama AzAtanA zabdano artha kare .jihAM jJAna,darzana ane cAritra teno (zrAya ke0) lAla thAya te lAnane (zAtanA ke0) pAmabu nAza karavo tene AzAtanA kahiye te zahAM ziSyAdika jo avinayathI pravartatA hoya, guru yA dikanI AzAtanA kare,te tetrIza prakAreM le tenAM nAma gAthAnA arthathI kahe je. pura pakAsanne, gaMtA ciThaNa nisIaNAyamaNe // Aloya Na pamisuNaNe, puvAlavaNe a Aloe // 3 // taha navadaMsa nimaMtaNa, khakSA yayaNe tadA apddisunnnne|| khatti ya ta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 pratikramaNa sUtra. bagae, kiM tuma tajAya no sumaNe // 36 // no sarasi kaha bittA, parisaMnittA aNuhivAi kade // saMthAra pAyaghaTTaNa, cihuca samAsaNe Avi // 37 dAraM // 21 // arthaH-prathama gurune (pura ke0)Agala cAlatAM ziSyane vinayanaMgAdika lAge mATe e akAraNe AzAtanA thAya paraMtu jo mArgAdikanI viSamatA hoya athavA gurune mArga dekhAvA mATe jo guruthI Agala cAlavU pake to te akAraNamAM gaNAya nahI. bIjI (paka ke0) gurune pamakhe behu pAseM gamana kare gurunI barAbara cAle to AzAtanA thAya, trIjI (Asanne gaMtA ke0) emaja gurune Asanne eTale amakato gaMtA eTale cAle pavADe dva kamo cAle to zvAsa, bIMka, zleSma, udhrasAdi doSa rUpa AzAtanA thAya, ema e traNa AzAtanA jeTale nUminAgeM gurunI sAthe cAlatAM thakAM thAya, teTaleja nUminAgeM gurunI pAseM (cihaNa ke ) unnA rahevAthakI paNa pUrvokta traNa AzAtanA thAya, ema traNe sthAnakeM gurunI pAseM (nisiya NA ke0) besatA thakAM paNa pUrvokta traNa AzAtanA thAya. evaM nava thara, da zamI (AyamaNe ke0) Acamane eTale gurunI sAtheM uccAra nUmiyeM gayAM tha kAM ziSya jo AcAryathakI pahelA Acamana lIye athavA gurunI pahelAM ca lu kare athavA hAyavANI lIye tro AzAtanA thAya. agIyAramI uccArA dika bahirdizIgurvAdika sAtheM AvyA paThI gamaNAgamaNAthI jo guruthakI pra thama (AloyaNa ke0) Aloye, to AzAtanA thAya, bAramI gurvA dika vaDerA tathA ratnAdhika je hoya te rAtriye bolAve je koNa sUto ? koNa jAge De ? ema vacana sAMjalato jAgato thako paNa (apamisuNaNe ke0) aNa sAMjalatAnI pereM pAge pratyuttara nahIM Ape to AzAtanA thAya. te ramI guruAdikane AlAvavA bolAvavA yogya evA ko zrAvakAdika zrA vyA hoya athavA AvelA je tene AvarjavA mATe guru bolAvyAnI (pu bAlavaNeya ke0) pUrveja pote bolAve to AzAtanA thAya, (a ke0) valI caudamI azana pAna khAdima svAdima e cAre AhAra rUpa je nidA ANI hoya te prathama ko bIjA ziSyAdika Agala AloIne par3I guru bhAgale (Aloe ke ) Aloce to AzAtanA thAya // 35 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvadana nASya arthasahita. 461 pannaramI ( taha ke0 ) temaja valI azanAdika cAra jelAvyA hoya te prathama bIjA yatine dekhAmIne paThI gurune (uvadaMsa ke0) dekhADe to zrA zAtanA thAya, zolamI temaja azanAdika cAra lAvyA hoya tenI prathama bIjA yatine nimaMtraNA kare ke A jAta pANI lezo ? par3I gurune ( nimaM taNa ke) nimaMtraNA kare to AzAtanA thAya. sattaramI azanAdika cAra sUri pramukha sAtheM nidAyeM ANIne par3hI gurvAdikane pUjyA vinA jenI sAthe potAnuM mana mAne tene madhura jANIne (khaka ke) khavarAve to thAzAtanA lAge, aDhAramI gurvAdika tathA ratnAdhika sAtheM jamato thako (thAyaNeNa ke0 ) azanAdika snigdha sarasa hoya te poteMja vAvare, te AzAtanA jANavI. yamuktaM dazAzrutaskaMdhasUtre // saheasaNaM vA rANie sehiM muMjamANe taba sehe khaLaM khaLaM mAyaM mAyaM usaDhaM usaDhaM maNumaM maNumaM maNA maMmaNAmaM nikaM nikaM bukaM mukhaM AhArittA zvaz AsAyaNA lehassattA // ( tahA ke ) temaja ugaNIzamI guru jevAreM sAda kare tevAreM (apamisu NaNe ke0) apratizravaNe eTale ANasAMnalatAnI pereM gurune pAge jubAba Ape nahI, te AzAtanA jANavI. e AzAtanA pUrve kahI be, paraMtu te rAtrisaMbaMdhI zayana karavA paDInI jANavI, ane A te divasasaMbaMdhi dhiga paNe tathA anAjoga paNe jANavI. vIzamI ratnAdhika tathA gurvAdika je vAreM sAda kare, tevAreMtene (khattitha ke0) khara eTale atyaMta karkaza mahoTe khareM karI pattara ghaNA vAle, kahe ke are nAz khAdho re nAzkhAdho! kema kema mUkatA nathI. ityAdika kaThina vacana bole, athavA Akroza gADhasvarAdika gurune karAve. te AzAtanA jANavI, valI ekavIzamI gurvA dikeM bolA vyo thako (tabagae ke) tyAMthIja eTale potAne ThekANe bege thakoja uttara Ape, paraMtu gurunI samIpeM AvIne jabApa na Ape to AzAtanA thAya. bAvIzamI valI gurvAdikeM bolAvyo thako kahe ke (kiM ke) be te ? (tuma ke0) tameM kaho. koNa kahevarAve ? zeM kaho bo? ityAdika vinayahIna vacana bole, te AzAtanA jANavI, tathA trevIzamI valI gurvA dikeM bolAvyo thako kahe ke tUMja kAM nathI karato ? evI rIteM potAnA pUjyane eka vacanAMta bolAve athavA kahe ke tame koNa thakA mujhane prera NA karo Do ? ityAdika vacana kahe te AzAtanA jANavI. covIzamI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462 pratikramaNa sUtra. gurvAdika tathA ratnAdhika ziSyane kahe ke tameM samartha ho, paryAyeM laghu Dage, mATe vRjanuM tathA glAna- vaiyAvacca karo tevAra te pADo jabApa Ape ke jo tameMja lAna jANo bo, to tame poteM kema nathI karatA? tathA tamAro bIjo paNa ziSyAdikano bahu parivAra ne te lAjano arthI nathI? to temanI pAse karAvo. tevAreM valI gurvAdika tene kahe ke he ziSya! tameM zrA lasu na thA. tevAreM valI gurune kahe ke tame te zuM amaneja dIga ? evIrI tanAM vacana bolIne gurunI (tajAya ke) tarjanA kare te AzAtanA jA NavI. paJcIzamI gurvAdika dharmakathA kahetA hoya tevAreM ziSya umaNo thAya paraMtu ( nosumaNe ke0 ) sumano na thAya, gurvA dikanA guNanI prazaMsA kare nahI ane kahe ke tameM gRhasthane vizeSa prakAre samajAvo bo, kaho Tho, terIteM amane samajAvatA nathI athavA gurvAdika tathA ratnAdhikanoje rAgI hoya tene dekhIne umaNo thAya te AzAtanA jANavI // 36 // babIzamI jevAreM guru kathA karatA hoya tevAreM kahe ke tamane e artha (nosarasi ke) nathI sAMjarato? A amukano artha ema na hoya evI rIteM kahetAM AzAtanA lAge. sattAvIzamI gurvAdika kathA karatAM hoya tenI va camAM potAnuM mAhApaNa jaNAvavAne arthe sanya lokane kahe ke e kathA DaM tamane palI samajAvIza ema kahI (kaha bittA ke0) kathAno cheda kare, te AzAtanA jANavI, aThAvIzamI guru kathA kahetA thakA hoya ane tene sanya loka harSavaMta hRdayathI sAMjalatAM hoya tesanyajanone dekhatAM utAM gurune kahe ke evamI zI kathA kaho Do? hamaNAM nidAno avasara ,noja navelA porisi velA be, ema kahI ( parisaMnittA ke0) parSadAno naMga kare to AzAtanA thAya, ugaNatrIzamI gurvAdika dharmakathA kahI rahyA par3hI parSadA (aNuThiyA ke0) aNauThe thake teja kathAne potAnuM mAhApaNa jaNAvavAne hetuyeM je guruyeM artha kahyo hoya tehija artha valI vizeSathI vistArI carcI dekhAmIne (kahi ke0) kahe to AzAtanA thAya, trIzamI (saMthArapAyaghaTTaNa ke0) gurunI zayyA tathA saMthArAne potAnA pAdAdikeM karI saMghaTTe tene khamAve nahI to zrAzAtanA thAya, zhAM zayyA te sarvAMga pramANa jANavI, ane saMthAro te aDhI hAtha pramANa jANavo, athavA za yyA te karNAdivastramaya jANavI, ane saMthAro te darnAdika tRNamaya jANa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guruvaMdana jAya arthasadita. 463 vo. ekatrI zamI gurunI zayyA saMthAro tathA besaNAdikane viSe ( ciDa ke0 ) tiSThet eTale bese, athavA AloTe asanyazarIraneM avayave karI pharase, to zAtanA thAya batrI zamI guruthI ( ucca ke0 ) uMce saneM bese, atha vA adhika besaNe bese tathA guru jevAM vastra pahere, tethakI adhika mUlya arai vastrAdiko parijoga kare, to AzAtanA thAya, tetrI zamI ( samA sAva ke0 ) gurune samAna Asane bese, athavA gurunA jevAM vastrA dika hoya, tevAMja samAna vastrAdikano parijoga kare to zAtanA thAya a. hAM zabda nizcayavAcaka be, tathA gurune Agala ne pAla tathA bAyeM besavAdinI zAtanA to pUrvai kahelI be. e tetrI AzA tanA TAlato thako ziSya vinayI kaddevAya, te ziSya vAMdaNAM devA devarA vavAne yogya jANavo, e pravacanapAtra thAya || 3 || e tetrI AzAtanAnuM ekavIzamaM dvAra saMpUrNa yayuM. sarva bola ( 490 ) thayA // ed a vidhinuM bAvIzamaM dvAra kahe be. eTale pakkimaNuM karavAnI sA mInAveM tathA ve pratikramaNa karaNAdi paryAptine jAveM jAteM a ne saMdhyAyeM vAMdaNAM ve devAM, te bedu vidhino anukrama jANavo te kahe be. iriyA kusu missaggo, cizvaMdaNa putti vaMdaNAloyaM // vaMdaNa khAmaNa vaMdaNa, saMvara cana bona 5 samAna // 38 // arthaH- tihAM prathama prajAtano vaMdanaka vidhi kahe . ihAM pahelI 1 (6 riyA ke0 ) iriyApathikI pratikramIne, pachI 2 ( kusumissaggo ke0 ) kusumiNa DusumiNi umAviNI nimitteM cAra loggassano kAussagga kare, te vAra pI 3 pradeza mAgIne, ( cizvaMdaNa ke0 ) caityavaMdana kare . pabI 4 deza mAgIne, (putti ke0) muhapatti pahilede, pI (vaMdaNa ke0) vAMdaNAM bepe, tevAra pI 6 ( AloyaM ke0) rAzyaM Aloe, tevAra pI 3 (vaM daNa ke0 ) be vAMdaNAM Ape paDhI pa ( khAmaNa ke0 ) anumii tara rAi khAmanuM, pI e ( vaMda ke0 ) be vAra vAMdaNAM Ape, paTI 10 ( saMvara ke0 ) paJcarakANa kare, paDhI 11 ( cannoja ke0 ) cAra kha mAsamaNa pUrvaka jagavan zrAcAryAdika cArane thoja vaMdana kare, pachI 12 ( isA ke0 ) sadyAyasaM disAhuM, sadyAya karUM, e be khamAsamaNeM be yA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 pratikramaNa sUtra. deza mAgI sajAya saMdisAcaM sajAya kare. e prajAtavaMdana vidhi jaannvo||37 have saMdhyAvaMdanakavidhi athavA laghupratikramaNa vidhi kahe . iriyAM cizvaMdaNa pu, tti vaMdaNaM carimavaMdaNAloyaM // vaMdaNakhA maNa canabo na, divasussaggo usapnAna // 3 // dAraM // 22 // arthaH-prathama 1 (iriyA ke0) riyAvahi paDikamIne par3I AdezamAgIza (cizvaMdaNa ke0 ) caityavaMdana kare, tevAra par3I 3 (putti ke0) muhapatti paDi lehe, panI 4 (vaMdaNaM ke0) be vAMdaNAM dIye, te dene par3I 5 (cari ma ke) divasacarima paJcakaNa kare, paThI 6 (vaMdaNa ke0) be vAMdaNAM de zne 7 (AloyaM ke0) devasiyaM Aloe. paThI 7 ( vaMdaNa ke0) be vAMda NAM dezne, e (khAmaNa ke0) devasiyaM khAma, kare, pachI 10 (cauDona ke0) cAra khamAsamaNAM deza lagavAnAdika cArane vAMdI par3I Adeza mAgIne 11 (divasussaggo ke0) deva siyapAyabittavisohaNavaM cAra logassano kA ussagga karI Adeza mAgIne15 (usanA ke0) be khamAsaNe sadyAya kare, eTale eka khamAsamaNe sidyAya saMdisAjaM, bIje khamAsamaNe sadyAya ka 5.iti saMdhyAvaMdanaka vidhiH samAptaH e bAvIzamuMhAra prAnAtikavaMdana tathA saM dhyAvaMdana malI ve vidhiyeM karI be prakAraceM kaDaM uttara neda 4e thyaa||3|| eyaM kizkammavihIM, ga~jaMtA caraNa karaNa mAnattA // sAhU khavaMti kammaM, aNeganavasaMciyamaNaMtaM // 4 // arthaH-(eyaM ke0) e pUrve kahI AvyA je bola, teNeM karI ( kizka mma ke0) kRtikarma je vAMdaNAM, teno je (vihiM ke0) vidhi je vyavahAra te pratye (jhuMjatA ke0) prayuMjatAM thakAM ( caraNakaraNaM ke0) caraNa sittarI ane karaNa sittarI tenA guNe karI (AuttA ke0) Ayukta eTale sahita thakA evAje ( sAhU ke0) sAdhu nigraMtha cAritrIyA te (aNeganavasaMci yaM ke) aneka navanAM saMcita eTale koTi janmanAM upArjana karelA ane jenAM (aNaMtaM ke0) puraMta vipAka ne eTale anaMtA kAla paryaMta jo gavAya evAM ahapaNe rahenArAM je karma athavA anaMta kAlanAM upArjana karelA evAM je (kammaM ke0) karma le te karmo pratye turata zIghrapaNe (khavaMti ke0) depavI nirAkaraNa kare be, arthAt daya pamADe // 40 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 465 guruvaMdana nASya arthasahita. appamai navabodavaM, nAsiyaM vivariyaM ca jamida me|| taM sohaMtu gIyanA, aNaninivasi amana rinno||41|| iti guru vaMdanakanASyaM samAptam // arthaH-zrA vAMdaNAMno vicAra te (appama ke0) alpa De mati jehanI evA je (navva ke ) navyaprANI temanA (bohabaM ke0) bodha jJAnane arthe (nAsiyaM ke) nAMkhyo paraMtu zrAvazyaka bRhakRttyAdika graMthane viSe eno atyaMta vistAra ne tyAMcI vizeSe jovaM, zahAM saMdepathI kahyo be.temAMhe je anAnogeM (vivariaM ke0) viparItapaNe (ca ke0) valI (jaM ke0) je (iha ke ) e nASyamAMhe ( mae ke0 ) mahArAthI kahevANuM hoya (taM ke0) tene valI (aNaninivesi ke0) akadAgrahI eTale hagvAdarahita evA ane ( amachariNo ke0) matsarapaNAnA pariNAmeM rahita, guNanA rAgI evA je (gIyabA ke0) gItArtha eTale gItanA artha tenA jANa arthA t sUtrArthanA jANa tathA nizcaya vyavahArane viSe kuzala hoya te ( sohaM tu ke0) zodhajo, arthAt zuddha karajo. e 4e boleM karI zrIgurune vAMdaNAM devAno vidhi kahyo // AMhIM " zvAmi khamAsamaNo vaMdilaM jAvaNijA e nisIhiyAe" ityAdika guruvaMdana sUtra jo paNa graMthakAreM mUla pATha mAM gAthArUpeM kaDaM nathI, to paNa prasaMgathI teno artha lakhavo joza ye, paraMtu yA pratikramaNane viSe prathama suguru vAMdaNAMmAM te artha savistara lakhAi gayelo hovAthI A ThekANe lakhyo nathI. iti zrIguruvaMdanaka nASya artha sahita saMpUrNa // 41 // have evA guNavaMta gurupratye vAMdaNAM dezne temanA mukhathI yathAzaktiyeM paccarakANa levU, kema ke 'jhAnasya phalaM viratiH' evaM vacana je. valI Agama madhye kayu De ke, "paccarakANeNaM naMte jIve kiM jaNaya paccarakANeNa ya Asava dArAzaniraMnaMti" temATeM paccarakANa karavAno mahoTo lAja je. te paccarakANa zuM? ane te keTalA prakAranAM paJcarakANo je? ityAdika jANavA mATeM trIju paJcarakANa jASya kahe . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 pratikramaNa sUtra. ||ath|| // tRtiiypccrkaannnaassypraarNjH|| tihAM prathama paJcarakANanAM navahAra eka gAthAyeM karI kahe be. dara paJcakANa canavidi, AdAra muvIsagAra ajuttA // dasa vigaI,tisa vigaI, gaya udalaMgA va sudi phalaM // 1 // arthaH-prathama ( dasapaccarakANa ke0 ) paJcarakANanA daza neda , tenuM chAra kadeze. bIjaM paccarakANa karavAne viSa pATha vizeSarUpa (canavihi ke) cAra prakArano vidhi ke tenuM hAra kaheze. trIjuM cAra prakAranA (AhAra ke) AhAranA svarUpay chAra kaheze, cothu paccarakANamAM (akuruttA ke0) ahirukta eTale bIjI vAranAM aNa uccasyA arthAt ekavAra kahyAM tenAM te pharI judAM judAM paccarakANamAM Ave, te na levAM evA (vIsagAra ke0) bAvIza AgAranuM hAra kaheze, pAMcamuM ( dasa vigaI ke0) daza vikRti eTale daza vigayanI saMkhyA- hAra kaheze, bahuM (tisa vigagaya ke0) trIzavikRtigata eTale u mUla vigayanA trIza nivIyAtA thAya tenI saMkhyA chAra kaheze, sAtamuM eka mUla guNa paJcakANa tathA bIjuM uttaraguNa paccarakANa ema (uhanaMgA ke ) be prakAranA nAMgA paccakANanA thAya, tenuM chAra kaheze. AThamuM paccarakANanI ( sudhi ke0 ) zuchinuM svarUpa nizcethI, kahe tenuM dvAra kaheze. navamuM paJcarakANa kasyAthI ihaloka tathA paraloka malI be ThekANe ( phalaM ke0 ) phala thAya tenuM hAra kaheze // 1 // e mUla navajhAranAM nAma kahyAM. enAM uttarachAra AhIM vivasyAM nathI, paNa graMthAMtareM netuM kahyAM be, ane ahIM paNa zaravAlo thApatAM ne thAya be, te Agala vistAreM kaheze. hAM prathama paJcakANa zabdano artha kare . tihAM eka prati, bIjUM zrA, ane trIju zrAkhyAna, e traNa pada malIne pratyAkhyAna zabda thayo . temAM aviratipaNAnAM svarUpapratye prati eTale pratikUlapaNe karI A eTale zrAgAra maryAdAkaraNasvarUpeM karI AkhyAna eTale kahe kathana kara, te je jene viSe, tene pratyAkhyAna kahIyeM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. 467 athavA prati eTale AtmasvarUpa pratye thA eTale anivyApIne karaNa eTale karavaM eTale anAzaMsArUpa guNa AtmAne upaje ema kare tenuM je AkhyAna eTale kathanarUpa te ne jene viSe tene pratyAkhyAna kahIyeM. athavA (prati ke0) paralokeM (A ke) kriyA yogArthe zunAzuna phala kathanarUpa jene viSe tene pratyAkhyAna kahIye. ema ghaNAM vyAkhyAna le. te pratyAkhyAna eka mUlaguNarUpa ane bIjuM uttaraguNarUpa evA be nedeM . temAM mUlaguNa- paJcarakANa yatine paMcamahAvratAdi rUpa de ane u ttaraguNa pratyAkhyAna to yatine piMmavizudhyAdika De tathA zrAvakane mUla guNa to pAMca aNuvratA dika, De ane uttara guNa tezidAvratAdikanuM . tathA sAmAnya prakAreMje aviratipaNAnuM pratipada te sarva paJcarakANa kahIye. have pratidina upayogIpaNA mATe uttaraguNa pratyAkhyAna daza prakAreM hoya, te A graMthanA prathama hAranA neda rUpeM kahe . aNAgaya mazkaMtaM, koDIsadiyaM niyaMTi anngaarN|| sAgAra niravasesaM, parimANakaDaM sake ahA // 2 // arthaH-prathama je kAraNa vizeSa AgalathI kare paNa te divaseM na karI zake te (aNAgayaM ke0) anAgata paccarakANa te pardUSaNAdika parva AvyA nI pahelAMja evaM vicAre je guru, glAna, ziSya tapasvI pramukhanuM vaiyA vacca mahAre kara pamze, tevAreM vyAkulatAne lIdhe mahArAthI aSTamyAdika tapazcaryA thazzakaze nahI, to mane lAnanI hAni thaze mATeM te parva AvyA nI pahelAMja gurupAseM paJcarakANa lazne tapa kare te anAgata nAvI paJcarakANa. bIjaM (azvaMtaM ke0 ) attikrAMta paccarakANa te pUrvokta rIteM paryuSaNAdi ka parva atikramyA palI tehi ja kAryAdikane hetuyeM je pAlathI aSTamyAdi ka tapa gurupAseM paJcarakANa laine kare tene atikrAMta atIta paccarakANa kahIye. trIju (komIsahiyaM ke0) koTisahita paJcarakANa te prajAteM upavAsa pramukha vrata karIne valI bIjA divasanA prajAta samaye paNa tehija upavA sAdikanuM paccarakANa kare, ema bahAdikanI paNa koTi eTale saMdhi melave eTale hAdi eka paJcarakANa pUrNa thayAnI vakhateM bIjaM paJcarakANa paJcake. evA koTikrameM je tapa karavaM, te koTisahita tapa athavA nIvI, ekAzanAdi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 pratikramaNa sUtra. kane viSe paJcarakA pAyA pahelAM thAMbilAdika karavuM te, eTale ekano aMta ne bIjA paJcarakANanI yAdi te koTisahita paccarakANa jANavuM - co ( niyaMTi ke0 ) niyaMtrita tapa te puSTa nIrogI tathA glAnapaNe hoya to paNa evaM ciMtave je amuka divaseM mahAre amuka baha zrahamAdika tapa kara. pI game te kAraNa upaje to paNa te nirdhArelA divaseM te tapa avazya kare, paNa mUke nahI. ema niyatakAleM te paccarakANa caudapUrvI hama vyucinna yuM be. thivira paNa te velAyeM te tapa karatA hatA, paraMtu hamaNAM te paccarakANa nathI. e niyaMtrita paJcarakANa jANavuM. pAMca ( aNagAraM ke0 ) anAgAra tapa te " annaNAnogeNaM " tathA "sahasAgare" e ve AgAra to sarvatra hoyaja be, paraMtu mahattarAgArAdika yAgAra je paccarakAne viSe na hoya, te yAgAra rahita paJcarakA kahIyeM. e paNa pahelA saMghayAnI sAthai vyuccheda yayuM. bahu ( sAgAra ke0 ) gAra sahita te mahattarAgArAdi AgArasahita paJcarakANa karavuM, te yAgAra sahita paJcarakANa jANavuM. sAta ( niravasesaM ke0 ) niravazeSa tapa te samasta prazanAdika cAra AhAra vastu ne anAhAra vastu pramukha sarvanuM paJcarakANa karIyeM. cau vihAra pramukha karIyeM anazana kariyeM te niravazeSa paccarakANa jANavuM muM ( parimANakaDaM ke0 ) parimANakRta tapa paJcarakANa te dAtInI saMkhyA kare tathA kavalanI saMkhyA kare tathA gharanI saMkhyA kare, eTale dAtInuM parimANa temaja kolIyAnuM parimANa tathA gharanuM parimANa je nikSAdikeM karavuM, athavA maga pramada pramukha dravyAdikeM je nikSAno parityAga te sarva parimANakRta paccarakANa jANavuM. navamaM (sake ke0 ) sAMketika paccarakANa te ihAM (keta ke0 ) gRha teNeM karI je sahita vartte tene gRhastha kahIyeM, te saMbaMdhI prAyaH e paccarakANa gRhasthane ho thavA ( saMketa ke0 ) cinha je aMguSThAdika teNeM karI hoya te saMketa kadevAya eTale koieka zrAvaka porisI yAdika paccarakA karIne bAhera koi kAmeM athavA detrAdikeM gayo hoya tihAM porisIno kAla pUrNa thayo athavA gharamAMja beTho be ne porisIno kAla pUrNa thayo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasadita. 46e be, paraMtu jojana sAmagrI taiyAra thaz nathI te vakhata vicAra kare je eTalo kAla vacamAM mahAro apaJcakANapaNe raheze, te zrAvakane yogya nathI. ema ciMtavI eka aMguTha sahiyaM paccarakAmi eTale jihAM sudhI muThImAM aMyuge rAkhaM tyAMsudhI mahAre paccarakANanI sImA je. emaja bIjuM mujhasahiyaM paccarakA mi eTale muThI bAMdhI. rAkhaM tihAM sudhI. trijuMgaMThasahiyaM paJcakAmi eTale gAM ubAMdhI rAkhaM tihAM sudhI. cothu gharasahiyaM paJcarakAmi, pAMcamuM prasvedasahiyaM te jyAM sudhI aMganA parasevAnA biMSu nikale, tyAM sudhI. huM ussAsasa hiyaM paJcakAmi. sAtamu thibukasahiyaM paJcarakAmi eTale stibuka te jyAM sudhI pANInA biMdUyA nAjanAdikeM tathA karAdika sUke tihAM paryaMta jANavU. zrApa muM jorakasahiyaM paJcakAmi eTale jyotiSka je dIvA pramukhanI jyoti rahe tihAM sudhI saMketa kare. e ATha prakAre navamuM sAMketika paccarakANa kahevAya ne jemATeM kayu De ke // aMguTha muhI gaMThI, ghara seu ussAsa thibuka jo iko // paJcarakANa vicAle, kicca maNa niggahe suciyaM // 1 // tathA koza porisI zrAdi paJcarakANa na kare ane kevala anigrahaja kare to gAMTha pramukha na boDe tyAM lageM paccarakANa tene thAya,tethI e paJcarakANa jema bIjA pacca skANonI vacamAM thAya , tema anigrahane viSe paNa thAya . tathA sAdhune paNa kozka sthAnakeM jyAM sudhI maMgalyA dikeM gurvA dika na AvyA hoya tyAM lageM athavA sAgArikAdikanuM kAMza kAraNa hoya, tevA, paNa e anigraha zaMketa paccarakANa thAya. dazamuM (ajA ke0) ajhA te kAla muhUrta pauruSyAdika pramANane paNa upacArathI jANI levo. te kAla paccarakANa jANavU // 2 // have e daza paccarakANa kahyAM, temAM behaLu ajhA paccarakANa kaDaM, tenA daza neda be, te eka gAthAyeM karI kahe . navakAra sahia porisi, purima gAsaNegagaNe a|| AyaMbila annattahe, carime a aniggade vigii||3||daarN||2|| arthaH-prathama (navakArasahizra ke0) navakArasahita eTale navakAra ka hIne pArIye te be ghamI pramANa nokArasI paJcarakANa kahIyeM, bIjaM pa hora divasasudhI paJcarakANa te ( pori ke0 ) porisi kahIyeM, emAM sAha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 470 pratikramaNa sUtra. porisI sA: eTale doDha pahoranu paJcakANa paNa jANavU. trIju (purimala ke) purimALa, te be pahora pramANa- paJcarakANa. cothu (egAsaNa ke0) e kAzananuM paccarakANa (a ke) anepAMcamuM (egagaNe ke0) ekalagaj. e traNe nuM be pahora pramANa paJcakANa jANavU. huM jihAM eka hAtha vinA bIjeM aMga hAle nahI te(AyaMbila ke)AyaMbila paccarakANa.sAtamuM(annatta ke0) ajaktArthe eTale upavAsa, paccarakANa. AThamuM (carime ake0) divasacarima thathavA navacarimAdirUpa jANavU. navamuM (aniggahe ke0) anigraha paccarakANa te amuka vastu tevAreMja khAuMjevAreM amuka karuM? ityAdika ani graha kare te. tathA dazamuM (vigaI ke0) vigaI nivigaznuM paJcarakANa jANavU. e daze paJcarakANone kAlanI mukhyatA le mATeMajhA paccarakANa khiiyeN||3|| yahAM ziSya pUje je ke porisI pramukhane kAla paccarakANa kayuM te kharaM paNa nokArasInuM kAlamAna na karvA mATeM nokArasI je , te anigraha paJcakANa kahevAya paNa kAlapaccarakANa thaz zake nahIM ? tyAM guru uttara kahe le.navakArasahiyaM emAM sahita zabda Avyo mATe sahi ta zabdeM kAlapramANa jANavU, ane alpa AgAra je mATeM alpakAla jANavo. tevAreM ziSya pUje le ke porisI to eka praharakAla pramANa 2 mATeM e navakArasIne viSe muhartaghyAdika kAla kema na lIdho? kema ke muharta cha yAdika kAla paNa porisIthI alpa mATeMbe ghamInuMja mAna zA vAste lI ? guru uttara kahe , ke he ziSya ! teM kaDaM te satya be, paraMtu sarvathI stoka kAla ajJApaccarakANano eka muhUrttaja be, muhUrtajhA ajhA iti vacanAt temADe enuM eka muhUrta kAlamAna jANavU. have e navakArasI paccarakANa, sUryodaya pahelAMja karavu ane namaskAreM karI pAravaM, anyathA naMga lAge, nokArasI kasyA paThI Agala porisI yAdika thAya, paraMtu te vinA na thAya ane yadyapi nokArasI vinA pori sIyAdika kare to kAla saMketa rUpa jANavo. tathA valI vRka saMpradAyeM ema kahe je je nokArasI paccarakANaje , te rAtraM canavihArAdika paccarakA eNanA tAraNa rUpa le eTale zidA rUpa le. ityAdika ghaNo vicAra te pravacanasArokAragraMthanI vRttithI jANavo. ahIMyAM vizeSe karI lakhyo nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasadita. 471 have puruSa pramANa yA jehane viSe thAya te porisI jANavI "AsA DhamAse upayA" ityAdika pATha zrIuttarAdhyayanAdi sUtrathI jANavo. e rIteM nokArasI, porisI, dinahu~ pUrvArdha te purima, ekAsaNa, eka lagaeM, AyaMbila, upavAsa, divasaca rima, anigraha ane viga evaM daza paccarakANanA nAma, e prathamahAra thayu. uttara neda daza thayA // 3 // have bIje chAreM paccarakANa karavAno pATharUpa vidhi cAra prakAre kahe be. jaggae sure a namo, porisi paccaraka jaggae sure|| sure jaggae purimaM, annatta paJcarakAiti // 4 // arthaH-prathama navakArasInuM paccarakANa uccarIye tevAreM (uggae sUre ke0) uggae sUre (a ke0 ) valI ( namo ke0) namukkAra sahiyaM paccarakAza canavihaMpi AhAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAzmaM annakaNAjogeNaM sahassA gAreNaM vosiraI e uccAra karavAno prathama vidhi jANavo. bIjo (porisi ke0) porisInuM (paccaraka ke0) paJcarakANa uccarIyeM, tevAreM ( jaggae sUre ke ) jaggae sUre porisiyaM paJcarakAza, jaggae sUre cauvihaM pi AhAraM asaNaM pANaM khAzmaM sAzmaM annabaNAjogeNaM sahassA gAreNaM e uccAra karavAno bIjo vidhi jANavo. trIjo pUrimAnuM paJcakANa uccariyeMtevAreM (sUreuggaepurimaM ke)sUre uggae purimahaM paccarakAz cauvihaM piyAhAraM e uccAra karavAnotrIjovidhi. cotho anaktArtha eTale upavAsarnu paJcarakANa uccarIye tevAreM (ana takaM paJcarakAra ke0) ajatakaM paJcakA tivihaMpi AhAraM canavihaMpi thAhAraM (iti ke0 ) ema uccAra karIyeM, e cotho vidhi jANavo ahIMyAM purimAI te divasa, pUrvArtha samajavu eTale nokArasI Adi paccarakANa jo pUrve sUryodayathI na kajhuM hoya to paNa purima thAya, ema upavAsAdika paNa thAya. tathA sUryodayathI mAmIne yAvat AgalA diva sano sUryodaya thAya, tyAM sudhI anaktArtha eTale upavAsa,paccarakANa kahevAya be, ema jaNAvavAne tathA rAtrino calavihAra kasyo hoya ane bIje divaseM eka upavAsanuM paccarakANa kare, tehane cothanattanu paJcarakANa thAya. tathA rAtri canavihArapacarakANa na kahyu hoya ane bIje dine upavAsa kare, SHTHHTHHHH Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 473 pratikramaNa sUtra. tene anattanuM paJcarakANa kahIyeM, paNa cothanattanuM paJcakANa na kahIyeM. ane unayakoTi ekAsaNAdikeM to cothanattanuM paccarakANa hoyaja. ityA dika jaNAvavA mATe cAre vidhi dekhADyA // 4 // have bIjA paNa cAra vidhi be, te dekhADe . naNa guru sIso puNa,paccarakAmitti eva vosirii|| navau~giba pamANaM, na pamANaM vaMjaNabalaNA // 5 // arthaH-prathama (guru ke0) guru je paJcarakANano karAvanAra hoya,te paJcarakAza ema (jaNa ke0) naNe, eTale kahe; e prathama vidhi jANavo. (puNa ke) valI (sIso ke0) ziSya je paccarakANano karanAra hoya te (paccarakAmi ke0) paccakAmi (iti ke ) ema kahe e bIjo vidhi jANavo. ane (eva ke0) ema saMpUrNa paccarakANe guru ( vosiraI ke0) vosiraI kahe. e trIjo vidhi jANavo ane ziSya je paccarakANano karanAra hoya te vosirAmi kahe, e cotho vidhi jANavo. cAra vidhi kahyA. (zva ke0) ihAM paccarakANane viSe karatAM tathA karAvatAM thakAM potAnA manano je (uvaDhaMga ke0) upayoga eTale mananI dhAraNA ke teja (pamANaM ke) pramANa De eTale manamAMhe je paccarakANa dhAtUM hoya teja pramANa be. paraMtu (vaMjaNa ke0 ) adara tenI (balaNA ke0 ) balanA De eTale skha lanA be. arthAt anAjogane lIdhe dhArelA trivihAra paJcarakANathI bIjo koz canavihAra paJcarakANanoja pATha uccarIyeM, te vaMjaNa balanA jANavI te (na pamANaM ke0) pramANa nathI // 5 // have tehIja uccArano vizeSa vidhi kahe . paDhame gaNe terasa, bIe tinni tigAi tshshemi|| pANassa caubaMmi, desavagAsAi paMcamae // 6 // arthaH-have enAM pAMca sthAnaka ne temAM (paDhamegaNe ke0) prathama sthA nakane viSe kAlapaJcarakANarUpa nokArasI pramukha ( terasa ke0) tera pacca kANa jANavAM, tenAM nAma AgalI gAthAyeM kaheze, tathA (bIe ke) bIjA sthAnakane viSe vigaz, nIvI ane AyaMbila e (tiniu ke0) traNa paJcakANa jANavAM. tathA (tazyaMmi ke0) trIjA sthAnakane viSe (tigAza Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 473 paccakANa nASya arthasahita. ke ) trikAdika eTale ekAsaNa, bIyAsaNa ne ekalagaNAdika e traNa paccarakANa jANavAM, tathA ( caubaMmi ke0) cothA sthAnakane viSe (pA Nassa ke0) pANassa leveNa vA aleveNa vA ityAdi acitta pANInAM u AgAra jANavAM, tathA (paMcamae ke) pAMcamA sthAnakane viSe ( desa vagAsA ke ) dezAvakAzikAdi paJcarakANa karavA jANavAM // 6 // e pAMcasthAnaka mAMhelA prathamAdi sthAnakanA pRthak pRthak neda kahe . namu porisIsahA, purimavaha aMguTha mAI aDa ter|| navi viga aMbila tiya, tiya ugAsaNa eggnnaaii||7|| arthaH-prathama sthAnakeM tera nedanAM nAma kahe . eka (namu ke0) namu kArasI, bIju (porisI ke0) porisi, trIjo ( sahA ke0) sAIporisi te doDha pahora paryaMta, cotho (purima ke ) purima te be pahora, pAMcamo (avaha ke0) ava te traNa pahoranuM paccarakANa. e pAMcanI sAthe pUrvokta (aMguThamAra ke0) aMguSTha sahitAdika (ama ke0) ATha neda melavIyeM tevAreM (tera ke0) tera neda thAya. tathA bIjA sthAnakeM eka (nivi ke0) nivI, bIjo (viga ke0) viga ane trIjo ( aMbila ke) AyaMbila e (tiya ke0) traNa paJcarakANa jANavAM, tathA trIjA sthAnakane viSe eka (3 ke0) bethAsaNuM, bIjuM (gAsaNa ke0) ekAsaNuM ane trIjuM (egaga NAI ke) ekalagaNAdika e (tiya ke0) traNa paccarakANa jANavAM // 7 // have valI prakArAMtareM upavAsAdika vidhiyeM upavAsane divaseM pAMca sthAnaka kevI rIteM karavAM ? te kahe . paDhamaMmi cannAI, terasa bIyaMmi tazya paannss|| desavagAsaM turie, carime jahasaMnavaM neyaM // 7 // arthaH-( paDhamaMmi ke0 ) pahele sthAnakeM (canabAI ke0 ) cothA dika eTale eka upavAsathI mAmIne cotha baha ityAdi yAvat cotrIza lakta paryaMta paccarakANa karavAM, tathA (bIyaMmi keA) bIjA sthAnakane viSe nokA rasI, porisI, sAIporisI, purimaLa, avaha ane gaMThasahiyaM, muhasahiyaM, aMguThasahiyaM, gharasahiyaM, prasvedasahiyaM, zvAsoDAsasahiyaM, jalabiMdu sahi yaM, dIpasahiyaM, e ( terasa ke0) tera paJcarakANa mAMheDhuM hara ko pacca Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 pratikramaNa sUtra. kANa karavU, tathA ( tazya ke0 ) trIjA sthAnakane viSe (pANassa ke0) pANInA u AgArarnu paJcarakANa karavU tathA ( turie ke0 ) cothA sthAnakane viSe ( desAvagAsaM ke0) desAvagAsikanu paJcakANa karavU tathA pAMca mA sthAnakane viSe (carime ke ) behemArnu paccarakANa je divasa carimaM eTale rAtrinuM chavihAra, trivihAra, canavihAra pANahAra pramukhanuM paJcarakA Na te ( jahasaMcavaM ke0 ) yathAsaMcaveM je potAne karavAnI zchA hoya te yathAzaktiyeM karavu tathA navacarimAdi je , te paNa yathAsaMcaveM karavU.ema (neyaM ke0) jANavU. e pAMca mAheDhuM je ko karavU te paccarakANa khiiyeN|||| valI e paJcarakANa karavAnA pAThanoja vizeSa kahe . tada madya paJcakANe, su na pitu sUruggayAi vosirii|| karaNa vidina na nannara, jadAvasIyAI biabNde||e|| arthaH-( taha ke0) tathA e pada vizeSa dekhAmavA vAcI De (madyapa cakANesu ke0) madhyanAM ve sthAnaka je vigai, nIvI ane AyaMbilanuM tathA ekAsaNa, biyAsaNa ane ekalagaNAnuM e benAM u paccarakANone viSe pRthag pRthag paJcarakANe (sUruggayAz ke0)sUre jaggae vigaLa paccarakAz ztyA dika pATha ( napihu ke0 ) vAraMvAra na kahevo, eTale prathama je paccarakANa mAMDe, tihAM sUre jaggae kahevo, paraMtu paJcakANa paccarakANa pratye na kahe vo, temaja ( vosiraI ke0) vosira tathA vosirAmi e pATha paNa aMta ne viSe eka vAra kahIye, paNa vAraM vAra na kahIyeM e (karaNa vihI ke0) karavAno vidhi eTale pUrvAcArya paraMparAyeM emaja kahetA AvyA ne kara vAno ehaja vidhi . mATeM mahoTA puruSa paNa ( nanama ke0) nathI jaNatA. (jahA ke0) jema (AvasIyA ke0) AvassiyAe e pATha ( biyabaMde ke0) bIjA vAMdaNAne viSa kahetA nathI, e paNa pUrvAcAryanI paraMparA je tema ihAM paNa jANI levU // 5 // taha tivida paccarakANe, nannaMti a pANaga va aagaaraa|| uvidAdAre acitta, nozNo tahaya phAsu jale // 10 // arthaH-( taha ke) temaja valI (tivihapaJcarakANe ke0) trivihAranA For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcarakANa nASya arthasahita. jaya paccakANane viSe tathA ekAsaNAdika paJcarakANe prAsuka nirjIva jalapAna saMbaMdhi (pANaga ke0) pAnaka eTale pANInA ( AgArA ke0) AgAra (namaMtitha ke0) naNe ne kahe je. tenAM nAma kahe je. pANassa leveNa vA,ale veNa vA, acheNa vA, bahuleveNa vA, sasibeNa vA. asibeNa vA. e u AgA ranAM nAma jANavAM. tathA (avihAhAre ke) dvividhAhAra paccarakANane viSe (acittanozNo ke) acittalojI hoya sacittanojya parihAreM tene tathA ( taya )ke ) temaja je ekAsaNA biyAsaNAvinA (phAsujale ke0) phAsu pANI leto hoya evA sacitta parihArIne paNa paccarakANane viSe pANInA AgAra kahevA. e prathama vikalpa.. tathA acittanojI hoya ane phAsu nirjIva pANI pIto na hoya tene pANassanA AgAra na kahevA. e bIjo vikalpa. tathA je sacittanojI hoya paNa pAsu pANI pIye to tene pANassanA Agara ba kahevA. e trIjo vikalpa tathA sacittanojI De ane phAsu pANI pIto nathI to tene pANa ssanA zrAgAra na kahevA. tathA sacittanojI 2 ane kevala khAdima, azana ane svAdima rUpa traNa AhAranA paJcarakANane uddezeM rAtripramukheM tivihAra kare ,tihAM paNa pANassanA AgAra na kahevA. e cotho vikalpa e cAra vikalpa AgAranA kahyA, ahIM tathA zabdathI vizeSa jaannvu||1|| ztucciya khavaNaMbila,niviyAisu phAsuyaM ci ya jalaM tu // sahAvi piyaMti tadA, paccarakaMti ya tidAdAraM 11 // arthaH-(ztucciya ke0)eTalAja mATeM acittanojI hoya tene (khavaNa ke ) paNa eTale upavAsane viSe (aMbila ke0) AyaMbilane viSe, tathA ( niviyAisu ke ) nivi Adika eTale nivi ekAsaNAdika tivihAra paccarakANa tathA AdizabdathI sacitta parihArane viSe (ciya ke) nizcayathakI (phAsuyaM ke0) phAsuka acitta (jalaM ke0) jala te (tu ke0) jema yati phAsuka nirjIva pANI pIye ( tahA ke) tenI pareM ( sahAvi ke0) zrAvaka paNa phAsuka pANI ( piyaMti ke0 ) pIye tene paNa e hija AgAra kahIyeM, paraMtu te ( ya ke ) valI (tihAhAraM ke) tivihAra paJca kANa ( paccakhaMti ke0 ) paJcake tevAreMja hoya paNa vihAreM na hoya. sacittajojIne paNa upavAsa, AyaMbila, nivirnu paccarakANa tivihAreM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 pratikramaNa sUtra. hoya te USNa pANI pIye ane ekAsaNAdi paccarakANano niyama nathI. emAM to 'vihAra, trivihAra, canavihAra yathAsaMjaveM hoya // 11 // canahAhAraM tu namo, ratipi muNINa sesa tiha cnhaa| nisi porisi purime gA,saNAi sahANa uticaudA ||2shaash ___ arthaH-( namo ke ) nokArasInu paJcarakANa tathA ( ratipi ke0 ) rA trinu paJcarakANa (muNINa ke ) munine, yatine (tu ke0) valI niya mA ( cauhAhAraM ke0) canavihAraja hoya ane (sesake0) zeSa porisI Adika paJcarakANa te munine (tihacauhA ke0) trivihArA tathA caLavIhArA yathAsaMcave hoya. have zrAvaka AzrayI kahe . ( nisIke0 ) rAtrinu paJca kANa, (porisike) porisInuM paccarakANa, (purima ke) purimanuM paccarakANa ane (egAsaNA ke0) ekAsaNAdika paccarakANa je je, te (sahANa ke0 ) zrAvakane arthe (uti cauhA ke0) vihAra tivihAra ane canavihAra, e traNa prakAre yathAyogya hoya, tihAM navakArasI ane porasI to zrAvakane cauvihAra paJcarakANeja hoya, ane zeSa pUrimahAdi paJca kANa tathA rAtri divasa carimAdi paJcakANa te suvihAra tivihAra ane canavihAre yathAyogya hoya, paraMtu graMthAMtareM eTalovizeSa je je ekAsaNAdi trivihAra paJcarakANIne rAtre pANahAra hoya ane uvihAra paJcarakANe ekA saNAdikane viSe rAtraM cavihAra hoya tathA keTaleeka sthAnakeM zrAvakane paNa porisI tivihAreM bolI je. ane uvihAra paJcarakANe rAtraM tivihAra hoya paraMtu te kAraNika jANavU, vyavahAre samajavU nahI. ityAdi bIjI vizeSa vAta graMthAMtarathI jANavI, eTale cAra vidhinu bIjuM dvAra pUrNa thayu uttara bola cauda thayA // 12 // 2 // have cAra prakAranA thAhAranuM trIjuM chAra kahe . khudapasama khamegAgI, AdAriva ei deza vA sAyaM // khudina vi khiva kuThe,jaM paMkuvama tamAdAro // 13 // arthaH-prathama sAmAnya prakAre AhAra- lakSaNa kahe je. je ( khuhapasa ma ke0) judhAne upazamAvavAne arthe (khama ke ) samartha hoya evoje Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. 40 (egAgI ke0 ) ekAkI avya hoya tathA valI (zrAhAriva ke0) zrAhA rane viSe paNa (e ke) eti eTale Ave evA lavaNa hiMgvAdika je Aha ramAMhe (sAyaM ke0) svAda pratye (deza ke) Ape te, (vA ke0)valI (jaM ke0) je (paMkuvama ke0) paMkopama eTale kAdavanI pareM asAra hoya kAdavanI upamA dhAraNa kare evaM kAdava sarakhaM avya hoya paraMtu (khuhirjavi ke0) ludhitopi eTale kudhita thako paNa (kuThe ke0)kogamA udaramA(khivazke)dipati eTale depave ne to (taM ke ) te sarva (AhAro ke0) AhAra jANavo // 13 // have e AhAranA mUla cAra neda , te kahe je. asaNe muggoyaNa sa, ttu mama paya khaU rabba kNdaaii|| pANe kaMjiya java kayara, kakoDodaga surAjalaM // 24 // arthaH-tihAM eka (asaNe ke) azana te, Azu eTale zIghra je dudhAne upazamAvI nAkhe tene azana kahIyeM, tene viSe (mugga ke)magAdi sarva kagela jAti jANavI. tathA (uyaNa ke0 ) uMdana te cAvala jAta pramukha sarva uMdana jAti jANavI. tathA (sattu ke) sAthu ( maMga ke0) mAMmA, roTalI, pakvAnna, roTalA pUmA pramukha. (paya ke0) dUdha, dahI, ghRta, tela. mAkhaNa vigayAdi pramukha ( khaja ke ) khAjalAM pakvAnna khIra sukumArikA lApasI dahItharAM pramukha pakvAnna. ( rabba ke0) rAbamI ghesa pramukha (kaMdAI ke0) kaMdAdika te sUraNakaMdAdika jANavAM. tathA temaja, tulasI nAgaravakSyAdi patra vinA sarva jAtinAM phala phUla patra sarvakaMda sarva vanaspativikAra zAkAdi kUvarI cUrima parpiTikAdi sarva vastunI jAti azanamAMhe Ave, tathA lavaNa, hiMga, sUyA, ajamo, varIyAlI, dhANAdikeM talyA eka vesaNa paNa azanamAMve, ityAdi sarva azana jAti samajavI have bIjo ( pANe ke) pAnane viSa tihAM jene pIjIye te pANI kahIye temAM apakAya te nadI, talAva, aha, samuDa ityAdi pANInA Azraya saMbaMdhi sarva sthalonuM pANI jANavU. tathA ( kaMjiya ke0) kAMjIpANI bAsanI Aba, tathA ( java ke0) yavanuM dhoyaNa, ( kayara ke) keranuM dhoyaNa, AmalAdikanuM dhoyaNa, mAdanuM dhoyaNa, tathA ( kakkamodaga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 pratikramaNa sUtra. ke) kAkamI pramukha sarva phalanAM dhoyaNa- udaka eTale pANI, tathA ( surAjalaM ke0) surAdi jala te madirAdikanAM pANI jANavAM, e ana dayamAM nale be. emAM AdizabdathI sAdA dikanA Asava, nAlikerAdi kanAM pANI, kurasa, sauvIra, taka te bAza ityAdi sarva padArtha pANIne viSe kalpe , tathApi kurasa, taka te bAsa ane madirAdi tathA nAlike rAdikanAM jalane sAMprata jitavyavahAreM azanamAM gaNIyeM 3yeM // 14 // khAzme nattosa phalAi, sAzme suMThi jIra ajmaaii|| mahu guDa taMbolAI, aNAhAre moya niMbAI ||1||daarN|| 3 // arthaH-have trIjo khAdima AhAra kahe . (kha ke0) AkAza eTale mukhanuM vivara kahiye. tene pUravAne lagAreka nUkha mAtra nAMje, paNa annA dikanI pareM tRpti na kare, paraMtu kAMieka azanasamAna thAya te khAdima vastu kahIye. te ( khAzme ke0) khAdimane viSa tihAM prathama (jattosa ke0) naktoSa eTale zekelAM dhAnya caNA pramukha tathA akhoga sukhAzikA sarva jANavA, tathA AMbA kelAM pramukha sarva (phalA ke0) phalAdika jA NavAM, tathA phalajAtinI sukhamI mevA sarva kayarI pAkAdikanI jAtiyo, guMdapAkAdika, prAda, cArolI pramukha mevA jAti, sarva pakvAnna khAMma zAkarAdi tenA vikAra je khAMma kAtalI pramukha te sarva khAdimane viSe lIdhA kalpe. paraMtu jItavyavahAreM prasijha paNe azana madhye lepakRtya u ttama vyamAM gaNyA je. paraMparAyeM ityAdika sarva khAdima "nattAsaM daMtA, khajura nAlikera AI darakAzaM // kakami aMbaga phaNasAi, bahuvihaM khAzme neyaM // 1 // ityAdika vicAra sarva pravacanasArojhAra graMthathI jANavo // e trIjo khAdima AhAra kahyo / have cotho (sAzme ke0) khAdimane viSe zuM kalpe? te kahe be. tihAM prathama te je AsvAdeM karI lazya athavA AhArAdika je kIdhAM hoya te sarva tenA svAdamAM vinAza pAme, layalIna thAya te svAdima kahIyeM temAM (suMThi ke ) sUMTha, (jIra ke0) jIraM, (ajamAI ke) ajamAdika, Adi zabdathakI pIpara, marica, haraDe, behemAM, AmalAM, marI pIpalI mUla, pIpara, ajamoda, Ajo, kAjo kAtho, kuliMjara, kaselo, kayaseli yo motha, jeThImadha, puSkaramUla, elacI, bAbacI, ciNikabAba, karpUra, taja, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. e tamAlapatra, nAgakesara, kezara, jAyaphala, laviMga, hiMgulASTaka, hiMgutrevIso, saMcala, saiMdhava, yavakhAra, khayarasAra, koThavalI, golI sarva jAtinI azanA dimAM na jale tevI jANavI, sarva jAtinAM dAtaNa, tulasI patra, zrIpatra,khAra, soyA, methI, gomUtrAdikanA kIghA annamelAdikanI golIyo, citro, piM mArtha, koieka to piMDArthane khajura kahe . paraMtu graMthAMtareM ene sUraNA di kaMdanAM khAracUdAM kare , tene kahe . kapUra, kacUro, trigaDaM, paMca pa Tola, vimalavaNa, ityAdika aneka jAtinA svAdima AhAra jANavA. tathA ( mahu ke0 ) madhu eTale madha ane ( guma ke0) gola, khAMDa, sAkara tathA (taMbolAI ke)taMbolAdika te vividha jAtino taMbola nAga ravelInAM pAna tathA sopArI pramukha e paNa svAdima jANavA. __ have aNAhAra vastu kahe je. ane pUrve kahelA cAre zrAhAramAhelA koi paNa AhAramA na Ave, paraMtu canavihAra upavAseM tathA rAtrine cau vihAre vAvarI kalpe, te aNAhAra vastu jANavI. tenAM nAma kahe . (aNAhAre ke0 ) anAhArane viSe kalpe te vastu kahe . ( moya ke0) laghu nIti jANavI, thane (niMbAI ke0) niMbAdika te niMbanI zalI pAnamA pramukha pAMce aMga e sarva anAhAra vastu jANavI, Adi zabdathakI triphalA, kaDU, kariyAtuM, galo,nAhi, dhamAso, keramAmUla, boragati mUla, bAvalabAli, kaMdhera mUla, citro, khayarasAra, sUkhama, malayAgaru, agaru cIma, aMbara, kastUrI, rAkha, cUno rohiNI vaja, haliza, pAtalI, Asa gaMdhI, kuMdaru, copacInI, riMgaNI, aphiNAdika sarvajAtinAM viSa, sAjI khAra, cUno, jAko, upaloTa, gUgala, ativiSa, pUMyAma, elIja, cUNIphala sUrokhAra, TaMkaNakhAra gomUtra zrAdeM dezne sarva jAtinAM aniSTa mUtra, cola, maMjITha, kaNayaramUla, kuMbhAra, thohara, arkAdika paMcakUla, khAro, pha TakamI, cinnema ityAdika vastu sarva aniSTa svAdavAn ne, ane zvA vinA je cIja mukhamAM prakSepa karIye te sarva aNAhAra jANavI. e upavAsamAM paNa levI sUje, ane AyaMbila madhye pANahAra paJcarakANa kasyA paThI sUje e AhAra- trIjuM chAra thayuM, uttara neda aDhAra zrayA // 15 // Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 pratikramaNa sUtra. have navakArasI pramukhanA yAgAranI saMkhyAnuM cothuM dvAra kahe be. do navakAra va porisi, saga purimaTThe igAsaNe sattegaThANa aMbila, graha paNa caci bappANe 16 // // artha :- je mUlaguNa uttaraguNa rUpa paccarakANa rAkhavAne avAmI rUpa hoya te tryAgAra jANavA. tihAM apavAda par3heM dravya, kSetra, kAla ane jAvAdikeM vicAratAM mUlaguNa paccarakANane viSe annAdika cAra AgAra jANavA. ne uttaraguNa paJcarakANane viSe yathokta rIteM yAgala kadeze te pramANeM sarvatra yAgAra jANavA. te sarva malI ekavAra uccasyAM rai bAvI gAra thAya. yadyapi annasa sieNAdika zola AgAra kAussagganA be tathA samakitanA rAyAni geNAdika va AgAra be, temaja eka colapaTTAgAreNaM be, evaM sarva malI (45) AgAra thAya be, paraMtu hIM yAM to daza paccarakAne viSe bAvIza yAgAranuMja kAma be, mATeM te kar3e be. ( navakAra ke0 ) nokArasInA paJcarakANane viSe ( do ke0) be AgAra jAvA. (porisi ke0) porisInA paccarakAneM viSe ( ba ke0) va AgAra tema sArddha porisinA paccarakANe paNa ba AgAra, ( purimane ke0 ) purimAI nA pakAne viSe ( satta ke0 ) sAta zrAgAra, ( igAsaNe ke0 ) ekAsa nA paJcakAne viSe ( yaha ke0 ) va AgAra, ( egaThANa ke0 ) e kalaThANAnA paccarakANane viSe ( saga ke0) sAta AgAra, (bila ke 0 ) AyaMbilanA paccarakAne viSe yA AgAra jANavA. ( bi ke0 ) co thajakta eTale upavAsanA paJcarakAne viSe (paNa ke0 ) pAMca AgAra, ( ppA Ne ke0 ) pANassanA paccarakANane viSe ( 0 ) bAgAra jANavA // 16 // ca carime ca niggahi, paNa pAvaraNe nava nidhIe // gArurikattavivega, muttu dava viga niyami // 1 // artha : - ( carime ke0 ) divasacarimanA paccarakAne viSe ( ca ke0 ) cAra AgAra jANavA, (anigga hi ke0 ) anigrahanA paJcarakAne viSe ( ca ke0 ) cAra AgAra jANavA. ( pAvara ke0 ) prAvaraNa eTale vastra mUkavAnA paccarakAne viSe ( paNa ke0 ) pAMca zrAgAra jANavA, ( navaha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. 41 nivIe ke) nivInA paJcarakANane viSe nava AgAra paNa hoya ane ATha AgAra paNa hoya, tihAM je piMma ane'vya rUpa behu vigaznu paJcarakANa kare tehane nava AgAra jANavA, ane je ekalI(dava vigazke) avya vigazmAtrano (niyami ke) niyama kare tene (urikattavivega ke0) ukittavigeveNaM e (AgAra ke ) AgAra tene (muttu ke) mUkIne bAkInA (aha ke0) thA zrAgAra hoya // 17 // tenA yaMtranI sthApanA pAgala karI be. have pratyeka zrAgAra saMbaMdhI AgAronAM nAma kahI devADe be. anna saha cha namukkAre, anna saha paba disaya sAhu sb|| porisi va sahaporisi, purima satta samadattarA // 17 // arthaH-( namukAre ke0) navakArasinA paccarakANane viSe eka (anna ke0) annabaNAjogeNaM, bIjo (saha ke0) sahassAgAreNaM e (u ke0) be AgAra jANavA. tathA eka (anna ke0) annabaNAnogeNaM, bIjo (saha ke0) sahasAgAreNaM, trIjo ( pala ke0) pabannakAleNaM, cotho ( disaya ke0) disAmodeNaM, pAMcamo (sAhu ke0) sAhuvayaNeNaM, baho ( satva ke0) sabasamAhivattiyAgAreNaM e ( ke0) AgAra te (pori si ke0) porisInA paccarakANane viSe jANavA. temaja ( saporisI ke ) sArDa porisInA paccarakANane viSe paNa e hija u AgAra jANavA. tathA valI eja porisInA AgArane eka (mahattarA ke0) mahattarAgAreNaM e A gAreM karI (sa ke0) sahita karIyeMtevAreM (satta ke0) sAta AgAra thAya te (purima ke0) purima tathA avaThThanA paJcarakANane viSe jANavA // 17 // have ekAsaNA tathA ekalagaNAnA AgAra kahe be. anna sahassAgAriya, AjaMTaNa gurua pAri mada saba // egabiAsaNi ahana, sagagagaNe auTa vinnaa||2|| arthaH-eka (anna ke0 ) annabaNAjogeNaM, bIjo (sahassA ke0) sahassAgAreNaM, trIjo (sAgAriya ke0) sAgAriyAgAreNaM, cotho (zrA TaNa ke0) bAuNapasAreNaM, pAMcamo (gurutha ke0) guruaThANeNaM, ho (pAri ke0) pArihAvaNiyAgAreNaM, sAtamo ( maha ke0 ) mahattarA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. gAreNaM, Agmo, (sava ke0) saba samAhivattiyAgAreNaM, e (ahana ke0) AgyAgArate(ega biyAsaNi ke0) ekAsaNa ane biyAsaNanA paJcarakANane viSe jANavA. tathA eja AThamAMthI eka (auTaviNA ke0) bAuMTTaNapasA reNaM e zrAgAra vinA zeSa ekAsaNAne viSe je kahyAce teja (saga ke0) sAta zrAgAra te(gagaNe ke0) ekalagaNAnA paccarakANane viSe hoy||1|| jihAM jamaNA hAtheM jame, mAtra kolIyA levAneja hAtha pherave, paraMtu aMgopAMgane to kharaja khaNavAdikane kAme paNa halAve nahI te eTalagaNuM jANavU // 15 // have viga, nIvi tathA AyaMbilanA AgAra kahe . anna saha levA gida, kitta paDucca pAri mada sve|| viga nivigae nava, paDucca viNu aMbile ahaar|| arthaH-eka (anna ke0 ) annabaNAnogeNaM, bIjo ( saha ke ) saha ssAgAreNaM, trIjo (levA ke0) levAleveNaM, cotho ( giha ke ) gihana saMsaheNaM, pAMcamo ( jaskitta ke0) urikatavivegeNaM, baho ( pamucca ke0) pamuccamakieNaM, sAtamo (pAri ke) pArihAvaNiyAgAreNaM, Agmo (maha ke0 ) mahattarAgAreNaM navamo ( save ke ) savasamAhivattiyAgAreNaM, e (nava ke0) nava AgAra te (viga ke0) viga tathA ( nivigae ke) niviga malI be paJcakANane viSe jANavA, tathA e navamAMthI eka (pamuccaviNu ke0) pamuccamarikaeNaM e AgAra vinA zeSa (aTha ke0) ATha AgAra je viga ane nIvinA kahyA teja (aMbile ke0) AyaMbilanA paJca kANane viSe jANavA. jihAM Amla eTale khATo cotho rasa tehathI niva tavaM te AyaMbila kahIyeM, tenA traNa prakAra ke, eka udana, bIjo kusmASa, trIjo sAthuAdika e traNa nedeM . athavA (AcAmla ke0) usAmaNanI pereM jihAM annAdika nIrasa tha nikale tene AyaMbila kahIyeM // 20 // have upavAsanA AgAra kahe je. anna saha pAri mada satva, paMca khavaNa ba pANi levaaii|| cana carimaMguhAra, niggadi anna sada mada save // 2 // arthaH-eka (anna ke0) annabaNAnogeNaM, bIjo (saha ke0) sahassAgA reNaM, trIjo (pAri ke0) pArichAvaNiyAgAreNaM, cotho (maha ke0) mahattarA For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. 473 gAreNaM, pAcamo (saba ke0) sabasamAhivattiyAgAreNaM, e (paMca ke0 ) pAMca AgAra (khavaNe ke0 ) upavAsanA paccarakANane viSe jANavA. tathA emAM acitta pANI pIye mATe (pANi ke0)pANassanA paccarakANane viSe leveNavA aleveNavA, aNavA bahuleveNavA, sasileNavA, asiNavA, e (levAI ke) lepAdika (ba ke) AgAra jANavA, tathA eka (anna ke0) anna baNAnogeNaM, bIjo (saha ke0) sahassAgAreNaM, trIjo (maha ke0) mahattarA gAreNaM, cotho (save ke0) save samAhivattiyAgAreNaM e (cana ke0) cAra AgA ra te (carima ke0)divasa carimanA paJcakANane viSe tathA (aMguhAi jiggahi ke0) aMguSmuchisahiyAdika anigrahanA paJcakANane viSe jANavA // 21 // ___ paJcarakANanA zrAgAronI saMkhyAnA yaMtranI sthApanA. aMka.paccarakANanAma. saMkhyA. AgAronAM nAma. 1 | nokArasI. ra anna0 // saha0 // 2 porisI. 6 ann|| saha // pbnn0|| disaamo|| sAhuNsava 3] sAmporisI.6 " " " " 4 purima. anna saha patra disA sAhu saba mhtt0|| | avana. " " " " " " " " " " | ekAsaguM. anna saha sAgA AjaMga guruNpAri mahAsava | biyAsaNaM. " " " " " " " " " " | ekalagaNuM anna sahA sAgAri guru0 pAri maha saba e| nIvI. eanna sahassA levA gihaba urikattA paDDaccana viga. pAri0 mahattaNsava AyaMbila. anna sahA levAgiha urika pAri mahaNsava0 | upavAsa. 5 anna saha pAri maha savaNcolapaTTAgArayatine. | pANahAra. 6 levega ale abe bahu sasile asile 14 anigrhsNket| anna saha mahasavaNa 25 divasacarimaM.4 " " " " 16 | navacarimaM. " " " " 17 desAvagAsika.4 " " " , 10 | samaketanA. 6 rAyA0 ghaNA balA0 devA guruniya vittika orm www DIBARMA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 pratikramaNa sUtra. ihAM ukittavivegeNaM e je zrAgAra De, te AgAra piMmavigai zrAzrayI be, te piMma vigaya jaNAvavA mATeM vigayanA neda kahI dekhADe je. paraMtu viga yanA nedo kahevA, chAra to pAgala Avaze hAla aMhIyAM to mAtra piMga vigaya ulakhAvavAne nimitteMja kahe . sukSmada madya tilaM, canaro davaviga cAra piNmdvaa|| ghaya gula dadiyaM pisiyaM makaNa pakkanna do piMmA // 22 // arthaH-eMka (ke0) ugdha, bIjo (madhu ke0) madhu trIjo (madya ke0) madya eTale madirA ane cotho (tilaM ke0) taila e (cauro ke0) cAra (dava viga ke0) avya vigaya ne e cAra te DhIbuM vigaya hoya rasa rUpa hoya. mATeM ene rasavigaya kahIyeM ane eka (ghaya ke0) prata, bIjo (gula ke0) gola, jojo (dahiyaM ke) dadhi eTale dahI ane cotho (pisiyaM ke ) pizitaM te mAMsa e ( caura ke) cAra vigaya je te (piMmadavA ke0) piMgajavyarUpa rasarUpa jANavA. e cAra piMka hoya e- avya koz velA avya hoya, tathA koz velA piMga rUpa thINo piMga hoya. tathA eka ( marakaNa ke0) mAkhaNa, bIjo ( pakkanna ke0 ) pakkA nna e ( do ke0) be kamA vigaya jANavAM. te khannAveM karIne (piMmA ke0) piMma rUpa hoya kaThina hoya, mATeM ene piMmavigaya kahIyeM. e dasa viga ya kahyAM. ihAM ukittavivegeNaM e zrAgAra je je te piMmavigayano ne teja NAvavA mATeM thA gAthA kahI // 25 // __have keTalAMeka paJcakANa mAMhomAMhe AgAra tathA pATha uccAra vizeSe karI sarakhA ne eTale tenA AgAra paNa mAMho mAMhe sarakhA be, ane pATha paNa sarakho be, te kahe . porisi sammavaI, unnatta niviga porasAi smaa|| aMguTha muhigaMThI,sacitta davAiMniggadiaM // 23 // arthaH-(porasAsamA ke0)porisi Adi dezne paccarakANa je be, te sara khAM jANavAM, eTale eka porisi ane bIjI (porisisa ke0) sArka po risi e be sarakhAMjANavAM eTale porisIne sArka porisInA paccarakANanApA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakANa jApya arthasadita. nya uno uccAra tathA zrAgAra paNa sarakhAne temaja purima ne (avaDaM ke0) avarnu paccarakANa paNa sarakhaM jANavU, tathA ekAsaNuM ane (ujatta ke0) hinakta eTale bIsaNAnuM paccarakANa ane AgAra paNa sarakhA jANavA, tathA vigane(nivigazke) nIvinuM paccarakANa ane AgAra paNa sarakhA jANavA. tathA (aMgucha keza) aMguThasahiyaM, (muhi ke0) muhisahiyaM, ( gaMThI ke) gaMThisahiyaM, (sacittadavAI ke0) sacitta vyAdika, paccarakANa eTale sa citta avyAdika eTale sacitta avyAdikanA paccarakANa je desAvagAsika temaja divasacarimA dinAM paJcarakANa e sarva (abhiggahiyaM ke0) anigraha pa carakANa kahevAya, tenA paNa mAMhomAMhe pATha tathA AgAra sarakhA jaNavA. paraMtu kAlapramANAdikeM tathA sthAnakeM to phera phAra hoyaja // 23 // have e sarva zrAgAronA artha kahe . vissaraNa maNAnogo, sahassAgAro saya mudpveso|| pabannakAla medAI, dIsi vivajhAsu disimoho // 24 // arthaH-je (vissaraNaM ke0) vismaraNa thai jAya te (aNAjogo ke) anAnogayI thAya eTale paJcakANano upayoga anAjoga thakI vIsarI jAya tevAreM ajANapaNe kAMza mukhamAM prakSepa kare to tethI paccarakANa naMga na thAya. e prathama aNAjogeNaM zrAgAra kahyu enI sAthai annaba zabda jomIye te vAreM annabaNAjogeNaM evaM nAma thAya mATeM tenuM kAraNa samajavAne nIceM artha lakhIyeM .yeM, annabaNAjogeNaM eTale anyatra ane anAjogAt tihAM anyatra eTale je AgAra kahyAM hoya te AgAra varjIne bIjA sarvatra sthAnakeM paccarakANa pAlavAnI yatnA rAkhavI. annaba e pada sarve AgAreM jomavU, ema jANavU tathA anAjogAt eTale vIsaravAthakI arthAt pacca kANano upayoga vIsarate ajANatAM kAMza mukhamAM pradepa karA jAya par3I paJcarakANa sAMjarI Ave tevAreM tarata mukhathakI tyAga kare tethI paJcarakANa jaMga thAya nahI athavA ajANe mukhathakI heThe utaratUM par3I kAlAMtareM a thavA turata smaraNamAM Ave to paNa paccarakANano naMga thAya nahI paraMtu zu avyavahAra ne tethI pharI niHzaMka na thAya te mATeM yathAyogya prAyazcitta se. e vAta sarva AgArone viSe jANavI. mATeM AhIM pIThikArUpeM lakhI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 pratikramaNa sUtra. bIjo (sahasAgAro ke ) sahasAtkAra te ( sayamuha ke0 ) potAnI meleM zrAvI mukhamAMhe (paveso ke0) praveza kare te jANavU. eTale paJcakANa kI, je teno upayoga to vIsakhyo nayI paNa kArya karavAnA pravartanayoga sakSaNa sahasAtkAreM vanAveMja potAnA mukhamAM kAM praveza tha jAya jema dadhi mathatAM thakAM bAMTo umIne mukhamAM pamI jAya athavA annAdikano kaNa mukhamAM pamI jAya tathA cajavihAra upavAsa hoya ane varSAkAlamAM meghano bAMTo mukhamAM pamI jAya to paccarakANa nAMge nahI. trIjo ( pacannakAla ke0 ) pracannakAla te kAlanI pracannatA jANavI. jema ( mehAra ke) meghAdi eTale meghanA vAdale karIne DhaMkAz gayelA sUryanI khabara na paDe tathA AdizabdathakI digdAha, grahAdika, rajovRSTi, parvata pramukha sarvata jANI levaM. tihAM parvata ane vAdalA pramukheM aMtarikSa, sUrya dekhAya nahI athavA raja umave karI na dekhAya tevAreM porisIyAdi kanA kAlanI khabara na pamatAM apUrNa thayelIne saMpUrNa thayelI jANIne ja mavA besI jAya to paccarakANa jaMga na thAya paraMtu jANavAmAM Ave to par3I arko jamyo thako hoya to paNa emaja bezI rahe,ane porisI zrAdi pUrNa thAya paThI jame to jaMga na thAya, paraMtu hajI pUrNa tha nathI ebuM jANa vAmAM Ave to paNa parakhe nahI ane jame to paccarakANa jaMga tha jAya // cotho (disimoho keA) disAmoheNaM te (disivivajAsu ke)dizinA viparyAsapaNAthakI jevAreM diGmUDha thara jAya tevAreM pUrvane pazcima karI jANe ane pazcimane pUrva karI jANe ema khabara na pamavAthI apUrNa paJca kANe pUrNakAla thayo jANIne jame to paccarakANa jaMga nahI ane diG moha maTI gayAM paThI jevAreM jANavAmAM Ave tevAreM pUrvanI peThe arko jamyo thako hoya to paNa paccarakANa pUrNa thAya tihAM sudhI emaja bezI rahe ane kAla pUro thayA par3I jame // 24 // sAhuvayaNa jagghADA, porisi taNu subayA smaaditti|| saMghA kA mahattara, gidaba baMdAi saagaarii||35|| arthaH-pAMcamuM ( ugghAmApori si ke0) UgdhAma porisI evo (sAha vayaNa ke0) sAdhunuM vacana eTale bahupaDipulA porisi evaM sAMjalIne jo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. mc1 apUrNa paJcakANe jame to paNa porisI jaMga na thAya, par3I kozkanA ka hevA uparathI jANavAmAM Ave ke hajI lagaNa porisIno kAla pUrNa thayo nathI tevAreM pUrvokta rIteM arbajukta rahe ane porisIno kAla pUrNa thayA palI jame e sAhuvayaNeNaM nAmeM zrAgAra jANavo. ho ( taNu ke0) zarIra tenuM (subayA ke0) svasthatA je nirAbAdha paNuM tene ( taNu ke ) samAdhi (ti ke) ema kahIyeM eTalA mATe e sabasamAhivattiyAgAreNaM kahevAya zahAM tIvrazUlAdika roga upane thake, Arta rauSanI sarvathA nirAzeM je zarIranI svasthatA te sarva samAdhi kahIyeM tatpAtyayika je kAraNa te sarvasamAdhivartitAkAra kahIye. te samAdhine ni mittaM je auSadha pathyAdikanI pravRttine viSe apUrNa pratyAkhyAne jamatAM paNa paccarakANa naMga thAya nahIM. sAtamuM (saMghAzkaja ke0) saMghAdika- koz kArya upane thake vaDerAnI AjJA pAle tene (mahattara ke0) mahattarAgAra kahIye, te AvI rIteM ke je paccarakANa kI, je tenI anupAlanAthakI paNa jo nirdhArAnI apekSAyeM vicArI to mahoTuM nirjarA lAna detu kArya , ane anya puruSAMtareM te kArya asAdhya be,bIjA ko puruSathI thAya tema nathI evaM ko saMgharnu tathA Adi zabdathakI caitya glAnAdikanA kArya prayojana le tehija AkAra te mahattarAkAra kahIyeM. tihAM apUrNa kAleM jamatAM paJcakANa jaMga na thAya. AThamuM (gihaba ke0) gRhasthanI najara paDe tathA (baMdA ke0) sarpa baMdi vAnAdikanI najara paDe tene (sAgArI ke0) sAgAriyAgAreNaM kahiye tihAM thAgAra eTale ghara teNe karI sahita je je tene sAgArikahIye tenI najareM dekhatAM sAdhune thAhAra karavo kalpe nahI. kema ke ethakI pravacanopaghAtAdika bahu doSano saMjava thAya mATeM sAdhune jamatAM thakAM jo sAgArI zrAvI paDe ane te jo cala hoya eTale tarata javAvAlo hoya to kSaNeka besI rahe ane tene sthira raheto jANe to svAdhyAyAdikanA naMga pAtakanA jayathakI anyatra jazne tehija zrAsane jame to paJcarakANa jaMga na thAya. e jema gRha sthane sAgArika kahIyeM temaja jehanI dRSTaM dekhatAM anna khAzye te pace nahIM tene paNa sAgArika kahIyeM tathA upaladaNeM Adi zabdathakI sarpa, agni, pradIpa, naretI, pANInI rekha zrAve tathA gRhapAtAdika eTale ghara pamatuM hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mcuc pratikramaNa sUtra. e AgAra paNa levA. ityAdika upavonA kAraNe anyasthAnakeM jaja matAM paNa paccarakANa jaMga na thAya // 25 // AuMTaNa maMgANaM, guru pAhuNa sAhu guruanuhANaM // parigavaNa vihi gahie, jazNa pAvaraNa kddiptttto||16|| arthaH-navamo (aMgANaM ke0 ) paga pramukha aMga tenuM (Au~TaNa ke0) AkuMcana eTale saMkocaq tathA pasAravaM te aNakhamate karavU paDe eTalA mATeM ene AuTTaNapasAreNaM AgAra kahIye tethI jamatAM thakAM kAMka potAnAM AsanAdika calAyamAna thAya to paccarakANa naMga na thAya. dazamo (guru ke0) potAnA dIdAguru zrAve athavA ko mahoTo pA huNasAhu ke0) prAhuNo sAdhu Ave thake jamatAM uThavU paDe to (guruzra juhANaM ke0) guruanuhANeNaM AgAra thAya eTale te AvelA AcAryAdika gurunAM vinayAdika karavA mATe acyubAnAdika sAcavavA sAru ugvu paDe, pharI temaja besIne jame to paccarakANa naMga na thAya // __ agIyAramo (pArigavaNa ke0) je anna paravAtuM hoya te (vihigahie ke0) vidhiyeM grahaNa karelu hoya te upavAsAdika paccarakANamAM paNa levU paDe tene pArizAvaNiyAgAreNaM kahIyeM eTale je vidhiyeM karI nirdoSa paNe grahaNa kahuM ane vidhiyeM vaheMcI Apyu hoya paThI anya sAdhuyeM vidhiyeM nukta kasyA thakI kAMka AhAra ugasyo te pAriSThApana yogga thayuM paraMtu tetha dhika AhArane paraThavatAM doSa upaje be evaM jANIne tehabuM anna tathA vigayA dikane gurunI AjhAyeM AhAratAM paJcarakANa naMga na thAya. tihAM eTaluM vizeSa je cauvihAra upavAsamAMhe pANInuM pArikAvaNiyAgAreNaM thAya tathA tivihAra upavAsanA paccarakANamAM annAdika, pArichAvaNiyA gAreNaM thAya, paraMtuvigayAdikanuM pArichAvaNiyAgAreNaM na thAya, ane bIjA sarva paccarakANone viSe thAya. e AgAra yatine hoya paraMtu pATha saMlagna De mATe gRhasthane paNa pAThamAM kahevAya je. __vAramo (jazNa ke0) yatine arthe AgAra jANavo te yatine arthe ( pAvaraNa ke0) prAvaraNanA paccarakANe ( kamipaTTo ke0) colapaTTa tehano zrAgAra jANavo, eTale vastra mUkI nagna tha bege hoya ane gRhastha Ave Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccakANa nASya arthasadita. nae eTale lajAne mATeM uThIne colapaTTa pahere, tene colapaTTAgAreNaM kahIyeM ethI paccarakANanaMga na thAya. e Agara paNa yatine hoya // 26 // kharaDiya luhiamovA, ileva saMsaha mucca mNmaaii||rik tta piMma vigaI, NaM maskiyaM aMgulIhiM maNA // 2 // arthaH-teramo, prathama ( kharamiya ke0) kharaDyo te lepa ane par3I tene lUhia ke) buMbI nAkhyo hoya eTale kharaDyo te lepa ane khUbyuM te alepa evo ( movAi ke0 ) moyo cATuvo pramukha hoya te (leva ke0) sevAleveNa AgAra jANavo, eTale jojananuM nAjana athavA cATuvA pramukha hoya te akalpanIya evA vigaya ane zAka pramukha annAdikeM kharaDyA hoya, par3I te kamalI pramukhane khUbIne alepa kIdhAM hoya to paNa kAMzka vigayAdika avayavanA sanAveM sahita ne tevA nAjane karI AyaMbilAdika paJcarakANa vAlAne jamatAM paccarakANa naMga thAya nahI. caudamo gihabasaMsaheNaM eTale naktadAyaka gRhasthasaMbaMdhi vigayAdikeM vaghArAdikeM (saMsaha ke0) saMsRSTa eTale mizra kI, ebuM (mucca ke0) zAkA dika keraMbAdika tathA ( maMmAI ke0) mAMDAdika te lagAreka hAthe gola pramukheM copaDyA kIdhA hoya tene gRhasthasaMsRSTa kahIye te nivinA paJcarakANe levA kalpe tathA AyaMbilamAM paNa kiMcinmAtra tailAdikeM snigdha hAthe lagA DelA evA maMDakAdika hoya te paNa yatine letAM paJcakANa jaMga na thAya. ___ pannaramo (piMma vigaINaM ke0) piMmarUpa vigayarnu (Urikatta ke ) nadipta eTale pADaM lebu eTalA mATe ene urikattavivegeNaM nAmeM zrAgAra kahIyeM. eTale e nAva je mAMmAM pramukha anna tathA pUpikAdika Upara gola pramukha tathA mAkhaNAdika mUkyAM hoya, te pharI pAnA tenA uparathI upAmI paNa lIdhA hoya eTale e gola mAkhaNAdika je piMma vigaya te evAM le ke je padArtha upara rAkhelA hoya tene pharI jevAre tenA uparathI pAnaM u karI lazye tevAre te niHzeSapaNe eTale badhAM pAbAM sevA zakAya nahI kAM zka paNa roTalA pramukhane lAgelAM thakAMja rahI jAya mATe jenA uparathI piMmaviga alagI karI lIdhI hoya evAroTalApramukhane vigaznA paJcarakANa vAlo, jo gRhasthanA gharathI vahorIne muMje, to paccarakANanaMga na thAya. 62 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. zolamo ( maskiyaM ke ) masakhyu (aMgulIhiM ke0) aMgulIyeM karIne (maNA ke ) lagAreka eTale e nAva je aMguliyeM ghRtAdika copaDI te aMgulIyeM copaDIne mAMmA pramukha kare tene pamuccama skieNaM kahIye. te sarva thA rUda evA maMmakAdika hoya tene lagAreka snehavaMta sukumAratA upajA vavAne arthe lahucUra pramukha staMgulIyeM karI mradita kI, hoya te nIvi pa carakANamAM letAM paccarakANa naMga na thAya, paraMtu ghRtAdikanI dhArAyeM karI mra dita kare, to le kalpe nahI. e zola AgAra azana AzrI khyaa||7|| have pANassanA u AgArano artha kahe De levADaM AyamAI, iara sovIramana musiNajalaM ||dhoann bahula sasibaM, ussezma iara sibaviNA ||shnaa daarN||4|| arthaH-prathama (khevAma kepa) lepakRta pANI te kone kahIyeM ? ke (zrA yamAI ke0) AcAmlAdi sAmaNa Adizabda thakI AMbalI tathA prAdana pANI paNa jANavU eTalA mATe e AgAranuM nAma leveNavA kahIye. bIjo (zara ke) itara eTale pUrvokta lepathakI ulaTu alepakRta pANI levU te mATe e AgAranuM nAma aleveNa vA jANavU. te (sovIraM ke0) sauvIra kAMjI dhoyaNa AdizabdazrI gaDUla jaravANI pramukha jANavU trIjo (akhaM ke ) anca te nirmala pANI (sijalaM ke0) USNa pANI eTale tridaMdotkAlita USNa jala athavA bIjuM paNa nirmala pANI nitamu phalAdikanuM dhoyaNa jANavU eTalA mATeM aNavA nAma kahIyeM. cotho (dhotraNa ke0) cokhA prasukhanA dhoyaNa pramukha, pANI tene (ba hula ke ) bahulepa kahIyeM eTalA mATeM enuM bahuleveNavA evaM nAma e taMkuladhAvanAdika gaMmula pANI jANavU. pAMcamo (sasiddhaM ke0) sItha sahita pANI te ( ussezma ke0) zrA TAthI kharaDyA hAtharnu dhoyaNa eTale utse dima evaM piSTajalanuM nAma De eTalA mATe sasiNavA evaM e AgAranuM nAma . ho e pUrvokta pAMcamA sasileNa vA e AgArathI (zvara ke0) itara te thATAvAlA hAthanuM dhoyaNa tene vastrAdikeM karI gadyuM hoya tethI te (sibavi NA ke0) sItha vinAnuM jANavU, eTale annAdika ATAnA dANAnA svAda Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. 41 vinAnuM thAya, eTalA mATe tenuM nAma asicheNa vA kahevAya. e Da zrAgAra pANInA kahyA. tenI sAtheM pUrve kahelA zola AgAra melavIyeM, tevAreM sarva malI bAvIza AgAronI saMkhyA thAya // 2 // AMhIyAM pratyeka AgAreM vA zabda mUkelo te eka ekathI bIjA bI jAmAM vizeSa dekhAmavAne mATe , eTale lepathI alepa vizeSa, alepathI aba vizeSa, anthI bahulepa vizeSa, bahulepathI sasi vizeSa, sasibathI asika vizeSa jANavo, paraMtu lepAdikanuM pANI lIye to paNa upavAsAdi kano naMga thAya nahI. iti nAvaH // e prakAreM apunarukta eTale pharI na uccarIyeM evA bAvIza AgAronA arthanuM vyAkhyAna lezathI dekhADyu. e AgAronA artha- cothu. dvAra pUrNa thayu uttara bola cAlIza thayA // have daza vigaznA varUpa, pAMcamuM dvAra kahe . paNa cana cana canauviha, narakamuhAivigagavIsaM // ti uti canavida annakA, cana mahumAI vigazbAra // // arthaH-je iMDiyA dikane puSTa kare, mana, vacana ane kAyAnA yogane apra zasta vikAra upajAve, te viga kahIyeM, te viga daza nedeM . temAMthI cAra viga to sAdhu ane zrAvaka behane anadayaja ne eTaleladANa karavA yogya nathI, ane jadaya viga sAdhu ane zrAvaka behune jadaya karavA yogya De mATe ene naya viga kahIye, tenA uttara neda bAra thAya te kahe . prathama mudha viga ( paNa ke0 ) pAMca nnedeM be, bIjI dadhi viga (cala ke0) cAra nedeM , trIjI ghRtavigai (caja ke0) cAra nedeM , cothI tela viga (cana ke0 ) cAra nedeM . pAMcamI gola viga (5 ke ) be nedeM be. bahI pakvAnna viga (viha ke0) vividha eTale be nedeM , e (kujhAi ke0) mugdhAdika (ba ke0) (naraka ke0) jadaNa karavA yogya ( viga ke0) viga ne tenA sarva malI uttaraneda (gavIsaM ke) ekavIsa thAya be. have cAra anadaya vigaznA uttara neda kahe je.prathama madhu vigai (ti ke0) traNa nedeM , bIjI madirA viga (5 ke0) be nedeM , trIjI mAMsa vigaz (ti ke ) traNa nedeM , cothI mAkhaNaviga ( cauviha ke0 ) cAra nedeM be. e (mahumAI ke) madhu zrAdika (caDa ke ) cAra (ajarakA ke0) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4e pratikramaNa sUtra. anadaya (viga ke0) viga be, tenA sarva malI uttara neda (bAra ke0) bAra thAya te sarva nAmapUrvaka pAgala kaheze // 25 // have prathama u jadaya vigaznA ekavIza neda vyakta karI kahe . khIra ghaya dahi a tillaM, guDa pakanaM janaka vigaIna // go madisi Ti aya e,lagANa paNa aha curo||30|| arthaH-prathama u jadaya vigayanAM nAma kahe je. eka (khIra ke0) dUdha. bIjo (ghaya ke0) ghRta, trIjo ( dahi ke0) dadhi, (a ke0) valI co tho ( tinaM ke0 ) taila, pAMcamo ( guma ke ) gola, baho (pakkAnnaM ke0) pa kvAnna, e ( ke0) ( narakaviga ke0) jadaya vigaya jANavA. eTale e u vigaI je je te sAdhu tathA zrAvakane lakSaNa karavA yogya ve mATeM ene jaya vigaya kahyA, have e Da jadaya vigayanA uttara danAM nAma kahe . tihAM prathama dUdhavigayanuM nAma kamu De mATeM dUdhanA uttara neda kahI de khADe je. eka ( go ke0) gAyatuM dUdha, bIjuM ( mahisI ke0) neSanuM dUdha, trIjuM ( uMTi ke ) uMTamInuM dUdha, cothu (aya ke0) ajA eTale bAlInu dUdha, pAMca, (elagANa ke0) emakA te gAmarIna dUdha e ( paNa ke ) pAMca jAtinAM (usa ke ) dUdha te sarva vigaI jANavAM, ane zeSa manuSyaNI tathA bIjA pazuAdikanAM je khIra thAya be te vigazmAM gaNAya nahI. (aha ke0) atha eTale have (cajaro ke0) cAra jAtinuM ghRta tathA cAra jAtinuM dahIM kahe // 30 // ghaya dahiyA nahi viNA, tila sarisava ayasila tilla caka // davaguDa piMmaguDA do, pakannaM tilla ghaya taliyaM // 31 // dAraM // 5 // arthaH-prathama (ghaya ke0 ) ghRta jANavU, bIjI (dahiyA ke0) dadhijA NavU, e be vigaznA eka ( uhiviNA ke ) UMTamInA dUdha vinA bAkI cAra cAra neda jANavA. kema ke uMTaDInuM dUdha jamAya nahI mATe te vinA bAkI cAra, eka gAyanA dahInuM ghI, bIjuM neSanA dahInuM ghI, trIju bAlInA dahInuM ghI, ane cothu gAmaranA dahIghI, e cAra neda ghRtanA jANavA tathA dahInA paNa eja cAra neda. eka gAyanA dUdhanuM dahI, bIjuM neSanA For Personal and Private Use Only Jain Educationa Interational Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasadita. 453 dUdhanuM dahI, trIju bAlInA dUdhanuM dahI ane cothu gAmaranA dUdhanuM dahI, e cAra dahInA neda vigarUpa jANavA. __ have tela vigayanA cAra neda kahe je. eka ( tila ke ) tila- tela, bIjuM (sarisava ke0) sarazavanuM tela trIjuM (ayasi ke0 ) alasInuM tela ane cothu (laTTa ke) kAbarI kasuMbA dhAnya khasakhasanA dANAnuM tela, e (tila ke0) tela vigaznA (caU ke0) cAra neda vigazyAtA rUpeM jANavA. ane bIjA eraMmIyAnAM phUlAM, dimola, madhukaphala, nAliyera, khadira, ziMza pAdika yAvat lAdApAkAdika sarva jAtinAM tela te nIviyAtAM jANavAM. have gola vigaznA ve neda kahe . eka (davaguru ke0)avyagola te DhIlo rAbamIyo rasarUpa gola jANavo, bIjo (piMmagumA ke0) piMma rUpa gola te kAge vividha jAtino gola jANavo. e (do ke0) ve prakAranA gola jANavA. __ have (pakkannaM ke0) pakvAnna vigaznA be neda kahe , temAM eka to pUrve je cAra jAtinAM tela kahyAM , temAM tadyuM hoya tene (titaliya ke) telamAM taleDhuM pakkAnna kahiyeM bIjaM purve je cAra jAtinA ghRta kahyAMDe, temAM tanyuM hoya tene (ghayataliyaM ke0) ghRtamAM taleDhuM pakvAnna kahIye. ta liyaM zabda ve sthAnakeM jomavo. e rIteM dUdhanA pAMca, ghRtanA cAra, dahInA cAra telanAM cAra, golanAbe ane pakvAnnanA be, malI ekavIza neda jadaya vigayanA kahyA. e vigayanA nAmanuM pAMcamuM hAra pUrNa thayu. uttara bola paJcAsa thyaa|| have e jadaya vigayanA nivIyAtA trIza karAya ne tenA nedonuM bahuchAra kahe. payasADi khira peyA,valehi duTi hviggyaa|| daraka bahu appa taMula, taccunnabila, sadia u||32|| arthaH-prathama dUdhanA pAMca niviyAtA thAya te kahe . eka (daraka ke0) zAkha ane ToparAdika nAkhIne dUdha rAMdhyu hoya tene (payasAmi ke0) paya sAmI kahIyeM, bIju (bahutaMkula ke0) ghaNA cokhA nAkhIne dUdha rAMdhyu hoya tene (khIra ke0) khIra kahIyeM, trIju (appataMkula ke0) alpataM'la eTale tho DA cokhA nAkhIne dUdha rAMdhyu hoya tene (peyA ke0 ) peyA kahiye, cothu (tacunna ke0 ) te cokhAnA cUrNe karI sahita eTale te cokhAno bATo loka nASAyeM phUkaraNuM kahe , te nAkhIne, dUdha pacAvyu hoya, rAdhyu hoya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4e| pratikramaNa sUtra. tene (avalehi ke) avale hikA kahiyeM, pAMcamuM (aMbilasahiyAke ke0) khATo rasa karIAna kAMjI pramukha khaTAoM sahita udha USNa kare, athavA eloka nASAyeM dUdhamAM khaTAza hoya temATeM ene phedarI kahe je athavA traNa divasa prasUta gougdha balahI balahaTAM te (juTTI ke0) umaTTI kahIye. e pAMca (puka ke0) mugdhanA ( vigagayA ke0) vikRtigatA eTale nivIyAtA jANivA. jedAMtareM enAM paNa vIjA nedo thAya ne // 35 // have ghRtavigai tathA dahIvigaznA pAMca pAMca niviyAtA kahe . ninaMjaNa visaMdaNa, pakkosahi tariya kihi pakkaghayaM ||d hie karaMba sihariNi, salavaNa dahi ghola gholavaDA // 33 // arthaH-eka pakvAnna tavyApalI utakhu je balebu ghRta tene ( nitaMjaNa ke) nirz2ajaNa eTale nirjaMjanaghRta, pakkAnnanuM talaNa ghRta kahIyeM, bIjUM dahInI tarI ane dhAnyanI kaNaka behu ekA melavIne nIpajAvyuM je vya vizeSa kullara itijASA sapAdalada dezaprasiddha te ( vIsaMdaNa ke) visaM dana eTale vispaMdana kahIyeM, trIju (pakosahitariya ke) pakoSadhitarita eTale auSadhine ghRta sAthe pacAvIye tenI upara je ghRtanI tarikA vale , evaM kUriyA sarikhu ghRta pacIne thAya te ghInI uparalI tarI kahIye, co) ghRtano mela utare tene(kiTTi ke0)ghRtano mela te kITuM kahIyeM, pAMcamuM(pakaghaya ke0) pAkuMghRta te auSadhiyeM pacAvelu ghRta jANavU, khayara AmalAdika brAhmI pramukha auSadhiyeM karI pacAvyuM hoya te jANavU enA nedAMtara ghaNA thAya. have dahInA pAMca niviyAtA kahe . prathama (dahie ke0) dahIne viSe uMdana eTale kUra eka melavIne kI, te dadhi sIdhoro ityAdi loka nASAyeM kahe , tene ( karaMba ke) karaMbo kahIyeM, bIjuM khAMma nAkhIne hAthAyI mathana kareluM dahI tathA khAMmayukta bAMdhelu dahI tene (sihariNI ke0) zikhariNI kahIyeM, trIjuM bUmanA kaNa nAkhIne mathelu vastre aNagaDhyuM je dahI, te (salavaNadahi ke0) lavaNasahita dadhi kahIye, coMthu bugamAthI gaNelu mathelu dahI tene (ghola ke0) gholebu dahI kahIyeM, pAMcamuM dahInA gholayukta vaTaka karavAM kAMjIvamAM, dahIvamAM tathA dahI bANIne tapAve, panI mAMhe vamAM nAkhe, tene (gholavamA ke0) gholavamAM ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. 4e hIyeM, hAM vivekIne eTalu vizeSa ke jihAM vidalayukta karavU paDe, tihAM dahI tathA bAsa je vamAmAMhe nAkhavI hoya tene USNa karI nAkhIye tevAreM zrAvakane nadaNa karavA yogya thAya, anyathA gholavamAM bAvIza anadayamAM gaNAya te jadaNa karavA yogya nathI. akalpanIya jANavAM // 33 // have tela tathA gola vigaznA pAMca pAMca nivIyAtA kahe be. tilakuhi ninaMjaNa, pakkatila pakkusahitariya tilla mlii| sakara gulavANaya pAya, khaMma adhakaDhiya ikurso||34|| arthaH-prathama (tilakuTTI ke0) tila tathA gola kUTIne khAMmIne ekagaM kariye, te tilavaTa kahIyeM, vIjuM tavyA pakvAnnathI utarelu dajelu balevU tela eTale pakvAnnanuM talaNa jANavU, athavA kerI pramukhAdikanA sarasIyA dika tela te (ninaMjaNa ke0) ninaMjana eTale nirjajana jANavaM. trIjuM sarva auSadhavAlA tela eTale lAdAdika avyathI pakAvelAM telane (pakatila ke ) auSadhapakka tela kahiye, cothu telamAMhe nArAyaNAdika auSadhI pacAvyA paThI auSadha upara tarI vale te (pakusahitariya ke0) pakvauSadhithI tariya tela eTale pakauSadhiyI valelI tari kahIyeM. pAMcamuM (tibamalIke) telanI malI eTale telano mela kITI jANavI. e pAMca nIviyAtA telanA jANavA. enA paNa nedAMtareM ghaNA nedo thAya. __ have golanA nIviyAtA kahe . eka (sakara ke) sAkara mizrI, bI jo (gulavANiya ke ) golavANI tathA rAMgheduM gulavANuM akhAtrIjeM karAya te dezaprasika, trIjo ( pAya ke ) golanI pAMti te pAkaguma jeNe karI khAjAdika lepIyeM 3yeM ene mAlavAdika dezane viSe kAkabapAMti ema jASAyeM kahe be, cotho ( khaMga ke0 ) khAMmanI sarvajAti, pAMcamo (adhaka Dhiya ikuraso ke ) arko kADhelo zchu eTale selamI teno rasa, e pAMca nIviyAtA golanA jANavA. enA paNa nedAMtara ghaNA thAya ne // 34 // ___ have kamAvigaznA pAMca nIviyAtA kahe . pUritra tava pUtrA biya, pUa tanneha turiya ghaannaaii||gul dANI jala lappasi, ya paMcamo pUttikaya pUje // 35 // arthaH-(pUritavapUzrA ke) pUsyo eTale DhAkyo sarva tAvaDo ne jeNe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 pratikramaNa sUtra. evA pUDalA upara (bApU ke0) vIjo pukalo talI kADhIyeM, te bIjo pUmalo nIvIyAto jANavo, eTale ghRtAdikeM pUrita evo je tavo tene viSe eka pUpeM karI pUrayo samasta tavo tehamAM eka vAra talI valI tehija pUpikA dika paTakAdikeM pUrita sneha evA tavAmAM bIjI vAra tathA trIjI vAra pavane talI kADhI yeM je pakkAnna te nivIyAtuM jAvaM. bIjaM (tane ke0) tethI anya eTale traNa ghANa talI kADhyApaDhI uparAM ta bIjuM ghRta depavyuM nayI evaM je tavA mAMheluM mUlaguM ghRta te hija traNa ghANa nAM talamAM talyA je ne (turiyaghANA ke0) cothA ghANavA cyAdika sarva bIjuM nIvIyAtuM jANavuM, tathA trIjuM (gulahANI ke0 ) goladhANI karavI, te trIjuM nivIyAtuM jANavuM. cothaM sukumArikAdika kADhyA paDhI eTaleM pakkAnna talI kADhyA pachI uUta je ghRtAdika eTale vagheluM je ghRtAdika teNeM karI kharaDelo je tavo tene viSe pANI sAthe rAMdhI evI je lApasI gahUMnuM uraNagolanuM pANI ghRtAdikeM jelI sIjave ve ene marudezeM prasiddhapaNe lApasI tathA lahagaDa kahe be te (jala lappasi ke0 ) jalalApasI nivIyAtuM jANavuM. eTale tAvamInI cIgaTa TAlavA sAru mAMhe loTa nAkhI pANI sAyeM lApasI karIyeM te jANavI. (paM camo ke0) pAMca ( puttikayapUrNa je0 ) potakRta pUmalo te ghRta teleM khara DelA evA sneha digdha tavAne vISe gumA dikanuM potuM pI galyA puDA kare be eTale pakkAnna talyA paDhI kharaDyA tAvamA mAMhe golAdikanuM potuM dene pumalo sAjavIyeM te nivIyAtuM jANavuM // e ba ja vigayanA trIza nivIyAtA kahyA. jahAM ghane telamA pANIno jAga khAve te nIviyAtA talyA ci di sarva jaNavA ne je kamAha mAMhethI ghI tathA tela upara pharI vale nahI, cila milATa na thAya evaM taleluM hoya te paNa vigayAtuM nahI kahevAya. ityAdika paraMparAgata levAno vicAra bahu prakAreM be, te gavasamAcArigata prasaMgI yogAdikamAMhe kalpakalpa vicAroM lakhIyeM DhaiyeM. lahacUI, pUpikAdi, potakRta pUpaka, veDhamIta dinakRta, karaMba, ghola, phUla, vaghArita pUraNa, vaghArikA, paTIramI, mathita agalita takrAdika, kasminna piyoge koi paNa yogane viSe na kalpe anerI yoga vinA nivImAM kalpe. higa, gevarA, vaghArika varmA, ghAravAM, sAjyapaka khIcamI, sevatikA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4esa paccarakANa nASya artha sahita. vaghArita caNakAdika, uttarAdhyayana yogane viSe zrAcArAMga madhyagata saptasa takAdhyayanane viSe camaroddezaka anujJA yAvat nagavatIyogane viSe na kalpe, bIjA sarva yogamadhye kaTape. ___ ane paDhogarI, phUMkaraNuM, ukaladhuM, vAzI karaMba, tilavaTI, kumbara, nivI yAtAM, viga, gAMThIyAnA ghArA, daliyA, guMdavinA magIyAdi, auSadhAdi, mo daka, peTaka, khaMmA, sitAvara, solAM, vAsI, guMmapAka, gudapAka, vagara tavyAM kAMkariyAM, anutkAlita zkurasa, dinatrayAvadhi prasUta gomugdha, balahaTTI, aM gArAthI utArI AjyAdi mizrita khIcaDI tathA sevazkA pAbalA divasanI pacAvelI tilavaTI, parpaTakAdi, gumAdike mizrita na karelI tilavaTI, ztyA dika nIvIyAtAM zrIAvazyaka, dazavakAlika, uttarAdhyayanAdi sarva yogane viSe prAyaH kalpe. evo vicAra prasaMgathI jANavA mATeM lakhyo re // 35 // have gihabasaMsaheNaM e AgArathakI nIvInAM paccarakANamAMhe je nIviyAtAM sAdhune kalpe saMsRSTa avya kahIyeM, te saMsRSTa avya jANavAne kahe je. 6 dahI canaraMgula, dava guDa ghaya tila ega nattuvari // piMgula makaNANaM, addAmalayaM ya saMsaha // 36 // arthaH-(Ducha ke) pugdha ane (dahI ke0) dadhimAMhe kUra pramukha nAkhIyeM eTale dUdha dahI mizrita kUrAdika hoya, te jo dUdha tathA dahI kUrathI (cau raMgula ke0) cAra aMgula upara caDe tene saMskRSTa avya kahIyeM, te nIviyAtuM nIvImAM kalpe eTale jAta roTI upara dUdha, dahI, cAra aMgula pramANa uMcu caDyuM hoya to nIvIpramukha mAMhe sAdhune kalpe ane cAra aMgulathI adhika pAMca Adika aMgulanA prAraMlathI jevAreM jaMcu caDe, tevAre te viga jANavU. mATe te na kaTape. ane ( davaguDa ke ) avyagola eTale DhIlo narama gola ane (ghaya keN) ghRta ( tila ke0 ) tela e traNe jyAM sudhI (jattuvari ke0) nakta je nAta athavA roTI te upareM (ega ke0) eka aMgula pramANa uMcAM caDhyAM hoya tyAM sudhI saMskRSTa avya kahevAya, eTale nIviyAtuM kahevAya te levU kalpe ane bIjA aMgulathI prAraMjIne uMcA caDatA dekhAya, tevAreM vikRta avya eTale vigayaavya jANavAM, te levAM kalpe nahI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaena pratikramaNa sUtra. (piMgula ke0 ) piMgagola eTale kAge gola sAthai ( makaNANaM ke) masaTyuM je cUramuM pramukha temAMhe ( addAmalayaM ke0) Amlika eTale zaNa pIlUnA mahora te samAna nahAnA kaNIyAnA jevA pramANavAlA evA golanA bahu khaMga rahe to paNa tene ( ca ke0 ) valI (saMsahaM ke0) saMskRSTa 'vya kahiye. te nIvIyAtAmAMhe levA kalpe paraMtu ethI mahoTA khaMDa golanA rahe to te vikRtigata jANavA, te kalpe nahI // 36 // have valI ehija nIviyAtAnuM svarUpa darzAvavA kAMzka vizeSa kade be. __ davadayavigai vigai, gayaM pUNo teNa ta haya davaM // jarie tattamiya, ukita davaM zmaM canne // 3 // arthaH-(dava ke0) avya je kalama zAla cokhA pramukha teNeM (haya ke) haNI nirvIrya karI evI je dIrAdika (viga ke7) viga tathA vaNikA hi vaNI evI je ghRtAdika vigaztene (vigazgaya ke0) vikRtigata eTale nIviyA kahIyeM. (teNa ke0) te kAraNa mATe (puNo ke0) valI te taMjalA dikeM haeyu evaM je vikRtigata(taM ke) tene (hayaM datvaM ke)hata avya kahIye. tathA sUkhaDI tAvamAmAMhethI (ujharie ke0) usyA paThI eTale sUkhamI kahADI lIdhA parI jagamu je ghRta (tat ke0) te TAhADaM thayA paThI temAM loTa nAkhIne halAviyeM ( tammiya ke) te ghRta tAvaDo hege utAsyA paThI (jakidavaM ke0) utkRSTa avya kahevAya eTale vigaya jANavU (zma canne ke0 ) ema anerA AcArya kahe . iti gAthArthaH // 3 // ihAM nAvArtha e je je anna pramukha pravye vigaznA pujala haNyA tevAreM vigayano svAda pharI gayo tethIte nIvIyAtu kahevAya, paraMtu viga tathA ni vRttika na kahevAya, eTalA mATe te nIvInA paccarakANa vAlAne levI kalpe. ane sukumArikAdika sukhaDIne tAvaDAmAMhethI kADhyA palI ugo je pratAdika tene viSe cUlA upara bate agnisaMyogathI tape thake temAMDe depavyu je kaNikAdika dala pramukha tene utkRSTa avya kahIye, te vikRti ta jANavU. te kema ke? cUrima pUrve kaDAha viga thaI nagna kaNikA kIdhI te USNa ghRta gola paraspareM'vya hata thazne paLI te kaNikA depa karI modaka bAMdhyA eq je cUramAdika te vikRtigata jANavU, paNa vigaya samajavI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ee paccarakANa nASya arthasahita. nahiM, enuM nAma utkRSTa pravya jANavU. ema keTalAeka AcArya kahe je. nAmAM tare gItArthAniprAyeM to ema ke jo culhAnA mAthAthI utasyA palI zIta thayA ke je kaNikAdika depavIye, te tathAvidha pAkAlAvadhI vikRtigata kahIye anyathA paripakka vizeSa thaye vyagata kahIye paNa viga tathA nirvikRtika na kahIyeM evaM vyAkhyAna pravacanasArokAravRttinA abhiprAya thI lakhyuM be, paNa tihAM ema kaDaM ne je sudhiyeM jalI pareM vicAra,je mATe ni vikRtika aneka nedeM . te bahuzrutanI AcaraNA paraMparAthI jaannvaaN||3|| have keTalIeka vastunAM nAma uttama avya kahyAM , te dekhADe be. tila sakuli varasolAI, rAyaNaMbAi drkvaannaaii|| molI tilAzyA, sarasuttama dava devakaDA // 3 // arthaH-(tila ke ) telathI nIpanI evI (sakuli ke0) tila sAMkalI tathA khAreka, ToparAM, siMgomAM pramukha nAholAnA hAramA tene (varasolAI ke) varasolAM kahIyeM ane AdizabdathakI sAkara khAMganA vikAra sAkarIyA pApama, nAlikera, khAMga kAtalI, pAka, sarva mevA pramukha, rAjadanA Adika, tathA (rAyaNa ke0) rAyaNa (aMbA ke0) AMbA dika eTale AmrAdika phala sarva acitta kahyAM pAkAdikeM nIpajAvyAM madhukA dikanAM, nAlikerA dikanAM,(darakavANAI ke0)jAkhavANI pramukha,nAleravANI pramukha (molItibAzyA ke0) molI tela Adi zabdathakI nAlikera sarazava pramukhanuM tela, eraMDa pramukhanuM tela jANavU. akomAdika mevA halavA pramukha e sarva (sarasuttamadava ke0) sarasa uttama avya kahIyeM tathA ene (bevakamA ke ) lepakRta paNa kahIye. e nIvImAM kalpanIya jANavAM // 37 // have e sarva padArtha kAraNe levAM kalpe, paNa sahaja paNe rasagRdhratAyeM levAM kalpe nahIM, te kahe je. vigagayA saMsahA, uttamadavAi nivipshyNmi|| kAraNajAyaM muttuM, kappaMti najuttuM jaM vuttaM // 3 // arthaH-eka (vigagayA ke0) vikRtigatA eTale dUdha pramukha vigazthI utpanna thayA je nIvIyAtA je saMkhyAyeM trIza pUrve kahyA ne te, bIjA (saMsahA ke0) saMsRSTa avya je karaMbAdika, magadala, pApamI piMmAdika, trIjI (uttama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 pratikramaNa sUtra. davA ke0) uttama vyAdika te tilasAMkalI, sAkara, mevAdikasarasottama avya je pUrve kahI AvyA te e traNa prakAranI vastu te (nivigazyaMmi ke) nIvInA paccarakANane vISe koz ( kAraNajAyaM ke ) kAraNajAtaM eTale puSTAlaMbana vIzeSa prayojanarUpa vAtAdika kAraNa (muttuM ke) mUkIne, sA dhune (juttuM ke0) nogavaq levu ( na ke) nahI (kappaMti ke0) kalpe. jene jAvajIva sudhIla vigayanAM paJcarakANa hoya, kiMvA tathA vidha vizeSa ta ujamAla hoya, kiMvA vaiyAvacca karavAne ujamAla hoya, jhAnAdikano udyamI hoya, tevAreM zarIreM glAnAdika nimitteM auSadhAdika kAraNe levAM kalpe, anyathA kAraNa vinA levAM kalpe nahI, (jaMke0) jemATe (vuttaM ke0) kA le te AgalI gAthAyeM kahe // 35 // vigavigaiMnIna, vigagayaM jo a nuMjae sAhU // viga vigaI sahAvA, vigaI vigaI balA neiN||40|| arthaH-(vIga ke0) dUdha pramukha je viga ne te pratye ane (vigagayaM ke) vikRti gata je dIrAdika trividha avya nIvIyAtA kahyA ne te pratyeM (vigaI ke) vigati eTale viruddhagati te naraka, tiryaMca, kudevo kumANasatva rupa je mAThI gatiyo ne tenAthakI (nIuke) nItI rAkhato eTale bIhIto athavA saMyama te gati ane teno pratipadI je asaMyama te vigati jANavI. tevI virukagatithakI bIhito evo (jo ke0) je (a ke0) valI (sAha ke ) sAdhu te (jhuMjae ke0 ) muMje eTale khAya te sAdhune (vigaI ke0) viga te ( viga ke ) vigati je narakAdikanI viruddhagati tene viSe ( balA ke0 ) balAtkAreM eTale te sAdhu jo paNa urgatimAM javAne nathI vAMDato to paNa balAtkAreM tene mAThI gati pratye (neI ke0) pahoMcADe. te (viga ke0) viga kehevI be? to ke (vigazsahAvA ke0) vikRtivannAva, eTale vikAra upajAvavAno ne khanAva jene evI je. kema ke e vikRta te avazya zabdAdika kAmanogane vadhAre evI De mAtrai kAraNa vinA vigayA dika na levAM, ane zrAvakane paNa nivI pramukhane paJcarakANe koz mahoTA kAraNa vinA tathA vizeSa tapa vinA nIvitA levA kalpe nahIM, eno vistAra zrIAvazyakaniyuktinI vRttithI tathA pravacanasArokAranI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakANa nASya arthasahita. 501 vRttizrAdika graMthathI jANavo. AMhI saMdepa mAtra lakhyo // // have cAra ajaya vigaya , tenA uttaraneda kahe be. kuttiya mayi nAmara, mahu tidA kaha piTha madya udA // jalathala khaga maMsa tihA, ghayava makaNa cana annakA // 41 // dAraM // 6 // arthaH-tihAM prathama madhuvigayanA neda kahe je. eka (kuttiya ke0) kuttAM bagatarAMjaMgalamadhye thAya . tathA varSAkAleM vizeSa thAya , tehageM madha,bIjeM (mabiya ke0) mAkhIjeM madha, ane trIju (nAmara ke0) namarAnuM madha evaM (tihA ke0) traNa prakAra- (mahu ke ) madhu eTale madha jANavU tathA eka (kaTha ke) kASTha te dhAumI pramukha kAgthI mahumAdikathI nIpanyu madya,vIjeM (piTha ke) piSTa te jvArapramukhanA ATAdikathI nIpanI madirA e ( madya ke0) madya eTale madirA te (uhA ke)be prakAranI jANavI. have mAMsanAneda kahe . eka (jala ke0) jalacara jIva je matsyAdika tenuM, (thala ke) thalacara jIva je chipadacatuSpadA dika tenu, trIju (khaga ke0) khecara jIva je padIyAdika tenu, e (tihA ke0) tridhA eTale traNa prakAra- (maMsa ke0)mAMsa jANavU,tathA (ghayatva ke) ghRtavat eTale jema ghRta, gAya neSa gAMgarI ane bagalI e cAra prakAreM kaDaM tema (makhaNa ke0) mAkhaNa paNa ehaja cAra prakAraceM jA NavU,paNa eTaluM vizeSa je mAkhaNa te sarva (canaanarakA ke0)cAre prakAra nuM anadayaja ane ghRta je je te cAre prakAranuM naya vigayamAM kaDaM be,jemATeM boda yaz khaTAseM calita rasapaNuM pAmIyeM evI eka madirA,bIjuMgasathI bAhera nIkaTyuM evaM mAkhaNa,trIjuMjIvita zarIrathI alaguM thayuM evaM mAMsa,rudhira tepaNa emaja jANavU, tathA cothu madhupumAthI upanyuM madhu, e cAre padArthone viSe aMtara muhartamadhye asaMkhyAtA be iMDiya jIva upaje, temAM mAMsapezI madhye to pakka tathA apakka tathA agni upareM pacyamAna evo thako paNa temAMhe a saMkhya beMghiya tathA paMceMjiya tathA nigoda jIva anaMtA paNa poteM potAnI mele upajatA kahyA be, temATeM e cAra vigaya je , te sarvathA ajaya varja nIya kahyAM .e trIza nivigaznuM bahuM dvAra pUrNa thayu. uttara bolaNa thayAdhara have paccarakANanA be nAMgAnuM sAtamuM hAra kahe be. paJcakANa be nnedeM , eka mUlaguNarUpa ane bIjuM uttara guNarUpa tihAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 pratikramaNa sUtra. sAdhune mUlaguNa te pAMca mahAvrata ane uttaraguNa te piMmavizujhyAdika jA NavAM, tathA zrAvakane mUlaguNa te pAMca aNuvrata ane uttaraguNa te traNa guNa vrata ane cAra zidAbata jANavAM, tihAM sarva paJcarakANAdika tehanA nAMgA je rIteM thAya, te rIteM kahe . temAM sarva uttaraguNa paccarakANa anAgatAdika daza prakAreM pUrve kahyAM, ane dezottara guNa paccarakANa sAta prakAre te traNa guNavrata ane cAra zikSA vrata malI thAya, tathA valI eka zvara ane bIjuM yAvatkathika, e be nedeM uttaraguNa pratyAkhyAna temAM sAdhune itvaraguNa paJcarakANa te kAMzka anigrahA dika jANavAM ane yAvatkathika te piMmavizukhyAdika tathAaniyaMtritAdika je purjidAdikaM paNa ajagna hoya jaMga na thAya te sarva yAvatkathika jANavAM ane zrAvakane to itvara te cAra zidAtratAdika ne ane yAvatkathika traNa guNavratAdika je. tezrAvaka be nedeM, eka avirati samyagdRSTi te kevala samya gadarzana yukta kRSNa zreNikAdikanI pareM jAvA ane bIjA virati samya gdarzana yukta kRSNa zreNikAdikanI pareM jANavA ane bIjA virati samya gadRSTi te valI be ne eka sAnigrahI ane bIjA niranigrahI. te vIlI vinajyamAna thakA ATha nedeM thAya, te kevI rIteM? to ke eka suvidha, trividha, bIjo vividha vividha, trIjo vividha ekavidha, cotho eka vidha trividha, pAMcamo ekavidha vividha, baho ekavidha eka vidha, e u nAMgA pAMca vrata AzrayI thAya ane kozaeka uttaraguNamAMhelu kozaeka vrata lIye te sAtamo nAMgo jANavo, ane Agmo nAMgo ko niyama mAtra naja lIye te jANavo. e rIteM pUrvokta pAMca aNuvratAdikane tene u nAMge guNI ye tevAreM trIza jaMga thAya tenI sAtheM eka uttaraguNano nAMgo melavIyeM, tevAreM ekatrIza nAMgA thAya, tenI sAthai valI ko niyama mAtra vrata na lIye. teno eka nAMgo melavIye tevAreM batrIza nedeM zrAvaka samyagdarzanI zaMkA kAMdAdirahita amUDhadRSTipaNe jANavA. ityAdika nedanI vaktavyatA bahu , paNa yahAM mukhyatAyeM uMgaNapaccAsa nAMgA thAya, te nAMgA gAthAnA arthe kahe . maNa vayaNa kAya maNavaya, maNataNu vayataNu tijogi saga stt|| kara kAraNuma uti juya, tikAli sIyAla naMgasayaM // 42 // arthaH-eka prANAtipAtAdikane (maNa ke0) mane karI na karUM, bIjo (va Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccakANa jApya arthasahita. 503 yaNa ke0) vacaneM karI na karUM, trIjo ( kAya ke0 ) kAyAyeM karI na karUM, cotho ( maNavaya ke0 ) mana ne vacaneM karI na karUM. pAMcamo ( maNataNu ho ) mana ne kAyAyeM karI na karUM, baDo ( vayataNu ke0 ) vacana ane kAyAyeM karI na karUM, sAtamo ( tijogi ke0 ) mana, vacana ne kAyA. etra yogeM karI na karUM, e eka saMyogI (saga ke0) sAta jAMgA ( thayA, te sAta jAMgA (kara ke0 ) karavA zrAzrayI jANavA. temaja ( satta ke0 ) sAta jAMgA ( kAra ke0 ) karAvavA AzrayI jANavA. ane sAta jAMgA ( o ) anumati zrApavAnA eTale anumodana devAnA paNa jANavA vI rIteM :- prANAtipAtAdikane eka mane karI na karAvaM, bIjo vacaneM karI na karAvaM, trIjo kAyAyeM karI na karAuM, cotho mana ne vaca neM karI na karAvaM, pAMcamo manAne kAyAyeM karI na karA, bagho vacana kAyAyeM karI na karAvaM, sAtamo mana, vacana ne kAyAyeM karI na karA. kuM. e sAta karAvavAnA jAMgA kahyAM. have sAta anumodavAnA kahe . eka prANAtipAtAdikane mane karI na anumoDu, bIjo vacaneM karI na dhanu mo. jo kAyAyeM karI na anumoDa, cotho mana ne vacane karI na anumo, pAMcamo manAne kAyAyeM karI na anumo, bagho vacana ane kAyAyeM karI na anumoDa sAtamo mana vacana ne kAyAyeM karI na anu moDa, e sAta jAMgA anumodana devAcyA zrI kalA, ema sAta karavAnA, sAta karAvavAnA ne sAta anumodavAnA malI ekavIza jAMgA thayA. have ( puti ke0) Thika trika yoga sahita sAta sAta jAMgA karI yeM, te AvI rIteM ke eka prANAtipAtAdikane mane karI na karUM, na karAvuM. bIjo vacaneM karI na karUM, na karAvaM, trIjo kAyAyeM karI na karUM na karAvaM. cotho mana ne vacane karI na karUM na karAvaM, pAMcamo manAne kAyAyeM karI na karUM, na karAvaM, bagho vacana ne kAyAyeM karI na karUM, na karAvaM, sAtamo mana, vacana ne kAyA, e traNe karI na karUM, na karAvuM e karavA karAvavA yAzrI sAta neda kadyA. tathA eka prANAtipAtAdikane mane kara na karUM, na anumoDuM bIjo vacaneM karI na karUM, na anumoDuM trIjo kAyAyeM karI na karUM, na anumoDu, cotho mana chAne vacaneM karI na karUM na Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 pratikramaNa sUtra. anumoj, pAMcamo mana ane kAyAyeM karI na karUM na anumo, ge vacana ane kAyAyeM karI na karUM, na anumouM, sAtamo mana vacana ane kAyA, e traNeM karI na karUM, na anumouM, e sAta naMga, na karavA, tathA na anumodavA AzrI kahyA, tathA eka prANAtipAtAdikane maneM kara na karAvaM na anumouM, bIjUM, vacaneM karI na karA, na anumouM, trIjo kAyAyeM karIna karAvaM, na anumo, cotho maneM karI vacane karI na karAvaM, na anumouM, pAMcamo maneM karI kAyAyeM karI na karAvaM, na anumouM, ho vacaneM karI kAyAyeM karI na karAvaM, na anumoI, sAtamo mana, vacana ane kAyAyeM karI na karAvu, na anumo, e na karAvavA na anumodavA AzrI sAta jaMga kahyA. ema sAta na karavA na karAvavA pAzrI ane sAta na karavA na anumodavA AzrI tathA sAta na karAvavA na anu modavA AzrI. evaM sarva malI ThikasaMyogeM e vIza jaMga thayA. tenI sAtheM pUrvokta eka saMyoganA ekavIza melavatAM, baheMtAlIza nAMgA thayA. have trika saMyogeM sAta naMga thAya, te kahe je. eka prANAtipAtAdikane maneM karI na karUM, na karA, ane na anumoThaM, bIjo, vacaneM karI na karUM, na karAvaM ane na anumouM, trIjo kAyAyeM karI na karUM, na karAvaM ane na anumo', cotho mana ane vacaneM karI na karUM, na karAvaM ane na anu mouM, pAMcamo mana, ane kAyAyeM karI na karUM, na karAvaM, ane na anu mouM, ho vacana ane kAyAyeM karI na karUM, na karAvaM ane na anumoj. sAtamo mana, vacana ane kAyAyeM karI na karUM, na karAvaM ane na anumo 5. e trikasaMyogI sAta nAMgA thayA. te pUvokta baheMtAlIza sAthai melavatAM sarva malI uMgaNapacAsa nAMgArUpa te aNuvrata, guNavrata ane anigrahAdika nA neda upaje, tene (tikAli ke0) traNa kAla te atIta, anAgata ane vartamAna, e traNa kAleM karI guNI, tevAreM (sIyAlajaMgasayaM ke0) ekazo ne sumatAlIza ( 147 ) nAMgA thAya. mATeM je eTalA nAMgA jANe, te pacca skANano kuzala kahIyeM. yamuktaM ||siiyaalN naMgasayaM, jassa visuchie hou valajha // so khalu paccarakANe, kuzalo sesA akusalAya ||1||iti // enA vizeSe nAMgA SamanaMgInA zrAvakanAvratasaMbaMdhI thAya te kahe be. gaathaa||ter sakImI sayA, culasI juyAraMvArasaya larakA // sattAsIi sahassA, doya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakANa jAya arthasahita. 505 sayA taha ra prahiyA // 1 // terazeM koDAkoDI, corAsI koDI, bAralAkha satyAsI hajAra bazeMne be thAya. emaja navajaMgInA navANuM hajAra navaze ne na vAeM koDI, upara navANuM lAkha navANuM hajAra, navaroM ne navAeM eTalA jAMgA yAya eu Ue yet yetee e e emaja ekavIza jaMgI tathA gaNapa cAsa jaMgInA vizeSa jAMgA thA, tesarva zrAvazyaka bRhadvRttithI, tathA dIpi kAthI tathA pravacanasAroddhAravRttithI, tathA zrAvakatratajaMgaprakaraNavRttithI tathA devakulikAthakI jANavA. te paccarakANano kuzala hoya teNe vicAravA. have e paccarakANanuMja svarUpa kahe . eyaM ca uttakAle, sayaM ca maNa vayaNa tapUDhiM pAlayiM // jA egajAega pAsi, ttinaMga caTage tisukhasA // 43 // dAraM // 7 // artha:- ( eyaM ca ke0 ) epUrvokta valI (uttakAle ke0) uktakAla je porisIyAdika kAla pramANa rupa te (savI ca ke0 ) potAnI meleM jevI rIteM bolyuM hoya yathoktarupeM je jaMgA dikeM lIdhuM hoya te jaMgAdikeM (maNavayaNata hiM ke0 ) mana, vacana ne kAyAyeM karI ( pAlayiM ke0 ) pAlavA yo gya te (jAgajAga pAsi ke0) jAegajAega pAseM karI eTale jANa jANyA pAseM kare ( itti ke0 ) ema (jaMgacauge ke0 ) jaMgacatuSke e Tale cAra jAMgAne viSe kare temAM (tisusA ke0 ) pahelA traNa jAMgAne viSe anujJA eTale AjJA be eTale paccarakANane karavA karAvavA rupa ca ujaMgI thAya te kahe be. eka paccarakANano karanAra ziSya paNa jANa hoya, bIjopaccarakA karAvanAra guru paNa jANa hoya, e prathama jaMga zuddha jAvo. bIjo paccarakANa karAvanAra guru jANa hoya ne paccarakANa kara nAra ziSya jANa hoya, e bIjo jAMgo paNa zuddha jANavo. trI jo pacca kANa karanAra ziSya jANa hoya ane paccarakANano karAvanAra guru ajANa hoya, e trIjo jAMgo paNa zuddha jAvo. cotho paccarakANa karanAra ziSya chAne paccarakA karAvanAra guru, e behu jANa hoya te cotho nAMgo azuddha jAvo. e rIteM cAra jAMgAmAMhethI traNa jAMge paccarakANa karavAnI thAjJA be, ne cothA jAMgAne viSe zrAjJA nathI // e mUlaguNa, uttaraguNarUpa pa carakANaM sAtamuM dvAra thayuM. uttara bheda vyAzI thayA // 43 // 64 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 506 pratikramaNa sUtra. have pUrvokta jaMgAdikeM vicArIne paNa jema saMyamayoga hIna thAya nahI,te rIteM paJcarakANa kI, thakuM paNa prakAranI zuddhiyeM karI saphala thAya, mATeM paccarakANanI u vizuchinuM zrApamuM hAra kahele. phAsiya pAliya sohiya, tiriya kiTTiya ArAdiya usuii| paccarakANaM phAsiya, vidiNociya kAli jaM pattaM // 44 // arthaH-eka (phAsiya ke ) phAsita eTale paJcarakANa pharazyuM, bIjeM (pAliya ke0) pAlita eTale paccarakANa pAdayu, trIju, ( sohiya ke )zo jita eTale paccarakANa zojAvyu, cothu (tiriya ke0) tIrNaM eTale paJcarakANa tImu, pAMcaU (kihiya ke0) kIrttita eTale paJcarakANa kIyu, huM (A rAhiya ke) ArAdhita eTale paJcarakANa zrArAdhyu e (u sujhaM ke0) pra kAreM zukai karI zuddha eyU~ (paJcarakANaM ke0) paJcarakANa, phaladAyaka, hoya. have e ba vizuddhinA artha kahe je. tihAM prathama samyak prakAreM (vihiNociyakAli ke0) vidhiyeM karIu cita kAleM eTale ucitavelAyeM (jaM pattaM ke) paJcarakANa prApta thayu eTale sUryodayathI pahelAM paJcarakANa ucitakAle je pAmyuM eTale je paccarakA Na kI, te yAvanmAtra jeTalA kAla lagaNa grahaNa kahyu, tAvanmAtra teTalA kAla lageM pahoMcAmabuM tene (phAsiya ke0 ) pharazyuM kahIyeM // 4 // pAliya puNa puNa sariyaM, sodiya gurudatta sesa noyaNana // tiriya samadiya kAlo, kihiya noyaNa samaya saraNe // 45 // arthaH-bIjuM jyAM lageM paccarakANa pUrUM na thAya, tihAM lage (puNapuNa ke0) vAraM vAra upayoga dezne sAvadhAnatAyeM (sariyaM ke0) saMnADaM je mahAre a muka paccarakANa Aje , e rIteM paccarakANane smaraNamA rAkha, te (pAliya ke0) pAluM kahIyeM. trI (sohiya ke0)zojita eTale zojAvyu,te AhArAdika lAvyA ho zye te prathama (gurudatta ke0) gurvAdikane nimaMtrI ApIne par3hI (sesa ke) zeSa rahyu hoya je (joyaNa ke0) jojana tene pote levAthakI eTale paJca skANa kI, je te pUraNa thayA par3I te vastu lAvI padelA gurune zrApI par3I Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakANa jASya arthasadita. 500 poteM vAvare te (sohiyaM ke0 ) paccarakANa zojAvyuM kahIyeM. coyuM (samahi kAlo ke0) samadhikakAla te paJcarakANano kAla pUrNa thayA paDhI paNa yo moso adhika kAla lage paDarakIne sabura karIne paDhI paccarakANa pAre, tene ( tirir ho) paJcarakA tirita eTale tIyuM kahIyeM. pAMcamuM ( joyaNasa maya ke0 ) jojananA samayane viSe jojananI velAyeM (saraNe ke0 ) saMbhA rakhuM je phalAeM amuka paccarakANa hatuM, te Aja mahAraM pUrNa thayuM be. have a zana karUM ? zrAroguM ? nistAruM ? ityAdika vinaya jASA sAcavIne jamavuM, tene (kiTTiya ke0) paccarakA kI yuM kahIyeM // 45 // paDariyArA, diyaM tu davA va suddhi saddadaNA // jANaviNyaNu jAsa, aNupAlaNa jAvasu iti // 46 // dAraM // 8 arthaH- bahuM ( ke0) e sarva prakAreM karI (payiriyaM ke0 ) praticaritaM eTale zrAcaratuM je paccarakA eTale e sarva prakAreM saMpUrNa nizrAyeM pamADyaM nirAzaMsapaNe zrIjinAjJA pAlana pUrvaka saMyamayAtrA nirvAhaka SaTkAraNa sAdhanapUrvaka zrapramAdapaNe mahoTo karmakSayane kAraNe thayuM tene ( rAhi yaM ho) rAdhitaM eTale yArAdhyaMkahiyeM ( ahavA ke0 ) athavA pra kArAMtareM karI ( tu ke0 ) valI paNa paJcarakANanI ( basuddhi ke0 ) ba zuddhi prakArAMtareM vIjI be te kahe be. prathama samyagadarzanI zraddhAvaMtanA mu khathI paJcarakANa karavuM ne niHzaMkatA yAcArayukta zuddha sadahaNA pUrvaka ka khuM eTale karelA paJcarakA upara zuddha jAva hoya te ( sadahA ke0 ) saha hA zuddhi jANavI, bIjI paccarakANane dravya, kSetra, kAla chAne jAvathI jANIne tathA mUla uttaraguNe neda jaMgAdikeM jANIne valI jANanI pAseM paccarakANa kare, te ( jANaNa ke0 ) jANavApaeM e bIjo adhikAra zuddha jANavo. trIjI sujhAnAdika zrAcArasaMyukta aticAra pravidhi ra hita gurunI pAseM vAMdaNAM devA pramukha vinaya sAcavIneM paccarakA kara, te ( vaya ke0 ) vinayazuddhi jANavI. cothI gurvAdika kahatA hoya te pratye gArAdikanuM poteM jAMkha, eTale guru paccarakANa karAve, ane pAlathI poteM AgAra uccare, te ( zraNujAsaNa ke0 ) anubhASaNazuddhi jANavI. pAMcamI nirAzaMsapaNe rUmI rIteM pAle jo viSama jaya kaSTa yAvI upaje Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. to paNa daDha rahe paraMtu paccarakANa jaMga na kare, paccarakANathI cUke nahIM, te (aNupAlaNa ke) anupAlaNA zuddhi jANavI. bahI pUrvokta sarvaprakAra thI nirjarArUpa ihaloka paralokanI vAMbAra hitapaNe AzaMkAdi dorSe karI rahita te (nAvasujhatti ke) nAvazuchi itti eTale ema jANavU. e zuchi paNa samasta sarve paJcakANone viSe jANavI. ema naMgAdi vi zudhinA vistAranAM bIjaka graMthAMtarathI jANavAM. eTale e AgmuMba zu hinuM hAra thayuM // uttara bola ahAzI thayA // 46 // have paJcarakANa- phala be prakAreM thAya, tenuM navamuM dhAra kahe . paccarakANassa phalaM, iha paraloeya do vihaMtu // ihaloe dhammillAI, dAmannagamAi parakhoe ||4||daarN // // arthaH-( paJcakANassaphalaM ke0 ) paJcarakANa- phala te (ihaparaloeya ke0) zaha loka tathA paraloka AzrI (uvihaM tu ke ) be prakAra- valI (hoza ke0) hoya, temAM kozaeka prANIne ihalokeM eja navamAM turata phala thAya, ane kozekane paralokeM eTale parajaveM phala thAya, tihAM (ihalo e ke) A lokAzrayI to (dhammilAI ke0) dhammilAdikano dR STAMta vasudevahiMmIgraMthathI jANavo, eTale dhammileM uttaraguNa paccarakANa cA ritrarUpa na mahInAparyaMta AyaMbila pramukha tapa kahyu, tethI tehIja naveM gha NI labdhi upanI, zarIranA mala mUtra sarva auSadharUpa thayAM, rAjasaMpadAno gavI mokSapadavI pAmyo. ane (paraloe ke) paralokanevISe eTale para navamAM (dAmannagamA ke0) dAmannakAdi pramukhanA eTale dAmanaka nAmeM vya vahArIyAnA beTAno dRSTAMta zrIAvazyakaniyuktipramukha graMthathakI jANavo. eTale paccarakANa phalanuM navamuM dvAra thayu. uttara bola nevU thayA // 4 // . emAM Ajava zrAzrayI paJcarakANanA phalasaMbaMdhI dhammilakumArAdikano dRSTAMta kahyo ,tenI kathA saMdepathI lakhavI jozye, paraMtu e dhamminnano rAsa upAz gayo , temAM emanI saMpUrNa kathA ghaNA sajAnone vAMcavAmAM AvI gayelI , mATeM AMhI lakhI nathI, je saGanone vAMcavAnI abhilASA hoya temaNe rAsa vAMcI levo. ane paranaveM dAmannakAdikane phala thayuM te dAmannakano dRSTAMta saMdepa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccarakANa nASya arthasahita. e0e mAtre lakhIyeM baiyeM:-rAjapura nagareM eka kulagara raheto hato teno jinadAsa zrAvaka mitra hato tenI saMgatathI kozka divaseM sAdhu pAseM gayo, tyAM matsya nA mAMsano niyama lIdho,anukrameM purnida thayu tevAreM ghaNA loka matsyA hArI thake zAlikAdi puruSe balAtkAreM aha samIpeM thANyo, tihAMte jAla mAM nAkhelA matsyane jozne mUkI Ape. ema traNa divasa sudhI balAtkAra karAvyo, tevAreM eka matsyanI pAMkha trUTI dekhI balAtkAreM tethI nivatyo, panI aNasaNa lezmaraNa pAmI rAjagRha nagareM zeDano putra thayo, dAmannaka nAma dIdhuM, te ATha varSano thayo tevAreM tenuM kula marakInA rogathI maraNa pAmyu, ja chinna thayuM, tevAre te dAmannaka koz sAgaradatta vyavahArIne ghare phuHkhita thako rahyo. ekadA sAdhunuM yugala nidAne arthe te vyavahArIne dhera zrAvyuM, tihAM te bAlakane dekhIne paraspara sAdhu bolyA je e bAlaka e gharano svAmI tha ze, te pracannapravRtti gharanA adhIze jANI tevAreM amarSapaNe karI te bAla kane mAravA jaNI aMtyajane Apyo, teNeM anizAna dekhAmavA nimitteM te nI TacalI aMgulI vedI paraM tene nIviSaya jaya dekhAmI paraho kADhyo, par3I te bAlaka anukrameM nAge thako te zegnuM jihAM gokula , te grAmeM zrAvyo, tihAM te gokulanA svAmIyatene svarUpavAn tathA vinIta dekhI putrapaNe thApyo, yauvana pAmyo. paThI anukrameM keTalAeka varSAMtareM tihAM sAgaradatta zeTha zrA vyo, teNeM tene dekhIne ulakhyo, tevAreM ko kAryanuM nimitta karI lekha lakhI ne Apyo, temAM zene potAnA putrane lakhyu je ene viSa Apajo. evo lekha ApI potAne nagareM mokaTyo, te zrAMta thayo thako udyAnamAMhe kA madevanA prAsAdeM zrAvI sUto, tihAM varArthinI evI zeunI putrI kAmade va pUjavA zrAvI, tihAM teNeM tene sUto dekhI kAgalamA potAnA pitAnA adara dekhI kAgala vAMcyo, temAM viSa devAnuM lakhyuM jozne potAnuM nAma viSA ne tethI tenI zcaka tha manamAM vicAsyuM je mahArA pitAyeM suMdara va rUpavAn jANI vara mokaTyo be,paNa viSa dejo evaM lakhyu te mahArA pitA kAgala lakhatAM nUlI gayA je viSAne sthAnakeM viSa lakhA gayuM be, ane kAmadeveM paNa mahArA upara prasanna thazne e vara mujane Apyo, mAMTeM kAga lamAM viSa lakhyuM hatuM tihAM viSA dejo. ema kanyAyeM aMjanazalAkAyeM la khIne pAlo lekha tene ThekANe mUkI dIdho. anukrameM te ghera Avyo,tihAM ta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 510 pratikramaNa sUtra. rata lagna leza kanyA paraNAvIne jAmAtA kIdho. evI vAta sAMjalIne zeTha ghare zrAvyo krodhAdhmAMta thako kahevA lAgo je mAtRpUjana nimitte pANi grahaNa mAMgalika vaghAvavA jaNI jamAzne mokalo ane ze- mAravAM sAru atyaMjane saMketa karAvyo hato. have te mAtRpUjana nimitteM jAya eTalAmAM vIkAlavelA jANI navaparaNIta hato mATe zegno putra kahevA lAgyo ke tamArIvatI hu~ mAtRpUjana karavA jAuM buM, ema kahI te gayo eTalAmAM vacce rastAmAM aMtyajeM teno saMketa jANI te zegnA putrane jamAi samajI mArI nAkhyo navitavyatAthI balavattara koi nathI.par3I te putramaraNa, vR ttAMta sAMjalIne hRdayasphoTa thazzeTha paNa maraNa pAmyo. anukrameM gharano svAmI dAmannaka thayo ruSijASita vacana anyathA na thAya. anukrameM ekadA pAule pahorepAharI deto teNe eka maMgala pAThaka gAthA kahi. tadyathA // aNupuMkhamAvahatAvi, annabA tassa bahu guNA huMti // suha phukakamma puDaMto, jassa kayaMto vaha parakaM // 1 // e gAthAno artha sAMjalI eka ladanuM dAna dIdhuM, ematraNa vAra gAthA sAMjalI traNa lada dAna dIdhuM rA jAyeM te vAta sAMjalIne potAnI pAseM temAvyo. paThI sarva vItaka vAta rAjA Agala kahI, rAjA harSa pAmyo thako tene nagarazegnI padavIyeM sthApyo. ekadA guru zrAvyA sAMjalIvAMdavA gayo,tihAM dharmadezanA sAMjalI ane purA tana java matsya mAMsa paccarakANAdika sarva sAMjar2yA,bodhilAna pAmyo, dharmAnu SThAna sAcavI devaloke gayo. tihAMthI mahAvIdehamA sukulamA upajaze,tihAM bodhilAla pAmI cAritra lahI kevaladAna pAmI paraMparAyeM modasukha pA maze, ane keTalAeka tehIja naveM siddhi pAme. e ve prakAreM phalanuM navamuM chAra thayuM // - eTale sarva mUlaguNa pratyAkhyAna sarva uttaraguNa pratyAkhyAna tathA aniya hAdika dezauttaraguNa paNa hoya ane zrAvakaneM deza mUlaguNa pratyAkhyAnate zraNuvrata tathA deza uttara guNapratyAkhyAna te guNavataane zikSAbata jANavAM. te valI bebe nedeM eka zvara te alpakAli anAgatAdi paJcakANa mUla u ttara guNa paccarakANa ane uttaraguNapaccarakANa te zikSAvratAdi tathA deze mUlaguNa paccakANaane sarvethI uttaraguNa paJcakANa ane mUlaguNa kriyAru evaM paJcakANa dhammivAdikane jANavU ityAdika paccarakANanA naMga vikalpa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcaskANa nASya arthasadita. 511 ghaNAbe, te gurunA vinayathI jANIyeM, mATe yathAgRhIta maMgeM paccarakA A rAdhavAM, tenuM gamana saMpUrNadvArAyeM kahe be // 4 // graMtha samApta gAthA kar3e be. paJcakANamiNaM se, vikraNa jAveNa jiNavaru dinaM // pattA yAMta jIvA' sAsaya sukhaM ANAbAdaM // 48 // // iti pratyAkhyAnajJAyaM saMpUrNam // 0 arthaH- ( paJcarakANaM ke0 ) paJcarakAMNa te ( iNaM ke0 ) e yathokta kayuM pratyeM ( jAve ke0 ) nAveM karIne eTale jAvasahita, zraddhAyeM karI niHzaMkita samyagdarzana sahita je rIteM (jiNavara ke0 ) jinezvara jagavAneM jJAna kriyA sahita ujayanayasammata ( uddinaM ke0) kayuM be, prakAzyuM ve te prakAreM evA guNadhAraNa rUpa paJcarakANane ( seviUNa ke0 ) sevIne, yAda rIne, pAlIne, trikAlApekSAyeM (zraNaMta jIvA ke0) anaMta jIva javyaprANI te ( sAsaya surakaM ke0 ) zAzvataM sukha (zraNAbAhaM ke0 ) anAbAdha avyA bAdha nirAbAdha, eTale nathI koI bAdhA jihAM evaM je mokSasthAnaka te pratyeM ( pattA ke0 ) pAmyA, pAme be, ane pAmaze // 48 // artha saMdepamAtrI lakhyo be, valI je vizeSArthanA khapI hoya te yAvazyaka niryuktinI vRtti, pravacanasArokAravRtti, kalpAkalpazataka prakaraNa, ityAdi graMtha jovA thA bAlAvabodha zrI jJAnavimala sUri mahA rAjeM karelo hato, paNa tenuM lakhANa saMkocamAM hovAne lIdhe bIjI keTalI eka TabA pramukhanI prato sAthai melavI padonA artha kAMka khulAsA pUrvaka lakhelA be, tathApi mahArI maMdamatine sIdhe tathA DhApavAnI utAvalane lIdhe je bhUlo rahI gayelI yo hoya te catura puruSoyeM zodhI ne vAMcavI. huM mahArAthI zuddhatA miThA mi Tukkama sarva vAMcanAra sAhebonI sAyeM karuM buM. iti pratyAkhyAnajAyaM bAlAvabodhasahitaM samAptam // zunaM javatu // ...^^^^^^^^^^^^AAA Jain Educationa International // iti nApyatrayaM bAlAvabodhasahitaM samAptam // For Personal and Private Use Only Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. // atha caityavaMdanAni vikhyaMte // // tatra prathama siddhAcala caityavaMdanaM // vimala kevala jJAna kamalA, kalita tribhuvana hitakaram // surarAja saM stuta caraNa paMkaja, namo Adijinezvaram // 1 // vimala girivara zrRMga maMgana, pravara guNagaNanUdharam // sura asura kinnara ko ki sevita // namo0 // 2 // karita nATaka kinnarIgaNa, gAya jinaguNa manaharam // nirjharA valI nema honiza // namo0 // 3 // puMkarIka gaNapati siddhi sAdhI, ko mI paNa muni manaharam || zrI vimala girivara zRMga siddhA // namo0 // 4 // nija sAdhya sAdhana sura munivara, kominaMta e girivaram // mukti ramaNI vasyA raMgeM // namo // 5 // pAtAla nara suralokamAMhI, vimala girivara toparam // nahiM adhika tIratha tIrthapati kahe / namo // 6 // ema vimala girivara zikharamaMruna, duHkhavihaMruNa dhyAiyeM // nijazuddha sattA sAdhanArthaM parama jyotine pAiyeM // 7 // jita moha koha vichoha nidrA, paramapada sthita ja yakaram // girirAja sevA karaNa tatpara, padmavijaya suhitakaram // 8||iti // 1 // atha zrIzatrajayacaityavaMdanaM // 12 zrI zatruMjaya siddha kSetra, dIThe durgati vAre // jAvadharIne je caDhe, tene java pAra utAre // 1 // anaMta siddhanuM eha ThAma, sakala tIrthano rAya // pUrva navANuM rikhadeva, jyAM vaviyA prabhu pAya // 2 // sUrajakuMma sohAmaNo, kavika yakSa anirAma // nA nirAyA kulamaMgaNo, jinavara karUM praNAma ||3|| iti // 2 // // atha paMcatIrthI caityavaMdanaM // " " // Aja deva arihaMta namuM samaruM tAruM nAma // jyAM jyAM pratimA jina taNI, tyAM tyAM karUM praNAma // 1 // zatruMjaya zrIzrAdideva, nema namuM giranA ra // tAraMge zrI ajitanAtha, khAbU rikhana juhAra // 2 // aSTApada giri UpareM, jinacovIzI joya // maNimaya mUrati mAnazuM, jara jarAvI soya ||3|| sameta zikhara tIratha vaU, jyAM vIze jina pAya // vaijArakagiri Upa reM, zrI vIrajinezvara rAya // // mAMruvagaDhano rAjiyo. nAmeM deva supAsa // rikha kahe jana samaratAM, pahoMce mananI yaza // 5 // iti // 3 // // zratha covIza jinanuM caityavaMdana // // padmana ne vAsupUjya, doya rAtA kahI yeM // caMdraprana ne suvidhinAtha, doya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavaMdanAni 513 ujjvala lahIyeM // 1 // mahInAtha ne pArzvanAtha, do nIlA nirakhyA // muni suvrata ne nemanAtha, do aMjana sarikhA // 2 // zole jina kaMcana samA e, evA jina coviish||dhiirviml paMmita taNo,jhAna vimala kahe ziSya // 3 // iti||4|| ||ath zrIcoviza jina samakitanavagaNatI- caityavaMdana // // prathama tIrthaMkara taNA huvA, nava tera kahIjeM // zAMtitaNA lava bAra sAra, nava nava nema lahIjeM // 1 // daza nava pAsa jiNaMdane, sattAvIza zrI vIra // zeSa tIrthaMkara trihuM naveM, pAmyA navajala tIra // // jyAMthI sama kita pharasiyu, tyAMthI gaNIye teha // dhIravimala paMmita taNo, jJAnavimala guNageha // 3 // iti // 5 // ||ath caudazeM bAvana gaNadharanuM caityavaMdana // // gaNadhara corAzI kahyA, valI paMcAeM breka // doya adhika ga saya ga NA, zola adhika zata eka // 1 // zata sumati ne gaNadharA, ekasaya adhi kA sAta // paMcANuM trAeM tathA, amasI gasI bAta // 2 // bohoMtera bA zaTha sagavana, pacAsa tretAlIza // battisa paNa tisa kuMthune, ara gaNadhara te trIza // 3 // aDavIsa aSTAdaza kahyA, nami sattara gaNadhAra // ekAdaza daza ziva gayA, vIra taNA agIyAra // 4 // rikhanAdika covIzanA, eka sahasa saya cAra // adhikerA bAvana kahyA, sarva malI gaNadhAra // 5 // daya pada variyA save e, sAdi anaMta nivAsa // kariyeM zuja citta vaMdanA, jaba laga ghaTamAM zvAsa // 6 // iti // 6 // ||ath paMca parameSThicaityavaMdanaM // // bAra guNa arihaMta deva, praNamIjeM naaveN|| siha ATha guNa samaratAM,kuHkha dohaga jAve // 1 // AcAraja guNa utrIsa, paMcavIza uvadyAya // sattAvIza guNa sAdhunA, japatAM sukha thAya // 2 // aSTottara saya guNa malI e, ema samaro navakAra // dhIravimala paMmita taNo,naya praName nita sAra ||3||ti|||| ||ath sImaMdharajina caityavaMdanaM // // zrI sImaMdhara vItarAga, trijuvana tumeM upgaarii||shrii zreyAMsapitAkuleM, bahu zojA tumArI // 1 // dhanya dhanya mAtA satyakI, jeNe jAyo jykaarii|| vRSana laMbane virAjamAna, vaMde nara nArI // 2 // dhanuSa pAMcaze dehamI e, so hIyeM sovana vAna // kIrtivijaya uvadyAyano, vinaya dhare tuma dhyAna // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. // atha sImaMdhara jina caityavaMdanaM // sImaMdhara paramAtamA, ziva sukhanA dAtA // purakalavara vijayeM jayo, sarva jIvanA trAtA // 1 // pUrvavideha puMruri giNI, nayarIyeM zoddhe // zrIzreyAMsa rAjA tihAM, javiyAnAM mana mohe // 2 // cauda supana nirmala lahI, sa rANImAta // kuMthu ra jina aMtare, zrI sImaMdhara jAta // 3 // a nukrameM prabhu janamIyA, valI yauvana pAve // mAta pitA harakheM karI, rUkami NI paraNAve // 4 // jogavI sukha saMsAranAM, saMyama mana lAve // munisu vrata namitareM, dIkSA prabhu pAve // 5 // ghAtI karmano kSaya karI, pAmyA kevala nA // rikhana laMbaneM zojatA, sarva jAvanA jANa // 6 // corAzI jasa gaNadharA, munivara ekazo koDa // traNa bhuvanamAM joyatAM, nahIM koya ehanI joDa || || daza lAkha kahyA kevalI, prabhujIno parivAra || eka sa mayatraNa kAlanA, jANe sarva vicAra ||8|| udayapeDhAla jinAMtareM e, yAze jinavara siddha || jasavijaya guru praNamatAM, zujavAMbita phala lI || || 514 // atha sImaMdharacaityavaMdanaM // // zrIsImaMdhara jagadhaNI, yA jarateM yAvo // karuNAvaMtakaruNA karI, ma ne vaMdAvo // 1 // sakala jakta tumo dhaNI e, jo hove ama nAtha // javo java huM huM tAharo, nahiM maheluM have sAtha // 2 // sayala saMga DhaMkI karI e, cAritra leI // pAya tumArA sevIne, ziva ramaNI varIzuM // 3 // e jo mune ghaNo e, pUro sImaMdhara deva // ihAM thakI huM vinanuM, avadhAro mujsev||4|| // atha vIza sthAnakanuM caityavaMdana // pahele pada arihaMta namuM, bIje sarva siddha // trIje pravacana mana dharo, cAra siddha || 1 || namo therANaM pAMcame, pAThaka guNa baThe // namo loe sabasAhuNaM je be guNa garIThe // 2 // namo nApassa Avame, darzana mana jA vo // vinaya karI guNavaMtano, cAritrapada dhyAvo // 3 // namo baMjavayadhA riNaM, terame kiriyANaM // namo tavassa caudame, goyama namI jiNANaM // 4 // cAritra jJAna sussane e, namo tissa jAe / jina uttama padapadmane, namatAM hoya sukhakhANI // 5 // iti // 11 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 515 caityavaMdanAni // atha vIzasthAnakatapanA kAussagganuM caityavaMdana // // covIza paMdara pisatAlIzano, batrIzano kriiyeN|dsh pacavIza sattA vIzano, kAlassagga mana dharIyeM // 1 // paMca samasaTha daza valI, sIttera nava paNavIza // bAra amavIsa logassa taNo, kAussagga dharo guNIza // 2 // vIza sattara gavana, chAdaza nepaMca // eNI pareM kAussagga jo kare, to jAye java saMca // 3 // anukrameM kAussagga mana dharo, guNI lejo vIza // vIza sthAnaka ema jANIyeM, saMdepathI leza // 4 // nAva dharI manamAM ghaNo e, jo ekapada ArAdhe // jina uttama padapadmane, namI nija kAraja saaghe|||| ||ath rohiNItapacaityavaMdanaM // rohiNI tapa ArAdhI, zrIzrI vAsupUjya // duHkha dohaga dUre Tale, pU jaka hoye pUjya // 1 // pahelA kIjeM vAsadepa, praha UThIne prema // madhyAnheM karI dhotIyAM, mana vaca kAyA dema // 2 // aSTa prakAranI racIyeM, pUjA nR tya vAjina // nAveM nAvanA nAvIyeM, kIjeM janma pavitra // 3 // bihu kAleM leza dhUpa dIpa, pranu Agala kIjeM // jinavara kerI naktizu, avicala sukha lIjeM // 4 // jinavara pUjA jinastavana, jinano kIjeM jApa // jinavara padane dhyAzye, jima nAve saMtApa // 5 // koDa koma guNa phala diye, uttara uttara neda // mAna kahe e vidha karo, jyuM hove navano beda // 6 // 13 // ||ath vicaratA jina- caityavaMdana // ||siimNdhr pramukha namuM, viharamAna jina vIza // rikhanAdika valI vaMdIyeM, saMpara jina coviish||1|| sikAcala giranAra bAbu, aSTApada vali sAra // sametazikhara e paMcatIrtha, paMcamI gati dAtAra // 2 // Urdhva lokeM jinahara namuM, te corAzI laakh||shl sattANuM upareM, trevIza jinavara nAMkha // 3 // eka zo bAvana koma valI, lAkha corANuM sAra // sahasa cummAlI sAta zeM, zApa jina pamimA udAra // 4 // adholokeM jinanavana namuM, sAta koma bohoMtera lAkha // terazeM koma nevyAzI koma, zAglAkha citta rAkha // 5 // vyaMtara jyotiSImAM valI e, jinanavana apAra // te navi ! nitya vaMdana karo, jema pAmo navapAra // 6 // tiLa lokeM zAzvatAM, zrIjinajuvana vi zAla // batrIzazeM ne jaMgaNazAta, vaMdU tha ujamAla // 7 // lAkha traNa e kANuM sahasa, traNazeM vIza manohAra // jinapamimA e zAzvatI, nityanitya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only . Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 pratikramaNa sUtra. karuM juhAra // 8 // traNa juvanamAMhI valI e, nAmAdika jina sAra // siddha anaMtA vaMdIyeM, mahodaya pada dAtAra // iti // 14 // // atha bIjanuM caityavaMdana // // vidha dharma jiNe upadizyo, cothA chAjinaMdana // bIjeM janmyA te prabhu, javaDuHkha nikaMdana // 1 // Duvidha dhyAna tumheM pariharo, Adaro doya dhyAna // ema prakAzyuM sumati jineM, te caviyA bIja dina // 2 // doya baM dhana rAga dveSa, tehaneM javi tajIyeM // muU pareM zItala jina kahe, bIja di na ziva najIyeM // 3 // jIvAjIva padArthanuM, karo nA sujANa bIja dineM vAsupUjya pareM, laho kevala nAe // 4 // nizcaya naya vyavahAra doya, ekAM ta na grahiyeM // ghara jina bIja dineM cavI, ema jana Agala kahiyeM // 5 // varttamAna covIzIyeM, ema jina kalyANa // vIja dineM ke pAmIyA, praju nANa nirvANa // 6 // ema anaMta covIzIyeM e, huA bahu kalyANa // jina uttama padapadmane, namatAM hoya sukha khAe // 7 // iti // 15 // // atha jJAnapaMcamInuM caityavaMdana // // trigaDe beThA vIrajina, jAMkhe javijana yAgeM / trikaraNazuM trihuM loka jana, nisuNo mana rAgeM // 1 // rAho nalI jAtaseM, pAMcama ajuvA lI // jJAna ArAdhana kAraNeM, ehaja tithi nihAlI // 2 // jJAna vinA pazu sArikhA, jANo isa saMsAra // jJAna ArAdhanathI ladhuM zivapada sukha zrIkAra // 3 // jJAna rahita kiriyA kahI, kAzakusuma upamAna // lo kAloka prakAzakara, jJAna eka paradhAna // 4 // jJAnI zvAsozvAsameM, kare karmano kheha // pUrva komI varasAM lageM, jJAneM kare teha // 5 // deza ArA dhaka kriyA kahI, sarva rAdhaka jJAna // jJAna taNo mahimA ghaNo, aMga pAMca me jagavAna // 6 // paMca mAsa laghu paMcamI, jAvajIva utkRSTa // paMca varasa paMca mAsanI, paMcamI karo zunadRSTi // 7 // ekAvanahI paMcano e, kAu rasagga logassa kero // ujamaNuM karo jAvazuM TAle java phero // 8 // eNI pereM paMcamI rAhI yeM e, ANI jAva apAra // varadatta guNamaMjarI pareM, raMgavijaya laho sAra // e // iti // 16 // // aSTamInuM caityavaMdana // // mAhA zudI Amane dineM, vijayAsuta jAyo // tema phAguNazudi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavaMdanAni bAgmeM, saMnava cavi Ayo // 1 // caitra vadanI AgmeM, janamyA jhapana jiNaMda // dIdA paNa e dina lahI, huA prathama municaMda // 2 // mAdhava zu di Apama dine, ATha karma kasyAM dUra // aninaMdana cothA pranu, pAmyA su kha jarapUra // 3 // ehIja AThama UjalI, janmyA sumati jiNaMda ||aatth jAti kalazeM karI, navarAve suraviMda // 4 // janmyA jeTha vadi ApameM mu ni suvratasvAmI // nema ASADha zudi ApameM, aSTamI gati pAmI // 5 // zrAvaNa vadanI ApameM, nami janmyA jagajANa // tima zrAvaNazudi A meM, pAsajInuM nirvANa // 6 // jAvA vadi AThamadine, caviyA khAmI supAsa // jina uttamapada padmane, sevyAthI zivavAsa // // iti // 17 // // atha ekAdazInu caityavaMdana // // zAsana nAyaka vIrajI, pranu kevala pAyo // saMgha caturvidha sthApavA, mahasena vana Ayo // 1 // mAdhava sIta ekAdazI somala hija yajJa // iMjanUti AdeM malyA, ekAdaza vijny||2|| ekAdazaseM cala guNA, tehano parivAra // veda artha avalo kare, mana animAna apAra // 3 // jIvA dika saMzaya harI e,ekAdaza gaNadhAra // vIreM sthApyA vaMdIyeM, jina zAsana jayakAra // 4 // mantrI janma ara masI pAsa, vara caraNa vilaasii||ssn ajita sumati namI, masI ghanaghAti vinAzI // 5 // padmaprana zivavAsa pAsa, javanAvanA toDI // ekAdazI dina ApaNI,jJachi saghalI jomii||6|| daza detra trihuM kAlanAM, traNazeM kalyANa // varasa agyAra ekAdazI,ArAdho vara nANa // 7 // agIyAra aMga lakhAvIyeM, ekAdaza pAgaM paMjaNI ThavaNI viMTaNI, maSI kAgala kAgaM // // agIyAra avrata gaMgavAM e, vaho pamimA agIyAra // khimA vijaya jinazAsaneM, saphala karo avatAra // e // 17 // ||ath covIza tIrthakaranI rAziyonuM caityavaMdana // // zAMti namI masI meSa ne, kuMthu ajita vRSa nAti // saMnava abhinaMdana mithuna, dharma karaka siMha sumati // 1 // kanyA padmaprana nema vIra, pAsa supAsa tulA e // zazI vRzcika dhana jhapanadeva, suvidhi zItala jinraay||2|| makara suvrata zreyAMsane e, bAramA ghaTa mIna lIla // vimala anaMta ara nAmathI, sukhIyA zrI zujavIra // 3 // iti // 17 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 pratikramaNa sUtra. // atha zrIparamAtmAnu caityavaMdana // // paramezvara paramAtamA, pAvana paramiha // jaya jagaguru devAdhideva, nayaNe meM diha // 1 // acala akala avikAra sAra, karuNArasasiMdhu // jagatIjana AdhAra eka, niHkAraNa baMdhu // 2 // guNa anaMta praju tAharA e, ki mahI kalyA na jAya ||raam praju jina dhyAnathI, cidAnaMda sukha thaay||3||2|| ||ath zrIjinapUjA, caityavaMdana // // nijarUpeM jinanAthake, avye paNa timahI // nAma thApanA nedathI, pragaTa jagamAMhI ||1||adhyaatmyii joDIyeM, nikepA cAra // prajurUpa samAna nAva, pAme niradhAra // 2 // pAvana AtamaneM kare e, janma jarAdi dUra // te pranu pUjA dhyAnathI, rAma kahe sukha pUra // 3 // iti // 21 // ||ath zrIcaMdakevalInA rAsamAMthI caityavaMdana. ||arihNt namo nagavaMta namo, paramesara jinarAja namo // prathama ji nesara premeM pekhata, sijhAM saghalAM kAja nmo| a0 // 1 // pranu pAraMgata parama mahodaya, avinAzI akalaMka namo // ajara amara adbhuta atiza yanidhi, pravacana jaladhimayaMka namo // a0 // 2 // tihuyaNa naviyaNajana mana vaMbiya, pUraNa deva rasAla namo // lali lali pAya namuM huM nAleM, kara jomIne trikAla namo // a0 // 3 // sijha bujha tUM jaga jana sajana, naya nAnaMdana deva namo // sakala surAsura nara vara nAyaka, sAre aho niza seva namo // a||4|| tUM tIrthaMkara sukhakara sAhiba, tuM niHkAraNa baMdhu namo // zaraNAgata navine hitavatsala, tuMhI kRpArasasiMdhu namo // a0 // 5 // kevalajJAnAdarza darzita, lokAloka khannAva namo // nAzitasakalakalaMkaka khuSagaNa, kurita upapravannAva namo // a0 // 6 // jagaciMtAmaNi jagaguru jagahita, kAraka jagajananAtha namo // ghora apAra navodadhitAraNa, tUM zivapurano sAtha namo // a|| 7 // azaraNa zaraNa nIrAga niraMjana, nirupAdhika jagadIza nmo|| bodhi dIyo anupama dAnesara, jJAnavimala sUrIza namo // a0 // // iti // 22 // ||ath zrI zaMkhezvara pArzvajinabaMda // // sevo pAsa saMkhesaro manna zuLeM, namo nAtha nizceM karI eka bujheM // devI devalAManyane zuM namo Do, aho navyaloko julAM kAM namo jo // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavaMdanAni 51e trilokanA nAthane zuM tajo bo, paDyA pAzamAM nUtane kA jajo do // suradhenu baMmI ajA zuM ajo Do, mahApaMtha mUkI kupaMtheM vrajo ddo|||| taje koNa ciMtAmaNi kAcamATeM, grahe koNa rAsanane hasti sATeM // sura suma upAnI kuNa Aka vAve, mahAmUDha te AkulA aMta pAve // 3 // kihAM kAMkaro ne kihAM meruzRMgaM, kihAM kezarI ne kihAM te kuraMga // kihAM vizvanAtha kihAM anya devA, karo ekacitteM pranu pAsa sevA // 4 // pUjo deva pranAvatI prANanAtha, saha jIvane je kare ne sanAthaM // mahA tattva jANI sadA jeha dhyAve, tenAM phuHkha dArija dareM palAve // 5 // pAmI mAnu Sone vRthA kAM gamo Do, kuzIleM karI dehaneM kAM damo bo||nhiimuktvaasN vinA vItarAgaM, jajo jagavaMtaM tajo dRSTirAgaM // 6 // udayaratna lAMkhe sadA heta ANI, dayAjAva kIjeM pranu dAsa jaannii|| Aja mAhare motIDe meha vujhA, praju pAsa zaMkhezvaro Apa tUga // 7 ||iti // // atha pArzvajinastotraM likhyate // // kalyANakelisadanAya namonamaste, zrImatsarojavadanAya namonama ste // rAgArivArakadanAya namonamaste, vajAnirAmaradanAya namonamaste // 1 // aMnodharAnakaraNAya n|| lokAtiriktavaraNAya na0 // saMsAravA rSitaraNAya na // trailokyasArazaraNAya na0 // // sannirmitAMtrimahanAya na0 // rAgorudArudahanAya na0 // vidhvastakRtsnakuhanAya na0 // puNyamA ligahanAya na0 // 3 // saMsAratApazamanAya na0 // nirdAkyadAyadamanAya na0 // suvyaktamuktigamanAya na // rUpAninUtakamanAya na // 4 // pA paughapAMsupavanAya na0 // sevApara trijuvanAya na0 // krodhAzuzuNivanAya na // saMmRtyudanvadavanAya na0 // 5 // netrA ninUtakamalAya na0 // zakA citAMghriyamalAya na0 // nirnA zitAkhilamalAya na // padmolasatparima lAya na0 // 6 // zrI azvasenatanayAya na0 // sarvAnutaika vinayAya na0 // vikhyAtanizcitanayAya na // nirNItayupanayAya na0 // // zrIsaMgharSa suvineyakadharmasiMha, pAdAraviMdamadhuliemuniratnasihaH // pArzvaprajornagava taH paramaM pavitraM, stotraM cakAra janatAnimatArtha sidhyai // 7 // // atha zrI mahAvIra jina baMda // // sevo vIrane cittamAM nitya dhAro, ari krodhane mannathI dUra vAro // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 520 pratikramaNa sUtra. saMtoSa vRtti dharo citamAMhi, rAga dveSadhI dUra thA ucAhiM ||1||pddyaa moha nA pAsamAM jeha prANI, zuddhatattvanI vAta teNeM na jANI // manu janma pAmI vRthA kAM gamo Do, jainamArga baMmI julAM kAM namo bo||||alonii amAnI nIrAgI tajo bo, salonI samAnI sarAgI najo ge|| hari harAdianya thI zuM ramo bo, nadI gaMga mUkI galImAM pamo bo||3|| keza deva hAthe asi cakradhArA, keza deva ghAle gale ruMDhamAlA // keza deva utsaMgeM rAkhe vAmA, keza deva sAtheM rame vRMda rAmA // 4 // keza deva jape leza jApamAlA, keza mAMsanadI mahAvIkarAlA ||kesh yogiNI nogiNI noga rAgeM, keza rujANI bAgano homa mAge // 5 // zsyA deva devI tnn| Aza rAkhe, tadA muktinAM su khane kema cAkhe // jadA lolanA thokano pAra nAvyo, tadA madhano biMdu manna nAvyo // 6 // jeha devalAM ApaNI zrAza rAkhe, teha piMmane mannaguM Aya cAkhe // dIna hInanI nIma te kema nAMje, phuTo Dhola hoye kaho ke ma vAje // // are ! mUDha jAtA najo modadAtA, alojI prajune najo vizvakhyAtA // ratna ciMtAmaNi sArikho eha sAco, kalaMkI kAcanA piMga zuM matta rAco // // maMdabuddhizuM jeha prANI kahe , savi dharma ekatva nU lo jame // kihAM sarSavA ne kihAM meru dhIraM, kihAM kAyarA ne kihAM zUravI rN||e|| kihAM svarNathAlaM kihAM kuMcakhaMDaM, kihAM ko'vA ne kihAM khIra maM // kihAM dIrasiMdhu kihAM dAranIraM, kihAM kAmadhenu kihAM bAgakhIraM // 10 // kihAM satyavAcA kihAM kUmavANI, kihAM raMkanArI kihAM rAya rANI // kihAM nArakI ne kihAM devanogI, kihAM cha dehI kihAM kuSTharogI // 11 // kihAM karmaghAtI kihAM karmadhArI, namo vIrasvAmI najo anya vArI // jisI sejamAM svapnathI rAjya pAmI, rAce maMdabuddhi dharI jeha khA mii||12|| athira sukha saMsAramA manna mAce, te janA mUDhamAM zreSTha zuM zSTa gaje // tajo moha mAyA haro daMjaroSI, sajo puNya poSI najo te a roSI // 13 // gati cAra saMsAra apAra pAmI, AvyA Aza dhArI praju pAya khAmI // tuhIM tuhIM tuhIM praju paramarAgI, java pheranI zRMkhalA moha nAMgI ||14||maaniyeN vIrajI arja ke eka morI, dIjeM dAsakU sevanA caraNa torii|| puNya udaya huu~ guru Aja mero, viveke lahyo meM praju darza tero||15||ti|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMda. 51 // atha zrI gautamASTaka baMda // // vIra jiNesara kero ziSya, gautama japo nizadisa // jo kIjeM gau tamanuM dhyAna, to ghara vilase nave nidhaan||1|| gautama nAmeM girivara caDhe, manovAMbita helA saMpaje // gautama nAmeM nAve roga, gautama nAmeM sarva saMyo ga // 2 // je vairI viruyA vaMkamA, tasa nAmeM nAve ikaDA // nUta preta navi khaMDe prANa, te gautamanAM karuM vakhANa // 3 // gautama nAme nirmala kAya, gautama nAmeM vAdhe Aya // gautama jinazAsana zaNagAra, gautama nAmeM jayajayakAra // 4 // zAla dAla surahA ghRta gola, manovAMDita kA pama taMbola // ghara sugRhiNI nirmala citta, gautama nAmeM putra vinIta // 5 // gautama udayo avicala nAMNa, gautama nAma japo jaga jANa // mahoTAM maM dira meru samAna, gautama nAmeM saphala vihANa // 6 // ghara mayagala ghomA nI joma, vArU pahoMce vAMchita koma // mahiyala mAne mahoTA rAya, jo tU The gautamanA pAya // 7 // gautama praNamyAM pAtaka Tale, uttama naranI saMga ta male // gautama nAmeM nirmala jhAna, gautama nAmeM vAdhe vAna // 7 // puNya vaMta avadhAro sadu, guru gautamanA guNa bahu // kahe lAvaNyasamaya kara joDa gautama tUThe saMpati koma // e|| iti // ||ath navakArano baMda // // puhA // vAMchita pUre vividha pareM, zrI jinazAsana sAra // nizce zrI navakAra nitya, japatAM jayajayakAra // 1 // aDazaTha adara adhika phala, nava pada nave nidhAna // vItarAga khayaMmukha vade, paMca parameSThi pradhAna // 2 // ekaja adara eka citta, samasyAM saMpatti thAya // saMcita sAgara sAtanAM, pAtaka dUra palAya // 3 // sakala maMtra zira mukuTamaNi, saGguru nASi ta sAra // so naviyAM mana zuddhazu, nitya japIyeM navakAra // 4 // baMda // navakArathakI zrIpAla narezvara, pAmyo rAjya prsijh||smshaan viSe zivanAma kumarane, sovana puriso siph|| nava lAkha japaMtAM naraka nivAre, pAme navano pAra // so naviyAM natteM cokhe citteM, nitya japIyeM navakAra // 5 // bAMdhi vamazAkhA ziMke besI, heThala kuMma hatAza // taskarane maMtra samapyoM zrAvakeM, uDyo te AkAza // vidhirIteM japaMtAM viSadhara viSa TAle, DhAle amRta dhAra // so // 6 // bIjorA kAraNa rAya mahAbala, vyaMtara puSTa Jain Educationa Intemational For Personal and Private Use Only Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. virodha // jeNe navakAreM hatyA TAlI, pAmyo yada pratibodha // nava lAkha japaMtAM thAye jinavara, isyo adhikAra // so0 // 7 // pavIpati zikhyo munivarapAseM, mahAmaMtra mana zuddha // paranava te rAyasiMha pRthivIpati, pAmyo parigala rik|| e maMtrathakI amarApura pahoto, cArudatta suvicAra // so // 7 // saMnyAsI kAzI tapa sAdhaMto, paMcAgni parajAle // dIge zrIpAsakumAre pannaga, adhabalato te TAle // saMjalAvyo zrInavakAra svayaMmukha, iMjjuvana avatAra // so // e // manazuLe japatAM mayaNAsuMdarI, pAmI priya saMyoga // zNa dhyAnathakI kaSTa TaTyuM ubaranu, rakta pittano roga // nizcezuM japatAM navanidhi thAye, dhanaMtaNo AdhAra / / so0 // 10 // ghaTamAMde kRSNa jujaMgama ghAlyo, gRhiNI karavA ghAta // parameSThi prajAveM hAra phUlano vasudhAmAMhi vikhyAta // kamalAvatIyeM piMgala kIdho, pApa taNo parihAra // so // 11 // gayaNAMgaNa jAti rAkhI grahIne, pADI bANa prahAra // pada paMca suNatAM pAMmupati ghara, te thakSa kuMtA nAra // e maMtra amUlaka mahimA maMdira, navaHkha naMjaNahAra // so|| 15 // kaMbala saMbaleM kAdava kADhyAM, zakaTa pAMcazeM mAna // dIdhe navakAreM gayA devalokeM, vilase amara vimAna // e maMtrathakI saMpati vasudhAmAM lahI, vilase jainavihAra // so0 // 13 // Age covIzI huz anaMtI, hoze vAra anaMta // navakAra taNI koz Adi na jANe, ema nAMkhe arihaMta // pUrava dizi cAre Adi prapaMceM, samare saMpati thAya // so // 14 // parameSThi surapada te paNa pAme, je kRta karma kaThora ||puuNgrgiri upara pratyada pekhyo, maNidhara ne eka mora // saha guru sanmukha vidhe samaraMtAM, saphala janama saMsAra // so // 15 // zali kAropaNa taskara kIdho,lohakharo prsijh||tihaaNshejeN navakAra suNAvyo, pAmyo amaranI rijh||shetthne ghara AvI vighna nivAsyA,sureM kriimnohaar||so||16 paMca parameSThi jJAnaja paMcaha,paMca dAna caaritr|pNc sadyAya mahAvrata paMcaha, paMca samiti samakita // paMca pramAda viSaya tajo paMcaha, pAlo paMcAcAra ||so ||17||klsh|| bappaya // nitya japIyeM navakAra,sAra saMpatti sukhadAyaka // sika maMtra zAzvato,jape ema zrI jaganAyaka // zrI arihaMta susijha,zuddha AcArya gnniijeN||shrii uvadyAya susAdhu,paMca prmesstthiithunniijeN|nvkaar sAra saMsAra De ku zala lAna vAcaka kahe / eka citteM ArAdhatAM,vividha jJachi vAMDita lhe||1|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMda. 53 // atha zrI zola satIno baMda // // Adi nAtha AdeM jinavara vaMdI, saphala manoratha kIjiyeM e||prcaateN uThI mAMgalika kAmeM, zola satInAM nAma lIjiye e||1|| bAla kumArI jaga hitakArI, brAhmI jaratanI bahenamI e // ghaTa ghaTa vyApaka adara rUpeM, zola satImAMhe je vamI e // 2 // bAhubala laginI satIyaziromaNi, suMdarI nAmeM jhaSanasutA e // aMka varUpI trijuvanamAMhe jeha anupama guNajutA e // 3 // caMdanabAlA bAlapaNAthI, zIyalavatI zupha zrAvikA e // amadanA bAkulA vIra pratilAnyA, kevala lahI vrata nAvikA e||4|| ugrasena dhuzrA dhAriNI naMdanI, rAjimatI nema vavanA e||jobn veze kAmane jItyo, saMyama leza deva pukhanA e||5|| paMca jaratArI pAMmava nArI, pada tanayA vakhANIyeM e // eka zo AThe cIra pUrANAM, zIyalamahimA tasa jANIyeM e // 6 // dazaratha nRpanI nArI nirupama, kauzalyA kulacaMDikA e // zIyala salUNI rAma janetA, puNya taNI paraNAtikA e||7|| kozaM vika gameM saMtAnika nAmeM, rAjya kare raMga rAjIyo e // tasa ghara gRhiNI mRgAvatI satI,surajuvaneM jasa gAjIyo e // sulasA sAcI zIyaleM na kAcI, rAcI nahiM viSayAraseM e // mukhamu jotAM pApa palAye, nAma letAM mana usase e|||| rAma raghuvaMzI tehanI kAminI, janakasutA sItA satI e // jaga sahu jANe dhIja karaMtAM, anala zItala thayo zIlathI e // 10 // kAce tAMtaNe cAlaNI bAMdhI,kUvAthakI jala kADhIyu e // kalaMka utAravA satI sunanA, caMpA bAra udhAmIyu e ||11||surnr vaMdita zIyala akhaM mita, zivA zivapadagAminI e // jehane nAmeM nirmala thazyeM,balihArI tasa nAmanI e // 12 // hastinAgapureM pAMmurAyanI, kuMtA nAmeM kAminI e // pAMmava mAtA dase dasAranI,bahena pativratA padminI e||13||shiiylvtii nAmeM zIlabatadhAri NI, trividhaM tehane vaMdIyeM e||naam japaMtAM pAtaka jAye, darisaNa purita ni kaMdIyeM e||'|| niSidhA nagarI nalaha nariMdanI, damayaMtI tasa gehinI e||sN kaTa pamatAM zIyalaja rAkhyuM, trijuvana kIrti jehanI e // 15 // anaMga ajItA jagajana pUjitA, pupphacUlA ne pranAvatI e // vizvavikhyAtA kAmitadAtA, zolamI satI padmAvatI e ||16||viireN nAMkhI zAstre sAkhI, udayaratana nAMkhe mudA e / vahANuM vAtAM je nara jaNaze, te laheze sukha saMpadAe // 17 // iti|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 pratikramaNa sUtra. // atha maMgala cAra // // sijhArtha nUpati sohe dAtriyakumeM, tasa ghera trizalA kAminI e|| gajavara gAminI poDhiya nAminI, cauda supana lahe jAminI e|| truTaka // jAminI madhye zolatAM re, supana dekhe baal||mygl vRSana ne kesarI, kamalA kusumanI mAla ||ch dinakara dhvajA suMdara, kalaza maMgala rUpa // padmasara jalanidhi uttama, amaravimAna anUpa // ratnano aMbAra ujjvala, vanhi nirdhUma jyota // kalyANa maMgalakArI mAhA, karata jaga udyota // cauda supana sUcita vizvapUjita, sakala sukhadAtAra // maMgala paheDhuM bolIyeM e, zrI vIra jagadAdhAra // 1 // magadha dezamA nayarI rAjagRhI, zreNika nAmeM narezarU e|| dhanavara govara gAma vase tihAM, vasunnUti vipra manoharu e ||truttkmnohru tasa mAninI, pRthavI nAmeM nAra // anUti AdeM aje,traNa putra tehane sAra // yajJakarma teNeM Adamu, bahu viprane smudaay|| teNeM same tihAM samosasyA, covIzamA jinarAya // upadeza tehano sAMjalI, lIdho saMyama nAra // agIyAra gaNadhara thApIyA, zrI vIreM teNI vAra // anUti gurunagateM thayo, mahA labdhino naMmAra // maMgala bIjuM bolIyeM, zrI gautama prathama gaNadhAra // // naMda nariMdano pAmalI puravareM, sakamAla nAmeM maMtrI sarU e||laablde tasa nArI anupama, zIyalavatI bahusukhakarU e||truttk|| sukhakarU saMtAna nava doya, putra putrI sAta // zIyalavaMtamAM ziromaNi, thUvinA jaga vikhyAta // mohavazeM vezyAmaMdira, vasyA varSaja bAra // joga nalI pereM nogavyA, te jANe sahu saMsAra // zuddha saMyama pAmI vi Saya vAmI, pAmI guru Adeza // kozyAAvAseM rahyA nizcala, magyo nahiM lavaleza // zuddha zIyala pAle viSaya TAle, jagamA je nara nAra // maMgala trIjuM bolIyeM, zrI dhUlina aNagAra // 3 // hema maNi rUpa maya gha mita anupama, jaDita kozIsAM tejeM Uge e // surapatinirmita traNa gaDha zonita, madhye siMhAsana jagamage e|| truTakAUgamage jina siMhAsanee, vA jina komA kom|| cAra nikAyanA devatA, te seve behu kara joma // prAtihA raja AThazuM re, cotrIza atizayavaMta // samavasaraNe vizvanAyaka, zone zrI jagavaMta // sura nara kinnara mAnavI, beThI te parSadA bAra // upadeza de a rihaMtajI, dharmanA cAra prakAra // dAna zIyala tapa jAvanA re, TAle saghalAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra maMgala tathA stutayaH karma // maMgala cothu bolIyeM, jagamAMhe zrI jinadharma ||e cAra maMgala gAvaze je, pranAteM dharI prema // te komi maMgala pAmaze, udayaratna nAMkhe em||4|| // atha zrI vItarAgASTakaM // bhujaMgaprayAta baMda // // zivaM zuddha bujha paraM vizvanAthaM, na devo na baMdhuna karma na kartA // na aMgaM na saMgaM na ceThA na kAmaM, cidAnaMdarUpaM namo vItarAgaM ||1||n baM dho na modo na rAgAdi lokaM, na yogaM na nogaM na vyAdhina zokaM ||n ko dhaM na mAnaM na mAyA na lonaM // ci0 // // na hastau na pAdau na ghrANaM na jihvA, na cakurna karNaM na vakraM na nimA // na svAmI na nRtyaM na devo na mayaM // ci0 // 3 // na janmaM na mRtyurna modaM na ciMtA, na kumo na jI to na kRzyaM na tuMDA // na svedaM na khedaM na varNaM na mujA // ci||4|| tridaMDe trikhaMDe hare vizvanAthaM, hRSIkeza vidhvasta karmA rijAlaM // na puNyaM na pApaM na cAdAdi prAyaM // ci0||5|| na bAlo na vRddho na tubo na mUDho, na khedaM na nedaM na mUrttina mehA // na kRSNaM na zuklaM na mohaM na taMDA // ci0||6|| na AdyaM na madhyaM na aMtaM na manyA, na avyaM na kSetraM na dRSTo na nAvA // na guruna ziSyo na hInaM na dInaM // ci0 // 7 // idaM jJAna rUpaM svayaM tattvavedI, na pUrNa zUnyaM na caityasvarUpI // na cAnyo'nya ninnaM na paramArthamekaM // ci|| // zArdUlavikrImitaM vRttaM // AtmArAma guNAkaraM guNanidhiM caitanyaratnAkaraM, sarve nUtagatAgate sukhaHkhe jhAte tvayA sarvage // trailokyAdhipate svayaM svamanasA dhyAyati yogI zvarA, vaMde taM harivaMzaharSahRdayaM zrImAn hRdAnyudyatam // e|| iti // ||ath stutayovikhyate // // tatra prathama zrI sImaMdhara jinathoya // // sImaMdhara jinavara, sukhakara sAheba deva // arihaMta sakalanI, jAva dharI karUM seva // sakala Agama pAraga, gaNadhara nAMkhita vANI // jayavaMtI ANA, jJAnavimala guNakhANI // 1 // e thoya cAra vakhata paNa kahevAya je. ||ath sImaMdharajinanI thoya // // zrIsImaMdhara deva suhaMkara, muni mana paMkaja haMsA jI // kuMthu ara jina aMtara janamyA, tihuzraNa jasa parazaMsA jI // suvrata nami aMtara varI dIdA, zikSA jagata nirAseM jI // udaya peDhAla jinAMtaramA praju, jAze zivavaha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 pratikramaNa sUtra. pAseM jI // 1 // batrIza causaki causaki maliyA, gasahi ukikA jii|| cana ama ama malI madhyama kAleM, vIza jinezvara dikA jii||do cau cAra jaghanya daza jaMbu, dhAya purakara mokAreM jI // pUjo praNamo AcArAMgeM, prava canasAra ujhAreM jI // 2 // sImaMdhara vara kevala pAmI, jinapada khavaNa nimitteM jI // artha nidezana vastu nivezana, detAM suNata vinIteM jI // chA daza aMga pUravayuta raciyAM, gaNadhara labdhi vikasiyAM jI // apaDAvasiya jinAgama vaMdo, adara padanA rasiyAM jI // 3 // ANAraMgI samakitasaMgI, vividha jaMga vratadhArI jI // canaviha saMgha tIratha rakhavAlI, sahu upava haranArI jI // paMcAMgulI sUri zAsanadevI, detI tasa jasa jhaki jI // zrIzunavIra kahe ziva sAdhana, kArya sakalamAM sichi jI // 4 // iti // ||ath Adi jinastuti prAraMjaH // ||aadi jinavara rAyA, jAsa sovanna kAyA, marudevI mAyA, dhorI laMbana pAyA // jagata sthiti nipAyA zuddha cAritra pAyA, kevala sirIrAyA.moda nagareM sidhAyA // 1 // savi jana sukhakArI, moha mithyA nivArI,puragati puHkha jArI, zoka saMtApa vArI ||shrenni kSapaka sudhArI, kevalAnaMtadhArI, namiyeM nara nArI, jeha vizvopakArI // 2 // samavasaraNa bega, lAge je jina mIga, kare gaNapa pazchA, caMDAdi dihaa||chaadshaaNgii varihA,{ thatAM TAle riThA, navijana hoya hikA, dekhi puNya garihA // 3 // sura samakitavaMtA, jeha jhaLa mahaMtA, jeha sujanasaMtA, TAliyeM muja ciMtA // jinavara sevaMtAM, vighna vAre puraMtA, jina uttama thuNaMtA, padmaneM sukha ditA // 4 // iti // ||ath zAzvata jinastuti // ||ssn caMDAnana vaMdana kIjeM. vAriSeNa phuHkha vAre jI // varkamAna ji navara valI praNamo, zAzvata nAma e cAre jI // jaratAdika kSetra malI hove, cAra nAma citta dhAre jI // teNeM cAra e zAzvata jinavara, namIyeM nitya savAreM jI // 1 // Urdhva adho tI lokeM tha,komI pannaraze jANo jii|| upara komI baheMtAlIza praNamo, amavanna lakha mana ANo jI // trIza sahasa eMzI te upara, biMba taNo parimANo jii||asNkhyaat vyaMtara jyoti SImAM, praNamuM te suvihANo jI // 2 // rAyapazreNI jIvA nigameM, jagavatI sUtraM jAMkhI jii||jNbuuliippnnttii gaNAMgeM, vivarIne ghaNuM dAkhI jI // valIya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutayaH 527 zAzvatI jJAtAkalpamAM, vyavahAra pramukhaM yakhI jI // te jina pratimA lope pApI, jihAM bahu sUtra ve sAkhI jI // 3 // e jina pUjAthI ArA dhaka, IzAnaiMdra kahAyA jI // tima sUriyAna pramukha bahu suravara, devI taNA samudAyA jI // naMdIzvara hA mahotsava, kare ati harSa jarAyA jI // jina uttama kalyANaka divaseM, padmavijaya name pAyA jI // 4 // // atha zrI siddhacakrastuti // // jina zAsana vaMbita, pUraNa deva rasAla // jAveM javi jaNI yeM, siddhacaka guNamAla || trihuM kAleM ehanI, pUjA kare ujamAla || te mara mara pada, sukha pAme suvizAla // 1 // ahaMta siddha vaMdo, yAcArija uvasAya, muni darisaNa nANa, caraNa tapa e samudAya // e navapada samudita, siddhacakra sukhadAya // e dhyAneM javinAM, java koTi duHkha jAya // 2 // yAso caitrI mAM, zudi sAtamayI sAra // pUnama lageM kIjeM, nava bila niradhAra // doya sahasa gaNeyuM, pada sama sAmA cAra // ekAzI yAMbila tapa, zrAgamane anu sAra // 3 // siddhacakrano sevaka, zrI vimalesara deva || zrIpAlatI pareM, sukha pUre svayameva // duHkha dohaga nAve, je kare ehanI seva // zrIsumati suno, rAma kahe nityameva // 4 // iti // // siddhacakrastuti // // arihaMta namo vali siddha namo, cAraja vAcaka sAhu namo // darzana jJAna cAritra namo tapa, e siddhacakra sadA praNamo // 1 // arihaMta anaMta yA thAze, vali jAva nirakepe guNa gAze // parikramaNAM devavaMdana vidhizuM bila tapa gaNuM gaNo vidhizuM // 2 // baripAlI je tapa karaze, zrIpAla taNa pareM java taraze // siddhacakrane kuNa Ave toleM, ehavA jina Agama guNa bole || 3 || sAmAcAre varaseM tapa pUrUM, e karma vidAraNa tapa zurU || siddhacaka manamaMdira thApo, nayavimalesara vara yApo // 4 // iti // // atha bIja tithinI stuti // // dina sakala manohara, vIja divasa su vizeSa // rAya rANA praName, caMdra tI jyAM rekha || tihAM caMdra vimAneM, zAzvata jinavara jeha || huM bIja to dina, praNamaM NI neha // 1 // ajinaMdana caMdana, zItala zItalanAtha // aranAtha sumati jina, vAsupUjya ziva sAtha // ityAdika jinavara, janma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ezana pratikramaNa sUtra. jJAna nirvANa // huM bIjataNe dina, praNamuM te suvihANa // 2 // parakAzyo bIjeM, chavidha dharma jagavaMta // jema vimalA kamalA, viula nayanavikasaMta // Agama ati anupama, jihAM nizcaya vyavahAra / / bIjeM savikIjeM, pAtaka no parihAra // 3 // gajagAminI kAminI, kamala sukomala cIra // cake sarI kezarI, sarasa sugaMdha zarIra // kara joDI bIjeM, huM praNamuM tasa pAya // ema labdhivijaya kahe, pUro manoratha mAya // 4 // iti // ||ath paMcamInI stuti // // zrAvaNa zudi dina paMcamI e, janamyA nema jiNaMda to // zyAmavarNa tana zojatuM e, mukha zAradako caMda to||shs varasa praju AukhuM e, brahmacA rI jagavaMta to||asstt karama heleM haNI e, pahotA mukti mahaMta to // 1 // aSTA pada Adi jina e, pahotA muktimakAra to|| vAsupUjya caMpApurI e, nema mukti giranAra to // pAvApurI nagarImAM vali e, zrI vIrataNuM nirvANa to|| sameta zikhara vIza siddha huA e, zira vahu tehanI ANa to||2|| nemanAtha jhAnI huvA e, nAMkhesAra vacanna to||jiivdyaa guNavelamI e, kojeM tAsa jata na to|mRssaan bolo mAnavI e, corI citta nivAra to||anNt tIrthaMkara ema kahe e, parahariyeM paranAra to // 3 // gomeda nAmeM yada jalo e, devIzrIzaM bikA nAma to||shaasn sAMnidhya je kare e, kare vati dharmanAM kAma to||t pagabanAyaka guNa nilo e, zrI vijayasainya surirAya to ||ssndaas pAya sevatAM e, saphala karo avatAra to // 4 // iti zrI paMcamIstuti saMpUrNA // // atha aSTamInI stuti // // maMgala ATha karI jasa pAgala, nAva dharI surarAjajI // AujAtinA kalaza karine, nhavarAve jinarAja jii||viir jinezvara janma mahotsava, kara tAM zivasukha sAdhe jii||aavmnuN tapa karatAM ama ghara,maMgala kamalA vAdhe jI // 1 // aSTa karama vairI gajagaMjana, aSTApadapareM balIyA jii||aatthme ATha surUpa vicArI, mada AThe tasa galIyA jI // aSTamI gatipareM pahotA ji navara,pharasa Au nahiM aMga jI // AThamanuM tapa karatAM ama ghara, nitya nitya vAdhe raMga jI // 2 // prAtihAraja ATha virAje, samavasaraNa jina rAje jii||aagdde ATha zo Agama nAMkhI, navi mana saMzaya lAMje jI // AThe je pravacananI mAtA, pAle niraticAro jii|| Agmane dina aSTa prakAreM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pae stutayaH jIvadayA citta dhAro jI // 3 // aSTaprakArI pUjA karIne, mAnava javaphala lIjeM jI // siddhAz devI jinavara sevI, aSTa mahAsiddhi dIjeM jii||aatth marnu tapa karatAM lIjeM, nirmala kevala jJAna jI // dhIra vimala kavi sevaka naya kahe, tapathI koDi kalyANa jI // 4 // iti // ||ath ekAdazInI stuti // // ekAdazI ati rUamI, goviMda pUje nema // koNa kAraNa e parva maho TuM, kaho mujhazuM tema // jinavara kalyANaka ati ghaNAM, ekazo ne pNcaas|| tiNa kAraNa e parva mahoTuM, karo mauna upavAsa // 1 // agiyAra zrAvaka taNI pratimA, kahe te jinavara deva // ekAdazI ema adhika sevo,vanagajA jima reva // covIza jinavara sayala sukhakara, jesA surataru caMga // jema gaMga nirmala nIra jeha, karo jinazuM raMga // 2 // agIyAra aMga lakhAviyeM, agIyAra pAgaM sAra // agiyAra kavalI viMTaNAM, uvaNI pUMjaNI sAra // cAbakhI caMgI vividharaMgI, zAstra taNe anusAra // ekAdazI ema Ujavo, jema pAmiyeM navapAra // 3 // vara kamalanayaNI kamalavayaNI, kamala sukoma la kAya // jujadaMDa caMDa akhaMDa jehane, samaraMtAM sukha thAya // ekAdazI ema mana vasI, gaNi harSa paMmita ziSya // zAsanadevI vidhana nivAro, saMgha taNAM niza disa // 4 // iti stuti // ||ath vIza sthAnakanA tapanI stuti // ||prbe gautama vIrajiNaMdA, samavasaraNa bega sukhakaMdA, pUjita amara suriMdA // kema nikAce pada jinacaMdA, kiNa vidha tapa karatAM navaphaMdA, TAle puritaha daMdA // tava nAMkhe prajujI gataniMdA, suNa gautama vasunUtinaMdA, ni mala tapa araviMdA // vIza thAnaka tapa karata mahiMdA, jima tAraka samudAyeM vRMdA, tima e savi tapa kaMdA // 1 // prathama padeM arihaMta namIjeM, bIje sika pavayaNa pada trIje, AcAraja thera uvIjeM // upAdhyAya ne sAdhu grahI jeM, nANa daMsaNa pada vinaya vahIjeM, agIyArame cAritra lIjeM // banavayadhA riNaM gaNIjeM, kiriyANaM tavassa karIjeM, goyama jiNANaM lahIjeM // cAritra nANa zruta tibassa kIjeM, trIje lava tapa karata suNIjeM, e savi jina tapa lIjeM // 2 // Adi namo pada saghale ThavIza, bAra pannara bAra valI batrIza, daza paNavIsa sagavIsa // pAMca ne samaza: tera gaNIza,sattara nava ki 67 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 530 pratikramaNa sUtra. riyA paJcavIza, bAra ahAvIza cavIza // sIttera gavanna pIstAlIza,pAMca logassa kAussagga rahIza, nokaravAlI vIza // eka eka par3heM upavAsaja vIza, mAsa khaTeM eka ulI karIza, zma sijhAMta jagIza // 3 // zakteM e kAsaNuM tivihAra, ha ahama mAsa khamaNa udAra, pamikamaNAM doya vAra // ityAdika vidhi gurugama dhAra, eka pada dhArAdhana nava pAra, ujamaNuM vi vidha prakAra // mAtaMga yada kare manohAra, devI sijhAI zAsana rakhavAla, saM ghavighana apahAra // khimAvijaya jasa Upara pyAra, zuna naviyaNa dharmI AdhAra, vIravijaya jayakAra // 4 // iti // ||ath paryuSaNa stuti // // sattarajedI jinapUjA, racIne, snAtra mahotsava kIjeM jI // Dhola dadA mA nerI napherI, jabarI nAda suNIjeM jI // vIrajina Agala nAvanA nA vI, mAnavajava phala lIjeM jI // parva pajUsaNa pUrva puNyeM, AvyAM zma jA NIjeM jI // 1 // mAsa pAsa valI dasama suvAlasa, cattArI aha kIjeM jii|| upara valI daza doya karIne, jima covIza pUjIjeM jI // vaDA kalpano baha karIne, vIra vakhANa suNIjeM jI // paDavene dina janma mahotsava, dhavala maM gala varatIjeM jI // 2 // ATha divasa lageM amAri palAvI, ahama, tapa kIjeM jI // nAgaketunI pareM kevala lahIyeM, jo zulajAveM rahIyeM jI // telAdhara dina traya kaTyANaka, gaNadhara vAda vadIjeM jI // pAsa nemIsara aMtara trIje, Sana caritra suNIjeM jI // 3 // bArazeM sUtrane sAmAcArI, saMvatsarI pamikamiyeM jI // caityapravAmI vidhizu kIjeM, sakala jaMtune khAmI jeM jii|| pAraNAne dina sAhammIvatsala, kIjeM adhika vamAI jii|| mAnavi jaya kahe sakala manoratha, pUro devI sikAI jI // 4 // iti // ||ath rohiNItapanI stuti // // nakSatra rohiNI jedina Ave, ahorata pauSadha karI zuna nAveM, ca javihAra mana lAve // vAsupUjyanI cakti kIjeM, gaNaNuM paNa tasa nAma japI jeM, varasa sattAvIza lIjeM // thomI zaktaM varasa te sAta, jAvajIva athavA vikhyAta, tapa karI karo karma ghAta // nijazakti UjamaNuM Ave, vAsupU jyA biMba jarAve, lAla maNimaya gave ||1||shm atIta ane varttamA na anAgata vaMde jina bahumAna, kIjeM tasa guNa gAna // tapakArakanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 531 nakti AdarIyeM, sAdharmika valI saMghanI kariyeM, dharma karI java tarI yeM // roga soga rohiNI tapeM jAya, saMkaTa Tale tasu jasa bahu thAya, tasa sura nara guNa gAya // nIrAzaMsa paNe tapa eha, zaMkA rahita paNe karo teha // navanidhi hoya jima geha // 2 // upadhAna thAnaka jinakalyANa, siddhacakra zatruMjaya jANa, paMcamI tapa mana Ae || paDimAtapa rohiNI sukhakAra, kanakAvalI ratnAvalI sAra, muktAvalI manohAra // zrAuma caudaza ne varddhamAna, ityAdika tapAMde pradhAna, rohiNI tapa bahu mAna // iNIpareM jAMkhe jinavara vANI, dezanA mIThI amiya samANI, sUtre teha guMthANI // 3 // caMmA yakSaNI yakSa kumAra, vAsupUjya zAsana sukhakAra, vighna miTAvana hAra || rohiNItapa ka ratA jina jeha, iha java parajava sukha lahe teha, anukrame javana beha // zrAcArI paMmita upakArI, satya vacana jAMkhe sukhakArI, kapUravijaya vrata dhArI // khimA vijaya ziSya jina guru rAya, tasa ziSya guru muU uttama yAya, padmavijaya guNa gAya // 4 // iti // // atha stavanono samudAya likhyate // // tatra zrI sImaMdhara jina stavana // imara AMbA yAMvalI re ||e dezI // // purakalava vijayeM jayo re, nayarI puMrurIgiNI sAra // zrI sImaMdhara sA hibA re, rAya zreyAMsa kumAra || jiNaMdarAya // dharajo dharma saneha // 1 // e kaNI || mahoTA nhAnA aMtaro re, giruyA navi dAkhaM // zazi darisa sAyara vadhe re, kairava vana vikasaMta // ji0 // 2 // ThAma kuThAma na lekhave re, jaga varasaMta jaladhAra // kara doya kusumeM vAsiyeM re, bAyA savi AdhAra // ji0 // 3 // rAyane raMka sarikhA gaNe re, udyoteM zazI sUra // gaMgAjala te bihu~ tathA re, tApa kare savi dUra // ji0 // 4 // sarikhA sahane tAravA re, tima tumeM vo mahArAja // muzuM aMtara kima karo re, bAMde yAnI lAja // ji0 // 5 // mukha dekhI TIluM kare re, te navi hoya pramANa || mujaro mAne savito re, sAhiba teha sujANa // ji0 // // 6 // vRSanalaMbana mAtA. satyakI re, naMdana rukamiNI kaMta // vAcakajasa ema vInave re, jayanaMjana bhagavaMta // ji0 // 7 // iti // // atha sImaMdhara jina stavana // // suNo caMdAjI, sImaMdhara paramAtama pAseM jAjo // muja vinatI, prema Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 532 pratikramaNa sUtra. dharIne eNI pareM tumeM sNjlaavjo||e shaaNknnii|| je traNya juvanano nAyaka be, jasa coza iMza pAyaka De, nANa darisaNa jehane khAyaka // suNo // 1 // jenI kaMcana varaNI kAyA De, jasa dhorI laMbana pAyA be, puMgarI giNi nagarIno rAyA // suNo0 // 2 // bAra parSadAmAMhi birAje , jasa cotrIza atizaya bAje , guNa pAMtrIza vANIyeM gAje ne // suNoNa // 3 // navijananeM te pamibohe , tuma adhika zItala guNa zohe , rUpa dekhI navijana mohe // suNoNa // 4 // tuma sevA karavA rasIyo DhuM, paNa jaratamAM dareM vasIyo buM, mahAmoharAya kara phasIyo buM // sunno||5|| paNa sAhiba cittamAM dhariyo be, tuma ANAkhaga kara grahiyo be, paNa kAMzka muphathI DarIyo ne // suNoNa // 6 // jina uttama pUMTha have pUro, kahe padmavijaya thA zUro, to vAdhe mujha mana ati nUro ||sunno|| 7 // ||ath zrI tIrthamAlAstavanaM likhyate // // zatruje RSana samosasyA jalA guNa jakhyA re|| siddhA sAdhu anaMta // tIratha te namuM re // tIna kalyANaka tihAM thayAM, mugateM gayA re // nemIzvara giranAra // tii||1|| aSTApada eka deharo, giri sehrore|| jarateM jarAvyAM biNb||tiiaaaabu caumukha ati jalo, trijuvana tilo re|| vimala vase vastu pAla // tI0 // sametazikhara sohAmaNo, raliyAmaNo re // siddhA tIrtha kara vIza ||tii||nyrii caMpA nirakhIyeM, haiye harakhIyeM, re // sijhA zrI vAsu pUjya ||tii||3|| pUrva dizeM pAvA purI, ru narI re||mukti gayA mahAvIra ||tii|| jesalamera juhArIyeM, uHkha vArIyeM re||arihNt biMba aneka ||tii0 ||4||vikaanerj vaMdIyeM, cira naMdIye re // arihaMta deharAM ATha ||tii|| sorisaro saMkhezvaro paMcAsaro re, phalodhI thaMjaNa pAsa // tii||aNtrik aMjAvaro, amIro re // jIrAvalo jaganAtha // tI // trailokya dIpaka deharo, jAtrA karo re // rANapureM risahesa // tI // 6 // zrInAmulAI jAda vo, gomI stavo re // zrIvarakANo pAsa // tI0 ||nNdiishvrnaaN deharAM, bAvana jalAM re // rucakakuMmaleM cAra cAra // tI0 // // zAzvatI azAzvatI, pratimA batI re // varga mRtyu pAtAla // tI0 // tIratha yAtrA phala tihAM, hojo mupha zahAM re // samayasuMdara kahe ema // tI0 // // iti // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 533 ||ath zrI sijhAcalajIna stavana likhyate // // AMkhamIyeM re meM Aja zatrujaya dIge re, savA lAkha TakAno dAhAmo re, lAge mune mIge re|| saphala thayo re mahArA manano umAho,vAhAlA mahA rA javano saMzaya nAMgyore // naraka tiryaMca gati dUra nivArI, caraNe prajujIne lAgyo re // zatrujaya dIgo re // 1 // e aaNknnii|| mAnava navano lAho lIjeM // vA0 // dehaDI pAvana kIjeM re // sonA rUpAne phUlaDe vadhAvI,premeM pradadi NA dIjeM re // zatru // // ughaDe pakhAlIne kezareM gholI ||vaa|| zrIzrA dIzvara pUjyA re // zrI sijhAcala nayaNe jotAM, pApa mevAsI dhrujyA re // zatru // 3 // zrImukha saidharmA surapati AgeM // vA // vIra jiNaMda ema bole re ||trnny nuvanamAM tIratha mahoTuM, nahiM ko zatrujaya toleM re|| sh|| // 4 // iMjasarIkhA e tIrathanI ||vaa|| cAkarI cittamAM cAhe re // kAyAnI to kAyara kADhI, sUrajakuMmamAM nAhe re // sh|| // 5 ||kaaNkre kAMkare zrI sijhde|| vA // sAdhu anaMtA sijhA re // te mATeM e tIratha mahoTuM, ujhAra anaMtA kIdhA re sh|| // 6 // nAjirAyA suta nayaNeM jotAM ||vaa|| meha amIrasa vUga re // udayaratna kahe Aja mahAre poteM, zrI AdIzvara tUga re sh||dhru0 // savA0 // 7 // iti // ||ath zrIsikAcala stavana // // vimalAcala nitya vaMdIyeM, kIjeM ehanI sevA // mAnuM hAtha e dharmano, zivataruphala levA // vi0 ||1||ujaal jinagRhamaMmalI, tiyAM dIpe uttaM gA // mArnu himagiri vijrameM, AI aMbaragaMgA vi0 // 2 // koI anere jaga nahIM, e tIratha toleM // ema zrImukha hari AgaleM, zrIsImaMdhara bole ||vinn // 3 // je sadhalAM tIratha kasyAM, yAtrA phala kahIyeM // tehathI e giri neTatAM, zatagaNuM phala lahIyeM // vi0 // 4 // janama saphala hoya tehano, je e giri vaMdeM // sujasa vijaya saMpada lahe, te nara cira naMde ||vi||5|| ||ath zrIsiddhAcalajInuM stavana // dezI lAlananI // // sijhagiri dhyAvo navikA, sijhagiri dhyAvo // ghera begaM paNa bahe phala pAvo navikA, bahu phala pAvo // e aAMkaNI // naMdIsara yAtrAyeM je phala hove, tethI bamaNeruM phala puMDaragiri hove // ja0 // puM // 1 // tiga NuM rucakagiri cogaNuM gajadaMtA, tethI bamaNeruM phala jaMbu mahaMtA // ja0 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 534 pratikramaNa sUtra. jaM // khaTagaNuM dhAtakI caitya juhAreM, batrIsa gaNe5 phala puraskala vihAre // na // pu0 // 2 // tethI terazagaNuM phala meru caitya jUhAreM, sahasa gaNeruM phala sametazikhare // j0|| sa0 // lAkha gaNeruM phala aMjana giri jUhAreM, daza lAkha gaNeruM phala aSTApada giranAreM // j0||0||3|| koDi gaNeruM phala zrIsijhAcala neTeM, jema re anAdinAM purita umeTeM // j0|| ku0|| jAva anaMteM anaMta phala pAve, jJAna vimala sUri ema guNa gAve, ||naa e||4|| // atha zrI sametazikhara girinuM stavana // krIDA karI ghera viyo // e deshii|| // sameta zikhara jina vaMdiyeM, mahoTuM tIratha eha re|| pAra pamADe nava taNo, tIratha kahIye teha re // sa0 // 1 // ajitathI sumati jiNaMda lageM, sahasa muni parivAra re|| padmapranu ziva sukha vasyA,traNaze aDa aNagAra re|| s|||| pAMcaze muniparivArazeM, supAsa jiNaMda re // caMpranu zreyAMsa lageM, sAthe sahasa muNiMda re // sa // 3 // hajAra munirAjazu, vimala jinezvara sikAM re // sAta sahasazuM caudamA, nija kAraja vara kIdhAre // // sa // 4 // ekazo AThazuM dharmajI, navazezuM zAMtinAtha re // kuMthu ara eka sahasazaM, sAco zivapura sAtha re // sa // 5 // mahinAtha zata pAMca zuM, muni nami eka hajAra re // tetrIza muniyuta pAsajI, variyA ziva sukha sAra re ||s|| 6 // sattAvIza sahasa traNazeM, upara jaMgaNapaMcAsa re // jina parikara bIjA keza, pAmyA zivapura vAsa re // sa0 // // e vIze jina eNe giri, sijhA aNasaNa leI re // padmavijaya kahe praNamIneM,pAsa zAmala, ceI re // sa0 // 7 // iti // // atha sametazikharajItuM stavana // ||jsh pUjo lAla, sameta zikharagiri upara pAsajI zAmalA // jina na kti lAla, karatAM jinapada pAve Tale nava AmalA // e AMkaNI ||rii pAlI darzana karIyeM, nava nava saMcita pAtaka hariyeM, nija bAtama pueyaraseM nari yeM // ja0 // 1 // e girivara nitya sevA kIjeM, jima ziva sukhaDAM karamAM lIjeM, cidAnaMda sudhArasa nitya pIjeM // ja0 // 2 // jihAM zivaramaNI varavA AvyA, ajitAdika vIze jinarAyA, bahu munivara yuta ziva va dhU pAyA // jaya0 // 3 // teNeM e uttama giri jANo, karo seva Atama For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni 535 karI zANo, e pharI pharI nahiM Ave TANo // jaya0 // 4 // tumeM dhana kaNa kaMcananI mAyA, karatAM azuci kInI kAyA, kima tarazo viNa e girirAyA // ja0 // 5 ema zunamati vacana suNI tAjAM, e jajo jagaguru Atama rAjA, giri pharase dharI mana zuci mAjA // jaya0 // 6 // saMvata sarariSi gaja caMda same, phAguNazudi trIja budhavAra game, giridarzane karatAM citta rame // jaya0 // 7 // pranu padapadma taNI sevA, karatAM nitya lahiyeM ziva mevA, kahe rUpavijaya muU te hevA // jaz // 7 // iti // // atha zrI giranAranUSaNa nemanAthajInuM stavana // // go vAbaramAM cAravAM, Ahirano avatAra // rUmu gokulIyuM // e dezI // ||raajul unnI mAlIye, jape jomI haath||saaheb zAmalIyA // kAmaNagArA kaMthajI,urA Avo nAtha // sA // 1 // mukha maTakALu tAharUM, aNiyAlA locanna saa|| mohanagArI mUrateM, modyaM mAharuM manna // sA // 2 // vahAlA kema rahyA vegalA,toraNa unnA aay|saa||purv purava puNyeM meM lahyo,evo Aja banAva ||saa||3|| ehave sahu pazuyeM malI, kIdho sabalo zora ||saa|| bomAvI pAbA vaTyA, rAjula cittahuM cora ||saa|||| sahasA vanamAMhe jaz, sahaja puruSa saMghAta ||saa|| sarva virati nArI varI, ApaNa sarakhI jAta ||saa|||| paMcA vanameM dahAmale, pAmyA kevala nANa // sA // lokAlokaprakAza tuM, jANe Ugyo naannsaa,||6||raajul AvI raMgazuM, lAgI prajune pAya ||saannaamujne mUko ekalI, kema zivamaMdira jAya ||saa||7|| vItarAga nAveM vasyA, saMyama laza jinahAtha // sA zivamaMdira nelAM thayAM, avicala behuno sAtha // sA // 7 // vAcaka rAma vijaya kahe, suNa khAmI aradAsa // sA // rAjula jema tArI tumeM, tema tAro hu~ dAsa // sA // e // iti // ||ath zrIaSTApadajItuM stavana // kuMara gaMjAro najareM // dekhatAM jI // e dezI // // cau a dasa doya baMdIyeM jI,vartamAna jagadIza re // aSTApada gIrI UpareM jI, namatAM vAdhe jagIza re||c|||| jarata naratapati jinamukheM jI, uccariyAM vrata bAra re // darzana zuchine kAraNe re, covIza prajuno vihAra re // ca // 2 // uMcapaNe koza tiga kayu jI, yojana eka vistAra re // ni ja nija mAna jarAvIyAM jI, biMba vapara upagAra re // ca // 3 // aji Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 pratikramaNa sUtra. tAdika cau dAhiNe jI, parime paumAz zrApa re // anaMta AdeM daza uttareM jI, pUrve rikhana vIra pATha re // ca // 4 // rikhana ajita pUrve rahyA jI, e paNa Agama pAu re||aatm zakte kare jAtarA jI,te navi mukti vare haNI ATha re ||c||5|| dekho acaMno zrI siphAcaleM jI, huvA asaMkhya ujhAra re // Aja dine paNa NeM giri jI, jagamaga caitya udAra re ||c|| // 6 // raheze utsarpiNI lageM jI, devamahimA guNa dAkhi re // siMha ni SadyAdika thirapaNe jI, vasudeva hiMmanI sAkha re // ca // 7 // kevalI jina mukha meM suNyaM jI, zNe vidhe pATha pagaya re // zrI zujavIra vacana raseM jI, gAyo rikhana zivAya re // ca // // iti // // atha zrIyAbujInuM stavana // citta ceto re // e dezI // Adi jiNesara pUjatAM, duHkha meTo re // AbU gaDha dRDha citta // navi jara neTo re // delavADe deharAM namI // 70 // cAra parimita nitya ||n // // 1 // vIza gaja bala padmAvatI // du0|| cakesarI avya ANa // ja0 // zaMkha diye aMbI suri // ku0 // paMca koza vahe bANa // na0 // 2 // bAra pAtasA phItIne // phu0|| vimalamaMtrI AhlAda // ja0 // avya narI dharatI kIyo // ku0 // Sana deva prasAda // // 3 // bihu~tara adhikAM AThazeM // 0 // biMba pramANa kahAya // na0 // pannarazeM kArIgareM // pu0 // varSa trikeM te thAya // ja0 // 4 // avya anupama kharaciyuM // // lAkha trepana bAra koma // ja0 // saMvata daza avyAzIyeM // ku0 // pratiSTA karI mana homa // na // 5 // derANI jegaNInA gokhamA // 70 // lAkha aDhAra pramANa // ja0 // vastupAla tejapAlanI // 3 // e doz kAMtA jANa ||n||6|| mUla nAyaka nemIzvaru / u0 // cArazeM amazaha biMba // ja0 // rUSana dhAtumayI deha re // pu0|| ekazo pIstAlIza biMba // ja0 // 7 // caumukha caitya jUhAriyeM // 5 // kAussaggIyA gunnvNtaaj||baaeN mitta tehamAM kahuM // pu0|| aganyAsI arihaMta // na0 // // acala gaDheM prajujI ghaNA // 3 // yAtrA karo huziyAra ||naa komita phala je lahe // kunn|| te praju nakti vicAra // na // e // sAlaMbana nirAlaMbaneM // ku0 // praju dhyAne java pAra // ja0 // maMgalalIlA pAmiyeM // 0 // vIravijaya jaya kAra // j0||10||iti // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 537 ||ath zrI arbuda girinuM stavana // // cAlo cAlo ne rAja, giridhara ramavA jazya // e dezI ||shraavo Avo ne rAja, arbuda giri jayeM // zrI jinavaranI nakti karIne, Atama nirmala thazye ANae AMkaNI // vimala vasahinA prathama jiNesara, mukha nirakhe sukha pazye // caMpaka ketakI pramukha kusumavara, kaMveM To mara vIyeM ||aa||1|| jamaNe pAse lUNaga vasahi, zrI nemIzvara nmiiyeN| rAjimatI vara nayaNeM nirakhI, phuHkha dohaga savi gamIyeM // A0 // 2 // sikAcala zrISana jinezvara, revata nema samarIyeM // arbuda girinI yAtrA karatAM, cihuM tIrtha citta dhriiyeN| Apa // 3 // maMgapa maMgapa vividha koraNI nirakhI hiyaDe urIyeM ||shriijinvrnaaN biMba nihAlI,nara nava saphalo karIyeM // A // 4 // avicala gaDha AdIzvara praNamI, azula karma savi hriiyeN| pAsa zAMti nirakhI jaba nayaNe, mana moDaM DaMgarIye // aa||5|| pAjeM caDhatAM Ujama vAdhe, jema ghoDe pAkharIye // sakala jinezvara pUjI kesara, pApa pamala savi hriyeN|aa||6||ekj dhyAMne, prajune dhyAtAM, manamAMheM navi mariye // jJAna vimala kahe praju supasAyeM,sakala saMgha sukha kariyeM ||aannaa|| // atha zrI rANakapurajItuM stavana // ||shrii rANakapura ralIyAmaNuM re ||laal||shrii AdIzvara deva // mana mohyu re|| uttaMga toraNa deharuM re ||laa|| nIrakhIjeM nityameva // m||1|| cau viza maMgapa cihuM dizeM re // laa|| caumukha pratimA cAra ||m|| trijuvana dIpaka deharuM re ||laa|| samovama nahiM saMsAra // m|| zrI0 // 2 // deharI corAzI dIpatI re ||laa||maaNddyo aSTApada mera ||m // caleM juhAsyAM jo yarAM re // lA // sUtA uThI savera ||m ||shrii0 // 3 // deza jANItuM deharu re ||laa|| mahoTo deza mevAma // m|| laka navANuM lagAvIyuM re ||laa|| dhana dharaNe poravAma // ma // zrI0 // 4 // kharatara vasa khAMtazaM re ||laa0|| nirakhaMtAM sukha thAya ||m|| pAMca prAsAda bIjAM valIre ||laa|| jotAM pA taka jAya // ma // zrI0 // 5 // Aja kRtAratha hu~ thayo re ||laa|| Aja thayo AnaMda // ma // yAtrA karI jinavara taNI re ||laa|| dUre gayuM kuHkha daMda // ma // shrii||6|| saMvata zola ne botera re // lA // mAgazira mAsa makAramA rANakapureM yAtrA karI re ||laa|| samayasuMdara sukhakAra ||maa|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53na pratikramaNa sUtra. // atha zrIsiddhacakrajItuM stavana // AlelAlanI dezI // ||smrii zAradA mAya, praNamI nijaguru pAya // Ale lAla // sika caka guNa gAyazuM jI // e sijhacakra AdhAra, navi utare java paar||aannaa te naNI navapada dhyAyazuM jI // 1 // sijhacaka guNageha, jasa guNa anaMta accheha // // samasyAM saMkaTa upazame jI // lahiyeM vAMDita noga, pAmI savi saMjoga // A // sura nara AvI bahu name jI // 2 // kaSTa nivAre eha, rogarahita kare deha // zrA0 // mayaNAsuMdarI zrIpAlane jI // e si ucakra pasAya, ApadA dU, jAya ||aa|| Ape maMgala mAlane jI ||3||e sama avara nahiM koya, seve te sukhIyo hoya ||yaa|| mana vaca kAyA vaza karI jI // nava AMbila tapa sAra, pamikamaNuM doya vAra // // devavaMdana traNa TaMkanAM jI // 4 // deva pUjo traNa vAra, garaguM te doya hajAra // aa|| snAna karI nirmala paNe jI // ArAdhe siddhacakra, sAnnidhya kare te nI zaka ||aa|| jinavara jana Age naNe jI // 5 // e sevo niza dIsa, kahiyeM vIzavA vIza ||aa|| Ala jaMjAla savi pariharo jI // e ciMtA maNi ratna, ehanAM kIjeM yatna // A // maMtra nahiM eha upareM jI // 6 // zrI vimalesara yadA, hojo mupha pratyada ||aa|| hUM kiMkara buM tAdaro jI pAmyo tuMhIja deva, niraMtara karUM have seva // A // divasa valyo have mAharo jii||7|| vinati karuM buM eha, dharajo muphaneha // aa|| tamaneM zuM kahIyeM valI valI jI // zrIlakSmI vijaya guru rAya, ziSya kesara guNa gAya // aa|| amara name tuU lalI lalI jI // 7 // iti // ||ath zrI saMbhavanAthajInuM stavana // // sAhiba sAMjalo re, saMjava araja hamArI // navocava hu~ jamyo re, na sahi sevA tumArI // naraya nigodamAM re, tihAM huM bahu nava nmiyo||tum vinA kuHkha sahyAM re, ahoniza krodhe dhamadhamiyo // sA // 1 // iMDiya vaza paDyo re, pAlyAM vrata navi suseM // trasa paNa navi gaNyA re, haNIyA thAvara huMze // vrata citta navi dhaDaM re, bIjuM sAcu na bolyuM // pApanI go mI re, tihAM meM hazmag khoTyuM // sA0 // 2 // corI meM karI re, cavi ha adatta na TAyuM // zrI jina ANazuM re, meM navi saMyama pAbyuM // madhu kara taNI pareM re, zuddha na hAra gavekhyo // rasanA lAlaceM re, nIrasa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni, 53e piMDa uvekhyo|| sA // 3 // nara nava dohilo re, pAmI moha vaza pamI yo // parastrI dekhIne re, mupha mana tihAM jaI aDiyo ||kaam na ko sasyAM re, pApeM piMka meM narIyo // sudha budha navi rahI re, teNe navi Atama tarIyA // sA // 4 // lakSmInI lAlace re, meM bahu dInatA dAkhI // topaNa navi malI re, malI to navi rahI rAkhI // je jana anilase re, teto tehathI nAse // tRNasama je gaNe re, tehanI nitya rahe pAseM // sA0 // 5 // dhana dhana te narA re, ehano moha vichoDI // viSaya nivArIne re, jehane dharmamAM jomI // anadaya te meM nakhyAM re, rAtrinojana kIyAM // vrata u navi pAli yAM re, jehavAM mUlathI lIdhAM ||saa // 6 // anaMta nava hu~ jamyo re, jama tAM sAhiba maliyo // tuma vinA koNa diye re, bodha rayaNa muU bliyo| saMbhava Apajo re, caraNa kamala tuma sevA // naya ema vInave re, suNajo devAdhidevA // sA // 7 // iti // // atha zrI zaMkhezvarajInuM stavana // // sahajAnaMdI zItala sukha jogI to, phuHkha hariye staavrii|| kezara caMdana gholI pUjo re kusumeM // amRtavelinA vairInI beTI to, kaMta hAra tehano ari // ke0 // 1 // tedanA svAmInI kAMtAnuM nAma to, eka varaNe lakSaNa nrii|| ke0 // te dhura thApIne Agala uviyeM to, USmANa caMDaka khaMdhArI // // // pharasano varaNa te nayana pramANe to, mAtrA suMdara zira dharI ||ke|| vIsarAja suta dAhaka nAmeM to, tigavaraNAdi dUre karI // ke0 // 3 // ekavIzame pharase dharI karaNa to, anidha te sama harI // ke0 ||aNtsthe bIjo vara TAlI to, zivagAmI gati AcarI // ke|| // 4 // vIza pharasa valI saMyama mAne to, AdikaraNa dharI dila dhrii|| ke|| INeM nAmeM jinavara nitya dhyAuM to, jinahara jinakuM prihrii|||| // 5 // tryaMbakeM dAhyo vRSa jana bole to, vAta e dilameM na utarI // ke0 // aja Izvara paNa sItAnI AgeM to, jAsa vivaza naTatA dharI // ke0 // 6 // te jinataskara tUM jinarAjA to, hari praName tuU pAjaM parI // // bAla paNe upagAreM haripati, sevana bala laMbana hari // ke // 7 // pranu pratya yika jazalIhota rahiyeM to, nava navamAM nahIM zalI kalI // ke // mana maMdira mahArAja padhAre to, hari udayeM na vinAvarI // ke0 // // sA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 540 pratikramaNa sUtra. raMgamAM saMpA jI Urakata, dhyAna anujava leharI // ke // zrI zujavarI vijaya zivavahUne to, ghara teDatAM doya gharI // ke0 // e iti // ||ath zrI zaMkhezvarajInuM stavana // ||aNtrjaamii suNa alavesara, mahimA trijaga tumAro // sAMjalIne zrAvyo hu~ tIreM, janama maraNa phuHkha vAro ||1||sevk araja kare ye rAja, amane zivasukha Apo // e zrAMkaNI // sahukonAM manavAMchita pUro, ciMtA sahunI cUro // ehaq biruda ke rAja tumArUM, kema rAkho bo dUro // se||5|| sevakane valavalato dekhI, manamAM mahera na dharazo // karuNAsAgara kema kahe vAzo, jo upakAra na karazo // se // 3 // laTapaTanuM have kAma nahIM be, pratyakSa darisaNa dIjeM // dhuMADe dhIjeM nahI sAhiba, peTa paDyAM patI je // se // 4 // zrI zaMkhezvara maMgaNa sAhiba, vInatamI avadhAro // kahe jinaharSa mayA kara mujane, navasAyarathI tAro // se // 5 // iti // ||ath zrIpArzvanAthajInuM stavana // // sajanI morI pAsa jiNesara pUjo re // sa0 // jagamAM deva na dUjo re // sa // sAraMga para zaNagAra re|| s||prjaa doya prakAra re||1||s0 // jinapaDimA jayakAra re // sa ||vaarii jAuM vAra hajAra re // e aaNknnii|| ||s0|| gaNadhara sUtre vakhANI re // sa // siddhanI upamA ANI re||s|| samakitanI vRddhikArI re // sa // te kema jAze nivArI re // sa // 2 // // sa0 // nagava aMgeM dhAro re|| s|| cAraNa muni adhikAro re // sa // jinapamimA jinasarakhIre // sa // sUtra uvavAI nirakhI re // sa0 // 3 // // sa0 // rAyapaseNI nAMkhI re // sa // jIvAnigameM dAkhI re // sa // vyavahAre paNa AkhI re // sa // zuki paDimA sAkhI re // sa 4 // // sa // jaMbUpannatti gaNAMga re // s|| bole dazamuM aMga re // laNa ||maahaa nizItheM vicAro re // sa0 // pUjAno adhikAro re // sa0 // 5 // sa0 // sAtame aMgeM vikhyAta re // sa // ANaMda zrAvaka vAta re // sa // ana unI pamimA vArIre // sa // sUdhA samakita dhArI re // sa0 // 6 // s|| jhAtA pAu dekhAve re // sa // kumati narama na jAve re ||snn|| ema ane ka sUtra sAkha re // sa // kaho have kehano vAMka re // sa0 // 7 // sa // arcA arocaka thA re ||s // nava damakamAM jAze re // sa // jIva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 541 karama vaza jANo re // sa // kuNa ghumaka kuNa rANo re // sa0 // // sa0 // jinavara sevA sAro re // sa // viSaya karo parihAro re // sa // sevA prabaMdhaka nAva re // s|| navajala taravA nAva re|| s0|| e|| s|| maNi udyota pranu sAco re // s0|| jehavo hIro jAco re // s|| zaMkA mana navi lAvo re // sa0 // zuM kAjUM kahevarAvo re|| sa0 // 10 // iti // // atha zrI dIvAlI, stavana // // vAdahAjInI vATamI ameM jotAM re // e dezI // // jaya jinavara jaga hitakArI re, kare sevA sura avatArI re, gautama pamuhA gaNadhArI // 1 // sanehI vIrajI jayakArI re|| aMtaraMga ripune trAse re, tapa kopATopeM vAse re, laDaM kevala nANa ulhAseM // sa // 2 // kaTi laMke vAda vadAya re, paNa jinasAthe na ghaTAya re, teNeM harilaMbana pranu pAya // sa0 // 3 // savi suravahU the thezkArA re, jalapaMkajanI pareM nyArA re, tajI tRSNA joga vikArA // sa // 4 // prajudezanA amRtadhArA re, jina dharma viSe rathakArA re, jeNe tAsyA meghakumArA // sa // 5 // gautamane kevala AlI re, vasyA khAMtiyeM ziva varamAlI re, kare uttama loka dIvA lI // sa // 6 // aMtaraMga alaba nivArI re, zuna saGAnane upagArI re, kahe vIra vinu hitakArI // sa0 // 7 // iti samAptam // // atha zrImahAvIra svAmInI janma kuMdalInuM stavana // desIkerabAnI // // sevadhI saMcala gheriyAM, alabele sAMjha, kyuM re lagA ati beriyAM // e aaNknnii|| dIye binAM na cale. geru na pIche vale, bAbata Apa uberiyAM // alabe // kyuM ||jaagy atula balI, mAgata aTakalI, janma bali graha cArIyAM // a|| kyuM // 1 // saMvata pAsa Iza, do zata aDatAlIza // ujjvala caitara terazeM // 0 // kyuM0 // zATha ghamI na UNI, uttarAphAla guNI, maMgala vAra nizAvazeM // a|| kyuM // 2 // sijhiyoga ghamI, panna ra cAreM carI, velA muhartta trevIzame // a0 // kyuM // lagna makara vahe, khAmI janama lahe, jIva sukhI sahu te sme|| // kyuNg||3|| trizalA rANIyeM jAyo, deva devIyeM gAyo, suta sijhAratha nUpako // a0|| kyuN|| maMgala ketu lagne, ravi budha cothe navaneM, dazame zanizcara uccko||ssnnaakyuNg ||||pNthme jIva rAhu, sAtame veda sAhu, keMja juvana graha maMmalI // a0 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 542 pratikramaNa sUtra. ||kyuNgaanaagy juvana zazI,zukra saMtAna vasI,megha dhuA eka vIjalI ||a|| kyuMga // 5 // caMdizA vipAkI, mAsa juvana bAkI, janma dazA zanI saMya mI ||aaakyuN ||guru mahAdazAmeM, kevala jJAna pAme, tAmukha bAnI mere dila ramI // a0 // kyuM // 6 // thAvara vigalameM, kAla anaMta name, meMbI ni kalIyA sAthameM ||aaakyuN|| nAraka tiri gati, sukha na eka rati kAla nigamiyo anAthameM // a|| kyuMga // 7 // bahota meM nAca nace, ciDhaMgati coka biceM, neka na meliyeM nAtha jii||akyuN|| potaprakAza diye, Aza nirAza kiye,alaga kiyA meM AjathI ||akyuNgaajaa mAnava gaNa lh|, tuma sanmukha rahI, bera bera ziva mAgate ||a|| kyuNg|| bAta na ura kahu~, lIye binA na raheM, bAla haTyo rasa lAgate // a0 // kyuM ||e // nAth najara karI, bera na eka ghamI, sadA magana sukha laheraseM // akyuM // maM gala turavarA, gAvata aparA, zrI zulavIra pranu maheraseM ||akyuN // 1 // // atha zrI siddhanagavAna- stavana // // sijhanI zonA re zI kahuM ||e AMkaNI // siddha jagata zira zojatA ramatA AtamarAmalakSmI lIlAnI laheramAM, sukhIyA ne ziva gama // sinn|| // 1 // mahAnaMda amRtapada namo, siddhikaivalya nAma // apunarjava brahmapada valI, adaya sukha vizarAma // si // 2 // saMzreya nizreya adarA, phuHkha samastanI hANa // nivRtti apavargatA, modamukti nirvANa // si // 3 // acala mahodaya pada laDaM, jotAM jagatanA gtth|| nija nija rUpeM re jUjuzrA, vItyAM karma te ATha ||si // 4 // aguru laghu avagAhanA, nAmeM vikase vada nna // zrI zunavIrane vaMdatAM, rahiyeM sukhamAM maganna // si0 // 5 // iti // // atha varSamAna svAmIjI, stavana // ||raag dhnyaashrii|| gIruyA re guNa tuma taNA, zrI vardhamAna jinraayaare|| suNatAM zravaNeM amI kare, mahArI nirmala thAye kAyA re ||gii||1|| tuma guNa gaNa gaMgAjaleM, huM kIlI nirmala thAlaM re // avara'na dhaMgho AdaraM, nizi dina torA guNa gAuM re ||gii|||| jIvyA je gaMgAjaleM, te bIbarajala navi pese re // je mAlatIphUleM mohiyA, te bAvala jai navi bese re // gI0 // 3 // ema ameM tuma guNa gogguM // raMgeM rAcyA ne valI mAcyA re // te kima para sura AdaraM, je paranArI vaza rAcyA re // gI // 4 // tuM gati tuM mati A Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 543 stavanAni. zaro, tuM avalaMbana muja pyAro re // vAcaka jasa kahe mAhare, tuM jIvana jIva AdhAro re // gI0 // 5 // iti // // atha zrI samakitanuM stavana // // DhAla pahelI // te mupha miThAmi ukkama // e dezI // // sAMjala re tuM prANIyA, sadaguru upadezo // mAnava nava dohilo lahyo, uttamakula eso // 1 // sAMga // devatattva navi ulakhyo, gurutattva na jA eyo // dharmatattva navi sadahyo, hiyaDe jJAna na Aeyo // 2 // sAMga // mi thyAtvI sura jinapratye, sarakhA karI jANyA // guNa avaguNa navi ula khyA, vayaNe vakhAeyA // 3 // sAMga // deva thayA moheM grahyA, pAseM rahe nA rii|| kAmataNe vaze je paDyA, avaguNa adhikArI // 4 // sAMga // keza krodhI devatA, valI krodhanA vAhyA // ke koIthI bIhatA, hathIyAra savAhyA ||5||saaN|| krUra najara jehanI ghaj, dekhaMtAMmariyeM // musA jehanI ehavI, tehathI zuM tarIyeM // 6 // sAMga // pATha karama sAMkala jaDyAM, name javahI makAro // janma maraNa java dekhIye, pAmyA nahiM pAro // 7 // sAMga // deva thaz nATaka kare, nAce jaNa jaNa AgeM // veSa karI rAdhA kRSNano, valI nidA mAge // 7 // sAMga // mukheM karI vAye vAMsalI, pahere tana vAghA // jAvaMtAM nojana kare, ehavA cama lAgA // e|| sAMga // dekho daitya saMhA. ravA, thayo udymvNto||hri hiraNAkaza mArIyo, narasiMha balavaMto // 10 // ||saaN|| matsya kaba avatAra laz, sahu asura vidArayA // daza avatAreM jUju thA, daza daitya saMhAsyA // 11 // sAMga mAne mUDha mithyAmati, ehavA pa Na devo // phari phari avatAra le, dekho karmanI Tevo // 12 // saaN|| khAmI sohe jehavo, tehavo parivAro // ema jANIne pariho, jinaharSa vicAro // 13 // sAMga // iti // // DhAla bIjI // udhava mAdhavane kahejo // e dezI // // jaganAyaka jinarAjane, dAkhaviyeM sahI deva // mUkANA je karmathI, sAre surapati seva // 1 // ja0 // krodha mAna mAyA nahiM, nahiM lona a jJAna // rati arati vede nahiM, bAMDyAM mada sthAna // 2 // ja0 // nikhA zoka corI nahiM, nahiM vayaNa alIka // matsara naya vadha prANano, na kare tahakIka // 3 // ja0 // premakrImA na kare kadI, nahiM nArI prasaMga // hA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 pratikramaNa sUtra. syAdika aDhAra e, nahiM jehane aMga // 4 // j0|| padmAsana pUrI karI, bega arihaMta // nizcala loyaNa tehanAM, nAsAgra rahaMta // 5 // ja0 // jinamunA jinarAjanI, zagaM parama ubAsa // samakita thAye nirmaduM, tape jJAna ujAsa // 6 // ja0 // gati A gati sahu jIvanI, dekhe lokA loka // manaH paryAya savI taNA, kevala jJAna loka // 7 // j0|| mUrti zrIjinarAjanI, samatAnaMmAra // zItala nayana suhAmaNAM, nahiM vAMka lagA ra // // ja0 // hasata vadana harakhe haiyuM, dekhi zrIjinarAya suMdara babi prajudehanI, zonA varaNI na jAya // e // ja0 // avara tnn| ehavI babi, kihAM ema dIsaMta // devatattva e jANIyeM, jinaharSa kahaMta ||1||jnn // DhAla trIjI // jattaNInI dezI // // zrI jinavara pravacana nAMkhyA, kuguru taNA guNa dAkhyA // pAsabAdi, ka pAMce, pApa zramaNa kahyA sAce // 1 // gRhInA maMdirathI ANI, AhAra kare nAta pANI // suve jaMghe niza dIsa, pramAdI vizavA viish||2|| kiriyA na kare kiNi vAra, pamikamaNuM sAMU savAra // na kare paccarakANa sadyAya, vikathA karatAM dina jAya // 3 // ghRta dUdha dahIM apramANa, khAye na kare paJcarakANa // jJAna darzana ne cAritra, mUkI dIdhAM supavitra // 4 // suvi hita muni sAmAcArI, pAle nahiM te anngaarii||aahaarnaa doSa bAyAla, TAle nahiM kiNahI kAla // 5 // dhaba dhaba dhasamasato cAle, kAce jaleM deva pakhAle // arcA racanA vaMdAve, vastrAdika zonA banAve // 6 // pari graha valI jAjA rAkhe, valI valI adhikAne dhAkhe // mAThI karaNI je kahIye, te saghanI jiNameM lahiyeM // 7 // ehavA je kuguru AraMnI, muni sAdhu kahevAye daMnI // kizkamma prazaMsA karIyeM, navanava gRhamAM avatariyeM // // lohAnI nAvA tole, javasAyaramAM je bole // jinaharSa jalo ahi kAlo, paNa kugurunI saMgati TAlo // e|| // DhAla cothI // kara jomI Agala rahI // e dezI // ||gunn giruyA guru ulakho, hiyaDe sumati vicArI re // guru suparIkSA do hilI, jUla paDe nara nArI re ||1||gunn|| pAMca iMghiya je vaza kare, pAMca mahA vrata pAle re // cAra cAra kaSAya tajI jeNe, pAMce kiriyA TAle re||2||gunnaa pAMca samiti samitA rahe, tina gupti je dhAre re||doss baheMtAlIza lITAne, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 545 pANIjAta AhAre re // 3 // // mamatA bAMkI dehanI, nirlonI nirmAyI re|| navavidha parigraha parihare, cittameM ciMte na kAM re // 4 // guNa ||dhrmtnnaaN upakaraNa dhare, saMyama pAlavAkAjeM re // nUmi joI pagalAM jare, loka vi rodhathI lAje re // 5 // guNa // pamilehaNa nirati vidhe, kare pramAda nivA rI re // kAleM zuddhakriyA kareM, zchA joga nivArI re // 6 // guNa // vastrA dika zurU eSaNI, le dekhI suvizeSe re // kAla pramANe khapa kare,dUSaNa Tala tAM dekhe re // 7 // gunn|| kurakI saMbala je kayAM, sAnnidhya kemahI na rAkhe re|| de upadeza yathAsthiteM, satyavacana mukha nAMkhe re // // guNa // tana mahelAM mana UjalAM, tapa karI khINI dehI re ||bNdhn be bedI karI, vicare jana niHlehI re // e|| guNa // ehavA guru joI karI, AdarIyeM zuna jAveM re // bIjuM tattva sugurutaNuM, e jinaharSa kahAve re // 10 // gu0|| // DhAla pAMcamI // karma na bUTe re prANIyA // e dezI // ||jvsaayr taravA laNI, dharma kare ho sAraMna // pabara nAveM re besIne, taravo samula urlana // 1 // ja0 // Ape gokula gAyanAM, Ape kanyA re dAna // Ape kSetra puNyArthe, brAhmaNane deza mAna // 2 // na0 // khUTAve ghANI valI, pRthivI dAna suprema // golA kalazA re moriyA, Ape hala tila he ma // 3 // ja0 // valI khaNAve re khAMtazeM, kUyA suMdara vAva // puSkariNI ka raNI nalI, sarovara sakhara talAva // 4 // na kaMda mUla mUke nahIM, a gyArazane ho dIsa // AraMja te dina ati ghaNo, dharma kihAM jagadIza // 5 // nA yAga kare home tihAM, ghomA nara ne re bAga / home jalacara mImakAM, dharma kihAM vItarAga // 6 // nA kare sadAye re noratA, jIvataNA AraMja // haNe mahiSa ne bokamA, jehathI naraka sulaMna // 7 ||n|| sAre sarAve brAhmaNa kane, pUrvajanAM re zarAdha // temI poSe re kAgamA, dekho eha upAdhi // // n|| tIratha jAya godAvarI, gaMgA gayA prayAga // nhAye zraNa gala nIrameM, dharma taNo nahiM lAga ||nnaalaa ityAdika karaNI kare, parajava su khane re kAja // kahe jinaharSa male nahIM, ehathI zivapurarAja ||1||n|| // DhAla hI ||re jAyA tupha viNa ghamI reDa mAsa // e dezI // ||dhrm kharo jinavara taNo jI,ziva sukhano dAtAra ||shrii jinarAjeM prakA ziyo jI, jehanA cAra prakAra // 1 // navika jana, jJAna vicArI re joya // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 pratikramaNa sUtra. purgati paDatA jIvane jI, dhAre te dharma hoya // na e AMkaNI // paMca mahAvata sAdhunAM jI, daza vidha dharma vicAra // hita karIne jinavara kahyAM jI, zrAvakanAM vrata bAra // // ja0 // paMcuMbara cAre vigaya jI, viSa sahu mATI re hIma // rAtrinojanane kahyAM jI, bahubIjAMno nIma // 3 // ja0 // gholavamAM valI rIMgaNAM jI, anaMtakAya batrIza // aNajANyAM phala phUla mAM jI, saMdhANAM niza dIsa // 4 // ja0 // calita anna vAsI thayuM jI, tucha saha phala dada // dharmi nara khAye nahIM jI, e bAvIza anadaya // 5 // j|| na kare nirUMdhasapaNe jI, gharanA AraMna dhIra // jIvataNI jayaNA ghaNI jI, na piye aNagala nIra // 6 // na // ghRta pareM pANI vAvare jI, bIye karatAM pApa // sAmAyikatrata poSadhe jI, TAle navanA tApa // 7 // j|| suguru sudeva sudharmanI jI, sevA nakti sadIva // dharmazAstra suNatAM thakAM jI, samaje komala jIva // ||n // mAsa mAsane yAMtare jI, kuza agra muMje vAla // kalA na pahoMce zolamI jI, zrI jinadharma vizA la // // j0|| jinadharma muktipurI dIye jI, cajagati vramaNa mithyAtva // ema jinaharSa prakAziyeMjI, trIjuM tattva vikhyAta // 10 // ja0 // iti // // DhAla sAtamI // madhukara Aja raho re mata calo // e dezI // // zrIjinadharma ArAdhiyeM jI, karI nija samakita shujh|| naviyaNa // tapa japa kiriyA kIdhalI jI, lekhe paDe vishujh||1|| j0|| shrii0|| kaMcana kazI kazI lIjIyeM jI, nANuM lIjeM parIkha ||n|| deva dharma guru joznejI, AdariyeM suNi zIkha ||2||n0 // zrI0 // kuguru kudeva kudharmane jI, para hariye viSa jema // na0 // suguru sudeva sudharmaneM jI, grahIyeM amRta tema // 3 // na // zrI0 // mUladharma to jina kahyo jI, samakita surataru eha // na // nava nava sukha saMpattithakI jI, samakitazuM dhari neha // 4 // // // shrii|| sattarazai batrIza same jI, nana zudi dazamI dIsa ||naas makitasIttarI e racI jI, pura pATaNa sujagIza // 5 // j0|| shrii|| naNa jo guNajo nAvazuM jI, lezo avicala zreya ||naa zAMtiharSavAcaka taNo jI, kahe jinaharSa vineya ||6||naashrii|| iti samakitasittarI saMpUrNA // ||ath zrI ArAdhanAnuM stavana prAraMjaH // // dohA // sakala siphidAyaka sadA, covIze jinarAya // sahagurusA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 547 minI sarasatI,premeM praNamuM pAya // 1 // trijuvanapati trizalA taNo, naMdana guNa gaMjIra // zAsananAyaka jaga jayo, varSamAna vaDa vIra // 2 // eka dina vI ra jiNaMdane, caraNe karI praNAma // navika jIvanA hita jaNI, pUche gautama khAmi // 3 // muktimArga zrArAMdhiyeM, kaho keNI pareM arihaMta // sUdhA sa rasa tava vacana rasa, nAMkhe zrI nagavaMta // 4 // aticAra Alozye, vrata dha rIyeM guru sAkha // jIva khamAvo sayala je, yoni corAzI lAkha // 5 // vidhizu valI vosirAviyeM, pApasthAna aDhAra // cAra zaraNa nitya anusa ro, niMdo kurita AcAra // 6 // zujakaraNI anumodiyeM, nAva jalo mana ANi // aNasaNa avasara AdarI, navapada japo sujANa // 7 // zujagati ArAdhana taNA, e 3 daza adhikAra // citta ANIne Adaro, jima pAmo navapAra // // iti // // DhAla pahelI // e liMmI kihAM rAkhI // e dezI // jhAna darisaNa cAritra tapa vIraja, e pAMce AcAra // eha taNA zha nava parajavanA, Alozya aticAra re // 1 // prANI jJAna jo guNakhA NI // vIra vade ema vANI re // prANa // guru ulavIyeM nahiM guru vinayeM, kAleM dharI bahumAna // sUtra artha tajnaya kari sUdhAM, naNIyeM vahI upa dhAna re // 2 // prA0 // jhAnopakaraNa pATI pothI, uvaNI nokaravAlI // teha taNI kIdhI AzAtanA, zAna nakti na saMjAlI re // 3 // prA0 // ityAdika viparItapaNAthI, zAna virAdhyu jeha // A nava paranava valiya navonaveM, miThAmukkama teha re // 4 // prANI // samakita khyo zujha jANI // jinavacaneM zaMkA navi kIjeM,navi paramata anilaass|| sAdhutaNI niMdA pariha rajo, phalasaMdeha ma rAkha re // 5 // prANa ||s|| mUDhapaNuM baMmo parazaMsA, guNavaM tane zrAdariye // sAhammI dharme karI sthiratA, nakti prastAvanA karIyeM re||6 prANa // sa0 // saMghacaitya prAsAdataNo je, avarNavAda mana lekhyo // avya devako je vaNasADyo, viNasaMtAM uvekhyo re // 7 // prANa ||snn|| ityAdika viparItapaNAzrI,samakita khaMDyu jeha ||aajvnn|| milA ||jaa praannii||caaritr vyo citta ANI // pAMca samiti traNa gupti virAdhi, AThe pravacana mAya // sAdhutaNe dharme paramAdeM, azubha vacana mana kAya re // // prA0 // cA // zrAvakane dharme sAmAyika, posahamAM mana vaalii|| je jayaNApUrvaka je AThe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 pratikramaNa sUtra. pravacanamAya na pAlI re // 10 // prA0 // cA0 // ityAdika viparItapaNAthI, cAritra maholyuM jeha // zra nava0 // miThA0 // 11 // prA0 // cA0 // bAreM deM tapa navi kIdhuM, bate yogeM nijazakteM // dharme mana vaca kAyA vIraja, navi phoraviyuM jagateM re // 12 // prA0 cA0 // tapavIraja zrAcAreM iNI pareM, vividha virAdhyAM jeha // A java0 // miThA0 // 13 // prA0 // cA0 // vIya vizeSa cAritra kerA, aticAra AloiyeM || vIra jinesara vaya sune, pApa mayala savi dhoiyeMre // 14 // prA0 cA0 // iti // // DhAla bIjI // pRthivI pANI teja vAu, vanaspati // e pAMce yAvara kahyAM e // kari karSaNa yaraMja, kSetra je khemIyAM // kUvA talAva khaNAvIyA e // 1 // ghara raMja aneka, TAMkAM joyarAM memI mAla caNAvIyA e // liMpaNa ghuMpaNa kAja, eNIpareM parapareM // pRthivIkAya virAdhIyA e // 2 // dhoyaNa nAha pANI, kIla pakAya // DhotI dhotI karI dUhavyAM e // jAtIgara kuMjAra, loha sovanagarA // jAmanuMjA // . lihAlAgarA e // 3 // tApaNa zekaNa kAjeM, vastra nikhAra // raMgaNa rAMdhaNa rasavatI e // eIpareM karmAdAna, pareM pareM kelavI // teja vAu virAdhIyA e // 4 // vADI vana ArAma, vAvI vanaspati // pAna phUla phala cUMTIyAM e // pahoMka pApamI zAka, zekyAM zukavyAM // bedyAM // 5 // alasIne eraMga, ghANI ghAlIneM // ghaNA tilAdika pIliyA e ||ghaalii koluM mAMhi, pIlI zelamI // kaMda mUla phala vecIyAM e // 6 // ema ekeMdriya jIva, daNyA haNAvIyA // haNatAM je anumodI yA e // java parajava jeha // vali // te mu0 // 7 // kramI saramIyAM kImA, gAmara gaMgolA, iyala pUrA mazIyAM e // vAlA jalo cUDela, vicalita rasatA // valI thANAM pramukhanAM e // 8 // ema beiMDiya jIva, nemeM dUhavyA // te mu Toll uddehI jUlIkha, mAMkana maMkomA // cAMcaka kIDI kaMthuA e // gada hayAM ghImela, kAnakhajUramA gIMgoDA dhaneDIyAM e // ema teiMDiya jIva, jemeM havyA || te mu0 // 10 // mAkhI matsara DAMsa, masA pataMgIyA // kaMsArI koliyAvaDA e // DhIMkaNa vIMDa tIDa, jamarA jamarIyo | koMtA baga khaDa mAMkI e // 11 // ema cauriMdriya jIva // je meM dU0. // te muka0 // jalamAM nAkhI jAla, jalacara dUvyA // vanamAM mRga saMtApIyAe // 12 // pIDyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 54e paMkhI jIva, pAmI pAzamAM // popaTa ghAlyA pAMjare e // ema paMceMjiya jIva, je meM dUhavyA // te mupha // iti // 13 // // DhAla trIjI // vANI vANI hitakarI jI // e dezI // // krodha lona laya hAsyathI jI, bolyAM vacana asatya // kUma karI dhana pArakAM jI, lIdhAM jeha adatta re // jinajI // 1 // milApukkaDa Aja // tuma sAkheM mahArAja re // jinjii|| deI sAraM kAja re // jinjii|| miNa // e AMkaNI // deva manuja tiryaMcanAM jI, maithuna sevyAM jeha // viSayArasa laMpaTapaNe jI, ghaNuM vimaMbyo deha re ji0||2|| mi0|| parigrahanI mamatA karI jI, lava lava melI zratha ||je jihAMnI te tihAM rahI jI, kona zrAvI sAtha re jii0||3|| mii|| rayaNIjojana je kasyAM jI, kIdhAM lakSya ajaya / / rasanArasanI lAla, jI, pApa kasyAM pratyada re // ji // 4 // // mi // vrata leI visArIyAM jI, valI nAMgyAM paJcakANa // kapaTa hetu kiriyA karIjI, kIdhAM Apa vakhANa re // ji0||5|| mi||trnn DhAla AThe he jI, AloyA aticAra // zivagati ArAdhanataNo jI, e pahelo adhikAra re // ji||6|| mi // iti // // DhAla cothI // sAhelaDInI deshii|| ||pNc mahAvrata aadro||saahelmii re||athvaa khyo vrata bAra to|| yathA zakti bana AdarI // sA0 // pAlo nira ticAra to // 1 // vrata lIdhAM saMjArI ye ||saa // hiyaDe dhariya vicAra to|| zivagati zrArAdhanataNo saa0|| e bIjo adhikAra to|||| jIva save khamAviyeM ||saa|| yoni corAzI lAkha tomana // zu0 karo khAmaNAM ||saannaakoshshuN roSa na rAkha to // 3 // sarva mitra karI ciMtavo // sA // kozna jANo zatru to // rAga dveSa ema prihro|| saa|| kIjeM janma pavitra to // // sAhammI saMghakhamAviyeM saa|| je upanI aprIti to // saGana kuTuMba karI khaamnnaaNsaa|| e jinazAsana rIti to // 5 // khamiyeM ane khamAviyeM ||saa||ehj dharmano sAra to // zivagati ArAdhana tnno||saa|| e trIjo adhikAra to||6||mRssaavaad hiMsA corI // sA // dhanamU; mehunna to // krodha mAna mAyA tRSNA ||saa|| prema dveSa paizunya to // 7 // niMdA kalaha na kIjIyeM // sA // kUDAM na dIjeM bAla to // rati arati mithyA tajo saa|| mAyA mosa jaMjAla to // // trividha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. trividha vosirAviyeM ||s|| pApasthAna aDhAra to // zivagati ArAdhanA to // sA // e cotho adhikAra to ||e|| // DhAla pAMcamI // have nisuNo yahAM zrAvIyA e|| e dezI // ||jnm jarA maraNeM karI e, e saMsAra asAra to // kasyAM karma sahuanu jave e, koz na rAkhaNahAra to // 1 // zaraNa eka arihaMtanuM e, zaraNa sika jagavaMta to // zaraNa dharma zrIjainano e, sAdhu zaraNaguNavaMta to // 5 // avaramoha savi parIharI e, cAra zaraNa cittadhAra to // zivagati ArAdhana taNo e, e pAMcamo adhikAra to // 3 // zrA nava paranava je kasyAM e, pApakarma keza lAkha to // AtmasAkheM niMdIyeM e,paDikkamiyeM guru sAkha to // 4 // mithyAmati va viyAM e, je jAMkhyAM utsUtra to // kumati ka dAgrahane vaze e, valI utthApyAM sUtra to // 5 // ghaDyAM ghaDAvyAM je gha NAM e, gharaTI hala hathIyAra to // java java melI mUkIyAM e, karatAM jI va saMhAra to // 6 // pApa karIne poSiyAM e, janama janama parivAra to // janmAMtara pahotA par3I e, kona kIdhI sAra to||7|| yA nava paranava je kasyAM e, ema adhikaraNa aneka to|| trividhaM trividhaM vosirAvIyeM e, ANI hRdaya viveka to // 7 // ukRta niMdA ema karIe, pApa kasyAM parihAra to // zivagati ArAdhanataNo e, e ho adhikAra to // e|| // DhAla bahI // Adi tuM jozne ApaNI // e dezI // // dhanya dhanya te dina mAharo, jihAM kIdho dharma // dAna ziyala tapAda rI, TAlyAM puSkarma // dha0 // 1 // zatrujAdika tIrthanI, je kIdhI yAtra // yugateM jinavara pUjIyA, valI pokhyAM pAtra // dha0 // 2 // pustaka jJAna lakhAviyAM, jiNahara jiNacaitya // saMgha caturvidha sAcavyA, e sAte kssetr|| ||dh0 // 3 // pamikamaNAM supareM kasyAM, anukaMpA dAna // sAdhu sUri uvadyA yaneM, dIdhA bahumAna ||dh // 4 // dharmakAraja anumodiyeM, ima vAraM vAra // zivagati ArAdhanataNo, sAtamo adhikAra // dha0 // 5 // nAva nalo ma na ANIyeM, citta ANI gama // samatAlAveM nAviyeM, e AtamarAma ||dh0 // 6 sukha duHkha kAraNa jIvane, koz avara na hoya // karma A pa je AcasyAM, jogaviyeM soya ||dh // 7 // samatA viNa je anusare, prANI puNyakAma // bAra upara te lIpaNuM, kAMkhara citrAma ||dh // 7 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 552 jAva nalI pareM nAviyeM, e dharmano sAra // zivagati ArAdhana taNo, e AThamo adhikAra // dha0 // e // iti // . // DhAla sAtamI // revatagiri UpareM // e dezI // // have avasara jANI, kariya saMleSaNa saar||annsnn zrAdariyeM, paccarakI cAra AhAra // labutA savi mUkI, bAMkI mamatA aMga // e bAtama khele, samatA zAna taraMga // 1 // gati cAre kIdhA, AhAra anaMta niHzaMka // paNa tRpti na pAmyo, jIva lAlaciyo raMka // ulaho e valI valI, aNasaNano pariNAma // ethI pAmIjeM, zivapada surapada gama // 2 // dhana dhanA zAli jaDa, khaMdho meghakumAra // aNasaNa ArAdhI, pAmyA navano pAra // zivamaM dira jAze, karI eka avatAra // ArAdhana kero, e navamo adhikAra // 3 // dazame adhikAreM, mahAmaMtra navakAra // manazrI navi mUko, zivasukha phala sahakAra // e japatAM jAye, urgati doSa vikAra // supareM e samaro, cauda pUravano sAra // // janmAMtareM jAtAM, jo pAme navakAra // to pAtaka gAlI, pAme sura avatAra // e nava pada sarikho maMtra na koI sAra // iha javane paranaveM, sukha saMpatti dAtAra // 5 // ju nIla nIlaDI, rAjA rANI thAya // navapada mahimAthI, rAjasiMha mAhArAya rANI ratanavatI behu, pAmyAM be surajoga // eka navathI leze, sijhivadhU saMyoga // 6 // zrImatI ne e va lI, maMtra phalyo tatakAla // phaNidhara phITIne, pragaTa thaI phulamAla // zivakumareM yogI, sovanapuriso kIdha // ema eNe maMtra, kAja ghaNAnAM sIdha // 7 // e daza adhikAreM, vIra jiNesara nAMkhyo // ArAdhana kero, vidhi jeNe cittamA rAkhyo // teNeM pApa pakhAlI, javanaya dUre nAkhyo / jina vinaya karaMtAM, sumati amRtarasa cAkhyo // // iti // // DhAla AThamI // namo navi nAvaNuM // e dezI // // sijhAratha rAya kulatilo e, trizalA mAta malhAra to // avanItaleM tumeM avatakhyA e, karavA ama upagAra // 1 // jayo jina vIrajI e||meN aparAdha kasyA ghaNA e, kahetAM na laDaM pAra to|| tuma caraNe AvyA jaNI e, jo tAro to tAra // 2 // ja0 // Aza karIne AvIyo e, tuma caraNe mahArAja to // yAvyAne navekhazo e, to kema raheze lAja // 3 // jaNA karma zrakhUjaNa zrAkarAM e, janma maraNa jaMjAla to // huM buM ehathI Ujagyo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AATs pratikramaNa sUtra. e, boruva devadayAla // 4 // ja0 // zrAja manoratha muU phalyAe, nAgaM duHkha daMdola to // tUge jina covIzamo e, pragaTyA puNya kallola // 5 // j0|| java java vinaya tumArako e, jAva jakti tuma pAya to // deva dayA karI dIjiyeM e, bodhabIja supasAya // 6 // ja0 // iti atha kalaza // zya taraNa tAraNa, sugati kAraNa, duHkha nivAraNa. jaga jayo // zrIvIra jinavara, caraNa thuNatAM, adhika mana, UlaTa thayo // 1 // zrI vIjayadeva, sUriMda paTadhara, tIrtha jaMgama, i jageM // tapagapati zrI vijayaprana sUri, sUri tejeM Ugamage // 2 // zrIhIra vijaya sUri, ziSya vAcaka, kIrtivijaya suraguru samo // tasa ziSya vAcaka, vinaya vijayeM, thuNyo jina, covIzamo // 3 // sai sattara saMvata, ugaNatrIzeM, rahI rAMdera, comAsa e // vijayadazamI, vijaya kAraNa, kiyo guNa, anyAsa e 4 // narajava ArAdhana, siddhi sAdhana, sukRta lIla, vilAsa e // nirjarAheteM, stavana raciyuM, nAmeM puNya, prakAza e // 5 // iti zrIvIra jina yArAdhanArUpa puNya prakAza stavana saMpUrNa zlo0 // saM0 // 127 // // atha zrI jJAnapaMcamInuM stavana // // puNya prazaMsIyeM // e dezI // suta siddhAratha nUpano re, siddhAratha jagavAna // bAraha parakhadA zrAgaleM re, jAkhe zrI varddhamAno re // 1 // navi cittadharo // mana vaca kAya amAyo re, jJAna nakti karo // e zra kaNI guNa anaMta tama tathA re, mukhyapaNe tihAM doya || temAM paNa jJA naja vasUM // re, jithI daMsaNa hoya re // 2 // ja0 // jJAneM cAritra guNa 'vadhe re, jJAneM udyota sahAya // jJAneM thivirapaNuM lahe re, AcArija ubajAya re // 3 // ja0 // jJAnI zvAsovAsamAM re, kaThiNa karma kare nAza // vahni jema iMdhaNa dahe re, kSaNamAM jyoti prakAzo re // 4 // ja0 // prathama jJAna paDheM dayA re, saMvara moha vinAza // guNaThAeMga paga thAlIyeM re, jema caDhe mo 6 zravAso re || || ja0 // mai suA uhi maNa paUvA re, paMcama kevala jJAna // ca mUMgA zruta eka be re, khaparaprakAza nidAna re // 6 // ja0 // teha nAM sAdhana je kahyAM re, pATI pustaka yadi // lakhe lakhAve sAcave re, dha pramAdore // 7 // ja0 // trividha AzAtanA je kare re, jaNatAM kare aMtarAya // dhaMdhA baherA bobaDA re, mUMgA pAMgula thAya re // 8 // ja0 // japatAM guNatAM na yAvaDe re, na male vallana cIja // guNamaMjarI varadatta pareM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 553 re jJAna virAdhana bIja re ||e||jaa premeM pUje parakhadA re, praNamI jagae ru pAya // guNamaMjarI varadattano re, karo adhikAra pasAyo re // 10 // // DhAla bIjI // kapUra hoye ati Ujalo re // e dezI // // jaMbuddhIpanA jaratamAM re, nayara padamapura khAsa // ajitasena rAjA tihAM re,rANI yazomatI tAsa re ||1||praannii // ArAdho vara jJAna // ehaja muktinidAna re|| prANIbANa // etrAMkaNI // varadattakuMvara tehano re, vinayA dika guNavaMta // pitareM jaNAvA mUkiyo re, ATha varasa jaba hu~tare // 2 // prANa // paMmita yatna kare ghaNo re, bAtra naNAvaNa heta // adara eka nAva De re, graMtha taNI zI cetare ||3||praa|| koTheM vyApI dehaDI re,rAjA rANI sa ciMta // zreSTI tehija nayaramAM re, siMhadAsa dhanavaMta re // 4 // prANa // kapUra tilakA gehinI re, zIdezojitaaMga // guNamaMjarI tasa beTaDI re, mUMgI rogeM vyaMga re // 5 // prANa // zola varSanI sA thare, pAmI yauvanaveza // urjaga paNa paraNe nahIM re,mAta pitA dhare kheda re ||6||praa0|| teNe avasa reM udyAnamA re, vijayasena gaNadhAra // jJAnarayaNa rayaNAyarU re, caraNa karaNa vratadhAra re||7||praa0|| vanapAlaka nUpAlane re, dIdha vadhAI jAma // caturaMgI senA sajI re, vaMdana jAve tAma re // praa0|| dharmadezanA sAM jale re, ||purjn sahita nareza // vikasitanayana vadana mudA re, nahiM pra mAda praveza re // e // prA0 // jJAna virAdhana paranave re, mUrakha para AdhI na ||rogeN pIDyA Talavale re, dIse duHkhIyA dIna re ||10||praann // jJAna sAra saMsAramA re, jJAna parama sukha heta // jJAna vinA jaga jIvamA re, na lahe tattvasaMketa re|| 11 // praann|| zreSTI pUDhe muNiMdane re, nAMkho karu NAvaMta // guNamaMjarI mupha aMgajA re, kavaNa karma virataMta re ||15||praa|| // DhAla trIjI // sUratI mahinAnI dezImAM // // dhAtakI khaMganAjaratamAM, kheTaka nayara sugama // vyavahArI jInadeva be, gharaNI suMdarI nAma // 1 // aMgaja pAMca sohAmaNA, putrI caturAcAra // paMmita pAseM zIkhavA, tAteM mUkyA kumAra // 2 // bAlakhanAveM rAmateM, karatAM dahAmA jAya // paMDita mAre tyAreM, mA Agala kahe Aya // 3 // suMdarI sukhi NI zIkhave, jaNavAnuM nahiM kAma // paMDyo Ave jo temavA, to tasa haNajo tAma // 4 // pATI khamiyA lekhaNo, bAlI kIdhAM rAkha // zagne vidyA Jain Educationa Interational For Personal and Private Use Only Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nst pratikramaNa sUtra. nava ruce, jema karahAne dvAkha // 5 // pADA pareM mahoTA thayA, kanyA na diye ko || zeva kahe suNa suMdarI, e tuU karaNI joya // 6 // traTakI nAMkhe jAminI, beTA bApanA hoya // putrI hoye mAtanI, jANe be sahu koya // 7 // re re pApiNI! sApiNI, sAmA bola ma bola // rIsAlI kahe tAharo, pA pI bApa niTola // 8 // zeTheM mArI suMdarI, kAla karI tata kheva // e tuma be TI upanI, jJAnavirAdhana deva // e // mUrddhAgata guNamaMjarI, jAtismaraNa pA mI // jJAnadivAkara sAco, gurune kahe zira nAmi // 10 // zeTha kaDe suNo svAmI, kema jAye e roga | guru kahe jJAna ArAdho, sAdho, vAMbita yo ga // 11 // ujjvala paMcamI sevo, paMca varasa paMca mAsa // namo nANassa gaNa gaNo, covihAra upavAsa // 12 // pUrava uttara sanmukha, japiyeM doya ha jAra | pustaka gala DhoiyeM, dhAnya phalAdi udAra || 13 || dIvo paMcadIva Ta to, sAthiyo maMgalageha // posaha mAna karI zake, tiNividha pAraNa eha // 14 // athavA saujagyapaMcamI, ujjvala kArttika mAsa // jAvajIva lageM seviyeM, ujamaNAM vidhi khAsa // iti // 15 // // DhAla cothI | ekavIzAnI dezI mAM // pA DhAla | pAMca pothI re, ThavaNI pAThAM viTAMgaNAM // cAbakhI dorA re, TI pATalA vataraNAM // mazI kAgala re, kAMbI khaDIyA lekhaNI // kavalI mA balI re, caMDuvA Uramara puMjaNI ||1|| truTaka // prAsAda pratimA, tAsa mUkha e, kesara caMdana, mAvalI // vAsakUpI, vAlAkUMcI, aMgaNAM, bAvaDI // kalaza thAlI, maMgaladIvo, AratI ne, dhUpaNAM caravalA muhapatti, sAhammI vachala, nokaravAlI, thApanA ||2|| DhAla || jJAna darisaNa re, caraNanAM sAdha na je kAM // tapasaMta re, guNamaMjarIyeM saddahyAM // nRpa pUDhe re, varadatta kuMva rane aMga re // roga upano re, kavaNa karmanA jaMga re // 3 // truTaka // muni rAja jAse, jaMbudvIpeM, jaratasiMhapura, grAma e // vyavahArI vasu, tAsa naM dana, vasusAra vasudeva, nAma e // vanamAMhe ramatAM, doya bAMdhava, puNyayogeM, guru mayA // vairAgya pAmI, joga vAmI, dharmadhAmI, saMvayA // 4 // DhAla // laghubAMdhava re, guNavaMta guru padavI lahe || paNasaya muninI re, sAraNa vAraNa nitu diye // karmayogeM re, azuna udaya yo anyadA / saMthAre re, porisI jaNI poDhyo yadA // 5 // truTaka // sarvaghAtI, niMda vyApI, sAdhu mAge, vAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. | AAI caNA // jaMghamAM aMtarAya thAtAM,sUri havA dUmaNA // jJAna upara,dveSa jAgyo lAgyo mithyaa,nuutddo|| puNya amRta, DholI nAkhyu, nasyo pApa, tANo ghamo // 6 // DhAla // mana ciMtave re, kAM mujha lAeM pApa re // zruta acyAso re, to evamo saMtApa re // muU bAMdhava re, joyaNa sayaNa sukheM kre|| mUrakhanA re, ATha guNa mukha uccare ||||tru|| bAra vAsara, koza munine, vAyaNA, dI dhI nahIM // azula dhyAne, Ayu pUrI, nUpa tuU naMdana sahI // jJAnavirAdha na, mUDhajamapaNuM, koDhanI vedana lahI // vRkSabAMdhava, mAnasaravara, haMsagati, pAmyo sahI // 0 // DhAla // varadattane re, jAtisamaraNa upano // nava dIge re, guru praNamI kahe zulamano // dhanya gurujI re,jhAna jagatraya diivddo|| gu Na avaguNa re, nAsana je jaga paravaDo // e tru // jJAna pAvana, siki sAdhana, jJAna kaho kema, zrAvaDe // guru kahe tapathI, pApa nAse, TADha jema, ghana tAvaDe // nUpa patnaNe, putrane praju, tapanI zakti, na evaDI // guru kahe paMcamI, tapa ArAdho, saMpadA khyo, bevamI // 10 // iti // // DhAla pAMcamI // meMdI raMga lAgo // e dezI // saguru vayaNAM sudhAraseM re, nedI sAte dhAta // tapazuM raMga laago|| guNamaMja rI varadattano re, nAge roga mithyAtva // ta // 1 // paMcamI tapa mahimA gha No re, pasayo mahiyalamAMhi // ta // kanyA sahasa sayaMvarA re, varadatta paraeyo tyAMhi ||t // 2 // nUpeM kIdho pATavI re, Apa thayo muninnUpa ||t||niim kAMti guNeM karI re, varadatta ravi zazirUpa ||t||3||raajrmaa ramaNI taNAre, nogave loga akhaMga // ta0 // varaseM varaseM Ujave re, paMcamI teja prcNmt||4||juktnogii thayo saMyamI re, pAle vrata SaTakAya // t0|| guNamaMjarI jinacaMDane re, paraNAve nijatAya // tam // 5 // sukha vilasI thara sAdhavI re, vaijayaMteM doya deva // ta0 // varadatta paNa upano re, jihAM sImaMdhara deva ||t||6|| amarasena rAjAghareM re, guNavaMta nArI peTa ||taal daNalakSita rAyane re, puNyeM kIdho neTa // ta // 7 // zUrasena rAjA thayo re, so kanyA jAra // ta // sImaMdhara svAmI kane re, suNI paMcamI adhi kAra // tam // // tihAM paNa te tapa Adamu re, loka sahita nUpAla ||t|| daza hajAra varasAM lageM re, pAle rAjya udAra // t0||e|| cAra mahAvata coMpazuM re, zrIjinavaranI pAsa ||t|| kevala dhari muktaM gayo re, sAdi a Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 556 pratikramaNa sUtra. naMta nivAsa ||t||1|| ramaNIvijaya zujApurI re, jaMbu videha makAra ||t|| amarasiMha mahipAlane re, amarAvatI ghara nAra // ta // 11 // vaijayaMta thakI cavI re, guNamaMjarIno jIva ||taa mAnasarasa jema hasalo re, nAma dhayuM sugrIva // ta // 12 // vIze varaseM rAjavI re, sahasa corAzI putra ||taa lAkha pUravasamatA dhare re, kevalajJAna pavitra // ta // 13 // paMcamI tapa mahimAviSe re, nAMkhe nija adhikAra // t0|| jeNe jehathI ziva pada ladyu re tehane tasa upakAra // ta0 // 24 // iti // // DhAla bahI // karakaMThane karUM vaMdaNAM // e dezI // covIza damaka vAravA // hu~ vArI lAla // covIzamo jinacaMda re // hu~ vArI lAla // pragavyo prANAMta khargayI // huM0 // trizalA ura sukhakaMda re // huM0 // 1 // mahAvIrane karuM vaMdanA // huM0 // e AMkaNI // paMcamI gatine sAdhavA // 9 // paMcama nANa vilAsa re|| huM0 // mahAnizItha siddhAMtamAM ||huN|| paMcamI tapa prakAza re // huN||2|| aparAdhI paNa uchasyo |huN|| caMga kozIyo sApa re // hu~ // yajJa karaMtA bAMjaNA ||huN|| sarakhA kIdhA Apa re // hu~0 // 3 // devAnaMdA brAhmaNI ||huN|| rikhajadatta valI vipra re // huM0 byAzI divasa saMbaMdhathI // 90 // kAmita pUsyo kSipra re // 9 // 4 // karma rogane TAlavA // hu~ // savi auSadhano jANa re // DhuM0 // Adasyo meM AzA dharI // huM0 // muU Upara hita ANI re // hu~ // 5 // zrIvijaya siMha sUrIzano // hu~ // satyavijaya paMnyAsa re // 9 // ziSya kapUra vijaya kavi // 9 // caMdrakiraNa yaza jAsa re||huN||6|| pAsa paMcAsarA sAnnidhye ||huN|| khimAvijaya gurunAma re // hu~ // jinavijaya kahe mujha hajo // 90 // paM camI tapa pariNAma re // 9 // 7 // klsh||shy vIra lAyaka, virzvanAyaka, sikidAyaka, saMstavyo // paMcamI tapa saM, stavana Tomara, gUMthI nija, kaMveM vyo // puNyapATaNa, kSetramAMhe, sattara trAeM, saMvatsareM // zrIpArzvajanma, kalyANa divaseM, sakala navi, maMgala kare // // iti zrIpaMcamIdinastavanaM // ||ath Adi jinastavanaM // garabAnI dezImAM // AdijiNaMda arihaMta jI // pranu amane re // tumeM dyo darisana mahArAja // zuM kahuM tumaneM re // ATha pahoramAM eka ghamI // // lAgyuM tamALaM dhyA na // shuN||1|| madhukarane mana mAlatI // pr|| jima morAne mana meha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 stavanAni. // zuMga // sItAne mana rAmajI // pra // tema vAdhyo tumazuM neha ||shu||2|| rohiNIne mana caMdajI ||pr|| valI revAyeM gajarAja // shuNg||smy samaya pranu sAMjare // // manamAmAM mahArAja // zuM // 3 // niHsnehI thakSa na vi bUTIyeM // pra0 // karuNAnaMda kahA // zuMga // guNa avaguNa jotA rakhe, ||pr|| to tAraka kema kahA // shuN0||4|| raDha lAgI praju rUpanI ||pr|| mune na game bIjI vAta ||\nn|| vAhe vAta bane nahiM ||pr|| maliyeM mUkI brAMti // zuM0 // 5 // seve ciMtAmaNi phale ||pr0|| tuM to trijuvananAtha ||dhru|| so vAteM bouM nahiM ||pr|| have AvyA mUU hAtha // zuMga // 6 // mudanI vAta mUko parI // // jima jANo tima tAra // shuN|| sahaguru suMdara kavirAyano // pr|| padmane prajuzuM pyAra // shuN0|| // iti // ||ath sijhacakrastavanaM // avasara pAmine re, kIjeM nava AMbilanI ulI // ulI karatAM Apada jAye, jhachi siki lahiyeM bahulI // // 1 // zrAzo ne caitra zrAdarazuM, sAta mathI saMjAlI re // bAlasa mahelI yAMbila karaze, tasa ghara nitya dIvA lI // a|||| pUnamane dina pUrI thAte, premezuM pakhAlI re // siddhacakrane zubha ArAdhI,jApa jape japamAlI ||a||3|| dehare jazne deva juhAro, A dIzvara arihaMta re // covIze cAhIne pUjo, nAvezuM nagavaMta // a||4|| be TaMkeM paDikamaNuM bolyuM, devavaMdana traNa kAla re // zrIzrIpAlataNI pareM samajI, cittamAM rAkho cAla // a0 // 5 // samakita pAmI aMtarajAmI, ArAdho ekAMta re // syAhAdapaMtheM saMcaratAM, Ave navano aMta // ana // 6 // sattara corANuyeM zuidi caitrIyeM, bArazeM banAvI re // siddhacakra gAtAM sukha saMpatti,cAlIne ghera AvI // // // udayaratana vAcaka upadezeM,je nara nArI cAle re // navanI nAvaTha te lAMjIne, muktipurImAM mahAle ||nnaan // atha pUjAvidhiAzrayI zrIsuvidhijinastavanaM // // copAznI deshiimaaN||suvidhinaathnii pUjA sAra, karatAM saghale jaya ja yakAra // pUjAnI vidhi dhAro sahI, zrIjagavaMteM zAstra kahI // 1 // pUrva sa nmukha snAna Adaro, pazcima dizi rahI dAtaNa karo // uttareM vastra pahero sahI, pUjo uttara pUrva mukha rahI // 2 // gharamAM pesatAM vAmeM nAga, derAsara karavAno lAga 7 doDha hAtha nUmithI kIjIyeM, uMcuM nIcuM sahuthI varajIyeM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja pratikramaNa sUtra. ||3||puurv uttaramukha pUjA jANa, bIjI dizeM hue karatA hANa // navAga pUjAno vidhi eha, vidhi karatAM hoya nirmala deha ||4||pg jaMgha ne hAtha be taNI, khaMnA mastakanI pAMcamI naNI // nAla kaMTha hRdaya e jANa, u dareM navamuM tilaka vakhANa // 5 // caMdana viNa pUjA navi hoya, vAsapUjA pranAteM joya // kusumapUjA madhyAnheM karo, sAMje dhUpa dIpa zrAdaro ||6||dhuup ukevo mAbe pAsa, jamaNe pAseM dIpa prakAza // Dhoj Agala mUko sahI, caityavaMdana karo dakSiNa rahI // // hAthathakI je jUmiyeM paDe, paga lAge ma lIna AnaDe // mastakathI UMcuM pariharo, nAnI thakI nIcaM mata kro|| kIDe khAdhuM tajIyeM phUla, ema phalAdika Dhoye amUla // phUla pAMkhamI navi diyeM, kalikA kadiye navi nedIyeM // e|| gaMdha dhUpa zrAkhe pANIyeM, phUla dIpa bali phala jANIyeM // pANI AThamuM suMdara sahI, ATha prkaar| pUjA kahI // 1 // zAMtikAraNa ujjvala vastra, lAjarakAraNe pIta pavitra // vairI kIMpavA pahero zyAma rAtuM vastra te maMgala kAma // 19 // paMca varNa vastre hoya sijha, khaMDita sAMdhyAM vastra niSika // padmAsanane mauneM rahI, mukhako za pUjA vidhi kahI // 12 // e vidhi pUjA kIjeM sadA,jima pAmIjeM sukha saMpadA // AnaMda vimala paMDitano dAsa, prItivijaya praName ubAsa // 13 // iti // // atha aSTApadatIrthastavana // // tIratha aSTApada nitya namIyeM, jyAM jinavara cauvIza jI // maNimaya biMba jarAvyAM jarateM, te vaMdUM nitya dIsa jI ||tii||1|| nija nija deha pramA meM mUrti, dIpaDe mana mohe jii|| cattAri aTha daza doya iNI pareM, jina co vIze sohe jI // tI // 2 // batrIza kozano parvata UMco, Au tihAM pAva mIyo jI // ekekI caukoza pramANe, navi jAye koz camIyo jii||tii0 // 3 // gautamakhAmI camIyA labdhe, vAMdyA jina covIza jI // ||jgciNtaa maNi stavana tyAM kIdhu, pUgI mananI jagIza jI ||tii||4|| tannava moda gAmI je mAnava, e tIrathane vAMde jI // jaMghA vidyAcAraNa vAMde, te to la bdhiprasAdeM jI // tI0 // // zATha sahasa suta sagara cakrInA, e tIratha se vaMtAM jI // bAramA devalokeM te pahotA, lehaze sukha anaMtAM jI // tI0 // // 6 // kaMcanamaya prAsAda yahAM De, vaMdana karavA yogya jI // e adhikAra ne zrAvazyakasUtraM, jo jo daz upayoga jI // tii|||| jihAM AdIzvara mu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. eyae te pahotA, avicala tIratha eha jI // jazavaMtasAgara ziSya payaMpe jineM avadhate neha jI ||tii|| ||iti aSTApada stavana // // atha nemarAjulanuM comAsuM likhyate // // zrAvaNa varase re svAmI, melI na jAzo aMtarajAmI // mAtA mehuA re varase, prItama eNI rIteM kema paravamaze ||maaraa sama jAu~ mAM re vahAlA, lAlaca lAgI tumazuM lAlA // maa||1|| nAdaravo jarajoreM gAje, nadIyeM nIra khalAkhala vAje // dharatI zone nIlAcara sAhI, vAlama saMyama le jo paraNI // mANa // // zrAzoyeM Aza ghaNerI amane, jIvana jAvaM na ghaTe tamane, AjUSaNa paherI paravariyAM, salUNA sAheba raMgeM na ramiyA // maa|| 3 // kArtikeM kaMtAjI zuM kaho bo, catura thazne zuM cUko bo // jIvajIva nane solazeM rANI, temAM eke nahiM nirvANI // rUpacaMda bole je comAsu, nemajIne mana malavAnuM sAcuM // mA // 4 // ||ath samavasaraNanuM stavana // eka vAra gokula Avajo // . // gIviMdajI // e dezI // eka vAra vaudeza zrAvajo // jiNaMda jI // eka vAra valadeza shraavjo||d rzana nayana ThaharAvajo // jiNaMdajI // eka vAra Avajo // jayaMtIne pAya na mAvajo // ji0 // eka0 // valI samavasaraNa dekhAvajo // ji0|| eka // e AMkaNI // samavasaraNa zonA je dIpI, daNa daNa sAMjarI zrAvaze ||jinn // eka0 // 1 // nUtala sugaMdhIjala varasAve, phulanA pagara jraavshe|| ji0|| kanaka ratanano pITha karIne, trigaDAnI zonA racAvaze // ji0 ||ek||2|| rUpAno gaDha ne kanaka kozIzAM, vacceM ratana jaDAvaze // ji // ratanagar3heM maNinAM kozIzAM, jagamaga jyoti dIpAvajo ||jii|| eka // cAra cha vAreM eMzI hajArA, zivasopAna caDhAvajo // jI0 // ek0||3|| deva cA re kara AyukadhArI, uvAreM khamA kare cAkarI // ji // eka // dUra pA sathI eka samayeM vaMde, jaraMtIne laghu bokarI // ji0 // eka ||4||sh stra yojana dhvaja cAra te jaMcA, toraNa caja ATha vAvamI // ji // ekA maMgala Aune dhUpa ghaTAmI, phUlamAlA karapUtalI // jigaaek|| 5 // zrA u surI bIjegaDhachAreM, ratnagaDheM cala devatA // ji // eka // jAtivai ra baMmI pazupaMkhI, tuUpada kamalane sevatAM // ji0 // eka0 // 6 // paMcava Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 560 pratikramaNa sUtra. sAdha rNamayI jalathala kerAM, phUla amara varasAvatA // ji0 // eka0 // parSadA sAta te upara bese, muninara nArI devatA // ji0 // eka0 // 7 // Avazya kaTIkAyeM paNa uttara, thAye na kusuma kilAmaNI // ja0 // eka vI vaimAnikanI devI, unI suNe doya turaNI // ji0 // eka0 // 8 // batrI za dhanuSa azoka te uMco, cAmara batra dharAvajo // ji0 // eka0 // cana mukha rayaNasiMhAsana besI, amRtavayaNAM suNAvajo // ji0 // eka0 // // e // dharmacakra nAmaMgala tejeM, mithyAtimira harAvajo // ji0 // eka0 // gaNadhara vANI jaba meM suNIyeM, taba devaLaMdeM suhAvajo || ji0 // eka0 // 10 // devatAsura kavi sAcuMbole, jihAM jAzo tihAM zrAvaze // jinA e ka0 // raMjAdika aparanI TolI, baMdI namI guNa gAvaze // ji0 // eka0 // 11 // aMtarajAmI dUreM vicAro muU citta jInuM jJAnazuM // ji0 // eka0 // hRdayakI jo dUreM jArja to, kautuka zrameM mAnazuM // ji0|| eka0 | 12|| sulasA dika nava jinapada dIdhuM mazuM aMtara evako // ji0 // vItarAga jo nAma dharAvo to, sahune sarikhA trevamo // ji0 // eka0|| 13 || jJAnanajarathI vAta vicAro, rAgadazA zrama rUDI // ji|| eka0 // sevaka rAge sAheba rIke, dhana dhana trizalA mAvamI // ji0 // eka0 // 14 // tuU viSa surapati saghalAtUse, paNa meM zramaNamA | ji0 // eka0 // zrIzujavIra hajUreM rahetAM, utsava raMga vadhAmaNAM // ji0 // eka0 // 15 // itisamavasaraNa stavana // // atha sImaMdhara jinastavana // rAsamAnA rAgamAM // rUpaiyo te ghAluM roko, mahArA bAlAjI re // e dezI // manaDuMte mahAruM mokale, mahArA bAlAjI re // sasihara sAthai saMdeza, jazne kahe jo mahArA vAlI re // kaNI // jaratanA jaktane tAravA // mahA0 // eka vAra vane yA deza // ja0 // 1 // prabhujI vaso puSkalAvatI // ma hA0 // mahAvidehakSetra makAra // ja0 // purI rAjeM puMrurIgiNI // mahA0 // jihAM prano avatAra // ja0 // 2 // zrIsImaMdhara sAhibA // mahA0 // vi caraMtA vItarAga // jai0 || pariboho bahuprANIne || mahA0 // teno pAme koNa tAga // 50 // 3 // mana jANe kamI manuM // mahA0 // paNa poteM nahiM pAMkha // ja0 // jagavaMta tuma jovA jaNI // mahA0 // alajo dhare be yAMkha re // ja0 // 4 // durgama mahoTA DUgarAM // mahA0 // nadI nAlAno nahiM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni 562 pAra // jaya0 // ghATInI AMTI ghaNI // ma // aTavI paMtha apAra // jazna // 5 // koDI sonaiye kAzIdI // mahA // karanAro nahiM koya // jazna kAMgalIyo kema mokaddhaM // mahA0 // hoMza to nitya navalI hoya // jazna // 6 // lakhu je je lekhamAM // mahA // lAkha game anilASa // ja0 // tame lejAmAM te laho // mahA // mupha mana pUre De sAkha // ja0 // 7 // lokAloka svarUpanA // mahA0 // jagamAM tumeM bo jANa // jaya0 // jANa zrAgeM zuM jaNAviyeM // maha // zrAkhara ameM ajANa // jaya0 // // vA cakajadayanI vinati // mhaa0|| sasIhara kahyA saMdeza // jaya0 // mAnI lejo mAharI // mahA0 // vastI dUra videza // jaz // e // iti // ||ath zrI yugamaMdhara jinastavana // madhukaranI dezImAM // // kAyApAmI ati kUDI, pAMkha nahIM re AvaM UmI, labdhi nahiM koya rUDI re // zrIyugamaMdharane kahejo // 1 // ke dadhisuta vinatamI suNa jo re // zrIyuga // e AMkaNI // tuma sevAmAMhe sura komI, te hAM Ave eka domI, Aza phale pAtaka momI re // zrIyuga // 2 // phuHkha ma samayamAM zNe jarateM, atizaya nANI navi varate, kahiyeM kaho koNa sAMjalate re // zrIyuga // 3 // zravaNeM sukhIyA tuma nAmeM, nayaNAM dari saNa navi pAme, e to UgaDAno gaMmeM re // zrIyuga // 4 // cAra AMgala aMtara rahe,, zo kaDalInI pareM puHkha sahevU, praju vinA koNa Agala kahe yU~ re // zrIyuga // 5 // mahoTA mela kari Ape, behune tola karI thApe, sajana jaza jagamAM vyApe re // zrIyuga // 6 // behuno eka mato thAve, kevala nANa jugala pAve, to savi vAta banI Ave re // zrIyuga // 7 // gajalaMbana gajagatigAmI, vicare vipravijaya svAmI, nayarI vijayA guNa dhAmI re // zrIyuga // 7 // mAtAsutArAyeM jAyo, sudRDha narapatikula Ayo, paMmita jinavijayeM gAyo re ||shriiyuge|| iti yugamaMdhara jina stavana // ||ath nemijina stavana // garabAnI dezImAM // // jazne rahejo mahArA vahAlAjI re, zrogiranArane goMkha // jshne|| ameM paNa tihAM AvazuM // mahArANa // jihAre pAmIzuM jokha // jsh||1|| jAna leI jUnegaDheM // mahA0 // zrAvyA toraNa Apa // jaya0 // pazuoM pekhI pAbA valyA // mahA0 // jAtAM na dIdho jabApa // ja0 // 2 // suMda 71 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 pratikramaNa sUtra. ra ApaNa sArikhA // mahA // jotAM nahiM male joma // jaya0 // bolyA aNa bolyA karo // mhaa|| e vAteM tamane khoma // j0||3|| huM rAgI tuM vairAgIyo // mhaa||jgmaaN jANe sahu koya // jaya0 ||raagii to lAgI rahe // mahA // vairAgI rAgI na hoya // jaz // 4 // vara bIjo hu~ navi varaM // mahA // saghalA melI savAda // jaya0 // mohanIyAne jara mlii|| mahA // mahoTA sAtheM zyo vAda // ja0 // 5 // gaDha to eka giranAra // mhaa|| nirato ve eka zrInema // ja0 // ramaNI eka raajiimtii|| mahA // pUro pADyo jeNeM prema // jaz // 6 // vAcaka udayanI vaMdanA // mahA // mAnI lejo mhaaraaj||j // nema rAjula muktaM mayAM // mhaa|| sAsyAM AtamakAja // ja0 // 7 // iti // ||ath sUrazazi kRta jina prajunI aAMgItuM stavana // ||dhn dhana re dIvAlI mAre AjunI re, meMto babI nIrakhI jinarAjanI re|| dha // e AMkaNI // paherI aAMgI thAlaukika jAtinI re, mAMhI buTTI dI dhI jAta nAtanI re ||dhnn||1|| maNi hiralA mukuTamA jaDyA bahu re, kA ne kuMDalanI zojA huM zI kahuM re // dha0 // 2 // mune kRpA karI te DhuM kaDaM kazI re, mahAre vahAle muja sAmuM joyuM hasI re // dha0 // 3 // praju zAMti jiNaMda hRdayeM vasyA re, thaI sUrazazInI caDhatI dazA re // dha0 // 4 // // atha bIjanuM stavana // phatamala pANImAne jAya // e dezI // ||prnnmii zArada mAya, zAsana vIra suhaMkara jii|| bIja tithi guNageha, Adaro naviyaNa suMdaru jI // 1 // eha dina paMca kalyANa, vivarIne ka DhaM te suNo jI // mahAzudi bIje jANa, janma abhinaMdana taNo jI // 2 // zrAvaNa zudinI ho bIja, sumati cavyA suralokathI jI // tAraNa navo dadhi teha, tasa pada seve sura thokathI jI // 3 // sametazikhara zuja gaNa, dazamA zItala jina gaNuM jI // caitravadinI ho bIja, vasyA mukti tasa sukha ghaNuM jI // 4 // phAlguna mAsanI bIja, uttama ujjvala mAsanI jii|| aranAtha tasa cyavana, karmadayeM tava pAsanI jI // 5 // uttama mAghaja mA sa, zudi bIjeM vAsuprajyano jii|| ehija dina kevala nANa, zaraNa karo jinarAjano jI // 6 // karaNIrUpa karo kheta, samakita rUpa ropo tihAM jii|| khAtara kiriyA ho jANa, kheDa samatA karI jihAM jI // 7 // upazama Jain Educationa international For Personal and Private Use Only Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 563 tapa nIra, samakita geDa pragaTa hove jI // saMtoSa karI aho vAma, paJca kANa vrata cokI sohe jI ||7||naase karmaripu cora, samakita vRda phaTyo tihAM jI // mAMjara anunava rUpa, utare cAritra phala jihAM jI // e|| zAMti sudhArasa vArI,pAna karI sukha lIjIyeM jI // taMbola sama.lyo svAda, jIvane saMtoSa rasa kIjIyeM jI // 10 // bIja karo bAvIza mAsa, utkRSTI bAvIza mAsanI jI // co vihAra upavAsa, pAlIye zIla vasudhA sanI jI // 11 // Avazyaka doya vAra, paDilehaNa doya lIjIyeM jI // devavaMdana traNa kAla, mana vacakAyAyeM kIjiyeM jii|| 12 // jajamaNuM zuja citta, kari dharIyeM saMyogathI jI // jinavANI rasa ema, pIjiyeM zruta upayo gathI jI // 13 ||nn vidha karIyeM ho bIja, rAga ne zeSa dUre karI jI // kevala pada lahi tAsa, vare mukti ulaTa dharI jI // 14 // jinapUjA guru nakti, vinaya karI sevo sadA jI // padmavijayano ziSya, nakti pAme sukhasaMpadA jI // 15 // iti // ||ath paMcamI, laghustavana likhyate // paMcamItapa tameM karo re prANI, jema pAmo nirmala jhAna re||pheddhuN jhA na ne par3hI kriyA, nahiM ko jJAna samAna re|| paMcamI0 // 1 // naMdIsUtramA jhAna vakhAeyu, jJAnanA pAMca prakAra re // mati zruta avadhi ne manaHparyava, kevala eka udAra re|| paMcamI // 2 // mati ahAvIza zruta caudaha vIza, avadhi ne asaMkhya prakAra re // doya nedeM manaHparyava dAkhyuM, kevala eka u dAra re // paMcamI // 3 // caMdra sUrya graha nakSatra tArA, ekathI eka apAra re // kevala jJAna samuM nahIM ko, lokAloka prakAza re // pNcmii||4|| pArasanAtha prasAdeM karIne, mahArI pUro umeda re // samayasuMdara kahe hu~ paNa pAmuM, zAnano pAMcamo neda re // paMcamI0 // 5 // iti // ||ath zrI aSTamInuM stavana likhyate // // hAre mAre gama dharamanA sAmA pacavIza deza jo, dIpe re tyAM deza magadha sahumAM zireM re lo // hAre mAre nagarI tehamAM rAjagRhI suvi zeSa jo, rAje re tyAM zreNika gAje gajapareM re lo // 1 // hAre mAre gAma nagara pura pAvana karatA nAtha jo, vicaraMtA tIhAM AvI vIra samosakhyA re lo // hAM // cauda sahassa munivaranA sAtheM sAtha jo, sUdhA re tapa saM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564 pratikramaNa sUtra. yama zIyaleM alaMkasyA re lo ||shaahaaN|| phUTayA rasajara phUlyA aMba kadaMba jo, jANuM re guNazIla vana hasI romAMcIyo re lo // hAM // vAyA vAya suvAya tihAM avilaMba jo, vAse re parimala cihuM pAseM saMciyo re lo // 3 // haaN|| deva caturvidha Ave komA koDi jo, trigamo re maNi hema rajatano te race re lo ||haa|| cozaTha surapati seve homAhoma jo, Age re rasa lAge iMzANI nace re lo ||4||haaNaamnnimy hema siMhAsana bega yA pa jo, DhAle re sura cAmara maNiratne jaDyAM re lo // hAM // suNatAM uMcha ninAda Tale savi tApa jo, varase re sura phUla sarasa jAnu aDyAM re lo||5|| ||haa|| tAje tejeM gAje ghana jema DhuMba jo, rAje re jinarAja samAje dharma ne re lo ||haaN nirakhI darakhI Ave janamana jhuMba jo, poSe re rasana paDe ghoSe narmamAM re lo // 6 // hAM Agama jANI jinano zreNika rAya jo, Avyo re paravariyo haya gaya ratha pAyage re lo||haa|| deza pradadi NA vaMdI bege gaya jo, suNavA re jinavANI mahoTe nAyage re lo // 7 // ||haaN|| tribhuvana nAyaka lAyaka tava lagavaMta jo, ANI re jana karuNA dharmakathA kahe re lo // hAM // sahaja virodha visAre jaganA jaMtu jo, suNavA re jinavANI manamAM gahagahe re lo // // iti // // DhAla bIjI // vAlama vahelA re Avajo // e dezI // // vIra jinavara ema upadize, sAMjalo catura sujANa re // mohanIniM damAM kAM pamo, ulakho dharmanAM gaNa re // virati e sumati dhari Adaro // 1 // e AMkaNI // pariharo viSaya kaSAya re // bApamA paMca pramAdathI, kAM pamo kugatimAM dhAya re ||vi|||| karI zako dharmakaraNI sadA, to karo e upadeza re // sarvakAleM karI navi zako, to karo parva suvizeSa re||vinn // 3 // jUjuzrA parva SaTanAM kahyAM,phala ghaNAM zrAgameM joya re|| vacana anusAreM ArAdhatAM, sarvathA siddhi phala hoya re // viNa ||jiivne Ayu paranava taNu, tithi dine baMdha hoya prAya re // teha naNI eha ArAdhatAM, prANIyo sajati jAya re // vi0 // 5 // tehave aSTamI phala tihAM, pUje gautama svAmi re // navika jIva jANavA kAraNe, kahe vIra praju tAma re // vi0 // 6 // a STamahAsiddhi hoya edathI, saMpadA AunI bRddhi re // buddhinA ATha guNa saMpaje, ehathI ATha guNa siki re // viNa // // lAna hoya ATha pamihA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 565 rano, ATha pavayaNa phala hoya re // nAza ATha karmano mUlathI, aSTamIphala joya re // viNa // // Adi jina janma dIdA taNo, ajitanuM janma kalyANa re // cyavana saMjava taNuM eha tithe, aninaMdana nirvANa re // vi0 // // sumati suvrata nami janamIyA, nemano mukti dina jANa re // pAsa ji na eha tithe sijhalA, sAtamA jina cyavanamAna re // vi||1|| eha ti thi sAdhato rAjiyo, daMmaviraja lahI mukti re // karma haNavA naNI aSTa mI, kahe sUtra niyukti re ||vinn // 19 // atIta anAgata kAlanA, jina ta NAM ke kalyANa re // eha tithe valI ghaNA saMyamI, pAmaze pada nirvA Na re ||vi0 // 12 // dharmavAsita pazu paMkhIyAM, eha tithe kare upavAsa re // vratadhArI jIva poso kare, jehane dharma anyAsa re // vi0 // 13 // nAMkhIyo vIreM AThama taNo, navikahita eha adhikAra re // jinamukheM uccare prA NIyA, pAmaze nava taNo pAra re // vi||14|| ehathI saMpadA savi lahe, Ta le kaSTanI koDi re // sevajo ziSya budha premano, kahe kAMti kara jomi re|| vi0 // 15 // kalaza // ema trijaga nASaNa, acala zAsana, barDamAna, jine zvarU // budha prema guru supasAya pAmI, saMthuNyo alavesarU // jinaguNa pra saMgeM, naNo raMgeM, stavana e, AThama taNo // je navika nAveM, suNe gAve, kAMti sukha, pAve ghaNo // 1 // zloka saMkhyA // 43 // ||ath ekAdazInuM stavana likhyate // // jagapati nAyaka nemi jiNaMda, dvArikA nagarI samosasyA // jagapa ti vaMdavA kRSNa nariMda, jAdava komazuM parivasyA // 1 // jagapati dhiguNa phUla amUla, nakti guNe mAlA racI // jagapati pUjI pUDe kRSNa, dAyika samakita shivruci||||jgpti cAritra dharma azakta,rakta AraMja prigrhe|| jagapati mupha Atama ujhAra, kAraNa tuma viNa koNa kahe // 3 // jagapati tuma sarikho muU nAtha, mAthe gAje guNanilo // jagapati ko upAya ba tAva, jiya va zivavadhU kaMtalo // 4 // narapati ujjvala mAgazira mAsa, ArAdho ekAdazI // narapati ekazo ne paMcAza, kalyANaka tithi usasI // 5 // narapati daza kSetre traNa kAla, covIzI trIze malI // narapati nevU jinanAM kalyANa, vivarI kahu~ Agala valI // 6 // narapati ara dIdA namI nANa, matrIjanma vrata kevalI // narapati vartamAna covIzI, mAMhe ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 566 pratikramaNa sUtra. vyANa kahyAM valI // // narapati maunapaNe upavAsa, doDhazo japamAlA ga No // narapati mana vacakAya pavitra, caritra suNo suvrata taNo // 7 // nara pati dAhiNa dhAtakI khaMga, pazcima dizi zDukArathI // narapati vijaya pATaNa anidhAna, sAco nRpa prajApAlathI // e // narapati nArI caMdrAva tItAsa, caMDamukhI gajagAminI // narapati zreSThI zUra vikhyAta, ziyalasa lIlA kAminI // 10 // narapati putrAdika parivAra, sAra nUSaNa cIvara dharI // narapati jAye nitya jinageha, namana stavana pUjA kare // 11 // narapati poSe pAtra supAtra, sAmAyika poSadha vare // narapati devavaMdana zrA vazyaka, kAla velAyeM anusare // 15 // iti // // DhAla bIjI // // ekadina praNamI pAya, suvrata sAdhu taNArI // vinaye vinave zeTha munivarakari karuNA rI // 1 // dAkho mupha dina eka, thomo puNya kIyo rii|| vAdhe jima vamabIja, zuja anubaMdhI thayo rI // 2 // muni nAse mahAnA gya, pAvana parva ghaNAM rI // ekAdazI suvizeSa, tehamAM suNa sumanArI // 3 // sIta ekAdazI seva, mAsa agyAra lageM rii|| athavA varasa gyAra, uja vI tapazuM vagerI // 4 // sAMjalI sazuru veNa, AnaMda ati ubasyo rI // tapa sevI ujavIya, zrAraNa svarga vasyo rI // 5 // ekavIza sAgara Aya, pAlI puNyavazeM rii|| sAMjala kezavarAya, Agala jeha thaze rI // 6 // saurI puramA zeTha, samRddhadatta vaDo rI // prItimatI priyA tAsa, puNyajoga caDyo rI // 7 // tasa kUkheM avatAra, sUcita zuja svapaneM rii|| janamyo putra pavitra, uttama graha zakuneM rI // // nAla nikSepa nidhAna, nUmi thI pragaTa havo rI // garnadohada anunAva, suvrata nAma Thavyo rI // e|| buddhi udyama guru joga, zAstra aneka jaNyo rI // yauvanavaya agyAra, rUpa vatI paraNyo rii||10|| jina pUjana munidAna, suvrata paccarakANa dhare rii|| agIyAra kaMcana komi, nAyaka puNya narerI // 11 // dharmaghoSa aNagAra, tithi adhikAra kahe rii|| sAMjalI suvrata zeu, jAtismaraNa lherii|| .12 // jinapratyaya muni zAkha, jaktaM tapa uccare rI ekAdazI dina Au, pahoro poso dhare rii||13|| iti // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. // DhAla trIjI // patnI sayuteM posaha lIdhoM, suvratazeteM anyadA jI || avasara jANI taskara yAvyA, gharamA dhana lUTe tadA jI // 1 // zAsana nakte devI zakte thaMjANA te bApaDA jI // kolAhala suNI koTavAla Avyo, nUpa Agala dhasyA zaMkamA jI // 2 // posaha pArI deva juhArI, dayAvaMta lei bheTaNAM jI // rAyane praNamI cora mukAvI, zeTheM kIdhAM pAraNAM jI // 3 // anya divasa vizvA nala lAgo, sorIpuramA khAkaro jI || zeThajI posaha samarasa beTA, loka kahe kAM karo jI // 4 // puNyeM hATa vakhAro zevanI, ugarI sahu prazaM sA kare jI // harakhe zeThajI tapajajamaNaM, premadA sAyeM Adare jI // 5 // putrane gharano jAra jalAvI, saMvegI zira seharo jI // caDanANI vijayazekharasUripAseM, tapa vrata Adare jI // 6 // eka khaTamAsI cAra caumAsI, dosaya ba so vama kare jI // bIjAM tapa paNa bahuzruta suvrata, mauna ekAdazI vrata dhare jI // 7 // eka adhama sura mithyAdRSTi, devatA suvrata sAdhune jI // pUrvopArjita karma uderI, aMgeM vadhAre vyAdhine jI // 8 // karme na Diyo pApeM jamiyo, sura kahe jArja auSadha jaNI jI // sAdhu na jAye roSa jarAye, pATu prahAreM haTyo muni jI // 5 // muni mana vacana kAya triyogeM, dhyAna anala dahe karmane jI // kevala pAmI jitapada rAmI, suvrata nema kahe zyAmane jI // 10 // // DhAla cothI // kAna payaMpe nemane e // dhanya dhanya yAdava vaMza, jihAM prabhu avatasyA e // mu manamAnasahaMsa, jIyo jina nemane e // 1 // dhanya zivAdevI mAva cchring e, samudra vijaya dhanya tAta // sujAta jagataguru e, ratnatrayI zravadAta // // ja0 // 2 // caraNa virAdhI upanyo e, huM navamo vAsudeva // ja0 // tiNeM mana navi use e, caraNadharmanI seva // ja0 // 3 // hAthI jema kAdava gaDhyo e, jANuM upAdeya deya // ja0 // to paNa huM na karI zakuM e, DuSTa karmano neya // ja0 // 4 // paNa zaraNaM balIyA taNuM, e kIjeM sIke kAja // ja0 // ehavAM vacanane sAMjalI e, bAMhe grahyAnI lAja // 5 // nema kahe ekAdazI e, samakita yuta ArAdha // ja0 // thAza ja0 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pduc pratikramaNa sUtra. jinavara bAramo e, nAvi covIziyeM lch||jyo // 6 // kalaza zya nemi jinavara, nitya puraMdara, revatAcala, maMgaNo // bANa naMda muni, caMda varaseM,115 raajngreN,sNthunnyo||sNvegrNg, taraMga jalanidhi, satya vijaya, guru, anusrii|| kapUra vijaya kavi, damAvijaya gaNi, jina vijaya, jayasiri vrii||1|| ti|| ||ath zrIvIraprajunuM dIvAlInuM stavana likhyate // // mAragadezaka modano re, kevala jJAna nidhAna // nAvadayA sAgara pranu re, para napagArI pradhAno re // 1 // vIra pranu sipha thayA // saMgha sakala AdhAro re, have zNa naratamAM // koNa karaze upagAro re // vIra // 2 // nAtha vihaNuM sainya jyuM re, vIra vihaNA re jIva // sAdhe koNa AdhArathI re, paramAnaMda anaMgo re // vIra // 3 // mAta vidraNo bAla jyuM re, araho paraho athamAya // vIra vihUNA jIvamAre, Akula vyAkula thAya re // vIraNa // 4 // saMzaya bedaka vIrano re, virada te kema khamAya // je dI sukha upaje re, te viNa kema rahevAyo re // vIra // 5 // niryAmaka nava samuna no re, navaamavI sabavAha // te paramezvara viNa male re, kema vAdhe utsA ho re|| vIra // 6 // vIrathakAM paNa zruta taNo re, hato parama AdhAra // have ihAM zruta AdhAra be re, aho jInamuDA sAro re|| viir0|| 7||tr Na kAleM savi jIvane re, AgamathI ANaMda // sevo dhyAvo navi janA re, jInapamimA sukhakaMdo re|| viiraa|| gaNadhara AcAraja muni re,sahUne eNI pareM siphi|| java nava Agama saMgathI re, devacaMda pada lIdha re vIra // e|| // atha AMbIla tapa AzrayI zrIsijhacakrajItuM stavana // ___||jiiho kuMara bega goMkhaDe // e dezI // // jIho praNamuM dina pratye jinapati laalaa|| ziva sukhakArI ashess|| jIho AzoI caitrI naNI // lAlA // ahAI vizeSa // 1 // navi kajana, jinavara jaga jayakAra // jIho jihAM navapada AdhAra // ja0 // e AMkaNI // jIho teha divasa ArAdhavA // lAlA ||nNdiishvr jAya // jIho jIvA nigamamAMhe kaDaM // lA // kare ama dina mahimAya // 2 // ja0 // jIho navapada kerA yaMtranI // lA // pUjA kijeM re jApa // jIho roga zoka savi ApadA // lA // nAse pApano vyApa // 3 // na // jIho arihaMta sika AcAraja // lA // uvakAya sAdhu e paMca // jIho daMsaNa nANa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 56e cAritra tavo // lA // e cau guNano prapaMca // 4 // // jIho e nava pada ArAdhatAM // lA0 // caMpApati vikhyAta // jIho nRpa zrIpAla sukhIyo thayo / lA // te suNajo avadAta // 5 // ja // iti // // DhAla bIjI // kozlo parvata dhuMdhalo re lo // e dezI // // mAlava dhura uUoNIyeM relo, rAjya kare prajApAla re // suguNI nara // surasuMdarI mayaNAsuMdarI re lo, be putrI tasa bAla re // su0 // 1 // zrI sijhacakra ArAdhiyeM relo, jema hoya sukhanI mAla re // su0 // zrI0 // // e AMkaNI // pahelI // mithyA zrutanaNI re lo, bIjI jina siddhAMta re // su0 // buddhi parIkSA avasare re lo, pUrvI samasyA turaMta re // su0 // 2 // zrI0 // tUTho nRpa vara ApavA relo, pahelI kare te pramANa re // su0 // bIjI karma pramANathI re lo, kopyo te tava nRpannANa re // su0 // 3 // zrI0 // kuSThI vara paraNAviyo re lo, mayaNA vare dharI neha re // su0|| rAmA hajIya vicArIye re lo, suMdarI viNase tupha deha re // su0||4|| zrI0 // siddhacakra prajAvadhI relo, nIrogI thayo jeha re // su0 // puNyapasAyeM kama lA lahI re lo, vAdhyo ghaNo sasaneha re // su0 // 5 // zrI0 // mAule vAta te java lahI re lo, vAMdavA Avyo guru pAsa re // su|| nija ghara tekI Aviyo re lo, Ape nija AvAsa re // su0 // 6 // zrI0 // zrIpAla kahe kAminI suNo re lo, hu~ jAuM paradeza re // su0 // mAla matA bahu lAvazaM re lo, parazaM tuma taNI khAMta re // su0 // 7 // zrI0 // avadhi karI eka varasanI re lo, cAlyo nRpa paradesa re // su0 // zeTha dhavala sAthe caDhyo re lo, jalapaMtheM suvizeSa re // su0 // // zrI0 // iti // // DhAla trIjI // ijhara zrAMbA aAMbalI re // e dezI // // paraNI babbara pati sutA re, dhavala mUkAvyo jyAMha // jinahara bAra ughAmate re, kanakaketu bIjI tyAMha // 1 // catura nara, zrI zrIpAlacaritra // e AMkaNI // paraNI vastupAlanI re, samujtaTeM AvaMta // makaraketu nRpasutA re, vINAvAdeM rIUta // ca // 2 // pAMcamI trailokyasuMdarI re paraNI kubjA rUpa // bahI // samasyA pUratI re,paMca sakhIzuM anUpa ||c|| // 3 // rAdhA vedhI sAtamI re, AThamI viSa utAra // paraNI Avyo nija ghareM re, sAtheM bahu parivAra // ca // 4 // prajApAleM sAMjalI re, paradala Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. kerI vAta // khaMdhe kuhAmo beza karI re, mayANA hu vikhyAta // ca // 5 // caMpArAjya leI karI re, jogavI kAmitanoga ||dhrm ArAdhI avatasyo re, pahoto navame suraloga // ca // 6 // iti // // DhAla cothI // kaMta tamAkU pariharo // e dezI // // ema mahimA siddhacakrano, suNi ArAdhe suviveka // more lAla // 1 // zrI sijhacakra ArAdhIyeM // e AMkaNI // aDadala kamalanI thApa nA, madhye arihaMta udAra // mo0 // cihuM dizeM sijhAdika cana, vakra dizeM tuM guNadhAra // mo||2||shrii0 // be pamikamaNAM jaMtranI, pUjA deva vaMdana trikAla // mo0 // navame dina savizeSathI, paMcAmRta kIjeM pakhAla // mo0 // 3 // zrI0 // nUmizayana brahmavidha dhAraNA, rUMdhI rAkho traNa jo ga // mo|| guru vaiyyAvacca kIjiyeM, dharo saddahaNAloga // mo||4|| zrI0 // guru pamilAnI pAriyeM, sahAmmivabala paNa hoya // mo // ujama NAM paNa nava navAM, phala dhAnya rayaNAdika Dhoya // mo0 // 5 // zrI0 // iha nava savi sukha saMpadA, paranaveM savi sukha thAya // mo // paMmita zAMti vijaya taNo, kahe mAna vijaya uvakAya // mo0 // 6 // zrI0 // iti // // atha rohiNItaparnu stavana // // hAre mAre vAsupUjyano naMdana, madhavA nAma jo ||raannii tehanI kama lA, paMkajaloyaNI re lo||haare mAre ATha putra ne, Upara putrI eka jomAta pitAne vahAlI, nAmeM rohiNI re lo // 1 // hAre mAre dekhI yauvana, vaya nijaputrI nUpa jo // svayaMvara maMjhapa mAMmI, nRpa temAviyA re lo|| hAre mAre aMga vaMga ne, marudhara kerA rAya jo||cturNgii phojAMthI caMpAyeM, AviyAre lo // // hAre mAre pUrava javanA rAgeM, rohiNI tAma jo // nUpa azokane kaMThe, varamAlA dhare re lo|| hAre mAre gaja ratha ghomA, dAna ane bahumAna jo // deza volAvI beTI, bahu ADaMbareM re lo||3|| hAre mAre rohiNI rANI, jogavatAM sukha loga jo // ATha putrane putrI, cAra sohAmaNI re lo|| hAre mAre AThamA putranuM lokapAla ke nAma jo // tekhole lezbeThI, goMkhe nAminI re lo||4|| hAre mAre ehave kozka, nagara vaNikano putra jo // AyuHdayeM thI bAlaka, maraNadazA lahe re lo|| hAre mAre mAta pitAdika, saha teno parivAra jo // ramato pamato goMkha tale, thazne vahe relo // 5 hAre mArete Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . stavanAni. dekhI ati harakhI, rohiNI tAma jo // piune nAMkhe e nATaka, kuNa nAtanuM re lo // hAre mAre dIpa kahe e, pUrava puNya saMketa jo // janmatha kI navi dIkuMkuHkha, ko jAtanuM re lo // 6 // // DhAla bIjI // // piu kahe jobana madamAtI, sahune sarakhI shraashaa|| e bAlakanA phuHkha thIrove, tuUne hove tamAsA // bolo bola vicArI rAja, ema kema kIjeM hAMsI // 1 // tava rANIne rIza karI kholethI, putrane khUcI lIdho // rohi NI rANI najareM jotAM, goMkhathI nAkhI dIdho ||bo||2|| te dekhI saha aMteuramAM, khajaneM pokAra te kIdho // rohiNI ema jANe je bAlaka, ko ke ramavA lIdho // bo0 // 3 // nagarataNe rakhavAle deveM, adhara grahyo ti hAM AvI // sonAne siMhAsaNa dhApyo, AjUSaNa paherAvI // bo||4|| nagaraloka sahu lAgya vakhANe, rAjA vismaya thAve // dIpa kahe jasa puNya sakhAi, tihAM sahu nava nidhi thAve // bo // 5 // iti // // DhAla trIjI // rUmo mAsa vasaMta // e dezI // // eka dina vAsupUjya jinavaranA, aMtevAsI munirAja vahAlA // rUpa kuMja ne suvarNakuMjI, canazAnI navajahAja vahAlA // 1 // rohiNI tapa phala jaga jayavaMtuM ||e aaNknnii||paau dhAkhyA pranu nayara samIpeM, harakhyo rohiNI kaMta vahAlA // sahu parivArazuM padayuga vaMde, nisuNyo dharma ekaMta vhaalaa||ro // 2 // kara jomI nRpa pU gurune, rohiNI puNyaprabaMdha vahAlA // zuM kIdhuM pranu sukRta eNe, nAMkho te sayala saMbaMdha vahAlA // ro0 // 3 // guru kahe pUrva navamAM kIg, rohiNItapa guNakhANa vahAlA // tethI janmathakI navi dI, sukha uHkha jANa ajANa vahAlA // ro0 // 4 // nAMkhaze guru have pUrva nava no, rohiNIno adhikAra vahAlA // dIpa kahe suNajo eka citteM, karmaprapaM ca vicAra vahAlA // ro0 // 5 // iti // // DhAla cothii|| // guru kahe jaMbU kSetra naratamAM, sijhapura nagara makArare // pRthivIpAla naresara rAjA, sijhamatI tasa nAra // rAjana suNajo re // kAMza pUrava nava adhikAra, dilamAM dharajo re // 1 // e AMkaNI // eka dina zrAvyA caM u dyAne, rANI ne valI rAya re // khele krImA nava nava nAteM, jojo karma ni Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. dAna ||raa||2|| ehave kozka muni tihAM Avyo, guNasAgara tasa nAma re|| rAjA te munivarane dekhI rANIne kahe tAma // raa||3|| UTho e munine va horAvo, je hoya sujato AhAra re||nisunnii rANIne muni upara, upanyo krodha apAra // rA // 4 // viSayathakI aMtarAya thayo te, manamAM bahu kuHkha lAve re // rIzeM balatI kaDavaM tuMbaDaM, te munine vahorAve // rA0 // 5 // munine AhArathako viSa vyApyuM, kAladharma tihAM kIgho re // rAjAyeM rANIne tatadaNa, dezanikAlo dIdho // rA // 6 // sAtame dIna muni ha tyApA, galata koDha thayo aMgeM re // kAla karIne baThI narakeM, upanI pApa prasaMgeM ||raa0 // 7 // nArakIne tiryaMca taNA nava, naTakI kAla anaMta re|| dIpa kahe have dharmajogano, kahizuM sarasa vRttaMta // rA0 // // iti // // DhAla paaNcmii|| // te rANI muni paapthii|| kezarIyA lAla // pharatI javacakra phera re||kesh rIyA lAla // tArA nayaramA upanI // ke0 // vana mitra zeThane ghera re // ke0 // // 1 // jUna karma viTaMbanA // ke // dhanavanI kukheM upanI // ke0 // urga dhA tasa nAma // re|| ke // nagara vaNikanA putrane // ke // paraNAvI bahu mAna re // ke0 // 2 // jU0 // sukhazayyAnI upareM // ke0 // AvI kaMtanI pAsa re // ke0 // bahu pugaMdhatA ubalI // ke0 // svAmI pAmyo trAsa re // // ke0 // 3 // jU0 // mUkI paradeze gayo // ke0 // ju jurma karma svannAva re // ke0 // eka dina kanyAno pitA // ke0 // jJAnIne pUche jAva re // ke0 // 4 // jU0 // jhAnIyeM pUrvanava kahyo // ke0 // jAMkhyo sahu avadAta re // ke0 // pharI pUDhe gururAyane // ke // kema hove sukha zAta re // ke0 // // 5 // jU // guru kahe rohiNItapa karo // ke // sAta varSa sAta mAsa re // ke0 // rohiNI nakSatrane dineM // ke0 // covihAro upavAsa re // ke0 // 6 // jU0 // vAsupUjya nagavaMtanI // ke0 // pUjA karo zuna nAva re // ke0 // ema e tapa thArAdhatAM // ke // pragaTe zucha khanAva re // ke // 7 // jU0 // karajo tapa pUraNa thaye // ke0 // ujamaNuM nalI jAta re // ke0 // tethI eka nava AMtare // ke // lezo jyoti mahAMta re // ke0 // // // ema muni mukhathI sAMjalI // ke0 ||aaraadhii te sAra re|| ke0 // e tArI rANI thaI // ke0 // rohiNI nAmeM nAra re // ke // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 573 ||nnaajuu|| zma nisuNI harakhyAM sahu ||kerohinnii ne valI rAya re||ke|| dIpa kahe muni kuMnane // ke0 ||prnnmii sthAnaka jAya re // ke0 ||1||juu|| . // DhAla bhii|| // eka dina vAsupUjyajI e, samosasyA jinarAja // namo jinarAjane re // rAya ne rohiNI darakhiyAM e, sIdhAM saghalAM kAja // na // 1 // bahu parivArazuM AviyAM e, vaMde prajunA pAya ||naa pramukhathI vANI suNI e, AnaMda aMga na mAya // na // 2 // rAya ne rohiNI behu jaNAM e, sIdhosaMya ma khAsa ||n|| dhanya dhanya saMyamadhara muni e, sura nara jehanA dAsa ||n|| // 3 // tapa tapI kevala lahI e, tayAM bahu nara nAra ||n|| zivapada avi cala pada laghu e, pAmyA navano pAra // na0 // 4 // ema je rohiNI tapa kare e, rohiNInI pareM teha // na // maMgalamAlA te lahe e, valI ajarA mara geha // na // 5 // dhanya vAsupUjyanA tIrthane e, dhanya dhanya rohiNI nAra // na0 ||e tapa je nAveM kare e, pAme te jayakAra // na // 6 // saMvata aDhAra uMgaNazAuno e, ujjvala nAva mAsa // na0 // dIpavijayeM tasa gAzyo e, karI khaMgAta comAsa ||n0||7|| kalaza // vAsupUjya jaga, nAtha sAheba, tAsa tIrthe, e thayA // cAra putra ne, ATha putrI thI, daMpatI, mugateM gayAM // tapagaba vijayANaMda paTadhara, vijaya deveMja, sUrIsaru // tAsa rAjye, stavanakIdhuMsakala saMgha, sohaMkaru // sakala paMmita, pravara nUSaNa, prema ratna guru,dhyAyiyA // kavi dIpavijayeM, puNya heteM, rohiNI guNa, gaashyaa||1|| // atha zrI vinaya vijayajI kRta Adi jinanI vinati // // pAmI suguru pasAya re, zatrujaya dhaNI // zrIrisadesara vinavU e // 1 // trijuvananAyaka deva re, sevaka vInati // AdIzvara avadhArIyeM e // 2 // zaraNe Avyo svAmI re, huM saMsAramAM // virue vairIyeM naDyo e // 3 // tAra tAra muja tAta re, vAta kizI kahuM // nava nava e nAvaTha taNI e // 4 // janma maraNa jaMjAla re, bAla taruNapaNuM // valI valI jarA dahe ghaNuM e // 5 // keme na Avyo pAra re, sAra have svAmI // zyeM na karo eka mAharI e // 6 // tAsyA tumeM anaMta re, saMta suguNa valI // aparAdhI paNa umasyA e||7|| to eka dIna dayAla re, bAla dayAmaNo // hu~ zA mATeM vIsasyo e // // je giruA guNavaMta re, tAro tehane // temAMhe acari Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. ja kizyu e|| e // je muja sarikho dIna re, tehane tAratAM // jaga vistaraze yaza ghaNo e // 10 // Apada pamiyo Aja re, rAja tumAraDe // caraNe huM Avyo vahI e // 11 // muja sarikho ko dIna re, tuU sarikho pranu // jotAM jaga lAne nahIM e // 12 // toye karuNAsiMdhu re, baMdhu juvana ta NA // na ghaTe tuma uvekhavU e // 13 // tAraNahAro koI re, jo bIjo huve // to tumhane zAne kahuM e // 14 // tuhija tArIza neTa re, pahilA ne paDeM // to evamI gADhima kIzI e // 15 // AvI lAgyo pAya re, te . kema bomaze // mana manAvyAM viNa have e // 16 // sevaka kare pokAra re, bAhira rahyA jasa // to sAhiba zonA kIsI e // 17 // atulI bala arihaMta re, jagane tAravA // samaratha bo khAmI tumeM e|| 17 // zuM zrAve be jora re, muUne tAratAM // ke dhana bese ve kizyu e // 1 // kahezo tumeM jiNaMda re, nakti nathI tehavI // to te nakti muUne dIyo e // 20 // valI kahezo nagavaMta re, nahiM tuka yogyatA // hamaNAM mukti jAvA taNI e // 21 // yogyatA te paNa nAtha re, tumahIja Apazo // to te muphane dI jiyeM e // 25 // valI kahezo jagadIza re, karma ghaNAM tAhare // to tehaja TAlo parAM e||23|| karma amArAM Aja re, jagapati vAravA // valI koNa bIjo Avaze e // 24 // valI jANo arihaMta re, ehane vInati // karatAM AvamatI nathI e // 25 // to tehIja mahArAja re, mujhane zIkha vo // jema te vidhizuM vInavu e // 26 // mAya tAya viNa koNa re, premeM zIkhave // bAlakane kaho bolavU e // 27 // jo mupha jANo deva re, eha apAvana // kharaDyo ne kalikAdaveM e // 20 // kema lelaM utsaMga re, aMga jaghu ehanuM // viSayakaSAya azucizuM e|| e // to mujha karo pavitra re, kaho koNa putrane // viNa mAvitra pakhAlaze e||3|| kRpA karI muka deva re, zahAM lage ANIyo // naraka nigodAdikathakI e||31|| Avyo have hajUra re, Uno thakSa rahyo / sAmuM zye jUrja nahIM e // 32 // Amo mAMmI Aja re, bege bAraNeM // mAvitra tumeM manAvazo e|| 33 // tumeM bo dayAsamu re, to mujhane dekhI // dayA nathI zye ANatA e // 34 // uvekhazyo arihaMta re, jo ANI velA // to mahArI zI pera thaze e||35|| unnA ne aneka re, mohAdika vairI // bala jue mAharAM e // 36 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UU stavanAni. tehane vAro vegeM re, deva dayA karI // valI valI zuM vInavu e // 37 // ma rudevI nijamAya re, vege mokalI // gaja besArI muktimA e // 30 // jara tesara nija naMda re, kIdho kevalI // ArIsA avalokatAM e // 35 // a hANuM nija putra re, pratibodhyA premeM // juU karaMtA vArIyA e // 40 // bAhubalane neTa re, nANa kevala tameM // svAmI sahAmuM mokalyu e // 41 // ityAdika avadAta re, saghalA tuma taNA // hu~ jANuM duM mUlagA e // 45 // mahArI velA Aja re, mauna karI bega // uttara zeM Apo nahIM e||43|| vIta rAga arihaMta re, smtaasaagruu|| mahArAM tahArAMzuM karo e||44|| eka vAra mahArAja re, mujhane svamukheM ||bolaavo sevaka kahI e||45|| eTale simAM kAja re, saghalAM mAharAM // mananA manoratha savi phalyA e // 46 // khamajo muja aparAdha re, AsaMgo krii||||asmNjsjeviinvyuN e||4|| avasara pAmI zrAja re, jo navi vinavU // to pachatAvo mana rahe e // 4 // trijuva na tAraNahAra re, puNyeM mAhare // zrAvI ekAMteM malyA e // bhae // bAlaka bole bola re, je avigatapaNe // mAya tAyane te ruce e // 50 // nayaNeM nirakhyo nAtha re, nAni nariMdano // naMdana naMdanavana jisyo e // 51 // marudevI urahaMsa re, vaMza ikAgano // sohAkara sohAmaNo e||52|| mA ya tAya praju mitra re, baMdhava mAharo // jIva jIvana tuM vAlaho e // 53 // avara na ko AdhAra re, zNa jaga tuja vinA // trANa zaraNa tuM muja dhaNI e // 54 // vali vali karuM praNAma re, caraNe tuma taNe // paramezvara sanmukha ju u e // 55 // lava lava tuma pAya seva re, sevakane dejo // hu~ mAre buM eTadyu e||56||shrii kirtivijaya uvakAya re, sevaka eNi pareM // vinaya vinaya karI vInave e||5||iti zrI Adi jinavinatiH smaaptaa||shloksNkhyaa // 4 // // atha zrI gautamakhAmIno rAsa prAraMjaH // lASA vIra jiNesara caraNakamala, kamalA kaya vAso paNamavi patna NizuM sAmisAla, goyama guru rAso ||mnn taNu vayaNa ekaMta karavi, nisuNo no naviyAM // jima nivase tumha deha geha, guNa gaNa gahagahiyA // 1 // bUdIva siri naraha khitta, khoNItala maMgaNa ||mgdhdes seNiya narIsara, rija dala bala khaMgaNa ||dhnnvr guvara gAmanAma, jihAM jaNaguNasajA // vippa vase vasucU taba, jasu puhavI najA // 2 // tANa putta siri dalUza, nUvalaya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 576 pratikramaNa sUtra. pasiko ||cudh vidyA viviha rUva, nArIrasa viko // vinaya viveka vi cAra sAra, guNagaNaha manohara // sAta hAtha supramANa deha, rUpeM raMjAvara // 3 // nayaNa vayaNa kara caraNa jiNa, vipaMkaja jala pADiya // tejeM tArAcaMda sUra, AkAsa namAmiya // rUveM mayaNa anaMga karavi,mediha ni radhAmiya // dhIrameM merU gaMjIra siMdhu, caMgamacayacADiya // // pekhavI niru vama rUva jAsa, jiNa jaMpe kiMciya // ekAkI kila jIta zna, guNa mevhA saMciya // ahavA nizce putra jamma, jiNavara iNa aMcitha // raMjA paumA gaurI gaMgA, ratihA vidhi vaMciya // 5 // nahiM budha nahiM gurU kavi na koi, jasu Agala rahiyo // paMcasayA guNapAtra gatra, hiMDe paravariyo // kare niraMta ra yajJakarma, mithyAmati mohiya ||nn ula hoze carama nANa, daMsaNa ha visohiya // 6 // vastu chaMda // jaMbUdIvaha jaraha vAsaMmi, kho NItala maMmaNo // magadha desa seNiya naresara, varaguvara gAma tihAM // vippa vase vasunU suMdara, tasu najA puhavI sayala, guNa gaNa rUva nihANa // tANa putta vidyAnila, goyama atihi sujANa // 7 // nASA // carama jiNesara kevala nANI, canaviha saMghapazvA jANI // pAvApura sA mI saMpatto, canaviha deva nikAyeM jutto // deveM samavasaraNa tihAM kIjeM, jiNa dI mithyAmati khIjeM // trijuvanagurU siMhAsaNa vazcage, tata khiNa moha digaMteM pazTho // e // krodha mAna mAyA mada pUrA, jAye nAga jima dina corA // devauMuhi AkAze vAjI, dharma naresara Aviyo gAjI // 10 // kusumavRSTi virace tihAM devA, cozaTha iMcha jasu mAge sevA // cA mara batra sirovari sohe, rUpeMhi jiNavara jaga sahu mohe // 11 uvasama rasa jara jarI varasaMtA, jojana vANI vakhANa karaMtA // jANavi vajhamANa jiNa pAyA, sura nara kinnara Ave rAyA // 12 katisamUheM Ulaphalaka tA, gayaNa vimANe raNa raNakaMtA // pekha vi iMdanU mana ciMte, sura Ave amha jagana hovaMte // 13 // tIra taraMmaka jima te vahatA, samavasaraNa pahotA gahagahatA // to animAne goyama jape, iNi avasare ko taNu kaMpe // 14 // mUDha loka ajANilaM bole, sura jANaMtA zma kAMza mole // muMAgala koz jANa naNIjeM, meru avara kima upamA dIjeM // 15 // // vastubaMda // vIra jiNavara vIra jiNavara nANa saMpanna // pAvA purisurama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. hiya pattanAha saMsAra tAraNa // tihiM devehiM nimmaviya samavasaraNa bahu surakakAraNa // jiNavara jaga ujoya kare tejeM kari dinakAra // siMhA saNa sAmiya uvi, hurDa sujaya jayakAra // 16 // nASA // to caDhi u ghaNa mANa gajeM, iMdanU nUyadeva to // huMkAro karI saMcariGa, kava Na sujiNavara deva to // jojana nUmi samosaraNa, pekhavI prathamAraMja to // daha disi dekhe vibudhavaha, zrAvaMtI suraraMja to // 17 // maNima ya toraNa daMga dhajA, kosIseM nava ghATa to // vaira vivarjita jaMtugaNa, prAtI hAraja ATha to // sura nara kinnara asuravara, iMDa iMzANIrAya to // citteM camakiya ciMtave e, sevaMtA prajupAya to // 17 // sahasakiraNa sama vIra jiNa, pekhavI rUpa vizAla to // eha asaMjava saMcava e, sAco esa jAla to // to bolAve trijaga guru, iMdanUI nAmeNa to // zrImukha saMsaya sAmi save, pheDe vedapaeNa to // 1e // mAna mediha mada velI kare, jagate nAme sIsa to // paMcasayAzuM vrata liI e, goyama pahilo sIsa to|| baMdhava saMjama suNavi kare, zraganinUra Ave to // nAma le AnASa kare, taM puNa pratibodhe to // 20 // iNi anukrameM gaNahararayaNa, thApyA vIra gyAra to // to upadeze juvana guru, saMjamazuM vrata bAra to // bihu~ upavA se pAraNuM e, ApaNa viharaMta to // goyama saMjama jaga sayala, jaya jayakAra karata to // 21 // vastucaMda // iMdanUI iMdanUI caDhiya bahumA na // hu~kAro kari saMcari samavasaraNa puhato turaMto // zha saMsA sAmi save, caramanAda pheDe phuraMto // bodhabIja sajAya mane, goyama navaha viratta // diraka leza sirakA sahiya, gaNahara paya saMpatta // // jASA // zrAja huI suvihANa, Aja pacelimA pula naro // dIga goya ma sAmi, jo niyanayaNeM amiya naro // sirigoyama gaNahAra, paMca sayA muni paravariya // nUmiya karaya vihAra, naviyAM jana pamiboha kare // samavasaraNa makAra, je je saMsA upaje e // te te para upagAra, kAraNa pUje munipavaro // 23 // jihAM jihAM dIjeM dika, tihAM tihAM ke vala upaje e // Apa kanhe aNa hu~ta, goyama dIjeM dAna zma // guru upara gurujatti, sAmiya goyama upaniya ||nn bala kevala nANa, rAga ja rAkhe raMga nareM // 24 // jo aSTApada zaila, vaMde caDhi cavIsa jiNa // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UNG pratikramaNa sUtra. zrAtama labdhi vaseNa, caramasarIrI soi muni // itha desaNa nisuNeza, goyama gaNahara saMcalirja // tApasa pannarasa eNa, to muni dIge zrAvato e // 25 // tava sosiya niya aMga, amha zakti navi upaje e // kima caDhaze dRDhakAya, gaja jima dIse gAjato e // giru e animAna, tApasa jo mana ciMtave e|| tomuni caDhiyo vega, AlaMbavi dinakarakiraNa // 26 // kaMcana maNi nippanna, daMga kalasa dhaja vama sahiya // pekhavi paramANaMda, jiNahara narahesara mahiya // niya niya kAya pramANa, canadi si saMdhi jiNahabiMba // paNamavi mana udAsa, goyama gaNahara tihAM vasiya // // vayara sAmIno jIva, tiryak jUMnaka deva tihAM ||prtibo dhe puMDarIka, kaMdarIka adhyayana jaNI // valatA goyama sAmI, savi tApa sa pratibodha kare // lez zrApaNe sAtha, cAle jima jUthAdhipati // 20 // khIra khaMmaghRta zrANi, amizra vUTha aMguTha Thave // goyama ekaNa pAtra, karAve pAraNuM save // paMcasayA suja nAva, ujAla nari khIramIseM // sAcA guru saMjoga, kavala te kevala rUpa hu // ze // paMcasayA jiNanAha, samavasaraNa prAkAra traya // pekhavi kevala nANa, uppanno ujoya kare // jANe jiNaha pIyUSa, gAjato ghaNa megha jima // jiNavANI nisuNe, nA NI hA paMcasayA // 30 // vastubaMda ||nne anukrameM zNe anukrameM nA NasaMpanna // pannaraha saya paravariya hariya puriya jiNanAha vaMdaz // jANavi jagaguru vayaNa tiha nANa appANa niMda // carama jiNesara zma jaNaza, goyama ma karisa kheu // beha jara ApaNa sahI, hozaM tulA beDa // 31 // jASA // sAmi e vIra jiNaMda, pUnimacaMda jima ubasitha // viharie jarahavAsaMmi, varisa bahuttara saMvasitha // Thavato e kaNaya paumeva, pAyaka mala saMghe shi||shraavi e nayaNANaMda, nayara pAvA puri sura mahiya // 32 // pekhiyo e goyamasAmI, devazarmA pratibodha kare // ApaNa e trizalAdevi, naMdana pahoto parama pae // valato e deva AkAsa, pekhavi jANiya jiNa same e // to muni e mana vikhavAda, nAda neda jima upano e // 33 // kuNa samo e sAmiya dekhi, zrApa kanhe hu~ TAliyo e|| jANaMto e tiddha aNanAha, loka vivahAra na pAliyo e // ati narbu e kIdheduM sAmi, jANiyuM kevala mAgaze e // ciMtaviyu e bAlakajema, ahavA ke lAgaze Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. pae e // 34 // hu~ kima e vIra jiNaMda, jagate golo gola viu e // ApaNo e avihala neha, nAha na saMpe sUcavyo e|| sAco e zha vItarAga, neha na jeNe lAli e ||nn same e goyamacitta, rAga vairAgeM vAli e // 35 // Avato e jo UlaTa, raheto rAgeM sAhiu~ e // kevalu e nANa uppanna, goyama sahejeM umAhiu~ e // tihuzraNa e jaya jayakAra, kevabu mahimA sura kare e // gaNaharu e karaya vakhANa, naviyaNa lava zma nistare e|| // 36 // vastubaMda // paDhama gaNahara paDhama gaNahara varasa paMcAsa // gi hivAseM saMvasiya tIsa varisa saMjama vinUsiya // sirikevala nANa puNa bAra varisa tihuyaNa namaMsiya // rAyagihi nayarIhiM pavitra bANavazvari sATha // sAmI goyama guNa nilo, hoze zivapura gau~ // 3 // nASA // jima sahakAreM koyala Tahuke, jima kusumavaneM parimala baheke, jima caM dana sugaMdhanidhi // jima gaMgAjala lahereM lahake, jima kaNayAcala tejeM phalake, tima goyama saujAgya nidhi // 30 // jima mAnasarovara nivase haMsA, jima suravara siri kaNayavataMsA, jima mahuyara rAjIvavanI // jima rayaNAyara rayaNe vilase, jima aMbara tArAgaNa vikase, tima goyama guNa kelivanI ||3e||puunim nisi jima sasihara sohe, surataru mahimA jima jaga mohe, pUrava disi jima sahasakaro // paMcAnana jima girivara rAje, naravara ghara jima mayagala gAje, tima jinazAsana munipavaro // 40 // jima surataruvara sohe zAkhA, jima uttama mukha madhurI nAkhA, jima vanake takI mahamahe e // jima nUmipati juyabala camake, jima jinamaMdira ghaMTA raNake, tima goyama labdhe gahagahe e||41|| ciMtAmaNi kara caDhi zrA ja, surataru sAre vaMbiya kAja, kAmakuMca savi vaza huI e||kaamgvii pUre manakAmiya, aSTa mahAsiddhi zrAve dhAmiya, sAmiya goyama aNusaro e|| // 42 // paNavarakara pahelo patnaNIjeM, mAyAbIja zravaNa nisuNIjeM, zrImati zojA saMjave e // devaha dhuri arihaMta namIjeM, vinayapahu uvadyAya thu NIjeM, zNa maMtra goyama namo e // 43 // pura pura vasatAM kAMza karIjeM, de za dezAMtara kAMza namIjeM, kavaNa kAja AyAsa karo // praha UThI goyama samarIjeM, kAja samagraha tatakhaNa sike, navanidhi vilase tAsa ghare // // 44 // caudaha saya bArottara varaseM, goyama gaNahara kevala divaseM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. kiuM kavitta upagAra karo // AdehiM maMgala eha pakSaNIjeM, parava mahotsava pahilo lIjeM, ki vRddhi kahANa karo // 45 // dhanya mAtA jiNeM uyareM dhariyA, dhanya pitA jiNa kula avatariyA, dhanya saha guru jiNeM dikiyA e // vinayavaMta vidyAnaMmAra, jasa guNa ko na lapne pAra, vidyAvaMta guru vInave e // gautamakhAmInI rAsa naNIjeM, canaviha saMgha raliyAyata kIjeM, jhaddhi vRddhi kalyANa kare // 46 // itizrI gautamakhAmIno rAsa saMpUrNa // ||ath dIvAlI, stavana // ||prnu kaMThe uvi phUlanI mAlA // e dezI // ___ // ramatI jamatI amuna sAhelI, behu malI lIjiyeM eka tAlI re|| sakhi Aja anopama dIvAlI // lIla vilAseM pUraNa mAse, poSa dazama nizi raDhIyAlI re // sa // 1 // pazu paMkhI vasIyAM vanavAse, te paNa sukhI yAM samakAlI re // sa // eNI rAtraM dhera ghera utsava hoze, sukhIyAM jagata mAM nara nArI re // sa // 2 // uttama graha vizAkhA jogeM, janmyAM pranu jI jayakArI re // sa // sAte narakeM thayAM ajuvAlAM, thAvarane paNa sukha kArI re // sa // 3 // mAtA namI zrAve digakumarI, adholokanI vasa nArI re // sa // sUtIghara IzAneM karatI, jojana eka azuci TAlI re ||s||4||uurdhv lokanIAuja kumarI, varasAve jala kusumAlI re|| s0|| pUrava rucaka AdarpaNa dharatI, dakSiNanI ama kalazAlI re|| sa0 // 5 // ama pabimanI paMkhA dharatI, uttara ATha camara DhAlI re // sa // vidizinI cau dIpaka dharatI, rucaka chIpanI cala bAlI re // sa // 6 // kelataNAM ghara traNe karIne, mardana snAna alaMkArI re // sa // rakSApoTalI bAMdhI behune, maMdi ra mehayyAM zaNagArI re // sa0 // 7 // pranu mukha kamaleM amarI namarI, rAsa ramaMtI laTakAlI re // sa // praju mAtA tuM jagatanI mAtA, jana dI pakanI karanArI re // sa // // mAjI tuU naMdana ghaNuM jIvo, uttama jIvane upagArI re // sa0 // bappana digakumarI guNa gAtI, zrI zujavIra vacana zAlI re // sa // e // iti // ||ath AmalakI krIDAnuM stavana // ||shraavyo ASADho mAsa, nAvyo dhUtAro re // e dezI ||maataa trizalA naMdakumAra, jagatano dIvo re // mArA prANa taNo AdhA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. ra, vIra ghaNuM jIvo re // e AMkaNI // zrAmalakI krImAyeM ramatAM, hAsyo sura praju pAmI re|| suNajone svAmI AtamarAmI, vAta kahuM zira nAmI re|| vIra ghaNuM jIvo re // 1 // mA0 // saudharmA suralokeM rahetA, amo mithyA ta jarANAM re // nAgadevanI pUjA karatAM, zira na dharI pranu ANA reM // vii||2|| mA0 // eka dina iMja sannAmAM begaM, sohamapati ema bole re // dhairajabala trinnuvananuM nAve, trizalAbAlaka toleM re // vI0 // 3 // mA0 // sAcuM sAcuM sahu sura bolyA, paNa meM vAta na mAnI re // phaNidhara ne laghu bAlaka rUpeM, ramata ramIyo bAnI re // vI0 ||4||maa|| varkamAna tuma dhairaja mahoTuM, balamAM paNa nahiM kAcuM re // giruAnA guNa giruzrA gAve, have meM jAeyuM sAcuM re // vI0 // 5 // mA0 // ekaja muSTiprahAreM mAru, mithyAta lAye jAya re // kevala pragaTe moharAyane, rahevAnuM nahiM thAya re // vI0 // 6 // mA // AjathakI tuM sAheba mAro, DhuM buM sevaka tahAro re // khiNa eka svAmI guNa na visAruM, prANathakI tuM pyAro re // vI0 // // 7 // mA0 // moha harAve samakita pAve, te sura saraga sadhAve re // mA hAvIra praju nAma dharAve, iMjasajA guNa gAve re // vI0 // // mA // pranu mala patA nija ghera zrAve, sarakhA mitra sohAve re // zrIzujavIranuM mukhahuM dekhI, mAtAjI sukha pAve re // vI0 // e // iti stavana saMpUrNa // // atha neminAthanuM stavana // zrAvo hari kuMkumane pagale // e dezI // - // suNo sakhi saUna nA visare // ATha navaMtara neha ni vAhI, navame kema vibaDe // su0 // neha vibujhA A unIyAmAM, UMpApAta kare // su|| // 1 // ghara baMDI paradeze pharatAM, pUraNa premeM Thare // suNa // jAna sajI karI jAdava Aye, nayanase nayana mile // su||2|| toraNa dekha gaye giranAre, cAritra le vicare // su0|| kuHkhaNa nariyAM urjana lokAM, dayitA doSa nare ||su0||3|| mAtA zivAsuta sAMjala saUna, sAcA ema Thare // su|| tora Na zrAvI mUka samajAvI, saMyama zAna kare // su0||4||raajul rAgavirA geM rahetAM, jJAna vadhAi vare // su0 // prItama pAseM saMjama vAse, pAtaka dUra hare // su||5|| sahasAvanakI kuMja galanameM, jhAnaseM dhyAna dhare ||su // kevala pAmI zivagati gAmI, zrA saMsAra tare // su0||6|| nema jinezvara sukhasajAyeM, poDhIyA zivanagareM // su0 // zrI zujavIra akhaMga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 pratikramaNa sUtra. sanehI, kIrti jaga pasare // su0 // 7 // iti zrI neminAthastavana saMpUrNa // // atha zrI nemInAthanuM stavana // // suNa govAlI, gorasamAvAlI re UjI rahene // e dezI // // zAmalIyA lAla, toraNathI ratha phesyo, kAraNa kahone // guNa giruvA lAla, mujane mUkI cAlyA, darisana dhone // e kI // huM huM nArI tamArI, tumeM zye prIta mUkI mArI, tumeM saMyamastrI manamAM dhArI // zA0 // gu0 // 1 // tuma pazuA upara kRpA ANI, tumeM mArI vAta ko nava jANI tumeM viparaM nahiM ko prANI // zA0 // gu0 // 2 // ATha javAnI prI tamI, mUkIne cAlyA rotamI, nahiM sananI e rItamalI // zA0 // gu0 // 3 // navi kIdho hAtha upara hAthe, to kara mUkAvuM huM mAthe, paNa jAvuM prabhujInI sAthai // zA0 // gu0 // 4 // ema kahI prabhu hAthe vrata lIdho, potAno kAraja savi kIdho, pakaDyo mAraga eNeM ziva sIdho // zA0 // // gu0 // 5 // copana dina prabhujIyeM tapa kariyo, paNa poteM kevala vara dhariyo, paNasata batrI zazuM ziva variyo // zA0 // gu0 // 6 // ema traNa kalyANaka giranAreM, pAmyA te jina uttama tAre, jo padapadma tasa zira dhAre // zA0 // gu0 // 7 // iti // // atha zrI siddhAcalajInaM stavana // seluMgara tuM zIdaneM Avyo // e dezI // // zravo giri siddhAcala jazyeM, pApa harI nirmala to thaiyeM, kumati kadAgrahane tajIyeM, Avo giri siddhAcala jaiyeM // 1 // tAraNa tIratha do kahIyeM, thAvara jaMgamane lahiyeM, lokottarane nitya najIyeM // zra0 2 // pada vANe pA cariyeM, puNya ghaNo lAneM jarIyeM, siddhA anaMtA kAMkarIyeM // zra0 // 3 // sonA rUpAne phUleM, muktAphala amulaka mUleM, pUjIne nAma nahIM bhUle // 0 // 4 // camIyeM girivara anukara meM, aMtara dhyAna rakheM ramIyeM, marudevA naMdanane namIyeM // 0 // 5 // rAyaNa devala jinarA yA, pUrva navAeM zhAM yAvyA, labI lalI tasa pramuM pAyA // 0 // // 6 // sUrajakuMrumAM jaleM nahAzuM, peraNa kSIrodaka AtuM, AMgI ravI jinaguNa gAzuM // zra0 // 7 // tIratha darazaneM pharIyeM, joga upAdhi dUreM kariyeM, lAja anaMto eNeM giriyeM // 0 // 8 // gAma bagodarethI Ave, saMghavI saMghavaNa mana jAve, jina guNamAlA kaMTheM gave // zra0 // e // jaMgaNIza Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. 583 bIlottara varaceM, Ujala posanI baha divaseM, jinavara jeTI mana use // 0 // 10 // devakI naMdana anusarI yeM, ulakhA koleM jala jarIyeM, siddha zilA kAussagga dharIyeM // 0 // 11 // jAveM DuMgara, citta lAyA, siDanI zItala bAyA, jAeM mAvalI mAyA // zrA0 // 12 // vimalAcala pharase prANI, jIva javika hove nANI, rikhana kahe vare zivarANI // 0 // 13 // // atha zrI siddhAcala stavana // garabAnI dezI mAM // // zrI siddhAcala maMDaNa svAmI re, jagajIvana aMtara jAmI re, eto pramuM huM zira nAmI // jAtrImA jAtrA navAeM karIyeM re // kariyeM to navaja la tariyeM // jAtrI0 // 1 // zrIkRSana jinezvararAyA re, jihAM pUrva navA NuM yayA re, prabhu samavasasyA sukhadAyA // jAtrI0 // 2 // caitrI pUnama dina vakhAeM re, pAMca komI puMmarika jAeM re, je pAmyA pada nirvANuM // jAtrI 0 // 3 // nami vinami rAjA sukha sAteM re, ve koDI sAdhu saMghAteM re, eto hotA pada lokAMteM // jAtrI0 // 4 // kAti pUnameM karamane tomI re, jihAM siddhA muni dasa komI re, teto vaMdo ve kara joDI // jAtrI 0 // // 5 // ema bharatezvarane pATeM re, asaMkhyAtA munivATeM re, pAmyA muktira maNIe vATeM // jAtrI0 // 6 // doya sahasa muni parivAra re, yAvaccAsuta sukhakAra re, sayapaMca sailaga aNagAra || jAtrI0 // 7 // valI devakIsuta sujagIza re, siddhA bahu jAdavavaMza re, te praNamo re mana haMsa // jAtrI 0 // // 8 // pAMce pAMva eNeM giri AvyA re, siddhA nava nArada RSi rAyA re, valI sAMba pradyumna kahAyA // jAtrI0 // e // e tIratha mahimAvaMta re, jihAM siddhA sAdhu anaMta re, ima jAMkhe zrI jagavaMta // jAtrI0 // 10 // ujjvala gi ri samo nahIM koya re, tIratha saghalAM meM joya re, je pharasyAM pApa na hoya // jAtrI0 // 11 // ekala AhArI (1) sacitta parihArI (2) re, padacArIne (3) bhUmi saMthArI (4) re, zuddha samakita (5) ne brahmacArI (6) jAtrI 0 // 12 // ema baharI je nara pAle re, bahudAna supAtre Ale ra, te janma maraNa jaya TAle // jAtrI0 // 13 // dhanya dhanya teha nara nArI re, jeTe vimalAcala eka tArI re, jA tehanI huM balihArI // jAtrI 0 // 14 // zrIjinacaMdrasUri supasAyeM re, jinaharSa hoya unnAyeM re, ima vimalAcala guNa gAye // jAtrI 0 // 15 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eG4. pratikramaNa sUtra. // atha sItAjInI sadyAya prAraMja // // janakasutA huM nAma dharAvaM, rAma ne aMtarajAmI // pAlava amAro melane pApI, kulane lAge je khAmI // amazo mAMjo, mAMjo mAMjo mAMjo // // mahAro nAhanIyo uhavAya // a0 // mane saMga keno na suhAya // 0 // mahAruM mana maaNhethiiakulaay||a||1|| e AMkaNI // meruma hIdhara gama taje jo, pabara paMkaja uuge|| jo jaladhi maryAdA mUke, pAMgalo aMbara pUge // a|||| to paNa tuM sAMjalane rAvaNa, nizcaya zIla na khaDuM / / prANa amAro paraloka jAye, to paNa satya na bahuM // a||3|| kuNa maNi dharanA maNi levAne, haiDe ghAle hAma // satI saMghAteM sneha karIne, kaho kuNa sAdhe kAma // // // paradArAno saMga karIne, Akho koNa ugriyo|| UMDaM to tuM joya AlocI, sahi tuja dahADo phariyo // a0 // 5 // jana kasutA huM jaga sahu jANe, nAmaMgala ne laai|| dazaratha naMdana zira De khAmI, lakhamaNa karaze laDAI // 10 // 6 // dhaNIyAtI pIyu guNarAtI, hAtha De mahAre bAtI // rahe alago tuja vayaNe na carcA, kAM kuThe vAye je kAtI // a0 // // udayaratana kahe dhanya e abalA, sItA jehanuM nAma // satIyAmAMhe ziromaNi kahiye, nitya nitya hojo praNAma // a0||7|| atha // AyaMbila tapamAM AhAra levAnA vidhino svAdhyAya // ||praarNjH // copAnI dezImAM // // samarI zrutadevI zAradA, sarasa-vacana vara Apo sadA // zAMbila tapano mahimA ghaNo, navijana jAvathakI te suNo // 1 // vigaya sakalano jihAM parihAra, 'azanamAMhe paNa neda vicAra // vidala sarva tila tUara vinA, alasI koava kAMganI manA ||2||khdd dhAnya pUMhaka phukaTa phala sarva, varjIjeM bilane parva // sAmaNa pareM jo jala nale, to AMbila aMbila rasa Tale // 3 // bIDa lavaNa miraca ne suzrA, methI saMcala rAmaTha kahyA // ajamAdika nelA raMdhAya, to AMbilamA levA thAya // 4 // jIre jale te je vamI kahI, te sUje paNa jIraM nahIM // gomUtra vinA abe aNAhAra, te savi levAno vyvhaar||5||saat jAti je taMphula taNI, je sUjatI bi samAM jaNI // zekela dhAnya apakkI dAla, mAMDA khAkhara levA TAla // 6 // haladara laviMga piMpara pIpalI, haraDe saiMdhava vezaNa valI // khAdima svAdima Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. AShA je kaddevAya, te yAMbilamAM navi levAya // 7 // utkRSTha vidheM USNajala nIra, jaghanya vidheM kAMjInuM nIra // ema nirdUSaNa AMbila kare, mukha dhova dAta navikare // 8 // je nirdUSaNa liye AhAra, udanano tene vyava hAra || ToligaTapaNI vinu, te paNa bilamAM sUjatuM // e // zava gItAraNa matsarI, je je vidhi bole te kharI || bAjAlAna vi cAre jeha, vidhi gItAratha kahiyeM teha // 10 // yAMbila tapa utkRSTuM kathaM, vighna vidAraNa kAraNa laghuM // vAcaka kIrttivijaya supasAya, jAMkhe vinaya vijaya vajAya // 11 iti bila tapanI sadyAya // // atha cetana zikhAmaNanI sadyAya || // cetana kaTu cetIyeM, jJAna nayana UghAmI // samatA sahajapaNuM jo, tajo mamatA nArI // ce0 // 1 // yA DunIyAM de bAjarI, jesI bA jIgara bAjI // sAtha kIsIke nAM cale, jyuM kulaTA nArI // ce0 // 2 // mAyA tarubAyA pareM, na rahe sthirakArI // jAnata hai dilameM janI, paNa karata bigArI // 0 // 3 // merI merI tuM kyA kare, kare koNazuM yArI // pa laTe eka pala meM, jyuM ghana aMdhiyArI // 0 // 4 // paramAtama avica la jo, cidAnaMda kArI // naya kahe niyata sadA karo, saba jana sukhakArI // 0 // 5 // iti // // atha AtmabodhanI sadhAya // // hotamA mata, pama moha paMjaramAMde // mAyA jAla re ||dhn rAjya, jobana rUpa rAmA, suta sutA gharabAra re || hukama hodA hAthI ghoDA, kAri mo parivAra // mAyA jAla re // ho0 // 1 // atulavala hari cakrI rAmA tuM jo Urjita madamatta re // krura jamabala nikaTa Ave, galita jAve satta // mAyA0 // ho0 // 2 // puhavIne je chatra pareM kareM, meruno kare daMga re // te paNa gayA hAtha ghasatA, mUkI sarva khaMga // mA0 // ho0 // 3 // je takhata besI hukama karatA, parI navalA veza re // pAgha saherA dharata TeDhA, marI gayA jamadeza || mA0 // ho0 // 4 // mukha taMbola ne adhara rAtA, karata nava navA khela re // teha nara bala puNya ghAThe, karata paraghara Tela // mA0 // ho0 // 5 // jaja sadA jagavaMta cetana, seva gurupadapadma re // rUpa kar3e kara dharmakaraNI, pAme zAzvata sadma // mA0 // ho0 6 // iti Jain Educationa International 74 For Personal and Private Use Only Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. // atha sAMjala sayaNAnI sadyAya // // sAMjala sayaNA sAcI suNAvuM, pUrava puNyeM tuM pAmyo re jAi // naraka nigodamAM jamatAM narajava, teM niHphala kema vAmyo re jAi // sAM0 // 1 // jainadharma jayavaMto jagamAM, dhArI dharma na sAdhyo re jAi // meghaghaTA sari khA gaja sATe, gardana gharamAM bAMdhyo re jAi // sA0 // 2 // kalpavRkSa kUhA De kApI, dhaturo ghera dhAre re jAi // ciMtAmaNi ciMtita pUraNa te, kAga umAvaNa mAre re jAi // sAM0 // ema jANI jAvA navi dIjeM, nara nArI nara javaneM re jAi // ulakhI zuddhadharmane sAdho, je mAnyo muni mana nere jAi // sAM // 4 // je vijAva parajAvamAM jajIyeM, ramaNakhanAva mAM kariyeM re jAi // uttamapadapadmane avalaMbI, javiyaNa javajala tarI yeM re jAi // sAM0 // 5 // iti zrAtmahita sadyAya // || jobana sthiranI sajhAya // rAga prajAtI // 586 // jobanIyAMnI mojAM, phojAM jAya nagArAM detI re // ghamI ghamI ghamI yAlAM vAje, tohI na jAge tethI re // jo0 // 1 // jarA rAkSasI jora kare be, phelAve phajetI re // yAvI avagheM uzaMke nahIM, lakhapatine letI re // jo0 // 2 // mAleM beTho moja kare be, khAMteM jove khetI re // jamaro namaro tANI leze, gophaNa golAseMtI re // jo0 // 3 // jinarAjAneM zara jArja, jorAlo ko na jethI re // DunIyAmAM dUjo dIse nahIM, Akhara tara zo tethI re // jo0 // 4 // daMta paDyA ne Doso thayo, kAja sayuM nahiM kethI re // udayaratna kahe yA samajo, kahiyeM vAto ketI re // jo0 // 5 // // atha niMdAvAraka sajhAya // // niMdA ma karajo konI pArakI re, niMdAnAM bolyAM mahApApa re // va ra virodha vA ghaNo re, niMdA karatAM na gaNe mAya bApa re // niM0 // 1 // dUra basaMtI kAM dekho tumheM re, pagamAM balatI dekhosa koya re // paranA malamAMdhoyAM lUgaDAM re, kaho kema UjalAM hoya re // niM0 // 2 // Apa saM jAlo sahuko zrApaNo re, niMdAnI mUko panI Teva re // thoDe dhaNe avaguNe sahu jarayA re, kehanAM nalIyAM cuve kehanAM neva re || niM0 // 3 // niMdA kare te thAye nArakI re, tapa japa kIdhuM sahu jAya re // niMdA karo to kara jo zrApaNI re, jema buTakavAro thAya re // niM0 // 4 // guNa grahejo sadu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. ko taNo re, jehamAM dekho eka vicAra re // kRSNapareM sukha pAmazo re,samaya suMdara sukhakAra re // niM0 // 5 // iti // . // atha dhobImAnI sazAya // // dhobIDA tuM dhoje mananuM dhAtiyuM re, rakhe rAkhato mela lagAra re // eNe re meleM jaga melo kasyo re, viNa dhoyuM na rAkhe lagAra re // dho|| // 1 // jinazAsana sarovara sohAmaNuM re, samakitataNI rUmI pAla re|| dAnAdika cAra bAraNAM re, mAMhI navatattva kamala vizAla re|| dho||2|| tihAM jIle munivara haMsalA re, piye le tapa japa nIra re // zama dama AdeM je zIla re, tihAM khAle ApaNuM cIra re // dho0 // 3 // tapavaje tapa tama ke karI re, jAlavaje navatattvavAma re // bAMTA uDADe pApa aDhAranA re, ema ujalu hoze tatakAla re // dho // 4 // AloyaNa sAbUmo sUdho kare re, rakhe Ave mAyA sevAla re // nizce pavitrapaNuM rAkhaje re, paDheM Apa NI nImI saMjAla re ||dho // 5 // rakhe mUkato manamokaluM re, cala melIne saMkela re // samayasuMdaranI zIkhaDI re, sukhamI amRtavela re, // dho0 // 6 // // atha DhaMDhaNaRSijInI sazAya // // DhaMDhaNa RSijIne vNdnnaa||huNvaarii lAla // utkRSTo aNagAra re||ddhuNvaarii lAla // anigraha lIdho zrAkaro // DhuM vArI0 // labdhaM bezu thAhAra re // hu~ vArI lAla // ddhN||1|| dinaprati jAve gocarI // huM // na male zuddha zrA hAra re // huM0 // na lIye mUla asUUto // huM0 // pIjara ivo gAta re // DhuM0 // DhaM0 // 2 // hari pUje zrI nemane // hu~ / munivara sahasa baDhAra re // huM // utkRSTo koNa ehameM // huM // mujane kaho kRpAla re // huM // DhaM0 // 3 // DhaMDhaNa adhiko daakhiiyo|| huN||shriimukh nema jiNaMda re // 9 // kRSNa ummAhyo vAMdavA // huM // dhanya jAdava kulacaMda re // huM0 // ddhN||4|| galIbAreM munivara malyA // huM0 // vAMde kRSNa nareza re // huM0 // kiNahI mithyAtvI dekhIne // hu~0 // Avyo nAvavizeSa re // huM0 // DhaM0 // 5 // Avo zrama dhara sAdhujI // huM0 // yo modaka ne zuddha re // huN0|| RSijI leI AviyA // huM0 // prajujI pAsa vizuddha re // huM0 // DhaM0 // // 6 // muja labdhe modaka malyA // hu~ // pUje ke kaho kRpAla re // huN|| labdhi nahiM vatsa tAharI // hu~ // zrIpati labdhi nihAla re // DhuM0 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enana pratikramaNa sUtra. // DhaMga // 7 // to mujhane levo nahIM // hu~0 // cAkhyo paravaNa kAja re // huM // iMTa niMjADe jAzne // huN|| cUre karma samAja re // hu0|| DhaMga // // AvI sUdhI jAvanA // hu~ // pAmyo kevala nANa re // DhuM0 // DhaMDhaNa RSi muktaM gayA // 9 // kahe jinaharSa sujANa re // huM0 // DhaM0 ||||iti // ||ath muhapattInA paccAsa bolanI sadyAya // // DhAla // sirijaMbUre, vinayanakti zira nAmine // kara jomI re, pUje so hmkhaamiine|| jagavaMtA re kaho zivakAMtA kema male // kahe sohama re, mi thyA camadUreTale // truTaka // dUreTale viSa garala IhA, unnaya anusrii|| eka jJAna dUjI karata kriyA, anedAropaNa karI // jima paMgu darzita caraNa karSita, aMdha biDaM nija pura gyaa||tim satva sajatAM tattva jajatAM, navika kez sukhiyA thayA // 1 // DhAla // vaikalya jyuM re, kaSTa te karavU sohirbu // paNa jaMbU re, jANapaNuM jaga dohinuM // teNe jANI re, Avazyaka kiriyA kro|| upagaraNe re, rajaharaNo muhapattI dharo // truTaka // muhapattI zveteM mAnopeteM, zola nija aMgula nrii|| doya hAtha kAlI dRga nihAlI, dRSTi paDilehaNa krii|| tyAM sUtra artha sutattva karIne, sadaDaM ema nAviyeM // nacA vaccArUpa tiga tiga, pakhomA SaTa lAviyeM ||2||ddhaal // samakita mohanI re, mizra mithyAtvane pariharu // kAma rAga re, sneha dRSTirAga saMharaM // e sAte re, bola kahyA have bAgaleM // aMguli vacceM re, traNa vadhUTaka kara taleM // truTaka // karataleM vAmeM aMjali dhari, akhoDA nava kIjiyeM ||prmaarjn nava temaja kariye, tiga tigaMtara lIjiyeM // sudeva suguru sudharma AdaraM, pratipadI pari haru // valI zAna darzana caraNa zrAdarUM, virAdhaka trika apaharaM // 3 // // DhAla // manogupti re, vacana kAyagupti najuM // manodaMga re, vacana kAya daMDane tanuM // pacavIza re, bola e muhapattInA lahyA // have aMganA re, pari haru ema saghalA kahyA // truTaka // kahyA badhUTaka kari paraspara, vAma hA theM trika kro|| hAsya rati ne arati umI, itara kara trika anusaro // jaya zoka ugaMbA tajIne, payAhINo zrAcaro // kRSNavezyA nIla kApota, la lATeM trika prihro||4|| DhAla // rasa gArava re, zazi zAtA gAravA // mukha haiDe re, traNa traNa ema dhAravA // mAyAzalya re, niyANa mithyAtva TAliyeM // vAma khaMdhe re, krodha mAna doya gAliyeM // truTaka // gAlIyeM mAyA loja da Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. // AShKh di, khaMdha Urdhvadho malI | trika vAma pAdeM puDhavIne apa, valI teunI rakSA karI // jamaNe page traNa vAu vaNasaI, trasakAyanI rakSA karuM // paMcA za boleM milehaNa, karata jJAnI java haruM // 5 // DhAla // eha mAMhethI re, cAlIza bola te nArIne // zIzahRdayanA re, khaMdha bola daza vArIne // iM vidhizyaM re, paoihAthI ziva lahyo / avadhi karI re, ukkAyano virA dhaka ko // truTaka // kahyo kiMcit yAvazyakathI, tathA pravacana sArathI // jAvanA cetana pAvanA kahI, guru vacana anusArathI // ziva lahe jaMbU rahe jo zuja, vIravIjayanI vANIyeM // mana mAMkaDuM vanavAsa ramatuM, vaza kara karI ghara yeiM // 6 // itisajhAya saMpUrNa // // atha kAyA upara sajhAya // // kAyA re vAmI kAramI, sIcaMtAM re zUke // uMTha ko ki romAvalI, phala phUla na mUke // kA0 // 1 // kAyA mAyA kAramI, jovaMtAM jAze // mAraga lejo mokSano, jIvaDo sukha pAze // kA0 // 2 // arihaMta AMbo morIyo, sAmAyika thA | maMtra navakAra saMjArajo, samakita zuddha gaNe // kA0 // // 3 // vADI karo viratAM taNI, savi lona nivAro // zIla saMyama donuM ekatA, jalI pereM pAlo || ko0 // 4 // pAMca puruSa dezAvarI, beThA i DAlI // phala cUMTI ne coriyAM, na karI rakhavAlI // kA0 // 5 // i vADI eka zUDalo, sukha piMjara beTho // bahuta jatana karI rAkhIyo, jAto kiNahI nadITho // kA0 // 6 // kAM jolapaNe java hAriyo, mata momI saMjAlI // ratna ciMtAmaNi sArikhI, kAM gAMva na vAlI // kA0 // 7 // ratnatilaka sevaka jaNe, sujo vanamAlI // vAkajalI pareM pAlajo, karajo DhaMga vAlI // kA0 // 8 // // atha vaNajArAnI sajhAya // // narajava nayara sohAmaM // vaNajArA re // pAmIne karaje vyApAra // ho morA nAyaka re || sattAvana saMvara taNI // vaM0 // poTI jaraje udAra // 0 // 1 // zubha pariNAma vicitratA // va0 // kariyANAM bahumUla // 0 // mohanagara jAvA jI // 0 // karaje citta anukUla // 0 // // 2 // krodha dAvAnala ulave // va0 // mAna viSama girirAja // 0 // ulaMghaje halaveM karI // va0 // sAvadhAna kare kAja // 0 // 3 // vaMzajAla mAyA ta // 0 // navi karaje vizarAma // 0 // khAmI manoratha naTa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. tnnii|| va // pUraNanuM nahiM kAma // ||||raag dveSa doya coraTA // v|| vATamAM karaze herAna // a|| vividha vIrya udaasthii|| va0 ||te haNaje re sthAna // a0 // 5 // ema savi vighana vidArIne // va0 // pahoMcaje ziva puravAsa // 10 // khaya upazama je nAvanA // 10 // poteM jayA guNarAza // a||6|| dAyika nAveM te thaze // v0|| lAja hoze te apAra // 0 // uttama vaNija je ema kare // v0|| padma name vAraM vAra // a0 // 7||iti // ||ath sodAgaranI // sadyAya // lAvone rAja, moMghA mulanAM motI // e dezI // // suna sodAgara be, dilakI bAta hamerI // teM sodAgara dUra videzI, sodA karanakuM AyA // mosama Aye mAla savAyA, ratanapurImeM gayA // su // 1 // tinuM dalAlakuM hara samakAyA, jinaseM bahota naphAyA // pAMcaM dIvAnuM pAUM jamAyA, ekakuM cokI bigayA // su|| 5 // naphA dekha kara mAla viharaNAM, cuthA kaTe na yuM dharanAM // donuM dagAbAjI dUra karanA, dIpakI jyoteM phiranAM // su||3|| ura dina valI mahelameM rahanAM, baMdarakuM na halAnAM // daza sahera dostIhiM karanA, unase citta milAnAM // // su0 // 4 // janahara tajanAM jinavara jajanAM, sajanAM jinakuM dlaa|| navasara hAra gale meM rakhanAM, jakhanAM lakhakI kttaa|| su0 // 5 // zirapara mukuTa camara DholAi, ama ghara raMga vadhAi // zrIzunavIra vijaya ghara jAI, hota satAbI sagA // su0 // 6 // iti // ||ath ApasvajAvanI sadyAya // // zrApa khanAvamAM re, avadhU sadA maganameM rahenAM // jagata jIva he karmAdhInA, acarija kabutha na lInA // A // 1 // tuma nahiM kerA koI nahI terA, kyA kare merA merA // terA he so terI pAsa, avara sabe ane rA // A // 2 // vapu vinAzI, tuM avinAzI, aba he znakuM vilaasii|| vapu saMgha jaba dUra nikAsI, taba tuma zivakA vaasii|| aa||3||raag ne rIsA doya khavIsA, e tuma phuHkhakA dIsA // jaba tuma unakuM dUrI karIsA, taba tuma jagakA IsA // // 4 // parakI AsA sadA nirAsA, e he jaga jana pAsA // te kATanakU karo abhyAsA, laho sadA sukhavAsA // aa|| // 5 // kabahIka kAjI kabahIka pAjI, kabahIka huA apanAjI // kaba Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eee stavanAni. hIka jagameM kIrti gAjI, saba pujalakI bAjI // // 6 // zuddha upayoga ne samatAdhArI, jJAna dhyAna manohArI // karma kalaMkakuM dUra nivArI, jIva vare zivanArI // A // 7 // iti sadyAya // ||ath zrI zola satIyonI sadyAya // // zola satInAM lIjeM nAma jethI manovaMDita zuna kAma // nakti nAva ati ANI ghaNo, nAva dharIne naviyaNa suNo // 1 // brAhmI caMdanabAlA nAma, rAjimatI praupadI anirAma // kauzalyA ne mRgAvatI, sulasA sItA e mahAsatI // 2 // satI sunamA sohAmaNI, pola ughADI caMpA taNI // zivA nAma japo nagavatI, jagIza Ape kuMtI satI ||3||shiilv tI zIleM zonatI, najo nAveM e nirmala matI // damayaMtI ne cUlA satI, pra nAvatI ne padmAvatI ||4||shol satInAM nAma udAra, naNatAM gaNatAM ziva sukhakAra // zAkinI mAkinI vyaMtara jeha, satinAmeM na parAnave teha // 5 // Adhi vyAdhi savi jAye roga, mana gamatA savi pAme loga // saMkaTa vikaTa jAye savidUra, timira samUha jema uge sUra ||6||raaj jhachi ghare hoye bahu,rAya rANA te mAne shu||vaack dharma vijaya gururAya, ratnavijaya jAveMguNa gaay||7|| ||ath AtmazidAnI sadyAya // rAga rAmagrI // // zrAtamarAmeM re muni rame, citta vicArIne joya re // tahAruM dIse navi koya re, sahu khArathI matyuM joya re, janma maraNa kare loya re, pUjeM saba malI roya re // zrA0 // 1 // khajanavarga savi kAramo, kUmo kuTuMba pari vAra re // ko na kare tuja sAra re, dharma viNa nahI ko AdhAra re, jiNeM pAme navapAra re // aa||2|| anaMta kalevara mUkIyAM, teM kIyAM sagapaNa anaMta re nava uThegeM re tuM namyo, tohI na Avyo tuka aMta re // ceto hRdayamAM saMta re // Apa // 3 // loga anaMtA teM logavyA, deva maNu zra gati mAMhi re // tRpti na pAmyo re jIvamo, hajI tuU vAMga ne tyAMhi re, ANa saMtoSa cittamAMhi re // aa|| // 4 // dhyAna karo re Atama taNuM, paravastuthI citta vArI re // anAdi saMbaMdha tujha ko nahIM, zuddha nizcaya zma dhArI reM, zNavidha nija citta garI re, maNicaMDa Atama tArI re||shraa||5|| ||ath vIza sthAnakanA tapanI sadyAya // ||shriisiimNdhr sAhiba AgeM // e dezI ||arihNt pahele sthAnaka gaNI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ee3 pratikramaNa sUtra. yeM bIje pada siddhANaM // trIje pavayaNa Ayariya cothe, pAMcame pada therANaM re // naviyA // vIza sthAnaka tapa kIjeM // ulI vIza karIjeM re|| j0|| gaNaNuM eha gaNIjeM re // ja0 // jima jinapada pAmIjeM re // j0|| narajava lAho lIjeM re // ja0 // vI0 ||1||e AMkaNI // uvajAya baDhe saba sAhUNaM, sAtame Apame nANa // navame daMsaNa dasame viNayassa, cAritra agI yArame jANa re // na0 // vI0 ||2||baarme baMjavayadhArINaM, terasame kiriyA NaM // caudame tava panarame goyama, solasame namo jiNANaM re // ja0 // vI0 // 3 // cArittassa sattarame japIyeM, aDhArasame nANassa // jaMgaNIza me namo suyassa saMjAro, vIzame namo tibassa re // ja0 // vI0 // 4 // ekAsaNAdika tapa devavaMdana, gaNaNuM doya hajAra // saMgha vinaya budha ziSya sudarzana, jaMpe eha vicAra re // na // vI0 // 5 // iti // ||shiiyl viSa zikhAmaNanI sadyAya // // DhAla ||eto nArI re, bArI ne urgatitaNI // gaMma saMgati re, mUrakha tuM parastrI taNI // jIva nolA re, molA tehazuM ma ma kare // zIkha mAnI re, ganI vAta tuM parihare // 1 // trUTaka // jo vAta kariza paranArI sAyeM, loka sahu here a // rAya rAMka thazne rakhyA rAne, sukheM nahiM bese par3heM // e madanamAtI viSaya rAtI, jesI kAtI kAminI // pahedUM to valI sukha dekhADe, patre pADe nAminI // 5 // DhAla // kara paganA re, nayaNa vayaNa cAlA kare // bolAvI re, narane leza dhAI paDe // nolAvI re, hAva nAva dekhAmaze // page lAgI re, marakalaDe mana pADaze // 3 // truTaka // e pAsa pADe dhana gamADe, mAna khaMDe lIlabI // bolatI rUmI cita kU mI, kUma kapaTanI kothalI // e nara amUlaka vyasana pariyo, paheM na posA ye pAyako // dIvAna daMDe mAna khaMDe, mAra sahe paje raayko||4|| DhAla // bAMmI deze re, vezyAnA laMpaTa narA // sahu sadhavA re, vidhavA dAsI dUreM karA // jA nAzI re, rUpa dekhI jIva eha taNuM // Ujo rahI re, eha sa hAmuM ma ma jo ghaNuM // 5 // trUTaka ||ghnnuN ma joza eha sAmuM, kulastrI dI navi game // jima zunI pU- zvAna hIDe, tema paranArI pUDhe kAM name // jima birAmo dUdha dekhe, mole DAMga na dekha e // paranAra pedhyo puru Sa pApI, kisyo jaya na lekha e // 6 // DhAla // phulaveNI re, zirasiMha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. ee3 ra seMtho jasyo // te dekha re, phaTa mUrakha mana kAM kasyo // dekhI TIlAM re, DhIlA ijiya kari gahagahyo // zira rAkhamI re, AMkhadeI tuM kAM rahyo // 7 // trUTaka // kAM rahyo mUrakha thAMkha deI, zaNagAra jAra zNe dhasyA // e UlI jIhA, AMkhe pIhA, kAnakUpA mala jasyA // nArI agni puruSa mAkhaNa, bola bolatAM vigare // strIdehamAM zuM sAra dIge, mUDha mahiyAM kAM kare ? // 7 // DhAla // iMjiya vAhyo re, jIva ajJAnI pApIyo // mAne naragaha re, saraga karI viSa vyApIyo // kAM nUlo re, zaNagAra dekhI e hanA // jANo prANI re, e je ukhanI aMganA // e // trUTaka // aMganA tuM nomI bokare, yaza kIrti saghale lahe // kuzIlanuM jo nAma lIye ko, paraloka urgati uHkha sahe // vijayana bole navi Dole, zIyala thakI je naravarA // tasa pAya lAgu sevA mAgu, je jagamAhe jayaMkarA // 1 // ||ath zrIzAMtijinanI AratI // // jaya jaya AraMtI zAMti tumArI, torAM caraNa kamalakI meM jA ba lihaarii|| ja0 // 1 // vIzvasena acirAjIke naMdA, zAMtinAtha mukha pU namacaMdA // ja0 // 2 // cAlIza dhanuSya sovanamaya kAyA, mRgalAMuna pra jucaraNa suhAyA // ja0 // 3 // cakravartI praju pAMcamA sohe, zolamA jinavara, jaga saha mohe // ja0 // 4 // maMgala Arati torI kIjeM,ja nma janmano lAho lIjeM // ja0 // 5 // kara joDI sevaka guNa gAve, so nara nArI amaparada pAve // ja0 // 6 // iti zAMtijina AratI // ||ath zrIzrAdijinanI AratI // // apsarA karatI AratI, jina aage|| hAM re jina Age re jinathA geM, hAM re e to avicala sukhaDAMmAge // hAM re nAninaMdana pAsa // apsa rA karatI AratI jina Age // 1 // tA the nATaka nAcatI, pAya tthmke|| hAM re doya caraNe phAMUra Umake // hAM re sovana ghUgharI ghmke|| hAM re letI phudamI bAla // a|||||| tAla mRdaMga ne vAMsalI, kapha vINA // hArerUmAM gAvaMtI vara jINA // hAM re madhura surAsura nayaNAM // hAM re jotI mukhaDaM nihAla // a||3|| dhanya marudevAmAtane, pranu jAyA // hAM re torI kaMcana varaNI kAyA, hAM re meM to pUravapuNyeM pAyA ||haaN re dekhyo toro dedAra ||ann // 4 // prANajIvana paramezvara praju pyAro // hAre praju sevaka hu~ bu tAro // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eena pratikramaNa sUtra. hAM renavo navanAM puHkhaDAM vaaro|| hAM re tumeM dInadayAla // 0 // 5 // seva ka jANI ApaNo, citta dharajo // hAM re morI ApadA saghalI harajo // hAM re muni mANaka sukhIyo krjo||haaN re jANI potAno bAla // 0 // 6 // // atha jinanavaaMgapUjAnA dohA likhyate // // jala jarI saMpuTapatramAM, yugalika nara pUjaMta // ruSana caraNa aMgU mo, dAyaka nava jala aMta // 1 // jAnubaleM kAussagga rahyA, vicasyA deza videza ||khmaaN khamAM kevala lanyuM, pUjo jAnu nareza ||2||lokaaNtiik vaca ne karI, varasyA varazIdAna // karakAMDe pranu pUjanA, pUjo navi bahu mAna // 3 // mAna gayuM doya aMzathI, dekhI vIrya anaMta // nujAbaleM java jala tasyA, pUjo khaMdha mahaMta // 4 // sikazilA guNa UjalI, lokAMteM jagavaMta // vasIyA tiNa kAraNa navi, zirazIkhA pUjaMta // 5 // tIrthaMkara padapuNyathI, tihuzraNa jana sevaMta // trijuvana tilaka samA praju, nAla tilaka jayavaMta // 6 // zola pahora praju dezanA, kaMThavivara vAla // madhu radhvani sura nara suNe, tiNe gale tilaka amUla // 7 // hRdaya kamala upa zamabaleM, bAlyA rAga ne roSa // hIma dahe vanakhaMDane, hRdaya tilaka saMtoSa // 7 // ratnatrayI guNa UjalI, sakala suguNa vizrAma // nAnika malanI pUjanA, karatAM avicala dhAma ||e|| upadezaka nava tattvanA, teNeM nava aMga jiNaMda // pUjo bahuvidha rAgathI, kahe zujavIra muNIMda // 10 // // atha zrIpArzvanAthanI AratI // // AratI kIjeM pAsa kuMvarakI, janma maraNa jayahara jinavarakI // na yari vaNArasI janma kahAve, vAmA mAta praju hularAve // zrApa // 1 // yau vana vana phalajogI jaNAve, nArI pratnAvatI satI paraNAve // kAya nIro ga joga vilasAve, purisAdANI biruda dharAve // Apa // 2 // jJAnavi lokI kamaTha harAve, gahana dahanathI phaNI nIkasAve // sevakamukha nava kAra suNAve, dharaNarAya padavI nipajAve // zrA0 // 3 // krodhI kamaTha haTha tapa laya lAve, jina darzanaseM suragati pAve // loga saMyoga viyoga banAve, saMyamazrI Atama paraNAve // zrA0 // 4 // dhyAna leharIyAM kAu ssagga nAveM, khAmIkU vama laya tava gave // meghamAlI jaladhara varasAve, jaba nAsA jara jara jala laave|| aa||5|| tava dharaNesAsana kaMpAve, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #615 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. e padmAvatIsAtheM tyAM Ave // nAtha Urdhva zira phaNIkuM dharAve, jara aparA dhI deva marAve // thA // 6 // sAMz zaraNa laz samakita pAve, phaNipati nATaka vidhi viracAve // prajucaraNe nami geha sidhAve, jagadIzvara ghana ghAtI harAve // A // 7 // sAkAreM kevala uga pAve, dharma kahI jina nAma khapAve // nUtala vicarI moda sidhAve, aguru laghu guNa pranu nipajA ve // aa||7||aartigtkii AratI gAve, zrotA vaktA rati utarAve // manamohana praju pAsa kahAve, zrI zunavIra te zIza namAve // a0 ||e|| ||ath maMgala cAra // // cAro maMgala cAra, Aja mahAre cAro maMgala cAra // dekhyo darasa sarasa jinajIko, zonA suMdara saar||aaj||1||ddinu dinu janamana mohana aoM, ghasI kesara ghanasAra // Apa // 2 // vividha jAtike puSpa maMgAvo, saphala karo avatAra ||aa||3||dhuup urakevo ne karo AratI, mukha bolo jayakAra A0 // // samavasaraNa AdIzvara pUjo, comukha pratimA cAra ||aa05||haiye dharI nAva nAvanA nAvo, jima pAmo navapAra aa||6|| sakalasaMgha sevaka jinajIko, AnaMdaghana upakAra // Apa // 7 // iti // ||ath // zrIpAMca kAraNa- stavana // // dohA // siddhArathasuta vaMdiyeM, jagadIpaka jinarAja // vastutattva savi jANIyeM, jasa AgamathI Aja // 1 // syAhAdathI saMpaje, sakala va stu vikhyAta // saptanaMgi racanA vinA, baMdha na bese vAta // 2 // vAda vade naya jUjuA, Apa ApaNe gama // pUraNa vastu vicAratAM, koi na Ave kAma ||3||aNdhpuruss eha gaja, grahI avayava ekeka // dRSTivaMta lahe pUrNa gaja, avayava malI aneka // 4 // saMgati sakalanayeM karI, jugatiyoga zujhabodha // dhanya jinazAsana jaga jayo, jihAM nahiM kizyo virodha // 5 // // DhAla pahelI // rAga zrAzAvarI // // zrI jinazAsana jaga jayakArI, syAchAda zukrarUpa re // naya ekAMta mithyAta nivAraNa, akala ajaMga anUpa re ||shrii0 // 1 // e AMkaNI // koza kahe eka kAlataNe vaza, sakala jagata gati hoya re // kAleM upaje kAleM viNase, avara na kAraNa koya re // zrI0 // 2 // kAleM garna dhare jaga vani tA, kAleM janme putta re // kAleM bole kAleM cAle, kAleM kAle gharasutta, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #616 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa sUtra. re // zrI0 // 3 // kAleM dUdhathakI dahIM thAye, kAleM phala paripAka re|| vividha padAratha kAla upAve, kAleM sahu thAya khAkha re // zrI0 // 4 // jina covIza bAra cakravartI, vAsudeva baladeva re // kAleM kvalita koI na dIse, jasu karatA sura seva re // zrI0 // 5 // utsarpiNI avasarpiNIdhArA, bae juI ju nAta re // Sar3ajhatukAla vizeSa vicAro, ninna ninna dina rAta re|| zrI0 // 6 // kAle bAla vilAsa manohara, yauvana kAlA keza re|| vRkSa paNa valI palI vapu ati purbala, zakti nahiM lavaleza re // zrI0 // 7 // // DhAla vIjI // giruyA guNavIrajI // e dezI // // tava vanAvavAdI vade jI, kAla kisyuM kare raMka // vastukhajAveM nIpaje jI, viNase timaja niHzaMka // suviveka vicArI, ju jurma vastu khannAva // 1 // e AMkaNI // te yoga jobanavatI jI, vAMjaNI na jaNe bAla // mukha nahiM mahilAmukheM jI, karatala uge na vAla // su0 // 5 // viNa khanAva navi nIpaje jI, kema padAratha koya // AMba na lAge lIMbaDe jI, bAga vasaMteM joya // su0||3|| morapila kuNa cItare jI, koNa kare saMdhyAraMga // aMga vividha savi jIvanAM jI, suMdara nayana kuraMga // su0||4|| kAMTA bora babulanA jI, koNe aNIyAlA kIdha // rUpa raMga guNa jUjuA jI, taru phala phUla prsijh|| su0 // 5 // viSadhara mastaka nitya vase jI, maNi hare viSa tatakAla // parvata thira cala vAyaro jI, Urdhva agninI jvAla // . su0 // 6 // matsya tuMba jalamA taje jI, bUDe kAga pahANa // paMkhI jAta gayaNe phire jI, zNI pareM sayala vinANa // su0 // 7 // vAyu gugthI upa zame jI, haraDe kare vireca // sIje nahiM kaNa kAMgaDU jI, zakti khannAva aneka // su // 7 // deza vizeSe kASThanA jI, nUmimAM thAya pahANa // zaMkha asthino nIpaje jI, detra khanAva pramANa // su0 // e // ravi tAto zazI zItalo jI, navyAdika bahu nAva // bae avya Apa ApaNAMjI, na taje koI khanAva // su // iti svajAvavAdaH // // DhAla trIjI // kapUra hoya ati ujalo re // e dezI // kAla kIzyuM kare bApamo jI, vastu svanAva akaU // jo navi ho ye lavitavyatA jI, to kema sIke kaU re // prANI ma karo mana jaMjAla, jAvijAva nihAla re ||praannii m||1|| e AMkaNI // jalanidhi tare jaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #617 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni. e gala phare jI, komi jatana kare koy||annnaavii hove nahIM jI, jAvI hoya te hoya re // prANa // 2 // AMbe mora vasaMtamA jI, mAdeM mAle keza lAkha // ke khasyAM keza khAkhaTI jI, kez zrAdhAM ke sAkha re // prA0 // 3 // bAu la jema navitavyatA jI, jiNa jiNa dizi uphAya // paravaza mana mANasa taNuM jI, tRNa jemapUMThe ghAya re // prA0 // 4 // niyativaze viNa ciMtavyu jI, Avi male tatakAla // varasA sonuM ciMtavyuM jI, niyati kare visarA la re // prANa // 5 // brahmahatta cakrItaNAM jI, nayaNa haNe govAla // doya sahassa jasa devatA jI, deha taNA rakhavAla re // praa0|| 6 // kokaho koya la karejI, kema rAkhI zake prANa // AheDI zara tAkiyo jI, upara jame sIMcANa re // praa||7||aahemii nAgeM mazyo jI, bANa lAgyo sIMcANa // kokuho UmI gayo jI, juTha jurma niyati pramANa re // prANa // // zastra haNyAM saMgrAmamA jI, rAne paDyA jIvaMta // maMdiramAMthI mAnavI jI, rAkhyA hI na rahaMta re // prA0 // e // iti navitavyatAvAdaH kathitaH // // DhAla cothI // rAga mAruNI // manohara hIrajI re // e dezI // // kAla khajAva niyatamatI kUmI, karma kare te thAya // karme niraya ti riya nara suragati jI, jIva javAMtareM jAya // cetana cetIye re // 1 // karma samo nahiM koya // cetana0 // e AMkaNI // karme rAma vasyA vanavAseM, sI tA pAme Ala // kama laMkApati rAvaNarnu rAja thayuM visarAla // ce // // 2 // kama kImI karme kuMjara, kameM nara guNavaMta // kama roga zoka kuHkhapI Dita, janma jAya vilapaMta // ce // 3 // karme varasa lageM risahesara, uda ka na pAme anna // karme vIrane juvo yogamAM re, khIlA ropyA kanna // ce|| // 4 // karme eka sukhapAleM bese, sevaka seve pAya // eka haya gaya ratha caDhyA catura nara, eka Agala ujAya // ce // 5 // udyamamAnI aMdha taNI pareM, jaga hIDe hAhato // karmabalI te lahe sakala phala, sukha jara sejeM sUto re // ce // 6 // uMdara ekeM kIdho udyama, karaMmiyo karakole // mAMhe ghaNA divasano nUkhyo, nAga rahyo phuHkha Dole re // ce // 7 // vivara varI mUSaka tasa mukhamAM, diye thApaNo deha // mArga laz vana nAga padhAkhyA, karmamarma jurja eha // ce // 7 // iti karma vivAdaH kathitaH // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #618 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ena pratikramaNa sUtra. // DhAla paaNcmii|| // have udyamavAdI naNe e, e cAre asamartha to // sakala padArtha sA dhavA eka udyama samaratha to // 1 // udyama karatAM mAnavI e, zuM navi sI ke kAja to // rAmeM rayaNAyara tarI e, lIdhuM laMkA rAjya to // 2 // karama niyata te anusare e, jehamAM zakti na hoya to // deula vAghamukheM paMkhI yAM e, piyu pesaMtAM jAya to // 3 // viNa udyama kima nIkale e, tIla mAMdethI tela to // udyamathI uMcI caDhe e, jurma ekejiya vela to // 4 // udyama karatAM eka same e, jeha navi sIke kAja to // te pharI udyamathI huve e, jo naviAve vAja to // 5 // udyama karI usyA vinA e, navi raMdhAye anna to // zrAvI na paDe kolIyo e, mukhamAM pakhe jatanna to // 6 // karma putta udyama pitA e, udyameM kIdhAM karma to // udyamathI dUre Ta le e, juvo karmano marma to // 7 // dRDhaprahArI hatyA karI e, kIdhAM pApa anaMta to // udyamathI SaTmAsamAM e, Apa thayo arihaMta to // 7 // TI pe TIpe sara jare e, kAMkare kAMkare pAla to // giri jehavA gaDha nIpaje e, udyama zakti nihAla to // // udyamathI jala bIMpurDa e, kare pASANamAM gama to // udyamathI vidyA naNe e, udyama joDe dAma to // 1 // iti|| // DhAla hI // e mI kihAM rAkhI // e dezI // // e pAMce nayavAda karaMtA, zrIjinacaraNe Ave // amiyasarasa ji navANI suNIne, AnaMda aMga na mAve re prANI // samakita mati mana zrA No // naya ekAMta ma tANo re prANI // te mithyAmati jANo re prANI // sam // 1 // e AMkaNI // e pAMce samudAya milyA viNa, koI kAja na sIke // aMguliyogeM karataNI pareM, je baje te rI re prANI ||snnaa|| zrA graha vANI ko ekane, ehamAM dIjeM vaDAI // paNa senA milI sakala raNAMgaNa, jIte sunaTa lamAI re prANI // sama // 3 // taMtuvannAveM paTa upajAve, kAla krameM re vaNAye // navitavyatA hoye to nipaje, nahiM to vighna ghaNAMya re prANI // sama0 // 4 // taMtuvAya udyama loktAdika, nAgya sakala sahakArI // ema pAMce malI sakala padAratha, utpatti jurma vicArI re prANI // sm||5|| niyativazeM halukaramo thazne, nigodathakInikali yo // puNyeM manuja navAdika pAmI, sazurune jaz maliyo re prANI ||sm|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #619 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAni eee // 6 // navasthitino paripAka thayo tava, paMmitavIrya uvasIyo // javyasva jAveM zivagati pAmI, zivapura jazne vasiyo re prANI // sama // 7 // mAna jina eNI pareM vinaye, zAsananAyaka gAyo // saMgha sakalasukha hoye jehathI, syAhAdarasa pAyo reprANI sm||||klsh||shy dharma nAyaka,mukti dAyaka, vIra jinavara, saMthuNyo // saya satara saMvata vandi locana, varSa harSa, dharI ghaNo // zrIvijaya deva, sUriMda paTadhara, zrIvijayaprana, muNIMda e|| zrI kIrti vijaya vAcaka, ziSya zNI pareM, vinaya kahe, thANaMda e // e|| ||ath sAmAyikanA batrIza doSanI sadyAya // // copAI // zuna guru caraNe nAmI zIza, sAmAyikanA doSa vatrIza // kahIzaM tyAM mananA daza doSa, kuzamana dekhI dharato roSa // 1 // sAmAyika avivekeM kare, artha vicAra na haiDe dhare ||mn uThega zche yaza mana ghaNo,na ka re vinaya vaDerA tnno||2||jy ANe ciMteM vyApAra // phalasaMzaya nIyANAM sAra // have vacananA doSa nivAra, kuvacana bole kare TuMkAra // 3 // lakSa kuMcI jA ghara UghADa, mukheM lavI karato vaDhavAma // zrAvo jAvo bole gAla moha karI hularAve bAla // 4 // kare vikathA ne hAsya apAra, e daza doSa vacananA vAra // kAyAkerAM dUSaNa bAra, capalAsana jove dizi cAra // 5 // sAvadya kAma kare saMghAta, Alasa moDe UMce hAtha // paga lAMbe bese avi nIta, uThIMgaNa le yAMno jIta // 6 // mela utAre kharaja khaNAya, paga upa ra caDhAve pAya // ati ughADaM mele aMga, DhAMke tema valI aMga upaMga // 7 // nijAyeM rasaphala nirgame, karahA kaMTaka taruyeM name // e batrIze doSa nivA ra, sAmAyika karajo nara nAra // // samatA dhyAna ghaTA UjalI, keza rI cora huvo kevalI // zrIzunavIra vacana pAlatI, svarge gaz sulatA reva tI // e|| iti sAmAyika batrIza doSasvAdhyAyaH // smu mu mu mu muNduku // iti zrIzrAvakasya daivasikAdikapaMcapratikramaNa / . sUtrANi sArthAni, stavanasadyAyastutyAdi sahitAnica samAptAni // shm mytwnh D oorcenseronommodancoremonmendmenoro R amme GAOKG Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #620 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Educationa International For Personal and Private Use Only