Book Title: Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra Part 03
Author(s): Manekmuni
Publisher: Mohanlalji Jain Shwetambar Gyanbhandar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005352/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sUyagaDAMga sUtra. vaSarU. ====$== (bhAga 3.) prayama skaMdha samAsa, === 2]=Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roDa lakhamAjI jIvaNajI pustakoddhAraka phaMDa graMthAMka naM. 4 zrI sUyagaDAMga sUtra bhAga 3 jo. 8 thI 16 adhyayanenuM TIkAnuM mULa sUtra niyukti sAthe bhASAMtara. prakAzakaH---- zrIman sAhanalAlajI jaina zve. jJAnabha'DAra surata geApIpurA taraphathI cunIlAla gulAbacaMda dALIyA. (mAjI phAresTa epIsara sAheba. ) saM. 1987. 18 lekhaka:-munimANeka, Jain Educationa International prathamApitta pra. 1000 mUlya rUA11-4-0 se se For Personal and Private Use Only sane 1931. 78 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudraNAlaya-jaina vijya pAnA 1 thI 160. mudraNAlaya -dhI "jaina vijyAnaMda" prI. presa, kaNapITha bajAra-surata, pAnA 161 thI 390. muka--zA, mohanalAla maganalAla badAmI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA A sUtranI TIkA kaThaNa hovAthI tenuM bhASAMtara ATha varSa pUrve sAta adhyayana chapAyA chatAM joIe tevI khapatanA abhAve A trIjo, bhAga hAla pragaTa thAya che, A bhAgamAM AvelAM nava adhyayanano sAra tathA pUrvanAM sAta adhyayanano sAra ahIM soLamA adhyayanamAM sUtrakAreja Apela che, eTale soLamuM adhyayana dareke vAMcavAnI khAsa jarUra che, chatAM ahIM TuMkamAM lakhIzuM. : 8 nirmaLa AcAra pALavAmAM zarIranI zakti tathA manabaLa joIe, teja vIrya che, dIkSA ke zrAvakano dharma pALe te anukrame paMDita ane bALa paMDitavIrya che, paNa pApamAM vaparAya te bALavArya che, te A adhyayanamAM sUcavyuM ke vIrya-zakitano durupayoga na karavo, e adhyayanane sAra che. 8 adhyayanamAM dharma batAvya, dharmanuM svarUpa daza vaikAlikanA pahelA adhyayanamAM batAvyuM te ahIM che, paNa ahIM e batAvaze ke vIryano sadupayoga te ja dharma che, arthAta sAdhue niraMtara jJAna ane tapazcaryAmAM tatpara rahevuM ane dharma karavA chatAM garva na karanAM nirvANa (mekSa) meLavavuM 10 dazamA adhyayanamAM samAdhI eTale dharma karanAramAM rAgadveSanI pariNati na joIe paNa zuddha AtmasvabhAva joIe, parigraha rAkhavAthI rAgadveSa vadhe mATe tene tajavA, jIvitake maraNuMnI AkAMkSA na rAkhe, 11 mArga adhyayanamAM jJAna darzana cAritra e mArga che, te mArgamAM javA mATe prabhue kevo mArga batAvyuM te AmAM batAvyuM, mana tathA iMdriyo kabaje rAkhIne nirmaLa saMyama pALe te mArga che. 12 samavasaraNa adhyayanamAM prabhunI vANI sAMbhaLavA jyAM samudAya maLe, te 36 3 matavALAnuM varNana che, ane Astika nAstikanuM varNana karyuM che, ane zabdarUpa rasagaMdha ane sparzamAM sAdhue rAga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TheSa na karatAM saMsArathI pite mukta thAya che, tevo upadeza thAya che. 13 yathAtathya jevuM nirmaLa spaSTa belavuM tevuM AdaravuM ane koIne duHkha na devuM te A adhyayanamAM batAvyuM che. 14 graMtha nAmanuM adhyayana che. temAM rekaDa nANuM ke aMdara krodha vigere sAdhu na rAkhe, phakta zAstra bhaNavuM ane tapa kare te sAdhu ja bIjAne samAdhi kahevA yogya che. 15 AdAna-jJAnadarzana cAritra je AtmAnA guNo che tene grahaNa karavA tethI te mekSamAM jAya che ke vaimAnika deva thAya. 16 pUrvanAM paMdara adhyayanono sAra kahyo che, temAM mAhaNa zramaNa ane bhikSu ane nigraMtha kevA hoya che te ahIM bahu sArI rIte batAvyuM che. A pramANe mukhyatve sAdhu sAdhvIne uddezIne temane samaya AnaMdamAM jAya mATe A adhyayanamAM vidyAnaMda ane AtmAnaMda sAthe batAvyAM che, paNa gRhastha jaine ke arjuna paNa je A saMbhALIne vAMcaze to temane ghaNo badha maLaze, kharI rIte te A trIjo bhAga hitazikSArUpa ja che. ekalA sUtranuM bIje bhASAMtara chapAyela che, te sthAnaka vAsImAM vadhAre vaMcAya che, mUrtipUjAmAM mATe bhAge TIkA vaMcAya che. A TIkA kaThaNa haivAthI teno upayoga baha ochA kare che. eTale joIe tevo A tatva graMthane pracAra thato nathI, zrAvakAne mukhyatve caratra ane kathA graMtho upara bhAva hovAthI te vAMce che paNa jo AvA gaMbhIra arthavALAM sUtro vAMce to ghaNuM lAbha thAya, tethI ja A gujarAtI bhASAMtara karyuM che, ane sAtithI vAMcI teo je tene vizeSa pracAra karaze te sUyagaDAMga sUtranuM bAkInI TIkAnuM bhASAMtara paNa prakaTa thaze. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya anukamiNukA pRSTha 1thI-14 vIrya adhyayana nikSepAnI niyukti-9-97 prastAvika - bleko sAthe. 15-25 varSanI sUtra gAthA 1 thI 4 ni. 98 bALavArya-su. 10 26-43 paMDita-vArya bALa paMDita virya-11thI 26-sutra gAthA. 44-47 dharma adhyayana ni. 99-102 nikSepAnuM varNana. 48-75 sUtra 1 thI dharmanuM vivecana. (A adhyayanamAM pA. 4pa thI 64 sudhI vIrya adhyayanane badale dharma adhyayana vAMcavuM) 76-80......samAdhi adhyayana 130thI106 niryuktimAM nipAnuM varNana. 81thI109... samAdhinuM varNana. sutra 1 thI 24 11thI117....mArganI niyukti nikSepa. 10 thI 115 sudhI. 118-48......mArganuM varNana sa. 1 thI 38 14thI6pa.......samavasaraNa ni. 116 -19 prastAvika leka nipAnA varNana sAthe. 166thI 244. samavasaraNanuM varNana sa-1thI 22-cha darzananA varNana sAthe. ' 245-51......yAyAdhya nikSepAnI niyukti 122 thI 26. 2para 287....dharma vigerene sAra ahIM lIdho che, su-1 thI 23 288-290graMtha adhyayananA nikSepa niyukti 127-31 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 291thI331....sUtra 1thI 27 bAhya tathA abhyatara graMtha je AtmAthI para che te tyAgIne AtmAnA guNomAM ramaNatA karavI. 332-38......AdAnanA nikSepAnI niryukti 13ra-36 339 7ra......1-25 sutramAM grahaNa karavA gya samyagadarzana jJAna * cAritrane svIkAravAM. 373thI 77...gAthA adhyayananI niyukti nikSepA. 33 7thI 90...sUtra 1thI4 pUrvanAM paMdara adhyayanone sArI : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhityapremI jhaverI maganabhAI nagInabhAI A pustaka ane tenA pahelAMnA chapAelA dareka pustakamAM ane jhaverI maganabhAI nagInabhAi jeo khAsa jaina sAhityanA premI hovAthI dareka pustakAmAM madada ApI che ane jaina sAhitya pariSada vakhate phatehamaMda pAra utAravAmAM javerI jIvaNabhAI sAkaracaMda joDe temanI dareka vAte madada hatI ane vyavahAra sUtramAM 50 rUA. aMke pAMcaso eka rUpIA prathama ApI temaNe te sUtra purU chapAvavA pahela karI te badala temane jeTalo dhanyavAda : ApIe teTalo ocho che. AvA sAhityapremI dharmAtmA zrAvakanA anukaraNathI bIjA punyavaMtA chavo paNa A khAtAmAM sahAya Apaze to tethI A jJAnabhaMDAra taraphathI aneka pustako prasiddha thaze. evI amArI namra prArthanA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suratanuM eka saMpUrva 21 zIkharavALuM ramaNIya jaina devAlaya vaLI suratanA eka dharmAmA kuTuMbanI dharmapriyatA ane advitIya ramaNIya jena devAlaya suratamAM gopIpurA hAthIvALA deharA pAse vakIlo khAMcAmAM bAI lakhamIbAInA derAsaranA mULa sthApaka vIzAozavALa zeTha bhAIdAsa durlabhadAse potAnI hayAtImAM suratamAM manemehana pArasanAthanuM 21 zikharavALuM. advitIya ramaNIya derAsara bAMdhyuM, ane te pahelAM temaNe pAyadhunI upara AdIzvara bhagavAnanuM deharuM bAMdheluM, temanAM dharmAmA patnI lakhamIbAIe tenI vyavasthA karavA dharmAtmA harakeAine evuM ane harakoIbAIe deharAsaranI jAhojalAlI vadhAravA tathA AzAtanA TALavA tathA zrAvakone derAsaranI bhakita ucita rIte thAya tevI rIte sadhaLI sagavaDe bagIcA vigerenI kvI, temanI pachI zeTha vasatAcaMda bhAIdAsa tathA temanA suputra motIcaMda vastAcaMda jhaverIe hAlanI sudharelI sthitimAM deharAsara vigerene rAkhyAM che. AvI rIte dareka dharmAtmA che jinezvaranA devAlaya tathA mUrtine -AtmAnuM kamANa karavA banAve che tathA sArI vyavasthA rAkhe te paNa dhanyavAdane cagya che, (have pachInA bhAgamAM banaze te tene pheTa apAze.) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ai sUyagaDAMga sUtra. AThamuM-vIya adhyayana. sAtamuM adhyayana kahayuM, have AThamu adhyayana Arabha karIe chIe, tenA sAtamA adhyayana sAthe A saMbadha che, sAtamA adhyayanamAM kuzIla ( durAcArI patita ) sAdhuo kahayA, temaja tenAthI ulaTA suzIleA ( sadAcArI uttama ) sAdhue paNa batAvyA, A ane prakAranA sAdhuonuM kuzIlapaNuM tathA suzIlapaNuM saMyama vIryaMtarAya ( saMyama pALavAmAM vinna rUpa) karmanA udayathI kuzIlapaNuM ane te kamanA ya upazama (zAMta-dUra) thavAthI suzolapaNa thAya che, tethI vIrya (zakti) khatAvavAne A adhyayana kahIe chIe. A sabadhathI AvelA A adhyayananA cAra anuceAgadvArA upakrama (zarUvAta), nizceSa (thApanA), anugama (edha) ane naya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. (judI judI apekSA) kahevA joIe, temAM paNa upakramanI aMdara rahela arvAdhikAra (viSaya-bAbata) A che, bAla (avivekI), bAla paMDita (yathA zakti sadAcArI, paMDita saMpurNa saMyama pALanAra) e traNe prakAranAM darekanAM vIrya (Atma baLa)nuM varNana samajIne sAdhue nirmaLa saMyama pALavAmAM yatna kara, A viSayanI zarUvAta che. nipAmAM nAma" A adhyayananuM vIrya che. have vIryane nikSepa niryuktikAra kahe che - virae chakkaM davve sacittAcittamIsaga ceva / dupaya ca uppaya aparya evaM tiviMha tu saccita ni.21|| nAma sthApanA dravya kSetra kALa ane bhAva ema che prakAre nikSepa che. nAma sthApanA be pUrve varNavelAM sugama che, dravya vayanA be bheda Agama ane ne-AgamathI che, AgamathI jANanAre paNa te samaye tenuM lakSa na haya, neAgamathI jJazarIra bhavya zarIra ane baMnethI juduM vastumAM rahelI zakti sacitta acitta mizra ema traNa prakAre che, temAM sacittanA dvipada cepamAM tathA apadanA traNa bheda che, temAM arihaMta (tIrthakara) cakravartI baLadevanI zarIra zakti sAthI vadhAre che, temanI athavA cakravartInA strI ratna sAthI suMdara strI) paTarANunA zarIranI zakti te ahIM dravya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuMbIca adhyayana viryapaNe levuM, (arthAt jenI jevI zakita tenuM ahIM (manuSyanuM) varNana karavuM, cepagamAM cakravartInA uttama ghaDA hAthI je ratna jevA che, tenuM baLa varNavavuM athavA siMha vAgha zarabha (jaMgalI bhayaMkara jAnavara) nuM baLa kahevuM, athavA je uMcakavAmAM deDavAmAM je zakti hoya te varNavavI, apada te jhADe che, temAM gazIrSa-caMdana (sarvottama caMdana-sukhaDa) vigerenA guNenuM varNana karavuM, eTale te caMdananuM vilepana karavAthI zIyALAmAM ThaMDA dUra thAya, unALAmAM tApa zAMta thAya, A jIvavALA manuSya pagAM ane jhADanA guNe batAvyA, have acitta vIrya kahe che - acitta puNa viriya aahaaraavrnnphrnnaadiimu|| . jaha osahINa bhaNiyaM viriya rasaviriya vivaago||ni.92|| acitta dravya vIrya (ajIva vastu) nuM baLa-vIrya-zakti AhAra (khAvA) mAM guNa avaguNa kare che, AvaraNa te laDAImAM zarIranuM rakSaNa kare che, ane praharaNa hathIyAra laDavA vigeremAM kAma lAge te ahIM jANavuM prathama khAvAnuM batAve che - sadyaH prANakarA hRyA ghRtapUrNAH kaphApahAH ghIthI bharelAM ghebara pakapAna khAvAmAM Ave to Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. zIvra iMdriya vigere tejamAM Ave, hudaya prasanna thAya ane kaphane rega dUra thAya, vigere jANavuM, auSadhi (sUkAyelI vanaspati athavA anAja) je kAMTe. vigere lAgatAM ghA rUjhavavAmAM kAma lAge, jhera utAravAmAM kAma lAge athavA buddhi vadhAravA vigere kAma lAge te rasavIrya che, vipAka vIrya te vaidyaka zAstra vigeremAM kahela che, te ahIM levuM, tathA eni prAkRta nAmanA graMthathI judA judA prakAranuM dravya vIrya samajI levuM. AvaraNe kavayAdI cakkAdIyaM ca paharaNe hoti / / khitami jami khece kAle jaMmi kAlaMmi ||ni. 93 // rakSaNamAM kavaca vigerenI zakita tathA hathIAramAM cakravatInuM cakra (geLAkAre laDAInuM zastra) vigere je zakti hoya che te levI. have kSetra vIrya ane kAla vIrya pAchalI, aDadhI gAthAmAM Ave che. kSetra vIrya devakura vigere jugalIyAnA kSetrane AzrayI badhAM dravya jamInanA guNane lIdhe utkRSTa zakitavALAM thAya che, athavA killA vigere sthAnane lIdhe kaI purUSane utsAha vadhe che, athavA je kSetramAM vIryanuM varNana karAya te kSetra vIrya che, e pramANe kAlavIrya paNa pahele Are sukhama sukhama nAmane che temAM varatu sarvottama guNavALI sukhadAyI hoya che te * samajavI, tathA vaidyakazAstramAM kahyuM che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. varSAsu lavaNamamRtaM zaradi jalaM gopayazca hemante / zizire cAmalakaraso ghRtaM vasante guDazcAnte / / varSo rUtumAM lavaNa (nimaka mIThuM) zaradamAM jala hemantamAM gAyanuM dUdha ziziramAM AmalAne rasa vasaMtamAM ghI ane grISmamAM geLa amRta sarakhuM che, (gujarAtamAM asADa sudathI be mAsanI rUtu gaNAya che. mAravADamAM aSADa suda 15 pachI be mAsanI rUtu che, tethI vadImAM eka mAsa vadhe che, sudamAM baMne eka che, dIvALI gujarAtanI apekSAe A vada 0)) ane mAravADa ke zAstranI apekSAe kAlIka vada 0)) gaNAya che.) grISme tulyaguDA susaindhavayutAM meghAvanaddhe'mbare / tulyAM zarkarayA zaradyamalayA zuMThayA tuSArAgame / pipalyA zizire vasantasamaye kSaudreNa saMyojitAM / - puMsAM prApyaharItakImiva gadA nazyantu te zatravaH // 2 // bALa haraDe (hemaja) unALAmAM barAbara vajananA goLa sAthe vAdaLathI chAyelAM AkAzavALI varSomAM cekhA siMdhava sAthe, zarada rUtumAM sAkara sAthe, hemaMtamAM zuMTha sAthe, ziziramAM pIpara sAthe, vasaMtamAM madha sAthe levAthI jema purUSanA rego nAza thAya tema tArA zatruo nAza thAo. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIne. bhAva thI varNana kahe che. bhAvo jIvassa savIriyassa viriyami laddhiNegavihA / ora siMsadiya ajjJappiesa bahuso bahuvihIyaM // 94 // 6] vInI zaktivALA jIvanA vIrya sAdhI aneka prakAranI labdhi che, te pAchalI aDadhI gAthAmAM atAve che, prathama chAtInuM maLa te zarIra khaLa che, te pramANe iMdriyAnuM maLa tathA AtmAnuM maLa te mana sadhI che, te traNe aneka prakAranu che, te batAve che. ta 27 maNavara kAyA ANA pANU saMbhava tahAya saMbhavve / sotAdINaM sadAdiesa visaesa gahaNaM ca // 95 // aMdaranA vyApAravaDe mana ceAgya puigaLA ekaThAM karIne manapaNe pariNamAve, bhASA cAgyane bhASApaNe pariNamAve, kAya ceAgyane kAyapaNe zvAsa ucchavAsanAM pudagale te te pramANe pariNumAve che, te mana vacana kAyA yAgya pudagalAne te rUpe parimAvelAMnuM je vI sAmarthya (zakti) che tenA e bheda che, saMbhravasabhAnya temAM saMbhavamAM tIrthaMkara ane anuttara vimAnanA devAnA ghaNAMja niLa zaktivALA manAdravya DAya che, kAraNa ke anuttara vimAnanA vAne phakta mana vaDeja kArya karavAnuM che tethI jyAre zaMkA samAdhAna che. tItha karane pUchavAnuM hrAya tyAre dravya ane bhAva manavaDe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamu varSIya Ayayana. [e prazna pUche, tIrthaMkara kevaLajJAne jANe paNa te devene avadhijJAnaja hAvAthI tIthaMkaraprabhu rUpIdrabyo ane pariNAmanAM pudagaLA dravya manavaDe grahaNa kare ne pariNumAve te anuttara vimAnanA devA jIe, ane samajI jAya (2) sabhAgyamAM te je jIva bIjA buddhimAnanuM kahevu. hamaNAM na samajI zake, paNu abhyAsathI bhaviSyamAM samajI zakaze. vAgvIyanA e bheda. saMbhavamAM vacananI labdhivALA tIrthaMkarAnI vANI eka ceAjana sudhI phelAIne pAta peAtAnI bhASAmAM loko samajI jAya, tathA keTalAka puNyazALI jIvAnu vacana dhamadhanA -jharatA rasa jevuM mIThu hAya te vacananuM sAbhAgya che, jemake haMsa' kAyala vIgerenu vacana mIThuM hoya che (haMsane badale peApaTanuM vacana ema. DIka lAge che, AdimAM kAkAkau vigera levA) sa'bhAgyamAM zyAmAstrInuM gAyana mIThuM' che, teja kahyuM che. sAmA gAyati maDuraM kAlI gAyati - kharaM ca rukkhaM ca / e AmAM ekanuM nAma zyAmA che, te madhura svare gAya che ane kAlI nAmanI strI kaDhAra apriya gAya che, vaLI A pramANe vicArIe chIe ke A zrAvakanA putra bhaNAvyA vinA paNa ucita khelavAnA akSarA khAlaze mAbApanA ucca koTInA zabdo kAne sAMbhaLIne teva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. belavAnuM zIkhI leze) tathA ame saMbhAvanA karIe chIe ke menAM pipaTane je manuSyanA saMsargamAM rAkhIe te manu SyanI bhASA zIkhI leze. - te pramANe chAtInuM baLa te paNa saMbhava saMbhAvya be bhede che. . . * . saMbhavamAM cakravatI baLadeva vAsudeva vigerenAM bAhubaLa vigere zarIra baLa levuM, jemake tripRSTa vAsudeve DAbA hAthanI hatheLI vaDe kaTi zilA (kaDo maNanI zilA) ne uMcakI, athavA soLa hajAra rAjAnuM sainya je sAMkaLa kheMce te pite sAme kheMcIne aTakAve, te pramANe cakravartInuM bamaNuM tathA tIrthakara atula baLavALA hoya che, saMbhA vyamAM tIrthakara alokamAM lekane daDA mAphaka pheMkavAnI - zaktivALA hoya che, tathA pRthvIne chatra mAphaka tathA merUne dAMDA mAkka dharavAne zaktivALA che te ja pramANe keIpaNa iMdrajaMbudvIpane DAbA hAtha vaDe sahejamAM merU parvatane chatrInA dAMDI mAphaka uMcake, tathA saMbhAvanA karIe chIe ke A chokare maTe thayA pachI A moTA pattharane uMcakavAne (abhyAsathI) hAthIne damavAne athavA ghoDA upara caDhI | doDAvavAne zaktivAna thaze. itienuM baLa kahIe chIe. kAna vigere pace indrionI zakti potAne ekeka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. viSaya pArakhavAne pAMca prakAre samartha che te darekanA paNa saMbhava saMbhAvya evA be bheda che, saMbhavamAM jema kAnane viSaya bAra ejanane che, e pramANe bAkInI cAra iMdriemAM jene je viSaya (jeTalI zakti) heya te jANa, saMbhAvyamAM te keIpaNa mANasa jenI idri haNAI heya, thAkelI heya, krodhamAM bhAna bhulya heya, tarasathI ke regathI te samaye keI iMdrI pitAne viSaya grahaNa na kare, (jemake kadhamAM dhamadhamelo te samaye kIdhA chatAM na sAMbhaLe) paNa pachI te deSa (krodha) dUra thatAM anumAna karIe ke te sAMbhaLaze. (vaLI tAvamAM bhAna bhUlatAM kaMInuM kaMI bake paNa tAva utaratAM pAchuM sIdhe sIdhuM kAma kare te saMbhAvanA che.) - have AdhyAtmika vIrya kahe che. 3 - ujjamadhitidhIrattaM soMDIrattaM khamAyagaMbhIraM / upaoga joga tava saMjamAdiya hoi ajjhappo // 96 // AtmA saMbaMdhI te adhyAtma che, temAM je zakti AdhyAtmika che, arthAt aMdaranI zakita je satvathI utpanna thAya che te levI, te aneka prakAre che. (1) udyama eTale sAdhune jJAna bhaNavuM ke tapa karavA vigeremAM preraNA vinA aMdarane utsAha vadhe che, tenA paNa saMbhava tathA saMbhAvya evA be bheda che, te upara pramANe javA, keI hamaNAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. udyama kare te saMbhava, paNa keI pachI karavAnI khAtrI thAya. te saMbhAvyuM che, (2) prati te saMyamamAM sthiratA te (duHkha ke lega vigerenA kAraNa vaDe vikalapa thAya te paNa) cittane. ThikANe rAkhe, (saMcama na muke), (3) dhIratva te pariSaha ke upasarga Ave te paNa calAyamAna na thAya, (4) zahIye te tyAganI ucca keTInI bhAvanA jema ke * bharata mahArAjAne vairAgya thatAM cakravattinA cha khaMDanuM - rAjya cheDatAM paNuM citta na kare, athavA duHkhamAM kheda na kare athavA viSama (mukela) kArya karavAnuM AvyA chatAM pArakAnI - AzA choDane mAreja karavuM, evuM mAnIne khuza thata kAma pAra utAre, (5) kSamAvIrya te potAnA deSa hoya ke na hoya chatAM paNa) ke game teTale ma Akroza karIne dhamakAve, chatAM paNa manathI paNa kSebha na pAme. (lIdheluM kArya rIsAIne adhavaca na choDe) paNa AvuM tatva vicAre. AkruSTena matimatA tatvArthagaveSaNematiH kAryA / yadi satyaM kA kopaH syAdanRtaM kiM nu koSena // 1 // ke dhamakAve tyAre buddhimAne kharekhara muddo vicAravA buddhine upayoga kare. je pitAne pheSa hoya to zA mATe, rIsAvuM, ane je te deSa vinA dhamakAvate hoya te . (ApaNune lAgu na paDe) mATe kepa zuM kAma karavuM? vaLI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. * [11. akkosa haNaNa mAraNa dhammabhaMsANa bAlamulabhANaM / lAbhaM mannai dhIro jahuttarANAM abhAvaM mi // 2 // Akroza kare, haNavuM, jIvathI mAravuM, te dharmabhraSTa evA bAla (bhUkha) jIne sulabha che, evA samayamAM Akroza vigere sAmenA mANasa upara na karatAM dhIra purUSa temAM anukrame cheDe vadhAre lAbha mAne, (Adeza karatAM pairya rAkhe te je lAbha thAya tenA karatAM ke mAre te ke vadhAre lAbha mAne, jIvathI mAre che. metArya muni mAphaka tethI paNa vadhAre lAbha mAne) (6) gAMbhIrya pariSaha upasargamAM na DaravuM athavA bIjAne camatkAra pamADe tevuM pitAnuM utkRDuM anuSThAna (dharma chiyA) hoya te paNa ahaMkAra na kare. cullucchallei jaMhoi Ugaye rittaya kaNakaNei / mariyAI Na khubbhaMtI mupurisa vitrANabhaMDAI // 2 / / kada ghaDA vigeremAM khebA jeTaluM ochuM pANI hoya te paNa uchaLe tema jhAMjharAmAM kAMsAnI juvAna strInA ghugharI 3. avAja kare, paNa bharelA dhaDA chalakatA nathI, tema sArAM paranA ratna jaDita AbhUSaNe paNa avAja karatA nathI, tema thoDuM bhaNelA chalakAine game tema pavanahaMkAra kare, paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. (vA svAmI jevA) badhuM bhaNelA meM paNa na bole ke ATaluM huM bhaNyo chuM. bharA so chalake nahi, chalake se AdhA, . gheDa so bhuM ke nahi, bhuMke so gaddhA. . (1) upacAga-sAkAra anAkAra be bhede che, sAkAra te , jJAnamAM pAMca jJAna mati kRta avadhi manaparyaya kevaLa, ane traNa mati ajJAna, zruta ajJAna, vilaMga jJAna che, emAM samyakatvane AzrayI jJAna ane mithyAtvIne AzrayI ajJAna che, te ATha bheda thayA. ane anAkAra darzana, cakSu darzana acakSu (AMkha sivAyanI bIjI cAra iMdriyenuM) dazana ane kevaLa darzana che. sAmAnya bodha te darzana che, vizeSa bedha te jJAna che, padArthanuM sAmAnya jJAna AMkha vinAnA je prANuM kIDI vigere che tene sAmAnya bAdha nAka vigerethI che te acakSudarzana che, athavA bhItane eThe ke aMdhArAmAM dekhato ke AMdhaLo game tyAre kaMI sAMbhaLIne samaje te acakSudarzana che, te bAra prakAranA upayAgavALe potAnA viSayane vyakSetra kALa bhAva rUpe paricacheda kare samaje te arthAt lakSa rAkhIne samaje te upaga che, gujarAtImAM tene sAvacetI kahe che) segavIrya mana, vacana ane kAyAthI traNa bhede che, sAdhunuM mane vIrya te kuceSTAnA manane nirodha ane siddhAMta bhaNavA ke saMyama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamu vIya adhyayana. [13 kriyAmAM mana rAkhe, athavA mananI ekAgratA karavI, kAraNa, ke manavIya vaDe ja uttama sAdhue nirmaLa pariNAma vadhAratA ane dharmamAM hRDhatA rAkhanArA avasthita ( nizcaya ) manavALA DAya che, vacanazakti vaDe te evI rIte saMbhALIne ele ke pharI pharI te vacana na Ave, tathA niravadya bhASA mAle,, ane krAya vIya te hAtha paga sthira rAkhIne kAcamA mAka ese, te tapAvI bAra prakAranuM che, te aNusaNa uSNeAdarI vigere mAre bhede tapa utsAhathI kare ane kheda na kare te pramANe sattara prakAranA saMyama, huM ekalA chuM evI bhAvanA bhAvatA khaLathI mana vaza karI nirmaLa sayama pALe ke koi-paNa rIte peAtAne aticAra na lAge, A badhA prakAranuM vIya adhyAtmavIya te bhAvavIya che, vaLI prazna thAya ke vIryapravAda pUrvamAM anaMtA prakAranuM vIca batAvyuM che te kevI rIte ? tenuM samAdhAna ema che ke anatA viSaya vALu pUrva hAya che. te pramANe vIca paNa samajavuM, anaMta a paNuM A pramANe samajavuM, savva gaINaM jA hojja vAluyA gaNaNamAgayA santI / tatto bahuyatarAgo attho egassa puvvassa // 1 // badhI nadIonI retInI je gaNatarI thAya tenA karatAM ghaNA vadhAre atha eka pUrvanA hAya che, (pUrvamAM vaparAyalA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] : sUyagaDAMga sUtra bhAga trI , zabda eTalA badhA gaMbhIra hoya ke temAM ghaNA arthe samajAvI zakAya). sabasamuddANa jalaM jai patyamiyaM havijjasaMkaliyaM / etto bahuyatarAgo atyo egassa puvvassa // 2 // je badhA samudranuM pANI prastamita te thaMbhAvIne ekatra kare tenI je gaNatrI thAya tenA karatAM vadhAre artha eka pUrvane che, A pramANe pUrvamAM anaMtaarthapaNuM che te samajanAra AtmAmAM vIryanI anaMta arthatA che, chatAM te badhuM vIrya traNa bhemAM samAI jAya che, te batAve che. savvaM piyaM taM tivihaM paMDiya bAlaviriyaM ca mIsaM ca / ahavAvi hoti duvihaM agAra aNagAriyaM ceva ni-97 upara kahela bhAvavIya paMDita bALa ane mizra ema ema traNa bhede che, temAM uttama sAdhuone paMDita virya che, bALa paMDita vIrya gRhasthAne che, trIjo bheda bAlavIrya zaktivAna chatAM durAcAramAM paDelA te che eTale traNa bheda thAya ke be bheda thAya temAM sAdhunuM paMDita vIrya (nirmaLa sAdhutA) Adi saparyavasita che, jyAre cAritra le tyAre utsAhathI dharma anuSThAna kare te paMDita vIrya sAdi zarUvAta che ane te kevaLajJAna pAmIne mekSamAM jAya te samaye dharma anuSThAnane aMta AvI akriya thAya te aMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana A kahevAya, te sAMta che. bALa paMDitavIrya dezavirati (yathAzakti brahmacarya vigere pALe ke sAmAyika vigere grahaNa kare te zarUAta sAdI che, ane sarva virati (sAdhupaNuM) le athavA vrata bhaMga kare to te (saparyavasAna " aMtavALuM) zAMta che. bALa vIrya te anAdi anaMta abha ne AzrayI avirati rUpa che, ane bhane AzrayI anAdi sAMta che. Adi saparyavasita te virati laIne bhAge tethI avirati sAdI thaI ane jaghanyathI pharIthI tuta aMta muhUrtamAM cAritra grahaNa kare athavA utkRSTathI apAI pudagaLa parAvartana kALamAM pharIthI cAritra udaya Ave tethI zAntapaNuM che, sAdi anaMta bAlavIyane asaMbhava che, athavA paMDita vIrya sarva viratirUpa che, ane te viratI cAritra mehanIyane kAMte kSaya thAya, kSapazama thAya athavA upazama thAya che te paNa traNa bhedo thAya ethI vIryanA paNa teja traNa bheda thAya che. nAma niSpanna nikSepe e pramANe varyane thaye, ane sUtra anugAmamAM akhalitAdi guNayukata sUtra uccAravuM te kahe che. duhAveyaM suyakkhAyaM, vIriyaMti pavuccaI / kiM nu vIrassa vIrataM, kahaM ceyaM pavuccaI / suu.gaa.1| A varSe be prakAranuM khulluM kahe che (A vizeSaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo sudharmA svAmI jaMbu svAmIne pratyakSa kahetA hovAthI vAparyuM che) te tIrthaMkara prabhu vigeree barAbara batAvyuM che, tevA avyaya phakata vAkyanI zobhA mATe che, tethI tene artha gaNavAne nathI) vIrya temAM vira tene artha vizeSathI preraNane che, arthAt ahitane preraNA karIne dUra kare te. vIrya eTale A jIvanI zakti che. have avyaya praznanA rUpamAM che tethI pahelo prazna puche che ke vIra ne subhaTanuM vIrapaNuM kayuM che? athavA bIjo prazna e che ke zA kAra thI vIra kahevAya che, tethI bheda pADIne vIra zabdanuM svarUpa batAve che. kammamege pavedeti, akammaM vAvi suvvayA / etehiM dohi ThANehiM, jehiMdIsaMti mcciyaa||suu. 2 karma ahIM kiyA anuSThAna che, evuM keTalAka uttama purUSe kahe che, athavA ATha prakAranuM karma te badhI kriyAnuM mULa che, te kAraNamAM kAryane upacAra karIne virya kahe che, teja batAve che. karma udayamAM audayika bhAvamAM heya teja vIrya kahe che, ane audayika bhAva karmanA udayamAM heya te bAla vIrya (kukama ke durAcAra) che eTale eka prakAra kama te vIrya batAvyuM have akarma te vIryane bIjo bheda batAve che, vIryaMtarAya karmane kSaya te akarma che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. dara ATha vi agiyAno 7i ca (a) avacayathI cAritra mehanIca nAmanuM karma tene upazama ke kSayaupazamathI je AtmAne nirmaLa caritra guNa utpanna thAya te. akarma che. AvuM sAdhuone sudharmA svAmI samajAve che ke te sAdhuo ! AvuM paMDita vIrya che. A be sthAne vaDe sakarmaka ke akarmakathI meLavela bAla.vIrya ke paMDita vayanI vyavasthA vIryamAM thaela che, (arthAt vIryanA be bhAga pADayA) ane A be vaDe athavA A be bhedanI vyavasthA (mRtyune vaza thayelAmasya) mANasemAM dekhAya che ke kahevAya che, (durUpayega ke sadupayegane virya vaDe mANaso kare che. te batAve che ke judI judI kiyAomAM pravartelA mANasane utsAha baLa yukta joI te lako kahe che A viryavAna mANasa che, ema kahevAya che. tathA te vIryane rekanAra karmanA kSayathI anaMta baLa yukta A mANasa che ema kahevAya che (ane A sUtra lakhatI vakhate tevA baLavALA manuSya tarIke kevaLI bhagavAna mahAvIra jevA najare dekhAtA hatA tene AzrayI zAstrakAra kahe che ke) A najare dekhAya che, ahIM bALa vIryane kAraNamAM kAryane upacAra karavAthI viryapaNe karmaja kahyuM che, have kAraNamAM karmanAM upakArathIja pramAdane karma tarIke batAve che. pamAya kammamAhaMsu, appamAyaM thaa'vrN| tabbhAvAdesao vAvi, bAlaM paMDiyameva vA ||s.3|| kriyAomAM mANase Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. - sad anuSThAna rahita prANuMo jenA vaDe thAya te pramAda che te dArU vigere-te batAve che - majja visayakasAyA NihA vigahA ya paMcamI bhnniyaa| esa pamAya pamAo NidiDo vIyarAgehiM // 1 // dArU vigerene nasa pAMca indriyanI lolupatA atize krodha, mAna, mAyA, lebha, ati nidrA, ane viSaya kozapaSaka kathAo e pAMca pramAda che. e pramAda ane te dUSaNa rahita apramAda che, e vItarAga prabhue kahela che, AvA pramAdane karma tIrthakara vigere kahe che, ane apramAdane akarma kahe che, ene paramArtha A che ke pramAdathI bhAna bhUlele karma bAMdhe che, ane AvA karma sahita jIvanuM kRtya bAlavIya che, teja pramANe apramatta (sAdhu)nA kartavyamAM karmane abhAva che. AvA sAdhunuM kRtya paMdhita vIrya che, e pramANe ALavIrya sakarmInuM jANavuM, pativIrya akarmI (uttama sAdhu) nuM jANavuM te baMnene bhAva te sattA tene bhAva che. te vaDe Adeza ke vyavadeza che, tenI vigata batAve che, pUrve kahyA pramANe abhavyane AzrayI bALavaye anAdi anaMta ane zavyAne AzrayI anAdi sAMta ke sAdi sAMta paNa paMDitavIrya te sAda sAMta che. satthamege tu sikkhatA ativAyAya pANiNaM / ege maMte ahijjati pANabhUya viheDiNo // 4 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. - temAM pramAdathI mUDha thayelA (iMdrinA lupI) sakama pApI jenA bALavaya (adhama kRtya)ne batAve che, zastra talavAra vigere athavA zAstra te dhanurveda ke Ayurveda vigere jIvahiMsA karanArAM zAstra che, tene zarIra sukhAkArI meLavavA (laSTapuSTathavA) keTalAka udyama karIne zIkhe che, temanuM zIkheluM pachIthI nA ghAtane mATe thAya che, temAM AvuM zIkhave che ke jene AvI rIte AlIDha pratyAlIDha thaIne mAravA sthAna karavuM, laDAImAM tAkIne mAravA mATe kahe che ke muhinA'cchAdayellakSyaM muSTau dRSTiM nivezayet / / hataM lakSya vijAnIyAdhadi mUrdhA na kampate // 1 // jene mAravuM hoya tene polI muThImAM lakSamAM levuM ane temAM daSTi meLavavI, te vakhate je mAthuM na halAve te avazya tene haNe, tenuM tIra ke goLI sAmenAne lAge tathA jIvahiMsake vaidaka zAstramAM kahe che. ke lavakarasa kSayanA rogIne Apa (jema hAla keDalIvara oIla mAchalAMnuM tela Ape che) athavA abhaya ariSTa nAmane dArU Apa, tathA cAra vigerene lIe caDAvavA vigerenI zikSA karavI tathA cANakya nAmanA paMDitanI kUTanItinA abhiprAya bIjAne paisA paDAvavA mATe Thaga, tathA kAmazAstra vigere (durAcAra mATe) azubha adhyavasAyathI bhaNe che, tethI e pramANe zAstra dhanurvedAdi zAstrane je abhyAsa te mekSa mATe na hovAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo.. te badhu khALavI che, vaLI keTalAka pApanA udayathI vedonA 'mA pazudghi'sA vigerenA athava vedanA maMtrA jemAM azvamegha (gheADAnA haiAma) purUSameSa (atrIza lakSaNA purUSanA DAma) sa medha (badhA prANI hAmavAM) vigere zIkhe che. vaLI te maMtro 'kevA che te kahe che, prANA te eIMdriya, taI driya, cIrakriya, bhUtA, pRthvI, pANI, agni, vAyu, vanaspatine aneka prakAre khAdhaka ghAtaka rUgvedanA maMtrAne zIkhe che te kahe che. SaTzatAni niyujyante, pazUnAM madhyame'hani / azvamedhasya vacanAn nyUnAni pazubhistribhiH || 1 // azvamedha yajJanA vacanathI vacalA divase chasecamAM traNAM AchAM pazue cAnAM (mAravA mATe taiyAra karavAM) (mIleAna cakacakata kapaDAM paheranArAone jAhera karIe chIe ke amadAvAda muMbaI viMgenI mile mATe muMbaImAM rAja ravivAra sivAya pAMca hajAra gAya bhesA vigere mArI ne carabI kADhI te AsTreliyAmAM sApha karAvI pachI mIleAvALAne Ape che, ane te carakhI kAMjImAM nAMkhI paDAnI saphAi lAve che teja pramANe videzI dareka vastumAM saphAI mATe jIvahiMsAmAM koI vAte khAkI rahetI nathI, mATe vagara vicAre kai vastune na vAparavI.) have satya zabdanI sAthe lAgu paDatI niyukti vaDe bhadrabAhu svAmI khulAsAvAra kahe che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana.. satyaM asimAdIya vijAmate ya deva kammakayaM / . patthiva vAruNa aggeya vAU taha mIsagaM ceva ||ni. 98 // zastra te hathIyAra talavAra vagere tathA vidyAdhiSThita maMtra adhiSThita deva karmakRta te divya kriyAthI karela che pAMca prakAranuM pApa kRtya che, te kahe che, pRthvI saMbaMdhI pANI saMbaMdhI vArUNa, agni saMbaMdhI Agneya vAyu saMbaMdhI vAyavya te pramANe be traNathI mizrita ema pAMca prakAre pApa kRtya kare, vaLI- mAiNo kaTTu mAyA ya kAmabhoge samArabhe / / haMtA chettA pagabhittA AyasAyANugAmiNo // 5 // mAyA parane ThagavAnI buddhI kapaTa jemanAmAM hoya te mAyAvIo kapaTa karI parane ThagIne (eka mAyA levAthI bIjA kaSA paNa levA) tethI kopI mAnI lebhIo kAma te IcchAo ane bhoga te pAMce IdrinA viSaya seve che, (kAmagane mATe koI mAna mAyA lebha karIne pApa kare che) athavA bIjI pratamAM sUtrapATha gAmA tivAra tene arthe AM che ke mane vacana kAyA A traNathI AraMbhamAM maMDe che, te AraMbhamAM ghaNuM jIvene mArate bAMdhate nAza karate AjJA paLAvate bhegAthI dhana upArjana kaTvA prava che, (hAlanA yurepavAsIo temAM paNa aMgrejo hiMdustAnane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. te dhana mATe ja paDe che ane saghaLAM zastrAvaDe dabAve che) e pramANe pitAnA sukhanA lupIo ane duHkhanA lIo viSaya AsvAdamAM gRddha thaIne kaSAyathI malina AtmAo AvA pApa karanArA che, haNanArA prANIo manuSya sudhAMne jIvathI mAre che (nirdoSa satyAgrahIne dhArAsaNAnI vaizAkha vadI 13 se chAvaNamAM mArI nAkhechedanArA durAcAre karanArA strI purUSanAM aMge kAna nAka vigere chede che, tathA pITha peTa vigere chede che, (pitAnA sukhane khAtara bIjAne upara mujaba duHkha de che.). maNasA vayasA ceva kAyasA ceva aNtso| Arao parao vAvi duhAviya asaMjayA |suu. 6 // A badhuM kema kare che? te kahe che, A jIvane duHkha devA rUpa kRtya mana vacana kAyAthI karavA karAvavA anumedanavaDe koI tAMdulIyA mAchalA mAphaka kAyAthI pite pApa karavA azakta chatAM paNa manathI ja pApanuM anudana karIneja karma bAMdhe che, tathA ArataH parataH laukika vANInI yuktio lekavAyakA A pramANe che, te vicAratAM Aleka paraleka baMne mATe pite kare bIjA pAse karAve, te asaMvata (kusAdhu ke gRhastho) chane upaghAta karanArA duHkha denArA che, have zAstrakAra bhagavate te jene duHkha devAne vipAka batAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIya adhyayana, [27 verAI kuvaIverI tao ve rehiM rajjatI / pAvovagA ya AraMbhA dukkhaphAsA ya aMtaso / sR. 7 // vaira jene hAya te verI vera karIne jIvAnA hatyArA seMkaDA janmAnAM vera mAMdhe che, te navAnavAM vereAthI aMdhAya che, arthAt navAMnavAM verA khIjA sAthe kare che, tenu pariNAma zuM ? u--te pApanI (mULa mArka) pAse rahe te Ara bhA jIvaghAtaka kRtya aMte (pApa udaya AvatAM) mULa bhAgavatAM duHkhanA spRza thAya tevAM asAtAvedanInAM phaLa bhAgave che. (pahelAM jIva hiMsA karIne je sukha bhAgave te pachavADe duHkhA bhAgave che.) saMparAyaM niyacchaMti antadukkaDakAriNo / rAga dosassiyA bAlA pAvaM kuvvaMti te bahuM | 8 | vaLI kama e prakAranAM che, te iryApatha ane sAMparAyika (te IryAM pathamAM krodha vigere na hAvAthI tenu phaLa na bhAgave) sAMparAya te Adara kaSAya ghaNA krodha vigere che. tenAthI duSTa kRtya thAya temAM jIvAnI hiMsA thAya tethI vera aMdhAya te pAte pApA karIne peAtAne AMdhe che, te batAve che, ke rAgadveSanA Azraya karelA sArAnarasAnA viveka bhUlIne bALaka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. jevA mUDhe ghaNuM pApe bAMdhe che. (vera paraMparA vadhArI navAM navAM pApa bAMdhe che) A pramANe bAla vIrya batAvIne tenI samAptI karatAM thoDuM sAmaTuM kahI de che. evaM sakammavIriyaM bAlANaM tu paveditaM / itto akamma viriyaM paMDiyANa suNeha me ||su. 9 / / e pramANe pUrve batAvela prANuone mAravA mATe zastra ke zAstra keTalAka zIkhe che keTalAka vidyAmaMtra jIvone pIDanArA zIkhe che, keTalAka kapaTIo judAMjudAM kapaTa karIne kAmaga mATe AraMbha kare che, keTalAka evA kRtya kare che ke veranI paraMparA vadhe che, jemake jamadagni rUSie pitAnI patnImAM lupI kRtyavIrya rAjAne jIvathI mAryo, kRtyavIryanA putre jamadagnine te veranA badalAmAM mAryo jamadagninA putra parazurAme te veramAM kSatriyothI rahita pRthvI karI (sAtavAra badhe pharIne jeTalA kSatriye maLyA te mArI nAMkhyA) tenA veramAM kRtavIryano patra subhUma nAmane cakravatI thaye teNe ra1 vAra brAhmaNane badhe pharIne mArI nAMkhyA, teja kaheluM che. apakArasamena karmaNA nanarastuSTimupaiti zaktimAna / adhikAM kuru vairiyAtanA dviSatAM jAtazeSasuddhareta // 2 // apaThAra (bagADanArA) nA kRtyanA bAra akale Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNuM vIrya arthacana levAthI mANasane kaMI saMteSa thatuM nathI, paNa preraNA karIne kahe che ke tethI adhika evI vairIone pIDA kara, ane duminenI jAtane azeSa (saMpUrNa ukheDI nAMkha, (ke pharI kaI sAmuM na thAya) nAvA vacane sAMbhaLIne kaSAya vaza thayelA che evuM kare che ke (maratI vakhate) dIkarA pautrone paNa karAve che ke huM maruM chuM paNa tuM badale leje ema vaira paraMparA bAMdhe che, A pramANe sakarmI (pApI) bALa jInuM vIrya (bahAdurI) ane (ca avyayathI) pramAdaveza thayelA unmata jIvonuM adhama kRtya batAvyuM, have pachI akarmI paMDita nuM vIrya huM kahuM chuM te tame sAMbhaLe. dadhie baMdhaNumsukke savva ochinna baMdhaNe / paNolla pAvakaM kammaM sallaM kaMtati aMtasosU.10 jevI pratijJA karI tevuM kahe che dravya te bhavya mukti javA egya jIva (kAzamAM dravya te bhavya kahyo che.) athavA rAgadveSathI nihita arthAta dravyabhUta (kamaLa hRdayane) akaSAyI athavA vItarAga mArUMka alya kaSAyI (jene kheda rasa ghaNIvAra manamAM be rahe tevuM jANu, teja kahyuM che.' kiM sakkA vottu je sarAgadhammami koI aksaayii| ....saMta vijo kasAe limiNDa so vitaraka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. sarAga dharmamAM rahelA (chaThThA sAtamA guNasthAnavALA) sAdhuomAM keI kaSAya rahita che ema kahevAne koI zakya che! uttara-hA -kaSAya hAya paNa udayamAM AvatAM dAbI de, te te paNa vitarAga je che, (je gama khAya tene navAM karma na baMdhAya) te kevo hoya che te kahe che. kaSAyarUpa baMdhanathI mukta te baMdhanathI unmukata (dara) che, kAraNa ke baMdhana te kaSAyo hoya te karmanI sthiti (kALa) vadhe che, temaja kahyuM - baMdha sthiti kaSAyane vaza che" vaMde jaNAvavA athavA baMdhana utsuktanI peThe te baMdhana rahita che, tathA bIje sarva prakAre sUkSama bAdararUpa kaSAya baMdhana chedavAthI chinna baMdhana thAya che, tene baMdha na bAMdhe tathA pApanI preraNA karIne tenAM mULa Azrava (AzA tRSNA) ne dUra karIne ( lAgelA kAMTAnI aNI jevuM raheluM) zalya mAphaka bAkI rahelAM karmo jaDamULathI ukheDI kADhe che. bIjI pratamAM sarjI jarA gaLo pATha che tene artha e che ke zalya mAphaka ATha prakAranAM karmo je AtmAnI sAthe (anAdi kALathI lAgelAM che te chede che arthAta AThakama chedI mekSamAM jAya che) have jenA AdhAre zalya chede che te dekhADe che. neyAuyaM suyakkhAyaM uvAdAya smiihe| bhujo bhujo duhAvAsaM asuhatvaM tahA tahA suu.||11|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rika AThamuM vIrya adhyayana. (sAre raste) dere te netA ke nAyaka che. pratyaya teja kRtyamAM vartAve tene mATe che, ahIM netA samyaga darzana jJAna cAstrirUpa mekSa mArga athavA kRtacAritrarUpa dharma mokSamAM laI javAnA svabhAvavALo hevAthI te le, te mArga ke dharmane mekSamAM laI janAro che te te tIrthakara vigeree barAbara kahyo che, te grahaNa karIne sArI rIte mikSa mATe che, arthAt dhyAna adhyayana vigeremAM udyama kare (prathama sUtre bhaNe pachI tene artha vicArI nirmaLa dharma mArge cAle) dharma dhyAnamAM caDavA mATe kahe che, te vicAre ke) pharIpharI bAlavIrya meLavIne anAdi kALathI anaMtA bhava grahaNa karI temAM duHkhamAM rIbAvuM paDe te duHkhAvAsa che temAM paDe, arthAt jemajema bALavAryavALo naraka vigere duHkha AvAsamAM bhaTake tema tema tene azubha adhyavasAya hevAthI azubha (karma) ja vadhe, AvI rIte saMsAranuM (duHkhamaya) svarUpa vicAranArane dharmadhyAnamAM citta lAge che. ThANI vivihaThANANi caissaMti Na sNso| aNiyate ayaM vAse NAya ehi suhIhiya sU. // 12 // have anitya bhAvanA te uddezIne kahe che. sthAne (uMca pade) jemAM heya te sthAnIo te A pramANe. devalekamAM iMdra, tenA sAmAnika de, trAnnizata tathA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. dha . traNa padAnA AgevAnA che, e pramANe manuSyeAmAM paNa cakravatI maLadeva vAsudeva mahA malika (meTA rAjA) vigere (uMca pade) che, te pramANe tiya camAM je ka (uMca pade) che, bhega bhUmi (yugalika kSetro) mAM uttama sthAna che te adhAM judI judI jAtinAM uttama adhama madhyama sthAnA che, tene te sthAnio (pada dhArakA) cheDaze, temAM jarApaNu saMzaya na lAvavedya, teja kahe che. N azAsvatAni sthAnAni sarvANi divi ceha ca / devAsuramanuSyANA mRyazvamukhAni ca // 1 // (jeAne uMca padavInA gava che temane samajAve che ke huM madhue ! jeTalAM uMca pado devalAkamAM ke manuSyamAM che te ayAM azAsvata te thADA kAlanAM che, tema deva asura ane manuSyanI riddhi tathA sukha paNa gheADA kAlanAM che. (mATe ahaMkAra ke mamatva na kare) tathA jJAti ke kuTuMbI sAthe (sneha che,) ke sahAyaka mitro ke ataraMga premIe sAthe je savAsa che, te paNa anitya che, te kahe che. (mAlinI chaMda.) , ' 'sucirataramuSitvA bAndhavairviprayogaH / suciramapi hi rantvA nAsti bhogeSu tRptiH // suciramapi supuSTaM yAdi nAza zarIraM / suciramapi sucintyoM dharma ekaH sahAyaH // 2 // sona Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThasu' vIya adhyayana. (meAkSamArga ArAdhana karatA sAdhune samajAve che ke) ghaNA kALa vahAlAM samAM sAthe rahIne paNa aMte saMthA viyeAga che, (mukIne javuM che) ghaNA kALa icchita bhAgAmAM ramIne (rasa laIne) paNa tRpti na thai, ghaNAkALa (sArA khArAka khavaDAvI saMbhALa laIne) zarIra pAmyuM paNa te nAza thAya che (maravuM paDe che) phakta dhama sAro rIte ci Mtavye hAya te ekaleAja (A leAka paraleAkamAM) sahAyaka che. gAthAmAM be ca che tenA artha evA che ke dhanya dhAnya dAsa dvAra zarIra vigere anitya bhAvavAM, tathA azaraNu vigere bAra bhAvanA bhAvavA mATe che, tathA je kaI kahevu khAkI hAya te badhu samajI levuM, ke tame cheDIne jazeA ke te ADIne jaze mATe samatva muke tathA tene khAtara anyAya na karA te kahe che. * evamAdAya mehAvI appaNo giddhamuddhare / AriyaM uvasaMpajje savva dhammama ko viyaM / sU. 13 // . badhAM sthAne anitya che, evuM nizcaya karIne medhAvI (sAdhupaNAnI) maryAdAmAM rahelA athavA sArA narasAne viveka samajanArA AtmAnI vRddhi mamatva ke ahaMkAra) dUra kare, A mArA che, huM tenA svAmI evI mamatA kyAMya paNa na kare, tathA ArAt sava anAcArathI dUra DAya te A mAkSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. mArga samyagra darzana jJAna cAritrarUpa che. te, athavA Aryo te tIrthakara vigerene A Arya mArga che tene dhAraNa kare ke mArga che? u- A dharma badhA kutIrthika dharmothI aSita che, te Arya dharma pitAnA mahimAthIja bIjAthI niMdA azakya hevAthI uttamatA pAmele che, athavA badhA dharmo te svabhAve ke dhArmika anuSThAne dharmakiyAvaDe agepita che, arthAt kutsita kartavyathI rahita hovAthI prakaTa che, saha saMmaie NacA dhammasAraM suNettu vA / samuvahie u aNagAre paccAkkhAya paave|suu.14|| sudharma te sArA dharmanI oLakhANa jema thAya te batAve che. dharmane sAra paramArtha che, te samajIne. pra-kevI rIte? u-te batAve che. saha eTale sArI mati buddhivaDe athavA svamatine potAnI vizeSa buddhivaDe athavA zrutajJAnavaDe ke avadhijJAnavaDe samaje che. (jJAna pitAnuM tathA bIjAnuM bhAna karAve che, te jJAna sahita (jJAnavaDe) dharmane sAra pitAnI meLe samajI le, athavA anyane tIrthakara gaNadhara vigerethI IlAputra mAphaka bIjA sAdhunuM sAruM vartana dekhIne athavA cilAta putra mAphaka bIjA sAdhu pAse sAMbhaLIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. 3i1 dhamane sAra samaje che, athavA dharmane sAra cAritra pAme che, te pAmIne pUrve bAMdhelAM karma kSaya karavA mATe paMDita vIrya pAmele rAgAdi baMdhana mukta bAlavIrya (durAcAra) chevane caDatA caDatA guNasthAne caDavA mATe taiyAra thayele sAdhu caDatA pariNAme jeNe sAvadha anuSThAna te pApane tyAgelAM che e pratyAkhyAna pApa karma (nirmaLa AtmA) thAya che, vaLI kahe che- jaM kiMcuvakammaM jANe Au kkhemassa appnno| tasleva aMtarA khippaM sikkhaM sikkhejja pNddie|15| upakrama-jenA vaDe Ayu kSaya thAya te Aphata. te Aphatane je jANe, pra-zAnI, u-pitAnA ghAtanI, tene sAra A che ke kaI te kAMIpaNa kAraNe pitAnA matanI khabara paDe, te te maraNa AvatA pahelAM AkuLatA cheDIne jIvitanI AzA chene paMDita (vivekI) sAdhu saMkhanA rUpa zikSA te bhakta parijJA ana ke anna pANI baMnene tyAga kare, athavA Igita maraNa (anna pANI tyAge zarIranI sevA karAve) athavA pAdapa upagamana (sevA tathA AhAra badhuM tyAga) aNasaNa kare, temAM prathama samAdhi maraNanI vidhi prathama jANe, ane te pramANe vatIne samAdhi pUrvaka ArAdhanAthI mare. vaLI kahe che- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] sUmaDAMga- sU bhAga trIjo : nahA me te bagADuM tapa tene samAhe . evaM pAvAI maighAvI aJjhappeNa samAhare ||suu. 16 // $ * yathA (STAMta batAve che) jemake kAe pAtAnAM aMge mAthu, hA vigere peAtAnI hAlamAM geApavIde, teja rIte paDita sAdhu pApa anuSThAna (kuvicAra) ne adhyAtma te samyag dharma dhyAna vigerenI bhAvanAvaDe tyAge, ane maraNa kALa samIpa AvatAM tapa karI kAyA sukavIne paMDita macchuvaDe AtmAne samAdhi pamADe, (maratAM Atarodra dhyAna na kare) te kevI rIte kare te kahe cheH na sAhare hattha pAe ya maNaM paMceMdiyANi ya / pAvakaM ca pariNAmaM bhAsAdosaM ca tArisaM sR. / 17 / pApa. upagamana IMginI ke bhakta parijJA aNusaNamAM athavA khIjA samayamAM DAbA mAphaka hAtha pagane sthira rAkhe (kAIne pIDA na ) thA manane kuvikalpAthI nivAre, tathA zakhvAdi pAMca iMdriyAna anukUla pratikula viSayAmAM rAga dveSa cheDIne kAna vize pAMca indriyAne (ca zabdathI kriyApada badhAnuM eka levuM!thA tenAthI thatuM pApa ane A lAka paraleAkamAM tenuM zuM phaLa Avaze te vicArIne cheDe, tema bhASA doSanuM pApa taje (macArIne khele) tathA mana vacana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. 33. * * vaza rAkhata durlabha saMyama meLavIne badhAM kama nAza karavA paMDita maraNa barAbara paLe. (samAdhi jALave) aNumANaM ca mAyaM ca, taM paDinnAya pNddie| sAtAgAkha Ni hue uvasaMte Nihe care / / suu.18|| tevA uttama sAdhune saMyamamAM tapazcaryA karato dekhIne keI (meTe mANasa ) pUjA satkAra vigerethI nimaMtraNa (teDuM) kare, tethI te aTuMkArI na bane, te batAve che. cakavartI vigere satyArthI pUje te pUjA karatAM pote theDuM. paNa mAna ( ahaMkAra) na lAve, to vadhAre mAne che kema lAve che athavA uttama maraNamAM ugratapathI tapelA dehamAM huM kevo maTe tapasvI chuM e thoDe paNa garva na kare, tathA paMDura ArmI mAphaka jarApaNa mAyA na karavI. ghaNInI vAta zuM karavI ? A pramANe koi lebha paNa na karavA, A pramANe jJaparijJA (jANavuM ). pratyAkhyAna pariNA (vartavuM) e baMne parijhAvaDe kaSA tathA tenA phaLone jANIne tene cheDe. vaLI bIjI pratamAM mALe ra mA ja te jAya che tene artha--atimAna subhUma jevuM ghaNuM mAna dukhAvaha che te samajIne cheDe, tene sAra A che. je ke sarAga saMyamamAM kadAcita mAnane udaya thAya, to tuta . tene viphaLa karavuM (dAbI devuM) e pramANe mAyA vigere paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. 'dAbI devA, athavA A pATha che ke -"kuyuM rUTa uM varasa voriye je baLavaDe saMgrAmane mekhare meTA subhaTanA saMkaTamAM zatrunA sanyane jIte che, te kharI rIte vIrya nathI, paMratu je zakitavaDe kAma krodhane jIte che te vIra mahApurUSanuM vIrya A saMsAramAM ke manuSya janmamAM keTalAka tIrthakara vigere (uttama purUSa) nuM vacana meM sAMbhaLyuM che, athavA pATha che, ke-- Ayataha su AdAya evaM vIrassa vIriyaM / / Ayata te mekSa ke jenA sukhane ke temAM rahevAsane aMta nathI, teja artha ke tene artha ke prajana samyaga darzanajJAna cAtri te ApanAra tIrtha (mekSa mArga che tene sArI rIte meLavIne je dhairya baLa vaDe kAma krodhAdi vigere ne jItavA mATe parAkrama batAve che te ja vIranuM vIrya (zakitano sadupayoga) che je pUrve kaheluM ke-vIrA cIravaM vIranuM vIratva zuM? te A kahyuM. vaLI sAtA gaurava te sukha zIlatA IdhinuM sukha temAM nibhUta te lAlacu nahi, tathA kodhaagninA jaya mATe upazAMta ThaMDe zItaLa eTale zabdAdi viSaye anukULa ke pratikriya te sArA mAThAM Ave temAM rAgadveSa na kare teMdriya hovAthI rAgaSi sahita che, tathA nihA ke jenA vaDe prANIo haNAya te mAyA che. te mAyA prapaMca rahita che, tema mAna rahita Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIya adhyayana. (35 lAbha rahita vigere samajavu, A pramANe krodhAdi rahita thaIne saMcama pALe, tethI e pramANe maraNu samaya athavA bIjA vakhate paDita vIryavALA mahA vrateAmAM tatpara thAya, te mahAvratAmAM ahiMsA mukhya che te batAvavA kahe che-- ur3aDhama tiriyaM vA je pANA tassa thAvarA / savvattha viratiM kujjA saMti nivvANa mAhiyaM // 2 // sUtra gAthAmAM A phlAka nathI paNa junI TIkAmAM mATe A lakhyA che, tethI saMyama vIryane puSTi maLe che. khA uMce nIce tIrachI dizAmAM je prANIo trasa sthAvara jIvA che, te saghaLAmAM virati karavI, arthAt temane duHkha na devuM, teja zAMti ane nirvANu khatAvyuM, je bIjAne duHkha na de te zAMti meLave ane meAkSamAM jAya. vaLI pANe ya NAivAejjA adinnaM pi na NAdae / sAdiyaM Na musaM bUyA, esa dhamme busImao / sU. 19 prANa jemane vahAlA che te prANIone mArIza nahi, tathA parathI na apAyeluM te krAMta khAtaravAnI saLI suddhAM paNa (vagara rajAe) na laiza, tathA sahu Adite prathama mAyA sAthe rahete jUThe pArakAne ThagavA mATe mRSA khele te mAyA vinA na hArya mATe prathama mAyA pachI 43, tene sAra A che ke je parane ThagavAnuM zrRTha te mAyA mRSAvAda sattaramu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. "pApa tyAgavuM, paNa saMyama rakSA mATe mRge (joyA chatAM kahe ke meM joyA nathI, te deSa paNa nathI, ema mAyAmu pAvAda tyajavAne dharma parve karyo, te hracAritra nAme che, chaMda hovAthI guNIma3 zabda che, tene kharo zabda rAmA che tene nirdeza (kahevAno artha A che ke jJAna vigere vastu (guNa) che te jJAnAdivALe AtmA che, (arthAt jIva na mAre kapaTanuM jUThuM na bole e AtmAne svabhAva ke dharma che) athavA guNa3 te vazasya zabda che, tene artha Atma vizaga jIteMdriya che, (eTale je jIteMdriya che te jIva hiMsA na kare, kapaTavALuM jUTha na bole e dharma che. ) atikAmaMti vAyAe maNasAvi na ptthe| savvao saMvuDe dante AyANaM su samAhare ||suu.20|| vaLI prANIone atikama te pIDA karavI, athavA mahAvratane aMtikrama te ulaMghavuM, athavA manamAM ahaMkAra lAvI bIjAne tiraskAra kara, AvuM atikrama (aghaTita kRtya) vANIthI ke manathI paNa na kare, e bene niSedha thavAthI kAyAne atikrama to dUrathIja niSedha thaye. ema mana vacana kAyAthI karavuM karAvavuM anumedavuM, e nava bhede jIvahiMsAdi pApa na kare, tathA badhI rIte bahArathI tathA aMtarathI saMvRta gupta athavA IdriyonA dRmanathI dAMta rahIne che ke A Da , Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hemu vI. cacana, [AL mokSa meLavavA samyagadarzana vigerenA udyama karIne mananI khATI vAsanAothI rahita banI Adare, sacama pALe) vaLI. ( sArI rIte kaDaM ca kajamANaM ca AgamiysaM ca pAvagaM / savvaM taM NANujANaMti Aya guttA jiiMdiyA / sR. 21 sAdhue mATeja uddezIne koI aNusamajI ke anA jevAe pApa karyuM hAya, tathA humaNAM karatAM hoya, athavA bhaviSyamAM karavAnI mara paDe, te te sAdhu mana vana kAyAthI na anumADhe, arthAt te pAte bhAgave nahi, teja pramANe temaNe peAtAnA svA mATe pApa karyuM, karAve phU karaze, jemake ceAranuM mAthu chaMdyuM cheDhe ke iMduze, tathA cA mAryA, mAre che ke mAraze, e badhuM pApa pAte sArUM na mAne tema azuddha AhAra anAvI kAi teDavA Ave. tA pAse te na svIkAre, AvuM kayA kare ? te batAve che, jemaNe akuzaLa mana vacana kAyAne rokIne AtmA niLa rAkhyuM che, tathA kAna vigere iMdrio jItI che, evA uttama sAdhue pApane prazasatA nathI. je yAsbuddhA mahA bhAgA vIrA asamana daMsiNo / asuddhaM tesi parakaMtaM saphalaM hoi savvaso // sU: 22 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sUyagaDAMga sUtra bhAga trI vaLI je aNudhA dharmanA kharA paramArtha na jANanArA kRta vyAkaraNanA zuSka atha tarka vigere jANavAthI ahaMkArI anela peAtAne paDiMta mAnanArA chatAM tatvane jANanArA nathI, phakata vyAkaraNa bhaNI javAthIja samyakatva thayA sivAya tatvameAdha thatA nathI, teja kahyu che ke zAstrAvAhaparighaTTanatatparopi / naivAbudhaH samabhigacchati vastu tatvam // nAnAprakArarasabhAvagatApi davIM / svAdaM rasasya sucirAdapi naiva veti ||1|| (zabdanuM jJAna meLavIne) zAstranuM avagAhana karavAne tatpara kAi (peAtAnI meLe) thavA cAhe, to paNa te anuSa vastunA rahasyane samajI zakatA nathI, (anubhava jJAna tene thatu nathI) jemake DAine dALa ke kaDhInA vAsaNumAM nAMkhe, temAM ghaNA rasa ( khArUM khATuM tIkhuM gaLyuM) hAya temAM lepAI jAya tA paNa tenA svAda (te jaDa hAvAthI) ghaNuM kALa ghaNIvAra Dube tece letI nathI, (arthAta bhaNavAnI sAthe gaNavuM ke anubhava levA tAja vastutatva samajAya che.) athavA te amudra te dhama na jANanArA sa'sArI maLavAna purUSA tathA mahetA je madhArI mahAbhAgyazALI mahApUjya lAkamAM jANItA hAya tathA vIra te zatru jItanAra subhaTA hAya, (tA paNa te mokSanA adhikArI nathI ) tenA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamu vIya adhyayana. [3 sAra A che ke paMDita hoya, tyAga vigerethI lAkamAM pUjanIka hAya tathA subhaTapaNuM dhAraNa karatA hoya chatAM temAM keTalAka samyaka tatvajJAnathI vikala paNa hAya, te kahe che. saccA bhAva na haiAya te asamyakatvI arthAta mithyA STie te bALaka jevAnAM kAryA tapa dAna adhyayana yamaniyama vigeremAM udyama karatA hAya te azuddha che, mAnu kAraNa nahi, paNa saMsAra aMdhana mATe che, tenu kAraNa e che ke AvuM kaSTa karIne paNa teonu aMtara saMsAra sukha mATe che. jema paisAnA leAbhI vaidya sArI rIte davA karavAnuM kahe te paNa pariNAma te viparItaja Ave, tema je mokSatatva samajyA vinA svargAdi sukha mATe je kriyA kare te saphaLa thAya che, arthAt temane temanA tapa anuSThAna vigere kama aMdha mATeja che, (sAdhue tevuM svargAdi sukha maLe te paNa phakta mokSa mATeja prayatna karavA)-have paMDita vIvALAnu kahe che. je ya buddhA mahAbhAgA vIrA sammatadaMsiNo / suddhaM tesiM parakkataM aphalaM hoi savvaso | sR. 23 // koi peAtAnI meLe beSa pAmelA tirthaMkara vigere tathA temanA ziSyA, tathA budhdha aidhita te gaNadhara vigere mahAbhAgya jagat pUjanIka vIrA ka zatrune haNavAmAM samatha athavA jJAna vigerethI virAje zAle che te samyakatvadarzI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. paramArtha (mekSa) tatvane jANanArA che te bhagavaMtanuM parAkrama tapa adhyayana yamaniyamamAM vaparAya te zuddha che, nirmaLa che, nirdoSa che, eTale tapa karIne ahaMkAranuM zalya ke krodha vigere doSathI rahita che, temanuM anuSThAna aphaLa thAya che, arthAt temane saMsAra bhramaNa thatuM nathI, te kahe che. samyaga daSTinuM saMyama tapathI pradhAne anuSThAne che, te saMyamathI Ava rekAya che, ane tapanuM phaLa nirjarA che te batAve che. saMyame aNaNhayaphale, taba vodANaphale // saMcama te anAzrava che, ta5 te nirjarA phaLavALe che. tesi pi tavo Na suddho, nikkhaMtA je mahAkulA / janne vanne viyANaM ti, na silogaM pvejje|suu.24|| - vaLI IvAku vigere maTuM kula che, jenuM te meTA kulavALA ke leka prasiddha zarya vigere guNethI phelAyela kIrtivALA thAya che, temane paNa tapa pUjA satkAra Adine lIdhe azuddha thAya che, (arthAt tapa karIne prakhyAta thAya te leka mAnyatAmAM paddha mekSa sAdhana bhUlI jAya) tethI jema bane te bIjA gRhastho dAna zraddhAvALA na jANe tema tapa kara, (nahi te pAraNAmAM azuddha AhAra batAvIne vaherAvaze) tema pitAnI prazaMsA pote na kare, ke huM uttama kulane zeThI hatuM, ane hAla AvA meTA tapathI tapelI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. [41 dehavALe (tapasvI) chuM evI rIte pitAnuM anuSThAna pitAnI meLe prakaTa karIne nakAmuM na kare. appa piMDAsi pANAsi appa bhAlejja suve| khaMte'bhi nivvuDe daMte, vItaziddhI sadAz2ae sU.25/ svabhAvathI alpa piMDano khAnAra arthAta udara nirvAha mATe thoDuM khAya, te pramANe pANI paNa vivekathI pIe, vigere samAjavuM, teja AgaLa kahe che - he. jaMtra taMva AsIya, jattha va tatthava suho va gaya nido / jeNava teNava saMtuTTavIra muNiosi te. appA // 1 // je maLyuM te khAIne jayAM jagyA male tyAM sukhathI nidrA le, je maLe tenA vaDe saMtoSI thaI calAvI le, tevA sAdhune kahe che ke hevI rIte te kharekhara AtmA jA che, ( arthAta nirdoSa) AhAra pANI makAna laI jema tema calAvI keIne na paDe te tenuM cAritra prazaMsA pAme tema teNe AtmA jANe kahevAya, aTTha kukkuDi aMDagamettappamANe kavale. AhAre mANe appAhAre duvAlasa kavalehiM avaDDhoyariyA solasahiM bhAge patte cavIsa omodariyA tIsaM pamANa patte battIsa kavalA saMpuNNAhAre iti / Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42] sUyagaDAMga sutra bhAga trIje. aMDa te meTuM arthAt meDhAmAM sukhathI jAya tevA kukha bharavA mATe ATha keLIyA khAya te alpAhArI che, bAra keLIe apAI udarI che. seLa keLae aDadhI udarI, 24 kaLIe theDI unAdarI, trIsa keLIye pramANa AhAra ane 32 keLIe saMpUrNa AhAra. tethI vadhAre khAya te peTa akaLAya duHkhI thAya tethI hamezAM ochuM khAvAnI Teva pADavI. pANImAM tathA upakaraNamAM paNa ochAza karavI, teja kahyuM che- thovAhAro thoSa bhaNio ajjo hoi thopaniho / thovovahi uva karaNo tassa hu devAvi paNamaMti // 2 // thoDuM khAya. huM bhaNe, (bele) thoDI nidrA kare che upAdhi ane ceDAM upakaraNa hoya tene devatA paNa name, tathA sArA vatavALe sAdhu DuM hitavALuM bole, hamezAM vikathA rahita hAya, have bhAva unedarI kahe che. krodhAdine upazama te zAMta kSamAdhArI tathA abhinivRta te lebhAdi jaya karavAthI AturatA rahita tathA iDhiye mana damavAthI dAMta jIteMdriya teja kahyuM che ke - kaSAyA yasya nocchinnA yasya nAtmavazaM mnH| iMdriyANi na guptAni pravrajyA tasya jIvanaM // 1 // jeNe kayA dUra karyA nathI, jene pitAnuM mana vaza karyuM nathI, IdriyonA svAda choDyA nathI, tenI dIkSA phakta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM vIrya adhyayana. 4i3. udara bharavA mATe che. tene mikSa maLavAnuM nathI e pramANe gRddhi choDane AzaSa deSa rahita banI hamezAM saMyama anuSThAnamAM yatna kare. jhANa joga samAhadu kAyaM viusejja savvaso / titikkhaM paramaM NaccA AmokkhAeparivaejjAsi26 (gAthA 446) ttibemi iti zrI vIriya nAma maTama jjhayaNaM samattaM vaLI citta vaza karavuM te dhyAna, dharma dhyAna vigere. temAM vega mana vacana kAyAne saMyamamAM vyApAra te dhyAna yegane AdarIne deha je akuzala yegamAM vate tene rAke, tathA sarve rIte hAtha paga vigerene parane pIDA karavAmAM na vApare, tathA titikSA te kSamA parisaha upasargamAM sahana rUpa che te mukhya jANune badhAM karma kSaya karavA mATe tuM saMyama anuSThAna cAlu rAkhaje. A pramANe sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che, te pramANe badhA sAdhue samajIne vartavuM) prabhue amane kahyuM, te tamane huM kahuM chuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma nAmanuM navamuM adhyayana. AThamA pachI navamuM kahe che tene A saMbaMdha che, AThamAmAM bALa ane paMDita evA be bhede vIrya batAvyuM, ahIM paNa teja paMDita vIvaDe dharmamAM udyama kare, mATe ahIM dharma kahe che. A saMbaMdhathI dharma adhyayana AvyuM che tenA cAra anugadvAra upakrama vigere che temAM upakramamAM arthadhikAra A che ke ahIM dharma kahIzuM, te pramANe niryuktikAra . dhammo puvyovadiho, bhAvadhammeNa ettha ahigaaro| eseva hoi dhamme ese va samAhi maggoti / / ni-99 | durgatimAM jatA jIvane pakaDI rAkhavAnA lakSaNavALo dharma pUrve dazavaikAlika zrutaskaMdha cha adhyayanamAM dharmArtha kAma nAmanA adhyayanamAM batAvyuM che, ahIM bhAvadharmane adhikAra che, kAraNa ke bhAvadharma te ja paramArthathI dharma che, Aja artha A pachInAM be adhyayana dazAmAM agyAramAmAM che te paNa thoDAmAM batAve che, eja samAdhi che, ane bhAva mArga paNa che, ema samajavuM, paramArthathI temAM kaMIpaNa bheda nathI, te kahe che, dharma zrata ane cAritra e be nAme che, athavA kSAMti Adi daza bhedavALe che bhAva samAdhi paNa eja che, te batAve che, samyam AdhAna teja kSamA vigere guNanuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIya adhyayana. AropavuM te samAdhi. teja mukita mArga paNa jJAnadarzana cAritra nAmane bhAva dharmapaNe kahe. A pramANe thoDAmAM batAvyA chatAM paNa ahIM sthAna khAlI na rahe mATe dharmanA nAmAdi nikSepa batAve che. NAmaM ThapaNA dhammo davdha dhammI ya bhAva dhammo ya / sacittA citta mIsaga gihatya dANe daMviya dhamme ni. 100 // nAma sthApanA dravya ane bhAva ema cAra prakAre dhamane nikSepa che, temAM paNa nAma sthApane choDIne jJazarIra bhavya zarIra be sivAyane vyatirikata (ju) dravya dharma sacitta acitta mizra ema traNa prakAre che, temAM paNa sacittane dhama sarIrane upaga lakSaNavALe che, dharma te svabhAva che, e pramANe acittate dharmAstikAyAdine je jeno svabhAva te tene dharma che, te kahe che. gai lakkhAo dhammo ahammo ThANa lkssnno| bhAyaNaM savya davyANaM naheM avagAha lakkhaNaM / vastu mAtrane aMdazya rIte cAlavAmAM sahAya ApavI te dharmAstikAyano svabhAva (guNa dharma) che, adharmAsti kAya ubhuM rAkhavAmAM sahAya kare che, vAsaNa mAphaka badhAM drane AdhAra AkAza Ape che, pudgalAstikAyane svabhAva (guNuM) te tenA dhamapaNe jaMrNa, ane gRhasthAne je dharma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46] sUcagaDAMga sUtra bhAga je, che te kula, nagara grAma vigerenA je dhArA rIvAja aMdhAyalA hAya te dharma (pharaja) che, athavA gRhasthAe gRhasthAne je dAna (joItI vastu) ApavuM te dravya dharma jANavA, teja kahyu' cheH - annaM pAnaM ca vastraM ca AlayaH zayanAsanam / suzruSA nandanaM tuSTiH puNyaM navavidhaM smRtam ||1|| bhukhyAMne anna tarasyAMne pANI, nagnane vasra, du:khIne sthAna suvAnuM esavAnu mAMdAnI sevA namaskAra ane haste cehare vAta ema bIjA sAthe vana karavAthI nava prakAre puNya dhana che tema kahyuM che. bhAva dharmanuM svarUpa khatAve che. loilo uttario duviho puNa hoti bhAvadhamprou / duviho viduvihativiho paMca triho hoti NAyantro ||ni. 102 // bhAvadha nAAgamathI be prakAre che, lokika, leAkAttara, temAM lAkika be prakArane gRrustha, ane temanA gurU pAkhaMDi (AvA vigere)nA che, leAkeAttara dharma tratru pakArejJAna darzana cAritra nAme che, temAM mati zruta avidha manaH pava ane kevaLa ema pAMca bhede jJAna che, aupazamika sAsvAdana kSAye pazamika vedaka ane kSAyika e pAMca bhede darzana che. sAmAyika depasthApanIya parihAravizuddhi sukSmasa'parAya ane yathAuAta pAMca prakAre cAritra che. gAthAnA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. akSarone artha A pramANe jANa, bhAva dharma laukika lekettara ema be bhede che, ane te baMne prakAra paNa be ane traNa bheTavALA jANavA, tathA laikika gRhasthI ane temanA tyAgI gurUne dharma jANo, te lakattarika jJAnadarzana cAritra ema traNa bhede che, te dareka paNa pAMca pAMca bheravALe che, temAM jJAna darzana cAritravALA sAdhuone je dharma te dekhADe che. pAsatthopaNNa kusIla saMthavoNa kira vaTTatI kaauN| muyagaDe ajjhayaNe dhammami nikAitaM eyaM // 102 // sAdhunA guNene bAju (ra) muke te pAsasthA, tathA saMyamanI kriyAthI kaMTALe te avasannA, tathA kharAba AcAravALo kuzala A traNa prakAranA DhIlA sAdhu sAthe uttama sAdhue paricaya na rAkhave, teja vAtane A sUyagaDAMga sutranA dharma adhyayanamAM batAvyuM che. nAma niSpanna nikSepa puro thaye, have sUtra anugama (adhikAra)mAM asmalitAdi guNa yukata sUtra uccAravuM te A chekyre dhAme aksAe mAhaNeNa mtiimtaa| aMjudhamma jahAtaccaM jiNANaM taM suNeha me // sU.1 jaMbusvAmI sudharmAsvAmIne kahe che, ke durgati jatAM jene dhArI rAkhe te vaDe kayo dharma, mAhaNa te kaI jIvane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. na haNeA, evI ziSyAne vANI bAlanArA bhagavAna mahAvIra vardhamAna prabhue kahyo, huve temanAM vizeSaNa kahe che, traNe jagatanA svarUpane traNa kALamAM jevuM hatuM tevu jenAthI jANe te kevaLajJAna nAmanI mati che, te mativALA arthAt kevaLajJAna thayA pachI sana thayA te pachI bhagavAna mahAvIre kevA dhama kahyA te pUchyuM, sudharmAsvAmI kahe che rAgadveSane jIte te jina, teone dhama saraLa mAthA prapaMcarahita che, te jevA che te huM yathAyogya kahuM chu' te sAMbhaLe, paNa jema anya matavALe 'bhavALe dharma kahyo, tereA bhagavAne nathI kahyo, pAThAMtaramAM napAsa sukSma, janme te janA teja janA teone AmaMtraNa ApIne kahe ke leAkeA tame mahAvIra prabhunA kahelA saraLa dharmone sAMbhaLe. mAhaNA khattiyA vessA caMDAlA aduvokasA | esiyA vesiyA suddA jeya AraMbhaNissiyA / / sU. 2 anyatra vyatireka anukuLa virUddha ema e batAvyAthI a ThIka kahelA gaNAya tethI kahe che ke prathama dharma kahyo tethI virUddha adhama che, te adhamane Azraya karelA leAkeA khatAve che, brAhmaNa kSatriya vaizya caMDALa tathA besa te mizra jAtiya te kahe che, temAM brAhmaNa mApa ane mA zUddI hoya teA janmeleA putra niSAda kahevAya, brAhmaNu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. vaidmAstrIthI janme te aMbaSTa kahevAya, dIkarI aMbachI kahevAya, te niSAda ane aMbaSTithI janme te bokasa kahevAya, tathA mRga zodhanArA eSika mRganA mAMsathI jIvana gujAranArA tathA hAthInA mAMsathI jIvana gujAre te hasti tApasa, tathA je kaMda mULathI AjIvikA calAve, te eSika jANavA, vaizvika te kapaTa yukta vepArI tathA judI judI kaLAthI peTa bharanArA jANavA, zUdro te khetIthI AjIvikA karanAra AbhIra rabArI che, have keTalAka kahezo ? teno uttara gurU kahe che ke bIjI varNavALA judAjudA sAvadya jIvahiMsA yukta AraMbhavALA yaMtra pAlana nilaMchina (DAma devAnuM kAma karanAra koyalA banAvanArA vigere paMdara karmAdAnathI peTa bharatAM jIvone duHkha denArA che, temane paraspara vera vadhe che te have batAve che. parigaha niviDANaM veraM tesi pavaII / AraMbha saMbhiyAkAmA na te dukkhvimoygaa||suu.3|| parigraha, jenA upara saMpUrNa mAlikI dharAve che, dAsa dAsI gheDA hAthI baLada gAya bheMsa vigere Dhera, dhana dhAnya cAMdI senuM vigeremAM mArApaNuM dhAre, ane tenA sukhathI) temAM gRddhipaNuM rAkhatAM tene lIdhe AraMbha karatAM) asAtA vedanIya vigere pApa pUrve kahelA AraMbhI jIne ghaNuM vadhe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. che, ane te bIjA seMkaDe bhava sudhI chuTavuM muzkela thAya che, vaLI tela vaDe phuda A pATha che tene artha-je mANasa dubuddhithI jevuM pApa kare, tenA pApI saMskAre hajAro gaNA duHkha denArA thAya che, pUrve kahela jamadagni ane kRtavIrya mAphaka vara paraMparA putra ane pitrA sudhI vadhe che. prazA mATe ? ute iMdriya lupIe AraMbhamAM puSTa che, te AraMbhe javaghAtaka che, tethI upara kahelA tamAma saMsArI saMsAra sukha vAMchake AraMbhamAM rakta rahelA duHkha denArAM ATha karmone choDanArA nathI banatA, bahArathI ane aMdarathI kAma lega tyAge tyAre pApathI chuTI mokSamAM jAya.) AghAya kicca mAheDaM, nAio visaesiNo / annaM harati taM vittaM kammI kAmehiM kiccati s.4| vaLI jemAM AghAta thAya, eTale prANIonA daze prakAranAM prANo haNAya te AghAta ke maraNa che, te AghAta mATe ke AghAtamAM agni saMskAra jalAMjalidevI, pitrapiMDa (pachavADe brAhmaNa jamADe te) vigere maraNa kriyA karIne tenAM sagAM putra strI bhatrijA vigere saMsAra sukhanA cAhake te maranAranuM kaSTa meLaveluM pitAnA upabhegamAM le che, te batAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana tatastenArjitaivyairdAraizca parirakSitaiH / kIDaMtyanye narA rAjana hRSTA stuSTA hylNkRtaaH|| (ke rAjAne gurU baMdha Ape che) ke he rAjanuM ! jeNe dravya meLavyuM hoya, ane te dravyathI suMdara strIo ekaThI karI hoya, temanI sAthe tenA maraNa pachI bIjA purUSo mAlika thaIne khuza thayelA prasanna thayelA dAgInA paherIne moja uDAve che, (saMsArI badhI ramaNIya vastune saMgharanAre saMghare, tenA maraNa pachI viSaya lelupIe tenI vastuone durUpayoga kare che, ane maravA pachI te dravya meLavatAM karelAM pApa kRtyathI pApI potAnAM kRtyethIja durgatimAM pIDAya che, have pitAnA sagAM vahAlAM tenuM dhana vAparanArAM tene rakSaNa mATe kAma lAgatAM nathI te batAve che. mAyA piyANhusA bhAyA, bhajjA putAya orsaa| nAlaM te tavatANAya luppaMtassa sakammuNA |suu.5|| mA (janma ApanArI) pitA-bApa chokarAnI vaha, bhAI, patnI, pitAnAthI janmelA dIkarA A sivAya sasare, sAsu vigere tane tArAM pApa kRtyathI durgatimAM jatAM duHkha bhegavatAM bacAvavA samartha thatAM nathI, ahIM dAMta kahe che ke kAlasIrika kasAI, je pAMcase pADA mArate, ane sulasa tene dIkarA abhaya kumArane parama dayALu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. mitra hatuM. teNe bApane samajAvyA chatAM pADA mArate na rahevAthI tene keDe che, tema tenAM pratyakSa dAhanAM duHkha dekhI dharmamAM daDha thaye, ane te mahA satvavAna suputre pAchaLathI te kasAInI milakata tathA dhaMdhe leke calAvavA kahayA chatAM pite temAM na joDAye, paNa teNe potAnA paga upara kehADe mArI lehI nikaLatAM lokone kahayuM ke A mAruM duHkha tame nathI letAM tema paralokamAM pApanuM phaLa bhogavavuM paDe to tame kevI rIte lezo? ema samajAvI pite nirdoSa rahe. eyamahe sapehAe paramANugAmiyaM / nimammo nirahaMkAro care bhikkhU jinnaahiyN|suu. 6 // vaLI dharma rahita pitAnAM karelAM kAryathI DubatAM prANI ne A leka ke para lekamAM kaI rakSaNa karanAra nathI, evuM pite samajIne pradhAna artha mikSa ke saMyamane Adare, te paramArtha anugAmI che, athavA te saMyamanA svabhAvavALe samyagadarzana vigere che, tene joIne, A kavvA (ne) pratyacathI pUrvanI kriyAne bIjI kriyAne saMbaMdha che mATe joIne zuM kare te kahe che. dUra karyuM che mamatva bAhya atyaMtara vastumAM jeNe te nimama bane, tathA ahaMkAra abhimAna cheDe eTale pite prathama ezvaryavALA ke uMca jAti ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. pika bIjA guNothI zreSTha hoya tene mada na kare, te pramANe dIkSA lIdhA pachI ghaNe tapa kare, ghaNuM bhaNelo hoya tene ahaMkAra na kare, arthAt rAgadveSa rahita thAya, A uttama sAdhu jinezvare kahela athavA Adarela mArga athavA jinene mArga te Adare, (pate rAgadveSa jItI jina-kevaLI thAya ane mekSamAM jAya.) ciccA vittaM ca putte ya NAio ya pariggahaM / ciccA Na aMtagaM soyaM nikhakkho pari vve||suu.7|| vaLI saMsAranA svarUpane jANuM anubhava mativALA tatvajJa sArI rIte chene. pra-zuM chene? u-pitAnuM dravya dIkarA, dIkarAmAM vadhAre sneDa hAya mATe te lIdhe tathA jJAti-sagAM vahAlAM, tathA aMdara mamatva rahe te parigraha (ahIM "" gAthAmAM che te phakata vAkayanI zebhA mATe che tene artha na le.) aMtaga dukhathI choDAya te che. athavA aMtaka (pitAne ke para) nAzaka che, athavA AtmAmAM rahe te AMtara zaka saMtApa choDIne athavA zrota-mithyAtva avirati pramAda kaSAya che. karmAzravanA dvAra che te tajIne athavA rivAjasiAM toye pATha che, aMtane pAme te aMtaga te aMtaga nahi te aNutaga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. zrota te zAka che tene cheDI nirapekSa putra zrI dhana dhAnya cAMdI sAnu vigerenI icchA cheADI mekSa mATe pari te sathA saMyama anuSThAnamAM rahe, teja kahyuM cheH-- chaliyA avayakkhatA nirAvayakkhA taraMti saMsAra kaMtAraM / tamhA pavayasAre, nirAvayakkheNa hoyavvaM // 1 // jemaNe parigrahAdimAM mamatvanI apekSA rAkhI temAM te gAyA, paNa jeo nirapekSa rahyA te saMsAra katAra ne tarI gayA, tethI pravacana siddhAMtanA sAra (tatva) samajanAre nirapekSa rahevu. bhoge avayavakhaMtA pati saMsArasAgare ghore / bhogehi niravayakkhA taraMti saMsAra kaMtAraM // 2 // bhAgAnI IcchA karatA jIvA dhAra (bhayaMkara) sa MsAra sAgaramAM paDe che, bhAgeAthI nirapekSa rahelA saMsAra katAra (jaMgala)thI pAra utare che. puDhavI u agaNI vAU taNarukkha sabIyagA / aMDayA poya jarAu rasa saMseya ubbhiyA // sU. 8 || te (sAdhu) A pramANe dIkSA lIdhele sutrata avasthita (sthira) AtmA ahiM'sA vigere mahAnatAmAM udyama kare, temAM ahiMsAnI prasiddhi mATe kahe che, pRthvI vigere e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. pipa zleka 8-9 mAM banAvela che temAM pRthvIkAya jIvo sUkSama bAdara paryApta aparyApta bhedathI judA paDelA che, apakAya pANInA jI, agni jIve tathA vAyukAya che, tathA vanaspatikAyane ceDAmAM bheda sahita batAve che. tRNa ghAsa te kuza vacce (pUrvanAM nAma che, hAlanA ghAsa khaDa vigere che) vRkSa te jhADa AMbA azoka vigere, bIjavALAM te sabIja (phaLa vigere) bIja te kAda ghauM java vigere A badhA e kedriya jIva pace kAryo che. have chaThTho trasakAya kahe che. iMDAMmAMthI janame te aMDaja pakSI te samaLI, gALI, sApa vigere tathA pitApaNe (paDavinA janmelA) pitaja hAthI zarabha vigere, tathA jarAyuja te pAtaLI cAmaDI paDathI vIMTelA te gAya manuSya vigere tathA rasamAM janmelA te dahIM vIra vigerethI janmelA tathA parasevAthI thayelA saMvedaja ju, mAkaNa vigere ubhija-khaMjarITaka ( _) deDakAM vigere che, ajJAta bhedene na samajavAthI duHkhathI rakSaNa thAya che, mATe bhede batAvyA. etehiM chahiM kAehi, taM vijjaM parijANiyA / maNasA kAya bakeNaM, mAraMbhI Na pariggahI suu.9|| A che kAle je trasasthAvara rUpe che, temAM sakSama bAdara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56] sUyagaDAMga sUtra bhAga trI paryApta aparyApta bheddAthI bhinna che, tenA AraMbha na kare, na teno parigrahI thAya, e sabaMdha che, te A vidvAna jaina zAstra bhaNelA A pariNAthI jANe pratyAkhyAna parijJAthI mana vacana kAyAthI jIvAne pIDA karanAra Arabha parigrahane cheDe. tathA musAvAyaM bahiddhaM ca uggahaM ca ajAiyA / satyA dANAI logaMsi taM vijjaM parijANiyA / sU. 10 | have khIjA' teA kahe che, jUThA vAda te mRSAvAda tene pratyAkhyAna parijJA vaDe cheDe, tathA mahiddha te mathuna, tathA avagraha te parigraha (utaravAnI jagyA) vagara mAge vApare te adattAdAna athavA ahiddha te maithuna tathA parigraha ane avagrahathI ayAcita adattAdAna-e badhA mRSAvAda vigere prANIone upatApa (duHkha) kare che, tethI zastra jevAM che, tathA jenA vaDe AThe karma grahaNa thAya te AdAna-ka upAdAnanAM kAraNA che, te badhAM sa rijJA vaDe jANe, pratyAmyAna parijJA vaDe De. paliuMcaNaM bhayaNaM ca, thaMDillu sayaNANi yA / dhUNAdANAI logaMsi taM vijjaM parijANiyA sU. 11 / paMca mahAvrata dhAravA paNa kAyi-krodhI vigere ne te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. pi7 nakAmAM che, tethI te vratane saphaLa karavA kaSAye choDavA te batAve che, pati kuMca--jenA vaDe pari- badhI rIte kuca karavI vakatA karavI, te mAyAnI ThagAI vaDe thAya te dage ke pati kuMcana mAyA-(kapaTa) che, tathA jenA vaDe badhI rIte AtmA caMcaLa thAya te bhajana-lebha che, tathA jenA udaya vaDe AtmA sArA khoTAne viveka bhUle te viSTA mAphaka choDavA je hoya te Dila kodha che, tathA jemAM jAti vigere prathamathI Azraya le ane dathI unmatta bane te uThThAyamAna che, kavitAmAM hovAthI napuMsakaliMga che, (saMskRtamAM mAna-pulliga che.) jAti vigere madanAM bahu sthAne che tethI kAraNe pramANe kAryamAM bahu paNuM levAthI bahuvacana che. (cakAra avyaya aMdaranA judA bhede banAvavA mATe che athavA badhAne artha bhege levA mATe che.) pUnA A kriyApada choDavAnA chevAno arthamAM che te badhA sAthe joDavuM, mAyAne dho-lebha kodha, mAna, ne cheDa, sUtranI racanA vicitra hevAthI krama badalAyo che, (krodha mana mAyA lebha lakhavAM joIe,) mATe deSa nathI, athavA rAganuM tajavuM ghaNuM muzkela che, ane lebha mAyA pUrvaka che, tethI prathamaja mAyA lAbha lIdho, kaSAya cheDavAmAM bIjuM kAraNa kahe che, e mAyA vigere lAkamAM karma baMdhana che, tethI vidvAna jJaparijJA vaDe jANune pratyAkhyAna parijJAthI cheDe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. bhoyaNaM rayaNaM ceva, basthi kammaM vireyaNaM / vamaNaMjaNa palImaMthaM, taM vijjaM prijaanniyaa|suu.12| uttara guNene AzrayI have lakhe che, dhAvana hAtha paga kapaDAM vigerenuM dhovuM, tene suzobhita raMgavuM, (ca sAmaTA artha mATe) tathA bastikarma gupta iMdriyane chevI vigere, virecana-nirUha Atmaka hasta deSa, athavA julAba le, athavA urva vireka te AMkhamAM aMjana AMjavuM, A badhuM zarIranI zobhA mATe kare te saMyamane nAza karanAra che, tethI a5 sukha tathA moTA duHkhanA kaDavA phaLanA vipAkane samajI tevAM pApane cheDe vaLI kahe che ke - gaMdha malla siNANaM ca daMta pakkhAlaNaM thaa| pariggahitthikammaM ca taM vijaM prijaanniyaa|suu.13| gaMdha te keThanI pIe (hAlanAM sugaMdhI attare senTa vigere) snAna zarIrane thoDA bhAgamAM ke saMpUrNa chevuM, daMtapakhAla te kadaMba bAvaLa vigerenA lAkaDAthI dAMta sApha karavA, parigraha te sacitta vastu vigerenuM saMgharavuM, tathA strI te devatA manuSya tiryaMca e traNe jAtanI strIothI saMga kare, karma te hatadeSa ke sAvadha anuSThAna, A badhAM - azubha karmanA. baMdhana jANuMne saMsAra bramacchanAM kAraNa jANIne viTAna sAdhu tene cheDe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. pila uddesiyaM kIyagaDaM pAmiccaM ceva AhaDaM / pUyaM aNesaNijjaM ca taM vijaM prijaanniyaa|suu.14| sAdhu sAdhvI vigere mATe uddezIne taiyAra karAvIne dAna devA mATe sthApe, kota-vecAtuM kharIda karIne vaharAve, pAmiyaM-bIjA pAse uchInuM leI Ape, (ca-samuccaya mATe, evA nizcaya mATe) sAdhu mATe gRhastha lAve te Ahuta, pUti te AdhAkarmanA avayavothI maLelA zuddha AhAra hoya te paNa te patidoSa che, ghaNuM zuM kahIe? jethI kaI paNa deSa vaDe na levA gya azuddha te badhuM saMsAra kAraNapaNe samajIne nispRhI banele azuddhane tyAge, zuddhane grahaNa kare. AsUNi makkhirAgaM ca gidhdhuvadhAya kammagaM uccholaNaM ca kakaM ca taMvijjaM prijaanniyaa|suu.15|| vaLI ghI pIvA vigerethI athavA rasAyaNa kriyA vaDe bhasma vigere khAvAthI kutarA je AnI baLavAna bane te AzanI kahevAya che, athavA AsUNI-slAghA te potAnA kaI guNanI prazaMsA sAMbhaLI ladhu prakRti tuccha svabhAvavALe koI madAMdha bane te, tathA akSi AMkha temAM su vigere zobhA mATe Aje, tathA madhurA zabda vigeremAM vRddha banI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. te vAjIMtra vigere sAMbhaLavA icche che, tathA upaghAta-jenAthI bIjA nI hiMsA thAya, te upaghAta karma kahevAya che, te ceDAmAM batAve che. uchelana-ayatanAthI ThaMDA pANIthI hAthe paga vigere dhue tathA kaka-lodhra vigere vastuthI zarIrane lepa kare, ne badhuM karmabaMdhana mATe samajIne jJa pariNAthI vidvAna sAdhu samajIne pratyAkhyAna parijJAthI tyAge. saMpasArI kaya kirie, pasiNA ya taNANi ya / sAgAriyaM ca piMDa cataM vijjaM prijaanniyaa| sR.16| * asaMto sAthe saMsArI paryAlecana (vArtA) tyAga kare, tathA asaMyamanAM anuSThAnano upadeza na Ape tathA teNe potAnA sthAnamAM zabhA karI hoya to tenI prazaMsA na kare, tathA tiSanA praznAne uttara na Ape, athavA gRhastho ke jainetarone potAnA zAstrAmAM zaMkA paDe te pite nirNaya ApavA na jAya, tathA zayyAtarane piMDa vigere na le, tathA sutakavALAno piMDa athavA tadana nIca jAtino piMDa vidvAna samajIne na le, (ca-samuccayanA arthamAM che.) ahAvayaM na sikkhijjA vehAIyaM ca No ve| hatthakammaM vivAyaM ca,taM vijjaM parijANiyA |suu.17| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIya adhyayana. [6. dhana dhAnya cAMdI senuM jenAthI maLe te artha, te jenAthI prApta thAya te zAstra cANakya vigerenAM arthazAstra pote. na bhaNe, na bIjAne pisA pidA karavAnAM zAstra zIkhavA upadeza Ape, athavA aSTApada te jugAra vigere na zIkhe, pUrve zIkhe heAya to tene upayoga na kare, tathA vedha te dharma ulaMghana thAya te adharma pradhAna vAkya na bole, athavA vastra vedha te jugAranI eka jAti, tenuM vacana paNa na bole, te bolavAnuM zuM kahevuM? hastakarma jANItuM che. athavA hastakiyA te vacana vigrahamAMthI mArAmArI hAthathI thAya tevuM vacana ke kiyA na kare, tathA vivAda zuSkavAda A badhAM pApa rUpa saMsArabhramaNanAM kAraNa jANI ne cheDe. pANahAo ya chattaM ca NAlIyaM vAlavIyaNaM / parakiriyaM annamannaM ca taM vijjaM parijANiyA sU.18 upAnaha te lAkaDAnI pAdukA (cAmI) tathA taDakA vigerenA rakSaNa mATe chatra tathA nAlikA eka jAtanuM jugAra tathA mora pIchAM vigerene paMkhe, tathA parasparanI kiyA jemAM karma baMdhana hoya te eka bIjAnI na kare, A badhuM samajIne vidvAna sAdhu choDe. uccAraM pAsavaNaM hariesu Na kare muNI / viyaDeNa vA visAhaTu NAvamajje kayAivi ||s.19|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. jhADA pezAba vigere vanaspati khIja ke ayeAgya sthaLe sAdhu na kare, tathA acita pANIthI paNa bIja vigere dUra karIne nilepana na kare, tA sacitta pANIthI teA kema kare? paramatta annapANaM Na bhujeja kayAivi || paravatthaM acelovi taM vij parijANiyA / sR. 20 // 6] gRhasthanuM vAsaNa kAcA pANIe AgaLa pAchaLa dhAvAnA DarathI hAthamAMthI paDIne puTavAnA bhayathI tenA vAsaNumAM muni na khAya pIye, athavA sAdhu pAtarAM rAkhe te sthavIra kalpI ane na rAkhe te jinakalpI, te jinakalpI labdhidhArI hAya tethI hAthamAM lIdhelI vastu na DhaLe, paNa sthavira kalpIne DhaLI jAya mATe hAthamAM levu te parapAtra che, arthAt sthavira kalpIe pravADI vastu hAthamAM na levI, teja pramANe jinakalpI labdhi dhArIne labdhi hAvAthI pAtru levuM te parapAtra che, tethI sacama virAdhanAnA bhayathI navApare, te pramANe gRhasthanuM vastra sAdhu acela hoya tepaNu pachavADe kAyA pANIthI dhue vigere dveSathI tathA gRhasthanuM vajra cArAI jAya vigere kAraNathI tenuM vastra na vApara athavA jinakalpikAdi acela (vastra rahita) thAya tyAre madhAM vastra tene paravastra gaNAya tathA vastra tyAgIne pharI na pahere, te pramANe parapAtra leAjana vigere sacama virAdhanA samajIne pratyAkhyAna pratijJAvaTa tyAge. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM vIrya adhyayana. AsaMdi paliyaMke ca Nisi ca gihatare // saMpucchaNaM saraNaM vA taM vi parijANiyA ||su.21|| AnaMdI (mAMcI) AthI badhAM Asana samajavAM. paryaka palaMga suvAmAM vaparAya che, tathA gharanI aMdara eraDImAM athavA be gharanA vacamAM nAnI galI hoya, temAM besavuM, A badhAM saMyamavirAdhanAnA bhayathI tyAge, te ja kahyuM che- gaMbhIra jhusirA ete pANA duppddilehgaa| aguttI baMbhacerassa itthIo vAvi saMkaNA // 1 // evAM Asane besavuM temAM cha najare na dekhAya tethI paDilehaNa na thAya, temaja brahmacaryanI rakSA na thAya, tathA galImAM chupA besavAthI strIonI zaMkA thAya, tathA gRhasthanA gharamAM kuzaLa vigerenuM pUchavuM athavA potAnA zarIranA avathavanuM pUchavuM tathA pUrve saMsAra viSaya bhego hoya te yAda karavuM, A badhuM anartha mATe che, te samajIne jJa parijJA vaDe tyAge. jasaM kitti saloyaM ca jA ya vaMdaNa puuynnaa| savvaloyaMsi je kAmA taM vijaM prijaanniyaa||22|| meTI laDAImAM laDavAmAM jIte te yaza, dAna devAthI maLe te korti, nyAti tapa bAhubaLa bhaNavA je vigerethI maLe te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. zlAghA tathAdeveMdra asureMdra cakravati baLadeva vAsudeva vigere tene name te vaMdanA, satkAra karIne vastra vigere Ape te pUjanA tathA badhA lekamAM IcchA kAma ceSTA te A badhuM yaza kIrti zleka vigere duHkhadAyo samajIne cheDe. jeNehaM Nivvahe bhikkhU anna pANaM tahAvihaM / aNuppayANamannesi taM viparimANiyA // 23 // vaLI je anna pANI vaDe eTale zAstramAM kahyA pramANe zuddha ane kAraNa paDe azuddha vaDe A lekamAM saMcama yAtrAdikane dhAre athavA dukALa ke roga AtaMka vigere Ave, te anna pANI vaDe pote nabhAve, bIjAne paNa nibhAve, ne bane tyAM sudhI zuddha grahaNa kare, ane bIjA sAdhune temAMthI ApIne temanA saMcama yAtrAne nirvAha kare, athavA kaI anuSThAna karavA vaDe cAritra asAratA pAme tevuM annapAna na le, tathA tevuM kArya paNa na kare, tathA tevuM deSita annapAna vigere gRhastha ke jinetAne saMyama upaghAtaka anna na Ape, te samajIne vidvAna cheDe, (sArA sAdhune nirdoSa AhAra Ape.) evaM udAhu niggaMthe mahAvIra mhaamunnii| aNaMta nANadaMsI se dhammaM desitavaM su te||su. 24 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM dharma adhyayana. uparanI nItie mahAvIra mahAmaNIe kahyuM te kahe : che, bAhya abhyatara graMtha cheDe mATe nigraMtha mahAvIra vardhamAna svAmI moTA muni te mahA muni anaMta jJAnadarzana jene che te anaMta jJAnadarzanavALA bhagavAne cAritra lakSaNavALa dharma tathA zruta te jIvAdi padArtha batAvanAra upadeza karyo. bhAsamANo na bhAsejjA NevavaMphejja mammayaM / mAtihANaM vivajemjA aNuciMtiya viyAgare // 25 // je bhASA samiti pAlanAre che, te bole paNa je te bhASAmAM dharma kathA saMbaMdha hoya to abhASaka che. kahayuM che ke, vayaNa vihattI kusalovaogayaM bahu vihaM biyaannNto| divasaMpi bhAsamANo sAhU vayaguttayaM patto // 1 // vacana vibhakitamAM kuzaLa belavAno bahu vidhi jANatA divasabhara le te paNa sAdhu vacana gupti yukta che, arthAta deSita nathI, athavA koI ratnAdhika bolato hoya, te vakhate huM vadhAre paMDita chuM ema batAvavA vacamAM na bole, tema marma vacana na bole, arthAt sAcuM hoya ke jUThuM hoya paNa je bolavAthI bIjAnuM mana dukhAya te vivekI sAdhu na bele, kapaTanuM vacana na bole, tene sAra A che ke parane ThagavAnI buddhinI manamAM da rAkhI bele ke na bese chatAM . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. anya ThaMbAya tevuM na kare, paNa jyAre khelavAnI IcchA thAya tyAre prathama vicAre ke A vacana bIjAne mane ke manene du:khadAyI nathI, pachI beAle, te kahe cheH---- pubviM buddhIe pehittA pacchA vakka mudAhare prathama buddhie vicArIne pachI vAkya khele. tatthimA taiyA bhAsA jaMvaditvA'NutapyatI / jaMchannaM taM navanavaM esA ANANiyaMThiyA / sU. 260 vaLI 1 sAcI, 2 jUTha, 3 sAca jUDa, 4 na sAca jUThe A cAraprakAranI bhASA thADA sAcA juThAnI bhASA mizra che te A rIte ke A gAmamAM daza khaLaka janmyAM ke maryA, temAM thoDAM mAchA vadhatAM paNa haiAya tethI sa MkhyA jUThI kahevAya. (athavA kaI vAta umerIne kare athavA pakSapAtathI muddAnI nAta cheDe te sAcI juThI kahevAya) je khelavAthI janmAM taramAM te khelavAnA doSathI peAtAne kaleza bhAgavavA paDe. ke patAvu paDe ke mAre AvuM zuM kAma bolavu joIe ? tenA sAra eche ke mizra bhASA paNa deSane mATe che, te samULaguM jahuM khelavAthI kema paratAvuM na paDe ? tathA satya bhASA paNa prANIone duHkha denArI hoya te na elavI, ceAthI asatyAmRSA paNa pati sAdhuone eTalavA ceAgya na koSa, te na olavI, sAcI vAtanA paNa doSa batAve Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM dhama adhyayana. che, je channa-hiMsA bharelI bhASA haya, jemake A corane bAMdhe, keyArA laNa, navA baLadhIyA (dhalA) ne rathamAM joDe, athavA chAnuM-keinI eba rUpa hoya te leke paNa canathI DhAMke, tevuM chidra kholavA rUpa sAcuM hoya te paNa na bolavuM, A AjJA nircatha bhagavAna (tIrthakara) nI vANI che. holAvayaM sahIvAyaM goyAvAyaM ca novade / tumaM tumaMti amaNunnaM sabasotaMNa vattae sR.27|| hosTA e vAda helA (alyA) vAda, tathA sakhA (mitra) te vAda tathA zetravAda he kAzyapagetrI, he vaziSThagetrI, evuM sAdhu (grahastha mAphaka) na bole, tathA tuM tuM, evuM tiraskAravALuM jyAM bahu vacana uccAravA yogya hoya tyAM tuMkAravALuM eka vacana bIjAne mAThuM lAge tevuM sAdhue sarvathA na bolavuM. akusIle sayA bhikkhU Neva saMsaggiyaM bhe| suharUvA tatthuvasaggA paDibujjhejjate viU suu.28|| jene AzrayI niryuktikAre pUrve kahyuM ke jAsAtho sA muvIDha vaMthavo kri4 va #tene paramArtha batAve che. kharAba AcAravA (pharAcArI) te pAsasthA vigeremAMthI koI paNa pite na bane, te sAdhu akuzala kahevAya tevA pite Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. sadA sadAcArI rahevuM, te kuzIlene saMga paNa na kare, tenA doSa batAve che, sukharUpa sAta gaurava (Idrine AnaMda pamAhavA) rUpa te kuzIlIyAnI sabatamAM saMyamane upaghAta karanAra upasargo thaze, te kuzIlIyA kahe che ke hAtha, paga, dAMta vigere acitta pANIthI dhovAmAM zuM doSa che? tema zarIra vinA kaI dharma na thAya, mATe kaI paNa prakAre je AdhA kama vigerethI jeDAM chatra vigerethI zarIranuM rakSaNa thAya te te vAparavuM, tenuM pramANa te Ape che ke - ___ appeNa bahu mesejjA evaM paMDiya lakkhaNaM // alpaSathI moTe lAbha thatuM hoya te te le. e paMDitanuM lakSaNa che, vaLI te kahe che ke - zarIre dhasaMpurjA rakSaLIyaM bannatA zarIrAta sravate dharmaH parvatAt salIlaM yathA // 2 // zarIra dharma sahita che, tethI prayatnathI rakSaNa karavuM, kAraNa ke jema parvatathI pANI nIkaLe, tema zarIrathI dharma thAya che, vaLI te saMyama bhraSTa kahe che ke hamaNAM a5 chevaTuM saMghayaNa che, saMyamamAM thoDI dhIrajavALA jIve che, AvuM temanuM vacana sAMbhaLIne DhIlA sAdhu temanAmAM bhaLI jAya che, (sAdhumAMthI jati thAya) ethI vivekI sAdhu samajIne duHkha rUpa kuzIlIyAne saMga taje. For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM dharma adhyayana. nanattha aMtarAeNaM paragehe Na NisIyae / gAma kumAriyaM kiDaM nAtivelaM hase muNI |suu.29/ bhikSA nimitta gAma vigeremAM gayele sAdhu para te gRhastha tenA gharamAM utsage mAge na bese, paNa apavAde aMtarAya te azaktinA kAraNe bese, te azakti bUDhApAthI ke regathI thAya, athavA upazama labdhivALA sobatI sAro heya ane gurU e kaIne dharmopadeza devAnI jarUra hoya te paNa bese, tyAM gAmamAM chokarA teonI sAthe gAmanI kanyAe te nAnI chokarIo tenI sAthe kIDA hAsya kaMdarpa hAthane phasa AliMgana vigere sAdhue na karavuM, athavA geDI daDe vigere ramatAM hoya temAM sAdhu sAmela na thAya, tathA temanI kIDA joIne muni maryAdA cheDane na hase, jJAnAvaraNIya vigere ATha karmanA baMdhanathI DarIne pite na haze, te AgamamAM kahyuM che. jIveNa bhaMte ! hasamANe (cA) ussUya mANe vA kai kamma pagaDIo baMdhai ! goyamA sattaviha baMdhae vA aTTaviha baMdhae vA ityaadi| jIva haze athavA utsuka bane te keTalI kama prakRti bAMdhe? u-gAyama ! sAta athavA Aha, (je Ayu prathama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. baMdhAI gayuM hoya te sAta pachI bAMdhavAnuM hoya te ATha,) kAraNa ke Ayu ekajavAra baMdhAya che, bIjI prakRtimAM baMdha paDI vadhAre thAya che. mATe hasavuM nahi, te mATe saMsArakIDAmAM utsuktA na batAvavI. aNussuo urAlesu jayamANo pavie / cariyAe appamatto puTThotattha'hiyAsae ||suu.30|| vaLI udAra te cakravatti vigerenA manahara zabda vigeremAM tathA bIjI idrinA kAma bhege te vastra dAgInA gIta gaMdharva yAna vAhana vigere tathA AjJA ezvarya vigere dekhIne ke sAMbhaLIne temAM utsukatA na dharAve, (pAtaramAM) na nizrita nizritaH apratibaddha rahe, saMyama sthAnamAM yatanA karate mULa uttara guNemAM udyama kare, saMyama pALe, tathA bhikSAcaryAmAM apramatta rahe, AhAra vigeremAM vRddha na thAya, tathA parisaha upasargo pharase (Ave, tyAM adIna (hiMmata dhArI) manavALo banIne kamanI nirjarA mAnIne sahe. hammamANo Na kuppejja, vuccamANo na saMjale / sumaNe ahiyAsijjA Na ya kolAhalaM kre|sR.31|| parisaha upasargone sahana karavAnuM batAve che, lAka sukakI lakuTa (lakhA) vigerethI mAratAM kopAyamAna na thAya, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM dharma adhyayana, tathA koI gALe ke maheNuM bele to paNa Akroza na kare, tiraskAra karatAM baLe nahi, sAme uttara na Ape, manamAM paNa kuvicAra na lAve, paNa sumana zAMta mana, vALa banIne kolAhala na karatAM sahana kare. laddhe kAme Na patthejjA vivege evmaahie| AyariyAI sikkhejjA buddhANaM aMtie syaa|suu.32|| vaLI prApta thayelA kAma te IcchA kAma ceSTA athavA gaMdha alaMkAra vastra vigere jema vajasvAmIne maLyA chatAM, tyAgyA tema te paNa tene na vAMche, ApavA Ave to paNa na le, athavA kAma ceSTAvALA gamanAdi labdhirUpa kAya tapasyAthI labdhio prApta thAya, te paNa tene brahmadatta mAphaka upaga na kare, (brahmadatta pUrvabhavamAM tapanuM phaLa cakavartI pada mAgyuM tema sAdhu niyANuM na kare, ema karavAthI bhAva viveka prakaTa karele thAya, (arthAta nirmaLa sAdhubhAva pragaTa thayele kahevAya) tathA AryonAM kR te sadAcAramAM varta, anArya kRtye tyaje, athavA AcaravA gya. mumukSu purUSe pUrve AcarelAM jJAnadarzanacAritrane AcArya bhagavata pAse hamezAM zIkhe, AthI ema batAvyuM ke uttama sAdhue niratara gurUkulavAsa seva, have kahyuM ke buka (AcArya) pAse zIkhe, te khulAsAthI batAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. sumRsamANo uvasejjA, suppannaM sutavassiyaM / vIrAje attapannesI, dhitimantA jiiNdiyaa|sR.33| gurUne Adeza sAMbhaLavAnI IcchA te suzruSA eTale gurU vigerenI veyAvacca karato gurUne seve, tenAja be pradhAnaguNa-dvArA batAve che, sArI prajJA jene hoya te suprajJa arthAt sva siddhAMta parasiddhAMta jANanAre gItArtha, tathA sAre bAhya AtyaMtara tapa hoya te sutapasvI eTale gItArtha tathA sArA tapavALe (suzIla) gurUne paralokane hitAthI sAdhu seve teja kahe che. nANassa hoi bhAgI thirayarao dasaNe carite ya / dhAM gAvahANa luhaluvAla na muti je sAdhuo evuM kare che, te batAve che, athavA kayA jJAnIo athavA tapasvIo che, te batAve che. karma vidA raNa kare te vIre, parisaha upasargo sahana kare te dhIra, athavA buddhithI zobhe te dhIra ke jeo turta mekSamAM janArA che, Apta-rAgadveSathI mukta tenI prajJA kevaLajJAna tene zodhavAnA zIlavALA arthAt sarva kahelA vacanane zepanArA athavA AtmAnI prajJA jJAna tene zedhanArA arthAta Atmahitane dhanArA tathA dhRti te saMyamamAM rati te itimaMta kAraNa ke saMyamamAM dhairya heya te paMca mahAvratane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM dharma adhyayana. [73 bhAra upADavo sahele thAya che, ane tapathI sugati sAdhavI te hAthamAM maLelI che, te kahe che - jassa dhiI tassa tavo jassa tavo tassa muggaI sulhaa|| je adhiImaMtapurisA tavo vi khalu dullaho tesiM // 1 // - jene dhIraja tene tapa thAya, jene tapa thAya, tene sugati sulabha che. je aghativALA purUSe che, temane tapa paNa durlabha che, tathA jeNe iMdriyonA rAgadveSa sparza vigere jItyA che, (arthAt sArAmAM rAga ke viparItamAM dveSa karyo nathI) te jIteMdriya sevA karatA zi athavA gurUo ziSyanA sevAthI prasanna thaI bodha ApatAM upalA vizeSaNavALA thAya che, (suziSyane bhaNAvavAthI tathA tenA tapathI gurUmAM paNa uttama guNo vadhe che.) gihe dIvamapAsaMtA purisAdANiyA narA / te vIrA baMdhaNu-mukkA nAvakhaMti jIviyaM ||suu. 34 // evI pratijJA karelA pUrve batAvelA uttama guNavALA kayA sAdhuo che, te batAve che, gharamAM te gharavAsamAM ke gharanA phAMsAmAM gRhastha bhAvavALA che, te dIpa mAphaka prakAze, paNa bhAvadIpa te zrutajJAnane lAbha meLavatA nathI, athavA kopa te samudra vigeremAM ane Azraya. rUpa che, tema A saMsAra samudramAM bhAvapa. sarva kahelA cAritra lAbha maLe tevA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trI dIpa ke dvIpa jevA gRhasthanAsamAM na thAya, paNa dIkSA laI pALavAthI divase divase guNonA lAbhathI kevA sarasa thAya che, te batAve che. nara-purUSa-dharmamAM purUSa pradhAna mATe nara zabda lIdhe che, nahi te strIne paNa sAdhupaNuM udaya Ave che, athavA deva vigerene na gaNavA, temane cAritra udaya na Ave, mATe cAritra lIdhelA uttama purUSe mumukSuene Azraya karavA yogya che, moTA (gRhasthA) thI paNa meTA (pUjanIka) thAya che. athavA AdAnIya hitasvIone mekSa athavA tene mArga sammadarzana vigere purUSane AdaraNIya che, te jenAmAM hoya te artha leIne vALe pratyaya lagADavo, tethI purisAdANIya nara thAya che, arthAta mekSa ke mekSamArga ArAdhe te nara che, te nara vizeSathI ATha prakAranAM karmane prere tethI vIra che, tathA bAhya abhyatara strI putrane sneha rUpa, baMdhana tene utsAha lAvIne cheDelA asaMyama jIvita ke prANa dhAravAne nathI vAMchatA, vilAsI jIvana karatAM maraNane vadhAre vahAluM gaNI nirmaLa saMyama pALe che.) agiddhe sahaphAlesu AraMbhesu aNissie / savvaM taM samayAtItaM jameta laviyaM bahu ||suu. 35 // vaLI amRddha te amUrzita-zemAM? mane zabda kephasemAM eTale manez, zabdarUpa gadha rasa pho mAM (zAha. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM dharma adhyayana. ghaNuM kahyuM ke adhyayanathI ane have upa tathA pharasa lIdhAthI pAMce levA) amRddha eTale tyAgI tema viparItamAM dveSa na kare, ema kahevuM, (arthAta rAgadveSane tyAga. karI samabhAvI rahe) tathA AraMbha te sAvadya anuSThAna rUpa pApamAM anizcita pravRtti tyAge, have upasaMhAra (TuMkANa) kare che, A adhyayanathI zarUvAtamAM anAcAra tyAgavAnuM ghaNuM kahyuM, te badhuM samayathI te jinezvaranA AgamathI virUddha hovAthI niSedhyuM che, tathA je vidhidvAre kusamayathI virUddha lokottara hoya tene niSedha nathI, paNa je kutIthikee ghaNuM kahyuM, te siddhAMta virUddha havAthI na AdaravuM. ai mANaM ca mAyaM ca taM pariNAya paMDie / gAkhANi ya savvANi NivANaM saMdhae muNi // 36 // je mukhya tyAgavAnuM te tyAgavAnA che dvAravaDe mokSa sAdhavAnuM batAve che. atimAna (atize mAna-ahaMkAra) cazabdathI tene sobatI keAdha tathA mAyA tathA tene kArya bhUta lebha te cArene vivekI sAdhu parijJAthI samajIne pratyAkhyAna parijJAthI tyAge, tathA badhA gAro te rUddhi rasasAtA gAra saMsAra kAraNapaNe jANIne tyAge, tyAgIne sAdhu pite nirvANa te badhAM karma kSayarUpa viziSTa AkAza deza (siddhi sthAna) mAM dhyAna rAkhe, (ane meLave) A pramANe sudharmAsvAmIe ja busvAmIne dharma nAmanuM navamuM adhyayana kahyuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7] sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo. dazamuM samAdhi adhyayana. navamA pachI dazamu ArabhIe chIe, navamA dazamAne A saMbaMdha che, navamAmAM dharma kahyo, te saMpUrNa dharma samAdhi hoya teA thAya, tethI have samAdhi kahIe chIe, A saMbadhe AvelA A adhyayanA upakrama nikSepa anugama tathA naya e cAra anuyoga dvArA kahevA, temAM upakrama dvAramAM rahelA arthAdhikAra (viSaya) A che, dharmamAM samAdhi karavI, sArI rIte meAkSa ke te mArgamAM AtmA je dhama dhyAna vigere vaDe sthApIe te samAdhi dhama dhyAna vigere che, (caMcaLa manane sthira karavA je pApakAra ke AtmAnuM dhyAna karIe te samAdhi che) te samAdhi jANIne pharasI, nikSepAmAM nAma niSpanna je samAdhi zabda che, tenA adhikAra niyukitakAra kahe che-- AyANa paNADAvaM goNaM NAmaM puNo samAhiti / NikkhiviUNa samAhiM bhAva sapAhI i pagavaM / / 103 || sUtramAM prathama je laie te AdAna jemake nAmanA ke kriyApadanA pratyayeA supU s visaga nRpaH, kriyApadamAM ti bhavati (gujarAtImAM nAmamAM vibhakitanA pratyayA tathA kriyApadanA prathama akSara vaDe lAge te) A AdAna (prathama) pada che te 'Adya' nAma A adhyayananuM che, kAraNa A adhyayananuM mAtra mama manuvIra dharmAM vigere, jema A prathama sUtra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM samAdhI adhyayana. uttarAdhyayanamAM cothA adhyayanamAM pramAda apramAda nAmanA adhyayanane paNa prathama zabda asaMkhayaM hovAthI te nAme belIe chIe, guNaniSpanna nAma A adhyayanananuM samAdhi che, tethI ahIM samAdhi kahIzuM (samAdhi gujarAtamAM sI. liMga che, saM. mAM puliMga che) te samAdhi nAma vigere kahIne ahIM ApaNe bhAva samAdhine adhikAra kahevAnuM che, NAma ThavaNA davie khette kAle taheva bhAve ya / eso u samAhIe Nikvevo chabiho hoi // 10 // samAdhinA nikSepA kahe che, nAma sthApanA dravya kSetra kALa bhAva e pramANe samAdhi nikSepo cha prakAre che, "tuM" avyaya guNa niSpanna nAma (samAdhi) nA cha nikSepa thAya che, te batAve che, nAma sthApanA sugama che, te cheDI dravya vigere samAdhi kahe che. paMcA visaesa subheu davaMmi ttA bhave samAhitti / khettaM tu jammikhette, kAle kAlo jahiM jo U // 10 // pAMca zabdAdi manaharaviSayomAM kAna vigere pAMca Idrine anukuLa (gamatuM) AvatAM manamAM je khuzI (rati) thAya che te dravyasamAdhi che, tenAthI ulaTuM asamAdhi che, athavA be dravya ke ghaNAM dravyo jemAM virodha na hoya, ke svAda na bagaDe, paNa svAda vadhe te dravya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. samAdhi che, jemake dUdha sAkara kahI ne khAMDa (gALamAMthI mela kADhe te khAMDa che) tathA cAtujAtaka (cAra jAtine samUha te mIThuM maracuM dhANAjIrAnA masAlA ? vigere zAka vigeremAM nAMkhe che) vigere che, athavA je drazya khAdhAthI pIdhAthI ke cApaDavAthI samAdhi (zAMti) thAya te dravyane dravya samAdhi kahe che, athavA tALavAnA kAMTe caDAvatAM baMne khAju samAna thAya te dravya samAdhi che, kSetra samAdhi jene je kSetra (havA khAvAnA sthaLa) mAM rahevAthI samAdhi (zAMti-zakita) thAya, temAM kSetra pradhAnya hAvAthI kSetra samAdhi che, athavA je kSetramAM samAdhinuM varNana karIe te kSetra samAdhi che. kALa samAdhi paNa je kALane AzarI samAdhi thAya, jema DhArAne AsA mahinA, ghuvaDAne rAta, kAgaDAone dahADA, athavA jene jeTale kALa samAdhi rahe, athavA je kALamAM samAdhinu` vana karIe temAM kALa mukhya hovAthI kALa samAdhi che. bhAva samAdhi kahe che MAGYAR bhAva samAhi cahi daMsaNa NANe tave carite ya / cavi samAhiyappA saMmaM caraNaDiyo sAhU || 106 // bhAva samAdhi dana jJAna tapa cAritra bhedathI cAra prakAre che, te cAre prakAranI samAdhi aDadhI gAthAmAM pachyA kahe che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM samAdhI Ayayana. [79 mumukSue je ArAdhe te caraNa, te sArI rIte cArUi tramAM rahIne barAbara vanArA sAdhu cAre samAdhinA bheda darzana jJAna tapa cAritramAM jeNe AtmA sthira karyo hoya te te samAhita (samAdhivALA) AtmA che, tene sArI A che ke je sArA cAritramAM rahe, te cAra prakAranI bhAva samAdhivALo AtmA thAya che, athavA je bhAva samAhita AtmA hoya te samyaga cAritravALe jANa, te batAve che. darzana samAdhimAM rahele jina vacanamAM jenuM manaraMjita che, jema bujhavanAro vAyare na Ave tevA sthAnamAM dIve sthira rahe, tema darzana samAdhivALAne kumativAyuvaDe bIjo na bhamAve (mokSanI jene zraddhA che, tene kumativALA cAritrathI na pADe) jJAna samAdhi vaDe jema jema navuM bhaNe, tema tema ghaNI uMco bhAvanA sAdhimAM te udyuta thAya che, te ja kahyuM che. jaha jaha muyamavagAhai aisaya rasa pasara saMjaya mauvyaM / taha taha palhAi muNI Na Nava saMvega saddhAe // 1 // jema jema atizaya rasanA prasAvALuM apUrva sutra vAMce, tema tema navA navA makSaabhilASanI zraddhA vaDe muni AnaMda pAme, cAritra samAdhimAM paNa viSaya sukhanI nispRhatAthI pAse kaMI nahi chata uttama samAdhi meLave che, te batAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. N. taNa saMthAra Nisannovi muNivaro bhaTTarAgamayamoho / jaM pAvai muttimuhaM katto taM cakkabahIvi // 1 // pAtharavA mATe (AsananA abhAve nirdoSa) ghAsane saMthAre (pAtharaNuM) upara beThele paNa jenA rAga mada moha ghara thayA che te uttama sAdhu je mukti (nirlobhatA) nuM sukha pAme che, tevuM cakavarI paNa (rAjya vadhAravA sAcavavAnI ciMtAthI) kayAMthI pAme? naivAsti rAjarAjasya tatsukhaM naiva devarAjasya / yatsukhamihaiva sAdho lokavyApArarahitasya // 2 // je sukha rAjAnA rAjA cakravattane nathI, tema denA rAjA IMdrane nathI tevuM sukha leka vyApArathI rahita nirlobhI sAdhune ahIM che, vigere jANavuM. tapanI samAdhithI te moTI mAsamaNAdinI tapasyA kare, to paNa tene kheda na thAya, temaja abhyAsa paDavAthI bhUkha tarasa vigere kaSTothI uga na pAme, tathA abhyatara tapane abhyAsa karavAthI dharma dhyAna ke zukala nirmaLa dhyAnamAM mana rahevAthI mekSamAM rahevA mAphaka sukha duHkhathI harSa zeka karatA nathI. A pramANe cAra prakAranI samAdhimAM rahele uttama cAritramAM sAdhu rahelo che, nAma nikSepa samAdhine thaye. have sUtrAnugamamAM zuddha uccAra vigere guNothI yukta sUtra belavuM te kahe che:-- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM samAdhi adhyayana. [1 AdhaM maImaM maNuvIyadhagmaM, aMjUsamAhiM tamiNaM suNe / apaDinna bhikkhU u samAhipatte, aNiyANa bhUtesu parivanA | sU. o I A kAvyasUtranA dhama adhyayananA sUtra sAthe A saMbaMdha che, azeSa ( badhA ) gArava ( ahaMkArI ) ne cheDIne muni nirvANu sAthe, evuM kevaLajJAnI thayelA bhagavAna mahAvIr kahyuM. vaLI A paNa kahyuM te kahe che, E-kahyuM, ( kahetA havA ) keNu ? matimAn manana (vicAra kare) te mati badhA padArthI jANavAnuM jJAna jene che te arthAt kevaLajJAnI, AvuM asAdhAraNa (mATuM) vizeSaNa hAvAthI ahIM to kara levA, vaLI kahetA havA e vacanathI najIka kALanA (chellA) tIrthaMkara mahAvIra vamAna svAmI jANavA, zuM kahyuM ? uH-dhamA~ te zruta cAritrarUpa kevI rIte kahyo? anuvicitrya-kevaLajJAna vaDe jANIne kahevA ceAgya patnIonA Azraya laine dharma kahe che, athavA sAMbhaLanArA zrAtA (gharAkA) ne dhyAnamAM laine A kayA arthane samajI zakaze ? tathA A purUSa kevA che ? kAne mAne che ? athavA kayA matanA che, e dhu vicArIne ke je upadezane zrAtA mAne che, ane dareka samaje che ke amAre mATe khAsa vicArIne bhagavAna dhama kahe che, kAraNa ke bhagavAnanA khela } Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyAhAMga sUtra bhAga chIe. vAthI badhAnI dUra thavAthI mane saMtoSa bhAse che, ke ama kahe che? ju-saraLa je vastunuM svarUpa hoya tevuM he che, paNa zAka baudha matavALA kahe che ke " badhuM rANika che, evuM mAnIne pUrve karelI kriyAne nAza tathA na karanAne lAgu paDavuM, e deSa lAgu paDate jANIne saMtAna mAnavA lAgyA, (AmAM deza e che ke je phaLa taiyAra thayuM te nAza pAmyuM, ane pakavanAra paNa nAza pAmya, tene padale bIjuM phaLa utpanna thayuM ane bIje lenAre thaye, A keI na mAne tethI evuM mAnI lIdhuM ke phaLanuM saMtAna 1 chAkara mAphaka) bIjuM saMtAna rUpe phaLa thayuM ane paka-vanArane nAza thavAthI cheka mAlIka thaye! tevI rIte je paraNanArane nAza mAne, ane strIne nAza mAne te ane navAM thayelAM saMsAra bhegavatI vakhate ( kumArapaNAne raSa lAge, vigerethI kSaNavAda To nathI, ) vaLI teo pite chedatA nathI, paNa chedanane upadeza Ape che, tathA koSapaNu (sika calaNI rUpiye) vigere cAMdI pote na le, paNa bIjA mAraphate kaya vikaya karAve che, vaLI sAMkhyamata vALA sarva aprazruta (avinAsI) anutpanna (na baneluM) sthira (kAyama) eka svabhAva vALuM nitya mAnIne tethI karma baMdha ane mekSane abhAva thate jANIne te leSathI bacavA AvirbhAva (prakTa) tiribhAva (jIta) ne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davAnuM samAdhI amana. Azraya lIdhe vigere bIjA mAphaka vItarAga prabhue kuTIla bhAva chodhane avaka (nirdoSa) sAco dharma batAvyo, tathA sabhya sadhAya mekSa ke tenA mArga pratye javA gya AtmA je dharmanA vaDe karAya te dharma samAdhi che, tene prabhue kahya, athavA dharma kahyuM, ane dhyAna vigerenI rAmAdhi paNa kahI. sudharmAsvAmI kahe che, te dharma ke samAdhi bhagavAne kahelI te tame sAMbhaLe, te A pramANe-A lokanA sukhanI pratijJA AkAMkSA jene tapanuM anuSThAna karatAM na hoya te sAdhu dharma apratijJa bhikSAthI nirvAha karanAre bhikSu teja paramArthathI sAdhu dharma ane dharma samAdhine pAme che, tathA jene AraMbha rUpa prANIone duHkhanuM nidAna (kArya) na hoya te anidAna te sAdhu sAvadya anuSThAna rahita saMpUrNa saMyama anuSThAna pAme che, athavA anidAna bhUta anAzrava rUpa te karmopAdana rahita sArI rIte dIkSA pALe athavA aniyANa bhUta te niyANuM rahita jJAna vigere che. temAM citta rAkhe, athavA nidAna hetu kAraNa je duHkhanAM che te cheDI keIne paNa duHkha na Ape, te anidAna banI saMyama sArI rIte pALe, pahelI gAthAne TuMka artha kahe che. sarvajJa mahAvIra prabhue vicArIne nirdoSa samAdhi ApanAro dharma kahyo te huM tamane kahuM chuM te sAMbhaLe. saMsAranI AkAMkSA rahita thaIne sAdhu samAdhimAM rahIne prANIone kathA .: . ? : : ' -- = ": : Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kat, sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo duHkha devA rUpa niyANuM je kArya che te cheDIne saMyamane ArAdhe, (sUtra 1) uDuMaheya tiriyaM disAsu tasAya je thAvara jeypaannaa| hatthehiM pAehiya saMjamittA, adinnamannesu ya No |khU. 2 uce nIce tIrachI dizAomAM trasa thAvara je jIve che, tene hAtha paga vaza rAkhIne na pIDIza, ane bIjAnuM te ApeluM na le. jIvahiMsA vigere karmanAM mULa che, te jIvahiMsA paNa dravya kSetra kALa ane bhAva ema cAra bhede che, temAM kSetra AzrI kahe che, sarva prANAtipAta (jIva hiMsA) karAya te prajJApaka (kahenAra) nI apekSAe uMce nIce tIra jANavuM, athavA uce nIce tIra che, ema traNa leka (jagata) tathA pUrva pazcima vigere dizA tathA khuNAmAM dravya prANAtipAta A che, trAsa pAmI kaMpatAM dekhAya tevasa beidriya vigere, ane sthAvara te rithara rahenArAM pRthvIkAya vigere che, (aMdaranA bheda sUcave che) athavA kALa prANAtipAta sUcave che, tethI divase ke rAtre prANa te jANavA. have bhAva hiMsA kahe che-pUrve kahelA chane hAtha paga vaDe bAMdhI rAkhIne athavA bIjI rIte te ane hAtha paga vaDe duHkha thAya, tevuM kRtya sAdhu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM' samAdhi acayana, [v sacamamAM padma na kare, athavA e jIvAne peAtAnA hAtha rAkhI vaza rAkhelI kAyAvALA anI pAte hiMsA na kare, 2. zabdathI--cA zvAsa nIcA zvAsa khAMsI chIMka, vA nIkaLavA vigeremAM badhe mana vacana ane kAyAthI kriyA karavAmAM sayata banIne bhAva samAdhine pALe, (nimaLa manathI kAIne pIDA na kare) tathA paratuM na ApeluM na traNa kare, te trIjA vratane sUcavyu, A cArI niSedhavAthI parigrahanA niSedha karyAM, kAraNa ke parigraha karyAM vinAo vigera bhAgavAtI nathI tethI strIsaMga vigere mathunanA paNa niSedha karyAM, tema mAM vrata sArAM pALavAnA upadezathI zrRjhanA paNa artha niSedha karyAM. suyakvAya dhamme vitigicchatiNNe, lADhe care Ayatule payAsu / AyaM na kujjA iha jIviyaDI, cayaM na kujjA sutavassi bhikkhU || sU. 3 // jJAnadarzana samAdhine AzrayI kahe che, sArI rIte kahe che, zruta cAritrarUpa dharma je sAdhue te svAkhyAna dharmAM sAdhu ( satya vaktA ) che, ethI jJAna samAdhi kahI. viziSTa (ca kATInA) jJAna sivAya sArI rIte dhama kahyuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDoga sUtra bhAga trI, vAnuM na bane, arthAt gItArtha hoya te barAbara dharma batAve tathA vicikitsA mananI zaMkA athavA vidvAnenI niMdA te cheDIne je jinezvaree kahyuM te sAcuM che, evuM zaMkArahita mAnIne cittamAM zaMkA na lAve, (adhIratA na kare) A darzana samAdhi kahI. je kaMI prAsuka ( niSa) AhAra upakaraNa maLe, te vidhie AtmAne nirvAha te tADha, evo nirdoSa tyAgI banIne saMyama pALe, vAraMvAra janme te prajApRthvI vigere jIve te pitAnA AtmA samAna mAnIne, te sAdhuja bhAva sAdhu che, te ja kahyuM che - jaha mama Na piyaM dukkhaM jANiya emeva savvajIvANaM / Na haNai Na haNAvei ya, sama maNai teNa samaNo // 1 // jema mane duHkha prima nathI, evuM badhA jIvane jANIne pote na haNe na haNAve, ema samabhAve vartavAthI samaNa te maMNa kahevAya. vaLI sAdhu jANe ke mane kaI dhamakAve, ke DuM kalaMka Ave, te duHkha thAya che, tema bIjAne paNa thAya, A pramANe mAnIne prajA badhAM jemAM samAnabhAvavALe thAya. vaLI huM asaMcama (pApa) thI jIvanavALe banI ghaNe kALa jIvIza, evo vicAra paNa thAya te karmanuM Azrava (AzA) paNa na kare, tathA caya AhAra upakaraNa vigere athavA dhana dhAnya dAsa Dhera vigerene parigraha bhaMviSyane sukha mATe sArI tapasyA karanArA tapathI kAMyA goLaneri -. I , * , , * * * * : - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM samAdhi ayayana. bhikSu saMcaya na kare. sAre dharma kahenAra sAdhu tRSNa ke zaMkA cheDIne saMtoSathI vicare, ane prajA jIvamAtramAM pitAnA samAna badhAmAM varte, A lekamAM jIvitane artha banIne Azrava pApa na kare, ane sAra tapasvI bhikSu upAdhi saMcaya na vadhAre phakata khapa jeTaluM nirdoSa le, sabbiMdiyAbhinivvuDe payAsa, care muNI savvato vizvamu. pAsAhi pANe ya puDho vi satte, dukkheNa aTTe pari taSamAne . kaI badhI idri pharasa vigere che, temanAthI nivRtta-vA. kara te jIteMdriya ane pra-emAM? praja-strIomAM (sRSTinuM mULa janma ApanArI strI che,) kAraNa ke temAM pAMca prakAranA zabda (gAyana) vigere viSayo vidyamAna che teja kahe che. ' kalAni vAkyAni vilAsinInAM, gatAni ramyANyavalokitAni / / ratAni citrANi ca suMdarINAM, rasopi gandhopi ca cumbanAniza yuvAna suMdarIe mane haravA che (kAnane priya lAge che) suMdara rUpa che te dekhatAM AnaMda Ave che. suMdara strInA sparzamAM keraLatAne Azcarthajanaka AnaMda che, zarIramAM suMdara sudhI lagAve tethI nAkane AnaMda Ave che, ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. meDhAnA suMdara dekhAvathI cuMbana karatAM jIbhane svAda Ave che, ( A badhAM kRtrima AnaMda chatAM game tevAne jUlAve te khare AnaMda dekhAya che) A pramANe strImAM pAMca idrinA viSaya hovAthI temAM jIteMdriya thavuM (tenA sahavAsathI dUra rahevuM) te batAve che. saMcama anuSThAnamAM sAdhu bahArathI tathA atyaMtarathI niHsaMga rahe, niSkicana rahe (mamatva thAya tevuM kaMIpaNa na rAkhe) tuM enA baMdhanathI sarvathA mukta thayela banIne je, judA judA pRthvIkAya vigeremAM sakSama bAdara paryApta aparyApta, tathA api zabdathI vanaspati kAyamAM sAdhAraNa eka zarIramAM anaMtA jIve AvelA che te je. prazna-te kevA che? - uttara-asAtA vedanIya duHkharUpe pIDAya che, paravaza banIne ATha karmothI pIDAyelA saMsAra kaDAyAnA madhya bhAgamAM potAnAM karelAM karma rUpa dhaMdhanavaDe rIbAtAM baLatA ; che te che. athavA beTA dhyAna vaDe pIDAtA idrinA viSayamAM ArtadhyAna karatA mana vacana kAyAthI tapatA duHkhIAone je, ema badhe jevAne saMbaMdha che, (A jevAthI duHkha ghaNuM sukha alpa ane te paNa kRtrima che tevuM vicAratAM meha dUra thaze) thI gAthAne TuMkamAM artha. (badhI iMdriAne vaza karI jIva mAtramAM nispRha rahI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM samAdhi adhyayana. badhI jagyAe rAgadveSa rahita thaIne vicare, je koI jagyAe rAgadveSa thAya te tene upadeza Ape che ke A badhA jI potAnA karelAM karmonA phaLa bhogavatA sAdhAraNa eka zarIramAM anaMtA ne tathA manuSya pazuo paNa ArtadhyAnamAM duHkhI che, te badhI rIte saMtApa kare che, te darekane judA judA je.) etesubAleya pakuvvamANe AvaDatI kammasu paavesu| ativAyato kIratI pAvakammaM niuMjamANe u karei meM . paNa * pUrve kahelA pratyeka tathA sAdhAraNuM vanaspatimAM unna thayelA tathA duHkhanA upatApathI pIDAtA jIvo che, temane bALa-ajJAnI tathA "ca" avyayathI ajJAnI nahi e paNa pelA vanaspati vigere jene saMghaTTana paritApana apadrAvaNa vigere kRtyathI pApa karmone karate te pApanAM phaLa bhegavavA te pRthvI Adi jata (prANIo) mAM avatAra laI te pite bIjAne pIDate, tema te bIjA jIvothI pIDAya che, dukha bhegave che, pAThAMtaramAM pUrva tu yA che tene artha e pramANe dRSTAMta Ape che ke jema cera ke parastrIlaMpaTa pitAnAM pApathI hAtha pagenuM chedAvAnuM ke vadha baMdhananAM ahIM duHkha bhegave che, te pramANe bIje kaI pApa karanAra evA pratyakSa daSTAMtathI anumAna kare che ke mAre paNa duHkha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha sUcamAMga sUtra gAma trI paDaze, AvRtti pATha che teno artha kahe che ke azubha karma vipAka ( duHkhI) dekhIne sAMbhaLIne jANIne pApakRtyamAMthI yukta thAya che. praH--AM pApAthI chUTe che ? -atipAta-jIvahiMsAthI bIjA jIvane mAthAnA azubha hetuthI azubha jJAnAvaraNIya vigere kama bAMdhe che, tathA khate nAkara vigerene jIvahiMsA vigeremAM rokIne pApakrama kare che, 'tu' avyayathI jANavuM ke jUTha vigere sIna pApane karatA karAvatA azubhakama bhegAM kare che. pAMgamAM kAvyamA Tuka a upara kahelAM ja tumAM AraMbha karatA khAla ke prauDha mANasa pApa karI temAM janma lai duHkha bhAgave che, je kAi hiMsA karI. peAte pApakarmo kare che, tema mIjA nAkara vizeraina zakI pApa karI te azubha kama khAMdhe che. AdINavittIya karetipAvaM, maMtAu egaMta samAhi mAhu budhdhe samAhIya rate vivege, pANAtipAtA virteniyaLA su. zA AdInavRtti badhI rIte karUNAvALI vRtti (dhA) kRpaNa vanIpaka (kaMgALa bhIkhArI) nA badhA hAya, chatAM paNa pASa pAThAMtaramAM AdInabhAjI arthAta du;khe peTa mA kAva tema paNa pApa kare, jItyuM che. -- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAyuM samAdhI AyA. ... piMDI lageva dussIle jaragAo Na muccai // TukaDA mATe bhaTakanArA paNa durAcAra karI narakathI chuTatA nathI, koi vakhate sArA khAvAnA TukaDA na maLe tA mUkha hAvAthI na ApanAra upara durdhyAna karI tenuM jIrUM cIMtanI mAravA jatAM azubhadhyAne marI nIce sAtamI nArakImAM paNa jAya, teja kahe che-rAjagraha nagaramAM ujANImAM vaibhAra parvatanI TaLATImAM gayelA leAkeAe eka bhIkhArIne TukaDA paNa na ApavAthI te upara caDIne lAMkAne mAravA mATe teNe moTA patthara khaseDayA, paNa peAtAnAja paga khasavAthI vacamAM te AvyA ane muo, patthara aTakayA tethI leAkeA bacI gayA, AvI rIte du:khathI peTa bharanArA mAphaka pApa kare che, evuM jANIne ekAMta nirmaLa bhAvarUpa jJAnAdi samAdhi che tene saMsArathI pAra utaravA mATe tIrthaMkara gaNadharA vigere batAve che, dravya samAdhie te iTricAnA sparza vigerenuM sukha Ape te pazu anizcita alpa kALanI hoya che. aMtamAM avace duHkhanI asamAdhi hAya che, teja batAve che. yadyapi niSevyamANA manasaH parituSTakArakA viSayAH / kimpAkaphalAdanavadbhavanti pazcAdatidurantAH // kAmaLa mULa rasa vigerenA sukhanA je viSayA zeLavelA te manane AnaMda ApanArA prathama thAya che, paNa kripA vrukSanA phUla mAphaka pachavADe ghaNuM du:kha denArA thAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only [** Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. pramANe tatva samajelo paMDita sAdhu jJAna vigere cAra prakAranI samAdhimAM AnaMdI che, athavA AhAra upakaraNa kaSAya ochA karIne dravyathI tathA bhAvathI AnaMda mAnanAre thAya che, te batAve che. daza prANavALAM prANInA prANa je vinAza thAya tenAthI dura evA uttama mArgomAM rahela cheAtmA jene athavA 2 zuddha Atma vaDe leDyA jenI nirmaLa rahI che. te sthitIci arthAta suvizuddha sthira lephsAvALe che. (chaThA kAvyane TuMke artha) bhIkhArI jevI vRttivALo paNa tRSNAthI pApa kare che, evuM jANIne uttama purUSa ekAMta samAdhi te jJAnadarzana cAritra tapamAM AnaMda levAnuM kahe che, tevuM samajIne paMDita sAdhu samAdhivALo banI vivekamAM pta thAya che, ane jIvahiMsA vigerethI dUra rahenAra sthira AtmA (mana) vALe thAya che. savvaM jaga tU samayANupehI piyamappiyaM kassa i govijJA ! ahAya dINo ya puNo visanno saMpUyaNaM ceva si badhuM cara acara (sthira) jagatanA jIvane samAnapaNe dekhavAnA AcAravALo te samatAnupremI che, athavA samatAnepazyaka che, na keIne priya na koIne dveSI arthAt rAgadveSa rahita che. . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -~-~-------- samuM samAdhi adhyayana. nasthi ya si koi visso piora savvemu ceva jIvesa badhA jIvomAM tene koI hevI ke mitra nathI, teja pramANe ciMtave che ke mama viSe suvaM jema mane duHkha priya nathI vigere vaLI samatA dhArI jIva keInuM priya apriya na kare, paNa niHsaMgapaNe vicare, e pramANe thatAM saMpUrNa bhAva samAdhivALo sAdhu thAya che. kadAca ke bhAvasamAdhithI dIkSA laIne parisaha upasargo (kaccha) thI kaMTALI dInabhAva pAmIne pAcho kheda kare che, viSaya lelupI bane che, athavA koI gRhasthapaNuM pAme che, rasa sAtA gaurava mRddha athavA mAna pUjAne cAhaka bane che, tenA abhAve dIna banI pAsa(c)o DhIlo) vigere banI bedI thAya che, kaI te pramANe vastra pAtrAdinuM pUjana vAMche, vaLI kaI tutine cAhaka banI vyAkaraNa gaNita tiSa nimitta zAstra bhaNe (sAtamAM kAvyane ke artha ) badhuM jagata te tamAma jI tarapha samatA dhArone keInuM priya apriya na kare, je te rAgadveSa karavA jAya te asthira mana thatAM pAchA dIna banIne jagatamAM saMpUjana cAhe, tathA pitAnI prazaMsA vAM che, arthAt AtmasamAdhi bhUlI mikSathI patita thAya) AhA kaDaM ceva nikAmamINe niyAmacArI ya visa or itthIsu satteya puDhoya bAle, pariggahaM ceva pakuvva mANe ||suu. 8 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. vaLI sAdhune mATe banAvela AdhAkama AhAra upakaraNa vigerene je nikAma-ghaNuM cAhathI vAMche, te nikAma mINa tathA nikAma ghaNuM cAhathI AdhA kama vigere vastu le athavA tene mATe nimaMtraNa vAMche, ke nimaMtraNathI ja jAya, te te banIne pAsa bedI ke kuzIlI hoya tenA jevA patita bhAvane saMyama udyogamAM pote vAMche arthAta te TIle banI cAritrathI bhraSTa thAya ane chevaTe saMyamanI kriyAthI edI banIne saMsAra kAdava (gRhasthapaNA) mAM pAcho kheMce che. tathA juvAna rUpALI strIomAM te Asakta banIne temanA kemaLa gAyane hAsya kIDA ke mukha stana vigere bhAgamAM rAgI thaIne ajJAnI-viveka rahita bALaka mAphaka te strIonuM mana manAvavA dravya vinA tenI kAryasiddhi na thAya mATe jevA tevA kaI paNa vyApAra vaDe te dravya saMgraha karavA parigraha (saMcaya) karate pApa karmone bAMdhe che - verANugiddhe nicayaM kareti, io cute saihamadRduggaM / tamhAu medhAvi samikkha dhammaM care muNI savva u vizvamu . pAragraha ekaTho karatAM jevA tevA karma vaDe parane tApa upajAvavAthI vera bAMdhe che, te vera seMkaDe janma sudhI sAthe jAya che te veramAM vRddha (Asakta) athavA mAmalatto (pATha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasamuM samAdhi avAjamAna. che eTale AraMbha--sAparUma vyApAra temAM lAgelo viya banele nicaya te dravya sacaya kare che, athavA dravya saMcaya mATe te pApakarma bAMdhe che, AvAM pApa karmothI vaira bAMdhIne ahIMthI cavI bIjA bhavamAM gaele jyAM narakanI pIDAvALa duHkha che tevA "artha dugate durgatinA viSama sthAnamAM jAya che, (saMsAra bhramaNa kare che, tethI medhA buddhi)vALe sAdhu viveka ke maryAdAmAM rahIne samAdhi guNane jANa zuta ane cAritra evA be prakAranA dharmane samajIne muni (sAdhu) sarvathA bAhya atyaMtara parigrahathI mukata banIne sarva saMyama anuSThAnene mekSe javAnA heturUpa mAnIne sArI rIte ArAdhe, tathA strI tathA AraMbhethI niHsaMga banIne niHspRhatAthI vicare. AyaM Na kujjA iha jIviyaTTI, asajjamANo ya parivraNanA nisammabhAsIya viNIyagiddhiM, hiMsanniyaM vA Na II .? vaLI Avaka te dravya vigerene lAbha athavA dravya meLavavA jatAM ATha prakAranA kamane lAbha (kama baMdha) ahIM asaMcamI (graha) jIvanano vAMka (bhAga vAMchate) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje.. na kare, athavA AjIvikAnA bhayathI dravya saMcaya na kare, cheTuM ja junA (pATha che) chaMda-ikriyenI paravazatA na va che, tathA pUrvanAM putra putrI ghara strI vigeremAM meha na karatA vihAra kare, tathA gRddhi-Asakti-svAda chene prathama vicArIne pachI bele, te batAve che, hiMsAyukta kathAne na kahe temAM potAne tathA parane bAdhaka thAya tevuM vAkaya na bele, jemake khAo pIo AnaMda kare haNe, chede, prahAra kare, rAMdhe, evI pApanA upAdAna rU5 kathA na karavI. AhAkaDaM vA Na NikAmaejjA NikAmayaMte ya __Na sNthvejjaa| dhuNe urAlaM aNuvehamANe ciccA Na soyaM aNavekkha mALo rU.2ll vaLI sAdhuo mATe uddezIne banAveluM AdhAkamAM bhajana nizcayathI na Iche, tevuM AdhAkamI bhajana IcchanArA pAsasthAothI levuM devuM jeDe rahevuM, bahu vAtacita karavI, te na kare, paNa udArika zarIrane meTI tapasA vaDe kuza banAve, kadAca tapa karatAM kAyA kUza thAya te zeka na kare, paraMtu te mAgI lAvelA upakaraNa mAphaka mAnIne tene na gaNakAre, ane karma mela zarIrano dhoI nAkhe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM samAdhi adhyayana. egattameyaM abhipatthaejjA, evaM pamokkho na musaMti esa pamokkho amuse varevi, akohaNe saccarate tavI . zA vaLI ekatvapaNane vAMche, bIjAnI sahAyatA na va che, ektAne adhyavasAya vicAre, janma jarA maraNa rega ane zekathI Akula saMsAramAM potAnA karelA karmathI duHkha pAmatA jIvone kaI Azraya ApanAra nathI, te kahe che. egome sAsao appA Ni daMsaNa sNjuo| se sAme bAhirA bhAvA savve saMyoga lakkhaNA // 1 // mAro AtmA eka zAzvata che, jJAnadarzana saMyukata che, bAkInA badhA AtmAthI bahAranA padArtho che, te karmanA saMgane lakSaNavALA che. AvI ekapaNAnI bhAvanA bhAve, A ekatva bhAvanAthI pra-prakarSathI ekSa-chuTakAre thaze, rAga dazA ochI thaze, temAM jarA jUTha nathI evuM dekha, eja mekSane upAya che, eja amRSA satya che, te pradhAna bhAva samAdhi che, athavA je tapasvI che, dehathI tapa kare, krodha na kare, mAna mAyA lAbha paNa tenA saMbaMdhI che, te na kare te ja sAce mokSe zreSTa (mukhya) varte che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcagaDAMga sUtra bhAga trI. itthI yA Araya mehuNAo, pariggahaM ceva akuvvamANe / uccAvasu visaesu tAI nissaMsayaM bhikkhu smaaditte // 3 // devI zrI tiryaM cI e traNa prakAranI strIomAM kuceSThArUpa vrata bhaMgathI pAchA haTha, teja pramANe jIva hiMsAdi pApethI paNa haTha, tathA dhana dhAnya dAsa dAsI DhAra vigereno sa Mgraha na kara, tathA zreSTa ke halakA viSayAmAM rAgIdveSI na thatAM khIjA jIvenA rakSaka thA, teve upadeza ApavAthI te bhAva-samAdhi pAmaze, paNa te sivAyanA nahi pAme, athavA bhAva samAdhi pAmelA sAdhu moTA nAnA viSayAmAM rAgI na thAya, na rAgadveSa kare. araI raI ca abhibhUya bhikkhU taNAiphAsaM tahasIyaphAsaM / unhaM ca daMsaM cahiyAsaejjA, subha va dubbhiva titivakanA ArA viSayanA Azraya na levAthI kevI rIte bhAva samAdhi pAme, te kahe che, te bhAva bhikSu paramA dekhanArA zarIra vigeremAM nispRha mekSa javAmAM tatpara thayele sacamamAM rati (kheda) asayamamAM rati (hu) thAya te tyAgIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM samAdhi adhyayana, [ sahana kare, te A pramANe niSkiMcanapaNAthI tRNa vigerena pharasa tathA uMcI nIcI jamInamAM sutAM duHkha thAya te kharAkhara sahana kare, tema ThaMDa tApa DAMsa macchara bhUkha tarasa vigerenA pariSahAne carcA vinA karmInI nirjarA thavA mATe sahana kare, tathA sugaMdha ke durgaMdha Ave te sahuM (hu eka na kare) temaja Akroza krodha kAi kare te mekSAbhASI anantane sahana kare, gutto vaIe ya samAhipato, lesaM samAhaDDa pakhiejjA / gihaM na chAe Navi chAyaejjA, saMmisa bhAvaM payahe vAsu ||go vANImAM ke vANI vaDe gupta mauna vrata dhAraka avA khuba vicArIne eTale te bhAva samAdhi pAmeaA thAya, tathA teyu padama zukala lespAne meLavIne azuddha kRSNe nIla kApeta nAmanI lecyA cheADIne satyama anuCAnamAM rahe, vaLI ghara pAtre na chAye. bIjA pAse na chavarAve, jema sAMpa rmAnA khADhelA daramAM rahe, tema pAte bIjAnA gharamAM rahela hAvAtha tenA kaipaNa sudhArA vadhArA na kare, bIjA paNa DasthanAM kAma tyAgavAnAM batAve che, vAraMvAra janme te prajA, temanAmAM mizrabhAva thAya te cheDe, tene paramArtha A che ke dIkSA laIne rAMdhavA radhAvavAnI kriyA karavAthI gRhastha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. sAthe saMmizra bhAva (Aga dazA) thAya che, athavA prajA strIo temanI sAthe milApa rAkhave, te saMpUrNa saMyamAthI taje. je kei logaMmiu akiriya AyA, anneNapuSTA yuthamAAiMti aa. AraMbhasatA gaDhitAya loe dhamma Na jANaMti vimukkha ? vaLI A lokamAM keTalAka AtmAne akriya (nirlepa) mAnanArA sAMkhya vigere che, teone mAnele AtmA sarva vyApi hovAthI akriya che. te kahe che. akartA nirguNo bhoktA, AtmA kapiladarzane / sAMkhya matamAM AtmAM A rIte batAve che, akartA pite kartA nathI, nirguNa, siddha je guNa rahita che, bhaktA chatAM karma phaLane bhegavanAre che, A sAMkhya mata kapila RSie kADhele che, temanuM kahevuM che ke AtmA dekhAte nathI mATe amUrta che, nAne meTe thate hevAthI sarvavyAdhi che, tethI te akartA jaNAya che, temanA mAnavA pramANe je AtmA akriya batAve mAne to baMdha ane mekSa kema ghaTe, evuM pUchatAM teo akriyavAda batAve che che chatAM paNa dhUta-mekSa ane tene abhAva te badhA batAve che-svIkAre che, (AtmA akartA chatAM prakRtine Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasamuM samAdhi adhyayana. 101 vikAra mAne che, te baMdha ane prakRti chuTe te mokSa mATe che) vaLI te sAMkhyanA sAdhuo pite rAMdhe che, raMdhAve che, athavA nahAvA mATe nadImAM paDe che, tevA pApIAraMbhamAM sakta (graddha) thaelA mokSanA sAcA hetu rUpa dharma te zu. caritrarUpa te na jANe, arthAt tevA badhAe kumArga (meha, dazA)ne vaLagelA dharma tatva ke mokSane na bhaNe. puDhoya chaMdAihamANavA u kiriyAkirIyaM ca puddhoyvaayN| jAyarasa bAlassa pakuvva dehaM, pabar3ato veramasaMjatassa 27nA pRthak chaMda te judA judA abhiprayAvALA AhIM manuSya che, te manuSya nizcayathI judAjudA abhiprAya vicAra maMtavya te kiyA akiyA vAdane mAnI beThelA che, batAve che ke kriyAvAdI kahe che - kriyaiva phaladA puMsAM, na jJAnaM phaladaM mataM / yataH strIbhakSya bhogajJo na jJAnAtsukhino bhavet // 1 // kiyA ne jJAna karatAM vadhAre mAnanAre kahe che ke mANasane kriyA (udyama)ja kAmanI che, paNa jJAna phaLa denAra nathI, kAraNa ke strI ke khAvAnuM ke bhega jANanArA te jANavA mAtrathI sukhI thato nathI A pramANe zivAnI kriyAne ja tAdAyI mAnI jJAna upara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12). sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. lakSana Ape, ethI ulaTA akriyavAdI jJAnane ja puSTi Ape dharma kiyA barAbara na kare, ene uttara AgaLa TUMkamAM kaheze ahIM paramArtha A che ke teo judAjudA abhiprAyanA mANase AraMbhamAM sakta iMdriyane vaza thayelA rasa sAtA (sukha) gIrava (mAna)nA abhilASIo je kare che te kahe che, navA janmelA avivekI bALakane jema (bhUkhI kutarIo) TukaDA karIne khAIne AnaMda mAne che, tema parane pIDA kAraka kriyA karIne asaMyati (patita) sAdhu pApathI na chuTavAthI paraspara vara vadhAre che, athavA- sAvaraNa vAra vAra maMgAI-pATha che, tene artha kahe che athavA bAlakane jema hiMsAvAdamAM dhRSTatA thAya che, (pApa karatAM ajJAna Darate nathI, tethI paraspara vaira vadhe che, AukhayaM ceva abujjhamANe, mamAtise sAhasa kAri maMde / ahoya rAo paritappamANe, addesu mUDhe ajarAmarevva Ayu (AukhuM) tene kSaya ochuM thavuM te Ayu kSayane AraMbhamAM rakta thayelo jANato nathI, jema pANIne kuMDa . phATa paDatAM pANI vahI jAya te mAchaluM na jANe, pachI pakaDAI jatAM pastAya tema A saMsArI bhUkha jIva A Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13 dasamuM samAdhi adhyayana. mAruM che mArU che huM ene svAmI chuM ema mAnIne sAhasa mUrkhAI kare te sAhasakArI vANuyAne daSTAnta kahe che, teNe paradezathI dhana kamAI AvIne ratnane laIne rAjAdANa na le tema cora na cAre pitarAI bhAga na mAge e sArU ujeNI nagarInI bahAra paDaze rahe, ane vicAryuM ke vakhata joIne te game tema pasI jaIza paNa vicAramAM ne vicAramAM rAta purI thaI tyAM sudhI paNa na peThe, tethI savAramAM pisatAM dANacorI karavAnuM sAhasa karatAM tenI luccAIne badale vALavA badhAM e ratna rAjapurUe paDAvI lIdhAM, tema A saMsAramAM bIje koIpaNa mANasa zuM karavuM, zuM karavuM ema AkuLa thayele AyukSaya thAya te na jANate parigraha ane AraMbhamAM rakta thaIne sAhasakArI (mahA pApI) thAya, tathA kAma bhegamAM rakta banIne dahADe rAta dravya meLavavA ciMtAmAM paDele "mammaNa zeTha mAphaka ArtadhyAna karIne kAyA vaDe hAya hAya kare (mAthAM ke chAtI paNa duHkhathI kuTe) te kahe che. ajarAmaravad bAlaH klizyate dhnkaamyyaa| zAzvataM jIvitaM caiva, manyamAno dhanAni ca // 1 // bAla-ajJAna avivekI ghananI vAMchAthI duHkha pAme che, te jIvita ane dhanane zAzvata (niraMtara rahenAruM) mAne che, tevI rIte ArtadhyAnamAM le vicAre che ke - Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. kaDyA vaccai sattho kiM bhaMDaM kattha kittiyA bhUmi / A vepArIne sAtha kayAre upaDaze, zuM vAsaNe ke mAla bharyo che, ane keTale dUra javuM che. ukkhaNai khaNaiNihaNai rattiM na muyai diyAviya ssNko|| uce pahADa vigere dAve jamInanI khANa khodAve jIva hiMsA kare, rAtanA sukhe na sue, divase paNa bhayanI zaMkAthI zekAtura hoya, A pramANe cittanI pIDAthI mUDha banela ajara amara vANIyA mAphaka sAdhu paNa zubha adhyavasAyanA abhAve dahADe rAta AraMbhamAM pravarte che. jahAhi vinaM pasavoya savvaM, jeya baMdhavA jeya thiI mattA lAlappatIse'vi ya ei mohaM, annejaNAtaM siharati vitta ? vaLI upadeza Ape che ke, vitta-dhana tathA pazuo. gAya bheMsa baLada vigere sarvane cheDe, temAM mamatva na kare, je pUrvanAM mAtA pitA ke pachI thayelAM sagAM sAsu sasarA hAya, tathA priya mitra je bALapaNathI sAthe khelanArA hoya, te badhAe paramArthathI kaI paNa karatA nathI, ane pote paNa dhana paNa bAMdhavA mitrane atha pharIpharI le che he mA ! he bApa A pramANe zAkamAM AkuLa thaI raDe che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM samAdhi acayana. [105 ane te maLavAthI meha pAme che, kaMDarIka je rUpavAna, memaNa zeTha mAphaka dhanavAna, tilaka zeTha mAphaka dhAnyavALo, chatAM paNa ghaNuM kalezathI meLaveluM dhana tenA jIvatA ke muvA pachI bIjA laI le che, saMbujjhamANeuNare matImaM,pAvAu appANa nivttttejjaa| hiMsappasyAI duhAI pattA, verANubaMdhINi mahabbhayANi tapa tathA cAritra pALavAno upAya batAve che. jema nAnA mRga vigere kSudra pazuo jaMgalamAM pharatAM cAre bAjue zaMkAthI jue che ke pIDA karanArA siMha vAgha ke, bIjA mAranArathI pite bacI jAya tevI rIte saMbhAlathI care che, tema meghAvI maryAdAmAM rahI sArI rIte dharma samajIne mana vacana kAyAthI azubha kArya choDIne saMyamamAM rahI tapa kare, athavA jema siMhanA bhayathI mRga jema dUra rahe tema sAdhuM pite pApanA sAvadya anuSThAna dUrathI cheDe, nirmaLa cAritra pALe. sIhaM jahAkhuDDumigA caraMtA, dUre caratI prisNkmaannaa| evaM tu mehAvi samikkha dhammaM dUraNa pAvaM pavija ejA // 21 // tana karavuM vicAravuM te mAta te jene sArI mati Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo hoya te matimAna (ahIM mAna zabda prazaMsAnA arthe che) te buddhivAna purUSa sArI matinA lIdhe mekSAbhilASI te mumukSu hAya, te samyagruta ane cAritrarUpa dharma ke bhAva samAdhine samajIne bujhelo te zAstramAM batAvela saMyama anuSThAnamAM pravRtti kare, ane pApa kRtiothI AtmAne choDAve, te batAve che, hiMsA jUTha corI vigerethI AtmAne dUra rAkhe, nidAna (mULa) kADhavAthI nidAnI (phaNagA) ApoApa nIkaLI jAya tema badhAM kamane kSaya karavA Icchato sAdhu prathamathIja Azrava dvAre ke, Ama kahevAne hetu che, vaLI hiMsAthI thatAM duHkho te azubha karma baMdhAvAthI naraka vigeremAM bhegavavAM paDe che tathA bIjA sAthe vaira baMdhAtAM seMkaDe ke hajAro bhave paraspara na chUTe tevAM baMdhAya che, tethI ja paraspara mATe bhaya eka bIjAne thAya che, evuM samajIne hiMsA vigere pApa choDe, athavA ni vALa mUg 3 parivaNanA pATha che. teno artha--athavA laDAIthI nivRtta thayele keIne ghAta na kare tema sAdhu paNa saMsArathI nivRtta thayelA keInI paNa ghAta thAya tevuM eka paNa kRtya na kare. mUsaM na bUyA muNi attagAmI. nivvANameyaM kasiNaM samAdhei sayaM na kujjA na ya kAravejjA karaMtamannapi ya / bApunA rasa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM samAdhI adhyayana. 107 tathA Apta-mekSa mArga temAM janAro athavA Atmahita gAmI athavA Apta te prakSINa doSavALA sarva kevaLI bhagavAna teNe kahelA mArge cAlanAro muni mRSA te juTha, beTuM na bole, tema paranA prANa haranArUM sAcuM paNa na bole, AvuM jUTha tyAgavuM te kRmna saMpUrNa bhAva samAdhi, nirvANa mokSa kahela che, saMsAramAM samAdhi (AnaMda) te nahAvuM khAvuM vigere che, athavA zabda (mIThA svara) vigerethI thAya te che, paNa A samAdhi anekAMta (anizcita) ane anaMta nathI. thoDA kALanI che, tathA duHkhane dUra karavAmAM asaMpUrNa che, tethI juTha belAne ke bIjA vratono aticAra (doSa) pite na lagADe, ne bIjA pAse te doSa lagaDAve, athavA deSa kaI lagADe tenI anamedanA na kare, (arthAt mana vacana kAyAthI sAcuM ane hitakArI bole) suddhe miyA jAe na dUsaejjA, amucchie Na ya ajjhovavanne / dhitimaM vimukke NayapRyaNahI na siloyagAmI ya parivaUST I22mAM mULa guNa kahIne have uttara guNa kahe che. udUmAM ane utpAdanA je 32 deSa che. benA bhegA 10 che te kula Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 sUyagaDAMga sutra bhAga trIje. kara doSathI rahita nirdoSa AhAra vigere maLatAM sAdhu rAgadveSa karIne cAritrane deSa na lagADe te kahe che. bAyAlIsesaNa saMkaDaMmi gahaNaMmi na hu chlio| iNDiM jaha na chalijjasi bhujato rAgadosehiM // 1 // he jIva! pUrve gecarI vigere letAM kara doSa TALatAM moTuM duHkha veDayuM che, te have te AhArane vAparatAM rAga dveSathI na phasIza, (rAga dveSa na karIza) temAM paNa rAga vadhAre thAya te batAve che. sAdhu jANIne ke uttama AhAra Ape, te temAM Asakita karyA vinA vApare, pharI te na maLe te paNa tenI AkAMkSA na kare, phakata zarIra vaDe saMyama pALavA mATeja AhAra vApare, zAstra bhaNIne paMDita thayA hoya tevAne paNa uttama AhAra maLatAM Asakita thAya tethIja amUrzita tathA ana dhrupapatra (madhyastha) A be vizeSaNa kahyAM che kahyuM che ke, bhuttabhogo purAjovi gIyattho viya bhaavio| saMte sAhAramAIsu sovi khippaM tu khubbhai // 1 // pUrve ghaNIvAra bhega bhegavyA hoya, zAstra bhaNI gItArtha thaye hAya, AtmAne bhAvanA hoya chatAM paNa uttama AhAra vigere prApta thatAM te paNa jaladIthI AkAMkSaka thAya, tathA saMcamamAM dhairya rAkhe te dhIrajavAna te A atyaMtara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM samAdhI adhyayana. (109 graMtha (parigraha) thI mukta haya, tathA vastra pAtra vigere bahumAnathI lAvI Ape te pUjana artha abhilASA jene hoya te pUjanAthI na thAya, (sArAM maLatAM ahaMkAra na kare) teja pramANe zloka (stuti) kIrti tene abhilASI na thAya, kIrti mATe saMyama na pALe, (mekSanI kriyA karatAM na prazaMse to te saMcamane na mukI de) nikkhamma gehAu nirAvakaMkhI, kAyaM viusejjaniyANa chine .. NojIviyaM No maraNAbhikaMkhI careja bhikkhU valayA vimuke pArakA samAdhi adhyayanane sAra kahe che, gharathI nIkaLI sAdhu banIne jIvitamAM paNa AkAMkSA na rAkhe, kAyA zarIrane meha chevane davA karAvyA vinA nidAnane chedanAre bane, niyANuM na kare, tema bhikSu (sAdhu) jIvita ke maraNane na vAMche, valaya te saMsAmavalaya athavA kama-baMdhanathI mukta thaI saMyama anuSThAmAM care nimaLa saMyama pALe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyAramuM zrI mA dazamuM' kahIne agyAramuM kahe che, tene A saMbadha che. 1 gayA adhyayanamAM samAdhi khatAvI, te jJAna darzana cAritra ane tapa rUpa che, rUpa che, ane bhAva mArga paNa teja che, te mArga adhyayana vaDe batAve che, A saMbaMdhe AvelA A adhyayananA upakrama vigere cAra anuyoga dvArAne khatAvavAM joie, temAM prathama upakramamAM rahelA arthAdhikAra te viSaya A che, prazasta jJAnAdi bhAvamAgane Ave. te ahIM kahevAnu che. nAma niSpanna nikSepAmAM mArga e A adhyanananuM nAma che, tenA nikSepA niryutikAra kahe che. NAmaMDavaNA davie khetekAle tatra bhAve ya / eso khalu maggasya kkheivo chaho hoi // 107 // nAma sthApanA dravya kSetra ane kALa evA cha bheda mAnA nikSepa thAya che. temAM nAma sthApanA sugama cheADIne jJazarIra bhavya zarorathI judA dravya mArga batAve che. phalagalayaM dolaNavita rajjudavaNa vilapAsa magge ya / kholagabhaya pAhe chatta jalAkAsadavvaMbhi || 108 || laka te pATIyAM tenA vaDe mAga kare, athavA jyAM kAdava hoya ke pANI nIce vahetuM hoya tyAM paDI bhayathI pATIyAM mukIne rastA kare, tema jyAM latAvelAA javAnA Jain Educationa International . adhyana. For Personal and Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [111 laTakatA hAya tenA AdhAre javAya, adolana te hicakA khAine duga-uMcI jagyA eLage, vetra tetara jevI hAya tenA AdhAre pANI vigeremAMthI javAya, jema cArUdatta vetra latAnA AdhAre vetra nadI utarIne sAme kinAre gayeA. rajju mAga te jADAM doraDAMthI meATA killAne oLage, devana, teyAna, vAhana tenA vaDe mAga ula Mghe (jema nAvaDAthI kAcA pUla bAMdhI tenA uparathI javAyate) khIla mA te dara ke guphA khedelI heAya temAMthI nIkaLIne javAya, (jema nAzakanA ke punAnA raste pahADa kAtarI relavene karatA kADhaca che) pAza mALa te vAgharI vigere pakSIone phasAvavA jALa geTave che, kIlaka mArga te ghaNI retInA raste mAravADa (jesalame) vigerenA rarate khIlA (khuTI)e ghAlI tenA anusAre javAya te, aja mA te makarAnA cAmaDAnI kheALamAM bharAI tane zIvI tene bhAraDa vigere pakSI uMcakIne bIjA dezamAM pahoMcADe, jema cArUdatta suvarNa bhUmimAM gaye, pakSI mArga te bhAraDa vigere pakSInI pAMkhamAM bharAi ne khIjA dezamAM javAya, chatramArgo jyAM ati tApathI chatra vinA javAya nahi te, jalamArga-te nAva vigere vaDe javAya che, AkAzamAM te vidyAdhare vigerenA vimAnAnA che, A adhA mArgomAM khAdya vastu-dravya mukhya hAvAthI te dravya mArga jANavA. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo. khetami jaMmikhete kAle kAlo jahiM havaijou / bhAvamihoti duviho pasattha taha appasatyo ya || 109 || kSetramArganA vicAra karatAM je kSetra gAma nagara vigeremAM ke koI pradezamAM ke cAkhA vigerenA khetaramAM thaIne je mA nIkaLe te kSetramArga, athavA je kSetramAM mAnuM varNana karAya te kSetramArga, A pramANe kALa mAmAM paNa samajavuM, have bhAvamArgane vicAratAM e prakAranA mArga che, prazasta aprazasta-tenA peTA bheDhA matAve che. duvimatigabhedo Neo tassa (u) viNicchaoduviho / sugati phala duggati phalo pagayaM sugati - phale NitthaM // 110 // te darekanA traNabheda che, aprazastamAM mithyAtva avirati ane ajJAna evA traNa bheda che, prazastamAM samyagadarzana jJAna cAritra rUpa traNa bhedo che, A prazasta ane aprazarata ane bhAva mAganA nizcaya ni ya-phla vicAravuM, te kahe che, prazasta mAga sugati Ape che, ane aprazasta mArga duti Ape che ApaNe te phakta prazasta mAnuM prayAjana che, ke je sugatinuM phula Ape che, temAM prathama aprazarata duti phaLavALA mArga batAve che, te mAnA upadezaka batAve che:-- 9 1123 duggai phalavAdINaM tinnitisaDA satAivAdINaM / khemeya khemarUve cakkagaM maggamAdIsu // 111 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana, durgati phaLavALA mArga batAvanArAonA 363 bhede thAya che. temanuM durgati phaLavALA mArganuM batAvavuM A rIte che. teo mithyAtvathI haNAcalI daSTi (kuzraddhA) thI viparIta jIvAdi tatva mAne che, temanI saMkhyA A pramANe jANavI. asisayaM kiriyANaM akiriya vAINa hoi culasIi / aNNANi ya sattahI veNaiyANaM ca battIsaM // 1 // 180 kiyAvAdInA 84 akiyAvAdInA ajJAnInA 67 ane vinayavAdInA 32 kula 363 temanuM svarUpa samavasaraNa adhyayanamAM kahIzuM, have mArganA bhAgA batAvI kahe che. (1) kSemamArga te cora siMhavAgha vigerenA upadrava rahita, tema kSemarUpa te samabhUmi tathA mArgamAM chAyA pulaphaLavALAM jhADe, vALo, tathA raste pANInAM sthAna maLe, (2) kSema te cara vigerethI rahita paNa AkSema rUpa-te mArgamAM seMkaDo patharAnA TukaDA paDelA tathA pahADa nadI kAMTA khADA evA seMkaDo vina hoya, tethI te viSama, raste javuM muzkela paDe, (3) akSema te mArgamAM cAra vigerene bhaya ghaNe che, paNa kSemarUpa-eTale samabhUmivALe patharAnA TukaDA vigerenAM vina nathI, (4) akSema-te cera vigere che ane akSema rUpa te rastAmAM patharA vigere paNa ghaNA che, evI rIte bhAvamArgamAM paNa vicAravuM, jJAnAdiyukata vyaliMga (sAdhu veSa) sahita Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 sUyaDAMga sUtra bhAga tra ke te sAdhu kSema ane phremarUpa pahelA bhAMgAmAM jANavA, (2) khIjAmAM jJAnAdi guNayukta paNa kAraNe sAdhu veSa mukelA te kSema. akSema rUpa, (3) nindvava. (4) gRhasthA athavA paratIrthika-A pramANe cArabhAMgAmAmAM paNa samajavA, samAdhi vigeremAM paNa Adi zabdathI jANavA, have samyakatva ane mithyA mAnuM svarUpa batAve che. sammapaNio maggo NANe taha daMsaNe carite ya / caraga parivvAyAdI ciNNo micchata maggo u / / 112 / / samyaga jJAna darzana cAritra A traNa bhedavALe mA samyaga STi-tIrthaMkara gaNadhara vigeree kahyo che, athavA samyak te yathA avithata vastutatva batAvavAthI te sAce mArga kahyo che, ane AdaryAM paNa che, para te jaina sivAyanA caraka parivrAjaka vigerene kahelA ke AdarelA bhAga mithyAtvamaLa aprazasta mArga che, tu zabdathI jANavu` ke te mAge cAle te durgatinuM aMdhana thAya che, tevuM sUcave che, vaLI pAsasthA vigere paNa tevA jANavA. iDi rasa sAyaguru yA chajjIva nikAya dhAya nirayAya / je uvadisaMti maggaM kumagga maggassitA te u // 113 // temanu mArga paNuM batAve che, jaina hAya ke jainetara sAdhu hoya te badhAmAM jemane dharma karyeA nathI tevA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. (115 zItaLa vihArI (kalpa pramANe vihAra na karatAM pI rahe lAo paisA vigere saMgharI sukha bheLavIne ahaMkArI banelA bhAre kamI AdhA karmAdi khAIne cha javanikAyane haNavAmAM rakta thayelA che, teo bIjAne paNa teja mArga batAve che, ane kahe che ke hAlanA samayamAM zarIra che te dharmanuM sAdhana che. ane kALa tathA saMghayaNa vigere nabaLAM hovAthI AdhA karmAdi AhAra khAvo deSa mATe nathI, AvuM balavAthI pAsasthA jaina sAdhu paNa pApanA bhAgI kumAga jANavA, je jaina sAdhu paNa pApanA bhAgI che, to anya rAMdhIne khAnArA kema pApa bhAgI na thAya, have prazastamAM batAvela sAce sAdhu mArga batAve che. tava saMjamappahANA guNadhArI je vayaMti sambhAra / sambajaga jIvahiyaM tamAhU sammappaNIyamiNaM / / 114 / / bAhya ane AtyaMtara be prakArane bAra bhedavA tapa tathA sattarabhedane saMyama jemAM pAMca sAva viramaNa jIvahiMsA vigerene tyAga e baMne (tapa saMcama) thI pradhAna tathA aDhArahajAra zIlanA bheda pAlanArA guNavaMta sAdhuo jIvAdi nava tatvane sAce bhAva batAve che, te mArga kevo che. ? u-badhA jagatamAM je jIve che tene hita karanAra-pathya tenuM rakSaNa karanAra tevo upadeza ApanAra che teja samyaga mAgane jANanArA che, ane sArI rIte bIjAne samajAvanArA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo paMtho maggo NAo vihI dhitI sugatIhiyaM (taha) muhaM ca / patthaM seyaM Nicui NivvANaM sikkaraM ceva / / 115 / / have sArA mArganA eka arthavALA zabdo batAve chemakSa deza (mukti sthAna) mAM pahoMcADe mATe tene paMtha kahe che, te ahIM bhAvamArgamAM samyakatva prati rUpa jANo tathA mArga-prathama je rarate hato tenAthI vadhAre nirmaLa AtmA thAya te A mArga che, te sAcA mArganuM jJAna thAya te jANavo, tathA nyAya-nizcayathI laI javuM eTale siddhi sthAnamAM laI jAya che, te ahIM nirmaLa caritranuM pALavuM jANavuM sAcA purUSeno A nyAya che ke samyaga darzana jJAna prApa thAya te, A nyAya che, ke temaNe cAritra levuM. ahIM nyAyane cAritra kahyuM che, (4) vidhi-kriyA karavI, arthAt samyaga jJAnadarzananI sAthe prApti, (5) prati-vairya- samyaga darzana prApta thatAM cAritra prApti thaI paNa bhASa tuSa muni mAphaka viziSTa jJAna na thavAthI bairya rAkhyuM to aMte kevaLajJAna thayuM saMbhaLAya che.) (6) sugati zebhana (sArI) gatieTale A jJAna tathA cAritrathI mikSa maLe che. jJAnakriyA vaDe mekSa e sUtra che. ahIM sugatimAM jJAna tathA cAritra lIdhAM, darzana te jJAnanI aMdara samAyeluM jANavuM, che hita-paramArthathI vicAratAM jenAthI sekSa maLe teja hita che, temAM samyagadarzana jJAna cAritra e ja samajavAM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga ayayana. 11 ahIM saMpUrNa samyaga darzana vigerethI mekSamArga che, chatAM paNa chuTAM tathA bheganuM varNana karavuM, te pradhAnapaNuM batAvavA mATe kahyuM temAM doSa nathI, (8) sukha-A sukhane hetu che, upazama zreNimAM apUrva karaNa anivRtti bAdara ane sUphama saMparAya evAM traNa guNa sthAna 8 9-10 guNasthAnamAM krodha vigere pAtaLA paDavAthI sukha zAMti AbhAmAM anubhavAya che, (9) pacca mokSa mAgamAM hita karanArUM pacca che, kSapaka zreNimAM 8-9-10 guNa ne jANavA-e traNa guNa sthAnomAM koMdha vigere kSaya thavAthI vadhAre zAMti thAya che, ane pathya auSadha mAphaka guNakArI thAya che, (10) zraya-agyAramuM guNa sthAna upazama zreNinuM keTaluM pagathIuM jemAM meha sarvathA zAMta hoya che, te sthAne kALa kare te sarvArtha siddha vimAnamAM ekAvatArI deva thAya che, (11) nivRtti-bAramuM guNasthAna kevaLajJAna thavAnI taiyArI meha sarvathA nAza thavAthI avazya saMsArathI nivRtti-chuTakAre thAya, (12) nirvANa-cAra ghAtakarma dUra thavAthI kevaLa jJAna thAya te teramuM guNasthAna jANavuM, (13) ziva-makSa pada te caudamuM guNa sthAna zelezI je aIurUla e pAMca hasta svarane uccAra thAya teTaluM ayAgI guNa sthAna che, A badhAM mekSamAM kiMcit bheTavALAM hovAthI judAM batAvyAM athavA A badhAM nAme paryAye eka arthavALA zabdo jANavA (te ziSyanI buddhimAM mekSa mArga barAbara ThasAvavA mATe judA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] sUyagaDAMga sutra bhAga trIje. judA zabdo dvArA samajAvyuM che) nAmaniSpanna nikSepa pure thaye, have sUtra anugamamAM acakAyA vinA sUtra balavuM joIe. kayaremagge akkhAe mAhaNeNa maImatA // jaM maggaM ujju pAvittA ohaM tarati duttaraM ||sR. 1 // sUtraracanAmAM vicitrapaNuM che, tathA traNe kALa AzrayI sUtra racAya che, tethI bhaviSya kALane AzrayI A sUtra racyuM che, tethI jaMbu svAmI sudharmAsvAmIne pUche che, ke bhagavAna mahAvIre mekSa prApti mATe ke mArga batAvyo che ? traNa lokamAMnA jIvane uddhAra karavAnI ekAMta hitanI IcchA karavA vaDe keIne na haNe mA haNa-evuM bele, tathA lekaalakamAM rahela tathA sUkSma paDadAmAM rahela prakRSTa bhUta bhaviSya vartamAna vastune kahevAvALI mati-kevaLajJAna te mativALA bhagavAne kahyo che, te tame kahe, ke je dharma-prazastabhAvamArga te saraLa jemAM egya vastu svarUpa batAvavAthI avaka (sI) che. kAraNake temAM sAmAnya vizeSa nitya anitya vigere tamAma taMdene vicAra karyo che, evA jJAna darzana tapa cAritrayukta mArgane ArAdhI saMsAra udaranA vivara(palA saMsAra) mAM samagra sAmagrI meLavIne Agha-bhavasamudra je dukhethI tarAya te dustara che, kAraNa ke mokSamAM javAnI sAmagrI meLavavI ghaNI muzkela che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM mAga zrI adhyayana. [119 mANussa khettajAI kula ruvA roga mAuaM buddhii| savaNoggaha saddhA saMjamo ya loyaMbhi dullahAI // 1 // manuSya janma AryakSetra uttama jAti kularUpa Aregya Ayubuddhi sAMbhaLavAnI jogavAI tenA upara zraddhA nirmaLa cAritra A badhI vastu sAmaTI maLavI durlabha che. vaLI jaMbusvAmI pUche che. taM maggaM NuttaraM suddhaM savvadukkha vimokkhaNaM / jANAsi NaM jahA bhikkhUtaM Nohi mahAmuNI // 2 // je mArga sava (jIva) nA hita mATe sarvajJa kevaLI prabhue kahyo, te saMpUrNa nizcayathI vakratA rahita che, te mArgathI bIje uttara zreSTha mArga nathI mATe anuttara che, vaLI te zuddha-avadAta nirdoSa (sA) pahelAM ke pachavADe jenuM khaMDana na thAya te pApanA anuSThAnathI rahita che, tathA bahu (ghaNu) bhavamAM ekaThAM karela duHkhanAM kAraNe te duHkha denArAM karmone mukAvanAra tevA pradhAna mArgane che. bhikSo (gura) mahAmuni ! jema Apa jANo cho tema kaho. (jabu svAmI pUche che ke te anuttara zuddha sarva duHkha. mukAvanAra mAgane je kevaLI prabhue kahyo che, te tame jANatA ho te pramANe kahe.) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. jai No kei pucchijjA, devA aduva maannsaa| tesiM tu kayaraM maggaM, Aikkhejja kahAhi No // 3 // je ke amane te paricayathI ApanA asAdhAraNa guNo jaNAyA che, tethI tamArA upara vizvAsa hovAthI mAnIzuM, paNa amAre bIjAone kevI rIte te samajAva, kemake kaI vakhate kaI sulabha badhi-(saraLa AtmA) e saMsArathI kheda pAmelAo mekSa mArga pUche te pUchanAra cAra nikAyanA de hoya ke manuSya hoya, te amAre zuM kahevuM, te tame jevuM jANe che tevuM kahe. jai vo kei pucchijjA, devA aduva mANasA / tesimaM paDisAhijjA, maggasAraM suNehi me // 4 // sudharmA svAmI tethI kahe che, he jabusvAmI! je tamane kadAca kaI saMsArathI kheda pAmelA manuSya ke devatAo pUche, te huM samyaga mAga chajavanikAyanuM svarUpa batAvanAra tathA tenI rakSA karavAnuM che te chajIvanikAyanuM svarUpa samajAvI rakSA karavAne mArga bIjAne samajAvaje, te huM kahuM chuM. tame sAMbhaLo vaLI A tekSitu rUmamAM mArA sukha pATha che. te A mArga che te mArI pAse sAMbhaLIne temane kaheje vaLI sudharmAsvAmI zikhyAne zraddhA vadhAravA A mArganI stuti kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zro mArga adhyayana. [121 aNupubveNa mahA ghoraM, kAsaveNa paveiaM / jamAdAya io puvvaM samudde vavahAriNo ||5|| huM te anupUrvathI (anukrame) kahuM chuM te tame sAMbhaLe, athavA anupUrvathI te anukuLa sAmagrI maLavAthI mA ( dharma ) maLe che, te sAMbhaLe, vaDhamimALa 35, eTale pahelA cAra kaSAya krodha, mAna, mAyA, leAbha, anaMtAnuba'dhInA udaya hAya te! samyakatva na thAya. tethI vAraviMdra sAr vidyAmidvajJAAda jamarUritta haMma| apratyAkhyAnI pratyAkhyAnI e ATha tathA prathamanA cAra maLI kula 12nA kSaya ke upazama thAya tyAre sarva virati ke cAritra prApta thAya, tathA vattarlRi varamaMcA cAra aMga manuSya janma dha prAptinA upadeza-tene anukuLa zraddhA ane cAritra pALavAnI zakti-AcAra saMpUrNa maLe te mekSa thAya pra-kevA mA` ? u-kAyara purUSone laDAImAM javuM dulabhatema A cArItra che te mAhA gheAra bhaya denArUM che, te kAzyapa mahAvIrasvAmIe kaoSNu khatAvyu che, ethI e sucavyuM ke A mahAvIra prabhu kahe che, paNa huM peAtAnI buddhie te nathI he, te cAritra mArgane grahaNa karIne sArA mA (rastA) maLavAthI tathA pUve pote te pramANe cAlavAthI mahA purUSA, sasAra tare che, temAM dRSTAMta kahe che.--avahAra te vepAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. te vastu levI devI te je kare te vyApArIo vahANamAM bezI paradezamAM vizeSa lAbhamATe IcchIta baMdare ke nagaramAM jatAM moTA darIyAne te vaDe tare che tevI rIte sAdhue. paNa aMnata te sAcA sukhane bAdhA vinA meLavavA samyam darzana vigere pAmI te mArga vaDe saMsAra samudrane tare che. atariMsu taraMtege tarirasaMti aNAgayA / taM socA paDivakkhAmi jaMtavo taM suNeha me // 6 // pUrve kahelA sAcA mArgane mahApurUSee AcarIne pUrva bhUta) kALamAM anaMta jI saMpUrNa karma kacaro dUra karIne saMsAra samudra taryA che, hamaNuM sAmagrI meLavI saMkhyAtA cha mahA videha kSetranI apekSAe tarI rahyA che. kAraNa ke tyAM sadA siddhi cAlu rahI che, tathA anaMta kALanI apekSAe anaMtA jI taraze tethI A pramANe traNe kALamAM paNa saMsAra samudrane pAra utAranAruM mekSa mArganuM A eka prazasta kAraNa kevaLajJAna utpanna thayelA tIrthakaree kaheluM che, te huM bhagavAna pAse barobara sAMbhaLI vicArIne tame sAMbhaLanArA che. temane kahIza, vaLI A ekalA ja busvAmIne nahi paNa bIjA jIvene paNa uddezIne kahe che, tethI kahyuM ke he jaMtuo (manuSya) sAme besIne mArA kahelA cAritradharmane sAMbhaLe, paramArthanI vAta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI. mArga adhyayana. (123 karavA mATe ja ati Adara mATe tathA sAMbhaLanArAne prema vadhAravA mATe A mIThA vacanathI upanyAsa (zarUAta) karela che. puDhavI jIvA puDho sattA AujIvA thaa'gnnii| vAujIvA puDho sattA, taNarukkhA sbiiygaa||7|| cAritra mArgamAM prANAtipAta viramaNa (jIva hiMsA niSedha) vrata mULa hevAthI tathA tenuM prathama jJAna thAya to vata paLe, mATe jIvonuM svarUpa kahe che. pRthvImAM rahela che te, bIjA cha nahi paNa pite pRthvI jIva rUpe che, te dareka jIvanuM zarIra juduM che, tethI temAM judA judA zarIravALA cho jANavA eja pramANe pANI nI vAyumAM judA judA zarIravALA jANavA A judA zarIravALA ja batAvavAnuM kAraNa A che ke pachI sAdhAraNa vanaspatimAM anaMtA jIvonuM eka zarIra paNa kaheze tethI pRthvI pANI agni vAyu e cAramAM anaMtA jIva nathI ema jANavuM, tema darekanAM zarIra judAM jANavAM vanaspati kAyamAM je sUkSma che te sarve nigada rUpa che, te anaMtA jenuM eka zarIra jANavuM paNa bAdara vanaspatimAM sAdhAraNa asAdhAraNa be. bheda che, te baMnemAM kaMIka bheda hevAthI kahe che, ghAsa darbha varaNa vigere. vRkSa AMbA azaka vigere tathA kamada ghauM vigere-te sarva vanaspati kAyanA judA zarIravALA che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -124) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo jANavA, AthI baudha vigere matanuM khaMDana kareluM jANavuMA pRthvI vigere jIvanuM jIvapaNuM prasiddha rIte batAvanAra AcArAMga sUtramAM zastra parijJA prathama adhyayanamAM khulI rIte batAvyuM che tethI ahIM kahetA nathI. ahAvarA tasA pANA, evaM chakkAya AhiyA / etAvae. jIvakAe NAvare koi vijjai // 8 // chaThe trasa jIvanikAya batAve che, pUrve pAMca batAvyA che, te sUkSma bAdara paryApta aparyApta ema pRthvI pANI agni vAyu vanaspatinA cAra cAra bheda che, have trAsa pAme te dekhAya tethI trasa jIva jANavA, te be traNa cAra ke pAMca idrivALA jANavA, te anukrame karamIyA kIDA bhamarA manuSya vigere jANavA. temAM be traNa cAra iMddhivALA vikaseMdri paryApta aparyApata ema babe bhede gaNatAM traNenA, cha bheda thAya, paNa paceMdriyajIvo se asaMsI paryApta aparyApta ema dareka cAra bhede thAya che, A pramANe cAra-che-ane cAra ema kula cauda bhede jIva che, te cha javanikAya tIrthakara gaNadhara vigeree kahelA che, ATalA bhede saMkSepathI jIvanikAya (jIva rAzi) thAya che. vaLI aMDaja uddAmaja saMvedana vigere badhAe tenI aMdara samAyelA che, te sivAya bIje kaI bheda nathI, A pramANe cha ivanikAya batAvIne temAMthI zuM karavuM (samajavuM) te batAve che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramu' zrI mArga adhyayana, [15 savAhi aNujutIhiM, matimaM paDile hiyA / savve anaMta dukkhA ya ato savve na hiMsayA // 9 // sarve anukULa yuktio ke sAdhanA jenA vaDe pRthvIkAya vigere jIvanikAya. sAdhavA mATe che, athavA jIDI virUddha ke ayeAgya yukti cheADIne nyAyayukata pakSane peAtAnA gaNI anyAya pakSane cheDI svaAtmA samAna khIjA jIvAne mAnIne anukuLa yukitao vaDe matimAna te sArA vivekavALA sAdhu pRthivIkAya vigere badhA jIvezane paryAlAcya te samajIne jIvapaNe siddha karI sarve jIveA duHkha vAMchatA nathI paNa sukha vAMche che mATe peAtAnA jIva jevA tenA jIva gaNI badhA jIvAne pAte na haNe, 'pRthivI vagere jIvA che. te sAdhavA mATe ahIM gheADAmAM batAve che, jIva rUpa pRthvI che, paravALA luNu patthara vigere pRthvImAM rahelA jIve ApaNA zarIra mAphaka vadhatA dekhAya che, jema ApaNA zarIramAM harasa mazA jhADAnI jagyAe vadhe che, tethI pRthvI jIveA siddha thayA. (haraza mazA jIvatA che, te ApaNane anubhavAya che, temaja te patthara vigere pRthvImAM vadhe tyAMsudhI tene sajIva mAnavA) tevI rIte pANI pAte jIvarUpa che. kAraNa ke te jamIna khAdatAM tuta nIkaLI Ave che, jema deDakA kunde tyAre jIvatA jANIe chIe, tema pANI traNa sajIva hevAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -126] sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo. khAdatAM kudIne bahAra Ave che teja pramANe agni jIva rUpa che, tene cAgya AhAra-(vastu) maLatAM khALaka mAphaka agninuM teja vadhatuM dekhAya che. (ApaNI mAphaka zvAse zvAsa davA le che. te hAla jANItu che) jIva rUpa vAyu che. kAraNake gAya mAphaka peAtAnI IcchAthI kAInI preraNA vagara niyamasara tIra| dADe che. ( vaTALIyA peAtAnA baLathI patarAM ke relavenA DakhA uDAvI de che te jANItu che) te pramANe vanaspatikAya jIva che. zrI mAphaka tene janma jarA maraNu rAga vigere adhu dekhAya che. (temaja strI jema dIkarA dIkarI jaNe tema te phaLa pula vigere Ape che) vaLI te kApIne vAve teAye uge che. ( vaDanI DALIo kApIne rApe te ( uge che. ) ApaNI mAphaka tene khAvA pIvAnu che, tathA tene kreAhelA thAya che. sparza karatAM strI mAphaka lajAmaNI sakeAcAi jAya che, savAre sAMje rAtre nidrA le che, jAge che. Azraya lei veleA vadhe che, te badhuM najare dekhAya che. ema ekendriya jIvAnu jIvatva siddha karI have beiMdriya vigere jIvanuM jIvatva siddha kare che, te peTamAMthI paDatA beIdriya kRmiyA vagere teiMdriyA kIDA vigerecoreMdriya bhamarA paMcendriya deDakA pakSI nAga manuSya vigere jIvatA dekhAya che, badhA veAne uttama sAdhu mana vacana kAyAthI na pIDe na pIDAve jo kAI pIDe tene bhaleA na jANe, ema nave bhedde sAdhu jIva rakSA kare paNa parane pIDA na kare. A Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramu zrI mArga adhyayana, [127 eyaM khu NANiNo sAraM, jaM na hiMsati kaMcaNa / ahiMsA samayaM caiva etAvaMtaM vijANiyA / sU. 10 // uparanI ahiMsAne vadhAre puSTa kare che. (khu-nizcaya-athavA vAyanI zabhA mATe che) jIvahiMsAthI acavuM te jJAninu jJAna sUcave che ke jIvasvarUpa jANIne tenA vadhathI karmI aDadhAnya che, mATe koIne paNana mAravA, vaLI jIvahiMsA che|DavA ahiMsAnuM bahumAna kare che, ke du:kha cheDavA tathA sukha vAMchavAnA jevA tamane bhAva che tema badhAne samajIne pAte bIjAne na haNe, jJAnInA ghaNA jJAnane sAra teja ke jIvahiMsAthI pAte pAchA haThavu. kiMtAe paDhiyAe payakoDIe palAla-bhUyAe / atthittiyaM Na NAyaM parasta pIDA na kAyaJca // 12 // te bhaNavAthI zuM ? bhale ceAkhAnA parALa jevA kA padmabhaNethI paNa jo eTaluM na jANyuM ke parane pIDA na karavI, (arthAt bhaNyAne sAra e ke badhA jIvanI rakSA karavI,) A ja ahiMsA pradhAna samaya siddhAMtane upadeza che, ATaluMja jJAna khasa che, bIjI vadhAre bhagethI zuM ? mekSa janAra manuSya peAtAnu ichitakAya karavA peAte kAinI hiMsA na karavI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 28] sUyagaDAMga sutra bhAga trI ur3e ahe ya tiriyaM je kei tasa thAvarA / samvattha viratiM vijjAsaMti nivvANa mAhiyaM / 11 // - have kSetra AzrayI kahe che. uce nIce tathA tIrachI jagyAmAM je kaI trasa te agni vAyu beIdriya vigere tathA sthAvara te pRthvI vigere jIve che. ghaNuM zuM kahIe ! te badhA cho trasa thAvara sUkSma bAdara bheTavALA jIne na haNavA te viratine te svIkAraje, paramArthathI jANavuM teja ke je jANIne te amalamAM mukavuM, eja jIvarakSA rUpa nivRtti che. A jIva rakSAthI pitAne tathA parane zAMti thavAthI zAMtirUpa kahyuM che, kAraNa ke jIva rakSA karanArathI bIjA che bhaya pAmatA nathI, pite abhayadAna devAthI bIjA bhavamAM tene bhaya Avato nathI, mekSa te nirvANanuM A mukhya kAraNa hovAthI teja jIvarakSA nirvANa paNa che, athavA zAMti te krodhane abhAva-nivRtti-nirAMta arthAta sAdhune AdhyAna raudra. dhyAna na hoya tethI hRdayamAM baLe nahi. tema bIjAthI tene nirbhayatA che. pabhUdokhe nirAkiccA Navi dujjheja keNaI / maNasA vayasA ceva kAyasA ceva aNtso|suu.12|| vaLI iMdriyAne vaza kare te prabhu-athavA mekSa mArga Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAmmu' zrI. mAga adhyayana, 139 javAmAM kama jItIne jAya, te prabhu samartha sAdhu, DhASa mithyAtva avirati pramAda kaSAya ane cega te badhAMne dUra karIne koi prANI sAthe virodha na kare, mana vacana ane kAyAthI kAinA bagADa karIne virodha na karavA. (A mULa guNA rUpa mahAvrata kahyuM) have uttara guNeAne kahe che. saMDe se mahApanne dhIre dattesaNaM care / / emaNAsamie NiccaM vajjayaMte asaNaM // 13 // . Azrava dvArane rAdha (rAka) vA vaDe tathA iMdriyAne kumAge jatI aTakAvavA vaDe sa MvRta (vazedriya) AtmAthI te bhikSu meATI prajJA jene che te mahAprajJa arthAt ghaNI buddhivALe AthI sUcavyuM ke jIva ajIva vigere nave padArthI (nava tatva) jANunArA sAdhu hAya te khIra te bhukha tarasa vigere rara risahathI calAyamAna na thAya, te matAve che, AhAra upadhi zayyA vigere tenA mAlike athavA tenI AjJA laI mIje Apela hAya te le, tathA eSaNA ( tapAsIne levuM ) temAM zodhavuM levuM ane khAvuM te traNemAM samita (vapara ne pIDA na karanArA) te nitya samiti pALanArA aneSaNA (azuddha) ne cheDatA sayama pALe, AthI bIjI IrSyA samiti vigere - are samiti pALanArA jANavA, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. bhUyAiM ca samAraMbha tamudisAya jaM kddN| .. tArisaM tu na giDhejA, annapANaM susNje|suu.14|| azuddha AhArAdi tyAgavAnuM batAve che. pUrve hatAM hAla che bhaviSyamAM raheze te bhUta-prANuone haNIne--arthAta saMraMbha samAraMbha ne AraMbhe karI jIvone pIDIne te sAdhu mATe AhAra ke upakaraNa vigere banAve te AdhA-kama doSa- duSTa AhAra ke upakaraNa susAdhu annapANI na vApare tema le paNa nahi, ema azuddha tyAgavAthI sAdhu dharma pALe kahevAya, pUIkammaM na levijjA esa dhamme vusiimo| jaM kiMci abhikaMkhejA savvaso taMna kppe|15) - AdhA-karmavALuM te dUra rahe, paNa AdhA karmAdi devavALuM lagAra mAtra heya tenI sAthe zuddha hoya te bheguM thAya te pUtikarma dejavALuM thAya, te paNa AhAra vigere na le, eja dharma-kalpa-kahe, ke uttama sAdhue A nirdoSa mArga Adare ke azuddha AhAradine na vApare, athavA jyAM zaMkA paDe ke A dekhIte zuddha che paNa kharI rIte azuddha che to e azuddha mAnIne sarva prakAre AhAra upakaraNa deSita sAthe maLeluM hoya te zuddha paNa na vApare (arthAta bane tyAM sudhI jarA prayAsa karI kaSTa sahana karIne zuddha zodhIne levuM.) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [131 haNaMtaM gANujANejjA Ayagutte jiiMdie / ThANAI saMti sar3INaM gAmesu nagaresu vA |suu.16| vaLI dharma zraddhAvALA (zrAvake)nA gAmamAM ke nagaramAM kheDAMmAM karbaTa vigere sthAnamAM rahevAnuM sAdhuone maLe che, tyAM kaI dharmazraddhALu paNe jemAM jIvahiMsA vALI kiyA dharma buddhie koI ku taLAva dAve ke pANInI paraba besADavA vigerenI kriyA kare, te samaye te sAdhune tevuM karanAre puche ke A kiyAmAM dharma che, ke nahi, ema te pUche ke na pUche, te paNa tenI zaramathI ke bhayathI piote te AraMbhanI anumodanA na kare, pra-ke banIne ? AtmA te mana vacana ane kAyAthI gupta-traNe rogathI jIvarakSA karanAra tathA chateMdriya te Idriyone vaza karela sAvadya karmane anude nahi, sAvadha kAryanI anumati tyajavAnI buddhi mATe kahe che. tahA giraM samArabbha, asthi puNNaMti No vae / ahavA Natthi puNNaMti, evameyaM mahabbhayaM ||suu.17|| kaI rAjA vigeree ku khedA dAnazALA karavA vigeremAM pravRtta thayela hoya tyAre sAdhune te pUche, ke A amArA kAryamAM puNya che ke nahi ? A vacana sAMbhaLIne emAM puNya che ke nahi e baMnemAM mahAbhaya samajIne deSa hetupaNe anumodanA na kare, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. dANAyA ya je pANA hammaMti tasa thAvarA / tesiM sArakhaNaDAe tamhA asthiti No vae || 18 || zA mATe anumodanA na kare ? anna pANInA dAna mATe AhAra pANI rAMdhavA radhAvavAnI vigere kriyA vaDe ke kuve khAdAvavA vaDe taiyAra kare, te samaye tyAM nAnA jIva je haNAya tenA rakSaNa mATe Atma gupte jatendriya tamArA kRtyamAM puNya che evuM na ele. jesiM taM uvakappaMti annapANaM tahAvihaM || tesiM lAbhaMtarAyaMti tamhA Natthiti No vae || 19 // jo ema che, te puNya nathI ema kahevu, AcArya kahe che tema paNa na khelavu, je jIva (ke manuSyA) mATe anna pANI vigere dharmabuddhie taiyAra kare che, temAM jIvahiMsA thAya che, tenA pApa gaNIne niSedha karatAM te AhAra pANInA arthione lAbhAMtarAya vighna thAya, tethI te jIvA pIDAya, tethI kuvA khAdAvatAM ke dAnazALA karAvatAM puNya nathI, evuM paNa na mele. je ya dANaM pasaMsaMti vahamicchaMti pANiNaM / je yaM NaM paDisehaMti vitticcheyaM karaMti te // sR.20|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [133 upalI vAtane TUMkANamAM khulluM samajAve che ke je kaI sAdhuo pANInI paraba, dAnazALA vigere ghaNu jIvene upakAra jANIne prazaMse che, te paramArthane na jANanArA ghaNA ne prazaMsA dvArA vadhatuM pApa anume de che, kAraNa ke te dAna jIvahiMsA vinA thAya nahi, ane jeo pite tIrNa buddhivALA ame chIe ema mAnanArA AgaLa (jina vacana) nA sadbhAva (paramArtha) ne na jANanArA niSedhe che, te paNa agItArtha (aMjANa) prANIonI AjIvikAne chede che, tyAre keI rAjA ke zeTha ku, taLAva yajJa dAnazALA vigere karAvatAM AmAM puNya che ke evuM che ke tyAre mumukSu sAdhuo zuM karavuM te kahe cheduhovi te Na bhAsaMti, asthivA natthi vA punno| AyaM syamsa hecANaM nivvANaM pAuNaMtite // 21 // pUrve kathA pramANe je puNya kahe, te anaMtA che sUma bAdane hamezAM prANatyAga thAya, ane thoDA manuSya vigere ane gheDe kALa sateja thAya, ethI puNya che. ema na kahevuM, je puNya nathI ema dAnane niSedha kare te tenA athione aMtarAya thAya ethI puNya che ke nathI evuM kaMIpaNa na bele, paNa je puche, te mauna dhAraNa karavuM, Agraha karete kahevuM ke 42 deSa varjita AhAra amane kape che, mATe AvA viSayamAM amAro adhikAra (viSaya) nathI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. satyaM vameSu zItaM zazikaradhavalaM vAri pItvA prakAmaM / vyucchinnAzeSatRSNAH pramuditamanasaH prANisAthI bhavanti // zoSaM nIte jalaughe dinakara kiraNairyAntyanaMtA vinAzaM / tenodAsInabhAvaM vrajati munigaNaH kUpavaprAdikArye // 12 // jalasthAnamAM ThaMDuM. caMdranAM kiraNa jevuM nirmaLa pANI dharAIne pItAM saMpUrNa tarasa dUra thavAthI AnadI manavALA jIvAnA samUha ane che, paNa jyAre te pANI sukAvA mAMDe tyAre kAdavamAM rahelA sUryanA tApathI anaMtA jIvA nAza pAme che, A kAraNathI sAdhu samudAya (meAkSanA abhilASIe) kuvA vapra vigere kA mAM mauna seve che. tethI hA nA kaIpaNa khelatAM karaja Ave che, tethI kAtA mAna seve krAMtA anavadya (nirdoSa) vacana kheAlIne krama raja rAkIne te mAkSa prApta kare che, nivvANaM parama buddhA, NakkhattANa va caMdimA / tanhA sA nA aMte, nibbAna saMdhal muLI |222 vaLI nivRtti nirvANa-meAkSa je paralAkanA athI muzke ( pa'hitA ) ne che arthAt je mAkSa vAMke che. te paDitA nirvANuvAdI che, te khatAve che, jema azvinI vigere nakSatrAnA je ThaMDA prakAza che, tenA karatAM adhika caMdramA che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [13 - - te pramANe paralokanA athIone svarga cakravartInI saMpadAnA mehAne cheDI saMpUrNa karmanA kSayarUpa nirvANa sAdhIne. va che, saMyama pALe che te ja kharA sAdhuo che, bIjA nahI, athavA nakSatramAM caMdramA peThe pradhAnabhAva anubhave che, tema lekamAM nirvANa mukhya che, evuM buddha-tatva jANanArA sAdhuo kahe che, nirvANa mukhya tethI yatnavALe sAdhu pAMca idri tathA mananuM damana karIne jIteMdriya dAna sAdhu nirvANa sAdhe, mekSa mATe saMyamanI kriyA kare. bujjhamANANa pANANaM kiccaMtANa skmmunnaa| AghAti sAhu taMdIvaM, patiDesA pavuccai // 23 // vaLI saMsAra samudramAM mithyAtva kaSAya pramAda vigere dethI pitAnAM karelAM azubha karma udaya AvatAM bhegavatAM azaraNa thaIne piDAtA chane parahitamAM ekAMta rakta akAraNa vAtsalya dharAvI tIrthakara ke anya gaNadhara AcArya vigere tene Azraya rUpa dvIpa je uttama dharma kahe che, te samyaga darzana vigere saMsAramAM bhamatAM karatAM vizrAMtirUpa dharmane tIrthakaranA pUrve kahelAne kahe che, A pramANe karIne pratiSThAna-pratiSThA te saMsAra bramaNathI chuTavA virati lakSaNa cAritra ke samyagadarzana vagerethI mokSa prApti prakarSathI tatvajJa purUSoe kahela che- Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136) sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. Ayagutte sayA daMte chinnasoe aNAsave / je dhammaM suddhamakkhAti paDipunnamaNelisaM // 24 // e AzvAsa dvIpa ke che? athavA kevI rIte te varNavyuM che, te kahe che. mana vacana kAyAthI AtmA jeNe ra che te Atma gupta tathA hamezAM iMdriyamana vaza kare te dAMta iMdriye vaza karIne dharma dhyAnamAM rakta che, tathA chedI nAkhyA che saMsAra strota-(meha viDaMbanA jeNe e te vadhAre prakaTa kahe che, dUra thayAM che Azrava te jIva hiMsAdika pApa karma pravezanA dvAra-(karma bAMdhavAnA rastA) jenAthI te nirAzrava te samasta deSa rahita zuddha dharmane kahe che, ke dharma te-pratipUrNa sarva virati nAmane mikSa gamanane eka hetu jenI upamA bIjA sAthe nathI te cAritra dharma batAve che, evA dharmathI vimukha chanA de kahe che. tameva avijANaMtA abuddhA buddhamANiNo / buddhA motiyamannaMtA aMta ete samAhie // 25 // AvA zuddha pUNe cAritra dharmane te jANanArA avivekI pitAne paMDita mAnanArA dharmatatva ame jANIe chIe, chatAM teo cAritra dharmavinA bhAva samAdhi te samyagadarzana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -agIyAramuM zrI mArga adhyayana. | [137 nAmane che tethI paryanta-atidara-(vega) va che, te badhA ane jANavA. te ya bIodagaM ceva, tamudisAya jaM kaDaM / bhocA jjhANaM jhiyAyaMti,akheyannA smaahiyaa|||26|| te ajaine bhAva samAdhithI zA mATe dUra rahe che? tene uttara Ape che, te baudha vigerenA sAdhuo jIve ajIvane bheda na jANavAthI kameda ghauM vigerenAM bIja (anAja) tathA kAcuM ThaMDuM pANI tathA tenA bhakate temanA mATe rAMdhIne je AhAra vigere Ape che, te badhuM avivekI paNAthI leI khAIne vaLI sAta (sukha) maLavA badala ahaMkAravALA manathI saMghanA bhajana vigerenI kriyA mATe Ata dhyAna kare che, kAraNa ke A lekanA sukhanA abhilASIone dAso. dAsa, dhana, dhAnya vigerene parigraha dhAravAthI dharma dhyAna hetuM nathI, te kahe che. grAmakSetragRhAdInAM gavAM preSya janasya ca / yasmin parigraho dRSTo dhyAnaM tatra kutaH zubhaM // 1 // gAma, khetara, ghara vigere tathA gAye dAsa vigerene jemane parigraha hoya, temane te badhAnI ciMtAmAM) zubha dhyAna kayAMthI hoya? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. mohasyAyatanaM dhRte'pacayaH zAnteH pratIpo vidhiyAkSepasya muhanmadasya bhavanaM pApasya vAso ninaH / duHkhasya prabhavaH sukhasya nidhanaM dhyAnasya kaSTo ripuH / prAjJasyApi parigraho graha ivaM klezAya nAzAya ca // 1 // mehanuM ghara dhIrajane nAza zAMtane nAzaka vyAkSepane mitra ahaMkAranuM ghara pApane pitAne vAle duHkhane utpAdaka sukhane nAzaka sArA dhyAnane duHkhadAyI zatru e parigraha prAjJa (DAhayA) purUSane paNa grahapIDA mAphaka kaleza ane nAzanA mATe thAya che-tethI A pramANe rAMdhavA raMdhAvavA vigerenI khaTapaTamAM paDelA ane temAMja lakSa rAkhanArAne kayAMthI zubha dhyAnane saMbhava hoya? vaLI te anya darzana nIe dharma adharmane viveka karavAmAM anipuNa che, teo zaidha sAdhuo manahara AhAra, upAzraya, pathArI, Asana vigere rAganAM kAraNa chatAM paNa zubha dhyAna karavAmAM upacagI mAne che, teja kahe che, majumovai muvA uttama bhejana khAIne vigere-tathA mAMsane kahikaka nAmanI saMjJA ApIne khAvA chatAM deSa mAnatA nathI. vaLI buddha saMghane mATe AraMbha kare te nirdoSa mAne che, teo kahe che ke .. maMsa nivattikA sevai daMtikagaMti dhaNi meyaa| iya caiUNAraMbha para vavaesA kuNai bAlo // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [139 mAMsa khAvAnuM choDI kalikaka nAma mAMsane ApIne teo khAya che, vaLI AraMbha chevane saMghanA nAme raMdhAvIne pite khAya che, tethI teo bALa (bALaka jevA) che. Ama nAma badalavAthI nirdoSatA na thAya, jemake bhUtAdika (unALAnA sakhta tApa vigere) ne zItalikA (ThaMDaka) vigere nAma ApavAthI tene guNa kaMI badalAI jatuM nathI, athavA jherane keI amRta nAma ApIne vApare te te bacata nathI, e pramANe bIjA kapilamata vigerene AvirbhAva (prakaTa ) tibhAva (gupta) kahetA jenoe kahela vinAza ane utpAdanAM nAma badalavAthI pitAnuM ajJAna batAvyuM, (kapila matavALA vastune nitya mAne paNa baraphanuM pANI thAya tyAre kahe ke te pANI prakaTa thayuM ane barapha gupta thaye. eTale jananuM kaheluM tarava svIkAryA chatAM eka vastumAM mULa rUpane nAza, navAnI utpatti, ane mULa vastutA (dharma) kAyama rahI, eTale nitya anitya dharmavALo syAdvAda mata, svIkAryA chatAM jaina matanuM tatva na mAne te mUrkhAI che, tethI te vAke (dharmatatvanA aMjANu) beMdha vigere suMdara bhojana banAvI khAnArA parigraha rAkhavA vaDe ArtadhyAnamAM pIDAtA ekSamArga nAmanI bhAva samAdhithI dUra rahe che. jahA DhaMkA ya kaMkA ya. 'kulalA mggukaasihii| macchesaNaM jhiyAyaMti, jhANaMte kalusAdhamaM // 27 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. have teo rasa (svAda) sAtA (sukha) bhegavatAM ahekArI banavAthI ArtadhyAnI thAya che, te daSTAMtathI batAve che, jema DhaMkA kaMke kulala maggaka zikhI (mera) vigere pakSIo jaLamAM nivAsa karIne mAchalAM meLavavAnI zodhamAM rahe che, tema temanuM dhyAna jIbha vigerenA svAdathI) atyaMta kaluSita (kALuM) thAya che. evaM tu samaNA ege micchadiTTI annaariyaa| visaesaNaM jhiyAyaMti, kaMkAvA kalusAhamA // 28 // pakSInA daSTAMtathI te pApI sAdhuone batAve che, A pramANe TaMka bagalA sArasa vigere mAchalAM zodhavA pakaDavAnuM dhyAna karIne kALA hRdayavALA thAya che, e ja pramANe mithyA daSTi (saMsAra svAdIyA) eTale badhi vigere anArya karma karIne AraMbha parigrahapaNathI anArya jevA banelA zabda (sArA gAyana) vigerenA rasane cAhatAM kaMkapakSI jevA pApI hRdayavALA bane che. suddhaM maggaM virAhittA, ihamegeu dugmtii| ummaggagatA dukkhaM ghAyamesati taM jahA sR.29|| A pramANe jinezvare kahele nirdoSa mArga samyagadarzana vigere mekSa mArgane kumArganI prarUpaNuM karIne virAdhIne saMsAramAM mahA mArga batAvavAne samaye boSa vigere Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. 141. pitAnA matanA rAgathI te mahAmehathI Akula banelA aMtara AtmAvALA pApanA grahaNa karavAthI duSTa mativALA banIne unmArga te saMsAra bhramaNamAM gayelA ATha prakAranA karma ke pApa karma bAMdhIne tenAM phaLa rUpa anaMtA duHkhane bhegavavA sAre mAga virAdhI kumArge javAnuM rodhe che, arthAta teo duHkhathI maravAnAM seMkaDe bahAnAM zodhe che. jahA AsAviNiM nAvaM, jAi aMdho durUhiyA / icchaI pAramAgaMtuM aMtarAya visIyati ||suu. 30 // bodha vigerenA sAdhuo (sAdhupaNuM purUM pALatA nathI) temane zuM duHkha thavAnuM che, tenuM daSTAMta kahe che, jema AMdhaLe mANasa se kANAvALI nAvamAM besIne pAra javA I che, te chidravALI hovAthI pAra na jAya, tyAre zuM thAya? te kahe che, vacamAM uMDA pANImAM DubI mare che, daSTAMta kahIne tene paramArtha samajAve che. evaM tu samaNA ege micchadiTTI aNAriyA / soyaM kasiNamAvannA AgaMtAro mahabbhayaM // 3 // eja pramANe bI vigere sAdhuo mithyASTio ke anAryo bhavati karma Azravane pUrNa pAmIne mahAbhayarUpa. saMsAramAM paryaTana karIne nAraka vigerenAM duHkhane pAme che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. temanuM cAritra puTInAva jevuM havAthI saMsAra sAgarane pAra utAravA samartha nathI. imaM ca dhammamAdAya kAsaveNa paveditaM / tare soyaM mahAghoraM attattAe pakhkhie ||suu. 32 // : upara kahela audha sAdhune saMsArabramaNa thavAnuM che te batAve che, A bhagavAne sonI samakSa batAvele durgatine dUra karanAra sugati ApanAra zruta cAritra rUpa dhamane na pALavAthI uparokta sAdhuo mahAbhayane pAme che, paNa mahAvIra prabhue batAvelo dharma pALIne saMsAra samudrane tare che, kAraNa ke saMsAra samudra mahA bhayarUpa che, te saMsAramAM bhamatA jIvene eka garbhamAMthI bIjA garbhamAM jaI janma levA maravuM rega vigere duHkhamAM ne duHkhamAM ema kuvAnA araTanI ghaDIonA nyAye saMsArI jIva dhamanA abhAve anaMta kALa rahe che, paNa jeo kAzyapa gotranA mahAvIra prabhune dharma AdarIne potAnA rakSaNa rUpe dharma laIne naraka vigerethI rakSA kare che, mATe (he ziSya!) te dharmane AtmAnA rakSaNa mATe svIkArI saMyama laIne barAbara pALaje, (tethI mokSa maLaze) kaI pratamAM pAchalI aDadhI gAthA A pramANe che. kunjA bhikkhU gilANassa agilAe samAhie / ke ; tene artha-uttama sAdhu mAMdA sAdhunI veyAvacca karIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyArasa zrI mArga adhyayana, 143 tene rAga rahita kare, athavA tene kharAkhara samAdhi thAya tevI rIte sevA kare. virae gAmadhammehiM je keI jagaI jagA / temi bannura maLyA thAma nUM vizrvaNa // 3 // grAmadha-te zabda vigere viSayaiAnA svAda kusvAda tenAthI sAdhuo virata (cheDanArA) che, eTale sArAmAM rAga ane kharAkhamAM dveSa na kare tevA uttama keTalAka che, teo jagatasaMsAranA uttaramAM jagA-jIvA je jIvitanA vAMchaka che, te duHkhanA dveSI che, temane peAtAnA AtmasamAna mAnI duHkha ApatA nathI paNu ane teTaluM kaSTa veThIne tene bacAve che, tema karatA saMyamanA anuSThAnamAM rahe, aimANaM ca mAyaM ca taM parinnAya paMDie / sarvyamaya nirAbdhiA vALuM saMdhaNa muLaiArazA sacamamAM viA karanArAM kAraNeAne dUra karavAnu batAve che, atIva (hada bahAranuM) mAna te cAritrane bhUlI ( doSA lagADI) je varteca avyayathI mAnanA saMbaMdhI krodha paNa levA, tema mAyA ane bIjA ca thI lebha samajavA, te krodha mAna mAyA lAbhane saMcamanA zatru jANI paMDita vivekI (AtmAthI ) sAdhu e krodhAdi khAcAne saMsAranuM kAraNu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo jANIne mAkSamAM dhyAna rAkhe, kAraNake kaSAya samUha vidyamAna DAya tyAM sudhI saMyamanI saphaLatA na thAya, kayuM che ke, sAmaNNamaNucaraMtassa kasAyA jassa ukkaDA hoMti / maNNAmi ucchupuSkaM va niSphalaM tassa sAmaNNaM // 1 // dIkSAne pALanArA sAdhumAM je krodha vigere vadhAre pramANumAMya te jJAnI purUSa kahe che ke huM tenuM cAritra. zeraDInA pula mAphaka nakAmuM mAnuM chuM te niSphaLa thavAthI mokSa sabhava na thAya, te batAve che. saMsArApalAyana pratibhuvo rAgAdayo me sthitA / stRSNAbaMdhanavadhyamAna makhilaM kiM vetti nedaM jagat / / mRtyo muMca jarAkareNa paruSaM kezeSu mAmAgrahI / rehI tyAdaramantareNa bhavataH kiM nAgamiSyAmyahaM // 1 // sa sArathI mekSamAM doDI na jAya mATe mArI pAse rAga vigere zatruo pakaDI beThA che, vaLI tRSNA baMdhana adhAyaluM A Akhu jagat kema jotA nathI, ema kAI mANusa mRtyune kahe che ke, mane kezamAM jarAnI dheALAza mukIne zA mATe grahaNa kare che, cAla evuM baLa jakharIthI Adara karIne mane zA mATe tame kahe che ? te vinA paNa huM zuM nahi AvuM ? (arthAt mAkSamAM javuM durlobha che ane krodhAdithI saMsAra bhramaNa ane mAtane vaza jagat paDeluM che) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [15 A pramANe kaSAyane samULagA tyAgIne ekasarakhAM prazasta (nirmaLa ) bhAva joDIne nirvANa (mekSa) sAdhavuM uttama che. saMdhae sAhudhammaM ca pAvadhammaM girAkare / uvahANavIriebhikkhU kohaM mANaMNa patthae // 35 // vaLI sAdhuo kSAMti vigere daza prakArane yati dharma athavA samyagadarzana jJAna cAritrarUpa dharmane sAMdhe, vRddhine pamADe te batAve che ja navuM navuM apUrva jJAna meLavIne jJAna vRddhi kare, tathA zaMkAdi deSa tyAgIne sArI rIte jIva vigere nava padArthone samyagadarzana vadhAre khalAyamAna thayA vinA mULa uttara guNa sArI rIte pALIne roja roja navA abhigraha (meha tyAgarU5) AdarIne cAritra ne vRddhi pamADe. radda sAdhu dharma 2, pATha che, tene artha-pUrve batAvela vizeSaNa sahita sAdhu dharma che te mekSa mAge laI jAya che, tene zaMkA rahita svIkAre, ca avyayathI te barAbara pALe, tathA pApane vadhAranAra jIvahiMsA vigerene cheDe, tathA upadhAnatapa tene yathAzakita kare tevuM vaya dhAraNa kara vAthI upadhAna vIryavALe heya, A bhikSu koi mAnane na vadhAre, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146] sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo, je ya buddhA atikkatA je ya buddhA aNAgayA / saMti tesiM paTThANaM bhUyANaM jagatI jahA ||36|| have evA bhAva mArgane bhagavAna mahAvIre kahayA che ke bIjA koie paNa evA bhAva mAga kahayA che, te kahe che je tIrthaMkarA jJAnI thayA che, ane je bhaviSyamAM thaze, te madhAe AvA mAga kayA che, te anaMtA jANavA, paN vamAna kALanI apekSAe saMkhyAtA hAla paNa tItha kara thAya che te tevA bhAvamA kahe che. (teca zabdathI jANavuM) have te badhAe phakta tevA bhAva mA upadezyA che ke te pramANe varto paNa che ke ? te kahe che. zamana-zAMti (kSamA) teja bhAva mA traNe kALanA tIrthaMkaronA pratiSThAna--AdhAra (mukhya viSaya) che. kAraNa ke krodha gayA vinA tIthaMkara pada na pAme, athavA zAnti-mekSa-te tItha karAnA AdhAra siddhimAM jaIne rahevAnuM che, te meAkSa-bhAvamAga vinA prApta na thAya, tethI ema samajavuM ke tIrthaMkarAe peAte jevuM kahyuM che, tevuM pALyuM che, (te pramANe temanA anuyAyIe e paNa pALavA) have zAMtinA pratiSThAnapaNAmAM dRSTAnta batAve che, jIvebhUte te sthAvara-jaMgama e bhede che. te jIvAne rahevAnu sthAna A jagat svarga mRtyu ane pAtALa leAka che, tema uttama purUSane zAMti AdhAra bhUta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIyAramuM zrI mArga adhyayana. [147 che, taravAnuM sthAna che, e bhAva mArga svIkArIne sAdhue zuM karavuM te kahe che. aha NaM vayamAvannaM phAsA uccAvayA phuse / Na tesu viNihaNaNejjA vAeNava mhaagirii||37|| bhAva mArga svIkAryA pachI sAdhune parISaha upasargonA nAnAM moTAM ke judAM judAM dukhenA sparzI Ave to te bhAva mArga pAmelo sAdhu saMsAranA svabhAvathI tathA karmanI nirjarAthI jANIne tenAthI kaMTALe nahi, anukuLa pratikuLathI na kare, tema jarApaNa saMyama anuSThAthI calAyamAna na thAya, jevI rIte moTA vAvAjhoDAthI merU parvata calAyamAna na thAya, tema pite vairya dhArIne abhyAsa pAdhane parISaha upasargo ne zAMtithI sahe, kAraNake abhyAsathI muzkela kArya paNa sahela thAya, tenA upara kathA kahe che, eka govALIo taratane janmelo vAcharaDo uMcakIne dUra muke, ema abhyAsa thavAthI be traNa varasane vAcharaDe paNa uMcakI zakate, e pramANe sAdhu paNa abhyAsathI parISaha upasargone sahI zake che. saMbuDe se mahApanne dhIre dattesaNaM care / nivvuDe kAlamAkaMkhI, evaM ve valigaM mayaM / 38| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148] sUyagaDAMga sutra bhAga trIje . have AkhA adhyayanane sAra TuMkAmAM kahe che, A pramANe IdrI tathA manane vaza karela sAdhu moTI prajJA (tIrNa buddhi) vALo tathA dhI vaDe rAje (dhairyatA dhAre) te dhIra parIsaha. upasarga sahIne pArakAe Apela gocarIthI nirvAha kare traNa mana, vacanakAyanA yoga sAdhI karavuM karAvavuM anumodavuM tyAgIne nirdoSa ahArathI nirvAha kare, tathA kaSAya AgathI nivRta (bujhelo) banI maraNa tyAM sudhI zAMti rAkhe, ameM kahyuM che, tema ja mArga mane puchaye te meM kahyo te meM mArI svecchAthI nathI kahyo, paNa tete kevaLI prabhunAM vacana che, te tAre mAnavA che. A mArga nAmanuM agyAramuM adhyayana puruM thayuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAmuM samavasaraNuM adhayayana.. agyAramuM adhyayana kahyuM, have bAramuM kahIe chIe, tene agyAramA sAthe A saMbaMdha che. gayA adhyayanamAM mArga kahyo che te kumArga dUra karavAthI sumArga prApta thAya che, ethI kumArga choDavAnI IcchAvALAe te kumArganuM svarUpa jANavuM, ethI te svarUpe batAvavA A adhyayana AvyuM (kahyuM) che enA upakrama vigere cAra dvAre che, temAM upakramathI aMdarane arvAdhikAra (viSaya) A che, kumArga batAvanArA jeneto cAra bhede che te kiyA vAdI akiyAvAdI ajJAnI ane vaiyika ema cAra samavasaraNa (temanA svarUpa) ne kahIzuM, nikSepamAM nAmaniSpannamAM te samavasaraNa je adhyayananuM nAma che tenA nikSepa mATe niryuktikAra kahe che. samavasaraNe'pi chakkaM sacittAcittamIsaga dve|| khetami jami khette kAle je jami kAlaMmi / / ni 116 // samavasaraNa zabdamAM su dhAtune artha gativAcaka che. sama mAM upasarga che ane A pratyaya nAma batAvavA mATe napuMsaka liMgamAM Avela che, tene bhege artha ekaThAM thavuM meLe bharavo te samavasaraNa. tene paNa cha prakAre nikSepe che, (phakta samAdhImAM nahi) te cha prakAramAM nAma sthApanA sahelA che. draSya viSacamAM noMAgamathI samasaNuzarAvya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo zarIra cheIne sacitta acitta mizra traNa bheDhe thAya che, sacittanA paNa dvipada catuSpada ane apada evA traNa bheda che, dvipada (bepagavALAM)mAM sAdhu vigerenA samudAya tIrthaMkaranA jamAbhiSeka-dIkSAnA sthAna (pratiSThA zAMti snAtra) vigeremAM bhegA thAya che. te cepagAM gAya bheMsa vigerenuM jaLAzaya taLAva vigeremAM (athavA pradanamAM) bhegA thAya che, apada jhADA peAte cAlI bhegAM thatAM nathI, (paNa mANasA dvArA kuDAMmAM rApA lei pherave che.) tathA jhADA udyAnamAM bhegAM uge che. acitta padArthAnu te samavasaraNa be traNa vigere paramANuM bhegA thaine padArtha bane che, (tathA acitta vastunuM pradarzIna bhare che te, mizramAM senA hathIArasahitamAM je lazkare bhegAM thAya te, kSetra samavasaraNa kharI rIte nathI, paNa vivakSAthI je kSetramAM pradarzanavigeremAM bhegAM thAya te sthAnane kSetra samavasaraNa jANavuM, athavA A samavasaraNanuM varNana tItha kara deva ke sAdhu kare te sthAna, kALa samavasaraNa paNa je kALamAM A varNana karIe athavA pradarzana je vakhata bharAya te kALane kALa samavasaraNa kahevuM, have bhAva samavasaraNa kahe che. bhAvasamosaraNaM puNa NAyavvaM chavvihaMmi bhAvaMmi / ahavA kiriya akiriyA, annANI cetra, veNaiyA // 117 // // . Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM samavasaraNa adhyayana. [151 audayAdaka bhAva (svabhAva) che, te bhAvenuM ekatra thavuM te bhAva samavasaraNa che, temAM audayikanA 21 bheda che, te jIvane cAra prakAranI gati deva manuSya naraka tiryaMca che, cAra kaSAya kAdha mAna mAyA lebha che, liMga (veda) traNa che, mithyAtva ajJAna asaMyata (avirati) paNuM asiddhatva e pratyeka judA judA che, lesyA kRSNa vigere cha che, kula 21 thayA, Apazama be bheda che, samyakatva tathA cAritramAM mehane upazama heya che te, zApathamika bhAva 18 prakAra che, jJAnamAM cAra bheda matikRta avadhi mana paryava (manaH paryAya) che, ajJAnanA traNa bheda che, mati ajJAna, zrutaajJAna, vibhaMga jJAna che, darzanamAM cakSu acakSu ane avadhi darzana e traNa bheda thayA, labdhimAM lAbha dAna bhega upaga ane vIrya e pAMca bheda che, samyakatva, cAritra, saMcama asaMyama (deza virati) traNe judAjudA che, kSAyika bhAvanA nava bheda che, 1 kevaLajJAna, 2 kevaLa darzana, 3 dAna, 4 lAbha, pa bhega, 6 upabhega, 7 vIrya, 8 samyakatva, 9 ane cAritra che, pariNAmika bhAvanA traNa bhede che, jIvatva bhavyatva ane abhavyatva che, A eka jIvane AzrayI ATha karmamAM sAthe laIe te saMnipAtika bhAva kahevAya, temAM be saMgI traNa saMgI, cAra sagI ane paMca saMgI bheda cAya che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para] saMcagaDAMga sUtra bhAga trIje. bhAgAonuM varNana. dvika sagI-siddhamAM lAgu paDe, AThe karmanA abhAve kSAyika (karma vinAne zuddha) bhAva, tathA jIva-e pArimika bhAva che, te bIjAmAM lAgu na paDe mATe krika sagI eka bhAMge thaye, trika saMgI-mithyASTi-samyagRSTi avirata virata (deza virati) eTale 1-4-5 guNa sthAnakavALAne dayika kSApazamika pariNAmika e traNe bhAve che, tema 13 me guNa sthAne bhavastha kevaLine Adayika kSAyika pariNAmika traNa bhAve che, catuSkasaMga te sAyika samyagadaSTi jene Adayika kSAyika kApazamika pariNAmika e cAra bhAve che, tathA aipirAmika samyagaNione dacika aupazamika kSApazamika ane pariNAmika e cAra bhAve che, have paMca saMgI kahe che. kSAyika samyadaSTi jIvane upazama zreNimAM sarvathA cAritra maha zAMta thatAM audayika kSAyika pathamika zApazamika ane parizAmika e pace bhAva eka jIvane eka samaye hoya che, A pramANe bhAvamAM be traNa cAra pAMca sagI saMbhavavALA cha bhAbhA thAya che, e ja pramANe traNa cAra saMge paMdara -bhAMgA thAya che, te bIjI jagyAe (karma graMthamAM batAvyA che. . A pramANe che. nAnuM maLavuM te bhAva samAsAraNa, jANavuM, athavA bIjI rIte bhAva sasaraNa niyuktikAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arasa samavasaraNuM dhyayana, 153 batAve che, kriyA-jIva vigere padArthA che, evu mAnanArA kriyAvAdI jANavA, ethI ulaTA akriyAvAdI jANavA, tathA ajJAnI te jJAnane uDAvanArA tathA phakta vinayaneja mukhya mAnanArA vaicikA jANavA, A cArenA bheddAnuM vivaraNa karI temanI bhUlA batAvIne temane sumAge dAravavA te bhAva samAsaraNu jANuvuM, A mAkhata niyuktikAra kaheze. paNa ApaNe have te zabdanuM tAtparya samajAvIe chIe, jIva vigere padA che, tenA nizcaya karI puNya pApanu phaLa tathA sugati durgati mAne te badhA kriyAvAdI jANavA, mithyA draSTimAM kriyAvAda chatAM paNa bhUla zuM che te khatAve che. asthiti kiriyavAdI vayaMti Natthi akirivAdI ya / aNNANI aNNANaM, viNaittA veNaiya vAdI || ni. 118 // teo jaina mAphaka syAdvAda anekAMta (I a Mze) na mAnatAM ekAMta mAne che, jIva vigere cheja, tethI kAI jagyAe kAI vakhate kAI aMze nathI, tevu na mAnavAthI madhe che, che, mAnatAM kAI jagyAe na hoya to te khUTA paDe che, ane jagatamAM je judAjudA bheda paDe. che, te temanA mAnavA pramANe na paDe, paNa mahIM tA dareka jIvamAM puNya pApane pratyakSa bheda jAya che mATe temanu mAnavuM anucita che. tethI temane eaMta mAnavAthI mithyA DhaNi kahyA, have akriyAvAdI cha vagere Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. na mAne tethI chatA jI tathA puNya pApane dekhyA chatAM lepa kare tethI teo paNa misyA daSTi (jUThA) che, jema ke jIva vigerene ekAMtathI niSedha karatAM niSedha karanAra na hevAthI niSedhane niSedha thaye; tethI badhuM ati paNe siddha thayuM, je te baMne maLIne apekSA samajI koI aMze asti kAMI aMze nAsti mAne te baMne maLIne jaina dharmI thAya) have ajJAnavAdInuM svarUpa kahe che, jJAna vinAnA ajJAnI te ajJAnane sArUM mAne che, te paNa jUThA che, kAraNa ke temanA mAnavA pramANe ajJAna sArUM te nirNaya paNa jJAna vinA na pAra jAya, tethI teo nA pADe chatAM aMte jJAna mukhya thayuM, have vinayavAdInuM svarUpa kahe che - phakta vinaya karavAthI ravarga tathA mokSane vache che, teo paNuM jUThA che, kAraNa ke jJAna tathA ucita kiyA karavAthI mekSa maLe che, te sivAya nahIM. have te kiyAvAdI vigerenuM svarUpa AcArAMga sUtranI TIkAmAM vistArathI kahyuM te ahIM kahetA-nathI have te cArenA bhede vivarIne kahe che. asiya sayaM kiriyANaM akiriyANaM ca hoi culasItI / aNNANI ya sattaTThI, veNaiyANaM ca battIsA / / 119 // kiyAvAdInA 180 bheda A pramANe che, jIva vigere padArthonA nava bhede che, tenI sAthe sva ane para joDavAM, tenI sAthe nitya anitya joDavAM, tenI sAthe kAla svabhAva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AramuM samavasaraNa adhyayana. (155 niyati Izvara ane AtmA e pAMca joDavA eTale prathama jIvanA bheda laIe 14ra4ra45=30 e pramANe navanA 2049-180 bheda thAya che, AmAM A pramANe samajavAnuM che ke (1) jIva pitAnI meLe vidyamAna che, (2) jIva bIjAthI utpanna thAya che, (3) jIva nitya che, (4) jIva anitya che te cArene kALa vigere sAthe letAM 20 thAya--(1) jIva kALathI che, arthAt kALe thAya che, (2) jIva kALe bIjAthI (bApathI) thAya che, (3) jIva cetanAguNe haMmezAM nitya che, (4) jIvanI buddhi ochI vadhato kALa thavAthI anitya che have jIva svabhAvathI che. te batAve che-(5) jIva svabhAvathI che, (6) jIva svabhAvathI chatAM paNa te bApathI prakaTa thAya che, (7) jIva svabhAvathI pite kAyama rahevAthI nitya che, (8) jIva svabhAvathI maraNane zaraNa thavAthI anitya che, e pramANe niyati-ne artha thavAnuM hoya te thAya che te pramANe (9) jIva thavAne hoya tyAre hajAre utpanna pitAnI meLe thAya che, (10) jIva kehavANa vigerenuM kAraNa maLe te utpanna thAya che, (11) jIve potAnI meLe utpanna thayelA kAyama rahe che. (12) jIvo utpanna thayelA pitAnI meLe mare che. (13) cha izvarathI thAya che, (14) cha IzvaranI kRti chatAM bApanA nimitte thAya che, (15) cha IzvaranA karelA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga satra bhAga trIjechatAM nitya che, (16) je IzvaranA karelA chatAM anitya che. (17) jIvo Atma rUpe svayaM thAya che, (18) jIve Atma rUpe chatAM bApathI thAya che, (19) cha Atma rUpe anitya che, (20) cha Atma rUpe anitya che. A pramANe jIva mAphaka achava-puNya pApa Azraya saMvara nirjarA baMdha ane mekSa sAthe gaNatAM 180 bhede thAya che. kALa lokamAM jANItA che, rUtumAM phaLa Ave che, jema ke-- mALI siMce gaNuM paNa raviNa phaLa nava hAya. svabhAva--jene guNa kahe che, maracAM tIkhAM goLa mIThe keyalIna kaDavI hoya che. niyati-bhavitavyatA-banavAnuM hoya te baneja-hajAro upAya karavA chatAM paNa te mAta Ave cheja, vaidya jethI ane maMtra badhAe tyAM nakAmA che. Izvara--lekamAM evI mAnyatA che ke A suSTi svayaM thatI nathI paraMtu jagatamAM eka samartha purUSa IcachA Ave tyAre utpanna kare che, IchA Ave tyAM sudhI pALe che. pachI pralaya kare che. jema madArI khela kare che, tema izvaranI A kIDA che , AvyA-keTalAke izvaranI sattA na svIkAratAM AtmA pate rAma he A kare che AmAM samajavAnuM eTaluM ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramu samavasaraNuM adhyayana, [157 che ke darekanI vAta koi aMge kharI che, paraMtu ekAMta kheMce tethI te mithyAdaSTi ke juThA che, paNa apekSApU mAne teA badhA maLIne sAcA thAya che, have A kriyAvAdInA 84 bhedA batAve che. jIva vigere padArtho nathI evuM mAnanArAnA 84 bhedo A pramANe jANavA. jIva jIva ajIva Azrava savara nirjarA adha meAkSa tenI sAthe kALa yacchA niyati svabhAva izvara atmA e cha pada sAthe joDavAM, tenI sAthe sva ane para joDavA eTale . 7xx2=84 bheda thAya che, te A pramANe (1) peAtAnI meLe DhALathI nathI (2) jIva para (bIjA)thI kALathI nathI, (3) jIva yAthI pAtAnI meLe nathI, (4) jIva cachAthI thatA nathI e pramANe jIvanA ekalAnA 12 thAya, te pramANe sAtenA 84 thAya--(jIva na mAne eTale puchya pApanA bheda na hoya. mATe bAkInA sAtaja lIdhA che.). te kahe che. kAlayadRcchA niyati svabhAvezvarAtmatazcaturazIti / nAstikavAdi gaNamate, na santi bhAvAH svapara saMsthA ||1|| (artha upara AvI gayeA che,) have nAnika ajJAnane zreya mAnIne tenAthI peAtAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo siddhi mAnIne jJAna hoya chatAM bahu doSavALuM hovAthI niSphaLa mAne che, tenA bhAMgA thAya che, te kahe che jIva vagere nava padArtho prathama sthApavA. tenI sAthe 1. san 2. asat 3. sadasat 4. avaktavya 5. savaktavya 6. asatavya 7. sadasavaktavya-te A pramANe samajavuM. (1) san (vidyamAna) jIva koNa jANe che? athavA jANavAthI zuM lAbha che, e pramANe jIvanA sAta thAya te pramANe navanA x7=63 have bIjA cAra kahe che - (1) satI (vidyamAna) padArthanI utpatti keNa jANe che? athavA tevuM jANavAthI zuM lAbha? (2) e pramANe asatI (avidyamAna) je bIjo bhAMge, (3) sadaasato vidyamAna) kaMIka ane avidyamAna kaMIka kaNa jANe jANavAthI zuM lAbha? (4) avaktavya bhAtpatti keNa jANe jANavAthI zuM lAbha e pramANe 63+4=99 thayA. bAkInA traNa utpanna bhAva avayavanI apekSAe bhAvanI utpattimAM na saMbhave te kahe che. ajJAnikavAdimataM nava jIvAdIna sadAdisaptavidhAna / bhAvotpattiH sadasavedhA'trAcyA ca ko vetti / / have vinayavAdIonA phakata ekalA vinayathIja paralekanuM paNa hita vAMchanArAonA 32 bheda A pramANe thAya che. 1 deva, 2 rAjA, 3 sAdhu, 4 jJAti, 5 bahe, 6 adhama, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAramu samavasara adhyayana. 159 cha mAtA, 8 pitA, A AThane mana vacana kAyA ane dAta e cAra bhede vinaya karatAM 844=32 thAya. vainayimataM vinayazcetovAkU kAyadAnataH kAryaH / suranRpatiyatijJA tisthavirAdhamamAtRpitRSu sadA || 1 | A pramANe 180+8467+32=363 vAdI kriyAvAdI vigerenA bhedo thAya che, te batAvIne temanA matanuM adhyayana karavAthI zuM lAbha che te batAve che. te pUrve batAvelA vAdIonA mata-abhiprAya te vaDe anukuLa svIkAreluM-te svIkAravA vaDe prajJApanA-prarUpaNA (kathana) varNita (kahela) che, te A aghyayanamAM gaNadhara bhagavatAe zA mATe kahela che, te batAve che, te vAdIonA sAva-paramArtha-(maMtavya) zuM che, tenA nizcaya karavA mATe te kAraNathI A samavasaraNa nAmanuM adhyayana gaNadharo kahe che, te batAve che. vAdIonA sArI rIte melApa karavA, arthAt temanA mAnavAnA tatvane matAvavA mATe A adhyacanamAM temanI sarakhAmaNI karI che, teja hetuthI A adhyayana che. have A samyag ane mithyAtvapaNAne jema vibhAga paDe tema tema batAve che, samyag aviparIta ( yathA ) draSTi-dana pradArthanI oLakhANu-(mata) jene che te samyag hRSTi che, pra-kANu che ? -kriyAvAdI-kriyA cAritra sad Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -160 sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo. - varjhanane mAnanArA ahIM-vidyamAna che. saMsAra- svarUpa-vigere mAne te purve kahela che te pramANe nizcayapaNe temAMthI samyagdaSTipaNuM batAve che. eTale ekaluM asti (vidyamAna) paNuM mAnavAthI samyagadRSTi paNa na thAya, kemake badhuM astipaNe nathI, prathama astipaNu khatAve che. leAka aleka che. AtmA che, puNya pApa che teja pramANe tenu phaLa sva narakamAM javuM, tema kALa paNa vidyamAna che, jemake kALe AkhA jagatamAM te kALanA kAraNapaNAthI utpatti (janma) te vaDe sAdhanA cAvyaSDa tApa varasAda vanaspati phula kula vigeremAM najare dekhAya che, arthAta rUtu rUtue vanaspati phaLe che. tethI kALane mukhya mAnanAra vAdI kahe che. kALa bhUtAne pakave che temAM pheraphAra vagere kare che. teja pramANe svabhAvavAdI AkhA jagatanA pheraphAramAM strabhAtra (guNu) ne mukhya mAne che. sva peAtAneA bhAva (guNu) te svabhAra che, tethIja jIvamAM bhavya abhavya mUrta amUrta pAtapAtAnA rUpa pramANe karavAthI naNItuM che, tathA dharma adhama AkAza vigere paNa anukrame cAlavAmAM sthira rAkhavAmAM avakAza (jagyA) ApavAmAM tathA para apara (navuM junuM) vigere svarUpa batAvavAthI te paNa kAraNa tarIke che, karyuM che ke maNa kAMTAne jhINI azIvALA banAve che ? kALa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvv bAraMm zrI samavasaraNa adhyayana. [161 u svabhAvathI, teja pramANe niyati nirmANa bhavitavyatA haNahAra hetaba vigere zabdo belAya che, te thayAM ja kare che, rAta pachI dahADe ane dahADA pachI rAta bALapaNa juvAnI bUDhApo vigere) thAya che, te paNa kAraNarUpe che, kAraNa ke padAthone niyati. niyamasara kArya karAve che, te ja kahela che ke dareka padArtha niyati baLanA AzrayathI prApta thavA gya che, teja pramANe pUrve kareluM, te zubha azubha kRtyanuM phaLa sArUM mAThuM thAya che, te paNa kAraNarUpe che, teja kahyuM che ke yathA yathA pUrva kRtasya karmaNaH phalaM nidhAnasthamihopatiSThate, tathA tathA pUrvakRtAnusAriNI, pradIpahasteva matiHpravartate // 1 // jema jema pUrve karelAM kRtyanuM phaLa kamarUpe jema nidhAna (bhaMDAra) mAM sthApyuM hoya te pramANe pUrva kRtyane anusAre hAthamAM dIvAnI mAphaka mati cAle che, buddhikarmAsAriNuM kahevata pramANe che. teja pramANe potAnA karma pramANe manuSya janma le che, te ja pramANe tenuM karma pote na Icche tepaNa te gatimAM kheMcI jAya che, vigere te pramANe purUSAkAra (A bhavamAM karele udyama) vinA kaMIpaNa kArya siddha na thAya, na daivamiti saMcintya tyajedudhamAtmanaH anugramena kastailaM tilebhyaH prAptumarhati // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. bhAgyane bhAse peAtAnA udyama na cheDavA kAraNa ke kayA mANasa udyama vinA talamAMthI tela kADhavA ceAgya che? udyamAccAru citrAMgi! naro bhadrANi pazyati udyamAtkRmikITopi bhinatti mahato drumAn ||2|| kAI purUSa pAtAnI su Mdara strIne kahe che, he sudara aMgavALI ! mANasa udyama karavAthI sukhAne dekhe che, udyama vaDe ja kRminA kIDA paNu meTAM jhADAne kAtarI khAya che. A pramANe kALa vigere badhAMne kAraNapaNe mAnatA tathA AtmA puNya pApa paraleAka vigere icchatA kriyAvAdI hAya te sabhyaSTiSTa kahevAya, bIjA akriyAvAda ajJAnavAda vainacikavAda mithyAvAda jANavA, te kahe che, akriyAvAdI atyanta nAstika pratyakSa dekhAtA jIva ajIva vigere padArthAna na mAnavAthI mithyAdaSTi thAya che, ajJAnavAdI teA ti mati vigerethI samajAtA hAya upAdeya dekhADanAra jJAna paMcakane uDAvI ajJAna kalyANakAraka che, evuM khelatA kema unmatta na thAya? arthAt te unmatta che, te pramANe vinayavAdI paNa ekalA vinayane mAne paNa jJAna kriyA ane vaDe sAdhavA ceAgya meAkSa hAvAthI ekalA vinaya mAnanAra paNa nakAmA che, A pramANe te viparIta artha kahevAthI mithyAvAdI che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AranuM zrI samavasaraNa adhyayana. [193 prazna-kriyAvAdInA 180 bheA che te ekeka leka judA mAnavAthI tene bIje sthaLe mithyAvAdI ThaMDela che, Apa ahIM tene samyagyaSTa kevI rIte kaheA che ? u-te vAdI jIva che evuM nizcaya mAnIne pAchuM kALa ja badhuM kare che, kAI svabhAva keAi niyati koi pUrvakRta kArya purUSAkAra (udyama) ema bIjAne uDAvI devAthI teo mithyAvAdI che, jemake jIva che ema, che zabda joDe jIva ekAMta mukI daie te jagatamAM je je che te badhuM jIva thai jAya, (mATe ajIva uDI jAya che. ) paNa jIva che tema kALa niyati pUrvIkRta ane udyama paNa che, tevuM pAMcenu bheguM laie; eTale pAMce paraspara saMbaMdha rAkhavAthI te samyakatva che, tema kALavAdI vigere paNa paraspara saMbaMdha rAkhe te te samyakatva che. pra.--kALa vigere eka bIjAthI nirapekSa rahetA mithyAtva svabhAvavALA thAya, ane bhegAmaLI joDAya teA samyakatva thAya e kema mane ? kAraNa ke je pratyekamAM nathI te bhegA maLIne paNa na thAya, jema ke retInA kaNIyA, (eka kaNamAM tela nathI teA hajAra bhegA thAya tApaNu nathI,) u.-tevuM badhe nathI, eka mANeka che ke eka hIrA che, eka pAnuM che, tevA aneka judA judA ratnAmAM ekapaNAmAM ratnAvaLI (hAra) na kahevAya, paNu jyAM te ratne bhegAM pALyAM ke te ratnAvaLI (hAra) kahevAya, A pratyakSa dekhAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnmann 164] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. che eTale tame na mAnato te nakAmuM che, (arthAta tamAre mAnavuM ja paDaze.) teja bIje sthaLe kahyuM che. kAlosahAvaNiyaI puvakayaM puri sakAraNegatA micchattaMteceva u samAsao hoMti saMmattaM // 1 // kALa svabhAva niyati pUrvakRta (karma) udyama e pAMca judA hoya te mithyAtva ane sAmaTA maLe to samyakatva che. savvevi ya kAlAI iha samudAyeNa sAhagA bhaNiyA jujjati ya emeva ya sammaM sancassa kajjassa // 2 // te badhA kALa vigere sAthe maLe te kAryanA sAdhaka thAya che mATe te jyAM joIe tyAM bhegA maLe to badhA kAryanA saman rIte karanArA che, na hi kAlAdIhito kevalaehiM tu jAyae kiMci. iha muggaraMdhaNAdivi tA sambe samuditA heU // 3 // ekalA kALa vigerethI kaMI thatuM nathI, paNa jema mA rAMdhavA hoya te pANI lAkaDAM rAMdhanAra caDe tevA ane tenI. sAthe kALa (amuka vakhate) hoya te raMdhAya, jahaNega lakkhaNaguNA veruliyAdI maNI visaMjuttA. rayaNAvali vavaesaM Na lahaMti mahagdhamullAvi // 4 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [ 165 jema ke aneka uttama lakSaNavALI vai vigere maNi enA chuTA pArA--maNukA judA hAya tyAM sudhI mAMghA mUlanA dareka dANA hAya chatAM ratnAvali (hAra) na kahevAya, tahaNiyayavAda suviNicchiyAvi aNNA 'NNa pakkha niravekkhA samma saNasahaM savve ' vi NayA Na pAviti ||5|| te pramANe niyatavAda vigere badhAe peAte nyAyanI rIte peAtAnA pakSa siddha kare chatAM bIjAne sa MbaMdha na rAkhavAthI te badhA nayA samyakatva zabdane pAmatA nathI arthAt te mithyAtvI che. jaha puNa te cetra maNI jahA guNavisesabhAgapaDibaddhA rayaNAvaliti bhaNNai cayaMti pADikkasaNNAo ||6|| jema te maNIo dvArAsAthe pAvIe teA badhI joDAine judApaNuM mukavAthI te ratnAvali nAme leAkeA kahe che. taha savve NayavAyA jahANurUvaviNiutta vattavyA / sampadaMsaNasahaM labhaMtiNavisesa saNNAo ||7|| te pramANe badhAnayavAdo yathAyAgya vaktavyamAM ceAjelA sAthe hAvAthI samyagdarzana zabda pAme che, paNa vizeSa sa'jJAthI nahi. tamhA micchadiTThI savvevi NayA sapakkha paDibaddhA aNNoSNa nissiyA puNa havaMti sammatta sambhAvA // 8 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo te pramANe je pitAnA pakSane kadAgraha rAkhe che, te badhAe no midaSTio che, paNa paraspara saMbaMdha rAkhI te samyakatvasvabhAvavALA thAya che, tethI janAcArya ekAMtavAdione samajAve che ke kALa vigere pratyeka ekAMta kAraNa rUpa cheDIne paraspara saMbaMdha rAkhanAra kALa sAthe niyati svabhAva karma ane udyama e pAMce bhegAM meLavI pAcene kAraNe mAnI kAryasiddhi mAne. te amAruM kaheluM pratyakSa tamane tathA jagatane satya jaNAze, A pramANe, samavasaraNa adhyayanano nAma nikSepa karyo. have sUtra anugama (viSaya) mAM sUtra kahevuM te aTakyA vinA zuddha uccAre bolavuM te kahe che. cattAri samosaraNANimANi pAvAduyA jAI puDho vayaMti kiriyaM akiriyaM viNiyatitaiyaM aNNANamAhaMsu cutthemv|| sU. 1 agyAramA adhyayanane bAramA sAthe A saMbaMdha che, ke sAdhune mArga jeNe svIkAryo che, teNe kumArge gayelA ekAMtavAdIone ekAMta pakSa samajIne te badhAe cheDI devA, te ekAMtavAdane A adhyayanamAM vigatavAra samajAve Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [167 che, te pUrvanA adhyayananI chellI sUtragAthA sAthe bAramAnI pahelI gAthAne saMbaMdha paNa batAve che. pUrve saMvRta mahApro vigere kahela che, te sAro sAdhu zuddha gocarI laIne mRtyu samaya sudhI svaparanuM kalyANa karate samAdhimAM rahe, e kevaLI bhagavAnanuM vacana che, te paratIrthinuM ekAMta vacana na mAne, e kevaLI prabhune mata che, te ekAMtavAdIonuM zuM kahevuM che tenuM svarUpa A prathama gAthAmAM batAve che, ahIM cAra vAdIonuM ekaThA thavAnuM che, (pAMca ke traNa nahi) eTale 363 bhedo che tene cAramAM samAvI dIdhA, te cAre juduM juduM bolanArA para tIthio che, te cArenA nAma paNa tenA guNo pramANe saMjJA ApIne oLakhAve che, (1) kiyA che evuM bolanArA kiyAvAdIo che, (2) kiyA nathI, evuM bolanArA akriyAvAdIo che, (3 vinayavAdIo (4) ajJAnI , e cAra bhedane vizeSa prakAre kahe che. DAiLiyA tA lusiva saMtA. asaMthuyA No vitigicchatinnA akoviyA Ahu akoviehiM aNNANu vIittu musaMvayaMti sU. 2 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. kriyAvAdI akriyAvAdI vinayavAdI ajJAnavAdI e cAre sAmAnyathI batAvI have temanI bhUle batAvavA prathama temano mata sthApe che, temAM chelle ajJAnavAdI mata prathama le che, te pazcAnupUrvI che, (vyAkhyAna karatAM pahelethI paNa levAya te pUrvanupUrvI, chellethI levAya te pazcAnupUvI, ane gametema laIne varNavIe, te anupUvI na kahevAya, ) athavA te ajJAnavAdIo badhAM tatvone uDAve che, mATe te atyaMta asaMbaddha (viparItabhASI) che, tethI prathama tema neja kahe che, ajJAna jemane che. athavA ajJAnavaDe pitAne nirvAha kare che, te ajJAnI athavA AjJAnI (jJAna uThAvanArA) che, te batAve che, ajJAnIo kahe che ke ame kuzaLa (DAhyA) chIe, evuM bolavA chatAM ajJAnane ja pradhAna mAnavAthI teo asaMbaddha (mithyAvAdI) che, teo jJAnanI kiMmata na samajavAthIja cittamAM je brAMti thaI hoya te zaMkAne dUra na karI zakavAthI ajJAna ja zreya che evuM bole che, teo ema kahe che ke jeo jJAnI che, te paraspara virUddha pakSa karIne mAMhomAMhe laDIne sAcA tatvanA grAhaka thatA nathI, jemake keTalAka AtmAne sarva vyApI mAne che tyAre bIjA sarvavyApI nathI mAnatA, keTalAka aMguThAnA parva (rekhA) mAphaka mAne che, keTalAka zyAmAka taMdula (sAmA nAmathI oLakhAtA jhINA cokhA) jevaDo mAne che, keTalAka mUrta mAne che, ane keTalAka amUrta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [169 (arUpI) mAne che, koI hRdayamAM rahelo keI lalATamAM rahelA mAne che, have eka AtamA nAmanA padArthamAM aneka bheda (jhaghaDA) che, e ja pramANe badhA padArthomAM eka vAkayatA (abhedabhAva) nathI, A badhA bhedane samajanAro atizaya jJAnI keI nathI ke tene samajIne bIjAne samajAvI zake, kadAca kaI haze, te ApaNe ajJAnI hovAthI tene oLakhI zakatA nathI, kAraNa ke asarvajJa (saMpUrNa nahi jANanAra) adhuM kayAMthI jANe? evuM vacana che, te batAve che. sarvajJo'sAviti hyeta, ttatkAlepi bubhutsubhiH tajjJAnajJeyavijJAnazUnyairvijJAyate kathaM // kadAca koI sarvajJahoya te vakhate paNa sarvane jANavAmAM je Ave tevuM utkRSTa jJAna jene nathI tevA kevI rIte te badhuM jANe? tema tevA sIdhA upAyavALA parijJAna (baMdha) nA abhAvathI saMbhava paNa na thAya (ke teNe badhuM jANuM lIdhuM) jyAM jJAnano abhAva nathI tyAM saMbhava thAya, have saMbhava kayAre thAya ke jJAnano abhAva na thAya, ema be ekekathI joDAyelA che, te batAve che, viziSTa (uttama) jJAna vinA tenI prAptinA upAyanuM parijJAna thAya (arthAt - jANavA mATe nizcaya karavA mATe uttama jJAna joIe, te upAya (jJAna) vinA upeya (reya padArthonA nirNaya) nI prApti na thAya, vaLI jJAna (sAmAnya bedha) Neya (badhA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. pada) nA svarUpane nizcaya karavAne (samajavAne) zakitavAna che, jemake kaMI paNa dekhAya che. tenA traNa bhAga dhArIe, sAme najare dekhAto vacalo ane pAchalo ema traNe bhAga thatAM ApaNuM sAmAnya daSTi pramANe najare dekhAto bhAgajaze, paNa vacale pAchala nahi dekhAya, kAraNa ke pAchalA be dekhAtA nathI, najare dekhAtA bhAganA paNa traNa bhAga pADIe to sauthI sUkSma bhAga paramANu thaze, te atyaMta bArIka hovAthI ApaNuM Akhe te nahija dekhAya, (vacalA keTalAka dekhAze ne kaMIka nahi dekhAya) ema sarvajJanA abhAvathI ane asarvajJathI barAbara ni ya na thavAthI tathA sarve vAdI enA paraspara virUddha tatva mAnavA vaDe temAM mAthuM mAravA jatAM sAmAnya jJAnIone tathA pramAdavALA ne game tema bolI javAthI bahu deze thavAthI ajJAnaja vadhAre sArUM ke doSa na thAya te batAve che, jema ke koI ajJAna keIne pagathI mAthAmAM lAta mAre, te paNa tenA cittanI zuddhi hovAthI tevA doSa ne bhAgI na thAya, (bALaka ajJAnI koIne lAta mAre to paNa koI caDato nathI) A pramANe ajJAnIo ajJAnane zreya mAnavAthI mithyAvAdI che, tema ajJAnane ya mAnavAthI temanI za kA. kaMI dara thatI nathI ema ajJAnI anipuNa samyaga jJAnathI rahita jANavA, temanuM samAdhAna jainAcArya kare che, temanI prathamanI zaMkA A che ke paraspara virUddha bela Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [171 vAthI yathArthavAdI (sAcA) nathI te ThIka che kAraNa ke te bolanArA asarvajJanA kahelA Agama (siddhAMtane mAne che, paNa tethI badhAe amyugamavAda (siddhAMtanA vacane)ne bAdha AvatuM nathI, kAraNa ke sarvajJa prabhuta Agama mAnanArA vAdIone kayAMya paraspara virodha AvatuM nathI, kAraNa ke te sivAya sarvajJapaNuM siddha na thAya, te kahe che. jJAna upara AvelA AvaraNo (paDadA) saMpUrNa kSaya thavAthI tevA jJAnI bhagavaMtane rAga dveSa mahavALAM jUThAM kAraNo na hovAthI temanuM vAkya yathArya (sAcuM) hovAthI tame ema nahIM kahI zake ke te ayathArtha (jUThuM) che, ajJAnI ahIM zaMkA kare che ke je koI sarvajJa hoya, paNa te sarvajJa che, e saMbhava amane thato nathI, te pUrve batAvyuM che. jenAcArya kahe che. tame sAcuM kahyuM paNa ayukta kahyuM, juo e sarvajJa vidyamAna hoya to paNa amArA jevA ajJAnIthI oLakhAtuM nathI." e tamAruM vacana ayukta che, te batAvIe chIe, "je ke tamArA mAnavA pramANe paranA mananI vAta barobara ApaNe na jANI zakavAthI sarAgIo vItarAga jevA dekhAya che, ane sAcA vItarAgo dekhAya che, ema pratyakSa ekadama na jaNAya, paNa saMbhava anumAnanA sadabhAvathI ane bAdhaka pramANanA anubhavathI tenuM asti (vidyamAnapaNuM) uDI jatuM nathI, saMbhava anumAna batAve che, vyAkaraNa vigere zAstranA bhaNavAthI saMskAravALI buddhine Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. jJAna atizaya (samajavAnI zakti) jANavA joga padArthanI tarapha jarUra derave che. jema jema ajJAnI karatAM vaiyAkaraNa ke bhaNele vadhAre samaje, tema tema vizeSa vizeSa abhyAsathI (dhyAna vigere karavAthI jJAna vadhatAM) saMpUrNa jANanAra sarvajJa paNa thAya, te sarvajJa naja thAya evu sarvajJatAne bAdhaka pramANa kayAMya nathI, te batAve che. koI ApaNuM jevo sAmAnya dekhanAro pratyakSathI sarva jJane abhAva sAdhavAne zaktivAna nathI, kAraNa ke tenuM jJAna thoDuM hovAthI ya jANavAne zunya je che, tame kaheze ke te sarvajJanA jJAnane jANavA zaktivAna che, tevuM azUnya (purU)tenuM jJAna kahezo te te pote sarvajJa rUpe thaze. paNa te vAta tame mAnavAnA nathI, tema pratyakSathI bIje naMbare anumAna pramANa che tenAthI paNa niSedha nahi thAya kAraNa ke tenuM avyabhicArI (kharekha) liMga (canha maLaze nahi (je pratyakSa kaMI niSedha thAya to bIje anumAnathI niSedha thAya tevuM banavAnuM nathI, tema upamA pramANathI paNa sarvane abhAva sadhAze nahi, kAraNa ke tevuM sadaza bIje kaMI niSedha je hoya te thAya, paNa sarvajJano abhAva sAdhavAmAM tenA jevuM bIje kaMI banyuM hoya, ke tethI tame sarvajJano abhAva siddha karI zake, tema athopatti pramANathI paNa siddha nahi thAya. kAraNa temAM pratyakSa pramANa hoya te ja bIja pramANa pramANe siddha thAya, eTale pratyakSa vigere Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana, [173 ~~~~~ pramANe na sadhAyAthI arthapatti paNa nakAmI che, te pramANe Agama pramANamAM paNa nathI, temAM te sarvajJa hevAnuM batAvela che. A pramANe pAMca pramANanA abhAvane abhAva hovAthI sarvAne abhAva siddha na thAya, te batAve chesarvatra sarvadA tenuM grAhaka pramANu saMbhave. nahi, evuM sAmAnya buddhivALe na kahI zake, sAmAnya buddhivALo hoya te deza (bIjA mulakanA) kALa (bIjA samayanA) thI vadhAre jJAnavALAonuM vijJAna jANavA azakaya che, kadAca tame kahezo ke badhA deza ane badhA kALanA lekanuM vijJAna jANavA te samartha che, te samartha pite sarvajJa siddha thaze, eTale sAmAnya bAdhavALAnuM vidyamAna jJAna sarvasane abhAva na sAdhe, kAraNa ke temAM tenuM vyApaka paNuM (barobara tulanA karavA jeTaluM baLa) nathI, ane vyApaka paNAnA abhAvathI vyApakanI vyAvRtti ( ) yukta thAya, temaja bIjI vastunuM jJAna rU5 abhAva (jemake ghaTa jevAthI paTajJAnano abhAva) sarvajJano abhAva sAdhavAne. samartha nathI, bIjI vastu tathA sarvajJa e baMnenA eka jJAnane saMsarga (viSayapaNu) nA niyamane abhAva che, (arthAt jJAnanA anaMtA bhedamAM ekane eka jJAna hoya bIjAne bIjuM jJAna hoya te paraspara jANavAthI bIjAnA jJAnane niSedha na karI zake, aMdha mANasa dekhatA sUryanA prakAzana niSedha na kare, tema alpajJAnI alpajJAnathI sarvajJanA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] sUyagaDAMga sUtra bhAMga trIjo. jJAnanA abhAvathI ane sa'bhava anumAnanA svIkArathIsarvajJa siddha thAya che, tathA te sa na prabhunA kahelA Agamane svIkAra karavAthI matabhedo dUra thayA te kahe che,jinezvaranA kaDelA Agama mAnanAranu' vacana ekasarakhu hAvAthI zarIra mAtramAM vyApI sa'sArI AtmA che, tyAMja tenI prApti (te saMbaMdhI ceSTA) dekhAya che, eka bIjAnA dveSa lAgu paDatA nathI, kAraNa ke zIkhatA vidyArthInI prajJA (buddhi)ne jJAna prabhAva pAtAnA AtmAmAM na bhaNelA karatAM vadhAre hAya che, ane te pratyakSa anubhavAtAnA niSedha keAi karI zake tema nathI, vaLI jainAcArya ajJAnavAdIne kahe che.-- r "jJAna jJeyanA svarUpane jANavAne samartha nathI, kAraNa ke sarva jagyAe AgalA bhAga pAchalA bhAgane DhAMke che, sAthI nAnA bhAga paramANu ata Mdriya che, iMdriyathI na jaNAya vagere kahyuM" te tamArU kaDevA mAtra che, kAraNa ke sarvajJanA jJAnamAM dezakALa svabhAva AzrayI je dekhAya nahi, tevA paDadA nathI, vaLI sAmAnya buddhivALAmAM paNa avayavanA dvAravaDe padAmAM pravRttinA paDado nathI (arthAt anumAna ane tarkathI keTaluMka jJAna thAya che) kAraNa ke avayavavALA padArtha peAtAnA avavavaDe DhaMkAtA nathI paNa te te pachInA avayavanuM sUcana kare che,) .e yuktiyukta che. vaLI ajJAna ja zreya che, te ajJAna pa`dAsa pratiSedha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAramu. zrI samavasaraNa adhyayana. [ 175 athavA prasajaya pratiSeSathI ema mAneA che? temAM jo jJAnathI ajJAna bhinna mAneA che. te paryuM dAsa vRttithI tA jJAnAMtara (bIjI jJAna) tame mAnyuM, paNa ajJAnavAda siddha na thayA, athavA ema mAneA che! ke jJAna khIlakula nathI te tuccha ajJAna nIrUpa jJAnanA abhAva mAne te te sarva zakti (jANavAnA bhAva)thI rahita che, te kevI rIte zreya thAya? vaLI ajJAna-zreya prasanya pratiSedhathI jo jJAna zreya na mAnatA hai| to kriyAne pratiSedha karyo kahevAya, te to pratyakSa dekhatAne mAdha Avaze? (kANu mAnaze ? ) kAraNa ke--samyag jJAnathI artha samajIne kAya karanArA kAma thayA pachI kevI rIte jUThA kahevAze ? vaLI ajJAnI tathA pramA krIethI paganI lAta mAthAmAM lAgatAM Ache doSa thAya te samajavA chatAM ajJAna zreya tevuM je mAne che, tethI to tene peAtAnA mAnelAnA virodha thAya che, jyAM pratyakSa vidhi tyAM anumAna pramANa na ghaTe, tethI ajJAnavAdIe dharmapadeza mATe anipuNa che ema pete anipuNu chatAM bIjA ziSyAne upadeza de che (ke ajJAna zreya che ? ) (sUtra gAthAmAM eka vacana mAgadhI kAvyane lIdhe che) zAkaya paNa prAye ajJAnavAdI che, kAraNa ke teo evuM mAne che ke ajJAnIthI karAyalA kRtyanA ka`baMdha thato nathI, vaLI ALaka matta (gAMDA) suteaA vigerenuM jJAna aspaSTa (aprakaTa) hAvAthI temanA kRtyanA paNa karma khaMdha thato nathI, AvuM dha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. bolavAthI teo paNa (teTale aMze) anipuNa che; vaLI ajJAna pakSane AzrayalevAthI ane vagara vicAre chelavAthI teo juThuM bolanArA che, kAraNa ke vicArIne bolavuM te jJAna hoya te ja bolAya che, ane satya bolavuM te vicAraNAnA jJAna upara ja AdhAra rAkhe che, kAraNa ke jJAna na svIkAravAthI vicArIne bolavAne abhAva thAya che, ane vicAranA abhAvane lIdhe temanuM besavuM mRSAvAda (DuM) che. satyaM asatyaM iti ciMtayaMtA, ___ asAhu sAhutti udAharaMtA jeme jaNA veNaiyA aNege pudAvi bhAvaM viNaI suNAma / / suu.3|| have vinayavAdInA tatvanI vicAraNA kahe che. sArA purUSanuM hita kare, te satya-paramArtha--yathArtha vastunuM ni 5Na-mekSa. athavA mekSanA upAya tulya saMyama te satya che, e satyane. asatya mAnanArA ane asatyane satya mAnanArA ane phakta vinayathI mekSa mAnanArA eja pramANe asatyane satya mAnanArA. teo che, te batAve che, samyagdarzana jJAnacAritrarUpa mekSa mArga satya che, tene asatyapaNe mAnavAthI tathA vinayathI ja mokSa e asatya chatAM satya mAnavAthI tathA aviziSTakarma Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. | [177 (sAdhupaNAnI kriyA) rahita phakta vaMdana vigere kriyA karavA rUpa vinaya kare tethI gRhastha hovA chatAM tene sAdhu mAne (paNa tenAmAM saMyama na hoya) tethI teo dharmanI barobara parIkSA karanArA nathI kAraNa ke teo phakata vinayane ja dharma mAne che. pra. tevA keNa che? u0 jeo A (AMgaLI karIne batAve che) najare dekhAtA sAmAnya (jaMgalI) mANasa jevA phakta vinaya karavAthI vanacika matavALA che, teo phakta vinayathI svarga tathA mokSanI prApta mAne che, te tevA ghaNAe eTale 32 bhedavALA vinayavaDe cara (ra)vAthI vinayacArIo che, teone koI dharmAthI pUche (api zabdathI) na pUche te paNa potAnA bhAva (abhiprAya) pramANe paramArtha (mAneluM) kahe che ke phakta vinayathI ja svarga mokSanI prApti che, vinayavAdIo haMmezAM pitAnI badhI siddhio mATe bele che ke "vinaya kare, (nAma zabda mekSanI saMbhAvanA mATe che) ethI pote mAne che ane bIjA pAse manAve che ke vinayathI sarva kAryanI siddhi che, teo kahe che ke-"sarva killAnuM mULa vinaya che" vane (vi) verIne dhaza kare," (mA vinayane svIkAre che, paNa vinaya sAthe sarva chAnA rakSaNarUpa saMyama joIe, te saMyama 12. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. vinA mAla na thAya) mATe vinayavAdIne upadeza karaze ke vinaya sAthe saMyama joIe.). aNovasaMkhA iti te udAhU aTe sa obhAsai amha evaM lavAvasaMkI ya aNAgaehiM No kiriyamAhaMsu akiriyvaadii||suu.4|| vaLI saMkhyA (gaNavuM vicAravuM) te pariccheda upasaMkhyA parijJAna-na upasaMkhyA-anupasaMkhyA, vicAravA vinA vyAmUDhamatio te vanacike pitAnA AgrahamAM daDha thayelA hevAthIja ekalA vinayathI svarga tathA mekSa maLavAnuM batAve che, ane mahAme hathI AcchAdita thayelA pitAnuM dhAreluM bIjAne kahI batAve che ke phakta vinaya karavAthI ja sva-artha svargamokSa vigere amane prApta thAya che, anupa saMkhyA udAhati (vinA vicAre bolavAnuM daSTAnta) te A vinaya vAdIonuM ja jANavuM, kAraNa ke jJAnakriyA vaDe mekSa maLe, te uDAvIne phakta teo ekalA vinayathI ja mekSa prApta thavAnuM batAve che, vaLI teo kahe che ke sarva kalyANenuM bhAjana (vAsaNa) vinaya che, te paNa samyagdarzana vigerenI prApti thayA pachI kalyANarUpa thAya che, phakata ekalA vinayathI kaMI thatuM nathI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [ 179 kAraNa ke samyagadarzana vigere vinA ekalA vinayavALo bIjA guNone uDAvavAthI tiraskAra ja pAme che (navI vahu sAsune page lAgIne gharamAM kazuM kAma na kare to tiraskAraja pAme che, tema ziSya gurUne phakta vAMdIne besI jAya, gocarI pANI na lAve to te paNa tiraskAra pAme) kAraNa ke tethI Icchita arthe mokSanI prApti thatI nathI, tethI temanuM te ajJAna AvaraNathI DhaMkAyeluM kahIe chIe, paNa Icchita artha prApta karavAne vaiyiko agya che. have akiyAvAdI vigerenuM darzana (maMtavya) kahe che, lava-karma-tenAthI apazakti-karmabaMdhathI khasI javAnA AcAravALA te lavAzaMkalekAyatika (nAstika) tathA baudha vigere che, kAraNa ke teo AtmA ja mAnatA nathI, to kriyA ke tenAthI thato karmabaMdha kema saMbhave? temanA kahevA pramANe upacAra mAtra baMdha che, te kahe che. baddhA muktAzca kathyante muSTinanthi kapotakAH na cAnye dravyataH santi, muSTigranthi kapotakAH // 2 // baMdhavALA ane baMdhathI mukata te mUThImAM khabutarane dabAvela hoya tevA che, paNa raDA vigere baMdhanathI bAMdhelA jema khabutare nathI, tema te paNa nathI. have badho A pramANe mAne che, ke kSaNika kSaNamAtra rahenArA sarve saMskAra (kriyA tathA anubhavo) che, ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. asthita asthirane kriyA kayAMthI hAya?, vaLI skaMdha paMcakane svIkAra te paNa savRti (kahevA) mAtra, paNa paramA (sAcA) nathI, temanuM A pramANe mAnavuM che, " vicArelA padArtha kAIpaNa rIte jJAnathI AtmAne kaMIpaNu ApI detA nathI, jemake avayavI (padArtha) tatva atatva evA be bhedo vaDe vicAravAthI khareAbara samajAtA nathI; tema avayavA paramANu sudhI vicAratAM ghaNA sUkSma thai javAthI ApaNI sAmAnya buddhimAM samajAtA nathI, vijJAna paNa zeyanA abhAvathI ane amUrta nA nirAkAra paNAthI kArapaNAne pAmatA nathI, te batAve che ke yathA yathA 'thAzcintyante vivicyante tathA tathA yadyetat svayamarthebhyo rocate tatra ke vayam // 1 // n jema jema padArtho vicArIe, tema tema vivaraNa vadheja jAya che, jo te pramANe A padArthothI potAnI meLe vive canarUpe (kArya lakhAve) te tyAM ame zu' kahIe ? (jene ataja nathI temAM zu vicArIe ?) A pramANe puNya pApa uDAvavArUpa gupta rIte nAstikA dhaja che, te A pramANe mAne che ke AvatA kSaNA AvyA nathI, (ca zabdathI) gayelA vidyamAna nathI, ane pUrva tathA pachInA kSaNa sAthe vartamAna kriyAne saMbaMdha nathI, (nAza thayelAnA vartamAna sAthe sabaMdha na hAya) tethI tenI kriyAnA saMbadhanA abhAve tenA " Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^ vvvvvvvvvvvvvv ^^^^ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [181 karmabaMdha paNa nathI, A pramANe akiyAvAdIe nAstike badhA padArthone uDAvavAthI karmabaMdhathI bhAgatAkiyA (dharmakiyA) ne mAnatA nathI, te pramANe akiya AtmA mAnanArA sAMkhyamatavALA AtmAne sarvavyApi mAnatA hovAthI teo paNa kriyAmAnatA nathI, tethI baudha nAstika tathA sAMkhyamatavALA aparijJAnathI pUrve kaheluM bele che, ane te ajJAnatAthI bole che ke amArA bolavAmAM satya che, artha jAya che, eTale ethI gAthAnuM pUrvArdha kAgaDAnI eka AMkhane DALe baMne bAju pharate hovAthI baMnemAM gaNAya tema akiyAvAdI matamAM paNa , arthAt te apekSAe bauddha nAstika ane sAMkhya traNe akiyAvAdIo che, have zinA bedha mATe akiyavAdIonuM ajJAnapaNAnuM vivecana kare che. samissa bhAvaM ca girA gahIe se mummuI hoi aNANuvAI imaM dupakkhaM imamegapakkhaM AhaMsu chalAyataNaM ca kammaM // 5 // pitAnI vANIthI svIkArIne athavA AMtararahita AvelA viSayane pratiSedha karanArA mizrabhAva te astitvanAstitvane lekAyatika svIkAre che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. vA zabdathI jANavuM ke pratiSedha svIkAravAmAM teo astitva (chatApaNuM ja mAne che, te batAve che, kAyatika prathama pitAnA ziSyane jIva vigerenA abhAvavALuM zAstra, batAvatAM AMtarA rahita AtmAne kattA tathA karaNa te zAstra ane karmarUpe ziSyane pote jarUra svIkAre che, (arthAta pite upadeza devAthI kartA ane kAraNa te zAstravaDe ane ziSyone te karma avazya mAne che, je teo sarva zUnya mAnatA hoya te kartA karma ane karaNa traNene abhAva mAnavAthI mizrIbhAva thAya che, athavA vyatyaya te temanuM bolavuM jUThuM thAya che. te ja pramANe dho paNa mizrIbhAva mAne che te batAve che gantA ca nAsti kazcid gatayaH SaD bauddha zAsane proktAH gamyate iti gatiH syAt zrutiH kathaM zobhanA buddhiH / / 1 // jyAre keIpaNa janAre nathI, tyAre badhA zAsanamAM chagati kevI rIte kahelI che ? gamana kare te gati evI zruti (kahevata) che to baudhanI kevI zobhana buddhi che? teja pramANe karma nathI paNa phaLa che e pramANe jyAre AtmAkartA nathI mAnatA, tyAre tenI gati kevI rIte thAya? jJAna saMtAna (vAsanA) svIkAravAthI paNa saMtAni (vAsita bAdhavALA) vinA saMvRtimatva (saMkelAI javA ke nAza thavA)thI tathA kSaNanA asthitapaNathI kriyAne abhAva thavAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [183 -~ -~~- ~judI judI gatine saMbhava nathI, pitAnA siddhAMtamAM baddho badhAM karmone abaMdhana rUpe mAne che, vaLI pAMcaso jAtake budhe racelAM mAne che. mAtA pitarauhatvA buddha zarIreca rudhiramutpAdya advadhaMca kRtvA stUpaMbhitvA ca paMcaite Avici narakaM yAnti mAtA pitAne haNanArA ane buddhanA zarIramAM lohI utpanna kare (ghA kare ?) zrAvakane vadha kare ane stUpane bhAgI nAMkhe te te pAMca jaNa AvIci narakamAM jAya che. A pramANe prathama pote potAnA AgamamAM sarva zUnyapaNuM batAvyuM te yukti rahita thaze, vaLI karmanA tathA kattAnA abhAvathI janma bUDhApe maraNa roga zeka uttama madhyama adhamapaNuM vigere bheda na thAya, (chatAM je te narake javAnuM mAne te Aja kathana judAM judAM karmo jone bhegavavAM paDe che te jIvonuM vidyamAnapaNuM tathA karmanuM karavApaNuM batAve che. gAMdharvanagaratulyA mAyAsvapnopapAtaghanasadRzAH // mRgatRSNA nIhArAmbu candrikA lAtacakrasamAH // 3 // gAMdharva nagara (vAdaLAMnA nagaranA dekhAva)nA sarakhA padArtho che. mAyA svapnane dekhAvanA samUhe sarakhA mRgatRSNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] sUyagaDAMga, sUtra bhAga trIje. ' jhAkaLanAM pANI caMdrikA lAtacaka (dArUkhAnuM saLagatAM je caka phare che te) vigere sarakhA padArtho che, vigere asAratA batAvavAthI spaSTa ja mizrabhAva baudhone che, athavA judA judA karmanA vipAka (phaLa) mAnavAthI tenuM vyatyaya (visaMvAda) che, te batAve che. yadi zUnyastava pakSo matpakSanivArakaH kathaM bhavati atha manyase na zUnya stathApi matpakSa evAsau // 9 // jainAcArya zaidhane kahe che, he mitra! tAre zUnya pakSa che, te mArA pakSanuM nivAraNa karanAra kevI rIte thAya? je tuM zUnya na mAne te pachI tAre mAnele pakSa te amAreja siddha thaye, vigere samajavuM, e pramANe upara batAvela nItie mizrIbhAva mAnatA nAstitva kahevA chatAM astitvane ja mAne che, svIkAre che, tema sAMkhya matavALA paNa sarvavyApi AtmA mAnatA hovAthI akiya AtmAne prakRtinA viyegathI mokSanA sadbhAvane mAnatA teo paNa AtmAnA baMdhamAkSane pitAnI vAcAvaDe batAve che, tethI baMdhamokSane sadbhAva mAnavAthI potAnA vacanavaDe AtmAvaDe AtmAne sakriya svIkArI mizrIbhAvane mAne che, e pramANe lakAyatika (nAstika) sarvathA abhAvane mAnI kriyAnA abhAvane mAne che, badho kSaNikapaNuM mAnIne akriya AtmA ja mAne che, ane te pramANe zilyone zIkhavatAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra zrI samavasaraNuM adhyayana. [185 saMmizra bhAvane potAnA vacana vaDe ja banAve che, tema sAMkhya matavALA paNa akiya AtmAne mAnatA tathA baMdhanakSane sadbhAva paNa (visaMvAda) paNa batAvI dIdhA. athavA baudha vigere koIne syAdvAda (keI aMze badalAto) pakSathI prazna pUchatAM te ekAMta mAnavAthI gabharAya che. tyAre uttara ApavAmAM asamartha thAya che, jarA bolavA jAya te mumuI rAMkaDA svare bolanAre bane che, athavA prAkRta zailIthI ane cheda hovAthI A pramANe paramArtha jANa, ke mUMgAthI paNa mUMge thAya che, te batAve che, syAdavAduM vAdie kahela sAdhanapaNe bolavAnuM zIla (anukaraNa kare che, te anuvAdI ane tenAthI ulaTe ananuvAdI che, tene sArA hetuo vaDe tenI kumuktinuM khaMDana thavAthI gabharAyale te mana seve che, ane bolyA vinA sAmenA pakSanuM khaMDana na karI zakavAthI pitAne pakSa batAve che ke amArA pakSa ke amAruM maMtavya A che, tene koI pratipakSa nathI amAro artha avirUddha nathI, bAdhA rahita che, AvuM bele, tethI zuM thAya te kahe che, be pakSa jenA che te dvipakSa, te ane kAMtika pratipakSavALuM che bole che tethI ulaTuM paNa sAthe che. paraspara virUddha che, arthAta virodhI vacana che, e virodhI vacana jainAcArya pUrva kahI batAvyuM che, athavA jenAcArya bIjo artha kare che ke, athavA amAruM darzana maMtavya be pakSavALuM che, karma baMdha cheDavA mATe be pakSa lIdhA che, te pakSane Azraya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. levAthI (cAritranA abhAve) AlokamAM cAra ane paradAra gamana (durAcAra)thI jagat du:kha pAme che, (durAcAra)thI jagata duHkha pAme che, durAcArIone hAtha paga nAka kAna vigere kapAtAM ahIMja (temanA mAnavA pramANe) kula jevI potAnA karmanI viTaMbaNA bhegavavI paDe che, vaLI paralokamAM naraka vigeremAMthI karelA kAryane badalArUpa mAra vigere bhegavavA paDe che, tema bIjA paNa azubhakarmanAM phaLa baMne sthaLe bhegavavA paDe che, mATe jIva tathA jIvanuM jJAna vigere pUrva mAphaka kahevuM jANavuM, te A lekamAM ja A janmamAM ve che, te A bhavamAM ja bhagave che, avijJa upasthita parijJA upasthita IryApatha tathA svapnAMtika karma davA chatAM karma baMdhAtAM nathI, tema te syAdvAdavAdI (jeno) e pUchatAM teo pitAnuM mAneluM kahI batAve che, vaLI syAdvAdInA sAdhananI ukti (kathana)mAM chalAyatana kare arthAta navakaMbala devadattane artha ghaDIkamAM navAkAMbaLAvALe athavA gaNatarInI navakAMbaLavALe kahI Thage athavA ca zabdathI bIjI rIte daSaNAbhAsa karI chaTake, mULa mudo uDAvI de, tathA karma eka pakSI dvIpakSI vigere batAve, athavA cha Ayatane upAdAnA kAraNo te AzravadvAre. kAna vigere pAMca Idri ane chaThuM mana che te karma dvArA kahe che, have sAcA karmabaMdhane uDAvatAM je temaNe yuktio kahI tenuM khaMDana kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [187 ~ ~ ~-~ ~ -~ te evama khaMti abujjhamANA virUvarUvANi akiriyavAI je mAyaittA bahave maNUsA bhamaMti saMsAra mnnovdggN||6|| te cArvAka ke buddha vigere akiyAvAdIo ema kahe che tethI sadbhAvane na jANanArA mithyAtva melarUpI paDadAthI DhaMkAyelA AtmAvALA paramAtmAne mAnavA chatAM judAM judAM zAstrone prarUpe che, jemake dAnena mahAbhogAzca dehinAM suragatizca zIlena bhAvanayA ca vimukti stapasA sarvANi sidhyanti // 1 // manuSya deha dhAraNa karanArane dAna karavAthI bIjA bhavamAM moTA bhego (sukha saMpatti vigere) maLe che, brahmacarya ke sadAcAra pALavAthI devaleka maLe che, nirmaLa bhAvanAthI mekSa maLe che, ane tapa karavAthI badhuM siddha thAya che, (arthAt sarva manavAMchita maLe che.) vaLI pRthvI, pANI, agni, vAyu e cAra bhUte che, te sivAya bIjo koI judo AtmA sukha duHkha bhegavanAra nathI, athavA te cAra bhUte paNa vicAra vinA ramaNIya kahyAM che, paNa kharekhara nathI. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. pra-kevAM che? u--svapnAmAM dekhyA mAphka iMdra jALa mArke mRgatRSNA jala mAphka (AMkhanI kasarathI) e caMdramA dekhAya tevuM vigere jema AbhAsa mAtra che, kharI vastu nathI, vaLI sa kSaNika AtmA vinAnuM che, ane mukti teA zUnyatA che, ane dRSTi AgaLa AvelA padArtho zeSa bhAvanAo che, muktistu zUnyatA dRSTe stadarthAH zeSabhAvanAH vigere judAM judAM zAstro mAnanArA akriya AtmavALA arthAt akriyAvAdI che, upara batAveluM tatva jainetaranu che, tenuM khaMDana karatAM jainAcArya kahe che ke "jee paramArtha ne na jANanArA je maMtavya grahaNa karIne cAle che, tevA ghaNA mANasA anavadagra cheDA rahita (anata) kALa sudhI araTanI ghaDInA nyAye saMsAramAM bhramaNa kare che, teja pramANe leAkAcatika (nAstikA) sarva zUnya mAne temAM kai paNa pramANu nathI, teone ame kahIe chIe ke, tatvAnyupapUtAnIti yuktayabhAve na sidhyati sAsti cetva nastatvaM tatsiddhe sarvamastu sat tatvA che te upadyuta (kudI AvelAM ) che, te yuktinA abhAve siddha thatAM nathI, jo kaheze ke yukti che, te te yukti te amArUM jenAnuM tatva che, ane te tatva siddha thAya teA sarve sat samajavuM,te pratyakSaane ekaluM pramANa nathI,paNa bhUta bhaviSyanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [189 bhAvanAthI pitAnA ni>>dhanathI vyavahAranI asiddhi thaze, tethI sa sa`sArI vyavahAranA uccheda thaze, (AmAM nAstinuM khaMDana evI rIte karyuM ke tamArA mAnelAM bhUtA yuktithI siddha thAya che ke nahi, jo hA kahe teA yuktiyukta eTale AtmAnA jJAnathI siddha karyo tethI AtmA pRthakak siddha thayA; ane jo nA kahe te bhUtA nathI, te peAtAnI meLe peAtAnuM khaMDana thayuM, nA kahe teA nA kahenAra siddha thAya tA paNa AtmA siddha thAya, ema pratyakSa siddha karyo, ane anumAnathI te vyavahArathI pazu siddha thAya A ene Apa te dIkarA pahelAM khApa hatA ane A ene dIkarI eTale Apa pachI dIkarA thayA. dAdA Apa dIkarA. khApa vartamAnamAM dAdA bhUtakALamAM dIkarA bhaviSya kALamAM ema traNenA sabaMdha jANanArA AtmA che, te vyavahAra nAstakane na hAya, ane hAya tA AtmA siddha thaye! kahevAya ) have mekronuM kha'Dana kare che. AtmA ddhone atyaMta kSaNikapaNuM mAnavAthI vastunA abhAva lAgu paDe che, jainAcAya atAve che, je artha kriyA karanAra teja paramArthathI sat (sAcA padArtha) che, temanA mAnele kSaNa krama vaDe artha kriyAne karatA nathI, mAddha kahe ke kare che, teA khIjA kSaNamAM te siddha thavAthI kSaNikatvanI hAni thaI jAya che, tema ane sAthe kare che, tevu bane nahi, ekaja kSaNamAM bhaviSyamAM thavAnuM sAthe thAya, te kAie thayeluM dIThu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. nathI, tema mAnavuM paNa ucita nathI, (dUdha dahIM te prathama kSaNe dUdha hatuM te bIjA kSaNe dahIM thayuM paNa dUdha dahIM sa kaI na dekhe, na mAne, tema te dUdhanuM dahIM thayeluM nAnuM bALaka paNa jANe che, dUdha dahIM dekhAtAM judAM chatAM paNa snigdhapaNuM baMnemAM eka ja che, eTale kSaNikavAda nakAme thaye) vaLI jJAna-jANanArane kSaNika vAda mAnanAra AtmA AdhAra bhUta guNa vinA guNabhUta jJAnane saMkalanA (A enuM che te) pratyaya (khAtarI) saddabhAva na thAya, (Atma vinA jJAna guNa kayAM Take ane koNa kahe ke A pahelA kSaNamAM hato ne bIjA kSaNamAM nAza thaye, je te kahenAra sAce vidyamAna hoya te kSaNavAda uDI gaye) have Dhoe kahela dAnathI mahAbhoga maLe, te jene paNa kaI aMze svIkAre che, ane je sAcuM svIkAreluM hoya teja bAdhA (vidma) karanAra na hoya, NAicco uei Na atthameti, Na caMdimA vaDati hAyatI vA salilA Na saMdaMti Na vaMti vAyA vaMjho NiyatokasiNe huloe||7|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAramuM zrI samavasaraNa adhyayana, [ 191 vaLI zUnyatA batAvavA mATe kahe che, sarva zUnyavAdIe paNa A kriyAvAdI che, badhA najare dekhe che ke sUrya uge che. te ugavAnI kriyAne niSedha kare che, te atAve che, bodhanA mAnavA pramANe saja nasamUhane najare dekhAtA jagatamAM meTA dIvA jevA divasa rAtrInA kAlanA vibhAga atAvanA2 sUrya paNa siddha nahi thAya, tene uDDaya ane asta thavA kyAMthI thAya, vaLI jhaLajhaLatu tejanu maMDaLa dekhAya che te paNa temanI buddhimAM bhUlelI mativALAne jema e caMdra vigere khATA bhAsa thAya tema mRga tRSNA AMjhavAnu pANI che, tema te sAcA sUrya ugatA AthamatA jUThA thAya, vaLI caMdramA zukala pakSamAM vadhe nahi, tema aMdhArIyAmAM rAja rAja thADA thoDA ghaTe nahi, tema tema parvatamAMthI jharaNAnuM pANI jhare nahi, tathA vAyuo haMmezAM vAnArA na vAya, vadhAre zuM kahIe ? A AkhA leAka (jIva samUha vigere) artha zUnya nizra abhAvarUpa te zUnyavAdInA mata pramANe thAya arthAta je kai rRkhAya che, samajAya che, te badhuM mAyAjAla ke svapnA mAphka ke iMdra jAla mAphka dekhAya che, (paNa te koI mAnavAnuM nathI,) have tenuM khaMDana karavA kahe che, jahAhi aMdhe saha jotiNAvi ruvAi No passatti hINa Nette Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 ] sUyagaDAMga sUtra bhAga trI saMtaMpi te eyamakiriyavAI kiriyaM Na passaMti niruddhapannA // 8 // jema adhA janmathI AMdhaLe! ke pachIthI AMdhaLA thayelA rUpa te ghaTa vastra vigere padArthane yetidIvA vigerenA prakAza hAya chatAM te joi zakatA nathI, A pramANe te akriyAvAdIe sAcI vastu ghaTapaTa vigere ane tenA tA upayoga tathA hAlacAla vigere kriyAne dekhatA nathI. pra-kema dekhatA nathI ? u-kAraNa ke jJAnAvaraNu vigere karma thI temanI prajJA jJAna buddhi haNAya gaI che, tethI ja gAvAlaNA vigerethI RtvIta badhA aMdhakArane dUra karanAra kamalavana khaMDane khIlavanAra sUryanA taDakA rAja thAya che, chatAM dekhAto nathI tathA tenI kriyA te dezadeza prakAza ApavA jatA AvatA devadatta vigere manuSyAne khulle khulle dekhAya che, anumAna thAya che, teja pramANe cadramA aMdhArIyA pakSamAM rAja rAja cADA cAr3A kSINa thatAM amAvAsyAe saMpUrNa kSaya thaIne pAche ajavALIyA pakSamAM ekeka kalAke vadhatA saMpUrNa avasthA pAmelA pratyakSa dekhAya che, tathA nadIo cAmAsAmAM jaLanA kallAlathI vyApta thaelI pUra AvelI pahADamAMthI jharatI (vahetI) dekhAya che ane vAyu vAtAM jhADAne bhAgatA kaMpAvatA vigerethI anumAna karAve che, vaLI jainAcArya kahe * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. maraNa adhyayana. [1 che ke tame kahyuM hatuM ke A badhuM mAyA savapana Idra jALa sarakhuM che, te tamAruM kahevuM jUThuM che, kAraNa ke badhuM AbhAra mAnIe te kaI paNa amAyArUpa je satya vastu che, tene paNa abhAva thatAM tamArI mAnelI mAyAne paNa abhAva thAya, ane je kaI vAdI mAyAne batAve, ane jene mAyAne upadeza kare te sarva zUnya mAnatAM kahenAra tathA sAMbhaLanAra baMnene abhAva thavAthI pachI tamArI vyavasthA kevI rIte karazo? vaLI tamAruM mAneluM svama paNa jAgRta avasthAnI apekSAe manAya che, paNuM je jAgRta avasthAne abhAva mAnIe te svamAne paNa abhAva thAya, paNuM tame svabhAvasthA mAne te AMtarArahita joDe lAgu paDatI) jAgRta avasthA avazya svIkAravI paDaze, ane te jAgRta avasthA mAnatAM tamArA mAnela sarvazUnyatAnI hAni thaze, tema svapna paNa abhAvarUpa nathI, kAraNa ke svapnamAM paNa je dekhAya che, te pUrve anubhaveluM vigere dekhAya che, te batAve che. " aNuhUyaviDaciMtiya muyapayaiviyAradevayA' nnuuyaa| samiNassa nimittAI puNNaM pAvaM ca NAbhAvo // // " anubhaveluM dekheluM ciMtaveluM sAMbhaLeluM prakRti vikAra (maMdavADa vigere) devatAe Apela varadAna vigerethI svapna thAya che, paNa tethI puNya pApane abhAva nathI, iMdra jALanI 13 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. vyavasthA paNa bIjI tevuM satya hAya tA thAya che. je tevu bIje satya na hAya tA kAnA vaDe kAnI (iMdrajAla (nakala) tAvaze, e cadra dekhavA te pazu rAtrimAM eka ca'dra hAya teA bIjA ca'dramAnA AbhAsa thAya che, sazUnya hAya teA te che caMdramA na ghaTe, tema kAipaNa vastunA abhAva sarvathA tuccharUpa vidyamAna nathI, sasalAnuM sIMgaDu' kAcAnA vALa AkAzanuM kamaLa vigere atyaMta abhAvavALI vastuo prasiddha chatAM paNa e padanA samAsavALI vastune abhAva che, paNa ekapada vAcakavALI vastunA abhAva nathI, jemake sasaleA paNa che, sIMgaDu paNa che, phakta ahIM sasalAnA mastaka upara uganAra sIMga u: nathI tethI sabaMdha phakta niSedha thayA, paNu vastunA sarva thA niSedha nathI, e pramANe khIje paNu samajavu, tethI vidyamAna evI asti vigere kriyAmAM jenI buddhi rokAi gayela che tevA matavALA akriyAvAdanA Azraya laI beThelA che, paraMtu jemanI buddhi ja nathI thai, tevAja kharAkhara artha samajanArA hAya chaeN, te avadhijJAnI mana:paryAya jJAnI ane kevaLajJAnIe traNa leAkamAM peAlANamAM sarvatra vyApI rahela padArthone hAthamAM rahelA AMkhaLAnA nyAya vaDe dekhe che, (jema ApaNe hAthamAM rahelA AMbaLAne AMkhathI pratyakSa joie tema teo kevaLajJAnIe badhuM Jain Educationa International 2 For Personal and Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ minim *? naLa. bAra zrI samavasaraNa adhyayana. [195 joI zake che, ane te kevaLa jJAnIne kahelA Agema vaDe atIta anAgata padArthone paNa bIjA jANe che.) . vaLI jeo bIjA aSTAMga nimitta jANanAro che. teo nimitta baLathI jIva vigere padArthone bIjA jANe che. saMvaccharaM suviNaM lakkhaNaM. nimitta dehaM ca uppAiyaM aTuMgameyaM bahaveahittA logaMsi jANaMti aNAgatAiM 9 1 saMvatsara te jotiSa 2 svapna phaLa sUcaka che. zarIranA ja lakSa nimitta 5 zarIra 6 utpAtika tathA aSTAMga nimitta zAstra e bhaNIne ghaNuM tiSa jANanArA lekamAM bhaviSya vigere bahue bAbate kahe che TIkAne artha-saMvatsara tiSa TIpaNAnA AdhAre varasa phaLa loko jANe che te, svapna, sArAmAThA svapnanuM phaLa batAvanAra graMtha, lakSaNa te zarIra upara zrIvatsa vigere zubha azubha lakSaNe batAvanAra graMtha, ca zadathI samajavuM ke A lakSaNomAM keTalAMka aMdara hoya che. keTalAMka bAhya dekhAtAM hoya che, nimitta pazupakSI mANasane zabda prazasta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. zakuna vigere, deha zarIramAM te masAtala vigere che te AtpAtika ulkApAta digdAnirbhrAta ( ) bhUmika dharatI pUje che te, aSTAMga nimitta, pUrve kahI gayela pRthvI kaMpe che te, utpAta, svapna, aMtarikSa, aMga, svara,. vyaMjana A pramANe navamA pUrvamAM trIjA cAra vastu prakaraNamAMthI kADhela sukhadu:kha jIvita maraNu lAbhakhoTa vigere sUcavanAra nimitta je bhaNIne bhaviSya (bhUtakALa, vartumAna kALanI deza paradeza) nI vAtA khIjAne kahe che, jenA cA A viSaya samajAvIne anyavAdIne kahe che ke tamArA zUnyavAda vigerenA je upadeza kare che. ke mAne, te apramANIka che, arthAta jUTho che. kei nimittA tahiyA bhavaMti, kesiMci taM vippaDieti NANaM te vijjabhAvaM aNahijjamANA AhaMsu vijjA parimokkhameva 10 keTalAMka nimitto sAcAM hoya che, keTalAka jyeASInA kahelAM jJAna vacanA jUThAM paDe che, tethI te vidyAnA bhAva (tatva) ne na zIkhatAM teo kahe che ke AvAM jUThAM zAonAja ame tyAga karyo che, (bhaNyA karatAM na bhaNyu sArA ke leAkeAne khATuM kahIne na aMge) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [197 DhIkAnA sAra--A pramANe jainone paravAdI kahe che, he badhA ! zrutajJAna jyotiSa paNa jUThThuM paDe che; te atAve che, jemake cADhapUrva bhaNelA paNu cha sthAnamAM (cha vibhAgamAM) paDelA che tevuM jaina zAstra kahe che, teA aSTAMga nimitta bhaNelAmAM bhUla kema na paDe ? vaLI aMgathI judA evA namitta zAstranA 1250 anuSTubha (Tupa) chaMdanA zleAka che, tenI sADAbAra hajAra phlAya pramANa TIkA che, ane tenI paribhASA (vazeSa artha) sADAbAra lAkha zlAka pramANu lakhANa che, vaLI aSTAMga nimitta jANunArAnA paNa paraspara ochA vadhatA pramANathI cha bheda thAya che, temanA khAlavAmAM paNa bheda paDI jAya, sUtramAM 'kei" zabda puMliga che, paNa nimittanu vizeSaNa napu Msaka joie, tenuM kAraNa e che ke kAMtA kavitAne lIdhe che athavA teA prAkRta zailI hAvAne lIdhe che, tethI evA artha levA ke keTalAMka nimitto tathya sAcAM che, keTalAMka nimitteomAM athavA nimitta jANanArAomAM buddhinA sakAcane lIdhe athavA vizeSa kSaya upazamanA abhAve kahelA nimittanA jJAnamAM phera paDe che, Arhata (jaina) AgamAmAM jyAre nimitta kahevAmAM phera paDe che, tyAre bIjA jainetaranA vacanAmAM te zuM kahevuM? AvI rIte nimitta zAstromAM khATApaNuM jANIne te akriyAvAdIe vidyAnA sAcA bhAvane na mAnatAM nimitto ( cetiSa ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. sAcuM nathI ema jANune vidyA na bhaNavI arthAt zrutajJAna na meLavavuM, temAM baTApaNuM che, evuM kahI tene tyAga karAve che, athavA cothA padane artha e kare che ke teo kriyA nathI mAnatA, tethI vidyA bhaNavAthI ja mokSamAne, arthAt jJAnathI saMsAnuM svarUpa jANyuM, eTale tene mekSa thaI gaye, (eTale jarApaNa kaSTa sahevuM temane gamatuM nathI) vaLI koI pratimAM cothuM pada A pramANe che, "nALAmu tti vayaMti paMlA" tene artha kahe che, teo akriyAvAdI ema mAne che ke vidyA bhaNyA vinA ja potAnI meLe lokane athavA A lekanA padArthone ame jANIe chIe, evuM te maMda buddhivALA kahe che, paNa jotiSanI satyatA. nathI mAnatA, vaLI akriyAvAdIe potAnA taraphathI tevAM daSTAMta Ape che ke keIne chIka thAya, te vakhate koI jato hoya, chatAM tenI kArya siddhi thAya che, ane sArA zukana laIne kaI jAya chatAM kAryamAM vina thatuM dekhAya che, ethI nimitta baLathI je jezIo kahe che, te temanuM kahevuM tadana jUThuM che, (A saMbaMdhe dalapatarAma kavine devajJa darpaNa nAmano graMtha che, te jyotiSanA phalAdezane tadana khA batAve che, ane jyotiSanuM kaheluM bhaviSya sAcuM hoya te zuM nukazAna thAya te vistArathI batAvyuM che) jainAcArya uttara Ape che, te badhe! ema nathI, sArI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [19 rIte zrata siddhAMta bhaNIne vicArI samajIne kahe che temAM bheda paDato nathI, je ke jJAnanI vicAraNAmAM che bheda paDe che, te paNa te purUSomAM kSara upazama (vicAraNa zakti) ochI hovAne lIdhe che, pramANa AbhAsa (apramANa)nA viSamavAdathI samyapha pramANamAM viSamavAdanI zaMkA lAvavI agya che. jemake retInA raNanA dezamAM unALAmAM kharA taDakAmAM pANIno dekhAva dekhAya chatAM pANI nathI, evuM joIne keI bheLo mANasa kharA pANInA sthAnamAM vicAra karyA vinA pANI nathI evI zaMkA lAve te DAhyA mANaso pratyakSa pANI dekhIne paNa te bheLA mANasanI vAta mAnaze ke? vaLI jainAcArya kahe che, he badhemathakamAM agni che, evu, siddha karavA keI mazakamAM dhumADe bharIne meTuM bAMdhI koI jagyAe mazaka khullI karatAM dhumADe nIkaLe, chatAM mazakamAM agni siddha na thAya, - paNa tethI satya dhUmADAne niSedha na thAya. kAraNake sArI rIte kAraNe vicArIne kArya karyuM hoya to vAMdho Avato nathI, jyAM vadhe Ave tyAM pramANa karanArane pramAda che, paNa temAM pramANane deSa nathI, eja pramANe sArI rIte vicArIne tiSa kahe, te temAM phaLane bheda nathI paDate, vaLI chIMkanA apazukanamAM paNa kArya siddhi dekhAya, te paNa jatiSane doSa nathI, kAraNake utAvaLathI * * * Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. ke ajANuthI chIMka na mAnanArA kArya karIne Ave te tyAM ema samajavuM ke rastAmAM khIjA zubha zukana maLyA hoya tA kAryasiddha thAya, teja pramANe zubha zukana joIne jatAM paNa pachI nakhanuM nimitta (apazukana) thAya te kArya nA vidyAta thAya, te pramANe mAddha zAsranI vAta che, eka vakhata gAtama budhdhe peAtAnA ziSyAne kahyuM ke ahIM bAra varasanA dukALa paDaze, mATe paradezamAM tame cAlyA jAo, te pramANe ziSyeA cAlI nIkaLyA, pachI tarata gAtama budhdhe pAchA elAvyA ane kahyuM ke tame paradeza na jAe kAraNake ahIM hamaNAMja puNyavAna mahAsatva (bALaka) janamyA tenA prabhAvathI sukALa thaze, AthI ema jANavuM ke prathama nimittamAM zrIjI' maLatAM prathamanA kuLamAM zakA paDe che, tethI bane nimittanuM dhyAna rAkhavuM, paNa tethI yAtiSa khATuM nathI, te evamakkhaMti samicca logaM tahA tahA samaNA mAhaNA ya / sayaM kaDaM NannakaDaM ca dukkhaM AhaMsu vijjAcaraNaM pamokkhaM // 11 // sUtra:--gAthA 11ne aMte uttama sAdhue zrAvake AlAka svarUpane jANIne AvuM kahe che ke peAtAnA karelAM karmA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [201 pite bhegave che, paNa bIjAnA nahi teTalA mATe uttama jJAna meLave ane cAritra pALo ke mokSa maLe. TIkA -ekalI kriyA mAnanAranAM dUSaNe batAve che, teo jJAna vinA phakta ekalI kriyAthI eTale dIkSA laIne kriyA karavI paNa jJAnanI jarUra nathI, teo ema kahe che ke mAtA che pitA che sArA karmanuM phaLa che, te evuM zA mATe kahe che. u. kriyAthI badhuM siddha thAya che, pitAnA abhiprAya pramANe sthAvara jaMgama lokone jANIne be le che ke ame barobara vastu tatvane jANanArA chIe, AvuM jANIne mAne che ke sarva che, paNa nathI evuM kaI nathI, pra. AvuM kema bele che, u. te te prakAre kahe che, jevI jevI kriyA kare che, tevAM tevAM svarga narkanAM phaLa maLe che, AvuM mAnanArA ddhanA sAdhuo ke anya darzanIo athavA brAhmaNa che teo ekalI kiyAthI ja mokSa mAne che, vaLI saMsAramAM je kaMI duHkha sukha te badhuM potAnA AtmAnuM ja kareluM che, paNa bIjA Izvare ke kALe karyuM nathI, AvuM tatva akiyA vAdamAM na ghaTe, akiyAvAdamAM AmAe na karyA chatAM - sukha duHkha bhegavavAno saMbhava thAya che, ethI ema thaze ke karelI mahenatane nAza, ane na karelAnuM phaLa bhogavavuM paDe. A pramANe kriyAvAdIe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. * 202] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. akiyAvAdanuM khaMDana karI kriyAvAdane siddha karyo, tyAM jainAcArya kahe che, AtmAne sukha dukha vigere che, te tamAruM kahevuM sAcuM che, paNa badhuM che ja evuM nakkI na mAne je che evuM ekAMta mAnIe te pachI kayAMya nathI evuM thaI jAya te pachI A lokamAM rahelA badhA vyavahAra uThI jAya. vaLI ekalI kriyAthI jJAna vinA siddhi nahi thAya, kAraNa ke jJAna vinA upAya na samajAya, ane upAya vinA upeya je vAMchIe te na maLe e jANItuM che, kAraNa ke jJAna sahita (samajIne karelI) kiyAja phaLavALI che, dazavaikAlika cothA adhyayanamAM kahyuM che ke paDhamaM nANaM sao dayA, evaM ciTThati svvsNje| annANI kiM kAhI, kiMvA nAhI cheyapAvayaM // 2 // - paheluM jJAna ane pachI dayA (saMyama kiyA) A badhA sAdhu mATe jANavAnuM che ajJAnI sAdhu zuM karaze ? athavA kema jANaze ke A puNya che ke pApa che? e vacanathI kiyA mAphaka jJAnanuM paNa pradhAnapaNuM che, tema ekalA jJAnathI paNa siddhi nathI, kAraNa ke kriyArahita jJAna pAMgaLA mAphaka kAryasiddhi na kare, ema vicArIne jainAcArye A agyAramI gAthAnA cothA padamAM kahyuM ke jJAna caraNa be maLethI mekSa che pra. zuM kahyuM uM. jJAna caraNathI mekSa maLete yAda rAkho) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AranuM zrI samavasaraNa adhyayana. [203 jJAnarahita kriyAthI siddhi na thAya, AMdhaLA jema kArya na karI zake, kriyArahita jJAnathI siddhi na thAya, jema pAMgaLA kArya na kare, AvuM jANIne tIrthaMkara gaNadhara vigeree meAkSa A pramANe kahyo che, ke vidyA-jJAna, ane caraNa te kriyA te ane paNa kAraNapaNe che, je (vigRhvAza AdipaNAthI matvIya acapratyaya)vidyAcaraNavALA meAkSa-te jJAnakriyAvaDe sAdhya che, tevA meAkSane atAve che. TIkAkAra bIjo artha kare che, A samesaraNa eTale matamatAMtarAnA bhedo kANe atAvyA? pUrve kahyuM, ane bhaviSyamAM kaheze, evI zaMkA kAI kare, tene uttara Ape che te A pramANe kahe che, kayAMya paNa askhalita na aTake e madhu jANe te prajJAjJAna, te jemane che, te tI karAvizALa buddhi vALA--te pUrve batAvyA pramANe kharAkhara kahe che, cAda rajI pramANa leAka che, athavA sthAvara jaMgamane samAveza che jemAM, te kevaLa jJAna vaDe hAthamAM AmaLAne jANe tema te leAkasvarUpane jANIne tathAgata te tItha karapaNu ane kevaLajJAnapaNuM tenA prApta thayelA teo kahe che (ane temane AdhAre) zramaNeA-sAdhue, brAhmaNA, zrAvakA evuM kahe che, vaLI trIjo atha kahe che ke leAkeAmAM cAlatI pracalita vAta che, (ke samajIne kare teA meAkSa thAya,) A kahenAra kevA che, te kahe che. tathA tathA te te pramANe kayAMya pATha che. tenA a A che ke jevA vA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. * * * samAdhimArga vyavasthita che, sAthe che, te te kahe che, AvuM kahe che ke, A saMsAramAM rahelA che te asAtAnA - udayanuM duHkha che tenA virUddhanuM zAtAdanIyanuM sukha che, te AtmAnuM pitAnuM kareluM che, paNa kaMI kALa ke Izvare kareluM che, tenuM pramANa batAve che. " sambo puvakayANaM kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesa guNemu ya NimittamittaM paro hoi // 2 // " - badho jIva samUha pUrve karelAM kRtyenuM phala vipAka - sukha duHkha pAme che, bAhaya daSTithI bagADanAra tathA sudhAkaranAra aparAdhI ke lAbhadAyI gaNAya che, chatAM kharI rIte pUrve kahela pitanAM kRtyanuM phaLa che, apajaza ke karsi parane mAthe nimitta mAtra che, (AthI koIne zatrumitra na gaNatAM pitane doSa gaNa AvuM tIrthakara gaNadhare kahe che, ke jJAna cAritra be sAthe maLethI mokSa maLe, paNa jJAnakiyA judI pADe te mokSa na maLe, te kahe che. kriyAM ca sajjJAnaviyoganiSphalA, kriyAvihInoM ca vibodhasampadam nirasyatA klezasamUhazAntaye, tvayA zivAyAlikhiteva patiH || kriyA (cAritra) uttama jJAna vinA nakAmuM che ane ane uttama jJAnanI saMpadA paNa kriyAvinA kaleza samahanI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramu zrI samavasaraNa adhyayana. [205 zAMti mATe nakAmI che, A teM mekSanA mATe na lakhelI paddhati mAphaka che, arthAt te zAsvatI mAnyatA che ke: kiyAjJAna baMne sAthe jaIe,11, (A agyAramI gAthAmAM TIkAkAre bevaDo artha karyo che te jainetarane lAgu pADI. ekAMta kriyA ke jJAnane nirarthaka kahyAM che, ane jenAgamane artha laI siddha karyuM che ke pitAnAM sArAM mAThAM kRtyanuM phaLa bhegavavAnuM che mATe samajIne dIkSA pALo.) te cakkhu logaMsiha NAyagA u magmANusAsaMti hitaM pyaannN| tahA tahA sAsayamAhu loe jaMsI payA mANava! saMpagADhA // 12 // sUtra--kevaLa jJAnarUpa cakSuvALA nAyake saMsArI jIne hitepadeza Ape che ke rAgadveSanI buddhi karaze te A. lekamAM te manuSya ghaNe kALa bhramaNa karaze, kAraNa ke loka zAsvata che. artha -vaLI te tIrthakara gaNadharo vigere atizaya jJAnIo A lokamAM cakSumAphaka cakSuo vALA che, te batAve che, jema cakSu ajavALAmAM potAnI sAme rahelA padArthone barobara dekhe che, ema teo paNa lekAmAM rahelA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206]. sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. padArthone barAbara nihALI prakaTa kare che, temaja A lekamAM nAyaska pradhAna (tu zabda vizeSaNamAM che.) uttama purUSo sahu padezavAthI nAyaka gaNAya che, te kahe che te jJAnAdi. makSa mArgane batAve che, vAraMvAra janme te prajA prANuM samUha teonuM hita sadagati apAve, ane kugati haTAve, te hitane upadeza Ape, vaLI cAda raju pramANe lekamAM athavA dharmAstikAya Adi paMcaastikAya rUpaleka che temAM je je prakAre dravyastaka nayanA abhiprAye je vastu zAsvata che, te temaNe batAvI che, athavA A prANI samUha leka saMsAramAM rahela che temAM jevI rIte zAsvata (kAyama) che te batAve che, jemake mithyAdarzananI vRddhi tema tema zAsvata loka che te batAve che, tIrthakara AhAraka varjIne badhAja jIve karma bAMdhe che, tevuM saMbhave che, temaja mahA AraMbha vigere cAra sthAna (kAraNe)thI narakanuM Ayu jyAM sudhI bAMdhe che, tyAM sudhI saMsArano ucheda na thAya, athavA jema jema rAgadveSa vigerenI vRddhi thAya, tema tema jIvanI apekSAe saMsAra zAsvata (cAlu) rahe ema kahe che, jema jema karmanA upacayanI mAtrA (pramANa) vadhe tema tema saMsAranI vRddhi jANavI, athavA duSTa mana vAcA ke kAyAnI ceSTAomAM vadhAro thAya, tema saMsAranI vRddhi jANavI, teja saMsArano cAlu vadhAre che, A saMsAramAM prajA te jIvo, he mAnava kAraNa ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [107 : - I : E bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana mANasaja pAye upadezane cagya che, sArI rIte noMrakItiryaMca manuSya deva e cAra bhede pragADha te khuba saMsAranI vRddhi che, have TuMkANamAM jenA bhedo batAve che.' je rakkhasA vA jamaloiyA vA, - va murA paDyA jayA AgAsagAmI ya puDhosiyA je puNo puNo vippariyAsuveti // 13 // sa. artha-je rAkSase paramAdhImIe deva gaMdharva pRthvIkAya vigere tathA AkAzagAmI tathA pRthvI upara cAlanArA jIvo che, te badhA karelA kAma bhogavatA navAM navAM rUpa laI bhramaNa kare che. TIkA --vyaMtara jAtinA je kaMI bhede che, temAM rAkSasa jAti levAthI badhA bhavanapati devonI jAti levI, tathA sure te sidharma devaloka vigerenA vaimAnika devAnI jAti jANavI, (ca zabdathI, jotiSInA deve sUrya caMdra vigere jANavA) tathA gAMdharva te vidyAdhare athavA koI vyaMtara devanI judI jAti jANavI, te bheda judo levAthI mukhya jAti hevI joIe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIne. kAya zabdathI pRthvIkAyavigere chae levA, have bIjI rIte nA bheda batAve che, je AkAzagAmI jemAM uDavAnI zaktivALA cAre prakAranA deva vidyAdharo pakSI vAyu ane jhINuM uDatAM jatuo che, tathA pRthvI AzrI pRthvI pAchuM agni vAyu vanaspati be idri traNa iMdrI cAraidrI jIvo che, te badhA potAnAM karelA karmonA AdhAre judA judA rUpe araTanI pANInI ghaDIo bharAya ThalavAya tema A jIve bhramaNa kare che. jamAhu ohaM salilaM apAragaM jANAhiNaM bhavagahaNaMdumokkhaM naMti visanA visaryanAhiM . duhao'viloyaM aNusaMcaraMti // 14 // sU. artha-A janma maraNanA bhava gahananA oghamAM samudranA agAdha jalamAM jema taravAnuM jevuM muzkela che, tema A dukhathI chuTavuM muzkela che, je saMsAramAM viSayavAsanAvALI aMganA (strI)enA rasamAM khuMcelA baMne prakAranA lekamAM trasa sthAvararUpe bhame che. TIkAne artha_A egha saMsAra sAgararUpa che te tIrthakara gaNadhara vigere tenuM svarUpa jANanArA kahe che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAramu' zrI samavasaraNa adhyayana. [29 svayaM bhuramaNusamudra mAphka apAra che, je samudranuM ghaNuM pANI jalacara ke sthaLacara prANIthI na ALa gAya, tema A saMsArasAgara pazu samyagdarzana sivAya na ALa gAya, te tuM jANu, bhavagahana 84 lAkha yoni pramANa che, jemAM sakhyAtA asaMkhyAtA ane anaMtA jIvA te pramANe Asusthiti bhAgavI mahAdu:khathI (keAI bhavya jIva) chuTe che, e astivAdI kriyA mAnanAra Astikane chuTavuM muzkela che, tA nAstikanuM zu' kahevuM ? vaLI te bhavagahana sa'sArane batAve che ke A saMsAramAM sAvadyakarma karanArA kumArgamAM paDelA juThTho mata pakaDI beThelA kheda pAmelA pAMca iMdriye viSaya pradhAna evI strImAM rakata khanelA athavA viSaya strI (vezyA rUpALI strI) ne vaza paDelA badhA sAmayikAdi dharmakriyAmAM pAchA haThe che, te viSaya srIrUpa kAdavamAM selA AkAza Azrita ke pRthvI Azrita leAkamAM athavA sthAvara jaMgama e prakAranA jIva samUhamAM bhaTake che, athavA sAdhu veSa dhArIne (caritra pUruM na pALavAthI tathA saMsAra na cheDI temAM racyA pacyA rahevAthI athavA rAgadveSa vaDe caiAda rAjaleAkamAM bhame che. na kammuNA kamma khaveMti bAlA, vAhIM, akammuNA kamma khaveMti khaveMti dhIrA medhAviNo lobha mayAvatItA saMtosiNo no pakareMti pAvaM // 15 // Gu Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210]. - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. vvvvvvvvvv - sU. artha--azubha kArya karavAthI mUrkha mANaso pApa kSaya karI zaktA nathI, paNa azubha karma tyAga karavAthI dhIra purU pApa khapAve che, vaLI buddhimAna purUSo lobhathI. dUra rahe che, ane saMtoSI thaI pApa karatA nathI. TakAne artha-vaLI jainAcArya kahe che ke te vAdIo asat samavasaraNa (kadAca)ne Azrita mithyAtva vigere dethI hArelA sAvadya nirava bhedane na jANanArA chatAM karmakSaya karavA ubhA thayelA avivekapaNAthI sAvadha karma ja kare che, te sAvadya karmathI pitAnAM pApo kSaya karatA nathI, ajJAnapaNathI teo bALaka jevA che. have karma kema khape te kahe che. akarma te AzravanirAdha vaDe saMpUrNa nirmaLa avasthA zailezI karaNamAM jarAe jarA karma apAve che, te vIra purUSe mahA satvavALA uttama vaidyo jema roga maTADe che tema A karmane haNe che, medhA-buddhi-te nirmaLa buddhivALA medhAvI hita ahatane jANanArA ane te pramANe hita leI ahita cheDI lebhamaya-parigrahane ja cheDanArA arthAta vItarAga dazA pAmelA saMtoSIo jema tema nabhAvI cAritra pALe te avItarAga hoya chatAM paNa karma khapAvanArA che. athavA jeo lAbha cheDe che te ja saMteSIo hoya te evA uttama sAdhu bhagavaMte asad anuSThAnathI thanArAM akRtya -pApa rUpa karmane grahaNa na kare, kaI pratimAM e Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvvv5 bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [211 pATha che ke ma mAhitI tene artha kahe che. lebha. ane bhaya athavA lebhathI thatA bhayane ulaMghI saMtoSI banelA che. (ahIM punarakata doSanI zaMkA na lAvavI) te kahe che lebhAtItapathI pratiSedha aMza batAvyuM ane saMteSa zabdathI vidhi aMza batAvya, athavA lebhAtIta1NAthI badhA lebhane abhAva le, saMtoSI zabdathI vIta rAga dazA na hoya to paNa utkaTa lebha na hAya, A pramANe lobhane abhAva batAvI bIjA kaSAyathI lebhanuM mukhyapaNuM batAve che, ke jeo lebha choDe te avazya pApa na kare (temane pachI pApanI jarUra rahetI nathI.) te tIya uppanna maNAgayAI logassa jANaMti tahA gayAI NetAroM annesi aNannaNeyA budhdhA hu te aMtakaDA bhavaMti // 16 // sU. artha-jeo pUrve kahelA kevaLa jJAnI vItarAga ke zrata kevaLI che teo A lokanA badhA jInA traNe kALanAM kRtyo tathA sukhadu:khane sAcA svarUpamAM jANe che teo bIjAnA netAo che. paNa tIrthakaro pratyeka buddho pite pitAnI meLe baMdha pAme che tethI temane netA bIjo keI nathI, teo karmane aMta karI mekSamAM jAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212] chesUyagaDAMga sUtra bhAga trI, TIkAne artha-jemaNe lebha mUke te kevA thAya chete kahe che. vItarAgo athavA alpa kaSAyavALA paMcAsti kAyama leka athavA prANalake pUrva kALamAM lIdhelA janmamAM je kRtya karyA hoya, vartamAnamAM karatAM hoya, ke bhaviSyamAM thaze, te badhAM sukhe duHkha jevAM che tevAM ja te jJAnIo jANe che, paNa virbhAgajJAnI mAphaka viparIta jANatA nathI, te saMbaMdhI vilaMga jJAnIne sUtrAgamane pATha batAve che. ' he bhagavad anagAra (sAdhu) mAyI mithyASTi rAjagRha nagaramAM rahelo vArasI nagarImAM rahela rUpe (vastu) ne jANe dekhe? u-virbhAgajJAnI hovAthI te dekhe paNa DuM pheraphAravALuM dekhe, paraMtu uttama sAdhuo jeo bhUtabhaviSya vartamAna jANanArA che, te kevaLajJAnIo athavA cAda pUrvadhArI pakSa jJAnIo saMsAramAM rahelA bIjA bhavya jIne maikSa tarapha laI janArA netAo che, athavA sadupadeza tarapha laI jAya, kAraNa ke jeo svayaMbhuddha che, te bIjAnA doravyA vinA potAnI meLe bedha pAmI mekSamAM jAya che, te ananya che, teo hita ahita potAnI meLe samajI ahitane choDIne hitane sAdhe che, teo tIrthakara gaNadhara vigere buddha che, huM zabda gAthAmAM "ane nA artha mAM che athavA vizeSaNanA arthamAM che, te pUrve kahela che) vaLI teo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMtu zrI samavasaraNa adhyayana. [213 bhavanA aMta karanAra che athavA karmanA aMta karanArA che, jyAM sudhI tevA jIvA meAkSamAM na jAya, tyAM sudhI te pApa na kare, te batAve che. te va kuvvaMti Na kAravaMti bhUtAhi saMkAi durguchamANA; sayA jatA vippaNamaMti dhIrA, vighnatti(gAya)vIrAya tiisU.27 sU. a.pUrva kahelA uttama sAdhue pApa na kare, na karAve, tema jIvahiMsAthI DarelA hovAthI bIjA hiMsA karanAranI praza`sA paNa na kare, pote saMyamane utsAhathI pAle tethI dhIra che ane upasarga pariSahathI na kaTALe mATe vIra che. TI. a.te pratyakSajJAnI ke parAkSajJAnIe tatvane jANunArA sAvadya anuSThAnane jIvAnI hatyA thavAnA DarathI tathA pApane dhikkAranArA hAvAthI peAte na kare, na karAve pApa karanArane anume de nahi; te pramANe jUThThuM' na mele; na khAlAve tema jUThThuM' khelanArane prazase nahi, A pramANe cArI maithuna sevana parigraDu e traNa pApa na kare na karAve tema karanArane prazase nahi, te haMmezAM sa'yata che,ane pApa anuSThAnathI dUra rahelA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214] :: sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. nirmaLa saMyamanI kriyA utsAhathI kare che, te dhIrapurUSe che, vaLI keTalAka sAruM khoTuM vicArI samajIne je jinezvare kahyuM che te sAcuM che, evo nizcaya karI duHkha sahIne karmo kApe te vIra purUSo che, athavA parIsaha upasarga rUpa zatrusenAne jItavAthI vIra che, athavA bIjI pratimAM vipatti vIrANa mati je pATha che tene artha kahe che. keTalAka gurU (bahALa) kama alpa satvavALA vijJapti-jJAna-tenAthI ja vIra balavA mAtra zUra paNa karaNamAM zUrA heya na temane mekSa prApta kiyA vinA na thAya te kahe che. zAstro bhaNIne mUrakha bane che, vidvAna khare te kare ja sAce parakhe regAdi badhuM vaida sAce, davA vinA jANa hare na re Dahare ya pANe vuDeya pANe te Attao pAsai savvaloe uvvehatI logamiNaM mahaMta buddhe 'pamattesu parivvaejjA ||suu.18|| sUtra artha-nAnA moTA ja che, temane A lokamAM pitAnA jIva samAna vahAlA gaNe, ane duHkha na de, ane A jIva lekane anaMta mAne, ane potAne anaMta kALa saMsrAramAM bhramaNa na thAya, mATe apramAdI banI pramAdamAM na lapaTAtAM vicare, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [215 * TI. artha. pra-bhUte kyAM che ke jene duHkha thavAnI bIkathI sAdhuo AraMbha karatAM Dare che? u-je DaharA-kaMthuA vigere jhINuM jatuo athavA AMkhathI na dekhAya tevA sUkSma badhA jhINA nAnA cha tathA vRddha. moTA ke bAdara te AMkhathI dekhAya, tevA badhA jIvone potAnA AtmA samAna mAne ane jANe che ke dareka jIva je kharekhara meTo thAya te caudarAja lekamAM pite ekaleja mAya, mATe mArA barAbara kuMthuAno paNa jIva che, athavA jema mane du:kha gamatuM nathI, tema badhA jene duHkha gamatuM nathI, te Agama pramANa batAve che, he bhagavana ! pRthvI kAyane jIva duHkhathI pIDAyala kevI vede? (jevI rIte ApaNe dInatAthI bhegavIe tema te paNa bhagave, vigere sUtranA AlAvAthI keIpaNa jIvane AkramaNa na karavuM saMgho na kare, AvuM samajIne je cAle te dekhato che, vaLI A lokane mahAnta jANe che, kAraNake te jIva nikAmAM sUkSma bAdara bhedethI bharela che athavA te jIva samUhathI anAdi anaMta kALa vyApta che, mATe leka mahAnta che. vaLI badhA bhavyane samUha paNa badhA kALa vaDe paNa mokSamAM javAne nathI, arthAt jema kALane aMta nathI tema jIne paNa aMta nathI, je ke dravyanI apekSAe cha dravya hovAthI tene aMta che, tema cauda rAja pramANa kSetra hevAthI maryAdA vALe loka che, chatAM paNa kALa ane bhAvathI anAdi anaMta hovAthI ane dareka dravyanA paryAye anaMtA hovAthI mahAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216] . sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo leka che ema kahe che, A pramANe lekanuM svarUpa yathArtha jANanAre buddha tatvajJa mahAtmA purUSa sarva chAnAM raheThANane azAsvatAM jANune A vizvAsa ghAtaka saMsAramAM sukhane leza paNa nathI, evuM mAnIne apramAdI uttama sAdhunA sahavAsamAM rahI nirmaLa saMyama pALe athavA pote paMDita banI pramAdI te sukha vilAsI grasthamAM na lapaTAtAM saMyama anuSThAnamAM sAvaceta rahe, je Ayao parao vAvi Na'cA - alamappaNo hoti alaM paresi taM joibhUtaM ca sayAvasejjA je pAu kujjA aNu vItidhammaM ||suu.19|| sU. artha-je pitAnI meLe jANe, ke pArakA pAse jANe, jANIne jJAnacAritra meLavIne pite tare, ane bIjAne tAravAmAM samartha thAya, je gurUthI pite bodha pAme te gurUne jyoti prakAzaka mAnIne hamezAM temanI sevAmAM rahe, pachI te samajIne yathAyogya dharmopadeza kare. TI. artha-je sAdhu pite sarvajJa hoya te bharata mahArAjA ke marUdevI mAphaka bIjAnA bedha vinA pitAnI meLe kevaLajJAna pAmI potAnI meLe pitAnuM tathA badhA ja traNe lokamAM rahyA che, ke bIjA padArtho che, te badhAnuM jJAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ innamm . . . - , , , , bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [217 dharAve che, te leka svarUpa jANe che, athavA bIjA te gaNadhara vigere parathI te tIrthakara ke bIjA pAsethI jIva vigere padArthone jANIne (bIjA jInA hita mATe temane upadeza Ape che, te sAdhu sArA mAThAne jANa hoya te pitAnA AtmAne tAravA samartha thAya che, arthAt AtmAne saMsAra kUvAthI bAra kADhavA samartha hoya che, te ja pramANe -bIjA jIne paNa sadupadeza ApIne tAravA yogya che, tevA baMne prakAranA svayaMbuddha tIrthakara vigere sarvane athavA parathI bodha pAmanAra gaNadhara vigere ti samAna padArthonuM svarUpa batAve che, tethI temane caMdra sUrya ke dIvA mAphaka mAnIne AtmAnuM hita Icchato saMsAra duHkhathI udvega pAmelo (dharma samajavAthI) potAne kRtArtha mAnato hamezAM gurU AjJAthI temanA caraNanuM sevana karI AkhI jIMdagI sudhI temanI pAse vase te kahe che, nANassa hoi bhAgI thirayarao daMsaNe caritte ya.. ghannA AvakahAe guru kulavAsaM Na muMcaMti // 1 // jeo gurU kulavAsa nathI mukatA, teo AkhI jIMdagI sudhI dhanyavAdane gya che, teo jJAnanA bhAgIyA thAya che, meLave che) tathA dharmazraddhAmAM tathA cAritramAM sArI rIte sthira thAya che, gurU kulavAsamAM kevA sAdhu rahe che, te batAve che, jeo karmanuM svarUpa samajIne manuSya deDa AryakSetra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo, ucca jAti vigere sArA dharmanI prAptinAM kAraNeA ke sAra dharma zruta cAritra e bhedavALA ke kSAMti vigere daza prakAraneA yatidharma athavA zrAvaka dharma pAmI vicArIne jANIne te dharmanA paDilehaNA vihAra bhaNavuM ke zrAvaka dharmanAM sAmAyika pratikramaNa pASadha pUjA vigere kRtyA karIne khIjAnA AgaLa te dharma svarUpa batAve, tevA uttama sAdhue ke zrAvake devagurUnI AjJA jIMdagI sudhI pALe, athavA ceAti jevA jJAnI AcArya ne rAja seve teo AgamanuM svarUpa jANelA dharma samajIne paMcAstikAyavALA leAkane ke cauda rAja pramANu leka svarUpane khIjA AgaLa kahI batAve. attANa jo jANati joya loga gaI ca jo jANai NAgaI ca jo sAsayaM jANa asAsayaM ca jAti ca maraNaM ca jaNovavAyaM // sU. 20 // je AtmAne jANe je leAka svarUpane jANe, je zAzrvata meAkSane jANe. je azAzvata saMsArane jANe, je janmane jANe, maraNane jANe, je upapAta tathA cyavanane jANe. TI. avaLI khIjI' kahe che, ke je peAtAnA AtmAne maraNu pachI bIjA bhavamAM janArA khAhya zarIrathI judo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [219 sukha du:kha bhegavanAre jANe che, vaLI jeNe jevA svarUpe AtmA che, tevA rUpe potAne jANe che, teNe ja A badhe loka pravRttirUpa nivRttirUpa jANe che, vaLI teja AtmAne oLakhanAre A jIva ajIva vigere kiyAvAda mAne che, ane bIjAne te bedha devAne gya che, vaLI je vaizAkha sthAnamAM keDe be hAtha daI ubhelA purUSa mAphaka leka tathA anaMta AkAzAstikAyavALA alokane jANe che, tathA jIvA kyAMthI AvyA arthAt nArakInA ke tIrthaMca manuSya ke devamAMthI : kyA karmathI tevI avasthA kevI rIte prApta kare che, tathA anAgamana kayA sthAnathI thAya che tathA tenA sthAnamAM kayA upAyothI javAya te samyam darzana jJAna cAritrarUpa mArgane je jANe ane anAgati te siddhi saMpUrNa karmane nAza athavA lekAro rahelA AkAza sthAnane jANavI, tathA zAzvata sarva vastu samUha dravyAstika nayanI apekSAe nitya che, paryAya nayanI apekSAe pratyeka kSaNe badalAvAthI anitya che, baMne guNe sAthe levAthI nityAnitya svarUpe badhI vastu che, tevuM je jANe che, tevuM jenAgama kahe che, jemake nArakInA jIve dravyArthika nayanI apekSAe nitya ane bhAva (paryAya)nI apekSAe azAzvata che A pramANe tIrthaMca vigere paNa jANavA, athavA nivANanI apekSAe jIva zAzvata ane saMsAranI apekSAe jIva azAzvata che kAraNa ke saMsAramAM rahelA che karmAnusAre sarvatra bhramaNa kare che, tathA jAti te naraka deva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. tIrthaMca manuSyanI utpatti, ane maraNa te Ayu pUruM thAya te, tathA janme te ja, teonA upapAtane jANe, A upapAta nAraka devalokamAM thAya che. ahiM janmanI vicAraNAmAM jIvanuM utpatti sthAna ni kahI che, te eni sacitta acitta mizra zItauSNa mizra saMvRta vivRta mizra A pramANe leninA 27 vede che,maraNa te tIrthaMca ane manuSyane che, ane jyotiSa vaimAnikanuM cavana thAya che, bhavanapati vyaMtara nArakInuM udavartana thAya che, aho'vi sattANa viuTTaNaM ca - jo AsavaM jANati saMvaraM ca dukkhaM ca jo jANati nijaraM ca so bhAsiu marihai kiriyavAdaM sU. 21 sUtra-je jIvanI vikuTTanA te pIDAone jANe che, ane Azrava saMvarane jANe che, je duHkha tathA nijerAne jANe che, te mANasaja kiyAvAdane bolavA gya che. TI. a-jIvo potAnAM karelAM karmanAM duHkhanAM phaLanI vividha kuTTanA eTale naraka vigeremAM janma jarA maraNa rega zekanI pIDAo. ane tenAthI bacavAnA upAyane je jANe che, tene paramArtha e che ke sarvArtha siddha vimA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNuM adhyayana. nathI nIce sAtamI nArakI sudhI badhA ja karma dhArI che, temAM saithI vadhAre baheLakamI jIve che te sauthI nIce apratiSThAna nAmanA narakanA pAthaDAmAM jAya che, evuM je jANe, (tyAM sauthI vadhAre du:kha che) Azrava-ATha prakAranAM karmo jenAthI Ave te Azrava te jIvahiMsA rUpa che, athavA rAgadveSa rUpa che, athavA mithyAtva vigere che, tene jANe, tathA saMvara-Azrava aTakAva-te TheTha saMpUrNa yoga nidhinA svabhAva vALuM caudame guNa sthAne che, tene jANe, vaLI puNya pApane jANe, tathA azAtAvedanI rUpa dukhane tathA tenA kAraNane jANe, tathA zAtA vedanIyarUpa sukhane tathA tenA kAraNane jANe, tene paramArtha A che ke je karmabaMdhanA hetuone tathA tenA viparyAsa hetuone barAbara jANe, te saMbaMdhI A leka che, yathA prakArA yAvanta saMsArAveza hetavaH . tAvanta stadviparyAsA nirvANA vezahetavaH . jevI rIte jeTalA saMsAra bhramaNa heta tevI rIte teTalA mokSagamana saMketa A badhuM jANe teja mANasa paramArthathI bolavAne yogya che, pra-zuM bolavAne? ukriyAvAda, arthAt jIva che, puNya che pApa che te pUrve karelAM kamanuM phaLa che, te mata batAve te kahe che, jIva ajIva Azrava saMvara baMdha puNya pApa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222] . sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. nirjarA mekSa A nava padArtho be kalAka su. gAthA 20-21mAM batAvyA, temAM je AtmAne jANe. tethI te jANanAra jIvarUpe che, loka-zabdathI ajIva jANavuM, tathA gatiAgati zAzvata azAzvata svabhAva batAvya, Azrava tathA saMvara te khullA be zabdothI lIdhA che, duHkha zabdathI baMdha puNya pApa lIdhAM, kAraNa ke dukha vinA puNya pApane baMdha na thAya, nirjarA zabda vaDe nirjarA padArtha lIdhe, tenuM phala mekSa che, mATe nirjarA sAthe mekSa zabda samajI levAnuM che, e pramANe pUrve kahelA jIvathI mokSa sudhI nava padArtho che, te nava padArthonA svIkArathI ati vigere kiyAvAda svIkAryo che, je koI vidvAna A nava padArthone jANe, svIkAre te paramArthathI kriyAvAdane jANe mAne che, ema gaNAya. prabIjA matamAM kahela parijJAnathI samyagavAdapaNuM kema svIkAratA nathI? u-temAM kahelA vicAre joIe tevA yuktivALA lAgatA nathI, tenuM daSTAMta batAve che, niyAyika darzanamAM pramANu prameya saMzaya prayajana daSTAMta siddhAnta avayava tarka nirNayavAda jalpa vitaMDAhatvAbhAsa chala jAtinigrahasthAna evA seLa padArtho batAvyA che. tenI vyAkhyA A pramANe kahe che, (1) pramANa heya upAdeya nivRtti pravRtti rUpapaNe jenuM eALakhANa jenAvaDe jJAna-bedha karIe te pramANunA cAra bheda che, pratyakSa anumAna upamAna-zAda (Agama) temAM indriyenI najIka je padArtho hoya, te saMbaMdhI je jJAna thAya, tevya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [rara3 padeza (upacAra) vinAnuM temaja ni:zakti ane nizcaya kareluM te pratyakSa pramANa jANavuM, te ahIM ApaNe idrI ane padArtha baMne saMbaMdhamAM Ave, ane tenAthI ja utpanna thAya, te abhivyakta (khulluM) jJAna nathI, te sukhAdika paNa nathI, avyapadeza eTale vyapadezavALuM mAnatAM zabdarUpa thAya, avyabhicArI-te jema (AMkhanI kasarathI) be caMdramA dekhe, te khoTuM che, vyavasAya Atmaka te nizcaya kareluM (aMdhArAmAM paDachAyAne bhUta mAnI te Dare, ke laTakatA doraDAne sApa mAne te beThuM che) A pramANe niyAyikanuM pratyakSa pramANa che, jenAcArya tenuM khaMDana karI bhUla batAve che, ke A pratyakSatA agya che, juo-jyAM (jJAna svarUpa AtmA padArthanA grahaNa pratye sAkSAt jANe dekhe te pratyakSa che, ane te pratyakSamAM avadhijJAna mana:paryAya tathA kevaLajJAna che, tamAruM indriyothI anubhavAtuM jJAna te AtmAnuM sAdhana idvirUpa upAdhi vaDe jaNAtuM hovAthI anumAna pramANa mAphaka pakSa che, upacArathI bhale pratyakSa kahe, paNa upacAra tatva ciMtAmAM kAma lAgatuM nathI, anumAna paNa prathamathI, pachIthI, ane sAmAnyathI dekheluM ema traNa prakAre che, (1) kAraNathI kAryanuM anumAna, te pUrva mAphaka (sAre varasAda joIne keI kahe ke varasa pAkI cUkayuM, dANA varase che, varase maghA te dhAnyanA thAya Dhaga.) kAryathI kAraNanuM anumAna te zeSavat (pachavADe paDI rahela Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo vastu dekhIne pUrvanuM anumAna thAya jemake zIkhaMDa dekhIne dahIMnuM anumAna thAya, sAmAnyathI joyeluM te eka AMbAne mahera AvelAM joIne anumAna thAya ke jagatamAM vasaMta Rtu AvI ane AMbA phanyA athavA devadattane cAlate joIne eka sthAnathI bIje sthAne pahoMcatAM dekhIne sUryane pUrvamAthI pazcimamAM jatAM joIne anumAna karAya ke sUrya paNa cAle che, temAM paNa te sivAya bIjI rIte na bane, te gamikA ( ) vinA kAraNanuM kArya pratye vyabhicAra (zaMkita) thAya, jemAM gamikA hoya tyAM kArya kAraNa vigere sivAya paNa gamya gamaka bhAva je che, jemake zakaTa (mRgasara) nakSatranA udayanuM bhaviSya kRtikA nakSatra ugeluM dekhIne kaI paNa kahI zake, te kahe che. jyAM bIjI rIte je utpanna na thAya tyAM kArya kAraNa kantu e traNe pUchavAnI zI jarUra che? athavA cAM bIjI rIte utpanna na thAya, evuM nathI, arthAta bIjI rIte thAya to pachI kArya kAraNa kartAnI zI jarUra che ? have pharI jainAcArya kahe che, ke tamAruM mAneluM pratyakSa apramANa che, te anumAna paNa tenA AdhAre hovAthI apramANa che, jema gAyane gavaya, vaLI jyAM saMjJA ane saMjJIne saMbaMdhane svIkArAya thAya tyAM upamAna thAya (u mA upamAna eka ja che) ahIM upamAnamAM paNa te sivAya bIjI rIte na thAya, evI siddhimAM anumAnanA lakSaNapaNuthI temAM samAI javAthI upamAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvv ~~~~ ~ bAraNuM A samavasaraNa adhyayana. pramANuM anumAnathI juduM nathI, have je tame kaho ke anupapatti nathI, arthAt juduM thAya che, evuM kahezo te tamArA kahevAmAM vyabhicAra (zaMkarU5) hovAthI upamAnanI apramA tA thaze, vaLI tame Agama pramANe kahe che, te paNa badhAM Agama vacane pramANabhUta nathI pratyAre kevI rIte che?..u-je. pramANika purUSe che, te kevaLI prabhunAM kahelAM vacane ja pramANabhUta che, ane jinezvara deva sivAya bIjA matAMtaramAM ApaNuM yuktithI ghaTatuM nathI, e ame bIjI jagyAe batAvyuM che, vaLI A badhuM pramANa AtmAnuM jJAna (samajaNa) che, ane AtmAne jJAnaguNa AtmAthI judA padArthapaNe svIkAro egya nathI, chatAM je tame jJAna guNa judo mAnaze te rUparasa vigere guNene paNa judA padArtha mAnavA paDaze. have prameya saMbaMdhI kahe che. prameya grahaNa karavAthI idrinA padArtharUpe temane paNa Azraya lIdho jainAcArya prameya saMbaMdhI kahe che ke tame Azraya lIdhA chatAM paNa te yuktithI siddha thaze nahi. te batAve che. dravya sivAya te prameya guNe rahI zaktA nathI, ane dravya lIdhuM te vakhate tenA guNe aMdara AvI gayA, tyAre judA levAthI zuM lAbha ? prameyamAM kahyuM keNuM che te kahe che, AtmA zarIra iMdriya artha buddhimAna pravRtti doSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6] . - sUyagaDA bhAmAM ne pratye bhAva phala dukha apa varga ema che, temAM AtmA pite badhAne dekhanArA bhegavanAro che, ane te IcchAdveSa prayatna sukhaduHkha jJAna anumeya che, jenAcArya kahe che ke ame te AtmAne jIva padArtha paNe grahaNa karyo che, zarIra te tenuM rahevA bhegavavAnuM ghara che, tema pAMca indriya paNuM bhega Ayatana (sAdhano) che, ane jogavavA gya idricone mATe badhA padArtho che, e badhAM zarIra vigerene ame ajIva tarIke lIdhAM che, buddhi upaga e jJAnane eka bhAga che, tene jIva zabda levAthI temAM samAveza thaI ga, badhA viSayamAM aMta:karaNamAM badhuM sAthe jJAna utpanna thAya, evA cinhavALuM mana che temAM dravya mana (adazya idri) te dravyarUpe pudagalanuM baneluM hovAthI ajIvamAM lIdhuM ane bhAva mana AtmAnA 'zAna khuNarUpe hovAthI jIvamAM lIdhuM, AtmAne sukha duHkha bheLavavAmAM pravartane te pravRtti che, paNa te judA padArtha tarIke gaNavI ucita nathI, te kahe che, pravRtti te AtmAnI IcchA che, te AtmAne ja guNa che, kAraNa ke AtmAnA abhiprAyapaNe jJAnane eka aMza pravRtti che, AtmAne dUSita kare te doSa che, te batAve che, A AtmAne A zarIra apUrva nathI, kAraNa ke AvuM zarIra anAdithI tenI sAthe che, tema chelluM paNa nathI, kAraNa ke janma maraNathI paraMparA anaMtI che, Ama zarIramAM apUrva ke atapaNe je AtmAne adhyayavasAya (vicAra) thI prabhA Aza che, tevI che. A vicAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [227 . mamminimum manniningnaninirse te doSa che, athavA rAgadveSa moha vigere deSa che, A doSa paNa jIva (sAthe karma sabaMdhI) abhiprAya paNe che tethI jIvamAM samAI jAya mATe jude na kahe, pratyabhAva-paralekane sadbhAva (satyatA) A paNa sAdhanavALe jIva ajIva paNe lIdhe che, phala paNa sukha duHkhanuM bheLavavArUpa che, te paNa jIvaguNanI aMdara samAya che, paNuM juduM nathI, du:kha te paNa judI judI pIDArUpa che, te phaLathI juduM nathI, mokSa janma maraNanA prabaMdhanA uchedanarUpe sarva duHkha (sukha)thI mukti je mokSa che, te ame paNa lIdho che, A zuM che? e anizcita pratyaya (jyAM khAtrI na thAya) te saMzaya te nirNaya (ocho nirNaya) mAphaka AtmAne guNa ja che, jene udezIne udyama kare te projana (matalaba) te paNa IcchA aMza hovAthI AtmAne guNa ja che. - jyAM avipratipatti (khAtrI) karavA mATe je viSaya kahIe te daSTAna che, A paNa jIva ane ajIva vaccenuM aMtara che, paNa teTalA mATe tethI judA padArthanI kalpanA karavI yukta nathI, kAraNa ke pachI padArthanI saMkhyAM hada oLaMgI jaze, eka avayava grahaNa karavAthI tenA pachI bhAga vAraMvAra grahaNa kare paDaze, tethI jude padArtha na gaNa.). - siddhAnta - cAra prakAra che. (1) badhA matavALAone mAnanIya jemake pharasa idri vigerethI pharasa vigere padArtho Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. pramANeAvarDa prameyanuM mAnavuM, (2) samAna taMtra siddha-parataMtra asiddha-peAtAne mAnya paNa bIjAne amAnya, jemake sAMkhyamatavALA kahe che ke asane AtmalAbha na thAya, ane je vidyamAna haiAya tenA koIpaNa vakhata sa thAvinAza na hAya, te ja kahe che "na hAya tA na thAya ane hAya te! nAza thAye kayAMthI ! (3) eka siddha thAya te tenI pachI bIjAnI anusa MgayI siddhi thAya, te adhikaraNa siddhAMta jemake iMdriyeAthI judA jANanArA AtmA che, ke je AtmA dekhavAthI sparzI karavAthI eka padArtha grahaNa kare che, temAM (1) anusaMgI artha (padArthA) che, (2) iMdriyA judI judI che, (3) niyata (nakkI) viSayavALI iMdri che, (4) peAtAne viSaya grahaNa kare te cinha che, (5) jANanAranAM jJAna sAdhane che, (6) sparzI vigerethI judu dravya che, (7) guNAne rahevAnuM sthAna dravya che, (8) aniyata viSayeA cetanA che, A AThemAM anukrame prathama eka pachI eka siddha thAya che, paNa prathamanA siddha thayA vinA pachInA siddha na thAya siddhAMtanA kathA bheda aNupama che, jemake zabdanA vicAramAM koi khele ke dravya zabda hA, arthAt zabda dravya che, paNa te zabda nitya che ke anitya che? AvA vicAra thAya, (temAM keAI nitya mAne koI anitya mAne koi nityAnitya mAne) te abhyupagama siddhAMta che, A cAra prakAranA vAdInA mAnelA siddhAMtA jaina dharma pramANe jJAnathI judA paDatA nathI, ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. 229 jJAna e AtmAne guNa che, tethI judo mAna ucita . nathI, avayava-pratijJA hetu udAharaNa upanaya nigamane e pAMca che, temAM sAco nirdeza te pratijJA pitAnuM dhAreluM kahevuM te) che, jemake zabda nitya che ke anitya che, hetupratijJAne puSTa kare te hetu-jemake te tene utpanna karanAra che, utpanna thAya te anitya che, daSTAMta-udAharaNa sAdhya sAdharmsa vadhamya bhAvamAM te kAma lAge che, jemake ghaDe (mATIthI utpanna thayele ApaNe joIe chIe) A anityamAM sAmya dharma che, have dhamma udAharaNa Ape che ke je anitya nathI, te utpanna paNa thatuM nathI, jemake AkAza, te anAdi che te keinuM kareluM nathI. tathA na tathA-vA. eTale tevuM che ke tevuM nathI, e pitAnA pakSane upasaMhAra (samApti) kare, te upAya che, jemake anitya zabda karela che tethI jema ghaTa banAvela anitya che, tema zabda ApaNe banAvela hovAthI te anitya che, bIjI rIta-tema anityane abhAva tyAM kRtakatvane paNa abhAva, tethI AkAza mAphaka nathI, tethI AkAza nitya paNa zabda anitya, pratijJA tathA hetu baMnenuM pharIthI kahevuM te nigamana, "tethI anitya" jema ke zabda anitya banAvela hovAthI ghaDA mAphaka, mATe ghaDe jema anitya tema zabda paNa anitya siddha thaye; eTale pratijJA hetu daSTAMta upanaya tathA nigamana e pAMca avayave je zabda mAtra lo, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. tA zabdo pudgala che, tethI ajIvapaNe kahI judo padArtha na gaNA, je tame A jJAna tarIke leA tA jIvaguNumAM samAI jAya, (judA padArtha na le!) jo jJAnanA judA judA bhedone padArtha paNuM mAnIe teA padArthAnI saMkhyAmAM ghaNApaNuM Avaze (hada ula'ghI jaze) kAraNa ke jJAnanA bhedanA pAra nathI, sa*zayathI pachI bhavitavyatA pratyayarUpa sAcA paDAnuM vicAravuM, te tarka che, jemake A dekhAya che te jhADanuM ThuMThuM ke mANasa hAvuM joIe, A tarka (vicAraNA) thAya te paNa jJAnanA bhAga che, have A jJAnane jJAnIthI bhinna padArtha mAnavA, e vidvAnA svIkAratA nathI, saMzaya ane tarka pachI pratyaya nirNaya (khAtrI) thAya che, A nirNaya paNa judA padArtha tarIke jJAnanA aMza hAvAthI na mAnaveA, vaLI A nizcayapaNe heAvAthI pratyakSa vigere pramANamAM samAI jAya che tethI judA padArtha na mAnavA te nyAya che, traNa kathA----1 vAda, 2 ja5 3 vitaMDA prathamavAdanuM lakSaNa batAve che. pramANa tarka sAdhanathI upAlaMbha ( ) siddhAMtathI maLatuM pAMca avayavathI utpanna pakSa pratipakSanuM paraspara sAMbhaLavuM te vAda che, te tatvajJAna mATe ziSya tathA AcAryane hAya che, teja vAda jItavAnI icchAthI AvelA sAthe chaLa jAti nigrahasthAnanA sAdhanathI karAya te ja5, ane te japaja pratipakSa sthApyA vinA (paramArtha vinA) mAthAkuTa kare te vita'DA che, A traNa bhedo mATe jainAcA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. 231 kahe che ke A traNa bhedo kharA nathI, kAraNa ke tatvaciMtAmAM tatva zodhavA mATe vAda kare, chaLa ja5 vitaMDAthI kaMI tatvabodha maLatuM nathI, chala vigere te parane ThagavA mATe hoya che, paNa tethI tatva zuM maLe? ethI tame traNa bhedo batAvyA chatAM temAM padArthapaNuM nathI, ethI ja je paramAWthI vastu vRttie vastu maLe te ja paramArthapaNe svIkAravI yukta che, ane vAda paNa purUSanI IcchAne AdhIna hovAthI anizcita hoya che, tethI temAM padArthapaNuM nathI, ane purUSanI IcchAne AzrayIvAda levA jaIe te pazu pakSI kukaDAM lAvaka vigere (pADA hAthI bakarA kutarA)mAM paNa sAmasAmA pakSa baMdhAI laDe che, temanAmAM paNa tatvaprApti gaNAya paNa te tame IcchatA nathI. hetvAbhAsa asiddha anekAMtika virUddha hoya tevA hetuo hetuo jevA dekhAya chatAM te nakAmA hevAthI hetvAbhAsa che. jenA cArya kahe che ke sAcA hetumAM paNa tatva vyavasthA nathI, te hetvAbhAsamAM kayAMthI hoya? te kahe che, ahIM je niyata vastu che, teja tatva kahevAne yogya che, paNa hetuo tA koI vastumAM koI sthaLe sAdhatAM hetuo che bIje sthaLe te hetuo ahetu che, eTale aniyata che (mATe te padArtha nathI) cha-arthane vicAra karatAM kahenArano artha badalIne pUrvanA arthane vighAta kare, temAM artha badalavAthI kahenAra ) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232] nang sUyagaDAMga sUtra bhAga trI, jUThe paDe, te vAchala che, jemake nava kaMbaLavALe devadatta che, ahIM kahenAranA manamAM navA kAMbaLAvALo devadatta che chatAM bIjo kahe ke tenI pAse navakAMbaLe nathI, tenI pAse to eka ja kAMbaLa che! Ama kahIne tene muddo uDAvI de, A rIte vAdIne Thagavo te chala kahevAya. tethI jenAcArya kahe che ke je te chala che, te tatva nathI ane tatva che to chala nathI, kAraNa ke paramArtha jemAM hoya te tatva ane padArtha che, mATe chalane je tatva kahIe bolavAnI yukti hada oLaMgI jAya che, dUSaNa nahi chatAM dUSaNa batAvavuM te dUSaNabhASane jAti kahe che, have sAcA dUSaNane paNa tatva vyavasthA nathI, kAraNa ke te cokkasa nathI, ane te acokkasapaNuM AvI rIte che ke eka jagyAe te sAcuM dUSaNa hoya che, bIje sthaLe te dUSaNabhAsa (khoTuM dUSaNa) hoya che, ane te purUSanI zakitanI apekSAno AdhAra rAkhavAthI dUSaNa ke dUSaNabhAsa thAya che, tethI kevI rIte dUSaNa AbhAsarUpa jAtione padArtharUpe kahI zakAya! ethI te jAtionuM avAstava (jUThA)paNuM che, nigrahasthAna - vAda samaye vAdI ke prativAdI jenA vaDe pakaDAya (bolato aTakI jAya) te nigrahasthAna che, ane te vAdInuM asAdhana aMga vacana che, ane prativAdInuM doSanA udda bhAvana che te baMne cheDIne taiyAyika matavALA je kaMI bele che, te vyartha pralApa mAtra che, ane te pratijJAnI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arabhu' zrI samavasaraNa adhyayana. [233 hAni che, pratijJAntara (khIjI pratijJA) pratijJAna viSa vigere che, ane A badhuM vicAratAM nigrahasthAna mananuM nathI, ane koI aMze thatuM hAya ! AlanAra purUSanI sUmatAke asamaya sUcaktAne aparAdha kahevA ucita che, paNa A nigra usthAnamAM tatvapaNuM na ghaTe, vakatAnA guNu doSo pArakAnA arthamAM anumAna karatAM kahevAya, paNa tethI te tatvapaNu' na pAme, tethI taiyAcike kaheluM tatva te tatvapaNe yAjatuM nathI, te naiyAyike kahelI nIti vaDe tevuM khelatAM doSapaNuM Ave che, have vaizeSikanI vAta kahe che vaizeSikanuM kahevu' tatva nathI, jemake dravya guNu karma sAmAnya vizeSa ane samavAya e cha tA mAne che, temAM dravyanA nava bhede pRthvI pANI agni vAyu AkAza kALa dizA AtmA ane mana mAne che, temAM pRthvI pANI agni vAyu e cAra judAM judAM dravya nathI, te jainAcAya batAve che ke te cAre paramANu enA samUha che, te prayANa ( banAvaTa) ke vizvasA ( kudaratI )saMjogA maLatAM pRthvI vigere rUpe thavA chatAM paNa peAtAnuM dravyapaNuM cheDatAM nathI, avasthA badalavAthI dravyabheda na paDe, ema bheda pADIe te bhedaiAnI hada na rahe, vaLI ame AkAza ane kALane dravyapaNe kahyAM che ja, paNa dizAe tA AkAzanA avayava (vibhAga) hAvAthI tene juduM dravya na kahevuM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. atiprasaMga (hada ulaMghavAnuM) thAya, AtmAne paNa jenee pitAnA zarIra mAtramAMja vyApele upayoga lakSaNavALe dravyapaNe svIkAryo che, manane janoe dravyamanane pudgala paramANurUpa hovAthI paramANu mAphaka gaNuM lIdhuM che, ane bhAva mana jJAnarUpa hovAthI jIvane guNa gaNI AtmAmAM gaNI lIdhela che, vaLI vaizeSikeja kahe che ke pRthvIyogathI pRthvI, te paNa potAnI svaprakriyA (vyAkhyA) mAtraja che, kAraNa ke pRthvIthI juduM paDeluM pRthvIpaNuM kyAMya nathI ke je bIjA yogathI pRthvI bane, (arthAt pRthvI hoya te pRthvIrUpeja che) temanA mAnelA sAmAnya vizeSa bhera paNa nirarthaka che, kAraNa ke jagatamAM je vidyamAna che te badhuM sAmAnya vizeSarUpe che, mATInA kuMdAmAMthI upara nIcenA banAvelA be TukaDA taLIuM tathA meDhAno bhAga joDavAthI ghI bane che eTale nAma juduM paDayuM. jema mANasanuM mAthuM siMha jevuM hoya ane bAkInA bhAga mANasa je hoya te narasiMha kahevAya che, eTale siMha paNa che nara paNa che, te ja kahyuM che je bheda mAnIe to te tene avayava (aMza) nathI, ane je te tene anvaya (aMza) che to tene bheda kahevAya nahi. jemake metuM siMhanuM hevAthI te mANasa na kahI devAya, tema bIjA bhAga mANasonA hevAthI siMha paNa na kahI devAya, paNa zabda vijJAna kAryonA bhedathI te narasiMha jAti mAMja gaNAze vigere samajavuM.. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [235 ', ' vaLI vaizeSike mAnelA rUpa, rasa, gaMdha, sparzIrUpI dravyanA vizeSa guNA che, tathA saMkhyA parimANu judApaNuM sAga tathA vibhAga paratve aparatve A sAmAnya guNNA che, kAraNa ke te badhA dravyeAmAM che, teja pramANe buddhi sukha du:kha icchA dveSa prayatna dharma adharma saskAra e AtmAnA guNA che, gurUpaNuM (bhAra) pRthvI tathA pANImAM che, ane pRthvI pANI agnimAM pIgaLIne vahevAnA guNa che pANImAM je bhInAza che, vega nAmane saMskAra mUtte dravyamAM ja che, AkAzanA guNu zabda che, temAM saMkhyA vigere sAmAnya guNArUpa vigere mArka dravya svabhAvapaNA vaDe paranI upAdhivALA hevAthI te guNeA nathI, kadAca tame mAnA tA paNa te guNAnI judI vyavasthA na heAya, ane jo guNNA judA mAnA teA dravya svarUpanI hAnI thaze. kAraNa ke tatvA adhyAya / sUtra pramANe) guNa praryAyavALuM dravya che, mATe dravya guNu ekaja hAvAthI temane dravya tarIke mAnavAmAMja nyAya che, paNa judA mAnavAmAM nyAya nathI, vaLI tenA bhAva te tattva che, ane (vyAkaraNanI rItie) bhAva pratyaya je guNanA hAya tenA bhAvathIja te zabda praveza thaI zake, ane tene mATe (sa MskRtamAM) tva tala pratyaya che, temAM ghaDe rAtA pANI ANavAnA jaLa bharelA hAya tene badhA leAkeA ane ghaDA kahe che, ahIM ghaDAnA bhAva ghaTatva che rAtAnA bhAva raktatva ane AhArakanA bhAva AhAra kartA che jaLavALAnA bhAva jaLavALApaNuM che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje, A badhAmAM ghaTa sAmAnya che, temAM lAla raMga te kiyAvALuM dravya saMbaMdharUpe guNene sadbhAva che tethI te mATI dravyamAM nIcenuM taLIuM pRthu uparanuM meDhIuM budhana baMnene bhegA AkAravALuM pANI vigere lAvavA mATe yogya kuTaka nAmavALe jene ghaDA zabdathI bolAya, tyAM tva tala pratyaya lAge, (talamAM pRthvI tala jyAM pRthvI hoya tyAM tenuM taLa hoya) ahIM nIcalA prazna thAya che, (1) lAla ghaDo-temAM lAla e zuM guNa che? (arthAta lAla mATIne tathA ramajhI vigere te raMga lagAve cheje raMgANAthI lAla che, ane temAM keTaluM dravya che? (ghaDAmAM vaparAyalI mATInuM vajana. basera pAMcazera jevA pramANane ghaDe) jyAM ghaTa zabda lAgu paDe jenA vaDe te bhAva pratyaya ghaTatva kahevAya ? zA mATe ahIM lAlane bhAva lAlAza na kahevAya? u-upacArathI kahevAya, te batAve che, lAla-e lAla mATInA dravyane upacAra karIne tene sAmAnya bhAva lAlAza thAya che, paraMtu tatva ciMtAmAM lAlAzane upacAra jevA nathI, zabdanI siddhimAM ja kRtArthapaNuM thAya che, (A badhAne paramArtha e che ke lAla kALe ghaDe hoya temAM lAla ane kALe guNa che, paNa ahIM ghaDAne khapa che, eTale lAla kALA guNane nAme tAM ghaDA dravyane ja pakaDe che, ghaDe lIdhe, eTale tenI sAthe lAla kALe Avaze ja. lAla ke kALo raMga ghaDAthI jude rahevAne nathI, mATe judo padArtha na manAya) zabda AkAzane guNa juvAna hAtha lAla ka Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [237 che, jenAcArya kahe che ke AkAzane guNa zabda kadIpaNu na thAya, kAraNa ke zabda pudagalane banelo che, ane AkAza amUrta (tathA pudagalathI bhinna) che, bAkInuM vaizeSikanuM kahevuM prakriyA (vyAkhyA) mAtra che paNa sAdhana ke dUSaNanAM aMga nathI, vaLI kriyA paNa dravyanI sadA sAthe rahenArI samavAyanI (sobataNave che, mATe guNa mAphaka te dravyanI judI mAnavAnI nathI, have sAmAnya-para aparanI vAta batAve che, para te mahAsattA nAmanuM dravya vigere padArtha mAtramAM vyApela che, tevuM kahevuM che ke sat eTale dravya guNa karmamAM je satva hoya che te sattA. ' che, have aparanI vyAkhyA kare che. dravyatva, guNatva ane katva rUpa apara che, A sAMbhaLIne jainAcArya kahe che ke he baMdho! mahAsattAne tame jude padArtha mAne che, te egya nathI, kAraNa ke temAM sat e je pratyaya che, te apara sattA nibaMdhavALe che ke pitAnI meLe che je tame kaheze ke apara sattA nibaMdhavALo che, te pachI tene teja prazna cAlaze jethI anavasthA doSa lAgu paDaze, ane tame kaheze ke svata: pitAnI meLe ja che, te satamAM jema potAnApaNuM che tema dravyAdimAM paNa sat (vidyamAnIpaNuM mAnavuM paDaze, te pachI apara sattAnI kapanA je bakarInA galAmAM dUdha vinAnA AMcaLa jevI nirarthaka che tema A (kalpanA) nirathaka zuM kAma mAnavI? (arthAta dravyathI bhinna sattA na mAne, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * ~~ ~ ~~ ~~~~~~ ~~~~~~~~~~~ ~~~~ ~~ ~~ 238] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo kAraNa ke sattAmAM sattA che, te dravyamAM sattA kema na mAne?), vaLI jainAcArya prazna pUche che ke dravya vigerene sata mAnIne temAM sat pratyaya mAnaze ke asat mAnIne? jo tame sat mAnIne mAnaze te sat kudaratI AvI gayuM pachI sattA vaDe zuM? ane asat mAnIne sattA lAgu pADaze te asata, evA sasalAnA zIMgaDAM vigere asat padArthomAM paNa sattA lAgu pADIne sat mAnI leze ke? teja kahyuM che ke-pitAnI meLeja sattAvALA padArtho che, ane savALA padArthomAM navI sattAnuM zuM prayojana che? ane asat padArtho mAnIne temAM sattA lAgu pADaze te sarvathA asaMbhava thaze, ane ati prasaMga (ayuta ghaTanA) doSa lAgu paDaze, vigere che. AvuM ja dUSaNa apara sAmAnyamAM paNa javuM, baMnemAM barobara rIte gakSema lAgu paDe che, vaLI ame jainoe paNa vastune. sAmAnya vizeSapaNe kaI aMze bhedavALI mAnIe chIe ane sattA vigere kaI aMze ekatApaNe dravyagrahaNa karavAthI te grahaNa karela che, (paraMtu sarvathA judI sattA mAnavI te jainene ke tamane ucita nathI.) * have jainetare vizeSa guNe-tene teo atyaMta (sarvathA) judA mAne che, tyAM A pramANe temane jene kahe che, sAmAnyathI vizeSa judA guNanI buddhimAne che, te apara vizeSa hetuvALI na mAne, kAraNa ke pachI judApaNAnI hada nahi. rahe, ane pitAnI meLe tema mAnaze te dravyAdi darekamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharasuM zrI samavasaraNa adhyayana. [239 judI mAnaze? tyAM e prazna thaze ke dravya vigerethI tadana judA vizeSo che ke? jo tame dravyathI vizeSa judA na mAne te ame paNa koI aMze vizeSane dravyathI maLelA mAnIe chIe kAraNa ke apekSAe badhA padArthomAM sAmAnya vizeSa lAgu paDe che ja, vaLI jainAcArya kahe ke tamArUM A kahevuM teA prakriyA (kahevA) mAtra ja che ke nitya dravya vRttie. che. ane aMtaguNAvALA vizeSA che, tathA nitya dravye cAra prakAranA paramANuo, mukata AtmAo ane mukata mane " vigere tamArUM kahevuM yuti rahita hAvAthI (apara vizeSa bhAvanA doSathI ) kAne sAMbhaLavA cAgya ja nathI, (arthAt jainAcArya nuM kahevuM e che ke sAmAnya vizeSa apekSAe dravyamAM samAyelAM che, tema nitya anitya paNa apekSAe badhe lAgu paDe che, tema mukta AtmA ane mukata mana vigere apekSAe ghaTe che, paNa te ekAMta bhinna ke nitya anitya kahetAM yukita ghaTI zake nahi,) samavAya hetu te samavAya guNa che, vaizeSikA nitya ane eka temanA mAnavA pramANe samavAyavALA dareka padArtha ayutasiddha evA AdhAra Adheya bhUtAnA je pratyaya evu anainA kahe che, A samavAya mAne che, jainAcArya kahe che ke samavAyane nitya mAnIe te samavAyI hovAthI badhA padAthA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ minnaannnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnnn 240] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo nitya thaI jaze, ane kaI paNa padArthane je anitya mAnaze te tamAro mAnela nitya samavAya paNa anitya thaI jaze, kAraNa ke te tene AdhAra bhUta che, vaLI samavAya eka mAne che tethI badhA samavAyavALA padArtho ekapaNAne pAmaze, kAraNa ke samayAyio (padArtho)mAM ghaNA paNuM che, vaLI jainAcArya pUche che ke tamAro mAnela samavAya saMbaMdha be paNamAM che, tethI (yuta joDelA) siddhatva ja che, jema daMDa (lAkaDI) ane daMDI. (lAkaDIvALe) judA che, vaLI vIra ghAsanI sAdaDI banAvatAM vIraNa ghAsanA rUpane dekhAva nAza tha, ane sAdaDIrUpe utpatti thaI, eTale anvayarUpe vyavasthA jema dUdha ane dahInI thAya che, tema vaizeSikanA matamAM paNa padArthonI vyavasthA (vyAkhyA) barAbara nathI, sAMkhyadarzananuM varNana kare che, te lekenuM mAnavuM evuM che ke prakRti AtmAnI sAthe maLatAM A sRSTinI (racanA) utpanna thAya che, ane te prakRti satva raja ane temanI sAmyavasthAthI utpanna thAya che, tenAthI mahAna thAya che, tenAthI ahaMkAra (mArApaNuM) thAya che, tethI agyAra IMdriya pAMca tanmAtra thAya che, tenAthI pAMca bhUta thAya che, purUSanuM svarUpa citanya che, te akartA nirguNa ane bhaktA che, temAM paraspara virodhI tatva vigere. guNenI prakRti tathA AtmAonA niyAmaka guNa vinA ekatra rahevAnuM banatuM nathI, jema kRSNa (kALA) ane zeLe. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsu zrI samavasaraNa adhyayana. 1 [1 ma ekatra na rahe, temaja mahat vigere vikAra utpanna karavAmAM prakRtinI viSamatA utpAdana karavAmAM koI pazu hatu nathI, kAraNa ke te vastu sivAyanI bIjI vastu ame svIkAstAnathI, ane AtmA ako hAvAthI te kazu paNa karI zakatA nathI, jo svabhAvanuM vaiSamya (vaidhamsa) svIkArIe ta niketunI Apatti Ave, athavA nitya satva thAya athavA asatya thAya, teja karyu che kesala nitya thAya athavA asatya thAya, jo "jA hetuone zeAdhavA jaie tA, kAraNu ke bhAvA ( padArtho) apekSAthI kedAcit (keAka vakhata)paNAne sabhava thAya che; vaLI sAMkhya matavALA kahe che ke ame save dana (jJAna)thI mahat ahukAra anene abhinna mAnIe chIe, buddhi adhyavasAya, ane ahaMkAra huM sukhI huM duHkhI AvA AtmAnA pratyaya (vicAra khAtrI) 'sukha ke du:khapaN jJAnarUpe hAvAthI AtmAnA guNapaNe che, paNa jaDarUpa prakRtinA sukhI du:khI evA vikAro nathI, vaLI je A tamAtrathI bhUtAnI utpatti icchIe chIe, jemake ga Mdha tanmAtrathI pRthvI, rasa tanmAtrathI pANI, rUpa tanmAtrathI teja (agni) sparzI tamAtrathI vAyu, zabda tanmAtrathI AkAza che, A dhI sAMkhya mAtA mATe jainAcArya kahe che ke A yukita samartha nathI, kAraNa ke jo bAhya bhUtanA AzrayathI e kahetA haiAya te te ayukata che, kAraNa ke tenuM sadA hAMvAparlR' che, kAraNa ke evuM keIpaNa divasa naheAtuM ke f * . 16 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4ro] . sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. AvuM jagata na hoya, athavA teo ema kahe ke dareka zarIrano Azraya laIne evuM kahe che, te tene uttara e che ke dareka zarIramAM tvaka (cAmaDI) asthi (hADakAM) e ane kaThaNa pRthvIrUpe che, paNa baLa lehI e pravAhIrUpe pANI che, pAcana zakti (agni) e teja rUpe che, prANa apAna upara nIce jate vAyu che, tathA zarIramAM pilANa rUpa AkAza che, eTale pRthvInuM zarIra nathI, paNa zarIramAM pAMce che, vaLI tevuM badhA zarIramAM nathI, kAraNa ke A - zarIramAM keTalAMkanI utpatti vIrya ane lehIthI che temAM - tanmAtrane gaMdha (saMbaMdha leze te) (aMza) paNa nathI, ane na dekhAtuM hoya chatAM tanmAtra paMcakathI thAya che evuM - baLajabarIthI kAraNarUpe mAnI laIe te ati prasaMga (hada oLaMgavA) jevuM thaze, vaLI aMDaja uddhi ane aMkurAothI utti bIjethI paNa thatI dekhAya che, tethI - A pramANe vyavasthA thavAthI pradhAna mahatu ahaMkAra vigerenI utti je sAMkhya matavAlA mAne che, te badhI yukita rahita ja pitAnA maMtavyanA AgrahathI ja mAne che, - vaLI AtmA akartApaNe mAnavAthI kRtane nAza ane akRta Agamano doSa lAgaze, ane baMdha mekSano abhAva thaze guNarahita AtmA mAnatAM jJAnarahita AtmA thaze, tethI jJAna vinAnuM sAMkhyanuM belaDuM mUrkha bALakanA bolavA jevuM che! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~~~~~ ~ www wwwww x 1/4 baMramuM zrI samavasaraNa adhyayana. [243 ane acetana prakRti AtmA mATe pravRtti kare te paNa yukitathI rahita che, boddha matanuM varNana kare che, temanA mAnelA padArtho bAra Ayatane che. cakSu vigere pAMca idri che, ane tenA rUpa zabda vigere pAMca viSaya che, zabdAyatana (mana) che, kAraNa ke zabdane vicAra manamAM thAya che, dharmAyatana--dharma sukha vigere che, A bAra Ayatana samajAvanAra pratyakSa ane anumAna evAM be pramANa mAne che, jenAcArya kahe che ke ame cakSu vigere pAMca dravya Iti ajIva zabdamAM lIdhI che, ane bhAvaIdriya jIvane guNa hovAthI jIvamAM lIdhI che, ane rU5 vigere viSayo ajIvamAM lIdhA che, tethI te judA gaNyA nathI, ane zabdAcatana pudagaLa rUpe hovAthI zabda ne ajIva rUpe grahaNa karela che, ane AvA dareka guNane judA padArtha tarIke gaNavA yukta nathI, dharmAtmaka sukha duHkha zAtA azAtArUpe hevAthI jIvamAM gaNuM lIdhA ane te sukha duHkhanuM kAraNa karma te pudgala rUpe hovAthI ajIvamAM gaNela che, pratyakSa pramANe teonuM nirvikalpa che, te anizcayarUpa hovAthI pravRtti nivRtti aMga (lAgu) na thAya tethI apramANa che, pratyakSa apramANa hovAthI tenA AdhAre raheluM anumAna paNa apramANa che, bAkI baddha matanuM khaMDana AkSepa parihArapUrvaka bIje sthaLe sArI rIte kaheluM che, tethI ahIM kahetA nathI. A pramANe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. -------- mImAMsaka tathAkAyata (nAstika) matanuM tatva potAnI buddhie jaina sAdhue vicArI levuM, kAraNa ke te baMnee atyaMta loka virUddha padArthone Azraya lIdhela hovAthI tene ahIM sAkSAt ame upanyAsa karatA nathI, sahesu ruvesu asajjamANo chese; masamALa, No jIvitaM No maraNAbhikaMkhI. gAyA guje vAvimurarA. zrI samavasaraNAdhyayanaM dvAdazamaMsamattaM nirmi (nAthA : pa68. sUtrArtha-zabda tathA rUpa suMdara hoya temAM rAga na kare, dudha ane karasamAM zreSa na kare, jIvita tathA maraNanI AkAMkSA na rAkhe, saMyamanI rakSA kare bhAva valaya te mAyAthI mukta rahe, adhyayananI samAptimAM badhAM darzanane abhyAsa karavAthI tenuM phaLa batAve che, veNu viNA vigerene kAnane manahara lAgatA zabdomAM rUpa te AMkhane AnaMda ApanArI manahara vastumAM vRddhatA na kare (rAgI na thAya) tathA saDelAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAmuM zrI samavasaraNa adhyayana. (ra4pa vvvvvvvvvvv maDadAM ke ukaraDAnI gaMdhathI ke lUkhA tuccha AhAra maLavAthI Sa na karate cAritra pALe teno sAra A cheke zabda vigere idrinA mane hara ke amanahara viSayamAM rAgadveSa na karate asaMyama jIvita (trata bhAgavuM) na vi che, tema upasarga parIsaha AvatAM kaMTALIne mata na vAMche, athavA jIvita maraNa na vAMcha saMyama pALe, tathA mokSArthi jIva grahaNa kare te AdAna saMyama temAM gupta rahe, athavA mithyAtva vigerethI kama badhAya te ATha prakAranA karma na baMdhAya mATe vacana kAyAne gopavI rAkhe ane samitio pALe, tathA bhAva valaya mAyo che, tenAthI mukta rahe, A pramANe sudhamAM svAmIe kahyuM te jakhu svAmIe sAMbhaLyuM; no pUrva mAphaka jANavA, bAramuM adhyayana samApta thayuM rA - - yathAtathya nAmanuM teramuM adhyayana bAramuM adhyayana samavasaraNa nAmanuM kahyuM, have AMtarA rahita teramuM kahe che, tene A pramANe saMbaMdha che, bAra mAmAM paravAdIonA matenuM svarUpa batAvyuM, ane tenuM nirAkaraNa karyuM te yathAtathya (sAcA vacano) vaDe thAya che, te ahIM batAvaze, A pramANe AvA saMbaMdhe AvelA A adhyayananA cAra anugadvAra thAya che, temAM upakamadvAramAM Avele arthAdhikAra (viSaya) A che, ke ziSyanA guNe batAvavA, vaLI pUrvanA cheDeDe dharma samAdhi mA ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo samavasaraNa e cAra adhyanAmAM jesatya yathAyeAgya tatva che, ane je (ageneAnuM) vitatha (asatya) tatva che, te mane A adhyayanamAM gheADAmAM batAvaze. nAma niSpanna nikSepAmAM yAthAtathya evuM nAma che, tenA adhikAra niyuktikAra kahe che. NAmata ThevaNata davvatahaM caiva hoi bhAvatahaM davyasahaM puNa jo jassa sabhAvo hoti davvassa // ni. 122 // gAthAnA artha-yathA tathA zabdanA bhAva yAthA tathya-(sAcA guNa) che, tenA cAra nikSepA nAma sthApanA dravya ane bhAva che. nAma sthApanA sugama che dravya tathyamAM je vastune je svabhAva (guNu) hAya te ahIM jANavuM. A adhyayananuM yAthAtathya evuM nAma che, A yathA tathA zabdane bhAva pratyaya lAgI te rUpa banyuM che, temAM cA zabda cheADIe tA tathA zabdanA nikSepo karavA niyuMktikAranA A abhiprAya che ke ahIM yathAzabda anuvAdamAM ''nA arthamAM varte che, ane tathA zabda vidheya ( karavA ceAgya)mAM varte che, tenA paramArtha A che ke jema A vyavavasthita (kahevAyalu) che tema tamAre paNa karavuM, anuvAda (Adeza) vidheya( vakttana,) A baMnemAM vidheyane azaja pradhAna bhAvane anubhave che athavA yAthAtathya eTale tathya (sAcu) che, tethI teja kaDe che, temAM tathAnA bhAva tathya yathAvasthita-vastutA tenA nAma sthApanA dravya ane bhAva Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tera zrI yathAtathya adhyayana. [247 : evA cAra prakAre nikSepa che, temAM nAmasthApanA sugama che, ane dravya tathya bIjA aDadhA padavaDe kahe che ke dravya tathya je je sacitta vigerene svabhAva che, ahIM dravyanuM mukhya : paNuM che tethI je jenuM svarUpa che, jemake upayoga lakSaNavALe jIva che, kaThaNatAvALI pRthvI che, pravAhIrUpe jaLa che athavA manuSya vigerene je kamaLatA vigerene svabhAva che, athavA acittadravya gazIrSa caMdana athavA ratnakaMbaLa: vigerenA jevA uttamaguNe dravyanA che, te tene svabhAva che, teja dravya tathya che, ratnakaMbaLanA guNe batAve che, - unALe ThaMDaka kare, garama ziyALe hoya, ratnakaMbaLAdi vastunA, guNa svabhAva joya. bhAvatahaM puNa NiyamA NAyaMmi chavihaMmi bhAvaMmi ahavA viNANa desaNa caritta viNaeNa ajjhappe // 123 // gAthAno artha-bhAva taththa te nizcayathI cha prakAranA aiyika vigere bhAvamAM samAI jAya che, athavA AtmAnA guNo jJAna darzana cAritra ane vinayamAM samAI jAya che, bhAva tathyane adhikAra kahe che,-bhAva tathya niyamathI cekasa paNe edayika vigere cha bhAvamAM jANavuM, te bhede batAve che, karmonA udayathI nivRtta te (1) dacika athAt kama udaya AvatAM gati vigerene jIva pratyakSa bhagavate dekhAya che, tathA je karmone upazama (zAMti)thI AtmA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra8.] sUryagaDAMga sUtra bhAga trIjo, guNu utpanna thAya te (2) pazamika ke je vakhate karmanA udaya na haiAya te, tathA sa pUrNa karma kSayathI je AtmAnA guNu prakaTa thAya te (3) kSAyika--temAM apratipAti kevaLajJAna, kevaLa darzona ane nirmALa cAretra, (tathA ana tavI.) have te kama kAI aMze kSaya hAya koi aMze upazaya hAya te (4) kSAyeApazamika---jemAM upazamathI tenA eTale bheda che ke ahIM kama pradezanA udaya hAya che; piraNAmathI thayele (5) pAri NAmika te jIvatva ajIvatva ane bhavyatva vigere che, A pAMce bhAvA e traNa sayeAga sAthe letAM thAya te (9) sAnni pAtika--A cha bhedamAM bhAva tathya samAya, athavA adhyAtmamAM AtmAnI aMdara rahela te bhAva tathya cAra prakAre che, jJAna darzana caritra tathA vinaya tathyamAM jANavuM. temAM jJAna tathya mati vigere jJAna paMcaka vaDe jevA hAya tevA avitatha (sAco) viSaya samajAya, darzIna tathyamAM zaMkA vigere ati cArathI rahita vAdi tanuM rahasya samajAya ane tenA upara vizvAsa thAya, cAritra tathya te khAra prakAranA tapa tathA sattara prakAranA saMyama pALavAmAM kharekhara kriyA kare vinaya tathya (42) prakAranA che, jJAnamAM pAMca prakArane danamAM eka, cAritramAM sattara prakArane tapasyAmAM khAra prakAranA, tathA sAta prakAranA vinaya ema kula 42 eTale jJAnadarzana cAritra tapa ane pacArarUpa vinaya e badhAmAM yathAyeAga anuSThAna [na] karavuM, arthAt jo te pramANe cegya rIte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yathAtathya adhyayana. [249 na vartatAM atathya kahevAya, A badhAmAM ApaNe bhAvata. vaDe prayojana che, athavA bhAvatathya prazasta aprazasta ema be prakAre che, te ahIM prazasta vaDe adhikAra che, te batAvavA kahe che, jahamuttaM taha attho caraNaM cAro tahatti NAyavvaM saMtami (ya) pasaMsAe asatIpagayaM duguMchAe // 124 // - je prakAre je rIte sUtramAM rahasya che, te prakAre tene artha batAvo temaja caraNa-cAra-AcaraNamAM mukavuM, athavA siddhAMta sUtranuM cAritraja AcaraNa che, ethI jema sUtra temaja cAritra eTale stra pramANe bolavuM ane vartavuM, tenuM nAmaja mAthAtathya che, pUrvArdhanoja bhAvArtha pAchalI aDadhI gAthAmAM kahe che, " - je vastunuM svarUpa prakRta ahIM kahevAnuM che, je viSayane laIne sUtra kahyuM che, te vidyamAna arthamAM tAtparya egya rIte batAvavAthI athavA saMsArathI pAra utaravAnA kAraNapaNe hovAthI prazasya che, tethI yathAtathya guNavALuM che, paNa kahelA arthamAM tevuM rahasya na hoya, athavA te bhaNatAM saMsAra bhramaNanuM kAraNa hoya, athavA niMdanIya hoya, athavA sArAne paNa amalamAM na muke te te yathAtathya na kahevAya, tene sAra e che ke jevuM sUtra che, te ja pramANe tene artha kahe, ane te ja pramANe vartana karavuM ane vartana karavAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa0] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIja saMsAramAMthI te tAravA samartha che, tethI yathAtathya che, paNa tevo artha na kare, ne te pramANe varte te saMsAra bhramaNa thatAM niMdanIka thAya, ane yathAtaththa na thAya, gAthA 124nuM A tAtparya che, Ayariya paraMparaeNa, AgayaM jo u. cheyabuddhIe kovei cheyavAI jamAlinAsaM sa NAsihiti // 1.25 // A eja vAta draSTAMta sAthe sudharmA svAmI gaNadhara . tathA. ziSya jaMbU tathA prabhavAsvAmI Arya rakSita vigerethI praNAlikA vaDe paraMparAe TIkA thaI tyAM sudhI AvyuM, te. pramANe vyAkhyA karI ema sUtrane abhiprAya che, te A pramANe-"vyavahAranaya pramANe karavA mAMDayuM te karyuM kahevAya che paNa je pitAne kutarkanA ahaMkAre caDIne mithyAtvathI buddhi viparIta thatAM pote nipuNa buddhi vaDe huM sUkSma buddhivALe chuM evuM batAvavA pUrvAcAryanA arthane lepe che, tathA temane khoTA TharAve che, je jinezvare kaheluM che tene dUSaNa Ape che, ane evuM kahe che ke karyA pachI karyuM kahevAya ane [nanuM svarUpa na jANanArA bheLA manuSyane kahe che ke mATIne piMDa hAthamAM lIdhAthI ghaDe banI gaye ema na kahevAya, kAraNa je kAma ghaDe kare, te kAma kaMI A mATIne suMdo karI zake nahi, evA doDhaDAhyA "huM paMDita chuM" ema. mAnanArA paMDitamAnI jamAlIniva mAphaka sarvajJanA matane. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * , teramuM zrI cAthAta adhyayana [251 dUSavA jatAM pite nAza pAme che, arthAt araTanI ghaDIe pANIthI bharAya ThalavAya tema te deDhaDAhyo saMsAracakramAM bhamaze, paNa A bicAro jANatA nathI ke A badhAe lekapravAha ghaTa padArthonI kriyAne mATI khodatAM ja dhyAnamAM rAkhe che, tatvathI vicAratAM te kriyAone zarUAtathI te chevaTa sudhI banAvanAranuM lakSa ghaDA rUpe ja hoya che, tethI pUchanArane paNa ghaDe banAvavAnuM ja kahe che, [lakSa cuke te ghaDe banI zake nahi mAM Ave vyavahAra paNa cAle che ke je vakhate devadatta gharathI kanoja javA nIkaLe, hoya, tyArapachI tenA gharamAM pUchatAM gharamAMthI javAba de che, ke te kanAja gaye, tathA lAkaDAM chedatAM kaI pUche to kahe ke A praka (lAkaDAnuM mA5) banAvavAnuM che, have ulaTuM bolanArAne apAya batAvavA upadeza Ape che. Na kareti dukkhamokkhaM ujjamamANovi saMyama tavesuM tamhA attukkariso bajeavyo jatijaNeNaM // 126 // je sAdhu theDI vidyA muzkelIthI bhaNIne ahaMkAre caDele sarvajJa prabhunA eka vacanane ulaTI rIte lokone phasAvavA) vyAkhyA kare, te mANasa saMyamamAM sArI rIte te kriyA karavA chatAM paNa zarIra ane mananA duHkha azAtA vedanIyane udaya thatAM bhegave che. tene vinAza karI zakatA nathI, kAraNa ke te potAnA garvamAM banI rahelA manavALe che, tethI te potAnI ja baDAI hAMke che, ane bole che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo.. huMja siddhAMtanA artha jANavAvALA chuM, mArA jevA bIjo kAi nathI, AvA abhimAnavALAne sAdhu leAkeAe tajI devA (tenA saMga na karavA) uttama jJAnI sAdhuete jAti vigerenA jo mada na karavA, teA jJAna mada te kevI rIte karI zake ? teja kahyuM che ke, je jJAna madadane hare, te mada kare kuNu mada hare, davA viSarthe jyAM pariName, vaida davA tene zuM kare. nAma nikSepa kahyo, have sUtranA AlAvAnA nikSepa kahevAnA samaya che, te sUtra kIdhA pachI kahevAya che, te sUtra sUtra anugamamAM che, te avasara Avye che, sUtrAnugamamAM askhalita AdIguNavALu' sUtra khelavuM. te kahe che. AhattahIyaM tu paveyaissaM nANa ppakAraM purisassa jAtaM sao a dhammaM asao asIlaM saMtiM asaMtiM karissAmi pAuM - sUtra 1 sU. a-yAthAtathya eTale sAcAtatvane huM kahIza, jJAnanA prakAra eTale jJAna darzana cAritrane kahIza, tathA purUSAnA jIvAnA sArA mAThA guNNAne kahIza tathA sArA sAdhunA zIla ane khATA sAdhunA kuzIla te kaDDIza, tathA zAMti te mAkSa ane azAMtine kahIza. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yathAta adhyayana. [253 A sUtrane prathamanA adhyAyananA chellA sUtra sAthe A saMbaMdha che vayA vire saMsAranI mAyAthI mukta thAya, temAM bhAva valaya te rAgadveSa che, te rAgadveSathI mukata. thAya tene ja yathAtagya (satyatatva) samajAya, A saMbaMdhe AvelA sUtranI vyAkhyA karIe chIe. yAthAtaccatatva te paramArtha, te paramArtha citavatAM samajJAnAdika che te kahe che, jJAnaprakAra-prakAra zabdane artha Adi che, eTale AdizabdathI jJAnanAM sabatI darzana cAritra levAM. samyagdarzanamAM aupazamaka kSAyika kSApathamika levAM, cAritramAM vrata dhAravAM, samiti pALavI, kaSAyane nigraha karavo, vigere levAM, A pramANe samyajJAna vigere purUSa-jetune guNa utpanna thAya te kahIza, nAnA prakAra eTale purUSanA aprazasta ke prazasta svabhAva kartavyane kahIza, te judA judA svabhAvanAM phala pAchalI aDadhI gAthA vaDe kahe che, uttama kRtya karanAra sapurUSanAM sArAM anuSThAne je samyagadarzana jJAna cAritra vALA sAdhune zruta cAritrarU5 dharma che, athavA durgati jatA jIvane dhArI rAkhe te dharmane kahIza, tathA zIla-te yogya rIte vihAra karavAmAM parapaNuM, tathA zAMti, mukti saMpUrNa karmane kSaya thavo, te prakaTa karIza, (TIkAnA 7000 zlokano artha thayo) e pramANe asat purUSane gRhastha athavA pUratIrthika athavA pAsasthA vigerenA adharma-pApaala-durAcAra tathA azAMti saMsArabhramaNa kahIza, AM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. badhAnA sAra A che ke ahIM dharmI sAdhunA dharma zIla ane azAMtine kaheze, je emAM zabda na ko hAya ane arthanI jarUra hAya te ca-zabdathI lai levA.) aho ya rAo a samuTTiehiM tahAgaehiM paDilabbhathammaM samAhimAghAtamajosayaMtA satyAya saMtANA dahADe ke rAtre uttama sAdhu gaNadhara vigere ke tathAgatatIrthaMkara prabhuthI sArA meAkSamArganA dharmane pALIne samAdhi na pALatAM te dharmanI hAMsI karIne te sevatA nathI, paNu ulaTuM te upadezakane niMde che. jaMtu jIveAnA judA judA guNa doSarUpa svabhAvane kahIza, evuM je kahyuM te batAve che, ahorAta-rAtadA| sArAM anuSThAna karanArA sArUM nirmaLa cAritra pALanArA zrutadharajJAnI bhagavatA tathA tIva kara bhagavaMta pAsethI zruta caritra rUpa dharmane saMsArathI pAra utaravA mATe pAmIne (azubha) karmanA udayathI maMdabhAgye jamAli vigere nirnDavA pAtAnuM DahApaNa DALavA jatAM tIrthaMkara vigeree kahelA dharma samAdhi rUpa samyagdarzana vigere meAkSanI paddhatine je sevatA nathI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI cAthAtacca adhyayana. [2papa te nindu tathA beTika digaMbaro pitAnI IcchA pramANe karacelI vyAkhyA pramANe vattI sarvajJa praNIta vItarAga prabhunA kahelA dharma mArgano nAza kare che, ane kumArga batAve che, ane te kahe che ke te sarvajJa nathI, je sarvajJa hoya te karavA mAMDayuM eTale karyuM evuM pratyakSa virUddha na bele, vaLI digaMbara kahe che ke parigraharUpa pAtrAM kapaDAM vigere rAkhIne te mekSa mAga batAve che, AvuM sarvaze kaheluM vacanane teo mAnatA nathI, vaLI keTalAka DhIlA sAdhuo mananA ke zarIranA durbaLa hovAthI lIdhela saMyamabhAra pALavA asamartha thavAthI keTalAka kheda pAmelAne bIjA uttama AcArya vigeree vAtsalya bhAvathI subodha ApavA jatAM teo pitAnI bhUla kabUla na karatAM ulaTA te upadeza ApanArane nide che, upadeza Ape mUkhane vadhe kAMdha nahi zAMti, dUdha pAyuM je sApane vadhe jhera nahi brAMti. visohiyaM te aNukAhayaMte je AtabhAveNa viyAgarejA aTANie hoi bahUguNANaM je NANasaMkAi musaMvadejjA // 3 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. vItarAge kahelA nirdoSa mA tene maraDI avaLA atha kare che, ane potAnI mati kalpanAe dhama ne dUSaNA Ape, te sAdhu uttama guNeAnuM abhAjana thAya che. arthAt tene uttama guNuA prAtpa thatA nadhI, kAraNa ke te vItarAganA jJAnamAM zaMkA karIne jADuM Ale che, vaLI viviMdha prakAre zeAdhelA arthAt kumAga vALa karelI za'kAnuM nivAraNa karI nirdoSa banAvele samyagdarzana sona ciratrarUpa meAkSamArga che, tene paNa gAAmAhila mAphaka pUrvAcArye kahelA ane maraDIne peAtAnI baDAI batAvavA peAtAnI icchA pramANe managamatI vyAkhyA karIne leAkane bhUlAvAmAM pADIne atha maraDIne kaine badale kaI kahrI de che, kAraNa ke sUtranA gabhIra rahasyane pUrvanA azubha karmanA udayathI samajatA nathI, tethI Ate paMDita mAnI laIne utsUtra prarUpe che, A peAtAnI svecchAthI pUrvAcAryanA artha maraDatAM anane mATe thAya che te kahe che. pote game teveA artha karavAthI athAnika te bahu purUSone amAnya thAya che, tethI jJAnAdi guNAnA pAte abhAjana thAya che bhaNanArAmAM ATalA guNa! hAya che. prathama gurU bhaNAvanAra kahe che, te sAMbhaLe. pachI prazna kare, tenA uttara sAMbhaLe te kAnamAM grahaNa kare, pachI tarka kare samAdhAna thatAM nizcaya kare,ane dhArI rAkhe,ane te pramANe vatte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo zrI vyathAtathya adhyayana. [rapa7 ? "ethavA je peAtAnI meLe atha kare, tene gurUsavAthI sabhyajJAnanA khAdha thAya, ane sakala kanA kSayarUpa mAkSa thAya tevu anuSThAna kare, A uttamaguNA tene maLe nahi, kaI jagyAe madALa DhAMti vaLiyesa tenA artha A che, ke asvAna, abhAjana, apAtra, samyagdarzanaAdi uttama guNAnA thAya, pa-kevA thaine ? -mahu ana nA karavAthI asaMt abhiniveza kadAgraha jene hAya te niveza. * mahu (kadAgrahI) athavA guNAnA asthAnika anAdhAra eTale mahu doSAnA nivezasthAna thAya che, athAta guNeAne badale tenAmAM dvASA prakaTa thAya che, pra-evA kema thAya che? te kahe che. je keAi peAtAnA alpa jJAna nI kadAca u karIne ta jJAnamAM zakA lAvIne kheATu le che, tene paramA` A che ke sarvajJa prabhue kahelA vacanamAM zakA lAve, tee evuM khele che ke Avu. A ma ke vacana tIrthaMkaranu na Aya, athavA tene artha bIjo thate haze athavA jJAnanI zakA varDa paMDitAinA abhimAnathI hu ele ke huM kahuM chuM teja sAcu che mIjI rIte nathI, je yA vipuTTA paliuMcayaMti AyANamaTaM khalu vaMcayittA asAhuNA te iha sAhumANI mAyaNi esaMti anaMtaMghAtaM // 3 // ||zA 17 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258] sUthagaDAMga sUtra bhAga trIjo sU. a.--te sAdhune khATA artha karatA joI koI pUche te teo peAtAnA gurUne leApe che, bIjA meATA AcArya nuM nAma de che, ane meAkSa athavA jJAnAdithI nizce vAMcita thAya che, pAte sAdhu nathI chatAM sAdhupaNuM mAnanArA mAyAvIe anaMta saMsAranA ghAta--du:khane meLave che, vaLI jeo paramArtha ne jANatA nathI, te tuccha buddhithI ahaMkArI banela che, temane bIjo pUche ke Ape kAnI pAsethI AsUtra vAMcyuM che, te peAtAnA jJAna abhimAnathI peAtAnA AcArya ne lApatA bIjA mahAna AcArya nuM nAma Ape che, athavA le che ke me pAte jAteja vAMcyuM che, ane jJAna ahaMkArathI zIkhavanAra gurUne bhUle che, athavA peAte pramAdathI bhUla kare ane AcAya vigerethI jayAre AleAcanA avasare aAkhara kharI vAta pUchatAM peAtAnI niMdA thaze tevA bhayathI jUThu khele che, te gurUnA sAcA arthane leApavAthI jJAna vigerethI athavA meAkSathI vaMcita rahe che, AvuM khATu vana karanArA kusAdhue tee tatvathI vicAratAM athavA A jagatamAM sAdhu vicAramAM tee peAtAne sAdhu mAne chatAM AtmAnA utkarSa thI khATA anuSThAnane sAcAM mAnanArA mAyAvI karIe te anaMta vinAzane ke saMsAra kAMtAramAM anaMtakALa bhramaNa karaze, kAraNa ke temanAmAM e doSa che, jA ele che, ane pAchI tenI bhUla batAvatAM peAtAne sAdhu mAne che, kahyuM che ke Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramu zrI yAyAtathya adhyayana. [25 pApaja pAte karatA rahe, teAya peAtAne zuddha ja kahe pApa bevaDuM te teA kare, khALapaNuM buddhine ja hare. A pramANe jee pUrvanA ane oDIne navA artha potAnI buddhithI kare te te samyakatvane haNIne ana Mta sa'sArI thAya. ema mAna vipAkane prathama matAnyeA, have phreAdhAdi kaSAya dveSane atAvavA kahe che, je kohaNe hoi jagaTTabhAsI viosiyaM jeu udIraejjA aMdhe va se daMDapahaM gahAya aviosie dhAsati pAvakammI ||suu. 5 // je mANasa krodhI hAya te vagara vicAre jagatanA jIvAne krodha thAya tevuM khele, tathA zAMta thayelA kaleza pharI ubhA kare, te mANasa cAra gatimAM bhramaNa kare, te dRSTAMtathI khatAve che ke jema adhe! pagaDhAMDIthI cAlavA jatAM AMkhe na dekhAvAthI uDIne kAMTA vigere rastAmAM AvyA hoya che tethI pIDAya che, tema kaleza karAvyAthI parane pIDatAM sAdhu pAte pIDAya che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo je pote kodhAdi kaSAyenuM phaLa jANatA nathI, te svabhAvathI ja keAdhI hoya che, te pramANe jagatanA arthane bhASI thAya che, je pramANe lokamAM jevA arthe (cIDavavA mATe) vaparAtA. hoya tevuM bolavAnI TevavALa jagadarthabhASI A pramANe bole, brAhmaNane DeDa bole vaNikane kirATa bole, zudrane AbhIra bele, zvapAkane caMDALa kahe, kANAne kAraNe teja pramANe laMgaDAne laMgaDe kujane kubaDe vaDabha temaja koDhIye kSaya regavALo vigere hoya tene tevA deSavALA nAmathI kaThera zabdothI bolAve athavA jayArtha bhASI jema AtmAne jaya thAya, tema beTa artha paNa ThekI besADe, ' vaLI pote parane pIDArUpa evAM vacana bole ke zAMta thayelA kaleza pharIne utpanna thAya, tene paramArtha A che ke koIne bIjA sAthe kajIo thaye hoya ane paraspara khAmaNa kayI hoya, chatAM te tevuM bele ke bIjAne kedha * thAya, tenuM phaLa batAve che ke jema AMdho daMDa mAge te pagadAMDIne Azraye jatAM pote aMdha hovAthI sArI rIte na levAya tethI kAMTA ke zikArI jAnavara vigerethI pIDAya che, ema ApaNA liMgadhArI sAdhuveSamAM phakata mAthuM muMDAvyAthI krodha dUra na thavAthI karkaza vacana belI kaleza karatAM pIDAya che, tathA pote zAMta na thavAthI pApakarma karatA cAra gatimA saMsAramAM pApanA sthAnamAM pharI pharI pIDAya che. ' Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramu' zrI yAthAtathya adhyayana. je viggahIe annAya bhASI, na se same hoi ajhaMjhapatte uvAyakArI ya harImaNeya, egaMtadiTThIya amAiruve ||suu.6|| je sAdhu vigatu te kaleza karI, anyAyanuM bele, te madhyagha na hAya, mATe sAdhue te doSo cheDIne kaleza (jhaMjhA) rahita thavuM, je AcAryanI AjJA mAnanAra thAya, lajjAthI paNa saMyama pALe, te ekAMta dharmaSTivALo hAya te amAyI thAya, [201 vaLI je paramArtha nathI jANatA, te vigraha yuddha (kaleza) karanArA paDilehaNA vigere kriyA kare, chatAM te kaleza priya hAya ane anyAyanuM Ale tethI anyAya bhASI athavA jevuM tevuM na khelavAnuM le, athavA gurunA sAmuM anucita eTale, Ave! sAdhu sama--te rAgadveSarahita madhyastha na hoya, tathA ajhaMjhAne prApta na heAya, athavA kalahu rahita na thAya, athavA mAyA maMDita na thAya, athavA akalezI samyagadaSTie sAthe prema na rAkhe, tethI te uttama sAdhue krodha karkaza vacana na khelavA vaDe tathA upazAMta thayelA kalaheAne na ubhA karatAM nyAya rahita amAyA vaDe madhyasthapaNuM dhAravuM, A pramANe atAvelA DhoSa choDI upapAtakArI AcAryanI AjJA mAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www^ ra62] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo nAre pAcAryane upadeza pramANe kriyA karete sUtra pramANe cAle, tathA hI-lajajA-saMyama e mULa ane uttara guNa evA be bhede che, temAM mana rAkhanAro, athavA anAcAra karatAM AcArya vigerethI lajAya, arthAt pApa karatAM Dare, tathA ekAMtathI jIva vigere padArthomAM daSTi (lakSa) rAkhe te. ekAMta daSTi che, athavA bIjI pratimAM enaMta sahUizabda che teno artha ekAMtathI zraddhAvALo jinezvare kahelA tatvamAM ekAMtathI zraddhAvALo che, gAthAmAM zabdathI jANavuM ke pUrva batAvelA doSa che, tenAthI ulaTA guNe che, eTale je jJAnane uDAve nahi, kedha dUra kare, tathA ajhaMjhA-kajIyA rahita hoya, pachI pote amAyinuM rUpa rAkhe, arthAt kapaTanuM nAma paNa na hoya, pite kapaTathI gurune na chetare, na bIjA koI sAthe kapaTane vyavahAra kare, sa pesale suhume purisajAe jaccannie ceva suujjuyAre bahuMpi aNusAsie je tahaccA same se hoi ajhaMjhapatte // 7 // jene sumALe javuM hoya te madhura vacana belanAre, vicArIne cAle, kuLavAna haya, saraLa svabhAvI gurU ghaNuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwwwwwwwwwww tarase zrI yathAtathya adhyayana. dhamakAve te paNa sAmuM na bele, te kajIyAkhora sAdhu na banatAM samabhAvI hoya, jevA tevAthI paNa nabhAvI le, dInatA na kare, ahaMkAra na kare. vaLI sAdhunA bIja uttama guNe batAve che, je sAdhu kaDavAM phaLavALA saMsArathI kheda pAmelo che, te kadAca pramAdathI bhUle ane gurU vigere ghaNe dhamakAve, te paNa sumAge javAnI arcA vezyA manavRttivALo hoya te tathArca: che, tathA je zikSA grahaNa karIne tathArca thAya te pezala miSTavAkayavALo heya, vinayAdi guNayukta hoya, tathA sUkSma jhINuM dekhanAra tathA sUkSmabhASI thoDuM belanAre hoya, teja purUSa jAta che, arthAt teja paramArthathI puruSArtha sAdhanAro che, paNa bIje nahi, ke je Ayudha vinAnA tapasvI janathI hArela kodhathI jItAya che, arthAt tapasvI sAdhune krodha na hoya, chatAM pote krodhI thAya, te uttama sAdhu na kahevAya, tathA je kodha na kare, te jAti anvita sukuLamAM utpanna thayela kahevAya, kAraNa ke je sadAcArI hoya teja kuLavAna che, paNa sArA kuLamAM utpanna thaIne je sadAcAra na pALe to te kuLavAna na gaNAya, tathA te kuLavAna sAdhu atize ruju saMyama te rUjukara kapaTa rahita zAstrokta vidhithI saMyama pALanAre che, athavA ujajucAra te gurU je AcAra batAve, te pramANe cAle, paNa vakratAthI AcArya vigerenA vacananuM khaMDana na kare, eTale tathArca sUkSmabhASI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. jAtyAdi guNAnvita avakra hoya te samabhAvI thAya, eTale madhyastha banI niMdAmAM rISAya nahi, pUjAmAM ahaMkArI na thAya, tathA ajhaMjhA te akrodhI amArI che, athavA ajhaMjhA prApta te vitarAga prabhunI barAbara vItarAga thAya, je Avi appaM vasumaMti mattA, saMkhAyavAyaM aparikkha kujjA taveNa vAhaM sahi uttimattA, ___ aNNaM jaNaM passati biMbabhUyaM // 8 // - have ahaMkArI sAdhu batAve che, ke je sAdhu pitAnA AtmAne vasu (jJAna-cAritra)vALe mAne, ane jJAna vaDe tatva svarUpa vizeSa jANe, tathA tapamAM utkRSTa hoya, te gaMbhIratA dhAraNa karavAne badale tuccha banIne bIjA sAdhu gRhasthone halakA gaNI temane tiraskAra kare, ghaNuM karIne tapasvI sAdhu je ghaNuM bhaNela hoya to jJAna tathA tapane ahaMkAra kare, tethI bodha Ape che, je kaI sAdhu laghu prakRtithI AtmAnuM vasudravya te paramArtha cintAmAM saMyama che, te meLavIne vicAre ke huM ja uttama saMyamavALo mULa uttara guNa barobara pALanAro chuM paNa mArA bAbara bIje nathI, tathA jenAthI jIvo vigere padArthonI saMkhyA samajAya, te jJAna che, te bhaNIne ema mAne ke huM ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tere zrIsthati adhyayana. [ re barAbara paramArthanI ciMtA karanAre chuM, tathA bAra prakAranI tapasyAmAM huMja sahita yukta chuM, paNa mArA jevo bIjo AvI utkRSTa tapasyA karanAro nathI, A ahaMkArI sAdhu bIjA sAdhuone ke gRhone biba tulya arthAt jaLamAM caMdramA mAphaka artha zUnya (nakAmA)mAne, athavA khoTA sikkA mAphaka bIjA sAdhune liMgamAtra dhAranArA (peTabharA) mAne athavA phakta purUSa veSa dharanAro mAne, paNa kAma karanArA na mAne, Ama bIjAnuM apamAna kare, A pramANe je je uttama guNe hoya te potAnAmAM dhArIne - bIjAne avadhUta-guNa rahita mAne. - egaMta kUDeNa use palei, ___Na vijati moNapayaMsi gotte je mANaNaTreNa viukasejA, vasumannatareNa abujjhamANe // 9 // e ahaMkArI sAdhu bIjAne nIca gaNavA jatAM pote saMsAra mehamAM phasAIne Dube che, te munionA uttama mArgamAM uMca gotrane ahaMkArI bane che, te TakI zakato nathI, tathA je mAna pUjA mATe jJAna vigere bhaNe tapa kare, tethI te bhaNavA chatAM paramArthathI mUkha che, te pati mUkha che, te mokSa na meLave) For Personal and Private Use Only Jain Educationa International Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266] sUyagaDAMga sUtra bhAga troo. phUTa-phrAMsA jALa, temAM badhAyela-pakaDAyela mRga vigere paravaza thai ekAMta du:kha bhAgave che, tema mAnI sAdhu peAtAnA anuyAyIonA snehathI (aneka pApA karIne) sa'sAra cakravAlamAM bhame che, athavA temAM anukULa AvavAthI khuba lIna thAya che, tethI aneka prakAre sa'sAramAM bhame che, tu avyayathI jANavuM ke te suMdara strIonA gAyana vigerethI kAmAMdha anIne mAhathI mAhita thayeleA bahu pIDAvALA saMsAramAM Dube che, Ave mUDha sAdhu muni mArganA mAnapada ( sAdhu dhama )mAM athavA sage kahelA mArgamAM cAlI na zake, have satta mArga ne batAve che, gA vANI, tene bacAve, pALe, te geAtra athavA padArthanuM svarUpa kharAkhara batAve, te badhA AgamAnA AdhAra bhUta che, evuM munionuM padma che, temAM te sAdhu na TakI zake, athavA uMcA gAtrane jene ahukAra hoya te abhimAnI sAdhu sAdhudhama ne na pALI zake, vaLI je mAnana pUjana-satkAra tene mATe pAtAnI aDAie hAMke, arthAt je lAbha pUjA satkAra vigerethI mada kare, te paNa sarvajJa pada (mArga)mAM na TakI zake, tathA vasudravya te ahIM saMyama jANavA, te meLavIne temAM jJAna tapa vigerethI ahaMkArI anI paramArtha (mokSa)ne na jANatA phUlAya che, te badhAM zAstro bhaNIne tenA artha jANIne paNa vItarAgane mArga paramArthathI nathI jANatA (bhaNyA paNa gaNyA nahi) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yAthAtathya adhyayana. je mAhaNo khattiya jAyae vA, tahuggaputte taha lecchaI vA, je pavvaIe paradatta bhoI, gotte Na je thabhati (thaMbhabhi) mANa badhdhe // 10 // (thaeNmi) have jAtikuLa geAtranA mada tajavA upadeza Ape che ke, je brAhmaNa hoya ke kSatriya jAtimAM ugra kuLamAM ke levi nAmanI uMca jAtimAM janmyA hAya, ane Rddhi cheDI dIkSA lIdhI hAya, te pArake ghera bhIkha mAgI peTa bharavA pachI te ahaMkAra kare, (kare teA sAdhupada jatuM rahe) TI. a.--badhAM madrasthAneAnI utpattithI AraMbhIne have jAtimada je bAhya nimittathI nirapekSa (bAhya nimitta vinA) thAya che, te have khatAve che, jAtithI je brAhmaNa hAya ke kSatriya ikSvAkuvaMza vigerenA hAya te bhedaja batAve che, ugraputra kSatriyAnI eka jAti tathA lei te paNa kSatriyAne eka bheda che, AvA uttama kSatriya jAtimAM utpanna thaelAne ceAgya rIte saMsAranI asAratA samajAtAM te rAjya vigere gharanuM pAzakha'dhana cheDIne dIkSA lIdhI hAya, tene sAdhupaNAmAM pArakAnuM ApeluM khAvAnuM hAvAthI sArI rIte saMyama pALatA hAya, tathA tevuM saMyama pALanArA harivaMza jevA uttama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only [267 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ v vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv1 28ii sUyagaDAMga sUtra bhAga e uMca gotramAM janmyA hoya te paNa te garva na kare, huM uMca gotrane chuM, pra.--kevuM uMca gotra tenuM haiya? u-abhimAna karavA yogya arthAt te uttama mAnanIya kuLamAM utpanna thavAthI badhA leke tene bahumAna Ape, te paNa dIkSA laI mAthuM muMDAvyA pachI gocarI pArake ghera mAgavA jatAM pachI hAsyapadane gya garva kevI rIte kare ? AvuM samajIne kuLa tathA jAtine mada cheDI de, na tassa jAIva kulaM va tANaM, NaNNattha vijAcaraNaM suciNNaM Nikakhamma se sevai'gArikamma Na se pArae hoi vimoyaNAe // 12 // tuccha prakRtivALA sAdhue karelo jAti ke kulane mada tenA rakSaNa mATe nathI, phakta jJAna ane cAritra sArI rIte seve to mokSa thAya, paNa je dIkSA laIne gRhasthonAM kRtya kare, tethI te saMsArathI chuTa thavA samartha thatuM nathI, TI. a-keI sAdhujAti vigerenuM abhimAna kare, te tenuM mAna guNa (lAbha) ne mATe nathI, te batAve che, te laghuprakRtivALA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teDhyuM. zrI yathAtathya adhyayana. abhimAne caDelA sAdhuno karela jAtine ke kulane ahaM. kAra saMsAra bramaNamAM rakSaNa ApatA nathI, temaja (cavaNa jevAe) karele jAti vigerene ahaMkAra AlokamAM ke paralokamAM guNa karanAra thato nathI, mAtA taraphanI jAti kahevAya, pitA saMbaMdhI kula jANavuM, A jAti tathA kulamara batAvyAthI bIjA mada karavAthI paNa saMsAramAM rakSaNa maLatuM nathI tema samajI levuM, tyAre ziSyane zaMkA thAya ke saMsAranA rakSaNa mATe zuM thAya che? . u-jJAna tathA cAritra A be cheDIne bIje kyAMya paNa taravAnI AzA nathI, A baMnemAM samyakatva (zraddhA) meLavavAthI jJAna tathA cAritra saMsArathI pAra utAre che, jJAna kiyAthI mokSa thAya e zAstrokta vacana che, A sIdhe mekSa, mArga meLavavAno chatAM dIkSA laIne paNa keTalAka dhama purNa thayA vinAnA cha saMsAra sAme jAya che, pharIpharIne teo gRha sthAne ucita jAti-vigerene mada kare che, athavA bIjI pratimAM agAri kamma...pATha che, te sAvadya anuSThAna AraMbha athavA jAti vigerene madada kare che, A pramANe anucita kRtya karanAra gRhasthane sevaka (gulAma) banelo saMpUrNa karma choDavA mATe zaktivAna na thAya, arthAt te mekSamAM na jAya, thoDAM karmane kSaya te badhA jIne dareka kSaNe thAya che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ re70] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo NikiMcaNe bhikkhU sulUhajIvI, je gAravaM hoMi salogagAmI AjIvameyaM tu abujjhamANo, puNo puNoM vippariyAsurveti // 12 // je paise na rAkhe, bhIkhathI peTa bhare, lUkho AhAra khAIne jIve, paNa te je ahaMkAra kare, ke stutinI icchA rAkhe te tene bIjA guNe peTa bharavA mATe ja jANavA, teNe AtmAnA guNe na jANavAthI rAga dveSa karI pharI pharI saMsAramAM navAM navAM rUpe jarA maraNa garbha vigerenAM duHkha bhegave che. TI. a-sUtrakAra bhagavaMta vaLI abhimAnanA doSa batAve che, sAdhu uparathI bAhya dekhAvamAM niSkicana bhIkha mAgI piTa bharanAre heya. bIjAnuM ApeluM khAya, tathA cheka lUkhuM te vAla caNA (bAphelA ke zekelA) vigerethI prANa rAkhanAre heya, A chatAM paNa temane kaI gAravapriya (ahaMkArI mAnI) hoya che, tathA ka [stuti kAmI pitAnA guNa gavaDAvanAre hoya, te bAhya vastumAM rAcele paramArthane na jANate potAnA bAhyaguNethI AjIvikA karate pharI pharIne saMsAramAM navA navA rUpe janma jarA maraNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ annmand teramuM zrI yathAtathya adhyayana. regazekonA duone pAme che, taravA mATe gayelo paNa taravAne badale tyAM Dube che, ema AcAyoe batAvela samAdhine na sevanArA ziSyone de (nukazAna) che mATe nIcenA ziSyanA kahelA guNe temaNe dhAraNa karavA joIe. je bhAsavaM bhikkhu susAhuvAdI paDihANavaM hoi visArae ya AgADhapaNNe suvibhAviyappA ____ anaM janaM pannayA parihavejjA // 13 // je sAdhu bolavAmAM nipuNa heya, sAdhune gya bela-nAre pratibhAzALI tathA zAstronA paramArthone jANanAre tIkSNa buddhivALe AtmAnuM eALakhANa thayuM hoya te paNa ahekAre caDe te pitAnI buddhine durUpayoga karI bIjAne tiraskAra kare, TI. a-bhASA (belavA)nA guNone jANavAthI samajIne sArI egya bhASA belanA bhikSu sAdhu tathA sAdhune gya zebhanIka hita karanAra DuM paNa priya bolavAnA svabhAvavALo te susAdhuvAdI jema khIra madhu mIThuM hoya tevuM madhura vacana bele, tathA pratibhA pitAnI autpattikI vigere buddhi guNathI cukta [abhaya kumAra ke bIrabala jevo pratibhAvALe bIjAe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] - suyaDAMgasUtra bhAga trIjo pUchatAM tarata javAba ApanAra [hAjara javAbI hoya, athavA dharmakathA karavAnA samayamAM jANI le ke sAMbhaLanAre purUSa keNa che. kayA devane namanAre che, kayA matane mAne che, ema badhuM pitAnI tIkSaNa samayasUcakatAnI buddhithI jANe, tethI yogya rIte bele, tavizArada te artha grahaNamAM samartha ane zrotAne aneka rIte yutithI samajAve, (ca zabdathI jANavuM ke, te pramANe sAMbhaLanAranA abhiprAyane prathama jANuM le, tathA AgADhA-avagADhA paramArtha samajAvanArI tatvajJAna samajAvanArI prajJA buddhivALo te AgADhaprajJa sAdhu kahevAya, tathA sArI rIte dharmavAsanAthI bhAvita AtmA jeno che te suvibhAvitAtmA che, AvI satya bhASA vigerenA guNothI zebhIte sAdhu thAya che, ' AvA guNavALe thayA pachI te guNe je nirjarAnuM kAraNa che, tenAthI paNa ahaMkArI bane, manamAM samaje ke. huMja bhASAnI vidhi jANanAro chuM, huMja sAdhuvAdI chuM, mArA jevo pratibhAzALI bIje nathI, vaLI mArA jevo alokika te jaina dharmanAM lakattara zAstronA paramArthane jANanAra avagADha prajJAvALe bIje kaI nathI, huM ja subhAvitAmA chuM, Ama guNothI ahaMkAre caDele potAnI buddhithI bIjA mANasane avagaNe, ane bele ke AvA mUrkhAthI duHkhathI samaje tevA kuMDInA kapAsa jevA amUci (mUDha thI vArtAlApa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yathAtathya adhyayana. [ rokavuM kare? athavA dharmakathAnA avasare vyAkhyAna paNa na Ape, ema ahaMkAre caDelo thAya te mATe kahe che, anyaiH svecchAracitArtha vizeSAn zrameNa vijJAya / kRtsnaM vAGamayamita iti khAdatyaGagAni darpaNa // 1 // - bIjAoe pitAnI IcchAthI banAvela (pada kAvya) ne zramathI samajIne tenA vaDe paMDita banelo manamAM samaje ke huM badhAM zAstromAM pAraMgAmI thayo chuM ema samajIne ahaMkArathI aMgone khAya che (bIjane tiraskAra kare) evaMNa se hoi samAhipatte, je pannavaM bhikkhu viuksejjA ahavA'vi je lAmamayAvalitte annaM jaNaM khiMsati bAlapanhe // 14 // ema karavAthI te sAdhu samAdhi zAMtane na pAme, kAraNa ke je buddhivAna sAdhu buddhine ahaMkAra kare athavA labdhidhArI lAbha madano ahaMkAra kare, te bALa buddhivALe bIjA sAdhune vAta vAtamAM halako pADe che, have AvA sAdhunA dezo batAve che, upara batAvela prakriyA vaDe pArakAne parAbhava karIne potAnuM mAna vadhArate badhAM zAstro bhaNavA chatAM tatvArthamAM nipuNamati chatAM samAdhirUpa mokSamArga jJAnadarzana cAritra ke dharma dhyAnarUpa mArgane pAmate nathI, uparathI ja phakta pote pitAne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. paramArtha jANanAra mAne che, pra-Avo koNa hoya? ujeNe zAstronI gaMbhIratAnA paramArthane jAye nathI, te pitAnI buddhimAM sarvapaNuM samajIne garva kare, paNa te samAdhi zAMtine na pAme; e muddAnI vAta yAda rAkhavI, have bIjAM mada sthAnene batAve che, athavA bIjI rIte batAve che ke jene aMtarAya karma tuTeluM che te labdhivAna potAne tathA pArakAne mATe dharmopakaraNo vigere jaladI lAvavAmAM samartha heya te tuccha svabhAvathI lAbha madamAM lepAya, te paNa samAdhi pAmatuM nathI, te sAdhu paNa bIjA labdhirahita sAdhune azubha karmanA udayathI vastu na lAvate dekhIne tene tiraskAra kare, dhikkAre, ane bole ke mArA jevo sarva sAdhAraNa zayA saMthAre vigere upakaraNane lAvanAre bIje kaI nathI, bAkInA bIjA badhA potAnuM peTa bharavAmAM vyagra thayelA kAgaDA jevA che temanAthI mAre zuM prayojana che? AvI rIte bALaka jevI tucchabuddhivALe mUrkha mANasa bIjA sAdhuonI niMdA kare, pannAmayaM ceva tavo mayaM ca NinnAmae goyamayaM ca bhikhU AjIvagaM ceva cautthamAhu * se paMDie uttama poggale se // 15 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiram zrI yathAtathya adhyayana. - [275 - (1) tIkaNabuddhimada, (2) tapamada (3) gotramada ane AjIvikA te arthamada cotha kahyo che, te cAre namAve, choDe, te paMDita ane uttamattama sAdhu jANuM, A pramANe buddhino mada karI bIjanuM apamAna karatAM pite ja bALaka je tuccha gaNAya che, ethI buddhine mada na kara, phakta Aja mada na kare, ema nahi, paNa saMsArathI chuTavAvALAe bIjA made paNa na karavA, te batAve che, tINabuddhithI mada thAya te prajJAmada tene tathA nizcayathI 2 tapa madane kADhaje, huM ja yathAcogya zAstrane vettA chuM huM ja utkRSTa tapa karanAre chuM, tathA IkvAkuvaMza. harivaMza vigere uMca gotramAM janmyo mATe zreSTha e (3) gotrane garva cheDI deje, tathA jenA vaDe AjIvikA cAle te A jIva-dravya samUha tene prApta te A jIvaka (4) arthamAM dhana sattAne mada paNa tyAgaje, ca zabdathI bAkInA cAra madane paNa choDaje, tenA javAthI (choDavAthI) paMDita tattvavettA jANe, A badhA mado cheDanAra uttama pudagala-AmA thAya che, pudagalane bIjo artha pradhAna che, tethI uttamathI paNa uttama jANo, eyAI mayAI vigiMca dhIrA ___Na tANi sevaMti sudhIradhammA te savvagottAvagayA mahesI ... ucca agotaM ca gatiM vayaMti // 16 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. upara kahelA badhA made cheDIne dhIrasAdhuo pharIne te sevana karatA nathI, te sudhIra dharmavALA uMcanIca baMne gAtra cheDIne te maharSio sarvottama agotra gati kahe che te mokSane pAme che, have madasthAnone na karavAnuM batAvIne tenI samApti kare che, upara batAvela prajJA vigere madasthAne saMsAra bhramaNanAM kAraNe sArI rIte jANIne tene choDe, dhI buddhi vaDe rAje zobhe te dhIra vidivavedya tatvajJa purUSo A jAti vigere mane AdaratA nathI pra.-AvA koNa? u.--sudhIra-supratiSThita dharma grutacAritrarUpa jemane che te sudhIradharmavALA badhA mado choDIne maharSio uttama -pa vaDe karma mela dhoIne badhA uMca gotrane ulaMghIne sauthI cI mekSa nAmanI sarvottama gatine meLave che, e zabdathI jANavuM ke kadAca te bhavamAM mekSe na jAya te ka9pAtIta evAM pAMca anuttara vimAnamAM jAya che, agotrapada meLave tethI jANavuM ke tyAM nAma kama Ayu vedanIya vigere ghAtI ke aghAtI karma eka paNa hetuM nathI, bhikkhU muyacce taha didhamme gAmaM ca NagaraM ca aNupavissA se esaNaM jANamaNesaNaM ca annassa pANassa annaannugidde||17|| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yathAtathya adhyayana. [277 - sAdhu zarIranI mUcha mukIne dharmane samajela gAma nagaramAM gocarI jatAM eSaNA aneSaNuM zuddha azuddha AhAra ke pANI saMbaMdhI samajIne zuddha maLe te paNa pRddha na thatAM saMbhALIne le. A pramANe madasthAna choDelo bhikSAthI jIvana gujAranAra bhikSu ke hoya te batAve che, mRta marelA mAphaka snAna vilepananA saMskAra (bhA)ne abhAva che, jene tevI aca tanu-zarIravALe te mRtArca-athavA medana-mut AnaMda bhAvALI arcA padamalezyA vigere jene che te mudacce prazasta lezyAvALA sAdhu hoya, tathA dharma dIThe te samajela che yathAvasthita zruta cAritrarUpa dharma tevA sAdhujI gAma nagara maDaMba vigere sthaLamAM gocarI mATe gayela hoya, tathA dhanya tathA uttama saMghayaNavALA hoya te eSaNa zuddha AhAra zodhI tapAsIne le te eSaNAne jANe, tathA ugAma deva (sAdhu nimitte jIvahiMsAne AraMbha thAya te) aneSaNa na levA yogya AhArane tathA te choDavAnuM tathA nA cheDe te azubha karma baMdhAvAno vipAka-phaLane jANe che, tethI anamAM pANImAM sArI vastumAM mUcha na rAkhatAM sAmAnya vastunI niMdA na karatAM ucita laIne vicare, te batAve che, sthavira kalpI sAdhu kara doSa rahita bhikSAgrahaNa kare, jinakalpI sAdhu pAMcane abhigraha bene graha te A pramANe. saMsaha masaMsaTThA uddhaDa taha hoti appalevA ya uggahiyA paggahiyA ujjiya dhammA ya sattamiyA // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo nuorinnavinnan - (1) khaDelA hAthe, (2) na kharaDelA hAthe (3) gRhastha pitAne mATe kADheluM (4) tela ghI vigerenA lepa rahita (5) pIrasavA kADhela (6) pIrasatAM bacela (7) pheMkI devA joga jina kalpI sAdhune pAchalI be rIte kape, arthAt gRhasthane phekI devA jevuM je anna vigere hoya tenAthI pitAno. nirvAha kare, kAyAne bhADuM phakta Ape, athavA je je abhigraha dhAre te pramANe maLe te eSaNA, na maLe te aneSaNa samajIne kayAMya levA pasatAM tevo AhAra maLe paNa mUkita (lAlacu) na thAya, paNa zAMtithI zuddha bhikSA le aratiM ratiM ca abhibhUya bhikkhU bahujaNe vA taha egacArI egata moNeNa viyAgarejA - egassa jaMto gati rAgatI ya // 18 // - kheda tathA harSa choDIne sAdhu samudAyamAM hoya ke ele hoya tene koI dharma pUche tyAre saMyama dharma samajAvI kahe ke A ekalA jIvane gati Agati teNe karelA pUrva kRtyenA anusAra phaLa maLe che, mATe pApa tyAgI dharma karo, upara batAvyA pramANe sAdhune anukULa viSayanI prApti chatAM paNa tyAM rAgaSa karyA vinA dekhavA chatAM na dekhyuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yathAta adhyayana. [279 1 . || - sAMbhaLyA chatAM na sAMbhaLyuM, evA bhAva sahita mRta kalpa deha, vALA sArA dekhelA dharmavALe eSaNA aneSaNane jANato annapANI gye maLatAM paNa mUcha na karate gAmanagara vigeremAM pekele hoya to asaMyama (gRhasthAvAsa)mAM AnaMda ane saMyamamAM arati keIka vakhata thAya te te uttama sAdhue dUra karavAM, te kahe che, mahAmunine snAna na karavAthI zarIramAM mela vadhavAthI tathA vAla caNuM vigere bAphelA khAvAthI kaI vakhata azubha karmanA udayathI saMyamamAM arati (kaMTALa) Ave, te vakhate te sAdhu potAnI saMsArI ava sthAne sukhI mAnIne tevI IcchA thAya te Na gRhasthI thayA pachI tIrvacanaraka vigerenAM duHkhe yAda karI che tathA temanuM AyuSya a5 samajIne te kaMTALAne dUra kare, ane ekAMta menapaNe sAdhu dharmamAM sthira thAya, tevI ja rIte asaMyama te sAvadya anuSThAnamAM pUrve anAdi kALathI te sukha bhogavelAM hovAthI temAM mana lalacAya, topaNa te sukhane du:kha mAnIne saMyamamAM daDha thAya, pharI uttama sAdhunuM varNana kare che, ghaNA gacchavAsI sAdhuo sobatI hovAthI saMyama pALavAmAM sahAyatA kare, te bahujana parivALavALo hoya. tathA keI vakhata ekale paNa hoya, te paDimAdhArI sAdhu ekalavihArI ke jinakalpI vigere hoya, te parivALavALo ke ekalo hoya, tevAne koI dharmasvarUpa pUche, ke koI bIjuM pUche to ekAMta mIna (saMyama)nI vRddhinuM vacana dharmakathAnA samaye bole, athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo jyAre paNa khelavuM hAya, tyAre sayamane khAdhA na lAge, tevI rIte dharmanA saMbaMdha kare, pra.--zuM vicAra karIne? zuM eTale? te batAve che, ekalA asahAyavALA ja Mtune tenI karelI zubha azubha karaNIne AdhAre paraleAkamAM javAnuM thAya che, tathA pUrve karelI karaNIne AdhAre tyAMthI AvavAnuM thAya che, kahyuM che ke ka kare che ekalA, bhAgavatA kula eka, janme mareja ekale, bhavAMtare paNa dekha." // 1 // mATe uparathI sahAya karanArA bIjA dekhAya tApaNu paramArthathI vicAratAM dharma cheADIne bIjo keAI sahAyaka nathI, A vicArIne munione ucita mauna te sacama dharma mukhya che te khatAve. 4 sayaM sameccA aduvA visoccA bhAseja dhammaM hiyayaM payANaM je garahiyA saNiyANappaogA Na tANi sevaMti sudhIradhammA // 19 // peAtAnI meLe samaje, athavA gurU pAse sAMbhaLIne jIvAnu hita thAya tevA jJAna cAritrarUpa dharma kahe, tathA sa'sAravAsanAM niyANAM na kare, tathA sudhIra dharma vALA uttama Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tezya zrI yathAtathya adhyayana. [281 sAdhuo ajenanI paNa niMdA thAya tevAM marmavedhaka vacane na bole. che. vaLI bIjAnA upadeza vinA pitAnI meLe samaje. pra-zuM? u-cAra gativALo saMsAra che ane tenAM kAraNe mithyAtva avirati pramAda kaSAya ane yoga ema pAMca che te, tathA azeSakarma kSaya thavAthI mokSa maLe tathA tenAM kAraNe samyam darzana jJAna cAritra A badhuM pitAnI meLe ke anya gurU te AcArya vigere pAsethI sAMbhaLIne bIjA mokSAbhilASI jIvone zruta cAritrarUpa dharma kahe. pra-kevo? vAraMvAra janme te prajA sthAvara jaMgama che, temanuM hita thAya te sadA upakArI dharma kahe, ema upAdeya prathama batAvIne have tyAgavA gya batAve che, je nidanIya che. tevA mithyAtva avirati pramAda kaSAya ane yogya je karma baMdhananA hetuo che, te niyANuM te bhegenI IcchA sahita vate che, te sanidAna. arthAt huM AvI rIte dharma karIza, ke upadeza ApIza, te loko taraphathI mane bahumAna tathA joItI vastuo maLaze, AvA bhegenA kAraNene muni maharSio uttama sAdhuo hoya, te cAritramAM vigharUpa A kRtyane samajIne koI paNa jAtanI AzaMsAvALuM kRtya na kare; (paNe nirmaLa bhAvathI jJAna bhaNe cAritra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " r - 282) . sUyagaDAMga sUva bhAga trIje. pA) athavA niMdanIka vacane na bele jemake kutIrthio pApa vyApAramAM rakta thaelA zIlathI bhraSTa vrata rahita kuMDala veMTala karanArA che. evuM anya darzanInuM kuvana jevAyA chatAM pite vinA kAraNe pArakAnA doSa ughADanArAM niMdAnAM marma lenArAM vacana na bole, te sudhIra dhamao che. kesiMci takAI abujjha bhAvaM, khudaMpi gacchejja asadahANe Aussa kAlAiyAraM baghAe laDANumANe ya paresu aTe // 20 // pite bIjAnA abhiprAya samajayA vinA upadeza devA jAya to pelAne zraddhA na thatAM vivAda thatAM krodhI thaIne upadeza denAra sAdhuzrAvakanA AyuSyane ghaTADe arthAta akALe mRtyu ANe, mATe prathama bIjAne abhiprAya samajavAvALe dharmopadeza bIjAne Apa. athavA jIvAdikanuM svarUpa batAvavuM. TI-kaI mithyASTionA kutarkathI pariNamelA pitAnA AgrahamAM daDha thayelAnA vitarko eTale teNe mati kalpanAthI karelA kubhAvane saraLa sAdhuke zrAvaka na samajatAM jaina dharma tene samajAvavA prayatna karatAM na samaje te vakhate kaDavuM vacana Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 283 kahetAM paNa te na samaje, ane vadhAre elacAla thatAM sAmevALA sAdhu zrAvakanI hatyA paNa karAve, jema pAlaka purAhite khaMdhaka muninA vadha karAvyA, teja kSudrava batAve che, te anya darzanI jaineAnuM kaDavuM vacana sAMbhaLIne kApAyamAna thaine belanAranu lAMbu Ayu paNa TuMku kare, tethI dharma dezanA devA paDelAM purUSanA vicArA jANIne pachI upadeza karavA, te A pramANe-A purUSa kANu rAjAti che, kayA devane mAnanArA che, athavA tenu matavya zuM che ? keAiH matane Agraha che ke nahi, A badhuM samajIne tene ucita upadeza devA, e badhuM samajyA vinA upadeza devA jatAM pArakAne virodhanuM' vacana kahevA jatAM pArake prANu le, eTale A leAkanuM hita bagaDayuM, ane pote tene mAravAnuM niyANuM kare, te tene tathA sAmevALAne bagADa thAya mATe khAkhara anumAnathI parIkSA karI pArakAne upadeza devAnI yeAgyatA vALe khIjA veAne sAcA dharmanuM jIvAdika svarUpa potAnA tathA paranA upakAra mATe khatAvavu, kammaM ca chaMdaM ca vigiMca dhIre teramuM zrI cAthAtathya adhyayana. 10 viNaija u savvao (hA) AyabhAvaM ruve luppaMti bhayAvahehiM vijjaM gahAyA tasa thAvarehiM // 21 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] 1 sAMbhaLanArI parakhadAnA karmo tathA abhiprAya samajIne dhIra buddhivALA sAdhu upadeza ApIne sAMbhaLanAranAM sathA pApA cheDAve, ane temane samajAve ke strInAAmAM lubdha thAo che, paNa tenAthI bhaya pAmeA che, A pramANe vidvAna sAdhu paranA abhiprAya jANI upadeza ApI trasa thAvara vonuM hita thAya tevo upadeza Ape, - sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo, & TI-dhIra-aAAnya athavA subuddhithI alaMkRta sAdhu upadezaka upadezanA samaye dharma kathA sAMbhaLanAranI parIkSA kare ke te kayu' anuSThAna (dharmakriyA) kare che, athavA A maheALa kamI che ke haLu kamI che, tathA tene abhiprAya zuM che, te jANI le, A badhuM sAMbhaLanArI parakhadAnuM jANIne pachI upadeza kare, ke jethI sAMbhanArane jIva ajIva vigere padArthonuM jJAna thAya, tathA tenuM mana na du:khAya, paNa prasanna thaIne sAMbhaLe, eja saMba MdhI kahe che, vizeSe karIne tenA aMta:karaNanA pApa bhAvo ( malina vicAre )ne dUra kare, (tuzabdathI) tenAmAM viziSTa (uttama) guNAnuM AropaNa kare AyamAvuM evo pADe bIjI pratimAM che, tene artha AtmabhAva-anAdi bhavAnA abhyAsathI lAgeluM mithyAtva vigere dugaNuM dUra kare, athavA AtmabhAva-viSaya vAMchanAthI anAcAra sevatA hAya te te dUra kare, te khatAve che, kAinuM rUpa suMdara hAya to te AMkha ane manane haraNu kare, tevI strInA aMgaupAMge. AMkhanA kaTAkSathI jovu vigerethI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM zrI yathAtathya adhyayana. [285 alpasatva (kAcA mananA) vALA sAdhuke gRhastha uttama dharma (zIla brahmacarya)thI patita thAya che, pra-te rUpa kevAM che? u-bhaya pamADanArAM che, te rUpa dekhIne temAM lubdha thavA jatAM te kAmIne tenA dhaNI ke vArasa taraphathI tenI prathama ni thAya, ane teo kodhI hoya te te badamAsanAM nAka kAna vigere kApI buga hAle marAve, bIjA bhavamAM tIrthaMca naraka vigeremAM pIDAnA sthAnamAM tevA pApI prANIo viSaya vAsanAthI du:kha pAme che, A samajIne vidvAnaDAhyo sAdhu dharmadezanA jANanAre bIjAne abhiprAya jANane parakhadAmAM basa thAvara jIvonuM hita thAya tevo dharma batAve, na pUyaNaM ceva siloya kAmI, piyamappiyaM kassai No karejA savve aNaTe parivajayaMte. aNAule yA akasAi bhikkhu||22|| sAdhu upadeza ApatAM pUjAvAnI IcchA na rAkhe, tema kIrtinI abhilASA na rAkhe, mehadazA jAge tevI kAma kathA na kare, tema tenA devanI niMdA thAya tevuM kaDavuM vacana na kahe, badhA anA varSane AkuLa thayA vinA krodhAdi tyAgIne samAdhimAM rahe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. - sAdhue pUjA ke sarakAra vigerethI nirapekSa thaIne tapa ane cAritra vigerene ArAdhavuM, tema vizeSa nispRhI thaIne dharmadezanA devI, A abhiprAyathI kahe che. sAdhu upadeza ApatAM vastra pAtra vigere maLavAnI AkAMkSA na rAkhe tema pitAnI Atma prazaMsA (kati) na vA che, tathA sAMbhaLanAranuM manakhuza thAya tevI rAjakathAnI vikathA ke bIjAne ThagavAnI kathA na kahe, tema te je devatAne mAnate hoya tenI niMdA vigere na kare, badhA anartho tyAgIne rAgadveSa vinA sAMbhaLanAranA abhiprAyane vicArI samyagdarzana vigerenuM dharmanuM svarUpa batAve, tema anAkula te sUtra arthe barobara samajIne akaSAyI sAdhu rahe, AhattahIyaM samupehamANe savvehiM pANehiM NihAya daMDa No jIviyaM No maraNAhikaMkhI parivvaejA valayA vimukke (medAvI vavighamukya) ra3 AhattahIyaM nAma trayodazamadhyayanaM samattaM (gAthA 591) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramu zrI yAthAtathya adhyayana [287 sAcA dharmane dekhate badhAM prANIote du:kha devAnuM cheDIne jIvita maraNanI AkAMkSA cheADI cAritra pALe, ane saMsAra aMdhanathI mukata thAya, athavA buddhimAna sAdhu mAyA cheDIne meAkSamAM jAya, badhAM adhyayana samApta karavA sAra kahe che. AhuttaDIya' vigere yathAtathya (sAcA bhAva) dharma mArga samavaraNu e traNa adhyayananA sAra sUtramAM Avela samyakatva athavA cAritra tene dekhatA vicAratA sUtra tathA arthane sArI rIte kriyA karavA vaDe pALatA sthAvara jaMgama badhA jIvomAM je sUkSma bAdaranA bheda che, te pRthvI kAya vigerene daDa devAya che te jIvalDiMsAnI kriyAne cheDIne potAnA jIva jAya te paNa sAcAdha`ne ALa'gavo nahi, te kahe che, asayama jIvita ke lAMbe kALa jIvavAnI IcchA sthAvara jaMgama jIvonI hiMsA karIne na rAkhe, tema parISahanI vedanAthI kaTALIne vedanA sahana na thAya teA pANImAM agnimAM ke uMcethI bhUsake! mArIne bIjA jIvone pIDA karIne maravAnI paNa IcchA na rAkhe, A pramANe sAcA dharmI IcchatA jIvahiMsA cheDI jIvitamaraNu na icchatA udyuta vihArI banIne buddhimAna sAdhu mAhanIya karmanI mAyAmAM na vIMTAtA sAMyama pALI meAkSamAM jAya, teramu adhyayana yAthAtathya nAmanuM purUM thayuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288] sUyagaDAMga sUtra, bhAga trIjo graMtha nAmanuM saiAdamuM adhyayana kahe che. teramuM kahyuM, have cidamuM zarU kare che, tene A pramANe saMbaMdha che, A AMtarArahita (teramA) adhyayanamAM yathAtathya eTale zuddha cAritra kahyuM, ane te bAhya abhyatara graMtha (gAMTha) dhana tathA kaSAya vigere tyAgavAthI zobhe che, te parigra tyAgavAnuM A ayayana che, AvA saMbaMdhe AvelA A adhyayananA cAra anugakAro upakrama vigere thAya che, temAM upakama kAramAM batAvela adhikAra A pramANe che, bAhya azvetara baMne prakArano graMtha parigraha) tyAga, nAmaniSpanna nikSepomAM AdAna padathI ane guNa ni paNAthI graMtha evuM A ayayananuM nAma che te graMthane adhikAra niyuktikAra kahe che, gaMtho pubudviTTho duviho sisso ya hoti NAyaco. pavvAvaNa sikkhAvaNa pagayaM sikkhAvaNAeu / ni. 127 // gAthA-dIkSA pUrve kahe che, te graMtha grahaNa karanAra ziSya be prakArano che dIkSA lenAra ane pachI daza prakAranI samAcArI zIkhanAra che dikSAnI vAta pUrve kahI che, ahIM zikSA levI ane te prakAre cAlavAnuM che, TIkA artha-graMtha dravya ane bhAva ema be bhedothI bhulaka nicca nAmanA adhyayanamAM uttarAdhyayana sUtramAM vistArathI kahela che, paNa ahIM te baMne prakAranI dravya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cadam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [289 ane bhAvathI gAMTha je ziSya cheDI de athavA je ziSya AcArAMgAdi graMtha (sUtra) je zIkhe, te kaheze te ziSya be prakAre jANavo, (1) dIkSA ApavI, (2) bhaNAvavo, jene dIkSA ApIe ke sUtra bhaNAvIe te be prakArane ziSya jANave, paNa ahIM zikSA bhaNAvavAne adhikAra che, te kahe che, so sikkhago ya duviho gahaNe AsevaNA pa NAyavyo . .: gahaNaMmi hoti tiviho mutte atthe tadubhae ani. 128 // te zikSA grahaNa karanAra be prakArano ziSya che, prathama zikhAmaNa le, ane pachI te pramANe varte, temAM prathama zikhAmaNa lenAra traNa prakAre che, sUtra bhaNe pachI artha bhaNe, keI baMne sAthe bhaNe. AsevaNAya duviho mUlaguNaM ceva uttaraguNe ya mUlaguNe paMcaviho uttaraguNa bArasaviho u ni. 129 // - sUtra tathA artha bhaNyA pachI te pALavA mATe AvanA (AcaraNa) che, te be prakAre che, tethI AsevanA vaDe ziSya be prakAre thAya che, eka te mULa guNe (mahAvratonuM pAlana karanAra che, bIje uttara guNa saMbaMdhI anuSThAna karanAre che, te mULa guNa paMcamahAvrata te pAMca prakAre jIvahiMsA niSedha vigere pALanAra che, te mULaguNa sevanAra zikSaka (ziSya) che, teja pramANe uttara guNamAM sArI rIte nirdoSa piDa vakta 18 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo zeAdhIne lAvavAnA guNa dharAvanAra uttaraguNu pALanAra ziSya che, uttaraguNanI gAthA-- piMDassa jA visohI samiIo bhAvaNA tavo duviho || paDimA abhiggahAvi ya uttaraguNa mo viyANAhi ||1|| AhArAdi vizuddhi jANu, samitIe bhAvanA duvidha tapa khAra pratimA abhigraha ANu, uttaraguNA tenA kara khapa // 1 // athavA bIjA uttara guNe! chatAM vadhAre sakAmanirjarAnA heturUpa khAra prakAranA tapa che, tethI tene lIdheA eTale cha abhyaMtara cha khAhya ema khAra bhede tapa kare te jANavA ziSya AcArya vinA na thAya mATe AcAryanA bhedo atAve che. Ayarioviya duviho pavvAvato va sikkhAvato ya sikkhAvato duviho gahaNe AsevaNe caiva ||ni. 130 // ziSyanI apekSAe AcArya paNa be prakAranA che, eka dIkSAne Ape che, khInna bhaNAve che, zIkhavanAra pazu e prakAre che, eka tA sUtra pATha Ape che, bIjA dezavidha cakravAla samAcArInI kriyA samajAvIne karAve che, gAhAviMto tiviho sutte atthe ya tadubhae ceva mUlaguNa uttaramuNe duviho AsevaNAe u / / ni. 131 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAmuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [291 m ometer A sUtra--samAcArIne pATha ApanAra AcArya paNa traNa prakAranA che, 1 sUtra 2 artha ane 3 baMne ApanAra che, A vanA AcArya mULa guNa mahAvrato barAbara paLAve, ane bIjA uttaraguNenA sUkSmanA bheda paNa paLAve. nAmaniSpanna nikSepa puro thaye, have sUtrAnugamamAM sUtra aTakayA vinA vigerenA guNavALuM belivuM te kahe che. gaMthaM vihAya iha sikkhamANo, uThAya subaMbhaceraM vasejjA ovAyakArI viNayaM susikkhe, je cheya vippamAyaM na kujjA ||suu.1|| sasAranI meharU5 graMthi cheDIne sAdhupaNAnI zikSA mAno nirmaLa saMyama mATe taiyAra thaI sAruM brahmacarya navAvADA pALato rahe, ane AcAryanI AjJA pramANe vastI vinaya zIkhe, ane te DAhyo sAdhu dharma anuSThAnamAM judI judI rIte pramAda na kare. A pravacanamAM saMsArano (asAro svabhAva jANIne sArI rIte samajIne mumukSu jenA vaDe AtmA (jALamAM) guMthAya te graMtha dhana dhAnya cAMdI enuM dAsa dAsI Dhera vigere cheDIne sAdhu bane te grahaNa Asevana zikSAne samajIne Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292] "sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. pALate nava brahmacaryanI vADa sAthe sArI rIte brahmacarya pALe, athavA subrahmacarya te saMyama barobara pALe, AcAyadinI AjJAmAM jyAM sudhI eklavihAranI pratimA na svIkAre tyAM sudhI rahe, ane temanA kahevA pramANe varte ane jenA vaDe karma nAza thAya te vinaya barobara zIkhe, ane Adare te grahaNa ane Asevana vaDe vinaya kare, (ane uttama guNone prApta kare) vaLI cheka DAhyo sAdhu saMyama anuSThAnanuM je kArya AcAya batAve te juduM juduM kArya karavAmAM prasAda na kare jema rogI vaida pAse davAnI vidhi samajIne te pramANe vane te kriIti vadhe. ane nirogI thAya te pramANe sAdhu paNa sAvadya graMtha (pa vigere krodha vigere) tyAgIne azubhakarma rUpa roga tyAgavAne davArUpa gurUnAM vacano mAnIne te pramANe vartatAM bIjA sAdhuo pAse vAhavA meLavI mekSa meLave, nidA kiyA tapattanAta, . sAvAsagA pavitraM mannamANaM tamacAiyaM taruNamapattajAtaM, DhaMkAi avvattagarma harejA suu.||2|| paNa je sAdhu AcAryanI AjJA vinA ekale phare tenA zu hAla thAya te samajAve che, ke jema pakSInuM baccuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAdamu`. zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [293 pAMkha purI AvyA vinA potAnA mALAmAMthI uDavAnI IcchA karatAM tene pAMkhAnA abhAve taraphaDatu joi DhaMka vigere pakSIo mAMsanI pezI samajIne tene harIne mArI nAMkhe che; TI-paNu je sAdhu AcAryanA upadeza vinA svecchAthI gacchamAMthI ekalA paDIne jude vicare te ghaNA dASone meLave che. A matalabanuM dRSTAnta batAve che yathA (STAnta tAvavA mATe) je prakAre nAnuM pakSInuM baccu jenAthI uDAya te pAMkhanAM e pAMkhaDAM purAM na AvyAM hAya (na ughaDyAM hAya) te apatta jAta kAr3I pAMkhavALuM baccuM' peAtAnA mALA mAMthI uDavAne phAMphAM mAratAM jevuM jarA uDe che ke tene mAMsanI pezI samajIne azakta accAne Dhaka vigere kSudra te mAMsa khAnArAM pakSIe peAtAnI cAMcathI upADIne mArI nAMkhe che, evaM tu sehaM pi dhamma. apuSTa nissAriyaM busimaM mantramANA diyassa chAyaM va apattajAyaM, hariMsu NaM pAvadhammA aNege ||suu3|| tema A navA ziSyane dharma pariNata thayA vinAnA kAcI uMmaranA judA paDelA jANIne jema pakSInA baccAne jaeNka pakSI vigere harI jAya tema AvA ziSyane aneka pApadhIe tene kumArge dore che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294] sUyagaDAMga satra bhAga trA. :: TI-A pramANe daSTAMnta batAvIne tene paramArtha samajAve che ke e pramANe (tu avyaya vizeSa batAve che) pUrve jema pakSInI kAcI pAMkha batAvI, ahIM tene badale vizeSa A che ke te apuSTa dharmapaNAvALo ziva che, tene samajAve che ke jema kAcI pAMkhavALA pakSInA baccAne mALAmAMthI uDavAnAM phAMphAM mAratuM joI duSTa pakSIo tene zikAra kare tema A navA kAcI vayanA dIkSitane bhaNyA vinAne tathA dharmamAM pariNata thayA vinAne jANIne pAkhaMDIo ke pApadhamao tene phasAve che phasAvIne tene gaccha samudramAMthI judo pADe che, ane judA pADI iMdriyonI lupatAmAM pADI parabhavanI AsthA uThADI have ApaNe vaza thaye che, ema mAnanArA tenI pAse pApa karAve che, athavA kulA cAritra te cAritrane te pApIonI zIkhavaNIthI nakAmuM mAnatAM jema pakSInA baccAne dUra pakSIo mArI khAya che tema A navA paDI gayelA sAdhune mithyAtva avirati pramAda ane kaSAyathI kaluSita banelA AtmA vALAne pApIo kutIthi che sagAMvahAlAM ke rAjA vigere ghaNA purUSa tene pUrve haryA che hare che, ane haraze (arthAt * lAlacamAM nAMkhIne saMsAramAM phasAvI durgatimAM mekalaze, ) ( traNa kAlamAM AvuM thAya che mATe kAvya gAthAmAM bhUtakALa lIdhe che) have kevI rIte tene hare che te kahe che prathama pAkhaDIo A pramANe te agItArthane Thage che, "tamArA jaina dharmamAM agni bALavI, jhera utAravuM, zikhAcheda vigere Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cadam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [ 29 vvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvvv pratyayA (cinha) dekhAtAM nathI, tathA aNimAdi ATha guNavALuM ezvarya ( labdhi) nathI, tathA jainadharmane rAjAo vigere mAnatA nathI. vaLI jena sUtromAM jInI ahiMsA batAve che, ane jagatuM AkhuM jIthI bhareluM che, tethI ahiMsA paLavI muzkela che, vaLI tamArAmAM pavitratA mATe snAna vigere nathI, AvAM zaThanAM vAkya vaDe iMdrajALa jevI mIThI vANIthI pAkhaMDIo bheLI sAdhune Thage che, tema sagAM vigere AvI rIte kahe che, tamArA sivAya amAre koI piSaka nathI, tema amArA pachavADe bIje nAma rAkhanAra nathI, tuM ja amAre badhI vAte mAnanIya che, tArA vinA badhuM zUnya dekhAya che, vaLI raDAnA gAyana te nRtya vigerenuM AmaMtraNa ApI tene cAritra dharmathI pADI nAMkhe che, e pramANe rAjA vigere paNa lalacAvI pitAne svArtha sAdhe che, A pramANe navAM dIkSitane ekale jANIne aneka prakAre lalacAvI tene hare che, osANamicche maNue samAhiM aNosie NaMtakariti NacA obhAsamANe davipassa vittaM Na Nikase bahiyA Asupanno // 4 // ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. je manuSya samAdhi Iche, te gurU pAse rahe, paNa je gurU pAse na vase te karmano aMta na kare, mATe dravya (mokSa) nuM vrata vicArIne buddhivAna sAdhu gacchathI bahAra na nIkaLe, (paNa gurU AjJAmAM rahI saMyama pALa) TI-A pramANe ekalA sAdhune ghaNA doSa thAya che, ethI hamezAM gurUnI caraNa sevAmAM rahevuM, te batAve che, avasAnagurU pAse rahevuM te jIdagI sudhI rahIne samAdhi te sArAM anuSThAna karavAnuM Iche, (nirmaLa saMyama pALe) manuSyasAdhu ahIM manuSya kene kahe che ke je pratijJA lIdhI te purI pALe, tethI gurU pAse hamezAM rahI sArAM anuSThAnarUpa samAdhi pALavAthI nirvAha thAya, paNa te sivAya nahi, te batAve che, gurU pAse anupita na beThelo svachaMde cAlanAro sArAM anuSThAnarUpa samAdhi pratijJA lIdhA pramANe pALI zakato nathI, tema karmone aMta karatuM nathI, ema samajIne sadagurU kula vAsamAM rahevuM, te vinAnuM vijJAna (baMdha) mazkarIrUpa che, na hi bhavati nirvigopaka manupAsita gurukulasya vijJAnam prakaTita pazcAdbhAgaM pazyata nRtyaM mayUrasya // 1 // gurUkulanI upAsanA karyA vinAnuM sAdhunuM vijJAna nirvigepaka (prazaMsavA gya) thatuM nathI, jemake merane nAca juo te sAro hoya chatAM paNa pachavADene bhAga DhAMkelo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAdamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [27 na hovAthI te kharAba bhAga dekhAtAM moDhA AgaLane nAca prazaMsavA gya thatuM nathI, teja pramANe bakarInA gaLAmAM vAluka ( ) ne aTakeluM dekhIne koIe paganI pAnIthI tyAM Thokara mAratAM tegaLe utarI gayuM tethI bakarI sArI thayelI joIne vaidya pAse zIkhyA vinA dekhavA mAtrathI kaI vaidya banele rAjAnI rANIne gaLAmAM gAMTha thayelI joIne teNe paganI pAnIthI rANIne lAta mAratAM te marI gaI. pote InAmane badale phAMsIe caDyo) (A bakarIne badale bIje sthaLe UTanI vAta che. ane te pramANe karatAM UMTa vaidAnA nAmathI oLakhAya che) AvA keTalAka doSe gurU pAse zIkhyA vinAnA ziSyane saMsAra vadhAranArA hoya che, A pramANe samajIne maryAdAmAM rahIne gurU pAse rahevuM. te batAve che, sArI rIte vattIne mukti javA gya sAdhue rAgadveSa tajelA sarvajJa prabhunA vrata anuSThAna AdarIne pote dharmakathA kahetAM bIjAne batAve, tethI gurU kulavAsa bahu guNone AdhAra che, mATe gacchamAMthI ke gurU pAsethI judo paDIne vecchAcArI na thaIza, je AzuprajJa-buddhivALo ziSya guru pAse rahIne viSaya kaSAyo vaDe AtmA jAya che, tethI te baMnene gurUnA upadezathI ke pote tenAM mAThAM phaLa samajIne choDe che, ane samAdhimAM rahe che, A pramANe je sAdhu dIkSA laIne roja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ v / 298] chesUyagaDAMga sutra bhAga trIje. gurU kuLavAsamAM rahete sthAna zayana Asana vigeremAM upavega rAkhe che, te upaga rAkhavA pI je guNe thAya te batAve che, je ThANao ya sayaNAsaNe ya, _ parakkame yAvi susAhujutte samitIsu guttIsu ya Ayapanne, viyAgarite ya puDho vaejA // 5 // sthAne rahI kAusagga sthiratAthI kare. sutAM besatAM uThatAM jayaNamAM susAdhune parAkrama pherave, tathA samiti guptimAM prajJA meLavIne gurUnI kRpAthI pite samajIne bIjAne paNa judI judI rIte kema pALavI tathA tethI zuM lAbha thAya te batAve che, TI-je saMsArathI kheda pAmIne dIkSA laIne hamezAM gurU kulavAsamAM sthAnamAM rahIne zayana Asana tathA tapa cAri. tramAM parAkramI banIne susAdhu te ukta vihArathI nava kalpa pALanArAnA je AcAre che, te pALanAra che te susAdhu yukta che. eTale jevI rIte susAdhu jamInane najare joI puMjI pramAIne pachI kAusagna kare che, ane kAusagnamAM merU parvata mAphaka hAlyA vinA zarIrathI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cadam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. tathA jamIna tathA tathA sutAM paNa Asana vigere nispRha rahe che tathA zayana karatAM pahelAM prathama saMthAre tathA jamIna tathA potAnA zarIrane dekhI pramAjIne gurUe AjJA ApethI sue, tathA sutAM paNa jAgatA mAphaka sue, paNa atyaMta edI mAphaka na jue, e pramANe Asana vigere upara uThatAM besatAM paNa zarIrane saMkecI svAdhyAya tathA dhyAnamAM tatpara susAdhue rahevuM, A pramANe susAdhune yogya badhI kiyAmAM yukta rahI gurUkulamAM rahele pote paNa susAdhu thAya che, vaLI gurUkuLa vAsamAM rahetAM IrSA samiti vigere pAMcamAM upagapUrvaka kriyA kare, tathA traNa guptimAM anupaga tyAgI lakSa rAkhI mana vacana kAyAne sthira kare, A samiti gupti saMbaMdhI utpanna thayelI prajJAvALe te Agata prajJa arthAt karavA na karavAne viveka samajanAro pitAnI meLe thAya che, ane gurUnI kRpAthI samiti guptInuM svarUpa pite samajIne bIjAne paNa te kema pALavI tathA tenuM phaLa zuM thAya te batAve che. sahANi socA adu bheravANi aNAsave tesu parivvaejA nidaM ca bhikkha na pamAya kujA kahakahaM vA vitigiccha tinne // 6 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo: sArA ke mAThA zabdo sAMbhaLIne temAM Azrava (rAgadveSa) na lAvate vicare, tathA uttama sAdhu nidrA pramAda na kare, tathA kaI kaIvAra manamAM bhrAMti thAya te gurU samAdhAna karI le, (pate tare bIjAne tAre) A TI-IrSA samiti vigere pALanAre je karavuM te batAve che, veNu vINAnA madhura zabdo je kAnane vahAlA lAge tevA athavA bherava bhayAnaka ke kAnamAM zULa ghoce tevA kaThera karkaza zabdo sAMbhaLIne sArAmAThA zabdothI rAgadveSarUpa Azrava thAya, te na lAve te anAzrava che, arthAt anukULa pratikULa zabdo kAnamAM AvatAM anAzava-madhyastha rAgadveSa rahita banIne parivare vihAra kare, saMyamanA anuSThAna kare, tathA nidrA ke pramAda sAro sAdhu na kare, tene paramArtha A che ke zabdone Azrava kavAthI viSaya pramAda tyAge, nidrA nidhathI nidrAno pramAda choDyo, ane pramAda zabdathI vikathA ke kedhAdi kaSAya na kare, A pramANe gurUkulavAsathI sthAna zayana Asana samiti gukhetImAM viveka zIkhIne sarve prakAranA pramAdo choDIne gurU upadezathI ja kaI kaIvAra vicakitsAcittamAM je vikapi thAya tenAthI tare, arthAt tene dUra kare, athavA meM grahaNa karelo mahAvratarUpI bhAra mATe kevI rIte pAra utAre, evI zithIlatA thAya to te gurU mahArAjanA bedha tathA sahAyathI dUra thAya, athavA kaMI kaMI manamAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nnnnn vvvvvvv cAmuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [301 zaMkAo thAya ane mana DoLAya to te badhIe gurUM pAse rahevAthI dUra thAya, ane pote sthira thaIne bIjAonI paNa bhrAMtio dUra kare, DahareNa buDeNa'NusAsie u - rAtiNieNAvi samavvaeNaM sammaM tayaM thirato NAbhigacche NijaMtae vAvi apArae se||7|| nAno ke meTe sAdhu keInI bhUla thatAM tene zIkhAmaNa Ape, ke ratnAdhika ke sarakhI vayanAe pramAda sudhAravA tene kahyuM hAya, te sthiratA dhArIne te na svIkAre paNa sAme krodha kare, te te haTha karavAthI saMsArathI pAra na thAya, TI-vaLI te guru pAse rahele kaI vakhata pramAdathI alita thAya (bhUle) te vakhate umare ke cAritra paryAye nAnAe bhUla sudhArI Teka hoya, athavA vaye ke pAye maTAe zikhAmaNa ApI hoya, ke "tamArA jevAe AvI bhUla karavI yukata nathI" athavA ratnAdhika-cAritra paryAye ke mRtathI meTAe athavA sarakhI umaranAe bhUla sudhAravA kahyuM hoya, te vakhate sAMbhaLanArane krodha caDe ke huM AvA uttama kuLane sarvane mAnya chatAM A rAMkaDe nIcA kuLamAM janmIne mane dhamakAve, tevuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302] sUcagaDAMga sUtra bhAga trIjo. mAnI peAtAnI bhUlanuM mithyA me duSkRta na le, tema bhUla paNa na sudhAre ane AvuM pharI nahIM karUM evu tenI zikhAmaNathI na svIkAre, paNa ulaTA javAba de, tethI A haThAgrahI "sAdhu krepa karI bhUla na sudhAravAthI saMsArathI pAra naM jAya, athavA AcArya vigere tene sadupadezathI pramAdathI dUra karI meAkSamAM laI javA udyama karAve te paNa bhUla na sudhAravAthI saMsAra samudrathI pAra na jAya, viuTTiteNaM samayANusi Tre DahareNa vuDreNa u coie ya accuTTiyAe ghaTadAsie vA agAriNaM vA samayANusiTTe // 8 // kAi anyadarzanIe bhUlelA sAdhune jainasiddhAMta anusAra medha ApyA hAya tema nAnA meTAe preraNA karI hAya, tathA halakAM kRtya karanArI ke pANIyArIe dhamakAvye hAya tA paNa krodha na kare, jema gRhasthA peAtAnuM kAma purUM karatAM sudhI maMDayA rahe tema sAdhue paNa bhUla sudhArI levI, pazu manamAM khATuM lagADavuM nahi, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana, . [3.3 TI-svapakSa (peAtAnA) sAdhu preraNA kare, tevu' hIne have svapara e baMnenI preraNAnuM kahe che, virUddha utthAne uThelA te busthita-kumArge caDeleA sAdhu, tene kai paratIrthika ke gRhastha ke mithyASTi temAMnA koie bhUlelA sAdhune kahyuM ke tamArA jaina siddhAMtamAM AvA anAcAra nathI kahyo hatAM kema kare che? athavA te pramAdamAM paDelA sAdhune khIjA koI vyutthata (patita) thayelA e kahyuM hAya ke ApaNA jaina AgamamAM Ama kahyuM che mATe tame te pramANe varto, muLa guNu ke uttara guNamAM je bhUla thatI hAya te Agamane pATha batAvI zIkhAmaNa Ape ke Ama utAvaLe doDavAnuM sAdhune jaina dharmamAM kahyuM nathI, athavA mizrAdraSTi vigeree athavA nAnA ziSye ke mRDhAe kAI sAdhune AcAra arAkhara na dekhatAM tane dhamakAvceA hAya, athavA sarakhI umaravALAe dhamakAvyA hAya, athavA halakAmAM halaku kAma karanAra atyutthita athavA dAsInI paNa dAsI ke je pANI bharanArI hAya, AvA halakAM mANaso paNa jo bhUlelA sAdhune bhUla batAve teA tenA upara krodha te sAdhue na karavA, tene paramA` A che ke a yutthite ke kApelI Aie paNu prerA karI hAya, te peAtAnu' hita samajIne sArA sAdhu krodha na kare, teA pachI kAI sAre| mANasa edha Ape te tenA upara sAdhu kevI rIte kedha kare ? temaja gRhasthAnA paNu je dharma te bhUle te tene pagu Thapako maLe, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. -~-~~-~~~-~~~- ~~-~~~-~~- ~ te paNa krodha na kare, paNa je AraMbhya hoya te purUM kare to ja chuTake thAya, te mArI bhUla mane batAve te mAruM temAM kalyANaja che ema mAnate sAdhu manamAM paNa jarA dukhAya nahi. Na tesu kujjhe Na ya pavvahejA Na yAvi kiMcI pharusaM vadejA tahA karissaMti paDissuNejA seyaM khu meyaM Na pamAya kujjaa||9|| uttama sAdhune Thapako ApatAM temanA upara krodha na kare, na tene mAravA jAya, tema sAmuM kaThora vacana paNa na kahe, paNa ema bele ke Apa jevuM sAruM kArya batAve che ane pUrvAcArya je AcaryuM che, tevuM karIza, te mArU kalyANa che, ane A ThapakAthI bIje paNa pramAda nahi kare, TI. a--A pramANe sAdhune jena ke jene tare bhUla batAvI hoya tyAre temanA upara AtmAnuM hita mAnIne keAdhA yamAna na thAya, tema koIe maheNAM mAryo hoya chatAM tenA upara paNa kAdha na kare, ARSTena matimatA tattvArtha vicAraNe matiHkAryA yadi satyaM kAkopaH syAdanRtaM kiM nu kopena // 1 // DAhyAne dhamakAve chate tatvArtha vicAre buddhi dhare sAce Thapake kema ja krodha, jUThA upara na kepe che Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or wwwww wwwww caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [305 keI dhamakAve tyAre buddhimAne potAnI buddhi tatvArtha zodhavAmAM mukavI, je-sAco Thapake hoya te koI zuM kAma kare ! khoTe Thapake hoya to pitAne lAgu na paDavAthI zA mATe lakSaja ApavuM! arthAta baMne rIte krodha na kara. - tathA bIjA keI pitAnA karatAM vadhAre pApI hoya tevAe paNa preraNA karI hoya, te jaina dharmanA AdhAre ke leka vyavahAranI nItie bedha karyo hoya, te paramArtha vicArIne tenA upara krodha na karavo, tema tene lAkaDI vigerethI pIDA na karavI, tema tene kaDavuM lAge tevuM kaThora vacana paNa na kahe. paNa manamAM vicAre ke meM jyAre AvuM akArya karyuM tyAre A mANasa paNa mane niMde che, ! je tane niMdAthI khoTuM lAgatuM hoya te have AvuM, akArya na karavuM, paNa pUrvAcAryoe je pramANe sAruM kArya karyuM che tevuM mAre karavuM, paNa akArya na karavuM, e vAkaya huM khIne te pramANe vattIza, evI rIte madhyastha banIne darekanuM vAkya sAMbhaLIne sAruM vartana rAkhe, ane akAryanuM mithyAdukRta de, tathA temanA AgaLa bole ke A mane Thapako nathI paNa mAruM kharUM kalyANa che, AvI rIte Apa - Thapako Apaze teja sAdhu pramAda nahIM kare, na akArya karaze, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. varNasi mUDhassa jahA amUDhA maggANusAsaMti hitaM payANaM teNeva (teNAvi) majjhaM iNameva seyaM jaM me buhA samaNusAsayaMti // 10 // sU. a-jema aTavImAM bhUlelAne DAhyA mANaso khare raste batAve che tema bhUlatA sAdhune keI hitanI vAta kahe te teNe koi na karatAM vicAravuM ke A DAhyA mANase mane sIdhe raste caDAvI mAruM kalyANa kare che, TI. a-A matalabanuM daSTAnta Ape che, gahanavana- bhayaMkara aTavImAM dizAnI bhUlavaNIthI mati muMjhAtAM kumArge caDelAne dayALu manavALA ane sAcA juThA rastAne jANa nArA hoya che tevA bhemIyA mANaso kRpA karIne rastA bhUlelAne sIdhe raste caDAve, tevAM sArA mAThAne viveka samajanArAthI pitAne khara raste maLavA badala pitAnuM bhaluM mAne, (temano upakAra mAne) tema ApaNane bhUlatAM kaI . Thapako Ape to tenA upara gusse na thavuM, paNa A mArA upara upakAra kare che tema mAnavuM, ke A DAhyA purUSo mane sIdhe raste caDAve che, jema dIkarAne bApa sAre raste caDAve tema A upakArI purUSe mAruM kalyANa kare che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [307 aha teNa mUDheNa amUDhagassa kAyavva pUyA savisesajuttA eovamaM tattha udAhu vore - aNugamma atthaM uvaNeti smm||1|| sU. a. -jema mArga bhUlelAne sIdhe raste caDAvanArane upakAra mAnI vizeSathI pUjA karavI, tevI rIte vIra prabhu upamA Ape che ke sAdhune bhUlatAM koI Thapake Ape te te sIdhe raste caDAvavA badala tenI pUjA karavI. TI. a-vaLI A arthanI puSTi kare che, jema te bhUlA paDelA mUhane sare mArge caDAvavAthI teNe te sAre raste caDAvanArA DAhyA purUSa bhIla vigerene paNa maTe upakAra mAnI tenI pUjA vizeSathI karavI, A pramANeja vIra prabhu ke gaNadhara bhagavaMtA khuba vicArIne kahe che ke preraNA karanArane bhUlelA sAdhue meTo upakAra mAnI tenI pUjA (bahumAna) karatAM vicAravuM ke A dayALue mane mithyAtva rUpI janmajarA maraNa vigere aneka upadravavALA vanamAMthI sIdhe raste batAvI ugAryo, mATe mAre tene vaMdana vinaya satkAra karIne pUjA karavI. A matalabanA ghaNuM daSTAnta che, gehaMmi aggijAlAulaMmi jaha . pAma ujjhamANami jo boddei muyataM so tassa jaNo paramabaMdhU // 1 // ... Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. bhaDakAthI baLatA ghare, baLate bacAvA kaI du:kha veThI jagADe che, te paramabaMdhu le joI nA jaha vA visasaMjuttaM bhattaM niddhamiha bhottukAmassa / jovi sadosaM sAhai so tassa jaNo paramabaMdhU // 2 // viSa nAMkheluM hoya bhejana, ghIthI bhareluM khAte jana tene jheranI vAta je kahe-te sAco baMdha hRdaye rahe 2In NetA jahA aMdhakAraMsi rAo maggaM Na jANAti avassamANe se sUriassa abbhuggameNaM maggaM viyANAi pgaasiyNsi||12|| sU. a jema nAyaka samudAya sAthe jANatA raste paNa jatAM rAtamAM vAdaLAMnA gADha aMdhakArathI raste jANuM zakatuM nathI, (ane phAMphAM mAre che, paNa te netA sUrya ugatAM aMdhArUM phara thavAthI prakAzamAM Aju bAjune saMbaMdha jANuM rasto jANI le che, . TI. a. sUtra kAvyathI A bIje daSTAMta kahe che, jema pANIthI bharelAM vAdaLAMnI kALAzathI aMdhArI rAtrimAM vyApelA aMdhakAramAM aTavI vigeremAM rastAne jANanAro bhemI paNa jANatA raste jatAM paNa aMdhakArathI pitAnI hatheLIne paNa na jete te mArgane kevI rIte zodhe? paNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [309 teja netA sUrya ugatAM aMdhakAra dUra thatAM dizAonI khabara paDatAM patharA khADAthI uMcA nIcA bhAgo pratyakSa jaNAtAM sIdhA mArgane zodhI le che, ane rastAnA deza guNene samajIne badhAne sIdhe raste dore che, evaM tu sehavi apuTadhamme dhammaM na jANAi abujjhamANe se kovie jiNavayaNeNa pacchA sUvA pAsati vadhuLeva rUA. e pramANe nA ziSya paNa dharma barAbara na samajavAthI tatvarUpa dharmane na jANe, paNa jina vacanathI paMDita thatAM te samaje, jema sUrya ugatAM bhemIye raste jANe, tame A sAdhu paNa AMkhathI jevA mAphaka nava tane samaje che. TI. a. jema netA aMdhakArathI chavAyelI rAtrimAM gahana aTavImAM mArga na jANe, paNa sUrya ugatAM aMdhAruM dara thatAM raste dhI kADhe, tema A ziSya prathama dikSA letAM sUtrArtha na jANavAthI thoDe dharma jANavAthI mRtacAritrarUpa puro dharma je durgatimAM jatA jIvone dhArI rAkhe che, te na jANavAthI apuSTa dhamI che, vaLI te agItArtha hovAthI sUtra arthanA paramArthane na jANavAthI dharma barAbara samajI na Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. zake, paNa te ja ziSya gurUkuLavAsamAM rahIne jinezvaranA vacano sAMbhaLIne zIkhIne nipuNa thAya che, te jema aTavIno netA sUrya ugatAM AMkhathI rasto zodhI le tema A ziSya ajJAna AvaraNa dUra thatAM AMkhathI jovA mAphaka jIva ajIva vigere nave padArtho (ta ) ne dekhe che teno sAra e che ke IdriyonI joDe padArthanA saMbaMdhathI sAkSApaNe ghaDA vigere AMkhathI khullA padArtho dekhAya che, e pramANe sarvajJa prabhunA AgamathI jhINA kSA rahelA tathA dara rahelA svarga mokSa devatA vigere tene khulle khullA zaMkArahita samajAya che, vaLI kadAcit AMkhathI dekhelA AMkhanI kasarathI padArtha bIjI rIte paNa (ke) dekhAya che, jemake mAravADanI retInA raNamAM sUryanA madhyAnhanA taDakAmAM pANInI brAMtine dekhAva thAya che, kesuDAMne samUha baLatA aMgArA mAphaka dekhAya che, paNa sarvajJa prabhunA kahelA siddhAMtamAM jarApaNa doSa nathI, je doSa Ave te sarvajJapaNAmAM hAni thAya, jinezvare kahelA siddhAMtane asarvajJane kahelo siddhAMta niSedha na karI zake. ur3a aheyaM tiriyaM disAsu tasA ya je thAvarA je ya pANA saMyA jae tesu parivvaejA maNappaosaM avikaMpamANe // 14 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # * * * * caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [311 sU-uMce nIce tIrachI dizA tathA khuNAmAM je traNa ke sthAvara jIve che, te badhAnI rakSA karate vicare, keIne pIDA na kare, tema manathI paNa na DagatA TheSa na kare, TI. a-ziSya gurUkuLa vAsamAM rahevAthI nizcaye jinavacanane jANanAre thAya che temAM paMDita thaIne sArI rIte mULa uttara guNone jANe che, temAM prathama mULa guNane AzrayI kahe che. have nI sa ma kahe che, uMce nIce tIra chuM dizA vidizAmAM A kSetra AzrayI yama mULa guNene AzrayI jIvonI rakSA batAvI, have dravyathI kahe che, trAsa pAme te trasa jIve agnikAya sayukAya be iMdriyathI paMceMdriya sudhI tathA je sthAvara jI sthira rahevAnA nAma karmodayathI pRthvI pANI vanaspatipaNe utpanna thayelA tathA tene sUkSma bAdara paryApta aparyApta de che, ane dazaprANa dhAravAthI prANI che, temAM (hamezAM AthI kALathI virati batAvI, ema) jIvanI rakSA karatAM vicare, nirmaLa saMyama pALe, have bhAva prANAtipAtanI virati batAve che, sthAvara jaMgama prANIo upara tene apakAra ke (bIjAnA) upakAra mATe manathI paNa dveSa na kare, tene kaDavuM vacana kahevuM ke mAravuM te to dUra raho, te duHkha denAra hoya te paNa manamAM tenuM buruM na ciMtavavuM, paNa avikapamAna saMyamathI jarApaNa na khasatA sadAcArane pALaje, A pramANe gatrika karaNatrika vaDe dravya kSetrakALa ane bhAva vaDe prANAtipAtanI viratine samyagra rIte rAgadveSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. choDIne pALe, e pramANe bIjA mahAvrata tathA uttara guNene bhaNavAthI tathA te pramANe pALavAthI sArI rIte ArAdhe, kAleNa pucche samiyaM payAsu AikkhamANo daviyassa vittaM taM soyakArI puDho pavese .... saMkhA imaM kevaliyaM samAhiM // 15 // sU.--gya kALamAM jenuM hita kema thAya tevuM sAruM anuSThAna pUche, pachI tenA AgaLa AcArya vigere mokSa mAgenuM vRtta anuSThAna saMyama kahe, te sAMbhaLIne vicArIne A kevaLI prabhue kahela samAdhi mezanAM anuSThAna che, te ratna mAphaka juduM hRdayamAM dhArI rAkhe, gurUnI pAse vasatAM vinaya batAve che, sUtra artha ke baMne bhaNavAM hoya tyAre AcArya vigerene avakAza samaya jANIne (janma te prajA jaMtuo che, te jatuo viSe coda prakArane bhUta grAma (jIva samUha) ne saMbaMdhanI vAta kaI paNa bhaNAvanAra AcArya vigere je sArI rIte saMyama pALatA hoya, ane sArI rIte bodhavALA hoya temane pUche, te pUche tyAre tene vinaya joIne AcArya vigere tene bhaNAvavA gya samaje, kevA bhaNAvanAra hoya te kahe che, mukita javA gya, bhavya, rAgadveSa rahita, dravya-vItarAga athavA tIrthakaranA vRtta--anuSThAna saMyama athavA jJAna ane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAdamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [313 thavA tenuM kaheluM Agama tene kahenAra hoya, te uttama AcArya jJAna tathA saMyama pALanAra hoya te sapayA pUjA vaDe mAnanIya che, kevI rIte bhaNanAre mAna Ape, te kahe che ke AcArya vigere je kahe, te kAnamAM sAMbhaLI le te zrotra kArI, ane temanI AjJA pALIne je juduM juduM AcArya vivecana kare, te hRdayamAM rAkhe, cittamAM dhArI rAkhe, zuM dhAre te batAve che, saMkhyAya-barobara jANIne A kevaLI prabhue kahela samAdhi-sanmArga sabhya jJAna vigere mokSamArganuM svarUpa AcArya vigere gurU batAve, te upadeza sAMbhaLI tema vastIne hRdayamAM juduM sthApe, (bhUlI na jAya) assiM suThiccA tiviheNa tAyI eesu yA saMti nirohamAhu te evamakkhaMti tiloMgadaMsI Na bhujjameyaMti pamAyasaMgaM // 16 // A dharma sAMbhaLIne temAM sthira rahI traNa vidhe upara batAvela jeno rakSaka bane te zAMti che, pApane niSedha che, te AThe karmano nirodha kare che, te trilekazI tIrthakare che. te ja e jIvarakSAno upadeza Ape che, paNa pharIthI pramAda thAya te upadeza idriyenA svAdano ApatA nathI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314] . sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. - TI. a-vaLI A gurUkuLavAsamAM rahetAM je zruta che je sAMbhaLIne hadayamAM dhArela. samAdhirUpa mokSa mArgamAM sArI rIte sthira rahI trividha mana vacana kAyAnA kRtyo vaDe karavA karAvavA anumedavA vaDe je pApa thAya tenAthI pitAnA AtmAne bacAve te trAyI (rakSaka) athavA jIvone sadupadeza: ApI bIjA chAnuM rakSaNa karAve, tethI svapara trAthIrakSaka-che te samiti guptIvALA samAdhi mArgamAM rahela che tene zAMti thAya che, rAgadveSa sukha duHkha dInatA garva vigere jeDakAM dUra thAya che, tathA teno nirodha te badhAM karmane kSayarUpa mokSa tene jANanAra kahe che, AvuM keNa kahe che, te batAve che. triloka urdhva adha:tIra che e traNa lokane dekhe te. triledaza tIrthaka sarva che, te upara batAvela rItie sarva padArthone kevaLa jJAna vaDe dekhIne bIjAne kahe che, teja samiti gupti vigere vALa saMsArathI pAra utAravAmAM dharma-ke samAdhi batAve che, paNa pramAda vadhe te mavaviSaya vigerenA saMbaMdhavALe kumArga ke asamAdhi karavAnI temaNe batAvI nathI, nisamma se bhikkhu samIhiyaTraM paDibhANavaM hoi visArae ya AyANaaTI vodANamoNaM uvecca suddheNa uveti mokkhaM // 17 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [315 - sU. a. te bhikSu sAdhu sArA hitane artha sAMbhaLI samajIne gurUnI kRpAthI te pratibhAvALe vizArada (tatvajJa) thAya che, te AdAna (traNa ratna)ne athI dANa-tapa, mana-saMyama meLavIne zuddha nirdoSa piMDa leIne kevaLa jJAna pAmIne mekSamAM jAya. TI. a. -te gurUkuLavAsI sAdhu dravya AtmAnA hitanuM vRttAMta sAMbhaLI samajIne te mane artha mAnIne heya upAdeyane viveka barAbara samajIne haMmezAM gurUkuLavAsamAM rahevAthI utpanna pratibhAvALA (tatvajJa) thAya che. tathA samyak svasiddhAMtanA bodhathI sAMbhaLanArAne yathArtha padArthone vizArada samajAvanAro thAya che, mokSArthI jIva je Adare te AdAna samyaga jJAna vigere che, te vaDe jene prajana che, athavA teja prayojana che, te AdAnArtha che, te jene heya te AdAnAthI te AvI rIte jJAnAdinA prajanavALA vyavadAna-bAra prakArane tapa mAna saMyama-Azravane redha kare, te tapa saMyama baMnene meLavIne grahaNa sevana rUpa baMne prakAranI zikSA yukta sarvatra pramAda rahita pratibhAvALo vizArada zuddha-nirUpAdhi-umAdi rahita deSa AhAra vaDe AtmAne nirvAha karato badhA karmo kSayarUpa mekSane meLave che, na karU mA ke pratimAM pATha che, tene artha kahe che, ghaNA prakAre svakarma vaDe paravaza thaI ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. jemAM bhare, te mArA saMsAra che, te janma jarA maraNa rega zekathI AkuLa che, temAM pote zuddha mArgathI AtmAne calAve, tethI te saMsAramAM pote na phasAya athavA prANa tyAgarUpa mAra che, te mArane ghaNuM rIte te na pAme, (bacI jAya) te kahe che, je samakatathI na paDe te utkRSTathI sAta ATha bhava sudhI mare, pachI mokSamAM jAya, saMkhAi dhammaM ca viyAgaraMti buddhA hu te aMtakarA bhavaMti te pAragA doNhavi moyaNAe saMsodhitaM paNhamudAharaMti ||suu 18 // sU. a--jeo cuta cAritra dharmane samajI vicArIne bole che te paMDita sAdhuo mekSamAM jAya che, vaLI teo svayara ema baMnene karma baMdhanathI mukAvIne saMsArathI pAra karanArA che, vaLI teo gurU pAse viSaya samajIne ja bIjA AgaLa teo vyAkhyAna Ape che, 1 TI a--tethI A pramANe gurUkula nivAsIpaNe dharmamAM sArI rIte rahelA bahuzruta pratibhAvALA atha nAvizArada (gItArtha saMyama zIla) sAdhuo hoya te zuM kare che, te batAve che, samyak kahevAya, samajAya te saMkhyA-subuddhi che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [317 tenA vaDe pote dharma samajIne bIjAone te pramANe zruta cAritra samajAve che, athavA potAnI tathA pArakAnI zakita jANune athavA padAnI sthiti athavA kahevAno viSaya barobara samajIne dharmopadeza kare che, AvA prakAranA te paMDita traNa kALanuM svarUpa jANanArA pUrve ghaNA bhavomAM je karma bAMdhyAM hoya tenA aMta karanArA thAya che, ane tevA uttama purUSa bIjAnA paNa kama dUra karavA samartha hAya che, te batAve che, te yathAvasthita dharma batAvanArA baMnenA paranA tathA potAnA karmapAza mukAvanArA athavA saMsAranA, nehanI beDI je karma baMdhana rUpa che tene mukAvI saMsAra samudrathI pAra janArA thAya che, evA uttama te sAdhuo samyapha zodhita AgaLa pAchaLamAM virodha na Ave tema prazna- zabda bole che, te A pramANe. prathama buddhie vicArI A purUSa keNa che, kevA viSayane grahaNa karanAre che, athavA huM tene ke viSaya samajAvI zake tema che. A pramANe parIkSA karI upadeza Ape, athavA bIje kaMI kaMI viSaya pUche, te barAbara vicArIne uttara Ape, Ayariya sayA sAvadhArieNa attheNa jhariya muNieNaM to saMghamajjhayAre vavahariuM je muhaM hoMti // 1 // AcArya pAse sAMbhaLI vicArI dhArelA arthane saMgha madhye vyAkhyAna ApatAM belanAra sAMbhaLanArane sukha thAya che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje.. A pramANe te gItArtha barAbara rIte dharma kahetAM pitAnA tathA paranA tAraka bane che. No chAyae No'vi ya lasaenjA __mANa Na seveja pagAsaNa ca Na yAvi panne parihAsa kujA Na yA ''siyAvAya viyAgarejA // 19 // bahu bhaNela hoya te paNuM khare artha na DhAMkI de, tema Akhare artha badalI na nAMkhe, mAna ahaMkAra na kare, tema pitAnA guNe pite na prakAze, pote gItArtha hoya ane sAme agItArtha hoya to paNa tenI mazkarI na kare, tema koIne dhana putra Ayune AzIvAda na Ape, TI. a.-vaLI vyAkhyAna kartA viSaya bolatAM kaI vakhata bIjI rIte paNa artha kare, tene niSedha karavA kahe che, te prazna samajAvanAra sarva artha (viSaya) no Azraya karela hevAthI ratnanA karaMDIyA (uttama dAbaDA) samAna athavA kutrikA ApaNa devI adhiSThita sarva vastu vecanArI dukAna) je hevAthI te cAda pUrva bhaNele athavA kaI nAmI AcArya pAse bhaNelo buddhimAna sAdhu viSaya samajanAre koIpaNa kAraNe sAMbhaLanAra upara kepele hoya to paNa sUva arthane ulaTI rIte na kahe, athavA pitAnA AcAryanuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana [319 nAma na chupAve, dharma kathA karatAM viSayane badalave nahIM, athavA pitAnI prazaMsA karAvA mATe bIjAnA guNone chupAve nahi, tema zAstrArthane kusiddhAMta ke kuyukti vaDe ulaTa na kahe; tema huM badhAM zAstrone jANanAra chuM badhA lekene samajanAre chuM, badhA saMzayone dUra karanAra huM mukhya chuM, mArA jevo bIje kaI hetu ane yukti vaDe artha (viSaya)ne samajAvanAra nathI, evuM potAnuM abhimAna na rAkhe, tema huM bahu cuta (paMDita) chuM ke tapasvI chuM, tevuM na bole, (ca zabdathI) vaLI bIjuM kaMI paNa pUjA satkAra vigerenuM cinha tyaje, tathA pite ghaNuM bhaNela gItArtha hoya te paNa bIjAnI mazkarI thAya tevuM parihAsa vacana na bole, athavA kaI sAMbhaLanAre te viSaya na samaje, to tenI mUrkha kahIne mazkarI na kare, tema tuM bahu dhanavALo thA dIrdhAyuSya thA tevuM vacana paNa na bele, paraMtu sAdhune yogya bhASA samiti vALA thavuM, bhUtAbhisaMkAi duguMchamANe Na Nivvahe maMtapadeNa goyaM Na kiMci micche maNue payAsu sAdudhaHLa saMjJA pAra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo, jIvAnI hiMsAthI kheda pAmatA sAdhu jIvahiMsAnAM vAkaya na khAle, na tevAM ma Mtrapada zIkhave, tema manuSya (sAdhu) prajA jIve!mAM asAdhunA dharma-pApAne na mele, (dareka vakhate bhASA simita tathA vacana guptinA vicAra rAkhe, TI. a.--zA mATe gRhasthAne AzIrvAda na ApavA ? te kahe che, bhUta-jIvA tenI hiMsAnI zaMkA thAya, mATe sAvadya pApavALA AzIrvAdya tene niMdratA pAte na mele, tathA gA-vANI, tenuM rakSaNa kare mATe geAtra mauna ke vAsayama tene ma Mtrapada (kumaMtranI vidyA) vaDe dUSita na kare, athavA jIvAnAM gAtra jIvita-ma`trapada rAjA vigerenA gupta bhASaNA vaDe rAjA vigerene upadeza ApavA vaDe jIva hiMsA na karAve, athAt rAjA vigerene sAdhu hiMsakayajJa ke maLidAnanA upadeza na Ape, tathA janme te jaMtu prajA-manuSyane upadeza ApatAM dharmakathAthI lAbhapUjA satkAra vigere na Icche, tathA kusAdhuone dAna ApavA vigere dharmane na mele, athavA asAdhune ceAgya dharma pAte na atAve, athavA dharma kathA. karatAM leAkeAmAM pAtAni baDAI ke prazaMsA na kare, hAsaM piNo saMghati pAvadhamme ' oe tahIyaM pharusaM viyANe No tucchae No ya vikaMthaijjA aNAile yA akasAi bhikkhU // 21 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caiAdamu* zrI graMtha nAmanu adhyayana. [321 pote khIjAnI hAMsI na kare, na pApa vyApAra kare, pe.te ejasvI hAya teA khIntane sAcu paNa ahitakara kaDavu vacana na mele, tema bIjAne tiraskAra na kare, na peAtAnI aDAI kare, tema aNuAila (nispRhI ) rahe tema kaSAyAne tyAgI akaSAyI ane. TI. a--jema khIjAne hAsya utpanna thAya, tevA zabda na mele, ke zarIranA avayava ke khIjI cIja vaDe ceSTA na kare, temaja bIjA pApa vyApAra te mana vacana kAyAthI pApa vyApArA na sAMdhe, na kare, jemake Ane cheda, Ane bheda, tathA jainetarane mazkarI lAge ke tenI puSTi thAya tevuM vAkaya na bole, kAmaLa zayyAmAM suvuM pramAte uThIne dUdhanI rAkhaDI pIvI, apeAranA jamavu' trIjA paheAre pINuM pIvuM, drAkha ane khAMDa aDadhI rAte khAvuM (pachI dhyAna karavu') ke jethI te mekSa maLe AvuM zAkayaputra gautama buddha kahe che, AvAM vAkayeAthI paranA de! ughADavA jevA che, tethI pApa adhana jANIne mazkarImAM paNa na le, tathA Aja-rAgadveSa rahita athavA khAdya atyaMtara graMtha tyAgavAthI niSkiMcana anele tathyaparamArtha thI satya haiAya chatAM paNa jo kaTAra vacana hAya te bIjAnA cittamAM kaleza thAya, mATe jJaparijJAthI jANIne pratyAkhyAna parijJAthI cheDe, athavA rAgadveSanA virahathI 21 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo eja (tejasvI) sAdhu tathya paramArthavALuM akRtrima avizvAsaghAtaka purUSa ke jenAthI karmanA baMdhane abhAva che, athavA nimamatvapaNAthI tuccha jIthI dukhe karIne paLAya tathA jemAM aMta prAMta AhAra khAvAne hovAthI saMyama kaThaNa che, tevuM jANe, sArAM anuSThAna karIne anubhavathI jANe. tathA sUkSama buddhithI bIjA karatAM kaMIka vizeSa samajIne athavA pUjA satkAra vigere pAmIne tuccha na thAya, unmAda na kare, tathA pitAne vakhANe nahi, athavA bIje na samaje te tenI vizeSa hIlanA na kare, tathA vyAkhyAnanA vakhatamAM ke dharmakathAnA samayamAM anAvila te lAbha vigerethI nirapekSa (nispRha) rahe, tathA hamezAM akaSAyI kedhAdi rahita sAdhu bane, have vyAkhyAnanI vidhi kahe che, saMkeja yA'saMkitabhAva bhikkhU vibhajavAyaM ca viyAgarejA bhAsAduyaM dhammaM samuTTitahiM vivAre nA samacAku vararA jyAM zaMkA jevuM hoya tyAM nizcayathI na bole ke Amaja che, tathA bIjAne zaMkA paDe evuM bhIkSu na bole, paraMtu kahevAnI vAta khulAsAthI samajAve, tema be prakAranI satyA tathA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [323 - 1 0 0 -- ~- ~ ~~-~ * * asatyAmRSA bhASA bele, tathA vidhi pramANe vihAra karanArA uttama sAdhu sAthe vicarI rAgadveSa rahita thaIne sArI buddhi hoya teNe dharmopadeza Apavo. - TI. a-sAdhu vyAkhyAna karatAM pite pakSa jJAnI hevAthI artha karatAM pitAne zaMkA na hoya chatAM kaThaNa artha mAM uddhatapaNuM cheDI huMja A arthane jANuM chuM paNa bIjo nathI evuM garvanuM vacana na bole. athavA khu chuM azaMkti bhAvavALuM vacana hoya, paNa pite evI rIte na bole ke sAmAvALe zaMkA khAya, vibhajyavAda te judA arthanA nirNayavAdane kahe (jema bIje samaje tema khullA zabdArtha karIne samajAve) athavA vibhajyavAda-syAvAda te syAdvAdane badhe ThekANe alAyamAna thayA vinA leka vyavahArane vAMdho na Ave sarvane mAnya thAya tevI rIte potAnuM anubhaveluM kahI batAve, athavA arthone judA pADI barAbara vAda (kahevAnuM) kahe, te AvI rIte-nityavAda-dravyA (mULa vastu)paNe batAve, siddha kare, ane paryAyone anityapaNe badalAtA samajAvIne siddha kare. tathA badhA padA pitAnA dravyakSetra kALa ane bhAvapaNe sadAe vidyamAna che, ane para dravyakSetra kALa bhAvapaNe nathI, teja kahyuM che, sadeva sarva ko necchet svarUpAdi catuSTayAt asadeva viparyAsAna cena vyavatiSThate // 1 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra4] , sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje.. sAco padArtha potAnA dravya kSetrakALa bhAvapaNe keLu nathI IcchatuM, je tema na mAne te badhuM asat thAya, ane sat na mAne te vyavasthA uDI jAya, (arthAt badhAne A vAta svIkAravI paDe che.) A pramANe syAdavAdanuM svarUpa juduM pADIne samajAve vibhajyavAda paNa be prakAranI bhASAvaDe samajAve, te batAve che, sAcuM bole, athavA asatyAmRSA e be bhASA bole, kaI pUche ke na pUche, to dharmakathAnA samayamAM athavA bIje vakhate hamezAM jarUra paDe bele. - pra-ke banIne. u-uttama anuSThAna karanArA samucita-sArA sAdhuo jeo vidhi pramANe vihAra karatA hoya, temanI sAthe vicare, ane vicaratAM cakavAnI ke bhikSuka sAMbhaLe tyAre samabhAve athavA rAgadveSa choDIne zobhana prajJAvALo be bhASAvALe sAdhu sArI rIte dharmanI vyAkhyA kare, aNugacchamANe vitahaM vijANe tahA tahA sAhu akakaseNaM Na katthai bhAsa vihiMsaijjA niruddhagaM vAve na dIhaijjA // 23 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cidam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [325 hoMzIyAra sAdhu AcAryanuM kaheluM barAbara samaje, buddhihIna sAdhu chuM ke khoTuM samaje, chatAM paNa pelo maMda buddhivALo bele to paNa akarkaza vacana vaDe tirakAra na karI tene samajAvavuM paNa tenI hiMsA tiraskAra na kare, athavA lAMbAM lAMbA nakAmAM vAkya na bole, tema thoDA vakhatamAM kahevAnuM kahevAmAM ghaNe vakhata na lagADe. TI a-vaLI te sAdhune e pramANe be prakAranI bhASAthI kahetAM tINa buddhipaNAthI teja pramANe tevA ane kahenAra AcArya vigerethI sAMbhaLatAM tevI ja rIte samaje che, paNa bIje sAMbhaLanAra sAdhu maMda buddhithI bIjI rIte ja samaje, te vakhate vidvAna sAdhu pAse maMda buddhivALo AvatAM tene hetu udAharaNa ane suyukti vaDe khulluM samajAvatAM chatAM ema na kahevuM ke "tuM mUrkha che, durdaDha (dADha DAhyo) khamuci. vigere karkaza vacane vaDe tiraskAra na karatAM jema te samaje tevI rIte madhura vacanathI kahe, paNa kayAMya paNa phodhI banIne mukha hAtha hoTha ke AMkhanA vikAro vaDe anAdarathI kahIne pIDA na karavI, tathA te prazna kare, te samaye tenI bhASA apazabadavALI hoya to paNa tene huM mUkha asaMskRta mativALA ! tArA A saMskAravALA chatAM pahelAM ke pachI saMbaMdha majyA vinAnA be vA vaDe zuM? ema belIne tenI hisA-tiraskAra na kare, tenA asaMbaddha bolavA ne pharI pharI yAda karIne pUchanArane gabha AvIza nahi, tathA nirUddha-artha Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra6] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje, thoDe, tathA vAkya lAMbAM deDakAnA avAja jevAM aviTavikASTika AkaDAnA jhADanAM sUkAM lAkaDAM dekhavAmAM ghaNuM paNa baLavAna guNa cheDe evuM ADaMbaranAM vAkaye na bele, athavA nirUddha-thoDA kALamAM samajAvAnuM te vyAkhyAna vyAkaraNa tarka vigeremAM praveza karIne prasakita anuprasakti (ADI avaLI DI saMbaMdhavALI vAte) joDIne lAMbA kALavALuM na kare (ke sAMbhaLanArI kaMTALIne ughe ke bhaNavuM choDI de) so atyo vattavyo jo bhaNai akkharehiM thovehiM jo puNa zevo bahu akkharehiM so hoi nissAro // 11 // - te artha ke viSaya kahe ke thoDA akSaramAM ghaNuM kahevAya, paNa jemAM artha thaDA hoya ane vAkya lAMbA akSaranAM heya te ni:sAra kahevAnuM thAya che, ahIM caubhaMgI batAve che 1 thoDe artha thoDAM vAkya, 2 De artha ghaNuM vAya, 3 ghaNe artha ghaNuM vAkya, 8 ghaNe artha thoDAM vAkaya, emAM alpa akSara ane artha ghaNe hoya te cothA bhAge prazasanIya che. samAlavejA paDipunnabhAsI nisAmiyA samiyA adRdaMsI ANAi suddhaM vayaNaM bhiuMje abhisaMdhae pAvavivega bhikkhU // 24 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cadam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [327 kaThaNa viSaya khulAsAthI samajAve, ane je viSaya hoya tevuM hetu yukti sahita bele, gurU pAse barAbara samajIne te pramANe bIjAne samajAve, tathA jina vacananI rIti samajIne zuddha nirdoSa vacana bole, utsarga apavAdanI vidhi samajI pApane viveka rAkhIne sAdhu bole. vaLI thoDA akSaramAM ghaNo kaThaNa viSaya na samajAte hoya te zobhana prakAre tenA paryAya zabda kahIne tene bhAvArtha samajAve, paNa thoDA akSare kahIne kRtArtha na mAne, paNa jANavA joga padArtha kahetAM sAco hetu yukita vigerethI sAMbhaLanAranI apekSA vicArIne pratipUrNa bhASI pUruM bolanAro eTale akhalita amilita ahIna akSaro kahenAro thAya, tathA AcArya vigerethI gharobara artha samajIne zIkhe. teja bIjAne kahI batAvanAra te samyagartha dazI che, A bane te tIrthakaranI AjJA-sarvajJa praNIta AgamanA anusAre zuddha nirmaLa-pUrva apara avirUddha nivadya vacana bolate utsarganI jagyAe utsarga ane apavAdanI jagyAe apavAda tathA svapara siddhAMtane artha je hoya te kahe, AvI rIte goThavIne bolato sAdhu pApano viveka karate lAbha satkAra vigerene moha choDI nirapekSapaNe niSa vacana bole, pharIthI bhASAnI vidhi Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje." ahA buiyAiM susikkhaejjA jaijjayA NAtivelaM vadejjA se diTrimaM diTri Na lUsaejjA se jANaI bhAsi taM samAhiM // 25 // bhagavAne kaheluM siddhAMta vacana sArI rIte zIkhe Adare, te pramANe varte tathA vartAve, paNa te samayanuM ullaMghana na kare, te bhagavAnanA vacananI zraddhA karI bIjAnI zraddhA ochI na kare, paNa vadhAre, te sAdhu jJAnadarzana cAritrarUpa samAdhi kahevAnuM barAbara jANe che, (arthAt teja upadeza Ape che, TI. e. jema tIrthakara gaNadhara vigeree kahevA pramANe vacanone haMmezAM barAbara zI che, eTale grahaNa zikSA vaDe sarvajJanA Agamane zIkhe ane Asevana zikSA vaDe hamezAM uddata vihAra vaDe pALe, ane te pramANe bIjAone vartavA upadeza kare, ati prasakta lakSaNanI nivRtti mATe batAve che, ke grahaNa Asevana zikSAonI dezanAmAM prayatna kare, pote vartato rahI che jenuM kAma karavAnuM hoya ke je jene abhyAsa karavAnuM hoya te veLAne ulaMghIne na kahe, adhyayana tathA kartavyanI maryAdAne na ulaMgha, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cadam zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [329 tema sAruM anuSThAna ulaMghe nahi, arthAt bhaNAvavAnA vakhate bhaNavAnuM tathA paDilehaNa vigere bIjI badhI kriyA pitapitAnA samaye kare, te A pramANe yathAkALavAdI tathA yathAkALacArI samyaga draSTimAna te yathAvasthita padArthone mAna dezanA ke vyAkhyAna karatAM daSTi-sabhya darzanane dUSaNa na lagADe, tene bhAvArtha e che ke sAMbhaLanAra purUSane prathama jANIne tevI rIte kahevuM. paNa apasiddhAMta dezanA siddhAMta virUddha) ne choDI jema jema sAMbhaLanAranuM samyakatva sthira thAya (dharmamAM zraddhA vadhe) tevuM kare, paNa zaMkA unna karIne tene paNa na lagADe, je AvuM samaje te sabhya darzana jJAna cAritra nAmanI samAdhi athavA sarakatva citta vyavasthAna nAmanI samAdhi je ji.zvare kahela che, te kahevAne gya che, alUsae No pacchannamAsI ___No suttamayaM ca karejja lAI sathArabhattI aNubIi vAyaM suyaM ca sammaM paDivAyayaMti // 26 // A siddhAMtanA arthane ulaTAve nahi, tema apavAda mArganuM vacana apariNata ziSyane na kahe, pite sUtra tathA arthane virUddha rIte na bele kAraNa ke te jIvamAtrane rakSaka che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330] AAAAAAA sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo: sAMbhaLanAranI bhakita vicArI temanI zraddhA vadhe tema bedha kare, tathA pite AcArya vigere pAse zIkhe tenuM rUNa utAravA paDe tevI rIte bIjAne bhaNAvavA udyama kare, TI. vaLI sarvaze kahelA Agamane kahetAM ulaTAM vacanathI siddhAMtane dUSaNa na Ape, tathA prajI bhASI na thAya tathA sarva janene hita karanArA nirdoSa vacanane chAnuM na kahe, athavA prachanna-apavAdanA siddhAMta apariNata sAdhune na kahe, tevA apavAdanA siddhAMta aparigutane kahevAthI tene zraddhA na thatAM athavA kumArge jatAM tene geralAbha thAya che, kahyuM che ke aprazAMtamatau zAstrasagAva-pratipAdanam doSAyAbhinavodIrNe zamanIyamiva jvare / bALa buddhivALA ziSyane zAstranuM gupta rahasya samajAvavA jatAM tene doSanuM kAraNa thAya che, jema jeramAM AvelA navA turtanA tAvane utAravA je auSadha apAya te phAyadAne badale nukazAna kare che, vaLI pitAnI matikalpanAthI sUtra virUddha na kahe, kAraNa te sUtra svaparanuM trIya rakSaka che, athavA pote sUtra tathA arthane pite jIvane saMsArathI rakSaNa karanAra hovAthI ulaTuM na kare, pra--zA mATe sUtra bIjI rIte na karavuM? Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~~ ~~ ~~~~~~ ~ ~~ ~ ~ ~ caudamuM zrI graMtha nAmanuM adhyayana. [331 u.--pote parahitamAM ekAMta rakta che, upadezaka che, tenA upara je bhakti che, te lekenuM bahumAna vicArIne "mArA A bolavAthI kadAcit paNa Agamane bAdhA na thAya." ema vicArIne pachI vAda kare, tathA pote AcArya vigerethI je zIkhe che, tenI samyakatvanI ArAdhanAne ja vaLagI rahI piote AcAryanuM devuM cUkavavA mATe bIjAone te pramANe zIkhavIne zraddhA karAve, paNa sukhazIlI kRtArtha banIne besI na rahe, (udyama karIne bIjAne bhaNAvavAmAM pramAda na kare). se suddha sutte uvahANavaM ca dhammaM ca je viMdati tattha tattha Adejja vake kusale viyatte se arihai bhAsiuM taM smaahi||27|| ttibemi iti graMthanAmayaM caudasa majjhayaNaM samattaM (gA.518) A graMtha adhyayanane upasaMhAra kare che, te samyagadarzanane alUSaka yathAvasthita Agamana praNetA barAbara vicArIne zuddha nirdoSa yathAvasthita vastu ke adhyayana kahevA vaDe nirdoSa sUtra kahe te zuddha sUtra che, tathA upadhAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332] sUyagaDAMga sUtra bhAga trA. grAhaya tapazcaryA je je sUtrane tapa zAstramAM kahela che, te kare tethI upadhAnavAna che, tathA zruta cAritra nAmanA dharma che tene khAkhara jANe, ane prApta kare, AjJAthI artha te AjJAthI ja mAnaveA, ane hetuthI manAya te hetuthI mAnavA, athavA jaina siddhAMtanuM tatva jaina siddhAMtamAMthI khatAvavuM, paranA artha paramAMthI batAvavA, athavA utsarga apavAdanA siddhAMtanA atha jevA jemAM rahyo hoya tevA tyAM pratipAdana karaveA, AvA guNavALA sAdhu ATaeNya(mAnavA yAgya) vAkayavALA thAya che, tathA kuzaLa Agama pratipAdanamAM tathA sArAM anuSThAnamAM hAya, te prakaTa vicArIne karanArA che, paNa avicArathI na kare, AvA guNlRAvaLA sAdhu sana prabhue kahelA jJAnAdika ke bhAvasamAdhine khelavA ceAgya thAya che, paNa tevA guNu vinAnA khIjo belI na zake, A pramANe sUtrArtha kahyo, nayA pUrva mAphaka kahelA samajavA, aiAdamuM adhyayana samApta thayuM. AdAna nAmanu paMdaramuM adhyayana cAmu' a yayana kahIne have parasu kahe che, tenA A pramANe sabadha che ke gayA adhyayanamAM bAhya abhyaMtara ane prakArane graMtha ( parigraha ) ADavAnuM kahyu te graMtha tyAgavAthI Ayata cAritrI sAdhu thAya che, tethI jevA A sAdhu tevuM A sapUrNa Ayata cAritrapaNuM svIkAre che, te Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [333 A adhyayanathI batAve che A saMbaMdhe AvelA A adhyayananA cAra anugadvAre upakama vigere thAya che, temAM upakamamAM rahelo adhikAra (viSaya) A che, ke Ayata upayogavALA) cAritravALA sAdhue thavuM, (nirmaLa saMyama pALavuM) nAma niSpananikSepAmAM AdAnIya evuM nAma che, mekSane abhilASI badhAM karma kSaya karavA mATe je jJAna vigere meLave che, te ahIM kahe che, e mATe AdAnIya evuM nAma sthApyuM che, ane paryAya dvAravaDe sugraha nAma svIkAreluM che eTale AdAna tathA tenA paryAya grahaNa zabdanA nikSepa karavAno niryukitakAra kahe che, AdANe gahaNaM mi ya Nikkhevo hoti doNhavi cauko egaheM nANaTuM ca hoja pagayaM tu AdANe // ni 132 // - AdAna ane grahaNa eka arthamAM che, mATe te baMnene nikSepo cAra prakAre che, paNa cAra naya prathamanA eka arthamAM cAle che, tethI te baMne ekAthI che. paNa pAchalA traNanaya vaDe judA judA artha che, paNa ApaNe te AdAna zabdanuM kAma hovAthI te nAma rAkhyuM che. TI. a. athavA jamatIyaM evuM sUtra gAthAnA pahelA kAvyanA pahelA zabda vaDe A adhyayananuM nAma che, ane te AdAna pada vaDe AdimAM laIe te AdAna ane teja grahaNa che te be AdAna rahaNa zabdanA nikSepa mATe Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. niryukitakAra kahe che. AdAna vigera-kAryane arthi le, te AdAna, (karmaNi pragamAM lyuTa-pratyaya) (athavA karaNanA arthamAM) jenA vaDe laIe grahaNa karIe svIkArIe manamAM vicArelI vAta-te AdAna che. ane AdAnane paryAya grahaNa che, te AdAna grahaNa baMnenA nikSepAnAM be cekaDAM thAya che, nAma sthApanA dravya ane bhAva AdAna; temAM nAma tathA sthApanA vadhAre jarUranAM nathI, dravya AdAnamAM vitta (dhana) che, kAraNa ke gRhastha badhAM kAryo choDIne bhAre zrama veThI dhanane pedA kare che, te vaDe athavA be pagAM copagAM vigere te dravya vaDe kharIdAya che. bhAva AdAnabhAva AdAna be prakAranuM che prazasta aprazasta-aprazatamAM kodhAdine udaya athavA mithyA avirati vigere che, prazastamAM uttara uttaraguNanI zreNi vaDe vizuddha adhyavasAyanA kaMDakanuM upAdAna (nirmaLa bhAva thavA) athavA samyam jJAna vigere prakaTa thAya te, A viSaya batAvavA mATe ja A adhyayana samajavuM, eja pramANe grahaNamAM paNa nigama saMgraha vyavahAra rUjusUtra arthanayanA abhiprAya vaDe AdAnapada sAthe zakeMdra vigerenA eka arthavALA zabdo che, tema jANavuM, paNa pAchalA traNa naya zabda samabhirUDha IrthabhUta e traNa nayanA abhiprAya vaDe judA judA zabda AdAna tathA grahaNa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [ 335 hAvAthI artha paNa judA judA thAya che, paNa ApaNI vAta te ahIM AdAna viSaya saMbadhI che, mATe nAma AdAna rAkhyuM che, athavA jJAnAdikane AzrayI AdAnIya nAma paNa che, jaM paDhapassaMtie vitiyassa u taM havejjaAdimi eteNAdANijjaM eso annovi pajjAo / ni. 132 // je svAkanA pahelA padanA pahelA ane chellA padane chelle zabda laIne AdAnIya nAma rAkhe, athavA khIjA phlAkanA zarUAtamAM heAya te zabda levAthI AdAnIya zabda thAya che, eTale AdAnIya A paryAya che, (saMkalikA nAmanI vyAkhyA TIkAmAM jue.) TI. a.--AdAnIya abhidhAna (nAma)nI khIjI rIte paNa pravRtti nimitta mATe kahe che, je zlAkanuM prathama pada hAya ane pAchalAnuM chelluM padma hAya, te bannene chelrA zabdothI arthathI tathA manethI thAya che, athavA khInna AAkanI zarUAtamAM athavA tenA aDadhAnI AdimAM je hAya te AnaMta padma sadRzapaNe hAya tethI AdAnIya thAya che, AdAnIya nAmanI pravRttine A paryAya abhiprAya athavA anya viziSTa jJAna vigere AdAnIya tarIke lIdhela che, keTalAka AcArya A adhyayananA aMta tathA AdvipadonuM saMkalana (joDANu) karavAthI saMkalikA nAma rAkhe che, A saMkalikA nAmanA pazu nAma sthApanA dravya ane bhAva sa`kalikA evA cAra nikSepA che, temAM dravya sa'kalikA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. nigaDa(sAMkaLa)vigeremAM jANavI,ane bhAva saMkalikA (saMkalana) te uttarottara viziSTa ayavasAyanuM saMkalana (jeDANa) che eja A adhyayana che, prathama tathA chevaTanA padanuM joDANa kare che mATe, A AcAryonA matamAM jema nAma-te AdAna pada vaDe nAma che, tema te AdimAM je pada che, te AdAna pada che mATe AdinA nikSepa kare che, Adi zabdanA nAma vigere cAra nikSepa kahe che. nAmAdI ThavaNAdI davyAdI ceva hotI bhAvAdI davvAdi puNa davbassa jo samAvesae ThANe / 134 // ' nAma Adi sthApanAAdi dravyaAdi temaja bhAvaAdi che, temAM dravyAdi e che ke dravya paramANu vigereno je svabhAva che, potAnA sthAnamAM eTale pitAnA paryAyamAM prathama thAya che dravyAdi che. tenuM TIkAkAra daSTAnta Ape che ke dahIM vigere dravya che, te dUdhanuM bane che. te samaye prathama dahIM paNe je dUdhamAM pheraphAra thAya che, athavA bIjA paNa paramANu vigere dravyane je pariNAma vizeSa prathama uptanna thAya (badalAya) te badhAne dravyAdi kahe che, vAdinI zaMkA-dUdhanA vinAza samayeja barobara vakhate dahIMnI upatti kevI rIte ghaTe? kAraNa ke utpAda ane vinAza e baMne bhAva ane abhAvarUpa vastunA dharmo che, te dharma vastu vinA rahI zake nahi, eka ja kSaNamAM dharmi dahIM dUdhamAM sattA prApta kare, e te dekhavAmAM AvatuM nathI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [337 - u-e deSa amane na ghaTe, e doSa te je vAdIo (baudha dhamIo) kSaNabhaMgura vastu mAne che temane e doSa lAge che, paNa amArA jevAne te prathamanA kSaNamAMthI uttara kSaNamAM janAra dravya anvayimAM anvaya jAya che te baMne kSaNamAM vidyamAna hovAthI temAM tamAro kahelo doSa na lAge, tethI kahe che ke pariNAmi draya ekaja kSaNe eka svabhAva vaDe utpanna thAya che, bIjA svabhAva vaDe nAza pAme che badalAya che) ame vastunA anaMta dharma mAnIe chIe mATe tamAruM kahevuM vyartha che, tethI dravyano vivakSAvALo pariNAme pariNamele je prathama samaya te dravyAdi che ema nakakI thayuM, kAraNa ke ahIM dravyanuM pradhAnapaNuM temAM ghaTe che, have bhAva dravya AzrayI kahe che. Agama zoAgamao bhAvAdI taM buhA uvadisaMtI NoAgamao bhAvo paMcaviho hoi NAyanyo |ni. 135 // Agama ane Agama e be prakAre paMDite bhAva Adi batAve che, ne AgamathI bhAva pAMca prakArane jANa te kahe che. TI. a. bhAva-aMta:karaNanI pariNati (pariNAma) vizeSa, te pariNatine budhA-tIrthakara gaNadhare batAve che ke te be prakAre Agama ane AgamathI che, temAMne AgAmathI pradhAna purUSArtha paNe citavavAthI pAMca prakAre thAya che, te 22. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. prANAtipAtaviramaNu vrata vigere pAMce mahAtratAne svIkAravAsa prathama samaya che, ( manamAM e bhAva thAya ke me AjathI A pAMce mahAtrata svIkAryA che, te prathama Adi samaya jANave.) Agamao puNa AdI gaNipiDagaMhI bArasaMga tu ftha silogoM pada pAda akkharAI ca tasthAdI || ni1.36|| have Agamane AzrayI AvI rIte bhAva Adi jANavA, je gaNi-AcArya no piTaka (paTArA) athavA badhAnA AdhAra che, te dvAdazAMgI (khAra aMga) che, ane tu zabdathI aMganAM upAMga payannA cheda sUtra vigere jANavuM, te badhAmAM pravacananA prathama je zlAka tenuM paNa prathamapAda tenuM pada tenA paNa prathama akSara che, e pramANe bahu prakArane bhAva Adi jANavA. te badhA pravacanamAM sAmAyika AdaeNi che temAM paNa karemikarU chuM e pada che, temAM paNa ka akSara prathama che, tema khAra aMgamAM prathama AcArAMga che, temAM pahelu adhyayana zastraparijJA che, temAM paNa jIvauddeze prathama che, temAM surya pada paheluM che, temAM paNa sukAra prathama che, teja pramANe A sUyagaDAMgamAM prathama samaya adhyayana che, tenA paNa AcArAMga peThe prathama uddeza zyAka pAda pada varNa vagere samajavuM nAma nikSepeA gacA,have AMtarA vinA askhalita adavALuM sUtra khelavuM te A che, " Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [339 jamatItaM paDupannaM AgamissaM ca NAyao savvaM mannati taM tAI dsnnaavrnnNte|suu.2|| atIta vartamAna ane bhaviSya traNe kALanuM jene jJAna hoya ane te pramANe mAne te sarva jIne rakSaka hoya, teja darzanAvaraNaya karmane kSaya kare (pachI te kevaLajJAnI thAya.) - Te. a.A sUtrane pUrvanA sUtra sAthe saMbaMdha kahe joIye. te kahe che AdeyavAkya vALo je kuzaLa sAdhu pragaTa che te zAstramAM batAvelI samAdhi kahevAne gya che ane je sAdhu pUrve thayeluM, vartamAnamAM thatuM ane bhaviSyamAM thanAruM badhuM jANe che te ja A zAstranuM rahasya kahevAne gya che paNa bIje nathI. paraMpara sUtra saMbaMdha je atIta anAgata ane vartamAna e traNe kALano jANanAre che teja azeSa baMdhanane jANanAra ane teDanAra che athavA je baMdhanone jANe che tathA teDe che teja A kahI zake che. teja pramANe bIjI sUtrane saMbaMdha paNa potAnI buddhi vaDe kahevo joIye tethI A pramANe batAvelA saMbaMdhathI A sUtranI vyAkhyA kahIye chIe. je kaMI paNa dravyanI jAti pUrva hatI, hamaNuM che bhaviSyamAM thaze, te badhAnuM yathAvasthita svarUpa kahevAthI te jJAnI purUSa nAyaka-praNetA che. yathAvasthita vastu svarUpa batAvavuM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo te purUM jJAna hoya tyAre thAya che ethI tene upadeza kare che, sarva-atIta anAgata ane vartamAna e traNe kALanA bhAvathI dravyAdi catuSkanA svarUpane tenA dravya ane paryA batAvavAthI je mAne che ane jANe che. arthAt te badhuM samaje che ane pite jANyA pachI gya viziSTa upadeza devA vaDe saMsArathI pAra utAravAthI sarva prANune te rakSaka-rakSA karavAnA svabhAvavALe che (athavo aya vaya paya maya caya taya Naya A dhAtuo gati vAcaka hovAthI dhAtune gha pratyaya lAgavAthI tam dhAtune tAya thAya che. te tAya jene che te tAyIrakSaka che, athavA badhA gati arthavALA dhAtuo jANavAnA arthamAM paNa vaparAya che tethI sAmAnya parichedaka (jANa nAra) che. te mAne che vicAre che ethI kaMI vizeSa che tethI A zabda vaDe te purUSa badhuM kahenAre ane pALanA sarvajJa ane sarvadazI che ema nakakI thAya che, kAraNa ke kAraNa vinA kArya nathI thatuM ethI batAvIe chIe ke dazanAvaraNIya madhyamAM che mATe tenI AjubAjunA zabdo laIe te ghAtaka catuSka e cArene aMta karanAra te kevaLajJAnI jANavA. aMtae vitigicchAe se jANati annelisN| aNolasassa akkhAyANa se hoitahiM thi|2| Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [341 annun je cittamAM zaMkA-saMzaya thAya te kevaLajJAnathI dUra kare che, enA jevA bIjA badhA nathI, AvA sarvajJo jenadarzana sivAya bIje game tyAM hetA nathI. TI. a-je cAra ghAtikarmane aMta karanAra kevaLajJAnI che te AvA hoya che te batAve che. vicikitsA-cittamAM vikalpa-saMzayajJAna jene che tenuM te AvaraNa kSaya thavAthI teno nAzaka che tethI tene jJAna utpanna thatAM saMzaya vipaWya ane mithyAjJAnane aviparIta arthane pariccheda karavAthI aMte varte che. (arthAta sAcesAcuM samaje che) tene sAra A che temAM darzanAvaraNaya karmane kSaya batAvavAthI jJAnathI darzana juduM che te batAvyuM che tethI jemane Agraha che ke ekaja sarvajJanuM jJAna sAmAnya ane vizeSarUpe vastumAM rahela che te bannene pitAnI jJAnanI acinya zakti hovAthI te baMnene paricchedaka (jANa) che e jemane abhyapagama (svIkAra) che temAM AcArya AthI pRthak AvaraNa kSaya pratipAdana karavAthI temanuM khaMDana kareluM jANavuM. (siddhasena divAkara nyAyanA verA jJAna ane darzananA AvaraNane kSaya sAthe mAnI jJAnadarzana baMnene sAthe utpanna thayelAM mAne che ane jinabhadragaNikSamAzramaNa siddhAMta rahasya pramANe samayAMtara mAne che te siddhAMta pramANe TIkAkAre siddhasena divAkaranuM khaMDana karyuM samajAya che.) vaLI je cAre ghAtakamene kSaya kare ane saMzaya vigere apUrNajJAnane ulaMghI saMpUrNa jJAna Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. meLave te enIdaza te je bIjA na jANe tevuM te saMpUrNa jANe che, mATe tenI barobara vastuomAM rahelA sAmAnya vizeSa aMzenA paricchedaka ubhaya vijJAna-rUpavaDe jANanArA jJAnIo bIjA badhA nathI, tene bhAvArtha e che ke te sarvAnuM jJAna sAmAnya mANasanA jJAna jevuM nathI, (paNa ghaNuM vadhAre che, AthI mimAMsaka mAne che ke "sarvajJanuM sarva padArthonuM jANavApaNuM mAnIe te hamezAM temane sparza rU5 rasagaMdha varNa ane zabdonA paricheda (jANavA paNA)thI abhimata dravya rasane AsvAda (viSTA jevI durgadhIne svAda paNa) karavAnuM Avaze, AthI tenuM khaMDana thayeluM jANavuM. (kAraNa ke sAmAnya mANasane vastuno bAdha iMdri dvArA thato hovAthI tene vastu cAkhyA vinA ke anubhavyA vinA tenuM jJAna thatuM nathI, paNa kevaLIne iMdriyone upayoga karyA vinA phakta AtmAnA saMpUrNa kevaLajJAnathI anubhava vinA jaNAya che, eTale temane viSTAne kusvAda ke kerInA rasane susvAda levAno nathI.) vaLI vAdIo kahe che ke sAmAnyathI sarvajJanA sadUbhAvamAM bIjA hetunA abhAvathI arihaMta bhagavAnamAM kevaLajJAna che tenI khAtrI thatI nathI, jemake, ahaM (ruha)n tu yadi sarvajJo budho netyatra kA pramA athobhAvapi sarvajJau matabhedastayoHkatham // 12 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [343 an jinezvara deva sarvajJa hAya, ane budha (gautama yuddha) satta nathI tenuM zu' pramANa che? athavA te ama sajJa hAya te paNa temanAmAM matabheda kema che ? te zaMkAnuM jainAcArya nivAraNa kare che, anIza-khIjA jevA nahi paNa tethI ghaNuM vadhAre jAgunAra ane kahenAra te at che, tevA tyAM bauddhadarzIna vigeremAM nathI, te bauddho dravya ane paryAyA svIkAratA nathI, te batAve che, zAkayamuni badhuM kSaNika icchIne paryaMcAne phakta icche che, paNa dravya mAnatA nathI, ane temanA mAnavA pramANe teA dravya vinA paryAcA bIja vinAnA heAvAthI temanA paNa abhAva thaze (kAraNa ke dravya hAya tenA paryAyeA thAya) ethI paryAyAne teo jo Icche te temaNe IcchA vinA paNa tenA AdhArabhUta dravyane icchavu joize, paNa te dravyane IcchatA nathI, tethI te sarvajJa nathI, tema apracyuta anutpanna sthira eka svabhAvavALA dravya ekalAne mAnavAthI pratyakSa dekhAtA artha kriyAmAM samartha evA paryAcAne na mAnavAthI paryAya rahita dravyanA paNa abhAva thavAthI (khATuM mAnanArA) kapila paNa sarvajJa nathI, tathA kSIrAkraka (ddha pANI) jema abhinna che, tema dravya paryAya abhinna chatAM baMnemAM judApaNuM mAnavAthI ulluka paNa sarvajJa nathI, ane te jainetarI asana hAvAthI temanAmAM kAI paNa ananya saheza arthanA eTale dravya paryAya e 'nenuM svarUpa batAvanArA nathI, ethI e siddha thayuM ke at Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. devaja atIta anAgata ane vartamAna e traNe kALamAMnA padArthonuM varNana sArI rIte karI zakanAra che, paNa tyAM tyAM eTale jenetaramAM nathI, tahiM tahiM su akkhAyaM se ya sacce suAhie sayA sacceNa saMpanne mittiM bhUehiM kppe|suu.3|| tyAM tyAM jinezvare sAruM kahyuM che, teja sAcuM ane teja sArI rIte hitakAraka che ke hamezAM satyathI ja saMpanna (yukata) rahevuM, ane sarva ke upara maitrI rAkhavI. TI. a. have jemAM sarvajJApaNuM ajenomAM asarvajJapaNuM jevuM che, tevuM yukitathI batAve che, tatra tatra e visA (bevaDuM)pada che te sUcave che ke jinezvare je je jIva ajIva vigere padArthonuM svarUpa, tathA mithyAtva avirati kaSAya ane yoga karmabaMdhanA hetuo che, ethI te saMsAra bhramaNanAM kAraNe che, tathA samyagdarzana jJAna cAritra AdaravAthI mokSano mArga maLe che, ethI e mekSanAM aMge che, e badhuM jevuM temaNe pUrvApara avidhipaNe tathA suyuti vaDe siddha karI sArI rIte batAvyuM che, paNa jainetaranuM vacana to teo prathama kahe che ke "jIva hiMsA na kare," ane pachI jene pIDA thAya tevA temaNe AraMbhenI anujJA ApI, ethI temanA bolavAmAM pUvopara virodha che, tethI tyAM tyAM te vicAratAM yukita rahita hevAthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [345 te barAbara kaheluM nathI, paNa te jinezvara avirUddha arthanA kahenArA vItarAga hovAthI rAgadveSa ane meha e jUThanAM kAraNene asaMbhava hovAthI ane sat te jIvamAtrane hitakAraka hovAthI satya che, ane padArthonuM svarUpa barAbara jANune temaNe kaheluM che, kAraNa ke rAgadveSa vigere jUTha bolavAnAM je kAraNe che te sarvajJa vItarAgane nathI e kAraNonA abhAvathI kAryane paNa abhAva che, tethI temanuM vacana bhUta(sAcA) arthanuM pratipAdaka (batAvanAra) che, te ja kahyuM che, vItarAgA hi sarvajJA mithyA na bruvate vacaH / yasmAttasmAdvacasteSAM, tathyaM bhUtArthadarzanam // 1 // vItarAgo sarvajJa che, mithyA na bele vANa tethI vAke temanAM sAcAM bhUtArtha jANa pra-sarvajJa sivAya paNa heya upAdeya mAtranuM parijJAna thavAthI temanA vacanamAM paNa satyatA hoya che te ja kahyuM che, sarva pazyatu vA mAvA tattvamiSTaM tu pazyatu / kITasaMkhyAparijJAnaM tasya naH kopayujyate // 2 // te badhuM dekhe ke na dekhe, paNa ISTa tatvo teNe jarUra jevuM, kAraNa ke kIDAnI saMkhyA gaNavAnuM jhINuM jJAna che, te amAre upayoga vinA zA mATe jANavuM joIe? jainAcArya tene uttara Ape che ke sadA-hamezAM avitha bhASaNa-satya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vv-~ ~ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo bolavAmAM saMpanna (kuzaLa) che. ane avitatha (sAcuM) bAlavuM te sarvajJapaNAmAM ghaTe che, paNa te sivAya nahi, kAraNa ke kIDAnI saMkhyAnA jJAnanA asaMbhavathI tenuM badhe aparijJAna (ajJAna)nI AzaMkA thaze, teja kahyuM che ke sadRzamAM badhAne saMbhava hoya to tenuM lakSaNa deSavALuM thAya, eka puruM na jANe te bIjuM purUM kayAMthI jANe? (ane jANyA vinA jIva rakSA kevI rIte karaze?) ema badhe anAzcAsa (avizvAsa) thaze, tethI sarvajJapaNuM te jinezvara bhagavAnanuM ja jANavuM, bIjI rIte temanA vacananuM sadA satyapaNuM na hoya, athavA satya te saMyama che, kAraNa ke sat te prANIo che, temanuM hita tethI satya che, ethI tapathI pradhAnasaMyama bhUtAIne hita karanAra sadA saMpanna-yukta che, A saMyamaguNathI yukta bhagavAna che, te bhUta-jaMtumAM maitrIdhArI tenA rakSaNamAM tatpara hovAthI bhUtadayAne pALe, teno sAra e che ke paramArthathI te sarvajJa che, ke je tatvadazIpaNAthI sarva bhUtemAM maitrI dhAraNa kare, mAtRvat paradAreSu paradravyANi loSThavat / Atmavat sarvabhUtAni, yaH pazyati sa pazyati // 1 // parastrIne mAtA samAna gaNe, pArakA dravyane mATInA DhephA mAphaka jANe, pitAnA AtamA mAphaka badhA ne jANe, te dekhate che, jevI rIte mitrI jIvo upara saMpUrNa bhAvathI anubhave, te batAve che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. bhUehiM na virujjhejA esadhamme cusImao simaMjagaM parinnAya assi jiivitbhaavnnaa|4| jI sAthe virodha thAya mATe AraMbhe na kare, A pUrve batAvela dharma tIrthakare kahe che, te jinezvare kahela carAcara jagatane samajIne A jIne :kha na thAya tevI saMyamajIvitanI bhAvanA bhAvaje, arthAt nirmaLa bhAvanAthI nirmaLa saMyama pALave. bhUta sthAvara jaMgama che. tenI sAthe virodha na kare, arthAt te jIne upaghAtakAraka AraMbhane virodhanuM kAraNa che, te dUrathI tyAge, te A pUrve kahela jIvono avirodhI dharma svabhAva ke puNya nAmano yuvAno A tIrthakarane athavA sArA saMyamavALAne batAvyo che te sArA saMyamavALe sAdhu ke tIrthakara jagat caracara jIva samUDa nAmanuM che, te kevaLajJAna vaDe athavA sarvaze batAvelA Agamana parijJAna vaDe samajIne A jagatamAM athavA jinezvaranA dharmamAM 25 prakAranI athavA bAra prakAranI bhAvanA je saMyama pALavAmAM abhimata ( lAbhadAyI) che te jIvitabhAvanA jIvane samAdhi ApanArI sAcA saMyamanI aMga paNe hevAthI mokSa ApanArI che, tene hamezAM bhAvavI, tevI sArI bhAvanA bhAvavAthI zuM lAbha thAya, te batAve che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. bhAvaNA jogasuddhappA jale NAvA va AhiyA nAvA va tIrasaMpannA ___savvadukkhA tiuTTai ||suu 5 // nirmaLa bhAvanAo bhAvavAthI zuddha thayele AtmA che jene te zuddha sAdhu jalamAM jema nAva na Dube tema pote saMsAra sAgaramAM na Dube, paNa nAva jema nAvikathI kinAre pahoMce tema A sAdhu kinAre mekSamAM jaIne sarva dukhethI chuTe che, (mokSa meLave che.) bhAvanAo vaDe sArI rIte ekAgratA (cittanI sthiratA) vALe ga tenA vaDe zuddha AtmA che jene, tathA zarIrathI bhinna judo AtmA jeNe bhAvyA che te bhAvanAga zuddhAtmA banelA ane saMsAranA svabhAva (moha) ne cheDe nAvanI mAphaka te jema pANI upara nAva rahe, tema A sAdhu saMsAra sAgaramAM nAvanI mAphaka Dube nahi, arthAt jemanAva na Dube, tema pote paNa saMsAramAM vRddha na thAya, vaLI jema A nirdhAmaka (khalAsI)thI calAvAtI anukUla vAthI yegya rIte cAlatI nAva kinAre pahoMce tema A sAdhu rAgadveSa vigere badhAM jeDakAM dUra karI tIre pahoMce. arthAt Ayata nirmaLa) cAritravALe jIvarUpI vahANa sArA AgamarUpa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [ 349 khalAsIthI yukta taparUpI anukULa vAyunI sahAyatAthI sa duHkharUpa sa'sArathI (tUTe che) Te che, ane meAkSa nAmanA kinAre pahAMce che, tiuTTaI u medhAvI jANaM logaMsi pAvagaM turhati pAvakamANi navaM janmamavo ddA sayamanI maryAdAmAM rahele| karmI khaMdhanathI chuTe che, te leAkamAM rahelAM pApAne jANe che. tethI te azubha pApa karmane tADe che, ane navAM karma AMdhatA nathI, (eTale meAkSamAM jAya che) vaLI te bhAvanAyeAga zuddhAtmA nAva mAphaka jalarUpa saMsAramAM rahelA traNa te mana vacana ane kAyAnA azubha vyApArAthI chUTe che, athavA saMsAranA sarve khadhanAthI atize dUra thAya che, A saMsArathI nilepa moDhAvALA athavA sArA mAThAnA viveka karanAra A caidarAja pramANu lAka athavA jIva samUha rUpa leAkamAM je kaI sAvadya anuSThAna rUpa pApa kAryo athavA ATha prakAranAM karmIne te jJaparinAe jANIne ane pratyAkhyAna parijJAthI tene tyAge teA karma baMdhanathI chuTe che, te sAdhu A pramANe leAka athavA karmone jANatA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350], sUyagaDAMga sutra bhAga trIje. hovAthI navA azubhakarma na bAMdhatAM AzradvAra rokIne vikRSTa (moTA) tapavALA cAritrane pALavAthI pUrve bAMdhelA-tenAM cIkaNuM karma tuTe che, ane navAM karma na baMdhAvAthI azeSa (badhAM) karmone kSaya thAya che, akuvvaoM NavaM Nasthi kammaM nAma vijANai vinAya se mahAvIre geLa nArUM nigna zALA tenAM junAM karma nAza thayAM, ane navAM kama kAraNa vinA baMdhAtAM nathI, vaLI te karmanI prakRti vigere badhuM jANe che, te jANuMne karma teDanAra mahAvIra pharI na baMdhAya, tema te zuddha AtmA hovAthI tenI nArakI vigere jAti nathI, . keTalAka anyamatavALA evuM mAne che ke karmakSayathI mekSa thayA pachI paNa pitAnA tIrthanI hAni thatI jue te pAchA saMsAramAM teo Ave che, tenuM samAdhAna kare che, te siddha thayelA-saMpUrNa kriyAthI rahita thayelA ega vyApArathI rahita kaMI paNa na karanArane navAM karma jJAnAvaraNIya vigere baMdhAtAM nathI, kAraNa ke tene karmabI ja baLI gayela che, te navAM karma vinA saMsAramAM tene pharI javuM kevI rIte Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana [3pa1 thAya? kAraNa ke saMsAramAM je kArya thAya te karmane lIdhe che, te mukata AtmAne azeSataMdvathI chuTelA tathA svapUranI kapanAne paNa abhAva che tathA rAgadveSa rahitapaNuthI svadarzananA apamAnane Agraha jenA cittamAM nathI, evA guNavALo AThakamanA prakArane jANe che, tathA tenAM kAraNe tathA phaLane jANe che, tathA karmanuM namana-nirjarA te paNa barobara jANe che, athavA karma tathA tenAM nAma paNa jANe che, A nAma kahevAthI te karmonA bheda prakRti sthiti anubhAva (rasa) tathA karma pradezone jANe che, athavA nAma zabda saMbhAvanAmAM laIe te ema saMbhava thAya ke A lagavAnanA karmanuM parijJAna jANIne tathA karmabaMdha tathA tenA saMvara tathA nirjarAnA upAye samajIne A karma vidAravAmAM mahAvIra evuM kahe che ke je karavAthI saMsAra udaramAM pharI jame nahi, ane janmanA abhAvathI mare nahi, athavA jAti vaDe A nAraka che, A tiryacani che, e na manAya, (zuddha AtmA che tene nAraka vigere bIje paryAya lAgu na paDe) A saMsAra bhramaNanAM kAraNonA abhAvane batAvavAthI keTalAka jainetara kahe che ke jJAnamapratighaM yasya vairAgyaM ca jgtpte| aizvarya caiva dharmazca sahasiddha catuSTayaM // 2 // je paramezvaranuM jJAna apratigha (saMpUrNa) che, vairAgya che, e dharyuM che, tathA dharma che, A cAre te janme, tyArazrI tenI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. sAthe che, arthAt tene navuM kaMI meLavavAnuM nathI, A matanuM khaMDana karyuM kAraNa ke saMsAranuM svarUpa jANIne tene abhAva karAya che, paNa koI anAdi (prathama)thI siddha nathI, kAraNa ke te siddha karanArI yukitano asaMbhava che, Na mijaI mahAvIre ....... jassa natthi purekaDaM vAuvva jAlamacceti _ piyA logasi ithio // 8 // upara batAvyA pramANe te mahAvIra siddhapaNAmAM nAraka vigere jAtithI na mapAya tema pAchAM pUrva karma na hovAthI janma maraNa nathI, tathA te dIkSA lIdhA pachI mokSamAM na jAya tyAM sudhI strImAM na phasAya, jema vAyare agni javALAne oLaMgI jAya che, tema lekamAM priya strIe hoya chatAM tema lobhAto nathI, TI. a, kayA kAraNathI jAti vigerethI oLakhAte nathI? te kahe che, A mahAvIra saMpUrNa karma tyAga karavAthI suraka vigere jatithI apAtuM nathI, tema marate paNa nathI, athavA te siddhAtmA jAti jarA maraNa rega ke zoka vaDe saMsAra cakravAla (bhramaNa)mAM paryaTana karI te marate nathI, pharI kedamAM purAte nathI, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [53 pra--zA mATe? u-jAti vigere tene ja hoya che ke jeNe pUrve saMka bhavamAM karelAM kama bhegavavAM bAkI hoya, paNa je bhagavAna mahAvIra zuddha siddhAtmAne karmano mULa AzravadvAre rekavAthI pUrvanAM karma tathA tenAM bIja nathI, tethI janma jarA maraNanI saMbhAvanA nathI, kAraNa ke tenAM karma AvavAnAM AzravadyAre rokAyelAM che, AzranuM mukhya kAraNa strIo che, te batAve che, ke jemAM vAyu eka sarakhI gativALa rokAyA vinA bALavArUpa agnijavALAne paNa ulaghe che, parAbhava pamADe che, paNa agninA bhaDakAthI pavana Darato nathI, eja pramANe manuSya lekamAM hAva bhAvanA pradhAnapaNathI priyA-patnI vadhAre vahAlI havAthI dukhe karIne te ulaMghAya che, chatAM paNa temanAthI te chatAte nathI, kAraNa ke tenuM svarUpa jANavAthI ane te strIne jItavAthI kaDavAM phaLa bhegavavAM paDatAM nathI, teja kahyuM che ke smitena bhAvena madena lajjayA parAGgamukhairardhakaTAkSavIkSitaiH vacobhirIA kalahena lIlayA samastabhAvaiH . ' varlDa kliyara thoDuM hasIne bhAva batAve, ahaMkAra karIne lAja kADhIne avaLe meDhe besIne AMkha jarA mIMcIne kaTAkSa karIne komanAM vAka vaDe IrSA tathA kalaha karIne lIlA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. mAtramAM purUSane vaza kare che, tethI badhA bhAve vaDe strIo purUSane kharekharUM baMdhana che, strINAM kRte bhrAtRyugasya bhedaH saMbandhibhede striya eva mUlaM aprAptakAmA bahavo nareMdrA nArIbhirutsAditarAjavaMzAH // 2 // strIone mATe be sagAbhAImAM laDAI thAya che, tathA sagAMvahAlAMmAM bheda paDavAnuM mUla kAraNa paNa strIo che, eja strIo mATe ghaNu rAjAo laDAIo karIne rAjavaMza nAza karIne bhega bhegavyA vinA burahAle muA che, A pramANe te strIonuM svarUpa jANune tene jaya kare che, paNa te strIothI chatA nathI, e nakkI thayuM, - pra-strIonA prasaMganA AzravadvAravaDe bIjA AzravadvAre kema batAve che ? paNa jIva hiMsA vigerenA AzravadvArevaDe kema tevuM karatA nathI? u-keTalAka matamAM aMganA (strI)nA bhegone AzradvAra mAnatA nathI, te kahe che ke na mAMsabhakSaNe doSo na madhe na ca maithune pravRttireSA bhUtAnAM nivRttistu mahAphalA // mAMsa bhakSaNamAM dArU pIvAmAM ke strI saMgamAM deSa nathI. kAraNa ke e to jIvonI anAdikALanI Teva che, paNa je tenI nivRtti kare te mahAphaLa (lAbha)vALI che, AvAonA matanuM khaMDana karavA mATe strInuM AzradvAra lIdhuM che, athavA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana, [355 pahelA chellA tI kare cheDIne vacalA khAvIsa tIrtha 'karAnAM vakhatamAM cAra mahAvratA heAya che, paNa pahelA chellA tIrtha 'karanA samayamAM pAMca mahAvratarUpa dha hAya che, e batAvavA mATe Ama kahyu' che, athavA bAkInAM cAra mahAvratAmAM apavAdu utsarga sAthe hoya che, paNa A mahAvrata strItyAganuM te apavAda rahita che, e batAvavA mATe kahyu che, athavA badhAM vratA kharAkhara che, ekanuM khaMDana karavAnI khIjA mahAtratAnu paNa khaMDana thAya che, mATe temAMnuM kaMIpaNa eka laine upadeza karAya che, have strI prasaganA AzravanA nirAdhane uttama matAvavA kahe che, itthio je Na sevaMti AimokkhA hu te jaNA te jaNA baMdhaNummukkA nAvakakhaMti jIviyaM // 9 // navina je sAdhue strI saMga karatA nathI, te purUSo Adi (pradhAna) meAkSavALA che, te strIone saMga cheDavAthI khIjA karmabaMdhanathI mukta thaelA che, ane vratabhaMganuM jIvita icchatA nathI. TI. a.-je mahApurUSA kaDavA vipAkavALeA strIsaMga che, AvA nizcaya karIne strIe sugatinA rastAmAM bhugala Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 ] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo rUpa che, ane saMsAra bhramaNavIthI (zerI)e jevI che, ane sarva avinayanI rAjadhAnIe che, sekaDA kapaTathI bharelI che, mahA meAhunI zaktio che, evuM jANIne tene saMga vachatA nathI, evA purUSo sAmAnya purUSathI atIta (uMcI keITInA) sAdhue Adi zarUAtamAMja jenA meAkSa che ane rAgadveSAdi badhAM joDakAMthI dUra che, te AdimAkSa kahevAya che, (hu nizcenA arthAMmAM che) tevA hAya teja Adi mekSa jANavA, tene sAra A che ke sarva avinayane ceAgya evI strIonA prasa`ga jemaNe cheDayA che, teja Adi meAkSa che, je pradhAna meAkSa che tene mATe udyama karanArA jANavA, (ahIM Adi zabdanA artha pradhAna che) te ekalA udyama karanArA nathI, paNa te purUSo strIpAzanA kha`dhanathI mukata thaelA -azeSa karma baMdhanathI paNa mukata thavAvALA asaMyama chAvatane icchatA nathI, (vratabhaMga karatAM maraNu sArUM gaNe che) jIvitaM piTUo kiccA aMtaM pArvati kammurNa kammuNA saMmuhIbhUtA je maggamaNusAsaI | 10| pApa jIvitane bAjue mukI nirmaLa saMcama pALIne karmAnA ata lAve che, ane uttama saoNMcamanAM anuSThAna vaDe meAkSa mArgonI sanmukha rahelA kevaLa jJAna pAmelA tIrthaMkaro Ate khIjA jIvAne meAkSa mArga jJAna dana cAritra batAve che. ane te pramANe pAte varte che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [3pa7 TI. a-vaLI asaMyama jIvitane anAdara karIne athavA asaMyamamAM jIvavAnuM na vAMchIne sArAM saMyamanAM anuSThAna (ktavya) mAM tatpara rahI jJAnAvaraNAdi karmono aMta lAve che, athavA kama-uttama anuSThAna vaDe jIvitathI nirapekSa rahIne saMsAra samudrane aMta te sarva taMdranA tyAga rUpa mekSane prApta kare che, athavA sarva du:khathI mukti rUpa mokSane prApta na thayA hoya to paNa karma-viziSTa anuSThAna vaDe mokSanA saMmukhI bhUta eTale cAra ghAtI karmanA kSayathI kiyA karavA vaDe utpanna divya jJAnavALA kevaLa jJAnI thaIne zAzvata pada (mekSa) nA saMmukha thayelA che, - pra-AvA koNa che? u-jeoe tIrthakaranAma karma pUrve bAMdheluM te udayamAM A bhavamAM AvyuM che, te jogavI rahelA ane kevaLajJAna prApta karanArA che, teo sarva jIvanA hita rakSaNa mATe jJAna darzana cAritra rUpa mekSa mArgane bhavya prANio (manuSya vigere) ne batAve che, tathA pite jevuM bole che, tevuM pALe che, aNusAsaNa puDho pANI vasumaM pUyaNAsu (sa) te aNAsae jate daMte daDhe ArayamehuNe // 11 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. prabhune bhakata kahe che tamAro bedha badhA jIvene mATe chatAM bhavyane lAge che, vaLI tamane iMdro pUche chatAM temAM rAga na rAkhavAthI saMyamavALA che, ane te pUjAne svAda na letA hovAthI yatna karanArA che dAMta che, daDha cho ane maithunathI hara che. uttama cAritravALA che. TI. a-bodha ApavAnI rIti batAve che, jenA vaDe sanmArgamAM derI zakAya te anuzAsana che. dharmopadeza vaDe sanmArgamAM laI javA, te badha bhavya abhavya vigere prANIemAM pRthvI upara jema pAchuM paDe ane bIja pramANe phaLa thAya, tema pita pitAnA Azaya (bhAva) vaDe aneka prakAre pariName, je-ke abhavyane bodha Apa, te tene samya na pariName, te paNa temAM sarva upAya jANanAra sarvajJAna kaMI paNa doSa nathI, paNa te sAMbhaLanArAnA svabhAvanI paritineja doSa che, ke te temanA deSa vaDeja amRta jevuM ekAMta pathya badhAM karmabaMdhananA joDakAMnuM nAzaka chatAM temane hitakAraka na thAya, temAM jinezvara zuM kare ?) teja kahyuM che, saddharmabIjavapanAnaghakauzalasya . yallokabAMdhava tavApi khilAnyabhuvana tannAtaM khagakuleSviha tAmaseSu sUryAzavo madhukarIcaraNAvadAtAH // 1 // he lokenA baMdhu! sAcA dharmanuM bIja zreSTha kauzala dharAvanArA tame chatAM tamArAM vacane abhavyone lAbhadAyI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [359 na thayAM, temAM kaMI Azcarya nathI kAraNa ke sUryanAM kiraNe bhamarInA caraNa jevA nirmaLa prakAzita chatAM paNa je rAtrimAM dekhanArAM ghuvaDa vigere che, tene divasamAM prakAzita karI zakatAM nathI. pra.--ke A anuzAsaka che? u.-vasu-dravya ahIM mokSa che, tenA tarapha laI janAra saMyama te jene che te saMyamI, vasumAna-tevA prabhu kevaLa jJAnI thaIne saMyamamAM rahyA thakA devAdikanuM kareluM azaka vRkSa vigere ATha pratihArInuM pUjana AsvAde che, bhegave che, te pUjanAsvAdaka che, pra-deva vigeree kareluM samavasaraNa vigere temane mATe kareluM AdhAkamI bhogavavA chatAM temanA saMyamamAM doSa kema na lAge? u-prabhune tene bhegavavAno Azaya na hovAthI anAzaya che, athavA dravyathI bhegave chatAM bhAvathI AsvAdaka (bhegavanArA) nathI, temAM rahela gArtha (moha) temane nathI, tethI bhogavavA chatAM paNa saMyamamAM ekAMte tatpara hovAthI saMya mavAnaja che, pra.--kevI rIte? u-iMdriya ane noIdriya (mana) vaDe dAMta che, AvA guNavALA chatAM paNa prabhu kevA che? saMyamamAM daDha che, vaLI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vvvvvvvvvvvvvv 360] - sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. Arata-maithunathI virakta che, tethI Arata maithuna che, (strI. saMganI IcchA paNa nathI,) te strI saMga dUra thavAthI saMyamamAM daDha che, ane Ayata cAritra hevAthI dAMta che, ane indriya tathA manathI saMyamamAM yatna kare che, ane te prayatna karavAthI devAdi pUjanamAM temanuM lakSa paNa nathI ke svAda le, te AsvAda na levAthI dravyathI dekhAtuM bhagave, chatAM sAcA saMyamavALA arthAt bhagavAna nirlepa che, NIvAre va Na lIejA chinnasoe aNAvile aNAile sayA daMte saMdhi patte aNelisaM // 12 // bhuMDane mAravA mATe pakaDavAne jema lIluM ghAsa muke tema A maithuna hovAthI tatva samajelA temAM lepAya nahi, saMsAranAM pAya chedavAthI chinna zrata che, ane anAvila-nirmaLa che ane nirmaLa hovAthI hamezAM dAMta che, tethI karma vivararUpa saMdhi (daravAjA) je anupama (mAkSane rasto che tene pAmyA che. pra--A bhagavAna mithunathI dUra kevI rIte che? u-prabhu ene jANe che ke Dukkara vigere pazune mAravAnuM A kasAI khAnAmAM praveza karAvavAnuM khAvA mukeluM sAruM ghAsa jevuM che, eTale pazu ghAsa khAvAnI lAlace AvatAM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [361 maraNa pAmatAM sudhI duHkha bhegave che, eja pramANe strInA saMganI lAlacamAM phaselo ghaNAM duHkhe bhagave che, AvuM nIvAra jevuM mithuna samajIne tatva jANanArA prabhu temAM lepAya nahi, pra-kevA thaIne ? u-maithunamAM paDavAthI zrota saMsAramAM avataravuM paDe, judI judI iMdriyathI bhAga letAM prANAtipAta vigere lAge, te zrota chedela hovAthI chinna zrota che, tathA anAvila akaluSa rAgadveSa-maLathI rahita viSayapravRttithI dura anAkuLa che, svastha cittavALA che, Ama anAkuLa banIne hamezAM Indriya tathA manathI dAMta hoya che, AvI rIte nirmaLa thaela karma vivara (karmanAza) jevI bhAva saMdhi je anIdaza anupama che te pAmyA che, aNelisassa kheyanne Na virujjhijja keNai maNasA vayasA ceva kAyasA caiva cakkhumaM // 13 // anupama saMyama ke jinezvarane dharma temAM je khedajJa nipuNa Ave anupama ane nipuNa sAdhu keI sAthe virodha na kare, sarva prANIomAM maitrI bhAvanA kare, te traNe gaNI ja Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. kare, te batAve che, mana-aMta:karaNathI-prazAMta manavALA (akrodhI-zAMta) tathA vANuthI hitamita bhASI tathA kAya. vaDe kayAM che jIvane duHkha thAya tevAM sarva kAryo dekhIne pagaluM mukanAre te kharI rIte dekhate che. se hu cakkhU maNussANaM.. je kaMkhAe ya aMtae aMteNa khuro vahatI ___ cakaM aMteNa lokRtI // 14 // vaLI te nice karmavivara pAmelA kevaLI prabhu AvA uttama sAdhu dharmanA nipuNa ane bhavya manuSyanA cakSu eTale sArA mAThA padArthonA prakaTa karanArA hevAthI AMkha jevA che, vaLI te kevA che? bheganI AkAMkSAnA aMtaka viSayatRSNAnA nAza karanArA che, kevI rIte aMta karIne Icichata artha sAdhanArA che? te sAdhe che ja, te daSTAnta vaDe sAdhavAnuM batAve che, jema bAjunI dhArathI astro madhuM sApha kare cAle che, athavA mArga kApatuM rathanuM paiDuM cAle che, tene sAra kahe che ke jema astrA vigerenI dhAra kAma kare che tema A uttama sAdhu viSaya kaSAya rUpa mehanIya karmane aMta karate dagAra saMsArane kSaya kare che, (makSa meLave che) Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [ 363 aMtANi dhIrA sevaMti teNa aMtakarA iha iha mANussae ThANe dhmmmaaraahiuNnnraa||15|| A arthane puSTa kare che, aMte te viSaya kaSAya tRSNAne nAza karavA mATe udyAnamAM ekAMtamAM rahe che, athavA AhArane aMta te lukhA sukA (aMta prAMta) AhArane dhIremahA satvavALA viSaya sukhathI nispRha thayelA seve che (vApare che) te pramANe aMta prAMta AhAra levAthI saMsArathI ke te saMsArabhramaNanA karmanA kSaya karanArA thAya che A manuSya lekamAM ke AryakSetramAM te thAya che, te tIrthakara vigere AvuM kare che, eTaluM ja nahi paNa bIjA sAdhuo paNa manuSya lekamAM AvelA sabhya darzana jJAna cAritra rUpa dharmane ArAdhI nare-karma bhUmimAM garbhathI janmelA mANasa saMkhyAtA varSanA AyuvALA sArAM anuSThAnanI sAmagrI meLavIne niSThita arthavALA sarvavaMdvathI mukelA thAya che, NiTriyaTA va devA vA uttarIe iyaM suyaM suyaMca meyamegesiM amnnussesunnothaa||16|| upara kahyA pramANe niSThita arthavALA kRta kRtya thAya che, keTalAkane gAvaLI karma vizeSa hoya te traNa ratnanI sAmagrA chatAM paNa te bhavamAM mokSa jatA nathI, paNa teo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364] sUyagaDAMga sutra bhAga trIjo. sAdhama AdivaimAnika devathI mAMDIne pAMca anuttara vimAna sudhInA uMca kATInA devA thAya che, evuM leAkeAttarasUtra jaina Agama kahe che, have sudhosvAmI jabusvAmIne uddezIne kahe che, meM A leAkeAttara jinezvara deva pAse sAMbhaLyuM che ke samyakatva vigere sAmagrI prApta karIne manuSya kAMtA meAkSamAM jAya, kAMtA vaimAnika deva thAya che, A manuSya gatimAM thAya paNa bIje nahi, evuM tI 'kara pAse gaNadhare sAMbhaLyuM te potAnA ziSyAne kahyuM ke mANusaja azeSakarma kSaya karIne siddhigatimAM janAre thAya che, paNa manuSya na hAya te meAkSamAM te bhavamAM na jAya, A kahevAthI zAkace (aiAddha matavALe) kahyuM che ke deva hAya teja badhAM karmanA nAza karIne meAkSamAM jAya che, te khATuM che, ema batAvyuM, kAraNa ke traNagati-deva nArakI tiryaMca je manuSya vinAnI che, temAM nirmaLa cAritrane abhAva hAvAthI te meAkSamAM na jAya, paNa nirmAMLa bhAva manuSyamAM thai zake, tethI meAkSamAM jAya che. have temanAM nAma laine kahe che, aMta karati dukkhANaM iha megesi AhiyaM AghAyaM puNa egesiM dullabhe'yaM samussae |17| bauddha leAkA kahe che ke devatA nirmaLa bhAvanAthI mekSamAM jAya che, paNa jaina dharma kahe che ke manuSyeAja meAkSamAM jAya Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [365 che, paNa gaNadharo te zine kahe che ke A manuSya jama mahAdurlabha che te pAcho maLa muzkela che. TI. a-badhA manuSyo saMpUrNa duHkhone aMta karI zakatA nathI, kAraNa ke tevI sAmagrI temane maLatI nathI, have keTalAka vAdIonuM A kahevuM che ke deveja uttara uttara pradhAna sthAna meLavatA saMpUrNa kalezano nAza kare che, paNa tevuM jena matavALA mAnatA nathI, paNa jemAM te gaNadhara bhagavaMta vigerenA ziSyane prabhue kahyuM che, tathA gaNadhara vigeree (parakhadAmAM) AvuM kahevuM che ke svayaMbhU ramaNa samudra sithI maTe che temAM yuga ane samila eTale dhUsaruM sAMbIla be jUdI dizAmAM deva muke te bhegAM thatAM ghaNo kALa lAge tema A jIvane manuSya janma maLavo muzkela che, paNa kadAca karma vivara mArga Ape te makSa naradeha maLe che, temAM paNa keTalAka jI dharmakRtya karyA vinA muzkelIo meLaveluM jema citAmaNuM ratna durlabha thAya che, tema manuSya janma tene pAcho maLa durlabha che kahyuM che ke nanu punaridamatidurlabhamagAghasaMsArajaladhivibhraSTam / mAnuSyaM khadyotaka-taDillato-vilasitapratimam // 1 // A manuSya janma bhAga jogavatAM ke ALasathI gumAve to kharajuvAne prakAza ke vIjaLIne prakAza jarAkamAM nAza thAya tema te jIvane maLeluM vyartha jAya che, ane jema mahAkaTe meLaveluM ciMtAmaNuM ratna agAdha samudramAM paDeluM maLe nahi, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. AAN'**** ** * ** tema A saMsAra samudramAM gayelA jIvane manuSya janma pAcho maLe nahi, - ahIM manuSya janmamAM je dharma nathI karatA temane samyakatva maLavuM durlabha che, tathA je dharmanA projana mATe uttama lezyA ke manuSya deha kahe che, te paNa maLavuM muzkela che, TI. a.-vaLI A manuSya bhavathI ke uttama dharmathI vidhvaMsa thatAM (paDI jatAM) nipuNyaka jIvane A saMsAramAM bhamatAM samyagdarzananuM prApta thavuM muzkela che, utkRSTathA apAI pudgala parAvartana kALa vItethI maLe che, vaLI samyam darzana meLavavA jevI a-mananI nirmaLa bhAvanA lezyA dharma rahita jIvone maLavI durlabha che, athavA arcA-manuSya deha te dharmabIja rahita chane maLavo muzkela che, temaja AryakSetra sukulamAM janma IdriyonI puratI sAmagrI vigere durlabha che, ane jinezvara deva bhavya jene mATe dharmarUpa artha batAve che, te dharma manuSya janma vigerethI ja maLe che, (mATe manuSya janmamAM dharma karI levo.) je dhammaM sukhamakkhaMti paDipunna-maNelisaM aNelisassa jaM ThANaM tassa jammakahA kao // 19 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa'daratuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. [367 jee peAte kevaLajJAnI thaine nirmaLa cAritra dharma kahe che, ane pALe che, tevA kevaLajJAnI ni`La cAritra jevA anupama guNa dharAvanArane meAkSanuM sthAna maLyA pachI tene janma levAnI kathA kayAMthI hAya? TI-vaLI je mahA purUSA vItarAga prabhu ( kevaLa jJAna vaDe) hAthamAM rAkhelA AmaLAne jema (divase khullI AMkhe dekhate) dekhe, tema teo AkhA jagatane dekhanArA che, te evuM dekhanArA che, chatAM pArakAnuM hita karavAmAM ekAMta rakata che, tee zuddha-sarva upAdhithI rahita nirmALa dharma khatAve che) ane te pramANe varte che, athavA pratipUrNa-nirmaLa cAritra nA sadbhAvathI saMpUrNa chevaTanuM yathAkhyAta cAritra (saMpUrNa tyAga dazA) che, tevuM anupama cAritra-uttama dharma batAve che, ane pALe che, AvA anupama dharmavALA-jJAna cAritra sahita hAya tene sarva rAgadveSa vigerenAM joDalAM dUra thaI kevaLajJAna thaI meAkSanuM sthAna maLyuM hoya tyAM pharI janmavAnI kathA kayAMthI hAya ! tene janmyA ke mue evI kathA svapnamAM paNa karma khIjanA abhAvathI kayAMthI hAya? kahyuM che ke dagdhe bIje yathAtyantaM prAdurbhavati nAMkuraH karmI tathA dugdhe na rohati bhavaH || || bIja baLIne rAkha thai, kuTe nahi aMkura tema karyuM bIja khALatAM, bhavam kura rahe dUra Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. kao qayAi medhAvI uppajjaMti tahA gayA tahAgayA appaDinnA cakkhU logassaNuttarA | 20| tevA nirmaLa zuddha siddha AtmAe AleAkamAM phrI kema janme ? jee kevaLajJAne saMsArane bhramarUpa jANIne niyANuM karyA vinA gayA che ane AlAkanA jIvAne hita ahita matAvavAthI cannurUpa che. TI. avaLI karma bIjonA abhAvathI kevI rIte kAi paNu vakhata jJAna svarUpa medhAvIe apunarAvRtti (pharI na AvavAnI) gati (meAkSa) mAM gayelA tevA siddha zuddha nirmaLa AtmAe A azucinA bhaMDAra jevA garbha mAM keda paDavA mATe kema utpanna thAya ? arthAt koi paNa vakhata teo ka upAdAna (meha) nA abhAvathA na Ave, teja pramANe tathA gatA-tIrthaMkara tathA gaNadhara vigere cAritra pALatAM (saMsAranI meAhaka vastunuM paNa) niyANuM mAMdhatA nathI, tethI teo apratijJA-AzaMsA rahita phakata jIvAnuM hita karavA mATeja temane anuttara jJAna hAvAthI anuttara (zreSTha) thaelA sa jIvAne sArA khATA padArthonuM kharekhara nirUpaNa karavAthI cakSu jevA hitanI prApti karAvanArA ane ahita cheDAvanArA che, te madhA leAkeAne divya AMkha jevA savajJa prabhue che, Jain Educationa International - For Personal and Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanuM adhyayana. aNuttare ya ThANe se kAsaveNa pavedite jaM kiccA NivvuDA ege * ni vaMti paMDivA dUrazA te uttama sthAna mekSanuM kAraNa je saMyama che tene mahAvIra prabhu kAzyapa zetranA che temaNe batAvyuM che, te sthAne pahoMcavA mATe tenuM jJAna bhaNI cAritra pALIne keTalAe vidvAnasAdhu vigere nivRtta thaIne mekSamAM gayA che, jenAthI bI zreSTha keI nathI mATe anusara sthAna te saMyama (nirmaLa cAritra) che te kAzyapa gotranA vardhamAna svAmIe kahyuM, tenuM ttamapaNuM batAve che, je anuttara saMyama sthAnamAM keTalAka mahAsatvavALA purUSo sArI anuSThAna pALIne nirvANane pAmyA che, ane nivRtta thayelA teo saMsAra cakavALanI niSThA (aMta) ja che, te pApathI dUra thayelA paMDite mekSane pAmyA che, teno artha A che ke Aa saMyama sthAna mahAvIra prabhue kaheluM che ke jene barAbara pALanArAo mokSamAM gayA che, 24 Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 paMDie vIriyaM laDuM dhuNe puvvakaDaM kammaM navaM vAva sUyagaDAga sUtra bhAga trIjo. na yuti aa2aa vaLI te pati sAdhue sArA mAThAnA viveka jANavAthI karma dUra karavAnI athavA utkRSTa tapa karavAnI zakti meLavIne karma teADavA prayatna kare, A vIrya zakti karmanA nAza karavA levAya teja paDitavIya che, AvuM vIya (zakti) meLavavuM seMkaDA bhavamAM paNa durlabha che, kArya vakhata karma vivara maLe teA ( prabhu upadeza Ape che ke) pUrva bhavAmAM karelAM azubha karmone tADavA prayAsa kare, ane navAM ka na khAMdhe ( tA meAkSamAM jAya ). Na kuvvati mahAvIreM rayasA saMmuhIbhUtA nigghAyAya pavattagaM Jain Educationa International aNupuvvakaDaM rayaM janma henrALa dga maLyuM "rA vaLI te AThe karma nAza karavAmAM baLavAna mahAvIra che, te anukrame mithyAtva avirati pramAda kaSAya ane For Personal and Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramuM zrI AdAna nAmanu adhyayana, [ 371 kucAmAthI je bIjA jIvA kama raja bhegI kare che, tevI kama raja bhegI na kare, kAraNa ke jene pUrvanI karma raja hAya te navI karma raja ekaThI kare, paNa A mahAvIre te| pUrvanAM karmo aTakAvI sAcA sayamamAM sa'mukha thaIne ane te pramANe sadA daDha rahIne ATha prakAranAM AvatAM karmone tyAgIne meAkSa athavA nirmaLa sayamamAM sa'mukha thayA che, jaM bhayaM savvasAhUNaM taM mayaM sallagaMttaNaM sAhaittANa taM tinnA Jain Educationa International tevA vA avinuM te pA i vaLI, je mata (saMyama) sarve sAdhune icchita che, te A sayama kevA joie te kahe che, zalya-pApanAM kavya athavA tenAthI khacAtAM navAM karma tene' cheke te zakya na (pApa kApanArI kAtara) che, tevuM uttama sama anuSThAna meLavIne udyata vihArI navakalpI vihAra karanArAsa cama ArAdhIne ghaNA sAdhu sAdhvI sasAra kAMtArathI pAra utarIne mekSamAM gayA, khInta keTalAka karmanAM purA kSaya na thavAya devA thayA te samyakatva pAmelA sArU cAritra pALelA vaimAnika devapaNuM pAmelA che, pAme che, ane pAmaze, For Personal and Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo abhaviMsu purA dhIrA (vIrA) AgamissAvi suvvatA dunibohassa maggassa. aMtaM pAukarA tinne // 25 // tibemi iti panarasamaM jaMmaiyaM nAmajjhayaNaM samattaM (TI. . 643) . have badhuM samApta karavA kahe che. pUrve anAdikALamAM ghaNI karma jItavAmAM mahAvIra (samartho) thayA che, hamaNAM mahAvidehamAM thAya che, bhaviSyamAM anaMtakALamAM tevA kevaLajJAna pAmanArA yathAkhyAta cAritravALA thaze, teoe zuM karyuM, kare che, ane karaze. te kahe che, ghaNuM muzkela evA jJAnadarzana cAritra-mela mArganI aMtima avasthA pAmIne kevaLajJAnI thayA pachI teja mArga bIjAone kahe che, pite saMyama Adare, ane bIjAne AdAne upadeza kare, tethI pote saMsArasAgarane tayAM tare che ane taraze, zAstrAnugama ko, no pUrva mAphaka che, AdAnIya nAmanuM paMdaramuM adhyayana paruM thayuM. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLamuM zrI gAthA adhyayana. [373 seLayuM zrI gAthA adhyayana. paMdaramuM kahIne soLamuM kahe che, te baMnene saMbaMdha A che, prathamanAM paMdaramAM je viSaye kahyA, temAM karavAnuM te kare, ane choDavAnuM te che ke tyAre te sAdhu thAya che, te badhAM adhyayananA viSaye kahe che. (1) pahelAmAM svasamaya para samayanuM jJAna meLavI sAmya karava guNamAM sthIra thAya che. (2 bIjAmAM karmanAza karanArA jJAna vigere hetuo ATha prakAranAM karmanAza karanArA je che, te jJAna vigere hetuthI ATha prakAranAM karma nAza karI sAdhu (mekSamAM janAre) thAya che. (3) anukULa pratikULa upasargone zAMtithI sahevAthI sAco sAdhu thAya che. ka (4) strI paribhya jIta durlabha che te jo te sAdhu che. (5) narakanI vedanAo sAMjathI saMsArathI khedI ane tethI pApathI aTakI sAdhu thAya. (6) mahAvIra prabhue karmakSaya karavA mATe dIkSA haka cothuM mana:paryavajJAna prApta karI saMyamamAM sArA - prayatna karyo,mATe bIjA chamastha saMdhuoe temakaravuM (7) kuzIla (veSadhArI) pApa karanArA sAdhuonA de.. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ** ** * ** * * * * * 374] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. ---------------- ---- jANIne te de tyAgavA udyamavAne thaI suzIlatA | vALathavuM. (8) bALavArya (pApamAM zakti vAparavI) choDIne paMDita vIrya vaDe sAdhupaNuM pALa hamezAM mekSAbhilASI thavuM. (9) sAdhunA daza dharma kSAtyAdikane AcarI saMsArathI -mukata thavuM. . . . . (10) saMpUrNa samAdhivALe sAdhu sugatimAM janAre thAya che. (11) samyagudarzana jJAna cAritra nAmane sArA mArga meLavI sAdhu badhA karmane nAza kare che. (12) bIjA dharmavALAnA doSa tathA guNe jANIne temanAmAM zraddhA nuM kare. (13) ziSyanA guNa tathA doSa jANanAre gurU sadaguNemAM rahIne kalyANa bhajanAro thAya che, (14) prazasta bhAva graMthane bhAvanA AtmA vistrota sikA (saMsAra tRSNa)thI rahita thAya che.' (15) jevI rIte Ayata nirmaLa, cAritravALe sAdhu thAya te batAve che A pramANe paMdara adhyayanamAM batAvelA arthone ahIM japathI batAve che. A saMbaMdha AvelA A adhyayananA upakrama vigere cAra anugA thAya che temAM upakamane Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLamuM zrI gAthA adhyayana [375 ... arthAdhikAra upara kahyA pramANe batAvyo. nAmaniSpanna nizepAmAM gAthADazaka evuM nAma che temAM gAthA zabdanA nikSepA nikitakAra kahe che. NAmaM ThavaNA gAhA danvagAhA ya bhAvagAhA ya potvaga pacaga lihiyA sA hoI davvagAhA u ni.137|| gAthA zabdanA nAma vigere thAya che, nAma sthApanA sugama choDIne dravya gAthAnuM svarUpa batAve che. temAM jJa zarIra bhavya zarIrathI judI dravyagAthA patramAM ke pustaka vigeremAM (lakhelI chApelI guthelI vigere) jANavI, te kahe che, jayati. Nava galiNa kuvalaya viyasiya sayavattapattadalaccho vIro gaiMda payagala mulaliyA gayavikkamo bhagavaM // 2 // jayavaMtA, mahAvIra varte che, te kevA che! navA kamaLa kuvalayanAM khIlelAM seMkaDe pAMdaDAnA samUha sarakhA netravALA che, tathA hAthI madane gaLate manaharacAle cAlatuM hoya tevI gativALA baLavAna bhagavAna che, thA athavA A soLamuM adhyayana kAgaLa ke pustakamAM lakhI rAkheluM hoya, te dravya gAthA che. have bhAva batAve che, hoti puNa bhAvagAhA sAgAruvaoga-bhAvaNipphannA paharAbhihANajuttA teNaM mAhattiNaM viti ||ni 138 // artha. bhAvagAthA A pramANe che, sAkAra upagamAM kSApazamika bhAvamAM thaelI ane kAnane madhura lAgavAMthI Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. tenuM bIjuM nAma madhura che, DhabathI gAyate kAnane madhura lAge, moTe madhura kahe che. ' TI, a. bhAvagAthA AvI thAya che, je A jIvane sAkAra upaga kSApazamika bhAvamAM utpanna thAya che te, gAthAne samajI zake, (gAthAnuM hRdayamAM jJAna thAya) te bhAvagAthA che, ema kahe che, kAraNa ke badhA siddhAMtanuM jJAna kSAyeyamika bhAvamAM rahela che. tyAM anAkAra (sAmAnya) upagane asaMbhava hevAthI ema kahyuM che, vaLI teja kahe che, te gAthAnuM bIjuM nAma madhura che. kAraNa ke sArI rIte bolavAthI te kAnane game che, A adhyayana gAthAomAM prAkRta bhASAmAM racyuM che, tethI gamatuM hovAthI tenuM madhura nAma paDyuM che, ema niryuktikAranuM kahevuM che, jene gAya che bhaNe che, madhura akSAnI pravRttithI, te gAthA jANavI-A kAraNathI tene gAthA kahe che, gAhIkayA va asthA, ahava Na sAmuddaeNa chareNaM eeNa hoti gAhA eso anno vi panjAo ni. 139 / / athavA bIjI rIte gAthAnuM svarUpa batAve che, gAthI kRta-te chatA artho ekaThA karIne jemAM guMcyA hoya, te gAthA che, athavA samudra chaMda vaDe racanA thaI, mATe gA che, te sAmudradhRda A pramANe che, " anibaddhaM ca yalloke gAtheti tat paMDitaiH proktaM Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLamu' zrI gAthA adhyayana. bIjo paryAya kahyo, e tAtka A gAthA zabdane jANavuM, je gavAya che athavA (ekatra) karyo che sAmudra chaMda vaDe, te gAthA che, athavA Ate vicArIne nita vidhie artha karavA. jene gAya che, ke mAthI . paraNarasatu ajjhayaNe piMDitatthe jo avitahati piMDiya vayaNersdhdhaM gaddeti tamhA tato gAhA // ni140 // ' [377. have paMdara adhyayananA artha bhegA TuMkamAM atAgye che te kahe che. paMdara adhyayanamAM je artha che, te badhAMne bhUMge vitatha (sAcA) artha A sALA a yayanamAM ekaDA viSayeAnA vacanA vaDe batAvye, mATe graMthana (guMthaNu) karavAthI gAthA kahe che. Jain Educationa International solasame ajjhayaNe aNagAra guNANa vaNNaNA bhaNiyA gAhA solaNAmaM ajjhayagamiNaM vavaditi // ni 141 / / pUrva sAdhuonA guNAne padara adhyayanAmAM kahyA hatA, te A seALamA adhyayanamAM ekaThA viSayanAM vacaneAvaDe varNana kare che, mATe tenu nAma gAthA kheDaza che, nAma niSpanna nikSepo kahyo, Dve sUtra spezika niyutinA anumanA avasara che, mATe kayA vinA sUtra kahe che, For Personal and Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378] suyagaThaMga sUtra bhAga trIje. ahAha bhagavaM-evaM se daMte davie vaoNsaTakAetti bacce mAhaNetti vA samaNetti vA, bhikkhutti vA NiggaMthetti vA, atha avyaya chelluM maMgaLa sUcave che, prathama maMgaLa budhyeta bedha pAme e prathama maMgaLa hatuM. A baMne maMgaLa AvavAthI A soLe adhyayanane zrata skaMdha maMgaLa karanAra che, ema jaNAvyuM che, athavA paMdara adhyayana pachI turata paMdarane artha saMgraha karanAra A adhyayana che te atha (have) avyaya sUcave che. bhagavAna--utpanna divya (kevaLa)-jJAnavALI deva ane manuSyanI sabhAmAM kahe che ke upara batAvelAM paMdara adhyayanamAM batAvelA viSayone jANanAro tathA pALanArA sAdhu haDhiye tathA mana damana karavAthI dAMta che, mukti javAyegya hovAthI dravya che, dravyane artha bhavya che. ane te bhavyAtmA rAgacheSa vigere kALAza je elarUpe che, tenAthI dUra che, tathA uttama jAtinuM sonuM nirmaLa dravya che, tema A sAdhu temAM nirmaLa che tathA kAyAnI veDhAvacca na karAve tethI vyutparUTa kAyAvALe upalA adhyayanamAM, batAvelA guNovALo sthAvara Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seLayuM zrI gAthA adhyayana. [379 jaMgama sUma bAdara praryApta aparyApta bheTavALA jene "mANe na mAre evI pravRttivALe A mAhana (sAdhu) che athavA brahmacaryanI navavAdarUpa guptithI guma athavA brahmacaryadhAravAthI brAhmaNa, eTale pUrve batAvelA guNovALe sAdhu mAhana brAhmaNa kahevA. . zramaNa-samanA tathA tapasAthI duHkha thAya te sahe mATe zramaNa che, athavA mitra zatrumAM samAna aMta:karaNavALo hovAthI sarvatra vAsI caMdananA ka9pa je che, te ja kahyuM che ke kharigha li zo tene koI sAthe cheSa nathI. evA kahelA guNavALo zramaNa ke samAna manavALo sAdhu kahe, tathA bhIkha mAgI peTa bhare, athavA ATha karmane bhede te bhikSu che, te dAMta vigere guNavALa hoya, vaLI te bAhya atyaMtara parigraha cheDavAthI nigraMtha che. paDiAha bhaMteM ! kahaM nu daMte davie vosadakAetti bacce mAhaNetti vA sama tti vA bhikkhUtti vA NiggaMthetti vA ? taM no bRhi mahAmuNI ! Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. tethI ziSya pUche che ke he bhagavan hRdanta kSayAta bhavAnta ! tame je dAMta dvezrcabhUta vyutsukAya sAdhu hoya te mANu brAhmaNa bhikSuka nigraMtha kahevA, AvuM tame zA mATe kaheA che! te amane khulAsAthI samajAvA, 380 he mahAmuni ! tame traNa kALanuM jJAna dharAveA che, mATe Apa kA. AvuM pUchatAM bhagavAna brAhmaNa vigere cAre nAmeAmAM je gheADA bheda che, te anukrame pravRttinA nimi-te (guNenI vyAkhyA) kahe che. iti virae savvapAvakasmehiM pijjadosakalaha abbhakakhANa pesunna paraparivAya aratirati mAyAmAsa micchAdaMsaNa sallavirae sahie sayA jae No kujjhe No mANI mAhaNetti varSe 5sU. 5 A pramANe pUrvokta adhyayananA arthanI vRttivALA virakta--badhA pApe je sAvadya anuSThAna che tenAthI chuTA thayele che, (tenI vigata batAve che) prema-rAgathI cAhavuM, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soLamuM zrI gAthA adhyayana. [381 TheSa-aprItI karavI, kalaha-sAmasAme kao kara (laDavuM) . abhyAkhyAna-beTuM ALa devuM, pazunya-kAnamAM kahevuM, paranA guNe sahana na thAya to tenA doSe bIjA pAse kahI. batAvavA. (cADI karavI), paraMparivAda-pArakI niMdA karavI, arati-saMyama pALavAmAM kheda thAya, rati-viSayanI AkAMkSA, mAyA-parane ThagavuM, ane mRSAvAda-gAyane ghaDe kahe, jUThuM bolIne kapaTa chupAve. mithyAdarzana--atatvane tatva kahe, tatvane atatva kahe, jemake : - Natyi Na Nicco Na kuNai kayaM Na cee patthi NivvANaM patthi a mokkhovAo cha mmicchattassa ThANAI // 2 // jIva nathI, te hamezAM nathI, pApa puNya karato nathI, kareluM bhAgavate nathI, mekSa nathI, mikSane upAya nathI (jIva nathI jIva hoya te parabhava nathI, parabhava hoya te puNya pApa nathI, puNya pApa hoya te bhagavato nathI, tene mekSa nathI, tema mokSano upAya nathI, sadA tene teja che, A che mithyAtvanAM sthAne che, temAM jagatanA badhAM darzane (mo) AvI gayAM, Aja zakya che temAM Agraha rAkhe, A badhAM pApathI je chUTe te samiti-IryAsamiti vigere pAMce pALanA hoya, tathA paramArthathI je sAcuM hita hoya, te sahita athavA sahita eTale jJAna virethI yukata haya, tathA sarvadA saMyama anuSThAnamAM yaMta Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. te udyama karanAre che, te anuSThAne kaSA karIne nakAmAM na kare, te kahe che, AkaLo thaIne kevI na thAya, utkRSTa tapa karIne paNa mAnI na thAya, te kahyuM che, jai so'vi nijjaramao paDisiddho aTThamANamahaNehiM avasesa mayaTThANA parihariyanvA payatteNaM // 1 // na ni (5) mahana-mA tinA maha ch|3vAthI te paNa cheDA joIe, temaja bIjAM madasthAne hoya te prayAsa karIne cheDavAM, A kedha mAna tyAgavAnAM batAvyAthI rAga je mAyA tathA lebhathI thAya che, te paNa tyAga, AvA guNathI zejita sAdhu hoya tene niHzaMkapaNe mAhana nAme bolAva. have zramaNa zabdanI pravRttinuM nimitta matAva cha, . ____ etthavi samaNe aNissie aNiyANe AdANaM ca ativAyaM ca musAvAyaM ca bahircA ca kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lohaM ca pijaM ca dosaM ca icceva jao jaauM AdANaM appaNo pahosaheU tao tao AdANAto puvvaM paDiviratepANAivAyA siyAdate davie vosaT kAe samaNeti vacce // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sALasu zrI gAthA azrcayana, | 383 ahIM paNa pUrve kahelA virati vigere guNa samUheAmAM rahelA hAya. tene zramaNa kahevA, tenAmAM bIjApaNa guNu joie te khatAve che, nizcayathI ke vadhAre pramANamAM Azraya le te nizrita che, tethI rahita anizrita arthAt zarIra vigeremAM kayAMya paNa mUrchA na hAya, (tene huM kheda na kare), tathA jene niyANuM na hAya, te anidAna nirAkAMkSI-badhAM karmonA kSayanA athI banI saMyama anuSThAnamAM varte, tathA ATha prakAranAM karma jenA vaDe svIkArAya, te AdAna-kyAyA parigraha athavA sAvadyaanuSThAna, tathA atipAta jIva levA te jIvahiMsAne jJAnathI jANI pratyAkhyAna (paccakkhANu)thI tyAgavI, e pramANe badhe pApatyAgavAnuM samajavuM, jUTha Avavu te mRSAvAda, (temaja cArI) ahiddha -maithuna parigraha te e samajIne cheDavAM, mULa kAraNA(guNA)kahyAM, have uttara guNA atAve che, krodha-aprIti, mAna-staMbha (ahaMkAra) rUpa, mAyA ThagAi, lAbha-mUrchA, prema--potAnuM gaNavuM, dveSa-pArakAnuM tathA potAnuM bagADanAra vigere saMsAra bhramaNanAM kAraNeA jANI mekSamAmAM vinna jANIne te khadhAM tyAge, ema khajA paNa pApA cheDe, tathA kama dhananAM kAraNeA A lAka ane paraleAkamAM pAtAnA AtmAneja ananA hetu tathA thatAM du:khA tathA dveSa vadhavAnAM kAraNe jANe, tethI jIvahiMsA vigere pApAthI tathA anaM daDa AvavAthI pR thI--prathamathIja AtmAnuM bhaviSyanuM' bhaluM icchIne prativirata thAya, badhA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 ] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. anarthanA hatuM A leka paralokanuM bagADanAra samajIne te sAvadya anuSThAnathI bace,mekSAbhilASI sAdhu te pApane cheDe, evA sAdhu dAMta zuddha dravyabhUta zarIranI veyAvaca na karAvavAthI vyasRSTa kAyavALA zramaNa jANa, have bhikSu zabdanI vigata batAve che - etthavi bhikkhU aNunnae viNIe nAmae daMte davie vosaTrakAe saMvidhuNIya virUvarUve parIsahovasagge ajjhappajogasuddhAdANe uvadie ThiappA saMkhAe paradattabhoI bhikkhutti vacce // 3 // ahIM paNa pUrve batAvelA pApakarmanI virati vigere mAhana zabdamAM batAvelA guNe bhikSu zabdanI vyAkhyAmAM paNa kahevA, je bIjA vadhAre che, te kahe che, temAM prathama unnata dravyathI-te zarIrathI uthe (te ahIM jarUra nathI), bhAvathI uM, abhimAnI te mAna tyAgavAthI tapano nirjasano mada paNa tyAga, vinIta-gurU upara bhaktivALA vinayathI zAbhita gurU vie AjJA karI hetra te pramANe va, nAmaka-AtmAne namAve gurU vigere upara premadhArIne vinayathI ATha prakAranAM karma nAza kare. arthAta vaiyA Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~~~-~~-~~-~-~~- --~~-~~~-~-~~-~~~-~~-~~~~~~~~~~~ 1^^^^ ^^^ soLamuM zrI gAthA adhyayana [385 vacca karIne badhAM pApa dUra kare, dAMta iMdriya tathA manane vaza kare, zuddhAtmA-karmamaLathI dUra, vyutkRSTakAya-zarIranI saMbhALa cheDavAthI dehane mamatva cheDa che, tethI zuM thAya? te batAve che, AThe karmane vidhUya-dUra karIne virUparUponeanukULa pratikULa moTA nAnA je bAvIsa parISahe upasargo che, tathA divya upasargo (devatAnA kalA) che, tene sahana kare, tenAthI pite hAre nahi, paNa te AvelAM sukha duHkhane sahIne adhyAtma gavaDe nirmaLa manathI dharmadhyAnavaDe zuddha-nirmaLa cAritravALe te zuddhAdAna che, tathA samyagutthAna zreTa cAritramAM udyama te vaDe sthita mekSa mArgamAM ja sukhaduHkhethI na kaMTALele ne AtmA, te sthitAtmA che, tathA saMkhAya-saMsAranI asAratA samajIne karmabhUmimAM samyakatvanI prApti durlabha samajIne saMsArathI pAra utaravAnI saghaLI sAmagrI maLavAthI sArA saMyamamAM udyamavALe para te gRhasthAe Apela AhAra letA padabheja che, AvA uttama guNothI zobhita bhila kahe, have AvA guNothI yutamAM vadhAre bIjA guNe hoya to sneitha thAya te guNe batAve che, je etthavi NiggaMthe ege pragaviU buddhe saMchinasoe susaMjate susamite susAmAie AyavAyapatte viU duhaovi soyapalicchinne jo Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386] paE! sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. pUyAsakAralAbhaTTIdhamaTTI dhammaviUNiyAga paDivanne sami (ma) yaM care davie vosaTrakAe niggaMtyetti vacce ||4||se evameva jANaha jamahaM bhayaMtAroM tibemi iti solasamaMgAhA nAmajjhayaNaM samattaM paDhamo suakkhaMdhoM samo zA ahIM paNa nirgatha ekalo rAgadveSarahita tejasvI, athavA A saMsAra cakravAlamAM bhamate jIva potAnAM karelAM sukha dukha bhogavanAra che, tathA ekale te paraloka gamana karanAre ekaleja che, tathA ughatavihArI dravyathI tathA bhAvathI te hamezAM ekale hoya, tathA parakamAM janAro ekaleja mAnanAro ekavidda hoya, te jANe che ke A AtmAne duHkhamAM rakSaNa karanAra koIpaNa sahAyaka nathI, athavA ekAMtavi-ekAMtathI saMsArane svabhAva jANIne menIMdra (jinezvaranuM) zAsana ja sAcuM che, paNa bIjuM nathI, athevA eka mekSa athavA saMyama tene jANe che, tathA buddha-tatva jANe, - tathA chinna-chedyAM che, bhAva-te-saMvaravaDe karma te AzravadhAre Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seLayuM zrI gAthA adhyayana. [387 jeNe, te chinnastrota che, tathA susaMyata-kAcabA mAphaka saMyamarUpa zarIranI rakSA kare, arthAt kAyAthI nakAmuM kaMI paNa kArya na kare, tathA pAMca samiti sArI rIte pALe mATe jJAnAdika mekSa mATe jAya tenI sabhyamita che, zatrumitramAM sama hovAthI susAmAyika che, tathA AtmA je upaga lakSaNavALe jIva che, te asaMkheya pradeza che tenAmAM saMkeca vikeca (nAnuM moTuM) thavAne guNa che, potAnA karelAM kRtyenAM phaLa bhagave che, pratyeka tathA sAdhAraNapaNe saMsArI jIvanA zarIranI vyavasthA che, dravyathI nitya paryAyathI anitya vigere anaMta dharma (guNavALo che, tene vAda (varNana) te AtmavAdane prApta thayela che, arthAt bAbara rIte Amatatvane jANanAro che, tathA vidvAn-padArthone sArI rIte jANe che, paNa ulaTuM jeta nathI, tethI keTalAka mavA evuM kahe che ke eka ja AtmA sarva padArthonA svabhAvapaNe vizva vyApI che, zyAmAka (sAmA)nA cokhA jevaDe aMguThAnA sAMdhA jevaDo vigere jeo khoTuM mAne che, temanuM khaMDana kareluM jANavuM, kAraNa ke te vAdIonA mAnelA AtmAne siddha karanAra pramANane abhAva che, dvidhA te dravya ane bhAva baMne prakAre eTale dravyathI pAMca iMdriyonA viSayamAM potAnI pravRtti bhAvota te anukuLa pratikULa zabda vigeremAM rAgadveSathI thatA saMka9pa vikalpa e baMne strotane chedyA che, iMdriye vaza karIne ane rAgadveSa Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIjo. cheDavAthI jItavAthI parichinnasrota (nile pa) thayA che, tathA pote pUjA satkAranA lAbhanA athI nathI, paNa phakata kama nirAnI apekSA rAkhI tapa cAritranI saghaLI kriyA kare che, te batAve che, dharma -zruta cAritra nAmanA che, tenA jene a che, athavA dharma teja artha jene che te dharmAthI che. tenA bhAvArtha A che ke te pUjAvA mATe kriyA karatA nathI, paNa dharmAMnA athI che, pra-zA mATe ? kAraNa ke te cegya rIte dharma tathA tenAthI thatAM phaLe svarga meAkSane jANe che, dharma sArI rIte jANIne zuM kare che te kaDai che, niyAga mAkSa mArga athavA sAcA sayama che, tene sarva prakAre bhAvathI svIkAryA che mATe niyALa pratipanna che, teja pramANe zuM kare te kahe che, samiyaM samatA-svabhAvarUpa je vAMsalA ane caMdanamAM sarakhA bhAva che tevuM te zatrumitra upara sarakhApaNu rAkhe. kevA thaIne ? dAMta dravya bhUta ane ane bruSTa kAyavALA che, evA guNA dhArIne pUrva kahela mAMNu zramaNu bhikSu zabdonI je guNAnI pravRtti che, tevA guNAvALA je hAya te nigraMtha kahevA. te mAhana vigere zabdA nigraMtha zabdanI pravRttinA nimi ttamAM avinAbhAvI ( eka sarakhA ) che. arthAt akSare judA che, paNa prAye artha badhAne ekaja uttama sAdhu' tarIke che have badhAnI samApti kare che. Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ seLayuM zrI gAthA adhyayana. [389 sudharmA svAmI jaMbusvAmI vigerene uddezIne kahe che ke meM je kahyuM che, te tame sAcuM jANe, bIjo vikalpa na karo, kAraNa ke huM sarvajJanI AjJAthI kahuM chuM, kAraNa ke sarvajJa bhagavaMte sarve jIvanA hitakAraka rakSaka hevAthI rAgadveSa mahatuM kaMIpaNa kAraNa na hovAthI jUThuM na bole, ethI meM zarUAtathI kahyuM, te barobaraja samaje, A anuga (viSaya) ko, na nagama vigere sAta che, paNa nigama nayane sAmAnya vizeSapaNe gaNuM saMgraha vyavahAramAM laIe te ja che, paNa samabhirUDha tathA IndhabhUta e be ne zabda nayamAM laIe te naigama saMgraha vyavahAra rUju tathA zabda naya gaNatAM pAMca thAya, ane prathama mAphaka nigama bhege laIe te cAra naya thAya, vaLI vyavahArane sAmAnya vizeSarUpe laIe to saMgraha jusUtra ane zabda naya ema traNaja thAya, te paNa dravya ane paryAya e bemAM samAveza thAya te dravyAstika ane pacAyAstika be nayeja che, athavA te badhAMne jJAna kriyAmAM samAveza karIe te beja vadhe che, temAM jJAnavALe jJAnane pradhAna mAne, kiyAvALa kriyAne pradhAna mAne, nAne nirapekSa (judA) mAne te mithyAtva che, ane paraspara apekSAvALA mAne te mekSanA aMgarathavAthI baMnenuM pradhAnapaNuM che. ane te baMne sAthe letAM phiyA kare che, teja kahe che, Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] sUyagaDAMga sUtra bhAga trIje. NAcammi giNhiyavve agiNhiyavaMmi ceva atthaMmi jaiyanvameva iti jo uvaeso so no nAma // 1 // .. jyAM jenuM pradhAnapaNuM hoya tyAM tene le, pradhAnapaNuM na hoya tyAM gauNa rAkha (niSedha na karavo) enuM nAma naya , . . samvesi pi NayANaM bahuviha vattavyayaM NisAmettA naM sabanayavimuddhaM jaM caraNaguNahio sAhU // 2 // badhA nanuM ghaNuM prakAranuM vaktavya jANuMne sarvanayathI vizuddha je tatva che te caraNa guNayukta sAdhu pALe te pramANe varta) A pramANe nAthA nAmanuM seLayuM adhyayana puI , prathama pure| thathA, (TInA 21 8106) zivAMkAcArye racelI TIkAnuM bhASAMtara vi. saM. 1887nA asADa suda 10 surata gopIpurA navI dharmazALAmAM purUM thayuM. puNyAtmA muguruzca mohanamuni, dIkSApadrobodhakaH panyAso vimalAtmakAMtabadano harSo muniHzAMtidaH sarve sAdhuvarAH mumArganiratA steSAMkRpApAtrabhU mANikyenakRtaM sugUrjaramirA bhASAMtaraM muktaye gopIpure mUryapure prasiddha dharmAkhyazAlA sthitasAdhu sevaH mANikyasAdhuH kurute zivArthI bhavyA paThaMtu pramuvAkyabhASAM // 2 // Jain Educationa International For Personal and Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI meAhanalAlajI jainatmya, jJAnabhaMDAra gApIpurA-surata. A jJAnabhaMDAramAM hAla nIcenAM pustako vecAtAM maLe che su. sU, prathama tathA bIjo darekane AcArAMganA pAMce bhAga darekane dazavaikAlika 1-2-3-4 saMpUrNa Avazyaka niyuOkti bhA. 1 vyavahAra sUtra saTIka saMpUrNa navapada vivecana Jain Educationa International saiA nale! magAvanArane 20 TakA kamIzana maLaze, vodel clo rUA. 1 rUA. 155 rUA. 3 rU. 15 rUA. 25) For Personal and Private Use Only 02-0 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sastuM suMdara ane saphAIdAra kAma chapAvavA kyAM era Apaze ? dhI jaina vijayAnaMda" prInTIMga presa 66 phaNapI bajAra suratamAM amArA chApakhAnAmAM aMgrejI, gujarAtI, marAThI, jenI TAipeAmAM phensI kArDa, varA, leTarapepara, neTapepara, memerenDama, lagnapatrikA, henDabIleA, 'DIbuka, bhADAnI bIlabuka, AMkaDAbuka vigere dareka jAtanu chApavAnu kAma ghaNI sArI rIte ragaberagI hImAM grAhakanAM dIlapasada TAImasara kIphAyata bhAve chApI ApavAmAM Ape che. temaja dareka jAtanA kAcA pAkA AIDIMganuM kAma paNa ghaNu saphAIdAra thAya che. khAsa pustakA chapAvatA pahelAM hameAne pUchAvavA bhalAmaNa che. humeTa taraphathI pragaTa thayelA jaina-pravacana bhA-1lA vAMcI jovA bhalAmaNuM che. daryakAlIka vagere pustaka jenI TAIpamAM chUpAelA che. namune jovA khAsa vijJapti che. eka vakhata padhArI khAtrI karaze. Jain Educationa International lakhA yA maLe. menejara:--adAmI bradharsa, jaina vijayAnaMDha prI. presa, kaNapI-surata, For Personal and Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mudraka:-mehanalAla maganalAla badArI, mudraNADhyuM:_dhI " jaina vijayAnaMda = prIM, presa, | The. kaNapITha bajAra surata Finelibrary.org