________________
अमेयचन्द्रिकाटीका श. ३३.१ देवराजशकेन्द्रवन्यतानिरूपणम्
८५
जानो 'विree' विहरति ' एवं महिड़ीए' एवं यथोक्तमकारो महर्द्धिकः दासमृद्धिसम्पन्नो वर्तते इति शेषः । 'जाब एवइयं च णं' यावत् एतावच तादधिकम् 'पभू' प्रभुः समर्थः 'विउच्चित्तए' विकुर्वितुम्, अर्थात् एतावत्पदेनापि न ज्ञायते यत् कियदीं कीदृशीश्च विकुवण कर्ते स समर्थ इत्याकांक्षाशान्तये न्याह- 'एवं जहेव चमरस्त' इत्यादि । एवं यथैव चमरस्य, विकुर्वितुं सामर्थ्यमिति "तहेव' तत्समानमेव 'भाणियन्वं भणितव्यम् शक्रस्याचि विकुर्वितुं सामर्थ्य ज्ञातव्यम् किन्तु 'नवरं' विशेषः पुनरेतावानेव यत् ' दो केवलकप्पे जंबूदी वे दीवे' at homeet सम्पूर्णो जम्बुद्वीपो द्वीपों वैकियसमुद्घातेन समत्रहत्य निष्पादित निज्ञानेकरूपैः पूरयितुं समर्थ इति 'अवसेसं' अवशेषम् 'तंचेव' तचैव परिशेषं सर्वे तदनुसारमेव विज्ञेयम् । उक्तप्रकारेण भगवान् महावीरः अग्निभूतिं प्रकार से महाऋद्धि संपन्न है । 'जाव एवइयं च णं पभू विउव्वित्तए' यावत् वह इतनी विकुर्वणा करनेके लिये समर्थ है यहां 'एवइयं ' इस पदसे विकुर्वणा करनेकी कोई हद तो प्रकट की गई नहीं हैअतः उसे स्पष्ट करने के लिये सूत्रकार कहते हैं कि- 'एवं जहेब चमरस्स तव भाणियव्वं' चमरेन्द्र की विकुर्वणा करनेकी जैसी शक्ति है वैसे ही शक्ति शकेन्द्र की भी जानना चाहिये । किन्तु इसमें जो विशेषता है वह 'नवरं' इस पदसे सूचित करते हुए सूत्रकार कहते है कि- 'दो केवलकप्पे जंबूद्दीवे दीवे' शक्रेन्द्र समुद्धा समहत होकर निष्पादित निज अनेक रूपोंसे दो जंबूदीपों को भरने की शक्ति रखता है । 'अवसेस तं चेव' बाकीका और सब कथन यहाँ उसके अनुसार ही जानना चाहिये । इस उक्त प्रकार से भगवान महावीर अग्निभूति से शक्रकी शक्ति आदिको
66
"एवं मदृडीए जात्र एव इयं च णं पभू विउवित्तए" ते देवरान शकेन्द्र सा પ્રકારની સમૃદ્ધિઆદિ વાળા છે અને એટલી જ વિપુણા કરવાને સમર્થ છે. एवइयं ” પદથી વિષુણાનું પ્રમાણુ પ્રકટ થતું નથી, તેથી તેની વિકણાનું પ્રમાણુ नीथेना यहो द्वारा दर्शाव्यु छे - " एवं जहेव चमरस्स तहेव भाणियन्नं " ચમરેન્દ્ર જેટલી વિધ્રુવ ણુ શક્તિથી યુક્ત છે એટલી વિષુવા શક્તિ શકેન્દ્ર પણ ધરાવે छे " णवरं " परंतु " दो केवलकप्पे जंबूद्दीवे द्दीवे " शहेन्द्र वैयि समुद्घातथी ઉત્પન્ન કરેલા દેવ દેવીએાનાં રૂપા વડે એ જ બુદ્વીપોને ભરી દેવાને સમર્થ છે, પણ यभरेन्द्र मे दीयने लश्वाने समर्थ छे. " अवसेसं तं चेव " जानुं समस्त વર્ણન ચમરેન્દ્ર પ્રમાણે જ ાણવું શક્રેન્દ્રના સામર્થ્યની વાત તેની શક્તિ ખતાવવાને
