________________
प्रमेयचन्द्रिका टी. श.३ उ.२ स. ५ चमरेन्द्रस्योत्पातक्रियानिरूपणम् ३९३ चितप्रार्थकः अमार्थितम् अनभीष्ट मृत्यु प्रार्थते यः स तथा 'दुरंतपंतलक्षणे' दुरन्तप्रान्तलक्षणः दुरन्तानि दुप्परिणामानि अत एवं प्रान्तानि अशुभानि लक्षणानि चिन्हानि यस्य स तथा अत्यन्तनिकृष्टलक्षणः 'हिरिसिरि परिवज्जिए' हीश्रीपरिवर्जितः तत्र हीः-लजा श्रीः-शोभा ताभ्यां वर्जितः स तथा निर्लजो निःश्रीयश्च 'हीणपुण्णचाउद्दसे' हीनपुण्यचातुर्दशः हीनायां पुण्यरूपायां चतुईश्यां जातः हीनपुण्यचातुर्दशः जन्मविपये चतुर्दशी तिथिः पुण्या गण्यते सा हि अत्यन्तभाग्यशालिनो जन्मनि पूर्णा भवति, अयंतु हीनायां तस्यां जातो न तु पूर्णायामत आक्रोशति-हीणपुण्येत्यादि । ___ अथवा कृष्णायां हि चतुर्दश्यां जातः चातुई शिक:, हीनं पुण्यं यस्य स हीन णं एस' अरे ! वह यह कौन है जो 'अपत्थिय पत्धिए' अप्रार्थित प्रार्थक-अप्रार्थित-अनभीष्ट (अनिच्छित) मृत्यु की चाहनाका अभिलापी हो रहा है, 'दुरंतपंतलक्खणे' मैं ऐसे व्यक्तिको बिलकुल निकृष्ट लक्षणों वाला मानता हूं अर्थात् उसके ये सब चिह्न दुरन्तदुप्परिणामवाले और प्रान्त-अशुभ है-वह 'हिरिसिरिपरिवज्जिए' ही-लज्जा, श्री शोभा इन दोनों से वर्जित बना हुआ है, 'हीणपुण्णचाउदसे' हीन पुण्यरूप चतुर्दशी में मैं समझता हूं उसका जन्म हुआ है-अर्थात् पुण्यहीन चौदसमें जन्म हुआ है, जन्मके समय में चतुर्दशी तिथि पुण्यरूप मानी जाती है । वह चतुर्दशी अत्यन्त भाग्यशाली के जन्ममें पूर्ण होती है । परन्तु यह तो हीनचतुर्दशीमें उत्पन्न हुआ मालूम देता है-पूर्णचतुर्दशीमें नहीं। अथवा-जो कृष्णपक्षकी चतुर्दशी में उत्पन्न होता है वह चातुर्दशिक है । तथा पुण्य एस' ५३ ! भा छ रेने 'अपत्थिय पत्थिए' भ२पानी ४२७। य/ छ ? 'अपत्थिय पत्थिए' भेटले "मप्रार्थित प्रार्थ:" मेटमनिट मृत्युनी मनिसाया કરના મૃત્યુ કોઈને ગમતું નથી. માટે તેને અપ્રાર્થિત [અનિચ્છિત] કહ્યું છે. એવા તને ચાહનારને “અપ્રાર્થિત પ્રાર્થક કહે છે.
दुरंतपतलक्खणे' न समस्त पक्ष परिणामवाण भने अशुभ छे. 'हिरि सिरि परिवज्जिए' २-arm भने श्री माथी २हित छ, 'हीणपुण्णचउद्दसे' भने सभागेतनाभ पुश्य हीन यो थयो दागे छ. यो शना જન્મને પુયરૂપ માનવામાં આવ્યો છે. કેઈ ભાગ્યશાળીના જન્મ દિવસે જ તે ચૌદશ પૂર્ણ હોય છે. પણ અહીં તે શક્રેન્દ્રને હીન ચૌદશે જન્મેલો માન્યો છે–પૂર્ણ ચૌદશેનીં. અથવા જે કૃષ્ણપક્ષની ચૌદશે જન્મે છે તેને ચાતુર્દર્શિક (ચૌદૃશયો) કહે છે. તથા
