________________
प्रमेयचन्दिकाटीका श.३ उ. ५०१ विकुर्वणाविशेषवक्तव्यतानिरूपणम् ६७९ निगपयितुं प्रस्तौति-'अणगारेणं भंते ! इत्यादि। गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! .. अनगारः खलु 'भाषियप्पा' भावितात्मा 'बाहिरए' बाह्यान् 'पोग्गले' पुदगलान 'अपरियाउत्ता' अपर्यादाय अपरिगृह्य 'एगं महं' एक महत विशालं 'इत्थीव वा स्त्रीरूपं वा, 'जाव-संदमाणिय स्वं वा' यावत्-स्यन्दमानिका रूपं वाहनविशेपस्पं वा 'विउवित्तए' विकुरितम् ? 'पभू प्रभुः समर्थः किम् यावत् करणात् पुरुपस्पं वा, यानरूपं चा, हस्तिरूपं वा, गिल्लिथिल्लिशिविकाल्पं वा' इति संग्राह्यम्, भगवान् आह-'नो इणढे समढे' हे गौतम ! पंचम उद्देशक में उसी विकुर्वणा को विशेषरूपसे निरूपण करनेके लिये कथन किया जा रहा है। गौतमस्वामी प्रभु से पूछ रहे हैं कि 'भावियप्पा अणगारे णं भंते' हे भदन्त ! भावितात्मा अनगार 'बाहिरए पोग्गले' बाह्य पुदगलों को वैकिय शरीरके पुद्गलों को, 'अपरियाइत्ता' ग्रहण नहीं करके 'एग महं' एक विशाल 'इत्थीरूवं वा, स्त्री रूपको जथवा 'जाव संदमाणियरूवं वा' यावत् स्यन्दमानिका के रूपको विउवित्तए' विकुर्वित करने के लिये 'पभू' समर्थ है क्या ? यहां जो यावत् पद आया है-उससे 'पुरुषरूपं वा, यानरूपं वा, हस्तिरूपं वा, गिल्लि, थिल्लि-शिविकारूपं वा, इन पहिले कहे गये पदोंका ग्रहण हुआ है । प्रश्नकार का अभिप्राय ऐसा है कि भावितात्मा अनगार वैक्रिय शरीर के पुद्गलो को ग्रहण न करे और स्त्री आदि के रूपों का वह निर्माण करके क्या ऐसा हो सकता है ? इसका उत्तर देते हुए प्रभु गौतम से कहते हैं કમાં પણ વિદુર્વણાનું વિશેષ નિરૂપણ કરવાને માટે નીચેનાં સૂત્ર આપવામાં આવ્યાં છે.
प्रश्न-भावियप्पा अणगारेणं भंते ! HE-! भावितामा मशार, 'बाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता' मा पुगटोने (वय शरीरना पुगवान) अड ४ा विना 'एगं महं' मे वि 'इत्थीरूवं वा' श्री३५नी मया 'जाव संदमाणिय रुवं वा' स्य-मानि तिन। ३थानी विकुन्चित्तए पभू?' विgy કરી શકવાને શું સમર્થ છે?
मा सूत्रमा २ 'जाव' (यावर) ५६ मायुःछ तेना द्वारा 'पुरुपरूपं चा, यानरूपं वा, हस्तिरूपं वा, गिल्लि थिल्लि, शिविका रूपं वा' 20 पहोना संघ થયે છે પ્ર”નનું તાત્પર્ય નીચે પ્રમાણે છે–ભાવિયાત્મા અણગાર, વૈ િશરીરનાં પુદગલો ને ગ્રહણ ન કરે તે પણ શું એક વિશાળ સ્ત્રીરૂપ, અથવા પુરુષરૂપ, અથવા અધરૂપ, અથવા હસ્તિરૂપ, અથવા ગિલિ, થિલિ, શિબિકા, અદમનિકા આદિ રૂપનું નિર્માણ કરી શકવાને શું સમર્થ છે? (ગિલિ આદિ પદોને અર્થ આગળ આવી ગયા છે.)