________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका. श. ३ उ. ३ सू. ५ प्रमत्तामम त्तसंयतवक्तव्यता निरूपणम् ५८५ भदन्त ! इति भगवान गौतमो मण्डितपुत्रः अनगारः श्रमण भगवन्तं महावीरं वन्दते, नमस्यति, वन्दित्वा नमस्यित्वा, संयमेन तपसा आत्मानं भावयन विहति ॥०५||
टीका- 'श्रमणानां प्रमादप्रत्यया क्रिया भवति इति पूर्व यदुक्तम् तत्र संयतस्य श्रमणादेः प्रमादपरत्वम्, तद्वैपरीत्याद् अम्मादपरत्वञ्च कालापेक्षया निरूपयितुं प्रस्तौति - ' पमत्त संजयस्स णं' इत्यादि । मण्डितपुत्रो भगवन्तं पृच्छति तथा नानाजीवों की अपेक्षा लेकर सर्वकाल है । ( सेवं भंते !त्ति भगवं गोयमे मंडियपुत्ते अणगारे समणं भगवं महावीर वंदइ नमसह- वंदिता नमसित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरह) हे भदन्त | जैसा आपने कहा है वह ऐसा ही है - हे भदंत ! वह ऐसा ही है - इस प्रकार कह कर भगवान् गौतम मण्डितपुत्र अनगारने श्रमण भगवान महावीर को वंदना की - नमस्कार किया, वंदना नमस्कार कर वे संयम और तपसे अपनी आत्माको भावित करते हुए अपने स्थान पर बैठ गये ॥
टीकार्थ- 'श्रमणज़नों के प्रमादप्रत्यय-प्रमाद है कारण जिसका ऐसी क्रिया होती है ' यह बात पहिले जो कही जा चुकी है सो उससे यह बात सिद्ध हो जाती है कि प्रमत्त संयत से प्रमाद होता है और अप्रमत्त संयत के प्रमंत से विपरीत होने के कारण प्रमाद होता नहीं है । इसी बातको कालकी अपेक्षा लेकर सूत्रकार इस सूत्रद्वारा અન્ત*હતના અને વધારેમાં વધારે
એ
"
પેક્ષાએ અપ્રમત્ત સંયમને કાળ ઓછામાં हेशानपूर्व अटिनो छे. तथा विविध लवोनी अपेक्षा मधा आज छे. ('सेवं भंते ! सेवं भंते ! भगवं गोयमे मंडियपुत्ते अणगारे समणं भगवं महावीरं वंदइ नमंसइ - वंदित्ता नमंसित्ता संजमेणं तवसा अप्पाणं भावेमाणे विहरइ ) હૈ ભદન્ત ! આપે જે વિષય પ્રતિપાદિત કર્યાં, તે યથાય છે. હું બદન્ત ! આપની વાત સાચી છે. આ પ્રમાણે કહીને મ ંતિપુત્ર અણગારે મહાવીર પ્રભુને વંદેણા કરી, નમસ્કાર કર્યાં. વંદા નમસ્કાર કરીને સંચમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા તે મંતિપુત્ર તેમને સ્થાને બેસી ગયાં.
ટીકા—એ વાત તે પહેલા ખતાવવામાં આવી છે કે શ્રમણેામાં પણ પ્રમાદ હાય છે, કારણ કે તેમના દ્વારા એવી ક્રિયા થતી હાય છે;' સિદ્ધ થાય છે કે પ્રમત્ત સયતમાં પ્રમાદ હોય છે. અપ્રમત્ત નથી કારણ કે તે પ્રમત્તસયતથી વિપરીત સ્વભાવવાળા હાય
એ રીતે એ વાત તે સયતમાં પ્રમાદ હાતે
છે. એજ વાતની કાળની
