________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श. ३ उ. ४ सू. ५ अनगारविकुर्वणानिरूपणम्
६४७
भवनस्पत्यादीनान्तु याः काश्चिदपि लेश्याः आजीवानं समाना एव विष्ठन्ति नो कदाचित् तज्जीवने परिवर्तन्ते, केवलं मनुष्याणां तिरथचित्र लेश्याः परिवर्तन्ते ॥ ४ ॥
मूलम् - 'अणगारे णं भंते ! भावियप्पा वाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता पभृ वेभारं पवयं उल्लंघेत्तए वा, पल्लंघेत्तए वा ? गोयमा ! नो इणट्टे समट्टे, अणगारे णं भंते ! भावियप्पा वाहिरए पोग्गले परियाइत्ता पभू वेभारं पवयं उल्लंघेत्तए वा, पल्लं घेत्तए वा ! हंता, पभृ, अणगारेणं भंते! भावियप्पा बाहिरए पोग्गले अपरियाइत्ता जावइयाई रायगिहे नगरे रुवाई, एवइया विकुवित्ता वेभारं पव्वयं अंतो अणुप्पविसित्ता पभु समं वा विसमं करेत्तए, विसमं वा समं करेत्तए ? गोयमा ! नो इणट्टे समट्ठे, एवं चेव विइओ वि आलावगो, णवरं- परियाइत्ता पभू,
की मृत्यु अमुक एक निश्चित लेश्या में ही होती है । परन्तु नैरयिको की एवं भवनपत्यादिक देवों की जो कोई भी लेश्या होती है वह उनके जीवन तक एक सी ही रहती है- बदलती नहीं है । जिस लेश्या में ये वर्तमान होते है उस लेश्या का अवसान होने में जब एक मुहूर्त बाकी रह जाता है तभी इनकी मृत्यु होती है । इस कथन से यह ज्ञात होता है कि मनुष्य और तिर्यश्वोंकी लेश्या में ही परिवर्तन होता है । देवोंकी लेश्या में नहीं ॥ ० ४ ॥
છે કે મનુષ્યા અથવા તિર્યંચાનું મરણુ અમુક એક નિશ્ચિત લેફ્સામાં જ થાય છે. પણ નારકા અને ભવનપતિ આદિ દેવાની જે લેફ્ટ હોય છે, તે તેમના જીવનપર્યન્ત એકસરખી જ રહે છે-બદલાતી નથી. જે લેફ્સામાં તેએ રહેલા હોય છે, તે લેશ્માનું અવસાન થવાને જ્યારે એક મુહૂત ખાકી રહે છે, ત્યારે જ તેમનું મૃત્યુ થાય છે. આ કથનથી એ વાત સિદ્ધ થાય છે કે મનુષ્ય અને તિયાઁચાનો લેમ્પામાં જ પરિવર્તન થાય છે દેવાની લેમ્પામાં પરિવત ન થતુ નથી. ॥ સૂ. ૪ !!
