________________
४३८
भगवतीमुत्रे
·3
यस्मिन क्षणे ध्यातवान् तत्क्षणे एव 'संभग्गमउड चिडए' संभग्नमुकुट टिप: संभग्नः त्रुटितः मुकुटविटपः शिरोमी लिमुकुट विस्तारो यस्य सः अधोमुखाबलम्बितया त्रुटितमौलिमुकुट इत्यर्थः ' सालबहत्याभरणे ' सालम्बहस्ताभरणः, आलम्बेन मलम्बेन सह वर्तन्ते इति सालम्बानि हस्ताभरणानि करभूषणानि यस्य सः अधोमुखगमनवशात् लम्बायमानहस्ताभरणः संजातः, अतएव 'उड पाए ' ऊर्ध्वपादः, ऊर्ध्वपरि पादौ यस्य स उर्ध्वपादः ऊर्ध्वचरणः । अतएव 'अहो सिरे' अधः शिराः अधोमुखमस्तकः 'कवखागय सेयं पित्र' कक्षागत स्वेदमिव देवानां उसी समय - जिस समय ध्यान किया था उसी समय में ही 'संभ गमविए' उसके माथेका मुकुट टूट गया 'सालयहत्याभरणे' नीचे की तरफ मुख करके अपने स्थान पर वहां से आते समय इसके हाथों के आभरण नीचे लटकने लग गये, अर्थात् भय से वह इतना अधिक शरीरमें कुश हो गया, मानो खून सूक गया कि उसके नीचा मुँह करके अपने स्थान पर आते समय हाथों में पहने हुए आभरण नीचे लटक आये, 'उडपाए' उँचेकी ओर उसके दोनों चरण हो गये 'अहोसिरे' और नीचे उसका माथा हो गयां जैसे कोई ओंधामुंह करके किसी वृक्ष आदि की शाखा पर लटके तो उस समय उसके दोनों पैर ऊंचे रहते हैं शिर नीचे हो जाता है, हाथ भी नीचे हो जाते हैं और शरीर पर पहिरे हुए आभरण नीचेकी ओर लटकने लग जाते हैं। इसी प्रकारसे वह भी जब सौधर्मकल्प से अपने स्थान पर आने के लिये उड़ा तो उस समय उसकी भी यही हालत हुई । 'कक्खागय सेयं पिव विणिम्मुयमाणे' यद्यपि देवों के
4
,
तदेव ' मेरो संभग्गमउडविडए ' તેના માથાના મુગટ તૂટી ગયે, 'सालं बहत्थाभरणे ' નીચેની ખાજીએ મુખ કરીને પેાતાને સ્થાને જતી વખતે તેના હાથનાં આભૂષણ્ણા નીચે લટકવા લાગ્યાં, એટલે કે ભયથી તેનું લેહી એટલું અધુ` સૂકાઇ ગયું અને શરીર એવું કૃશ ખની ગયું કે હાથમાં પહેલાં આભૂષણે નીચે લટકવા साग्या. 'उपाए अहोसिरे' भन्ने यश ઊ ંચે રહી ગયા અને શિર નીચે રહી ગયુ. જેવી રીતે કોઇ માનુસ કાઈ ઝાડની ડાળીએ ઉધેડ લટકે તે તેના પગ ઊંચે અને માથું નીચે રહે છે અને તેણે પહેરેલાં આભૂષણા નીચેની માજુએ લટકવા લાગે છે, તે એવી રીતે સૌધમ હપથી નીચેની બાજીએ જવાને માટે ઉડતા ચમરના પગ અદ્ધર અને મસ્તક નીચે રહી ગયું અને तेना माभूषशेो नीथेनी खालु सटवा साभ्यां 'कक्वागयसेयं पिव विणिम्यને'જો કે દેવોને વૈક્રિય શરીર હોવાને કારણે પરસેવો વળતા નથી, તે પણ તેની
"
