________________
प्रमेदचन्द्रिका टीका श. ३. उ. १ ईशानेन्द्रस्य दिव्यदेवऋद्धिवर्णनम् १६१ देवकुमाराः, वामाच्च भुजात् अष्टोत्तरशतं देवकुमार्यश्च निर्गताः, ततो विविधवाद्यरवगीतध्वनिभिरनुरञ्जितजनमानसं द्वात्रिंशद्धिां नाटयकलां संदर्शयामास, अथ ईशानेन्द्रो विकुर्वर्णाशत्या दिव्यां देवद्धि प्रदर्श्य देवद्धि संकोच्यां विधाय क गत इत्याह-'जाव-जामेवदिसि पाउन्भूए' यावत् , यस्यामेव दिशि प्रादुर्भूतः, 'तामेव दिसि पडिगए' तामेव दिशम्पनि गतः यस्याः दिशायाः प्रादुर्भूतः, तस्यामेव दिशि प्रतिगतः । ईशानेन्द्रस्य पूर्व वर्णितां दिव्यां देवद्धिं दृष्ट्वा गौतमः पृ. च्छति-'भंते' त्ति इत्यादि । हे भदन्त ! त्ति-इति शब्देन भगवन्तम् सम्बोध्य इत्यर्थः । 'भगवं' भगवान 'गोयमे गौतमः 'समण' श्रमणं 'भगव' भगवउसके दक्षिण हायसे १०८ एकसोआठ देवकुमार और वामहाथ से १०८ एकसोआठ देवकुमारिकाए निकलती है। इसके बाद वह अनेक प्रकार वादित्रोंकी मधुर ध्वनिके साथ मनुष्यों के मनको खुश करनेवाले ३२ बत्तीस प्रकार के नाटकोंका अभिनय करता है । अर्थात् ३२वत्तीस प्रकारके नाटकोंको वह गौतमादि मर्पियोंको दिखाता है । इस प्रकार अपनी विकुर्वणा शक्तिसे दिव्य देवद्धिका प्रदर्शन करके फिर वह अपनी दिव्य देवर्द्धिको संकुचित कर लेता है, समेट लेता हैं- अपनेमें ही उसे अन्तर्हित कर लेता है और जैसा था वह वैसाही अकेला रह जाता है । तब इसी यातको देखकर गौतमने प्रभुसे 'क्वगता' इस प्रकारसे पूछा है । वह ईशानेन्द्र वहांसे जय चलने लगा तय उसने महावीर प्रभुको वंदनाकी, उन्हे नमस्कार किया और फिर वह अपने परिवार सहित अपने स्थान पर चला गया । इस यातको देख कर ઉપર સિંહાસન બનાવ્યું ત્યાર બાદ ભગવાનને વંદણ કરીને ઈશાનેન્દ્ર તે સિંહાસન પર બેસી ગયે સિંહાસન પર બેસીને તેણે તેના જમણા હાથમાંથી ૧૦૮ એકસે આઠ દેવકુમાર અને ડાબા હાથમાંથી ૧૦૮ એકસો આઠ દેવકુમારી બહાર કાઢી. ત્યાર બાદ અનેક પ્રકારના વાજિત્રાનાં મધુર વનિ સાથે મનુષ્યને મનને ખુશ કરનાર ૩૨ પ્રકારનાં નાટકે અભિનય કરવામાં આવ્યે. એટલે કે તેણે ગૌતમ આદિ મહર્ષિએને ૩૨ પ્રકારના નાટકે બતાવ્યા. આ રીતે પિતાની વિદુર્વણ શકિતથી દિવ્ય દેવદ્ધિનું પ્રદર્શન કરીને તેણે પિતાની દિવ્ય દેવદ્ધિને અન્તહિત કરીને (સમેટી લઈને) ઈશાને અસલી સ્વરૂપમાં આવી જાય છે ત્યાર બાદ મહાવીર પ્રભુને વંદણ નમસ્કાર કરીને તે પિતાના પરિવાર સાહત ત્યાંથી વિદાય લે છે. ત્યારે ગૌતમના આશ્ચર્યનો પાર રહેતા નથી. તેમના भावामाथी मा शण्टो नाणी पछ- " गता?"! हवन्द्र धानना
