Book Title: Panchvastuk Prakaran Part 07
Author(s): Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005514/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAkinImahattarAsUnuM zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja viracita zAka vivecana lAgao ' jika pApApagamananazanA vivecaka 8 paMDitavarya zrI pravINI khImajI motA | | navakAra mAdhako nI nakala Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMthavAza praNa zabdaza: vivecana bhAga-3 ja mULa graMthakAra tathA TIkAkAra - AsannapUrvAcArya, yAkinImahArAsanu, sUripuraMdara zrI haribhadrasUri mahArAjA ja AzIrvAdadAtA vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka, sva. parama pUjya AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA padarzanavidda, pravacanikaprabhAvaka sva. pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA tathA vartamAnakRtamarmajJAtA, vivibhUSaNa pa. pU. A. bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA saMpATikA AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnAM sAmrAjyavartI, gacchAdhipati AcAryabhagavaMta zrI hemabhUSaNasUri mahArAjAnAM AjJAvartinI pa. pU. viduSI sA. zrI caMdrAnAzrIjI ma.sA.nA ziSyaratnA pa. pU. sA. zrI cAranaMditAzrIjI ma.sA.nAM vineyA sAdhvIjI zrI kalpanaMditAzrIjI sn 5, jena marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-7 vivecanakAra paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA vIra saM. 2536 AvRttiH prathama vi. saM. 2066 nakalaH 250 mUlya : rUA. 390=00 S ) gara) GR * Arthika sahayoga 6 paramatAraka AcArya bhagavaMta zrImadvijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA ravapnane gItArthagaMgAnA prayatnamAM sAkAra thatAM joI zrI ramaNalAla chaganalAla cerITebala TrasTa-navasArI tema ja ratnatrayI ArAdhaka saMgha-navasArInA jJAnakhAtAnI upajamAMthI rakama maLela che. mukhya prAptisthAna che. mAtAI12) 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. mudraka navaraMga prinTarsa AsToDIyA, amadAvAda-1. phonaH (mo.) 9428500401 (ghara) 26614603 For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * amadAvAda : gItArtha gaMgA 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. * (079) 26604911, 32911471 * muMbaI : zrI nikuMjabhAI Ara. bhaMDArI viSNu mahala, trIje mALe, garavAre pevelIyananI sAme, DI-roDa, carcageTa, muMbaI-400020, - (022) 22814048 zrI lalitabhAI dharamazI 302, caMdanabALA epArTamenTa, javAharalAla naherU roDa, sarvodaya pArzvanAthanagara, jaina derAsaranI pAchaLa, muluMDa (vesTa), muMbaI-400080. 1 (022) 25680614, 25686030 * surata H DaoN. praphulabhAI je. zeTha DI-1, arpaNa epArTamenTa, bAbunivAsanI galI, TImalIyAvADa, surata-395001. 1 (0261) 3228623 * Bangalore : Shri Vimalchandji C/o. J. Nemkumar & Co. Kundan Market, D. S. Lane, Chickpet Cross, Bangalore-560053. (080) (0) 22875262, (R) 22259925 prAptisthAna * vaDodarA : zrI saurInabhAI dinezacaMdra zAha 'darzana' I-69, lIsApArka sosAyaTI, vibhAga-2, rAmezvara sarkala, subhAnapurA, hAITenzana roDa, vaDodarA-390023. 1 (0265) 2391696 zrI himAMzubhAI ena. zeTha e-2/41, azoka samrATa, trIje mALe, daphatarI roDa, gauzALA lena, bInA jvelarsanI upara, malADa (I.) muMbaI-400097. (022) 32438434 (mo.) 9322264851 * jAmanagara : zrI udayabhAI zAha C/o. mahAvI2 agarabattI varksa, C-9, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, jAmanagara-361001. (0288) 2678513 * rAjakoTa : zrI kamalezabhAI dAmANI "jinAjJA", 27, karaNaparA, rAjakoTa-360001. (0281) 2233120 For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya "gItArtha gaMgA"nuM mukhya lakSya to ApaNA upakArI pUrvAcAryo jevA ke pa. pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAheba, 5. pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja sAheba Adi racita jainazAstromAM patharAyelA vividha paramArthabhUta tatvonAM rahasyonuM taya, vikSepa, vyavahAra, nizcaya sApekSa arthagAMbhIryapUrNa vizleSaNa karavAnuM che, jethI zrI jainasaMghane te te padArthonA sarvAgI bodhamAM sahAya maLe. A kArya atyaMta vistAravAnuM ane gahana che, ghaNAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto AmAM sahAya karI rahyAM che, aneka zrAvako ane zrAvikAo paNa sau saune yogya kAryo saMbhALI rahyAM che, te anusAra kAma bahAra AvI rahyuM che ane kramasara AvatuM raheze. daramyAna zrI saMghamAMthI jijJAsu mumukSuo tathA zrAvaka-zrAvikAo taraphathI evI mAMga vAraMvAra Ave che ke pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAja sAhebanAM tathA pa. pU. A. bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAja sAhebanAM judA judA viSayo paranAM apAyelAM vyAkhyAno tathA paMDitavarya zrI pravINabhAI motAe vividha zAstrIya viSayo para karelAM vivecato chapAvIne taiyAra karavAmAM Ave to sakaLa zrI saMghane cokkasa lAbhadAyI nIvaDe. AvI vinaMtIone lakSyamAM rAkhIne TrasTe nakkI karyuM che ke AvAM vyAkhyAno tathA vivecanonAM pustako prakAzita karavA ane tene mAtra eka saMlagna pravRtti tarIke svIkAravI. A kAma gItArtha gaMgAnA mukhya lakSathI saheja phaMTAya che, bodhanI vividhatA ane saraLatAnI dRSTie paNa bhinna prakAre che, chatAM tattvajijJAsu mATe hitakArI hovAthI tema ja ati mAMgane kAraNe uparyukta vinaMtI lakSamAM rAkhIne A pravRtti cAlu rAkhela che. tatvajijJAsu jIvo mATe AvAM pustako samyagujJAna-darzana-cAritranI ArAdhanAmAM upayogI thaze, tevI AzA sahita - 5, jena marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. TrasTIgaNa gItArtha gaMgA sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgAnAM prakAzano pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA (moTA paMDita ma. sA.)nA pravacananAM pustako. 1. Azrava ane anubaMdha 2. pudgala vosirAvavAnI kriyA 3. cAritrAcAra pa. pU. A. bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA (paMDita ma. sA.) kRta, saMpAdita ane pravacananAM pustako 1. zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo 2. yogadaSTisamuccaya 3. karmavAda kaNikA 4. sadgati tamArA hAthamAM ! 5. darzanAcAra 6. zAsana sthApanA 7. anekAMtavAda 8. praznottarI 9. cittavRtti 10. cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe 11. manovijaya ane Atmazuddhi 12. bhAgavatI pravajyA paricaya 13. bhAvadharma bhAga-1 (praNidhAna) 14. bhAvadharma bhAga-2 (pravRtti, vijaya, siddhi, viniyoga) 15. rainazAsana sthApanA 16. cittavRtti 17. zrAva ve vArada vrata pUrva vidya, 18. lokottara dAnadharma "anukaMpA" 19. praznottarI For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. kudaratI AphatamAM jenanuM kartavya 21. dharmarakSA pravacana zreNI bhAga-1 22. jainazAsana svataMtra dharma ke saMpradAya? 23. jinazAsana svataMtra gharma yA saMvAya ? 28. Is Jaina Order Independent Religion or Denomination ? 24. Status of religion in modern Nation State theory 26. gRhajinAlaya mahAmaMgalakArI 27. zrI upadhAna mAgoMpadezikA ra saMpAdaka :- pa. pU. paMnyAsa zrI arihaMtasAgarajI mahArAja sAhaba 1. pAkSika aticAra gItArtha gaMgA dvArA prakAzita anya pustakonI yAdI 1. zrI sametazikharajInI saMvedanA 2. zrI navapada ArAdhanA vidhi 3. svataMtra bhAratamAM dharma parataMtra ! (gujarAtI) 4. svataMtra bhArata meM dharma parataMtra !!! (hindI) 5. Right to Freedom of Religion !!!!! (aMgrejI) 6. "rakSAdharma' abhiyAna (gujarAtI) 7. "Ralkshadharma Abhiyaan (aMgrejI) 8. sevo pAsa saMkhesaro (guja.) 9. sevo pAsa saMsara (hindI) saMkalanakartA H jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA: jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti saMkalanakartA : jyotiSabhAI zAha saMkalanakartA H jyotiSabhAI zAha For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vivecananAM graMtho vivecanakAra :- paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA 1. yogaviMzikA zabdazaH vivecana 2. adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana 3. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 4. adhyAtmamata parIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 5. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-3 6. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha 7. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana uttarArdha 8. ArAdhaka-virAdhaka caturbhagI zabdazaH vivecana 9. samyakatva SaTrasthAna caupaI zabdazaH vivecana 10. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 11. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-1 12. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-2 13. kUpadaSTAMta vizadIkaraNa zabdazaH vivecana 14. paMcasatra zabdazaH vivecana bhAga-1 (sUtra 1-2) 15. sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza bhAga-1 16. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 (sUtra 3-4-5) 17. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 18. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 19. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-3 20. dAnahAviMzikA-1 zabdazaH vivecana 21. mitrAdvAciMzikA-21 zabdazaH vivecana 22. yogazataka zabdazaH vivecana 23. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 24. yogabhedadvAciMzikA-18 zabdazaH vivecana 25. yogavivekadrAviMzikA-19 zabdazaH vivecana 26. sAdhusAmayyadvAciMzikA-6 zabdazaH vivecana 27. bhikSudrAviMzikA-27 zabdazaH vivecana 28. dIkSAdvAciMzikA-28 zabdazaH vivecana 29. yogadaSTinI sajhAya zabdazaH vivecana For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30. kevalibhuktivyavasthApanadvAciMzikA-30 zabdazaH vivecana 31. pAtaMjala yogalakSaNavicAradvAciMzikA-11 zabdazaH vivecana 32. jJAnasAra zabdazaH vivecana 33. saMthArA porisI sUtrano bhAvAnuvAda ane hiMsASTaka zabdazaH vivecana 34. jinamahattvadvAciMzikA-4 zabdazaH vivecana 35. samyagdaSTidvAtrizikA-15 zabdazaH vivecana 36. yogalakSaNadvAbiMzikA-10 zabdazaH vivecanA 37. muktiadveSaprAdhAnyadvAciMzikA-13 zabdazaH vivecana 38. apunabaMdhakadvAbiMzikA-14 zabdazaH vivecana 39. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-1 40. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-2 41. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-3 42. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-2 43. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-3 44. yatilakSaNasamuccaya prakaraNa zabdazaH vivecana 45. devapuruSakAradvAciMzikA-17 zabdazaH vivecana 46. tArAditrayadvAciMzikA-22 zabdazaH vivecana 47. kutarkagrahanivRtti dvAciMzikA-23 zabdazaH vivecana 48. saddaSTidvAbiMzikA-24 zabdazaH vivecana 49. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 50. mArgadvAciMzikA-3 zabdazaH vivecana 51. dezanAdvAliMzikA-2 zabdazaH vivecana pa2. jinabhaktidvAiizakA-5 zabdazaH vivecana 53. yogAvatAradvAbiMzikA-20 zabdazaH vivecana 54. yogamAhAbhyadvAaizikA-26 zabdazaH vivecana 55. sajjanastutidvAciMzikA-32 zabdazaH vivecana 56. pUrvasevAdvAciMzikA-12 zabdazaH vivecanA 57. IzAnugrahavicAradvAciMzikA-16 zabdazaH vivecana 58. klezatAnopAyadvAaizikA-25 zabdazaH vivecana 59. vinayadvAciMzikA-29 zabdazaH vivecana 60. zrI sImaMdharasvAmIne vinaMtIrUpa 125 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana 61. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-4 62, paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-3 63. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-4 For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64. guratattvavinizcaya zabdazaH vivecana bhAga-1 65. gurutattvavinizcaya zabdazaH vivecana bhAga-2 66. muktidvAciMzikA-31 zabdazaH vivecana 67. yogasAra prakaraNa zabdazaH vivecana 68. zrI sImaMdharasvAmInuM 350 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana bhAga-1 69. zrI sImaMdharasvAmInuM 350 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana bhAga-2 70. tasvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 71. SoDazaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 72. pratikramaNa hetugarbhita svAdhyAya zabdazaH vivecanA 73. kathAdvAciMzikA-9 zabdazaH vivecana 74. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-4 75. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-5 76. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 77. navatatva prakaraNa zabdazaH vivecana 78. 1pa0 gAthAnuM hUMDInuM stavana zabdazaH vivecana 79. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-5 80. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 81. SoDazaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 82. amRtavelanI moTI sajhAya ane nizcaya-vyavahAra garbhita zrI zAMtijina stavana tathA zrI sImaMdharasvAmI stavana zabdazaH vivecana 83. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-7 Off amonA nAnA vana maMtro gItArtha gaMgA aMtargata gaMgotrI graMthamALA dvArA prakAzita graMtho 1 1. dharmatIrtha bhAga-1 2. dharmatIrtha bhAga-2 For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecata bhAga-7tA saMkalata-saMpAdananI veLAe prAthana aaa 'paMcavastuka' e eka vizALa evA AgamasamudramAM chUTAM-chavAyAM verAyelAM ratna jevA saMyamanA AcAra batAvanArAM vacanomAMthI sArabhUta-arkarUpa Agamavacanone vINI vINIne ekatra gUMthelI ratnamALA tulya graMtha che, jene zAstrIya paribhASAmAM 'nirvyaDhagraMtha' kahevAya che. A graMtharatnamAM saMyamajIvananA prAraMbhathI mAMDIne niSThA sudhInA zramaNanA sarva kartavyonuM kramazaH varNana karela che, jene graMthakArazrIe mukhyatve pAMca vastuomAM vibhakta karIne A graMthanuM 'paMcavastuka' evuM sArthaka nAma Apela che, ane sAthe sAthe "A jagatamAM 'vastu' zabdathI vAcya A pravrajyAvidhAna Adi pAMca ja che, anya koI nahIM" e vAta 'vastu' zabdanI viziSTa vyutpatti karavA dvArA graMthanA prAraMbhamAM saMgata karI batAvela che. prastuta graMthanA racayitA pU. haribhadrasUri mahArAjAe bhinna bhinna AgamavacanomAMthI caraNakaraNAnuyoganA nicoDane ekatra saMkalita karIne 1715 gAthApramANa mahAkAya evo A graMtha svopajJa TIkA saha racelo che. tenuM vivecanapUrvakanuM saMpAdanakArya paMDitavarya zrI pravINabhAI motAe I.sa. 2001nI sAlamAM zarU karAvela ane tenI pUrNAhuti lagabhaga I.sa. 2008nI sAlamAM thayela, jenI phaLazrutirUpe A graMtha avataraNikArthaanvayArtha-gAthArtha-TIkArtha-bhAvArtha Adi dvArA zabdazaH vivecanarUpe sAta bhAgamAM saMkalita-saMpAdita thayo, jemAMnA cha bhAga pUrve prakAzita thaI cUkyA che, have carama evo sAtamo bhAga prakAzita thaI rahela che. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecananA bhAga-1mAM pAMca vastumAMthI 'pravrajyAvidhAna' nAmanI prathama vastunuM varNana che, bhAga-2 ane bhAga-3mAM 'pratidinakriyA' nAmanI bIjI vastunuM varNana che, bhAga-4mAM 'vratasthApanA' nAmanI trIjI vastunuM varNana che, bhAga-5 ane bhAga-6mAM 'anuyogagaNAnujJA' nAmanI cothI vastunuM varNana che ane prakAzita thaI rahela prastuta bhAga-7mAM 'saMlekhanA' nAmanI pAMcamI vastunuM varNana che. A saMlekhanAvastukamAM samAdhimaraNa ane paMDitamaraNa prApta karavA mATenA adbhuta upAyo che. mohanidrAmAMthI kaMIka jAgRta thayelA, saMsAraucchedane ane AtmakalyANane icchatA, janmAMtaramAM devasugatatvasumAnuSatva-yogIkuLa-mokSamArganI sAmagrIne jhaMkhatA, jJAnapipAsu buddhizALIoe A graMthanuM adhyayanavAraMvAra paThana-ciMtana-manana-nididhyAsana ane aMte pariNamana avazya kartavya che. dharmatIrtharakSaka, avarNanIya guNamUrti, mArA jIvananA apratima upakArI evA 5. pU. A. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI ma. sA.nA ananya upakArane A avasare huM smRtipaTa para lAvuM chuM. A virATakAya graMthanuM adhyayana tathA saMpAdanakArya karavAnI gurumahArAje mane anujJA ane anukULatA karI ApI te badala huM teonI ati RNI chuM. jJAnadAtAguru, yogagraMthamarmajJa, paMktipAMDityayukta paMDitavarya zrI pravINabhAIe paNa mane A graMthanA adhyApanamAM potAnA amUlya samaya-zakti ApI mane samyajJAnaguNathI kaMIka saMpanna karI, graMthakAranA For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / prastAvanA Azayo samajavAnI paddhati zIkhavI, graMtha aMtargata AvatA padArthonA apUrva apUrva rahasyo batAvavA dvArA mane A kAryamAM satata utsAhita rAkhI, vacce vacce apramAda-upayoga-vItarAgatA-asaMgabhAva-saMveganirveda ityAdi zabdaprayogo dvArA mArA AtmAne te te zabdanA bhAvothI vAsita karyo, tema ja mane saMvegathI siMcita karI... vadhu zuM kahuM ? mArAmAM zruta pratyenI prItine jIvaMta ane vRddhiMgata karavAmAM teozrIno ananya upakAra che, jene huM kyAreya visarI zakuM tema nathI. A sivAya anya paNa je je upakArIonA upakArone jhIlI jhIlIne huM A kakSAe pahoMcela chuM, te sarva mahAnubhAvone A avasare yAda karIne huM teonI atyaMta upakRtatA anubhavuM chuM. 2 basa, prAMte... sarva upakArI mahAnubhAvo mArA para te prakAranA aMtaranA AzIrvAda-kRpA varasAvo, jenA dvArA apUrva apUrva zrutanuM avagAhana karI.karIne huM zAstranA rahasyone sparze-ucita kRtyo karavA dvArA svajIvanamAM pariNamAvuM-AtmasAt karuM-svaparanuM ekAMte kalyANa karavA sakSama banuM. sAthe sAthe... prastuta graMthanA saMpAdanakAryarUpa sukRtathI upArjita thayela puNyanA phaLarUpe mArI eka prazasta yAcanA che ke saMlekhanAvastumAM samAdhimaraNa AdinI prAptimAM vighnabhUta evI kAMdarSikI Adi azubhabhAvanAonuM svarUpa batAvIne tenI je anarthakatA batAvela che, tenuM huM yathAsthita avadhAraNa karIne saMyamajIvanamAM aticAramalanA-truTinuM kAraNa evI pramAdathI ke ajJAnathI sevAtI kubhAvanAone zoMdhI zodhIne dUra karavA dvArA AtmA 52 anAdikALathI paDelA gADha kusaMskArone maMda-maMdatara karuM ane zrutadharma-cAritradharmanA saMskArone AtmA 52 paththaranI lakIra tulya kotaruM, puNyAnubaMdhI puNyanA baMdha dvArA janmAMtaramAM sumAnuSatva ane sudevatva prApta karI kramika abhyudaya ane niHzreyasane prApta karuM, tema ja anAdikALathI AtmAnA krUrazatrubhUta deha-indriyamana ane te traNeyanI paNa utpattinA mULa evA karmathI sadA mATe mukta banuM. e ja manoratha sAthe .. "mArA mananA manoratha pUrajo huM to bhakti na choDuM torI phaeN..." "eka ja aramAna che mane ke mAruM jIvana guNImaya bane..." zubhaM bhavatu parama pUjya, paramatAraka, paramArAdhyapAda AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnAM sAmrAjyavartI, gacchAdhipati, sva. AcArya bhagavaMta zrI hemabhUSaNasUri mahArAjAnAM AjJAvartinI 5. pU. sA. caMdrAnanAzrIjI ma. sA.nAM ziSyaratnA 5. pU. sA. cArunaMditAzrIjI ma. sA.nA ziSyA sAdhvIjI kalpanaMditAzrIjI zrA.suda-3, vi.saM. 2066 tA. 12-8-2010, guruvAra gItArthagaMgA, 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvavukasaMkalanA paMcavastaka graMtharA aMtargata paMcama saMlekhanA vastakanA padArthonI saMkSipta saMkalanI prastuta graMthamAM varNavela pravrajayAvidhAnAdi pAMca vastuo anAdimAna saMsArano uccheda karavAno upAya che. tethI pravrayAgrahaNanA arthI mumukSu prathama vastumAM batAvela pravrajyAgrahaNane yogya guNo Adi sarva vidhinuM yathArtha jJAna karIne potAnI pravrajyAgrahaNayogya bhUmikA taiyAra thaI hoya, to zAstrokta vidhipUrvaka yogya guru pAse pravrajyA grahaNa kare che, ane jo potAnI pravrajyAgrahaNayogya bhUmikA saMpanna thaI na hoya to prastuta vastumAM batAvela pravrayAyogya guNo keLavavA yatna kare che. vaLI zAstrokta vidhipUrvaka sAmAyikacAritrarUpa pravrayA grahaNa karyA pachI sAdhu, bIjI vastumAM batAvela vidhi mujaba pratidina saMyamanI kriyAomAM yatna kare, jethI pravrayAgrahaNakALe sAdhumAM bhAvacAritranI pariNati pragaTa thaI hoya to sthira-sthiratara thAya che, ane jo pravrayAgrahaNakALamAM bhAvacAritranI niSpattine anukULa aMtaraMga vIrya pragaTa thayuM na hoya, jene kAraNe pravrayAgrahaNakALamAM sAdhune bhAvacAritra prApta thayuM na hoya, to zAstrokta vidhi anusAra pratidinakriyA karavAthI sAdhumAM avazya bhAvacAritranI pariNati pragaTa thAya che; kema ke bhAvacAritra e zrutanA saMkalpanA baLathI utpanna thayela saMsAranA sarva bhAvo pratye samabhAva rAkhavArUpa che ane te samabhAvane utpanna karanAra, utpanna thayela samabhAvane jIvaMta rAkhanAra, tema ja sthira thayelA samabhAvanI vRddhi karanAra zAstrokta vidhipUrvakanI A pratidinakriyA che, tethI pratidinakriyAnuM yathArtha pAlana karanAra sAdhu samabhAvarUpa sAmAyikanA pariNAmane sukhapUrvaka vahana karI zake che. vaLI zAstrokta vidhi pramANe pratidinakriyA karanArA sAdhu te te bhUmikAne ucita zAstronA adhyayanAdi dvArA yogya bane, tyAre guru trIjI vastumAM batAvela vidhipUrvaka kalyANanA arthI evA te sAdhunI pAMca mahAvratomAM upasthApanA kare che, ane vratasthApanAnI maryAdAthI yogya ziSyanuM vratomAM upasthApana karavAmAM Ave to te sAdhumAM avazya bIjuM chedopasthApya cAritra pragaTa thAya che. vaLI vratomAM upasthApita thayA pachI guNavAna gacchamAM rahIne, nitya-nitya navo navo zrutAbhyAsa karIne te sAdhu te kALane ucita sarva zAstronA paramArthane yathArtha jANanArA bane che tyAre, te sAdhunuM ekAMte hita karavAnA pariNAmavALA guru temane AcAryapadavI Ape che ane te guNavAna sAdhu AcAryapadavI grahaNa karIne avazya potAnA ziSya parivArane potAnI jema zAstranA pAragAmI banAve che, tema ja jinazAsanano pravAha avicchinna rahe te prakAre sarva ucita kRtyo kare che. vaLI AvA guNiyala paNa AcArya ke gaNadhara jyAre potAnA jIvanano caramakALa prApta thAya tyAre saMlekhanA kare che, jethI dIkSA grahaNakALathI mAMDIne atyAra sudhI pote je ArAdhanA karIne potAnA AtmAne vItarAgatA tarapha abhimukha karyo che, te vItarAgatA pratyeno teono AbhimukhyabhAva maraNa samaye atyaMta atizayita thAya, jenA kAraNe te mahAtmA potAnA saMsArano A bhavamAM ja aMta kare che, ane kadAca te For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka/ saMkalanA prakAranuM sadvarya ullasita thayuM na hoya ane tethI te mahAtmA A bhavamAM kSapakazreNI para ArohaNa na karI zake, topaNa A bhavamAM karela suMdara ArAdhanAnA baLathI teo janmAMtaramAM uttama devabhavanI prApti kare che ane tyAM niraticAra cAritrane anukULa zaktino saMcaya karIne thoDA bhavomAM potAnA saMsArano aMta kare che. AthI saMyamajIvananA pAlanakALamAM karela ArAdhanAno jIvananA aMtima samaye prakarSa karavA arthe ArAdhaka mahAtmAe zuM karavuM joIe? teno pAramArthika bodha karAvavA mATe graMthakArazrIe prastuta paMcavastuka graMthamAM pAMcamI vastumAM jIvananA aMta bhAgamAM karavA yogya saMlekhanAnuM nirUpaNa karela che. saMkhanA eTale potAnA AtmAmAM vartatA kaSAyone kRza karavA ane AtmA sAthe ekatva pAmelA dehane kRza karavo. dehane kRza karavAthI mRtyukALe sahasA thatA dehanA parivartanamAM asamAdhi thatI nathI, paraMtu dehanI dhIre dhIre kRzatA thavA dvArA samAdhimAM vyAghAtaka na bane te rIte dehano tyAga thAya che. vaLI mahAtmA saMlekhanakALamAM satata tapasahavartI zrutathI potAnA AtmAne te rIte bhAvita kare che ke jethI kRza thayelA dehamAM paNa te mahAtmA svaparAkramathI vizuddha-vizuddhatara adhyavasAya karI zake che, jenA baLathI te mahAtmAnA kaSAyo pUrve cAritrapAlanakALamAM je kakSAe maMda-maMdatara thayelA, tenAthI paNa saMlekhanA kALamAM atyaMta maMda thAya che. AthI ja keTalAka mahAtmAone saMlekhanAkALamAM vIryano prakarSa thavAthI kevalajJAnanI prApti thAya che. ' saMlekhanA e jIvananA caramakALamAM dehanA tyAga mATe karAtI viziSTa prakAranI tapakriyA che. mahAtmAo potAnA saMyamajIvanamAM gaNipadavI, AcAryapadavI vageremAMthI potAne prApta thayelI padavInuM yathArtha paripAlana karIne jIvananA aMta samaye abhyadyavihAra athavA abhyadyatamaraNa svIkAre che. temAM abhyadyatavihAra saMlekhanA samAna che ane abhyatamaraNa saMlekhanArUpa che. jo saMlekhanA karanAra mahAtmAnuM AyuSya dIrgha hoya ane te mahAtmA jinakalyAdi svIkAravAne anukULa zaktivALA hoya, to teo abhyadyatavihAra svIkAre che, ane jo teone potAnuM AyuSya alpa jaNAya to teo abhyadyatamaraNa svIkAre che. tethI prastuta vastumAM graMthakArazrIe prathama saMlekhanA samAna abhyadyAvihAranuM varNana karela che ane tyArapachI saMkhanArUpa abhyaghatamaraNanuM varNana karela che. vaLI abhyaghatavihAranA svarUpano bodha karAvavA mATe graMthakArazrIe cha dvAronuM nirUpaNa karela che. te A pramANe - (1) avyavacchittimana, (2) paMcatulanA, (3) upakaraNa, (4) parikarma, (5) paMcabhAvanA, (6) vaTavRkSa. (1) avyavacchittimana:- abhyadyAvihAra svIkAravAnI icchAvALA mahAtmA prathama dharmajAgarikA karatA AtmavaMcanA karyA vagara prAmANikatAthI ciMtavana kare ke meM pravrayAno dIrgha paryAya pAlana karyo che, yogya ziSyone vAcanA ApI che, ziSyone niSpanna karyA che, tethI huM jinazAsananA RNathI mukta thayo chuM. have mAre zuM karavuM yukta che? A pramANe te mahAtmA samyapha samAlocanapUrvaka mArgAnusArI Uha kare che, tyArapachI teo potAnA jIvanano aMtimakALa apramattapaNe ArAdhanAmaya jAya tadarthe, jo potAnI zakti hoya ane For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 5 saMlekhanAvatuka/ saMkalanA pote dIrdhAyu hoya, to teo jinakalpAdirUpa abhyaghatavihAra svIkAravAno vicAra kare che, ane jo pote dIrdhAyu hovA chatAM jinakalpAdi svIkAravAnI potAnI zakti na hoya to dhyAnAdi saMyamanAM ucita kRtyomAM vizeSa yatna karavAno vicAra kare che; vaLI jo potAnuM AyuSya alpa jaNAya to teo pAdapopagamanAdirUpa abhyaghatamaraNa svIkAravAno vicAra kare che. A prakAranA mArgAnusArI ciMtavanapUrvaka ucita kRtyo karavA dvArA te mahAtmAnI akhaMDa evI pravrayAno nirvAha thAya che, je prArabdha evI pravrayAnI avyavacchittinuM kAraNa che arthAt uttara uttaranAM saMyamanI vRddhinuM kAraNa che, ane jIvananA aMtimakALe A prakAranuM ciMtavana karavAmAM na Ave to saMsArano uccheda karavA mATe prAraMbha karelI pravrayAno aMtakALa ucita kRtyo nahIM karavAthI virasa aMtavALo bane che. AnAthI e phalita thAya ke vartamAnakALamAM paNa sAdhue ke zrAvake, potAnA jIvana daramiyAna svabhUmikAnusAra je kaMI ucita kRtyo karyA hoya tenuM jIvananA aMtakALamAM samyaka samAlocana karIne, have mAre zuM karavuM ucita che? huM zuM karuM to mAro caramakALa pUrNa ucita pravRttipUrvaka saphaLa bane? teno mArgAnusArI Uha karavo joIe. (2) paMcatulanA - abhyadyavihAra svIkAravAnI icchAvALA mahAtmA potAnA saMyamajIvana daramiyAna AcAryapadavI Adi pAMcamAMthI je je padavIno pote samyaka nirvAha karela hoya, te te padavI para yogya ziSyane sthApavA arthe te te padavIne ucita ziSyane avazya niSpanna kare che, ane tyArabAda te te padavI para potAnA ziSyane keTalAka kALa mATe sthApIne, A ziSya mArA padano mArI jema ja samyapha nirvAha karI zake che ke nahIM? tenuM avalokana kare che; kema ke ziSyagaNane ativivekapUrvaka yogamArgamAM pravartAvavo e duSkara kArya che, ane jo ziSya guru pAsethI te te padavI meLavyA pachI potAnA ziSyagaNane ucita rIte yogamArgamAM pravartAvI na zake, to yogya paNa jIvo te gacchamAM rahIne ucita ArAdhanA karI zake nahIM, jenA kAraNe te ziSyagaNanuM ahita thAya. AthI te ahitanA nivAraNa mATe abhyatavihAra svIkAravAnI icchAvALA mahAtmA jeone bhAvimAM potAnI padavI ApavAnI che te ziSyane thoDA kALa mATe potAnI padavI soMpIne, keTaloka kALa pote padavIthI nivRtta thaIne gacchamAM rahIne ja te ziSya dvArA karAtA sarva vyavahAranuM nirIkSaNa kare che, ane jyAre te mahAtmAne sthira nirNaya thAya ke A ziSya mArA padane samyagvahana karavA samartha thayo che, tyAre teo te ziSyane sadAkALa mATe potAnI padavI ApIne pote jinakalpAdimAMthI koI eka prakArano abhyaghatavihAra svIkAre che. (3) upakaraNa :- abhyadyatavihAra svIkAratI vakhate te mahAtmA jinakalpAdine ucita zuddha upakaraNa grahaNa kare che, paraMtu jo jinakalpAdine ucita zuddha upakaraNa te mahAtmAne prApta na thAya to, potAnI pAse je yathAkRta upakaraNa hoya tene grahaNa karIne teo jinakalpAdi svIkAre che, ane pAchaLathI jyAre teone jinakalpAdinI maryAdAne anurUpa nirdoSa upakaraNa prApta thAya, tyAre teo potAnI pAse rahelA pUrvanA te yathAkRta upakaraNano tyAga kare che. (4) parikarma - abhyaghatavihAra svIkAratA pUrve te mahAtmA indriyo, kaSAyo ane mana-vacana-kAyAnA yogo para saMyama rAkhavA mATe vizeSa prakAre yatna kare che, joke te mahAtmAe pUrve saMyamapAlanakALamAM For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka/ saMkalanA indriyAdinuM niyaMtraNa karela hoya che, topaNa aMtasamaye teo indriyAdine atyaMta saMyamita kare che, jethI abhyatavihAra svIkAryA pachI vizeSa prakAranA kaSAyono jaya thaI zake. (5) paMcabhAvanA :- (A) tapabhAvanA :- abhyaghatavihAra svIkAravAnI icchAvALA mahAtmA sudhAnA vijaya mATe pUrve abhyasta evo porisIthI mAMDIne sarva tapa traNa gaNo kare che, jethI abhyatavihAra svIkAryA pachI jinakalpAdinI maryAdAne anurUpa AcAronA pAlanakALamAM AhArAdinI prApti na thAya topaNa potAnA saMyamanA sudaDha vyApAronI hAni thatI nathI. | (B) sattvabhAvanA :- jinakalpAdi svIkAratA pUrve mahAtmA nidrA ane bhayano jaya karavA mATe sattvabhAvanAthI AtmAne bhAvita kare che, jethI jinakalpAdi svIkAryA pachI kAyotsargakALamAM prAyaH nidrAno udaya ja na thAya athavA to kAyotsargakALamAM koI jaMtu ke pazu Adi teonA dehane sparze topaNa sahasA bhayajanya koI kSobha thAya nahIM. (C) zrutabhAvanA :- abhyadyatavihAra svIkAratA pUrve mahAtmA pote pUrvamAM bhaNyA hoya te sarva sUtranA ane arthanA asmalita pArAyaNamAM ekAgra manapUrvaka yatna kare che, jethI te zrutanA pArAyaNanA baLathI prANa, stoka, muhUrta, porisI, divasa-rAta Adi sarva kALanuM jJAna svayaM ja thaI zake tevI zakti te mahAtmAmAM pragaTe che, te mahAtmA zratanuM parAvartana karIne mahAsaMvegano prakarSa karI zake che, tema ja zrutanA parAvartanathI sadA asaMgabhAvane vahana karI zake che. (D) ekatvabhAvanA:- te mahAtmA abhyaghatavihAra svIkAratA pUrve potAnA AtmAne ekatvabhAvanAthI e rIte bhAvita kare che ke jethI koInI sAthe AlApa-saMlApa karavAno ke kyAMka avalokana karavAno leza paNa pariNAma thAya nahIM, mAtra zuddhAtmA sAthe potAnuM citta sadA pratibaddha rahI zake te prakAranA mahAbaLano saMcaya thAya che. vaLI A prakAranI ekatvabhAvanAnuM koI mahAtmA vartamAnamAM paNa bhAvana kare to teo potAnI bhUmikA anusAra potAnA cittane saMsAranA bhAvothI para rAkhI zake che. (E) balabhAvanA athavA upasargasahabhAvanA :- abhyadyatavihAra svIkAranAra mahAtmA pUrve zArIrikamAnasika baLane e rIte saMcita kare che ke jethI teo jinakalpAdi svIkAryA pachI upasargomAM ane pariSadomAM leza paNa viSAda pAmatA nathI, UlaTuM upasarnAdikALamAM paNa mahAkRtipUrvaka zrutAnusArI tattvanuM paryAlocana karIne AtmabhAvamAM parama sthira rahI zake che. (6) vaTavRkSa - A rIte abhyadyavihArane anukULa saMpanna thayA pachI te mahAtmA ziSya Adi sAthe kSamApanA Adi sarva ucita pravRtti karIne, niHzalya-niSkaSAya thaIne jinakalpAdisvIkArane anukULa dravyakSetrAdimAM utsargathI jinAdi pAse jinakalpa svIkAre che ane apavAdathI vaDanA vRkSa nIce jinakalpa svIkAre che. A sarva dvArA ane bhAvanAo vistRta rIte prastuta vastumAM gAthA 1374thI 1420 sudhI spaSTa karela che, tema ja anya paNa aneka kArothI gAthA 1574 sudhI graMthakArazrIe abhyadyavihAranuM svarUpa vizadatAthI spaSTa karela che, jethI prastuta graMtha bhaNanAra yogya jIvone mArgAnusArI bodha thAya ke zaktisaMpanna mahAtmAo potAnA saMyamajIvananA caramakALe apramAdanI vizeSa vRddhi mATe A rIte jinakalpa, parihAravizuddhi ke For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / saMkalanA yathAlaMda : e traNamAMthI svazakti mujaba koIpaNa eka prakArano abhyudyatavihAra svIkAre che. mATe mAre paNa svazakti anusAra apramAdanI vRddhi mATe ucita yatna karavo joIe. vaLI jema saMlekhanA samAna abhyaghatavihAra jinakalpa, parihAravizuddhi ane yathAlaMda : ema traNa prakArano che, tema saMlekhanAsvarUpa abhyudyatamaraNa paNa pAdapopagamana, iMginImaraNa ane bhaktaparikSA : ema traNa prakAranuM che. ane te abhyaghatamaraNa mahAtmAo saMlekhanApUrvaka svIkAre che, tethI graMthakArazrIe abhyudyatamaraNa svIkAratA pUrve karavAnI dravyasaMlekhanA ane bhAvasaMlekhanAnuM varNana gAthA 1575thI 1614 sudhI vistArathI karela che, jemAM spaSTa karela che ke saMlekhanA karyA vagara abhyudyatamaraNa svIkAravAmAM Ave athavA saMlekhanA karyA vagara sahasA maraNa prApta thAya to, zarIramAM dhAtuono ekadama kSobha thavAne kAraNe ArAdhaka paNa sAdhune ArtadhyAna thavAno ane tenA kAraNe asamAdhithI mRtyu thavAno saMbhava rahe che. vaLI, ArtadhyAna e saMsAravRkSanuM bIja che, tethI mRtyu vakhate saMbhavanArI asamAdhinA parihAra mATe sAdhue jIvananA aMtasamaye avazya saMlekhanA karavI joIe. [] vaLI saMlekhanA karatI vakhate sAdhu tapa dvArA dehane kRza kare che ane zrutanA baLathI satata AtmAne vAsita karIne zubhabhAvamAM varte che. A rIte kramasara bAhya rIte dehanI kSINatA thavAne kAraNe ane aMtaraMga rIte zubhabhAvathI bhAvita thavAnI prakriyAthI saMcita baLavALA thavAne kAraNe, mahAtmA samAdhipUrvaka dehano tyAga karIne anya bhavamAM jAya che. A sarvanuM spaSTIkaraNa graMthakArazrIe aneka yuktiothI karela che, jethI vartamAnamAM paNa ArAdhaka sAdhu prastuta vacanonA baLathI aMtasamaye potAne mATe zuM ucita che ? teno yathArtha nirNaya karI zake. vaLI maraNa samaye saMlekhanA karavAnI A vidhi amaraNadharmavALA vItarAge batAvI che, enuM spaSTIkaraNa gAthA 1592thI 1594mAM karela che, ityAdi sarva padArtho ArAdhaka jIvone bhAvana ka2vAmAM atyaMta upakAraka che, tethI jijJAsue te te gAthAo dvArA vistArathI jANavA udyama karavo joIe. A rIte saMlekhanA karyA pachI pAdapopagamanAdi anazana svIkAratA pUrve sAdhu zuM ucita vidhi kare che ? te gAthA 1615thI 1618mAM graMthakArazrIe batAvela che, ane tyArapachI traNeya prakAranA anazanamAMthI sAdhuo sva-svabhUmikAnusAre anazana kaI rIte svIkAre che ? tenuM varNana graMthakArazrIe gAthA 1619thI 1628 sudhI karela che. vaLI je sAdhue atyaMta apramAdapUrvaka saMyamanuM pAlana karyuM nathI, chatAM kalyANanA arthI che, teo paNa jIvananA caramakALamAM bhaktaparijJA anazana svIkAre che, ane te vakhate teo sau prathama atyAra sudhInA saMyamajIvanamAM thayelI skhalanAonI AlocanA kare che, tema ja pote pramAdane vaza thaIne saMyamajIvanamAM je kAMI kAMdarSikI Adi saMkliSTa bhAvanAo sevI che teonuM varjana kare che ane te skhalanAonI saMvegapUrvaka zuddhi kare che. vaLI, te saMkliSTa bhAvanAonuM svarUpa graMthakArazrIe prastuta vastumAM gAthA 1630thI 1662 sudhI vistArathI darzAvela che, jenA dvArA zrotAne mArgAnusA2I bodha thAya che ke saMyamajIvana guptipradhAna che ane jeo saMyamajIvanamAM guptinuM pAlana karI zakatA nathI, teo saMyamajIvanamAM kAMdarSikI Adi saMkliSTa bhAvanAone bhAvita karIne, devadurgatinI arthAt tuccha devalokanI prApti karIne anaMtakALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa kare che. For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / saMkalanA vaLI te kAMdapikI Adi pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAnuM svarUpa saMkSipta rIte nIcenA koSTaka mujaba jANavuM ane vizeSa jijJAsue te bhAvanAonuM svarUpa prastuta graMthamAMthI vistRta rIte jANavA yatna karavo. * pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAmAMthI ekeka bhAvanA pAMca-pAMca prakAranI che. te A pramANe - dezaka (i) kAMdapiMkI | (i) kailbiSikI | (ii) AbhiyogikI| (iv) AsurI | () saMmohanI bhAvanA bhAvanA bhAvanA bhAvanA | bhAvanA 1. kaMdarpavAna | 1. jJAna 1. kautuka 1. sadA 1, unmArga avarNakArI AjIvaka kalahazIla 2. kautkacyavAna | 2. kevalI 2. bhUtikarma 2. AhArAdi- 2. mArgadUSaka avarNakArI AjIvaka nimittaka tapakArI 3. tadarpazIla | 3. dharmAcArya 3. prazna 3. nimitta 3. mArgavipratiavarNakArI | AjIvaka Adezaka pattivAna 4. hAsakara | 4. sAdhu 4. praznAprazna | 4. mohavAna avarNakArI AjIvaka 5. vismApaka 5. nimitta 5. niranukaMpa 5. moha AjIvaka prAMte... prastuta "paMcavastukanAmanA graMthamAM saMyamajIvananA prAraMbhathI mAMDIne jIvananA aMtakALa sudhI karavA yogya sarva ucita sAdhvAcAranuM bhAvasAdhu kaI rIte pAlana kare ? teno AbehUba citAra khaDo karyo che. tethI A graMthanuM vAMcana-manana-nididhyAsa karIne vAcaka-zrotA mumukSu paNa potAnA AtmAne bhAvasAdhupaNAnA AcAra ane saMskArathI bhAvita-plAvita karI zake che, tema ja zakyanuM pAlana ane azakyanuM pratisaMdhAna karI karIne anya janmamAM bhAvacAritranI prAptine anurUpa yogIkuLa, uttama saMghayaNabaLa Adi sAmagrI prApta karI zake che. chabasthatAne kAraNe prastuta graMthanA lakhANamAM vItarAga bhagavaMtanI AjJAviruddha ke graMthakArazrInA Azayaviruddha jANatAM ke ajANatAM kaMIpaNa lakhANa thayuM hoya te badala trividha trividha micchA mi dukkaDa mAMguM chuM. - pravINacaMdra khImajI motA zrA.suda-3, vi.saM. 2066 tA. 12-8-2010, guruvAra 302, vimalavihAra, sarasvatI sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7. phona : 079 - 32447014 For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / anukramaNikA anukramaNikA gAthA naM. pAnA naM. 1366. anuyogagaNAnujJA vastu pachI saMlekhanA vastunA upanyAsanuM prayojana. 1-2 1367. saMlekhanA" zabdanI vyAkhyA ane vyutpatti. 2-3 1368. tapakriyA' zabdano saMdarbhathI vizeSa artha. 3-5 1369 thI 1371. saMyamajIvananA caramakALe karAtI viziSTa tapakriyAnA be prakAra ane tenuM kramasara svarUpa kahevAnI graMthakAranI pratijJA. 5-8 1372 thI 1572. | abhyaghata vihAranuM vistRta svarUpa. 8-247 1372. abhyaghata vihAra vimyaka 11 dvAronA nAma. 8-9 1373 thI 1376. | abhyaghata vihAra aMtargata "avyavacchittimana' dvAranuM svarUpa. | 9-14 1377-1378. | abhyadyata vihAra ane abhyaghata maraNanA traNa-traNa prakAranuM prAsaMgika kathanarUpe varNana tathA abhyadyata vihAra svIkAravA viSayaka maryAdA. 14-16 1379 thI 1382. | abhyaghata vihAra aMtargata paMca tulanA' dvAranuM svarUpa. 17-22 1382. abhyaghata vihAranA svIkAra pUrve pota-potAnA padanI tulanA karavAnA prayojanamAM yukti. 21-22 1383 thI 1386. | abhyaghata vihAra aMtargata "upakaraNa' dvAranuM svarUpa. 22-28 1385. | jinAjJAnI pramANatA tathA dharmanI niSpattimAM AjJAArAdhananI pradhAnatA. 25-26 1386. upakaraNa' zabdano vyutpattiartha, tema ja upakaraNa ane adhikaraNa vaccenI bhedarekhA. 26-28 1387 thI 1390. abhyaghata vihAra aMtargata parikarma dvAranuM svarUpa. 28-33 1389-1390. | indriya, yoga ane kaSAya e traNeyanA jayamAM kaSAyanA jayanI pradhAnatAsthApaka yukti tathA indriya ane yogano jaya karavAnuM prayojana. 31-33 1391 thI 1394. abhyadyata vihAra aMtargata "tapobhAvanA' dvAranuM svarUpa tathA prayojana. 1395 thI 1398. abhyadyata vihAra aMtargata "sattvabhAvanA' dvAranuM svarUpa tathA prayojana 39-44 1399 thI 1402. abhyata vihAra aMtargata "zrutabhAvanA dvAranuM svarUpa tathA prayojana. 44-49 34-39 For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / anukramaNikA gAthA naM. pAnA naM. 1403 thI 1406. | abhyadyata vihAra aMtargata "ekatvabhAvanA' dvAranuM svarUpa tathA prayojana. 49-54 1407 thI 1410. | abhudyata vihAra aMtargata "balabhAvanA' dvAranuM svarUpa tathA prayojana.| 54-59 1411 thI 1414.| jinakalpa svIkAratA pUrve karavA yogya vidhinuM svarUpa. 59-67 1415 thI 1421. abhyaghata vihAra aMtargata "vaTavRkSa dvAranuM svarUpa tathA jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpInA vihAranuM svarUpa. 67-74 1422 thI 1426. | jinakalpInI cakravAla sAmAcArInuM svarUpa. 74-80 1427 thI 1483.| jinakalpInI zruta Adi maryAdAnuM svarUpa. 80-141 1460 thI 1481.| "mAsakalpa' dvAra aMtargata jinakalpInA bhikSATana viSayaka vizeSa vidhi darzAvanArA pAMca vaktavyonuM svarUpa. 115-138 1484 thI 1523.| jinakalpInI kSetra Adi sthitinuM varNana. 141-185 1524 thI 1527.| zuddhaparihArikanI sAmAcArInuM svarUpa. 185-191 1528 thI 1538. zuddhaparihArikanI sthitinuM svarUpa. 191-204 1539 thI 1541.| laMda' zabdano saMdarbhathI vizeSa artha tathA yathAlaMdakalpanuM svarUpa. 204-208 1542 thI 1553. | yathAladikanI maryAdAnuM svarUpa. 208-222 1555. | saMyamajIvananA caramakALamAM abhyaghata vihAranI kartavyatAnuM vidhAna. 223-224 1556. abhyata vihArane sthavira vihArathI paNa pradhAna svIkAranAra keTalAka AcAryonA mata. 224-225 1557 thI 1563. | abhyaghata vihArane sthavira vihArathI pradhAna nahIM svIkAranAra anya AcAryonA mata dvArA AgamavacanathI ane yuktithI sthavira vihAranI pradhAnatAnuM sthApana. 225-236 1564 thI1572. pradhAna evA sthavira vihArane choDIne abhyata vihAra svIkAravA viSayaka ziSyanI zaMkA tathA tenuM samAdhAna, jinAjJAnI mahAnatA, sva ane paranA upakAramAM yatna karavAno upadeza, jinAjJAbhaMganI anarthakatA, tema ja abhyaghata vihAra ane sthavira vihAranI sva-sva viSayamAM pradhAnatAnI siddhi. 236-247 1566. adhika guNa sAdhavA samartha vyaktine hIna guNa sAdhavAthI thato jinAjJAno bhaMga tathA jinAjJAnuM svarUpa. 239-240 1569 thI 1571. zuddha sthavira vihAranuM svarUpa. 242-246 For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / anukramaNikA gAthA naM. pAnA naM. 248-400 250-299 250-272 272-299 299-302 302-306 307-308 308-310 311-397 312-359 1573 thI 1691.) abhyaghata maraNanuM vistRta svarUpa. 1575 thI 16 13.| saMlekhanAnuM svarUpa. 1575 thI 1593. dravyasaMlekhanAnuM svarUpa. 1594 thI 1613. | bhAvasaMlekhanAnuM svarUpa tathA tenAthI prApta thatuM lokottara phaLa. 1614 thI 1617, [ abhyaghata maraNarUpa pAdapagamana anazana svIkAranI vidhi. 1618 thI 1621. | pAdapagamana anazananA adhikArI tathA tenA be prakAra. 1622-1623. pAdapagamana anazana svIkAravAnI asamarthatAmAM iMginImaraNa athavA bhaktaparijJA anazananA svIkAranuM vidhAna. 1624 thI 1626. | abhyadyata maraNarUpa iMginImaraNa anazananuM svarUpa. 1627 thI 1689. | abhyaghata maraNarUpa bhaktaparijJA anazananuM svarUpa. 1628 thI 1661. | bhaktaparijJA anazana svIkAranArane vizeSathI varjavA yogya pAMca prakAranI kubhAvanAnuM svarUpa. 1629-1630. pAMca prakAranI kubhAvanAnA nAma tathA A pAMca kubhAvanA sevanArA susAdhuone devadurgatatva Adi anarthanI prAptinuM vidhAna 1631 thI 1636. | "kAMdapikI' bhAvanAnuM svarUpa. 1637 thI 1642. 'kilbiSika' bhAvanAnuM svarUpa. 1643 thI 1649. AbhiyogikI bhAvanAnuM svarUpa. 1650 thI 1655. 'AsurI" bhAvanAnuM svarUpa. 1656 thI 1661. | | "saMmohanI bhAvanAnuM svarUpa. 1662. pAMca prakAranI kubhAvanAnuM phaLa. 1963 thI 1669. kAMdapikI Adi kubhAvanAnA sevanakALamAM bhAvacAritranI vidyamAnatA avidyamAnatA viSe vyavahAranaya ane nizcayanayanI vaktavyatA. 1671 thI 1680. bhaktaparijJA anazana viSe zeSavidhinuM svarUpa. 1675 thI 1677. | sAdhune dehanI samAdhi mATe yatna karavAno upadeza tathA dehanI samAdhi mATe yatna na karavAthI thatA anarthonuM svarUpa. 1679 thI 1684. | saMyamajIvanamAM kubhAvanAnuM sevana karanArA sAdhuone paNa | aMtakALe viratiratnanI prApti-aprAptimAM yukti, saMvignapAkSika ane asaMvipAkSikanuM svarUpa. 313-315 315-325 325-336 336-345 345-352 3para-359 3pa9-360 360-370 372-384 376-380 381-390 For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 gAthA naM. 1684 thI 1689. | viratinI prAptimAM avarodhaka doSonuM svarUpa tathA jIvamAM te doSo pragaTavAmAM mukhya be kAraNonuM spaSTIkaraNa. 1686. 1687. 1690 thI 1692. |pAdapopagamana anazanAdi traNeya prakAranA anazana viSayaka zeSavidhinuM svarUpa. pramAdanuM utpattisthAna, tema ja pramAdanuM aciMtya sAmarthya. viSayomAM vairAgyanI atidurlabhatA. 1714. 1715. saMlekhanAvastuka / anukramaNikA pAnA naM. 397-401 1693. 403-410 traNeya prakAranA anazananI ArAdhanA karanAra jIvone prApta thatuM phaLa. | 401-403 1694 thI 1698. | anazananA ArAdhaka jIvonA traNa prakAra ane tenuM svarUpa. 1699 thI 1701.| anazananI ArAdhanAthI ArAdhakane thato lAbha ane pradhAna phaLa. 1702 thI 1711. paMcavastuka graMthano upasaMhAra. 410-414 414-429 1702 thI 1705. pravrajyAvidhAna Adi pAMca vastuonI ArAdhanA ane virAdhanAnuM phaLa. 1706 thI 1708. | pravrajyAvidhAna Adi pAMca vastuonI ArAdhanAmAM yatna karavAno upadeza, jinAjJApArataMtryanuM mahattva ane temAM yukti. 1709 thI 1711. dharma mATe anadhikArI jIvanuM svarUpa. 1712-1713. paMcavastuka graMthanA upasaMhArano saMkSipta upasaMhAra. paMcavastuka graMthano AgamamAMthI uddhAra karavAnuM prayojana. paMcavastuka graMthane lipibaddha karavAnuM prayojana tathA graMthanuM parimANa. 4.2 san For Personal & Private Use Only 389-397 391-392 393-394 414-419 419-423 423-429 429-431 432-433 433-434 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamam saMlekhanAvastukam FICRP OLO2020202020202OLLL For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hIM aha~ namaH / OM zrIzadvezvarapArzvanAthAya namaH / e~ namaH / yAkinImahattarAdharmaputra-sugRhItanAmadheya-zrIharibhadrasUriviracitaH svopajJaziSyahitAvyAkhyAsametaH "zrIpaJcavastukagranthaH" * paJcamam saMlekhanAvastukam ** avataraNikA : kimityevamityAha - avataraNikALuM: dhyA 12thI mAma cha ? methI cha - bhAvArtha: gAthA 136pamAM graMthakArazrIe kahyuM ke have pachI saMlekhanA dvArane huM kahIza. tethI prazna thAya ke anuyogagaNAnujJA dvAra pachI saMlekhanA dvAra kayA kAraNathI che? ethI prastuta dvArano AgaLanA dvAra sAthe saMbaMdha batAvatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA: aNuogagaNANuNNAe kayAe tayaNupAlaNaM vihiNA / jaM tA karei dhIro sammaM jA''vaio caramakAlo u // 1366 // manvayArtha : ____ jaM- 129thI aNuogagaNANuNNAe kayAe-anuyoga-81nI anuzA 42||ye chate vihiNA-viSiyI tayaNupAlaNaM tenu anupAlana anuyogarnu bhane garnu anupAsana, dharo dhAra mevA mAyArtha tAtya sudhA sammaM karei-sabhya 73 cha, jA=yAM sudhI caramakAlo-ya2mA Avaio=patita thAya. 'u' pAhapUrtimA che. For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 gAthArtha: je kAraNathI anuyoga-gaNanI anujJA karAye chate vidhithI anuyoganuM ane gaNanuM anupAlana dhIra evA AcArya tyAM sudhI samyak kare che, jyAM sudhI jIvanano caramakALa prApta thAya. TIkA anuyogagaNAnujJAyAM kRtAyAM satyAM tadanupAlanam=anuyogAdipAlanaM vidhinA yad-yasmAttAvatkaroti dhIraH RSiryAvadApatitaH krameNa caramakAla iti gAthArthaH // 1366 // TIkArya je kAraNathI anuyoga-gaNanI anujJA karAye chate vidhithI tenuM anupAlana=anuyogAdinuM pAlana= anuyoganuM ane gaNanuM pAlana, dhIra evA RSi tyAM sudhI kare che, jyAM sudhI kramathI caramakALa Apatita thAya=krame karIne teonA jIvanano aMtima samaya Avelo thAya, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: avataraNikAmAM prazna karyo ke anuyoga-gaNAnujJA dvAra pachI saMlekhanA dvAra kema che ? tenA javAbarUpe graMthakArazrI kahe che ke anuyoganI anujJA svIkAryA pachI dhIra evA anuyogI AcArya yogya ziSyone vyAkhyAna ApavArUpa anuyoganuM vidhipUrvaka pAlana ane gaNanI anujJA svIkAryA pachI dhIra evA gaNadhara AcArya yogya ziSyone yogamArgamAM pravartAvavArUpa gaNanuM vidhipUrvaka pAlana, tyAM sudhI kare che ke jyAM sudhI krame karIne teone jIvanano caramakALa prApta thAya. tethI jIvananA caramakALamAM anuyogAcArye ane gaNAcArye zuM karavuM joIe ? te darzAvavA mATe graMthakArazrIe 'anuyoga-gaNAnujJA' vastu pachI 'saMlekhanA' vastu kahevAnI pUrvagAthAmAM pratijJA karela che; kema ke jIvanano aMtima samaya prApta thAya tyAre sAdhuone saMlekhanA karavAnI bhagavAnanI AjJA che. II1366 // avataraNikA : saMlekhanAvatuka / gAthA 1366-1360 saMlekhanAmAha avataraNikArtha: saMlekhanAne kahe che=vyutpattiarthane AzrayIne 'saMlekhanA' zabdanuM lakSaNa karatAM kahe che - gAthA: saMlehaNA ihaM khalu tavakiriyA jiNavarehiM paNNattA / jaM tIe saMlihijjai dehakasAyAi NiameNaM // 1367 // anvayArtha: Gga =ahIM=saMlekhanA vastukanA prakramamAM, niAvarehi~-jinavara vaDe saMtehA=saMlekhanA tiirayA-tapa For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvatuka | gAthA 1360-1368 kriyA paUUttA prajJapta che; =je kAraNathI tapa-tenA vaDeetapa-kriyA vaDe, 3i niyamathI desAvADuM deha, kaSAyAdi siMihawTTa saMlekhAya che kRza karAya che. * "rAju' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : saMlekhanA nAmanI pAMcamI vastunA prakramamAM jinavara vaDe saMlekhanA tapa-kriyA prajJapta che; je kAraNathI tapa-kriyA vaDe niyamathI deha, kaSAyAdi kuza karAya che. TIkA : saMlekhanA iha khalu prakrame tapaHkriyA vicitrA jinavaraiH prajJaptA, kimityAha-yad-yasmAttayA saMlikhyate kRzIkriyate dehakaSAyAdi bAhyamAntaraM ca niyameneti gAthArthaH // 1367 // TIkArya : - A prakramamAM=saMlekhanA nAmanI pAMcamI vastunA prakramamAM, jinavara vaDe vicitra evI tapa-kriyA=vividha prakAranI tapa ane kriyA, saMlekhanA prajJapta che-prarUpAyela che. kema? arthAt vicitra evI tapa-kriyArUpa saMlekhanA jinavara vaDe kema prajJapta che? ethI kahe che - je kAraNathI tenA vaDe=vicitra evI tapa-kriyA vaDe, niyamathI bAhya ane AMtara evA deha, kaSAyAdi saMlekhAya cheHkuza karAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: sAdhue jIvananA carama samaye saMlekhanA karavAnI hoya che, tethI prastuta graMthamAM pravrayAvidhAna AdinuM varNana karatAM have kramathI saMlekhanAno prakrama cAlI rahyo che. tyAM bhagavAne vividha prakAranI tapa-kriyAne saMlekhanA" kahela che. ahIM prazna thAya ke saMlekhanAne vividha prakAranI tapa-kriyA sAthe zuM saMbaMdha che? ke jethI tapa-kriyAne saMlekhanA kahI? tethI kahe che - saMkhanA eTale kRza karavAnI kriyA. jIvananA carama samaye je tapa-kriyA karavAmAM Ave che, tenAthI nakkI bAhya evuM zarIra kRza thAya che ane aMtaraMga evA kaSAya vagere kRza thAya che. AthI je tapa-kriyAthI niyamathI deha, kaSAyAdi kRza thAya, te tapa-kriyAne saMlekhanA kahevAya che. I1367 avataraNikA : atiprasaGgaparihAramAha - avataraNiyArtha: atiprasaMganA parihArane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / gAthA 1368 bhAvArtha : ahIM koI kahe ke vividha prakAranI tapa-kriyA saMlekhanA che ema svIkArIe to, saMyamajIvanamAM sAdhu je tapa-kriyA kare che tene paNa saMlekhanA svIkAravAno atiprasaMga Ave. A prakAranA atiprasaMgane dUra karavA arthe graMthakArazrI kahe che - gAthA : oheNaM savva ccia tavakiriA jai vi erisI hoi / taha vi a imA visiTThA ghippai jA carimakAlammi // 1368 // anvayArtha: - kavi joke morizoghathI=sAmAnyathI, sadgaSyi tavajiri=sarva ja tapa-kriyA karavI =AvA prakAranI=saMlekhanArUpa, rohoya che, tadavi =ane topaNa =A=prastutamAM je tapa-kriyA kahevAya che e, visiTTa=viziSTa uiDragrahaNa karAya che, gA=je rimAnaMmi=caramakALamAM thAya che. gAthArtha : joke ovathI sarva ja tapa-kiyA saMlekhanArUpa hoya che, topaNa prastutamAM je tapa-kriyA kahevAya che e viziSTa grahaNa karAya che, je caramakALamAM thAya che. TIkA : __oghena-sAmAnyena sarvaiva tapaHkriyA Adita Arabhya yadyapIdRzI-dehakaSAyAdisaMlekhanAtmikA bhavati, tathApi caiSA prastutA viziSTA gRhyate tapaHkriyA, yA caramakAle dehatyAgAyeti gAthArthaH // 1368 // TIkArtha : joke oghathI=sAmAnyathI, AdithI AraMbhInetrasaMyamajIvananI zarUAtathI mAMDIne, sarva ja tapa-kriyA AvI che-deha, kaSAyAdinI saMlekhanA AtmikA che=deha, kaSAyAdine kRza karanArI che, ane topaNa prastuta evI A tapa-kriyA=prastutamAM je tapa-kriyA kahevAya che e tapa-kriyA, viziSTa prahaNa karAya che, je caramakALamAM dehanA tyAga mATe thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMlekhanA' eTale deha, kaSAyAdine kUza karanArI tapa-kriyA. A prakArano "saMlekhanA' zabdano vyutpatti artha saMyamajIvananI sarva ja tapa-kriyAmAM ghaTe che; kema ke sAdhu saMyama grahaNa kare che tyArathI AraMbhIne saMyamajIvanamAM je je tapa-kriyA kare che, te sarva tapa-kriyA deha pratyenA mamatvano tyAga karavA mATe karAtI hovAthI dehane kRza kare che, aMtaraMga kaSAyanA bhAvono tyAga karavA mATe karAtI hovAthI kaSAyone kRza kare che, tema ja aMtaraMga vIryanI caMcalatAno tyAga karavA mATe karAtI hovAthI yogonA cAMcalyane paNa kRza kare che. AthI saMyamajIvananA prAraMbhathI mAMDIne karAtI sarva ja tapa-kriyAne "saMlekhanA' kahevAno atiprasaMga Ave. For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | gAthA 1368-1369 te atiprasaMganA nivAraNa arthe graMthakArazrI kahe che ke saMlekhanA dvAramAM deha, kaSAyAdine kUza karavA svarUpa je tapa-kriyA kahela che, te viziSTa prakAranI tapa-kriyA grahaNa karAya che, je viziSTa evI tapa-kriyA jIvananA caramakALamAM dehano tyAga karavA mATe thAya che. AnAthI e phalita thAya ke sAdhu saMyamajIvananA prAraMbhathI je je tapa ane je je kriyAo kare che, te paNa deha, kaSAyo ane yogonA astharyane kRza karavA arthe ja che; topaNa zAstrothI saMpanna thayelA RSi saMyamajIvananAM sarva ucita kRtyo karIne jIvananA caramakALe viziSTa prakAranA uttarabhavanI prApti mATe je viziSTa prakAre tapa ane kriyAo kare che, te dehAdine sarvathA kRza karIne dehano tyAga karavA arthe che. tethI tene ahIM "saMlekhanA" kahela che. vaLI te saMlekhanAmAM vIryanA prakarSathI udyama karavAmAM Ave to saMlekhanakALamAM ja jIvane kevaLajJAnanI prApti dvArA mokSa prApta thAya che athavA vIryanA prakarSathI udyama karavA chatAM saMsAranA kAraNabhUta evA sarva karmono nAza nahIM thavAthI mokSa prApta na thAya, topaNa te jIvane yogamArga mATe atyaMta upakAraka evo uttarabhava prApta thAya che. AthI vIryanA prakarSa arthe carama samaye karAtI viziSTa tapa-kriyAne prastutamAM "saMlekhanA" kahela che. 1368 avataraNikA: vevAI - avataraNitArtha : Ane ja kahe che - bhAvArtha : gAthA 1367mAM "saMlekhanA' zabdanuM vyutpatti arthane AzrayIne karela lakSaNa sAdhunI saMyamajIvananI sarva ja tapa-kriyAmAM ativyApta thatuM hatuM, te ativyAptinA nivAraNa arthe graMthakArazrIe pUrvagAthAnA uttarArdhamAM kahyuM ke jIvananA caramakALamAM karAtI evI viziSTa tapa-kriyA ja saMlekhanArUpe grahaNa karAya che. tethI gaNi Adi padanuM pAlana karyA pachI sAdhuo je viziSTa tapa-kriyArUpa saMkhanA kare che, ene ja kahe che - gAthA : paripAliUNa vihiNA gaNimAipayaM jaINamiamuciaM / abbhujjao vihAro ahavA abbhujjayaM maraNaM // 1369 // anvayArtha: magiyaMkagaNi Adi padane viziTI=vidhithI ripablikA=paripAlana karIne nAM yatione phamaM A=gAthAnA uttarArdhamAM batAve che e, rigaM ucita che : mukta vihAro abhyata vihAra, gavA=athavA amuwthe mara=abhyadyata maraNa. For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvatuka | gAthA 1369-1300 gAthArtha : gaNi Adi padanuM vidhithI paripAlana karIne catione A ucita che: (1) abhyadhata vihAra, (2) athavA abhyadhata maraNa. TIkAH paripAlya vidhinA-sUtroktena gaNyAdipadam, AdizabdAdupAdhyAyAdiparigrahaH, yatInAmucitamidaM caramakAle, yaduta-abhyudyato vihAraH-jinakalpAdirUpaH athavA'bhyudyataM maraNaM-pAdapopagamanAdIti pathArthaH rUdazA TIkAryaH gaNi Adi padane sUtrokta vidhithI zAstramAM kahevAyela vidhithI, paripAlana karIne caramakALamAM yatione A ucita che, je yahutathI batAve che- jinakalpAdirUpa abhyadyata vihAra athavA pAdapopagamanAdi abhyadyata maraNa. "dri' zabdathI "thAri"mAM rahelA "mari' zabdathI, upAdhyAyAdino parigraha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: - anuyoga-gaNAnujJA vastumAM gaNi Adi padanA paripAlananI vidhi batAvI, te vidhi anusAra gaNi Adi padanuM paripAlana karyA pachI jIvananA caramakALamAM sAdhuone A karavuM ucita che - jo AyuSya adhika hoya ane sAmarthya hoya to, asaMgabhAvane anukULa sudaDha vyApAra thAya tevo jinakalpAdirUpa abhyata vihAra svIkAravo, athavA jo AyuSya alpa jaNAya to, saMyamanA kaMDakonA prakarSanuM ane vezyAzuddhinA prakarSanuM kAraNa evA apramAdabhAvamAM sudaDha yatna karavA svarUpa pAdapopagamanAdirUpa abhyadyata maraNa svIkAravuM. ll1369 avataraNikA: pUrvagAthAmAM kahyuM ke caramakALamAM abhyadyata vihAra ke abhyata maraNa svIkAravuM ucita che. tyAM vicArakane prazna thAya ke amyudyata vihArane saMlekhanA kahI zakAya nahIM, chatAM saMlekhanA dvAramAM abhyadyata vihArane kema kahyo? tethI have abhyadyata vihAra saMlekhanA nahIM hovA chatAM saMlekhanA samAna ja che, ema batAvatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : eso a vihAro vi hu jamhA saMlehaNAsamo ceva / tA Na viruddho Neo etthaM saMlehaNAdAre // 1370 // anvayArtha: prasI =ane A=abhyaghata, vidyAre vi=vihAra paNa naphA=je kAraNathI baMneTlamo cevaka For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastuka | gAthA 1300-1301 saMkhanAsama ja che, to te kAraNathI sviM nehalAre A saMlekhanA dvAramAM abhyadyata vihAra) viruddha viruddha ne remo jANavo nahIM. * "du vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : ane abhyadhata vihAra paNa je kAraNathI saMlekhanA samAna ja che, te kAraNathI A saMlekhanA dvAramAM abhyadhata vihAra viruddha jANavo nahIM. TIkA: eSa ca vihAro'bhyudyataH yasmAt saMlekhanAsama eva varttate, tat-tasmAnna viruddho jJeyaH atra prastute saMlekhanAdvAre bhaNyamAna iti gAthArthaH // 1370 // TIkArtha : ane A=abhyadyata, vihAra je kAraNathI saMlekhanAsama ja varte che, te kAraNathI prastuta evA A saMlekhanA dvAramAM bhaNyamAna kahevAto evo abhyadyata vihAra, viruddha jANavo nahIM, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zAstrAdhyayana karIne saMpanna thayelA sAdhu gaNi Adi padanuM svazakti anusAra pAlana karIne jIvananA caramakALamAM potAnI zaktine anurUpa jinakalpAdirUpa je abhyaghata vihAra svIkAre che, te abhyaghata vihAra saMlekhanA jevo ja che. arthAt maraNa najIka Ave tyAre abhyadyata maraNa svIkAranArA sAdhu, jema deha, kaSAya ane yogonuM cAMcalya atyaMta kRza thAya tevI viziSTa prakAranI tapa-kriyA kare che, tema abhyadyata vihAra svIkAranArA sAdhu paNa dehAdi atyaMta kRza thAya tevI viziSTa prakAranI tapa-kriyA kare che. AthI abhyadyata vihAra paNa saMlekhanA jevo ja che. Azaya e che ke jema abhyadyata maraNa svIkArIne pAdapopagamanAdi anazanavALA mahAtmAo asaMgabhAvanA prakarSa arthe udyama kare che, tema abhyadyata vihAra svIkArIne jinakalpI Adi mahAtmAo deha pratye atyaMta nirapekSa thaIne dhyAnamAM sudaDha vyApAra karIne asaMgabhAvanI vRddhi arthe yatna kare che. AthI abhyaghata vihAra saMkhanAtulya ja hovAthI, saMlekhanA dvAramAM jema saMlekhanAsvarUpa abhyadyata maraNanuM kathana karAyuM che, tema saMlekhanAtulya abhyaghata vihAranuM karAtuM kathana paNa virodhI nathI. 1370 gAthA : bhaNiUNa imaM paDhamaM lesuddeseNa pacchao vocchaM / dArANuvAigaM cia samma abbhujjayaM maraNaM // 1371 // avayArtha: paDhamaM=prathama rUbaM=Ane abhuta vihArane, naisulekhA=lezoddezathI=saMkSepathI, ni =kahIne For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka/ abhyadhata vihAra / gAthA 1301-1302 pacho pAchaLathI tArApuvADa viga=AranA anupAtI evA ja maLyujha mAM abhyata maraNane sakhta vorjI huM samyapha kahIza. gAthArtha : prathama abhyadhata vihArane saMkSepathI kahIne pAchaLathI dvAranA anupAtI evA ja abhyadhata maraNane huM samyak kahIza. TIkA? bhaNitvA enam-abhyudyatavihAraM prathamaM lezoddezena-sakSepeNa, pRSThataH UrdhvaM vakSye dvArAnupAtyeva prastutamityarthaH samyak-siddhAntanItyA'bhyudyataM maraNamiti gAthArthaH // 1371 // TIkArya : prathama Ane=abhyadyata vihArane, lezoddezathI=saMkSepathI, kahIne pAchaLathI=Urdhva=AgaLa, dvAranA anupAtI evA ja prastuta abhyaghata maraNane, huM samyakasiddhAMtanI nItithI, kahIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe sthApana karyuM ke abhyaghata vihAra saMlekhanA samAna ja che, tethI saMlekhanA dvAramAM kahevAto abhyadyata vihAra viruddha nathI. mATe have graMthakArazrI prastuta gAthAmAM pratijJA kare che ke prathama abhyadyata vihArane saMkSepathI kahIne pachI saMkhanA dvAranA viSayabhUta ja evA prastuta abhyadyata maraNane huM samyapha kahIza. /1371|| 2 abudhata vihAra * avataraNikAH tatra dvAragAthAmAha - avataraNitArtha : tyAM abhyaghata vihAranA viSayamAM, dvAragAthAne kahe che - gAthA : avvocchittImaNa paMca tulaNa uvagaraNameva parikamme / tavasattasuegatte uvasaggasahe a vaDarukkhe // 1372 // dAragAhA // anvacAI: maLyochittImAM avyavacchitti mana, paMra tuna=pAMcanI tulanA, 3vAra kheva=upakaraNa ja, pari =parikarma, tavasasu sava =tapa-sattva-zruta-ekatvaviSayaka ane upasargasahaviSayaka (bhAvanAo), vaDaa=vaTavRkSa. For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra | 'avyavacchittimana' dvAra | gAthA 1302-1303 gAthArtha: avyavacchitti mana, pAMcanI tulanA, upakaraNa ja, parikarma, tapa-sattva-zruta-ekatva ane upasargasaha viSayaka bhAvanAo, vaTavRkSa. TIkA H avyavacchittimanaH prayuGkte, tathA paJcAnAmAcAryAdInAM tulanA svayogyaviSayA, upakaraNameveti vaktavyam, , ucitaM parikarmma= indriyAdijayaH, tapaH sattvazrutaikatveSUpasargasahazceti paJca bhavantItyarthaH bhAvanAH, vaTavRkSa ityapavAdAttadadhaH pratipadyata iti gAthArthaH // 1372 // TIkArya avyavacchittivALA manane kare che, tathA AcAryAdi pAMcanI potAne yogya viSayavALI tulanA thAya che, upakaraNa ja e prakAre vaktavya che, ucita evuM parikarma=indriyAdino jaya, tapa-sattva-zruta-ekatvaviSayaka ane upasargasaha : e prakAre pAMca bhAvanAo thAya che, vaTavRkSa eTale apavAdathI tenI adhaHvaDanA vRkSanI nIce, svIkAre che=jinakalpAdirUpa abhyudyuta vihAra svIkAre che, e pramANe gAthAno artha che. 51372 // avataraNikA : vyAsArthamAha - avataraNikArya vyAsathI arthane kahe che=pUrvagAthAmAM abhyaghata vihAranAM je daza dvAro batAvyAM tenA vistArathI arthane kahe che. temAM prathama 'avyavacchittimana' dvAranuM svarUpa gAthA 1376 sudhI darzAve che - - gAthA: anvayArthaH so puvvAvarakAle jAgaramANo u dhammajAgariaM / uttamapasatthajhANo hiaeNa imaM viciMtei // 1373 // puvvAvALAne=pUrva-aparakALamAM=rAtrinA pUrvakALamAM ke rAtrinA aparakALamAM, nAgaramALo=jAgatA, thammajJAnarisaM=dharmajAgarikAne (karatA,) uttamapasatyajJAno=uttama prazasta dhyAnavALA o--te= vRddha thayelA te gaNadhara AcArya, hisA=hRdayathI maM=Ane=AgaLamAM kahevAze ene, vicita ciMtave che. * gAthAnA pUrvArdhamAM rahela '3' pAdapUrtimAM che. gAthArthaH rAtrinA pUrvakALamAM ke aparakALamAM jAgatA, dharmajAgarikAne karatA, uttama prazasta dhyAnavALA te vRddha thayelA gaNadhara AcArya hRdayathI AgaLamAM kahevAze e vicAre che. For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saMlekhanAvastaka | abhyadhata vihAra | 'avyavachittimana' dvArA gAthA 1303-1304 TIkA? saH gaNI vRddhaH san pUrvAparakAle suptaH suptotthito vA rAtrau jAgrad dharmajAgarikAM dharmacintAM kurvannityarthaH uttamaprazastadhyAnaH pravRddhazubhayogaH hRdayenedaM vakSyamANaM vastu vicintayatIti gAthArthaH II rU7rUA. TIkArya pUrva-aparakALamAM rAtrinA pUrvakALamAM ke rAtrinA aparakALamAM, sukha athavA sukhosthita evA rAtrimAM jAgatA arthAt saMthArAmAM sUtelA hovA chatAM rAtrimAM jAgatA athavA to sUIne saMthArAmAMthI UThelA evA rAtrimAM jAgatA, dharmajAgarikAne=dharmaciMtAne, karatA, uttama prazasta dhyAnavALA=pravRddha zubhayogavALA=prakRSTa rIte vRddhi pAmelA zubhavyApAravALA, vRddha chatA te gaNi=vRddha thayelA te gaNadhara AcArya, hRdayathI Ane= vakSyamANa vastune, ciMtave che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : potAnA guru pAsethI gaNadhara padavI svIkAryA pachI te gaNadhara AcArya gacchanI ciMtA karavAmAM sadA rata hoya che, tethI te vakhate rAtre dharmajAgarikA kare topaNa gacchanA sAdhuone kaI rIte tattva prApta thaze? tenI ciMtAmAM vyasta hoya che, athavA svabhUmikA anusAra potAne zuM karavuM ucita che? tenI ciMtAmAM vyasta hoya che. te gaNadhara AcArya jyAre vRddha thAya che tyAre, rAtrinA pUrvakALamAM ke rAtrinA pazcAtkALamAM saMthArAmAM sUtelA hovA chatAM jAgatA hoya athavA to sUIne saMthArAmAM UThIne beThelA hoya, te avasare rAtrimAM jAgatA teo dharmaciMtA kare che. vaLI teo uttama evA prazasta dhyAnavALA hoya che arthAt teo vicAre che ke "gaNadhara padavI svIkArIne atyAra sudhI meM sarva ucita pravRtti karI che, have mAre vizeSa ucita zuM karavuM joIe? jethI mArA saMsArano zIghra uccheda thAya ?" A prakAranA vRddhi pAmelA zubhayogavALA teo hoya che. AvA prakAranA vRddha thayelA te gaNadhara AcArya AgaLanI gAthAomAM kahevAze e vastune vicAre che. /1373. avataraNitArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke vRddha thayelA gaNi vakSyamANa vastune citave che. tethI have te ciMtavana ja batAve che - gAthA : aNupAlio u dIho pariAo vAyaNA tahA diNNA / NipphAiA ya sIsA majjhaM kiM saMpayaM juttaM? // 1374 // anvayArtha : rIdo mitro-dII paryAya madhupatnio 3=anupAlana karAyo ja che, taztathA vAyaUTT viUT= For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'avyavacchittimana' dvAra | gAthA 1304-1305 vAcanA apAI che sIsA ya birUmA=ane ziSyo niSpanna karAyA che. saMpartha mAM hiMgutta =have mAre zuM yukta che ? gAthArtha : saMcamano dIrgha pacaca paLAyo ja che, ane vAcanA apAI che ane ziSyo niSpanna karAyA che. have . mAre zuM yukta che? TIkAH ___ anupAlita eva dIrghaH paryAyaH pravrajyArUpaH, vAcanA tathA dattA ucitebhyaH, niSpAditAzca ziSyAH, kRta RNamokSaH, mama kiM sAmprataM yuktam ? etaccintayatIti gAthArthaH // 1374 // TIkAI: pravrajyArUpa dIrgha paryAya anupAlana karAyo ja che, ane ucitone=yogya ziSyone, vAcanA apAI che ane ziSyo niSpanna karAyA che=zAstrAdhyayanAdi ucita kRtyothI ziSyo taiyAra karAyA che, RNano mokSa karAyo che. have mAre zuM yukta che? ene ciMtave che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gaNadhara AcArya gaNadharapadane yogya sarva ucita pravRttio karatAM karatAM jyAre vRddha thAya che, tyAre dharmajAgarikA karatAM ciMtave che ke meM dIrghakALa sudhI pravrajayAnuM samyapha pAlana karela che, guru pAsethI anuyoganI anujJA meLavyA pachI meM yogya ziSyone vAcanA ApI che, tema ja guru pAsethI gaNanI anujJA meLavyA pachI meM zAstronA paramArthano bodha karAvIne ziSyone gItArtha banAvyA che. AthI huM RNamukta thayo chuM arthAt bhagavAnanA zAsanano paramArtha pamADIne gurue mArA upara je upakAra karyo che, te upakAranuM RNa A bhagavAnanA zAsanane anya yogya jIvomAM saMkramaNa karavA dvArA meM cUkavyuM che. mATe have mAre zuM karavuM ucita che? jethI mane ekAMte hitanI prApti thAya? A prakAranuM ciMtavana te vRddha gaNadhara AcArya rAtre dharmajAgarikAmAM kare che. ll1374 gAthA : kiNNu vihAreNa'bbhujjaeNa viharAma'NuttaraguNeNaM / uya abbhujjayasAsaNeNa vihiNA aNumarAmi // 1375 // anvayArtha: vighaNu majuttaramuvi mammunA vidyAre vidarami?=zuM huM anuttara guNavALA abhyaghata vihAra vaDe viharuM? 32 munnasAsa=ke abhyaghata zAsana vaDe viUiTT=vidhithI anumami huM mRtyune anusaruM ? For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'avyavacchittimana' dvAra | gAthA 1305-1306 gAthArtha : zuM huM anuttara guNavALA abhyadhata vihAra vaDe vicaruM ke abhyadhata zAsana vaDe vidhithI huM mRtyune anusaruM? TIkA : kinnu vihAreNAbhyudyatena jinakalpAdinA viharAmyanuttaraguNena etatkAlApekSayA, utAbhyudyatazAsanena vidhinA-sUtroktenAnumriye? iti gAthArthaH // 1375 // TIkArya : A kAlanI apekSAthI=jIvananA caramakALanI apekSAthI, zuM huM anuttara guNavALA jinakalpAdi abhyadyata vihAra vaDe vitaruM? ke abhyadyata zAsana vaDe AtmAne abhyadhata anuzAsana ApavA vaDe, sUtrokta vidhithI=zAstramAM kahevAyelI vidhi pramANe, huM maraNane anusaruM? e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke vRddha thayelA gaNadhara AcArya dharmajAgarikAmAM ciMtavana kare ke have mAre zuM karavuM yukta che? te ciMtavananuM svarUpa spaSTa karatAM kahe che ke "zuM huM anuttara guNavALA jinakalpAdi ansudyata vihAra vaDe vitaruM? ke abhyaghata zAsana vaDe vidhipUrvaka mRtyune svIkAruM?" e pramANe te vRddha gaNi vicAre che. Azaya e che ke jIvamAM rahelo asaMgabhAva vItarAgatAnuM parama bIja che ane jinakalpAdirUpa abhyadyata vihAra jIvamAM anuttara koTinI nirlepatA pragaTAvanAra che. tethI te gaNadhara AcArya vicAre che ke huM abhyaghata vihAramAM yatna karIne asaMgabhAvane pAmavA mATe prakarSathI udyama karuM, athavA AyuSya alpa hoya to zAstramAM batAvelI vidhithI AtmAne atyaMta anuzAsana ApavAnI pravRttithI maraNanuM anusaraNa karuM : A baMne avasthAmAMthI kaI avasthA mAre mATe ucita che ? e prakAranuM ciMtavana te vRddha AcArya jIvananA caramakALamAM kare che. ./137pI gAthA : pAraddhAvocchittI iNhi uciakaraNA iharahA u / virasAvasANao No itthaM dArassa saMpAo // 1376 // dAraM // anvayArtha : fTTa have=mRtyu samaya najIka Ave tyAre, vivAra -ucitanA karaNathI pAraddhAvocchittI=prArabdhanI avyavacchitti thAya che. phakara =vaLI itarathA=ucitanA akaraNamAM, jo nathI=prArabdhanI avyavacchitti thatI nathI; virasAvalI =kema ke virasa avasAna che=saMyamajIvanano aMtakALa viramabhAvavALo che. tyaM ahIM=gAthA 1373thI 1376nA pUrvArdha sudhInA kathanamAM, sAra saMpAtro dvArano saMpAta che abhyadyata vihAranA "avyavacchittimana' nAmanA prathama dvAranI prApti che. For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'avyavacchittimana' dvAra | gAthA 1306 gAthArtha : jIvananA caramakALamAM ucita karavAthI prArabdhanI avyavacchitti thAya che. vaLI ucita nahIM karavAmAM prArabdhanI avyavacchitti thatI nathI; kema ke saMyamajIvanano aMtakALa virasa bhAvavALo che. gAthA 1303thI 1306nA pUrvArdha sudhInA kathanamAM abhyadhata vihAranA "avyavacchittimana' nAmanA prathama dvAranI prApti che. TIkA : ___ prArabdhAvyavacchittiHpravrajyAnirvahaNamakhaNDaM idAnImucitakaraNAdbhavati, itarathA tu-tadakaraNe virasAvasAnataH kAraNAt na prArabdhAvyavacchittiH, tannyUnatvAditi / atra dvArasya-avyavacchittimanaHsaMjJitasya sAta rUti yathArtha: rU7ddA (tAram) || TIkArya : atyAre=mRtyu samaya najIka Ave tyAre, ucitanA karaNathI-ucita kRtya karavAthI, prArabdhanI avyavacchitti=akhaMDa evuM pravrajyAnuM nirvahaNaHgrahaNa karela pravrajyAno asmalita nirvAha, thAya che. vaLI itarathA-tenA akaraNamAM=jIvananA caramakALamAM ucita kRtya nahIM karavAmAM, virasa avasAnarUpa kAraNathI prArabdhanI avyavacchitti thatI nathI, kema ke tenuM nyUnapaNuM che=prArabdha evI pravrajyAmAM jIvananA aMtakALanA kRtyanuM nyUnapaNuM che. ahIM avyavacchittimana saMzita dvArano saMpAta che=gAthA 1373thI 1376nA pUrvArdha sudhInA kathanamAM abhyadyata vihAranA "avyavacchittimana" nAmanA prathama dvAranI prApti che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM vRddha thayelA gaNadhara AcAryanuM ciMtavana batAvyuM ke "zuM huM acudyata vihArathI vicaruM ke abhyaghata zAsanathI vidhipUrvaka mRtyune anusaruM?" enAthI zuM prApta thAya? te darzAvatA graMthakArazrI kahe che - jIvananA caramakALamAM abhyadyata vihAra ke acuta maraNanA svIkAramAM ucitanuM karaNa thAya che ane ucitanA karaNathI te mahAtmAe pravrayA grahaNa karIne pravrajayAno je uttarottara vRddhirUpa nirvAha karyo, te nirvAha akhaMDa thAya che. jo jIvananA caramakALe abhudyata vihAra ke abhyadyata maraNa svIkAravAmAM na Ave ane gacchanuM pAlana ja karavAmAM Ave to, ucitanuM karaNa thAya nahIM, jethI saMyamajIvanano aMtimakALa virasa prApta thAya, jenA kAraNe prArabdhanI avyavacchitti thatI nathI. Azaya e che ke jinAjJAnuM pAlana karavA arthe pravrayAgrahaNakALathI mAMDIne mahAtmAe vItarAgabhAvanI Asanna javAnA udyamarUpe saMyamajIvanamAM je ucita kRtyo karyA hoya, zAstrAdhyayana karyuM hoya, anuyoga ane gacchanuM anupAlana karyuM hoya; Ama chatAM jIvananA aMta samaye abhyadyata vihAra ke abhyadyata maraNarUpa ucita kRtya karavAmAM na Ave to, bhagavAnanI AjJAnA pAlanamAM teTaluM nyUnapaNuM thavAthI vItarAgabhAvanI For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1306-1300 Asanna javAnA prAraMbhelA yatnano akhaMDa nirvAha thaI zake nahIM, jethI prArabdhanI avyavacchitti thatI nathI. mATe vRddha thayelA gaNie jIvananA aMta samaye ucita kRtya vicArIne prathama prArabdhanI avyavacchittivALuM mana karavuM joIe. gAthA 1373thI 1376mAM graMthakArazrIe je kathana karyuM, tenA dvArA "avyavacchittimana" nAmanA prathama dvAranI prApti thAya che. ahIM vizeSa e che ke vRddha thAya tyAre gaNadhara AcArye dharmajAgarikAmAM jema aMtasamayanuM ucita kRtya vicAravAnuM che, tema dareka sAdhue dharmajAgarikAmAM potAnI bhUmikAne anurUpa ucita kRtya vicAravAnuM che ke "meM saMyama grahaNa karIne je vItarAgabhAvanI Asanna javAnA yatnano prAraMbha karyo che, te yatnane huM uttarottara te te bhUmikAne anurUpa ucita prakAre karIza to mArA prAraMbha karAyelA kRtyanI avyavacchitti thaze." Ama vicArIne pravrayA daramiyAna dharmajAgarikA karatI vakhate mArI bhUmikA pramANe zuM ucita che? teno nirNaya karIne te ja pramANe ucita kRtyo sAdhue karavAM joIe. - jo sAdhu potAnI bhUmikAne anurUpa ucita kRtyo kare nahIM to, atyAra sudhI saMyamanI sarva ucita pravRtti apramAdabhAvathI karIne te mahAtmA pUrva pUrvanI bhUmikAmAM saMpanna thayelA hoya, topaNa uttara-uttaranI bhUmikAnAM ucita kRtyo karyAM nahIM hovAthI eTalA aMze te sAdhunA saMyamamAM nyUnatA prApta thAya. tethI sAdhu vRddhAvasthAmAM potAnI bhUmikA pramANe ucita kRtyano vicAra karIne vizeSa prakAranA uttarabhavanI prApti arthe potAnI zArIrikAdi zakti mujaba apramAdabhAvanI vRddhi thAya te rIte potAne ucita kRtyomAM yatna na kare to prArabdhanI avyavacchitti thAya nahIM. ./1376 avataraNikA : abhyudyatavihArAbhyudyatamaraNasvarUpamAha - avataraNikArya : abhyadyata vihAra ane abhyaghata maraNanA svarUpane kahe che bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyadyata vihAranAM daza dvAro batAvyAM, temAMnA 'avyavacchittimane' nAmanA prathama dvAranuM gAthA 1373thI 1376mAM vistRta svarUpa batAvyuM, temAM gAthA 1375mAM vRddha gaNinuM abhyadyata vihAra ane abhyadyata maraNaviSayaka ciMtavana batAvyuM. tethI have be gAthAmAM prAsaMgika rIte abhyadyata vihAra ane adbhuta maraNanuM svarUpa darzAvatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : jiNasuddhajahAlaMde tiviho abbhujjao iha vihAro / abbhujjayamaraNaM pi a pAugamaiMgiNipariNNA // 1377 // For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1300 anvayArtha : rUKahIM=pravacanamAM, amujhago vihAra tiviho=abhyadyata vihAra traNa prakAre che : viUsuddhanAnaMde jina-zuddha yathAlaMda jinakalpika, zuddhaparihArika ane yathAlanTika. mamuLayAra pi ma ane abhyata maraNa paNa (traNa prakAre che:) pADAmaparipaUT=pAdapopagama-iMginI-parijJA=pAdapopagamana anazana, iMgitamaraNa anazana ane bhaktaparijJA anazana. gAthArtha : pravacanamAM abhyadhata vihAra traNa prakAre cheH jinakalpika-zuddhaparihArika-cavAlandika. ane abhyadhatA maraNa paNa traNa prakAre che : pAdapopagamana anazana-iMgitamaraNa anazana-bhaktaparijJA anazana. TIkA : __jinazuddhayathAlandAH jinakalpikAH zuddhaparihArikAH yathAlandikAzceti trividho'bhyudyataH ihapravacane vihAraH, abhyudyatamaraNamapi ca iha trividhamityAha-pAdapopagamaneGgitaparijJAH pAdapopagamanamiGgitamaraNaM bhaktaparijJA ceti gAthAsamAsArthaH / vyAsArthastvasyAH prastutaM dvArameva // 1377 // TIkArya : ahIM=pravacanamAM, jina-zuddha yathAlaMdo jinakalpiko, zuddhaparihAriko ane yathAlabdiko A pramANe acudyata vihAra traNa prakAravALo che. ane ahIM pravacanamAM, abhyadyata maraNa paNa traNa prakAravALuM che, ethI kahe che=mULagAthAnA uttarArdhamAM graMthakArazrI kahe che - pAdapopagamana-iMgita-parijJA pAdapopagamana, iMgitamaraNa ane bhaktaparijJA. A pramANe gAthAno samAsathI artha che=mULagAthAno saMkSepathI artha che. vaLI Ano vyAsathI artha mULagAthAno vistArathI artha, prastuta evuM dvAra ja che-paMcavastu graMthanA pAMca dvAramAM nuM prastuta evuM saMlekhanA dvAra ja che. bhAvArtha : abhudyata vihAra eTale zaktinA prakarSathI asaMgabhAvane prApta karavA mATe yatna karavo. te abhyaghata vihAra gItArtha sAdhu jinakalpa svIkArIne ke zuddhaparihArika thaIne ke yathAlanTika thaIne kare che. vaLI abhyadyata maraNa eTale sarva udyamathI deha-kaSAyAdine kRza karavA mATe yatna karavo. te abhyaghata maraNa gItArtha sAdhu svabhUmikA anusAra pAdapopagamana anazana ke iMgitamaraNa anazana ke bhaktaparijJA anazana svIkArIne kare che. A pramANe gAthAno saMkSipta artha che. vaLI A gAthAno vistRta artha prastuta evA saMlekhanA dvAra rUpa ja che, mATe graMthakArazrIe svataMtra vistRta artha batAvela nathI. ./1377ll For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 avataraNikA H have vRddha thayelA gaNi abhyaghata vihArane kyAre svIkAre che ? te batAve che gAthA: saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1308 sayameva AukAlaM gAuM pucchittu vA bahuM sesaM / subahuguNalAbhakaMkhI vihAramabbhujjayaM bhayai // 1378 // anvayArtha: sayameva pucchinnu vA=svayaM ja athavA pUchIne vahuM sesa=bahu-zeSa evA ADAr=AyukALane khAvuMjANIne suvahu'muLanAmahI=subahu guNonA lAbhanA kAMkSI evA sAdhu amujJayaM vihAra=abhyaghata vihArane mayajJa=bhaje che=svIkAre che. gAthArtha svayaM ja athavA bIjAne pUchIne bahu-zeSa evA AyuSyanA kALane jANIne subahu guNonA lAbhanA kAMkSI evA sAdhu abhyadhata vihArane svIkAre che. TIkA : - svayamevAyuHkAlaM jJAtvA bahu zeSaM zrutAtizayena, pRSTvA vA zrutAtizayayuktamanyaM bahu zeSaM jJAtvA, subahuguNalAbhakAGkSI san sAdhuH vihAraM - kriyArUpamabhyudyataM bhajate pradhAnamiti gAthArthaH // 1378 // TIkArya zrutanA atizayathI svayaM ja bahu-zeSa evA AyukALane jANIne athavA zrutanA atizayathI yukta evA anyane pUchIne bahu-zeSa evA AyukALane jANIne, subahu guNonA lAbhanA kAMkSI chatA sAdhu=ghaNA guNone prApta karavAnA abhilASavALA evA sAdhu, abhyudyata pradhAna evA kriyArUpa=saMyamanI AcaraNArUpa, vihArane bhaje che=svIkAre che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha: gaNadhara AcArya jIvananA aMtakALe zrutanA atizayathI svayaM athavA zrutanA atizayavALA anya sAdhune pUchIne AyuSyane bahu zeSa jANavA prayatna kare che arthAt jIvananuM zeSa rahela AyuSya sAva ochuM che ke kAMIka vadhAre che ? teno nirNaya karavA prayatna kare che; ane potAnuM AyuSya bahu zeSa hoya to teo abhyaghata vihAra svIkAre che, paraMtu abhyaghata maraNa svIkAratA nathI. teo abhyaghata vihAra ja kema svIkAre che ? te batAvatAM kahe che ke teo ghaNA guNonA lAbhanA AkAMkSI che, tethI teo potAnuM dIrgha AyuSya jANIne abhyAta pradhAna evo kriyArUpa vihAra svIkAre che arthAt vItarAgabhAvanI prApti pratye paraMparAe kAraNa evo pUrve je saMyamanI kriyArUpa vihAra hato tenA karatAM vItarAgabhAvanI prApti pratye pradhAna kAraNa evo A saMyamanI kriyArUpa vihAra svIkAre che. I1378 // For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyaghata vihAra | 'paMca tulanA' dvAra / gAthA 1309 avataraNikA : prasaGgamabhidhAya paJca tulaneti dvAraM vyAcikhyAsurAha avataraNikArya : prasaMgane kahIne 'paMca tulanA' e prakAranA dvArane vyAkhyAna karavAnI icchAvALA graMthakArazrI kahe che bhAvArtha: gAthA 1376mAM 'avyavacchittimana' nAmanuM prathama dvAra pUrNa thayela, tyArapachI gAthA 1375mAM ciMtavana batAvela ke "huM abhyudghata vihAra svIkAruM ke abhyaghata maraNa svIkAruM ?'' tethI gAthA 1377mAM te baMnenuM graMthakArazrIe prAsaMgika rIte svarUpa batAvyuM, tyArapachI gAthA 1378mAM abhyudyata vihAra kevA avasare svIkAravo joIe ? te prAsaMgika rIte batAvyuM. gAthA : have gAthA 1372mAM darzAvelA abhyudyata vihAranAM daza dvAromAMthI bIjA 'paMca tulanA' nAmanA dvAranA svarUpanuM graMthakArazrI vyAkhyAna kare che anvayArtha: 17 - gaNiuvajhAyapavittI theragaNaccheie ime paMca / pAyamahigAriNo iha tesi imA hoi tulaNA u // 1379 // - rUndu=ahIM=abhyaghata vihAramAM, pAyaM=prAyaH zaLivavajJAyavittI gherALaDq=gaNi, upAdhyAya, pravRtti, sthavira, gaNAvacchedaka : me paMca=A pAMca sahiyAro=adhikArI che. tetti -vaLI teonI=gaNi Adi pAMcanI, rUmA tuna=A tulanA=AgaLa batAvAze e tulanA, ho=hoya che. gAthArtha: azrudhata vihAramAM prAyaH gaNi, upAdhyAya, pravartaka, sthavira, gaNAvacchedaka : A pAMca adhikArI che. vaLI gaNi Adi pAMcanI AgaLamAM batAvAze e tulanA hoya che. TIkA gaLI=gacchAdhipAcArya:, upAdhyAya:-sUtraprav:, pravRtti:-citte pravartta:, sthavira: sthirI gAt, gaNAvacchedakaH=gaNadezapAlanAkSamaH, ete paJca puruSAH prAyaH adhikAriNa iha = abhyudyatavihAre, eteSAmiyaM = vakSyamANA bhavati tulaneti gAthArthaH // 1379 // TIkArya gaNi=gacchAdhipa AcArya=gacchanA adhipati AcArya, upAdhyAya=sUtraprada=sUtrone ApanAra, pravRtti= ucitamAM pravartaka, sthirIkaraNathI sthavira=gacchanA sAdhuone saMyamamAM sthira karanAra hovAthI sthavira, For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'paMca tulanA' dvAra | gAthA 1309-1380 gaNAvacchedaka=gaNanA dezanI pAlanAmAM kSamaegacchanA eka bhAganuM pAlana karavAmAM samartha : - A pAMca puruSo prAyaH ahIM abhyadyata vihAramAM, adhikArI che. AmanI upara batAvyA e gaNi Adi pAMcanI, A=vaphTamANa=AgaLamAM kahevAnArI, tulanA hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: saMyamajIvanamAM potAnI bhUmikA anusAra ucita kRtyo karyA pachI abhyadyata vihAra svIkAravA mATe, gacchAdhipati, upAdhyAya, pravartaka, sthavira ane gaNAvacchedaka : A pAMca prakAranA sAdhuo adhikArI che; kema ke A pAMceya prakAranA sAdhuo gItArtha hoya che. zAstrathI parikarmita mativALA hoya che, potAnA padane anurUpa ucita kRtyo karanArA hoya che ane gaccha para upakAra karanArA hoya che. mATe A pAMceya abhyadyata vihAranA adhikArI che ane te pAMceya sAdhuo AgaLamAM kahevAze e prakAranI tulanA kare che arthAt potAnA gaNi Adi pada bhaviSyamAM jeomAM sthApavAnA che, teo potAnA jevI ucita pravRtti karIne te padano potAnA tulya ja samya nirvAha karI zake che ke nahIM? eno nirNaya karavArUpa tulanA teonI parIkSA karavA dvArA kare che, jenuM svarUpa graMthakArazrI svayaM AgaLamAM batAve che. [1379 avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke gaNi Adi pAMca puruSonI AgaLamAM kahevAnArI tulanA che. tethI have te tulanAnuM svarUpa ja batAve che - gAthA : gaNaNikkhevittirio gaNissa jo vA Thio jahiM ThANe / so taM appasamassa u NikkhevaI ittaraM ceva // 1380 // avayArtha : siM gaNino pivittioi gaNanikSepa itvarika=alpakALavALo, hoya che. jo vI= athavA je nahiM tAre je sthAnamAM rimo sthita hoya, to te taMtra tene te sthAnane, rUttara reva ivara ja alpakALa ja, mausamasaAtmasamamAM ja potAnA jevI guNovALA anya sAdhumAM ja, viveva nikSepe che sthApe che. gAthArtha : gaNino gaNanikSepa alpakALavALo hoya che. athavA je upAdhyAyAdi je sthAna upara rahelA hoya, te upAdhyAyAdi te sthAnane alpakALa ja potAnA jevA guNovALA anya sAdhumAM ja sthApe che. TIkAH gaNanikSepa itvaraH parimitakAlo gaNino bhavati, yo vA sthito yatra sthAne upAdhyAyAdau, sa tatpadamAtmasamasyaiva nikSipatItvarameva aparasya sAdhoriti gAthArthaH // 1380 // For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / abhyadhata vihAra / 'paMca tulanA' dvAra | gAthA 1380-1381 TIkArya gaNino gaNanikSepa itvara=parimitakAlavALo, hoya che arthAt vRddha gaNadhara AcArya dvArA potAnA jevA guNovALA anya sAdhumAM karAtuM gaNadharapadanuM sthApana alpakALa mATe hoya che. athavA je sAdhu upAdhyAyAdi je sthAnamAM rahelA hoya, te sAdhu te padane Atmasama ja apara sAdhumAM=potAnA samAna guNovALA ja anya sAdhumAM, itvara ja=alpakALa ja, nikSepe che=sthApe che, e pramANe gAthArtha che. avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke gaNi Adi je je sAdhu je je pada para sthita hoya, teo te te padane potAnA jevA guNovALA anya sAdhumAM alpakALa mATe sthApe che. tyAM prazna thAya ke gaNi Adi A pramANe zA mATe kare che ? tethI kahe che gAthA: picchAmu tAva ee kerisayA hoMtimassa ThANassa ? | jaggANa vi pAeNaM NivvahaNaM dukkaraM hoI // 1381 // anvayArtha: picchAmu=ame joIe : QU=A--te te pada para sthApelA navA gaNi Adi, astra tALaAE=A sthAnane jesiyA=kevA prakAranA hRti ?=thAya che ? (te kAraNathI potAnA samAna guNovALA anya sAdhumAM alpakALa mATe potAnA gaNi Adi padane sthApe che, ema pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che.) utthAna : ahIM prazna thAya ke te te padane yogya sAdhuone ja gaNi Adi pada ApavAnuM che, to pachI alpakALa pada ApIne sAdhuonI parIkSA karavAnuM zuM prayojana ? tethI kahe che - mATe anvayArthaH pALuM=prAyaH nozALa vi=yogyone paNayogya sAdhuone paNa, bilvadLa=nirvahaNa=te te padano nirvAha, tuR=duSkara ho=hoya che. * 'tAva' vAkyAlaMkAramAM che. 19 gAthArtha: ame joIe ke te te pada para sthApelA navA gaNi Adi A sthAnane kevA prakAranA thAya che ? te kAraNathI potAnA samAna guNovALA anya sAdhumAM alpakALa mATe potAnA gaNi Adi padane sthApe che, ema pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che. ahIM prazna thAya ke te te padane yogya sAdhuomAM ja te te pada sthapAya che, to pachI alpakALa mATe te te pada para sthApIne sAdhuonI parIkSA karavAnuM zuM prayojana ? tethI kahe che For Personal & Private Use Only 1 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastuka | abhyadhata vihAra | paMca tulanA' dvAra | gAthA 1380-1381 prAyaH karIne te te padane yogya sAdhuone paNa te te padano nirvAha karavo duSkara hoya che, mATe teonI parIkSA karAya che. TIkA? pazyAmastAvadete-abhinavAcAryAdayaH kIdRzA bhavantyasya sthAnasya prastutasya, ucitA na veti, ayogyAnAmanAropaNamevetyAzaGkyAha-yogyAnAmapi sAmAnyena prAyo nirvahaNaM prastutasya duSkaraM bhavati, lokasiddhametaditi gAthArthaH // 1381 // TIkArya : - ame joIe : A=abhinava AcAryAdi=alpakALa mATe gaNi Adi pada para sthApelA navA gaNi Adi, prastuta evA A sthAnaneprastuta evA gaNi Adi padane, kevA prakAranA thAya che? ucita ke nahIM? te te padane yogya che ke ayogya? ethI gaNi Adi potAnA samAna guNovALA anya sAdhuone alpakALa mATe potAnA gaNi Adi pada para sthApe che, ema pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che. ayogyomAM anAropaNa che te te padane ayogya sAdhuomAM te te padanuM AropaNa karavAnuM ja nathI, chatAM A prakAre parIkSA karavAnuM zuM prayojana che ? A prakAranI AzaMkA karIne kahe che - sAmAnyathI yogyone paNa=prastuta evA gaNi Adi padane yogya sAdhuone paNa, prAyaH prastutanuM nirvahaNa=prastuta evA gaNi Adi padano nirvAha, duSkara hoya che, e lokamAM siddha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM batAvyA e gaNi Adi pAMca puruSo vRddha thAya ane anyUta vihAra svIkAravAnI icchAvALA thAya, tyAre teo prathama tulanA kare che ke pote je rIte gaNi Adi padano atyAra sudhI samyam nirvAha karyo te rIte gaNi Adi padano sabhya nirvAha, bhaviSyamAM te te pade sthApita thanArA sAdhuo karI zakaze ke nahIM ? teno nirNaya thayA pachI ja abhyadyata vihAra svIkAravAnI zAstrIya maryAdA che. vaLI AvI tulanA karavA mATe te vRddha thayelA gaNi Adi gacchamAM je potAnA padano samyagu nirvAha karavA samartha sAdhuo jaNAya teone alpakALa mATe potapotAnuM pada soMpe che ane pote, teo te te padane anurUpa ucita pravRtti karI zake che ke nahIM ? potAnI jema gacchanI hitaciMtA kare che ke nahIM? te sarvanuM nirIkSaNa kare che; ane jo teo te te padano samyagu nirvAha karavA samartha jaNAya to te vRddha gaNi Adi potapotAnA padanuM teomAM sthApana karIne, pote te padathI sarvathA nivRtta thaIne abhyaghata vihAra svIkAre che. ahIM prazna thAya ke gaNi Adi padane yogya jIvomAM te te padanuM AropaNa karavAnuM che ane te te padane yogya jIvo avazya te te padano nirvAha karI zake tema hoya che; chatAM A sAdhuo A padano nirvAha karI zakaze ke nahIM ? tevI tulanA karavAnuM zuM prayojana ? tenA uttararUpe kahe che - sAmAnya rIte te te padane yogya sAdhuone paNa prAyaH te te padano nirvAha karavo duSkara hoya che, e lokamAM prasiddha che. For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'paMca tulanA' dvAra | gAthA 1380-1381, 1382 21 Azaya e che ke kalyANanA arthI evA sAdhuo saMyamajIvanamAM ghaNA guNo keLave tyAre teone te te padane yogya guNo prApta thAya che, ane te te padanA pAlananI sAmAnyathI yogyatA pragaTe tyAre ja te te padane yogya jANIne teomAM te te pada sthApana karavAmAM Ave che; Ama chatAM anAdikALathI jIva mohavAsita hovAthI jIve mohanA saMskAro atidRDha karyA che, tethI te te padane prApta karIne jo yogya paNa sAdhu kaSAyone paravaza thaI jAya to te te padanuM samyag vahana karI zake nahIM. AthI ja gaNi Adi pada para sthApana karatAM pahelAM yogya jaNAtA paNa sAdhu te te pada para sthApita thayA pachI madhyasthatAthI ucita kRtyo karaze ke pakSapAtathI ke pramAdathI pravRtti karaze ? eno nirNaya karavA mATe vRddha evA te gaNi Adi potAnuM pada temanAmAM sthApita karatAM pahelAM alpakALa mATe te te padano te sAdhuomAM nikSepa karIne teonI tulanA kare che. I1380/ 1381 avataraNikA : yuktyA tulanAprayojanamAha avataraNikArya : yuktiI tulanAnA prayojanane kahe che - - bhAvArtha: pUrvamAM kahyuM ke A sAdhuo te te padano samyag nirvAha karaze ke nahIM ? teno nirNaya karavA arthe gaNi Adi pAMceya puruSo tulanA kare che. have te tulanA karavAnuM prayojana yuktithI batAvatAM graMthakArazrI kahe che -- - gAthA: anvayArtha: Naya bahuguNacANaM thevaguNapasAhaNaM buhajaNANaM / iTThe kayAi kajjaM kusalA supaiDiAraMbhA // 1382 // dAraM // vamuLavA=bahu guNonA tyAgathI thevazuLapasArlRi=stoka guNonA prasAdhanavALuM r=kArya vudghanAI=budhajanone jyA=kyAreya duM La ya=iSTa hotuM nathI ja; (kema ke) vyusanA=kuzalo sudaAraMbhA=supratiSThita AraMbhavALA hoya che. gAthArtha ghaNA guNonA tyAgathI thoDA guNonA prasAdhanavALuM kArya budhajanone kyAreya iSTa hotuM nathI ja; kema ke kuzala puruSo supratiSThita AraMbhavALA hoya che. TIkA : na ca bahuguNatyAgena prAmANikena stokaguNaprasAdhanaM buddhajanAnAM viduSAmiSTaM kadAcitkAryaM naivetyarthaH, iimatyaMta mAnna-zatA: supratiSThitAramA bhavantIti gAthArtha: 3825 (dvAram) | For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / abhyaghata vihAra / 'upakaraNa' dvAra | gAthA 1382, 1383-1384 TIkArya : prAmANika evA bahu guNonA tyAgathI thoDA guNonA prasAdhanavALuM kArya budhajanone=viduSone=paMDitone, kyAreya iSTa hotuM nathI ja. kayA kAraNathI iSTa hotuM nathI ? ethI kahe che - kuzalo=buddhimAna puruSo, supratiSThita AraMbhavALA hoya che. 22 gAthAnA prAraMbhamAM rahela 7 canuM yojana gAthAnA trIjA pAda sAthe hovAthI TIkAmAM na cano artha karatAM jAya pachI naiva nRtyartha: ema kahela che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: abhyudyata vihAra mATe tatpara thayelA vRddha gaNi Adi potAnuM pada je sAdhuone Ape, teo te padano samyag nirvAha karI zake nahIM to, te vRddha gaNi AdinuM abhyaghata vihAranA svIkArarUpa kArya, AtmakalyANanuM kAraNa bane evA ghaNA guNonA tyAgathI thoDA guNone sAdhanAruM che; kema ke potAnA gaNi Adi padano nirvAha karavA mATe te vRddha thayelA gaNi Adi asamartha sAdhune te te pada ApIne abhyaghata vihAra svIkAre to, gacchanA ArAdhaka sAdhuo pUrvanA gaNi AdinA samyak anuzAsana dvArA yogamArgamAM pravartIne je rIte AtmakalyANa karI rahyA hatA tevuM AtmakalyANa navA gaNi Adi pAsethI yogya anuzAsananI prApti nahIM thavAne kAraNe karI zake nahIM, jethI gacchanA te yogya sAdhuonA AtmAnuM je ahita thAya, te navA gaNi AdinA AtmAnuM paNa gacchanI samyak anuvartanA nahIM karavAne kAraNe je ahita thAya, te sarva pratye abhyAta vihAra svIkAranArA vRddha gaNi AdinI upekSA kAraNa che, mATe A rIte grahaNa karAyelo teono abhyudyata vihAra ghaNA AtmAonA hitanI upekSA dvArA potAnA AtmAnA hitane sAdhavAnA karAyelA prayAsarUpa hovAthI ghaNA lAbhanA tyAgathI thoDA lAbhane sAdhanArA kArya tulya bane che. vaLI ArAdhaka evA gaNi Adi kyAreya ghaNA lAbhanA tyAgathI alpa lAbhane sAdhanArI pravRtti kare nahIM; kema ke abhyaghata vihAra svIkAranArA sAdhuo kuzala hoya che ane kuzala puruSo haMmezAM supratiSThita AraMbhavALA arthAt adhika lAbhanA kAraNabhUta AraMbhavALA hoya che. AthI supratiSThita AraMbhavALA vRddha gaNi Adi avazya potAnA padano samyag nirvAha karI zake evA uttarAdhikArI sAdhunI te te padanI yogyatAnI tulanA karIne teone te te pada upara sthApana kare che, ane tyArapachI ja svayaM jinakalpAdirUpa abhyudata vihAra svIkAre che. 513825 avataraNikA : upakaraNadvAramAzrityAha avataraNikArya : 'upakaraNa' dvArane AzrayIne kahe che - bhAvArtha: gAthA 1372mAM abhyadhata vihAranAM daza dvAro batAvela, temAMthI gAthA 1379thI 1382mAM bIjA 'paMcatulanA' dvArane AzrayIne vyAkhyAna karyuM, have trIjA 'upakaraNa' dvArane AzrayIne vyAkhyAna kare che . - For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | upakaraNa' dvAra / gAthA 1383-1384 gAthA : uvagaraNaM suddhesaNamANajuaM jamuciaM sakappassa / taM giNhai tayabhAve ahAgaDaM jAva uciaM tu // 1383 // anvayArtha : suddhasamaUgugaM gaM 3varadi=zuddha eSaNA-mAnayukta evuM je upakaraNa saMprazna =svakalpane ucita hoya, te tene te upakaraNane, jiddaDuMgrahaNa kare che. tamAre tu vaLI tenA abhAvamAM=svakalpane ucita upakaraNanA abhAvamAM, navi riDe jyAM sudhI ucita (upakaraNa prApta na thAya tyAM sudhI) mahAvuMyathAkRtane (grahaNa kare che.) gAthArtha : zuddha eSaNA ane pramANathI yukta evuM je upakaraNa svakalpane ucita hoya, te upakaraNane jinakalyAdi svIkAranArA sAdhu grahaNa kare che. svakalpane ucita upakaraNanA abhAvamAM jyAM sudhI ucita upakaraNa prApta thAya nahIM tyAM sudhI cacAkRta upakaraNane grahaNa kare che. TIkA: ___ upakaraNaM-vastrAdi zuddhaiSaNAmAnayuktaM yaducitaM svakalpasya samayanItyA, tad gRhNAtyutsargeNAdita eva, tadabhAve sati yathAkRtaM gRhNAti yAvaducitam anyad bhavati tAvadeveti gAthArthaH // 1383 // TIkArya : zuddha eSaNA-mAnayukta-zuddha eSaNAthI yukta ane pramANathI yukta, evAM je vastrAdi upakaraNa samayanI nItithI zAstramAM batAvela maryAdAthI, svakalpane jinakalpAdi traNa prakAranA abhyadyata vihAramAMthI potAne svIkAravA yogya kalpane, ucita hoya, tene utsarga vaDe AdithI ja grahaNa kare che-svakalpane ucita evAM te vastrAdi upakaraNane sAmAnya rIte jinakalpAdi abhyadhata vihAranA svIkAranA prAraMbhathI ja grahaNa kare che. teno abhAva hote chata=svakalpane ucita upakaraNano abhyadyata vihAra svIkAratA pUrve abhAva hote chate, jyAM sudhI anya ucita thAya tyAM sudhI ja yathAkRtane grahaNa kare che jinakalpAdi abhyadyata vihAra svIkAryA pachI jyAM sudhI svakalpane ucita evAM vastrAdi anya upakaraNa prApta thAya tyAM sudhI ja abhyaghata vihAranA svIkAranI pUrvenAM yathAkRta vastrAdi upakaraNane grahaNa kare che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : jAe ucie a tayaM vosirai ahAgaDaM vihANeNa / ia ANAnirayassiha viNNeaM taM pi teNa samaM // 1384 // For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'upakaraNa' dvAra/ gAthA 1383-1384 anvayArtha : vie gA=ane ucita thaye cha7=pAchaLathI svakalpane ucita upakaraNa prApta thaye chate, mIThuM tayaM yathAkRta evA tene-pUrve grahaNa karelAM vastrAdi upakaraNane, vihA=vidhAnathI=sUtrokta vidhithI, vasiraphe vosirAve che. rUahIM lokamAM, rU=A rIte sAniyarsa AjJAniratanA=bhagavAnanI AjJAnA pAlanamAM rata evA sAdhunA, te pi te paNa pUrvanAM yathAkRta upakaraNa paNa, te tenAthI sama=pAchaLathI prApta thayelAM ucita upakaraNa samAna, vipaurgaM=jANavAM. gAthArtha : ane pAchaLathI svakalpane ucita upakaraNa prApta thaye chate pUrve grahaNa karelAM athAkRta upakaraNane sUtrokta vidhithI vosirAve che. lokamAM A rIte bhagavAnanI AjJAnA pAlanamAM rata evA sAdhunA pUrvanAM yathAkRta upakaraNa paNa pAchaLathI prApta thayelAM ucita upakaraNa jevA jANavAM. TIkA? jAte satyucitopakaraNe tat prAktanaM vyutsRjati yathAkRtaM upakaraNaM vidhAnena-sautreNa, iya tattyAganiHspRhatayA AjJAniratasyeha-loke vijJeyaM tadapi-maulamupakaraNaM tena samaM pAzcAtyeneti gAthArthaH 2284 TIkArya : ucita upakaraNa thaye chad=jinakalpAdirUpa abhyadyata vihAra svIkAryA pachI svakalpane ucita evAM vastrAdi upakaraNa prApta thaye chate, yathAkRta evAM te prAntana upakaraNane pUrve grahaNa karelAM te yathAkRta vastrAdi upakaraNane, sautra vidhAnathI=sUtra saMbaMdhI vidhithI, vosirAve che. ahIM=lokamAM, A rIte tenA tyAgamAM niHspRhapaNAthI pUrve grahaNa karelAM yathAkRta vastrAdi upakaraNano tyAga karavAmAM niHspRhabhAvathI, AjJAniratane=bhagavAnanI AjJAnA pAlanamAM rata evA ammudyata vihAra svIkAranA sAdhune, te paNa= maula upakaraNa paNa mULa evA abhyadyata vihAra svIkAranI pUrve grahaNa karelAM yathAkRta vastrAdi upakaraNa paNa, pAzcAtya evA tenAthI sama=abhyadyata vihAra svIkAryA pachI prApta thayelA zuddha eSaNAthI ane pramANathI yukta evA svakalpane ucita vastrAdi upakaraNa jevAM, jANavAM, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : abhyaghata vihAra svIkAratA pahelAM mahAtmAo zuddha eSaNAthI yukta ane pramANathI yukta evAM je vastrAdi upakaraNa zAstrokta maryAdAthI potAnA jinakalpAdine ucita hoya tene utsargathI prAraMbhamAM grahaNa kare che; paraMtu jo acudyata vihAra svIkAratAM pahelAM AvA svakalpane ucita vastrAdi upakaraNa prApta na thAya to apavAdathI yathAkRta vastrAdi upakaraNane paNa grahaNa kare che, ane jinakalpAdirUpa abhyadyata vihAra svIkAryA pachI jyAre temane potAnA kalpane ucita evAM vastrAdi upakaraNa prApta thAya tyAre pUrve grahaNa karelAM te yathAkRta vastrAdi upakaraNano zAstrokta vidhi mujaba tyAga kare che. For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'upakaraNa' dvAra | gAthA 1383-1384, 1385 A rIte bhagavAnanI AjJAnA pAlanamAM nirata evA sAdhune pUrvamAM grahaNa karAyela yathAkRta upakaraNa pratye niHspRhabhAva hovAthI, te pUrvanAM yathAkRta upakaraNa paNa pAchaLathI prApta thatA zuddha eSaNAthI yukta ane pramANathI yukta evA svakalpane ucita upakaraNa tulya che; kema ke abhyaghata vihAranA svIkArakALamAM upakaraNa pratyenA pratibaMdhathI pUrvanAM yathAkRta upakaraNa grahaNa karela nathI, paraMtu bhagavAnanI AjJAthI pUrvanAM yathAkRta upakaraNa grahaNa karela che. AthI abhyadyata vihAra svIkAryA pachI jyAre svakalpane ucita upakaraNa prApta thAya che tyAre pUrvanAM grahaNa karela yathAkRta upakaraNane vosirAve che. mATe te mahAtmA upakaraNanA tyAga pratye paNa sarvathA niHspRha che. AthI ja teone pUrvanAM yathAkRta upakaraNa pratye leza paNa pratibaMdha nahIM hovAthI svakalpane ucita upakaraNa pAchaLathI prApta thayA pachI pUrvanAM yathAkRta upakaraNane zAstrokta vidhi anusAra paraThave che. ll1383/1384o. avataraNikA : kimityata Aha - avataraNitArtha : pUrvagAthAnA uttarArdhamAM kahyuM ke A rIte AjJAniratanAM mUla upakaraNa paNa pAzcAtya upakaraNa samAna zuddha jANavAM. tyAM prazna thAya ke pUrvanA upakaraNa pAchaLanA upakaraNa tulya kayA kAraNathI che ? AthI kahe gAthA : ANA ittha pamANaM viNNeA savvahA u paraloe / ArAhaNAe tIe dhammo bajjhaM puNa nimittaM // 1385 // anvayArtha : paratno[=paralokaviSayaka stha=ahIM dharmanI pravRttimAM, savya sarvathA ja mAI=AjJA pAchai= pramANa vije=jANavI. tI-tenI=bhagavAnanI AjJAnI, mAhiUTIC=ArAdhanAthI thappo dharma thAya che, va puna nimitte vaLI bAhya nimitta che. gAthArtha : paralokaviSayaka dharmanI pravRttimAM sarvathA ja AjJA pramANa jANavI. bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanAthI dharma thAya che, vaLI bAhya nimitta che. TIkA : AjJA'tra pramANaM vijJeyA sarvathaiva paraloke, na tvanyat kiMcid, ArAdhanena tasyA dharmaH, AjJAtvAt, bAhyaM punarnimittamiti gAthArthaH // 1385 // For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'upakaraNa' dvAra / gAthA 1385-1386 TIkAI: paralokaviSayaka ahIM=dharmanI pravRttimAM, sarvathA ja AjJA pramANa jANavI, paraMtu anya kaMI nahIMbhagavAnanI AjJAthI anya kaMI pramANa nathI. tenA=bhagavAnanI AjJAnA, ArAdhanathI dharma thAya che; kema ke AjJApaNuM che, vaLI bAhya nimitta che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gaNi Adi ansudyata vihAra svIkAratI vakhate potAnA kalpane ucita upakaraNa na maLe to yathAkRta upakaraNa grahaNa kare che ane abhyadyata vihAra svIkAryA pachI jyAre potAnA kalpane ucita upakaraNa maLe tyAre sUtrokta vidhi anusAra pUrvanAM yathAkRta upakaraNa vosirAve che. A sarva pravRtti te mahAtmAo bhagavAnanI AjJA pramANe kare che ane paralokanA viSayavALI dharmanI pravRttimAM sarvathA ja bhagavAnanI AjJA pramANa che, anya kAMI pramANa nathI. AthI bAhya rIte svakalpane ucita upakaraNa prApta thaI javAthI dharma thato nathI, paraMtu bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana karavAthI dharma thAya che; kema ke dharma bhagavAnanI AjJAnA pAlana svarUpa che, bAhya zuddha upakaraNa to mAtra dharmanuM nimitta che. AthI phalita thAya ke abhyata vihAra svIkAranArA mahAtmAo eSaNAthI zuddha ane pramANopeta svakalpane ucita upakaraNa grahaNa kare che, te pravRtti paNa bhagavAnanI AjJA anusAre che; ane tevAM zuddha upakaraNa prApta na thatAM abhyadyata vihAra svIkAratA pahelAM yathAkRta upakaraNa grahaNa kare che, te pravRtti paNa bhagavAnanI AjJA anusAre che; tema ja pAchaLathI eSaNAthI zuddha ane pramANopeta svakalpane ucita upakaraNa prApta thatA pUrve grahaNa karelAM yathAkRta upakaraNa paraThave che, te pravRtti paNa bhagavAnanI AjJA anusAre che. AthI pAchaLathI prApta thayela svakalpane ucita upakaraNathI jema saMyamanI zuddhi thAya che, tema pUrve grahaNa karela yathAkRta upakaraNathI paNa saMyamanI zuddhi thAya che. mATe pUrvanAM yathAkRta upakaraNa pAchaLathI prApta thayelAM svakalpane ucita upakaraNa tulya ja zuddha jANavAM. ./138pI avataraNikA pUrvagAthAmAM kahyuM ke paralokaviSayaka dharmapravRttimAM sarvathA ja bhagavAnanI AjJA pramANa che, tethI bhagavAnanI AjJA anusAra grahaNa karAtAM yathAkRta upakaraNa paNa svakalpane ucita upakaraNa tulya ja che. tyAM prazna thAya ke yathAkRta upakaraNa grahaNa karavAmAM upakaraNanI zuddhatAnA abhAvakRta saMyamanI zuddhimAM paNa kaMIka abhAvanI prApti kema thatI nathI ? tethI kahe che - gAthA : uvagaraNaM puvagAre tIe ArAhaNassa vadvaMtaM / pAvai jahatthanAmaM iharA ahigaraNa mo bhaNiaM // 1386 // dAraM // anvayArtha : 3varay fja 30 re upakaraNa paNa upakAramAM che upakAranA arthamAM che. tI-tenA=AjJAnA, For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra | 'upakaraNa' dvAra | gAthA 1386 AICTK=ArAdhanamAM vataM=vartatuM evuM upakaraNa natthanAmaM=yathArtha nAmane pAvarU=prApta kare che. phaharA=itarathA=bhagavAnanI AjJAnA ArAdhanarUpa upakAranA abhAvamAM, (upakaraNa) ahiraN mo=adhikaraNa ja maNimaM=kahevAyuM che. gAthArtha: upakaraNa paNa upakAranA arthamAM che. bhagavAnanI AjJAnA ArAdhanamAM vartatuM evuM upakaraNa yathArtha nAmane prApta kare che. bhagavAnanI AjJAnA ArAdhanarUpa upakAranA abhAvamAM upakaraNa adhikaraNa ja kahevAyuM che. TIkA upakaraNamapyupakAre, tasyA: = AjJAyAH ArAdhanasya varttamAnaM sat prApnoti yathArthanAma upakaraNamiti, itarathA=tadArAdhanopakArAbhAve satyadhikaraNameva bhaNitaM tadupakaraNamiti gAthArthaH // 1386 // (dvAram) | TIkArya upakaraNa paNa upakAramAM che=upakAranA arthamAM che. tenA=AjJAnA, ArAdhanamAM vartatuM chatuM 'upakaraNa' e prakAranA yathArtha nAmane prApta kare che. itarathA--tenA ArAdhanarUpa upakArano abhAva hote chate=bhagavAnanI AzAnA ArAdhanarUpa upakArano abhAva hote chate, te upakaraNa adhikaraNa ja kahevAyuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: sAdhunI vasra-pAtrAdi vastu 'upakaraNa' kahevAya che ane upakaraNa zabda 'upakAra'nA arthamAM vaparAya che. tethI e prApta thAya ke bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanA karavAmAM je upakAra kare tene 'upakaraNa' kahevAya. tethI nirdoSa rIte grahaNa karAyela vastrAdi upakaraNa bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanAmAM upayoga karAtuM hoya to te 'upakaraNa' e prakAranA yathArtha nAmane prApta kare che, ane saMpUrNa doSarahita grahaNa karAyela paNa vastrAdi upakaraNa bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanAmAM upayoga karAtuM na hoya to te 'adhikaraNa' ja che. AthI phalita thAya ke abhyaghata vihAra svIkAratI vakhate svakalpane ucita evA eSaNAthI zuddha ane pramANopeta upakaraNa prApta na thAya ane tenA kAraNe te mahAtmA abhyudghata vihAra svIkAravAmAM vilaMbana kare to bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana thAya nahIM, mATe te vakhate te mahAtmA potAnI pAse rahelAM yathAkRta upakaraNa grahaNa karIne abhyaghata vihAra svIkAre to, te grahaNa karAyelAM yathAkRta upakaraNa paNa abhyudyata vihAranA svIkArarUpa bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanA karavAmAM upakAraka hovAthI 'upakaraNa' yathArtha nAmane prApta kare che; ane pAchaLathI svakalpane ucita upakaraNa prApta thatAM hoya chatAM te mahAtmA tene nahIM grahaNa karIne pUrvanA yathAkRta upakaraNano ja paribhoga kare to bhagavAnanI AjJAnuM ArAdhana thAya nahIM, mATe te vakhate te pUrvanA yathAkRta upakaraNane paraThavIne prApta thatAM svakalpane ucita upakaraNa grahaNa prakAranA For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 saMlekhanAvastuka / abhyadhata vihAra | 'parika' dvAra / gAthA 1386-1380 kare to bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanA thatI hovAthI te svakalpane ucita vastrAdi 'upakaraNa' e prakAranA yathArtha nAmane prApta kare che. anyathA yathAkRta upakaraNa hoya ke svakalpane ucita upakaraNa hoya e baMne adhikaraNa bane che. AnAthI e nakkI thayuM ke bhikSAnA sarva doSonA parihArapUrvaka grahaNa karela paNa bhikSA mAMDalInA pAMca doSo TALIne paNa vAparavA chatAM, te AhArathI puSTa thayelA dehane bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanA karavAmAM pravartAvavAmAM na Ave, to te nirdoSa evI bhikSA paNa bhagavAnanI AjJAnA ArAdhanamAM upakAraka banatI nahIM hovAthI upakaraNa kahevAtI nathI, paraMtu adhikaraNa kahevAya che. AthI ja bhagavAnanI AjJAnA ArAdhanamAM pravartatI sAdhunI vastra-pAtra-bhikSAdi sarva vastu upakaraNa bane che, nahIM to adhikaraNa bane che. mATe abhyaghata vihAra svIkAranArA mahAtmAe svakalpane ucita upakaraNa prApta na thatAM pUrve je yathAkRta upakaraNa grahaNa karyAM ane pachI svakalpane ucita upakaraNa prApta thatAM pUrvanA yathAkRta upakaraNano tyAga karIne te svakalpane ucita upakaraNa grahaNa karyAM, te baMne prakAranAM upakaraNa bhagavAnanI AjJAnI ArAdhanA karavAmAM upakAraka hovAthI 'upakaraNa' e prakAranA yathArtha nAmane prApta kare che ane baMne prakAranA upakaraNa yathArtha nAmavALAM hovAthI samAna rIte zuddha ja che. e prakAre gAthA 1384 sAthe prastuta gAthAno saMbaMdha che. 1386 // avataraNikA : parikarmmadvAramabhidhAtumAha avataraNikArya : 'parikarma' dvArane kahevA mATe kahe che - gAthA: bhAvArtha: gAthA 1372mAM abhyaghata vihAranAM daza dvAro batAvela, temAMthI gAthA 1383thI 1386mAM trIjA 'upakaraNa' dvAranA svarUpanuM kathana karyuM, have cothA 'parikarma' dvAranA svarUpanuM abhidhAna karavA mATe kahe che - - parikammaM puNa iha iMdiyAiviNiamaNabhAvaNA NeA / tamavAyAdAloaNavihiNA sammaM tao kuNai // 1387 // anvayArtha: Gga ahIM=abhyaghata vihAranA prakramamAM, pammi puLa=vaLI parikarma kRtriyAviniamaLamAvaLA ne=indriyAdinA viniyamananI bhAvanA jANavI. to te kAraNathI avAyAnAtoJavidhiLA=apAyAdinA AlocananI vidhithI tA tene=parikarmane, samAM hrA=samyak kare che. For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | parikama dvAra | gAthA 1387-1388 gAthArtha : abhyadhata vihAranA prakramamAM vaLI parikarma iMdriyAdinA viniyamananI bhAvanA jANavI. te kAraNathI apAyAdinA AlocananI vidhithI parikamena samyaka kare che. TIkA : parikarma punariha prakrame indriyAdiviniyamanabhAvanA jJeyA, bhAvanA=abhyAsaH, tat=parikarma apAyAdyAlocanavidhinA indriyAdInAM samyak tataH karotIti gAthArthaH // 1387 // TIkAI: A prakramamAM abhyaghata vihAranA prakramamAM, vaLI parikarma indriyAdinA viniyamananI bhAvanA jANavI. bhAvanA eTale abhyAsa. te kAraNathI indriyAdinA apAyAdinA AlocananI vidhithI tene=parikamane, samyaka kare che=abhyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA gaNi Adi samyapha kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : indriya, kaSAya ane mana-vacana-kAyAnA yogo karmabaMdhanAM kAraNa che ane potAnA AtmabhAvamAM vizrAMti mATe te indriyAdinuM niyamana karavAno abhyAsa karavo e bhAvanA che. Azaya e che ke AtmAmAM anAdikALathI viSayo pratyenuM AMsu paDeluM che. tethI indriyone prApta karIne jIva viSayone abhimukha jAya che, te te nimittane pAmIne kASAyika bhAvo kare che, tema ja manavacana-kAyAnA yogone asthira bhAvavALA karIne karmo bAMdhe che. mATe A indriyAdinuM niyaMtraNa karavA je abhyAsa karAya che tene parikarma kahevAya che. vaLI te parikarma karavA mATe abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA indriyAdinA anarthonuM samyagu Alocana kare che arthAt A indriya, kaSAyo ane yogone zAstravacana anusAra pravartAvavAmAM na Ave to saMsAranA paribhramaNarUpa anarthanuM kAraNa bane che ane zAstravacana anusAra pravartAvavAmAM Ave to AtmakalyANanuM kAraNa bane che e prakAre samyam ciMtavana kare che, jethI AtmA anutsukaavasthA prApta karIne zuddha dhyAnamAM pravartI zake. 1387. gAthA : iMdiakasAyajogA viNiyamiA teNa puvvameva NaNu / saccaM tahA vi jayaI tajjaya siddhi gaNeto u // 1388 // anvayArtha : g=AnuthI koI zaMkA kare che - tev=tenA vaDe=abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA vaDe, visAyano indriya, kaSAya ane yogo puSyameva=pUrve ja viniyami=niyamAyA hoya cheHniyaMtraNa karAyA hoya che. (tene uttara ApatAM graMthakArazrI kahe che -) savaM=satya che, tadA vi=topaNa For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | parikama' dvAra / gAthA 1388 taLa tenA jayathI indriyAdinA jayathI, siddhi mato siddhine gaNatA evA abhyadyata vihAranA pAranI prAptine mAnatA evA mahAtmA, narrayatna kare che=IndriyAdinA niyamanamAM yatna kare che. * "=' pAdapUraNamAM che. gAthArtha : navuthI pUrvapakSI zaMkA kare che - abhyadhata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA vaDe iMdriyAdi pUrve ja niyamana karAyA hoya che. tene uttara ApatAM graMthakArazrI kahe che - tamAruM kathana satya che, topaNa iMdiyAdinA jayathI abhyadhata vihAranI siddhine mAnatA evA mahAtmA iMdriyAdinA niyamanamAM ratna kare che. TIkA : indriyakaSAyayogAH sarva eva viniyamitAstena sAdhunA pUrvameva nanu, atrottaraM-satyametat, tathApi yatate saH tajjayAd-indriyAdijayAt siddhi gaNayan prastutasyeti gAthArthaH // 1388 // TIkArya : navuthI pUrvapakSI zaMkA kare che - te sAdhu vaDe=abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA te gaNi Adi sAdhu vaDe, sarva ja indriya, kaSAya ane yogo pUrve ja=pravajyAgrahaNathI mAMDIne gaNi vagere padanuM anupAlana karyuM tyAM sudhImAM abhyata vihAranA svIkAranI pUrve ja, niyamAyelA hoya cheHniyaMtraNa karAyelA hoya che. mATe have teone indriyAdinA viniyamananI bhAvanA karavAnuM koI prayojana nathI, A prakArano pUrvapakSIno Azaya che. ahIM pUrvapakSInI zaMkAmAM, graMthakArazrI uttarane kahe che - A satya cheHpUrvapakSIe je kathana karyuM e satya che, to paNa tenA jayathI=InDiyAdinA jayathI, prastutinI siddhine gaNatA evA=prastuta evA abhyaghata vihAranA pAranI prAptine mAnatA evA, te adbhuta vihAranA svIkAra mATe tatpara thayelA gaNi Adi, yatna kare che=IndriyAdinA viniyamanamAM yatna kare che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha: gaNi Adi mahAtmA abhyadyata vihAra svIkAratAM pahelAM indriyAdinA viniyamananI bhAvanArUpa parikarma kare che, ema pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe kahyuM. tyAM pUrvapakSI zaMkA kare che - gaNi Adie saMyama grahaNa karyuM tyArathI mAMDIne indriyo upara saMyama rAkhela hoya che, kaSAyone anyatra pravartatA baMdha karIne yogamArgamAM pravartAvela hoya che, tema ja yathAtathA pravartatA mana-vacana-kAyAnA yogone guptithI niyaMtrita karela hoya che, eTaluM ja nahIM, paraMtu zAstrAdhyayana karI karIne indriyAdine yogamArgamAM pravartAvavAmAM atizaya samartha hoya che. AthI teone abhyadyata vihAra svIkAratAM pahelAM indriyAdinA niyamana arthe bhAvanA karavAnuM kahevuM ucita nathI. teno uttara ApatAM graMthakArazrI kahe che - For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | "parikama dvAra | gAthA 1388, 1389-1390 abhyata vihAra svIkAranArA mahAtmAe atyAra sudhI AtmAne tattvathI bhAvita karIne indriyAdinuM niyamana karyuM che e pUrvapakSInuM kathana satya che; topaNa indriyAdino sarvathA jaya thayo nathI arthAt jyAM sudhI AtmAmAM mohanA saMskAro varte che ane moha ApAdaka karmo sattAmAM vidyamAna che, tyAM sudhI indriyo nimittane pAmIne viSayomAM utsuka thAya tevI hoya che, kaSAyo bAhya viSayone avalaMbIne pravarte tevA hoya che, tema ja mana-vacana-kAyAnA yogo guptine choDIne aguptimAM cAlyA jAya tevA hoya che. AthI indriyAdinA jayathI abhyadyata vihAranI siddhi thAya che ema mAnatA evA te gaNi Adi mahAtmA indriyAdinA atyaMta damana arthe indriyAdinA anarthonuM Alocana karatAM vicAre che ke "kRtathI aniyaMtrita evAM indriyAdi cauda pUrvadhara mahAtmAne paNa nigodamAM laI jaI zake che ane zrutathI niyaMtrita evAM indriyAdi sarva karmano uccheda karAvIne jIvane mokSamAM laI jaI zake che," e prakAre indriyAdinA anarthonuM ane lAbhonuM te mahAtmA vizeSathI bhAvana kare che. Ama, abhyadyata vihAra svIkAryA pachI vizeSa prakArano upazamabhAva thavAne kAraNe jIvamAM asaMgabhAva skurAyamAna thAya, nimittA prApta thavA chatAM paNa indriyo leza paNa viSayomAM utsuka bane nahIM, kaSAyo zuddha AtmatattvanA rAgane choDIne leza paNa anyatra pravarte nahIM, tema ja mana-vacana-kAyAnA yogo zuddha AtmatattvamAM niveza mATenA daDha vyApAravALA thAya te rIte, abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA potAnA AtmAne parikarSita kare che. 1388 avataraNikA : gAthA 1387mAM kahyuM ke indriya, kaSAya ane yogonA viniyamananI bhAvanA e parikarma che. have temAM ja vizeSa kahe che - gAthA : iMdiajogehiM tahA Neha'higAro jahA kasAehiM / eehiM viNA Nee duhavuDDIbIabhUA u // 1389 // avayArtha : tahIM=ane ahIM abhyata vihAranA parikarma dvAramAM, nahIM=je rIte sAgarikA =kaSAyo vaDe adhikAra che, te rIte) pheminoTiMindriya ane yogo vaDe pa=nathI=adhikAra nathI; kema ke) IhiM viME=AmanA vinA=kaSAyo vagara, A=Indriya ane yogo, kudavaThThI vImUnA duHkhavRddhinA bIjabhUta =thatA nathI. * =' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : ane abhyadhata vihAranA parikarma dvAramAM je rIte kaSAyo vaDe adhikAra che, te rIte iMdriya ane - yogo vaDe adhikAra nathI; kema ke kaSAyo vagara indriya ane rogo duHkhavRddhinA bIjabhUta thatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | parikarma dvAra/ gAthA 1389-1390 TIkAH indriyayogaistathA nehAdhikAraH prakrame yathA kaSAyaiH, kimityatrAha-ebhivinA naite indriyayogA duHkhavRddhibIjabhUtA iti gAthArthaH // 1389 // TIkAIH ane A prakramamAM je rIte kaSAyo vaDe adhikAra che, te rIte indriya ane yogo vaDe nathI=adhikAra nathI. kayA kAraNathI? emAM=evI zaMkAmAM, kahe che - AnA vinA=kaSAyo vinA, A=Indriya ane yogo, duHkhavRddhinA bIjabhUta thatA nathI, e pramANe gAthArtha che. avataraNikA pUrvagAthAmAM kahyuM e mujaba kaSAyo vagara Indriya ane yogo duHkhavRddhinA bIjabhUta thatA na hoya, to abhyaghata vihAra svIkAranArA mahAtmAne indriya ane yogonA jaya mATe yatna karavAnuM zuM prayojana? tethI indriya ane yogonA parikarmanuM prayojana batAve che - gAthA : jeNa u te vi kasAyA No iMdiajogavirahao huMti / tavviNiamaNaM pi tao tayattha mo ettha kAyavvaM // 1390 // dAraM // anvayArtha : ne vaLI je kAraNathI te sIyA vi=te kaSAyo paNa niovi=indriya ane yogonA virahathI duti thatA nathI, to-te kAraNathI prastha=ahIM=abhyaghata vihAranA parikarma dvAramAM, tabiMbamAM pi tenuM viniyamana paNa indriya ane yogonuM niyaMtraNa paNa, tasthi no tadarthe ja=kaSAyonA viniyamana arthe ja, vAyavyaM karavA yogya che. gAthArtha : vaLI je kAraNathI te kaSAyo paNa indriya ane rogo vagara thatA nathI, te kAraNathI abhyadhatA vihAranA parikarma dvAramAM indriya ane rogonuM niyaMtraNa paNa kaSAyonA niyaMtraNa arthe ja karavA yogya che. TIkAH yena punaH kAraNena te'pi kaSAyA nendriyAyogavirahato bhavanti, tadviniyamanamapi tataH kAraNAttadarthameva kaSAyaviniyamanArthamatra karttavyamiti gAthArthaH // 1390 // (dvAram ) // noMdha : TIkAmAM 'kriyAyo viradato' che tene sthAne mULagAvyA pramANe "jiyo virahato hoya tema bhAse che. For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 saMlekhanAvastuka/ abhyadhata vihAra | "parikama' dvAra/ gAthA 1389-1390 TIkAI: vaLI je kAraNathI te kaSAyo paNa indriya ane yogonA virahathI thatA nathI, te kAraNathI ahIM abhyadyata vihAranA parikarma dvAramAM, tenuM viniyamana paNa indriya ane yogonuM niyaMtraNa paNa, tadarthe ja=kaSAyonA viniyamana arthe ja, karavA yogya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvamAM indriyo, yogo ane kaSAyonA viniyamananI bhAvanArUpa parikarma batAvyuM. have te parikarmamAM paNa kaSAyonA viniyamananI bhAvanArUpa parikamane ja pradhAna batAvatAM kahe che - abhyaghata vihAranA prakramamAM je prakAre kyAyo vaDe adhikAra che, te prakAre indriya ane yogo vaDe adhikAra nathI. Ama kahIne graMthakArazrIne e darzAvavuM che ke ammudyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA potAnA rAgane zuddha AtmatattvamAM daDha yatna thAya te rIte pravartAve ane potAnA dveSane zuddha Atmatattva sivAya anya kyAMya yatna na thAya te rIte pravartAve, jethI ammudyata vihAra svIkAryA pachI zuddha AtmatattvaprAptinA bIjabhUta asaMgabhAvanA phuraNane anukULa dhyAnamAM sudaDha udyama vartI zake; ane jIvano dhyAnamAM sudaDha udyama varte to ja abhyarthAta vihAranI niSThAnI prApti thAya. AthI abhyata vihAra svIkAratAM pahelAM mahAtmA zuddha AtmAnA pAramArthika svarUpane avalaMbIne potAno upayoga dIrghakALa sudhI atyaMta zairyapUrvaka pravarte te rIte potAnA kaSAyone parikarSita kare. ahIM prazna thAya ke pUrve indriyAdi traNeyanA viniyamananI bhAvanAne parikame kahyuM ane have pradhAnarUpe kaSAyonA viniyamananI bhAvanAne parikarma kahyuM. A pramANe kahevAnuM prayojana zuM che? te gAthA 1390nA uttarArdhamAM batAve che - indriyo ane yogo duHkhavRddhinA bIjabhUta che; kema ke indriyo ane yogone paravaza thaIne jIva karmabaMdha kare che ane tenAthI saMsAramAM paribhramaNa kare che; topaNa kaSAyo vagara indriyo ane yogo duHkhavRddhinA bIjabhUta banatA nathI. AthI ja je mahAtmAonA kaSAyo zuddha AtmabhAvamAM niveza pAmavA mATe pravarte che, tevA niyaMtrita kaSAyovALA yogIonI indriyo ane yogo duHkhavRddhinA bIjabhUta banatA nathI; kema ke kaSAyonA niyaMtraNane kAraNe teonI zAMta thayelI indriyo viSayonA saMparkamAM AvavA chatAM phakta viSayono bodha karAve che, paraMtu viSayo sAthe saMzleSa pAmatI nathI, tema ja teonA yogo paNa asthira bhAvane pAmatA nathI. mATe abhyata vihAra svIkAranArA gaNi Adie pradhAnarUpe kaSAyonA ja viniyamana mATe abhyAsa karavo joIe. vaLI A kathanane daDha karavA kahe che ke je kAraNathI kaSAyo paNa indriyonI bAhya pravRtti ane yogonA cAMcalya vagara thatA nathI, tethI gAthA 1387-1388mAM je indriyo ane yogonA viniyamanano abhyAsa karavAnuM kahyuM, te paNa kaSAyonA viniyamanano abhyAsa karavA mATe che; kema ke kaSAyo upara jIvanuM niyaMtraNa thAya to indriyo ane yogo kyAreya anarthakArI banI zake nahIM. AthI ja indriyAdi traNanA viniyamanamAM kaSAyonA viniyamananI pradhAnatA che. ll1389/1390 For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 saMkhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'tapobhAvanA' dvAra / gAthA 1391 avataraNikA : tapobhAvanAdipratipAdanAyAha - avataraNikAI: tapobhAvanA AdinA pratipAdana mATe kahe che - bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyadyata vihAranAM daza dvAro batAvyAM, temAMthI cothA parikarma dvAranA svarUpanuM gAthA 1387thI 1390mAM pratipAdana karyuM, have pAMcamA "tapobhAvanA dvAranA ane mAri padathI prApta evA chaThThA sattvabhAvanA dvAranA svarUpanuM gAthA 1398 sudhI pratipAdana karavA mATe kahe che - gAthA : ia parikammiabhAvo'NabbhatthaM porisAi tiguNatavaM / kuNai chuhAvijayaTThA giriNaisIheNa diTuMto // 1391 // anvayArtha : rU=A rIte=gAthA 1387thI 1390mAM batAvyuM e rIte, rimAvo =parikamita bhAvavALA evA sAdhu samastha parikSAkRtipuchAtavaM anabhyasta evA porisI Adi triguNa tapane chuTTAvinaya sudhAnA vijaya arthe vulpha kare che. (ahIM) jirAphI vitA=girinadInA siMha vaDe dAMta che. gAthArtha : gAthA 1387thI 1390mAM batAvyuM e rIte parikarmita bhAvavALA mahAtmA ananzata evA porisI Adi triguNa tapane sudhAnA vijaya mATe kare che, emAM girinadInA siMha vaDe daSTAMta che. TIkAH iti parikammitabhAvaH san indriyAdiviniyamanena, anabhyastam-asAtmIbhUtaM pUrvaM, pauruSyAdItyupalakSaNametat triguNaM tapaH karoti trivArAsevanena, kSudvijayAya-sAtmIbhAvena kSudvijayA), girinadIsiMhenAtra dRSTAntaH, yathA'sau girinadI vegavatImasakRduttaraNenApi praguNamuttarati, evamasAvabAdhakaM tapaH karotIti pathArthaH 325 TIkArya A rIte-gAthA 1387thI 1390mAM kahyuM e rIte, indriyAdinA viniyamanathI parikarmita bhAvavALA chatA sAdhu yudhAnA vijaya mATe sAtmabhAva dvArA sudhAnA vijaya arthe, anabhyasta pUrve asAtmIbhUta, evA porisI Adi tapane trivAranA Asevana dvArA triguNa kare che. porisI Adi e prakAre A upalakSaNa che, arthAt abhyadhata vihAra svIkAravA tatpara thayelA sarva sAdhu porisIthI mAMDIne ja triguNa tapa kare che evuM nathI, paraMtu je Adhune porisI, sADhaporisI yAvatu For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | 'tapobhAvanA' dvAra | gAthA 1391 cha mAsika tapa sudhInA sarva tapamAMthI je je tapa anavyasta hoya, te sAdhu te te tapathI mAMDIne AgaLa AgaLanA sarva tapano abhyAsa karavA te te tapane traNa vakhata kare che, ema vi' zabdanA upalakSaNathI grahaNa karavAnuM che. ahIM girinadInA siMha vaDe dAMta che. je rIte A=siMha, vegavALI girinadIne asakRtuvAraMvAra, UtaravA dvArA paNa praguNa bAdhA vagara, Utare che, e rIte A=abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA gaNi Adi, abAdhaka tapane kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvamAM parikarma dvAranuM svarUpa batAvyuM te pramANe acudyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA indriyo, kaSAyo ane yogonA viniyamananI bhAvanA karIne parikarmita bhAvavALA thAya che, ane tyArapachI je tapa potAnA AtmAnI prakRtirUpa na banyo hoya te tapa te mahAtmA sudhAnA vijaya mATe traNa vakhata kare che. te traNa vakhata tapa kaI rIte kare che? te parvata para vahetI nadInI najIkamAM rahetA siMhanA dRSTAMtathI darzAve che - jema parvatanI nadInI pAse rahetA siMhane zikAra karavA nadInA sAme kinAre javAnuM hoya che, tethI te siMha vegathI paNa vahetI nadIno pote sahaja rIte pAra UtarI zake te mATe vAraMvAra nadI UtaravAno abhyAsa kare che arthAt te siMha nadInA sAmenA kinArA pAse rahelA koI sthAnano saMketa karIne te sthAnanI dizA tarapha nadI UtaravA yatna kare che, ane nadI UtaratI vakhate nadInA vahetA pANInA vegathI pote anya dizA tarapha kheMcAI jAya topaNa pharI potAnA mULa sthAne AvIne pote saMketa karelA sthAne pahoMcavA mATe pharI nadI UtaravAno daDha yatna kare che; ane jo te siMha pharI paNa vegathI vahetI nadInA pANIthI anyatra kheMcAI jAya to pharIthI potAnA mULa sthAne AvIne nadI UtaravA dvArA potAnA lakSya tarapha javA prayatna kare che. A rIte te siMha te nadInA dareka sthAnonuM lakSya karIne potAnA mULa sthAnethI pote lakSya karela dizAo tarapha javA mATe vegathI vahetI nadI UtaravA daDha yatna kare che. A prakArano vAraMvAra abhyAsa karavAthI potAnA lakSya tarapha javAnI kriyAmAM nadInA pANIno vega potAne leza paNa smalita na karI zake te rIte saMpUrNa nadI UtaravA te siMha samartha bane che, jenA kAraNe te siMha nadInA game te sthAnomAMthI paNa vyAkuLatA vagara vegavALI nadI tarIne pote nakkI karelAM sarva sthAno tarapha sahaja rIte jaI zake tevA sAmarthyavALo bane che. tema abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA gaNi Adi mahAtmAo potAne porisI vagere je je tapano potAne abhyAsa thayelo na hoya arthAtu je tapa karavAthI saMyamanA yogomAM potAne zithilatA prApta thatI hoya, te te tamane sevavA atyaMta apramAdapUrvaka vAraMvAra prayatna kare che, ane je je tapanuM sevana anya yogonI leza paNa zithilatA prApta na thAya te rIte traNa vAra abhyasta thaI jAya, tyArapachI AgaLa AgaLanuM tapa saMyamanA anya yogamAM leza paNa glAni na kare te rIte sevI sevIne suabhyasta karavA deDha prayatna che. A rIte cha mAsika tapa sudhInA tapane alanA vagara traNa-traNa vakhata sevIne te mahAtmAo suabhyasta kare che. ||1391 For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra / "tapobhAvanA' dvAra | gAthA 1392 avataraNikA : etadevAha - avataraNikArya : ene ja kahe che pUrvagAthAmAM kahyA pramANe abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA girinadInA siMhanA daSTAMtathI abAdhaka tapane kare che ene ja kahe che - gAthA : ikvikkaM tAva tavaM karei jaha teNa kIramANeNaM / hANI Na hoi jaiA vi hoi chammAsuvasaggo // 1392 // anvayArtha : kSitavaM ekeka tapane tAva=tyAM sudhI repha kare che, je rIte vIramavi teT=karAtA evA tenA vaDe-tapa vaDe, rA=hAni=abhyadyata vihAra mATenA daDha yatnanI hAni, e doDra=na thAya. nA vijayAre paNa chAsuvasa cha mAsa upasarga roTTa thAya, (topaNa vihita anuSThAnanI hAni na thAya.) gAthArtha : ekeka tapane tyAM sudhI kare che, je rIte karAtA evA tapa vaDe abhyadhata vihAra mATenA deTa catnanI hAni na thAya. jyAre paNa cha mAsa sudhI upasarga thAya, topaNa hAni na thAya. TIkA : ___ ekaikaM pauruSyAdi tAvattapaH karoti sAtmIbhAvena, yathA tena tapasA kriyamANena hAnirna bhavati vihitasya, yadApi bhavati kathaJcit SaNmAsAnupasargo divyAdiriti gAthArthaH // 1392 // TIkArya - porisI Adi ekeka tapane sAtmIbhAva vaDe tyAM sudhI kare che, je rIte karAtA evA tenA vaDe-tapa vaDe, vihitanI=bhagavAnathI vidhAna karAyela abhyadyata vihAra mATe daDha yatnanI, hAni na thAya. jyAre paNa koIka rIte cha mAsa divyAdi-devasaMbaMdhI upasarga Adi, upasarga thAya, topaNa vihitanI hAni na thAya, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA pUrvagAthAmAM batAvyuM. e rIte anabhyasta evA porisI Adi tapane saMyamayogomAM daDha yatnapUrvaka traNa vakhata karIne suabhyasta kare che. A rIte uttarottara tapane suabhyasta karatA karatA cha mAsika tapa sudhI sarva tapane suabhyasta kare che, jethI teo cha mAsika tapakALamAM paNa svabhUmikAnusAra saMyamanA sarva yogomAM daDha rIte pravartI zake che; tema ja A rIte For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanA vastaka / abhyAta vihAra | 'tapobhAvanA' dvAra | gAthA 1392-1393 30, tapabhAvanAthI bhAvita thavAne kAraNe abhudyata vihAra svIkAryA pachI cha mahinA sudhI devatAdinA upasargo thAya topaNa acudyata vihAramAM vartato potAno yatna bAdha na pAme te prakAranA sAmarthyanI prApti thAya che. ||139rA avataraNikA : tapasa eva guNAntaramAha - avataraNitArtha : tapanA ja guNAMtarane kahe che - bhAvArtha : pUrvagAthAmAM batAvyuM ke tapobhAvanA karavAthI te mahAtmAmAM cha mAsa sudhI devAdinA upasarga thAya topaNa, potAnA vihita anuSThAnanI hAni na thAya te prakAranuM sapanuM sAmarthya pragaTe che. have tapobhAvanA karavAthI prApta thatA anya guNane kahe che - gAthA : appAhArassa Na iMdiAiM visaesu saMpayaTTati / nea kilammai tavasA rasiesu na sajjaI Avi // 1393 // anvayArtha : ppAhAra=alpa AhAravALAnI miAruM indriyo vikSepaNa viSayomAM ja saMpathati=pravartatI nathI, tava ne vinamra ane tapa vaDe klAnta thatI nathI, sAsu mAvitravaLI rasikomAM=rasavALA azanAdimAM, na sajja saMga pAmatI nathI. gAthArtha : anya AhAravALAnI indriyo viSayomAM pravartatI nathI, tapa vaDe indriyo paramAtI nathI, vaLI rasavALA bhojanAdimAM saMga pAmatI nathI. TIkA : ___ alpAhArasya tapasA na indriyANi-sparzanAdIni viSayeSu-sparzAdiSu sampravarttante, dhAtUdrekAbhAvAt, na ca klAmyanti tapasA, sampanneSu rasikeSu-azanAdiSu na sajyate cApi, aparibhogenAnAdarAditi gAthArthaH bharU63 TIkArya : tapa vaDe alpa AhAravALAnI sparzanAdi indriyo spardhAdi viSayomAM pravartatI nathI, kema ke dhAtunA udrakano abhAva che. ane tapa vaDe klAnta thatI nathI indriyo karamAtI nathI. vaLI saMpanna evA anAdi For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra / "tapobhAvanA' dvAra / gAthA 1393-1394 rasikomAM=saMprApta thayelA azana vagere rasavALA bhojanAdimAM, saMga pAmatI nathI; kema ke aparibhogane kAraNe anAdara che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM e mujaba abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA AtmAne tapobhAvanAthI te rIte bhAvita kare che jethI vihita anuSThAnanI hAni na thAya, arthAt bhagavAne sAdhune asaMgabhAvanI vRddhi thAya te rIte dareka anuSThAnanuM vidhAna karela che, tethI A mahAtmA paNa asaMgabhAvane anukULa sudaDha vyApAra karavAmAM leza paNa bAdhaka na bane te prakAre tapane AtmasAt kare che. vaLI tapa karavAthI alpa AhAra karanArA A mahAtmAnI sparzanAdi indriyo sparzAdi viSayomAM pravartatI nathI; kema ke te mahAtmAnA zarIranI dhAtuo tapanA kAraNe zAMta banelI hovAthI udraka pAmatI nathI. Azaya e che ke adhika AhAra karavAthI zarIramAM rahelI dhAtuo puSTa bane che ane puSTa banelI dhAtuo indriyono viSayo sAthe saMparka thAya tyAre udraka pAme che. AthI mahAtmA saMyamanA sarva ucita vyApArano vyAghAta na thAya te rIte tapa kare che ane jyAre AhAra kare che tyAre paNa AhArane alpa grahaNa kare che, jethI te mahAtmAnI dehanI dhAtuo puSTa nahIM banavAne kAraNe viSayo sAthe saMparka pAmavA chatAM indriyo viSayomAM pravartatI nathI. vaLI tapobhAvanAthI bhAvita mahAtmAnA tapathI indriyo klAnta thatI nathI, jenA kAraNe te indriyo yogamArgamAM vijJabhUta banatI nathI. vaLI tapobhAvanAthI bhAvita mahAtmAmAM AtmAno aNAhArI svabhAva ullasita thayelo hovAthI teone suMdara AhAranA paribhogano pariNAma thato nathI, ane tene kAraNe suMdara paNa AhAramAM anAdara vartato hoya che arthAt "A AhAra mane anukULa che te prakAranI AhAramAM Adarabuddhi thatI nathI, jethI te mahAtmAnI indriyo suMdara AhAramAM paNa saMga pAmatI nathI. 1393. gAthA : tavabhAvaNAe paMciMdiANi daMtANi jassa vasameMti / iMdiajoggAyario samAhikaraNAiM kArei // 1394 // dAraM // anvayArtha: tavamAvaUTIV>tapobhAvanAthI saMtapitri =dAMta evI pAMca indriyo nA=jenA vasati vazane pAme che, (te) minomikaindriyayogI AcArya (indriyo pAse) samariVIjhuM samAdhikaraNone karAve che. gAthArtha : tapobhAvanAthI damana pAmelI pAMca indriyo jenA vazane pAme che, te indriyayogI AcArya indriyo pAse samAdhikaraNone karAve che. For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 saMlekhanAvastuka/ abhyarata vihAra | "satvabhAvanA' dvAra / gAthA 1394-135 TIkA? __ tapobhAvanayA hetubhUtayA paJcendriyANi dAntAni santi yasya vazamAgacchanti prANinaH, sa indriyayogyAcAryaH indriyapraguNanakriyAguruH samAdhikaraNAni-samAdhivyApArAn kArayatIndriyANIti gAthA: 314 (tAram) | TIkAIH hetubhUta evI tapobhAvanAthI=pAMca indriyonA damananA hetubhUta evI tapanI bhAvanAthI, dAtta damana pAmelI, chatI pAMca Indriyo je prANInA vazane pAme che, te indriyayogI AcArya=IndriyanI praguNananI kriyAnA guru, Indriyone samAdhinA karaNI=samAdhinA vyApAro, karAve che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : tapobhAvanA indriyonA damanano hetu che. tethI indriyonA damananA hetubhUta evI tapobhAvanAmAM je mahAtmA zaktinA prakarSathI udyama kare che, teone te tapobhAvanA aNAhArI bhAvanAthI bhAvita banAve che, ane aNAhArI bhAvanAthI bhAvita thayelA yogInI pAMceya indriyo atyaMta damana pAmelI varte che, ane damana pAmelI pAMceya indriyo te yogIne vaza thAya che; vaLI potAne vaza thayelI pAMceya indriyone te mahAtmA samAdhine anukULa vyApAramAM pravartAve che arthAtu pAMceya Indriyo viSayo sAthe saMbaMdha pAmIne AtmAmAM saMgavRttine ullasita na kare, paraMtu AtmAne potAnA zuddha bhAvomAM vizrAMti pamADe te prakAranA vyApAramAM pAMceya indriyone pravartAve che. ahIM te mahAtmAne "indriyonA yogI AcArya" kahyA ane teno artha "indriyonA praguNananI kriyAmAM guru" evo karyo, tenAthI e prApta thAya ke, tapobhAvanAthI A mahAtmAe pAMceya indriyone potAne vaza karI che, tethI te mahAtmA indriyo pAse AtmAnA guNonI atizayatA karAvavA rUpa praguNananI kriyA karAvavA dvArA potAne vaza thayelI indriyonA guru jevA che, jenA kAraNe je indriyo saMsArI jIvo mATe karmabaMdhanuM kAraNa bane che, te ja indriyo AvA indriyayogI AcArya mATe karmamuktinuM kAraNa bane che. 1394o. avataraNikA: dvArAntarasambandhAbhidhitsayA''ha - avataraNikArya : dvArotaranA saMbaMdhane kahevAnI icchAthI kahe che - bhAvArtha : gAthA 1391thI 1394mAM 'tapobhAvanA' dvAranuM svarUpa batAvyuM. have gAthAnA pUrvArdhathI "tapobhAvanA' dvAra sAthe "sattvabhAvanA' dvArano saMbaMdha batAvIne gAthA 1398 sudhI "sattvabhAvanA' dvAranuM svarUpa batAve che - For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40. saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "satvabhAvanA' dvAra / gAthA 135 gAthA : ia tavaNimmAo khalu pacchA so sattabhAvaNaM kuNai / niddAbhayavijayaTThA tattha u paDimA imA paJca // 1395 // anvayArtha : rUma A rIte gAthA 1391thI 1394mAM batAvyuM e rIte, ta tapathI nirmAta evA A tapobhAvanAthI saMpanna thayelA muni, pachI pAchaLathI nimaviyeTTI nidrA-bhayanA vijaya arthe samAvaUAM sattvabhAvanAne phi kare che. taltha vaLI tyAM sattvabhAvanAmAM, rUmAM paDjha Dima=A pAMca pratimAo hoya che. * "gha' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : gAthA 1391thI 1394mAM batAvyuM e rIte tapobhAvanAthI saMpanna thayelA muni pAchaLathI nidrA ane bhayanA vijaya arthe sattvabhAvanAne kare che. vaLI sattvabhAvanAmAM A pAMca pratimAo hoya che. TIkAH - ia-evaM taponirmAtaH khalu pazcAdasau muniH sattvabhAvanAM karoti sattvAbhyAsamityarthaH, nidrAbhayavijayArthametat karoti, tatra tu pratimAH sattvabhAvanAyAmetAH paJceti gAthArthaH // 1395 // TIkAI: A rIte=gAthA 1391thI 1394mAM batAvyuM e rIte, tapathI nirmAta evA A muni pAchaLathI sattvabhAvanAne=sattvanA abhyAsane, kare che. A=sattvano abhyAsa, nidrA ane bhayanA vijaya arthe kare che. vaLI tyAM=sattvabhAvanAmAM, A=have kahevAze e, pAMca pratimAo hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : tapobhAvanA dvAramAM batAvI e vidhithI saMpanna thaI gayelA mahAtmA potAnAmAM mahAsattva pragaTe ane nidrA ane bhayano jaya thAya tadarthe sattvabhAvanAne kare che. Azaya e che ke A mahAtmAe abhyadyata vihAra svIkAryA pachI asaMgabhAvane abhimukha javAno udyama atyaMta apramAdathI thaI zake tevuM AtmAmAM sarva pragaTAvavA mATe nidrAno vijaya karavAno che ane bhaya ApAdaka viSama saMyogomAM paNa calAyamAna thayA vagara potAnA dhyAnamAM sudaDha yatna thaI zake tevuM AtmAmAM niSpakaMpa sattva pragaTAvavA mATe bhayano vijaya karavAno che. AthI sattvano abhyAsa karI karIne te mahAtmA nidrAno ane bhayano jaya kare che. vaLI A sattvabhAvanA karatI vakhate mahAtmA pAMca pratimAo dhAraNa kare che, jenuM svarUpa graMthakArazrI AgaLanI gAthAmAM svayaM batAve che. ll139pI. For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "satvabhAvanA' dvAra / gAthA 1396 gAthA : paDhamA uvassayammI bIyA bAhiM taiyA caukkaMmi / sunnagharammi cautthI taha paMcamiA masANaMmi // 1396 // anvayArtha: padama=prathama (pratimA) 3yappIupAzrayamAM, vIyA=bIjI vAIbahAra=upAzrayanI bahAra, tathA trIjI DikSami=catuSkamAM, rasthI-cothI sunnapatrizUnya gharamAM, tatathA paMcamimA=pAMcamI masAma=mazAnamAM thAya che. gAthArtha : prathama pratimA upAzrayamAM, bIjI upAzrayanI bahAra, trIjI catuSkamAM, cothI zUnya gharamAM, tathA pAMcamI pratimA smazAnamAM thAya che. TIkA : prathamopAzraye pratimA, dvitIyA bahirupAzrayasya, tRtIyA catuSke sthAnasambandhini, zUnyagRhe caturthI sthAnasambandhinyeva, tathA paJcamI zmazAne pratimeti gAthArthaH // 1396 // TIkArya : prathama pratimA upAzrayamAM, bIjI upAzrayanI bahAra, trIjI sthAnanA saMbaMdhavALA catuSkamAM pote jyAM rahelA hoya te nagaranA cAra rastAmAM, cothI sthAnanA saMbaMdhavALA ja zUnya gRhamAM=pote jyAM rahelA hoya te nagaramAM rahelA ja khaMDera gharamAM, tathA pAMcamI pratimA mazAnamAM thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA gaNi Adi mahAtmA sattvano abhyAsa karavA mATe kramasara pAMca pratimAo vahana kare che, je eka sthAnamAM niyata kALamAna sudhI kAyotsargamudrAmAM sthira thaIne AtmAne tattvathI bhAvita karavA mATenA yatnasvarUpa che. temAM prathama pratimA mahAtmA upAzrayamAM rahIne dhAraNa kare che; kema ke upAzrayamAM bAhya upadravonI saMbhAvanA alpa hoya che, tethI upAzrayamAM AtmatattvanA bhAvanamAM daDha yatna skUlanA vagara sthiratAthI thaI zake che. A rIte mahAtmA prathama pratimAthI saMpanna thaI jAya tyArapachI, te mahAtmAo upAzrayanI bahAra jaIne bIjI pratimA dhAraNa kare che; kema ke upAzrayanI bahAra upadravo thavAnI kaMIka saMbhAvanA rahe che, paraMtu temAM paNa te mahAtmA aMtaraMga zuddha AtmatattvanA bhAvanamAM skUlanA na thAya te rIte dhyAnamAM sudaDha yatna kare che. A rIte mahAtmA bIjI pratimAthI saMpanna thaI jAya tyArapachI, teo nagaranA cAra rastA bhegA thatA For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "satvabhAvanA' dvAra / gAthA 1396-1390 hoya tevA sthAnamAM jaIne trIjI pratimA dhAraNa kare che; kema ke te sthAnamAM upadravo thavAnI saMbhAvanA adhika rahe che, to paNa te mahAtmA upadravomAM alanA pAmyA vagara zuddha AtmatattvanA ciMtanamAM daDha yatna kare che. A rIte mahAtmA trIjI pratimAthI saMpanna thaI jAya tyArapachI, teo te nagaramAM rahelA koIka khaMDera gharamAM jaIne cothI pratimA dhAraNa kare che; kema ke te khaMDera avasthAvALA zUnya gharamAM uMdara, bilADA, sApa, macchara vagere jIvajaMtuonA upadravo thavAnI saMbhAvanA atyaMta rahe che, topaNa tevA pratikULa saMyogomAM te mahAtmA apramAdabhAvathI AtmAnI nirlepa avasthAmAM javAno sudaDha vyApAra kare che. A rIte cothI pratimAthI te mahAtmAmAM sattvabhAvanAno prakarSa thAya tyArapachI, teo zmazAnamAM jaIne pAMcamI pratimA dhAraNa kare che; kema ke zamazAnamAM devatA vagere dvArA ghaNA upasargo thavAnI saMbhAvanA hoya che, topaNa te sarva upasargomAM calAyamAna thayA vagara te mahAtmA AtmAnA sattvabhAvano prakarSa karavA mATe daDha udyama kare che. Ama, abhyata vihAra svIkAratA pahelAM mahAtmA pAMceya pratimAone vahana karavA dvArA sattvano abhyAsa karIne potAnA yogamArgamAM pravartatA sattvane atyaMta prakarSavALuM banAve che. 1396ll avataraNikA : - pUrvagAthAmAM batAvI e pratimAonuM vahana karavAthI zuM phaLa prApta thAya che ? te batAve che - gAthA : eAsu thevathevaM puvvapavattaM jiNei NidaM so / mUsagachikkAo taha bhayaM ca sahasubbhavaM ajiaM // 1397 // anvacAI: so=A=abhyaghata vihAra svIkAratA pahelAM sattvabhAvanA karanArA RSi, putravatta daMpUrvapravRtta evI nidrAne sAsu-AmAM=pratimAomAM, vevatheastoka stoka nipaTTa-jIte che. tada ra=ane te rIte mUchidaHao=mUSakamyuSTAdimAM niraM=ajita evA sahasuSmavaM bhayaMsahasA uddabhavavALA bhayane (jIte gAthArtha : abhyadhata vihAra svIkAratA pahelAM A Si pUrvapravRtta evI nidrAne A pratimAomAM thoDI thoDI jIte che. ane te rIte mUSakaRSTAdimAM nahi jItAyela evA sahasA udbhavavALA bhayane jIte che. TIkAH ___etAsu pratimAsu stokastokaM yathAsamAdhinA pUrvapravRttAM jayati nidrAmasau RSiH, mUSikAspRSTAdau tathA, AdizabdAnmArjArAdiparigrahaH, bhayaM ca sahasodbhavamajitaM jayatIti gAthArthaH // 1397 // For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra / "satvabhAvanA' dvAra | gAthA 1397-1398 43 TIkArtha: A RSi abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA RSi, pUrvamAM pravRtta evI nidrAne A pratimAomAM yathAsamAdhithI=potAnI samAdhi pramANe, thoDI thoDI jIte che. ane te rIte=je rIte thoDI thoDI nidrAne jIte che te rIte, mUSikAthI pRSTAdimAM=UMdaraDIthI sparzAvela ke khavAyela evA zarIramAM, nahIM jItAyela evA sahasA udbhavavALA bhayane-ekadama utpanna thanArA bhayane, jIte che. 'mAHi' zabdathI "dUSiAzruSTAtI mAM 'mA' zabdathI, mArjIrAdino parigraha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA RSi pAMca pratimAone avalaMbIne sattvanA prakarSa arthe bhAvanA kare che tyAre, potAnI sAdhanAmAM bAdha na thAya te rIte potAnI samAdhi anusAra pUrvapravRtta evI nidrAno jaya kare che arthAt potAne pUrve jeTalI nidrA AvatI hatI tene ghaTADIne alpa-alpatara kare che, jethI zarIra DhAMta thayela hoya topaNa zaktinA prakarSathI aMtaraMga mahAvIryane yogamArgamAM pravartAvavA pote samartha bane. vaLI te rIte pUrve nahIM jItelA sahasA uddabhavanArA bhayane paNa jIte che arthAt UMdaraDI vagere koI jIvajaMtu AvIne potAnA zarIrano sparza kare athavA to kyAMka karaDe te vakhate jIvane je ekadama bhaya utpanna thAya che, te bhayane sattvabhAvanAnA prakarSa arthe dhAraNa karAtI A pratimAkALamAM A mahAtmA jIte che, jethI game tevAM nimittomAM paNa skUlanA na pAme tevuM mahAsattva potAnAmAM pragaTa thAya. /1397ii gAthA : eeNa so kameNaM DibhagatakkarasurAikayameaM / jiNiUNa mahAsatto vahai bharaM nibbhao sayalaM // 1398 // dAraM // anvayArtha: UUUT #hor=A kramathI=gAthA 1396mAM batAvela pAMca pratimAonA kramathI, hiMmataAiR suraDuiMjyamaMtraDiMbhaka, taskara, surAdithI kRta Ane=bhayane, nijhaT=jItIne mahAsattA nimmo somahAsattvavALA, nirbhaya evA A=abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara RSi, satna mAM sakala bharane abhyadyata vihArarUpa sakala bhArane, vadaDuM-vahana kare che. gAthArtha : gAthA 139mAM batAvela pAMca pratimAonA kramathI bALaka, cora, devatA AdithI karAyelA bhacane jItIne mahAsattvavALA, nirbhaya evA abhyadhata vihAra svIkAravA tatpara daSi abhyadhata vihArarUpa sakala bhArane vahana kare che. For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "zrutabhAvanA' dvAra / gAthA 1398-1399 TIkA? ____ anenAsau krameNa yathopanyastena DimbhakataskarasurAdikRtametad-bhayaM jitvA mahAsattvaH sarvAsu pratimAsu vahati bharaM prastutaM nirbhayaH san sakalamiti gAthArthaH // 1398 // (dvAram) // TIkArya A= yathAupanyasta, kramathI=je prakAre gAthA 1396mAM upanyAsa karAyo te prakAranA pAMca pratimAonA upanyAsanA kramathI, sarva pratimAomAM DiMbhaka, taskara, surAdithI kRta bALaka, cora, devatA vagerethI karAyelA, Ane=bhayane, jItIne mahAsattvavALA, nirbhaya chatA A abhyadyata vihAra svIkAravA tatpara evA RSi, prastuta evA sakala bhara=jinakalpAdirUpa prastuta evA sarva bhArane, vahana kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1396mAM batAvyuM e prakAranA kramathI mahAtmA pratimAo dhAraNa kare che ane pratimAkALamAM kramasara bALaka, cora, devatA vagerethI thatA upadravone sahana karIne bhayamohanIyakarma para vijaya meLave che. Azaya e che ke jIvamAM dehAdinA saMganI vAsanA vartatI hoya, to ja dehAdi paranA mamatvane kAraNe dehAdine thatA upadravothI cittamAM ekadama bhaya utpanna thAya. tethI A mahAtmA sarva pratimAkALamAM dehathI pRtha evA zuddha AtmAnA svarUpanuM bhAvana karI karIne saMganI vAsanAnA saMskArone e prakAre tirodhAna kare che ke jethI game teTalA bhayanAM nimitto prApta thAya topaNa, bhayautpattinA kAraNabhUta evA dehAdinA saMgano pariNAma UThato nathI, eTaluM ja nahIM, paraMtu asaMgabhAvane atizayita karavAnA vyApAramAM leza paNa nyUnatA AvatI nathI. AthI ja AvA nirbhaya thayelA mahAtmA prastuta evA sakala bhAranuM vahana kare che, arthAt sattvabhAvanA dvArA AtmAmAM rahelA parama sattvano AvirbhAva karIne jinakalpAdirUpa abhyadyata vihAra svIkAravo e ahIM prastuta che ane te prastuta evA abhyata vihAranA samagra bhArane vahana karavA AvA nirbhaya RSi samartha bane che, jenA kAraNe teo upasargakALamAM paNa AtmAmAM rahelA sattvano pUrva pUrva karatAM utkarSa thAya tevo yatna karI zake che. ll1398 avataraNikA : zrutabhAvanAmAha - avataraNikArya : zrutabhAvanAne kahe che - bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyadyata vihAranAM daza dvAro batAvela, temAMthI gAthA 1391thI 1398mAM pAMcamA tapobhAvanA" dvAranuM ane chaThThA "satvabhAvanA' dvAranuM svarUpa kahyuM. have gAthA 1402 sudhI sAtamA "zrutabhAvanA' dvAranA svarUpane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "zrutabhAvanA' dvAra | gAthA 1399 45 gAthA : aha suttabhAvaNaM so egaggamaNo aNAulo bhayavaM / kAlaparimANaheuM sabbhatthaM savvahA kuNai // 1399 // anvayArtha : have pAmo maUTIutno mayavaM to ekAgra manavALA, anAkula, bhagavAna evA A=abhyadyata vihAra mATe tatpara thayelA RSi, vastraparimApade kAlanA parimANanA hetuthI suramAvaUAM sUtrabhAvanAne savvA=sarvathA samarthaM suabhyasta DuM kare che. gAthArtha : have ekAgra manavALA, anAkuLa, bhagavAna evA A traSi kAlanA parimANanA hetuthI svabhAvanAne sarvathA suabhyasta kare che. TIkAH ___ atha sUtrabhAvanAmasau RSirekAgramanAH antaHkaraNena, anAkulo bahirvRttyA, bhagavAnasau kAlaparimANahetoH, tadabhyAsAdeva tadgateH, svabhyastAM sarvathA karoti ucchvAsAdimAneneti gAthArthaH // 1399 // TIkAI: have aMtaHkaraNathI ekAgra manavALA, bahivRttithI anAkula=bahAranI pravRttithI vyAkuLatA vagaranA, A RSi=abhyata vihAra mATe udyata evA gaNi Adi RSi, sUtrabhAvanAne kare che. A RSi sUtrabhAvanAne kema kare che? ethI kahe che - bhagavAna evA A RSi, kAlanA parimANanA hetuthI kAlanuM mAna jANavA mATe, sUtrabhAvanAne kare che, ema anvaya che; kema ke tenA abhyAsathI ja tenI gati che=sUtranA abhyAsathI ja kALanA mAnano nirNaya thAya che. vaLI A RSi sUtrabhAvanAne kevI kare che ? te spaSTa kare che - ucchavAsAdinA mAnathI sarvathA=atyaMta, suabhyasta kare che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : abhyaghata vihAra svIkAryA pachI mahAtmA kALanA mAnano nirNaya sUtra-arthanA parAvartananA baLathI kare che, tethI teo abhyata vihAra svIkAratA pahelAM zrutano abhyAsa kare che arthAt sUtra-arthanuM pArAyaNa karI karIne AtmAne zrutanI bhAvanAthI bhAvita kare che. vaLI A mahAtmA sUtra-arthanuM pArAyaNa aMtaHkaraNathI ekAgra manavALA thaIne ane bahivRttithI anAkuLa thaIne e rIte kare che ke jethI nizcita sUtranA pArAyaNathI kALamAnanI gaNanAno nizcaya karI zake. For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra / "zrutabhAvanA' dvAra / gAthA 1399-1400 jo sUtra-arthanA pArAyaNakALamAM citta bahivRttithI AkuLa hoya ane potAnuM mana te te sUtrathI vAgya evA tAtparyane sparze te rIte aMtaHkaraNathI ekAgra na hoya, to sUtrabhAvanAnA baLathI potAne je asaMgabhAvanI vRddhi karavI che te paNa thaI zake nahIM, tema ja sUtra dvArA ucchavAsAdinA nizcita pramANathI kALanA pramANanI gaNanA karavI che te paNa thaI zake nahIM. AthI mahAtmA sUtra-arthanuM pArAyaNa atyaMta ekAgratApUrvaka e rIte kare che jethI sUtrabhAvanA sarvathA suabhyasta thAya ane te sUtrabhAvanA dvArA ucchavAsAdinA pramANathI kALanA pramANanuM jJAna thaI zake. /1399ii. avataraNikA : etadevAha - avataraNikArya : Ane ja kahe che arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke A RSi kAlanA parimANanA nirNaya mATe sUtrabhAvanAne ucchavAsAdinA mAna dvArA sarvathA suabhyasta kare che. tethI have sUtrabhAvanAthI ucchavAsAdinA mAna dvArA kALanA parimANano nirNaya kaI rIte kare che? te darzAvavA arthe ucchavAsAdinA mAnane ja kahe che - gAthA : ussAsAo pANU tao a thovo tao vi a muhutto / eehiM porisIo tAhiM pi NisAi jANei // 1400 // anvayArtha : 3HTo pA[-ucchavAsathI prANa, to ma=ane tenAthI=prANathI, thovo stoka, to vi = ane tenAthI paNa=stokathI paNa, mutto muhUrta, AimanA vaDe=muhUrto vaDe, parisImo porisIo, tArdipi teo vaDe paNa porisIo vaDe paNa, siphinizA AdikarAta-divasa vagere, rAkhoDu jANe che. gAthArtha : ucchavAsathI prANa, ane prANathI stoka, ane stokathI paNa muhUrta, muhUrto vaDe porisIo, porisIo vaDe paNa rAta-divasa Adi jANe che. TIkA : ucchvAsAt prANa ityucchvAsanizvAsaH, tatazca-prANAt stokaH saptaprANamAnaH, tato'pi ca-stokAt muhUrttaH dvighaTikakAlaH, ebhiH-muhUrteH pauruSyaH, tAbhirapi-pauruSIbhiH nizAdi-nizAdivasAdi jAnAti sUtrAbhyAsata iti gAthArthaH // 1400 // For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra / "zrutabhAvanA' dvAra | gAthA 1400-1401 TIkArya : sUtranA abhyAsathI RSi ucchavAsathI prANa ucchavAsa-nizvAsa, ane tenAthI=prANathI, sAta prANonA mAnavALo stoka, ane tenAthI paNa=stokathI paNa, be ghaTikAnA kALavALo muhUrta, AmanA vaDe=muhUrto vaDe, porisIo, teo vaDe paNa=porisIo vaDe paNa, nizAdi nizA-divasAdikarAtri-divasa-pakSa-mahinA vagere, jANe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : RSi ekAgra manathI sUtrabhAvanAne suabhyasta kare tyAre, te sUtranA abhyAsanA baLathI te RSi prANathI mAMDIne divasa-rAta-pakSa-mahinA-varSa vagere sarva prakAranA kALanA parimANane yathArtha jANI zake che ane te prakAre jANIne teo ucita kALe sarva ucita pravRtti kare che. tethI teone kALanuM parimANa jANavA mATe koI bAhya avalaMbananI jarUra paDatI nathI. 1400aa. gAthA : etto uvaogAo sadeva so'mUDhalakkhayAe u / dosaM apAvamANo karei kiccaM avivarIaM // 1401 // anvayArtha: so=A=abhyadyata vihAra svIkAravA udyata evA RSi, sava-sadA ja mUhartavamayAamUDhalakSatAne kAraNe patto vaDo mo=A=gAthA 1399mAM batAvyo e, upayogathI to pavimAno doSane nahIM prApta karatA vivaraNaM ai =aviparIta kRtyane vareDuM kare che. * 'ku' pAdapUrti mATe che. gAthArtha: abhyadhata vihAra mATe udhata evA kaSi sadA ja amUDhalakSapaNAne kAraNe gAthA 1399mAM batAvelA upayogathI doSane nahIM prApta karatA aviparIta kRtyane kare che. TIkAH ___ataH upayogAt sUtrAbhyAsagarbhAt sadaivAsAvamUDhalakSatayA kAraNena doSamaprApnuvan-niraticAraH san karoti kRtyaM vihitAnuSThAnamaviparItamiti gAthArthaH // 1401 // TIkAIH A=abhyadyata vihAra mATe udyata evA RSi, sadA ja amUDhalakSapaNArUpa kAraNathI A sUtraabhyAsanA garbhavALA upayogathI doSa nahIM prApta karatA=niraticAra chatA, aviparIta evA kRtyane vihita anuSThAnane= bhagavAna vaDe vidhAna karAyela anuSThAnane, kare che. e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra / "zrutabhAvanA' dvAra / gAthA 1401-1402 bhAvArtha : gAthA 1399mAM kahela ke A RSi sUtrabhAvanAne ucchavAsAdinA mAnathI sarvathA suabhyasta kare che, te rUpa suabhyasta evA sUtronA garbhavALA upayogathI te RSi amUDhalakSavALA thaIne sUtra-arthanA pArAyaNamAM leza paNa aticAra sevyA vagara sarva kRtyane aviparIta kare che. Azaya e che ke mahAtmAe sUtrabhAvanA suabhyasta karI hovA chatAM pravRttikALamAM potAnA lakSyane bhUlelA hoya to upayoga lakSyavedhI banato nathI, paraMtu A RSi asaMgabhAvano prakarSa karIne mohanuM unmelana karavA viSayaka lakSyamAM sadA ja moha pAmelA nahIM hovAthI, pravRttikALamAM leza paNa pramAda vagara anAdinI saMgavRttinuM unmelana thAya te prakAre lakSyavedhI upayogathI saMyamanI sarva ucita pravRttio kare che, tethI sUtraabhyAsathI parikarmita thayelA upayogathI sarva vihita anuSThAnone viparyaya vagara kare che, jethI teonAM anuSThAno uttarottara guNavRddhinuM kAraNa banI zake che. 1401 avataraNikA : - pUrvagAthAmAM kahyuM ke sUtrabhAvanAnA upayogathI A RSi vihita anuSThAnane aviparIta kare che. tyAM prazna thAya ke A RSi sUtrabhAvanAthI vihita anuSThAnanA kALane kaI rIte jANe che? te batAvavA kahe che - gAthA : mehAicchaNNesuM ubhaokAlaM ahava uvasagge / pehAi bhikkhapaMthe jANai kAlaM viNA chAyaM // 1402 // dAraM // anvacAI: medArRccha0onuM meghAdithI channa evA vibhAgomAM movAnai=ubhayakALane (jANe che,) nava=athavA 3vasat=upasargaviSayaka, pedA-prekSAdiviSayaka, mavazvapaMthe bhikSA-paMthaviSayaka, trikALane chAya viUtrachAyA vinA nA=jANe che. gAthArtha : meghAdithI DhaMkAyela vibhAgomAM ubhayakALane jANe che, athavA upasargaviSayaka, prekSAdiviSayaka, bhikSA-paMthaviSayaka kALane chAyA vagara jANe che. TIkA : meghAdicchanneSu vibhAgeSu ubhayakAlaM prArambhasamAptirUpam, athavopasarge divyAdau prekSAdAvupakaraNasya bhikSApathoH aucityena jAnAti kAlaM yogyaM vinA chAyayeti gAthArthaH // 1402 // (dvAram) // TIkArya : meghAdithI DhaMkAyela vibhAgomAM prAraMbha ane samAptirUpa ubhayakALane jANe che, athavA divyAdi-devasaMbaMdhI For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'ekatvabhAvanA' dvAra | gAthA 1402-1403 49 vagere, upasargaviSayaka, upakaraNanI prekSAdiviSayaka, aucityathI bhikSA ane paMthaviSayaka bhikSATanaviSayaka ane vihAraviSayaka, yogya kALane chAyA vinA jANe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1399mAM kahela ke A RSi sUtrabhAvanAne ucchavAsAdi mAnathI sarvathA suabhyasta kare che, te suabhyasta evI sUtrabhAvanAnA baLathI te RSi dareka kRtyanA ucita kALane nakkI kare che. tethI AkAza meghAdithI DhaMkAyeluM hovAthI divasa-rAtano vibhAga thato na hoya tevAM kSetromAM paNa, potAne je kriyAno prAraMbha je kALe karavAno hoya ane je kriyAnI samApti je kALe karavAnI hoya, te baMne kALane te RSi sUtra-arthanA pArAyaNanA baLathI jANe che. . vaLI kyAreka devatAe te munine bhrama karAvavA arthe divase rAta jevo aMdhakAra karyo hoya ane rAtrimAM divasa jevo prakAza karyo hoya topaNa, teone kALaviSayaka bhrama thato nathI, paraMtu te RSi yogya kALane jANI zake che, kema ke pote kSaNabhara paNa pramAda karyA vagara je sUtra-arthanuM pArAyaNa kare che, tenA dvArA eka kSaNanA paNa pheraphAra vagara kALanI maryAdAno yathArtha nirNaya teo karI zake che. vaLI potAnA upakaraNanI paDilehaNA karavAno ke Avazyaka kriyAo karavAno ucita kALa paNa teo svAdhyAyanA baLathI jANI zake che, puruSanI chAyAnA baLathI teone te te kALano nirNaya karavo paDato nathI. te rIte bhikSA grahaNa karavAnA ane vihAra karavAnA ucita kALano paNa nirNaya teo chAyAnA avalaMbana vagara sUtranA abhyAsanA baLathI kare che. Ama, je je vihita anuSThAnano je je avasara prApta thAya, te te avasarano teo svAdhyAyanA baLathI yathArtha nirNaya karI zake che, tethI teo ucita kALe pratyupekSaNAdi sarva ucita kRtyo kare che. /140rI. avataraNikA : ekatvabhAvanAmabhidhAtumAha - avataraNikArya : ekatvabhAvanAne kahevA mATe kahe che - bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyadyata vihAranAM daza dvAro batAvela, temAMthI sAtamA "zrutabhAvanA' dvAranA svarUpanuM gAthA 1399thI 1402mAM abhidhAna karyuM, have gAthA 1406 sudhI AThamA "ekatvabhAvanA' dvAranA svarUpanuM abhidhAna karavA mATe kahe che - gAthA : egattabhAvaNaM taha gurumAisu diTTimAiparihArA / bhAvai chiNNamamatto tattaM hiayammi kAUNaM // 1403 // For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "ekatvabhAvanA' dvAra | gAthA 1403-1404 anvayArtha : tada tathA guru; vikimAphiparihAra=guru AdimAM daSTi AdinA parihArathI uchaUU/mamattA=chinna mamatvavALA evA RSi tatta himami zakitattvane hRdayamAM karIne IITmAvA ekatvabhAvanAne mAvaDuM bhAve che. gAthArtha : - tathA gura AdimAM dRSTi AdinA parihArathI chinna mamatvavALA A ThaSi AgaLamAM kahevAze e tattvane hRdayamAM karIne ekatvabhAvanAne bhAve che. TIkA : ekatvabhAvanAM tathA'sau yatigurvAdiSu dRSTyAdiparihArAd-darzanAlApaparihAreNa bhAvayati-abhyasyati chinnamamatva: san tattaM hRdaye kRtvA vakSyamANamiti gAthArthaH // 1403 // TIkArya : tathA guru AdimAM dRSTi AdinA parihArathI=darzana ane AlApanA parihAra vaDe, chinna mamatvavALA chatA A yati abhyadyata vihAra svIkAravA udyata evA RSi, vakSyamANa tattvane hRdayamAM karIne ekatvabhAvanAne bhAvana kare che=abhyAsa kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sAdhu saMyama grahaNa kare tyArathI ekatvabhAvanAthI bhAvita hoya che, topaNa asaMgabhAvamAM javAnA deDha yatna mATe A mahAtmA vizeSa prakAranI ekatvabhAvanAnuM bhAvana kare che. ekatvabhAvanAthI atyaMta bhAvita thavA mATe gurune ke anya sAdhuone jovA, teo sAthe vAtacIta karavI vagere vyApArano tyAga karIne, sarvatra mamatvano uccheda karIne, AgaLanI gAthAmAM kahevAze e tattvane haiyAmAM dhAraNa karIne sarvathI pRthapha evA potAnA AtmAne AtmabhAvamAM sthApavAno sudaDha vyApAra kare che, jethI abhyadyata vihAra svIkAryA pachI koInI sAthe bolavAnuM ke jovAne abhimukha pariNAma thAya nahIM. 1403 gAthA : ego AyA saMjogiaM tu'sesaM imassa (? pimaM tu) pAeNaM / dukkhaNimittaM savvaM hio ya majjhatthabhAvo tu // 1404 // anvayArtha: mAyA no AtmA eka che. te di NaM tu saMgociM-vaLI azeSa paNa A=dehAdi, saMyogika che. pANavi saLaM yuvamagorfmatta prAyaH sarva duHkhanuM nimitta che. enjamAvo tu dimo vaLI madhyasthabhAva hita che. * gAthAnA bIjA pAdamAM rahela 'tu' ane cothA pAdamAM rahela ' pAdapUrtimAM che. For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "ekatvabhAvanA' dvAra | gAthA 1404 gAthArtha : AtmA eka che. vaLI azeSa paNa dehAdi saMyogika che. prAyaH sarva duHkhanuM nimitta che. vaLI madhyasthabhAva hita che. TIkA? eka AtmA tattvataH, saMyogikaM tvazeSamapyetad-dehAdi, prAyeNa duHkhanimittaM sarvametad, hitastu madhyasthabhAvo yasya sarvatreti gAthArthaH // 1404 // noMdha: mULagAthAmAM taDAM rUma pAi che tene sthAne TIkA pramANe suDAM miM tu pANavi hoya tema bhAse che. TIkArya : tattvathI paramArthathI, AtmA eka che bAhya sarva padArthothI pRthar che. vaLI azeSa paNa=samagra paNa, A=dehAdi, saMyogika che. prAyaH A=dehAdi, sarva duHkhanuM nimitta che. vaLI jenuM=je AtmAnuM, hita sarvatra madhyasthabhAva che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke chinna mamatvavALA RSi vakSyamANa tattvane hRdayamAM karIne ekatvabhAvanA bhAve che. tethI have te vakSyamANa tattva ja batAve che - A mahAtmA vicAre che ke tattvathI AtmA eka che arthAt jagatanA sarva padArthonA saMga vagarano potAno AtmA paramArthathI dehAdi bAhya padArthothI pRthar che. ahIM prazna thAya ke vartamAnamAM pote dehadhArI che, bAhya ziSyAdinA parivAravALA che, tethI potAnA AtmAne eka kaI rIte kahI zakAya? tethI mahAtmA vicAre che ke dehAdi samagra vastu sAMyogika che arthAt eka evA potAnA AtmA sAthe saMyoga pAmelA che, paraMtu paramArthathI dehAdi sarva vastu potAnA AtmAthI pRthapha che. ahIM prazna thAya ke dehAdi bhale sAMyogika hoya, topaNa AtmA sAthe teonA saMyogane kAraNe AtmAne dehAdi padArthothI yukta svIkArIe to zuM vAMdho? tenA uttararUpe mahAtmA vicAre che ke prAyaH sAMyogika evI dehAdi vastu duHkhanuM nimitta che. ahIM "prAyaH' zabdathI e prApta thAya ke jIvamAM viveka pragaTe ane A dehAdine dharma sAdhavAnuM nimitta banAve, to A sAMyogika paNa dehAdi vastu sukhanuM nimitta bane, paraMtu moTA bhAge to jIvane A dehAdi pratye mamatvabuddhi thAya che, mATe A sAMyogika evA dehAdi duHkhanuM nimitta che. tyAM prazna thAya ke jo AtmA eka ja che, to AtmAnuM hita zuM hoI zake ? tenA samAdhAnarUpe te mahAtmA vicAre che ke AtmAno je sarvatra madhyasthabhAva che te AtmAnuM hita che, arthAt bAhya saMyogovALI AtmAnI For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "ekatvabhAvanA' dvAra / gAthA 1404-1405 saMsAraavasthAmAM ke sarvathA saMyogo vagaranI AtmAnI muktaavasthAmAM leza paNa pakSapAta na thAya tevo AtmAno je madhyasthabhAva che te AtmAnuM hita che; kema ke jenA cittamAM sarva bhAvo pratye madhyasthabhAva varte che, tenuM citta vartamAnamAM leza pAmatuM nathI, tethI karmabaMdha thato nathI, jenA phaLarUpe jIvane saMsAranA paribhramaNarUpa viDaMbaNA prApta thatI nathI. mATe madhyasthabhAva jIvanuM ekAMte hita karanAra che ane sAMyogika evA dehAdi pratyenA mamatvabhAvano tyAga thAya to ja jIvamAM madhyasthabhAva saMbhave che. AthI mahAtmA sarva padArtho pratyenA mamatvano tyAga karIne paramArthathI potAno AtmA eka che, e prakAranA tattvane hRdayamAM dhAraNa karIne sarva saMyogo pratyenI asaMsarga buddhine atyaMta sthira kare che, je madhyasthabhAvanA prakarSa svarUpa ekatvabhAvanAno prakarSa che. 1404 gAthA : iya bhAviaparamattho samasuhadukkho'bahIaro hoi / tatto a so kameNaM sAhei jahicchiaMkajjaM // 1405 // anvayArtha : A rIte pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte, mAvitraparamabhyo bhAvita paramArthavALA, samasuda,vamosama sukha-du:khavALA evA muni vahIro=abahizara doDuM thAya che. to ma=ane tethI so=A=ekatvabhAvanA bhAvanArA RSi, mevi krama vaDe jJiia E yathecchita kAryane sAhephasAdhe che. gAthArtha : pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte bhAvi paramArthavALA, sama sukha-duHkhavALA muni abahizvara thAya che. ane tethI ekatvabhAvanA bhAvanArA traSi krame karIne yathecchita kAryane sAdhe che. TIkAH ___ iya-evaM bhAvitaparamArthaH san samasukhaduHkho munirabahizcaro bhavati AtmArAma ityarthaH, tatazca asau krameNa avadAyamAnaH sAdhayati yatheSTaM kAryaM cAritrarUpamiti gAthArthaH // 1405 // TIkArya : A rIte pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte, bhAvana karelA paramArthavALA chatA, sama sukha ane duHkhavALA muni abahizcara=AtmArAma, thAya che. ane tethI krama vaDe avadAyamAna evA A=krame karIne vizuddha thatA evA ekatvabhAvanA bhAvanArA RSi, yatheSTa evA cAritrarUpa kAryane sAdhe che arthAt pote je prakAre taddana saMga vagaranA AtmAnA pariNAmane ullasita karavA svarUpa viziSTa cAritrarUpa kArya izkela hatuM te prakAranA kAryane siddha kare che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM batAvyuM. e rIte A RSi ekatvabhAvanAthI AtmAne atyaMta bhAvita kare che; ekatvabhAvanAthI For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "ekatvabhAvanA' dvAra | gAthA 1405-1406 53 bhAvita karelA paramArthavALA A mahAtmA sukha-duHkhamAM samAna pariNAmavALA thAya che, ane abahizcara thAya che arthAt ekatvabhAvanAnA baLathI mahAtmA AtmabhAvamAM vizrAMta thAya che, jenAthI krame karIne nirmaLanirmaLatara thatA te RSi potAne iSTa evuM cAritrarUpa kArya sAdhe che arthAt asaMgabhAvano atyaMta utkarSa thavAthI te mahAtmA dhyAnathI samatAmAM ane samatAthI dhyAnamAM uttarottara vRddhi pAme te prakAranI bhUmikAne prApta karavA rUpa potAne icchita evuM cAritrarUpa kArya sAthe che. 140pA avataraNikA : pUrvagAthAmAM ekatvabhAvanA bhAvanAra muni kaI rIte yatheSTa kAryane sAdhe che ? te batAvyuM. have ekatvabhAvanA bhAvanAra muni ekatvabhAvanAnA baLathI zuM vizeSa prApta kare che? te batAve che - gAthA : egattabhAvaNAe Na kAmabhoge gaNe sarIre vA / sajjai veraggagao phAsei aNuttaraM karaNaM // 1406 // dAraM // anvayArtha: mAvaUTIC=ekatvabhAvanAthI (RSi) moje je sarIre va=kAma-bhogamAM, gaNamAM ane zarIramAM na saM=saMga pAmatA nathI. vero vairAgyagata vairAgyane pAmelA evA RSi, puttara raVi=anuttara karaNane pAsepha sparze che. gAthArtha : ekatvabhAvanAthI bhAvita evA zraSi kAma-bhogamAM, gaNamAM ane zarIramAM saMga pAmatA nathI. vairAgya pAmelA evA kaSi anuttara karaNane sparze che. TIkA : ekatvabhAvanayA bhAvyamAnayA na kAmabhogayoH tathA gaNe zarIre vA sajyate-saGgaM gacchati, evaM vairAgyagataH san spRzatyanuttaraM karaNaM pradhAnayoganimittamiti gAthArthaH // 1406 // (dvAram ) // TIkArya : bhAvana karAtI evI ekatvabhAvanAthI kAma ane bhogamAM, tathA gaNamAM ane zarIramAM te RSi saMgane pAmatA nathI. A rIte vairAgyagata chatA=vairAgyane pAmelA evA RSi, pradhAna yoganuM nimitta evA anuttara karaNane=anuttara koTinA adhyavasAyane, sparze che. e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : A RSi ekatvabhAvanAnuM e rIte bhAvana kare che ke jethI teo kAma-bhogamAM sUkSma paNa saMzleSa pAmatA nathI, sAdhuonA samudAya sAthe paNa saMzleSa pAmatA nathI, tema ja potAnA zarIra sAthe paNa saMzleSa pAmatA For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra / "balabhAvanA' dvAra / gAthA 1406-1400 nathI; ane sarva padArthono saMga javAthI te mahAtmAnuM citta AtmAnA asaMgabhAvamAM vizrAMti pAmavAne abhimukha akhkhalita rIte pravarte che. A rIte ekatvabhAvanAnA bhAvanathI vizeSa prakAranA vairAgyane pAmelA te mahAtmA jinakalyANadirUpa pradhAna yoganuM nimitta evA anuttara koTinA adhyavasAyasthAnano sparza kare che. 1406o. avataraNikA : balabhAvanAmAha - avataraNitArtha : balabhAvanAne kahe che - bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyadyata vihAranAM daza dvAro varNavela, temAMthI AThamA "ekatvabhAvanA' dvAranuM svarUpa gAthA 1403thI 1406mAM kahyuM, have gAthA 1410 sudhI navamA balabhAvanA" athavA "upasargasahabhAvanA dvAranA svarUpane kahe che - gAthA : ia egattasameo sArIraM mANasaM ca duvihaM pi / bhAvai balaM mahappA ussaggadhiisarUvaM tu // 1407 // anvayArtha: rU=A rIte-gAthA 1403thI 1406mAM batAvyuM e rIte, sinego madaM=ekatvathI sameta evA mahAtmA-e-bhAvanAthI yukta evA abhyaghata vihAra mATe udyata mahAtmA, 35fdharUvaM utsarga ane dhRtisvarUpa sArIraM mApa ra virda vinaMzArIra ane mAnasarUpa baMne prakAranA paNa baLane mAvaDuM bhAvana kare che. * gAthAnA aMte rahela 'tuM' pAdapUrti arthe che. gAthArtha : gAthA 1403thI 140mAM batAvyuM e rIte ekatvabhAvanAthI yukta evA mahAtmA kAyotsarga ane dhRtisvarUpa zArIra ane mAnasarUpa baMne prakAranA paNa baLanuM bhAvana kare che. TIkA : evamekatvabhAvanAsametaH san zArIraM mAnasaM ca dvividhamapyetad bhAvayati balaM mahAtmA'sau kAyotsargadhRtisvarUpaM yathAsaGkhyamiti gAthArthaH // 1407 // For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'balabhAvanA' dvAra/ gAthA 1400-1408 TIkA : A rIte=gAthA 1403thI 1406mAM batAvyuM e rIte, ekatvabhAvanAthI sameta chatA A mahAtmA abhyadyata vihAra svIkAravA mATe udyata evA gaNi Adi mahAtmA, yathAsaM =kramasara, kAyotsarga ane tisvarUpa zArIra ane mAnasarUpa A dvividha paNa baLanekakAyotsargasvarUpa zArIrika baLane ane dhRtisvarUpa mAnasika baLane, bhAvana kare che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : abhyata vihAra svIkAravA mATe tatpara thayelA mahAtmA ekatvabhAvanAthI atyaMta bhAvita thaI jAya, tyArapachI sarva bAhya saMyogothI pRtha evA AtmAnA madhyasthabhAvamAM sthira rahe che ane te madhyasthabhAvano prakarSa karavA arthe baLabhAvanAnuM bhAvana kare che, arthAt dIrghakALa sudhI kAyotsargamudrAmAM UbhA rahIne kAyotsargasvarUpa zArIrika baLa vadhAre che, tema ja manane AtmAnA zuddhabhAvamAM sthApana karavA mATeno yatna karIne dhRtisvarUpa mAnasika baLa vadhAre che. vastutaH AtmA dehAdi sAthe saMyogavALo che, AtmA para anAdikALathI saMsarganI vAsanAnA saMskAro paDelA che, tema ja jIva para mohanIyakarmano udaya asmalita vartI rahyo che : e sarva, AtmAne potAnA asaMgabhAvamAM sthira rahevAmAM bAdhaka bane che, chatAM aMtaraMga vRtibaLathI A mahAtmA potAnA mAnasa vyApArane zuddhaAtmasvarUpamAM niveza karavA mATeno yatna asmalita kare che. AthI abhyadyata vihAra svIkAratAM pahelAM mahAtmA kAyotsargamudrAmAM dIrghakALa sudhI sthira thaIne manane potAnA zuddha svarUpamAM sthApIne zArIrika rIte kAyotsargabaLa ane mAnasika rIte dhRtibaLa vadhAravA mATeno abhyAsa kare che. I1407ll gAthA : pAyaM ussaggeNaM tassa ThiI bhAvaNAbalA eso / saMghayaNe vi hu jAyai iNhi bhArAibalatullo // 1408 // anvayArtha : pAyaM prAyaH ta tenI te yatinI, lasso-utsarga vaDe=kAyotsarga vaDe, Disthiti hoya che. saMthatho vikasaMghayaNa hote chate paNa hamaNAM mAvapavitnA=bhAvanAnA baLathI pakSo A=kAyotsarga, mAraphavitnarm=bhArAdinA baLathI tulya nAyaDuM thAya che. * "zuM vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : prAcaH te yatinI kAyotsarga vaDe sthiti hoya che. saMghayaNa hote chate paNa hamaNAM bhAvanAnA baLathI kAyotsarga bhArAdinA baLa jevo thAya che. For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 TIkA prAyaH kAyotsargeNa tasya yateH sthitiH, bhAvanAbalAccaiSa- kAyotsargaH saMhanane'pi sati jAyate idAnIM bhArAdibalatulyaH, zaktau satyAmapyabhyAsato bhAravahanidarzanAditi gAthArthaH // 1408 // saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra | 'balabhAvanA' dvAra gAthA 1408-1409 TIkA : prAyaH te yatinI kAyotsarga vaDe sthiti hoya che. ane saMhanana hote chate paNa hamaNAM=kAyotsargamAM baLano abhyAsa karyA pachI, bhAvanAnA baLathI A=kAyotsarga, bhArAdinA baLanI tulya thAya che; kema ke zakti hote chate paNa abhyAsathI pragaTa thAya che, emAM bhAravahanuM nidarzana che=bhArane vahana karanArA baLada, bhAravAhaka puruSa vagerenuM dRSTAMta che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: - pUrvagAthAmAM kahyuM ke ekatvabhAvanAthI yukta mahAtmA baLabhAvanAthI kAyotsargasvarUpa zArIrika baLa ane dhRtisvarUpa mAnasika baLa vadhAre che. tethI have prathama zArIrika baLa kaI rIte vadhAre che ? te batAve che - baLabhAvanA karanArA RSi rAta-divasa prAyaH kAyotsargamAM rahelA hoya che. ahIM 'prAyaH' zabdathI e prApta thAya ke AhAra-nihAra-vihAranA prayojanane choDIne satata kAyotsargamAM ja rahelA hoya che. ahIM prazna thAya ke zuM teo kAyotsargamAM dIrghakALa sudhI saMghayaNanA baLathI sthira rahI zake che ? tethI kahe che saMghayaNa hote chate paNa baLabhAvanAthI te yatinI kAyotsarganI zakti hamaNAM bhArAdinA baLasadeza thAya che, arthAt jema koI puruSa bhAra upADavAnI zaktivALo hoya topaNa vAraMvAra bhAra upADavAthI tenAmAM sahaja rIte bhAra vahana karavAnI zakti vRddhi pAme che, tema A mahAtmA saMghayaNavALA hovA chatAM paNa satata kAyotsargamAM rahevAnI zakti pUrve je pragaTarUpe na hatI te baLabhAvanA karavAthI hamaNAM pragaTa thAya che, tethI te mahAtmA abhyudghata vihAra svIkAryA pachI prAyaH sahajabhAve kAyotsargamudrAmAM dIrghakALa sudhI rahI zake che. 14085 gAthA: sai suhabhAveNa tahA jaM (? tassuha) tAsuhabhAvathijjarUvA u / eto cci kAyavvA dhiI NihANAilAbhe vva // 1409 // anvayArthaH tahA--tathA sarU muddamAveLa=sadA zubhabhAvathI (te yatinI sthiti hoya che.) naM=je kAraNathI (Ama che,) tto vigna=AthI ja khijJALAAme tva=nidhAnAdinA lAbhamAM jema (hoya che, tema sAdhue) tamuddamAvadhijJavA te zubhabhAvanA thairyarUpa dhiI=kRti jAyantrA=karavI joIe. * gAthAnA bIjA pAdanA aMte rahelo '3' pAdapUrtimAM che. For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'balabhAvanA' dvAra | gAthA 1409 pacha gAthArtha : tathA sadA zubhabhAvathI te catinI sthiti hoya che, je kAraNathI Ama che, AthI ja nidhAnAdinA lAbhamAM jema saMsArI jIvone dhRti hoya che, tema sAdhue te zubhabhAvanA dhairyarUpa dhRti karavI joIe. TIkA : sadA zubhabhAvena tathA tasya sthitiriti varttate, yad-yasmAdevaM, tacchubhabhAvasthairyarUpA ata eva sthitisampAdanArthaM karttavyA dhRtistena nidhAnAdilAbha iveSTasiddheriti gAthArthaH // 1409 // noMdhaH gAthAnA bIjA pAdamAM tAjumAvathaMrUvI che, tene sthAne TIkA pramANe tasudamAvathanarUvA hoya tema bhAse che ane te ja pramANe A gAthAnA anvayArthIdi karela che. TIkArya : tathA sadA zubhabhAvathI tenIete yatinI, sthiti hoya che; je kAraNathI Ama che-te yati sadA zubhabhAvamAM hoya che ema che, AthI ja nidhAnAdinA lAbhamAM jema vRti hoya che tema sthitinA saMpAdana arthe temaNe=abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA yatie, te zubhabhAvanA thairyarUpa dhRti karavI joIe; kema ke ISTanI siddhi thAya che=abhyaghata vihAra svIkAranAra yati zubhabhAvanI sthiratAnuM saMpAdana karIne dhRtipUrvaka yatna kare to potAne icchita evA cAritrarUpa kAryanI siddhi thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : ekatvabhAvanAthI bhAvita hovAthI abhyaghata vihAra svIkAranAra RSinI sthiti sadA zubhabhAvathI varte che, ane teo sadA zubhabhAvathI sthitivALA hoya che, AthI ja te zubhabhAvanI atyaMta sthiratAnA saMpAdana arthe teoe zubhabhAvanA dhairyarUpa dhRti karavI joIe. tethI e prApta thAya ke ekatvabhAvanAthI bhAvita nahIM thayelA sAdhuo sadA zubhabhAvathI vartI zakatA nathI, tethI teoe to ekatvabhAvanAthI bhAvita thavA mATeno yatna karavArUpa ja dhRti karavI joIe; jayAre A RSi to ekatvabhAvanAthI atyaMta bhAvita thayelA hovAthI zuddha AtmAne choDIne anya koI bhAvamAM kyAreya jatA nathI, Ama chatAM teoe pote je zubhabhAva pragaTa karyo che te zubhabhAvanI sthiratA karavA mATenA yatnarUpa dhRti karavI joIe, jenAthI sthitinuM saMpAdana thAya che arthAt A RSi jinakalpa Adi abhyadyata vihAra svIkAre tyAM sudhImAM te zubhabhAva AtmAnI prakRtirUpe sthira thaI jAya te prakAranI sthitinuM saMpAdana thAya che. vaLI temAM dRSTAMta batAve che - jema koI puruSa nidhAnAdinI prApti mATe sAdhanA vakhate dhRtipUrvaka yatna na kare to tene iSTanI siddhi thAya nahIM, tema A mahAtmA paNa kAyotsargamAM rahIne dhRtipUrvaka yatna na kare to teone iSTanI siddhi thAya For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | 'balabhAvanA' dvAra | gAthA 1409-1410 nahIM. tethI A mahAtmAe atyaMta dhRtipUrvaka potAnAmAM vartI rahelo zubhabhAva sthira-sthiratara thAya te prakArano yatna karavArUpa dhRti karavI joIe, jethI jinakalpa svIkAryA pachI sadA dhyAna ane samatAno pravAha calAvI zake te prakAranA cAritranI prAptirUpa ISTanI siddhi teone thaI zake. I/1409aaaa gAthA : dhiibalaNibaddhakaccho kammajayaTThAe ujjao maimaM / - savvatthA avisAI uvasaggasaho daDhaM hoI // 1410 // dAraM // anvayArtha : dhirUvatnAvaddhaccho dhRtibaLathI nibaddha kakSavALA, manayA 3no karmanA jaya arthe udyata, mamaM=matimAna, salvatthA visArUM sarvatra aviSAdI evA RSi daM 3vasa pasado daDha upasargasaha ror3a= thAya che. gAthArtha : dhRtibaLathI nibaddha kakSavALA, karmanA jaya arthe udhata, matimAna, sarvatra aviSAdI evA badaSi deTa upasargasaha thAya che. TIkA : dhRtibalanibaddhakakSaH san karmajayArthamudyato matimAneSa sarvatrAviSAdI bhAvenopasargasaho dRDham atyarthaM bhavatiti thArthaH 2420 (daram) | TIkArya dhRtibaLathI nibaddha kakSavALA chatA, karmanA jaya arthe udyata, matimAna, bhAvathI sarvatra aviSAdI evA A abhyadyata vihAra mATe tatpara evA gaNi Adi RSi, daDha atyartha atyaMta, upasargasahasupasargane sahana karanArA, thAya che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM aMte kahyuM ke adyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA RSie zubhabhAvanA thairyarUpa dhRti karavI joIe. tethI have te mahAtmA dhRtimAM yatna kare to kevA prakAranA thAya che ? te batAvatAM kahe che ke zubhabhAvamAM sthiratArUpa dhRtibaLamAM nibaddha kakSavALA arthAt datta cittavALA, karmano jaya karavA mATe udyata arthAt mohanA pariNAmano nAza karavA mATe udyamazIla, mativALA, bhAvathI sarvatra viSAda vagaranA evA RSi daDha upasargasaha thAya che arthAt upasargo prApta thAya topaNa sahana karI zake tevA atyaMta sAmarthyavALA bane che. tethI e prApta thAya ke jeonI mati zAstronA paramArthathI parikarmita thaI hovAthI AtmAnuM pAramArthika hita asaMgabhAva che e prakAranA zAstranA marmane jANanArA che, AthI ja zArIrikAdi koI Apatti Ave For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1410-1411 59 topaNa leza paNa khedane dhAraNa karatA nathI, paraMtu AtmAno asaMgabhAva skurAyamAna thAya te prakAranA dhRtibaLane dhAraNa karanArA che, jeonuM dhRtibaLa upasargomAM paNa potAnA lakSya tarapha javA pratye skUlanA pAmatuM nathI, tevA mahAtmA atyaMta upasargasaha che. II1410 avataraNikA : caramabhAvanAmabhidhAya vizeSamAha - avataraNikArya : caramabhAvanAne kahIne vizeSane kahe che - bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyaghata vihAra svIkAravAnI pUrvabhUmikArUpe karavA yogya vidhine batAvavA daza kArono nAmollekha karelo, tema ja gAthA 1373thI te dhArono kramasara vistArathI artha karavAno prAraMbha karelo, temAM gAthA 1391thI bhAvanAonuM svarUpa batAvatAM aMte gAthA 1407thI 1410mAM graMthakArazrIe tapobhAvanA Adi pAMca bhAvanAomAMthI carama evI balabhAvanAnuM svarUpa batAvyuM. have A pAMceya bhAvanAonuM bhAvana karyA pachI karavA yogya vizeSa vidhi graMthakArazrI batAve che - gAthA : savvAsu bhAvaNAsuM eso ya vihI u hoi oheNaM / etthaM casaddagahio tayaMtaraM ceva kei tti // 1411 // anvayArtha : saLI, mAvAnuM ane sarva bhAvanAomAM so vaLI A AgaLamAM batAvAze e, mokrepa oghathI=sAmAnyathI, vihI vidhi doDuM-che. tyaM ahIM-hAragAthAmAM, vAlmio 'ca' zabdathI gRhIta tayaMtara ceva=tadantarane ja=anya vidhine ja, vaDuM keTalAka (kahe che.) * gAthAnA aMte rahela 'tti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : ane sarva bhAvanAomAM vaLI AgaLamAM batAvAze e sAmAnyathI vidhi che. dvAragAthAmAM 'Dha' zadathI gRhIta anya vidhine ja keTalAka kahe che. TIkA : ___ sarvAsu bhAvanAsu anantaroditAsu eSa ca vidhistu vakSyamANo bhavatyoghena, atra cazabdagRhIto dvAragAthAyAM tadantaraM-vidhyantarameva kecaneti gAthArthaH // 1411 // For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1411-1412 TIkArya : ane anaMtaramAM udita evI sarva bhAvanAomAMegAthA 1391thI mAMDIne gAthA 1410 sudhImAM kahevAyela evI tapAdi pAMceya bhAvanAomAM, vaLI A=vasthamANa=AgaLamAM batAvAze e, oghathI= sAmAnyathI, vidhi che. ahIM dvAragAthAmAM, "' zabdathI gRhIta tadaMtaranetraviNaMtarane ja, keTalAka kahe che, arthAt gAthAnA pUrvArdhamAM graMthakArazrIe kahyuM ke A bhAvanAomAM sAmAnyathI vakSyamANa vidhi che, te vidhine ja 1372 rUpa dhAragAthAnA cothA pAdamAM rahelo je'' zabda che, tenAthI grahaNa karAyela anya vidhirUpe anya matavALA keTalAka kahe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : tapa-sattva-zruta-ekatva-balaH A pAMceya prakAranI bhAvanAomAM AgaLanI gAthAomAM batAvAze e sAmAnyathI vidhi che, ema graMthakArazrI prastuta gAthAnA pUrvArdhamAM kahe che. vaLI 137ra rUpa dvAragAthAnA cothA pAdamAM '3vasamasade va vave' che, temAM rahelA "rA' zabdathI grahaNa karAyela evI AgaLanI gAthAomAM batAvAze e anya vidhi che, ema prastuta gAthAnA uttarArdhathI keTalAka kahe che. Azaya e che ke pUrvamAM je tapAdi pAMca bhAvanAo batAvI, tenA viSayamAM ja AgaLamAM batAvAze e sAmAnyathI vidhi che evuM graMthakArazrI kahe che; jayAre keTalAka matavALA AgaLamAM batAvAze e vidhi pUrvamAM batAvelI bhAvanAonA viSayamAM ja che ema svIkAratA nathI, paraMtu avyavacchittimanathI mAMDIne balabhAvanA sudhInAM je dvArA pUrvamAM batAvyAM te dvAra pachI eka navA dvArarUpe AgaLamAM batAvAze e vidhi che ane lakSyamANa vidhine batAvanAruM navuM dvAra 1372 rUpa dvAragAthAmAM Apela "ra' zabdathI grahaNa thAya che, ema anya matavALA keTalAka kahe che. Ama, vakSyamANa vidhiviSayaka potAno mata ane keTalAkano mata batAvavo e vizeSa kathana che, je vizeSa kathana chelluM 'balabhAvanA dvAra kahyA pachI prastuta gAthAmAM batAvela che, ema jaNAvavA arthe graMthakArazrIe prastuta gAthAnI avataraNikAmAM kahela che ke "caramabhAvanAne kahIne vizeSane kahe che." |1411 avataraNikA : pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe kahyuM ke sarva bhAvanAomAM AgaLamAM kahevAze e oghathI vidhi che. tethI have te othavidhine prastuta gAthAmAM darzAve che - gAthA : jiNakappiapaDirUvI gacche Thia kuNai duviha parikammaM / AhArovahimAisu tAhe paDivajjaI kappaM // 1412 // anvayArtha: kacchamitragacchamAM rahelA niSkipaDavI jinakalpikanA pratirUpI mahAravahimArU AhAra For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1412 upadhi AdimAM suvida parivai=dvividha parikamane DuM kare che, tAhe tyArapachI kalpane= jinakalpane, paviM svIkAre che. gAthArtha : gacchamAM rahelA jinakalpikanA pratirUpI AhAra-upAdhi AdimAM be prakAranA parikane kare che, tyArapachI jinakalpane svIkAre che. TIkA : __jinakalpikapratirUpI-tatsadRzo gaccha eva sthitaH san karoti dvividhaM parikarma bAhyamAntaraM ca AhAropadhyAdiSu viSayeSu, tatastatkRtvA pratipadyate kalpamiti gAthArthaH // 1412 // TIkArya : jinakalpikanA pratirUpavALA=tenI sadeza=jinakalpI sAdhu jevA, gacchamAM ja rahelA chatA RSi AhAraupadhi AdirUpaviSayomAM bAhya ane AMtararUpa be prakAranA parikarmane kare che. tyArapachI tene karIne jinakalpI sAdhu jevA thaIne be prakAranA parikarmane karIne, kalpane jinakalpane, svIkAre che. e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : jinakalpa svIkAravA mATe tatpara evA mahAtmA pUrve varNavelI pAMca bhAvanAothI AtmAne prathama bhAvita kare che, tyArapachI jinakalpI sAdhu jevA thaIne gacchamAM ja rahIne AhArAdinA viSayamAM bAhya ane AMtararUpa be prakAranA parikarmane kare che, je pUrve bhAvana karelI pAMca bhAvanAone sthira karavA arthe che; kema ke jinakalpa svIkAravo e duSkara kArya che. tethI jinakalpa svIkAratA pUrve A mahAtmA gacchamAM ja rahIne, jinakalpI sAdhu jevA banIne, jinakalpI sAdhunA sarva AcAro pALIne be prakAranA parikarmane kare, to ja pUrve bhAvana karelI pAMca bhAvanAomAM daDhatA prApta thAya. AthI jinakalpa svIkAravAnI abhilASAvALA sAdhu pAMca bhAvanAo karyA pachI be prakAranI parikarmarUpa vidhi kare che ane tyArapachI jinakalpa svIkAre che. vaLI, pUrvagAthAnA uttarArdhamAM kahela ke keTalAka AcArya dvAragAthAmAM rahela "tra' zabdathI gRhIta vidhyatarane ja kahe che. tethI e prApta thAya ke gAthA 1372mAM avyavacchittimana nAmanA prathama dvArathI mAMDIne balabhAvanA sudhInAM je dvAro batAvyAM, te sivAya A jinakalpa svIkAratA pahelAM karavAnI vidhinuM svarUpa batAvanAruM anya dvAra che, jeno saMgraha dvAragAthAmAM "ra' zabdathI karela che. vaLI be prakAranA parikarmarUpa vidhi karyA pachI mahAtmA dvAragAthAmAM batAvela aMtima dvAra pramANe vaTavRkSanI nIce jinakalpa svIkAre che. AthI phalita thAya ke jinakalpa svIkAravA mATe RSie jema pAMca bhAvanAothI bhAvita thavuM joIe, tema jinakalpI jevA thaIne, gacchamAM ja rahIne, be prakAranA parikarmathI parikarmita paNa thavuM joIe. A sarva karyA pachI jinakalpa svIkAravo joIe. 141rA For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1413 savataras: etadevAha - avataraNitArtha : Ane ja kahe che arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke jinakalpa svIkAratA pahelAM A RSi jinakalpI jevA thaIne, gacchamAM ja rahIne bAhya ane AMtararUpa be prakAranA parikarmane kare che. tethI have e bAhya-AMtararUpa parikarmanA sva35ne 4 4 cha - gAthA: taiAe alevADaM paMcaNNayarIe bhayai AhAraM / doNha'NNayarIe puNo uvahiM ca ahAgaDaM ceva // 1413 // manvayArtha : taiAe-tRtIyAmAMtrI porisImAM, paMcaNNayarIe=5iyamAthI anyata2 vaDemADA2nI 5i meSamAthI o59 meM meSau 43, alevADaM AhAraM malepakRta mAhArane bhayai-ma cheseve che. puNo ca-mane vaNI doNha'NNayarIe amAthI anyata2 43 vastranI meSa mAthI o759 me messH|| 43, ahAgaDaM ceva uvarhi-yathAta 04 75thine (seve che.) gAthArtha: - trIjI porisImAM AhAranI pAMca eSaNAmAMthI koIpaNa eka eSaNA vaDe alepakRta AhArane seve che. ane vaLI vastranI be eSaNAmAMthI koIpaNa eka eSaNA vaDe cacAkUta ja upadhine seve che. TI : tRtIyAyAM pauruSyAmalepakRtaM-vallAdi paJcAnyatarayA punareSaNayA bhajate-sevate AhAraM, dvayoranyatarayA punareSaNayopadhiM ca bhajate yathAkRtaM caiva, upadhiM nAnyAM / tatraughata evaiSaNA AhArasya sapta, yathoktam"saMsaTThA'saMsaTThA uddhaDa taha hoi appalevA ya / uggahiyA paggahiyA ujjhiyadhammA ya sattamiyA // 1 / / tattha paMcasu gaho, ekkAe abhiggaho asaNassa ekkAe ceva pANassa / vastrasya tveSaNAzcatasro, yathoktamuddiTa peha aMtara ujjhiyadhammA cauvvihA bhaNiA / vatthesaNA jaINaM jiNehiM jiarAgadosehiM // 1 // etthaM pi dosu giNhai"tti gAthAbhAvArthaH // 1413 // For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1413 TIkAI: tRtIyA ... mahApaM, vaLI trIjI porisImAM pAMcamAMthI anyatara evI eSaNA vaDe=AhAranI eSaNAnA sAta prakAramAMnI jinakalpI sAdhune yogya pAMca eSaNAmAMthI koIpaNa eka eSaNA vaDe, vAla Adi alepakRta AhArane bhaje che=seve che. to ... nAkhyAM ane vaLI bemAMthI anyatara evI eSaNA vaDe=vastranI eSaNAnA cAra prakAramAMnI jinakalpI sAdhune yogya be eSaNAmAMthI koIpaNa eka eSaNA vaDe, yathAkRta ja upadhine bhaje che=seve che, anya upadhine nahIM yathAkRta upadhithI anya upadhine sevatA nathI. tatro .... sapta, tyAM eSaNAmAM, oghathI ja=sarva sAdhuo mATe sAmAnyathI ja, AhAranI eSaNA sAta che : je yathothI batAve che - saMzA .... miyA IP saMsRSTA, asaMsRSTA, uddhatA, alpalapA, avagRhItA, pragRhItA ane sAtamI ukjhitadharmA. tastha >> pAsa tyAM pAMca vaDe graha che=A sAta prakAranI AhAranI eSaNAmAM jinakalpIne pAMca eSaNA vaDe AhAranuM grahaNa karavAnuM hoya che. eka vaDe azanano, eka vaDe ja pAnano abhigraha thAya che=jinakalpIne yogya AhAranI pAMca eSaNAmAMthI jinakalpI sAdhu koIpaNa eka eSaNA vaDe azana grahaNa karavAno abhigraha kare che ane koIpaNa eka eSaNA vaDe pANI grahaNa karavAno abhigraha kare che. vastra ..... zrato vaLI vastranI eSaNA cAra che je yathomathI batAve che - di.. rohiM 1 udiSTA, prekSA, aMtarA, ukkitadharmAH cAra prakAranI yationI vaaiSaNA jita rAga-dveSavALA jino vaDe kahevAI che. atyaM pi roNu jiddauM . ahIM paNa be vaDe grahaNa kare che=A cAra prakAranI vastranI eSaNAmAM paNa jinakalpI be eSaNA vaDe vastranuM grahaNa kare che. tti nAthAmAvAI: A prakAre gAthAno bhAvArtha che. bhAvArtha : A RSi trIjI porisImAM gocarInA sarva doSothI rahita ane lepa vagaranA vAla-caNA Adi AhArane seve che. tethI phalita thAya ke jenAthI pAtra kharaDAya tevA snigdhatA AdivALA lepakRta AhArane grahaNa karatA nathI, paraMtu jenAthI pAtra kharaDAya nahIM tevA lUkhA apakRta AhArane grahaNa kare che. jinakalpI sAdhu bhikSATana karatI vakhate Avo AhAra paNa grahaNa karatAM pahelAM, sAdhunI sAta prakAranI AhAranI eSaNAmAMthI paNa jinakalpI sAdhune yogya je pAMca eSaNA che, temAMthI koIpaNa eka eSaNA vaDe azana grahaNa karavAno ane koIpaNa eka eSaNA vaDe pAnaka grahaNa karavAno abhigraha kare che; te rIte upadhi grahaNa karatAM pahelAM, paNa sAdhunI cAra prakAranI vastranI eSaNAmAMthI jinakalpI sAdhune yogya je be eSaNA che, temAMthI koIpaNa eka eSaNA vaDe vastra grahaNa karavAno abhigraha kare che. A rIte pote grahaNa karelA eSaNAviSayaka abhigraha pramANe nirdoSa AhAra ane upadhi prApta thAya to ja jinakalpI sadaza AcaraNA karanArA te RSi grahaNa kare che, anyathA grahaNa karatA nathI. A AhAra For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1413 ane upadhinA viSayamAM bAhya parikarma che; ane A prakAranuM bAhya parikarma karatI vakhate te RSi AhArAdinI prAptimAM leza paNa harSano pariNAma na thAya ane AhArAdinI aprAptimAM leza paNa khedano pariNAma na thAya te rIte je aMtaraMga yatna kare che te AhAra ane upadhinA viSayamAM AMtara parikarma che. vaLI A AMtara parikarma karavAthI pote bhAvana karelI pAMca bhAvanAomAM atizayatA Ave che; kema ke jinakalpa svIkAratA pUrve te RSi AhArAdinA viSayamAM abhigraha grahaNa karIne cittane atyaMta asaMgabhAvavALuM karavA yatna kare che ane AhArAdinI aprAptimAM leza paNa anyathA mana na thAya te rIte aMtaraMga upayogavALA varte che. A prakAranA prayatnathI pUrve pote bhAvana karelI tapobhAvanA Adi sudaDha thAya che. AthI ja gAthA 1411mAM graMthakArazrIe A be prakAranA parikarmane sarva bhAvanAo viSayaka sAmAnyathI vidhirUpe kahela che. * TIkAmAM je sAmAnyathI AhAranI sAta prakAranI eSaNAnAM nAma batAvyAM, tenuM svarUpa nIce mujaba jANavuM. (1) gRhasthanA kharaDAyelA pAtrathI ke hAthathI bhikSA levI, te saMsRSTA eSaNA che. (2) gRhasthanA nahIM kharaDAyelA pAtrathI ke hAthathI bhikSA levI, te asaMsRSTA eSaNA che. (3) gRhastha potAnA mATe mULa vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM kADhela hoya tevI bhikSA levI, te udghatA eSaNA che. (4) lepa vagaranI bhikSA levI, te alpapA eSaNA che. (5) bhojana karanAranI thALI AdimAM pIraseluM bhojana thALI AdimAMthI ja levuM, te avagRhItA eSaNA che. (6) bhojana karanArane pIrasavA mATe koIe camacA vageremAM je bhojana lIdhuM hoya te vahoravuM, athavA bhojana karanAre bhojanane hAthamAM lIdhuM hoya te vahoravuM, te pragRhItA eSaNA che. (7) je AhAra sAro na hovAthI tyajavA lAyaka hoya, athavA koI manuSya Icche nahIM tevo tuccha hoya, athavA to khAdhA pachI vadhelo hovAthI tyajI dIdhelo hoya tevo AhAra levo, te ujijhatadharmA eSaNA che. * TIkAmAM je sAmAnyathI vastranI cAra prakAranI eSaNAnAM nAma batAvyAM, tenuM svarUpa nIce mujaba jANavuM. (1) udiSTA eTale udezeluM. "huM amuka prakAranuM vastra laIza" ema gurune jevuM vastra levAnuM pote kahyuM hoya tevuM ja vastra gRhastho pAsethI levuM, te uddiSTA eSaNA che. (2) prekSitA eTale joyeluM. gRhasthanA ghare potAne yogya vastra joIne mAMgavuM, te prekSitA eSaNA che. (3) aMtarA eTale vacce. koI gRhastha jUnAM vastro mUkI devAnI taiyArI karatA hoya, paraMtu hajI mUkyuM na hoya, tyAM mUkavAnI taiyArI ane mUkavuM e baMnenI vacamAM ja te jUnAM vastro mAMgavAM, te aMtarA eSaNA che. For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1413-1414 (4) ujhitadha eTale tyajI devAnA dharmavALuM. gRhasthane je vastra potAnA upayogamAM levAnuM na hoya, paraMtu tyajI devAnuM hoya tevuM vastra te gRhastha pAsethI levuM, te ujhitadharmA eSaNA che. Ama, sAta prakAranI AhAranI eSaNAmAMthI saMsaSTA ane asaMsRSTA nAmanI prathama be eSaNA ane cAra prakAranI vastranI eSaNAmAMthI udiSTA ane prekSitA nAmanI prathama be eSaNA, jinakalpI sAdhune hotI nathI. ||1413ll avataraNikA : pUrvagAthAmAM AhAra ane upadhinA viSayamAM be prakAranA parikarmanuM svarUpa batAvyuM. have anya rIte be prakAranA parikarmanuM svarUpa ja batAve che - gAthA : pANipaDiggahapatto sacelabheeNa vA vi davihaM tu / (? pANipaDiggaheNa sacela'celabheeNa vA vi duvihaM tu / ) jo jaharUvo hohI so taha parikammae appaM // 1414 // dAraM // anvayArtha: pApaDi pANi-pratigrahathI=apAtravALA ane pAtravALAnA bhedathI, savettaDavenameiUT vA vi=athavA sacela-acelanA bhedathI, vihaM tu=(parikama) vaLI be prakAre che. no navo dorI je yathArUpavALA thaze=je sAdhu jinakalpa svIkAryA pachI apAtravALA Adi ke sacela Adi je prakAranA svarUpavALA thaze, to te tada-te prakAre akhaM-AtmAne parima=parikarSita kare che. gAthArtha : apAtravALA ane pAtravALAnA bhedathI athavA sacela ane acelanA bhedathI, vaLI parikarma be prakAre che. je sAdhu jinakA svIkAryA pachI apAtravALA Adi ke sacela Adi je prakAranA svarUpavALA thavAnA hoya, te sAdhu te prakAre AtmAne parikarSita kare che. TIkA : __pANipratigrahapAtraH (?pANipratigrahena )-apAtrapAtravadbhedena sacelAcelabhedena vApi, dvividhaM tu prastutaM parikarma, yo yathArUpo bhaviSyati, jinakalpikaH saH tathA tenaiva prakAreNa parikarmayatyAtmAnamiti thArtha: 2424 (daram) | TIkArya : pANi-pratigrahathI arthAt hAtha-pAtranA bhedathI=apAtra-pAtravA bhedathI arthAt karapAtralabdhivALA sAdhune apAtravALAnA bhedathI ane karapAtralabdhi vagaranA sAdhune pAtravALAnA bhedathI, athavA sacela For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1414 acelanA bhedathI=nagnatA na dekhAya tevI labdhivALA sAdhune acelanA bhedathI ane anya sAdhune sacelanA bhedathI, vaLI prastuta parikarma be prakAre che. je yathArUpavALA thaze je sAdhu jinakalpa svIkAryA pachI apAtravadAdi ke sacelAdi je prakAranA svarUpavALA thavAnA hoya, te jinakalpika te ja prakArathI=apAtravadAdi ke sacelAdirUpa ja prakArathI, AtmAne parikarSita kare che, e pramANe gAthArtha che. noMdhaH mULagAthAnA pUrvAdhimAM pApaDihapatto satvare che te pATha azuddha bhAse che, tene sthAne pApaDi de satravetnamena hovuM joIe; tema ja TIkAmAM pagapratipAtra che tene sthAne paNa pratikrena hovuM joIe. bhAvArtha : pAtravadhU ane apAtravanA bhedathI be prakAre parikarma che : je sAdhune hAthamAM lIdhelI bhikSA DhoLAya nahIM evI karapAtranI labdhi pragaTI hoya, teone jinakalpa svIkAryA pachI hAthamAM ja bhikSA grahaNa karavAnI hoya che, tethI tevA karapAtralabdhivALA sAdhune jinakalpa svIkAryA pachI pAtra rAkhavAnI jarUra hotI nathI. mATe teo jinakalpa svIkAratA pahelAM hAthamAM bhikSA grahaNa karavArUpa parikarmathI potAnA AtmAne parikarmita kare che. Azaya e che ke jinakalpa svIkAryA pachI te RSine pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte gamanAdinI yatanApUrvaka eSaNAthI zuddha ane gocarInA sarva doSothI rahita evI bhikSA hAthamAM lAvavAnI ane vAparavAnI hoya che, tema ja te kriyA potAnuM citta koI prakAranA vyApa vagara asaMgabhAvamAM sudaDha rIte pravartI zake te rIte karavAnI hoya che. tethI te kriyAne suabhyasta karavA mATe te RSi jinakalpa svIkAratA pahelAM jinakalpI sadaza banIne pote karapAtralabdhivALA hoya to hAthamAM bhikSA lAvavA dvArA potAnA AtmAne parikamita kare che. vaLI je sAdhu karapAtranI labdhivALA na hoya, teone jinakalpa svIkAryA pachI eka ja pAtramAM sarva bhikSA grahaNa karavAnI hoya che, tethI tevA karapAtralabdhi vagaranA sAdhu jinakalpa svIkAratA pahelAM eka ja pAtramAM bhikSA grahaNa karavArUpa parikarmathI potAnA AtmAne parikarSita kare che. Azaya e che ke jinakalpa svIkAryA pachI te RSine eka ja pAtramAM bhikSA grahaNa karavAnI hoya che ane bhikSA grahaNa karavA mATe svayaM javAnuM hoya che. vaLI atyAra sudhI teo gaNi Adi padavIne dhAraNa karanArA hovAthI teone bhikSA grahaNa karavA javAno prasaMga prAyaH Avyo na hoya ane kyAreka teone bhikSA vahoravA javAno prasaMga Avyo hoya, topaNa teoe gacchanI maryAdAthI bhikSA grahaNa karela hoya che; jyAre jinakalpa svIkAryA pachI teoe svayaM bhikSA lAvavAnI hoya che ane jinakalpanI maryAdAthI bhikSA lAvavAnI hoya che. tethI teo jinakalpa svIkAratA pahelAM pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte eSaNAthI zuddha bhikSA jinakalpanI maryAdAthI lAvavA dvArA potAnA AtmAne parikarSita kare che. vaLI A rIte sacela ane acelanA bhedathI paNa be prakAre parikarma che : je sAdhu nagnatA na dekhAya For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | "vaTavRkSa' dvAra | gAthA 1414, 1415-1416 o tevA atizayadhArI na hoya teone jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpanI maryAdAthI vastra grahaNa karavAnAM hoya che ane atyAra sudhI teoe gacchanI maryAdAthI vastra grahaNa karelAM hoya che. tethI teo jinakalpa svIkAratA pahelAM pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte eSaNAthI zuddha vastra jinakalpanI maryAdAthI grahaNa karavArUpa parikarmathI potAnA AtmAne parikarSita kare che, jethI te vastragrahaNakALanI yatanAmAM leza paNa skUlanA na thAya, paraMtu apramAdabhAvanI vRddhi thAya. vaLI je sAdhu nagnatA na dekhAya tevA atizayadhArI hoya, teoe jinakalpa svIkAryA pachI vastra rAkhavAnAM hotAM nathI, tethI jinakalpa svIkAryA pachI ThaMDI AdimAM paNa potAno asaMgabhAvane anukULa vyApAra saheja paNa vyAghAta na pAme te mATe, jinakalpa svIkAratA pahelAM acela thavArUpa parikarmathI potAnA AtmAne parikarSita kare che. /1414ll " avataraNikA : caramadvArAbhidhitsayA''ha - avataraNikArya : carama dvArane kahevAnI icchAthI kahe che - bhAvArtha : gAthA 1372mAM abhyadyata vihAranAM daza dvAro batAvela, temAMthI have aMtima vaTavRkSa' nAmanA dvAranA svarUpane kahevAnI icchAthI kahe che, temAM prathama jinakalpa svIkAratA pUrve te RSie karavA yogya ucita pravRtti batAve che - gAthA : nimmAo a tahiM so gacchAI savvahA'NujANittA / puvvoiANa sammaM pacchA uvavUhiuM vihiNA // 1415 // khAmei tao saMghaM sabAlavuDhe jahociaM evaM / accaMtaM saMviggo puvvaviruddhe viseseNa // 1416 // anvayArtha : tarliMga nikhAre so=ane tyAM nirmAta evA AnapUrve batAvelA parikarmamAM niSThita evA RSi, puvyorUkA [=pUrvoditone=gAthA 1380mAM kahevAyela evA potAnA jevA guNovALA ja anya sAdhuone, acchA gacchAdinuM-gaNipada-upAdhyAyapada AdinuM, savyAM anunAnittA=sarvathA anujJApana karIne pachI=pachI vihipa=vidhithI sakhta 3vUphisamyam upabRhaNa karIne tamo=tyArapachI svaMta saMvimo atyaMta saMvigna evA RSi vAvaE saMbaM=sabAla-vRddha saMghane govidaM vaM yathocita ja vAge khamAve che, vyavaruddha pUrvaviruddhone vizeT=vizeSathI (khamAve che.) For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | vaTavRkSa' dvAra / gAthA 1415-1416 gAthArtha : ane pUrve batAvelA parikarmamAM nirmAta evA traSi gAthA 1380mAM kahevAyelA evA potAnA jevA guNovALA ja anya sAdhuone gaccha Adi padanI sarvathA anujJA ApIne pachI vidhithI samyagra upavRMhaNA karIne tyArapachI atyaMta saMvigna evA kaSi bAla-vRddhasahita saMghane yathocita ja khamAve che, pUrvamAM viruddhone vizeSathI khamAve che. TIkA : nirmAtazca tatra-parikarmaNyasau gacchAdi sarvathAnujJApya prAguktaM padaM, pUrvoditAnAM samyag itvarasthApitAnAM pazcAdupabRMhya vidhinA tenaiveti gAthArthaH // 1415 // kSAmayati tataH saGgha sAmAnyena sabAlavRddhaM yathocitameva vakSyamANanItyA atyantaM saMvignaH san, pUrvaviruddhAn vizeSeNa kAMcaneti gAthArthaH // 1416 // TIkAI: ane tyAM parikarmamAM, nirmAta evA A=gAthA 137rathI 1414mAM batAvyA e parikarmamAM suabhyasta evA abhyadyata vihAra mATe tatpara RSi, pUrvodita evA itra sthApitone=gAthA 1380mAM kahevAyuM tema potAnA gaccha-upAdhyAya Adi pada para alpa kALa mATe sthapAyela potAnA samAna ja anya sAdhuone, prAgu ukta evA gacchAdi padanuM=gAthA 1380mAM kahevAyelA gaccha-upAdhyAyAdi padanuM, sarvathA anujJApana karIne, pAchaLathI te ja vidhithI=gAthA 1348thI 1359mAM batAvI te ja vidhithI, samyagu upabRhaNa karIne, tyArapachI sAmAnyathI bALa-vRddhasahita saMghane-caturvidha saMghane, atyaMta saMvigna chatA vaphTamANa nItithI=AgaLanI gAthAmAM kahevAze e maryAdAthI, yathocita ja khamAve che, pUrvamAM viruddha evA keTalAkane pUrvamAM virodhI thayelA evA keTalAka sAdhuone, vizeSathI khamAve che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : abhyadyata vihAra svIkAravAnI abhilASAvALA gaNi, upAdhyAyAdi sAdhuo pUrvamAM je abhyadyata vihAranAM dvArA batAvyAM te sarvathI parikarmita thaI jAya, tyArapachI gAthA 1418mAM batAvAze e rIte jinakalpa svIkAre che. tethI carama dvArane kahetAM pahelAM te jinakalpa svIkAravA tatpara thayelA RSine karavA yogya ucita kRtyo batAvatAM kahe che - pUrvanAM dvAromAM batAvyuM e rIte AtmAne saMpanna karI cUkyA hoya tevA gaNi, upAdhyAyAdi RSie, pUrve potAnA jevA guNovALA anya je sAdhuone alpa kALa mATe potAnA pada para sthApIne, teo te te padane potAnI jema samyaguM vahana karI zake tevA che ke nahIM? teno nirNaya karavA mATe tulanA karelI, te sAdhuone have kAyama mATe potAnA padanI anujJA Ape che; ane te te padanI anujJA ApavAnI vidhi pUrI thayA pachI navA gaNi Adi te sAdhuonI anuyoga-gaNAnujJAvastumAM batAvI te ja vidhi pramANe upabRhaNa kare che. tethI te gurunA vacananuM smaraNa karIne te navA gaNi Adi sAdhuo paNa potAnA padanuM bhagavAnanI AjJAnusAra samya anupAlana kare che, tema ja gacchanA sAdhuo paNa gurunA vacanathI prerAIne For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / abhyadhata vihAra | 'vaTavRkSa' dvAra / gAthA 1415-1416, 1410 se te nUtana gaNi Adi padadhArI sAdhuonI AjJAnuM samyak pAlana kare che, jethI sarva gacchanuM ekAMte hita thAya che. Ama, nUtana gaNi AdinI upabRhaNA karyA pachI te abhyaghata vihAra svIkAravA tatpara thayelA RSi, atyaMta upayukta thaIne saMveganI vRddhipUrvaka bALa-vRddhasahita zramaNapradhAna caturvidha saMghane sAmAnyathI khamAve che ane yathAaucityathI khamAve che arthAt nAnA sAdhu sAthe tene yogya aucitya anusAre, moTA sAdhu sAthe tene yogya aucitya anusAre, tema ja zrAvakAdi sAthe tene yogya aucitya anusAre khamAve che. vaLI pote jyAre gaNi Adi padavInuM pAlana karatA hatA, tyAre koIka sAdhu Adi sAthe kyAreka manabheda thayo hoya, to tevA pUrvamAM potAne virodhI valaNavALA caturvidha saMgha aMtargata je koI vyakti hoya, teone vizeSathI khamAve che, jethI te virodhInA manamAM potAnA pratye saheja paNa dveSabhAva rahelo hoya, to dUra thaI jAya ane potAnuM citta paNa sarva jIvo sAthe sarvathA ucita vartana karanAruM bane. vaLI te zramaNasaMdhane khamAvavAnI vidhi graMthakArazrI svayaM AgaLanI gAthAmAM batAve che. 1415/1416 // avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke A RSi saMghane ane pUrvaviruddhone vakSyamANanItithI khamAve che. tethI have te khamAvavAnI nItine ja batAve che - gAthA : jaM kiMci pamANaM Na suDDa bhe vaTTi mae puvi / taM bhe khAma ahaM Nissallo NikkasAo mi // 1417 // anvayArtha : pamAUI=pramAdathI macchu=mArA vaDe pulvi=pUrve me=tamArI (sAthe) naM iica=je kAMI sug=suhu=sAruM, 5 vadisaM=vartAyuM na hoya, teM--tene a=huM me=tamane svAmemi=khamAvuM chuM. (huM kevo thaIne khamAvuM chuM ? te spaSTa kare che -) bisso khissAo=niHzalya, niSkaSAya evo mi=huM chuM. gAthArthaH pramAdathI mArA vaDe pUrve tamArI sAthe je kAMI sAruM vartAyuM na hoya, tene huM khamAvuM chuM. ane niHzalya, niSkaSAya evo huM chuM. TIkA : yatkiJcitpramAdena hetunA na suSThu bhe= bhavatAM varttitaM mayA pUrvaM tad bhe= yuSmAn kSamayAmyahaM, niHzalyo niSkaSAyo'smi saMvRtta iti gAthArthaH // 1417 // " TIkArya : pramAdarUpa hetuthI mArA vaDe pUrve tamArI sAthe je kAMI sAruM vartAyuM na hoya tene-te pramAdane AzrayIne, For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 00 - saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra / "vaTavRkSa' dvAra / gAthA 1410-1418 tamane huM namAvuM chuM. huM kevo chuM? te batAvatAM kahe che - niHzalya, niSkaSAya, saMvRtta evo huM chuM, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : abhyadyata vihAranA svIkAra mATe tatpara evA gaNi Adi RSie, atyAra sudhI caturvidha saMghavartI gacchanA sAdhuo, zrAvakAdine samyagu anuzAsana ApIne yogamArgamAM samya pravartAvyAM che; chatAM kyAreka pramAdane vaza thaIne pote teone sArI rIte pravartAvyAM na hoya, jethI te jIvonA hitanI upekSA thaI hoya, to tenuM smaraNa karIne teone khamAvatAM kahe che ke "mArA vaDe pUrvamAM tamArI sAthe je kAMI sAruM vartana karAyuM na hoya, tenA nimitte huM tamArI kSamA mAMguM chuM." vaLI A kSamAyAcanA, mAtra jemane pote khamAvyA teonA manane saMtoSa ApavA mATe ja nathI, te spaSTa karavA kahe che ke huM zalya vagarano, kaSAya vagarano saMvRtta chuM ane tevo thaIne huM tamane khamAvuM chuM. tethI vyakta thAya che ke jinakalpa svIkAranAra RSine koInA game tevA vartana pratye manaduHkharUpa zalya hotuM nathI ane koI pratye thoDo paNa rAga ke dveSa hoto nathI, paraMtu madhyasthabhAvathI saMpUrNa saMvRtta thayelA hoya che ane tevA saMvRtta thaIne teo sarvane khamAve che. 141 avataraNikA : carama dvAraviSayaka pUrvapravRtti batAvIne, have te RSi jinakalpa kaI rIte svIkAre che? te rUpa abhyadyata vihAranA aMtima "vaTavRkSa' nAmanA dvAranuM svarUpa batAve che - gAthA : davvAI aNukUle mahAvibhUIe aha jiNAINaM / abbhAse paDivajjai jiNakappaM asai vaDarukkhe // 1418 // dAraM // anvayArtha : mada have vyA julUkane dravyAdi anukULa hote chate nikhArUMvi gamANe jinAdinA abhyAsamAM= tIrthaMkarAdinI pAse, nippajinakalpane mahAvimUrva=mahAvibhUtithI paDimDuM=svIkAre che. rasa nahIM hote chate jinAdi nahIM hote chata, vaDavara-vaTavRkSaviSayaka (apavAda che.) gAthArtha : have dravyAdi anukULa hote chate tIrthakarAdinI pAse jinakalpane mahAvibhUtithI svIkAre che. tIrthakarAdi nahIM hote chate apavAdathI vaDanA vRkSa nIce jinakalpa svIkAre che. TIkAH dravyAdAvanukUle sati mahAvibhUtyA-dAnAdikayA'tha jinAdInAmatizayinAmabhyAse pratipadyate jinakalpamutsargeNa, asati ca vaTavRkSe'pavAda iti gAthArthaH // 1418 // (dvAram ) // For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | dvArano anupAta | gAthA 1418-1419 TIkArya : have=jinakalpa svIkArane yogya sarva ucita kRtyo karyA pachI, dravyAdi anukULa hote chate=dravya-kSetrakALa-bhAva jinakalpasvIkArane anukULa hote chate, utsargathI, atizayavALA jinAdinA abhyAsamAM= atizayadhArI evA tIrthakara vagerenI pAse, jinakalpane dAnAdika mahAvibhUtithI svIkAre che. ane nahIM hote chate atizayadhArI evA tIrthakara Adi nahIM hote chate, vaTavRkSaviSayaka apavAda cheHvaDanA vRkSa nIce jinakalpa svIkAravA svarUpa apavAda che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : pUrvamAM batAvyuM e rIte sarvane khamAvIne A RSi dravya-kSetra-kALa-bhAva anukULa hoya, tyAre jinakalpa svIkAravArUpa uttama kArya kare che, paraMtu uttama kArya mATe viSNabhUta hoya tevA dravyAdimAM jinakalpa svIkAratA nathI; ane A RSi jinakalpa utsargathI tIrthakara vagere pAse svIkAre che. vaLI jinakalpa svIkAratI vakhate prAya: caturvidha saMgha bhego thayelo hoya che; ane A jinakalpasvIkAranuM kRtya mahAvaibhavapUrvaka thavuM joIe tevI spRhA nahIM hovA chatAM, lokonA hita mATe dAnAdi kriyApUrvaka mahAvaibhavathI te RSi jinakalpa svIkAre che, jethI te jinakalpasvIkAranI pravRtti joIne ghaNA jIvone bIjAdhAna Adi thAya. vaLI atizayadhArI tIrthaMkarAdi jinakalpa ApavA mATe vidyamAna na hoya, to apavAdathI te RSi mahAvaibhavapUrvaka vaDanA vRkSa nIce jinakalpa svIkAre che. 1418 gAthA : dArANuvAya mo iha so puNa taiAe bhAvaNAsAraM / kAUNa taM vihANaM Niravikkho savvahA vayai // 1419 // anvayArtha : rUdavAravA =ahIM dvArano anupAta che=pUrvagAthAmAM kahyuM ke utsargathI jinAdi pAse ane apavAdathI vaTavRkSa nIce jinakalpa svIkAre che emAM jinakalpanA svIkAraviSayaka vidhi batAvanArA dvAranI prApti che. maviUTINA puT taM vihAdi=vaLI bhAvanA sAra evA te vidhAnane=bhAvanApradhAna evI jinakalpanA svIkAranI vidhine, =karIne sadgaLiravivo so sarvathA nirapekSa evA te=jinakalpa svIkAranArA RSi, taphasAI tRtIyAmAM trIjI porisImAM, vaDuM jAya che. * "jo' pAdapUraNa arthamAM che. gAthArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke utsargathI jinAdi pAse ane apavAdathI vaTavRkSa nIce jinakalpa svIkAre che. e kathanamAM jinakalpanA svIkAraviSayaka vidhi batAvanArA dvAranI prApti che, paraMtu te vidhi prastuta graMthamAM batAvela nathI. For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 02 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | dvArano anupAta | gAthA 1410-1420 vaLI bhAvanApradhAna evI jinakalpasvIkAranI vidhine karIne sarvathA nirapekSa evA jinakalpa svIkAranArA kaSi trIjI parisImAM te vaTavRkSathI bIje jAya che. TIkA : dvArAnupAto (?iha) draSTavyaH, sa punaH RSistRtIyAyAM pauruSyAM bhAvanAsAraM sat kRtvA tat namaskArAdipratipattividhAnaM nirapekSaH san sarvathA vrajati tata iti gAthArthaH // 1419 // noMdha : TIkAmAM tArAnupAto pachI mULagAvyA pramANe rUda hovuM joie. TIkArya dvArano anupAta jANavo pUrvagAthAmAM kahyuM ke utsargathI jinAdi pAse ane apavAdathI vaTavRkSa nIce jinakalpa svIkAre che e kathanamAM jinakalpanA svIkAraviSayaka vidhi batAvanArA dvAranI prApti jANavI. vaLI bhAvanA sAra chatA te namaskArAdi dvArA pratipattinA vidhAnane karIne=bhAvanApradhAna evI dvAranA anupAtathI prApta navakAra Adi dvArA jinakalpane svIkAravAnI vidhine karIne, sarvathA nirapekSa chatA te RSi jinakalpa svIkAranArA RSi, trIjI porisImAM tyAMthI te vaTavRkSarUpa sthAnathI, jAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke te RSi utsargathI jinAdi pAse ane apavAdathI vaTavRkSa nIce jinakalpano svIkAra kare che. tethI ahIM jinakalpasvIkAranI vidhine kahenArA dvAranI prApti jANavI, je dvArane ahIM graMthakArazrIe batAvela nathI, paraMtu gAthAnA trIjA pAdamAM rahelAM "ta' zabdathI vidhine batAvanArA dvArano parAmarza karela che. tethI e prApta thAya ke dvAranA anupAtathI prApta evI jinakalpane svIkAravAnI namaskArAdi vidhi karIne jinakalpa svIkAryA pachI asaMgabhAvanApradhAna chatA te RSi gacchathI sarvathA nirapekSa thayelA chatA trIjI porisImAM te sthAnathI vihAra kare che. AthI phalita thAya ke atyAra sudhI pote je gacchanuM pAlana karyuM, gacchanA je sAdhuone yogamArgamAM samyak pravartAvyA, teonI sAthe paNa sarvathA snehanA pariNAmano tyAga karIne, AtmAne asaMgabhAvanAthI bhAvita karIne, jinakalpasvIkAraviSayaka sarva vidhi karIne, gacchanA sAdhuo pratye leza paNa pratibaMdha na hovAthI te RSi trIjA pahore tyAMthI cAlyA jAya che. 141 avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke te RSi trIjI porisImAM tyAMthI jAya che. tethI have te jinakalpI RSi te sthAnethI jAya tyAre gacchanA sAdhuo zuM kare che? te batAve che - For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | hArano anupAta / gAthA 1420 cha3 gAthA : pakkhIpattuvagaraNe gacchArAmA viNiggae tammi / cakkhuvisayaM aIe ayaMti AnaMdiyA sAhU // 1420 // anvayArtha : pakvapattavarane pakSInA patra jevA upakaraNavALA, chArAmAM vinig=gaccharUpI ArAmathI nirgata evA taw=te=jinakalpI RSi, #visayaM mav=cakSunA viSayane atIta thaye chate mAnaMdiyA sAdU-AnaMdita evA sAdhuo mayaMti Ave che-potAnI vasatimAM Ave che. gathiya: pakSInI pAMkha jevA upakaraNavALA, gaccharUpI bagIcAmAMthI nIkaLelA evA jinakabhI bahaSi cakSunA viSayane atIta thaye chate AnaMdita evA sAdhuo potAnI vasatimAM Ave che. TIkA? ___pakSipatropakaraNe-amukastokopadhau gacchArAmAt sukhasevyAdvinirgate tasmin-jinakalpike cakSurviSayamatIte-adarzanIbhUte Agacchanti svavasatimAnanditAH sAdhavaH tatpratipattyeti gAthArthaH // 1420 // TIkAIH pakSInA patra jevA upakaraNavALA=amuka thoDI upadhivALA, sukhasevya evA gaccharUpI ArAmathI vinirgata evA sukhe sevI zakAya evA gaccharUpI bagIcAmAMthI nIkaLelA evA, te=jinakalpika, cakSanA viSayane atIta thaye chate adarzanIbhUta thaye chate, tenI pratipattithI=jinakalpanA svIkArathI, AnaMda pAmelA sAdhuo svavasatine viSe Ave che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpa svIkAratI vakhate te RSi pAse amuka thoDI upadhi hoya che; kema ke jinakalpIne jaghanyathI be prakAranI ane utkRSTathI bAra prakAranI upadhi hoya che. mATe teone pakSInI pAMkha jevA upakaraNavALA kahela che. vaLI te mahAtmA jinavacanAnusAra pravartanAra hovAthI tevA mahAtmAnI gacchanA sAdhuo sevA karatAM hoya che, tethI te mahAtmA mATe potAno gaccha sukhe sevI zakAya evo hato, chatAM pote niHspRhI hovAthI te gaccharUpI bagIcAmAMthI nIkaLIne vizeSa ArAdhanA mATe jAya che; ane jatA evA te jinakalpI RSi jyAM sudhI dekhAya tyAM sudhI gacchanA sAdhuo teone jue che, ane jayAre te RSi cakSuno viSaya na bane teTalA dUra jAya tyAre, te RSinA jinakalpanA svIkArathI AnaMdita thayelA gacchanA sAdhuo potAnI vasatimAM jAya che; ane vicAre che ke "A RSi sukhe sevya evA sthavirakalpane choDIne, jinakalpane svIkArIne mahAparAkramathI asaMgabhAvane sAdhI rahyA che, mATe teonuM darzana-smaraNa paNa AnaMdaprada che." A prakAranA paribhAvanathI harSita thayelA evA te sAdhuo AnaMdita thAya che. ll1420 For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | hArano anupAta | gAthA 1421 gAthA : AbhoeuM khettaM NivvAghAeNa mAsaNivvAhi / gaMtUNa tattha viharai esa vihAro samAseNa // 1421 // anvayArtha : =nirvAghAtathI mAlvihiM mAsanirvAhI naM-kSetrane mAmojANIne tatva=tyAM te kSetramAM, tUUT=jaIne vi=vihare che. samAre vihAro=A samAsathI vihAra che. gAthArtha: - nirvAghAtathI mAsano nirvAha karanArA kSetrane jANIne, te kSetramAM jaIne vicare che. A saMkSepathI jinakabhIno vihAra che. TIkA : ____ Abhojya-vijJAya kSetraM nirvyAghAtena hetubhUtena mAsanirvAhi-mAsanirvahaNasamartha, gatvA tatra kSetre viharati-svanItiM pAlayati, eSa vihAraH samAsenAsya bhagavata iti gAthArthaH // 1421 // TIkArya : hetubhUta evA nircAghAtathI=mAsanA nirvAhamAM hetubhUta evA vyAghAta vagara, mAsanA nirvAhavALA=mAsano nirvAha karavAmAM samartha evA, kSetrane jANIne, te kSetramAM jaIne vihare che=svanItine pALe che-pote svIkArela jinakalpanI maryAdAnuM pAlana kare che. A bhagavAnano jinakalpI RSino, A samAsathI=saMkSepathI, vihAra che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1419mAM kahela ke A RSi jinakalpasvIkAranI vidhine karIne trIjI porisImAM jAya che, to teo kyAM jAya che? te batAvatAM kahe che ke te RSi zrutajJAnanA upayogathI mAsanirvAha mATe samartha evA vyAghAta vagaranA kSetrane jANIne te kSetramAM jAya che, ane tyAM jaIne jinakalpanI maryAdAnuM mAsakalparUpe pAlana kare che. teo eka sthAnamAM dIrghakALa paNa rahetA nathI ke satata vihAra paNa karatA nathI. A prakAranI A jinakalpI RSinI saMkSepathI vihAranI vidhi che. AnA dvArA phalita thAya ke jinakalpInI vihAranI vizeSathI vidhi anya zAstrothI jANI levI, graMthakArazrIe te vidhino prastuta graMthamAM vistAra karela nathI. // 14215. For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra jinakalpInI sAmAcArI / gAthA 1422-1423 o5 gAthA : ettha ya sAmAyArI imassa jA hoi taM pavakkhAmi / bhayaNAe dasavihAe gurUvaesAnusAreNa // 1422 // anvayArtha : stha ya ane ahIM=jinakalpI je kSetramAM jaIne vicare che e kSetramAM, Dumasa AmanI jinakalpI RSinI, nA sAmayiAra ho je sAmAcArI hoya che, teM tene te sAmAcArIne, gurUvAlAnusArev=gurunA upadezanA anusArathI ravihAdazavidha evI sAmAcArImAM mayA=bhajanA vaDe pavaravAmi huM kahIza. gAthArtha : ane jinakabhI bahaSi je kSetramAM jaIne vicare che, e kSetramAM jinakabhI bahaSinI je sAmAcArI hoya che, tene guranA upadeza anusAre dazavidha sAmAcArImAM bhajanA vaDe huM kahIza. TIkA : ___ atra ca kSetre sAmAcArI-sthitirasya yA bhavati jinakalpikasya, tAM pravakSyAmi bhajanayA vikalpena, dazavidhAyAM sAmAcAryAM vakSyamANAyAM gurUpadezAnusAreNa, na svamanISikayeti gAthArthaH // 1422 // TIkArya : ane A kSetramAM jinakalpI RSi je kSetramAM jaIne vicare che e kSetramAM, A jinakalpikanI je, sAmAcArI-sthiti=maryAdA, hoya che, tene bhajanA vaDe=vikalpa vaDe, huM kahIza. - jinakalpikanI sAmAcArI graMthakArazrI kaI sAmAcArImAM kaheze? te batAve che - vakSyamANa AgaLanI gAthAmAM kahevAnArI, dazavidha sAmAcArImAM gurunA upadezanA anusArathI huM kahIza, svamanISikAthI nahIM=svamatithI kahIza nahIM, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: virakalpika sAdhuo je dazavidha cakravAla sAmAcArInuM pAlana kare che, temAMthI jinakalpika sAdhuo kaI kaI sAmAcArInuM pAlana kare che ? te graMthakArazrI judA judA mata pramANe vikalpathI batAvavAnA che. vaLI graMthakArazrIe prastuta graMthamAM pUrva dazavidha cakravAla sAmAcArI batAvela nathI. tethI kahe che ke dazavidha sAmAcArI gurunA upadeza anusAra AgaLamAM kahevAze e che, ane te dazavidha sAmAcArI kahyA pachI temAMthI jinakalpika sAdhune kaI kaI sAmAcArI hoya? tenuM spaSTIkaraNa graMthakArazrI karaze. A prakAranI pratijJA graMthakArazrI prastuta gAthAmAM kare che. ll1422 avataraNikA : dazavidhAmevAdAvAha - avataraNikArya : dazavidha sAmAcArIne ja, AdimAM ja=jinakalpikanI sAmAcArI kahevAnI zarUAtamAM ja, kahe che - For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ os salekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI sAmAcArI/ gAthA 1423 bhAvArtha : pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe pratijJA karI ke guruupadeza anusAra AgaLamAM kahevAnArI dazavidha sAmAcArImAM bhajanA vaDe huM jinakalpikanI sAmAcArIne kahIza. tethI have prAraMbhamAM sthavirakalpikanI dazavidha sAmAcArIne ja kahe che - gAthA : icchAmicchatahakkAro AvasIyA nisIhiyA ya ApucchA / paDipuccha chaMdaNa NimaMtaNA ya uvasaMpayA ceva // 1423 // anvayArtha : rUchAmi chatAro icchAkAra, mithyAkAra, tathAkAra, vasIyo=AzyikI, nizadiyA ane naivikI, mAchI ApRcchA, padipucha-pratipRcchA, chaMVIEchaMdanA, AimaMta ca=ane nimaMtraNA, 3vasaMpayA cUrva=ane upasaMpadA. gAthArtha : icchAkAra, miththAkAra, tathAkAra, AvazyikI ane naiSadhikI, ApRcchA, pratipRcchA, chaMdanA ane nimaMtraNA ane upasaMpadA. TIkAH __icchAmithyAtathAkAra iti, kArazabdaH pratyekamabhisambadhyate, icchAkAro mithyAkAraH tathAkAra iti, tathA parabhaNane sarvatrecchAkAraH, doSacodane mithyAkAraH, gurvAdeze tthaakaarH| tathA AvazyikI naiSedhikI ca ApRcchA, vasatinirgame AvazyikI, praveze naiSedhikI, svakAryapravRttAvApRcchA / tathA pratipRcchA chandanA nimantraNA ca, tatrAdiSTakaraNakAle pratipRcchA, pUrvagRhItenAzanAdinA chandanA, nimantraNA bhavatyagRhItena / upasaMpaccaiva zrutAdinimittamiti gAthArthaH // 1423 // TIkAI: icchA, mithyA, tathAkAra. ahIM 'Ara' zabda pratyekane viSe abhisaMbaMdha karAya che=IcchA, mithyA ane tathAH e traNeya sAthe joDAya che. tethI zuM phalita thAya? te spaSTa kare che - IcchAkAra, miththAkAra, tathAkAra. e prakAre phalita thAya. ane paranA bhaNanamAM sarvatra icchAkAra thAya che=anya sAdhune kaMIka kahevAmAM sarva sthAne icchAkAra'no prayoga thAya che, doSanA codanamAM mithyAkAra thAya che=koI doSanA pravartanamAM mithyAkArano prayoga thAya che, gurunA AdezamAM tathAkAra thAya che=gurue koI AjJA karI hoya tyAre "tathAkArano prayoga thAya che. tathA AvazyakI, auSadhikI ane ApRcchA. vasatithI nirgamamAM AvezyikI thAya che-potAnI vasatimAMthI nIkaLatI vakhate AvazyakIno prayoga thAya che, pravezamAM naiSelikI thAya che=bahArathI AvIne vasatimAM For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI sAmAcArI / gAthA 1423 praveza karatI vakhate nadhikI'no prayoga thAya che, svakAryanI pravRttimAM ApRcchA thAya che-potAnA kAryanI pravRtti karatI vakhate ApRcchA thAya che. tathA pratipRcchA, chaMdanA ane nimaMtraNA. tyAM A traNa sAmAcArImAM, AdiSTanA karaNakAlamAM pratipRcchA thAya che=gurue AjJA kareluM kArya karatI vakhate pratipRcchA thAya che, pUrvagRhIta evA anAdi dvArA chaMdanA thAya che=pUrvamAM grahaNa karelA azanAdinuM anya sAdhuone AmaMtraNa ApavA dvArA chaMdanA thAya che, agRhIta dvArA nimaMtraNA thAya che=nahIM grahaNa karelA azanAdi anya sAdhuone lAvavA viSayaka pUchavA dvArA nimaMtraNA' thAya che. ane zrutAdina nimitte upasaMpadA thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: virakalpika sAdhune pAlana karavA yogya dazavidha cakravAla sAmAcArIne saMkSepathI batAve che - mULagAthAmAMnA pahelA pAdamAM rahela rUchAmichataehl'mAM je "vAra' zabda che, te icchA, mithyA ane tathA : e traNeya sAthe joDavAno che. tethI IcchAkAra, mithyAkAra ane tathAkAra : ema prApta thAya. (1) icchAkAra : potAnuM kArya bIjA sAdhu pAse karAvavA mATe parane kahevuM athavA bIjA sAdhunuM kArya pote karavA mATe kahevuM e sarvamAM, "A mAruM kArya tame icchApUrvaka karo" athavA "tamAruM A kArya huM icchApUrvaka karuM" e prakAre "icchAkArano prayoga karavo, e IcchAkAra nAmanI prathama sAmAcArI che. (2) mithyAkAraH saMyamajIvanamAM kyAMya alanA thavAthI koIka doSa lAgyo hoya, to tenI zuddhi mATe "micchA mi dukkaDama" e prakAre prayoga karavo, e mithyAkAra nAmanI bIjI sAmAcArI che. (3) tathAkAraH gurue potAne koI kArya karavAno Adeza karyo hoya tyAre "tada tti" e prakAre prayoga karavo, e tathAkAra nAmanI trIjI sAmAcArI che. (4) AvazyakI : bhikSATanAdi koI kArya arthe potAnI vasatimAMthI bahAra jatI vakhate "mavada" e prakAre prayoga karavo, e AvazvikI nAmanI cothI sAmAcArI che. (5) aidhikIH bahArathI AvIne vasatimAM praveza karatI vakhate "nirIdi' e prakAre prayoga karavo, e naidhika nAmanI pAMcamI sAmAcArI che. (6) ApRcchA : potAnA kAryanI pravRttiviSayaka gurune pRcchA karavI, e ApRcchA nAmanI chaThThI sAmAcArI che. (7) pratipRcchAH gurue AjJA karela kAryane karatI vakhate pharI te kArya karavA viSayaka gurune pUchavuM, e pratipRcchA nAmanI sAtamI sAmAcArI che. (8) chaMdanA pUrvamAM lAvela azanAdi AhArano lAbha ApavA mATe anya sAdhuone pUchavuM, e chaMdanA nAmanI AThamI sAmAcArI che. (9) nimaMtraNA: bhikSA vahoravA jatI vakhate "huM tamArI mATe bhikSA lAvuM?" ema anya sAdhuone pUchavuM, e nimaMtraNA nAmanI navamI sAmAcArI che. (10) upasaMpadAH jJAna-darzanAdina nimitte anya AcArya pAse javuM, e upasaMpadA nAmanI dazamI sAmAcArI che. /1423ll For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 08 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sAmAcArI/ gAthA 1424-1425 avataraNikA: atra jinakalpikasAmAcArImAha - avataraNikAI: - ahIM pUrvagAthAmAM sthavirakalpikanI dazavidha sAmAcArI batAvI emAM, jinakalpikanI sAmAcArIne kahe gAthA : Avassi NisIhi micchA pucchaNamuvasaMpayaM ca gihiesu / aNNA sAmAyArI Na hoi se sesiA paMca // 1424 // anvayArtha : sAva iAirAdi micchA AvazyikIne, naidhikIne, mithyAkArane hi; puchani 3vasaMpa =gRhIviSayaka pRcchAne ane upasaMpadAne (jinakalpI kare che.) e tene=jinakalpika sAdhune, himA UMI paMca sAmAyarI zeSa evI anya pAMca sAmAcArI doDra=hotI nathI. gAthArtha : jinakalika sAdhu AvacchikIne, naSelikIne, mithyAkArane, gRhasthaviSayaka pRcchAne ane upasaMpadAne kare che, jinakalpika sAdhune zeSa evI anya pAMca sAmAcArI hotI nathI. TIkA? AvazyikI naiSedhikI mithyeti mithyAkAraM pRcchAmupasampadaM gRhiSvaucityena sarvaM (? sarvAM) karoti, anyAH sAmAcAryaH-icchAkAryAdyA na bhavanti se-tasya zeSAH paJca, prayojanAbhAvAditi gAthArthaH II424 noMdha: TIkAmAM sarvanA sthAne sarva hovuM joIe; kema ke te sarvanAma sAmAcArIno parAmarzaka che. TIkArya : AvazvikIne, naiSebikIne, mithyA=mithyAkArane, gRhIviSayaka pRcchAne, upasaMpadAne, aucityathI sarvane kare che=jinakalpika A pAMca sAmAcArImAMthI potAne ucita sarva sAmAcArIne kare che. tene jinakalpikane, zeSa evI icchAkArAdi anya pAMca sAmAcArIo hotI nathI, kema ke prayojanano abhAva che, e pramANe gAthArtha che. 1424o avataraNikA : AdezAntaramAha - For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sAmAcArI / gAthA 1425-1426 avataraNitArtha : AdezAMtarane kahe che-pUrvagAthAmAM jinakalpInI sAmAcArInA viSayamAM eka mata batAvyo. have anya mata batAvatAM kahe che - gAthA : AvassiaM nisIhia mottuM uvasaMpayaM ca gihiesu / sesA sAmAyArI Na hoi jiNakappie sattA // 1425 // anvayArtha : mAvasa nidi jidipaNu vasaMparva mojuM=AvazvikIne, naidhikIne ane gRhaviSayaka upasaMpadAne mUkIne, sesa sattA sAmAcArI zeSa sAta sAmAcArI nippa=jinakalpikamAM ja dor3a hotI nathI. gAthArtha : AvazcikIne, maiSebikIne ane gRhathiviSayaka upasaMpadAne mUkIne zeSa sAta sAmAcArI jinakalpikamAM hotI nathI. TIkAH ___ AvazyikI naiSedhikI muktvA upasampadaM ca gRhiSvArAmAdiSvoghataH zeSAH sAmAcAryaH pRcchAdyA api na bhavanti jinakalpike sapta, prayojanAbhAvAdeveti gAthArthaH // 1425 // TIkArya : AvazyikIne, niSebikIne ane gRhIviSayaka ArAmAdimAM oghathI upasaMpadAne mUkIne pRcchAdi paNa zeSa sAta sAmAcArIo jinakalpikamAM hotI nathI, kema ke prayojanano abhAva ja che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : A AdezAMtara pramANe jinakalpika bhikSAdi arthe potAnA sthAnethI anya sthAne jatI vakhate AvazvikIno prayoga kare che, dhyAnAdi arthe kAyotsargamAM UbhA rahevuM hoya tyAre naiSadhikIno prayoga kare che, tema ja koI gRhasthanA bagIcA vageremAM dhyAnAdi arthe rahevuM hoya tyAre oghathI upasaMpadA sAmAcArIno prayoga kare che. oghathI gRhasthaviSayaka upasaMpadA sAmAcArI eTale gRhasthanA ArAmAdimAM avasthAnanA nimitte gRhastha pAse je anujJA mAMgavAnI hoya che te oghathI upasaMpadA sAmAcArI che. 142paNal. gAthA : ahavA vi cakkavAle sAmAyArI u jassa jA joggA / sA savvA vattavvA suamAIA imA merA // 1426 // For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80. saMkhanAvastaka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1426-1420 anvayArtha : kahevA vi=athavA to vaAvAne vaLI cakravAlamAM na jene nA samAcAra no =je sAmAcArI yogya hoya, (tene) sa savyA-te sarva (sAmAcArI) vaktavya kahevI. (jinakalpikAdinI) sugama rUma merA=zrutAdikavALI A maryAdA che. gAthArtha : athavA to vaLI cakravAlamAM je jinakalpikAdine je sAmAcArI yogya hoya, te jinakalpikAdine te sarva sAmAcArI kahevI. jinakalikAdinI vyutAdikavALI AgaLamAM batAvAze e maryAdA che. TIkA : ___ athavA'pi cakravAle nityakarmaNi sAmAcArI tu yasya yA yogyA jinakalpikAdeH, sA sarvA vaktavyA, atrAntare zrutAdikA ceyaM maryAdA vakSyamANA'syeti gAthArthaH // 1426 // TIkArya : athavA to vaLI cakavAlamAM nitya karmamAM, je jinakalpikAdine je sAmAcArI yogya hoya, te sarva sAmAcArI kahevI. ane A avasare AnI=jinakalpikAdinI, A=vakSyamANa AgaLanI gAthAomAM kahevAnArI, zrutAdika maryAdA che, e pramANe gAthArtha che. 1426ll gAthA : suasaMghayaNuvasagge AyaMke veaNA kai jaNA u / thaMDilla vasahi keccira uccAre ceva pAsavaNe // 1427 // anvayArtha : susaMdhayapuvakazruta-saMghayaNa-upasargaviSayaka, mAyaM vema ja nA AtaMka-vedanA ane keTalA jano? caMdi8 vadi vyira=sthAMDilya-vasati-kiyaccira?, 3LyAre veva pAsavo uccAraviSayaka ane prazravaNaviSayaka; TIkA: __ zrutasaMhananopasarga ityetadviSayo'sya vidhiH vaktavyaH, tathA''taGko vedanA kiyanto janAzceti dvAratrayamAzritya, tathA sthANDilyaM vasatiH kiyacciraM dvArANyAzritya, tathA uccAre caiva prazravaNe cetyetadviSaya iti gAthArthaH // 1427 // TIkArcaH zruta-saMhanana-upasargaviSayaka eTale AnA viSayavALI AnI vidhi kahevI=brutAdinA viSayavALI jinakalpikanI maryAdA kahevI. tathA AtaMka-vedanA ane keTalA jano? e prakAranA traNa dvArane AzrayIne For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyAta vihAra | jinakalpInI maryAdi/ gAthA 1428-1429 vidhi kahevI. tathA sthADilya-vasati-keTalo kALa? dvArone AzrayIne vidhi kahevI. tathA uccAraviSayaka ane prazravaNaviSayaka=AnA viSayavALI, vidhi kahevI. e pramANe gAthAno artha che. ll1427. gAthA: ovAse taNaphalae sArakkhaNayA ya saMthavaNayA ya / pAhuDiyaaggidIve ohANa vase kai jaNA u // 1428 // anvayArtha: ovAse taNaphalae shvissy-tR9|314vissy, sArakkhaNayA ya saMthavaNayA y=sNrksst| bhane saMsthApanatA, pAhuDiyaaggidIve prAtmRti-ni-hIviSaya, ohANa avadhAna, kai jaNA u vase mane 21 no vasaze ?; TI : tathA avakAze tRNaphalake-etadviSaya ityarthaH, tathA saMrakSaNatA ca saMsthApanatA ceti dvAradvayamAzritya, tathA prAbhRtikAgnidIpeSu-etadviSayaH, tathA'vadhAnaM vasiSyanti kati janAzcetyetad dvAradvayamAzrityeti gAthAsamudAyArthaH // 1428 // ToDArtha : tathA avakAzaviSayaka-tRNaphalakaviSayaka=AnA viSayavALI, vidhi kahevI. tathA saMrakSaNatA ane saMsthApanA e prakAre be tArane AzrayIne vidhi kahevI. tathA prAbhRtika-agni-dIpaviSayaka=AnA viSayavALI, vidhi kahevI. tathA avadhAna ane keTalA jano vasaze? e prakAranA A be tArane AzrayIne vidhi kahevI. e pramANe gAthAno samudAyArtha che. 1428. gAthA: bhikkhAyariA pANaya levAleve a taha aleve a / AyaMbilapaDimAI jiNakappe mAsakappo u // 1429 // dAragAhA // manvayArtha : bhikkhAyariA pANaya-mikSAyA-pAna, levAleve amane pAlepaviSaya, aleve taha amane te. te sopaviSaya, AyaMbilapaDimAIlisa-pratimA, jiNakappe u mAsakappo=qNI niyamai bhAsa485. TI : bhikSAcaryA pAnakaM ityetadviSayo, lepAlepe vastuni, tathA alepe ca-etadviSayazcetyarthaH, tathA''cAmlapratime samAzritya, jinakalpe mAsakalpastvetad dvAramadhikRtya vidhirvaktavya iti gAthAsamudAyArthaH // 1429 // For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakabhInI mayadiA / gAthA 1429-1430 TIkArya : bhikSAcaryA-pAnaka e pramANe AnA viSayavALI, vidhi kahevI. lepAlepa vastuviSayaka, ane te rIte alepaviSayaka=AnA viSayavALI, vidhi kahevI. tathA AMbila-pratimAne AzrayIne, vaLI jinakalpamAM mAsakalpa e dvArane AzrayIne vidhi kahevI. e pramANe gAthAno samudAyArtha che. 1429 avataraNikA : etAstisro'pi dvAragAthAH, AsAmavayavArthaH pratidvAre spaSTa ucyate, tatra zrutadvAramadhikRtyAha - avataraNikAI: A traNa paNa pUrve batAvI e 1427-1428-1429 rU5 traNeya paNa gAthAo, dhAragAthA che, Amano pUrvamAM batAvelI traNa vAragAthAono, avayavArtha pratidvAramAM=dareka dvAramAM, spaSTa kahevAya che. temAM==Na dvAragAthAomAM batAvelAM 27 dvAromAM, zrutadvArane AzrayIne kahe che - gAthA : AyAravatthu taiyaM jahaNNaya hoi navamapuvvassa / tahiyaM kAlaNNANaM dasa ukkoseNa bhiNNAiM // 1430 // dAraM // anvayArtha : nadaUUAyaMtrajaghanyaka=jinakalpa svIkAranArA sAdhunuM jaghanya zrutajJAna, navamaputrasaM=navamA pUrvanI taphaDyuM mAyAravantha=trIjI AcAravatu hoDuM hoya che. tahiyaM tyAM=navamA pUrvanI trIjI AcAravastumAM, tnaiUTi=kALanuM jJAna thAya che. koleor=utkRSTathI mivpADuMrasannabhinna evAM daza hoya che kaMIka nyUna evAM daza pUrvonuM zrutajJAna hoya che. gAthArtha - jinakA svIkAranArA sAdhunuM jaghanya zrutajJAna navamA pUrvanI trIjI AcAravatu hoya che. navamA pUrvanI trIjI AcAravastumAM kALanuM jJAna thAya che. jinakalpavIkAranArA sAdhune utkRSTathI bhinna evAM daza pUrvonuM zrutajJAna hoya che. TIkA : ___ AcAravastu tRtIyaM saGkhyayA jaghanyakaM bhavati navamapUrvasya sambandhi zrutaparyAyaH, tatra kAlajJAnaM bhavatIti kRtvA, daza pUrvANyutkRSTatastu bhinnAni zrutaparyAya iti gAthArthaH // 1430 // TIkAI: navamA pUrvanA saMbaMdhavALI saMkhyAthI trIjI AcAravastu jaghanya zrutaparyAya hoya che. tyAM kALanuM jJAna thAya che jethI karIne navamA pUrvanI trIjI AcAravastunuM jJAna thayA pachI zrutanA parAvartanathI ucchavAsAdi For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 saMlekhanAvatuka | abhyaghata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1430-1431 dvArA prANa-stokAdi dareka kALanuM jJAna thAya che jethI karIne, jinakalpa svIkAranArA sAdhune jaghanyathI navamA pUrvanI trIjI AcAravastu sudhIno zrutaparyAya hoya che, ema anvaya che. vaLI utkRSTathI bhinna evAM daza pUrve zrutaparyAya hoya che=jinakalpa svIkAranArA sAdhune utkRSTathI kaMIka nyUna evAM daza pUrvonuM zrutajJAna hoya che, e pramANe gAthArtha che. 1430nA avataraNikA: saMhananadvAramAzrityAha - avataraNikArya : saMhananadvArane AzrayIne kahe che - " gAthA : paDhamilluyasaMghayaNA dhiIe puNa vajjakuDDasAmANA / paDivajjaMti imaM khalu kappaM sesA Na u kayAi // 1431 // dAraM // anvacAI: padyamaya saMyaUT=prathama saMghayaNavALA, fthA pu va hunAmA =vaLI vRtithI vajanI kuTTInI samAna evA sAdhuo khe=A kalpane=adhikRta evA jinakalpane, pavinaMti=svIkAre che, tenA 3 vAr3a =vaLI zeSa evA sAdhuo kyAreya nahIM=jinakalpane svIkAratA nathI. * "ghatu' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : pahelAM saMghayaNavALA, vaLI dhRtithI vajanI bhIMta jevA sAdhuo adhikRta evA jinakalpane svIkAre che, vaLI zeSa sAdhuo kyAreya jinakane ravIkAratA nathI. TIkA? prathamellukasaMhananA: vajraRSabhanArAcasaMhananA ityarthaH dhRtyA punarvajrakuDyasamAnAH pradhAnavRttaya iti bhAvaH, pratipadyante enaM khalu kalpam-adhikRtaM jinakalpaM, zeSA na tu kadAcit tadanyasaMhananina iti gAthArtha: 143 TIkAIH prathama saMhananavALA=vajaRSabhanArA saMtananavALA, vaLI vRtithI vajanI kuDInI samAnaHvajanI bhIMta jevA nizcala=pradhAnavRttivALA, A kalpane-adhikRta evA jinakalpane, svIkAre che; vaLI zeSa=tenAthI anya saMhananIo pahelAM saMghayaNathI anya saMghayaNavALA sAdhuo, kyAreya nahIM jinakalpane svIkAratA nathI, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1431-1432 bhAvArtha : - jinakalpa svIkAranArA sAdhuo vaja8SabhanArAMca nAmanA prathama saMghayaNavALA hoya che. vaLI teo dhRtithI vajanI bhIMta jevA nizcala hoya che arthAt jema vajanI bhIMta koIpaNa rIte bhedI zakAtI nathI, tema pote svIkArelA jinakalpanI maryAdAno nirvAha karavA samartha evA mananA praNidhAnarUpa dhRtivALA hoya che. tethI teo saMpUrNa asaMgabhAvamAM rahevAno pote je saMkalpa karyo che, teno pradhAnavRttivALA thaIne game tevA saMyogomAM nirvAha karI zake che. ahIM vizeSa e che ke prathama saMghayaNa e zArIrika zaktivizeSa che ane dhRti e lakSyane anurUpa sudRDha vyApAra karavA game tevA saMyogomAM paNa asaMgabhAvane choDIne bIje kyAMya citta na jAya te prakAre mAnasika zaktivizeSa che. AvA zArIrika baLa ane mAnasika baLavALA sAdhuo jinakalpa svIkAre che, paraMtu prathama saMghayaNa vagaranA ane vajakuDI samAna dhRti vagaranA sAdhuo kyAreya jinakalpa svIkAratA nathI. /1431 avataraNikA : upasargadvAravidhimAha - avataraNikArya : upasargadvAranI vidhine kahe che - gAthA : divvAI uvasaggA bhaiA eassa jai puNa havaMti / to avvahio visahai Niccalacitto mahAsatto // 1432 // dAraM // anvayArtha: =Ane=jinakalpikane, vidhyArUM 3vasA=divyAdi upasargo mA=bhAjaya che=vikalpathI thAya che. naTTapu davaMti-vaLI jo (upasarga) thAya che, to to sarvAoi =avyathita, uccatnacitto nizcala cittavALA, mahAsatto mahAsattvavALA vidaDuM sahana kare che. gAthArtha : jinakalikane devatA Adi saMbaMdhI upasargo vikalpathI thAya che. vaLI je upasargo thAya che, to avyathita, nizcala cittavALA, mahAsattvavALA thaIne upasargone sahana kare che. TIkA : divyAdaya upasargA bhAjyAH asya-jinakalpikasya bhavanti vA na vA, yadi punarbhavanti kathaJcit, tato'vyathitaH san visahate tAnupasargAn nizcalacitto mahAsattvaH svabhyastabhAvana iti gAthArthaH // 1432 // For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA | gAthA 1432-1433 TIkAI: Ane=jinakalpikane, divyAdi upasargo bhAjya che thAya che athavA nathI thatA. vaLI jo koIka rIte upasargo thAya, to avyathita chatA=vyathA vagaranA chatA, nizcala cittavALA, mahAsattvavALA=suabhyasta bhAvanAvALA jinakalpika te upasargone sahana kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpIne devAdi saMbaMdhI upasargo thAya ja evo ekAMte niyama nathI, paraMtu bhajanA che. je jinakalpI mahAtmAnA AtmA para tathAvidha niranubaMdha evAM kliSTa karmo paDelAM hoya, te jinakalpI mahAtmAne te niranubaMdhI kliSTa karmonA udayathI upasargo Ave che, anya jinakalpI mahAtmAne AvatA nathI. vaLI jo jinakalpI mahAtmAne upasargo Ave, to teo deha sAthe bhAvathI saMga vagaranA hovAthI upasargomAM paNa teonuM citta vyathA pAmatuM nathI, paraMtu teonuM citta upasargakALamAM ane anupasargakALamAM samAna varte che; vaLI teoe pUrve pAMca bhAvanAo suabhyasta karelI hovAthI mahAsattvazALI hoya che ane upasargakALamAM paNa dhyAnamAM ke sUtranA pArAyaNamAM nizcala cittavALA rahe che. AthI ja teo upasargakALamAM paNa zrutanA upayogathI kALanuM jJAna karI zake che. /1432 avataraNikA : AtaGkadvAravidhimAha - avataraNikArya : AtaMkadvAranI vidhine kahe che - gAthA : AyaMko jaramAI so vi hu bhaio imassa jai hoi / NippaDikammasarIro ahiAsai taM pi emeva // 1433 // dAraM // anvacAI: naramA sAyaMko javarAdi AtaMka che. so vi=A paNa AtaMka paNa, rUma =Ane jinakalpikane, mokabhAjaya che=bhajanAthI thAya che. navuM roTTa=jo thAya jinakalpikane AtaMka thAya, (to) frMDimpararIroganiSpatikarma zarIravALA taM piztene paNa=AtaMkane paNa, khe=A rIte jasupasargo sahana kare che e rIte ja, hisArUM=sahana kare che. * "du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : varAdi AtaMka che. AtaMka paNa jinakalpikane bhajanAthI thAya che; jo jinakalpikane AtaMka thAya, to nipratikarma zarIravALA thaIne AtaMkane paNa, upasargo sahana kare che e rIte ja sahana kare che. For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1433-1434 TIkAH ___ AtaGko jvarAdiH sadyoghAtI rogaH, asAvapi bhAjyo'sya bhavati vA na vA, yadi bhavati kathaJcittataH niSpratikarmazarIraH sannadhisahate tamapyAtaGkamevameva nizcalacittatayeti gAthArthaH // 1433 // TIkArya : - sadyAghAtI=jaladIthI prANano ghAta karanAra, jvarAdi roga AtaMka che. A paNa=AtaMka paNa, Ane jinakalpikane, bhAjya che=thAya che athavA nathI thato. jo koIka rIte AtaMka thAya, to niSpatikarma zarIravALA chatA=nahIM karelI roganI cikitsAvALuM zarIra che jenuM evA jinakalpI, tene paNa=AtaMkane paNa, A rIte ja nizcala cittatAthI-upasargo sahana kare che e rIte ja nizcala cittapaNAthI, sahana kare che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jaladIthI prANanuM haraNa karanArA evA jvarAdi rogarUpa AtaMka jinakalpIne thAya ja, evo ekAMte niyama nathI, paraMtu vikalpa che. niranubaMdhI kliSTa karmonA udayathI koIka jinakalpI mahAtmAne AtaMka thAya che, anya jinakalpI mahAtmAne thato nathI. vaLI jo jinakalpI mahAtmAne AtaMka thAya, topaNa teo te AtaMkanA nivAraNa mATe auSadhAdinA sevanarUpa koI zarIranuM pratikarma karatA nathI, paraMtu deha pratyenA chinna mamatvavALA, sukha ane duHkha pratye samAna pariNAmavALA thaIne nizcala cittathI, jema upasargo sahana kare che e rIte ja te AtaMkane paNa sahana kare che. 1433ll avataraNikA : vedanAdvAravidhimAha - avataraNikArya : vedanAdvAranI vidhine kahe che - gAthA : abbhuvagamiA uvakkamA ya tassa veaNA bhave duvihA / dhuvaloAI paDhamA jarAvivAgAiA bitiA // 1434 // dAraM // anvayArtha : ta-tene=jinakalpikane, bhuvA 3vamA ya=abhyapagamikI ane aupakramikI suvihA vegaUTI dvividha vedanA ma=hoya che. yuvatnomA paDhamA-dhruvalocAdi prathama (vedanA) che, naravivAmi vitimA-javaravipAkAdi dvitIya (vedanA) che. For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1434-1435 gAthArtha : - jinakalpikane abhyapagamikI ane aupakramikIH ema be prakAranI vedanA hoya che. dhruvalocAdi prathama vedanA che, jyaravipAkAdi dvitIya vedanA che. TIkA? ___abhyupagamikI aupakramikI ca tasya-jinakalpikasya vedanA bhavati dvividhA, dhruvalocAdyA prathamA vedanA, jvaravipAkAdikA dvitIyA vedaneti gAthArthaH // 1434 // TIkAryaH tene jinakalpikane, abhyapagamikI ane aupakramikIH be prakAranI vedanA hoya che. dhruvalocAdivALI prathama abhyapagamikI, vedanA che, jvaravipAkAdivALI=jvarAdirUpakarmanAvipAkavALI, dvitIya aupakramikI, vedanA che. e pramANe gAthArtha che. 1434 avataraNikA: kiyanto janA iti dvAravidhimAha - avataraNiyArtha: keTalA jano? e prakAranA dvAranI vidhine kahe che - gAthA : ego u esa bhayavaM Niravekkho savvaheva savvattha / bhAveNa hoi niamA vasahAdo davvao bhaio // 1435 // dAraM // anvayArtha: savyadeva savvastha giraveltho sarvathA ja sarvatra nirapekSa evA paNa mayavaM--A bhagavAna jinakalpI RSi, mAveT=bhAva vaDe nigama-niyamathI eka ja ror3ahoya che; vyago dravyathI vahAvo vasati AdimAM mokabhAjaya che=bhajanAthI hoya che. gAthArtha : sarvathA ja sarvatra nirapekSa evA jinakalpI bhagavAna bhAva vaDe niyamathI eka ja hoya che; dravyathI vasati AdimAM bhajanAthI hoya che. TIkA? ___ eka evaiSa bhagavAn jinakalpikaH nirapekSaH sarvathaiva sarvatra vastuni bhAvena-anabhiSvaGgena bhavati niyamAt, vasatyAdau dravyato bhAjyaH=eko vA'neko veti gAthArthaH // 1435 // * "satyamAM "dri'thI upavanAdino saMgraha che. For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 saMlekhanAvastaka abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1435-1436 TIkArya : sarvathA ja sarva vastumAM nirapekSa evA A jinakalpika, bhagavAna anabhivRMgarUpa bhAva vaDe niyamathI eka ja hoya che; dravyathI vasati AdimAM bhAjya che eka hoya athavA aneka hoya, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpI bhagavAna sarvathA ja sarva vastumAM nirapekSa hoya che, tethI teo koI sAthe AlApAdi karavAnI vRttivALA hotA nathI. vaLI abhivRMganA pariNAmathI rahita hovAthI teo bhAvathI nakkI eka hoya che; chatAM kyAreka pote je vasatimAM rahyA hoya te ja vasatimAM bIjA koI jinakalpI ke sthavirakalpI sAdhuo Utare to dravyathI teo aneka paNa bane ane vasatimAM pote ekalA ja hoya to dravyathI eka paNa bane. ||143pa avataraNikA : sthANDilyadvAravidhimAha - avataraNikArya : - DAMDilyadvAranI vidhine kahe che - gAthA : uccAre pAsavaNe ussaggaM kuNai thaMDile paDhame / tattheva ya parijuNNe kayakicco ujjhaI vatthe // 1436 // dAraM // anvayArtha : paddha thaMDitre prathama sthaMDilamAM DebyAre pAsavo DarUi=uccAraviSayaka-prazravaNaviSayaka vyutsargane UrU kare che; tatthava A=ane tyAM ja=prathama sthaMDilamAM ja, vaDyio kRtakRtya (jinakalpI) parivuom vastha-parijIrNa vastrone sabsatyaje che. gAthArtha : prathama sthaMDilamAM uccAraviSayaka-prazravaNaviSayaka vyutsargane kare che; ane prathama sthaMDilamAM ja kRtakRtya chatA jinakabhI parijIrNa evAM vastrono tyAga kare che. '' TIkA? uccAre prazravaNe-etadviSayamityarthaH vyutsarga karoti sthANDilye prathame anavapAtAdiguNavati, tatraiva ca parijIrNAni santi kRtakRtyaH sanujjhati vastrANIti gAthArthaH // 1436 // For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 143-1430 TIkArya : anavapAtAdi guNavALA prathama sthAMDilyamAM pUrve batAvela 1024 bhAMgAvALI bhUmimAMthI anApAtaasaMlokarUpa prathama bhAMgAvALI zuddhabhUmimAM, uccAraviSayaka-prazravaNaviSayaka=AnA viSayavALA, vyutsargane= tyAgane, kare che; ane tyAM ja prathama sthAMDilyamAM ja, kRtakRtya chatA=vastro dvArA saMyamanA ucita kRtyo karI lIdhAM che jemaNe evA jinakalpI, parijIrNa chatAM vastrone tyaje che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrve saMjJA vosirAvavA mATe yogya bhUminA 1024 vikalpo pADIne batAvelA, temAMthI prathama vikalpavALI saMpUrNa zuddhabhUmimAM ja jinakalpI mahAtmA maLa ane mUtra vosirAve che. AvI zuddhabhUmi prApta na thAya tyAM sudhI teo maLa ane mUtra dhAraNa karI rAkhe che, paraMtu anya bhUmimAM vosirAvatA nathI. vaLI vastro dvArA saMyamanA ucita kRtyo karI lIdhA pachI jinakalpI mahAtmA atyaMta jIrNa thayelAM vastrone paNa AvI anApAta-asaMlokarUpa prathama vikalpavALI saMpUrNa zuddhabhUmimAM ja vosirAve che, anyatra kyAMya nahIM. AthI phalita thAya ke A mahAtmA prathama sthAMDilya na maLe tyAM sudhI maLa-mUtra dhAraNa karI rAkhe, topaNa teonA dhyAnAdimAM vyAghAta na thAya teTalA nizcala mana:praNidhAnavALA hoya che. ll1436ll avataraNikA: vasatidvAravidhimAha - avataraNikArya vasatikAranI vidhine kahe che - gAthA : amamattA'parikammA dArabilabbhaMgajogaparihINA / jiNavasahI therANa vi mottUNa pamajjaNamakajje // 1437 // dAraM // anvayArtha : mamamattA parimA sAvittamaMgo apariNI| amamatvavALI, aparikarmavALI, hAra-bila-bhagnanA yogathI parikSaNa evI vigavasahI-jinanI vasati jinakalpikonI vasati, hoya che. therAvikasthavirone paNa pamoi mojU-pramArjanane mUkIne anne=akAryamAM jJAnAdi vizeSa kAryanA abhAvamAM, (jinakalpIo jevI ja vasati hoya che.) gAthArtha: mamatva vagaranI, parikarma vagaranI, dvAra-bila-bhagnanA yogathI rahita evI vasati jinakalikone hoya che. sthavirakalikone paNa pramArjana sivAya akAryamAM jinakaliko jevI ja vasati hoya che. For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA | gAthA 1430 TIkA : amamatvA-mameyamityabhiSvaGgarahitA, aparikA-sAdhunimittamAlepanAdiparikarmavarjitA, dvArabilabhagnayogaparikSINA-dvArabilayogaH-sthaganapUraNarUpaH bhagnayogaH-punaH saMskaraNam etacchUnyA, jinavasatiH, asyAnapavAdAnuSThAnaparatvAt / sthavirANAmapyevaMbhUtaiva vasatiH muktvA pramArjanaM vasatereva akArya iti puSTamAlambanaM vihAyaivaMbhUteti gAthArthaH // 1437 // TIkArya : amamatvavALI="A mAruM che" e prakAranA abhivRMgathI rahita; aparikarmavALI=sAdhunA nimitte AlepanAdi parikarmathI varjita; dvAra-bila-bhagnanA yogathI parikSaNa=sthagana-pUraNarUpa dhAra-bilano yoga, vaLI saMskaraNarUpa bhagnano yoga enAthI zUnya =bAraNAM baMdha karavArUpa dvArano vyApAra, kIDI AdinAM daro pUravArUpa bilano vyApAra, vaLI makAnanA bhAMgI gayelA bhAgane sarakhuM karAvavArUpa bhagnano saMskAra karavArUpa vyApAra : A traNeya vyApArothI rahita, jinanI vasati hoya che=jinakalpikonI vasati hoya che, kema ke AnuM anapavAdavALA anuSThAnamAM parapaNuM che=jinakalpikanuM apavAda vagaranAM anuSThAnomAM tatparapaNuM che. virone paNa sthavirakalpikone paNa, vasatinA ja pramArjanane mUkIne AvA prakAranI ja vasati hoya che. virone AvA prakAranI vasati kyAre hoya che? tethI kahe che - akAryamAM puSTa evA AlaMbanane choDIne, AvA prakAranI hoya che jinakalpiko jevA prakAranI vasati hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpiko pote gRhastha pAse yAcanA karIne je vasatimAM rahyA hoya, te vasati pratye sTeja paNa abhivRMga rAkhatA nathI. vaLI potAnA nimitte koIpaNa parikarma karAyuM na hoya evI vasatimAM rahe che. vaLI teo je vasatimAM rahelA hoya te vasatinAM dvAra baMdha karavAM, uMdara vagerenAM bilo hoya to tene pUravAM, athavA te makAnanAM bAraNAM vagerenA koI avayavo tUTI gayA hoya to tene sarakhA karAvavA, vagere vyApArothI rahita evI vasatimAM jinakalpiko rahe che, kema ke jinakalpika sAdhuo sarvatra utsargathI pravRtti karanArA hoya che. vaLI virakalpika sAdhuonI paNa AvI ja vasati hoya che, phakta teo pote rahelA hoya te vasatinuM pramArjana kare che, jyAre jinakalpiko satata dhyAnamAM ja rahenArA hovAthI pote rahyA hoya te vasatinuM pramArjana paNa karatA nathI. vaLI puSTAlaMbanavALuM koI kArya hoya to, jinakalpiko jevI saMpUrNa zuddha vasatimAM sthavirakalpikone koI apavAda paNa hoya che, paraMtu puSTAlaMbanavALA kAryanA abhAvamAM sthavirakalpikone paNa jinakalpiko jevI ja vasati hoya che. (1437. For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA/ gAthA 1438 avataraNikA : kiyacciradvAravidhimAha - avataraNitArtha : keTalo kALa? kAranI vidhine kahe che jinakalpika vasatinI yAcanA kare te vakhate gRhastha pUche ke "tame keTalo kALa ahIM rahezo?" to tevI vasatinA grahaNanA viSayamAM jinakalpikonI maryAdAne kahe che - gAthA : keccirakAlaM vasahiha evaM pucchaMti jAyaNAsamae / jattha gihI sA vasahI Na hoi eassa NiameNa // 1438 // dAraM // anvayArtha : nIyaUTIsamayAcanA samaye nanja jyAM nadI-gRhIo virAnaM vahikakeTalo lAMbo kALa tame vasazo ? viM pucchati e pramANe pUche che, sA vadI te vasati fmeT=niyamathI sassaAne jinakalpikane, e hoDuM hotI nathI. gAthArtha : vasatinI yAcanAsamaye jyAM gRhastho "keTalo lAMbo kALa tame hasazo ?" e pramANe pUche che, te vasati niyamathI jinakalpikane hotI nathI. TIkA : ___kiyacciraM kAlaM vatsyatha yUyam' evaM pRcchanti yAJcAsamaye-kAle yatra gRhiNa:-svAminaH, sA vasatirevaMbhUtA na bhavatyeva tasya-jinakalpikasya niyamena, sUkSmamamatvayogAditi gAthArthaH // 1438 // TIkArya : yAMcAnA samayamAM kALamAM=vasatine yAcavAnA samaye, jyAM gRhIo=svAmIo te gharanA mAliko, "keTalo lAMbo kALa tame vasazo?" e pramANe pUche che, AvA prakAranI te vasati tene jinakalpikane, niyamathI hotI ja nathI, kema ke sUkSma mamatvano yoga thAya che=jinakalpikane te vasati pratye sUkSma mamatva prApta thAya che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpI koI sthAnanA mAlika pAse vasatinI yAcanA kare, te vakhate te gharanA mAlika vyakti teone pUche ke "tame keTalo kALa ahIM rahezo ?" teno artha e ke te gharamAlikanI vasatidAna karavAnI icchA kaMIka ochI che, chatAM te vasatimAM jinakalpika rahe to temane te sthAnanuM sUkSma mamatva thAya. AthI je vasatimAM mAlika Avo prazna kare, te vasati jinakalpI mATe azuddha che. ./1438 For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI mayadA / gAthA 1439-1440 avataraNikA : uccAradvAravidhimAha - avataraNikArya : uccAradhAranI vidhine kahe che - gAthA : no uccAro etthaM Ayariavvo kayAidavi jattha / evaM bhaNaMti sA vi hu paDikuTThA ceva eassa // 1439 // dAraM // anvayArtha : tyaM=ahIM=A pradezamAM, yADrivi=kyAreya paNa uccAro no kAgaLo-uccAra Acaravo nahIM maLano tyAga karavo nahIM, parva e pramANe jayAM je vasatimAM, mauiti (dAtA) kahe che, sI. vi=te paNa (vasati) ra3rU=Ane jinakalpikane, paDi grevaM pratikuSTa ja che. "du vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : "A pradezamAM kyAreya paNa maLatyAga karavo nahIM" e pramANe je vasatimAM dAtA kahe che, te paNa vasati jinakalpikane pratikruSTa ja che. TIkAH _____ noccAro'tra pradeze AcaritavyaH kadAcidapi, yatra vasatau evaM bhaNanti dAtAraH, sApi pratikruSTaiva bhagavatA etasya vasatiriti gAthArthaH // 1439 // TIkArya : A pradezamAM kyAreya paNa uccAra Acaravo nahIM" e pramANe je vasatimAM dAtAra vasati ApanArA te sthAnanA mAlika, kahe che, te paNa vasati bhagavAna vaDe Ane=jinakalpikane, pratikuSTa ja che-pratiSedha karAI ja che. e pramANe gAthArtha che. ./1439 avataraNikA : prazravaNadvAravidhimAha - avataraNikArya : prazravaNadvAranI vidhine kahe che - For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyAta vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1440-1441 gAthA : pAsavaNaM pi a etthaM imaMmi desaMmi Na uNa annattha / kAyavvaM ti bhaNaMti hu jAe esA vi No joggA // 1440 // dAraM // anvayArtha: pAsavavi fpa 3 =ane prazravaNa paNa ahIM A vasatimAM, rUmi remi A dezamAM vAyaa= karavuM, satya 3UT =paraMtu anyatra nahIM, ti e pramANe nA=jemAM je vasatimAM, mati (dAtA) kahe che, sA vi=e paNa (vasati) no no yogya nathI. * *g' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : ane "prazravaNa paNa A vasatimAM A dezamAM karavuM, anyatra nahIM." e pramANe je vasatimAM dAtA kahe che, e paNa vasati jinakalpikane yogya nathI. TIkA : prazravaNamapi cAtra vasatau asmin deze vivakSita eva, na punaranyatra deze karttavyamiti bhaNanti yasyAM vasatau, eSA'pi na yogyA'syeti gAthArthaH // 1440 // TIkArya : ane "prazravaNa paNa A vasatimAM vivakSita evA A ja dezamAM karavuM, paraMtu anya dezamAM na karavuM" e pramANe je vasatimAM dAtA kahe che, e paNa vasati Ane jinakalpIne, yogya nathI, e pramANe gAthArtha che. 1440nA avataraNikA : vyAkhyAtA prathamadvAragAthA, dvitIyA vyAkhyAyate, tatrAvakAzadvAravidhimAha - avataraNikArya : prathama dvAragAthA vyAkhyAna karAI, bIjI vyAkhyAna karAya che=gAthA 1427thI 1429mAM je traNa dvAragAthA batAvAI hatI, temAMthI prathama dvAragAthAmAM batAvelAM sarva dvAronA vistArArthanuM vyAkhyAna karAyuM. have bIjI dvAragAthAmAM batAvelAM dvArAnA vistArArthanuM vyAkhyAna karAya che. temAM avakAzadvAranI vidhine kahe gAthA : ovAso vi ya etthaM eso tujhaM ti na puNa eso vi / Ia vi bhaNaMti jahiaM sA vi Na suddhA imassa bhave // 1441 // daarN|| For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI mayadA/ gAthA 1441-1442 anvayArtha: ca ane ahIM=A vasatimAM, turuM movAso vi guNo tamAro avakAza paNa A che, ghaNo vi puOT na=paraMtu A paNa nahIM, raMga vikae pramANe paNa dii=jyAM=je vasatimAM, maviti=(dAtA) kahe che, sA vi rUma suddhA ma te paNa (vasati) Ane=jinakalpikane, zuddha thatI nathI. >> 'tti' pAdapUrti arthe che. gAthArtha : ane "A vasatimAM tamAro avakAza paNa A che, paraMtu A paNa nahI" e pramANe paNa je vasatimAM dAtA kahe che, te paNa vasati jinakalpikane zuddha thatI nathI. TIkA : ___ avakAzo'pi cAtra vasatau eSa yuSmAkaM niyato, na punareSo'pi, evamapi bhaNanti yasyAM vasatau dAtAraH, sA'pi na zuddhA'sya bhavedvasatiriti gAthArthaH // 1441 // TIkArya : . ane "A vasatimAM tamAro avakAza paNa=rahevAnI jagyA paNa, A niyata che, paraMtu A paNa nahIM A pramANe paNa je vasatimAM dAtAra=vasati ApanAra svAmI, kahe che, te paNa vasati Ane=jinakalpikane, zuddha thatI nathI, e pramANe gAthArtha che. 1445 avataraNikA : tRNaphalakadvAravidhimAha - avataraNitArtha : tRNa-phalakadvAranI vidhine kahe che - gAthA : evaM taNaphalagesu vi jattha viAro u hoi niameNaM / esA vi hu daTThavvA imassa evaMvihA ceva // 1442 // dAraM // anvacAI: naW=jyAM=je vasatimAM, taUTNanovi=tRNa-phalakamAM paNa pavaeN=A pramANe=je pramANe avakAzamAM vicAra thAya che e pramANe, vizAro kavaLI vicAra dothAya che, sA vi e paNa (vasati) nigamevi= niyamathI Dumasa Ane=jinakalpikane, vaMvidA ghe=AvA prakAranI ja=azuddha ja, hRthvI=jANavI. * "du' vAkyAlaMkAramAM che. For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1442-1443 gAthArtha : je vasatimAM tRNa-phalakamAM paNa, je pramANe avakAzamAM vicAra thAya che e pramANe vaLI vicAra thAya che, e paNa vasati niyamathI jinakalpikane azuddha ja jANavI. TIkA? ___evaM tRNaphalakeSvapi yatra vicArastu bhavati tadgataH, niyamena eSA'pi vasatirdraSTavyA prakRte evaMvidhA caiva-azuddheti gAthArthaH // 1442 // TIkArya : vaLI jyAM=je vasatimAM, tRNa-phalakamAM paNa, A pramANe tadgata vicAra thAya che=je pramANe avakAzagata vicAra thAya che e pramANe tRNa-phalakagata vicAra thAya che, arthAt avakAzamAM jema A tamAro che ane A tamAro nathI e prakArano vicAra thAya che, tema tRNa-phalakamAM paNa A tamAre grahaNa karavAM ane A tamAre grahaNa nahIM karavAM e prakArano vicAra thAya che, e paNa vasati niyamathI prakRtamAM=jinakalpamAM, AvA prakAranI ja=azuddha, jANavI. e pramANe gAthArtha che. /144rA avataraNikA : saMrakSaNAdvAravidhimAha - avataraNitArtha : saMrakSaNAdhAranI vidhine kahe che - gAthA : sArakkhaNa tti tattheva kiMci vatthumahigicca goNAI / jIe tassArakkhaNamAha gihI sA vi hu ajoggA // 1443 // dAraM // anvayArtha : sAravaUTIFsArakSaNA tti eTale taLeva=tyAM ja=je vasatimAM jinakalpika rahevAnA hoya te vasatimAM ja, moDuM livi valtha caii=gAya Adi koIka vastune AzrayIne gI=jemAM je vasatimAM, bihI gRhI tasAravazva=tenI saMrakSaNAne=gAyAdinI saMrakSaNAne, mAdakahe che, sA vi=te paNa (vasati) manora=ayogya che jinakalpikane ayogya che. * 'du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : sArakSaNA eTale je vasatimAM jinakalpika rahevAnA hoya, te ja vasatimAM rahelI gAyAdi koIka vastune AzrayIne je vasatimAM gRhastha gAyAdinI saMrakSaNAne kahe che, te paNa vasati jinakalpikane ayogya che. For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka saMlakhanAvastaka abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1443-1444 TIkA : ___ sArakSaNeti tatraiva vasatau kiJcidvastu adhikRtya gavAdi yasyAM tatsaMrakSaNAmAha gRhI gavAdyapi rakSaNIyamiti, sA'pi vasatirayogyeti gAthArthaH // 1443 // TIkArya : sArakSaNA eTale te ja vasatimAM pote je vasatimAM rahevAnA che te ja vasatimAM, gAyAdi koIka vastune AzrayIne jemAM=je vasatimAM, gRhI-te vasatino mAlika, tenI saMrakSaNAne "gAyAdi paNa rakSaNa karavAM" e pramANe, kahe che, te paNa vasati ayogya che=jinakalpika mATe ayogya che, e pramANe gAthArtha che. 1443 avataraNikA : saMsthApanAdvAravidhimAha - avataraNikArya : saMsthApanAdhAranI vidhine kahe che - gAthA : saMThavaNA sakkAro paDamANIe Nuveha mo bhaMte! / kAyavva tti a jIe vi bhaNai gihI sA va'jogga tti // 1444 // daarN|| anvayArtha: saMvaUT saMdaro-saMsthApanA saMskAra che. aMte ! =ane he bhadanta! padamA =paDatI evI vasatinI maveda vyAM anupekSA karavI, utta=e pramANe nI vi=jyAM paNa=je vasatimAM paNa, zira=gRhI mAru kahe che, sA vi manosaTI=te paNa ayogya che-te vasati paNa jinakalpikane ayogya che. * gAthAnA aMte 'tti' pAdapUrti arthaka che. * "o' pAdapUraNamAM che. gAthArtha : saMsthApanA saMskAra che. ane he bhagavaMta! "paDatI evI vasatinI anupekSA karavI" e pramANe je vasatimAM paNa gRhastha kahe che, te vasati paNa jinakalpikane ayogya che. TIkA : saMsthApanA saMskAro'bhidhIyate, patantyAH satyAH anupekSA bhadanta! karttavyeti ca-nopekSitavyetyarthaH yasyAmapi bhaNati gRhI-dAtA, sA'pyayogyA vasatiriti gAthArthaH // 1444 // For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA / gAthA 1444-1445 TIkArya : saMsthApanA saMskAra kahevAya che. ane "bhadata ! paDatI chatI vasatinI anupekSA karavI=upekSA karavI nahIM," e pramANe jemAM paNa je paNa vasatimAM, gRhI dAtA=vasati ApanArA vasatinA mAlika, kahe che, te paNa vasati ayogya che=jinakalpikane ayogya che, e pramANe gAthArtha che. 1444 avataraNikA : mUlagAthAcazabdArthamAha - avataraNitArtha : mULagAthAnA ' zabdanA arthane kahe che=gAthA 1428nA bIjA pAkanA aMte rahela tra' zabdanA arthane kahe che - gAthA : aNNaM vA abhiogaM casaddasaMsUi jahiM kuNai / dAyA cittasarUvaM joggA NesA vi eassa // 1445 // dAraM // avayArtha : nahiM vA=athavA jayAM je vasatimAM, hAthI dAtA raasUpha cittasarva mauor fmomAM "rA' zabdathI saMsUcita evA citra svarUpavALA anya abhiyogane pha kare che, pusA vikae paNa (vasati) =Ane jinakalpikane, gopa = yogya nathI. gAthArtha : athavA je vasatimAM dAtA "' zabdathI saMsUcita evA citra svarUpavALA anya abhiyogane kare che, e paNa vasati jinakalpikane yogya nathI. TIkA : anyaM vA'bhiyogaM cazabdasaMsUcitaM yatra karoti vasatau dAtA citrasvarUpaM, yogyA naiSA'pyetasya vasatiiita gAthArtha: 244pA TIkAI: athavA je vasatimAM dAtA=vasati ApanArA gRhastha, "ra' zabdathI saMsUcita evA=gAthA 1428nA bIjA pAranA aMte rahelA "ra' zabdathI sUcana karAyela evA, citra svarUpavALA=vividha prakAravALA, anya abhiyogane sUcanane, kare che, e paNa vasati Ane jinakalpikane, yogya nathI, e pramANe gAthArtha che. (144po For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1446 avataraNikA : prAbhRtikAdvAravidhimAha - avataraNikAW: prAkRtikAkAranI vidhine kahe che - gAthA : pAhuDiA jIe balI kajjai osakkaNAiaM tattha / vikkhiria ThANa sauNAdaggahaNe aMtarAyaM ca // 1446 // dAraM // anvayArtha: nI=jyAM=je vasatimAM, pAka vatnI prAkRtikArUpa bali Mpha karAya che, tattva=tyAM=te vasatimAM, vivivRtti vikSiptanuM naMkhAyelA balinuM, tA=sthAnathI=jinakalpikanA kAyotsarganA sthAnathI, mosaVIphamaM=avasarSaNAdi thAya che, sa3VIEo maMtarAyaM=ane zukanAdithI agrahaNa hote jIte aMtarAya thAya che. gAthArtha : je vasatimAM prAbhUtikArUpa bali karAya che, te vasatimAM naMkhAyelA balinuM jinakalpikanA kAyotsarganA sthAnathI avasarSaNAdi thAya che, ane zakunAdithI agrahaNa hote chate aMtarAya thAya che. TIkA? ___ prAbhRtikA yasyAM vasatau baliH kriyate, avasarpaNAdi tatra tadbhaktyA bhavati vikSiptasya baleH sthAnAt kAyotsargataH, zakunAdyagrahaNe satyantarAyaM ca bhavatIti gAthArthaH // 1446 // TIkArya : je vasatimAM prAkRtikArUpa bali karAya che=pakSI vagerene anna apAya che, tyAM te vasatimAM, tenI bhaktithI=sAdhunI bhaktithI, naMkhAyelA balinuM kAyotsargarUpa sthAnathI jinakalpika sAdhu jyAM kAyotsarga karatA hoya te sthAnathI, avasarSaNAdi thAya che=baline AduM-pAchuM kare che, ane zakunAdi vaDe agrahaNa hote chate Agho-pAchAM karelAM te balinuM pakSI vagere grahaNa nahIM karate chate, aMtarAya thAya che-te jinakalpikane pakSI Adine khAvAmAM aMtarAya karavArUpa doSa thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pakSI-pazu Adine khAvA mATe anna apAtuM hoya tevI vasatimAM jinakalpI rahe, to sAdhu pratyenI bhaktithI te gharanA mAlika jinakalpI kAyotsargamudrAmAM UbhA hoya tyAM paDeluM anna dUra khaseDe, jethI sAdhunA For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyarata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1446-1440 nimitte hiMsA thavAno saMbhava rahe, tema ja te pakSI vagerene roja jyAM caNa apAya che te sthAne caNa paDeluM nahIM dekhAvAthI ane anya sthAne khaseDelA caNano khyAla nahIM AvavAthI, te pakSI Adi anya sthAne rahelA annanuM grahaNa na kare ane bhUkhyAM rahe, athavA to jinakalpI kAyotsargamAM UbhelA hoya te sthAne paDeluM anna koI khaseDe nahIM topaNa, te jinakalpIne UbhelA joIne bhayathI te pakSI vagere tyAM paDeluM anna levA na Ave ane bhUkhyA rahe, to te jinakalpIne teone khAvAmAM aMtarAya karyAno doSa prApta thAya che. AthI je vasatimAM pakSI Adine balI apAtI hoya, tevI vasatimAM jinakalpI sAdhuo rahe nahIM. I1446l. avataraNikA : agnidvAravidhimAha - avataraNikArya : agnidvAranI vidhine kahe che - gAthA : aggi tti sAgaNI jA pamajjaNe rennumaaivaaghaao| apamajjaNe akiriA joIphusaNaMmi a vibhAsA // 1447 // dAraM // anvayArtha: mA tti saTI gA=agni eTale sAgni evI je agnivALI je vasati. (te vasatimAM) paIMP pramArjana karAya chate remavIdhAmo-reNu Adi vaDe vyAghAta thAya, apamano apramArjana karAye chate miiA =akriyA thAya norrapusakhaifma =ane jayotinA sparzanamAM vimAna vibhASA che. gAcArya : agni eTale agnivALI je vasati. te vasatimAM pramArjana karAye chate reNu Adi vaDe vyAghAta thAya, apramArjana karAye chate akriyA thAya ane jyotinA sparzanamAM vibhASA che. TIkAH agniriti sAgniryA vasatiH, pramArjane tatra reNvAdinA vyAghAto'gneH, apramArjane satyakriyA AjJAbhaGgo, jyotiHsparzane ca vibhASA-syAdvA na vA'GgArAdAviti gAthArthaH // 1447 // TIkArca: . agni eTale agnivALI je vasati. tyAM agnivALI vasatimAM, pramArjana karAye chate reNu Adi vaDe agnino vyAghAta thAya, apramArjana karAye chate AjJAbhaMgarUpa akriyA thAya. ane jyotinA sparzanamAM vibhASA che=aMgArAdiviSayaka thAya ke na thAya=aMgArAdiviSayaka jyotino sparza thAya ke na thAya, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 saMlakhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI mayadiLT gAthA 1440-1448 bhAvArtha : je vasatimAM agni rahela hoya te vasati sAgni kahevAya. te agnivALI vasatimAM jinakalpI rahe to pAtrAdinA paDilehaNa mATe te vasatinuM pramArjana karatI vakhate UDatI dhULanA sUkSma rajakaNo te saLagatA bhaTTA vageremAM paDe, to teukAyanA jIvonI virAdhanA thAya; ane teukAyanI virAdhanAthI bacavA te jinakalpika vasatinuM pramArjana na kare, to potAnA kalpane ucita kriyA na karavAthI akriyAnI prApti thAya, jethI bhagavAnanI AjJAno bhaMga thAya. vaLI te agnivALI vasatimAM saLagatA aMgArAdi javALArUpe bane to te jinakalpIne agninA prakAzano sparza thAya, jethI virAdhanA thAya; ane te aMgArAdi javALArUpe na thAya to agninA prakAzano sparza na paNa thAya. Ama, hiMsAno saMbhava hovAne kAraNe agnivALI vasati jinakalpI mATe ayogya che. /1447 avataraNikA : dIpadvAravidhimAha - avataraNikArya : dIpadhAranI vidhine kahe che - gAthA : dIva tti sadIvA jA tIe viseso u hoi joimmi / etto ccia iha bheo sesA puvvoiA dosA // 1448 // dAraM // anvayArtha : rIvatti sIvA na dIpa eTale sadIpa evI je dIpavALI je vasati. taUvaLI temAM-te dIpavALI vasatimAM, noHi=jyotiviSayaka vihelo doDra=vizeSa hoya che=bheda hoya che. patto vyi AthI ja rUda memo=ahIM bheda cheH1428 rUpa dhAragAthAmAM agnidvArathI dIpadvArano bheda che. tenA puvyo sosA=zeSa pUrvAdita doSo thAya che. gAthArtha: dIpa eTale dIpavALI je vasati. vaLI te dIpavALI vasatimAM jyotiviSayaka bheda hoya che. AthI ja 1428 rUpa dvAragAthAmAM agnidvArathI dIpadvArano bheda che. zeSa pUrvamAM kahevAyelA doSo thAya che. TIkA : dIpa iti sadIpA yA vasatiH, tasyAM vizeSastu sadIpAyAM bhavati jyotiSi, tadbhAvena sparzasambhavAd, ata eva kAraNAdiha bhedo dvArasya dvArAntarAt, zeSAH pUrvoktA doSAH pramArjanAdaya iti gAthArthaH // 1448 // For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1448-1449 101 TIkArya : dIpa eTale dIpavALI je vasati. vaLI dIpavALI temAM te vasatimAM, jyotiviSayaka vizeSa=bheda, hoya che; kema ke tenA bhAvathI sparzano saMbhava che-dIpanA sabhAvathI jyotinA sparzano saMbhava che. A ja kAraNathI ahIM pUrve dvAragAthAmAM je dvArA batAvyAM che emAM, kArotarathI dvArano=dIpadvArathI anya evA agnidvArathI dIpaDhArano, bheda che. pramArjanAdi zeSa pUrvokta doSo thAya che=jyotinA sparzarUpa doSathI zeSa evA pramArjana karAye chate reNu Adi dvArA agninA vyAghAtarUpa ane apramArjana karAye chate akriyArUpa pUrvagAthAmAM kahevAyelA doSo thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je vasatimAM dIvo rahela hoya te vasati sadIpa kahevAya. te dIpavALI vasatimAM jinakalpI rahe to jyotino sparza thAya che. agnivALI vasatimAM jyotino sparza thavAmAM vikalpa che, jyAre dIvAvALI vasatimAM jyotino sparza thavAmAM vikalpa nathI. AthI ja agnidvArathI dIpadvArane juduM batAvela che. vaLI agnidvAramAM batAvyA te pramANe dvIpadvAramAM paNa vasatinA pramArjanamAM ane vasatinA apramArjanamAM doSo thAya che. AthI dIpavALI vasati jinakalpI mATe ayogya che. ll1448 avataraNikA : avadhAnadvAravidhimAha - avataraNikArya : avadhAnadvAranI vidhine kahe che - gAthA : ohANaM amhANa vi gehassuvaogadAyago taM si / hohisi bhaNaMti ThaMte jIe esA vi se Na bhave // 1449 // dAraM // anvayArtha : dAi=avadhAna (eTale) mahAna vi da-amArA paNa gharano DavagovAyokaupayogadAyaka dhyAna rAkhanAro, te si tuM che, te rahete chate horilituM thaIza. (e pramANe) nI=jemAM je vasatimAM, (vasati ApanArA) maviti kahe che, pusA vi=e paNa (vasati) me tene jinakalpikane, mahotI nathI. gAthArtha : avadhAna eTale "amArA paNa gharanuM dhyAna rAkhanAro tuM che ane A gharamAM rahete chate tuM thaIza." e pramANe je vasatimAM vasati ApanArA kahe che, e paNa vasati jinakalikane hotI nathI. For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakInI maryAdA / gAthA 1449, 1450-1451 TIkAH avadhAnaM nAmAsmAkamapi gRhasyopayogadAtA tvamasi bhagavan! bhaviSyasi bhaNanti tiSThati sati yasyAM vasatau, eSA'pi se-tasya-jinakalpikasya na bhavediti gAthArthaH // 1449 // TIkArtha : avadhAna eTale "amArA paNa gharano upayogadAtA-dhyAna rAkhanAro, bhagavaMta! tuM che, rahete chate tuM thaIza=amArA gharamAM rahete chate tuM gharanuM dhyAna rAkhanAro thaIza" e pramANe je vasatimAM kahe che, e paNa vasati tene jinakalpikane, hotI nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : "amArA gharanuM dhyAna rAkhanAra tuM che ane rahete chate tuM thaIza" AvuM jyAM vasati ApanArA kahe, te vasati jinakalpika mATe azuddha che. ethI phalita thAya ke potAnA gharanA rakSaNa mATe koI mANasane gharanI dekharekha karavA mUkavo paDe tema hoya, te vakhate jinakalpI sAdhue tenI pAse vasatinI yAcanA karI hoya, tethI te gharano mAlika kahe ke "he bhagavAna! tame amArA gharamAM khuzIthI raho; kema ke tame ahIM rahezo to amArA gharanuM dhyAna raheze" AvuM te gharano mAlika kahe to jinakalpI te vasatimAM rahe nahIM; kema ke jo jinakalpI tyAM rahe ane te vasatinI sAra-saMbhALa jinakalpI nahIM karatA hovAthI te gharamAM kaMIka thAya, to te mAlikane aprIti Adi thavAno saMbhava rahe. 1449tA avataraNikA : kiyajjanadvAravidhimAha - avataraNitArtha : keTalA jano? dvAranI vidhine kahe che jinakalpika vasatinI yAcanA kare te vakhate gRhastha pUche ke "tame keTalA jaNa ahIM rahezo?" to tevI vasatinA grahaNanA viSayamAM jinakalpikanI maryAdAne kahe che - gAthA : taha kai jaNa tti tumhe vasahiha etthaM ti evamavi jIe / bhaNai gihI'NuNNAe pariharae NavarameaM pi // 1450 // dAraM // anvayArtha: taane pratye tuSTa huM na vahida ahIM tame keTalA jano vasazo ? vamavi=A pramANe paNa gI=jemAM je vasatimAM, maUVICzanujJAmAM rahI mag=gRhI kahe che, " pi paridaraV=ene paNa parihare che-e paNa vasatino jinakalpI parihAra kare che. For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1450-1451 103 * gAthAnA pavaImAM rahela prathama 'tti' dvArano parAmarzaka che ane dvitIya 'ti' gharamAlikanA praznanI samAptimAM che. * "vara' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha: ane "A vasatimAM tame keTalA jano rahezo ?" A pramANe paNa je vasatimAM anujJAmAM gRhastha kahe che, e paNa vasatino jinakabhI parihAra kare che. TIkA? tathA 'kiyanto janA iti yUyaM vatsyathAtra vasatAviti' evamapi yasyAM vasatau bhaNati gRhIdAtA'nujJAyAM prastutAyAM, pariharatyasau mahAmunirnavarametAmapi vasatimiti gAthArthaH // 1450 // TIkArya : ane "A vasatimAM tame keTalA jano vasazo?" e pramANe paNa je vasatimAM prastuta evI anujJAmAM= prastuta evI vasatimAM rahevAnI anujJA mAMgavAmAM, gRhI dAtA=vasatinI anujJA ApanArA, kahe che, e paNa vasatine A mahAmuni parihare che, e pramANe gAthArtha che. avataraNikA: parihAraprayojanamAha - avataraNitArtha : parihAranA prayojanane kahe che-pUrvagAthAmAM kahyuM ke A paNa vasatino A mahAmuni parihAra kare che tenuM, tema ja anya paNa pUrvanI gAthAomAM vasatinA aneka doSo batAvyA, te sarva doSovALI vasatinA jinakalpika dvArA karAtA parivAranuM prayojana batAve che - gAthA : suhumamavi hu aciattaM pariharae so parassa niameNaM / jaM teNa tusaddAo vajjai aNNaM pi tajjaNaNIM // 1451 // dAraM // anvayArtha : gaM=je kAraNathI to A=jinakalpI, nimedi=niyamathI para=paranA humaMvi garimatta sUkSma paNa aciyattane aniSTane, parihAra[=parihare che. (tethI A paNa vasatino A mahAmuni parihAra kare che, ema pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che.) teT=te kAraNathI tusaddago='tu' zabdathI mApa vi tannA anya paNa tenI jananIne=AvI bIjI paNa parane aprIti pedA karanArI vasatine, vaTTa=varje che jinakalpI tyaje che. * "du' vAkyAlaMkAramAM che. For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA | gAthA 1450-1451 gAthArtha : je kAraNathI jinakabhI niyamathI paranA sUkSma paNa aniSTano parihAra kare che, tethI pUrvagAthAmAM batAvI evI paNa vasatino A mahAmuni parihAra kare che. te kAraNathI gAthA 1428nA aMte rahela "tu' zabdathI prApta evI anya paNa parane aprIti karanArI vasatino jinakalpI tyAga kare che. TIkA : sUkSmamapyaciyattam-aprItilakSaNaM pariharatyasau bhagavAn parasya niyamena yad-yasmAt, tena kAraNena tuzabdAt mUlagAthopAttAdvarjayatyanyAmapi vasatiM tajjananIm ISadaprItijananI, na ca mamatvamantareNa tathA vicAraH kriyata iti gAthArthaH // 1451 // TIkArya : je kAraNathI A=jinakalpI, bhagavAna paranA sUkSma paNa aprItilakSaNa aciyattane=aprItisvarUpa aniSTane, niyamathI parihare che. tethI A mahAmuni pUrvagAthAmAM batAvI evI paNa vasatino parihAra kare che, ema pUrvagAthA sAthe anvaya che. te kAraNathI=je kAraNathI jinakalpI paranA sUkSma paNa aniSTane parihare che te kAraNathI, mULagAthAmAM upAtta evA tu' zabdathI=1428 rUpa dvAragAthAnA aMtamAM rahela evA "tu' zabdathI, tenI jananI=ISa aprItinI jananI=parane thoDI paNa aprIti utpanna karanArI, evI anya paNa vasatine varje che=jinakalpI tyaje che. ane mamatva vagara=vasati pratyenA mamatva vagara, te prakArano vicAra=parane aprIti utpanna karanArI paNa vasatine grahaNa karavAno vicAra, karAto nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : - jinakalpI mahAtmA koI gRhastha pAse vasatimAM rahevAnI anujJA mAMge, te vakhate jo te gRhastha pUche ke "tame keTalA jano ahIM rahezo?" athavA to pUrvanI gAthAomAM batAvyA pramANe avakAzAdi viSayaka kaMIka sUcana kare, to te vasatino A mahAtmA parihAra kare che. ahIM prazna thAya ke pUrvamAM batAvyA te prakAranA gRhasthanA praznamAtrathI ke sUcanamAtrathI jinakalpI vasatino parihAra kema kare ? tethI vasatinA parivAranuM prayojana batAvatAM graMthakArazrI kahe che - je kAraNathI jinakalpI mahAtmA anya vyaktinA sUkSma paNa aprItisvarUpa aniSTano parihAra kare che, tethI teo AvI vasatino parihAra kare che. vaLI "A mahAtmA niyamathI paranI aprItino parihAra kare che" ema kahyuM, tenAthI e prApta thAya ke, gAthA 1428mAM rahela "tu' zabdathI prApta evI anya paNa vasatimAM anyane thoDI paNa aprIti thatI hoya, to A jinakalpI mahAtmA te vasatino parihAra kare che. AthI ja vIraprabhue tApasInI aprItino parihAra karavA arthe cAturmAsamAM paNa vihAra karyo. For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1450-1451, 1452 105 ahIM vicArakane prazna thAya ke vasatinI anujJA mAMgatI vakhate vasati ApanArA gRhastha "tame keTalA jano cho ?" ema pUche, eTalA mAtrathI te vasati ApanArA gRhasthane aprIti che, ema kaI rIte nakkI thAya? ane tevI vasatimAM jinakalpI rahe to vasati ApanAra gRhasthane kadAca aprIti thAya, eTalAmAtrathI te jinakalpIne kaI rIte doSa lAge ? vastutaH temaNe to te vasati ApanAra gRhastha pAse yAcanA karIne vasati grahaNa karI che? A prakAranI zaMkAne sAme rAkhIne graMthakArazrI kahe che - mamatva vagara te prakArano vicAra karato nathI. Azaya e che ke vasati ApanArA gRhasthane, sAdhune vasati ApavI atyaMta iSTa nathI, chatAM jinakalpI vasatinI yAcanA kare che tethI te anujJA Ape che; ane mATe ja te gRhastha vasatinI anujJA ApatI vakhate jinakalpI mahAtmAne A prakArano prazna pUche che. tethI arthathI nakkI thAya ke te gRhasthane vasati ApavAmAM iSad anicchA che, Ama chatAM jo te mahAtmA tenA aniSTanI upekSA karIne te vasatimAM rahe, to te mahAtmAmAM paranA aniSTanI upekSAno pariNAma varte che, je pariNAma vasati pratyenA mamatva vagara saMbhavato nathI. AthI sUkSma paNa mamatvathI rahita evA jinakalpI mahAtmA parane aprIti karanArI vasatimAM rahetA nathI. ll1450/1451ii. avataraNikA : vyAkhyAtA dvitIyamUlagAthA, adhunA tRtIyA vyAkhyAyate, tatra bhikSAcaryAdvAravidhimAha - avataraNitArtha : dvitIya mUlagAthA vyAkhyAna karAI, have tRtIya vyAkhyAna karAya che=gAthA 1427thI 1429mAM je traNa dvAragAthA batAvAI hatI, temAMthI bIjI dvAragAthAmAM batAvelAM sarva dhArAnA vistArArthanuM vyAkhyAna karAyuM. have trIjI dvAragAthAmAM batAvelAM dvAronA vistArArthanuM vyAkhyAna karAya che. temAM bhikSAcaryAdvAranI vidhine kahe che - gAthA : bhikkhAariA NiyamA taiAe esaNA abhiggahiA / eassa puvvabhaNiA ega ccia hoi bhattassa // 1452 // dAraM // anvayArtha: fmavaravArimA yama bhikSAcaryA niyamathI tamA-tRtIyAmAM hoya che jinakalpikane trIjI porisImAM hoya che. =Anejinakalpikane, mattasa , vya3=bhaktanI eka ja pudgama pakSaUT=pUrvabhaNita evI abhigRhIta eSaNA roDra=hoya che. gAthArtha : bhikSAca niyamathI jinakalikane trIjI porisImAM hoya che. jinakalpikane bhaktanI eka ja pUrvabhaNita evI abhigRhIta eSaNA hoya che. For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1452-1453 TIkA : bhikSAcaryA niyamAt niyogena tRtIyAyAM pauruSyAm, eSaNA ca grahaNaiSaNAbhigRhItA bhavatyasya pUrvabhaNitA jinakalpikasya, ekaiva bhavati bhaktasya, na dvitIyeti gAthArthaH // 1452 // TIkArya : jinakalpikane bhikSAcaryA niyamathI niyogathI, trIjI porisImAM hoya che. ane eSaNA Aneka jinakalpikane, pUrvamAM kahevAyelI=gAthA 1413mAM kahevAyelI, grahaNaeSaNAthI abhigRhIta bhikSAnA grahaNaviSayaka eSaNAnA abhigrahathI yukta, hoya che. bhaktanI eka ja hoya che=jinakalpikane AhAranI grahaNaeSaNAthI abhigRhIta evI eSaNA eka ja hoya che, dvitIya nahIM AhAranI grahaNaeSaNAthI abhigRhIta evI eSaNA bIjI hotI nathI, e pramANe gAthArtha che. 14parA avataraNikA: pAnakadvAravidhimAha - avataraNikArya : pAnakAranI vidhine kahe che - gAthA : pANagagahaNaM pevaM Na sesakAlaM paoyaNAbhAvA / jANai suAisayao suddhamasuddhaM ca so savvaM // 1453 // dAraM // anvayArtha : pApaIYhavi pi=pAnakanuM grahaNa paNa parva A rIte che=jinakalpikane bhikSAcaryAnI jema trIjI porisImAM hoya che, poyaUTmAva=prayojanano abhAva hovAthI sevAnaMda=zeSakALane viSe nahIM trIjI porisIthI zeSa porisIomAM pAnakanuM grahaNa hotuM nathI. so-te jinakalpika, saLaM=sarva (pAnakane) suphiya zrutanA atizayathI suddhamasuddha zuddha ane azuddha nA DuM jANe che. gAthArtha : pAnakanuM grahaNa paNa jinakalpikane bhikSAcarcAnI jema trIjI porisImAM hoya che, prayojanano abhAva hovAthI zeSa porisIomAM hotuM nathI. jinakalpika sarva pAnakane zrutanA atizayathI zuddha ane azuddha jANe che. TIkAH __pAnakagrahaNamapyevamasya, na zeSakAlaM prayojanAbhAvAt kAraNAt, saMsaktagrahaNadoSaparihAramAhajAnAti zrutAtizayata eva zuddhamazuddhaM ca sa sarvaM pAnakamiti gAthArthaH // 1453 // For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1453-1454 TIkArya : Ane jinakalpikane pAnakanuM grahaNa paNa A rIte che=je rIte bhikSAcaryA trIjI porisImAM hoya che e rIte trIjI porisImAM hoya che. prayojananA abhAvarUpa kAraNathI zeSatAlane viSe nahIMtrIjI porisIthI zeSa porisIomAM pAnakanuM grahaNa hotuM nathI. saMsaktanA grahaNarUpa doSanA parivArane kahe che arthAt sthavirakalpikane anAbhogAdithI jIvathI yukta evA pAnakanA grahaNarUpa doSa prApta thAya che, jyAre jinakalpikane jIvathI yukta evA pAnakanA grahaNarUpa doSa prApta thato nathI, tethI have jinakalpikane kema te doSano parihAra hoya che? te batAve che - te jinakalpI, sarva pAnakane zrutanA atizayathI ja zuddha ane azuddha jANe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpI trIjA pahoramAM pAnakanuM grahaNa kare che, zeSakALamAM teone pAnakanuM koI prayojana na hovAthI pAnakanuM grahaNa karatA nathI. vaLI virakalpikone kyAreka anAbhogAdithI jIvasaMsakta pAnakanA grahaNano doSa thAya che; jyAre jinakalpikone jIvasaMsakta pAnakanA grahaNanA doSano parihAra hoya che. tene graMthakArazrI gAthAnA uttarArdhathI batAve che - - jinakalpika zrutanA atizayathI ja A pAnaka zuddha che ke azuddha ? teno nirNaya karI zake che, AthI teone anAbhogAdithI paNa jIvasaMsakta pAnakanA grahaNano doSa thato nathI. ./1453 avataraNikA: lepAlepadvAravidhimAha - avataraNitArtha lepa-alepadvAranI vidhine kahe che - gAthA : levAlevaM ti ihaM levADeNaM alevaDaM jaM tu / aNNeNa asammissaM dugaM pi iha hoi viNNeaM // 1454 // dAraM // anvacAI: nevAjovaM ti rUdaMkUlepAlepa e prakAranA ahIM adhikAramAM, nevADevi=lepavALA vaDe (mizra evuM) atrevaDuM-alepavALuM gaM=je hoya, (te lepAlepa kahevAya.) ahIM jinakalpikanA alepavALA AhAranA grahaNanA viSayamAM, pizbaMne paNa=bhakta ane pAna e baMne paNa, mauotba kamirsa anyathI asaMmizra vinegaM do-vizeya thAya che. * "tu' pAdapUrtimAM che. For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 saMlekhanAvastaka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI mayadi / gAthA 1454-1455 gAthArtha : lepAlepa e prakAranA adhikAramAM lepavALA AhAra vaDe mizrita evo alepavALo AhAra je hoya, te lepAlepa AhAra kahevAya. jinakalpikanA alepavALA AhAranA grahaNanA viSayamAM bhakta ane pAna e baMne paNa anyathI asaMmizra vijJaya thAya che. TIkA: lepAlepamityatrAdhikAre lepavatA vyaJjanAdinA alepavad yadodanAdi, kimuktaM bhavati ? anyenA'saMmizraM vastvantareNa dvitayamapyatra bhavati vijJeyaM bhaktaM pAnaM ceti gAthArthaH // 1454 // TIkArya lepAlepa e prakAranA A adhikAramAM=jinakalpanA adhikAramAM, vyaMjanAdi lepavALA vaDe zAka vagere lepavALA AhAra vaDe, mizra evuM odanAdi alepavALuM je hoya=bhAta vagere lepa vagarano je AhAra hoya, te lepAlepa AhAra kahevAya, ema anvaya che. zuM kahevAyeluM thAya che=uparanA kathanathI zuM kahevAyeluM thAya che? te batAve che - ahIM jinakalpikanA alepavALA AhAragrahaNanA viSayamAM, bhakta ane pAnarUpa dvitaya paNa=bhAtapANIrUpa baMne paNa, anyathI=vastuaMtarathI, asaMmizra arthAt lepavALA bhakta ane pAnathI amizrita, viSeya thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1413mAM kahela ke jinakalpika trIjI porisImAM alepakRta AhArane seve che. te alepakRta AhAra kevA prakArano hovo joIe? te darzAvavA 'lepAlepa' dvAra batAvatAM kahe che ke lepavALA zAka vagerethI mizrita evo bhAta vagere lepa vagarano AhAra lepAlepa kahevAya. tenAthI e prApta thAya ke lepavALI vastuthI mizrita na hoya, tevA alepavALAM AhAra-pANI ja jinakalpikane grahaNa karavA kahyuM che, paraMtu zAka vagere lepavALA AhArathI mizrita hoya, tevo bhAta, vAla, caNA vagere lepa vagarano AhAra ke sauvIra vagere lepa vagaranAM pANI jinakalpikane grahaNa karavA kahyuM nahIM. II1454 avataraNikAH alepadvAravidhimAha - avataraNikArya : alepadvAranI vidhine kahe che - For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanA vastaka / abhyadhata vihAra |jinakabhInI maryAdita gAthA 1455 109 gAthA : allevaM payaIe kevalagaM pi hu na tassarUvaM tu / aNNe levakArI alevamii sUrao beMti // 1455 // dAraM // anvayArtha : vattA upa sarva kevala paNa alepavALuM pa-prakRtithI tasavaM tu na tenA svarUpavALuM ja nathI=alepanA svarUpavALuM ja nathI. mAre 3sUro vaLI anya sUrio atrevAro atrevaM=alapakArI alepavALuM che, phara oNti e pramANe kahe che. * "du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : kevala paNa alepavALuM prakRtithI alepanA svarUpavALuM ja nathI. vaLI anya sUrio alapakArI alepavALuM che, e pramANe kahe che. TIkA? alepaM prakRtyA svarUpeNa kevalamapi sat na tatsvarUpaM tu, lepasvarUpameva jagAyAmavat, anye tvalepakAri pariNAme alepamityevaM sUrayaH AcAryA bruvata iti gAthArthaH // 1455 // TIkAIH kevala paNa chatuM alepatralepavALA bhakta-pAnathI amizrita paNa lepa vagaranAM bhakta-pAna, prakRtithI= svarUpathI, tenA svarUpavALAM ja nathI=alepavALA bhakta-pAnanA svarUpavALAM ja nathI, jagArInA AyAmanI jema lepanA svarUpavALAM ja che=jagArI nAmanA dhAnyanA osAmaNanI jema lepavALAM bhakta-pAnanA svarUpavALAM ja che. vaLI anya sUrio=AcAryo, pariNAmamAM alapakArI alepavALuM che=pariNAmamAM lepa karanArAM na hoya tevAM bhakta-pAna alepavALAM che, e pramANe kahe che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpI alepavALAM ja AhAra-pANI grahaNa kare che. lepavALI vastuthI mizra thayela na hoya tevAM paNa alepavALAM bhakta-pAna, svarUpathI lepa vagaranAM na hoya to tene graMthakArazrI lepavALAM ja kahe che. jema jagArI nAmanA dhAnyanuM osAmaNa. vaLI anya AcAryo kahe che ke je bhakta-pAna pariNAme alepavALAM hoya tene alepavALAM kahevAya. ||145pI. For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1456 avataraNikA : AcAmAmladvAravidhimAha - avataraNikArya : AcAmAmyadvAranI vidhine kahe che - gAthA : NAyaMbilameaM pi hu aisosapurIsabheadosAo / ussaggiaM tu kiM puNa payaIe aNuguNaM jaM se // 1456 // dAraM // anvayArtha : 3 3maM tu piautsargika ja evuM A paNa tyAjaya ja evuM odanarUpa alepavALuM bhakta paNa, mAryAvitna=AcAmAslane =nathI jinakalpika grahaNa karatA nathI; maphosapurIjovosamo kema ke atizoSa ane purISanA bhedarUpa doSa thAya che. hiMdu pu=vaLI zuM grahaNa kare che? te batAve che -) paNa gaNumuvi naM prakRtine anuguNa evuM ja hoya, te tene (grahaNa kare che.) * "du vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : vaLI otsargika ja evuM odanArUpa alepavALuM bhakta paNa jinakalpika AcAmAmsane grahaNa karatA nathI; kema ke atizoSa ane purISanA bhedarUpa doSa thAya che. to vaLI zuM grahaNa kare che? te batAve cheprakRtine anurUpa je bhakta-pAna hoya, tene grahaNa kare che. TIkA : nAcAmAmlametadapyalepakAri, atizoSapurISabhedadoSAd vAyvAdidhAtubhAvena, autsargikamevaudanarUpaM, kiM punaH, prakRterdeharUpAyA anuguNaM yadvallAdi, se-tasyeti gAthArthaH // 1456 // TIkAI: autsargika ja odanarUpa alapakArI A paNa-tyAga karavA yogya ja bhAtarUpa lepa vagaranuM bhakta paNa, AcAmAslane nathI=jinakalpika grahaNa karatA nathI, kema ke vAyu AdithI dhAtunA bhAvane kAraNe=vAyu AdinA prakopathI dhAtuno vikAra thavAne kAraNe, atizoSa ane purISanA bhedarUpa doSa thAya che-pANInI atyaMta tRSA lAgavArUpa ane DhIlo maLa AvavArUpa doSa thAya che. to vaLI zuM grahaNa kare che? te batAve che - deharUpa prakRtine anuguNa=anurUpa, evAM je vAlAdi hoya, tene=te vAlAdine, grahaNa kare che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 saMkhanAstuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1450-1450 bhAvArtha : gRhasthane tyAga karavA yogya hoya tevA bhAtarUpa alepavALo AhAra jinakalpI grahaNa kare che; Ama chatAM te alepavALo AhAra AcAmAsta hoya to grahaNa karatA nathI; kema ke AcAmAmsa odanarUpa AhAra grahaNa karavAthI dehamAM vAyu Adino prakopa thavAthI ati tRSA lAge che ane maLa DhIlo Ave che, jethI teone zArIrika takalIpha prApta thAya che. ahIM prazna thAya ke AcAmAmsa AhAra grahaNa na kare to kevo AhAra grahaNa kare ? tethI kahe che ke potAnA zarIranI prakRtine anurUpa alepavALA vAla-caNA Adi AhArane grahaNa kare che. 1456ll. avataraNikA : pratimAdvAravidhimAha - avataraNikArya : pratimAdvAranI vidhine kahe che - gAthA : paDima tti a mAsAI AIsaddA abhiggahA sesA / No khalu esa pavajjai jaM tattha Thio viseseNaM // 1457 // dAraM // anvayArtha : tti ma=ane pratimA eTale mAsA-mAsAdi (pratimAo.) mAsa mari' zabdathI selA mada=zeSa abhigraho. =A=jinakalpika, je pavaMTTa svIkAratA nathI=pratimAo ane zeSa abhigrahone svIkAratA nathI; gaM=je kAraNathI tatva=tyAM=jinakalparUpa abhigrahamAM, vileNe mika vizeSathI sthita che. * "tu' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : ane pratimA eTale mAsAdi pratimAo. "mari' zabdathI zeSa abhigraho. jinakalpika pratimAo ane abhigrahone svIkAratA nathI; je kAraNathI jinakalparUpa abhigrahamAM vizeSathI rahelA che. TIkAH pratimA iti ca mAsAdyAH, AdizabdAnmUlagAthAgatAd abhigrahAH zeSAH akaNDUyanAdayaH, na khalveSaH pratipadyate jinakalpikaH, yattatra abhigrahe sthito vizeSeNeti gAthArthaH // 1457 // TIkArya ane pratimA e mAsAdi che=mahinA vagerenI pratimAo che. mUlagAthAgata kari' zabdathI=1429 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1450-1458 rUpa mUladvAragAthAnA trIjA pAdamAM rahela "mAryAvitrami"mAM mari' zabdathI, akaMDUyanAdirUpa zeSa abhigraho che. A=jinakalpika, svIkAratA nathI=pratimAo ane zeSa abhigrahone svIkAratA nathI, je kAraNathI te abhigrahamAM jinakalparUpa abhigrahamAM, vizeSathI rahelA che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sthavirakalpika sAdhuo vizeSa prakAranA apramAda arthe mAsAdi pratimAo vahana kare che ane khaNaja AvatI hoya topaNa nahIM khaNavA vagere abhigraho grahaNa kare che; paraMtu jinakalpika sAdhuo jinakalparUpa vizeSa abhigrahamAM rahelA hovAthI mAsAdi pratimAvALA sthavirakalpika sAdhuo karatAM vizeSa prakAranI bhUmikAvALA che. tethI jinakalpI mahAtmA mAsAdi pratimAo vahana karatA nathI, tema ja 1429 rUpa dvAragAthAmAM je "mAvitnapaDimArUM" che temAM rahela mAri' zabdathI prApta evA khaNaja nahIM karavA vagere zeSa abhigraho grahaNa karatA nathI; kema ke jinakalpanA abhigraha aMtargata khaNaja karavA vagere pravRttiono sahaja tyAga thaI ja jAya che. 1457ll. avataraNikA: jinakalpa iti mUladvAragAthAvayavaM vyAcikhyAsurAha - avataraNikAI: jinakalpamAM' e prakAranA 1429 rUpa mUladAragAthAnA avayavanuM vyAkhyAna karavAnI icchAvALA graMthakArazrI kahe che - gAthA : jiNakappa tti a dAraM asesadArANa visaya mo esa / eaMmi esa merA avavAyavivajjiA NiamA // 1458 // dAraM // anvayArtha : vivipatti 3 =ane jinakalpamAM e prakAranuM dvAra che, paraM=e masa RT=azeSa dvArono viSaya viSaya che. ni=AmAM=jinakalpamAM, ame=A maryAdA=pUrve zrutAdi dvAromAM batAvI e maryAdA, kima=niyamathI avivAvivA =apavAdathI vivarjita hoya che. * "jo' pAdapUrti arthamAM che. gAthArtha : ane "jinakalpamAM' e prakAranuM dvAra che, e azeSa dvArono viSaya che. jinakalpamAM A maryAdA niyamathI apavAdathI rahita hoya che. For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1458-1459 TIkAH jinakalpa iti ca dvAraM mUladvAragAthAgatamazeSadvArANAM zrutasaMhananAdInAM viSaya eSa vartata iti, etasmin jinakalpe eSA maryAdA zrutAdiryoktA apavAdavivarjitA niyamAd-ekAnteneti gAthArthaH // 1458 // TIkArya ane "jinakalpamAM' e prakAranuM mUladvAragAthAgata dvAra che=1429 rUpa mUladvAragAthAnA cothA pAdamAM raheluM dvAra che, e zruta-saMtananAdi azeSa dhArono=gAthA 1427thI 1429 sudhImAM batAvelA zrata vagere samagra kAronI, viSaya varte che. AmAM=jinakalpamAM, je zrutAdirUpa maryAdA kahevAI e niyamathI=ekAMtathI, apavAdathI vivarjita=apavAda vagaranI, hoya che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : 1429 rUpa dvAragAthAmAM niSNa' e prakArano zabda che, tenAthI zuM prApta thAya? te batAve che - gAthA 1427thI 1429mAM je zruta-saMtananAdi dvArA batAvyAM, teno viSaya A jinakalpa varte che, ema jaNAvavA arthe gAthA 1429mAM ' vikhe' e prakArano zabda mUkela che. AthI phalita thAya ke pUrve zrutAdi dvAromAM batAvI e zrutAdirUpa maryAdA jinakalpamAM ekAMte apavAdathI rahita hoya che. tethI jinakalpika mahAtmA zrutAdi sarva dvAronI maryAdA pramANe ja pravRtti karanArA hoya che, anyathA nahIM, evo ekAMte niyama che. 1458 avataraNikA : mAsakalpadvArAvayavArthamAha - avataraNikArya : mAsakambhadvAranA avayavanA arthane kahe che - gAthA : mAsaM nivasai khitte chavvIhIo a kuNai tattha vi a / egegamaDai kammAivajjaNatthaM paidiNaM tu // 1459 // dAraM // anvayArtha : mAre nivasirpha kSetramAM mAsa vase che=jinakalpI eka kSetramAM eka mahino rahe che, chabbIlImo VI$=ane cha vIthIone kare che. tatva vi =ane tyAM paNa cha vIthIomAM paNa, vempAphivaSatyiM= karmAdinA varjana arthe paripa su-vaLI pratidina para DaTTa=ekekane viSe aTana kare che-ekeka vIthImAM bhikSA arthe phare che. For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1459 gAthArtha : jinakalI eka kSetramAM eka mahino rahe che ane cha vIvIo kare che. ane cha vIzIomAM paNa kamadinA varjana arthe vaLI pratidina ekeka vIthImAM bhikSA arthe aTana kare che. TIkAH mAsaM nivasati kSetre ekatra, SaD vIthI: karoti gRhapaGktirUpAH parikalpya, tatrApi ca-vIthIkadambake ekaikAmaTati vIthIM kAMdivarjanArtham anibaddhatayA pratidinamiti gAthArthaH // 1459 // TIkArtha: eka kSetramAM mAsa vase che, parikalpIne cha vibhAganI kalpanA karIne, gRhanI paMktirUpa cha vIthIone kare che. ane tyAM paNa=vIthInA arthAt zerInA kadaMbakamAM paNa= cha vIthIonA samUhamAM paNa, kamadinA varjana arthe=gRhastho dvArA karAtA AdhAkarmAdi kRtyano parihAra karavA arthe, pratidina anibaddhapaNAthI cha vIthIomAM kramanuM nibaMdhana karyA vagara, ekeka vIthIne viSe aTana kare che-bhikSA arthe phare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : * jinakalpika mahAtmA eka kSetramAM eka mahino rahe che. ane je kSetramAM rahe te kSetramAM cha vibhAgonI kalpanA karIne gharanI zreNirUpa cha vathIo kare che, ane te cha vIthIomAMthI paNa sAdhu pratyenI bhaktithI koI gRhastha AhArane AdhAkarmAdi doSavALo na kare tadarthe, anibaddhapaNAthI pratidina ekeka vIthImAM bhikSA mATe aTana kare che. joke jinakalpI zrutanA atizayavALA hovAthI koI gRhastha temanA nimitte AdhAkarmAdi AhAra banAvyo hoya topaNa, teo zrutanA baLathI te bhikSAne doSita jANIne grahaNa kare nahIM; chatAM mahAtmA pratyenI bhaktithI gRhastha je AdhAkadi AhAra banAvyo temAM te jinakalpI mahAtmA nimitta bane. AthI teo te AdhAkarmAdi kRtyamAM pote nimitta paNa na bane tadarthe, cha vibhAgonI kalpanA karIne pratidina krama vagara judA judA vibhAgomAM bhikSA grahaNa karavA mATe jAya che. Azaya e che ke jo te mahAtmA che vibhAgomAMthI prathama vibhAga sAthe nibaddha evA bIjA vibhAga AdimAM kramasara bhikSATana kare, to teo pratye bhaktivALA gRhastho nakkI karI le ke A mahAtmA Aje A vibhAgamAM Avela che mATe kAle ApaNA vibhAgamAM Avaze, jethI teo sAdhunA nimitte kaMIka AraMbhAdi kare tevI saMbhAvanA rahe. AthI tenA varjana arthe te mahAtmA cha vIthIomAM paNa koI prakAranA kramanA nibaMdhana vagara bhikSATana kare che, jethI potAnA nimitte AraMbhAdi thavAno prasaMga prApta na thAya. ahIM vizeSa e che ke pote doSita bhikSA grahaNa na kare topaNa, potAnA nimittaka thatA AraMbhano parihAra A prakAranI maryAdAnA pAlanathI thaI zake che; jo A prakAranI maryAdAnuM pAlana karavAmAM na Ave to, potAnA nimittaka thatA AraMbha pratye upekSA thavAthI, te mahAtmAnA saMyamamAM kaMIka malinatA prApta thAya; ane jinakalpika to potAnI zaktinA prakarSathI sarva ucita pravRtti karanArA hoya che. mATe teo potAnA For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 saMlekhanAvastuka abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA/ gAthA 1459-1460 nimitte thatA koIpaNa AraMbhanA parihAra arthe avazya ucita yatna kare. AthI teo A rIte cha vIthIomAM anibaddhapaNAthI bhikSATana kare che. 1459aaaa avataraNikA : vyAkhyAtA tRtIyA dvAragAthA, sAmpratamatra prAsaGgikamAha - avataraNitArtha : tRtIya dvAragAthA vyAkhyAna karAI=gAthA 1429 rUpa jinakalpaviSayaka trIjI dvAragAthAnuM gAthA 145rathI 1459mAM vyAkhyAna karAyuM. have ahIM-trIjI dvAragAthAnA carama "mAsakalpa' dvAranA viSayamAM, prAsaMgika kathanane kahe che - bhAvArtha : 1429 rUpa trIjI dvAragAthAnA carama dvAranuM graMthakArazrIe pUrvagAthAmAM varNana karyuM, tethI trIjI dvAragAthAnuM varNana samApta thayuM. tyAM graMthakArazrIne smaraNa thayuM ke trIjI dvAragAthAnA chellA "mAsakalpa' dvAramAM kaMIka vizeSa kahevAthI ziSyajana para upakAra thAya tema che, mATe have prAsaMgika rIte smaraNa thayelA kathanane gAthA 1477 sudhI kare che - gAthA : kaha puNa hojjA kammaM ettha pasaMgeNa sesayaM kiM pi / vocchAmi samAseNaM sIsajaNavibohaNaTThAe // 1460 // anvayArtha : TUT #da konA ?=vaLI karma kaI rIte thAya ?=bhikSATana karatA evA jinakalpIne AdhAkarma doSa kaI rIte prApta thAya?=ahIM=jinakalpikane AdhAkarma doSanI prAptinA viSayamAM, pakSona=prasaMgathI lipi sesaghaM kAMIka zeSane sIna vivorA=ziSyajananA vibodhana arthe samAsef=samAsathI=saMkSepathI, vocchAmi huM kahIza. gAthArtha : vaLI bhikSATana karatA evA jinakalpikane AdhAkarma doSa kaI rIte prApta thAya? jinakalikane AdhAkarma doSanI prAptinA viSayamAM prasaMgathI kAMIka zeSane ziSyajananA vibodhana arthe saMkSepathI huM kahIza. TIkA : ___ kathaM punarbhavet karmAsya aTataH ?, atra prasaGgena zeSaM kimapyetadvaktavyatAgatameva vakSyAmi samAsena, kimarthamityAha-ziSyajanavibodhanArthamiti gAthArthaH // 1460 // For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1460-1461 TIkArya : vaLI aTana karatA evA Amane karma kaI rIte thAya?=bhikSA mATe pharatA evA A jinakalpikane AdhAkarma doSa kaI rIte prApta thAya? ahIM=jinakalpikane AdhAkarma doSanI prApti thAya e viSayamAM, prasaMgathI AnI vaktavyatAgata ja kAMIka zeSane mAsakambhadvAranI vaktavyatAviSayaka ja kAMIka bAkI rahela kathanane, samAsathI= saMkSepathI, huM kahIza. zA mATe huM kahIza? ethI kahe che - ziSyajananA vibodhana arthe=ziSyanA samUhane vibodha karAvavA mATe, huM kahIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: - jinakalpI je kSetramAM mAsakalpa kare che, te kSetramAM AdhAkarmAdinA varjana mATe gharonI paMktirUpa che vIthIonI kalpanA kare che, ema pUrvagAthAmAM kahyuM. tyAM koIne prazna thAya ke bhikSA mATe jatA evA jinakalpikane AdhAkarmadoSanI prApti kaI rIte thAya? tethI have prasaMgathI mAsaka*dvAraviSayaka ja kAMIka zeSa kathana graMthakArazrI saMkSepathI karaze, jethI jinakalpikane AdhAkarmanI prApti kaI rIte thAya che? teno ziSyajanane bodha thAya. ahIM "pA " zabdathI e prApta thAya ke pUrve traNeya dvAragAthAonAM sarva dvAronuM varNana sAmAnyathI karela che, paraMtu teomAM kaMI vizeSa kahela nathI; Ama chatAM trIjI dvAragAthAnA chellA "mAsakalpa' dvAranuM pUrvagAthAmAM sAmAnyathI varNana karIne temAM graMthakArazrI kaMIka vizeSa kahe che, je prAsaMgika kathanarUpa che ane te prAsaMgika kathana graMthakArazrI ziSyo para upakAra karavA mATe kare che. 146oll gAthA : Abhiggahie saddhA bhattogAhimaga bIi tia pUI / coaga nivvayaNaM ti a ukkoseNaM ca satta jaNA ||1461||[srchoddgaahaa ] // anvayArtha : (1) maf5 isaddha=Abhigrahika hote chate zraddhA thAya che=gAthA 1462 thI 1464mAM batAvAze e pramANe Abhigrahika evA jinakalpika prApta thaye chate koIka strIne bhaktinI ruci thAya che. (2) mitto hima=bhakta-ugrAhimaka=gAthA 1466mAM batAvAze e pramANe te strI jinakalpika mATe bhakta ane ugrAhimaka banAve che. (3) vI tima pU=bIjo divasa thaye chate traNa divasa pUti thAya che=gAthA 1467 thI 1469mAM batAvAze e pramANe te strI je divase jinakalpika mATe bhakta-umrAhimaka banAve che, tenI apekSAe bIjA divasathI traNa divasa sudhI te strInuM ghara pUti bane che. (4) roga nivrayA A ti=codaka ane nirvacana e prakAre (dvAra) che gAthA 1473-1474mAM batAvAze e pramANe ziSya prazna pUche che ane guru javAba Ape che. (5) DoLa sa naVT=ane utkRSTathI sAta jano hoya che=gAthA 1479mAM batAvAze e pramANe eka vasatimAM utkRSTathI sAta jinakalpiko rahe che. For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastaka abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdita gAthA 141, 1462-143 110 TIkA : ___ Abhigrahike-jinakalpika upalabdhe zraddhopajAyate agAryAH, tatra bhaktodgrAhimaka tti sA etadubhayaM karoti, dvitIye'hani trIn divasAn pUti, tadbhAvanAM vakSyAmaH, atrAntare codako nirvacanamiti ca bhavati, utkRSTatazca-utsargapadena sapta janA ete ekavasatau bhavantIti gAthAsamudAyArthaH // 1461 // TIkAI: (1) Abhigrahika=jinakalpika, upalabdha thaye chate AgArIneegRhastha strIne, zraddhA utpanna thAya che. (2) tyAM=jinakalpika pratye zraddhAnI utpattimAM, ta=gRhastha strI, bhakta-udghAhimaA ubhayane kare cheH bhojana ane taLeluM e baMnene banAve che. (3) dvitIya ahani hote chateete strIe bhojana ane taLeluM banAvyuM e divasanI apekSAe bIjo divasa thaye chate traNa divaso pUti thAya che=te strInuM ghara pUtidoSavALuM bane che. tenI bhAvanAne=pUtidoSanI bhAvanAne, ame gAthA 1467-1468mAM kahIzuM. (4) A avasare= graMthakArazrI pUtidoSanI bhAvanAne kaheze e avasare, codaka ane nirvacana e prakAre dvAra thAya che. (5) ane utkRSTathI utsargapadathI, eka vasatimAM A=jinakalpiko, sAta jaNa hoya che, e pramANe gAthAno samudAyArtha che. 146 avataraNikA : avayavArthamAha - avataraNikArya : pUrvagAthAmAM jinakalpamAM mAsakalpaviSayaka pAMca avayavo batAvyA, te avayavonA arthane kahe che - gAthA : jiNakappAbhiggahiaM daTuM tavasosiaM mahAsattaM / saMvegAgayasaddhA kAI saDDI bhaNijjAhi // 1462 // anvayArtha: tavasiyaM mahAsatta niSkAma digaM DuM tapathI zoSita, mahAsattvavALA, jinakalpanA Abhigrahikane joIne saMveyasaddhA ThThI saMvegAgata zraddhAvALI koIka zrAddhI maLyAdikahe. gAthArtha : tapathI zoSAyelA zarIravALA, mahAsattvavALA, jinakalAnA abhigrahavALA bASine joIne saMvega pAmelI koIka zrAddhI kahe. TIkAH jinakalpAbhigrahikamRSiM dRSTvA tapaHzoSitaM mahAsattvaM saMvegAgatazraddhA satI kAcit zrAddhI yoSid bhaNe-brUyAditi gAthArthaH // 1462 // For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 saMkhanAvastaka / abhyadhata vihAra |jinakabhInI maryAdita gAthA 142-1463 TIkArya tapathI zoSAyelA, mahAsattvavALA, jinakalpanA abhigrahavALA RSine joIne saMvegathI Agata zraddhAvALI saMvegathI prApta thayela bhaktinI rucivALI, chatI koIka zrAddhI yoSita-zraddhAvALI strI, kahe, e pramANe gAthArtha che. gAthA : kiM kAhAmi ahaNNA? eso sAhU Na giNhae eaM / Natthi mahaM tArisayaM aNNaM jamalajjiA dAhaM // 1463 // anvayArtha : mahaUUIT F hAni ?=adhanya evI huM zuM karIza? to sAdU che =A sAdhu Ane=A bhojanane, grahaNa karatA nathI. mahaMtarisaryA mawittvi=mArI (pAsa) tevA prakAranuM anya nathI, =jene= je anya bhojanane, manna ivAalajjita evI huM ApIza. gAthArtha: adhanya evI huM zuM karuM ? A sAdhu A bhojanane grahaNa karatA nathI. mArI pAse tevA prakAranuM anya bhojana nathI, jene alajita evI huM ApuM. TIkA? kiM kariSyAmyadhanyA'haM, eSa sAdhurna gRhNAti etat, nUnaM nAsti mama tAdRzamanyacchobhanaM, yadalajjitA vAsthAmati nAthArtha: dArUA. TIkAI: adhanya evI huM zuM karIza? A sAdhu Ane=A bhojanane, grahaNa karatA nathI. kharekhara mArI pAse tevA prakAranuM anya zobhana=bIjuM suMdara bhojana, nathI, jene je suMdara bhojanane, alajjita evI lajjA nahIM pAmelI evI, huM ApIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: tapathI zoSAyela zarIravALA, mahAsattvavALA koI jinakalpika mahAtmA koIka ghare vahoravA jAya, te vakhate temane joIne saMvega pAmelI zraddhAvALI koIka strI te mahAtmAne kahe che, arthAt te strI potAnA ghare AvelA te jinakalpIne vahorAve che tyAre, potAnA kalpanI maryAdA pramANe bhojana karbhe evuM na hovAthI te jinakalpika RSi vahoratA nathI, mATe te strI te mahAtmAne kahe che : "adhanya evI huM zuM karuM? A mahAtmA A bhojana grahaNa karatA nathI, kharekhara mArI pAse tevuM bIjuM suMdara bhojana nathI, ke je suMdara bhojana A mahAtmA grahaNa kare, have tethI kAle A mahAtmA padhAraze tyAre suMdara bhojanane lajjA vagara huM ApIza." I1462/1463ll For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakabhInI mayadi| gAthA 1464-145 119 gAthA : savvapayatteNa ahaM kallaM kAUNa bhoaNaM viulaM / dAhAmi payatteNaM tAhe bhaNaI a so bhayavaM // 1464 // avayArtha : OM savvapA momavi IT=kAle sarva prayatnathI bhojanane karIne vinaM-vipulane ghaNAM bhojanane, pathai marda vAdAmi=prayatnathI huM ApIza. tAde ma=ane tyAre to mayavaM mArUM te bhagavAna kahe che. gAthArtha : kAle sarva prayatnathI bhojanane karIne ghaNAM bhojanane prayatnathI huM ApIza. ane tyAre te bhagavAnA kahe che. TIkAH sarvaprayatnenAhaM kalye kRtvA bhojanaM sAdhu, vipulaM dAsyAmi prayatnena, tadA bhaNati cAsau bhagavAMstacchrutvA uktyA nivAraNAyeti gAthArthaH // 1464 // TIkAIH huM kAle sarva prayatnathI suMdara bhojanane karIne vipulane ghaNA bhojanane, prayatnathI ApIza. ane tyAre A bhagavAna=jinakalpika mahAtmA, tene sAMbhaLInezte strInA kathanane sAMbhaLIne, nivAraNa mATe=potAnA arthe suMdara bhojana karavAnuM je kahe che tenA nivAraNa mATe, uktithI kahe che. e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM batAvyuM te mujaba tevA prakAranA suMdara bhojanane huM lajjA vagara ApIza, ema vicArIne te strI te jinakalpikane kahe che ke kAle huM suMdara bhojana banAvIne vipula bhojana tamane prayatnathI ApIza. tyAre te jinakalpika RSi tenA zabdo sAMbhaLIne, te strI potAnA nimitte bhojana na banAve te mATe, AgaLamAM kahevAze e uktithI te strIne kahe che. I/1464 avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke A bhagavAna nivAraNa mATe uktithI kahe che, te uktine ja batAve che - gAthA : aNiAo vasahIo bhamarakulANaM ca goulANaM ca / samaNANaM sauNANaM sAraiANaM ca mehANaM // 1465 // For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1465-1466 anvayArtha: mamaranA 2 moDabhAi =bhramarakulonI ane gokulonI, samaUTIVAM sa3UTUAM sArAdi a medAdi=zramaNonI, zakunonI ane zArada meghanI 33mo vahI=aniyata vasati hoya che. gAthArtha : bhramarakulonI,gokulonI, zramaNonI, zakunonI ane zaradabAtunA meghanI aniyata vasati hoya che. TIkA? aniyatA vasatayaH, keSAmityAha-bhramarakulAnAM ca gokulAnAM ca, tathA zramaNAnAM zakunAnAM zAradAnAM ca meghAnAmityarthaH // 1465 // TIkArya : - aniyata vasati hoya che. konI? ethI kahe che - bhramarakulonI ane gokuLonI, tathA zramaNonI, pakSIonI ane zaradasaMbaMdhI meghanI aniyata vasati hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sAdhuo niyata sthAnethI bhikSA grahaNa karatAM nathI. te jaNAvavA mATe jinakalpI mahAtmA te zraddhAvALI strIne kahe che ke jema bhamarAonuM ToLuM niyata sthAnethI AhAra letuM nathI, paraMtu eka bagIcAmAM rahelAM puSpono rasa pIve che, to thoDIvAramAM anya bagIcAmAM pahoMcI jAya che; te rIte gAyonuM ToLuM paNa niyata sthAnethI cAro caratuM nathI; pakSIo paNa niyata sthAnethI caNa caNatAM nathI; zaradaRtunAM vAdaLAM paNa koI eka niyata sthAne varasatAM nathI arthAt gAje kyAMka ane varase kyAMka; tema sAdhuo paNa koI eka niyata sthAnethI bhikSA grahaNa karatA nathI. ./146pI. gAthA : tIe a uvakkhaDiaM mukkA vIhI a teNa dhIreNa / addINamaparitaMto biiaM ca pahiDio vIhiM // 1466 // anvayArtha: ta ma 3varadigaM=ane teNI vaDe upaskRta karAyuM te strI vaDe bhakta-udhrAhimaka banAvAyuM. dhIre te ma=ane dhIra evA tenA vaDe jinakalpika RSi vaDe, vIdI mudata vIthI mukAI=te strInuM jyAM ghara che e vIthI tyajAI, gaddIui a karatUto=ane adIna, aparigrAMta evA RSi vi vIrdi bIjI vIthIne viSe piiDayo=gayA. gAthArtha : ane te strI vaDe bhakta-udghAhimaka banAvAyuM. ane dhIra evA jinakalpika vyaSi vaDe te strInuM jyAM ghara che e vIthI tyajAI ane adIna, aparizrAMta evA kaSi bIjI vIthImAM gayA. For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1466, 1460 thI 1469 TIkA : __tayA ca agAryA upaskRtamanAbhogAt, muktA vIthI ca tena dhIreNa dvitIye'hani, adInaH cetasA'parizrAntaH kAyena dvitIyAM ca kramAgatAM paryaTito vIthImasAviti gAthArthaH // 1466 // TIkArya ane te agArI vaDe anAbhogathI upaskRta karAyuM=je strIe jinakalpikane kahela ke kAle huM tamane vipula bhojana ApIza te strI vaDe jinakalpikanA uktivALA kathanamAM ajJAnane kAraNe bIje divase suMdara bhojana banAvAyuM. ane dhIra evA tenA vaDe=jinakalpika RSi vaDe, bIjA divase vIthI mukAI=te strInA gharavALI vIthI tyajAI. ane citta vaDe adIna, kAya vaDe aparizrAMta=zarIra vaDe nahIM thAkelA, evA A jinakalpika RSi, kramathI AvelI bIjI vIthIne viSe gayA, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvamAM batAvyuM tema potAnA arthe thatA AraMbhanA nivAraNa mATe te strIne jinakalpI mahAtmAe kahyuM ke zramaNonI aniyata vasati hoya che; topaNa te viSayamAM anAbhogane kAraNe bIje divase te strIe suMdara bhojana ane taLeluM banAvyuM. ane te suMdara bhojanAdinI lAlasA vagaranA te jinakalpika RSi te strInA gharavALI vIthImAM gayA nahIM, paraMtu anya vIthImAM gayA arthAt AgalA divase bhojana nahIM karela hovA chatAM cittamAM koI prakAranI dInatA vagara ane bhikSATanAdi karavA chatAM zarIrathI nahIM thAkelA evA te jinakalpika RSi bIje divase bhikSA arthe gAthA 1459mAM batAvelA krama mujaba prApta evI bIjI vIthImAM gayA. ||1466ll avataraNikA: tatreyaM vyavasthA - avataraNitArtha : tyAM jinakalpika arthe bhojana banyuM hoya tevA gharamAM pharI bhikSArthe javAnA viSayamAM, A=have kahevAze e, vyavasthA che=maryAdA che - bhAvArtha koI strIe potAnA nimitte bhojana banAvyuM hoya tyAre jinakalpika RSie zuM karavuM joIe? tenA viSayamAM maryAdA batAve che - gAthA : paDhamadivasammi kammaM tiNNi a divasANi pUiaM hoi / pUIsu tisu Na kappai kappai taie gae kappe // 1467 // For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1467 thI 1469 anvacAI: paDhavivasami=prathama divasamAM I=karma thAya che=jinakalpika nimitte banAvela bhojana AdhAkarmavALuM thAya che, tiUiT 5 divasa pUrUSa horuM ane traNa divaso pUtika thAya che te bhojana pUtivALuM thAya che. pUrUMku tisu pUtivALA traNamAM-traNa divasomAM, prakalpatuM nathI=jyAM jinakalpika nimitte bhojana banyuM che te ghara jinakalpikane kalpatuM nathI. tarUpa te atRtIya kalpa gaye chad=pUtivALo trIjo divasa pasAra thaye chate, pUrUM kahyuM che=jinakalpikane te ghara kalpe che. gAthArtha : jinakabhika nimitte banAvela bhojana pahele divase AdhAkarmavALuM thAya che ane pachInA traNa divaso pUtivALuM thAya che. pUtivALA traNa divasomAM jinakalpikane te ghara ka5tuM nathI, pUtivALo trIjo divasa pasAra thaye chate jinakalpikane te ghara kahyuM che. TIkA: prathamadivase karma tadupaskRtaM, trIn divasAn pUtirbhavati tad gRhameva, pUtiSu triSu na kalpate tatrAnyadapi kiJcit, kalpate tRtIye gate kalpe-divase'parasminnahanIti gAthArthaH // 1467 // TIkArya : upaskRta evuM te prathama divasamAM karma thAya che=jinakalpika nimitte banAvAyeluM evuM te bhojana pahele divase AdhAkarmadoSavALuM thAya che, traNa divaso te gRha ja pUti thAya che=je gharamAM jinakalpikanimitte bhojana banAveluM che te ghara ja traNa divaso sudhI pUtidoSavALuM thAya che. pUtivALA traNa divasomAM tyAM=pUtivALA te gharamAM, anya paNa kAMI kalpatuM nathI. trIjo kalpa=divasa, gaye chate apara ahanimAM=pachInA divase, kahyuM che te ghara jinakalpikane kahyuM che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : uggAhimage ajjaM NAAo kalle tassa dAhAmo / doNNi divasANi kammaM taiAI pUi hoi // 1468 // anvacAI: 35 himare udghAhimaka karAye chate banne mitro Aje AvyA nathI, je kAle tasa=temane-te sAdhune, vAdAno huM ApIza, (ema te strI saMkalpa kare to) roUiUA vibhi=be divaso mbha karma=sAdhu nimitte banAvela bhojana AdhAkarmavALuM, thAya che. tamAruM pUrU roDra-tRtIyAdimAM pUtika thAya che-trIjA vagere divasomAM pUtivALuM thAya che. gAthArtha : ugrAhimaka karAye chate te strI "Aje sAdhu AvyA nathI, kAle te sAdhune huM ApIza" ema For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 saMlekhanAvastuka/ abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1460 thI 1469 saMkalpa kare to, sAdhu nimitte banAvela bhojana be divasa AdhAkarmavALuM thAya che. trIjA vagere divasomAM pUtivALuM thAya che. TIkAH __udgrAhimake kRte sati 'adya nAyAto'sau RSiH kallaM tasya dAsyAmi' iti divase yadA'bhisandhatte, atra dvau divasau karma, tadbhAvAvicchedAt, tRtIyAdiSu divaseSu pUti tadbhavatIti gAthArthaH // 1468 // TIkArca: udghAhimaka karAye chata=sAdhu nimitte taLeluM banAvyuM chate, "A RSi=je RSine meM kAle AvavAnuM kahyuM hatuM e RSi, Aje AvelA nathI, kAle temane te RSine, huM ApIza.e prakAre jo divasamAM abhisaMdhAna kare che-te strI saMkalpa kare che, ahIM=e saMkalpamAM, be divasa karma thAya che=sAdhu nimitte banAvela bhojana be divasa sudhI AdhAkarmadoSavALuM thAya che, kema ke tenA bhAvano aviccheda che sAdhu nimitte udghAhimaka banAvavAnA pariNAmano te strImAM viccheda thayo nathI. tRtIyanI AdivALA divasomAM te pUti thAya che-trIjA divasathI AraMbhIne traNa divasa sudhI te ghara pUtidoSavALuM thAya che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : tihiM kappehiM na kappai kappar3a taM chaTThasattamadiNammi / akaraNadiaho paDhamo sesA jaM ekka doNNi diNA // 1469 // anvayArtha: tirdipUrdina paphatraNa kalpomAM kalpatuM nathI=pUtivALA traNa divasomAM te strInuM ghara jinakalpikane kalpatuM nathI. chattamavi mitrachaTTA-sAtamA dinamAM taM par3ate kalpa che te strInuM ghara jinakalpikane kalpa che; =je kAraNathI mAravimo paDhamo=akaraNa divasa prathama che, sesI Ida koi vizeSa evA eka-be dina (AdhAkarmagata che.) gAthArtha : pUtivALA traNa divasomAM te strInuM ghara jinakalikane kalpatuM nathI. chaThThA ke sAtamA dinamAM te strInuM ghara jinakalpikane kahyuM che, jene kAraNathI akaraNa divasa prathama che, zeSa evA eka ke be dina AdhAkarmagata che. * TIkA : tatra triSu kalpeSu-divaseSu na kalpate, kalpate tad gRhaM SaSThasaptame divase'grahaNadivasataH, etadevAhaakaraNadivasaH prathamo'TanagataH, zeSau yadekaH dvau vA divasAvAdhAkarmagatAviti gAthArthaH // 1469 // For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra/jinakalpInI maryAdA / gAthA 1460 thI 1469 TIkArcaH tyAM=pUtivALA te gharamAM, traNa kalpomAM=divasomAM, kalpatuM nathI=jinakalpikane kaMI paNa grahaNa karavuM kalpatuM nathI. agrahaNanA divasathI chaTTA-sAtamA divasamAM te ghara kahyuM che. Ane ja kahe cheHagrahaNa divasathI chaTTA ke sAtamA divase te ghara kaI rIte kahyuM che? ene ja kahe che - je kAraNathI aTanagata=bhikSATanaviSayaka, prathama akaraNa divasa che, zeSa evA eka athavA be divasa AdhAkarmagata che te strInuM ghara AdhAkarmavALuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zraddhAvALI te strIe anAbhogathI jinakalpika nimitte je divase bhojana banAvyuM, te divase tenuM ghara AdhAkarmadoSavALuM thAya che, pachInA traNa divasa sudhI tenuM ghara pUtidoSavALuM thAya che. vaLI AdhAkarmavALA eka divasamAM ane pUtivALA traNeya divasomAM tenA gharethI bIjuM paNa kAMI grahaNa karavuM jinakalpikane kalpatuM nathI, pUtivALA traNeya divaso pUrAM thAya tyArapachI tenuM ghara jinakalpikane kahyuM che. vaLI te strI taLeluM banAvyA pachI vicAre ke "A RSi Aje AvyA nathI, tethI kAle huM A taLeluM temane ApIza," to te strInuM ghara bIje divase paNa AdhAkarmavALuM bane che; kema ke taLeluM vahorAvavA viSayaka pariNAma te strImAM bIje divase paNa varte che. tethI te strInuM ghara be divasa AdhArmidoSavALuM ane pachInA traNa divaso pUtidoSavALuM bane che. AnAthI zuM prApta thAya? te spaSTa karatAM kahe che - te jinakalpika te strInA ghare je divase vahoravA gayela ane tenA gharethI kaMI vahorela na hatuM, te divasathI chaThThA ke sAtamA divase jinakalpikane tenA gharanuM kaMI paNa vahoravuM kalpe che, te pahelAM nahIM. Azaya e che ke je divase jinakalpika te strInA ghare vahoravA gayela, te divase te strIe kAMI AraMbha karela na hato, paraMtu jinakalpikane kahyuM tevuM kaMIpaNa na hovAthI te divase jinakalpike tenA gharethI kaMI grahaNa karela na hatuM, te bhikSATanaviSayaka akaraNano pahelo divasa thayo; pachI bIje divase te strIe jinakalpika nimitte bhakta-udghAhimaka banAvyuM te AdhAkarmaviSayaka bIjo divasa thayo, pachI traNa divaso pUtiviSayaka thayA. Ama, pAMca divasa pUrA thAya pachI chaThThA divase pharI te strInA ghare javuM jinakalpikane kahyuM che. vaLI jo ugrAhimaka banAvyuM hoya te divase te strI jinakalpika na AvavAthI saMkalpa kare ke "kAle huM te RSine vahorAvIza" to, RSi mATe bhojana banAvyuM te divasa to AdhAkarmaviSayaka thAya, paraMtu bIjo divasa paNa AdhAkarmaviSayaka thAya. Ama, te strInuM ghara be divasa AdhAkarmadoSavALuM banavAthI akaraNa divasathI cha divasa pUrA thAya, te pachInA sAtamA divase pharI te strInA ghare javuM jinakalpikane kalpa che. I/1467thI 1469mAM For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka/ abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1400 thI 1402 125 gAthA : aha sattamammi diahe paDhamaM vIhiM puNo vi hiMDaMtaM / daLUNa sA ya saDDhI taM muNivasabhaM bhaNijjAhi // 1470 // anvayArtha: mahave sattaSi misAtamA divasamAM puNo vikapharI paNa paDhamaM vI#iprathama vIthIne viSe hiMdaMtaMtraaTana karatA evA te kuLavarSA kULa= te munivRSabhane joIne sa salphI te zrAddhI maLajJAdi kahe. * '' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : have sAtamA divase pharI paNa prathama vIthImAM pharatA evA te munivRSabhane joIne te zrAddhI kahe. TIkA : __ atha saptame divase aTanagatAdArabhya prathamAM vIthIM punarapi hiNDantam-aTantaM dRSTvA sA zrAddhA'gArI (?)munivRSabhaM prastutaM bhaNe-brUyAditi gAthArthaH // 1470 // noMdha: mULagAvyA pramANe TIkAmAM punivRSa pUrve te hovuM joIe. TIkArya : have aTanagatathI AraMbhIne=je divase te strInA ghare bhikSA arthe jinakalpika gayelA te rUpa bhikSATanaviSayaka divasathI mAMDIne, sAtamA divasamAM pharI paNa prathama vIthIne viSe aTana karatA evA te prastuta evA munivRSabhanetrapUrve potAnA ghare je muni bhikSA arthe AvelA te muniomAM vRSabha samAna evA jinakalpikane, joIne zrAddha evI te agArI=zraddhAvALI te strI, kahe, e pramANe gAthArtha che. gAthA : kiM NAgaya'ttha taiA asavvao me kao tuha nimittaM / ii puTTho so bhayavaM biiyAdese imaM bhaNai // 1471 // anvacAI: ta=tyAre VIyastha =kema AvyA nahIM ? tuda nimitte tamArA nimitte me mArA vaDe madhyama mo=avyaya karAyo. rUpha pu to mayavaM e pramANe pUchAyelA te bhagavAna vidyAreka dvitIya AdezamAM maM=Ane=AgaLanI gAthAmAM kahevAze ene, mArUM kahe che. gAthArtha : tyAre kema tame AvyA nahIM? tamArA nimitte mArA vaDe asavyaca karAyo. A pramANe pUchAyelA te bhagavAna dvitIya AdezamAM AgaLanI gAthAmAM kahevAze ene kahe che. For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1400 thI 1402 TIkA? kiM nAgatAH stha yUyaM tadA ?, asadvyayo mayA kRtastvannimittaM, tadagrahaNAdasadvyayatvaM, iti pRSTaH sa bhagavAn jinakalpikaH dvitIyAdeze pUrvAdezApekSayA idaM bhaNati vakSyamANamiti gAthArthaH // 1471 // TIkAI: tyAre tame kema AvyA nahIM? tamArA nimitte mArA vaDe asavyaya karAyo. ahIM prazna thAya ke A strI kaI apekSAe asadhyaya thayo ema kahe che ? te batAve che - tenA agrahaNathI avyayapaNuM che=jinakalpikanA agrahaNathI avyayapaNuM che, arthAt jinakalpika nimitte banAvela bhaktAdi jinakalpike nahIM grahaNa karela hovAthI te bhaktAdino asadvyaya thayo ema te strI kahe che. A pramANe pUchAyelA te bhagavAna=jinakalpika, pUrva AdezanI apekSAthI dvitIya AdezamAM=gAthA 146pamAM batAvela kathananI apekSAe bIjA kathanamAM, vakSyamANa evA Ane=AgaLanI gAthAmAM kahevAze e kathanane, kahe che. e pramANe gAthArtha che. gAthA : aNiAo vasahIo iccAi jameva vaNNiaM puTvi / ANAe kammAiM pariharamANo visuddhamaNo // 1472 // anvayArtha : mAmo vahImo=aniyata vasati hoya che, phuvA gameva tri vaUUdi=ItyAdi je ja pUrve varNavAyuM, (eNne) paNa mAruM parimANo AjJAthI kamadine pariharatA, visuddhamo vizuddha manavALA (jinakalpika kahe che.) gAthArtha : aniyata vasati hoya che" ityAdi je ja pUrve varNavAyuM, ene AjJAthI AdhAkamadine pariharatA, vizuddha manavALA jinakalika kahe che. TIkAH _ 'aniyatA vasataya' ityAdi yadeva varNitaM pUrvaM gAthAsUtramiti, AjJayA karmAdi pariharan vizuddhamanAH san bhaNatIti gAthArthaH // 1472 // TIkArya : aniyata vasati hoya che" ityAdi je ja gAthAsUtra pUrve=gAthA 1465mAM, varNavAyuM, ene AjJAthI karyAdine pariharatA=bhagavAnanI AjJA hovAthI AdhAkarmAdi doSono parihAra karatA, vizuddha manavALA chatA jinakalpika kahe che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1400 thI 1402, 1403 1ra0. bhAvArtha : pUrvamAM sthApana karyuM ke koI zraddhALu strI jinakalpika mATe bhakta-ugrAhimaka kare to te jinakalpika, pote je divase te strInA ghare vahoravA gayela ane vahoryA vagara pAchA pharela, te divasathI mAMDIne chaThThA ke sAtamA divase te strInA ghare javuM teone kahyuM che; Ama chatAM gAthA 1459mAM batAvela che vIthIonA krama pramANe je vIthImAM te strInuM ghara che te vIthImAM sAtamA divasa pUrve teo bhikSA arthe jatA nathI. tethI chaThThA divase te strInA ghare javuM kahyuM tevuM hoya topaNa, teo sAtamA divase ja te strInA gharavALI vIthImAM jAya che. A rIte sAtamA divase pharI prathama vIthImAM te jinakalpika mahAtmAne bhikSATana karatA joIne te zraddhALu strI temane kahe che ke "te divase meM kahela hovA chatAM bIjA divase kema tame mArA ghare padhAryA nahIM ? tamArA nimitte meM asadvyaya karyo, arthAtu tamArA mATe karelA bhaktAdino mane kAMI lAbha maLyo nahIM, tethI mAruM bhaktAdi banAvavAnuM kRtya niSphaLa gayuM." A pramANe te strI jinakalpika mahAtmAne kahe che tyAre, teo pUrvamAM kaheluM te rIte pharI kahe che ke "zramaNonI aniyata vasati hoya che." vaLI A pramANe teo sarva bhAvo pratye madhyastha rahIne, bhagavAnanI AjJAthI AdhAkamadirUpa AraMbhano parihAra karIne ane vizuddha manavALA thaIne kahe che, paraMtu potAne iSTanI prApti thAya athavA loko potAnA pratye AdarabhAvavALA thAya tevA AzayathI kahetA nathI. /1470thI 1472aa avataraNikA: gAthA 1461mAM batAvela pAMca vaktavyomAMthI have codaka ane nirvacanarUpa cothA vaktavyanuM varNana kare gAthA : coeI paDhamadiNe jai koi karijja tassa kammAI / tattha ThiaM NAUNaM ajaMpiuM ceva tattha kahaM // 1473 // anvayArtha: voDuM codana kare che-ziSya prazna kare che : na jo zropha koIka tattha = tyAM sthitane=potAnA kSetramAM rahelA jinakalpikane, paIjhaui=jANIne paDhamavi=prathama dinamAM tassa temanA=jinakalpikanA, (nimittaka) --aa rina=karmAdine kare, maipis veva=nahIM kahIne ja (vahorAve.) tatva=tyAM vedaM kaI rIte (jinakalpika te AdhAkarmAdine jANe ?). gAcArya : ziSya prazna kare che. jo koIka gRhastha potAnA kSetramAM rahelA jinakalpikane jANIne prathama divase jinakalpikanA nimitte AdhAkamadine kare ane jinakalpikane kahyA vagara ja vahorAve. tyAM kaI rIte jinakalika te AdhAkamadine jANe? For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadi / gAthA 1403-1404 TIkAH codayati ziSyaH-prathamadivase aTanagata eva yadi kazcitkuryAt kiJcit (? tasya)karmAdi akalpyaM tatra sthitaM jJAtvA kSetre, asaJjalpyaiva kiJcit, tatra kathamiti gAthArthaH // 1473 // noMdha: mULagAvyA pramANe TIkAmAM vamavi pUrve tathya hovuM joIe. TIkArya : ziSya codana kare che-prazna kare che. jo koIka te kSetramAM sthitane jANIne=jo bhaktivALo koIka gRhastha te kSetramAM rahelA jinakalpIne jANIne, aTanagata ja prathama divasamAM=jinakalpika je divase te vIthImAM bhikSA arthe aTana karavAnA che te rU5 bhikSATanaviSayaka ja prathama divasamAM, akathya evA kaMIka karyAdine kare=jinakalpIne kahyuM nahIM tevA koIka AdhAkarmAdi doSovALA kRtyane kare, kaMI nahIM kahIne ja=jinakalpikane kaMI kahyA vagara ja, te AdhAkarmAdivALA bhaktAdi vahorAve, tyAM kaI rIte?=tevA sthAnamAM kaI rIte jinakalpika te AdhAkarmAdine jANe? e pramANe gAthArtha che. gAthA : coaga ! evaM pi ihaM jai u karijjAhi koi kammAI / Na hi so taM Na viANai suAisayajogao bhayavaM // 1474 // anvayArtha: roga != codaka !=prazna karanAra ziSya !, na jo parva upa rUdaM A rIte paNa ahIM pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte paNa prathama divasamAM, DuM koIka mArUM karmAdine jinakalpika nimitte AdhAkarmAdi kRtyane, rijJAdi kare, te tene sujhAphano jho-zrutanA atizayanA yogathI so mayavaM=A=jinakalpika, bhagavAna visArU di nathI jANatA (ema) nahIM ja. * '' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : he prazna karanAra ziSya! jo pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte paNa prathama divase koIka gRhastha jinakalpika nimitte AdhAkamadi kRtyane kare, tene zrutanA atizayanA rogathI jinakalpika bhagavAna nathI jANatA ema nahIM ja arthAt jANe ja che. TIkAH codaka ! evamapyatra yadi kuryAt kazcit karmAdi pracchannameva, na hyasau tanna vijAnAti, vijAnAtyeva zrutAtizayayogataH kAraNAt tadbhagavAniti gAthArthaH // 1474 // For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1403-1404, 1405-1406 TIkArtha: he codaka! jo A rIte paNa ahIM=pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte paNa prathama divasamAM, koIka pracchanna ja karmAdine kare, tene A=jinakalpika, nathI jANatA ema nahIM ja, zrutanA atizayanA yogarUpa kAraNathI tene pracchanna karAyelA AdhAkarmAdi kRtyane, bhagavAna jANe ja che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : ahIM ziSya prazna kare che ke pUrve graMthakArazrIe sthApana karyuM te pramANe zraddhAvALI koIka strI jinakalpikane kahe ke "kAle huM suMdara bhojana tamane ApIza" to jinakalpika nakkI karI le ke A ghara akathya che; paraMtu koIka gRhastha potAnA nagaramAM jinakalpika mahAtmA AvelA jANIne temanA nimitte prathama divase ja akathya evA bhaktAdi banAve ane vahorAvatI vakhate te mahAtmAne kaMI kahe nahIM, to jinakalpika kaI rIte jANI zake ke A bhaktAdi akathya che? arthAta nahIM jANavAne kAraNe jinakalpika akathya evI te bhikSA grahaNa karI le tevo saMbhava che. A prakArano praznakArano Azaya che. tene graMthakArazrI uttara ApatAM kahe che ke jo A rIte paNa prathama divase koIka zraddhAvALo gRhastha jinakalpI nimitte pracchanna rIte ja AdhAkadi kRtya kare topaNa, jinakalpI mahAtmA zrutanA atizayavALA hovAthI, A piMDa azuddha che ema nathI jANatA evuM nahIM, arthAt teo avazya azuddha piMDane jANe ja che. AthI teone sthavirakalpika sAdhuonI jema gRhasthanA vacanathI azuddha piMDanA nirNayanI apekSA nathI. I/1473/1474 avataraNikA : pUrvagAthAmAM ziSyanA praznano uttara ApatAM kahyuM ke zrutAtizayanA yogathI pracchanna rIte paNa karAyelA AdhAkarmAdi kRtyane jinakalpI jANe ja che. tyAM prazna thAya ke jo zrutAtizayanA yogathI jinakalpI doSita bhikSAno nirNaya karI zakatA hoya, to teo AraMbhanA varjana mATe cha vIthIonI kalpanA kema kare che? tenA samAdhAna mATe kahe che - gAthA : eso uNa se kappo jaM sattamagammi ceva divasammi / egattha aDai evaM AraMbhavivajjaNaNimittaM // 1475 // anvayArtha : 3UT=vaLI temano=jinakalpIno, pakSo po=A kalpa che; baM=je parva vivaMorLamitta-A rIte gAthA 1459mAM batAvyuM e rIte, AraMbhanA vivarjananA nimitte tya=ekatra=eka vIthImAM, samaSi veva divasama=sAtamA ja divase aTana kare che. For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 saMlakhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadipa gAthA 1405-1406 gAthArtha : vaLI jinakalpIno A kalpa che; je gAthA 145mAM batAvyuM e rIte AraMbhanA varjana mATe eka vIthImAM sAtamA ja divase bhikSATana kare che. TIkAH eSa punaH se-tasya kalpaH, yat saptama eva divase ekatra vIthyAmaTati evam uktavadArambhavivarjananimittamiti gAthArthaH // 1475 // TIkArcaH vaLI temano=jinakalpikano, A kalpa che=AcAra che; je A rIte=uktanI jema=gAthA 1459mAM kahevAyuM ema jyAM pote mAsakalpa karyo hoya te kSetramAM gRhapaMktirUpa cha vIthIonI kalpanA karIne pratidina ekeka vIthImAM anibaddhapaNe bhikSATana kare che e rIte, AraMbhanA vivarjananA nimitte eka vIthImAM sAtamA ja divase aTana kare che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : ia aNiyayavittiM taM daTuM saDDhANa vI tadAraMbhe / aNiyamao Na pavittI hoi tahAvAraNAo a // 1476 // anvayArtha : rUma=A rIte pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte, gAyako-aniyama hovAthI tahIvAra go ma=ane te prakAre vAraNa hovAthI mAthavitti taM=aniyata vRttivALA temane jinakalpikane, raDuM-joIne saTTA vIM=zrAddhonI paNa jinakalpika pratye bhaktivALA gRhasthonI paNa, tame tenA AraMbhamAM=jinakalpika saMbaMdhI AraMbhamAM, pavittI pravRtti hoTuM thatI nathI. gAthArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte aniyama hovAthI ane te prakAre vAraNa hovAthI aniyata vRttivALA jinakalpikane joIne jinakalpika pratye bhaktivALA gRhasthonI paNa jinakalpika saMbaMdhI AraMbhamAM pravRtti thatI nathI. TIkA? ___ evamaniyatavRttiM taM vIthivihAreNa dRSTvA zrAddhAnAmapi prANinAM tadArambhe'niyamAtkAraNAt na pravRttirbhavati, tathAvAraNAccAniyatatvAdibhAveneti gAthArthaH // 1476 // TIkArya : A rIte pUrvagAthAmAM kahyuM ema AraMbhanA varjana mATe jinakalpI sAtamA ja divase eka vIthImAM For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 140pa-1406, 1400 bhikSATana kare che e rIte, vIthIomAM vihAra dvArA aniyata vRttivALA temane=jinakalpIne, joIne aniyamarUpa kAraNathI zrAddha paNa prANIonIjinakalpika pratye zraddhAvALA paNa gRhasthonI, tenA AraMbhamAM=jinakalpika nimittaka AraMbhamAM, pravRtti thatI nathI; ane aniyatatvAdibhAvarUpe te prakAre vAraNane kAraNe=gAthA 1465mAM batAvyuM ema niyatA vasatiya:' ityAdi prakAre AdhAkarmAdi kRtyanuM jinakalpI nivAraNa karatA hovAne kAraNe, zrAddhanI paNa jinakalpika nimittaka AraMbhamAM pravRtti thatI nathI, ema anvaya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpika zrutAtizayavALA hovAthI koIka gRhastha jinakalpI nimitte pracchanna rIte AraMbha karyo hoya topaNa teo te AraMbhane jANI zake che, tethI teone kyAreya doSita bhikSAgrahaNano prasaMga prApta thato nathI; Ama chatAM teo pote rahyA hoya te kSetramAM cha vIthIonI kalpanA na kare to, temane vAraMvAra potAnI vIthImAM bhikSATana karatA joIne temanA pratyenI bhaktivALA gRhastho temanA nimitte AraMbha kare; vaLI che vithiIonI kalpanA karyA pachI paNa jo teo chaye vIthIomAM kramasara bhikSATana kare to, temanA pratyenI bhaktivALA gRhastho temane kramasara bhikSATana karatA joIne nakkI kare ke A mahAtmA Aje A vIthImAM gayA che, mATe kAle ApaNI vIthImAM padhAraze, jethI teo te mahAtmA nimitte AraMbha kare. AthI AvA AraMbhano parihAra karavA mATe jinakalpI mahAtmA, pote rahyA hoya te kSetramAM cha vibhAganI kalpanA karIne ekeka vibhAgamAM aniyata kramathI bhikSATana kare che, jethI teonuM aniyata bhikSATana joIne teo pratye zraddhAvALA paNa gRhastho temanA nimitte AraMbha karatA nathI. vaLI pUrvamAM batAvyuM tema koIka strI bhaktivaza thaIne temanA nimitte AraMbha karavAnuM kahe, topaNa teo gAthA 1465mAM batAvyuM tema te AraMbhanuM nivAraNa karavA mATe, "zramaNonI aniyata vasati hoya che" e pramANe kahIne te AraMbhanuM vAraNa kare che. tethI paNa A mahAtmAnuM bhikSArthe Agamana aniyata bhAvavALuM che ema jaNAvavAthI zraddhAvALA paNa gRhastho temanA nimitte AraMbha karatA nathI. AthI ja jinakalpikono AcAra che ke je vIthImAM bhikSA arthe gayA hoya, te vIthImAM sAtamA divase ja pharIthI bhikSA arthe jAya che, te pUrve nahIM. AthI phalita thAya ke je gharamAM jinakalpika nimitte AraMbha thayo hoya te ghara eka ke be divasa AdhAkarmavALuM bane che, pachInA traNa divaso pUtivALuM bane che, tethI te ghara jinakalpika mATe che ke sAta divasa akathya che, pachI kahya che; chatAM te vIthImAM paNa teo sAta divasa pUrve bhikSATana karatA nathI, jethI te vIthImAM rahelA te ghare paNa sAta divasa pahelAM javAno prasaMga teone prApta thato nathI. ll1475/1476ll avataraNikA: gacchavAsinAmevamakurvatAmadoSamAha - avataraNikArya : A pramANe nahIM karatA evA gacchavAsIonA adoSane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA/ gAthA 1477 bhAvArtha: gAthA 147pamAM kahyuM ke jinakalpiko AraMbhanA varjana nimitte cha vIthIonI kalpanA karIne sAtamA ja divase eka vIthImAM bhikSATana kare che, e pahelAM nahIM. A pramANe nahIM karatA evA gacchamAM vasanArA sthavirakalpika sAdhuone saMyamanI virAdhanArUpa doSa thato nathI, ene kahe che - gAthA : iare vA''NAu ccia gurumAinimittao paidiNaM pi / dosaM apicchamANA aDaMti majjhatthabhAveNa // 1477 // anvacAI: rUAre vikaitara paNa=gacchavAsI sAdhuo paNa, mAIIs fzvama=AjJA hovAthI ja gumAnamittotra guru AdinA nimittathI voraM pirachamAtradoSane nahIM jotA evA mAmA=madhyasthabhAvathI pavivi pikapratidina paNa mati aTana kare che-eka vIthImAM bhikSATana kare che. gAthArtha : gacchavAsI sAdhuo paNa bhagavAnanI AjJA hovAthI ja guru AdinA nimittathI doSane nahIM jotA evA madhyasthabhAvathI pratidina paNa eka vIthImAM bhikSATana kare che. TIkAH itare'pi gacchavAsina AjJAta eva nimittatvAd gurvAdinimittatazca hetoH pratidivasamapi doSamapazyantaH santo'neSaNArUpamaTanti madhyasthabhAvena-samatayeti gAthArthaH // 1477 // TIkArtha: itara paNa=gacchavAsIo paNa=jinakalpikothI anya evA gacchamAM vasanArA sAdhuo paNa, nimittapaNuM hovAthI=samabhAvavRddhinuM nimittapaNuM hovAthI, AjJAthI ja=bhagavAnanI AjJAthI ja, ane guru AdinA nimittarUpa hetuthI aneSaNArUpa doSane nahIM jotA chatA madhyasthabhAvathI=samapaNAthI, pratidivasa paNa aTana kare che=dararoja paNa eka vIthImAM bhikSATana kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gacchavAsI sAdhuo jinakalpika jevI zaktivALA nathI ane samabhAvanI vRddhi na thAya te rIte bAhya AcAronuM pAlana karavAnI bhagavAnanI AjJA nathI. AthI svAdhyAyAdi ucita kRtyo dvArA samabhAvanI vRddhino vyAghAta na thAya te nimittathI gacchavAsI sAdhuone bhagavAnanI AjJA che ke bhikSAnA sarva doSono parihAra thaI zakato hoya to pratidina paNa eka vIthImAM bhikSATana karavuM. vaLI gacchavAsI sAdhuo guru Adi nimitte paNa bhikSATana kare che. tethI jo eka vIthImAM pratidina nirdoSa bhikSA prApta thatI hovA chatAM pratidina te ja vIthImAM na jatAM anya anya vIthImAM bhikSA arthe For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 147, 1478 thI 1481 133 jAya ane tyAM guru Adine ucita bhikSA prApta na thAya to, ucita bhikSAnA abhAvane kAraNe ziSyone guru yogya anuzAsana ApI zake nahIM, ane glAna sAdhuo ucita bhikSAnA abhAvane kAraNe saMyamamAM usthita rahI zake nahIM. AthI guru Adine ucita bhikSA prApta thAya te mATe, gacchavAsI sAdhuo eka vIthImAM pratidina javA chatAM aneSaNArUpa doSa prApta na thato hoya, to pratidina paNa eka vIthImAM bhikSATana kare che. vaLI A bhikSATana samabhAvanA pariNAmapUrvaka kare che. Azaya e che ke gacchavAsI sAdhuo eka vIthImAM pratidina bhikSATana sArI bhikSAnI prAptinA arthIpaNAthI karatA nathI, paraMtu "nirdoSa bhikSA prApta thaze to tenA dvArA saMyamamAM sudaDha vyApAra thavAthI saMyamavRddhi thaze ane nirdoSa bhikSA prApta nahIM thAya to tapovRddhi thaze" Ama vicArIne bhikSAnI prApti ane aprApti pratye samabhAva rAkhIne nirdoSa bhikSAprAptinI saMbhAvanA jaNAya, to pratidina eka vIthImAM paNa bhikSA grahaNa kare che. Ama, jinAjJAnusAra pravRtti karanArA hovAthI gacchavAsI sAdhuo jinakalpikonI jema ja vIthIonI kalpanA karIne bhikSATana karatA nathI, topaNa teone koI doSa prApta thato nathI. //1477 avataraNikA : prAsaGgikametat, prastutamevAha - avataraNikArya : A=gAthA 1475thI 1477mAM kahyuM ke, prAsaMgika che, prastutane ja kahe che=gAthA 1461mAM batAvela pAMca vaktavyomAMthI chellA vaktavyarUpa prastutane ja kahe che - bhAvArtha : gAthA 1460nI avataraNikAmAM kahela ke mAsaka*dvAramAM prAsaMgikane kahe che. te prAsaMgika kathananAM pAMca vaktavyo gAthA 1461mAM batAvyAM, temAMthI codaka ane nirvacanarUpa cothA vaktavyanuM gAthA 14731474mAM varNana karatAM kahyuM ke zrutAtizayanA yogathI jinakalpI bhagavAna pracchanna paNa AdhAkarmAdi kRtyane jANe ja che. tyAM koIne zaMkA thAya che to pachI jinakalpI cha vIthIonI kalpanA kema kare che? tenuM samAdhAna graMthakArazrIe gAthA 1475-1476mAM karyuM. tyAM koIne prazna thAya ke to pachI gacchavAsI sAdhuoe paNa cha vIthIonI kalpanA karIne sAtamA divase ja eka vIthImAM javuM joIe? tenuM samAdhAna graMthakArazrIe gAthA 1477mAM karyuM ke gacchavAsI sAdhuone eka vIthImAM pratidina paNa javAmAM koI doSa nathI. A sarva kathana graMthakArazrIe prasaMgathI karyuM. have gAthA 1461mAM batAvela pAMcamA vaktavya svarUpa eka vasatimAM utkRSTathI keTalA jano hoya che? e rUpa prastutanuM ja graMthakArazrI varNana kare che - gAthA : evaM tu te aDaMtA vasahI ekkAe kai vasijjAhi / vIhIe a aDaMtA egAe kai aDijjAhi // 1478 // For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1478 thI 1481 anvayArtha : - purva tu=vaLI A rIta=gAthA 1459mAM kahyA mujaba eka kSetramAM cha vathIonI kalpanA karIne bhikSATana kare e rIte, savaMtA te aTana karatA evA teo jinakalpiko, paAiID vIkaeka vasatimAM zarU vasiSNAdi keTalA vase ? DaMtA ma=ane aTana karatA evA (jinakalpiko) IIvINI eka vIthImAM # vijJAdi keTalA aTana kare ? gAthArtha : vaLI gAthA 145mAM kahyA mujaba eka kSetramAM cha vIzIonI kalpanA karIne bhikSATana kare, e rIte aTana karatA evA jinakaliko eka vasatimAM keTalA vase? ane aTana karatA evA jinakalpiko eka vIvImAM keTalA aTana kare ? TIkA : evaM tu te aTanto jinakalpikA vasatAvekasyAM kati vaseyuH?, tathA vIthyAM vA aTantaH santaH ekasyAM katyaTeyuriti gAthArthaH // 1478 // TIkArya : vaLI A rIte=gAthA 1459mAM kahyA mujaba eka kSetramAM cha vIthIonI kalpanA karIne pratidina ekeka vIthImAM apratibaddhapaNe bhikSATana kare e rIte, aTana karatA teo=jinakalpiko, eka vasatimAM keTalA vase? ane te rIte aTana karatA chatA jinakalpiko eka vIthImAM keTalA aTana kare? A pramANe gAthArtha che. gAthA : egAe vasahIe ukkoseNaM vasaMti satta jaNA / avaropparasaMbhAsaM vajjitA kaha vi joeNaM // 1479 // anvayArtha: IT vasadI eka vasatimAM da vi gouv=koIpaNa rIte yoga thavAthI 3osef=utkRSTathI kavara paramAAM parasparanA saMbhASaNane vanitA=varjatA evA satta na=sAta jano vasaMti vase che. gAthArtha : eka vasatimAM koIpaNa rIte yoga thavAthI utkRSTathI parasparanA saMbhASaNane varjatA evA sAta jano vase che. TIkA? ___ekasyAM vasatau bAhyAyAmutkRSTato vasanti sapta janAH, kathamityAha-parasparaM sambhASaNaM varjayantaH santaH kathamapi yogeneti gAthArthaH // 1479 // For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1498 thI 1481 TIkArya : bAhya evI eka vasatimAM utkRSTathI sAta jano-jinakalpiko, vase che. kaI rIte vase che? ethI kahe che - koIpaNa rIte yoga thavAthI, paraspara saMbhASaNane varjatA chatA sAta jano vase che, ema anvaya che. e pramANe gAthArtha che. gAthA : vIhIe u ekkAe ekko ccia paidiNaM aDai eso / aNNe bhaNaMti bhayaNaM sA ya Na juttikkhamA NeA // 1480 // anvayArtha: - dikSA vahI-vaLI eka vIthImAM uao trima=eka ja A jinakalpika, pati-pratidina u=aTana kare che. ane mayA mauiti-anyo bhajanAne kahe che. sA =ane te=anyoe kahelI bhajanA, kurivAramAM ja mA=yuktikSama na jANavI. gAthArtha : vaLI eka vIvImAM eka ja jinakalpika pratidina aTana kare che. anyo bhajanAne kahe che. ane anyoe kahelI bhajanA yuktikSama na jANavI. TIkA? __vIthyAM tvekasyAmeka eva pratidinamaTatyeSa-jinakalpikaH, anye bhaNanti bhajanAM, sA ca na yuktikSamA jJeyA'tra vastunIti gAthArthaH // 1480 // TIkArtha : vaLI eka vIthImAM eka ja A jinakalpika, pratidina aTana kare che. anyo bhajanAne kahe che. ane te anyoe kahelI bhajanA, A vastumAM eka vIthImAM keTalA jinakalpiko aTana kare che? e vastumAM, yuktikSama na jANavI, e pramANe gAthArtha che. avataraNikA : hatA? rUtyAdi - avataraNikArya : kayA kAraNathI? arthAt anyoe kahelI bhajanA kayA kAraNathI yuktikSama nathI? ethI kahe che - gAthA : eesiM satta vIhI etto ccia pAyaso jao bhaNiA / kaha nAma aNomANaM havijja guNakArayaM NiamA // 1481 // For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 selakhanAvatRka / abhyadhata vihAra/jinakalpInI mayadA / gAthA 1478 thI 1481 anvayArtha: na =je kAraNathI patto vyikra=AthI ja=eka vIthImAM be jinakalpikonuM bhikSATana na thAya ethI ja, AimanI=sAta jinakalpikonI, pAyala prAyaH satta vIdI sAta vIthIo ni=kahevAI che. (te kAraNathI anyoe kahelI bhajanA yuktikSama nathI, ema pUrvagAthAnA uttarArdha sAthe saMbaMdha che.) utthAna : eka vIthImAM be jinakalpikonuM bhikSATana na thAya, ethI sAta vIthIo kema kahevAI che? temAM yukti batAve che - anvayArtha : frgamA=niyamathI guNArarthe momAIi #da nAma vijJa?=guNakAraka evuM anavamAna kaI rIte thAya?=eka vasatimAM rahelA sAta jinakalpikonI sAta vIthIo karavAmAM na Ave to pravacanano guNakArI evo anAdarano abhAva kaI rIte thAya ? (AthI ja sAta jinakalpikonI prAyaH sAta vIthIo kahevAI che, ema prastuta gAthAnA pUrvArdha sAthe saMbaMdha che.) * "nAma' vitarka arthamAM che. gAthArtha : je kAraNathI eka vIzImAM be jinakalikonuM bhikSATana na thAya, ethI ja sAta jinakalikonI prAyaH sAta vIthIo kahevAI che. te kAraNathI anyoe kahelI bhajanA yuktikSama nathI, ema pUrvagAthAnA uttarArdha sAthe saMbaMdha che. eka vIthImAM be jinakalpikonuM bhikSATana na thAya, ethI sAta vIthIo kema kahevAI che? temAM yukti Ape che - niyamathI eka vasatimAM rahelA sAta jinakalikonI sAta vIthIo karavAmAM na Ave to guNane karanAro evo pravacananA anAdarano abhAva kaI rIte thAya ? AthI ja sAta jinakalpikonI prAyaH sAta vIthIo kahevAI che, ema prastuta gAthAnA pUrvArdha sAthe saMbaMdha che. TIkAH __eteSAM sapta vIthyaH ata eva kAraNAt mA bhUdekasyAmubhayATanamiti prAyaso yato bhaNitAH kvacitpradezAntare, kathaM nAmAnavamAnaM bhavet ? anyo'nyasaMghaTTAbhAvena guNakArakaM niyamAt pravacanasyeti gathArtha: 248 TIkAI: yato je kAraNathI tyAM eka vIthImAM 3mayAdane ubhayanuM aTana=sAtamAMthI be jinakalpikonuM bhikSATana, mA mUt na thAo, rUti gata va aa2UIC e prakAranA A ja kAraNathI va strAntare koIka For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI maryAdA / gAthA 1408 thI 1481 pradezAMtaramAM=koIka anya AgamamAM, teSAM AmanI eka vasatimAM vaselA sAta jinakalpikonI, prAya: prAyaH sata vIdhya: mAtA sAta vIthIo kahevAI che. te kAraNathI anyoe eka vIthImAM jinakalpikanA pratidina aTanaviSayaka kahelI bhajanA yuktikSama nathI, ema pUrvagAthAnA uttarArdha sAthe anvaya che. utthAna : eka vIthImAM be jinakalpikonuM bhikSATana na thAya, ethI koIka pradezAMtaramAM sAta jinakalpikonI sAta vithiIo kema kahevAI che ? temAM yukti batAve che - TIkArya : macIcarsamAvena anyonya saMghaTTane abhAva hovAthIjinakalpikone sthavirakalpikonI jema paraspara saMghATaka thaIne karAtA bhikSATanano abhAva hovAthI, niyama- pravaranI guIkSAra manavamAna thaM nAma bhavet ? niyamathI pravacananuM guNakAraka evuM anavamAna kaI rIte thAya? arthAtu eka vasatimAM vaselA sAta jinakalpikonI sAta vIthIo karavAmAM na Ave to eka vIthImAM be jinakalpikonuM bhikSATana thavAthI jinazAsanano guNane karanAro evo, avamAna-apamAna-anAdara, na avamAna=anavamAna= anAdarano abhAva, kaI rIte thAya ? AthI ja eka vasatimAM vaselA sAta jinakalpikonI koIka pradezAMtaramAM prAyaH sAta vIthIo kahevAI che, ema prastuta gAthAnA pUrvArdha sAthe anvaya che. rUti thArtha: e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1478mAM be prazno karyA ke eka vasatimAM keTalA jinakalpiko vase che ? ane eka vasatimAM vaselA jinakalpiko eka vIthImAM keTalA jaNa bhikSATana kare che? temAMthI prathama praznano uttara ApatAM gAthA 1479mAM graMthakArazrI kahe che ke bAhya evI eka vasatimAM utkRSTathI sAta jinakalpiko vase che. ahIM "bAhya" zabdathI e prApta thAya ke upavanAdi koI bAhya sthAnamAM koIka rIte jinakalpikono yoga thayo hoya, to te upavanAdirUpa bAhya evI eka vasatimAM utkRSTathI sAta jinakalpiko vase che, paraMtu koIka gRhasthanA gharAdi sthAnamAM sAta jinakalpiko vasatA nathI, e pramANe TIkAmAM rahela "bAhya' zabdano artha jaNAya che. A rIte eka vasatimAM vaselA sAta jinakalpiko sAta pahora kAyotsargamAM rahe che ane eka pahora bhikSATanAdi kare tyAre paNa paraspara kAMI saMbhASaNa karatA nathI. vaLI gAthA 1478mAM karela bIjA praznano uttara ApatAM gAthA 1480mAM graMthakArazrI kahe che ke eka vIthImAM eka jinakalpika pratidina bhikSATana kare che. tyAM prazna thAya ke eka vasatimAM sAta jinakalpiko vaselA hoya, tyAre eka vIthImAM pratidina eka jinakalpikanuM bhikSATana kaI rIte saMbhave? vastutaH jinakalpiko sAta che ane bhikSATana karavAnI vIthIo cha ja che. ene sAme rAkhIne koI anya AcArya bhajanAne kahe che, paraMtu teonI te bhajanA yuktiyukta nathI. For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1478 thI 1481, 1482 vaLI teonI bhajanA yuktiyukta kema nathI? te darzAvavA arthe gAthA 1481nA pUrvArdhamAM graMthakArazrI yukti Ape che ke eka vIthImAM eka divase be jinakalpikonuM bhikSATana na thAya, ethI ja koIka anya graMthamAM prAyaH karIne eka vasatimAM rahelA sAta jinakalpikonI sAta vIthIo kahI che. ahIM 'prAyaH' zabdathI e prApta thAya ke eka vasatimAM sAtathI nyUna jinakalpiko rahelA hoya, tyAre teo cha vIthIonI kalpanA karIne bhikSATana kare, paraMtu jayAre eka vasatimAM sAta jinakalpiko rahelA hoya, tyAre teo sAta vIthIonI kalpanA karIne bhikSATana kare che. AthI nakkI thAya ke eka vIthImAM eka ja jinakalpika bhikSATana kare che, mATe anya AcAryae A viSayamAM kahela bhajanA yuktiyukta nathI. ahIM prazna thAya ke eka vasatimAM sAta jinakalpiko rahelA hoya, tyAre eka vIthImAM be jinakalpikanuM bhikSATana na thAya tadarthe, sAta vIthIonI kalpanA karavA pAchaLa zuM prayojana che? te darzAvavA arthe gAthA 1481nA uttarArdhamAM graMthakArazrI yukti batAve che - jinakalpika sAdhuo sthavirakalpika sAdhuonI jema paraspara saMghATaka thaIne bhikSATana karatA nathI. tethI jo eka vasatimAM sAta jinakalpiko rahyA hoya tyAre sAta vIthIonI kalpanA karavAmAM na Ave to, trIjI porisImAM sAteya jinakalpiko bhikSATana kare tyAre, chamAMthI koIka eka vIthImAM be jinakalpikonuM bhikSATana prApta thAya, jenA kAraNe kyAreka koIka gRhasthane te mahAtmAo pratye anAdara thavAno saMbhava rahe, tethI pravacananA guNakAraka evA anAdaranA parivAra mATe koIka anya graMthamAM sAta jinakalpiko eka vasatimAM rahyA hoya, tyAre teone sAta vIthIonI kalpanA karIne bhikSATana karavAnuM kahela che. AthI phalita thAya ke gRhasthone sAdhu pratye thatA ISad paNa anAdarano parihAra karavA mATe sAdhue zakya ucita yatna karavo joIe; kema ke sAdhu pratyenA ISad paNa anAdarathI gRhasthone pApabaMdha thAya che. AthI jinakalpI sAdhuo koIne paNa anAdara thavAnI saMbhAvanA hoya tevI pravRttinuM pahelethI ja vAraNa kare che. mATe ja teo eka vasatimAM sAta jaNa rahyA hoya tyAre, sAta vIthIonI kalpanA karIne bhikSATana kare che; jayAre gacchavAsI sAdhuo jinakalpikonI jema bhikSATana kare to gaccha sadAya ane sAdhuonA svAdhyAyano bhaMga thAya. tethI virakalpika sAdhuo kAraNe eka vIthImAM paNa pratidina bhikSATana kare che; topaNa, jayAM gRhasthone sAdhu pratye anAdara thAya che tema jaNAtuM hoya to sthavirakalpiko te sthAnano parihAra kare che. 1478thI 1481il. avataraNikA : vIthIjJAnopAyamAha - avataraNikArya : vithInA jJAnanA upAyane kahe cheegAthA 1459mAM kahela ke jinakalpika eka kSetramAM eka mAsa vase che ane te kSetramAM gRhonI zreNirUpa cha vIthIonI kalpanA kare che. tyAM prazna thAya ke jinakalpiko cha vIthIonI kalpanA kaI rIte kare che? tethI have vIthIone jANavAnA upAyane batAve che - For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka/ abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA/ gAthA 1482 139 gAthA : aisaiNo a jamee vIhivibhAgaM ao viANaMti / ThANAiehiM dhIrA samayapasiddhehiM liMgehiM // 1482 // anvayArtha: = ma=ane je kAraNathI PM aphasaphaLo=A jinakalpiko, atizayI hoya che, mo=AthI GUINa idhIrA=sthAnAdi vaDe dhIra evA jinakalpiko samayasahiM trisimayamAM prasiddha evAM liMgo dvArA vIdivimA vIthIonA vibhAgane vimApati jANe che. gAthArtha : ane je kAraNathI jinakalpiko atizayavALA hoya che, AthI sthAnAdi vaDe dhIra evA jinakaliko samayamAM prasiddha evAM liMgo dvArA vIthIonA vibhAgane jANe che. TIkA? ___ atizayinazca yadete zrutataH, vIthIvibhAgamato vijAnantyeveti sthAnAdibhiH dhIrA vasatigataiH samayaprasiddhairliMgaiH zrutAdeveti gAthArthaH // 1482 // TIkArya : ane je kAraNathI A=jinakalpiko, mRtathI atizayavALA hoya che, AthI sthAnAdi vaDe dhIra=sthAnamauna-dhyAna vaDe dharyavALA evA jinakalpiko, samayamAM prasiddha evAM vasatigata liMgo dvArA=zAstramAM prasiddha evAM vasativiSayaka lakSaNo dvArA, vIthIonA vibhAgane zrutathI ja jANe ja che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpika mahAtmAo zratathI atizayavALA hoya che. tethI teo je kSetramAM mAsakalpa kare che, te kSetramAM bhikSATana karavAnI cha vIthIo jANavA mATe gRhasthone pRcchA karatA nathI, paraMtu sthAnAdi vaDe dhIra evA teo vasatinA viSayamAM zAstramAM prasiddha evAM liMgo dvArA zrutathI ja cha vIthIonA vibhAgane jANe ja che. ahIM jinakalpikone "sthAnAdi vaDe dhIra" evuM vizeSaNa ApyuM, tenAthI e phalita thAya ke teo mohanuM umUlana karavA mATe sthAna vaDe, mauna vaDe ane dhyAna vaDe pairyapUrvaka yatna karanArA hoya che. AthI ja teo koInI sAthe saMbhASaNa paNa karatA nathI ke te nagaranI koI mAhitI jANavA paNa prayatna karatA nathI; phakta AtmAne zrutathI vAsita karavA teo sarva udyamathI yatna kare che, ane te kSetramAM cha vIthIonI kalpanA karavA mATe Avazyaka evo vIthIonA vibhAgano nirNaya paNa zrutathI ja kare che. I/148rA, For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI maryAdA / gAthA 1483 avataraNikA : 35saMdarannAda - avataraNikArya : upasaMhAra karatAM graMthakArazrI kahe che - bhAvArtha : gAthA 1424thI 1426mAM jinakalpikanI sAmAcArI batAvI ane gAthA 1426mAM aMte kahyuM ke jinakalpikonI vakSyamANa evI zrutAdika maryAdA che. tethI gAthA 1427thI 1429mAM zrutAdika maryAdAne kahenArI traNa dvAragAthAo batAvI. tyArapachI gAthA 1430thI 1459mAM te zrutAdi dvAronuM svarUpa batAvyuM. tyAM gAthA 1459mAM mAsakalpanAmanA carama dvAranuM svarUpa batAvatAM kahyuM ke jinakalpiko karyAdinA varjana arthe cha vIthIonI kalpanA karIne ekeka vIthImAM bhikSATana kare che. tethI graMthakArazrIne prasaMgathI smaraNa thayuM ke bhikSATana karatA jinakalpikane karmAdi kaI rIte prApta thAya? te jaNAvavuM Avazyaka che. mATe gAthA 1460mAM graMthakArazrIe jinakalpikane karmAdi kaI rIte prApta thAya? tenA viSayamAM kaMIka prAsaMgika kathana karavAnI pratijJA karI ane te kathanaviSayaka mukhya pAMca vaktavyo gAthA 1461mAM batAvyAM. ane te pAMceya vaktavyonuM gAthA 1462thI 1481 sudhI kramasara varNana karyuM. vaLI tyAM koIne jijJAsA thAya ke jinakalpiko vIthIonA vibhAgane kaI rIte jANe che? tethI gAthA 1482mAM vIthIonA jJAnano upAya batAvyo. Ama, gAthA 1424thI 1482mAM graMthakArazrIe je kathana karyuM e sarva kathanano have upasaMhAra karatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : esA sAmAyArI eesi samAsao samakkhAyA / etto khittAdIaM ThiimeesiM tu vakkhAmi // 1483 // anvayArtha : - pazi=AmanI jinakalpikonI, paNa sAmA yAra A sAmAcArI=gAthA 1424thI 1481mAM batAvI e maryAdA, samAsa samAsathI saMkSepathI, samavAya kahevAI. patto AnAthI (pachI) liMtu=AmanI ja=jinakalpikonI ja, virAvI diDuM kSetrAdika sthitine vazvAmi huM kahIza. gAthArtha : jinakalikonI gAthA 1424thI 1481mAM batAvI e maryAdA saMkSepathI kahevAI. have pachI jinakalikonI ja kSetrAdika sthitine huM kahIza. For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI mayadA / gAthA 1483-1484 1 /1 TIkA? eSA sAmAcArI eteSAM jinakalpikAnAM samAsataH samAkhyAtA, ataH kSetrAdyAM sthiti bhAvAdyavasthAmeteSAmeva vakSyAmIti gAthArthaH // 1483 // TIkArya : AmanI-jinakalpikonI, A sAmAcArItragAthA 1424thI 1481mAM batAvAI e maryAdA, samAsathI= saMkSepathI, kahevAI. AnAthI pachI AmanI ja=jinakalpikonI ja, kSetra che Adya jemAM evI sthitine=bhAvAdi avasthAne=bhAva ane abhAvarUpa avasthAne, huM kahIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvamAM jinakalpikonI sAmAcArInuM varNana karyuM teno prastuta gAthAnA pUrvArdhathI graMthakArazrI upasaMhAra kare che ane prastuta gAthAnA uttarArdhathI graMthakArazrI jinakalpikonI ja kSetrAdinI sthitinuM varNana karavAnI pratijJA kare che. II1483. gAthA : khitte kAla caritte titthe pariAe Agame vee / kappe liMge lesA jhANe gaNaNA abhiggahA ya // 1484 // anvayArtha : vire Rtti caritte tiltha AiI mAne veNa khe trio nesa =kSetramAM, kALamAM, cAritramAM, tIrthamAM, paryAyamAM, AgamamAM, vedamAM, kalpamAM, liMgamAM, legyAmAM, dhyAnamAM, (jinakalpikonI sthiti vaktavya che.) TUST fmada =gaNanA ane abhigraho (vaktavya che.) gAthArtha: kSetramAM, kALamAM, cAritramAM, tIrthamAM, pacacamAM, AgamamAM, vedamAM, kalpamAM, liMgamAM, legyAmAM ane dhyAnamAM jinakalpikonI sthiti vaktavya che; tathA gaNanA ane abhigraho vaktavya che. TIkAH kSetre ekasmin sthitiramISAM evaM kAle cAritre tIrthe paryAye Agame vede kalpe liGge lezyAyAM dhyAne, tathA gaNanA'bhigrahAzcaiteSAM vaktavyA iti gAthArthaH // 1484 // TIkArtha: AmanI=jinakalpikonI, eka kSetramAM, e rIte kALamAM, cAritramAM, tIrthamAM, paryAyamAM AgamamAM, vedamAM, kalpamAM, liMgamAM, legyAmAM, dhyAnamAM sthiti vaktavya che. ane AmanA jinakalpikonA, gaNanA ane abhigraho vaktavya che, e pramANe gAthAno artha che. II1484o. For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1485, 1489-1480 gAthA : pavvAvaNa muMDAvaNa maNasA''vaNNe vi se aNugghAyA / kAraNaNippaDikamme bhattaM paMtho a taiAe // 1485 // dvAragAthAdvayaM // anvayArtha : vyAvaUT=pravrAjana, muMDAva=muMDApana, masADaquoo vi se mAthAthA=manathI ApannamAM paNa teno anuddhAta=manathI doSa prApta thaye chate paNa jinakalpikane AvatuM caturguru prAyazcitta, vAraforMDisa=kAraNa, nipratikarma, taphamA matta paMtho ma-tRtIyAmAM bhakta ane paMthA-trIjI porisImAM AhAra ane vihAra : (A sarva vaktavya che.) gAthArtha : pravAjana, muMDApana, manathI doSa prApta thaye chate paNa jinakalpikane AvatuM caturguru prAyazcitta, kAraNa, nipratikarma, trIjI porisImAM AhAra ane vihAra: A sarva vaktavya che. TIkAH - pravrAjanamuNDanetyatra sthitirvAcyA, manasA''panne'pi doSe se-tasyAnuddhAtA:-caturguravaH prAyazcittaM, tathA kAraNaniSpratikarmasthitirvAcyA, tathA bhaktaM panthAzca tRtIyAyAM pauruSyAmasyeti gAthAsamAsArthaH //48 . TIkArya : pravrAjana, muMDana e prakAranA ahIM=kathanamAM, sthiti vAcya che. manathI Apanna paNa doSamAM tene= jinakalpikane, anuddAta caturguru prAyazcitta. tathA kAraNa ane niSpatikarmamAM sthiti vAcya che, tathA trIjI porisImAM AnA=jinakalpikanA, bhakta ane paMthA=AhAra ane vihAra vAcya che. e pramANe gAthAno samAsathI artha che. ll148pI avataraNikA: vyAsArthaM tu gAthAdvayasyApi granthakAra eva pratipAdayati, tatrAdyaM kSetradvAramadhikRtyAha - avataraNikAI: vaLI gAthAdrayanA paNa vyAsArthane pUrvanI be dvAragAthAnA paNa vistArathI arthane, graMthakArazrI ja pratipAdana kare che. temAM Adya=prathama, kSetradvArane AzrayIne kahe cheHjinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : khitte duheha maggaNa jammaNao ceva saMtibhAve a / jammaNao jahiM jAo saMtIbhAve a jahiM kappo // 1486 // For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanA vastaka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1484-1480 143 anvayArtha : ahIM=jinakalpikanI sthitimAM, vitte-kSetraviSayaka duhA ||=be prakAre mArgaNA che: kamaLo veva aMtibhAve =janmathI ane sabhAvathI. namo janmathI nakrUijyAM=je kSetramAM, nADoHutpanna thayelA hoya, e janmane AzrayIne mArgaNA che.) saMtIbhAve ma=ane sabhAvathI trijyAM=je kSetramAM, #Mokakalpa hoya, (e saddabhAvane AzrayIne mArgaNA che.) gAthArtha : - jinakalpikanI sthitimAM kSetraviSayaka be prakAre mArgaNA cheH janmathI ane sabhAvathI. janmathI je kSetramAM utpanna thayelA hoya, e janmane AzrayIne mArgaNA che ane sadabhAvathI je kSetramAM kaya hoya, e sadabhAvane AzrayIne mArgaNA che. TIkA: kSetre dvividheha mArgaNA jinakalpikasthitau-janmatazcaiva sadbhAvatazca, tatra janmato yatra jAtaH kSetre, evaM janmAzritya, sadbhAvatazca yatra kalpaH kSetre, evaM sadbhAvamAzritya mArgaNeti gAthArthaH // 1486 // TIkArya : ahIMjinakalpikanI sthitimAM, kSetraviSayaka be prakAre mArgaNA cheH janmathI ane sabhAvathI. tyAM be prakAranI mArgaNAmAM, janmathI je kSetramAM jAta hoya=janmelA hoya, e rIte janmane AzrayIne mArgaNA che. ane sabhAvathI je kSetramAM kalpa hoya, e rIte sadbhAvane AzrayIne mArgaNA che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : jammaNasaMtIbhAvesu hojja savvAsu kammabhUmIsu / sAharaNe puNa bhaio kammo va akammabhUmo vA // 1487 // dAraM // anvayArtha: namasaMtamAsutrajanma ane sadUbhAvamAM (jinakalpika) savvANu mUkI=sarva karmabhUmimAM rojja hoya. sahira , vaLI saMharaNa hote chate (jinakalpika) mokabhAjya che. mova 5mUno vI-karmabhUmivALA athavA akarmabhUmivALA hoya. gAthArtha : janma ane sadbhAvane AzrayIne jinakalpika sarva karmabhUmiomAM hoya. vaLI saMharaNa hote jIte jinakalika bhAjya che arthAt karmabhUmivALA athavA akarmabhUmivALA hoya. TIkAH janmasadbhAvayorayaM bhavet sarvAsu karmabhUmiSu bharatAdyAsu, saMharaNe punarbhAjyo'yaM, karmabhUmiko vA sadbhAvamAzrityAkarmabhUmiko vA sadbhAvamAzrityeti gAthArthaH // 1487 // For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1486-1487, 1488-1489 TIkArya : janma ane sadbhAvamAM A jinakalpika, bharatAdi sarva karmabhUmiomAM hoya. vaLI saMharaNa hote chate A bhAjya che=jinakalpika sabhAvane AzrayIne bhajanA karavA yogya che. te bhajanA ja batAve che - sadbhAvane AzrayIne karmabhUmivALA jinakalpika hoya athavA sabhAvane AzrayIne akarmabhUmivALA jinakalpika hoya, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpikanI sthitimAM kSetrane AzrayIne mArgaNA=vicAraNA, be prakAre karAya che. tyAM janmane ane sadbhAvane AzrayIne vicArIe to bharatAdi sarva karmabhUmiomAM jinakalpikanI sthiti hoya che. tethI e prApta thAya ke pAMca bharata kSetra, pAMca mahAvideha kSetra ane pAMca airAvata kSetra : A paMdara karmabhUmiomAM ja jinakalpikano janma thAya che ane ucita kALe jinakalpikano sadbhAva thAya che. vaLI karmabhUmimAM rahelA jinakalpikanuM saMharaNa karIne koI devatA teone akarmabhUmimAM mUke to, tyAre akarmabhUmimAM paNa jinakalpikano sadbhAva thAya, paraMtu akarmabhUmimAM jinakalpikano janma thato nathI. Ama, kSetrane AzrayIne jinakalpikanI sthiti paMdara karmabhUmiomAM janmathI ane sadUbhAvathI hoya che, paraMtu akarmabhUmiomAM saMharaNa thaye chate sadbhAvathI hoya paNa ane na paNa hoya, e prakAranI bhajanA jANavI. (1486/1487ii avataraNikA: kAladvAramadhikRtyAha - avataraNikALuM: kAladvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : osappiNie dosuM jammaNao tisu a saMtibhAveNaM / ussappiNi vivarIo jammaNao saMtibhAveNa // 1488 // anvayArtha: mouif=avasarpiNImAM sonuM namaUTo ti, ma aMtimavevi=bemAM janmathI ane traNamAM sabhAvathI hoya-trIjA-cothA ArAmAM manuSyabhavanI prAptirUpa janmane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya ane trIjA-cothA-pAMcamA ArAmAM sabhAvane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya; DambiLa naHUo saMtibhAve vivarI-utsarpiNImAM janmathI-sabhAvathI viparIta hoya=bIjA-trIjA-cothA ArAmAM janmane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya ane trIjA-cothA ArAmAM sabhAvane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya. For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1488-1489 145 gAthArtha : avasarpiNImAM trIjA-cothA ArAmAM manuSyabhavanI prAptirUpa janmane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya ane trIjA-cothA-pAMcamA ArAmAM sadabhAvane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya; utsarpiNImAM bIjA-trIjA-cothA ArAmAM janmane AzrayIne jinakalpikanI sthiti hoya ane trIjAcothA ArAmAM sadabhAvane AzrayIna jinakalpikanI sthiti hoya. TIkA : ____ avasapiNyAM kAle dvayoH suSamaduSSamaduSSamasuSamayorjanmato-janmAzrityAsya sthitiH, tisRSusuSamaduSSamaduSSamasuSamaduSSamAsu sadbhAveneti svarUpatayA'sya sthitiH, utsapiNyAM viparIto'sya kalpaH janmataH sadbhAvatazca / etaduktaM bhavati-duSSamaduSSamasuSamasuSamaduSSamAsu tisRSu janmataH, duSSamasuSamasuSamaduSSamayostu dvayoH sadbhAvata eveti gAthArthaH // 1488 // TIkArya : avasarpiNI kAlamAM=avasarpiNI kALa jyAM che tevA bharata ane airAvata kSetramAM, bemAM=suSamaduHSama ane duHSamasuSamAmAM=suSamaduHSamA nAmanA trIjA ane duHSamasuSamA nAmanA cothA ArAmAM, janmathI janmane AzrayIne, AmanI=jinakalpikanI, sthiti hoya. traNamAM suSamaduHSama-duHSamasuSama-duHSamAmAM=suSamaduHSamA nAmanA trIjA-duHSama suSamA nAmanA cothA ane duHSamA nAmanA pAMcamA ArAmAM, sadbhAvathI=svarUpapaNAthI= jinakalpikanA svarUpapaNAthI, AnI jinakalpikanI, sthiti hoya. utsarpiNImAM janmathI ane sabhAvathI Ano viparIta kalpa che=utsarpiNIkALa jyAM che tevA bharata ane airAvata kSetramAM janma ane sadbhAvane AzrayIne jinakalpInI avasarpiNIkALavALA kSetramAM batAvI tenAthI viparIta maryAdA che. A kahevAyeluM thAya che=uparamAM kahyuM ke utsarpiNIkALamAM jinakalpikano viparIta kalpa che enAthI, have kahe che e kathana prApta thAya che - duHSama-duHSamasuSama-suSamaduHSamArUpa traNamAM-duHSamA nAmanA bIjA-duHSamasuSamA nAmanA trIjAsuSamaduHSamA nAmanA cothA : e traNa ArAmAM, janmathI jinakalpikanI sthiti hoya. vaLI duHSamasuSamasuSamaduHSamArUpa bemAM duHSamasuSamA nAmanA trIjA ane suSamaduHSamA nAmanA cothA : e be ArAmAM, sadbhAvathI ja jinakalpikanI sthiti hoya, e pramANe gAthArtha che. gAthA : NosappiNiussappiNi hoi u palibhAga mo cautthammi / kAle palibhAgesu a sAharaNe hoi savvesuM // 1489 // dAraM // anvayArtha : posaMDikSagif=avasarpiNI-utsarpiNI nathI (evA kALavALA kSetramAM) ra3sthaSi 3patimA For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 14888-1489 zAnevaLI caturtha ja pratibhAgavALA kALamAM DhoDuM hoya che=jinakalpika janmathI ane sadbhAvathI hoya che; saMdira ane saMharaNa hote chate sanvenuMpattimA=sarva=cAreya, pratibhAgomAM doDra=hoya che=jinakalpika sabhAvathI hoya che. * "o' pAdapUraNamAM che. gAthArtha: jyAM avasarpiNI-utsarpiNI nathI evA kALavALA kSetramAM, vaLI cothA ja pratibhAgavALA kALamAM jinakalpika janmathI ane sabhAvathI hoya che; ane saMharaNa hote chate sarva pratibhAgomAM jinakalpika sabhAvathI hoya che. TIkAH ___nAvasapiNyutsappiNIti ubhayazUnye sthite kAle bhavati tvayaM janmataH sadbhAvatazca, pratibhAge caturtha eva kAle duSpamasuSamArUpe-videheSu, pratibhAgeSu ca kevaleSu (?kAleSu) saMharaNe sati sadbhAvamAzritya bhavati sarveSUttarakurvAdigateSviti gAthArthaH // 1489 // * TIkAmAM vatteju che tene sthAne jovuM hoya tema bhAse che. TIkArtha: avasarpiNI-utsarpiNI nathI e prakAranA ubhayathI zUnya evA sthita kALamAM=avasarpiNI ane utsarpiNI e baMnethI rahita evo sthira kALa jyAM che tevA kSetramAM, vaLI Akajinakalpika, janmathI ane sadbhAvathI hoya che. duHSama suSamArUpa cothA ja pratibhAgavALA kALamAM duHSamasuSamArUpa cothA ja vibhAgavALo avasthita kALa che jyAM tevA kSetramAM videhomAM pAMca mahAvidehomAM, jinakalpikanI janmane AzrayIne sthiti hoya che. ane saMharaNa hote chate uttarakuru Adigata sarva pratibhAgavALA kALamAM jinakalpikanuM koIka rIte saMharaNa thaye chate uttarakuru Adi sAta kSetraviSayaka cAreya vibhAgavALA kALamAM, sadbhAvane AzrayIne hoya che=jinakalpikanI sthiti hoya che, e pramANe gAthArtha che. ' bhAvArtha : kALane AzrayIne kayA kSetramAM jinakalpikanI janmathI sthiti che? ane kayA kSetramAM jinakalpikanI sabhAvathI sthiti che ? te batAve che - pAMca bharata kSetra ane pAMca airAvata kSetramAM avasarpiNI kALa ane utsarpiNI kALa hoya che. temAMthI avasarpiNIkALane AzrayIne jinakalpikanI sthiti vicArIe to jeono janma trIjA ke cothA ArAmAM thayo hoya teo ja jinakalpa svIkAre che, anya nahIM, ane teono trIjA-cothA ArAmAM ke pAMcamA ArAmAM paNa jinakalpI svarUpe sadbhAva hoya che; kema ke cothA ArAmAM janmelA sAdhu pAMcamA ArAmAM jinakalpa svIkAre athavA cothA ArAnA jinakalpI pAMcamA ArAno prAraMbha thayA pachI vidyamAna hoya, tevuM bane. For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14che. saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1488-1889, 1490 vaLI utsarpiNIkALane AzrayIne jinakalpikanI sthiti vicArIe to jeono janma bIjA-trIjA ke cothA ArAmAM thayo hoya teo jinakalpa svIkAre che, anya nahIM, ane teono jinakalpI svarUpe sadUbhAva trIjA, cothA ArAmAM ja hoya che. ahIM prazna thAya ke bIjA ArAmAM janmela vyakti trIjA ArAmAM kaI rIte jinakalpa svIkAre ? teno Azaya e che ke utsarpiNIkALamAM trIjA ArAnA prAraMbhamAM prathama tIrthaMkara dharmatIrthanI sthApanA kare che, tethI jeo bIjA ArAnA aMtamAM janmelA hoya, teo trIjA ArAmAM dharmatIrtha sthapAyA pachI saMyama grahaNa karIne jinakalpa svIkArI zake che, tethI tevA jinakalpIne AzrayIne jinakalpikanI sthiti janmathI bIjAtrIjA-cothA ArAmAM, tema ja jinakalpI svarUpe saddabhAvathI trIjA-cothA ArAmAM saMbhave che. vaLI uttarakuru Adi sAta kSetromAM avasarpiNI-utsarpiNI hotI nathI. tethI tevA avasarpiNIutsarpiNIthI zUnya kSetromAM sadA niyata kALa hoya che ane te kSetromAM niyata kALanA cAra vibhAgo che; te nIce pramANe - (1) devakuru-uttarakuru - A kSetramAM sadA mATe avasarpiNInA suSamasuSamA nAmanA pahelA ArA jevo avasthita kALa hoya che. (2) harivarSa-ramyaphavarSa :- A kSetramAM sadA mATe avasarpiNInA suSamA nAmanA bIjA ArA jevo avasthita kALa hoya che. (3) haimavata-hairaNyavataH- A kSetramAM sadA mATe avasarpiNInA suSamaduHSamA nAmanA trIjA ArA jevo avasthita kALa hoya che. (4) mahAvideha :- A kSetramAM sadA mATe avasarpiNInA duHSamasuSamA nAmanA cothA ArA jevo avasthita kALa hoya che. A cAra vibhAgovALAM sAta kSetromAMthI prathamanAM cha kSetro akarmabhUmi che ane sAtamuM mahAvideha kSetra karmabhUmi che; vaLI te cothA pratibhAgavALA mahAvideha kSetramAM jinakalpika janme che, anya traNa pratibhAgavALAM kSetromAM jinakalpika janmatA nathI, paraMtu cAreya pratibhAgavALAM sAteya kSetromAM saMharaNathI jinakalpika prApta thAya che. Ama, mahAvideha kSetra karmabhUmi hovAthI tyAM jinakalpiko janme che ane jinakalpa svIkAre che, tethI mahAvideha kSetramAM jinakalpikonI janmathI ane sabhAvathI sthiti hoya; paraMtu devakuru Adi anya cha kSetro akarmabhUmi hovAthI tyAM jinakalpika janmatA nathI ane jinakalpa svIkAratA nathI. tethI cha kSetromAM jinakalpikonI janmathI sthiti na hoya, paraMtu saMharaNane AzrayIne sadbhAvathI sthiti hoya. /1488/1489ii. avataraNikA : cAritradvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : cAritradvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1490-1491 gAthA : paDhame vA bIe vA paDivajjai saMjamammi jiNakappaM / puvvapaDivanao puNa aNNayare saMjame hujjA // 1490 // anvayArtha: paDhavA vINavA saMgama=prathama athavA dvitIya saMyama hote chate nikhaM jinakalpane pavijJa= svIkAre che. putrapavitra putravaLI pUrvapratipannaka=pUrve svIkArela jinakalpavALA sAdhu, mAyare saMgame anyatara saMyamamAM=sUkSmasaMgharAya ke yathAkhyAta bemAMthI eka saMyamamAM, DuM hoya. gAthArtha : prathama athavA dvitIya saMyama hote chate jinakalpane savIkAre che. vaLI pUrve svIkArela jinakalpavALA sAdhu cothA ke pAMcamA saMyamamAM hoya. TIkAH prathame vA sAmAyika eva dvitIye vA chedopasthApye pratipadyate saMyame-cAritre sati jinakalpaM, nAnyasmin, pUrvapratipannaH punarasau anyatarasmin saMyamasthAne-sUkSmasamparAyAdau bhaved upazamazreNimadhikRtyeti gAthArthaH // 1490 // TIkArya : prathama evuM sAmAyika ja athavA dvitIya evuM chedopasthApya saMyama=cAritra, hote chate jinakalpane svIkAre che, anya hote chate nahIM=prathama athavA dvitIya saMyamathI anya saMyama hote chate jinakalpane svIkAratA nathI. vaLI pUrvapratipanna evA A=pUrvamAM svIkArela che jinakalpa jemaNe evA jinakalpI sAdhu, upazamazreNine AzrayIne sUmasaMparAyAdi anyatara saMyamasthAnamAM hoya=cothuM sUmasaMparAya cAritra ane pAMcamuM yathAkhyAta cAritra bemAMthI eka cAritramAM jinakalpInI sthiti hoya, e pramANe gAthArtha che. avataraNikA : sAdhu pAMca cAritramAMthI kayA cAritramAM jinakalpa svIkAre che? ane jinakalpa svIkAryA pachI kayA saMyamasthAnamAM hoI zake che ? te pUrvagAthAmAM batAvyuM. have kayA tIrthakaronA tIrthamAM kayA cAritramAM sAdhu jinakalpa svIkAre che ane jinakalpa svIkAryA pachI anyatara saMyamasthAnane kaI rIte prApta kare che? te batAve gAthA : majjhimatitthayarANaM paDhame purimaMtimANa bIammi / pacchA visuddhajogA aNNayaraM pAvai tayaM tu // 1491 // dAraM // For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI sthiti / gAthA 1490-1491 149 anvayArtha : mahinjayarAja paDhane madhyama tIrthakaronA (tIrthamAM) prathamamAM hoya=prathama sAmAyika cAritramAM jinakalpane svIkAre che. puritimAnu vIkipurima-aMtimanA=pahelA ane chellA tIrthaMkaranA, (tIrthamAM) dvitIyamAM hoya =bIjA chedopasthApya cAritramAM jinakalpane svIkAre che. pachI=pAchaLathI=jinakalpa svIkAryA pachI, vizuddhanomA=vizuddha yoga thavAthI iyara tayaM anyatara evA tene=sUkSmasaM5rAya ke yathAkhyAta e bemAMthI eka cAritrane, pAvaDuM prApta kare che. * gAthAnA aMte rahela "tu' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : madhyama tIrthakaronA tIrthamAM sAdhu sAmAyika cAritramAM jinakalpane svIkAre che. pahelA ane chellA tIrthakaranA tIrthamAM sAdhu chedopasthApya cAritramAM jinakalpane svIkAre che. jinakalpa svIkAryA pachI vizuddha yoga thavAthI sUkSmasaMgharAya ke cayAkhyAta e bemAMthI eka cAritrane jinakalpika prApta kare che. TIkA : madhyamatIrthakarANAM tIrthe prathame bhavet, dvitIyasya teSAmabhAvAt, purimacaramayostu tIrthaMkarayoH tIrthe dvitIye bhavet chedopasthApya eva, pazcAdvizuddhayogAt kAraNAdanyataraM prApnoti taM-saMyama sUkSmasamparAyAdimupazamApekSayeti gAthArthaH // 1491 // TIkAIH madhyama tIrthakaronA tIrthamAM prathamamAM hoya =bIjA tIrthakarathI mAMDIne trevIsamA tIrthaMkara sudhInA tIrthamAM thayelA sAdhu pahelA sAmAyika cAritramAM jinakalpane svIkAre che, kema ke teone dvitIyano abhAva che=madhyama tIrthakaronA tIrthamAM rahelA sAdhuone bIjA chedopasthApya cAritrano abhAva hoya che. vaLI purima ane carama tIrthaMkaranA tIrthamAM dvitIya evA chedopasthApyamAM ja hoya=pahelA ane chellA tIrthakaranA tIrthamAM thayelA sAdhu bIjA chedopasthApanIya cAritramAM ja jinakalpane svIkAre che. pAchaLathI=sarva tIrthakaronA tIrthamAM thayelA sAdhu jinakalpa svIkAryA pachI, vizuddha yogarUpa kAraNathI upazamanI apekSAthI anyatara evA tene sUkSmasaMpAyAdi saMyamane, prApta kare che arthAt jinakalpI upazamazreNI mAMDe to kramasara cothA sUkSmasaMparAya cAritrane ane pAMcamA yathAkhyAta cAritrane prApta kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : cAritra pAMca prakAre che : (1) sAmAyika (2) chedopasthApya (3) parihAravizuddhi (4) sUkSmasaMparAya (5) yathAkhyAta. temAMthI bIjuM chedopasthApya cAritra vaccenA bAvIza tIrthakaronA sAdhuone hotuM nathI, tethI bAvIza tIrthakaronA tIrthamAM rahelA sAdhuo prathama sAmAyika cAritramAM ja jinakalpa svIkAre che. For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1490-141, 1492-1493 vaLI prathama ane carama tIrthaMkaranA sAdhuo saMyama grahaNa kare che, tyAre sAmAyika cAritravALA hoya che ane pAchaLathI teonI paMcamahAvratomAM upasthApanA karAya che, tyAre teo chedopasthApya cAritravALA hoya che. tethI pahelA ane chellA tIrthaMkaranA tIrthamAM rahelA sAdhuo bIjA chedopasthApya cAritramAM ja jinakalpa svIkAre che, sAmAyika cAritramAM nahIM. vaLI jinakalpikane trIjuM parihAravizuddhi cAritra hotuM nathI. jinakalpa svIkAryA pachI koIka jinakalpI vizuddha yoga thavAne kAraNe upazamazreNI mAMDe to, tevA jinakalpikane AzrayIne cothuM sUkSmasaMparAya ane pAMcamuM yathAkhyAta cAritra hoI zake, arthAt jinakalpika upazamazreNIe caDhIne dazamA guNasthAnakane sparza tyAre teone sUkSmasaMparA cAritra hoya che ane te vakhate teone sUkSma lobha sivAya sarvathA kaSAyanA abhAvanI prApti thAya che; vaLI jyAre teo agiyAramA guNasthAnakane sparze tyAre teone yathAkhyAta cAritra hoya che ane te vakhate teo upazAMtamohavALA thavAthI upazAMtavItarAga bane che. 1490/1491|| avataraNikA : tIrthadvAramadhikRtyAha - avataraNikAIH tIrthadvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : titthe tti niyamao cciya hoi sa titthammi na puNa tadabhAve / vigae'NuppaNNe vA jAIsaraNAiehiM tu // 1492 // anvayArtha : tirthe tti tIrthe' e prakAranA dvAramAM) timitratIrtha hote chate niyamo vi=niyamathI ja sa=e=jinakalpika DhoDuM thAya che, tamA puchA=paraMtu teno abhAva hote chatetratIrthano abhAva hote chate, na=nahIM jinakalpika thatA nathI. (te ja spaSTa kare che -) viDayuvje vA=vigata athavA anutpanna hote chate=tIrthano nAza thaye chate athavA tIrtha utpanna nahIM thaye chate, gArDalara philDiMtu jAtismaraNAdithI ja (jinakalpika thatA nathI.) gAthArtha : tIrtha' e prakAranA dvAramAM tIrtha hote chate niyamathI ja jinakalpika thAya che, paraMtu tIrthano abhAva hote chate jinakalpika thatA nathI. tIrthano nAza thaye chate ke tIrtha utpanna nahIM thaye chate jAtimaraNAdithI ja jinakalpika thatA nathI. TIkAH tIrtha iti niyamata eva bhavati sa jinakalpikaH tIrthe saGke sati, na punastadabhAve, vigate'nutpanne For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1492-1493 vA tIrthe jAtismaraNAdibhireva kAraNairiti gAthArthaH // 1492 // * "gAriHYUTmi 'mAM 'mara' padathI nisargathI thatA tevA prakAranA kSayopazamarUpa kAraNano saMgraha che. TIkAI: tIrthe e prakAranA dvAramAM tIrtha saMgha, hote chate niyamathI ja te jinakalpika, thAya che, paraMtu teno abhAva hote chatetratIrthano abhAva hote chate, nahIM jinakalpika thatA nathI. te tIrthano abhAva ja spaSTa kare che - vigata athavA anutpanna tIrtha hote chate nAza pAmela athavA utpanna nahIM thayela evuM tIrtha hote chate, jAtismaraNAdi ja kAraNothI jinakalpika thatA nathI, e pramANe gAthArtha che. gAthA : ahigayaraM guNaThANaM hoi atitthaMmi esa kiM Na bhave? / esA eassa ThiI paNNattA vIarAgehiM // 1493 // dAraM // anvayArtha : tirthaMki atIrthamAM diyara bhuvAjI=adhikatara guNasthAna dothAya che, satkaA=jinakalpika, hiM ma ? kema na thAya? (teno uttara Ape che -) =AnI jinakalpikanI, pusA ki=A sthiti vIrAdiM vItarAga vaDe paUUttA=prajJapta che. gAthArtha : atIrthamAM adhikatara guNasthAna thAya che, to jinakalpika kema na thAya? eno uttara Ape che ke jinakalpikanI A sthiti vItarAga vaDe prarUpAI che. TIkA : ___ adhikataraM tad guNasthAnaM zreNyAdi bhavatyatIrthe , marudevyAdInAM tathAzravaNAd, iti eSa kiM na bhavati jinakalpika ityAzaGkyAha-eSA etasya sthitiH jinakalpikasya prajJaptA vItarAgaiH, na punaratra kAcidyuktiriti gAthArthaH // 1493 // * "zreSara'mAM 'mAri' zabdathI kevaLajJAna ane yoganirodhano saMgraha che. TIkAIH atIrthamAM adhikatara evA te zreNIAdi guNasthAna=jinakalpikane je guNasthAna che tenAthI adhikAra evuM kSapakazreNI Adi guNasthAna, thAya che, kema ke marudevI AdinuM te prakAre zravaNa che=jinakalpIthI adhikAra guNasthAnanI prAptirUpe zravaNa che. ethI Akajinakalpika, kema thatA nathI? e prakAranI AzaMkA karIne kahe For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1492-1493, 1494-145 AnI=jinakalpikanI, A sthiti pUrvagAthAmAM batAvI e tIrthaviSayaka maryAdA, vItarAga vaDe prajJapta che=kahevAI che, paraMtu emAM jinakalpikanI tIrthaviSayaka sthitimAM, koI yukti nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : tIrthakaro tIrthanI sthApanA kare che ane te tIrtha vidyamAna hoya tyAre ja keTalAka mahAtmAo jinakalpa svIkAre che; paraMtu tIrtha utpanna thayuM na hoya athavA tIrtha nAza pAmyuM hoya, tyAre koI jinakalpa svIkAratA nathI, mATe tIrthamAM ja jinakalpIo thAya che. AthI ja avasarpiNInA chaThThA ArAmAM jinakalpiko hotAM nathI ane suvidhinAtha bhagavAna ane zItalanAtha bhagavAnanA tIrthanA vaccenA kALamAM accherArUpe tIrthano viccheda thayelo tyAre paNa jinakalpiko na hatAM. ahIM prazna thAya ke tIrtha na hoya tyAre dharmanI vyavasthA ja hotI nathI, tethI jema koIpaNa dharmanA anuSThAna saMbhave nahIM tema jinakalpa paNa saMbhave nahIM; chatAM tIrthanA abhAvamAM jinakalpI thatA nathI, ema kahevAnuM vizeSa prayojana zuM che? tethI kahe che - tIrtha na hoya tyAre paNa jema jAtismaraNAdithI koIkane samyakta, pratyekabuddhatva Adi bhAvo thAya che, tema jAtismaraNAdithI jinakalpika thatA nathI. AthI kahyuM ke tIrthanA abhAvamAM jinakalpika thatA nathI. ahIM prazna thAya ke jinakalpInA guNasthAna karatA paNa adhikatara evA kSapakazreNI Adi guNasthAna tIrthanA abhAvamAM thAya che, to tIrthanA abhAvamAM jinakalpI kema thatA nathI ? kema ke marudevI Adi atIrthasiddharUpe zAstramAM saMbhaLAya che, tethI tIrthanA abhAvamAM kevalajJAnathI nyUna bhUmikAvALo jinakalpa svIkAravAmAM zuM bAdha che? ethI graMthakArazrI kahe che - tIrthanA abhAvamAM jinakalpika thatA nathI, evI maryAdA vItarAga evA bhagavAne batAvI che. mATe anya koI yukti na hovA chatAM vItarAganA vacanathI ja A maryAdA A pramANe svIkAravI joIe. |1492/1493 avataraNikA: paryAyadvAramadhikRtyAha - avataraNikALuM: paryAyadvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : pariAo a dubheo gihijaibheehiM hoi NAyavvo / ekkeko ya dubheo jahaNNao ukkosao ceva // 1494 // anvayArtha : parimo ane paryAya =jinakalpikano vayAdirUpa paryAya, jidina -gRhI ane yatinA bhedathI For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 salekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakabhInI sthiti | gAthA 1494-145 sumemo be bhedavALo paDyo ropha jJAtavya thAya che. prazno ra=ane ekeka nadavro kromo veva sukhe=jaghanya ane utkRSTarUpa be bhedavALo che. gAthArtha : ane jinakalikano vaya ane dIkSArUpa paryAya gRhI ane patinA bhedathI be prakArano jANavo. ane ekeka jaghanya ane utkRSTarUpa be prakArano che. TIkA : __ paryAyazca dvibhedo'tra gRhiyatibhedAbhyAM bhavati jJAtavyaH, ekaikazca dvibhedo'sau jaghanya utkRSTazcaiveti thArtha: 2464 TIkArya ane ahIM jinakalpikanI sthitimAM, paryAya gRhI ane yatinA bhedathI be bhedavALo jJAtavya che, ane ekeka AegRhaparyAya ane yatiparyAyarUpa ekeka paryAya, jaghanya ane utkRSTarUpa be bhedavALo che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : eassa esa o gihipariAo jahaNNa guNatIsA / jaipariAo vIsA dosu vi ukkosa desUNA // 1495 // dAraM // anvayArtha: =Amanojinakalpikano, nadaUT=jaghanya sa jidipariko=A gRhaparyAya gupattiIsaogaNatrIza (varSo), garUpAiyo yatiparyAya vIsA=vIza (varSogokajANavo. to vikabaMnemAM paNa=baMne prakAranA paryAyanA bhedamAM paNa, 3osa=utkRSTa (paryAya) resUUTH=dezathI dhUna evI (pUrvakoTI che.) gAthArtha : jinakalikano jaghanya A gRhaparyAya ogaNatrIza varSo ane yatiparyAya vIza varSo jANavo. baMne prakAranA pacacanA bhedamAM paNa utkRSTa pacaca dezathI dhUna evI pUrvakoTI che. TIkA : etasyaiSa jJeyo gRhiparyAyo janmata Arabhya jaghanya ekonatriMzadvarSANi, yatiparyAyo viMzativarSANi jaghanyaH, evaM dvayorapi-gRhiyatibhedayorutkRSTaparyAyaH dezonA pUrvakoTIti gAthArthaH // 1495 // TIkArtha: Amano=jinakalpikano, jaghanya evo A gRhaparyAya janmathI AraMbhIne ogaNatrIza varSo, jaghanya For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 saMkhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1494-14lpa, 14-1497 evo yatiparyAya vaza varSo jANavo. A rIte=jinakalpikano jaghanya paryAya batAvyo e rIte, gRhI ane yatinA bhedarUpa baMnemAM paNa utkRSTa paryAya dezathI Una evI pUrvakoTi che kaMIka nyUna evAM pUrvakroDa varSo che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpa svIkAranArA sAdhu gRhasthapaNAmAM jaghanyathI ra9 varSa rahelA hoya che, mATe gRhasthapaNAnAM teTalAM varSathI pUrve jeoe saMyama grahaNa karyuM hoya teo jinakalpa svIkAratA nathI, ema arthathI prApta thAya; e rIte saMyama grahaNa karyA pachI jeo sAdhupaNAmAM jaghanyathI 20 varSa rahelA hoya teo jinakalpa svIkAre che, te pUrve nahIM. AthI nakkI thAya ke jinakalpa svIkAranAra sAdhue gRhasthaparyAyamAM 29 varSa ane dIkSAparyAyamAM 20 varSa : ema jIvananA 49 varSa pasAra karelAM hoya che, te pahelAM koI sAdhu jinakalpa svIkArI zake nahIM. vaLI jinakalpa svIkAranArA sAdhu gRhasthapaNAmAM utkRSTathI dezonapUrvakoTi varSo rahelA hoya che, e rIte sAdhupaNAmAM paNa utkRSTathI dezonapUrvakoTi varSo rahelA hoya. tethI phalita thAya ke pUrvakroDa varSanA AyuSyavALA koIka puruSa ghaNo kALa gRhasthapaNAmAM rahyA hoya ane pAchaLathI saMyama grahaNa karIne 20 varSa ke tethI kaMIka adhika varSa pachI jinakalpa svIkAre to, te vakhate te jinakalpIne kaMIka nyUna evA pUrvakroDa varSano saMyama grahaNanI pUrveno utkRSTa gRhasthaparyAya prApta thAya; e rIte pUrvakroDa varSanA AyuSyavALA koIka puruSe 29 varSa ke tethI kaMIka adhika varSa gRhasthapaNAmAM rahIne saMyama grahaNa karyuM hoya ane saMyamajIvananA caramakALamAM te sAdhu jinakalpa svIkAre to, te vakhate te jinakalpIne kaMIka nyUna evAM pUrvakroDa varSano jinakalpasvIkAranI pUrveno utkRSTa yatiparyAya prApta thAya. /1494/145 avataraNikA: AgamadvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : Agama dvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : appuvvaM NAhijjai Agamameso paDucca taM jammaM / jamuciapagiTThajogArAhaNao ceva kayakicco // 1496 // anvacAI: | | A=jinakalpika, te gammate janmane=jinakalpikanA vartamAna bhavane, papuSya AzrayIne mahuvaM mAmAmaM=apUrva Agamane dimg=bhaNatA nathI; gaM=je kAraNathI viTTano IIRE va-ucita evA prakRSTa yoganA ArAdhanathI ja vikhyo=kRtakRtya che. For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1496-1490 155 gAthArtha : jinakabhika vartamAna janmane AzrayIne apUrva Agamane bhaNatA nathI; je kAraNathI ucita evA prakRSTa yoganA ArAdhanathI ja kRtakRtya che. TIkAH apUrvaM nAdhIte AgamameSaH, kuta ityAha-pratItya tajjanma-vartamAnaM, yad-yasmAducitaprakRSTayogArAdhanAdeva kAraNAt kRtakRtyo varttata iti gAthArthaH // 1496 // * TIkAmAM "vRtti rUcAda'nuM sthAna vartama pachI hovuM joIe. TIkArya : A=jinakalpika, te janmane=vartamAnane jinakalpikanA bhavane, AzrayIne apUrva=pUrvamAM pote bhaNelA na hoya tevA navA, Agamane bhaNatA nathI. kyA kAraNathI?=jinakalpika vartamAna janmamAM apUrva Agama kema bhaNatA nathI ? ethI kahe che - je kAraNathI ucita evA prakRSTa yoganA ArAdhanarUpa kAraNathI ja jinakalpika kRtakRtya varte che. te kAraNathI jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpika navAM navAM zAstro bhaNatA nathI, ema anvaya che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : puvvAhIaM tu tayaM pAyaM aNusarai niccamevesa / egaggamaNo sammaM vissoasigAi khayaheU // 1497 // dAraM // anvayArtha : mA tu vaLI ekAgra manavALA A=jinakalpika, visphosiTITTa deza=visrotasikAnA kSayanA hetu evA putrAdI tayaM pUrvAdhIta tene pUrvamAM bhaNelA zratane, pAyaM prAyaH nizvameva samaM nitya ja sabhya madhusara anusmaraNa kare che. gAthArtha : vaLI ekAga manavALA jinakalpika visotasikAnA kSayanA hetu evA pUrvamAM bhaNelA zrutanuM prAyaH nitya ja samyak anusmaraNa kare che. TIkA? pUrvAdhItaM tu tat zrutaM prAyo'nusmarati nityamevaiSaH jinakalpikaH, ekAgramanAH samyag yathoktaM vizrotasikAyAH kSayahetuM zrutaM smaratIti gAthArthaH // 1497 // TIkArya : vaLI A=jinakalpika, pUrvamAM adhIta evA tene zrutane, prAyaH nitya ja anusmaraNa kare che. kaI rIte For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakapInI sthiti / gAthA 1496-1490 anusmaraNa kare che ? te batAve che - ekAgra manavALA evA jinakalpika vistrotasikAnA kSayanA hetu evA yathokta=prastuta gAthAnA pUrvArdhamAM kahevAyela pUrvamAM adhIta, zratane samyagu smaraNa kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyama grahaNa karyA pachI sAdhu nitya navA navA zrutanuM adhyayana kare che, paraMtu jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpI navA navA AgamanuM adhyayana karatA nathI. ahIM prazna thAya ke kayA bhavane AzrayIne jinakalpI navA navA AgamanuM adhyayana karatA nathI ? tethI kahe che - vartamAna bhavane AzrayIne jinakalpI navA navA AgamanuM adhyayana karatA nathI, paraMtu anya bhavane AzrayIne te jinakalpI navA navA AgamanuM adhyayana kare paNa. ahIM prazna thAya ke sAdhune nitya apUrva Agama bhaNavAnI vidhi che. AthI ja pukharavara sUtramAM "ghammara vaks" bolavA dvArA cAritradharmanI prApti pachI zratadharmanI vRddhinI abhilASA karAya che. to pachI jinakalpI kema pUrvamAM bhaNelA zratanI apekSAe apUrva zruta bhaNatA nathI ? ethI kahe che - * jinakalpika ucita evA prakRSTa yoganuM ArAdhana karatA hovAthI kRtakRtya varte che. Azaya e che ke jinakalpikathI anya sAdhuo apramAdabhAvanI vRddhi arthe apUrva apUrva zruta bhaNIne AtmAne zratathI bhAvita karatA hoya che. tethI je apramAdathI navuM navuM zruta bhaNIne zratathI bhAvita thAya che teo kRtakRtya che; jyAre jinakalpika potAnI bhUmikAnusAra pUrvamAM bhaNelA zratathI AtmAne satata vAsita karavA dvArA asaMgabhAvanI vRddhine anukULa udyama karavArUpa ucita evA prakRSTa yoganI ArAdhanA karatA hovAthI kRtakRtya che. tethI kRtakRtya thavA mATe anya sAdhuonI jema apUrva zruta bhaNavAnI jinakalpika sAdhuone AvazyakatA rahetI nathI. vaLI jinakalpika prAyaH pUrvamAM bhaNela zrutanuM nitya ja samyag anusmaraNa kare che arthAt jinakalpI sAdhuo pUrvamAM bhaNelA zratathI AtmAne vAsita karIne apramAdabhAvanI vRddhi kare che, tethI ja kahyuM ke jinakalpika ekAgra manavALA thaIne pUrvamAM ajIta zratanuM anusmaraNa kare che. vaLI jinakalpikonuM zrutanuM anusmaraNa cittanI vistrotasikAnA kSayano hetu che. tethI e prApta thAya ke citta zratanA pArAyaNamAM na rahe to saMsAranA bhAvomAM pravarte che, je cittano viparIta strota che ane te mohanI vRddhinuM kAraNa che. anAdikALathI AtmA para cittanI vistrotasikAnA ja saMskAro sthira thayelA che ane te saMskAronA kSayanuM kAraNa ekAgra manavALA thaIne karAtuM zratanuM pArAyaNa che, jenAthI AtmA para zrutathI vAcya arthanA saMskAro daDha thAya che ane AtmA para sthira thayelA cittanI visotasikAnA saMskAro nAza pAme che; tema ja AtmA para zrutanA saMskAro atizaya-atizayatara thavAthI pUrva pUrva karatAM kSapakazreNIne abhimukha evA asaMgabhAvanI vRddhi thAya che. For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salojhanAvastaka / abhyadhata vihAra/jinakalpInI sthiti gAthA 149-1497, 148-1499 1pa0 ahIM "prAyaH' zabdathI e prApta thAya ke koIka zArIrika upaghAtane kAraNe ke aMtakALe anazana karatI vakhate zrutanuM anusmaraNa zakya na hoya, tyAre jinakalpI paMcaparameSThI AdinA dhyAnathI paNa AtmAne bhAvita kare che, te sivAya pUrvAdhIta zrutanuM nitya ja anusmaraNa kare che, AthI "nitya ja" ema 'padya'kAra karela che. ahIM kahyuM ke "je kAraNathI jinakalpika kRtakRtya che," tenAthI e phalita thAya ke siddhanA jIvo kRtakRtya che ane kevalajJAnI jIvo aMzathI kRtakRtya che, te sivAya anya koI kRtakRtya nathI; Ama chatAM jeo tevA kRtakRtya thavA mATe apramAdabhAvathI sarvazaktithI udyama kare che, teo "jjiyamAdi #tannA nyAyathI kRtakRtya kahevAya che ane jeo kRtakRtya thavA prakarSathI udyama karatA nathI, teo kRtakRtya kahevAtA nathI. AthI jinakalpI asaMgabhAvanI vRddhi arthe ucita evA prakRSTa yoganI ArAdhanA karanArA che, mATe kRtakRtya che ema kahela che. vaLI "sa " zabdathI e prApta thAya che, mAtra sUtramAM ke sUtranA arthamAM upayoga rAkhavo te zrutanuM samyagu anusmaraNa nathI, paraMtu je zrutanuM anusmaraNa karavAthI anAdikALanA AtmA para paDelA viparIta saMskArono kSaya thAya, potAnI mati zrutathI parikarmita bane ane AtmAmAM zrutanA saMskAronuM AdhAna thAya, tevuM kRtanuM anusmaraNa samyagu che. ane jinakalpika zratanuM ekAgra manapUrvaka tevuM samyam pArAyaNa kare che. I/1496/1497 avataraNikA : vedadvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : vedavArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : veo pavittikAle itthIvajjo u hoi egayaro / puvvapaDivanago puNa hojja saveo aveo vA // 1498 // anvayArtha : pavittAtre pravRttikALamAM=jinakalpanA svIkArakALamAM, rUtthIvo strIvarja ja=strIveda sivAyano ja, pAyaro ekataro veda hodda (jinakalpikane) hoya che. puSyapavitra puur=vaLI pUrvapratipannaka pUrvamAM jinakalpa svIkArAyo che jemanA vaDe evA jinakalpika, samo mo vA=savedavALA athavA aveDavALA do M=hoya. gAthArtha : jinakanA svIkAra kALamAM strIveda sivAyano ja ekatara veda jinakalikane hoya che. vaLI pUrvamAM jinakA svIkArAyo che jemanA vaDe evA jinakabhika sadavALA athavA AvedavALA hoya. For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1498-1499 TIkAH vedaH pravRttikAle tasya strIvarja eva bhavatyekataraH puMvedo napuMsakavedo vA zuddhaH, pUrvapratipannaH punaradhyavasAyabhedAdbhavetsavedo vA avedo vaiSa iti gAthArthaH // 1498 // TIkAIH | pravRttikALamAM jinakalpanA svIkAratakALamAM, temane jinakalpikane, strIvarja ja=strIveda sivAyano ja, ekatara veda=zuddha evo puruSaveda athavA napuMsakaveda, hoya che. vaLI pUrvapratipanna evA A pUrvamAM svIkArAyela che jinakalpa jemanA vaDe evA jinakalpika, adhyavasAyanA bhedathI sadavALA athavA aveDavALA hoya, e pramANe gAthArtha che. gAthA : uvasamaseDhIe khalu vee uvasAmiaMmi u aveo / na u khavie tajjamme kevalapaDisehabhAvAo // 1499 // dAraM // anvayArtha: 3vasamaDhI veda vasamimi ve upazamazreNImAM ja veda upazamita thaye chate aveda thAya che=jinakalpika veda vagaranA thAya che, raviNa 3 na=paraMtu kSapita thaye chate nahIM=vedano kSaya thaye chate jinakalpika veda vagaranA thatA nathI; tanakhe chevattaparibhedamAvAjho kema ke te janmamAM=jinakalpikane vartamAna bhavamAM, kevaLajJAnanA pratiSedhano bhAva che. * gAthAnA bIjA pAdamAM rahelo '' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : upazamazreNimAM ja vedano upazama thaye chate jinakalpika veda vagaranA thAya che, paraMtu vedano kSaya thaye chate jinakalika veda vagaranA thatA nathI; kema ke jinakalikane vartamAna bhavamAM kevalajJAnanA pratiSedhano bhAva che. TIkA : upazamazreNyAmeva vede upazamite sati avedo bhavati, na tu kSapite, kuta ityAha-tajjanmanyasya kevalapratiSedhabhAvAditi gAthArthaH // 1499 // TIkAI: upazamazreNimAM ja veda upazamita thaye chate aveda thAya che=vedano upazama thaye chate jinakalpika veda vagaranA thAya che, paraMtu kSapita thaye chate nahIM-vedano kSaya thaye chate jinakalpika veda vagaranA thatA nathI; kayA kAraNathI ? ethI kahe che - Amane jinakalpikane, te janmamAM vartamAna bhavamAM, kevalajJAnanA pratiSedhano bhAva che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1498-1499, 1500 bhAvArtha: jinakalpa svIkAranAra mahAtmA jinakalpa svIkAratI vakhate apramAdabhAvavALA hoya che, topaNa teo sarvathA vedanA udaya vagaranA hotA nathI; kema ke vedano sarvathA abhAva navamA guNasthAnakamAM thAya che. tethI jinakalpa svIkAratI vakhate jinakalpikane puruSavedano ke napuMsakavedano udaya hoya che, paraMtu strIvedano udaya hoto nathI. Azaya e che ke jinakalpa svIkAranAra vyakti avazya puruSa hoya che, ane puruSane mohanA pariNAmarUpe traNa vedomAMthI koIpaNa eka veda avazya eka kALamAM vartato hoya che; jyAre jinakalpa svIkAratI vakhate jinakalpika sAdhune tevA prakAranA svabhAvathI strIvedano udaya saMbhavato nathI, ane puruSaveda ke napuMsakavedamAMthI je eka veda vartato hoya te veda paNa vyaktarUpe vikAra karAvanAro hoto nathI; tethI jema sAkaranA kaNiyAmAM sAkaranuM mAdhurya hovA chatAM te vyaktarUpe anubhavAtuM nathI, tema jinakalpikamAM vedano udaya vartato hovA chatAM vizuddha upayogane kAraNe te vyaktarUpe koI kArya karato nathI. AthI ja kahyuM ke jinakalpikane pravRttikALamAM zuddha evo puruSaveda ke napuMsakaveda hoya che. vaLI jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpika kyAreka vedavALA, to kyAreka avedavALA paNa hoya. avedavALA kyAre hoya ? te spaSTa karatAM kahe che ke jinakalpika upazamazreNI mAMDe ane temAM vedano upazama kare tyAre teo avedavALA thAya che, paraMtu jinakalpika vedanI kSapaNAthI avedavALA thatA nathI; kema ke zAstramAM jinakalpikane te janmamAM kevaLajJAnano pratiSedha karyo che, tethI jinakalpika te bhavamAM kSapakazreNI mAMDI zake nahIM, ane vedanI sarvathA kSapaNA kSapakazreNImAM ja thAya che. mATe jinakalpika vedanA upazamane AzrayIne avedavALA hoya, paraMtu vedanA kSayane AzrayIne avedavALA hoya nahIM. 1498/1499 avataraNikA : kalpadvAramadhikRtyAha - avataraNikArtha: kalpadvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che gAthA: 159 ThimaTThie a kappe AcelakkAiesu ThANesuM / savvesu ThiA paDhamo cau Thia chasu aTThiA biio // 1500 // anvayArtha : sinnid sa ppa=sthita ane asthita kalpamAM (jinakalpika hoya che.) AzvetAmu savvasu tALenuM=AcelakyAdi sarva sthAnomAM (jeo) vi=sthita hoya, (teono) paDho=prathama che=sthitakalpa hoya che; caDa viga nu prakriyA=(jeo) cAramAM sthita-chamAM asthita hoya, (teono) vio=dvitIya che=asthitakalpa hoya che. For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1500-1501 gAthArtha : sthita ane asthita ka5mAM jinakalpika hoya che. AcelakyAdi sarva sthAnomAM jeo rahelA hoya, teono sthitakalpa hoya che; jeo cAra sthAnomAM rahelA ane cha sthAnomAM nahIM rahelA hoya, teono adhitakalpa hoya che. TIkA? sthite'sthite ca kalpe eSa bhavati, na kazcidvirodhaH, anayoH svarUpamAha-AcelakyAdiSu sthAneSu vakSyamANalakSaNeSu sarveSu dazasvapi sthitAH prathama iti sthitakalpaH, caturpu sthitA iti zayyAtararAjapiNDakRtikarmajyeSThapadeSu sthitAH madhyamatIrthakarasAdhavo'pi SaTsu asthitAH AcelakyAdiSvaniyamavanta iti dvitIyaH asthitakalpa iti gAthArthaH // 1500 // TIkArya : A=jinakalpika, sthita ane asthita kalpamAM hoya che, koI virodha nathI=jinakalpIne baMne prakAranA kalpanA saMbhavamAM koI virodha nathI. A benA=sthitakalpa ane asthitakalpanA, svarUpane kahe che - kahevAnAra lakSaNavALA Acelakya Adi sarva dazeya paNa, sthAnomAM rahelA hoya, teono prathama cheHsthitakalpa che. cAramAM rahelA=zayyAtara-rAjapiMDa-kRtikarma-jyeSTharUpa padamAM rahelA, madhyama tIrthaMkaranA sAdhuo paNa chamAM asthita hoya che=Acelakya AdimAM aniyamavALA hoya che, ethI dvitIya che=asthitaMkalpa che madhyama tIrthakaronA tIrthamAM rahelA sAdhuono asthitakalpa hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: sAdhuonA daza prakAranA kalpa hoya che, te dazeya prakAranA kalpo pahelA ane chellA tIrthaMkaranA tIrthamAM rahelA sAdhuone niyata hoya che. tethI teo sthitakalpavALA kahevAya che. vaLI madhyanA bAvIza tIrthakaronA tIrthamAM rahelA sAdhuone A dazeya prakAranA kalpomAMthI cAra kalpa niyata hoya che ane cha kalpa aniyata hoya che. tethI teo asthitakalpavALA kahevAya che. vaLI jinakalpIo sarva tIrthakaronA zAsanamAM thAya che, tethI teo sthitakalpamAM paNa hoya ane asthitakalpamAM paNa hoya, teone baMne prakAranA kalpa svIkAramAM koI virodha nathI. 1500 avataraNikA : sthAnAnyAha - avataraNitArtha : sthAnone kahe che-pUrvagAthAmAM kahyuM ke sthitakalpa ane asthitakalpaH ema be prakAranA kalpa che, temAM For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1501, 1502-1503 11 AcelakyAdi vakSyamANa lakSaNavALAM daza sthAno che. tethI have sthitakalpa ane asthitakalpanAM daza sthAno batAve che - gAthA : AcelakkuddesiasijjAyararAyapiMDakiikamme / vayajiTThapaDikkamaNe mAsaMpajjosavaNakappe // 1501 // dAraM // anvayArtha : mastadurisannArAyapaMDrime=Acelakya, audezika, zayyAtara, rAjapiMDa, kRtikarma, vayanivarNimaUt=vrata, jayeSTha, pratikramaNa, mAsaMpannosavaUpekamAsa-paryuSaNAkalpa. TIkA : AcelakyaudezikazayyAtararAjapiMDakRtikarmANi paJca sthAnAni, tathA vratajyeSThapratikramaNAni trINi, mAsaparyuSaNAkalpau dve sthAna iti gAthArthaH // 1501 // TIkArya : Acelakya, audezika, zayyAtara, rAjapiMDa, kRtikarma A pAMca sthAno; ane vrata, jayeSTha, pratikramaNa : e traNa sthAno; mAsakalpa ane paryuSaNAkalpa : e be sthAna. A pramANe gAthArtha che. ll1501 avataraNikA: liGgadvAramadhikRtyAha - avataraNikALuM: liMgadvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : liMgammi hoi bhayaNA paDivajjai ubhayaliMgasaMpanno / uvariM tu bhAvaliMgaM puvvapavaNNassa NiameNa // 1502 // avayArtha : dvimi maya ropha liMgamAM (jinakalpikanI) bhajanA hoya che. samanniliMpanna = ubhaya liMgathI saMpanna dravya-bhAva e baMne liMgathI yukta sAdhu, pavijJa3=(jinakalpane) svIkAre che. 3 tu=vaLI upara=jinakalpa svIkAryA pachI, purvapavAWIpUrvapratipannane miUE=niyamathI bAhni=bhAvaliMga hoya che. For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1502-1503 gAthArtha : liMgamAM jinakalpikanI bhajanA hoya che. dravya-bhAva e baMne liMgathI yukta sAdhu jinakalpane svIkAre che. vaLI jinakalpa ravIkAryA pachI pUrvapratipanna evA jinakalpikane niyamathI bhAvaliMga hoya che. TIkAH ___ liGga iti bhavati bhajanA vakSyamANA'sya, pratipadyate kalpamubhayaliGgasampanno-dravyabhAvaliGgayukta ityarthaH, upari tu-upariSThAdbhAvaliGga-cAritrapariNAmarUpaM pUrvapratipannasya kalpaM niyamena bhavartIti gAthArthaH // 1502 // TIkAIH liMgamAM AmanI jinakalpikanI, vakSyamANa evI bhajanA hoya che. te bhajanA ja spaSTa kare che - ubhaya liMgathI saMpanna dravya ane bhAvaliMgathI yukta, sAdhu kalpane jinakalpane, svIkAre che; vaLI uparamAMka uparathI-jinakalpa svIkAryA pachI, kalpane pUrvamAM pratipatranetrajinakalpane pUrve svIkArela evA sAdhune, niyamathI cAritranA pariNAmarUpa bhAvaliMga hoya che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : iaraM tu jiNNabhAvAiehi sayayaM na hoi vi kayAI / Na ya teNa viNA vi tahA jAyai se bhAvaparihANI // 1503 // dAraM // anvayArtha : rUmAM tu vaLI itara=dravyaliMga, nipaUTmAvANahiMjIrNabhAvAdithI=muhapatti Adi upakaraNa jIrNa thavA AdithI, thADuM kyAreka saghaM satata ra dor3a vi=nathI paNa hotuM; te ya vi vi ane tenA vinA paNa=dravyaliMga vinA paNa, se-tene=jinakalpikane, tahAM bhAvapariphAI te prakAre bhAvanI parihAzi=je prakAre bhAvaliMga nAza pAme te prakAre cAritranA pariNAmanI hAni, 1 nAya thatI nathI. gAthArtha : vaLI dravyaliMga jIrNabhAvAdithI kyAreka satata nathI paNa hotuM ane dravyaliMga vinA paNa jinakalpikane je prakAre bhAvaliMga nAza pAme te prakAre bhAvanI paribhANi thatI nathI. TIkA : itarattu-dravyaliGgaM jIrNabhAvAdibhiH jIrNahRtAdibhiH kAraNaiH satataM na bhavatyapi kadAcitsambhavatyetat, na ca tena vinApi tathA tena prakAreNa jAyate se tasya bhAvaparihANiH, apramAdAbhyAsAditi gAthArthaH I660rUAA For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1502-1503, 1504-1505 163 TIkArya : vaLI itara=dravyaliMga, jIrNabhAvAdithI=jIrNa-hRtAdi kAraNothI=dravyaliMga jIrNa thayela hoya ke koInA vaDe haraNa karAyela hoya vagere kAraNothI, jinakalpikane kyAreka satata nathI paNa hotuM e saMbhave che; ane tenA vinA paNa dravyaliMga vinA paNa, temane jinakalpikane, te prakArathI=je prakAre bhAvaliMgano nAza thAya te prakArathI, bhAvanI parihANi=cAritranA pariNAmanI hAni, thatI nathI, kema ke apramAdano abhyAsa cheH jinakalpikane bhAvaliMganA rakSaNanA upAyabhUta evo apramAda suabhyasta hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : dravyaliMga sAdhunA rajoharaNa, muhapatti Adi upakaraNarUpa che ane bhAvaliMga cAritranA aMtaraMga pariNAmarUpa che. sAdhu jinakalpa svIkAre tyAre dravyaliMga ane bhAvaliMga e baMnethI yukta hoya che, ane jinakalpa svIkAryA pachI cAritranA pariNAmarUpa bhAvaliMga jinakalpIne niyamathI hoya che arthAt jinakalpI AkarSa dvArA paNa guNasthAnakathI kyAreya pAta pAmatA nathI, paraMtu niyamathI potAnA guNasthAnakamAM avasthita rahe che. vaLI jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpIne dravyaliMga kyAreka satata na paNa hoya e saMbhave, arthAt teonAM vastrAdi upakaraNa jIrNa thaI gayAM hoya athavA teonA rajoharaNAdinuM koI haraNa karI gayuM hoya, te vakhate teo sAdhuveza rahita paNa hoya tevuM bane; kema ke teo jinakalpanI maryAdAthI nirdoSa vastrAdi prApta thAya tyAre ja grahaNa kare che, tethI jyAM sudhI tevAM nirdoSa rajoharaNa ke vastrAdi prApta na thAya tyAM sudhI teo dravyaliMga vagaranA paNa hoya, topaNa apramAdano abhyAsa hovAthI dravyaliMga vagara paNa teonA cAritranA pariNAmanI hAni thatI nathI. ll1502/1503. avataraNikA: lezyAdvAramadhikRtyAha - avataraNikAIH lezyAdvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : lesAsu visuddhAsuM paDivajjai tIsu na puNa sesAsu / puvvapaDivannao puNa hojjA savvAsu vi kahaMci // 1504 // anvayArtha: vizuddhAtuM tIkhu bheMsAsu-vizuddha evI traNa lezyAomAM parivara=(jinakalpane) svIkAre che, jenA puna =paraMtu zeSa evI vezyAomAM nahIM. putrapavinno puchA=vaLI pUrvapratipannaka sabyAsu vikasarva paNa lezyAomAM vakrikakoIka rIte rom=hoya. For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra/jinakalpInI sthiti / gAthA 1504-1505 gAthArtha : vizuddha evI traNa lezyAomAM jinakAne svIkAre che, paraMtu zeSa evI traNa lezyAomAM nahIM. vaLI pUrvapratipannaka sarva paNa lezyAomAM koIka rIte hoya. TIkAH ___ lezyAsu vizuddhAsu taijasyAdiSu pratipadyate tisRSu kalpaM, na punaH zeSAsvAdyAsu, pUrvapratipannaH punaH kalpastho bhavet sarvAsvapi zuddhAzuddhAsu kathaJcit, karmavaicitryAditi gAthArthaH // 1504 // TIkAI: vizuddha evI taijasI Adi traNa vezyAomAM kalpane=jinakalpane, svIkAre che, paraMtu zeSa evI AdyamAM nahIM=zuddha traNa lezyAothI zeSa evI prathamanI kRSNa Adi traNa azuddha vezyAomAM jinakalpane svIkAratA nathI. vaLI pUrvapratipanna=kalpastha=jinakalpamAM rahelA sAdhu, zuddha-azuddha evI sarva paNa lezyAomAM koIka rIte hoya; kema ke karmanuM vicitrapaNuM che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : NaccaMtasaMkiliTThAsu thevakAlaM ca haMdi iarAsu / cittA kammANa gaI tahA vi viriaM phalaM dei // 1505 // dAraM // anvayArtha: caMtasaMkSiniTTANu =atyaMta saMkliSTamAM nahIM jinakalpI atyaMta saMklezavALI azuddha vezyAomAM vartatA nathI. phakarAmu 2 thevAtaM ane itarAmAM azuddha vezyAomAM, thoDo kALa (varte che.) mA citta karmonI citra gati che, te vi=topaNa viai panna reTTa=vIrya phaLane Ape che jinakalpikanuM sarvIrya azuddha vezyAthI thayela cAritranI malinatAne dUra karavArUpa phaLane Ape che. * "ri' upapradarzanamAM che. gAthArtha : jinakalpa svIkAryA pachI jinakabhI azuddha vezyAomAM thoDo kALa varte che, topaNa atyaMta saMkilaSTa evI azuddha vezyAomAM vartatA nathI. karmonI vicitra gati che, topaNa jinakalpikanuM saTvIrya azuddha vezyAthI thayela cAritranI malinatAne dUra karavArUpa phaLane Ape che. TIkAH nAtyantasaMkliSTAsu varttate, tathA stokakAlaM ca handItarAsu-azuddhAsu, citrA karmaNAM gatiH, yena tAsvapi varttate, tathApi vIryaM phalaM dadAti, yena tadbhAve'pi bhUyazcAritrazuddhiriti gAthArthaH // 1505 // For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalInI sthiti | gAthA 1504-1505, 1506-1500 15 TIkArya : atyaMta saMkliSTamAM=atyaMta saMklezavALI azuddha vezyAomAM, vartatA nathI arthAt pUrvagAthAmAM batAvyuM te mujaba pUrvapratipannaka jinakalpI azuddha vezyAomAM varte che topaNa atyaMta saMklezavALI azuddha lezyAomAM vartatA nathI. ane te rIte ItarAmAM azuddhamAM=asaMkliSTa evI azuddha vezyAomAM, thoDo kALa varte che. ahIM prazna thAya ke jinakalpI atyaMta saMkliSTa na hoya evI azuddha vezyAomAM paNa kema varte che? tethI kahe che - karmonI citra gati che vividha prakAranI pravRtti che; je kAraNathI teomAM paNa varte che=jinakalpika azuddha lezyAomAM paNa varte che, topaNa vIrya phaLane de che=jinakalpikamAM vartatuM sarvIrya azuddha lezyAthI thayela cAritranI malinatAne dUra karavArUpa phaLane Ape che; je kAraNathI teonA bhAvamAM paNa azuddha vezyAonA sadbhAvamAM paNa, pharI cAritranI zuddhi thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: - jinakalpa svIkAratI vakhate pravardhamAna pariNAma hovAthI jinakalpImAM niyamathI tejo Adi zuddha evI traNa vezyAo varte che, paraMtu jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpikamAM kyAreka azuddha vezyAo paNa varte che; kema ke mohanIya karmanI vicitra prakAranI gati che, jethI bhAvacAritravALA jinakalpImAM paNa koIka nimittathI atyaMta saMkliSTa na hoya evI azuddha vezyAo alpakALa varte che; Ama chatAM jinakalpI sarvIryathI saMyamamAM udyama karanArA hovAthI teonuM mahAvIrya teone pharI cAritranI zuddhirUpa phaLa Ape che. AthI azuddha lazyAne kAraNe teonA cAritranI kaMIka glAni thavA chatAM paNa potAnAmAM vartatA sadvarya dvArA teo alpakALamAM malina thayelA cAritranI avazya uttarottara zuddhi kare che. AnAthI e phalita thAya ke jinakalpika satata cAritranA pariNAmanI zuddhine anukULa prayatna karanArA hoya che, tethI teomAM mohanIya karmanA udayathI kyAreka azubha lezyA varte topaNa, jema navamA guNaThANAnI pUrve rahelo naSTaprAyaH evo vedodaya vikAra pedA karato nathI, tema te azubha lezyA cAritranI hAni karatI nathI. /1504/150pI avataraNikA : dhyAnadvAramadhikRtyAha - avataraNiyArtha: dhyAnadvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : jhANaMmi vi dhammeNaM paDivajjai so pavaDDamANeNaM / iaresu vi jhANesuM puvvapavaNNo Na paDisiddho // 1506 // For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1500-1500 anvayArtha : phAimi vi-dhyAna hote chate paNa=dhyAnadhAra prastuta hote chate paNa, parvadRmAne ghammaLa pravardhamAna evA dharmathI dharmadhyAnathI, to paDivaMDuM A svIkAre che-sAdhu jinakalpane svIkAre che. rUmare vi sAponuM itara paNa dhyAnamAM dharmadhyAnathI anya Adi paNa dhyAnamAM, putrapavo pUrvapratipanna= pUrvamAM svIkArela jinakalpavALA sAdhu, pasiddho pratiSiddha nathI. gAthArtha : dhyAnadvAra prastuta hote chate paNa pravardhamAna evA dharmadhyAnathI sAdhu jinakalpane ravIkAre che. dharmadhyAnathI anya Adi paNa dhyAnomAM pUrve svIkArela jinakalpavALA sAdhu pratiSiddha nathI. TIkA: ___dhyAne'pi prastute dharmeNa dhyAnena pratipadyate'sau kalpaM pravarddhamAnena satA, itareSvapi dhyAneSuArttAdiSu pUrvapratipanno'yaM na pratiSiddho bhavatyapIti gAthArthaH // 1506 // TIkArya : dhyAna prastuta hote chate paNa pravardhamAna chatA dharmadhyAnathI A=abhyata vihAra svIkAravA mATe tatpara sAdhu, kalpane=jinakalpane, svIkAre che. Itara paNa ArtAdi dhyAnomAM pUrvapratipanna evA A pratiSiddha nathI= hoya paNa che, arthAt jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpIne ArtadhyAna Adi anya paNa cAreya prakAranAM dhyAna saMbhave che, e pramANe gAthArtha che. gAthA: evaM ca kusalajoge uddAme tivvakammapariNAmA / roddaddesu vi bhAvo imassa pAyaM niraNubaMdho // 1507 // dAraM // anvayArtha: parva ca=ane A rIte=pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte, vRttanone kAme kuzalayoga uddAma=niraMkuza, hote chate tivyamari IIT=tIvra karmanA pariNAmathI rUma #=Amano=jinakalpikano, roNu vikaraudraArtamAM paNa pArtha nirayvaMtho mAvo-prAyaH niranubaMdha bhAva hoya che. gAthArtha : ane pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte kuzala yoga niraMkuza hote chate tIvra karmanA pariNAmathI jinakalikano raudradhyAna-ArtadhyAnamAM paNa prAyaH niranubaMdha bhAva hoya che. TIkA? ___ evaM kuzalayoge jinakalpapratipattyoddAme sati tIvrakarmapariNAmaudayikAd raudrArttayorapi bhAvo'sya jJeyaH, sa ca prAyo niranubandhaH, svalpatvAditi gAthArthaH // 1507 // For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1506-1500, 1508-1509 TIkAI: A rIte=pUrvagAthAmAM kahyuM ke pravardhamAna evA dharmadhyAnathI jinakalpane svIkAre che ane jinakalpa svIkAryA pachI jinakalpIne Arta-raudradhyAna vartI zake che e rIte, jinakalpanI pratipattithI kuzalayoga uddAma hote chate kuzalayoga utkaTa hote chate, tIvra karmapariNAmarUpa audayikathIHkarmanA tIvra pariNAmarUpa audayika bhAvathI, Amano=jinakalpikano, raudra-ArtamAM paNa bhAva rodradhyAna ane ArtadhyAnamAM paNa sadbhAva, jANavo. ane te=jinakalpikane Arta-raudradhyAnano sadbhAva, prAyaH niranubaMdha hoya che, kema ke svalpapaNuM che-teonA azubha dhyAnanuM alpa sAmarthyapaNuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : dhyAnadvAranI vicAraNA prastuta che, temAM mahAtmA pravardhamAna evA dharmadhyAnathI jinakalpa svIkAre che. tethI phalita thAya ke jinakalpa svIkAratI vakhate jinakalpI niyamA dharmadhyAnamAM ja hoya che, zukladhyAna ke Arta-raudradhyAnamAM hotA nathI. vaLI jinakalpa svIkAratI vakhate te mahAtmA savikalpa upayogavALA hoya che, mATe teo dharmadhyAnamAM varte che, ane jinakalpa svIkAryA pachI jyAre nirvikalpa upayogavALA thAya, tyAre teo zukladhyAnamAM varte che. - vaLI atyaMta apramAdI paNa jinakalpika ArtadhyAna-raudradhyAnamAM paNa pratiSiddha nathI. Ama kahevAthI e prApta thAya ke jinakalpika prAyaH dharmadhyAna-zukladhyAnamAM ja vartatA hoya che, topaNa karmanA vaicitryane kAraNe teomAM jema kyAreka azubha lezyAo Ave che, tema kyAreka azubha dhyAna paNa Ave che. te ja spaSTa karavA kahe che ke jinakalpanA svIkArathI jIvamAM je kuzalayoga varte che, te kuzalayoga evo che ke AvA mahAtmA paNa tenA para satata aMkuza rAkhI zakatA nathI, ane kuzalayoga para satata aMkuza nahIM rahevAthI tIvra karmapariNAmarUpa audayika bhAvathI te jinakalpI mahAtmA paNa kyAreka ArtadhyAna ke raudradhyAnamAM varte che, topaNa teonuM ArtadhyAna ke raudradhyAna niranubaMdha hoya che arthAt saMsArI jIvomAM vartatuM ArtadhyAna ke raudradhyAna, teonA AtmA para tevA saMskAro nAMkhIne pravAharUpe pharI pharI teone ArtadhyAna ke raudradhyAna karAve tevA anubaMdhavALuM hoya che, jayAre jinakalpikamAM koIka nimittathI kyAreka vartatuM ArtadhyAna ke raudradhyAna, prAyaH pravAharUpe pharI pharI teone ArtadhyAna ke raudradhyAna karAve tevA anubaMdha vagaranuM hoya che; kema ke teonuM azubha dhyAna alpa sAmarthyavAnuM hoya che. tethI teo moTA bhAge dharmadhyAnamAM ke zukladhyAnamAM ja varte che, e prakArano artha phalita thAya. ./1506/1507 avataraNikA: gaNanAdvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : gaNanAdvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1508-1509 gAthA : gaNaNa tti sayapuhuttaM eesiM egadeva ukkosA / hoi paDivajjamANe paDucca iarA u egAI // 1508 // anvayArtha : gaUTT="gaNanA' utta-e prakAranA dvAramAM) paDavaMmA Dubai=pratipadyamAnone AzrayIne ahiM AmanI=jinakalpikonI, DosA utkRSTa (gaNanA) deva samuhui=ekadA ja zatapRthakva, phagarA =vaLI itara=jaghanya gaNanA, pAchuM ekAdi dor3a hoya che. gAthArtha : "gaNanA' e prakAranA dvAramAM pratipadhamAnone AzrayIne jinakalikonI utkRSTa gaNanA ekadA ja zatapRthakva, vaLI jaghanya gaNanA ekAdi hoya che. TIkAH gaNaneti zatapRthaktvameteSAM jinakalpikAnAmekadaivotkRSTA bhavati pratipadyamAkAn pratItya, itarA tu-jaghanyA gaNanaikAdyeti gAthArthaH // 1508 // TIkArya gaNanA e prakAranA dvAramAM pratipadyamAnakone AzrayIne=jinakalpane svIkAratA evA sAdhuone AzrayIne, AmanI=jinakalpikonI, utkRSTa gaNanA ekadA ja zatapRthakva hoya che=utkRSTathI eka kALe ja 200thI 900 sAdhuo jinakalpa svIkAre che; vaLI itara=jaghanya gaNanA, ekAdi hoya che=jaghanyathI eka kALe 1 vagere sAdhu jinakalpa svIkAre che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : puvvapaDivanagANa u esA ukkosiA ucia khitte / hoi sahassapuhuttaM iarA vevaMvihA ceva // 1509 // dAraM // anvayArtha: putrapavinna vaLI pUrvapratipannakonI phosisa utkRSTa A=gaNanA, viMga = ucita kSetramAM sahajudutte doDu sahastrapRthakta hoya che, rUmA vikaitarA paNa pUrvapratipatrakonI jaghanya gaNanA paNa,vaMvidA =AvA prakAranI ja che-laghutara evuM sahasapRthakva ja che. gAthArtha : vaLI pUrvapratipannakonI utkRSTa gaNanA ucita kSetramAM sahapRthakva hoya che, pUrvapratipannakonI jaghanya gaNanA paNa laghutara evuM sahasapRthakta ja che. For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1508-1509, 1510-1511 169 TIkA? pUrvapratipannAnAM tvamISAmeSA=gaNanA utkRSTocite kSetre yatraiSAM (? yatraiteSAM) bhAvo bhavati, yadutasahasrapRthaktvamiti, itarApi jaghanyaivaMvidhaiva-sahasrapRthaktvameva laghutaramiti gAthArthaH // 1509 // TIkAIH vaLI pUrvapratipanna evA AmanI=pUrvamAM svIkArela jinakalpavALA sAdhuonI, A gaNanA, jyAM Amano bhAva hoya=je kSetramAM jinakalpikono sadbhAva hoya, erUpa ucita kSetramAM utkRSTa hoya che. te utkRSTa gaNanA thatathI spaSTa kare che - sahastrapRthakta e pramANe utkRSTa gaNanA che, itara evI jaghanya paNa=jaghanya gaNanA paNa, AvA prakAranI ja che=laghutara evuM sahastrapRthakta ja che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpIo pratipadyamAnane AzrayIne utkRSTathI zatapRthakva ane jaghanyathI ekAdi prApta thAya. A kathanathI e phalita thAya ke je kSetramAM jinakalpa svIkArI zake tevA sAdhuo hoya, tevA sarva kSetrone AzrayIne vicArIe to, eka kALe ja jinakalpa svIkAranArA sAdhuo, utkRSTathI zatapRthakta prApta thAya ane jaghanyathI eka-be Adi paNa prApta thAya, tema ja kyAreka jinakalpa svIkAranArA sAdhuono abhAva paNa prApta thAya. vaLI pUrve jinakalpa svIkArela hoya tevA sAdhuo, ucita kSetramAM utkRSTathI sahasapRthakta prApta thAya ane jaghanyathI paNa sahastrapRthakta prApta thAya; phakta jaghanya sahastrapRthakvamAM utkRSTa sahasapRthakvathI nAnI saMkhyA jANavI, paraMtu pUrvapratipanna evA jinakalpikono kyAreya virahakALa prApta thato nathI. AthI phalita thAya ke mahAvideha kSetramAM sadA mATe jinakalpI sAdhuonuM astitva hoya che ane te paNa laghutara evA sahasrapRthakvathI nyUna hotuM nathI. /1508/15OlA avataraNikA: abhigrahadvAramadhikRtyAha - avataraNikAI: abhigrahadvArane AzrayIne jinakalpikanI sthitine kahe che - gAthA : davvAIyA'bhiggaha vicittarUvA Na hoMti ittariA / eassa Avakahio kappo cciya'bhiggaho jeNa // 1510 // anvayArtha: (jinakalpikane) rUrimA vidivA rahyAA mafTE : (ti-itvarika, vicitrarUpavALA For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1510-1511 drAdi abhigraho hotA nathI; ne=je kAraNathI =Amane=jinakalpikane, mAvadi vakho fzva maho yAvatkathita kalpa ja abhigraha che. gAthArtha : jinakalpikane i-rika, vicitrarUpavALA dravyAdi abhigraho hotA nathI; je kAraNathI jinakalpikane cAvatkathita kalpa ja abhigraha che. TIkAH ___dravyAdyA abhigrahAH sAmAnyAH vicitrarUpA na bhavanti itvarAH, kuta ityAha-asya yAvatkathitaH kalpa eva prakrAnto'bhigraho yeneti gAthArthaH // 1510 // TIkAIH - jinakalpikane ivara=alpakALavALA, vicitrarUpavALA=vividha prakAranA svarUpavALA, dravyAdi sAmAnya abhigraho hotA nathI. kayA kAraNathI sAmAnya abhigraho hotA nathI ? ethI kahe che - je kAraNathI Amane-jinakalpikane, yAvaskathita prakrAMta evo kalpa ja abhigraha che mAvajIva svIkArAyelo prakAMta evo jinakalpa ja abhigraha che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : eyammi goarAI NiayA NiameNa hiravavAyA ya / tappAlaNaM cia paraM eassa visuddhiThANaM tu // 1511 // dAraM // anvayArtha mi=AmAM=jinakalparUpa abhigrahamAM, nokarri-gocarAdi bhikSAcaryAdi, mi=niyata, me ya niravavAyA=ane niyamathI nirapavAda hoya che. (AthI) tapatni vi=tenuM pAlana ja= jinakalparUpa abhigrahanuM pAlana ja, ma=AmanI=jinakalpikanI, paf viddhivALAM para vizuddhinuM sthAna che. * 'tu' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : jinakalparUpa abhigrahamAM gocarAdi niyata ane niyamathI nirapavAda hoya che. AthI jinakArUpa abhigrahanuM pAlana ja jinakalpikanI para vizuddhinuM sthAna che. TIkA? etasmin gocarAdayaH sarva eva niyatAH niyamena nirapavAdAzca vartante, yata evamatastatpAlanameva paraMpradhAnametasya vizuddhisthAnaM, kiM zeSAbhigrahaiH ? iti gAthArthaH // 1511 // For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti gAthA 1510-1511 10 TIkArya : AmAM jinakalparUpa abhigrahamAM, gocarAdi sarva jannabhikSAcaryA Adi sarva ja, niyata-nizcita, ane niyamathI nirapavAda=ekAMtathI apavAda vagaranA, varte che, je kAraNathI Ama che=jinakalpikanA gocarAdi sarva ja niyata ane niyamathI nirapavAda che ema che, AthI tenuM pAlana ja=jinakalparUpa abhigrahanuM pAlana ja, AmanuM jinakalpikanuM, para=pradhAna, vizuddhisthAna che. zeSa abhigraho vaDe zuM? e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sAmAnya rIte sAdhuo vizeSa prakAranA apramAdanI vRddhi arthe vicitra prakAranA dravyAdi abhigraho dhAraNa karIne bhikSATana kare che, ane "nirdoSa bhikSA prApta thaze to saMyamavRddhi thaze, nahIM prApta thAya to tapovRddhi thaze" e prakAranA samabhAvapUrvaka bhikSATana karIne, nirdoSa bhikSAnI prAptimAM leza paNa harSa na thAya ke aprAptimAM leza paNa kheda na thAya te prakArano aMtaraMga vyApAra kare che, jethI asaMgabhAvane anukULa evo saMyamano pariNAma prakarSavALo bane. jema ke DhaMDhaNa RSie abhigraha karela ke "jyAM sudhI mane svalabdhithI bhikSA nahIM maLe, tyAM sudhI mAre paralabdhithI bhikSA grahaNa karavI nahIM." A abhigrahanA pAlananA baLathI ja teomAM asaMgabhAvanI vRddhi thavAthI teone kSapakazreNI ane kevaLajJAnanI prApti thaI. AvA prakAranA abhigraho jinakalpika karatA nathI. kema karatA nathI? temAM yukti Ape che ke jinakalpika jina jevA AcAro pALavArUpa jinakalpano yAvajIva sudhIno mahAabhigraha dhAraNa karela che, je mahAabhigraha teone satata asaMgabhAvanI vRddhimAM udyama karAve tevo che, tethI jinakalpI abhigraho dhAraNa karatA nathI. vaLI A ja vAtane spaSTa karatAM kahe che ke jinakalpikanA gocarAdi sarva ja niyata hoya che. tethI anya sAdhuo je rIte RjavI, ga-ApratyAgati Adi ATha prakAranI gocarabhUminI kalpanA karIne bhikSATana kare che, te rIte jinakalpika bhikSATana karatA nathI, paraMtu pUrve batAvyuM te rIte eka kSetramAM cha vIthIonI kalpanA karIne anibaddhapaNe bhikSATana kare che. vaLI jinakalpikanA gocarAdi sarva ja niyamathI nirapavAda hoya che, tethI anya sAdhuo je rIte bhikSA vagara saMyamano nirvAha thaI zake tema na jaNAya ke tapa dvArA samabhAvanI vRddhi thaI zake tema na jaNAya to, apavAdathI doSita bhikSA paNa grahaNa kare che, te rIte jinakalpika bhikSAcaryA Adi sarva ja pravRttimAM kyAreya apavAda sevatA nathI. Ama, bhikSAcaryA vagere sarva ja pravRtti jinakalpikane niyata ane niyamathI apavAda vagaranI hovAthI teone dravyAdi sAmAnya abhigraho dhAraNa karavAnuM koI prayojana nathI, phakta jinakalparUpa abhigrahanuM pAlana ja teo mATe cAritranI vizuddhinuM sthAna che. ./1510/1511|| For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 lekhanA vastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti / gAthA 1512-1513 avataraNikA: vyAkhyAtA prathamadvAragAthA, adhunA dvitIyA vyAkhyAyate-tatra pravrAjanadvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : prathama dvAragAthA vyAkhyAna karAI, have dvitIya vyAkhyAna karAya che. tyAM pravrAjanadvArane AzrayIne kahe bhAvArtha : gAthA 1483nA uttarArdhamAM graMthakArazrIe pratijJA karela ke have pachI jinakalpikonI ja kSetrAdirUpa sthitine huM kahIza. tethI gAthA 1484-1485mAM kSetrAdi sthiti batAvavA mATe 19 dvArA batAvyAM. temAMthI gAthA 1484 rUpa prathama dhAragAthAmAM batAvela sarvatAronAM svarUpanuM gAthA 1486thI 1511mAM vyAkhyAna karyuM. have gAthA 1485 rUpa bIjI dvAragAthAmAM batAvela dvAronAM svarUpanuM gAthA 1512thI 1523mAM graMthakArazrI vyAkhyAna kare che. temAM prathama pravrAjadvArane AzrayIne jinakalpikanI maryAdAne kahe che - gAthA : pavvAvei Na eso aNNaM kappaTThio tti kAUNaM / ANAu tahapayaTTo caramANasaNi vva Niravikkho // 1512 // anvayArtha : kokakalpasthita che=jinakalpamAM rahelA che, tti vakhai=ethI karIne po=A=jinakalpika, maudi | vAve anyane pravrAjatA nathI=bIjA koI jIvane pravrajyA ApatA nathI. gharamaUA itraka carama anazanInI jema ravivo nirapekSa evA jinakalpika gAIDa tapayo=AjJAthI te prakAre pravRtta che=bhagavAnanI AjJAthI anyane pravrajayA Ape nahIM te prakAre pravRtta che. gAthArtha : jinakalpamAM rahelA che, jethI karIne jinakalika bIjA koI jIvane pravajyA ApatA nathI. carama anazanInI jema nirapekSa evA jinakalpika bhagavAnanI AjJAthI te prakAre pravRtta che. TIkA : pravrAjayati naiSo'nyaM prANinaM, kalpasthita iti kRtvA, jItametat, AjJAtastathApravRtto'yaM mahAtmA caramAnazanivannirapekSa ekAnteneti gAthArthaH // 1512 // TIkArya : kalpamAM sthita che=jinakalpamAM rahelA che, ethI karIne A=jinakalpika, anya prANIne=pravajyA grahaNa For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI sthiti / gAthA 1512-1513 karavA tatpara evA anya jIvane, pravrajyA ApatA nathI. A jIta che jinakalpika anyane pravajyA ApatA nathI e jinakalpikano AcAra che. carama anazanInI jema=jIvananA aMtimakALe karela anazanavALA sAdhunI jema, ekAMtathI nirapekSa evA A mahAtmA=jinakalpika mahAtmA, AjJAthI=bhagavAnanI AjJAthI, te prakAre pravRtta che=koIne pravajyA na Ape te prakAre pravRtta che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : uvaesaM puNa viarai dhuvapavvAviM viANiuM kaMcI / taM pi jahA''saNNeNaM guNao Na disAdavikkhAe // 1513 // dAraM // anvayArtha : yuvapallaviM puN=vaLI dhruvapravrAjIne=avazya pravajyA grahaNa karanArAne, viviM =jANIne varI koIkane 3 vikera-upadeza Ape che. te pi tene paNa te pravajayA grahaNa karavA tatpara thayelA dIkSArthIne paNa, gupa gADaDasainevi guNathI yathAAsanna vaDe (sope che,) hisAvivANa =digAdinI apekSAthI nahIM. gAthArtha : vaLI avazya pravajyA lenArAne jANIne koIka dIkSArthIne upadeza Ape che. te pravajyA levA tatpara thayelA dIkSArthIne paNa guNathI yathAAsanna evA sAdhune soMpe che, digAdinI apekSAe Asanna evA sAdhune soMpatA nathI. TIkA : upadezaM punarvitarati dadAti dhruvaM pravrajanazIlaM vijJAya kaJcitsattvaM, tamapi yathA''sannena vitarati guNAt, na digAdyapekSayA kAraNeneti gAthArthaH // 1513 // TIkArtha: vaLI dhruva pravrajanazIlane jANIne koIka sattvane nakkI pravajyA levAnA svabhAvavALA dIkSArthIne jANIne koIka jIvane, jinakalpika upadeza Ape che. tene paNa=te pravrajyA levA mATe tatpara evA dIkSArthIne paNa, guNathI yathAAsanna vaDe Ape che guNanI apekSAe je pramANe najIka hoya tevA sAdhune soMpe che, digAdinI apekSArUpa kAraNathI nahIM-potAnA gacchanA digAdinA saMbaMdhavALA sAdhunI apekSArUpa kAraNathI te dIkSArthIne potAnA gacchanA sAdhune sopatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : - jinakalpI mahAtmA potAnA kalpanI maryAdA pramANe eka pahoramAM AhAra-vihAra-nihAra kare che ane te sivAyanA zeSa sAta pahoramAM sUtra-arthanuM parAvartana karatA kAyotsargamAM UbhA rahe che; Ama chatAM koI puruSa bhaktithI teo pAse Avela hoya ane A nakkI dIkSA leze tevuM kRtanA baLathI jaNAya, to jinakalpika For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 saMlekhanA vastaka | abhyadhata vihAra | jinakabhInI sthiti | gAthA 1512-1513, 1514-1515 mahAtmA kAyotsarga pALIne te yogya jIvane upadeza paNa Ape che; ane teono upadeza sAMbhaLIne te yogya jIva dIkSA levA tatpara thAya tyAre teo svayaM tene pravrayA ApatA nathI ke te yogya jIvane pravajyA levA mATe digAdinA saMbaMdhathI potAnA gacchamAM mokalatA nathI, paraMtu guNanI apekSAe je prakAre Asanna hoya tevA yogya guru pAse mokale che, jethI te dIkSA lenArA yogya jIvanuM adhika kalyANa thAya. ahIM guNathI yathAAsanna" kahyuM, tenAthI e prApta thAya ke jayAM adhika sUkSma tattva prApta thAya tema hoya ane te atyaMta apramAdathI saMyama pALI zake tema hoya, terUpa najIkanA sthAnamAM jinakalpika pravrayA svIkAranAra te yogya jIvane mokale che ane tene tyAM pravrajayA grahaNa karavAnuM kahe che. II1512/1513 avataraNikA : muNDanadvAramadhikRtyAha - avataraNitArtha muMDanadvArane AzrayIne jinakalpikanI maryAdAne kahe che - gAthA : muMDAvaNA vi evaM viNNeA ettha coago Aha / pavvajjANaMtara mo NiamA esa tti kIsa puDho ? // 1514 // anvacAI: muMDAvaVIT vi=muMDanA paNa parva A rIte=je rIte gAthA 1512mAM pravrAjanA batAvI e rIte, vighA jANavI. pattha rogo mAaihIM codaka kahe che - sA=A=muMDanA, fr3mA=niyamathI patrajJApAMtara mokapravrajyAnA anaMtara ja hoya che, tti ethI vIra putro ? kayA kAraNathI pRtha che?= muMDanadvArano pravrAjanadvArathI pRthak upanyAsa kayA kAraNathI che ? gAthArtha : muMDanA paNa je rIte gAthA 1512mAM pravrAjanA batArvI e rIte jANavI. ahIM codaka kahe che - muMDanA niyamathI pravajyAnI pachI ja hoya che, ethI muMDanahArano pravAjanahArathI pRthak upanyAsa kacA kAraNathI che ? TIkAH muNDanApyevaM vijJeyA pravrAjanavad, atra codaka Aha, kimAha?, pravrajyAnantarameva niyamAdeva(?eSA)muNDaneti kRtvA kimiti pRthagupAtteti gAthArthaH // 1514 // TIkArtha: muMDanA paNa A rIteegAthA 1512mAM batAvyuM e rIte, pravrajyAnI jema jANavI arthAt jinakalpika For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1514-1515 105 jema koI jIvane pravajyA ApatA nathI tema koI jIvanuM muMDana paNa karatA nathI ema jANavuM. ahIM codaka= ziSya, kahe che - zuM kahe che? te batAve che - A=muMDanA, niyamathI ja pravrajyAnI anaMtara ja che=pravajyA ApyA pachI ja muMDana thAya che, jethI karIne kayA kAraNathI pRthagU upAtta che?=muMDanadvAranuM pravrAjanadvArathI pRthaguM sthApana kayA kAraNathI che? e pramANe gAthArtha che. gAthA : gururAheha Na Niamo pavvaiassa vi imIe paDiseho / ajoggassAisaI palibhaggAe vi hoi jao // 1515 // ao puDho // dAraM // anvayArtha: guruda guru kahe cheHziSyane guru uttara Ape che - phekaahIM=muMDanAmAM, jo =niyama nathI. gopAsa padgama vi=ayogya pravrajitane paNa =Ano-muMDanAno, paDileha=pratiSedha che; namo je kAraNathI patrima IIT vi=pratibhagnAdinI paNa atizayI hoDuM kare che muMDanA kare che. so pudo=AthI pRthar che=muMDanadvArano svataMtra upanyAsa che. gAthArtha: guru kahe che - muMDanAmAM niyama nathI. ayogya prajitane paNa muMDanAno pratiSedha che; je kAraNathI pratibhagnAdinI paNa atizayI muMDanA kare che. AthI muMDanahArano ravataMtra upanyAsa che. TIkAH ___ gururAha-iha na niyamo, yaduta-pravrajyAnantarameveyaM, kutaH?, pravrajitasyApyasyAH pratiSedho muNDanAyA ayogyasya prakRtyA, ihAtizayI punaH pratibhagnAdevidhatte yato muNDanAM, tataH pRthagiti gAthArthaH // 1515 // TIkArya : guru kahe cheHziSyane guru uttara Ape che - ahIM muMDanAmAM, niyama nathI. te aniyama yahutathI batAve che - A pravrajyAnI anaMtara ja che=muMDanA pravrajyA ApyA pachI ja thAya che, e prakArano muMDanAmAM niyama nathI. kayA kAraNathI ?=muMDalAmAM kayA kAraNathI niyama nathI? te batAve che - prakRtithI ayogya evA pravrajitane paNa Ano=muMDanAno, pratiSedha che; vaLI je kAraNathI ahIM=pravrajyAmAM, atizayI=atizayajJAnI mahAtmA, pratibhagnAdinI muMDanAne kare che. te kAraNathI pRtha che=muMDanavArano pravAsanadhArathI pRtha upanyAsa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpika je rIte koIne pravajayA ApatA nathI, e rIte koInuM muMDana paNa karatA nathI. ahIM ziSya prazna kare che ke dIkSA ApyA pachI navadIkSitanuM tarata ja muMDana karavAnuM hoya che, tethI nakkI ja thAya che ke jinakalpI jo pravrajayA Ape nahIM to muMDana paNa kare nahIM, mATe muMDanadvArano pravrAjana dvAranI aMtargata ja aMtarbhAva thaI jAya che, topaNa muMDanadvAranuM pravrAjanadvArathI pRthar grahaNa kema karyuM? For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1514-1515, 1516 teno uttara ApatAM guru kahe che ke pravajyA pachI muMDana thAya ja che evo niyama nathI. ane evo niyama kema nathI ? te jaNAvavA khulAso kare che ke gItArthe koIka jIvane yogya jANIne dIkSA ApI hoya ane pAchaLathI koIka liMgothI te pravrayA mATe ayogya jaNAya to guru pravrayA ApyA pachI paNa tenuM muMDana karatA nathI. AthI nakkI thAya ke pravrayA ApyA pachI muMDana thAya ja evo niyama nathI. ahIM prazna thAya ke pravrayA ApyA pachI ayogyanuM bhale muMDana thatuM na hoya, paraMtu pravrajyA ApyA pachI yogyanuM to avazya muMDana thAya ja che ne ! ane jinakalpika yogyane paNa pravrayA ApatA nathI, tethI yogyanuM muMDana paNa karatA nathI, ema arthathI nakkI thAya che. mATe muMDanadvArane svataMtra grahaNa karavAnuM koI prayojana nathI. tethI graMthakArazrI kahe che - je kAraNathI atizayadhArI mahAtmA pratibhagnAdinuM paNa muMDana kare che. Azaya e che ke koIka puruSa pravrajyA grahaNa karavA mATe tatpara hoya, paraMtu koIka nimitte cAritranA pariNAmathI bhagna thayela hoya, topaNa dIkSA ApavAthI lAbha jaNAto hoya to atizayavALA sAdhu tene dIkSA ApIne muMDana paNa kare che; ane mAri' padathI koI puruSa dIkSA lIdhA pachI cAritranA pariNAmathI bhagna thanAra hoya chatAM lAbha thato hoya to tene paNa atizayavALA sAdhu dIkSA ApIne muMDana kare che, ema grahaNa karavAnuM che. vaLI, atizayavALA jinakalpika bhale koIne pravrayA na Ape, topaNa jema atizayavALA gautamasvAmIe cAritranA pariNAmathI bhagna thanAra chatAM kheDUtane pravrayA ApIne muMDana karyuM, tema atizayavALA jinakalpika koIka pratibhagnAdinuM muMDana to kare ne ! evI koIne zaMkA thAya, tenA samAdhAna mATe muMDanadvArane pravrAjanadvArathI pRtha grahaNa karela che. tethI phalita thAya ke jinakalpika jema koIne pravrayA ApatA nathI tema lAbha dekhAto hoya to paNa koInuM muMDana paNa karatA nathI. vaLI gAthA 1514mAM ziSyae prazna karela ke muMDanadvArano pRthar upanyAsa kema che? teno uttara graMthakArazrIe gAthA 1515mAM hodda no sudhI Apela che. ane kahela ke AthI muMDanadvArano pRtha upanyAsa che, paraMtu no pachI prAsanA hisAbe gAthA pUrNa thAya che, mATe 'ma pulo' A zabdane gAthAnI bahAra mUkela che, ane tyArapachI ahIM "muMDana dvAranI samApti thatI hovAthI tyAre zabda mUkela che. /1514/151po avataraNikA : ___manasA''pannasyApItyAdidvAramadhikRtyAha - avataraNitArtha : manathI ApajJane paNa ityAdi dvArane AzrayIne kahe che-gAthA 1485nA bIjA pAdamAM manathI Apanna paNa doSamAM jinakalpikane caturguru prAyazcitta' e prakAranuM dvAra batAvela, tene AzrayIne kahe che - gAthA : AvaNNassa maNeNa vi aiAraM niamao u suhumaM pi / pacchittaM caugurugA savvajahaNNaM muNeavvaM // 1516 // For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrughata vihAra / jinakalpInI sthiti / gAthA 1516-1517 anvayArtha: vi supi aiAraM AvaNNassa niamao u savvajahaNNaM caugurugA pacchittaM muNeavvaM=bhanathI paNa sUkSma paNa aticArane ApannanuM=pAmelA evA jinakalpikanuM, niyamathI ja sarvajaghanya caturguru prAyazcitta jANavuM. gAthArtha: manathI paNa sUkSma paNa aticArane pAmelA evA jinakalpikanuM niyamathI ja sarvajaghanya caturgu prAcazcitta jANavuM. TIkA Apannasya= prAptasya manasA'pyaticAraM niyamata eva sUkSmamapi prAyazcittamasya bhagavatazcaturguravaH sarvajaghanyaM mantavyamiti gAthArthaH // 1516 // TIkArya manathI paNa sUkSma paNa aticArane Apanna=prApta, evA A bhagavAnane=jinakalpika bhagavAnane, niyamathI ja sarvajaghanya caturguru prAyazcitta jANavuM, e pramANe gAthArtha che. gAthA: alle jamhA uttarakappo eso'bhattaTThamAisariso u / egaggayApahANo tabbhaMge guruaro doso // 1517 // dAraM // anvayArtha: nanhA=je kAraNathI so=A=jinakalpa, uttara ppo=utta2kalpa che=jIvananI uttarAvasthAmAM svIkAravA yogya AcAra che, amattamAriso yApahALo=(ane) abhaktArthAdinI sadeza ekAgratApradhAna che. (AthI) tAMne gurupe vomo=tenA=jinakalpanA, bhaMgamAM gurutara doSa thAya che. * '3' pAdapUrtimAM che. gAthArtha: je kAraNathI jinakalpa saMyamajIvananI uttarAvasthAmAM svIkAravA yogya AcAra che, ane abhaktArthAdi jevo ekAgratApradhAna varte che. AthI jinakalpanA bhaMgamAM gurutara doSa thAya che. TIkA yasmAduttarakalpa eSa:- jinakalpaH abhaktArthAdisadRzo varttate ekAgratApradhAno'pramAdAd, atastadbhaGge gurutaro doSo, viSayagurutvAditi gAthArthaH // 1517 // For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 salekhanAthajIka agrudhata vihAra/jinakalpInI sthiti gAthA 1516-1510, 1518 TIkArya : je kAraNathI uttarakalpa evo A jIvananA uttarakALamAM svIkAravA yogya AcAra svarUpa jinakalpa, abhaktAryAdinI sadeza=jIvananA aMtimakALe karAtA bhaktaparijJA anazana Adi jevo, apramAdathI ekAgratApradhAna varte che. AthI tenA bhaMgamAM=jinakalpanA bhaMgamAM, gurutara doSa thAya che, kema ke viSayanuM gurupaNuM che=doSanA viSayabhUta evA jinakalpanuM gurupaNuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : | jinakalpika mahAtmA asaMgAnuSThAnamAM vartanArA hoya che ane zrutanA pArAyaNa dvArA sadA asaMgabhAvanI vRddhimAM udyama karanArA hoya che; Ama chatAM karmanA vaicitryane kAraNe jinakalpikane paNa kyAreka azubha lezyA ane ArtadhyAna-raudradhyAna varte che, te vakhate teone zuM prAyazcitta prApta thAya che? te batAvavA kahe che - - jinakalpikanI kAyAthI ke vacanathI skUlanA thAya to to teone skUlanA anusAra moTuM prAyazcitta to Ave che, paraMtu manathI paNa sUkSma paNa alanA thAya topaNa, teone jaghanyamAM jaghanya caturguru prAyazcitta Ave che. ahIM prazna thAya ke sAmAnya rIte manathI koIka sUkSma aticAra thayo hoya, to sAdhune mAtra niMdAgoMdithI te aticAranI zuddhi thAya che, tene badale jinakalpikane manathI thayelA sUkSma paNa aticAranI zuddhi arthe ATaluM moTuM prAyazcitta kema Ave che? tethI kahe che - jinakalpa e saMyamajIvanano uttarakalpa che. tethI te jinakalpa svIkAranArA jinakalpI sAdhu saMyamanuM pAlana karIne suabhyasta zAstrovALA ane suabhyasta cAritravALA hoya che. vaLI jema potAno uttarabhava sAdhanAne anukULa zreSTha sAmagrIvALo maLe tadarthe, jIvananA aMtima kALe sAdhu bhojanano sarvathA tyAga karavA AdirUpa koI eka anazana svIkArIne apramAdathI ekAgratApradhAna thaIne AtmAne zrutathI bhAvita kare che, tema jIvananA uttarakALe jinakalpa svIkAryA pachI apramAdathI ekAgratApradhAna thaIne koI mAnasika paNa aticAra na thAya tevA mahAudyamathI jinakalpI potAnA AtmAne bhAvita kare che; Ama chatAM ekAgratAno bhaMga thAya tyAre teone manathI sUkSma aticAra prApta thAya che ane ekAgratAno bhaMga jinakalpI mATe gurutara doSa che; kema ke jinakalparUpa guru viSayane arthAt ucca bhUmikAne, svIkAryA pachI aticAranuM sevana thayela che, mATe jinakalpamAM thayela aticAranuM jaghanya prAyazcitta paNa moTuM hoya che. AthI jinakalpikane manathI paNa sUkSma paNa thayelA aticAramAM sarvajaghanya cAra gurumAsanA upavAsarUpa caturguru prAyazcitta Ave che. //1516/1517ii avataraNikA: kAraNadvAramadhikRtyAha - avataNikArya : kAraNadvArane AzrayIne jinakalpikanI maryAdAne kahe che - For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthitinuM gAthA 1518 179 gAthA : kAraNamAlaMbaNa mo taM puNa nANAiaM suparisuddhaM / eassa taM na vijjai uciyaM tavasAhaNA pAyaM // 1518 // anvayArtha: 2 mAltava=kAraNa AlaMbana che. te puJ=vaLI te=AlaMbana, supariyuddha nA maM=suparizuddha jJAnAdi che. taMtrate=jJAnAdi AlaMbana, ja =Amane=jinakalpikane, ra vikvaDuM hotuM nathI. pArtha tavasa ciM=prAyaH tapanA prasAdhanathI ucita che. * "o' pAdapUraNa mATe che. gAthArtha : kAraNa AlaMbana che. vaLI AlaMbana saparizaddha jJAnAdi che. jJAnAdi AlaMbana jinakalikane hotuM nathI. prAyaH tapanA prasAdhanathI ucita che. TIkA : ___kAraNam Alambanamucyate, tatpunarjJAnAdi suparizuddhaM sarvatra jJeyaM, etasya tanna vidyate jinakalpikasya, ucitaM tapaHprasAdhanAtprAyaH, janmottamaphalasiddheriti gAthArthaH // 1518 // TIkArya : kAraNa AlaMbana kahevAya che. vaLI te=AlaMbana, sarvatra=apavAdika sarva pravRttimAM, suparizuddha jJAnAdi jANavuM. te jJAnAdi AlaMbana, Amane jinakalpikane, hotuM nathI. jinakalpikane jJAnAdi AlaMbana kema hotuM nathI ? tethI kahe che - prAyaH tapanA prasAdhanathI ucita che=jinakalpikane zratanuM anusmaraNa karavArUpa tapanA prasAdhanathI AtmAne bhAvita karavo e ucita che. - jinakalpikane tapanA prasAdhanathI AtmAne bhAvita karavo ja kema ucita che? jJAnAdi AlaMbana kema ucita nathI ? temAM hetu Ape che - janmanA uttama phaLanI siddhi che=jinakalpikane manuSyajanmanA asaMgabhAvarUpa uttama phaLanI prApti che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: - sAdhuo suparizuddha evA jJAnAdinI vRddhi mATe apavAdika AlaMbano grahaNa kare che, kema ke jyAM sudhI jIva viziSTa jJAnAdithI saMpanna na thayela hoya tyAM sudhI asaMgabhAvamAM javuM tenI mATe atiduSkara che ane jIvamAM anAdinI saMganI vAsanA atisthira che, tethI saMbhAvanAmAMthI bahAra nIkaLavAnA ananya upAyabhUta evA suparizuddha jJAnAdinI vRddhi mATe sAdhuo sarvatra udyama kare che. te jJAnAdinI vRddhi utsarganI For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 saMkhanAvastaka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1518-1519 AcaraNAthI thatI na jaNAya tyAre, sAdhuo doSita bhikSA grahaNa karavA Adi apavAdonuM paNa sevana kare che, tethI sAdhuo mATe apavAdanA sevanamAM suparizuddha evA jJAnAdi AlaMbana che. vaLI jinakalpika mahAtmAo zrutajJAnathI saMpanna thayelA hoya che ane pote saMpanna karelA zrutathI ja teo AtmAne bhAvita karIne asaMgabhAvane sthira karavA yatna kare che. tethI prAyaH karIne svAdhyAyarUpa tapanA prasAdhanathI AtmAne bhAvita karavo e jinakalpika mATe ucita che, AthI teone apavAdika AlaMbana hotuM nathI. ahIM prazna thAya ke jinakalpika mahAtmAo jema AtmAne bhAvita karavArUpa tapanuM prasAdhana kare che, tema apavAdika AlaMbana laIne jJAnAdinI vRddhi mATeno yatna kema karatA nathI? tethI kahe che - manuSyajanmanuM uttama phaLa asaMgabhAva che; kema ke asaMgabhAvathI zIdhra karmono nAza thAya che, ane jinakalpika mahAtmAne tapanA prasAdhanathI manuSyajanmanA asaMgabhAvarUpa phaLanI prApti thayela che, tethI teo jJAnAdinI vRddhi mATe apavAdika AlaMbanamAM yatna karatA nathI. ahIM kahyuM ke "prAyaH tapanA prasAdhanathI ucita che," tyAM "prAyaH' zabdathI e prApta thAya ke jinakalpika nakkI pravrayA lenArA dIkSArthIne upadeza Ape athavA koInI aprItinA parihArAdi arthe vIraprabhunI jema cAturmAsamAM paNa vihAra kare, tevI koI apavAdika pravRtti sivAya teo tapanA prasAdhanathI AtmAne vAsita kare che. I1518 avataraNikA: pUrvagAthAnA aMte kahyuM ke jinakalpikane janmanA uttama phaLanI siddhi che. tethI prazna thAya che jinakalpika mahAtmAne janmanA uttama phaLanI siddhi kema che? te darzAve che - gAthA : savvattha niravaikkho ADhattaM cia daDhaM samANito / vaTTai esa mahappA kiliTThakammakkhayaNimittaM // 1519 // dAraM // anvayArtha : kSitnikUrmadhvanimitta kliSTa karmanA kSayanimitte saMdhyatva nivaphago sarvatra nirapekSa evA paNa pappA A mahAtmA=jinakalpika mahAtmA, mAhitta vikama 8 samafinto=Arabdhane ja daDha samApana karatA vaTTa=varte che. gAthArtha : kliSTa karmanA kSayanimitte sarvatra nirapekSa evA jinakalpika mahAtmA Arabdhane ja deTa samApana karatA varte che. For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1519-1520 TIkA? sarvatra nirapekSaH san prArabdhameva dRDhaM samApayan varttate eSa mahAtmA jinakalpikaH kliSTakarmakSayanimittamiti gAthArthaH // 1519 // TIkArya : kliSTa karmanA kSayanimitte sarvatra nirapekSa chatA Akajinakalpika, mahAtmA prArabdhane ja deDha samApana karatA=pote prAraMbhela evA jinakalpanuM ja daDha rIte vahana karatA, varte che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : anAdikALathI AtmAmAM bAhya padArtho sAthe saMzleSano pariNAma karAve tevAM kliSTa karmo vidyamAna che ane te rIte saMga karavAnA saMskAro paNa AtmA para vidyamAna che, te kliSTa karmo te saMganA saMskArone pragaTa karIne jIvane saMsAramAM paribhramaNa karAve che. AvAM kliSTa karmono kSaya karavA mATe jinakalpika mahAtmAo sarvatra nirapekSa thaIne, pote je jinakalparUpa kRtyano prAraMbha karela che tenuM daDha rIte samApana karatA varte che, arthAt jinakalpike sarva udyamathI asaMgabhAvanI vRddhine anukULa AtmAne saMpanna karavAnuM kRtya prAraMbhela che, te prAraMbhela kRtyane niSThA sudhI pahoMcADavA mATe teo jagatanA sarva bhAvo pratye nirapekSa thaIne vItarAganA vacanarUpa zrutathI AtmAne daDha rIte vAsita karatA varte che, jethI te zrutanA saMskAro AtmAmAM sthira thavAthI anAdinA saMganA saMskAro kSINa-kSINatara thAya che ane saMgane pedA karavAmAM kAraNIbhUta kliSTa karmono kSaya thAya che. AthI jinakalpika mahAtmAne apavAdika AlaMbana vidyamAna nathI, ema pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che. 151lA avataraNikA : niSpratikarmadvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : niSpatika*dvArane AzrayIne jinakalpikanI maryAdAne kahe che - gAthA : NippaDikammasarIro acchimalAI vi NAvaNei sayA / pANaMtie vi a tahA vasaNaMmi na vaTTaI bIe // 1520 // anvayArtha : fpampIro niSpatikarmazarIravALA chimanArUM vi=amilAdine paNa sA=sadA kyAreya, voDra=dUra karatA nathI, tI ma=ane te rIte pAchAMti. vi vasami=prANAMtika paNa vyasanamAM vi=dvitIyamAM=apavAdamAM, na vaTTa=vartatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra |jinakalpInI sthiti / gAthA 1520-1521 gAthArtha : nipratikarmazarIravALA jinakalika AMkhanA mela Adine paNa kyAreya dUra karatA nathI, ane te rIte prANAMtika paNa ApattimAM apavAdamAM vartatA nathI. TIkA? ___niSpratikarmazarIra ekAntena akSimalAdyapi nApanayati sadA, prANAntike'pi ca tathA'tyantaraudre vyasane na varttate dvitIya iti gAthArthaH // 1520 // TIkArya : ekAMtathI niSpatikarmazarIravALA jinakalpika akSimalAdine paNa=AMkhanA mela vagerene paNa, sadA=haMmezAM, dUra karatA nathI, ane te rIte prANAMtika paNa atyaMta raudra vyasanamAM=prANano aMta karAve evA paNa atyaMta bhayaMkara upasargamAM, dvitIyamAM=apavAdamAM, vartatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpika mahAtmA ekAMtathI niSpatikarmazarIravALA hoya che arthAt teo zarIranI thoDI paNa sArasaMbhALa karatA nathI ane kyAreka prANAMta raudra upasarga thayo hoya tyAre paNa apavAdanuM AlaMbana letA nathI. tethI teo sarvathA utsargamArgathI ja pravRtti karanArA hoya che. /1520nA avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke jinakalpika prANAMtika paNa vyasanamAM apavAdamAM vartatA nathI. tethI prazna thAya ke sAdhuo jema alpa-bahuno vicAra karIne jemAM adhika lAbha jaNAya te prakAre apavAdamAM pravRtti kare che, tema jinakalpika mahAtmA kema te rIte apavAdamAM pravRtti karatA nathI? tethI kahe che - gAthA : appabahuttAloaNavisayAIo u hoi eso tti / ahavA subhabhAvAo bahuaM peaM cia imassa // 1521 // dAraM // anvayArtha: paNo =vaLI A=jinakalpika mahAtmA, sakhavaduttAtnogapaviyArDo doDra=alpa-bahatvanA AlocananA viSayathI atIta hoya che. gavA=athavA suSamAvAno zubhabhAva hovAthI rUmaAmanejinakalpikane, vahu pi=bahu paNa=adhika lAbha paNa, 3 ji=A ja hoya che=utsargamArganuM sevana ja hoya che. * "tti' pAdapUrti arthaka che. For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka abhyadhata vihAra/jinakapInI sthiti gAthA 1521, 1522-1523 - 183 gAthArtha : vaLI jinakalpika mahAtmA alpa-bahatvanA AlocananA viSayathI atIta hoya che. athavA zubhabhAva hovAthI jinakalikane bahu paNa utsargamArganuM sevana ja hoya che. TIkA : ___ alpabahutvAlocanaviSayAtItastu bhavatyeSaH-jinakalpika iti, athavA zubhabhAvAt kAraNAdbahvapyetadevAsya tattvata iti gAthArthaH // 1521 // TIkArya : vaLI A jinakalpika, alpa-bahutvanA AlocananA viSayathI atIta hoya che. athavA zubhabhAvarUpa kAraNathI Amane jinakalpikane, bahu paNa tattvathI A ja hoya che adhika lAbha paNa paramArthathI utsargamArganuM AcaraNa ja hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpika alpa-bahatvanA AlocananA viSayathI atIta hoya che. Azaya e che ke sthavirakalpika sAdhuo, utsargamArganI pravRtti karavAthI citta saMyamanA kaMDakomAM vRddhi pAmI zake tema na hoya tyAre kaI pravRtti karavAthI saMyamanA kaMDakonI vRddhi thavArUpa adhika lAbha thaze? tenuM Alocana karIne utsargamArga ke apavAdamArga: e bemAMthI jenA sevanamAM bahu lAbha dekhAto hoya te mArganuM sevana kare che; jyAre jinakalpika mahAtmA sattvazALI hovAthI prANano nAza thAya tyAM sudhI paNa potAnA saMyamanA kaMDakamAMthI pAta pAmatA nathI, tethI teo alpalAbha ke bahulAbhanA vicAranA viSayathI atIta hoya che, tethI teo sadA utsargamArgathI ja sarva pravRtti kare che. athavA jinakalpika mahAtmAne alpalAbha ke bahulAbhanA Alocanano viSaya svIkArIe, topaNa utsargamArgathI pravRtti karavAmAM teone sadA zubhabhAva vartato hovAne kAraNe teo mATe paramArthathI utsargamArga ja bahulAbha che, paraMtu sthavirakalpika sAdhuonI jema teo mATe apavAdamArga kyAreya adhika lAbhanuM kAraNa banato nathI; kema ke teo sadA saMga vagaranI pariNativALA hoya che. /1521// avataraNikA: caramadvAramadhikRtyAha - avataraNikArya : caramArane AzrayIne kahe che=gAthA 1484-1485mAM jinakalpikanI kSetrAdi maryAdAnAM 19 dhAro batAvela, ane te 19 dvAronuM gAthA 148thI kramasara varNana karyuM, temAMthI have "trIjI porisImAM bhakta ane paMthA" nAmanA chellA dvArane AzrayIne jinakalpikanI maryAdA batAve che - For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | jinakalpInI sthiti | gAthA 1522-1523 gAthA : taiAe porusIe bhikkhAkAlo vihArakAlo a / sesAsu tu ussaggo pAyaM appA ya Nidda tti // 1522 // anvayArtha: (jinakalpikano) tannA posI-trIjI porisImAM misthAno vihArano ma=bhikSAkALa ane vihArakALa hoya che. sesI tu=vaLI zeSa evI porisIomAM pAyaM 3 =prAyaH utsarga kAyotsarga, akhA ya uddA=ane alpa nidrA hoya che. * "tti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : jinakalpikano trIjI porisImAM bhikSAkALa ane vihArakALa hoya che. vaLI zeSa porisIomAM prAyaH kAyotsarga ane aA nidrA hoya che. TIkA : tRtIyAyAM pauruSyAM bhikSAkAlo vihArakAlazcAsya niyogataH, zeSAsu tu kAyotsargaH prAyo'lpA ca nidrA pauruSISviti gAthArthaH // 1522 // TIkArya : Amano jinakalpikano, niyogathI niyamathI, trIjI porisImAM bhikSAkALa ane vihArakALa hoya che. vaLI zeSa porisIomAM prAyaH kAyotsarga ane alpa nidrA hoya che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : jaMghAbalammi khINe aviharamANo vi Navara NAvajje / tattheva ahAkappaM kuNai a jogaM mahAbhAgo // 1523 // dAraM // anvayArtha: viF-phakta baMdhAvI =jaMghAbaLa kSINa thaye chate viharamAne vi=aviharamAna paNa =vihAra nahIM karatA evA paNa jinakalpika, (doSane) vinne prApta karatA nathI, tatthava =ane tyAM ja-te ja kSetramAM, madAmA =mahAbhAga=mahAbhAgyazALI evA jinakalpika, mahAppano yathAkalpa yogane=potAnA kalpa pramANe jinakalpanA vyApArane, kare che. gAthArtha : phakta jaMghAbaLa kSINa thaye chate vihAra nahIM karatA evA paNa jinakalika doSane prApta karatA nathI, ane te ja kSetramAM mahAbhAgyazALI evA jinakalpika potAnA kalpa pramANe jinakalpanA vyApArane kare che. For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvatuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI sAmAcArI/ gAthA 1522-1523, 1524 185 TIkA : ___ jaGghAbale kSINe satyaviharannapi navaraM nApadyate doSamiti, tatraiva yathAkalpaM kSetre karoti yogaM mahAbhAgaH svakalpasyeti gAthArthaH // 1523 // TIkArtha: phakta jaMghAbaLa kSINa thaye chate nahIM viharatA evA paNa jinakalpika doSane prApta karatA nathI. te ja kSetramAM mahAbhAga evA jinakalpika yathAkalpa svakalpanA yogane potAnA AcAra mujaba jinakalpanA vyApArane, kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpika mahAtmA niyamathI trIjI porisImAM bhikSATana ane vihAra kare che, te sivAya anya koI porisImAM bhikSATana ke vihAra karatA nathI. trIjI porisIthI zeSa porisIomAM teo prAyaH kAyotsargamAM rahe che ane zarIrathI zrAMta thayA hoya to teone alpa nidrA saMbhave che. ahIM "prAya:' zabdathI e kahevuM che ke trIjI porisIthI zeSa porisIomAM jinakalpika pravajyAnI icchAvALA puruSane upadeza ApatA hoya ke tevI koI anya pravRtti karatA hoya to, tene choDIne teo kAyotsargamAM sthita rahIne pUrvamAM adhIta evA zratanuM pArAyaNa kare che. phakta potAnuM jaMghAbaLa kSaNa thayuM hoya tyAre koIka eka kSetramAM teo sthiravAsa kare che, topaNa te kSetra pratyenA saMgakRta ke te kSetramAM vasatA bhaktivALA zrAvakAdi pratyenA saMgakRta koI doSane teo prApta karatA nathI, paraMtu te kSetramAM rahIne potAnA kalpa anusAra sarva ucita vyApAra kare che, jethI teono asaMgabhAva uttarottara vRddhi pAme che. ./1522/152all avataraNikA : gAthA 136mAM kahela ke sAdhuone caramakALamAM abhyata vihAra ke abhyadyata maraNa ucita che. tyArapachI gAthA 1377mAM (1) jinakalpa (2) zuddhaparihAra (3) yathAlaMda ema traNa prakAranA abhyadyata vihAra batAvyA, tyArapachI atyAra sudhI jinakalparUpa abhyadhata vihAranI vidhi batAvI. have zuddhaparihAra ane yathAlaMdarUpa abhyata vihAranI vidhi batAvavA mATe have sau prathama jinakalpiko sAthe zuddhaparihArikonuM sAmAcArIviSayaka samAnapaNuM ane judApaNuM gAthA 1527 sudhI darzAve che - gAthA : eseva gamo NiamA suddhe parihArie ahAlaMde / nANattaM u jiNehiM paDivajjai gaccha'gacche vA // 1524 // anvayArtha : yuddha paristhi mahAnaM-zuddhaparihArikamAM (ane) yathAlaMdamAM nima=niyamathI seva mo=A ja For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 saMlekhanAstuka | abhyaghata vihAra | zuddhaparihArikanI sAmAcArI / gAthA 1524 gama che jinakalpamAM je mArga pUrve batAvyo e ja mArga che. nirdika nApatti-vaLI jinothI nAnAtva che=zuddhaparihArikonuM jinakalpikothI bhinnapaNuM che, (te bhinnapaNuM ja batAve che -) Scche vA=gaccha athavA agaccha paDavaMpha (zuddhaparihArane) svIkAre che. gAthArtha : zuddhaparihArikamAM ane yathAlaMdamAM niyamathI jinakalpamAM je mArga pUrve batAvyo e ja mArga che. vaLI zuddhaparihArikonuM jinakalpikothI bhinnapaNuM che, te bhinnapaNuM ja batAve che - gaccha athavA agaccha zuddhaparivArane svIkAre che. TIkA : ___ eSa eva gamaH anantarodito bhAvanAdiH niyamAcchuddhaparihArike yathAlande ca, nAnAtvaM tu jinebhyaH zuddhaparihArikANAmidaM, pratipadyate gacchaH tatprathamatayA navakasamudAyaH, agacche(?ccho)vA ekanirgamAdapara rUti thArtha: za128A. TIkAI: zuddhaparihArikamAM ane yathAlaMdamAM niyamathI, anaMtaramAM udita evo A ja bhAvanAdirUpa gama che=pUrvamAM jinakalpamAM je mArga kahevAyo e ja bhAvanAdirUpa mArga che. vaLI zuddhaparihArikonuM jinothI nAnA- A che=jinakalpikothI bhinnapaNuM have kahe che e che - tenA prathamapaNAthI navakanA samudAyarUpa gaccha svIkAre che zuddhaparihAra svIkAranA prathamapaNAthI navA sAdhuonA samudAyarUpa gaccha zuddhaparihArane svIkAre che, athavA ekanA nirgamathI apararUpa agaccha=zuddha parihArikonA nava sAdhuonA samudAyamAMthI eka sAdhunA nirgamathI bIjA sAdhunA pravezarUpa agaccha, zuddha parihArane svIkAre che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvamAM jinakalpano bhAvanA Adi je mArga batAvyo, e ja mArga niyamathI zuddhaparihAramAM ane yathAlaMdamAM che. tethI phalita thAya ke gacchamAM rahelA sAdhuo jema bhAvanA AdinA kramathI zaktino saMcaya karIne jinakalpane svIkAre che, tema zuddhaparihArane ane yathAlaMdane paNa sAdhuo bhAvanA AdinA kramathI zaktino saMcaya karIne svIkAre che. AthI te apekSAe jinakalpa, zuddhaparihAra ane yathAlaMdamAM koI bhinnapaNuM nathI, paraMtu samAnapaNuM che; Ama chatAM zuddhaparivAra ane yathAlaMdanA svIkAramAM jinakalpanA svIkArathI je bhinnapaNuM che, te jaNAvatAM prathama zuddhaparihArikonuM jinakalpikothI bhinnapaNuM batAve che - - zuddhaparihAra saMyama svIkAravAnA viSayamAM prathamapaNAthI nava sAdhuonA samudAyarUpa gaccha zuddhaparihArane svIkAre che athavA ekanA nirgamathI apararUpa agaccha zuddhaparivArane svIkAre che. Azaya e che ke ahIM nava sAdhuonA samudAyane "gaccha' e prakAranI saMjJA ApavAmAM Avela che. ane zuddhaparihAra svIkAratI vakhate prathama nava sAdhuono samudAya hoya che, temAMthI cAra sAdhuo parihArika For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI sAmAcArI / gAthA 1524-1525 thAya che, bIjA cAra sAdhuo anuparihArika thAya che ane eka sAdhu kalpasthita thAya che arthAt vAcanAcArya bane che, ane te rIte teo zuddhaparihAranuM cha mahinA sudhI sevana kare che, tyArapachI te navamAMthI je cAra sAdhuo parihArika hatA teo anuparihArika thAya che, ane je cAra sAdhuo anuparihArika hatA teo parihArika thAya che, tema ja je sAdhu kalpasthita hatA te pharI kalpasthita rahe che, ane te rIte teo zuddha parihAranI bIjA cha mahinA sudhI AcaraNa kare che; tyArapachI navamAMthI je sAdhu kalpasthita hatA teo parihArika thAya che ane bAkInA AThamAMthI yogyatA anusAra koI eka sAdhu kalpasthita thAya che ane bAkInA sAdhuo anuparihArika thAya che, ane te rIte teo trIjA cha mahinA sudhI zuddhaparihAranuM pAlana kare che. Ama, kula aDhAra mahinA sudhI teo zuddhaparihArano AcAra pALe che ane aDhAra mahine parihAravizuddhasaMyama samApta thAya che. vaLI tyArapachI te nava zuddhaparihArika sAdhuomAMthI keTalAka jinakalpane svIkAre che, keTalAka pharI zuddhaparihArane svIkAre che, to keTalAka gacchamAM pAchA paNa jAya che. te vakhate jinakalpa svIkAravAne kAraNe ke pharI sthavirakalpa svIkAravAne kAraNe jeo zuddhaparihAramAMthI nIkaLe ane tenA sthAne navA sAdhu A zuddhaparihAramAM praveze, to ekanA nirgamanathI aparano praveza thAya che, ane te ekanA nirgamathI aparanA pravezapUrvaka paNa nava sAdhuo ja zuddhaparihArane svIkAre che, paraMtu eka-be Adi sAdhuo svIkAratA nathI; phakta zuddhaparihAra svIkAranArA te naveya sAdhuo prathama vAra svIkAratA nathI, tene AzrayIne zuddhaparihArane agaccha' svIkAre che ema kahela che. AthI phalita thAya ke zuddhaparihAra svIkAratI vakhate prAraMbhamAM nava sAdhuonA samudAyarUpa gaccha svIkAre che ane 18 mahine te zuddhaparihAra eka vakhata pUro thayA pachI pharI zuddhaparihAra svIkAratI vakhate ekanA nirgamathI apara sAdhunA pravezarUpa agaccha svIkAre che; jyAre jinakalpa svIkAratI vakhate gaccha svIkAre ke agaccha svIkAre evI koI maryAdA nathI, paraMtu kyAreka eka sAdhu paNa jinakalpa svIkAre to kyAreka aneka sAdhuo paNa bhinna bhinna kSetramAM jinakalpa svIkAre, ane utkRSTathI zatapRtharva sAdhuo paNa bhinna bhinna kSetramAM eka sAthe jinakalpa svIkAre che. A prakArano jinakalpikothI zuddhaparihArikono kalpasvIkAranA viSayamAM bheda che. 7/1524ll avataraNikA : pUrvagAthAmAM zuddhaparihArasaMyamanA svIkAranA viSayamAM jinakalpanA svIkArathI bheda batAvyo. have zuddhaparihAra svIkAratAM pahelAM karavAnI tapobhAvanAmAM jinakalpa svIkAratAM pahelAM karAtI tapobhAvanAthI zuM bheda che? te batAve che - gAthA : tavabhAvaNaNANattaM kariti AyaMbileNa parikammaM / ittaria therakappe jiNakappe AvakahiA u // 1525 // For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 saMlekhanAvastaka abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI sAmAcArI, gAthA 155 anvayArtha: | (zuddhaparihArikonuM) tavamAvaUTUITIoN tapobhAvanAmAM nAnAtva che : mAryAvitnar=AyaMbila vaDe parii vaMti parikarmane kare che. rUrijha theraznaQ=Ivariko sthavirakalpamAM hoya che, mAvadi 3 nirkhe vaLI yAvatruthiko jinakalpamAM hoya che. gAthArtha : zuddhaparihArikonuM tapobhAvanAmAM bhinnapaNuM che. teo AMbila vaDe parikamane kare che. itvarika zuddhaparihAriko sthavirakAmAM hoya che, vaLI cAvalkacika zuddhaparihAriko jinakalpamAM hoya che. TIkA : tapobhAvanAnAnAtvaM caiSAmidaM, kurvantyAyAmAmlena parikarma sarvameva, ete cetvarA yAvatkathikAzca bhavanti, ye kalpasamAptau gacchamAgacchanti te itvarAH, ye tu jinakalpaM pratipadyante te yAvatkathikA iti / etadAha-itvarAH sthavirakalpA iti bhUyaH sthavirakalpe bhavanti, jinakalpe yAvatkathikAstu bhavantIti thArtha: karo. TIkArya : ane AmanuM tapobhAvanAmAM nAnApaNuM A che=zuddhaparihArikonuM tapobhAvanAmAM jinakalpikothI bhedapaNuM have batAve che e che - AyaMbila vaDe sarva ja parikarmane kare che. ane A zuddhaparihAriko, ivara ane yAvatkathika hoya che. jeo kalpanI samAptimAM zuddhaparihAranI samAptimAM, gacchane viSe Ave che teo ivara che itvara zuddhaparihArika che, vaLI jeo jinakalpane svIkAre che teo yAtmathika che yAvatruthika zuddhaparihArika che. Ane kahe cheHuparamAM I-rika ane yAvaskRthikonuM svarUpa batAvyuM ane mULagAthAnA uttarArdhamAM spaSTa kare che - Ivaro sthavirakalpavALA che pharI sthavirakalpamAM hoya che, vaLI yAvatkathiko jinakalpamAM hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zuddhaparihAra svIkAratA pUrve sAdhuo sarva ja parikarma AyaMbilathI kare che, arthAt jema jinakalpa svIkAratA pUrve sAdhuo porisI AdinA kramathI cha mAsa sudhInA tapathI abhyAsarUpa parikarma kare che, te rIte zuddhaparihAra svIkAranAra sAdhuo karatA nathI, paraMtu AMbilanA tapathI abhyAsarUpa sarva ja parikarma kare che. vaLI zuddhaparihArika sAdhuo be prakAre che : itarika ane yAvatruthika. jeo itvarika che teo zuddhaparivAra kalpanI samApti thayA pachI gacchamAM pAchA Ave che ane jeo yAvatruthika che teo zuddhaparihAra For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI sAmAcArI | gAthA 1525-1526 kalpanI samApti thayA pachI jinakalpa svIkAre che; ane jinakalpa svIkAravAthI teonI zuddhaparihAramAM je maryAdA hatI, te maryAdA pachI paNa cAlu rahevAthI teo yAvatkathika zuddhaparihArika kahevAya che, paraMtu zuddhaparihArikarUpe yAvatkathika kahevAtA nathI. II15rapA avataraNikA : etatsambhavamAha - avataraNikArya : AnA saMbhavane kahe che-pUrvagAthAnA uttarArdhamAM kahyuM ke ivariko sthavirakalpamAM, vaLI vAvaskathiko jinakalpamAM hoya che, enA saMbhavane spaSTa kare che - gAthA : puNNe jiNakappaM vA aiMti taM ceva vA puNo kappaM / gacchaM vA yaMti puNo tiNNi vi ThANA simaviruddhA // 1526 // anvacAI: pune pUrNa thaye chad=zuddhaparihArakalpa pUrNa thaye chate, niVIM vI mati-jinakalpane viSe jAya che, te veva vA #I pu=athavA te ja kalpane pharI (svIkAre che,) chaM vA puoo caMti=athavA gacchane viSe pharI jAya che. tiuirvitA=Ne paNa sthAno f=Amane zuddhaparihArikone, vivA=aviruddha che. gAthArtha : zuddhaparihArakalpa pUrNa thaye chate jinakalpane Sei jAya che, athavA te zuddhaparihArakalpane ja pharI svIkAre che, athavA gacchane viSe pharI jAya che. traNe paNa sthAno zuddhaparihArikone aviruddha che. TIkA? __pUrNe zuddhaparihAre jinakalpaM vA'tigacchanti, tameva vA punaH kalpaM-zuddhaparihAraM, gacchaM vA gacchanti punaH, anena prakAreNa trINyapi sthAnAnyamISAM-zuddhaparihArikANAM na viruddhAnIti gAthArthaH // 1526 // TIkArya zuddhaparihAra pUrNa thaye chate jinakalpane viSe jAya che, athavA te ja zuddhaparihArakalpane pharI svIkAre che, athavA pharI gacchane viSe jAya che. A prakArathI traNe paNa sthAno Amane zuddhaparihArikone, viruddha nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zuddhaparihArane niyamathI nava sAdhuono samudAya svIkAre che, ane A kalpa aDhAra mahine pUrNa thAya che; tyArapachI te navamAMthI keTalAka sAdhuo jinakalpane svIkAre che, athavA keTalAka sAdhuo pharI te ja For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | adhata vihAra / zuddhaparihArikanI sAmAcArI | gAthA 1526-1520 zuddhaparihAra kalpane svIkAre che, athavA keTalAka sAdhuo pharI potAnA gacchamAM jAya che. A rIte zuddhaparihArikonAM traNa sthAno prApta thAya. tethI pUrvagAthAmAM zuddhaparihArikonA itvarika ane yAvatkathika : ema be bheda batAvela, tenI saMgati thAya che. 1526 // 190 gAthA : anvayArthaH ittiriANuvasaggA AyaMkA veyaNA ya Na bhavaMti / AvakahiANa bhaiA taheva chaggAmabhAgA u // 1527 // kRttiriJALa=itvarikone vasA AvaMjA veyA ya aa mavaMti=upasargo, AtaMko ane vedanAo thatAM nathI. AvahiyALa ma=yAvatkathikone bhAjya che. tadeva -vaLI te rIte ja=je rIte jinakalpikone hoya che te rIte ja, (zuddhaparihArikone) chAmamA=cha gAmanA bhAgo hoya che. gAthArtha: itvarikone upasargo, AtaMko ane vedanAo thatAM nathI. yAvatkathikone bhAjya che. vaLI je rIte jinakalpikone hoya che te rIte ja zuddhaparihArikone cha gAmanA bhAgo hoya che. TIkA itvarANAM zuddhaparihArikANAM upasargA AtaGkA vedanAzca na bhavanti, tatkalpaprabhAvAd, jItametat, yAvatkathikAnAM bhAjyA upasargAdayaH, jinakalpasthitAnAM sambhavAt, tathaiva SaDgrAmabhAgAstvamISAM yathA jinakalpikAnAmiti gAthArthaH // 1527 // TIkA itvara evA zuddhaparihArikone upasargo, AtaMko ane vedanAo thatAM nathI; kema ke te kalpano prabhAva che=zuddhaparihArakalpano prabhAva che. A jIta che=zuddhaparihArasaMyamavALAne upasargAdi thatAM nathI e maryAdA che. yAvatkathikone upasargAdi bhAjya che=thAya paNa na paNa thAya e prakAre vikalpa karavA yogya che; kema ke jinakalpamAM sthitone saMbhava che-yAvatkathika zuddhaparihArika sAdhuo jyAre jinakalpamAM rahelA hoya tyAre teone upasargAdi thavAno saMbhava che. vaLI je rIte jinakalpikone hoya che te rIte ja Amane-zuddhaparihArikone, cha gAmanA bhAgo hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: zuddhaparihArika sAdhuone zuddhaparihArakalpa samApta thAya tyAM sudhI upasargo AvatA nathI ke AtaMko thatA nathI arthAt saghoghAtI evA jvarAdi rogo thatA nathI ke jvaravipAkAdi vedanAo thatI nathI, zuddhaparihArakalpanA prabhAvathI teo koI upadrava vagara parihAravizuddhicAritranuM pAlana kare che. For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI mayadA / gAthA 150, 1528-1529 191 A prakAranI parihAravizuddhi kalpanI maryAdA che, te darzAvavA ja TIkAmAM kahyuM ke "A jIta che." vaLI yAvatruthika zuddhaparihArikone zuddhaparivAranA pAlanakALamAM upasarnAdi thatA nathI, paraMtu teo zuddhaparihArakalpanI samApti thayA pachI jinakalpa svIkAre che, tyAre teone upasarnAdi thaI paNa zake che ane na paNa thAya. tethI TIkAmAM kahyuM ke vAvaskathikone upasarnAdi bhAjaya che. vaLI jema jinakalpiko potAnA nimitte thatA AraMbhanA parivAra mATe, pote rahyA hoya te kSetranA cha vibhAgo karIne pratyeka vIthImAM pratidina anibaddhapaNAthI bhikSATana kare che, tema zuddhaparihAriko paNa kSetranA cha vibhAgo karIne bhikSATana kare che. ll1527ll avataraNikA : eteSAmeva sthitimabhidhAtumAha - avataraNikArya : AmanI ja sthitine zuddhaparihArikonI ja kSetrAdi maryAdAne, kahevA mATe gAthA 1538 sudhI kahe che - gAthA : khitte kAla caritte titthe pariAga Agame vee / kappe liMge lesA jhANe gaNaNA abhigahA ya // 1528 // pavvAvaNa muMDAvaNa maNasA''vaNNe vi se aNugghAyA / kAraNaNippaDikammA bhattaM paMtho a taiAe // 1529 // dAragAhA // anvayArtha: vinne kSetraviSayaka vAta caritte kAlaviSayaka, cAritraviSayaka, tibbetIrthaviSayaka, parimAT= paryAyaviSayaka, mAyA AgamaviSayaka, vepatravedaviSayaka, pe kalpaviSayaka, =liMgaviSayaka, neka lezyAviSayaka, dhyAnaviSayaka (sthiti kahevI,) IIT mafmahi ya gaNanA ane abhigraho. (A sarvanI sthiti kahevI.) patrAva muMDAvaU[=pravrAjana, muMDana, masADaDavA vize amukAyA=manathI ApannamAM paNa temane=zuddhaparihArikane, anuddata, RAra nippaDimmA kAraNa, niSpatikarma, tA mA~ paMtho =tRtIyAmAM bhakta ane paMthA5trIjI porisImAM AhAra ane vihAra : (A sarvanI sthiti kahevI.) TIkA : asya gAthAdvayasyApi samudAyArthaH pUrvavat // 1528/1529 // TIkA : A gAthAdvayano paNa samudAyArtha pUrvanI jema che=uparamAM batAvI e baMne paNa gAthAno samUhaartha gAthA 1484-1485nI TIkAnI jema che. 1528/1529o. For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI macAi/ gAthA 1530 avataraNikA : avayavArthaM tvAha - avataraNikArya : vaLI avayavonA arthane kahe che-pUrvanI be gAthAmAM zuddhaparihArikonI sthitinAM kSetrAdi dvArorUpa avayavo batAvyA, tenA arthane graMthakArazrI kramasara kahe che, temAM prathama zuddhaparihArikonI kSetranI ane kALanI sthitine kahe che - gAthA : khitte bharaheravae hoMti sAharaNavajjiA NiamA / etto ccia viNNeaM jamittha kAle vi NANattaM // 1530 // anvayArtha : - gaM=je kAraNathI trima saraUvanama=niyamathI saMharaNathI varjita evA zuddhaparihAriko maravaNa vire=bharata-airAvatanA kSetramAM haoNti thAya che. patto trima=AthI ja stha=ahIM=zuddhaparihArikonI sthitinA viSayamAM, mane vikAlamAM paNa =nAnAtva=jinakalpikothI bhinnapaNuM, vigho = jANavuM. gAthArtha : je kAraNathI nicamathI saMkaraNathI varjita evA zuddhaparihAriko bharata-airAvatanA kSetramAM thAya che. AthI ja zuddhaparihArikonI sthitinA viSayamAM kAlamAM paNa jinakalikothI bhinnapaNuM jANavuM TIkAH kSetre bharatairAvatayorbhavanti zuddhaparihArikAH saMharaNavarjitA niyamAd, iyameSAM sthitiH, ata eva bharatairAvatabhAvAdvijJeyaM yadatra kAle'pi nAnAtvaM, pratibhAgAdyabhAvAditi gAthArthaH // 1530 // TIkArya : yad niyamAd saMharaNavarjitAH zuddhaparihArikAH bharatairAvatayoH kSetre bhavanti 4 12thI niyamathI saMharaNathI varjita evA zuddhaparihAriko bharata-airAvatanA kSetramAM thAya che, paNa rUI ratiH AmanI A sthiti che=zuddhaparihArikonI uparamAM batAvI e kSetrane AzrayIne maryAdA che. mata vi bharatairAvatabhAvat satra treiDa nAnIvaM virya AthI ja bharata-airAvatamAM bhAva hovAthI ahIM=zuddhaparihArikonI sthitinA viSayamAM, kAlamAM paNa nAnApaNuM jinakalpikothI bhinnapaNuM, jANavuM. pratimAdamAvat kema ke pratibhAgAdino abhAva che arthAt bharatakSetra ane airAvatakSetrathI anya sAta kSetromAM avasarpiNInA 1thI 4 ArA jevA je cAra vibhAgorUpa cAra pratibhAgo che te pratibhAgono bharata For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdA / gAthA 1530, 1531-1532 193 airAvatakSetramAM abhAva che ane mAri padathI bharata-airAvatakSetrathI anya kSetromAM zuddhaparihArikonA saMharaNano paNa abhAva che. ti nAthArtha e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zuddhaparihArika sAdhuo bharatakSetra ane airAvatakSetramAM ja thAya che, te sivAya bIjA koI kSetramAM thatA nathI; ane zuddhaparihArakalpanA prabhAvathI teonuM koI kSetramAM saMharaNa paNa thatuM nathI, tethI saMharaNa dvArA paNa zuddhaparihArikonI kyAMya prApti thatI nathI. te apekSAe kSetrane AzrayIne zuddhaparihArikono jinakalpikothI bheda che; kema ke jinakalpiko bharata-airAvatakSetramAM paNa thAya che ane mahAvidehakSetramAM paNa thAya che ane saMkaraNa dvArA bharatAdi kSetrothI anya kSetromAM paNa jinakalpikonI prApti thAya che. vaLI zuddhaparihArika sAdhuo bharata-airAvatakSetramAM ja thatA hovAthI kALane AzrayIne paNa teono jinakalpikothI bheda che; kema ke cothA pratibhAgavALA mahAvidehakSetramAM jinakalpikonI sadA prApti thAya che ane saMharaNa dvArA sarva pratibhAgavALA kSetramAM paNa jinakalpikonI prApti thaI zake che; jyAre zuddha parihAriko cAreya pratibhAgavALA kSetramAM kyAreka hotA nathI, phakta bharata-airAvatakSetramAM paNa bRhatkalpasUtranA bhASya pramANe prathama ane carama tIrthakaranA kALamAM ja hoya che. I/1pa3/li avataraNikA : cAritrasthitimabhidhAtumAha - avataraNikALuM: zuddhaparihArikonI cAritranI sthitine kahevA mATe kahe che - gAthA : tullA jahaNNaThANA saMjamaThANANa paDhamabiiANaM / tatto asaMkhaloe gaMtuM parihAriaTThANA // 1531 // anvayArtha : pavitrA saMgamA TI[=prathama-dvitIya saMyamasthAnanAM gaUArA tukkA jaghanya sthAno tulya che, tatto tenAthI=jaghanya saMyamasthAnothI, maigo tuM=asaMkhya lokone viSe jaIne parimikA = parihArikanAM sthAno che=zuddhaparihArika sAdhunAM saMyamasthAno che. gAthArtha: prathama-dvitIya saMcamasthAnonAM jaghanya sthAno tulya che, jaghanya sthAnothI asaMkhya lokone viSe jaIne zuddhaparihArika sAdhunAM saMyamasthAno che. For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrughata vihAra / zuddhaparihArikanI maryAdA / gAthA 1531-1532 tulyAni jaghanyasthAnAni svasaGkhyayA saMyamasthAnayoH prathamadvitIyayoH- sAmAyikacchedopasthApyAbhidhAnayoH, tato jaghanyebhyaH saMyamasthAnebhyo 'saGkhyAMllokAn gatvA kSetrapradezasthAnavRddhyA parihArikasthAnAni bhavanti saMyamamadhikRtyeti gAthArthaH // 1531 // 194 TIkA TIkArya sAmAyika-chedopasthApyanA abhidhAnavALA prathama-dvitIya saMyamasthAnanAM jaghanya sthAno svasaMkhyAthI tulya che=paraspara potapotAnI saMkhyAthI samAna che, tenAthI=jaghanya saMyamasthAnothI, kSetrapradezonAM sthAnonI vRddhithI asaMkhya lokone viSe jaIne=asaMkhya 14 rAjalokomAM jeTalAM AkAzapradezo che teTalAM saMyamasthAnonI vRddhithI asaMkhya 14 rAjalokonA AkAzapradezo jeTalAM saMyamasthAnone pasAra karIne, saMyamane AzrayIne parihArikanAM sthAno thAya che, e pramANe gAthArtha che. gAthA: tANa vi asaMkhalogA aviruddhA ceva paDhamabIANaM / afi pi o saMkhA saMjamaThANA u donhaM pi // 1532 // anvayArtha: asaMvatonA tALa vi padmamavImAM viruddha ceva=asaMkhya loka evA teo paNa prathama-dvitIyane aviruddha ja che=asaMkhya lokanA AkAzapradezo pramANa parihArikanAM saMyamasthAno paNa sAmAyika-chedopasthApya cAritra sAthe viruddha thatA nathI ja. to riM vi=tenAthI u52 paNa=parihArikanAM saMyamasthAnothI AgaLa paNa, ronte pi=baMnenAM paNa=sAmAyika-chedopasthApya e baMnenAM paNa, asaMhA saMgamALA=asaMkhya saMyamasthAno che. * 'OM' pAdapUrtimAM che. gAthArtha: asaMkhya lokanA AkAzapradezo pramANa parihArikanAM saMyamasthAno paNa sAmAyika-chedopasthApya cAritra sAthe aviruddha ja che. parihArikanAM saMcamasthAnothI AgaLa paNa sAmAyika-chedopasthApya e baMnenAM paNa asaMkhya saMcamasthAno che. TIkA tAnyapi=parihArikasaMyamasthAnAni asaGkhyeyA lokA:- pradezasthAnavRddhyaitAvantItyarthaH, tAni cAviruddhAnyeva prathamadvitIyayoriti, zuddhivizeSAt sAmAyikacchedopasthApyasaMyamasthAnAnAmiti bhAvaH, uparyapi tataH = parihArikasaMyamasthAnebhyaH asaGkhyeyAni zuddhivizeSataH saMyamasthAnAni dvayorapi = sAmAyikacchedopasthApyayoriti gAthArthaH // 1532 // For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdA / gAthA 1531-1532 TIkArya : teo paNa=parihArikanAM saMyamasthAno paNa, asaMkhya loka che-pradezasthAnonI vRddhithI ATalAM che=asaMkhya lokanA AkAzapradezo pramANa che, ane teo-parihArikanAM saMyamasthAno, prathama-dvitIyane-sAmAyikachedopasthApya cAritrane, aviruddha ja che. ahIM prazna thAya ke zuddhaparihAra cAritranAM saMyamasyAno sAmAyika-chedopasthApya cAritranA aviruddha kaI rIte che? tethI kahe che - sAmAyika-chedopasthApyanAM saMyamasthAnonI zuddhivizeSane kAraNe parihAravizuddhi cAritranAM saMyamasthAno sAmAyika-chedo pasthApya cAritrane aviruddha che. tenAthI parihArikanAM saMyamasthAnothI, uparamAM paNa, zuddhivizeSathI baMnenAM paNa=sAmAyika-chedopasthApyanAM paNa, asaMkhya saMyamasthAno che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sAmAyika cAritra ane chedopasthApya cAritranAM jaghanya saMyamasthAno saMkhyAthI samAna che. tethI e prApta thAya ke sAmAyika cAritranA jaghanya saMyamasthAno jeTalAM che teTalAM ja saMyamasthAno chedopasthApya cAritranAM paNa che. vaLI te jaghanya saMyamasthAnothI asaMkhya lokanA AkAzapradezo jeTalAM saMyamasthAno upara gayA pachI parihAravizuddhi cAritranAM saMyamasthAno zarU thAya che, je parihAravizuddhinAM saMyamasthAno uttarottara vizuddhinI apekSAe asaMkhya lokanA AkAzapradezo pramANa che, jeo sAmAyika cAritravALA ane chedopasthApya cAritravALA sAdhuone paNa prApta thaI zake che, ane parihAravizuddhi cAritranAM saMyamasthAno samApta thAya tyArapachI paNa asaMkhya saMyamasthAno sAmAyika-chedopasthApya cAritravALA sAdhuone hoya che. AnAthI e phalita thAya ke sAmAyika-chedopasthApya cAritravALA sAdhuo samabhAvanA pariNAmamAM rahelA hoya che; ane teono samabhAvano pariNAma apakarSavALo hoya tyAre teo sAmAyika-chedopasthApya cAritranAM jaghanya saMyamasthAnomAM varte che ane jema jema samabhAvano pariNAma utkarSavALo thato jAya tema tema teo upara-uparanAM saMyamasthAnone sparze che, jyAre teono samabhAvano pariNAma ghaNo utkarSavALo thAya tyAre teo, parihAravizuddhi cAritravALA sAdhuo je saMyamasthAnomAM hoya che te saMyamasthAnone sparzI che, ane parihAravizuddhi cAritravALA sAdhuonuM sarvotkRSTa saMyamasthAna pUruM thAya, tyArapachInAM paNa saMyamasthAnomAM sAmAyika-chedopasthApya cAritravALA sAdhuo hoI zake che, kema ke sAmAyika-chedopasthApya cAritravALA sAdhuo jaghanyathI mAMDIne utkRSTa evA kevalajJAna sudhInAM sarva saMyamasthAnone prApta karI zake che, jayAre parihAravizuddhi cAritravALA sAdhuo parihAravizuddhinA uparanAM saMyamasthAnone prApta karyA pachI kevalajJAnane prApta karAve tevAM utkRSTa saMyamasthAnone prApta karI zakatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ka (3ii saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdA / gAthA 1531-1532, 1533 traNeya cAritranAM saMcamasthAnonuM kaMIka spaSTIkaraNa * sAmAyika cAritranAM saMyamasthAno -- (1), (2), (3), (4), chedopasthApya cAritranAM saMyamasthAno - (1), (2), (3), (4), parihAravizuddhi cAritranAM saMyamasthAno - (I) sAmAyika-cheDosthApya e baMne cAritranAM upara-uparamAM vizuddha evAM jaghanya saMyamasthAno paraspara svasaMkhyAthI samAna che, je (1) naMbaramAM batAvela che. (I) sAmAyika-chedopasthApya e baMne cAritranAM upara-uparamAM vizuddha evAM jaghanya saMyamasthAnothI upara asaMkhya 14 rAjalokonA AkAzapradezo jeTalAM paraspara samAna saMyamasthAno che, je saMyamasthAno parihAravizuddhi cAritranA saMyamasthAnothI nyUna vizuddhivALAM che ane sAmAyika-chedopasthApya cAritranAM jaghanya saMyamasthAnothI adhika vizuddhivALAM che, je (2) naMbaramAM batAvela che. (III) naMbara (1) ane (2)mAM batAvelAM sAmAyika-chedopasthApya cAritranAM saMyamasthAno karatAM vizuddha evAM parihAravizuddhi cAritranAM asaMkhya 14 rAjalokonA AkAzapradezo jeTalAM saMyamasthAno che, je saMyamasthAno adhyavasAyanI zuddhivizeSathI sAmAyika-chedopasthApya cAritravALA sAdhuone paNa prApta thaI zake che, ane te (3) naMbaramAM batAvela che. (IV) parihAravizuddhi cAritranAM utkRSTa saMyamasthAnothI paNa uparanAM saMyamasthAno asaMkhya che, jene parihAravizuddhi cAritravALA sAdhuo prApta karI zakatA nathI, paraMtu adhyavasAyanI zuddhivizeSathI sAmAyikachedopasthApya cAritravALA sAdhuo prApta karI zake che, je naMbara (4)mAM batAvela che. 1531/1532 gAthA : saTThANe paDivattI aNNesu vi hojja puvvapaDivanno / tesu vi vaDhaMto so tIaNayaM pappa vuccai u // 1533 // anvayArtha: saTTAne pavittI svasthAnamAM pratipatti thAya che-parihAravizuddhikalpano niyamathI parihAravizuddhinAM saMyamasthAnomAM svIkAra thAya che. putrapavitra mAnu vi hom=pUrvapratipanna anyomAM paNa hoya-pUrvamAM parihAravizuddhikalpa svIkArela sAdhu parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI adhikatara saMyamasthAnomAM paNa hoya. tesu vi vachaMto to teomAM paNa vartatA evA te parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI anya saMyamasthAnomAM paNa vartatA evA sAdhu, tIrtha pappa vuSyaphu=atItanayane pAmIne kahevAya che=vyavahAranayane svIkArIne parihAravizuddhika kahevAya che. >> '=' pAdapUrtimAM che. For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdA / gAthA 1533 190. gAthArtha : parihAravizuddhikalpano nicamathI parihAravizuddhinAM saMcamasthAnomAM ravIkAra thAya che. pUrvamAM parihAravizuddhikalpa svIkArela sAdhu parihAravizuddhinAM saMcamasthAnothI adhikatara saMcamasthAnomAM paNa hoya. parihAravizuddhinAM saMcamasthAnothI anya saMcamasthAnomAM paNa vartatA evA sAdhu vyavahAranayane svIkArIne parihAravizuddhika kahevAya che. TIkAH svasthAna iti niyogataH svasthAneSu pratipattiH kalpasya, anyeSvapi-saMyamasthAneSvadhikatareSu bhavet pUrvapratipannaH, adhyavasAyavizeSAt teSvapi vartamAnaH saMyamasthAnAntareSvapi saH parihAravizuddhika ityatItanayaM prApyocyate, evaM nizcayatastu na, saMyamasthAnAntarAdhyAsanAditi gAthArthaH // 1533 // * "te vi'mAM 'thI e darzAvavuM che ke parihAravizuddhi cAritra pUrve svIkArela hoya tevA sAdhu, parihAravizuddhinAM saMcamasthAnomAM vartatA hoya tyAre to "parihAravizuddhika' kahevAya che, paraMtu teomAM paNa parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI anya evAM adhikatara saMyamasthAnomAM paNa, vartatA hovA chatAM 'parihAravizuddhika' kahevAya che. TIkArtha: kalpanI svasthAnamAM niyogathI svasthAnomAM, pratipatti thAya che arthAt parihAravizuddhi kalpano niyamathI parihAravizuddhinAM saMyamasthAnomAM svIkAra thAya che. pUrvapratipanna=pUrvamAM parihAravizuddhi cAritra svIkArela ane vartamAnamAM pharI sthavirakalpa svIkArela che tevA sAmAyika cAritravALA ke chedopasthApya cAritravALA sAdhu, anyomAM paNa=adhikatara saMyamasthAnomAM paNa=parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI adhikAra saMyamasthAnomAM paNa, hoya. adhyavasAyavizeSathI=parihAravizuddhi kalpa svIkAratI vakhate jevA vizuddha adhyavasAya hoya tenA karatAM vizeSa prakAranA vizuddha adhyavasAyathI, teomAM paNa=saMyamasthAnAMtaromAM paNa=parihAravizuddhinAM je saMyamasthAno che tenAthI anya evAM adhikatara saMyamasthAnomAM paNa, vartatA evA te pUrvamAM zuddhaparihArane svIkArela hatuM evA sAdhu, atItanayane pAmIne=bhUtakALane vartamAnarUpe svIkAravAmAM tatpara evA vyavahAranayane AzrayIne, "parihAravizuddhika che=zuddhaparihAra cAritravALA che,' e pramANe kahevAya che. vaLI nizcayathI A pramANe nathI=pUrvamAM jemaNe parihAravizuddhi kalpa svIkArela hato te sAdhu nizcayanayane AzrayIne parihAravizuddhika che e pramANe kahevAtA nathI, kema ke saMyamasthAnAMtaronuM adhyAsana che-te sAdhunuM parihAravizuddhinAM saMyamasthAno karatAM uparanAM saMyamasthAnonuM AzrayaNa che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : parihAravizuddhi kalpa svIkAratI vakhate sAdhumAM niyamathI parihAravizuddhinAM saMyamasthAno vartatA hoya che. tethI e prApta thAya ke parihAravizuddhi kalpanA 18 mahinAnA kALa daramiyAna zuddhaparihAriko avazya parihAravizuddhi cAritranAM saMyamasthAnomAM vartatA hoya che, tenAthI nIcenAM ke uparanAM saMyamasthAnomAM teo vartatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI mayadA/ gAthA 1533-1534 vaLI pUrvapratipanna evA zuddhaparihAriko parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI anya paNa adhikatara saMyamasthAnomAM vartI zake. AnAthI zuM phalita thAya? te spaSTa karatAM kahe che ke jeoe zuddhaparihAra kalpa pUro karyo hoya tevA sAmAyika cAritravALA ke chedopasthApya cAritravALA sAdhuo, saMyamanA adhyavasAyavizeSathI parihAravizuddhinA saMyamasthAnomAM paNa vartatA hoya athavA tenAthI uparanAM saMyamasthAnomAM paNa vartatA hoya; ane teo jyAre parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI uparanAM saMyamasthAnomAM vartatA hoya, tyAre teone parihAravizuddhi cAritravALA kahevAya nahIM, topaNa atItanayane AzrayIne te sAdhuo parihAravizuddhi cAritravALA kahevAya che, paraMtu nizcayanayathI teo sAmAyika cAritravALA ke chedopasthApya cAritravALA kahevAya che, kema ke teo parihAravizuddhi cAritranAM saMyamasthAnothI uparanAM saMyamasthAnomAM varte che, je saMyamasthAno parihAravizuddhi cAritravALA sAdhune saMbhavatAM nathI, mATe nizcayanaya teone parihAravizuddhi cAritravALA kahe nahIM. A kathanathI e artha prApta thAya ke parihAravizuddhi cAritravALA sAdhuo parihAravizuddhino 18 mahinAno tapa pUro karyA pachI parihAravizuddhinAM ke tenAthI uparanAM saMyamasthAnomAM vartatA hovA joIe, paraMtu parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI nIcenAM saMyamasthAnomAM vartatA nathI. AthI ja TIkAmAM kahyuM ke adhyavasAyavizeSathI parihAravizuddhinAM saMyamasthAnothI anya adhikatara saMyamasthAnomAM paNa vartatA evA pUrvapratipanna sAdhu parihAravizuddhika kahevAya che. tethI arthathI jaNAya che ke pUrvapratipanna evA parihAravizuddhika sAdhu sAmAyika-chedopasthApya cAritranAM jaghanya saMyamasthAnomAM vartatA nathI. ||1pa33. avataraNikAH gAthA 1528-1529mAM zuddhaparihArikonI sthitinAM kSetrAdi dvAro batAvela, temAMthI kSetra-kALa-cAritra dvAranuM kramasara varNana karyuM, tyArapachI tIrtha-paryAya-Agama-vedaH A cAra tAro jinakalpikonI tulya hovAthI tene choDIne have kalpa-liMga-lezyA-dhyAnadvAranuM varNana kare che - gAthA : ThiakappammI NiamA emeva ya hoi duvihaliMge vi / lesAjhANA doNNi vi havaMti jiNakaMppatullA u // 1534 // anvayArtha : (zuddhaparihAriko) fjamAM 3iMii niyamathI sthitakalpamAM hoya che, meva ca ane e rIte ja vitti vi=dvividha liMgamAM paNa doDuM hoya che. naisAII rouir vi nippalucchA sahavaMti=lezyAdhyAna baMne paNa jinakalpanI tulya ja hoya che. gAthArtha : zuddhaparihAriko niyamathI sthitakalpamAM hoya che, ane e rIte ja be prakAranA liMgamAM paNa hoya che. lezyA-dhyAna baMne paNa jinakalpanI tulya ja hoya che. For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdii/ gAthA 1534-1535 199 TIkA : sthitakalpe ca niyamAdete bhavanti, nAsthitakalpe, evameva ca bhavanti dvividhaliGge'pi niyamAdeva, lezyAdhyAne dve api bhavataH amISAM jinakalpatulye eva pratipadyamAnAdibhedeneti gAthArthaH // 1534 // TIkArya : ane A=zuddhaparihAriko, niyamathI sthitakalpamAM hoya che, asthitakalpamAM nahIM. ane e rIte ja= zuddhaparihAriko je rIte niyamathI sthitakalpamAM hoya che e rIte ja, dvividha liMgamAM paNa dravya ane bhAva e be prakAranA liMgamAM paNa, niyamathI ja hoya che. AmanA=zuddhaparihArikonA, vezyA ane dhyAna be paNa pratipadyamAnAdinA bhedathI jinakalpanI tulya ja hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zuddhaparihAriko niyamathI sthitakalpamAM hoya che, asthitakalpamAM nahIM. ema kahevAthI e prApta thAya ke madhyamanA bAvIza tIrthakaronA kALamAM zuddhaparihAriko hotA nathI, kema ke madhyamanA bAvIza tIrthakaronA tIrthamAM rahelA sAdhuone asthitakalpa hoya che ane pahelA-chellA tIrthakaronA tIrthamAM rahelA sAdhuone sthitakalpa hoya che, tethI nakkI thayuM ke pahelA-chellA tIrthakaronA kALamAM ja zuddhaparihArikA thAya che. vaLI je rIte zuddhaparihAriko niyamathI sthitakalpamAM thAya che, e rIte ja teo niyamathI dravya ane bhAva e be prakAranA liMgamAM paNa hoya che, arthAt jema jinakalpa svIkAryA pachI dravyaliMganuM apaharaNa thayuM hoya to jinakalpiko mAtra bhAvaliMgamAM ja hoya che, tema zuddhaparihAriko mAtra bhAvaliMgamAM ja hotA nathI, paraMtu niyamathI teo dravya ane bhAva baMne paNa liMgamAM hoya che. vaLI zuddhaparihArikonI lezyA ane dhyAna pratipadyamAnAdinA bhedathI jinakalpikonI tulya ja che. tethI e prApta thAya ke jema jinakalpiko jinakalpa svIkAratI vakhate zubha legyAmAM ane dharmadhyAnamAM ja hoya che ane jinakalpa svIkAryA pachI chayemAMthI koIpaNa lezyAmAM ane cAreyamAMthI koIpaNa dhyAnamAM hoI zake che, tema zuddhaparihAriko zuddhaparihAra svIkAratI vakhate zubha lezyAmAM ane dharmadhyAnamAM ja hoya che ane zuddhaparihAra svIkAryA pachI chayemAMthI koIpaNa lezyAmAM ane cAreyamAMthI koIpaNa dhyAnamAM hoI zake che. 1534ll avataraNikA: zuddhaparihArikonA gaNanA dvAranuM varNana kare che, temAM prathama gAthA 1535-1536mAM gaccha zuddhaparihArane svIkAre che tene AzrayIne zuddhaparihArikonI saMkhyAnuM pramANa batAve che - gAthA : gaNao tiNNeva gaNA jahaNNapaDivatti sayasa ukkosA / ukkosajahaNaNeNaM sayaso ccia puvvapaDivaNNA // 1535 // For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 saMlekhanAstuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdA | gAthA 1535 anvayArtha : (zuddhaparihArikonI) no =gaNathI nadaUUTUrivatti tijovA maUT=jaghanya pratipatti traNa ja gaNo che, DosA sayaH=utkRSTa zatazaH cheHutkRSTa pratipatti zatapRthakva che. putravadhaUT[=pUrvapratipatro= pUrvapratipanna evA parihAravizuddhikonA gaNo, samosanadagui=utkRSTa-jaghanyathI savAso zva-zatazaH ja che=zatapRthakta ja che. gAthArtha: zuddhaparihArikonI gaNathI jaghanya pratipatti traNa ja gaNo che, utkRSTa pratipatti zatapRthatva che. pUrvapratipanna parihAravizuddhikonA gaNo utkRSTa-jaghanyathI zatapRthakve ja che. TIkAH gaNato-gaNamAzritya traya eva gaNAH eteSAM jaghanyA pratipattiH, iyamAdAveva, zataza utkRSTA pratipattirAdAveva, tathA utkRSTajaghanyena atrotkRSTato jaghanyatazca zataza eva pUrvapratipannAH, navaraM jaghanyapadAdutkRSTapadamadhikamiti gAthArthaH // 1535 // TIkAIH AmanI zuddhapariharikonI, gaNathI=gaNane AzrayIne, jaghanya pratipatti traNa ja gaNo che arthAta jaghanyathI zuddhaparihArikonA traNa ja gaNo parihAravizuddhine svIkAre che. A AdimAM ja che=jaghanya pratipatti zuddhaparihAra svIkAranA prAraMbhe ja che. AdimAM ja=zuddhaparihAra svIkAranA prAraMbhamAM ja, utkRSTa pratipatti zatazaH che=zatapRthakva che. ane utkRSTa-jaghanyathI arthAtu ahIM=zuddhaparihArikonI gaNanAnA viSayamAM, utkRSTathI ane jaghanyathI, pUrvapratipanno-pUrve svIkArela parihAravizuddhi cAritravALA sAdhuonA gaNo, zatazaH ja che=zatapRthakva ja che, phakta jaghanya padathI utkRSTa pada adhika hoya che=pUrvapratipanna zuddhaparihArikonA gaNo jaghanya zatapRthaktathI adhika evA utkRSTa zatapRthakta hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : zuddhaparivArane svIkAranAra sAdhuo prAraMbhamAM nava sAdhuonA samudAyarUpa gacchA hoya che ane pAchaLathI eka sAdhunA nirgamanathI anya sAdhunA pravezarUpa agaccha hoya che. tevA gaccharUpa gaNane AzrayIne jaghanyathI traNa ja gaNo zuddhaparihArane svIkAre che, eka-be gaNa nahIM. A kathana prAraMbhamAM ja zuddhaparivArane svIkAratI vakhate nava sAdhuonA samudAyarUpa gaNa hoya che tene AzrayIne che, paraMtu eka vakhata zuddhaparihAra kalpa pUro thayA pachI pharIthI zuddhaparihArane svIkAratI vakhate keTalAka sAdhunA nirgama ane tene sthAne anya sAdhunA praveza dvArA thayela nava sAdhuonA samudAyarUpa gaNa hoya che tene AzrayIne nathI. For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrughata vihAra / zuddhaparihArikanI maryAdA | gAthA 1535-1536 vaLI utkRSTathI zatapRthaksDa gaNo zuddhaparihArane svIkAre che. A kathana paNa prAraMbhamAM ja zuddhaparihArane svIkAranArA nava sAdhuonA samudAyarUpa gaNane AzrayIne che. vaLI jeoe pUrve zuddhaparihArane svIkArela che tevA sAdhuonA gaNo, utkRSTathI paNa zatapRthakksa che ane jaghanyathI paNa zatapRthakksa che, phakta te gaNonA utkRSTa zatapRthakksanI saMkhyA jaghanya zatapRthaktvanI saMkhyA karatAM adhika jANavI. tethI e prApta thAya ke pAMca bharatakSetra ane pAMca airAvatakSetrane AzrayIne prathama ane carama tIrthaMkaranA tIrthamAM zuddhaparihArika sAdhuonA gaNo avazya zatapRthaktva prApta thAya. 1535 // avataraNikA : pUrvagAthAmAM pratipadyamAna ane pUrvapratipanna evA zuddhaparihArikonI gaNane AzrayIne saMkhyAnI maryAdA batAvI. have teonI ja puruSane saMkhyAnI gaNanAnI maryAdA batAve che gAthA: 201 sattAvIsa jahaNNA sahassa ukkosao a paDivattI / sayaso sahasso vA paDivaNNa jahaNNa ukkosA // 1536 // anvayArthaH naddaLA sattAvIsa oso ga sahaH=jadhanya satyAvIza ane utkRSTathI hajAro (puruSo) : pahivattI= pratipatti che=ATalA sAdhuo eka kALe zuddhaparihArane svIkAre che. DivA=pratipakSo=zuddhaparihArane svIkArela sAdhuo, hraddaLa sayato zemA vA sahastaso=jaghanya zatazaH ane utkRSTa sahasrazaH hoya che. gAthArtha: jaghanya satyAvIza ane utkRSTathI hajAro sAdhuo eka kALe zuddhaparihArane svIkAre che. zuddhaparihArane svIkArela sAdhuo jaghanya zatapRthaktva ane utkRSTa sahasrapRthakksa hoya che. TIkA H saptaviMzatirjaghanyAH puruSAH sahastrANyutkRSTatazca pratipattiH etAvatAmekadA, zatazaH sahasrazazca yathAsaGkhyaM pratipannA iti pUrvapratipannA jaghanyA utkRSTAzcaitAvanta iti gAthArthaH // 35 // TIkArya jaghanya satyAvIza ane utkRSTathI hajAro puruSo : ATalAonI ekadA pratipatti che=ATalA sAdhuo eka kALe zuddhaparihArane svIkAre che. zatazaH ane sahasrazaH yathAsaMkhya pratipanna hoya che=pUrvapratipatro jaghanya ane utkRSTa ATalA hoya che=pUrvamAM zuddhaparihArane svIkArela sAdhuo jaghanya zata ane utkRSTa sahasra hoya che, e pramANe gAthArtha che. 1536 // For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | zuddhaparihArikanI maryAdA / gAthA 1530 avataraNikA : - have agaccha zuddhaparihArane svIkAre che tene AzrayIne eka gaNanI apekSAe pratipadyamAna ane pUrvapratipanna evA zuddhaparihArikonI saMkhyAnuM pramANa batAve che - gAthA : paDivajjamANa bhaiyA ikko vi hu hojja UNapakkheve / puvvapaDivannayA vi hu bhaiA ego puhuttaM vA // 1537 // dAraM // anvacAI: pANvive=UnanA prakSepamAM paDavanamAmA=pratipadyamAno bhAjya che, Dro vi Tom=eka paNa hoya. putrapaviyA vi madhya-pUrvapratipannako paNa bhAjya che, paNa puhurtA vA=eka athavA pRthakva hoya. * prastuta gAthAmAM rahela baMne 'ru' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : UnanA prakSepamAM pratipadhamAno bhAjya che, eka paNa hoya. pUrvapratipannako paNa bhAjya che, eka athavA pRthakta hoya. TIkAH pratipadyamAnakA bhAjyA:-vikalpanIyAH, kathamityAha-eko'pi bhavedUnaprakSepe pratipadyamAnakaH, pUrvapratipannakA api tu bhAjyAH prakSepapakSa eva, kathamityAha-ekaH pRthaktvaM vA, yadA bhUyAMsaH kalpAntaraM pratipadyante, bhUyAMsa eva cainamiti gAthArthaH // 1537 // TIkArya : pratipadyamAnako bhAjya cheHvikalpanIya che. kaI rIte vikalpanIya che? ethI kahe che - UnanA prakSepamAM eka paNa pratipadyamAnaka hoya=zuddhaparihAra kalpane bIjIvAra svIkAratI vakhate eka gaNamAM rahela nava sAdhuomAMthI keTalAkanuM nirgamana thavAthI nyUna thayelA gaNamAM anya keTalAkanA pravezarUpa prakSepamAM zuddha parihArane svIkAratA sAdhu eka paNa hoya; vaLI pUrvapratipatrako paNa prakSepapakSamAM ja bhAjya che. kaI rIte? ethI kahe che - eka athavA pRthakta hoya. pUrvapratipatraka eka kaI rIte hoya? te spaSTa kare che - jyAre ghaNA kalpAMtarane svIkAre che-parihAravizuddhi kalpa eka vakhata pUro thayA pachI eka gaNamAM rahelA nava sAdhuomAMthI ghaNA sAdhuo parihAravizuddhi kalpathI anya evA jinakalpane ke sthavirakalpane svIkAre che, tyAre pharI parihAravizuddhi kalpane svIkAranAra pUrvapratipanna evA te parihAravizuddhika sAdhu eka hoya. pUrvapratipatrako pRthakta kaI rIte hoya? te spaSTa kare che - For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAsaMdikanI sAmAcArI / gAthA 1530-1538 ane ghaNA ja Ane parihAravizuddhi kalpa eka vakhata pUro thayA pachI eka gaNamAM rahelA navA sAdhuomAMthI ghaNA ja sAdhuo pharI A parihAravizuddhikalpane, svIkAre che, tyAre pharI parihAravizuddhikalpane svIkAranAra pUrvapratipanna evA sAdhuo pRthakta paNa hoya arthAt bethI mAMDIne nava paNa hoya, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1524mAM batAvela ke zuddhaparihArane gaccha svIkAre che athavA ekanA nirgamanathI aparanA pravezarUpa agaccha svIkAre che. te agaccha evA zuddhaparihAra svIkAranAra sAdhuone AzrayIne prastuta gAthAmAM saMkhyA batAve che - UnanA prakSepamAM pratipadyamAna sAdhu eka paNa hoya. tethI e prApta thAya ke zuddhaparihAra kalpa eka vakhata samApta thayA pachI pharIthI te kalpa svIkAratI vakhate, te nava sAdhuonA gaNamAMthI eka sAdhu nIkaLanAra hoya ane tene sthAne navA eka sAdhu pravezanAra hoya tyAre eka sAdhu paNa pratipadyamAna hoya; tema ja jo be vagere sAdhuo nIkaLanAra hoya ane tene sthAne navA be vagere sAdhuo pravezanAra hoya to bethI mAMDIne ATha sAdhuo paNa pratipadyamAna hoya ane eka sAdhu pUrvapratipanna hoya. vaLI UnanA prakSepamAM pratipadyamAna sAdhu hoya tyAre prakSepa pakSamAM ja pUrvapratipanna sAdhu paNa avazya hoya, ane te pUrvapratipanna sAdhu eka hoya athavA pRthakta hoya. tethI e prApta thAya ke zuddhaparivAra kalpa eka vakhata samApta thayA pachI eka gaNamAM rahelA nava sAdhuomAMthI ghaNA sAdhuo jinakalpane ke sthavirakalpane svIkAre, tyAre pharIthI te kalpane svIkAranAra pUrvapratipanna sAdhu eka hoya, ane ghaNA sAdhuo pharIthI parihAravizuddhi kalpane svIkAre tyAre pUrvapratipanna sAdhuo pRthakta hoya arthAt kyAreka pUrvapratipanna sAdhuo be hoya, traNa hoya yAvat ATha paNa hoya, ane jayAre eka gaNamAM rahelA naveya sAdhuo pharIthI parihAravizuddhi kalpane svIkAre, tyAre pUrvapratipanna sAdhuo nava paNa hoya ane pratipadyamAna sAdhu eka paNa na hoya. 1537ii avataraNikA : gAthA 1377mAM abhyadyata vihAra ane abhyadyata maraNanuM svarUpa batAvatAM abhyadhata vihAranA traNa prakAra batAvyAH (1) jinakalpika (2) zuddhaparihArika (3) yathAsaMdika. tyArapachI gAthA 1378thI 1523 sudhI vistArathI jinakalpikonuM svarUpa batAvyuM. tyArapachI zuddhaparihArikonuM svarUpa batAvavA gAthA 1524thI 1537mAM zuddhaparihAramAM jinakalpathI je judApaNuM che te batAvyuM. have yathAsaMdikonuM svarUpa batAvavA prastuta gAthAmAM parihAravizuddhikonA svarUpanA kathananuM nigamana karIne graMthakArazrI yathAlaMdamAM jinakalpathI je judApaNuM che tene batAvavAnI pratijJA kare che - gAthA : eaM khalu NANattaM etthaM parihAriANa jiNakappA / ahalaMdiANa etto NANattamiNaM pavakkhAmi // 1538 // For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAladikanI sAmAcArI / gAthA 1538-1539 anvayArtha : atyaM ahIM abhyaghata vihAramAM, parihArikA nippA 3 IUIoN=parihArikonuM jinakalpathI A uparamAM batAvAyuM e, nAnAtva che. patto AnAthI (pachI) mahatnamiUT yathAsaMdikonAM phav=A=have batAvAze e, VISInaM=nAnAtvane pavaravAmi huM kahIza. * "vasu' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : abhyadhata vihAramAM parihArikonuM jinakalpathI uparamAM batAvAyuM e nAnAtva che. have pachI caNAnaMdikonAM have batAvAze e nAnAtvane huM kahIza. TIkA : __etat khalu nAnAtvamatra yannidarzitaM parihArikANAM jinakalpAt sakAzAt, zeSaM tulyameva, yathAlandikAnAM ata UrdhvaM nAnAtvamidaM vakSyamANalakSaNaM pravakSyAmi jinakalpAditi gAthArthaH // 1538 // TIkA : ahIM=abhyadyata vihAramAM, parihArikonuM jinakalpathI je darzAvAyuM e nAnAtva che=gAthA 1524thI 1537mAM je batAvAyuM e judApaNuM che, zeSa tulya ja che=bAkInuM jinakalpanI tulya ja che. AnAthI Urdhva=have pachI, yathAsaMdikonA jinakalpathI A=kahevAnAra lakSaNavALA, nAnAtvane=judApaNAne, huM kahIza, e pramANe gAthArtha che. ll1538 gAthA : laMdaM tu hoi kAlo so puNa ukkosa majjhima jahaNNo / udaullakaro jAviha sukkA tA hoi u jahaNNo // 1539 // anvacAI: saMvaMtu zAstro mavati vaLI laMda kALa thAya che. so putravaLI te=kALa, 3 minaut=utkRSTa, madhyama, jaghanya che. rUdakaahIM=lokamAM, 33%no udakathI ArTsa kara=pANIthI bhInA hAtha, nAva sudaA$= jyAM sudhI sukAya che, tA tyAM sudhI nA DhoDuM jaghanya (kALa) thAya che. * 'ku' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : vaLI laMda kALa thAya che. vaLI kALa utkRSTa, madhyama, jaghanya che. lokamAM pANIthI bhInA hAtha jyAM sudhI sukAya che, tyAM sudhI jaghanya kALa thAya che. For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastaka abhyadhata vihAra | yathAlaMdikanI sAmAcArI/ gAthA 1539-1540 205 TIkA: landaM tu bhavati kAlaH, samayaparibhASeyaM, sa punaH kAla utkRSTo madhyamo jaghanyaH, sAmayika evAyaM draSTavyaH, udakAkaro yAvadiha sAmAnyena loke zuSyati, tAvadbhavati tu jaghanya iha prakrame iti gAthArthaH // 1539 // TIkArya : vaLI laMda kALa thAya che. A samayanI paribhASA che= laMda' eTale kALa e zAstranI paribhASA che. vaLI te kALa utkRSTa, madhyama, jaghanya che. A sAmayika ja jANavotrakALa samayasaMbaMdhI ja arthAt zAstra saMbaMdhI ja, jANavo. ahIM lokamAM, udakathI ArTsa kara=pANIthI bhInA hAtha, sAmAnyathI jyAM sudhI sukAya che, tyAM sudhI A prakramamAM=cAritranA prakramamAM, jaghanya kALa thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : graMthakArazrIne abhyaghata vihAranA varNanamAM kramathI prApta evA yathAlaMdanuM svarUpa batAvavuM che. tethI prathama "laMda' zuM che? te spaSTa karatAM kahe che ke zAstrIya paribhASAthI laMda eTale kALa. te kALa jaghanya-madhyamautkRSTanA bhedathI traNa prakArano che. A traNa prakArano kALa zAstra saMbaMdhI jANavo; kema ke prastutamAM saMyamI sAdhunA cAritrano jaghanya-madhyama-utkRSTa kALa kahevo che, paraMtu koI vastuno ke koI vyaktinA AyuSyano jaghanya-madhyama-utkRSTa kALa kahevo nathI. AthI TIkAmAM kahela che ke A kALa samayasaMbaMdhI ja jANavo. vaLI temAM cAritrano jaghanya kALa batAvatAM kahe che ke yathAsaMdikonA prakramamAM jaghanya kALa A che - lokamAM pANIthI bhIno hAtha sAmAnyathI jeTalA kALamAM sukAya, teTalo kALa cAritrano jaghanya kALa che. ahIM 'sAmAjona' zabdathI e prApta thAya ke atyaMta garamIvALA vAtAvaraNamAM bhIno hAtha tarata sukAI jAya che ane atyaMta bhejavALA vAtAvaraNamAM bhIno hAtha dIrgha kALe sukAya che, te rUpa vizeSa saMyogonuM grahaNa karyA vagara sAmAnya saMyogomAM bhIno hAtha jeTalA kALamAM sukAI jAya teTalo kALa cAritrane AzrayIne jaghanya kALa che. AthI koI sAdhu bhAvathI cAritranA pariNAmamAM, bhIno hAtha jeTalIvAramAM sukAya teTalo kALa rahe to te sAdhune cAritranA jaghanya kALanI prApti thAya. /153 gAthA : ukkosa puvvakoDI majjhe puNa hoMti NegaThANA u / ettha puNa paMcarattaM ukkosaM hoi ahAlaMdaM // 1540 // anvayArtha: koNa puSyoDI=utkRSTa (kALa) pUrvakoTi che, me pucha netA haoNti vaLI madhya (kALa) aneka sthAno thAya che. pratye pu=vaLI ahIM yathAlaMdanA prakramamAM, paMcaratta pAMca rAtri kSonuM mahAnaMduM ho utkRSTa yathAlaMda thAya che. >> '' pAdapUrti arthe che. For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | pathArlAdikanI sAmAcArI / gAthA 1540-1541 gAthArtha : di che. vaLI madhya kALa aneka sthAno thAya che. vaLI yathAlaMdanA prakramamAM pAMca divasa-rAtri utkRSTa athAlaMda thAya che. TIkA : ___ utkRSTaH pUrvakoTI, caraNakAlamAzritya, madhyaH punarbhavantyanekAni sthAnAni varSAdibhedena, atra punaH prakrame paJcarAtramutkRSTaM bhavati, tenopayogAt, yathAlandaM yathAkAlamiti gAthArthaH // 1540 // TIkArya caraNanA kALane AzrayIne-dIkSA grahaNanA kALane AzrayIne, utkRSTa kALa pUrvakoTi che, vaLI madhya kALa varSAdinA bhedathI aneka sthAnovALo thAya che. vaLI A prakramamAM=yathAlaMdarUpa abhyadyata vihAranA prakramamAM, pAMca rAtri utkRSTa yathAlaMda= yathAkALa=AgamanA anatikramathI kALa, thAya che, kema ke tenA vaDe upayoga che= yathAlaMda kalpamAM pAMca divasa-rAtrirUpa utkRSTa kALa vaDe upayoga che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM cAritrane AzrayIne jaghanya kALa batAvyo, have utkRSTa ane madhyama kALa batAvatAM kahe che - cAritrano utkRSTa kALa pUrvakoTi che arthAt koI puruSanuM AyuSya kroDa pUrvanuM hoya ane te ATha varSanI uMmare cAritra grahaNa kare ane maraNa sudhI cAritranA pariNAmane sparze, to tene ATha varSa nyUna evI pUrvakoTirUpa cAritranA utkRSTa kALanI prApti thAya; ane prastutamAM pUrva kroDa varSamAM ATha varSanI nyUnatAnI vivakSA karyA vagara cAritrano utkRSTa kALa pUrvakoTi che ema kahela che. vaLI cAritrano madhyama kALa varSAdinA bhedathI aneka sthAnovALo che arthAt varSanA bhedathI ane pUrvanA bhedathI aneka prakArano che. tethI e prApta thAya ke jaghanya kALa ane utkRSTa kALanA vacceno sarva bhedovALo kALa madhya kALa che. vaLI gAthAnA uttarArdhathI prakRta evA yathAlaMdane AzrayIne utkRSTa kALa batAvatAM kahe che ke yathAlaMdanA svarUpanA kathanamAM grahaNa karAyela utkRSTa kALa pAMca divasa-rAtrino che; kema ke yathAlaMda svIkAranAra sAdhune yathAsaMdika kahevA mATe pAMca divasa-rAtrinA utkRSTa kALa vaDe upayoga che, je pAMca divasa-rAtrinA utkRSTa kALano upayoga graMthakArazrI AgaLanI gAthAmAM batAve che. 1540 gAthA: * jamhA u paMcarattaM caraMti tamhA u huMta'hAlaMdI / paMceva hoi gaccho tesiM ukkosaparimANaM // 1541 // For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathArlAdikanI sAmAcArI / gAthA 1541 200 anvayArtha : naSpha 3=vaLI je kAraNathI paMvara cAMtipAMca rAtri care che-eka vIthImAM pAMca divasa bhikSATana kare che, taete kAraNathI dAhnavI duti yathAlaMdI thAya che. teonuM yathAsaMdikonuM, DosaparimAdi=utkRSTa parimANa paMgheva no hoDuM pAMcarUpa ja gaccha thAya che=pAMca ja sAdhuonA samudAyarUpa gacchu thAya che. * gAthAnA bIjA pAdamAM rahela '3' pAdapUrti arthaka che. gAthArtha : vaLI je kAraNathI eka vIthImAM pAMca divasa bhikSATana kare che, te kAraNathI yathAlaMdI thAya che. yathAlaMdIonuM utkRSTa parimANa pAMca ja sAdhuonA samudAyarUpa gaccha thAya che. TIkA : yasmAtpaJcarAtraM caranti vIbhyAM bhaikSanimittaM, tasmAd bhavanti yathAlandinaH, vivakSitayathAlandabhAvAt, tathA paJcaiva bhavati gacchaH svakIyasteSAmutkRSTaparimANametaditi gAthArthaH // 1541 // TIkArcaH je kAraNathI vIthImAM bhekSanA nimitte pAMca rAtri care che-eka kSetramAM cha vIthI karIne ekeka vIthImAM bhikSA mATe pAMca-pAMca divasa aTana kare che, te kAraNathI yathAlaMdI thAya che, kema ke vivakSita yathAlaMdano bhAva che=pUrvagAthAmAM pAMca rAtrirUpa utkRSTa yathAlaMdanI vivakSA karAI te rUpa vivakSA karAyelA yathAlaMdano yathAlaMda svIkAranArA sAdhuomAM sadbhAva che. ane teono= yathAsaMdikono, svakIya gaccha pAMca ja hoya che=pAMca sAdhuono samudAya ja hoya che. A utkRSTa parimANa che= yathAsaMdikono pAMca ja sAdhuonA samudAyarUpa gacchA hoya che e utkRSTa pramANa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke A prakramamAM utkRSTa yathAlaMda pAMca rAtri thAya che ane tenA vaDe ahIM upayoga che, tethI e phalita thAya ke yathAlaMdamAM pAMca ahorAtrarUpa kALa vaDe upayoga che ane te upayogane spaSTa karatAM kahe che - je kAraNathI yathAlaMda svIkAranArA sAdhuo eka vIthImAM pAMca ahorAtra bhikSA nimitte phare che, tethI teo yathAlaMdI kahevAya che. AnAthI e prApta thAya ke abhyadyata vihAra svIkAranArA jinakalpika ane parihAravizuddhika sAdhuo jyAM mAsakalpa kare te kSetramAM vibhAgathI cha vIthIonI kalpanA karIne pratidina ekeka vIthImAM anibaddhapaNAthI bhikSATana kare che, paraMtu eka vathImAM bIje divase bhikSATana karatA nathI; jyAre yathAladika sAdhuo che vIthIonI kalpanA karIne eka vathImAM utkRSTathI pAMca divasa bhikSATana kare che. tethI jo teo mAsakalpa For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 saMlekhanAvastaka / abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI maryAdA / gAthA 1541-1542 daramiyAna pratyeka vIthImAM utkRSTathI pAMca pAMca divasa bhikSATana kare to chaye vIthIomAM utkRSTa yathAlaMdanI prApti thAya; ane tevA bhikSATana nimittaka utkRSTa yathAlaMdane sAme rAkhIne A trIjA prakArano abhyadyata vihAra svIkAranAra sAdhuone "yathAlaMdI' kahevAya che. vaLI te yathAlaMdI sAdhuono svakIya gaccha utkRSTathI pAMca sAdhuonA parimANavALo hoya che, tethI koI kAraNasara teono gaccha pAMcathI nyUna sAdhuonA parimANavALo paNa hoya, ema prApta thAya./1541il. avataraNikA : pUrvamAM "yathAlaMda' zabdanI vyutpatti karIne trIjA prakArano abhyata vihAra svIkAranArA sAdhuone yathAlaMdI kema kahevAya che? tenI spaSTatA dvArA yathAlaMdakalpanI sAmAcArI batAvI, have yathAsaMdikonI maryAdA gAthA 1553 sudhI batAve che - gAthA : jA ceva ya jiNakappe merA sa cceva laMdiANaM pi / NANattaM puNa sutte bhikkhAcari mAsakappe a // 1542 // anvayArtha : . nA vevaya nivaNe mera=ane je ja jinakalpamAM maryAdA che, sa treva naMtima pitrute ja (maryAdA) naMdikonI paNa che. patta pu sutte miksavAri bApe 3 vaLI sUtraviSayaka, bhikSAcaryAviSayaka ane mAsakalpaviSayaka nAnAtva che=jinakalpikothI yathAsaMdikone judApaNuM che. gAthArtha : ane je ja jinakAmAM maryAdA che, te ja maryAdA cacAlaMdikonI paNa che. vaLI sUtraviSayaka, bhikSAcacaviSayaka ane mAsakAviSayaka jinakalpikothI yathAsaMdikonuM nAnAtva che. TIkAH __ yaiva ca jinakalpe maryAdoktA bhAvanAdirUpA, saiva ca yathAlandikAnAmapi prAyazaH, nAnAtvaM punastebhyaH sUtre-sUtraviSayaM tathA bhikSAcaryAyAM mAsakalpe ceti gAthArthaH // 1542 // TIkAI: ane je ja jinakalpamAM bhAvanAdirUpa maryAdA kahevAI, ane te ja maryAdA prAyaH yathAsaMdikonI paNa che. vaLI sUtranA viSayavALuM, tathA bhikSAcaryAviSayaka ane mAsakalpaviSayaka teothI nAnAtva che=jinakalpikothI yathAlaMdikonuM judApaNuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jinakalpa svIkAratA pUrve bhAvanA AdithI saMpanna thavAnI je maryAdA jinakalpamAM pUrve kahevAI, te sarva maryAdA prAyaH karIne yathAsaMdikone paNa samAna ja che. For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakAnI maryAdA / gAthA 1542-2543 209 ahIM TIkAmAM "prAyaH'thI e prApta thAya ke yathAsaMdikonuM jinakalpathI kaMIka judApaNuM paNa che, ane te judApaNuM batAve che ke sUtranA viSayamAM, bhikSAcaryAnA viSayamAM ane mAsakalpanA viSayamAM jinakalpikothI yathAsaMdikonuM judApaNuM che. temAMthI bhikSAcaryA ane mAsakalpanA viSayamAM ja jinakalpikothI yathAsaMdikonuM je judApaNuM che te pUrvagAthAmAM "yathAlaMda' zabdathI vyutpatti karatAM batAvyuM. ane te A pramANe - - jinakalpiko jyAM mAsakalpa kare che tyAM ja vIthIonI kalpanA karIne pratidina ekeka vIthImAM anibaddhapaNe bhikSATana kare che, tethI teo eka vIthImAM pharIthI sAtamA divasa pahelAM bhikSATana karatA nathI; jayAre yathAsaMdiko jayAM mAsakalpa kare che tyAM ja vIthIonI kalpanA karIne ekeka vIthImAM utkRSTathI pAMca divasa bhikSATana kare che. A prakArano jinakalpiko ane yathAsaMdiko vacce bhikSAcaryAmAM bheda che. vaLI jinakalpiko ekAkI ja mAsakalpa kare che ane pratidina ekeka vIthImAM anibaddhapaNe bhikSATana karIne mAsakalpa pUrNa kare che; jayAre yathAsaMdiko utkRSTathI pAMca sAdhuonA samudAyarUpe mAsakalpa kare che ane utkRSTathI pAMca-pAMca divasa ekeka vIthImAM anibaddhapaNe bhikSATana karIne mAsakalpa pUrNa kare che. A prakArano jinakalpiko ane yathAsaMdiko vacce mAsakalpamAM bheda che. vaLI jinakalpiko ane yathAsaMdiko vacce sUtramAM je bheda che tene graMthakArazrI AgaLa batAvaze. ||1542 avataraNikA : tadevA - avataraNitArtha : Ane ja kahe che=jinakalpikothI yathAsaMdikonuM sUtraviSayaka je nAnAtva che ene ja spaSTa kare che - gAthA : paDibaddhA iare vi a ekkikkA te jiNA ya therA ya / atthassa u desammI asamatte tesi paDibaMdho // 1543 // anvayArtha: paviMA phare vi 3=pratibaddha ane itara paNa hoya che yathAsaMdiko pratibaddha ane apratibaddha paNa hoya che. vidya te=ekeka teo=pratibaddha ane apratibaddha e pratyeka yathAsaMdiko, na ca therA =jino ane sthaviro hoya che. tya3 resaMI samajo arthano ja deza asamApta hote chate sa paDavaMtho teone pratibaMdha che=jinayathAsaMdikone gacchamAM pratibaMdha che. gAthArtha : yathAlaMdiko pratibaddha ane apratibaddhaH ema be prakAre hoya che. pratibaddha ane apratibaddha e. pratyeka yathAsaMdiko jina ane viraH ema be prakAre hoya che. arthano ja deza asamApta hote chate. jinayathAlaMdikone gacchamAM pratibaMdha che. For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 saMlakhanAvajIka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakAnI maryAdiA / gAthA 1543 TIkA : ___ pratibaddhA gacche itare'pi ca apratibaddhAH, ekaikAste pratibaddhAH apratibaddhAzca jinAzca sthavirAzceti bhUyo bhidyante, ye jinakalpaM pratipadyante te jinAH, ye tu sthavirakalpameva te sthavirA iti, tatrArthasyaiva . na sUtrasya deze asamApte sati stokamAtre teSAM pratibandho gacche jinAnAm, anyathA jinA eva syuriti mathArtha: 254rUA TIkAI: yathAsaMdiko gacchamAM pratibaddha ane itara paNa apratibaddha, hoya che. ekeka-pratibaddha ane apratibaddha, evA teo= yathAsaMdiko, jino ane sthaviro e prakAre pharI bhedAya che=be prakAranA che. jeo jinakalpane svIkAre che teo jina che=jinayathAladika che, vaLI jeo sthavirakalpane ja svIkAre che teo sthavira che=sthavirayathAladika che. tyAM=jina ane sthavira e be prakAranA pratibaddha ane apratibaddha yathAladikamAM, sUtrano nahIM arthano ja stokamAtra deza asamApta hote chate jina evA teone yathAsaMdikone, gacchamAM pratibaMdha che, anyathA jino ja thAta=arthano ja stokamAtra deza samApta thayo hota to jinayathAlaMdiko jina ja thAta, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jinakalpiko karatAM yathAsaMdikono sUtraviSayaka bheda batAvavA prathama yathAsaMdiko keTalA prakAranA che? te batAve che - yathAsaMdiko be prakAranA che : (1) pratibaddha (2) apratibaddha. temAM gaccha sAthe saMbaMdhanI buddhi dharAvanArA yathAsaMdiko pratibaddha che ane bIjA apratibaddha che. vaLI te pratibaddha ane apratibaddha yathAsaMdiko paNa be prakAranA che : (1) jina (2) sthavira. temAM je yathAsaMdiko jinakalpane svIkAraze teo jinayathAladika che ane je yathAsaMdiko sthavirakalpane svIkAraze teo sthavirayathAladika che. A rIte yathAsaMdikonA cAra prakAra batAvyA pachI teono jinakalpikothI sUtraviSayaka bheda batAvatAM kahe che - jema jinakalpiko nava pUrvathI adhika zruta bhaNelA hoya che tema yathAsaMdiko paNa sUtrathI nava pUrvathI adhika zruta bhaNelA hoya che, phakta koIka yathAlaMdikane arthathI zrutano thoDomAtra bhAga asamApta hoya tevuM bane; ane jeone zrutano sTokamAtra artha bhaNavAno bAkI hoya tevA yathAsaMdikone te arthazeSanI samApti karavA mATe gacchamAM pratibaMdha hoya che, AthI teo pratibaddhajinayathAsaMdika che. vaLI sUtranA arthano teTalo bhAga teone samApta thayo hota to teo sarvatra apratibaMdhavALA jino ja thAta. Azaya e che ke jinayathAlaMdiko pratibaddha ane apratibaddha : ema be prakAre hoya che. temAM pratibaddhajinayathAsaMdiko potAne je arthanuM adhyayana bAkI che tenI parisamApti mATe gacchamAM pratibaMdha rAkhe For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI mayadA/ gAthA 1543, 1544-1545 211 che, jo te arthanuM adhyayana parisamApta thayuM hota to teo gacchamAM apratibaMdhavALA jino ja thAta. AthI bhAvi jinakalpane AzrayIne te yathAsaMdikone "jina" kahevAya che, paraMtu teo vartamAnamAM "jina" nathI; kema ke teomAM gacchanA pratibaMdharUpa saMgano bhAva che, sarvathA asaMgabhAva nathI. AnAthI e prApta thAya ke jinakalpiko sUtrathI ane arthathI avazya nava pUrvathI adhika zruta bhaNelA hoya, jayAre yathAsaMdiko teTaluM zrata sUtrathI avazya bhaNelA hoya, paraMtu arthathI teTaluM zrata na paNa bhaNelA hoya arthAt arthano thoDo bhAga bhaNavAno bAkI paNa hoya. A prakAre jinakalpikothI yathAsaMdikono sUtra viSayaka bheda che. 154all avataraNikA : yata: - avataraNikArya : je kAraNathI - bhAvArtha: pUrvagAthAmAM yathAsaMdikonuM jinakalpikothI nAnAtva batAvatAM kahyuM ke arthano ja stokamAtra deza asamApta hote chate jinayathAsaMdikone gacchamAM pratibaMdha hoya che, anyathA nahIM. tyAM prazna thAya ke arthano stokamAtra deza asamApta hovA chatAM teo yathAlaMdane kema svIkAre che? tenA samAdhAna arthe kahe che ke je kAraNathI prastuta gAthAmAM kahevAze ema che, te kAraNathI arthano sTokamAtra deza asamApta hovA chatAM teo yathAlaMda svIkAre che - gAthA : laggAdisuttaraMte to paDivajjittu khittabAhiThiA / giNhaMti jaM agahiaM tattha ya gaMtUNa Ayario // 1544 // avayArtha : nAriyuttarati=lagnAdi Utarate chate to tenAthI te lagnAdithI, pavana-(yathAlaMdane) svIkArIne ttivAhitima kSetranI bahAra sthita evA yathAsaMdiko mAM ma=ije (artha) agRhIta che, (tene) fEti=grahaNa kare che. tatva ya ane tyAM yathAsaMdikone agRhIta arthazeSa grahaNa karavAnA viSayamAM, (A vidhi che -) mA3io =AcArya tUT=jaIne (zuM kare che ? te AgaLanI gAthAmAM batAve che.) TIkA : ___ lagnAdiSUttaratsu satsu tadanyapratyAsannaviraheNa tataH pratipadya yathAlandaM gacchAnnirgatya kSetrabahiHsthitAH viziSTakriyAyuktAH gRhNanti yadagRhItamarthazeSa, tatra cAyaM vidhiH, yaduta-gatvA AcAryastatsamIpamiti gAthArthaH // 1544 // For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 saMlekhanA vastaka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI mayadA/ gAthA 1544-1545 TIkArya : lagnAdi Utarate chate=zubha lagna, yoga, caMdra, baLa Adi vyatikrAMta thate chate, tenAthI anyano prayAsannamAM viraha hovAthI=vyatikrAMta thatA te zubha lagnAdithI anya zubha lagnAdino najIkanA kALamAM abhAva hovAthI, tenAthI=UtaratA evA te lagnAdithI, yathAlaMdane svIkArIne gacchamAMthI nIkaLIne kSetranI bahAra rahelA, viziSTa kriyAothI yukta evA yathAsaMdiko je arthazeSa agRhIta che tene grahaNa kare che. ane tyAM A vidhi che= yathAsaMdikone ahIta arthazeSa grahaNa karavAnA viSayamAM have batAve che e maryAdA che, je yahutathI batAve che - AcArya tenI samIpeete yathAsaMdikonI pAse, jaIne zuM kare che? te AgaLanI gAthAmAM batAve che. avataraNikA : kimityAha - avataraNikArya : zuM? arthAt AcArya gacchamAMthI nIkaLIne kSetranI bahAra rahelA yathAsaMdiko pAse jaIne zuM kare che? ene kahe che - gAthA : tesiM tayaM payacchai khittaM eyANa tesime dosA / vaMdaMtamavaMdaMte logammI hoi parivAo // 1545 // anvayArtha: teft tarja pachaDuM teone tene Ape che= yathAsaMdikone agRhIta evA arthazeSane Ape che. vitta Uaa si=kSetrane viSe AvatA evA teone= yathAsaMdikone, je rosa=A doSo thAya che - vaMta gavaMte vaMdatA evAone nahIM vaMdatA evAono potAne vaMdana karatA evA sAdhuone pote vaMdana nahIM karatA evA yathAsaMdikono, nA parivAro hodgalokamAM parivAra thAya che. gAthArtha : caNAnaMdikone agRhIta evA arthazeSane Ape che. kSetrane viSe AvatA evA yathAsaMdikone A doSo thAya che - potAne vaMdatA evA sAdhuone nahIM vaMdatA evA yathAlaMdikono lokamAM parivAda thAya che. TIkA : tebhyastakaM prayacchatyarthazeSaM, kimetadevamityAha-kSetramAgacchatAM tadarthaM teSAM yathAlandikAnAmete doSAH vakSyamANAH, vandamAnAn sAdhUn avandamAnAnAM teSAM loke bhavati parivAdaH, yadvaite alokajJA yadvA pare zIlarahitA iti gAthArthaH // 1545 // For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI mayadA / gAthA 1544-1545 213 TIkArya : teone= yathAsaMdikone, tene=arthazeSane, Ape che. kayA kAraNathI A Ama che? yathAsaMdiko AcArya pAse AvIne arthazeSa grahaNa karatA nathI paraMtu AcArya yathAsaMdiko pAse jaIne arthazeSane Ape che e ema kema che? ethI kahe che - tenA arthe kSetrane viSe AvatA evA=agRhIta arthazeSane grahaNa karavA mATe je kSetramAM AcArya hoya te kSetramAM AvatA evA, teone= yathAlaMdikone, A=vakSyamANa, doSo thAya che. te doSo ja batAve che - viMdatA evA sAdhuone nahIM vaMdatA evA teono yathAsaMdikono, lokamAM parivAda thAya che. je parivAda yAthI spaSTa kare che - A alokajJa che= yathAsaMdiko lokane nahIM jANanArA che," e prakArano lokamAM parivAda thAya che. athavA "para zIlathI rahita che= yathAlaMdiko jeone vaMdana karatA nathI te adhika saMyamaparyAyavALA sAdhuo cAritrathI rahita che," e prakArano lokamAM parivAda thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gAthA 1543mAM kahyuM ke arthano stokamAtra deza asamApta hote chate yathAsaMdikone gacchamAM pratibaMdha che. tyAM prazna thAya ke teTalo arthazeSa bhaNyA pachI yathAlaMda svIkAravAne badale pahelAM kema svIkAre che? tethI kahe che - zubha lagnAdino yoga hoya ane najIkanA kALamAM bIjA tevA zubha lagnAdino viraha hoya to, prApta thayelA te zubha lagnAdithI teo yathAlaMda svIkAre che. tethI teTalo arthazeSa bhaNavAno teone gacchamAM avakAza nahIM rahela hovAthI teo yathAlaMda svIkAryA pachI gacchathI nIkaLIne bahAranA kSetramAM yathAlaMdane ucita viziSTa kriyAthI yukta rahe che, ane tyAM rahelA ja potAne je artha grahaNa karavAnA bAkI che te arthazeSane AcArya pAse grahaNa kare che. sAmAnyathI yathAsaMdikoe arthazeSa grahaNa karavA AcArya pAse javuM joIe, tene badale vizeSa prayojanathI AcArya svayaM teo pAse jaIne teone arthazeSa Ape che; kema ke arthazeSa grahaNa karavA yathAsaMdiko AcArya pAse jAya to A doSo thAya che - yathAsaMdikoe abhyata vihAra svIkArela hovAthI anya sAdhuo teone vaMdana kare che ane yathAsaMdiko potAnAthI adhika saMyamaparyAyavALA sAdhuone vaMdana karatA nathI, te joIne lokamAM parivAda thAya. kevA prakArano parivAda thAya ? te spaSTa kare che - A yathAsaMdiko alokajJa che arthAt lokano ucita vyavahAra paNa jANatA nathI, mATe teo A sAdhuone vaMdana karatA nathI; athavA to keTalAka vicAre ke A sAdhuo adhika saMyamaparyAyavALA hovA chatAM yathAsaMdiko teone vaMdana karatA nathI, mATe nakkI A sAdhuo cAritrathI rahita che. A prakAre lokamAM thatA parivAranA For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI maryAdA / gAthA 1544-1545, 1540-1540 parihAra mATe yathAlaMdiko arthazeSa grahaNa karavA gacchamAM AvatA nathI, paraMtu AcArya svayaM teo pAse jaIne teone arthazeSa Ape che. A prakAranI zAstrIya maryAdA che. II1544/154pA gAthA : Na tarijja jaI gaMtuM Ayario tAhe ei so ceva / aMtarapallI paDivasabhagAma bahi aNNavasahiM vA // 1546 // anvayArtha : ga mAriyo tuM tari =jo AcArya javA mATe samartha na hoya, to veva to te jaEyathAladika ja, maMtarapachI pavittamAma vadi maUUvahiM vA=aMtarapalline viSe, athavA prativRSabhagAmane viSe, athavA (kSetrathI) bahAra, athavA anya vasatine viSe =Ave che. gAthArtha : jo AcArya javA mATe samartha na hoya to yathAsaMdika ja aMtarapallimAM, athavA prativRSabhagAmamAM, athavA kSetrathI bahAra, athavA anya vasatimAM Ave che. TIkA : ___ na taret na zaknuyAdyadi gantuM tatrAcAryaH, tadA''gacchati sa eva yathAlandikaH, kvetyAha-antarapalliM kSetrAt sArddhadvigavyUtisthAM, prativRSabhagrAmaM dvigavyUtasthaM, tathA bahiH kSetrAd, anyavasati kSetra evAgacchantIti pathArtha: 254ddA TIkArtha : - jo AcArya tyAM-kSetranI bahAra jyAM yathAsaMdiko rahelA che tyAM, javA mATe samarthana hoya to te yathAladika ja Ave che=AcArya pAse arthazeSa grahaNa karavA mATe Ave che. kyAM Ave che ? ethI kahe che - kSetrathI aDhI gAu rahelI aMtarapatnine viSe, be gAu rahela prativRSabhagAmane viSe, tathA kSetrathI bahAra, athavA kSetramAM ja anya vasatine viSe Ave che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : tIe a aparibhoe te vaMdaMtI Na vaMdaI so u| taM cittumapaDibaddhA tao jahicchAe viharaMti // 1547 // anvayArtha : tInaparimo=ane temAM aparibhogamAM=ne anya vasatimAM aparibhoga sthAnamAM, te vaMtI-teo vaMde che=AcAryanI sAthe rahelA sAdhuo yathAladikane vaMde che, to 3 vaMtarra-paraMtu te vaMdatA nathI= yathAsaMdika For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI maryAdA / gAthA 1540-1540 215 potAnAthI adhika saMyamaparyAyavALA sAdhuone vaMdatA nathI. te pituM-tene grahaNa karIne=A rIte AcArya pAse arthazeSane grahaNa karIne, saparivA=apratibaddha evA yathAsaMdiko to tyArapachI dicchA vidati yathecchAthI vihare che. gAthArtha : ane te anya vasatimAM aparibhoga sthAnamAM AcAryanI sAthe rahelA sAdhuo yathArlAdikane vaMde che, paraMtu yathArlAdika potAnAthI adhika saMcamapacavALA sAdhuone vaMdatA nathI. A rIte AcArya pAse arthazeSane grahaNa karIne apratibaddha evA yathAsaMdiko tyArapachI yathecchAthI vihare che. TIkA : tasyAM ca vasatau aparibhoge sthAne te sAdhavo vandante taM yathAlandikaM, na vandate sa tu tAn sAdhUn, tathAkalpasthiteH, evaM tad gRhItvA'rthazeSamapratibaddhA yathAlandikAH tato yathecchayA-svakalpAnurUpaM viharanti tameva pAlayanta iti gAthArthaH // 1547 // TIkArya : ane te vasatimAM aparibhoga sthAnamAM te sAdhuo te yathAladikane vaMde che, paraMtu te yathAsaMdika, te sAdhuone vaMdatA nathI; kema ke te prakAranI kalpanI sthiti che yathAsaMdikonA AcAranI te prakAranI maryAdA che. A rIte tene=arthazeSane, grahaNa karIne apratibaddha evA yathAsaMdiko tyArapachI tene ja pAlatA evA= yathAlaMdanuM ja pAlana karatA evA, yathecchAthI potAnA kalpane anurUpa, vihare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gAthA 1545mAM kahyuM ke AcArya yathAsaMdiko pAse jaIne teone arthazeSa Ape che. have AcArya yathAsaMdiko rahyA che tyAM sudhI javA samartha na hoya to yathAsaMdiko arthazeSa grahaNa karavA zuM kare ? te batAve che - AcArya je kSetramAM rahyA hoya te kSetrathI aDhI gAu dUra rahelI aMtarapallimAM yathAsaMdiko Ave che ane tyAM jaIne AcArya teone arthazeSa Ape che. AnAthI e prApta thAya ke AcArya teTale sudhI javA samartha che, tenAthI adhika javA samartha nathI, mATe ja teo aMtarapalli sudhI Ave che ane yathAsaMdiko paNa tyAM AvIne AcArya pAse arthazeSa grahaNa kare che. vaLI AcArya teTale sudhI javA paNa samartha na hoya to yathAsaMdiko AcAryanA kSetrathI be gAu dUra rahelA prativRSabhagAmamAM Ave che, ane tyAM jaIne AcArya teone arthazeSa Ape che. vaLI AcArya tyAM sudhI paNa javA samartha na hoya to yathAladika AcAryanA kSetranI bahAra sudhI Ave che ane tyAM jaIne AcArya teone arthazeSa Ape che. vaLI AcArya potAnA kSetrathI bahAra sudhI paNa javA samartha na hoya to, arthazeSa grahaNa karavA mATe yathAlaMdiko AcAryanA kSetramAM ja AcArya rahyA che te vasatithI anya vasatimAM Ave che ane AcArya paNa For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 salekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI mayadA/ gAthA 1540-1540, 1548 te vasatimAM rahelA aparibhoga sthAnamAM arthAt tevA prakAranA lokothI rahita sthAnamAM jaIne te yathAsaMdikone arthazeSa Ape che; tema ja te AcArya sAthe rahelA sAdhuo te yathAsaMdikone vaMdana kare che, paraMtu te AcArya sAthe AvelA potAnAthI adhika saMyamaparyAyavALA sAdhuone yathAsaMdiko vaMdana karatA nathI; kema ke yathAlaMda kalpanI te prakAranI maryAdA che. A rIte jayAM sudhI arthazeSa grahaNa karavAnuM prayojana hoya tyAM sudhI yathAsaMdiko gaccha sAthe pratibaMdhavALA thaIne AcArya pAse arthazeSa grahaNa kare che ane arthazeSa grahaNa thaI jAya tyArapachI teo gaccha sAthe apratibaMdhavALA thaIne potAnA kalpanuM pAlana karatA potAnA yathAlaMdanA kalpane anusAra vicare che. 1546/1547 gAthA : jiNakappiA ya tahiaM kiMci tigicchaM tu te na kAriMti / NippaDikammasarIrA avi acchimalaM pi Na'vaNiti // 1548 // anvayArtha: nigi ya te ane jinakalpika evA teo yathAsaMdiko, tadiDAM tyAre=arthazeSa grahaNa karyA pachI, vidi tiSThi RriMti koI cikitsAne karAvatA nathI, upapparimA chama7 pi mAM avati niSpatikarmazarIravALA azvinA malane paNa dUra karatA nathI. * prastuta gAthAmAM rahela "tu' ane "mava' pAdapUrti arthe che. gAthArtha : ane jinakakiyathAlaMdiko arthazeSa grahaNa karyA pachI koI cikitsAne karAvatA nathI, nipratikarmazarIravALA AMkhanA malane paNa dUra karatA nathI. TIkAH jinakalpikAzca yathAlandikAH tadA gRhItArthazeSe yathAlandikakAla evAnye kAJciccikitsA samutpanne'pyAtaMke te na kArayanti, tathAkalpasthiteH, niSpratikarmazarIrAste bhagavantaH apyakSimalamapi nApanayanti, apramAdAtizayAditi gAthArthaH // 1548 // TIkArya : ane jinakalpika evA teo= yathAsaMdiko, tyAre=grahaNa karela arthazeSa hote chate, ane anyo=jeoe saMpUrNa artha grahaNa karIne yathAlaMda svIkArela che tevA jinakalpikathAsaMdiko, yathArlAdikanA kALamAM ja AtaMka utpanna thaye chate paNa koI cikitsAne karAvatA nathI, kema ke te prakAranI kalpanI sthiti che= yathAlaMda kalpanI te prakAranI maryAdA che. niSpatikarma zarIravALA te bhagavaMto AMkhanA malane paNa dUra karatA nathI, kema ke apramAdano atizaya che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI maryAdA / gAthA 1548-1549 21. bhAvArtha : je yathAsaMdiko pAchaLathI jinakalpane svIkAravAnA che teo jinakalpijyathAsaMdika kahevAya che, ane teone yathAlaMda svIkAryA pachI jo arthazeSa grahaNa karavAnA bAkI hoya ane arthazeSanA grahaNakALamAM teone arthagrahaNamAM vyAghAta kare tevo roga thayo hoya to, teo te roganI cikitsA karAvatA hovA joIe. tethI ahIM kahela che ke gRhIta arthazeSa hote chate AtaMka utpanna thavA chatAM paNa teo cikitsA karAvatA nathI. vaLI jemaNe sarva artha grahaNa karyA pachI yathAlaMda svIkArela che tevA jinakalpikayathAsaMdiko yathAsaMdikakALamAM ja roga utpanna thavA chatAM paNa cikitsA karAvatA nathI; kema ke yathAlaMda kalpanI te prakAranI maryAdA che. AthI ja zarIranA sarva pratikarmothI rahita evA te bhagavAna AMkhanA melane paNa dUra karatA nathI. mATe arthathI phalita thAya ke teo zarIranA koI kRtyo karatA nathI, phakta dehane TakAvavA mATe AhAra-vihAranihAranI pravRtti kare che. tethI pagamAM kAMTA lAge ke anya koI rIte zarIranI viSama sthiti thAya, topaNa teo te sthitine dUra karavA prayatna karatA nathI, kema ke teomAM asaMgabhAvano prakarSa karavA mATe apramAdano atizaya varte che. 1548 avataraNikAH pUrvagAthAmAM jinakalpikayathAsaMdikonuM jinakalpikothI sUtraviSayaka nAnAtva batAvatAM arthagrahaNakALane AzrayIne jinakalpikothI niSpatikarmaviSayaka paNa nAnAtva batAvyuM, have sthavirakalpikayathAsaMdikonuM jinakalpikathAsaMdikothI niSpatikarmaviSayaka nAnAtva batAve che - gAthA : therANaM NANattaM ataraMtaM appiNaMti gacchassa / te vi a se phAsueNaM kariti savvaM tu parikammaM // 1549 // anvayArtha : therApaf TUtta=sthavironuM nAnAtva che sthavirakalpikAthAnaMdikonuM jinakalpikayathAsaMdikothI judApaNuM che - satata cha sthiti ataraMtane gacchane arpe che=rogane sahana karavA mATe asamartha evA virakalpikayathAladikane temanA sahavartI yathAsaMdiko gacchane soMpe che; te vikra=ane teo paNa=gacchavAsI sAdhuo paNa, pazupav=prAsuka evA annAdi vaDe je tenA=te rogavALA sthavirakalpikayathAladikanA, saa tu parimAM riti=sarva ja parikarmane kare che. gAthArtha: sthaviracavAlaMdikonuM jinayathAlaMdikothI judApaNuM che - rogane sahana karavA mATe asamartha evA virasathAnaMdikane temanA sahavartI caNAnaMdiko gacchane soMpe che ane gacchavAsI sAdhuo paNa prAsuka evA annAdi vaDe te rogI sthavirasathAlaMkinA sarva ja parikarmane kare che. For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI mayadA/ gAthA 1549-2550 TIkA : sthavirANAM yathAlandikAnAM nAnAtvametat, azaknuvantaM santaM svasAdhumarpayanti gacchasya; te'pi ca= gacchavAsinaH se-tasya prAsukenAnnAdinA kurvanti sarvameva parikarmeti gAthArthaH // 1549 // TIkArya : sthavirayathAsaMdikonuM A nAnAtva che have batAve che e jinayathAsaMdikothI judApaNuM che - azaktimAna chatA svasAdhune gacchane arpe che-rogane sahana karavA asamartha chatA potAnA sAdhune temanA sahavartI yathAsaMdiko gacchane soMpe che; ane teo paNa=gacchavAsIo paNa, prAsuka annAdi vaDe tenA te rogI yathAlaMdikanA, sarva ja parikarmane kare che, e pramANe gAthArtha che. 1549 avataraNikA : etatsvarUpamAha - avataraNikArya : AnA svarUpane kahe che=vastra-pAtradhAraNanI apekSAe yathAsaMdiko kevA svarUpavALA hoya che? e spaSTa karavA yathAsaMdikonA svarUpane kahe che - gAthA : ekkikkapaDiggahagA sappAuraNA havaMti therA u / je puNa'mI jiNakappe bhaya tesiM vatthapAyAI // 1550 // anvayArtha: therA =vaLI sthaviro=sthavirakalpikathAsaMdiko, dakSapada saMppI32UT vaMtikaekeka pratigrahavALA, prAvaraNavALA hoya che. je puI mamI nikhei vaLI je A yathAsaMdiko, jinakalpamAM che jinakalpa svIkAravAnA che, te ivatthapAyArUM maya=teone vastra-pAtrAdi bhAjya che. gAthArtha : vaLI sthavirakabhikayathAlaMdiko ekeka pratigrahavALA ane prAvaraNavALA hoya che. vaLI je cathAlaMdiko jinakalpa svIkAravAnA che, teone vastra-pAtrAdi bhAjya che. TIkA : ekaikapratigrahakAH tathA saprAvaraNA bhavanti sthavirA iti bhUyaH sthavirakalpagAminaH, ye punaramI jinakalpe bhavanti, bhAjye teSAM vastrapAtre bhAvijinakalpApekSayeti gAthArthaH // 1550 // For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI maryAdA / gAthA 1550-1521 219 TIkArya : sthaviro pharI sthavirakalpagAmI pharI sthavirakalpamAM janArA evA yathAsaMdiko, ekeka pratigrahavALA tathA samAvaraNa=vastravALA, hoya che. vaLI je A yathAsaMdiko, jinakalpamAM thAya che, teone vastra-pAtra bhAvi jinakalpanI apekSAthI bhAjya cheHvikalpa karavA yogya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : yathAsaMdiko be prakAranA che : (1) jinakalpikayathAlaMdika (2) sthavirakalpikayathAladika. temAM jeo sthavirayathAladika che teo dareka sAdhu ekeka pAtrane ane vastra dhAraNa karanArA hoya che ane jeo jinayathAladika che teone vastra-pAtraviSayaka vikalpa che. te A pramANe - je jinayathAsaMdika karapAtralabdhivALA hoya teo pAtra rAkhatA nathI, bAkInA niyathAladika pAtra rAkhe che. vaLI je jinayathAlaMdika nagnatA na dekhAya tevA atizayavALA hoya teo vastra rAkhatA nathI, bAkInA jinayathAsaMdika vastra rAkhe che. A vAtane spaSTa karavA ja TIkAmAM kahyuM ke bhAvi jinakalpanI apekSAe jinayathAsaMdikone vastra-pAtra hoya paNa ane na paNa hoya, e prakAre vikalpa che. II155oll avataraNikAH have yathAsaMdikonuM gaNane ane puruSane AzrayIne saMkhyA pramANa spaSTa kare che - gAthA : gaNamANao jahaNNA tiNNi gaNA sayaggaso a ukkosA / purisapamANaM paNNarasa sahassaso ceva ukkoso // 1551 // anvayArtha : gaUTH =gaNamAnathI=gaNanApramANathI, nAtiour =jaghanya traNa gaNo, DosA na savAso ane utkRSTa zatAgraMza (gaNo) hoya che. purisamAI=puruSanuM pramANa (jaghanya) paUUrasa-paMdara DosI sadaso veva utkRSTa sahasazaH ja che. gAthArtha : gaNanApramANathI jaghanya traNa gaNo ane utkRSTa zatakRvat gaNo hoya che. puruSanuM pramANa jaghanya paMdara ane utkRSTa sahapRthakve ja che. TIkA : gaNamAnato-gaNamAnamAzritya jaghanyaM trayo gaNAH bhavanti, zatAgrazazcotkRSTaM gaNamAnaM, puruSapramANaM tveteSAM paMcadaza jaghanyaM, sahasraza evamutkRSTaM puruSapramANamiti gAthArthaH // 1551 // For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakalpanI mayadAgAthA 1551, 15para-1553 TIkAI: gaNamAnathI=gaNamAnane AzrayIne=saMkhyAnA pramANane AzrayIne, jaghanya traNa gaNo hoya che, ane utkRSTa gaNamAna zatAgrazaH che=gaNonuM utkRSTa gaNanApramANa zatapRthakva che. vaLI AmanuM yathAsaMdikonuM, jaghanya puruSanuM pramANa paMdara che, e rIte utkRSTa puruSanuM pramANa sahasazaH che=sahastrapRthakva che, e pramANe gAthArtha che. 1551il. avataraNikA: etadaudhikaM mAnaM, viziSTaM punarAha - avataraNikArya : A aughika mAna che, vaLI viziSTane kahe che pUrvagAthAmAM je yathAsaMdikonuM gaNanApramANa batAvyuM e sAmAnya gaNanApramANa che, vaLI yathAsaMdikonA vizeSa gaNanApramANane prastutagAthAmAM kahe che - gAthA : paDivajjamANagA vA ekkAdi havijja UNapakkheve / hoMti jahaNNA ee sayaggaso ceva ukkosA // 1552 // anvayArtha : DivijhamA || vA=athavA pratipadyamAnako [pavaraveve nyUnano prakSepa hote chate pAra vijJa=ekAdi hoya. A=uparamAM batAvyA e ekAdi pratipadyamAnako, gai=jaghanya, hoMti=hoya che, DosA-utkRSTa (pratipadyamAnako) yo veva zatAgraMzaH ja hoya che. gAthArtha: athavA jaghanya pratipadhamAnako nyUnano prakSepa hote chate ekAdi hoya, utkRSTa pratipadhamAnako zatapRthakta ja hoya che. TIkAH pratipadyamAnakA vA ete ekAdayo bhaveyunyUnaprakSepe sati tadgacche, evaM jaghanyA ete-pratipadyamAnakAH, tathA zatAgraza evotkRSTAH pratipadyamAnakA eveti gAthArthaH // 1552 // TIkArya : athavA pratipadyamAnaka evA A yathAsaMdiko, te gacchamAM nyUnano prakSepa hote chate ekAdi hoya. A rIte nyUnanA prakSepamAM yathAsaMdiko ekAdi hoya e rIte, A=pratipadyamAnako yathAlaMda svIkAranArA sAdhuo, jaghanya hoya che; tathA pratipadyamAnako ja utkRSTa zatAgrazaH ja=zatapRthakva ja, hoya che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | yathAlaMdakAnI mayadA/ gAthA 1552-1553 221 gAthA : puvvapaDivanagANa vi ukkosajahaNNao parImANaM / koDipuhattaM bhaNiaM hoi ahAlaMdiANaM tu // 1553 // anvayArtha: putrapakivannA vi tu mahAnaMdimAdi=vaLI pUrvapratipannaka paNa yathAsaMdikonuM 100mo parImavi utkRSTa-jaghanyathI parimANa sovipudatta digaM ropha koTipRthakta kahevAyeluM thAya che. gAthArtha : vaLI pUrvapratipannaka paNa yathAlaMdikonuM utkRSTa-jaghanyathI parimANa koTipRthakta kahevAyeluM thAya che. TIkAH pUrvapratipannAnAmapi sAmAnyena utkRSTajaghanyataH parimANaM koTipRthaktvaM bhaNitaM bhavati svasthAnavizeSavadyathAlandikAnAM tviti gAthArthaH // 1553 // TIkArtha: vaLI pUrvapratipanna paNa svasthAnanA vizeSavALA yathAsaMdikonuM-pUrvamAM jemaNe yathAlaMda svIkArela che tevA paNa potAnA jaghanyasthAna ane utkRSTa sthAnanA bhedavALA yathAsaMdikonuM, sAmAnyarUpe utkRSTa-jaghanyathI parimANa koTipRthakta kahevAyeluM thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1551mAM yathAlaMdikonuM gaNane ane puruSane AzrayIne sAmAnyathI saMkhyAnuM pramANa batAvyuM. have vizeSathI saMkhyAnuM pramANa batAvavA kahe che ke pAMca yathAsaMdikonA samudAyarUpa gacchamAMthI kyAreka glAnavAdine kAraNe ekAdi yathAlaMdika nyUna thayA hoya tyAre anya koI sAdhu yathAlaMda svIkAravA tatpara thAya to te gacchamAM navA yathAsaMdikano prakSepa karavA dvArA te nyUna thayelo gaccha purAya che. tethI eka gaNane AzrayIne pratipadyamAna yathAsaMdiko jaghanyathI ekAdi hoya. vaLI, kyAreka yathAsaMdikonA ghaNAM gaNomAM koIka nimitte ekAdi yathAsaMdiko nyUna thayA hoya tyAre anya keTalAka sAdhuo yathAlaMda svIkAravA tatpara thAya, to te gacchomAM navA yathAlaMdikono prakSepa karavA dvArA te nyUna thayelA gaccho purAya che. tethI ghaNA gaNone AzrayIne pratipadyamAna yathAsaMdiko utkRSTathI zatapRthakta paNa hoya, vaLI, jemaNe pUrve yathAlaMda svIkArela che tevA yathAsaMdiko jaghanyathI paNa kroDapRthakta hoya ane utkRSTathI paNa kroDapRthakta hoya; phakta pUrvapratipanna yathAsaMdiko utkRSTathI moTI saMkhyAvALA koTipRthakva hoya che ane jaghanyathI nAnI saMkhyAvALA koTipRthakta hoya che, paraMtu Avo bheda karyA vagara sAmAnyathI vicArIe to jaghanya ane utkRSTa pUrvapratipanna yathAsaMdiko sadA koTipRthakta prApta thAya che. te darzAvavA ja TIkAmAM kahyuM ke pUrvapratipanna paNa svasthAnanA bhedavALA yathAsaMdiko koTipRthakva che. For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1552-1553, 1554 AthI phalita thAya ke jyAre jaghanya koTipRthakta yathAsaMdiko prApta thatA hoya tyAre pUrvapratipanna yathAsaMdikonuM svasthAna jaghanya koTipRthakta che ane jayAre utkRSTa koTipRthakva yathAsaMdiko prApta thatA hoya tyAre pUrva pratipanna yathAlaMdikonuM svasthAna utkRSTa koTipRthakva che. AthI jaghanya ane utkRSTarUpa svasthAnanA bhedavALA pUrvapratipanna yathAsaMdikonuM sAmAnyathI gaNanApramANa koTipRthakta che. 1552/1553 gAthA : kayamittha pasaMgeNaM eso abbhujjao iha vihAro / saMlehaNAsamo khalu suvisuddho hoi NAyavvo // 1554 // anvayArtha : rUttha ahIM=abhudyata vihAramAM, pori yaMtraprasaMgathI saryuM. rUda ahIM=pravacanamAM, pakSo munno vihAro=A abhyaghata vihAra saMjohaUIsamo suvizuddho pAyavyo DhoDuM=saMlekhanAsama suvizuddha jJAtavya thAya che. * "vasu' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : abhyadhata vihAramAM prasaMgathI saryuM. pravacanamAM A abhyadhata vihAra saMlekhanA samAna suvizuddha jJAtavya thAya che. TIkA : ___ kRtamatra prasaGgena vistareNa, eSo'bhyudyata iha vihAraH pravacane saMlekhanAsamaH khalu, pazcAdAsevanAt, suvizuddho bhavati jJAtavyo yathodita iti gAthArthaH // 1554 // TIkAI: ahIM abhyadyata vihAramAM, prasaMgathI vistAra vaDe saryuM. ahIM=pravacanamAM, A abhyadyata vihAra saMlekhanAnI samAna che; kema ke pAchaLathI Asevana che abhyadyata vihAranuM saMyamajIvananA caramakALamAM AcaraNa che. yathodita-pUrvamAM je prakAre kahevAyo te prakArano abhyata vihAra, suvizuddha jJAtavya thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1370mAM kahela ke A abhyadyata vihAra saMlekhanA samAna che, mATe saMlekhanAdvAramAM kahevAto abhyaghata vihAra viruddha nathI. tethI saMlekhanAdvAramAM prAsaMgika rIte gAthA 1371thI abhyaghata vihAranuM varNana karavAno prAraMbha karyo ane tenuM atyAra sudhI vistArathI varNana karyuM, te rUpa "prasaMgathI karAyelA vistAra vaDe sarSa" A kathana abhyadyata vihAranA nigamanavacanarUpa che. For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra | gAthA 1554-1papapa 223 vaLI pravacanamAM A abhyadyata vihAra saMlekhanAsamAna suvizuddha jANavo. A kathanathI e prApta thAya ke saMyamajIvananI sarva ucita AcaraNAo karyA pachI jIvananA aMtimakALe atyaMta apramAdanI vRddhi karavA mATe abhyaghata vihAra svIkAravAmAM Ave to te suvizuddha bane che, e svarUpe abhyadyata vihArano bodha karavo joIe, jethI zAstrathI parikamita mati thayA pachI sAdhunuM potAnI bhUmikAanusAra atyaMta apramAdamAM yatna karavAnuM sattva jIvananA aMtima samaye prakarSavALuM bane. 1554. avataraNikA: pUrvagAthAmAM kahyuM te pramANe saMlekhanA samAna abhyadhata vihAra suvizuddha jJAtavya kema thAya che? te batAvavA yukti Ape che - gAthA : pAeNa caramakAle jamesa bhaNio sayANamaNavajjo / bhayaNAe aNNayA puNa gurukajjAihiM paDibaMdhA // 1555 // anvayArtha : naM=je kAraNathI =A=abhyadyata vihAra, pANa=prAyaH gharamAtve caramakALamAM sayAjI vinno manamo-saMtone anavadya kahevAyo che. maUTyA pukha mayaUID=vaLI anyadA bhajanAthI (kahevAyo che;) guruvannA ipaDavaMthA kema ke guru kAryAdithI pratibaMdha che. gAthArtha : je kAraNathI abhyadhata vihAra prAyaH caramakALamAM saMtone anavadya kahevAyo che. vaLI anyadA bhajanAthI kahevAyo che; kema ke guru kAryAdithI pratibaMdha che. TIkA : ___ prAyeNa caramakAle yadeSa bhaNitaH sUtre satAmanavadyaH, bhajanayA'nyadA punaH, syAdvA na vA, gurukAryAdibhiH pratibandhAditi gAthArthaH // 1555 // TIkArya : je kAraNathI A=abhyadyata vihAra, sUtramAM=zAstramAM, prAyaH caramakALamAM saMtone anavadya=kartivya, kahevAyo che. vaLI anyadA bhajanAthI=caramakALathI anya kALe vikalpathI, anavadya kahevAyo che; te vikalpa batAve che - thAya ke na thAya=caramakALathI anya kALamAM abhyadyata vihArano svIkAra karAya paNa ke na paNa karAya; kema ke guru kAryAdithI pratibaMdha che=moTA kAryAdithI zAstramAM abhyadhata vihAra svIkAravAno niSedha che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 : saMkhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1555-1556 bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyA pramANe saMlekhanA samAna A abhudyata vihAra suvizuddha kema che? te batAvavA kahe che - je kAraNathI A abhyadyata vihAra sUtramAM sAdhuone prAyaH caramakALamAM kartavya kahevAyo che. tethI e prApta thAya ke zAstrAdhyayanathI saMpanna thayA pachI sAdhuo jIvananA caramakALamAM potAnI zakti hoya to avazya abhyaghata vihAra svIkAre, ane to ja jIvanano aMtimakALa saphaLa thAya che, anyathA jIvanano aMtimakALa virasa avasAnavALo prApta thAya. vaLI caramakALa pUrve abhyadyata vihAra bhajanAthI kartavya kahevAyo che, tenuM tAtparya spaSTa kare che ke anyadA abhyata vihAra grahaNa karAya ke na karAya e prakAranA be vikalpa che. ahIM prazna thAya ke abhyata vihAra to atyaMta apramAdavRddhino hetu che, topaNa caramakALathI anya kALamAM tene svIkAravAno zAstramAM niSedha kema che ? e prakAranI zaMkAnA samAdhAna arthe kahe che ke anya jIvo para upakArAdirUpa moTA kartavyo karavAnA hoya to abhyaghata vihAra svIkAravAno zAstramAM niSedha che. AthI ja dazapUrvI Adi paNa paranA upakAra arthe abhyaghata vihAra svIkAratA nathI. AnAthI e phalita thAya ke je mahAtmA svayaM zAstrothI saMpanna thayelA hoya, potAnA ziSyone paNa ucita kRtyomAM saMpAdana karelA hoya, tema ja potAne paropakArAdirUpa koI moTA kAryo vidyamAna na hoya, to te mahAtmA jIvananA caramakALanI pUrve paNa abhyaghata vihAra svIkAre, paraMtu jo tevA koI kAryo vidyamAna hoya to abhyadyata vihAra svIkAravAnuM sAmarthya hoya topaNa, teo caramakALanI pUrve abhudyata vihAra svIkAre nahIM; Ama chatAM sAdhu jIvananA aMtima kALe jema saMlekhanA kare che tema abhyadyata vihAra paNa zakti hoya to avazya svIkAre che. tethI jIvananA aMtima kALe A abhyadyata vihAra avazya kartavya che e pramANe suvizuddha jJAtavya che, ane e batAvavA arthe ja abhyaghata vihArane saMlekhanAdvAramAM grahaNa karela che. ll1papapI avataraNikA: pUrvagAthAmAM kahyuM ke caramakALathI anya kALe amyudhita vihara svIkAravAmAM bhajanA che, ane temAM yukti ApI ke guru kAryAdi hoya to abhyaghata vihAra svIkAravAno niSedha che. tethI phalita thAya ke abhyata vihArathI paNa sthaviravihAra mahAna che, tenA viSayamAM anya AcAryono mata batAve che - gAthA : keI bhaNaMti eso gurusaMjamajogao pahANo tti / theravihArAo vi hu accaMtaM appamAyAo // 1556 // anvayArtha : macaMtiM madhyamAcAro atyaMta apramAdane kAraNe gurusaMgamano =guru saMyamano yoga hovAthI For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1556-1papa0 225 pakSo=A=abhyaghata vihAra, veravihIrAmo vikasthaviravihArathI paNa padA=pradhAna che, tti chuM maviti e pramANe keTalAka kahe che. * 'du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : atyaMta apramAdane kAraNe gara saMcamano yoga hovAthI abhyadhata vihAra sthaviravihArathI paNa pradhAna che, e pramANe keTalAka kahe che. TIkAH __kecana bhaNantyeSaH-abhyudyatavihAraH guruseyamayogataH kAraNAtpradhAna iti sthaviravihArAdapi sakAzAt, atyantApramAdAddhetoriti gAthArthaH // 1556 // TIkArya : guru saMyamayogarUpa kAraNathI A=abhyadyata vihAra, sthaviravihArathI paNa pradhAna che; kema ke atyaMta apramAdarUpa hetu che, e pramANe keTalAka kahe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : keTalAka AcAryo kahe che ke asaMgabhAva ullasita karavA mATe abhyata vihAra svIkAravo joIe; kema ke abhyadyata vihAramAM atyaMta apramAdabhAva che ane tevo apramAdabhAva sthaviravihAramAM nathI. mATe abhyaghata vihAramAM sthaviravihArathI zreSTha koTino saMyamayoga che, AthI abhyadyata vihAra pradhAna che. AnAthI e phalita thAya ke sthaviravihAra, navuM navuM zAstrAdhyayana karIne AtmAne saMpanna karavAnA yatnasvarUpa che, eTaluM ja nahIM paNa, aneka yogya jIvone sanmArga prApta karAvavAnuM kAraNa che, bhavathI virakta thayelA jIvone saMyamapradAnanuM kAraNa che, saMyama grahaNa karIne zaraNe AvelA ziSyone yogamArgamAM pravartAvavAnuM kAraNa che, yogamArgamAM pravartatA sAdhuone sthira karavAnuM kAraNa che. Ama, sthaviravihAra sva ane paranA kalyANanuM eka kAraNa che; chatAM asaMgabhAvamAM javA mATeno atyaMta apramAda abhyadyata vihAramAM che, tethI te dRSTie keTalAka AcAryo abhyadyata vihArane sthaviravihAra karatAM paNa pradhAna kahe che. 155dI gAthA : aNNe paratthavirahA nevaM eso a iha pahANo tti / eassa vi tadabhAve paDivattiNisehao ceva // 1557 // avayArtha : parasthavira nevaM parArthano viraha hovAthI Ama nathI=pUrvagAthAmAM kahyA mujaba abhyaghata vihAra viravihArathI pradhAna che ema nathI. rUda =ane ahIM paralokasaMbaMdhI hitamAM, so=A parArtha, pahA=pradhAna che; tamAre paNa vi paDivattAphedamo ceva kema ke tenA abhAvamAM AnI paNa For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1557 pratipattino niSedha ja che=parArthanA abhAvamAM abhyaghata vihAranA paNa svIkArano zAstramAM niSedha ja che, tti mauvo e pramANe anyo (kahe che.) gAthArtha : parArthano viraha hovAthI pUrvagAthAmAM kahyA mujaba abhyadhata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che emAM nathI. ane paralokasaMbaMdhI hitamAM parArtha pradhAna che; kema ke parArthanA abhAvamAM abhyadhata vihAranA paNa svIkArano zAstramAM niSedha ja che, e pramANe anya keTalAka kahe che. TIkA : anye parArthavirahAt kAraNAnnaivamiti bhaNanti, eSa ca-parArtha iha pradhAnaH paraloka iti, etasyApi-abhyudyatavihArasya tadabhAve parArthAbhAve pratipattiniSedhatazcaiva naivaM bhaNantIti gAthArthaH // 1557 // TIkAIH | parArthanA viraharUpa kAraNathI Ama nathI, e pramANe anyo kahe cheHabhyata vihAramAM paropakArano abhAva hovAthI pUrvagAthAmAM kahyA mujaba abhyadyata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che ema nathI, e pramANe bIjA keTalAka AcArya kahe che. ane ahIM=paralokamAM=paralokasaMbaMdhI hitamAM, A parArtha, pradhAna che. tenA abhAvamAM parArthanA abhAvamAM, AnI paNa=abhyadyata vihAranI paNa, pratipattino niSedha hovAthI ja Ama nathI=abhyadyata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che ema nathI, e pramANe anyo kahe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : bIjA keTalAka AcArya kahe che ke pUrvagAthAmAM kahyA mujaba abhyadyata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che, e pramANe je keTalAka AcArya kahe che e barAbara nathI; kema ke abhyadyata vihAramAM parArthano viraha che arthAt anya yogya jIvone sanmArgano bodha karAvavo, sanmArgamAM sthira karavA ityAdi paropakArano abhyaghata vihAramAM abhAva che, mATe abhyaghata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che ema kahI zakAya nahIM. vaLI potAnA kathanane puSTa karavA teo kahe che ke AtmAnA paralokasaMbaMdhI hitanI prAptimAM parArtha pradhAna che; kema ke koIpaNa prakAranI AzaMsA vagara kevala yogya jIvone mArgano bodha karAvavo ityAdi kRtyothI potAnA AtmA para paropakAranA uttama saMskAronuM AdhAna thAya che, ane te saMskArone kAraNe paralokamAM uttama evA yogamArganI zIdhra prApti thAya che, mATe paropakAra pradhAna che. vaLI A kathanane puSTa karavA ja teo yukti Ape che ke zAstramAM paropakAranA abhAvamAM abhyadyata vihAra svIkAravAno niSedha karela che. AthI koI mahAtmA abhyadyata vihAra svIkAravAnI icchAvALA hoya, paNa teothI vizeSa paropakAra thaI zake tema hoya, tyAre jo teo abhyadyata vihAra svIkAre to temanAthI paropakAra na thAya, mATe tevA mahAtmAne abhudyata vihAra svIkAravAno zAstramAM niSedha karela che. AthI abhyaghata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che ema kahI zakAya nahIM, ema keTalAka AcAryo kahe che. I1557 For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1558 avataraNikA : tivAda - avataraNikArya : Ane ja kahe che-pUrvagAthAmAM anya AcAryonuM kathana batAvyuM ene ja graMthakArazrI spaSTa kare che - bhAvArtha: pUrvagAthAmAM anya AcAryoe kahyuM ke abhyaghata vihAramAM parArthano abhAva hovAthI abhyaghata vihAra sthaviravihArathI pradhAna nathI ane parArthanA abhAvamAM abhyata vihAranA paNa svIkArano niSedha che, mATe paNa sthaviravihArathI abhyadyata vihAra pradhAna nathI. e kathanane ja kahe che - gAthA : abbhujjayamegayaraM paDivajjiukAmo so vi pavvAve / gaNiguNasaladdhio khalu emeva aladdhijutto vi // 1558 // anvayArtha: yara muktayaM paDamDAmo no vikaekatara abhyadyatane svIkAravAnI icchAvALA A paNa=gaNi Adi mahAtmA paNa, pannA pravrAje=pravrayAno bhAva anyathA thato hoya to upasthita dIkSArthIne pravrajyA Ape. ahIM prazna thAya ke jo te mahAtmA te upasthita dIkSArthIne pravrayA na Ape to teno pravrajyAno bhAva anyathA kema thAya che ? ethI kahe che - TUsamo ghar=kharekhara gaNinA guNavALA svalabdhika (te navA pravrajitanI pAlanAmAM samartha ahIM prazna thAya ke koI dIkSArthI mahAtmA pratyenA snehathI temanI pAse pravrayA mATe upasthita thayela hoya, tyAre pravrajayAdAnaviSayaka zuM vikalpa che ? tethI kahe che - khe=A rIte ja che je rIte uparamAM vikalpa batAvyo e rIte ja snehathI pravrayA lenAra dIkSArthIne pravrayA ApavAnA viSayamAM vikalpa che. ahIM prazna thAya ke alabdhiyukta mahAtmA pAse koI dIkSArthI pravrayA mATe upasthita thayela hoya, tyAre pravrajayAdAnaviSayaka zuM vikalpa che ? te batAve che - atnadvigutto vi=alabdhiyukta paNa (adhika lAbhanA nizcayathI pravrayA Ape.) TIkAH abhyudyatamekataraM-vihAraM maraNaM vA pratipattukAmaH sannasAvapi pravrAjayatyupasthitaM anyathA For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1558 tatpravrajyAbhAve, gaNiguNasvalabdhikaH khalu tatpAlanAsamartho, na sAmAnyena tacchUnyaH, snehAtpravrajati sati kA vArtetyAha-evameva anyathA tatpravrajyAbhAve, alabdhiyukto'pyabhyudyatApratipattimAtreNa gurunizcayAt pravrAjayatIti gAthArthaH // 1558 // TIkArya : cudyata >> tawdrAmAve abhyata ekatarane vihArane athavA maraNane abhyaghata vihArane athavA abhyata maraNane, svIkAravAnI icchAvALA chatA A paNa=gaNi Adi mahAtmA paNa, anyathA teno-te dIkSArthIno, pravrajyAno bhAva hote chate upasthitane pravrajyA Ape. ahIM prazna thAya ke A mahAtmA abhyadyata vihAra ke abhyadyata maraNa svIkAre, to te pravajayA grahaNa karavA mATe abhimukha thayelA dIkSArthIno pravrajyAgrahaNano bhAva anyathA thAya tevuM kema che? ethI kahe che - ja... samartho kharekhara gaNinA guNavALA svalabdhika tenI pAlanAmAM samartha che=AcAryanA guNovALA ane svalabdhivALA te mahAtmA pravrajyA ApyA pachI te dIkSArthIne pravrajyAnI pAlana karAvavAmAM samartha che. sAmAncana taskUca: sAmAnyathI tenAthI zUnya nahIM=sAmAnya rIte gaNinA guNothI ane svalabdhiyogya guNothI rahita mahAtmA pravrajyA ApyA pachI te dIkSArthIne pravrajyAnI pAlana karAvavAmAM samartha nathI. AthI te mahAtmA abhyadyata vihArAdi svIkAre to te dIkSArthIno pravrajyAno bhAva anyathA thAya tema che. snehan... phatyAdi - snehathI pravajyA grahaNa karate chate kaI vArtA ? arthAtu abhyaghata vihAra ke abhyadyata maraNa svIkAranAra mahAtmA pratyenA snehathI koIka dIkSArthI teo pAse pravajyA grahaNa karavA tatpara thayela hoya ane jo te mahAtmA abhyadhata vihArAdi svIkAre to teno pravajyAgrahaNano bhAva anyathA thAya tema hoya, te vakhate pravajyAdAnanA viSayamAM zuM vikalpa che? ethI kahe che - anyathA tawdrabhAve vameva anyathA teno=snehathI pravrajyA svIkAranArA te dIkSArthIno, pravajyAno bhAva hote chate, A rIte ja che=je rIte guNothI Avarjita thaIne pravrajyA grahaNa karavA tatpara thayela dIkSArthIne abhyadyata vihArAdi svIkAravAnI icchAvALA paNa mahAtmA pravrajyA Ape e rIte ja A mahAtmA paNa potAnA pratye snehavALA te dIkSArthIne pravrajyA Ape. have abhyaghata vihArAdi svIkAravAnI icchAvALA koI mahAtmA gaNinA guNovALA hoya, paraMtu svalabdhi vagaranA hoya ane koI dIkSArthI pravrayAgrahaNa mATe temanI pAse upasthita thayela hoya, tyAre pravrayAdAnaviSayaka zuM vikalpa che ? te batAve che - tnavyiyufpa pravrAjayati abhyadyatanI apratipattimAtrathI gurunizcayane kAraNe alabdhiyukta paNa pravrAjekaabhyadyata vihAra ke abhyadyata maraNane nahIM svIkAravAmAtrathI adhika lAbhaprAptinA nirNayane kAraNe labdhi vagaranA paNa gaNinA guNovALA te mahAtmA te upasthita dIkSArthIne pravajyA Ape. rUti thArtha: e pramANe gAthAno artha che. For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanA vastaka abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1558 229 bhAvArtha: pUrvagAthAmAM anya AcAryoe kahela ke parArthanA abhAvamAM abhyadyata vihAra paNa svIkAravAno zAstramAM niSedha che, mATe abhyadyata vihAra sthaviravihAra karatAM mahAna che ema kahI zakAya nahIM. tethI have parArthanA abhAvamAM abhyadyata vihAra svIkAravAnA niSedhanAM traNa sthAnone kramasara batAve che - koI mahAtmA abhyadyata vihAra ke abhyaghata maraNa svIkAravA mATe tatpara thayA hoya, te vakhate koI yogya dIkSArthI temanI pAse pravrayA grahaNa karavA upasthita thayela hoya ane jo te mahAtmA abhyadyata vihArAdi svIkAre to te dIkSArthIno pravrayAgrahaNano bhAva anyathA thAya tema hoya, tyAre te mahAtmA abhyaghata vihArAdinA svIkArane gauNa karIne te dIkSArthIne pravrayA Ape. tethI nakkI thAya ke paropakAranuM kAraNa evA sthaviravihAra karatAM abhyadyata vihAra mahAna nathI. ahIM prazna thAya ke A mahAtmA abhyadyata vihArAdi svIkAre to anya mahAtmA pAse pradhvajayA grahaNa karIne vivekI dIkSArthI potAnA AtmAnuM hita sAdhI zake che, chatAM A mahAtmA abhyadyata vihArAdi svIkAre to teno pravrajayAno bhAva anyathA thAya tevuM kema che ? tethI kahe che - AcAryanA guNovALA ane svalabdhivALA A mahAtmA pravrajyA ApyA pachI te dIkSArthInI pAlanAmAM samartha che. Azaya e che ke sAmAnyathI AcAryanA guNo vagaranA ane svalabdhi vagaranA mahAtmA te dIkSArthInI pAlanAmAM samartha nathI; jayAre A abhyadyata vihArAdi svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA viziSTa prakAranA AcAryanA guNovALA ane svalabdhivALA hovAthI, A pravrayA mATe upasthita dIkSArthIne pravrayA ApyA pachI jinavacana anusAra zAstrAdhyayanAdi ucita kriyAo karAvavA dvArA tene pravrajayAnuM pAlana karAvavA samartha che. tethI te mahAtmA abhyata vihArAdi svIkAre to te dIkSArthIno pravrajayAgrahaNano bhAva anyathA thAya tema che. TIkAmAM kahyuM ke "sAmAnyathI tenAthI zUnya nahIM" enAthI e prApta thAya ke kyAreka pravrayA ApanArA AcArya gaNinA guNovALA ke svalabdhivALA na hoya topaNa, viziSTa prAjJa dIkSArthI te AcAryanuM avalaMbana laIne pravajyAnA pAlanamAM samartha bane che, paraMtu sAmAnya rIte sarva dIkSArthIo gaNinA guNo vagaranA ke svalabdhi vagaranA mahAtmAnA baLathI pravrajyAnA pAlanamAM samartha banatA nathI. AthI vicAraka dIkSArthI jANatA hoya ke "A mahAtmA gaNinA guNovALA ane svalabadhdhivALA che, tethI AmanA baLathI ja huM bhAvathI pravrayAnuM pAlana karI zakIza, anyathA nahIM." AthI te dIkSArthI te mahAtmA pAse pravrayA grahaNa karavA mATe upasthita thAya che, ane te mahAtmA paNa tenI yogyatA jANIne paropakAra arthe abhyadyata vihArAdine gauNa karIne te upasthita dIkSArthIne pravrayA Ape che ane pravrajayAmAM samya rIte pravartAve che, jethI te mahAtmAno atyaMta ucita pravRtti karavArUpa apramAdabhAva ja vRddhi pAme che. mATe tevA saMyogamAM te mahAtmA mATe sthaviravihAra ja zreyakArI che, abhudyata vihAra nahIM. e prakArano anya AcAryono Azaya che. - have koIka dIkSArthI koIka mahAtmA pratyenA snehathI pravajyAgrahaNa mATe upasthita thayela hoya ane jo te mahAtmA abhyaghata vihArAdi svIkAre to te dIkSArthI pravrayAgrahaNanA pariNAmathI vimukha thAya tema hoya, tyAre anyUta vihArAdi svIkAravAviSayaka zuM vikalpa che ? te batAve che - For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1558 je pramANe gaNinA guNovALA ane svalabdhivALA mahAtmAnA guNothI Avarjita thaIne pravajyAgrahaNa mATe upasthita thayelA dIkSArthIne te mahAtmA pravrajyA Ape, e pramANe snehathI pravrayAgrahaNa mATe upasthita thayelA dIkSArthIne paNa te mahAtmA pravrajayA Ape. Azaya e che ke jema pUrvabhavamAM jaMbusvAmInA jIva zivakumArane potAnA pUrvabhavanA bhAI evA mahAtmA pratye sneha utpanna thayelo, tema koI dIkSArthIne koI mahAtmA pratye saMsArI saMbaMdhane kAraNe ke janmAMtaranA saMbaMdhane kAraNe sneha thayo hoya, ane snehane kAraNe te dIkSArthI temanI pAse pravrajyA grahaNa karavA tatpara thayo hoya, tyAre jo te mahAtmA abhyaghata vihArAdi svIkAre to te dIkSArthIno pravrajayAno bhAva anyathA thAya tema hoya to, te mahAtmA te yogya jIvanA upakAra arthe tene pravrayA Ape ane yogamArgamAM samyapha pravartAvavA dvArA tenA hitanI ciMtA kare, te vakhate sthaviravihAra paNa te mahAtmAne atyaMta apramAdanuM kAraNa bane che. AthI sthaviravihArathI abhuta vihArane pradhAna kahI zakAya nahIM. e prakArano anya AcAryono Azaya che. have ammudyata vihArane svIkAravA tatpara thayelA koIka mahAtmA gaNinA guNovALA hoya, paraMtu gAthA 1327mAM batAvela svalabdhi yogya sAdhunA guNomAMthI prAyaH anuvartakapaNAnI khAmIne kAraNe alabdhivALA hoya, ane temanI pAse koI dIkSArthI pravrayAgrahaNa karavA tatpara thayelo hoya, tyAre acudyata vihArAdi svIkAravAviSayaka zuM vikalpa che? te batAve che - jo te alabdhivALA sAdhu potAnI pAse pravajyA grahaNa karavA upasthita thayelA dIkSArthIne pravrayA na Ape to teno pravrayAgrahaNano pariNAma anyathA thAya tema hoya ane abhyaghata vihArAdi nahIM svIkAravAmAtrathI moTA lAbhano nizcaya thato hoya, to te mahAtmA te dIkSArthIne pravrayA Ape. Azaya e che ke gaNi Adi mahAtmAo abhyaghata vihArAdi svIkAre che ema pUrvamAM kahela che, tethI nakkI thAya ke abhyata vihArAdi svIkAranArA mahAtmA niyamathI bahuzruta hoya; kema ke nava pUrvathI adhika zruta bhaNelA gItArtha mahAtmAo ja abhyadyata vihAra svIkAravAnA adhikArI che. Ama chatAM, anyane anuvartana karavA jeo samartha na hoya teone alabdhivALA kahevAya; ane tevA gaNinA guNovALA, svalabdhi vagaranA mahAtmA pAse koI yogya dIkSArthI pravrajayA grahaNa karavA mATe upasthita thayo hoya tyAre, jo te mahAtmA abhyata vihArAdi svIkAre to teno pravrajyAgrahaNano pariNAma anyathA thAya tema hoya, ane abhyaghata vihArAdi nahIM svIkAravAmAtrathI moTA lAbhano nirNaya thato hoya arthAtu "A dIkSArthI zAstro bhaNIne saMpanna thaze to ghaNo lAbha thaze" ityAdi mahAna lAbhano nizcaya thato hoya, to abhyarthAta vihArAdine gauNa karIne tene pravajayA Ape. AnAthI e prApta thAya ke A mahAtmA alabdhivALA hovAthI te dIkSArthIne pravrayA ApyA pachI tenI anuvartana karavA samartha nathI, topaNa teo abhyata vihArAdi na svIkAre eTalAmAtrathI te dIkSArthI pravrajayA grahaNa karIne temanI pAse zAstro bhaNIne saMpanna thAya tema hoya ane tenAthI moTo lAbha thavAnI saMbhAvanA te mahAtmAne dekhAtI hoya, to te mahAtmA abhyaghata vihArAdine na svIkAre ane tene pravrajayA For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1558-1559 Ape, jethI yogya evA dIkSA levA tatpara thayelA te mumukSu upara mahAna upakAra thAya. AthI abhyudyata vihArane sthaviravihArathI pradhAna kahIM zakAya nahIM, A prakArano anya keTalAka AcAryono Azaya che. // 1558 gAthA : eva pahANI eso egaMteNeva AgamA siddho / juttIe vi a neo saparuvagAro mahaM jamhA || 1559 // anvayArtha: q=A rIte=pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte, mo=A=sthaviravihAra, taMteLava=ekAMte ja vALo= pradhAna, AmA=AgamathI, siddho--siddha che, nuttIr vi Ja neo=ane yuktithI paNa (pradhAna) jANavo; namhA=je kAraNathI, saparuMvaro mahaM=sva-parano upakAra mahAna che. gAthArtha 231 pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte sthaviravihAra ekAMte ja pradhAna AgamathI siddha che ane yuktithI paNa pradhAna jANavo; je kAraNathI sva-parano upakAra mahAna che. TIkAH evaM pradhAna eSo'bhyudyatavihArAt ekAntenaivAgamAtsiddha iti, yuktyApi ca jJeyaH pradhAnaH, svaparopakAro mahAn yasmAditi gAthArthaH // 1559 // TIkA : A rIte=pUrvagAthAmAM batAvyuM e rIte, A=sthaviravihAra, ekAMte ja abhyudyuta vihArathI pradhAna AgamathI siddha che ane yuktithI paNa pradhAna jANavo; je kAraNathI sva-parano upakAra mahAna che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe sthApana karyuM e rIte sthaviravihAra ekAMte ja abhyaghata vihAranI apekSAe pradhAna AgamavacanathI siddha che. tethI phalita thAya ke abhyAta vihAra mokSaprAptinuM kAraNa che, tenA karatAM paNa zIghra mokSaprAptinuM kAraNa sthaviravihAra che, ema AgamathI siddha thAya che. vaLI abhyudyata vihArathI sthaviravihAra jema AgamathI pradhAna siddha thAya che, tema yuktithI paNa pradhAna siddha thAya che; kema ke sthaviravihAramAM sva-parano upakAra mahAna che arthAt sthavirakalpika sAdhuo zaktinA prakarSathI jinavacananA paramArthane jANavAmAM, jANIne sthira karavAmAM udyama kare che, tema ja jinavacana anusAra ja sudRDha vyApAra karavA mATe yatna kare che, jethI svano upakAra thAya che; vaLI yogya jIvone mArganuM pradAna kare che, yogamArgamAM sudRDha rIte pravartAve che, jethI pa2no paNa upakAra thAya che. Ama, sthaviravihAramAM For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1559-1560 svano ane 52no mahAna upakAra thato hovAthI abhyudyata vihAra karatAM paNa sthaviravihAra pradhAna che. A prakArano anya keTalAka AcAryono abhiprAya che. 1559 // avataraNikA : pUrvagAthAmAM sthaviravihArane abhyudyuta vihAra karatAM pradhAna siddha karavA yukti ApI ke 'je kAraNathI sva-parano upakAra mahAna che,' e yuktine ja be gAthAmAM spaSTa kare che gAthA: Na ya etto uvagAro aNNo NivvANasAhaNaM paramaM / jaM caraNaM sAhijjai kassai suhabhAvajoeNa // 1560 // anvayArthaH patto ya abjo vagAro =ane AnAthI anya upakAra nathI=sva-paranA upakArathI anya pradhAnatara upakAra nathI; naM-je kAraNathI muddamAvanoI=zubhabhAvanA yogathI K$=koIkanuM jijvALasAnnAM paramaM caraI=nirvANanuM sAdhana evuM parama caraNa sAhibnapha=sadhAya che=pragaTa karAya che. gAthArtha: ane sva-paranA upakArathI anya pradhAnatara upakAra nathI; je kAraNathI zubhabhAvanA yogathI koIkanuM nirvANane sAdhanAnuM zreSTha cAritra pragaTa karAya che. TIkA na cAta upakAro 'nyaH pradhAnataraH, nirvANasAdhanaM paramaM yaccaraNaM sAdhyate kasyacitprANinaH zubhabhAvayogena hetunA iti, na labdhyAdyapekSayeti gAthArthaH // 1560 // TIkA ane AnAthI=sva-paranA upakArathI, anya pradhAnatara upakAra nathI; je kAraNathI-zubhabhAvanA yogarUpa hetuthI, labdhi AdinI apekSAthI nahIM-koIka prANInuM nirvANanuM sAdhana evuM parama caraNa sadhAya che=pragaTa karAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke yuktithI paNa sthaviravihAra abhyudyata vihArathI pradhAna che, tene spaSTa karatAM kahe che ke sthavirakalpika mahAtmAo sarvathA apekSA vagaranA thaIne cAritra pALe che ane anyano upakAra kare che, paraMtu potAne labdhio prApta thAya, parSadAnI vRddhi thAya ityAdi AzaMsAthI cAritranuM pAlana karatA nathI; phakta 'bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karIne mAre vItarAga thavuM che' tevA zubha AzayathI anyane cAritra pradAnamAM udyama kare che. For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1560-151 233 vaLI bhagavAnanI AjJA che ke apramAdathI cAritramAM udyama karavo joIe ane zakti hoya to anya yogya jIvone paNa cAritramAM daDha pravartAvavA joIe. AvA zubha AzayathI virakalpika sAdhuo anya yogya jIvomAM nirvANanI prAptinuM kAraNa evA zreSTha cAritrane arthAt bhAvacAritrane, pragaTa kare che. Ama, sthaviravihAramAM udyama karavAthI potAnA cAritranI paNa vizuddhi thAya che ane anyamAM paNa bhAvacAritranI niSpatti thAya che, tema ja niSpanna thayeluM bhAvacAritra prakarSavALuM thAya che. mATe sthaviravihAramAM thatA sva-paranA upakArathI anya koI upakAra pradhAnatara nathI. AthI sthaviravihAra mahAna che. A prakArano anya keTalAka AcAryono Azaya che. /156oll gAthA : accaMtiasuhaheU eaM aNNesi Niamao ceva / pariNamai appaNo vi hu kIraMtaM haMdi emeva // 1561 // anvayArtha: avaMtikasudedi=AtyaMtika sukhano hetu evuM A=caraNa, maNi zItaM anyone karAtuM anya jIvomAM pragaTa karAtuM, va=A rIte ja AtyaMtika sukhanA hetupaNArUpe ja, 33mo ceva=niyamathI ja pUom vi=potAne paNa parAmarRpariName che. * du' vAkyAlaMkAramAM che. >> 'ri' upapradarzanamAM che. gAthArtha : AtyaMtika sukhano hetu evuM caraNa anya jIvomAM pragaTa karAtuM AtyaMtika sukhanA hetupaNArUpe ja niyamathI ja potAne paNa pariName che. TIkA? Atyantikasukhaheturetat-caraNamanyeSAM bhavyaprANinAM niyamenaiva pariNamati Atmano'pi kriyamANamapyeSAM hanyevameva-Atyantikasukhahetutveneti gAthArthaH // 1561 // TIkArya : anya bhavya prANIone karAtuM evuM paNa AtyaMtika sukhano hetu evuM AkacaraNa=bhAvacAritra, A rIte ja=AtyaMtika sukhanA hetupaNArUpe ja, niyamathI ja AtmAne paNa=potAne paNa, pariName che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke sva-paranA upakArathI anya koI upakAra pradhAnatA nathI. tyAM prazna thAya ke For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1561-1562 viravihArathI anya jIvono upakAra thAya che, chatAM abhudyata vihAra jevo vizeSa prakArano potAno upakAra thato nathI. tethI kahe che - sthavirakalpika mahAtmAo zubhabhAvathI anya jIvomAM je cAritra niSpanna kare che te AtyaMtika sukharUpa mokSano hetu che, ane teo anya yogya jIvomAM cAritraniSpattino vyApAra sarvathA spRhA vagara kevala jinavacanAnusAra karatA hovAthI AtyaMtika sukhanA heturUpe te cAritra, anya jIvone jema pariNamana pAme che tema potAne paNa pariNamana pAme che. Azaya e che ke sthavirakalpika mahAtmAo paropakAra karavA arthe yogya jIvone yogamArgamAM bhagavAnanA vacananA smaraNapUrvaka pravartAve che, tyAre te paropakAranI pravRttithI te cAritra yogya jIvomAM pariNAma pAme che, tema ja te prakAranA yatnathI te cAritra potAnAmAM paNa upara-uparanI bhUmikArUpe pariNAma pAme che. mATe sthaviravihArathI mAtra anya jIvono ja upakAra thAya che tevuM nathI, paraMtu te paropakAra karanArA mahAtmAonA paNa cAritranA pariNAmanI vizuddhi thAya che, je cAritrano pariNAma AtyaMtika sukharUpa mokSano hetu che. AthI sva-paranA upakAra mATe karAtA udyama jevo mahAkalyANakArI udyama anya koI nathI. ane sva-parano upakAra sthaviravihAramAM thAya che, AthI sthaviravihAra abhyadyata vihAra karatAM paNa mahAna che. A prakAre anya keTalAka AcAryono Azaya che. /156 1. avataraNikA : gAthA 1556mAM keTalAka AcAryono mata batAvatAM kahela ke guru saMyamano yoga hovAthI ane atyaMta apramAda hovAthI ammudyata vihAra sthaviravihAra karatAM paNa pradhAna che. tenuM nirAkaraNa karavA gAthA 1562-1561mAM kahyuM ke sthaviravihAra zubhabhAvanA yogathI anya jIvonI cAritraniSpattinuM kAraNa che ane anya jIvonI cAritraniSpatti mATe karAtA udyamathI te cAritra niyamathI ja potAne paNa pariNamana pAme che. AnAthI siddha thAya che ke sthaviravihAra paNa guru saMyamayogano ane apramAdano hetu che, topaNa sthaviravihAramAM guru saMyamano yoga che e kathanane prastuta gAthAmAM zabdothI spaSTa kare che - gAthA : gurusaMjamajogo vi hu viNNeo saparasaMjamo jattha / sammaM pavaDDamANo theravihAre a so hoi // 1562 // anvayArtha: gurusaMgamano vividhaoo guru saMyamayoga paNa jANavo, gaO=jyAM sArasaMgamo sva-parano saMyama che. thevidyAre ma=ane sthaviravihAramAM samaM pavaThThamA so=samyapha pravardhamAna evo Asva-parano saMyama, ro-che. * 'du' vAkyAlaMkAramAM che. For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1562-1563 235 gAthArtha : guru saMcamayoga paNa jANavo, jyAM sva-parano saMcama che. ane raviravihAramAM samyapha pravardhamAna evo sava-parano saMyama che. TIkAH gurusaMyamayogo'pi vijJeyaH, kva ? iha svaparasaMyamo yatra saMyame, samyak pravardhamAnaH san santatyA sthaviravihAre cAsau bhavati svaparasaMyama iti gAthArthaH // 1562 // TIkArya : guru saMyamano yoga paNa jANavo. kyAM? te batAve che - je saMyamamAM sva-parano saMyama che emAM, guru saMyamano yoga paNa jANavo, ema anvaya che. ane sthaviravihAramAM saMtatithI=pravAhathI, samyapha vadhato chato A=sva-parano saMyama, che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je saMyamamAM svanA ane paranA saMyamanI vRddhi thatI hoya te saMyamane guru zreSTha, saMyamano yoga kahevAya. virakalpika sAdhuo saMyamajIvananA prAraMbhamAM zAstrAbhyAsa kare che tyAre svanA kalyANamAM pravRtta hoya che; tema ja zAstrAbhyAsa karIne gItArtha bane che tyAre satata jinavacananuM smaraNa karIne jinavacanAnusAra sarva ucita pravRttio kare che ane anya yogya jIvone paNa saMyamayogomAM pravartAve che, jethI paranuM kalyANa paNa thAya che. Ama, sthavirakalpika mahAtmAnI pravRttithI sva-paranA saMyamanI vRddhi thAya che. mATe gAthA 1556mAM keTalAka AcAryoe kahela ke guru saMyamano yoga hovAthI abhudyata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che, e kathana e pramANe nathI. A prakArano anya keTalAka AcAryono abhiprAya che. 156rA avataraNikA : gAthA 1562-156 1nA kathanathI sthaviravihAra atyaMta apramAdano hetu che e siddha thAya che, topaNa viravihAramAM atyaMta apramAda che e kathanane prastuta gAthAmAM zabdothI spaSTa kare che - gAthA : accaMtamappamAo vi bhAvao esa hoi NAyavvo / jaM suhabhAveNa sayA samma aNNesi takkaraNaM // 1563 // anvayArtha: pasa A sthaviravihAra, mAvo maatamauo vikabhAvathI atyaMta apramAdarUpa paNa paDyo hoTTa=jJAtavya thAya che; =je kAraNathI gumAveT=zubhabhAvathI sayA=sadA mori=anyonuM sanna tadaARV=samyak taskaraNa=zubhabhAvanuM karaNa, thAya che. For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 saMlokhanAvastaka abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana gAthA 1563-154 gAthArtha : sthaviravihAra bhAvathI atyaMta apramAdarUpa paNa jJAtavya thAya che; je kAraNathI zubhabhAvathI sadA anyonuM samyapha zubhabhAvanuM karaNa thAya che. TIkA : atyantamapramAdo'pi bhAvataH=paramArthena eSa bhavati jJAtavyaH evaMrUpaH, yacchubhabhAvena sadA sarvakAlaM samyaganyeSAM tatkaraNaM zubhabhAvakaraNamiti gAthArthaH // 1563 // TIkArya : AvA rUpavALo A=gAthA 1562-1561mAM batAvyuM evA svarUpavALo sthaviravihAra, bhAvathI= paramArthathI, atyaMta apramAdarUpa paNa jJAtavya thAya cheje kAraNathI zubhabhAvathI sadA sarvakALa, anyonuM-bIjA yogya jIvonuM, samyapha tenuM karaNa=zubhabhAvanuM karaNa, thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sthavirakalpika sAdhuo zAstro bhaNIne saMpanna thayelA hoya tyAre, potAnA zubhabhAvathI anya jIvomAM paNa samyapha zubhabhAva pedA kare che, tethI teomAM bhAvathI atyaMta apramAda paNa varte che. Azaya e che ke saMsArathI atyaMta bhaya pAmelA sthavirakalpika mahAtmA zaktinA prakarSathI zAstro bhaNIne nipuNa thAya che, tyArapachI bhagavAnanA vacananuM smaraNa karIne potAnA mana-vacana-kAyAnA yogone saMsAranA ucchedanuM kAraNa bane e rIte apramAdabhAvathI saMyamayogomAM pravartAve che, yogya jIvone paNa sarvajJavacanAnusAra yogamArgamAM pravartAve che. tethI je pravRttimAM bhagavAnanA vacananuM smaraNa che ane je pravRttithI anya jIvone paNa ekAMte zubhabhAva thAya che, te pravRtti atyaMta apramAdavALI che, AthI sthaviravihAramAM bhAvathI atyaMta apramAda paNa che. mATe gAthA 1556mAM keTalAka AcAryoe kahela ke atyaMta apramAda hovAthI abhyadyata vihAra sthaviravihArathI pradhAna che, e kathana e pramANe nathI. A prakArano anya keTalAka AcAryono abhiprAya che. 1pa63 gAthA : jai evaM kIsa muNI theravihAraM vihAya gIA vi / paDivajjaMti imaM naNu kAlociamaNasaNasamANaM // 1564 // anvayArtha : nagr=nanuthI koI zaMkA kare che - naTTu parvajo Ama chegAthA 1557thI 1563mAM sthApana karyuM e rIte abhyadyata vihArathI sthaviravihAra pradhAna che ema che, (to) nI vi mut=gItArtha paNa munio theravihAra vihAya=sthaviravihArane choDIne rU=Ane=jinakalpane, sIsa=kayA kAraNathI vinaMti = svIkAre che? (teno uttara Ape che -) tnio3i mAsaUsamavi=kAlocita anazana samAna che. For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1564 230 . gAthArtha: nanuthI koI zaMkA kare che - je gAthA 1550thI 1563mAM sthApana karyuM e rIte abhyadhata vihArathI viravihAra pradhAna che, to gItArtha paNa munio sthaviravihArane choDIne jinakalpane kema svIkAre che? teno uttara Ape che - kAlocita anazana samAna che. TIkA : yadyevaM kimiti munayaH sthaviravihAraM vihAya gItArthA api santaH pratipadyante enaM-jinakalpaM nanu, kAlocitamanazanasamAnaM tad, AjJA'bhaGgAditi gAthArthaH // 1564 // TIkAI: nanuthI koI zaMkA kare che - jo Ama che=gAthA 1557thI 1563mAM sthApana karyuM e rIte abhyadyatavihArathI sthaviravihAra pradhAna che ema che, to gItArtha chatA paNa munio sthaviravihArane choDIne Ane jinakalpane, kayA kAraNathI svIkAre che ? teno uttara Ape che - te kAlocita anazanasamAna che=gItArtho sthaviravihArane choDIne jinakalpane svIkAre che te caramakALamAM ucita evA anazana jevo che; mATe gItArtho viravihArane choDIne jinakalpane svIkAre che, ema anvaya che; kema ke AjJAno abhaMga che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gAthA 1557thI 1563 sudhI graMthakArazrIe anya AcAryono mata batAvIne sthApana karyuM ke abhyadyata vihAra sthaviravihArathI pradhAna nathI. tyAM zaMkA thAya ke jo abhyaghata vihAra sthaviravihArathI pradhAna na hoya to, kadAca agItArtha munio ajJAnane kAraNe abhyata vihAra svIkAre tevuM bane, paraMtu gItArtha paNa munio potAne prApta thayelA zreSTha evA sthaviravihArane choDIne jinakalpa Adi svarUpa abhyadyata vihArane kema svIkAre che? arthAt teoe abhyadyata vihAra svIkAravo joIe nahIM; kema ke vivekI puruSo nIcalI bhUmikAnI pravRttino tyAga karIne uparanI bhUmikAnI pravRtti ja svIkAre, jethI adhika hitanI prApti thAya. tenuM samAdhAna karatAM gAthA 1557mAM svamatano prAraMbha karanArA evA anya AcAryo kahe che ke jema ucita kALe anazana karavuM hitAvaha che, tema ucita kALe jinakalpa svIkAravo paNa hitAvaha che. mATe gItArtha paNa munio sthaviravihArane choDIne abhyadyata vihAra svIkAre che. vaLI bhagavAnanI AjJA che ke je kALe je pravRtti ucita hoya, te kALe te pravRtti karavI e kalyANanuM kAraNa che, paraMtu mAtra zreSTha hovAthI koI pravRtti kalyANanuM kAraNa banatI nathI. AthI sthaviravihAra svaparanA upakAranuM kAraNa hovA chatAM uttama bhAvonI niSpatti mATe jema mahAtmAo ucita kALe anazana kare che, tema viravihArane sevIne paropakArAdi kRtyo karIne saMpanna thayelA gItArtha paNa mahAtmAo potAno aMtimakALa atyaMta apramAdavALo bane tadarthe ucita kALe sthaviravihArane choDIne abhyata vihAra svIkAre For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1564-155 che. je bhagavAnanI AjJAanusAra hovAthI kalyANanuM kAraNa che, paraMtu doSarUpa nathI; kema ke bhagavAnanI AjJAno abhaMga che. A prakArano gAthA 1557mAM batAvela anya keTalAka AcAryono abhiprAya che. 1pa64o. gAthA : takkAle uciassA ANArAhaNA pahANeso / iharA u AyahANI niSphalasattikkhayA NeA // 1565 // anvayArtha: tadaAtve mAtra te kALamAM ucitane=caramakALamAM jinakalpasvIkArane yogya puruSane, mA IIRRUIT= AjJAnuM ArAdhana hovAthI ane pAcho A=jinakalpa, pradhAna che. rUdana vaLI itarathA ucita kALe jinakalpa nahIM svIkAravAmAM, nittattiva=niSphaLa zaktinA kSayathI yahAI=AtmahAni mAtra jANavI. gAthArtha : caramakALamAM jinakalpasvIkArane yogya puruSane AjJAnuM ArAdhana hovAthI jinakalpa sthavirakalpa karatAM pradhAna che. vaLI ucita kALe jinakalpa nahIM svIkAravAmAM niSphaLa zaktinA kSayathI AtmahAni jANavI. TIkA : ___ tatkAla evocitasya puMsaH AjJArAdhanAddhetoH pradhAna eSaH-jinakalpaH, itarathA tvAtmahAniH svakAle tadapratipattau, niSphalazaktikSayAt kAraNAjjJeyeti gAthArthaH // 1565 // TIkArya te kALamAM ja ucita puruSane=caramakALamAM ja jinakalpasvIkArane yogya puruSane, AjJAnA ArAdhanarUpa hetuthI A=jinakalpa, pradhAna che. vaLI ItarathA=svakALamAM tenI apratipattimAM=jinakalpasvIkArane ucita kALamAM jinakalpane nahIM svIkAravAmAM, AtmahAni jANavI=saMyamano apakarSa jANavo; kema ke niSphaLa zaktinA kSayarUpa kAraNa che=ucita kRtya karavAnI vidyamAna zaktine nahIM pravartAvavArUpa niSphaLa zaktinA kSayarUpa kAraNa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : ' pUrvagAthAmAM anya AcAryoe sthApana karyuM ke A jinakalpa kAlocita anazana samAna che, mATe gItArtha paNa sAdhuo sthaviravihArane choDIne jinakalpane svIkAre che. A kathanane daDha karavA kahe che - bhagavAnanI AjJA che ke ucita kALe ucita kriyA karavI joIe, jethI mahAna phaLa prApta thAya. tethI caramakALamAM jinakalpa svIkAravAne ucita puruSa jinakalpa svIkAre to AjJAnuM ArAdhana thAya che, mATe For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / azrudhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1565-1566 239 te kALamAM jinakalpa pradhAna che; Ama chatAM sAmAnyathI sva-parano upakAra sthavikalpamAM thAya che; mATe sthaviravihAra pradhAna che. e prakArano anya AcAryono Azaya che. vaLI jinakalpa svIkAravAno ucita kALa hoya topaNa jinakalpa svIkAravAmAM na Ave, to potAnI zakti jinakalpanA pAlanane anurUpa nahIM pravartavAne kAraNe jinakalpa svIkAravAnI zakti niSphaLa jAya, je niSphaLa thayelI zaktino kSaya thavAne kAraNe te mahAtmAne AtmahAninI prApti thAya che arthAt teonA saMyamano utkarSa thavAne badale apakarSa thAya che. mATe te kALanI apekSAe vicArIe to sthavirakalpa karatAM jinakalpa pradhAna che, paraMtu sAmAnya rIte sva-paranA atyaMta kalyANanuM kAraNa hovAthI sthavirakalpa mahAna che. A prakArano gAthA 1557mAM batAvela anya AcAryono Azaya che. 1565 // avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke svakALamAM jinakalpa nahIM svIkAravAthI niSphaLa zaktinA kSayane kAraNe AtmahAni thAya che. have 'avA'thI anya prakAre AtmahAni batAve che - gAthA: ahavA''NAbhaMgAo eso ahigaguNasAhaNasahassa / hINakaraNeNa ANA sattIe sayA vi jaiavvaM // 1566 // anvayArthaH ahevA=athavA mALAmaMAo=AjJAbhaMgathI (AtmahAni) thAya che. ahinuLamALasahaAE=adhika guNanA sAdhanamAM sahane=adhika guNane sAdhavAmAM samartha sAdhune, haLavaLe=hInanA karaNathI=hIna kRtya karavAthI, so=A=AjJAno bhaMga, thAya che. A=AjJA che=bhagavAnanI AjJA che - sA vi sattIr nadmabaM=sadA paNa zaktithI yatna karavo joIe. gAthArtha: athavA AjJAbhaMgathI AtmahAni thAya che. adhika guNa sAdhavAmAM samartha sAdhune hIna mRtya karavAthI AjJAbhaMga thAya che. bhagavAnanI AjJA che ke sadA paNa zaktithI yatna karavo joIe. TIkA athavA''jJAbhaGgAdAtmahAniH, eSa cAjJAbhaGgaH adhikaguNasAdhanasamarthasya sataH hInakaraNena hetunA, AjJA evaM, yaduta - zaktyA sadApi yatitavyaM, na tatkSayaH kArya iti gAthArtha: // 1566 // TIkArya athavA AzAnA bhaMgathI AtmahAni thAya che. ane A=AjJAno bhaMga, adhika guNane sAdhavAmAM samartha chatAne hInanA karaNarUpa hetuthI thAya che. AzA A prakAre che, je yadyutathI batAve che - sadA paNa zaktithI yatna karavo joIe, teno kSaya=vidyamAna zaktino nAza, karavo joIe nahIM, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 15-1560 bhAvArtha : bhagavAnanI AjJAnuM smaraNa karIne pravRtti karanArA mahAtmA, je je kALe je je prakAranI bhagavAnanI AjJA hoya te te prakAre AjJAnA niyaMtraNathI pravRtti kare che. AthI je mahAtmA zAstro bhaNIne saMpanna thayA hoya, potAnAthI thaI zake tevA sarva upakAro jemaNe karyA hoya, te mahAtmAne potAnI bhUmikAnusAra jinakalpa svIkAravo ucita che; chatAM jo te mahAtmA ucita kALe jinakalpa na svIkAre ane sthavirakalpane ucita sarva pravRttio kare, topaNa bhagavAnanI AjJAno bhaMga thAya, jenAthI te mahAtmAnA saMyamamAM hAni prApta thAya che. ahIM prazna thAya ke A mahAtmAe AjJAbhaMga karyo che, tevuM kaI rIte nakkI thAya? tethI kahe che - adhika guNa sAdhavA mATe samartha puruSa hIna guNavALI pravRtti kare, to tenAthI bhagavAnanI AjJAno bhaMga thAya che. A mahAtmA A avasthAmAM jinakalpa svIkArIne asaMgabhAvanI vRddhi karI zake tema che, chatAM asaMgabhAvane anukULa adhika guNa sAdhavA mATe samartha mahAtmA sthavirakalpanA sevanarUpa hIna kRtya sAthe che, tethI bhagavAnanI AjJAno bhaMga thAya. ahIM prazna thAya ke bhagavAnanI AjJA zuM che? tethI kahe che - sadA paNa zaktithI yogamArgamAM yatna karavo joIe, paraMtu vidyamAna zaktino kSaya karavo joIe nahIM" A bhagavAnanI AjJA che. - AthI phalita thAya ke saMyama grahaNa karIne mahAtmA gItArthanI nizrAmAM rahIne zAstrAdhyayana kare che, te vakhate potAnI zakti anusAra zAstrAdhyayanamAM yatna karavo ucita che, paraMtu te vakhate avicArakanI jema paropakAramAM yatna karavo ucita nathI. vaLI zAstrAdhyayana karIne zAstronA paramArthane jANIne saMpanna thAya, tyArapachI zaktinA prakarSathI zAstrAnusArI kriyAo karavI ucita che ane anyanA upakAramAM paNa zakya udyama karavo ucita che. Ama, sarva ucita pravRtti karyA pachI jIvananA aMta samaye jema anazana karIne asaMgabhAvamAM vizeSa prakArano udyama karavo ucita che, tema anya koI kArya vidyamAna na hoya to jinakalpa svIkArIne asaMgabhAvanI vRddhi karavI ucita che, jethI vItarAgatAne anukULa atyaMta apratibaddhamAnasa ullasita thAya. 1566ll gAthA : etto a imaM evaM jaM dasapuvvINaM suvvaI sutte / eassa paDisseho tayaNNahA ahigaguNabhAvA // 1567 // anvayArtha: jjo ma aaN parva ane AthI A Ama che=AgaLamAM kahe che ethI sthaviravihAra pradhAna che e ema che; vaM=je kAraNathI sujokasUtramAM rAsaputrI dazapUrvIone rasa paDikSeho=Ano pratiSedha=abhyadyatavihAranA svIkArano niSedha, subraDuM saMbhaLAya che; tayaUUhi dimAvA kema ke tenA anyathA adhika guNano bhAva che=abhyadyata vihAra nahIM svIkAravAthI dazapUrvIone adhika guNanI prApti che. For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 saMlekhanAvastuka / abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1540-1568 gAthArtha : - ane have kahe che ethI viravihAra pradhAna che e ema che; je kAraNathI sUtramAM dazapUvaone abhyadhata vihAranA svIkArano pratiSedha saMbhaLAya che; kema ke abhyadhata vihAra nahIM svIkAravAthI dazapUrvIone adhika guNanI prApti che. TIkAH ___ itacaitadevaM svaparasaMyamaH zreyAn, yaddazapUrviNAM sAdhUnAM zrUyate sUtre-Agame etasya pratiSedhaH kalpasya, tasyAnyathA paropakAradvAreNAdhikaguNabhAvAt kAraNAditi gAthArthaH // 1567 // TIkArya ane AthI have batAve che ethI, A=sva-parano saMyama zreya che e, ema che=pUrvamAM sthApana karyuM ema che; je kAraNathI sUtramAMkaAgamamAM, dazapUrvI sAdhuone Anokakalpano jinakalpanA svIkArano, pratiSedha saMbhaLAya che, kema ke tenA anyathA=jinakalpanA asvIkAramAM, paropakAra dvArA adhika guNanA bhAvarUpa=prAptirUpa kAraNa che, e pramANe gAthArtha che. I/156thI gAthA : evaM tattaM nAuM visesao eyasattirahiehiM / saparuvagAre jatto kAyavvo appamattehiM // 1568 // anvayArtha : vaM=A rIteegAthA 1557thI 1567 sudhI batAvyuM e rIte, taraM nADuM tattvane jANIne viSe kSittiradidaM pramatteiivazeSathI AnI=jinakalpa svIkAravAnI, zaktithI rahita evA apramattoe saparuvAre sva-paranA upakAramAM gatta vAyavyo yatna karavo joIe. gAthArtha : gAthA 1550thI 150 sudhI batAvyuM e rIte tattvane jANIne vizeSathI jinakalpa svIkAravAnI zaktithI rahita evA apramatta sAdhuoe sava-paranA upakAramAM catna karavo joIe. TIkA? evaM tattvaM jJAtvA yathoktaM sarvaireva vizeSata etacchaktirahitaiH jinakalpapratipattizaktizUnyaiH svaparopakAre yatnaH kAryaH yathAzakti apramattaiH, mahadetannirjarAGgamiti gAthArthaH // 1568 // TIkArya A rIte yathokta tattvane jANIne=gAthA 1papa0thI 1567mAM anya AcAryoe sthApana karyuM e rIte je prakAre kahevAyuM ke sva-parano upakAra thato hovAthI ammudyata vihAra karatAM sthaviravihAra pradhAna che e For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1508-1569 prakAranA tatvane jANIne, sarvae ja=sarva sAdhuoe ja, vizeSathI AnI zaktithI rahita=jinakalpane svIkAravAnI zaktithI zUnya, evA apramatta sAdhuoe sva-paranA upakAramAM yathAzakti yatna karavo joIe. A mahAna nirjarAnuM aMga che sva-paranA upakAramAM yatna karavo e ghaNI nirjarAnuM kAraNa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1557thI 1567 sudhI anya AcAryoe sthApana karyuM ke parArthano viraha hovAthI abhyaghata vihAra sthaviravihArathI pradhAna nathI, e rIte anya AcAryoe kahelA tattvane jANIne sarva sAdhuoe ane vizeSathI jeonI jinakalpa svIkAravAnI zakti nathI tevA sAdhuoe, apramAdabhAvathI potAnI zakti anusAra sva-paranA upakAramAM yatna karavo joIe. AnAthI phalita thAya ke sarva sAdhuoe kSaNabhara paNa pramAda karyA vagara potAnAM mana-vacana-kAyAne jinavacanAnusAra e rIte pravartAvavAM joIe, jethI vItarAgavacananA baLathI vItarAgatAnAM pratibaMdhaka karmo kSaya pAme; ane anya yogya jIvone paNa vItarAgavacanano paramArtha batAvIne jinavacanAnusAra pravRtti karAvavAmAM utsAhita karavA joIe, jethI teo paNa apramAdabhAvathI jinavacanAnusAra pravRtti karIne potAnuM hita sAdhI zake; kema ke sva-paranA upakAra mATe jinavacanAnusAra karAto yatna mahAnirjarAnuM kAraNa che. AnAthI e prApta thAya ke mAtra paropakAramAM udyama karavo paNa ucita nathI ane mAtra potAnuM hita sAdhIne anya jIvonA hitanI upekSA karavI paNa ucita nathI; paraMtu kSaNabhara paNa pramAda karyA vagara potAnI zaktinuM samAlocana karIne jinavacananA paramArthane jANavAno ane jANIne sthira karavAno udyama karavo ucita che, tema ja jinavacanAnusAra sarva ucita pravRtti karIne anyanA paNa upakAramAM udyama karavo ucita che. ahIM "vizeSata:" zabdathI e kahevuM che ke jeonI jinakalpa svIkAravAnI zakti che teoe to sarva udyamathI sva-parano upakAra karIne ucita kALe jinakalpa svIkAravo joIe, paraMtu jeonI jinakalpa svIkAravAnI zakti nathI teoe vizeSathI apramattabhAvapUrvaka svanA ane paranA upakAramAM yatna karavo joIe. 1568. avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke vizeSathI jinakalpa svIkAravAnI zakti vagaranA sAdhuoe sva-paranA upakAramAM apramAdathI yathAzakti yatna karavo joIe. tethI tevA sAdhuo kaI rIte prayatna kare to sva-parano upakAra zuddha thAya? te spaSTa karavA arthe kahe che - gAthA : so ya Na theravihAraM mottuM annattha hoi suddho u / etto ccia paDisiddho ajAya'samattakappo a // 1569 // For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1569 243 anvayArtha: so ca=ane te sva-parano upakAra, theravihAruM mojuM sthaviravihArane mUkIne annattha=anyatra suto 3 aa hodda=zuddha ja thato nathI. patto vyi3 =AthI ja manAyaDasamattapyo ka sikko ajAta ane asamAptakalpa pratiSiddha che. gAthArtha : ane sava-parano upakAra sthaviravihArane choDIne anyatra zuddha ja thato nathI. AthI ja ajAtakalpa ane asamAptakA sUtramAM pratiSiddha che. TIkAH sa ca na sthaviravihAraM muktvA svaparopakAraH anyatra bhavati zuddha eva, nAzuddhaH(? tvazuddhaH), ata eva pratiSiddhaH sUtre'jAto'samAptakalpazceti gAthArthaH // 1569 // noMdhaH TIkAmAM nAzuddhaH che tene sthAne vazuddha pATha hoya tema bhAse che. TIkA: ane te=sva-parano upakAra, sthaviravihArane mUkIne anyatra zuddha ja thato nathI, paraMtu azuddha thAya che. AthI ja sUtramAM ajAta ane asamAptakalpa pratiSiddha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke jeo jinakalpa svIkAravA samartha nathI, teoe potAnI zaktine anurUpa svaparanA upakAramAM apramAdathI yatna karavo joIe ane te sva-parano upakAra zAstrAnusArI sthaviravihAranA pAlanamAM zuddha thaI zake che, paraMtu sthaviravihAranI maryAdAne choDIne potAnI anukULatA pramANe saMyamanA AcAro pALavAthI sva-parano upakAra zuddha thato nathI, UlaTo azuddha thAya che. ane te azuddha sva-paranA upakAranA parihAra mATe ja zAstramAM ajAtakalpa ane asamAptakalpano niSedha karAyo che. Azaya e che ke je sAdhuonA samudAyamAM koI gItArtha na hoya, te sAdhuono samudAya ajAtakalpa kahevAya, ane te ajAtakalpavALA samudAyamAM koI gItArtha na hovAthI ucita kALe ucita pravRttino yathArtha nirNaya koI sAdhu karI zake nahIM, jethI teo ugra tapa karatA hoya, kaThora saMyama pALatA hoya, topaNa teono potAno ane anyano upakAra zuddha thato nathI. vaLI jo te samudAyamAM roSakALamAM pAMca sAdhuothI ochA sAdhuo hoya ane varSAkALamAM sAta sAdhuothI ochA sAdhuo hoya, to te samudAya asamAptakalpa kahevAya, ane te asamAptakalpavALA samudAyamAM kyAreka koIka sAdhu glAna thayela hoya athavA tevA koI viSama saMyogo Ave, tyAre paraspara ucita upakAra thaI zake nahIM, jethI potAno ane anyano zuddha upakAra thato nathI. AthI ajAta-asamAptakalpano parihAra karavAmAM Ave to sAdhuo svayaM zuddha saMyama pALI zake che For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana | gAthA 1569-1500 ane anya jIvonA paNa zuddha saMyamanA pAlanamAM pote nimitta banI zake che, jethI sva-parano upakAra zuddha thAya che. Ama, ajAtakalpa-asamAptakalpano je sAdhuo parihAra karatA hoya ane gAthA 1571mAM kahevAze e rIte pratiSiddhanuM varjana karatA hoya, te sAdhuono sthaviravihAra zAstrAnusArI bane che ane tenAthI svaparano upakAra zuddha thAya che, anyathA nahIM. AthI gAthA 1568mAM kahyuM ke sarva ja sAdhuoe sva-paranA upakAramAM yathAzakti apramAdathI yatna karavo joIe. 1569. avataraNikA: etatsmaraNamAha - avataraNikArya : AnA smaraNane kahe che=jAta-ajAtakalpa ane samApta-asamAptakalpanA svarUpanA smaraNane kahe che - bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke AthI ja sUtramAM ajAtakalpa ane asamAptakalpa pratiSiddha che. tethI ajAtakalpaasamAptakalpa zuM che? tenuM svarUpa graMthakArazrIe pUrve gAthA 1329thI 1331mAM batAvela hovA chatAM pharI saMkSepathI ajAta-asamAptakalpanA svarUpanuM smaraNa karAve che - gAthA : ajAo'gIANaM asamatto paNagasattagA hiTThA / uuvAsAsuM bhaNio jahakkama vIarAgehiM // 1570 // anvayArtha: no=agItArthono ajAta(kalpa), 33vAsAyuM nahi paUAsattahiTTa=RtuvarSAmAM=zeSakALamAM ane cAturmAsamAM, yathAkrame paMcaka-saptakathI nIce masamo=asamApta(kalpa) vIjhArdi Lio vItarAga vaDe kahevAyo che. gAthArtha agItArthono ajAtakalpa, zeSakALamAM ane cAturmAsamAM yathAkrame pAMca ane sAta sAdhuothI jUnA asamAptakalpa vItarAga vaDe kahevAyo che. TIkA? ajAto'gItArthAnAM kalpaH, asamAptaH paJcakAtsaptakAccAdhaH RtuvarSayoH dvayorapi bhaNito yathAkrama vItarAgairiti gAthArthaH // 1570 // For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastaka abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1500-1501 245 TIkArya agItArthono ajAtakalpa, tu-varSA baMnemAM paNa yathAkrame paMcakathI ane saptakathI nIce=zeSakALamAM pAMca sAdhuothI dhUna ane varSAkALamAM sAta sAdhuothI nyUna, asamAptakalpa vItarAga vaDe kahevAyo che, e pramANe gAthArtha che. 1570 avataraNikA : gAthA 1569mAM kahela ke sva-paropakAra sthaviravihArane choDIne thato nathI, AthI ja sUtramAM ajAtakalpa-asamAptakalpa pratiSiddha che. tethI pUrvagAthAmAM ajAtakalpa ane asamAptakalpanA svarUpanuM smaraNa karAvyuM. tyAM koIne thAya ke sUtra anusAra jAtakalpapUrvaka ane samAptakalpapUrvaka sthavirakalpa svIkAravAmAtrathI viravihAra zuddha thAya che. vastutaH jAtakalpa ane samAptakalpa thayA pachI paNa jinavacanAnusAra udyama karavAmAM na Ave to sthaviravihAra zuddha thato nathI, te batAvavA arthe kahe che - gAthA : paDisiddhavajjagANaM theravihAro a hoi suddho tti / iharA ANAbhaMgo saMsArapavaDDhaNo NiyamA // 1571 // anvayArtha: siddhivina ga veravihArI suddha do ane pratiSiddhanA varjakono sthaviravihAra zuddha thAya che. rUT=ItarathA=pratiSiddhanuM varjana karavAmAM na Ave to, niyama saMsA2pavaThTho mAmalo niyamathI saMsArano pravardhana AjJAbhaMga thAya che. >> 'tti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha: ane pratiSiddhanA varjaka evA sAdhuono viravihAra zuddha thAya che, pratiSiddhanuM varjana karavAmAM na Ave to niyamathI saMsAra vadhAranAro bhagavAnanI AjJAno bhaMga thAya che. TIkAH __ pratiSiddhavarjakAnAM sAdhUnAM sthaviravihArazca bhavati zuddha iti, itarathA-pratiSiddhAsevane AjJAbhaGgaH saMsArapravarddhano niyamAditi gAthArthaH // 1571 // TIkArya : ane pratiSiddhanA varjaka evA sAdhuono sthaviravihAra zuddha thAya che. itarathA=pratiSiddhanA AsevanamAM, niyamathI saMsAranuM pravardhana karanAro AjJAbhaMga thAya che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 saMlekhanAvastuka | abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1501-1572 bhAvArtha : sthavirakalpika sAdhuo jinavacananuM smaraNa karIne jAtasamAptakalpathI vicare tyAre, jo teo bhagavAne pratiSedha karela AcaraNAnuM varNana karavA mATe udyama karatA hoya to teono sthaviravihAra zuddha thAya, paraMtu teo bhagavAne pratiSedha karela AcaraNAnA Asevana pratye upekSAvALA hoya to niyamathI saMsAranI vRddhinuM kAraNa evo bhagavAnanI AjJAno bhaMga thAya che. mATe apramAdabhAvathI jinavacanAnusAra pravRtti karanArA virakalpika sAdhuo sva-parano upakAra karI zake che ane teono sthaviravihAra zuddha che, anyane nahIM. II1pa71 avataraNikA : gAthA 1555mAM kahela ke abhyadyata vihAra prAyaH caramakALe anavadya kahevAyo che ane anya kALe bhajanAthI anavadya kahevAyo che. ane temAM yukti ApI ke guru kAryAdine kAraNe anyUta vihAranA svIkArano niSedha che. - tethI jijJAsA thaI ke abhyaghata vihAra mahAna che? ke jemAM paropakAra thAya tevo viravihAra mahAna che? tenI spaSTatA karavA prAsaMgika rIte gAthA 1556thI 1571 sudhI be AcAryonuM vaktavya batAvyuM. have te prAsaMgika kathana samApta karIne abhyadyata vihAradvAranuM nigamana karatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : kayamittha pasaMgeNaM savisayaNiayA pahANayA evaM / daTThavvA buddhimayA gao a abbhujjayavihAro // 1572 // anvayArtha: rUttha=ahIM abhyadyata vihAra pradhAna che ke sthaviravihAra? e prakAranI jijJAsAmAM, pavi jayaMtra prasaMgathI saryuM. vaM=A rIte=pUrvamAM varNana karyuM e rIte, (abhyaghata vihAranI ane sthaviravihAranI) vijayA pAyA=svaviSayamAM niyata evI pradhAnatA buddhimaya rahyA=buddhimAne jANavI. mammaMyavihAro ma=ane abhudyata vihAra gokagayo samAptine pAmyo. gAthArtha: abhyadhata vihAra pradhAna che ke sthaviravihAra? e prakAranI jijJAsAmAM prasaMgathI saryuM. pUrvamAM varNana karyuM e rIte abhyadhata vihAranI ane sthaviravihAranI svaviSayamAM niyata evI pradhAnatA buddhimAne jANavI. ane abhyadhata vihAra samAptine pAmyo. TIkA : ___ kRtamatra prasaGgena vistareNa, svaviSayaniyatA uktanyAyAt pradhAnatA evaM draSTavyA buddhimatA dvayorapi, gatazcAbhyudyato vihAraH ukta iti gAthArthaH // 1572 // For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastuka abhyadhata vihAra aMtargata prAsaMgika kathana / gAthA 1502 240 TIkArya : ahIM abhyadhata vihAra pradhAna che ke sthaviravihAra? e prakAranI jijJAsAmAM, prasaMgathI vistAra vaDe saryuM. A rIte=gAthA 1557thI 1571mAM batAvyuM e rIte, ukta nyAyathI=kahevAyela yuktithI, baMnenI paNa abhyadyata vihAra ane sthaviravihAra e baMnenI paNa, svaviSayamAM niyata evI pradhAnatA buddhimAne jANavI. ane abhyaghata vihAra gayo=samApta thayo=kahevAyo, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1555mAM kahela ke caramakALathI anya kALamAM bhajanAthI abhudyata vihAra anavadya kahevAyo che. temAM yukti ApI ke guru kAryAdithI abhyata vihAra svIkAravAno niSedha che. tethI graMthakArazrIne smaraNa thayuM ke abhyata vihAra zreSTha che ke sthaviravihAra zreSTha che? te spaSTa karavuM Avazyaka che, tethI gAthA 1556mAM abhyata vihAra kaI rIte zreSTha che ? te keTalAka AcAryono mata batAvavA dvArA spaSTa karyuM, tyArapachI viravihAra kaI rIte zreSTha che? te anya keTalAka AcAryono mata batAvavA dvArA spaSTa karyuM. te sarva prasaMgathI karAyelo vistAra ahIM pUro thAya che, tethI graMthakArazrI kahe che ke prasaMgathI karAyelA vistAra vaDe saryuM. vaLI koIne jijJAsA thAya ke A baMne AcAryonA matathI abhyata vihArane zreSTha svIkAravo ke viravihArane zreSTha svIkAravo? tethI graMthakArazrI kahe che ke pUrvamAM varNana karyuM e rIte baMnenI paNa potAnA viSayamAM niyata evI pradhAnatA buddhimAne jAMNavI. pAthI phalita thayuM ke koI mahAtmA zAstro bhaNIne saMpanna thayA hoya, gacchano potAnAthI thaI zake tevo sarva upakAra jemaNe karI lIdho hoya, yogya ziSyone paNa potAne prApta thayelA jJAnathI jemaNe saMpanna karyA hoya, jethI te ziSyo potAnI jema ja gacchano upakAra karavA samartha thayA hoya, tyAre te mahAtmAe abhyaghata vihAra svIkAravo ucita che; kema ke te vakhate abhyaghata vihAra ja asaMgabhAvanI vRddhi dvArA kalyANanuM kAraNa bane che.. vaLI A rIte abhyata vihAra svIkAravA tatpara thayelA te mahAtmA pAse koI dIkSArthI pravrayA grahaNa karavA upasthita thayela hoya ane te vakhate A mahAtmA abhyadyata vihAra svIkArI le to teno pravrayAgrahaNano pariNAma anyathA thAya tema hoya, tyAre te mahAtmA mATe anyanA upakAra arthe viravihAramAM rahIne tene pravrajyA ApavI ucita che; e rIte dazapUrvadhara mahAtmAe yogya ziSyone saMpAdana karyA hoya, topaNa teoe paropakAra arthe abhuta vihAra svIkAravo ucita nathI, te vakhate teo mATe sthaviravihAra ja pradhAna che. - saMkSepathI e phalita thAya ke paropakAranuM prayojana vidyamAna hoya tyAre sthaviravihAra ja pradhAna che ane potAnAthI saMpanna thayela ziSyo dvArA paropakAra thaI zake tema hoya tyAre amyudyata vihAra ja pradhAna che; kema ke abhyata vihAranA sevanathI asaMgabhAvane anukULa mahAzaktino saMcaya thAya che. tethI potapotAnA viSayamAM abhyaghata vihAra ane sthaviravihAra baMne paNa pradhAna che. A prakAre prAsaMgika kathana karyA pachI abhyadyata vihAranuM vaktavya pUruM thatuM hovAthI graMthakArazrI kahe che ke abhyata vihAra samApta thayo. //157rI For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 saMkhanAvastuka | abhyadhata maraNa / gAthA 1503 * abhyadhata maraNa * gAthA : abbhujjayamaraNaM puNa amaraNadhammehiM vaNNiaMtivihaM / pAyavaiMgiNimaraNaM bhattapariNNA ya dhIrehiM // 1573 // . anvayArthaka amarathimpordipUUT thIrdi vaLI amaraNadharmavALA dhIra evA tIrthakaro vaDe mamM yamavi tiviTuM vaLagaM abhyadyata maraNa traNa prakAre varNavAyuM che. pAyAmavi mattaparipaUT =pAdapa-iMginImaraNa ane bhaktaparijJA. gAthArtha : vaLI amaraNadharmavALA dhIra evA tIrthaMkaro vaDe abhyadhata maraNa traNa prakAre varNavAyuM cheH pAdapaiMginImaraNa ane bhaktaparijJA. TIkA? __ abhyudyatamaraNaM punaH amaraNadharmabhiH tIrthakarairvaNitaM trividhaM, pAdapeGgitamaraNaM bhaktaparijJA ca, dhIraiH amaraNadharmabhiriti gAthArthaH // 1573 // TIkArtha: vaLI amaraNadharmavALA tIrthakaro vaDe abhyaghata maraNa traNa prakAre varNavAyuM che : pAdapa-iMgitamaraNa ane bhaktapariNA. konA vaDe varNavAyuM che? te batAve che - amaraNadharmavALA dhIra evA tIrthakaro vaDe, varNavAyuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM abhyaghata vihAranuM vaktavya pUruM thayuM, tethI have krama prApta abhyaghata maraNanuM vaktavya batAvatAM kahe che ke amaraNadharmavALA dhIra evA tIrthaMkaro vaDe adbhudyata maraNa traNa prakAre kahevAyuM che. AnAthI e prApta thAya ke tIrthakaro amaraNadharmavALA che ane amaraNadharmanI prAptinA upAyarUpe teoe traNa prakAranuM abhyaghata maraNa batAvela che. vaLI tIrthakaro dhIra che; kema ke amaraNadharmanA upAyane sevIne teoe anaMta maraNanA kAraNabhUta evA mohano nAza karela che, ane potAnA jevI dhIratAnI prAptinA upAyarUpe teoe abhyaghata maraNa traNa prakAre batAvela che : (1) pAdapopagamanamaraNa (2) iMginImaraNa (3) bhaktaparijJA. ahIM vizeSa e che ke A traNa prakAranA abhyadyata maraNamAMthI yathAyogya maraNa svIkAravAthI mahAtmAo tatkAla amaraNadharmavALA thAya ja, evo ekAMte niyama nathI, topaNa jIvamAM je anaMta maraNo karavAnI zakti vidyamAna che tene kSINa karavAno upAya, jema saMyama che tema aMtakALe sevAyela abhyaghata maraNa paNa For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyarata maraNa / gAthA 1503-1504 249 che; kema ke mahAtmA abhyadyata maraNa svIkAravApUrvaka mRtyu pAme to, teone tevA UMcA devabhavanI prApti thAya ke jemAM vizeSa rIte yogamArganI zaktino saMcaya karIne te mahAtmA manuSyabhavane prApta kare che, ane manuSyabhavamAM mahAparAkrama phoravIne, maraNanI paraMparAne atizaya kSINa karIne te mahAtmA amaraNadharmane prApta karI zake che, jethI te yogI mahAtmA paNa tIrthakaranI jema amaraNadharmavALA bane che. I1pa73. gAthA : saMlehaNApurassarameaM pAeNa tA tayaM puTvi / vocchaM tao kameNaM samAsao'bbhujjayaM maraNaM // 1574 // anvayArtha : pANaUT saMbhedapuraspara A=abhyaghata maraNa, prAyaH saMlekhanApUrvaka thAya che. tA-te kAraNathI pulvi=pUrvekaabhyata maraNanuM varNana karatA pahelAM, tayaM tene saMlekhanAne, vojIM-huM kahIza, tamo= tyArapachI krame kramathI maLyujaya mAM abhyaghata maraNane samAso-samAsathI huM kahIza.) gAthArtha abhyadhata maraNa prAyaH saMlekhanApUrvaka thAya che. te kAraNathI pUrve saMlekhanAne huM kahIza, tyArapachI kramathI abhyadhata maraNane samAsathI huM kahIza. TIkA? ___ saMlekhanApurassarametat prAyazaH pAdapavizeSa muktvA, tato pUrvaM vakSye saMlekhanAM, tataH krameNoktarUpeNa samAsato'bhyudyatamaraNaM vakSya iti gAthArthaH // 1574 // TIkArya : A=abhyaghata maraNa, pAdapavizeSane mUkIne pAdapopagamanamaraNane mUkIne, prAyaH saMlekhanApUrvaka thAya che. te kAraNathI pUrve saMlekhanAne huM kahIza, tyArapachI ukta rUpavALA kramathI=pUrvagAthAmAM kahevAyela pAdapaiMgitamaraNa-bhaktaparijJArUpa kramathI, acudyata maraNane samAsathI=saMkSepathI, huM kahIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM traNa prakAranAM abhyadyata maraNa batAvyAM, temAMthI prathama pAdapopagamanamaraNane choDIne prAyaH anya be maraNa saMlekhanApUrvaka thAya che. tethI graMthakArazrI pahelAM saMlekhanAnuM varNana karavAnI pratijJA kare che ane tyArapachI pAdapopagamanAdi traNa prakAranAM maraNanuM saMkSepathI varNana karavAnI pratijJA kare che. ahIM 'prAyaH' zabdathI e kahevuM che ke kyAreka jIvavizeSane AzrayIne ke tevA saMyogavizeSane AzrayIne koI mahAtmA saMlekhanA karyA vagara paNa iMgitamaraNa ke bhaktaparijJAmaraNane svIkAre che, topaNa moTA bhAge saMlekhanApUrvaka ja abhyaghata maraNa svIkAravuM joIe, jethI maraNa samaye ArtadhyAna thavAno saMbhava rahe nahIM. /1574o For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 saMkhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ dravyasaMlekhanA/ gAthA 1505 * saMkhanA ja avataraNikA : pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe pratijJA karela ke huM saMlekhanAne kahIza. tethI have saMlekhanAnuM varNana kare che - gAthA : cattAri vicittAI vigaINijjUhiAI cattAri / saMvacchare ya doNNi u egaMtariaM ca AyAmaM // 1575 // anvayArtha: - cattAri=cAra (varSa) vicittaDuM vicitra evA tapane, cari=cAra (varSa) vijimitra vikRtithI nibUDha evA tapane, roja saMvare =ane be saMvatsara tarika AyamaMtraekAMtarita AyAmane (kare che.) * "3" ane "gha' pAdapUrti arthe che. gAthArtha : cAra varSa vicitra tapa kare che, cAra varSa vikRtika evAM tapa kare che, ane be varSa ekAMtarita AMbilane kare che. TIkA : caturaH saMvatsarAn vicitrANi tapAMsi karoti SaSThAdIni, tathA vikRtiniyUMDhAni-nirvikRtikAni catvAri, evaM saMvatsarau dvau ca tadUrdhvamekAntaritameva ca niyogataH AyAmaM tapaH karotIti gAthArthaH 2575 TIkAI: cAra saMvatsarocAra varSa, SaSThAdi vicitra-cha Adi vividha, tapone kare che, ane cAra varSa vikRtithI nibUDhane nirvikRtikane=nIvivALAM chaThTha Adi tapane, kare che. ane A rIte tenAthI Urdhva-ATha varSothI pachI, be saMvatsara ekAMtarita ja=eka upavAsathI aMtarita ja, niyogathI-niyamathI, AyAma tapane=AMbilane, kare che, e pramANe gAthArtha che.' bhAvArtha : abhyaghata maraNa svIkAratA pahelAM sAdhu utkRSTathI 12 varSanI saMkhanA kare che. tethI saMlekhanAnI vidhi batAvatAM kahe che ke sAdhu cAra varSa sudhI potAnI zakti anusAra vividha prakAranAM chaThTha, aTTama, dazama ke tethI paNa adhika tapa kare ane te tapanA pAraNAmAM vigaInuM grahaNa paNa kare; vaLI tyArapachI bIjAM cAra For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ dravyasaMlekhanA / gAthA 1505-156 251 varSa sudhI te ja prakAre vividha prakAranAM nirvikRtika chaThTha vagere tapa kare arthAt chaThThAdi tapanA pAraNe vigaIvALo AhAra grahaNa na kare, paNa niviyAto AhAra grahaNa kare. Ama, ATha varSa sudhI vividha prakAranAM chaThThAdi tapa karyA pachI be varSa sudhI niyamathI ekAMtarita ja AMbila tapa kare arthAt eka upavAsa ane pAraNe AMbila : e rIte be varSa sudhI tapa kare; tema ja A sarva tapakALamAM pAraNuM karatI vakhate zaktianusAra alpa-alpatara AhAra grahaNa kare, jethI zarIranA mAMsAdi dhAtuo puSTa thAya nahIM ane zarIra kramasara kRza thatuM jAya. vaLI saMlekhanAkALamAM jema zarIranI saMlekhanA kare che, tema kaSAyonI paNa saMlekhanA kare che. tethI saMkhanA karanAra mahAtmA pote adhyayana karela zAstrothI satata AtmAne vAsita karIne zrutamaya upayoga dvArA divaso pasAra kare, jethI pratidina zubhabhAvanI vRddhi thatI rahe ane deha kRza thavA chatAM zubhabhAva vyAghAta na pAme. ll157pa gAthA : NAivigiTTho a tavo chammAse parimiaM ca AyAma / aNNe vi a chammAse hoi vigiTuM tavokammaM // 1576 // anvayArtha : chAmA =ane cha mAsa navi tavo =atirikRSTa tapa (karatA) nathI, paffma mAyAmaMtra ane parimita AyAmane (kare che.) ane vima chamAse ane anya paNa cha mAsa vizidaMtavo vikRSTa tapa:karma hodda thAya che. gAthArtha : ane cha mAsa atirikRSTa tapa karatA nathI, ane parimita AMbilane kare che, ane anya paNa che mAsa vikRSTa tapa karma thAya che. TIkA : nAtivikRSTaM ca tapaH, caturthAdi SaNmAsAn karoti, tata UrdhvaM parimitaM cA''yAmaM tatpAraNaka iti, tailagaNDUSadhAraNaM ca mukhabhane, anyAnapi ca SaNmAsAn ata UrdhvaM bhavati vikRSTam aSTamAdyeva tapaHkarmeti mAthArtha: 257ddA TIkAI: ane cha mAsa atirikRSTa tapane karatA nathI, paraMtu caturthIdine cothabhakta Adi tapane, kare che. ane tenAthI Urdhva=tyArapachI, tenA pAraNakamAM cha mAsa karAtA te cothabhaktAdi tapanA pAraNAmAM, parimita AyAmane=alpa AhAra grahaNa karavApUrvakanA AMbilane, kare che, ane mukhanA bhaMgamAM telanA gaMDUSanuM dhAraNa kare che=mukha zoSAtuM hoya to moDhAmAM telano kogaLo rAkhe che. ane AnAthI Urdhva=tyArapachI, anya paNa cha mAsa aDhamAdi ja vikRSTa tapa karma thAya che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 salekhanAvatuka | adhata maraNaTdravyalekhanA 7 gAthA 1500-1500 bhAvArtha : pUrvagAthAmAM daza varSa sudhI saMlekhanA karavAnI vidhi batAvI, tyArapachI be varSa sudhI saMlekhanA kaI rIte kare? tenI vidhi batAve che - tyArapachI cha mahinA sudhI chaThThAdi atirikRSTa tapa karatA nathI, paraMtu pUrve je chaThThAdi tapa pote karatA hatA, tenAthI nyUna evA cothabhaktAdi tapane cha mahinA sudhI kare che, ane pAraNAmAM AMbila kare che ane AMbilamAM potAnI zaktianusAra UNodarI kare che. vaLI ati tapa karavAne kAraNe mukhano bhaMga thAya tevuM hoya arthAt bolavAmAM ke sUtronuM uccAraNa karavAmAM mukha asamartha thAya tevuM jaNAya, to moDhAmAM telano kogaLo thoDIvAra pheravIne rAkhamAM kADhI nAMkhe che, jethI aMtasamaya sudhI ammalita navakArano jApa karavAnuM potAnuM sAmarthya kSINa thAya nahIM. vaLI tyArapachI bIjA paNa cha mAsa sudhI vikRSTa tapa kare, arthAt pUrve ATha varSa sudhI je chaThThAdi viSTa tapa karela, tenA karatAM paNa vikRSTa evA akramAdi tapane zaktinA prakarSathI cha mahinA sudhI kare, jethI zarIranI kSINatA vadhatI jAya ane zArIrika pratikULa saMyogomAM paNa zubha adhyavasAya karavAnuM potAnuM sAmarthya saMcita thAya. 1576o. gAthA: vAsaM koDIsahiaM AyAmaM taha ya ANupuvvIe / saMghayaNAdaNurUvaM etto addhAi niameNa // 1577 // anvacAI: voDIsAM mAyAmaMtrakoTisahita AyAmane vAraM varSa (kare che.) tadaya mAdhuputrI ane te prakAranI AnupUrvIthI=gAthA 1575thI atyAra sudhI batAvyuM te prakAranA kramathI, saMyathaTI purUvaM=saMghayaNAdine anurUpa patto AnAthI ardhAdine=uparamAM batAvyuM eTalA kALathI aDadhA vagerene, nigame =niyamathI (kare che.) gAthArtha : koTisahita AMbilane eka varSa kare che. ane te prakAranI AnupUrvIthI saMghayaNAdine anurUpa uparamAM batAvyuM eTalA kALathI aDadhA vagere kALa sudhI niyamathI saMlekhanA kare che. TIkA : varSa koTIsahitamAyAma, tathA cAnupUrvyA evameva saMhananAdyanurUpam, AdizabdAcchaktyAdigrahaH, ataH uktAt kAlAdarddhAdi-arddha pratyarddha vA niyamena karoti / iha ca koTIsahitamityevaM vRddhA buvate - "paTThavaNao ya divaso paccakkhANassa niTThavaNao ya / jahiyaM samiti doNNi u taM bhannai koDisahiyaM tu // 1 // For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA / gAthA 1500 bhAvattho puNa imassa-jattha paccakkhANassa koNo koNo ya milayai, kahaM ?, gose Avassae abbhattaTTho gahio, ahorattaM acchiUNa pacchA puNaravi abbhattaTuM karei, bIyassa paTThAvaNA paDhamassa niTThavaNA, e do vi koNA, egaTTha do vi miliA, aTThamAdisu duhao koDisahiyaM, jo carimadivaso tassa vi egA koDI, evaM AyaMbilanivvIiyaegAsaNaegaTThANagANi vi / ahavA imo aNNo vihIabbhattaTuM kayaM, AyaMbileNa pAriyaM, puNaravi abbhattaha~ karei AyaMbilaM ca, evaM egAsaNagAIhi vi saMjogA kAyavvA, NivigatigAisu savvesu sarisesu visarisesu ya, ettha AyaMbileNAhigAro tti gAthArthaH // 1577 // TIkArya : varSa ravi koTIsahita AyAmane varSa kare che-eka varSa pratidina AMbilane kare che. ane te prakAranI AnupUrvIthI=bAra varSa karavAnI saMkhanAno gAthA 1pa7pathI atyAra sudhI je prakAre krama batAvyo te prakAranA kramathI, A rIte jasuparamAM batAvyuM e rIte ja, saMhanAnAdine anurUpa=potAnA saMghayaNabaLa Adine anusAra, AnAthI ukta kALathI=gAthA 1575thI 1577nA prathama pAda sudhI kahevAyo e bAra varSanA kALathI, ardhAdine=ardhane athavA pratyaIne, niyamathI kare che arthAtu bAra varSanA kALa karatAM aDadhA eTale cha varSa athavA pA eTale traNa varSa nakkI saMlekhanAne kare che. mari' zabdathI "saMdananAdanurUpa'mAM 'ri' zabdathI, zakti Adino graha cheHgrahaNa che. rUda... juvo ane ahIM-paccakakhANamAM, "koTIsahita' e prakAranA (zabdano artha) vRddho A prakAre kahe che - padRvo ..... sahiyaM tu A paccakakhANano prasthApana ane niSThApana divasa jyAM=je paccakakhANamAM, baMne ja sAthe Ave che, vaLI teneete paccakhANane, koTIsahita kahevAya che. mAvalyo ... ii vaLI Ano bhAvArtha A pramANe che - jyAM paccakakhANano koNa ane koNa maLe che. kaI rIte maLe che ? te batAve che - savAramAM AvazyakamAM abhaktArtha grahaNa karAyoupavAsanuM paccakakhANa levAyuM. ahorAtra rahIne=eka divasa-rAta te upavAsa karIne, pachI pharI paNa abhaktArthane kare che=bIje divase upavAsa kare che, tyAre bIjAnI prasthApanA prathamanI niSThApanA=bIjA upavAsano prAraMbha ane pahelA upavAsanI samApti thAya che, e baMne paNa koNo che=prasthApanA ane niSThApanA e baMne paNa paccakhANanA cheDA che. baMne paNa ekatra maLyA-paccakakhANanA baMne paNa cheDAo eka sthAne maLyA. samAvizuM... Irf vi aTTamAdimAM be bAjuthI koTIsahita thAya che. je carama divasa, tenI paNa eka koTi thAya che arthAtu aTTamathI mAMDIne cha mAsa sudhInA tapamAM prathama upavAsanI samApti ane bIjA upavAsano prAraMbha thAya tenI eka koTi ane vaccenA upavAsonI samApti ane chellA upavAsano prAraMbha thAya tenI paNa eka koTi, ema baMne bAjuthI koTi thAya che. A rIte AMbila, nivigaI, ekAzana, ekasthAnaka paNa che. karavA ... virase ya athavA anya A vidhi cheHkoTisahita paccakakhANa karavAnI bIjI A vidhi che - abhaktArtha karAyuM AMbilathI parAyuM upavAsa karyo ane AMbilathI te upavAsa pAryo, pharI paNa For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA / gAthA 1500, 1508 thI 1580 abhaktArthane ane AMbilane kare che. A rIte ekAzanAdi vaDe paNa saMyogo karavA arthAtu upavAsa karyo, ekAsaNAthI pAryo, pharI paNa upavAsa kare, ekAsaNAthI pAre, e prakArano ekAsaNAthI saMyoga karavo. 'mari' zabdathI nivigaI ane ekasthAnakanuM grahaNa che. vivigaI Adi sarva sadezomAM ane videzomAM thAya che arthAta eka nIvi karyA pachI bIje divase paNa nIvi kare to nIlimAM sadeza saMyoga thAya ane upavAsa kare nIvithI upavAsa pAre pharI paNa upavAsa kare nIvithI pAre to nIlimAM videza saMyoga thAya. 'vi' zabdathI ekAzanakAdinuM grahaNa che. pattha gAthArtha: ahIM=prastuta saMlekhanAmAM karAtA koTIsahita paccakakhANamAM, AMbila vaDe adhikAra che arthAt eka varSa saLaMga AMbila karavArUpa koTIsahita paccakakhANa vaDe adhikAra che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvamAM batAvyuM e rIte agiyAra varSa sudhI saMlekhanA karyA pachI eka varSa sudhI koTIsahita AMbila tapa kare che arthAt eka AMbilano cheDo bIjA AMbilanA cheDA sAthe paraspara saMbaMdhita thAya te rIte AMtarA vagaranAM saLaMga AMbila eka varSa sudhI kare che, ane "eka varSa sudhI pratidina AMbila kare che ema jaNAvavA mATe ja "koTIsahita AyAmane kare che" ema prastuta gAthAmAM kahela che. A rIte bAra varSa sudhI saMlekhanA karavAnI vidhi batAvyA pachI, vartamAnanA sAdhuo A prakAranI bAra varSanI saMlekhanA na karI zake, to zuM karavuM joIe? te batAvavA mATe graMthakArazrI kahe che ke sAdhuo potAnA saMghayaNabaLa, zakti Adine anurUpa pUrvamAM batAvyuM e ja kramathI, saMlekhanAnA bAra varSanA kALathI aDadhA cha varSanA kALa sudhI ke tenAthI paNa aDadhA traNa varSanA kALa sudhI avazya saMlekhana kare, jethI aMta samaye karavAnI ArAdhanAmAM bhAvanI uttarottara vizuddhi prApta thAya. (157ii avataraNikA: itthamasaMlekhanAyAM doSamAha - avataraNikArya : A rIte asaMlekhanAmAM doSane kahe che=gAthA 157pathI 1577mAM varNana karyuM e rIte saMlekhanA nahIM karavAmAM prApta thatA doSane kahe che - bhAvArtha : gAthA 1574mAM kahyuM ke abhyadyata maraNa prAyaH saMlekhanApUrvaka thAya che. tyArapachI gAthA 157pathI 1577 sudhI saMlekhanAnI vidhi batAvI, te lekhanA jeo karatA nathI teone maraNakALamAM prAyaH asamAdhi thAya che, te rUpa doSa batAve che - gAthA : dehammi asaMlihie sahasA dhAUrhi khijjamANehiM / jAyai aTTajjhANaM sarIriNo caramakAlammi // 1578 // For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ dravyalekhanA / gAthA 1508 thI 1580 255 anvayArtha: reminiri=deha asaMlekhita hote chate gharamAdikSAvijJamArkiMthArdi-caramakALamAM sahasA kSaya pAmatA dhAtuo vaDe sarino mApa nA zarIrIone ArtadhyAna thAya che. gAthArtha : deha asaMlekhita hote chate caramakALamAM ekadama kSaya pAmatA dhAtuo vaDe jIvone ArtadhyAnA thAya che. TIkAH dehe asaMlikhite sati sahasA dhAtubhiH kSIyamANaiH mAMsAdibhiH jAyate ArttadhyAnam-asamAdhiH zarIriNaH caramakAle-maraNasamaya iti gAthArthaH // 1578 // TIkAIH deha asaMlekhita hote chate caramakALamAM=maraNasamayamAM, sahasA ekadama, kSaya pAmatA mAMsAdi dhAtuo vaDe zarIrIone=jIvone, ArtadhyAna=asamAdhi, thAya che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : vihiNA u thevathevaM khavijjamANehiM saMbhavai NeaM / bhavaviDavibIabhUaM ittha ya juttI imA NeA // 1579 // anvayArtha: vidiUT =vaLI vidhithI thavayevaM vijJamArdi thoDA thoDA kSaya karAtA evA dhAtuo vaDe, mavivivIpUrma saMbhava bhavaviTInA bIjabhUta evuM A=ArtadhyAna, saMbhavatuM nathI. stha ya ane ahIM=vidhithI kSaya karAtA dhAtuo vaDe ArtadhyAnanA asaMbhavamAM, rUma nuttI ne A=have kahe che e, yukti jANavI. gAthArtha : vaLI vidhithI thoDA-thoDA kSaya karAtA evA dhAtuo vaDe bhavavipInA bIjabhUta evuM ArtadhyAna saMbhavatuM nathI. ane emAM have kahe che e yukti jANavI. TIkA? vidhinA tu zAstroktena stokastokaM kSIyamANaiH(?kSipyamANaiH)dhAtubhiH sambhavati naitad-ArtadhyAnaM, bhavaviTapibIjabhUtametad, atra yuktiriyaM jJeyA'sambhava iti gAthArthaH // 1579 // * TIkAmAM phI mALaH che tene sthAne mULagAvyA pramANe lakSamALeH hovuM joIe, je preraka vartamAna kRdaMta che. For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 saMlekhanAvastuka | ajudata maraNa / dravyasaMlekhanA / gAthA 15o8 thI 1580 TIkArya : vaLI zAstrokta vidhithI thoDA thoDA kSaya karAtA dhAtuo vaDe A=ArtadhyAna, saMbhavatuM nathI. A bhavarUpI viTapInuM bIjabhUta che=ArtadhyAna saMsArarUpI vRkSanuM bIjabhUta che. ahIMasaMbhavamAM vidhithI kSaya karAtA dhAtuo vaDe ArtadhyAnanA asaMbhavamAM, A=have kahe che e, yukti jANavI, e pramANe gAthArtha che. gAthA : sai suhabhAvassa tahA thevavivakkhattaNeNa no bAhA / jAyai baleNa mahayA thevassAraMbhabhAvAo // 1580 // anvayArtha: tahAsa sudamAvasya te prakAre sadA zubhabhAvavALAne thevavavavRtta =stoka vipakSapaNAthI vAha no nAyaDU=bAdhA thatI nathI; mahA vatnA theva sAkamAvAjho=kema ke mahA baLavALA (zubhabhAva) vaDe stokanA thoDA duHkhanA, AraMbhano bhAva che. gAthArtha : te prakAre sadA zubhabhAvavALAne thoDA vipakSapaNAthI bAdhA thatI nathI; kema ke mahA baLavALA zubhabhAva vaDe thoDA duHkhanA AraMbhano bhAva che. TIkA : sadA zubhabhAvasya tathA tena saMlekhanAprakAreNa stokavipakSatvena hetunA na bAdhA jAyate, kuta ityAhabalena mahatA zubhabhAvena tena stokasya duHkhasyArambhabhAvAditi gAthArthaH // 1580 // TIkAIH te prakAre te saMlekhanAnA prakArathI=gAthA 157pathI 1577mAM saMlekhanA karavAno je prakAra batAvyo te prakArathI, sadA zubhabhAvavALA sAdhune thoDA vipakSapaNArUpa hetuthI bAdhA thatI nathI. kayA kAraNathI bAdhA thatI nathI? ethI kahe che - mahA baLavALA te zubhabhAva vaDe thoDA duHkhanA AraMbhano bhAva che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvamAM varNana karyuM te prakAre saMlekhanAkALamAM mahAtmA bhAvasaMkhanA karavA arthe AtmAne satata zrutathI vAsita kare che ane kAyasaMlekhanA karavA arthe zAstravidhi anusAra tapa karIne dehane kRza kare che. vaLI, jeo A prakAre saMlekhanA karatA nathI teo AtmAne zrutAdithI vAsita karatA hoya topaNa, maraNa samaye mAMsAdi dhAtuono ekadama kSaya thAya tyAre teonuM citta zarIrane thatI pIDAmAM vartavAthI teone ArtadhyAna thAya che. tethI phalita thAya ke cittano upayoga jinavacanAnusAra vartato na hoya to te upayoga asamAdhivALo che, ane mRtyakALamAM dhAtuono atyaMta kSaya thavAne kAraNe zarIramAM utpanna thayelI pIDAmAM citta upayukta For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ dravyasaMlekhanA / gAthA 1508 thI 1580, 1581 250 hoya to asamAdhi thAya che, je ArtadhyAnarUpa che; ane A ArtadhyAna saMsArarUpI vRkSanA bIjabhUta che, tethI saMsAranA paribhramaNathI udvigna thayelA mahAtmAe maraNa samaye saMbhavatA ArtadhyAnanA parihAra mATe zAstravidhi anusAra dravyasaMkhanAmAM ane bhAvasaMlekhanAmAM udyama karavo joIe, jethI dehamAM rahelA mAMsAdi dhAtuono thoDo thoDo kSaya thAya topaNa te mahAtmA potAnuM citta dharmadhyAnamAM lAgRta rAkhI zake, jenA kAraNe te mahAtmAne maraNa samaye ArtadhyAna saMbhave nahIM. vaLI saMkhanA karavAthI ArtadhyAna kema saMbhavatuM nathI? temAM yukti Ape che ke zAstrokta vidhi anusAra saMlekhanA karatI vakhate te saMlekhanAnA prakArathI mahAtmAnuM citta sadA zubhabhAvamAM varte che, ane saMlekhanakALamAM karAtA tapathI zarIramAM je kAMI alpa pIDA thAya che te pIDA te mahAtmAnA zubhabhAvano bAdha karanAra banatI nathI; kema ke saMlekhanA kALamAM te mahAtmAe ghaNA zubhabhAvathI zarIranA thoDA duHkhane sahana karavAno AraMbha karela che, mATe saMlekhanAthI thatA duHkha dvArA te mahAtmAnA mahAna evA zubhabhAvano bAdha thato nathI. /1578/1pa79/1580 gAthA : uvakkamaNaM evaM sappaDiAraM mahAbalaM NeaM / uciANAsaMpAyaNa sai suhabhAvaM viseseNaM // 1581 // anvacAI: vaM A rIte pUrvamAM batAvyuM e rIte, saMhimAre 3vamivi>sapratIkAravALuM upakramaNa mahavitna jogaM=mahAbaLavALuM jANavuM. vikAsaMpAyaU-ucita AjJAnA saMpAdanathI virese vizeSathI sapha sudamAvaM= (upakramaNa) sadA zubhabhAvavALuM thAya che. gAthArtha : ne pUrvamAM batAvyuM e rIte sapratIkAravALuM upakramaNa mahAbaLavALuM jANavuM. ucita AjJAnA saMpAdanathI vizeSathI upakramaNa sadA zubhabhAvavALuM thAya che. TIkA? ___upakramaNamevaM dhAtvAdInAM sapratIkAraM bhUyo bRMhaNena mahAbalaM jJeyaM, atra ucitAjJAsampAdanena sadA zubhabhAvamupakramaNaM vizeSeNeti gAthArthaH // 1581 // TIkAI: A rIte pUrvamAM batAvyuM e rIte, atyaMta bRhaNa dvArA sapratIkAra evuM dhAtuAdinuM upakramaNa zubhabhAvarUpa pratikArathI sahita evuM mAMsAdi dhAtu AdinI kSINatAne ApAdana, mahAbaLavALuM=AtmAmAM mahAbaLane saMcita karanAruM, jANavuM. ahIM pratikAravALA upakramaNamAM, ucita AjJAnA saMpAdanathI=sarva sAdhuo sAthe jinAjJAnusAra For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA / gAthA 1581-1582 kSAmaNAdiviSayaka ucita kRtyo karavArUpa ucita AjJAnA saMpAdanathI, vizeSathI upakramaNa sadA zubhabhAvavALuM thAya che, e pramANe gAthArtha che. 258 bhAvArtha: gAthA 1575thI 1577mAM batAvyuM te prakAre saMlekhanA karavAmAM na Ave to prApta thato doSa gAthA 1578mAM batAvyo ane zAstrokta vidhithI saMlekhanA karavAmAM Ave to te doSano abhAva kaI rIte thAya che ? te gAthA 1579-1580mAM yuktipUrvaka batAvyuM. tethI koI mahAtmA potAnI zakti anusAra saMlekhanA karavA mATe tatpara thayA hoya tyAre, teo potAnA ziSya vagerenI atyaMta upabRhaNA karatAM kahe ke "bhagavAnanA zAsanane pAmIne tame leza paNa pramAda karyA vagara jinavacanAnusAra udyama karo cho te rIte ja jIvananA camakALa sudhI udyama karajo ane aMtasamaye saMlekhanA karIne jinavacanAnusAra anazanamAM udyama karIne tame A manuSyajanmane saphaLa karajo." ityAdi prakAre atyaMta upabRhaNA karavApUrvaka te mahAtmA saMlekhanA kare che, ane saMlekhanAkALamAM vadhatA jatA zubhabhAvapUrvaka pUrvamAM batAvela kramathI ja tapa karIne zarIranA dhAtuAdinuM upakramaNa kare che arthAt dhAtuAdine kSINa-kSINatara kare che. A rIte atyaMta upabRhaNa dvArA zubhabhAvarUpa pratikArapUrvaka karAyeluM dhAtuonuM upakramaNa mahAbaLavALuM jANavuM arthAt upabRhaNapUrvaka zubhabhAvanA pratikArasahita saMlekhanAmAM yatna karavAne kA2Ne dhAtuAdi kSINa thavAthI deha kRza thAya topaNa, deha pratye atyaMta nirapekSabhAva pragaTe tevuM mahAbaLa AtmAmAM pragaTe che ema jANavuM. vaLI saMlekhanAkALamAM ucita AjJAnuM saMpAdana karavAmAM Ave to dhAtuAdinuM upakramaNa vizeSathI sadA zubhabhAvavALuM bane che. Azaya e che ke jemaNe aMtakALe potAnA jIvanamAM lAgelA aticAronuM samyag smaraNa karIne tenI zuddhinA upAyonuM sevana karyuM hoya, vaLI pUrve koInI sAthe manadu:kha thavAno prasaMga banyo hoya to te sarvanI sAthe ucita kSAmaNA karI hoya, tema ja anazanaviSayaka bhagavAnanI je je ucita AjJA hoya te sarvanuM smaraNa karIne ucita rIte saMpAdana karyuM hoya, tevA mahAtmA aMta samaye je zubhabhAvarUpa pratikArasahita dhAtuAdinuM upakramaNa kare che te vizeSa prakAranA zubhabhAvanuM kAraNa bane che. tethI anazana karanArA mahAtmAe sarva ucita AjJAnA saMpAdanapUrvaka saMlekhanAmAM udyama karavo jeIe, jethI anazanakALamAM pragaTeluM mahAbaLa uttaranA ucita bhavanI prAptinuM kAraNa bane. e prakAranuM prastuta gAthAnuM tAtparya che. 1581 // gAthA: thevamuvakkamaNijjaM bajjhaM abbhitaraM ca eassa / jAi ia goarattaM tahA tahA samayabheeNaM // 1582 // anvayA: rUma=A rIte taddA taddA samayameLaM te te prakAre samayanA=kALanA, bhedathI thaivamuvaLiE=stoka upakramaNIya evuM nAM abhitAM va=bAhya ane atyaMtara anna atta=AnA gocaratvane=upakramaNanA viSayapaNAne, nA=pAme che. For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ dravyalekhanA | gAthA 1582-1583 259 gAthArtha : A rIte te te prakAre kALanA bhedathI sToka upakramaNIya evuM bAhya ane atyaMtara upakramaNanA SiyapaNAne pAme che. TIkA : stokamupakramaNIyaM bAhyaM mAMsAdi AbhyantaraM ca azubhapariNAmAdi etasya-upakramaNasya yAtyevaM gocaratvaM saMlekhanAyAH tathA tathA samayabhedena-kAlabhedeneti gAthArthaH // 1582 // TIkAIH A rIte gAthA 157pathI 1577mAM batAvyuMerIte, saMlekhanAnAte te prakAranA samayanA bhedathI kALanA bhedathI, thoDA upakramaNIya evA mAMsAdirUpa bAhya ane azubha pariNAmodirUpa atyaMtara, AnA=upakramaNanA, gocarapaNAne viSayapaNAne, pAme che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1575thI 1577mAM saMkhanAnI vidhi batAvI e rIte saMkhanA karavAthI saMlekhanAnA te te prakAranA kALanA bhedathI mahAtmAnA zarIramAM rahelA upakramaNIya evA bAhya mAMsAdi ane upakramaNIya evA aMtaraMga azubha pariNAmAdi thoDA thoDA upakrama pAme che. Azaya e che ke gAthA 1575thI 1577mAM batAvyuM tema 12 varSanI saMlekhanA karavAthI kramasara karAtA tapa dvArA dehanA mAMsAdinuM upakramaNa uttarottara vadhatuM jAya che, tema ja saMlekhanakALamAM AtmAne zAstravacanothI vAsita karavA dvArA anAdinA azubha bhAvanA saMskArothI viruddha evA saMskAronuM AdhAna thatuM jAya che, jethI pIDA AdinA nimittane pAmIne thatA azubha bhAvonA saMskAro kSINa-kSINatara thatA jAya che. ane tema thavAthI zuM lAbha thAya che? te graMthakArazrI svayaM AgaLanI gAthAmAM batAve che. ll1582l gAthA : jugavaM tu khavijjaMtaM udaggabhAveNa pAyasoM jIvaM / cAvai suhajogAo bahuguruseNNaM va suhaDaM ti // 1583 // avayArtha : vadumukSeor a suvuM bahu guru sainya jema subhaTane (jayathI yuta kare che, tema) 3mAve tuM-vaLI udagrabhAvathI nuvaM eka sAthe vinaMti kSaya karAtA evA mAMsAdi nIvaM=jIvane pAyala prAyaH sudano =zubhayogathI vAvaDuM=zruta kare che. >> 'ti' pAdapUraNa arthe che. For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA/ gAthA 1583-1584 gAthArtha : bahu gura sainya jema subhaTane jayathI Tyuta kare che, tema udagrabhAvathI eka sAthe kSaya karAtA mAMsAdi jIvane prAyaH zubhayogathI gruta kare che. TIkA : yugapattu kSipyamANaM tanmAMsAdi udagrabhAvena pracuratayA prAyazo jIvaM, kimityAha-cyAvayati zubhayogAt sakAzAt, kimiva kamityAha-bahugurusainyamiva subhaTaM cyAvayati jayAditi gAthArthaH // 1583 // TIkArya : vaLI udagrabhAvathI pracurapaNAthI, eka sAthe kSaya karAtA evA te mAMsAdi prAyaH jIvane zubhayogathI zruta kare che. koNa jema kone Tyuta kare che? ethI kahe che - bahu guru sainya jema atyaMta moTuM sainya jema, subhaTane jayathI Tyuta kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke saMlekhanAnA te te prakAranA kALanA bhedathI mAMsAdi ane azubha pariNAmAdi upakramaNanA viSayapaNAne pAme che. have A rIte saMlekhanA karavAmAM na Ave ane saMlekhanA karyA vagara ja anazana karavAmAM Ave to zuM doSa prApta thAya ? te spaSTa kare che - saMlekhanA karyA vagara anazana karavAmAM Ave to pracurapaNAthI eka sAthe zarIramAM kSaya karAtA mAMsAdi jIvane zubhayogathI bhraSTa kare che. jema koI subhaTanI sAme atyaMta moTuM sainya Ave to te subhaTa vijayathI bhraSTa thAya che, tema moharUpI zatrunA nAza mATe subhaTanI jema yatna karanArA paNa mahAtmAo saMlekhanA na kare to, zarIranA mAMsAdi eka sAthe kSaya pAme tyAre atizaya pIDAne kAraNe zAstravacanothI bhAvita paNa te mahAtmA zubhayogathI prAyaH pAta pAme che. AthI jIvananA caramakALe pUrve batAvI evI saMlekhanA karIne ja anazanano udyama karavo joIe, e prakArano graMthakArazrIno Azaya che. ll1583ii avataraNikA : gAthA 1575thI 1577mAM saMlekhanA karavAnI vidhi batAvI, tyArapachI gAthA 1578mAM saMlekhanA karyA vagara anazana karavAthI prApta thato ArtadhyAnarUpa doSa batAvyo ane vidhipUrvaka saMlekhanA karavAthI ArtadhyAnano asaMbhava batAvyo, tyArapachI saMlekhanA kaI rIte mahAbaLaprAptinuM kAraNa bane che? te gAthA 1581mAM batAvyuM, tyArapachI saMlekhanA dvArA kaI rIte bAhya ane atyaMtara upakramaNa thAya che? te gAthA 1582mAM batAvyuM, tyArapachI saMlekhanA karyA vagara abhyadyata maraNa svIkAravAthI ArAdhaka paNa jIva prAya zubhabhAvathI kaI rIte vyuta thAya che? te gAthA 1583mAM dRSTAMta dvArA batAvyuM. have A saMlekhanA AtmaghAtane anukULa kriyA che, e prakAranI zaMkAnuM ubhAvana karatAM graMthakArazrI kahe For Personal & Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMkhanA/ gAthA 1584-1585 21 gAthA : Aha'ppavahaNimittaM esA kaha jujjaI jaijaNassa / samabhAvavittiNo taha samayatthavirohao ceva // 1584 // anvayArtha : mada-mAdathI pUrvapakSI zaMkA kare che - =A=saMlekhanA, maMvanimitte AtmavadhanA nimitte che, samAvittine naphaU/saM=samabhAvanI vRttivALA yatijanane da gujJa ?=kaI rIte ghaTe ? tadatathA samayavirodamo ceva=samayArthano virodha hovAthI ja (kaI rIte ghaTe ?) gAthArtha : sAdathI pUrvapakSI zaMkA kare che - saMlekhanA AtmavadhanA nimitte che, samabhAvanI vRttivALA yatijanane kaI rIte ghaTe ? tathA samayArthano virodha hovAthI ja kaI rIte ghaTe? TIkA? Aha-AtmavadhanimittameSA-saMlekhanA, kathaM yujyate ? yatijanasya samabhAvavRtteH sataH, tathA samayArthavirodhatazcaiveti gAthArthaH // 1584 // TIkArya : kahe che-pUrvapakSI zaMkA karatAM kahe che - A=saMlekhanA, AtmavadhanA nimitte che. samabhAvanI vRttivALA chatA yatijanane kaI rIte ghaTe? tathA samayArthano zAstrArthano, virodha hovAthI ja, kaI rIte ghaTe? e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvamAM saMlekhanAnI vidhi batAvI ane te rIte saMlekhanA nahIM karavAmAM prApta thatA doSo batAvyA. tyAM koI zaMkA kare ke saMlekhanA dehanA nAza dvArA AtmavadhanuM kAraNa che ane sAdhuo sarva bhAvo pratye samabhAvavALA hoya che, tethI teone jIvana-mRtyu pratye paNa samabhAva hoya che. AthI sarvatra samabhAvavALA sAdhuone potAnA vadhane anukULa pravRtti kaI rIte ghaTe ? arthAt na ja ghaTe. vaLI zAstramAM paNa hiMsAno niSedha karAyo che, mATe zAstravacana sAthe paNa virodha hovAthI sAdhuone AtmavadhanI pravRtti kaI rIte ghaTe? arthAt na ja ghaTe. A prakArano zaMkAkArano Azaya che. 1584 avataraNikA : virodhamAha - avataraNikArya : virodhane kahe che-pUrvagAthAmAM kahyuM ke zAstrArthano virodha hovAthI ja yatijanane saMlekhanA kaI rIte ghaTe? tethI have te saMlekhanA sAthe zAstrArthanA virodhane spaSTa kare che - For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMkhanA / gAthA 1585 gAthA : tivihA'tivAyakiriA appaparobhayagayA jao bhaNiyA / bahuso aNiTThaphalayA dhIrehiM aNaMtanANIhiM // 1585 // anvayArtha : no je kAraNathI thIrdi 3utanApArdi-dhIra evA anaMtajJAnI vaDe maUparamA tiviThTha tivAiiA Atma-para-ubhayagata trividha atipAtakriyA vaduto maLanayA=bahu prakAre aniSTa phaLane denArI baLiyA-kahevAI che. (tethI saMlekhanA sAthe zAstrArthano virodha che, ema pUrvagAthA sAthe anvaya che.) gAthArtha: je kAraNathI vIra evA anaMtajJAnI vaDe Atma-para-ubhacagata traNa prakAranI atipAtanI kriyA bahu prakAre aniSTa phaLane denArI kahevAI che, tethI saMlekhanA sAthe zAstrArthano virodha che. TIkAH . trividhA atipAtakriyA, kathamityAha-AtmaparobhayagatA, yato bhaNitA samaye bahuzo'niSTaphaladeyaM kriyA dhIrairanantajJAnibhiH sarvajJairiti gAthArthaH // 1585 // TIkArtha: atipAtanI kriyA traNa prakAravALI che. kaI rIte? ethI kahe che - Atma-para-ubhayagata=svaviSayaka atipAtakriyA-paraviSayaka atipAtakriyA-sva-para e ubhayaviSayaka atipAtakriyA, ema traNa prakAravALI che. je kAraNathI samayamAM zAstramAM, A kriyA-traNa prakAranI atipAtakriyA, dhIra evA anaMtajJAnI vaDe=sarvajJa vaDe, bahu prakAre aniSTa phaLane denArI kahevAI che, te kAraNathI saMlekhanA sAthe zAstrArthano virodha che, ema pUrvagAthA sAthe yata nuM joDANa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke zAstrArthano virodha hovAthI sAdhuone saMlekhanA ucita nathI. tethI te zAstrArthanA virodhane spaSTa karatAM kahe che ke atipAtanI kriyA traNa prakAre che : (1) svaviSayaka (2) paraviSayaka (3) ubhayaviSayaka. ane A traNeya prakAranI atipAtakriyAne dhIra evA anaMtajJAnIe aniSTa phaLane ApanArI kahela che arthAt A atipAtanI kriyA karanArane pApanI prApti thAya che ema kahela che, mATe sAdhue dehano nAza karanArI saMlekhanA karavI ucita nathI. A prakArano pUrvapakSIno Azaya che. II158pA For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA | gAthA 1586 263 avataraNikA: gAthA 1584-1585mAM pUrvapakSIe je zaMkA karI, tenuM samAdhAna karavA arthe graMthakArazrI kahe che - gAthA : bhaNNai saccaM eaM Na u esA appavahaNimittaM ti / tallakkhaNavirahAo vihiANuTThANabhAveNa // 1586 // anvayArtha: mADuM kahevAya che=graMthakArazrI dvArA uttara apAya che - saa=A satya cheHpUrvapakSIe pUrvanI gAthAmAM je kahyuM e kathana satya che. =paraMtu A=saMlekhanA, apavAmitta =AtmavadhanA nimitte nathI; vidimAguTTI mAve ta+virAga =kema ke vihitAnuSThAnano bhAva hovAthI tenA=AtmavadhanI kriyAnA, lakSaNano viraha che. * ti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha graMthakArazrI dvArA pUrvapakSIne uttara apAya che - pUrvapakSInuM kathana satya che, paraMtu saMlekhanA AtmavadhanA nimitte nathI; kema ke vihitAnuSThAnano bhAva hovAthI AtmavavanI kyiAnA lakSaNano viraha che. TIkA: bhaNyate-satyametat trividhAtipAtakriyeti, natveSA-saMlekhanA kriyA Atmavadhanimitteti, kuta ityAhatallakSaNavirahAt-AtmavadhakriyAlakSaNavirahAt, virahazca vihitAnuSThAnabhAvena hetuneti gAthArthaH // 1586 // TIkArya: kahevAya che pUrvapakSIne uttara apAya che - atipAtanI kriyA traNa prakAre che e prakAranuM A=pUrvapakSInuM kathana, satya che. paraMtu A=saMlekhanA, AtmavadhanA nimittavALI kriyA nathI. kayA kAraNathI? ethI kahe che - tenA lakSaNano viraha che=AtmavadhanI kriyAnA lakSaNano viraha che. saMlekhanAmAM AtmavadhanI kriyAnA lakSaNano viraha kema che? te spaSTa kare che - ane viraha=saMkhanAmAM AtmavadhanI kriyAnA lakSaNano viraha, vihitAnuSThAnanA bhAvarUpa hetuthI che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1584-1585mAM pUrvapakSIe zaMkA karela ke sAdhuone saMlekhanA karavI ucita nathI. teno uttara ApatAM graMthakArazrI kahe che ke traNa prakAranI atipAtanI kriyA che e prakAranuM pUrvapakSInuM kathana satya che, paraMtu saMkhanAnI kriyA potAnA vadhanuM nimitta nathI. For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyalekhanA / gAthA 1586-1180 ahIM prazna thAya ke saMlekhanA dehanA vinAzane anukULa kriyA hovA chatAM AtmavadhanI kriyA kema nathI? tethI kahe che ke mohathI AkuLa thayelA jIvo dehanA vinAza mATe je yatna kare che, tene AtmavadhanI kriyA kahevAya; jyAre sAdhuo mohane vaza thaIne dehano vinAza karatA nathI, paraMtu uttarajanmane utkarSavALo karavA arthe apekSita evA zubhabhAvanI vRddhi mATe saMlekhanA kare che. tethI saMlekhanAmAM zAstravacanAnusAra karAtA udyamathI AnuSaMgika dehano vinAza thato hovA chatAM amaraNadharmanI prAptine anukULa zaktino saMcaya thAya che. AthI saMkhanAmAM AtmavadhanI kriyAnuM lakSaNa ghaTatuM nathI; kema ke te zAstrAnusArI kriyA che, mATe sAdhuone saMlekhanA karavI ucita che. 1586 avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke saMlekhanAmAM AtmavadhanI kriyAnA lakSaNano viraha che. tethI have AtmavadhanI kriyArUpa atipAtanI kriyAnuM lakSaNa batAve che - gAthA : jA khalu pamattajogA NiamA rAgAidosasaMsattA / ANAo bahibhUA sA hoaivAyakiriA ya // 1587 // anvacAI: nA vartu-kharekhara je pamattano-pramatta yogane kAraNe nigama-niyamathI rAphaDo saMsatta=rAgAdi doSothI saMsakta che, maUTo vahipU=AjJAthI bahirbhata che, sA garUvAyavariA ho te atipAtanI kriyA che. * "gha' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : kharekhara je kriyA pramattayogane kAraNe niyamathI rAgAdi doSothI saMsakta che, AjJAthI bahirbhata che, te atipAtanI kriyA che. TIkAH yA khalu pramattayogAt sakAzAt niyamAdrAgAdidoSasaMsaktA svarUpataH, AjJAto bahirbhUtA-ucchAstrAH, sA bhavatyatipAtakriyA, idaM lakSaNamasyA iti gAthArthaH // 1587 // TIkArya : kharekhara je pramatta yogane kAraNe svarUpathI niyamathI nakkI, rAgAdi doSothI saMsakta che, AjJAthI bahirbhata che=unzAstra che, te atipAtanI kriyA che. AnuM atipAtanI kriyAnuM, A lakSaNa che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA / gAthA 1587-1588 25 bhAvArtha : mana-vacana-kAyAnA yogone bhagavAnanA vacanAnusAra sarva ucita pravRttimAM sudaDha pravartAvavAmAM na Ave to te yogo pramAdavALA che. tethI jeo anukULa saMyogomAM rAgavALA che ane pratikULa saMyogomAM keSavALA che, teonI kriyA svarUpathI rAgAdi doSovALI che arthAta rAgAdi doSonA svarUpane sparzanArI che. AthI paDilehaNAdi kriyA pramAdathI karavAmAM Ave to te kriyAmAM pramAdano yoga varte che ane citta rAgAdine paravaza thaIne anyatra vyApRta rahe che, mATe te kriyA svarUpathI rAgAdithI saMsakta che. vaLI AvI kriyA zAstrane saMmata nathI, mATe AjJAthI bahirbhata che. AthI AvI kriyAne atipAtikI kriyA kahevAya. A prakAranuM atipAtakriyAnuM lakSaNa che. ll1587 avataraNikA : saMkhanAmAM AtmavadhanI kriyAnA lakSaNano viraha che, te spaSTa karavA pUrvagAthAmAM atipAtakriyAnuM lakSaNa batAvyuM. have zuddhakriyAnuM lakSaNa batAve che - gAthA : jA puNa eaviuttA suhabhAvavivaDDaNA a niyameNaM / sA hoi suddhakiriA tallakkhaNajogao ceva // 1588 // anvayArtha : nA putravaLI je vika=AnAthI vimukta che-pUrvagAthAmAM batAvela atipAtakriyAnA lakSaNathI rahita che, niyanevi 5 sudamAvaviThThaUT=ane niyamathI zubhabhAvane vadhAranArI che, sA suddhavizvatriA doDuM te zuddhakriyA thAya che; ta+gUgogo veva kema ke tenA=zuddhakriyAnA, lakSaNano yoga ja che. gAthArtha vaLI je kriyA pUrvagAthAmAM batAvela atipAtakriyAnA lakSaNathI rahita che, ane niyamathI zubhabhAvane vadhAranArI che, te zuddhakriyA thAya che, kema ke zuddhakriyAnA lakSaNano yoga ja che. TIkA? ___ yA punaretadviyuktA kriyA, zubhabhAvavivarddhanI ca niyamenAyatyAM, sA bhavati zuddhakriyA, kutaH? tallakSaNayogata eveti gAthArthaH // 1588 // TIkArca : vaLI je kriyA AnAthI viyukta che=pUrvagAthAmAM batAvela atipAtakriyAnA lakSaNathI rahita che, ane AyatimAM=bhAvimAM, niyamathI zubhabhAvane vadhAranArI che, te zuddhakriyA thAya che; kyA kAraNathI? te batAve che - kema ke tenA lakSaNano yoga ja che=zuddhakriyAnA lakSaNano yoga ja che. For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA / gAthA 1588-1589 bhAvArtha: je kriyAmAM bhagavAnanA vacananA smaraNapUrvaka vItarAga thavAne anukULa samya udyama hoya, te kriyAmAM pramAdano yoga nathI, te kriyA svarUpathI rAgAdi doSonA ucchedane anukULa che ane jinAjJAthI niyaMtrita hovAthI zAstrAnusArI che. tethI AvI kriyA pUrvagAthAmAM batAvelA atipAtakriyAnA lakSaNathI rahita che. vaLI te kriyA bhaviSyamAM niyamathI zubhabhAvane vadhAranArI che arthAt bhagavAnanA vacanAnusAra karAyelI kriyA karatAM karatAM dehano tyAga thAya, topaNa uttaranA janmamAM te kriyA niyamathI zubhabhAvane vadhAre che; kema ke tenAthI prApta thayeluM sudevatva uttaranA janmamAM vizeSa prakAranI saMyamanI zaktinuM kAraNa banaze. AthI AvI kriyA zuddha che; kema ke te kriyA zuddha AtmatattvanA AvirbhAvane anukULa hovAthI temAM zuddhakriyAnuM lakSaNa ghaTe che AnAthI phalita thayuM ke saMlekhanAnI kriyAthI dehanA dhAtu AdinuM upakramaNa thAya che, to paNa te kriyA apramAdanI vRddhi dvArA saMsAranA ucchedanuM kAraNa hovAthI zuddhakriyArUpa che, paraMtu atipAtakriyArUpa nathI. e prakArano graMthakArazrIno Azaya che. 1588o. gAthA : paDivajjai a imaM jo pAyaM kayakicca mo u iha jamme / suhamaraNamittakicco tassesA jAyai jahuttA // 1589 // anvayArtha: rUda na nakhe=ane A janmamAM pAcaM va zva mo=prAyaH kRtakRtya ja suparamittavyio zubhamaraNamAtra kRtyavALA no je rUmaM Ane=saMlekhanAne, pavitnaDuM svIkAre che, takSNa pakSI tenI A te sAdhunI saMlekhanA, duttA nAyaDU yathokta thAya che. * gAthAnA bIjA pAdamAM rahela "3' pAdapUrti arthaka che. gAthArtha : ane A janmamAM prAyaH kRtakRtya ja zubhamaraNamAtra kRtyavALA je sAdhu saMlekhanAne svIkAre che, te sAdhunI saMlekhanA cokta thAya che. TIkA : pratipadyate cainAM saMlekhanakriyAM yaH prAyaH kRtakRtya eveha janmani niSThitArthaH zubhamaraNamAtrakRtyaH yadi paraM, tasyaiSA jAyate yathoktA-saMlekhanA zuddhakriyA veti gAthArthaH // 1589 // TIkAI: ane A janmamAM prAyaH kRtakRtya ja niSThita arthavALA, joke zubhamaraNamAtrakRtyavALA je AnesaMlekhananI kriyAne, svIkAre che, tenI te mahAtmAnI, A=saMlekhananI kriyA, yathokta=saMlekhanA athavA zuddhakriyA, thAya For Personal & Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | ajudata maraNa / dravyalekhanA / gAthA 1589-1590 260 che=gAthA 1581mAM je prakAre kahevAI e prakAranI saMlekhanA thAya che athavA gAthA 1588mAM je prakAre kahevAI e prakAranI zuddhakriyA thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je mahAtmAe saMyamaprahaNakALathI AraMbhIne prAyaH svazakti anusAra zAstrAdhyayana karela che, AtmAne zAstrothI bhAvita karela che, zAstrothI niSpanna thayA pachI yogya jIvone sanmArgamAM sthApana karyAM che, bhagavAnanA vacananA yathArtha paramArthane pAmyA che; tema ja anAbhogAdithI paNa potAnA jIvanamAM thayelI alanAonI jemaNe zAstramaryAdA pramANe zuddhi karI che, tevA mahAtmAne, joke zubhamaraNa prApta karavArUpa kRtya bAkI che, topaNa manuSyajanma pAmIne prAyaH pote karavA jevAM sarva kRtyo jemaNe pUrNa karyA che, tevA mahAtmA saMlekhananI kriyA svIkAre to teonI A saMlekhananI kriyA, gAthA 1581mAM batAvI tevI mahAbaLavALI saMlekhanA bane che athavA gAthA 1588mAM batAvI tevI zuddha kriyA bane che; kema ke te mahAtmAe AjIvana pramAdano parihAra karIne zaktinA prakarSathI saMyamanA AcAro sevyA che, zAstrAdhyayana karyuM che, tema ja zAstrothI AtmAne bhAvita karyo che. tethI teo niyamathI rAgAdi doSothI saMsakta nathI, paraMtu bhagavAnanA vacanAnusAra cAlavAnI uttama prakRtivALA che; ane tethI saMlekhanA kALamAM teo jema jema tapane kAraNe dehathI kRza thAya che, tema tema bhagavAnanA vacanathI bhAvita hovAne kAraNe kaSAyAdithI paNa kRza thAya che. tethI teoe svIkArelI saMlekhananI kriyA zubhamaraNano hetu bane che. mATe saMlekhanA zuddhakriyArUpa che, paraMtu atipAtakriyArUpa nathI. 1589mA avataraNikA : gAthA 1584-1585mAM pUrvapakSIe zaMkA karela ke saMlekhanA AtmavadhanuM kAraNa che, mATe sAdhue saMlekhanA karavI ucita nathI ane atipAtakriyAno zAstramAM niSedha che, mATe paNa saMlekhanA karavI ucita nathI. teno uttara ApatAM graMthakArazrIe gAthA 1586thI 1589 sudhI sthApana karyuM ke saMlekhanAmAM atipAtakriyAnuM lakSaNa ghaTatuM nathI ane kRtakRtya mahAtmA je saMlekhanA kare che te yathokta evI zuddhakriyArUpa A kathanano phalitArtha spaSTa karatAM kahe che - gAthA : maraNapaDiArabhUA esA evaM ca Na maraNanimittA / jaha gaMDacheakiriA No AyavirAhaNArUvA // 1590 // anvayArtha: parva ca=ane A rItegAthA 1588-1589mAM batAvyuM e rIte, g=A=saMlekhanA, maraghapagikAramUnA maraNanA pratikArabhUta che, {UnimittA maraNanA nimittavALI nathI. nahiM je pramANe iucherarijha mAthavirAWIvA =gaMDanA=gUmaDAnA, chedanI kriyA AtmavirAdhanArUpa nathI. For Personal & Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 lekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ dravyasaMlekhanA / gAthA 1590 gAthArtha : ane gAthA 1588-158bhAM batAvyuM e rIte saMlekhanA maraNanA pratikArabhUta che, maraNanA nimittavALI nathI. je pramANe gUmaDAne chedavAnI kriyA AtmavirAdhanArUpa nathI. TIkAH maraNapratIkArabhUtaiSA evaM coktanyAyAt, na maraNanimittA, yathA gaNDacchedakriyA duHkharUpA'pi nAtmavirAdhanArUpeti gAthArthaH // 1590 // TIkArya : ane A rIte=uktanyAyathI=gAthA 1588-1589mAM batAvyuM e rIte, A=saMlekhanA, maraNanA pratikArabhUta che=anaMtA maraNonI paraMparAnA ucchedanA kAraNabhUta che, maraNanA nimittavALI nathI. je pramANe duHkharUpa paNa gaMDanA chedanI kriyA=duHkha karanArI paNa zarIra para thayela gUmaDAne chedavAnI kriyA, AtmAnI virAdhanArUpa nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gAthA 1588mAM kahyuM ke je kriyA atipAtakriyAnA pramattayogAdi lakSaNathI rahita che ane bhAvimAM niyamathI zubhabhAvane vadhAranArI che, te kriyA zuddhakriyA che; ane gAthA 1589mAM batAvyuM tema kRtakRtya mahAtmA zubhamaraNanA kRtyane AzrayIne saMlekhananI kriyA svIkAre to, te saMlekhananI kriyA paNa maraNanA pratikArabhUta che, paraMtu maraNanA nimittavALI nathI, ema siddha thAya. Azaya e che ke je janme che te avazya kare che, paraMtu jeo jamyA pachI nirvicArakanI jema yathAtathA jIve che, teonuM maraNa anaMtA maraNonI paraMparAnuM kAraNa che. te maraNonI paraMparAno uccheda karavA mATe paMDitamaraNa" ja Avazyaka che arthAt jinavacanAnusAra tattvathI bhAvita thaIne maraNakALamAM zubhabhAvanA prakarSathI maraNa prApta karavuM ja Avazyaka che. A paMDitamaraNa pharI janmanuM kAraNa hovAthI pharI maraNa paNa avazya prApta thAya che, topaNa, paMDitamaraNa ghaNAM maraNonI paraMparAne alpa karAvanAruM che, tethI paMDitamaraNanI prApti arthe karAtI saMlekhanA maraNanA pratikArabhUta che, paraMtu maraNanA nimittabhUta nathI. jema deha para kyAMka gAMTha thayelI hoya tyAre vaidyakazAstranI prakriyA anusAra te gAMThano cheda karavAmAM Ave che. te vakhate te chedakriyA duHkharUpa hovA chatAM potAnA zarIrane pIDA karavA mATe karAtI nathI, paraMtu zarIrane thanArI adhika pIDAnuM rakSaNa karavA mATe karAya che. tema saMlekhanAkriyAthI mRtyu thatuM hovA chatAM ghaNAM mRtyunI paraMparAne ghaTADanAra hovAthI maraNanA nimittabhUta nathI, paraMtu maraNanI paraMparAthI AtmarakSaNanA upAyabhUta che. AthI sAdhune saMlekhanA karavI ucita che. e prakArano graMthakArano Azaya che. 159. For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA | gAthA 1591 gAthA : abbhatthA suhajogA asavattA pAyaso jahAsamayaM / eso imassa ucio amaraNadhammehiM niddiTTho // 1591 // anvayArtha: (jeone) pAyo prAyaH aNavattA suno marmasthA=asapatna evA zubhayogo abhyasta che, (teone) nahIsamathaM yathAsamaya rUma po=Ano A=maraNayogano samaya, samarathaEi vimo niddio=amaraNadharmavALA evA bhagavAna vaDe ucita nirdiSTa che. gAthArtha : jeone prAyaH asapatna evA zubhayogo abhyasta che, teone yathAsamaye maraNayogano samaya amaraNadharmavALA bhagavAna vaDe ucita batAvAyo che. TIkA : abhyastA zubhayogA: aucityena asapatnA yathA''gamaM prAyazo, yathAsamayaM yathAkAlameSo'pyasyamaraNayogasyocitaH samayaH amaraNadharmabhiH vItarAgairnirdiSTaH sUtra iti gAthArthaH // 1591 // TIkArya aucityathI-ucitapaNAthI, yathAAgama=zAstrAnusAre, asapatna evA zubhayogo prAyaH abhyasta che, teone yathAsamaya= yathAkALa=kALane anurUpa, Ano=maraNayogano, A paNa samaya sUtramAM zAstramAM, amaraNadharmavALA vItarAga vaDe ucita nirdezAyo che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamanA sarva yogo anya baLavAna yogono nAza na thAya te rIte ja zAstravacanAnusAra aucityapUrvaka sevavAmAM Ave to sevAyela te zubhayogone asapatna yogo kahevAya. ane je mahAtmAe AgamAnusAra asapatna evA zubha yogo prAyaH suabhyasta karyA hoya, te mahAtmAo haMmezAM sarva pravRttikALamAM svazaktinA prakarSathI vItarAgatAne anukULa yatna karI zake che. tethI tevA mahAtmAne ucita kALe maraNayoga svIkAravo paNa ucita che, ema zAstramAM amaraNadharmavALA vItarAge kahela che. tethI te vakhate te mahAtmA maraNayogane svIkAre nahIM, to teonA sarva yogo asapatna yoga bane nahIM; kema ke teoe te kALe ucita evA maraNayoganA svIkAranI upekSA karIne anya yogomAM yatna karyo, jethI te yogo sapatnI bane che. vaLI ahIM kahyuM ke, "jeoe asapatna evA zubhayogo abhyasta karyA che, teone ucita kALe maraNayoga ucita che" tenAthI e phalita thAya che, jemaNe pUrve asapatnayogo sevyA nathI, paraMtu svaruci anusAra yogo sevyA che, teone sevelA te te yogo dvArA ucita bhAvonI vRddhi samyapha thayelI nathI, paraMtu For Personal & Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ dravyasaMlekhanA / gAthA 1591-1592 yogone jema tema sevavAnI prakRti daDha thayelI che. tethI teo maraNayoga svIkAre topaNa, jinavacanAnusAra zubhabhAvonI vRddhi karI zake nahIM. mATe jemaNe pUrve asapatna yogo sevyA che, teo ucita kALe maraNayoga svIkAravAnA adhikArI che, anya nahIM. ahIM "prAyaH' zabdathI e prApta thAya ke, atyaMta ArAdhaka paNa mahAtmAe pramAdanA vazathI kyAreka aucityathI asapatna evA zubhayogo sevyA na hoya, topaNa teo maraNayogane svIkAravA ucita che; chatAM moTAbhAge te prakArano abhyAsa karyo hoya tevA mahAtmA ja maraNayogane svIkAravA ucita che. vaLI amaraNadharmavALA vItarAga vaDe" e prakAranA vizeSaNathI e kahevuM che ke, vItarAge anaMtamaraNanI paraMparAno uccheda karyo che, phakta A bhavanA aMte eka vAra ja maravAnuM bAkI che, tethI teo amaraNadharmavALA che; ane vItarAge sAdhuone paNa potAnA jevA amaraNadharmavALA thavAno upadeza Apyo che. tethI je mahAtmA abhyaghata maraNa svIkAre che ane jeTalA vItarAgabhAvanI Asanna thAya che, teo teTalA aMzathI anaMtA maraNonI paraMparAno uccheda kare che, ane jyAre teo vItarAga bane che tyAre amaraNadharmavALA bane che. AthI amaraNadharmavALA vItarAge amaraNadharmanI prAptinA upAyarUpe sAdhuone ucita kALe A maraNayoga svarUpa saMlekhanA batAvela che. 1591 avataraNikA: yatazcaivam - avataraNikArya : ane je kAraNathI Ama che, te kAraNathI zuM? te batAve che - bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke jeone prAyaH asapatna evA zubhayogo abhyasta che, teone maraNayogano samaya ucita nirdiSTa che. tethI zuM prApta thAya? te prastuta gAthAmAM spaSTa kare che - gAthA : tA ArAhemu imaM caramaM caramaguNasAhagaM sammaM / / suhabhAvavivaDDI khalu evamiha pavattamANassa // 1592 // anvacAI: =te kAraNathI caramasIda vara naM-carama guNanA sAdhaka carama evA Ane=zubhayogane, sampa mAre =ame samyam ArAdhIe, vaM=e prakAranA sumAvavI=zubhabhAvanI vivRddhi rUda pavattamA ahIM pravartatAne=saMlekhanAmAM pravartatA evA mahAtmAne, thAya che. * "' vAkyAlaMkAramAM che. For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyadhata maraNa / dravyasaMlekhanA | gAthA 1592-1593 201 gAthArtha : te kAraNathI carama guNane sAdhanArA carama evA zubhayogane "ame samyaga ArAdhIe" e prakAranA zubhabhAvanI vRddhi saMlekhanAmAM pravartatA evA mahAtmAne thAya che. TIkA : tat-tasmAdArAdhayAmaH sampAdayAmaH enaM caramaM zubhayogaM caramaguNasAdhakaM ArAdhanAniSpAdakaM samyag= AgamanItyA, zubhabhAvavRddhiH khalu-kuzalAzayavRddhirityarthaH evamiha-saMlekhanAyAM pravarttamAnasya sata iti nAthArtha: I12aaaa TIkAI: te kAraNathI carama guNanA sAdhaka=ArAdhanAnA niSpAdaka=saMyamajIvananI carama ArAdhanAne niSpanna karAvanAra, carama evA A zubhayogane=maraNayogane, "ame samyagu=AgamanI nItithI, ArAdhIe=saMpAdana karIe," e prakAranA zubhabhAvanI vRddhi kuzala AzayanI vRddhi, ahIM=saMlekhanAmAM, pravartatA chatA sAdhune thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: asapatna zubhayogo jemaNe sevyA che tevA mahAtmAone, jIvananA aMta samaye saMlekhanAmAM prayatna karatI vakhate zubhabhAvanI vRddhi thAya che arthAta "have ame AgamamAM kahelI maryAdAthI saMyamajIvananA carama guNanI ArAdhanA samyagu niSpanna karIe, jethI prApta thayeluM saMyama pUrNa saphaLa thAya" A prakAranA kuzala AzayanI vRddhi thAya che, mATe zubhayogavALA mahAtmAne bhagavAne ucita kALe amaraNadharmaprAptinA upAyarUpe saMlekhanA karavAnI vidhi batAvela che. 159rA avataraNikA : gAthA 1584-1585mAM pUrvapakSIe mAdathI zaMkA karela ke saMlekhanA AtmavadhanA nimittavALI che, tethI yatijanane kaI rIte ghaTe? tenuM gAthA 158thI atyAra sudhI graMthakArazrIe samAdhAna karyuM. have te sarva kathananuM nigamana karatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : ucie kAle esA samayaMmi vi vaNNiA jiNiMdehiM / jamhA tao Na duTThA vihiANuTThANao ceva // 1593 // anvayArtha : nahA=je kAraNathI samardhAmivikasamayamAM paNa zAstramAM paNa, pusA A=saMlekhanA, rAtre ucita kALamAM nihiMavma=jinendro vaDe varNavAI che, to te kAraNathI vigio =vihita anuSThAna hovAne kAraNe ja (saMlekhanA) kuTTI duSTa nathI. For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhAvasaMlekhanA | gAthA 1593-1594 gAthArtha : je kAraNathI zAstramAM paNa saMlekhanA ucita kALamAM jinendro vaDe varNavAI che, te kAraNathI vihitAnuSThAna hovAne kAraNe ja saMlekhanA duSTa nathI. TIkA? ucite kAle carame eSA-saMlekhanA samaye'pi Agame'pi varNitA jinendraiH tIrthakarairyasmAt, tasmAnna duSTA eSA, kuta ityAha-vihitAnuSThAnata eva-zAstroktatvAditi gAthArthaH // 1593 // TIkArya : je kAraNathI samayamAM paNa =AgamamAM paNa, A=saMlekhanA, ucita evA caramakALamAM jinendro vaDe=tIrthakaro vaDe, varNavAI che, te kAraNathI A=saMlekhanA, duSTa nathI. kayA kAraNathI? ethI kahe che - vihita anuSThAna hovAthI jakazAstramAM kahevAyelapaNuM hovAthI ja, saMlekhanA duSTa nathI, e pramANe gAthArtha che. 159all avataraNikA : pUrvamAM dravyasaMkhanAnuM varNana karyuM, have bhAvasaMkhanAnuM varNana kare che - gAthA : bhAvamavi saMliheI jiNappaNIeNa jhANajoeNaM / bhUatthabhAvaNAhiM ya parivaDDai bohimUlAI // 1594 // anvayArtha : viUTHUT phAInow=jinapraNIta evA dhyAnayogathI vimavi niherUM-bhAvane paNa saMlekhe che=azubha saMskArane paNa kRza kare che, mUlyamAvahiM =ane bhUtArthanI bhAvanAo vaDe vodimUnArUM bodhinAM mUlone parivaTTa=vadhAre che. gAthArtha : jinapraNIta evA dhyAnayogathI azubha saMskArane paNa kRza kare che ane bhUtArthanI bhAvanAo vaDe bodhinAM mUlone vadhAre che. TIkAH __ bhAvamapyAntaraM saMlikhati-kRzaM karoti jinapraNItena-AgamAnusAriNA dhyAnayogena dharmAdinA, bhUtArthabhAvanAbhizca vakSyamANAbhiH parivarddhayati-vRddhi nayati bodhimUlAnyavandhyakAraNAnIti gAthArthaH // 1594 // For Personal & Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA | gAthA 1594-15lpa 203 TIkArya : - jinapraNIta=Agamane anusaranArA, dharmAdi dhyAnayogathI AMtara bhAvane paNa=anAdikALathI AtmA para paDelA mohanA saMskArane paNa, saMlekhe che =kRza kare che, ane kahevAnArI bhUtArthanI bhAvanAo vaDe avaMdhyakAraNa evA bodhinAM mUlone vadhAre che-vRddhi pamADe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvamAM abhyaghata maraNa svIkAratAM pahelAM bAra varSa karavAnI saMlekhanAnI vidhi batAvI, temAM pradhAnatAthI tapa dvArA dehane kRza karavAnI ucita vidhi batAvI. have te saMlekhanA mATe karAtA tapakALamAM zubhadhyAna dvArA aMtaraMga bhAvane kRza karavAnI vidhi batAve che - saMlekhanA karanArA mahAtmA AgamAnusAra dharmadhyAnAdithI AtmAne satata bhAvita kare che, jenA kAraNe anAdithI AtmA para paDelA mohanI bhAvanAnA saMskAro kRza thAya che, kema ke bAhya padArtho pratyenA rAgAdi bhAvothI AtmA para mohanA saMskAro paDelA che. tethI jIva jinavacanAnusAra zrutanA bhAvanathI jema jema tattvane sparze tevA prazastatara rAgAdi bhAvo kare, tema tema viSayone AzrayIne AtmA para paDelA rAgAdi bhAvonA saMskArono uccheda thAya che ane AtmAno pariNAma tattvane abhimukha prakarSavALo thAya che. AthI saMlekhanA kALamAM mahAtmAo dharmadhyAnAdi dvArA ane AgaLamAM batAvAze evI bhUtArthabhAvanAo dvArA AtmAne vAsita kare che, jethI samyaktarUpa bodhinuM mULa evA tattvajJAnanA saMskAro AtmAmAM uttarottara prakarSavALA thavArUpa atyaMta vRddhi pAme che ane AtmAmAM vartato prakarSavALo te bodhino pariNAma janmAMtaramAM paNa pravAharUpe avicchinna prApta thAya che. AthI tattvajJAnanA saMskAro uttarottaranI bodhi pratye avaMdhya kAraNa bane che. 1594. avataraNikA : etadevAha - avataraNitArtha : Ane ja kahe che-pUrvagAthAnA uttarArdhamAM kahyuM ke saMlekhanA karanArA mahAtmA bhUtArthabhAvanAo dvArA bodhinAM mUlone vadhAre che. tethI have sadbhata arthanI bhAvanAone ja gAthA 1604 sudhI kahe che - gAthA : bhAvei bhAviappA visesao navari tammi kAlammi / payaIe nigguNattaM saMsAramahAsamuddassa // 1595 // anvayArtha: mAviMA=bhAvita AtmA navasi=kevala tama Rtni te kALamAM=jIvananA caramakALamAM, =prakRtithI saMsAramahAsaMmudda=saMsArarUpI mahAsamudranA niSNupatta nirguNapaNAne visago vizeSathI mAveTTa=bhAvana kare che. For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA gAthA 1595-1596 gAthArtha : bhAvitAtmA kevala jIvananA caramakALamAM prakRtithI saMsArarUpI mahAsamudranA nirguNapaNAne vizeSathI bhAvana kare che. TIkA : ___ bhAvayati-abhyasyati bhAvitAtmA sUtreNa vizeSataH atizayena navaraM tasmin kAle carame, kimityAhaprakRtyA svabhAvena nirguNatvam-asAratvaM saMsAramahAsamudrasya-bhavodadheriti gAthArthaH // 1595 // TIkAIH sUtrathI bhAvitaAtmA kevala te caramakALamAM vizeSathI=atizayathI, bhAvana kare che-abhyAsa kare che. zene bhAvana kare che? ethI kahe che - prakRtithI=svabhAvathI, saMsArarUpI mahAsamudranA=bhavarUpI udadhinA, nirguNapaNAne=asArapaNAne, bhAvana kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : mahAtmAo saMsAranI asAratAnA bhAvanane kAraNe ja saMsArano tyAga karIne saMyama grahaNa kare che. saMyama grahaNa karyA pachI paNa saMsAranI asAratAnA bhAvanane kAraNe ja tailapAtradhArakanA daSTAMtathI apramAdapUrvaka saMyamanI sarva AcaraNAo kare che tema ja zAstrAdhyayana kare che; Ama chatAM caramakALamAM saMsAranI asAratAnA bhAvanano prakarSa thAya to janmAMtaramAM paNa tenA daDha saMskAro zIdhra prApta thAya, jethI uttarano yogamArga vizeSa rIte pravarte. AthI kevala maraNakALamAM atyaMta upayogapUrvaka sUkSma mAnasaavalokanathI mahAtmA saMsAranA nairguNyanuM bhAvana kare che, jethI saMsAranA pAramArthika svarUpanA avalokananA saMskAro AtmA para daDha ane sthira thAya che, jethI janmAMtaramAM bodhinI prApti saraLa bane. vaLI bhAvitaAtmAvALA mahAtmA zuM bhAvana kare? te spaSTa karatAM kahe che ke A saMsAra mahAsamudra jevo che ane prakRtithI nirguNa che; kema ke A saMsAramAM jIvo karmane paravaza janme che, karmanI paravazatAthI moTA thAya che, karmane vaza thaIne AraMbha-samAraMbha karIne durgatiomAM jAya che. A sarva anarthonI paraMparA anAdikALathI jIvamAM vartI rahI che, Ama chatAM jIvane viDaMbaNAmaya potAnI viSama sthiti dekhAtI nathI, jenA kAraNe saMsArI jIvo mAtra tatkALa prApta thayelA anukULa bhAvomAM mUDhanI jema pravRtti kare che. AthI mahAtmA jIvananA aMtakALe A saMsAranA nirguNapaNAnuM bhAvana karIne saMsArathI para thavAne anukULa aMtaraMga mahAbaLano saMcaya kare che. 1pa9pI. avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke bhAvitAtmA prakRtithI saMsArarUpI mahAsamudranI nirguNatAne bhAvana kare che. tethI have saMsArarUpI mahAsamudranI nirguNatAne ja spaSTa kare che - For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA | gAthA 1596-1590 205 gAthA : jammajarAmaraNajalo aNAimaM vasaNasAvayAiNNo / jIvANa dukkhaheU kaTTha roddo bhavasamuddo // 1596 // anvayArtha : nama rAmarAnano janma-jarA-maraNarUpI jalavALo, maUphi=anAdimAna, vAsAvathaDroka vyasanarUpI vyApadothI AkIrNa, navA yuvaraTeka jIvone duHkhano hetu, daM=kaSTavALo, ro-raudra evo mavasamuddo bhavarUpI samudra che. gAthArtha : janma-jarA-maraNarUpI jalavALo, anAdimAna, ApattirUpI jalacarothI vyApta, jIvone duHkhano hetu, kaSTavALo, raudra evo bhavarUpI samudra che. TIkA : janmajarAmaraNajalo bahutvAdamISAm, anAdimAniti agAdhaH, vyasanazvApadAkIrNaH apakAritvAd amISAM, jIvAnAM dukkhahetuH, sAmAnyena kaSTaH, raudro bhayAnakaH, bhavasamudra evaMbhUta iti gAthArthaH TIkAI; janma-jarA-maraNarUpI jalavALo che; kema ke AmanuM bahupaNuM che saMsAramAM janma-jarA-maraNanuM bahupaNuM che. anAdimAna che ethI agAdha che. vyasanorUpI vyApadothI AkIrNa che=ApattiorUpI jalacara jaMtuothI vyApta che, kema ke AmanuM apakArIpaNuM che=jIvonuM apakAra karanArapaNuM che=vyasano saMsArI jIvone apakAra karanArAM che. jIvone duHkhano hetu che. sAmAnyathI kaSTarUpa che. raudra che=bhayAnaka che. AvA prakArano bhavarUpI samudra che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke mahAtmA aMtasamaye saMsArarUpI mahAsamudranA nirguNapaNAnuM bhAvana kare che. te kaI rIte bhAvana kare che ? te batAve che - jema samudra pANIthI bharapUra hoya che, tema karma ane jIvanA saMyogarUpa saMsAra janma-jarA-maraNathI bharelo che; kema ke samudramAM jema pANI ghaNuM hoya che, tema karma ane jIvanA saMyogavALI saMsAraavasthAmAM janmajarA-maraNarUpa bhAvo ghaNA che, sukhano kALa ghaNo alpa che. vaLI jema samudra agAdha hoya che arthAt ghaNA UMDANavALo hoya che, tema karma ane jIvanA saMbaMdharUpa saMsAra anAdikALano hovAthI agAdha che. vaLI jema samudra jaLacara prANIothI vyApta hoya che, tema saMsAra aneka prakAranI ApattiothI vyApta For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA / gAthA 1596-150 che; kema ke samudramAM paDelA manuSya mATe jema jaLacara prANIo apakArI che, tema saMsAramAM rahelA jIvo mATe potAnA jIvanamAM AvatI Arthika, sAMyogika, zArIrikAdi Apattio apakArI che. vaLI jema samudra duHkhano hetu che, tema A saMsAra duHkhano hetu che; kema ke zarIra sAthe saMbaMdhita hovAne kAraNe jIvane zarIranI anukULatAnI apekSA rahe che, ane te apekSAne kAraNe saMsArI jIvo AraMbha-samAraMbha karIne karmo bAMdhe che ane duHkhonI paraMparAne prApta kare che. AthI saMyogarUpa saMsAra duHkhano hetu che. vaLI jema samudra sAmAnyathI kaSTarUpa che, tema saMsAra kaSTarUpa che. ahIM "sAmAncena' zabdathI e prApta thAya ke saMsAramAM paNa kyAreka puNyanA udayathI jIvane anukULa bhautika sAmagrInI prApti pracura pramANamAM thaI hoya to anukULatAthI bharapUra saMsAra jIvane kaSTarUpa lAgato nathI, topaNa bahulatAe A saMsAra jIvo mATe kaSTarUpa che. vaLI tophAne caDhelo samudra jema raudra hoya che, tema A saMsAra raudra che; kema ke saMsAramAM rahelA jIvo kliSTa karmo bAMdhIne narakAdi bhavomAM raudra vipAka prApta kare che. - A prakAre saMsAranA svarUpanuM atyaMta bhAvana karavAthI deha ane karmanA saMyogarUpa bhava pratye jIvane atyaMta vimukhabhAva thAya che, ane vimukhabhAva thavAne kAraNe bhavanA kAraNabhUta bAhya padArtho pratyenA saMzleSano pariNAma atyaMta kSINa thAya che ane saMzleSano pariNAma kSINa thavAne kAraNe jIvanA bhavanI paraMparA ghaTe che. 1596 avataraNikA : gAthA 1594mAM kahela ke saMlekhanA karanArA mahAtmA bhUtArthabhAvanAo vaDe bodhimUlone vadhAre che. te bhUtArthabhAvanA batAvavA mATe gAthA 1595-1596mAM bhavarUpI samudranI nirguNatAnuM bhAvana batAvyuM, have potAne prApta thayelA cAritradharmanuM bhAvana batAvavA arthe kahe che - gAthA : dhaNNo'haM jeNa mae aNorapArammi navarameaMmi / bhavasayasahassadulahaM laddhaM saddhammajANaM ti // 1597 // anvayArtha: marda thaiv=huM dhanya chuM; ne=je kAraNathI morArajI ma anarvAparavALA AmAM ghaNA moTA bhavarUpI samudramAM, navaraM=kharekhara navasahajunadaM bhava zatasahasamAM durlabha evuM saddharmanA saddharmarUpI yAna ma=mArA vaDe ddha prApta karAyuM. * "ti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha: huM dhanya chuM je kAraNathI ghaNA moTA bhavarUpI samudramAM kharekhara lAkho bhavomAM durlabha evuM saddharmarUpI yAna mArA vaDe prApta karAyuM. For Personal & Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA | gAthA 1590 TIkAH dhanyo'haM sarvathA, yena mayA anarvAkpAre-mahAmahati navarametasmin bhavasamudre bhavazatasahasradurlabhamekAntena labdhaM prAptaM saddharmayAnaM-saddharma eva yAnapAtramiti gAthArthaH // 1597 // TIkArya huM sarvathA dhanya chuM; je kAraNathI anarvAparavALA AmAM=mahAmahAna evA bhavarUpI samudramAM, kharekhara ekAMtathI lAkho bhavomAM durlabha evuM saddharmayAna=saddharmarUpa ja yAnapAtra, mArA vaDe prApta karAyuM, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMsArarUpI mahAsamudranuM bhAvana karanArA mahAtmAne saMsAranI bhayAnakatA spaSTa dekhAvAthI saMsAra pratye atyaMta bhaya pedA thAya che, ane saMsArathI bhaya pAmelA te mahAtmA vicAre che ke AvA bhayAnaka saMsAramAM rahelo paNa huM sarvathA dhanya chuM; kema ke huM saMsArarUpI samudramAM paDyo hovA chatAM teno sukhe sukhe pAra pAmI zakuM tevI sAmagrIne pAmyo chuM, tethI saMsAramAM rahelA anya puNyazALI jIvo ke vaibhavazALI jIvo jevo huM sAmAnyathI dhanya nathI, paraMtu sarva prakAre dhanya chuM. vaLI te mahAtmA vicAre che ke A saMsArarUpI samudramAM lAkho bhavomAM paNa ekAMte durlabha evuM saddharmarUpI vahANa mane prApta thayuM che. Azaya e che ke saMsArathI bhaya pAmelA jIvo saMsArathI vistAra pAmavAnI icchAvALA hoya che, ane tethI cAritranI abhilASAvALA hoya che, topaNa saMsArathI nistAra pamADe tevo uttama cAritradharma ekAMte durlabha che. mATe jIva ghaNA bhavo sudhI cAritradharmanI prAptine anukULa vIrya saMcita kare, to tene jinavacanane parataMtra thaIne saMyama pALI zakAya tevuM cAritradharmarUpI vahANa prApta thAya che, je cAritradharmarUpI vahANa mArA vaDe prApta karAyuM che, mATe huM dhanya chuM. AvA prakAranuM bhAvana tevA mahAtmA ja karI zake ke jeo cAritranA paramArthane jANatA hoya, jinavacanane parataMtra thaIne cAritramAM udyama karatA hoya; ane jeone sthira nirNaya hoya ke A saMsArarUpI samudrane taravAno upAya mAtra A saMyamano veza ke A saMyamanI AcaraNAo nathI, paraMtu vItarAgavacanane parataMtra thaIne vitarAgabhAvane anukULa karAtA aMtaraMga vIryane poSaka evI bAhya saMyamanI ucita pravRttio che. AvA mahAtmAo sarvathA dhanya che ane teo nakkI A saccAritradharmarUpI vahANa dvArA saMsArarUpI mahAsamudrano pAra pAmI zake che, ane tevo uttama saccAritradharma mane prApta thayo che, mATe huM paNa dhanya chuM. A prakAre bhAvana karavAthI potAne prApta thayelo bhAvacAritrano pariNAma daDha thAya che, tema ja cAritra pratyeno pakSapAta daDha thAya che. jenA kAraNe bodhinA mUla evA uttama bhAvo atyaMta vRddhi pAme che, jenA phaLarUpe devabhavamAM gayA pachI paNa te mahAtmA cAritraprAptine anukULa zaktisaMcaya kare che, jethI temano devabhava mAtra bhogavilAsamAM paryavasAna pAmato nathI, paraMtu uttarottara yogavRddhine anukULa vyApAravALo bane che. ll1597 For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA/ gAthA 1598 gAthA : eassa pahAveNaM pAlijjaMtassa sai payaMtteNaM / jammaMtare vi jIvA pAvaMti Na dukkhadogaccaM // 1598 // anvayathArtha : citte sarU pAtrinaMta-prayatnathI sadA pAlana karAtA evA masa pahAve=AnA=dharmarUpI yAnanA, prabhAvathI navA-jIvo namaMtare vikajanmAMtaramAM paNa phulonca - pAvaMti-duHkhadIrgatyane pAmatA nathI. gAthArtha : prayatnothI sadA pAlana karAtA evA dharmarUpI cAnanA prabhAvathI jIvo janmAMtaramAM paNa duHkhadagatyane pAmatA nathI. TIkA; ___etasya prabhAvena dharmayAnasya pAlyamAnasya sadA-sarvakAlaM prayatnena-vidhinA janmAntare'pi jIvA:prANinaH prApnuvanti na, kimityAha-duHkhapradhAnaM daurgatyaM-durgatibhAvamiti gAthArthaH // 1598 // TIkArya : * prayatnathI vidhithI, sadA=sarvakALa, paLAtA evA AnA=dharmayAnanA, prabhAvathI jIvo=prANIo, janmAMtaramAM paNa=anya bhavamAM paNa, prApta karatA nathI. zene prApta karatA nathI? ethI kahe che - duHkha che pradhAna jemAM evA daurgatyane durgatinA bhAvane, prApta karatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : vaLI mahAtmA vicAre che ke jeo cAritradharmarUpI yAnanuM zAstrokta vidhi anusAra samyagu pAlana kare che, teo te dharmayAnanA prabhAvathI duHkha che pradhAna jemAM evA daurgatyane pAmatA nathI. Azaya e che ke saMyama grahaNa karavA mAtrathI ke saMyamanI kriyAo karavAmAtrathI cAritradharmarUpI yAna saMsArarUpI samudranA aMtanuM kAraNa banatuM nathI, paraMtu jinavacananuM avalaMbana laIne daDha udyamathI cAritranuM pAlana karavAmAM Ave, to A cAritradharmarUpI yAna saMsArarUpI samudranA aMtanuM kAraNa bane che. AthI jinavacanAnusAra cAritranuM pAlana karanArA jIvo jyAM sudhI saMsArano aMta na thAya tyAM sudhI janmAMtaramAM paNa jyAM ghaNuM duHkha che tevA bhavo prApta karatA nathI, paraMtu uttama devabhava ke uttama manuSyabhava prApta kare che ane aMte sarvathA saMsAranA pArane pAme che. Avo cAritradharma mane prApta thayo che, mATe huM sarvathA dhanya chuM. e prakAre te saMlekhanA karanArA mahAtmA sabhUta evA arthanuM bhAvana kare che. 1598 For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA / gAthA 1599 279 gAthA : ciMtAmaNI apuvvo eamapuvvo ya kapparukkho tti / eaM paramo maMto eaM paramAmayaM ettha // 1599 // anvayArtha : ==sadharmarUpI yAna, madhuLo ciMtAmav=apUrva ciMtAmaNi che. puLo ya pravakvo ane apUrva kalpavRkSa che, paraM=A=saddharmarUpI yAna, parama saMto-parama maMtra che, sthi=ahIM=saMsArarUpI mahAsamudramAM, 3=A=saddharmarUpI yAna, paramAmayaM parama amRta che. * 'tti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha - saddharmarUpI cAna apUrva ciMtAmaNi che, ane apUrva kalpavRkSa che, saddharmarUpI cAnA parama maMtra che, saMsArarUpI mahAsamudramAM saddharmarUpI yAna parama amRta che. TIkA? cintAmaNirapUrvaH acintyamuktisAdhanAdetad-dharmayAnaM, apUrvazca kalpavRkSa ityakalpitaphaladAnAt, etatparamo mantrI rAgAdiviSaghAtitvAd, etatparamAmRtamatrAmaraNAvandhyahetutvAditi gAthArthaH // 1599 // TIkArya : A=dharmayAna=cAritradharmarUpI vahANa, apUrva ciMtAmaNi che; kema ke aciMtya evI muktinuM sAdhana che. ane akalpita phaLanuM dAna hovAthI=nahIM kalpelA phaLane ApanAra hovAthI, apUrva kalpavRkSa che. AcAritradharmarUpI vahANa, parama maMtra che, kema ke rAgAdirUpI viSanuM ghAtIpaNuM che. AcAritradharmarUpI vahANa, ahIM=saMsArarUpI mahAsamudramAM, parama amRta che; kema ke amaraNanuM avaMdhya hetupaNuM che cAritradharmamAM mokSa prApta thayA pachI kyAreya mRtyu nahIM pAmavArUpa amaraNanuM ekAMta kAraNapaNuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : vaLI te mahAtmA vicAre che ke samya vidhipUrvaka sevAyelo A cAritradharma apUrva ciMtAmaNi che arthAt ciMtAmaNiratna karatAM paNa apUrva koTinuM ciMtAmaNi che; kema ke jagatamAM sarva zreSTha ane aciMtya evI muktine prApta karavAnuM sAdhana che. vaLI A cAritradharma apUrva kalpavRkSa che; kema ke kalpanA paNa na thaI zake evA mokSarUpa uttama phaLane ApanAra che. vaLI cAritradharmanA pAlanano daDha yatna utthita karavA mATe te mahAtmA vicAre che ke AtmAmAM anAdikALathI rAgAdirUpI viSano saMcAra varte che, jenAthI saMsArI jIvo pIDita thayelA che ane pIDita For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 salekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | bhAvAsalekhanA / gAthA 1569-1600 thaIne yathA-tathA pravRttio kare che, te viSano nAza karavA mATe A cAritradharma parama maMtra che; kema ke bhagavAnanA vacananA smaraNapUrvaka karAtI cAritranI yAtanAthI vitarAgabhAvane anukULa AvavIrya ullasita thAya che, jethI pAlana karAtA cAritrathI rAgAdi bhAvo pratikSaNa kSINa-kSINatara thAya che. vaLI saMlekhanA karanArA mahAtmA vicAre che ke cAritradharma parama amRta che; kema ke "amRtanA pAnathI amara thavAya che" evI lokokti che. paraMtu pudgalAtmaka amRtanA pAnathI koI vyakti zAzvata thatI nathI, jayAre cAritradharmarUpI amRtanA pAnathI jIva sarva karmothI rahita avasthA prApta kare che, jenA kAraNe mRtyunI ja prApti thatI nathI. mATe A cAritradharma sarvathA maraNanA abhAvarUpa amaraNanuM avaMdhya kAraNa che. A prakAre punaH punaH bhAvana karavAthI cAritradharma pratyeno pakSapAta sthira ane atyaMta daDha thAya che, tema ja cAritranA pariNAmane atizayita karavAnuM mahAvIrya jIvamAM ullasita thAya che. 1599tA avataraNikAH gAthA 1595thI bhUtArthabhAvanA batAvavAno prAraMbha karyo, temAM prathama saMsAranI viSama sthitinuM bhAvana batAvyuM, jethI viSama paNa saMsAramAM nizcita thaIne avicArakapaNe jIvana pasAra karavAnI jIvanI anAdinI vRtti nAza pAme. - tyArapachI gAthA 1597thI 1599mAM AvA viSama saMsAramAMthI vistAra pAmavAnA eka upAyabhUta cAritradharmanuM mahattva atyaMta sthira karavA mATe cAritradharmanA vAstavika svarUpanuM bhAvana batAvyuM, jethI cAritradharma pratyeno pakSapAta daDha thAya. have potAnA kRtajJatA guNane atizayita karavA arthe saMlekhanA karanArA mahAtmA zuM bhAvana kare che? te batAvavA arthe kahe che - gAthA : icchaM veAvaDiaM gurumAINaM mahANubhAvANaM / jesi pahAveNeaM pattaM taha pAliaM ceva // 1600 // anvacAI: gurumA mahAnubhAvo vegAvamaM rUchaM-guru Adi mahAnubhAvonA vaiyAvRtyane huM icchuM chuM; nepti pAve=jeonA prabhAvathI u=A=cAritradharmarUpI yAna, patta pamAyuM tada jevA patigaM ane te rIte paLAyuM. gAthArtha : guru Adi mahAnubhAvonA vaicAvRtyane huM icchuM chuM jeonA prabhAvathI mArA vaDe cAritradharmarUpI vahANa prApta karAyuM ane te rIte pAlana karAyuM. For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasalekhanA / gAthA 1600-1601 281 TIkA : icchAmi vaiyAvRttyaM samyaggurvAdInAM mahAnubhAvAnAm, AdizabdAt sahAyasAdhugrahaH, yeSAM prabhAvenedaM= dharmayAnaM prAptaM mayA, tathA pAlitaM caivAvighneneti gAthArthaH // 1600 // TIkArya : guru Adi mahAnubhAvonA samyagu vaiyAvRjyane huM icchuM chuM; jeonA=je guru Adi mahAnubhAvonA, prabhAvathI mArA vaDe A=dharmayAna=cAritradharmarUpI vahANa, prApta karAyuM ane te rIte avinathI pAlana karAyuM. mara' zabdathI "gurvAlInA''mAM 'gAri' zabdathI, sahAyaka sAdhuono graha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: saMlekhanA karanArA mahAtmA vicAre che ke je guru Adi mahAnubhAvoe mane A yogamArga batAvyo, cAritradharmanuM pradAna karyuM, cAritranA marmano yathArtha bodha karAvyo, te mahAnubhAvonI huM vaiyAvacca karavA icchuM chuM. vaLI mArA cAritradharmanA sevanakALa daramiyAna je sAdhuoe mane sAraNA Adi karavA dvArA saMyamamAM sahAyatA karI, glAnAdi avasthAmAM mane sahAyaka banIne saMyamanA pAlana mATe samartha banAvyo, svAdhyAyAdi ucita pravRttiomAM sahAya karIne mane samyagbodhathI ane cAritranA pariNAmathI samRddha karyo, tevA sahAya karanArA sAdhuonI paNa huM vaiyAvacca karavA icchuM chuM. A rIte te saMlekhanA karanArA mahAtmA jeonA prabhAvathI potAne cAritra prApta thayuM hoya ane pote cAritranuM pAlana karyuM hoya, te sarvanA upakAronuM smaraNa karIne temanA pratyenA pUjayabhAvanI vRddhi mATe teonI vaiyAvacca karavAne anukULa bhAvanA kare che, jethI teono ucita kRtyo karavAno pariNAma atizayavALo thAya. ll160All avataraNikA : guru AdinA upakAranuM smaraNa karIne teo pratyenA kRtajJatAbhAvanI vRddhi karavA arthe saMlekhanA karanArA mahAtmA anya zuM bhAvana kare che? te batAve che - gAthA : tesi Namo tesi Namo bhAveNa puNo puNo vi tesi Namo / aNuvakayaparahiarayA je eyaM diti jIvANaM // 1601 // anvayA : mAveT=bhAvathI te namo sesi pAmo=teone namaskAra karuM chuM, teone namaskAra karuM chuM, pukha puNe vi teri namo-pharI pharI paNa teone namaskAra karuM chuM; anuvAdikarA ne anupakRta paranA hitamAM rata evA jeo navA jIvone jIvaM-A-cAritradharmarUpI vahANa, hiti Ape che. For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA / gAthA 1601-1602 gAthArtha : bhAvathI teone namaskAra karuM chuM, teone namaskAra karuM chuM, pharI pharI paNa teone namaskAra karuM chuM anupakRta paranA hitamAM rata evA jeo jIvone cAritradharmarUpI vahANa Ape che. TIkAH tebhyo namaH tebhyo namaH bhAvena antaHkaraNena (?punaH)punarapi tebhyo nama iti trirvAkyaM, anupakRtaparahitaratA(?ye) guravo, yata etaddadati jIvebhyo dharmayAnamiti gAthArthaH // 1601 // noMdha : TIkAmAM mULagAvyA pramANe punarapine sthAne punaH punarapi hovuM joIe, juvo zabdanI pUrve the hovo joIe. TIkArya : bhAvathI=aMtaHkaraNathI, teone namaskAra karuM chuM, teone namaskAra karuM chuM, pharI pharI paNa teone namaskAra karuM chuM. e prakAre traNa vAkya che. anupakRta paranA hitamAM rata=anya jIvo dvArA nahIM karAyelA upakAravALA anya jIvonuM hita karavAmAM rakta, evA je guruo che; je kAraNathI jIvone A dharmayAna=cAritradharmarUpI vahANa, Ape che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamI mahAtmAo padArthanA vAstavika svarUpane vicAranArA hoya che, tethI saMlekhanA karanArA mahAtmA potAnI prAmANika prajJAthI jema saMsAranuM viSama svarUpa ane cAritradharmanuM uttama svarUpa vicAre che, tema potAnA upakAraka evA guru AdinA vAstavika upakArane smRtimAM lAvIne teo pratyenA pUjyabhAvano atizaya karavA mATe vicAre che ke mArA guru taddana niHspRhI che; kema ke teo pratye meM koI upakAra karyo nathI, chatAM teo paranuM hita karavAmAM nirata che. vaLI te mahAtmAe koI ziSya prAptinI AzaMsAthI ke parSadAvRddhinI AzaMsAthI mane saMyama Apela nathI, paraMtu mArI yogyatAne joIne huM saMsArasamudrathI pAra pAmuM tevA uttama zubha AzayathI mane pravrajyA Apela che, tethI teone huM aMtaHkaraNanA pariNAmathI vAraMvAra namaskAra karuM chuM arthAt teonA uttama guNane smRtimAM lAvIne teo pratye ullasita thayelA pUjyabhAvathI huM pharI pharI namaskAra karuM chuM. te batAvavA "teone namaskAra karuM chuM" ema traNa vAra kahela che, jethI namaskArano bhAva atyaMta utkarSa pAme. 1601 avataraNikA : pUrvagAthAmAM upakArI guru Adi pratyenA atyaMta pUjyabhAvanI vRddhi arthe bhAvathI namaskAra batAvyo, ane kahyuM ke je guru jIvone dharmayAna Ape che. tethI have gurue ApeluM dharmayAna sarvazreSTha hita che, e prakAranI buddhi sthira karavA arthe anazana karanArA mahAtmA anya zuM bhAvana kare che ? te batAve che - For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA / gAthA 1602-1603 283 gAthA : no itto hiamaNNaM vijjai bhuvaNe vi bhavvajIvANaM / jAai ao ccia jao uttaraNaM bhavasamuddAo // 1602 // anvayArtha: muvo vibhuvanamAM paNa mitranI vA=bhavya jIvonuM rUtto=AnAthI=dharmayAnathI, maUUAM 3i no viMphu=anya hita vidyamAna nathI; no je kAraNathI mo tri=AnAthI ja=dharmayAnathI ja, navasamuddAno 3ttaradi nATTa=bhavasamudrathI uttaraNa thAya che. gAthArtha : bhuvanamAM paNa bhavya jIvonuM dharmacAnI anya hita vidyamAna nathI; je kAraNathI dharmayAnathI ja bhavasamudrathI uttaraNa thAya che. TIkA? ____ nAto-dharmayAnAddhitamanyadvastu vidyate bhuvane'pi trailokye'pi bhavyajIvAnAM, kuta ityAha-jAyate'ta eva-dharmayAnAdyata uttaraNaM bhavasamudrAditi gAthArthaH // 1602 // TIkArya : bhuvanamAM paNa=mailokyamAM paNa, bhavya jIvonuM AnAthI=dharmayAnathI=cAritradharmarUpI vahANathI, anya vastuhita vidyamAna nathI. kayA kAraNathI? ethI kahe che-je kAraNathI AnAthI ja=dharmayAnathI=cAritradharmarUpI vahANathI ja, bhavarUpI samudrathI uttaraNa thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : vaLI te saMlekhanA karanArA mahAtmA guru AdinA upakArane atyaMta sthira karavA vicAre che ke gurue mane je A cAritradharmarUpI vahANa ApyuM che, tenAthI anya koI A jagatamAM bhavya jIvonuM hita nathI; kema ke A dharmayAnathI ja bhavya jIvonuM saMsArasamudrathI uttaraNa thAya che. tethI phalita thAya ke jIvonuM ekAMte hita bhavasamudrathI uttaraNa che ane bhavasamudrathI uttaraNa karAvanAra te dharmayAna, mAtra vezanA arpaNarUpa nathI, paraMtu bhagavAnanA vacananA sUkSma marma batAvIne tene anusAra saMyamanA kaMDakonI vRddhine anukULa gurunA yatnathI pragaTa thayela jIvanI uttama pariNatirUpa che. AthI je gurue Avo yatna karIne mArAmAM cAritradharma pragaTa karyo, teono upakAra mAre yAda karavo joIe, e prakAre te mahAtmA vicAre che. I1602aa avataraNikA : vaLI te saMlekhanA karanArA mahAtmA sabhUta arthanuM bhAvana karatAM anya zuM vicAre che? te batAve che - For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 saMlakhanAvastaka / anudata maraNa / bhAvasaMlekhanA | gAthA 1603 gAthA : ettha u savve thANA tayaNNasaMjogadukkhasayakaliyA / roddANubaMdhajuttA accaMtaM savvahA pAvA // 1603 // anvayathArtha : WEvaLI ahIM bhavarUpI samudramAM, salve thApaIT=sarvasthAno tayaUUsaMno unnasiniya=tenAthI anyanA saMyoganA duHkhazatathI kalita che=AtmAthI anya padArthonA saMyogathI janya seMkaDo duHkhothI yukta che. roddApurvaguttA raudra anubaMdhathI yukta che, savaMta bhavya pAvA=atyaMta sarvathA pApa che. gAthArtha: vaLI bhavarUpI samudramAM sarva sthAno AtmAthI anya padArthonA saMyogathI janca seMkaDo duHkhothI yukta che, rodra anubaMdhathI yukta che, atyaMta sarvathA pApa che. TIkA? ___ atra tu-bhavasamudre sarvANi sthAnAni devalokAdIni tadanyasaMyogaduHkhazatakalitAni, viyogAvasAnavimAnAdisaMyogaduHkhAnIti pratItam, ata eva raudrAnubandhayuktAni vipAkadAruNatvAd, atyantaM sarvathA pApAni-azobhanAnIti gAthArthaH // 1603 // TIkArya : vaLI ahIM=bhavarUpI samudramAM, devalokAdi sarva sthAno tenAthI anyanA saMyoganA duHkhazatathI kalita che=AtmAthI anya padArthonA saMyogathI janmelAM seMkaDo duHkhothI yukta che. ahIM prazna thAya ke narakAdi sthAno to seMkaDo duHkhothI kalita che, paraMtu devalokAdi sthAno jIvane anukULa hovAthI sukharUpe anubhavAya che, tethI teone seMkaDo duHkhothI kalita kaI rIte kahI zakAya? tethI kahe che - viyoganA avasAnavALA vimAnAdinA saMyogonAM duHkho che, e prakAre pratIta che. AthI ja viyoganA aMtavALA hovAne kAraNe devalokanAM sukho duHkharUpa che ethI ja, raudra anubaMdhathI yukta che; kema ke vipAkanuM dAruNapaNuM che-devalokAdi puNyavALA bhavomAM baMdhAyelAM karmonA vipAkonuM durgati AdinI prAptirUpa dAruNapaNuM che. AthI devalokAdi sarva sthAno kevAM che ? te batAve che - atyaMta sarvathA pApa che=azobhana che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : vaLI te mahAtmA vicAre che ke saMsArasamudramAM je devalokAdi cAra gatirUpa sthAno che, te sarva AtmAthI anya evA dehAdinA saMyogathI janya seMkaDo duHkhothI yukta che. kayAM sthAno seMkaDo duHkhothI yukta che? te spaSTa kare che - For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 285 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhAvasaMlekhanA / gAthA 1603-1604 narakAdi sthAno to seMkaDo duHkhothI yukta che ja, paraMtu puNyodayathI prApta thayelA devaloka, uttama manuSyabhavAdi sthAno paNa seMkaDo duHkhothI yukta che; kema ke teo AtmAnI svataMtra avasthAno nAza karIne anya padArthonA saMyogarUpa parataMtra avasthAvALA che, tethI cAreya gatimAM jIvone karmone parataMtra thaIne jIvavuM paDe che, mATe saMsArasamudramAM sarva sthAno seMkaDo duHkhothI yukta che. ahIM prazna thAya ke devalokAdi sthAno to jIvone anukULa sAmagrIvALAM che, chatAM teone seMkaDo duHkhothI yukta kema kahyAM ? tethI kahe che - vimAnAdinA saMyogonAM duHkho viyoganA avasAnavALAM che, e prakAre vicArakane pratIta che. tethI e prApta thAya ke anukULa paNa saMyoga jyAre viyogamAM paryavasAna pAme che tyAre te jIvane duHkha Ape che, ane saMsAramAM devalokAdi sthAno AtmAthI anya padArthonA saMyogarUpa hovAthI aneka duHkhothI yukta che. AthI ja raudra anubaMdhavALA che; kema ke devalokAdinA sukhonA bhogakALamAM jIvane je rAgAdi bhAvo thAya che, irSyAdi bhAvo thAya che ane tenA kAraNe jIvane je karmo baMdhAya che, te karmonA vipAko dAruNa che. tethI devalokAdibhava samApta thayA pachI bhogasukhonA phaLarUpe jIvane karmono dAruNa vipAka prApta thAya che, mATe devalokAdi sarvasthAno raudra anubaMdhavALA che. vaLI saMsArasamudramAM devalokAdi cAreya gatirUpa sarva sthAno atyaMta sarvathA pAparUpa che. Azaya e che ke sarva karmothI rahita avasthA AtmAnI zobhana avasthA che ane cAra gatinI avasthA AtmAnI azobhana avasthA che. AthI saMsAramAM cAra gatinI avasthAvALAM sarva sthAno jIva mATe atyaMta azobhana che ane sarvathA azobhana che. vaLI "atyaMta ane "sarvathA" zabdathI e prApta thAya ke AtmAnI cAra gatinI avasthA atyaMta azobhana avasthA che, tema ja koIka aMzathI azobhana avasthA che ema nahIM, paraMtu sarva prakAre azobhana avasthA che; kema ke jIvanI karmakRta viDaMbaNAvALI avasthA che, ane viDaMbaNAvALI avasthAne koIka aMzathI azobhana kahI zakAya nahIM, paraMtu sarva aMzathI atyaMta azobhana avasthA kahevI paDe. A prakAre vicAravAthI saMlekhanA karanAra mahAtmAnuM citta saMsAranA bhAvothI atyaMta vimukha thAya che ane bhUtArthabhAvanAthI vAsita thayeluM citta samyaktanI daDhatAnuM kAraNa bane che. 1603ll avataraNikA : vaLI te saMlekhanA karanArA mahAtmA anya zuM bhAvana kare che? te batAve che - gAthA : kiM etto kaTThayaraM? pattANa kahici maNuajammaM mi(?pi)| jaM ittha vi hoi raI accaMtaM dukkhaphalayaMmi // 1604 // anvayArtha : naM=je kAraNathI iiva koIka rIte majumanaH pikamanujajanmane paNa pattA[=prApta evA jIvone For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA / gAthA 1604 savaMta tuvavRanayaMti rUlya vi atyaMta du:khanA phalada evA ahIM paNa=atyaMta duHkhanA phaLane denArA saMsArarUpI samudramAM paNa, dor3a rati thAya che, patto enAthI yara phri =kaSTatara zuM che? gAthArtha : je kAraNathI koIka rIte manuSyabhavane paNa pAmelA jIvone atyaMta dukhanA phaLane ApanArA, saMsArarUpI samudramAM paNa rati thAya che, enAthI kaSTatara zuM? TIkA : __ kimataH kaSTataH kaSTataramanyat ? prAptAnAM kathaJcitkRcchreNa manujajanmApi yadatrApi bhavati ratiH saMsArasamudre'tyantaduHkhaphalade yathoktanyAyAditi gAthArthaH // 1604 // noMdha: mULagAthAmAM kAmagaM fpa che, tene sthAne TIkA pramANe majumana fpa hovuM joIe. TIkArya : je kAraNathI koIka rIte kRcchathI=muzkelIthI, manujajanmane paNa pAmelA jIvone yathokta nyAyathI= pUrvagAthAmAM kahevAyela niyamathI, atyaMta duHkhanA phaLane denArA ahIM paNa=saMsArarUpI samudramAM paNa, rati thAya che, e kaSTathI anya kaSTatara zuM che? e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sabhUta arthanuM bhAvana karatA mahAtmA vicAre ke saMsAramAM sarva sthAno atyaMta ane sarvathA azobhana che, Ama chatAM AvA azobhana saMsAramAM paNa manuSyajanmane pAmIne jIvo saMsAranA uccheda mATe udyama karatA nathI, te atyaMta anucita che. e prakAranA bhAvanane sthira karavA mATe saMlekhanA karanArA mahAtmA vicAre che ke A cAra gatimAM bhramaNa karatA jIvo ghaNI muzkelIthI koIka rIte dharmasAmagrIthI yukta manuSyabhavane prApta kare che, ane muzkelIthI manuSyajanmane paNa pAmyA pachI jIvone saMsAranI anukULa sAmagrImAM rati thAya che, e kaSTathI bIjuM kaSTatara zuM che? arthAta te ja mahAkaSTatara vastu che; kema ke saMsArarUpI samudra atyaMta duHkhanA phaLane denAro che, AthI temAM koI vicAraka puruSane rati thAya nahIM. Azaya e che ke jema suMdara paNa bhojana viSayukta hoya, to koI vicArakane te bhojanamAM rati to thatI nathI, paraMtu icchA paNa thatI nathI; tema cAra gatirUpa saMsAra e jIvanI mahAviDaMbaNAmaya avasthA che, tethI atyaMta duHkhanA phaLane denArA A saMsArasamudramAM vicArakane rati thAya nahIM; Ama chatAM saMsArI jIvone saMsAranA ucchedamAM prabaLa kAraNabhUta manuSyajanma prApta thayA pachI paNa saMsAramAM rati thAya che, e atyaMta kaSTatara che; kema ke sarva kaSTonI niSpattinuM parama bIja che. A prakAre vicArIne saMlekhanA karanArA mahAtmA saMsAranA ucchedane anukULa evI asaMgabhAvanI zaktino prakarSa kare che, jethI sAMsArika koIpaNa bhAvomAM rati na thAya, paraMtu asaMgabhAvamAtramAM rati ullasita thAya; kema ke asaMgabhAvanI rati ja saMsAranA ucchedanuM parama bIja che ane saMgabhAvanI rati ja For Personal & Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMkhanA / gAthA 1604-1605 287 sarva anarthonI paraMparAnuM bIja che. mATe sabUta arthanuM bhAvana karatA mahAtmA asaMgabhAva pratyenI ratine atyaMta daDha karavA vicAre che ke mahAviDaMbaNAvALA saMsAranA kAraNabhUta saMgamAM rati karavI enAthI adhika kaSTavALI vastu anya kaI hoI zake ? arthAt e ja atyaMta kaSTatara che. TIkAmAM kahyuM ke "yathokta nyAyathI saMsArasamudra atyaMta duHkhaphalada che" enAthI e prApta thAya ke gAthA 1603mAM kahevAyuM e pramANe bhavasamudramAM devalokAdi sarva sthAno AtmAthI anya evA detAdi padArthonA saMyogathI janya seMkaDo du:khothI yukta che, raudra anubaMdhavALAM che, tema ja atyaMta ane sarvathA azobhana che. e nyAyathI saMsArasamudra atyaMta duHkhaphalada che. ll1604o. avataraNikA : bhAvanAntaramAha - avataraNikArya : bhAvanAMtarane kahe che-pUrvamAM bhUtArthabhAvanA kahI tenAthI anya bhAvanAne kahe che - bhAvArtha : gAthA 1594mAM kahela ke saMlekhanA karanArA mahAtmA AMtara bhAvanuM paNa saMlekhana kare che. ane AMtara bhAvarUpa bhAvasaMkhanA batAvatAM kahyuM ke sadbhata arthanI bhAvanAo vaDe bodhinAM mUlone vadhAre che. tethI gAthA 1595thI 1604mAM te bhUtArthabhAvanAonuM svarUpa batAvyuM, have saMyamanA prakarSa arthe anya bhAvanAnuM svarUpa batAve che - gAthA : taha ceva suhamabhAve bhAvai saMvegakArae sammaM / pavayaNagabbhabhUe akaraNaniamAisuddhaphale // 1605 // anvayArtha : tada vea te rIte ja=je rIte bhUtArthonuM bhAvana kare che te rIte ja, saMvepAvara pavayaUT mamUha manimamAphasuddhane suhumAve saMveganA kAraka, pravacananA garbhabhUta, akaraNaniyamAdi zuddha phaLavALA sUkSma bhAvone samma=samyagU mAvabhAvana kare che. gAthArtha : saMlekhanA karanArA mahAtmA je rIte bhUtArthonuM bhAvana kare che te rIte ja saMvegakAraka, pravacananA garbhabhUta, akaraNaniyamAdi zuddha phaLavALA sUkSma bhAvone samya bhAvana kare che. TIkA? tathaiva sUkSmabhAvAn-nipuNapadArthAn bhAvayati saMvegakArakAn-prazastabhAvajanakAn samyag-vidhAnena For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 saMkhanAvastaka / abhyadhata maraNa/ bhAvasaMkhanA | gAthA 1605 pravacanagarbhabhUtAn-sArabhUtAnityarthaH akaraNaniyamAdizuddhaphalAn, AdizabdAdanubandhahAsaparigraha iti mAthArtha: 60 TIkAI: te rIte ja=je rIte saMlekhanA karanArA mahAtmA bhUtArthonuM bhAvana kare che te rIte ja, saMvegane karAvanArA= prazasta bhAvane pedA karanArA, pravacananA garbhabhUta=sArabhUta, akaraNaniyamAdi zuddha phaLavALA sUkSma bhAvone=nipuNa padArthone, bhAvana kare che. "mari' zabdathI "niyama'mAM 'mA' zabdathI, anubaMdhanA hAsano parigraha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMlekhanA karanArA mahAtmA samyaktanA bhAvo atyaMta sthira thAya tadarthe je rIte bhUtArtha bhAvanAthI AtmAne atyaMta bhAvita kare che, te rIte bhUtArthabhAvanAnA parama rahasyane sparzanAra sUkSma manoyoga vyApRta thAya te mATe anya padArthonI bhAvanAthI paNa AtmAne bhAvita kare che. te anya bhAvanA ja prastuta gAthAmAM batAve che - - jinazAsanamAM batAvelA zAstronA zabdothI jaNAtA padArthonA sUkSma bhAvonuM bhAvana kare che arthAt mAtra zabdonuM ke arthonuM ja bhAvana karatA nathI, paraMtu te zabdo ane arthothI jaNAtA, tema ja sUkSma prajJAthI grahaNa karAtA padArthonuM bhAvana kare che. jema bAhya AcArarUpe batAvAyelI saMyamanI sarva kriyAo kaI rIte saMganA pariNAmanA ucchedanuM kAraNa bane che ? te sUkSma dRSTithI jovAmAM Ave to, buddhimAna puruSane saMyamanI sarva kriyAo dUra-dUrataravartI paNa vItarAgatA sAthe ekavAkyatAthI joDAyelI dekhAya che. tethI AvA sUkSma bhAvonuM saMlekhanA karanArA mahAtmA bhAvana kare che. vaLI A sUkSma bhAvonuM bhAvana saMvega karAvanAruM che arthAt prazasta bhAvone pedA karanAruM che; kema ke zAstranAM dareka vacanonuM rahasya ekavAkyatAthI vItarAgatA sAthe baMdhAyeluM che, AthI ja zAstranA koI eka vacanathI paNa anaMtA AtmAo kevaLajJAna pAmyA. tethI zAstravacanonA sUkSma bhAvonuM mArgAnusArI prajJAthI bhAvana karatI vakhate mahAtmAnuM citta pUrva pUrva karatAM adhika ardhika vItarAgatAnI Asanna bane che, je saMveganA pariNAmarUpa che, tethI A sUkSma bhAvo saMveganA kAraka che. vaLI A sUkSma bhAvonuM bhAvana pravacananA sArabhUta che. tethI phalita thAya ke pravacana jagatavartI sarva bhAvo batAve che, temAM paNa yogamArganA marmane sparzanArA bhAvo sArabhUta che, ane te sArabhUta bhAvone atizayita karavA arthe ja pravacanamAM anya sarva bhAvono vistAra karelo che. tethI saMlekhanA karanArA mahAtmA pote pUrve pravacanano je kAMI vistArathI bodha karyo hoya, temAMthI yogamArganA marmane sparzanArA sArabhUta bhAvone grahaNa karIne saMlekhanA kALamAM AtmAne bhAvita kare che. vaLI te pravacananA sArabhUta sUkSma bhAvo akaraNaniyamAdi zuddha phaLavALA che. Azaya e che ke saMlekhanA karanAra mahAtmAe pApa nahIM karavAno je niyama grahaNa karela che, te niyama zuddha to ja bane ke saMyamajIvananI For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA | gAthA 1605-1606 289 dareka pravRttikALamAM asaMgazaktine anukULa AtmAno asmalita vyApAra pravarte; ane AtmAnI asaMgazakti anAdikALathI tirohita thayelI che, tema ja saMgabhAvanI vAsanA atisthira thayelI che. tethI pApanA akaraNanA daDha saMkalpavALA paNa yogI leza pramAdavALA bane, to pApanA akaraNane abhimukha pravartato teono asaMgazaktine anukULa vyApAra zithila bane che ane saMgazakti ullasita bane che. tethI saMlekhanA karanArA mahAtmA akaraNaniyamanuM zuddha phaLa prApta karAve tevA sUkSma bhAvonuM bhAvana kare che, jethI te mahAtmAnA cittamAM pratikSaNa anazanakALanA zArIrika viSama saMyogomAM paNa zAstranA baLathI dehanA saMgathI para thavA mATeno yatna pravarte. ahIM "akaraNaniyamAdi"mAM "' zabdathI anubaMdhanA hAsanuM grahaNa karyuM. tethI e prApta thAya ke sUkSma padArthonuM bhAvana karavAthI jema AtmAmAM akaraNaniyamane anukULa vyApAra thAya che, tema AtmAmAM anAdikALathI paDelI saMganA pravAhane calAvanArI saMganI vAsanAnI pravAhazaktino paNa nAza thAya che. tethI phalita thAya ke zAstravacanane avalaMbIne lakSyavedhI upayogathI zAstrIya padArthonuM bhAna karavAmAM Ave to AtmAmAM vartato akaraNaniyama kSAyikabhAvane abhimukha thaIne niSThA tarapha vRddhi pAme che, ane sAthe sAthe saMgano pravAha calAve tevA AtmA para vartatA saMskArono paNa hRAsa thAya che. Ama sUkSma padArthonA bhAvanathI be kAryonI prApti thAya che : (1) saMganA saMskArono nAza (2) asaMgabhAvane abhimukha evA uttama saMskAronuM AdhAna. /160pA. avataraNikA: pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe kahyuM ke saMlekhanA karanArA mahAtmA akaraNaniyamAdi zuddha phaLavALA sUkSma bhAvonuM bhAvana kare che. tethI have akaraNaniyamano zreSTha hetu zuM che? tenuM bhAvana batAve che - gAthA : parasAvajjaccAvaNajoeNaM tassa jo sayaM cAo / saMvegasAragaruo so akaraNaNiyamavaraheU // 1606 // anvayArtha : varasAvaMvyAvanoui=paranA sAvadyanA AvananA yogathI no saMsArano tarU sarva vAgo je saMveganA sArathI guru evo teno sAvadyano, svayaM tyAga che, so akSarayimavarade te akaraNaniyamano vara hetu che. gAthArtha : paranA sAvadhanA strAvananA cogathI je saMveganA sArathI guru evo sAvadhano svayaM tyAga che, te akaraNaniyamano vara hetu che. For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | bhAvasaMlekhanA / gAthA 1606 TIkA : parasAvadyacyAvanayogena-vyApAreNa tasya yaH svayaM tyAgaH sAvadyasya, kimbhUta ityAha-saMvegasAraguruH prazastabhAvapradhAnaH saH sAvadyatyAgaH akaraNaniyamavarahetuH-pApAkaraNasyAvandhyaheturiti gAthArthaH // 1606 // TIkArya : paranA sAvadhanA cyavananA yogathI vyApArathI anya jIvonI sAvadha pravRttino tyAga karAvavAnA vyApArathI, teno=sAvadhano, je svayaM tyAga, kevA prakArano sAvadyano tyAga ? ethI kahe che - saMveganA sArathI guru=prazasta bhAvathI pradhAna, evo ekasAvadhano tyAga, akaraNaniyamano vara hetu che-pApanA akaraNano avaMdhya hetu che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamI mahAtmA sAvadya evA mana-vacana-kAyAnA yogono tyAga karIne, niravadya evA mana-vacanakAyAnA yogo pravartAvavA arthe kSaNabhara paNa pramAda karyA vagara bhagavAnanA vacanAnusAra sarva kriyAomAM daDha vyApAra kare che; ane jayAre teo atyaMta niravadya bhAvathI bhAvita bane che, tyAre teone te niravadya evA mana-vacana-kAyAnA yogo prakRtirUpe bane che, jethI te mahAtmAnA sAMnidhyamAM je yogya jIvo Ave che, teonA paNa sAvadya vyApArano tyAga thAya che, tethI te mahAtmAno svayaM sAvaghano tyAga anya jIvonA sAvaghanA tyAganA vyApArapUrvakano bane che. AthI ja AvA nirava yogovALA mahAtmAnA sAMnidhyamAM AvatA hiMsaka prANIo paNa hiMsA karatA nathI. vaLI anya yogya jIvonA sAvadyanA AvananA vyApArapUrvakano te mahAtmAno sAvadyano tyAga, mAtra bAhya AraMbhanA tyAgarUpa nathI ke mAtra bAhya AraMbhanA tyAgapUrvakanI ucita pravRttirUpa nathI, paraMtu saMveganA sArathI gura che arthAt samabhAvanA prakarSanA pariNAmarUpa prazasta bhAva jemAM pradhAna che tevo te mahAtmAno sAvadhano tyAga che. vaLI Avo sAvadyano tyAga pApanA akaraNaniyamano zreSTha hetu che. Azaya e che ke samabhAvanA pariNAmavALA mahAtmA kyAreya paNa pApanI pravRtti karatA nathI; kema ke je kAMI pApanI pravRtti thAya che, te bAhya padArtho pratyenA saMganA pariNAmane kAraNe thAya che, ane je mahAtmAnuM citta asaMgabhAvathI atyaMta bhAvita che, ane asaMgabhAvathI bhAvita hovAne kAraNe ja jeonA sAMnidhyathI bIjA yogya jIvonA paNa sAvadyapravRttinA pariNAmano tyAga thAya che, te mahAtmAnA AtmAmAM uttama bhAvonA saMskAro paDe che, je pApa nahIM karavAnA niyamano zreSTha hetu che. A prakAre bhAvana karavAthI pApanA akaraNaniyamanA arthI evA te saMlekhanA karanArA mahAtmAnuM citta akaraNaniyamanA upAyabhUta evA sAvadyanA parihAra pratye atyaMta pakSapAtI bane che. ll1606I. For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhAvasaMlekhanA / gAthA 1600 291 avataraNikA : potAnA saMyamanI vRddhi karavA arthe saMlekhanA karanArA mahAtmA, kevA prakAranA saMyamanA parizuddha anuSThAna mahAkalyANanuM kAraNa bane ? tenuM bhAvana kare che, te batAve che - gAthA : parisuddhamaNuTThANaM puvvAvarajogasaMgayaM jaM taM / hemaghaDatthANI sayA vi NiameNa iTThaphalaM // 1607 // anvacAI: putrIvarano saMparva naM parizuddha mathukAI=pUrva-apara yogathI saMgata evuM je parizuddha anuSThAna, te devasthAmaM te hamaghaTasthAnIya sayA vi Lime rUzvataM=sadA paNa niyamathI iSTa phaLavALuM che. gAthArtha : pUrva-apara yogathI saMgata evuM je parizuddha anuSThAna, te hemaghaTasthAnIya sadA paNa niyamathI iSTa phaLavALuM che. TIkAH parizuddhamanuSThAnaM samayazuddhyA pUrvAparayogasaGgataM yatrikoTIzuddhaM, tat hemaghaTasthAnIyaM varttate sadApi niyameneSTaphalam-apavargasAdhanAnubandhIti gAthArthaH // 1607 // TIkAIH samayanI zuddhithIkazAstranI zuddhithI, pUrva-apara yogathI saMgata, trikoTIthI zuddha evuM je parizuddha anuSThAna, te temanA ghaTasthAnIya=suvarNanA ghaDAtulya, sadA paNa niyamathI ISTaphaLavALuM che=apavarganA sAdhananuM anubaMdhI varte che=mokSane sAdhanArA anubaMdhavALuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamanI sarva AcaraNA zAstranI zuddhithI pUrva-apara yogathI saMgata hoya to kalyANanuM kAraNa bane che arthAt jinavacananuM daDha avalaMbana laIne svazakti anusAra sevAyeluM anuSThAna avazya uttaranA anuSThAnanI niSpattinuM kAraNa bane che. tethI zAstrokta vidhithI karAtA saMyamanA pUrva pUrvanA anuSThAno uttaranA apara apara anuSThAnano yoga karAvavA dvArA avazya AtmakalyANanuM kAraNa bane che; paraMtu svabhUmikAne ucita anuSThAnano vicAra ryA vagara mAtra svaruci anusAre anuSThAna sevavAmAM Ave te pUrvanA anuSThAno to uttara-uttaranA ucita anuSThAnanI prAptinuM kAraNa banatuM nathI, mATe te anuSThAna parizuddha bane nahIM. tethI je anuSThAna zAstranI zuddhithI pUrva-apara yogathI saMgata hoya te anuSThAna parizuddha che. vaLI Ave parizuddha anuSThAna trikoTIthI zuddha che arthAt kaSa, cheda ane tApaparIkSAthI zuddha che, tethI For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA | gAthA 1600-1608 suvarNanA ghaTasthAnIya varte che. AvuM parizuddha anuSThAna sadA paNa niyamathI ta mahAtmAne ISTa evA mokSaprAptinuM sAnubaMdha kAraNa che. Azaya e che ke jinAjJAnuM daDha avalaMbana laIne svabhUmikAne anurUpa sevAnuM anuSThAna vItarAgatAne abhimukha bhAvonI niSpatti dvArA yoganI aMtima bhUmikA sudhI uttarottara vRddhi pAmanAra hovAthI kaSacheda-tApaparIkSAthI zuddha evA suvarNanA ghaDAtulya che. tethI jema suvarNano ghaDo tUTI jAya to paNa temAMthI pharI navo suMdara suvarNano ghaDo banI zake che; tema zAstravacananuM avalaMbana laIne trikoTIthI parizuddha anuSThAna sevanArA mahAtmAnuM citta sadA niravadya bhAvothI atyaMta vAsita hoya che ane temanA AtmAmAM te uttama bhAvonA saMskAro avasthita rahe che, tethI teonuM saMyama A bhavamAM niSThA sudhI na pahoMce ane teo kALa karIne devalokamAM jAya, to ghaTasthAnIya evI teonI saMyamanI kriyAo devabhavamAM nAza pAmavA chatAM suvarNasthAnIya evA teonA AtmA para paDelA cAritranA uttama saMskAro devabhavamAM paNa avasthita rahe che, jenA kAraNe teone devabhavamAM paNa niravadya jIvanavALA mahAtmAo pratye atyaMta pakSapAta pragaTe che, teonI bhakti karIne teo viziSTa cAritranI zaktino saMcaya kare che. Ama te mahAtmAnA AtmAmAM rahelA suvarNasadaza uttama cAritranA saMskArothI teone pharIthI pUrvanA cAritra karatAM viziSTa cAritra prApta thAya che, ane A rIte uttarottara cAritranI vRddhi karAvIne te parizuddha anuSThAna niyamathI vItarAgabhAvamAM vizrAMta thanAra che, tethI parizuddha anuSThAna sAnubaMdha evA mokSanuM sAdhana che. A prakAre saMkhanA karanArA mahAtmA potAnA anuSThAnane atyaMta parizuddha banAvavA mATe bhAvana kare che. /1607 avataraNikA : parizuddha anuSThAnano pakSapAta daDha karavA mATe saMlekhana karanArA mahAtmA aparizuddha anuSThAna kevA prakAranuM che? tenuM bhAvana kare che, te batAve che - gAthA : jaM puNa aparisuddhaM mimmayaghaDatulla mo tayaM NeaM / phalamittasAhagaM cia Na sANubaMdhaM suhaphalaMmi // 1608 // anvacAI: - i TT parizuddha-vaLI je aparizuddha (anuSThAna) che, pitta vikaphaLamAtranuM sAdhaka ja taya mimaya tu be-te mRtmaya ghaTatulya jANavuM. suttama sAdhuvaMdhuM =zubha phaLamAM sAnubaMdha nathI. * "po' pAdapUrti arthe che. gAthArthaH vaLI je aparizuddha anuSThAna che, phaLamAtranuM sAdhaka ja te mATInA ghaDatulya jANavuM. zubha phaLamAM sAnubaMdha nathI. For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA / gAthA 1608-1609 293 TIkAH ___yatpunaraparizuddhaM samayanItyA, mRnmayaghaTatulyamasAraM hi tajjJeyaM phalamAtrasAdhakameva yathAkathaJcit, na sAnubandhaM zubhaphale taditaravaditi gAthArthaH // 1608 // TIkArya : vaLI je samayanI nItithI=zAstrokta vidhithI, aparizuddha che, je koI rIte phaLamAtranuM sAdhaka ja te mATInA ghaDAtulya asAra ja jANavuM. tenAthI itaranI jema=aparizuddha anuSThAnathI anya evA parizuddha anuSThAnanI jema, aparizuddha anuSThAna zubha phaLamAM sAnubaMdha nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: je anuSThAna vItarAgabhAvane anukULa tattvajJAnanA saMskAronuM AdhAra kare tevuM nathI, te anuSThAna zAstrokta nIti anusAra aparizuddha che, tethI tevA anuSThAnakALamAM pAlana karAtA zubha AcArothI devagati AdirUpa phaLamAtranI prApti thAya che. tethI aparizuddha anuSThAna phaLamAtranuM sAdhaka che, chatAM mATInA ghaDAtulya asAra che. Azaya e che ke jema mATIno ghaDo jaladhAraNarUpa phaLano sAdhaka che, topaNa phUTyAM pachI koI phaLane sAdhanAra na hovAthI asAra che; tema aparizuddha anuSThAna devagati AdinI prAptirUpa phaLanuM sAdhaka che, topaNa te anuSThAnanA pAlanakALamAM vItarAgatAne anukULa samabhAvanA pariNAmanA saMskAro AtmAmAM AdhAna nahIM thayelA hovAthI, A bhava samApta thayA pachI te saMyamanI kriyAo anya bhavamAM bhogAdi phaLa ApIne nAza pAme che, tethI te saMyamanI kriyAo devabhavamAM koI phaLane sAdhanAra na hovAthI asAra che. AthI parizuddha anuSThAna uttarottara bhavamAM anuvRtti pAmIne vItarAgabhAva sudhI je rIte anubaMdhavALuM che, te rIte aparizuddha anuSThAna anubaMdhavALuM nathI. A pramANe bhAvana karIne saMlekhanA karanArA mahAtmA potAnAM saMyamanAM anuSThAna atyaMta parizuddha je prakAre thAya te prakAre zaktino saMcaya kare che ane saMyamajIvanamAM lAgelA aticAronuM samyagu Alocana karIne potAnA saMyamane zuddha karavA arthe daDha vyApAravALA thAya che. I/1608 avataraNikA : gAthA 1600-1608mAM parizuddha ane aparizuddha anuSThAnanuM bhAvana batAvyuM. have saMyamajIvanamAM kyAreka anAbhogAdithI paNa saMyamamAM malinatA thavAne kAraNe potAnuM anuSThAna aparizuddha thayuM hoya, to tenI zuddhi karavA arthe saMlekhanA karanAra mahAtmA zenuM bhAvana kare che? te batAve che - gAthA : dhammami a aiAre suhame'NAbhogasaMgae vi tti / oheNa cayai savve garahApaDivakkhabhAveNa // 1609 // For Personal & Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhAvasaMlekhanA | gAthA 1609-1610 anvayArtha : RhApaDivavamAna ma=ane gaharUpa pratipakSabhAvathI ghamitradharmamAM maUTorAsaMNa vi sudure salve samAre anAbhogathI saMgata paNa sUkSma sarva aticArone moheTEoghathI vaya-tyaje che. * "tti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : ane gaharUpa pratipakSabhAvathI dharmamAM anAbhogathI saMgata paNa sUkSma sarva aticArone oghathI tyaje che. TIkAH ___ dharme cAticArAn apavAdAn sUkSmAn svalpAn anAbhogasaGgatAnapi kathaJcidoghena tyajati sarvAn sUtranItyA gardApratipakSabhAvena hetuneti gAthArthaH // 1609 // TIkArya ane gaha svarUpa pratipakSabhAvarUpa hetuthI dharmamAM koIka rIte anAbhogathI saMgata paNa sUkSma alpa, sarva aticArone=apavAdone, sUtranI nItithI oghathI tyaje che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMlekhanA karanArA mahAtmA pUrvamAM batAvI e prakAranI bhAvanAo karyA pachI saMyamanI atyaMta zuddhi arthe pUrve anAbhogAdine kAraNe potAnAthI je kAMI aparAdha thayA hoya tenI zAstrokta maryAdAthI gaha kare che, je gaha sevAyela aticArothI pratipakSanA bhAvanarUpa che; ane te gartAthI aticAranA sevanakALamAM AtmA para paDelA saMskAro ane aticAranA sevanathI baMdhAyela karmo nAza pAme che, jethI saMyamajIvanamAM thayelI sUkSma paNa malinatA dUra thAya che. ahIM 'oLa' zabdathI e darzAvavuM che ke saMlekhanA karanArA mahAtmA je aticAro smRtimAM Ave tevA hoya, teonI gaI to vizeSathI kare che, paraMtu pUrve sevana karAyelA je koI aticAra smRtimAM Ave tevA na hoya, tevA saMbhavita aticAronI paNa saMlekhanA karanArA mahAtmA sAmAnyathI gaI kare che arthAt je koI sUkSma paNa aticAra thayo hoya to tenI huM niMdA karuM chuM e prakAre gaI kare che, jethI aticAramAtra pratye atyaMta vimukhatA thAya ane saMyamanI zuddhinI prApti thAya. /160lA gAthA : so ceva bhAvaNAo kayAi ullasiaviriapariNAmo / pAvai seDhiM kevalameva mao No puNo maraI // 1610 // For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMlekhanA/ gAthA 1610-1611 295 anvayArtha : iva =ane A rIte mAvaIT=bhAvanAthI yADri-kyAreka vasaviriparimo lokaullasita vIryapariNAmavALA te=saMlekhanA karanAra mahAtmA, Dhi vanaM=zreNine (ane) kevalane pAva=prApta kare che. va ma =A rIte marelA pucho cho para pharI maratA nathI. gAthArtha : ane A rIte bhAvanAthI kyAreka ullasita vIryapariNAmavALA saMlekhanA karanAra mahAtmA zreNine ane kevaLajJAnane prApta kare che. A rIte marelA pharI maratA nathI. TIkA : ___ sa caivaM bhAvanAtaH sakAzAt kadAcidullasitavIryapariNAmaH san prApnoti zreNiM tathA kevalaM, evaM mRtaH kevalAptyA na punarmiyate kadAcidapIti gAthArthaH // 1610 // TIkArya ane A rIte=gAthA 1595thI 1604 sudhI bhUtArthanI bhAvanA batAvI ane gAthA 1605thI 1609 sudhI sUma bhAvonI bhAvanA batAvI e rIte, bhAvanAthI kyAreka ullasita viryapariNAmavALA chatA te mahAtmA zreNine tathA kevalana=kSapakazreNIne ane kevaLajJAnane, prApta kare che. A rIte kevalanI AptithI= kevaLajJAnanI prAptithI, marelA mahAtmA pharI kyAreya paNa maratA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvamAM bhAvanAo batAvI te prakAre sUkSma upayogapUrvaka bhAvana karavAthI, saMsAranA pAramArthika svarUpathI, saMyamanA pAramArthika svarUpathI ane saMyama kaI rIte saMsAranA aMtanuM kAraNa bane che ? tenA pAramArthika svarUpathI bhAvita thayelA te mahAtmAnuM vIrya ullAsa pAme to, saMsAranA aMtanuM kAraNa evo asaMgabhAva vRddhi pAme che, ane te asaMgabhAvano prakarSa thAya to te mahAtmA kSapakazreNine prApta kare che, tema ja kSapakazreNInA phaLarUpe kevaLajJAnane prApta kare che, je kevaLajJAna prApta thayA pachI te mahAtmAnuM mRtyu thAya to teo pharI kyAreya paNa mRtyu pAmatA nathI. ll1617ll avataraNikA: have pUrvagAthAmAM batAvyo te prakAre asaMgabhAvano prakarSa nahIM thavAne kAraNe te mahAtmA kSapakazreNI ane kevaLajJAna prApta na kare, to zuM thAya? te batAvavA arthe kahe che - gAthA : jai vi na pAvai seDhiM tahA vi saMvegabhAvaNAjutto / NiameNa sogaI lahai taha ya jiNadhammabohiM ca // 1611 // For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhAvasaMkhanA / gAthA 1611 anvayArtha : na vi=joke hiMga pAvaDuM=zreNIne prApta na kare, tathA vi=topaNa saMvejamAvaUTgutto saMvegabhAvanAthI yukta evA mahAtmA me-niyamathI to huM tada nipAthamavAsuigatine ane te rIte jinadharmanI bodhine naha$=prApta kare che. * "' pAdapUrtimAM che. gAthArtha joke zreNIne prApta na kare, topaNa saMvegabhAvanAthI yukta evA mahAtmA niyamathI sugatine ane te rIte jinadharmanI bodhine prApta kare che. TIkAH __yadyapi na prApnoti zreNiM kathamapi, tathApi saMvegabhAvanAyukto'yaM niyamena sugatiM labhate anyajanmani, tathA jinadharmabodhiM ca labhata iti gAthArthaH // 1611 // TIkArya : joke koIpaNa rIte zreNIna=kSapakazreNIne, prApta na kare, topaNa saMvegabhAvanAthI yukta evA A saMlekhanA karanAra mahAtmA, niyamathI anya janmamAM sugatine prApta kare che ane te rIte jinadharmanI bodhine prApta kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM batAvyuM e mujaba saMkhanA karanArA mahAtmA bhAvanAnA baLathI ullasita vIryavALA thAya to kSapakazreNI para ArohaNa kare che. have karmanI gurutAne kAraNe ke tevA prakAranA varSollAsanA abhAvane kAraNe ke te prakAranA saMghayaNAdinA abhAvane kAraNe ke anya koIpaNa nimittathI, te mahAtmA kSapakazreNI para ArohaNa na kare, topaNa saMvegabhAvanAthI yukta evA te mahAtmA anya janmamAM niyamathI sugatine prApta kare che arthAt prastuta bhAvanAnA baLathI ullasita thayelI sarva karmothI rahita avasthA pratyenA baddhamAnasarUpa saMvegabhAvanAthI yukta evA te mahAtmA anya bhavamAM uttama devabhavane pAme che; tema ja je prakAranA prakarSavALA bhAvo A bhavamAM karyA che tene anurUpa nirmaLa koTinA jinadharmanA bodharUpa bodhine prApta kare che arthAt je mahAtmA A bhavamAM bhAvanAothI atizaya bhAvita thayA hoya, teone bhavAMtaramAM atizaya nirmaLa koTinI jinadharmanI bodhi prApta thAya che ane je mahAtmA A bhavamAM bhAvanAothI alpa bhAvita thayA hoya, teone bhavAMtaramAM alpa nirmaLa koTinI jinadharmanI bodhi prApta thAya che. 1611| For Personal & Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA / gAthA 1612 29. avataraNikA: etadevAha - avataraNikArya : Ane ja kahe che arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke saMvegabhAvanAthI yukta evA mahAtmA anya janmamAM jinadharmanI bodhine prApta kare che, ene ja spaSTa karavA mATe kahe che - gAthA : jamiha suhabhAvaNAe aisayabhAveNa bhAvio jIvo / jammaMtare vi jAyai evaMvihabhAvajutto u // 1612 // anvayArtha : i=je kAraNathI phakaahIM=A janmamAM, sumAvaUID=zubha bhAvanA dvArA pharamAve bhAviyo nIvo=atizaya bhAvathI bhAvita jIva nakhaMtare vikajanmAMtaramAM paNa vaMvidamAvanutto AvA prakAranA bhAvathI yukta ja nA thAya che. (te kAraNathI saMvegabhAvanAthI yukta mahAtmA jinadharmanI bodhine prApta kare che, ema pUrvagAthA sAthe anvaya che.) gAthArtha : je kAraNathI A janmamAM zubha bhAvanA dvArA atizaya bhAvathI bhAvita jIva janmAMtaramAM paNa AvA prakAranA bhAvathI yukta ja thAya che. te kAraNathI saMvegabhAvanAthI yukta mahAtmA jinadharmanI bodhine prApta kare che. TIkA : ___ yat-yasmAdiha zubhabhAvanayA'tizayabhAvena bhAvito jIvaH suvAsita ityarthaH janmAntare'pi-anyatra jAyate evaMvidhabhAvayukta eva-zubhabhAvayukta iti gAthArthaH // 1612 // TIkArtha : je kAraNathI ahIM-A janmamAM, zubha bhAvanA dvArA atizaya bhAvathI bhAvita=suvAsita, jIva janmAMtaramAM paNa=anyatra paNa=bIjA bhavamAM paNa, AvA prakAranA bhAvathI yukta ja=zubhabhAvathI yukta ja, thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: saMlekhanA karanArA mahAtmA aMtasamaye zubha bhAvanA dvArA je atizayavALA bhAvo kare che, tenAthI bhAvita thayelo temano AtmA tattvajJAnanA saMskArothI suvAsita bane che, je saMskAro te mahAtmAne anya janmamAM paNa uttama bhAvothI yukta banAve che, jenA kAraNe anya janmamAM devabhavakRta aviratinI prApti For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhAvasaMlekhanA / gAthA 1612-1613 thavA chatAM paNa te zubha bhAvonA saMskArothI yukta mahAtmAmAM avazya tattva pratyeno tIvra pakSapAta saMskArarUpe rahe che, jethI te mahAtmAne bhavAMtaramAM paNa vartamAnamAM karelA zubha bhAvone anurUpa jinadharmanI bodhi prApta thAya che. 161ro gAthA : eseva bohilAbho suhabhAvabaleNa jo u jIvassa / peccA vi suho bhAvo vAsiatilatillanAeNaM // 1613 // anvayArtha : vANititijanA vAsita evA talanA telanA jJAtathI gIvarsajIvane sumAvavatte zubhabhAvanA baLathI noDyA vi judo mAvo=je ja pretya paNa=paralokamAM paNa, zubhabhAva thAya che, seva vohitrAma= e ja bodhino lAbha che. gAthArtha : vAsita evA talanA telanA daSTAMtathI jIvane zubhabhAvanA baLathI je ja paralokamAM paNa zubhabhAva thAya che, e ja bodhinI prApti che. TIkA : ___ eSa eva bodhilAbho varttate, zubhabhAvabalena-vAsanAsAmarthyAd, ya eva jIvasya pretyApi-janmAntare'pi zubhabhAvo bhavati, vAsitatilatailajJAtena, teSAM hi tailamapi sugandhi bhavatIti gAthArthaH // 1613 // TIkArya : zubhabhAvanA baLathI=vAsanAnA sAmarthyathI, je ja janmAMtaramAM paNa jIvane zubhabhAva thAya che, A ja vAsita talanA telanA jJAtathI bodhino lAbha varte che. daSTAMta spaSTa kare che - kharekhara teonuM koIka padArthathI vAsita thayela talonuM, tela paNa sugaMdhavALuM thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke zubhabhAva dvArA atizaya bhAvita thayelo jIva janmAMtaramAM paNa zubhabhAvathI yukta ja thAya che. e kathanano jinadharmanI bodhinI prApti sAthe zuM saMbaMdha che ? te spaSTa karavA mATe kahe che ke saMlekhanA karanArA mahAtmAne zubhabhAvanA baLathI AtmA para je zubhabhAvanI vAsanAnuM AdhAna thAya che, tenA sAmarthyathI janmAMtaramAM paNa pharI je zubhabhAvo prApta thAya che, e ja bodhino lAbha che, te sivAya anya koI bodhino lAbha nathI. jema koIka sugaMdhI padArthathI vAsita thayelA talamAMthI tela kADhavAmAM Ave, to te tela paNa sugaMdhI bane che; tema A bhavamAM zubha mana-vacana-kAyAnA yogothI vAsita thayelo AtmA dehathI pRthagu thAya topaNa, For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa | pAdapagamana anazana / gAthA 1613, 1614 thI 1610 te AtmA janmAMtaramAM paNa uttama bhAvonA saMskAro laIne jAya che, je saMskAronA baLathI pharI te mahAtmAne te bhavamAM uttama bhAvonI prApti thAya che ane e ja bodhino lAbha che. mATe bodhinI prAptinA arthI jIvoe atyaMta supraNidhAnapUrvaka bhagavAnanA vacanathI AtmAne bhAvita karavo joIe, tema ja maraNakALamAM vizeSathI AtmAne zubhabhAvathI atyaMta bhAvita karavo joIe, jethI te saMskArothI yukta AtmA pharI yogamArgamAM pravRtti karIne saMsAranA ucchedano yatna kare. * prastutamAM vAsita talanA telanA dRSTAMtanI dASTablika sAthe yojanA A pramANe :daSTAMta dAntika (1) telathI yukta evA tala - AtmAthI yukta evo deha. jema talamAM tela rahe che, tema dehamAM AtmA rahe che. ' (2) telamAM sugaMdhI padArthonI vAsanA -AtmAmAM zubha evA mana-vacana-kAyAnA yogothI thayela vAsanA. jema tela sugaMdhI padArthothI vAsita thAya che, tema A bhavamAM dehadhArI AtmA zubha mana-vacanakAyAnA yogothI vAsita thAya che. (3) vAsita evA talamAMthI chUTuM paDeluM vAsita evA AtmAyukta dehamAMthI chUTo paDelo vAsita tela vAsita AtmA. jema talane kapUra vagere sugaMdhI dravyo sAthe rAkhavAmAM Ave to, te kapUrAdi dravyothI bhAvita thayelA talamAMthI kADheluM tela paNa te kapUrAdi dravyonI sugaMdhavALuM thAya che; tema A bhavamAM dehavALA AtmAne zubha manoyogAdithI bhAvita karavAmAM Ave to, te zubhabhAvothI bhAvita thayelo A bhavano dehayukta AtmA mRtyu vakhate A bhavanA dehathI pRthar thAya topaNa anya bhavamAM zubhabhAvonA saMskArovALo rahe che. ll161all avataraNikA : gAthA 157pathI saMlekhanAnuM svarUpa batAvavAno prAraMbha karyo. temAM dehanI ane AtmAnI saMkhanA svarUpa dravyasaMlekhanA ane bhAvasaMkhanA karavAnI vidhi batAvI. te rIte saMkhanA karyA pachI abhyaghata maraNa svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA zuM kare che? te batAve che - gAthA : saMlihiUNa'ppANaM evaM paccappiNittu phalagAI / gurumAie a samma khamAviuM bhAvasuddhIe // 1614 // uvavUhiUNa sese paDibaddhe taMmi taha viseseNaM / dhamme ujjamiavvaM saMjogA iha viogaMtA // 1615 // For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 salekhanAvastuka | adhata maraNa | pAdapagamana anazana / gAthA 114 thI 110 atha vaMdiUNa deve jahAvihiM sesae a gurumAI / paccakkhAittu tao tayaMtige savvamAhAraM // 1616 // samabhAvammi ThiappA sammaM siddhaMtabhaNiamaggeNa / girikaMdaraM tu gaMtuM pAyavagamaNaM aha karei // 1617 // manvayArtha : evaM rItathA 1575thI 1613 sudhI patAvyu me zata, appANaM saMlihiUNamAmAne saMvebhAne, phalagAI paccappiNittu-I.hine pAchA mApAne, bhAvasuddhIe a ane bhAvanI zuddhiyA gurumAie sammaM khamAviuM-12 mahine sabhya mAvAne, dhamme ujjamiavvaM iha saMjogA viogaMtA="dharmama udhama 42vo me, mI saMsArabhai, saMyogo viyoganA saMtavANache' (bhe re) sese uvavUhiUNa zeSa mevA sAdhumAne paDa rIne, taha tathA taMmi paDibaddhatemA pratibaddhane potAnA sAthe prativaddha mevA sAdhumAne, viseseNaM-vizeSathI (7579 arIna) atha tyArapachI deve sesae a gurumAI jahAvihiM vaMdiUNa devAne bhane zeSa mevA guru sAhine yathAvidhihIne, tao=tyA25chI tayaMtige=tenI timaite gurunA pAse, savvaM AhAraM paccakkhAittu-sarvamADA2nu pthy35|9| rIne, samabhAvammi ThiappA sabhabhAvamA sthita sAmA cha bhano mevA mahAtmA siddhaMtabhaNiamaggeNa siddhAMta pAyeda bhAgathI sammaM sabhya girikaMdaraM gaMtuM girinA 2ne viSe 4 ne aha-ve pAyavagamaNaM kareD=pA65manane 43 cha. lthA 1619bhA rahe 'tu' pAhapUrtimA che. saMlikhyAtmAnamevaM dravyato bhAvatazca, pratyarpya phalakAdi prAtihArikaM, gurvAdIMzca samyak kSamayitvA yathArha bhAvazuddhyA-saMvegeneti gAthArthaH // 1614 // upabRMhya zeSAn-gurvAdibhyo'nyAn, pratibaddhAn tasmin svAtmani tathA vizeSeNopaLA, "dharme udyamitavyaM yatnaH kAryaH saMyogA iha viyogAntA" evamupabRMhyeti gAthArthaH // 1615 // atha vanditvA devAn bhagavato yathAvidhi-samyag, zeSAMzca gurvAdIn vanditvA, pratyAkhyAya tataH tadanantaraM tadantike gurusamIpe sarvamAhAramiti gAthArthaH // 1616 // samabhAve sthitAtmA san, samyak siddhAntoktena mArgeNa nirIhaH san, girikandaraM tu gatvA svayameva pAdapagamanamatha karoti pAdapaceSTArUpamiti gAthArthaH // 1617 // ToDArtha: A rIte=gAthA 1pa7pathI mAMDIne atyAra sudhI deha ane bhAvanI saMlekhanAnuM svarUpa batAvyuM e rIte, dravyathI ane bhAvathI AtmAne saMlekhIne, prAtihArika evA phalakAdine pharI pAchA ApavA yogya evA pATa vagerene, pAchA arpIne, ane bhAvanI zuddhithI=saMvegathI=pUrve guru Adi sAthe thayelA aparAdha pratye atyaMta pazcAttApanA pariNAmathI, guru Adine samyaka yathAyogya, khamAvIne, "dharmamAM udyama karavo joIe=yatna For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | pAdapagamana anazana / gAthA 1614 thI 1610 301 karavo joIe, ahIM=saMsAramAM, saMyogo viyoganA aMtavALA che," e prakAre zeSane guruAdithI anyane, upabRhaNa karIne ane temAM=svaAtmAmAM, pratibaddhane arthAtu potAnI sAthe saMbaMdhavALA sAdhuone, vizeSathI upabRhaNa karIne tyArapachI devane=bhagavAnane, yathAvidhi=samyagu, vaMdIne ane zeSa evA guru Adine vaMdIne, tyArapachI tenI aMtikamAM=gurunI samIpamAM, sarva AhAranuM paccakakhANa karIne samabhAvamAM rahelA AtmAvALA chatA, siddhAMtamAM kahevAyela mArgathI samyapha nirIha chatA, girinA kaMdarane viSe svayaM ja jaIne have pAdapanI ceSTArUpa pAdapagamanane kare che, e pramANe gAthAno artha che. bhAvArtha : pUrvamAM varNana karyuM e pramANe abhyadyata maraNa svIkAravAnI icchAvALA mahAtmA utkRSTathI bAra varSa sudhI dehanI saMlekhanA kare ane sAthe sAthe AtmA para paDelA anAdinA kASAyika bhAvonI paNa saMlekhanA kare che. e rIte dravyathI ane bhAvathI saMlekhanA karyA pachI anazana karavA mATe jatAM pUrve te mahAtmA koI gRhastha pAsethI pATa-pATalA vagere grahaNa karyA hoya to tene pAchA Ape che, ane guru Adine bhAvanI zuddhithI arthAtu atyaMta saMvegapUrvaka yathAyogya khamAve che, jethI guru Adi pratye anAbhogathI paNa kaMIka avinaya Adi thayA hoya to tenI zuddhi thAya ane potAnA sUkSma paNa thayelA aparAdhanI kSamApanAnA baLathI aMtaraMga saMvegano bhAva prakarSavALo thAya. vaLI guru Adine khamAvyA pachI te mahAtmA guru AdithI zeSa evA anya sAdhuonI dharmamArgamAM atyaMta utsAhita karavAne anukULa vyApArarUpa upavRMhaNA kare che ane potAnI sAthe ziSyAdi bhAvarUpe pratibaddha evA sAdhuonI vizeSathI upabRhaNA kare che. vaLI te upabRhaNA kaI rIte kare che? te spaSTa kare che - "dharmamAM udyama karavo joIe, saMyogo viyoganA aMtavALA che," ityAdi prakAre upabRhaNA kare che. Azaya e che ke dehAdinA saMyogane kAraNe ArAdhaka paNa mahAtmAone prasaMge pramAdabhAva UThe che; kema ke pramAdabhAva saMyoganA pariNAmathI thAya che. tethI te anazana svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA jayAre mahAsaMvega pedA thAya te rIte kahe ke "A saMyogo viyoganA aMtavALA che" te vakhate temanA vacananA marmane sparze to, te zeSa sAdhuone ane pratibaddha sAdhuone saMyamajIvanamAM saMyoganA pariNAmane kAraNe kaMIka pramAdabhAva Avato hoya to te dUra thAya che, tema ja te mahAtmA dharmamAM udyama kaI rIte karavo joIe? tenuM te sAdhuonI bhUmikA anusAra varNana kare to, tene sAMbhaLIne dharmamAM tIvra udyama ullasita thAya tevuM baLa te sAdhuomAM AdhAna thAya che. AthI anazana karatA pUrve atyaMta pavitra bhAvovALA te mahAtmA gaMbhIratApUrvaka sAdhuonI upabRhaNA kare che, jethI te upabRhaNA sAMbhaLIne yogya evA ghaNA sAdhuone saMvegano prakarSa thAya ane temAM kaMIka susupta pramAda vartato hoya to te dUra thAya. A rIte upabRhaNA karyA pachI anazana svIkAravA tatpara evA te mahAtmA caityAlayamAM jaIne caityavaMdanAdi dvArA bhagavAnane vaMdana karIne, guru Adine vaMdana karIne, tyArapachI guru pAse saMpUrNa AhAranuM For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | pAdapagamana anazana / gAthA 1614 thI 1610, 1618 paccakakhANa grahaNa kare che; ane tyArapachI sukha-duHkha, jIvana-mRtyu, zatru-mitra sarva pratye samabhAvanA pariNAmavALA te mahAtmA siddhAMtamAM batAvela vidhithI saMpUrNa icchA vagaranA thaIne, svayaM ja parvatanA kaMdaramAM jaIne pAdapopagamana anazana svIkAre che arthAta vRkSanI jema sthira rahIne zrutanA pArAyaNathI tema ja dharmadhyAnAdithI AtmAne vAsita karavA yatna kare che. A prakAranA yatnathI citta dehanI pIDA pratye atyaMta upekSAvALuM bane che ane zuddha AtmAnA svAthyamAM atyaMta sthira bane che, jethI uttarano bhava adhika sAdhanAne anukULa prApta thAya. ahIM kahyuM ke anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA guru AdithI zeSa evA anya sAdhuonI upabRhaNA kare che ane potAnI sAthe pratibaMdhavALA sAdhuonI vizeSathI upabRhaNA kare che. tyAM 'viro' zabdathI e prApta thAya ke anazana svIkAravA mATe tatpara mahAtmA sarva jIvo pratye samabhAvavALA hoya che, sarva jIvonA hitanI icchAvALA hoya che, koI pratye pakSapAtavALA hotA nathI; Ama chatAM potAnAthI paryAyAdithI ratnAdhika evA guru Adine choDIne anya sAdhuone saMvegano prakarSa thAya te prakAre sAmAnyathI hitopadeza ApavArUpa upavRMhaNA kare che, jyAre potAnI sAthe ziSyAdi bhAvothI je sAdhuo pratibaMdhavALA che teone vizeSathI hitopadeza ApavArUpa upavRMhaNA kare che; kema ke potAnI sAthe pratibaddha sAdhuone pote atyAra sudhI yogamArgamAM pravartAvyA hovAne kAraNe teone potAnA guru pratye atyaMta upakArakatArUpe prIti hoya che, tema ja te mahAtmA paNa atiparicayane kAraNe potAnA ziSyAdinI prakRti sArI rIte jANatA hoya che, tethI te mahAtmA teonI prakRtine anurUpa e rIte hitavacano kahe che ke jethI potAnI sAthe saMbaMdhavALA te sAdhuono vizeSathI upakAra thAya. 1614 thI 1617 avataraNikA : vaLI te mahAtmA pAdapopagamana anazana kaI rIte kare che? te spaSTa kare che - gAthA : savvatthApaDibaddho daMDAyayamAiThANamiha ThAuM / jAvajjIvaM cii NicciTTho pAyavasamANo // 1618 // anvayArtha: savyasthApaviddho sarvatra apratibaddha evA mahAtmA =ahIM girikaMdaramAM, daMDAyamadiAvAdaMDaAyatAdi sthAnane viSe rahIne nAvaMIvaMcAvajIva pAyavasamo iitro pAdapanI samAna nizcaSTa viThTha rahe che. gAthArtha: sarvatra apratibaddha evA mahAtmA girikaMdaramAM daMDa-AyatAdi sthAnathI sthira thaIne cAvajajIvA pAdapanI samAna nizveSTa rahe che. For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ pAdapagamana anazana / gAthA 1618-1619 303 TIkA? sarvatrApratibaddhaH samabhAvAt daNDAyatAdisthAnamiha sthitvA sthaNDile yAvajjIvaM tiSThati mahAtmA nizceSTaH pAdapasamAnaH unmeSAdyabhAvAditi gAthArthaH // 1618 // TIkArya : samabhAva hovAthI sarvatra apratibaddha mahAtmA ahIM=sthaDilamAMkagirikaMdaranI zuddhabhUmimAM, daMDaAyAdi sthAnane viSe rahIne=daMDanI jema UbhA rahevuM ke lAMbA thaIne sUI javuM vageremAMthI koI eka sthitithI sthira thaIne, yAvajIva=maraNa thAya tyAM sudhI, unmeSAdinA abhAvathI pAdapanI samAna nizcaSTa rahe che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pAdapopagamana anazana karanArA mahAtmA samabhAvanA pariNAmathI atyaMta bhAvita hovAthI teonuM citta jagatanA koI padArtha sAthe saMzleSa pAmatuM nathI, tethI teo sarvatra apratibaddha hoya che. tethI ja anazanakALamAM dIrgha kALa sudhI eka sthitimAM rahevAne kAraNe thatI pIDA pratye paNa teonuM citta saMzleSa pAmatuM nathI, paraMtu teonuM citta dharmadhyAnAdimAM pratibaddha rahe che. AvA prakAranA sarvatra apratibaddha te mahAtmA girikaMdaramAM ja koIka zuddha bhUmimAM potAnI zakti anusAra daMDa avasthAmAM ke Ayata avasthAmAM ke anya koIpaNa avasthAmAM AMkhanA unmeSa-nimeSAdirUpa koIpaNa prakAranI dehaceSTA karyA vagara vRkSanI jema nizreSTa thaIne jAvajIva sudhI rahe che. AvA prakAranA daDha vyApArane kAraNe dehanA viSama saMyogomAM paNa teonuM citta bhagavAnanA vacanAnusAra zuddha AtmAnA pAramArthika svarUpa sAthe pratibaMdhavALuM rahe che, paraMtu dehane thatI pIDA sAthe ke anya koIpaNa bhAvo sAthe pratibaMdhavALuM banatuM nathI. 1618 gAthA : paDhamillugasaMghayaNe mahANubhAvA kariti evamiNaM / pAyaM suhabhAva ccia NiccalapayakAraNaM paramaM // 1619 // avayArtha : vaM A prakAre pUrvagAthAmAM batAvyuM e prakAre, para bhavyatAvAra rUpa parama nizcalapadanuM kAraNa evuM A=pAdapopagamanarUpa anazana, pAcaM suramAva ni mahAgumAvA=prAya: zubhabhAvavALA ja mahAnubhAvo paDhamahusaMdhayo ti=prathama saMghayaNamAM kare che. gAthArtha : pUrvagAthAmAM batAvyuM e prakAre parama nizcalapadanuM kAraNa evuM pAdapopagamanArUpa anazana prAyaH zubhabhAvavALA ja mahAnubhAvo prathama saMghayaNamAM kare che. For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 salekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | pAdapagamana anazana | gAthA 119-1620 TIkA : __prathamasaMhanane niyogataH mahAnubhAvA RSayaH kurvantyevametad-anazanaM prAyaH zubhabhAvA eva, nAnye, nizcalapadakAraNaM paramaM, nizcalapadaM-mokSa iti gAthArthaH // 1619 // TIkArya A prakAre pUrvagAthAmAM batAvyuM e prakAre, parama nizcalapadanuM kAraNa evuM A=pAdapopagamanarUpa anazana, prAyaH zubhabhAvavALA ja mahAnubhAva evA RSio niyogathI niyamathI, pahelA saMghayaNamAM kare che, anya nahIM=zubhabhAva vagaranA RSio A anazana karatA nathI. nizcalapada eTale mokSa, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMkhanA karanArA mahAtmA pAdapopagamana anazana kaI rIte kare che? te pUrvagAthAmAM batAvyuM, e prakAranuM nizcalapadanuM parama kAraNa evuM anazana nakkI pahelA saMghayaNavALA mahAtmA ja kare che, ane pahelA saMghayaNavALA paNa sarva mahAtmA karatA nathI, paraMtu prAyaH zubhabhAvavALA ja mahAtmA kare che, anya nahIM. tethI phalita thAya ke prathama saMghayaNa na hoya to daDha dhRtibaLanA abhAvane kAraNe pAdapagamana anazanakALamAM zubhabhAvanI vRddhi thaI zake nahIM, tema ja prathama saMghayaNavALA paNa mahAtmA te prakAranA saMyamanA pariNAmathI atyaMta bhAvita na hoya to anazanakALamAM dharmadhyAnAdi karI zake nahIM. tethI prAyaH zubhabhAvavALA ja mahAtmA A pAdapagamana anazana kare che, anya mahAtmAo karatA nathI. ahIM 'prAtha:' zabdathI e prApta thAya ke je mahAtmAe saMyamajIvanamAM lagabhaga doSonuM sevana karyuM na hoya, AtmAne zAstrothI atyaMta bhAvita karyo hoya, zakti anusAra saMyamajIvanamAM udyama karyo hoya, tevA zaktinA prakarSavALA mahAtmA A anazana kare che; Ama chatAM AvA paNa mahAtmA pramAdavaza kyAreka saMyamamAM alanA pAmyA hoya topaNa, atyaMta apramAdI hoya tevA mahAtmAono saMgraha karavA arthe prAyaH zubhabhAvavALA ja pAdapagamana anazana svIkAre che ema kahela che; kema ke vItarAga sivAya sarva jIvone kyAreka kyAMka azubhabhAva thavAnI saMbhAvanA rahe che, AthI ja mahAyogI evA jinakalpikone paNa kyAreka azubhadhyAna ane azubhalezyA thAya che. vaLI A mahAtmA je pAdapagamana anazana svIkAre che, te nizcalapadanuM parama kAraNa che. tethI e prApta thAya ke jinavacanAnusAra karAtI saMyamanI sarva AcaraNA nizcalAdarUpa mokSanuM kAraNa che, topaNa jIvananA aMtasamaye atyaMta svairyapUrvaka satata dharmadhyAnAdimAM karAtA daDha yatnarUpa pAdapagamana anazana nizcalapadarUpa mokSanuM parama kAraNa che, AthI A anazana karanArA mahAtmA saMsArathI zIgha pAra pAme che. 1619 avataraNikA : gAthA 1617mAM kahyuM ke samabhAvamAM rahelA mahAtmA pAdapagamana anazana kare che, tenuM svarUpa gAthA 1618mAM spaSTa karyuM ane gAthA 1619mAM kahyuM ke prathama saMghayaNavALA ane prAyaH zubhabhAvavALA ja For Personal & Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | pAdapagamana anazana / gAthA 120 305 mahAtmAo A anazana kare che. have A pAdapagamana anazana kevA prakAranuM che ane tenAthI anya paNa kevA prakAranuM pAdapagamana anazana che? te batAve che - gAthA : NivvAghAimameaM bhaNiaM iha pakkamANusAreNaM / saMbhavai a iaraM pi hu bhaNiyamiNaM vIarAgehiM // 1620 // avayArtha : maM=A pAdapagamana anazana, padamANasArAM prakramanA anusArathI rUHahIM=prastuta graMthamAM, TLavyAyAmaMtranirvAghAtima gaM kahevAyuM che rUi =ane A pAdapagamana anazana, rUma pitruitara paNa=vyAghAtavALuM paNa, mavaDuM saMbhave che, (ema) vIrAhiM mAthuM vItarAga vaDe kahevAyuM che. * *g' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : - pAdapagamana anazana prakramanA anusArathI prastuta graMthamAM nibaMdhAtavALuM kahevAyuM che ane pAdapagamana anazana vyAghAtavALuM paNa saMbhave che, ema vItarAga vaDe kahevAyuM che. TIkA : nirvyAghAtavadetat-pAdapagamanaM bhaNitamiha prakramAnusAreNa hetunA, sambhavati cetaradapi-savyAghAtavadetat, bhaNitamidaM vItarAgaiH sUtra iti gAthArthaH // 1620 // TIkArya A pAdapagamana, prakramanA anusArarUpa hetuthI=saMyamajIvananA caramakALe karavAnI vidhinA prakramanA anusArathI, ahIM prastuta graMthamAM, nirvAghAtavALuM kahevAyuM che ane itara paNa=savyAghAtavALuM paNa, A= pAdapagamana anazana, saMbhave che. e vItarAga vaDe sUtramAM kahevAyuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : prastutamAM jIvananA aMta samaye anazana karavAno prakrama cAle che, tethI te prakramane anusAra mahAtmA pAdapagamana anazana kaI rIte kare? tenuM pUrve varNana karyuM, te varNana saMkhanA karanArA mahAtmAnA AyuSyano aMtakALa najIka che, tene sAme rAkhIne karela che. tethI A pAdapagamana anazana nirvAghAtavALuM che. vaLI kyAreka hiMsaka prANI Adi koIka upadravathI potAne vyAghAta thAya tema hoya, tyAre mahAtmA tatkALa je pAdapagamana anazana svIkAre che, te satyAghAtavALuM pAdapagamana anazana che. ane te pAdapagamana anazana paNa vItarAga vaDe kahevAyuM che. ll1620. For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / pAdapagamana anazana / gAthA 1ra1 avataraNikA: have savyAghAtavALuM pAdapagamana anazana kevA mahAtmA kyAre kare che ? te batAve che - gAthA : sIhAIhiM abhibhUo pAyavagamaNaM karei thircitto| . . AuMmi pahuppaMte viANiuM navara gIattho // 1621 // anvayArtha: sadArdi mUi thiritto jItyo siMhAdi vaDe abhibhUta, sthira cittavALA gItArtha sami pazujte=AyuSya prabhavate chate nava vimALiphakta upakramane) jANIne pAyevamay DU pAipagamanane kare che. gAthArtha : siMhAdi vaDe abhibhUta, sthira cittavALA, gItArtha AyuSya hote chate phakta upakramane jANIne pAdapagamana anazanane kare che. TIkA? siMhAdibhirabhibhUtaH san pAdapagamanaM karoti sthiracittaH kazcidAyuSi prabhavati sati vijJAya navaraM gItArtha upakramamiti gAthArthaH // 1621 // TIkArcaH siMhAdi vaDe abhibhava pAmelA chatA, sthira cittavALA, gItArtha koIka mahAtmA AyuSya prabhavate chate potAnuM AyuSya bAkI hote chate, phakta upakramane=potAnA AyuSyanA upakramane, jANIne pAdapagamanane kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvamAM nirNAghAta pAdapagamana anazananuM varNana karyuM, have savyAghAta pAdapagamana anazana batAve che - prathama saMghayaNavALA mahAsAttvika mahAtmAo kyAreka siMhAdithI abhibhava pAmelA hoya tyAre potAnuM AyuSya vidyamAna hovA chatAM siMhAdinA upadravathI potAnA AyuSyanA upakramane jANIne deha pratye nirapekSa thaIne vRkSanI jema sthira UbhA rahIne tatkALa pAdapagamana anazana svIkAre che, paraMtu ayatanApUrvaka vRkSAdi para caDhIne jIvananuM rakSaNa karavA prayatna karatA nathI. vaLI je mahAtmAo siMhAdithI abhibhava pAmelA hovA chatAM A prakAre pAdapagamana anazana svIkAravA mATe asamartha hoya, teo AvA saMyogomAM tatkALa zIgha vRkSAdino Azraya karIne saMyamanuM rakSaNa karavA prayatna kare che. 1621. For Personal & Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / iMginImaraNa anazana / gAthA 1da22-123 300 gAthA : saMghayaNAbhAvAo ia eyaM kAu jo u asamattho / so puNa thevayarAgaM kAlaM saMlehaNaM kAuM // 1622 // iMgiNimaraNaM vihiNA bhattapariNaM va sattio kuNai / saMvegabhAviamaNo kAuM NIsallamappANaM // 1623 // anvayArtha: saMthathAmAvAjho =vaLI saMghayaNano abhAva hovAthI, rU=A rIteegAthA 1617mAM batAvyuM e rIte, artha AnetrapAdAgamana anazanane, karavA mATe no masAlyo je asamartha hoya, to puchAtrate vaLI thevarA kSatni saMvi #Astokatara kALa saMkhanAne karIne maNAjI sarjI AtmAne niHzalya karIne saMvemaviSamaLo saMvegathI bhAvita manavALA uttama zaktithI vidhi=vidhipUrvaka mirajI mattaparipad yuDuiM iMgitamaraNane athavA bhaktiparijJAne kare che. gAthArtha : vaLI saMghayaNano abhAva hovAthI gAthA 1610mAM batAvyuM e rIte pAdapagamana anazanane karavA mATe je asamartha hoya, te vaLI stokatara kALa saMlekhanAne karIne, AtmAne niHzalya karIne, saMvegathI bhAvita manavALA zaktithI vidhipUrvaka iMgitamaraNane athavA bhaktaparijJAne kare che. TIkAH ____ saMhananAbhAvAt kAraNAd evametatkartuM yo'samarthaH pAdapagamanaM, sa punaH stokataraM kAlaM jIvitAnusAreNa saMlekhanAM kRtveti gAthArthaH // 1622 // iGgitamaraNaM vidhinA sUtroktena bhaktaparijJAM vA zaktitaH karoti, kimbhUta ityAha-saMvegabhAvitamanAH zubhabhAvaM kRtvA niHzalyamAtmAnamAlocanayeti gAthArthaH // 1623 // TIkArya : saMvanananA abhAvarUpa kAraNathI A rIte gAthA 1617mAM batAvyuM e rIte, Ane pAdapagamanane, karavA mATe je asamartha hoya, te vaLI jIvitanA anusArathI sTokatara kALa=thoDo samaya, saMlekhanAne karIne, zaktithI sUtramAM kahevAyela vidhipUrvaka iMgitamaraNane athavA bhaktaparijJAne kare che. kevA prakAranA mahAtmA kare che? ethI kahe che - zubhabhAvavALA AtmAne AlocanA dvArA niHzalya karIne saMvegathI bhAvita manavALA mahAtmA kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvamAM kahyuM ke prathama saMghayaNavALA mahAtmA pAdapagamana anazana kare che, e rIte prathama saMghayaNavALA na hoya te mahAtmAo pAdapagamana anazana karavA mATe asamartha che, tethI teo potAnA jIvita anusAra For Personal & Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 saMlekhanAvastuka | abhyAta maraNa | IMginImaraNa anazana | gAthA 1022-123, 1624-1625 thoDo kALa saMlekhanA karIne potAnI zakti anusAra iMgitamaraNa anazanane athavA bhaktaparijJA anazanane kare che. vaLI te anazana saMvegathI bhAvita karelA manavALA mahAtmA zubhabhAvavALA AtmAne AlocanA dvArA niHzalya karIne kare che. AthI e prApta thAya ke je mahAtmAne je anazanamAM pote zaktinA prakarSathI samyagU niSThA sudhI vahana karI zakaze tevuM jaNAya, te mahAtmA te anazanane svIkAre, paraMtu jeo anazana svIkArIne zubhabhAvanI dhArA vahana karI zake tevA na hoya teo abhyaghata maraNa svIkAravAnA adhikArI nathI. ./1622/162all avataraNikA: pAdapagamana anazana svIkAravAnI vidhi batAvI. have iMgitamaraNa anazana svIkAravAnI vidhi batAve che - gAthA : iMgiNimaraNavihANaM ApavvajjaM tu viaDaNaM dAuM / saMlehaNaM ca kAuM jahAsamAhI jahAkAlaM // 1624 // paccakkhai AhAraM cauvvihaM Niyamao gurusamIve / iMgiadesammi tahA ciTuM pi hu iMgiaM kuNai // 1625 // anvayArtha : mira vihAIi=IMgita maraNanuM vidhAna=vidhi, (A che-) mAlvinna tu=apravrajya ja= pravrayAgrahaNathI AraMbhIne ja, vigaDavi hA vikaTanAne ApIne=AlocanAne karIne, bahAsamAdhI 2 nahIvatna saMjout #ane yathAsamAdhi, yathAkALa saMlekhanAne karIne gurunIve upayo =gurunI samIpamAM niyamathI rAtridaMgahiraM caturvidha AhAranuM pathvastha-paccakakhANa kare che. phaeNmisami=IMgita dezamAM DuM tadA viThTha pa iMgita evI te prakAranI ceSTAne paNa kare che. * du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : iMgitamaraNanI vidhi A che - pravajyAgrahaNathI mAMDIne ja AlocanAne karIne ane yathAsamAdhi, yathAkALa saMlekhanAne karIne guru pAse niyamathI caturvidha AhAranuM paccakhANa kare che. iMgita dezamAM iMgita evI te prakAranI caNane paNa kare che. TIkA : iGgitamaraNavidhAnametad- Apravrajyameva-pravrajyAkAlAdArabhya vikaTanAM kRtvA, saMlekhanAM ca kRtvA yathAsamAdhi dravyato bhAvatazca yathAkAlamiti gAthArthaH // 1624 // For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | IMginImaraNa anazana | gAthA 1624-1625, 1626 309 pratyAkhyAti AhAram azanAdi caturvidhaM niyamato, na trividhaM, gurusamIpe, iGgitadeze tathA parimitAM ceSTAmapIGgitAM karotIti gAthArthaH // 1625 // TIkArya : iMgitamaraNanuM vidhAna A che=IMgita maraNa anazana svIkAravAnI vidhi have batAve che e che - A pravrajyA ja=pravajyAnA kALathI AraMbhIne, vikaTanAne karIne=AlocanAne karIne, ane yathAsamAdhi yathAkALa dravyathI ane bhAvathI saMlekhanAne karIne, gurunI samIpamAM niyamathI azanAdirUpa caturvidha AhAranuM paccakakhANa kare che, trividhane nahIM=trividha AhAranuM paccakakhANa karatA nathI. iMgita dezamAM iMgita evI-niyata evI, te prakAranI parimita, ceSTAne paNa kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : iMgitamaraNa anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA pravrayAgrahaNanA kALathI mAMDIne atyAra sudhInA saMyamajIvanamAM je koI skUlanA pAmyA hoya te sarvane smRtimAM lAvIne guru pAse AlocanA kare che, tyArapachI pUrvamAM varNana karyuM e prakAre saMlekhanA kare che. vaLI te saMlekhanA pUrve utkRSTathI bAra varSanI batAvela, temAMthI iMgitamaraNa anazana karanArA mahAtmA potAnI samAdhi anusAre ucita kALanI maryAdAthI kare che, tema ja te saMlekhanakALamAM tapathI dehane kRza kare che ane pUrvamAM batAvI e bhUtArthanI bhAvanAthI ane sUkSama bhAvonI bhAvanAthI AtmAne vAsita kare che, jethI kaSAya atyaMta kRza thAya. A rIte saMlekhanA karyA pachI te mahAtmA guru pAse niyamathI cAreya prakAranA AhAranuM paccakakhANa grahaNa kare che ane tyArapachI iMgita anazana mATe nakkI karelA pradezamAM jaIne nakkI karelI parimita ceSTAne kare che. AnAthI e prApta thAya ke iMgitamaraNa anazana svIkAryA pachI mahAtmA eka avasthAmAM rahIne dharmadhyAnAdimAM udyama kare che, chatAM jyAre eka avasthAmAM rahevAthI dharmadhyAnAdino vyApAra karavo azakya jaNAya tyAre teo kAyAnI kaMIka ceSTA paNa kare che, jethI dharmadhyAnAdiviSayaka vyApAra zithilatA na pAme. /1624/162pA avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke iMgitamaraNa anazana svIkAranArA mahAtmA iMgita evI parimita ceSTAne kare che. tethI have te iMgita evI parimita ceSTAne ja spaSTa kare che - gAthA : uvvattai pariattai kAiamAIsu hoi u vibhAsA / kiccaM pi appaNa ccia juMjai niyameNa dhiibalio // 1626 // For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / IMginImaraNa anazana / gAthA 126 anvayArtha : 3Sya pariDuMxudvartana kare che, parAvartana kare che. mAruM vimAsA=vaLI kAyikI AdimAM vibhASA DhoDuM thAya che. thirUvatrio dhRtibaLavALA (mahAtmA) ziSya pi niyame gappA vyi kuMga kRtyane paNa niyamathI AtmA vaDe ja yoje che-pote ja kare che. gAthArtha : udvartana kare che, parAvartana kare che. vaLI kAcikI AdimAM vikalpa che. dhRtibaLavALA mahAtmA kRtyane paNa niyamathI pote ja kare che. TIkA? udvarttate parAvarttate kAyena, kAyikyAdiSu bhavati vibhASA, prakRtisAtmyAt karoti vA na vA, kRtyamapyAtmanaiva yuGkte upadhipratyupekSaNAdi niyamena dhRtibalI sa bhagavAniti gAthArthaH // 1626 // TIkArca: - kAyAthI udvartana kare che, parAvartana kare che. kAyikI AdimAM vibhASA che=mAtra Adi karavAmAM vikalpa che, te vikalpa ja spaSTa kare che - prakRtinA sAmyathI kare che ke nahIM=potAnA zarIranI prakRtinA sabhyathI mAtru Adi kare paNa che ke nathI paNa karatA. dhRtibaLavALA te bhagavAna upadhinA pratyupekSaNAdhirUpa kRtyane paNa=upadhi palevavA vagererUpa kRtyane paNa, niyamathI AtmA vaDe ja yoje che=nakkI pote ja kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : iMgitamaraNa anazana svIkAranArA mahAtmA kAyAthI udvartana ane parAvartana kare che arthAta eka paDakhethI bIjA paDakhe ane bIjA paDakhethI pharI e ja paDakhe phare che, eka AsanamAM zrAMta thayA hoya to anya Asana svIkAre che, jethI dharmadhyAnAdimAM sudaDha vyApAra karI zakAya. vaLI mAtru Adi prakRtinA sabhyabhAvathI kare paNa ke na paNa kare. arthAt jeone AhAra nahIM karavAne kAraNe mAtra Adi karavAnI AvazyakatA na hoya teo na kare ane jeone zarIranI te prakAranI prakRtine kAraNe mAtru Adi na kare to dharmadhyAnAdimAM vyAghAta thAya tema hoya teo kare paNa; mukhya Azaya e che ke dharmadhyAnAdimAM vyAghAta thavo na joIe. vaLI teo kAyAnuM udvartanAdi karatA hovAthI jIvarakSA arthe potAnI upadhinuM pratyupekSaNa Adi kRtya paNa kare che, ane te pratyupekSaNAdi sarva kRtya dhRtibaLavALA te mahAtmA svaryA ja kare che, koInI pAse karAvatA nathI. A prakAre iMgitamaraNa anazana karanArA mahAtmA niyata evI parimita ceSTA kare che, ane anazana vakhate nakkI karelA dezamAM ja rahe che, eka dezathI anya dezamAM jatA nathI. II1626 For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 311 saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA | gAthA 1ra0 avataraNikA: iMgitamaraNa anazana svIkAravAnI vidhi batAvI. have bhaktaparijJA anazana svIkAravAnI vidhi batAve che - gAthA ; bhattapariNAe vi hu ApavvajjaM tu viaDaNaM dei / puci sIalago vi hu pacchA saMjAyasaMvego // 1627 // anvacArga : mattapari vi=bhaktaparijJAmAM paNa putra sIsatno vi=pUrve zItalaka paNa pachI saMgAthasaMvego= pAchaLathI saMjAta saMvegavALA sAdhu mApatranna =Apravra ja=pravrajayAgrahaNakALathI AraMbhIne ja, vijhast =vikaTanAne Ape che=AlocanAne kare che. * prastuta gAthAmAM rahelA baMne du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : bhaktaparijJAmAM paNa pUrve zItala paNa pAchaLathI utpanna thayelA saMvegavALA sAdhu pravajyAgrahaNakALathI AraMbhIne ja AlocanAne kare che. TIkA? bhaktaparijJAyAmapi-tRtIyAnazanarUpAyAM, Apravrajyameva-pravrajyAkAlAdevArabhya vikaTanAM dadAti, pUrva zItalo'pi paralokaM prati pazcAt tatkAle saJjAtasaMvega iti gAthArthaH // 1627 // TIkArtha: - trIjA anazanarUpa bhaktaparijJAmAM paNa, pUrve paralokaprati zItala paNa=caramakALathI pUrvenA saMyamajIvanamAM paralokane AzrayIne zithila paNa, pAchaLathI te kALamAM=saMyamajIvananA caramakALamAM, utpanna thayelA saMvegavALA mahAtmA Apravajya ja=pravrajyAnA kALathI ja AraMbhIne, vikaTanAne Ape che=AlocanAne kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: bhaktaparijJA anazana svIkAranArA mahAtmAomAMthI keTalAka pravrayAgrahaNakALathI atyaMta apramAdI hoya che ane keTalAka paraloka prati zithila pariNAmavALA hoya che arthAt saMyamanI sarva kriyAo tIvra saMvegapUrvaka karatA nathI; tevA zithila pariNAmavALA paNa mahAtmA mRtyukALe saMveganA pariNAmavALA thayA hoya, to teo bhaktaparijJA anazana karavAnA adhikArI che. ane teo bhaktaparijJA anazana karatAM pahelAM potAnA saMyamajIvananA prAraMbhathI mAMDIne je je skUlanA thaI hoya, tenuM guru AgaLa samyagu Alocana kare che ane Alocana dvArA aticAronI zuddhi karIne bhaktaparijJA anazana kare che, jenI viziSTa vidhi gAthA 1672thI graMthakArazrI svayaM batAvaze. ||162 For Personal & Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / gAthA 128 avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke pUrve zItala paNa pAchaLathI utpanna thayelA saMvegavALA mahAtmA pravrajyAkALathI ja AraMbhIne Alocana kare che. tethI saMyamamAM zithila pariNAmane kAraNe pUrve karelA azubha bhAvonA parihAra arthe te mahAtmAe zenuM varjana karavuM joIe? tenuM svarUpa have vistArathI gAthA 1670 sudhI batAve che - gAthA : vajjai a saMkiliTuM visesao Navara bhAvaNaM eso / ullasiajIvavirio tao a ArAhaNaM lahai // 1628 // anvayArtha: minIvavioi pAvara ma=ane ullasita jIvavIryavALA phakta A pUrve zItala evA bhaktaparijJA anazana karanArA mahAtmA, vikSepo vizeSathI saMvitridaM mAvajI vana-saMkliSTa bhAvanAne varje che to =ane tenAthI saMkliSTa bhAvanAnA varjanathI, mArophavi nadaDuM-ArAdhanAne prApta kare che. gAthArtha : ane ullasita jIvavIryavALA phakta pUrve zItala evA bhaktaparijJA anazana karanArA mahAtmA vizeSathI saMkliSTa bhAvanAne varje che ane saMkliSTa bhAvanAnA varjanathI ArAdhanAne prApta kare che. TIkA : ___ varjayati ca saGkliSTAm-azuddhAM vizeSato navaraM bhAvanAmeSaH yathoktAnazanI ullasitajIvavIryaH san saMvegAt, tatazcArAdhanAM labhate prApnotIti gAthArthaH // 1628 // TIkArya: ane saMvegathI ullasita jIvavIryavALA chatA phakta A= thokta anazanI=pUrvagAthAmAM kahevAya evA pUrve zItala paNa pAchaLathI utpanna thayelA saMvegavALA bhaktapUrijJA anazana karanArA mahAtmA, vizeSathI saMkliSTa=azuddha, bhAvanAne varje che ane tenAthI=saMkliSTa bhAvanAnA varjanathI, ArAdhanAne prApta kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke pUrve zItala paNa pAchaLathI saMjAta saMvegavALA mahAtmA bhaktaparijJA anazana kare che. te mahAtmAe saMyamamAM zithila pariNAmane kAraNe pUrve saMkliSTa bhAvanA sevela hoya che, tethI te bhAvanA pratye atyaMta jugupsA karavAmAM na Ave to anazana karavA chatAM paNa te mahAtmA ArAdhanA prApta karI zake nahIM. AthI tevA mahAtmA anazana svIkAratAM pahelAM te saMkliSTa bhAvanAnuM vizeSathI varjana kare to, te varjanathI te mahAtmA aMtasamayanI ArAdhanAne prApta kare che. For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1928-1629 313 ahIM 'vizeSataH' kahevAthI e prApta thAya ke jeoe saMyamajIvanamAM saMvegapUrvaka samyagU udyama karyo che, saMyamamAM alanA thavAthI kyAreka ja saMkliSTa bhAvo sevyA che, teo bhaktaparijJA anazana karatAM pahelAM mukhyarUpe dharmadhyAnamAM ja yatna kare che ane sAmAnyathI saMkliSTa bhAvanAnuM svarUpa ciMtavIne tenA pratye jugupsA kare che; paraMtu jeoe saMyamajIvana daramiyAna saMkliSTa bhAvo vAraMvAra sevyA hoya ane vAraMvAra te bhAvonuM sevana karela hovAthI jeo te bhAvonA atisaMskAravALA thayelA hoya, teo vizeSathI A saMkliSTa bhAvanAnA svarUpanuM ciMtavana karIne, te bhAvo kaI rIte anarthanI paraMparAnuM kAraNa che? teno vicAra karIne, te bhAvo pratye atyaMta jugupsA kare che, jenA dvArA te zithila paNa mahAtmA maraNanI ArAdhanAne prApta karI zake, paraMtu anya sAdhuonI jema sAmAnya niMdA-gartAmAtrathI te zithila mahAtmA samAdhimaraNanI zuddhi pAmI zakatA nathI. 1628 avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke yathokta anazanI mahAtmA vizeSathI saMkliSTa bhAvanAne varje che. tethI have te saMkSiNa bhAvanAonuM svarUpa graMthakArazrI vistArathI batAve che - gAthA : kaMdappadevakibbisa abhiogA AsurA ya sammohA / esA u saMkiliTThA paMcavihA bhAvaNA bhaNiA // 1629 // (muuldaargaahaa)|| anvayArtha: praviSyi mAgo masurA 4 sohA-kaMdarpa, devakilziSa, abhiyogo, Asuro ane saMmoho : (teonA saMbaMdhI) pakSa =vaLI A saMvitni paMvi mAvaUL mAi saMkliSTa evI pAMca prakAravALI bhAvanA kahevAI che. gAthArtha : kaMda, devakiSi, abhiyoga, Asura ane saMmohaH teonA saMbaMdhI vaLI A saMkilaSTa evI pAMca prakAranI bhAvanA kahevAI che. TIkA : kAndI kailbiSikI AbhiyogikI AsurI ca sammohanI, kandarpodInAmiyamiti sarvatra bhAvanIyam, eSA tu saGkliSTA paJcavidhA bhAvanA bhaNitA, tattatsvabhAvAbhyAso bhAvaneti gAthArthaH // 1629 // TIkAIH vartI sammohanI kadarpa, kelbiSikI, abhiyogikI, AsurI ane saMmohanIH ahIM prazna thAya ke mULagAthAmAM kaMdarpAdi pAMca nAmo batAvyAM ane TIkAmAM kAMdarpa Adi pAMca nAmo kema batAvyAM ? tethI kahe che - For Personal & Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1929-1930 vanyapna ... bhAvanIyam kaMdarpAdinI A=kaMdarpa AdinI ceSTA saMbaMdhI bhAvanA, e kAMdarpa Adi. e prakAre sarvatra bhAvana karavuM-pAMceya bhAvanAomAM yojana karavuM. aSA tu ..... mAtA vaLI A=kAMdarpa Adi, saMkliSTa evI pAMca prakAranI bhAvanA kahevAI che. ahIM prazna thAya ke bhAvanA eTale zuM? ethI kahe che - tattat ..... mAthArtha: te te svabhAvano abhyAsa bhAvanA che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1627mAM kahyuM ke pUrve zItala paNa pAchaLathI utpanna thayelA saMvegavALA mahAtmA AlocanAne kare che ane pUrvagAthAmAM kahyuM ke teo vizeSathI saMkliSTa bhAvanAnuM varjana kare che. tethI have prathama te varjana karavA yogya pAMca prakAranI bhAvanAnAM nAma batAve che - (1) kAMdarpa, (2) devakaeNlbiSikI, (3) AbhiyogikI, (4) AsurI ane (5) saMmohana : e pAMca saMkliSTa bhAvanA che. vaLI bhAvanA eTale zuM? te spaSTa karatAM kahe che - bhAvanA eTale te te svabhAvano abhyAsa. tethI e prApta thAya ke mohathI vAsita evA ArAdhaka paNa sAdhuo pramAdane vaza thaIne kAMdapikI Adi bhAvanAnuM AgaLamAM je svarUpa kahevAze te te prakAranA svabhAvano abhyAsa kare che, te kAMdarpa Adi bhAvanA che; je bhAvanA zithilapariNAmavALA sAdhuoe vizeSathI sevI hoya che, tema ja apramAdI sAdhuoe paNa pramAdane vaza thaIne te te nimittane pAmIne kyAreka sevI hoya che, jethI te te bhAvanAnA AtmA para paDelA anAdinA daDha saMskAronuM poSaNa mahAtmAothI paNa kyAreka thaI jAya che. AthI te saMskAronuM varjana karavA arthe anazana karatI vakhate mahAtmAo A bhAvanAnA svarUpanuM atyaMta paryAlocana karIne tenAthI viparIta evo daDha saMyamavyApAra kare che, jethI aMta samaye paNa te bhAvanAnA saMskArathI saMyamajIvana malinatAne pAme nahIM ane devadurgatatvathI AtmAnuM rakSaNa thAya. 162lA gAthA : jo saMjao vi eAsu appasatthAsu vaTTai kahaMci / so tavihesu gacchai suresu bhaio caraNahINo // 1630 // anvayArtha : saMgo va no saMyata paNa je kavi adhyakSasthAnuM paNuM vadda koIka rIte aprazasta evI AmAM kAMdarpa Adi bhAvanAomAM, varte che, to te tatrideNu susu chatevA prakAravALA suromAM jAya che. rAhIno mokacaraNahIna bhAjya che cAritrathI rahita sAdhu suromAM jAya paNa ke na paNa jAya. gAthArtha : saMgata paNa je sAdhu koIka rIte aprazasta evI kAMdapa Adi bhAvanAomAM varte che, te sAdhu tevA prakAranA suromAM jAya che. cAritrathI rahita sAdhu suromAM jAya paNa ke na paNa jAya. For Personal & Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1630-1631 TIkA : yaH saMyato'pi san vyavahArataH etAsvaprazastAsu bhAvanAsu varttate kathaJcid bhAvAndyAt, dvaSu gacchati sureSu kandarpAdiprakAreSu, bhAjyazcaraNahIna:- sarvathA tatsattAvikalaH dravyacaraNahIno veti gAthArthaH 5630aa TIkArya vyavahArathI saMyata paNa chatA je mahAtmA koIka rIte bhAvanA mAMghathI=saMyamanA pariNAmanI maMdatAthI, aprazasta evI AmAM=bhAvanAomAM, varte che, te mahAtmA tevA prakAravALA=kaMdarpAdi prakAravALA, suromAM jAya che. caraNahIna=sarvathA tenI sattAthI vikala athavA dravyacaraNathI hIna, bhAjya che arthAt sarva prakAre cAritranA pariNAmanI sattAthI rahita sAdhu athavA sAdhuvezarUpa dravyacAritrathI rahita sAdhu devagatimAM jAya paNa ke na paNa jAya, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: je sAdhu saMyamagrahaNa karyA pachI vyavahArathI saMyamanI AcaraNAo karatA hoya, chatAM koIka rIte saMyamanA pariNAmanI maMdatAne kAraNe kAMdaC Adi pAMca azubha bhAvanAomAM paNa vartatA hoya, teo saMyamanI AcaraNAonA pAlananA baLathI devalokamAM jAya topaNa, saMyamajIvanamAM pote kAMdaC AdimAMthI je je prakAranI azubha bhAvanAo sevI hoya te te prakAranA kaMdarpa, kilbiSika Adi devo thAya che, jethI tyAM paNa prastuta bhavamAM bhAvita karelI ceSTAonI anuvRtti rahe che. vaLI jeo sarvathA cAritranI pariNatithI rahita che, mAtra sAdhunA vezavALA ja che, athavA jeo sAdhunA vezamAM paNa rahyA nathI, tevA sAdhuo devalokamAM jAya ja, tevo niyama nathI; jo A bhavamAM zubhabhAva karyA hoya to devalokamAM jAya paNa, nahIM to tiryaMcAdi gatimAM paNa jAya, paraMtu jo devalokamAM jAya topaNa kaMdarpAdirUpa devadurgatine prApta kare. ||1630nA avataraNikA : tatra 315 - 511211: avataraNikArya : tyAM arthAt gAthA 1629mAM batAvI e pAMca prakAranI aprazasta bhAvanAomAM, prathama kAMdarpI bhAvanAnuM svarUpa darzAve che - - kaMdappe kukkuie duyasIle Avi hAsaNakare a / vimhAviMto a paraM kaMdapaM bhAvaNaM kuNai || 1631 // paridAragAhA // For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 saMkhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1631-1932 anvacAI: zaMkhe kaMdarpa, kurUkautkacya, suyANIne mavi phAsaUAre kutazIla ane hAsanakara, parama visphAvito ane parane vismaya karAvato vasaMkhe mAvajI paTTa=kaMdarpa bhAvanAne kare che. gAthArtha: - kaMdarpavALo, kautkacyavALo, dhrutazIla ane hAsanakara, ane parane vismaya karAvato kaMdarpa bhAvanAne kare che. TIkAH kandarpavAn kandarpaH, evaM kautkucyaH drutadarpazIlazcApi hAsakarazca tathA vismApayaMzca parAn kAndI bhAvanAM karotIti gAthArthaH // 1631 // TIkArya : kaMdarpavALo kaMdarpa, e rIte kautkacya=je rIte kaMdarpavALo kaMdarpa che e rIte kautkacyavALo kIkucya, ane tRtadarpazIla, hAsakara, ane te rIte parane vismaya karAvato kAMdarpa bhAvanAne kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: saMyamajIvanamAM pramAdajanya kAMdarpa Adi pAMca aprazasta bhAvanA che, temAMthI prathama kAMdarpa bhAvanA paNa judI judI ceSTAothI pAMca prakAranI che, te A pramANe : (1) kaMdarpa, (2) kautkacya, (3) tRtadarpazIla, (4) hAsakara, (5) vimApaka. A pAMca ceSTAomAMthI koIpaNa ceSTA karanArA sAdhu kAMdarpa nAmanI pahelI aprazasta bhAvanA kare che, je pAMca ceSTAonuM svarUpa graMthakArazrI svayaM AgaLanI gAthAomAM batAvaze. |1631|| avataraNikA : pUrvagAthAmAM kAMdarpa bhAvanA karanArA sAdhuonI pAMca ceSTAonAM nAma batAvyAM, temAMthI prathama "kaMdarpa" ceSTAnuM svarUpa batAve che - gAthA : kahakahakahassa hasaNaM kaMdappo aNihuA ya saMlAvA / kaMdappakahAkahaNaM kaMdappuvaesa saMsA ya // 1632 // dAraM // anvayArtha : didAsa hasa=kahakahakahathI hasanaHkhaDakhaDATa hasavuM, hralokakaMdarpa=potAnA jevA sAdhu sAthe parihAsa, duma saMtAvA=ane anidbhuta saMlApo, thAIi=kaMdarpakathAnuM kathana, vahuvAkaMdarpano upadeza saMsA =ane zaMsA=A sarvanI prazaMsA. For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 1932 310 gAthArtha : khaDakhaDATa hasavuM, potAne anurUpa sAdhu sAthe parihAsa karavo, anidbhuta saMlApo karavA, kaMdarpakathA kahevI, kaMdarpano upadeza Apavo ane A sarvanI prazaMsA karavI. TIkA? __kandarpavAn kAndI bhAvanAM karotItyuktaM, sa ca yasya, kahakahakahasyeti supAM supo bhavantIti tRtIyArthe SaSThI, kahakahakahena hasanaM aTTahAsa ityarthaH, tathA kandarpaH parihAsaH svAnurUpeNa, anibhRtAzca saMlApAH gudinApi niSTharavakroktyAdayaH, tathA kandarpakathAkathanaM kAmakathAgrahaH, tathA kandarpopadezo vidhAnadvAreNa 'evaM kuru' iti, zaMsA ca-prazaMsA ca kandarpaviSayA yasya sa kandarpavAn jJeya iti gAthArthaH TIkArya : varSa .... yu, "kaMdarpavALo kAMdarpa bhAvanAne kare che e pramANe kahevAyuM=gAthA 1931mAM kahevAyuM. vahavada... pachI, "dehada' e prakAranA zabdamAM 'supa mavatti' e prakAranA nyAyathI tRtIyA vibhaktinA arthamAM SaSThI vibhakti che, mATe " vahAdena' e prakAre samajavuM. yastha vadana hasanaM "vaM ru' ti, (1) ane jene=je sAdhune, kahakahakahathI hasana che=aTTahAsya che, (2) tathA kaMdarpa che=svanA anurUpa sAthe parihAsa che-potAne anurUpa prakRtivALA sAdhu sAthe koI anya vyaktino upahAsa che, (3) ane guru Adi sAthe paNa niSphara-vakra ukti AdirUpa anidbhuta saMlApo che=vaDIlo sAthe paNa kaThora vacano ane kaTAkSa vacano bolavA ArirUpa asuMdara AlApo che, (4) tathA kaMdarpakathAnuM kathana che =kAmakathAnuM grahaNa che, (5) tathA "Ama kara" e prakAre vidhAna dvArathI sAvadyanuM vidhAna karavA dvArA, kaMdarpano upadeza che, =te sAdhu zaMsA 4 thArtha ane zaMsA=kaMdarpanA viSayavALI prazaMsA, che jene te kaMdarpavALA jANavA, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : kAMdarpa bhAvanA karatI vakhate kaI kaI kaMdarpanI ceSTA karanArA sAdhu kaMdarpavALA che? te batAve che - sAmAnyathI guNasthAnakamAM vartatA sAdhune satata vItarAganuM temaja vItarAganA vacananuM smaraNa vartatuM hoya che ane vItarAganA vacana anusAra ja teo sarva saMyamanI kriyAo karatA hoya che, tethI te mahAtmA vItarAgatAnuM bIja na banatI hoya tevI mana-vacana-kAyAnI ceSTAo karatA nathI; Ama chatAM kyAreka ArAdhaka paNa sAdhu pramAdavaza thaIne nimitto pramANe bhAvo kare to kAMdarpa bhAvanA thavAno saMbhava rahe che. vaLI jeo sAdhupaNAmAM zithila pariNAmavALA che, teo to potAne je prakAre bhavapratyayikI prakRti maLI hoya te prakAranI ceSTA karanArA hoya che. tethI teo saMyamanI kriyAo karatA hoya topaNa, potAnI prakRti anusAra kAMdarpa bhAvanAmAM vartatA hoya che. For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 1632-1633 vaLI te kAMdarpa bhAvanAkALamAM keTalAka sAdhuo "kahakahakaha' avAja karIne khaDakhaDATa hasatA hoya che ane koIka prasaMganuM smaraNAdi karIne potAnI hAsya prakRtine puSTa karatA hoya che, je kaMdarpaceSTA che. vaLI keTalAka sAdhuo potAnI samAna prakRtivALA sAdhu sAthe parihAsa karavAnA svabhAvavALA hoya che, ane e rIte kaMdarpaceSTA kare che. vaLI keTalAka sAdhuo guru Adi sAthe paNa kyAreka niSpharatAthI bolavArUpa to kyAreka vakrokti AdithI bolavArUpa anidbhuta saMlApo kare che, paraMtu sarva sAthe ucita pravRtti karavAnA pariNAmathI nibhUta AlApo karatA nathI, tevA sAdhuo guru, adhika paryAyavALA sAdhuo, ziSyAdi sarva sAthe manamAMthI vikalpo UThe te prakAranA saMlApo kare che, je kAMdapiMkI bhAvanA che. vaLI keTalAka sAdhuone kAmakathAno rasa hoya che, tethI prasaMge prasaMge kAmakathI karIne ke tenA vicAro Adi karIne kaMdarpaceSTA kare che. vaLI keTalAka sAdhuo "A pramANe tuM kara" e prakAre bhagavAnanA vacanathI nirapekSa thaIne jene tene je te kRtya karavAnuM vidhAna kare che, je kaMdarpano upadeza che; kema ke saMyamane poSaka na hoya tevo sarva upadeza kaMdarpaupadezarUpa che. AthI tevo upadeza ApanArA sAdhu kaMdarpaceSTA kare che. vaLI keTalAka sAdhuo uparamAM batAvI emAMthI koIpaNa prakAranI kaMdarpanI ceSTA karatA na hoya, chatAM bIjA dvArA karAtI te te ceSTAone kaMIka prItipUrvaka avalokana kare athavA prItipUrvaka zravaNa kare, to te sAdhuone anyanI te te kaMdarpaceSTAviSayaka prazaMsAno adhyavasAya sparze che, tethI te sAdhu paNa kaMdarpaceSTA kare che. Ama, uparamAM batAvI e prakAranI kaMdarpanI ceSTAo karavAthI sAdhuno AtmA aprazasta evI kAMdarpa bhAvanAthI vAsita bane che, mATe te sAdhu kaMdarpavALA kahevAya che. AthI kAMdarpa bhAvanAnA parihAranA arthI sAdhue satata "vItarAgaavasthA e mAruM lakSya che, mATe mAre mArA mana-vacana-kAyA vItarAga vacanAnusAra ja pravartAvavAM joIe" e prakAranuM praNidhAna karIne, bAhya nimittothI para thaIne sarva saMyamanI pravRtti karavI joIe, to te sAdhu kAMdarpa Adi azubha bhAvanAothI AtmAnuM rakSaNa karI zake, anyathA potAne je je azubha bhAvanA abhyasta hoya tene anurUpa ceSTA thAya, athavA kyAreka ceSTA na thAya, topaNa bIjA dvArA karAtI te te ceSTAomAM potAno upayoga bhaLavAthI kaMdarpaceSTAnI anumodanAnI prApti thAya. ll163rI avataraNikA : kautkucyavantamAha - avataraNikArya : kautkacyavALA sAdhune kahe che - For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 319 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1633 bhAvArtha: gAthA 1931mAM kAMdarpa bhAvanA karanArA sAdhuonI pAMca prakAranI ceSTAonAM nAma batAvyAM, temAMthI bIjI "kautkacya" ceSTAnuM svarUpa batAve che - gAthA : bhamuhaNayaNAiehiM vayaNehi a tehiM tehiM taha ciTuM / kuNai jaha kukkuaM cia hasai paro appaNA ahasaM // 1633 // dAraM // anvacAI: maMUT sadauM-AtmA vaDe nahIM hasatA=pote nahIM hasatA sAdhu, mamupaphisTiM tediM teei vodi ma=bhU-nayanAdi vaDe ane te te vacano vaDe tada vikaeN DUte prakAre ceSTAne kare che, nada para saTTa=je prakAre para hase che, (e) vadhu vi-kukuca ja che. gAthArtha : pote nahIM hasatA sAdhu bhU-nayanAdi vaDe ane te te vacano vaDe te prakAre ceSTAne kare che, je prakAre para hase che, e kukuca ja che. TIkAH bhrUnayanAdibhirdehAvayavaiH vacanaizca taistairhAsakArakaiH tathA ceSTAM karoti kvacit tathAvidhamohadoSAd, yathA kukucameva gAtraparispandavad hasati paraH tadraSTA, AtmanA'hasan abhinnamukharAga iva, ya evaMvidhaH sa kautkucyavAniti gAthArthaH // 1633 // TIkArya : kyAreka te prakAranA mohanA doSathI bhUkuTi-AMkha Adi dehanA avayavo vaDe ane hAsyane karAvanArAM te te vacano vaDe te prakAre ceSTAne kare che, je prakAre tene jonArA para=te ceSTAne jonAra anya vyakti, hase che, e gAtranA parispaMdavALuM kukuca ja che=zarIrane halAvavAvALI bhAMDanI ceSTA ja che. kukucanI ceSTA karatI vakhate te sAdhu kevA hoya che ? te batAve che - abhinna mukhanA rAganI jema AtmA vaDe nahIM hasatA=sAmAnya mukhanA dekhAvanI jema pote nahIM hasatA, evA te sAdhu hoya che. AvA prakAranA je che=uparamAM batAvI evI ceSTA karavAnA svabhAvavALA je sAdhu che, te kItyucyavALA che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamI paNa mahAtmAno upayoga jyAre bhagavAnanA vacananA smaraNAnusAra ucita pravRttimAM na pravartato For Personal & Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1633-134 hoya, tyAre te mahAtmAnA AtmA para je je prakAranA saMskAro atizaya AdhAna thayelA hoya, te te prakAranA saMskAro te te nimittane pAmIne pragaTe che, ane te vakhate te mahAtmAmAM moha pedA thAya che, je mohanA doSathI te mahAtmA dehanA bhUkuTi vagere avayavo dvArA tevI ceSTAo kare che ane hAsya karAvanArAM tevAM vacano bole che, jenAthI te jonAra ane sAMbhaLanAra anya vyaktine hasavuM Ave. A zarIranA parispaMdavALuM kukuca ja che. vaLI A kukuca karatI vakhate te sAdhu abhinna mukharAgavALAnI jema hasatA nathI arthAt jenA mukha para hAsyano vikAra na hoya tevA puruSanI jema pote hAsyanA vikAra vagaranA mukhavALA rahe che, topaNa AMkha vagerethI cALA evI rIte kare che ke jethI temanuM mukha joIne bIjAne hasavuM Ave che, AvI kukucanI ceSTA karanArA sAdhu kautkacyavALA kahevAya che ane tevA sAdhu potAnA AtmAne aprazasta evI kAMdarpa bhAvanAthI vAsita kare che. 1633. avataraNikA: drutadarpazIlamAha - avataraNiyArtha: tRtadarpazIla evA sAdhune kahe che - bhAvArtha : gAthA 1631mAM kAMdarpa bhAvanA karanArA sAdhuonI pAMca prakAranI ceSTAonAM nAma batAvyAM, temAMthI trIjI "tRtadarpazIla" ceSTAnuM svarUpa batAve che - gAthA : bhAsai duyaM duyaM gacchaI a dapia vva goviso sarae / savvaduyahuyakArI phuTTa iva Thio vi dappeNaM // 1634 // dAraM // anvayArtha: durtha durgha mAsa duta drata bole che, saYUga pinovisI cha ane zaradamAM darpita govRSabhanI jema jAya che=zaradaRtumAM matta thayelA baLadanI jema jaladI jaladI cAle che, savyagyaduthArIsarva dvatatakArI, purUva khevi fo vikaphuTanI jema darpathI sthita paNa=spaSTanI jema abhimAnathI svabhAvastha rahelA paNa, (A cAreya prakAranI ceSTAvALA sAdhu tRtadarpazIla che.) gAthArtha : jaladI jaladI bole che, ane zaradabAtumAM matta thayelA baLadanI jema jaladI jaladI cAle che, sarva kArya jaladI jaladI kare che, spaSTanI jema abhimAnathI svabhAvastha rahelA paNa drutadarpazIla che. For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka / abhyuta maraNa / bhaktaparijJA | kubhAvanA | gAthA 1634 TIkAH bhASate drutaM drutamasamIkSya sambhramAvegAd, gacchati ca drutaM drutameva, dapita iva= darpoddhura iva govRSabho= balIvarddavizeSaH zaradi kAle, tathA sarvadrutakArI asamIkSyakArItiyAvat, tathA sphuTatIva tIvrodrekavizeSAt sthito'pi san darpeNa kutsitabalarUpeNa, ya itthambhUtaH sa drutadarppazIla iti gAthArthaH Io6345 TIkArya (1) saMbhramanA AvegathI nahIM vicArIne jaladI jaladI bole che, je AvA prakAranA che te drutadarpazIla che, ema anvaya che. (2) ane zarada kALamAM darpita=darpathI udgura, govRSabha=baLavizeSanI jema jaladI jaladI ja jAya che, je AvA prakAranA che te drutadarpazIla che, ema anvaya che. (3) ane sarva vrutakArI= saMyamajIvananI sarva kriyAo jaladI karanAra=nahIM vicArIne karanAra, je AvA prakArano che te drutadarpazIla che, ema anvaya che. (4) ane spaSTanI jema tIvra udrekavizeSathI kutsita baLarUpa darpa vaDe rahelA paNa chatA, AvA prakAranA je che, te drutadarpazIla che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: kAMdarpI bhAvanA karatI vakhate drutadarpazIlanI ceSTA karanArA sAdhu cAra prakAre hoya che : (1) jeo saMbhramanA AvegathI vicAryA vagara zIghra zIghra bole che teo drutadarpa svabhAvavALA che. Azaya e che ke sAdhu traNa guptinA sAmrAjyavALA hoya che ane saMyamavRddhinuM prayojana hoya to ja saMyamane upakAraka bane eTaluM ja ucita saMbhASaNa karanArA hoya che; chatAM jeo bolavAnA viSayamAM zuM ucita ane zuM anucita ? tenA viSayamAM saMbhramavALA hoya, teo jo saMbhramanA vazathI nimitta pramANe haiyAmAM je UThe te pramANe vacanaprayoga kare to te sAdhu vrutadarpazIlanI ceSTA kare che. 321 (2) zaradaRtumAM hRSTa-puSTa thayelo Akhalo jema madathI jaladI jaladI cAlato hoya che, tema je sAdhu saMyamajIvanamAM jaladI jaladI cAlavAnA svabhAvavALA hoya, teo drutadarpazIlanI ceSTA kare che. (3) vaLI keTalAka sAdhuo saMyamajIvananI sarva pravRttio vicAryA vagara jaladI jaladI kare che, paraMtu vItarAgavacananuM smaraNa karIne vidhipUrvaka kAyika-vAcika-mAnasika yatna karIne saMyamanI pravRttio karatA nathI, teo paNa drutadarpazIlanI ceSTA kare che. (4) vaLI keTalAka sAdhuo mAnakaSAyanA vazathI spaSTanI jema kharAba baLarUpa darpathI rahelA hoya che. Azaya e che ke keTalAka sAdhuo pote tvarAvALA na hoya, svabhAvastha rahelA hoya, chatAM bIjAne sarva pravRtti tvarAthI karatA joIne "ame sarva pravRtti zAMtithI karIe chIe" e prakAranA darpane dhAraNa kare che. vastutaH teonI zAMtithI karAtI pravRtti paNa jinavacanAnusAra vidhinA smaraNathI niyaMtrita hotI nathI; kema ke jo te sAdhu jinavacanathI niyaMtrita thaIne svasthatApUrvaka saMyamanI kriyAo karatA hoya, to bIjAnI utAvaLI pravRttio joIne potAne darpa thAya nahIM, paraMtu ema thAya ke "huM zuM karuM ke jethI A utAvaLI pravRtti karanArA For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1634-1635 paNa sAdhunuM hita thAya?" ane bIjAnuM hita karavAnuM potAnuM sAmarthya na hoya to teo pratye upekSA karIne pote jinavacanathI bhAvita thaIne svasthatApUrvaka sarva pravRtti kare; e sivAya koIpaNa pravRtti karatI vakhate "huM sarva pravRtti vyavasthita karuM chuM" evuM abhimAna Ave to, te adhyayananI kriyA hoya ke upadezanI kriyA hoya ke anya je koIpaNa tapAdinI kriyA hoya, te sarva kriyA kutsita darpayukta bane che ane tevI darpayukta kriyA karanAra sAdhu tRtadarpazIla bane che. Ama, cAreya prakAranI ceSTA karanArA sAdhu tRtadarpazIla che ane tevA sAdhu potAnA AtmAne azubha evI kAMdarpa bhAvanAthI bhAvita kare che. 1634o avataraNikA: hAsakaramAha avataraNitArtha : hAsakara evA sAdhune kahe che - bhAvArtha : gAthA 1931mAM kAMdarpa bhAvanA karanArA sAdhuonI pAMca prakAranI ceSTAonAM nAma batAvyAM, temAMthI cothI "hAsakara" ceSTAnuM svarUpa batAve che - gAthA : vesavayaNehi hAsaM jaNayaMto appaNo paresiM ca / aha hAsaNo tti bhaNNai ghayaNo vva chale NiacchaMto // 1635 // anvacAI: thayo ai=ghatananI jema=bhAMDanI jema, channe jigacchato=chalone joto vevayodi gappo pareft gaUTyaMta veSa-vacano vaDe AtmAnA ane paranA hAsyane utpanna karato evo che, e rAso tti maUUDra=hAsana' e prakAre kahevAya che. gAthArtha : - bhAMDanI jema chalone joto veSa-vacano vaDe potAne ane bIjAne hAsya utpanna karato evo che, e "hAsana' e pramANe kahevAya che. TIkA : veSavacanaiH tathA citrarUpaisiM janayan AtmanaH pareSAM ca draSTraNAmatha hAsana iti bhaNyate hAsakara ityarthaH, ghatana iva-bhANDa iva, chalAni-chidrANi niyacchan=pazyanniti gAthArthaH // 1635 // For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 135-1636 TIkArya : te prakAranA citrarUpavALAM veSa-vacano vaDe AtmAnA ane jonArA evA paranA hAsane utpanna karato pote hasato ane bIjAne hasAvato, "hAsana'="hAsakara', e pramANe kahevAya che. vaLI konI jema zuM karatA sAdhu hAsakara kahevAya che ? te batAve che - ghatananI jema=bhAMDanI jema, chalone=chidrone anya vyaktinA virUpa evA veSane ane vacananA viparyayone, joto sAdhu hAsakara kahevAya che, ema anvaya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: jIvanI karmakRta vicitra prakRti hoya che, tethI saMyama grahaNa karyA pachI paNa pUrvanI prakRtinA abhyAsathI koIka sAdhu svaye hasavAmAM ane bIjAne hasAvavAmAM rasa dharAvanArA hoya che. tethI jema bhAMDa anyanAM veza ane bhASA potAnAthI kaI rIte judA paDe che? te jANIne te jJAnano lokone hasAvavAmAM upayoga kare che, tema AvA svabhAvavALA sAdhu paNa te prakAranA rasane kAraNe anyanAM veSa ane vacano potAnAthI kaI rIte judAM paDe che ? tenuM anveSaNa karIne vividha prakAranA veSanA kathanathI ane koI "pAMca'nI badale poMca' bolatuM hoya to anyanA 'poMca poMca' ityAdi vacanaprayogothI pote hase che ane tene jonArA bIjAne paNa hasAve che. AvA sAdhu 'hAsakara' kahevAya che ane tevI hAsakaranI ceSTA karIne te sAdhu potAnA AtmAne kAMdarpa bhAvanAthI bhAvita kare che. 7/1635 avataraNikA : vismApakamAha - avataraNikArya : vismApaka sAdhune kahe che - bhAvArtha : gAthA 1931mAM kAMdarpa bhAvanA karanArA sAdhuonI pAMca prakAranI ceSTAonAM nAma batAvyAM, temAMthI carama "vismApaka" ceSTAnuM svarUpa batAve che - gAthA : surajAlamAiehiM tu vimhayaM kuNai tavvihajaNassa / tesu Na vimhayai sayaM AhaTTakuheDaesuM ca // 1636 // dAraM // anvacAIH sura nAtamAkRdaM tuvaLI surajAlAdi vaDe tabrijJANa virya pADuM te prakAranA jananA vismayane kare che, te teomAM surajAlAdimAM, saghaM ja viha-svayaM vismaya pAmatA nathI. mAhadevAnuM =vaLI Aharta-kueTako viSayaka (te prakAranA jananA vismayane kare che.) For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1636 gAthArtha : vaLI indrajAlAdi vaDe te prakAranA jananA vismayane kare che, indrajAlAdimAM svayaM vismaya pAmatA nathI. vaLI Aharta-kuheTako viSacaka te prakAranA jananA vimasane kare che. TIkA? surajAlAdibhistu-indrajAlakautukaivismayaM karoti cittavibhramalakSaNaM tadvidhajanasya bAlizaprAyasya, teSu-indrajAlAdiSu na vismayate svayaM na vismayaM svayaM karotyAtmanA, AharttakuheTakeSu ca-punaH tathAvidhagrAmyalokapratibaddheSu yaH sa vismApaka iti gAthArthaH // 1636 // TIkArya : vaLI surajAlAdi vaDe IndrajALa ane kautuko vaDe, te prakAranA jananA bAlizaprAyanA=mugdha lokanA, cittanA vizvamasvarUpa vismayane kare che, teomAM IndrajALAdimAM, svayaM vismaya pAmatA nathI=AtmA vaDe svayaM vismayane karatA nathI. vaLI tevA prakAranA grAmyalokathI pratibaddha evA Aharta-kuheTako viSayaka=prahelikAo ane vakrokti vizeSaviSayaka, je anyane vismaya pedA kare che te vismApaka che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je sAdhuo bIjAne vismaya thAya tevI ceSTA karanArA hoya, teo vistApaka kahevAya che ane teo te vimApaka ceSTA dvArA kAMdarpa bhAvanAne kare che. vaLI te sAdhuo parane vismaya kaI rIte karAve che? te batAve che - koIka sAdhu indrajALa, kautuka batAvavAnI zaktivALA hoya to, teo indrajALAdi dvArA mugdha jIvone vismaya pedA kare che; vastutaH buddhimAna puruSo sAdhu pAsethI yogamArganA marmanI prApti thAya to vismaya pAme che, jyAre mugdha jIvo bAhya camatkArane jonArA hovAthI IndrajALAdithI vismaya pAme che, paraMtu IndrajALa Adi batAvanAra te sAdhu iMdrajALa AdithI svayaM vismaya pAmatA nathI. vaLI koI sAdhu pAse indrajAlAdi batAvavAnI zakti na'hoya, paraMtu te prakAranI buddhimattA hoya, to teo prahelikA ane kuheTakonI pravRtti karIne lokone Azcarya pamADe che. "prahelikA' eTale te te prakAranA koyaDA. je koyaDA lokone kahe ane pachI teno ukela kare, je sAMbhaLIne mugdha loko vismaya pAme; ane kuheTaka' eTale te prakAranI vakroktivizeSa. je vakroktinA vacanaprayogathI zuM vAcya che? te loko samajI na zake eTale pote ja tenI spaSTatA kare, je sAMbhaLIne mugdha loko vismaya pAme. A prakAranI vismApakanI ceSTA karIne sAdhu kAMdarpa bhAvanAthI potAnA AtmAne bhAvita kare che. ahIM "te prakAranA jananA vismayane kare che ema kahyuM, enAthI e prApta thAya ke mahAtmA yogamArganA mane yuktipUrvaka batAvatA hoya to temanAM vacano sAMbhaLIne buddhimAna puruSane vismaya thAya che, te apekSAe te mahAtmA vismApaka hovA chatAM teo kAMdarpa bhAvanA karatA nathI; kema ke te upadezanI pravRtti For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | kubhAvanA | gAthA 1636-1630 325 yogya jIvane AzrayIne tattvamArgane anukULa karAyelI zubhabhAvavALI pravRtti che, paraMtu tevA prakAranA bAliza janane indrajAlAdi joIne vismaya thAya che, tethI te rIte lokone vismaya karAvanArA sAdhu kAMdarpa bhAvanA kare che. /1636ll avataraNikA : uktA kAndIbhAvanA, kilbiSikImAha - avataraNikArya : kAMdarpa bhAvanA kahevAI, kilbiSikIne kahe che - bhAvArtha : gAthA 1929mAM pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAnAM nAma batAvela, temAMthI gAthA 1631thI 1636mAM kAMdarpa bhAvanAnuM svarUpa batAvyuM. have gAthA 1642 sudhI kailbiSikI bhAvanAnuM svarUpa batAve che - gAthA : nANassa kevalINaM dhammAyariANa savvasAhUNaM / bhAsaM avaNNa mAI kivvisiyaM bhAvaNaM kuNai // 1637 // (pddidaargaahaa)|| anvayArtha : nApasaM=jJAnanA, vatnI kevalIonA, thAyari=dharmAcAryonA, savyasAdUi=sarvasAdhuonA avaUST bAsaM avarNane bolato (ane) mA mAyI zibrisithe mAvaUT MTTa kaeNlbiSikI bhAvanAne kare che. gAthArtha : jJAnanA, kevalIonA, dharmAcAryonA, sarva sAdhuonA avarNane bolatA ane mAyAvALA sAdhu kaeNlbiSikI bhAvanAne kare che. TIkA : jJAnasya-zrutarUpasya kevalinAM-vItarAgANAM dharmAcAryANAM-gurUNAM sarvasAdhUnAM, sAmAnyena bhASamANo'varNam-azlAghArUpaM, tathA mAyI sAmAnyena yaH, sa kailbiSikI bhAvanAM tadbhAvAbhyAsarUpAM karotIti gAthArthaH // 1637 // TIkArya : zrutarUpa jJAnanA, kevalIonA vItarAgonA, dharmAcAryonA=guruonA, sarva sAdhuonA sAmAnyathI azlAghArUpa avarNane bolatA ane sAmAnyathI mAyAvALA je che te, te bhAvanA=kilbiSikabhAvanA, abhyAsarUpa kailbiSikI bhAvanAne kare che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJAkubhAvanA / gAthA 1630-138 bhAvArtha : zrutajJAnano, kevalIono, dharmAcAryono, sarva sAdhuono avarNavAda karanAra arthAt teonI hIlanA thAya tevA vacano bolanAra sAdhu kailbiSikI bhAvanA kare che. ahIM "sAmAnyathI avarNa bolatA" ema kahevAthI e jaNAvavuM che ke, jJAnAdino vizeSa prakArano avarNavAda karavAthI to narakAdimAM pAta thAya che, paraMtu ajJAnane vaza AgaLamAM batAvAze e prakAre sAmAnyathI jJAnAdino avarNavAda karavAthI paNa AtmA kailbiSikI bhAvanAthI vAsita thAya che. vaLI TIkAmAM "sAmAnyathI mAyI" ema kahevAthI e jJApana karavuM che ke, viziSTa prakAranI mAyA karanArA sAdhu to kliSTa adhyavasAyavALA hovAthI durgatine ja prApta kare che, paraMtu AgaLamAM batAvAze e prakAre sAmAnyathI mAyA karanArA paNa sAdhu, devabhavamAM jAya topaNa kailbiSika deva thAya che. ll1637ii. avataraNikA : jJAnAvarNamAha - avataraNikALuM: jJAnanA avarNane kahe che - bhAvArtha : kelbiSikI bhAvanA karanArA sAdhu dvArA karAtA jJAnanA avarNanuM svarUpa batAve che - gAthA : kAyA vayA ya te ccia te ceva pamAya appamAyA ya / mokkhAhiAriANaM joisajoNIhiM kiM kajjaM? // 1638 // dAraM // anvacAI: #AthI vA ya te cima=kAyo ane vrato te ja (AgamamAM pharI pharI kahevAya che.) te veva pamAya makhamIthI ya te ja pramAdo ane apramAdo (AgamamAM pharI pharI kahevAya che.) mollAdimIrajhApa norUgohiM rviSya ?=mokSanA adhikArIone jyotiSa-yoni vaDe=jyotiSazAstra-yoniprAbhRta vaDe, zuM kArya che ? gAthArtha : cha kAyo ane cha vrato te ja AgamamAM pharI pharI kahevAya che. te ja pramAdo ane apramAdo AgamamAM pharI pharI kahevAya che. mokSanA adhikArIone jyotiSazAstra-coniprAbhRta vaDe zuM kArya che? TIkAH kAyA:-pRthivyAdayaH vratAni-prANAtipAtAdinivRttyAdIni, tAnyeva bhUyo bhUyaH, tathA ta eva pramAdA: For Personal & Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 1638 madyAdayaH apramAdAzca tadvipakSabhUtAH tatra tatra kathyanta iti punaruktadoSaH, tathA mokSAdhikAriNAM sAdhUnAM jyotiSayonibhyAM-jyotiSayoniprAbhRtAbhyAM kiM kRtyaM ?, na kiJcid, bhavahetutvAditi jJAnAvarNavAdaH / iha kAyAdaya eva yatnena paripAlanIyA iti tathA tathA tadupadezaH upAdhibhedena, mA bhUdvirAdhaneti, jyotiHzAstrAdi ca ziSyagrahaNapAlanaphalamityaduSTaphalameva sUkSmadhiyA bhAvanIyamiti gAthArthaH // 1638 // * 'yoniprAbhRta' e te te padArthonA mizraNa karavAthI banatI amuka amuka prakAranI jIvotpattine yogya yonine jaNAvanAruM Agama che, je 14 pUrvamAMthI koIka pUrvanI aMtargata che. * " pratiniiinAvIna"mAM 'vi' padathI mRSAvAdAdinuM ane dvitIya sAti' padathI ahiMsAdinA pAlananuM grahaNa karavAnuM che. TIkArya : #Aya... mUyo mUya: pRthvI Adi kAyo che, prANAtipAtAdinI nivRtti AdirUpa vrato che, teo ja=cha kAya ane cha vrato ja, pharI pharI kahevAya che. tathA ta va .... roSaH tathA te ja madya Adi pramAdo ane tenA vipakSabhUta pramAdanA virodhI, apramAdo tyAM tyAM kahevAya che te te AgamamAM pharI pharI kahevAya che, ethI punaruktadoSa che=ekanA eka kathanane pharI pharI kahevArUpa doSa che. tathA mokSA ... vAH tathA mokSanA adhikAravALA sAdhuone jyotiSa-yoni vaDe=jyotiSa ane yoniprAbhRta vaDe, zuM kRtya che? kAMI nahIM=kAMI kRtya nathI, kema ke bhavanuM hetupaNuM che=jyotiSazAstra Adi saMsAranAM kAraNa che. A prakAre jJAnano avarNavAda che. teno uttara Ape che - rUda.... mena ahIM AgamamAM, kAyAdi ja yatnathI paripAlana karavA joIe=SakAyAdinuM ja prayatnathI pAlana karavuM joIe, e prakAre upAdhinA bhedathI te te prakArano teno upadeza che=SakAyAdino upadeza che. AgamamAM A prakArano paTTAyAdino upadeza kema Apyo che? ethI kahe che - virAthanA mA mU ti zakayAdinI virAdhanA na thAo ethI AgamamAM paryAyAdino pharI pharI upadeza che. cotiH.... gIthArtha ane jyoti zAstrAdi ziSyanA grahaNa-pAlananA phaLavALAM che, ethI aduSTaphaLavALuM ja=jyotiSazAstrAdinuM AgamamAM AvatuM varNana doSa vagaranuM ja, sUkSma buddhithI bhAvana karavuM joIe, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: AgamamAM vAraMvAra AvatuM pAyAdinuM varNana vAMcIne koIka sAdhu vicAre ke pRthvIkAyAdinuM kathana pharI pharI karavuM e punarukti doSarUpa che, te rIte prANAtipAtAdinI nivRttirUpa ane mahAvratonA pAlanarUpa vratonuM pharI pharI punarAvartana karavuM e punaruktidoSarUpa che, te rIte madya vagere pAMca prakAranA ke ATha prakAranA For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1638-1839 pramAdonuM ane tenAthI viparIta evA apramAdonuM pharI pharI varNana karavuM e paNa punaruktidoSarUpa che. A pramANe je sAdhu bole che ke vicAre che, te sAdhu jJAnanA avarNavAda dvArA kaeNlbiSikI bhAvanA kare che. vastutaH Agamo sarvajJanA vacanane avalaMbIne gaNadharoe racyAM che, ane jIvo para upakAra karavAnA AzayathI teoe AgamamAM keTalAMka kathano upAdhinA bhedathI arthAta judA judA saMdarbhathI, pharI pharI kahelAM che, jethI jIvo te te saMdarbha anusAre pRthvIkAyAdino ane vratono bodha karIne paddhayanA rakSaNamAM ane mahAvratonA pAlanamAM apramAdabhAvathI udyama kare ane pakAyAdinI virAdhanA na kare. vaLI keTalAka sAdhuo AgamamAM AvatA jayotiSazAstra ane yoniprAbhRtAdinuM varNana sAMbhaLIne vicAre ke sAdhuo mokSanA adhikArI che, tethI temane jayotiSazAstra ane yoniprAbhRtAdinuM varNana jemAM AvatuM hoya tevAM AgamonuM zuM prayojana che?; kema ke jyotiSazAstrAdi jANIne teno saMsAranI vRddhimAM upayoga thAya che, mATe tenuM varNana zAstramAM nirarthaka karela che. Ama bolIne ke vicArIne jeo jJAnano avarNavAda kare che teo kailbiSikI bhAvanA kare che. vastutaH ziSyane pravrayA ApatI vakhate ke ziSyonuM pAlana karavA mATe ucita muhUrnAdi jANavAmAM jyotiSazAstrAdinuM jJAna upayogI che, mATe AgamamAM AvatuM jyotiSazAstrAdinuM varNana duSTa nathI, ema sUkSma buddhithI vicAravuM joIe. A prakArano paramArtha jANyA vagara potAnI durbaLa matithI zrutajJAnaviSayaka mithyA vikalpo karIne jeo jJAnano avarNavAda kare che, teo potAnA AtmAne kailbiSikI bhAvanAthI vAsita kare che. /1638 avataraNikA: kevalyavarNamAha - avataraNikArya : kevalInA avarNane kahe che - bhAvArtha : kailbiSikI bhAvanA karanArA sAdhu dvArA karAtA kevalInA avarNanuM svarUpa batAve che - gAthA : savve vi Na paDibohai Na yAviseseNa dei uvaesaM / paDitappar3a Na gurUNa vi NAo aiNiTTiaTTho u // 1639 // dAraM // anvayArtha : (kevalI) be vi divoda=sarvane paNa pratibodhatA nathI, virese ya phevasiM -ane avizeSathI sarva jIvone samAnatAthI, upadeza ApatA nathI. gurUAvi patiprajJAta kevalIrUpe jaNAyelA kevalI, gurune paNa tRpta karatA nathI. akiko =atiniSThita arthavALA ja che. For Personal & Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1639 329. gAthArtha : kevalI sarvane paNa pratibodha karatA nathI, ane avizeSathI upadeza ApatA nathI. kevalIrUpe jJAta evA kevalI gurune paNa tRpta karatA nathI. atiniSThita arthavALA ja che. TIkA: sarvAnapi prANino na pratibodhayatIti na samavRttiH, na vA avizeSeNa dadAtyupadezam, api tu gambhIragambhIrataradezanAbhedena, tathA paritapyate(?paritarpyate) na gurubhyo'pi dAnAdinA AstAmanyasya jJAtaH san, evamatiniSThitArtha eva, laukiko gardAzabda eSaH, iti kevalyavarNavAdaH / __ na hyabhavyAH kAMkaTukaprAyAzca bhavyAH kenacitpratibodhyante, upAyAbhAvAditi sarvAnapi na pratibodhayati, ata evAvizeSeNa na dadAtyupadezaM, guNagurutvAcca gurubhyo na paritapyate(?paritarpyate) sAdhu niSThitArtha iti thAI: 2636 TIkArya | sarvApi ... bena sarva paNa prANIone pratibodhatA nathI, ethI samavRttivALA nathI. athavA avizeSathI=sarva jIvone samAnatAthI, upadeza ApatA nathI, paraMtu gaMbhIra-gaMbhIratara evI dezanAnA bhedathI upadeza Ape che. tathA ... san tathA jJAta chatA kevalIrUpe jaNAyelA chatA kevalI, anyane to dUra raho, gurune paNa dAnAdi dvArA paritRpta karatA nathI=AhAra lAvI ApavA vagere dvArA gurunI vaiyAvacca karatA nathI. ga... vAha A rIte atiniSThita arthavALA ja che=uparamAM batAvyuM e rIte kevalI atizaya potAnA prayojanavALA ja che. A="atiniSThitArtha e, laukika evo gahano zabda che. e prakAre kevalIno avarNavAda che. tenuM samAdhAna karatAM kahe che - na hamavyAH ... vothati kharekhara abhavyo ane kAMkarprAya bhavyo=koraDAmaga jevA bhavya jIvo, koInA vaDe pratibodha pAmatA nathI, kema ke upAyano abhAva che abhavyone ane koraDAmaga jevA bhavyone pratibodha pamADavAnA upAyano abhAva che. ethI sarvane paNa=kevalI badhA jIvone paNa, pratibodhatA nathI. gata va ... paveza AthI ja=jIvonI pratibodha pAmavAnI yogyatAno bheda hovAthI ja, kevalI avizeSathI=badhA jIvone samAnatAthI, upadeza ApatA nathI. . AthArtha ane niSThita arthavALA sAdhu=prayojana samApta thayuM che jemanuM evA kevalI, guNathI gurupaNuM hovAthI gurune paritRpta karatA nathI AhAradAnAdi dvArA gurunI vaiyAvacca karatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : koI sAdhu kaMIka vicAraka ane kaMIka matinI durbaLatAvALA hoya to vicAre ke jo kevalI samabhAvavALA For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJAkubhAvanA / gAthA 1939 hoya to sarva jIvone pratibodha kema karatA nathI ? jo kevalIne sarva jIvo pratye samAna bhAva hoya to badhA jIvone pratibodha karavo joIe. vaLI keTalAka sAdhu vicAre ke kevalI keTalAka zrotAone AzrayIne gaMbhIra dezanA Ape che, to bIjA keTalAka zrotAone AzrayIne gaMbhIratA dezanA Ape che. A rIte dezanAbheda karatA hovAthI kevalI samabhAvavALA nathI, paraMtu pakSapAtI che. vaLI keTalAka sAdhu vicAre ke kevalIrUpe jJAta thayA pachI kevalI AhAra lAvI ApavA vagere dvArA gurunI paNa vaiyAvacca karatA nathI, tethI teo atiniSThita arthavALA che arthAt atizaya potAnA prayojanane sAdhanArA che. A prakAre kevalIviSayaka bolavuM ke vicAravuM, e kevalIno avarNavAda che, jenA dvArA sAdhu kailbiSikI bhAvanAne kare che. A sarvano uttara ApatAM graMthakArazrI kahe che - abhavya jIvo ane koraDAmaga jevA bhavya jIvo koInAthI pratibodha pAmatA nathI; kema ke temAM pratibodha pAmavAnI yogyatA nahIM hovAthI teone pratibodhanA upAyano abhAva che, mATe kevalI sarva jIvone pratibodha karatA nathI; kema ke kevalIne koI jIva pratye pakSapAta nathI, sarva jIvo upara upakAra karavAnA AzayavALA che, chatAM teothI jeono upakAra thaI zake tema hoya teo para kevalI upakAra kare che. vaLI jIvomAM pratibodha pAmavAnI yogyatAno bheda hovAthI teo dezanAbhedathI upadeza Ape che. Azaya e che ke je jIvone gaMbhIra dezanAthI upakAra thAya tema hoya teone gaMbhIra dezanAthI upadeza Ape che, je jIvone gaMbhIratara dezanAthI lAbha thAya tema hoya teone gaMbhIratara dezanAthI upadeza Ape che, paraMtu pakSapAtane kAraNe ke potAnI pratibhA batAvavA arthe kevalI dezanAbhedathI upadeza ApatA nathI. ahIM kahyuM ke "kevalI gaMbhIra-gaMbhIratara dezanAbhedathI upadeza Ape che," enAthI e prApta thAya ke zrotAne potAnI yogyatAanusAra mokSamArganAM rahasyonI prApti thAya tevI dezanA ApavI te gaMbhIra dezanA kahevAya, paraMtu zrotAne mAtra sAmAnya vastuno bodha thAya tevI dezanA gaMbhIra dezanA kahevAya nahIM. jema upadezaka jinavacanAnusAra karAtI saMyamanI kriyAo kaI kaI rIte asaMgabhAva sAthe joDAyelI che ? tenA paramArthano zrotAnA kSayopazamane anurUpa bodha karAve, jethI zrotAne bhagavAnanA vacananA gAMbhIryanI prApti thAya. vaLI dareka nayavAda eka padArtha sAthe kaI rIte joDAya che? teno UMDANathI bodha thAya tevI dezanA ApavI te gaMbhIratA dezanA kahevAya, je dezanAthI te paTprajJAvALo zrotA dareka nayane ucita sthAne yojana karI zake ane yojana karIne te te nayane avalaMbIne karAtI pravRttithI yogamArga pAmIne potAnI bhUmikA anusAra yogamArgane sevIne Atmahita sAdhI zake. vaLI kevalI niSThita arthavALA hovAne kAraNe potAnA guru karatAM adhika guNavALA che; kema ke gurune mohano nAza karIne vItarAga-sarvajJa banavArUpa prayojana sAdhavAnuM bAkI che, jayAre kevalIne koI prayojana sAdhavAnuM bAkI nathI. AthI kevalI gurunI vaiyAvacca karatA nathI, ema kahIne kevalIno avarNavAda karavo For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA) kubhAvanA | gAthA 1639-1940 331 ucita nathI, vastutaH guNathI adhika evA kevalI guru mATe paNa pUjaya hovAthI gurue temanI vaiyAvacce karavI ucita che. 1639mAM avataraNikA : dharmAcAryAvarNamAha - avataraNikArya : dharmAcAryanA avarNane kahe che - bhAvArtha : kaeNibiSikI bhAvanA karanArA sAdhu dvArA karAtA dharmAcAryanA avarNanuM svarUpa batAve che - gAthA : jaccAIhiM avaNNaM vibhasai vaTTai Na yAvi uvavAe / ahio chiddappehI pagAsavAI aNaNulomo // 1640 // dAraM // anvayArtha : navvArdi mavaUgi vimala-jAtyAdi vaDe avarNane bole che, 3vavAha vi ja ghaTTa=ane vipAtamAM paNa vartatA nathI=gurunI vaiyAvacca paNa karatA nathI, trio ahita, diveTTI chidraprekSI, pasavA prakAzavAdI, sApunAmo ananuloma=gurune pratikULaH (AvA svabhAvavALA sAdhu dharmAcAryano avarNavAda karanArA che.) gAthArtha : jAtyAdi vaDe avarNana bole che, ane garanI vaiyAvacca paNa karatA nathI, ahita, chidraprekSI, prakAzavAdI, gurune pratikULa H AvA svabhAvavALA sAdhu dharmAcAryano avarNavAda karanArA che. TIkA : jAtyAdibhiH sadbhirasadbhirvA avarNam-azlAghArUpaM vibhASate anekadhA bravIti, varttate na cApyuvapAte-gurusevAvRttau, tathA ahitaH, chidraprekSI guroreva, prakAzavAdI-sarvasamakSaM taddoSavAdI, ananulomaH pratikUla iti dharmAcAryAvarNavAdaH / ___ jAtyAdayo hyakAraMNamatra, guNAH kalyANakAraNaM, guruparibhavAbhinivezAdayastvatiraudrA iti gAthArthaH II6640mAM TIkArya : (1) sad athavA asad evA jAtyAdi vaDe gurunA azlAghArUpa avarNane bole che=aneka prakAre bole che. (2) ane vipAtamAM paNa=gurunI sevAvRttimAM, vartatA nathI. (3) ane ahita=gurunuM akalyANa karanAra, For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 140-1641 (4) gurunA ja chidraprekSI=potAnA gurunAM ja chidrone jonAra, (5) prakAzavAdI=sarvasamakSa tenA doSavAdI-gurunA doSo bolanAra, (6) ananuloma=gurune pratikULaH A prakAre dharmAcAryano avarNavAda che. tenuM samAdhAna kare che - kharekhara ahIM dharmAcAryanA gurapaNAmAM, jAti Adi akAraNa che=jAti Adi uttama che ke nahIM? te kalyANanAM kAraNa nathI, guNo kalyANanAM kAraNa che. vaLI gurunA paribhavaviSayaka abhinivezAdi atiraudra che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: saMyama prahaNa karIne gItArtha banelA guNiyala dharmAcArya uttama jAtinA na hoya to, teonI saMsArAvasthAnI hIna jAtinuM smaraNa karAvIne niMdA karavI ke uttama jAtivALA hovA chatAM paNa "A uttama jAtivALA nathI' e prakAre jUThuM bolIne temanI niMdA karavI, e dharmAcAryano avarNavAda che. vaLI sAdhu dharmAcAryanI sevA kare nahIM ane manasvI rIte varte to, te paNa dharmAcAryano avarNavAda che. vaLI koIka sAdhu dharmAcAryane anukULa pravRtti kare nahIM, paraMtu potAne ucita jaNAya te pramANe ja dharmAcAryanI pravRtti kare, bhikSA paNa dharmAcAryane pratikULa hoya tevI ja lAvI Ape, to te sAdhu dharmAcAryanuM ahita karanAra che, ane tema karIne te sAdhu dharmAcAryano avarNavAda kare che. vaLI keTalAka sAdhuo gurunI vaiyAvaccAdi paNa karatA hoya ane temanA hitane anukULa pravRtti paNa karatA hoya, paraMtu guNiyala paNa gurunA bAhya AcAromAM chidro jovAmAM tatpara hoya ane temanA guNo jotA na hoya, to tevA chidrAnveSI svabhAvavALA sAdhu paNa dharmAcAryano avarNavAda kare che. vaLI keTalAka sAdhuono svabhAva aneka guNovALA paNa dharmAcAryanA nAnA doSane badhA samakSa prakAzana karavAno hoya, to teo paNa dharmAcAryano avarNavAda kare che. vaLI koIka sAdhu gurune ananuloma hoya arthAt dharmAcAryanI vaiyAvacca paNa karatA hoya, chatAM potAnA vakrasvabhAvane kAraNe prasaMge prasaMge dharmAcAryane anusaratA na hoya, paraMtu pratikULa vartatA hoya, to te sAdhu paNa dharmAcAryano avarNavAda kare che. A sarva "avarNavAda kema che? tethI kahe che - gurunA gurupaNAmAM jAti Adi kAraNa nathI, paraMtu guNo kAraNa che. tethI guNavAna evA gurunI jAti Adi dvArA azlAghA karavI ucita nathI; temAM paNa gurunI sevA nahIM karavI vagere guruno parAbhava karavAnA viSayamAM abhiniveza Adi bhAvo to atiduSTa che. I/164ati avataraNikA : sAdhvavarNamAha - avataraNikArya : sAdhunA avarNane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 333 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 1641 bhAvArtha : kailbiSikI bhAvanA karanArA sAdhu dvArA karAtA sAdhuonA avarNanuM svarUpa batAve che - gAthA : avisahaNA'turiyagaI aNANuvittI a avi gurUNaM pi / khaNamittapIirosA gihivacchalagA ya saMcaiA // 1641 // dAraM // anvayArtha : visara=avisahana=koInuM sahana nahIM karanArA, aturiyA atvaritagativALA, vi gurUut pi gaUI[vittI=ane vaLI guru pratye paNa ananuvartI, mittapIphosa=kSaNamAtra prIti-roSavALA, divacha7 Tr=gRhIvatsala saMvaphA =ane saMcayI=saMgraha karanArA H (AvA sAdhuo hoya che, Ama bolavuM e sAdhuono avarNavAda che.) gAthArtha : koInuM sahana nahIM karanArA, atvaritagativALA, ane vaLI guru pratye paNa ananuvartI, kSaNamAtrA prIti-roSavALA, gRhIvatsala ane saMgraha karanArA AvA sAdhuo hoya che, ema bolanAra sAdhuono avarNavAda kare che. TIkA : aviSahaNA:=na sahante kasyacid api tu dezAntaraM yAnti, atvaritagatayo-mandagAmina ityarthaH, ananuvartinazca-prakRtiniSThurAH api tu gurUnapi prati AstAmanyo janaH, tathA kSaNamAtraprItiroSA:-tadaiva ruSTAH tadaiva tuSTAH, gRhivatsalAzca svabhAvena, saJcayinaH sarvasaGgrahaparA iti sAdhvavarNavAdaH / ihAviSahaNAH paropatApabhayena, atvaritagataya IryAdirakSArtham, ananuvartinaH asaMyamApekSayA, kSaNamAtraprItiroSAH alpakaSAyatayA, gRhivatsalA dharmapratipattaye, saJcayavanta upakaraNAbhAve paralokAbhAvAditi gAthArthaH // 1641 // TIkArya : (1) avisahana=koInuM sahana karatA nathI, paraMtu dezAMtara jAya che arthAt sAdhuo koIno parAbhava sahana kare nahIM, paraMtu sAdhuthI ke gRhasthathI apamAna thAya to anya gAmamAM jatA rahe che. . (2) atvaritagativALA che=maMdagAmI , (3) ane ananuvartI che=anya jana to dUra raho paraMtu guru pratye paNa prakRtithI niSphara che, (4) ane kSaNamAtra prIti-roSavALA che-tyAre ja ruSTa-tyAre ja tuSTa hoya che, (5) ane svabhAvathI gRhIonA vatsala hoya che. (6) saMcayI=sarvanA saMgrahamAM para, hoya che. A prakArano sAdhuono avarNavAda che. ahIM=sAdhunA avarNavAdanA nirAkaraNamAM, kahe che - For Personal & Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1641 parane upatApanA bhayathI aviSahana=sahana nahIM karanArA, IryAdinI rakSA arthe atvarita gativALA, asaMyamanI apekSAthI anuvartI nahIM anusaranArA, alpa kaSAyapaNuM hovAthI kSaNamAtra prIti-roSavALA, dharmanI pratipatti mATe gRhIonA vatsala, upakaraNanA abhAvamAM paralokano abhAva hovAthI saMcayavALA sAdhuo hoya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sAmAnyathI sAdhuo koI jIvane pitApa thAya tema jaNAtuM hoya to, tenA kAraNanA parivArano ucita prayatna avazya karanArA hoya che. AthI pote jyAM rahyA hoya tyAM koIne upatApa thavAno bhaya jaNAya to sAdhu te sthAnane choDIne dezAMtara jAya che. jema tApasonI aprItinA parivAra arthe vIrabhagavAne cAturmAsamAM paNa vihAra karyo. A prakAranI sAdhuonI ucita pravRtti joIne avicAraka kSudra prakRtivALA koI sAdhu vicAre ke "A sAdhuo koIno parAbhava sahana karatA nathI, jethI ApaNI te prakAranI pravRtti joIne teoe anya sthAne vihAra karyo." A pramANe je sAdhu bole ke vicAre teo sAdhuono avarNavAda kare che. vaLI koI mahAtmA kaMTakAkIrNa bhUmimAM gamananI jema iryAsamitipUrvaka gamanAdinI ceSTA karatA hoya arthAt cakSuthI dekhAtA paNa jIvono tvarAne kAraNe prANanAza na thAya te mATe atyaMta upayogapUrvaka atvarita gatithI jatA hoya, tyAre koIka avicAraka sAdhu te mahAtmAnI gamananI ceSTA joIne kahe ke "A sAdhu maMdagAmI ," athavA "ame saMyamI chIe evuM lokone batAvavA mATe dhIme dhIme cAle che ema kahe, to te sAdhuno avarNavAda che. vaLI sAdhuo asaMyamanuM kAraNa jaNAya to paranuM kArya karatA nathI. AthI ja saMsArI jIvo rogAdithI pIDAtA hoya to ucita auSadhAdi batAvIne sAdhu teonI ciMtA karatA nathI, tethI sAdhu asaMyamanI apekSAe ananuvartI che; tene AzrayIne koI avicAraka sAdhu kahe ke "A sAdhu prakRtithI niSThura che, AthI anya janonA hitane anukULa anusaraNa karatA nathI, tethI saMbhave che ke A sAdhu gurunuM paNa hitane anukULa anusaraNa nahIM karatA hoya." A pramANe jeo vicAre ke vacanaprayoga kare teo sAdhuono avarNavAda kare che. vaLI sAdhuo prAyaH koInA pratye prItivALA ke roSavALA hotA nathI, chatAM anAdinA abhyAsane kAraNe koIka nimitte kyAreka temane koI pratye kaMI prIti thaI jAya, topaNa tarata ja potAnA AtmAne saMvRtta karanArA hoya che, tema ja kyAreka koInA pratye pratikULa bhAvo thaI jAya, topaNa tarata ja potAnA AtmAne saMvRtta karanArA hoya che; kema ke sAdhu alpa kaSAyavALA hoya che; Ama chatAM te mahAtmAnI AvI pravRttine joIne koI sAdhu vicAre ke A "mahAtmA kSaNamAtra prItivALA ane kSaNamAtra roSavALA che arthAtu tyAre ja temane prIti hoya che pachI temane prIti rahetI nathI ane tyAre ja temane roSa hoya che pachI temane roSa raheto nathI." A pramANe bolavuM ke vicAravuM te sAdhuono avarNavAda che. vaLI koI mahAtmA yogya jIvone dharmanI prApti thAya tadarthe vatsalabhAvathI gRhastho sAthe saMbhASaNa karatA hoya, paraMtu potAnI sAra-saMbhALa kare tevA koI AzayathI gRhastho pratye vatsalabhAvavALA na hoya; Ama chatAM avicAraka sAdhu temanI gRhastho pratye vatsalabhAvavALI pravRtti joIne kahe ke "A sAdhu gRhIvatsala che," to tevA sAdhu sAdhuono avarNavAda kare che. For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1641-164ra vaLI koI mahAtmA sarvatra niHspRhI hoya, tattvathI sadA AtmAne vAsita rAkhatA hoya ane saMyamanA upAyarUpe nirdoSa vastrAdi dhAraNa karatA hoya, tema ja nirdoSa upakaraNa maLavA atidurlabha hovAthI kyAreka nirdoSa vastrAdinI adhika prApti thaI hoya to gacchanA upakAra arthe zAstrokta vidhi mujaba teno saMgraha paNa karatA hoya, to te joIne koI avicAraka sAdhu kahe ke "A sAdhuo je maLe te vastrAdino saMgraha karavAmAM tatpara che," to teo sAdhuono avarNavAda kare che; kema ke sAdhuo saMyamamAM upakAraka hoya tevAM upakaraNa grahaNa kare che ane tevAM upakaraNanA abhAvamAM paralokaviSayaka sAdhanA samyagu thaI zakatI nathI. AthI je upakaraNa paralokanI sAdhanA mATe grahaNa karAtAM hoya, te dharmane upaSTabhaka hovAthI saMcayarUpa nathI; chatAM avicArakatAne kAraNe A prakAre sAdhuono avarNavAda karanArA sAdhu kilbiSikI bhAvanAthI potAnA AtmAne bhAvita kare che. ll1641 avataraNikA: mAyisvarUpamAha - avataraNitArtha : mAyInA svarUpane kahe che - bhAvArtha : gAthA 1937mAM kahela ke jJAnAdinA avarNane bolatA ane mAyAvALA sAdhu kilbiSikI bhAvanAne kare che. tethI have kilbiSikI bhAvanA karanArA mAyAvALA sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : gRhai AyasahAvaM chAyai a guNe parassa saMte vi / coro vva savvasaMkI gUDhAyAro havai mAyI // 1642 // dAraM // anvayArtha : kAyAvaM dau=AtmasvabhAvane chupAve che, parasta ga va muLa chAyaDU ane paranA sat paNa guNone DhAMke che; vo savyasaMzau=coranI jema sarvazakI, gUDhIyAro-gUDha AcAravALo mAthIdavaDDamAyI che. gAthArtha : AtmasvabhAvane chupAve che, paranA sat paNa guNone DhAMke che; coranI jema sarvazakI, gUDha AcAravALo mAyI che. TIkAH gRhati-pracchAdayatyAtmanaH svabhAvaM-guNAbhAvarUpamazobhanaM, chAdayati guNAn parasya anyasya sato'pi= For Personal & Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1642-1643 vidyamAnAnapi mAyAdoSeNa, tathA caura iva sarvazaGkI svacittadoSeNa, gUDhAcAraH sarvatra vastuni bhavati mAyI jIva iti gAthArthaH // 1642 // TIkArya : AtmAnA=potAnA, guNanA abhAvarUpa azobhana svabhAvane DhAMke che, mAyAnA doSathI paranA=anyanA, satu paNa vidyamAna paNa, guNone DhAMke che; tathA potAnA cittanA doSathI coranI jema sarvamAM zaMkAvALo, sarva vastumAM gUDha AcAravALo jIva mAyI che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: | mAyAvALA sAdhu potAnAmAM pramAdAdi doSo hoya, to potAno azobhana svabhAva koIne jaNAya nahIM te mATe, anya sAdhuonI dekhatAM pote apramAdI hoya te rIte pravRtti karIne potAnA azobhana svabhAvane chupAve che. vaLI mAyAvALA sAdhu bIjAmAM vidyamAna paNa guNo pragaTa na thAya te rIte pravRtti karIne anya sAdhuonA guNone chupAve che. vaLI jema cora corI karIne jato hoya tyAre, je koI vyakti sanmukha maLe tenA viSe tene zaMkA thayA kare ke "kadAca A vyakti mane jANI jaze,' tema sAdhu paNa potAnA cittanA doSathI sahavartI sarva sAdhuo pratye ke anya pratye zaMkAzIla rahe, to te sAdhu paNa mAyAvALA che. vaLI je sAdhu sarva vastumAM gUDha AcAravALA hoya arthAt potAnA haiyAmAM kaMIka bhAva rAkhe ane bAhya AcArathI bIjAne kaMIka anya ja bhAva dekhADe, AvA sAdhu paNa mAyAvALA che. A prakAranA mAyI sAdhu potAnA AtmAne kailbiSikI bhAvanAthI vAsita kare che. /164rA avataraNikA : uktA kilbiSikI bhAvanA, AbhiyogikImAha - avataraNikAW: kilbiSikI bhAvanA kahevAI, abhiyogikIne kahe che - bhAvArtha : gAthA 1629mAM pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAnAM nAma batAvela, temAMthI gAthA 1637thI 194ramAM kaeNlbiSikI bhAvanAnuM svarUpa batAvyuM. have gAthA 1649 sudhI AbhiyogikI bhAvanAnuM svarUpa batAve che - gAthA : koa bhUIkamme pasiNA iare NimittamAjIvI / iDDirasasAyaguruo abhiogaM bhAvaNaM kuNai // 1643 // paDidAragAhA // For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) kubhAvanA | gAthA 1643-1644 330 anvacAI: - voDa mUr3Ame siUT rUAre nimittama navI kautuka, bhUtikarma, prazna, itara=praznAprazna, nimitta : (A sarvanA) AjIvI sirAyapura Rddhi-rasa-zAtAthI guruka evA sAdhu mitro mAvaU V$= abhiyoga bhAvanAne kare che. gAthArtha : kautuka, bhUtikarma, prazna, prajJA prazna, nimittaH A sarvanA AjIvI addhi-rasa-zAtAthI gura evA sAdhu abhiyoga bhAvanAne kare che. TIkAH tuvaM vasyA , parva bhUti, purva prazna:, mitara:prannAprazna:, parva nimitta, manIlIti kautukAdyAjIvakaH RddhirasasAtaguruH san abhiyogAM bhAvanAM karoti, tathAvidhAbhyAsAditi gAthArthaH I64rUA. TIkArya : vakSyamANa evuM kautuka, e rIte bhUtikarma=je rIte kautuka vakSyamANa che e rIte vakSyamANa evuM bhUtikarma, A rIte prazna, e rIte itara=praznAprazna, e rIte nimitta: A sarvanA AjIvIkautukAdinA AjIvaka, Rddhi-rasa-zAtAthI guru chatA sAdhu abhiyoga bhAvanAne kare che, kema ke te prakArano abhyAsa che=abhiyoga ceSTAne anukULa abhyAsa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jeo potAnI Rddhine kAraNe pote moTA che evA gauravanA pariNAmane dhAraNa kare, athavA indriyone anukULa viSayonA grahaNanA bhAvane dhAraNa kare, athavA jeo zAtAnA atyaMta arthI hoya, teo anukrame RddhithI-rasathI-zAtAthI guru che; ane tevA gAravavALA sAdhu potAnA bhAvone puSTa karavA arthe kautuka Adi para AjIvana kare che, tethI tevA sAdhune kautukAdinA AjIvaka kahevAya. vaLI teo kautukAdi para AjIvana karIne potAnA AtmAne AbhiyogikI bhAvanAthI bhAvita kare che; kema ke te prakArano abhyAsa che arthAt kautukane avalaMbIne ke bhUtikarmane avalaMbIne ke praznane avalaMbIne ke praznApraznane avalaMbIne ke nimittane avalaMbIne gAravonuM poSaNa karavAmAM Ave to AbhiyogikI bhAvanAne anukULa abhyAsa thAya che. 1643 avataraNikA: kautukadvArAvayavArthamAha - . avataraNitArtha : kautuka dvAranA avayavArthane kahe che arthAt kautukaAjIvananuM svarUpa batAve che - For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1644 gAthA : vimhavaNa(?viNhavaNa)homa siraparirayAi khAraDahaNANi dhUme a / asarisavesaggahaNA avayAsaNa thaMbhaNaM baMdhaM // 1644 // dAraM // anvayArtha : viva=visnAna, homa-homa, sirapariyaDuM zirapariraya Adi mAthA para hAthanuM paribhramaNAdi, vIraDA ghUme kSAradahano ane dhUpa, sarisaraVE=asadaza veSagrahaNa, samavayasaUT=avatrAsana, caMmai=staMbhana, vaMghaMbaMdha : (A sarva kautuka che.) TIkAH vismApana(visnapana)=bAlasnapanaM homam agnihavanaM ziraHparirayaH karabhramaNAbhimantraNaM, AdizabdaH svabhedaprakhyApakaH bAlasnapanAdInAmanekaprakAratvAt, kSAradahanAni tathAvidhavyAdhizamanAya, dhUpazca yogagarbhaH, asadRzaveSagrahaNAni-nAryAderanAryAdinepathyakaraNAni, avatrAsanaM-vRkSAdInAM prabhAvena cAlanam, avastambhanam-aniSTopazAntaye stenukaniSThIvanAthukkaraNaM(niSThIvanena thuthukaraNam), evaM bandhaH mantrAdinA prativastha, sumiti nAthArtha: 2644 noMdhaH (1) muLagAthAmAM vihavaUA che ane TIkAmAM vimApanuM che, tenA sthAne bRhakalyabhASyagAthA-1309 pramANe mULagAthAmAM vivaUT ane TIkAmAM vizvapa pATha hoya tema bhAse che. (2) TIkAmAM tenuvAnikIvanAthuavi che tene sthAne bRhatkalpabhASyagAthA-1309nI TIkAmAM niSThIvanena yuthurain che, je pATha zuddha bhAse che. ahIMnA pAThano artha spaSTa thato nathI. TIkArtha: (1) vistRpana-bAlanuM svapana rakSAdi nimitte bALakane vizeSa prakAre havaDAvavo. (2) homa agnihavana-zAMti mATe agnimAM homa karavo. (3) zira upara parirayakakaranA bhramaNathI abhimaMtraNa=mastaka upara hAtha pheravavA dvArA maMtraNa karavuM. ' zabda=" siriyAmAM mAri' zabda, svabhedano prakhyApaka che; kema ke bAlasnAnAdinuM aneka prakArapaNuM che. (4) te prakAranA vyAdhinA zamana mATe kSAronA dahana= lavaNAdine agnimAM nAkhavAM. (5) ane yoganA garbhavALo dhUpa=tevA prakAranA saMyogavALA dhUpa karavA. (6) asadeza veSonAM grahaNa=nArI Adine anArI AdinA nepaththonAM karaNaHstrIne puruSano veza ane puruSane strIno veza vagere karavA. (7) avatrAsanaHvRkSAdine prabhAvathI calAvavAM. (8) avataMbhana=aniSTanI upazAMti mATe niSThIvanathI ghU ghU karavuM. (9) A rIte baMdha=maMtrAdi dvArA pratibaMdhana=maMtrAdinI zaktithI kaDAM vagere dvArA bAMdhavuM A sarva kautuka che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJAkubhAvanA / gAthA 1644-1645 339 bhAvArtha: potAnA rasagArava-RddhigArava-zAtAgAravane poSavA mATe sAdhu kautuka dvArA AjIvana kare, to te potAnA AtmAne AbhiyogikI bhAvanAthI bhAvita kare che. te A pramANe - koI sAdhu bALakanI rakSA mATe koI strIne maMtreluM pANI ApIne tenAthI bALakane zvavarAvavAnuM kahe. vaLI rakSAdi nimitte gRhasthane agnimAM te prakAranA havana karavAnuM sUcana kare. vaLI gRhasthanA mastaka para hAtha pheravIne maMtrothI abhimaMtraNa kare. AvA prakAranI anya paNa aneka prakAranI ceSTA kare. te batAvavA mATe ahIM 'mAri' padathI tenA jevA anya bhedonuM grahaNa karavAnuM kahela che. vaLI koI gRhasthane vyAdhinA zamana mATe lavaNa vagere kSArone agnimAM hovAnuM sUcana kare athavA amuka dravyonA saMyogavALA dhUpa karavAnuM sUcana kare. vaLI koI sAdhu maMtrazakti dvArA strIne puruSarUpe ane puruSane strIrUpe kare, athavA maMtrathI vRkSAdine kaMpAyamAna karIne lokone prabhAvita kare, athavA aniSTanA nivAraNa mATe maMtra dvArA "ghU ghU" karIne kahe ke "tAruM aniSTa dUra thaze," athavA zatru Adine maMtrAdi dvArA beDInA baMdhanamAM nAMkhIne gRhasthanAM kAryo karI Ape. A sarva kautukanA vyApAro karanArA sAdhu kautukaAjIvaka kahevAya. 1644 avataraNikA: bhUtikarmANyAha - avataraNikALuM: bhUtikarmone kahe che arthAt bhUtikarmaAjIvananuM svarUpa batAve che - gAthA : bhUIa maTTiAe sutteNa va hoi bhUikammaM tu / vasahIsarIrabhaMDagarakkhA abhiogamAIA // 1645 // dAraM // anvacAI: mULa dizA kutte vai=bhUti vaDe, mATI vaDe athavA sUtra vaDe=dorA vaDe, vasahIsarImaMDaravasati-zarIra-bhaMDakanI rakSA mATe) mUi tu soTTa=vaLI bhUtikarma thAya che; mitro mAruM=(kema ke) abhiyogAdi che=bhUtikarma vazIkaraNAdirUpa che. gAthArtha : bhUti vaDe, mATI vaDe athavA dorA vaDe vasati-zarIra-bhaMDakanI rakSA mATe vaLI bhUtikarma thAya che; kema ke bhUtikarma abhiyogAdirUpa che. TIkA : bhUtyA bhasmarUpayA mRdA vA ArdrapAMsulakSaNayA sUtreNa vA prasiddhena bhavati bhUtikarma parirayaveSTanarUpaM, For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 saMlekhanAstuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1645-1646 kimarthamityAha-vasatizarIrabhaNDakarakSeti etadrakSArtham, abhiyogAdaya iti kRtvA, tena kRtena tadrakSArthaM vartuti gAthArtha: kvo * "mamaH "mAM "mati' padathI jvarAdistaMbhanano parigraha che. TIkArya : - mUtya .... veSTanarUpa bhasmarUpa bhUti vaDe athavA bhInI retIsvarUpa mATI vaDe, athavA prasiddha evA sUtra vaDe sUtara vaDe, parirayaveSTanarUpa=cAreya bAjuthI vIMTavArUpa, bhUtikarma thAya che. vimartha ? rUAda - zA mATe bhUtikarma thAya che? ethI kahe che - vasati ... kSArtham vasati-zarIra-mUMDakanI, rakSA=AnI rakSA arthe, bhUtikarma thAya che. bhUtikarmathI vasati AdinI rakSA kaI rIte thAya che? ethI kahe che - fma vRtva abhiyogAdi che=bhUtikarma vazIkaraNAdirUpa che, jethI karIne bhUtikarmathI vasati AdinI rakSA thAya che. tena .... mathAI tenI rakSA arthe=vasati AdinI rakSA arthe, karAyelA tenA vaDe=bhUtikarma vaDe, kartAne=bhUtikarma karanArA sAdhune, bhUtikarma thAya che, e pramANe gAthArtha che. 164pA avataraNikA: - praznasvarUpamAThuM - avataraNikArya praznanA svarUpane kahe che=praznaAjIvananuM svarUpa batAve che - gAthA : paNho u hoi pasiNaM jaM pAsai vA sayaM tu taM pasiNaM / aMguDhacchiTThapae dappaNe a asitoakuDDAI // 1646 // dAraM // anvayArtha : pado 3 pazivi hodda prazna vaLI "pasiNa' thAya che. naM vA=athavA jene aMkucchiA raNane mA sitomAruM aMguSTha-ucchiSTa paTamAM ane darpaNamAM, asimAM talavAramAM, toyamAM pANImAM, kuSThAdimAM= bhIMta vageremAM, sayaM svayaM pAsapha jue che, tu=ane anya jue che, te paNav=te "pasiNa' che. gAthArtha : vaLI prazna upasiNa' thAya che. athavA jene aMgUThAmAM, ucchiSTa paTamAM, arIsAmAM, talavAramAM, pANImAM, bhIMta vageremAM ravacaM jue che ane anya jue che te "pasiNa' che. For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAstuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1646 341 TIkAH praznastu bhavati devatAdipRcchArUpaH prazna iti, yatpazyati vA svayaM-AtmanA tuzabdAdanye ca tatrasthAH prastutaM vastu tatprazna iti, kva tadityAha-aGguSThocchiSTapaTa ityaGguSThe paTe ucchiSTaH(?STe) kAsArAdibhakSaNena(?kaMsArAdibhakSaNena), evaM darpaNe Adarza asau ca-khaDge toye-udake kuDDe-bhittau, AdizabdAnmadanaphalAdiparigrahaH, kruddhAdi-kruddhaH prazAnto vA pazyati kalpavizeSAditi gAthArthaH // 1646 // TIkArya : praznag ... prazna rUti vaLI prazna devatAdine pRcchArUpa prazna thAya che. vAkArathI praznanuM anya svarUpa batAve che - yatva ..... tatpanna ti je prastuta vastune svayaM-AtmA vaDe=pote, ane tu zabdathI tyAM rahelA anyo jue che, te prazna che. sva tat ? rUAda - kyAM tene=prastuta vastune, jue che ? ethI kahe che - sadguNo ... mitta aMguThAmAM, kaMsArAdinA bhakSaNathI ucchiSTa=tyajAyelA, paTamAM, e rIte darpaNamAM=AdarzamAM=arIsAmAM, ane asimAM=khagramAMkatalavAramAM, toyamAMaudakamAM=pANImAM, kumA=bhIMtamAM, jue che. mAri ... : "mari' zabdathI madanaphaLAdino parigraha che=mULagAthAnA aMte rahela "phAruM'mAM mara' zabdathI mIMDhaLa vagerenuM grahaNa che. mULagAthAnA aMte "phApha' che tene sthAne kyAMka ddhArDa' e prakArano anya pATha che, tethI have te pAThAMtarane AzrayIne artha kare che - ddhAra mAthA: kalpavizeSathI kuddha Adi kuddha athavA prazAMta, jue che te prazna che, ema anvaya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: koI gRhasthane koI viSayamAM prazna hoya to, sAdhu devatAdine te praznanI pRcchA karIne devatAdi pAsethI uttara meLavIne te gRhasthane kahe, to te sAdhu praznaAjIvaka kahevAya. athavA koI gRhastha prazna pUchyo hoya to te praznanI viSayabhUta vastu te sAdhu svayaM aMgUThAdimAM jue ane joIne te pramANe gRhasthane kahe, arthAt koI gRhasthanI koI vastu corAI hoya to te corAyela vastunI sAdhune pRcchA kare, tyAre sAdhu maMtroccArapUrvaka pRcchA kare ane te corInI viSayabhUta vastu te sAdhu svayaM aMgUThAmAM, ke kaMsArAdinuM bhakSaNa karIne tyajAyelA paTamAM, ke darpaNamAM, ke talavAramAM, ke pANImAM, ke bhIMtamAM, ke mIMDhaLAdimAM dekhe, athavA tyAM rahelA bIjA lokone dekhADe; athavA maMtranA kalpavizeSane kAraNe te corAyelI vastu krodhI vyaktine dekhAya che athavA zAMta vyaktine dekhAya che te sivAya bIjAne na dekhAya : AvA vyApAra karanAra sAdhu praznaAjIvaka kahevAya. ll1646ll For Personal & Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJAkubhAvanA / gAthA 1940 avataraNikA : praznApraznamAha - avataraNikArya : praznApraznane kahe che arthAtu praznApraznaAjIvananuM svarUpa batAve che - ' gAthA : pasiNApasiNaM sumiNe vijjAsiTuM kahei aNNassa / ahavA AiMkhaNiA ghaMTiasiha~ parikahei // 1647 // dAraM // anvayArtha : sumine svapnamAM vijJAsiE=vidyAthI ziSTane vidyAthI kahevAyelane, ma00/ deDu=anyane kahe che madavA=athavA mALi=ikSaNikAHDoMbI, ghaTisidaMghaMTikAthI ziSTane=ghaTikAyakSathI kahevAyelane, videha kahe che, (e) siUTUsif=praznAprazna che. gAthArtha : svapnamAM vidyAthI kahevAyelane anyane kahe che athavA DoMbI ghaTikAyakSathI kahevAyelane kahe che, e prajJA prazna che. TIkAH praznAprazno'yamevaMvidho bhavati, yaH svapne vidyAziSTaM-vidyAkathitaM sat kathayatyanyasmai zubhajIvitAdi, athavA AiMkhaNiya tti IkSaNikA-daivajJA AkhyAtrI lokasiddhA DombI, ghaNTikAziSTa-ghaNTikAyAM sthitvA ghaNTikAyakSeNa kathitaM parikathayati, eSa vA praznAprazna iti gAthArthaH // 1647 // TIkArya : A praznAprazna AvA prakArano=have batAve che evA svarUpavALo, thAya che - svapnamAM vidyAthI kahevAyelA chatA zubha-jIvitAdine je sAdhu anyane kahe che, athavA IkSaNikA eTale daivajJa-AkhyAna karanArI lokamAM siddha evI DoMbI=bhAgyane jANanArI ane jANIne kahenArI evI lokamAM prasiddha DoMbI nAmanI yoginI, ghaMTikAthI ziSTaneeghaTikAmAM rahIne ghaTikAyakSathI kahevAyelane, kahe che. e praznAprazna che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : koI gRhastha potAnA zubha-jIvitAdi viSayaka sAdhune pRcchA karI hoya ane sAdhue vidyA sAdhela hoya to te vidyA te sAdhune svapnamAM teno uttara Ape ane te uttara te sAdhu prazna pUchanAra gRhasthane kahe to te sAdhu praznApraznaAjIvaka kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 saMlekhanAstuka | abhyarata maraNa / bhaktaparijJAkubhAvanA / gAthA 104-1648 athavA daivane jANanArI ane kahenArI lokamAM prasiddha evI DoMbI, jene ghaTikAyakSane sAdhela che, te DoMbI ghaMTikAmAM rahIne ghaTikAyakSathI kahevAyela zubha-jIvitAdi sAdhune kahe ane tenA dvArA prApta thayelo uttara te sAdhu prazna pUchanArA gRhasthane kahe, to te sAdhu praznApraznaAjIvaka kahevAya. N/164 avataraNikA: nimittamAha - avataraNikArya : nimittane kahe che arthAt nimittaAjIvananuM svarUpa batAve che - gAthA : tivihaM hoi NimittaM tIyapaDuppaNNa'NAgayaM ceva / ettha subhAsubhabheaM ahigaraNetaravibhAsAe // 1648 // anvayArtha: tIyapakupauTSUTyaM ceva tiva6 umitta hodR ane atIta-pratyutpanna-anAgatarUpa trividha nimitta hoya che. pratye ahIM=lokamAM, hirotaravimArA=adhikaraNa-itaranI vibhASAthI=adhikaraNa ane anadhikaraNarUpa vikalpathI, sumAsumakhemaM=zubha-azubhanA bhedavALuM (nimitta) che. gAthArtha : ane atIta-pratyutpanna-anAgatarUpa traNa prakAre nimitta hoya che. lokamAM adhikaraNa ane anadhikaraNarUpa vikalAthI zubha-azubhanA bhedavALuM nimitta che. TIkA ___ trividhaM bhavati nimittaM kAlabhedenetyAha-atItaM pratyutpannamanAgataM caiva, atItAdiviSayatvAttasya, atra zubhAzubhabhedametalloke, kathamityAha-adhikaraNetaravibhASayA, yatsAdhikaraNaM tadazubhamiti gAthArthaH // 1648 // TIkArya : kALanA bhedathI nimitta traNa prakAranuM thAya che, ene e traNa prakArane kahe che - atIta=bhUtakALa, pratyutpanna=vartamAna ane anAgata=bhaviSya; kema ke tenuM nimittanuM, atItAdinuM viSayapaNuM che. ahIM=lokamAM, A=nimitta, zubha-azubhanA medavALuM che. kaI rIte?=nimitta zubha-azubha ema be bhedavALuM kaI rIte che? ethI kahe che - For Personal & Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | kubhAvanA | gAthA 1648-1049 adhikaraNa-itaranI vibhASAthI=adhikaraNa-anadhikaraNanA vikalpathI, nimitta be bhedavALuM che. je sAdhikaraNa che te azubha che=je nimitta adhikaraNavALuM che te azubha che, e pramANe gAthArtha che. ' bhAvArtha : gAthA 1643mAM kahyuM e pramANe nimitta para AjIvikA karanArA sAdhu bhUtakALanA-vartamAnakALanAbhaviSyakALanA nimittane kahe che ane te nimitta kvacit zubha hoya to kvacit azubha hoya. saMsAranAM kAraNone kahenArAM nimitta sAdhikaraNa hoya che arthAt sAMsArika koI vastunI prApti ke aprAptiviSayaka nimittanuM kathana karmabaMdhanuM kAraNa hovAthI sAdhikaraNa che, mATe tevAM sAdhikaraNa nimitta azubha che. vaLI dharmanI prApti ke aprAptiviSayaka nimittanuM kathana karmabaMdhanuM kAraNa nahIM hovAthI sAdhikaraNa nathI, mATe tevAM anadhikaraNa nimitta zubha che. Ama chatAM tevAM zubha ke azubha nimitto kahIne sAdhu AjIvikA kare to te sAdhu nimittaAvaka kahevAya che. 1648 gAthA : eyANi gAravaTThA kuNamANo AbhiogiaM baMdhe / bIaM gAravarahio kuvvai ArAha uccaM ca // 1649 // dAraM // anvayArtha: RvaTTa=gauravArthe sthAni=Ane-kautukAdine, pAmo karatA evA sAdhu mafmonimaMtra Abhiyogikane vaMde=bAMdhe che. varSa dvitIya che=ahIM apavAda che : paravaradima vyadR gauravarahita kare che=gauravathI rahita sAdhu kautukAdine kare che, (topaNa) kAradiArAdhaka che 3thaM ane ucca (gotrane bAMdhe che.) gAthArtha : gauravArthe kautukAdine karatA sAdhu Abhiyogika karmane bAMdhe che. ahIM apavAda che : goravarahita sAdhu kautukAdine kare che, topaNa ArAdhaka che ane ucca gotrane bAMdhe che. TIkA : 1etAni bhUtikarmAdIni(?kautukAdIni) gauravArtha gauravanimittaM kurvan RSiH AbhiyogikamabhiyoganimittaM badhnAti karma, devatAdyabhiyogAdikRtyametad, dvitIyam-apavAdapadamatra, gauravarahitaH san-niHspRha eva karotyatizayajJAne satyetat, sa caivaM kurvannArAdhako, na virAdhakaH, uccaM ca gotraM badhnAtIti zeSaH, tIrthonnatikaraNAditi gAthArthaH // 1649 // For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJAkubhAvanA | gAthA 1649-150 noMdha : TIkAmAM prastAnino artha pUtivalIni karyo che tene sthAne tuni hoya tema bhAse che. TIkArtha: gauravanA arthe=gauravanA nimitte, A=kautukAdine, karatA RSi Abhiyogikane=abhiyoganA nimittavALA karmane, bAMdhe che. A=abhiyoganA nimittavALuM karma, devatAdinA abhiyogAdinA kRtyavALuM che. ahIM Abhiyogika karmanA viSayamAM, dvitIya che=apavAdapada cheH gauravathI rahita chatA=niHspRha ja, sAdhu atizayajJAna hote chate A=kautukAdine, kare che. ane A rIte karatA te sAdhu, ArAdhaka che, virAdhaka nathI, ane ucca gotrane bAMdhe che; kema ke tIrthanI unnatinuM kAraNa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrve je kautukAdinuM svarUpa batAvyuM te kautukAdine RddhigAravA mATe karanArA sAdhu Abhiyogika karma bAMdhe che. ahIM prazna thAya ke A Abhiyogika karma zuM che? tethI kahe che ke devatA AdinA preSyakarmAdi vyApAra karavAnA kRtyarUpa A Abhiyogika karma che. AthI Abhiyogika karma bAMdhanAra sAdhu devabhavamAM jAya topaNa anya devonA ke indrAdinA paricAraka deva tarIke teo utpanna thAya che. vaLI kautukAdi karavAnA viSayamAM apavAda che - koI niHspRha sAdhu atizayajJAnI hoya to, kyAreka anyane dharmanI prApti Adina nimitte kautukAdimAMthI potAne je ucita jaNAya te kRtya kare, topaNa te sAdhu ArAdhaka che, virAdhaka nathI, tema ja ucca gotra bAMdhe che. AnAthI e phalita thAya ke gaurava mATe kautukAdi karanAra sAdhu te prakAranuM nIca gotra bAMdhe che, jenAthI temane devabhavamAM paNa anya devatAnA sevakadevatA banavuM paDe che; jyAre zAsananI prabhAvanA mATe apavAdathI kautukAdi karanAra sAdhu te prakAranuM ucca gotra bAMdhe che, jenAthI temane janmAMtaramAM vizeSa prakAranA uttama kuLAdinI prApti thAya che. 1649. avataraNikA : uktA''bhiyogikI bhAvanA, sAmpratamAsurImAha - avataraNiyArtha: AbhiyogikI bhAvanA kahevAI, have AsurIne kahe che - bhAvArtha : gAthA 16 29mAM pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAnAM nAma batAvela, temAMthI gAthA 1643thI 1649mAM AbhiyogikI bhAvanAnuM svarUpa batAvyuM, have gAthA 1655 sudhI AsurI bhAvanAnuM svarUpa batAve che - For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 1650-1651 gAthA : aNubaddhavuggaho vi ya saMtattatavo NimittamAesI / Nikkiva nirANukaMpo AsuriaM bhAvaNaM kuNai // 1650 // paDidAragAhA // anvayArtha : maviddhavAdo=anubaddhavyagraha=sadA jhaghaDA karavAnA svabhAvavALo, lava ya vaLI saMtattatavo saMsakta tapavALo, mittANI nimittano AdezI=atItAdi nimittane kahenAro, nirikSaka niSkapAvALo, nirAdhupo niranukaMpa (jIva) masuriyuM mAvajI rUAsurI bhAvanAne kare che. gAthArtha : haMmezAM jhaghaDA karavAnA svabhAvavALo, vaLI saMsakta tapavALo, nimittane kahenAro, nikRpAvALo, anukaMpA vagarano jIva AsurI bhAvanAne kare che. TIkA : anubaddhavigrahaH-sadA kalahazIlaH, api ca saMsaktatapAH AhArAdinimittaM tapaHkArI, tathA nimittam atItAdibhedamAdizati, tathA niSkRpaH-kRpArahitaH, tathA niranukampaH anukampArahitaH anyasmin kampamAne'pi, ityAsurIbhAvanopeto bhavatIti gAthArthaH // 1650 // * "mArAri''mAM "mavi' padathI khyAti AdinuM grahaNa che. TIkArtha : anubaddhavigrahavALA=sadA kalahazIla, vaLI saMsakta tapavALA=AhArAdinA nimitte tapane karanArA, ane atItAdinA bhedavALA nimittane Adeza kare che=kahe che, evA ane niSkapatrakRpAthI rahita, ane niranukaMpa =anya kaMpate chate paNa anukaMpAthI rahita A prakAranA sAdhu AsurI bhAvanAthI yukta thAya che, e pramANe gAthArtha che. 1650 avataraNikA : vyAsArthaM tvAha - avataraNikALuM: vaLI vyAsathI arthane kahe che arthAt pUrvagAthAmAM AsurI bhAvanA karanArA sAdhunAM lakSaNo batAvyAM, te ekekanA svarUpane graMthakArazrI vistArathI batAve che. temAM prathama anubaddhavigrahavALA sAdhunuM svarUpa batAve che - gAthA : NiccaM viggahasIlo kAUNa ya NANutappaI pacchA / Na ya khAmio pasIai avarAhINaM duviNhaM pi // 1651 // dAraM // For Personal & Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA | kubhAvanA | gAthA 151 340. anvayArtha : ciM vihIno nitya vigrahazIla, #UT ya pachI majutapUrva ane (kalahane) karIne pAchaLathI anutApa karato nathI. svAmi yu=ane kSAmita=anya dvArA khamAvAyelo, virda pi varAhIui=baMne paNa aparAdhImAM ja pasI Dra=prasanna thato nathI. gAthArtha : nitya kalahazIla, ane kalaha karIne pAchaLathI anutApa karato nathI. ane anya dvArA khamAvAyelo baMne paNa aparAdhImAM prasanna thato nathI. TIkAH nityaM vyudgrahazIlaH satataM kalahasvabhAvaH, kRtvA ca kalahaM nAnutapyate pazcAditi, na ca kSAntaH(?kSamitaH) san aparAdhinA prasIdati-prasAdaM gacchati aparAdhinoIyorapi-svapakSaparapakSagatayoH kaSAyodayAdevetyeSo'nubaddhavigraha iti gAthArthaH // 1651 // noMdha: TIkAmAM kSattaH che tene sthAne bRhatkathabhASyagAthA pramANe tema ja mULagAvyA pramANe kSAmataH hovuM joIe ane te pATha zuddha bhAse che. TIkArya: nitya buTThahazIlaxsatata kalahanA svabhAvavALo, ane kalahane karIne pAchaLathI anutApa karato nathI=pazcAttApa karato nathI. ane aparAdhI vaDe khamAvAyelo chato kaSAyanA udayathI ja svapakSa-parapakSagata baMne paNa aparAdhImAM prasanna thato nathI=prasAdane pAmato nathI. A prakArano A anubaddhavigrahavALo che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : kalyANa arthe saMyama grahaNa karyA pachI paNa koI sAdhumAM gRhasthAvasthAmAM sevela svabhAva anuvRttirUpe rahe che, tethI koInuM sahana nahIM karavAno svabhAva jeono hoya, teo haMmezAM bIjAnI pravRttio joIne kalaha kare che, ane nimittavaza kalaha thaI gayA pachI paNa pazcAttApa karatA nathI. vaLI kyAreka svapakSa-parapakSagata aparAdhI arthAt pote je samudAyamAM rahelA hoya te pakSanA aparAdhI ke anya samudAya sAthe kalaha thayo hoya te parapakSanA aparAdhI, te sAdhune khamAve topaNa te sAdhu prasAda pAmatA nathI. AvA prakAranA svabhAvavALA sAdhu anubaddhavigrahavALA kahevAya che, ane tevA sAdhunI prakRti AsurI vRtti jevI hovAthI teo AsurI bhAvanA kare che, jethI teo anya tapAdi AcAro pALatA hoya topaNa teo asura devomAM utpanna thAya che. 1651il. For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 salekhanAvastuka abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) kubhAvanAnuM gAthA 1952 avataraNikA : saMsaktatapasamAha - avataraNitArtha : saMsakta tapane kahe che arthAt pratibaMdhapUrvaka tapa karanArA sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : AhArauvahisijjAsu jassa bhAvo u niccasaMsatto / bhAvovahao kuNai a tavovahANaM tayaTThAe // 1652 // anvacAI: sAhAraDavaizikSiAgurUnA bhAvo vaLI AhAra-upadhi-zayAmAM jeno bhAva che, (e) nizvayaMsattAka nityasaMsakta che. mAvovo =ane bhAvathI upahata-nityasaMsakta bhAvathI haNAyela sAdhu, tathA= tadarthe=AhArAdi arthe, tavovalApa pha tapopadhAnane kare che. gAthArtha : * vaLI AhAra-upadhi-zayyAmAM jeno bhAva che, e nityasaMsakta che. ane nityasaMsakta bhAvathI haNAyela sAdhu AhAradi arthe tapopadhAnane kare che. TIkA: AhAropadhizayyAsu-odanAdirUpAsu yasya bhAvastu-AzayaH nityasaMsaktaH sadApratibaddhaH, bhAvopahataH sa evambhUtaH karoti ca tapaupadhAnam-anazanAdi tadartham AhArAdyarthaM, yaH saMsaktatapA yatiriti gAthArthaH // 1652 // TIkAIH vaLI odanAdirUpa AhAra-upadhi-zadhyAmAM jeno bhAva che Azaya che, e nityasaMsakta che=sadApratibaddha che. ane bhAvathI upahata AvA prakAranA te=AhArAdimAM saMsaktabhAvathI haNAyelA evA prakAranA te sAdhu, tadarthe=AhArAdi arthe, anazanAdi tapopadhAnane kare che, je saMsakta tapavALA yati che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamajIvanamAM paNa je sAdhune suMdara AhAramAM ke suMdara vastrAdimAM ke vasati AdimAM ke anya koI suMdara padArthomAM Asakti hoya, te sAdhu nityasaMsakta svabhAvavALA che, ane tevA nityasaMsakta sAdhu kvacita vyaktarUpe AhArAdinI prAptinuM lakSya karIne tapAdi kare che, to kvacit spaSTa vicAra karyA vagara suSuptarUpe AhArAdinI prAptinA upAyabhUta tapAdimAM pravRtti kare che. ahIM "tapa" zabdanA upalakSaNathI upadezAdi anya pravRttinuM grahaNa karavuM. tethI tapamAM ke upadezAdimAM For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAstuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA | kubhAvanA, gAthA 15-153 349 pravRtti karanArA sAdhu saMsakta tapavALA yati kahevAya, ane teo AsurI bhAvanAthI potAnA AtmAne vAsita kare che. //16parA avataraNikAH nimittAdezanamAha - avataraNiyArtha: nimittanA Adezanane kahe che arthAta nimittano Adeza karanArA sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : tivihaM havai nimittaM ekikkaM chavvihaM tu viNNeaM / abhimANAbhinivesA vAgariaM AsuraM kuNai // 1653 // dAraM // anvayArtha: nimitte tividaM hava=nimitta trividha=bhUta-bhaviSya-vartamAnarUpa traNa prakAranuM, thAya che. divaMtu vyi vijacaMvaLI ekeka (nimitta) cha prakAranuM jANavuM. mafmanA minisa=abhimAnanA abhinivezathI vArikavyAkRtaHkahevAyeluM nimitta, mAsura DuM AsurIne kare che. gAthArtha : nimitta bhUta-bhaviSya-vartamAna : ema traNa prakAranuM thAya che. vaLI ekeka nimitta cha prakAranuM jANavuM abhimAnanA abhinivezathI kahevAyeluM nimitta AsurI bhAvanAne kare che. TIkA : trividhaM bhavati nimittaM kAlabhedena, ekaikaM SaDvidhaM lAbhAlAbhasukhaduHkhajIvitamaraNaviSayabhedena tattu bhavati vijJeyam, etacca abhimAnAbhinivezAditi abhimAnatIvratayA vyAkRtaM sadAsurIbhAvanAM karoti, tadbhAvAbhyAsarUpatvAditi gAthArthaH // 1653 // TIkArya : kALanA bhedathI=atIta-anAgata-pratyutpannarUpa kALanA bhedathI, nimitta traNa prakAre thAya che. vaLI ekeka te=atIta-anAgata-pratyutpannarUpa ekeka bhedavALuM nimitta, lAbha-alAbha, sukha-duHkha, jIvita-maraNarUpa viSayanA bhedathI cha prakAre viSeya thAya che. ane A=kALanA bhedathI traNa prakAranuM ane viSayanA bhedathI cha prakAranuM nimitta, abhimAnanA abhinivezathI=abhimAnanI tIvratAthI, vyAkRta chatuM pragaTa karAyeluM chatuM, AsurI bhAvanAne kare che; kema ke tenA bhAvanA asurabhAvanA, abhyAsarUpapaNuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: vartamAnakALa, bhUtakALa ane bhaviSyakALanI apekSAe nimitta traNa bhedovALuM che. vaLI te traNa For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanAgAthA 1653-154 bhedovALuM nimitta lAbha-alAbha, sukha-duHkha, jIvana-maraNarUpa viSayanA bhedathI cha bhedovALuM che. A sarva prakAranA nimittanA jANakAra koI sAdhune kyAreka te nimitta batAvavAviSayaka tIvra abhimAnano pariNAma thAya, tyAre jo nimittaviSayaka potAnA jJAnanuM pradarzana kare to te sAdhu AsurI bhAvanA kare che. - ahIM vizeSa e che ke sAdhu AjIvikA nimitte nimittanuM kathana kare to AbhiyogikI bhAvanA thAya che, jyAre abhimAnanA tIvra pariNAmane kAraNe potAnA jJAnane batAvavA mATe nimittanuM kathana kare to AsurI bhAvanA thAya che. ahIM kahyuM ke "abhimAnanA abhinivezathI" enAthI e prApta thAya ke je sAdhune nimittaviSayaka jJAna hoya ane pote nimittanA jANakAra che teno te sAdhune kaMIka aMze ahaMkAra hoya, to saMyamanI maryAdAne kAraNe nimittanuM kathana kare nahIM, paraMtu potAnI zakti anyane batAvavA viSayaka ahaMkArano tIvra pariNAma thAya, to te sAdhu saMyamanI maryAdAne paNa mUkIne nimittanuM kathana kare che. 1653 avataraNikA: niSkRpamAha - avataraNitArtha : ' niSkapane kahe che arthAt kRpArahita sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : caMkamaNAI satto suNikkivo thAvarAisattesuM / kAuM va NANutappai erisao Nikvivo hoi // 1654 // dAraM // anvacAI: satta=sakta koIka kRtyamAM Asakta, sunigivo suniSkapaatyaMta dayArahita sAdhu, thAvara phattehuM= sthAvarAdi sattvomAM ghaMma DuM caMkramaNAdine (kare che,) aalsa=athavA (caMkramaNAdi) karIne patipatra anutApa karatA nathI. to vivo ho=AvA prakArana (sAdhu) niSkapa hoya che. gAthArtha : koIka kRtyamAM Asakta, atyaMta dayArahita sAdhu sthAvarAdi sattvomAM caMkramaNAdine kare che, athavA caMkamaNAdi karIne anutApa karatA nathI. AvA prakAranA sAdhu niSkapa hoya che. TIkA : caGkramaNAdi-gamanAsanAdi saktaH san kvacit suniSkRpaH-suSTha gataghRNaH sthAvarAdisattveSu karotyajIvapratipattyA, kRtvA vA caGkramaNAdi nAnutapyate kenacinnoditaH san, IdRzo niSkRpo bhavati, trikametati gAthArtha: ghauMjhA For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 154-1655 3pa1 TIkArya kyAMka sakta chatA=koIka kRtyamAM rakta chatA sAdhu, suniSkapatrasukhuM gatavRNAvALA=atyaMta dayA vagaranA, sthAvarAdi sattvomAM ajIvanI pratipattithI caMkramaNAdine=gamana-AsanAdine=javuM-besavuM vagere kriyAne, kare che. athavA caMkramaNAdine karIne koIka vaDe kahevAyelA chatA anutApa karatA nathI. AvA prakAranA sAdhu niSkapa hoya che. AnuM A liMga che=niSkapa sAdhunuM uparamAM batAvyuM e lakSaNa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je sAdhu saMyamanA pariNAmathI bhAvita nathI, teo gRhasthanI jema potAnAM kRtyo karavAmAM sakta hoya che ane yatanApUrvaka cAlavAnA pariNAma vagaranA hovAthI atyaMta dayA vagaranA hoya che. AvA sAdhu sthAvarAdi jIvomAM "A jIva nathI, ajIva che' e prakAranI kubuddhithI jIvo para gamana-Asana Adi pravRttio nirdayapaNe kare che, athavA gamanAdi kriyA karIne koIka vaDe kahevAmAM Ave ke "A bhUmi jIvAkula che', topaNa te niSkapa sAdhu pazcAttApa karatA nathI. Ama, paranI pIDAthI jenuM haiyuM kaMpAyamAna thatuM nathI e niSphapapariNAmanuM liMga che. AthI arthathI phalita thAya ke je sAdhu gamanAdi ceSTA kaMTakAkIrNa bhUmimAM gamananI jema yatanApUrvaka karatA nathI, ane potAnA saMkalpita kArya mATe anupayuktapaNe ke zUnyamanaskathI ke vAto karatA cAlatA hoya, teomAM paNa kaMIka aMzathI niSkRpAno pariNAma varte che ane jeo jIvonI hiMsA thayA pachI anutApa paNa karatA nathI, teomAM vizeSathI niSphapAno pariNAma varte che. AvA niSkapa sAdhu AsurI bhAvanA kare che. 1654 avataraNikA: niranukampamAha - avataraNikArya : niranukaMpane kahe che arthAtu anukaMpArahita sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : jo u paraM kaMpaMtaM daddUNa Na kaMpae kaThiNabhAvo / eso u NiraNukaMpo paNNatto vIarAgehiM // 1655 // dAraM // anvayArtha: vijamAvo 3 go=vaLI kaThiNa bhAvavALo je paMtaM paraM TUT=kaMpatA evA parane joIne ja saMpa kaMpato nathI, po vaLI e (jIva) vIrahiM birajuvo patto vItarAga vaDe niranukaMpa prajJapta che. For Personal & Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 16papa-156 gAthArtha : vaLI kaThiNa bhAvavALo je jIva kaMpatA evA parane joine kaMpato nathI. vaLI e jIva vItarAga vaDe niranukaMpa prajJapta che. TIkA : ___ yastu paraM kampamAnaM dRSTvA kutazciddhetutaH na kampate kaThinabhAvaH san krUratayA, eSa punaH niranukampo jIvaH prajJapto vItarAgaiH-Aptairiti gAthArthaH // 1655 // TIkArya : vaLI krUrapaNAthI kaThiNa bhAvavALo chato je jIva koIka hetuthI kaMpatA evA parane joIne kaMpato nathI, vaLI e jIva vItarAga vaDe=Apta vaDe, niranukaMpa arUpAyo che, e pramANe gAthArtha che. 16papA avataraNikA: uktA''surIbhAvanA, sammohanImAha - avatarANikArya : - AsurI bhAvanA kahevAI, saMmohanIne kahe che - bhAvArtha : gAthA 1629mAM pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAnAM nAma batAvyAM, temAMthI gAthA 1650thI 16papamAM AsurI bhAvanAnuM svarUpa batAvyuM, have gAthA 1661 sudhI saMmohanI bhAvanAnuM svarUpa batAve che - gAthA : ummaggadesao maggadUsao maggavippaDIvattI / moheNa ya mohittA sammohiM bhAvaNaM kuNai // 1656 // paDidAragAhA // anvayArtha : 3mAveao majakUao maviparIvattI-unmArgadazaka, mArgadUSaka, mArgavipratipattivALA (sAdhu) morena modittA=mohathI mohana karIne=potAnA mohathI anyamAM moha pedA karAvIne, sordibhAva vaUArU saMmohI bhAvanAne kare che. * '' pAdapUrtimAM che. gAthArtha unmAgadizaka, mArgadUSaka, mArgavipratipattivALA sAdhu potAnA mohathI anyamAM moha pedA karAvIne saMmohI bhAvanAne kare che. For Personal & Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 saMlekhanAvastaka / abhyarata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 150-1650 TIkAH unmArgadezakaH vakSyamANaH, evaM mArgadUSakaH, evaM mArgavipratipattiH, tathAmohena svagatena, tathAmohayitvA paraM sammohIbhAvanAM karoti, tadbhAvAbhyAsarUpatvAditi gAthArthaH // 1656 // TIkArya : vakSyamANa evA unmArgadezaka, e rIte=je rIte unmArgadazaka vakSyamANa che e rIte, mArgadUSaka, e rIte mArgavipratipattivALA sAdhu svagata te prakAranA mohathI, parane te prakAre mohana karIne je prakArano moha potAnAmAM che te prakAranA mohane anyamAM pedA karAvIne, saMmohI bhAvanAne kare che; kema ke te bhAvanA abhyAsarUpapaNuM che=unmArgadazakAdi bhAvo saMmohabhAvanA abhyAsarUpa che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : keTalAka sAdhuo bhagavAnanA vacananA marmane yathAsthAne yojana karI zake evA kSayopazama vagaranA hoya, chatAM upadezanI pravRtti kare to teo unmArganA dezaka che. e rIte keTalAka sAdhuo potAnI maMda prajJAne kAraNe zAstravacanone yathAsthAne joDI zakatA na hoya, tethI teone "bhagavAnanAM vacano yathArtha nathI" evo bhrama varte che, tethI teo mAne che ke bhagavAnanAM zAstravacano paraspara asaMbaddha che, tevA sAdhuo mArganA dUSaka che. vaLI keTalAka sAdhuo bhagavAne batAvela padArthone ucita rIte joDI zakyA na hoya, tethI potAnI matikalpanAthI arthane joDIne te pramANe artha kare che. teo mArganI vipratipattivALA che arthAta bhagavAnanA mArgane viparIta svIkAranArA che. AvA prakAranA sAdhuomAM moha varte che ane potAnAmAM je prakArano moha vartato hoya te prakArano moha teo upadezAdi dvArA bIjAnAmAM pedA kare che, jenAthI teo saMmohanI bhAvanA kare che. 16pa6ll avataraNikA : unmArgadezakamAha - avataraNikALuM: unmArgadezakane kahe che=unmArganI dezanA ApanArA sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : nANAi a dUsiMto tavvivarIaM tu uddisai maggaM / ummaggadesao esa hoi ahio u saparesi // 1657 // dAraM // anvayArtha : nAma TUrtito=ane jJAnAdine dUSaNa karatA (sAdhu) tabUivarI tu mavi ddipha vaLI tenAthI For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 157-158 viparIta mArgane uddeza che=batAve che, paNa 3 go=A unmArgadazaka (sAdhu) sapafha moi 3 DhoDuM sva-paranA ahitarUpa ja thAya che. gAthArtha: ane jJAnAdine dUSita karatA sAdhu vaLI tenAthI viparIta mArgane batAve che, A unmAgadizaka sAdhu sva-paranA ahitarUpa ja thAya che. TIkAH jJAnAdIni dUSayan pAramArthikAni, tadviparItaM tu-pAramArthikajJAnaviparItamevoddizati mArga dharmasambandhinam, unmArgadezaka eSa evambhUtaH bhavatyahita eva paramArthena svaparayordvayorapIti gAthArthaH TIkArya : pAramArthika jJAnAdine dUSaNa karatA, vaLI tenAthI viparIta ja=pAramArthika jJAnathI viparIta ja, dharmasaMbaMdhI mArgane uddeza che=batAve che, AvA prakAranA A unmArgadazaka sAdhu sva-para baMnenA paNa paramArthathI ahitarUpa ja thAya che. bhAvArtha: je sAdhuo bhagavAnanA vacananA tAtparya joDavAne anurUpa ucita kSayopazamavALA nathI, teo zAstravacano, darzanAcAranI ucita kriyAo ane cAritrAcAranI ucita kriyAorUpa je jJAnAdi che, tene dUSita kare che arthAtu pUrvanA mahApuruSoe jJAnAdi bhAvo je prakAre batAvyA che te prakAranA pAramArthika bhAvone "A barAbara nathI" ema kahIne dUSita kare che, e unmArgadazaka che. vaLI koI mahAtmA pAramArthika jJAnathI viparIta ja evo dharmasaMbaMdhI mArga anyane batAve che, e unmArgadazaka che. vaLI AvA sAdhuo unmArganI dezanA dvArA bhagavAnanA vacanathI viparIta ruci karIne AtmAmAM mithyA saMskAro nAMkhe che, jethI paramArthathI potAnuM ahita thAya che, tema ja bIjAne paNa mArgaviSayaka bhrama karAvIne tenuM paNa ahita kare che. Ama unmArgadazaka sAdhu saMmohI bhAvanA kare che. 1657 avataraNikA: mArgadUSakamAha - avataraNikAI: mArgadUSakane kahe che=mArganuM dUSaNa karanArA sAdhunA svarUpane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 158 355 gAthA : NANAi tivihamaggaM dUsai jo je a maggapaDivaNNe / abuho jAIe khalu bhaNNai so maggadUso tti // 1658 // dAraM // anvayArtha : nokaje paNaTUTI tivizvamAM jJAnAdirUpa trividha mArgane ne 3 madivaUo ane jeo mArgapratipanna che (teone) dUradUSaNa kare che. gAvastu navu so-jAtithI ja abudha A madUto ma0ADuM mArgadUSaka kahevAya che. * 'tti' pAdapUrti arthaka che. gAthArtha : je sAdhu jJAnAdirUpa traNa prakAranA mArgane ane jeo mArgapratipanna che teone dUSita kare che, jAtithI ja abudha evA e sAdhu mArgadUSaka kahevAya che. TIkA? jJAnAdi trividhamArga pAramArthikaM dUSayati yaH kazcit, ye ca mArgapratipannAH sAdhavastAMzca dUSayati, abudhaH avidvAn jAtyaiva, na paramArthena, bhaNyate'sAvevambhUtaH mArgadUSakaH pApa iti gAthArthaH // 1658 // TIkArya : pAramArthika jJAnAdirUpa trividha mArgane je koI dUSita kare che ane jeo mArgane svIkArIne rahelA sAdhuo che teone dUSita kare che. paramArthathI nahi paraMtu jAtithI ja abudha =avidvAna, AvA prakArano A mArgadUSaka pApI kahevAya che. bhAvArtha : bhagavAne samyajJAna-samyagdarzana-samyagvAritrarUpa je pAramArthika mokSamArga batAvyo che, te mokSamArgane je sAdhuo bhagavAnanA vacananirapekSa thaI svamatianusAra yojana karIne kahe che, teo bhagavAne batAvelA mArgane dUSita kare che. vaLI AvA sAdhuo ane je sAdhuo bhagavAnanA vacanaanusAra mArgamAM rahelA sAdhuonI ucita evI utsarga-apavAdanI AcaraNAone dUSita kare che teo, jAtithI ja avidvAna che arthAt A banne prakAranA sAdhuo vAstavikatAthI zAstra bhaNelA hovA chatAM zAstrane svamatianusAra joDanAra hovAthI jAtithI ja avidvAna che, ane tevA sAdhuo A rIte mArgane dUSita karIne bhagavAnanA mArgano nAza kare che, tethI teo pApI che. ahIM vizeSa e che ke bhagavAnanA mArgano nAza karanArA sAdhuo zAstro bhaNelA che, zAstrone samyaku vicArI zake tevI mativALA che, chatAM te prakAranA mAnAdi kaSAyane vaza thaIne bhagavAnanA mArgane dUSita kare che, mATe teone jAtithI ja avidvAna kahela che; kema ke bhagavAnanA zAsananA marmane nahi jANanArA sAdhuo jevI jAtivALA ja A zAstra bhaNelA sAdhuo paNa che, mATe abudha che. AvA sAdhuo potAnA AtmAne saMmohanI bhAvanAthI bhAvita kare che. 1658 For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 saMkhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1659 avataraNikA : mArgavipratipattimAha - avataraNitArtha : mArgavipratipattine kahe che=mArgane viparIta rIte svIkAranArA sAdhunA svarUpane kahe che - gAthA : jo puNa tameva maggaM dUsiuM'paMDio satakkAe / ummaggaM paDivajjai vippaDivanne sa maggassa // 1659 // dAraM // anvayArtha : mali pucha no vaLI apaMDita evA je (sAdhu) tameva mAM te ja mArganennapUrvagAthAmAM batAvyo te ja jJAnAdirUpa mArgane, saMtatisvatarkathI=potAnA mithyA vikalpathI, sUcitradUSita karIne Dampa paDavaMpha unmArgane svIkAre che, sa=kta (sAdhu) mArU viMDiva=mArganA vipratipanna che. gAthArtha : vaLI apaMDita evA je sAdhu pUrvagAthAmAM batAvyo te ja trividha jJAnAdirUpa mArgane potAnA mithyA vikalpathI dUSita karIne unmArgane ravIkAre che, te sAdhu mArganA vipratipanna che. TIkAH yaH punastameva mArga-jJAnAdi dUSayitvA apaNDitaH san svataLayA-jAtirUpayA deza unmArga pratipadyate, deza eva vipratipattiriti gAthArthaH // 1659 // TIkArya : vaLI apaMDita chatA je sAdhu te ja jJAnAdirUpa mArgane jAtirUpa svatakathI kuyuktirUpa potAnA mithyA vikalpathI, dUSita karIne dezamAM unmArgane svIkAre che. AthI dezamAM ja vipratipatti che. te sAdhu mArganA vipratipanna che, ema mULagAthAnA cothA pAda pramANe adhyAhAra kathana che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je sAdhu zAstranA marmane jANavAnA viSayamAM apaMDita che, ane yuktinA doSarUpa svamatithI bhagavAne batAvela ratnatrayInA mArgane dUSita kare che, te sAdhu dezamAM unmArga svIkAranArA che. jema jamAlie kahyuM ke "karAtuM hoya tene karAyuM kahevAya nahIM, paraMtu karAyeluM hoya tene ja karAyuM kahevAya." tyAM ardha kArya karAyeluM che tene karAyuM kahevuM e yathArtha vacana che, paraMtu je ardha kArya karAyeluM nathI tene paNa vyavahAramAM karAyeluM ja kahevAya, chatAM te nahIM karAyela kAryarUpa dezamAM ja jamAlie karAyelano asvIkAra For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa0 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1659-1660 karyo te eka dezamAM unmArganA svIkArarUpa che, je vacana bhagavAnanA vacanathI eka dezamAM viparIta pratipattirUpa che. AvA sAdhuo mArganA vipratipanna che, jenAthI teo saMmohanI bhAvanA kare che. 1659 avataraNikA : mohamAha - avataraNikArya : mohane kahe che=mohanA svarUpane kahe che - gAthA : taha taha uvahayamaio mujjhai NANacaraNaMtarAlesu / iDDIo a bahuvihA da8 jatto tao moho // 1660 // dAraM // anvayArtha : tada tada vedImamo te te prakAre upahata mativALA (sAdhu) UTUra tarAtre su-jJAna-caraNanA aMtarAlomAM mu =muMjhAya che, vahuvihAga rUmo huM ane bahuvidha Rddhione joIne nokajenAthI (muMjhAya che,) to moho e moha che. gAthArtha : te te prakAre upahata mativALA sAdhu jJAna-caraNanA aMtarAlomAM muMjhAya che, ane bahu prakAranI trAddhione joIne jenAthI muMjhAya che, e moha che. TIkA : ___tathA tathA citrarUpatayA upahatamatiH san muhyati jJAnacaraNAntarAleSu gahaneSu, RddhIzca bahuvidhA dRSTvA paratIthikAnAM yato muhyatyasau moha iti gAthArthaH // 1660 // TIkAI: te te prakAre citrarUpapaNAthI upahata mativALA chatA sAdhu gahana evA jJAna-caraNanA aMtarAlomAM muMjhAya che, ane paratIrthikonI=anyadarzanIonI, bahu prakAravALI Rddhione joIne jenAthI muMjhAya che e moha che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: keTalAka sAdhuo zAstrIya padArtho jovAmAM Avyutpanna mativALA hoya che, chatAM pote zAstrIya padArthone yathArtha jANanArA che tevo bhrama dhAraNa kare che. ane te te prakAranA vividhapaNAthI teo upahata mativALA hoya che arthAt koIka sAdhune koIka prakAranI mati haNAyelI hoya che, to anya sAdhune anya koIka prakAranI mati haNAyelI hoya che, jenA kAraNe gahana evA jJAna ane cAritranA aMtarAlomAM teo moha pAme che For Personal & Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 1660-1661 arthAtu zAstranA pAramArthika rahasyone grahaNa karavAnA viSayamAM ane cAritrAcAranI kriyAothI aMtaraMga bhAvo karavAnA viSayamAM muMjhAya che. tethI te sAdhu zAstravacanonA sthUlathI artho kare che ane cAritranI bAhya AcaraNAmAtramAM cAritranI buddhi vahana kare che. vaLI, keTalAka sAdhuo anyadarzanIonI bahu prakAranI RddhiomAM moha pAme che ane vicAre che ke A lokonA darzanamAM yogamArganA sUkSma padArtho haze, jethI te yoganA mAhAbhyarUpe Amane A prakAranI Rddhio prApta thaI che, AvA sAdhuo jainazAsanamAM rahelA gaMbhIra yogamArganA marmane prApta karI zakatA nathI. A prakArano teomAM vartato bhAva moha che ane te svagata mohathI saMmohanI bhAvanA kare che. 1660. avataraNikA: mohayitveti vyAcikhyAsurAha - avataraNikAI ? joyitvA' e prakAranA dvAranuM vyAkhyAna karavAnI icchAvALA graMthakArazrI kahe che - bhAvArtha : gAthA 1656mAM saMmohanI bhAvanAnA pAMca dvArA batAvela, temAMthI have "mohana karIne" e prakAranA carama dvAranA svarUpane graMthakArazrI batAve che - gAthA : jo puNa mohei paraM sabbhAveNaM ca kaiaveNaM vA / sAyaMtarammi so puNa mohittA gheppai aNeNa // 1661 // anvayArtha: no putravaLI je samAveof Rgavevi vA samayaMtara =sadUbhAvathI athavA kaitavathI samayAMtaramAM para maheparane mohana kare che anyane muMjhave che, to pute vaLI modittA='moyitA' (e prakAranA) maUT=AnAthI=ArathI, gheuDra=grahaNa karAya che. gAthArtha : vaLI je sAdhu sabhAvathI ke kaitavathI samayAMtaramAM anyane muMjhave che, te vaLI "joyatva' e. prakAranA dvArathI grahaNa karAya che. TIkAH yaH punarmohayati param anyaM prANinaM sadbhAvena vA-tathyena vA, tathA kaitavena vA parikalpitena, For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 359 saMlekhanAvastaka abhyaghata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1661-1662 samayAntare parasamaye mohayati, sa punarevambhUtaH prANI mohayitveti gRhyate'nena-dvAragAthAvayaveneti gAthArthaH TIkA : vaLI je para=anya prANIne, sadbhAvathIetathyathI=satyathI, moha pamADe che, athavA te prakAranA maitavathI=parikalpitathI kalpanA karela evA vacanathI, samayAMtaramAM=parasamayamAM anyadarzanamAM, moha pamADe che. vaLI AvA prakArano te prANI-te jIva, "joyitvA' e prakAranA AnAthI=AragAthAnA avayavathI, grahaNa karAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je jIvonI zAstrIya paNa satya padArtha samajavAnI bhUmikA saMpanna thaI nathI tevA jIvone, jeo gUDha AzayavALA zAstrokta padArtho kahIne vyAmoha pedA kare che arthAt "mAWII tho' ityAdi vacanonA rahasya paMDitapuruSo ja grahaNa karI zake tema che, chatAM jeo bALa ke madhyama buddhivALA jIvone tevA vacanono upadeza ApIne bAhya AcaraNA Adi koIka padArthamAM ekAMtabuddhi utpanna thAya te rIte anya jIvomAM vyAmoha utpanna kare che; athavA jeo anyadarzananAM syAdvAdathI viruddha vacanone potAnI kalpanAthI banAvela yukti dvArA yathArtha sthApana karIne anya jIvone anyadarzananA padArthomAM sattattvano bhrama karAve che arthAt "digaMbara sAdhuo vastrAdino tyAga karIne atyaMta kaThoracaryA pALanArA che, tethI teno tyAga aparigrahavratane atyaMta upakAraka che' ityAdi kathana karIne je upadezaka jIvomAM moha utpanna kare che. AvA prakAranA sAdhu "moyitvA' dvArathI grahaNa karAya che. tethI phalita thAya ke AvA sAdhu bIjAne moha karAvIne saMmohinI bhAvanA kare che. 166 1 avataraNikA : AsAM bhAvanAnAM phalamAha - avataraNiyArtha: A bhAvanAonA phaLane kahe che - bhAvArtha : gAthA 1929thI 1961 sudhI kAMdapikI Adi pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAonuM svarUpa batAvyuM, have te bhAvanAonuM bhAvana karavAthI prApta thatA phaLane batAve che - gAthA : eyAo bhAvaNAo bhAvittA devaduggaiM jaMti / tatto vi cuA saMtA pariti bhavasAgaramaNaMtaM // 1662 // dAraM // For Personal & Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | kubhAvanA | gAthA 162-1663 anvayArtha: thA mAvaUTTo mAvittI A bhAvanAone bhAvIne pUrve je kAMdapikI Adi aprazasta bhAvanAo batAvI e bhAvanAonuM bhAvana karIne, revaDu vaMtika(jIvo) devadurgatine pAme che. to vi guma saMtA-tyAMthI paNa Tyuta chatAkate devadurgatithI paNa velA evA jIvo, mavid bhavasAgara anaMta evA bhavasAgarane viSe viMti=bhaTake che. gAthArtha : - pUrvamAM je kAMdapiMkI Adi aprazasta bhAvanAo batAvI, e bhAvanAonuM bhAvana karIne jIvo devadurgatine pAme che, te devadurgatithI paNa velA chatA jIvo anaMta evA bhavarUpI samudramAM rakhaDe che. TIkA? etA bhAvanA bhAvayitvA-abhyasya devadurgatiM yAnti prANinaH, tataH tasyA api cyutAH santaH devadurgateH paryaTanti bhavasAgaraM-saMsArasamudramanantamiti gAthArthaH // 1662 // TIkArya : A bhAvanAone-pUrvamAM batAvI e kAMdapiMkI Adi pAMca prakAranI saMkliSTa bhAvanAone, bhAvana karIne abhyAsa karIne, prANIo jIvo, devadurgatine pAme che. tyAMthI-te devadurgatithI paNa, velA chatA anaMta evA bhavarUpI sAgarane viSe=saMsArarUpI samudrane viSe, paryaTana kare che, e pramANe gAthArtha che. ||166 rA. avataraNikA : prakRtopayogamAha - avataraNiyArtha: prakRtamAM upayogane kahe che - bhAvArtha : gAthA 1627-1628mAM kahela ke pUrve zItala paNa pAchaLathI utpanna thayelA saMvegavALA sAdhu saMkSiNa bhAvanAonuM vizeSathI varjana kare che. tyAM jijJAsA thAya ke saMkliSTa bhAvanAo zuM cIja che? tethI atyAra sudhI te saMkliSTa bhAvanAonuM svarUpa batAvyuM. have prakRti evA abhyata maraNanA viSayamAM te saMkliSTa bhAvanAonA varjanano zuM upayoga che? te batAvavA arthe kahe che - For Personal & Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1063 31 gAthA : eyAo viseseNaM pariharaI caraNavigghabhUAo / eanirohAo ccia sammaM caraNaM pi pAvei // 1663 // avayArtha : (bhaktaparijJA anazana svIkAravA tatpara thayelA sAdhu) rara vighamUnAgo athAgo caraNamAM vijJabhUta evI Amane=A aprazasta bhAvanAone, vilesejuM vizeSathI parihara parikare che tyaje che, niroNA vika=AnA nirodhathI ja=A aprazasta bhAvanAonA nirodhathI ja, samuM varadi fpa pAve samyapha caraNane paNa prApta kare che. gAthArtha : bhaktaparijJA anazana svIkAravA tatpara thayelA sAdhu cAritramAM vijJabhUta evI A aprazasta bhAvanAono vizeSathI parihAra kare che. A aprazasta bhAvanAonA nirodhathI ja samyapha cAritrane paNa prApta kare che. TIkAH __etA bhAvanA vizeSeNa pariharati, caraNavighnabhUtAH etA iti etannirodhAdeva kAraNAt samyak caraNamapi prApnoti prastutAnazanIti gAthArthaH // 1663 // TIkArya : A bhAvanAone vizeSathI parihare che-pUrve zItala ane pAchaLathI saMvega pAmelA bhaktaparijJA anazana karavA tatpara thayelA sAdhu A kAMdapiMkI Adi aprazasta bhAvanAono vizeSathI parihAra kare che. A caraNamAM vidanabhUta che=saMkliSTa bhAvanAo cAritramAM aMtarAyarUpa che, ethI AnA nirodharUpa ja kAraNathI=saMkliSTa bhAvanAonA nirodharUpa ja kAraNathI, prastuta anazanI=bhaktaparijJA anazana karanArA sAdhu, samyaka caraNane paNa prApta kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : bhaktaparijJA anazana karanArA je sAdhuo pUrve saMvegavALA na hatA, tethI bhagavAnanA vacananuM smaraNa karIne mana-vacana-kAyAnA yogone daDha rIte pravartAvatA na hatA, temaNe nimittane pAmIne kAMdapikI Adi bhAvanAo saMyamajIvanamAM paNa vAraMvAra sevI hoya che; chatAM koIka nimittane pAmIne pAchaLathI jeo saMsAranA paribhramaNanA bhayathI saMvegavALA thayelA hovAthI AlocanA karIne bhaktaparijJA anazana svIkAre che, teo anazana svIkAratA pUrve saMyamajIvanamAM pramAdavaza sevelI saMkliSTa bhAvanAone atyaMta smRtimAM lAvIne tenA pratye atyaMta jugupsA kare che ane vicAre che ke "saMsAranA aMtanA prabaLa kAraNabhUta evA cAritrane niSphaLa karanAra ke viparIta karanAra A azubha bhAvanAo che, mATe atyaMta vajarya che." A prakAre For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 saMlekhanAvatRka abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA/ kubhAvanA / gAthA 163-14 atyaMta jugupsA karavAthI te saMkliSTa bhAvanAonA saMskAro nirodha pAme che, tema ja jIvamAM te bhAvanAothI viruddhapaNe jinavacanAnusAra cAlavAnuM mahAsattva ullasita thAya che. ane A kAMdapikI Adi aprazasta bhAvanAo cAritramAM vijJabhUta hatI teno virodha thavAthI prastuta evA bhaktaparijJA anazana karanArA mahAtmA samyaphacAritrane prApta kare che, jethI teo aMtasamaye paNa samyaphacAritranI ArAdhanA karIne cAritranA phaLane prApta kare che. ll1663. avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke kAMdapikI Adi saMkliSTa bhAvanAo cAritramAM vinabhUta che. tyAM pUrvapakSI zaMkA kare che - gAthA : Aha Na caraNaviruddhA eAo ettha ceva jaM bhaNiaM / jo saMjao vi bhaio caraNavihINo a iccAI // 1664 // anvayArtha: - kAkUkahe che-pUrvapakSI zaMkA karatAM kahe che - po varaghaviruddha A caraNane viruddha nathI=pUrve batAvI e kAMdapikI Adi aprazasta bhAvanAo cAritrane viruddha nathI; i=je kAraNathI prastha veva ahIM ja=prastuta graMthanI gAthA 1630mAM ja, no saMno vikaje saMyata paNa caraviddIno A maphaLo ane caraNavihIna bhAya che, rUzvArpha ityAdi mara =kahevAyuM che. gAthArtha : pUrvapakSI zaMkA karatAM kahe che - pUrve batAvI e kAMdapiMkI Adi aprazasta bhAvanAo cAritrane viruddha nathI; je kAraNathI prastuta graMthamAM ja "je saMyata paNa ane caraNavihIna bhAjya che" ityAdi gAthA 1630mAM kahevAyuM che. TIkA? __Aha-na caraNaviruddhA etAH bhAvanAH, atraiva yad bhaNitaM granthe yaH saMyato'pyetAsvityAdi tathA bhAjyazcaraNahInazcetyAdi prAgiti gAthArthaH // 1664 // TIkAIH 3mAdathI pUrvapakSI zaMkA kare che - A bhAvanAo caraNane viruddha nathI=pUrve batAvI e kAMdapiMkI Adi saMkliSTa bhAvanAo cAritrane viruddha nathI; je kAraNathI A ja graMthamAM=prastuta graMthamAM ja, "je saMyata paNa A bhAvanAomAM varte che ItyAdi ane "caraNahIna bhAjya che" ityAdi pUrve-gAthA 1630mAM, kahevAyuM che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA | kubhAvanA / gAthA 104-165 bhAvArtha: prastuta graMthanI ja gAthA 163)mAM graMthakArazrIe kahela che ke je saMyata paNa A aprazasta bhAvanAomAM koIka rIte varte che, te tevA kaMdAdi prakAranA devomAM jAya che ane caraNahIna bhAya che. AnAthI e phalita thayuM ke kAMdapikI Adi aprazasta bhAvanAo saMyata paNa sAdhu kare che, mAtra asaMyata ja sAdhu karatA nathI, tema ja caraNarahita paNa sAdhu A aprazasta bhAvanAo kare che. AthI nakkI thAya ke cAritrImAM paNa AvI azubha bhAvanAo hoya che, ane tema svIkArIe to pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe kahyuM ke A bhAvanAo cAritramAM vijJabhUta che, te vacana sAthe virodha prApta thAya che. mATe A bhAvanAone cAritra sAthe virodhI kahI zakAya nahIM, e prakArano zaMkAkArano Azaya che. 1664 avataraNikA: atrottaram - avataraNikArya : ahIM uttara-pUrvagAthAmAM pUrvapakSIe je zaMkA karI temAM graMthakArazrI uttara Ape che - gAthA : vavahAraNayA caraNaM eAsuM jaM asaMkiliTTho vi / koI kaMdappAI sevai Na u NicchayaNaeNaM // 1665 // anvayArtha: vavadAra yA=vyavahAranayathI mAsuM AmAM=aprazasta bhAvanAomAM, rarapa caraNa che; baM=je kAraNathI saMviti vi zo asaMkliSTa paNa koI pyAruM seva kaMdarpAdine seve che, LiyaUUU EvaLI nizcayanayathI =nahIM=aprazasta bhAvanAomAM caraNa nathI. gAthArtha : - vyavahAranayathI aprazasta bhAvanAomAM caraNa che; je kAraNathI asaMSTi paNa koI kaMdapadine seve che, vaLI nizcayanayathI aprazasta bhAvanAomAM caraNa nathI. TIkAH ... vyavahAranayAccaraNaM etAsu bhAvanAsu, yadasaGkliSTo'pi prANI kazcit kandarpAdIn sevate, na tu nizcayanayena caraNametAsviti gAthArthaH // 1665 // TIkAI: vyavahAranayathI A bhAvanAomAM=kAMdapiMkI Adi saMkliSTa bhAvanAomAM, caraNa che=cAritra varte che; je kAraNathI asaMkliSTa paNa koI prANI kaMdarpAdine seve che. vaLI nizcayanayathI AmAM caraNa nathI=kAMdapikI Adi saMkliSTa bhAvanAomAM cAritra vartatuM nathI, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) kubhAvanA / gAthA 1pa-1666 bhAvArtha : je mahAtmA saMsArathI virakta che ane saMsAranA ucchada arthe samabhAvanA arthI che, tema ja samabhAvano upAya cAritranI ucita kriyAo hovAthI cAritranI kriyAo seve che, tevA mahAtmA asaMkliSTa che; Ama chatAM AvA asaMkliSTa paNa mahAtmA koIka nimittane pAmIne anAdi abhyAsane vaza kAMdapikI Adi bhAvanAone kyAreka seve che, tyAre te saMkliSTa bhAvanAonA sevanakALamAM paNa vyavahAranaya te mahAtmAmAM cAritra svIkAre che; kema ke te mahAtmA cAritranA arthI che, tema ja cAritraprAptinA upAyarUpe ja saMyamanuM pAlana kare che, chatAM kAMdarSikI Adi bhAvanAnA parivAra mATe paNa kaMIka yatna kare che, tethI asaMmpiSTa cittavALA che. vaLI nizcayanaya saMyamanA vyApAromAM subhaTanI jema mohanA unmelanane anukULa yatnavALA mahAtmAmAM ja cAritra svIkAre che, tethI AvA paNa mahAtmA jyAre mohane vaza thaIne aprazasta bhAvanAo sevatA hoya, tyAre teo mohanA unmelanane anukULa vyApAra nahIM karatA hovAthI nizcayanaya teomAM cAritra svIkArato nathI. Ama kahIne graMthakArazrInuM sthApana karavuM che ke, vyavahAranayathI ArAdhaka paNa sAdhu kyAreka kAMdapikI Adi bhAvanAone sevyA pachI tenI zuddhi na kare to marIne kaMdAdi devomAM utpanna thAya che. mATe gAthA 1930nuM kathana vyavahAranayanA cAritrane AzrayIne che. AthI ja AvA sAdhumAM AcaraNAnI apekSAe cAritra hovA chatAM bhAvathI cAritra nathI; kema ke bhAvathI cAritravALA sAdhu to niyamA vaimAnika devomAM utpanna thAya, kaMdarpAdi halakA devomAM utpanna na thAya. mATe pUrve kAMdapikI Adi bhAvanAo sevI hoya tevA, vyavahArathI cAritra pALanArA ane pAchaLathI saMvega pAmelA sAdhuo aMtasamaye saMkliSTa bhAvanAono vizeSathI parihAra kare, to ja teo gAthA 1663mAM batAvyuM e mujaba te bhAvanAonA nirodhathI samyaphacAritrane prApta kare che, jenI prAptithI teo gAthA 1662mAM kahyuM tema devadurgatine ane anaMta saMsArasAgaranA paribhramaNane prApta karatA nathI. ||166po. avataraNikA : etadevAha - avataraNikAW: Ane ja kahe che arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke je asaMkliSTa paNa prANI kaMdarpAdine seve che, temAM vyavahAranayathI caraNa che, paraMtu nizcayanayathI caraNa nathI. tyAM prazna thAya ke nizcayanayathI caraNa kema nathI? ene ja spaSTa kare che - For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1666 35 gAthA : akkhaMDaM guNaThANaM i8 eassa Niyamao ceva / sai uciyapavittIe sutte vi jao imaM bhaNiyaM // 1666 // anvayArtha : =Anekanizcayanayane, niyamo va=niyamathI ja sa vithapavittI sadA ucita pravRtti vaDe guISA duM-akhaMDa guNasthAna iSTa che; namo je kAraNathI su vi # yaMgasUtramAM paNa A have batAvAze e, kahevAyuM che. gAthArtha : nizcayanayane niyamathI ja sadA ucita pravRtti vaDe akhaMDa guNasthAna iSTa che; je kAraNathI sUtramAM paNa have batAvAze e kahevAyuM che. TIkAH __ akhaNDaM guNasthAnaM niraticAramiSTametasya niyamata eva nizcayanayasya sadaucityapravRttyA hetubhUtayA, sUtre'pi yata idaM bhaNitaM vakSyamANamiti gAthArthaH // 1666 // TIkAI: Anekanizcayanayane, niyamathI ja hetubhUta=cAritravizuddhinA hetubhUta, evI sadA aucityavALI pravRtti vaDe akhaMDa=niraticAra, guNasthAna iSTa che; je kAraNathI sUtramAM paNa A=vakSyamANa=AgaLamAM kahevAze e, kahevAyuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahela te mujaba nizcayanaya kaMdAdi sevanArA sAdhumAM cAritra kema svIkArato nathI ? te batAvatAM kahe che - saMyamavRddhinA hetubhUta evI sadA ucita pravRttithI akhaMDa guNasthAnaka ja nizcayanayane mokSanA kAraNarUpe iSTa che, anya nahIM. Azaya e che ke vartamAnamAM sAdhuo bakuza-kuzIla cAritravALA che, topaNa jeo bhagavAnanA vacanathI bhAvita che, ane satata bhagavAnanA vacananA smaraNapUrvaka mohanA umUlanane anukULa evI sadA ucita pravRtti kare che, teo kALanA doSane kAraNe ke nimittanA doSane kAraNe koI sUkSma paNa skUlanA na thAya te mATe ucita yatna karanArA hoya che, chatAM anAbhogAdithI koI skUlanA thaI jAya to, tenAthI viruddha pariNAmo karIne te alanAne dUra kare che. AvA sAdhumAM akhaMDa guNasthAna arthAt niraticAra cAritra varte che; kema ke anAbhogAdithI thayelA aticAronI zuddhi te mahAtmAe samyapha karI che, mATe AvA ja sAdhumAM nizcayanaya akhaMDa cAritra svIkAre che, anyamAM nahIM. ./1666ll For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 saMkhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA | gAthA 160 avataraNikA kiM tadityAha - avataraNitArtha te zuM che? arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke je kAraNathI sUtramAM paNa A kahevAyuM che, te vakSyamANa kathana zuM che ? ene kahe che - gAthA : jo jahavAyaM na kuNai micchaddiTThI tao hu ko aNNo ? / vaDDhei a micchattaM parassa saMkaM jaNemANo // 1667 // anvacAI: no navayaM na =je yathAvAda karatA nathI=je sAdhu Agama anusAra vihitAnuSThAna karatA nathI, to maUo vo miTTI ?=tenAthI anya koNa mithyASTi hoya? paralsa ma saMva nomAno=ane paranI zaMkAne utpanna karatA evA (potAnA) fmachatta vaDa-mithyAtvane vadhAre che. * du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : je sAdhu Agama anusAra vihitAnuSThAna karatA nathI, tenAthI anya koNa mithyASTi hoya ? ane parane zaMkA utpanna karatA evA sAdhu potAnA mithyAtvane vadhAre che. TIkA? __ yo yathAvAdaM yathAgamaM na karoti vihitaM, mithyAdRSTistataH evambhUtAtko'nyaH?, sa eva, AjJAvirAdhanAditi varddhayati ca mithyAtvamAtmanaH parasya zaGkAM janayan sadanuSThAnaviSayAmiti gAthArthaH 2667 TIkArya : je sAdhu yathAvAda= yathAAgama=je prakAre AgamamAM kahevAyuM che te prakAre, vihitane karatA nathI, tenAthI=AvA prakAravALAthI, anya koNa mithyASTi hoya? te ja arthAt te ja mithyAdeSTi che, kema ke AjJAnuM virAdhana che. ane kRttikaethI yathAvAda karatA nathI e hetuthI, anuSThAnanA viSayavALI paranI zaMkAne pedA karatA sAdhu AtmAnA potAnA, mithyAtvane vadhAre che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: pUrvagAthAmAM kahyuM ke nizcayanayane niraticAra guNasthAna iSTa che. ene spaSTa karatAM kahe che ke je sAdhu AgamavidhinuM smaraNa karIne potAnI zakti anusAra yathArtha anuSThAna karatA nathI ane anuSThAnane yathAtathA For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1660-168 karyA pachI temAM anAbhogAdithI thayelI skUlanAone niMdA-ga dvArA dUra karatA nathI, te sAdhu mithyAdaSTi che; kema ke te sAdhu bhagavAnanI AjJAnI virAdhanA karanAra che arthAt bhagavAnanI AjJAnusAra zaktinA prakarSathI ucita pravRtti karIne mohanA nAza mATeno udyama karanArA nathI, mATe mithyAdaSTi che. vaLI AvA sAdhu pote Agamaviruddha yathAtathA anuSThAna karIne anyane paNa sadanuSThAnaviSayaka zaMkA pedA kare che ke A anuSThAna A sAdhu kare che te rIte karavAnuM che? ke anya rIte karavAnuM che? A prakAranI zaMkA pedA karAvIne te sAdhu bIjAnA viparyAsamAM nimitta bane che, jenAthI potAnA ja mithyAtvane vadhAre che. AthI nizcayanaya akhaMDa cAritrane icche che, mATe akhaMDa cAritra pALanAra sAdhumAM ja cAritra svIkAre che, anyamAM nahIM. 166ll avataraNikA : syAd-yathAvAdameva kandarpAdikaraNamityAzaGkyAha - avataraNikAI: thAya A pramANe koIne zaMkA thAya. kaMdarpAdinuM karaNa yathAvAda ja che, e prakAranI AzaMkA karIne kahe bhAvArtha : sthUla buddhithI koIne lAge ke bhagavAnanuM zAsana bakuza-kuzIla sAdhuothI cAle che ane bakuza-kuzIla sAdhuone kaMdarpAdi bhAvo thAya che, tethI kaMdarpAdi bhAvonuM karaNa Agama anusAre ja che. mATe kaMdapadi bhAvanAo karanArA sAdhumAM cAritra nathI ema kahI zakAya nahIM. A prakAranI zaMkAnuM ubhAvana karIne tenuM samAdhAna karatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : kaMdappAIvAo na ceha caraNammi suvvai kahiMci / tA easevaNaM pi hu tavvAyavirAhagaM ceva // 1668 // anvayArtha: ravi saMpyAruMvAro ane caraNaviSayaka kaMdAdino vAda rUda ahIM AgamamAM, hiMdrikakyAMya ja subraDuM saMbhaLAto nathI. tA-te kAraNathI sevA upa=AnuM sevana paNa=kaMdarpAdinuM sevana paNa, tavyAyavaradA veva=tenA vAdanuM virAdhaka ja che cAritranA vAdanuM virAdhaka ja che. * du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : ane caraNaviSayaka kaMdapadino vAda AgamamAM kyAMya saMbhaLAto nathI, te kAraNathI kaMdAdinuM sevana paNa cAritranA vAdanuM virAdhaka ja che. For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 saMkhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | kubhAvanA | gAthA 1608-1669 TIkAH __ kandarpAdivAdo na ceha-Agame caraNe-cAritraviSayaH zrUyate kvacit kasmiMzcitsUtrasthAne, tat-tasmAd etatsevanaM-kandarpasevanamapi tadvAdavirAdhakaM-cAritravAdavirAdhakameveti gAthArthaH // 1668 // TIkArya ane caraNaviSayaka=cAritranA viSayavALo, kaMdarpAdino vAda ahIM=AgamamAM, kyAMya=koIpaNa sUtrasthAnamAM, saMbhaLAto nathI. te kAraNathI AnuM sevana=kaMdarpanuM sevana paNa, tenA vAdanuM virAdhaka che cAritranA vAdanuM virAdhaka ja che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : cAritraviSayaka kaMdarpAdino vAda koI sUtramAM saMbhaLAto nathI, paraMtu anAbhogAdithI kaMdarpAdi sevyA hoya to cAritraviSayaka tenA varjananuM kathana sUtramAM saMbhaLAya che. mATe kaMdarpAdinuM sevana karanArA sAdhu cAritravAdanA virAdhaka che arthAt bhagavAne sarva udyamathI AtmabhAvamAM vizrAMti pAmavAne anukULa je cAritranuM kathana karyuM che tenI virAdhanArUpa ja che. mATe sAdhue sarva udyamathI kAMdapikI Adi bhAvanAonA parihAramAM udyama karavo joIe, jethI niraticAra cAritranI prApti thAya. /1668 avataraNikA: evaM nizcayanayenaitaduktaM - avataraNitArtha : A pramANe A nizcayanayathI kahevAyuM arthAta gAthA 1666thI 1668mAM batAvyuM e pramANe kaMdarpAdinuM karaNa cAritravAdanuM virAdhaka che e nizcayanayane AzrayIne kahevAyuM, gAthA : kiMtu asaMkhijjAiM saMjamaThANAI jeNa caraNe vi / bhaNiyAiM jAibheyA teNa na doso ihaM koI // 1669 // anvayArtha : viMtu=paraMtu khe=je kAraNathI gharane vikacaraNamAM paNa nAkhe=jAtinA bhedathI sasaMviMAruM saMgamavADuM mArUM asaMkhya saMyamasthAno kahevAyAM che, te-te kAraNathI rUdaM ahIM kaMdarpAdimAM, soDuM roso na=koI doSa nathI=vyavahArathI cAritra svIkAravAmAM koI doSa nathI. gAthArtha : paraMtu je kAraNathI cAritramAM paNa jAtinA bhedathI asaMkhyaya saMcamasthAno kahevAyAM che, te kAraNathI kaMpAdimAM vyavahArathI cAritra svIkAravAmAM koI doSa nathI. For Personal & Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA/ kubhAvanA / gAthA 169 39 TIkAH kintvasaGkhyeyAni saMyamasthAnAni tAratamyabhedena yena caraNe'pi-cAritre'pi bhaNitAnyAgame jAtibhedAt-tajjAtibhedena, tena kAraNena na doSa iha kazcit kandarpAdau, tathAvidhasaMyamasthAnabhAvAditi thArtha: I666 TIkAIH paraMtu je kAraNathI caraNamAM paNa=cAritramAM paNa, jAtinA bhedathI-tenI jAtinA bhedathI cAritranI jAtinA bhedathI, AgamamAM tAratamyanA bheda vaDe asaMkhya saMyamasthAno kahevAyAM che, te kAraNathI ahIMkaMdarpAdimAM, koI doSa nathI=vyavahArathI cAritra svIkAravAmAM koI doSa nathI, kema ke te prakAranA saMyamasthAnano bhAva che=kaMdarpAdinA sevanakALamAM paNa aticAranA bhAvothI kaMIka malinatAvALA saMyamasthAnano sadbhAva che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1665mAM kahyuM ke asaMkliSTa paNa koI sAdhu vyavahArathI cAritrano pariNAma hote chate kaMdarpAdine seve che ane nizcayanayathI kaMdAdi bhAvanAomAM cAritra nathI. tyArapachI gAthA 1666thI 1668mAM sthApana karyuM ke cAritranA sadbhAvamAM kaMdarpAdi saMbhave nahIM. A kathanathI e phalita thAya ke, AtmabhAvamAM caravuM e cAritra che. tethI saMsAranA sarva bhAvothI para thaIne zrutanA baLathI zuddha AtmAnA svarUpane AtmAmAM pragaTa karavA arthe sudaDha vyApAra karanAra sAdhu vItarAgabhAvarUpa AtmabhAvamAM varte che, mATe teomAM cAritra che; jayAre kaMdarpAdinuM sevana e mohathI abhivyakta thatuM caitanya che, tethI kaMdarpAdinA sevanakALamAM sAdhu AtmabhAvamAM vartatA nathI, mATe teomAM cAritra nathI. A rIte nizcayanayanuM kathana karyA pachI, gAthA 1665mAM kahela ke vyavahAranaya aprazasta bhAvanAomAM cAritra svIkAre che, te kathana kaI apekSAe che? te spaSTa karatAM graMthakArazrI kahe che - AgamamAM saMyamasthAno jAtinA bhedathI tAratamya vaDe asaMkhyAtA kahevAyAM che. tethI e prApta thAya ke je mahAtmA nizcayanayane abhimata evo zuddha AtmabhAvamAM javA mATeno udyama karatA hoya, teo uttarottara adhika-adhika vizuddhivALAM saMyamasthAnomAM jatA hoya che. tethI nizcayanayane abhimata saMyamasthAno taratamatAnA bhedathI asaMkhya bheTavALAM prApta thAya, paraMtu te saMyamasthAno zuddha AtmAmAM javAne anukULa asmalita vyApAravALAM hovAthI vizuddha evI eka jAtivALAM che, phakta Adya bhUmikAnAM saMyamasthAno uttarauttaramAM adhika-adhika vizuddhatAne pAmI rahyAM che. vaLI, AgamamAM saMyamasthAno jAtinA bhedathI asaMkhyAtA kahevAyAM che. e kathanathI e phalita thAya ke vizuddha jAtinAM saMyamasthAno che, tema aticArapaMkathI malina thayelAM azuddha jAtinAM paNa saMyamasthAno che; ane je sAdhuo asaMkliSTa pariNAmavALA che, samabhAva pratye baddharAgavALA che, mATe cAritramAM varte For Personal & Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / kubhAvanA / gAthA 1669-1600 che; Ama chatAM tevA prakAranA nimittane pAmIne teo jyAre kaMdAdi bhAvone seve che, tyAre teonuM saMyamasthAna kaMIka aticArathI malina thAya che, topaNa jinavacanAnusAra samabhAvamAM yatna karavAno baddharAga hovAthI, kaMdarpAdi bhAvo sevyA pachI tenAthI lAgela aticAranI zuddhi karavA yatna kare che, tevA sAdhuomAM vizuddha jAtinAM saMyamasthAno karatAM azuddha jAtinAM saMyamasthAno varte che. tethI kaMdarpAdinA sevanakALamAM paNa tevA sAdhuomAM vyavahAranayathI cAritra svIkAravAmAM koI doSa nathI; kema ke kaMdarpAdinuM sevana karatI vakhate paNa teomAM aticArovALuM saMyamasthAna vidyamAna che. I166mA avataraNikA: prakRtayojanAmAha - avataraNitArtha : prakRtinI yojanAne kahe che arthAt gAthA 1628mAM karelA prakRti kathananI prastuta gAthAmAM yojanAne kahe che - bhAvArtha: gAthA 1627mAM kahela ke bhaktaparijJA anazana karatI vakhate pUrve paraloka pratye zItala paNa jIvananA aMtakALe saMvega pAmelA sAdhu vikaTanA kare che. tyArapachI gAthA 1628mAM kahela ke AvA sAdhu saMkliSTa bhAvanAne vizeSathI varje che ane tenAthI ArAdhanAne prApta kare che. tyArapachI atyAra sudhI te vizeSathI varjana karavA yogya saMkliSTa bhAvanAnuM vistArathI varNana karyuM. - have gAthA 1928mAM darzAvyA pramANe yathokta anazanI vizeSathI saMkliSTa bhAvanAnuM varjana kare che e rUpa prakRti kathananuM prastuta gAthAmAM yojanA karatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : eANa viseseNaM taccAo teNa hoi kAyavyo / puTviM tu bhAviANa vi pacchAyAvAIjoeNaM // 1670 // anvayArtha : tA-te kAraNathI teNa-tenA vaDe-sAdhu vaDe, putri vijJAna vi aa =pUrve bhAvita paNa Amano= saMkliSTa bhAvanAono, pachAyAvIrUno pazcAttApa AdinA yoga vaDe viresev=vizeSathI cAle #Ayavvo DhoDuM tyAga kartavya thAya che. gAthArtha : te kAraNathI sAdhu vaDe pUrve bhAvita paNa saMkilaSTa bhAvanAono pazcAttApAdinA yoga vaDe vizeSathI tyAga kartavya thAya che. For Personal & Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ selakhanAvastuka abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA) kubhAvanA/ gAthA 1600 301 TIkAH etAsAM bhAvanAnAM vizeSeNa tattyAgo bhavati tena karttavyo vivakSitAnazaninA pUrvabhAvitAnAmapi satInAM pazcAttApAdiyogena bhAvasAreNeti gAthArthaH // 1670 // * "pazupari"mAM 'ri' padathI niMdA-gahano saMgraha karavAno che. TIkArca: te kAraNathI=saMkSiNa bhAvanAonA varjanathI anazana karanAra sAdhu ArAdhanAne prApta kare che te kAraNathI, tenA vaDe=vivakSita anazanI vaDe=gAthA 1927mAM vivaphA karAyelA evA pUrve zithila ane pAchaLathI saMvega pAmelA bhaktaparijJA anazana svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA vaDe, pUrvamAM bhAvita paNa chatI A bhAvanAono=kAMdapikI Adi saMkliSTa bhAvanAono, bhAvasAra=bhAva che pradhAna jemAM evA, pazcAttApAdinA yoga vaDe vizeSathI tyAga kartavya thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : saMyamI mahAtmAo mokSanA arthe saMyama pALatA hoya che, chatAM koI sAdhu anAdi abhyAsane kAraNe saMyamajIvanamAM pUrve saMveganA zithila pariNAmavALA hoya to, saMyamajIvanamAM vAraMvAra kaMdarpAdi bhAvo seve che ane pAchaLathI te mahAtmA koIka nimittathI saMvega pAme ane teone pUrvamAM karela azubhabhAvo nimitte pazcAttApAdi thAya, tema ja jIvananA aMta samaye bhaktaparijJA anazana-karavA tatpara thAya to, tevA anazana karanArA sAdhue A kAMdapiMkI Adi saMkliSTa bhAvanAone vizeSathI varjavI joIe. joke A kAMdapikI Adi saMkliSTa bhAvanAono tyAga sarva sAdhuoe sadA karavAno che ane anazanakALamAM to A saMkSiNa bhAvanAo sarvathA karavAnI nathI. AthI je saMyamamAM apramAdI sAdhuoe pUrve A bhAvanAo prAyaH sevI na hoya ane alanAthI kvacit sevI hoya topaNa tatkALa te alanAnI zuddhi karI hoya, tevA sAdhuo aMtakALe te saMkliSTa bhAvanAo pratye sAmAnyathI jugupsA karIne AtmAne zAstravacanAnusAra bhAvita karavA udyama kare che; paraMtu je sAdhuoe saMyamajIvananA pUrvakALamAM zithila pariNAmane kAraNe A saMkliSTa bhAvanAo sevI hoya, teo anazanakALamAM te bhAvanAonuM varjana kare topaNa, te bhAvanAonA sevanathI AtmA para bhAvanAonA prabaLa saMskAro AdhAna thayelA hovAthI tevA sAdhuomAM vizuddha saMyamasthAna pragaTatuM nathI, tethI tevA anazana karanArA sAdhuoe "saMkliSTa bhAvanAo saMyamamAM malinatAnuM kAraNa che, devadurgatatvanuM ane saMsAraparibhramaNanuM kAraNa che, saMyamanI viphaLatAnuM kAraNa che" e sarvanuM samyaka samAlocana karIne, kAMdapikI bhAvanAo karavAthI utpanna thatA anarthonuM vAraMvAra ciMtavana karIne pote pUrve pramAdavaza je bhAvo sevyA che, te bhAvo pratye atyaMta dhRNA thAya te prakArano bhAvasAra pazcAttApa karavo joIe ane niMdA-gaI karavI joIe, jethI kaMdarpAdi bhAvanAonA sevanathI AtmA para paDelA saMskArono nAza thAya. Ama, yathokta anazanI sAdhue kAMdapiMkI Adi bhAvanAono vizeSathI tyAga karavo joIe, jethI gAthA 1628mAM kahyA mujaba saMkSiNa bhAvanAonA varjanathI te mahAtmA ArAdhanAne prApta karI zake che. 167oll For Personal & Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA/ gAthA 1001 gAthA : kayamittha pasaMgeNaM pagayaM vocchAmi savvanayasuddhaM / bhattapariNAe khalu vihANasesaM samAseNaM // 1671 // anvacAI: rUstha ahIM=bhaktapariNA nAmanA trIjA abhyaghata maraNanA prakramamAM, pof yaMtraprasaMgathI saryuM. satranayasuddha gha7 mattaparipaUTINa vihArUM payaM-vaLI sarva nayothI zuddha evA bhaktaparijJAnA vidhAnazeSarUpa prakRtine samA=samAsathI=saMkSepathI, yochAmi huM kahIza. gAthArtha bhaktaparijJA nAmanA trIjA abhyadhata maraNanA prakramamAM prasaMgathI saryuM. vaLI sarva nAyothI zuddha evA bhaktaparijJAnA vidhAnazeSarUpa prakRtane saMkSepathI huM kahIza. TIkA? ___ kRtamatra prakrame prasaGgena, prakRtaM vakSyAmi, kiMbhUtam ? sarvanayavizuddhaM, kimityAha-bhaktaparijJAyAH khalu vidhAnazeSaM yannoktaM samAsena-sakSepeNeti gAthArthaH // 1671 // TIkArtha: ahIM=prakramamAM bhaktapariNA anazananA varNananA prakramamAM, prasaMgathI sarSa pUrve saMkliSTa bhAvanAonA svarUpanuM prAsaMgika kathana karyuM e rUpa prasaMgathI saryuM. prakRtine huM kahIza. kevA prakAranA prakRtine kahIza? te batAve che - sarva nayothI vizuddha evA prakRtine huM kahIza. ahIM prakRti zuM che? ethI kahe che - vaLI bhaktaparijJAnuM vidhAnazeSa je kahevAyuM nathI gAthA 1627mAM bhaktaparijJA anazana karavAnI vidhi batAvI tyAM je zeSa vidhi batAvAI nathI, e rUpa prakRtine samAsathI=saMkSepathI, huM kahIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gAthA 1627mAM bhaktaparijJA anazana karatAM pahelAM karavAnI vidhi batAvavAno prAraMbha karyo, ane gAthA 1628mAM kahyuM ke pUrve zItala ane pAchaLathI saMvega pAmelA anazana karanAra sAdhue saMkliSTa bhAvanAonuM vizeSathI varjana karavuM joIe, je varjanathI te sAdhu cAritranI ArAdhanA prApta kare che. Ama, bhaktaparijJAnI vidhino eka aMza gAthA 1627-1628mAM batAvyo, tyAM graMthakArazrIne smaraNa thayuM ke anazana karanAra sAdhuo mATe saMkliSTa bhAvanAonA svarUpanuM kathana upayogI che, mATe gAthA 1629thI 1670 sudhI graMthakArazrIe te saMkliSTa bhAvanAonuM varNana karyuM, je prAsaMgika kathanarUpa hatuM. tethI te prAsaMgika kathana samApta karatAM graMthakArazrI kahe che ke "prasaMgathI saryuM." For Personal & Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 saMlekhanAvatuka | abhyarata maraNa/ bhaktaparijJA | gAthA 1001-1602 have graMthakArazrI bhaktaparijJA anazananI zeSa rahela vidhi batAvavAnI pratijJA karatAM kahe che ke bhaktaparijJAnuM vidhAnazeSa, jene pUrve batAvyuM nathI tene huM saMkSepathI kahIza. vaLI te vidhAnazeSa sarva nayothI vizuddha che. tethI e prApta thAya ke, sarva navothI zuddha evI te vidhine je sAdhu seve te avazya sarva nayonI ArAdhanAne prApta kare che, tema ja niyamA cAritranI zuddhine prApta kare che; kema ke sarva no jIvane zuddha AtmabhAvamAM javA mATenI preraNA kare che, tethI AgaLa batAvAze e vidhi pramANe sAdhu bhaktaparijJA anazanamAM udyama kare to avazya sarva nayone abhimata evA cAritranI zuddhine prApta kare che, mATe ArAdhaka bane che. II1671ii avataraNikA: pUrvagAthAmAM graMthakArazrIe pratijJA karela ke bhaktaparijJA anazananA vidhAnazeSane huM kahIza. tethI have bhaktaparijJA anazananI zeSa rahelI vidhine ja darzAve che - gAthA : viyaDaNa abbhuTThANaM uciaM saMlehaNaM ca kAUNaM / paccakkhai AhAraM tivihaM ca cauvvihaM vA vi // 1672 // anyathArtha : vitha =vikaTanAne=AlocanAne, (karIne) bhuTTI varga 2 saMjout thi=abhutthAnane ane ucita evI saMlekhanAne karIne tividaMra valvidaMvAvi sAhA trividha athavA caturvidha paNa AhAranuM paSyavara phu=paccakkhANa kare che-prastuta anazana karanAra sAdhu paccakhANa grahaNa kare che. gAthArtha : vikaTanAne karIne, abhyAnane ane ucita evI saMlekhanAne karIne trividha athavA caturvidha paNa AhAranuM prastuta anazana karanAra mahAtmA paccakhANa grahaNa kare che. TIkA : vikaTanAM dattvA tadanvabhyutthAnaM saMyame ucitAM saMlekhanAM ca saMhananAdeH kRtvA pratyAkhyAtyAhAraM gurusamIpe trividhaM caturvidhaM vA'pi yathAsamAdhAnamiti gAthArthaH // 1672 // TIkAI: anazanI sAdhu vikaTanAne ApIne=AlocanAne karIne, tyArapachI saMyamamAM abhyatthAnane ane saMghayaNAdine ucita evI saMlekhanAne karIne gurunI samIpamAM yathAsamAdhAna potAnI samAdhi pramANe, traNa prakAranA athavA cAra prakAranA paNa AhAranuM paccakhANa kare che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | gAthA 1602-1603 bhAvArtha : gAthA 1627-1628mAM kahela ke bhaktaparijJA anazana svIkAravA tatpara thayelA mahAtmA vikaTanAne kare che, vaLI pUrve zItala evA sAdhu vizeSathI saMkliSTa bhAvanAonuM varjana kare che. e rIte vikaTanAne karIne tyArapachI te mahAtmA saMyamamAM abhyatthAnane kare che arthAta cAritranA pariNAmamAM atyaMta ullasita vIryavALA thavA mATe pratikSaNa bhagavAnanA vacananA paramArthathI AtmAne bhAvita karavAno surdaDha vyApAra kare che. tyArabAda potAnA saMghayaNAdine anurUpa saMkhanA karIne guru pAse samAdhi pramANe trividha ke caturvidha AhAranuM paccakhANa grahaNa kare che. AnAthI e prApta thAya che anazana karanArA mahAtmAe jIvanamAM thayelAM pAponI zuddhi karavI joIe, pachI saMyamamAM atyaMta usthita mAnasavALA thavuM joIe, tyArapachI pUrve varNavelA tapAdi dvArA dehanI ane kaSAyanI saMlekhanA karavI joIe, ane tyArabAda aMte potAnI samAdhi pramANe trividha ke caturvidha AhAranuM paccakhANa karavuM joIe. ll167rA gAthA : uvvattai pariattai sayamaNNeNA vi kAravai kiMci / jattha'samattho navaraM samAhijaNagaM apaDibaddho // 1673 // anvayArtha : sarSa 3attamatta svayaM udvartana kare che, parAvartana kare che. navAM phakta parivato=apratibaddha pratibaMdha vagaranA sAdhu, nanda jayAM=je kRtyamAM, malyo=asamartha hoya, (tyAM) samAdina lirika samAdhijanaka kaMIka mavor vi=anyathI paNa bIjA sAdhu pAse paNa, IRvarU karAve che. gAthArtha : ravacaM udvartana kare che, parAvartana kare che. phakta pratibaMdha vagaranA sAdhu je kRtyamAM asamartha hoya, te kRtyamAM samAdhijanaka kaMIka bIjA sAdhu pAse paNa karAve che. TIkAH udvarttate parAvartate svayam Atmanaiva, anyenApi kArayati kiJcid vaiyAvRttyakareNa yatrAsamartho, navaraM tatkArayati samAdhijanakaM yadAtmanaH, apratibaddhaH san sarvatreti gAthArthaH // 1673 // TIkArya : svayaM AtmAthI ja pote ja, udvartana kare che, parAvartana kare che. jyAM asamartha hoya=te anazana karanArA sAdhu je kRtya karavAmAM asamartha hoya, tyAM vaiyAvRjyane karanArA anya sAdhuthI paNa kaMIka karAve che. phakta potAne je samAdhinuM janaka hoya tene karAve che. vaLI te anazanI sAdhu kevA prakAranA che? te batAve che - sarvatra apratibaddha chatA te sAdhu che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka/ abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / gAthA 1603-1604 305 bhAvArtha: bhaktaparijJA anazana svIkAranArA mahAtmA guru pAse trividha ke caturvidha AhAranuM paccakakhANa grahaNa karyA pachI sthira AsanamAM rahIne satata RtathI AtmAne vAsita karavA mATe yatna kare che, ane jayAre sthira Asanane kAraNe te yatnamAM vyAghAta thato jaNAya tyAre svayaM dehanuM udvartana kare che ke parAvartana kare che. vaLI zarIranI zakti atyaMta kSINa thavAne kAraNe te mahAtmA dehanuM udvartanAdi karavAmAM svayaM asamartha hoya to, potAnA zrutanA upayogano prakarSa karavAmAM upayogI hoya tevuM samAdhijanaka kaMIka udvartanaparAvartanarUpa kRtya te mahAtmA vaiyAvacca karanArA sAdhu pAse paNa karAve che. vaLI te kRtya svayaM karatI vakhate ke anya pAse karAvatI vakhate te anazanI mahAtmA dehAdi sarva padArtho pratye apratibaddha mAnasavALA thaIne zrutanA avalaMbanathI AtmAmAtramAM ja pratibaMdhane dhAraNa karanArA hoya che. ||1673 gAthA : mettAdI sattAisu jiNiMdavayaNeNa taha ya accatthaM / bhAvei tivvabhAvo paramaM saMvegamAvaNNo // 1674 // anvayArtha: paramaM ya saMve mAvA tibUmAvo=ane parama saMvegane pAmelA, tIvra bhAvavALA (te anazanI sAdhu) niviyA=jinendranA vacanathI sattAphabhu merAvI sattvAdimAM maitrI Adine tada azvattha bhAveDUte prakAre atyartha bhAvana kare che. gAthArtha : ane parama saMvegane pAmelA, tIvra bhAvavALA te anazanI sAdhu jinendranA vacanathI sajvAdimAM maitrI Adine te prakAre atyaMta bhAvana kare che. TIkA? maitryAdIni-maitrIpramodakAruNyamAdhyasthyAni sattvAdiSu sattvaguNAdhikaklizyamAnAvineyeSu jinendravacanena hetubhUtena tathA cAtyarthaM nitarAM bhAvayati tIvrabhAvaH san paramaM saMvegamApannaH atizayamArdAntaHkaraNa iti gAthArthaH // 1674 // TIkAIH ane tIvra bhAvavALA chatA=pote je bhAvanAo kare che te bhAvanAono AtmAmAM atyaMta sparza thAya tevA tIvra bhAvavALA chatA, parama saMvegane pAmelA=atizaya Adra aMtaHkaraNavALA, anazanI sAdhu hetubhUta=aMtakALanI ArAdhanAne atizayita karavAmAM hetubhUta, evA jinendranA vacana vaDe sattvAdimAM=sattvaguNAdhika-klizyamAna-avinayomAMsarva jIvomAM - potAnAthI adhika guNovALA jIvomAM - phleza pAmatA For Personal & Private Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 1604-1605 jIvomAM - avinayI jIvomAM, maitrI AdinetramaitrI-pramoda-kAruNya-mAdhyathyane, te prakAre=je prakAre sarva jIvo pratye ucita vartana karavAne anukULa samabhAvanA pariNAmanI vRddhi thAya te prakAre, atyaMta bhAvana kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: sarvatra apratibaddha evA bhaktaparijJA anazana karanArA mahAtmA sthirAsanamAM besIne AtmAne tattvathI bhAvita kare che, tyAre cittane atyaMta ucita pravRttipradhAna banAvavA arthe jinavacanAnusAra jIva vagere viSayaka maitrI Adi bhAvanAo kare che, jethI sarva jIvo pratye teonI bhUmikAnusAra ucita bhAvo karavAno adhyavasAya pragaTe. maitrIbhAvanA: maitrIbhAvanAthI sarva jIvo pratye hitanI ciMtA thAya che, tethI potAnA zatrubhUta jIvo pratye paNa dveSano pariNAma na thAya paraMtu hitano pariNAma thAya, te mATe te anazanI mahAtmA maitrIbhAvanA kare che. pramodabhAvanA : vaLI guNavAnanA guNone smRtimAM lAvIne pramodabhAvanA karavAthI guNo pratyeno pakSapAta vadhe che. AthI te anazanI mahAtmA siddhAtmAonA, tIrthakaronA, susAdhuonA guNonuM smaraNa karIne te te bhAvo pratye pramodabhAvanA kare che. A kAruNyabhAvanAH vaLI te anazanI mahAtmA dravyathI ane bhAvathI klizyamAna jIvo pratye karuNAbhAvanA kare che, jethI teonA klezane dUra karIne teo pAse hitane anukULa zakti anusAra prayatna karAve tevI uttama prakRti potAnI bane. mAdhyazmabhAvanAH vaLI te anazanI mahAtmA ayogya jIvo pratye paNa dveSa na thAya, paraMtu madhyasthabhAva pragaTe tevI uttama prakRti mAdhyazmabhAvanAthI niSpanna kare che. A sarva bhAvanAo te mahAtmA vicAramAtrathI karatA nathI, paraMtu atyaMta saMveganA pariNAmapUrvaka te bhAvanAo cittane sparze tevA atizaya Adra aMtaHkaraNavALA thaIne aMtaraMga daDha yatnathI kare che, jethI te bhAvanAonA baLathI samabhAvano prakarSa thAya. l/1674ll avataraNikA : dehasamAdhau yatitavyamityAha - avataraNikAW: dehanI samAdhimAM yatna karavo joIe, e pramANe kahe che - bhAvArtha : bhaktaparijJA anazana karanArA mahAtmA prathama saMghayaNavALA mahApuruSo jevA samartha hotA nathI, tethI teo dehanI svasthatAno vicAra karyA vagara anazana kare to uttama bhAvono vyAghAta thAya, mATe uttama bhAvonI For Personal & Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 saMkhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / gAthA 1605 vRddhine upakhaMbhaka hoya eTalI dehanI svasthatA mATe bhaktaparijJA anazanI mahAtmAe udyama karavo joIe, e pramANe prastuta gAthAmAM kahe che - gAthA : suhajhANAo dhammo taM dehasamAhisaMbhavaM pAyaM / tA dhammApIDAe dehasamAhimmi jaiavvaM // 1675 // anvayArtha : sukSAro thamo zubhadhyAnathI dharma thAya che. taMtrata=zubhadhyAna, pAyaM-prAyaH DemamahisaMmavaM dehanI samAdhithI saMbhavavALuM che. tAkate kAraNathI thamApIDA-dharmanI apIDArUpe dasamariSyi-dehanI samAdhimAM nakaLaMkayatna karavo joIe. gAthArtha : zubhadhyAnathI dharma thAya che. zubhadhyAna prAyaH dehanI samAdhithI saMbhave che. te kAraNathI dharmanI apIDArUpe dehanI samAdhimAM yatna karavo joIe. TIkA? zubhadhyAnAd-dharmAdeH dharmo bhavati, tat-zubhadhyAnaM dehasamAdhisambhavaM prAyo-bAhulyenAsmadvidhAnAM, yata evaM tat-tasmAddhApIDayA hetubhUtayA dehasamAdhau-zarIrasamAdhAne yatitavyaM prayatnaH kArya iti mAthArtha: 2676 TIkAIH dharmAdirUpa zubhadhyAnathI dharma thAya che. te=zubhadhyAna, amArA jevA sAdhuone prAyaH=bahulapaNAthI, dehanI samAdhithI saMbhavavALuM che. je kAraNathI Ama che=zubhadhyAna prAyaH dehanI samAdhithI saMbhave che ema che, te kAraNathI hetubhUta evI dharmanI apIDArUpe dehanI samAdhimAM=zarIranA samAdhAnamAM, prayatna karavo joIe, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: dharmAdi viSayaka zubhaciMtavana karavAthI AtmAmAM dharma niSpanna thAya che, ane te dharmAdi viSayaka zubha ciMtavanarUpa zubhadhyAna amArA jevA nabaLA saMghayaNAdivALA jIvone dehanI svasthatAthI saMbhave che. tethI je dehanI samAdhi dharmanI apIDAnA hetubhUta hoya, tevI dehanI samAdhimAM anazana karanArA mahAtmAe yatna karavo joIe. AnAthI e phalita thAya ke, deha pratyenuM mamatva vRddhi pAme te rIte ke dehanI pIDA pratyenA dveSathI dehanI samAdhimAM yatna karavo ucita nathI, paraMtu zubhadhyAna karavAmAM vighna karanArI hoya tevI dehanI pIDAnuM varjana karavArUpa dehanI samAdhimAM yatna karavo ucita che, jethI zubhadhyAnanI vRddhi thAya. For Personal & Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 saMlekhanAvastakaabhyadhata maraNa | bhaktaparijJA/ gAthA 1605-1606 ahIM "thaMri''mAM "vi' zabdathI bhagavAnanA vacanAnusAra karAtA zuddha AtmAnA svarUpanA ciMtavananuM grahaNa che ane "dharma' zabdathI dharmadhyAnanA kAraNa evA daza prakAranA yatidharma AdinuM grahaNa che. AnAthI e phalita thayuM ke yatidharmamAM yatna karavAthI dharmadhyAnanI ane zuddhaAtmatattvanuM ciMtavana karavAthI zukladhyAnanI prApti thAya che. vaLI tattvaciMtavanamAM tanmayatA Ave to dhyAnanI prApti thAya ane kadAca te ciMtavanamAM tevI tanmayatA na Ave topaNa, AtmA zubhaciMtavanathI vAsita banavAne kAraNe AtmAmAM uttama saMskAronA AdhAnarUpa dharmanI niSpatti to thAya ja che. Ama, jIvananA aMtakALe anazanI mahAtmAe jema zubhadhyAnamAM udyama karavo Avazyaka che, tema zubhadhyAnamAM vyAghAtaka evI dehanI asamAdhinA varjanamAM udyama karavo paNa Avazyaka che. 167pI avataraNikA: pUrvagAthAmAM kahyuM ke sAdhue dharmanI apIDArUpe dehanI samAdhimAM yatna karavo joIe, e kathanane deDha karavA arthe kahe che - gAthA : iharA chevaTThammI saMghayaNe thiradhiIe rahiassa / dehassa'samAhIe katto suhajhANabhAvo tti // 1676 // anvacAI: rUT=itarathA=dehanI samAdhimAM yatna karavAmAM na Ave to, chevakRSpI saMjayane chevaTTA saMghayaNamAM rehaDakSanarIdehanI asamAdhi thaye chate thayA spi =sthira vRtithI rahitane sukSAmAvo ho zubhadhyAnano bhAva kyAMthI hoya ? >> 'tti' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : dehanI samAdhimAM catna karavAmAM na Ave to tevA saMghacaNamAM dehanI asamAdhi thaye chate sthira dhRtithI rahita jIvane zubhadhyAnano bhAva kyAMthI hoya? TIkA? itarathA chedavartini saMhanane sarvajaghanya ityarthaH sthiradhRtyA rahitasya-durbalamanasaH dehasyAsamAdhau saJjAte sati kutaH zubhadhyAnabhAvo ? naiveti gAthArthaH // 1676 // TIkArya : itarathA=pUrvagAthAmAM batAvyA mujaba dharmanI apIDArUpe dehanI samAdhimAM yatna karavAmAM na Ave to, sarvathI jaghanya evA chedavartI saMvananamAM=sevA saMghayaNamAM, dehanI asamAdhi thaye chate sthira vRtithI rahitane=durbaLa manavALAne, zubhadhyAnano bhAva kyAMthI hoya? na ja hoya, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 1606-1600 309 bhAvArtha : vartamAnakALamAM jIvo sarva saMghayaNomAM jaghanya evA sevArya saMghayaNavALA hoya che. tethI teonuM mana zubhadhyAna karavA mATe atyaMta durbaLa hoya che, tenA kAraNe zarIramAM atyaMta pIDA thatI hoya tyAre sAdhu AtmAne bhagavAnanA vacanathI bhAvita karavA mATe sudaDha vyApAra karavA icche to paNa karI zake nahIM. mATe prAmANika rIte AtmasAkSIe vicAra karIne, AtmAne zAstravacanothI bhAvita karavAmAM bAdhaka na banatI hoya tevI dehanI pIDAnI upekSA karIne zubhadhyAnamAM yatna karavo joIe ane AtmAne zAstravacanothI bhAvita karavAmAM vyAghAtaka banatI hoya tevI dehanI pIDAnuM varjana karIne zubhaciMtavanamAM daDha udyama karavo joIe, jethI tattvathI vAsita thayelo AtmA zIdhra saMsAranA aMtane pAme. ll1676 avataraNikA: pUrvagAthAmAM kahyuM ke anazanI sAdhu dehanI samAdhimAM yatna na kare to zubhadhyAna karI zake nahIM. tyAM prazna thAya ke dehanI asamAdhi thaye chate zubhadhyAna na thAya topaNa, te mahAtmA AtmakalyANa arthe je dehanI pIDA sahana kare che tenAthI temanuM hita to thaze ne! tenA nivAraNa arthe kahe che - gAthA : tayabhAvammi a asuhA jAyai lesA vi tassa NiyameNaM / tatto a parabhavammi vi tallesesuM tu uvavAo // 1677 // anvayArtha: tayamAvaSi =ane tenA abhAvamAM zubhadhyAnanA abhAvamAM, niyane niyamathI taI=tenI=dehanI asamAdhivALA sAdhunI, sAvaMkalezyA paNa masuhA gAyatraazubha thAya che, to ma=ane tenAthI azubha lezyAthI, paramami vi=parabhavamAM paNa taNuM tu te vezyAomAM ja 3vavAma=upapAta thAya che. gAthArtha : ane zubhadhyAnanA abhAvamAM niyamathI dehanI asamAdhivALA sAdhunI legyA paNa azubha thAya che, ane azubha lezyAthI parabhavamAM paNa te lezyAomAM ja upapAta thAya che. TIkA : ___ tadabhAve ca-zubhadhyAnAbhAve ca azubhA jAyate lezyApi tathAvidhAtmapariNAmarUpA tasya niyamena dehAsamAdhimataH, tatazca-azubhalezyAtaH parabhave-janmAntare'pi tallezyeSvevopapAto mahAnanartha iti gAthArthaH // 1677 // TIkArya : ane tenA abhAvamAM zubhadhyAnanA abhAvamAM, niyamathI tenI=dehanI asamAdhivALAnI, te prakAranA=je For Personal & Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 1600-1608 prakAre zubhadhyAnanA abhAvakALamAM citta deha sAthe saMzleSa pAmIne vihvaLatA anubhave te prakAranA, AtmapariNAmarUpa lezyA paNa azubha thAya che, ane tenAthI=azubha lezyAthI, parabhavamAM=janmAMtaramAM paNa, te lezyAomAM ja azubha lezyAovALA bhavomAM ja, upapAtarUpa mahAna anartha thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : anazana karanAra sAdhu zubhadhyAnano vyAghAta thAya tevI dehanI pIDAnI upekSA kare to, te dehanI pIDAmAM citta vAraMvAra javAthI zAstravacanonuM samyapha ciMtavana thaI zake nahIM, ane mahAtmA sUtra-arthonuM parAvartana karIne AtmAne zrutathI bhAvita karavA yatna karatA hoya topaNa, te zrutanA bhAvothI potAnA AtmAne vAsita karI zakatA nathI. vaLI dehanI asvasthatA hoya tyAre, citta vAraMvAra skUlanA pAmatuM hovAthI zubhadhyAnano abhAva thAya to, legyA paNa azubha ja thAya che arthAt dehanI pIDita avasthA pratye vAraMvAra dveSathI saMvalita evA AtmapariNAmarUpa azubha lezyA thAya che, je azubha lezyAthI parabhavamAM paNa tevI azubha lezyAvALA halakAM bhavomAM upapAta thAya che, je upapAta anazana karanArA mahAtmA mATe mahA anartharUpa che. mATe kalyANanA arthI sAdhue jema tattvathI bhAvita thavA mATeno udyama karavo joIe, tema dharmanI apIDArUpe dehanI samAdhi mATeno paNa avazya udyama karavo joIe. 1677 gAthA : tamhA u suhaM jhANaM paccakkhANissa savvajatteNaM / saMpADeavvaM khalu gIattheNaM suANAe // 1678 // anvayArtha : takhtI-te kAraNathI pUrvagAthAmAM kahyuM ema che te kAraNathI, sutrApaII zrutajJA vaDe nIkaLef=gItArthe paDyagif =pratyAkhyAnIne=bhaktaparijJA anazananuM paccakhkhANa karanArA sAdhune, satranAM sarva yatna vaDe raghar=niyogathI sudaMDApAM=zubha ja dhyAna saMpADegavaM=saMpAdana karAvavuM joIe. gAthArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ema che te kAraNathI zrutAjJA vaDe gItArtha sAdhue pratyAkhyAnI sAdhune sarva ratnA vaDe niyamathI zubha ja dhyAna saMpAdana karAvavuM joIe. TIkA : ___ yasmAdevaM tasmAt zubhameva dhyAnaM pratyAkhyAninaH sarvayatnena kavacajJAtAt sampAdayitavyaM khaluniyogataH gItArthena zrutAjJayA sAdhuneti gAthArthaH // 1678 // For Personal & Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/bhaktaparijJA | gAthA 1608, 1609-1680 381 TIkArya : je kAraNathI Ama che=pUrvagAthAmAM kahyuM ke dehanI asamAdhithI zubhadhyAnano abhAva thAya to azubha lezyA prApta thAya che ane azubha lezyAthI anya janmamAM paNa azubha lezyAmAM upapAtarUpa mahA anartha thAya che ema che, te kAraNathI zrutanI AjJA vaDe=AgamavacanAnusAre, gItArtha sAdhue pratyAkhyAnIne=trividha ke caturvidha AhAranuM paccakhANa karanArA bhaktaparijJA anazanavALA sAdhune, kavacanA jJAtathI=bakhtaranA dRSTAMtathI, sarvayatna vaDe niyogathIniyamathI, zubha ja dhyAna saMpAdana karAvavuM joIe, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : dharmadhyAna karavAmAM vyAghAtaka dehanI pIDAnuM varjana karavAmAM na Ave to, ArAdhaka paNa sAdhune azubha lezyAnI prApti thavAthI janmAMtaramAM azubha lezyAvALA bhavanI prApti thAya che. te kAraNathI anazana karanAra sAdhune azubhadhyAna thatuM hoya to gItArtha sAdhue zrutanI AjJA anusAra sarva yatnathI teone azubha dhyAnamAMthI bahAra kADhIne niyamathI zubhadhyAnamAM pravartAvavA joIe. vaLI, te prayatna gItArtha sAdhue kavacanA daSTAMtathI karavo joIe. tethI e prApta thAya che, koI mahAtmAe anazanakALamAM cAreya AhAranuM paccakhANa karyuM hoya, tyAre tRSAthI atyaMta vyAkuLa thatA hoya ane koIpaNa rIte teo zubhadhyAna karavA samartha na hoya; tevA saMyogomAM temanI pAse rahelA gItArtha sAdhu vicAre ke A anazanI mahAtmA A rIte tRSAthI vyAkuLa thaIne pANI pANI karatAM kALa karaze to azubha lezyAne kAraNe avazya durgatine prApta karaze" Ama vicArIne te mahAtmAnuM durgatipAtathI rakSaNa karavA mATe te gItArtha sAdhu zratanI AjJA anusAra apavAdathI thoDuM pANI ApIne paNa te anazanI mahAtmAne svastha kare ane pharI zubhadhyAnamAM sthira karIne teone anazana pAra karAve. AvA avasare anazanI mahAtmAne apavAdathI apAyela pANInI pravRtti "kavaca' tulya che, jenAthI te mahAtmAnuM azubhadhyAnathI rakSaNa thAya che. A pramANe gurutattvavinizcaya graMthamAM gAthA-201nI TIkAmAM kahela che. AthI phalita thayuM ke zubhaciMtavanarUpa dharmadhyAnamAM vyAghAta karanAra koIpaNa nimitta upasthita thAya tyAre, gItArtha sAdhu zrutajJAnuM paryAlocana karIne, te anazanI mahAtmA je rIte azubhadhyAnathI nivartana pAme te rIte sarva yatnathI niyamA te anazanI mahAtmAne zubhadhyAna prApta karAve, jethI te mahAtmAnuM hita thAya. mATe dharmadhyAnanI pIDA karanAra evI dehanI asamAdhinA parivAra mATe gItArtha sAdhu je je kriyA kare che te te kriyA kavacanA dRSTAMta jevI che, je kavacarUpa kriyA gItArtha sAdhu svamatithI karatA nathI, paraMtu zrutanI AjJAnA baLathI kare che, tema ja te pratyAkhyAnI sAdhune zubhadhyAnamAM laI javA mATe niyogathI zakya sarva prayatna kare che, jethI te anazana karanArA mahAtmAnuM ekAMte hita thAya che. ./1678 avataraNikA: pUrvagAthAmAM kahyuM ke anazanI mahAtmA koIka nimittane pAmIne zubhadhyAnathI pAta pAmyA hoya to gItArtha sAdhu kavacanA dRSTAMtathI sarva yatna dvArA te mahAtmAne zubha ja dhyAna saMpAdana karAve che. have te anazanI mahAtmA paNa potAnA zubhadhyAnanA rakSaNa mATe zuM kare che? te batAve che - For Personal & Private Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / gAthA 1609-1680 gAthA : so vi ya appaDibaddho dullahalaMbhassa viraibhAvassa / apparivaDaNatthaM cia taM taM ciTThe karAvei // 1679 // anvayArtha: maMviddho ya so vi=ane apratibaddha evA te paNa anazanI mahAtmA paNa, hunnamasa viramAvasa maMrivaUtyiM durlabha che lAbha jeno evA viratibhAvanA apratipatana arthe ja te te vi6 verAve-te te ceSTAne karAve che. gAthArtha : ane apratibaddha evA te anazanI mahAtmA paNa durlabha che lAbha jeno evA viratibhAvanA apratipatana arthe ja te te ceSTAne karAve che. TIkA : so'pi ca pratyAkhyAnI apratibaddhaH sarvatra durlabhalAbhasya durlabhaprApteH viratibhAvasya cAritrasya apratipatanArthameva AjJAparatantraH san tAM tAM ceSTAM kArayati kavacAdirUpAmiti gAthArthaH // 1679 // * "vavApa'mAM 'mA' padathI zatruonA ghAthI rakSaNa karanArAM DhAla vagere anya sAdhanonuM grahaNa karavuM. TIkArya ane sarvatra apratibaddha=deha-upadhi-mAna-sanmAnAdi sarva bhAvomAM pratibaMdha vagaranA, te pratyAkhyAnI paNa durlabha che lAbha jeno evA durlabha che prApti jenI evA, viratibhAvanA-cAritranA, apratipatana arthe ja AjJAparataMtra chatA kavacArirUpa te te ceSTAne karAve che=bIjA sAdhu pAse karAve che, e pramANe gAthArtha che. gAthA : taha vi tayA addINo jiNavaravayaNami jAyabahumAyo / saMsArAo viratto jiNehiM ArAhaoM bhaNio // 1680 // anvacAI: tada vi=topaNa tayA-tyAre gaddIno adIna, viviravathaifma nAyavahumALo jinavaranA vacanamAM thayelA bahumAnavALA, saMsArano virattA=saMsArathI virakta evA (te anazanI sAdhu) nihiM mAre mo =jina vaDe ArAdhaka kahevAyA che. gAthArtha: topaNa tyAre adIna, jinavaranA vacanamAM thayelA bahumAnavALA, saMsArathI virakta evA te anazanI sAdhu jina vaDe ArAdhaka kahevAyA che. For Personal & Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 383 saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 1609-180 TIkAH tathApi tadA adInaH san bhAvena jinavaravacane jAtabahumAnaH vacanaikaniSThaH san saMsArAdviraktaHsaMvigno jinairArAdhako bhaNitaH paramArthata iti gAthArthaH // 1680 // TIkArya topaNa=te anazanI mahAtmA pUrvagAthAmAM kahyA pramANe anya pAse te te ceSTA karAve che topaNa, tyAre bhAvathI adIna chatA, jinavaranA vacanamAM thayelA bahumAnavALA=vacanaekamAM niSThAvALA chatA, saMsArathI virakta=saMvigna, te anazanI mahAtmA jina vaDe paramArthathI ArAdhaka kahevAyA che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : jema gItArtha sAdhu anazanI sAdhune zubhadhyAna saMpAdana karAvavA ucita yatna kare che, tema anazanI sAdhu svayaM paNa sukha-duHkha Adi sarva bhAvomAM pratibaMdha rahita thaIne durlabha prAptivALA cAritranA pariNAmanuM rakSaNa karavA mATe zubhadhyAnano bAdha kare tevI zArIrika pIDA vakhate anya sAdhu pAse potAnA dehanuM udvartana ke parAvartana karAve che, je ceSTA zubhadhyAnanA rakSaNa mATe kavacAdirUpa che. Azaya e che ke jema yuddhabhUmimAM kavacathI yoddho zatruonA ghAthI rakSita bane che, tema anazana karanArA mahAtmA moha sAme yuddha karI rahyA che, ane mohane dUra karIne vItarAgavacanathI AtmAne vAsita karI rahyA che; te vakhate dehanI pIDAne kAraNe mohano upadrava thAya to zubhadhyAnamAM alanA thavAthI te mahAtmAno viratibhAva pAta pAme. AthI te mahAtmA potAnuM mohathI rakSaNa karavA mATe bhagavAnanA vacananuM smaraNa karIne kavacatulya te te ceSTAo anya pAse karAvIne dehamAM thatI pIDAnuM varjana kare che ane mohanA upadravothI rahita thaIne zubhadhyAnamAM udyama kare che, jenA baLathI te mahAtmA mohano nAza karavA samartha bane che. A kathanathI e prApta thAya ke je kriyAthI zubhadhyAnamAM vyAghAtaka evA mohanA upadravothI AtmAnuM rakSaNa thAya te kriyA kavacatulya che. AthI ja gItArtha sAdhu apavAdathI kavacatulya koIka pravRtti karavA dvArA durgAnamAM caDhelA anazanI sAdhune mohathI rakSita karIne zubhadhyAnamAM sthira kare che, tema ja anazanI mahAtmA paNa potAnI mAnasika sthitine yathArtha jANIne mohathI rakSita thavA jinavacananuM smaraNa karIne kavacatulya te te kriyA anya sAdhu pAse karAve che. topaNa te anazanI mahAtmA adIna che arthAt "pote potAnA dehanuM udvartanAdi karavAmAM asamartha che mATe potAnA dehanI te te ceSTA anya pAse karAvavI paDe che e prakAranA bhAvathI dInatAvALA nathI; kevala bhagavAnanA vacanamAM ekaniSThAvALA thaIne te mahAtmA potAnA saMyamanA bhAvonI vRddhi arthe te te kriyA anya pAse karAve che. vaLI te mahAtmA saMsArathI virakta che arthAtu dehanA mamatvathI ke dehanI zAtA AdithI virakta che, mATe teo deha pratyenA mamatvathI bIjA pAse te te ceSTA karAvatA nathI. AvA mahAtmAne bhagavAne paramArthathI ArAdhaka kahyA che. For Personal & Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA/ gAthA 1609-1680, 1681 AnAthI arthathI e phalita thAya che, je sAdhu zarIranI pIDAthI udvigna hoya ane potAnuM kRtya svayaM karavA mATe asamartha hovAthI dInatA dhAraNa kare che, athavA saMyamavRddhino vicAra karyA vagara mAtra zarIranI zAtA arthe anya pAse potAnA dehanuM udvartanAdi karAve che, teo bhagavAnanA vacanamAM ekaniSThAvALA nathI ane dehanI zAtA pratye pratibaddha mAnasavALA hovAthI saMsArathI virakta nathI. AvA sAdhu anazana karatA hoya topaNa paramArthathI bhagavAne teone ArAdhaka kahyA nathI; paraMtu je mahAtmA pratikSaNa cittane jinavacanamAM sthApita karIne vItarAgabhAvane anukULa nirlepabhAva vRddhi pAme te prakAre satata RtathI AtmAne vAsita karatA hoya ane tene upaSTabhaka bane evI koI kriyA anya pAse karAvatA hoya, tevA sAdhune bhagavAne paramArthathI ArAdhaka kahyA che. /1679/1687ll. avataraNikA : atropapattimAha - avataraNikAI: ahIM=gAthA 1627-1628mAM graMthakArazrIe kahela ke pUrve paraloka pratye zItala paNa sAdhu aMtakALe ArAdhanAne prApta kare che e kathanamAM, upapattine pUrve zItala hovA chatAM aMta samaye cAritranI ArAdhanAnI prAptirUpa saMgatine, kahe che - bhAvArtha : gAthA 16 27-1628mAM bhaktaparijJA anazana svIkAravAnI vidhino prAraMbha karatAM kahela ke pUrve zItala paNa pAchaLathI jIvananA caramakALe saMvega pAmelA anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA pravrajyAgrahaNakALathI mAMDIne AlocanAne kare che, saMkliSTa bhAvanAnuM vizeSathI varjana kare che ane te varjanathI ArAdhanAne prApta kare che. e kathanamAM zItala paNa sAdhu aMta samaye ArAdhanAne prApta kare che e vacana kaI rIte saMgata thAya? te gAthA 1683 sudhI darzAve che - gAthA : jaM so sayA vi pAyaM maNeNa saMviggapakkhio ceva / iaro u virairayaNaM na lahai carame vi kAlammi // 1681 // anvayArtha : gaM=je kAraNathI to A=gAthA 1627mAM kahyA mujaba pAchaLathI saMvega pAmelA bhaktaparijJA anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA, sayA vikasadA paNa AkhA saMyamajIvananA kALamAM haMmezAM paNa, pA=prAyaH mane manathI=bhAvathI, saMvijApavimo veva saMvignapAkSika ja hoya che. (te kAraNathI teo aMtakALe ArAdhanAne prApta kare che, ema gAthA 1628 sAthe saMbaMdha che.) pharI vaLI itara=asaMvignapAkSika, cara vi zAstrama=carama paNa kALamAM viraDrAya ja nahaTTa=viratiratnane prApta karatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA) gAthA 1681 385 gAthArtha : je kAraNathI gAthA 1620mAM kahyA mujaba pAchaLathI saMvega pAmelA bhaktaparijJA anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA AkhA saMcamajIvananA kALamAM haMmezAM paNa prAyaH bhAvathI saMvignApAkSika ja hoya che. te kAraNathI teo aMtakALe ArAdhanAne prApta kare che, ema gAthA 128 sAthe saMbaMdha che. vaLI asaMvijhapAkSika carama paNa kALamAM viratiratnane prApta karatA nathI. TIkA __yadasAvevaMvidhaH sadApi prAyaH manasA bhAvena saMvignapAkSika eva, itarastu=asaMvignapAkSikaH viratiratnaM-cAritraM na labhate-na prApnoti caramakAle'pIti gAthArthaH // 1681 // TIkArya je kAraNathI AvA prakAranA A=gAthA 1927mAM batAvela evA prakAranA saMyamajIvanamAM pUrve zItala ane pAchaLathI saMvega pAmelA anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA, sadA paNa AkhA saMyamajIvananA kALamAM haMmezAM paNa, prAyaH manathI=bhAvathI, saMvignapAkSika ja hoya che=saMvigna sAdhuonA pakSapAtavALA ja hoya che. vaLI itara=asaMvignapAkSika, carama kALamAM paNa viratirUpI ratnane=cAritrane, prApta karatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : bhaktaparijJA anazana karavA tatpara thayelA mahAtmA sAmAnyathI susAdhu hoya che. teo bhaktaparijJA anazana svIkAratA pUrve potAnA pravrayAgrahaNanA kALathI mAMDIne thayelA aticAronI AlocanA kare che, tyArapachI gAthA 167rathI 1680mAM batAvI e bhaktaparijJA anazananI vidhimAM yatna kare che. vaLI koI sAdhu pUrve saMyamamAM zithila pariNAmavALA hoya, chatAM teo paNa jIvananA caramakALe saMvega pAmIne bhaktaparijJA anazana karavA taiyAra thayA hoya, to teo saMkliSTa bhAvanAonuM vizeSathI varjana kare che, tyArapachI gAthA 167rathI atyAra sudhI batAvI e bhaktaparijJA anazananI vidhimAM yatna kare che. tyAM prazna thAya ke susAdhu pUrve cAritrane pAmelA hoya che ane aMtakALe paNa anazanamAM vidhipUrvaka yatna karatA hoya che, mATe susAdhu to ArAdhanAne prApta kare; paraMtu pUrve saMyamamAM zithilatA sevI hovAthI jemaNe cAritrane suMdara pALyuM nathI, tevA sAdhu anazana kare to ArAdhanAne kaI rIte prApta kare ? te spaSTa karavA kahe che - je sAdhu pUrve saMyamamAM zithila pariNAmavALA hoya, pramAdI hoya, topaNa saMvigna sAdhuo pratye bahumAnavALA hoya, saMvigna sAdhuonI jema saMyama pALavAnI rucivALA hoya, teo prAyaH karIne sadA paNa bhAvathI saMvigna sAdhuono pakSapAta karanArA hoya che ane teo jIvananA aMta samaye saMveganA pariNAmane pAme che. tethI teo pUrve batAvelI bhaktaparijJA anazananI vidhimAM yatna kare to ArAdhanAne prApta kare che. For Personal & Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 saMlekhanAvatuka | ajudata maraNa/ bhaktaparijJA/ gAthA 1681-1682 vaLI jeo saMyamajIvanamAM susAdhunA pakSapAtavALA nathI, saMyamamAM zithila pariNAmavALA che ane svamati anusAre jIvavAnI rucivALA che, teo pUrve paNa asaMvijhapAkSika ja hoya che ane aMtasamaye anazana kare to paNa ArAdhanAne prApta karI zakatA nathI. ahIM 'prAyaH' kahyuM tenAthI e prApta thAya ke sAdhu kyAreka atyaMta pramAdane vaza thaIne usUtrabhASaNa ke tevI koI pravRtti kare, tyAre te saMvignapAkSika paNa rahetA nathI; ane tevA paNa sAdhune pAchaLathI pazcAttApa thAya to teo aMta samaye ArAdhaka paNa banI zake che. te sivAya moTA bhAge jeo sadA paNa saMvignano pakSa karanArA hoya, prAya: teo ja aMtasamaye ArAdhaka bane che. ./1681 avataraNikA pUrvagAthAmAM kahyuM ke pUrve zItala ane pAchaLathI saMvega pAmelA anazanI sAdhu prAyaH sadA paNa saMvignapAkSika ja hoya che. have te saMvignapAkSika sAdhu jyAre saMyamamAM zItala pariNAmavALA hatA tyAre paNa dhArmika ja hoya che, mATe teo pAchaLathI saMvega pAmIne ArAdhanAne prApta kare che. te batAvavA arthe kahe che - gAthA : saMviggapakkhio puNa aNNattha payaTTao vi kAeNaM / dhamme ccia talliccho daDharattitthi vva purisammi // 1682 // anvayArtha : saMvi/paviravo puchA=vaLI saMvignapAkSika | maUUsthi paTTa vi=kAyAthI anyatra pravRtta paNa purasa iDhattisthi trapuruSamAM daDha rakta strInI jema ghaNe zvima tarachokadharmamAM ja talipsAvALA hoya che. gAthArtha : vaLI saMvijhapAkSika kAyAthI anyatra pravRtta paNa puruSamAM deTa rakta strInI jema dharmamAM ja talipsAvALA hoya che. TIkA : ___ saMvignapAkSikaH punaH zItalavihArI anyatra pravRtto (?api)apkAyAdibhoge kAyena pramAdAt dharma eva tallipsaH tadgatacittaH dRDharaktastrIvat puruSe / sA yathA kulajA proSitabhartRkA kvacijjAtarAgA kAdAcitkasvalpakAlatatprAptyA dAnAdikriyApravRttApi tadgatacittA pApena yujyate svalpaM ca dAnAdikriyAphalamApnoti, evaM saMvignapAkSiko'pi kAyamAtreNAsamaJjasapravRtto bhAvena dharmarakto dhArmika eva mantavya iti gAthArthaH // 1682 // For Personal & Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ selakhanAvastuka | ajudata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 182 noMdha: TIkAmAM pravRtta:'ne sthAne mULagAvyA pramANe pravRttofpa' hoya tema bhAse che. TIkArya : saMvina... puNevaLI zItalavihArI evA saMvignapAkSika pramAdane kAraNe kAyAthI anyatra=aplAyAdinA bhogamAM, pravRtta paNa puruSamAM daDha rakta strInI jema dharmamAM ja talipsAvALA tatacittavALA, hoya che. have te daSTAMta ane dAntikayojana spaSTa kare che - sa ... manoti je rIte kulaja evI ta=sArA kuLamAM janmelI evI strI, proSitabhartRka=jeno pati paradeza gayo che evI, kyAMka jAtarAgavALI koIka parapuruSamAM utpanna thayelA rAgavALI, kAdAcitya svalpa kALa mATe tenI prAptithI kyAreka alpa kALa mATe te parapuruSanI prAptithI, dAnAdi kriyAmAM pravRtta evI paNa targatacittavALI te parapuruSaviSayaka cittavALI, pApathI yojAya che ane alpa evuM dAnAdi kriyAnuM phaLa prApta kare che. parva... nAthArtha: e rIte kAyAmAtrathI asamaMjasamAM pravRtta evA saMvignapAkSika paNa bhAvathI dharmamAM rakta evA dhArmika ja mAnavA, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: saMvignapAkSika sAdhu anazanakALathI pUrvakALamAM zItala pariNAmavALA hoya che, tethI te vakhate pramAdane kAraNe kAyAthI teo saMyamathI viparIta pravRttio kare che, topaNa saMvigna sAdhuo pratyenA pakSapAtane kAraNe teo dharmamAM ja lipsAvALA che. temAM daSTAMta batAve che - koI sArA kuLanI strIno pati dIrghakALathI paradeza gayo hoya, tyAre te kulIna paNa strIne yauvanane kAraNe koI anya puruSa pratye rAga thaI jAya ane kyAreka alpa kALa mATe te strI parapuruSa sAthe saMbaMdha paNa kare, topaNa kulIna hovAthI te strI patinA virahamAM dAnAdi kriyAmAM pravRttivALI thAya che; te vakhate te dAnAdi kriyA karavA chatAM parapuruSaviSayaka cittane kAraNe pApathI yojAya paNa che, tema ja kulIna hovAthI dAnAdi kriyA karIne zIla pALavA mATe yatna paNa kare che, tethI te dAnAdinuM alpa phaLa prApta kare che. e rIte saMvignapAkSika sAdhu paNa cAritradharmamAM rakta hovAthI dhArmika ja che; ane te kulIna strI jema kAyAthI dAnAdi kare che mATe te dAnAdinA alpa phaLane pAme che, tema saMvignapAkSika paNa kAyAmAtrathI saMyamaviruddha AcaraNa kare che tethI te viruddha AcaraNanA alpa phaLane pAme che. ahIM vizeSa e che ke jema kulIna strInuM dAnAdikALamAM kaMIka dharmaviSayaka citta che, topaNa mukhyatve parapuruSaviSayaka citta che, tethI te strI dAnAdi kriyAjanya alpa phaLa prApta kare che ane anAcArasevanajanya adhika phaLa prApta kare che; tema saMvignapAkSikanuM paNa pradhAnarUpa dharmamAM citta che, topaNa kAyAthI asamaMjasa pravRttikALamAM paNa kaMIka citta che, tethI teo dharmanA mukhya phaLane prApta kare che ane asaMyamanA alpa phaLane prApta kare che. 1682 For Personal & Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 saMlekhanAstuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | gAthA 1683 gAthA : tatto ccia bhAvAo NimittabhUaMmi caramakAlammi / ukkarisaviseseNaM koI viraiM pi pAvei // 1683 // anvayArtha : tatto zvima mAvAjho te ja bhAvathI mittabhUmi gharamAtmama=nimittabhUta evA caramakALamAM varasavileNef=utkarSavizeSathI jo koI vivuM fpa pADra=viratine paNa pAme che. gAthArtha : te ja bhAvathI nimittabhUta evA caramakALamAM utkarSavizeSathI koI viratine paNa pAme che. TIkA? ___ tata eva bhAvAd dharmaviSayAt nimittabhUte caramakAle sati utkarSavizeSeNa zubhabhAvasya kazcidviratimapi prApnoti dhanyaH, yuktiyuktametaditi gAthArthaH // 1683 // TIkArya : dharmanA viSayavALA te ja bhAvathI=saMyamajIvananA pUrvakALamAM zItala hatA te vakhate paNa saMvignapAkSikane je dharmaviSayaka rAgabhAva hato te ja rAganA bhAvathI, nimittabhUta=zubhabhAvanA utkarSamAM kAraNabhUta, evo caramakALa hote chate zubhabhAvanA utkarSavizeSathI dhanya evA koIka mahAtmA viratine paNa pAme che. A yuktiyukta che=pUrve zItala paNa sAdhu pAchaLathI saMvegavALA thaIne aMtakALe cAritranI ArAdhanAne prApta kare che e gAthA 1627-1628nuM kathana yuktisaMgata che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1681mAM kahyuM ke pUrve zItala paNa pAchaLathI saMvega pAmelA bhaktaparijJA anazana karanArA mahAtmA prAyaH sadA paNa bhAvathI saMvignapAkSika ja hoya che, AthI ja teo caramakALamAM ArAdhanAne prApta kare che. tyArapachI gAthA 1682mAM saMvignapANika dhArmika ja che, te daSTAMtathI spaSTa karyuM. AthI siddha thayuM ke saMvignapAkSika jayAre saMyamamAM zithila pariNAmavALA hoya che tyAre paNa bhAvathI dharmamAM rakta ja che. mATe saMvignapAkSikanuM citta saMyama pratye baddharAgavALuM hoya che. AthI potAnA jIvanano caramakALa upasthita thayo hoya tyAre, te caramakALa keTalAka sAttvika saMvignapAkSika sAdhuonA vIryanA utkarSamAM nimittabhUta bane che. tethI koI mahAtmAne pUrvano saMyamano rAgabhAva caramakALanA nimittane pAmIne utkarSa vizeSavALo bane to, te puNyazALI saMvignapAkSika mahAtmA sarva bhAvo pratye samabhAvanA pariNAmarUpa viratine paNa prApta kare che. mATe gAthA 1628mAM kahela ke zithila pariNAmavALA paNa sAdhu saMvegane pAmIne saMkliSTa bhAvanAonuM vizeSathI varjana kare to, te varjanathI ArAdhanAne prApta kare che, e kathana yuktiyukta ja che. For Personal & Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastaka / abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA / gAthA 1683-1984 389 AnAthI e phalita thAya ke susAdhuo sadA samabhAvanA abhyAsavALA hovAthI anazanakALamAM teone anazananA baLathI prAyaH samabhAvano utkarSa thAya che; paraMtu jeo sadA zithila pariNAmavALA hovA chatAM saMyama pratye baddharAgavALA che, tevA saMvignapAkSika sAdhuo susAdhu pratyenA pakSapAtavALA che ane zuddha prarUpaNA karanArA che, chatAM samabhAvanA pariNAmamAM samyagu yatna karI zakatA nathI, tethI pramAdathI asaMyamanI pravRttio kare che. mATe aMtasamaye cAritrane prApta karavuM teo mATe duSkara che; Ama chatAM "A mAro jIvanano aMtima kALa che" evI smRti thavAthI vIrya prakarSavALuM thAya to saMvignapAkSikane pUrve je samabhAva pratyeno baddharAga hato te samabhAva cittamAM pragaTa thAya che, tethI te mahAtmA viratine prApta kare che ane kadAca tevo samabhAva cittamAM pragaTa na thAya topaNa te mahAtmA svabhUmikAnusAra ArAdhanAne prApta kare che. ll1683ll avataraNikA : gAthA 1681nA pUrvArdhamAM kahela ke pUrve zItala paNa aMta samaye saMvega pAmIne ArAdhanAne pAme che e sAdhu sadA paNa prAyaH bhAvathI saMvignapAkSika ja hoya che. tyArapachI gAthA 1682-1683mAM saMvignapAkSika kaI rIte caramakALe ArAdhanAne prApta kare che ? tenI spaSTatA karI. have gAthA 1681nA uttarArdhamAM kahela ke asaMvignapAkSika caramakALamAM paNa viratiratnane prApta karatA nathI. tenI spaSTatA kare che - gAthA : jo puNa kiliTThacitto Niravikkho'NatthadaMDapaDibaddho / liMgovaghAyakArI Na lahai so caramakAle vi // 1684 // anvayArtha: no putravaLI je (sAdhu) zinioi kliSTa cittavALA che, riviva=nirapekSa che, asthitaMdupaDavo anarthadaMDamAM pratibaddha che, triovAyara=liMganA upaghAtakArI che, to e caramane vicaramakALamAM paNa (viratiratnane) [ nadae=prApta karatA nathI. gAthArtha : vaLI je sAdhu kliSTa cittavALA che, nirapekSa che, anarthadaMDamAM pratibaddha che, liMgano upaghAta karanArA che, e caramakALamAM paNa viratiratnane prApta karatA nathI. TIkA : ___ yaH punaH kliSTacittaH sannirapekSaH sarvatrAnarthadaNDapratibaddhaH, tathA liGgopaghAtakArI tena tena prakAreNa, na labhate'sau viratiratnaM caramakAle'pIti gAthArthaH // 1684 // TIkArtha: vaLI je kliSTa cittavALA chatA sarvatra nirapekSa che, anarthadaMDamAM pratibaddha che, ane te te prakArathI= For Personal & Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA | gAthA 1684-1985 usUtrabhASaNa - jinazAsananuM mAlica Adi prakArathI, liMganA upaghAtane karanArA che, e caramakALamAM paNa viratiratnane prApta karatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je sAdhu jinavacanathI bhAvita mativALA nathI, zAtA ke mAna-sanmAna AdinA arthI che, teo kliSTa cittavALA che, vaLI pRthvIkAyAdinA AraMbha-samAraMbha pratye nirapekSa hovAthI saMyamajIvanamAM doSo sevIne zAtAdi arthe udyama karanArA che, vaLI anarthadaMDamAM pratibaddha che arthAt kAMdapikI Adi bhAvanAo karanArA che, vaLI te te prakAranI pravRtti karIne liMgano upaghAta karanArA che arthAt lokamAM sAdhuvezanI halanA thAya tevI pravRtti karanArA che, tevA asaMvignapAkSika sAdhu jIvananA caramakALamAM anazana kare to paNa cAritrane prApta karatA nathI. jayAre saMvignapAkSika sAdhu AvA prakAranA nathI, phakta kaMIka pramAda doSavALA che, mATe teo aMta samaye ullasita vIryavAnA thAya to viratine paNa prApta kare che. ema prastuta gAthAno pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che. 1684o. gAthA : gurukammakAra coei kahaM samaNo kiliTThacittAidosavaM hoi / gurukammapariNaIo pAyaM taha davvasamaNo a // 1685 // anvayArtha: coug codana kare che=koI prazna kare che - samo vinirittAphalosavaM 6 doruM =zramaNa klicittAdi doSovALA kaI rIte thAya che? (teno uttara Ape che -) tada pArtha gurumUrio dhyama =ane prAyaH guru karmanI pariNatithI ane dravyazramaNa (klicittAdi doSovALA thAya che.) * "ga' pAdapUrtimAM che. gAthArtha : koI prazna kare che - zramaNa kilaSTa cittAdi doSovALA kaI rIte thAya che? teno uttara Ape cheprAyaH guru karmanI pariNatithI ane dravyazramaNa kilaSTa cittAdi doSovALA thAya che. TIkA : ___codayati codakaH-kathaM zramaNaH san kliSTacittAdidoSavAn bhavati?, uttaramatra-gurukarmapariNaterbhavati prAyaH tathA bAhulyena dravyazramaNazceti gAthArthaH // 1685 // * "vijJAIcittAvitoSavAna'mAM "mAvi' padathI pUrvagAthAmAM batAvyA e sarvatra nirapekSAdi doSono saMgraha che. For Personal & Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 saMlekhanAvastuka/ abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 1685-1686 TIkArya codaka codana kare chepraznakAra prazna kare che - zramaNa chato kliSTa cittAdi doSovALA kaI rIte thAya che? ahIM=codakanA praznamAM, uttarane kahe che - ane prAyaH=bahulatAthI, guru karmanI pariNatithI ane dravyazramaNa, thAya che=saMkliSTa cittAdi doSovALA thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : sAmAnya rIte saMsArathI virakta thayelA jIvo saMyama grahaNa kare che ane suguru paNa saMsArathI virakta thayelA jIvone saMyama pradAna kare che, AthI pUrvagAthAmAM batAvyA evA kliSTracitta Adi doSovALA sAdhu kaI rIte thAya? arthAtu na thaI zake. A prakArano koIka vicArakane prazna thAya, teno uttara ApatAM graMthakArazrI kahe che - bahulatAe bhAre karmanI pariNatithI zramaNa saMkliSTacittAdi doSovALA thAya che, tema ja durbhavyAdi jIvo saMyama grahaNa kare che tevA dravyazramaNo saMkliSTacittAdi doSovALA thAya che. Azaya e che ke saMsArathI virakta paNa zramaNone prAyaH karIne guru karmanI pariNati vipAkamAM Ave tyAre teo saMklicittAdi doSovALA thAya che. jema jamAline pUrve cAritrano pariNAma hato, chatAM bhAre karmano udaya thayo tyAre teothI usUtrabhASaNanI pravRtti thaI, tema te te prakAranA bhAre karmanA udayathI sArA paNa jIvo saMkliSTacittAdi doSovALA thAya che. ahIM prAya: zabdathI e jaNAvavuM che ke, zramaNa kliSTracittAdi doSovALA sarvathA guru karmathI thatA nathI, paraMtu moTAbhAge guru karmathI thAya che, mATe kyAreka tevA prakAranA nimittane vaza thaIne paNa kliSTracittAdi doSovALA bane che. vaLI jeonA AtmA parathI leza paNa mohano adhikAra nAza pAmyo nathI tevA durbhavya ke abhavya jIvo koIka nimittane pAmIne saMyama grahaNa kare to paNa teo dravyathI zramaNa hoya che, tevA dravyazramaNo paNa saMklicittAdi doSovALA thAya che. Ama, upara batAvyA e baMne prakAranA kliSTracittAdi doSovALA jIvo caramakALamAM paNa viratiratnane prApta karI zakatA nathI, ema pUrvagAthA sAthe saMbaMdha che. 168pA avataraNikA : etadeva samarthayati - avataraNikAIH Ane ja samarthana kare che arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke prAyaH guru karmanI pariNatithI ane dravyazramaNa saMkliSTa cittAdi doSovALA thAya che, e kathananuM ja samarthana kare che, tyAM prathama guru karmapariNatinuM svarUpa batAve che - For Personal & Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA/ gAthA 1686 gAthA : gurukammao pamAo so khalu pAvo jao tao'Nege / coddasapuvvadharA vi hu aNaMtakAe parivasaMti // 1686 // anvacAI: guruggo pama =guru karmathI pramAda thAya che. to vanu pAvo vaLI te pramAda, pApa che; no je kAraNathI to=tenAthI=pramAdathI, mane codalapudgatharA vi=aneka cauda pUrvadharo paNa sarjAtA, parivasaMti anaMtakAyamAM vase che. * "du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : guru karmathI pramAda thAya che. vaLI pramAda pApa che; je kAraNathI pramAdathI aneka cIda pUrvadharo paNa anaMtakAyamAM vase che. TIkA : gurukarmaNaH sakAzAtpramAdo bhavati, sa khalu pApaH=atiraudraH, yatastataH-pramAdAdaneke caturdazapUrvadharA api, tiSThantvanye, anantakAye parivasanti vanaspatAviti gAthArthaH // 1686 // TIkArtha: guru karmathI pramAda thAya che. vaLI te=pramAda, pApa che=atiraudra che, je kAraNathI tenAthI=pramAdathI, aneka cauda pUrvadharo paNa anaMtakAya vanaspatimAM nigodamAM, vase che, anya jIvo to dUra raho, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1684mAM graMthakArazrIe kahyuM ke saMkliSTa cittAdi doSovALA sAdhu caramakALamAM paNa viratiratnane prApta karatA nathI. tethI 1685mAM koIka vicArake prazna karyo ke zramaNa saMkliSTa cittAdi doSovALA kaI rIte saMbhave? teno uttara ApatAM graMthakArazrIe kahyuM ke prAyaH guru karmanI pariNatithI zramaNa saMkliSTa cittAdi doSovALA thAya che. te kathanane ja spaSTa karatAM kahe che - yogamArgamAM pramAdaApAdaka bhAre karma hoya to, kalyANanA arthI sAdhune paNa pramAda thAya che ane te pramAda atiraudra che; kema ke saMyamajIvanamAM pramAdane kAraNe ja aneka 14 pUrvadharo paNa nigodamAM vase che. AthI phalita thAya ke saMsArI jIvonI jema bhogavilAsa nahIM karyA hovA chatAM, saMyama pratyenA nirapekSa pariNAmathI cauda pUrvadharo paNa sauthI jaghanya evI nigodaavasthAne pAme che. tethI pramAdadoSathI sAdhuo saMkticittavALA thaIne anarthadaMDa Adine seve che, ane duraMta saMsAramAM bhame che. AthI AvA prakAranA saMklicittAdi doSovALA sAdhu caramakALamAM paNa cAritrane prApta karI zakatA nathI. II1686ll For Personal & Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA / gAthA 1080 392 avataraNikA: jiw - avataraNitArtha : zramaNa guru karmanI pariNatithI saMklicittAdi doSovALA thAya che, te kathananuM samarthana karavA mATe anya yukti ApatAM graMthakArazrI vizvathI kahe che - gAthA : dukkhaM labbhai nANaM nANaM labhrUNa bhAvaNA dukkhaM / bhAviamaI vi jIvo visaesu virajjaI dukkhaM // 1687 // anvayArtha: nAyuvaa namaDuM jJAna duHkhe prApta karAya che, nAii q=jJAnane prApta karIne mAvaUTI durgha= bhAvanA du:khe (prApta karAya che,) bhAvikama va nIvo=bhAvitamativALo paNa jIva visA yuvaravuM virana-viSayothI duHkhe virAga pAme che. gAthArtha : jJAna dukhe pamAya che, jJAnane pAmIne bhAvanA duHkhe pamAya che, bhAvitamativALo paNa jIva viSayothI duHkhe virAga pAme che. TIkA? duHkhaM labhyate-kRcchreNa prApyate jJAnaM-yathAsthitapadArthAvasAyi, tathA jJAnaM labdhvA prApya bhAvanA 'evamevaitad' ityevaMrUpA duHkhaM bhavati, bhAvitamatirapi jIvaH kathaJcit karmapariNativazAt viSayebhyaH zabdAdibhyo virajyate apravRttirUpeNa duHkhaM, tatpravRtteH sAtmIbhUtatvAditi gAthArthaH // 1687 // TIkArya : yathAsthita padArthanuM avasAyI jJAna=padArtha je prakAre rahelA che te prakAre rahelA padArthane jaNAvanAruM jJAna, duHkhe kacchathI=muzkelIthI, pamAya che. ane jJAnane pAmIne "A pramANe ja A che" e prakAranA svarUpavALI bhAvanA duHkhe thAya che. koIka rIte karmapariNatinA vazathI bhAvitamativALo paNa jIva zabdAdi viSayothI apravRttirUpe=zabdAdi viSayomAM pravRtti nahIM karavArUpe, duHkhe virAga pAme che; kema ke te pravRttinuM sAtmIbhUtapaNuM che zabdAdi viSayonI pravRttinuM jIvamAM AtmIbhUtapaNuM che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : bhagavAnanA vacananA paramArthano yathArtha bodha thAya tevuM zrutajJAna prAyaH jIvone anaMtakALamAM kyAreya For Personal & Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ bhaktaparijJA / gAthA 1680-1688 prApta thayuM nathI, chatAM kyAreka koIka rIte karmanI laghutA thAya to jIvamAM mArgAnusArI buddhi pedA thAya che ane upadezAdine pAmIne je tAtparyathI bhagavAne zrutajJAna ApyuM te tAtparyathI te jIva zrutajJAnane atimuzkelIthI prApta kare che. vaLI bhagavAnanA vacananA paramArthane sparzanAruM jJAna prApta thayA pachI paNa te jJAnanuM bhAvana karIne AtmAne bhAvita karavo atiduSkara che. ko'ka ja yogya jIva te prakAranI yogyatAne kAraNe bhagavAnanA vacanathI AtmAne bhAvita kare che. jema naMdiSeNa munie saMyama grahaNa karIne AtmAne sadA zrutathI bhAvita karela. vaLI bhagavAnanA vacanathI bhAvitamativALA thayA pachI paNa viSayo pratye AkarSaNa pedA karAve tevI karmapariNatinA vazathI, viSayomAM apravRtti karAve tevo virAgabhAva jIva duHkhe karIne prApta kare che. AthI ja naMdiSeNa muni jinavacanathI bhAvitamativALA hovA chatAM karmapariNatinA vazathI vezyAnA ghare rahyA. AvuM kema thAya che ? te spaSTa karavA kahe che ke jIve viSayonI pravRttine atizaya sevana karIne sAtmIbhUta karI che, tethI zramaNa paNa guru karmapariNatinA udayathI kliSTa cittAdi doSovALA thAya che. e prakAranuM gAthA 1685nA uttarArdhanuM kathana saMgata thAya che. /1687ll avataraNikA : evaM gurukarmapariNateH kliSTacittAdibhAvo'viruddhaH, dravyazramaNamAha - avataraNikAIH A rIte gAthA 1686-1687mAM batAvyuM e rIte, guru karmanI pariNatithI klicittAdino bhAva aviruddha che. have dravyazramaNane kahe che - bhAvArtha : gAthA 168pamAM prazna karela ke zramaNa klicittAdi doSovALA kaI rIte saMbhave ? uttara ApatAM graMthakArazrIe be kAraNa batAvyAM ke (1) guru karmanI pariNatithI zramaNa kliSTa cittAdi doSovALA thAya che ane (2) dravyazramaNa kliSTa cittAdi doSovALA thAya che. temAMthI prathama kAraNanuM gAthA 1686-1987thI graMthakArazrIe samarthana karyuM, have bIjA kAraNanuM gAthA 16881689thI samarthana karatAM graMthakArazrI kahe che - gAthA : anne u paDhamagaM cia carittamohakkhaovasamahINA / pavvaiA Na lahaMtI pacchA vi carittapariNAmaM // 1688 // anvayArtha : paDhamAM trima vaLI prathama ja pravrajyAgrahaNathI mAMDIne ja, carittamodagovAmI =cAritramohanIyanA kSayopazamathI hIna, pavva=pravrajita=cAritranA pariNAma vagara ja pravrajita thayelA, = anyo jeo pUrve cAritranA pariNAmavALA hovA chatAM guru karmanI pariNatithI klicittAdi doSovALA For Personal & Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | bhaktaparijJA | gAthA 1688 35 thayelA che tevA zramaNothI anya evA dravyazramaNo, pachI vi carittaparimaM pAchaLathI paNa cAritranA pariNAmane daMtI pAmatA nathI. gAthArtha : vaLI saMyamajIvanamAM pahelethI ja cAritramohanIyanA kSayopazamathI rahita, cAritranA pariNAma vagara ja pravRjita thayelA evA dravyazramaNo pAchaLathI paNa cAritranA pariNAmane pAmatA nathI. TIkAH ___ anye tu prathamameva-Adita evArabhya cAritramohanIyakSayopazamahInAH cAritramantareNaiva pravrajitAH, dravyata evambhUtAH santo na labhante pazcAdapi tatraiva tiSThantazcAritrapariNAma-pravrajyAsvatattvarUpamiti gAthArthaH // 1688 // TIkArya : vaLI prathama ja=AdithI ja, AraMbhInetrasaMyamajIvananI zarUAtathI ja mAMDIne, cAritramohanIyanA kSayopazamathI hIna, cAritra vagara ja pravrajita=cAritranA pariNAma vagara ja dIkSita thayelA, anyo pUrve cAritranA pariNAmavALA hovA chatAM guru karmanI pariNatithI kliSTa cittAdi doSone pAmelA zramaNothI anya evA zramaNo, dravyathI AvA prakAranA chatA dravyathI sAdhuvezane dhAraNa karanArA evA, pAchaLathI paNa tyAM jaEdravyathI sAdhuvezamAM ja, rahetA evA, pravrajyAnA svatasvarUpa cAritranA pariNAmane prApta karatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gADha mithyAtvanA udayavALA keTalAka jIvo cAritramohanIyanA kSayopazamathI rahita hovAthI koIka nimittane pAmIne saMyama grahaNa kare, to paNa cAritranA pariNAma vagara ja teo pravrajita thayelA hoya che. tevA zramaNo guru karmanI pariNatithI saMkticittAdi doSovALA thanArA zramaNo karatAM judA prakAranA che. ane teone graMthakArazrIe prastutamAM 'dravyazramaNa' zabdathI grahaNa karela che; ane tevA dravyazramaNa asAra evA sAdhuvezavALA hoya che, gAthA 1684mAM batAvyuM evA klicittAdi doSovALA hoya che, tema ja pAchaLathI paNa klicittAdi doSovALA ja rahe che, mATe teo pravrajyAnA svatattvarUpa cAritranA pariNAmane prApta karatA nathI. tethI gAthA 1684mAM prazna karela ke zramaNa kaI rIte kliSTacittAdi doSovALA thAya che? tenI spaSTatA prastuta gAthAnA kathanathI thAya che. vaLI TIkAmAM kahyuM ke AvA prakAranA dravyazramaNo pravrajyAnA svatattvarUpa cAritranA pariNAmane prApta karatA nathI. enAthI e phalita thAya ke, saMvignapAkSika zramaNo saMkSiNa bhAvanAonuM varjana kare to pAchaLathI cAritranA pariNAmane prApta kare paNa, tema ja guru karmanI pariNativALA zramaNo paNa pazcAttApAdinA bhAvavALA thAya to pAchaLathI cAritranA pariNAmane prApta kare paNa. AthI ja keTalAka nitavo paNa pAchaLathI pazcAttApAdine pAmIne cAritranA ArAdhaka thAya che; paraMtu jeo saMyamaprahaNathI mAMDIne ja cAritranA pariNAma For Personal & Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / bhaktaparijJA | gAthA 1088-1989 vagaranA che ane pAchaLathI paNa cAritrane abhimukhabhAvavALA nathI, tevA mithyAdaSTi dravyazramaNo pAchaLathI paNa cAritranA pariNAmane prApta karatA nathI. vaLI te cAritrano pariNAma pravrayAnA svatasvarUpa che arthAt saMyamagrahaNa karavAnI kriyArUpa pravrajayAnuM potAnuM tAttvikasvarUpa, mAtra saMyamanI bAhya kriyA karavArUpa nathI, paraMtu sukha-duHkha, jIvana-mRtyu, zatrumitra Adi sarva pratye samabhAva varte tevI jIvanI pariNatirUpa che. ane AvA prakAranA cAritranA pariNAmane dravyazramaNo pAmI zakatA nathI. /1688. avataraNikA : etadevAha - avataraNikAI: Ane ja kahe che arthAtu pUrvagAthAmAM kahyuM ke cAritra vagara ja pravrajita ane pAchaLathI paNa mAtra sAdhuvezamAM ja rahetA evA dravyazramaNo cAritranA pariNAmane prApta karatA nathI, e kathanane ja spaSTa kare che - gAthA : micchaddiTThIA vi hu keI iha hoMti davvaliMgadharA / tA tesi kaha Na huMtI kiliTThacittAiA dosA // 1689 // anvayArtha : rUdbhaahIM=lokamAM athavA jinazAsanamAM, miTTisAvi keTalAka mithyASTio paNa vyaMtriAdhA dati dravyaliMgadhara hoya che. tA-te kAraNathI tesi teone=AvA prakAranA mithyASTione, kSitridittAmAM DosA veda na hUMtI ?=kliSTacittAdi doSo kema na thAya ? * 'du' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : lokamAM athavA jinazAsanamAM keTalAka mithyASTio paNa dravyaliMga dhAraNa karanArA hoya che, te. kAraNathI AvA prakAranA mithyAdeSTi jIvone kliSTa cittAdi doSo kema na thAya ? arthAt thAya ja che. TIkA : mithyAdRSTayo'pi apizabdAdabhavyA api kecaneha-loke zAsane vA bhavanti dravyaliGgadhAriNoviDambakaprAyAH, tat-tasmAtteSAmevambhUtAnAM kathaM na bhavanti ? bhavantyeva kliSTacittAdayo doSAH prAgupanyastA iti gAthArthaH // 1689 // TIkArya : ahIM=lokamAM athavA zAsanamAM, keTalAka mithyASTio paNa, "pi' zabdathI abhavyo paNa For Personal & Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salekhanAvastuka | abhyarata maraNa / gAthA 1989-190 390 dravyaliMgadhArI=viDaMbaprAya =sAdhuvezanI viDaMbaNA karanArA, hoya che. te kAraNathI AvA prakAranA teone mithyASTi jIvone, pUrvamAM upanyasta=gAthA 1684mAM batAvelA, kliSTracittAdi doSo kema na thAya? thAya ja, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : keTalAka jIvo atattvanA tIvra pakSapAtavALA mithyAdaSTi hoya che, temAMthI keTalAka mithyASTi jIvo abhavya hoya che, keTalAka caramAvartanI bahAranA hoya che, to keTalAka caramAvartanI aMdara rahelA hovA chatAM paNa viparyasta buddhivALA hoya che. AvA jIvo paNa lokamAM dravyaliMgadhArI hoya che athavA jinazAsanamAM dravyaliMgadhArI hoya che arthAtu anya darzananA saMnyAsavezane dhAraNa karanArA hoya che athavA jainadarzananA sAdhuvezane dhAraNa karanArA hoya che. vaLI teo te te vezane grahaNa karIne vezane anurUpa pravRtti karatA nahIM hovAthI vezaviDaMbakamAya che, mATe saMyamagrahaNa karela hoya topaNa AvA jIvo kliSTracittAdi doSovALA kema na hoya? arthAt hoya ja. AthI gAthA 1684mAM kahela ke "dravyazramaNa kliSTracittAdi doSovALA hoya' e kathana saMgata thAya che. 1989 avataraNikA: tatraiva prakrame vidhizeSamAha - avataraNikArya : te ja prakramamAM vidhizeSane kahe che arthAtu gAthA 1614thI mAMDIne atyAra sudhI je pAdapopagamanAdi traNa prakAranA anazananI vidhiviSayaka prakrama cAlato hato te ja prakramamAM bAkI rahela vidhine kahe che - bhAvArtha: gAthA 16 14thI traNa prakAranA abhyaghata maraNanuM svarUpa batAvavAno prAraMbha karyo. temAM gAthA 1627thI bhaktaparijJA nAmanA trIjA abhyadyata maraNanI vidhi batAvavAno prAraMbha karyo. temAM prAsaMgika rIte gAthA 1629thI 16 69mAM kAMdapikI Adi pAMca saMkliSTa bhAvanAonuM svarUpa batAvyuM. tyArapachI gAthA 1672thI 1680mAM te bhaktaparijJA anazananI bAkI rahelI vidhi batAvI. tyArapachI pUrve zItala hovA chatAM paNa pAchaLathI saMvega pAmIne bhaktaparijJA anazana karanArA sAdhu aMtakALe cAritranA pariNAmane kaI rIte prApta kare che? te kathananI gAthA 1681thI 1983mAM upapatti dvArA spaSTatA karI ane tenI sAthe saMkaLAyela padArthonuM gAthA 1689 sudhI varNana karyuM. Ama, traNeya prakAranA anazananI vidhi pUrI karatAM te ja traNa prakAranA anazananA prakramamAM zeSa rahelI vidhine kahe che - gAthA : ettha ya AhAro khalu uvalakkhaNameva hoi NAyavvo / vosirai tao savvaM uvautto bhAvasallaM pi // 1690 // For Personal & Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa/ gAthA 1990 anvayArtha : stha ya ane ahIM anazananA adhikAramAM, mAro utna-kharekhara AhAra 3vanavaDDameva nAvyo hoTTa-upalakSaNa ja jJAtavya thAya che. 3vatto=upayukta evA to=A anazana karanArA mahAtmA, saMbaM mAvasarNa upasarva bhAvazalyane paNa voziraDuM vosirAve che. gAthArtha : ane anazananA adhikAramAM kharekhara AhAra upalakSaNa ja jJAtavya thAya che. upayukta evA anazana karanArA mahAtmA sarva bhAvazalyane paNa vosirAve che. TIkA : __ atra ca-anazanAdhikAre AhAraH khalu parityAgamadhikRtyopalakSaNameva bhavati jJAtavyaH zeSasyApi vastunaH, tathA cAha-vyutsRjati-parityajati asau-anazanI sarvaM upayuktaH san bhAvazalyamapi sUkSmamithyAtvAdIti gAthArthaH // 1690 // TIkArya ane ahIM anazananA adhikAramAM, kharekhara parityAgane AzrayIne AhAra zeSa paNa vastunuM upalakSaNa ja jJAtavya thAya che. ane te rIte kahe che arthAt AhAra zeSa vastunuM upalakSaNa hovAthI anazanI mahAtmA AhAranI jema je rIte zeSa vastu paNa vosirAve che te rIte kahe che - A=anazanIetraNamAMthI koIpaNa prakAranuM anazana karanArA mahAtmA, upayukta chatA sUkSma mithyAtva Adi sarva bhAvazalyane paNa vosirAve cheparityaje che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : anazananA adhikAramAM pradhAnarUpe AhAratyAganuM kathana che, tethI sAmAnya rIte anazana karanArA mahAtmA AhArano tyAga kare che ema lokamAM pratIta che, tema ja "anazana' zabdathI paNa azananA abhAvanuM grahaNa che, tethI paNa "anazana" eTale AhArano tyAga pratIta thAya che. Ama chatAM, prastuta anazananA adhikAramAM je AhAranA tyAganuM kathana che, te zeSa paNa vastunA tyAgane jaNAvanAra che, ane te zeSa vastu pradhAnarUpe sUkSma mithyAtva Adi bhAvazalya che. tethI anazana karanArA mahAtmA jema trividha ke caturvidha AhArano tyAga kare che, tema upayukta thaIne sUkSma mithyAtvAdi bhAvazalyano paNa tyAga kare che. AnAthI e prApta thAya ke samyagdaSTi jIvonI bhagavAnanA vacananA paramArthane jonArI nirmaLa dRSTi teone sadA saMsAranA ucchedanA upAyomAM pravRtti karAve che ane mokSanA upAyabhUta AtmAnA nirAkuLa bhAvamAM sudaDha vyApAra karAve che. AthI ja aviratasamyagdaSTi jIvo paNa satata AtmA para paDelA For Personal & Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa) gAthA 1690-1991 399 aviratiApAdaka saMskArone kSINa-kSINatara kare che ane svabhUmikA anusAra ucita pravRtti karIne viratine anukULa zaktino saMcaya kare che. A prakAranI pravRttimAM jyAre leza paNa pramAda thAya tyAre teomAM paNa sUkSma mithyAtvano udaya thAya che. AthI anazana karanArA mahAtmA bhagavAne kahelA sUkSma tattvone avalaMbIne e rIte bhAvana kare ke jethI bhagavAnanA vacana pratyenI ruci leza paNa plAna na thAya, je sUkSma mithyAtvanA tyAga svarUpa che. vaLI "sUkSmadhyAtvari''mAM "mari' padathI cAritranA pariNAmamAM malinatA karanArA rati-aratibhaya-zokAdirUpa bhAvazalyanuM grahaNa che. tethI anazana karanArA mahAtmA te bhAvono paNa atyaMta parihAra kare che. jo sAdhu anazanakALamAM te prakAre upayukta na hoya to, dehanI pratikULa avasthAmAM kheda-ugAdi thavAno saMbhava rahe, tema ja kSudhA-tRSA AdimAM arati Adi thavAno saMbhava rahe, jethI te mahAtmAnA mohanA umUlanane anukULa daDha vyApArano tyAga thAya. mATe paralokArthI evA anazanI mahAtmAe jema AhArano tyAga karavo joIe, tema atyaMta upayukta thaIne aMtaraMga bhAvazalyano paNa tyAga karavo joIe. /169l. avataraNikA : liM vahunA ? - avataraNikAryaH bahu kahevA vaDe zuM? arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke anazanI mahAtmA AhAranA upalakSaNathI zeSa evA sarva bhAvazalyano paNa tyAga kare che, e kathanamAM vadhAre kahevA vaDe zuM? chatAM te mahAtmA anazanakALamAM zuM vizeSa kare che? tene graMthakArazrI spaSTa kare che - gAthA : aNNaM piva appANaM saMvegAisayao caramakAle / maNNai visuddhabhAvo jo so ArAhao bhaNio // 1691 // acAI: visuddhamAvo nokavizuddha bhAvavALA je (anazanI mahAtmA) raramAtve caramakALamAM saMvephiyosaMveganA atizayathI maMA mavi fpava=AtmAne anyanI jema maug=mAne che, to mAro baf =te ArAdhaka kahevAyA che. gAthArtha: vizuddha bhAvavALA je anazanI mahAtmA caramakALamAM saMveganA atizayathI AtmAne anyanI ma mAne che. te ArAdhaka kahevAyA che. TIkA: anyamivAtmAnaM prAktanAdAtmanaH saMvegAtizayAt-saMvegAtizayena caramakAle prANaprayANakAle manyate For Personal & Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa/ gAthA 1691-192 zuddhabhAvaH san sarvAsadabhinivezatyAgena yaH, sa ArAdhako bhaNitastIrthakaragaNadharairiti gAthArthaH I622 TIkArya : | sarva asaabhinivezanA tyAgathI zuddhabhAvavALA chatA je mahAtmA caramakALamAM prANanA prayANakALamAM, saMveganA atizayathI AtmAne, prAntana AtmAthI-caramakALanI pUrvakALanA zItala pariNAmavALA AtmAthI, anyanI jema mAne che, te tIrthaMkara-gaNadharo vaDe ArAdhaka kahevAyA che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je mahAtmAoe saMyamajIvanamAM anAbhoga ke sahasAtkArathI aticAro sevyA hoya athavA saMyama pratye rAgavALA hovA chatAM je saMvignapAkSika mahAtmAoe pramAdI svabhAvane kAraNe saMyamajIvanamAM zithila AcAra sevyA hoya, te sarva mahAtmAo jIvanano caramakALa Ave tyAre, potAnAmAM aMtaraMga rIte mohanA sarva pariNAmo pratyeno je kaMI valaNano pariNAma vartato hoya e rUpa asaMndra pratyenA abhinivezanA tyAgathI zuddhabhAvavALA thAya che; ane vicAre ke "have mArA prANanA prayAsano kALa che arthAta mRtyuno kALa have najIka AvI gayo che, mATe sarva udyamathI bhagavAnanA vacanathI bhAvita thaIne huM asaMgabhAvamAM yatna karIza to uttaranA bhavamAM sAdhanAne anukULa uttama zakti prApta karIza, jethI mane kalyANanI paraMparA prApta thaze." A prakAranA saMveganA atizayathI "pUrvanA pramAdavALA AtmAthI have huM anya chuM, mATe have huM kevala vItarAgavacanane sarvathA parataMtra thaIne vItarAga thavAnA udyamavALo chuM," e prakAre te anazanI mahAtmA mAne che. AthI teo bAhya nimittothI para rahIne AtmAne satata vItarAgavacanathI bhAvita karavA mATenA udyamavALA rahe che. AvA anazanI mahAtmAne tIrthaMkara-gaNadharoe ArAdhaka kahela che. 1691|| avataraNikA : ayameva viziSyate - avataraNitArtha : A ja vizeSAya che arthAt pUrvagAthAmAM batAvyA evA ArAdhaka anazanI mahAtmA ja vizeSarUpe batAvAya che, arthAt teo kevA prakAranA vizeSa che? tenuM svarUpa batAvAya che - gAthA : savvatthApaDibaddho majjhattho jIvie a maraNe a / caraNapariNAmajutto jo so ArAhao bhaNio // 1692 // anvayArtha : saMdhyasthADivo sarvatra apratibaddha, nIrava ma ma ma malyo jIvitamAM ane maraNamAM madhyastha, gharaparimajutto caraNapariNAmathI yukta no je che, to mArI mAMgo te ArAdhaka kahevAyA che. For Personal & Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlakhanAvajhukI abhyadhata maraNa | gAthA 192-193 401 gAthArtha : sarvatra apratibaddha, jIvitamAM ane maraNamAM madhyastha, caraNapariNAmathI yukta je che, te ArAdhaka kahevAyA che. TIkA : sarvatrApratibaddhaH ihaloke paraloke ca, tathA madhyastho jIvite maraNe ca-na maraNamabhilaSati nApi jIvitamityarthaH, caraNapariNAmayukto, na tadvikalo, ya evaMbhUtaH sa ArAdhako bhaNitastIrthakaragaNadharairiti TIkArya : sarvatra=AlokamAM ane paralokamAM, apratibaddha, tathA jIvitamAM ane maraNamAM madhyastha arthAt maraNane IcchatA nathI - jIvitane paNa nahIM=IcchatA nathI, caraNapariNAmathI yukta, tenAthI vikala nahIM cAritranA pariNAmathI rahita nahIM: AvA prakAranA je che, te tIrthaMkara-gaNadharo vaDe ArAdhaka kahevAyA che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : je mahAtmA AlokamAM ane paralokamAM apratibaddha che arthAt AlokanA ramya ke araNya padArtho pratye athavA lokonI lAgaNI ke alAgaNI pratye athavA dehanI zAtA ke azAtA pratye pratibaMdha vagaranA che, tema ja paralokanA paNa tevA koI bhAvo pratye abhilASA vagaranA che, mAtra AtmAnA nirAkuLa bhAvomAM ja sudaDha vyApAravALA che. AthI ja jIvana-mRtyu pratye madhyastha che arthAt dehamAM thatI pIDAne kAraNe maravAnI IcchA karatA nathI, ke potAne bhaktithI vaMdanAdi karatA lokone joIne jIvavAnI icchA karatA nathI, mAtra siddhAtmAo saMdeza taddana saMga vagaranA AtmabhAvone ullasita karavA arthe zAstravacanathI bhAvita thavAno yatna kare che. AthI ja zuddha AtmabhAvamAM ja caravArUpa cAritranA pariNAmathI yukta che, paraMtu cAritranA pariNAmathI rahita nathI. AvA prakAranA anazanI mahAtmAne tIrthaMkara-gaNadharoe ArAdhaka kahyA che. 1992 avataraNikA : asyaiva phalamAha - avataraNikArya : AnA ja=gAthA 1690thI 1992mAM kahyuM evA anazanI mahAtmAnA cAritranA pariNAmanA ja, phaLane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 saMkhanAvatuka | abhyadhata maraNa / gAthA 193 bhAvArtha : gAthA 1690mAM kahyuM ke anazanI mahAtmA AhAranI jema sarva bhAvazalyane paNa vosirAve che, gAthA 1691mAM kahyuM ke vizuddha bhAvavALA mahAtmA saMveganA atizayathI AtmAne anyanI jema mAne che, tema ja gAthA 1992mAM kahyuM ke AvA anazanI mahAtmA sarvatra apratibaddha, madhyastha ane caraNapariNAmathI yukta che : anazanI mahAtmAnA A prakAranA yatnathI prApta thatA phaLane kahe che - gAthA : so tappabhAvao ccia khaviuM taM puvvadukkaDaM kammaM / jAyai visuddhajammo joggo u puNo vi caraNassa // 1693 // anvayArtha : taSkamAvo fdhyama tenA prabhAvathI ja=cAritrapariNAmanA prabhAvathI ja, to te=uparamAM batAvyA evA guNovALA anazanI mahAtmA, putra,uM te pUrvanA duSkRta evA te karmane, ravikhapAvIne puuo vipharI paNa caraVIkSa gopo caraNane yogya ja vizuddhago nA vizuddha janmavALA thAya che. gAthArtha : cAritranA pariNAmanA prabhAvathI ja uparamAM batAvyA evA guNovALA anazanI mahAtmA pUrvanA duSkRta evA te karmane khapAvIne pharI paNa caraNane yogya ja vizuddha janmavALA thAya che. TIkA : saH evaMbhUtaH tatprabhAvata eva-cAritrapariNAmaprabhAvAdeva kSapayitvA=abhAvamApAdya, tat pUrvaduSkRtaM karma zItalavihArajaM, jAyate vizuddhajanmA jAtyAdidoSarahitaH yogya eva punarapi tajjanmApekSayA caraNasyeti gAthArthaH // 1693 // TIkArya : tenA prabhAvathI ja=cAritrapariNAmanA prabhAvathI ja, AvA prakAranA te-gAthA 1690thI 1692mAM batAvyA evA prakAranA anazanI mahAtmA, zItala vihAra=pUrvamAM sevelA zithila AcArothI pedA thayelA, te pUrvanA duSkRta karmane khapAvIne=abhAvanuM ApAdana karIne, pharI paNa te janmanI apekSAthI vartamAnanA bhavanI apekSAe, jAti Adi doSothI rahita, caraNane yogya ja vizuddha janmavALA thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : ' . . . . . '' ', anazanI mahAtmA pUrvanI traNa gAthAmAM kahyuM e prakAre aMtakALe yatna kare to, teo pUrve zItala AcAravALA hoya topaNa anazanakALamAM karAtA samyagyatnathI teomAM cAritra utpanna thAya che, je cAritranA For Personal & Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa | gAthA 1993-1994 403 prabhAvathI ja pote pUrve je zithila AcArothI duSkRta karma bAMdhela te karmane teo khapAve che ane vartamAnanI apekSAe jAtyAdi doSothI rahita ane vizuddha cAritranA pAlanane yogya ja vizuddha janmane prApta kare che; kema ke vartamAnano janma vizuddha jAtyAdivALo prApta na thayo mATe ja paripUrNa cAritrane yogya na banyo ane mATe ja vartamAna janmamAM saMyama grahaNa karyA pachI AcAronA pAlanamAM zithilatA prApta thaI. vaLI AvA cAritranA pariNAmavALA mahAtmA devabhavamAM jAya che, ane tyAM paNa prastuta bhavanA caramakALanI jema cAritrano zaktisaMcaya kare che, ane tyArapachI manuSyabhavamAM ati uttama jAti Adi bhAvo prApta kare che. jema RSabhadeva bhagavAnanI paraMparAmAM thanArA badhA mahAtmAo prAyaH kevalajJAna pAmatA hatA. AthI tevA uttama jAti AdivALA bhavane pAmIne A anazanI mahAtmA zIdhra saMsArano aMta kare che. 1693. avataraNikA : trividha ArAdhako bhavatIti tadvizeSamabhidhAtumAha - avataraNikArca ArAdhaka traNa prakAranA hoya che, tethI tenA vizeSane-traNa prakAranA ArAdhakanA bhedane, kahevA mATe kahe che - bhAvArtha : gAthA 1691-1992mAM ArAdhaka evA anazanI mahAtmAnuM svarUpa batAvyuM ane gAthA 1693mAM tevI ArAdhanAnuM phaLa batAvyuM. vaLI AvA prakAranA ArAdhaka mahAtmA paNa taratamatAnI bhUmikAthI traNa prakAranA hoya che, ethI have ArAdhakanI traNa prakAranI bhUmikAnA bhedane graMthakArazrI kahe che - gAthA : eso a hoi tiviho ukkoso majjhimo jahaNNo a / lesAdAreNa phuDaM vocchAmi visesameesiM // 1694 // anvayArtha: pakSo =ane AHArAdhaka, tivido traNa prakAranA hoDuM thAya che : DosI mano napho =utkRSTa, madhyama ane jaghanya. hiM=AmanA=utkRSTAdi bhedonA, visaM=vizeSane sAtAre vochAmitralezyA dvArA phuTa huM kahIza. gAthArtha: ane ArAdhaka traNa prakAre cheH utkRSTa, madhyama ane jaghanya. A utkRSTAdi bhedonA vizeSane lezyA dvArA pragaTa huM kahIza. For Personal & Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 saMlakhanAvatuka | abhyadhata maraNa) gAthA 194- 15 TIkA : eSa cArAdhako bhavati trividhaH, traividhyamevAha-utkRSTo madhyamo jaghanyazca, bhAvasApekSaM cotkRSTatvAdi, yata evamato lezyAdvAreNa lezyAGgIkaraNena sphuTa-prakaTaM vakSyAmi vizeSameteSAm utkRSTAdibhedAnAmiti pathArtha: 624 TIkArya : ane A ArAdhaka traNa prakAranA thAya che: trividhapaNAne ja kahe che - utkRSTa, madhyama ane jaghanya. ane bhAvasApekSa utkRSTatva Adi che. je kAraNathI Ama che=ArAdhakanA utkRSTAdi bheda bhAvanI apekSAe che ema che, AthI vezyAnA vArathI=lezyAnA aMgIkaraNathI=lezyAne AzrayIne, AmanA=utkRSTAdi bhedonA, vizeSane skuTa=pragaTa, huM kahIza, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : anazanakALamAM je mahAtmA saMsAranA sarva bhAvothI para thaIne cAritranA pariNAmamAM varte che, teone bhagavAne ArAdhaka kahyA che, Ama chatAM bhAvanA utkarSanA bhedathI te ArAdhaka jIvomAM paNa aneka bhedo paDe che, to paNa sAmAnyathI ArAdhaka jIvonA jaghanya-madhyama-utkRSTa ema traNa bhedo thAya che; kema ke maraNakALamAM je prakAre vezyAno prakarSa thAya tenA baLathI ArAdhakabhAvano prakarSa thAya che. AthI graMthakArazrI prastuta gAthAmAM ArAdhakanA traNa bhedone spaSTa karavAnI pratijJA kare che. 1994 avataraNikA : tatra - avataraNikArya : tyAM arthAt ArAdhakanA traNa prakAramAM, gAthA : sukkAe lesAe ukkosagamaMsagaM pariNamittA / jo marai so hu NiamA ukkosArAhao hoi // 1695 // anvacAI: suIC naisA=zuklalezyAnA Dosa maMtaiAM parimittA utkRSTa aMzane pariNAvIne no maraDuM=je mare che, to te jimamA=niyamathI sArakriokautkRSTa ArAdhaka doDuM thAya che. * "huM' vAkyAlaMkAramAM che. For Personal & Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka abhyadhata maraNa/ gAthA 165- 16 405 gAthArtha : zuklalezyAnA utkRSTa aMzane pariNAvIne je mare che, te nicamathI utkRSTa ArAdhaka thAya che. TIkAH ___ zuklAyAH lezyAyAH sarvottamAyAH utkRSTamaMzakaM vizuddhaM pariNamya-tadbhAvamAsAdya yo mriyate kazcit sattvaH, sa niyamAdevotkRSTArAdhako bhavati svalpabhavaprapaJca iti gAthArthaH // 1695 // TIkArya : sarvamAM uttama=chaye lezyAomAM zreSTha, evI zuklalezyAnA vizuddha evA utkRSTa aMzane pariNAvInetenA bhAvane pAmIne=utkRSTa aMzanA bhAvane pAmIne, je koI sattva jIva, mare che, te niyamathI ja svalpa bhavanA prapaMcavALo alpa saMsAranA vistAravALo, utkRSTa ArAdhaka thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: anazanI mahAtmA satata bhagavAnanA vacanathI AtmAne bhAvita karIne asaMgabhAva tarapha javAnA yatnavALA hoya che. te yatnamAM jyAM sudhI skUlanA na thAya tyAM sudhI teo traNamAMthI koIpaNa eka zubha lezyAma vartatA hoya che, tema ja te zubha lezyAnA baLathI teo zuddha AtmabhAvone sparze te rIte tattvathI vAsita thavA mATenA aMtaraMga vyApAravALA hoya che; te vakhate jo koI mahAtmA te zubha evI traNa lezyAmAMthI zreSTha evI zuklalezyAnA utkRSTa aMzane pariNamana pamADe, to teonuM mAnasa sarva vikalpothI para evA nirvikalpaupayogamAM vartatuM hoya che, kema ke utkRSTa zuklalezyA zukladhyAnakALamAM hoya che e prakAranuM vacana che. vaLI je mahAtmA mohanA sarva vikalpothI para evA nirvikalpaupayogamAM rahelA hoya teo zuddha sAmAyikavALA che, ane teo mRtyakALamAM paNa te bhAvathI yukta rahe to avazya utkRSTa ArAdhaka thAya che arthAt alpa saMsAravALA thAya che, tethI AvA mahAtmA thoDA bhavomAM saMsArano aMta karIne mokSasukhane prApta kare che. I169po. avataraNikA : madhyamArAdhakamAha - avataraNikArya : utkRSTa ArAdhakanuM svarUpa kahevAyuM, have madhyama ArAdhakanA svarUpane kahe che - gAthA : je sesA sukkAe aMsA je Avi pamhalesAe / te puNa jo so bhaNio majjhimao vIarAgehiM // 1696 // For Personal & Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / gAthA 196-190 anvayArtha: suda pune sesA saMsa=vaLI zuklalazyAnA je zeSa aMzo che pahallesAI mAvane ane padmalezyAnA paNa je (aMzo) che, te teoneete aMzone, (pariNAvIne) no je (mare che,) so gAmo te madhyama (ArAdhaka) vIjhArdi maLo vItarAga vaDe kahevAyA che. gAthArtha : vaLI zuklalazyAnA je zeSa aMzo che ane padmavezyAnA paNa je aMzo che, te aMzone pariNAvIne je mare che, te madhyama ArAdhaka vItarAga vaDe kahevAyA che. TIkA? ye zeSAH utkRSTaM vihAya zuklAyAH aMzAH bhedAH, ye cApi padmalezyAyAH sAmAnyena, tAn punaryaH pariNamya mriyate, sa madhyamo bhaNito madhyamArAdhako vItarAgaiH-jinairiti gAthArthaH // 1696 // TIkArya : vaLI zuklalazyAnA utkRSTane choDIne=pUrvagAthAmAM batAvyA e utkRSTa aMzane choDIne, je zeSa aMzo che=bhedo che, ane padmalezyAnA paNa sAmAnyathI je aMzo che, teone pariNAvIne je mare che, te vItarAga vaDe=jina vaDe, madhyama=madhyama ArAdhaka, kahevAyA che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: utkRSTa ArAdhaka mahAtmAmAM maraNakALe sarva vikalpothI para evI utkRSTa zuklalezyA varte che. e zuklalezyAnA utkRSTa aMzane choDIne bAkInA je aMzo che ane padmavezyAnA sAmAnyathI je aMzo che, te sarva aMzomAMthI koIpaNa aMzane pariNamane pamADIne je mahAtmA mRtyu pAme che, teone bhagavAne madhyama ArAdhaka kahelA che. AnAthI e prApta thAya ke sarva vikalpothI rahita avasthAvALI zuklalezyAthI zeSa evI - zuddha AtmA pratyenA rAgavALI ke zuddha AtmabhAvamAM vartatA tIrthakaro - kevalIo - munionA guNonA smaraNavALI - je zuklalezyA ke pAlezyA che, te legyAmAM vartatA anazanI mahAtmA zukladhyAnamAM vartatA nathI, topaNa tenI najIkanA prazasta vikalpAtmaka avasthAmAM varte che, tethI tevA mahAtmAone bhagavAne madhyama ArAdhaka kahyA che. ||1696ll avataraNikA : jaghanyamArAdhakamAha - avataraNikArya : madhyama ArAdhakanuM svarUpa kahevAyuM, have jaghanya ArAdhakanA svarUpane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa gAthA 1990-198 400 gAthA : teUlesAe je aMsA aha te u jo pariNamittA / marai tao vi hu Neo jahaNNamArAhao ittha // 1697 // anvayArtha : sada athavA tejhanesa ne gaM-tejolezyAnA je aMzo che, te parimittA teone pariNAvIne no je maraDuM mare che, to vikae paNa rUW=ahIM=pravacanamAM, nahaUTHIRTE negotrajaghanya ArAdhaka jANavA. * *' pAdapUrtimAM che. * 'du vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : athavA tejolezyAnA je aMzo che, teone pariNamAvIne je mare che, e paNa pravacanamAM jaghanya ArAdhaka jANavA. TIkAH tejolezyAyAH ye aMzAH pradhAnAH athavA, tAn yaH pariNamyAMzakAn kAMzcit mriyate, asAvapyevaMbhUto jJeyaH, kimbhUta ityAha-jaghanyArAdhako'tra-pravacana iti gAthArthaH // 1697 // TIkAI: athavA tejolezyAnA je pradhAna aMzo che, te keTalAka aMzone pariNAvIne je mare che, e paNa AvA prakAranA jANavA. kevA prakAranA jANavA ? ethI kahe che - ahIM=pravacanamAM, jaghanya ArAdhaka jANavA, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : anazanI mahAtmA maraNakALa traNa zubha legyAmAM jaghanya evI tejovezyAnA je pradhAna aMzo che arthAt mokSane anukULa evA je uttama bhAvo che, teone pariNamana pamADIne mRtyu pAme to te mahAtmAne paNa pravacanamAM jadhanya ArAdhaka kahela che. AthI je mahAtmA anazanakALamAM svazakti anusAra AtmAne jinavacanathI bhAvita kare che, teo vIryanA te prakAranA utkarSanA abhAvane kAraNe utkRSTa ane madhyama ArAdhaka mahAtmAo jevI uttama vezyAne pAme nahIM topaNa jaghanya ArAdhaka bane che. {/169 avataraNikA : asyaiva susaMskRtabhojanalavaNakalpaM vizeSamAha - For Personal & Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 salekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | gAthA 198 avataraNiyArtha: AnA jasutkRSTa-madhyama-jaghanya ArAdhakanA ja, susaMskRta bhojanamAM lavaNanA kalpavALA vizeSane-sArI rIte saMskArita karelA bhojanamAM lavaNatulya viziSTa ArAdhaka aMzane, kahe che - gAthA : eso puNa sammattAisaMgao ceva hoi viNNeo / ___Na u lesAmitteNaM taM jamabhavvANa vi surANaM // 1698 // anvayArtha : puzvaLI A=uparamAM batAvyA e traNa prakAranA ArAdhaka, samattAphasaMgo -samyaktAdithI saMgata ja vinego ro viSeya thAya che, mitte 3=paraMtu lazyAmAtrathI nahIM; i=je kAraNathI gamavyApa vi surAi=abhavya paNa surone te te zubhalezyAmAtra, hoya che. gAthArtha : vaLI uparamAM batAvyA e traNa prakAranA ArAdhaka samyaktAdithI yukta ja jANavA, paraMtu zubhalezyAmAtrathI yukta ja nahIM, je kAraNathI abhavya paNa surone zubhalezyAmAtra hoya che. TIkA? eSa punarlezyAdvAroktArAdhakaH samyaktvAdisaMgata eva-samyaktvajJAnatadbhAvasthAyicaraNayukta eva bhavati vijJeya ArAdhakaH, na tu lezyAmAtreNa kevalenArAdhakaH, kuta ityAha-tat lezyAmAtraM yad-yasmAt kAraNAt abhavyAnAmapi surANAM bhavati, yallezyAzca niyante tallezyA evotpadyanta iti gAthArthaH // 1698 // TIkArtha: vaLI A vezyAnA dvArathI kahevAyelA ArAdhaka=gAthA 1995thI 1997mAM lezyAne AzrayIne batAvAyelA traNa prakAranA ArAdhaka anazanI mahAtmA, samyakvAdithI saMgata ja=samyakta-jJAna- tabhAvamAM sthAyI caraNathI yukta ja=samyagdarzana-samyajJAna ane samyajJAnanA bhAvamAM rahenArA cAritrathI yukta ja, ArAdhaka viya thAya che, paraMtu kevala lezyAmAtrathI ArAdhaka nathI. kayA kAraNathI ? ethI kahe che - je kAraNathI te lezyAmAtra=pUrve traNa prakAranA ArAdhakamAM batAvI te zubhalezyAmAtra, abhavya paNa surone devone, hoya che. ahIM prazna thAya ke abhavya surone zubha lezyA hoya teno prastuta anazanI sAthe zuM saMbaMdha? tethI devalokamAM janArA abhavya jIvo paNa dravyacAritranA pAlanakALamAM zubhalezyAvALA hoya che, te batAvavA arthe kahe che - ane je vezyAone viSe mare che, te vezyAone viSe ja utpanna thAya che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 409 saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / gAthA 1698 bhAvArtha: gAthA 1695thI 1697mAM lezyA dvArA traNa prakAranA ArAdhaka batAvyA, te ArAdhaka mAtra zubhalezyA dvArA thatA nathI, paraMtu samyaktAdi traNa pariNAmothI yukta evI zubhalezyA dvArA thAya che; kema ke kevala zubha lezyAvALA jIvane ArAdhaka svIkAravAmAM Ave to, dravyasaMyama pALIne devalokamAM janArA abhavya jIvone paNa ArAdhaka kahevA paDe; kema ke teo paNa saMyamapAlanakALamAM zubha lezyAvALA hoya che. ahIM prazna thAya ke abhavya jIvone zubha legyA prApta thAya che te kaI rIte nakkI thAya? tethI spaSTa kare che - jIvo je legyAmAM mare che te legyAmAM ja utpanna thAya che e prakAranuM zAstranuM vacana che. mATe je abhavya jIvo dravyasaMyama pALIne devalokamAM jAya che, teone maraNakALamAM traNamAMthI koI zubha lezyA hoya che, paraMtu teonI zubha lezyA samyaktAdi traNa bhAvothI yukta hotI nathI, mATe teone bhagavAne ArAdhaka kahyA nathI. ahIM vizeSa e che ke, ArAdhaka evA anazanI mahAtmAne bodha hoya che ke "vItarAganuM vacana vItarAgatAnI prAptinA upAyarUpe saMyamanA sarva AcAro batAve che." AvA bodhane kAraNe vItarAgatAnA arthI evA te mahAtmAne vItarAganA vacanAnusAra saMyamanI kriyAo karavAmAM ruci varte che. AthI te mahAtmAmAM samyakta che, zAstro bhaNIne teoe je kaMI bodha prApta karyo che te viSayaka samyajJAna che, tema ja vItarAgabhAvane anukULa aMtaraMga vIryavyApArathI yukta evI che zAstravacanAnusAra cAritranI kriyA kare che ane te kriyA dvArA potAnA cittano je aMzathI vItarAgabhAvamAM niveza kare che, te aMzathI teomAM cAritra che; ane vItarAgatAne anukULa pariNAma je aMzathI vRddhi pAme che, te aMzathI teonuM cAritra vRddhi pAme che. Ama, A traNa pariNAmothI yukta evI kaSAyonA apravartanarUpa zubha lezyA te mahAtmAmAM varte che, arthAt teonA kaSAyo sAMsArika padArthone avalaMbIne pravartatA nathI, paraMtu vitarAgabhAvane avalaMbIne rAgAdi bhAvonA ucchedane anukULa pravarte che, tethI te anazanI mahAtmA ratnatrayIthI yukta evI zubha lezyAvALA che. vaLI abhavya jIvone sAMsArika bhogo pratye utkaTa rAga varte che, tethI teone te bhogapravRttinA abhAvasvarUpa mokSa ane vItarAgatA asAra jaNAya che. tethI teo koIka nimittane pAmIne saMyama grahaNa kare topaNa vItarAgatAnA artha nathI, phakta Aloka ke paralokanI AzaMsAthI ke anAbhogathI teo saMyama prahaNa kare che; kema ke teone cAritra vItarAgatAnI prAptinA upAyarUpe rucatuM nathI, paraMtu potAne ISTa evA bhogAdinA upAyarUpe ja ruce che. AthI teo potAne iSTa evA bhogAdinI prAptinA upAyarUpe saMyamapAlanamAM yatna kare che tyAre, potAnA rAgAdi kaSAyone bhogAdi viSayomAMthI niruddha karIne saMyamanI kriyAomAM pravartAve che, AthI abhavyone paNa saMyamapAlanakALamAM kaSAyonA apravartanarUpa zubha lezyA varte che, paraMtu teonI kaSAyonA apravartanarUpa zubha lezyA kaSAyonA uccheda sAthe bodhathI, rucithI ke pravRttithI For Personal & Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 saMlekhanAvastuka | abhyadhata maraNa / gAthA 1998-199 leza paNa joDAyelI hotI nathI, mAtra potAne iSTa evA bhogAdi sAthe ja joDAyelI hoya che, tethI ratnatrayInA sarva aMzathI vikala evI mAtra zubha legyA teone hoya che, ane tevI zubha lezyAnA baLathI teo devalokamAM jAya che, AthI tevI zubha lezyAvALA abhavya jIvone bhagavAne ArAdhaka kahyA nathI; kema ke bhagavAna saMsAranA ucchedane anukULa AtmabhAvamAM javAnA yatnane ja ArAdhanA kahe che ane tevA prakArano yatna jeo niSpanna kare che teone bhagavAne ArAdhaka kahyA che. /1698 avataraNikA : ArAdhakaguNamAha - avataraNikArya : ArAdhakanA guNane kahe che arthAt gAthA 1695thI 1998mAM batAvyA e prakAranA ArAdhakane prApta thatA lAbhane kahe che - gAthA : ArAhago a jIvo tatto khaviUNa dukkaDaM kammaM / jAyai visuddhajammo jogo vi puNo vi caraNassa // 1699 // anvayArtha: mAhima nIvo ane ArAdhaka jIva to tenAthI ArAdhakapaNAthI, sudaADuM i gvikra=duSkRta karmane khapAvIne vizuddhagamo vizuddha janmavALA gAye=thAya che, puNo vi rAsa gono vikapharI paNa caraNano yoga paNa thAya che. gAthArtha : ane ArAdhaka jIva ArAdhakapaNAthI duSkRta karmane khapAvIne vizuddha janmavALA thAya che, pharI paNa cAritrano yoga paNa thAya che. TIkA : ArAdhakazca jIvaH tata-ArAdhakatvAt kSapayitvA duSkRtaM karma pramAdajaM jJAnAvaraNIyAdi jAyate vizuddhajanmA jAtikulAdyapekSayA, yogo'pi punarapi caraNasya tadbhAvabhAvina iti gAthArthaH // 1699 // * "jJAnAvarIyAti"mAM "mara' padathI cAra ghAtakarmanuM grahaNa karavAnuM che. * "oroIpa''mAM 'pa'thI e prApta thAya ke uttama bhogAdino yoga to thAya che, paraMtu caraNano yoga paNa thAya che. * "punarapi''mAM 'pa'thI e prApta thAya ke A bhavamAM eka vAra to caraNano yoga thayo, paraMtu anya bhavamAM pharI paNa caraNano yoga thAya che. For Personal & Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa | gAthA 1699 411 TIkArya : ane ArAdhaka jIva tenAthI=ArAdhakapaNAthI, pramAdathI utpanna thayelA jJAnAvaraNIyAdirUpa duSkRta karmane khapAvIne jAti-kulAdinI apekSAthI vizuddha janmavALA thAya che. pharI paNa tenA bhAva sAthe bhAvi evA caraNanokajAti-kulAdinI apekSAe vizuddha janmanA sadbhAva sAthe thanArA evA cAritrano, yoga paNa thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : gAthA 1695thI 1697 sudhI zubhalezyA dvArA traNa prakAranA ArAdhakanuM svarUpa batAvyuM, te ArAdhakamAM je vizeSatA che, te gAthA 1698mAM batAvI. tethI nakkI thayuM ke tevA ratnatrayInA pariNAmavALA anazanI mahAtmA zubha lezyA dvArA ArAdhaka thAya che ane teo ArAdhakapaNAne kAraNe pramAdathI pedA thayelA jJAnAvaraNIyAdi karmano kSaya kare che. Azaya e che ke mohano pariNAma e jJAnanI vikRti che ane te jJAnanI vikRtithI jIva jJAnAvaraNIyakarma bAMdhe che, ane dazamA guNasthAnaka sudhI mohathI AkuLa evo jJAnano pariNAma raheto hovAthI jJAnAvaraNIyakarma baMdhAya che. vaLI saMsArI jIvo jyAre mohathI saMsAramAM pravRtti kare che, tyAre teone te jJAnAvaraNIyakarma vizeSathI baMdhAya che; jyAre vivekarUpI caluvALA mahAtmA zAstravacananuM avalaMbana laIne mohanA umUlana mATe yatna kare che, tyAre mohano aMza uttarottara alpa-alpatara thavAthI teone jJAnAvaraNIyakarma kSINa-kSINatara baMdhAya che; vaLI jIva jyAre pramAdane vaza thaIne pUrva-pUrva karatAM adhika-adhikatara mohanA pariNAmavALo bane che, tyAre tene jJAnAvaraNIyakarma adhika-adhikatara baMdhAya che. AthI je mahAtmA aMtasamaye jinavacanaanusAra mohanA umUlana mATe atyaMta apramAdavALA che, teo pUrve pramAdathI baMdhAyelA jJAnAvaraNIyakarmano kSaya kare che, jenA kAraNe teono AtmabhAvamAM javA mATeno bodha pUrva karatAM adhika sUkSma-sUkSmatara thAya che ane tevA mahAtmAne janmAMtaramAM uttama jAti-kuLAdivALo vizuddha janma prApta thAya che; kema ke temane saMyamanI ArAdhanAkALamAM uccakuLAdimAM janma prApta thAya tevI puNyaprakRti bAMdhelI che. vaLI uttama kuLa AdimAM janma pAmyA pachI te anazanI mahAtmAmAM pUrvabhavanI ArAdhanAnA saMskAro jAgRta thAya che, tethI teone te uttama kuLAdinA bhAva sAthe thanArA cAritrano yoga paNa thAya che, jethI pUrva pUrva karatAM vizuddha-vizuddhatara cAritra prApta thAya che arthAt mohathI anAkuLa evo jJAnano pariNAma pUrva pUrva karatAM adhika adhika vizuddha thAya che, ane aMte vItarAga bane che tyAre sarvathA mohanA sparza vagaranA jJAnanA pariNAmarUpa kSAyikacAritra pragaTe che. Ama, jIvananA aMta samaye karelI anazananI ArAdhanAnuM e mahAphaLa che ke uttama evA vizuddha janmanI prApti thavI, pharIthI cAritrano yoga thavo, tema ja te cAritra dvArA kSAyikacAritranI prApti thavI. f/1699 For Personal & Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 salekhanAvaka | abhyadhata maraNa / gAthA 1000-1001 avataraNikA: ArAdhanAyA eva pradhAnaphalamAha - avataraNitArtha : ArAdhanAnA ja pradhAnaphaLane kahe che - bhAvArtha: pUrvagAthAmAM anazananI ArAdhanAnuM sAmAnya phaLa batAvyuM, have te anazananI ArAdhanAnuM ja mukhya phaLa batAve che - gAthA : ArAhiUNa evaM sattaTThabhavANamArao ceva / telukkamatthaattho gacchai siddhi NiogeNaM // 1700 // anvayArtha: parva A rIte=gAthA 157pathI mAMDIne atyAra sudhI abhyaghata maraNanA svarUpanuM varNana karyuM e rIte, AdiUC=ArAdhanA karIne satta6mavA mAgo cevasAta-ATha bhavonI pahelAM ja tenumanthalyorailokyanA mastaka para rahelA (mahAtmA) fami=niyogathI siddhi chaDuM siddhine pAme che. gAthArtha : gAthA 1505thI mAMDIne atyAra sudhI abhyadhata maraNanA ravarUpanuM varNana karyuM e rIte ArAdhanA karIne sAta-ATha bhavonI pahelAM ja kailokyanA mastaka para rahelA mahAtmA niyamathI siddhine pAme che. TIkA? ArAdhyaivaM-uktaprakAraM, kimityAha-saptASTabhavebhyaH saptASTajanmebhyaH Arata eva-triSu vA catuSu vA janmasu, kimityAha-trailokyamastakasthaH sakalalokacUDAmaNibhUtAM gacchati siddhi-muktiM niyogenaavazyaMtayeti gAthArthaH // 1700 // TIkArya : A rIteaukta prakArane gAthA 157pathI mAMDIne atyAra sudhI abhyadhata maraNanuM svarUpa je prakAre kahevAyuM e prakAranA abhyadhata maraNane, ArAdhIne, zuM? ethI kahe che - sAta-ATha bhavothI=sAta-ATha janmothI, pahelAM ja-traNa athavA cAra janmomAM, zuM? ethI kahe che - sailokyanA mastaka para rahelA mahAtmA niyogathI=avazyapaNAthI, sakala lokamAM cUDAmaNibhUta=samagra lokamAM mugaTarUpa, siddhine=muktine, pAme che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvatuka | abhyadhata maraNa / gAthA 1000-1001 413 gAthA : savvaNNu savvadarisI niruvamasuhasaMgao ya so tattha / jammAidosarahio ciTThai bhayavaM sayA kAlaM // 1701 // anvayArtha : - savyaUT saMddhati =sarvajJa, sarvadarzI, nivamasusaMgo ya sa matharva=ane nirupama sukhathI saMgata te bhagavAna tatva=tyAM siddhimAM, gAphalosahimo janmAdi doSothI rahita sayA naM=sadA kAla dilpha rahe che. gAthArtha : sarvajJa, sarvadarzI ane nirupama sukhathI saMgata te bhagavAna siddhimAM janmAdi doSothI rahita sadA kAla rahe che. TIkAH ___ tatra ca gataH san sarvajJaH sarvadarzI, nAcetano gaganakalpaH, tathA nirupamasukhasaGgatazca sakalavyAbAdhAnivRtteH, sa-ArAdhako muktaH tatra-siddhau janmAdidoSarahitaH janmajarAdimaraNAdirahitaH saMstiSThati bhagavAn sadAkAlaM-sarvakAlameva, natvabhAvIbhavati yathA''huranye 'pravidhyAtadIpakalpopamo mokSaH' iti gAthArthaH // 1701 // TIkArya : ane tyAM siddhimAM, gayelA chatA sarvajJa, sarvadarzI, gaganakalpa=AkAzanI jema, acetana nahIM, ane sakala vyAbAdhAnI nivRttine kAraNe te prakAre nirupama sukhathI saMgata, te=mukta ArAdhaka=sarva karmothI mukAyelA evA te anazananI ArAdhanA karanArA mahAtmA, tyAM=siddhimAM, janmAdi doSothI rahita=janma-jarAmaraNAdithI rahita, chatA bhagavAna sadA kALasarva kALa ja, rahe che; paraMtu je prakAre anyo kahe che ke "pravidhyAta dIpanA kalpanI upamAvALo bujhAyelA dIvAtulya upamAvALo, mokSa che" e prakAre abhAvarUpe thatA nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : graMthakArazrIe atyAra sudhI je saMyamajIvananA caramakALe karavA yogya ArAdhanAnuM varNana karyuM, e ArAdhanAne je mahAtmA aMtasamaye kare che, teo sAta-ATha bhavothI pUrve ja traNa-cAra bhavomAM mokSe jAya che. te vakhate teo traNa lokanA mastaka para rahe che ane sakala lokamAM cUDAmaNibhUta evI muktine pAme che. AnAthI e phalita thayuM ke A prakAre aMtasamayanI ArAdhanA karanArA jIvone vItarAgatAnI prApti atiAsanna thAya che ane zIdhra siddhaavasthAne prApta kare che. For Personal & Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 saMlekhanAvastuka | paMcavakagraMthano upasaMhAra | gAthA 1000-1001, 1902 vaLI siddhaavasthAmAM teo kevA prakAranA che? te spaSTa karatAM kahe che ke teo sarvajJa che, sarvadarzI che, paraMtu AkAza jevA acetana nathI. Ama kahevAthI siddhaavasthAmAM jJAnano abhAva svIkAranArA matanuM khaMDana thAya che. vaLI siddhaavasthAne pAmelA te mahAtmA karmakRta ane mohakRta sarva vyAbAdhAonI nivRtti thayelI hovAthI nirupama sukhathI yukta che. Ama kahevAthI mokSa bhoga vagarano hovAthI sukhathI rahita che mATe asAra che, evI mAnyatAnuM nirAkaraNa thAya che, tema ja mokSane duHkhanA abhAvarUpa mAnanArA naiyAyikAdinA matanuM nirAkaraNa thAya che, kema ke mokSa sAMsArika koIpaNa sukhathI upamA na ApI zakAya tevA sukhavALo hovAthI mAtra duHkhanA abhAvavALo nathI, paraMtu nirupama sukhavALo paNa che. vaLI mukta thayelA te mahAtmA siddhaavasthAmAM janmAdi doSothI rahita che. Ama kahevAthI e prApta thAya ke saMsArI jIvo ghaNAM sukhathI yukta hoya topaNa, saMsAranuM sukha janma-jarA-maraNAdi pIDAthI yukta ja hoya che, jyAre mukta jIvo janma-jarAdi sarva doSothI rahita che, mATe mokSanuM sukha zreSTha che. vaLI te mahAtmA siddhaavasthAmAM sarva kALa ja jJAna-darzanAdi bhAvothI yukta rahe che, paraMtu "bujhAyelA dIvA jevo mokSa che" e prakAranI bauddhadarzananI mAnyatA pramANe te mahAtmA abhAvarUpa thatA nathI. 1700/ 1701 (c) ahIM pAMcamI "saMlekhanA' vastuka samApta thaI che avataraNikA : phaladarzanadvAreNa zAstramupasaMharati - avataraNikA : phaLadarzananA dvArathI zAstrano upasaMhAra kare che - bhAvArtha : prastuta graMthamAM graMthakArazrIe AtmAne upayogI evI pAMca vastuonuM varNana karavAno prAraMbha karelo, te ahIM pUrNa thAya che. AthI have phaLa batAvavA dvArA arthAt prastuta graMthanA vacana anusAre samyaka pravRtti karanArA jIvone prApta thatuM phaLa batAvavA dvArA, graMthakArazrI pU. haribhadrasUri mahArAjA prastuta graMthano upasaMhAra kare che - gAthA : eyANi paMca vatthU ArAhittA jahAgamaM sammaM / tIaddhAe aNaMtA siddhA jIvA dhuakilesA // 1702 // For Personal & Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkhanAvastaka / paMcavakhUkagraMthano upasaMhAra | gAthA 1002-1003 415 anvayArthI : payA paMra vadhU A pAMca vastuone nahI samra mAhittA yathAAgama samyam ArAdhIne zuttei mautA navA=dhUta klezavALA anaMtA jIvo tIraddhA=atIta addhAmAM bhUtakALamAM, siddhA=siddha thayA. gAthArtha : A pAMca vastuone yathAAgama samyam ArAdhIne dhUta klezavALA anaMtA jIvo atIta kALamAM siddha thayA. TIkA: ___ etAni paJca vastUni-pravrajyAvidhAnAdIni ArAdhya-saMpAdya yathAgamaM yathAsUtraM samyag= avaiparItyenAtItAddhAyAm-atItakAle anantAH siddhA jIvAH niSThitArthAH saMvRttA:-muktA ityarthaH dhUtaklezAH savAsanAzeSakarmarahitA iti gAthArthaH // 1702 // TIkArya : A pAMca pravajyAvidhAnAdirUpa vastuone yathAAgama yathAsUtra=je pramANe zAstramAM kahyuM che te pramANe, samyaguaviparItapaNAthI, ArAdhIne=saMpAdana karIne, dhUta klezavALA=vAsanA sahita azeSa karmothI rahita, evA anaMtA jIvo atIta addhAmAM=atIta kALamAM, siddha thayA=niSThita arthavALA banyA=mukta thayA, e pramANe gAthArtha che. ' bhAvArtha : graMthakArazrIe prastuta graMthamAM pravrajyAvidhAnAdi pAMca vastuonuM vistArathI varNana karyuM, tyAM prathama graMthanA prAraMbhamAM kahela ke jagatamAM A pAMca ja vastuo che, anya nahIM; kema ke jIva mATe A pAMca ja vastuo upayogI che, mATe pAMca ja vastuo ArAdhavA yogya che, anya nahIM. vaLI A pAMca vastuone sUtra anusAra samyagu jANIne, teno yathArtha bodha karIne, te rIte ja ArAdhavAnI rUci dhAraNa karIne, zaktinA prakarSathI pAMca vastuomAM apramAdabhAve vartamAnakALamAM paNa yatna karavAmAM Ave to, niyamathI alpa kALamAM mokSa prApta thAya che. ema batAvavA arthe graMthakArazrI kahe che ke A pAMca vastuone ArAdhIne bhUtakALamAM anaMtA jIvo mohanI vAsanAthI yukta evAM sarva karmothI rahita thaIne mukta thayA. //170rA gAthA : eyANi paMca vatthU ArAhittA jahAgamaM sammaM / ihi pi hu saMkhijjA sijhaMti vivakkhie kAle // 1703 // For Personal & Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 saMlekhanA vastaka / paMcavastakagraMthano upasaMhAra/ gAthA 1003-1004 anvayArtha : paMra vadhU A pAMca vastuone nahI samai mArAdittAtreyathAAgama samyam ArAdhIne savinI=saMkhyaya (jIvo) bdi pikaatyAre paNa vivavavaU #Atre vivakSita kALamAM siti siddha thAya che. * "zuM' vAkyAlaMkAramAM che. gAthArtha : - A pAMca vastuone yathAAgama samyam ArAdhIne saMkhyAtA jIvo atyAre paNa vivakSita kALamAM siddha thAya che. TIkA : etAni paJca vastUnyArAdhya yathAgamaM samyagiti pUrvavat idAnImapi sAmAnyena saGkhyeyAH sidhyanti samayakSetre sarvasminneva vivakSite kAle-antarmuhUrtAdAviti gAthArthaH // 1703 // TIkAI: - A pAMca vastuone yathAAgama samyagu=pUrvanI jema=pUrvagAthAmAM kahyuM tema zAstrokta vidhi pramANe aviparItapaNAthI, ArAdhIne sAmAnyathI saMkhyaya saMkhyAtA jIvo, atyAre paNa sarva ja samayakSetramAM=saMpUrNa ja aDhI dvIpamAM, aMtarmuhUdi vivakSita kALamAM siddha thAya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : A pAMca vastuo je pramANe zAstramAM kahI che te pramANe samyagbodha karIne, ruci karIne ane zakti anusAra sevana karIne aDhI dvIpamAM rahelA sAmAnyathI saMkhyAtA jIvo aMtarmuhUrnAdi kALamAM atyAre paNa siddha thAya che. tethI e prApta thAya ke A pAMca vastuone tanmayatAthI ArAdhIne vartamAnamAM pAMca mahAvidehomAM ghaNA jIvo mokSa pAmI rahyA che, temAM keTalAka jIvo aMtarmuhUrtamAM mokSa pAme che, to keTalAka jIvo divaso, varSo AdinA kramathI paNa avazya mokSa pAme che. AthI vartamAnamAM paNa siddhigatinI prAptino upAya A paMcavastunI ArAdhanA ja che. 7/1703 avataraNikA: tathA - avataraNitArtha : A pAMca vastuonI ArAdhanA karanArA mahAtmAne prApta thatuM bhUtakALane ane vartamAnakALane AzrayIne pradhAna phaLa gAthA 1702-1703mAM batAvyuM, have bhaviSyakALane AzrayIne pradhAna phaLa batAvavA tathA'thI samuccaya karatAM kahe che - For Personal & Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | paMcavakagraMthano upasaMhAra / gAthA 1004 10. gAthA : eyANi paMca vatthU ArAhittA jahAgamaM sammaM / esaddhAe'NaMtA sijjhissaMtI dhuvaM jIvA // 1704 // anvayArtha : thafkha paMra vadhU A pAMca vastuone bahAmaM samuM mArAdittAtreyathAAgama samyagu ArAdhIne vitA nIvA=anaMtA jIvo paraddhAeSya addhAmAM=bhaviSyakALamAM, ghuvaM=nakkI sviMtI siddha thaze. gAthArtha : A pAMca vastuone yathAAgama sakhya ArAdhIne anaMtA jIvo bhaviSyakALamAM nakkI siddha thaze. TIkAH etAni paJca vastUnyArAdhya yathAgamaM samyagiti pUrvavadeva eSyAddhAyAM bhaviSyatkAle'nantAH setsyantimuktiM prApsyanti dhruvaM jIvAH, sarvajJavacanaprAmANyAd dhruvamiti gAthArthaH // 1704 // TIkArya : A pAMca vastuone yathAAgama samyagupUrvanI jema=gAthA 1702mAM batAvyuM tema, ArAdhIne anaMtA jIvo eSya addhAmAMebhaviSyakALamAM, dhruva=nakkI, siddha thaze=muktine pAmaze. ahIM prazna thAya ke jIvo nakkI siddha thaze, evuM kaI rIte kahyuM? tethI kahe che - sarvajJanA vacananuM prAmANya hovAthI dhruva=nakkI, siddha thaze, ema anvaya che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : A pAMca vastuonuM ArAdhana karIne anaMtA jIvo bhAvimAM paNa mokSa pAmaze. ahIM prazna thAya A pAMca vastuthI bhaviSyamAM jIvo mokSa pAmaze, evuM kaI rIte nakkI thAya? ethI kahe che - sarvajJanA vacananuM prAmANya hovAthI bhaviSyamAM paNa anaMtA jIvo mokSa pAmaze, ema nakkI thAya che. A rIte paMcavastune traNeya kALamAM mokSanA upAyarUpe batAvIne graMthakArazrIne e spaSTa karavuM che ke, mokSano eka upAya A paMcavastunI ArAdhanA ja che. AthI A paMcavastunA paramArthane jaNAvavA mATe bhagavAne dvAdazAMgI abhivyakta karI che ane te dvAdazAMgInuM saMgrAhI sUtra "karemi bhaMte' sUtra che, je pravrajayAnuM svarUpa batAvanAra che ane te pravrajayAnA ja pAramArthika svarUpane kaMIka vistArathI batAvavA mATe graMthakArazrIe A "paMcavastuka graMthanI racanA karI che, mATe "karemi bhaMte" sUtrathI dvAdazAMgInA paramArthane prApta na karI zake tevA maMda prajJAvALA jIvone bodha karAvavA mATe dvAdazAMgInA sArabhUta evA sAmAyika sUtranA vistArarUpa A paMcavastukanuM vaktavya che, je paMcavastakanA baLathI ja bhUtakALamAM ghaNA jIvo siddha thayA, vartamAnamAM For Personal & Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 saMlekhanAvastaka / paMcavastukagraMthano upasaMhAra | gAthA 1004-1005 paNa ghaNA jIvo siddha thAya che, tema ja bhaviSyamAM paNa ghaNA jIvo siddha thaze; kema ke sarvajJanuM vacana che ke "sAmAyikanA paramArthanI prApti vagara koIne mokSa prApta thato nathI. vaLI paMcavastukanA marmane jeo sparze che, teo avazya sAmAyikanA paramArthane prApta kare che ane jeo sAmAyikanA paramArthane prApta kare che, teo sAmAyikanI ArAdhanA karIne avazya mokSane prApta kare che. 1704 avataraNikA : amISAmeva vyatirekataH phalamAha - avataraNikArya : AmanA ja=paMcavastunI ArAdhanA karanArA jIvonA ja, vyatirekathI phaLane kahe che - bhAvArtha: gAthA 1702thI 1704mAM paMcavastunI yathAAgama samyagu ArAdhanA karanArA jIvone traNe kALamAM prApta thatuM phaLa batAvyuM, have A paMcavastunI virAdhanA karanArA jIvone traNe kALamAM prApta thatA phaLane batAve che - gAthA : eyANi paMca vatthU emeva virAhiuM tikAlaMmi / ettha aNege jIvA saMsArapavaDDhagA bhaNiA // 1705 // anvacAI: yAti paMra vadhU A pAMca vastuone khe=A rIte ja=je rIte ArAdhe che e rIte ja, virAdi virAdhIne pattha ahIM=lokamAM, tivAnaMmi==Na kALamAM ane navA=aneka jIvo saMsAraMpavaThThaT= saMsAranA pravardhaka mami kahevAyA che. gAthArtha : A pAMca vastuone je rIte ArAdhe che e rIte ja virAdhIne lokamAM traNeya kALamAM aneka jIvo saMsAranA pravardhaka kahevAyA che. TIkA : ___etAni paJca vastUni prastutAni evameva virAdhya trikAle triSvapi kAleSu atra-loke'neke jIvAH sAmAnyena bhUyAMsaH saMsArapravarddhakA bhavasya vRddhikArakAH bhaNitAstIrthakaragaNadharairiti gAthArthaH // 1705 // TIkAI: prastuta evI A pAMca vastuone A rIte ja=je rIte ArAdhIne jIvo traNa kALamAM siddhigAmI kahevAyA che e rIte ja, virAdhIne ahIM lokamAM, trikALamAM-traNe paNa kALamAM, aneka=sAmAnyathI ghaNA, jIvo saMsAranA pravardhaka=bhavanI vRddhine karanArA, tIrthaMkara-gaNadharo vaDe kahevAyA che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | paMcavastRkagraMthano upasaMhAra/ gAthA 1005-1006 419 bhAvArtha: kalyANanA artha paNa jeo pAMca vastuonA svarUpane jANavA mATe yathA-tathA yatna kare che, teone A paMcavastuviSayaka bodha viparIta thAya che ane ruci paNa viparIta thAya che, tema ja kadAca saMyamanI pravRtti karatA hoya to te paNa viparIta thAya che. A rIte A paMcavastunuM virAdhana karIne bhUtakALamAM aneka jIvo saMsArane vadhAranArA thayA che, vartamAnamAM paNa aneka jIvo saMsArane vadhAranArA thAya che, tema ja bhaviSyamAM paNa aneka jIvo saMsArane vadhAranArA thaze, ema tIrthaMkara-gaNadharoe kahela che. mATe A pAMca vastuonI leza paNa virAdhanA na thAya e rIte svazaktianusAra ArAdhavAthI avazya saMsArano aMta thAya che. 170pA avataraNikA : evaM vyavasthite sAdhUpadezamAha - avataraNikALuM: A rIte vyavasthita hote chate sAdhu upadezane kahe che arthAt gAthA 1702thI 1705mAM kahyuM e rIte padArtha nirNata hote chate suMdara upadezane Ape che - bhAvArtha : gAthA 1702thI 1704mAM anvayathI batAvyuM ke A pAMca vastuonI ArAdhanAthI jIvo traNe kALamAM siddhine pAme che ane gAthA 1705mAM vyatirekathI batAvyuM ke A pAMca vastuonI virAdhanAthI jIvo saMsAranA pravardhaka bane che, e rIte padArtha vyavasthita hote chate zuM karavuM joIe? te spaSTa karavA mATe graMthakArazrI hitakArI evI suMdara upadeza Ape che - gAthA : NAUNa evameaM eANArAhaNAe jaiavvaM / na hu aNNo paDiyAro hoi ihaM bhavasamuiMmi // 1706 // anvayArtha: vaM=A rIte-gAthA 1702thI 1705mAM kahyuM e rIte, maM=Ane=anvaya-vyatirekathI hitaahitane, bAkI=jANIne pAchA AmanI=A pAMca vastuonI, mAhiUArAdhanAmAM garUvaeNka yatna karavo joIe, rUduM avasamuniA bhavasamudramAM saUo pahiyAro anya pratIkAra=taravA mATeno anya upAya, na huM nathI ja. gAthArtha : gAthA 1002thI 1005mAM kahyuM e rIte anvaya-vyatirekathI hita-ahitane jANIne A pAMca vastuonI ArAdhanAmAM catna karavo joIe, A bhavasamudramAM taravA mATeno anya upAya nathI ja. For Personal & Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 saMlekhanAvastuka | paMcavastu graMthano upasaMhAra / gAthA 100-1000 TIkA : jJAtvA evametad-anvayavyatirekAbhyAM hitAhite eteSAM paJcAnAM vastUnAmArAdhanAyAM-samyaksampAdanarUpAyAM yatitavyaM prayatnaH kAryaH, na hu-naivAnyaH pratIkAra-upAyaH kazcidatra bhavasamudre-saMsArasAgara iti gAthArthaH // 1706 // TIkArya : A rIte-gAthA 1702thI 1705mAM batAvyuM e rIte, Ane=anvaya-vyatirekathI hita-ahitane, jANIne, A pAMca vastuonI samyaka saMpAdanarUpa ArAdhanAmAM prayatna karavo joIe, A bhavarUpI samudramAMka saMsArarUpI sAgaramAM, anya pratIkAra koI upAya, nathI ja, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : A saMsAra samudra jevo che, temAM paDelA jIvo aneka prakAranI kadarthanAo pAme che, te kadarthanAomAMthI bacavAno upAya mAtra bhagavAne batAvelI paMcavastunI ArAdhanA ja che. tethI pUrvamAM batAvyuM e rIte A pAMca vastuonI ArAdhanA mokSaprAptinuM kAraNa hovAthI hitarUpa che ane A pAMca vastuonI virAdhanA saMsAravRddhinuM kAraNa hovAthI ahitarUpa che. A prakAranA hita-ahitane zAstravacanathI jANIne saMsArathI bhaya pAmelA jIvoe prastuta graMtha dvArA pAMca vastuonA svarUpano yathArtha bodha karavA mATe, bodha karIne te bodha anusAre samyagruci karavA mATe ane ruci karIne pramAdanA parihArapUrvaka paMcavastuka graMthanA vacanaanusAra AcAro niSpanna karavA mATe samyagu yatna karavo joIe, jethI A paMcavastunA baLathI saMsArano aMta thAya. |1706o. avataraNikA : pUrvagAthAmAM kahyuM ke A bhavasamudramAM taravAno anya koI upAya nathI, mATe A pAMca vastuonI ArAdhanAmAM yatna karavo joIe. e kathanane ja puSTa karavA arthe kahe che - gAthA : ettha vi mUlaM NeaM egaMteNeva bhavvasattehiM / saddhAibhAvao khalu AgamaparataMtayA NavaraM // 1707 // anvacAI: stha vi=ahIM paNa=pAMca vastuonI ArAdhanAnA yatnamAM paNa, saMvaDrimAvo ghar=zraddhA Adino bhAva hovAthI ja brirdibhavya sattvoe jIva mAmaparataMtaya kevala AgamaparataMtratA pavitra ekAMtathI ja mUnaM 3i=mUla jANavuM. * "vahu' vAkyAlaMkAramAM che. For Personal & Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | paMcavarUkagraMthano upasaMhAra / gAthA 1000 41 gAthArtha : pAMca vastuonI ArAdhanAnA yanamAM paNa zraddhA Adino bhAva hovAthI ja bhavya sattvoe kevala AgamaparataMtratA ekAMtathI ja mUla jANavuM. TIkA : atrApi-ArAdhanAyatne mUlaM kAraNaM jJeyamekAntenaiva bhavyasattvaiH bhavyaprANibhiH, kimityatrAhazraddhAdibhAvataH khalu-zraddhAdibhAvAdeva kAraNAd AgamaparatantratA-siddhAntapAratantryaM navaraM, nAnyanmUlamiti gAthArthaH // 1707 // TIkArya : ahIM paNa=ArAdhanAnA yatnamAM paNa, bhavya sattvoe=bhavya prANIoe, AgamaparataMtratA ekAMtathI ja mUla=kAraNa, jANavuM. kayA kAraNathI? arthAt ArAdhanAnA yatnamAM AgamaparataMtratA kayA kAraNathI mULa che? ahIMtrae prakAranI jijJAsAmAM, kahe che - zraddhAdinA bhAvathI ja=zraddhA AdinA bhAvarUpa kAraNathI ja, kevala AgamaparataMtratA siddhAMtanuM parataMtrapaNuM, mULa che, anya mULa nathI, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke saMsArasamudrane taravA mATe A pAMca vastuonI ArAdhanAmAM yatna karavo joIe, te kathanamAM vicArakane jijJAsA thAya ke ArAdhanAmAM yatna kaI rIte thaI zake ? tethI kahe che - A pAMca vastuonI ArAdhanAnA yatnamAM AgamanI parataMtratA kAraNa che, anya kAraNa nathI. AnAthI e prApta thAya ke paMcavastunI ArAdhanAmAM upadezaka nimittakAraNa che, tema ja saMghayaNabaLAdi anya sAmagrI paNa nimittakAraNa che, AgamanI parataMtratA ja upAdAna kAraNa che; vaLI Agama vItarAganA vacana svarUpa che. AthI je jIvo vItarAgavacananA adhyayanathI mAMDIne vItarAga vacanane AtmAmAM saMpanna karavA sudhInI sarva kriyAo vItarAgavacananA smaraNapUrvaka kare che, tevA yogya jIvo Agamane parataMtra thaI zake che ane A pAMca vastuonI ArAdhanAmAM yatna karI zake che, anya jIvo karI zakatA nathI. ahIM vicArakane prazna thAya ke saMsArathI bhaya pAmelA jIvo zAstro vAMce ke bhaNe, topaNa moTA bhAganA jIvo A pAMca vastuonI ArAdhanAnA yatnamAM upAdAna kAraNabhUta evA Agamane parataMtra kema thaI zakatA nathI ? tethI kahe che - Agamane parataMtra thavAmAM zraddhA Adino bhAva kAraNa che arthAt zraddhA-medhA-zruti-dhAraNA-anuprekSA : e pAMcano sabhAva kAraNa che. tethI bhagavAnanA vacanamAM rucivALA jIvo zAstro bhaNavA mATe yatna kare tyAre paNa, A zAstro kaI rIte saMsArano uccheda karavAno ucita upAya batAve che? tenA marmane jANavA mATe ruci dharAve che, ane teone sthira nirNaya hoya che ke A sarzAstrothI arthono yathArtha bodha karIne For Personal & Private Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 saMkhanAvastaka / paMcavastu graMthano upasaMhAra / gAthA 1000-1008 te bodhane anusAra samyaka pravRtti karavAmAM Ave to avazya saMsArano aMta thAya che. A prakArano nirNaya hovAthI teo atyaMta zraddhApUrvaka zAstro bhaNe che, te zAstro bhaNatI vakhate potAnI medhAne zAstronA paramArtho jANavAmAM pUrepUrI vyAkRta kare che, zAstronA arthono nirNaya karIne te arthonA parAvartanamAM dhRtipUrvaka yatna kare che, tema ja zAstro je bhAvo batAve che te bhAvothI AtmAne dhRtipUrvaka bhAvita karIne te bhAvone AtmAmAM atyaMta sthira karavArUpa dhAraNA kare che, tema ja AtmAmAM dhAraNa karelA bhAvonA niyaMtraNathI karAtI ucita pravRtti vakhate potAnA bodhane anurUpa bhAvonI niSpattimAM yatna kare che, te anuprekSArUpa che arthAt kAryaniSpattine anurUpa anuprekSaNarUpa che. A prakAre yatna karanArA jIvo AgamanI parataMtratA prApta kare che, je AgamaparataMtratA A pAMca vastuonI ArAdhanAviSayaka yatna karavAmAM mULa che. tethI atizaya zraddhAdi bhAvapUrvaka prastuta graMthamAM yatna karavAmAM Ave to bhavya jIvo vartamAnakALamAM paNa paMcavastunI ArAdhanAmAM yatna karI zake tema che. ||1707ll avataraNikA: etadevAha - avataraNitArtha : Ane ja kahe che-pUrvagAthAmAM kahyuM ke pAMca vastuonI ArAdhanAnA yatnamAM AgamaparataMtratA mULa che, anya nahIM, ene ja spaSTa kare che - gAthA : jamhA na dhammamagge mottUNaM AgamaM iha pamANaM / vijjai chaumatthANaM tamhA ettheva jaiavvaM // 1708 // anvayArtha : nahIM kAraNathI rUdbhasaMsAramAM, thama dharmanA mArgamAM sAmAnaM mojUi=Agamane mUkIne cha3masthAdi=chabasthone pAI ra vikkaDuM pramANa vidyamAna nathI, tae=te kAraNathI pratye-ahIM ja= AgamamAM ja, nakaLaMkayatna karavo joIe. gAthArtha : je kAraNathI saMsAramAM dharmanA mArgamAM Agamane mUkIne chaghasyone pramANa vidhamAna nathI, te kAraNathI AgamamAM ja yatna karavo joIe. TIkA : __ yasmAd na dharmamArge paralokagAmini muktvA AgamamekaM paramArthataH iha pramANaM pratyAkhyAnAdi vidyate chadmasthAnAM prANinAM, tasmAdatraiva-Agame kugrahAn vihAya yatitavyaM jijJAsAzravaNazravaNAnuSThAneSu yatnaH kAryo, nAgItArthajanAcaraNapareNa bhavitavyamiti gAthArthaH // 1708 // For Personal & Private Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | paMcavakhUkagraMthano upasaMhAra | gAthA 1008-2009 43 TIkArya : je kAraNathI ahIM=saMsAramAM, paralokagAmI evA dharmanA mArgamAM eka Agamane mUkIne chavastha prANIone paccakakhANAdirUpa pramANa vidyamAna nathI arthAt paccakakhANAdinuM sevana AtmAnuM kalyANa karavAmAM pramANa banatuM nathI, te kAraNathI kugrahone choDIne ahIM ja=AgamamAM ja, yatna karavo joIe arthAt jijJAsA-zravaNa-zravaNanAM anuSThAnomAM=pAMca vastuonI jijJAsAmAM-jijJAsA thayA pachI paMcavastu graMthanA zravaNamAM-zravaNa karyA pachI prApta thayelA bodhathI paMcavastugraMtha anusAra AcaraNamAM, yatna karavo joIe, agItArthajanonA AcaraNamAM para=tatpara, thavuM joIe nahIM, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : - pUrvagAthAmAM kahyuM ke paMcavastunI ArAdhanAnA yatnamAM AgamaparataMtratA mULa che, anya nahIM. tene spaSTa karatAM kahe che ke paralokamAM AtmAne ucita sthAne laI janArA dharmanA mArgamAM paramArthathI Agama ja eka pramANa che, paraMtu paccakhANa grahaNa karavuM, saMyamanA AcAronuM svecchAe pAlana karavuM : e sarva pramANa nathI. tethI e prApta thAya ke atIndriya padArthamAM sarvajJavacananuM avalaMbana laIne saMyamanI pravRtti karavAmAM Ave to paralokaviSayaka hita thAya, paraMtu svamatianusAra koI agItArthane pramANa karIne saMyamanI pravRtti karavAmAM Ave to paralokaviSayaka hita thAya nahIM. AthI "bhagavAnanuM vacana utsarga-apavAdamaya hovAthI ApaNe jeTalA aMzamAM sAruM karazuM teTaluM ApaNuM kalyANa thaze" ema mAnIne svamatianusAra saMyamanuM pAlana karavArUpa kugrahono tyAga karIne AgamamAM yatna karavo joIe. vaLI AgamamAM yatna karavA mATe A Agama padArthonAM tAtparya kaI rIte batAve che ? te jANavA mATe jijJAsA rAkhavI joIe ane jijJAsApUrvaka zAstravacanonuM zravaNa karavuM joIe, jethI zravaNa dvArA sarvaze kahela artho yathArtha prApta thAya, tema ja zravaNa karyA pachI zravaNathI prApta thatA saMyamanAM anuSThAnomAM yatna karavo joIe. A rIte AgamamAM baddharAgavALA thaIne zakya hoya te sarva yatna karanArA mahAtmA saMghayaNabaLAdinI kSatine kAraNe ke buddhinI apaTutAne kAraNe kyAMka sUkSma alanA pAmatA hoya, topaNa pAMca vastuonI ArAdhanAnA phaLane prApta kare che, anyathA AgamanI virAdhanAthI saMsAranI vRddhine prApta kare che. ll1708 avataraNikA: pratyapAyapradarzanadvAreNaitadevAha - avataraNikArya : pratyapAyanA pradarzana dvArA Ane ja kahe che arthAt AgamaparataMtra thayA vagara karAyela pratyAkhyAnAdi kriyAo anarthanuM kAraNa che ema batAvavA dvArA, pAMca vastuonI ArAdhanAnA yatnamAM AgamaparataMtratA mULa che, anya nahIM, ene ja kahe che - For Personal & Private Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 saMlekhanAvatuka | paMcavastakagraMthano upasaMhAra / gAthA 1009 gAthA : suabajjhAyaraNarayA pamANayaMtA tahAvihaM loaN| bhuaNaguruNo varAgA'pamANayaM nAvagacchaMti // 1709 // anvayArtha : sujhAyaraVIRyA=zrutabAhya AcaraNamAM rata, tAvirda no pamAnayaMtA tathAvidha lokane pramANa karatA evA verA =varAMko mumagurupo mapAyaM bhuvanagurunI apramANatAne nAvarAchati jANatA nathI. gAthArtha : mRtabAhya AcaraNamAM rata, tevA prakAranA lokane pramANa karatA evA varAMko bhuvanagaranI apramANatAne jANatA nathI. TIkA : zrutabAhyAcaraNaratAH AgamabAhyAnuSThAnasaktAH pramANayantaH santaH kenaciccodanAyAM kriyamANAyAM tathAvidhaM lokaM zrutabAhyamevAgItAdikaM, kimityAha-bhuvanaguroH bhagavataH tIrthakarasya varAkAste'pramANatAmApattisiddhAM nAvagacchanti, tathAhi-yadi te sUtrabAhyasya kartAraH pramANaM bhagavAMstarhi tadviruddhasUtrArthavaktA apramANamiti mahAmithyAtvaM balAdApadyata iti gAthArthaH // 1709 // TIkArya : zrutathI bAhya AcaraNamAM rata AgamathI bAhya anuSThAnamAM sakta, koIka vaDe codanA karAte chate tevA prakAranA=zrutathI bAhya ja, agItAryAdi lokane pramANa karatA chatA, zuM? ethI kahe che - varAMka evA teo bhuvanagurunI-tIrthakara bhagavAnanI, athapattithI siddha evI apramANatAne jANatA nathI. te arthapattithI siddha evI bhuvanagurunI apramANitAne ja tathAdithI spaSTa kare che - jo sUtrathI bAhyanA kartA evA teo=zAstravacanathI viruddha anuSThAna karanArA evA te sAdhuo, pramANa hoya to tenAthI viruddha evA sUtranA arthanA vaktA=AgamabAhya sAdhuo sUtranA je artha batAve che tenAthI viruddha arthane kahenArA, evA bhagavAna apramANa thAya, ethI baLathI=baLAtkAre, mahAmithyAtvane ApAdana kare che tevA sAdhuo prApta kare che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : AtmakalyANa arthe saMyama grahaNa karyA pachI paNa keTalAka sAdhuo zrutathI bAhya AcaraNAmAM rata hoya che arthAt zAstravacanonA paramArthane jANavAmAM ane jANIne te prakAre AcaravAmAM baddhavRttivALA hotA nathI, paraMtu svaruci anusAra tapAdi anuSThAnomAM rakta hoya che. For Personal & Private Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 saMlekhanAvastuka | paMcavastakagraMthano upasaMhAra | gAthA 1009-1010 vaLI teonI AgamathI bAhya pravRtti joIne koI gItArtha teone preraNA kare ke "A pravRttithI AtmakalyANa nahIM thAya, paraMtu bhagavAnanA vacanAnusAre A pravRtti karavAthI AtmakalyANa thaze," tyAre teo zrutathI bAhya evA anya agItArtha sAdhuo dvArA karAtI AcaraNAne pramANa karIne kahe che ke "A mahAtmAo paNa A pramANe ja pravRtti kare che, AthI amArI pravRtti jinavacanAnusAra ja che," Ama kahIne te rAMkaDAo potAnA vacano dvArA arthathI siddha thatI evI bhagavAnanI apramANatAne jANatA nathI. Azaya e che ke tevA AgamabAhya AcaraNa karanArA sAdhuonI pravRtti bhagavAnanA vacanathI viruddha hovA chatAM teo potAnI pravRttine bhagavAnanA vacanaanusAra ja mAne che, ane teonI te AjJAbAhya pravRttine pramANa svIkAravAmAM Ave to bhagavAnanuM vacana arthathI apramANa siddha thAya. Ama te sAdhuo arthathI tIrthakaranA vacanane apramANa sthApIne mahAmithyAtva prApta kare che, jethI teonA saMyamanA sarva AcAro duraMta saMsAranA paribhramaNanuM ja kAraNa bane che, tema ja saMyamajIvanamAM bAhyatyAga, kaSTa vagere sarva viphaLa bane che. A kathanathI e siddha thAya ke pAMca vastuonI ArAdhanAnA yatnamAM AgamaparataMtratA mULa che, bAhya kaSTamaya AcaraNA nahIM. AthI Agamane parataMtra thavAthI prastuta pAMca vastuonI ArAdhanAmAM yatna thaI zake che, anyathA prastuta graMtha bhaNavAnI kriyA ane prastuta graMthamAM batAvela vidhinuM pAlana paNa dIrgha saMsAravRddhinuM kAraNa bane che, mATe zraddhAdinA bhAvathI AgamaparataMtra thaIne pAMca vastuonI ArAdhanAmAM yatna karavo joIe, e prakArano upadeza che. 1709 avataraNikA : ata eva prakramAddharmAnadhikAriNamAha - avataraNikArya : A ja prakramathI dharmanA anadhikArIne kahe che arthAt pUrvagAthAmAM kahyuM ke mRtabAhya AcaraNAmAM rata evA varAMko arthopattithI bhuvanagurunI apramANatAne jANatA nathI, e ja prakramathI dharma karavA mATe anadhikArI jIvanA svarUpane kahe che - gAthA : sutteNa coio jo aNNaM uddisia taM Na paDivajje / so tattavAyabajjho na hoi dhammami ahigArI // 1710 // anvacAI: sutte vo no sUtrathI codita evA ja=koI dvArA bhagavAnanA vacanathI prerAyela evA je sAdhu, vi si3=anyane uddezIne=AgamabAhya AcaraNa karanArA bIjA sAdhunuM udAharaNa laIne, teM tene=bhagavAnanA vacanane, na paDavane svIkAratA nathI, tattavIrtha satattvavAdathI bAhya evA te zani mahAra=dharmamAM adhikArI na hodda thatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 saMlekhanAvatuka | paMcavastukagraMthano upasaMhAra | gAthA 1010 gAthArtha : koI dvArA bhagavAnanA vacanathI prerAyela evA je sAdhu anya sAdhunuM udAharaNa laIne bhagavAnanA vacanane svIkAratA nathI, tattvavAdathI bAhya evA te dharmamAM adhikArI thatA nathI. TIkA? sUtreNa coditaH 'idamitthamuktam' evaM yaH sattvaH anyaM prANinamuddizyAtmatulyamudAharaNatayA tanna pratipadyate sautramuktaM, sa evaMbhUtaH tattvavAdabAhyaH paralokamaGgIkRtya paramArthavAdabAhyo, na bhavati dharme sakalapuruSArthahetAvadhikArI, samyagvivekAbhAvAditi gAthArthaH // 1710 // TIkArya pha" rUkSya " vaM sUtreA volitaH yaH sarve: "A A prakAre kahevAyuM che e pramANe sUtrathI codita evo je sattva="bhagavAna vaDe A anuSThAna A prakAre batAvAyuM che" e pramANe koIka dvArA sUtra anusAre preraNA karAyelo evo je jIva, mAtmAnce acaMbA sAdara tathA rUddizya potAnI tulya anya prANIne udAharaNapaNArUpe uddezIne potAnI jema Agamaviruddha AcaraNa karanArA anya jIvane daSTAMta tarIke batAvIne, taM=je sautra tene=kahevAyela sautranetrakoIka dvArA batAvAyela sUtrasaMbaMdhI vacanane, je pratipadane svIkArato nathI. parvabhUtaH sa: ... thAI: . AvA prakArano te jIva tattvavAdathI bAhya che=paralokane AzrayIne paramArthavAdathI bAhya che, sakala puruSArthonA hetu evA dharmamAM adhikArI thato nathI; kema ke samyam vivekano abhAva che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : keTalAka sAdhuo sUtranA paramArthane pAmelA hotA nathI ane saMyamanA AcAro paNa gatAnugatikathI pALatA hoya che. teonI tevI pravRtti joIne koI mahAtmA bhagavAnanuM vacana batAvIne teone preraNA kare ke "A anuSThAna sUtramAM A pramANe karavAnuM kahevAyuM che" to, te sAdhuo potAnA sadaza sUtranirapekSa saMyamanI kriyAo karanArA anya sAdhuonuM udAharaNa ApIne "teo kare che tema ja ame paNa karIe chIe" ema kahIne te mahAtmA dvArA kahevAyelA zAstravacanane svIkAratA nathI. AvA prakAranI prakRtivALA jIvo paralokane AzrayIne paramArthavAdathI bAhya che, AthI teonI saMyamanI AcaraNA paramArthathI bhagavAnanA vacanAnusAra anuSThAnano lopa karIne potAno vinAza karanArI che; vaLI teomAM bhagavAnanA vacana pratye pakSapAta karAve tevo viveka nahIM hovAthI sarva puruSArthono hetu evo dharma karavA mATe teo adhikArI nathI arthAt teo cAra puruSArthamAMthI koI puruSArthane sAdhe tevo dharma karatA nathI, paraMtu sarva puruSArthonA kAraNabhUta evA dharmano vinAza kare che. ahIM dharmane sakala puruSArthano hetu" kahyo, tenuM tAtparya e che ke, arthapuruSArtha-kAmapuruSArtha-dharmapuruSArthamokSapuruSArtha : e cAreya puruSArthonI niSpattinuM kAraNa dharma che. tethI samyagU sevAyelo dharma jIvane suMdara For Personal & Private Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlakhanAvakA paMcavarUkagraMthano upasaMhAra | gAthA 1010-1011 420 evI bhoga-sAmagrI apAvIne mokSamAM vizrAMta thanAra che ane tevo dharma karavA mATe AvA jIvo adhikArI nathI; kema ke dharmane viparIta sevIne teo sarva puruSArthono nAza kare che. 1710 avataraNikA : atraiva prakrame kimityAha - avataraNikArya : A ja prakramamAM=pUrvagAthAthI je dharmanA anadhikArI jIvanuM svarUpa batAvavAno prakrama zarU karyo e ja prakramamAM, zuM? arthAtu dharma mATe anadhikArI, jIva anya zuM kare che? ene kahe che - gAthA : tIabahussuyaNAyaM takkiriAdarisaNA kaha pamANaM ? / vocchijjaMtI a imA suddhA iha dIsaI ceva // 1711 // anvayArtha : (potAnA AgamabAhya anuSThAnane pramANa sthApana karavA mATe) tarisArisaUT=takriyAnuM darzana hovAthI=atIta evA bahuzruta AcAryonI kriyAnuM darzana hovAthI, tIvadusuyaUTyaMkaatIta evA bahuzratonuM jJAta che="atIta evA bahuzruta AcAryoe paNa ame AcarIe chIe ema ja AcaryuM" e prakAranuM daSTAMta che, ema AgamabAhya sAdhuo kahe che. (tene graMthakArazrI kahe che ke AgamabAhya sAdhuo dvArA apAtuM A daSTAMta) vada paHU ?=kaI rIte pramANa thAya ? (kema pramANa na thAya? te graMthakArazrI kahe che -) da =ane ahIM lokamAM, vacchinnatI suddhA rUma vyavaccheda pAmatI zuddha evI A=kriyA, rIsa veva-dekhAya ja che. gAthArtha : vaLI potAnI AgamabAhya pravRttine pramANa sthApana karavA mATe pUrvagAthAmAM batAvyA evA dharmanA anadhikArI jIvo daSTAMta Ape che - atIta evA bahuzruta AcAryonI kriyA dekhAtI hovAthI "atIta evA bahuzruta AcAryoe paNa ame AcarIe chIe ema ja AcaryuM che." tene graMthakArazrI kahe che - A dRSTAMta pramANa kaI rIte thAya? arthAt pramANa na thAya. kema pramANa na thAya? te batAve che - lokamAM vyavaccheda pAmatI zuddha kriyA dekhAya ja che. AthI dharmanA anadhikArI jIvoe Apela diSTAMta pramANa thatuM nathI. For Personal & Private Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 saMlekhanA vastaka / paMcavastakagraMthano upasaMhAra | gAthA 1011 TIkAH tItabahuzrutajJAtam 'atItA apyAcAryA bahuzrutA eva, taiH kasmAdidaM vandanakAyotsargAdinAnuSThitaM ?' ityevaMbhUtaM, kimityAha-takriyAdarzanAt-tItabahuzrutasambandhikriyAdarzanAt kAraNAt, kathaM pramANaM ? naiva pramANaM, na jJAyate te kathaM vandanAdikriyAM kRtavanta iti, iti na cedAnIMtanasAdhumAtragatakriyAnusArataH tattathAtAvagama ityAha-vyavacchidyamAnA ceyaM-kriyA zuddhA-AgamAnusAriNI iha-loke sAmpratamapi dRzyata eva kAladoSAditi gAthArthaH // 1711 // TIkArya : matatA athavA .... tyavaMbhUtaM tItavahuzrutajJAtim "atIta paNa AcAryo bahuzruta ja hatA, teo vaDe vaMdana-kAyotsargAdi dvArA A=ame AcarIe chIe e, kayA kAraNathI AcarAyuM che?" evA prakAranuM atIta evA bahuzrutonuM jJAta che=daSTAMta che. vimityAda- kaI rIte? arthAt atIta AcAryo amArI jema ja anuSThAna karatA hatA, tevuM zenAthI nakkI thAya ? ethI kahe che - tathiI .... QUIteonI kriyAnuM darzana hovAthI=atIta bahuzruta saMbaMdhI kriyAnuM darzana hovAthI, atIta evA bahuzruta AcAryo paNa ame AcarIe chIe ema ja anuSThAna karatA hatA, tevuM nakkI thAya che, ema anvaya che. A pramANe dharmanA anadhikArI AgamabAhya sAdhuo kahe che, tene graMthakArazrI uttara Ape che - thaM pramAI ? naiva pramApa kaI rIte pramANa thAya?=AgamabAhya sAdhuone uparamAM batAvyuM e atIta bahuzrutonuM dRSTAMta kaI rIte pramANa thAya? arthAt pramANa na ja thAya. pramANa kema na thAya? te spaSTa kare che - na jJAte ti teo=atIta evA bahuzruta AcAryo, vaMdanAdi kriyAne kaI rIte karatA hatA? e jaNAtuM nathI. na celAnI ... taraMthAtAva rUtti ane atyAranA sAdhumAtraviSayaka kriyAnA anusArathI, teonA tathAtAno avagama thato nathI=atIta evA bahuzruta AcAryonA te prakArapaNAnuM jJAna thatuM nathI arthAta je prakAre AgamabAhya sAdhuo anuSThAna kare che te prakAre atIta AcAryo anuSThAna karatA hatA tema jaNAtuM nathI, ethI AgamabAhya sAdhuoe ApeluM daSTAMta pramANa nathI. rUlyAda - Ane kahe che-pUrvamAM batAvyuM e kathanane gAthAnA uttarArdhamAM kahe che - vyava .... thAI che ane ahIM lokamAM, kALanA doSathI vyavaccheda pAmatI evI zuddha-Agamane anusaranArI, AtrakriyA, hamaNAM paNa dekhAya ja che. AthI AgamabAhya sAdhuoe ApeluM atIta bahuzrutonuM dRSTAMta pramANa nathI, ema saMbaMdha che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | upasaMhArano upasaMhAra | gAthA 1011-1012 429 bhAvArtha : keTalAka sAdhuo AgamamAM je rIte anuSThAna karavAnuM kahyuM che te rIte karatA nathI, ane pote je kare che te anuSThAna pramANabhUta che tema sthApana karavA mATe kahe che ke atIta evA bahuzruta AcAryoe paNa ame je AcaraNA karIe chIe te ja AcaryuM che, mATe teonI paraMparAmAM AvelI A AcaraNA pramANabhUta che. Ama kahIne potAnI vartamAnanI AcaraNA pUrva pUrvanA AcAryothI AcarAyelI che, tethI zAstraviruddha dekhAtI hovA chatAM potAnI AcaraNA pramANabhUta che, tema sthApana karavA arthe te sAdhuo yatna kare che. tene graMthakArazrI kahe che - teonI A AcaraNA kaI rIte pramANabhUta thaI zake ? arthAta pramANabhUta thaI zake nahi. temAM graMthakArazrI yukti Ape che ke lokamAM zuddha kriyAo viccheda pAmatI hamaNAM paNa dekhAya che; tethI "hamaNAM AgamabAhya AcaraNA je sAdhuo kare che tevI ja kriyA potAnA pUrvanAM AcAryoe karI che" ema kahevuM e vacana yuktirahita che; kema ke najIkanA pUrvakAlIna mahAtmAo jevI zuddha kriyA karatA hatA tenAthI viparIta kriyA karanArA sAdhuo vartamAnamAM paNa dekhAya che. tethI kALanA doSathI keTalAka sAdhuoe pramAdane vaza AgamaanusAra kriyA karI na hoya, temanuM AlaMbana laIne tevI kriyA pote kare, ane tenA baLathI pUrvanA bahuzruta AcAryoe AvI ja kriyA karI che ema kahevuM te ucita nathI. vaLI pUrvanA AcAryo kevA prakAranI viMdanAdi kriyA karatA hatA te hamaNAM dekhAtuM nathI, chatAM vartamAnanI potAnI kriyAnA baLathI pUrvanA AcAryo paNa AvI ja kriyA karatA hatA, ema bolanArA jIvo dharmanA anadhikArI ja che. 1711 avataraNikA : upasaMharannAha - avataraNikArya : upasaMhAra karatAM kahe che - bhAvArtha : graMthakArazrIe gAthA 170thI prastuta graMthanuM phaLa batAvavA dvArA upasaMhAra karavAno prAraMbha karyo, te upasaMhAra pUrvagAthAmAM pUrNa thayo. have te upasaMhAranA kathanano paNa upasaMhAra karatAM graMthakArazrI pU. haribhadrasUri mahArAjA kahe che - gAthA : AgamaparataMtehiM tamhA NiccaM pi siddhikaMkhIhi / savvamaNuTThANaM khalu kAyavvaM appamattehiM // 1712 // anvayArtha : tA=te kAraNathI=gAthA 1702thI 1711mAM kahyuM ema che te kAraNathI, savyamaykA =sarva For Personal & Private Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 saMlakhanAvastaka upasaMhArano upasaMhAra | gAthA 1012-1013 anuSThAna ja ciM pikanitya paNa AmaparahiM siddhihITiMgamordikaAgamane parataMtra, siddhinA kAMkSI, apramatta evA sAdhuoe vAyabaeN=karavuM joIe. gAthArtha : gAthA 1002thI 1711mAM kahyuM ema che, te kAraNathI sarva anuSThAna ja nitya paNa Agamane parataMtra, siddhinA kAMkSI, apramatta evA sAdhuoe karavuM joIe. TIkA : yasmAdevamAgamaparatantraiH siddhAntAyattaiH tasmAnnityamapi sarvakAlamapi siddhikAGkSibhirbhavyasattvaiH sarvamanuSThAnaM khalu vandanAdi karttavyamapramattaiH-pramAvarahitairiti gAthArthaH // 1712 // TIkArya je kAraNathI Ama che=gAthA 1702thI 1711mAM upasaMhAra karatAM batAvyuM ema che, te kAraNathI vaMdanAdi sarva anuSThAna ja nitya paNa=sarva kALa paNa, Agamane parataMtra=siddhAMtane Ayatta=bhagavAnanA vacanane AdhIna, siddhinA kAMkSI=mokSanI icchAvALA, apramatta=pramAdathI rahita, evA bhavya sattvoe karavuM joIe, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha: gAthA 1700thI mAMDIne atyAra sudhI paMcavastuka graMthano upasaMhAra karatAM graMthakArazrIe sthApana karyuM ke, A paMcavastukanI jeo samyam ArAdhanA kare che teo mokSa pAme che ane jeo virAdhanA kare che teo saMsAra vadhAre che. mATe Agamane parataMtra thaIne A paMcavastuka graMthanA vacana anusAra anuSThAna sevanArA jIvonuM kalyANa thAya che. - have A sarva kathanano upasaMhAra karatAM graMthakArazrI kahe che ke je kAraNathI A pramANe padArthavyavasthA che, te kAraNathI kalyANanA arthI mokSanI icchAvALA jIve vaMdanAdi sarva anuSThAno sarva kALa siddhAMtane AdhIna thaIne pramAda rahita karavAM joIe, yathAtathA nahIM. 171 rA/ avataraNikA : evaM kriyamANe phalamAha - avataraNikArya : A pramANe pUrvagAthAmAM upasaMhAra karatAM graMthakArazrIe sAdhuone kartavya batAvyuM e pramANe, karAte chate prApta thatA phaLane kahe che - gAthA : evaM karitehi imaM sattaNurUvaM aNuM pi kiriyAe / saddhANumoaNAhiM sesaM pi kayaM ti daTThavvaM // 1713 // For Personal & Private Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanA vaka/ upasaMhArano pasaMhAra | gAthA 1013 431 anvayArtha: vaM=A rIte=pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte, viriyAgaLu pitrakriyAthI aNu paNa =Ane=vaMdanAdi anuSThAnane, sattAvaM ritedi zaktine anurUpa karatA evA sAdhuo vaDe sAjumohiM zraddhAanumodanAthI se pi=zeSa paNa (anuSThAna) jaya ti karAyeluM ja baM=jANavuM. gAthArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM e rIte kriyAthI aNu paNa vaMdanAdi anuSThAnane zaktine anurUpa karatA evA sAdhuo vaDe zraddhA-anumodanAthI zeSa paNa anuSThAna karAyela ja jANavuM. TIkA? __evam-uktena prakAreNa kurvadbhiridam-anuSThAnaM vandanAdi, zaktyanurUpaM yathAzakti, aNvapi-stokamapi kriyayA-pratipattidvAreNa, zraddhAnumatibhyAM zraddhayA anumatyA ca pariNatayA, zeSamapyazakyaM viziSTApramAdajaM dhyAnAdi, kRtamiti-kRtameva draSTavyaM, bhAvapravRtteriti gAthArthaH // 1713 // TIkArya : A rIte=ukta prakArathI pUrvagAthAmAM kahevAyela prakArathI, kriyA dvArA=pratipatti dvArA, aNu paNastoka paNa, Ane vaMdanAdi anuSThAnane, zaktine anurUpa yathAzakti, karatA evA sAdhuo vaDe zraddhA-anumatithI= pariNata evI zraddhA ane anumatithI, azakya evuM zeSa paNa=viziSTa apramAdathI thanArA dhyAnAdi paNa, karAyela ja jANavuM; kema ke bhAvathI pravRtti che, e pramANe gAthArtha che. bhAvArtha : pUrvagAthAmAM kahyuM ke mokSanA abhilASI sAdhuoe sarva anuSThAno sarva kALa paNa Agamane parataMtra thaIne, apramAdathI karavAM joIe. e rIte avadhAraNa karIne je sAdhuo potAnI zakti anusAra vaMdanAdi thoDuM paNa anuSThAna kare che, teomAM zakti gopavyA vagara bhagavAnanA vacanAnusAra anuSThAna karavAnI pariNati varte che ane bhagavAne kahyuM che te rIte ja anuSThAna karavAmAM anumodanA varte che. AthI tevA sAdhuomAM uttaranA anuSThAnonA sevanaviSayaka pariNAma pAmelI zraddhA ane anumodanA varte che, jenA dvArA potAnA prayatnathI zakya nathI tevA viziSTa apramAdathI thanArA dhyAnAdi anuSThAnonuM paNa phaLa teone prApta thAya che, kema ke teo pote je anuSThAno sevI rahyA che tenI jinavacanAnusAre uttarottara vRddhi karIne sarva anuSThAna karavAnA baddhaabhilASavALA che, tethI arthathI vItarAgatAprAptinA baddharAgavALA che. mATe teomAM bhAvathI sarva anuSThAno zaktinA prakarSathI sevavAno pariNAma varte che. tethI AvA mahAtmA bhagavAne batAvelA sarva anuSThAnonA phaLane prApta kare che. AthI ja baLabhadra muni pratyenA baddharAgane kAraNe kaThiyArAne ane haraNane paNa baLabhadra muninI jema ja zIdhra saMsAranA aMtane anukULa phaLa prApta thayuM. mATe kalyANanA arthI sAdhue potAnI zaktine anurUpa anuSThAna sarvajJavacanane parataMtra thaIne karavA mATe udyama karavo joIe. 1713 For Personal & Private Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 salonanA vastaka / upasaMhArano upasaMhAra | gAthA 1014 avataraNikA: prakaraNoddhAre prayojanamAha - avataraNikALuM: prakaraNanA uddhAramAM A paMcavastukagraMthane AgAmomAMthI pRthagu karavArUpa uddhata karavAmAM, prayojanane kahe gAthA : ia paMcavatthugamiNaM uddhariaM ruddsuasmuddaao| AyANusaraNatthaM bhavavirahaM icchamANeNaM // 1714 // anvayArtha : rUma=A rIte=atyAra sudhI varNana karyuM e rIte, suraMvattha =A paMcavastuka mavavirUchamAMbhavanA virahane saMsAranA viyogane, icchatA evA graMthakArazrI vaDe mAyALusaravaeN=AtmAnA anusmaraNa arthe sumasamuddA rudra evA zratarUpI samudramAMthI DejhiM =uddhata karAyuM=juduM karAyuM. gAthArtha : atyAra sudhI varNana karyuM e rIte A paMcavastukagraMtha, saMsAranA viyogane icchatA evA graMthakArazrI vaDe potAnA anusmaraNa mATe rudra evA dhRtarUpI samudramAMthI judo karAyo. TIkAH ___ iya-evaM-uktena prakAreNa paJcavastukamidaM uktalakSaNamuddhRtaM pRthagavasthApitaM rudrazrutasamudrAd= vistIrNAt zrutodadheH, kimarthamityAha-AtmAnusmaraNArtha-AtmAnusmaraNAya pravrajyAdividhAnAdInAM bhavaviraha-saMsArakSayamicchatA, tasya bhagavadvacanopayogAdisAdhyatvAditi gAthArthaH // 1714 // TIkArcaH A rIteaukta prakArathI prastuta graMthamAM kahevAyela prakArathI, A=ukta lakSaNavALuM prastuta graMthamAM kahevAyela svarUpavALuM, paMcavastuka rudra evA dhRtarUpI samudramAMthIvistIrNa evA dhRtarUpI udadhimAMthI, uddharAyuM pRtham sthapAyuM juduM karIne sthApana karAyuM. zA arthe ? arthAt zrutasamudramAMthI pRtha rUpe kema sthApana karAyuM? ethI kahe che - bhavanA virahane saMsAranA kSayane, icchatA evA graMthakArazrI vaDe pravajyAvidhAnAdine AtmAnA anusmaraNa mATe, zrutasamudramAMthI pRthar rUpe sthApana karAyuM; kema ke tenuM=saMsAranA kSayanuM, bhagavAnanA vacanamAM upayogAdithI sAdhyapaNuM che, e pramANe gAthArtha che. For Personal & Private Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMlekhanAvastuka | upasaMhArano upasaMhAra | gAthA 1014-1015 433 bhAvArtha : graMthakArazrIe A paMcavastuka nAmanA prakaraNano vizALa evA dhRtarUpI sAgaramAMthI uddhAra karyo che, AthI graMthakArazrIe prastuta graMtha sarvajJavacanAnusAra racyo che, paraMtu svamatianusAra racyo nathI, ema phalita thAya che. ahIM prazna thAya ke A graMtha zrutasAgaramAM vidyamAna hato, topaNa tene pRtha karIne graMthakArazrIe zuM kAma racyo ? tethI kahe che - graMthakArazrI saMsAranA kSayane icchatA hatA, AthI saMsArano kSaya karavAnA upAyabhUta evI pravrayAvidhAnAdi pAMca vastuonuM potAne smaraNa thAya te mATe, graMthakArazrIe prastuta graMthane zrutasAgaramAMthI pRtha karIne racyo che. ahIM prazna thAya ke A graMtha racavAthI saMsArano kSaya kaI rIte thAya ? tethI kahe che - saMsArano kSaya bhagavAnanA vacanamAM upayoga rAkhavAthI ane bhagavAnanA vacana anusAre ucita pravRtti karavAthI sAdhya che ane graMthakArazrI prastuta graMthanI racanAkALamAM atyaMta upayogavALA rahe to, te upayoganA baLathI teo potAnA saMsArano kSaya karI zake. AthI graMthakArazrIe prastuta graMthanA pravrayAvidhAnAdi padArthone zrutasamudramAMthI grahaNa karIne graMthane racavA dvArA pRthar rUpe sthApela che. II1714o avataraNikA : A rIte prastuta graMtha samApta thayo. have potAnA anusmaraNa mATe racanA karela paNa prastuta graMthane lipibaddha karavAnuM prayojana ane prastuta graMthanuM pramANa batAve che - gAthA : gAhaggaM puNa itthaM NavaraM gaNiUNa ThAviaM eyaM / sIsANa hiaTThAe sattarasa sayANi mANeNa // 1715 // I thAya paMcavaSNurtha samajuM che I jthA 72 anvayArtha : rUdhaM pu=vaLI ahIM=prastuta graMthanI pUrNAhutimAM, navAM sIsA hiTTA-phakta ziSyonA hita arthe mA sattara tathA gA=mAnathI=pramANathI, sattaraso gaNIne caMda kAviyaM A gAthAjha= gAthAno samUha, sthapAyela che. For Personal & Private Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 saMlekhanAvastaka / upasaMhArano upasaMhAra | gAthA 1015 gAthArtha : vaLI prastuta graMthanI pUrNAhutimAM phakta ziSyonA hita mATe pramANathI sattaraso gaNIne A gAthAga sthapAyuM che. kI gAthAmAM "paMcavastukI samApta thayo ho samAptA ceyaM paJcavastukasUtraTIkA ziSyahitA nAma / kRtidharmAto yAkinImahattarAsUnorAcAryaharibhadrasya // 1 // kRtvA TIkAmenAM yadavAptaM kuzalamiha mayA tena / mAtsaryaduHkhavirahAd guNAnurAgI bhavatu lokaH // 2 // chejaMthAi snotaH 7271 ane A ziSyahitA nAmanI paMcavastuka sUtranI TIkA samApta thaI. dharmathI yAkinImahattarAnA sUnu-putra, evA AcArya haribhadrasUrinI kRti che. A TIkA karIne ahIM=saMsAramAM, mArA vaDe je kuzala prApta karAyuM, tenA vaDe-te kuzala vaDe, loka mAtsaryaduHkhanA virahathI guNano anurAgI thAo. # TIkAmAM "paMcavastuka' samApta thayo # je A pramANe 1444 graMthanA racayitA, sUripuraMdara, adhyAtmayogI, AcArya zrImad haribhadrasUrIzvarajIkRta vopajJa TIkAsahita paMcavastukajtha samApta thayo. je bhavatu ! For Personal & Private Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavaTaqka karaNI zazIka vivecanA bAgI abhyadhAvihAra sthatimaraNa : prakAzaka : - DESIGN DY - 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. 5, jena marcanTa tAla Teli./pheksa : (079) 26604911, phona : (079) 32911401 E-mail : gitarthganga@yahoo.co.in 9824046680 94285400401 For Personal & Private Use Only