________________
સંલેખનાવતુક | અભ્યધત વિહાર | જિનકલ્પીની મર્યાદા / ગાથા ૧૪૪૮-૧૪૪૯
૧૦૧
ટીકાર્ય :
દીપ એટલે દીપવાળી જે વસતિ. વળી દીપવાળી તેમાં તે વસતિમાં, જ્યોતિવિષયક વિશેષ=ભેદ, હોય છે; કેમ કે તેના ભાવથી સ્પર્શનો સંભવ છે–દીપના સભાવથી જ્યોતિના સ્પર્શનો સંભવ છે. આ જ કારણથી અહીં પૂર્વે દ્વારગાથામાં જે દ્વારા બતાવ્યાં છે એમાં, કારોતરથી દ્વારનો=દીપદ્વારથી અન્ય એવા અગ્નિદ્વારથી દીપઢારનો, ભેદ છે. પ્રમાર્જનાદિ શેષ પૂર્વોક્ત દોષો થાય છે=જ્યોતિના સ્પર્શરૂપ દોષથી શેષ એવા પ્રમાર્જન કરાયે છતે રેણુ આદિ દ્વારા અગ્નિના વ્યાઘાતરૂપ અને અપ્રમાર્જન કરાયે છતે અક્રિયારૂપ પૂર્વગાથામાં કહેવાયેલા દોષો થાય છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ :
જે વસતિમાં દીવો રહેલ હોય તે વસતિ સદીપ કહેવાય. તે દીપવાળી વસતિમાં જિનકલ્પી રહે તો જ્યોતિનો સ્પર્શ થાય છે. અગ્નિવાળી વસતિમાં જ્યોતિનો સ્પર્શ થવામાં વિકલ્પ છે, જ્યારે દીવાવાળી વસતિમાં જ્યોતિનો સ્પર્શ થવામાં વિકલ્પ નથી. આથી જ અગ્નિદ્વારથી દીપદ્વારને જુદું બતાવેલ છે.
વળી અગ્નિદ્વારમાં બતાવ્યા તે પ્રમાણે દ્વીપદ્વારમાં પણ વસતિના પ્રમાર્જનમાં અને વસતિના અપ્રમાર્જનમાં દોષો થાય છે. આથી દીપવાળી વસતિ જિનકલ્પી માટે અયોગ્ય છે. ll૧૪૪૮
અવતરણિકા :
अवधानद्वारविधिमाह -
અવતરણિકાર્ય :
અવધાનદ્વારની વિધિને કહે છે –
ગાથા :
ओहाणं अम्हाण वि गेहस्सुवओगदायगो तं सि ।
होहिसि भणंति ठंते जीए एसा वि से ण भवे ॥१४४९॥ दारं ॥ અન્વયાર્થ :
દાઇ=અવધાન (એટલે) મહાન વિ દ–અમારા પણ ઘરનો ડવગોવાયોકઉપયોગદાયક ધ્યાન રાખનારો, તે સિ તું છે, તે રહેતે છતે હોરિલિતું થઈશ. (એ પ્રમાણે) ની=જેમાં જે વસતિમાં, (વસતિ આપનારા) મviતિ કહે છે, પુસા વિ=એ પણ (વસતિ) મે તેને જિનકલ્પિકને, મહોતી નથી.
ગાથાર્થ :
અવધાન એટલે “અમારા પણ ઘરનું ધ્યાન રાખનારો તું છે અને આ ઘરમાં રહેતે છતે તું થઈશ.” એ પ્રમાણે જે વસતિમાં વસતિ આપનારા કહે છે, એ પણ વસતિ જિનકલિકને હોતી નથી.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org