Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 369

૩૪૪
સંલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત મરણ | ભક્તપરિજ્ઞા | કુભાવના | ગાથા ૧૬૪૮-૧૦૪૯ અધિકરણ-ઇતરની વિભાષાથી=અધિકરણ-અનધિકરણના વિકલ્પથી, નિમિત્ત બે ભેદવાળું છે. જે સાધિકરણ છે તે અશુભ છે=જે નિમિત્ત અધિકરણવાળું છે તે અશુભ છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
' ભાવાર્થ :
ગાથા ૧૬૪૩માં કહ્યું એ પ્રમાણે નિમિત્ત પર આજીવિકા કરનારા સાધુ ભૂતકાળના-વર્તમાનકાળનાભવિષ્યકાળના નિમિત્તને કહે છે અને તે નિમિત્ત ક્વચિત્ શુભ હોય તો ક્વચિત્ અશુભ હોય.
સંસારનાં કારણોને કહેનારાં નિમિત્ત સાધિકરણ હોય છે અર્થાત્ સાંસારિક કોઈ વસ્તુની પ્રાપ્તિ કે અપ્રાપ્તિવિષયક નિમિત્તનું કથન કર્મબંધનું કારણ હોવાથી સાધિકરણ છે, માટે તેવાં સાધિકરણ નિમિત્ત અશુભ છે.
વળી ધર્મની પ્રાપ્તિ કે અપ્રાપ્તિવિષયક નિમિત્તનું કથન કર્મબંધનું કારણ નહીં હોવાથી સાધિકરણ નથી, માટે તેવાં અનધિકરણ નિમિત્ત શુભ છે.
આમ છતાં તેવાં શુભ કે અશુભ નિમિત્તો કહીને સાધુ આજીવિકા કરે તો તે સાધુ નિમિત્તઆવક કહેવાય છે. ૧૬૪૮
ગાથા :
एयाणि गारवट्ठा कुणमाणो आभिओगिअं बंधे ।
बीअं गारवरहिओ कुव्वइ आराह उच्चं च ॥१६४९॥ दारं ॥ અન્વયાર્થ:
Rવટ્ટ=ગૌરવાર્થે સ્થાનિ=આને-કૌતુકાદિને, પામો કરતા એવા સાધુ મfમોનિમંત્ર આભિયોગિકને વંદે=બાંધે છે. વર્ષ દ્વિતીય છે=અહીં અપવાદ છે : પરવરદિમ વ્યદૃ ગૌરવરહિત કરે છે=ગૌરવથી રહિત સાધુ કૌતુકાદિને કરે છે, (તોપણ) કારદિઆરાધક છે ૩થં અને ઉચ્ચ (ગોત્રને બાંધે છે.)
ગાથાર્થ :
ગૌરવાર્થે કૌતુકાદિને કરતા સાધુ આભિયોગિક કર્મને બાંધે છે. અહીં અપવાદ છે : ગોરવરહિત સાધુ કૌતુકાદિને કરે છે, તોપણ આરાધક છે અને ઉચ્ચ ગોત્રને બાંધે છે.
ટીકા : १एतानि भूतिकर्मादीनि(?कौतुकादीनि) गौरवार्थ गौरवनिमित्तं कुर्वन् ऋषिः आभियोगिकम्अभियोगनिमित्तं बध्नाति कर्म, देवताद्यभियोगादिकृत्यमेतद्, द्वितीयम्-अपवादपदमत्र, गौरवरहितः सन्-निःस्पृह एव करोत्यतिशयज्ञाने सत्येतत्, स चैवं कुर्वन्नाराधको, न विराधकः, उच्चं च गोत्रं बध्नातीति शेषः, तीर्थोन्नतिकरणादिति गाथार्थः ॥१६४९॥