Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 287

૨૬૨
સંલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત મરણ / દ્રવ્યસંખના / ગાથા ૧૫૮૫
ગાથા :
तिविहाऽतिवायकिरिआ अप्पपरोभयगया जओ भणिया ।
बहुसो अणिट्ठफलया धीरेहिं अणंतनाणीहिं ॥१५८५॥ અન્વયાર્થ :
નો જે કારણથી થીર્દિ ૩uતનાપાર્દિ-ધીર એવા અનંતજ્ઞાની વડે મUપરમા તિવિઠ્ઠ તિવાિિા આત્મ-પર-ઉભયગત ત્રિવિધ અતિપાતક્રિયા વદુતો મળનયા=બહુ પ્રકારે અનિષ્ટ ફળને દેનારી બળિયા–કહેવાઈ છે. (તેથી સંલેખના સાથે શાસ્ત્રાર્થનો વિરોધ છે, એમ પૂર્વગાથા સાથે અન્વય છે.)
ગાથાર્થ:
જે કારણથી વીર એવા અનંતજ્ઞાની વડે આત્મ-પર-ઉભચગત ત્રણ પ્રકારની અતિપાતની ક્રિયા બહુ પ્રકારે અનિષ્ટ ફળને દેનારી કહેવાઈ છે, તેથી સંલેખના સાથે શાસ્ત્રાર્થનો વિરોધ છે.
ટીકાઃ
. त्रिविधा अतिपातक्रिया, कथमित्याह-आत्मपरोभयगता, यतो भणिता समये बहुशोऽनिष्टफलदेयं क्रिया धीरैरनन्तज्ञानिभिः सर्वज्ञैरिति गाथार्थः ॥१५८५॥ ટીકાર્થ:
અતિપાતની ક્રિયા ત્રણ પ્રકારવાળી છે. કઈ રીતે? એથી કહે છે – આત્મ-પર-ઉભયગત=સ્વવિષયક અતિપાતક્રિયા-પરવિષયક અતિપાતક્રિયા-સ્વ-પર એ ઉભયવિષયક અતિપાતક્રિયા, એમ ત્રણ પ્રકારવાળી છે.
જે કારણથી સમયમાં શાસ્ત્રમાં, આ ક્રિયા-ત્રણ પ્રકારની અતિપાતક્રિયા, ધીર એવા અનંતજ્ઞાની વડે=સર્વજ્ઞ વડે, બહુ પ્રકારે અનિષ્ટ ફળને દેનારી કહેવાઈ છે, તે કારણથી સંલેખના સાથે શાસ્ત્રાર્થનો વિરોધ છે, એમ પૂર્વગાથા સાથે યત નું જોડાણ છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે. ભાવાર્થ:
પૂર્વગાથામાં કહ્યું કે શાસ્ત્રાર્થનો વિરોધ હોવાથી સાધુઓને સંલેખના ઉચિત નથી. તેથી તે શાસ્ત્રાર્થના વિરોધને સ્પષ્ટ કરતાં કહે છે કે અતિપાતની ક્રિયા ત્રણ પ્રકારે છે : (૧) સ્વવિષયક (૨) પરવિષયક (૩) ઉભયવિષયક. અને આ ત્રણેય પ્રકારની અતિપાતક્રિયાને ધીર એવા અનંતજ્ઞાનીએ અનિષ્ટ ફળને આપનારી કહેલ છે અર્થાત્ આ અતિપાતની ક્રિયા કરનારને પાપની પ્રાપ્તિ થાય છે એમ કહેલ છે, માટે સાધુએ દેહનો નાશ કરનારી સંલેખના કરવી ઉચિત નથી. આ પ્રકારનો પૂર્વપક્ષીનો આશય છે. II૧૫૮પા