Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 41

૧૬
અવતરણિકા ઃ
હવે વૃદ્ધ થયેલા ગણિ અભ્યઘત વિહારને ક્યારે સ્વીકારે છે ? તે બતાવે છે
ગાથા:
સંલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત વિહાર | ગાથા ૧૩૦૮
सयमेव आउकालं गाउं पुच्छित्तु वा बहुं सेसं । सुबहुगुणलाभकंखी विहारमब्भुज्जयं भयइ ॥१३७८॥
અન્વયાર્થ:
સયમેવ પુચ્છિન્નુ વા=સ્વયં જ અથવા પૂછીને વહું સેસ=બહુ-શેષ એવા આડાŕ=આયુકાળને ખાવુંજાણીને સુવહુ'મુળનામહી=સુબહુ ગુણોના લાભના કાંક્ષી એવા સાધુ અમુજ્ઞયં વિહાર=અભ્યઘત વિહારને મયજ્ઞ=ભજે છે=સ્વીકારે છે.
ગાથાર્થ
સ્વયં જ અથવા બીજાને પૂછીને બહુ-શેષ એવા આયુષ્યના કાળને જાણીને સુબહુ ગુણોના લાભના કાંક્ષી એવા સાધુ અભ્યધત વિહારને સ્વીકારે છે.
ટીકા :
-
स्वयमेवायुःकालं ज्ञात्वा बहु शेषं श्रुतातिशयेन, पृष्ट्वा वा श्रुतातिशययुक्तमन्यं बहु शेषं ज्ञात्वा, सुबहुगुणलाभकाङ्क्षी सन् साधुः विहारं - क्रियारूपमभ्युद्यतं भजते प्रधानमिति गाथार्थः ॥ १३७८॥
ટીકાર્ય
શ્રુતના અતિશયથી સ્વયં જ બહુ-શેષ એવા આયુકાળને જાણીને અથવા શ્રુતના અતિશયથી યુક્ત એવા અન્યને પૂછીને બહુ-શેષ એવા આયુકાળને જાણીને, સુબહુ ગુણોના લાભના કાંક્ષી છતા સાધુ=ઘણા ગુણોને પ્રાપ્ત કરવાના અભિલાષવાળા એવા સાધુ, અભ્યુદ્યત પ્રધાન એવા ક્રિયારૂપ=સંયમની આચરણારૂપ, વિહારને ભજે છે=સ્વીકારે છે, એ પ્રમાણે ગાથાનો અર્થ છે.
ભાવાર્થ:
ગણધર આચાર્ય જીવનના અંતકાળે શ્રુતના અતિશયથી સ્વયં અથવા શ્રુતના અતિશયવાળા અન્ય સાધુને પૂછીને આયુષ્યને બહુ શેષ જાણવા પ્રયત્ન કરે છે અર્થાત્ જીવનનું શેષ રહેલ આયુષ્ય સાવ ઓછું છે કે કાંઈક વધારે છે ? તેનો નિર્ણય કરવા પ્રયત્ન કરે છે; અને પોતાનું આયુષ્ય બહુ શેષ હોય તો તેઓ અભ્યઘત વિહાર સ્વીકારે છે, પરંતુ અભ્યઘત મરણ સ્વીકારતા નથી.
તેઓ અભ્યઘત વિહાર જ કેમ સ્વીકારે છે ? તે બતાવતાં કહે છે કે તેઓ ઘણા ગુણોના લાભના આકાંક્ષી છે, તેથી તેઓ પોતાનું દીર્ઘ આયુષ્ય જાણીને અભ્યાત પ્રધાન એવો ક્રિયારૂપ વિહાર સ્વીકારે છે અર્થાત્ વીતરાગભાવની પ્રાપ્તિ પ્રત્યે પરંપરાએ કારણ એવો પૂર્વે જે સંયમની ક્રિયારૂપ વિહાર હતો તેના કરતાં વીતરાગભાવની પ્રાપ્તિ પ્રત્યે પ્રધાન કારણ એવો આ સંયમની ક્રિયારૂપ વિહાર સ્વીકારે છે. I૧૩૭૮॥