Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 94

સંલેખનાવસ્તુક / અભ્યધત વિહાર | ‘વટવૃક્ષ' દ્વાર / ગાથા ૧૪૧૫-૧૪૧૬, ૧૪૧૦
se
તે નૂતન ગણિ આદિ પદધારી સાધુઓની આજ્ઞાનું સમ્યક્ પાલન કરે છે, જેથી સર્વ ગચ્છનું એકાંતે હિત થાય છે.
આમ, નૂતન ગણિ આદિની ઉપબૃહણા કર્યા પછી તે અભ્યઘત વિહાર સ્વીકારવા તત્પર થયેલા ઋષિ, અત્યંત ઉપયુક્ત થઈને સંવેગની વૃદ્ધિપૂર્વક બાળ-વૃદ્ધસહિત શ્રમણપ્રધાન ચતુર્વિધ સંઘને સામાન્યથી ખમાવે છે અને યથાઔચિત્યથી ખમાવે છે અર્થાત્ નાના સાધુ સાથે તેને યોગ્ય ઔચિત્ય અનુસારે, મોટા સાધુ સાથે તેને યોગ્ય ઔચિત્ય અનુસારે, તેમ જ શ્રાવકાદિ સાથે તેને યોગ્ય ઔચિત્ય અનુસારે ખમાવે છે.
વળી પોતે જ્યારે ગણિ આદિ પદવીનું પાલન કરતા હતા, ત્યારે કોઈક સાધુ આદિ સાથે ક્યારેક મનભેદ થયો હોય, તો તેવા પૂર્વમાં પોતાને વિરોધી વલણવાળા ચતુર્વિધ સંઘ અંતર્ગત જે કોઈ વ્યક્તિ હોય, તેઓને વિશેષથી ખમાવે છે, જેથી તે વિરોધીના મનમાં પોતાના પ્રત્યે સહેજ પણ દ્વેષભાવ રહેલો હોય, તો દૂર થઈ જાય અને પોતાનું ચિત્ત પણ સર્વ જીવો સાથે સર્વથા ઉચિત વર્તન કરનારું બને. વળી તે શ્રમણસંધને ખમાવવાની વિધિ ગ્રંથકારશ્રી સ્વયં આગળની ગાથામાં બતાવે છે. ૧૪૧૫/૧૪૧૬॥
અવતરણિકા :
પૂર્વગાથામાં કહ્યું કે આ ઋષિ સંઘને અને પૂર્વવિરુદ્ધોને વક્ષ્યમાણનીતિથી ખમાવે છે. તેથી હવે તે ખમાવવાની નીતિને જ બતાવે છે –
ગાથા :
जं किंचि पमाणं ण सुड्ड भे वट्टि मए पुवि । तं भे खाम अहं णिस्सल्लो णिक्कसाओ मि ॥ १४१७॥
અન્વયાર્થ :
પમાÜÍ=પ્રમાદથી મચ્છુ=મારા વડે પુલ્વિ=પૂર્વે મે=તમારી (સાથે) નં િિચ=જે કાંઈ સુg=સુહુ=સારું, ૫ વદિસં=વર્તાયું ન હોય, તેં—તેને અ=હું મે=તમને સ્વામેમિ=ખમાવું છું. (હું કેવો થઈને ખમાવું છું ? તે સ્પષ્ટ કરે છે –) બિસ્સો ખિસ્સાઓ=નિઃશલ્ય, નિષ્કષાય એવો મિ=હું છું.
ગાથાર્થઃ
પ્રમાદથી મારા વડે પૂર્વે તમારી સાથે જે કાંઈ સારું વર્તાયું ન હોય, તેને હું ખમાવું છું. અને નિઃશલ્ય, નિષ્કષાય એવો હું છું.
ટીકા :
यत्किञ्चित्प्रमादेन हेतुना न सुष्ठु भे= भवतां वर्त्तितं मया पूर्वं तद् भे= युष्मान् क्षमयाम्यहं, निःशल्यो निष्कषायोऽस्मि संवृत्त इति गाथार्थः ॥ १४१७॥
"
ટીકાર્ય :
પ્રમાદરૂપ હેતુથી મારા વડે પૂર્વે તમારી સાથે જે કાંઈ સારું વર્તાયું ન હોય તેને–તે પ્રમાદને આશ્રયીને,