Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 309

૨૮૪
સંલખનાવસ્તક / અનુદત મરણ / ભાવસંલેખના | ગાથા ૧૬૦૩
ગાથા :
एत्थ उ सव्वे थाणा तयण्णसंजोगदुक्खसयकलिया ।
रोद्दाणुबंधजुत्ता अच्चंतं सव्वहा पावा ॥१६०३॥ અન્વયથાર્થ :
WEવળી અહીં ભવરૂપી સમુદ્રમાં, સલ્વે થાપIT=સર્વસ્થાનો તયUUસંનો ઉન્નસિનિય=તેનાથી અન્યના સંયોગના દુઃખશતથી કલિત છે=આત્માથી અન્ય પદાર્થોના સંયોગથી જન્ય સેંકડો દુઃખોથી યુક્ત છે. રોદ્દાપુર્વગુત્તા રૌદ્ર અનુબંધથી યુક્ત છે, સવંત ભવ્ય પાવા=અત્યંત સર્વથા પાપ છે. ગાથાર્થ:
વળી ભવરૂપી સમુદ્રમાં સર્વ સ્થાનો આત્માથી અન્ય પદાર્થોના સંયોગથી જન્ચ સેંકડો દુઃખોથી યુક્ત છે, રોદ્ર અનુબંધથી યુક્ત છે, અત્યંત સર્વથા પાપ છે. ટીકા? ___ अत्र तु-भवसमुद्रे सर्वाणि स्थानानि देवलोकादीनि तदन्यसंयोगदुःखशतकलितानि, वियोगावसानविमानादिसंयोगदुःखानीति प्रतीतम्, अत एव रौद्रानुबन्धयुक्तानि विपाकदारुणत्वाद्, अत्यन्तं सर्वथा पापानि-अशोभनानीति गाथार्थः ॥१६०३॥ ટીકાર્ય :
વળી અહીં=ભવરૂપી સમુદ્રમાં, દેવલોકાદિ સર્વ સ્થાનો તેનાથી અન્યના સંયોગના દુઃખશતથી કલિત છે=આત્માથી અન્ય પદાર્થોના સંયોગથી જન્મેલાં સેંકડો દુઃખોથી યુક્ત છે.
અહીં પ્રશ્ન થાય કે નરકાદિ સ્થાનો તો સેંકડો દુઃખોથી કલિત છે, પરંતુ દેવલોકાદિ સ્થાનો જીવને અનુકૂળ હોવાથી સુખરૂપે અનુભવાય છે, તેથી તેઓને સેંકડો દુઃખોથી કલિત કઈ રીતે કહી શકાય? તેથી કહે છે –
વિયોગના અવસાનવાળા વિમાનાદિના સંયોગોનાં દુઃખો છે, એ પ્રકારે પ્રતીત છે. આથી જ વિયોગના અંતવાળા હોવાને કારણે દેવલોકનાં સુખો દુઃખરૂપ છે એથી જ, રૌદ્ર અનુબંધથી યુક્ત છે; કેમ કે વિપાકનું દારુણપણું છે–દેવલોકાદિ પુણ્યવાળા ભવોમાં બંધાયેલાં કર્મોના વિપાકોનું દુર્ગતિ આદિની પ્રાપ્તિરૂપ દારુણપણું છે.
આથી દેવલોકાદિ સર્વ સ્થાનો કેવાં છે ? તે બતાવે છે – અત્યંત સર્વથા પાપ છે=અશોભન છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
ભાવાર્થ :
વળી તે મહાત્મા વિચારે છે કે સંસારસમુદ્રમાં જે દેવલોકાદિ ચાર ગતિરૂપ સ્થાનો છે, તે સર્વ આત્માથી અન્ય એવા દેહાદિના સંયોગથી જન્ય સેંકડો દુઃખોથી યુક્ત છે.
કયાં સ્થાનો સેંકડો દુઃખોથી યુક્ત છે? તે સ્પષ્ટ કરે છે –