Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 185

૧૦.
સંલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત વિહાર | જિનકલ્પીની સ્થિતિ / ગાથા ૧૫૦૦-૧૫૦૧
ગાથાર્થ :
સ્થિત અને અસ્થિત ક૫માં જિનકલ્પિક હોય છે. આચેલક્યાદિ સર્વ સ્થાનોમાં જેઓ રહેલા હોય, તેઓનો સ્થિતકલ્પ હોય છે; જેઓ ચાર સ્થાનોમાં રહેલા અને છ સ્થાનોમાં નહીં રહેલા હોય, તેઓનો અધિતકલ્પ હોય છે.
ટીકા?
स्थितेऽस्थिते च कल्पे एष भवति, न कश्चिद्विरोधः, अनयोः स्वरूपमाह-आचेलक्यादिषु स्थानेषु वक्ष्यमाणलक्षणेषु सर्वेषु दशस्वपि स्थिताः प्रथम इति स्थितकल्पः, चतुर्पु स्थिता इति शय्यातरराजपिण्डकृतिकर्मज्येष्ठपदेषु स्थिताः मध्यमतीर्थकरसाधवोऽपि षट्सु अस्थिताः आचेलक्यादिष्वनियमवन्त इति द्वितीयः अस्थितकल्प इति गाथार्थः ॥१५००॥ ટીકાર્ય :
આ=જિનકલ્પિક, સ્થિત અને અસ્થિત કલ્પમાં હોય છે, કોઈ વિરોધ નથી=જિનકલ્પીને બંને પ્રકારના કલ્પના સંભવમાં કોઈ વિરોધ નથી.
આ બેના=સ્થિતકલ્પ અને અસ્થિતકલ્પના, સ્વરૂપને કહે છે – કહેવાનાર લક્ષણવાળા આચેલક્ય આદિ સર્વ દશેય પણ, સ્થાનોમાં રહેલા હોય, તેઓનો પ્રથમ છેઃસ્થિતકલ્પ છે.
ચારમાં રહેલા=શય્યાતર-રાજપિંડ-કૃતિકર્મ-જ્યેષ્ઠરૂપ પદમાં રહેલા, મધ્યમ તીર્થંકરના સાધુઓ પણ છમાં અસ્થિત હોય છે=આચેલક્ય આદિમાં અનિયમવાળા હોય છે, એથી દ્વિતીય છે=અસ્થિતંકલ્પ છે મધ્યમ તીર્થકરોના તીર્થમાં રહેલા સાધુઓનો અસ્થિતકલ્પ હોય છે, એ પ્રમાણે ગાથાર્થ છે.
ભાવાર્થ:
સાધુઓના દશ પ્રકારના કલ્પ હોય છે, તે દશેય પ્રકારના કલ્પો પહેલા અને છેલ્લા તીર્થંકરના તીર્થમાં રહેલા સાધુઓને નિયત હોય છે. તેથી તેઓ સ્થિતકલ્પવાળા કહેવાય છે.
વળી મધ્યના બાવીશ તીર્થકરોના તીર્થમાં રહેલા સાધુઓને આ દશેય પ્રકારના કલ્પોમાંથી ચાર કલ્પ નિયત હોય છે અને છ કલ્પ અનિયત હોય છે. તેથી તેઓ અસ્થિતકલ્પવાળા કહેવાય છે.
વળી જિનકલ્પીઓ સર્વ તીર્થકરોના શાસનમાં થાય છે, તેથી તેઓ સ્થિતકલ્પમાં પણ હોય અને અસ્થિતકલ્પમાં પણ હોય, તેઓને બંને પ્રકારના કલ્પ સ્વીકારમાં કોઈ વિરોધ નથી. ૧૫૦૦
અવતરણિકા :
स्थानान्याह -
અવતરણિતાર્થ :
સ્થાનોને કહે છે–પૂર્વગાથામાં કહ્યું કે સ્થિતકલ્પ અને અસ્થિતકલ્પઃ એમ બે પ્રકારના કલ્પ છે, તેમાં