Panchvastuk Prakaran Part 07

SR No.: 005514
Original Sutra Author: N/A
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2010
Total Pages: 460
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 305

૨૮૦
સલેખનાવતુક | અભ્યધત મરણ | ભાવાસલેખના / ગાથા ૧૫૬૯-૧૬૦૦
થઈને યથા-તથા પ્રવૃત્તિઓ કરે છે, તે વિષનો નાશ કરવા માટે આ ચારિત્રધર્મ પરમ મંત્ર છે; કેમ કે ભગવાનના વચનના સ્મરણપૂર્વક કરાતી ચારિત્રની યાતનાથી વિતરાગભાવને અનુકૂળ આવવીર્ય ઉલ્લસિત થાય છે, જેથી પાલન કરાતા ચારિત્રથી રાગાદિ ભાવો પ્રતિક્ષણ ક્ષીણ-ક્ષીણતર થાય છે.
વળી સંલેખના કરનારા મહાત્મા વિચારે છે કે ચારિત્રધર્મ પરમ અમૃત છે; કેમ કે “અમૃતના પાનથી અમર થવાય છે” એવી લોકોક્તિ છે. પરંતુ પુદ્ગલાત્મક અમૃતના પાનથી કોઈ વ્યક્તિ શાશ્વત થતી નથી, જયારે ચારિત્રધર્મરૂપી અમૃતના પાનથી જીવ સર્વ કર્મોથી રહિત અવસ્થા પ્રાપ્ત કરે છે, જેના કારણે મૃત્યુની જ પ્રાપ્તિ થતી નથી. માટે આ ચારિત્રધર્મ સર્વથા મરણના અભાવરૂપ અમરણનું અવંધ્ય કારણ છે.
આ પ્રકારે પુનઃ પુનઃ ભાવન કરવાથી ચારિત્રધર્મ પ્રત્યેનો પક્ષપાત સ્થિર અને અત્યંત દઢ થાય છે, તેમ જ ચારિત્રના પરિણામને અતિશયિત કરવાનું મહાવીર્ય જીવમાં ઉલ્લસિત થાય છે. ૧૫૯૯તા અવતરણિકાઃ
ગાથા ૧૫૯૫થી ભૂતાર્થભાવના બતાવવાનો પ્રારંભ કર્યો, તેમાં પ્રથમ સંસારની વિષમ સ્થિતિનું ભાવન બતાવ્યું, જેથી વિષમ પણ સંસારમાં નિશ્ચિત થઈને અવિચારકપણે જીવન પસાર કરવાની જીવની અનાદિની વૃત્તિ નાશ પામે. - ત્યારપછી ગાથા ૧૫૯૭થી ૧૫૯૯માં આવા વિષમ સંસારમાંથી વિસ્તાર પામવાના એક ઉપાયભૂત ચારિત્રધર્મનું મહત્ત્વ અત્યંત સ્થિર કરવા માટે ચારિત્રધર્મના વાસ્તવિક સ્વરૂપનું ભાવન બતાવ્યું, જેથી ચારિત્રધર્મ પ્રત્યેનો પક્ષપાત દઢ થાય.
હવે પોતાના કૃતજ્ઞતા ગુણને અતિશયિત કરવા અર્થે સંલેખના કરનારા મહાત્મા શું ભાવન કરે છે? તે બતાવવા અર્થે કહે છે –
ગાથા :
इच्छं वेआवडिअं गुरुमाईणं महाणुभावाणं ।
जेसि पहावेणेअं पत्तं तह पालिअं चेव ॥१६००॥ અન્વચાઈ:
ગુરુમા મહાનુભાવો વેગાવમં રૂછં-ગુરુ આદિ મહાનુભાવોના વૈયાવૃત્યને હું ઇચ્છું છું; નેપ્તિ પાવે=જેઓના પ્રભાવથી ઉ=આ=ચારિત્રધર્મરૂપી યાન, પત્ત પમાયું તદ જેવા પતિગં અને તે રીતે પળાયું. ગાથાર્થ :
ગુરુ આદિ મહાનુભાવોના વૈચાવૃત્યને હું ઇચ્છું છું જેઓના પ્રભાવથી મારા વડે ચારિત્રધર્મરૂપી વહાણ પ્રાપ્ત કરાયું અને તે રીતે પાલન કરાયું.