________________
os
સલેખનાવસ્તુક | અભ્યધત વિહાર | જિનકભીની સામાચારી/ ગાથા ૧૪૨૩
ભાવાર્થ :
પૂર્વગાથામાં ગ્રંથકારશ્રીએ પ્રતિજ્ઞા કરી કે ગુરુઉપદેશ અનુસાર આગળમાં કહેવાનારી દશવિધ સામાચારીમાં ભજના વડે હું જિનકલ્પિકની સામાચારીને કહીશ. તેથી હવે પ્રારંભમાં સ્થવિરકલ્પિકની દશવિધ સામાચારીને જ કહે છે –
ગાથા :
इच्छामिच्छतहक्कारो आवसीया निसीहिया य आपुच्छा ।
पडिपुच्छ छंदण णिमंतणा य उवसंपया चेव ॥१४२३॥ અન્વયાર્થ :
રૂછામિ છતારો ઇચ્છાકાર, મિથ્યાકાર, તથાકાર, વસીયો=આશ્યિકી, નિશદિયા અને નૈવિકી, માછી આપૃચ્છા, પદિપુછ-પ્રતિપૃચ્છા, છંVIEછંદના, ાિમંત ચ=અને નિમંત્રણા, ૩વસંપયા ચૂર્વ=અને ઉપસંપદા.
ગાથાર્થ :
ઇચ્છાકાર, મિથ્થાકાર, તથાકાર, આવશ્યિકી અને નૈષધિકી, આપૃચ્છા, પ્રતિપૃચ્છા, છંદના અને નિમંત્રણા અને ઉપસંપદા.
ટીકાઃ __इच्छामिथ्यातथाकार इति, कारशब्दः प्रत्येकमभिसम्बध्यते, इच्छाकारो मिथ्याकारः तथाकार इति, तथा परभणने सर्वत्रेच्छाकारः, दोषचोदने मिथ्याकारः, गुर्वादेशे तथाकारः। तथा आवश्यिकी नैषेधिकी च आपृच्छा, वसतिनिर्गमे आवश्यिकी, प्रवेशे नैषेधिकी, स्वकार्यप्रवृत्तावापृच्छा । तथा प्रतिपृच्छा छन्दना निमन्त्रणा च, तत्रादिष्टकरणकाले प्रतिपृच्छा, पूर्वगृहीतेनाशनादिना छन्दना, निमन्त्रणा भवत्यगृहीतेन । उपसंपच्चैव श्रुतादिनिमित्तमिति गाथार्थः ॥१४२३॥ ટીકાઈ:
ઇચ્છા, મિથ્યા, તથાકાર. અહીં ‘ાર' શબ્દ પ્રત્યેકને વિષે અભિસંબંધ કરાય છે=ઈચ્છા, મિથ્યા અને તથાઃ એ ત્રણેય સાથે જોડાય છે. તેથી શું ફલિત થાય? તે સ્પષ્ટ કરે છે – ઈચ્છાકાર, મિથ્થાકાર, તથાકાર. એ પ્રકારે ફલિત થાય.
અને પરના ભણનમાં સર્વત્ર ઇચ્છાકાર થાય છે=અન્ય સાધુને કંઈક કહેવામાં સર્વ સ્થાને ઇચ્છાકાર'નો પ્રયોગ થાય છે, દોષના ચોદનમાં મિથ્યાકાર થાય છે=કોઈ દોષના પ્રવર્તનમાં મિથ્યાકારનો પ્રયોગ થાય છે, ગુરુના આદેશમાં તથાકાર થાય છે=ગુરુએ કોઈ આજ્ઞા કરી હોય ત્યારે “તથાકારનો પ્રયોગ થાય છે.
તથા આવશ્યકી, ઔષધિકી અને આપૃચ્છા. વસતિથી નિર્ગમમાં આવેશ્યિકી થાય છે–પોતાની વસતિમાંથી નીકળતી વખતે આવશ્યકીનો પ્રયોગ થાય છે, પ્રવેશમાં નૈષેલિકી થાય છે=બહારથી આવીને વસતિમાં
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org