________________
भावबोधिनी टीका. सप्तमसमवाये स्थित्यादिनिरूपणम्
१०१
केषां सप्तपल्योपमानि स्थितिः प्रज्ञप्ता । सौधर्मेशानेषु कल्येषु अस्त्ये केषां देवानां सप्तपल्योपमानि स्थितिः प्रज्ञप्ता । सनत्कुमारे कल्पेऽस्त्ये केषां देवानामुत्कर्षण सप्तसागरोपमानि स्थितिः प्रज्ञप्ता । माहेन्द्रे कल्पे देवानामुत्कर्षेण सातिरेकाणि साधिकानि सप्तसागरोपमानि स्थितिः प्रज्ञप्ता । ब्रह्मलोके कल्पे अस्त्येकेषां देवानां सप्त 'साहिया' साधिकानि किंचिदधिकानीत्यर्थः, सागरोपमानि स्थितिः प्रज्ञप्ता ।
ये देवाः समं१ सममभंर महामभं३ प्रभासं४ भारवरं५ विमलं६ काश्चनकूटं७ सनत्कुमारावतंसकं८ विमानं-एषु अष्टसु विमानेष्वित्यर्थः, देवत्वेनोत्पन्नाः, तेषां खलु देवानाम् उत्कर्षेण सप्तसागरोपमानि स्थितिः प्रज्ञप्ता । ते खलु देवाः सप्तानामधमासानामन्ते आनन्ति वा प्रागन्ति वा-आभ्यन्तरिकौ श्वासनिश्वासी गृह्णान्ति, उच्चसन्ति वा निःश्वसन्ति वा बाह्यं श्वासं निःश्वासं च गृह्णन्ति । तेषां खलु देवानां सप्तभिर्वर्षसहस्रैराहारसंज्ञा संजायते। सन्त्ये के भवसिद्धिका सौधर्म ईशानकल्प में कितनेक देवों की स्थिति सात पल्योपम की है। सनत्कुमार में कितनेक देवों की उत्कृष्ट स्थिति सात सागरोपम की है। माहेन्द्रकल्प में देवों की उत्कृष्टस्थिति कुछ अधिक सात-सागरोपम की है। ब्रह्मलोक कल्प में कितनेक देवों की सातसागर से कुछ अधिक स्थिति है। जो देव सम१, समप्रभ२, महामभ३, प्रभास४, भास्वर५, विमल६, काश्चनकूट७ और सनत्कुमारावतंसक८, इन आठ विमानों में देव की पर्याय से उत्पन्न होते हैं। उन देवों की उत्कृष्टस्थिति सात सागरोपम की होती है। वे देव सात अर्धमासों के बाद बाह्य आभ्यन्तरिक श्वासोच्छास ग्रहण करते हैं। उन देवों को सात हजार वर्ष के बाद आहार की अभिलाषा होती है। इन देवों में कितनेक देव ऐसे होते हैं जो સ્થિતિ સાત પલ્યોપમન છે. સૌધર્મ, ઇશાન ક૯૫માં કેટલાક દેવની સ્થિતિ સાત પપમની છે. સનકુમારક૫માં કેટલાક દેવોની ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ સાત સાગરેપમની કહેલ છે. મહેન્દ્ર કપમાં દેવોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સાતસાગરોપમથી થોડી વધારે છે. બ્રહ્મલોક કપમાં કેટલાક દેવોની સ્થિતિ સાતસગરો५म ४२ता थोडी पधारे छे. हेवा (१) सम, (२) समप्रस, (3) महास, (४) प्रभास, (५) मास्१२, (६) विभस, (७) यनट मने (८) सनमारात स४, એ આઠ વિમાનમાં દેવેની પર્યાએ ઉત્પન્ન થાય છે, તે દેવોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સાત સગરેપમની હોય છે. તે દેવો સાત અધ મહિને બહાર તથા અંદર શ્વાસોચ્છાસ છે. તે દેવને સાત હજાર વર્ષ આહારની અભિલાષા થાય છે. તે દેવમાંથી
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
