________________
भावबोधिनी टीका. अष्टपश्चाशत्तमं समवाय निरूपणम् 'पण्णत्ता' प्रज्ञप्तानि । 'नाणावरणिजस्स वेयणिज्ज आउयनाम अंतराइयस्स' ज्ञानावरणीयस्य, वेदनीयायुर्नामान्तरायस्य, वेदनीयं च आयुश्च नाम च अन्तरायं चैतेषां समाहारे एकवचनत्वम्, 'एएसि णं पंचण्हं कम्मपगडीणं' एतासां खलु पञ्चानां कर्मप्रकृतीनाम् 'अट्ठावन्न' अष्टपञ्चाशत् ज्ञानावरणीयस्य पञ्च, वेद. नीयस्य द्व, आयुषश्चतस्रः, नाम्नो द्विचत्वारिंशत्, अन्तरायस्य पञ्च इति सर्वामिलित्वाऽष्टपञ्चाशत्, 'उत्तरपगडीओ उत्तरप्रकृतयः ‘पण्णत्ता' प्रज्ञप्ताः। 'गोथूभस्स' गोस्तूपस्य खलु 'आवासपव्वयस्स' आवासपर्वतस्य 'पचत्थिमिल्लाओ चरमंताओ' पाश्चात्त्याच्चरमान्तात् 'वलयामुहस्स महापायालस्स' वडवामुखस्य महापातालस्य 'बहुमज्झ देसभाए' बहुमध्यदेशभागः मध्यभागवती यः प्रदेशः, 'एसणं' एतत्खलु 'अंतरे' अन्तरम् 'अबाहाए' अबाधया परस्परासंश्लेषरूपया व्यवधानमाश्रित्येत्यर्थः, 'अट्ठावन्नं जोयणसहस्साई' अष्टपञ्चाशत् योजनसहस्राणि 'पण्णत्ते' प्राप्तम् । एवं 'चउदिसिपि' चतुर्दिक्ष्वपि 'नेयव्वं' नेतव्यम् । इदमत्रानुसन्धेयम्-दकभासस्य आवासपर्वतस्य उत्तरदिग्वर्तिचरमान्तात् केतुकस्य महालाख हो जाते हैं। ज्ञानावरणीय, वेदनीय, आयु, नाम और अंतराय इन पांच कर्म प्रकृतियों की अठ्ठावन उत्तर प्रकृतियां कही गई है। ज्ञानावरणीय कर्म की५,पांच वेदनीय की साता असातारूप दो, आयु की४चार, नाम की४२बयालीस और अंतराय की५पांच इस प्रकार ये मिलकर अठावन ५८ उत्तर प्रकृतियां हो जाती हैं। गोस्तूप नामक आवास पर्वत के पाश्चात्य चरमांत से वलयामुख महापाताल कलश का मध्यभागवर्ती जो प्रदेश है वह व्यवधान की अपेक्षा अठावन ५८ हजार योजन दूर है। इसी तरह से दकभास नामक आवासपर्वत के उत्तरदिग्वी चरमान्त से તે બધાને સરવાળે અઠ્ઠાવન (૫૮) લાખ થાય છે જ્ઞાનાવરણીય, વેદનીય, આયુ, નામ અને અંતરાય એ પાંચ કર્મપ્રકૃતિની અઠ્ઠાવન (૫૮) ઉત્તર પૃથ્વીમાં ત્રણ (૩) લાખ નરકાવાસે છે. તે બધાને સરવાળે અઠ્ઠાવન (૫૮) લાખ થાય છે. જ્ઞાનાવ. રણીય. વેદનીય, આયુ. નામ અને અંતરાય, એ પાંચ કર્મ પ્રકૃતિની અઠ્ઠાવન (૫૮) ઉત્તર પ્રવૃતિઓ કહી છે. જ્ઞાનાવરણીય કમની પાંચ, વેદનીયની સાતા અસાતા રૂપ બે આયુકમની ચાર, નામકર્મની બેંતાળીસ, અને અંતરાય કર્મની પાંચ તે બધી મળીને અઠ્ઠાવન (૫૮) ઉત્તર પ્રવૃતિઓ થાય છે. ગસ્તૂપ નામના અવાસપર્વતના પશ્ચિમ છેડાના ભાગથી વિલાયામુખ મહાપાતાલ કલશને મધ્યભાગ અઠ્ઠાવન(૫૮)હજાર જનને અંતરે આવેલ છે. એ જ પ્રમાણે દકભાસ નામના આવાસ પર્વતના ઉત્તર દિશાના આખરી ભાગથી કેતુક નામના મહાપાતાલ કલશના મધ્યભાગનું અંતર
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
