Book Title: Agam 04 Ang 04 Samvayang Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भावबोधिनी टीका. यशीतितमं समवायनिरूपणम्
५४९ कशतमण्डलानि तु वारद्वयं संक्रम्य संचरति । यद्यपि जम्बूद्वीपे हि पञ्चषष्टि सूर्यमण्डलानि सन्ति, तथापि जम्बूद्वीपपदेन तद् बाह्यस्थितानि मण्डलान्यपि संग्राह्याणि 'इति। 'समणे भगवं महावीरे' श्रमणो भगवान् महावीरः 'बासीए राई दिएहिं वइक्वंते हि' द्वयशीत्या रात्रिन्दिवैर्व्यतिक्रान्तैः दुयशीत्यहोरात्रेषु व्यतीतेषु ज्यशीतितमे रात्रिन्दि वे वर्तमाने-आश्विनस्य कृष्णत्रयोदश्यामित्यर्थः, 'गम्भाओ गम्भ' गर्भाद गर्भ--देवानन्दा ब्राह्मणीगर्भात् त्रिशलाक्षत्रिया गर्भ शक्रेण स्वप्रेष्यहरिणैगमेषिदेवद्वारा 'साहरिए' संहृतः। 'महाहिमवंतस्स णं' महाहिमवतः खलु 'वासहरपव्वयस्स' वर्षधरपर्वतस्य द्वितीयवर्षधरपर्वतस्य-द्विशतयोजनोच्छ्रितस्य 'उवरिल्लाओ चरमंताओ' उपरितनाचरमान्तात् 'सोगंधियस्स कंडस्स' सौगन्धिकस्य काण्डस्य 'हेहिल्ले' अधस्तनः 'चरमंते' चरमान्तो योऽस्ति, 'एस णं' एष खलु 'बासीइं जोयणसयाई' द्वधशीति योजनशतानि दूचशीतिशतयोजनानि 'अबाहाए' अबाधया व्यवधानेन 'अंतरे' अन्तरे-दरे 'पण्णत्ते' प्रज्ञप्तः। द्वयशीतिशत योनान्तरितत्वं च एवं विज्ञेयम्-रत्नप्रभापृथिवी करता है, बाकी के जो१८२एकसो बयासी मंडल हैं उनमें २दो वार प्रवेश करके संचार करता है। यद्यपि जंबूद्वीप में पंसठ सूर्यमंडल है तो भी "जंबद्वीप" पद से उसके बाह्य रहे हुए मंडलो का भी यहां ग्रहण किया गया है। श्रमण भगवान् महावीर ८२ बयासी अहोरात्र के व्यतीत हो जाने पर अर्थात् ८३तेरासी वें अहोरात्र के लगने पर आश्विन कृष्ण त्रयोदशी के दिन देवानन्दा ब्राह्मणी के गर्भ से त्रिशला क्षत्रियाणी के गर्भ में अपने प्रेष्य हरिणैगमेषी देव द्वारा इन्द्रने संहृत करवाया। महाहिमवान नामके द्वितीय वर्षधरपर्वत के कि जिसकी उंचाई दो सौ योजन की है ऊपर के अन्तिम भाग से सोगंधिक काण्ड का जो नीचे का अन्तिभाग है वह व्यवधान की अपेक्षा ८२बयासी सौ योजन दूर है। यह दूरी इस प्रकार (૧૮) મંડળોમાં બે વાર પ્રવેશ કરીને સંચરણ કરે છે. જો કે બૂઢીપમાં પાસ (પ) સૂર્યમંડળ છે, છતાં પણ “જબૂદ્વીપ પરથી તેના બાહ્ય મંડળને પણ અહી ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે. ઈન્દ્ર દ્વારા મોકલાયેલ હરિણમેષ દેવ દ્વારા ૨ ખાસી અહોરાત્ર વ્યતીત થતા અને ૮૩ ત્યાસી મી અહોરાત્ર થતાં, આસો વદી તેરશને દિવસે દેવાનંદા બ્રાહ્મણીના ગર્ભમાંથી ત્રિશલા ક્ષત્રિયાણીના ગર્ભમાં શ્રમણભગવાન મહાવીરને મૂકવામાં આવ્યા. બસે યાજનની ઉંચાઈના મહાહિમવાન નામના બીજા વર્ષધર પર્વતની ઉપરના અન્તિમ ભાગથી સૌગધિક કાંડના નીચેના અન્તિમ ભાગનું અંતર ખ્યાંશી સે (૮૨) યોજન છે. તે અંતરનું સ્પષ્ટીકરણ આ પ્રમાણે છે
શ્રી સમવાયાંગ સૂત્ર
